[czytaj: es-A]
1. skrót od: spółka akcyjna; S.A.;
2. skrót od: Die Sturmabteilung der Nationalsozialistischen Deutschen Arbeiterpartei - Oddział Szturmowy NSDAP
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = ekon. praw. spółka akcyjna;
(1.2) = biol. fiz. swoista absorpcja;
(1.3) = praw. sąd apelacyjny;
(1.4) = adm. eduk. szkoła aspirantów
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: South African Airways - Linie Lotnicze Południowej Afryki
SJP.pl
Wikipedia
samochód marki SAAB
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: sab-skańja] szwedzkie przedsiębiorstwo
Saab Automobile AB (Svenska Automobile Aktie Bolaget; SAAB) – były szwedzki producent samochodów osobowych, powstały w 1947 roku jako spółka przedsiębiorstwa lotniczego SAAB.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rdzenny mieszkaniec Laponii
Wiktionary
grupa etniczna zamieszkująca obszar Laponii; Lapończycy, Saamowie
Lapończycy, Saamowie (Łoparowie, Loparowie; lap. Saami) – lud zamieszkujący głównie Laponię – krainę historyczno-geograficzną w Europie Północnej obejmującą północne krańce Norwegii, Finlandii, Rosji (Płw. Kolski) oraz Szwecji. Historycznie nazywani Lapończykami, które to miano jest obecnie uważane przez niektóre społeczności saamskie za obraźliwe. Saamowie są potomkami pierwotnych mieszkańców Skandynawii.
SJP.pl
Wikipedia
→ Saami
SJP.pl
grupa etniczna zamieszkująca obszar Laponii; Lapończycy, Saami
Lapończycy, Saamowie (Łoparowie, Loparowie; lap. Saami) – lud zamieszkujący głównie Laponię – krainę historyczno-geograficzną w Europie Północnej obejmującą północne krańce Norwegii, Finlandii, Rosji (Płw. Kolski) oraz Szwecji. Historycznie nazywani Lapończykami, które to miano jest obecnie uważane przez niektóre społeczności saamskie za obraźliwe. Saamowie są potomkami pierwotnych mieszkańców Skandynawii.
SJP.pl
Wikipedia
→ Saamowie (grupa etniczna)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Saamami, dotyczący Saamów
SJP.pl
Wiktionary
rzeka w Szwajcarii
Sarine (fr. La Sarine, niem. die Saane) – rzeka w Szwajcarii, główny tok wodny krainy Gruyères i całego kantonu Fryburg. Długość 126 km, powierzchnia dorzecza 1269 km².
Źródła Sarine znajdują się po północnej stronie grzbietu wododziałowego Alp Berneńskich (będącego tu częścią głównego wododziału europejskiego), w pobliżu (1,7 km na zachód) przełęczy Sanetsch (dawniej fr. Col du Sénin, 2252 m n.p.m.).
SJP.pl
Wikipedia
1. → Saane (rzeka w Szwajcarii);
2. koza saaneńska - mleczna rasa kozy domowej o krótkiej, białej sierści
SJP.pl
[czytaj: zara albo sara]
1. rzeka we Francji i w Niemczech;
2. kraj związkowy w Niemczech
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. kraj związkowy w zachodniej części Niemiec;
(1.2) geogr. hydrol. rzeka we Francji i Niemczech, prawy dopływ Mozeli, jej źródło znajduje się w Alzacji;
Saara (niem. Saarland; fr. Sarre) – kraj związkowy w zachodniej części Niemiec, którego stolicą jest miasto Saarbrücken.
Leży na obszarze Średniogórza Niemieckiego, obejmuje południowy skraj gór Hunsrück i zachodnią część pogórza Nordpfälzer Bergland.
Większość ludności i przemysłu skupia się w Zagłębiu Saary, znajdującym się w południowej części kraju związkowego. Tutaj znajdują się takie miasta, jak Saarbrücken, Völklingen i Homburg.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: zarbrüken albo zarbriken] miasto w Niemczech
Saarbrücken (fr. Sarrebruck; luks. Saarbrécken) – miasto w Niemczech nad Saarą, stolica kraju związkowego (niem. Bundesland) Saara, siedziba związku regionalnego Saarbrücken. Polityczne i kulturalne centrum regionu, główny ośrodek gospodarczy Zagłębia Saary, wydobycie węgla kamiennego. Rozwinięty przemysł maszynowy, metalowy, elektrotechniczny, włókienniczy, spożywczy, poligraficzny, precyzyjny, hutniczy oraz chemiczny.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Saarą, dotyczący Saary (kraju związkowego, krainy i rzeki)
Wiktionary
1. imię żeńskie;
2. zdrobnienie od: Sabina
Holandia:
Osoby:
Inne:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od sabat
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
kichawiec, sabadyla;
1. cebulkowa roślina z rodziny liliowatych;
2. wyciąg octowy lub etanolowy z nasion tej rośliny
SJP.pl
kichawiec, sabadyl;
1. cebulkowa roślina z rodziny liliowatych;
2. wyciąg octowy lub etanolowy z nasion tej rośliny
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
nazwisko
Sabak (Sabacc) – najpopularniejsza z hazardowych gier karcianych w fikcyjnym świecie Gwiezdnych wojen. Sabakiem nazywany jest też wygrywający układ kart w tej grze. Gra jest często porównywana do pokera albo blackjacka. Doczekała się kilku licencjonowanych wydań w świecie rzeczywistym. Nie istnieje jeden zbiór zasad do gry uznawany za kanoniczny i w samym uniwersum GW gra ma wiele wariantów.
SJP.pl
Wikipedia
palma sabalowa, bocznia, drzewo z rodziny arekowatych
Sabal – rodzaj roślin z rodziny arekowatych (palm). Obejmuje 16 gatunków, które występują w południowo-wschodniej części USA, w Ameryce Środkowej oraz w Wenezueli i Kolumbii na północy Ameryki Południowej. Suche liście często pozostają poniżej korony, tworząc rodzaj „spódniczki”. Kwiaty męskie i żeńskie występują na tej samej roślinie.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: sabal
SJP.pl
1. w średniowiecznych wierzeniach: zlot czarownic w odludnym miejscu (zwykle na szczycie łysej góry) w celu odnowienia przyrzeczenia wierności szatanowi;
2. w judaizmie: świąteczny dzień tygodnia; szabat; szabas;
3. przenośnie: negatywnie o zebraniu wielu ludzi
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) lud. tajemny zlot czarownic
(1.2) rel. zob. szabat.
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) hist. węgierski żołnierz zaciężny w XVII wieku
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wyznawca sabataizmu (sabatianizmu); sabatianista
SJP.pl
→ sabataista; sabatianistka
SJP.pl
→ sabataizm, → sabatianizm; sabatianistyczny
SJP.pl
XVII-wieczny ruch mesjanistyczny w judaizmie rozpowszechniony wśród Żydów Bliskiego Wschodu i Europy, uznający Sabataja Cwi za Mesjasza; sabatianizm
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. hist. religijny ruch mesjanistyczny w judaizmie, założony w połowie XVII wieku przez Szabetaja Cewi;
Sabataizm, sabbatanizm – ruch mesjanistyczny w judaizmie, założony w XVII wieku przez Szabetaja Cewiego. Wywodził się z idei mesjanistyczno-kabalistycznych. Sabataizm rozpowszechnił się głównie wśród Żydów sefardyjskich. Ruch był potępiany przez rabinów judaizmu ortodoksyjnego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
chrześcijańskie ugrupowania religijne święcące sobotę zamiast niedzieli (nawiązujące w ten sposób do tradycji żydowskiej), np. adwentyści; sabatyści
Sabatarianie, sabatajanie, sabatyści – ugrupowania chrześcijańskie, których praktyki religijne nawiązywały do tradycji żydowskiej (głównie w liturgii), a dzień święty obchodziły w sobotę. Grupy sabatarian istniały, dla przykładu, w Finlandii w XV wieku, na Morawach w XVI wieku, w Rosji (subbotniki) i na Węgrzech (sabatarianizm szeklerski). Od XVII wieku sabatarianizm wyznawał odłam baptystów dnia siódmego w Anglii i Ameryce, który wpłynął na niektóre grupy adwentystów.
SJP.pl
Wikipedia
członek ugrupowania religijnego święcącego sobotę zamiast niedzieli; sabatysta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przekonanie, że dniem świętowanym ku czci Boga powinna być sobota
Sabatarianie, sabatajanie, sabatyści – ugrupowania chrześcijańskie, których praktyki religijne nawiązywały do tradycji żydowskiej (głównie w liturgii), a dzień święty obchodziły w sobotę. Grupy sabatarian istniały, dla przykładu, w Finlandii w XV wieku, na Morawach w XVI wieku, w Rosji (subbotniki) i na Węgrzech (sabatarianizm szeklerski). Od XVII wieku sabatarianizm wyznawał odłam baptystów dnia siódmego w Anglii i Ameryce, który wpłynął na niektóre grupy adwentystów.
Wiktionary oraz Wikipedia
członkini ugrupowania religijnego święcącego sobotę zamiast niedzieli; sabatystka
SJP.pl
→ sabatarianin; sabatystyczny
SJP.pl
wyznawca sabatianizmu (sabataizmu); sabataista
SJP.pl
→ sabatianista; sabataistka
SJP.pl
→ sabataizm, → sabatianizm; sabataistyczny
SJP.pl
XVII-wieczny ruch mesjanistyczny w judaizmie rozpowszechniony wśród Żydów Bliskiego Wschodu i Europy, uznający Sabataja Cwi za Mesjasza; sabataizm
SJP.pl
Wikipedia
dawniej:
1. lichtarz, żyrandol wieloramienny, w którym zapala się świece w sabat;
2. rodzaj pieca do pieczenia mięsa lub ciasta
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. lichtarz wieloramienny
(1.2) przest. piec do pieczenia chleba, mięsa
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: sabat (np. sabatowy odpoczynek, sabatowy wieczór)
SJP.pl
chrześcijańskie ugrupowania religijne święcące sobotę zamiast niedzieli (nawiązujące w ten sposób do tradycji żydowskiej), np. adwentyści; sabatarianie
Sabatarianie, sabatajanie, sabatyści – ugrupowania chrześcijańskie, których praktyki religijne nawiązywały do tradycji żydowskiej (głównie w liturgii), a dzień święty obchodziły w sobotę. Grupy sabatarian istniały, dla przykładu, w Finlandii w XV wieku, na Morawach w XVI wieku, w Rosji (subbotniki) i na Węgrzech (sabatarianizm szeklerski). Od XVII wieku sabatarianizm wyznawał odłam baptystów dnia siódmego w Anglii i Ameryce, który wpłynął na niektóre grupy adwentystów.
SJP.pl
Wikipedia
członek ugrupowania religijnego święcącego sobotę zamiast niedzieli; sabatarianin
SJP.pl
członkini ugrupowania religijnego święcącego sobotę zamiast niedzieli; sabatarianka
SJP.pl
→ sabatysta; sabatariański
SJP.pl
mieszkaniec Sabaudii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sabaudii
SJP.pl
Wiktionary
kraina historyczna we Francji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. kraina historyczna w południowo-wschodniej Francji;
(1.2) geogr. adm. francuski departament położony w regionie Owernia-Rodan-Alpy;
Sabaudia (fr. Savoie) – kraina historyczna w południowo-wschodniej Francji, we francuskich Alpach, przy granicy ze Szwajcarią i Włochami. Część regionu administracyjnego Owernia-Rodan-Alpy (departamenty Sabaudia i Górna Sabaudia).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkanka Sabaudii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sabaudii
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Sabaudia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sabaudią lub Sabaudczykami, dotyczący Sabaudii
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: sabaJĄ] zabaglione, zabaione, zabajone;
1. krem z jaj, cukru i wina lub soku owocowego, podawany na ciepło;
2. lody waniliowe z alkoholem
SJP.pl
Sabała, Sabalik (właśc. Jan Krzeptowski) (1809-1894), polski muzykant i gawędziarz góralski, znakomity myśliwy
SJP.pl
Wikipedia
góralski ozdobny stanik kobiecy
SJP.pl
dotyczący Sabały
SJP.pl
[czytaj: sabatikal] płatny urlop długoterminowy, udzielany pracownikom o długim stażu pracy
SJP.pl
wyznawca sabeizmu
SJP.pl
→ sabeista
SJP.pl
kult gwiazd rozpowszechniony w religiach wschodnich, głównie wśród plemion zamieszkujących królestwo Saby
Sabeizm (arab. صابئين, gr. σεβεοι/σεβομενοι) – termin, stosowany na określenie kultu gwiazd u przedislamskich Arabów i ludów z obszarów starożytnego Bliskiego Wschodu. Nazwa została wzięta od plemion sabejskich (Sabejczycy lub ludy Saba), które zamieszkiwały południowo-wschodnią Arabię.
SJP.pl
Wikipedia
wyznawca sabeizmu
SJP.pl
SJP.pl
związany z Sabą - starożytnym królestwem, np. plemiona sabejskie
SJP.pl
Sabelianizm – jedna z doktryn monarchianistycznych w chrześcijaństwie w II–IV wieku, określana także jako późny modalizm, zaprzeczająca istnieniu hipostaz Trójcy Świętej. Nazwa pochodzi od jej założyciela Sabeliusza. Sabelianie uważali, że istnieje jeden Bóg Ojciec, a Syn i Duch Święty są sposobami jego samowyrażania się. Herezja Sabeliusza rozpowszechniła się na terenach północnej Afryki, Azji Mniejszej, Mezopotamii. Sabelianizm został potępiony przez Dionizego, patriarchę Aleksandrii oraz papieża Kaliksta I. Zbliżone do sabelianizmu poglądy mieli w okresie nowożytności socynianie i Emanuel Swedenborg.
Wikipedia
belgijskie linie lotnicze; Sabena
Sabena– nieistniejąca belgijska linia lotnicza z siedzibą w Brukseli.
SJP.pl
Wikipedia
studnia publiczna w architekturze islamu, najczęściej umieszczana w pawilonie i otoczona ozdobną kratą
Sabil lub sebil (arab. سبيل transkrybowane sabīl, tur. sebil) – studnia publiczna w tradycyjnej architekturze islamskiej przyjmująca postać pawilonu lub budynku, w którym woda jest swobodnie wydawana członkom społeczeństwa przez pracownika za okratowanym oknem. Termin ten jest czasami używany również w odniesieniu do prostych bezzałogowych fontann z kranem do wody pitnej.
SJP.pl
Wikipedia
jednostka pochłaniania akustycznego
Sabin – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od słowa sabinus oznaczającego pochodzący z Sabinów, plemienia zamieszkującego środkową Italię. Wśród patronów św. Sabin ze Spoleto, biskup i męczennik (†303).
Żeński odpowiednik: Sabina.
Sabin imieniny obchodzi: 17 stycznia, 9 lutego, 13 marca, 11 lipca, 20 sierpnia, 7 grudnia (dawniej 30 grudnia) i 11 grudnia.
SJP.pl
Wikipedia
jednostka pochłaniania akustycznego
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Saby lub z nią związany
Rzeki w USA:
Parafie w USA:
Hrabstwa w USA:
SJP.pl
Wikipedia
związek z grupy terpenów, składnik olejku eterycznego dębu lub świerka
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sabiny lub z nią związany
SJP.pl
zdrobnienie od: Sabina (imię żeńskie)
Sabinka – przystanek kolejowy w Starym Opolu, w województwie mazowieckim, w Polsce.
SJP.pl
Wikipedia
plemiona starożytne
Sabinowie (l.poj. Sabin, r. ż. Sabinka, Sabinki; łac. Sabini) – lud Italików z grupy osko-umbryjskiej zamieszkujący w starożytności środkową Italię.
Od etnonimu Sabinów pochodzi imię Sabin (Sabinus), a pośrednio nazwa Sabinian.
SJP.pl
Wikipedia
1. → Sabinowie;
2. jałowiec sabiński - gatunek krzewu iglastego z rodziny cyprysowatych; jałowiec sawina
SJP.pl
jednostka pochłaniania akustycznego
SJP.pl
oparta na francuszczyźnie odmiana języka wykorzystywana głównie w Afryce Północnej
Lingua franca (wł. „język Franków”) – w wąskim ujęciu: język mieszany typu pidżynowego (zwany też sabir, od hiszpańskiego saber – „wiedzieć”), używany w basenie Morza Śródziemnego, o zredukowanej gramatyce, powstały na bazie słownej głównie z języków: francuskiego, włoskiego, greckiego, hiszpańskiego i arabskiego. Używany w portach śródziemnomorskich jeszcze w XX wieku, głównie w kontaktach handlowych i dyplomatycznych, obecnie jest już językiem martwym.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Sabnie
SJP.pl
wieś w Polsce
Sabnie – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sokołowskim, w gminie Sabnie. Ma status sołectwa i jest siedzibą gminy Sabnie. Leży nad Cetynią dopływem Bugu.
Wieś była własnością biskupa płockiego, w 1795 roku wchodziła w skład ziemi drohickiej województwa podlaskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.W Sabniach znajduje się Zespół Szkół Podstawowych im. Heleny Mniszek. Pisarka żyła i tworzyła swoje książki w Sabniach. Tutaj też zmarła 18 marca 1943 r.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od sabot
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) typogr. druk. w systemie miar typograficznych Didota stopień czcionki odpowiadający sześćdziesięciu punktom (22,554 mm)
Sabon – klasycyzujący krój szeryfowy stworzony przez niemieckiego typografa i projektanta Jana Tschicholda (1902–1974) w latach 1964–1967. Został on wypuszczony na rynek wspólnymi siłami odlewni Monotype, Linotype i Stempel w roku 1967. Projekt tej antykwy został oparty na krojach tworzonych przez Claude’a Garamonda – wykorzystano zwłaszcza wersję używaną przez frankfurckiego drukarza Konrada Bernera. Berner ożenił się z wdową po swoim współpracowniku, Jacques Sabon (stąd nazwa kroju), który po śmierci Garamonda wykupił część czcionek z jego kolekcji. Kursywy zaprojektowano na podstawie krojów Roberta Granjona, typografa tej samej epoki. Sabon jest często opisywany jako odrodzenie Garamonda.
Wiktionary oraz Wikipedia
obuwie wystrugane z drewna lub zrobione na podeszwie drewnianej; chodak; drewniak
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) obuw. drewniane chodaki, tradycyjnie wykonywane we Francji
(1.2) wojsk. techn. część pocisku podkalibrowego, która dopasowuje jego średnicę do lufy, z której jest wystrzeliwany;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. walka z wrogiem lub protest poprzez uchylanie się od pracy, wadliwe jej wykonywanie, psucie urządzeń
2. ukryte działanie mające na celu przeszkodzenie w urzeczywistnieniu czegoś
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) umyślne niewypełnienie albo wypełnianie wadliwie swoich obowiązków w zamiarze wywołania dezorganizacji, strat i szkód; niewypełnienie danego zadania;
(1.2) skryte działanie, które ma na celu przeszkodzić realizacji czegokolwiek
Sabotaż (z fr. sabotage) – umyślne niewypełnienie albo wypełnianie wadliwie swoich obowiązków w zamiarze wywołania dezorganizacji, strat i szkód. Sabotaż ma na celu uniemożliwienie lub utrudnienie prawidłowego funkcjonowania zakładów albo urządzeń lub instytucji o poważnym znaczeniu dla działania państwa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
cecha czegoś związanego z sabotażem
SJP.pl
przymiotnik od: sabotaż (np. działania sabotażowe, czujnik sabotażowy)
przymiotnik
(1.1) dotyczący sabotażu
SJP.pl
Wiktionary
człowiek dokonujący sabotażu
SJP.pl
kobieta dokonująca sabotażu
SJP.pl
rodzaj roślin z rodziny storczykowatych
SJP.pl
Wikipedia
uprawiać sabotaż dla utrudnienia realizacji czegoś
czasownik niedokonany
(1.1) stosować sabotaż
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) stosowanie sabotażu
Wiktionary
obuwie wystrugane z drewna lub zrobione na podeszwie drewnianej; chodak; drewniak
SJP.pl
jadalny owoc kaktusów z rodzaju opuncja
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. środ. Żyd, rdzenny mieszkaniec Izraela
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Gminy w USA:
Hrabstwa w USA:
również:
Wikipedia
nazwisko
Sacco – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Salerno.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 701 osób (30,5 os./km²).
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Jakucja (Republika Sacha, dawniej także: Republika Jakucka; ros. Республика Саха, Якутия, jakuc. Саха Өрөспүүбүлүкэтэ) – republika wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej (od roku 2000), położona w Dalekowschodnim Okręgu Federalnym, geograficznie stanowi wschodnią część Syberii.
SJP.pl
Wikipedia
wyspa na Oceanie Spokojnym należąca do Rosji, oddzielona od kontynentu azjatyckiego Cieśniną Tatarską
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. wyspa na Oceanie Spokojnym u wybrzeży Rosji;
Sachalin (ros. Сахалин; jap. 樺太, Karafuto) – wyspa na Oceanie Spokojnym u wybrzeży Rosji. Administracyjnie wchodzi w skład obwodu sachalińskiego. Od kontynentu oddziela ją Cieśnina Tatarska (szerokość w najwęższym miejscu 7,3 km), a od japońskiej wyspy Hokkaido dzieli ją Cieśnina La Pérouse’a. Jest to największa wyspa Rosji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Sachalin, wyspa na Oceanie Spokojnym
przymiotnik
(1.1) dotyczący Sachalinu, związany z Sachalinem, pochodzący z Sachalinu
SJP.pl
Wiktionary
enzym powodujący rozkład sacharozy (dwucukru) na cukry proste - glikozę i fruktozę, występujący m.in. w jelicie cienkim i drożdżach; inwertaza
Inwertaza (β-fruktofuranozydaza, β-fruktozydaza, sacharaza, EC 3.2.1.26) – enzym z klasy hydrolaz i podklasy glikozydaz, który katalizuje hydrolizę wiązania fruktofuranozydowego (+)-sacharozy z wytworzeniem (+)-glukozy i (−)-fruktozy. Procesowi towarzyszy zmiana kierunku skręcania płaszczyzny polaryzacji światła spolaryzowanego z dodatniej na ujemną, tzw. "inwersja sacharozy", co jest źródłem nazwy enzymu.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
Andriej Dmitrijewicz Sacharow (ros. Андрей Дмитриевич Сахаров, ur. 21 maja 1921 w Moskwie, zm. 14 grudnia 1989 tamże) – rosyjski fizyk jądrowy, ojciec radzieckiej bomby wodorowej, twórca m.in. teorii indukowanej grawitacji, działacz polityczny, laureat Pokojowej Nagrody Nobla. Członek Akademii Nauk Związku Radzieckiego, deputowany na I Kongres Deputowanych Ludowych Związku Radzieckiego.
SJP.pl
Wikipedia
dwucukier (disacharyd) otrzymywany z buraków cukrowych i trzciny cukrowej, stosowany głównie jako tzw. cukier do herbaty; cukier trzcinowy, cukier buraczany
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. cukier złożony wytwarzany przez rośliny
Sacharoza (sanskr. शर्करा śarkarā, dosł. „ziarno piasku”, skąd stgr. σάκχαρον sákcharon „cukier”), C
12H
22O
11 – organiczny związek chemiczny, węglowodan z grupy disacharydów zbudowany z reszt D-fruktozy i D-glukozy. Ma słodki smak. W języku potocznym jest utożsamiana z cukrem. Główny składnik cukru spożywczego. Jest formą transportową cukrów w organizmach roślin.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z sacharozą; zawierający sacharozę
Wiktionary
(zwykle w liczbie mnogiej) związek organiczny zbudowany z atomów węgla, wodoru i tlenu, szeroko rozpowszechniony w przyrodzie, stanowiący materiał budulcowy i zapasowy, źródło energii organizmów żywych; cukier; węglowodan
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. zob. węglowodan.
Węglowodany, sacharydy – w ścisłym znaczeniu są to organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu, w takiej proporcji, że na każdy atom węgla przypadają dwa atomy wodoru i jeden tlenu, o ogólnym wzorze sumarycznym: Cn(H2O)n. W szerszym znaczeniu zalicza się do nich ich pochodne otrzymywane w wyniku redukcji lub utleniania ich grup hydroksylowych lub karbonylowych, a także wymianę jednej lub więcej grup hydroksylowych na atom wodoru lub inne grupy organiczne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: sacharyd, np. jednostki, grupy sacharydowe
SJP.pl
(zwykle w liczbie mnogiej) związek organiczny zbudowany z atomów węgla, wodoru i tlenu, szeroko rozpowszechniony w przyrodzie, stanowiący materiał budulcowy i zapasowy, źródło energii organizmów żywych; cukier; węglowodan
Węglowodany, sacharydy – w ścisłym znaczeniu są to organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu, w takiej proporcji, że na każdy atom węgla przypadają dwa atomy wodoru i jeden tlenu, o ogólnym wzorze sumarycznym: Cn(H2O)n. W szerszym znaczeniu zalicza się do nich ich pochodne otrzymywane w wyniku redukcji lub utleniania ich grup hydroksylowych lub karbonylowych, a także wymianę jednej lub więcej grup hydroksylowych na atom wodoru lub inne grupy organiczne.
SJP.pl
Wikipedia
miernik stężenia cukru w cieczach; cukromierz
Sacharymetr – przyrząd pomiarowy umożliwiający wyznaczenie zawartości cukru (sacharozy) w roztworze wodnym. Jest to odpowiednio wyskalowany polarymetr. Działanie przyrządu oparte jest na pomiarze skręcalności roztworu sacharozy – substancji aktywnej optycznie. Kąt skręcenia płaszczyzny polaryzacji światła jest proporcjonalny do stężenia cukru, zgodnie ze wzorem:
SJP.pl
Wikipedia
syntetyczny związek organiczny, biały krystaliczny proszek około 550 razy słodszy od cukru, używany w lecznictwie jako środek słodzący dla chorych na cukrzycę
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. organiczny związek chemiczny stosowany jako sztuczny środek słodzący;
Sacharyna (E954), C7H5NO3S – organiczny związek chemiczny, imid kwasu o-sulfobenzoesowego stosowany jako sztuczny środek słodzący. Została odkryta w 1879 roku przez Ira Remsena i Constantina Fahlberga z Johns Hopkins University w USA.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wódz indiański
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) wódz indiański
Sachem – nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza, opublikowana na łamach dziennika „Słowo” w 1883 (po powrocie pisarza z podróży po Stanach Zjednoczonych). W 1889 wydana została w Pismach Henryka Sienkiewicza (tom XIX).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w mitologii egipskiej: bogini, personifikacja niszczącej siły słońca, waleczności królewskiej i boskiej mocy chroniącej faraona; przedstawiana jako postać kobieca z głową lwicy
Sechmet (Sachmet, Sachmis, Sekmet) – w mitologii egipskiej bogini wojny, zemsty i chorób, a także bogini opiekuńcza Dolnego Egiptu.
W dosłownym tłumaczeniu jej imię znaczy "Mocarna". Początkowo prawdopodobnie była to lokalna (z miejscowości Rehes) bogini nomu leontopolitańskiego (Dolny Egipt). W Memfis była małżonką Ptaha i matką Nefertuma. Czczona też, wraz z Hathor i Mut, w Karnaku.
SJP.pl
Wikipedia
Sachs – nazwisko występujące często w krajach niemieckojęzycznych, oznaczające człowieka pochodzącego z Saksonii.
Wikipedia
[czytaj: zaksenhałzen]
1. osiedle w pobliżu Oranienburga (Niemcy);
2. hitlerowski obóz koncentracyjny, założony VIII 1936 w osiedlu Sachsenhausen
Niemcy:
Inne:
Zobacz też:
SJP.pl
Wikipedia
Sacin – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Nowe Miasto nad Pilicą.
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie bielskim ziemi rawskiej województwa rawskiego.
W latach 1954-1956 wieś należała i była siedzibą władz gromady Sacin, po przeniesieniu siedziby gromady i zmianie jej nazwy w gromadzie Rosocha. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.
Wikipedia
sakra (częściej);
1. w religioznawstwie: uroczystość święceń duchownych, zwłaszcza biskupich;
2. w historii: namaszczenie monarchy w czasie koronacji
SJP.pl
[czytaj: sakramentarium] we wczesnym średniowieczu: księga liturgiczna z najważniejszymi tekstami czytanymi przez kapłana w czasie celebracji mszy; sakramentarz
SJP.pl
[czytaj: sakramento]
1. rzeka w USA;
2. pasmo górskie w USA;
3. miasto w USA
Sacramento – stolica amerykańskiego stanu Kalifornia, siedziba hrabstwa Sacramento. Liczy 470 956 mieszkańców (2012), co czyni je szóstym pod względem wielkości miastem w Kalifornii. Sacramento jest gospodarczym i kulturalnym centrum obszaru metropolitalnego o tej samej nazwie, zamieszkiwanego przez 2 527 123 osób (2009) – czwartego ze względu na wielkość w stanie Kalifornia (ustępując Greater Los Angeles Area, San Francisco Bay Area i San Diego) i dwudziestego drugiego w całych Stanach Zjednoczonych. W 2002 roku magazyn Time uznał Sacramento za najbardziej zintegrowane etnicznie i rasowo miasto amerykańskie.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: sakrum] sfera spraw świętych; to, co odnosi się do rzeczy świętych
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) sfera tego, co święte
Sacrum (łac.) – sfera świętości, wokół której koncentrują się wierzenia, obrzędy i praktyki religijne. Właściwość (stała bądź ulotna), która przysługuje niektórym przedmiotom (narzędzia kultu religijnego – naczynia, święte księgi, szaty), istotom (król, kapłan), przestrzeniom (świątynia, wzniesienie), okresom (niedziela, czas postu, Wielkanoc itp.). Siedzibą sacrum może stać się wszystko, nawet zwykłe przedmioty; miejsca czy osoby mogą otrzymać tę właściwość lub ją utracić. Przeciwieństwem sacrum jest profanum – przestrzeń przeznaczona dla niewtajemniczonych (profanów).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Saczyn – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim, w gminie Godziesze Wielkie.
Wikipedia
Sadalmelik (arab.; Alfa Aquarii, α Aqr) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wodnika, odległa o około 523 lata świetlne od Słońca.
Wikipedia
Geografia:
Osoba:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) film. komedia poruszająca poważne tematy, np. problemy psychiczne, życiowe porażki, nałogi itp.
Wiktionary
imię męskie
Saddam (arab. صدام, Ṣaddām) – imię męskie pochodzenia arabskiego. Wywodzi się z rdzenia Ṣ-D-M, oznaczającego "przeciwstawiać się".
Imię "Szaddam" pojawia się także w serii książek science-fiction Diuna, napisanej przed dojściem Saddama Husajna do władzy w Iraku. Imię Szaddam nosi Cesarz, rządzący galaktyką.
Znane osoby o tym imieniu:
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko, m.in. Donatien de Sade - pisarz francuski (1740-1814)
Sade, Sade Adu (wym. [ʃɑːˈdeɪ]), właśc. Helen Folasade Adu (ur. 16 stycznia 1959 w Ibadanie) – brytyjska piosenkarka, kompozytorka, autorka tekstów i producentka muzyczna nigeryjskiego pochodzenia. Liderka i wokalistka grupy muzycznej Sade.
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: sadło
SJP.pl
wędrowny asceta hinduski
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. hinduski wędrowny asceta;
Sadhu (dewanagari साधु, trl. sādhu) – hinduski wędrowny asceta, żyjący ściśle według zasad religii, często ze splecionymi włosami, zwanymi dżata. Dąży on swoim życiem do osiągnięcia wyzwolenia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: sad (ogród owocowy)
SJP.pl
Wikipedia
1. nazwa dwóch wsi w Polsce;
2. wieś na Ukrainie
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Sadkowice
SJP.pl
wieś w Polsce
Sadkówka – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Michałów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik od: Sadlinki
SJP.pl
wieś w Polsce
Sadlinki – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Sadlinki przy drodze wojewódzkiej nr 532 i na trasie linii kolejowej 207 Malbork – Grudziądz.Miejscowość jest siedzibą gminy Sadlinki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
SJP.pl
Wikipedia
mający dużo sadła; tłusty, opasły
SJP.pl
Wikipedia
narzędzie do robienia otworów w spulchnionej glebie w odpowiednich odstępach, używane przy sadzeniu roślin
SJP.pl
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Sadok – imię męskie pochodzenia hebrajskiego, oznaczające "słuszny", "sprawiedliwy", "prawidłowy". Patronem tego imienia jest bł. Sadok, polski mnich z Sandomierza, zamordowany wraz z 48 towarzyszami w czasie najazdu Tatarów w 1259 lub 1260 roku.
Sadok imieniny obchodzi 2 czerwca.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie:
1. sadomasochizm;
2. sadomasochistyczny, np. akcesoria sadomaso
SJP.pl
mężczyzna zaspokajający się seksualnie poprzez występowanie podczas zbliżenia sadyzmu i masochizmu
SJP.pl
kobieta zaspokajająca się seksualnie poprzez występowanie podczas zbliżenia sadyzmu i masochizmu
SJP.pl
cecha czegoś związanego z sadomasochizmem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z sadomasochizmem i sadomasochistami
SJP.pl
Wiktionary
doznawanie rozkoszy płciowej przy zadawaniu albo odczuwaniu bólu; algolagnia
Sadomasochizm – aktywność seksualna związana ze zniewoleniem, zadawaniem i doznawaniem bólu albo upokorzenia. W ramach sadomasochizmu wyróżnić można sadyzm i masochizm. Sadomasochizm jest fizycznym aspektem szerszego katalogu praktyk seksualnych jakim jest BDSM.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik od: sad
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Czechach, w kraju hradeckim;
(1.2) geogr. wieś na Ukrainie;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Sadowne
SJP.pl
1. wskazywać komuś miejsce do siedzenia lub umieszczać na siedzeniu;
2. sadowić się - siadać wygodnie
SJP.pl
Wikipedia
nazwa wielu miejscowości i ich części w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
skoczek sadowiec - gatunek pluskwiaka z rodziny skoczkowatych; bezrąbek sadowiec
Sadowiec – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Mogilno.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
We wsi urodził się prof. Marian Gapiński – nestor polskiego pieczarkarstwa.
SJP.pl
Wikipedia
1. dawniej: siedziba, siedlisko;
2. w łowiectwie: tokowisko głuszców
SJP.pl
nazwa kilku miejscowości w Polsce
Sadowne – wieś we wschodniej Polsce, w północno-wschodniej części województwa mazowieckiego, w powiecie węgrowskim. Ma status sołectw. Jest siedzibą gminy Sadowne. Leży przy drodze krajowej nr 50.
SJP.pl
Wikipedia
→ sadownik
SJP.pl
przymiotnik od: Sadowa, Sadowie
Sadowski (forma żeńska: Sadowska; liczba mnoga: Sadowscy) – polskie nazwisko szlacheckie. Nazwisko pochodzi (inaczej dla rodów posługujących się innymi herbami) od nazw wsi Sadowice, Sady, Sadowie. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiły je 34 924 osoby.Różne rody Sadowskich posługują się różnymi herbami: Nałęcz, Lubicz, Drogomir (istnieją też inne herby, jednak na przestrzeni wieków zostały zapomniane).
SJP.pl
Wikipedia
arystokrata w stronnictwie polityczno-religijnym w starożytnej Judei, przeciwnik faryzeuszy
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. rel. członek stronnictwa zawiązanego wokół arystokracji kapłańskiej i rodowej starożytnego Izraela istniejącego między II w. p.n.e. a I w. n.e. przeciwstawiającego się faryzeuszom, uznającego Torę pisaną za jedyne źródło objawienia i odrzucającego tradycję ustną;
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
ogród owocowy; obszar gdzie zasadzono drzewa lub krzewy owocowe
SJP.pl
Wikipedia
siedziba, siedlisko, miejsce zamieszkania, osiedle
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. miejsce zamieszkane, siedziba
(1.2) książk. prymitywny budynek znajdujący się na odludziu, odosobnione domostwo
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. osoba czerpiąca przyjemność z zadawania cierpienia lub przyglądania się temu;
2. osoba wiążąca osiągnięcie satysfakcji seksualnej z zadawaniem partnerowi bólu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) psych. człowiek lubujący się w zadawaniu innym cierpień lub oglądaniu czyjegoś cierpienia
(1.2) seks. człowiek odczuwający satysfakcję seksualną znęcając się nad partnerką lub partnerem
Sadysta (ang. Captivity) – filmowy thriller z 2007 roku, koprodukcja amerykańsko-rosyjska, reżyserem którego jest Roland Joffé.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. kobieta czerpiąca przyjemność z zadawania cierpienia lub przyglądania się temu;
2. kobieta wiążąca osiągnięcie satysfakcji seksualnej z zadawaniem partnerowi bólu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta lubująca się w zadawaniu innym cierpień lub oglądaniu czyjegoś cierpienia
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób sadystyczny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: sadystycznie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co sadystyczne; cecha tych, którzy są sadystyczni
Wiktionary
→ sadyzm
przymiotnik
(1.1) cechujący się sadyzmem, okrucieństwem
(1.2) seks. przejawiający skłonność do sadyzmu w sferze erotyki
SJP.pl
Wiktionary
1. czerpanie przyjemności z zadawania cierpienia lub przyglądania się temu;
2. dewiacja seksualna polegająca na wiązaniu satysfakcji seksualnej z zadawaniem partnerowi bólu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. zaburzenie seksualne polegające na doznawaniu podniecenia i zadowolenia seksualnego poprzez zadawanie bólu i upokorzenie partnera;
(1.2) psych. skłonność do znęcania się nad innymi
Sadyzm – rodzaj zaburzenia seksualnego (parafilii), w którym jednostka odczuwa podniecenie seksualne w wyniku zadawania partnerowi fizycznego i psychicznego bólu oraz upokarzania go. Jego przeciwieństwem jest masochizm, dlatego związki sadomasochistyczne mogą stanowić źródło satysfakcji dla obu stron.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. skrzynia z otworami do przetrzymywania żywych ryb;
2. miejsce w łodzi rybackiej na złowione, żywe ryby
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ryb. skrzynia z otworami służąca do przechowywania żywych ryb w miejscu przepływu wody
(1.2) ryb. pojemnik z siatki używany do chowu łososi w przybrzeżnych wodach morskich
(1.3) ryb. w łodzi rybackiej: wydzielony obszar, pomieszczenie zawierające wodę służące do przechowywania złowionych ryb
Sadz - urządzenie do hodowli ryb ograniczone od dołu oraz po bokach za pomocą luźno ułożonych desek, siatki lub rozciągniętej sieci, pozwalające na naturalny przepływ wody. Pozwala na krótkotrwałe przechowywanie żywych ryb.
Głównym zastosowaniem sadzów jest marikultura.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miałki proszek złożony z drobnych kryształków grafitu, powstały w wyniku niecałkowitego spalania lub termicznego rozkładu związków węgla
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stały, pylisty produkt niepełnego spalania zawierający głównie bezpostaciowy węgiel;
forma czasownika.
(2.1) 3. os. lp. od: sadzać
Sadza (pot. kopeć) – produkt powstający w trakcie niepełnego spalania paliw i innych materiałów zawierających w swoim składzie chemicznym znaczne ilości węgla. Głównym, choć nie jedynym, składnikiem sadzy jest amorficzna postać węgla. Oprócz tego sadza zawiera zwykle drobne struktury grafitopodobne, niewielkie ilości fulerenów i struktur fulerenopodobnych oraz resztki spalanych substancji organicznych, np: tłuszcze i popiół.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. pomagać usiąść; wskazywać miejsce do siedzenia;
2. zamykać kogoś w więzieniu
czasownik przechodni niedokonany (dk. posadzić)
(1.1) umieszczać na miejscach siedzących
(1.2) pot. krym. umieszczać w więzieniu
SJP.pl
Wiktionary
kołek używany do robienia otworów w glebie przy sadzeniu roślin
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sadzać.
Wiktionary
sadzanka rumienica, sadzanka cesarska - gatunki motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) roln. leśn. maszyna służąca do sadzenia roślin;
Sadzarka – maszyna do mechanicznego sadzenia roślin bulwiastych (np. ziemniaków), cebulowych (np. tulipanów), rozsady (np. kapusty, selera, tytoniu, ryżu) oraz młodych drzewek.
Sadzarka jest wyposażona w redlice służące do wykonywania bruzd oraz w elementy zasypujące wysadzany materiał.
Wiktionary oraz Wikipedia
mała sadzawka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: sadzawka
SJP.pl
Wiktionary
basen z wodą stanowiący ozdobną cześć budowli lub parku, w starożytności także do gromadzenia wody pitnej
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. toponim, nazwa polskich miejscowości;
Sadzawka – wypełnione wodą niewielkie zagłębienie wykopane w gruncie, utworzone w rezultacie konkretnego zapotrzebowania społecznego lub gospodarczego na retencję wód stojących.
Materiał ziemny zgromadzony podczas budowy sadzawki stanowi zazwyczaj zagospodarowywany materiał odpadowy, bowiem nie jest surowcem wykorzystywanym gospodarczo, tak jak to ma miejsce w przypadku kopalin wydobywanych z wyrobisk powierzchniowych zajmowanych później przez zbiorniki poeksploatacyjne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. wielotomowy utwór epicki opisujący dzieje jakiejś rodziny, przynoszący obraz jakiejś epoki,
2. pochodząca ze wczesnego średniowiecza staroskandynawska opowieść prozą o norweskich i islandzkich władcach, rodach
Sadz - urządzenie do hodowli ryb ograniczone od dołu oraz po bokach za pomocą luźno ułożonych desek, siatki lub rozciągniętej sieci, pozwalające na naturalny przepływ wody. Pozwala na krótkotrwałe przechowywanie żywych ryb.
Głównym zastosowaniem sadzów jest marikultura.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od sadzeniak
Wiktionary
ziemniak przeznaczony do sadzenia
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) roln. bulwa ziemniaka przeznaczona do sadzenia
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: sadzeniak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sądzić.
Sadzenie – czynność agrotechniczna w sadownictwie, ogrodnictwie, leśnictwie, polegająca na umieszczaniu sadzonek drzew, krzewów lub roślin w ziemi na obszarze przeznaczonym pod sad, plantację, park, zalesienie lub odnowienie lasu. Sadzonki przeznaczone do sadzenia są wcześniej wyjęte z gleby w szkółce lub z samosiewu.
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z sadzeniem, nadający się do sadzenia
SJP.pl
w starożytnym Egipcie: epicki utwór prozaiczny zbliżony do noweli
SJP.pl
bylina z rodziny złożonych, rosnąca w zaroślach nad brzegami wód
Sadziec (Eupatorium L.) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Jest bardzo trudny do klasyfikacji taksonomicznej i w różnych ujęciach bardzo zmienna jest liczba podawanych w jego obrębie gatunków – od około 40–45 do 126 i więcej – nawet bardzo szerokich ujęć obejmujących ok. 1200 gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje wschodnią część Ameryki Północnej, Europę i wschodnią Azję. W Polsce dziko rośnie tylko sadziec konopiasty E. cannabinum (zarazem gatunek typowy rodzaju). Rośliny te występują na różnych siedliskach od wilgotnych i cienistych po suche i słoneczne.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. kominiarz
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. umieszczać w ziemi sadzonki, bulwy itp.;
2. potocznie o człowieku: poruszać się szybko, pędzić;
3. potocznie: powtarzać coś często w wypowiedzi;
4. rzadko: sadzać;
5. sadzić się - popisywać się czymś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) niewielka sadzonka
Wiktionary
1. młoda roślina wyhodowana z nasienia, do czasu jej przesadzenia; flanc, rozsada, flanca
2. pęd lub część pędu, korzenia albo liścia odcięte od rośliny macierzystej i przygotowane do sadzenia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. fragment rośliny, z którego może wyrosnąć cała roślina
(1.2) ogrod. wyhodowana w szklarni lub inspekcie młoda roślina przeznaczona do wysadzenia do gruntu
(1.3) leśn. jednoroczne lub paroletnie drzewko przeznaczone do sadzenia lasu
Sadzonka, odnóżka – fragment rośliny (część pędu, korzenia, liść lub jego część), zdolny do rozrostu w nową, w pełni funkcjonalną roślinę. Stosowanie sadzonek jest jednym ze sposobów rozmnażania wegetatywnego. Sadzonkowanie jest stosowane głównie w sadownictwie i innych działach ogrodnictwa. Czasem mianem sadzonek określa się także wyjęte z gleby i przygotowane do przesadzenia w inne miejsce siewki roślin.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: sadzonka (np. materiał sadzonkowy)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z sadzonką, dotyczący sadzonki
SJP.pl
Wiktionary
1. umieszczać w ziemi sadzonki, bulwy itp.;
2. potocznie o człowieku: poruszać się szybko, pędzić;
3. potocznie: powtarzać coś często w wypowiedzi;
4. rzadko: sadzać;
5. sadzić się - popisywać się czymś
forma czasownika.
(1.1) ims. przymiotnikowy bierny od: sadzić
przymiotnik
(2.1) kulin. o jajku: rozbity na patelnię i usmażony bez mieszania
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
narzędzie ręczne używane do sadzenia odciętych pędów drzew, zwykle topolowych lub wierzbowych
SJP.pl
siatka do przetrzymywania ryb
SJP.pl
tkanka tłuszczowa odkładająca się wokół narządów wewnętrznych
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zwierzęca tkanka tłuszczowa
(1.2) przen. pot. tkanka tłuszczowa człowieka
(1.3) daw. słonina
Sadło – tłuszcz trzewiowy świni, gromadzący się w otokach w okolicach przynerkowych. Sadło ma szerokie zastosowanie w kuchni. Wytopiony z sadła tłuszcz nazywany jest smalcem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto portowe we wschodniej Tunezji
Safakis (arab. صفاقس, Şafāqiş, fr. Sfax) – miasto portowe na wschodnim wybrzeżu Tunezji, ośrodek administracyjny gubernatorstwa Safakis, nad zatoką Mała Syrta, 270 km na południowy wschód od Tunisu. W 2014 roku mieszkały w nim około 273 tysiące osób (2013). Drugie co do wielkości miasto kraju.
Wiktionary oraz Wikipedia
brak energii; gnuśność
SJP.pl
(r. męski) niezaradny i mało energiczny mężczyzna
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek niezdarny, ślamazarny
SJP.pl
Wiktionary
mający cechy safanduły; niezdarny, ociężały, niedołężny
SJP.pl
SJP.pl
imię męskie
Safar (arab. صفر) jest drugim miesiącem kalendarza muzułmańskiego i tak jak wszystkie miesiące tego kalendarza jest ruchomy i przypada na różne pory roku. Podobno jego nazwa wywodzi się od żółtaczki, na którą to miano zapadać w porze roku przypadającej na miesiąc Safar przed reformą kalendarzową Mahometa, choć jest to tylko jedna z kilku hipotez. W tym miesiącu obchodzono kiedyś święto powrotu pielgrzymów z Mekki.
SJP.pl
Wikipedia
1. karawany wyprawy myśliwskiej (lub innej) wraz z ludźmi, zwierzętami, wozami i sprzętem w Afryce Wschodniej;
2. styl ubierania się naśladujący stroje Europejczyków na wyprawach safari;
3. o ubraniu: mający taki fason, np. kostium safari;
4. samochód typu Tata Safari
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) afrykańska wyprawa, której celem jest polowanie na zwierzęta;
(1.2) strój noszony w Afryce podczas safari (1.1)
(1.3) przen. długa ciężka podróż lub wyprawa wojenna
Safari – wyprawa myśliwska, ewentualnie dłuższa podróż karawanowa w Afryce Wschodniej. Obecnie, wraz z rozwojem globalnej turystyki, coraz częściej terminem tym określa się formę zorganizowanego wypoczynku i rekreacji poprzez podziwianie i fotografowanie naturalnej przyrody, a zwłaszcza świata zwierząt w ich naturalnym środowisku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: sejf] rzadko: skrytka w skarbcu bankowym; sejf, safes
Safe – album zespołu Collage wydany w 1996 roku nakładem wytwórni Ars Mundi. W 2003 Metal Mind Records wydał rozszerzoną wersję remasterowaną.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: sejfs] rzadko: skrytka w skarbcu bankowym; sejf, safe
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. rzadki minerał z gromady arsenków, arsenek kobaltu;
Saffloryt – minerał z gromady arsenków. Należy do grupy minerałów rzadkich.
Nazwa pochodzi od niem. Safflor (ang. Safflower = krokosz barwierski), nawiązuje do zastosowania tego minerału do wyrobu barwnika.
Wiktionary oraz Wikipedia
skóra kozia wyprawiona garbnikami roślinnymi
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) cienka, wyprawiona, kolorowo barwiona skóra kozia;
Safian – cienka i miękka, wyprawiona garbnikami roślinnymi i barwiona skóra koźla lub barania, używana do oprawiania książek, w produkcji obuwia lub obić mebli itp. Etymologię wyrazu można wywodzić od ros.: safiàn, tur.: sachtijan, perskiego: sächtijān, w którym sächt oznacza mocny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wykonany, zrobiony z safianu
SJP.pl
1. związany z Safoną;
2. strofa saficka - strofa występująca w poezji klasycznej i poezji polskiej XVI wieku, składająca się z trzech wierszy jedenastozgłoskowych i jednego pieciozgłoskowego
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Safoną, dotyczący Safony
(1.2) książk. związany z safizmem, miłością lesbijską, dotyczący miłości lesbijskiej
SJP.pl
Wiktionary
saficki
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
popęd płciowy kobiety do innej kobiety; safonizm, lesbizm, lesbijstwo, lesbianizm, miłość lesbijska
Homoseksualność, homoseksualizm (z greki ὁμόιος homoios „taki sam, równy” oraz z łac. sexualis „płciowy”) – pociąg romantyczny, seksualny lub zachowanie seksualne pomiędzy osobami tej samej płci. Obok heteroseksualności i biseksualności jest jedną z trzech głównych orientacji psychoseksualnych w ramach kontinuum seksualnego.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
roślina rosnąca na terenach półpustynnych w Azji i Indiach; krokosz barwierski
SJP.pl
gatunek ptaka z rodziny kolibrowatych; safo długosterny, safo kometa
Safo, safo długosterny, safo kometa (Sappho sparganurus) – gatunek ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae), zamieszkujący środkowo-zachodnią część Ameryki Południowej.
SJP.pl
Wikipedia
(VII/VI w. p.n.e.), poetka grecka z Mityleny na wyspie Lesbos; Safo
Safona, Safo, Sapfo (gr. Σαπφώ, łac. Sappho) – grecka poetka, żyjąca na przełomie VII i VI wieku p.n.e., przedstawicielka poezji lirycznej (liryka eolska).
SJP.pl
Wikipedia
popęd płciowy kobiety do innej kobiety; safizm, lesbizm, lesbijstwo, lesbianizm, miłość lesbijska
SJP.pl
lesbijka, homoseksualistka; trybada
Lesbijka (rzadziej safonka lub trybada) – kobieta o orientacji homoseksualnej, czyli taka, która odczuwa romantyczny i seksualny pociąg do innych kobiet, i w oparciu o ten pociąg może budować własną tożsamość oraz zawierać trwałe związki z innymi kobietami, a także odczuwać przynależność do społeczności osób odczuwających ten pociąg.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: safran] samochód typu Renault Safrane
SJP.pl
zasadowy i kwasowy barwnik należący do barwników azynowych, dający jaskrawe wybarwienia bawełny i wełny
Safranina – organiczny związek chemiczny, barwnik stosowany do barwienia tkanin, skóry, papieru i preparatów mikroskopowych.
SJP.pl
Wikipedia
organiczny związek chemiczny w postaci bezbarwnej lub lekko żółtej, oleistej cieczy, ekstrahowany z kory korzenia i owoców sasafrasa
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Safronka (niem. Saffronken) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowiec Kościelny. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Napierkach.
SJP.pl
Wikipedia
1. wielotomowy utwór epicki opisujący dzieje jakiejś rodziny, przynoszący obraz jakiejś epoki,
2. pochodząca ze wczesnego średniowiecza staroskandynawska opowieść prozą o norweskich i islandzkich władcach, rodach
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) tradycyjna opowieść islandzka, skandynawska
(1.2) utwór epicki opisujący historię jakiejś rodziny
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj sztyletu u ludów wschodnich i południowych
SJP.pl
miasto w Japonii
Sagamihara (jap. 相模原市 Sagamihara-shi) – miasto w Japonii, w prefekturze Kanagawa, na wyspie Honsiu. Ma powierzchnię 328,91 km². W 2020 r. mieszkały w nim 725 302 osoby, w 332 069 gospodarstwach domowych (w 2010 r. 717 561 osób, w 302 652 gospodarstwach domowych). Sagamihara jest jednym z miast oznaczonych rozporządzeniem rządowym.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
duży garnek lub jego zawartość
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. duże naczynie z miedzi bądź żelaza, w którym gotuje się wodę lub większe ilości jedzenia
(1.2) zawartość sagana (1.1)
(1.3) przen. pot. łeb, głowa
(1.4) gw-pl|Kraków. czajnik
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kulin. mała patelnia z dwoma uszkami używana w kuchni greckiej
(1.2) kulin. greckie danie przygotowywane na patelni saganaki (1.1), najczęściej smażony, panierowany ser, czasem z krewetkami lub małżami, niekiedy flambirowany
Wiktionary
mały garnek, kociołek
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. Mount Everest
Mount Everest, Czomolungma (tyb. ཇོ་མོ་གླང་མ, ZWPY Qomolangma, Wylie Jo mo glang ma; nep. सगरमाथा, Sagarmāthā; chiń. upr. 珠穆朗玛峰; pinyin Zhūmùlǎngmǎ Fēng) – najwyższy szczyt Ziemi (8849 m n.p.m.[patrz niżej], podaje się też wysokość 8844 (pomiary chińskie) lub 8850 (pomiary amerykańskie)), ośmiotysięcznik położony w Himalajach Wysokich (Centralnych), na granicy Nepalu i Chińskiej Republiki Ludowej (Tybetu). Po chińskiej stronie objęty ochroną jako rezerwat biosfery pod nazwą Rezerwat Biosfery Czomolungmy.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. gatunek tkaniny, płótno farbowane na niebiesko z białymi punktami
2. tkanina lniana domowej roboty
SJP.pl
produkt marki Sagem
SAGEM (Société d’Applications Générales de l’Electricité et de la Mécanique – pol. Towarzystwo Ogólnych Zastosowań Elektryczności i Mechaniki) – francuskie przedsiębiorstwo, zajmujące się produkcją telefonów komórkowych, projektorów, kamer cyfrowych i innych urządzeń elektronicznych. Część przedsiębiorstwa zajmuje się produkcją elektronicznych urządzeń dla wojska. Obecnie firma Sagem znajduje się w grupie Safran.
SJP.pl
Wikipedia
odmiana rutylu wykształcona w postaci igiełkowych mikroskopowych wrostków w innych minerałach, np. w biotycie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) moda na noszenie nisko opuszczonych spodni
Sagging – sposób noszenia spodni, które zwisają tak, że górna część spodni znajduje się znacznie poniżej talii, czasami odsłaniając większą część majtek. Osoba nosząca obwisłe spodnie jest czasami nazywana „saggerem”, a w niektórych krajach praktyka ta jest znana jako „low-riding”.
Wiktionary oraz Wikipedia
szew sagitalny (szew strzałkowy) - spojenie kości ciemieniowych czaszki
przymiotnik
(1.1) anat. strzałkowy (biegnący w kierunku tył-przód)
SJP.pl
Wiktionary
mączka z rdzenia niektórych palm
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) mączka otrzymywana z m.in. sagowców, także jej zamienniki z mąki np. kartoflanej;
Sago – rodzaj mączki (skrobi) wyrabianej z wnętrza palmy sagowej Metroxylon sagu i niektórych sagowców. Stanowi podstawę wyżywienia ludności Nowej Gwinei i Moluków. W niektórych innych krajach tropikalnych jest ważnym, lecz nie podstawowym produktem żywnościowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rząd roślin z gromady nagonasiennych
SJP.pl
Wikipedia
rodzina roślin z rzędu sagowców
Sagowiec, cycas (Cycadaceae Pers.) – rodzaj roślin z monotypowej rodziny sagowcowych Cycadaceae. W obrębie rodzaju wyróżnianych jest ok. 100–110 gatunków, wliczając w to czasem wyodrębniany rodzaj Epicycas. Nazwa rodzajowa Cycas pochodzi od greckiego słowa Koikas oznaczającego „rodzaj palmy”, ze względu na fizyczne podobieństwo sagowców do palm, mimo braku bliskiego pokrewieństwa.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach sagowcowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
klasa roślin z gromady nagonasiennych
SJP.pl
Wikipedia
1. → sagowiec;
2. o cechach sagowcowych (klasa roślin)
SJP.pl
1. rodzaj roślin z rodziny sagowcowatych;
2. przedstawiciel rzędu roślin z gromady nagonasiennych
Sagowiec, cycas (Cycadaceae Pers.) – rodzaj roślin z monotypowej rodziny sagowcowych Cycadaceae. W obrębie rodzaju wyróżnianych jest ok. 100–110 gatunków, wliczając w to czasem wyodrębniany rodzaj Epicycas. Nazwa rodzajowa Cycas pochodzi od greckiego słowa Koikas oznaczającego „rodzaj palmy”, ze względu na fizyczne podobieństwo sagowców do palm, mimo braku bliskiego pokrewieństwa.
SJP.pl
Wikipedia
drzewo z rodziny palm, z którego otrzymuje się gruboziarnistą kaszę
Sagownica (Metroxylon Rottb.) – rodzaj roślin z rodziny arekowatych, czyli palm (Arecaceae). Obejmuje 7–8 gatunków. Palmy te pochodzą ze wschodnich Moluków i Nowej Gwinei oraz wysp Oceanii w zachodniej części Pacyfiku (Archipelag Bismarcka, Wyspy Salomona, Karoliny, Fidżi, Samoa, Vanuatu, Wallis i Futuna). Sagownica sagowa M. sagu rozprzestrzeniona została jako uprawiana i dziczejąca w Azji Południowo-Wschodniej. Są to rośliny monokarpiczne – zamierające po wydaniu owoców (które dojrzewają przez trzy lata), przy czym u części gatunków zamierają tylko poszczególne pnie, a rośliny kontynuują wzrost z odrostów. W naturze występują w lasach, często bagiennych i pływowych, w tych ostatnich rosnąc w formie gęstych, bezkłodzinowych zarośli.
SJP.pl
Wikipedia
gatunek sukulenta z rodziny kaktusowatych; karnegia olbrzymia
Karnegia olbrzymia, saguaro (Carnegiea gigantea (Engelm.) Britton & Rose) – gatunek sukulenta z rodziny kaktusowatych, jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Carnegiea. Występuje w USA (Arizona, Kalifornia) i Meksyku (Sonora). W sąsiedztwie miasta Tucson w Arizonie znajduje się Park Narodowy Saguaro. Kaktus saguaro jest symbolem stanu Arizona.
SJP.pl
Wikipedia
najczęściej wełniana peleryna noszona w starożytnym Rzymie przez żołnierzy i imperatorów (purpurowa, haftowana złotem)
Sagum (łac. săgŭm) – rzymskie okrycie wierzchnie, rodzaj krótkiego, ciepłego płaszcza lub narzutki.
Przez Rzymian uważany za ubiór celtycki lub germański, wykonany był z jednolitego kawałka grubej materii wełnianej. Otwarty z przodu, zarzucany na plecy i spinany na ramieniu zapinką, chronił przed niepogodą. Początkowo używany jako poślednie okrycie typowe dla niewolników i pasterzy, później stał się częścią składową żołnierskiego ubioru, służącą zwłaszcza podczas pełnienia warty i w marszu. Wskutek tego w wyrażeniach przysłowiowych oraz zwrotach potocznych używano go w znaczeniu symbolu wojny, przeciwstawnie do togi jako symbolu pokoju. W odróżnieniu od paludamentum noszony był przez wojskowych niższej rangi.
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Hiszpanii
Sagunto (hiszp. wym. [saˈɣunto]), Sagunt (walenc. wym. [saˈɣunt]) – miasto we wschodniej Hiszpanii, we wspólnocie autonomicznej Walencja, przy ujściu rzeki Paláncia do Morza Śródziemnego. Przedmieścia Walencji. Około 67 tys. mieszkańców.
SJP.pl
Wikipedia
Saha – wieś w Estonii, w prowincji Harju, w gminie Jõelähtme.
Wikipedia
żołnierz uzbrojony w sahajdak; łucznik; sajdacznik
SJP.pl
hetman sahajdaczny - hetman w armii kozackiej, odpowiednik polskiego hetmana polnego
Petro (Piotr) Konaszewicz, znany jako Konaszewicz-Sahajdaczny, ukr. Петро Конашевич-Сагайдачний (Petro Konaszewycz-Sahajdacznyj) herbu Pobóg (ur. 1570 w Kulczycach, zm. 20 kwietnia 1622 w Kijowie) – hetman kozaków rejestrowych.
Jeden z najwybitniejszych wodzów kozackich w XVII wieku. Jego wojska wsławiły się w bitwie pod Chocimiem w 1621. Konaszewicz wielokrotnie występował w obronie Rzeczypospolitej przed wojskami moskiewskimi i tureckimi.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: futerał z łukiem i kołczan ze strzałami; sajdak
Sajdak, sahajdak – wyposażenie łucznika służące do przenoszenia łuku i strzał.
Na sajdak składa się:
SJP.pl
Wikipedia
pustynna i półpustynna kraina w Afryce, największa na Ziemi
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. pustynia w północnej Afryce;
Sahara (z arab. صحراء ṣaḥrāʼ – „pustynia”) – strefa pustynna położona w północnej Afryce. Jest ona największą gorącą pustynią na Ziemi (ma powierzchnię ok. 9 200 000 km²), rozciągająca się na 5700 km od Oceanu Atlantyckiego na zachodzie po Morze Czerwone na wschodzie; od północy ograniczona jest górami Atlas i wybrzeżem Morza Śródziemnego. Znajduje się na terytoriach 11 państw: Maroka, Algierii, Tunezji, Libii, Egiptu, Sahary Zachodniej, Mauretanii, Mali, Nigru, Czadu i Sudanu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Sahary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec pustyni Sahara
(1.2) mieszkaniec państwa / terytorium Sahara Zachodnia
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Sahary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sahary
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od:
a) Sahara (pustynia w Afryce);
b) Sahara Zachodnia (kraj w Afryce);
c) Sahara Hiszpańska (dawna kolonia hiszpańska)
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Sahary, związany z Saharą
SJP.pl
Wiktionary
1. region geograficzny w Afryce;
2. region administracyjny w Burkina Faso;
3. region nadmorski w Tunezji
Sahel, Sahel Tropikalny (arab. ساحل sāḥil, dosł. „wybrzeże, brzeg morski”) – region geograficzny w Afryce.
Sahel obejmuje obszar wzdłuż południowych obrzeży Sahary; rozciąga się od Senegalu po Erytreę, przez Mauretanię, Mali, Niger, Czad oraz Sudan. Teren ten cechuje się klimatem półsuchym, z porą wilgotną trwającą tylko w trakcie pory deszczowej, czyli ok. 2-3 miesięcy. W Sahelu występuje niedobór wody pitnej. Roczna suma opadów wynosi od 100 do 200 mm na północy, do ok. 300 mm na południu. Pora sucha trwa maksymalnie 10 miesięcy, roślinność głównie półpustynna i stepowa, na południu przechodząca w sawannę. Występuje koczownicze pasterstwo, głównie bydła; jedną z grup są Fulanie. Zbiera się tam gumę arabską. Obszar nawiedzany suszami, w 1968 roku nastąpiła szczególnie intensywna susza, która pociągnęła za sobą liczne straty w ludziach i gospodarce regionu.
SJP.pl
Wikipedia
1. w kolonialnych Indiach: pan;
2. w Indiach: osoba szlachetna, wysoko postawiona w hierarchii społecznej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) tytuł grzecznościowy w Indiach, odpowiednik polskiego „pan”, dawniej również tytuł grzecznościowy wobec Europejczyka w czasach kolonialnych;
Sahib (z arab. „pan, władca”) – forma honoryfikacyjnaużywana w językach indyjskich.
W czasach kolonialnych w Indiach mianem sahibowie określano Europejczyków. W hindi słowo funkcjonuje jako tytuł grzecznościowy stawiany po nazwisku, imieniu lub tytule zawodowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: san] dziedziniec w meczetach, otoczony zwykle kolumnadą lub przybierający formę dziedzińca wewnętrznego krytego kopułą
Sahn – dziedziniec meczetu, który otoczony jest kolumnowymi galeriami, a pośrodku znajduje się studnia, która służy do rytualnej ablucji.
SJP.pl
Wikipedia
seid, tytuł potomków Mahometa
SJP.pl
[czytaj: seńJĄ] o mięsie: krwisty, półsurowy
SJP.pl
Saillant – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Owernia-Rodan-Alpy, w departamencie Puy-de-Dôme.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 268 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 15 osób/km² (wśród 1310 gmin Owernii Saillant plasuje się na 586. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 524.).
Wikipedia
rzadko: małpa szerokonosa z rodziny kapucynek; sajmiri
Sajmiri (Saimiri) – rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny sajmiri (Saimiriinae) w obrębie rodziny płaksowatych (Cebidae).
SJP.pl
Wikipedia
hiszpańska opera komiczna z XVIII wieku
SJP.pl
Wikipedia
minerał, odmiana pirytu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) geogr. adm. terytorium zależne Francji leżące w Małych Antylach zajmujące wyspę o tej samej nazwie i kilka mniejszych wysepek;
(1.2) geogr. wyspa leżąca w Małych Antylach
Saint-Barthélemy (Wspólnota Saint-Barthélemy) – terytorium zależne Francji leżące w Małych Antylach zajmujące wyspę o tej samej nazwie oraz kilka mniejszych wysepek. Terytorium zostało utworzone 22 lutego 2007 roku, a do tego czasu było jedną z jednostek administracyjnych wchodzących w skład Gwadelupy. Jako część Gwadelupy, będącej regionem zamorskim Francji, Saint-Barthélemy wchodziło w skład Unii Europejskiej. Administracyjnie Saint-Barthélemy stanowi jedną gminę (commune de Saint-Barthélemy), która w czasach przynależności do Gwadelupy wchodziła w skład okręgu Saint-Martin i Saint-Barthélemy (Arrondissement de Saint-Martin-Saint-Barthélemy).
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: sę klU] miasto we Francji
Saint-Cloud – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, w departamencie Hauts-de-Seine. Przez miejscowość przepływa Sekwana. Mieści się na zachodnich przedmieściach Paryża, niecałe 10 kilometrów od centrum.
Według danych na rok 2012 gminę zamieszkiwało 29 436 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 3 894 osób/km². Wśród 1287 gmin regionu Île-de-France Saint-Cloud plasuje się na 516. miejscu pod względem powierzchni.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: sę deni]
1. miasto we Francji należące do zespołu miejskiego Paryża, leżące nad Sekwaną, ze słynną bazyliką i stadionem "Stade de France";
2. stolica Reunionu, departamentu zamorskiego Francji
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica i największe miasto francuskiej wyspy Reunion;
(1.2) geogr. miasto we Francji, w departamencie Sekwana-Saint-Denis; położone w północnej części aglomeracji paryskiej;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: sęt-egzüpeRI albo sent-egz-ipeRI] nazwisko, m.in. Antoine Saint-Exupéry (1900-1944) - pisarz francuski
Saint-Exupéry – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Nowa Akwitania, w departamencie Żyronda.
SJP.pl
Wikipedia
miasto we Francji
SJP.pl
[czytaj: sę goBĘ] francuskie przedsiębiorstwo
Saint-Gobain – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Hauts-de-France, w departamencie Aisne.
Według danych na styczeń 2014 roku gminę zamieszkiwały 2373 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 79,7 osób/km².
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Senegalu
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: sę maLO] miasto we Francji
Saint-Malo (bret. Sant-Maloù) – otoczona murem miejscowość portowa i gmina we Francji, w regionie Bretania, w departamencie Ille-et-Vilaine, położona na wschodnim brzegu rzeki Rance, nad jej ujściem do kanału La Manche.
SJP.pl
Wikipedia
Saint-Nazaire (wymowa sɛ̃-nazɛɾə; bret. Sant-Nazer) – miasto i gmina w północno-zachodniej Francji, w regionie Kraj Loary, w departamencie Loara Atlantycka, położone nad ujściem Loary do Zatoki Biskajskiej.
Wikipedia
[czytaj: sę pje:r] stolica Saint-Pierre i Miquelon
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica francuskiego terytorium zależnego Saint-Pierre i Miquelon;
Belgia:
Francja:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: sę-s-iMĄ albo sen-s-iMON] nazwisko, m.in. Claude Saint-Simon (1675-1755) - francuski pamiętnikarz
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: sę troPE] miasto we Francji
Saint-Tropez (wym. [sɛ̃ tʁɔpe]) – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Var.
Według danych na rok 2006 gminę zamieszkiwało 5690 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 515 osób/km² (wśród 963 gmin regionu Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże Saint-Tropez plasuje się na 121. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 664).
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: sęt bö:w] nazwisko, m.in. Charles Augustin Sainte-Beuve (1804-1869) - francuski krytyk literacki i poeta
SJP.pl
[czytaj: sęt szaPEL] gotycka kaplica zamkowa na wyspie Cité w Paryżu
Sainte-Chapelle (pol. Święta Kaplica) – dwukondygnacyjna kaplica zamkowa położona w centrum dawnej siedziby królewskiej na wyspie Cité w Paryżu.
Ufundowana przez króla Francji Ludwika IX jako miejsce przechowywania cennych relikwii: Chrystusa, z koroną cierniową na czele, oraz świętych patronów Francji. Należy do cennych przykładów architektury gotyckiej ściśle zintegrowanej z gotyckim wystrojem z dziełami malarstwa ściennego i witrażowego oraz rzeźbami zawierającymi bogate treści ideowe podkreślające Chrystusa jako Najwyższego Króla, a co za tym idzie potęgę władzy monarszej we Francji. Swoim wyglądem nawiązuje do relikwiarzy skrzynkowych, powszechnych już w złotnictwie doby romanizmu. Jest przykładem sztuki dworskiej o wysokim znaczeniu dla rozwoju architektury sakralnej, stanowi wzór dla licznych gotyckich kaplic zamkowych w Europie Łacińskiej.
SJP.pl
Wikipedia
bylina z rodziny gesneriowatych; sępolia, fiołek afrykański
Sępolia (Saintpaulia H.Wendl.) – rodzaj bylin z rodziny ostrojowatych. Należy do niego 20 gatunków pochodzących z Afryki.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
Saintsimonizm – doktryna filozoficzno-społeczna powstała w pierwszej połowie XIX wieku, doktryna postuluje ustalenie nowej struktury społecznej, w której zniesione byłoby prawo dziedziczenia i obowiązywałaby zasada "każdemu według zdolności". Saintsimonizm stanowi jeden z nurtów socjalizmu utopijnego. Twórcą doktryny jest Henri de Saint-Simon, francuski historyk, filozof, wolnomularz, industrialista, socjalista utopijny oraz jeden z prekursorów socjologii, jego idee propagowane były w pismach takich jak l'Industrie, La politique, i L'Organisateur.
Wikipedia
[czytaj: sajnc] nazwisko
SJP.pl
[czytaj: sajpan] wyspa wulkaniczna na Oceanie Spokojnym
rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna
(1.1) geogr. wyspa w archipelagu Marianów Północnych, w zachodniej części Oceanu Spokojnego;
(1.2) adm. okręg administracyjny Marianów Północnych obejmujący wyspy: Saipan (1.1), Maigo Fahang, Mañagaha i Aguijan;
Saipan – największa wyspa Marianów Północnych (terytorium zależne USA) położona w zachodniej części Oceanu Spokojnego, około 200 km na północ od Guam. Znajduje się tu stolica terytorium – Capitol Hill. Wyspa stanowi, wraz z wyspą Aguijan jeden z okręgów administracyjnych Marianów Północnych – Saipan.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
dawniej:
1. męski obcisły kaftan z przedłużonym stanem w kształcie krótkiej spódnicy, noszony w Europie do XVII wieku przez rycerzy i dworzan;
2. płaszcz, strój odświętny
Sajan (wł. saione od saio – płaszcz żołnierski, habit) – rodzaj kaftana, ubiór męski rozpowszechniony w epoce renesansu.
Powstały we Włoszech we wczesnym okresie renesansu, podstawowy wierzchni ubiór męski, nakładany na cienką koszulę (zwykle z niewielkimi kryzami wokół szyi i dłoni). Był rodzajem długiego kaftana bądź sukni z szerokim kwadratowym wycięciem (dekoltem) u góry, z reguły do pasa obcisłej, z doszytą, krótką, fałdzistą spódniczką (baskiną) z klinów, sięgającą do połowy uda. Jego szerokie bufiaste rękawy obciśnięte były wąskimi taśmami w połowie ramienia i w dolnej części przedramienia. Ubiór ten zdobiono szerokimi naszywanymi pasami z wzorzystej tkaniny lub haftu.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Sajany
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sajanami, dotyczący Sajanów
SJP.pl
Wiktionary
dawniej:
1. męski obcisły kaftan z przedłużonym stanem w kształcie krótkiej spódnicy, noszony w Europie do XVII wieku przez rycerzy i dworzan;
2. płaszcz, strój odświętny
Sajany – system górski w Azji położony w większej części na terytorium Rosji oraz w małej części na terytorium Mongolii. Rozciąga się od Ałtaju na zachodzie do jeziora Bajkał na wschodzie.
Sajany są górami fałdowymi powstałymi w orogenezie kaledońskiej, a kilkakrotnie odmładzanymi w hercyńskiej i alpejskiej. Zbudowane z prekambryjskich skał zmetamorfizowanych (gnejsy, łupki krystaliczne, kwarcyty) i dolnopaleozoicznych skał osadowych (łupki, piaskowce, margle) z częstymi intruzjami granitów.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj dinozaura z rodziny ankylozaurów
Sajchania (Saichania) – rodzaj dinozaura z rodziny ankylozaurów (Ankylosauridae) żyjącego w późnej kredzie na terenie dzisiejszej Azji.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
miasto w Libanie; Sydon
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Libanie, Sydon
Biologia:
Geografia:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
żołnierz uzbrojony w sahajdak; łucznik; sahajdacznik
SJP.pl
przmiotnik od: sajdak
SJP.pl
dawniej: futerał z łukiem i kołczan ze strzałami; sahajdak
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kołczan na strzały,
osoby o nazwisku Sajdak
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
indywidualizm: rzemieślnik zajmujący się wyrobem sai (włoskiej, cienkiej, lekkiej materyjki, modnej w dobie renesansu)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
slangowo:
1. bezład, chaos;
2. awantura, bijatyka; rozróba
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w południowym Wietnamie (od roku 1976 nazywane Ho Chi Minh);
(1.2) geogr. rzeka w Wietnamie;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Sajgonu (nazwa wietnamskiego miasta Ho Chi Minh do roku 1976)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sajgonu
SJP.pl
Wiktionary
1. potrawa kuchni wietnamskiej, nieduży naleśnik z ciasta ryżowego nadziewany mięsem i warzywami;
2. mieszkanka Sajgonu (nazwa wietnamskiego miasta Ho Chi Minh do roku 1976)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sajgonu
(1.2) kulin. ryżowy naleśnik nadziewany warzywami i innymi składnikami;
Sajgonki, krokiety wiosenne, naleśniki wiosenne (chiń. 春卷; pinyin chūn juǎn; wiet. chả giò, wersja smażona (na północy Wietnamu: nem), wersja niesmażona: gỏi cuốn) – popularne danie kuchni chińskiej oraz kuchni krajów Azji Południowo-Wschodniej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Sajgon
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sajgonem, dotyczący Sajgonu
SJP.pl
Wiktionary
ryba z rodziny dorszowatych; dorszyk polarny
Sajka, dorszyk polarny, sajda (Boreogadus saida) – gatunek morskiej ryby dorszokształtnej z rodziny dorszowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Boreogadus. Poławiany gospodarczo. Lokalnie wykorzystywany jest jako karma dla psów zaprzęgowych.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
środowiskowo: przedstawiciel subkultury młodzieżowej aktywnej w Polsce w latach 1981-85, noszący długą grzywkę zaczesaną na bok i bardzo eleganckie ubranie; popers, poppers
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
małpa szerokonosa z rodziny kapucynek; saimiri
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. mała małpa występująca w Ameryce Środkowej i Ameryce Południowej;
Sajmiri (Saimiriinae) – podrodzina ssaków naczelnych z rodziny płaksowatych (Cebidae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwa dwóch jezior w Polsce
2 jeziora w Polsce:
SJP.pl
Wikipedia
z japońskiego: do widzenia, żegnaj; sayonara
SJP.pl
wieś w Polsce
Sajówka – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Sławatycze.
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Sławatycze. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 107 mieszkańców.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Różańcowej w Sławatyczach. Wyznawcy prawosławia należą do parafii św. Anny w Międzylesiu.
SJP.pl
Wikipedia
mała ryba morska z rzędu okoniokształtnych
Sajra (Cololabis saira) – gatunek drapieżnej, morskiej ryby z rodziny makreloszowatych (Scomberesocidae).
SJP.pl
Wikipedia
litewski ruch społeczno-polityczny
Sąjūdis, właśc. Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis (pol. „Litewski Ruch na rzecz Przebudowy”) – litewska organizacja polityczna, założona na zjeździe 3 czerwca 1988 roku w siedzibie Litewskiej Akademii Nauk jako ugrupowanie popierające pieriestrojkę („przebudowę”), reformę społeczno-ekonomiczną zainicjowaną w Związku Radzieckim przez jego przywódcę, Michaiła Gorbaczowa. Na czele organizacji stał Vytautas Landsbergis. Skupiając litewską inteligencję, Sąjūdis od początku wysuwał postulaty odrodzenia narodowego, a następnie suwerenności Litwy (wówczas jednej z republik radzieckich). Zjazd założycielski Sąjūdisu odbył się w dniach 22–23 października 1988 roku. Podczas jego trwania uchwalono program i statut oraz wybrano władze. Ruch w swoim programie domagał się: suwerenności politycznej, gospodarczej i kulturalnej Litwy, zagwarantowania praw człowieka i obywatela, przeprowadzenia trójpodziału władz w państwie, pluralizmu partyjnego, stworzenia narodowego systemu oświaty, ochrony środowiska naturalnego, zniesienia monopolu państwa w dziedzinie kultury, zwrócenia Kościołowi katolickiemu jego majątku oraz rozszerzenia własności indywidualnej na środki produkcji.
SJP.pl
Wikipedia
1. sieć na ryby w kształcie worka;
2. sidło, potrzask na ptaki;
3. przenośnie: pułapka, potrzask;
4. przestarzale: torba podróżna
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ryb. sieć na ryby w formie worka rozpiętego na kabłąkach;
(1.2) sidło na ptaki
(1.5) daw. rodzaj lekkiego płaszcza męskiego
(1.6) daw. długi kaptur noszony przez bractwa religijne
(1.7) daw. wyprawiona skóra cielęca
Sak (od ang., niem. sack – worek), (po staropolsku żoch) – sieć na ryby w kształcie worka, rozpiętego na obręczach. Wykorzystuje się głównie w rybołówstwie jeziorowym. Saki często używane są przez kłusowników.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto w Japonii
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj wódki wyrabianej z ryżu, kojarzony z Japonią
rzeczownik, rodzaj żeński lub nijaki
(1.1) spoż. japoński ryżowy napój alkoholowy, podawany tradycyjnie na gorąco;
Sake (jap. 日本酒 nihon-shu; dosł. "japoński trunek") – tradycyjny japoński napój alkoholowy przygotowywany z ryżu. Powstaje poprzez fermentację ryżu skażonego wcześniej grzybem Aspergillus oryzae. Zawartość alkoholu mieści się w granicach 13–17%. W języku japońskim, słowo sake (酒) odnosić się może do różnych napójów alkoholowych: tych rdzennych, ale także do piwa, whisky, czy wina.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
drobna małpa szerokonosa
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) daw. rodzaj gry towarzyskiej
forma rzeczownika.
(2.1) M., B. i W. lm. od: sak
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: sakiewka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: sakiewka
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
woreczek na pieniądze; sakwa, kiesa, trzos, trzosik
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) podłużny woreczek na pieniądze;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sakami, dotyczący Saków
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język sakijski
Wiktionary
Sakkara (سقارة, wymowa egipska [sɑʔˈʔɑːɾɑ]) – miejscowość w Egipcie położona na południe od Kairu i na zachód od Memfis. Nazwa pochodzi od Sokara (Sokarisa), bóstwa opiekującego się nekropolią.
Wikipedia
chata górali kaukaskich o płaskim dachu zbudowana z kamienia, drewna lub gliny
Sakla – wieś w Estonii, w prowincji Sarema, w gminie Valjala.
SJP.pl
Wikipedia
1. odmiana konia arabskiego o zwartej, mocnej budowie;
2. koń tej odmiany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. drugi wiek cisuralu (wczesnego permu), trwający 294,6 – 284,4 milionów lat temu;
Sakmar (ang. Sakmarian)
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w zachodniej Rosji, na terenie Baszkortostanu i obwodu orenburskiego, prawostronny dopływ Uralu;
Sakmara (ros. Сакмара) – rzeka w zachodniej Rosji, na terenie Baszkortostanu i obwodu orenburskiego, prawostronny dopływ Uralu.
Rzeka ma swoje źródło na wschodnich zboczach pasma górskiego Urałtau (część Uralu Południowego). Jej długość wynosi 798 km, a powierzchnia dorzecza – 30 200 km². Rzeka zamarza w okresie od listopada do kwietnia, a od kwietnia do czerwca wylewa. W dolnym biegu jest żeglowna. Jej głównymi dopływami są Ziłair, Bolszoj Ik i Sałmysz.
Wiktionary oraz Wikipedia
polski język automatycznego programowania obliczeń numerycznych, stosowany w maszynach matematycznych
Sako – siedzisko w postaci worka wypełnionego kulkami z polistyrenu. Jego cechą charakterystyczną jest to, że dopasowuje się do kształtu ciała.
Mebel został stworzony w 1968 roku przez trzech włoskich projektantów: Piero Gattiego, Cesare'a Paoliniego i Franco Teodoro. Zainspirowali się oni workami na liście i nazwali swój projekt Sacco (wł. worek). Następnie zaprezentowali go firmie Zanotta, która w kolejnym roku wprowadziła go na rynek. Sako według oryginalnego projektu znajduje się na ekspozycjach m.in. w Museum of Modern Art w Nowym Jorku i Centrum Pompidou w Paryżu jako ikona modernistycznego designu.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach sakowatych (rodzina ssaków)
Sakowate (Pitheciidae) – rodzina nadrzewnych ssaków naczelnych Nowego Świata z infrarzędu małpokształtnych (Simiiformes) obejmująca gatunki określane nazwami titi, saki i uakari, wcześniej zaliczane do rodziny płaksowatych (Cebidae).
SJP.pl
Wikipedia
o cechach sakowatych (rodzina ssaków)
SJP.pl
nazwisko
Sakowicz:
SJP.pl
Wikipedia
Sakówko – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. Wieś jest siedzibą sołectwa Sakówko, w skład którego wchodzi również miejscowość Pólko.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: sak (sieć na ryby w kształcie worka), np. sieć sakowa
SJP.pl
dawny męski płaszcz wiosenny lub letni
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. gw-pl|Warszawa. luźny, skrócony płaszcz męski z dwurzędowym zapięciem, noszony głównie wiosną albo latem
SJP.pl
Wiktionary
sacra (rzadziej);
1. w religioznawstwie: uroczystość święceń duchownych, zwłaszcza biskupich;
2. w historii: namaszczenie monarchy w czasie koronacji
Sakra (łac. sacra r.ż. od sacer „święty”) – święcenia duchowne w kościołach chrześcijańskich. Termin ten najczęściej dotyczy święceń biskupich. Niegdyś sakrę nadawano nowo wybranym królom, w formie namaszczenia na stanowisko.
SJP.pl
Wikipedia
1. uświęcanie, nadawanie czemuś cech religijnych;
2. wada kręgosłupa polegająca na zrośnięciu piątego kręgu lędźwiowego z kością krzyżową
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. nadanie religijnego charakteru osobom, przedmiotom lub zjawiskom sfery świeckiej; określenie stosowane w religioznawstwie zwłaszcza wobec instytucji społecznych
(1.2) med. wada wrodzona kręgosłupa, która polega na częściowym lub całkowitym zespoleniu piątego kręgu lędźwiowego z kością krzyżową
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nadawać religijny charakter zjawiskom pozareligijnym; uświęcać, czynić religijnym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sakralizować.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest sakralne
Wiktionary
dotyczący kultu religijnego, poświęcony kultowi religijnemu, np. budowla, sztuka, literatura sakralna
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z kultem religijnym
SJP.pl
Wiktionary
potocznie, w wyzwiskach: mający diabelski charakter; niegodziwy, przeklęty, diabelny
SJP.pl
w chrześcijaństwie: obrzęd liturgiczny czyniący człowieka uczestnikiem życia Bożego, znak niewidzialnej łaski Bożej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. w chrześcijaństwie obrzęd religijny uważany za znak lub sposób przekazania łaski Bożej;
Sakrament (łac. sacramentum, st.gr. μυστήριον [mystērion]) – w chrześcijaństwie obrzęd religijny rozumiany jako widzialny znak lub sposób przekazania łaski Bożej, ustanowiony, zgodnie z wiarą, przez Chrystusa. W tradycji wschodniej chrześcijaństwa sakramenty nazywa się „tajemnicami”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ustanowiony przez Kościół znak święty, oznaczający i sprawiający duchowe skutki, np. popiół, palma
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) kośc. przedmioty lub czynności ofiarowywające wiernym skutki duchowe i cielesne na wzór sakramentów;
Sakramentalia (łac. sacramentalia, l. poj. sacramentale, ew. sacramentalium) – w katolicyzmie i prawosławiu przedmioty lub czynności, które z pewnym podobieństwem do sakramentów oznaczają skutki duchowe, cielesne, uzdrawiające; przedmioty lub czynności o charakterze religijnym zbliżone w swym znaczeniu do sakramentów, którymi Kościół posługuje się do osiągnięcia określonych skutków natury duchowej i innej.
Wiktionary oraz Wikipedia
w Kościele katolickim: obrzęd liturgiczny (błogosławieństwo, poświęcenie itp.) albo służący temu obrzędowi przedmiot
Sakramentalia (łac. sacramentalia, l. poj. sacramentale, ew. sacramentalium) – w katolicyzmie i prawosławiu przedmioty lub czynności, które z pewnym podobieństwem do sakramentów oznaczają skutki duchowe, cielesne, uzdrawiające; przedmioty lub czynności o charakterze religijnym zbliżone w swym znaczeniu do sakramentów, którymi Kościół posługuje się do osiągnięcia określonych skutków natury duchowej i innej.
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) rel. na mocy sakramentu
(1.2) w sposób wymagany przez zwyczaj lub tradycję
Wiktionary
SJP.pl
1. w teologii: taki, który ma moc sakramentu, został uzyskany poprzez sakrament, np. związek sakramentalny;
2. potocznie: zgodny ze zwyczajem, uświęcony tradycją, np. sakramentalne pytanie; tradycyjny, zwyczajowy, utarty
przymiotnik relacyjny
(1.1) rel. związany z sakramentem, dotyczący sakramentu
SJP.pl
Wiktionary
we wczesnym średniowieczu: księga liturgiczna z najważniejszymi tekstami czytanymi przez kapłana w czasie celebracji mszy; sacramentarium
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. dawna księga liturgiczna w użyciu przed powstaniem mszału;
Sakramentarz – księga liturgiczna używana przed powstaniem mszału. Zawierała modlitwy i ceremonie liturgiczne Mszy oraz szafowania sakramentów.
Sakramentarz sprawował jednocześnie rolę pontyfikału, Rytuału Rzymskiego i mszału, chociaż nie zawierał modlitw na wejście, graduałów, epistoły, Ewangelii, offertorium, ani modlitw na komunię. Zawierał za to części:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. mniszka benedyktynka z założonego w 1653 przez Catherine de Bar katolickiego zgromadzenia klauzurowego;
Wiktionary
Mniszki Benedyktynki od Nieustającej Adoracji Najświętszego Sakramentu (Benedyktynki Sakramentki, Sakramentki) (łac. Moniales Ordinis S. Benedicti Adorationis Perpetuae Sanctissimi Sacramenti) – żeńskie katolickie klauzurowe zgromadzenie zakonne założone w 1653 przez Mechtyldę od Najświętszego Sakramentu (Katarzynę de Bar) w Paryżu.
Wikipedia
w teologii: dział dogmatyki, którego przedmiotem badań są sakramenty
Sakramentologia – dział teologii chrześcijańskiej, prowadzący systematyczną refleksję nad sakramentalnym wymiarem życia Kościoła chrześcijańskiego. Wykorzystuje podejście zarówno teologii dogmatycznej, jak i liturgicznej.
SJP.pl
Wikipedia
działalność gospodarcza związana z kultem religijnym, zwłaszcza handel dewocjonaliami
Sakrobiznes – wszelka aktywność, w której działalność religijna (sakralna) splata się ze sferą zwyczajowo uznawaną za świecką, zwróconą ku celom pragmatycznym i/lub nie związanym ze sprawami wiary i religii. Może to być więc wykorzystywanie działalności religijnej lub nawiązywanie do religii w celu uzyskiwania skutków pozareligijnych jak i działanie w sferze pozareligijnej nakierowane na uzyskanie skutków związanych z daną religią. Zaliczają się tu zarówno działania proreligijne, antyreligijne jak i neutralne światopoglądowo.
SJP.pl
Wikipedia
kicz o charakterze religijnym, np. otwieracz do piwa z wizerunkiem Jezusa
SJP.pl
osoba zwiedzająca miejsca kultu religijnego
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) neol. turysta uczestniczący w sakroturystyce
SJP.pl
Wiktionary
zwiedzanie miejsc kultu religijnego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) neol. rel. turyst. turystyka uwarunkowana religijnością, np. do sanktuariów, do Watykanu, do miejsc związanych z żywotem świętych itp.
SJP.pl
Wiktionary
dawniej:
1. poświęcać (poświęcić), składać (złożyć) ofiarę; ofiarować;
2. wyrzekać (wyrzec) się czegoś, rezygnować (zrezygnować) z czegoś
SJP.pl
potocznie: saksofon - dęty instrument stroikowy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. pot. saksofon
Saks – starogermański jednosieczny nóż bojowy używany od okresu wędrówek ludów do epoki wikingów (najdłużej w Skandynawii do końca XI w.). Noszono go też jako element stroju codziennego.
Nazwa Sasi prawdopodobnie pochodzi właśnie od tej broni, zaś naczelne bóstwo tego plemienia Saksnot (dopatruje się w nim odpowiednika nordyckiego Tyra) był z nią często przedstawiany, np. na kamieniu grobowym z Niederdollendorf (VIII w.)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pustynny krzew lub małe drzewo z rodziny komosowatych, rosnące na pustynnych obszarach Azji Środkowej, często na glebach zasolonych, drewno ciężkie, kruche, używane m.in. jako opał
Saksauł (Haloxylon) – rodzaj obejmujący kilka gatunków roślin z rodziny szarłatowatych (dawniej włączany do wyodrębnianej osobno rodziny komosowatych). Przedstawiciele ci występują na obszarze od północnej Afryki po środkową Azję. Gatunkiem typowym jest H. ammodendron (C. A. Meyer) E. Fenzl.
SJP.pl
Wikipedia
dęty muzyczny instrument blaszany
Sakshorn – rodzina instrumentów muzycznych dętych blaszanych, opracowana w 1845 przez belgijskiego budowniczego instrumentów Adolphe Saxa. Charakteryzują się zwiniętą piszczałką, która rozszerza się stożkowo niemal na całej długości. Rura instrumentów klasycznych, zaprojektowanych przez Saxa, przebiega od ustnika poziomo ku przodowi, następnie opada w jednym lub kilku zwojach i przechodzi w odcinek pionowy, przebiegający blisko ciała muzyka. Kończy się wycelowaną w górę czarą głosową. Piszczałka, w zależności od wielkości i przeznaczenia może mieć kształt trąbkowy, eliptyczny, owalny, tubowy, okrągły lub helikonowy. Sakshorny mają podobny do trąbkowego ustnik, z płytkim półkulistym kielichem, i praworęczny mechanizm złożony z trzech lub czterech wentylów obrotowych (rzadziej tłoczkowych). Nazywane są często terminami określającymi odpowiadające im skale głosu ludzkiego: sopran, alt, tenor itd.
SJP.pl
Wikipedia
instrument dęty należący do grupy instrumentów drewnianych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. dęty instrument drewniany, wykonany z metalu;
(1.2) pot. muzyk grający na saksofonie (1.1), saksofonista
Saksofon (wł. sassofono, skrót: sass.; ang. saxophone, sax.) – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych. Mimo metalowego korpusu, zaliczany jest do drewnianych, ponieważ posiada drewniany stroik, tak jak klarnet. Dźwięk wydobywa się przez czarę. Występuje w dziewięciu odmianach, różniących się wielkością i zakresem dźwięków. Od najmniejszych saksofonów – soprillo, po największe – subkontrabasowe, najczęściej budowane w strojach B i Es (mniej typowe: C i F).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od saksofon
Wiktionary
muzyk grający na saksofonie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) muzyk, który gra na saksofonie
Saksofon (wł. sassofono, skrót: sass.; ang. saxophone, sax.) – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych. Mimo metalowego korpusu, zaliczany jest do drewnianych, ponieważ posiada drewniany stroik, tak jak klarnet. Dźwięk wydobywa się przez czarę. Występuje w dziewięciu odmianach, różniących się wielkością i zakresem dźwięków. Od najmniejszych saksofonów – soprillo, po największe – subkontrabasowe, najczęściej budowane w strojach B i Es (mniej typowe: C i F).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która gra na saksofonie
SJP.pl
Wiktionary
w muzyce:
1. sztuka gry na saksofonie;
2. ogół dzieł przeznaczonych na saksofon
SJP.pl
przymiotnik od: saksofon
przymiotnik
(1.1) przym. od saksofon
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. mieszkaniec Saksonii
2. mieszkaniec Saksonii-Anhalt
3. mieszkaniec Dolnej Saksonii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mieszkaniec Saksonii
SJP.pl
Wiktionary
część Niemiec granicząca z Polską i Czechami
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. kraina historyczna i kraj związkowy w Niemczech;
Saksonia (niem. Sachsen; górnołuż. Sakska), Wolny Kraj Saksonia (niem. Freistaat Sachsen; górnołuż. Swobodny stat Sakska) – jeden z 16 krajów związkowych Niemiec. Stolicą jest Drezno (niem. Dresden), natomiast największym miastem jest Lipsk (Leipzig).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kraj związkowy w Niemczech
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. kraj związkowy w Niemczech, ze stolicą w Magdeburgu;
Saksonia-Anhalt (niem. Sachsen-Anhalt, dolnoniem. Sassen-Anhalt) – jeden z 16 krajów związkowych Niemiec. Stolicą oraz największym miastem jest Magdeburg.
Obszar Saksonii-Anhalt do 1989 r. wchodził w skład Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Została odtworzona jako kraj związkowy w 1990 roku po zjednoczeniu Niemiec.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. mieszkanka Saksonii
2. mieszkanka Saksonii-Anhalt
3. mieszkanka Dolnej Saksonii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Saksonii
SJP.pl
Wiktionary
1. przymiotnik od: Saksonia
2. przymiotnik od: Saksonia-Anhalt
3. przymiotnik od: Dolna Saksonia; dolnosaksoński
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Saksonii, związany z Saksonią
SJP.pl
Wiktionary
1. dawniej: okresowa praca zarobkowa za granicą, głównie w Niemczech (początkowo w Saksonii);
2. potocznie: wyjazd za granicę połączony z podjęciem okresowej pracy, zwykle nielegalnie
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) hist. emigracja sezonowa Polaków do Niemiec na okres robót polowych
(1.2) pot. żart. praca zarobkowa za granicą, często nielegalna
SJP.pl
Wiktionary
skorupiak z podgromady wąsonogów
SJP.pl
rzadko o pakowaniu się przed podróżą: szybko i byle jak; łapu-capu, łap-cap
SJP.pl
odmiana wiśni japońskiej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dendr. drzewo jednej z kilku odmian japońskiej wiśni ozdobnej z kwiatów;
Sakura (jap. 桜) – drzewo wiśni, kwiat wiśni; japońska nazwa ozdobnych drzew wiśniowych i ich kwiatów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ent. proksymalne, kieszeniowate wydłużenie winkulum
Sakus (łac. saccus ,l. mn. sacci) – element narządów genitalnych u motyli powstały przez środkowo-brzuszną, wewnętrzną inwaginację dziewiątego sternum odwłoka, czyli winkulum (vinculum), przybierający różną formę w zależności od płci.
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzałe:
1. worek podróżny do przewieszania przez ramię lub po obu stronach siodła;
2. woreczek na pieniądze; sakiewka, kiesa, trzos, trzosik
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dawny worek podróżny, często z otworem w środku do przewieszania przez ramię lub po obu stronach siodła
(1.2) torba podróżna przewieszana po obu stronach bagażnika roweru
(1.3) duża sakiewka
SJP.pl
Wiktionary
przestarzale: torba podróżna, walizka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. torba podróżna, walizka
SJP.pl
Wiktionary
→ sakwa
SJP.pl
jeden z czterech (sał, ber, jon, rosz) pierwotnych elementów leksykalnych w doktrynie Nikołaja Marra; sał
Sal – jedna z wysp archipelagu Wysp Zielonego Przylądka, zaliczana do grupy Wysp Zawietrznych. Stanowi też jeden z 22 okręgów administracyjnych (port. concelho) Republiki Zielonego Przylądka.
Powierzchnia wyspy wynosi 216 km². Ma ona 30 km długości, 12 km szerokości i w większości krajobraz pustynny.
SJP.pl
Wikipedia
1. duże pomieszczenie będące miejscem zebrań, wystaw itp.;
2. publiczność zgromadzona w sali (pomieszczeniu); słuchacze, widzowie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przestronne pomieszczenie pełniące pewną określoną funkcję użytkową;
(1.2) przen. ludzie zebrani w sali (1.1)
Chile:
Litwa:
Łotwa:
Maroko:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wykrzyknik
(1.1) inna pisownia, zob. salam.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jedna z asan, pozycja w której ciężar ciała opiera się na brzuchu, miednica leży na podłożu, a ręce, głowa, klatka piersiowa oraz wyprostowane nogi są uniesione do góry
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) poznań. - młoda, wysoka dziewczyna
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko, m.in. Armand Salacrou - dramatopisarz francuski (1899-1989)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. rodzaj okrągłego średniowiecznego hełmu;
Salada (fr. salade, wł. celata i barbuta) – szersze określenie kilku zróżnicowanych konstrukcyjnie średniowiecznych hełmów, wywodzących się od łebki. Popularne w XV wiecznej Europie zachodniej, lecz używane również w Polsce. Zasadniczo wyróżnia się 2 typy tego hełmu: włoski i niemiecki, ale regionalne odmiany powstawały również we Francji i Anglii.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. wieś w USA;
2. nazwa dwóch rzek w Argentynie
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) hist. władca ajjubidzki,
(1.2) imię|polski|m.
Saladyn, fr. Saladin, od arab. صلاح الدين (pełne imię: al-Malik an-Nasir Salah ad-Dunja wa-ad-Din Abu al-Muzaffar Jusuf ibn Ajjub ibn Szazi al-Kurdi, ur. 1138 w Tikricie, zm. 4 marca 1193 w Damaszku) – sułtan, założyciel dynastii Ajjubidów, panujący w latach 1174–1193.
Wiktionary oraz Wikipedia
→ salafita
SJP.pl
zwolennik ruchu religijno-politycznego w islamie sunnickim
SJP.pl
→ salafita
SJP.pl
ruch religijno-polityczny w islamie sunnickim
Salafizm (arab. سلفية salafijja, od salaf, przodkowie) – ruch reformatorski i religijno-polityczny w łonie islamu sunnickiego postulujący odrodzenie islamu przez powrót do jego pierwotnych źródeł, czyli religii przodków.
SJP.pl
Wikipedia
1. rodzaj palmy występujący w Azji Południowo-Wschodniej; salaka, oszplina;
2. owoc tej palmy
SJP.pl
Wikipedia
1. rodzaj palmy występujący w Azji Południowo-Wschodniej; salaka, oszplina;
2. owoc tej palmy
Salaka, oszplina (Salacca Reinw.) – rodzaj roślin z rodziny arekowatych, czyli palm (Arecaceae). Obejmuje ok. 20, 21 lub 23 gatunki. Rośliny te występują w Azji Południowo-Wschodniej, od północno-wschodniej części Indii, poprzez Mjanmę, Tajlandię, Malezję po Sumatrę, Jawę, Borneo i Filipiny. Jeden gatunek (Salacca griffithii) na północy sięga do chińskiej prowincji Junnan.
SJP.pl
Wikipedia
powitanie, pozdrowienie u muzułmanów; salem
wykrzyknik
(1.1) pokój! (pozdrowienie u muzułmanów)
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salamanką, dotyczący Salamanki, pochodzący z Salamanki
Wiktionary
płaz ogoniasty z rodziny salamandrowatych obejmujący 39 gatunków, zamieszkuje głównie Karpaty i Sudety
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) herp. rodzaj płazów ogoniastych;
Salamandra – rodzaj płazów ogoniastych z podrodziny Salamandrinae w rodzinie salamandrowatych (Salamandridae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzina płazów ogoniastych
Salamandrowate (Salamandridae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata), dość szeroko rozprzestrzeniona na kuli ziemskiej. Brak jej przedstawicieli w Ameryce Południowej i Środkowej oraz Australii.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach salamandrowatych (rodzina płazów)
SJP.pl
płaz ogoniasty z rodziny salamandrowatych obejmujący 39 gatunków, zamieszkuje głównie Karpaty i Sudety
Salamandrowate (Salamandridae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata), dość szeroko rozprzestrzeniona na kuli ziemskiej. Brak jej przedstawicieli w Ameryce Południowej i Środkowej oraz Australii.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
miasto i prowincja w Hiszpanii
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w zachodniej Hiszpanii, nad rzeką Tormes, stolica prowincji Salamanka (1.2);
(1.2) geogr. adm. prowincja w Hiszpanii, w zachodniej części regionu Kastylia i León;
Salamanka (hiszp. Salamanca) – miasto w zachodniej Hiszpanii, nad rzeką Tormes, liczy około 142 tys. mieszkańców (2022). Stolica prowincji Salamanka w regionie Kastylia i León. Ośrodek handlowy, przemysłowy oraz naukowy i turystyczny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. sucha, wędzona kiełbasa;
2. żółty ser z mleka krowiego
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kulin. oryginalnie włoska, sucha, wędzona kiełbasa, początkowo wytwarzana z mięsa oślego, później także wieprzowego i wołowego;
(1.2) kulin. produkowany z mleka krowiego polski ser półtwardy, w formie kiełbasek
forma rzeczownika.
(2.1) N. lm. od: sala
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wyspa na Morzu Egejskim; bitwa morska odbywająca się w cieśninie pomiędzy Salaminą a Pireusem w 480 r. p.n.e. zadecydowała o zwycięstwie Greków w II wojnie perskiej
SJP.pl
Wikipedia
→ Salamina
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salaminą, dotyczący Salaminy
SJP.pl
Wiktionary
1. sala audiencyjna pałacu muzułmańskiego;
2. reprezentacyjna część męska domu muzułmańskiego
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
ptak z rodziny jerzyków
SJP.pl
grupa społeczna, obejmująca osoby żyjące z wynagrodzeń za pracę, zazwyczaj pracowników umysłowych, urzędników
SJP.pl
obowiązkowa modlitwa muzułmańska odmawiana pięć razy dziennie; namaz
Salat (arab. الصلاة al-ṣalāa, pers. نماز namâz, tur. namaz) – muzułmańska modlitwa rytualna, stanowiąca jeden z pięciu obowiązków każdego muzułmanina (tzw. filarów wiary).
Odmawia się ją pięciokrotnie w ciągu doby, tj. przed wschodem słońca (Fadżr), w południe (Zuhr), po południu (Asr), po zachodzie słońca (Maghrib) i w pierwszej połowie nocy (Isza). Celem salat jest uzyskanie błogosławieństwa Allaha.
SJP.pl
Wikipedia
1. miska stołowa używana do podawania sałatek, jarzyn lub owoców;
2. zawartość takiej miski
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) naczynie służące do podawania jedzenia (najczęściej sałat, owoców)
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nacjonalistyczna, autorytarna doktryna polityczna dyktatora Antónia de Oliveiry Salazara
SJP.pl
związek chemiczny używany w leczeniu astmy
Salbutamol – organiczny związek chemiczny, wybiórczy agonista receptorów β2 w mięśniach gładkich oskrzeli. Powoduje rozkurcz oskrzeli w przypadku odwracalnego ich zwężenia i poprawę wentylacji płuc. Wpływ salbutamolu na receptory β1 w sercu jest niewielki.
SJP.pl
Wikipedia
roślina z rodziny złożonych, jednoroczna lub dwuletnia, o jadalnych korzeniach, uprawiana w całej Europie; salsefia; kozibród lekarski
SJP.pl
woda salcerska - rodzaj wody mineralnej, leczniczej i stołowej
SJP.pl
wędlina wyrabiana z głowizny, podrobów i okrawków mięsa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spoż. rodzaj auszpiku lub gotowanej wędliny produkowanej z głowizny, podrobów i nóżek zawiniętych w żołądek lub pęcherz;
(1.2) daw. warszawa. pogardliwie o stójkowym, policjancie lub żandarmie
Salceson – (wł.) rodzaj wyrobów podrobowych robionych z głowizny wieprzowej, wołowej lub cielęcej z dodatkiem tłuszczu, podrobów, krwi, okrawków mięsa, skórek i przypraw.
Mięso na salceson poddaje się peklowaniu, obgotowuje i odpowiednio przyprawia. Tak przygotowaną masą wypełnia się żołądki wieprzowe lub pęcherze wołowe, gotuje i prasuje.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj skoku w łyżwiarstwie figurowym
Skoki łyżwiarskie – jeden z elementów łyżwiarstwa figurowego w konkurencjach jazdy indywidualnej kobiet i mężczyzn oraz parach sportowych. Różnice między poszczególnymi rodzajami skoków są identyfikowane na podstawie krawędzi startowej, kierunku ruchu i liczby prawidłowo wykonanych obrotów tj. od jednego do czterech obrotów wokół własnej osi (zwykle przez lewe ramię). Ich nazwy zazwyczaj pochodzą od nazwisk osób, które je wymyśliły.
SJP.pl
Wikipedia
w księgowości - różnica między prawą stroną konta (credit) i lewą (debet) lub odwrotnie; pozostająca do wyrównania różnica między sumami dochodu i rozchodu, aktywami i pasywami
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) księg. suma wszystkich przychodów (strona „Ma”) pomniejszona o sumę wszystkich wydatków i strat (strona „Winien”) w danym okresie;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
obliczać saldo
SJP.pl
miasto w Rosji, stolica Jamalsko-Nienieckiego Okręgu Autonomicznego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w azjatyckiej części Rosji, położone nad Obem;
Salechard, ros. Салехард (do 1933 r. Obdorsk) – miasto w Rosji, nad Obem, ośrodek administracyjny Jamalsko-Nienieckiego Okręgu Autonomicznego. 49.2 tys. mieszkańców.
W mieście rozwinął się przemysł rybny oraz drzewny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Salechard (miasto w Rosji, stolica Jamalsko-Nienieckiego Okręgu Autonomicznego)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salechardem (miastem w Rosji)
SJP.pl
Wiktionary
powitanie, pozdrowienie u muzułmanów; salam
wykrzyknik
(1.1) inna pisownia, zob. salam.
Wszystkie poniższe nazwy miejscowości nawiązują do biblijnej nazwy Jerozolimy:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mączka z korzeni storczyków
Salep (tur. sahlep, arab. سحلب saḥlab, azer. səhləb) – napój przyrządzany ze sproszkowanych bulw storczyka męskiego, znany w kuchni tureckiej i w kuchni bałkańskiej. Nazwa pochodzi od arabskiego określenia ḥasyu al-tha`lab, oznaczającego lisie jądra (od charakterystycznego kształtu bulw storczyka).
SJP.pl
Wikipedia
koń salerneński - włoska rasa konia domowego
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salerno, dotyczący Salerno
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salernem, dotyczący Salerna
Wiktionary
miasto we Włoszech
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. nadmorskie miasto i gmina we Włoszech, w Kampanii;
(1.2) geogr. adm. włoska prowincja położona w Kampanii;
(1.3) geogr. zatoka Morza Tyrreńskiego, położona w południowych Włoszech, na południe od Półwyspu Sorrentyńskiego;
Salerno (wym. [saˈlɛrno], pol. uproszczona: salerno) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Salerno, nad zatoką Morza Tyrreńskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
francuska rasa bydła
Salers – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Owernia-Rodan-Alpy, w departamencie Cantal.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 439 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 91 osób/km² (wśród 1310 gmin Owernii Salers plasuje się na 437. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 989.).
SJP.pl
Wikipedia
potoczna nazwa soli azotanowych amonu, sodu, potasu i wapnia używanych w rolnictwie jako nawóz
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) roln. nawóz zawierający azot
(1.2) spoż. substancja chemiczna, składnik zaprawy peklowej
(1.3) chem. azotan mający znaczenie techniczne
Saletry (z łac. sal petri – sól skalna) – nazwa szeregu azotanów o znaczeniu gospodarczym. Stosowane m.in. jako azotowe nawozy mineralne (tzw. nawozy saletrzane), środki konserwujące, składniki do produkcji materiałów wybuchowych i wyrobów pirotechnicznych. Saletry są silnymi utleniaczami. Niektóre saletry (chilijska, indyjska, norweska) występują naturalnie jako minerały.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zakład produkujący saletrę
(1.2) geol. ziemia zawierająca saletrę
Wiktionary
ANFO (Ammonium Nitrate Fuel Oil) lub saletrol – materiał wybuchowy, rodzaj amonitu, otrzymywany przez nasączanie porowatego azotanu amonu (NH4NO3) paliwami płynnymi (benzyna, olej napędowy, nafta, aceton itp.). Paliwa jest w takiej mieszaninie kilka procent (np. 94% NH4NO3 do 6% paliwa).
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. chem. azot
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. chem. azotek
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) kulin. konserwować w roztworze saletry
(1.2) roln. nawozić roztworem saletrowym
Wiktionary
przymiotnik od: saletra
SJP.pl
mineralny nawóz azotowy
Saletrzak – nazwa handlowa nawozu mineralnego składającego się pierwotnie z azotanu amonu (NH
4NO
3) i mielonego wapienia (główny składnik: CaCO
3). Później zamiast części wapienia zaczęto stosować dodatkowo dolomit (zawierający MgCO
3).
SJP.pl
Wikipedia
wytwórnia saletry
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zakład produkujący saletrę
SJP.pl
Wiktionary
zakonnik zgromadzenia Misjonarzy Najświętszej Marii Panny z La Salette, założonego we Francji w 1852 roku
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. zakonnik z zakonu założonego przez bpa Philiberta de Bruillarda;
SJP.pl
Wiktionary
zakonnik zgromadzenia Misjonarzy Najświętszej Marii Panny z La Salette, założonego we Francji w 1852 roku
Saletyni, Zgromadzenie Księży Misjonarzy Saletynów – zgromadzenie zakonne założone 1 maja 1852 przez biskupa Philiberta de Bruillard, a zatwierdzone 14 maja 1890 roku przez papieża Leona XIII.
SJP.pl
Wikipedia
członkini zakonu: Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej z La Salette (SNDS)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. zakonnica z żeńskiej gałęzi zakonu założonego przez bpa Philiberta de Bruillarda
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z saletynami, dotyczący saletynów
Wiktionary
katolickie zgromadzenie zakonne, założone w 1859 roku w Turynie przez św. Jana Bosco; Towarzystwo Świętego Franciszka Salezego
Towarzystwo Salezjańskie (Towarzystwo św. Franciszka Salezego; nazwa łacińska: Societas Sancti Francisci Salesii; skrót zakonny SDB) – zostało założone w 1859 przez ks. Jana Bosko (1815–1888), znanego też jako Don Bosco, w celu kontynuowania jego pracy z młodzieżą i dziećmi.
SJP.pl
Wikipedia
członek katolickiego zgromadzenia zakonnego, założonego w 1859 roku w Turynie przez św. Jana Bosco
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. zakonnik ze zgromadzenia założonego przez św. Jana Bosko;
Towarzystwo Salezjańskie (Towarzystwo św. Franciszka Salezego; nazwa łacińska: Societas Sancti Francisci Salesii; skrót zakonny SDB) – zostało założone w 1859 przez ks. Jana Bosko (1815–1888), znanego też jako Don Bosco, w celu kontynuowania jego pracy z młodzieżą i dziećmi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki Wiernych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zakonnica ze zgromadzenia salezjańskiego;
SJP.pl
Wiktionary
członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki Wiernych
Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki (siostry salezjanki; nazwa łacińska: Congregatio Filiarum Mariae Auxiliatricis; skrót zakonny: FMA/CMW) – żeńskie zgromadzenie zakonne założone we Włoszech 5 sierpnia 1872 roku przez św. Jana Bosko i św. Marię Dominikę Mazzarello. Zgromadzenie liczy ok. 15.000 sióstr działających w 89 krajach świata. W Polsce Zgromadzenie jest podzielone na dwie inspektorie: Warszawską z siedzibą w Łomiankach k. Warszawy i Wrocławską z siedzibą we Wrocławiu.
SJP.pl
Wikipedia
odnoszący się do salezjanina
przymiotnik
(1.1) rel. dotyczący zgromadzenia zakonnego salezjan
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
1. imię męskie;
2. nazwisko
SJP.pl
dynastia salicka - dynastia panująca w Niemczech w latach 1024-1125; dynastia frankońska
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. dotyczący jednego z odłamu Franków z V w. n.e.
(1.2) hist. praw. dotyczący prawa ustanowionego przez Franków Salickich, w szczególności prawa dziedziczenia
(1.3) hist. dotyczący niemieckiej dynastii panującej w XI wieku
Osoby o nazwisku Salicki:
Władcy (dynastia salicka):
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potoczne określenie spirytusu salicylowego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. grupa funkcyjna lub rodnik 2-hydroksybenzylowy pochodzący od kwasu salicylowego
(1.2) pot. salicylan sodu
SJP.pl
Wiktionary
Salicylamid (łac. salicylamidum) – organiczny związek chemiczny, amid kwasu salicylowego. W roztworach wodnych ma odczyn lekko kwasowy (pH ok. 5). Wykazuje działanie przeciwgorączkowe (antypiretyk), przeciwbólowe (analgetyk) i przeciwzapalne. Hamuje aktywność cyklooksygenazy i uwalnianie prostaglandyn z komórek.
Wikipedia
pochodna kwasu salicylowego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. sól lub ester kwasu salicylowego;
SJP.pl
Wiktionary
pochodna kwasu salicylowego
Salicylany – grupa organicznych związków chemicznych – soli i estrów kwasu salicylowego – o wzorze ogólnym C
6H
4(OH)COOR. Niektóre salicylany stosowane są w lecznictwie (np. salicylan fenylu, salicylan sodu) lub jako substancje zapachowe (np. salicylan benzylu, salicylan izobutylu).
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: salicyl
przymiotnik
(1.1) farm. związany z kwasem salicylowym; zawierający ten kwas
(1.2) chem. pochodzący od salicyny, otrzymywany z salicyny; zawierający salicyl
SJP.pl
Wiktionary
glikozyd fenolowy złożony z glukozy i alkoholu salicylowego, o gorzkim smaku, występujący w liściach, kwiatach i korze wierzby (Salix) oraz innych drzew i krzewów, chroniący rośliny przed fitofagami (zwierzętami roślinożernymi), stosowany w leczeniu dolegliwości żołądkowych oraz jako środek przeciwbólowy i przeciwreumatyczny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. związek organiczny występujący w korze wierzby, mający właściwości przeciwzapalne i przeciwgorączkowe;
Salicyna – organiczny związek chemiczny z grupy glikozydów fenolowych, będący połączeniem saligeniny z glukozą.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Antonio Salieri (ur. 18 sierpnia 1750 w Legnago, zm. 7 maja 1825 w Wiedniu) – włosko-austriacki kompozytor, kapelmistrz i pedagog urodzony w Republice Weneckiej, który swe dorosłe życie spędził w Wiedniu jako poddany dynastii Habsburgów.
Salieri przyczynił się do rozwoju XVIII-wiecznej opery, kształtując teatr muzyczny, a jego muzyka wywarła wpływ na twórczość ówczesnych kompozytorów. Jest autorem 39 oper oraz licznych symfonii, kantat, mszy (m.in. Requiem) i oratoriów.
Wikipedia
[czytaj: saliNIAK] marka koniaku
SJP.pl
Wikipedia
rosyjskie imię męskie
SJP.pl
1. zakład wytwarzający sól z solanki;
2. dawniej: kopalnia soli
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zakład przemysłowy produkujący sól poprzez odparowanie wody z solanki pochodzącej z mórz lub słonych jezior ewentualnie podziemnych złóż lub źródeł mineralnych;
(1.2) górn. kopalnia soli
Stany Zjednoczone:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: salina (fabryka soli)
SJP.pl
1. poprzeczka wzmacniająca, przymocowana do masztu;
2. złączenie masztu ze stengą lub stengi z bramstengą
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. pozioma rozpórka umocowana do masztu na pewnej wysokości, przeciwdziałająca wyginaniu się masztu pod wpływem naprężeń;
Saling – termin żeglarski oznaczający:
1a. Połączenie kolumny masztu ze stengą (przedłużeniem kolumny) w przypadku masztu wieloczłonowego.
1b. Platforma znajdująca się w miejscu połączenia kolumny masztu ze stengą. Na platformie tej mogą przebywać marynarze obsługujący drzewca, żagle i olinowanie ruchome danego piętra żagli, oraz znajdujące się w jego otoczeniu elementy olinowania stałego jednostki. Z obrzeża tej platformy biegną w górę wyższe wanty, a od spodu może być ona stabilizowana podwantkami.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: SElindżer] nazwisko
Salinger:
SJP.pl
Wikipedia
koniak marki Salignac; salignac
Saliniak (Andalgalomys) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
SJP.pl
Wikipedia
w starożytnym Rzymie: bractwo dwunastu kapłanów Marsa
Saliowie (łac. Salii, od salio – tańczę) – członkowie jednego z najstarszych kolegium kapłanów w Rzymie antycznym, kapłani Marsa.
Początkowo istniało jedno kolegium, zorganizowane przez Numę Pompiliusza na Palatynie – tak zwani Salii Palatini, które później rozpadło się na dwa. Drugą grupę miał zorganizować Tullus Hostiliusz na Kwirynale w pobliżu Porta Collina; zwano ich Salii Collini lub Agonales.
SJP.pl
Wikipedia
salicylan antypiryny (syntetycznego środka przeciwbólowego, przeciwgorączkowego i przeciwzapalnego)
SJP.pl
odmiana gruszy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salisbury, dotyczący Salisbury
Wiktionary
odmiana gruszy
Salisbury (wym. [ˈsɔːlzbᵊri]) – miasto i civil parish w Wielkiej Brytanii, w południowej Anglii, w hrabstwie ceremonialnym Wiltshire i unitary authority Wiltshire, położone nad rzeką Avon, nad ujściem do niej rzek Nadder i Bourne. W 2011 roku civil parish liczyła 40 302 mieszkańców.
SJP.pl
Wikipedia
nadmierne wydzielanie śliny; ślinotok
SJP.pl
drzewo lub krzew z rodziny wierzbowatych, występujące w wielu gatunkach; wierzba
Wierzba (Salix L.) – rodzaj drzew, krzewów lub płożących krzewinek z rodziny wierzbowatych (Salicaceae Mirb.). Obejmuje około 450–470 gatunków, tworzących bardzo liczne mieszańce. Rodzaj jest szeroko rozprzestrzeniony na świecie, aczkolwiek najbardziej zróżnicowany w strefie umiarkowanej i okołobiegunowej na półkuli północnej.
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: sala; mały pokój
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|ż., zdrobn. od Salomea
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nawóz azotowy z domieszką m.in. magnezu
SJP.pl
w mitologii greckiej: najada jeziora w Karii
Salmakis (gr. Σαλμακίς Salmakís, łac. Salmacis) – w mitologii greckiej najada jeziora w Karii.
Pokochała syna Hermesa i Afrodyty – Hermafrodytę. Ten wpadł w jej objęcia podczas kąpieli, jednak nieczuły na jej wdzięki odrzucał zaloty pięknej nimfy. Salmakis była jednak uparta, więc uprosiła bogów, aby połączyli ją z ukochanym w jednym ciele. I tak bogowie uczynili z obojga jedno ciało o cechach obu płci.
SJP.pl
Wikipedia
imię
Salman (również jako Salmaan lub Selman, arab. سلمان) popularne wśród muzułmanów imię męskie pochodzenia arabskiego oznaczające błogosławiony, także pokój.
Wybrane osoby noszące to imię:
SJP.pl
Wikipedia
Salmanasar – biblijny odpowiednik akadyjskiego imienia Salmānu-ašarēd, noszonego przez pięciu królów Asyrii. Zapis biblijny, zamiast oryginalnego, stosowany jest tradycyjnie w polskich i zagranicznych opracowaniach naukowych.
Władcy asyryjscy o imieniu Salmanasar (Salmānu-ašarēd):
Wikipedia
rozmiar butelki wina lub szampana odpowiadający 9 litrom
SJP.pl
nazwa zwyczajowa chlorku amonu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pot. chlorek amonu, sól kwasu solnego i amoniaku
(1.2) miner. salmiak rodzimy, minerał będący rzadką postacią naturalnego chlorku amonu;
(1.3) kulin. cukierki z lukrecji z dodatkiem chlorku amonu
(1.4) silny, stężony środek do czyszczenia z zawartością chlorku amonu
(1.5) techn. kostka chlorku amonu do czyszczenia grotu lutownicy
Chlorek amonu, pot. salmiak (z łac. sal ammoniac), NH
4Cl – nieorganiczny związek chemiczny z grupy chlorków, sól kwasu solnego i amoniaku. Występuje naturalnie jako rzadki minerał salmiak rodzimy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
białko zasadowe z grupy protamin, wyodrębnione z plemników łososia
SJP.pl
urzęsiona bakteria pałeczkowata występująca w przewodzie pokarmowym zwierząt i ludzi, jej gatunki chorobotwórcze wywołują dur brzuszny oraz zatrucia pokarmowe zwane salmonellozami
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mikrobiol. med. wet. bakteria wywołująca choroby układu pokarmowego;
Salmonella – rodzaj bakterii z rodziny Enterobacteriaceae, grupujący Gram-ujemne względnie beztlenowe (fermentujące glukozę) pałeczki. Bakterie te są średniej wielkości, zwykle zaopatrzone w rzęski. Należą do bakterii względnie wewnątrzkomórkowych – rezydują w komórkach zarażonego organizmu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
choroba zakaźna wywołana przez salmonelle; salmoneloza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. ostre zatrucie pokarmowe wywołane przez salmonellę
Salmonelloza, salmoneloza (łac. salmonellosis) – jest to grupa chorób zakaźnych spowodowanych przez Gram-ujemne pałeczki Salmonella inne niż serotypy Salmonella typhi i Salmonella paratyphi odpowiedzialne z kolei za dur brzuszny. Salmonellozę wywołują głównie serotypy Salmonella enterica – Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium. Głównym źródłem infekcji jest żywność skażona odchodami zakażonych zwierząt, przede wszystkim są to jaja i mięso drobiowe.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: salmonelloza
SJP.pl
choroba zakaźna wywołana przez salmonelle; salmonelloza
Salmonelloza, salmoneloza (łac. salmonellosis) – jest to grupa chorób zakaźnych spowodowanych przez Gram-ujemne pałeczki Salmonella inne niż serotypy Salmonella typhi i Salmonella paratyphi odpowiedzialne z kolei za dur brzuszny. Salmonellozę wywołują głównie serotypy Salmonella enterica – Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium. Głównym źródłem infekcji jest żywność skażona odchodami zakażonych zwierząt, przede wszystkim są to jaja i mięso drobiowe.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
związek organiczny, salicylan fenylu; używany do odkażania przewodu pokarmowego i dróg moczowych
Salicylan fenylu (salol, łac. Phenylis salicylas FP VI, syn. Salolum, Phenylum salicylicum, Phenylium salicylicum, ang. Phenyl salicylate) – organiczny związek chemiczny z grupy estrów. Jest to ester fenylowy kwasu salicylowego. Salol nie jest ujęty w Farmakopei Europejskiej. Wymagania jakościowe określają Farmakopee narodowe danego kraju lub inne dokumenty normatywne. W Polsce na stan obecny (2021) wymagania jakościowe dla surowca farmaceutycznego określa monografia szczegółowa salicylanu fenylu ujęta w Farmakopei Polskiej VI (2002).
SJP.pl
Wikipedia
1. matka apostołów Jakuba i Jana;
2. Aleksandra Salome (139-67 p.n.e.) - władczyni Izraela
SJP.pl
Wikipedia
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Salomea – imię żeńskie pochodzenia semickiego. Wywodzi się, podobnie jak imię męskie Salomon, od hebrajskiego słowa šalom oznaczającego „pokój”, „pomyślność”. Judejska księżniczka Salome tańcem skłoniła Heroda do wydania wyroku na Jana Chrzciciela. W Polsce imię to zanotowano już w XII wieku. Nosiły je m.in. księżniczki piastowskie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Salomei lub z nią związany
SJP.pl
Salomin – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie kraśnickim, w gminie Gościeradów.
Wieś nie posiada własnego źródła wody, mówi się, że jest najbardziej suchym miejscem w Polsce. Wodę czerpano w przeszłości z 3 studni o głębokości około 30 do 60 m. Obecnie działający wodociąg, podaje wodę z Kolonii Gościeradów odległej o ok. 3 km.
Wikipedia
król żydowski (?-ok. 925 p.n.e.); postać biblijna znana ze swej mądrości i sprawiedliwości
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
(1.2) bibl. prorok biblijny i król Izraela słynący z mądrości;
Osoby noszące nazwisko Salomon:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Wysp Salomona
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Wysp Salomona
Salomonka – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Nowe Miasto.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Wiktionary oraz Wikipedia
Salomon z żoną; Salomonowie
SJP.pl
Salomon z żoną; Salomonostwo
SJP.pl
wyróżniający się mądrością i sprawiedliwością (zwykle w wyrażeniach: salomonowy wyrok, salomonowy sąd)
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Salomona, będący jego własnością
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Wysp Salomona, wyspiarskiego państwa na Oceanie Spokojnym
Wiktionary
1. zwykle największy, odpowiednio urządzony pokój, służący do przyjmowania gości; rzadziej: komplet mebli do takiego pokoju;
2. duży, elegancki lokal usługowy lub sklep (w tym znaczeniu wyraz nadużywany);
3. przestarzale: elitarne zebranie towarzyskie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) główny, dzienny pokój w mieszkaniu
(1.2) reprezentacyjny pokój w domu, rezydencji służący do przyjmowania gości
(1.3) komplet mebli do wyposażenia salonu (1.2)
(1.4) spotkanie towarzyskie w elitarnym gronie
(1.5) wystawa sztuki współczesnej
(1.6) elegancki, ekskluzywny sklep albo zakład usługowy
(1.7) salon gier
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Saloniki, miasto w północnej Grecji
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salonikami, dotyczący Salonik
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Salonik
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Salonik; osoba z tego miasta
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Salonik
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Salonik; kobieta z tego miasta
SJP.pl
Wiktionary
mały salon
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: salon
(1.2) mały salon
SJP.pl
Wiktionary
mały salon
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północnej Grecji;
Saloniki (gr. Θεσσαλονίκη, Tesaloniki [θɛsalɔˈnici]), hist. Tesalonika (gr. Θεσσαλονίκη, Thessaloníkē, łac. Egnatia, tur. Selanik, w kontekście cs. Солунь, Sołuń) – miasto w północnej Grecji, nad Zatoką Salonicką (Morze Egejskie). Drugie co do wielkości (po Atenach) miasto Grecji. Siedziba administracji zdecentralizowanej Macedonia-Tracja, regionu Macedonia Środkowa, jednostki regionalnej Saloniki i gminy Saloniki. W 2011 Saloniki liczyły 315 196 mieszkańców, a cały zespół miejski około 790 tys. mieszkańców.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ekskluzywny wagon kolejowy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kolej. ekskluzywny wagon kolejowy z salonem;
Salonka, wagon salonowy – specjalnie umeblowany, komfortowy wagon kolejowy przeznaczony do użytku wysokich urzędników lub władców, niekiedy innych osób. Wagony salonowe są własnością przewoźnika, udostępnianą na zamówienie, albo należą do osoby z nich korzystającej (np. władcy państwa). W Polsce normalnotorowymi salonkami dysponują PKP Intercity.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pomieszczenie pełniące funkcję salonu i kuchni; kuchniosalon
SJP.pl
książkowo: bywalec salonów, człowiek o wykwintnych manierach, wyrobiony towarzysko; światowiec
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. bywalec salonów, człowiek wyrobiony towarzysko
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) pot. żart. zabawa polegająca na odgadywaniu przez jednego z jej uczestników, który z graczy jest autorem anonimowego klapsa w pośladek
Bywalec salonów, salonowiec lub wielkoświatowiec – osoba, zwykle z bogatej lub arystokratycznej rodziny, która odgrywa istotną rolę w wielkim świecie i ma wpływ na wyższe sfery towarzyskie bądź artystyczne. Taka osoba zwykle spędza znaczną ilość czasu biorąc udział w różnego rodzaju wytwornych spotkaniach towarzyskich, a także jest regularnie obecna w prasie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. przymiotnik od: salon;
2. wytworny, elegancki
przymiotnik
(1.1) charakterystyczny dla salonów – zebrań towarzyskich w salonach
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: salun] bar na Dzikim Zachodzie
Saloon (fr. salon, z łac. sala) – termin używany dla określenia pomieszczenia, gdzie sprzedawany jest w USA alkohol z przeznaczeniem do spożycia na miejscu. W większości saloonów uprawiano hazard, np. grano w pokera lub faraona.
Saloon stanowi stereotypowy element filmów o Dzikim Zachodzie.
SJP.pl
Wikipedia
dawna, obszerna peleryna damska z rękawami
Salopa – długie, wierzchnie okrycie damskie w formie peleryny, zwykle watowane lub na futrze, z kapturem, szczególnie modne w XVIII i XIX wieku.
SJP.pl
Wikipedia
mała salopa
Salopa – długie, wierzchnie okrycie damskie w formie peleryny, zwykle watowane lub na futrze, z kapturem, szczególnie modne w XVIII i XIX wieku.
SJP.pl
Wikipedia
kobieta utrzymująca czystość i porządek w placówkach zdrowia, obsługująca w nich chorych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. kobieta zatrudniona przez szpital w celu utrzymywania pomieszczeń w czystości
Salowy (rodzaj żeński salowa) – pracownik ochrony zdrowia, zajmujący się utrzymaniem czystości w placówkach ochrony zdrowia, w szczególności w salach szpitalnych (stąd nazwa). Podlegając służbowo (w szpitalach) pielęgniarzowi oddziałowemu, pełni także funkcje pomocnicze przy obsłudze chorych i opiece nad nimi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: sala
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. pracownik zatrudniona przez szpital w celu utrzymywania pomieszczeń w czystości
przymiotnik relacyjny
(2.1) związany z salą, dotyczący sali
przymiotnik
(3.1) archit. o kościele: jednonawowy
Salowy (rodzaj żeński salowa) – pracownik ochrony zdrowia, zajmujący się utrzymaniem czystości w placówkach ochrony zdrowia, w szczególności w salach szpitalnych (stąd nazwa). Podlegając służbowo (w szpitalach) pielęgniarzowi oddziałowemu, pełni także funkcje pomocnicze przy obsłudze chorych i opiece nad nimi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedstawiciel gromady z rodziny osłonic
Salpa (Sarpa salpa) – gatunek ryby zaliczanej do rodziny prażmowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Sarpa Bonaparte, 1831.
SJP.pl
Wikipedia
zabieg polegający na usunięciu jednego lub dwóch jajowodów; podwiązanie jajowodów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu jednego lub dwóch jajowodów
SJP.pl
Wiktionary
metoda badania jajowodów polegająca na uwidocznieniu ich na obrazie rentgenowskim poprzez wprowadzenie do ich światła środka kontrastującego
SJP.pl
starogrecki instrument dęty
SJP.pl
Wikipedia
gromada osłonic występujących w strefie tropikalnej i subtropikalnej, przechodzących w swym rozwoju skomplikowaną przemianę pokoleń osobników płciowych i bezpłciowych; sprzągle
Salpida (salpy) — rząd osłonic z gromady sprzągli. Żyją w oceanicznym pelagialu. Salpy występują w formach osobniczych i kolonijnych. Do rzędu zalicza się obecnie 44 gatunki zwierząt.
SJP.pl
Wikipedia
wulkan błotny
SJP.pl
1. styl w muzyce tanecznej łączący elementy mamba, jazzu i rocka;
2. sos meksykański z pomidorów, papryki i cebuli z dodatkiem chili
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. spoż. zimny, często pikantny, sos ze zmiksowanych lub posiekanych warzyw albo owoców; specjalność kuchni meksykańskiej;
(1.2) muz. rodzaj muzyki o pochodzeniu karaibskim, w metrum 4/4, z rozbudowaną sekcją rytmiczną, bogatą sekcją dętą, rytmem wystukiwanym na klawesach oraz melodią wygrywaną zwykle na pianinie w zapętlonych frazach;
(1.3) choreogr. latynoamerykański taniec towarzyski o pochodzeniu karaibskim, tańczony do melodii salsy (1.2);
(1.4) geol. rodzaj wulkanu błotnego charakteryzujący się tym, że wydobywające się błoto wulkaniczne nie jest gorące; związany jest z występowaniem skał bitumicznych
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
roślina z rodziny złożonych, jednoroczna lub dwuletnia, o jadalnych korzeniach, uprawiana w całej Europie; salcefia; kozibród lekarski
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. kulin. nazwa systematyczna|Tragopogon porrifolius|ref=tak., jednoroczna lub dwuletnia roślina warzywna z rodziny astrowatych, o żółtawobiałych korzeniach, uprawiana w całej Europie;
(1.2) jadalny korzeń salsefii (1.1)
Kozibród porolistny, salsefia, (Tragopogon porrifolius L.) – gatunek dwuletniej rośliny z rodziny astrowatych (Asteraceae). W stanie dzikim występuje na obszarze krajów śródziemnomorskich: w Europie Południowej, Turcji, Algierii, Maroku, Libii i Tunezji.
Korzeń salsefii jest jadalny, przy czym z racji podobieństwa bywa mylony z korzeniem pasternaka i skorzonery.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto rejonowe w europejskiej części Rosji;
Salsk (ros. Сальск) – miasto w Rosji, centrum administracyjne rejonu salskiego (obwód rostowski), na Stepie Salskim.
Miasto leży nad rzeką Jegorłyk w dorzeczu Donu, w odległości 180 km od Rostowa nad Donem.
W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, metalowy oraz spożywczy.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z rzeką Sał, dotyczący rzeki Sał
(1.2) związany z mistem Salsk, dotyczący miasta Salsk
Wiktionary
obrót ciała w powietrzu przez głowę
SJP.pl
Wikipedia
obrót ciała w powietrzu przez głowę
SJP.pl
Wikipedia
w geologii: przerywane, powtarzające się unoszenie okruchów skalnych wskutek znacznej turbulencji przepływu
Saltacja – rodzaj transportu okruchów skalnych, które wykonują niewysokie skoki nad powierzchnią osadu po torach balistycznych. Opadając, uderzają leżące okruchy wybijając je w powietrze, co w rezultacie umożliwia przemieszczanie się całej masy osadu. Saltacja jest typowa dla transportu pod wpływem wiatru, zachodzi również w korytach rzecznych i na stożkach usypiskowych.
SJP.pl
Wikipedia
Saltacjonizm – koncepcja w biologii ewolucyjnej zakładająca, że zmiany mutacyjne genów prowadzą do skokowych zmian fenotypowych, wykształcania się nowych planów budowy nawet z pokolenia na pokolenie.
Z braku mechanizmów genetycznych ją wspierających wyparty obecnie przez alternatywne stanowiska gradualizmu i punktualizmu.
Saltacjonizmem była teoria makromutacyjna tzw. "obiecujących potworków" (ang. Hopeful Monsters) Richarda Goldschmidta, opublikowana w roku 1940.
Wikipedia
taniec włoski w takcie trójmiarowym
Saltarello – średniowieczny, włoski taniec ludowy, w metrum 3/8 lub 6/8. Początkowo łączony z tańcem estampie. Najstarszy dokument, który wspomina saltarello, to manuskrypt Add. 29987, pochodzący z Włoch, datowany na około 1390 rok. Obecnie znajduje się w Narodowej Bibliotece (British Library) w Londynie. Wymienionych jest w nim 15 tańców (8 estampie, 4 saltarella, 1 trotta i 2 laments).
SJP.pl
Wikipedia
w grze na instrumentach smyczkowych: wydobycie szeregu dźwięków o równych wartościach rytmicznych przez pociągnięcie w jednym kierunku smyczkiem odbijającym się od strun
Sautillé (czyt. sotie), saltato – sposób smyczkowania w grze na instrumencie smyczkowym, który polega na muskającym, lekko odskakującym pociągnięciu smyczka.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj dinozaura z infrarzędu zauropodów; mikrocel, mikrocelus, mikrozaurops
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: saltimbokka] włoska potrawa w postaci smażonych kotlecików z szynką parmeńską i liśćmi szałwii
Saltimbocca (od wł. salta in bocca – dosł. „skacze do ust”) – eskalopki cielęce, popularna potrawa kuchni włoskiej.
Przyrządzane z lekko rozbitego płata cielęciny (carne di vitello) oraz plasterka surowej szynki (prosciutto crudo), obłożonych liściem szałwii, zwiniętych w rulon i obsmażanych na maśle, a następnie duszonych z dodatkiem białego wytrawnego wina. Danie to uważane jest za typowe dla kuchni rzymskiej (alla romana).
SJP.pl
Wikipedia
obrót ciała w powietrzu przez głowę
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) skok polegający na obrócenie się do przodu lub do tyłu w powietrzu;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Chinach, Tajlandii i Mjanmie;
Saluin (chiń. upr. 怒江; pinyin Nù Jiāng; tyb. རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ།, Wylie rGyl mo rNGul chu, ZWPY Nag qu; birm. သံလွင်မြစ်; ang. Salween) – rzeka w Chinach i Mjanmie.
Wiktionary oraz Wikipedia
rasa psa typu chartowatego; chart perski
Chart perski (oryginalna nazwa saluki) – rasa psa zaliczana do grupy chartów i do psów pierwotnych, wyhodowana prawdopodobnie w starożytności w krajach arabskich, użytkowana początkowo do polowań na gazele, obecnie jako pies-towarzysz. Typ chartowaty.
SJP.pl
Wikipedia
tytuł bajki Stanisława Jachowicza
SJP.pl
imię męskie
Gaius Sallustius Crispus (ur. 86 p.n.e., zm. 34 p.n.e.) – rzymski historyk i polityk. Urodzony w Amiternum (obecnie: San Vittorino) w kraju Sabinów (północny wschód od Rzymu), autor De coniuratione Catilinae (Spisek Katyliny), Bellum Iugurthinum (Wojna z Jugurtą), oraz Historiae (Dzieje). Dwa pierwsze dzieła dotrwały do naszych czasów w całości, ostatnie, najbardziej dojrzałe i najobszerniejsze, zachowało się fragmentarycznie.
SJP.pl
Wikipedia
Salustiusz z żoną; Salustiuszowie
SJP.pl
Salustiusz z żoną; Salustiuszostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Salustiusza lub z nim związany
SJP.pl
1. uroczysta salwa oddana dla uczczenia jakiejś osoby lub jakiegoś wydarzenia;
2. oddanie honorów wojskowych;
3. pozdrowienie, uroczyste powitanie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) salwy armatnie ku czci jakiejś osoby lub jakiegoś wydarzenia
(1.2) oddanie honorów wojskowych
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pozdrawiać po wojskowemu, oddawać honory wojskowe
czasownik niedokonany
(1.1) wojsk. harc. pozdrawiać, okazywać szacunek poprzez uniesienie ręki
(1.2) daw. strzelać z dział na powitanie
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|salutować.
Salutowanie – oddawanie honorów, gest, polegający na uniesieniu prawej ręki, często z dotknięciem palcami czapki lub głowy, albo uniesieniu ręki w inny sposób (salut rzymski, pozdrowienie skautowe), używany w wojsku (a także w służbach i organizacjach paramilitarnych) do pozdrowienia i oddania honorów.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto włoskie położone w Piemoncie;
(1.2) hist. państewko włoskie istniejące w wiekach od XII do XVI z głównym ośrodkiem w mieście Saluzzo (1.1);
Saluzzo – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Piemont, w prowincji Cuneo.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwały 15 644 osoby, 208,6 os./km².
Urodzili się tutaj m.in. Silvio Pellico, Magda Olivero, Federico Lombardi.
Wiktionary oraz Wikipedia
obce imię męskie
rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Brazylii;
Salvador – miasto we wschodniej Brazylii, nad Oceanem Atlantyckim. Historyczna nazwa to São Salvador da Bahia de Todos os Santos (Święty Zbawiciel z Zatoki Wszystkich Świętych) albo po prostu Bahia. Do 1763 roku stolica Brazylii (wtedy kolonii portugalskiej), obecnie popularny cel turystyczny z wieloma barokowymi budowlami. Aglomeracja liczy 4 miliony mieszkańców.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
z łaciny: witaj, bądź pozdrowiony; ave
Salve – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Apulia, w prowincji Lecce.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 4556 osób, 142,4 os./km².
SJP.pl
Wikipedia
Szałwia (Salvia L.) – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. Obejmuje ok. 900, 950 lub nawet 1010 gatunków i jest to najliczniejszy w gatunki rodzaj rodziny jasnotowatych. Szałwie występują w stanie dzikim na całej kuli ziemskiej, z wyjątkiem obszarów o klimacie polarnym. Najbardziej zróżnicowane są na obu kontynentach amerykańskich, gdzie rośnie 591 gatunków, z czego ok. 250 w samym Meksyku. Drugi ośrodek z dużym zróżnicowaniem to Azja – od Chin, gdzie rosną 84 gatunki, po Azję południowo-zachodnią, gdzie w samej Turcji rośnie 86 gatunków z czego połowa to endemity tego kraju. W Afryce rośnie 59 gatunków, w Australii 1, w Europie – 36 (z czego w Polsce cztery rodzime – szałwia lepka S. glutinosa, łąkowa S. pratensis, okręgowa S. verticillata i omszona S. nemorosa). Po rewizji taksonomicznej do szałwii zaliczone zostały rodzaje dawniej tradycyjnie wyodrębniane m.in. rozmaryn Rosmarinus i perowskia Perovskia.
Wikipedia
jednoczesny wystrzał na komendę kilku i więcej armat lub strzelb
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. wystrzelenie na komendę z wielu karabinów, armat lub dział
(1.2) przen. wybuch śmiechu wielu osób, braw itp.
Salwa – jednoczesny wystrzał z wielu sztuk broni palnej. Strzelanie salwami pozwalało zrekompensować niską szybkostrzelność broni, poprzez wypuszczenie wielu pocisków naraz, zwiększające prawdopodobieństwo rażenia celu. Było zwłaszcza elementem taktyki piechoty używającej broni odprzodowej (np. kontrmarsz). Strzelanie salwami, przede wszystkim salwami burtowymi, było także częste w czasie starć okrętów na morzu od wieku XVII aż do połowy wieku XX, kiedy to artyleria w tego typu starciach straciła na znaczeniu na rzecz broni rakietowej. W przypadku okrętów strzelanie salwami pozwalało ponadto obserwować miejsce upadku pocisków, w celu korekt celowania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
państwo w Ameryce Środkowej ze stolicą w San Salwadorze; Republika Salwadoru
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. państwo w Ameryce Środkowej;
Salwador, Republika Salwadoru (hiszp. El Salvador; República de El Salvador) – państwo w Ameryce Północnej, leżące nad Oceanem Spokojnym. Jego stolicą jest San Salvador. Graniczy z Gwatemalą (203 km) i Hondurasem (342 km).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Salvadoru (miasta w Brazylii)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Salwadoru
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Salvadoru, miasta w Brazylii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Salwadoru
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Salvador (miasto w Brazylii), Salwador (państwo w Ameryce Południowej)
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do państwa Salwador
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
związek arsenoorganiczny, klasyczny lek przeciwkiłowy, niezastąpiony do czasu wprowadzenia w lecznictwie antybiotyków
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. farm. organiczna pochodna arsenu; pierwszy syntetyczny środek chemioterapeutyczny stosowany w leczeniu kiły i innych chorób wywołanych przez krętki
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dzielnica Krakowa
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) rzad. imię|polski|m.;
(1.2) przest. inne określenie Zbawiciela, zapożyczone z łaciny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(2.1) geogr. toponim, nazwa osiedli w Krakowie i Trzebini;
(2.2) geogr. toponim, lokalna nazwa Placu Zbawiciela w Warszawie;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Stowarzyszenie Boskiego Zbawiciela - zgromadzenie zakonne założone w XIX wieku, zajmujące się przede wszystkim działalnością misyjną i rekolekcyjną
Salwatorianie – członkowie Towarzystwa Boskiego Zbawiciela (Societas Divini Salvatoris – SDS) założonego przez błogosławionego ojca Franciszka Marię od Krzyża Jordana 8 grudnia 1881 w Rzymie.
SJP.pl
Wikipedia
członek męskiego zgromadzenia zakonnego zajmującego się drukowaniam i rozpowszechnianiem literatury religijnej oraz pracą rekolekcyjną i misyjną
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. członek katolickiego męskiego zgromadzenia zakonnego, założonego przez Jana Chrzciciela Jordana;
SJP.pl
Wiktionary
członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr Boskiego Zbawiciela
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. zakonnica z Kongregacji Sióstr Boskiego Zbawiciela
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z salwatorianami lub salwatoriankami, dotyczący salwatorianów lub salwatorianek
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do salwatorianów lub salwatorianek, będący ich własnością
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salwatorem, dotyczący Salwarora
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rodzaj paproci wodnych
SJP.pl
Wikipedia
rodzina wodnych paproci; wiąślowate
SJP.pl
Wikipedia
o cechach salwiniowatych (rodzina paproci)
SJP.pl
podklasa paproci różnozarodnikowych, obejmująca drobne i bardzo drobne (kilka centymetrów) rośliny pływające na powierzchni wody
SJP.pl
imię męskie
Salwiusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego, genetycznie wtórne cognomen utworzone od pierwotnego Salvus, Salvius, co oznacza 'pochodzący od Salvusa, z rodu Salvusa'.
Salwiusz imieniny obchodzi: 11 stycznia, 26 czerwca, 10 września i 28 października.
SJP.pl
Wikipedia
Salwiusz z żoną; Salwiuszowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Salwiusza lub z nim związany
SJP.pl
podniośle:
1. ratować (uratować), ocalać (ocalić);
2. salwować się - ratować (uratować) siebie samego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|salwować.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
→ salwa
SJP.pl
[czytaj: zalcburczyk] mieszkaniec Salzburga (miasta w Austrii)
SJP.pl
[czytaj: zalcburg]
1. kraj związkowy w Austrii;
2. miasto w Austrii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w północno-zachodniej Austrii, stolica kraju związkowego Salzburg (1.2);
(1.2) geogr. adm. kraj związkowy w środkowej Austrii
Salzburg (cz. Salcburk, hist. Solnohrad; pol. hist. Solnogród) – miasto statutarne w Austrii, stolica kraju związkowego Salzburg. Położone w pobliżu granicy z Niemcami w Alpach, nad rzeką Salzach, na wysokości 424 m n.p.m. 156 619 mieszkańców (1 stycznia 2023), czwarte pod względem liczby ludności miasto w Austrii.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: zalcburka] mieszkanka Salzburga (miasta w Austrii)
SJP.pl
[czytaj: zalcburski] przymiotnik od: Salzburg
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Salzburgiem, dotyczący Salzburga
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. pot. małżonka
forma zaimka.
(2.1) forma żeńska od: sam
Sama – rzeka w zachodniej Polsce, lewy dopływ Warty. Płynie na Pojezierzu Poznańskim, w województwie wielkopolskim.
Wiktionary oraz Wikipedia
stan ciała i umysłu, w którym możliwe jest rozpoznanie prawdziwej natury człowieka i świata; w jodze klasycznej jest to ostatni, ósmy stopień ćwiczeń psychofizycznych
Samādhi (nie mylić z mahasamadhi) (skt समाधि, chiń. sanmade 三摩提 lub sanmei 三昧, kor. samadi 사마디 lub sammae 삼매, jap. さんまい, wiet. tam-ma-địa) – w religiach dharmicznych oznacza medytacyjne pochłonięcie, stan osiągany dzięki wytrwałej praktyce medytacji (np. zazen lub innej), polegający na głębokiej koncentracji niezakłóconej zewnętrznymi bodźcami. Samadhi nie polega na izolacji od świata, tylko na takim zjednoczeniu z nim, które wolne jest od lgnięcia do zjawisk.
SJP.pl
Wikipedia
Samagowo (niem. Sabangen) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Olsztynek, przy szosie Olsztynek – Łukta, około 7 km na północ od Olsztynka.
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Samanty lub z nią związany
SJP.pl
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Samanta – imię żeńskie o semickim – aramejskim – pochodzenia. Znaczyć mogło słuchająca, ale inne źródła sugerują związek z imieniem męskim Samuel. Imię ma stosunkowo krótką historię. Pojedyncze wypadki wystąpienia tego imienia odkryto w kronikach rodzin z Nowej Anglii z XVIII wieku. Nie używano go praktycznie do lat siedemdziesiątych XX wieku, kiedy w telewizji pojawił się serial „Bewitched”, w Polsce nadawany pod tytułem „Ożeniłem się z czarownicą”. Jego tytułowa bohaterka, sympatyczna czarownica, nosiła właśnie imię Samantha. Od tego czasu imię Samanta stało się bardziej powszechne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: samanta] obce imię żeńskie
SJP.pl
pierwiastek chemiczny o symbolu Sm
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. wyspa na Filipinach, w archipelagu Visayas;
(1.2) geogr. adm. prowincja Filipin, w zachodniej części wyspy Samar (1.1);
(1.3) geogr. kibuc położony w Dystrykcie Południowym, w Izraelu;
(1.4) zob. Morze Samar.
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) imię|polski|m.
(2.2) geogr. miasto w obwodzie dniepropetrowskim na Ukrainie;
Samar (Sm, łac. samarium) – pierwiastek chemiczny, lantanowiec. Nazwa pochodzi od samarskitu (Y,Ce,U,Fe)3(Nb,Ta,Ti)5O16 – minerału, z którego został wyizolowany w 1879 r. przez francuskiego chemika Paula Lecoq de Boisbaudrana.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. samochód typu Łada Samara;
2. potocznie: duży brzuch
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Federacji Rosyjskiej, stolica obwodu samarskiego;
(1.2) geogr. rzeka w Rosji przeduralskiej, lewy dopływ Wołgi;
(1.3) geogr. rzeka na Ukrainie, lewy dopływ Dniepru; źródła rzeki znajdują się na zachodnim skłonie Wyżyny Donieckiej;
Samara (ros. Самара, w latach 1935–1991 Kujbyszew, cyrylica: Куйбышев) – miasto w Rosji, port rzeczny nad Wołgą. Stolica obwodu samarskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: SAmarancz] nazwisko
SJP.pl
mieszkaniec Samary
SJP.pl
1. starożytna kraina na Bliskim Wschodzie;
2. starożytne miasto, dziś stanowisko archeologiczne w Izraelu;
3. wąwóz i wioska na Krecie w Grecji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. bibl. kraina historyczna na obszarze Izraela i Autonomii Palestyńskiej, między Galileą a Judeą;
(1.2) hist. starożytne miasto położone w Samarii (1.1); współcześnie ruiny;
(1.3) geogr. wąwóz położony w południowo-zachodniej części Krety w paśmie Gór Białych;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. foliowa torebka z zamknięciem strunowym, głównie do przechowywania narkotyków;
2. mieszkanka Samary
SJP.pl
miasto w Uzbekistanie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Uzbekistanie;
Samarkanda (uzb. Samarqand, tadż. Самарқанд, pers. سمرقند, ros. Самарканд) – miasto w Uzbekistanie, w Azji Środkowej, ok. 540 tys. mieszkańców (2019). Jedno z najludniejszych miast Uzbekistanu i stolica wilajetu samarkandzkiego. Ważny ośrodek przemysłowy i naukowy (6 szkół wyższych). W 2001 roku miasto zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Samarkandy; osoba z tego miasta
Wiktionary
przymiotnik od: Samarkanda
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Samarkandą, dotyczący Samarkandy, pochodzący z Samarkandy
SJP.pl
Wiktionary
→ samar
przymiotnik
(1.1) dotyczący samaru
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Samara
przymiotnik
(1.1) dotyczący Samary albo pochodzący z niej (miasta)
(1.2) wykonywany, wytwarzany na sposób taki jak w Samarze
(1.3) dotyczący Samary (rzeki)
SJP.pl
Wiktionary
minerał radioaktywny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Samarii, związany z Samarią
Wiktionary
przenośnie o człowieku litościwym, niosącym pomoc innym (zwłaszcza chorym)
Samarytanie, Szomronim, Szamerim (hebr. שומרונים, arab. سامريون), sami często określają się Bene Israel, Żydzi nadali im miano Kutim – grupa etniczno-religijna, genetycznie i językowo semicka, zaś wyznaniowo abrahamiczna, żyjąca od starożytności w Palestynie.
SJP.pl
Wikipedia
przenośnie o człowieku litościwym, niosącym pomoc innym (zwłaszcza chorym)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. bibl. mieszkaniec starożytnej Samarii
(1.2) etn. rel. członek małej semickiej grupy etniczno-religijnej żyjącej w Izraelu i Autonomii Palestyńskiej i wyznającej samarytanizm, potomek mieszkańców starożytnej Samarii oraz imigrantów z Mezopotamii;
Samarytanie, Szomronim, Szamerim (hebr. שומרונים, arab. سامريون), sami często określają się Bene Israel, Żydzi nadali im miano Kutim – grupa etniczno-religijna, genetycznie i językowo semicka, zaś wyznaniowo abrahamiczna, żyjąca od starożytności w Palestynie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. kobieta pomagająca chorym i słabym;
2. zakonnica, członkini Zgromadzenia sióstr benedyktynek samarytanek;
3. żeński stopień harcerski
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. bibl. mieszkanka starożytnej Samarii
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. taki, jak u samarytanina, właściwy samarytaninowi; miłosierny
2. dotyczący Samarytan, właściwy Samarytanom
przymiotnik
(1.1) związany z Samarytanami albo Samarią
(1.2) przen. miłosierny
SJP.pl
Wiktionary
jedna z czterech Wed, stanowiąca zbiór śpiewów, pieśni rytualnych i hymnów do Somy
Samaweda – jedna z czterech samhit (zbiorów) wchodzących w skład Wed; jej strofy śpiewał w trakcie spełniania ofiary udgatar (kapłan biorący udział w ofierze wedyjskiej, „kantor”). Powstała ok. XI wieku p.n.e.
Samaweda to w znacznej mierze zbiór nieoryginalny: większość strof zaczerpnięto wprost z Rygwedy (głównie mandali ósmej i dziewiątej). Dotarła do naszych czasów w trzech redakcjach – co oznacza, że tradycja czytania i zgłębiania Samawedy rozpadła się na trzy szkoły i to prawdopodobnie już we wczesnym okresie jej kształtowanie się, przed ostateczną kodyfikacją. Różnice między redakcjami są niezbyt znaczące.
SJP.pl
Wikipedia
1. taniec towarzyski w szybkim tempie, wywodzący się z Brazylii;
2. muzyka do tego tańca
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) choreogr. szybki taniec brazylijski;
(1.2) muz. muzyka do samby (1.1)
Samba, samba de roda – tradycyjny taniec brazylijski, charakteryzujący się dynamicznymi i zmysłowymi ruchami bioder. Tańczony jest solowo przez kobiety lub w parze kobieta plus mężczyzna. Jest „wizytówką” Brazylii na całym świecie, kojarzony głównie z karnawałem oraz capoeirą. Z samba de roda wywodzi się samba towarzyska – taniec towarzyski.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przyprawa lub ostry sos, popularne w Indonezji i Malezji
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) kulin. ostry indonezyjski sos chili;
Sambal – indonezyjski sos chili, podawany do wielu potraw jako danie uzupełniające (tzw. side dish). Jest gęstszy niż meksykańska salsa.Najczęściej stosowane rodzaje chili obejmują:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj ssaków z podrodziny jeleni
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. danie kuchni południowoindyjskiej, bezmięsna zupa na bazie soczewicy i miąższu z owoców tamaryndowca z dodatkiem kompozycji przypraw;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
sukno z otworem na głowę noszone przez pokutników
Sambenito (z hiszp., etym. od San Benito Święty Benedykt) – ubiór ze zgrzebnego płótna, przywdziewany przez pokutników oraz skazanych przez inkwizycję w celu ich upokorzenia, podobny do szkaplerza.
Suknie koloru żółtego w czerwone krzyże (Krzyż świętego Andrzeja) przeznaczone były dla żałujących grzeszników, którzy mogli je nosić nawet aż do śmierci. Suknie z malowidłami demonicznymi nosili skazani na stos.
SJP.pl
Wikipedia
1. kraina historyczna w Prusach;
2. półwysep na Morzu Bałtyckim
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. kraina historyczna w Prusach, obecnie w Federacji Rosyjskiej;
(1.2) geogr. Półwysep Sambijski;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Sambia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sambią, dotyczący Sambii (krainy historycznej lub półwyspu)
SJP.pl
Wiktionary
rosyjska sztuka walki, odmiana walki wręcz, zawierająca elementy zapasów i judo
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rosyjska sztuka walki;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
platforma, na której tańczy się sambę podczas karnawału w Rio de Janeiro
SJP.pl
miasto na Ukrainie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(2.1) geogr. adm. miasto w zachodniej Ukrainie;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Miejscowości w Polsce:
Wikipedia
Samborowo (niem. Bergfriede) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda, nad rzekami: Drwęcą i Poburzanką oraz częściowo nad Jeziorem Drwęckim, przy drodze krajowej nr 16 (Ogrodniki – Dolna Grupa) i linii kolejowej Ostróda – Iława.
Wikipedia
przymiotnik od: Sambor (miasto na Ukrainie)
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Sambora, związany z Samborem, pochodzący z Sambora
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. kraina obejmująca okolice Sambora, obecnie na Ukrainie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. wieżyczka nad bramą
Wiktionary
miasto na Ukrainie
Samborze – w dawnej Polsce pięterka po obu stronach bramy wjazdowej, przeznaczone na mieszkanie wrotnych stróżów, do którego schody prowadziły po wewnętrznej stronie podwórza. Niekiedy samborza takie były uzbrojone.
Samborza – wieża obronna nad bramą wjazdową.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Samborzec – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, siedziba gminy Samborzec.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.
Historycznie położony jest w Małopolsce, w ziemi sandomierskiej.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Samborzec
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka we Francji i Belgii, lewy dopływ Mozy;
Sambra (fr. Sambre) – rzeka we Francji i Belgii, lewy dopływ Mozy o długości 193 km i powierzchni dorzecza 2740 km².
Rzeka wypływa ze źródeł na zachodnim krańcu Ardenów, płynie przez obszar belgijskiego zagłębia węglowego, a do Mozy uchodzi koło Namur. Sambra jest połączona kanałami ze Skaldą (Kanał Charleroi – Bruksela) i Sekwaną (Kanał Sambra – Oise).
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: sambuka] likier włoski anyżkowo-owocowo-ziołowy, produkowany z kopru włoskiego, anyżu i kwiatów bzu czarnego
Sambuca – bezbarwny, pochodzący z Włoch likier anyżkowo-owocowo-ziołowy, zawierający zazwyczaj od 38 do 40% alkoholu. Jest produkowany na bazie kwiatów czarnego bzu (wł. Sambuco), anyżu gwiaździstego, kopru włoskiego, lukrecji oraz soków.
Sambuca wykorzystywana jest często do przygotowywania koktajli alkoholowych.
.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: sambukus] krzew lub małe drzewo z rodziny przewiertniowatych; bez
Bez, dziki bez, bzowina (Sambucus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny piżmaczkowatych. Dawniej włączany był do przewiertniowatych (Caprifoliaceae) lub bzowatych. Obejmuje ponad 20 gatunków, występujących głównie na półkuli północnej w klimacie od umiarkowanego do podzwrotnikowego, w strefie równikowej rośliny te rosną w górach, na półkuli południowej w Ameryce Południowej oraz wschodniej Australii. W Polsce rosną dziko trzy gatunki: bez czarny (S. nigra), bez hebd (S. ebulus) i bez koralowy (S. racemosa).
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. zob. Meschetia.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. jednostka administracyjna w południowej Gruzji;
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: związany z mężczyzną nadmiernie interesującym się seksem; samczy
SJP.pl
1. to, co jest charakterystyczne dla prawdziwego mężczyzny: sprawność fizyczna i seksualna; machismo, męskość;
2. zespół cech charakterystycznych dla samca - zwierzęcia płci męskiej
SJP.pl
1. → samiec;
2. potocznie: związany z mężczyzną nadmiernie interesującym się seksem; samcowy
SJP.pl
samiec małych zwierząt
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zdrobn. od: samiec
(1.2) samiec małych zwierząt
SJP.pl
Wiktionary
zaimek przymiotny
(1.1) lm. nmos. zob. sam.
Tanzania:
Timor Wschodni:
Inne:
Zobacz też:
Wiktionary oraz Wikipedia
1. zdrobnienie od: Samuel (imię męskie);
2. nazwisko
Samek, polskie nazwisko.
Osoby noszące to nazwisko:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed Halloween
Wiktionary
określenie osobnika płci żeńskiej u zwierząt, tzn. takiego organizmu zwierzęcego, który wytwarza komórki jajowe
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. zwierzę płci żeńskiej
Samica (♀), inaczej organizm żeński – organizm, który produkuje nieporuszające się komórki jajowe. Z wyjątkiem rzadkich schorzeń, większość ssaków płci żeńskiej, w tym samice ludzi, ma dwa chromosomy X. Cechy charakterystyczne dla samic różnią się w zależności od gatunku, przy czym niektóre gatunki zawierają dobrze zdefiniowane cechy żeńskie, takie jak obecność wyróżniających się gruczołów mlecznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: samica
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. samica
SJP.pl
Wiktionary
→ samica
SJP.pl
pogardliwie o mężczyźnie, zwłaszcza lubieżnym, namiętnym
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. zwierzę płci męskiej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pogard. mężczyzna
Samiec (♂), inaczej organizm męski – organizm, który produkuje ruchliwe komórki rozrodcze - plemniki. U ssaków płeć męska jest determinowana obecnością chromosomu Y, podczas gdy brak tego chromosomu warunkuje płeć żeńską; jeśli jednak obecny na nim gen SRY jest nieaktywny, organizm wykształca cechy typowo żeńskie (zespół Swyera).
Oznaczany jest symbolem Marsa.
Powszechnie akceptowanym symbolem używanym do reprezentowania płci męskiej jest ♂ (Alt codes: Alt+11).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lokalna nazwa suchego, porywistego wiatru wiejącego na Saharze i często wywołującego burze piaskowe; chamsin, hamsin, samum
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przest. rzad. onanizm, masturbacja, czynność autoerotyczna
Wiktionary
dotyczący Samos, wyspy na Morzu Egejskim
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Samos, dotyczący Samos
SJP.pl
Wiktionary
Wikipedia
trzystrunowy japoński instrument muzyczny; shamisen, szamisen
SJP.pl
zdrobnienie od: sam; samiuteńki, samiusieńki, samiutki, samiuśki
SJP.pl
zdrobnienie od: sam; samiuteńki, samiutki, samiuśki, samiuchny
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: sam
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: sam; samiuteńki, samiutki, samiusieńki, samiuchny
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: sam
SJP.pl
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
zdrobnienie od: samiutki
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: sam
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: sam; samiusieńki, samiutki, samiuśki, samiuchny
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: sam
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: sam; samiuteńki, samiusieńki, samiuśki, samiuchny
przymiotnik
(1.1) zdrobn. od: sam
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: samizDAT]
1. zabroniona przez władze publikacja, wydawana na terenie byłego Związku Radzieckiego i w krajach byłego bloku komunistycznego;
2. środowiskowo: alkohol nielegalnie pędzony; samogon, bimber, księżycówka, krzakówka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. w ZSRR: nielegalna publikacja, wydawana bez zgody władz;
(1.2) pot. przen. każde inne antyrządowe czasopismo wydawane społecznie bez dopełnienia formalności
Samizdat (ros. самиздат, od samodiejatielnoje izdatielstwo – wydawnictwo samodzielne) – określenie zwalczanej przez władze tzw. literatury drugiego obiegu, powstającej poza zasięgiem cenzury w ZSRR od końca lat 50. XX w.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: samizdat
przymiotnik
(1.1) związany z samizdatami, czyli wydawnictwami drugiego obiegu
SJP.pl
Wiktionary
Samlino (niem. Zemlin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Golczewo, przy drodze wojewódzkiej nr 106 Rzewnowo - Stargard - Pyrzyce.
Według danych z 1 stycznia 2021 roku wieś liczyła 188 mieszkańców.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Wikipedia
starożytne plemiona
Samnici (łac. Samnites) – jeden z ludów italskich z grupy osko-umbryjskiej, zamieszkujący środkową i południową część Apeninów (Samnium), tworzący luźną federację o charakterze wojskowym. Głównym miastem Samnitów było Maleventum, przemianowane później przez Rzymian na Benewent.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) dotyczący Samnitów lub Samnium
Wiktionary
przedstawiciel jednego z dawnych ludów italskich zamieszkujących Samnium, część środkowej Italii
SJP.pl
przedrostek
(1.1) tworzący wyrazy, w których główna cecha występuje jako jedyna
(1.2) tworzący wyrazy, w których główna cecha jest uzyskiwana bez pomocy czegoś / kogoś innego
Wiktionary
1. Wyspy Żeglarzy; archipelag na Oceanie Spokojnym;
2. (do 1997 Samoa Zachodnie) Niezależne Państwo Samoa; państwo w Oceanii;
3. Samoa Amerykańskie, zamorskie terytorium Stanów Zjednoczonych w Oceanii
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. wyspiarskie państwo w Oceanii ze stolicą w Apia;
(1.2) geogr. pot. archipelag Wysp Samoa w Oceanii;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
agresja skierowana przeciwko samemu sobie
SJP.pl
akceptowanie samego siebie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. akceptowanie samego siebie
SJP.pl
Wiktionary
1. mieszkaniec Samoa Amerykańskiego;
2. obywatel Samoa
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Samoa
SJP.pl
Wiktionary
1. mieszkanka Samoa Amerykańskiego;
2. obywatelka Samoa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Samoa
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Samoa, Samoa Amerykańskie, Samoa Zachodnie
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Samoa, dotyczący Samoa
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do Samoa, będący jego własnością
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(3.1) jęz. język urzędowy Samoa,
SJP.pl
Wiktionary
samobadać się - badać samego siebie
SJP.pl
samobadać się - badać samego siebie
SJP.pl
samobiczować się:
1. przypisywać sobie winę za coś, zarzucać sobie coś złego;
2. przenośnie: ujawniać szerszemu gronu własne wady, błędy i braki, krytycznie mówić o sobie samym
SJP.pl
samobiczować się:
1. przypisywać sobie winę za coś, zarzucać sobie coś złego;
2. przenośnie: ujawniać szerszemu gronu własne wady, błędy i braki, krytycznie mówić o sobie samym
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) techn. (o maszynach itp.) taki, który się porusza samodzielnie, za pomocą własnego silnika
Wiktionary
czarodziejski kij, który na rozkaz właściciela sam bił, uderzał; kij samobij
SJP.pl
Samobitnia była to powszechnie stosowana ochrona pszczół, żyjących w barci, przed niedźwiedziem. Był to potężny kloc drewna lub kamień zawieszony na sznurze– przy barci. Kiedy niedźwiedź odchylał go, chcąc dostać się do środka barci, kloc bezwładnie wracał na miejsce i uderzał go w głowę. Niekiedy bartnicy wbijali w ziemię pod drzewem zaostrzone u góry, drewniane pale, na które nadziewał się spadający z drzewa niedźwiedź.
Wikipedia
1. sport: gol strzelony własnemu bramkarzowi;
2. przenośnie: błąd przynoszący złe skutki popełniającej go osobie lub jej i grupie osób z nią powiązanych
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) sport. pot. bramka samobójcza
(1.2) przen. pot. sytuacja, w której sprawca zdarzenia sam sobie szkodzi
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) daw. samobójstwo
Gol samobójczy – w sportach zespołowych (w szczególności w piłce nożnej) skuteczny strzał w kierunku własnej bramki, przypadkowe uderzenie lub zmiana toru lotu piłki, którego efektem jest zdobycie gola (punktu) dla drużyny przeciwnej.
Jeśli piłka po strzale odbija się przypadkowo od zawodnika drużyny broniącej i wpada do siatki, gol uznaje się za samobójczy, jeśli strzał nie był skierowany w "światło bramki". Jeśli był – zapisuje się go jako normalny gol na konto strzelającego drużyny atakującej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ten, kto dokonał samobójstwa
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba próbująca zabić samą siebie
SJP.pl
Wiktionary
związany z samobójstwem
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący samobójstwa lub samobójcy, mający na celu samobójstwo
(1.2) grożący niebezpieczeństwem, bardzo śmiały, ryzykowny
SJP.pl
Wiktionary
kobieta samobójca
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta celowo zabijająca samą siebie
SJP.pl
Wiktionary
zamierzone odebranie sobie życia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zabicie samego siebie;
(1.2) przen. działanie na własną szkodę
Samobójstwo – celowe odebranie sobie życia.
Przyczyny samobójstw są wielorakie. Często wynika ono z uczucia smutku, które w wielu przypadkach jest rezultatem zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, zaburzenia afektywne dwubiegunowe, schizofrenia, alkoholizm lub inne uzależnienie od środków odurzających. Stresory takie jak problemy finansowe lub problemy w zakresie relacji międzyludzkich również odgrywają istotną rolę. Samobójstwo może być również popełnione przez zdrowego psychicznie człowieka z powodów ideologicznych. Próby zapobiegnięcia samobójstwu obejmują ograniczenie dostępu do broni palnej, leczenie zaburzeń psychicznych, w tym uzależnienia od środków odurzających, a także poprawę sytuacji ekonomicznej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: z własnej woli, dobrowolnie
SJP.pl
pojazd lądowy, czterokołowy używany do przewozu ludzi i towarów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mot. transp. pojazd mechaniczny, wyposażony w koła, mogący poruszać się dzięki wbudowanemu silnikowi, służący do przewozu ludzi lub towarów;
Samochód, automobil, w skrócie auto – rodzaj kołowego pojazdu silnikowego, służącego do przewozu osób lub ładunków. Wg polskiego prawa taki pojazd jest samochodem tylko jeśli jego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością powyżej 25 kilometrów na godzinę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
rzadko: poruszający się za pomocą własnego silnika; samobieżny, samojezdny
SJP.pl
potocznie: właściciel samochodu
Samochodowiec (ang. car carrier lub pure car carrier) – statek przeznaczony do przewozu samochodów.
Ponieważ samochody jako ładunek zajmują dużo przestrzeni przy stosunkowo niewielkiej masie, przewożenie większej ich liczby na typowych statkach drobnicowych powodowało małe wykorzystywanie nośności, a co za tym idzie, generowało duże koszty. Do przemieszczania dużej liczby samochodów zaprojektowano i zbudowano statki mogące pomieścić kilka tysięcy samochodów osobowych. Przestrzeń ładunkowa takiego statku jest podzielona na wiele pokładów o małej wysokości. Część pokładów jest ruchoma w pionie, co pozwala ładować samochody o różnej wysokości. Załadunek i rozładunek samochodów odbywa się w systemie ro-ro, czyli przez odpowiednie furty z rampami na rufie i burtach statku, łączące pokłady z nabrzeżem. Dzięki temu czas załadunku został skrócony do kilku-kilkunastu godzin. Po załadowaniu samochody są mocowane za pomocą łańcuchów lub pasów do odpowiednich uchwytów na pokładach.
SJP.pl
Wikipedia
potocznie:
1. technikum samochodowe;
2. komputerowa gra samochodowa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. eduk. zasadnicza szkoła zawodowa lub technikum samochodowe
SJP.pl
Wiktionary
dział techniki zajmujący się pojazdami mechanicznymi
SJP.pl
→ samochód
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z samochodem, dotyczący samochodu
SJP.pl
Wiktionary
nadmierne przemieszczanie się samochodami na jakimś obszarze
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przesycenie obszarów miejskich samochodami
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) miłośnik samochodów
Wiktionary
1. potocznie: zabawka w kształcie samochodu; resorak;
2. zdrobnienie od: samochód
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: samochód
(1.2) samochód-zabawka
Samochodzik – zabawka lub model w formie zminiaturyzowanego samochodu (zazwyczaj w rozmiarze od kilku do kilkudziesięciu centymetrów).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zgrubienie od: samochód
SJP.pl
osoba lubiąca się chwalić; samochwalec, samochwał, samochwała, chwalipięta
SJP.pl
→ samochwalstwo, → samochwalca
SJP.pl
osoba lubiąca się chwalić; samochwalca, samochwał, samochwała, chwalipięta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) książk. zachwalanie siebie
Wiktionary
mężczyzna lubiący się chwalić; samochwalec, samochwała, samochwalca, chwalipięta
SJP.pl
mężczyzna lubiący się chwalić; samochwalec, samochwał, samochwalca, chwalipięta
SJP.pl
dawniej: w towarzystwie trzech osób; we czworo, we czterech
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób samoczynny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) działający samoczynnie, bez udziału człowieka
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|samodoskonalić.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) przest. samowtór
Wiktionary
bezmyślny upór, pyszałkowatość
SJP.pl
lud zamieszkujący Syberię; Samojedzi (dawniej)
SJP.pl
członek ludu syberyjskiego
SJP.pl
członkini ludu syberyjskiego
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. zob. samojedzki.
Wiktionary
dyscyplina narzucona samemu sobie; dyscyplina wewnętrzna
Samokontrola (samodyscyplina) – umiejętność kontrolowania swoich emocji i zachowań.
Badania z wykorzystaniem rezonansu czynnościowego ludzkiego mózgu pokazują, że samokontrola jest związana z pewnym obszarem grzbietowo-bocznej części kory przedczołowej, należącej do płata czołowego. Obszar ten jest odrębny od tych odpowiedzialnych za czynności zamierzone, postrzeganie intencji czy dokonywanie wyborów.
SJP.pl
Wikipedia
tkanina wełniana lub lniana utkana na ręcznym warsztacie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) włók. tkanina z wełny lub lnu tkana na ręcznym krośnie
(1.2) środ. przestępcze bimber
Samodział – tkana na ręcznym krośnie tkanina; jest to materiał wykonany z szorstkiego, elastycznego, porowatego wełnianego lub lnianego włókna, z połyskiem o diagonalnej strukturze. Może to być także splot płócienny z przędzy zgrzebnej, niebarwionej, co daje wygląd ręcznie tkanego. Materiał jest wykorzystywany na sportową odzież, marynarki, garnitury, płaszcze, i damskie kostiumy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: samoczynny, automatyczny
SJP.pl
przymiotnik od: samodział
przymiotnik relacyjny
(1.1) zrobiony, uszyty z samodziału
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) bez cudzej pomocy, o własnych siłach
(1.2) samotnie, bez innych
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: samodzielnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: samodzielny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) niezależność, uniezależnienie
(1.2) rzad. cecha tego co zostało samodzielnie wykonane
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) radzący sobie bez cudzej pomocy
(1.2) oddzielny, wyłączony z reszty
Wiktionary
1. monarcha absolutny; samowładca;
2. dawniej: jedyny dzierżawca
SJP.pl
1. władza absolutna w carskiej Rosji; samowładztwo;
2. potocznie: absolutyzm, tyrania
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) hist. polit. władza absolutna w carskiej Rosji;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
monarcha absolutny; samowładca
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) władca absolutny
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
samodzielna edukacja
SJP.pl
działanie uczestnika pewnej grupy zmierzające do wykluczenia go z tej grupy
SJP.pl
zainteresowanie, często nadmierne, własną osobą i wszystkim co dotyczy własnej osoby
SJP.pl
samofinansować się - finansować swoją działalność z własnych pieniędzy
SJP.pl
pokrywanie wszelkich wydatków przedsiębiorstwa uzyskiwanymi w toku jego funkcjonowania wpływami
Samofinansowanie – oznacza finansowanie wydatków przedsiębiorstwa ze źródeł wewnętrznych (własnych), a nie ze źródeł zewnętrznych (tj. poprzez zadłużanie się u innych podmiotów).
Do źródeł wewnętrznych finansowania przedsiębiorstwa można zaliczyć np. zyski zatrzymane, odpisy amortyzacyjne, rozwiązanie rezerw celowych, środki uzyskane ze zbycia zbędnego majątku przedsiębiorstwa.
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: wódka lub spirytus wytwarzane nielegalnie prymitywnym, domowym sposobem; bimber, samizdat, księżycówka, krzakówka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. nielegalnie pędzony napój alkoholowy o wysokiej zawartości alkoholu
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miejsce nielegalnej produkcji alkoholu
SJP.pl
potocznie: wódka lub spirytus wytwarzane prymitywnym, domowym sposobem; samogon
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. samogon.
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: samogon
SJP.pl
1. potocznie: instrument samogrający albo aparat odtwarzający dźwięki
2. w problemistyce szachowej: przeciwieństwo zugzwangu
3. przenośnie: rola w sztuce dająca aktorowi pole do popisu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. instrument muzyczny lub mechanizm, samodzielnie wytwarzający dźwięki
(1.2) pot. coś łatwego do wykonania lub osiągnięcia, szybko przynoszącego efekt
(1.3) pot. rola teatralna lub filmowa łatwa do zagrania
(1.4) pot. temat w literaturze, filmie, sztuce itp. atrakcyjny i łatwy do przedstawienia
SJP.pl
Wiktionary
ktoś, kto zaspokaja popęd płciowy bez udziału partnera, onanizuje się
SJP.pl
podrażnianie własnych narządów płciowych w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych; ipsacja, onanizm, onania, masturbacja
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. zaspokajanie popędu płciowego poprzez stymulację własnych narządów płciowych
Masturbacja – pobudzanie własnych narządów płciowych w celu wywołania u siebie pobudzenia seksualnego. Może, lecz nie musi, prowadzić do osiągnięcia orgazmu. Termin obejmuje stymulację za pomocą dłoni, przedmiotów codziennego użytku, a także za pomocą akcesoriów, takich jak wibratory czy sztuczne pochwy. Masturbacja odbywa się bez udziału partnera lub przy jego wyłącznie biernym udziale. Istnieje pojęcie wzajemnej masturbacji, które dotyczy sytuacji z aktywnym udziałem partnera.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. głoska otwarta, której obecność konieczna jest do utworzenia sylaby;
Samogłoska – głoska, przy powstawaniu której uczestniczą jedynie więzadła głosowe, a strumień powietrza swobodnie przepływa przez kanał głosowy. Samogłoski charakteryzują się regularnym rozkładem energii akustycznej, mają wyraźną strukturę formantową, która decyduje o ich barwie. Podczas ich artykulacji słychać tylko jedną głoskę. Niektórzy językoznawcy kwestionują tę metodę definicji samogłosek jako niejednoznaczną i wzbudzającą wątpliwości i proponują w zamian metodę dystrybucyjną, polegającą na badaniu roli i kontekstu poszczególnych głosek w izolowanych wyrazach w poszczególnych językach.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: samogłoska
SJP.pl
ryba z rodziny samogłowowatych, prawdopodobnie największa ryba kostnoszkieletowa, osiągająca do 333 cm długości i 2,3 tony wagi
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) icht. nazwa systematyczna|Mola mola|Linnaeus|ref=tak., gatunek morskiej ryby rozdymkokształtnej z rodziny samogłowowatych;
(1.2) icht. ryba z gatunku samogłów (1.1)
Samogłów, mola (Mola mola) – gatunek morskiej ryby rozdymkokształtnej z rodziny samogłowowatych (Molidae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Samohamowność – właściwość układów mechanicznych polegająca na możliwości napędzenia go tylko z jednej strony.
Przykładem może być połączenie śruba-nakrętka, w którym układ może być napędzany tylko poprzez przyłożenie momentu siły obracającego nakrętkę, przyłożenie siły nacisku próbującego przesunąć nakrętkę nie spowoduje jej przesunięcia.
Samohamowność występuje, gdy pozorny kąt tarcia jest większy od kąta nachylenia linii śrubowej.
Wikipedia
samohartować się - o stali: hartować się samoczynnie na powietrzu
SJP.pl
samohartować się - o stali: hartować się samoczynnie na powietrzu
SJP.pl
Samohartowność – zdolność niektórych materiałów do hartowania podczas powolnego chłodzenia w powietrzu. Własność wykorzystywana np. przy obróbce cieplnej walców walcarek.
Wikipedia
samohartować się - o stali: hartować się samoczynnie na powietrzu
SJP.pl
określenie własnej tożsamości, przynależności do danej kultury, religii lub organizacji, itp.; autoidentyfikacja
SJP.pl
pojawianie się wtórnego zmiennego pola elektromagnetycznego wokół cewki elektrycznej (solenoidu) przy przepływie przez nią zmiennego prądu elektrycznego lub gdy jest ona umieszczona w zmiennym polu elektromagnetycznym
Samoindukcja (indukcja własna) – zjawisko elektromagnetyczne, jest szczególnym przypadkiem zjawiska indukcji elektromagnetycznej. Samoindukcja występuje, gdy siła elektromotoryczna wytwarzana jest w tym samym obwodzie, w którym płynie prąd powodujący indukcję, powstająca siła elektromotoryczna przeciwstawia się zmianom natężenia prądu elektrycznego. Indukcyjność obwodu jest równa sile elektromotorycznej samoindukcji jaka powstaje w obwodzie przy zmianie natężenia o 1 amper występująca w czasie 1 sekundy
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. zob. autoironia.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) rzad. ironiczny wobec samego siebie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób samoistny, niezależnie od czegoś innego
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: samoistnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: samoistny
SJP.pl
w filozofii: istnienie przez siebie; aseitas
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co samoistne
SJP.pl
Wiktionary
1. istniejący, powstały niezależnie od czegoś innego;
2. tworzący odrębną całość, niezwiązany z niczym
przymiotnik
(1.1) istniejący sam z siebie; powstały niezależnie od przyczyn zewnętrznych
(1.2) będący odrębną całością, niezwiązaną z niczym
SJP.pl
Wiktionary
→ samoizolacja; autoizolacyjny
SJP.pl
dawniej, przed I wojną światową: samochód; automobil
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. samochód – termin stosowany przed pierwszą wojną światową
SJP.pl
Wiktionary
wulgarnie: zdjęcie zrobione samemu sobie; selfie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wulg. fotografia zrobiona samemu sobie
SJP.pl
Wiktionary
rosyjska rasa psa zaprzęgowego
SJP.pl
Wikipedia
rosyjska rasa psa zaprzęgowego
SJP.pl
dawniej: sam jeden, jedyny
SJP.pl
dawniej: Samodyjka (członkini ludu syberyjskiego)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. ludożerca, kanibal
Wiktionary
dawna nazwa Samodyjczyków, syberyjskiego ludu
Samojedzi, także ludy samodyjskie – zbiorcza nazwa kilku autochtonicznych narodów zamieszkujących północno-zachodnią Syberię (Rosja). Posługują się językami z grupy samojedzkiej, należącej do rodziny uralskiej. Ludy te mają własne okręgi autonomiczne: Nieniecki i Jamalsko-Nieniecki.
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący Samojedów (ludu syberyjskiego), charakterystyczny dla Samojedów
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Samojedami, dotyczący Samojedów
SJP.pl
Wiktionary
w psychologii: karanie samego siebie; masochizm
SJP.pl
samokierować się - o torpedach, pociskach itp.: kierować się samoczynnie; samonaprowadzać się
SJP.pl
samokierować się - o torpedach, pociskach itp.: kierować się samoczynnie; samonaprowadzać się
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kontrolowanie własnych działań; kontrola nad sobą
Samokontrola (samodyscyplina) – umiejętność kontrolowania swoich emocji i zachowań.
Badania z wykorzystaniem rezonansu czynnościowego ludzkiego mózgu pokazują, że samokontrola jest związana z pewnym obszarem grzbietowo-bocznej części kory przedczołowej, należącej do płata czołowego. Obszar ten jest odrębny od tych odpowiedzialnych za czynności zamierzone, postrzeganie intencji czy dokonywanie wyborów.
Wiktionary oraz Wikipedia
samokreować się - kreować własny wizerunek, kreować samego siebie
SJP.pl
krytyczna, obiektywna ocena siebie samego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. umiejętność krytycznego i obiektywnego oceniania siebie
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) krytycznie w stosunku do samego siebie
Wiktionary
krytyczny wobec samego siebie
przymiotnik jakościowy
(1.1) zdolny do krytycznej oceny samego siebie
(1.2) wyrażający taką ocenę, nacechowany samokrytycyzmem
SJP.pl
Wiktionary
1. krytycyzm wobec siebie;
2. publiczne przyznanie się do swoich błędów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przyznanie się do błędów, najczęściej publiczne
SJP.pl
Wiktionary
rzadko: samokształcić się - samodzielnie zdobywać wiedzę
SJP.pl
umiejętność wpływu na własny rozwój, przejmowanie zadania rozwijania i kształtowania kwalifikacji we własnym zakresie; autoedukacja, samowychowanie
Samokształcenie – samouctwo; osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której cele, treść, warunki i środki ustala sam podmiot.
W procesie samokształcenia jego cele dynamizują się; osiągnąwszy wyższy stopień świadomości, uczeń dokonuje często ich przewartościowania i doskonalenia. Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces samokształcenia rzadko występuje w postaci czystej: bywa powiązany z pracą w szkole, z kształceniem korespondencyjnym czy z wychowaniem równoległym.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) środ. organizator samokształcenia
Wiktionary
rzadko: samokształcić się - samodzielnie zdobywać wiedzę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. hand. wyłączne prawo do handlu czymś
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) samodzielne leczenie samego siebie
Wiktionary
leczenie samego siebie; odzyskiwanie zdrowia bez pomocy lekarstw
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Samolikwidator – urządzenie, które ma za zadanie wywołać wybuch pocisku (głowicy, torpedy) po pewnym czasie lotu, w wypadku gdyby pocisk nie trafił w cel, wyjdzie spod kontroli, albo w przypadku zakłóceń i awarii.
Samolikwidatory są stosowane głównie w pociskach artylerii przeciwlotniczej i lotniczej, a także w pociskach rakietowych typu „ziemia-powietrze” i „powietrze-powietrze”, „głębina wodna-ziemia” i „woda-powietrze”.
Wikipedia
taki, który rozwiązuje przedsiębiorstwo, organizację itp. z własnej inicjatywy
SJP.pl
1. zdrobnienie od: samolot;
2. zabawka dziecięca przedstawiająca samolot
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: samolot
(1.2) samolot-zabawka
(1.3) pozycja gimnastyczna na jednej nodze, z rozpostartymi ramionami
SJP.pl
Wiktionary
maszyna latająca z skrzydłami o jednym do trzech płatów (par skrzydeł); służy jako transport lub jako maszyna bojowa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) lotn. statek powietrzny wyposażony we własny napęd, mający skrzydła, które tworzą siłę nośną;
(1.2) pot. fotel ginekologiczny
Samolot – załogowy bądź bezzałogowy statek powietrzny cięższy od powietrza (aerodyna), utrzymujący się w powietrzu dzięki sile nośnej wytwarzanej za pomocą nieruchomych, w danych warunkach, względem statku skrzydeł. Ciąg potrzebny do utrzymania prędkości w locie poziomym wytwarzany jest przez jeden lub więcej silników.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) określenie liczby lotów wykonanych przez daną jednostkę organizacyjną
Wiktionary
przymiotnik od: samolot
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z samolotem, dotyczący samolotu
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do samolotu, będący częścią samolotu
SJP.pl
Wiktionary
człowiek myślący tylko o swoim szczęściu, lekceważący potrzeby innych ludzi; egoista, egotysta, egocentryk, sobek
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) egoista myślący tylko o sobie
SJP.pl
Wiktionary
1. kobieta myśląca tylko o swoim szczęściu, lekceważąca potrzeby innych ludzi; egoistka, egotystka, egocentryczka;
2. potocznie: selfie (zdjęcie zrobione samemu sobie); selficzek, selfiaczek, selfik, selfiak, selfka
SJP.pl
1. kobieta myśląca tylko o swoim szczęściu, lekceważąca potrzeby innych ludzi; egoistka, egotystka, egocentryczka;
2. potocznie: selfie (zdjęcie zrobione samemu sobie); selficzek, selfiaczek, selfik, selfiak, selfka
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób samolubny, egoistycznie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: samolubnie
SJP.pl
myślenie tylko o sobie, dbanie wyłącznie o siebie; samolubstwo, sobkostwo, egoizm, egotyzm, egocentryzm
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest samolubne; cecha tych, którzy są samolubni
SJP.pl
Wiktionary
egoistyczny;
1. myślący tylko o swoim szczęściu, lekceważący potrzeby innych ludzi;
2. świadczący o takich cechach, np. samolubne zachowanie
przymiotnik
(1.1) charakterystyczny dla samoluba
SJP.pl
Wiktionary
przestarzałe: myślenie tylko o sobie, dbanie wyłącznie o siebie; sobkostwo, samolubność, egoizm, egotyzm, egocentryzm
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) egoizm, sobkostwo
SJP.pl
Wiktionary
w problemistyce: rodzaj zadania szachowego, w którym białe zmuszają czarne do dania mata białemu królowi, pomimo że czarne bronią się przed tym wszelkimi możliwymi sposobami
Samomat – zadanie w kompozycji szachowej, w którym zawsze zaczynają białe, polegające na wymuszeniu takiej gry czarnych, która doprowadzi do dania mata białym w ściśle określonej liczbie posunięć (pomimo zastosowania najlepszej możliwej obrony).
Na diagramie pokazano przykład samomata w czterech posunięciach:
SJP.pl
Wikipedia
środowiskowo: zaspokajanie popędu płciowego w pojedynkę
SJP.pl
założyciel pierwszego słowiańskiego państwa, zm. 658
Samon, także Samo (zm. ok. 658) – władca pierwszego potwierdzonego przez źródła pisane bezsprzecznie słowiańskiego organizmu państwowego, zwanego państwem Samona.
Jedynym wartościowym źródłem wprost traktującym o dziejach Samona jest Kronika Fredegara. Większość informacji o władcy zostało wywnioskowanych na podstawie analizy tejże kroniki, ale przez znikomą ilość materiału porównawczego wiele z nich wciąż pozostaje w sferze hipotez.
SJP.pl
Wikipedia
rzadko: samonagrzać się - samoczynnie nagrzać się w wyniku reakcji chemicznych
SJP.pl
rzadko: samonagrzewać się - samoczynnie nagrzewać się w wyniku reakcji chemicznych
SJP.pl
rzadko: samonagrzewać się - samoczynnie nagrzewać się w wyniku reakcji chemicznych
SJP.pl
Samonakładacz – urządzenie lub mechanizm podający arkusze do maszyny drukującej.
Wyróżniane są trzy typy samonakładaczy:
Wikipedia
Samonakładacz – urządzenie lub mechanizm podający arkusze do maszyny drukującej.
Wyróżniane są trzy typy samonakładaczy:
Wikipedia
samonapędzać się - napędzać się samoczynnie
SJP.pl
samonapędzający się - taki, który sam się napędza
SJP.pl
samonapędzać się - napędzać się samoczynnie
SJP.pl
samonapędzić się - napędzić się samoczynnie
SJP.pl
taki, który sam się naprawia
SJP.pl
samonaprowadzać się - o torpedach, pociskach itp.: naprowadzać się samoczynnie
SJP.pl
samonaprowadzać się - o torpedach, pociskach itp.: naprowadzać się samoczynnie
SJP.pl
samonaprowadzać się - o torpedach, pociskach itp.: naprowadzać się samoczynnie
Samonaprowadzanie - samoczynne kierowanie się pocisku na cel (samolot, okręt, rakieta), polegające na automatycznym wykrywaniu celu, określaniu jego położenia i uruchamianiu układu sterującego powodującego spotkanie pocisku z celem albo wybuch pocisku w odległości zapewniającej zniszczenie celu. Samonaprowadzanie stosuje się najczęściej w pociskach rakietowych: lotniczych klasy powietrze - powietrze, powietrze - woda i ziemia - powietrze.
SJP.pl
Wikipedia
samonaprowadzić się - o torpedach, pociskach itp.: naprowadzić się samoczynnie
SJP.pl
samonastawiać się - nastawiać się samoczynnie
SJP.pl
samonastawić się - nastawić się samoczynnie
SJP.pl
Wikipedia
taki, który sam niszczy (się)
przymiotnik
(1.1) niszczący sam siebie, działający na swą szkodę
(1.2) potrafiący dokonać zaplanowanego samozniszczenia
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) niszczący sam siebie, szkodzący sam sobie
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) mot. o nadwoziu samochodu: nieposiadające ramy; takie, w którym szkielet, poszycie i podłoga stanowią całość przenoszącą siły działające na pojazd
(1.2) kraw. o biustonoszu, pończochach itp.: trzymające się samodzielnie ciała; niewymagające dodatkowego mocowania, podwiązek, pasków itp.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. obrona samego siebie
(1.2) książk. odparcie bezpośredniego zamachu na dobro własne
(1.3) wojsk. obrona kraju organizowana przez ludność cywilną
Wiktionary oraz Wikipedia
introspekcja, wniknięcie w głąb siebie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) w sklepach, barach itp.: obsługiwanie samego siebie
Samoobsługa – system sprzedaży stosowany w niektórych sklepach, a także na niektórych stacjach benzynowych i placówkach gastronomicznych (głównie w barach), polegający na przeniesieniu na klienta części czynności związanych z wyborem i transportem wybranego produktu.
Wiktionary oraz Wikipedia
książkowo: samoobsługiwać się - obsługiwać się samemu (w sklepie, w barze, w środkach komunikacji itp.)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) o sklepie, usługach itp.: taki, który nie wymaga personelu obsługującego
(1.2) o człowieku niepełnosprawnym: taki, który nie wymaga pomocy w codziennych czynnościach
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. ocenianie, postrzeganie samego siebie; ogólna postawa do siebie
Poczucie własnej wartości – stan psychiczny powstały na skutek elementarnej, uogólnionej oceny dokonanej na własny temat.
Samoocena to uogólniona postawa w stosunku do samego siebie, która wpływa na nastrój oraz wywiera silny wpływ na pewien zakres zachowań osobistych i społecznych. Podstawą samooceny jest samowiedza, czyli zespół sądów i opinii, które jednostka odnosi do własnej osoby. Te sądy i opinie dotyczą właściwości fizycznych, psychicznych i społecznych.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzadko o wodach: samooczyścić się - oczyścić się w wyniku naturalnych procesów fizycznych oraz biologicznych reakcji rozkładu nadmiaru substancji organicznych
SJP.pl
rzadko o wodach: samooczyszczać się - oczyszczać się w wyniku naturalnych procesów fizycznych oraz biologicznych reakcji rozkładu nadmiaru substancji organicznych
SJP.pl
proces samoistnego oczyszczania się wody z zanieczyszczeń organicznych
SJP.pl
proces samoistnego oczyszczenia się wody z zanieczyszczeń organicznych
SJP.pl
rzadko: samoodnawiać się - odnawiać się samoczynnie
SJP.pl
samoodnawiający się - taki, który sam się odnawia; samoodnawialny, samoregenerujący się
SJP.pl
taki, który sam się odnawia; samoodnawiający się, samoregenerujący się
SJP.pl
odnawianie się, regeneracja
SJP.pl
rzadko: samoodnowić się - odnowić się samoczynnie
SJP.pl
rzadko: samoodnowić się - odnowić się samoczynnie
SJP.pl
rzadko: samoodtwarzać się - odtwarzać się samoczynnie
SJP.pl
rzadko: samoodtwarzać się - odtwarzać się samoczynnie
SJP.pl
rzadko: samoodtwarzać się - odtwarzać się samoczynnie
SJP.pl
rzadko: samoodtworzyć się - odtworzyć się samoczynnie
SJP.pl
rzadko: samoodtworzyć się - odtworzyć się samoczynnie
SJP.pl
ofiara z samego siebie
SJP.pl
samoograniczać się - ograniczać samego siebie
SJP.pl
samoograniczać się - ograniczać samego siebie
SJP.pl
samoograniczyć się - ograniczyć samego siebie
SJP.pl
samookaleczać się - okaleczać samego siebie; okaleczać się
SJP.pl
uszkodzenie własnego ciała lub nadwerężenie zdrowia, dokonywane w celu uniknięcia jakichś obowiązków lub dopełnienia nakazów rytualnych
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) celowe okaleczenie samego / samej siebie;
Samookaleczenie, samouszkodzenie, samozranienie (ang. self-harm, self-injury, self-inflicted violence) – zjawisko o wielu nazwach i definicjach, które można skrótowo określić jako celowe zranienie się.
Samookaleczanie jest definiowane w różny sposób i różnie nazywane w różnych krajach i przez różnych badaczy. W efekcie metaanalizy i porównania między krajami i badaniami są znacząco utrudnione. W samej Polsce na opis samozranień stosuje się co najmniej 27 różnych terminów naukowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
samookaleczyć się - okaleczyć samego siebie
SJP.pl
samookreślać się - określać samego siebie
SJP.pl
samookreślać się - określać samego siebie
SJP.pl
Samookreślenie (alb. Vetëvendosje) – centrolewicowa i narodowa partia polityczna w Kosowie.
Wikipedia
samookłamywać się - okłamywać samego siebie, spychać niewygodną dla siebie prawdę do podświadomości; samooszukiwać się
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kosmet. substancja nadająca skórze opalony wygląd, utrzymująca kolor przez kilka dni
Samoopalacz – środek kosmetyczny mający na celu nadanie skórze brązowego odcienia bez naświetlania skóry promieniami UV.
Samoopalacz imituje efekt naturalnej opalenizny, którą można uzyskać bez udziału słońca, nie prowadzi jednak do powstawania melaniny, naturalnego barwnika powstającego w skórze pod wpływem promieniowania UV. Dlatego też ten rodzaj zabarwienia nie chroni przed działaniem promieni słonecznych i skóra wymaga ochrony przed słońcem preparatami z filtrami ochronnymi.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) kosmet. powodujący sztuczny efekt opalenizny
Wiktionary
samoopanować się - pohamować swoje wzburzenie, wzruszenie itp.; opanować się
SJP.pl
samoopanować się - pohamować swoje wzburzenie, wzruszenie itp.; opanować się
SJP.pl
samoopodatkować się - dobrowolnie obciążyć się określonymi wpłatami pieniężnymi na rzecz budżetu państwa lub danego funduszu celowego
SJP.pl
samoopodatkować się - dobrowolnie obciążać się określonymi wpłatami pieniężnymi na rzecz budżetu państwa lub danego funduszu celowego
SJP.pl
w technice: towarowy wagon kolejowy z otwieranymi bokami, umożliwiającymi szybkie wyładowanie przewożonego towaru
SJP.pl
możliwość utrzymania się z dochodu uzyskanego dzięki własnej działalności
SJP.pl
Samoorganizacja, samoporządkowanie (ang. self-organisation, self-assembly) – zjawiska, w których elementy układu złożonego ulegają spontanicznemu uporządkowaniu; tworzenie się zorganizowanych struktur przestrzennych lub korelacji w przestrzeni i czasie pod wpływem oddziaływań zachodzących pomiędzy elementami układu, oraz między układem a jego otoczeniem.
Wikipedia
samoorganizować się - organizować się samoczynnie
SJP.pl
Samooskarżenie – dobrowolne zawiadomienie organów ścigania o popełnieniu przez siebie określonego przestępstwa. Ze względu na trudność w ocenie prawdziwości, wymaga ustalenia przyczyn. Stanowi źródło pierwszych informacji o przestępstwie, o którym organ ścigania do tej pory nie wiedział lub przypisywał je komuś innemu.
Wikipedia
taki, który sam się ostrzy
SJP.pl
samooszukiwać się - okłamywać samego siebie, spychać niewygodną dla siebie prawdę do podświadomości; samookłamywać się
SJP.pl
samooszukiwanie się - oszukiwanie samego siebie
SJP.pl
bez opieki lub bez kontroli
przysłówek
(1.1) bez opieki, bez kontroli
(1.2) w pojedynkę, samotnie
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: ladacznica, nierządnica
SJP.pl
rodzaj dawnej rosyjskiej rusznicy
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) daw. wojsk. prymitywna, długa ręczna broń palna, używana w XVI-XVII wieku w Europie Wschodniej; rodzaj rusznicy;
(1.2) łow. pułapka samostrzelna uruchamiana przypadkowo mechanizmem spustowym
(1.3) techn. urządzenie do odstraszania zwierzyny niszczącej nocą pola uprawne, od czasu do czasu strzelające ślepą amunicją
Samopał (z ros. самопал) – staropolskie potoczne określenie długiej ręcznej broni palnej, używanej od XVI do XVII wieku na Ukrainie i w Rosji. Termin ten jest nieprecyzyjny i odnosił się do zróżnicowanych konstrukcji broni strzeleckiej.
Współcześnie samopałem określa się również broń palną ustawianą przez kłusowników w lesie na ścieżkach (przesmykach) zwierzyny. Samopał wystrzeliwuje po potrąceniu przez zwierzynę drutu lub sznura uruchamiającego spust.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek liczebnikowy
(1.1) daw. tylko w pięć osób
Wiktionary
aparat, przyrząd samopiszący
SJP.pl
roślina samopnąca - rzadko: roślina o wydłużonych giętkich pędach wymagających podpór; roślina pnąca, pnącze
SJP.pl
stan psychiczny lub fizyczny odczuwany bezpośrednio przez daną osobę
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) nastrój, humor
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) czyn podpalenia własnego majątku, np. domu, plonów
(1.2) rzad. zob. samospalenie. (samobójstwo)
Wiktionary
samopodświetlać się - podświetlać się samoczynnie
SJP.pl
samopodświetlić się - podświetlić się samoczynnie
SJP.pl
taki, który sam podtrzymuje (się)
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który samoczynnie napełnia się powietrzem
Wiktionary
samoponiżać się - poniżać samego siebie
SJP.pl
samoponiżać się - poniżać samego siebie
SJP.pl
rzadko: poniżenie samego siebie; samouniżenie
SJP.pl
samoponiżyć się - poniżyć samego siebie
SJP.pl
samopotępiać się - potępiać samego siebie
SJP.pl
samopotępić się - potępić samego siebie
SJP.pl
samopowtarzać się - powtarzać się samoczynnie
SJP.pl
samopowtarzać się - powtarzać się samoczynnie
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) ładujący automatycznie kolejny pocisk
Wiktionary
samopowtórzyć się - powtórzyć się samoczynnie
SJP.pl
taki, który sam się poziomuje
SJP.pl
poznanie samego siebie, swojej osobowości, psychiki, swoich możliwości itp.; samorozumienie
SJP.pl
prezentacja samego siebie, własnych dokonań
SJP.pl
rodzaj przędzarki do samoczynnego wyrobu cienkiej przędzy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) przylepiający się bez smarowania klejem
Wiktionary
pszenica jednoziarnowa; dziś prawie nieuprawiana
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. roln. roślina z gatunku pszenica samopsza, nazwa systematyczna|Triticum monococcum|ref=tak., jedna z najstarszych udomowionych, uprawiana już 7000 lat p.n.e.
Pszenica samopsza (Triticum monococcum L.) — gatunek zbóż z rodziny wiechlinowatych. Gatunek uprawiany dawniej na obszarach od Atlantyku po Persję. Zasięg naturalny obejmuje region Kaukazu, Iran, Afganistan, Azję Mniejszą, Bałkany i Krym. Dzisiaj, jako gatunek mało plenny, jest uprawiany rzadko na górzystych terenach Zakaukazia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. publikowanie dzieła nakładem własnym autora; samopublikowanie, self-publishing;
2. dzieło opublikowane w ten sposób
SJP.pl
publikowanie dzieła nakładem własnym autora; samopublikacja, self-publishing
Samopublikowanie (ang. self-publishing) – zjawisko publikowania nakładem własnym autora, różnego rodzaju wydawnictw (książka, broszura, płyta kompaktowa itp.).
Wydawnictwa samopublikowane stanowią margines rynku środków masowego przekazu w zakresie generowania przychodów ze sprzedaży. Rozwój technologii ułatwiających proces publikowania takich jak kserokopiowanie, DTP, druk na żądanie i e-booki powoduje, że udział prac wydanych nakładem własnym stale rośnie.
SJP.pl
Wikipedia
opublikowany nakładem własnym autora
SJP.pl
zdolność roślin do zapylania się własnym pyłkiem; autogamia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest samopylne
Samopylność, samozapylenie – forma autogamii występująca u roślin nasiennych. Polega na zapyleniu słupka pyłkiem pochodzącym z pręcików z tego samego kwiatu, lub innych kwiatów, ale rosnących na tej samej roślinie. W wyniku tego procesu nie następuje wymiana materiału genetycznego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
o roślinie: niezapylający się własnym pyłkiem; samosterylny
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Samorealizacja, samourzeczywistnianie, samoaktualizacja – w psychologii to stałe dążenie do realizacji swojego potencjału, rozwijania talentów i możliwości, proces stawania się „tym, kim się chce być” (a nie tym, kim się jest), dążeniem do wewnętrznej spójności, jedności z samym sobą, spełnienia swojego przeznaczenia lub powołania.
Wikipedia
potocznie: samorealizować się - realizować, urzeczywistniać własne zamierzenia, plany życiowe, artystyczne itp.; spełniać się
SJP.pl
samoregenerujący się - taki, który samodzielnie się odnawia; samoodnawialny, samoodnawiający się
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
samoregulować się - regulować się samoczynnie
SJP.pl
samoregulować się - regulować się samoczynnie
SJP.pl
samorejestrować się - rejestrować się samoczynnie
SJP.pl
samorejestrować się - rejestrować się samoczynnie
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: rzecz wykonana przez amatora domowym sposobem
SJP.pl
bryłka metalu, zwłaszcza szlachetnego, znaleziona w piasku, mule itp.; nugget, rodzimek
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest samorodne
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) wynikający z natury
(1.2) taki, który nikogo nie naśladuje
(1.3) nieposiadający wykształcenia w danej dziedzinie, choć w niej działający
Wiktionary
samorzutne powstanie niższych organizmów z nieorganicznej lub organicznej materii nieożywionej; samorództwo, abiogeneza, autogonia
SJP.pl
taki, który sam rozpakowuje (się)
SJP.pl
rzadko: samorozpuścić się - rozpuścić się samoczynnie
SJP.pl
rzadko: samorozpuszczać się - rozpuszczać się samoczynnie
SJP.pl
rozkład komórek i tkanek organizmu pod wpływem własnych enzymów hydrolitycznych; autoliza, samotrawienie
SJP.pl
rozumienie samego siebie, swojej osobowości, psychiki, swoich możliwości itp.; samopoznanie
SJP.pl
rozwiązanie się partii lub sejmu w drodze własnej uchwały
SJP.pl
SJP.pl
dawniej: automat (maszyna)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) adm. samodzielne i niezależne wykonywanie pewnych funkcji o charakterze administracyjnym przez określony organizm społeczny
(1.2) grupa osób działających lub pracujących w samorządzie (1.1)
Samorząd – ustalony prawnie zakres kompetencji do samodzielnego decydowania o sprawach określonej społeczności, wykonywanie funkcji uzupełniających w stosunku władz np. szkoły, zakładu produkcyjnego, władz państwowych.
Pojęcie samorządu wywodzi się z niem: Selbstverwaltung (samodzielny zarząd, samorząd), używanego dla określenia lokalnej administracji publicznej nie sprawowanej przez państwo. Znanym teoretykiem samorządu w nauce niemieckiej był XIX-wieczny uczony Rudolf von Gneist.
Wiktionary oraz Wikipedia
Samorząd – ustalony prawnie zakres kompetencji do samodzielnego decydowania o sprawach określonej społeczności, wykonywanie funkcji uzupełniających w stosunku władz np. szkoły, zakładu produkcyjnego, władz państwowych.
Pojęcie samorządu wywodzi się z niem: Selbstverwaltung (samodzielny zarząd, samorząd), używanego dla określenia lokalnej administracji publicznej nie sprawowanej przez państwo. Znanym teoretykiem samorządu w nauce niemieckiej był XIX-wieczny uczony Rudolf von Gneist.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) mający własny samorząd, rządzący się sam
Wiktionary
SJP.pl
członek samorządu, pracownik instytucji samorządowej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. osoba pełniąca jakąś funkcję w samorządzie (najczęściej terytorialnym)
(1.2) pot. ktoś popierający idee samorządności
Samorząd – ustalony prawnie zakres kompetencji do samodzielnego decydowania o sprawach określonej społeczności, wykonywanie funkcji uzupełniających w stosunku władz np. szkoły, zakładu produkcyjnego, władz państwowych.
Pojęcie samorządu wywodzi się z niem: Selbstverwaltung (samodzielny zarząd, samorząd), używanego dla określenia lokalnej administracji publicznej nie sprawowanej przez państwo. Znanym teoretykiem samorządu w nauce niemieckiej był XIX-wieczny uczony Rudolf von Gneist.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: samorząd
przymiotnik
(1.1) adm. związany z samorządem
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba autystyczna lub niepełnosprawna, która mówi we własnym imieniu o swoich prawach i potrzebach
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) med. nauk. techn. zachodzący bez zewnętrznej przyczyny
Wiktionary
wino deserowe produkowane na greckiej wyspie Samos
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. grecka wyspa na Morzu Egejskim, u wybrzeży Azji Mniejszej;
(1.2) geogr. adm. miejscowość portowa w Grecji;
Samos (gr. Σάμος) – grecka wyspa na Morzu Egejskim, u wybrzeży Azji Mniejszej, w administracji zdecentralizowanej Wyspy Egejskie, w regionie Wyspy Egejskie Północne, w jednostce regionalnej Samos, w gminie Samos. Główną miejscowością wyspy jest Samos.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
indyjski pierożek nadziewany warzywami, mięsem lub serem, smażony w głębokim tłuszczu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. tradycyjna potrawa indyjska, trójkątny pierożek smażony na głębokim oleju;
Samosa (hindi समोसा) – potrawa kuchni indyjskiej; przekąska w postaci trójkątnego pierożka smażonego na głębokim oleju. Jako nadzienie służą najczęściej ostro przyprawione warzywa, mięso kurczaka lub ser panir.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
samowolne ukaranie kogoś z pominięciem postępowania sądowego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) samowolne osądzenie i ukaranie kogoś za przestępstwo bez postępowania sądowego;
Samosąd, lincz (ang. lynch) – samowolne osądzenie i ukaranie domniemanego przestępcy przez osoby do tego nieuprawnione, pomijając postępowanie sądowe.
Za przykład samosądu może posłużyć spontaniczne wykonanie kary śmierci przez tłum krótko po wzbudzającym silne emocje zdarzeniu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
żartobliwie: samodzielna, rezolutna dziewczyna; zosia samosia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żart. o zbyt rezolutnej i samodzielnej dziewczynce
SJP.pl
Wiktionary
roślina, która wyrosła z nasienia zasianego w ziemi bez ingerencji człowieka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. roślina, która wyrosła z nasiona opadłego z drzewa, krzewu itp.
(1.2) pot. tytoń uprawiany nielegalnie na własny użytek
SJP.pl
Wiktionary
przełęcz w Hiszpanii; Somosierra
SJP.pl
Wikipedia
Samosiew – proces samoistnego rozsiewania się nasion, w wyniku którego może powstać nalot. Nasiona mogą być przenoszone na kilka sposobów.
Wikipedia
sposób rozsiewania diaspor (np. nasion, zarodników) za pomocą mechanizmów wewnętrznych rośliny, bez udziału czynników zewnętrznych; autochoria
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. samoczynne rozsiewanie diaspor przez roślinę
Autochoria (samosiewność) – proces samoczynnego rozsiewania diaspor przez roślinę, przy wykorzystaniu własnych sił i mechanizmów rośliny macierzystej. Oddalenie się diaspor od rośliny macierzystej jest stosunkowo niewielkie, autochoria ma więc znaczenie głównie jako czynnik zwiększający zagęszczenie populacji w danym biotopie. Czasem diaspora, przenoszona niedaleko od rośliny macierzystej, trafia na inny czynnik transportujący ją dalej – jest to kombinowany sposób rozsiewania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) bot. powstały z samosiewu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) samobójstwo przez spalenie się żywcem, najczęściej popełniane demonstracyjnie na znak protestu;
Samospalenie – samobójstwo polegające najczęściej na oblaniu się przez samobójcę łatwopalnym płynem i podpaleniu. Zwykle jest to forma demonstracyjnego protestu, zwłaszcza o charakterze politycznym.
Niektóre systemy filozoficzne i religijne dopuszczają samospalenie jako poświęcenie się w imię wyższego celu – na przykład w Indiach dobrowolne spalenie się wdowy po śmierci męża.
Wiktionary oraz Wikipedia
o metalach: spawający się bez użycia spoiwa
SJP.pl
rzadko: samospełniać się - spełniać własne marzenia, aspiracje
SJP.pl
rzadko: samospełniać się - spełniać własne marzenia, aspiracje
SJP.pl
rzadko: samospełnić się - spełnić własne marzenia, aspiracje
SJP.pl
zadowolenie z siebie i swoich sukcesów
SJP.pl
równy swemu sprzężeniu zespolonemu, np. macierz samosprzężona; hermitowski
SJP.pl
taki, który zwraca koszty poniesione przy jego budowie lub zakupie
SJP.pl
Samospłata – jest to źródło finansowania podmiotów gospodarczych będące odwrotnością procesu samofinansowania (finansowania wewnętrznego własnego).
Przedsiębiorstwa stosujące w swojej działalności samospłatę uzyskują określone dobro, a następnie dzięki jego eksploatacji jest w stanie wygenerować środki pieniężne na spłatę zobowiązania. Przykładem samospłaty może być między innymi leasing (leasingobiorca najpierw uzyskuje np. maszynę, następnie dzięki jej eksploatacji jest w stanie odtworzyć środki na spłatę).
Wikipedia
rzadko: stanowić o własnym losie
SJP.pl
prawo narodu do stanowienia o swoim losie
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) decydowanie o własnym losie
SJP.pl
Wiktionary
1. samoczynny start - początek jakiegoś działania; autostart;
2. środowiskowo: preparat ułatwiający start silnika samochodowego
SJP.pl
Samoster – urządzenie mechaniczne utrzymujące jacht żaglowy (rzadko jacht motorowy) na stałym kursie względem wiatru pozornego. Pierwotnie stosowane było w modelarstwie.
Problem z samosterownością jachtów utrudniał żeglugę samotnym żeglarzom od zarania dziejów. Każdorazowo schodząc ze steru w celu przygotowania posiłku bądź położenia się spać, żeglarz zmuszony był stawiać jacht w dryf, co wiązało się ze stratą przebytej drogi. Problem ten szczególnie dawał się we znaki na kursach pełnych. Na kursach ostrych możliwe było zrównoważenie jachtu i zablokowanie steru na sztywno, co pozwalało na żeglugę stałym kursem. Sposób ten jako pierwszy zastosował Joshua Slocum na jachcie Spray. Technika ta nie sprawdzała się w przypadku długodystansowej żeglugi kursami pełnymi np. w strefie pasatów.
Wikipedia
sterować samoczynnie
SJP.pl
sterować samoczynnie
SJP.pl
sterować samoczynnie
SJP.pl
o roślinie: niezapylający się własnym pyłkiem; samopłonny
SJP.pl
1. kusza;
2. broń, z której pada strzał, gdy zwierzę potrąci drut połączony z mechanizmem spustowym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) świadomość siebie, własnych doznań, emocji, potrzeb, myśli, swoich możliwości;
Samoświadomość – świadomość samego siebie, zdawanie sobie sprawy z doświadczanych aktualnie doznań, emocji, potrzeb, myśli, swoich możliwości czy ograniczeń, autokoncentracja uwagi. Jest to także pojmowanie, „idea samego siebie”.
Wiktionary oraz Wikipedia
mający świadomość samego siebie
SJP.pl
wyrażający nastrój swojskości, samorodny, swoisty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w północno-zachodniej Rumunii i w północno-wschodnich Węgrzech, lewy dopływ Cisy, powstaje z połączenia Małego Samoszu i Wielkiego Samoszu;
Samosz (węg. Szamos, rum. Someș, niem. Somesch lub Samosch, łac. Samus) – rzeka w północno-zachodniej Rumunii i w północno-wschodnich Węgrzech, lewy dopływ Cisy w zlewisku Morza Czarnego. Długość – 297 km (246 km w Rumunii, 51 km na Węgrzech), powierzchnia zlewni – 15 882 km² (15 217 km² w Rumunii, 665 km² na Węgrzech). Do długości Samoszu dolicza się często długość Małego lub Wielkiego Samoszu, stąd rozbieżności w danych.
Wiktionary oraz Wikipedia
słyszenie własnego głosu w słuchawce telefonu
Samosłyszalność (lub efekt lokalny) – efekt występujący w aparacie telefonicznym polegający na słyszeniu własnego głosu w słuchawce telefonu. Spowodowane jest tym, że prąd wypływający z mikrofonu aparatu trafia do słuchawki.
Do eliminacji zjawiska lokalnego wykorzystuje się układ antylokalny np. w postaci mostka zrównoważonego, który rozdziela sygnał nadawany od odbieranego.
SJP.pl
Wikipedia
samotka marchwianka - gatunek błonkówki z rodziny lepiarkowatych
Samotka (Hylaeus) – rodzaj pszczół samotnych z rodziny lepiarkowatych (Colletidae).
SJP.pl
Wikipedia
kobieta samotna, niemająca bliskich, opuszczona
SJP.pl
Wikipedia
1. miejsce niezamieszkałe, odludne, w którym ktoś przebywa w samotności; pustelnia, odludzie, ustronie, bezludzie;
2. życie samotne, odosobnione
SJP.pl
Wikipedia
kobieta żyjąca w samotności, stroniąca od ludzi; samotniczka, mizantropka
SJP.pl
życie w odosobnieniu, z dala od ludzi; samotnikostwo, mizantropia, samotność, odludztwo
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) cecha samotnika, stronienie od ludzi
SJP.pl
Wiktionary
kobieta żyjąca w samotności, stroniąca od ludzi; samotnica, mizantropka
Samotniczek (Brucepattersonius) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
SJP.pl
Wikipedia
kobieta żyjąca w samotności, stroniąca od ludzi; samotnica, mizantropka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest samotnicze; cecha tych, którzy są samotniczy
Wiktionary
charakterystyczny dla samotnika - osoby stroniącej od ludzi, np. samotniczy tryb życia; pustelniczy
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z samotnikiem, odnoszący się do samotnika
przymiotnik jakościowy
(2.1) odosobniony, samotny
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w odosobnieniu, w samotności, bez towarzystwa
Wiktionary
stawać się samotnym
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: samotnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: samotny
SJP.pl
1. osoba żyjąca w samotności, stroniąca od ludzi; odludek, mizantrop;
2. środowiskowo: żeglarz morski pływający samotnie;
3. slangowo: złodziej kieszonkowy kradnący bez wspólnika
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek samotny, unikający towarzystwa innych
(1.2) żegl. żeglarz pływający samotnie
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) ornit. nazwa systematyczna|Tringa ochropus|ref=tak., gatunek ptaka z rodziny bekasowatych;
(2.2) zool. zwierzę, które żyje poza stadem
1 miejscowość w Polsce:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
życie w odosobnieniu, z dala od ludzi; samotnictwo, mizantropia, samotność, odludztwo
SJP.pl
przysłówek
(1.1) przest. zob. samotnie.
Wiktionary
1. odczuwany stan braku towarzystwa bliskiej osoby, opuszczenia przez innych;
2. życie w odosobnieniu, z dala od ludzi; samotnictwo, samotnikostwo, mizantropia, odludztwo
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) życie w odosobnieniu, z dala od innych ludzi
(1.2) uczucie braku bliskich osób
Samotność – subiektywny, emocjonalny stan odczuwania izolacji społecznej i poczucia odcięcia od innych. Pojawia się i zanika, gdy zmienia się sytuacja życiowa. W przypadku samotności chronicznej jest doświadczana bez względu na okoliczności.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. żyjący z dala od ludzi, pozbawiony towarzystwa i bliskości innych, niemający rodziny, przyjaciół;
2. znajdujący się gdzieś całkiem sam, zdany tylko na siebie;
3. dziejący się, spędzany, odbywany bez obecności innych;
4. niemający w nikim wsparcia, dziejący się bez wsparcia innych;
5. niemający żony lub niemająca męża;
6. znajdujący się na odludziu; ustronny, odosobniony
przymiotnik
(1.1) taki, który jest sam, żyje samotnie
(1.2) odbywający się bez towarzystwa
(1.3) wyludniony
SJP.pl
Wiktionary
przenośnik wałkowy do transportu wyrobów walcowanych
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Samotraką, dotyczący Samotraki
SJP.pl
Wiktionary
grecka wyspa na Morzu Trackim
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. wyspa grecka na Morzu Trackim;
(1.2) geogr. adm. gmina w Grecji;
(1.3) geogr. miasto w Grecji
Samotraka (gr. Σαμοθράκη – trb. Samotraki); w kontekście okresu klasycznego także Samotrake, Samothrákē – wyspa grecka na Morzu Trackim (północna część Morza Egejskiego); w administracji zdecentralizowanej Macedonia-Tracja, w regionie Macedonia Wsch. i Tracja, w jednostce regionalnej Ewros, w gminie Samotraka; o powierzchni 178 km², górzysta – wznosząca się na 1611 m n.p.m. szczyt Fengari, w masywie Saos. W 2011 roku liczyła 2859 mieszkańców. Linia promowa codziennie, czasem częściej, łączy wyspę z miastem i terminalami samochodowym, kolejowym i lotniczym w Aleksandropolis. Okresowo działają połączenia z portami Kawala i Tasos.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rozkład komórek i tkanek organizmu pod wpływem własnych enzymów hydrolitycznych; autoliza, samorozpuszczanie
SJP.pl
pułapka do chwytania zwierząt i ptaków, zamykająca się automatycznie; potrzask
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: we trzech, we troje
przysłówek liczebnikowy
(1.1) daw. tylko w trzy osoby; we trzech, we troje; sam z dwoma innymi osobami
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: będący w towarzystwie dwóch osób, jeden z trzech
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. będący w towarzystwie dwóch osób, jeden z trzech
SJP.pl
Wiktionary
samodzielne (bez pomocy nauczycieli, a czasami nawet podręczników) zdobywanie wiedzy
Samokształcenie – samouctwo; osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której cele, treść, warunki i środki ustala sam podmiot.
W procesie samokształcenia jego cele dynamizują się; osiągnąwszy wyższy stopień świadomości, uczeń dokonuje często ich przewartościowania i doskonalenia. Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces samokształcenia rzadko występuje w postaci czystej: bywa powiązany z pracą w szkole, z kształceniem korespondencyjnym czy z wychowaniem równoległym.
SJP.pl
Wikipedia
taki, który sam uczy (się)
SJP.pl
podręcznik do samodzielnej nauki jakiegoś przedmiotu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) podręcznik przystosowany do samodzielnego uczenia się
Tutorial (z ang. „korepetycje, samouczek”) – metoda przekazywania wiedzy typu „krok po kroku”, pozwalająca łatwo nauczyć się obsługi różnych urządzeń, programowania czy tworzenia. Tutorial jest bardziej interaktywny i dokładniejszy niż instrukcje, nastawiony na naukę poprzez przykład. Tutorial dostarcza wszelkich informacji potrzebnych do wykonania danego zadania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dręczenie samego siebie; samoudręczenie, samoudręka
SJP.pl
dręczenie samego siebie; samoudręczanie, samoudręka
SJP.pl
dręczenie samego siebie; samoudręczanie, samoudręczenie
SJP.pl
osoba ucząca się czegoś bez pomocy nauczyciela; autodydakta
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto uczy się samodzielnie, bez pomocy nauczyciela
Samokształcenie – samouctwo; osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której cele, treść, warunki i środki ustala sam podmiot.
W procesie samokształcenia jego cele dynamizują się; osiągnąwszy wyższy stopień świadomości, uczeń dokonuje często ich przewartościowania i doskonalenia. Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces samokształcenia rzadko występuje w postaci czystej: bywa powiązany z pracą w szkole, z kształceniem korespondencyjnym czy z wychowaniem równoległym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
o chorobie: taka, która samoczynnie mija, bez pomocy leków; autoterapeutyczny
SJP.pl
o niektórych stopach metali: samoulepszać się - samorzutnie zwiększać twardość i wytrzymałość
SJP.pl
o niektórych stopach metali: samoulepszyć się - samorzutnie zwiększyć twardość i wytrzymałość
SJP.pl
samoumartwiać się - umartwiać samego siebie
SJP.pl
samoumartwić się - umartwić samego siebie
SJP.pl
samoumartwić się - umartwić samego siebie
SJP.pl
samounicestwiać się - unicestwiać samego siebie
SJP.pl
samounicestwić się - unicestwić samego siebie
SJP.pl
rzadko: unicestwienie samego siebie; autodestrukcja
SJP.pl
rzadko: uniżenie samego siebie; samoponiżenie
SJP.pl
Wikipedia
rzadko: samoutleniać się - utleniać się samoczynnie
SJP.pl
rzadko: samoutleniać się - utleniać się samoczynnie
SJP.pl
rzadko: samoutlenić się - utlenić się samoczynnie
SJP.pl
rzadko: samoutlenić się - utlenić się samoczynnie
SJP.pl
zawierający utwardzacz
SJP.pl
zachwyt nad sobą, uwielbienie samego siebie; autofilia, narcyzm
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) uwielbienie samego siebie lub zachwyt nad sobą
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) praw. samowolne, nielegalne opuszczenie zakładu karnego przez skazanego;
Wiktionary oraz Wikipedia
metalowe naczynie do parzenia herbaty, popularne w Rosji i Iranie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. urządzenie do przygotowywania herbaty – ze zbiornikiem do gotowania wody, kranikiem i miejscem do podgrzewania czajniczka;
(1.2) obraź. pejor. inwalida pozbawiony wszystkich kończyn
Samowar (ros. самовар) – urządzenie do przygotowywania herbaty, charakterystyczne szczególnie dla Rosji i Iranu. Klasyczna konstrukcja składa się ze zbiornika na wodę, przez który przechodzi pionowo rura na węgiel drzewny, z rusztem u dołu. W dolnej części zbiornika samowara znajduje się kranik do spuszczania wody, a u góry miejsce na czajniczek na esencję. Znane w świecie wytwórnie samowarów znajdują się w Tule, Moskwie i Petersburgu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: samowar
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: samowar
(1.2) mały samowar
SJP.pl
Wiktionary
→ samowar
SJP.pl
sprawdzanie siebie samego; samoocena
SJP.pl
maszyna rolnicza do automatycznego wiązania snopów
SJP.pl
dawniej: mający samowiedzę, świadomy
SJP.pl
w psychologii: wiedza o samym sobie; samopoznanie
Samowiedza – w psychologii to zespół przekonań i wartości odnoszących się do własnego funkcjonowania osobistego jednostki, a także psychologiczne pojęcie własnego ja z cechami charakteru, które wpływają na myślenie, uczucia, działania.
Wiedza o sobie samym (samowiedza) wraz z wiedzą o świecie naturalnym i wiedzą o ludziach tworzy wiedzę indywidualną.
SJP.pl
Wikipedia
przestarzałe: naturalny, przyrodzony
SJP.pl
1. postępowanie tylko według własnej woli, ignorowanie czyichś nakazów, prawa; swawola, samowolność;
2. czyn będący wynikiem takiej postawy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) postępowanie jedynie według własnej woli, bez liczenia się z innymi czy lekceważąc prawo
(1.2) czyn wyrażający samowolę (1.1)
Samowola (ukr. Самоволя) – wieś na Ukrainie w rejonie włodzimierskim obwodu wołyńskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. potocznie: postępowanie wyłącznie według własnej woli, bez liczenia się z zakazami i obowiązującym prawem; samowola;
2. efekt postępowania niezgodnego z zasadami
Samowolka – film polski z 1993 roku w reżyserii Feliksa Falka. Film demaskujący kulisy życia w polskich koszarach wojskowych na początku lat 90. XX wieku, a zwłaszcza zjawisko tzw. fali.
SJP.pl
Wikipedia
stopień wyższy od przysłówka: samowolnie
SJP.pl
postępowanie tylko według własnej woli, ignorowanie czyichś nakazów, prawa; swawola, samowola
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest samowolne; cecha tych, którzy są samowolni
SJP.pl
Wiktionary
książkowo:
1. postępujący tylko według własnej woli, działający wbrew zakazom i przepisom; nieposłuszny, niezdyscyplinowany;
2. będący wyrazem samowoli, np. samowolny czyn
przymiotnik
(1.1) postępujący według własnej woli, nie licząc się z innymi, z przepisami
(1.2) świadczący o samowolnej (1.1) postawie
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: w towarzystwie jednej osoby; we dwoje, we dwóch
SJP.pl
umiejętność wpływu na własny rozwój, przejmowanie zadania rozwijania i kształtowania kwalifikacji we własnym zakresie; samokształcenie, autoedukacja
Samowychowanie – samorzutna praca człowieka nad ukształtowaniem własnego poglądu na świat, własnych postaw, cech charakteru i własnej osobowości – stosownie do założonych kryteriów, wzorów oraz ideałów. Rozwijanie w procesie wychowania rodzinnego czy szkolnego motywacji pobudzającej dzieci i młodzież do pracy nad sobą jest działaniem, które zwielokrotnia wpływ wychowawczy rodziny i szkoły.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) samoistne ustąpienie objawów chorobowych
Wiktionary
w żeglarstwie: przyrząd do samoczynnego usuwania wody z jachtu, działający podczas jego ruchu na zasadzie ssania
SJP.pl
pozyskanie drewna kosztem nabywcy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest samowystarczalne; cecha tych, którzy są samowystarczalni
Wiktionary
zaspokajający własne potrzeby bez pomocy innych
przymiotnik
(1.1) mogący sam zaspokoić wszystkie swe potrzeby
SJP.pl
Wiktionary
samowywołujący się - taki, który sam się wywołuje, np. samowywołujący się polaroid
SJP.pl
rzadko: samowyzwalać się - wyzwalać się samoczynnie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fot. mechanizm lub funkcjonalność oprogramowania aparatu fotograficznego pozwalająca na wyzwolenie spustu samoczynnie po określonym czasie;
Samowyzwalacz – urządzenie zazwyczaj wbudowane w klasyczny aparat fotograficzny lub element oprogramowania cyfrowego aparatu fotograficznego, pozwalające na ustawienie wartości opóźnienia momentu wyzwolenia migawki. Samowyzwalacza używa się po unieruchomieniu wycelowanego aparatu, zwykle przy pomocy montażu na statywie.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzadko: samowyzwolić się - wyzwolić się samoczynnie
SJP.pl
rzadko: samowyzwolić się - wyzwolić się samoczynnie
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) fiz. mający właściwość spontanicznego wytwarzania drgań, niezależnie od działania zewnętrznych czynników
Wiktionary
władca nieograniczony, absolutny; autokrator, autokrata, jedynowładca, jednowładca
SJP.pl
SJP.pl
władczyni nieograniczona, absolutna
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przest. mający nieograniczoną władzę
Wiktionary
forma rządów, w której nieograniczona władza należy do jednego człowieka i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną; jedynowładztwo, absolutyzm, autokratyzm, autokracja, autarchia (rzadziej)
SJP.pl
zachwycanie się samym sobą
SJP.pl
zadowolenie z samego siebie
SJP.pl
samozagrzać się - zagrzać się samoczynnie przez nagromadzoną substancję organiczną, często przy udziale bakterii
SJP.pl
samozagrzewać się - zagrzewać się samoczynnie przez nagromadzoną substancję organiczną, często przy udziale bakterii
SJP.pl
zniszczenie samego siebie
SJP.pl
urządzenie stosowane do samoczynnego zamykania się drzwi
SJP.pl
samozaopatrzać się - zaopatrywać samego siebie
SJP.pl
samozaopatrzyć się - zaopatrzyć samego siebie
SJP.pl
samozaopatrzyć się - zaopatrzyć samego siebie
SJP.pl
potocznie: samozaorać się - skompromitować się, postawić się w złym świetle
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) slang. sytuacja, w której uczestnik dyskusji używa argumentów kompromitujących jego samego, lub stanowisko, które reprezentuje
Wiktionary
samozapalać się - zapalać się samoczynnie
SJP.pl
samozapalać się - zapalać się samoczynnie
SJP.pl
samozapalać się - zapalać się samoczynnie
SJP.pl
samozapalić się - zapalić się samoczynnie
SJP.pl
samozapalić się - zapalić się samoczynnie
SJP.pl
zapalający się samoczynnie
SJP.pl
upór, nieustępliwość w dążeniu do celu
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wyrzeczenie się spraw osobistych, poświęcenie ich dla jakich wyższych celów
SJP.pl
Wiktionary
samozapisywać się - zapisywać się samoczynnie
SJP.pl
samozapisywać się - zapisywać się samoczynnie
SJP.pl
u niektórych roślin: samozapylać się - zapylać się własnym pyłkiem
SJP.pl
u niektórych roślin: samozapylać się - zapylać się własnym pyłkiem
SJP.pl
u niektórych roślin: samozapylać się - zapylać się własnym pyłkiem
SJP.pl
u niektórych roślin: samozapylić się - zapylić się własnym pyłkiem
Samopylność, samozapylenie – forma autogamii występująca u roślin nasiennych. Polega na zapyleniu słupka pyłkiem pochodzącym z pręcików z tego samego kwiatu, lub innych kwiatów, ale rosnących na tej samej roślinie. W wyniku tego procesu nie następuje wymiana materiału genetycznego.
SJP.pl
Wikipedia
u niektórych roślin: samozapylić się - zapylić się własnym pyłkiem
SJP.pl
o niektórych roślinach: zapylony własnym pyłkiem
SJP.pl
zapłodnienie komórki jajowej przez plemnik pochodzący z tego samego organizmu
Autogamia, autofertylizacja, samozapłodnienie – sposób rozrodu organizmów, w wyniku którego dochodzi do powstania zygoty z komórek rozrodczych wytwarzanych przez ten sam organizm. Zachodzi tylko u organizmów obupłciowych. U roślin nasiennych autogamia określana jest mianem samopylności (samozapylenia). U organizmów jednokomórkowych autogamia jest powszechna u sporowców parzydełkowych, rzadziej u okrzemek, otwornic, słonecznic. U zwierząt występuje bardzo rzadko, m.in. u tasiemców, sporadycznie u niektórych ślimaków płucodysznych.
SJP.pl
Wikipedia
Samozapłon – samorzutne zapoczątkowanie procesu spalania bez zainicjowania go za pomocą ognia lub iskry. Temperatura, przy której dana substancja ulega samozapłonowi to temperatura samozapłonu.
Wikipedia
SJP.pl
podrażnianie własnych narządów płciowych w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych; masturbacja, samogwałt, ipsacja, onanizm
Masturbacja – pobudzanie własnych narządów płciowych w celu wywołania u siebie pobudzenia seksualnego. Może, lecz nie musi, prowadzić do osiągnięcia orgazmu. Termin obejmuje stymulację za pomocą dłoni, przedmiotów codziennego użytku, a także za pomocą akcesoriów, takich jak wibratory czy sztuczne pochwy. Masturbacja odbywa się bez udziału partnera lub przy jego wyłącznie biernym udziale. Istnieje pojęcie wzajemnej masturbacji, które dotyczy sytuacji z aktywnym udziałem partnera.
SJP.pl
Wikipedia
zatracenie samego siebie
SJP.pl
zatrucie organizmu
SJP.pl
sytuacja, w której osoba rozpoczyna działalność gospodarczą na własny rachunek, na własne ryzyko i na własną odpowiedzialność
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) podjęcie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną na własny rachunek i odpowiedzialność;
Samozatrudnienie – sytuacja, w której osoba fizyczna podejmuje działalność gospodarczą na własny rachunek, własną odpowiedzialność i na własne ryzyko.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
podejmujący działalność gospodarczą na własny rachunek, na własne ryzyko i na własną odpowiedzialność
SJP.pl
osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą na własny rachunek, na własne ryzyko i na własną odpowiedzialność
SJP.pl
w rolnictwie: taki, który samoczynnie zbiera plony
SJP.pl
udostępnianie przez rolnika lub sadownika swojej plantacji konsumentom, którzy własnoręcznie zbierają owoce i warzywa
SJP.pl
miara wytrzymałości włókien i przędz na zerwanie; samozryw
Samozerwalność – długość paska włóknistego półproduktu, papieru lub tektury, przy której pasek zerwie się w miejscu zaczepienia pod wpływem własnej masy, wyrażona w kilometrach. Wynik nie zależy od szerokości paska.
Definicja odnosi się do produktów papierniczych.
SJP.pl
Wikipedia
wyraz samoznaczący (autosemantyczny) - wyraz znaczeniowo samodzielnie informujący o obiektach występujących w rzeczywistości
SJP.pl
ulegający zniszczeniu samoczynnie
SJP.pl
miara wytrzymałości włókien i przędz na zerwanie; samozerwalność
SJP.pl
bezprawnie przywłaszczający sobie jakiś tytuł albo prawa
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący samozwańców, właściwy samozwańcom, będący samozwańcem
SJP.pl
Wiktionary
osoba bezprawnie przejmująca władzę; uzurpator
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. osoba, która przywłaszcza sobie bezprawnie jakiś tytuł, godność albo stanowisko
Samozwaniec – osoba przywłaszczająca sobie jakiś tytuł lub godność.
Zjawisko znane jest w różnych kulturach, m.in. jako podawanie się za „prawdziwego” władcę lub za świętego.
Szczególnego rozmachu zjawisko to nabrało od czasów Smuty w Rosji, stając się zjawiskiem charakterystycznym dla kultury i mentalności rosyjskiej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
sposób odżywiania się organizmów (niektórych bakterii, roślin zielonych i glonów) polegający na pobieraniu ze środowiska związków nieorganicznych i przekształcanie ich w związki organiczne; autotrofizm, autotrofia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. odżywianie się organizmów prostymi związkami mineralnymi, tj. dwutlenkiem węgla i wodą, przy wykorzystaniu energii pobieranej ze środowiska
Autotrofizm, samożywność (gr. autós ‘sam’, trophikós ‘odżywczy’) – jeden z dwóch podstawowych (obok heterotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów. Autotrofy (organizmy samożywne) samodzielnie przeprowadzają biosyntezę złożonych związków organicznych (węglowodanów, tłuszczów, białek) z prostych nieorganicznych związków węgla (dwutlenek węgla, węglany), azotu (azotany, sole amonowe) oraz wody, wykorzystując do tego celu energię świetlną uzyskiwaną w procesie fotosyntezy lub energię chemiczną uzyskiwaną z utleniania prostych związków nieorganicznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
o roślinach zielonych, niektórych bakteriach i glonach: wytwarzający niezbędne do życia substancje organiczne ze związków nieorganicznych; autotroficzny
przymiotnik
(1.1) biol. odżywiający się prostymi związkami mineralnymi, tj. dwutlenkiem węgla i wodą, przy wykorzystaniu energii pobieranej ze środowiska;
SJP.pl
Wiktionary
samoładować się - ładować się samoczynnie
SJP.pl
samoładować się - ładować się samoczynnie
SJP.pl
stałe lub przenośne urządzenie w postaci basenu, skrzyni albo odpowiednio rozpiętej tkaniny sieciowej, służące do odłowu ryb w czasie spuszczania wody ze stawu; odłówka
Ciundzie, Samołówka (lit. Samalaukė) – wieś na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie wileńskim, w gminie Rudomino.
W okresie międzywojennym na terenie współczesnej wsi Samalaukė znajdował się młyn i zaścianek Ciundzie. Zaścianek oraz gajówka Samołówka położone były na południe, częściowo na obszarze dzisiejszej wsi Szwajcary.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
mała płaskodenna łódź wiosłowa lub żaglowa, używana we wschodniej Azji; szampun
Sampan – łódź lub mały statek, zwykle o konstrukcji drewnianej, przeznaczony do żeglugi rzecznej i przybrzeżnej we wschodniej Azji, częstokroć służący również za miejsce zamieszkania użytkującej go rodziny. Wyraz „sampan” pochodzi z j. chińskiego (舢板 shānbǎn) i oznacza łódź.
SJP.pl
Wikipedia
Unione Calcio Sampdoria – włoski klub piłkarski z siedzibą w Genui, występujący w rozgrywkach Serie B.
Wikipedia
dźwięk zapisany cyfrowo wykorzystywany w tworzeniu muzyki przy użyciu komputera lub samplera, zwykle pojedynczy dźwięk instrumentu muzycznego (np. trąbki, tamburynu), dowolnie przetworzony fragment innego utworu muzycznego lub inny odpowiedni odgłos (np. klaśnięcie); sample
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. cyfrowo zapisana fraza muzyczna lub odgłos wykorzystywana w samplingu
Sampling, samplowanie – użycie fragmentu wcześniej dokonanego nagrania muzycznego, zwanego samplem, jako elementu nowo tworzonego utworu, przy wykorzystaniu specjalnego instrumentu zwanego samplerem lub też stosując w tym celu komputer. Sample uzyskuje się w sposób naturalny bądź sztuczny. Najczęściej stanowią je pojedyncze dźwięki instrumentów naturalnych (np. sample perkusyjne) lub odpowiednio wycięte części innych utworów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: sampl] dźwięk zapisany cyfrowo wykorzystywany w tworzeniu muzyki przy użyciu komputera lub samplera, zwykle pojedynczy dźwięk instrumentu muzycznego (np. trąbki, tamburynu), dowolnie przetworzony fragment innego utworu muzycznego lub inny odpowiedni odgłos (np. klaśnięcie); sampel
Sampling, samplowanie – użycie fragmentu wcześniej dokonanego nagrania muzycznego, zwanego samplem, jako elementu nowo tworzonego utworu, przy wykorzystaniu specjalnego instrumentu zwanego samplerem lub też stosując w tym celu komputer. Sample uzyskuje się w sposób naturalny bądź sztuczny. Najczęściej stanowią je pojedyncze dźwięki instrumentów naturalnych (np. sample perkusyjne) lub odpowiednio wycięte części innych utworów.
SJP.pl
Wikipedia
1. urządzenie do zapisywania próbek muzycznych, pozwalające na ich edycję i odtwarzanie;
2. w marketingu: próbka jakiegoś towaru, mająca zachęcić do jego kupna
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. elektroniczny instrument muzyczny, rejestrujący i odtwarzający cyfrowe próbki (sample) różnych dźwięków;
Sampler – instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektronicznych, odgrywający wcześniej nagrane próbki dźwięków (ang. samples) instrumentów akustycznych, innych dźwięków muzycznych lub niemuzycznych dźwięków wykorzystywanych w muzyce. Używany w samplingu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
tworzenie muzyki przy użyciu sampli
SJP.pl
Wikipedia
→ sampling
SJP.pl
umieszczać pocięte fragmenty utworów muzycznych w innym utworze
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) umieszczać pocięte fragmenty utworów muzycznych zapisane w postaci cyfrowej w jednym utworze
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|samplować.
Sampling, samplowanie – użycie fragmentu wcześniej dokonanego nagrania muzycznego, zwanego samplem, jako elementu nowo tworzonego utworu, przy wykorzystaniu specjalnego instrumentu zwanego samplerem lub też stosując w tym celu komputer. Sample uzyskuje się w sposób naturalny bądź sztuczny. Najczęściej stanowią je pojedyncze dźwięki instrumentów naturalnych (np. sample perkusyjne) lub odpowiednio wycięte części innych utworów.
Wiktionary oraz Wikipedia
→ sampel
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Samsa (kaz. самса, kirg. самса, ujg. سامسا, uzb. somsa, turkm. somsa, tadż. самбӯса) - pieczone pierożki o dowolnym (kwadratowym, trójkątnym lub zaokrąglonym) kształcie z farszem, posypane sezamem. Danie jest bardzo popularne w Azji Środkowej.
Wikipedia
w hinduizmie i buddyzmie: wędrówka dusz; sansara
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. (w hinduizmie, buddyzmie i dżinizmie) kołowrót narodzin i śmierci (reinkarnacji);
Samsara to:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
Osoby o nazwisku Samsel:
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: samszu] chińska odmiana sake
SJP.pl
Samsieczynek – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Mrocza nad Jeziorem Wielkim.
Na przeciwległym brzegu jeziora znajduje się duży rodzinny ogród działkowy "ROD Dąbrówka" z dominującą funkcją wypoczynkową (chociaż działkowicze uprawiają również warzywa i owoce). W latach 80 XX wieku teren ten znajdował się w zarządzie ZNTK Paterek.
Wikipedia
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. imię|polski|m.;
Samson (hebr. Szimszon, שִׁמְשׁוֹן, co pochodzi od słowa szemesz – „słońce”, lub szamen – „silny”, „siłacz”; arab. شمشون, wym. Szamszun) – ostatni z Sędziów opisanych w starotestamentowej Księdze Sędziów r. 13-16. Trzeci zaś licząc od końca dla starożytnego Izraela; po nim sędziami byli Heli i Samuel. W przeciwieństwie do wielu postaci opisanych w Starym Testamencie, nie jest wymieniony w Koranie. Jako jedyny sędzia w Księdze Sędziów wybrany przez Boga przed narodzeniem do roli, którą miał spełnić i to bez wcześniejszych próśb ludu o ratunek. Jego wyjątkowość poświadcza zrodzenie z niepłodnej (jak Izaak, Samuel czy Jan Chrzciciel). Był obdarzony nadludzką siłą, którą wykorzystywał do walki z wrogami Izraela – Filistynami. Dokonywał czynów niemożliwych dla zwykłych ludzi: zabił lwa gołymi rękami, pokonał armię wroga oślą szczęką i siłą własnych mięśni, wyrwał bramę miasta wraz z odrzwiami, zburzył budynek. Był nazirejczykiem – jednak nie z własnego wyboru – ale z powziętego przed jego narodzeniem suwerennego postanowienia Boga.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Samson z żoną; Samsonowie
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
Samson z żoną; Samsonostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Samsona lub z nim związany
SJP.pl
Samsun (w starożytności Sampsounta i Amisos) – miasto w północnej Turcji, nad Morzem Czarnym, ośrodek administracyjny ilu Samsun. W 2014 liczył 1 269 989 mieszkańców.
W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, drzewny oraz chemiczny.
W pobliżu port lotniczy Samsun-Çarşamba.
Wikipedia
produkt marki Samsung
Samsung Group (zapis stylizowany: SΛMSUNG; kor. 삼성 Samseong – „trzy gwiazdy”) – jedno z największych południowokoreańskich przedsiębiorstw (czeboli) zrzeszające przedsiębiorstwa produkcyjne i usługowe działające w wielu branżach, oraz instytucje finansowe. Założone zostało w 1938 r. przez Lee Byung-chula jako firma eksportowa, wkrótce rozszerzyła swą działalność także na inne dziedziny. W ciągu trzech następnych dekad grupa rozszerzyła swoją działalność w różnych dziedzinach, w tym o przetwórstwo rolno-spożywcze, tekstylia, ubezpieczenia, papiery wartościowe i sprzedaż detaliczną. Samsung weszła w przemysł elektroniczny w latach 60. XX wieku, w przemysł budowlany i stoczniowy w połowie lat 70. XX wieku. Po śmierci Lee w 1987, Samsung został podzielony na cztery grupy biznesowe – grupy Samsung, Shinsegae, CJ Group oraz Hansol.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z firmą Samsung
Wiktionary
Samszyce – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie radziejowskim, w gminie Osięciny.
Wikipedia
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. postać biblijna;
(1.2) imię|polski|m.;
Antarktyda:
Portugalia:
Osoby:
Inne:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię męskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.
(2.1) D., B. lp. od: Samuel
Samuela – żeński odpowiednik imienia Samuel. Wywodzi się od hebrajskich słów oznaczających „imię Boże” lub niech „Bóg wysłucha”.
Samuela imieniny obchodzi 20 sierpnia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: Samuel (imię męskie)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) zdrobn. Samuel
SJP.pl
Wiktionary
Samuel z żoną; Samuelowie
SJP.pl
Samuel z żoną; Samuelostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Samuela lub z nim związany
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
lokalna nazwa suchego, porywistego wiatru wiejącego na Saharze i często wywołującego burze piaskowe; chamsin, hamsin, samiel
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) meteorol. gwałtowny, suchy i gorący południowy wiatr wiejący na pustyniach Afryki Północnej i Półwyspu Arabskiego oraz w ich sąsiedztwie;
Samum (z arab. samma = ‘truć’) – gwałtowny, suchy i gorący południowy wiatr wiejący na pustyniach Afryki Północnej i Półwyspu Arabskiego oraz w ich sąsiedztwie. Samumy wywołują burze pyłowe i piaskowe.
Występują najczęściej w okresie od kwietnia do czerwca. Zazwyczaj krótkotrwały, trwa 12-20 minut. Występuje przed nadejściem frontu chłodnego. Niesie bardzo duże ilości piasku i pyłu. W trakcie samumu temperatura silnie wzrasta (do 50 °C), zaś wilgotność spada do około 10%.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w południowym Dagestanie, uchodząca do Morza Kaspijskiego;
Samur (ros.: Самур) – rzeka w Rosji, w południowym Dagestanie, częściowo na granicy z Azerbejdżanem. Jej długość wynosi 213 km; dorzecze zajmuje powierzchnię 7330 km².
Źródła znajdują się na zboczach góry Guton w łańcuchu Wielkiego Kaukazu. Rzeka płynie głęboką, wąską doliną między Górami Samurskimi i pasmem Kiabiak; w dolnym biegu dolina rozszerza się a koryto rozdziela się na odnogi. U ujścia do Morza Kaspijskiego Samur tworzy deltę. Reżim mieszany z przewagą deszczowego. W okresie od marca do sierpnia wylewa. Rzeka wykorzystywana jest do nawadniania.
Wiktionary oraz Wikipedia
dorosła samica świni domowej lub dzika; maciora; locha
SJP.pl
w feudalnej Japonii: członek szlacheckiej warstwy rycerskiej; bushi
SJP.pl
Wikipedia
w feudalnej Japonii: członek szlacheckiej warstwy rycerskiej; bushi
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. rycerz japoński, członek niższej szlachty japońskiej;
Samuraj (jap. 侍 samurai; „wojownik”) – pierwotnie świta służąca najwyższym dostojnikom japońskim, także gwardia cesarska (gosho-zamurai); dziedziczna szlachta wojskowa; kasta wojowników, która utrzymywała się od XII wieku do Restauracji Meiji w 1868 roku. Udział samurajów w populacji kraju wynosił co najwyżej 10%.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ samuraj
SJP.pl
dotyczący samuraja
przymiotnik
(1.1) związany z samurajami
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z Samurem (rzeką w Rosji)
Wiktionary
wzmocnione "sam"
SJP.pl
autobus marki San
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. zbiorowisko, rząd, sznur sań
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. zob. sanie.
San (ukr. Сян, trans. Sjan) – rzeka w południowo-wschodniej Polsce, prawobrzeżny dopływ Wisły. Długość – 457,76 km. Na odcinku 54 km jest rzeką graniczną między Polską a Ukrainą. Powierzchnia zlewni – 16 861 km² (14 390 km² w Polsce, 2471 km² na Ukrainie).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z San-Stefano (miejscem zawarcia pokoju w 1878 roku, współcz. Yeşilköy w Stambule)
Wiktionary
skrót od: sanitarno-epidemiologiczny (czytany jako całe, odmienne wyrażenie)
SJP.pl
stolica Republiki Jemenu
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Jemenu;
Sana (arab. صنعاء, Ṣanʿāʾ) – stolica Jemenu, położona w zachodniej części kraju, w kotlinie na wysokości 2100–2300 m otoczonej wysokimi szczytami, siedziba administracyjna muhafazy Sana. W 2004 roku liczyła ok. 1,7 mln mieszkańców.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. uzdrowienie;
2. w II RP: obóz zwolenników Józefa Piłsudskiego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. pol. obóz zwolenników Józefa Piłsudskiego, którzy poparli dokonany przez niego przewrót majowy w 1926 r.;
(1.2) hist. pol. okres rządów Józefa Piłsudskiego po przewrocie majowym
(1.3) książk. uzdrowienie czegoś, np. stosunków politycznych i życia publicznego, w jakimś kraju
Sanacja (łac. sanatio, „uzdrowienie”) – potoczna nazwa obozu rządzącego w II Rzeczypospolitej w latach 1926–1939, powstałego i funkcjonującego początkowo pod przewodnictwem Józefa Piłsudskiego (zm. 1935); nazwa powstała w związku z głoszonym przez ten obóz hasłem „sanacji moralnej” życia publicznego (państwa i społeczeństwa), wysuwanym w toku przygotowań i w okresie przewrotu majowego (1926).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z sanacją
przymiotnik
(1.1) hist. polit. związany z sanacją (obozem zwolenników Piłsudskiego)
(1.2) książk. związany z sanacją (odnową)
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Sany (stolicy Jemenu)
SJP.pl
mieszkanka Sany (stolicy Jemenu)
SJP.pl
→ Sana (stolica Jemenu lub miejscowość we Francji); sanijski
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
mieszkaniec Sany (stolicy Jemenu); sanijczyk
SJP.pl
mieszkanka Sany (stolicy Jemenu); sanijka
SJP.pl
przedstawiciel sanacji - obozu zwolenników Józefa Piłsudskiego w Polsce międzywojennej
SJP.pl
zakład lecznictwa zamkniętego, położony najczęściej w miejscowości uzdrowiskowej, przeznaczony dla rekonwalescentów oraz przewlekle chorych, wymagających rehabilitacji lub utrwalenia wyników leczenia szpitalnego
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) med. zakład leczniczy dla przewlekle chorych i rekonwalescentów
Sanatorium – zakład lecznictwa uzdrowiskowego wykorzystujący walory rekreacyjne, przyrodnicze i naturalne, takie jak: wody mineralne, wody termalne, borowina, ozon, radon, sole mineralne oraz inne czynniki biofizyczne środowiska wywierające korzystny wpływ na organizm człowieka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z sanatorem, przedstawicielem sanacji - obozu zwolenników Józefa Piłsudskiego w Polsce międzywojennej
SJP.pl
związany z sanatorium - zakładem lecznictwa zamkniętego; uzdrowiskowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z sanatorium, dotyczący sanatorium
SJP.pl
Wiktionary
z łaciny: święty (w skrócie: s.)
Sanctus (łac. święty) – aklamacja w części drugiej liturgii łacińskiej mszy wiernych, wykonywana po prefacji.
SJP.pl
Wikipedia
Sancygniów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Działoszyce. Leży przy DW768.
Wikipedia
nazwisko, m.in. George Sand (właściwie: Aurore Dudevant; 1804-1876) - pisarka francuska
Francja:
Niemcy:
Norwegia:
SJP.pl
Wikipedia
ryba drapieżna z rodziny okoniowatych, o ubarwieniu szarym w niebieskie pręgi, żyjąca głównie w dużych czystych jeziorach i rzekach
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) icht. nazwa systematyczna|Sander lucioperca|ref=tak., duża, hodowlana ryba drapieżna zamieszkująca zlewiska mórz europejskich;
Sandacz pospolity, sandacz (Sander lucioperca) – gatunek ryby okoniokształtnej z rodziny okoniowatych (Percidae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: sandacz
SJP.pl
drzewo lub krzew z rodziny bobowatych; pterokarpus
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Pterocarpus|ref=tak., rodzaj tropikalnego drzewa lub krzewu z rodziny motylkowatych dostarczającego wartościowego drewna i soku
SJP.pl
Wiktionary
drzewo iglaste z rodziny cyprysowatych; żywiczlin; cyprzyk czteroklapowy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. żywica naturalna używana do wyrobu werniksów, pozyskiwana głównie z cyprzyka czteroklapowego;
Sandarak – miękka żywica naturalna.
Sandarak występuje w kilku rodzajach w zależności od pochodzenia:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z sandarakiem, dotyczący sandaraku
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
but składający się z podeszwy i pasków lub rzemyków
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) obuw. rodzaj otwartego obuwia składającego się z podeszwy i rzemieni, które utrzymują go na stopie;
(1.2) bot. zob. sandałowiec.
(1.3) pot. aromatyczne drewno z drzewa sandałowca
Sandały – rodzaj otwartego obuwia składającego się z podeszwy i pasków lub rzemyków, które utrzymują sandał na stopie. Niekiedy jeden z pasków przechodzi pomiędzy dużym palcem a następnym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj buta
SJP.pl
rodzaj buta
SJP.pl
rodzina roślin z rzędu sandałowców; sandałowcowate
SJP.pl
o cechach sandałowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
rodzina roślin z rzędu sandałowców; sandałowate
SJP.pl
Wikipedia
o cechach sandałowcowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Santalum|ref=tak., wiecznie zielone drzewo z rodziny sandałowcowatych, występujące od Malezji po Australię i Hawaje
Sandałowiec (Santalum L.) – rodzaj roślin z rodziny sandałowcowatych. Należy do niego 16 gatunków występujących na nizinach Australii, Azji Południowo-Wschodniej i wyspach Pacyfiku.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) dotyczący sandałowca
(1.2) odzież. dotyczący sandałów, przeznaczony do sandałów
Wiktionary
but składający się z podeszwy i pasków lub rzemyków
Sandały – rodzaj otwartego obuwia składającego się z podeszwy i pasków lub rzemyków, które utrzymują sandał na stopie. Niekiedy jeden z pasków przechodzi pomiędzy dużym palcem a następnym.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rozrywka polegająca na zjeżdżaniu deską po piaszczystej powierzani, np. wydmy;
Sandboarding – popularna atrakcja turystyczna w Peru i niektórych innych krajach Ameryki Łacińskiej, polegająca na zjeździe na specjalnie przygotowanej desce z piaszczystych wydm.
Wiktionary oraz Wikipedia
Otwarty świat, piaskownica lub sandbox – jeden z typów projektowania gier komputerowych. Termin ten służy też do określania gier, w których graczowi jest udostępniany świat, będący do odkrycia w stosunkowo dowolny sposób, bez sztucznych ograniczeń środowiska gry, z możliwością integracji z tym światem i bez liniowości rozgrywki.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
koreańskie widowiska maskowe wywodzące się z tradycyjnych ceremonii szamańskich
SJP.pl
nazwisko
Sander – rodzaj drapieżnych ryb słodkowodnych z rodziny okoniowatych (Percidae).
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Sanderson – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Teksas, siedziba administracyjna hrabstwa Terrell.
SJP.pl
Wikipedia
w gramatyce: zmiany fonetyczne zachodzące w głoskach
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) jęz. zmiany zachodzące w głoskach (upodobnienia) na granicach morfemów (wewnętrzne) lub wyrazów (zewnętrzne);
Sandhi – zasady fonologiczne, które dotyczą zmian na przełomie morfemów lub słów. Zwykle służą ułatwieniu wymowy. Można podzielić je na wewnętrzne (zachodzące wewnątrz wyrazu) i zewnętrzne (zachodzące na przełomie wyrazów). Termin pochodzi pierwotnie z gramatyki sanskryckiej (wyraz संधि saṃdhi oznacza „łączenie”).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. wygładzanie papierem ściernym, szlifowanie;
2. posypywanie dróg piaskiem, piaskowanie
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) polit. członek nikaraguańskiego ruchu społecznego w drugiej połowie XX wieku
Wiktionary
SJP.pl
dotyczący działalności sandinistów (ruchu społeczno-politycznego); sandinowski
przymiotnik relacyjny
(1.1) polit. związany z sandinistami, sandinizmem
SJP.pl
Wiktionary
doktryna, poglądy sandinistów - ruchu społeczno-politycznego w Nikaragui w drugiej połowie XX wieku
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. ideologia antyimperialistyczna charakterystyczna dla krajów Ameryki Łacińskiej
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący działalności sandinistów (ruchu społeczno-politycznego); sandinistowski
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z sandinizmem, odnoszący się do sandinizmu
przymiotnik jakościowy
(2.1) charakterystyczny dla sandinizmu lub sandinistów, mający cechy lub właściwości przypisywane sandinizmowi lub sandinistom
SJP.pl
Wiktionary
amerykańska firma i marka
Sandisk Corporation – amerykańska korporacja zajmująca się projektowaniem, produkcją oraz rozwojem rozwiązań pamięci masowej flash oraz oprogramowania. Firma SanDisk rozszerzała możliwości przechowywania danych, tworząc różne produkty, które zmieniły dzisiejszy przemysł elektroniczny. Rozwiązania SanDisk, stanowią trzon w wielu największych światowych centrach przetwarzania danych i osadzone są w zaawansowanych smartfonach, tabletach i komputerach. Produkty konsumenckie firmy SanDisk dostępne są w setkach tysięcy sklepów detalicznych na całym świecie.
SJP.pl
Wikipedia
amerykańska seria komiksowa
Sandman (ang. The Sandman) – amerykańska seria komiksowa, napisana przez Neila Gaimana i wydana przez DC Comics w 75 odcinkach w latach 1989-1996, a następnie przedrukowana w 10 tomach zbiorczych (w Polsce wydana przez Egmont Polska w latach 2002-2007; większość tomów została podzielona w polskim wydaniu na dwie części). W 2021 roku wydawnictwo Egmont rozpoczęło dodruk wszystkich 10 tomów wraz z nowymi okładkami.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj pszenicy
SJP.pl
przymiotnik od: Sandomierz, Sandomierskie (Sandomierszczyzna)
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Sandomierza, związany z Sandomierzem, pochodzący z Sandomierza
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Sandomierz, Sandomierskie (Sandomierszczyzna)
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. region w południowej Polsce wokół Sandomierza
Ziemia sandomierska, Sandomierszczyzna (łac. Terra Sandomiriensis) – polska jednostka terytorialna, położona między Pilicą a Wisłą oraz między Sanem a Dunajcem. Od średniowiecza wraz z ziemią krakowską tworzyły tzw. Małopolskę. Zakres obszarowy ziemi sandomierskiej zmieniał się – wydzieliły się ziemia lubelska, ziemia łukowska, a w 1568 r. ziemia stężycka. Główna część obszaru została włączona w XIV wieku do województwa sandomierskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kraina wokół Sandomierza
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. kraina wokół Sandomierza
Ziemia sandomierska, Sandomierszczyzna (łac. Terra Sandomiriensis) – polska jednostka terytorialna, położona między Pilicą a Wisłą oraz między Sanem a Dunajcem. Od średniowiecza wraz z ziemią krakowską tworzyły tzw. Małopolskę. Zakres obszarowy ziemi sandomierskiej zmieniał się – wydzieliły się ziemia lubelska, ziemia łukowska, a w 1568 r. ziemia stężycka. Główna część obszaru została włączona w XIV wieku do województwa sandomierskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto w Polsce, w województwie świętokrzyskim
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie świętokrzyskim, nad Wisłą;
Sandomierz – miasto w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, położone nad Wisłą, na siedmiu wzgórzach (stąd nazywane czasem „małym Rzymem”). Sandomierz jest usytuowany na Nizinie Nadwiślańskiej i rozciąga się od Wyżyny Sandomierskiej po Równinę Tarnobrzeską. Większość zabudowy wraz z historycznym centrum, uznanym w 2017 za pomnik historii, położona jest na lewym brzegu Wisły, a przemysłowa część, zwana Nadbrzeziem, leży przy prawym brzegu, w Kotlinie Sandomierskiej, granicząc z Tarnobrzegiem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Sandomierza
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sandomierszczyzny, krainy wokół Sandomierza
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Sandomierza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sandomierszczyzny
SJP.pl
Wiktionary
bardzo płaski, rozległy stożek napływowy powstały w wyniku działalności wód polodowcowych, zbudowany ze żwirów i piasków; zandr; piaszczysko
Sandr – rozległy, bardzo płaski stożek napływowy zbudowany ze żwirów i piasków osadzonych i wypłukanych przez wody pochodzące z topnienia lądolodu. Powstaje podczas regresji lub postoju lądolodu na jego przedpolu.
Sandry zbudowane są z materiału piaszczystego i żwirowego ułożonego warstwami, jedna nad drugą (podobnie jak rzeczne ławice piaszczyste). Stanowią zwykle pokrywy o znacznej powierzchni (do kilku tysięcy km²).
SJP.pl
Wikipedia
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
(1.2) zdrobn. Aleksandra
(1.3) zdrobn. Kasandra
(1.4) astr. planetoida o numerze katalogowym 1760;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: sandr (zandr); zandrowy
SJP.pl
[czytaj: sandłicz] kanapka z dwóch złożonych razem kawałków chleba lub bułki; sandwicz
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) slang. kulin. zob. kanapka.
Miejscowość w Wielkiej Brytanii:
Miejscowości w Stanach Zjednoczonych:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: sandłiczmen] człowiek chodzący po ulicach z plakatami reklamowymi na piersiach i plecach
SJP.pl
kanapka z dwóch złożonych razem kawałków chleba lub bułki; sandwich
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) spoż. złożona podwójnie kanapka z wędliną i/lub serem
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) przest. rzad. człowiek obnoszący po mieście dwustronne reklamy na plecyecach i na piersiach
(2.2) żart. osoba obciążona obowiązkiem opiekowania się zarówno własnymi dziećmi, jak i rodzicami w podeszłym wieku
Kanapka – rodzaj dania (kalka językowa z języka francuskiego od słowa canapé: bułka przekrojona, z wędliną ułożoną jak poduszki na kanapie), prosta potrawa przyrządzana na bazie cienkich kromek białego lub razowego chleba, ewentualnie rozkrojonej bułki. Kanapki smaruje się masłem, okłada wędlinami, pieczenią wieprzową, kiełbasą, szynką lub serem, spożywa również z jajkiem na twardo, plasterkiem ogórka lub rybą, z dodatkiem warzyw do wyboru oraz sosów itp.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: sandłiczeria] bar, w którym serwuje się sandwicze
SJP.pl
→ sandwicz
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sandżakiem (krainą w Serbii i Czarnogórze)
Wiktionary
w dawnej Turcji część wilajetu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. kraina historyczna na pograniczu Serbii i Czarnogóry;
Sandżak (serb.-chorw. Санџак / Sandžak, tur. Sancak) – region geograficzno-historyczny na pograniczu Serbii i Czarnogóry. Głównym miastem jest Novi Pazar. Region jest zamieszkany przez liczną mniejszość boszniacką.
Sandżak to również nazwa potoczna dzisiejszego okręgu w Serbii – Raszka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
kobieta uprawiająca saneczkarstwo
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sport. forma żeńska od: saneczkarz
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący saneczkarstwa, saneczkarza
przymiotnik
(1.1) sport. dotyczący saneczkarstwa, saneczkarza
SJP.pl
Wiktionary
dyscyplina sportowa
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) sport. dyscyplina zaliczana do sportów zimowych, polegająca na zjeżdżaniu sankami z toru sztucznego lub naturalnego;
Saneczkarstwo lub inaczej sport saneczkowy – jedna z dyscyplin zaliczanych do sportów zimowych. Wyścigi na sankach sportowych są rozgrywane na torach sztucznych lub naturalnych, w konkurencji kobiet i mężczyzn, indywidualnie i w dwójkach. O zwycięstwie decyduje łączny czas przejazdów, tzw. ślizgów. Zazwyczaj są to dwa ślizgi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba uprawiająca saneczkarstwo; saneczkowicz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) sport. zawodnik uprawiający saneczkarstwo
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) zdrobn. od: sanki
Wiktionary
1. potocznie: jeździć na saneczkach;
2. o zwierzęciu: ocierać tylną częścią ciała o podłoże
SJP.pl
rzadko: osoba uprawiająca saneczkarstwo; saneczkarz
SJP.pl
przymiotnik od: saneczki
SJP.pl
stacja sanitarno-epidemiologiczna
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) urz. stacja sanitarno-epidemiologiczna;
Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS, zwyczajowa nazwa: sanepid) – wyspecjalizowana instytucja wykonująca zadania z zakresu zdrowia publicznego, poprzez sprawowanie kontroli i nadzoru nad warunkami higieny w różnych dziedzinach życia. Inspekcja gromadzi również m.in. dane epidemiologiczne dotyczące niektórych chorób oraz wydaje decyzje m.in. w zakresie chorób zawodowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ sanepid
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Sanforyzacja (wykurczanie, dekatyzacja) – jeden z procesów wykańczania tkanin (m.in. bawełnianych, lnianych).
Wikipedia
nazwisko
Miejscowości w USA:
Osoby noszące to nazwisko:
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: sangcha lub sanga] w buddyzmie: gmina religijna lub wspólnota zakonna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wspólnota mnichów buddyjskich lub świeckich wyznawców buddyzmu;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
język urzędowy Republiki Środkowoafrykańskiej
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) jęz. jeden z języków urzędowych w Republice Środkowoafrykańskiej;
SJP.pl
Wiktionary
napój popularny w Hiszpanii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. tradycyjny hiszpański chłodny napój o krwistoczerwonej barwie, przygotowywany z wina i owoców wzmacnianych mocniejszym alkoholem;
Sangría – tradycyjny hiszpański napój alkoholowy. Produkowana jest z wina z dodatkiem owoców, soków owocowych, lodu oraz wzmacniaczy smakowych w postaci różnych winiaków lub innych trunków.
Nazwa sangría (z hiszpańskiego: krwawienie) została nadana temu trunkowi ze względu na jego głęboki czerwony kolor. Pochodzi ze wschodniego wybrzeża hiszpańskiego (region Walencji), skąd rozprzestrzeniła się na całym Półwyspie Iberyjskim.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Sanguszkowie (hist. pol. Sanguszkowicze) herbu własnego (Sanguszko) – wymarły, polski ród książęcy (kniaziowski) pochodzenia wielkolitewskiego, należący do magnackiej warstwy społecznej.
Protoplastą rodu był Sanguszko Fedkowicz, przodek dynastii Giedyminowiczów, poprzez ród Olgierdowiczów. Jego ojciec, Fiodor Olgierdowic był przyrodnim bratem króla Władysław II Jagiełło.
Wikipedia
1. czerwonobrunatna kredka używana do szkiców i rysunków;
2. rysunek, szkic wykonany tą kredką
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) miękka, czerwono-brązowa kredka używana do szkicowania lub rysowania;
(1.2) rysunek wykonany sangwiną (1.1)
(1.3) technika plastycznyastyczna wykorzystująca sangwinę (1.1)
Sangwina – czerwonobrunatna kredka używana do tworzenia szkiców lub rysunków. Nazwa pochodzi od łacińskiego określenia krwi (sanguis, -inis). Mianem tym określa się również technikę rysunkową, jak i rysunek wykonany tą techniką. Sangwiny używano już w renesansie (korzystał z niej m.in. Leonardo da Vinci przy tworzeniu szkiców do Ostatniej Wieczerzy).
Technikę rysunku, korzystającą z sangwiny oraz czerni i bieli nazywa się trois crayons.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Sanguinaria canadensis|L.|ref=tak., bylina o grubym kłączu występująca w Ameryce Północnej;
Wiktionary
SJP.pl
właściwy sangwinikowi; beztroski, towarzyski, entuzjastyczny
przymiotnik jakościowy
(1.1) odpowiedni sangwinikowi; porywczy i zmienny
SJP.pl
Wiktionary
człowiek żywy, porywczy i zmienny
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) psych. człowiek żywy, porywczy i zmienny
Sangwinik (łac. sanguis – krew) – jeden z temperamentów wyróżnianych w teorii humoralnej. Wiązany był z przewagą wpływu krwi na typ konstytucyjny człowieka. Wraz z rozwojem teorii humoralnej od starożytności do średniowiecza i wyróżnianego w niej podziału na cztery elementy, jako kolejne powiązania podawano dzieciństwo, wiosnę, powietrze (jako jeden z żywiołów), serce, poranek, czerwień, smak słodki. Astrologicznym skojarzeniem były Bliźnięta, Byk, Baran i Jowisz. Podobnie jak w przypadku krwi, miały mu odpowiadać cechy ciepła i suchości.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
usposobienie typowe dla sangwinika: duża ruchliwość i wrażliwość na otaczający świat
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) temperament sangwinika;
SJP.pl
Wiktionary
żydowska najwyższa rada religijna, sądownicza i polityczna działająca w starożytnej Judei; później nazwa kolegiów rabinackich
Sanhedryn (hebr. סַנְהֶדְרִין, gr. συνέδριον Synedrion od συν „współ-” i έδρα „(po)siedzenie”), inaczej Wysoka Rada lub Wielki Sanhedryn (hebr. Sanhedrin Ha-Gdola) – najwyższa żydowska instytucja religijna i sądownicza w starożytnej Judei, wspomniana w źródłach po raz pierwszy w 203 p.n.e.
SJP.pl
Wikipedia
jedna z czterech części Wed (hymny do bóstw, modlitwy, zaklęcia, formuły)
SJP.pl
Sanice – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żarskim, w gminie Przewóz.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Wikipedia
rzadki minerał z grupy skaleni, jedna z trzech (oprócz ortoklazu i mikroklinu) odmian polimorficznych skalenia potasowego, niekiedy wykazuje efekty optyczne charakterystyczne dla kamieni księżycowych, występuje w skałach wylewnych m.in. ryolitach, trachitach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. rzadki minerał z grupy krzemianów, KAlSi3O8;
Sanidyn – minerał z grupy krzemianów, rzadki. Jest to jedna z trzech (oprócz ortoklazu i mikroklinu) odmian polimorficznych skalenia potasowego.
Nazwa minerału pochodzi od gr. sanis = tabliczka, płytka lub deska oraz idos = widzieć, nawiązując do tabliczkowego pokroju minerału.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. pojazd zaprzęgany w konie, w krajach północnych w reny lub psy, poruszający się po śniegu;
2. urządzenie na płozach służące do przemieszczania jachtu na wodę
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) pojazd na płozach, zaprzęgnięty najczęściej w zwierzęta pociągowe;
(1.2) żegl. urządzenie na płozach służące do ściągania jachtu na wodę
Sanie – pojazd zaprzęgowy na płozach, służący do poruszania się po śniegu lub lodzie. Sanie są zazwyczaj ciągnięte przez konie lub ciągniki mechaniczne i zasadniczo służą do transportu. Małe sanie używane do zabawy lub sportów zimowych to sanki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
mieszkaniec Sany (stolicy Jemenu); sanańczyk
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sany
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Sany (stolicy Jemenu); sananka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sany
SJP.pl
Wiktionary
→ Sana (stolica Jemenu lub miejscowość we Francji); sanajski
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do miasta Sana
SJP.pl
Wiktionary
→ sanie
SJP.pl
urządzenia sanitarne
SJP.pl
1. urządzenie sanitarne (np. wanna, umywalka, sedes);
2. pomieszczenie sanitarne (np. ubikacja, łazienka)
Ubikacja, toaleta, potocznie WC (ang. water closet) – pomieszczenie sanitarne, w którym człowiek załatwia swoje potrzeby fizjologiczne, jak: defekacja, mikcja (oddanie moczu) lub wymioty. W krajach rozwiniętych wchodzi w skład prawie każdego mieszkania jako osobne pomieszczenie lub jest częścią łazienki. W skład jego wyposażenia wchodzi: muszla klozetowa z deską sedesową, często osobna umywalka i – jeśli pomieszczenie jest dostatecznie obszerne – bidet.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. pracownik medyczny sprawujący czynności pomocnicze podczas opieki nad chorymi;
(1.2) wojsk. żołnierz, którego zadaniem jest udzielanie pierwszej pomocy rannym żołnierzom podczas działań wojennych
Sanitariusz – pracownik opieki zdrowotnej wykonujący podstawowe, niezastrzeżone dla innych zawodów medycznych czynności w zakładach opieki zdrowotnej.
Do 8 września 2006 r. sanitariusz był członkiem zespołu wyjazdowego w karetce pogotowia i współpracował z lekarzem, bywał przy tym równocześnie kierowcą karetki i noszowym. Obecnie zgodnie z polskimi przepisami prawa zespół ratownictwa medycznego musi składać się z lekarza (tylko w zespołach specjalistycznych), pielęgniarki i ratownika medycznego, co oznacza, iż sanitariusze nie mogą już pracować w pogotowiu ratunkowym.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. pracownica medyczny sprawująca czynności pomocnicze podczas opieki nad chorymi;
(1.2) wojsk. kobieta w służbie wojskowej, której zadaniem jest udzielanie pierwszej pomocy rannym żołnierzom podczas działań wojennych
Sanitariusz – pracownik opieki zdrowotnej wykonujący podstawowe, niezastrzeżone dla innych zawodów medycznych czynności w zakładach opieki zdrowotnej.
Do 8 września 2006 r. sanitariusz był członkiem zespołu wyjazdowego w karetce pogotowia i współpracował z lekarzem, bywał przy tym równocześnie kierowcą karetki i noszowym. Obecnie zgodnie z polskimi przepisami prawa zespół ratownictwa medycznego musi składać się z lekarza (tylko w zespołach specjalistycznych), pielęgniarki i ratownika medycznego, co oznacza, iż sanitariusze nie mogą już pracować w pogotowiu ratunkowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. pojazd sanitarny, zwykle wojskowy, do transportowania chorych i rannych
(1.2) gw-pl|Bukowina. pielęgniarka
Ambulans (fr. ambulance), karetka pogotowia ratunkowego, in. sanitarka – środek transportu dysponowany na miejsce nagłego zachorowania albo wypadku, przeznaczony do udzielania pomocy, przewozu chorych lub rannych z miejsca zdarzenia do szpitala, a często również służący do transportów medycznych i międzyszpitalnych.
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący higieny sanitarnej
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do higieny sanitarnej, dotyczący jej
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z utrzymaniem higieny i zdrowia
(1.2) dotyczący służby zdrowia i opieki nad chorymi
Wiktionary
zwolennik sanitaryzmu
SJP.pl
SJP.pl
wszystkie zabiegi polegające na mechanicznym usuwaniu drobnoustrojów chorobotwórczych ze środowiska
SJP.pl
działania polegające na wprowadzaniu restrykcji nakierowanych na ochronę zdrowia, choć de facto ograniczających wolność obywateli
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przejażdżka sankami dla przyjemności, dla zabawy
Wiktionary
1. osoba powożąca saniami;
2. osoba wytwarzająca sanie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. rzemieślnik zajmujący się wyrabianiem sań, sanek
(1.2) przest. osoba wożąca ludzi saniami w celach zarobkowych
SJP.pl
Wiktionary
część normy prawnej, określająca skutek naruszenia dyspozycji tej normy w warunkach określonych jej hipotezą; niekiedy uznawana za odrębną normę (tzw. sankcjonującą)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. polit. określona normą prawną konsekwencja naruszenia prawa
(1.2) praw. nadanie mocy prawnej danemu aktowi przez wyższą instancję
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
część normy prawnej, określająca skutek naruszenia dyspozycji tej normy w warunkach określonych jej hipotezą; niekiedy uznawana za odrębną normę (tzw. sankcjonującą)
SJP.pl
Wikipedia
1. karać za naruszenie prawa lub przepisów międzynarodowych;
2. udzielać sankcji; uprawomocniać, zatwierdzać
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) praw. autorytatywnie zatwierdzać, nadawać moc prawną lub urzędową
(1.2) aprobować, przyzwalać na coś, uznawać za dopuszczalne
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sankcjonować.
Wiktionary
SJP.pl
→ sankcja
SJP.pl
indyjski system filozoficzny uznający autorytet Wed, teoretyczna podstawa jogi
SJP.pl
najstarszy z filozoficzno-religijnych systemów indyjskich stanowiący zaplecze klasycznej jogi
Sankhja (sanskryt सांख्य, sāṁkhya) – dualistyczny, ortodoksyjny, to znaczy uznający autorytet wed, system filozofii indyjskiej. Według Sankhji świat powstał w wyniku współdziałania dwóch zasad: ducha – purusza i materii – prakryti Istotą jak każdego klasycznego systemu indyjskiego jest nauka o wyzwoleniu. Kierunek ten określa kondycje człowieka i naucza w jaki sposób zdobyć zrozumienie wyzwalające.
SJP.pl
Wikipedia
pojazd na płozach używany głównie przez dzieci do zjeżdżania z pagórków, a także przez sportowców w zawodach saneczkarskich
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) zdrobn. od: sanie
(1.2) małe sanie do zaprzęgu
(1.3) sport. niewielki pojazd do sportowego lub rekreacyjnego zjeżdżania z góry po śniegu
(1.4) techn. część maszyny lub przyrządu wykonująca ruch ślizgowy
(1.5) środ. fot. zob. gorąca stopka.
(1.6) slang. areszt tymczasowy
Sanki – sprzęt wyposażony w płozy, przeważnie służący do poruszania się po śniegu lub lodzie. Używane zazwyczaj do zabawy lub sportów zimowych. Duże sanki to sanie.
Specjalnego rodzaju sanek sportowych używa się do sportów zimowych, np. wyścigów saneczkarskich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. pogard. rewolucjonista francuski wywodzący się z paryskich rzemieślników i robotników;
Wiktionary
SJP.pl
rzadko: jeździć na sankach; sankować się
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z sankami
(1.2) zob. hamulec sankowy.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sankt Petersburgiem, dotyczący Sankt Petersburga
Wiktionary
1. miejsce przechowywania przedmiotów kultu religijnego;
2. w przenośni: miejsce, gdzie się znajduje coś cennego, mającego szczególne znaczenie
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. otoczony czcią obiekt religijny będący miejscem przechowywania świętych przedmiotów lub relikwii oraz sprawowania kultu;
(1.2) przen. miejsce szczególnie ważne, bogate w pewien walor
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z sanktuarium, dotyczący sanktuarium
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec San Marino (stolicy San Marino)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel San Marino
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka San Marino (stolicy San Marino)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka San Marino
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: San Marino
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do państwa San Marino
(1.2) odnoszący się do miasta San Marino
SJP.pl
Wiktionary
1. jazda saniami;
2. droga usłana śniegiem, po której można jeździć saniami
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. jeżdżenie saniami
(1.2) książk. droga usłana śniegiem, po której można jeździć saniami
forma przymiotnika.
(2.1) lp. ż. daw. zob. sanny.
2 cieki w Polsce:
cieki na świecie:
antroponimia:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Sanniki
SJP.pl
mieszkaniec Sannik (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Sannik (miasta w Polsce)
SJP.pl
miasto i gmina w Polsce
Sanniki – miasto w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie gostynińskim, w gminie Sanniki, której jest siedzibą. Uzyskały status miasta z dniem 1 stycznia 2018.
Administracyjnie Sanniki mają status sołectwa.
Miejscowość jest położona na Równinie Kutnowskiej, jest lokalnym ośrodkiem obsługi regionu i węzłem drogowym, stykają się tu drogi wojewódzkie nr 577, nr 583, nr 584 oraz droga powiatowa do Słubic.
SJP.pl
Wikipedia
wg hinduizmu: człowiek, który wyrzekł się świata, asceta
Sannjasa (sanskryt संन्यास) – w tradycji hinduistycznej oznacza ostatni etap życia człowieka (ćaturaśrama), w którym rozwijana jest wajragia, czyli stan determinacji i stałości w dążeniu do wyzwolenia się z iluzji materialistycznego życia. Ci, którzy wyrzekają się pospolitych myśli i pragnień, spędzają resztę swojego życia na duchowych rozmyślaniach. Zgodnie z opisem Manusmryti jest to ostatni z czterech okresów życia człowieka (brahmaćarja, gryhastha, wanaprastha i sannjasin).
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) daw. związany z saniami: odbywający się saniami, nadający się do jazdy saniami
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) D. lp. zob. sanna.
Wiktionary
przymiotnik od: Sanok
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sanokem, dotyczący Sanoka
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Sanoka
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sanoka
(1.2) osoba pochodząca z Sanoka, urodzona w Sanoku
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Sanoka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sanoka
(1.2) kobieta pochodząca z Sanoka, urodzona w Sanoku
SJP.pl
Wiktionary
europejski koncern farmaceutyczny
Sanofi – przedsiębiorstwo biofarmaceutyczne z siedzibą w Paryżu, specjalizujące się w badaniach, rozwoju, produkcji i sprzedaży leków innowacyjnych, leków dojrzałych, szczepionek, leków bez recepty (OTC) oraz suplementów diety.
Główne obszary działalności przedsiębiorstwa to immunologia, choroby rzadkie, onkologia, neurologia, diabetologia, kardiologia, szczepionki.
SJP.pl
Wikipedia
miasto w województwie podkarpackim
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. powiatowe miasto w Polsce, w województwie podkarpackim;
(1.2) geogr. adm. gmina wiejska w Polsce, w województwie podkarpackim, z siedzibą władz w Sanoku (1.1)
(1.3) geogr. potok w Rosji i na Ukrainie, prawobrzeżny dopływ Worsklicy;
Sanok (także: Królewskie Wolne Miasto Sanok, łac. Sanochia) – miasto powiatowe w Polsce w województwie podkarpackim. Położone w dolinie Sanu, w Kotlinie Sanockiej, w Euroregionie Karpackim. Wchodzi w skład powiatu sanockiego, jest także siedzibą gminy wiejskiej Sanok, jednak do niej nie należy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzale: uzdrawiać, poprawiać panujące warunki
SJP.pl
→ San (rzeka)
SJP.pl
[czytaj: są suS-I] pałac na Haiti
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec San Salwadoru
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec San Salvadoru
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka San Salwadoru
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka San Salvadoru
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: San Salwador
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do miasta San Salvador
SJP.pl
Wiktionary
w hinduizmie i buddyzmie: wędrówka dusz; samsara
SJP.pl
Wikipedia
doniczkowy kwiat z rodziny agawowatych o długich liściach przypominających miecze
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sanem, dotyczący Sanu
Wiktionary
skrót od: sanskryt, sanskrycki
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: sanskryt
przymiotnik
(1.1) związany z sanskrytem, dotyczący sanskrytu
SJP.pl
Wiktionary
język staroindyjski, główny język cywilizacji aryjskiej w Indiach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. język literacki starożytnych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych Indii;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalista w zakresie sanskrytologii
SJP.pl
dziedzina nauki zajmująca się badaniem literatury sanskryckiej
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z sanskrytologią, dotyczący sanskrytologii
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
język plemienia Santalów, jeden z języków urzędowych Indii
SJP.pl
lud zamieszkujący Indie, Bangladesz, Nepal i Bhutan
Santalowie (sat. ᱦᱚᱲ ᱦᱚᱯᱚᱱ, dewanagari संताल, beng. সাওতাল, ang. Santals) – lud z grupy Munda, posługujący się językiem santali, zamieszkujący głównie tereny indyjskich stanów Bihar, Bengal Zachodni, Orisa, Madhya Pradesh i Asam, mniejsze skupiska żyją także na przyległych obszarach Bhutanu, Bangladeszu i Nepalu. W 1993 roku liczebność Santalów sięgała 5,4 mln osób.
SJP.pl
Wikipedia
Osoby o tym nazwisku:
Miejscowości o tej nazwie:
Wikipedia
Wikipedia
synkretyczna religia wyznawana głównie na Kubie
Santería (inne nazwy: Lucumi, Lukumi lub Regla de Ocha) – synkretyczna afroamerykańska religia pochodzenia afrykańskiego, obecna głównie na Kubie, Haiti, Dominikanie czy Stanach Zjednoczonych. Wykształciła się w hiszpańskim imperium kolonialnym wśród potomków z zachodniej Afryki. Na Santerię duży wpływ miał Kościół łaciński, z którym synkretyzuje się wyznawane Orisze. Świętym językiem religii jest lucumi, miks języków z Joruby.
SJP.pl
Wikipedia
Santi – drugi studyjny album amerykańskiej grupy rockowej The Academy Is... nagrany w 2007 roku.
Wikipedia
1. stolica Chile;
2. obce imię męskie
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Chile;
Santiago (potocznie Santiago de Chile) – stolica Chile położona w środkowej części kraju, na przedgórzu andyjskim nad rzeką Mapocho, administracyjnie należąca do regionu Metropolitana. Santiago jest największym miastem kraju, mieszka tam jedna trzecia ludności państwa, około 6,76 mln mieszkańców (według danych z 2020 roku).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdawkowa moneta łotewska
Łat (łot. Lats) – dawna jednostka monetarna używana na Łotwie w latach 1922–1941 oraz 1993–2014. Została zastąpiona przez euro 1 stycznia 2014 r, pozostając równolegle w obiegu do 15 stycznia tegoż roku. Dzieliła się na 100 santimów.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Santok
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Santokiem, dotyczący Santoka
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Santoka
SJP.pl
mieszkanka Santoka
SJP.pl
wieś w Polsce
Santok (niem. Zantoch) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie gorzowskim, w gminie Santok.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego, a wcześniej w latach 1950–1975 do województwa zielonogórskiego.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj sucholubnych roślin z rodziny astrowatych
Santolina (Santolina L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 26 gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje zachodnią część basenu Morza Śródziemnego, zachodnią Europę po Wielką Brytanię i Niemcy na północy oraz Ukrainę i rejon Kaukazu. Jako introdukowane i dziczejące gatunki z tego rodzaju rosną w różnych krajach Europy, Afryki i na obu kontynentach amerykańskich.
SJP.pl
Wikipedia
1. święty w krajach muzułmańskich;
2. derwisz uważany przez lud za świętego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. czwarty wiek późnej okresu geologicznego kredy;
(1.2) w południowej Francji: mała, gliniana figurka zwykle przedstawiająca świętego do szopki lub ludowe postacie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) rel. święty w krajach muzułmańskich, zwykle derwisz uważany za świętego przez lud
Santon (ang. Santonian)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związek organiczny, będący pochodną naftalenu, stosowany jako środek przeciw glistnicy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gwara konspiracyjno-partyzancka: torba sanitarna
Wiktionary
Santoryn (gr. Σαντορίνη, Santorini), Thira (gr. Θήρα, Tira) – wulkaniczna wyspa na Morzu Egejskim, tworząca z kilkoma mniejszymi wyspami niewielki archipelag o tej samej nazwie, będący częścią greckiego archipelagu Cyklad.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. wulkaniczna wyspa na Morzu Egejskim;
(1.2) geogr. archipelag na Morzu Egejskim, część Cyklad
Santoryn (gr. Σαντορίνη, Santorini), Thira (gr. Θήρα, Tira) – wulkaniczna wyspa na Morzu Egejskim, tworząca z kilkoma mniejszymi wyspami niewielki archipelag o tej samej nazwie, będący częścią greckiego archipelagu Cyklad.
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto w Brazylii
Santos (wym. /ˈsɐ̃tus/) – miasto w południowo-wschodniej Brazylii, w stanie São Paulo, nad Oceanem Atlantyckim, na przybrzeżnej wyspie São Vicente oraz częściowo na kontynencie. Około 413 tys. mieszkańców (2009).
W mieście rozwinął się przemysł spożywczy oraz samochodowy.
W mieście mają siedzibę kluby piłkarskie Santos FC, Portuguesa Santista i Jabaquara AC.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Santos (miasto w Brazylii)
SJP.pl
mieszkaniec Santosu (miasta w Brazylii)
SJP.pl
mieszkanka Santosu (miasta w Brazylii)
SJP.pl
ozdobna roślina doniczkowa z rodziny ostrojowatych; fiołek afrykański, sępolia, saintpaulia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. (lub santur) instrument strunowy, chordofon pochodzący z Indii;
Wiktionary
sanwitalia rozesłana - gatunek rośliny ozdobnej z rodziny astrowatych, pochodzącej z Ameryki
Sanwitalia, polegnatka (Sanvitalia Lam.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 6 gatunków. Rośliny te występują w większości w Ameryce Północnej na obszarze od Gwatemali po południowo-zachodnie Stany Zjednoczone (od Kalifornii po Teksas). Jeden gatunek (S. versicolor) rośnie w Ameryce Południowej na obszarze Boliwii i północnej Argentyny.
SJP.pl
Wikipedia
instrument muzyczny z grupy idiofonów szarpanych, służący do akompaniamentu przy śpiewie, używany w Afryce, zwłaszcza w Kongo; canca
Sanza – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Salerno.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 3007 osób, 23,9 os./km².
SJP.pl
Wikipedia
saola wietnamska - leśny bawół występujący w Wietnamie i Laosie
SJP.pl
Wikipedia
rzeka we Francji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka we wschodniej części Francji, prawy dopływ Rodanu;
Saona (fr. Saône) – rzeka we wschodniej części Francji. Długość – 480 km, powierzchnia zlewni – 30 tys. km². Prawy dopływ Rodanu.
Źródła Saony znajdują się u podnóża Wogezów. Jest dziewiątą co do długości rzeką Francji. Saonę dzieli się tradycyjnie na trzy części: Haute (Górna), Petite (Mała) i Grande (Wielka) Saône.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Saoną, dotyczący Saony
Wiktionary
1. (zwykle w liczbie mnogiej) podmokła, mało żyzna, podmokła gleba piaskowa, występująca na stokach wzgórz z wodami wysiąkającymi; sapa;
2. rzadko: odgłos wydawany przez człowieka (lub zwierzę) oddychającego z trudem; sapanie
wykrzyknik
(1.1) onomatopeja imitująca ciężkie oddychanie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. (zwykle w liczbie mnogiej) mało żyzna, podmokła gleba piaskowa, występująca na stokach wzgórz z wodami wysiąkającymi; sap;
2. rów kopany pod ogniem nieprzyjaciela, umożliwiający podejście do obiektów obronnych;
3. ryba z rodziny karpiowatych, spokrewniona z leszczem; klepiec
SJP.pl
Wikipedia
oddychać ciężko, przez nos, wydając charakterystyczne odgłosy
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. sapnąć)
(1.1) oddychać ciężko, wydając charakterystyczne odgłosy
(1.2) o lokomotywie parowej: wydawać charakterystyczny odgłos przy wypuszczaniu pary
czasownik zwrotny niedokonany sapać się (dk. brak)
(2.1) slang. podskakiwać, rzucać się
(2.2) slang. mieć pretensje o coś
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sapać.
Wiktionary
oddychać ciężko, przez nos, wydając charakterystyczne odgłosy
SJP.pl
wieś w Polsce
Sapałówka (niem. Ostau, do 1938 Sapallen) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim, w gminie Banie Mazurskie.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
SJP.pl
Wikipedia
1. żołnierz zajmujący się rozminowywaniem i minowaniem;
2. żołnierz wojsk inżynieryjnych
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) wojsk. żołnierz lub funkcjonariusz zajmujący się materiałami wybuchowymi i ich rozbrajaniem, a także robotami inżynieryjnymi;
Saper – osoba zajmująca się zawodowo materiałami wybuchowymi, szczególnie ich rozbrajaniem. Istnieją specjalne formacje rozbrajania niebezpiecznych materiałów w wojsku oraz w policji. Formacją grupującą saperów w armii są pododdziały wojsk inżynieryjnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: but z krótką cholewką noszony przez saperów; saperka
SJP.pl
krótka łopata
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) krótka łopatka wojskowa
(1.2) gwara. wojsk. saperski but z krótką, szeroką cholewą
Saperka (także: łopatka, łopatka piechoty) – zminiaturyzowana forma łopaty, charakteryzująca się małą konchą (częscią roboczą) oraz krótkim styliskiem. Narzędzie przeznaczone głównie do prac ziemnych, niekiedy wykorzystywane również jako broń.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
krótka łopata
SJP.pl
przymiotnik od: saper
przymiotnik
(1.1) związany z saperem, dotyczący sapera
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
oddychać ciężko, przez nos, wydając charakterystyczne odgłosy
SJP.pl
nazwisko, m.in. Adam Sapieha (1867-1951) - kardynał polski
Sapiehowie – polski magnacki ród książęcy herbu Lis (odmienny) pochodzenia rusińskiego.
SJP.pl
Wikipedia
odnoszący się do mądrości
SJP.pl
odmiana gruszy
Sapieżanka (ukr. Сапіжанка) – wieś na Ukrainie. Należy do rejonu lwowskiego (wcześniej do rejonu kamioneckiego) w obwodzie lwowskim i liczy 600 mieszkańców.
W II Rzeczypospolitej do 1934 roku wieś stanowiła samodzielną gminę jednostkową w powiecie kamioneckim w woj. tarnopolskim. W związku z reformą scaleniową została 1 sierpnia 1934 roku włączona do nowo utworzonej wiejskiej gminy zbiorowej Kamionka Strumiłowa w tymże powiecie i województwie. Po wojnie wieś weszła w struktury administracyjne Związku Radzieckiego.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Sapieha
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
osoba odczuwająca pociąg seksualny do osób z ponadprzeciętnym ilorazem inteligencji
SJP.pl
pociąg seksualny do osób z ponadprzeciętnym ilorazem inteligencji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) seks. preferencja seksualna, w której główną rolę zajmuje intelekt
SJP.pl
Wiktionary
związany z pociągiem seksualnym do osób z ponadprzeciętnym ilorazem inteligencji
SJP.pl
[czytaj: SEpir] nazwisko
Sapir:
SJP.pl
Wikipedia
ciężki oddech u noworodka i niemowlęcia spowodowane obrzękiem błony śluzowej nosa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ciężki sapiący oddech u niemowlęcia najczęściej spowodowany ostrym wirusowym nieżytem nosa
(1.2) rzad. sapanie
(1.3) daw. katar
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
Andrzej Sapkowski (ur. 21 czerwca 1948 w Łodzi) – polski pisarz fantasy, z wykształcenia ekonomista. Twórca postaci Wiedźmina. Najczęściej – po Stanisławie Lemie – tłumaczony polski autor fantastyki; laureat wielu polskich i zagranicznych nagród literackich.
SJP.pl
Wikipedia
taki, który przypomina sapanie - dźwięk podobny do głośnego oddechu, np. sapliwe westchnienie, sapliwe dźwięki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) litera, która występowała w niektórych przedklasycznych wariantach alfabetu greckiego. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 900;
Laponia (fiń. Lappi; szw. i norw. Sameland; Lappland; ros. Лапландия, Łapłandija; północnolapoński Sápmi) – region kulturowy i geograficzny w północnej Europie, obejmujący swoim zasięgiem północne części Półwyspu Kolskiego i Półwyspu Skandynawskiego. Leży na terenie czterech państw: Rosji, Finlandii, Szwecji i Norwegii. Zajmuje obszar ok. 380 tys. km². Głównymi ośrodkami miejskimi Laponii są Murmańsk w Rosji, Kiruna w Szwecji, Kautokeino w Norwegii oraz Inari i Rovaniemi w Finlandii.
Wiktionary oraz Wikipedia
ciężko odetchnąć, wydając przy tym charakterystyczny odgłos
SJP.pl
ciężko odetchnąć, wydając przy tym charakterystyczny odgłos
SJP.pl
tropikalne drzewo z rodziny sączyńcowatych, o jadalnych owocach i cennym, wytrzymałym drewnie cenionym w przemyśle meblarskim; sączyniec, pigwica
Pigwica właściwa, sapodilla, sączyniec właściwy (Manilkara zapota) – gatunek drzewa z rodziny sączyńcowatych (Sapotaceae). Pochodzi z Ameryki Środkowej.
SJP.pl
Wikipedia
Mydlnica (Saponaria L.) – rodzaj roślin z rodziny goździkowatych. Obejmuje ok. 40 gatunków. Występują one głównie na obszarach górskich południowej Europy, w północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji (największe zróżnicowanie występuje w Turcji, gdzie rośnie 18 gatunków z tego rodzaju). Jako introdukowane rosną w północnej Europie, środkowej i wschodniej Azji oraz w strefach umiarkowanych obu kontynentów amerykańskich. W Polsce dziko rośnie tylko jeden gatunek – mydlnica lekarska (S. officinalis).
Wikipedia
w chemii: sztuczny środek piorący
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. reakcja chemiczna pomiędzy ługiem a kwasami tłuszczowymi
Wiktionary oraz Wikipedia
roślinny związek organiczny, wykorzystywany w produkcji środków piorących i w lecznictwie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. związek chemiczny należący do glikozydów;
Saponiny (łac. sāpō ‘mydło’, dop. sāpōnis) – grupa organicznych związków chemicznych zaliczanych do glikozydów (o masie cząsteczkowej 600–1500 u), w których funkcję aglikonu pełni sapogenina (wykazująca charakter triterpenowy lub steroidowy). W wodzie (zwłaszcza ciepłej) pienią się jak mydło (stąd nazwa) i wykazują zdolność obniżania napięcia powierzchniowego (dlatego rośliny bogate w saponiny stosowano dawniej jako namiastkę mydła, do prania). Niektóre z nich wykazują działanie lecznicze: moczopędne, wykrztuśne, wymiotne (w dużych ilościach), przeciwzapalne, antyseptyczne oraz poprawiające trawienie i wchłanianie składników pokarmowych w jelitach. Inne natomiast są truciznami, wywołującymi m.in. hemolizę (właściwość ta jest wykorzystywana do określania siły działania saponin poprzez indeks hemolityczny).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
uwodniony glinokrzemian magnezowy, przypominający w dotyku mydło
Saponit (łac. sapo, saponic „mydło”) – minerał ilasty z grupy smektytów, barwy białej, żółtawobiałej, czerwonawobiałej, niebieskawobiałej lub zielonawobiałej. Twardość 1,5–2, układ krystalograficzny jednoskośny. Odznacza się matowym połyskiem i plastycznością.
SJP.pl
Wikipedia
roślina z rodziny sączyńcowatych, drzewo owocowe osiągające wysokość do 30 metrów; sapota właściwa
SJP.pl
o glebie, gruncie itp.: bagnisty, podmokły, wilgotny
SJP.pl
Sapowice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Stęszew.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Wieś położona jest 5 km na zachód od Stęszewa, na wschodnim brzegu Jeziora Strykowskiego, przy drodze Strykowo – Buk.
W 2021 w Sapowicach mieszkało 509 osób
Wikipedia
podmokły stok piaszczystego wzgórza
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) stpol. mokradło
SJP.pl
Wiktionary
Wikipedia
miasto w Japonii
Sapporo (jap. 札幌市 Sapporo-shi) słuchaj – piąte co do wielkości miasto Japonii, największe miasto wyspy Hokkaido i stolica tejże prefektury. Ośrodek sportów zimowych, gospodarz Festiwalu Śniegu. W mieście znajdują się 4 uniwersytety publiczne, kilkanaście prywatnych uczelni wyższych, muzea i chramy shintō. Miasto ma powierzchnię 1 121,26 km². W 2020 r. mieszkało w nim 1 973 395 osób, w 967 372 gospodarstwach domowych (w 2010 r. 1 913 545 osób, w 884 750 gospodarstwach domowych).
SJP.pl
Wikipedia
organizm cudzożywny (roślinny i zwierzęcy) żyjący głównie wśród rozkładających się szczątków organicznych, np. w ściółce leśnej, glebie i mule; saprobiont
SJP.pl
organizm cudzożywny (roślinny i zwierzęcy) żyjący głównie wśród rozkładających się szczątków organicznych, np. w ściółce leśnej, glebie i mule; saprob
Saprobiont – organizm cudzożywny, żyjący w rozkładającej się materii organicznej, którą się odżywia.
W jednym z ujęć saprobionty (saproby) to dowolne organizmy żyjące w rozkładającej się materii organicznej, przy czym oligosaprobionty żyją wśród materii słabo rozłożonej, polisaprobionty bardzo rozłożonej, a mezosaprobionty w stanie pośrednim. Do tak rozumianych saprobiontów należą saprofagi rozdrabniające martwą substancję organiczną i saprotrofy, czyli reducenci - bakterie i grzyby, mające zdolność rozkładu materii organicznej do prostych związków mineralnych.
SJP.pl
Wikipedia
wskaźnik saprobowości - wskaźnik zanieczyszczenia wód martwą materią organiczną lub produktami jej gnilnego rozkładu
SJP.pl
→ saprob
SJP.pl
zwierzę odżywiające się rozkładającymi się szczątkami roślinnymi lub zwierzęcymi
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ekol. zwierzę odżywiające się martwą materią organiczną;
Saprofag, szczątkojad (gr. sapros – zgniły, phageín – jeść, pożerać) – cudzożywny organizm zwierzęcy odżywiający się martwymi lub rozkładającymi się szczątkami innych organizmów. Są to drobne zwierzęta, głównie bezkręgowce, występujące w wodach i mułach na dnie zbiorników wodnych, w glebie i ściółce leśnej. Saprofagi należą do organizmów saprobiontycznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
organizm cudzożywny żywiący się martwą materią organiczną; saprotrof
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekol. roślina odżywiająca się martwą materią organiczną (dzięki mikoryzie)
(1.2) ekol. daw. organizm niezwierzęcy odżywiający się martwą materią organiczną
Saprotrofy, roztocza, mikrokonsumenci (z gr. saprós – zgniły) – cudzożywne organizmy pobierające energię z martwych szczątków organicznych, rozkładając je do związków prostych. Są reprezentowane przez liczne drobnoustroje (bakterie, grzyby saprotroficzne).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ saprofit
SJP.pl
forma współżycia organizmów dwu różnych gatunków, polegająca na zaspokojeniu potrzeb jednych organizmów przez śmierć innych
Saprotrofy, roztocza, mikrokonsumenci (z gr. saprós – zgniły) – cudzożywne organizmy pobierające energię z martwych szczątków organicznych, rozkładając je do związków prostych. Są reprezentowane przez liczne drobnoustroje (bakterie, grzyby saprotroficzne).
SJP.pl
Wikipedia
zgęstniały szlam gnilny (sapropel)
SJP.pl
ciemny muł gnilny zbiorników wodnych
Sapropel (z gr. saprós – zgniły, pēlós – błoto; szlam gnilny) – muł denny starzejących się lub zanieczyszczonych zbiorników wodnych, ciemny od siarczków żelaza, bogaty w substancje organiczne rozkładane przez drobnoustroje.
SJP.pl
Wikipedia
ił węglowy ze szczątków niższych organizmów roślinnych i zwierzęcych
Sapropelit (węgiel sapropelowy) – węgiel kopalny, powstały wskutek diagenezy i metamorfizmu sapropelu. W zależności od składu macerałów wyróżnia się wśród nich boghedy i kennele.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: sapropelit
SJP.pl
przymiotnik od: sapropel
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) farm. syntetyczna tetrahydrobiopteryna stosowana przy leczeniu niedoboru tetrahydrobiopteryny i fenyloketonurii
Sapropteryna (łac. sapropterinum) – organiczny związek chemiczny, syntetyczny odpowiednik naturalnie występującej w organizmie tetrahydrobiopteryny (BH4), stosowany w leczeniu fenyloketonurii i hiperfenyloalaninemii spowodowanej niedoborem tetrahydrobiopteryny.
Wiktionary oraz Wikipedia
organizm cudzożywny pobierający energię z martwych szczątków organicznych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biol. organizm odżywiający się martwą materią organiczną;
Saprotrofy, roztocza, mikrokonsumenci (z gr. saprós – zgniły) – cudzożywne organizmy pobierające energię z martwych szczątków organicznych, rozkładając je do związków prostych. Są reprezentowane przez liczne drobnoustroje (bakterie, grzyby saprotroficzne).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czerpiący pokarm z materii organicznej zawartej w martwych organizmach lub ich resztkach
SJP.pl
twardy zielony ser z mleka zbieranego
SJP.pl
rzeczownik, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) hist. od VII/VIII w., zbiorcza nazwa słowiańskich najemników i niewolników w średniowiecznym świecie arabskim;
(1.2) informacje dostępne w źródłach arabskich odnoszące się do kultury materialnej, społecznej i duchowej Słowian
(1.3) hist. od X/XI w. zbiorcza nazwa najemników, urzędników i niewolników arabskich o różnym pochodzeniu etnicznym głównie Germanów, Słowian, Normanów, Franków i Hiszpanów z północy, którzy trafili do wschodnich regionów Andaluzji – Almeria, Denia oraz na Baleary
Saqaliba, Sakaliba (arab. صقالبة, lp. Siqlab) – zbiorcza nazwa słowiańskich najemników i niewolników w średniowiecznym świecie arabskim. Wyraz ten najpewniej pochodzi od greckiego wyrazu określającego Słowian – Sklabēnoi. Saqalibowie należeli do najcenniejszych dóbr eksportowych Słowiańszczyzny, a handel nimi angażowało się wiele królestw i ludów.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. skrót od: Specific Absorption Rate, współczynnik charakteryzujący szybkość, z jaką pochłaniane jest promieniowanie elektromagnetyczne przez ciało człowieka;
2. skrót od: Search and Rescue, ratownictwo morskie, górskie oraz w warunkach bojowych;
3. skrót od: Synthetic Aperture Radar, radar obrazujący
SJP.pl
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) bibl. postać biblijna, żona patriarchy Abrahama;
(1.2) imię|polski|ż.;
Sara (hebr. שָׂרָה, spokrewnione z babil. Szarratu – „księżniczka”, postać wysokiej rangi) – postać biblijna, bohaterka Księgi Rodzaju, córka Teracha, żona Abrahama, matka Izaaka. Pierwotnie jej imię brzmiało Sarai (hebr. שָׂרָי), według Księgi Rodzaju (Rdz 17,15) Bóg zmienił je na Sara w ramach przymierza zawartego po tym, jak jej niewolnica Hagar urodziła Abrahamowi syna Izmaela.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. starohiszpański taniec o żywym tempie
2. forma stylizowana tego tańca wchodząca w skład suity barokowej jako trzecia stała jej część
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) choreogr. żywy taniec hiszpański;
Sarabanda – powolny taniec dworski, pochodzenia prawdopodobnie perskiego, rozpowszechniony w Hiszpanii od pocz. XVI w., tańczony także w Anglii i Francji. Ze względu na przesycone erotyką pozy tańczących, pozostawał przez wiele lat tańcem zabronionym w katolickiej Hiszpanii.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
średniowieczna moneta arabska
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. wyznawca Islamu
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w starożytności: koczownicze plemiona arabskie żyjące na stepach północno-zachodniej Arabii i Półwyspu Synajskiego
Saraceni (gr. Σαρακηνοí, Sarakēnoí, arab. شرقيين szarkijjin, „ludzie ze wschodu”) – koczownicze plemiona arabskie, żyjące w północno-zachodniej Arabii i na półwyspie Synaj. W średniowieczu określenie Saraceni obejmowało wszystkich Arabów (później także wszystkich wyznawców islamu), zwłaszcza:
SJP.pl
Wikipedia
owadożerna roślina zielna z rodziny kapturnicowatych, o lejkowatych lub dzwonkowatych liściach przekształconych w organy pułapkowe, rosnąca na bagnach we wschodniej części Ameryki Północnej; kapturnica
SJP.pl
w starożytności: Arabka żyjąca na stepach północno-zachodniej Arabii i Półwyspu Synajskiego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. wyznawczyni Islamu
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Saracen
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Saracenami, dotyczący Saracenów
SJP.pl
Wiktionary
pastewna roślina z rodziny motylkowatych; seradela
SJP.pl
rosyjski strój kobiecy rozpowszechniony w Europie w XVII-XVIII w.
Sarafan (ros. Сарафан) – rodzaj długiej sukni, często bez rękawów, z wysoką talią, rozszerzanej ku dołowi, zaś z przodu zazwyczaj rozpinanej lub rozciętej. Sarafan był rozpowszechniony w centralnej i wschodniej Europie w XVII–XVIII stuleciach. W Rosji stroje te były noszone przez chłopki z regionów centralnych i północnych oraz Powołża. Słowo "sarafan" pochodzi z języka perskiego.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Saragossa
przymiotnik
(1.1) związany z Saragossą, dotyczący Saragossy
SJP.pl
Wiktionary
miasto w Hiszpanii; Zaragoza
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północno-wschodniej Hiszpanii;
Saragossa (hiszp. Zaragoza) – miasto w północno-wschodniej Hiszpanii, w środkowym biegu Ebro. Stolica Aragonii, znana z mauretańskiego pałacu i barokowej katedry.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Saragossy (miasta w Hiszpanii)
SJP.pl
mieszkaniec Saragossy (miasta w Hiszpanii)
SJP.pl
Sara, z języka angielskiego Sarah – imię żeńskie pochodzenia hebrajskiego, oznacza: „księżniczka”.
Wikipedia
seraj;
1. w krajach muzułmańskich: pałac sułtana;
2. w tradycyjnym domu muzułmańskim: wydzielona część mieszkalna, przeznaczona dla kobiet; harem
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) bibl. postać biblijna, żona patriarchy Abrahama
(1.2) rzad. imię|polski|ż.
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(2.1) hist. geogr. nazwa dwóch miast (Stary Saraj i Nowy Saraj) będących najważniejszymi ośrodkami Złotej Ordy;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Sarajewa
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sarajewa
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Sarajewa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sarajewa
SJP.pl
Wiktionary
stolica Bośni i Hercegowiny
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Bośni i Hercegowiny;
Sarajewo (serb.-chorw. Sarajevo, Сарајево IPA: [sǎrajɛʋɔ], tur. Saraybosna) – stolica Bośni i Hercegowiny zamieszkana przez 275 tys. osób (2013). Sarajewo sąsiaduje od wschodu z Sarajewem Wschodnim (ok. 60 tys. mieszkańców), formalną stolicą Republiki Serbskiej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Sarajewo (stolica Bośni i Hercegowiny)
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do miasta Sarajewo
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. język saramakański;
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rodzaj materiału stosowany m.in. do wyrobu sieci rybackich
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. portowe miasto w południowej Albanii;
Saranda (alb. Sarandë, Saranda, staroż. Onchesmus, gr. Άγιοι Σαράντα, Áyii Saránda, wł. Santi Quaranta) – miasto w południowej Albanii, stolica okręgu Saranda w obwodzie Wlora. Jest położone nad Morzem Jońskim, u północnego krańca zatoki o tej samej nazwie, na wprost greckiej wyspy Korfu. Autochtoniczna ludność grecka stanowi ok. 10% populacji, a miasto jest jednym z dwóch głównych (obok Gjirokastër) ośrodków koncentracji Greków w Albanii.
Wiktionary oraz Wikipedia
indyjski instrument podobny do skrzypiec
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) muz. indyjski instrument strunowy;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto w Rosji, stolica Mordwy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Rosji, nad rzeką Insar, stolica Republiki Mordowii;
Sarańsk (ros. Саранск, erz. Саран ош, moksz. Саранск ошсь) – stolica Republiki Mordwińskiej – jednego z podmiotów Federacji Rosyjskiej, około 320 tys. mieszkańców (2020). Miasto dzieli się na trzy dzielnice – Oktiabrską, Leninską i Proletarską, przepływa przez nie rzeka Insar. Komunikacja publiczna oparta jest na sieci autobusowej i trolejbusowej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Sarańsk
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sarańskiem, dotyczący Sarańska
SJP.pl
Wiktionary
egipski bóg; Serapis
Serapis, Sarapis (stgr. Σέραπις, Σάραπις, łac. Serapis) – synkretyczne bóstwo hellenistycznego Egiptu, łączące cechy niektórych bogów egipskich i greckich. Otoczone szczególną opieką przez dynastię Ptolemeuszów, czczone było w Serapejonach, z których najbardziej znany, pełniący centrum kultu znajdował się w Aleksandrii. W okresie dominacji rzymskiej wraz z kultem Izydy rozpowszechnił się na inne części imperium.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sarapułem, dotyczący Sarapułu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w Udmurcji, położone nad Kamą;
Sarapuł (ros. Сарапул) – miasto w Rosji (Udmurcja), nad Kamą; 94 tys. mieszk. (2021); przemysł zbrojeniowy, maszynowy, elektroniczny, elektroniczny, skórzany, odzieżowy, drzewny, spożywczy; port rzeczny; muzeum.
W 1738 został przydzielony do prowincji Osinskiej prowincji Ufa. Od 1780 r., jako miasto powiatowe, wchodził w skład guberni Wiackiej. W 1937 został przyłączony do Udmurckiej Autonomicznej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej
Wiktionary oraz Wikipedia
Pablo Martín Melitón de Sarasate y Navascués (ur. 10 marca 1844 w Pampelunie, zm. 20 września 1908 w Biarritz) – hiszpański skrzypek i kompozytor.
Wikipedia
Wikipedia
1. nazwa miasta i trzech miejscowości w Stanach Zjednoczonych;
2. model samochodu marki Chrysler
Miejscowości w USA:
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Rosji; Saratów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w Federacji Rosyjskiej, stolica obwód saratowskiego;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Saratowa
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Saratowa
Wiktionary
→ Saratow, → Saratów (miasto w Rosji)
przymiotnik
(1.1) związany z Saratowem, dotyczący Saratowa
SJP.pl
Wiktionary
stan w Malezji
Sarawak (jawi: سراواك) – największy stan Malezji położony w północnej części wyspy Borneo, graniczy z Brunei, Indonezją i stanem Sabah. Stolicą stanu jest miasto Kuching położone w zachodniej części. Stan obejmuje obszar ok. 124 450 km², a zamieszkuje go ok. 2 176 800 osób (stan na rok 2000).
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
Sarbin (462 m n.p.m.) – wzniesienie w południowo-zachodniej Polsce, w Górach Suchych, w Sudetach Środkowych.
Wzniesienie nad doliną rzeki Ścinawka na południowy zachód od wsi Błogocice.
SJP.pl
Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sarbiny lub z nią związany
SJP.pl
Sarbin z żoną; Sarbinowie
SJP.pl
Sarbin z żoną; Sarbinostwo
SJP.pl
7 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
przymiotnik od: Sarbinowo, Sarbinowo Drugie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sarbina lub z nim związany
SJP.pl
jezioro na Wybrzeżu Słowińskim
Sarbsko (kasz. Jezoro Sôrbskò, niem. Sarbsker See) – jezioro przybrzeżne na Wybrzeżu Słowińskim we wschodniej części otuliny Słowińskiego Parku Narodowego. Leży około 1 km od Morza Bałtyckiego.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Sara
Wiktionary
minerał, odmiana chalcedonu
Sard (także: Sarder) – gemmologiczna nazwa brunatnej, półprzezroczystej odmiany chalcedonu. Nazwa pochodzi od Sardiku – starożytnej miejscowości w Azji Mniejszej słynącej z obróbki tych kamieni i wyrobu wspaniałej biżuterii.
Odmiana chalcedonu - słabo przezroczysta; brązowoczerwona lub brązowa (zabarwienie wywołane jest wrostkami związków żelaza, przeważnie limonitu). Warstewki są bardzo delikatne. Nie ma wyraźnego rozgraniczenia z karneolem, z którym razem występuje i ma podobne zastosowanie.
SJP.pl
Wikipedia
drapieżna ryba z rodziny makrelowatych; bonito; pelamida
Sarda (łac. Sardanensis) – stolica historycznej diecezji w Dalmacji Superiore, sufragania również historycznej archidiecezji Doclea w rejonie Epir, współcześnie miejscowość Szkodra w Albanii. Obecnie katolickie biskupstwo tytularne.
SJP.pl
Wikipedia
1. zespołowy taniec kataloński w metrum 6/8;
2. muzyka do tego tańca
SJP.pl
Wikipedia
Sardanapal − postać wzmiankowana w Historii perskiej greckiego historyka Ktezjasza, uważana przez niego za ostatniego króla Asyrii. Dzieło to wprawdzie zaginęło, ale opowieść o Sardanapalu zachowała się u Diodora Sycylijskiego (II 27), który opierał się na przekazie Ktezjasza. W przekazie tym Sardanapal przedstawiany jest jako zniewieściały i dekadencki władca, który swymi działaniami doprowadza do upadku państwa.
Wikipedia
dawniej: luksusowy, pełen zbytku
SJP.pl
serdar;
1. arystokrata w Pakistanie, Afganistanie i Indiach
2. naczelny dowódca w Turcji i w Egipcie
SJP.pl
ryba morska z rodziny śledziowatych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) icht. nazwa systematyczna|Engraulis|ref=tak., mała ryba morska żyjąca w ławicach poławiana w celach spożywczych;
Sardela europejska, chamsa, sardela (Engraulis encrasicolus) – gatunek morskiej ryby z rodziny sardelowatych (Engraulidae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: sardela
SJP.pl
rodzina ryb z rzędu śledziokształtnych
Sardelowate (Engraulidae) – rodzina ryb promieniopłetwych z rzędu śledziokształtnych (Clupeiformes), blisko spokrewniona ze śledziowatymi, od których różni się budową pyska. Wiele gatunków ławicowych, zwłaszcza sardela peruwiańska i sardela europejska, ma duże znaczenie gospodarcze, połowy sardelowatych sięgają 25% wśród wszystkich śledziokształtnych.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach sardelowatych (rodzina ryb)
SJP.pl
→ sardela
SJP.pl
książkowo: szyderczy, złośliwy, sarkastyczny
przymiotnik
(1.1) książk. ironiczny, złośliwy
SJP.pl
Wiktionary
minerał, odmiana chalcedonu; sardonyks
Sardonyks (sardonik) – gemmologiczna, wielobarwna, przeświecająca odmiana agatu; odznacza się występowaniem naprzemianległych, płaskich, biało-brunatnoczerwonych pasów (wstęg) o różnej grubości.
Nazwa pochodzi od miasta Sardis w Azji Mniejszej, gdzie został znaleziony (gr. sardios = kamień z Sardis i gr. onyx = paznokieć (pazur, racica) – i nawiązuje do wyglądu, twardości i ostrych krawędzi odłupanych kawałków tego minerału.
SJP.pl
Wikipedia
minerał, odmiana chalcedonu; sardonik
Sardonyks (sardonik) – gemmologiczna, wielobarwna, przeświecająca odmiana agatu; odznacza się występowaniem naprzemianległych, płaskich, biało-brunatnoczerwonych pasów (wstęg) o różnej grubości.
Nazwa pochodzi od miasta Sardis w Azji Mniejszej, gdzie został znaleziony (gr. sardios = kamień z Sardis i gr. onyx = paznokieć (pazur, racica) – i nawiązuje do wyglądu, twardości i ostrych krawędzi odłupanych kawałków tego minerału.
SJP.pl
Wikipedia
ryba morska, ceniona dla smacznego mięsa
Sardynka, sardyna, pilchard – zbiorcze nazwy grupy jadalnych ryb z rodziny śledziowatych (Clupeidae), początkowo odnoszone do sardynki europejskiej (Sardina pilchardus), z czasem objęły inne, blisko z nią spokrewnione i bardzo podobne gatunki. Obecnie nazwy sardynki, sardyny lub pilchardy stosowane są dla ryb z rodzajów:
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec Sardynii (wyspy na Morzu Śródziemnym)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sardynii lub osoba płci męskiej pochodząca z Sardynii
SJP.pl
Wiktionary
wyspa na Morzu Śródziemnym
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. duża włoska wyspa na Morzu Śródziemnym;
(1.2) geogr. adm. region administracyjny we Włoszech obejmujący Sardynię (1.1) i przyległe wyspy
Sardynia (wł. Sardegna, sard. Sardigna) – skalista wyspa, druga pod względem powierzchni na Morzu Śródziemnym (po Sycylii). Wraz z pobliskimi wyspami tworzy region administracyjny we Włoszech.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkanka Sardynii (wyspy na Morzu Śródziemnym); Sardynka
SJP.pl
ryba morska z Atlantyku, Morza Czarnego i Śródziemnego; ceniona dla smacznego mięsa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sardynii
Sardynka, sardyna, pilchard – zbiorcze nazwy grupy jadalnych ryb z rodziny śledziowatych (Clupeidae), początkowo odnoszone do sardynki europejskiej (Sardina pilchardus), z czasem objęły inne, blisko z nią spokrewnione i bardzo podobne gatunki. Obecnie nazwy sardynki, sardyny lub pilchardy stosowane są dla ryb z rodzajów:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ryba morska z Atlantyku, Morza Czarnego i Śródziemnego; ceniona dla smacznego mięsa
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: sardynka
SJP.pl
przymiotnik od: Sardynia
przymiotnik
(1.1) charakterystyczny dla Sardynii, związany z Sardynią, wywodzący się z Sardynii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język sardyński;
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem sardyńskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem sardyńskim
(1.3) spisany, stworzony w języku sardyńskim
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geogr. estońska wyspa na Morzu Bałtyckim;
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Saremą, dotyczący Saremy
Wiktionary
zdrobnienie od: sarenka
SJP.pl
zdrobnienie od: sarna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: sarna
(1.2) mała sarna
(1.3) pot. żart. mały pies o długich, chudych łapach
Sarenka – struga, lewy dopływ Bugu o długości 10,65 km i powierzchni zlewni 84,95 km².
Struga płynie w gminie Sarnaki w województwie mazowieckim. Przepływa przez Sarnaki, Franopol i Bużkę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Sarepta (miejscowość w Rosji)
przymiotnik
(1.1) związany z Sareptą, nieistniejącym obecnie miastem w Rosji (współcześnie przedmieścia Wołgogradu)
(1.2) związany z Sareptą, starożytnym miastem fenickim w obecnym Libanie
(1.3) związany z gorczycą sarepską
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) starożytne miasto fenickie w obecnym Libanie, w pobliżu współczesnej wsi Sarafand;
(1.2) nieistniejące obecnie miasto w Rosji, współcześnie przedmieścia Wołgogradu
Sarepta – starożytne miasto fenickie w obecnym Libanie, położone 12 km na południe od Sydonu i 23 km na północ od Tyru. Ruiny miasta znajdują się na samym wybrzeżu, nieco dalej w głębi lądu znajduje się wioska Sarafand. Miasto wymieniane jest w inskrypcjach asyryjskich jako Sariptan, a egipskich jako Zarputa.
Według 1 Księgi Królewskiej przez dłuższy czas w mieście tym, u pewnej wdowy, mieszkał prorok Eliasz (1 Krl 17,8-24). Odwoływał się do tego Jezus (Łk 4,26).
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj brunatnicy występującej głównie w Morzu Sargassowym; gronorost, morzypło, sargaso, sargasso
Sargas (Theta Scorpii, θ Sco) – jedna z jaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze Skorpiona, odległa od Słońca o około 270 lat świetlnych.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj brunatnicy występującej głównie w Morzu Sargassowym; gronorost, morzypło, sargas, sargasso
SJP.pl
dotyczący sargass, glonów z rodzaju brunatnic; sargassowy
SJP.pl
rodzaj brunatnicy występującej głównie w Morzu Sargassowym; gronorost, morzypło, sargas, sargaso
SJP.pl
dotyczący sargass, glonów z rodzaju brunatnic; sargasowy
SJP.pl
imię mezopotamskich władców państwa akadyjskiego i asyryjskiego
Sargon – imię męskie, które nosili władcy mezopotamscy państw akadyjskiego i asyryjskiego:
SJP.pl
Wikipedia
roślinożerna ryba z rodziny prażmowatych
Sargus (Diplodus sargus) – gatunek morskiej ryby z rodziny prażmowatych (Sparidae).
SJP.pl
Wikipedia
suknia kobieca popularna w Indiach, Sri Lance i Indonezji
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) tradycyjny indyjski strój kobiecy;
Sari (także pisane saree) – tradycyjna część garderoby zakładana przez kobiety na subkontynencie indyjskim. Ta część garderoby jest znana pod różnymi nazwami w rozmaitych językach indyjskich: w hindi, gujarati i marathi znane jest jako sari, w kannada jako seere, telugu jako cheera i w tamil jako podavai.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związek fosforoorganiczny, bojowy środek paraliżujący
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. wojsk. bojowy środek trujący mający działanie paraliżujące;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
indyjski instrument smyczkowy
Sarinda – bengalski instrument smyczkowy, przypominający skrzypce. Ma jedno pudło rezonansowe z trzema strunami. Pudło rezonansowe ma głębokie wycięcia po bokach, ułatwiające operowanie smyczkiem.
SJP.pl
Wikipedia
długa włócznia piechoty macedońskiej; sarissa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. wojsk. włócznia starożytnej piechoty macedońskiej, długa na 4-6 m, składana na połowy łączone metalową tuleją;
Sarisa, sarysa (stgr. σάρισα) – długa włócznia macedońskiej piechoty, używana później w armiach hellenistycznych.
Pod koniec pierwszej połowy IV wieku p.n.e. wprowadzona do uzbrojenia ciężkozbrojnej piechoty (pedzetajrów) przez króla Filipa II.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
długa włócznia piechoty macedońskiej; sarisa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. wojsk. zob. sarisa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. odnosić się nieuprzejmie; burczeć, mruczeć, fukać;
2. głośno narzekać; utyskiwać
czasownik niedokonany
(1.1) niedokonany od|sarknąć.
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sarkać.
Wiktionary
człowiek chętnie posługujący się sarkazmem
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób sarkastyczny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: sarkastycznie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest sarkastyczne; cecha tych, którzy są sarkastyczni
Wiktionary
ironiczny, drwiący, kpiący
przymiotnik
(1.1) złośliwy, docinkowy, szczery do bólu, pełen sarkazmu
SJP.pl
Wiktionary
szczególnie złośliwa ironia; szyderstwo, kpina, drwina
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) złośliwy, pesymistyczny sposób wyrażania się o rzeczywistości, spotęgowana ironia
Ironia (grec. εἰρωνεία eironeía, dosłownie „przestawienie, pozorowanie“) – sposób wypowiadania się, oparty na zamierzonej niezgodności, najczęściej przeciwieństwie, dwóch poziomów wypowiedzi: dosłownego i ukrytego, np. w zdaniu Jaka piękna pogoda wypowiedzianym w trakcie ulewy. W klasycznej retoryce ironia stanowi jeden z tropów, jest zaliczana także do podstawowych kategorii w estetyce.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od sarkazm
Wiktionary
1. odezwać się w sposób nieuprzejmy; burknąć, mruknąć, fuknąć;
2. wyrazić niezadowolenie z czegoś
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. sarkać)
(1.1) narzekać, wyrażać niezadowolenie, utyskiwać
(1.2) niemiło się odezwać, odburknąć
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sarknąć.
Wiktionary
podtyp pierwotniaków (Sarcodina), obejmujący korzenionóżki i promienionóżki; zarodziowe
Sarkodowe, zarodziowe (Sarcodina) – wyróżniana czasem (w randze typu lub podtypu) grupa pierwotniaków. Obejmuje korzenionóżki oraz promienionóżki. Poruszają się za pomocą nibynóżek. Ich ciało może być okryte plazmolemą bądź cienką pellikulą. U niektórych gatunków ciało może chronić skorupka.
SJP.pl
Wikipedia
grobowiec w kształcie ozdobnej trumny, znany od czasów starożytnych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdobiona trumna w kształcie skrzyni, najczęściej wykonana z kamienia;
(1.2) ekol. zwierzę odżywiające się nieżywymi, lecz jeszcze nie rozkładającymi się organizmami;
(1.3) techn. masywna, szczelna obudowa nieczynnego reaktora atomowego
Sarkofag (gr. σαρκoφάγος / sarkophagos; z gr. σάρξ / sarx – 1. „mięso”, 2. „ciało” + gr. φαγειν / phagein – „zjeść, pożreć”) – zdobiona trumna w kształcie skrzyni ceramicznej lub kamiennej, dekorowana techniką malarską lub rzeźbiarską, znana od czasów starożytnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: sarkofag
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z sarkofagiem, dotyczący sarkofagu
SJP.pl
Wiktionary
choroba układu odpornościowego charakteryzująca się powstawaniem ziarniniaków (małych grudek zapalnych), które nie podlegają martwicy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. uogólniona choroba ziarniniakowa, najczęściej zajmująca węzły chłonne wnękowe i płuca
Sarkoidoza, choroba Besniera-Boecka-Schaumanna (łac. sarcoidosis) – choroba układu odpornościowego charakteryzująca się powstawaniem ziarniniaków (małych grudek zapalnych), które nie podlegają martwicy. Praktycznie każdy organ może być nią dotknięty, chociaż najczęściej pojawia się w węzłach chłonnych i płucach. Objawy mogą się pojawić nagle, ale najczęściej postępują stopniowo. W obrazie rentgenowskim płuc sarkoidoza może przypominać gruźlicę lub chłoniaka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
błona komórkowa komórek mięśniowych
Sarkolema (sarkolemma) – błona komórkowa miocytu tworząca wpuklenia do wewnątrz w postaci poprzecznych kanalików T.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj roślinożernego dinozaura z rodziny nodozaurów; sarkolestes
Sarkolest (Sarcolestes leedsi) – roślinożerny dinozaur z rodziny nodozaurów (Nodosauridae).
Żył w okresie jury (ok. 164-159 mln lat temu) na terenach współczesnej Europy. Długość ciała ok. 3 m. Jest najstarszym nodozaurem. Jego szczątki znaleziono w Anglii.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj roślinożernego dinozaura z rodziny nodozaurów; sarkolest
SJP.pl
nowotwór złośliwy rozwijający się z nienabłonkowej tkanki (np. łącznej, mięśniowej), cechujący się szybkim wzrostem i wcześnie dający przerzuty; mięsak
SJP.pl
Wikipedia
jednostka czynnościowa mięśnia poprzecznie prążkowanego
Sarkomer (mion, z gr. σάρξ sarks "mięso, ciało", μέρος meros "część"; μῦς mys "mięsień") – podstawowa jednostka czynnościowa mięśnia poprzecznie prążkowanego oraz podstawowa jednostka kurczliwa budującą miofibryle.
SJP.pl
Wikipedia
utrata masy mięśniowej i funkcji mięśni szkieletowych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zanik masy mięśniowej wraz ze spadkiem siły mięśni
Sarkopenia (sarcopaenia z grec. σάρξ „sárx” ciało, mięśnie; πενῐ́ᾱ „penia” utrata, ubóstwo) – związany z wiekiem zespół charakteryzujący się utratą masy mięśniowej i funkcji mięśni szkieletowych. Choroba ta najczęściej diagnozowana jest u osób starszych, jednak może występować w przypadku innych chorób niezwiązanych z wiekiem. Sarkopenia jest skorelowana z niepełnosprawnością ruchową, niską jakością życia i przedwczesną śmiercią. Pierwszymi objawami jest spadek siły i pogorszenie sprawności fizycznej. Termin sarkopenia został zaproponowany w 1988 roku przez doktora Irwina Rosenberga.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) med. związany z sarkopenią
SJP.pl
Wiktionary
Wikipedia
nazwisko obce
SJP.pl
1. szlachcic polski, zwłaszcza z XVII i XVIII wieku, będący zwolennikiem dawnych poglądów i obyczajów; Sarmata;
2. żartobliwie: Polak starej daty, staromodny; Sarmata
Sarmaci lub Sauromaci (łac. Sarmatae, Sauromatae; gr. Σαρμάται, Σαυρομάται) – nazwa irańskich ludów koczowniczo-pasterskich. Sarmaci byli spokrewnieni ze Scytami.
SJP.pl
Wikipedia
kraton w obrębie Europy Wschodniej
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący polskiej szlachty, która wywodziła swe pochodznie od starożytnych Sarmatów
przymiotnik
(1.1) hist. odnoszący się do irańskiego ludu Sarmatów
(1.2) hist. odnoszący się do sarmatyzmu lub jego przedstawicieli
(1.3) żart. poet. polski
SJP.pl
Wiktionary
→ sarmacki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest sarmackie; cecha tych, którzy są sarmaccy
SJP.pl
Wiktionary
piętro młodszego miocenu
SJP.pl
1. szlachcic polski, zwłaszcza z XVII i XVIII wieku, będący zwolennikiem dawnych poglądów i obyczajów; Sarmata;
2. żartobliwie: Polak starej daty, staromodny; Sarmata
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. członek irańskiego ludu, zamieszkującego w starożytności tereny Europy Wschodniej;
(1.2) hist. polski szlachcic, przedstawiciel sarmatyzmu
(1.3) żart. poet. Polak
Sarmatyzm – utrwalone przez działaczy polskiego oświecenia określenie ideologii przyjętej i propagowanej przez szlachtę polską od końca XVI do drugiej połowy XVIII wieku. Opierała się ona na przekonaniu, że mieszkańcy Rzeczpospolitej Obojga Narodów pochodzą od Sarmatów – starożytnego ludu zamieszkującego początkowo tereny między dolną Wołgą a Donem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ sarmata
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. członkini irańskiego ludu Sarmatów, zamieszkujących w starożytności tereny Europy Wschodniej;
(1.2) hist. polska szlachcianka, przedstawicielka sarmatyzmu
(1.3) żart. poet. Polka
SJP.pl
Wiktionary
1. styl życia, obyczaje i ideologia polskiej szlachty XVII i XVIII w.;
2. staroświecka obyczajowość, staroszlachecka rubaszność, prostota i krewkość
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. barokowa formacja kulturowa dominująca w I Rzeczypospolitej od końca XVI w. do drugiej połowy XVIII w., cechująca się tradycjonalizmem, religijnością i poglądem o szczególnym miejscu Polski w Europie i jej doskonałości;
Sarmatyzm – utrwalone przez działaczy polskiego oświecenia określenie ideologii przyjętej i propagowanej przez szlachtę polską od końca XVI do drugiej połowy XVIII wieku. Opierała się ona na przekonaniu, że mieszkańcy Rzeczpospolitej Obojga Narodów pochodzą od Sarmatów – starożytnego ludu zamieszkującego początkowo tereny między dolną Wołgą a Donem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. ssak z rodziny jeleniowatych
2. potocznie: kolczak dachówkowaty (grzyb)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. gatunek ssaka parzystokopytnego;
(1.2) mikol. pot. sarniak;
Sarna (Capreolus) – rodzaj ssaków z podrodziny saren (Capreolinae) w obrębie rodziny jeleniowatych (Cervidae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Sarnaki (wieś w województwie mazowieckim)
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
wieś w Polsce
Sarnaki – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie łosickim, w gminie Sarnaki, nad strugą Sarenką. Siedziba gminy Sarnaki, rzymskokatolickiego dekanatu Sarnaki oraz nadleśnictwa Sarnaki. Dawniej miasto, uzyskało prawo magdeburskie w 1754 roku, położone było w ziemi mielnickiej w województwie podlaskim. Prawa miejskie do 13 stycznia 1870 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. żyrafa
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Sarnetki – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, w gminie Giby.
Wieś królewska ekonomii grodzieńskiej położona była w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Wikipedia
przymiotnik od: sarna; należący do sarny
przymiotnik
(1.1) charakterystyczny dla sarny; dotyczący, odnoszący się do sarny
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Kanadzie;
(1.2) geogr. struga w województwie zachodniopomorskim, dopływ Regi;
Sarnia – miasto w Kanadzie, w prowincji Ontario, w hrabstwie Lambton.
Powierzchnia Sarnii to 164,62 km². Według danych spisu powszechnego z roku 2001 Sarnia liczy 70 876 mieszkańców (430,54 os./km²).
Centrum przemysłu petrochemicznego. Ropę naftową odkryto w pobliskiej Petrolii w latach 50. XIX wieku. Prawa miejscowości Sarnia otrzymała w 1857 r., a miejskie w 1914 r. W czasie II wojny światowej, ze względu na możliwość utracenia przez aliantów kontroli nad tropikalnymi źródłami lateksu zdecydowano się syntetycznie produkować tu gumę. W tym celu doprowadzono tu rurociąg z Alberty przynoszący albertańską ropę.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. młoda sarna; sarnię;
2. dorosły samiec sarny; kozioł;
3. gruby śrut używany dawniej w polowaniach na sarny;
4. narośl kostna na zewnętrznej stronie stawu skokowego konia;
5. spróchniały sęk; sęk tabaczny;
6. rodzaj grzybów z rodziny kolcownicowatych;
7. sarniak pampasowy - gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny jeleniowatych; jeleń pampasowy
3 miejscowości w Polsce:
SJP.pl
Wikipedia
pieszczotliwe zdrobnienie od: sarnię
SJP.pl
młody potomek sarny
SJP.pl
wieś w Polsce
Sarnik (niem. Rehfeld) – osada sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Pełczyce. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego. W roku 2007 osada liczyła 366 mieszkańców.
SJP.pl
Wikipedia
mięso z sarny (rodzina jeleniowatych, smukłe długie nogi, małe poroże)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mięso sarny
(1.2) kulin. pieczeń z sarniny (1.1)
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
3 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Sarnowski:
SJP.pl
Wikipedia
indonezyjski instrument muzyczny używany w gamelanie
SJP.pl
spódnica noszona przez kobiety na Jawie, Malajach i w Tajlandii
Sarong – rodzaj spódnicy upiętej z jednego płata tkaniny. Noszona przez kobiety i mężczyzn na Malajach.
SJP.pl
Wikipedia
okres, po którym powtarzają się podobne do siebie zaćmienia Słońca i Księżyca
Saros (gr. σάρος, arab. powtórzenie) – w astronomii okres, po którym Ziemia, Słońce i Księżyc powracają do prawie takiego samego położenia względem siebie, a cykle zaćmień Słońca i Księżyca zaczynają się powtarzać.
Saros wynosi 6585,3211 dni, czyli 18 lat 11 dni i 8 godzin. Przykładowo – zaćmienie Słońca z 30 czerwca 1973 powtórzyło się 11 lipca 1991 prawie na tej samej szerokości geograficznej i trwało niemal tak samo długo.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
[czytaj: sarp] skrót od: Stowarzyszenie Architektów Rzeczypospolitej Polskiej
skrótowiec
(1.1) = Stowarzyszenie Architektów Polskich;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ SARP (Stowarzyszenie Architektów Rzeczypospolitej Polskiej); sarpowski
SJP.pl
[czytaj: szarplaninac] rasa psów z grupy molosów; owczarek jugosłowiański
Sarplaninac – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie górskim, wyhodowana w średniowieczu na Półwyspie Bałkańskim. Pierwotnym przeznaczeniem psów tej rasy było pilnowanie stad owiec.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: SARP (Stowarzyszenie Architektów Rzeczypospolitej Polskiej); SARP-owski
SJP.pl
skrót od: Severe Acute Respiratory Syndrome (zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej):
a) rodzaj nietypowego zapalenia płuc, które po raz pierwszy pojawiło się pod koniec 2002 roku w prowincji Guangdong, na południu Chin;
b) wirus powodujący chorobę SARS
Belgia:
SJP.pl
Wikipedia
wirus z grupy koronawirusów, wywołujący ostrą chorobę układu oddechowego COVID-19; drugi koronawirus ciężkiego ostrego zespołu oddechowego
SJP.pl
surowiec farmaceutyczny otrzymywany z korzeni smilaksu
SJP.pl
skrót od: System Automatycznego Rozliczania Usług Telekomunikacyjnych
Belgia:
SJP.pl
Wikipedia
Sartowice – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Świecie.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 342 mieszkańców. Jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Świecie.
Wikipedia
[czytaj: sartr] nazwisko, m.in. Jean-Paul Sartre (1905-1980) - francuski pisarz i filozof
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sartre'a lub z nim związany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Sara
Wiktionary
instrument dęty drewniany
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. wojsk. zob. sarisa.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Sarzyn – wieś sołeckaw Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Staroźreby.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
z powiedzenia "od sasa do lasa"
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) = inform. hist. system adresów symbolicznych (rodzina makroasemblerów);
(1.2) = harc. hist. starszoharcerska akcja szkoleniowa
Niderlandy:
Polska:
Osoby:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
niskie drzewo z rodziny wawrzynowatych; sasafrzan
Sasafras, sasafran, sasafrzan, sassafras (Sassafras Nees) – rodzaj drzew z rodziny wawrzynowatych (Lauraceae). Rodzaj obejmuje trzy gatunki. Jeden z nich – sasafras lekarski S. albidum rośnie we wschodniej części Ameryki Północnej, a pozostałe dwa są endemitami Chin. Za młodu bardzo szybko rosną, występują w miejscach wilgotnych, w lasach, zaroślach i żywopłotach, w miejscach zaburzonych i na odłogach.
SJP.pl
Wikipedia
→ sasafras, np. olejek sasafrasowy
SJP.pl
niskie drzewo z rodziny wawrzynowatych; sasafras
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
roślina z rodziny jaskrowatych, o fioletowych kwiatach, łodygach i liściach pokrytych delikatnym meszkiem, rosnąca głównie na górskich zboczach w lasach sosnowych; sasanka
SJP.pl
dynastia perska panująca od III do połowy VII wieku
Sasanidzi – dynastia panująca w Iranie w latach 224–651 naszej ery.
SJP.pl
Wikipedia
→ Sasanidzi (dynastia perska)
przymiotnik
(1.1) związany z Sasanidami, dynastią panującą w Iranie w latach 224-651 n.e.
SJP.pl
Wiktionary
roślina z rodziny jaskrowatych, o fioletowych kwiatach, łodygach i liściach pokrytych delikatnym meszkiem, rosnąca głównie na górskich zboczach w lasach sosnowych; sasanek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Pulsatilla|Mill.|ref=tak., rodzaj rośliny z rodziny jaskrowatych o pojedynczych kwiatach barwy od białej do fioletowej, pokrytej srebrzystymi włoskami
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj ssaków z podrodziny antylop
Sasebi (Damaliscus) – rodzaj ssaków z podrodziny antylop (Antilopinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae).
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel rasy kur szybko dojrzewających, wyhodowanej w hrabstwie Sussex na początku XX wieku; susseks, sussex
SJP.pl
przedstawiciel rasy kur szybko dojrzewających, wyhodowanej w hrabstwie Sussex na początku XX wieku; susseks, sussex
SJP.pl
japońska potrawa
Sashimi (jap. 刺身) – japoński sposób serwowania surowego mięsa – głównie ryb i owoców morza, ale także wołowiny i koniny (basashi) lub kurczaka (torisashi). Składniki krojone są najczęściej w kostkę lub płatki i podawane z dodatkiem przypraw.
Klasycznymi dodatkami i przyprawami do sashimi są wasabi, rzodkiew daikon, sos sojowy, cytrusowy sos ponzu. Sashimi jest przygotowywane ze świeżych ryb (często świeżo zabitych) na miejscu, na oczach klienta.
SJP.pl
Wikipedia
Sasowie;
1. lud germański;
2. potocznie o polskich królach: Auguście II i Auguście III
Sasi, Saksoni (łac. Saxones, niem. Sachsen, ang. Saxons) – plemię pochodzenia germańskiego, osiadłe w średniowieczu w Westfalii i Dolnej Saksonii.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
Sasino (kaszub. Sasëno) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Choczewo, na obszarze Wysoczyzny Żarnowieckiej.
Wieś jest siedzibą sołectwa Sasino, w którego skład wchodzą również: Białka, Kamieńsko, Osetnik) (w pobliżu Latarnia Morska Stilo), Sasiniec, Sasinko, Zielonka. Na północ od Sasina znajduje się rezerwat przyrody Choczewskie Cisy. Bezpośrednia bliskość Bałtyku i duże kompleksy leśne doprowadziły do przekształcenia się Sasina w miejscowość letniskowo-wypoczynkową.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. jedna z dziesięciu prowincji kanadyjskich;
Saskatchewan – prowincja Kanady leżąca w środkowej części kraju. Od wschodu graniczy z Manitobą, od zachodu z Albertą, od północy z Terytoriami Północno-Zachodnimi oraz na południu ze stanami USA Montana i Dakota Północna. Saskatchewan, posiadając prostoliniowe granice, ma kształt niemal idealnego trapezu. Największym miastem prowincji jest Saskatoon, a stolicą – Regina.
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z dynastią Sasów
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) naleążcy do Sasa / Sasów, będący jego / ich własnością
Saski – przysiółek wsi Ochotnica Dolna w Polsce, położony w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Ochotnica Dolna.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.
(1.2) astr. planetoida o numerze 461 z pasa głównego asteroid;
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Saskiej Kępy
Wiktionary
Sasi;
1. lud germański;
2. potocznie o polskich królach: Auguście II i Auguście III
Sasi, Saksoni (łac. Saxones, niem. Sachsen, ang. Saxons) – plemię pochodzenia germańskiego, osiadłe w średniowieczu w Westfalii i Dolnej Saksonii.
SJP.pl
Wikipedia
Wielka Stopa (ang. Bigfoot, Big Foot), również znane jako Sasquatch (/ˈsæskwætʃ/) – mityczne zwierzę, które według niepotwierdzonych (kilkudziesięciu tysięcy) relacji żyje w Górach Skalistych i w sąsiednich regionach (USA i Kanada). Niektóre relacje wskazują na obecność stworzenia w rejonie Wielkich Jezior i w południowych stanach USA, a nawet na Wschodnim Wybrzeżu USA (m.in. w Pensylwanii). Nazwa pochodzi od ogromnych śladów łap (stóp?), które były najczęstszym znakiem jego obecności.
Wikipedia
[czytaj: sasebi] rodzaj ssaków z rodziny wołowatych, zamieszkujący Afrykę; sasebi
Sasebi właściwy (inaczej: topi; Damaliscus lunatus) – ssak z rodziny wołowatych.
SJP.pl
Wikipedia
kwas borowy, biały, szary lub żółtawy, b. miękki minerał o perłowym połysku, krystalizujący w układzie jednoskośnym, stanowiący osad niektórych gorących źródeł i ekshalacji wulkanicznych
Sassolin (sasollit, rodzimy kwas borowy) – minerał, z gromady wodorotlenków. Należy do minerałów wyjątkowo rzadkich.
Nazwa pochodzi od laguny Sasso w Toskanii we Włoszech, gdzie go odkryto.
SJP.pl
Wikipedia
1. imię męskie;
2. zdrobnienie od: Aleksandr (rosyjskie imię męskie)
Sasza, ros. i maced. Саша – zdrobnienie imion Aleksander lub Aleksandra.
SJP.pl
Wikipedia
1. mała torebka do przechowywania pończoch, chusteczek itp.;
2. dawniej: torebka zapachowa;
3. małe opakowanie foliowe zawierające porcję czegoś, np. szamponu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. płaska torebka z przegródkami, używana raczej przez mężczyzn
(1.2) hand. opakowanie zawierające pojedynczą porcję czegoś
(1.3) przest. torebka lub poduszeczka zawierająca pachnące substancje wkładana do szafy w celu nadania zapachu bieliźnie lub ubraniom
SJP.pl
Wiktionary
płaskie kozaki damskie, zwykle pofałdowane
SJP.pl
skrót z angielskiego: Serial Advanced Technology Attachment; złącze w komputerach klasy PC obsługujące urządzenia pamięci masowej (np. dyski twarde, napędy optyczne)
SJP.pl
Wikipedia
1/100 bahta, tajlandzkiej jednostki monetarnej
Bat, bat tajski (język tajski: บาท trb. baat) – waluta Tajlandii.
Kurs dolara amerykańskiego: 1 USD = 29.91 THB (stan na 12 lutego 2021 roku).
Monety występują w nominałach:
SJP.pl
Wikipedia
1. taki, który ma cechy przypisywane szatanowi; zły, szatański, diabelski, demoniczny;
2. związany z satanizmem (kultem szatana); satanistyczny
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) należący do szatana
przymiotnik relacyjny
(2.1) związany z szatanem, dotyczący szatana
(2.2) rel. związany z kultem szatanem, dotyczący kultu szatana
przymiotnik jakościowy
(3.1) charakterystyczny dla szatana, mający cechy szatana
SJP.pl
Wiktionary
wyznawca satanizmu - kultu szatana
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. wyznawca satanizmu
Satanizm – termin określający wiele różnych systemów religijnych, wierzeń oraz praktyk, które nawiązują do różnie rozumianego Szatana. Cechy wspólne wszystkich odmian satanizmu to sprzeciw wobec norm i wzorców społecznych, przeświadczenie o posiadaniu wiedzy tajemnej nawiązującej do wyobrażeń o demonach. Wiedza tajemna wcale nie musi być powiązana z kultem zła lub wiarą w osobowego Szatana.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. wyznawczyni satanizmu
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) na sposób satanistyczny
Wiktionary
związany z satanizmem (kultem szatana) i satanistami; sataniczny
przymiotnik
(1.1) związany z satanizmem, dotyczący satanizmu
SJP.pl
Wiktionary
przypisywanie, przypisanie komuś lub czemuś cech satanistycznych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. wprowadzanie, upowszechnianie satanizmu
SJP.pl
Wiktionary
1. kult szatana i zła; kult diabła;
2. subkultura młodzieżowa przejawiająca się w zainteresowaniu szatanem, magią i związana z postulatem buntu przeciw Bogu oraz ustalonej hierarchii społecznej;
3. skłonność do zła; szatańskość, diabelstwo
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kult szatana
Satanizm – termin określający wiele różnych systemów religijnych, wierzeń oraz praktyk, które nawiązują do różnie rozumianego Szatana. Cechy wspólne wszystkich odmian satanizmu to sprzeciw wobec norm i wzorców społecznych, przeświadczenie o posiadaniu wiedzy tajemnej nawiązującej do wyobrażeń o demonach. Wiedza tajemna wcale nie musi być powiązana z kultem zła lub wiarą w osobowego Szatana.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
środowiskowo: ogół pism, teorii i koncepcji filozoficznych poświęconych roli szatana jako ducha - symbolu zła, przeciwieństwa dobra
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
o państwie, organizacji itp.: taki, który jest satelitą, czyli jest podporządkowany komuś, zależny od kogoś lub czegoś
przymiotnik
(1.1) polit. będący satelitą, zależny, pozostający w strefie czyichś wpływów, podporządkowany silniejszej jednostce
(1.2) znajdujący się w pobliżu czegoś większego
SJP.pl
Wiktionary
1. ciało niebieskie krążące wokół większego ciała niebieskiego; księżyc;
2. urządzenie wystrzelone w przestrzeń międzyplanetarną i krążące wokół Ziemi lub innej planety;
3. miasto położone w pobliżu większego miasta;
4. przenośnie: organizacja, klub, państwo nie działające w sposób suwerenny, pozostające pod wpływem innej organizacji, klubu, państwa;
5. koło przekładni obiegowej obracające się dookoła osi drugiego koła;
6. w genetyce: krótki odcinek chromosomu położony na końcu ramienia, rzadziej w środku chromosomu, oddzielony nitkowatym przewężeniem wtórnym
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.4) środ. więz. wspólnik przestępcy
Satelita (łac. satelles dop. satellitis 'towarzysz, sługa') – ciało fizyczne obiegające inne ciało. Tor ruchu tego ciała nosi nazwę orbity.
Satelity dzielą się na:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. związany z satelitą, zwłaszcza sztucznym (np. lot satelitarny);
2. realizowany dzięki sztucznemu satelicie (np. zdjęcie satelitarne)
przymiotnik
(1.1) związany z satelitą
(1.2) urb. peryferyjny, położony wokół
SJP.pl
Wiktionary
taki, który odnosi się do satelity, czyli koła przekładni obiegowej, obracającego się dookoła osi drugiego koła
SJP.pl
sprowadzanie organizacji politycznej do roli satelity, uzależnianie, podporządkowywanie jej innej organizacji
SJP.pl
sztuczny satelita
SJP.pl
centralna i wschodnia grupa języków praindoeuropejskich; języki satemowe
Języki satem, języki satemowe (od słowa satem „sto” w awestyjskim) – grupa języków indoeuropejskich, w których palatalizacja indoeuropejska zmieniła miękkie [k] w [s], niekiedy też w [ɕ] (sanskryt) lub [ʃ] (bałtyckie).
SJP.pl
Wikipedia
języki satemowe - centralna i wschodnia grupa języków praindoeuropejskich; satem
SJP.pl
indyjski obyczaj palenia na stosie wdów wraz ze zwłokami męża; również kobieta poddająca się temu obrządkowi
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) rel. w hinduizmie jedna z form Dewi (Parwati) żona Śiwy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zjawisko psychologiczne polegające na czasowym traceniu znaczenia słowa lub wyrażenia na skutek jego nadmiernego powtarzania
SJP.pl
metoda walki zbiorowej o niepodległość Indii, bez gwałtu i przelewu krwi
Satjagraha (dewanagari सत्याग्रह, trl. satyāgraha „uchwycenie prawdy, trzymanie się prawdy”) – ruch społeczny zainicjowany przez Mahatmę Gandhiego. Opiera się na zasadach ahinsy i propagował demonstrowanie własnych przekonań bez uciekania się do stosowania przemocy, za pomocą akcji obywatelskiego nieposłuszeństwa. Adepci identyfikujący się z poglądami satjagrahy nazywani są satjagrahi.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowyfakt., nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka płynąca przez Chiny, Indie oraz Pakistan, lewy dopływ Indusu;
Satledź (w dolnym biegu także Pandźnad, ang. Sutlej; hindi सतलुज नदी Satladź; urdu ستلج; chiń. 象泉河 Xiàngquán Hé; tyb. གླང་ཆེན་ཁ་འབབ, Wylie: gLang-chen Kha-'bab, ZWPY: Langqên Kanbab; pendżab. ਸਤਲੁਜ, starogr. Hesydrus) – rzeka płynąca przez Chiny, Indie oraz Pakistan. Ma długość 1500 km i dorzecze o powierzchni blisko 395 tys. km².
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
Satora – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego, które powstało od słowa oznaczającego "kultywować, rozpowszechniać". Żeński odpowiednik imienia Sator. Patronem tego imienia jest św. Sator, zm. w Puglii z licznymi braćmi, m.in. śwśw. Witalisem i Repozytem.
Satora imieniny obchodzi 1 września.
SJP.pl
Wikipedia
oświecenie i wyzwolenie duchowe w buddyzmie zen
SJP.pl
Wikipedia
1. dawny zarządca prowincji w Persji mający nieograniczoną władzę;
2. despotyczny władca; tyran, autokrata;
3. człowiek bezwzględny, narzucający swoją wolę i wymagający całkowitego posłuszeństwa
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) staroż. w Persji: zarządca prowincji;
(1.2) przen. człowiek bezwzględny i oczekujący całkowitego posłuszeństwa
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawna perska prowincja pod panowaniem despoty, satrapy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) staroż. okręg administracyjny w starożytnym Iranie;
Satrapia – okręg administracyjny w starożytnym Iranie, zarządzany przez satrapę. Podział administracyjny na satrapie wprowadzili Achemenidzi.
Teren satrapii zazwyczaj pokrywał się z terenem dawnego państwa lub terenem zajmowanym przez lokalne ludy, choć podziały administracyjne zależały od panującego:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kazanie lub przemówienie hinduskie
Satsang, z sanskryckiego सत्संग – dosł. „obcowanie z prawdą” (sat – „prawda”; sanga – „towarzystwo”) – rodzaj praktyki duchowej w hinduizmie, zwłaszcza w tradycji adwajtawedanta, polegający na aktywnym dialogu (pytaniach i odpowiedziach) z nauczycielem, często w połączeniu z sesjami medytacyjnymi. Praktyka ta ma na celu zauważenie, że nie jesteśmy tylko ciałem i umysłem, to tylko część całej boskości (świadomości).
SJP.pl
Wikipedia
1. proces nasycania cieczy gazem;
2. całkowite wypełnienie szczelin skalnych wodą
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. proces nasycania cieczy gazem
Zobacz też:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z saturacją
SJP.pl
1. urządzenie do saturacji;
2. dawniej: wózek z urządzeniem do nasycania wody dwutlenkiem węgla, z którego sprzedawano wodę gazowaną
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) urządzenie do saturacji: nasycania wody gazem, np. dwutlenkiem węgla;
Saturator – aparat lub urządzenie do saturacji, czyli nasycania cieczy gazem. Stosowany jest w różnych dziedzinach przemysłu, także w medycynie (na przykład do nasycania wody dwutlenkiem węgla w celu przygotowania kąpieli kwasowęglowych).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
Wiktionary
1. w mitologii rzymskiej: bóg rolnictwa;
2. szósta według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitrzym. bóg rolnictwa i zasiewów;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(2.1) astr. szósta według oddalenia od Słońca i druga największa planeta Układu Słonecznego;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(3.1) astr. seria amerykańskich rakiet nośnych;
Saturn – gazowy olbrzym, szósta od Słońca planeta Układu Słonecznego, druga po Jowiszu pod względem masy i wielkości. Charakterystyczną jego cechą są bardzo wyraźne pierścienie, składające się głównie z lodu i w mniejszej ilości z odłamków skalnych; inne planety-olbrzymy także mają systemy pierścieni, ale żaden z nich nie jest tak rozległy ani tak jasny. W marcu 2025 roku znane były 274 naturalne satelity Saturna, najwięcej wśród planet.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
żywiołowa, huczna, rozpasana zabawa; hulanka, libacja, orgia; saturnalie
Saturnalia – doroczne święto ku czci boga rolnictwa Saturna obchodzone w starożytnym Rzymie od 17 do 23 grudnia.
Początkowo święto trwało jeden dzień – czternasty przed kalendami styczniowymi, czyli 19 grudnia. W połowie I wieku p.n.e. obchody obejmowały już tydzień (17–23 grudnia). Oktawian August nakazał skrócić je do trzech dni, aby sądy nie musiały być zamknięte zbyt długo, lecz mimo to na ogół świętowano przez tydzień.
SJP.pl
Wikipedia
żywiołowa, huczna, rozpasana zabawa; hulanka, libacja, orgia; saturnalia
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) hist. kult. starożytne rzymskie święto na cześć boga Saturna
SJP.pl
Wiktionary
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Saturnin – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od imienia boga rolnictwa Saturna. Wśród patronów – św. Saturnin, męczennik (III wiek) i inni liczni święci.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię męskie
Saturnina – żeński odpowiednik łacińskiego imienia Saturnin. Imię to nosiło kilka świętych katolickich: Saturnina, męczennica rzymska, Saturnina z Neuenheerse i Saturnina z Arras.
W Polsce imię pozostaje imieniem rzadko nadawanym. W styczniu 2024 w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych, wykazano 131 kobiet o imieniu Saturnina nadanym jako imię pierwsze oraz 100 kobiet noszących imię Saturnina jako imię drugie. Dla porównania, najczęściej nadane jako żeńskie imię pierwsze – Anna, nosi 1072616 osób.
SJP.pl
Wikipedia
Saturnin z żoną; Saturninowie
SJP.pl
Saturnin z żoną; Saturninostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Saturnina lub z nim związany
SJP.pl
przewlekłe zatrucie ołowiem; ołowica
Ołowica, saturnizm – zatrucie ołowiem powodujące osłabienie, bezsenność, brak łaknienia, zaburzenia widzenia i uszkodzenia wewnętrznych narządów ciała (wątroby oraz nerek). Dodatkowo poprzez wiązanie się z niektórymi enzymami mogą uszkadzać krwinki czerwone, a także komórki układu nerwowego. Substancją wiążącą ołów (Pb) w organizmie jest chelaton, dlatego też stosuje się go w leczeniu ołowicy.
SJP.pl
Wikipedia
nasycać ciecz gazem
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) nasycać ciecz gazem
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) chem. nasycanie cieczy gazem
Wiktionary
tkanina bawełniana lub jedwabna o splocie atłasowym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) włók. bawełniana lub jedwabna tkanina, zwykle błyszcząca z jednej strony; rodzaj atłasu;
Satyna – rodzaj atłasu, tkanina najczęściej bawełniana, czasem jedwabna, której prawa (błyszcząca) strona ma splot atłasowy wątkowy. Używana głównie na sukienki i inną lekką odzież kobiecą oraz jako materiał podszewkowy.
W Europie zachodniej satyna wyrabiana od średniowiecza, początkowo w Niderlandach; do Polski importowana. Szerzej zaczęła być stosowana w wieku XIX.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
maszyna z walcami do gładzenia różnych materiałów, głównie papieru i tektury
SJP.pl
przymiotnik od: satyna
SJP.pl
1. bożek płodności i urodzaju;
2. przenośnie rozpustnik, lubieżnik
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. utwór literacki ośmieszający i piętnujący wady ludzkie, obyczaje, stosunki społeczne itp.;
2. ogół takich utworów;
3. ośmieszanie, wyszydzanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. gatunek literacki, tekst publicystyczny albo inna wypowiedź artystyczna, która ośmiesza i piętnuje przedstawione w utworze zjawiska, obyczaje, politykę, osoby, stosunki społeczne itp.;
(1.2) przen. ogólnie: ośmieszanie, piętnowanie czegoś
forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.
(2.1) D. i B. lp. od: satyr
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: satyrias-is] chorobliwe wzmożenie popędu płciowego u mężczyzn; satyryzm
Hiperseksualność, hiperlibidemia – dysfunkcja seksualna objawiająca się ciągłą, wyniszczającą i uporczywą potrzebą uprawiania stosunków płciowych, przesłaniającą inne potrzeby. U kobiet dysfunkcja ta określana jest jako nimfomania, natomiast u mężczyzn jako satyryzm (satyriasis). Hiperseksualność odnosząca się do innych zwierząt niż człowiek to snębica.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: satyra
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) należący do satyra
przymiotnik relacyjny
(2.1) związany z satyrem, dotyczący satyra
przymiotnik jakościowy
(3.1) charakterystyczny dla satyra, mający cechy satyra
SJP.pl
Wiktionary
→ satyryk
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób satyryczny
Wiktionary
SJP.pl
ośmieszający lub piętnujący coś
przymiotnik
(1.1) związany z satyrą, dotyczący satyry
SJP.pl
Wiktionary
autor satyr
Satyryk – autor satyr.
Obecnie pod tym pojęciem kryje się artysta kabaretowy, humorysta, kabareciarz czy komik.
Typowy satyryk koncentruje się jednak nie na samym rozrywkowym czy komediowym aspekcie humoru, a na wyszydzaniu i ośmieszaniu indywidualnych lub społecznych wad i przywar oraz ukazaniu ich samym zainteresowanym.
SJP.pl
Wikipedia
1.chorobliwe wzmożenie popędu płciowego u mężczyzn; satyriasis;
2. dawniej: satyryczność
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. satyryczność
(1.2) psych. seks. hiperseksualność u mężczyzny
Hiperseksualność, hiperlibidemia – dysfunkcja seksualna objawiająca się ciągłą, wyniszczającą i uporczywą potrzebą uprawiania stosunków płciowych, przesłaniającą inne potrzeby. U kobiet dysfunkcja ta określana jest jako nimfomania, natomiast u mężczyzn jako satyryzm (satyriasis). Hiperseksualność odnosząca się do innych zwierząt niż człowiek to snębica.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. uczucie przyjemności i zadowolenia z czegoś; zaspokojenie;
2. zadośćuczynienie za wyrządzoną komuś krzywdę lub obrazę
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. uczucie zadowolenia ze spełnienia pewnych oczekiwań
(1.2) książk. zadośćuczynienie za krzywdę, urazę
Zadowolenie – chwilowe uczucie satysfakcji, pełnej afirmacji. W większości przypadków prowadzi do uczucia szczęścia. Zadowolenie nie objawia się stanem euforii, uzewnętrznia się w zależności od sytuacji (poziomu zadowolenia). Zadowolenia może być zarówno brane pod uwagę przy aspektach seksualnych, jak i wręcz przeciwnie, codziennych (dziecko zadowolone z oceny za swoją pracę np. dyktando).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zaspokajać czyjeś ambicje, potrzeby, pragnienia; zadowalać, kontentować
czasownik
(1.1) dawać satysfakcję; sprawiać komuś przyjemność
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|satysfakcjonować.
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który spełnia przyjęte kryteria w wystarczającym stopniu
forma czasownika.
(2.1) ims. przym. czynny od: satysfakcjonować
Wiktionary
Sauber, od 2024 Stake F1 Team Kick Sauber – szwajcarski zespół wyścigowy stworzony przez Petera Saubera, który rywalizował w Formule 1 w latach 1993–2005, 2010–2018 i od sezonu 2024. Jego siedziba mieści się w Hinwil, Szwajcarii.
W sezonach 2006–2009 zespół startował jako BMW Sauber, a w latach 2019–2023 jako Alfa Romeo Racing – w ramach współpracy odpowiednio z BMW i Alfa Romeo. Sauber powrócił na sezon 2024 pod nazwą Stake F1 Team Kick Sauber.
Wikipedia
obywatel Arabii Saudyjskiej; Arab Saudyjski
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Arabii Saudyjskiej
SJP.pl
Wiktionary
obywatelka Arabii Saudyjskiej; Arabka Saudyjska
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Arabii Saudyjskiej
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Arabia Saudyjska
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Arabii Saudyjskiej (państwa na Półwyspie Arabskim)
(1.2) odnoszący się do dynastii Saudów
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Arabia Saudyjska
przymiotnik
(1.1) dotyczący Arabów saudyjskich i Arabii Saudyjskiej
SJP.pl
Wiktionary
imię Biblijnego władcy, pierwszego króla Izraela i Judy
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
(1.2) bibl. postać biblijna, król Izraela
Szaweł, Saul – imię męskie pochodzenia hebrajskiego (שָׁאוּל šā’ūl „uproszony, pożądany”).
Szaweł imieniny obchodzi 25 lutego.
Znane osoby noszące imię Szaweł:
Postacie biblijne:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ścisły post od świtu do nocy obowiązujący u muzułmanów
Saum (arab. صوم, ṣawm – post) – w islamie jeden z pięciu obowiązków każdego dorosłego muzułmanina. W czasie miesiąca ramadan (dziewiątego według kalendarza muzułmańskiego) od brzasku do zachodu słońca obowiązuje ścisły post – nie wolno ani jeść, ani pić, kłamać, a także palić tytoniu i odbywać stosunków seksualnych. Po zachodzie słońca post nie obowiązuje. Posiłki w czasie ramadanu to – suhur (przed wschodem słońca) oraz iftar (po zachodzie słońca).
SJP.pl
Wikipedia
1. łaźnia do kąpieli w gorącym suchym powietrzu zakończonych kąpielą parową i zanurzeniem się w zimnej wodzie;
2. kąpiel w takiej łaźni
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rodzaj łaźni, w której panuje wysoka temperatura oraz, w zależności od rodzaju sauny, wysoka lub niska wilgotność;
(1.2) przen. pomieszczenie, w którym jest bardzo gorąco i wilgotno
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pracownik sauny służący pomocą gościom; saunamistrz
SJP.pl
pracownik sauny służący pomocą gościom; saunamajster
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba dbająca o gości sauny, stwarzająca im komfortowe warunki relaksu i prowadząca seanse saunowe
SJP.pl
Wiktionary
pracownica sauny dbająca o komfort gości
SJP.pl
miejsce, w którym znajdują się sauny
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) specjalny obiekt rekreacyjny lub wydzielona część większego obiektu, w którym znajduje się wybór różnego rodzaju saun
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: korzystać z sauny
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) pot. zażywać sauny, przebywać w saunie
czasownik zwrotny niedokonany saunować się
(2.1) pot. zażywać sauny, przebywać w saunie
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|saunować.
Wiktionary
osoba często korzystająca z sauny
SJP.pl
kobieta często korzystająca z sauny
SJP.pl
→ sauna
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z sauną, dotyczący sauny
SJP.pl
Wiktionary
fikcyjny humanoidalny gad, obdarzony inteligencją, występujący w fantastyce, teoriach spiskowych i ufologii; Reptilianin, Reptilianin, Saurianin
SJP.pl
Wikipedia
Sauron (qya. Ohydny) – postać ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia, władca Mordoru, zły duch, który przybiera różne postaci cielesne. W Silmarillionie jest sługą Morgotha, a we Władcy Pierścieni występuje jako główny antagonista. Zostaje wspomniany również w Hobbicie jako Czarnoksiężnik, choć nie jest wymienione jego imię.
Wikipedia
→ Saussure [czytaj: sos-irowski]
SJP.pl
[czytaj: soTE]
1. sposób przyrządzania potrawy w mocno rozgrzanym tłuszczu bez panierowania;
2. potrawa przyrządzona w ten sposób;
3. o kobiecie: bez makijażu lub z minimalnym makijażem
przymiotnik
(1.1) kulin. o mięsie, rybie: smażony w niewielkiej ilości tłuszczu, bez panierki
(1.2) przen. żart. bez makijażu
(1.3) przen. żart. bez ubrania
Sauté (fr. sauter „skakać”) – metoda przyrządzania potraw polegająca na smażeniu w małej ilości silnie rozgrzanego tłuszczu.
Jest to również metoda smażenia mięsa, ryb, wątroby bez żadnej panierki, tylko przyprawionych solą, pieprzem lub ziołami, tzw. smażenie w sosie własnym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
białe, półsłodkie wino z rejonu Bordeaux
Sauternes – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Nowa Akwitania, w departamencie Żyronda.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 589 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 52 osób/km² (wśród 2290 gmin Akwitanii Sauternes plasuje się na 652. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 980.).
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: sawana] miasto w USA
Miejscowości w USA:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jedna z asan; podstawowa pozycja leżąca
Wiktionary
[czytaj: sawŁAR-WIWR]
1. zasady kulturalnego i umiejętnego zachowania się w towarzystwie;
2. znajomość tych zasad, form
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zasady poprawnego zachowania
SJP.pl
Wiktionary
Girolamo Savonarola (pol. Hieronim Savonarola; ur. 21 września 1452 w Ferrarze, zm. 23 maja 1498 we Florencji) – włoski dominikanin, florencki reformator religijno-polityczny. Przez Kościół katolicki uznany, pod koniec XV wieku, za heretyka i schizmatyka, skazany na śmierć przez powieszenie, a następnie spalony na stosie. W połowie XVIII wieku przez papieża Benedykta XIV wymieniony w indeksie „błogosławionych sług Bożych i mężów czcigodnych i znakomitych świętością”.
Wikipedia
1. wieś w Polsce;
2. dopływ Dunaju;
3. rzeka w Polsce, dopływ Wisłoka
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w południowej Europie, prawy dopływ Dunaju;
(1.2) geogr. rzeka w południowej Polsce, dopływ Wisłoka;
(1.3) geogr. wieś w Polsce, w województwie małopolskim, w gminie Raciechowice;
(1.4) folk. legendarna założycielka Warszawy (wraz z Warsem)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) imię|polski|m.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj ptaków śpiewających
SJP.pl
zbiorowisko roślin charakterystyczne dla obszarów międzyzwrotnikowych o suchym klimacie, składające się przede wszystkim z wysokich traw oraz rzadko występujących drzew i krzewów; obszar o takiej roślinności
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geogr. forma zbiorowiska roślinności trawiastej z z rzadka rosnącymi drzewami i krzewami;
Sawanna – formacja trawiasta strefy międzyzwrotnikowej o klimacie gorącym, z wyraźnie zaznaczonymi 3 porami roku, tj. deszczową (ze średnią temperaturą 18–24 °C) oraz dwiema porami suchymi: chłodną (średnio 14–20 °C) i gorącą (26–30 °C, niekiedy nawet do 45 °C).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: sawanna
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z sawanną, pochodzący z terenów sawanny
przymiotnik jakościowy
(2.1) właściwy dla sawanny
SJP.pl
Wiktionary
osoba o wyjątkowych zdolnościach lub wiedzy w jednej dziedzinie, często z zaburzeniami rozwoju umysłowego, takimi jak autyzm
Zespół sawanta (fr. savant, uczony) – rzadko spotykany stan, gdy osoba z zaburzeniami rozwoju jest wybitnie uzdolniona (geniusz), co jest zazwyczaj połączone z doskonałą pamięcią. Zespół sawanta pojawia się w przybliżeniu u co dziesiątej osoby, u której zdiagnozowano zaburzenia ze spektrum autyzmu (co najmniej połowa osób z zespołem sawanta to osoby autystyczne) i u ok. 1/1400–1/2000 osób z niepełnosprawnością intelektualną lub uszkodzeniami mózgu.
SJP.pl
Wikipedia
przestarzale o erudytce, popisującej się swoją wiedzą
Bluestocking (Błękitna Pończocha) – wyemancypowana i wykształcona kobieta, interesująca się literaturą i polityką, szczególnie w XVIII wieku w Wielkiej Brytanii. Nazwa pochodzi od Blue-Stocking Society.
We wczesnych latach pięćdziesiątych XVIII wieku Elizabeth Montagu założyła Blue-Stocking Society, pierwszą prawdziwie naukową organizację kobiecą. Do tego klubu należały m.in. Ada Lovelace i Margaret Cavendish Bentinck (księżna Portland) wraz ze swoją przyjaciółką, Mary Delany.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
sawczynka piaskowa - gatunek błonkówki z rodziny złotolitkowatych
SJP.pl
Miejscowości w Polsce:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
jałowiec sawina - gatunek krzewu iglastego z rodziny cyprysowatych; jałowiec sabiński
SJP.pl
Wikipedia
jałowiec sawina - gatunek krzewu iglastego z rodziny cyprysowatych; jałowiec sabiński
SJP.pl
Sawin z żoną; Sawinowie
SJP.pl
Sawin z żoną; Sawinostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sawina lub z nim związany
SJP.pl
związany z Sawinem
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. kraina historyczna w Finlandii;
Sawonia (fiń. Savo, także Savonia; szw. Savolax) – fińska prowincja historyczna, zwykle dzielona na Sawonię Południową, z głównym ośrodkiem w Mikkeli oraz Sawonię Północną z centrum w Kuopio. Region cechuje duża odrębność zwyczajów, własne tradycje, a także silnie zakorzeniony dialekt.
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sawą, dotyczący Sawy (dopływu Dunaju)
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Osoby
Postacie fikcyjne
Wikipedia
Sax – gmina w Hiszpanii, w prowincji Alicante, we wspólnocie autonomicznej Walencja, o powierzchni 63,48 km². W 2011 roku liczyła 10 069 mieszkańców.
Wikipedia
dęty muzyczny instrument blaszany; sakshorn
Sakshorn – rodzina instrumentów muzycznych dętych blaszanych, opracowana w 1845 przez belgijskiego budowniczego instrumentów Adolphe Saxa. Charakteryzują się zwiniętą piszczałką, która rozszerza się stożkowo niemal na całej długości. Rura instrumentów klasycznych, zaprojektowanych przez Saxa, przebiega od ustnika poziomo ku przodowi, następnie opada w jednym lub kilku zwojach i przechodzi w odcinek pionowy, przebiegający blisko ciała muzyka. Kończy się wycelowaną w górę czarą głosową. Piszczałka, w zależności od wielkości i przeznaczenia może mieć kształt trąbkowy, eliptyczny, owalny, tubowy, okrągły lub helikonowy. Sakshorny mają podobny do trąbkowego ustnik, z płytkim półkulistym kielichem, i praworęczny mechanizm złożony z trzech lub czterech wentylów obrotowych (rzadziej tłoczkowych). Nazywane są często terminami określającymi odpowiadające im skale głosu ludzkiego: sopran, alt, tenor itd.
SJP.pl
Wikipedia
samochód typu Citroën Saxo
SJP.pl
Osoby o nazwisku Say:
Wikipedia
[czytaj: sajonara] z japońskiego: do widzenia, żegnaj; sajonara
SJP.pl
Wikipedia
dzika forma karpia
Sazan (alb. Sazani, wł. Sasseno) – niewielka wyspa o strategicznym położeniu u wejścia do Zatoki Vlora, należy do Albanii. Zajmuje powierzchnię 5 km², a zamieszkuje ją około 50 osób.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w Czechach, prawy dopływ Wełtawy;
Sazawa (cz. Sázava, niem. Sasau lub Sazawa) – rzeka o długości 218 km w Czechach, w krajach Wysoczyna i środkowoczeskim, prawy dopływ Wełtawy.
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: saz-ir] w sztuce islamu: zadaszona baldachimem, wyściełana kobiercami platforma, na której siadał władca
SJP.pl
jeden z czterech (sał, ber, jon, rosz) pierwotnych elementów leksykalnych w doktrynie Nikołaja Marra; sal
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydrol. rzeka w południowej Rosji w Kałmucji, lewy dopływ Donu;
Sał (ros. Caл) – rzeka w południowej Rosji w Kałmucji, lewy dopływ Donu o długości 798 km. Źródła znajdują się na wyżynie Jergieni, do Donu wpada w okolicach miasta Siemikarakorsk. Okresowo wysycha.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pejor. gwara. miejska taksówkarz
(1.2) daw. pejor. gwara. miejska dorożkarz
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
skarlały śledź bałtycki
Sałaka, śledź bałtycki (Clupea harengus membras) – bałtycki podgatunek śledzia atlantyckiego. Poławiany gospodarczo.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) lwów., reg-pl|Kresy. mieszanina
(1.2) daw. reg-pl|Kresy. mieszane jedzenie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. rodzaj ziemniaka otrzymywanego przez chłopów za oddawanie sałaszów pod zalesienie w XIX wieku
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. górska hala będąca pastwiskiem
(1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. górska szopa dla owiec
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. właściciel sałaszu
Wiktionary
1. roślina z rodziny złożonych o liściach zwiniętych w luźne główki, niektóre odmiany uprawiane jako jadalne
2. potocznie o pieniądzach, gotówce; mamona, kasiora, kasa, zielone
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. rodzaj roślin z rodziny astrowatych (nazwa systematyczna|Lactuca|L.|ref=tak.), wiele gatunków jadalnych;
(1.2) warzywo liściaste, spożywane zwykle na surowo
(1.3) gw-pl|Białystok. taksówka
(1.4) slang. pieniądze, zwłaszcza dolary
(1.5) środ. film. taśma filmowa zaplątana w kamerze lub projektorze
rzeczownik, rodzaj męski
(2.1) daw. gw-pl|Warszawa. dorożkarz
Sałata (Lactuca L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje w zależności od ujęcia ok. 60 lub ponad 100 gatunków. Rośliny te są szeroko rozprzestrzenione na półkuli północnej oraz w Afryce na półkuli południowej. W Polsce rodzaj reprezentowany jest przez rośliny uprawiane lub introdukowane.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: sałatka
SJP.pl
1. potrawa z drobno pokrojonych warzyw, owoców, mięs, ryb, jajek itp., serwowana na zimno lub na ciepło;
2. niewielka sałata - roślina warzywna o jadalnych liściach
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: sałata
(1.2) kulin. potrawa podawana na zimno, z zazwyczaj drobno pokrojonych składników, głównie warzyw (ugotowanych lub surowych), owoców, jaj, ryb itp.;
Sałatka – potrawa sporządzana z pokrojonych warzyw, często z dodatkiem innych składników, także poddanych uprzednio obróbce cieplnej, oraz przypraw, z dodatkiem sosu na bazie majonezu, oliwy, śmietany czy specjalnych sosów (dressingów).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
punkt gastronomiczny, w którym jako podstawowe danie sprzedaje się sałatki; bar sałatkowy
SJP.pl
1. taki, który dotyczy sałatki;
2. taki, który nadaje się na sałatkę; sałatowy
przymiotnik
(1.1) przeznaczony na sałatkę; używany, dodawany do sałatek
SJP.pl
Wiktionary
1. taki, który dotyczy sałaty;
2. taki, który nadaje się na sałatkę; sałatkowy
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Sałkowice – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl