skrót od: Gwardia Ludowa - organizacja zbrojna Polskiej Partii Robotniczej
SJP.pl
członek GL (Gwardii Ludowej); geelowiec
SJP.pl
→ GL (Gwardia Ludowa); geelowski
SJP.pl
potocznie: wyłysiała głowa; łysina
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. także reg-pl|Poznań. łysina
(1.2) pot. także reg-pl|Poznań. głowa
Piotr Magdi „Glaca” Mohamed (ur. 10 kwietnia 1970 w Rzeszowie) – polski muzyk, producent muzyczny, autor tekstów i wokalista pochodzenia sudańskiego. Członek Akademii Fonograficznej ZPAV.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. łysy
Wiktionary
potocznie: wyłysiała głowa; łysina
SJP.pl
w budownictwie obronnym: część stoku bojowego
Glacis – dystrykt położony w północnej części wyspy Mahé; 3 576 mieszkańców (2002).
SJP.pl
Wikipedia
Glacitektonika – działalność, deformacje podłoża lodowca oraz składanych przezeń osadów (lodowcowych i wodnolodowcowych) spowodowane przez nacisk lub tarcie lodu o podłoże.
Cechy strukturalne zaburzeń glacitektonicznych:
Wikipedia
1. faza epoki lodowcowej związana z oziębieniem klimatu i występowaniem lodowców;
2. pokrycie lodem obszarów ziemi, zlodowacenie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. zlodowacenie
SJP.pl
Wiktionary
związany z lodowcami lub lodowaceniem; lodowcowy
przymiotnik
(1.1) zob. lodowcowy.
(1.2) związany z glacjałem (okresem lodowcowym)
SJP.pl
Wiktionary
okres powstawania lub powiększania się zasięgu lodowców wskutek ochładzania się klimatu i wzrostu ilości opadów atmosferycznych; zlodowacenie
SJP.pl
Wikipedia
specjalista w zakresie glacjologii
SJP.pl
nauka o lodowcach
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. nauka o lodowcach i lądolodach;
Glacjologia – gałąź hydrologii, zajmująca się badaniem lodowców, ich formami, właściwościami fizycznymi i chemicznymi oraz zachodzącymi w nich procesami. Badania glacjologów dotyczą również rozwoju mas lodowych, wzajemnego oddziaływania między lodowcami a środowiskiem, a także pomiaru masy lodowców i ich przemieszczania się.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący glacjologii
przymiotnik relacyjny
(1.1) nauk. związany z glacjologią, dotyczący glacjologii
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. łysy
Wiktionary
zapaśnik walczący na arenach cyrkowych w starożytnym Rzymie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. w starożytnym Rzymie: osoba walcząca dla uciechy publiczności na arenie z innymi osobami lub dzikimi zwierzętami;
(1.2) przen. sportowiec, zwykle wkładający w walkę dużo wysiłku
Gladiator (łac. gladiator, l.mn. gladiatores, od gladius – miecz) – najczęściej niewolnik toczący walkę na arenie, na przykład w starożytnym Rzymie.
Zwyczaj walk gladiatorów Rzymianie przejęli od Etrusków i Samnitów. Wywodził się on z rytualnych ofiar z ludzi, składanych podczas uroczystości pogrzebowych. Herodot wskazywał na Scytów jako prekursorów tych krwawych rytuałów. W Etrurii oprócz walk między wojownikami popularne były walki gladiatorów ze zwierzętami i walki zwierząt (zob. też walka byków, walki kogutów). W Rzymie pierwsze walki gladiatorów (munus) odbyły się w III wieku p.n.e., w okresie wojen punickich. W 105 p.n.e. odbyły się pierwsze zawody gladiatorskie, zorganizowane z urzędu przez konsulów. Gladiatorzy zazwyczaj wywodzili się z jeńców wojennych, głównie z Traków, Galów i Germanów, ale do szkół trafiali również przestępcy oraz ludzie wolni, zmuszeni do tego nędzą lub zadłużeniem. Walki gladiatorów były jedną z najpopularniejszych rozrywek rzymskich. Wielu bogatych Rzymian miało swoich gladiatorów i płaciło fortuny za ich szkolenie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Gladiator (łac. gladiator, l.mn. gladiatores, od gladius – miecz) – najczęściej niewolnik toczący walkę na arenie, na przykład w starożytnym Rzymie.
Zwyczaj walk gladiatorów Rzymianie przejęli od Etrusków i Samnitów. Wywodził się on z rytualnych ofiar z ludzi, składanych podczas uroczystości pogrzebowych. Herodot wskazywał na Scytów jako prekursorów tych krwawych rytuałów. W Etrurii oprócz walk między wojownikami popularne były walki gladiatorów ze zwierzętami i walki zwierząt (zob. też walka byków, walki kogutów). W Rzymie pierwsze walki gladiatorów (munus) odbyły się w III wieku p.n.e., w okresie wojen punickich. W 105 p.n.e. odbyły się pierwsze zawody gladiatorskie, zorganizowane z urzędu przez konsulów. Gladiatorzy zazwyczaj wywodzili się z jeńców wojennych, głównie z Traków, Galów i Germanów, ale do szkół trafiali również przestępcy oraz ludzie wolni, zmuszeni do tego nędzą lub zadłużeniem. Walki gladiatorów były jedną z najpopularniejszych rozrywek rzymskich. Wielu bogatych Rzymian miało swoich gladiatorów i płaciło fortuny za ich szkolenie.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: gladiator
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z gladiatorem, dotyczący gladiatora
SJP.pl
Wiktionary
zajęcie gladiatora
SJP.pl
regionalnie: mieczyk (roślina z rodziny kosaćcowatych); gladiolus
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. zob. mieczyk.
Mieczyk, gladiola (Gladiolus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych. Należy do niego co najmniej 285 gatunków. Występują one w Europie (z wyjątkiem północnej części), w zachodniej Azji i w Afryce. Najbardziej zróżnicowany jest w południowej Afryce, gdzie rośnie co najmniej 168 gatunków. Na Madagaskarze jest 8, w górach równikowej Afryki – 84 gatunki. W Europie rośnie 6 gatunków, z czego dwa w Polsce: mieczyk błotny Gladiolus palustris i dachówkowaty G. imbricatus.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
roślina z rodziny kosaćcowatych; mieczyk, gladiola
Mieczyk, gladiola (Gladiolus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych. Należy do niego co najmniej 285 gatunków. Występują one w Europie (z wyjątkiem północnej części), w zachodniej Azji i w Afryce. Najbardziej zróżnicowany jest w południowej Afryce, gdzie rośnie co najmniej 168 gatunków. Na Madagaskarze jest 8, w górach równikowej Afryki – 84 gatunki. W Europie rośnie 6 gatunków, z czego dwa w Polsce: mieczyk błotny Gladiolus palustris i dachówkowaty G. imbricatus.
SJP.pl
Wikipedia
krótki, obosieczny miecz, używany przez piechotę w starożytnym Rzymie
Gladius (łac., l. mn. gladii – miecz) – krótki miecz rzymskich legionistów, przeznaczony zarówno do cięcia, jak i kłucia.
Miał obosieczną żelazną głownię z ością poprowadzoną przez środek i ostro zarysowanym sztychem. Początkowo głownia lekko rozszerzała się w kierunku sztychu (podobnie jak w greckim xiphos), późniejsze egzemplarze mają głownie równoległe, z ością po obu stronach. Mało wydatny, pudełkowaty, owalny jelec; rękojeść wieloboczna z kilkoma wcięciami dającymi lepszy chwyt; głowica na ogół kulista i spłaszczona. Elementy te, wykonywane zazwyczaj z twardego drewna lub kości, uzupełniane były nierzadko metalowymi okuciami dla ozdoby. Jelec, trzon rękojeści i głowicę montowano na trzonie głowni.
SJP.pl
Wikipedia
minerał, uwodniony krzemian glinu; haloizyt
SJP.pl
potocznie: ujednolicać, podciągać do jednego poziomu; glajchszaltować
SJP.pl
potocznie: ujednolicać, podciągać do jednego poziomu; glajchszachtować
czasownik
(1.1) ujednolicać, zrównywać na siłę
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ujednolicanie na siłę
Wiktionary
w językoznawstwie: głoska, która raz może tworzyć sylabę, a raz nie; półsamogłoska
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Poznań. błoto
(1.2) gw-pl|Poznań. fleja
(1.3) gw-pl|Poznań. bezwstydnica
Wiktionary
potocznie: paralotnia; paraglajt, paraglajd, glajd, paraglide, parapent
Paralotnia, zwana też glajtem (ang. paraglide) lub parapentem – rodzaj szybowca o miękkim płacie nośnym (miękkopłat). Wywodzi się w prostej linii od tzw. spadochronów szybujących, od których odróżnia się dużo większą doskonałością i sterownością. Używana jest głównie do celów rekreacyjnych i sportowych (paralotniarstwo).
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. szyna, tor
Wiktionary
z dialektów ludowych, potocznie: mlaskać przy jedzeniu; smoktać, cmoktać, cmokać, ciamkać
SJP.pl
[czytaj: glaMUR] charakteryzujący się bogactwem, dbałością o szczegóły, ekstrawagancją, lekko staroświecką elegancją
Glamour – amerykańskie czasopismo modowe wydawane od 1939 roku. Od 2003 roku miesięcznik ukazuje się również w Polsce; wydawany jest przez Burda International Polska na licencji nowojorskiego przedsiębiorstwa Condé Nast Publications.
Od 2018 roku redaktorką naczelną polskiej edycji jest Katarzyna Dąbrowska.
SJP.pl
Wikipedia
luksusowy camping
Glamping – zbitka angielskich słów glamorous (ekskluzywne, czarujące) i camping (biwak), oznaczająca luksusowy kemping, czyli w wygodnym miejscu i często z dodatkiem usług hotelarskich. Ten styl uprawiania turystyki zyskuje na popularności w XXI wieku, gdy turyści szukają wolności kojarzonej z dziką przyrodą i jednocześnie nie chcą rozstawać się z wygodą, do jakiej przyzwyczaiły ich centra turystyczne.
SJP.pl
Wikipedia
→ glamping
SJP.pl
→ glam rock [czytaj: glamrokowy]
SJP.pl
ciężki, wysoki but skórzany
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) środ. młodz. obuw. wysoki sznurowany but na grubej podeszwie, wzorowany na obuwiu wojskowym, noszony przez subkultury młodzieżowe
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
połysk, blask; glans
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. połysk
(1.2) gw-pl|Poznań. lukier w przypadku szneki z glancem
SJP.pl
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. wyglancować)
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. polerować, czyścić do połysku
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|glancować.
Wiktionary
1. papier lub płótno pokryte ziarenkami szkła lub skały, służące do wygładzania powierzchni; papier ścierny, szmergiel;
2. kolorowy, ozdobny papier do prac plastycznych
SJP.pl
potocznie lub ironicznie: osoba, która przesadnie dba o swój wygląd; picuś, modniś, strojniś
SJP.pl
kalosze przypominające wzornictwem glany
SJP.pl
środowiskowo: deptać ciężkimi butami (glanami)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. połysk nadawany niektórym przedmiotom, np. obuwiu, wyrobom z metalu;
2. w starożytnym Rzymie: kulka z ołowiu lub gliny wyrzucana z procy przez procarzy
Anatomia:
SJP.pl
Wikipedia
ciężki, wysoki but skórzany
Glany – ciężkie, skórzane buty (waga „standardowych” glanów, tj. dziesięciooczkowych, zwanych popularnie dziesiątkami i sięgających do ok. ⅓ łydki, wynosi ok. 750 g każdy), zwykle czarne, rzadziej w różnych kolorach i wzorach. Cholewy zachodzące za kostkę, czasem nawet do kolan, często wzmocnione blachą na palcach (często także na pięcie).
SJP.pl
Wikipedia
regionalnie: kruk, gawron, wrona
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Poznań, Łomża, Kalisz, Łódź. gawron, wrona
(1.2) gw-pl|Poznań. orzeł hitlerowski
(1.3) gw-pl|Poznań. rzad. tępa dziewczyna
Gawron, gapa (Corvus frugilegus) – gatunek dużej wielkości ptaka synantropijnego z rodziny krukowatych (Corvidae), zamieszkujący Eurazję. Nie jest zagrożony.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Glarusem, dotyczący Glarusu, pochodzący z Glarusu (miasta lub kantonu w Szwajcarii)
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w Szwajcarii, w Alpach Glarneńskich;
(1.2) geogr. adm. kanton w Szwajcarii położony we wschodniej części kraju;
Szwajcaria:
Zobacz też:
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: glezgoł albo glazgoł] miasto w Szkocji
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Glasgow, dotyczący Glasgow
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. szklanka
Wiktionary
Glass (język manx jasna, zielona) – rzeka na wyspie Man, o długość rzeki wynosi w przybliżeniu 8,5 km.
Rzeka bierze początek w okolicy Injebreck, około 10 km na północ od stolicy wyspy, Douglas. Glass łączy się z rzeką Dhoo na przedmieściach Douglas, tworząc rzekę Douglas, która uchodzi do Morza Irlandzkiego.
Rzeka tworzy zachodnią granicę parafii Onchan.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kac
Wiktionary
sól glauberska - siarczan sodu, związek chemiczny o licznych zastosowaniach technologicznych, stosowany również jako środek przeczyszczający; gorzka sól
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący życia i działalności Johanna Glaubera, niemieckiego alchemika i aptekarza z XVII w.
SJP.pl
Wiktionary
minerał, siarczan sodu i wapnia
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: glauberyt
SJP.pl
minerał, odmiana arsenopirytu bogata w kobalt
Glaukodot – bardzo rzadki minerał, zasobna w kobalt odmiana arsenopirytu. Po raz pierwszy został opisany w 1849 roku.
SJP.pl
Wikipedia
minerał z grupy amfiboli, występujący głównie w skałach metamorficznych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. rzadki minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy amfiboli;
Glaukofan – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy amfiboli. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich spotykanych tylko w niektórych rejonach Ziemi.
Nazwa pochodzi od gr. glaukos = niebieski i fanos = pojawiać się i nawiązuje do barwy tego minerału.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedstawiciel jednego z typów roślin nienaczyniowych
SJP.pl
typ roślin nienaczyniowych posiadających pewne cechy prymitywne
Glaukofity (Glaucophyta) – typ (gromada) jednokomórkowych (rzadziej tworzących cenobia) glonów, należących do królestwa roślin. Rozmnażają się bezpłciowo przez podział (formy bez ściany komórkowej) lub za pomocą pływek (formy kapsalne i kokoidalne). Do typu tego zalicza się 13 gatunków. Zgodnie z dominującym obecnie poglądem w systematyce grupa ta stanowi najstarszą linię rozwojową roślin.
SJP.pl
Wikipedia
przewlekłe schorzenie oka spowodowane wzmożonym ciśnieniem śródgałkowym; jaskra
SJP.pl
Wikipedia
minerał, uwodniony glinokrzemian potasu, żelaza i magnezu
Glaukonit – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do minerałów ilastych. Jest pospolity i szeroko rozpowszechniony. Ma zmienny skład chemiczny.
Nazwa pochodzi z gr. glaukos = niebieskozielony, niebieskawy i nawiązuje do charakterystycznej barwy tego minerału.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: glaukonit
przymiotnik relacyjny
(1.1) miner. związany z glaukonitem, dotyczący glaukonitu; zbudowany z glaukonitu
SJP.pl
Wiktionary
Lelingit (Löllingit, Glaukopiryt) – rzadki minerał z grupy arsenków.
Nazwa pochodzi od miejscowości Lölling w Austrii, gdzie został odkryty.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) reg-pl|Poznań. daw. ślizgawka
(1.2) reg-pl|Poznań. zwykle w lm. glazejki → skórzane rękawiczki
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
1. połysk nadawany przez glazurowanie;
2. wykończenie obrazu olejnego przez nałożenie werniksu; werniksowanie
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. szklista powłoka na wyrobach ceramicznych;
2. płytki ceramiczne pokryte szklistą powłoką, używane do wykładania ścian;
3. cienka warstwa lodu lub cukru na produktach spożywczych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. cienka powłoka szkliwa nakładana na wyroby ceramiczne, np. płytki, kafle;
(1.2) pot. płytki pokrywane glazurą (1.1)
(1.3) spoż. warstwa lodu na mrożonej żywności
(1.4) kulin. polewa do produktów cukierniczych
Glazura – ogólnie: szklista powłoka
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pokrywanie różnych powierzchni glazurą
SJP.pl
→ glazurnik; kafelkarka
SJP.pl
specjalista od wykładania powierzchni płytkami glazurniczymi
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. poglaruzować)
(1.1) spoż. cuk. kulin. pokrywać wyroby słodkie lub piekarskie lukrem bądź też innym słodkim płynem
(1.2) bud. pokrywać glazurą wyroby ceramiczne
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) techn. powlekanie szkliwem wyrobów ceramicznych
(1.2) pot. układanie płytek ceramicznych
(1.3) spoż. pokrywanie mrożonej żywności warstwą lodu
(1.4) kulin. polewanie ciasta lub owoców szklistym cukrem lub inną glazurą, np. czekoladową
Glazurowanie – nakładanie glazury
Wiktionary oraz Wikipedia
dział fabryki, w którym pokrywa się wyroby ceramiczne glazurą
SJP.pl
→ glazura
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z glazurą, dotyczący glazury
SJP.pl
Wiktionary
1. powierzchnia litosfery, składa się z 4 części: mineralnych, organicznych, powietrza i wody
2. potocznie: upadek
Gleb – imię męskie pochodzenia staroskandynawskiego; rosyjska wersja staroskandynawskiego imienia Guðleifr, które powstało z guð - "bóg" i leifr - "spadkobierca". Wśród patronów - św. Gleb, męczennik pod Kijowem, towarzysz św. Borysa. Imię to nosił także Gleb Jurijewicz, książę kijowski w latach 1169 i 1170-1171.
SJP.pl
Wikipedia
1. powierzchnia litosfery, składa się z 4 części: mineralnych, organicznych, powietrza i wody
2. potocznie: upadek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. roln. powierzchniowa warstwa litosfery wzbogacona w substancje organiczne wskutek procesów glebotwórczych;
Gleba (łac. glaeba – ziemia uprawna, rola) – naturalna, trójfazowa, biologicznie czynna, powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej, ukształtowana poprzez procesy glebotwórcze ze zwietrzeliny skalnej (skały macierzystej) w wyniku oddziaływania klimatu i organizmów żywych, przy określonej rzeźbie terenu, w określonym przedziale czasu, często przy wpływie działalności człowieka. Gleba jest integralnym składnikiem ekosystemów lądowych i niektórych płytkowodnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
drobny owad uskrzydlony
SJP.pl
glebnąć się - potocznie: przewrócić się; wywalić się, wyglebić się, wyglebać się
SJP.pl
maszyna rolnicza do spulchniania gleby
Glebogryzarka – maszyna rolnicza służąca do uprawy roli. Zespołem roboczym są łukowe lub hakowate noże osadzone na obrotowym wale, wycinające kęsy gleby, które mogą obracać się współbieżnie lub przeciwbieżnie. Intensywność spulchnienia roli można regulować w dużym zakresie dobierając odpowiednio do wymaganej głębokości uprawy prędkość obrotową wału i prędkość ruchu postępowego. Zbyt szybkie obroty wału powodują niszczenie struktury gruzełkowatej gleby.
SJP.pl
Wikipedia
maszyna do opryskiwania gleby w celu zniszczenia szkodników roślin; opryskiwacz gleby
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) roln. masz. przyrząd do opylania gleby różnymi środkami, najczęściej owadobójczymi
Wiktionary
wąż z rodziny wężowatych lub żmijowatych, osiągający długość do 65 cm, występujący w 16 gatunkach w Afryce i na Bliskim Wschodzie
SJP.pl
tworzący glebę, związany ze zjawiskami powstawania i przekształcania się gleby (np. proces glebotwórczy); pedogenetyczny (rzadziej)
przymiotnik
(1.1) geol. taki, który tworzy glebę lub oddziałuje na nią; taki, który współdziała przy powstawaniu gleby
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: gleba
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z glebą, dotyczący gleby
SJP.pl
Wiktionary
zwierzę bezkręgowe, np. dżdżownica, zjadająca glebę wraz z zawartą w niej materią organiczną
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zwierzę odżywiające się glebą
SJP.pl
Wiktionary
specjalista w zakresie nauki o glebie; pedolog
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) roln. specjalista w dziedzinie gleboznawstwa
Gleboznawca — osoba zajmująca się badaniem i opisem gleb. W celu poznania genezy, właściwości oraz przydatności dla rolnictwa gleb na określonym terenie gleboznawca prowadzi prace terenowe, laboratoryjne i kameralne. Uczestniczy również w pracach związanych z ochroną oraz racjonalnym zagospodarowaniem gleb.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z nauką o glebie; pedologiczny
SJP.pl
specjalistka w zakresie nauki o glebie; pedolożka
SJP.pl
nauka o glebie; pedologia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) nauk. roln. nauka o glebach;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lodowiec
SJP.pl
przymiotnik od: gleczer
SJP.pl
człowiek mówiący nudnie, bez sensu; nudziarz, ględziarz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. pejor. ględzący mężczyzna
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) pot. pejor. nudna opowieść
SJP.pl
Wiktionary
drzewo z rodziny bobowatych rosnące w Ameryce, Azji i tropikalnej Afryce; glediczja, iglicznia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dendr. syst. nazwa systematyczna|Gleditsia|L.|ref=tak., rodzaj drzew z rodziny bobowatych;
(1.2) dendr. drzewo z rodzaju glediczia (1.1)
SJP.pl
Wiktionary
drzewo z rodziny bobowatych rosnące w Ameryce, Azji i tropikalnej Afryce; glediczia, iglicznia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dendr. syst. nazwa systematyczna|Gleditsia|L.|ref=tak., rodzaj drzew z rodziny bobowatych;
(1.2) dendr. drzewo z rodzaju glediczja (1.1)
Glediczja, iglicznia (Gleditsia L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje 12 gatunków. Rodzaj ma porozrywany zasięg, przy czym oddalone od siebie gatunki (np. południowoamerykański i azjatyckie) oddzielone od siebie od ok. 60 milionów lat, zachowują bardzo duże podobieństwo. Większość gatunków (8) występuje we wschodniej Azji (od Japonii po Celebes i północno-wschodnie Indie). Najwięcej rośnie ich w Chinach (6, z czego 3 to endemity tego kraju). Jeden gatunek (G. amorphoides) występuje w środkowej części Ameryki Południowej, dwa gatunki obecne są w Ameryce Północnej (G. aquatica i G. triacanthos), jeden w Azji na południe od Morza Kaspijskiego (G. caspica). Glediczje zajmują zróżnicowane siedliska – występują zarówno w suchych lasach, zaroślach i na terenach skalistych lub piaszczystych, jak i w lasach nizinnych wilgotnych i bagiennych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rozwlekłe i nudne mówienie
Wiktionary
osoba mówiąca nudnie, bez sensu; nudziarz, ględa
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zanudzająca opowiadaniem
SJP.pl
Wiktionary
1. mówić rozwlekle i bez sensu, zanudzać gadaniem; bajdurzyć;
2. w łowiectwie, o łani: wydawać charakterystyczny głos w okresie rui
czasownik
(1.1) pot. lekcew. mówić rozwlekle i nudnie
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) rzad. opowiadane bzdury, farmazony
Wiktionary
[czytaj: gli] rodzaj muzyki chóralnej a cappella na męskie głosy solowe
Glee – amerykański musicalowy serial telewizyjny (komediodramat), emitowany przez stację Fox od 19 maja 2009 do 20 marca 2015 roku. Koncentrował się na życiu młodych ludzi, którzy śpiewają wspólnie w szkolnym chórze w fikcyjnym liceum imienia Williama McKinleya w Limie w stanie Ohio. Opiekę nad chórem przejmuje nauczyciel języka hiszpańskiego, postanawiający przywrócić licealnemu klubowi dawną świetność. W swojej tematyce Glee skupiał się na zagadnieniach z dziedziny socjologii i nauk społecznych, przede wszystkim na seksualności, kwestiach rasowych, związkach emocjonalnych czy pracy grupowej. Na zespół bohaterów, który w kolejnych sezonach powiększano lub zmniejszano, wstępnie składali się: przewodzący chórowi nauczyciel Will Schuester (w tej roli Matthew Morrison), trenerka cheerleaderek Sue Sylvester (Jane Lynch), pedagog szkolna Emma Pillsbury (Jayma Mays), żona Willa Terri (Jessalyn Gilsig) oraz ośmioro członków chóru (Lea Michele, Cory Monteith, Chris Colfer, Dianna Agron, Amber Riley, Kevin McHale, Jenna Ushkowitz, Mark Salling).
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. proces odtleniania substancji glebowych zachodzący w glebach podmokłych
2. zespół komórek tworzących zrąb dla komórek nerwowych oraz mających dla nich znaczenie odżywcze i obronne; tkanka glejowa
Komórki glejowe lub glej (gr. glia = klej; ang. glial cells), stanowią obok komórek nerwowych drugi składnik tkanki nerwowej. System tworzony przez komórki glejowe nazywany jest neuroglejem. Występują w wielu różnych typach i pełnią wiele różnorodnych i do końca niezbadanych funkcji.
SJP.pl
Wikipedia
nowotwór wywodzący się z tkanki glejowej i rozwijający się w ośrodkowym układzie nerwowym
Glejaki – grupa nowotworów ośrodkowego układu nerwowego wywodzących się z komórek glejowych (stanowiących zrąb tkanki nerwowej i pełniącej wobec neuronów funkcje podporowe, odżywcze oraz naprawcze).
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od glejt
Wiktionary
1. przymiotnik od: glej;
2. tkanka glejowa - tkanka pomocnicza budująca układ nerwowy
SJP.pl
nienowotworowy rozrost gleju gwiaździstego występujący w chorobach ośrodkowego układu nerwowego
Glejoza (ang. gliosis) – nienowotworowy przerost i rozrost gleju gwiaździstego (astrogleju, astrocytów), będący nieswoistą reakcją astrocytów, spotykaną w wielu różnych chorobach ośrodkowego układu nerwowego.
Astrocyty są stosunkowo dużymi komórkami glejowymi posiadającymi szereg funkcji m.in. kumulowanie się w miejscach, gdzie komórki nerwowe zostały uszkodzone, tworząc struktury przypominające blizny. Występowanie takich blizn jest bardzo istotnym objawem histopatologicznym uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. W miejscu uszkodzenia tkanka glejowa ulega zarówno przerostowi jak i rozrostowi. Jądra komórkowe astrocytów powiększają się oraz uwidaczniają się jąderka. Uprzednio skąpa cytoplazma rozrasta się i staje się jasna i nieregularna.Glioza i uszkodzenie komórek nerwowych występują w chorobach neurodegeneracyjnych takich jak:
SJP.pl
Wikipedia
dokument wydawany przez panującego, zezwalający danej osobie na przejazd przez jakieś terytorium, bądź zapewniający bezpieczeństwo osobiste; list bezpieczeństwa, list żelazny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. praw. polit. list żelazny
(1.2) stpol. zabezpieczenie przejścia
(1.3) stpol. zawieszenie broni
Glejt (z niemieckiego Geleit) – dokument wydany przez wyższą władzę i zapewniający danej osobie bezpieczeństwo życia i mienia w czasie jej przejazdu przez dane terytorium (list żelazny).
Glejt oznacza także orszak zbrojny dostarczany przez zwierzchnią władzę dla bezpiecznego przejazdu. Takie orszaki w średniowiecznych Niemczech, za panowania „prawa pięści”, dodawali panowie terytorialni za odpowiednią opłatą kupcom wiozącym pieniądze i towary na jarmarki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. czerwonożółta odmiana tlenku ołowiawego
2. w gwarze górniczej: minerał towarzyszący wydobywanemu kruszcowi
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bud. jubil. emalia
Tlenek ołowiu(II), PbO – nieorganiczny związek chemiczny, tlenek ołowiu na II stopniu utlenienia.
Znane są dwie odmiany tlenku ołowiu:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko, np. Józef Glemp (1929-2013), polski kardynał, w latach 1981-2009 prymas Polski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kromka, pajda, kawałek
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
Wiktionary oraz Wikipedia
urządzenie do pomiaru poziomu cukru we krwi
SJP.pl
kopia o głowni podobnej do miecza
Glewia (łac. glavea, glavia) – broń drzewcowa, zaopatrzona w żeleźce w postaci grotu o kształcie szerokiego, jednosiecznego noża, niekiedy odgiętego lekko do tyłu, osadzonego na drzewcu o długości 2–2,5 m. Późniejsze glewie miały jeden lub dwa kolce na grzbiecie noża, czasem wygięte lekko ku dołowi, co upodabniało je do gizarmy. Glewia pojawiła się w XII wieku, powszechnie używana była w XIV–XVI wieku (głównie w zachodniej Europie) jako broń piechoty. Od XVI wieku służyła jako broń paradna, podobnie jak halabarda, na wyposażeniu straży pałacowych.
SJP.pl
Wikipedia
Glewice (do 1945 niem. Glewitz) – wieś sołecka w północno-zachodniej Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Goleniów.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie szczecińskim. W roku 2009 wieś liczyła 120 mieszkańców.
Wikipedia
rozpowszechniony gatunek mszaka z rodziny maczugowcowatych
SJP.pl
roślina pionierska należąca do roślin telomowych (dawniej w obrębie mszaków)
SJP.pl
typ roślin należących do mszaków
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. miecz
Wiktionary
tkanka tworząca osłonę włókien nerwowych i wyściełająca światło komór mózgowych
SJP.pl
rodzaj białka, składnik białka zbóż (glutenu)
SJP.pl
→ gliadyna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) hist. imię|polski|m.
Gliceriusz, Glycerius (ur. ok. 420, zm. po 480) – cesarz zachodniorzymski od 3 marca 473 do czerwca 474, marionetkowy władca wyniesiony na tron przez Gundobada.
Urodził się w Italii – prawdopodobnie w Ticinum. Sprawował funkcję komesa domestyków (comes domesticorum), czyli dowódcy jednej z przybocznych gwardii cesarza Olibriusza. Ogłoszony został Augustem 3 marca 473 w Rawennie. W polityce religijnej popierał chrześcijaństwo, co znalazło odzwierciedlenie w bitych przez niego monetach z wizerunkiem krzyża.
Wiktionary oraz Wikipedia
środek używany w medycynie dla wzmocnienia systemu nerwowego, pobudzenia metabolizmu i ogólnego wzmocnienia organizmu
SJP.pl
alkohol trójwodorotlenowy, gęsta, słodkawa ciecz o licznych zastosowaniach, głównie w kosmetyce; gliceryna
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. zob. gliceryna.
Gliceryna, glicerol, propano-1,2,3-triol (łac. glycerolum) – organiczny związek chemiczny z grupy cukroli; najprostszy trwały alkohol trójwodorotlenowy (triol).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: glicerol
SJP.pl
ester powstały z gliceryny i kwasu tłuszczowego, składnik naturalnych tłuszczów
Triacyloglicerole (triacyloglicerydy, triglicerydy, trójglicerydy, TG) – organiczne związki chemiczne należące do lipidów (tłuszczów prostych). Są to estry gliceryny (glicerolu) i trzech kwasów tłuszczowych. Wraz z wolnymi kwasami tłuszczowymi są jednym z głównych materiałów energetycznych zużywanych na bieżące potrzeby organizmu lub są też magazynowane jako materiał zapasowy w postaci tkanki tłuszczowej.
SJP.pl
Wikipedia
alkohol trójwodorotlenowy, gęsta, słodkawa ciecz o licznych zastosowaniach, głównie w kosmetyce; glicerol
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. organiczny związek chemiczny z grupy cukroli;
Gliceryna, glicerol, propano-1,2,3-triol (łac. glycerolum) – organiczny związek chemiczny z grupy cukroli; najprostszy trwały alkohol trójwodorotlenowy (triol).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: gliceryna
przymiotnik
(1.1) składający się z gliceryny, dotyczący gliceryny
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. najprostszy dipeptyd, zbudowany z dwóch reszt glicyny, które są połączone wiązaniem peptydowym
Wiktionary
najprostszy aminokwas endogenny
Glicyna (łac. acidum aminoaceticum), skr. Gly, G – organiczny związek chemiczny, najprostszy spośród 20 standardowych aminokwasów białkowych, jedyny niebędący czynny optycznie. Za jej pojawienie się w łańcuchu polipeptydowym odpowiada obecność kodonów GGU, GGC, GGA lub GGG w łańcuchu mRNA.
SJP.pl
Wikipedia
drzewiaste pnącze z rodziny bobowatych; wistaria; wisteria; słodlin
Glicynia, słodlin, wisteria (Wisteria Nutt.) – rodzaj rośliny z rodziny bobowatych. Obejmuje cztery gatunki, z których jeden występuje we wschodniej Ameryce Północnej (W. frutescens), jeden w Japonii (glicynia japońska W. floribunda), a pozostałe dwa w Chinach, przy czym w niektórych ujęciach są one rozdzielane w sumie na cztery gatunki. Są to liany występujące w lasach i zaroślach, zarówno na terenach skalistych, jak i nad rzekami.
SJP.pl
Wikipedia
→ glicyna
SJP.pl
gliczyca jednorożec - gatunek chrząszcza z rodziny czarnuchowatych
Gliczyca (Notoxus) – rodzaj chrząszczy z rodziny nakwiatkowatych i podrodziny Notoxinae. Obejmuje ponad 300 opisanych gatunków. Znany jest ze wszystkich krain zoogeograficznych oprócz australijskiej.
SJP.pl
Wikipedia
płaskie, przeważnie skośne ścięcie ościeży okiennych lub drzwiowych, wykonywane w grubych murach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. ukośnie ścięte ościeże okna lub drzwi;
Słowo Glif może oznaczać:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
składnik preparatów do zwalczania chwastów
Glifosat – organiczny związek chemiczny z grupy fosfonianów. Jest aktywnym składnikiem niektórych nieselektywnych herbicydów. Hamuje działanie bardzo ważnego dla roślin enzymu syntazy EPSPS (syntaza 5-enolopirogroniano-szikimowo-3-fosforanowa), który jest kluczowym enzymem na szlaku metabolicznym kwasu szikimowego, związanego z biosyntezą aromatycznych aminokwasów (fenyloalaniny, tyrozyny i tryptofanu).
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: zdolność, skłonność do czegoś; smykałka, żyłka, dryg
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
proces nieenzymatycznego przyłączania się heksoz (głównie glukozy) do wolnych grup aminowych białek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. reakcja łączenia białek z cukrami;
Glikacja białek – proces nieenzymatycznego przyłączania się heksoz, głównie glukozy, do wolnych grup aminowych białek. Jest fizjologicznym procesem determinującym ich starzenie. Nasila się w stanach hiperglikemii (stanie podwyższonego stężenia glukozy w płynach biologicznych – charakterystycznej cesze cukrzycy), przyspieszając wystąpienie powikłań, w postaci mikroangiopatii (retinopatii, nefropatii, polineuropatii) oraz makroangiopatii (miażdżyca naczyń tętniczych mózgu, serca, nerek i kończyn dolnych). Osłabia strukturę jednego z najważniejszych białek w organizmie – kolagenu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ glikacja
SJP.pl
stężenie glukozy we krwi, wyrażane w mmol/l lub mg/dl (mg%)
Glikemia – stężenie glukozy we krwi. Glikemia jest wyrażana w mmol/l lub mg/dl (czyli mg%). Celem przeliczenia wartości glikemii z jednych jednostek na drugie stosuje się przelicznik: 1 mmol/l = 18 mg/dl.
U ludzi i wielu ssaków stężenie glukozy we krwi przeciętnie zawiera się w granicach 4,5-5,5 mmol/l. Po spożyciu pokarmu bogatego w węglowodany wzrastać może do 6,5-7,2 mmol/l. Podczas głodzenia glikemia obniża się do wartości 3,3-3,9 mmol/l.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co glikemiczne
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z glikemią, stężeniem glukozy we krwi
Wiktionary
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z cukrem
Wiktionary
polisacharyd zbudowany z cząsteczek glukozy powiązanych w silnie rozgałęzione łańcuchy; związek organiczny będący zapasowym materiałem odżywczym organizmów zwierzęcych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. polisacharyd stanowiący materiał zapasowy dla komórek zwierzęcych, gromadzony głównie w wątrobie i mięśniach;
Glikogen – polisacharyd (wielocukier), którego cząsteczki zbudowane są z połączonych ok. 100 000 reszt D-glukozy. W organizmach zwierzęcych jest gromadzony w wątrobie, w około 7 razy mniejszym stężeniu występuje też w tkance mięśni poprzecznie prążkowanych (szkieletowych). Jednakże ze względu na dużą masę mięśni w całym organizmie, całkowita zawartość glikogenu w mięśniach stanowi około trzech czwartych jego zawartości w organizmie człowieka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
proces syntezy glikogenu, cukrowego materiału zapasowego, odbywający się w komórce, polegający na kondensacji cząsteczek glukozy
SJP.pl
proces uwalniania glukozy do krwi polegający na uzyskiwaniu jej z rozkładu zgromadzonego w wątrobie glikogenu, zachodzący przy niskim stężeniu cukru we krwi, uruchamiany przez hormon o nazwie glukagon
Glikogenoliza – proces rozkładu glikogenu do glukozy (w wątrobie i nerkach) lubglukozo-6-fosforanu (w mięśniach szkieletowych). Jest ważnym procesem, który może szybko dostarczyć organizmowi glukozę lub jej fosforan w odpowiedzi na nagłe zapotrzebowanie na energię.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: glikogen
przymiotnik relacyjny
(1.1) biochem. związany z glikogenem, dotyczący glikogenu, zawierający glikogen
SJP.pl
Wiktionary
mający budowę charakterystyczną dla cukrów końcowy fragment niektórych białek wchodzących w skład błony komórkowej
Glikokaliks – węglowodanowa warstwa pokrywająca powierzchnię błon komórkowych komórek zwierzęcych oraz niektórych bakterii i innych komórek. Składa się z: galaktozy, glukozy, glukozoaminy, galaktozaminy, mannozy, fukozy i kwasów sjalowych, które są składnikami glikolipidów oraz glikoproteidów, glikoprotein.
SJP.pl
Wikipedia
glicyna
Glicyna (łac. acidum aminoaceticum), skr. Gly, G – organiczny związek chemiczny, najprostszy spośród 20 standardowych aminokwasów białkowych, jedyny niebędący czynny optycznie. Za jej pojawienie się w łańcuchu polipeptydowym odpowiada obecność kodonów GGU, GGC, GGA lub GGG w łańcuchu mRNA.
SJP.pl
Wikipedia
Kortykosteroidy, kortykosterydy, glikokortykoidy, glikokortykosterydy, glikokortykosteroidy – hormony steroidowe produkowane w warstwach pasmowatej i siatkowatej kory nadnerczy (głównie pasmowatej) pod wpływem hormonu adrenokortykotropowego (ACTH), które regulują przemiany białek, węglowodanów i tłuszczów. Zalicza się do nich: kortyzol, kortykosteron, kortyzon.
Wikipedia
Kortykosteroidy, kortykosterydy, glikokortykoidy, glikokortykosterydy, glikokortykosteroidy – hormony steroidowe produkowane w warstwach pasmowatej i siatkowatej kory nadnerczy (głównie pasmowatej) pod wpływem hormonu adrenokortykotropowego (ACTH), które regulują przemiany białek, węglowodanów i tłuszczów. Zalicza się do nich: kortyzol, kortykosteron, kortyzon.
Wikipedia
związek organiczny, słodka, toksyczna ciecz stosowana do produkcji żywic i włókien syntetycznych oraz materiałów wybuchowych, składnik płynu hamulcowego
SJP.pl
Wikipedia
alkohole alifatyczne zawierające dwie grupy hydroksylowe, będące przeważnie gęstymi, bezbarwnymi i wysokowrzącymi cieczami
Diole – grupa organicznych związków chemicznych, alkohole zawierające dwie grupy hydroksylowe. Reaktywność dioli jest zbliżona do innych alkoholi.
SJP.pl
Wikipedia
składnik błony komórkowej zawierający cząsteczkę cukru i cząsteczkę tłuszczu
Glikolipidy – organiczne związki chemiczne, zbudowane z części cukrowej połączonej wiązaniem O-glikozydowym z fragmentem lipofilowym, zazwyczaj za pośrednictwem glicerolu (glikoglicerolipidy) lub sfingozyny (glikosfingolipidy).
SJP.pl
Wikipedia
grupa organicznych związków chemicznych zbudowanych z grupy lipidowej połączonej z cukrem
Glikolipidy – organiczne związki chemiczne, zbudowane z części cukrowej połączonej wiązaniem O-glikozydowym z fragmentem lipofilowym, zazwyczaj za pośrednictwem glicerolu (glikoglicerolipidy) lub sfingozyny (glikosfingolipidy).
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
proces enzymatycznego rozkładu glukozy, którego wynikiem jest uzyskanie energii
Glikoliza, szlak Embdena-Meyerhofa-Parnasa – ciąg reakcji biochemicznych, podczas których jedna cząsteczka glukozy zostaje przekształcona w dwie cząsteczki pirogronianu.
Glikoliza jest ewolucyjnie starym szlakiem metabolicznym, szeroko rozpowszechnionym wśród organizmów żywych należących do wszystkich trzech domen. U eukariotów i wielu prokariotów; przebiega w cytoplazmie podstawowej oraz w plastydach obecnych w komórkach roślin. U niektórych protistów, takich jak Trypanosoma i Leishmania glikoliza zachodzi w wyspecjalizowanych organellach nazywanych glikosomami.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: glikol
SJP.pl
część cukrowa tworząca z aglikonem saponinę
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
przymiotnik od: glikoproteina
SJP.pl
monosacharyd (cukier prosty) łatwo rozpuszczalny w wodzie, będący źródłem energii dla każdego żywego organizmu, stosowany głównie w przemyśle spożywczym i w lecznictwie; glukoza, dekstroza, cukier gronowy, cukier skrobiowy
Glukoza, D-glukoza – organiczny związek chemiczny, monosacharyd (cukier prosty) z grupy aldoheksoz. Jest białym, drobnokrystalicznym ciałem stałym, z roztworów wodnych łatwo krystalizuje jako monohydrat. Jest bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie (nie zmienia pH roztworu). Ma słodki smak, nieco mniej intensywny od sacharozy.
Enancjomerem D-glukozy jest L-glukoza, niewystępująca w organizmach wyższych.
SJP.pl
Wikipedia
Glukozamina (łac. Glucosaminum) – organiczny związek chemiczny z grupy aminocukrów, pochodna glukozy, w której grupa hydroksylowa w pozycji 2 zastąpiona została grupą aminową. W organizmach syntetyzowana jest z glukozy i jest prekursorem szeregu biocząsteczek, na przykład kwasu sjalowego, chondroityny, glikoprotein lub heparyny. Acetylowana glukozamina jest merem chityny.
Wikipedia
rzadko: związany z glikozą (glukozą, cukrem prostym łatwo rozpuszczalnym w wodzie), np. łańcuchy glikozowe; glukozowy (częściej)
SJP.pl
chorobowe występowanie glukozy w moczu; cukromocz
Cukromocz – obecność cukru w moczu.
W zależności od rodzaju cukru w moczu można rozróżnić:
SJP.pl
Wikipedia
związek pochodzenia roślinnego zwiększający siłę i zmniejszający częstość skurczów serca
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. organiczny związek chemiczny zbudowany z części cukrowej i aglikonowej
Glikozydy – grupa organicznych związków chemicznych zbudowanych z części cukrowej i aglikonowej. Są to pochodne cukrów, których półacetalowe grupy –OH przy pierwszym atomie węgla są zastąpione innymi grupami organicznymi, np. −OR lub −NR2. Wiązanie pomiędzy cukrem a aglikonem nazywa się wiązaniem glikozydowym.
Glikozydy są związkami szeroko rozpowszechnionymi w przyrodzie. Niektóre z nich mają znaczenie farmakologiczne, np. glikozydy nasercowe.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
enzym rozkładający wiązania glikozydowe
SJP.pl
przymiotnik od: glikozyd
SJP.pl
odmiana zapasów ludowych, narodowy sport islandzki
SJP.pl
czasownik
(1.1) reg-pl|Kielce, Śląsk. jeść powoli, dziamać
Wiktionary
pierwiastek chemiczny o symbolu Al i liczbie atomowej 13, lekki srebrzystobiały metal, kruchy i łamliwy, jako składnik stopów wykorzystywany do produkcji wielu produktów, np. puszek do napojów; aluminium
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Al i liczbie atomowej 13;
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: glina
Glin (w technice: aluminium; Al, łac. aluminium) – pierwiastek chemiczny, metal z bloku p układu okresowego.
Jedynym izotopem stabilnym jest 27Al.
Glin jest trzecim najpowszechniej występującym pierwiastkiem w skorupie ziemskiej. Od jego symbolu (oraz symbolu krzemu) wywodzi się dawna nazwa najbardziej zewnętrznej warstwy globu – sial.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. skała osadowa wykorzystywana w garncarstwie, budownictwie, rzeźbiarstwie itp. dzięki swoim plastycznym właściwościom występującym w pewnych warunkach;
2. pogardliwe: policjant, milicjant
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. skała osadowa i materiał ceramiczny;
rzeczownik, rodzaj męski lub żeński
(2.1) pot. policjant
Glina – ilasta skała osadowa, powstała najczęściej w okresie czwartorzędu w wyniku nagromadzenia osadów morenowych (skały ilaste starsze niż czwartorzędowe nazywane są najczęściej iłami). Jest to zatem skała złożona z minerałów ilastych, kwarcu, skaleni, substancji koloidalnych, może zawierać okruchy innych skał oraz substancje organiczne (humus, korzenie, bituminy).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
fałdówka glinawica - gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych
SJP.pl
1. piec gliniany;
2. naczynie wykonane z gliny
Gliniak – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Mińsk Mazowiecki. Leży w południowym wcięciu Mińska Mazowieckiego.
Duża wieś na południe od Mińska. Posiada dwie drogi dojazdowe do różnych części miasta, oddzielona od niego kompleksem leśnym. Na terenie Leśnictwa Stankowizna znajduje się pomnik przyrody sosna Wszebora.
SJP.pl
Wikipedia
1. chata z gliny;
2. miejsce po wykopanej glinie, dół napełniony wodą
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wyrobisko, w którym wydobywano glinę
(1.2) zagłębienie po wykopanej glinie, wypełnione wodą
(1.3) archit. chata ulepiona z gliny
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: glinianka
SJP.pl
przymiotnik od: glina; wykonany z gliny
przymiotnik
(1.1) sformowany, ulepiony z gliny
forma rzeczownika.
(2.1) M. i W. lm. od: glinian
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: funkcjonariuszka policji
SJP.pl
→ glina, np. warsztaty gliniarskie
SJP.pl
potocznie: policjant
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. policjant
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) ent. pot. owad z gatunku nazwa systematyczna|Sceliphron destillatorium., gliniarz naścienny
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
brązowy o odcieniu gliny
SJP.pl
czerwony o odcieniu gliny
SJP.pl
SJP.pl
żółty o odcieniu gliny
SJP.pl
1. podobny do gliny, przypominający glinę kształtem, kolorem itp.;
2. zawierający dużo gliny;
3. dawniej: gliniany
przymiotnik jakościowy
(1.1) zawierający dużo gliny
(1.2) przypominający glinę (np. zwartością, kolorem)
SJP.pl
Wiktionary
Wikipedia
materiał ceramiczny powstający przez wypalanie gliny w bardzo wysokiej temperaturze; glina piankowa, keramzyt
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
glinik lulkarz - gatunek pluskwiaka
SJP.pl
Wikipedia
wtłaczanie roztworu glinowego w słabo wodonośne skały
SJP.pl
1. gleba, która zawiera glinę;
2. skała osadowa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. ilasta skała osadowa, koloru od jasnoszarego do brunatnoczerwonego
(1.2) geol. gleba złożona z gliny
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pracownik w przemyśle użytkującym glinkę
SJP.pl
zasłonak glinkowaty - gatunek grzybów z rodziny zasłonakowatych
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: glinka
SJP.pl
nazwa kilku wsi w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
materiał budowlany z ubitej mieszanki piasku, żwiru i gliny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bud. cegła z niewypalonej gliny, często z domieszką, żwiru, piasku lub słomy
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Glinojecka (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Glinojecka (miasta w Polsce)
SJP.pl
miasto w Polsce
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w województwie mazowieckim;
Glinojeck – miasto w Polsce w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Glinojeck. Miasto leży na zachód od Ciechanowa, na Równinie Raciąskiej nad rzeką Wkrą, na Mazowszu. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. ciechanowskiego.
Według danych GUS z 31 grudnia 2022 r. miasto zamieszkiwało 2809 mieszkańców (w tym 1412 kobiet oraz 1397 mężczyzn).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Glinojecka, związany z Glinojeckiem
SJP.pl
Wiktionary
minerał skałotwórczy stanowiący jeden z głównych składników skorupy ziemskiej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. nieorganiczny związek chemiczny;
Glinokrzemiany – grupa nieorganicznych związków chemicznych, sole, w których występują aniony złożone z glinu, krzemu i tlenu. Bardzo szeroka klasa materiałów naturalnych i syntetycznych, obejmująca m.in. powszechnie występujące w naturze zeolity, kaolinit, andaluzyt, dysten, silimanit i anortyt oraz syntetyczne glinokrzemiany polimeryczne, np. geopolimery.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: glinokrzemian
SJP.pl
obfitujący w glinę; dostarczający gliny
SJP.pl
grupa pierwiastków chemicznych z 13 grupy układu okresowego oprócz boru (glin, gal, ind i tal), metale nieszlachetne, łatwo topliwe, o właściwościach amfoterycznych
Borowce – pierwiastki chemiczne należące do 13 (daw. IIIA lub III głównej) grupy układu okresowego. Do borowców zaliczają się: bor – półmetal, metale: glin, gal, ind i tal oraz otrzymany w ilości kilkuatomowej nihon. Na powłoce walencyjnej borowców znajdują się 3 elektrony walencyjne.
SJP.pl
Wikipedia
każdy metal z grupy glinowców; glin, gal, ind lub tal
SJP.pl
biała, bezpostaciowa masa, zapalająca się samorzutnie na powietrzu, mająca silne własności redukujące; wodorek glinu; alan
SJP.pl
przymiotnik od: glin
SJP.pl
nazwisko
osoby o nazwisku Gliński:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś na Ukrainie, w rejonie żółkiewskim obwodu lwowskiego;
Glińsko – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Śmigiel.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. skała osadowa wykorzystywana w garncarstwie, budownictwie, rzeźbiarstwie itp. dzięki swoim plastycznym właściwościom występującym w pewnych warunkach;
2. pogardliwe: policjant, milicjant
Miejscowości w Polsce:
Inne
SJP.pl
Wikipedia
składnik tkanki nerwowej; komórka glejowa
SJP.pl
najprostszy dialdehyd, stosowany do produkcji tworzyw sztucznych, utwardzania białek, jako środek redukujący; aldehyd szczawiowy
Glioksal, etanodial – organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów zawierający dwie grupy aldehydowe (−CHO), będący więc najprostszym dialdehydem. Powstaje w reakcji utleniania glikolu lub w wyniku katalitycznego ozonowania benzenu.
SJP.pl
Wikipedia
mikrociało strukturalnie identyczne z peroksysomem, ale różniące się od niego składem enzymatycznym; występuje w komórkach roślinnych
SJP.pl
Wikipedia
bezbarwna żywica błonotwórcza z grupy poliestrów używana do wyrobu lakierów
SJP.pl
przymiotnik od: gliptal
SJP.pl
wymarły rodzaj wielkich ssaków łożyskowych z rzędu szczerbaków; glyptodont, glyptodon
Glyptodon – wymarły rodzaj wielkich pancerników z podrodziny gliptodontów (Glyptodontinae), żyjących od późnego pliocenu do końca plejstocenu, 2,5 mln–11 tys. lat temu, na terenie Ameryki Południowej (Argentyna, Boliwia, Brazylia). Jego nazwa oznacza „wyrzeźbiony ząb” – pochodzi od greckich słów glyptós („wyryty”, „wyrzeźbiony”) i odóntos („ząb”).
SJP.pl
Wikipedia
proces powstawania rzeźby ziemi wskutek działania czynników zewnętrznych
SJP.pl
zbiór rzeźby
SJP.pl
sztuka rzeźbienia, rytowania i rżnięcia szlachetnych i półszlachetnych kamieni
Gliptyka – sztuka rzeźbienia i rytowania reliefów w kamieniach szlachetnych i ozdobnych oraz wykonywanie niewielkich rzeźb, obrobione tak kamienie noszą nazwę gemm.
Artysta pracujący w tej technice, posługujący się rylcami, pilnikiem i kółeczkami obrotowymi, zwany jest gliptykiem.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. nazwa systematyczna|Glironia|Thomas|ref=tak., torbacz zamieszkujący tropikalne lasy Ameryki Południowej
Glironia puszystoogonowa (Glironia venusta) – gatunek ssaka z podrodziny Glironiinae w obrębie rodziny dydelfowatych (Didelphidae).
Wiktionary oraz Wikipedia
figura akrobacji lotniczej
SJP.pl
Wikipedia
płynne przejście przez szereg kolejnych dźwięków instrumentu
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) muz. szybkie, płynne przejście przez szereg kolejnych dźwięków instrumentu, wywołane np. przez szybkie przesunięcie palca wzdłuż struny, po klawiszach lub przez wyciągnięcie rury puzonu;
Glissando – oznaczenie „płynnego” przejścia od jednego dźwięku do drugiego po kolei poprzez wszystkie możliwe do zaśpiewania czy zagrania na danym instrumencie dźwięki leżące między nimi.
Na instrumentach strunowych z gryfem efekt ten uzyskuje się poprzez przesunięcie palcem po strunie na gryfie podczas wydobywania dźwięku, na instrumentach klawiszowych szybko przesuwa się palcem po białych lub czarnych klawiszach, na harfie – po strunach, na idiofonach sztabkowych lub rurowych – pałeczką po sztabkach (rurach). Na harfie, przyciskając lub zwalniając jej system pedałowy, wyjątkowo da się wykonać glissando, które składa się z kilku zdublowanych dźwięków lub też z przemieszanych dźwięków wyższych i niższych. Na puzonie lub flecie glissandowym glissando wykonuje się poprzez płynny ruch suwaka. Glissando możliwe jest również na kotle – poprzez przyciśniecie lub zwolnienie pedału służącego do przestrajania instrumentu podczas lub po uderzeniu pałką w membranę. Glissando można także wykonać w ograniczonym zakresie na niektórych instrumentach dętych drewnianych – np. na flecie poprzecznym przez zmianę kąta zadęcia, na klarnecie przez specyficzne operowanie klapami (efekt ten wykorzystał m.in. George Gershwin w Błękitnej rapsodii).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: glissando
SJP.pl
1. nicień pasożytujący w przewodzie pokarmowym; askaryda;
2. potocznie:
a) dżdżownica; glizda;
b) człowiek budzący obrzydzenie; glizda
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. nicień, pasożyt jelita;
(1.2) pot. dżdżownica
(1.3) pot. człowiek budzący obrzydzenie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pospolita na całym świecie choroba jelit człowieka i zwierząt; askarydoza, askarioza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. choroba wywołana przez obecność glist, czyli robaków pasożytniczych z rodziny nazwa systematyczna|Ascarididae|ref=tak.
Glistnica (askarioza, łac. ascariosis, ang. ascariasis) – choroba pasożytnicza powodowana przez glisty.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
często spotykany chwast o żółtych kwiatach; jaskółcze ziele
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Gliszczyński − polski herb szlachecki, odmiana herbu Jastrzębiec. Używany przez rodzinę osiadłą w Wielkopolsce, przypisywany też błędnie rodzinie kaszubskiej.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej w wojsku: szyk, szereg, rozstawienie żołnierzy
SJP.pl
1. gatunek muzyki elektronicznej powstały w latach 90.;
2. środowiskowo: błąd w programie komputerowym lub grze wideo
Glitch (ang. krótkotrwałe zakłócenie), znany również jako Clicks and Cuts – gatunek muzyki elektronicznej powstały w latach 90. wraz z upowszechnieniem się cyfrowej obróbki dźwięku.
Cechą charakterystyczną tego gatunku jest użycie, zazwyczaj bardzo krótkich, próbek dźwięku oraz efektów wygenerowanych elektronicznie bądź powstałych jako zakłócenie fali dźwiękowej – w miejsce tradycyjnych instrumentów.
SJP.pl
Wikipedia
skrót od: gliwicki
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
napój z wina, z dodatkiem przypraw korzennych, spożywany na gorąco
SJP.pl
miasto w Polsce
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w południowej Polsce;
Gliwice (niem. Gleiwitz, śl. Glywice) – miasto na prawach powiatu w Polsce, na Górnym Śląsku, w województwie śląskim, położone na Wyżynie Śląskiej, nad rzeką Kłodnicą.
Siedziba władz powiatu gliwickiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Gliwice
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Gliwic, związany z Gliwicami
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Gliwic
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Gliwic
(1.2) osoba pochodząca z Gliwic, urodzona w Gliwicach
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Gliwic
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Gliwic
(1.2) kobieta pochodząca z Gliwic, urodzona w Gliwicach
SJP.pl
Wiktionary
o serze: zmieniać się pod wpływem drobnoustrojów w mazistą masę o niemiłej woni
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zgliwieć)
(1.1) stpol. psuć się
(1.2) spoż. o serze twarogowym: dojrzewać, rozkładając się pod wpływem drobnoustrojów lub dodatków chemicznych w mazistą postać
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) stpol. gliniasty
Wiktionary
glista; potocznie:
1. dżdżownica;
2. człowiek budzący obrzydzenie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) reg. glista lub dżdżownica
SJP.pl
Wiktionary
ciało niebieskie wchodzące w skład układu planetarnego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. ciało niebieskie
(1.2) książk. kula ziemska
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
SJP.pl
SJP.pl
proces zwiększania się współzależności i podobieństw między różnymi krajami całego świata, wynikający z postępu technicznego w zakresie transportu towarów, przepływu ludzi i kapitału, wymiany informacji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. proces zacieśniania się powiązań państw poprzez m.in. zwiększanie obrotów handlowych i przepływu ludzi oraz powodujący ujednolicanie się kultur i trybu życia ludzi na świecie;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) polit. ekon. związany z globalizacją, dotyczący globalizacji
SJP.pl
Wiktionary
1. proces zwiększania się współzależności i podobieństw między różnymi krajami całego świata, wynikający z postępu technicznego w zakresie transportu towarów, przepływu ludzi i kapitału, wymiany informacji; globalizacja;
2. etap w zimnej wojnie między Związkiem Radzieckim a USA, na którym oba kraje dążyły do światowej dominacji
Globalizm – zbiór przekonań i poglądów dotyczących globalizacji, która w globalizmie jest najczęściej oceniana pozytywnie i uznawana za najważniejszy proces zachodzący we współczesnym świecie. Wiele twierdzeń globalizmu (a w szczególności bezkrytyczne podejście do globalizacji) krytykowane jest przez anty- i alterglobalistów. Globalizm może też oznaczać pewien kierunek polityki nastawiony na skalę globalną lub globalny wymiar zjawisk społecznych.
SJP.pl
Wikipedia
nadawać czemuś charakter globalny, ogólnoświatowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|globalizować.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) na całym świecie
(1.2) całościowo, ogólnie, całkowicie
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: globalny (całkowity, ogólny); bardziej globalny
SJP.pl
→ globalny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest globalne
SJP.pl
Wiktionary
1. odnoszący się do całego świata, dotyczący wielu państw na różnych kontynentach;
2. obliczony ogólnie; całościowy
przymiotnik
(1.1) ogólnoświatowy, obejmujący cały świat
(1.2) całościowy, liczony lub rozpatrywany ogólnie
SJP.pl
Wiktionary
niemetalowy spiekany materiał oporowy odznaczający się dużą opornością, używany do wyrobu elementów grzejnych pieców przemysłowych
SJP.pl
pierwotniak z rzędu otwornic
Globigeryny (Globigerina, łac. globus - kula, gerere - nosić) – planktoniczny rodzaj otwornic o skorupce zbudowanej z kilku wydętych kulistych komór, pokrytych kolcami i ułożonych spiralnie. Taka struktura ułatwia unoszenie się na powierzchni morza. Kiedy organizm umiera, ich skorupki opadają na dno, tworząc, szczególnie w wypadku wielkich nagromadzeń, głębokomorski osad, zwany mułem globigerynowym
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: globigeryna
SJP.pl
białko proste stanowiące składnik hemoglobiny i innych hemoprotein
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. białko będące składnikiem hemoglobiny i innych hemoprotein
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: globina
przymiotnik relacyjny
(1.1) biol. związany z globiną, dotyczący globiny
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
(zwykle w liczbie mnogiej) w botanice: wtręt mineralny, część składowa aleuronowego ziarna
SJP.pl
rzadko, dawniej: obejmujący swym zasięgiem całą kulę ziemską; globalny, ziemski, światowy
SJP.pl
człowiek często odbywający dalekie podróże
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. osoba dużo podróżująca, zwiedzająca wiele miejsc
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik od: globtroter
SJP.pl
ciemna mgławica pyłowa, stosunkowo niewielkich rozmiarów, widoczna na tle jasnych mgławic
SJP.pl
drobna roślina o niebieskich kwiatach, rosnąca w Alpach i okolicach śródziemnomorskich; kulnik
Kulnik (Globularia L.) – rodzaj roślin należący w systemie APG IV do rodziny babkowatych (Plantaginaceae). Obejmuje około 30 gatunków i mieszańców. Gatunkiem typowym jest Globularia vulgaris L.
SJP.pl
Wikipedia
dawna rodzina roślin z rzędu jasnotowców, włączona do rodziny babkowatych; Globulariaceae
SJP.pl
o cechach globulariowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
białko proste, nierozpuszczalne w wodzie, występujące m.in. w mleku, mięsie, jajach, osoczu krwi, nasionach roślin
Globuliny – frakcja białek osocza krwi.
Globuliny są odpowiedzialne za mechanizmy odpornościowe oraz wiążą tłuszcze i glukozę. Są białkami dobrze rozpuszczalnymi w rozcieńczonych roztworach soli, nie rozpuszczają się w czystej wodzie. Ulegają wytrąceniu już przy 50% wysycenia roztworu siarczanem amonu. Skład aminokwasowy globulin obejmuje zazwyczaj od 18 do 20 podstawowych aminokwasów. Globuliny są rozpowszechnione w komórkach i tkankach wszystkich organizmów. Stanowią one istotny składnik cytoplazmy wszystkich komórek. U roślin znaczne ilości globulin nagromadzają się w nasionach, u zwierząt występują one szczególnie obficie w płynach ustrojowych, takich jak osocze krwi czy mleko, oraz tkance mięśniowej.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: globulina
SJP.pl
postać leku stosowanego dopochwowo
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) farm. obła porcja leku lub środka antykoncepcyjnego
(1.2) biochem. chem. niewielka porcja substancji nieulegająca rozmieszaniu lub rozpuszczeniu w innej
Czopek (łac. suppositorium) – stała postać leku przeznaczona do stosowania doodbytniczego, dopochwowego lub docewkowego.
Terminu „czopki” używa się głównie w odniesieniu do leków doodbytniczych. Leki dopochwowe częściej są nazywane globulkami (łac. globuli vaginales, ovula vaginalia, suppositoria vaginalia), a docewkowe – pręcikami (łac. baccili medicati, stylli).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kulisty model Ziemi lub innego ciała niebieskiego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulisty model Ziemi, sfery niebieskiej lub innego ciała niebieskiego z umieszczoną (narysowaną lub naklejoną) na nim mapą;
(1.2) przest. objaw histerii, odczuwanie wrażenia zatykania gardła
(1.4) bot. kulin. odmiana selera
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(2.1) przen. pot. żart. głowa
Globus (od łacińskiego słowa globus – kula) – pomniejszony model ciała niebieskiego (najczęściej Ziemi) lub sfery niebieskiej w postaci kuli umieszczonej na osi ustawionej pod kątem odpowiadającym kątowi nachylenia osi danego ciała (przechodzącej przez jego biegun północny i południowy). Na powierzchni globusa umieszcza się mapę pierwowzoru. Zaletą globusa jest brak istotnych zniekształceń, które pojawiają się przy odwzorowaniu obrazu terenu na mapie stanowiącej płaszczyznę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: globus
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od globus
(1.2) poznań. melonik
SJP.pl
Wiktionary
→ globus
SJP.pl
larwa małżów z rodziny skójkowatych, pasożytująca na skrzelach, skórze i płetwach ryb
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: glok] pistolet firmy GLOCK GmbH, założonej w 1963 przez Gastona Glocka - specjalistę od wysoko wytrzymałych tworzyw sztucznych, występujący w wielu modelach
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) wojsk. pistolet marki Glock;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: GLOkenszpil] instrument perkusyjny zbudowany z dzwonków lub płytek metalowych
Dzwonki (orkiestrowe) (wł. campanelli, skrót: cmpl.) – instrument muzyczny z rodziny idiofonów, znany również jako Glockenspiel (z niem. "gra dzwonków").
Dzwonki bywają mylnie nazywane cymbałkami (cymbały to instrument strunowy, a nie idiofon).
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko, np. Zygmunt Gloger (1845 - 1910), polski folklorysta i pisarz, autor Encyklopedii staropolskiej ilustrowanej
SJP.pl
[czytaj: glyg] gorący poncz szwedzki
Glögg – rodzaj grzanego wina, wywodzący się ze Szwecji, ale popularny w całej Skandynawii oraz w Finlandii i w Estonii. Napój przyrządza się, podgrzewając wymieszane ze sobą składniki: czerwone wino, miód, przyprawy (cynamon, goździki, imbir), skórkę pomarańczową oraz bakalie - najczęściej migdały i rodzynki, napój można wzmocnić również alkoholem: wódką, akvavitem lub koniakiem. W sklepach można kupić gotowy glögg, który często jest w wersji bezalkoholowej.
SJP.pl
Wikipedia
pepina, pepinka;
a) odmiana jabłoni odporna na mróz;
b) owoc tej jabłoni
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. odmiana jabłoni
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
o głuszcu: wydawać dźwięk w czasie toków (trzecia część pieśni); korkować
SJP.pl
dostarczanie globalnych produktów i usług z uwzględnieniem lokalnych warunków
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) globalna produkcja dóbr, usług, idei, wartości i informacji uwzględniająca lokalne uwarunkowania w stopniu, który umożliwi akceptację i przyswojenie, wszystkich produktów finalnych trafiających do odbiorców w społeczeństwach lokalnych;
Glokalizacja – proces polegający na dostosowywaniu globalnych trendów, produktów i usług do lokalnych uwarunkowań społecznych, kulturowych, religijnych itd.
Globalna produkcja dóbr, usług, idei, wartości i informacji uwzględniająca lokalne uwarunkowania w stopniu, który umożliwi akceptację, przyswojenie i w końcu uznanie za swoje, wszystkich produktów finalnych trafiających do odbiorców w społeczeństwach lokalnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. dostosowywać globalne praktyki do lokalnych warunków;
2. glokalizować się - dostosowywać się do lokalnych warunków, mając charakter globalny
SJP.pl
łączący w sobie właściwości globalne i lokalne
SJP.pl
o głuszcu: wydać dźwięk w czasie toków (trzecia część pieśni)
SJP.pl
hodowlana roślina zwrotnikowa z rodziny ostrojowatych; sinningia, marcinka
SJP.pl
gwarowo: duża kromka; pajda
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) nazwa systematyczna|Algae|ref=tak., rodzaj organizmów wodnych;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) uczn. nielubiany uczeń
(2.2) stud. pejor. mężczyzna
Belgia:
Niemcy:
Osoby:
Inne:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: glon (gwarowo: kawał chleba)
SJP.pl
1. potocznie: ryba żywiąca się glonami;
2. lekceważąco: kobieta, która przeszła zabieg powiększenia ust
Glonojady – potoczna nazwa przypisywana rybom odżywiającym się glonami. Popularność niektórych gatunków spowodowała przypisywanie im nazwy zwyczajowej glonojad, np.: rodzaj Gyrinocheilus lub cała rodzina okrągłoprzyssawkowatych (Gyrinocheilidae).
SJP.pl
Wikipedia
mikroskopijny grzyb nie tworzący owocników, występujący w wodzie lub na lądzie
SJP.pl
przymiotnik od: glon
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) bot. syst. nazwa systematyczna|Algae|Linnaeus|ref=tak., sztucznie wyodrębniona grupa organizmów w większości autotroficznych, zarówno jednokomórkowych jak i wielokomórkowych;
forma rzeczownika.
(2.1) M., B. i W. lm. od: glon
Glony, algi (łac. Algae, gr. Phykos) – grupa morfologiczno-ekologiczna, składająca się tradycyjnie z kilku niespokrewnionych linii ewolucyjnych organizmów plechowych, tj. beztkankowych.
Nauka zajmująca się glonami to algologia (fykologia).
Wiktionary oraz Wikipedia
1. chwała, świetność
2. świetlisty krąg występujący często na obrazach ponad głowami świętych; aureola
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chwała, sława otaczające kogoś
(1.2) aureola, zwykle w postaci rozproszonego światła wokół postaci świętego lub bóstwa na obrazie
(1.3) barwne kręgi widziane wokół własnego cienia na tle mgły lub chmury
(1.4) tkanina na podszewki, jedwabna, półjedwabna lub bawełniana, zazwyczaj w czarnym kolorze
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
glorietta;
1. nadbudówka z kolumnami, arkadami przykryta kopułą
2. samodzielna budowla ogrodowa lub parkowa, najczęściej na wzgórzu, wykonana w formie małego, otwartego pawilonu z kolumnami, arkadami
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. dekoracyjne, kolumnowe lub arkadowe zwieńczenie wieży lub najwyższej kondygnacji;
(1.2) archit. niewielka, ogrodowa budowla, altana lub pawilon kolumnowy, w najwyższym punkcie ogrodu
Glorieta (fr. gloriette) – budowla architektoniczna występująca jako:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: glorieta
SJP.pl
glorieta;
1. nadbudówka z kolumnami, arkadami przykryta kopułą
2. samodzielna budowla ogrodowa lub parkowa, najczęściej na wzgórzu, wykonana w formie małego, otwartego pawilonu z kolumnami, arkadami
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. archit. budowla ogrodowa w kształcie otwartego, kolumnowego pawilonu
Glorieta (fr. gloriette) – budowla architektoniczna występująca jako:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pnącze z rodziny liliowatych, występujące w rejonach międzyzwrotnikowych Afryki i Azji oraz na Madagaskarze
Glorioza (Gloriosa L.) – rodzaj wieloletnich, ziemnopączkowych pnączy z rodziny zimowitowatych, obejmujący 10 gatunków pochodzących z tropikalnej i południowej Afryki. Zasięg jednego gatunku, gloriozy wspaniałej (Gloriosa superba L.) obejmuje również subkontynent indyjski i Azję Południowo-Wschodnią; został on również naturalizowany w Australii i Oceanii.
SJP.pl
Wikipedia
wychwalanie, adorowanie osoby, czynów, idei itp.; adoracja, deifikacja, apoteoza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. chwalenie
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: gloryfikacja
SJP.pl
osoba, która gloryfikuje
SJP.pl
kobieta, która gloryfikuje
SJP.pl
wychwalać, wynosić kogoś pod niebiosa
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) książk. wysławiać, podnosić czyjeś zasługi, zalety
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|gloryfikować.
Wiktionary
dopisek, uwaga kopisty lub czytelnika zrobiona na marginesie; glossa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uwaga, objaśnienie lub tłumaczenie trudniejszego zwrotu bądź wyrazu, dopisane ręcznie przez czytelnika lub kopistę danej książki zwykle między wierszami tekstu lub na marginesie
(1.2) jęz. adnotacja zawierająca objaśnienia gramatyczne, umieszczona w tekście językoznawczym zwykle między zdaniem oryginalnym a jego tłumaczeniem, ułatwiająca zrozumienie struktury języka;
(1.3) praw. komentarz do dokumentu sądowego;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
słownik objaśniający przestarzałe lub rzadko używane wyrazy w danym tekście; glosariusz
SJP.pl
słownik objaśniający przestarzałe lub rzadko używane wyrazy w danym tekście; glosarium
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) słownik dołączony do tekstu objaśniający przestarzałe lub obecnie rzadko używane wyrazy
Glosariusz, glosarium (łac. glossarium od gr. γλωσσα glōssa „język”, niejasne słowo wymagające objaśnienia) – słownik objaśniający wyrazy trudniejsze (zwłaszcza w dawnych tekstach): przestarzałe, rzadko używane lub mniej popularne. Również wykaz (zbiór) takich wyrazów, zwykle umieszczany na końcu książkowej publikacji (szczególnie popularnonaukowej bądź naukowej).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. osoba komentująca dawne teksty, objaśniająca niezrozumiałe wyrazy w tekstach;
2. osoba, która głosuje;
3. przenośnie: autor komentarza (zwykle literackiego) do jakiegoś wydarzenia, biorący głos w dyskusji na jakiś temat
SJP.pl
Wikipedia
1. kobieta komentująca dawne teksty, objaśniająca niezrozumiałe wyrazy w tekstach;
2. kobieta, która głosuje
SJP.pl
specjalista w dziedzinie glosografii
SJP.pl
1. wykrzykiwanie w stanie ekstazy bezładnych słów i dźwięków, uważanych za głos boży
2. pozbawione wyraźnego sensu układy głoskowe tworzące niby-wyrazy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. ezot. rzekomy dar (np. od boga, szatana, istot pozaziemskich) mówienia językami, których się nie zna, zwykle w chwilach ekstazy religijnej;
Glosolalia, mówienie językami (od gr. γλῶσσα glō̂ssa „język” + λαλέω laléō „mówię”) – wypowiadanie w stanie religijnego uniesienia niezrozumiałych dźwięków. Przez wyznania i Kościoły chrześcijańskie uznawane za charyzmatyczną mowę artykułowaną, choć niezrozumiałą dla słuchaczy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wymarła roślina zaliczana do gromady roślin nagozalążkowych wielkolistnych; występowała od permu do triasu na lądzie Gondwana; glossopteryd, glosopterys, glossopterys
SJP.pl
wymarła roślina zaliczana do gromady roślin nagozalążkowych wielkolistnych; występowała od permu do triasu na lądzie Gondwana; glosopteryd, glossopteryd, glossopterys
SJP.pl
opatrywać tekst glosami
SJP.pl
dopisek, uwaga kopisty lub czytelnika zrobiona na marginesie; glosa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. glosa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w językoznawstwie: najmniejsza jednostka językowa mająca swój wykładnik zarówno w planie treści, jak i planie wyrażania
SJP.pl
SJP.pl
teoria językoznawcza wyróżniająca w budowie języka plan wyrażenia i plan treści oraz badająca relacje między nimi; glossematyka
SJP.pl
SJP.pl
teoria językoznawcza wyróżniająca w budowie języka plan wyrażenia i plan treści oraz badająca relacje między nimi; glossemantyka
Glossematyka (gr. glōssa – język i mathē – nauka) – teoria językoznawcza duńskiego lingwisty Louisa Hjelmsleva, rozwijana dalej przez jego kolegów z Kopenhaskiego Koła Językoznawczego. Glossematyka jest odłamem strukturalizmu, zwana jest „neosaussuryzmem”. Językoznawstwo, według Hjelmsleva, musi badać strukturę języka jako taką, bez uciekania się do stref pozajęzykowych. Teoria języka jest poprawna jedynie wtedy, kiedy opiera się na „zasadzie empirii”, tj. jeżeli opis spełnia następujące trzy warunki:
SJP.pl
Wikipedia
glosolalia
1. w religii chrześcijańskiej dar języków pochodzący od Boga
2. niezrozumiała, ekstatyczna przemowa
SJP.pl
wymarła roślina zaliczana do gromady roślin nagozalążkowych wielkolistnych; występowała od permu do triasu na lądzie Gondwana; glosopteryd, glosopterys, glossopterys
SJP.pl
wymarła roślina zaliczana do gromady roślin nagozalążkowych wielkolistnych; występowała od permu do triasu na lądzie Gondwana; glosopteryd, glossopteryd, glosopterys
SJP.pl
1. odmiana jabłoni;
2. owoc tej jabłoni
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: językoznawca; glottolog
SJP.pl
dawniej: językoznawstwo; glottologia
SJP.pl
(r. żeński) w anatomii: głośnia
Głośnia (łac. glottis, gr. γλοττíς) – trójkątna przestrzeń stanowiąca jedną z anatomicznych części krtani większości ssaków (w tym człowieka), zlokalizowana w jamie pośredniej krtani. Składa się z napinanych przez więzadła głosowe warg głosowych oraz fałdów głosowych, stanowiących ostry brzeg błony śluzowej warg głosowych. Między fałdami głosowymi oraz brzegami chrząstek nalewkowatych znajduje się szpara głośni. Tylny odcinek szpary głośni to część międzychrząstkowa, a przedni międzybłoniasta.
SJP.pl
Wikipedia
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z językiem, mową
Wiktionary
nauka zajmująca się badaniem zmian historycznych w języku
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. metoda przybliżonego określania czasu rozpadu prajęzyka jakiejś rodziny na odrębne języki;
Datowanie lingwistyczne – metoda datowania względnego, opiera się na studiach porównawczych języków pokrewnych. Wyróżnia się:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba zajmująca się glottodydaktyką
SJP.pl
nauka zajmująca się procesem nauczania i uczenia się języków obcych
SJP.pl
nauka zajmująca się badaniem początków mowy ludzkiej i pochodzeniem języków
SJP.pl
nauka zajmująca się badaniem początków mowy ludzkiej i pochodzeniem języków; glottogonia
SJP.pl
nauka zajmująca się badaniem początków mowy ludzkiej i pochodzeniem języków; glottogeneza, glottogenia
SJP.pl
zapis obrazu strun głosowych człowieka w trakcie wydawania dźwięku, narzędzie badawcze m.in. foniatrii
SJP.pl
w językoznawstwie: wykres drgań wiązadeł głosowych podczas wytwarzania głosek
SJP.pl
dawniej: językoznawca; glotolog
Glottolog – bibliograficzna baza języków świata, zwłaszcza języków mniej znanych, zapoczątkowana przez Instytut Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka. Od 2015 r. jest utrzymywana przez Max Planck Institute for the Science of Human History. Do głównych twórców witryny należą Harald Hammarström, Martin Haspelmath i Robert Forkel.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: językoznawstwo; glotologia
SJP.pl
[czytaj: gloc] nazwisko
SJP.pl
[czytaj: GLOSter]
1. miasto w Wielkiej Brytanii;
2. miasto w USA
SJP.pl
Wikipedia
Osoby
Miejscowości w USA:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Poznań. mirabelka, rodzaj śliwki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od glut
Wiktionary
[czytaj: gluk] nazwisko niemieckie, m.in. Christoph Willibald Gluck (1714-1787), kompozytor niemiecki
Christoph Willibald Ritter von Gluck (ur. 2 lipca 1714 w Erasbach koło Berching, zm. 15 listopada 1787 w Wiedniu) – niemiecki kompozytor okresu klasycyzmu.
SJP.pl
Wikipedia
związek organiczny, sól sodowa złożonego kwasu jednosulfonowego lub dwusulfonowego dużo słodsza od cukru, stosowana przez chorych na cukrzycę
SJP.pl
[czytaj: gliwajn] grzane wino, zwykle czerwone, z dodatkiem cukru, skórek cytrynowych i korzennych przypraw
SJP.pl
hormon syntetyzowany przez trzustkę, działający antagonistycznie w stosunku do insuliny, regulujący gospodarkę węglowodanową i lipidową
Glukagon – polipeptydowy hormon wytwarzany przez komórki A (α) wysp trzustkowych. Hormon ten ma znaczenie w gospodarce węglowodanowej, stymulując wzrost stężenia glukozy we krwi, co jest działaniem antagonistycznym w stosunku do insuliny. Wzmaga on procesy glukoneogenezy i glikogenolizy oraz utleniania kwasów tłuszczowych.
Został odkryty przez Charlesa P. Kimballa i Johna R. Murlina w 1923 roku.
SJP.pl
Wikipedia
Glukagonoma (łac. glucagonoma, ang. glucagonoma) – rzadko występujący, hormonalnie czynny nowotwór wywodzący się z komórek A trzustki wydzielający glukagon. Stanowi poniżej 2% guzów neuroendokrynnych przewodu pokarmowego. Obecność guza glukagonowego może być składową zespołu MEN1.
Wikipedia
polimer cukrowy zbudowany z cząsteczek glukozy połączonych wiązaniami glikozydowymi
SJP.pl
kwas glukarowy - kwas powstający po utlenieniu glukozy
SJP.pl
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z cukrem
Wiktionary
automatyczny aparat do badania poziomu glukozy we krwi
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. techn. przyrząd do automatycznego pomiaru poziomu glukozy we krwi
Glukometr – medyczne, przenośne urządzenie diagnostyczne służące do pomiaru i bieżącego odczytu poziomu glukozy we krwi włośniczkowej, pobieranej zwykle z opuszków palców lub płatków uszu (niektóre modele glukometrów umożliwiają również pomiar stężenia glukozy w osoczu krwi).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wytwarzanie glukozy i glikogenu z niecukrowych substancji; zachodzi w wątrobie, regulowana przez hormony nadnerczy
Glukoneogeneza – enzymatyczny proces przekształcania niecukrowcowych prekursorów, np. aminokwasów glukogennych, glicerolu czy mleczanów w glukozę. Resynteza glukozy następuje głównie w hepatocytach i w mniejszym stopniu w komórkach nerek, a głównym punktem wejścia substratów do tego szlaku jest pirogronian.
SJP.pl
Wikipedia
monosacharyd (cukier prosty) łatwo rozpuszczalny w wodzie, będący źródłem energii dla każdego żywego organizmu, stosowany głównie w przemyśle spożywczym i w lecznictwie; glikoza, dekstroza, cukier gronowy, cukier skrobiowy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. organiczny związek chemiczny, monosacharyd występujący we wszystkich organizmach żywych;
Glukoza, D-glukoza – organiczny związek chemiczny, monosacharyd (cukier prosty) z grupy aldoheksoz. Jest białym, drobnokrystalicznym ciałem stałym, z roztworów wodnych łatwo krystalizuje jako monohydrat. Jest bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie (nie zmienia pH roztworu). Ma słodki smak, nieco mniej intensywny od sacharozy.
Enancjomerem D-glukozy jest L-glukoza, niewystępująca w organizmach wyższych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Glukozamina (łac. Glucosaminum) – organiczny związek chemiczny z grupy aminocukrów, pochodna glukozy, w której grupa hydroksylowa w pozycji 2 zastąpiona została grupą aminową. W organizmach syntetyzowana jest z glukozy i jest prekursorem szeregu biocząsteczek, na przykład kwasu sjalowego, chondroityny, glikoprotein lub heparyny. Acetylowana glukozamina jest merem chityny.
Wikipedia
→ glukoza
przymiotnik relacyjny
(1.1) biochem. związany z glukozą, dotyczący glukozy; zawierający glukozę
SJP.pl
Wiktionary
Glukozydy – grupa organicznych związków chemicznych, zaliczanych do glikozydów. Formalnie są to acetale powstałe z glukozy.
Wikipedia
związek typu glikozydów złożony z kwasu glukuronowego oraz fenoli, alkoholi, steroidów lub innych związków z grupą hydroksylową; przekształceniu w glukuronid ulega w organizmie wiele leków i trucizn, które w tej formie wydalane są z moczem
Glukuronidy – organiczne związki chemiczne z grupy glikozydów, pochodne kwasu glukuronowego.
Powstają one w wyniku połączenia cząsteczki kwasu glukuronowego z inną substancją wiązaniem glikozydowym. Hormony tarczycy, hormony sterydowe czy bilirubina są wydalane z organizmu w formie rozpuszczalnych w moczu glukuronidów.
SJP.pl
Wikipedia
cząstka elementarna, bozon pośredniczący
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. cząstka elementarna, będąca nośnikiem oddziaływań silnych
Gluon (z ang. glue, klej) – bezmasowa cząstka elementarna pośrednicząca w oddziaływaniach silnych (bozon pośredniczący), polegających na wymianie gluonów między kwarkami lub między innymi gluonami. Gluon przenosi ładunek kolorowy i nie ma ładunku elektrycznego (jest obojętny elektrycznie). Gluony są kwantami pola Yanga-Millsa. Teorią opisującą oddziaływania gluonów i kwarków jest chromodynamika kwantowa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: gluon
SJP.pl
z lekceważeniem: chłopak, dziecko; smark, smarkacz, gówniarz
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) pot. śluz wydzielany przez gruczoły błony śluzowej nosa
(1.2) gwara. przestępcza: nos
(1.3) gwara. mar. kisiel
SJP.pl
Wiktionary
aminokwas endogenny, amid kwasu glutaminowego
Glutamina (łac. Levoglutamidum; skróty: Gln lub Q; skróty "Glx" lub "Z" oznaczają "kwas glutaminowy lub glutamina") – organiczny związek chemiczny z grupy α-aminokwasów, amid kwasu glutaminowego. Występuje w postaci dwóch enancjomerów. Naturalny enancjomer L (kwas (2S)-2,5-diamino-5-oksopentanowy) jest jednym z 20 podstawowych aminokwasów kodowanych przez geny, wchodzącym w skład wielu białek roślinnych i zwierzęcych.
SJP.pl
Wikipedia
sól kwasu glutaminowego; najczęściej w znaczeniu glutaminianu sodu, szeroko stosowanego w przemyśle spożywczym wzmacniacza smaku
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. sól kwasu glutaminowego
(1.2) kulin. spoż. substancja wzmacniająca smak i zapach potraw, będąca glutaminianem (1.1)
Kwas glutaminowy (Glu, E; łac. Acidum glutamicum) – organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów o charakterze kwasowym. Anion karboksylowy tego kwasu (forma anionowa jest formą przeważającą w warunkach fizjologicznych) to glutaminian. Enancjomer L kwasu glutaminowego należy do podstawowych aminokwasów białkowych obecnych w prawie wszystkich białkach. Dla człowieka jest aminokwasem endogennym. W kodzie genetycznym odpowiadają mu kodony GAA i GAG.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z glutaminą
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. związany z glutaminą, dotyczący glutaminy
SJP.pl
Wiktionary
tripeptyd zbudowany z kwasu glutaminowego, cysteiny i glicyny; w organizmie odgrywa rolę biologicznego układu oksydoredukcyjnego; koenzym niektórych enzymów
SJP.pl
Wikipedia
białko; składnik glutenu
SJP.pl
zdrobnienie od: glut
SJP.pl
białko występujące w roślinach, głównie w nasionach zbóż
Gluteliny – białka pełniące role zapasowe, podobne do prolamin, obecne w bielmie nasion niektórych traw. Stanowią 35-45% masy białek mąki. Zawierają dużo kwasu glutaminowego, asparaginowego, argininy i proliny, za to mało lizyny, tryptofanu i metioniny. Są nierozpuszczalne w wodzie, za to rozpuszczalne w rozcieńczonych kwasach, zasadach, roztworach detergentów, związkach redukujących (beta-merkaptoetanol) czy czynnikach chaotropowych (stężony roztwór moczniku).
SJP.pl
Wikipedia
1. substancja złożona głównie z białek, występująca głównie w ziarnach
2. składnik klejów zwierzęcych i żelatyny, otrzymywany przez działanie wrzącej wody na kolagen; glutyna
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. mieszanina białek roślinnych, gluteniny i gliadyny, występująca w ziarnach niektórych zbóż;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z glutenem
przymiotnik
(1.1) dotyczący glutenu
SJP.pl
Wiktionary
przypominający konsystencją glut
SJP.pl
kleista substancja białkowa, produkt długotrwałego działania wrzącej wody na kolagen; składnik klejów zwierzęcych i żelatyny; glutyna
SJP.pl
składnik klejów zwierzęcych i żelatyny, otrzymywany przez działanie wrzącej wody na kolagen; gluten
SJP.pl
komórka parzydełkowa u stułbi
SJP.pl
związany z glutyną
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
skrótowiec
(1.1) = adm. Główny Lekarz Weterynarii;
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bud. jubil. emalia
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bud. jubil. emaliować
Wiktionary
wymarły rodzaj wielkich ssaków łożyskowych z rzędu szczerbaków; glyptodont, gliptodont
Glyptodon – wymarły rodzaj wielkich pancerników z podrodziny gliptodontów (Glyptodontinae), żyjących od późnego pliocenu do końca plejstocenu, 2,5 mln–11 tys. lat temu, na terenie Ameryki Południowej (Argentyna, Boliwia, Brazylia). Jego nazwa oznacza „wyrzeźbiony ząb” – pochodzi od greckich słów glyptós („wyryty”, „wyrzeźbiony”) i odóntos („ząb”).
SJP.pl
Wikipedia