1. wykrzyknik oznaczający wycie; auu;
2. okrzyk wyrażający ból; oj, auć, aua
skrótowiec
(1.1) = Akademia Umiejętności;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: o PER] młoda kobieta, najczęściej cudzoziemka, zatrudniona do opieki nad dzieckiem i drobnych prac domowych; au pair, operka
SJP.pl
[czytaj: ała] wykrzyknik wyrażający ból; oj, auć, au
wykrzyknik
(1.1) …oznaczający ból
Aua – wieś w Samoa Amerykańskim, na wyspie Tutuila; (Dystrykt Wschodni); 2 100 mieszkańców (2006). Ośrodek turystyczny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: oBAD] pieśń lub poemat na powitanie poranka
SJP.pl
meteoryt kamienny
SJP.pl
wykrzyknik wyrażający ból; oj, aua, au
wykrzyknik
(1.1) …oznaczający ból
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: oszĄ] koncern handlowy z siedzibą we Francji
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od aut
Wiktionary
[czytaj: OKlend] miasto w Nowej Zelendii
SJP.pl
Wikipedia
skrót
(1.1) = wojsk. audytor
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
samochód marki Audi
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) mot. samochód marki Audi
Audi AG – niemiecki producent samochodów osobowych z siedzibą w Ingolstadt w Niemczech, należący do koncernu Volkswagen AG. Założony został w 1909 roku przez Augusta Horcha, który założył nową spółkę po tym, jak odszedł z zarządu August-Horch-Motorwagen AG, którą założył w 1899 roku. Nazwa przedsiębiorstwa wywodzi się z gry słów: Audi to łacińskie tłumaczenie nazwiska Horch (oznacza „słuchaj!”).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ audialny
SJP.pl
odnoszący się do słuchu, działający na słuch, odbierany słuchem, np. sprzęt audialny; słuchowy, audytywny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. mot. samochód marki Audi
Wiktionary
oficjalne posłuchanie, udzielone przez osobę na wysokim stanowisku, np. dostojnika, dygnitarza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) oficjalne spotkanie z kimś na wysokim stanowisku
Audiencja (łac. audientia od audire – 'słyszeć; słuchać') – prywatne lub publiczne spotkanie lub oficjalne posłuchanie. Audiencji udziela zwykle osoba piastująca wysokie stanowisko (w szczególności król lub papież).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: audiencja; audiencyjny
SJP.pl
przymiotnik od: audiencja (np. sala audiencyjna, pora audiencyjna); audiencjonalny
przymiotnik
(1.1) związany z audiencją, posłuchaniem; służący do odbywania audiencji
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: samochód marki Audi
SJP.pl
potocznie: służący do nagrywania i odtwarzania dźwięków
przymiotnik
(1.1) dźwiękowy
(1.2) zapisujący, odtwarzający, przetwarzający, wzmacniający lub przesyłający dźwięk
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy ze słuchem, słyszeniem, dźwiękiem
Wiktionary
związany ze sprzętem do odbioru, nagrywania i przetwarzania dźwięku oraz obrazu; audio-wideo
Audio Video – polski miesięcznik specjalistyczny traktujący o zagadnieniach audio oraz video, istniejący od 1984 roku.
SJP.pl
Wikipedia
związany ze sprzętem do odbioru, nagrywania i przetwarzania dźwięku oraz obrazu; audio-video
SJP.pl
znieczulanie za pomocą dźwięków, stosowane m.in. w stomatologii
SJP.pl
[czytaj: ałdiobuk] nagranie dźwiękowe z odczytywanym przez lektora tekstem książki; audioksiążka, książka audio, książka do słuchania, książka mówiona
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) książka mówiona; nagranie dźwiękowe zawierające tekst publikacji książkowej odczytany przez lektora;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ audiobook [czytaj: ałdiobukowy]
SJP.pl
słowne opisywanie widzianego obrazu dla osób niewidomych i słabowidzących
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) film. dodatkowe objaśnienia dzieła wplecione pomiędzy standardowy opis czy dialogi i opisujące scenerię oraz kontekst i umożliwiające odbiór tego dzieła przez osoby z niepełnosprawnością wzroku
Audiodeskrypcja – z łac. audio (dotyczący słuchu, dźwięku) orazłac. descriptio (związany z rysowaniem, opisywaniem) – przekazywany drogą słuchową, werbalny opis treści wizualnych osobom niewidomym i słabowidzącym. Audiodeskrypcja jest nazywana również opisem wideo lub opisową narracją.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba słownie opisująca widziany obraz osobom niewidomym i słabowidzącym
SJP.pl
kobieta słownie opisująca widziany obraz osobom niewidomym i słabowidzącym
SJP.pl
osoba szczególnie zainteresowana wysoką jakością dźwięku i sprzętem do jego odtwarzania
SJP.pl
Wikipedia
szczególne zainteresowanie wysoką jakością odtwarzanego dźwięku i kolekcjonowanie sprzętu odtwarzającego najwyższej klasy; audiofilizm
SJP.pl
szczególne zainteresowanie wysoką jakością odtwarzanego dźwięku i kolekcjonowanie sprzętu odtwarzającego najwyższej klasy; audiofilia
SJP.pl
→ audiofil
SJP.pl
→ audiofil
przymiotnik
(1.1) związany z audiofilami; przywiązujący wielką wagę do jakości dźwięku
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
bycie audiofilem - osobą szczególnie zainteresowaną wysoką jakością odtwarzanego dźwięku
SJP.pl
specjalista w dziedzinie audiofonologii
SJP.pl
nauka zajmująca się badaniem narządu słuchu i równowagi oraz diagnostyką głosu i mowy
SJP.pl
przyrząd do określania dokładności słuchu
SJP.pl
graficzny obraz wyników badania audiometrem, w postaci krzywej przewodnictwa dźwięków dla obu uszu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. zapis wyniku badania słuchu za pomocą audiometru;
Audiogram (łac. audio – słyszę, gr. grámma – pismo, litera) – graficzne przedstawienie wyniku badania audiometrycznego. Badanie ocenia sprawność narządu słuchu (częstotliwość, głośność). Tony generowane są przez audiometr.
Na audiogramie zapisywane są progi słyszenia tonów czystych, przedstawiające częstotliwość i głośność w dB HL (ang. hearing level – próg słyszalności). Badanie przeprowadza się dla każdego ucha oddzielnie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba pragnąca jak najlepszego sprzętu do odtwarzania muzyki oraz przywiązująca zbyt dużą wagę do jakości odtwarzanego dźwięku
SJP.pl
chęć posiadania najlepszego sprzętu do odtwarzania muzyki oraz przywiązywanie zbyt dużej wagi do jakości odtwarzanego dźwięku, traktowane jako objaw choroby
SJP.pl
konferencja telefoniczna
SJP.pl
nagranie dźwiękowe z odczytywanym przez lektora tekstem książki; audiobook, książka audio, książka do słuchania, książka mówiona
SJP.pl
Wikipedia
specjalista w zakresie audiologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się rozpoznawaniem, profilaktyką i leczeniem zaburzeń słuchu
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) med. lekarka specjalistka audiologii
SJP.pl
Wiktionary
dział otorynolaryngologii, nauka zajmująca się właściwościami akustycznymi narządu słuchu, jego budową, mechanizmem słyszenia, wraz z jego zaburzeniami
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. fizj. med. nauka o słuchu
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. związany z audiologią, dotyczący audiologii
Wiktionary
→ audiolog
SJP.pl
przyrząd do badania słuchu, który nadaje odpowiednie tony o różnym natężeniu do obu uszu, przez co stwierdza się próg słyszalności tych tonów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. urządzenie akustyczne służące do diagnostyki zaburzeń organicznych narządu słuchu;
Audiometr (łac. audio → słyszę, gr. metréō → mierzę) – urządzenie akustyczne służące do diagnostyki zaburzeń organicznych narządu słuchu.
Podstawowym elementem audiometru jest generator akustyczny. Odbieranie tonów przez badanego odbywa się w drodze przewodnictwa kostnego lub powietrznego. Regulator natężenia dźwięku wyskalowany jest w decybelach HL. W czasie badania pacjent sygnalizuje odczuwanie dźwięków o odpowiednim zakresie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dział audiologii zajmujący się pomiarem progów słyszalności i wnioskowaniem (z audiogramów) o ewentualnych uszkodzeniach i chorobach narządu słuchu
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: audiometria
SJP.pl
najprostszy lampowy odbiornik radiowy, obecnie nieprodukowany
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. elektron. pierwsza konstrukcyjnie trioda (lampowa);
Audion, lampa audionowa (łac. audio - słyszę) - historyczna lampa elektronowa, pierwsza elektroniczna lampa wzmacniająca (trioda), działająca jako detektor oraz wzmacniacz (uzyskanego po detekcji) sygnału m.cz.. Dzięki tej podwójnej funkcji pozwoliła uzyskać większą czułość odbiornika, co umożliwiło odbiór stacji radiofonicznych, znajdujących się w znacznej odległości.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przenośne urządzenie z nagranymi informacjami ułatwiającymi zwiedzanie
SJP.pl
reportaż audio
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ogół dźwięków transmitowanych, świat dźwięku
Wiktionary
połączenie projektora z magnetofonem kasetowym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zbiór audiobooków zgromadzony w danej instytucji lub przez prywatną osobę
Wiktionary
usługa polegająca na udostępnieniu abonentowi, za pośrednictwem sieci telefonicznej, możliwości korzystania z serwisów informacyjnych i rozrywkowych za podwyższoną opłatą; audiotekst
SJP.pl
→ audioteks; audiotekstowy
SJP.pl
usługa polegająca na udostępnieniu abonentowi, za pośrednictwem sieci telefonicznej, możliwości korzystania z serwisów informacyjnych i rozrywkowych za podwyższoną opłatą; audioteks
SJP.pl
rodzaj gry organizowanej przez stacje telewizyjne, polegającej na udzieleniu odpowiedzi (np. telefonicznej, esemesowej) na proste pytania zadawane na antenie, zwycięzcą jest osoba wylosowana spośród tych, które nadesłały poprawną odpowiedź
SJP.pl
osoba biorąca udział w audiotele; audiotelowicz
SJP.pl
osoba biorąca udział w audiotele; audiotelediota
SJP.pl
rzadko: wideofon, wideotelefon
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób wykorzystujący zarówno dźwięk (audio), jak i obraz (wideo)
Wiktionary
przekazywanie treści równocześnie za pomocą dźwięku i obrazu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest audiowizualne
SJP.pl
Wiktionary
równocześnie słyszalny i widzialny, słuchowo-wzrokowy
przymiotnik
(1.1) dotyczący zarówno wrażeń słuchowych, jak i wzrokowych
SJP.pl
Wiktionary
oficjalna kontrola np. dochodów firmy, polegająca na sprawdzeniu zgodności czegoś z przyjętymi założeniami, obowiązującym prawem, zasadami itp.; audyt
SJP.pl
[czytaj: odrej, odri] obce imię żeńskie
Edeltruda, Edeltrauda – imię żeńskie pochodzenia staro-wysoko-niemieckiego, nienotowane w Polsce w średniowieczu; obecnie występuje w zauważalnym stopniu w Polsce na obszarach zamieszkiwanych przez mniejszość niemiecką. Imię to powstało z połączenia członów adal – 'szlachetny ród' oraz trud – 'siła, potęga' i stanowi późniejszą wersję niemieckiego imienia Adeltraud.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od audyt
Wiktionary
1. część składowa programu radiowego lub telewizyjnego
2. koncert popularyzatorski
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) program radiowy;
(1.2) rodzaj wewnętrznego popisu w szkole muzycznej
Audycja – ciąg ruchomych obrazów z dźwiękiem lub bez niego (audycja audiowizualna) albo ciąg dźwięków (audycja radiowa), stanowiący, ze względu na treść, formę, przeznaczenie lub autorstwo, odrębną całość w stworzonym przez dostawcę usługi medialnej programie lub katalogu audycji publicznie udostępnianych w ramach audiowizualnej usługi medialnej na żądanie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: audycja
SJP.pl
pracownia artysty plastyka, fotografa
SJP.pl
1. oficjalna kontrola np. dochodów firmy, polegająca na sprawdzeniu zgodności czegoś z przyjętymi założeniami, obowiązującym prawem, zasadami itp.; auditing;
2. akcja śledzenia aktywności użytkowników serwera w Internecie;
3. audyt energetyczny - doradztwo inwestycyjne mające na celu racjonalizację zużycia energii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) okresowa kontrola przedsiębiorstwa ukierunkowana na sprawdzenie dochodowości lub zgodności stosowanych procedur z założeniami;
Audyt – niezależna ocena danej organizacji, systemu, procesu, projektu lub produktu.
Przedmiot audytu jest badany pod względem zgodności z określonymi standardami, wzorcami, listami kontrolnymi, przepisami prawa, normami lub przepisami wewnętrznymi organizacji (polityki, procedury).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. sędzia wojskowy
2. księgowy posiadający uprawnienia do weryfikacji rocznego bilansu firmy dla potrzeb zainteresowanych stron (urząd skarbowy, kontrahenci, akcjonariusze, inwestorzy)
SJP.pl
Wikipedia
1. sala wykładowa;
2. słuchacze wykładu, występu, koncertu itp.
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) sala wykładowa, odczytowa;
(1.2) ogół słuchaczy zgromadzonych na wykładzie, odczycie, koncercie
Audytorium (łac. auditorium), sala wykładowa – sala wykładowa, odczytowa z zasady o amfiteatralnym układzie miejsc dla słuchaczy, lub ogół słuchaczy zgromadzonych na wykładzie, odczycie, koncercie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
księgowa posiadająca uprawnienia do weryfikacji rocznego bilansu firmy dla potrzeb zainteresowanych stron (urząd skarbowy, kontrahenci, akcjonariusze, inwestorzy)
SJP.pl
dotyczący kontroli ksiąg i finansów firmy lub osoby przeprowadzającej taką kontrolę
przymiotnik
(1.1) związany z audytem lub audytorem
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: audytorium
przymiotnik
(1.1) związany z audytorium
SJP.pl
Wiktionary
przeprowadzać audyt
SJP.pl
→ audyt, postępowanie audytowe
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z audytem, dotyczący audytu
SJP.pl
Wiktionary
taki, który słychać, dający się odbierać za pomocą słuchu (np. audytywne środki nauczania); słuchowy
przymiotnik
(1.1) fizj. przyswajany za pomocą słuchu; dotyczący percepcji dźwięków
SJP.pl
Wiktionary
dyskryminowanie głuchych i słabosłyszących
SJP.pl
metal auerowski - stop, rzadziej czysty metal zdolny do wytwarzania iskier przy krzesaniu, stosowany w zapalniczkach kieszonkowych
SJP.pl
rzadki minerał z gromady fosforanów
SJP.pl
1. w mitologii greckiej: król Elidy na Peloponezie, syn Heliosa (lub Forbasa; Posejdona) i Hyrmine, brat Aktora, przyrodni brat króla Kolchidy Ajetesa, mający wielkie stada bydła trzymane w straszliwie brudnej stajni, którą oczyścił Herakles w jeden dzień;
2. stajnia Augiasza - przenośnie o jakimś środowisku, instytucji, w których panuje zamęt, nieład
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. legendarny król Elidy na Peloponezie, jeden z Argonautów, syn Heliosa;
Augiasz (gr. Αὐγείας Augeías, łac. Augeas, co znaczy "jasny") – w mitologii greckiej król Elidy na Peloponezie, jeden z Argonautów.
Jego pochodzenie jest podawane odmiennie, w zależności od źródeł. Niektóre podają, że był synem Heliosa i Nausidame, inne uznają go za syna Posejdona.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. stajnia augiaszowa - mitologiczna stajnia nieczyszczona przez wile lat, w stanie skrajnego zaniedbania i zapuszczenia, którą Herakles oczyścił w ciągu jednego dnia; stajnia Augiasza;
2. w przenośni: o czymś w stanie wielkiego zaniedbania, o wielkim nagromadzeniu bałaganu i błędów, oczekującym na uporządkowanie
przymiotnik
(1.1) mitgr. związany z królem Augiaszem
SJP.pl
Wiktionary
minerał z grupy piroksenów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy piroksenów;
Augit – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy piroksenów. Minerał pospolity i szeroko rozpowszechniony.
Nazwa pochodzi od gr. auge = blask i nawiązuje do silnego, szklistego połysku tego minerału.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ augit
SJP.pl
gramatyczny prefiks e charakteryzujący formacje czasu przeszłego w szeregu starych języków indoeuropejskich
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. samogłoska dodawana na początku czasownika, zaznaczająca formę czasu przeszłego
Augment – w językoznawstwie występująca w odmianie czasownika dodatkowa samogłoska na początku wyrazu, zaznaczająca czasy przeszłe w niektórych językach indoeuropejskich, charakterystyczna m.in. dla greki klasycznej (występuje także w języku nowogreckim), sanskrytu oraz w pewnym zakresie języka ormiańskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. w muzyce: dwukrotne powiększenie wartości rytmicznej nut;
2. dawniej: powiększenie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. technika imitacyjna polegająca na wydłużeniu, najczęściej dwukrotnym, wszystkich wartości rytmicznych tematu;
(1.2) med. w kardiologii: zwiększenie wartości ciśnienia w głównych tętnicach spowodowane przez falę zwrotną;
(1.3) med. w stomatologii: wypełnienie ubytków kości wyrostka zębodołowego;
Augmentacja – technika imitacyjna polegająca na wydłużeniu, najczęściej dwukrotnym, wszystkich wartości rytmicznych tematu. Szeroko wykorzystywana w barokowej polifonii i przekształceniach wariacyjnych. Techniką odwrotną do augmentacji jest dyminucja.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
w językoznawstwie: wyraz o charakterze augmentatywnym (zgrubiałym), wyrażający wielkość czegoś (np. bucisko) lub poufały stosunek autora słowa do przedmiotu wypowiedzi (np. chłopisko); augmentatyw, augmentatiwum, zgrubienie
Zgrubienie (łac. augmentativum) – wyraz utworzony za pomocą odpowiedniego formantu oznaczającego rzecz albo osobę większą od nazywanej wyrazem podstawowym. Zgrubienie może również oznaczać pogardliwy stosunek do omawianego obiektu, szczególnie, kiedy wiąże się ze zmianą rodzaju, np. baba → babsko. Augmentativum pełni niekiedy funkcję hipokorystyczną (pieszczotliwą), np. dobre psisko. Bywa stosowane jako środek poetycki.
SJP.pl
Wikipedia
w językoznawstwie: wyraz o charakterze zgrubiałym, wyrażający wielkość czegoś (np. bucisko) lub poufały stosunek autora słowa do przedmiotu wypowiedzi (np. chłopisko); augmentatyw, augmentativum, augmentatywum, zgrubienie
SJP.pl
w językoznawstwie: wyraz o charakterze augmentatywnym (zgrubiałym), wyrażający wielkość czegoś (np. bucisko) lub poufały stosunek autora słowa do przedmiotu wypowiedzi (np. chłopisko); augmentativum, augmentatiwum, zgrubienie
SJP.pl
w językoznawstwie: zgrubiały, mający lub nadający znaczenie zgrubiałe
SJP.pl
w językoznawstwie: wyraz o charakterze zgrubiałym, wyrażający wielkość czegoś (np. bucisko) lub poufały stosunek autora słowa do przedmiotu wypowiedzi (np. chłopisko); augmentatyw, augmentativum, augmentatiwum, zgrubienie
SJP.pl
mieszkaniec Augsburga; augsburżanin
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Augsburga
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto na prawach powiatu w Niemczech, w Bawarii, historyczna stolica Szwabii;
Augsburg (łac. Augusta Vindelicorum) – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Bawaria, stolica rejencji Szwabia, regionu Augsburg oraz siedziba powiatu ziemskiego Augsburg. Trzecie pod względem liczby ludności miasto Bawarii (po Monachium i Norymberdze). Leży nad rzekami Lech i Wertach, na przedgórzu alpejskim na wysokości 494 m n.p.m. Jedno z najstarszych miast niemieckich, założone przez Rzymian. Historyczna stolica Szwabii.
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkanka Augsburga; augsburżanka
SJP.pl
→ Augsburg
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Augsburgiem, dotyczący Augsburga
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Augsburga
SJP.pl
mieszkanka Augsburga
SJP.pl
nazwisko
Augst (gsw. Augscht; hist. Baselaugst) – gmina (niem. Einwohnergemeinde) w północnej Szwajcarii, w kantonie Bazylea-Okręg, w okręgu Laufen. 31 grudnia 2020 roku liczyła 1 061 mieszkańców.
SJP.pl
Wikipedia
1. w starożytnym Rzymie: kapłan zajmujący się wróżeniem, głównie ornitomancją, hieromancją i astromancją
2. przenośnie: człowiek uważający się za wyrocznię w jakiejś dziedzinie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. w starożytnym Rzymie: kapłan oficjalnie odczytujący ze znaków niebiańskich i lotu ptaków wolę bogów (tzw. auspicjum);
(1.2) przen. człowiek uważający się lub uważany za wyrocznię w jakiejś dziedzinie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
w starożytnym Rzymie: tytuł o charakterze sakralnym, nadany po raz pierwszy Oktawianowi przez senat w 27 roku p.n.e.; augustus
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
tytuł żon cesarzy w starożytnym Rzymie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: August
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
złota moneta Augusta III o wartości 30 złotych
Augustdor – złota moneta wartości pięciu talarów wprowadzona do obiegu przez Augusta II.
Nazwa pochodzi z języka francuskiego (August d'or) i znaczy złoty August.
Bito również podwójne złote augustdory i półaugustdory.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: oGÜST albo oGIST] francuskie imię męskie
SJP.pl
katolicki zakon, oparty na regule świętego Augustyna, powstały we Włoszech w latach 1244-1256
Zakon Świętego Augustyna (Augustianie, łac. Ordo Sancti Augustini – OSA; do 1963 augustianie-eremici, łac. Ordo Eremitarum Sancti Augustini, OESA) – zgromadzenie zakonne powstałe 1 marca 1256 po zjednoczeniu wielu wspólnot eremickich, które żyły według reguły św. Augustyna.
SJP.pl
Wikipedia
zakonnik reguły św. Augustyna
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. zakonnik z zakonu żyjącego według reguły św. Augustyna z Hippony;
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filoz. teol. doktryna rozwinięta przez Augustyna z Hippony
Wiktionary oraz Wikipedia
członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr św. Augustyna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. zakonnica z żeńskiej gałęzi zakonu żyjącego według reguły św. Augustyna z Hippony;
SJP.pl
Wiktionary
członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr św. Augustyna
Zgromadzenie Sióstr Świętego Augustyna, którego członkinie są nazywane augustiankami, ma swoje początki we wczesnym średniowieczu. Św. Augustyn w jednym ze swoich listów z 423 określił zasady życia monastycznego dla zgromadzenia mniszek w Hippo Regius. Ten sposób życia rozwijał się przez cały okres średniowiecza, jednak w przeciwieństwie do męskiego zakonu augustianów, formalnie powstałego w XIII wieku, klasztory sióstr augustianek nie posiadały organizacji ani jednolitych reguł – dopiero w XV w. klasztory zostały objęte organizacją i odtąd funkcjonowały jako żeńska gałąź zakonu augustiańskiego.
SJP.pl
Wikipedia
1. → augustianie, → augustianki;
2. dotyczący okresu panowania cesarza Augusta; augustowski
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z augustianami lub augustiankami, dotyczący augustianów lub augustianek
(1.2) dotyczący okresu panowania cesarza Augusta
SJP.pl
Wiktionary
1. obce imię męskie;
2. nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ogrod. papierówka
Wiktionary
tytuł żon cesarzy w starożytnym Rzymie
Augusto Pedro de Sousa (ur. 5 listopada 1968) – brazylijski piłkarz występujący na pozycji pomocnika.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. Autun (miasto we Francji);
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Augustodunem, dotyczący Augustodunu (współcz. Autun)
Wiktionary
August z małżonką; Augustowie
SJP.pl
w starożytnym Rzymie: tytuł o charakterze sakralnym, nadany po raz pierwszy Oktawianowi przez senat w 27 roku p.n.e.; augustus
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północno-wschodniej Polsce;
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lm. od: August
Augustów – miasto w północno-wschodniej Polsce, w województwie podlaskim, siedziba powiatu augustowskiego i gminy wiejskiej Augustów.
Miasto królewskie starostwa augustowskiego w ziemi bielskiej województwa podlaskiego w 1795 roku. Miasto rządowe Królestwa Kongresowego, położone było w 1827 roku w powiecie dąbrowskim, obwodzie augustowskim województwa augustowskiego. W latach 1975–1998 miasto należało do województwa suwalskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Augustowa
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec miejscowości Augustów
(1.2) mieszkaniec miejscowości Augustowo
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Augustowa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka miejscowości Augustów
(1.2) mieszkanka miejscowości Augustowo
SJP.pl
Wiktionary
w starożytnym Rzymie: tytuł o charakterze sakralnym, nadany po raz pierwszy Oktawianowi przez senat w 27 roku p.n.e.; augustus
SJP.pl
ozdobna, krzywa szabla typu karabeli z monogramem AR (Augustus Rex) na głowni, używana w XVIII w.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. hist. rodzaj szabli polskiej o głowni opatrzonej monogramem królów Augusta II lub Augusta III; ; Gloger.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwa kilkunastu wsi w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
1. → Augustów (miasto);
2. → Augustowskie (region);
3. → Augustowo (wieś);
4. dotyczący okresu panowania cesarza Augusta; augustiański
przymiotnik
(1.1) dotyczący miejscowości Augustów
(1.2) dotyczący miejscowości Augustowo
(1.3) dotyczący okresu panowania cesarza Augusta
SJP.pl
Wiktionary
1. → Augustów (miasto);
2. → Augustowskie (region);
3. → Augustowo (wieś);
4. dotyczący okresu panowania cesarza Augusta; augustiański
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Augusta lub z nim związany
SJP.pl
w starożytnym Rzymie: tytuł o charakterze sakralnym, nadany po raz pierwszy Oktawianowi przez senat w 27 roku p.n.e.; august
Augustus (łac.) – tytuł nadany przez rzymski senat Gajuszowi Oktawianowi 16 stycznia 27 roku p.n.e.
Młody wódz, wówczas już właściwie jedynowładca imperium rzymskiego, dołączył go do swego imienia jako przydomek i od tamtej pory nosił imię: Imperator Caesar Divi Filius Augustus. Samego słowa nie da się jednoznacznie przetłumaczyć, oznacza mniej więcej "wyniesiony dzięki boskiej mocy", "pełen boskiej mocy" i wcześniej było używane na określenie obiektów inauguracji, z których przyszłości odczytywali augurowie. Sam Oktawian nie uznawał ani tego tytułu, ani żadnego z imion jako oficjalnej nazwy sprawowanego przez się urzędu. W tym znaczeniu używał tytułu princeps senatus, przyjętego w tym samym roku, który był jedynie honorowym tytułem nadawanym jednemu z senatorów, który znajdował się na szczycie listy senackiej i miał prawo rozpoczynać obrady. Było to świadome działanie Oktawiana, który chciał być widziany jako odnowiciel republiki zaprowadzający pokój, stąd też unikał używania militarnego tytułu dux, który nosił w czasie wojen domowych, a także nie przyjął władzy królewskiej wiążącej się z tytułem rex, a powszechnie znienawidzonej w republikańskim Rzymie.
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
forma rzeczownika|rodzaj=żeński.
(2.1) D. lm. od: Augustyna
Augustyn – imię męskie pochodzenia łacińskiego od łac. Augustinus, utworzone od przydomka ‘Augustus’, nadanego Oktawianowi przez senat, oznaczające „należący do Augusta”.
Żeńskim odpowiednikiem jest Augustyna.
Augustyn imieniny obchodzi: 28 stycznia, 27 i 28 maja, 9 lipca, 24 lipca, 3 sierpnia i 28 sierpnia (dzień śmierci św. Augustyna).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od: Augustyn
Augustyna – żeński odpowiednik imienia Augustyn.
Augustyna imieniny obchodzi 9 września, 3 października, 17 października i 13 listopada.
Osoby noszące to imię:
Zobacz też:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. nazwisko;
2. zdrobnienie od: Augustyn (imię męskie)
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Augustyniak (forma żeńska: Augustyniak/Augustyniakowa; liczba mnoga: Augustyniakowie) – nazwisko polskie. Najwięcej osób o tym nazwisku mieszka w Polsce centralnej, w pasie między Warszawą a Poznaniem.
Nazwisko utworzone przyrostkiem „–ak” od imienia Augustyn. Podobną etymologię mają nazwiska „Auguściak” i „Augustynowicz”.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filoz. teol. doktryna rozwinięta przez Augustyna z Hippony
Wiktionary oraz Wikipedia
1. nazwisko;
2. zdrobnienie od: Augustyn (imię męskie)
Augustynka – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Nurzec-Stacja.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Obejmuje dawne miejscowości Dąbrowa i Klateczka.
Prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii św. Dymitra w Żerczycach, a wierni kościoła rzymskokatolickiego do parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Nurcu-Stacji.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) herb szlachecki, nadawany w zaborze austriackim;
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Augustyna
Wiktionary
1. związany z Augustynem z Hippony;
2. → augustynizm
przymiotnik
(1.1) związany z Augustynem z Hippony lub augustynizmem
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. rodzaj publicznej sprzedaży, licytacji różnych towarów lub przedmiotów, gdzie nabywcą staje się osoba oferująca najwyższą cenę;
2. dawniej: powiększenie liczby czegoś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sprzedaż przedmiotów, podczas której kupujący licytują cenę, aukcję wygrywa osoba, która przedstawiła najwyższą ofertę;
Aukcja – forma sprzedaży, w której nabywcą zostaje osoba oferująca najwyższą cenę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba biorąca udział w aukcji
SJP.pl
SJP.pl
osoba sprzedająca towary na aukcji
SJP.pl
osoba prowadząca aukcję
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba prowadząca aukcję
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
odpłatne przyznawanie uprawnień na emisję szkodliwych dla środowiska substancji
SJP.pl
wystawiać towar na aukcję
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przest. wystawianie na licytację, sprzedawanie na aukcji
Wiktionary
związany z aukcją, przeprowadzający aukcje, dokonywany na zasadzie aukcji (np. dom aukcyjny, sprzedaż aukcyjna)
przymiotnik
(1.1) związany z aukcjami, służący do przeprowadzania aukcji
SJP.pl
Wiktionary
1. → Auckland (miasto w Nowej Zelandii);
2. bekas auklandzki - rodzaj ptaka
SJP.pl
przyrząd do pomiaru wzrostu roślin
SJP.pl
imię męskie
Auksencjusz – imię męskie pochodzenia grecko-łacińskiego, oznaczające „kwitnący”. Pochodzi od nazwy rodowej utworzonej od gr. Auxēnōn, Auksanon, związanego z czasownikiem αυξάνω — „kwitnę”.
Odnotowano przynajmniej sześciu świętych o tym imieniu, w tym św. Auksencjusz z Bitynii.
SJP.pl
Wikipedia
atom, którego obecność w cząstce barwnika powoduje pogłębienie jego barwy
SJP.pl
Auksologia – nauka o rozwoju ontogenetycznym (osobniczym) i oddziaływaniach środowiska zewnętrznego na rozwijające się dziecko. Zajmuje się prawidłowościami rozwoju dziecka, dąży do optymalnego rozwoju dziecka, ma wielkie znaczenie dla pediatrii i geriatrii. Wyniki badań auksologicznych mają duże znaczenie dla szkolnictwa. Nauczyciele klas 1-3 są zobowiązani do oceny auksologicznej dzieci z tych klas.
Wikipedia
występująca u niektórych okrzemek diploidalna zygota powstała w wyniku fuzji gamet
Auksospora – stadium rozwojowe okrzemek.
Auksospora często jest zygotą – powstaje z połączenia dwóch haploidalnych gamet. Może też powstawać z pseudozygoty lub komórki wegetatywnej, zwykle jest diploidalna, ale może być haploidalna lub poliploidalna. Pancerzyk auksospory jest słabo wysycony krzemionką, a jego kształt i ornamentacja odbiega od typowej. W wyniku podziału mitotycznego z auksospory powstają komórki wegetatywne. Pierwsza z nich, czyli komórka pierwszego podziału, ma już całkowicie krzemionkowy pancerzyk, ale jego kształt i ornamentacja nadal nie są dokładnie takie, jak pozostałych komórek wegetatywnych. Auksospory w zasadzie nie pełnią funkcji diaspor ani przetrwalników, co mogłaby sugerować nazwa przyjęta zanim dokładnie poznano ich funkcje. Spory przetrwalnikowe mogą powstawać w obrębie auksospory u niektórych gatunków.
SJP.pl
Wikipedia
organizm, zazwyczaj drobnoustrój, którego rozwój zależy od dostępności czynników wzrostowych w okolicy
Auksotrofy – organizmy żywe, pozbawione zdolności syntezy określonych, niezbędnych do ich wzrostu, skomplikowanych związków organicznych, takich jak witaminy, zasady purynowe czy aminokwasy. Organizm auksotroficzny musi pobierać ten związek z otoczenia, jako składnik swojego pożywienia. Przeciwieństwem auksotrofów są prototrofy.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) daw. pomocniczy
Wiktionary
hormon wzrostowy roślin wytwarzany w stożkach wzrostu pędów i korzeni
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. hormon wzrostu wytwarzany w stożkach wzrostu;
Auksyny (ze stgr. αὔξω auksō lub αὐξάνω auksanō "powiększać") – grupa substancji chemicznych zaliczanych do hormonów roślinnych. Stymulują wzrost roślin oraz wpływają na kształtowanie się owoców partenokarpicznych i odgrywają istotną rolę w procesach adaptacji takich jak fototropizm i geotropizm. Auksyny wykazują cechy zarówno hormonów w znaczeniu zbliżonym do pojęcia używanego na określenie substancji regulacyjnych ssaków oraz cechy morfogenów, czyli substancji regulujących proces morfogenezy roślin. Pierwszą odkrytą auksyną jest kwas indolilooctowy (IAA). Jest on syntezowany w merystemie wierzchołkowym pędu, młodych liściach, zarodku oraz w małych ilościach w korzeniu. Transport IAA przez parenchymę ma unikatowy charakter. Jest on wolny (5–20 mm/h) i kierunkowy (polarny), jednak nie jest zależny od grawitacji. Ponadto IAA przemieszcza się szybko i bezkierunkowo poprzez floem (5–20 cm/h).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Auksztoty, związany z Auksztotą
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. etn. kraina historyczna i region etnograficzny na Litwie w dorzeczu górnego Niemna, kolebka państwa litewskiego;
Auksztota (lit. Aukštaitija, dosł. kraj górny), również Litwa górna – kraina historyczna i region etnograficzny na Litwie, na Nizinie Środkowolitewskiej i Pojezierzu Wileńskim, w dorzeczu górnej i środkowej Wilii, nad Niewiażą, Świętą i Muszą; historyczny ośrodek ekspansji państwa litewskiego. Najważniejszym ośrodkiem miejskim Auksztoty jest współcześnie Poniewież.
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
dawniej: autorament;
1. pokrój, typ pochodzenie;
2. rodzaj zaciągu i organizacji w dawnym wojsku polskim
SJP.pl
w literaturoznawstwie:
1. narracja auktorialna - narracja w utworze epickim prowadzona z perspektywy osoby mającej nieograniczoną wiedzę o przedstawianych zdarzeniach i postaciach, pozostającej jednak na zewnątrz opisywanego świata, zachowującej do niej dystans;
2. powieść auktorialna - powieść wykorzystująca ten typ narracji
SJP.pl
roślina doniczkowa pochodząca z Japonii; ospielica
Aukuba (Aucuba Thunb.) – rodzaj roślin z rodziny gariowatych Garryaceae. Dawniej w jego obrębie wyróżniano zwykle trzy gatunki, współcześnie – 10. Rośliny te występują we wschodniej Azji, na obszarze od Himalajów i Wietnamu po Półwysep Koreański i Japonię, z centrum zróżnicowania w Chinach, gdzie obecne są wszystkie gatunki, a 7 z nich jest endemitami tego kraju. Rośliny te rosną w różnych formacjach leśnych.
SJP.pl
Wikipedia
1. wysoka reprezentacyjna sala wykorzystywana podczas uroczystości
2. w antycznej Grecji - dziedziniec budowli, w Rzymie - pałac
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) duża sala wykładowa wykorzystywana również w celach reprezentacyjnych, na koncerty, pokazy
(1.2) hist. kościelny budynek lub jego część przeznaczona na religijne dyskusje
(1.3) dwór cesarski starożytnego Rzymu
(1.4) wewnętrzny dziedziniec domów mieszkalnych starożytnej Grecji
Aula – pojęcie o kilku znaczeniach:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w geologii: wielki rów tektoniczny
Aulakogen – wielki, zwykle nieczynny geologicznie rów tektoniczny na platformie kratonu. Aulakogeny można traktować jako nieaktywną, kopalną formę ryftu.
Termin wprowadzony przez Nikołaja Szatskiego w roku 1946.
SJP.pl
Wikipedia
muzyk grający na aulosie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) muz. muzyk grający na aulosie
SJP.pl
Wiktionary
→ auleta
SJP.pl
kraina w starożytnej Grecji
Aulida (gr. Αὐλίς = Aulis) – starożytne miasto w Beocji nad zatoką Euripos, obecnie ruiny na południowy wschód od Chalkis.
Stała w nim sławna świątynia Artemidy. Stanowiło punkt zborny dla floty greckiej przed wyprawą na Troję.
Ofiara złożona w Aulidzie z życia Ifigenii stała się kanwą tragedii Eurypidesa i opery Christopha Willibalda Glucka, a także dramatu Johanna Wolfganga Goethego "Ifigenia w Taurydzie" (niem. Iphigenie auf Tauris).
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Aulida (miasto portowe w starożytnej Grecji)
SJP.pl
Aulida (gr. Αὐλίς = Aulis) – starożytne miasto w Beocji nad zatoką Euripos, obecnie ruiny na południowy wschód od Chalkis.
Stała w nim sławna świątynia Artemidy. Stanowiło punkt zborny dla floty greckiej przed wyprawą na Troję.
Ofiara złożona w Aulidzie z życia Ifigenii stała się kanwą tragedii Eurypidesa i opery Christopha Willibalda Glucka, a także dramatu Johanna Wolfganga Goethego "Ifigenia w Taurydzie" (niem. Iphigenie auf Tauris).
Wikipedia
śpiew z towarzyszeniem aulosu
SJP.pl
cylindryczna piszczałka, popularny instrument muzyczny w starożytnej Grecji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. rodzaj instrumentu muzycznego najczęściej składającego się z dwóch piszczałek z oddzielnymi stroikami, bardzo popularny w starożytnej Grecji;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ aula
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
1. pogoda;
2. przenośnie: nastrój, klimat panujący w jakimś miejscu lub wokół kogoś, jakichś wydarzeń; klimat, atmosfera;
3. w medycynie: zespół objawów zapowiadających jakąś chorobę
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. nimfa frygijska szybka jak wiatr, łowczyni z orszaku Artemidy;
(1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 1488;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
żółty, syntetyczny barwnik zasadowy używany do barwienia bawełny, wełny, drewna, skór, papieru i do wyrobu laków barwnych, stosowany także jako środek antyseptyczny
SJP.pl
dawna drobna moneta islandzka; eyrir
Eyrir (forma l.poj., w l.mn. aurar) – islandzka moneta zdawkowa. Występowała w nominałach 5, 10 i 50 aurar. 100 aurar to 1 korona islandzka (króna).
Od 1 października 2003 całkowicie wycofana z obiegu. Do tego czasu moneta 5 aurar była najdrobniejszą zdawkową monetą na świecie, wartą tylko około 0,0006 €, tzn. 0,06 eurocenta.
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
Aureli – oboczna forma imienia męskiego Aureliusz, pochodzącego od nazwy rzymskiego rodu Aureliuszy, która z kolei pochodzi od łacińskiego aureolus – „złocisty” (co mogło znaczyć także „wspaniały”).
Imię Aureli jest mało popularne w Polsce. W marcu 2001 roku w Polsce było zarejestrowanych 25 posiadaczy imienia Aureli, natomiast w styczniu 2024 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 14 mężczyzn o imieniu Aureli nadanym jako imię pierwsze oraz 19 mężczyzn o imieniu Aureli nadanym jako imię drugie.
SJP.pl
Wikipedia
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
(1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 419;
Aurelia – imię żeńskie pochodzące od nazwy rzymskiego rodu Aurelia, która z kolei pochodzi od łac. aureolus – „złocisty, złoty”, co mogło znaczyć także „wspaniały”. Imię to posiada licznych świętych patronów.
Aurelia imieniny obchodzi: 25 września, 16 października, 25 listopada i 2 grudnia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(2.1) geogr. hist. Orlean
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
1. imię męskie;
2. nazwisko
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Aureliusz – imię męskie pochodzące od nazwy rzymskiego rodu Aurelia, która z kolei pochodzi od łacińskiego aureolus – "złocisty", co mogło znaczyć także "wspaniały". Imię to posiada licznych świętych patronów.
Łacińskie Aurelius mogło być używane jako imię (praenomen) i nazwisko (gentilicium) od Aureliana.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. imię męskie;
2. nazwisko
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. należący do Aureliusza
Wiktionary
1. w sztuce: świetlisty krąg nad głową świętego
2. świetność, chwał, splendor
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obwódka, zazwyczaj złotego koloru, na obrazach i rzeźbach o tematyce religijnej, otaczająca głowy świętych
(1.2) przen. sława pewnego rodzaju, która kogoś otacza
(1.3) świetlista obwódka wokół jakiegoś przedmiotu
Aureola − gloria, świetlisty owal, krąg, otok wokół postaci bóstw i świętych.
Jeśli blask otacza całą postać, nazywa się go aureolą lub mandorlą (w kształcie migdała lub owalu). Mandorla służy niekiedy wyrażeniu szczególnie dobitnej manifestacji potęgi Bożej, jak w scenie Przemienienia, Wniebowstąpienia czy Sądu Ostatecznego. Natomiast świetlisty otok wokół głowy postaci o szczególnym znaczeniu duchowym nazywany jest nimbem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: aureola
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od aureola
(1.2) mała aureola
SJP.pl
Wiktionary
antybiotyk stosowany w chorobach zakaźnych; chlorotetracyklina
SJP.pl
złota, drobna moneta w starożytnym Rzymie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) numizm. złota starorzymska moneta;
Aureus, nummus aureus (złoty pieniądz), denarius aureus – złota moneta rzymska bita od I w. p.n.e. do początków IV w.
Po raz pierwszy wybita przez Sullę w czasie jego konsulatu 84/83 p.n.e., następnie przez Pompejusza (71 p.n.e.) oraz Cezara (48/47 p.n.e.) W tym okresie bito 40 aureusów z libry (pondusa, funta) złota, a wartość monety ustalono na 23 srebrne denary.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
woźnica kierujący wozem w igrzyskach w starożytnym Rzymie
SJP.pl
Wikipedia
Aurignac – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Oksytania, w departamencie Górna Garonna.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 983 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 55 osób/km² (wśród 3020 gmin regionu Midi-Pireneje Aurignac plasuje się na 346. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 639.).
Wikipedia
planktoniczna larwa występująca w cyklu rozwojowym niektórych strzykw, mająca charakterystycznie pofałdowane pasmo rzęsek (przypominające kształtem uszka); usznica
Aurikularia, usznica, uszatka – typ larwy charakterystyczny dla strzykw (Holothuroidea). Cechuje się dwoma pasami pofałdowanych, odchodzących ku tyłowi ciała, rzęsek, przypominających kształtem uszka. Aurikularia jest podobna do dwurzęsicy (Bipinnaria), od której odróżnia ją brak ramion. Kolejnym stadium, w które się przekształca, jest doliolaria - zwana też witellarią.
SJP.pl
Wikipedia
Aurikuloterapia – dział akupunktury polegający na leczeniu poprzez nakłuwanie małżowiny usznej.
Wikipedia
przeplatka aurinia - motyl dzienny z rodziny rusałkowatych
Złotka, aurinia (Aurinia Desv.) – rodzaj roślin z rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Należy do niego 10 gatunków bylin. Rośliny te występują w środkowej i południowo-wschodniej Europie (9 gatunków) sięgając po rejon Kaukazu i południowo-zachodniej Azji. Uprawiane bywają w ogrodach skalnych, zwłaszcza smagliczka (złotka) skalna Aurinia saxatilis. Gatunek ten jest też jedynym przedstawicielem rodzaju we florze Polski.
SJP.pl
Wikipedia
jutrzenka, zorza poranna
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitrzym. bogini zorzy porannej, brzasku i świtu, utożsamiana z grecką Eos;
(1.2) imię|polski|ż.;
(1.3) astr. planetoida o numerze katalogowym 94, z pasa głównego planetoid, odkryta w 1867 r.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
łacińska nazwa złota (pierwiastka chemicznego)
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z aurą, dotyczący aury
Wiktionary
syntetyczny barwnik używany w analizie chemicznej; kwas rozolowy, koralina
Auryna, kwas rozolowy, koralina – organiczny związek chemiczny, syntetyczny barwnik triarylometanowy, stosowany jako barwnik w analizie chemicznej.
Odkryty przez chemika niemieckiego F.F. Rungego (1795–1867). Znajduje się w smole pogazowej. Używany między innymi do wykrywania sody w mleku (dodanie sody do mleka hamuje rozwój bakterii kwasu mlekowego); Używany też w kolorystyce jako żółty barwnik.
SJP.pl
Wikipedia
minerał, siarczek arsenu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. minerał z gromady siarczków, trójsiarczek arsenu;
Aurypigment, orpiment – rzadki minerał z gromady siarczków. Zbudowany jest z trisiarczku diarsenu, As2S3. Nazwy pochodzą od złożeniach dwóch łacińskich słów – aurum (złoto) oraz pigmentum (barwnik), co nawiązuje do jego barwy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: ałszwic]
1. Auschwitz-Birkenau; w latach 1940-45 największy hitlerowski obóz koncentracyjny i zagłady w Oświęcimiu-Brzezince;
2. niemiecka nazwa miasta Oświęcim
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) = hist. KL Auschwitz, niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny na przedmieściu Oświęcimia
Konzentrationslager Auschwitz, w szczególności KL Auschwitz I (Stammlager), KL Birkenau (Auschwitz II) i KL Monowitz (Auschwitz III) – zespół niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i obozu zagłady, działający w latach 1940–1945 w Oświęcimiu (niem. Auschwitz) i pobliskich miejscowościach; symbol Zagłady Żydów, nazywany też „fabryką śmierci”. Jako jedyny niemiecki obóz koncentracyjny został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO (1979) pod nazwą Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940–1945). W części obozu utworzono Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu (1947), pomnik i instytucję kultury dokumentującą zbrodnie niemieckie w okupowanej Polsce.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: ałszwic-BIRkenał] największy hitlerowski obóz koncentracyjny i zagłady w Oświęcimiu-Brzezince
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) hist. zespół niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych;
Konzentrationslager Auschwitz, w szczególności KL Auschwitz I (Stammlager), KL Birkenau (Auschwitz II) i KL Monowitz (Auschwitz III) – zespół niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i obozu zagłady, działający w latach 1940–1945 w Oświęcimiu (niem. Auschwitz) i pobliskich miejscowościach; symbol Zagłady Żydów, nazywany też „fabryką śmierci”. Jako jedyny niemiecki obóz koncentracyjny został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO (1979) pod nazwą Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940–1945). W części obozu utworzono Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu (1947), pomnik i instytucję kultury dokumentującą zbrodnie niemieckie w okupowanej Polsce.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) poznań. wyraz, wyrażenie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zlew
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zlew
Wiktionary
w medycynie: metoda badania narządów wewnętrznych oparta na odsłuchu ich odgłosów w czasie pracy, przy opukiwaniu itd. (używana jest w tym celu np. słuchawka lekarska)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. osłuchiwanie narządów wewnętrznych pacjenta;
Osłuchiwanie (łac. auscultatio, ang. auscultation) – badanie lekarskie polegające na ocenie dźwięków (szumów, szmerów, tonów) pochodzących od niektórych narządów wewnętrznych, głównie od serca, płuc (wraz z dolnymi drogami oddechowymi), jamy brzusznej (perystaltyka), tętnic, a także tętna płodu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: niższy urzędnik sądowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) med. badanie chorego metodą auskultacji
Wiktionary
dawniej: auspicje (wróżenie, zwłaszcza z lotu ptaków)
Auspicjum (łac. auspicium, od avis, ptak + specere, patrzeć) – starożytny rytuał rzymski o korzeniach praindoeuropejskich mający na celu wywnioskowanie woli bogów z lotu wielkich ptaków drapieżnych, przede wszystkim orła, sępa oraz kilku innych gatunków, których identyfikacja jest sporna.
SJP.pl
Wikipedia
w starożytnym Rzymie: wróżenie, zwłaszcza z lotu ptaków; * we współczesnej polszczyźnie w połączeniu: pod (czyimiś) auspicjami - pod czyjąś opieką, kuratelą
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) w starożytnym Rzymie: wróżenie z lotu ptaków
(1.2) dziś tylko we frazeologii
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. nagana
Wiktionary
[czytaj: oz-i] potocznie: owczarek australijski
SJP.pl
skrót od: austriacki
skrót
(1.1) = austriacki
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: Ostin] nazwisko
Mark I Austen (Australian Sten – australijski Sten) – pistolet maszynowy kalibru 9 mm wzorowany na brytyjskim pm Sten, produkowany w Australii w latach 1942–1945, pozostał na wyposażeniu wojsk australijskich do 1966.
SJP.pl
Wikipedia
składnik strukturalny stali i żeliw
Austenit – składnik strukturalny stopów żelazo-węgiel, roztwór stały jednego lub więcej pierwiastków w Feγ. Jego nazwa pochodzi od nazwiska angielskiego metalurga Williama Ch. Robertsa-Austena (1843–1902).
SJP.pl
Wikipedia
w metalurgii: nagrzewać stal w celu uzyskania struktury austenitu
SJP.pl
w metalurgii: nagrzewać stal w celu uzyskania struktury austenitu
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) met. rodzaj obróbki cieplnej stopów żelaza z węglem polegający na ogrzewaniu stopu w celu uzyskania struktury austenitu;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitrzym. bóg wiatru południowego, utożsamiany z greckim Notosem;
Auster (także Notus, łac. Auster, Notus, gr. Νότος Nótos) – w mitologii rzymskiej bóg i uosobienie wiatru południowego i południowej strony świata.
Uosabiał wilgotny, wiejący latem wiatr. Był utożsamiany z greckim Notosem.
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzale: zajazd, szynk, oberża; osteria
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. karczma
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: AU-sterlic] obecnie Sławków, miasto w Czechach
rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. Sławków w Czechach
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: właściciel zajazdu, szynku, oberży; oberżysta
SJP.pl
[czytaj: OStin] samochód marki Austin
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w południowej części Stanów Zjednoczonych, stolica stanu Teksas;
Austin (wym. [ˈɔːstən]) – miasto w Stanach Zjednoczonych, stolica stanu Teksas oraz hrabstwa Travis (częściowo także w granicach sąsiednich hrabstw Williamson i Hays). Miasto położone jest w środkowo-wschodniej części stanu, nad rzeką Colorado. Czwarte pod względem zaludnienia miasto Teksasu, w 2023 roku zamieszkane przez 979 882 osób, obszar metropolitalny Austin–Round Rock–San Marcos liczył blisko 2,5 mln mieszkańców.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: austriacki
SJP.pl
skrót od: australijski
skrót
(1.1) = australijski
SJP.pl
Wiktionary
część świata obejmująca Australię, Nową Zelandię i Melanezję (w tym Nową Gwineę oraz wiele mniejszych wysp w jej okolicach)
Australazja – część świata rozciągająca się na przestrzeni ok. 70 mln km² morskiej półkuli globu (głównie Oceanu Spokojnego). Obszar obejmujący Australię, Nową Zelandię i Melanezję (w tym Nową Gwineę oraz wiele mniejszych wysp w jej okolicach, część z których położona jest we wschodniej części Indonezji). Nazwę utworzył Charles de Brosses w Histoire des navigations aux terres australes (1756).
SJP.pl
Wikipedia
1. najmniejszy ziemski kontynent, położony na półkulach wschodniej i południowej;
2. państwo na kontynencie australijskim ze stolicą w Canberze; Związek Australijski
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. najmniejszy kontynent na Ziemi;
(1.2) geogr. polit. państwo obejmujące prawie cały kontynent australijski;
Australia, formalnie Związek Australijski (ang. Commonwealth of Australia) – państwo demokratyczne, położone na półkuli południowej, obejmujące kontynent Australia, wyspę Tasmanię i inne znacznie mniejsze wyspy na Oceanach Indyjskim i Spokojnym. Stolicą kraju jest Canberra, największym miastem jest Sydney.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
obywatel Australii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec, obywatel Australii
SJP.pl
Wiktionary
obywatelka Australii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka, obywatelka Australii
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do państwa lub kontynentu Australia, kojarzony z Australią, jej cechami lub składnikami
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) na sposób australijski, po australijsku
Wiktionary
dotyczący Australii i Polski; w części australijski, w części polski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. cecha tego, co australijskie; australijski charakter czegoś
SJP.pl
Wiktionary
rzadko: południowy
SJP.pl
przedstawiciel najstarszej i najbardziej prymitywnej z dotychczas znanych kopalnej grupy istot człowiekowatych, żyjący w okresie plejstocenu; do grupy australopiteków zalicza się parantropa, plezjantropa i zinjantropa (ziniantropa)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy
(1.1) paleoantrop. istota człowiekopodobna żyjąca ponad 3 mln lat temu;
Australopitek (Australopithecus) – wymarły rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny Homininae w obrębie rodziny człowiekowatych (Hominidae), którego przedstawiciele żyli w południowej, wschodniej i centralnej Afryce od ok. 4,2 (Australopithecus anamensis) do ok. 1 mln lat temu. Australopiteki masywne są grupowane niekiedy w odrębny rodzaj Paranthropus (dosł. „obok człowieka” albo „prawie człowiek”), gdyż były boczną gałęzią ewolucyjną, która nie ma bliskiego związku z rodzajem Homo. Australopiteki pochodziły prawdopodobnie od żyjących ok. 5,8–4,5 mln lat temu ardipiteków. Większość naukowców zgadza się, że rodzaj Homo wyewoluował z australopiteków, nie ma jednak pewności, z którego z ich gatunków.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Australopitek (Australopithecus) – wymarły rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny Homininae w obrębie rodziny człowiekowatych (Hominidae), którego przedstawiciele żyli w południowej, wschodniej i centralnej Afryce od ok. 4,2 (Australopithecus anamensis) do ok. 1 mln lat temu. Australopiteki masywne są grupowane niekiedy w odrębny rodzaj Paranthropus (dosł. „obok człowieka” albo „prawie człowiek”), gdyż były boczną gałęzią ewolucyjną, która nie ma bliskiego związku z rodzajem Homo. Australopiteki pochodziły prawdopodobnie od żyjących ok. 5,8–4,5 mln lat temu ardipiteków. Większość naukowców zgadza się, że rodzaj Homo wyewoluował z australopiteków, nie ma jednak pewności, z którego z ich gatunków.
Wikipedia
australijska rasa kur
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. australijski
Wiktionary
część państwa Franków
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. kraina historyczna, w VI–VII w. stanowiąca północno-wschodnią część merowińskiego królestwa Franków;
Austrazja – kraina historyczna, w VI–VII w. stanowiąca północno-wschodnią część merowińskiego Królestwa Franków. Obejmowała tereny nad Mozą, Mozelą i środkowym Renem, które obecnie leżą we wschodniej Francji, zachodnich Niemczech, Belgii i Holandii. Głównymi ośrodkami i siedzibami władców były Metz i Reims.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Austrazją, dotyczący Austrazji
Wiktionary
państwo w Europie ze stolicą w Wiedniu; Republika Austrii
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. państwo w Europie;
(1.2) kib. reprezentacja austriacka
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Austria
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Austrii lub Austriaków
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) na sposób austriacki, po austriacku
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co austriackie; austriacki charakter czegoś
SJP.pl
Wiktionary
obywatelka Austrii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka lub obywatelka Austrii
SJP.pl
Wiktionary
obywatel Austrii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec lub obywatel Austrii
Austriacy (niem. Österreicher) – naród pochodzenia germańskiego, zamieszkujący głównie Austrię oraz włoski region Trydent-Tyrol Południowy. Ich językiem ojczystym jest język niemiecki – na terenie Austrii występuje kilka dialektów języka niemieckiego, a w powszechnym użyciu jest odrębny wariant tego języka (język niemiecki w Austrii). Dominującym wśród nich wyznaniem jest katolicyzm.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Austro-Węgrami, dotyczący Austro-Węgier
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest austro-węgierskie; cecha tych, którzy są austro-węgierscy
Wiktionary
europejskie państwo istniejące w latach 1867-1918
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. państwo w Europie od 1867 do 1918 r. pod panowaniem Habsburgów, ze stolicami w Wiedniu i Budapeszcie;
Austro-Węgry (niem. Österreich-Ungarn), także monarchia austro-węgierska (niem. Österreichisch-Ungarische Monarchie, węg. Osztrák-Magyar Monarchia) – historyczne państwo związkowe w Europie Środkowej. Austro-Węgry były wielonarodową monarchią konstytucyjną. Istniały 51 lat, od 1867 do rozpadu w październiku 1918 w konsekwencji I wojny światowej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
języki austroazjatyckie - języki starszej warstwy ludności Indochin, wykazujące związki z rodziną austronezyjską
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Azją Południowo-Wschodnią
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) polit. zwolennik austrofaszyzmu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. hist. austriacka odmiana faszyzmu;
Austrofaszyzm – określenie używane często w stosunku do prawicowych i autorytarnych rządów mających miejsce w Austrii pomiędzy 1934 a 1938 rokiem. Bazowały one na rządzącej partii, Froncie Ojczyźnianym (Vaterländische Front) i oddziałach paramilitarnych Heimwehr. Liderem austrofaszyzmu był Engelbert Dollfuß, a po jego zabójstwie Kurt Schuschnigg. Obaj byli początkowo politykami Austriackiej Partii Chrześcijańsko-Społecznej (CS), która szybko weszła w skład nowego ruchu.
Wiktionary oraz Wikipedia
miłośnik wszystkiego, co wiąże się z Austrią
SJP.pl
zafascynowanie tym, co austriackie; austrofilstwo
SJP.pl
SJP.pl
SJP.pl
zafascynowanie tym, co austriackie; austrofilia
SJP.pl
osoba mająca wrogi stosunek do wszystkiego, co austriackie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba mająca niechętny stosunek do wszystkiego co austriackie
SJP.pl
Wiktionary
niechętny lub wrogi stosunek do wszystkiego, co austriackie
SJP.pl
SJP.pl
język austronezyjski - język z rodziny języków malajsko-polinezyjskich, używany na wyspach Oceanu Spokojnego i Indyjskiego
SJP.pl
Austroslawizm − projekt wysunięty w połowie XIX wieku przez czeskich działaczy obozu narodowego (m.in. Františka Palackiego), oficjalnie przedstawiony w 1848 roku na Zjeździe Słowiańskim w Pradze, w którym wzięła udział duża liczba Polaków.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. austriacki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. Austria
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Austriaczka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Austriak
Wiktionary
zaświadczenie o zatrudnieniu wydawane Polakom przez okupantów niemieckich; ausweis, Ausweis, Auswajs
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. ausweis.
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: ałswajs] zaświadczenie o zatrudnieniu wydawane Polakom przez okupantów niemieckich; auswajs, Auswajs, Ausweis
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. ausweis.
SJP.pl
Wiktionary
potrawa z ryby lub mięsa w galarecie; tymbalik
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. potrawa z mięsa, warzyw lub ryby w galarecie – z żelatyny lub na bazie wywaru z kości; Gloger.
Galaretka – wyrób spożywczy o galaretowatej konsystencji, powstały dzięki właściwościom żelującym dodatków – żelatyny, pektyny lub agaru. Podawany zawsze na zimno, gdyż pod wpływem wysokiej temperatury galaretka upłynnia się. Skrobia, jako zagęstnik zastępujący żelatynę, nie ma pożądanych właściwości – produkt nią zagęszczony traci przezroczystość, która jest podstawową cechą estetyczną galaretki.
Galaretki dzielą się na słodkie i słone.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zob. ałsztojer.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. wyciąg, wykaz, spis, rejestr
Wiktionary
[czytaj: ałt] out;
1. sytuacja, gdy piłka znajdzie się poza linią ograniczającą boisko, kort;
2. wprowadzenie piłki do gry spoza linii bocznej (np. w piłce nożnej);
3. obszar poza linią boiska
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sport. sytuacja w niektórych grach, gdy piłka wypadnie poza obręb boiska; obszar poza boiskiem;
rzeczownik, rodzaj nijaki
(2.1) lm. D. zob. auto.
Aut (ang. out) – w grach sportowych opuszczenie, np. przez piłkę, regulaminowego pola gry. W części dyscyplin za przerwanie gry odpowiedzialny jest zawodnik, który ostatni raz dotknął piłki. Piłka po aucie staje się martwa. Aut w piłce siatkowej i tenisie karany jest przegraniem akcji, a w piłce nożnej i koszykówce oddaniem piłki przeciwnikom do wyprowadzenia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dewiacja seksualna polegająca na podniecaniu się podczas publicznego współżycia seksualnego
SJP.pl
Autapomorfia – cecha zaawansowana występująca tylko w jednej grupie filogenetycznej. Termin „autapomorfia” został wprowadzony przez Williego Henniga i zdefiniowany jako „cecha apomorficzna charakterystyczna dla danej grupy monofiletycznej (i obecna tylko w niej)”. Według powszechnie stosowanej definicji przedstawionej przez Arnolda Klugego autapomorfia to „nowość kodowana jako unikalna w zbiorze danych”. W przeciwieństwie do synapomorfii autapomorfie, jako cechy filogenetycznie nieinformatywne, nie służą do testowania hipotez filogenezy.
Wikipedia
osoba sprawująca nieograniczoną władzę; autokrata (częściej), autokrator, samowładca, jedynowładca
Autarchia – forma rządów polegających na rządach absolutnych, despotycznych, gdzie władza najwyższa należy wyłącznie do jednej osoby, która zarządza wszystkim zgodnie z własnym uznaniem. Władza ta nie jest kontrolowana przez żadne instytucje zewnętrzne, dokumenty itp. Władza ta ma wszystkie prawa tzn. sama kontroluje wszystkie czynności w państwie, mianuje urzędników, stanowi prawo itp.
SJP.pl
Wikipedia
rzadko: system władzy państwowej, w którym nieograniczona władza należy do jednego człowieka i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną; jedynowładztwo, samowładztwo, absolutyzm, autokratyzm, autokracja
Autarchia – forma rządów polegających na rządach absolutnych, despotycznych, gdzie władza najwyższa należy wyłącznie do jednej osoby, która zarządza wszystkim zgodnie z własnym uznaniem. Władza ta nie jest kontrolowana przez żadne instytucje zewnętrzne, dokumenty itp. Władza ta ma wszystkie prawa tzn. sama kontroluje wszystkie czynności w państwie, mianuje urzędników, stanowi prawo itp.
SJP.pl
Wikipedia
autarkizm;
1. doktryna według której cnota sama wystarcza do szczęścia;
2. samowystarczalność gospodarcza państwa, odcięcie się od związków gospodarczych z resztą państw, likwidacja wymiany międzynarodowej, często jako wynik wojen lub izolacji państwa z przyczyn politycznych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ekon. gospodarcza samowystarczalność;
(1.2) ekon. polityka dążąca do osiągnięcia gospodarczej samowystarczalności
(1.3) socjol. realizowanie przez jakąś grupę społeczną swoich celów w niezależności i izolacji od innych grup
(1.4) filoz. wyznawany przez stoików pogląd, według którego do osiągnięcia szczęścia wystarczy sama cnota;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest autarkiczne
Wiktionary
związany z autarkią, mający cechy autarkii (np. systemy autarkiczne, autarkiczna gospodarka)
przymiotnik jakościowy
(1.1) gospodarczo samowystarczalny
SJP.pl
Wiktionary
autarkia;
1. doktryna według której cnota sama wystarcza do szczęścia;
2. samowystarczalność gospodarcza państwa, odcięcie się od związków gospodarczych z resztą państw, likwidacja wymiany międzynarodowej, często jako wynik wojen lub izolacji państwa z przyczyn politycznych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. autarkia.
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: auto
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zdrobn. od: auto
(1.2) małe auto
SJP.pl
Wiktionary
dział ekologii, ekologia fizjologiczna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ekol. dział ekologii, zajmujący się badaniem wzajemnego oddziaływania środowiska abiotycznego na poszczególne organizmy, i odwrotnie
Autekologia – dział ekologii zajmujący się badaniem wzajemnych związków pomiędzy zwierzętami i roślinami, a otoczeniem w jakim się znajdują (środowisko, środowisko nieożywione, środowisko przyrodnicze).
W tych związkach badany jest udział i reakcje pojedynczego organizmu, w przeciwieństwie do synekologii, gdzie zbiorowością organizmów wchodzących w interakcje ze środowiskiem nieożywionym są zbiorowości organizmów takie jak populacje, biocenozy (fito lub zoocenozy), a nawet większe jednostki jak ekosystemy czy nawet całe biomy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. prawdziwy, rzeczywisty (np. autentyczne postacie, autentyczne trudności);
2. będący oryginałem (np. autentyczny dokument, autentyczne nagrania)
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób autentyczny, prawdziwy, szczery, zgodny z rzeczywistością
SJP.pl
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: autentycznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: autentyczny; bardziej autentyczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co autentyczne, prawdziwe, pozbawione sztuczności, fałszu
SJP.pl
Wiktionary
1. prawdziwy, rzeczywisty (np. autentyczne postacie, autentyczne trudności);
2. będący oryginałem (np. autentyczny dokument, autentyczne nagrania)
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który jest prawdziwy, zgodny z rzeczywistością
(1.2) niebędący kopią, falsyfikatem ani przeróbką
SJP.pl
Wiktionary
coś będące oryginałem
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) coś, co jest autentyczne
Autentyk – pierwszy wspólny album polskich raperów Pelsona i Vienia - członków zespołu hip-hopowego Molesta Ewenement. Został wydany 31 sierpnia 2002 roku nakładem wytwórni Pomaton EMI. Gościnnie wystąpili m.in. Pono, Sokół, Wilku, Tomasz Lipiński czy Frenchman - były członek grupy muzycznej Jamal.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zgodność z rzeczywistością, prawdziwość
Wiktionary
artysta wiernie odzwierciedlający w swych dziełach rzeczywistość, kopiujący rzeczywistość
SJP.pl
SJP.pl
SJP.pl
1. przedstawienie czegoś w sztuce w sposób prawdziwy, wierny rzeczywistości;
2. kierunek w polskiej poezji międzywojnia kładący nacisk na ukazywanie własnych przeżyć poety, swego środowiska społecznego itd.
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) cecha rzeczy autentycznej
(1.2) szczerość osoby
(1.3) film. liter. prawdziwość rzeczy, osób przedstawionych w dziele
(1.4) liter. kierunek poetycki w polskiej literaturze okresu międzywojnia
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. tworzenie interfejsów płyt w formatach DVD, miniDVD, VCD, blu-ray pozwalających użytkownikowi na nawigację po zawartości płyty
Wiktionary
małe auto
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zdrobn. od: auto
(1.2) auto-zabawka
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: ałto] samochód, zwłaszcza osobowy
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) mot. pojazd mechaniczny, wyposażony w co najmniej 4 koła, poruszający się dzięki wbudowanemu silnikowi, służący do przewozu ludzi lub towarów;
Samochód, automobil, w skrócie auto – rodzaj kołowego pojazdu silnikowego, służącego do przewozu osób lub ładunków. Wg polskiego prawa taki pojazd jest samochodem tylko jeśli jego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością powyżej 25 kilometrów na godzinę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedrostek
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych dotyczący wykonawcy czynności
(1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych dotyczący samochodu, motoryzacji
(1.3) pierwszy człon wyrazów złożonych dotyczący automatu
Wiktionary
[czytaj: autokasko] ubezpieczenie samochodu od nieszczęśliwych zdarzeń, np. wypadków, kradzieży; autocasco
SJP.pl
[czytaj: ałtoditejling] dokładne czyszczenie, odnowienie i konserwacja samochodu; detailing, auto detailing, autodetailing, cardetailing, car-detailing, car detailing
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) muz. techn. automatyczna korekta tonacji;
Auto-Tune – rodzaj procesora dźwięku, używanego do korekcji wysokości dźwięku instrumentów muzycznych i głosu ludzkiego, powszechnie stosowany w muzyce rozrywkowej. Program został stworzony przez przedsiębiorstwo Antares Audio Technologies.
Pierwszymi utworami, wydanymi z wykorzystaniem efektu Auto-Tune, były utwory wydane w 1998 roku: „Fragments of Life” Roy Vedas i „Believe” Cher. Inne przykłady to: „Blue (Da Ba Dee)” zespołu Eiffel 65 (1999), „One More Time” zespołu Daft Punk (2000) czy „Love Lockdown” Kanyego Westa (2008).
Wiktionary oraz Wikipedia
samouwielbienie, niezwykle dobra samoocena
SJP.pl
Wikipedia
urządzenie montowane w samochodzie, mające zapobiec jego kradzieży lub przynajmniej sygnalizować (światłem, rzadziej dźwiękiem) próbę włamania
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
alergiczna reakcja organizmu na własne antygeny, skierowana przeciw własnym tkankom; autoagresja, autoimmunizacja
SJP.pl
analiza własnych postaw, zachowań, własnej psychiki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rozpatrywanie swoich czynów i przeżyć
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. słowo posiadające dwa sprzeczne znaczenia, będące własnym przeciwieństwem
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. autostrada
(1.2) pot. autostrada, zwłaszcza niemiecka
Wiktionary
autogiełda;
1. zorganizowana bezpośrednia sprzedaż samochodów przez właścicieli;
2. miejsce, w którym odbywa się sprzedaż samochodów
SJP.pl
potocznie: bieżnik opony samochodu
SJP.pl
autor własnej biografii; autobiografista
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba będąca autorem własnej biografii
SJP.pl
Wiktionary
opis własnego życia w formie literackiej lub filmowej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) własnoręcznie napisany swój życiorys;
Autobiografia (gr. autós „sam” + bíos „życie” + gráphō „piszę”) – utwór piśmienniczy, którego tematem jest własne życie autora, jego koleje losów i czyny, zdarzenia, których był świadkiem, doświadczenia, które nabywał, ewolucja zapatrywań i postawy wobec świata. Innymi słowy: biografia jakiejś osoby (całościowa lub fragmentaryczna) przez nią samą napisana.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób autobiograficzny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. cecha dzieła opartego na wątkach autobiograficznych
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący autobiografii, będący autobiografią (np. autobiograficzny wątek, film autobiograficzny)
przymiotnik
(1.1) mający charakter autobiografii, taki w którym autor nawiązuje do wydarzeń ze swego życia
SJP.pl
Wiktionary
autor własnej biografii; autobiograf
SJP.pl
tendencja, polegająca na włączaniu przez pisarza w materię utworu własnych doświadczeń i przeżyć
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. skłonność do wykorzystywania wątków autobiograficznych
Autobiografizm – postawa, dzięki której doświadczenia i przeżycia pisarza zostają wykorzystane i dochodzą do głosu w jego twórczości; skłonność do czerpania tematu literackiego z faktów z własnego życia autora, z własnych przeżyć, pisanie o sobie i o swoim życiu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wplatać autobiografię w wątek literacki
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) rzad. liter. wplatać wątek autobiograficzny
(1.2) rzad. opisywać własne życie
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) liter. poruszanie w utworze literackim wątków autobiograficznych
Wiktionary
autorka autobiografii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta będąca autorem własnej biografii
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: biznes samochodowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fot. funkcja niektórych aparatów fotograficznych polegająca na wykonaniu kilku zdjęć tego samego kadru z lekko zmienionymi parametrami ekspozycji – od niedoświetlenia do prześwietlenia;
Autobracketing (skr. AEB od ang. Auto Exposure Bracketing) często także nazywana tylko "Bracketing" – funkcja współczesnych aparatów fotograficznych polegająca na automatycznej ekspozycji kilku sąsiednich klatek filmu z lekko zmienionymi parametrami – od lekkiego niedoświetlenia do lekkiego prześwietlenia, przy czym za parametr średni można przyjąć wskazania światłomierza lub wyczucie fotografa. Funkcja ta jest możliwa w aparatach z automatycznym przesuwem filmu, ilość zdjęć może wynosić trzy lub więcej (nawet do dziewięciu), a typowa różnica kolejnych naświetleń wynosi 1/3 stopnia EV.
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: miejsce postoju samochodu, w którym uprawia się seks
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. miejsce, gdzie parkuje się samochody w celu uprawiania w nich seksu
SJP.pl
Wiktionary
duży pojazd przeznaczony do przewożenia kilkudziesięciu osób, służący do komunikacji miejskiej lub międzymiastowej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) transp. mot. duży pojazd przeznaczony do przewozu osób w transporcie zbiorowym;
(1.2) gw. więzienna dużych rozmiarów paczka herbaty
Autobus – pojazd samochodowy przeznaczony do przewozu większej liczby pasażerów.
Według ustawy – Prawo o ruchu drogowym pojazd ten przystosowany jest do przewozu więcej niż 9 osób (w tym kierowcy). Według definicji Europejskiej Komisji Gospodarczej, Eurostatu i Międzynarodowego Forum Transportu jest to pasażerski mechaniczny pojazd drogowy przeznaczony do przewozu więcej niż 24 osób (wliczając kierowcę) i posiadający zarówno miejsca siedzące, jak i stojące.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: autobus
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od autobus
SJP.pl
Wiktionary
związany z autobusem
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do autobusu, związany z autobusem
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: ałtoKAD] programem wykorzystywany do dwuwymiarowego i trójwymiarowego komputerowego wspomagania projektowania; AutoCad
SJP.pl
[czytaj: ałtokemping] kemping służący zmotoryzowanym turystom, z miejscami na samochody z przyczepą; autokemping
SJP.pl
[czytaj: autokasko] ubezpieczenie samochodu od nieszczęśliwych zdarzeń, np. wypadków, kradzieży; auto-casco
Autocasco, auto-casco, ubezpieczenie AC – dobrowolne ubezpieczenie pojazdów mechanicznych (np. samochodów, motocykli) od zdarzeń losowych. Celem ubezpieczenia jest ochrona pojazdu wraz z jego wyposażeniem w zakresie utraty, zniszczenia, uszkodzenia lub kradzieży.
SJP.pl
Wikipedia
niezależność kościoła prawosławnego od zwierzchnictwa zagranicznych władz duchownych; autokefalia
SJP.pl
cenzura własnych tekstów, programów itp., często jako efekt dojścia do wniosku, że te teksty, programy są zbyt odważne, obrazoburcze
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kontrolowanie własnych wypowiedzi, publikacji, programów itp. pod względem politycznym lub obyczajowym
Autocenzura (także samocenzura) – proces świadomego korygowania własnej twórczości z treści uznawanych za kontrowersyjne, obsceniczne czy wulgarne, lub nieuświadomionego dopasowania swojej twórczości do obowiązującego kanonu społecznego, konwenansu lub światopoglądu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
prezentacja własnego dorobku życiowego, osiągnięć lub życiorysu
SJP.pl
sposób rozsiewania diaspor (np. nasion, zarodników) za pomocą mechanizmów wewnętrznych rośliny, bez udziału czynników zewnętrznych; samosiewność
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. samoczynne rozsiewanie diaspor przez roślinę;
Autochoria (samosiewność) – proces samoczynnego rozsiewania diaspor przez roślinę, przy wykorzystaniu własnych sił i mechanizmów rośliny macierzystej. Oddalenie się diaspor od rośliny macierzystej jest stosunkowo niewielkie, autochoria ma więc znaczenie głównie jako czynnik zwiększający zagęszczenie populacji w danym biotopie. Czasem diaspora, przenoszona niedaleko od rośliny macierzystej, trafia na inny czynnik transportujący ją dalej – jest to kombinowany sposób rozsiewania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) bot. na sposób autochoryczny
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do autochorii, związany z autochorią
Wiktionary
proces otrzymywania fotografii barwnych na płytach szklanych w postaci diapozytywów; autochrome
Autochrom lub autochrome (szklane kolorowe płyty światłoczułe) – proces otrzymywania fotografii barwnych na płytach szklanych w postaci diapozytywów. Pionierem techniki autochromowej był XIX-wieczny fotograf Louis Ducos du Hauron z Francji, a jego wynalazek wprowadzili do produkcji w roku 1907 bracia Lumière.
SJP.pl
Wikipedia
w poligrafii: sposób drukowania polegający na połączeniu druku zwykłego i barwnej litografii, np. druk pocztówek kolorowych
SJP.pl
chromosom niebędący chromosomem płci; autosom
SJP.pl
rdzenny mieszkaniec danego obszaru; tubylec, tuziemiec, aborygen
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rdzenny mieszkaniec jakiegoś terytorium
Autochton (stgr. αὐτόχθων autochthon – „z tej ziemi”, „tuziemiec, tubylec”, od autós „sam” i chthōn „ziemia”) – człowiek należący do rdzennej ludności danego obszaru.
W odróżnieniu od ludności autochtonicznej mówi się o ludności napływowej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) na sposób autochtoński, po autochtońsku
Wiktionary
SJP.pl
1. dotyczący lub złożony z rdzennych mieszkańców danego obszaru;
2. skała autochtoniczna - masa skalna, która pomimo ruchów górotwórczych pozostała w miejscu powstania;
3. organizm autochtoniczny - zwierzę lub roślina pochodzące z tego miejsca, na którym występuje
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z autochtonami, dotyczący autochtonów
SJP.pl
Wiktionary
1. należenie do rdzennej ludności danego obszaru;
2. cecha czegoś pochodzącego z tego samego obszaru, na którym aktualnie występuje;
3. cecha mas skalnych, które pozostają na tym samym miejscu podczas ruchów górotwórczych
SJP.pl
rdzenna mieszkanka danego obszaru; aborygenka, tuziemka, tubylka, tubylczyni
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rdzenna mieszkanka jakiegoś terytorium
SJP.pl
Wiktionary
związany z autochtonem, autochtonami
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z autochtonami, dotyczący autochtonów
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: ałtoKROS lub ałTOkros] wyścig samochodowy w trudnych warunkach terenowych z naturalnymi przeszkodami; autokros
SJP.pl
→ autocross [czytaj: autokrosowy]; autokrosowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. mot. rower z przyczepnym silnikiem niewielkiej mocy
(1.2) daw. mot. motocykl
Wiktionary
cytat z własnej wypowiedzi cytującego
SJP.pl
potocznie: części do samochodów
SJP.pl
funkcja automatycznego czyszczenia urządzenia
SJP.pl
[czytaj: autodaFE]
1. publiczne wykonywanie wyroków śmierci przez inkwizytorów pod koniec XV wieku, głównie w Hiszpanii i Portugalii;
2. palenie pism uznawanych za heretyckie;
3. przenośnie: publiczne wyznane winy
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) hist. wprowadzone przez inkwizycję publiczne wyznanie lub zaparcie się wiary przez oskarżonego o herezję;
(1.2) hist. publiczne wykonanie kary śmierci za herezję, najczęściej przez spalenie na stosie
(1.3) hist. palenie ksiąg uznanych za heretyckie
(1.4) przen. publiczne napiętnowanie kogoś; też: publiczne pokajanie się lub wyznanie czegoś
(1.5) książk. przen. samobójstwo poprzez spalenie się żywcem
Auto-da-fé (l.mn. autos-da-fé), z portugalskiego „akt wiary” – publiczna ustna deklaracja przyjęcia lub odrzucenia religii katolickiej w procesie inkwizycyjnym. Podczas auto-da-fé jedynie czytano wyroki skazańcom, bez przeprowadzania wtedy egzekucji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
niszczenie siebie samego (pod względem fizycznym, psychicznym itd.)
SJP.pl
→ autodestrukcyjny; autodestruktywność
SJP.pl
przymiotnik od: autodestrukcja (np. autodestrukcyjne tendencje, autodestrukcyjne przejawy)
przymiotnik jakościowy
(1.1) niszczący samego siebie
SJP.pl
Wiktionary
cecha osób dobrowolnie podejmujących działania, które zagrażają swojemu życiu lub zdrowiu; autodestrukcyjność
SJP.pl
podejmujący działania, które zagrażają swojemu życiu lub zdrowiu; autodestrukcyjny
SJP.pl
[czytaj: ałtoditejler] osoba zawodowo odnawiająca samochody; autodetailingowiec, detailer, detailingowiec
SJP.pl
→ autodetailer [czytaj: ałtoditejlerka]; detailerka
SJP.pl
[czytaj: ałtoditejling] dokładne czyszczenie, odnowienie i konserwacja samochodu; detailing, auto detailing, auto-detailing, cardetailing, car-detailing, car detailing
SJP.pl
[czytaj: ałtoditejlingowiec] osoba zawodowo odnawiająca samochody; autodetailer, detailer, detailingowiec
SJP.pl
→ autodetailing [czytaj: ałtoditejlingowy]; detailingowy, cardetailingowy
SJP.pl
teoria biologiczna głosząca, że organizm sam w sobie zawiera przyczyny swych funkcji i swej budowy
SJP.pl
strażacka drabina na podwoziu samochodowym
SJP.pl
drezyna z silnikiem spalinowym
SJP.pl
1. specjalny tor wyścigowy dla samochodów;
2. plac przeznaczony do postoju samochodów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sport. wyścigowy tor samochodowy
(1.2) mot. plac ćwiczeń dla kierowców
Tor wyścigowy (autodrom) – zamknięty obiekt, na którym odbywają się m.in. wyścigi samochodowe czy wyścigi motocyklowe. Tor ma zazwyczaj kilka lub więcej zakrętów, jest asfaltowy lub betonowy, a w jego pobliżu umieszczone są trybuny dla kibiców. Niemal każdy tor ma tzw. prostą startową, na której ustawiają się zawodnicy przed startem. Wzdłuż niej znajdują się aleje serwisowe, oddzielone od prostej startowej ścianą, znajdują się tam garaże, a obok nich odbywają się pit-stopy, czyli postoje, podczas których dokonywane jest, np. tankowanie paliwa czy zmiana opon podczas wyścigu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ autodrom
SJP.pl
inaczej: samouk
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. pedag. inaczej: samouk
Samokształcenie – samouctwo; osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której cele, treść, warunki i środki ustala sam podmiot.
W procesie samokształcenia jego cele dynamizują się; osiągnąwszy wyższy stopień świadomości, uczeń dokonuje często ich przewartościowania i doskonalenia. Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces samokształcenia rzadko występuje w postaci czystej: bywa powiązany z pracą w szkole, z kształceniem korespondencyjnym czy z wychowaniem równoległym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ autodydaktyzm; samokształceniowy
przymiotnik
(1.1) książk. pedag. związany z autodydaktyką lub autodydaktą
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: samouctwo, samokształcenie; autodydaktyzm
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. pedag. inaczej: samokształcenie
Samokształcenie – samouctwo; osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której cele, treść, warunki i środki ustala sam podmiot.
W procesie samokształcenia jego cele dynamizują się; osiągnąwszy wyższy stopień świadomości, uczeń dokonuje często ich przewartościowania i doskonalenia. Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces samokształcenia rzadko występuje w postaci czystej: bywa powiązany z pracą w szkole, z kształceniem korespondencyjnym czy z wychowaniem równoległym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: samouctwo, samokształcenie; autodydaktyka
SJP.pl
dyfuzja z udziałem wyłącznie cząstek jednej substancji
SJP.pl
rodzaj dyktanda utrwalającego, ćwiczenie pośrednie pomiędzy przepisywaniem a pisaniem na podstawie pamięci wzrokowej
SJP.pl
umiejętność wpływu na własny rozwój, przejmowanie zadania rozwijania i kształtowania kwalifikacji we własnym zakresie; samokształcenie, samowychowanie
SJP.pl
SJP.pl
dział ekologii zajmujący się fizjologią i zachowaniem się organizmów w ich naturalnym środowisku
SJP.pl
związany z autoerotyzmem (np. autoerotyczne zainteresowanie własnym ciałem)
przymiotnik
(1.1) seks. charkteryzujący się autoerotyzmem, świadczący o wzmożonym zainteresowaniu swoim ciałem, które prowadzi do masturbacji
SJP.pl
Wiktionary
zachowania seksualne realizowane w pojedynkę; autoerotyzm
SJP.pl
1. zainteresowanie własnym ciałem, o zabarwieniu erotycznym, prowadzące do realizacji różnego rodzaju zachowań seksualnych w pojedynkę; narcyzm;
2. masturbacja, samogwałt, onanizm
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) seks. wzmożone zainteresowanie swoim ciałem, które prowadzi do masturbacji
Autoerotyzm (autoerotyka) – różnego rodzaju zachowania seksualne realizowane w pojedynkę (w tym pieszczoty) przynoszące satysfakcję seksualną. Często kojarzone jedynie z onanizmem, a mogące mieć szerszy zakres. Pojęciowo bliższe erotyce.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
samobójstwo osoby nieuleczalnie chorej i pragnącej śmierci
SJP.pl
trawienie przez komórkę niektórych własnych elementów jej struktury
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. proces usuwania z komórki zbędnych elementów poprzez ich degradację;
Autofagia (z gr. αυτός (autós) – sam i gr. φαγειν (fagein) – jeść, zjadać; tłumaczone jako samozjadanie, ang. self-eating), inaczej autofagocytoza – biologiczny proces kataboliczny polegający na kontrolowanym rozkładzie przez komórkę cząsteczek chemicznych, fragmentów komórki i organelli komórkowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Autofagia (z gr. αυτός (autós) – sam i gr. φαγειν (fagein) – jeść, zjadać; tłumaczone jako samozjadanie, ang. self-eating), inaczej autofagocytoza – biologiczny proces kataboliczny polegający na kontrolowanym rozkładzie przez komórkę cząsteczek chemicznych, fragmentów komórki i organelli komórkowych.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) technika masturbacyjna polegająca na oralnym pobudzaniu przez mężczyznę swojego własnego prącia;
Autofellatio – forma masturbacji polegająca na oralnej stymulacji własnego penisa. Tylko niewielka liczba mężczyzn jest w stanie wykonać fellatio na sobie, ze względu na wymaganą elastyczność.
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba o wygórowanym mniemaniu o sobie; samolub
SJP.pl
zachwyt nad sobą, uwielbienie samego siebie; samouwielbienie, narcyzm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fot. system w aparacie fotograficznym lub kamerze odpowiedzialny za automatyczne nastawianie ostrości;
Autofokus, autofocus, AF – układ automatycznego ustawiania ostrości w aparatach fotograficznych.
Wiktionary oraz Wikipedia
automatyczne dostosowywanie ostrości w aparacie fotograficznym
Autofokus, autofocus, AF – układ automatycznego ustawiania ostrości w aparatach fotograficznych.
SJP.pl
Wikipedia
formatować samoczynnie, za pomocą automatu
SJP.pl
zapłodnienie zachodzące w obrębie tego samego organizmu, to jest zapłodnienie komórki jajowej przez gametę męską pochodzącą z tego samego osobnika; u zwierząt - samozapłodnienie, u roślin - samopylność
Autogamia, autofertylizacja, samozapłodnienie – sposób rozrodu organizmów, w wyniku którego dochodzi do powstania zygoty z komórek rozrodczych wytwarzanych przez ten sam organizm. Zachodzi tylko u organizmów obupłciowych. U roślin nasiennych autogamia określana jest mianem samopylności (samozapylenia). U organizmów jednokomórkowych autogamia jest powszechna u sporowców parzydełkowych, rzadziej u okrzemek, otwornic, słonecznic. U zwierząt występuje bardzo rzadko, m.in. u tasiemców, sporadycznie u niektórych ślimaków płucodysznych.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: autogamia
SJP.pl
gaz do auta stosowany zamiast benzyny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gaz LPG
Skroplony gaz petrochemiczny (ang. liquefied petroleum gas, LPG), gazol – produkt rafinacji ropy naftowej lub gazu ziemnego, używany jako gaz, ale przechowywany i transportowany w pojemnikach pod ciśnieniem w postaci ciekłej. W obrocie najczęściej propan lub mieszanina propanu i butanu o różnym składzie, najczęściej z niewielką zawartością innych alkanów. Należy do najbardziej wszechstronnych źródeł energii. Stosowany jest głównie jako:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) proces samorzutnego powstawania lub rozwoju organizmu, struktury albo zjawiska wyłącznie na podstawie jego własnych, wewnętrznych właściwości
Wiktionary
1. książkowo: wywołany przyczynami wewnętrznymi; autogenny, autogenowy, samorzutny;
2. w biologii: czynniki autogeniczne wewnętrzne siły organizmów wpływające na ich ewolucję niezależnie od czynników środowiska;
3. w geologii: składniki autogeniczne - podstawowe składniki skał osadowych i spoiwa skał okruchowych, tworzące się w czasie kształtowania się skały lub później;
4. w technice: cięcie, spawanie autogeniczne - cięcie, spawanie metali wykonane pod działaniem wysokiej temperatury za pomocą płomienia acetylenowo-tlenowego; cięcie, spawanie gazowe;
5. w psychoterapii: trening autogeniczny - metoda polegająca m.in. na wykonywaniu ćwiczeń likwidujących napięcie nerwowe; trening autogenny
SJP.pl
1. książkowo: wywołany przyczynami wewnętrznymi; autogeniczny, autogenowy, samorzutny;
2. w psychoterapii: trening autogenny - metoda polegająca m.in. na wykonywaniu ćwiczeń likwidujących napięcie nerwowe; trening autogeniczny
SJP.pl
książkowo: wywołany przyczynami wewnętrznymi; autogenny, autogeniczny, samorzutny
SJP.pl
autobazar;
1. zorganizowana bezpośrednia sprzedaż samochodów przez właścicieli;
2. miejsce, w którym odbywa się sprzedaż samochodów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. giełda samochodowa
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wiropłat o samoczynnie obracającym się wirniku; wiatrakowiec; autożyro
Wiatrakowiec, żyroplan, autożyro – statek powietrzny cięższy od powietrza (aerodyna), z rodziny wiropłatów, wyposażony w wirnik nośny i śmigło napędowe (pchające lub ciągnące). Wirnik nie jest napędzany silnikiem, lecz obraca się dzięki autorotacji, powstającej w wyniku postępowego ruchu (wywoływanego śmigłem) wiropłata względem powietrza. Czasem jako napęd wiatrakowca może służyć holujący pojazd naziemny lub nawodny. Z powodu konieczności zapewnienia ciągłego nadmuchu powietrza na wirnik nośny, wiatrakowiec – w odróżnieniu od innych wiropłatów – nie może wykonywać zawisu. Wiatrakowce są zdolne do krótkiego startu i lądowania (STOL).
SJP.pl
Wikipedia
poznawanie samego siebie
SJP.pl
praktykowana w krajach Ameryki Środkowej niezgodna z konstytucją forma przejęcia władzy w państwie przez szefa władzy wykonawczej
SJP.pl
według popularnego w starożytności i średniowieczu poglądu: samorzutne powstanie niższych organizmów z nieorganicznej lub organicznej materii nieożywionej (np. much ze zgniłego mięsa, żab z mułu rzecznego); abiogeneza, samorództwo
SJP.pl
1. własnoręczny podpis kogoś sławnego;
2. potocznie, ironicznie: podpis;
3. w nauce o literaturze: rękopis jakiegoś autora
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) własnoręczny podpis
(1.2) rękopis wykonany przez autora dzieła
(1.3) techn. urządzenie do prezentacji zdjęć wykonanych z lotu ptaka w formie trójwymiarowych map
Autograf (gr. αὐτός 'sam' i γράφω 'piszę') – własnoręczne pismo jakiejś osoby (podpis, rękopis).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wykonanie rysunku na papierze przedrukowym i odciśnięcie go na płycie (kamień lub blacha cynkowa); przedruk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest autograficzne
Wiktionary
1. własnoręczny;
2. wykonany techniką autografii
SJP.pl
przestarzałe: dokładnie reprodukować z oryginału pismo lub rysunek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przest. odtwarzanie pisma lub rysunku na podstawie oryginału
Wiktionary
potocznie: handel samochodami
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mot. handel samochodami
SJP.pl
Wiktionary
leczenie zastrzykami domięśniowymi krwi własnej pacjenta
Leczenie krwią, hemoterapia, krwiolecznictwo – metoda polegająca na przetaczaniu krwi pełnej lub innych preparatów krwiopochodnych stosowana w celach leczniczych. Jest ona przeprowadzana tylko w wyniku ścisłych wskazań lekarskich ze względu na możliwe powikłania.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) związany z autohipnozą
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hipnoza wywoływana na sobie samym
Autohipnoza (stgr. αὐτός autós „sam” + ὕπνος hýpnos „sen”) – oznacza:
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta przywiązująca zbyt dużą wagę do posiadania lub używania samochodu
SJP.pl
osoba przywiązująca zbyt dużą wagę do posiadania lub używania samochodu
SJP.pl
przywiązywanie zbyt dużej wagi do posiadania lub używania samochodu, traktowanie jako objaw choroby
SJP.pl
określenie własnej tożsamości, przynależności do danej kultury, religii lub organizacji, itp.; samoidentyfikacja
SJP.pl
Autoimmunizacja – odpowiedź odpornościowa układu odpornościowego organizmu, w przebiegu której powstają nieprawidłowe, skierowane przeciw własnym tkankom limfocyty T lub przeciwciała. Autoimmunizacja może prowadzić do powstania chorób autoimmunologicznych.
Wikipedia
przymiotnik od: autoimmunizacja
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. taki, w którym układ odpornościowy organizmu działa przeciwko własnym komórkom i tkankom
Wiktionary
przymiotnik od: autointerpretacja
SJP.pl
szczególna odmiana ironii, którą autor kieruje przeciwko sobie samemu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ironia dotycząca samego siebie
SJP.pl
Wiktionary
przejawiający autoironię, nacechowany autoironią (np. autoironiczny komentarz, autoironiczna postawa)
przymiotnik
(1.1) ironiczny wobec siebie
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ironizowanie wobec samego siebie
Wiktionary
dysocjacja elektrolityczna rozpuszczalnika amfiprotonowego wskutek wymiany protonów między jego cząsteczkami; autoprotoliza
Autodysocjacja (autojonizacja, autoprotoliza) – rodzaj dysocjacji elektrolitycznej, w której czysty związek chemiczny w postaci cząsteczkowej rozpada się na jony pod wpływem innych cząsteczek tego samego związku, pełniąc przy tym rolę zarówno kwasu jak i zasady. Autodysocjacja jest możliwa, gdy cząsteczki związku mają budowę polarną.
SJP.pl
Wikipedia
autobus turystyczny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mot. autobus przeznaczony do długich podróży
Autokar (autobus turystyczny, autobus dalekobieżny) – autobus przystosowany do przewozów pasażerskich na duże odległości, na trasach międzymiastowych i międzynarodowych. Według definicji Europejskiej Komisji Gospodarczej, Eurostatu i Międzynarodowego Forum Transportu jest to pasażerski mechaniczny pojazd drogowy przeznaczony do przewozu więcej niż 24 osób (wliczając kierowcę) i posiadający wyłącznie miejsca siedzące.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
automat do karmienia zwierząt gospodarskich; paszomat
SJP.pl
związany z autokarem
przymiotnik
(1.1) związany z autokarem, wykorzystujący autokar
SJP.pl
Wiktionary
karykatura pokazująca samego autora
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z autokatalizą; taki, w którym produkt reakcji chemicznej działa jako katalizator tej samej reakcji, przyspieszając jej przebieg
SJP.pl
Wiktionary
zajwisko przyspieszenia reakcji katalitycznej pod wpływem jednego z produktów tej reakcji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. reakcja chemiczna, w której jej produkt pełni rolę katalizatora dla tej samej reakcji, zwiększając jej szybkość
Autokataliza – wzrost szybkości reakcji chemicznej pod wpływem jednego z produktów tej reakcji, który pełni funkcję katalizatora. Szybkość reakcji autokatalitycznej wzrasta w miarę jej postępu i związanego z tym wzrostu stężenia produktu będącego katalizatorem, a następnie maleje z powodu spadku stężenia substratów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
niezależność kościoła prawosławnego od zwierzchnictwa zagranicznych władz duchownych; autocefalia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. niezależność krajowej prawosławnej organizacji kościelnej od zagranicznych władz duchownych;
Autokefalia (z gr. αὐτο – samo, κεφαλή – głowa) – status kościoła chrześcijańskiego (najczęściej prawosławnego albo orientalnego) oznaczający, że jego głowa (biskup, metropolita, patriarcha) nie jest odpowiedzialna przed jakimkolwiek innym hierarchą o wyższej randze.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha cerkwi autonomicznej
Wiktionary
o Kościele prawosławnym: autonomiczny, niezależny od zagranicznych władz duchownych
przymiotnik
(1.1) rel. zwłaszcza w chrześcijaństwie: związany ze statusem autokefalii, mający status autokefalii
SJP.pl
Wiktionary
kemping służący zmotoryzowanym turystom, z miejscami na samochody z przyczepą; autocamping
SJP.pl
przymiotnik od: autokemping
SJP.pl
hermetycznie zamykany zbiornik, używany do sterylizacji materiałów opatrunkowych i narzędzi chirurgicznych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. med. hermetyczny, ogrzewany zbiornik służący do przeprowadzania różnych procesów chemicznych lub do wyjaławiania w podwyższonej temperaturze i przy zwiększonym ciśnieniu narzędzi chirurgicznych, środków spożywczych i farmaceutycznych;
Autoklaw – hermetycznie zamknięty, ogrzewany zbiornik służący do przeprowadzania procesów chemicznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przeprowadzać sterylizację czegoś za pomocą autoklawy
SJP.pl
→ autoklaw
SJP.pl
system automatycznego programowania maszyn cyfrowych
SJP.pl
Wikipedia
odwrócenie wiązki promieni przy jednoczesnym jej zawężeniu lub zogniskowaniu
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. publ. opinia wyrażona przez kogoś na temat własnego zachowania, własnej osoby, własnego utworu
Wiktionary
potocznie: komis samochodowy
SJP.pl
SJP.pl
samokontrola
SJP.pl
automatyczna korekta m.in. w edytorach tekstowych
SJP.pl
1. w informatyce: pojęcie stochastyczne mające zastosowanie w analizie przestrzennej, dotyczące zmienności wartości atrybutów przy zmianie położenia, odnoszące się do obiektów przestrzennych ciągłych;
2. w statystyce, telekomunikacji: miara współzależności między elementami szeregu czasowego
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: autokorelacja
SJP.pl
SJP.pl
upiększanie i konserwacja samochodów
SJP.pl
upiększanie i konserwacja samochodów
SJP.pl
wielkość równa kowariancji pomiędzy procesem stochastycznym a tym samym procesem przesuniętym o pewien odcinek czasu
Autokowariancja – wielkość równa kowariancji pomiędzy procesem stochastycznym a tym samym procesem przesuniętym o pewien odcinek czasu.
Jeśli każdy stan procesu stochastycznego ma wartość oczekiwaną, \mathbb {E} X_{t}=\mu _{t}, to autokowariancja jest dana wzorem:
SJP.pl
Wikipedia
system władzy państwowej, w którym nieograniczona władza należy do jednego człowieka i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną; jedynowładztwo, samowładztwo, absolutyzm, autokratyzm, autarchia (rzadziej)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. rządy jednostki lub wąskiej grupy, sprawowane poza kontrolą społeczną;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba sprawująca nieograniczoną władzę; autarcha (rzadziej), autokrator, samowładca, jedynowładca
SJP.pl
Wikipedia
władczyni absolutna, despotka, tyran
SJP.pl
1. władca nieograniczony, absolutny; samowładca, autokrata, jedynowładca, jednowładca;
2. w starożytności: grecki tytuł cesarza rzymskiego i bizantyjskiego
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący autokracji lub autokraty, właściwy autokracji lub autokracie (np. autokratyczny system władzy, autokratyczny władca)
przymiotnik
(1.1) polit. związany z autokratyzmem jako systemem rządów
(1.2) charakterystyczny dla autokraty (jako cecha)
SJP.pl
Wiktionary
→ autokracja; autokratyczny, autorytarny, dyktatorski
SJP.pl
1. system władzy państwowej, w którym nieograniczona władza należy do jednego człowieka i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną; jedynowładztwo, samowładztwo, absolutyzm, autokracja, autarchia (rzadziej);
2. książkowo: cecha kogoś, kto nie liczy się z nikim, postępuje w sposób władczy; despotyzm
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. system władzy sprawowanej poza kontrolą społeczną przez jednego człowieka lub wąską grupę;
(1.2) władczość jako cecha charakteru; cecha kogoś, kto nie liczy się z nikim
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
tworzenie własnego wizerunku
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) budowanie / tworzenie swojego wizerunku
SJP.pl
Wiktionary
→ autokreacja; autokreatywny
SJP.pl
→ autokreacja; autokreacyjny
SJP.pl
wyścig samochodowy w trudnych warunkach terenowych z naturalnymi przeszkodami; autocross
SJP.pl
uczestnik autokrosu - wyścigu samochodowego w trudnych warunkach terenowych z naturalnymi przeszkodami; kierowca autokrosowy
SJP.pl
→ autokros; autocrossowy
SJP.pl
samokrytyczny
przymiotnik
(1.1) zob. samokrytyczny.
SJP.pl
Wiktionary
krytyka wystawiona samemu sobie przez samego siebie
SJP.pl
krytyka wystawiona samemu sobie przez samego siebie
SJP.pl
pociąg złożony z wagonów z miejscami do leżenia dla pasażerów i wagonów towarowych do przewozu samochodów
SJP.pl
dobrowolne czasowe odosobnienie kogoś, kto miał kontakt z osobą chorą na chorobę zakaźną
SJP.pl
[czytaj: ałtolakier] lakier służący do pokrywania karoserii samochodowych
SJP.pl
[czytaj: ałtolakiernia] zakład lub pomieszczenie, w którym lakieruje się karoserie samochodów; warsztat lakierniczy
SJP.pl
rysunek na kamieniu litograficznym wykonany przez artystę grafika
Autolitografia – litografia, stworzona przez autora – artystę grafika wprost na kamieniu litograficznym.
W XIX wieku istniało wiele zakładów litograficznych, w których rysunki stworzone przez artystów były przenoszone ręcznie przez rzemieślników-litografów (w odbiciu zwierciadlanym) na kamienie litograficzne. Takie litografie zatracały ważną cechę dzieła artysty – ślad ręki twórcy. Dlatego w końcu XIX wieku artyści-graficy (w Polsce m.in. Witold Wojtkiewicz, Leon Wyczółkowski i Kazimierz Sichulski) zaczęli tworzyć autolitografie, nanosząc obraz tuszem litograficznym lub tłustą kredką wprost na kamieniu. Musieli przy tym pamiętać, że – podobnie jak w przypadku np. drzeworytu – obraz na kamieniu, także ewent. napisy, ukaże się na wydruku w odbiciu lustrzanym.
SJP.pl
Wikipedia
→ autoliza
SJP.pl
rozkład komórek i tkanek organizmu pod wpływem własnych enzymów hydrolitycznych; samotrawienie, samorozpuszczanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. samoistny enzymatyczny proces trawienia samch siebie – wielkocząsteczkowych składników obumarłej komórki lub całych komórek i tkanek po śmierci organizmu;
(1.2) kulin. metoda wstępnego przygotowania ciasta chlebowego polegająca na wymieszania samej mąki z wodą i pozostawieniu ciasta na 20-60 minut dla poprawienia jego elastyczności oraz walorów smakowych
Autoliza (stgr. αυτό ‘samo’ i λύσις ‘rozszczepienie’), samostrawienie – enzymatyczny proces trawienia:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) biol. o komórce: rozpadać się pod wpływem własnych enzymów
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) biochem. zachodzenie procesu autolizy
Wiktionary
[czytaj: ałtolok] automatyczna blokada urządzenia
SJP.pl
taki, w którym osobnik otrzymuje własne komórki macierzyste, np. przeszczep autologiczny
SJP.pl
lustracja przeprowadzona na wniosek osoby posądzonej o współpracę z komunistycznymi służbami bezpieczeństwa
SJP.pl
zdrobnienie od: automat
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od automat
SJP.pl
Wiktionary
automatyzacja;
1. zmechanizowanie jakiejś czynności;
2. wprowadzenie do produkcji, transportu itp. urządzeń automatycznych
SJP.pl
mafia działająca w przemyśle samochodowym lub handlu samochodami
SJP.pl
potocznie: szczególne zamiłowanie do samochodów
SJP.pl
SJP.pl
potocznie: pasjonat samochodów
Automaniak – program motoryzacyjny produkowany przez telewizję TVN od 1998 roku.
SJP.pl
Wikipedia
nieświadoma manipulacja własną osobą
SJP.pl
mapa samochodowa
Automapa – oprogramowanie nawigacyjne wykorzystujące system GPS.Jest ono wspólnym produktem dwóch firm: Aqurat i Geosystems Polska.
AutoMapa pojawiła się na rynku w 2003 r. Od wersji 4.0, wprowadzonej na rynek w 2007 r., możliwy jest podgląd mapy w 3D. W porównaniu z betą 4.0 różnica jest w interfejsie. W wersji 5.0 z 2008 r. znacząco zmieniono interfejs. AutoMapa jest dostarczana z zestawem punktów POI i bazową informacją o blokadach dróg oraz kilkoma wersjami komunikatów głosowych w 10 językach (angielski, czeski, fiński, francuski, hiszpański, litewski, niemiecki, polski, portugalski, rosyjski) w tym m.in. z komunikatami wykorzystującymi głos Krzysztofa Hołowczyca, dodatkowo w internecie można znaleźć głos, np. Czesia z serialu animowanego Włatcy móch i inne. Oprogramowanie umożliwia automatyczne pobieranie informacji z serwisu miplo.pl, który zawiera dodawane przez użytkowników punkty POI i informacje o utrudnieniach drogowych.
SJP.pl
Wikipedia
1. maszyna wykonująca cykl pracy bez udziału człowieka lub z jego niewielkim udziałem;
2. potocznie: pistolet maszynowy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) maszyna wykonująca pracę bez udziału człowieka;
(1.2) maszyna, która wydaje towar po wrzuceniu pieniędzy
(1.3) pot. pistolet maszynowy
(1.4) środ. mot. samochód z automatyczną skrzynią biegów
(1.5) pot. pralka automatyczna
Automat (gr. αὐτόματος z αὐτο- 'samo-' i μένος ‘myśl’) – maszyna lub ich zestaw, wykonujące samoczynnie cykl czynności lub operacji określony konstrukcją lub programem, niewymagające bezpośredniego udziału człowieka. Jest to układ sekwencyjny, posiadający przynajmniej jedną pętlę sprzężenia zwrotnego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. maszyna wykonująca cykl pracy bez udziału człowieka lub z jego niewielkim udziałem;
2. potocznie: pistolet maszynowy
SJP.pl
związany z automatem
przymiotnik
(1.1) związany z automatem (maszyną, bronią, itp.)
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
przysłówek
(1.1) techn. z udziałem automatu
(1.2) wynikając z odruchu lub przyzwyczajenia, bez udziału świadomości
(1.3) w sposób konsekwentny, jako naturalne lub regulaminowe następstwo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest automatyczne
SJP.pl
Wiktionary
1. działający samoczynnie;
2. wykonywany za pomocą automatu;
3. powstający bez udziału świadomości i woli
przymiotnik
(1.1) wykonywany przez maszyny, przebiegający bez bezpośredniego udziału człowieka
(1.2) rozumiejący się sam przez się, spowodowany wcześniejszymi działaniami
(1.3) przen. wykonywany lub powstający bez udziału świadomości i woli
SJP.pl
Wiktionary
dziedzina techniki i nauki
SJP.pl
dziedzina techniki i nauki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. techn. dyscyplina zajmująca się urządzeniami sterującymi procesami bez udziału człowieka lub z jego ograniczonym udziałem
Automatyka – dziedzina techniki i nauki zajmująca się zagadnieniami sterowania różnorodnymi procesami, głównie technologicznymi i przemysłowymi (zwykle bez udziału lub z ograniczonym udziałem człowieka).
Automatyka nie jest tożsama z automatyzacją, czyli metodami i środkami służącymi do wyeliminowania lub ograniczenia udziału człowieka w różnych czynnościach. Do automatyzacji może się przyczynić nie tylko automatyka, ale i mechanizacja, robotyka czy technika informatyczna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wprowadzanie automatów, ułatwień technicznych poprawiających pracę
Automatyzacja – znaczne ograniczenie lub zastąpienie (proces zastępowania) ludzkiej pracy fizycznej i umysłowej przez pracę maszyn działających na zasadzie samoregulacji i wykonujących określone czynności bez udziału człowieka (czyli samoczynnych). Również zastosowanie maszyn do pracy niemożliwej do wykonania w inny sposób. Automatyzacja jest kolejnym etapem po mechanizacji, gdzie bezpośrednia praca człowieka jest niezbędna przy wytworzeniu produktu finalnego.
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z wprowadzeniem do produkcji, transportu itp. urządzeń automatycznych
SJP.pl
1. odruchowe, nieświadome wykonywanie czynności;
2. w fizjologii: samoczynna, bez bodźców zewnętrznych, praca niektórych narządów, np. serca
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wykonywanie czynności nie używając do tego świadomości, bez analizy, bez myślenia
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. zautomatyzować)
(1.1) wprowadzać automatyczne działanie w miejsce pracy ręcznej lub wymagającej stałego nadzoru człowieka
Wiktionary
dający się automatyzować
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) czynienie czegoś automatycznym
Wiktionary
potocznie: osoba zajmująca się obsługą i naprawą samochodów, mechanik samochodowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. przyjaciel i woźnica Achillesa, syn Dioresa
Automedon, Automedont (stgr. Αὐτομέδων) – w mitologii greckiej wojownik achajski, uczestnik wojny trojańskiej, woźnica rydwanu Achillesa i jego towarzysz.
Pochodził z wyspy Skyros. Przybył pod Troję na czele kontyngentu złożonego z dziesięciu okrętów. Służył Achillesowi, a po jego śmierci Neoptolemosowi. Zabił w boju Trojańczyka Aretosa. Był wiernym towarzyszem, słynął też z łagodności. Brał udział w zdobyciu Ilionu.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: autometamorfizm
SJP.pl
przestarzale: auto, samochód; samojazd
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. samochód
(1.2) zabytkowy lub stary samochód
(1.3) przest. duży, kryty pojazd, najpierw konny bezszynowy, następnie szynowy
Samochód, automobil, w skrócie auto – rodzaj kołowego pojazdu silnikowego, służącego do przewozu osób lub ładunków. Wg polskiego prawa taki pojazd jest samochodem tylko jeśli jego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością powyżej 25 kilometrów na godzinę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzałe: kierowca rajdowy; wyścigowiec
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. kierowca
(1.2) przest. człowiek uprawiający sporty samochodowe
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
przestarzałe: sport samochodowy
Sport samochodowy (także automobilizm) – dyscyplina sportu motorowego rozgrywana przy użyciu samochodów. Najważniejszym organem zarządzającym sportem samochodowym jest Fédération Internationale de l’Automobile (FIA).
SJP.pl
Wikipedia
klub gromadzący miłośników pojazdów mechanicznych i kierowców, zwłaszcza sportowych
Automobilklub – klub działający najczęściej na terenie danego miasta lub regionu, a także krajowa federacja sportowa specjalizująca się w sporcie samochodowym zrzeszający kierowców lub odpowiada za działanie i rozwój sportu samochodowego w mieście, regionie lub całego kraju. Jego działania dążą do organizacji i koordynacji imprez sportu samochodowego na danym obszarze. Automobilkluby organizują również akcje mające na celu popularyzację sportów motorowych i bezpieczeństwa ruchu drogowego.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
związany z automobilem
przymiotnik relacyjny
(1.1) mot. związany z automobilami, starymi samochodami
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: automorfizm
SJP.pl
Automorfizm – izomorfizm struktury matematycznej na siebie, czyli jej wzajemnie jednoznaczny endomorfizm. W pewnym sensie jest to symetria obiektu – sposób odwzorowania obiektu na siebie przy zachowaniu całej jego struktury.
Wikipedia
motywowanie samego siebie
SJP.pl
potocznie: naprawa samochodów; autoserwis
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mot. naprawa samochodów
(1.2) naprawienie siebie samego
SJP.pl
Wiktionary
prawo do samostanowienia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. częściowa niezależność;
(1.2) swoboda działania
Pojęcie autonomia pochodzi od starogreckiego αυτονομία, (αὐτονομία) autonomía – możliwość stanowienia norm samemu sobie, samodzielność prawna. Dziś używa się go w zależności od dyscypliny (gospodarka, prawo, polityka) lub kontekstu w znaczeniu suwerenność, niezawisłość, niezależność, samorządność (całkowita lub częściowa). Dotyczy zarówno zbiorowości, jak jednostek (samodzielność w decydowaniu o sobie, w etyce – niezależność od innych norm niż własne sumienie).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób autonomiczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest autonomiczne; cecha tych, którzy są autonomiczni
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. oparty na autonomii, niezależny (np. autonomiczna republika);
2. autonomiczny układ nerwowy - układ nerwowy narządów wewnętrznych działający niezależnie od woli
przymiotnik
(1.1) związany z autonomią; taki, który ma autonomię
(1.2) dotyczący autonomii w etyce
SJP.pl
Wiktionary
zwolennik autonomii politycznej, gospodarczej lub kulturalnej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zwolennik idei autonomii politycznej, gospodarczej lub kulturalnej
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zwolenniczka autonomii, np. politycznej, gospodarczej lub kulturowej
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z autonomistami, dotyczący autonomistów, autonomizmu, dążenia do autonomii
SJP.pl
Wiktionary
proces uzyskiwania autonomii przez jakieś terytorium
Autonomizacja (jap. 自働化 jidōka) – jeden z dwóch filarów Systemu Produkcyjnego Toyoty. Polega na zaprojektowaniu systemów produkcyjnych w sposób, który umożliwia wykrywanie i eliminowanie błędów oraz odstępstw od przyjętych standardów.
SJP.pl
Wikipedia
autonomia; samodzielne działanie, niezależność
Autonomizm – nurt radykalnie lewicowej myśli politycznej, powstały w latach 60. XX wieku we Włoszech jako kontynuacja ruchu komunizmu robotniczego (wł. operaismo). Z czasem ruch ten zasymilował wiele elementów myśli anarchistycznej, łącząc je z marksizmem. Grupy powołujące się na różnie rozumiany autonomizm pozostają czynne przede wszystkim w Niemczech, Danii, Włoszech i Francji.
SJP.pl
Wikipedia
1. nadawać jakiemuś terytorium autonomię;
2. autonomizować się - uzyskiwać autonomię
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) praw. polit. nadawanie jakiemuś podmiotowi autonomii
(1.2) książk. traktowanie jakichś zjawisk, procesów itp. jako samodzielnych i niezależnych
Wiktionary
automatyczne obracanie się widoku na ekranie urządzenia po jego przekręceniu
SJP.pl
ocena wystawiana sobie przez samego siebie
SJP.pl
automatyczne odświeżanie czegoś
SJP.pl
odszkodowanie za uszkodzenie, zniszczenie, utratę itp. samochodu
SJP.pl
potocznie: ogumienie samochodu
SJP.pl
przymiotnik od: autooksydacja
SJP.pl
tekturowa osłona przez rażącym światłem słonecznym, zakładana na przednią szybę samochodu
SJP.pl
parodia własnego utworu, własnego stylu itp.
SJP.pl
pasta do czyszczenia samochodów; pasta samochodowa
SJP.pl
świadome naśladowanie własnego stylu przez twórcę, np. pisarza, reżysera itp.
SJP.pl
sposób, w który odbieramy samych siebie
Teoria spostrzegania siebie, teoria autopercepcji – stworzona przez Daryla Bema teoria próbująca wyjaśnić proces samopoznawania (zbierania informacji na temat własnej osoby i tworzenia wyobrażenia siebie). Podstawowym założeniem teorii jest twierdzenie, że podczas poznawania siebie ludzie dokonują takich samych zabiegów jak przy poznawaniu (rozumieniu) innych ludzi – poprzez obserwowanie i wnioskowanie z tych obserwacji.
SJP.pl
Wikipedia
mechanizm komputerowy przejmujący w samolocie, samochodzie, statku itp. pewne funkcje osoby sterującej, np. utrzymywanie na wyznaczonym kursie, stabilizowanie wysokości
Automatyczny pilot (autopilot) – urządzenie służące do wykonywania określonego zestawu zadań umożliwiających automatyczne sterowanie obiektem (statkiem, samolotem, śmigłowcem itp.) oraz rakietami (głównie ziemia-powietrze).
SJP.pl
Wikipedia
1. plagiatowanie własnego utworu;
2. utwór powstały w wyniku powtórzenia własnego dzieła bez podania źródła
Autoplagiat – powtórne opublikowanie fragmentów własnych wcześniej opublikowanych utworów jako utworów nowych, bez podania o tym informacji. Autoplagiat bywa naganną praktyką w dziedzinach, w których istotna jest oryginalność (np. nauka).
Autoplagiat nie jest rodzajem plagiatu, a zbieżność nazw jest myląca. W przypadku plagiatu plagiator wykorzystuje cudzy utwór, podając się za jego autora. Tym samym narusza jego osobiste prawa autorskie. Sam autor nie może naruszyć swoich osobistych praw autorskich.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: autoplastyka
SJP.pl
operacja plastyczna przeszczepienia tkanek w obrębie tego samego organizmu w celu uzupełnienia ubytku tkanki lub skorygowania wady; fizjoplastyka
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest autopoliploidalne
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: autopoliploid
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: autoportret
SJP.pl
portret autorstwa osoby namalowanej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) portret artysty wykonany przez siebie samego;
Autoportret, portret własny – portret artysty wykonany przez niego samego; może nim być obraz, rzeźba, fotografia.
Pierwsze autoportrety pojawiły się w średniowieczu, a rozpowszechniły się pod koniec tej epoki. Na początku renesansu artyści swoje autoportrety włączali do malowanych przez siebie scen. Wraz z zanikaniem pojmowania roli artysty jako rzemieślnika, wykształcał się samodzielny autoportret (np. u Albrechta Dürera).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sposób, w jaki ktoś świadomie przedstawia się innym, prezentacja siebie
Autoprezentacja – sposób, w jaki każdy człowiek poprzez swoje wypowiedzi, zachowania i sygnały niewerbalne komunikuje na zewnątrz kim jest, albo za kogo chciałby być uważany. Autoprezentacja jest podejmowana również w sytuacjach, które nie przynoszą namacalnych zysków, ale pozwalają budować pozytywną opinię o sobie u innych, dzięki czemu jednostka może kształtować i podtrzymywać swoją pożądaną tożsamość.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. promocja własnej osoby, umiejętności itp.;
2. promocja własnych produktów lub usług w ramach własnych środków promocji (np. promocja innych czasopism wydawnictwa w jednym z czasopism)
Autopromocja – przekaz pochodzący od dostawcy usługi medialnej mający służyć bezpośrednio lub pośrednio promocji jego audycji, towarów lub usług.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
rozpowszechnianie własnych dokonań, poglądów itp. przez przedstawianie tego w korzystnym świetle
SJP.pl
dysocjacja elektrolityczna rozpuszczalnika amfiprotonowego wskutek wymiany protonów między jego cząsteczkami; autojonizacja
Autodysocjacja (autojonizacja, autoprotoliza) – rodzaj dysocjacji elektrolitycznej, w której czysty związek chemiczny w postaci cząsteczkowej rozpada się na jony pod wpływem innych cząsteczek tego samego związku, pełniąc przy tym rolę zarówno kwasu jak i zasady. Autodysocjacja jest możliwa, gdy cząsteczki związku mają budowę polarną.
SJP.pl
Wikipedia
Autoprzeciwciała – przeciwciała skierowane przeciwko antygenom własnego organizmu. Mogą występować w chorobach autoimmunologicznych.
Wikipedia
przeszczep organów lub komórek, w którym biorca jest jednocześnie dawcą
SJP.pl
1. stwierdzenie czegoś poprzez własną (naoczną) obserwację; oględziny
2. badanie zwłok w celu ustalenia przyczyny śmierci i okoliczności jej towarzyszących; sekcja zwłok
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sekcja zwłok;
(1.2) własne doświadczenie
Sekcja zwłok (łac. sectio: cięcie, rozcięcie), autopsja (stgr. αὐτοψία autopsia: zobaczyć na własne oczy) – badanie pośmiertne (łac. post mortem), którego celem jest najczęściej ustalenie przyczyny zgonu, rzadziej uzyskanie dodatkowych informacji potrzebnych śledczym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest autopsyjne
Wiktionary
→ autopsja
SJP.pl
1. twórca dzieła literackiego, naukowego, technicznego, dzieła sztuki itp.;
2. inicjator, projektodawca;
3. wykonawca jakiejś czynności, np. autor kradzieży; sprawca
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) twórca jakiegoś dzieła (książki, obrazu, utworu muzycznego, programu komputerowego lub innej formy twórczości)
Autor, twórca (łac. auctor - sprawca, twórca) – osoba, która tworzyła lub współtworzyła dzieło (utwór w rozumieniu prawa autorskiego).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
metoda obrazowania rozkładu substancji promieniotwórczych, najczęściej w płaskim przedmiocie
Autoradiografia – metoda obrazowania rozkładu substancji promieniotwórczych, najczęściej w płaskim przedmiocie.
Autoradiografię wykonuje się pozostawiając na pewien czas kliszę rentgenowską przyłożoną ściśle do przedmiotu lub pokrywając próbkę emulsją światłoczułą. Wywołana emulsja ujawnia rozkład substancji promieniotwórczych w przedmiocie (autoradiogram). W technice autoradiografii oprócz klisz rentgenowskich można wykorzystywać również inne systemy detekcji promieniowania.
SJP.pl
Wikipedia
przyrząd dzięki któremu można zobrazować rozkład substancji promieniotwórczych, najczęściej w płaskim przedmiocie
Autoradiogram – obraz uzyskiwany na materiale światłoczułym, który miał kontakt z materiałem radioaktywnym, np. skrawkiem komórki zawierającej związki znakowane izotopami promieniotwórczymi. Na autoradiogramie widać szczegółowe rozmieszczenie składników radioaktywnych.Jako pierwszy autoradiogramy zastosował Henri Becquerel podczas badania promieniowania emitowanego przez rudę uranową.
SJP.pl
Wikipedia
1. rodzaj zaciągu w dawnym wojsku polskim;
2. przenośnie: rodzaj, typ
Autorament – sposób rekrutacji lub rodzaj zaciągu w wojskach Rzeczypospolitej Obojga Narodów, który powstał w ramach reform wojska przez króla Władysława IV w latach 30. XVII wieku. Ustalono podział na autorament narodowy i cudzoziemski. Wojska te stanowiły trzon armii, uzupełniany pospolitym ruszeniem.
SJP.pl
Wikipedia
związany z autoramentem
SJP.pl
sprawozdanie z własnej pracy badawczej lub streszczenie własnych tekstów publicystycznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. odnoszenie czegoś do samego siebie, porównywanie czegoś ze sobą, szukanie związków ze sobą
Wiktionary
zastanowienie się, moment zadumy nad własnym postępowaniem
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. refleksja nad samym sobą; introspekcja
(1.2) myśl wynikająca z autorefleksji (1.1)
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: autorefleksja
SJP.pl
zautomatyzowany przyrząd okulistyczny do badania właściwości refrakcyjnych oczu
SJP.pl
samorzutne odradzanie się
SJP.pl
metoda predykcji statystycznej przyszłych wartości szeregu czasowego
Autoregresja – metoda predykcji statystycznej przyszłych wartości szeregu czasowego. Jest to zwykła regresja statystyczna w której zmienna objaśniana jest przyszłą wartością z szeregu, a zmienne objaśniające to wartości szeregu czasowego z przeszłości.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
automatyczna regulacja czegoś, zdolność tego do samoczynnej korekty działania w razie jakichś nieprawidłowości
SJP.pl
przymiotnik od: autoregulacja
SJP.pl
1. reklamowanie samego siebie (swoich dzieł, osiągnięć itp.);
2. reklamowanie swojej firmy i jej wyrobów, zwłaszcza gdy nie wypada tego czynić
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) reklamowanie siebie samego
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: autoreklama
SJP.pl
SJP.pl
w informatyce: program współpracujący z serwerem poczty elektronicznej, umożliwiający automatyczne podjęcie różnych działań w stosunku do przychodzących e-maili
Autoresponder – program lub opcja w programie służąca do automatycznego odpowiadania rozmówcy - przy próbie kontaktu wysyła jako odpowiedź wiadomość o ustalonej z góry treści.
Często występuje jako opcja w programie pocztowym umożliwiająca szybkie wysłanie odpowiedzi do nadawcy e-maila. Jest także wykorzystywany w komunikatorach internetowych oraz na IRC-u jako informacja dla nadawcy wiadomości, że adresata nie ma w danej chwili przy komputerze.
SJP.pl
Wikipedia
automatyczne odtwarzanie drugiej strony kasety w radioodtwarzaczach kasetowych
SJP.pl
zmotoryzowana wersja rikszy, używana jako taksówka w niektórych krajach azjatyckich; tuk-tuk
Autoriksza (riksza motorowa, tuk-tuk) – pojazd, pełniący rolę taksówki, popularny w krajach takich jak Tajlandia, Indie, Pakistan, Nepal, Bangladesz i Sri Lanka. Jest to zmotoryzowana wersja zwykłej rikszy, przeważnie trójkołowa.
SJP.pl
Wikipedia
osoba przewożąca pasażerów autorikszą
SJP.pl
1. twórczyni dzieła literackiego, naukowego, technicznego, dzieła sztuki itp.;
2. sprawczyni, inicjatorka, projektodawczyni
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) twórczyni jakiegoś dzieła, projektu lub wynalazku
(1.2) inicjatorka jakiegoś przedsięwzięcia
SJP.pl
Wiktionary
zawody, w których kierowcy próbują zniszczyć lub unieruchomić samochody przeciwników uderzeniami własnego pojazdu
SJP.pl
Wikipedia
1. samoczynne, stałe obracanie się samolotu lub szybowca względem osi wzdłużnej;
2. obracanie się nienapędzanego wirnika wiropłatu pod wpływem ukośnego opływu aerodynamicznego
Autorotacja – zjawisko polegające na samoczynnym obrocie wirnika nośnego wiropłatów, np. śmigłowca czy wiatrakowca, wywołane ruchem wiropłata względem powietrza. W czasie autorotacji wirnik nośny nie ma mechanicznego połączenia z zespołem napędowym wiropłata, co jest sytuacją typową dla wiatrakowca i awaryjną dla śmigłowca.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: autorotacja
SJP.pl
przymiotnik od: autor
przymiotnik
(1.1) związany z autorem
(1.2) realizowany według własnego pomysłu
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) na sposób autorski, po autorsku
Wiktionary
→ autorski
SJP.pl
bycie autorem; fakt, że ktoś jest autorem
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) fakt bycia twórcą dzieła
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób autorytarny
Wiktionary
narzucanie swojej woli innym, zmuszanie ich do posłuszeństwa
SJP.pl
1. oparty na bezwzględnym posłuszeństwie, nadużywający władzy; autorytatywny;
2. osobowość autorytarna - w psychologii: osobowość charakteryzująca się ślepym oddaniem autorytetom, łaknąca silnego przywództwa, zwalniającego ją z konieczności podejmowania decyzji, odznaczająca się uproszczonym postrzeganiem świata (dzieli się on na swoich i obcych)
przymiotnik
(1.1) polit. dotyczący autorytaryzmu
(1.2) narzucający swoją wolę, opinię
(1.3) oparty na czyimś autorytecie
SJP.pl
Wiktionary
1. system rządów opartych na bezwzględnym posłuszeństwie, nadużywających władzy;
2. w psychologii: bycie autorytarnym
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. system rządów opartych na bezwzględnym posłuchu obywateli
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) od: autorytatywny
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: autorytatywny
SJP.pl
1. cieszenie się autorytetem, uznaniem;
2. pewność siebie, stanowczość nieznosząca sprzeciwu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co autorytatywne, miarodajne, wiarygodne
SJP.pl
Wiktionary
1. pewny, miarodajny, wiarogodny
2. oparty na bezwzględnym posłuszeństwie, nadużywający władzy; autorytarny
przymiotnik
(1.1) oparty na wiarygodnym autorytecie
(1.2) władczy, stanowczy
SJP.pl
Wiktionary
1. powszechnie uznana czyjaś powaga, wpływ, znaczenie; posłuch, poważanie, szacunek, respekt;
2. człowiek mający duże poważanie ze względu na swą wiedzę lub postawę moralną, stawiany za wzór do naśladowania, mający wpływ na postawy i myślenie innych ludzi; chodząca encyklopedia, augur;
3. ciesząca się dużym szacunkiem instytucja, doktryna, pismo itp.
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wpływ osobisty, powaga, prestiż
(1.2) człowiek mający uznanie i wpływ na innych ludzi
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
oficjalna zgoda autora, udzielającego wywiadu lub kogoś, kto ma prawo dysponowania dziełem, produktem itp. na publikację dzieła, użytkowanie produktu itp.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zezwolenie twórcy na wykorzystanie swego dzieła
(1.2) telew. akceptacja treści wywiadu przez osobę, która go udzieliła
(1.3) zezwolenie producenta na prowadzenie działalności w jego imieniu
(1.4) inform. proces nadawania podmiotowi uprawnień do danych
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
służący autoryzacji i rozliczeniu (np. centrum autoryzacyjno-rozliczeniowe)
SJP.pl
przymiotnik od: autoryzacja
SJP.pl
1. zatwierdzać (zatwierdzić), zezwalać (zezwolić);
2. zezwalać (zezwolić) przedsiębiorstwu na posługiwanie się określoną marką, dawać (dać) swoje pełnomocnictwo;
3. zezwalać (zezwolić) na wydanie, przekład swojego dzieła
czasownik przechodni niedokonany (dk. zautoryzować)
(1.1) zezwalać na publikację, wykorzystanie pracy autorskiej
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dokonywanie autoryzacji
Wiktionary
lekceważąco: marny, lichy autor
SJP.pl
[czytaj: ałtosakrum] uroczystość poświęcenia samochodów
SJP.pl
potocznie: salon samochodowy
SJP.pl
marka autobusów i firma
Autosan – polskie przedsiębiorstwo z siedzibą w Sanoku i marka autobusów, produkowanych niegdyś w Sanockiej Fabryce Autobusów „Autosan”, a następnie przez Autosan Sp. z o.o. Od 2022 oddział Huty Stalowa Wola.
SJP.pl
Wikipedia
sanie poruszane za pomocą silnika
SJP.pl
wyraz autosemantyczny (samoznaczący) - wyraz znaczeniowo samodzielnie informujący o obiektach występujących w rzeczywistości
SJP.pl
[czytaj: autoserwis] autoserwis;
1. naprawa samochodów;
2. warsztat zajmujący się naprawą samochodów
SJP.pl
1. naprawa samochodów; autonaprawa;
2.warsztat zajmujący się naprawą samochodów
SJP.pl
SJP.pl
potocznie: sklep samochodowy
SJP.pl
zaburzenie czucia ustrojowego wiążące się z przeświadczeniem, że jakiś organ ciała lub całe ciało uległo podwojeniu
SJP.pl
Wikipedia
chromosom niebędący chromosomem płci
SJP.pl
Wikipedia
automatyczny start - początek jakiegoś działania; samostart
Autorun.inf – plik tekstowy umieszczany w głównym katalogu pamięci masowej, zwłaszcza nośnika wymiennego jak dysk optyczny czy pamięć USB, umożliwiający automatyczne uruchomienie programu znajdującego się na nośniku. Zawiera informacje o tym, który plik ma być otwarty, która ikona ma zostać przypisana w miejsce systemowego obrazka, itp. Za obsługę pliku Autorun.inf w systemach Windows 95 i nowszych odpowiedzialny jest podsystem Autorun Extension Eksploratora Windows.
SJP.pl
Wikipedia
stereotyp odnoszący się do własnej grupy społecznej, własnej osoby, własnego narodu
Autostereotyp – stereotyp, wyobrażenie o sobie lub własnej grupie społecznej lub narodowej, tak pozytywne, jak i negatywne, o jej zaletach i wadach. Samoocena własnej grupy, do której przyrównujemy przedstawicieli innych grup.
W badaniach przeprowadzonych przez CBOS w 2015 roku wśród Polaków wskazano na następujące cechy:
SJP.pl
Wikipedia
forma podróżowania polegająca na korzystaniu z życzliwości przygodnie napotkanych kierowców; stop; okazja
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sposób podróżowania polegający na przemieszczaniu się zatrzymywanymi po drodze za zgodą kierowców pojazdami
Autostop – forma turystyki lub podróżowania, polegająca na przemieszczaniu się przygodnie zatrzymanymi pojazdami.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
forma podróżowania polegająca na korzystaniu z życzliwości przygodnie napotkanych kierowców; stop; okazja
SJP.pl
osoba podróżująca autostopem; stopowicz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto podróżuje autostopem
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta podróżująca autostopem
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która podróżuje autostopem
SJP.pl
Wiktionary
rzadko: odnoszący się do autostopowicza, autostopu
SJP.pl
związany z autostopem
przymiotnik
(1.1) dotyczący autostopu, związany z autostopem
SJP.pl
Wiktionary
droga wielopasmowa przystosowana do szybkiego ruchu samochodowego, charakteryzująca się bezkolizyjnymi skrzyżowaniami
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mot. droga kołowa przystosowana do szybkiego ruchu samochodowego, charakteryzująca się bezkolizyjnymi skrzyżowaniami oraz podzielona na dwie jezdnie po co najmniej dwa pasy ruchu;
Autostrada – rodzaj drogi; jej dokładna definicja różni się między państwami z uwagi na różnice w prawie.
Niemal każde państwo na świecie posiada w swoim prawodawstwie własną, ustawową definicję pojęcia autostrada [w Polsce określają ją art. 3 pkt 2 i art. 4 pkt 11 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1693, ze zm.) oraz art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 988, ze zm.) – zobacz więcej].
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. pot. policja autostradowa
Wiktionary
związany z autostradą
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z autostradą, dotyczący autostrady, występujący na autostradzie lub dla niej charakterystyczny
(1.2) o obwodnicy miasta: będąca autostradą, klasyfikowana jako autostrada
SJP.pl
Wiktionary
strzykawka z mechanizmem do automatycznego wypychania zawartości z jej wnętrza; autozastrzyk
Ampułkostrzykawka, ampułka-strzykawka, strzykawkoampułka – połączenie ampułki z lekiem i strzykawki, gotowe do natychmiastowego wstrzyknięcia leku. Jej odmianą jest strzykawka automatyczna (autostrzykawka), czyli strzykawka z mechanizmem (zwykle sprężynowym) wypychającym zawartą w niej ciecz. Ampułkostrzykawki są (z definicji) jednorazowego użytku, natomiast strzykawki automatyczne mogą być jednorazowe lub wielorazowe. Szczególnym rodzajem autostrzykawki jest pen insulinowy.
SJP.pl
Wikipedia
przyrośnięcie chrząstki podniebienno-kwadratowej do mózgoczaszki
Autostylia – typ połączenia łuku żuchwowego z mózgoczaszką, polegający na przyrośnięciu chrząstki podniebienno-kwadratowej (łac. palatoquadratum) na całej długości, od spodu i z boku, do mózgoczaszki. Następuje zrośnięcie obu chrząstek żuchwowych na przedzie. Łuk gnykowy pozostaje mocno rozwinięty. Ten typ połączenia wzmacnia zgryz, co umożliwia zwierzęciu rozcieranie twardego pokarmu (mięczaki i skorupiaki w twardych pancerzach).
SJP.pl
Wikipedia
wmawianie czegoś samemu sobie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. wmawianie czegoś sobie samemu;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Syfon – grubościenna butla (zwykle szklana) do napojów gazowanych (zwłaszcza popularnej kiedyś wody sodowej), posiadająca urządzenie zamykające, po którego otwarciu ciśnienie gazu wewnątrz butli wypycha płyn na zewnątrz. Syfon został wynaleziony we Francji w XIX w.
Wikipedia
szczepionka wytworzona z antygenów drobnoustrojów osoby chorej, podawana tej samej osobie
SJP.pl
szkic autoportretu
SJP.pl
szkoła jazdy samochodem
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szkoła nauki jazdy
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: złomowisko samochodów; szrot
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szrot
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: szyba samochodu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mot. pot. szyba samochodowa
SJP.pl
Wiktionary
szydzący sam z siebie
SJP.pl
Autoteliczność (gr. autos - ten sam; telos - cel) – właściwość języka poetyckiego, który zawiesza dominantę (wyróżniający się składnik, nadający mu jednorodność i mający wpływ na pozostałe) referencjalną i skupia uwagę na samym sobie.
SJP.pl
Wikipedia
1. będący celem samym w sobie;
2. będący wartością samą w sobie, tłumaczący się sam przez się, a nie przez okoliczności zewnętrzne
przymiotnik
(1.1) filoz. taki, który jest celem sam dla siebie
(1.2) szt. taki, który jest wartością samą w sobie, usprawiedliwiającym się, tłumaczącym się sam przez się, a nie przez okoliczności zewnętrzne
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
mający za temat samego siebie
SJP.pl
tendencja do wypowiadania refleksji na temat procesu powstawania dzieła, sposobów i celów pisania i uczynienie z tego tematu utworu; jest charakterystyczny dla różnych rodzajów literackich
Autotematyzm – polski termin literaturoznawczy i krytycznoliteracki, utworzony przez Artura Sandauera i rozwijany oraz interpretowany przez innych badaczy. Określa sytuację, w której w utworze literackim zawarte są refleksje i uwagi na temat niego samego i jego powstawania. Zjawisko autotematyzmu występowało już w literaturze XIX wieku, a nasiliło się w wieku XX (szczególnie w latach 50. po pojawieniu się nurtu nowej powieści).
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
SJP.pl
reakcja obronna zwierzęcia polegająca na odrzuceniu przez nie części ciała
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. zdolność niektórych zwierząt do odrzucenia części własnego ciała, a następnie jego regeneracji;
Autotomia (z greckiego αυτοτομία – samooddzielanie się) – fizjologiczna reakcja obronna występująca głównie wśród bezkręgowców oraz jaszczurek, polegająca na odruchowym odrzuceniu przez zwierzę części ciała, kiedy jest ono w niebezpieczeństwie, najczęściej podczas ucieczki przed drapieżnikiem lub w reakcji na niekorzystne warunki środowiskowe. Odrzucona przez zwierzę część ciała jest zazwyczaj w większym lub mniejszym stopniu regenerowana.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
choroba polegająca na zaburzeniu zdolności rozpoznawania części własnego ciała; somatotopagnozja
SJP.pl
transformator o jednym uzwojeniu, w którym część uzwojenia jest wspólna dla obwodów pierwotnego i wtórnego
Autotransformator to specjalny transformator, w którym jest tylko jedno uzwojenie spełniające jednocześnie rolę pierwotnego i wtórnego. Autotransformator może mieć przekładnię stałą (stały stosunek liczby zwojów uzwojeń pierwotnego i wtórnego) lub też zmienną.
SJP.pl
Wikipedia
Autotransfuzja, transfuzja autologiczna – zabieg przetaczania krwi, w którym biorcą i dawcą jest chory sam dla siebie. Leczenie pacjenta własną krwią konserwowaną pozwala na uniknięcie ryzyka związanego z immunizacją antygenami krwinkowymi, przeniesieniem chorób wirusowych, bakteryjnych i pasożytniczych.
Wikipedia
przeszczepienie tkanek lub części jakiegoś organu w obrębie tego samego organizmu
Autotransplantacja (gr. αὐτός, autos ‘sam’) – przeszczepianie narządów lub tkanek w obrębie tego samego organizmu. Najczęstszymi przykładami autotransplanctacji są przeszczepy skóry lub kości po urazach oraz przeszczepy naczyń krwionośnych (tzw. bypassy).
SJP.pl
Wikipedia
organizm zdolny do wytwarzania materii organicznej ze związków nieorganicznych, przede wszystkim z dwutlenku węgla i wody; organizm autotroficzny, organizm samożywny
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ekol. organizm samożywny
Autotrofizm, samożywność (gr. autós ‘sam’, trophikós ‘odżywczy’) – jeden z dwóch podstawowych (obok heterotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów. Autotrofy (organizmy samożywne) samodzielnie przeprowadzają biosyntezę złożonych związków organicznych (węglowodanów, tłuszczów, białek) z prostych nieorganicznych związków węgla (dwutlenek węgla, węglany), azotu (azotany, sole amonowe) oraz wody, wykorzystując do tego celu energię świetlną uzyskiwaną w procesie fotosyntezy lub energię chemiczną uzyskiwaną z utleniania prostych związków nieorganicznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
sposób odżywiania się organizmów (niektórych bakterii, roślin zielonych i glonów) polegający na pobieraniu ze środowiska związków nieorganicznych i przekształcanie ich w związki organiczne; autotrofizm, samożywność
Autotrofizm, samożywność (gr. autós ‘sam’, trophikós ‘odżywczy’) – jeden z dwóch podstawowych (obok heterotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów. Autotrofy (organizmy samożywne) samodzielnie przeprowadzają biosyntezę złożonych związków organicznych (węglowodanów, tłuszczów, białek) z prostych nieorganicznych związków węgla (dwutlenek węgla, węglany), azotu (azotany, sole amonowe) oraz wody, wykorzystując do tego celu energię świetlną uzyskiwaną w procesie fotosyntezy lub energię chemiczną uzyskiwaną z utleniania prostych związków nieorganicznych.
SJP.pl
Wikipedia
o roślinach zielonych, niektórych bakteriach i glonach: wytwarzający niezbędne do życia substancje organiczne ze związków nieorganicznych; samożywny
przymiotnik
(1.1) biol. zob. samożywny.
SJP.pl
Wiktionary
sposób odżywiania się organizmów (niektórych bakterii, roślin zielonych i glonów) polegający na pobieraniu ze środowiska związków nieorganicznych i przekształcanie ich w związki organiczne; autotrofia, samożywność
Autotrofizm, samożywność (gr. autós ‘sam’, trophikós ‘odżywczy’) – jeden z dwóch podstawowych (obok heterotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów. Autotrofy (organizmy samożywne) samodzielnie przeprowadzają biosyntezę złożonych związków organicznych (węglowodanów, tłuszczów, białek) z prostych nieorganicznych związków węgla (dwutlenek węgla, węglany), azotu (azotany, sole amonowe) oraz wody, wykorzystując do tego celu energię świetlną uzyskiwaną w procesie fotosyntezy lub energię chemiczną uzyskiwaną z utleniania prostych związków nieorganicznych.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: ałtotjun] środowiskowo: oprogramowanie do korekcji wysokości dźwięku, powszechnie stosowane w muzyce rozrywkowej
SJP.pl
fotochemiczna technika stosowana w poligrafii, pozwalająca przygotować formę drukową dla ilustacji barwnych i półtonowych odbijanych metodą druku wypukłego
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: usługi motoryzacyjne
SJP.pl
dynamiczne uzupełnianie wpisywanych przez użytkownika wyrazów lub fraz
Autouzupełnianie (ang. autocomplete) lub uzupełnianie wyrazów (ang. word completion) – dynamiczne uzupełnianie często wykorzystywanych wyrazów lub całych fraz w trakcie ich wpisywania przez użytkownika w celu przyspieszenia szybkości wprowadzania tekstu. Autouzupełnianie, bazując na predykcji, umożliwia podpowiadanie użytkownikowi wyrazu lub frazy, którą ten ma zamiar wpisać, bez faktycznego wpisywania jej w całości.
SJP.pl
Wikipedia
1. w sporcie: zagrywać piłkę tak, że opuszcza ona pole gry;
2. potocznie: izolować;
3. potocznie: ujawniać czyjąś nieheteroseksualną orientację;
4. autować się - potocznie:
a) izolować się;
b) opuszczać jakieś miejsce;
c) wycofywać się z czegoś;
d) ujawniać swoją nieheteroseksualną orientację
SJP.pl
wagon motorowy do przewożenia pasażerów i ładunków; autodrezyna
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rzad. kolej. transp. wagon silnikowy poruszający się po szynach, wykorzystywany do przewozu towarów lub pasażerów
SJP.pl
Wiktionary
samoczynne sprawdzenie prawidłowości działania czegoś
SJP.pl
sposób, w jaki dana osoba postrzega i przedstawia samego siebie
SJP.pl
przymiotnik od: aut
przymiotnik
(1.1) sport. związany z autem, opuszczeniem przez piłkę obrębu boiska
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) inform. automatyczne wyciszanie się
(1.2) rzad. psych. zaprzestanie lub ograniczenie interakcji z innymi ludźmi
Wiktionary
automatyczny zapis
SJP.pl
1. strzykawka z mechanizmem do automatycznego wypychania zawartości z jej wnętrza; autostrzykawka;
2. wstrzyknięcie leku do organizmu za pomocą tej strzykawki
SJP.pl
wiropłat o samoczynnie obracającym się wirniku; wiatrakowiec; autogiro
Wiatrakowiec, żyroplan, autożyro – statek powietrzny cięższy od powietrza (aerodyna), z rodziny wiropłatów, wyposażony w wirnik nośny i śmigło napędowe (pchające lub ciągnące). Wirnik nie jest napędzany silnikiem, lecz obraca się dzięki autorotacji, powstającej w wyniku postępowego ruchu (wywoływanego śmigłem) wiropłata względem powietrza. Czasem jako napęd wiatrakowca może służyć holujący pojazd naziemny lub nawodny. Z powodu konieczności zapewnienia ciągłego nadmuchu powietrza na wirnik nośny, wiatrakowiec – w odróżnieniu od innych wiropłatów – nie może wykonywać zawisu. Wiatrakowce są zdolne do krótkiego startu i lądowania (STOL).
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: ałtsajder] outsider;
1. człowiek nieakceptowany przez jakąś społeczność; wyrzutek;
2. osoba stojąca z boku, samowolnie izolująca się od społeczeństwa; samotnik;
3. zawodnik lub drużyna wyraźnie słabsi od najlepszych w wyścigach, rozgrywkach, zawodach itp., mający niewielkie szanse na zwycięstwo;
4. przedsiębiorca kapitalistyczny nienależący do monopolu
Autsajder – album studyjny zespołu Dżem, wydany w grudniu 1993 roku.
Nagrań dokonano w Studio J.M. Audio Jacka Mastykarza w Krakowie w październiku 1993. Realizatorem dźwięku był Piotr Brzeziński przy współpracy Wojciecha Siwieckiego. Projekt okładki – Jerzy Linder i Jacek „Rubens” Rubacha. Jest to ostatni album Dżemu wydany za życia Ryszarda Riedla.
SJP.pl
Wikipedia
żeńska forma od autsajder; kobieta nieakceptowana przez jakąś grupę lub izolująca się od niej
SJP.pl
→ autsajder; outsiderski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w środkowej Francji, w Burgundii;
Autun – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Burgundia-Franche-Comté, w departamencie Saona i Loara.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 17 906 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 291 osób/km² (wśród 2044 gmin Burgundii Autun plasuje się na 10. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 6.).
W Autun znajduje się katedra św. Łazarza konsekrowana w 1130 roku, zbudowana na wzór kościoła opactwa w Cluny III.
Wiktionary oraz Wikipedia
minerał, uwodniony fosforan uranylo-wapniowy, silnie promieniotwórczy; otunit
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. minerał z gromady minerałów uranylu, Ca[PO4][UO2]2 • 8 -12H2O;
Autunit (też otunit) – minerał z gromady minerałów uranylu. Należy do minerałów rzadkich, występuje tylko w niektórych rejonach Ziemi. Nazwa pochodzi od miejscowości Autun we Francji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta dotknięta autyzmem; autystka, autystyczka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. psych. kobieta mająca autyzm
SJP.pl
Wiktionary
autystyczny;
1. związany z autyzmem;
2. cierpiący na autyzm;
3. świadczący o tym, że ktoś cierpi na autyzm
SJP.pl
osoba dotknięta autyzmem, autysta, autystyk
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. psych. osoba mająca autyzm
SJP.pl
Wiktionary
osoba dotknięta autyzmem; autyk, autystyk
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. psych. osoba mająca autyzm
SJP.pl
Wiktionary
kobieta dotknięta autyzmem; autyczka, autystyczka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. psych. kobieta mająca autyzm
SJP.pl
Wiktionary
kobieta dotknięta autyzmem; autyczka, autystka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest autystyczne; cecha tych, którzy są autystyczni
Wiktionary
autyczny;
1. związany z autyzmem;
2. cierpiący na autyzm;
3. świadczący o tym, że ktoś cierpi na autyzm
przymiotnik relacyjny
(1.1) psych. związany z autyzmem, dotyczący autyzmu
przymiotnik jakościowy
(2.1) psych. będący w spektrum autyzmu
Autystyczny – piosenka zespołu Luxtorpeda wydana na płycie Luxtorpeda.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba dotknięta autyzmem; autyk, autysta
SJP.pl
skomplikowany zespół upośledzenia rozwoju, polegający na zamykaniu się w świecie własnych przeżyć, oderwaniu się od rzeczywistości; objaw schizofrenii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. psych. zaburzenie neuropsychiatryczne charakteryzujące się problemami w kontaktach międzyludzkich i brakiem relacji z rówieśnikami;
Spektrum autyzmu – szereg cech neurorozwojowych charakteryzujących się na ogół:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wykrzyknik oznaczający wycie; au
SJP.pl
[czytaj: osER] miasto we Francji
Auxerre (wymowa, o.'sɛʁ) – miasto i gmina we Francji, w regionie Burgundia-Franche-Comté, w departamencie Yonne.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) stpol. łaciński
Wiktionary
azjatycka osada górska
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rodzaj osady wiejskiego typu na Kaukazie albo w Azji Środkowej
Auł – podstawowa jednostka społeczna funkcjonująca przez tysiące lat na terenie Wielkiego Stepu, składająca się z od 20 do 100 pasterzy z rodzinami.
W obrębie jednego aułu żyły blisko ze sobą spokrewnione rodziny, które posiadały wspólną własność i wspólną odpowiedzialność stado bydła, owiec i koni. Prywatną natomiast własnością poszczególnych rodzin były zwykle specjalne namioty – jurty wraz z zawartością.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia