symbol toru (dawnej jednostki ciśnienia)
SJP.pl
Wikipedia
1. instrument muzyczny dęty drewniany (róg) lub dęty blaszany;
2. wydłużony i umięśniony narząd chwytny, zakończony nozdrzami (np. u słonia);
3. przenośnie: niedorajda, fajtłapa, niezdara;
4. gwałtowny wir powietrza powstający w chmurze burzowej, porywający i niszczący wszystko, co spotka na drodze
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zgrub. od: trąbka
(1.2) muz. pot. każdy duży dęty, blaszany instrument muzyczny, np. tuba lub waltornia
(1.3) gwałtowny wir powietrza;
(1.4) zool. wydłużony i umięśniony narząd chwytny u niektórych zwierząt (np. słonia);
(1.5) żart. o człowieku nieenergicznym, niezaradnym
1 miejscowość w Polsce:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od trabant
Wiktionary
średniowieczny żołnierz straży przybocznej monarchy; drabant
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(1.1) mot. jedna z marek samochodów produkowanych w NRD;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wieś w Polsce
Trąbczyn – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim, w gminie Zagórów, nad Czarną Strugą.
SJP.pl
Wikipedia
→ Trąbki Wielkie; trąbkowski
SJP.pl
zdrobnienie od: trąbka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: trąbka
SJP.pl
Wiktionary
mający kształt trąby, przypominający trąbę
SJP.pl
1. grać na trąbce, trąbie;
2. o pojeździe: wydawać sygnał przy pomocy klaksonu; o kierowcy: powodować powstawanie tego dźwięku przez wciskanie klaksonu;
3. potocznie:
a) mówić głośno lub często o czymś;
b) rozgłaszać coś;
c) pić dużo, zwłaszcza alkoholu
czasownik niedokonany
(1.1) wydawać dźwięk trąbką lub trąbą
(1.2) wydawać dźwięk podobny do dźwięku trąbki lub trąby
(1.3) pot. rozpowiadać
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trąbić.
Wiktionary
ślimak przodoskrzelny zamieszkujący morza arktyczne oraz morza półkuli północnej w strefie umiarkowanej
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Trąbinek – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Dolsk.
Wieś Trambinko położona była w 1581 roku w powiecie kościańskim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
SJP.pl
Wikipedia
rzadko: trębacz
SJP.pl
ruchoma kuchnia towarzystwa filantropijnego działająca w Warszawie w pierwszych dziesiątkach XX wieku
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. gw-pl|Warszawa. zupa z ruchomej kuchni Towarzystwa Dobroczynności
(1.2) daw. gw-pl|Warszawa. ruchoma kuchnia Towarzystwa Dobroczynności
SJP.pl
Wiktionary
instrument dęty blaszany
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: trąba
(1.2) muz. bezstroikowy, dęty, blaszany instrument muzyczny lub sygnalizacyjny z ustnikiem;
(1.3) przedmiot sygnalizacyjny przypominający dźwiękiem trąbkę (1.1)
(1.4) anat. zob. trąbka słuchowa., trąbka Eustachiusza
(1.5) ent. specjalny narząd, służący do przyjmowania pokarmu w postaci płynnej
(1.6) geom. zob. trąbka Torricelliego.
(1.7) dawny przyrząd wzmacniający dźwięki dla niedosłyszących
Trąbka (wł. tromba, skrót: tr.) – Instrument dęty blaszany. Najpopularniejszy z tej grupy instrumentów, do których należą także: róg (waltornia), puzon, tuba i wiele innych. Słowo trąbka (zdrobnienie od trąba), pochodzi z włoskiego tromba.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba zawodowo grająca na trąbce; trębacz
SJP.pl
przypominający trąbkę
SJP.pl
→ Trąbki Wielkie; trąbecki
SJP.pl
1. → trąbka;
2. migdałek trąbkowy - jeden z migdałków układu chłonnego gardła;
3. narcyz trąbkowy - gatunek rośliny z rodziny amarylkowatych
SJP.pl
gatunek ryby z rodziny mrukowatych; mruk Petersa
Mruk Petersa, trąbonos (Gnathonemus petersii) – gatunek ryby z rodziny mrukowatych (Mormyridae), znany wcześniej pod synonimicznymi nazwami Mormyrus petersii i Gnathonemus pictus. Nazwa gatunkowa petersii nawiązuje do nazwiska niemieckiego przyrodnika Wilhelma Petersa. Sprowadzony do Europy w 1950 do hodowli akwariowych.
SJP.pl
Wikipedia
rząd dużych ssaków łożyskowych
Trąbowce (Proboscidea) – rząd dużych ssaków z infragromady ssaków wyższych (Eutheria), ze słoniami, jako jedynymi żyjącymi przedstawicielami.
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel jednego z rzędów ssaków łożyskowych reprezentowanego obecnie jedynie przez słonie
SJP.pl
miasto w Turcji nad Morzem Czarnym (w starożytności Trapezunt)
Trabzon (tur., gr. Τραπεζούντα, dawny Trapezunt, Trebizond, Trebizonda) – miasto w północno-wschodniej Turcji położone nad Morzem Czarnym, ośrodek prowincji Trabzon, historyczna stolica i główne miasto Pontu. Miasto liczy ponad 240 tys. mieszkańców, natomiast aglomeracja przekracza 400 tys.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Trabzon (miasto we wschodniej Turcji)
SJP.pl
1. lekko uderzać;
2. trącać się:
a) lekko uderzać się nawzajem;
b) stukać się z kimś kieliszkiem, szklanką
czasownik przechodni niedokonany (dk. trącić)
(1.1) szturchać, lekko uderzać
czasownik zwrotny niedokonany trącać się (dk. trącić się)
(2.1) lekko uderzać siebie nawzajem
(2.2) pot. stukać kieliszkiem o kieliszek współbiesiadnika podczas picia alkoholu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trącać.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trącić.
Wiktionary
słowo mające naśladować dźwięk powstający przy łamaniu się czegoś
wykrzyknik
(1.1) pot. naśladuje dźwięk powstający przy pękaniu lub łamaniu się
Trach – herb szlachecki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w anatomii, z łaciny: tchawica
SJP.pl
(zwykle w liczbie mnogiej - tracheidy) martwa komórka przewodząca wodę i soki w roślinach; cewka
Cewka (tracheida) – martwa komórka tkanki przewodzącej drewna. Cewki dominują w drewnie nagonasiennych i w najstarszych rodzinach okrytonasiennych (u magnoliowców).
SJP.pl
Wikipedia
(zwykle w liczbie mnogiej) element drewna (tkanki roślinnej) przewodzący wodę i sole mineralne; tracheja, naczynie
Naczynie (trachej) – element drewna składający się z ułożonych w szereg martwych komórek – tzw. członów naczyń.
SJP.pl
Wikipedia
(zwykle w liczbie mnogiej) element drewna (tkanki roślinnej) przewodzący wodę i sole mineralne; trachej, naczynie
SJP.pl
przedrostek
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z tchawicą
Wiktionary
Tracheola (łac. tracheola, l.mn. tracheolae) – najcieńsze, końcowe odgałęzienie tchawki, bez oskórka, mające błoniaste pozbawione tenidiów ściany. Wnika pomiędzy komórki, rzadziej do ich wnętrza. Kończy się komórkami oddechowymi (gwiaździstymi). Tracheole mają średnicę poniżej 1 μm, tak niewielką, że niemożliwa jest ich wentylacja, są więc wypełnione płynem, w którym rozpuszczają się gazy.
Wikipedia
1. operacyjne nacięcie tchawicy w celu wprowadzenia rurki, powodującej udrożnienie górnych dróg oddechowych; tracheotomia;
2. otwór w tchawicy po zabiegu tracheostomii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zabieg chirurgiczny polegający na połączeniu tchawicy ze światłem zewnętrznym;
Tracheotomia – otolaryngologiczny zabieg otwarcia przedniej ściany tchawicy i wprowadzenie rurki do światła dróg oddechowych i tą drogą prowadzenie wentylacji płuc. W wyniku tracheotomii zapewnia się dopływ powietrza do płuc, z pominięciem nosa, gardła i krtani.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
operacyjne nacięcie tchawicy w celu wprowadzenia rurki, powodującej udrożnienie górnych dróg oddechowych; tracheostomia
Tracheotomia – otolaryngologiczny zabieg otwarcia przedniej ściany tchawicy i wprowadzenie rurki do światła dróg oddechowych i tą drogą prowadzenie wentylacji płuc. W wyniku tracheotomii zapewnia się dopływ powietrza do płuc, z pominięciem nosa, gardła i krtani.
SJP.pl
Wikipedia
magmowa skała wylewna
Trachit, trachyt – obojętna skała wylewna, leżąca w grupie skał nasyconych krzemionką, w klasie sjenitu i trachitu.
Na diagramie klasyfikacyjnym QAPF trachit zajmuje pole 7.
W klasyfikacji TAS trachit wraz z alkaliczno-skaleniowym trachitem zajmuje pole T (trachity alkaliczne i trachity).
SJP.pl
Wikipedia
wirusowe zapalenie spojówek; jaglica
Trachoma – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje 16 gatunków występujących w Azji Południowo-Wschodniej, Australii i Oceanii w takich krajach i regionach jak: Asam, Borneo, Wyspy Cooka, Fidżi, Jawa, Malezja Zachodnia, Moluki, Mariany, Mjanma, Nowa Kaledonia, Nowa Gwinea, Niue, Filipiny, Queensland, Wyspy Towarzystwa, Wyspy Salomona, Celebes, Sumatra, Tajlandia, Tybet, Îles Australes, Vanuatu, Wietnam.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
azjatyckie drzewo z rodziny arekowatych; palma chińska
SJP.pl
1. stawać się pozbawionym czegoś;
2. ponosić stratę materialną;
3. marnować, trwonić coś;
4. wydawać się gorszym;
5. wykonywać wyrok śmierci;
6. tracić się:
a) stawać się niewidocznym;
b) pot. nie wiedzieć, co robić
czasownik przechodni dokonany (ndk. trącać)
(1.1) zob. trącać.
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(2.1) wydzielać lekki zapach, raczej nieprzyjemny
czasownik zwrotny dokonany trącić się (ndk. trącać się)
(3.1) zob. trącać się.
(3.2) pot. zob. trącać się.
SJP.pl
Wiktionary
kraina historyczna na Półwyspie Bałkańskim
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. starożytna kraina położona między dolnym Dunajem, Morzem Czarnym, Morzem Egejskim i rzeką Strymon, obecnie podzielona między Grecję, Turcję i Bułgarię;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
indywidualna ścieżka dźwiękowa, składowa miksu
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trakbol] w informatyce: urządzenie służące do sterowania kursorem na ekranie, umieszczane w niektórych klawiaturach komputerowych; odwrócona mysz, manipulator kulkowy, kula, kulka, kot
Trackball, manipulator kulowy – urządzenie wskazujące do komputera lub innego urządzenia (na przykład telefonu), służące do interakcji użytkownika z interfejsem graficznym. Bywa nazywane żartobliwie kotem (dla odróżnienia od myszy, z którą jest funkcjonalnie identyczny).
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: traker] w informatyce:
1. program muzyczny z edytorem, w którym nuty zapisane są na ścieżce;
2. serwer przekazujący informacje (adresy IP) o innych użytkownikach pobierających dany plik w sieci BitTorrent
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Tracja
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Tracją, dotyczący Tracji
(1.2) hist. związany z Trakami, dotyczący Traków
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język tracki;
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: traking]
1. w typografii: składanie tekstu;
2. śledzenie przesyłek
Tracking, gęstość składu – równomierne odsuwanie lub przybliżanie do siebie znaków w tekście, możliwość regulowania odległości pomiędzy znakami globalnie w skali całego tekstu lub w jego wybranym fragmencie, funkcja dostępna w programach do składu i łamania publikacji, procesorach tekstu oraz innych programach pracujących z tekstem w trybie graficznym.
SJP.pl
Wikipedia
→ tracking [czytaj: trakingowy]
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. miniaturowy dżojstik umieszczony w środkowej części klawiatury, zastępujący touchpad;
Punkt dotykowy, manipulator punktowy (ang. trackpoint) – manipulator, jedno z urządzeń wejściowych komputera; służy do interakcji użytkownika z systemem operacyjnym i programami.
Nazywany w zależności od producenta: trackpoint (IBM, a później Lenovo), trackstick (Dell), pointstick (Hewlett-Packard Compaq), touchstick (Fujitsu Siemens Computers), finetrack (Acer), NX point (NEC), vectorpad (Atari) lub accupoint (Toshiba).
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: trejs-i] nazwisko, m.in. Spencer Tracy (1900-1967) - amerykański aktor filmowy
Miejscowości w USA:
Inne:
SJP.pl
Wikipedia
robotnik zajmujący się piłowaniem kłód drzewa za pomocą ręcznej piły
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. ptak z rodziny kaczkowatych, rodzaju nazwa systematyczna|Mergus|ref=tak.
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) robotnik pracujący na traku
Ptaki
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. gwarowo: żona tracza;
2. kobieta, która trze len;
3. zajęcie tracza; tarcie drzewa;
4. maszyna do przecinania kłód drzewnych na tarcicę; trak
SJP.pl
maszyna do przecierania kłód drzewnych na tarcicę i elementy drewniane; gater; trak
SJP.pl
wykonywany z użyciem traku; odnoszący się do traku
SJP.pl
traczyk lodowy - ptak z rodziny alk, o czarno-białym ubarwieniu, występujący na Grenlandii i sąsiadujących z nią od zachodu wyspach; alczyk
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Alle alle|ref=tak., mały morski ptak z rodziny alk
(1.2) zdrobn. od: tracz
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Tracji
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
przewlekła, bakteryjna choroba zakaźna spowodowana przez prątki, powodująca zmiany w nerwach obwodowych oraz ubytki skórne z następczą, poważną utratą tkanek (palców, nosów, policzków); lepra; choroba Hansena
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. choroba zakaźna skóry i układu nerwowego;
(1.2) przest. ent. pszcz. truteń
(1.3) przest. przen. pejor. truteń
Trąd, lepra, choroba Hansena (HD) – przewlekła choroba zakaźna występująca u ludzi i zwierząt, wywołana przez prątki Mycobacterium leprae, bakterię odkrytą w 1873 roku przez norweskiego naukowca Armauera Hansena oraz Mycobacterium lepromatosis odkrytą w 2008 roku. Występuje w dwóch postaciach: lepromatycznej (lepra lepromatosa tuberosa) i tuberkuloidowej (lepra tuberculoides). Odmiana lepromatyczna jest zaraźliwa, a jej objawy to guzowate krosty podobne do występujących w innych infekcjach i alergiach. Postać tuberkuloidowa jest mniej zaraźliwa, ale groźniejsza dla samego zarażonego: początkowo pojawiają się plamy na skórze, stopniowo utrata czucia, szczególnie w palcach nóg i rąk, nieleczona prowadzi do zwyrodnień i utraty tkanki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: trejdmark] zastrzeżony znak firmowy; marka, trade mark
Znak towarowy (ang. trademark) – każde oznaczenie, które nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorcy od towarów innego przedsiębiorcy i jest możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trejder] osoba zawierająca krótkoterminowe transakcje instrumentami finansowymi, np. akcjami, kontraktami terminowymi
Trader – osoba, która zawiera krótkoterminowe transakcje instrumentami finansowymi, takimi jak np. krypowaluty, akcje, obligacje, kontrakty terminowe, kontrakty CFD czy opcje w celu osiągnięcia zysku w wyniku zmiany ich kursu. Krótki horyzont inwestycyjny jest czynnikiem, który odróżnia go od inwestora.
SJP.pl
Wikipedia
→ trader [czytaj: trejderka]
SJP.pl
→ trader [czytaj: trejderski]
SJP.pl
rodzaj roślin z rodziny komelinowatych, pochodzący z Ameryki, obejmujący około 70 gatunków występujących od południowej Kanady do północnej Argentyny, uprawianych w doniczkach jako kwiat ozdobny; trzykrotka
SJP.pl
[czytaj: trejding] zawieranie krótkoterminowych transakcji instrumentami finansowymi, np. akcjami, kontraktami terminowymi
SJP.pl
→ trading [czytaj: trejdingowy]
SJP.pl
określenie wykonawcze: bardzo słodko
SJP.pl
dawniej: zajmować mienie dłużnika
SJP.pl
→ trąd
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. związany z trądem, dotyczący trądu
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: wyznawca religii rzymskokatolickiej, kultywujący tradycje sprzed soboru watykańskiego II
SJP.pl
pogląd św. Augustyna, zakładający przechodzenie duszy z rodziców na ich dzieci
SJP.pl
dawniej: tłumacz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przekazywanie z pokolenia na pokolenie zasad, obyczajów, poglądów;
(1.2) rel. pisma teologów pierwszych wieków chrześcijaństwa oraz postanowienia papieży lub patriarchów i soborów, uznane za drugie obok Biblii źródło objawienia
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zwolennik tradycjonalizmu, człowiek przywiązany do tradycji
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fż. od tradycjonalista
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób tradycjonalistyczny
Wiktionary
→ tradycjonalizm, → tradycjonalność
przymiotnik
(1.1) właściwy tradycjonalizmowi, zgodny z tradycjonalizmem
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przywiązanie do tradycji
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przywiązanie do tradycji
Wiktionary
tradycyjny;
1. związany z tradycją;
2. znany bądź wykorzystywany od dawna;
3. strzegący tradycji, obyczajów
SJP.pl
przysłówek
(1.1) zgodnie z tradycją
(1.2) pot. zgodnie z przyzwyczajeniami, tak, jak zazwyczaj
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: tradycyjny; bardziej tradycyjny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co tradycyjne; cecha tych, którzy są tradycyjni
Wiktionary
tradycjonalny;
1. związany z tradycją;
2. znany bądź wykorzystywany od dawna;
3. strzegący tradycji, obyczajów
przymiotnik
(1.1) wywodzący się z tradycji; stanowiący element tradycji, zwyczaju; wykonany w sposób nakazany tradycją
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. wojsk. stały element fortyfikacji przeznaczony do prowadzenia ognia bocznego;
Tradytor – stały element fortyfikacji przeznaczony do prowadzenia ognia bocznego. W twierdzy bastionowej był to schron bojowy dla dział do ostrzału rowu twierdzy, w forcie do ostrzału międzypól, przedpola lub dzieła pośredniego.
Występuje w postaci skazamatowanych baterii artyleryjskich lub stanowisk karabinów maszynowych. Tradytor jest tak umiejscowiony, aby był całkowicie niewidoczny od strony atakującego (od przedpola). Równia ogniowa jest tak poprowadzona, aby kryć ogniem przedpole sąsiedniego obiektu lub obiektów oraz międzypole, a tym samym zabezpieczać wzajemnie sąsiednie obiekty grupy. Tradytory sąsiadujące ze sobą tworzą system ognia krzyżowego na międzypolu. Były one również zwane milczącymi bateriami, gdyż ze względu na bardzo ograniczony kąt ostrzału otwierały ogień dopiero w momencie, gdy nieprzyjaciel znalazł się bezpośrednio przy osłanianych obiektach.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. schorzenie skóry wywołane przez łojotok
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) o skórze, cerze: mający trądzik lub skłonność do trądziku
Wiktionary
przypadek, zbieg okoliczności
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przypadek, losowe wydarzenie
forma czasownika.
(2.1) 2. os. rozk. od: trafić
SJP.pl
Wiktionary
środowiskowo: kawałek rudy trafiający się wśród ilastej skały płonnej
SJP.pl
przylądek na Półwyspie Iberyjskim
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Trafalgar (przylądek w Hiszpanii)
SJP.pl
szablon malarski do powielania rysunku
SJP.pl
czasownik niedokonany (dk. trafić)
(1.1) niedokonany od|trafić.
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dosięganie celu
Wiktionary
1. oddać celny rzut, strzał itp.
2. osiągnąć cel podróży
3. znaleźć się w jakimś miejscu
4. znaleźć się gdzieś w danym momencie
5. spotkać kogoś, zauważyć coś
6. trafić się:
a) zdarzyć się
b) pojawić się (ktoś)
c) wystąpić nieoczekiwanie
czasownik przechodni dokonany (ndk. trafiać)
(1.1) o człowieku: uderzyć czymś w jakiś cel
(1.2) o pocisku, nożu, ręce, piłce, itp.: uderzyć w cel
(1.3) znaleźć drogę i dotrzeć gdzieś
(1.4) znaleźć się gdzieś (raczej niecałkowicie to kontrolując)
(1.5) pot. przypadkiem spotkać kogoś lub coś
(1.6) pot. przypadkiem zjawić się w jakimś szczególnym momencie
(1.7) pot. przypadkiem dostać
(1.8) pot. przypadkiem wybrać
(1.9) pot. przekonać kogoś
(1.10) trafiony pot. trafny
(1.11) trafiony pot. pijany
czasownik zwrotny dokonany trafić się (ndk. trafiać się)
(2.1) pot. zdarzyć się niespodziewanie
(2.2) pot. niespodziewanie zjawić się
SJP.pl
Wiktionary
1. oddać celny rzut, strzał itp.
2. osiągnąć cel podróży
3. znaleźć się w jakimś miejscu
4. znaleźć się gdzieś w danym momencie
5. spotkać kogoś, zauważyć coś
6. trafić się:
a) zdarzyć się
b) pojawić się (ktoś)
c) wystąpić nieoczekiwanie
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) efekt celnego rzutu, ciosu lub strzału
(1.2) dobre wytypowanie numerów w grze liczbowej
SJP.pl
Wiktionary
ruch telekomunikacyjny, wyrażający się np. liczbą połączeń dokonanych w centrali telefonicznej
SJP.pl
dawniej: sklep z wyrobami tytoniowymi
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. sklep z wyrobami tytoniowymi;
(1.2) hand. gazetka sklepowa lub wkładka prasowa z reklamami
Trafika (z niem. Trafik, wł. traffico – ruch, handel) – sklep zajmujący się handlem wyrobami tytoniowymi (papierosami, cygarami, melasą, tabaką) oraz akcesoriami służącymi do konsumpcji tych wyrobów, takimi jak fajki, fajki wodne i inne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzałe: właściciel sklepiku z wyrobami tytoniowymi
SJP.pl
SJP.pl
1. oddać celny rzut, strzał itp.
2. osiągnąć cel podróży
3. znaleźć się w jakimś miejscu
4. znaleźć się gdzieś w danym momencie
5. spotkać kogoś, zauważyć coś
6. trafić się:
a) zdarzyć się
b) pojawić się (ktoś)
c) wystąpić nieoczekiwanie
SJP.pl
przysłówek
(1.1) od: trafny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: trafnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: trafny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co trafne, odpowiadające rzeczywistości
(1.2) cecha tego, co trafne, trafiające w cel, celne
Trafność (ang. validity) nie ma jednej wspólnej definicji, ale zazwyczaj odnosi się do zakresu, w którym wyjaśnienie rzeczywiście odzwierciedla zjawisko, do którego się odwołuje (jest to definicja Rucha). Według Messicka, ocena trafności to stwierdzenie, w jakim stopniu teoria i dowody empiryczne uzasadniają stosowność testu w danym obszarze.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. taki, który nie chybił, celny;
2. właściwy, odpowiedni, słuszny
przymiotnik
(1.1) o najlepszym efekcie lub dopasowaniu, najbardziej oddający rzeczywistość
(1.2) docierający do celu
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: transformator
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) techn. pot. transformator, szczególnie jeśli duży – wysokiego napięcia lub dużej częstotliwości
Transformator (z łac. transformare – przekształcać) – urządzenie elektryczne służące do przenoszenia energii elektrycznej prądu przemiennego drogą indukcji z jednego obwodu elektrycznego do drugiego, z zachowaniem pierwotnej częstotliwości. Zwykle zmieniane jest równocześnie napięcie elektryczne (wyjątek stanowi transformator separacyjny, w którym napięcie nie ulega zmianie).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miejsce, w którym znajdują się transformatory elektryczne dużej mocy służące do zasilania linii tramwajowej, kolejowej, osiedla itp.
Stacja transformatorowa (stacja trafo, trafostacja) – stacja elektroenergetyczna, w której następuje zmiana parametrów prądu elektrycznego przy różnych poziomach napięć. Są wyposażone w transformatory obniżające napięcie, podwyższające napięcie oraz stabilizujące napięcie elektryczne. Nie następuje tutaj przemiana na prąd stały.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: traf
SJP.pl
przenosić ciężkie przedmioty (np. bagaże)
SJP.pl
naturalna żywica niektórych roślin motylkowatych, stosowana w kosmetyce; tragant, tragakanta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żywica traganka gumodajnego;
Wiktionary oraz Wikipedia
roślina zielna lub krzew
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Astragalus|L.|ref=tak., roślina wieloletnia o motylkowych kwiatach z rodziny bobowatych;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
naturalna żywica niektórych roślin motylkowatych, stosowana w kosmetyce; tragakant, tragakanta
SJP.pl
kobieta zajmująca się przenoszeniem ciężkich przedmiotów
SJP.pl
→ tragarz
SJP.pl
1. osoba zajmująca się przenoszeniem ciężkich przedmiotów;
2. w budownictwie drewnianym, zwłaszcza na Podhalu: gruba, zwykle zdobiona belka stropowa biegnąca wzdłuż całego pułapu dla podtrzymania go; sosrąb, sosręb, siestrzan, siostrzan
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, której profesją jest noszenie lub ręczne przewożenie, np. towarów, ciężkiego ekwipunku, lektyki
(1.2) turyst. uczestnik wyprawy wysokogórskiej lub podróżniczej wynajęty do noszenia ekwipunku
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) reg. bud. gruba belka stropowa biegnąca wzdłuż całej powały
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. teatr. dramatyczny utwór literacki przedstawiający konflikt między dążeniami bohatera a siłami wyższymi;
(1.2) ogromne nieszczęście budzące rozpacz
(1.3) zła sytuacja dotycząca czegoś
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
dotyczący tragediopisarza, tragediopisarstwa
SJP.pl
sztuka pisania tragedii
SJP.pl
osoba pisząca tragedie; tragik
SJP.pl
zespół cech typowych dla tragedii
SJP.pl
przymiotnik odrzeczownikowy
(1.1) dotyczący tragedii jako sztuki
Wiktionary
[czytaj: tragelafos] w literaturze: dzieło literackie charakteryzujące się niejednorodną budową, łączące różnorodne elementy, cechy wielu gatunków
SJP.pl
dawniej: nosze
SJP.pl
aktorka występująca w tragedii
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób tragiczny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: tragicznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: tragiczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest tragiczne
Wiktionary
1. dotyczący tragedii, grywający w tragediach, piszący tragedie;
2. budzący strach, uczucie grozy, wstrząsający
przymiotnik
(1.1) pełen smutku, nieszczęścia lub rozpaczy
(1.2) liter. teatr. dotyczący tragedii (utworu)
SJP.pl
Wiktionary
Tragifarsa – utwór dramatyczny łączący elementy tragiczne z farsowymi.
Ich autorami byli m.in. pisarz hiszpański Ramón María del Valle-Inclán (Dziwadła i makabrydy), rumuński – Eugène Ionesco (Krzesła), oraz pisarze polscy: Gabriela Zapolska (Moralność pani Dulskiej – tragifarsa kołtuńska, 1906) i Witold Gombrowicz (Iwona, księżniczka Burgunda, 1938).
Wikipedia
1. aktor występujący w tragedii;
2. osoba pisząca tragedie; tragediopisarz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) teatr. aktor grający role tragiczne
(1.2) liter. teatr. osoba pisząca tragedie
SJP.pl
Wiktionary
rzadko:
1. tragizm, tragiczność;
2. ogół utworów tragicznych
SJP.pl
1. utwór dramatyczny lub film łączący cechy tragedii i komedii;
2. sytuacja lub wydarzenie tragiczne a jednocześnie zabawne
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) teatr. utwór teatralny lub filmowy mający cechy tragedii i komedii;
(1.2) przen. sytuacja, w której współwystępują elementy tragiczne, smutne i komiczne, zabawne
Tragikomedia – utwór łączący treści tragiczne i komediowe. Nazwa wprowadzona została przez rzymskiego komediopisarza Plauta. Do tego gatunku mieszanego nawiązywał także Eurypides; Arystoteles natomiast teoretyzował na jego temat.
Tragikomedia została rozpowszechniona w epoce renesansu we Włoszech, a rozwijała się w baroku (np. Mizantrop Moliera, napisany pod koniec XVII wieku) i romantyzmie (H. von Kleist, G. Büchner). Charakteryzowała się rozluźnieniem zasady trójjedności, skomplikowaną fabułą i intencją wywołania u odbiorcy innych emocji niż po lekturze utworu tragicznego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zespół cech typowych dla tragikomedii; tragikomiczność
SJP.pl
tragikomiczny;
1. → tragikomedia;
2. potocznie: jednocześnie smutny i zabawny
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: tragikomiczny
SJP.pl
1. zespół cech typowych dla tragikomedii; tragikomediowość;
2. cecha sytuacji tragicznej, a jednocześnie zabawnej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest tragikomiczne; cecha tych, którzy są tragikomiczni
SJP.pl
Wiktionary
tragikomediowy;
1. → tragikomedia;
2. jednocześnie smutny i zabawny
SJP.pl
1. cecha sytuacji lub zdarzenia, które prowadzą do nieuchronnej klęski;
2. splot nieszczęśliwych okoliczności stwarzających sytuację bez wyjścia; dramatyzm
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) konflikt równorzędnych wartości moralnych
Tragizm – kategoria estetyczna, oznaczająca konflikt równorzędnych wartości moralnych, w wyniku którego jednostka, działająca świadomie w imię wielkiego i szlachetnego celu, jest skazana na klęskę.Starcie równorzędnych racji moralnych (konflikt tragiczny) powoduje nieuchronną klęskę jednostki szlachetnej (zasadnicza cecha dramatu antycznego i klasycznego).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik
(1.1) robić z czegoś tragedię, zachowywać się jakby coś było tragedią, rzeczą tragiczną; rozpaczać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|tragizować.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. taczka
Wiktionary
rodzaj ptaków z podrodziny bażantów
Tragopan – rodzaj ptaków z podrodziny bażantów (Phasianinae) w rodzinie kurowatych (Phasianidae).
SJP.pl
Wikipedia
1. przekłucie w wypustce u wejścia kanału słuchowego;
2. kolczyk noszony w tym miejscu
SJP.pl
[czytaj: trejler]
1. fragmenty filmu, programu, gry komputerowej itp. emitowane jako zapowiedź; teaser, zwiastun;
2. przyczepa lub naczepa samochodowa
Trailer (wym. trejler) może oznaczać:
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trejnspoting] hobby polegające na obserwowaniu i fotografowaniu pociągów
SJP.pl
Wikipedia
cesarz rzymski (53-117)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) hist. imię|polski|m.
Trajan, Marek Ulpiusz Trajan (Marcus Ulpius Traianus; ur. 18 września 53 w Italice, zm. 9 sierpnia 117 w Selinusie) – cesarz rzymski od 27 stycznia 98 do swojej śmierci. Drugi z tzw. pięciu dobrych cesarzy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Trajana lub z nim związany
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Trajana
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: trajdać się - jechać gdzieś powoli, znosząc niewygody; tłuc się, wlec się
SJP.pl
krzywa, którą zakreśla w przestrzeni poruszający się obiekt
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. linia lotu obiektu w przestrzeni
(1.2) książk. przen. przebieg danego procesu
Tor ruchu, trajektoria – krzywa zakreślana w przestrzeni przez wybrany punkt poruszającego się ciała.
W inercjalnym układzie odniesienia, jeżeli na poruszający punkt materialny działa niezrównoważona siła, której kierunek nie jest styczny do toru ruchu, wówczas tor ruchu jest krzywoliniowy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
pojazd trzykołowy, którego podstawę stanowi motocykl
Trajka (ang. trike), traja, trójkołowiec, trzykołowiec – pojazd silnikowy na trzech kołach.
Trajka bywa połączeniem motocykla z samochodem. Przód pochodzi z motocykla, a tył z samochodu. Do budowy trajek wykorzystywane bywają zawieszenia i silniki pochodzące z VW Garbusa, ale też np. z Zaporożca czy Fiata 126, czyli generalnie samochodów z silnikiem usytuowanym z tyłu pojazdu.
SJP.pl
Wikipedia
potocznie:
1. szybkie, głośnie mówienie; paplanina;
2. odgłos, zwykle maszyny; terkot, stukot, grzechot
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trajkotać.
Wiktionary
1. potocznie: kobieta mówiąca dużo i szybko, często bez sensu; klekotka, pleciuch, plociuch, pleciuga;
2. trajkotka czerwona - gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych, występujący na suchych terenach trawiastych w Europie i Azji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. szybko mówiąca, gadatliwa kobieta
(1.2) ornit. zob. cyranka.
SJP.pl
Wiktionary
trajkoczący, wydający trajkot
SJP.pl
trejler;
1. samochód przebudowany na wędrowny domek campingowy; karawaning, karawan, caravaning, caravan;
2. statek dostosowany do przewozu kontenerów; trejlerowiec, kontenerowiec
SJP.pl
żartobliwie o trolejbusie; trajtek
SJP.pl
trójkątny żagiel podnoszony w czasie sztormu, umocowany jedynie do masztu; grot sztormowy
Trajsel – jeden z żagli sztormowych stosowanych na jachtach. Służy do zastępowania grota podczas bardzo silnego wiatru.
Jest to trójkątny żagiel przymasztowy (przylegający jedną ze swoich krawędzi do kolumny masztu), o powierzchni ok. 1/3 grota. Jego róg fałowy może sięgać co najwyżej do połowy wysokości masztu. Dolny lik (krawędź) trajsla jest wolny (nie zamocowany do żadnego drzewca i nie wisi na żadnej linie), jest krótszy niż długość bomu (o ok. 1/3 do 1/2), i biegnie od rogu szotowego w stronę masztu lekko pod górę (stąd inna nazwa trajsla to "skośnik").
SJP.pl
Wikipedia
żartobliwie o trolejbusie; trajluś
Trolejbus – drogowy pojazd silnikowy (zazwyczaj pasażerski, niekiedy towarowy) z napędem elektrycznym, pobierający prąd elektryczny z zewnętrznego źródła zasilania (podstacji trakcyjnych) przez dwuprzewodową sieć trakcyjną za pośrednictwem pałąkowego odbieraka prądu. W odróżnieniu od tramwajów trolejbusy mają możliwość ominięcia przeszkody w ruchu drogowym.
SJP.pl
Wikipedia
maszyna do przecierania kłód drzewnych na tarcicę i elementy drewniane; gater; tracznica
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. mieszkaniec Tracji
Pilarka ramowa (trak ramowy, gater) – maszyna stosowana w tartakach w celu przecierania drewna okrągłego na tarcicę obrzynaną oraz nieobrzynaną. Przecieranie odbywa się za pomocą jednej lub wielu pił rozpiętych na ramie poruszającej się ruchem posuwisto-zwrotnym. W zależności od kierunku ruchu piły rozróżnia się pilarki ramowe pionowe i poziome.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od trakt
Wiktionary
1. trasa lub sieć tras przystosowana do ruchu pojazdów szynowych; też: szyny, kable i urządzenia zainstalowane na takiej trasie;
2. napęd pojazdów szynowych zależny od rodzaju silnika napędowego;
3. w kolejnictwie: dział dotyczący napędów kolejowych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kolej. trasa lub sieć tras przystosowana do ruchu pojazdów szynowych
(1.3) kolej. napęd pojazdów szynowych zależny od rodzaju zainstalowanego silnika
(1.4) kolej. dział kolejnictwa zajmujący się zastosowaniem napędów do celów przewozowych
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący trakcji
przymiotnik relacyjny
(1.1) kolej. związany z trakcją, dotyczący trakcji
SJP.pl
Wiktionary
niemiecka rasa konia; koń trakeński
Koń trakeński – rasa konia pochodzenia staropruskiego.
SJP.pl
Wikipedia
koń trakeński - rasa koni pochodzenia staropruskiego; traken
SJP.pl
zespół plemion indoeuropejskich zamieszkujących wschodnią część Półwyspu Bałkańskiego
Trakowie (stgr. Θρᾷκες; łac. Thraci) – lud indoeuropejski w starożytności zamieszkujący wschodnią część Półwyspu Bałkańskiego: obszar ograniczony od zachodu rzekami Wielka Morawa i Wardar, od wschodu Morzem Czarnym, od północy Dunajem, na południu natomiast Morzem Egejskim. Bezpośrednio od strony zachodniej z Trakami sąsiadowały plemiona Dardanów, które nie były pochodzenia trackiego. Obecność Traków na tych ziemiach sięga co najmniej XIII wieku p.n.e., a ich kultura rozwijała się przez ponad tysiąc lat, pozostawiając po sobie dziedzictwo archeologiczne.
SJP.pl
Wikipedia
→ trak
SJP.pl
1. droga, szlak;
2. w architekturze: szereg pomieszczeń w budynku umieszczonych na jednej linii;
3. dawniej: bieg, tok czegoś;
4. w trakcie czegoś - w ciągu, w czasie trwania czegoś
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. droga, szlak
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: traktat
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od traktat
SJP.pl
Wiktionary
dawniej:
1. poczęstunek, uczta, biesiada;
2. płaca żołnierska, wikt żołnierski; żołd;
3. sposób postępowania z kimś, traktowania kogoś
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. biesiada, uczta, poczęstunek
(1.2) daw. postępowanie, traktowanie kogoś
(1.3) daw. płaca, żołd
SJP.pl
Wiktionary
Anglokatolicyzm – prąd wewnątrz Kościoła anglikańskiego, zainicjowany przez L. Andrewsa. Skłania się on ku zmienianiu stosunków z Kościołem katolickim poprzez ponowne przyjęcie:
Wikipedia
1. formalnie i uroczyście zawierana umowa międzynarodowa, głównie regulująca stosunki polityczne lub ekonomiczne między państwami;
2. rozprawa naukowa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. praw. ważna umowa międzynarodowa uroczyście zawierana na piśmie między państwami i regulująca najistotniejsze kwestie polityczne, wojskowe, handlowe itp.
(1.2) tekst naukowy w formie rozbudowanej rozprawy, zazwyczaj bardzo obszernej;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: traktat
przymiotnik relacyjny
(1.1) praw. związany z traktatem, zawieraniem traktatu, dotyczący traktatu lub jego postanowień
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: podrzędna restauracja, jadłodajnia; garkuchnia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. restauracja niższej klasy
Karczma (również austeria, oberża, zajazd, gospoda, gościniec) – budynek służący jako miejsce spotkań i wyszynku oraz czasami jako dom zajezdny przeznaczony dla podróżnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. pojazd mechaniczny o dużej sile pociągowej, napędzany silnikiem spalinowym; ciągnik;
2. potocznie o butach na grubej, gumowej podeszwie mającej głębokie wręby
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) roln. pojazd przeznaczony do przemieszczania pojazdów, maszyn i urządzeń pozbawionych własnego silnika, do napędzania takich maszyn i urządzeń;
Ciągnik (traktor) – pojazd mechaniczny przystosowany do holowania pojazdów bądź urządzeń nieposiadających własnego napędu (np. maszyn rolniczych, przyczep, naczep, dział) oraz do zawieszania na nim osprzętu do robót ziemnych (np. spycharkowego, zrywarkowego, ładowarkowego, koparkowego, chwytakowego, hakowego).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: traktor
SJP.pl
przymiotnik od: traktor
SJP.pl
kierowca prowadzący traktor
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) kierowca traktora, ciągnika rolniczego
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta kierująca traktorem, ciągnikiem rolniczym
SJP.pl
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) odnosić się do kogoś lub czegoś w określony sposób
(1.2) omawiać coś
(1.3) działać czymś na kogoś lub coś
(1.4) daw. częstować, raczyć
czasownik zwrotny traktować się
(2.1) odnosić się do siebie w określony sposób
(2.2) daw. częstować się, raczyć się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|traktować.
Wiktionary
przymiotnik od: trakt
SJP.pl
krzywa, której odcinek stycznej od punktu styczności do określonej prostej ma stałą długość
Traktrysa, traktoria, wleczona – krzywa płaska, wzdłuż której porusza się mały obiekt wleczony przez ciągnącego po poziomej płaszczyźnie, przy pomocy nici o stałej długości. Ciągnący porusza się po linii prostej.
SJP.pl
Wikipedia
mechanizm w instrumentach organowych przekładający ruch klawisza na wentyl otwierający dopływ powietrza do piszczałek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. mechanizm w organach przenoszący ruch klawiszy na wentyle otwierające dopływ powietrza do piszczałek;
Traktura (także traktura właściwa) – w organach i pozytywach, mechanizm przenoszący ruch klawisza i pozostałych urządzeń sterujących na znajdujące się w wiatrownicy wentyle otwierające dopływ powietrza do piszczałek.
Zadaniami traktury są przekazywanie sygnału na odległość oraz wykonywanie pracy. Polecenia wydawane przez organistę za pośrednictwem elementów sterujących – klawiszy i przycisków, są przekazywane przez trakturę do odległych elementów wykonawczych w wiatrownicy – wentyli. Praca wykonywana przez trakturę zmniejsza wysiłek potrzebny do przezwyciężenia tarcia wewnątrz i między urządzeniami mechanicznymi wiatrownicy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: tralaLA]
1. wykrzyknienie wyrażające radość i podniecenie, rytmizujące tekst poetycki;
2. potocznie: szum, rozgłos
SJP.pl
Wikipedia
mała ozdobna kolumienka, element balustrady; balas; balaska
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. pionowy element balustrady, który podtrzymuje poręcz, w formie profilowanego słupka z kamienia lub drewna
(1.2) szt. profilowana nóżka, np. kielicha lub świecznika
Balas (także balasek, balaska, tralka) – pionowy element balustrady schodów, balkonu, tarasu lub ustawiane nad gzymsem głównym, złożony na ogół z jednej lub dwóch kolumienek o gruszkowato wybrzuszonym trzonie, zwanych też lalkami, wsparty na bazie, zwieńczony zazwyczaj plintą, podpierający poręcz.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzadko: układać tralki w celu podtrzymania parapetu balustrady
SJP.pl
rzadko: układać tralki w celu podtrzymania parapetu balustrady
SJP.pl
przymiotnik od: tralka
SJP.pl
1. belka w wiązaniu dachowym;
2. przyrząd do ćwiczeń gimnastycznych
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) etn. bud. daw. szeroka belka umieszczana w poprzek pod innymi belkami pułapu dla jego podtrzymania, przebiegająca przez środek izby; Gloger.
SJP.pl
Wiktionary
przędza jedwabna używana jako osnowa tkanin
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj opioidowego leku przeciwbólowego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny stosowany jako przeciwbólowy syntetyczny lek opioidowy;
Tramadol – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny stosowany jako przeciwbólowy syntetyczny lek opioidowy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
piłkarzyki;
1. gra zręcznościowa rozgrywana przy użyciu figurek piłkarzy przymocowanych do rurek poruszanych rękoma, na stole przypominającym miniaturowe boisko do piłki nożnej, polegająca na zdobyciu ustalonej liczby bramek;
2. stół do tej gry
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) łódź. piłkarzyki
(1.2) łódź. stół do piłkarzyków
Piłkarzyki, futbol stołowy, piłka stołowa, trambambula (ang. Table football, niem. Tischfußball) – gra 2- lub 4-osobowa, imitująca prawdziwy mecz piłki nożnej.
Jest bardzo popularna w barach, szkołach. Występuje w wersji rekreacyjnej, jak i automatowej (przed rozpoczęciem gry trzeba włożyć monetę). Realizowana może być również jako sport.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Poznań. tramwaj
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. choreogr. taniec wirowy, polka zbliżona do mazura
(1.2) daw. muz. muzyka do tramblantki (1.1)
Wiktionary
dawniej: odmiana polki podobna do mazura; tramblantka, polka mazurka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. choreogr. taniec wirowy, polka zbliżona do mazura
(1.2) daw. muz. muzyka do tramblanki (1.1)
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: odmiana polki podobna do mazura; tramblanka, polka mazurka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) choreogr. taniec wirowy, polka zbliżona do mazura
(1.2) muz. muzyka do tramblantki (1.1)
SJP.pl
Wiktionary
specjalne narzędzie do ubijania, wyrównywania drogi, bruku
SJP.pl
pas ruchu dla tramwajów i autobusów
SJP.pl
zdrobnienie od: tram
SJP.pl
zimny wiatr wiejący u północnych wybrzeży Korsyki
Tramontana (z łac. transmontanus = 'mieszkający za górami’).
Jest to chłodny wiatr północny lub północno-wschodni, wiejący na zachodnim wybrzeżu Włoch i Korsyki. Powstaje w sytuacji, gdy nad Morzem Adriatyckim panuje niskie ciśnienie, a nad zachodnią częścią Morza Śródziemnego lub w Alpach – wysokie.
SJP.pl
Wikipedia
człowiek lubiący się włóczyć; wagabunda, obieżyświat, włóczęga, włóczykij
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) wędrowiec, włóczykij, obieżyświat
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) mors. statek towarowy odbywający nieregularne rejsy do różnych portów
Tramp, inaczej włóczęga, wędrowiec, pojęcie stosowane również jako, m.in.:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
impreza w wynajętym tramwaju
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
płócienny but sportowy na gumowej podeszwie
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) obuw. rodzaj buta sportowego; sznurowany, płócienny, na gumowej podeszwie
(1.2) środ. mot. trabant
Trampki – rodzaj sportowego, sznurowanego obuwia tekstylnego, na podeszwie z gumy. W odróżnieniu od pokrewnych im tenisówek, trampki posiadają cholewki do kostek oraz gumowane noski.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. wędrówka turystyczna;
2. żegluga odbywająca się bez rozkładu rejsów
Tramping (lub trempink) – ruch społeczny w Czechosłowacji, inspirowany Ligą Leśnej Mądrości, woodcraftem, skautingem oraz amerykańskim Dzikim Zachodem. Nazwa pochodzi od nowozelandzkiego odpowiednika angielskiego słowa hiking.
Czeska opinia błędnie kreuje pogląd, że trampowanie nie ma swojego odpowiednika w żadnym innym państwie poza Czechami i Słowacją. Niemniej jednak należy zauważyć, że czeski tramping miał zawsze swoją dość wyjątkową i często wyraźną specyfikę.
SJP.pl
Wikipedia
osoba uprawiająca tramping
SJP.pl
dawniej: lekki but sportowy z płótna i gumy; trampek
SJP.pl
SJP.pl
SJP.pl
młody piłkarz, młodzik
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) sport. młody piłkarz do piętnastego roku życia;
SJP.pl
Wiktionary
rodzaj obuwia
Trampki – rodzaj sportowego, sznurowanego obuwia tekstylnego, na podeszwie z gumy. W odróżnieniu od pokrewnych im tenisówek, trampki posiadają cholewki do kostek oraz gumowane noski.
SJP.pl
Wikipedia
but piłkarski z gumowymi kołkami w podeszwie, zabezpieczającymi przed ślizganiem się po boisku; korkotrampek
SJP.pl
przymiotnik od: trampka, trampek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sport. sprężysta deska umożliwiająca wysokie wybicie się w górę przy skokach do wody
(1.2) sport. pochyło ustawiona deska z podpórką, służąca do odbijania się przy skokach gimnastycznych
(1.3) sport. przyrząd gimnastyczny w postaci sprężystej siatki rozpiętej na dużej ramie, służący do wykonywania ewolucji akrobatycznych w powietrzu;
(1.4) wieża służąca skoczkom spadochronowym do wykonywania skoków
(1.5) inform. kod umożliwiający funkcji zagnieżdżonej dostęp do lokalnych zmiennych bieżącej funkcji;
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z trampem, dotyczący trampa (tylko w znaczeniu: „wędrowiec, włóczykij, obieżyświat”)
Wiktionary
przymiotnik od: tramp
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z trampem, dotyczący trampa (tylko w znaczeniu: „statek towarowy odbywający nieregularne rejsy do różnych portów”)
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: tramwaj
SJP.pl
pojazd szynowy służący do transportu miejskiego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pojazd szynowy dostosowany do ruchu drogowego, przeznaczony do przewozu pasażerów;
Tramwaj (z ang. tramway – linia tramwajowa, tram – tramwaj) – pasażerski pojazd drogowy o miejscach siedzących dla więcej niż dziewięciu osób (łącznie z motorniczym) i długości nie większej niż 65 metrów, podłączony do przewodów elektrycznych lub napędzany silnikiem spalinowym oraz poruszający się po szynach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta prowadząca tramwaj
Wiktionary
przymiotnik od: tramwajarz
SJP.pl
maszynista tramwaju; motorniczy
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pracownik przedsiębiorstwa tramwajowego
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) pot. ent. kowal bezskrzydły
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kraków. tramwaj
Wiktionary
przymiotnik od: tramwaj
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do tramwaju, związany z tramwajem
SJP.pl
Wiktionary
tłuszcz otrzymywany z ryb i ssaków morskich
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. zool. płynny tłuszcz pozyskiwany z tkanki tłuszczowej zwierząt morskich;
Tran – ciekły tłuszcz otrzymywany z wątroby ryb z rodziny dorszowatych (głównie dorsza atlantyckiego) oraz tkanki tłuszczowej niektórych ssaków morskich (np. wielorybów lub fok). Zawiera duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych (głównie oleinowego, oleopalmitynowyego i gadoleinowego) oraz witamin (głównie A i D). Jest to oleista ciecz o jasnożółtej barwie. Ma rybny smak i zapach. W kontakcie z tlenem jełczeje, co powoduje rozpad zawartych w nim witamin.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: trans] gatunek muzyki elektronicznej, odmiana techno
Trance – gatunek elektronicznej muzyki tanecznej (klubowej) rozwinięty w latach 90. XX wieku w Niemczech. Czasami bywa traktowany w całości jako podgatunek muzyki dance.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: transowy] przymiotnik od: trance (styl muzyczny); transowy
SJP.pl
kwas traneksamowy - organiczny związek chemiczny stosowany jako środek przeciwkrwotoczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. napiwek
Wiktionary
pomieszczenie z odpowiednimi urządzeniami, w którym wytapia się tran; tranownia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) miejsce wytapiania tranu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od tran
Wiktionary
system połączeń radiotelefonicznych
SJP.pl
Trankwice (niem. Trankwitz) – osada w Polsce w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Stary Targ. Wieś wchodzi w skład sołectwa Bukowo.
Wikipedia
uspokajanie, wyciszanie chorego przy pomocy trankwilizatora
SJP.pl
uspokajający środek leczniczy, działający na ośrodkowy układ nerwowy, stosowany w leczeniu nerwic, psychoz i stanów lękowych; trankwilizer, lek kojący
SJP.pl
Wikipedia
uspokajający środek leczniczy działający na ośrodkowy układ nerwowy, stosowany w leczeniu nerwic, psychoz i stanów lękowych; trankwilizator, lek kojący
SJP.pl
pomieszczenie z odpowiednimi urządzeniami, w którym wytapia się tran; traniarnia
SJP.pl
przymiotnik od: tran
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z tranem, dotyczący tranu
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: trankijo] określenie wykonawcze: spokojnie, z umiarem
SJP.pl
1. stan o obniżonej świadomości i braku kontaktu ze światem zewnętrznym; może być wywołany przez hipnozę;
2. stan ekstazy, podniecenia, oszołomienia; zapał, uniesienie;
3. środowiskowo: transparent
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stan obniżonej świadomości;
(1.2) przen. pełne poświęcenie się danej czynności powodujące brak kontaktu z otoczeniem
(1.3) środ. kib. transparent
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) środ. pot. osoba transpłciowa, nie identyfikująca się z płcią nadaną przy urodzeniu
przymiotnik
(3.1) chem. izomer z podstawnikami po przeciwnej stronie płaszczyzny
(3.2) środ. pot. transpłciowy
Trans – jeden z rodzajów odmiennych stanów świadomości.Stan umysłu charakteryzujący się zmienioną świadomością, co oznacza również zmienioną wrażliwość na bodźce. Trans może wywoływać stan obniżonej lub podwyższonej świadomości. Osoby pogrążone w transie mogą wykonywać określone czynności podświadomie, w sposób niekontrolowany przez świadomość.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. sztuczne przeniesienie akcentu w wyrazie, np. w celu uzyskania rytmu piosenki lub wiersza;
Transakcentacja (niem. Akzentverschiebung, ang. displaced accent) – w literaturze zabieg polegający na przeniesieniu akcentu z sylaby prawidłowo akcentowanej na inną, zwykle z nią zrymowaną, mający na celu zwrócenie uwagi odbiorcy na dany wyraz lub sformułowanie. Ten typ przesunięcia akcentowego polega na zastąpieniu akcentowania wyrazowego sztucznym akcentowaniem przewidzianym przez wzorzec rytmiczny w tekstach wierszowanych (poetyckich). Poeta i odtwórca wiersza poddaje się rytmizacji silnej wiersza i łamie zasady akcentowania, aby nadać wierszom wygląd pełnej regularności, co wiąże się zazwyczaj z podkreśleniem niecodzienności tego efektu. Ten sposób podkreślania w tekście ważnych informacji szczególną popularność zdobył w XIX wieku.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. operacja handlowa kupna lub sprzedaży;
2. umowa handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży;
3. zawarcie takiej umowy; układ;
4. w informatyce: zbiór operacji na bazie danych, które mogą zostać sfinalizowane wyłącznie w przypadku zrealizowania wszystkich operacji tego zbioru
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hand. operacja handlowa związana z kupnem lub sprzedażą towarów bądź usług
(1.2) inform. grupa operacji, które razem wszystkie są wycofywane, np. jeśli choć jedna z nich zakończy się błędem
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z transakcją, dotyczący transakcji
SJP.pl
Wiktionary
pierwiastek promieniotwórczy o liczbie atomowej większej niż 102
SJP.pl
położony na północ od Alp
przymiotnik relacyjny
(1.1) przebiegający przez Alpy
(1.2) zaalpejski
SJP.pl
Wiktionary
odwracalne przeniesienie grup aminowych z aminokwasu na ketokwas
Transaminacja – reakcja chemiczna przeniesienia grupy aminowej z aminokwasu na jeden z 3 ketokwasów, w wyniku czego powstaje nowy aminokwas i nowy ketokwas. Proces ten katalizowany jest przez transaminazy (aminotransferazy).
Ketokwasy te, to:
SJP.pl
Wikipedia
enzym biorący udział w przemianie aminokwasów; aminotransferaza
Aminotransferazy, transaminazy – enzymy zaliczane do grupy transferaz, uczestniczące w metabolizmie aminokwasów u zwierząt. Katalizują transaminację grup α-aminowych z α-aminokwasów na α-ketokwasy (α-ketoglutaran), umożliwiając tym samym syntetyzowanie aminokwasów z ketokwasów karboksylowych. Biorą również udział w usuwaniu nadmiaru azotu z organizmu.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) przebiegający przez Anatolię, kursujący przez Anatolię
Wiktionary
przebiegający poprzez obszar Arktyki
SJP.pl
1. położony po drugiej stronie Oceanu Atlantyckiego;
2. odbywający się poprzez Atlantyk
przymiotnik relacyjny
(1.1) odbywający kursy przez Atlantyk, przechodzący przez Atlantyk
(1.2) znajdujący się za Atlantykiem
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
statek pasażerski pływający przez Ocean Atlantycki
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mar. duży transatlantycki statek pasażerski;
Transatlantyk – statek pasażerski kursujący na ustalonych liniach żeglugowych, liniowiec. Nazwa pochodzi od statków obsługujących połączenia pomiędzy USA i Europą, przemierzających Ocean Atlantycki. Największe liniowe statki pasażerskie walczyły o Błękitną Wstęgę Atlantyku, a jej zdobycie oznaczało wzrost prestiżu i liczby pasażerów szukających jak najszybszych połączeń w żegludze z Europy do Stanów Zjednoczonych i Kanady.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ekspresjonistyczne malarstwo w latach 70. i 80. XX wieku, odrzucające eksperymentatorskie postawy w sztuce i korzystające z tradycji kulturowej; malarstwo pozaawangardowe
Transawangarda (wł. la transavanguardia) – włoska odmiana tendencji ekspresjonistycznych w sztuce współczesnej schyłku lat 70. i 80., pojawiających się niemal równocześnie w wielu krajach. W szerszym znaczeniu ogół tych ruchów, bardzo zresztą niejednorodny, a często wręcz sprzecznych.
SJP.pl
Wikipedia
przebijający całą grubość błony biologicznej
SJP.pl
1. w filozofii: istnienie czegoś poza rzeczywistością, granicą ludzkiego poznania;
2. w teologii: byt niemożliwy do poznania ludzkimi zmysłami
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) filoz. istnienie poza czymś, w szczególności istnienie przedmiotu poznania poza umysłem poznającym
(1.2) teol. istnienie Boga i świata duchowego poza światem uznanym za stworzony;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w filozofii: coś wykraczającego poza granice ludzkiego poznania
SJP.pl
powszechne właściwości tego, co realnie istnieje, podstawowe struktury poznawcze dotyczące sposobu istnienia bytów
Transcendentalia (rzadziej w liczbie pojedynczej jako transcendentale) – ujęcia bytu wyprzedzające jego ujęcia kategorialne, w odróżnieniu od uniwersaliów odnoszące się do każdego bytu ze względu na to, że byt ten istnieje, nie ze względu na jego jakościową charakterystykę. Najczęstszym takim ujęciem jest sam byt (ens), inne to np. przedmiot (res), jedność (unum), substancja (aliquid). Za transcendentalia uznaje się też prawdę (verum), dobro (bonum) i piękno (pulchrum), w myśl panującego w klasycznej metafizyce chrześcijańskiej poglądu, że każdy byt jest niesprzeczny, poznawalny i umiejscowiony w strukturze rzeczywistości. Uznanie prawdy, dobra i piękna za transcendentalia ma źródło w chrześcijańskiej koncepcji rzeczywistości jako dzieła Boga. Koncepcję transcendentaliów rozwinął w pełni Tomasz z Akwinu.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filoz. nurt filozofii amerykańskiej głoszący ideę równości, niezależności oraz samodzielności i podkreślający autonomiczność każdego człowieka w dochodzeniu do prawd moralnych, duchowych oraz społecznych;
Transcendentalizm – nurt filozofii amerykańskiej zapoczątkowany między innymi przez R.W. Emersona i H.D. Thoreau. Głosi ideę równości, niezależności oraz samodzielności. Podkreśla autonomiczność każdego człowieka w dochodzeniu do prawd moralnych, duchowych oraz społecznych. Za pierwszy tekst traktujący o transcendentalizmie uważany jest Nature Emersona. Jego samego uważa się za prekursora ruchu.
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
w filozofii: będący warunkiem poznania, odnoszący się do apriorycznych form poznania
przymiotnik
(1.1) filoz. taki, który dotyczy apriorycznych form poznania (wykracza poza granice umysłu i odnosi się do przedmiotu poznania)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
1. wykraczający poza zasięg doświadczenia i poznania ludzkiego;
2. zewnętrzny wobec czegoś
SJP.pl
Wikipedia
przezskórny
SJP.pl
Transducyna – białko przekaźnikowe błon cytoplazmatycznych komórek pręcikowych siatkówki oka. Jest to białko G wiążące GTP, które pośredniczy w sprzęganiu sygnału między rodopsyną a fosfodiesterazą cGMP, związaną z błoną zewnętrzną segmentów pręcików.
Wikipedia
przenoszenie materiału genetycznego z jednej komórki bakteryjnej (dawcy) do drugiej (biorcy) za pośrednictwem wirusów bakteryjnych (bakteriofagów)
Transdukcja – proces wprowadzenia nowego genu do komórki przez bakteriofagi. Zjawisko to zostało odkryte w roku 1952 przez J. Lederberga i N. Zindera w procesie infekcji komórek bakteryjnych bakteriofagami.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
przyrząd mający zastosowanie w technice pomiarowej oraz w układach automatycznych
Wzmacniacz magnetyczny – układ elektryczny wykorzystujący do wzmacniania zmniejszenie impedancji (indukcyjności) uzwojenia przez podmagnesowanie rdzenia z ferromagnetyka.Dla rdzenia nienasyconego impedancja jest duża, a dla nasyconego – mała.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: transduktor
SJP.pl
SJP.pl
Transenna – płyta zamykająca okno, wykonana z cienko oszlifowanego, lub ażurowego marmuru, kamienia, alabastru, drewna.
Wikipedia
nawa poprzeczna przecinająca nawę główną
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. nawa poprzeczna w kościele, oddzielająca prezbiterium od reszty budynku;
Transept, nawa poprzeczna, część kościoła, nawa prostopadła do osi kościoła, położona pomiędzy prezbiterium a resztą jego budynku. Transept może być jedno- lub wielonawowy.
W romańskich bazylikach dwuchórowych występują dwa transepty – wschodni (przy prezbiterium) i zachodni (związany z westwerkiem). Natomiast w gotyckich katedrach angielskich również mogą być dwa transepty (obydwa od wschodu). W dachu nad skrzyżowaniem transeptu i nawy głównej może występować niewielka wieża (tzw. sygnaturka).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z transeptem, dotyczący transeptu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. starożytny kraj na Bliskim Wschodzie, zależny od Babilonii
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Transeufratei, związany z Transeufrateą
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) wiodący przez znaczącą część Europy bądź kursujący przez nią
Wiktionary
w biologii: zainfekowanie komórki genem pochodzącym z wirusa lub bakteriofaga
Transfekcja − proces wprowadzenia obcego DNA lub RNA do komórki eukariotycznej. W przypadku komórki prokariotycznej obowiązuje termin transformacja (jeśli materiał pochodzi z otoczenia) lub transdukcja (jeśli jest przenoszony za pośrednictwem bakteriofaga).
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekon. hand. przekazanie środków
(1.2) sport. przejście zawodnika do innego klubu
(1.3) inform. przesłanie danych
(1.4) psych. przeniesienie zdobytych doświadczeń lub umiejętności i użycie ich w odmiennej sytuacji;
(1.5) praw. przekazanie praw do dokumentu imiennego
Wiktionary oraz Wikipedia
enzym katalizujący reakcję przenoszenia grup chemicznych z cząsteczki jednego związku (donora) na cząsteczkę innego związku (akceptor)
Transferazy (EC 2) – klasa enzymów katalizujących reakcję przeniesienia grupy chemicznej (np. tiolowej (-SH), aminowej (-NH2), metylowej (-CH3) czy fosforanowej (-OPO3H2)) lub atomu z jednej cząsteczki (donora) na drugą (akceptora), co można zobrazować: AB + C → A + BC.
SJP.pl
Wikipedia
wagon samowyładowczy z własnym napędem, służący do przewożenia materiałów sypkich; stosowany głównie w hutach
SJP.pl
dający się transferować
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|transferować.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest transferowe; cecha tych, którzy są transferowi
Wiktionary
→ transfer
przymiotnik relacyjny
(1.1) ekon. związany z transferem, transferowaniem, dotyczący przekazu pieniędzy, usług, wiedzy
(1.2) sport. związany z transferem, transferami
(1.3) związany z transferem (przenoszeniem, przesyłaniem czegoś z miejsca na miejsce)
SJP.pl
Wiktionary
białko osocza krwi (glikoproteina) odpowiedzialne za transport żelaza; syderofilina
Transferryna (od łac. trans, przez, i ferrum, żelazo), transferyna – białko (glikoproteina) regulujące stężenie jonów żelaza w osoczu krwi i transportujące je do tkanek.Ludzkim genem kodującym cząsteczkę transferryny jest gen TF.
SJP.pl
Wikipedia
przemiana postaci lub stanu ducha; przeobrażenie, przeistoczenie
SJP.pl
Wikipedia
transfluencja lodowca – przelewanie się lodowca z jednej doliny do drugiej przez przełęcz lub płaski grzbiet
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. środek owadobójczy
Transflutryna – szybko działający środek owadobójczy o wzorze sumarycznym C15H12Cl2F4O2.
Transflutrynę stosuje się wewnątrz pomieszczeń przeciw muchom, komarom i karaczanom. Jest substancją stosunkowo lotną (t. topn. 32 °C, t. wrz. 135 °C), działającą kontaktowo i przez inhalację.
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba przejawiająca niechęć lub agresję wobec osób transpłciowych
SJP.pl
silna niechęć do osób transseksualnych, połączona z ich dyskryminacją
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. społ. dyskryminacja objawiająca się niechęcią lub agresją wobec osób transpłciowych;
Transfobia, rzadziej transuprzedzenie – negatywne uczucia i postawy, w tym działania, wobec transpłciowości. Transfobia może obejmować strach, niechęć, nienawiść, przemoc, gniew lub dyskomfort odczuwany, lub wyrażany wobec osób, które nie dostosowują się do społecznych norm dotyczących płci społeczno-kulturowej. Jest ona często wyrażana równolegle z poglądami homofobicznymi i z tego powodu jest często uważana za aspekt homofobii. Transfobia stanowi formę uprzedzenia i dyskryminacji, podobną do rasizmu i seksizmu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co transfobiczne; cecha tych, którzy są transfobiczni
Wiktionary
związany z silną niechęcią do osób transseksualnych
SJP.pl
→ transfob
SJP.pl
dynamiczny efekt w fotografii, sprawiający wrażenie ruchu przedmiotów statycznych, uzyskany za pomocą zmiany ogniskowej (zoom) podczas naświetlania błony
Transfokacja – zabieg w fotografii oparty na zmianie ogniskowej (zoomu) podczas naświetlania błony fotograficznej. Polega na zmianie kąta widzenia w obiektywie, co powoduje wrażenie „spłaszczenia perspektywy” i mniejszej głębi ostrości. W rzeczywistości podczas jazdy kamery, czyli jej ruchu na wózku lub kranie, głębia ostrości ani perspektywa nie ulega zmianie, lecz zmienia się tło i elementy otoczenia.
SJP.pl
Wikipedia
urządzenie w kamerze albo aparacie fotograficznym zmieniające rozmiar obrazu poprzez zmianę ogniskowej obiektywu; zoom, obiektyw zmiennoogniskowy
Transfokator (ang. focal – ogniskowy, od focus – ognisko planimetryczne, optyczne, akustyczne itd.; łac. trans – za, poza; łac. focus – ognisko) – szczególny rodzaj obiektywu zmiennoogniskowego posiadający właściwość parafokalności, tj. taki w którym ognisko nie przesuwa się podczas zmiany długości ogniskowej obiektywu. Transfokator jest nieodzowny w kamerach filmowych np. w celu zrobienia ujęcia, w którym występuje płynne zbliżenie z planu dalszego do bliższego. W aparatach fotograficznych transfokator nie jest wymagany, ponieważ w większości wypadków przed wykonaniem zdjęcia następuje ponowne ustawienie ostrości.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przemiana, przekształcanie czegoś
(1.2) jęz. przebudowa konstrukcji składniowej bez zmiany jej treści
transformacja – inaczej: przemiana, przeobrażenie, przekształcenie
Wiktionary oraz Wikipedia
zwolennik transformacjonizmu (w językoznawstwie)
SJP.pl
teoria tłumacząca przechodzenie czegoś z jednego stanu do innego
SJP.pl
cecha czegoś związanego z transformacją
SJP.pl
1. związany z przekształceniem, przemianą kogoś lub czegoś;
2. w językoznawstwie: związany z procedurą lingwistyczną polegającą na przekształceniu jednej struktury gramatycznej w inną
SJP.pl
funkcja będąca wynikiem transformacji całkowej danej funkcji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. wynik transformacji, wynik przekształcenia operandu pod wpływem działania operatora;
Transformata – wynik przekształcenia operandu pod wpływem działania operatora. Innymi słowy, transformatą nazywa się wynik działania transformacji (zob. szybka transformacja Fouriera).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) elektr. urządzenie do zmiany poziomu napięcia elektrycznego;
(1.2) pot. budynek z transformatorem (1.1) wysokiego napięcia
Transformator (z łac. transformare – przekształcać) – urządzenie elektryczne służące do przenoszenia energii elektrycznej prądu przemiennego drogą indukcji z jednego obwodu elektrycznego do drugiego, z zachowaniem pierwotnej częstotliwości. Zwykle zmieniane jest równocześnie napięcie elektryczne (wyjątek stanowi transformator separacyjny, w którym napięcie nie ulega zmianie).
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: transformator
SJP.pl
pomieszczenie, w którym znajdują się transformatory
SJP.pl
pomieszczenie, gdzie znajdują się transformatory
SJP.pl
przymiotnik od: transformator
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z transformatorem, dotyczący transformatora
SJP.pl
Wiktionary
przedmiot, który łatwo można przekształcić w inny; transformers
Transformer – drugi album Lou Reeda, wydany 8 grudnia 1972. Został on wyprodukowany przez Davida Bowiego i Micka Ronsona. Nagrań dokonano w sierpniu 1972 w londyńskim Trident Studios.
Zawiera najbardziej znane piosenki Reeda: "Perfect Day", "Satellite of Love" i jego największy przebój "Walk on the Wild Side". Płyta ma numer 194 na liście 500 najlepszych albumów magazynu Rolling Stone.
SJP.pl
Wikipedia
przedmiot, który łatwo można przekształcić w inny; transformer
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
SJP.pl
teoria głosząca, że gatunki przekształcają się w inne w kolejnych epokach geologicznych
Transformizm (łac. transformatio przekształcenie) – przeddarwinowski ewolucjonizm, przeciwstawiona kreacjonizmowi teoria biologiczna zakładająca, że organizmy nie powstały dzięki oddzielnym aktom stworzenia, ale tworzyły się jedne z drugich, zmieniając się w drodze stopniowych zmian i przekształceń, i dając początek nowym gatunkom. Ośrodkiem rozwoju tej teorii była Francja. Pojęcie tranformizm zostało wprowadzone w 1837 roku przez francuskiego zoologa Étienne'a Geoffroy Saint-Hilaire'a, ale pierwszą teorię transformistyczną sformułował Jean-Baptiste de Lamarck w dziele Filozofia zoologii (Philosophie zoologique) w 1809 roku. Lamarck twierdził, że:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|transformować.
Wiktionary
zabieg leczniczy polegający na wprowadzeniu do krwiobiegu chorego (biorcy) krwi lub jej preparatów o odpowiedniej grupie, pobranej od dawcy; przetaczanie krwi
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. wprowadzanie do naczynia krwionośnego pacjenta krwi lub jej składników pochodzenia zewnętrznego
(1.2) pot. med. podanie kroplówki
Transfuzja krwi (przetoczenie krwi) – zabieg polegający na przetaczaniu pewnej ilości krwi lub składników krwi. Ma na celu substytucję utraconych składników.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalista w zakresie transfuzjologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się całością problemów pobierania, konserwowania oraz stosowania krwi i preparatów krwiopochodnych
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) med. lekarka specjalistka transfuzjologii
SJP.pl
Wiktionary
dział medycyny zajmujący się całością problemów dotyczących pobierania, konserwowania oraz stosowania krwi i preparatów krwiopochodnych w lecznictwie
Transfuzjologia – dział medycyny zajmujący się naukowymi podstawami dotyczącymi pobierania, konserwowania oraz stosowania krwi i preparatów krwiopochodnych w lecznictwie, a także przeprowadzaniem terapeutycznych zabiegów aferezy.
Z transfuzjologii jako dziedziny naukowej wyodrębnia się często transfuzjologię kliniczną, która stosuje ogólną wiedzę i zasady naukowe do zastosowań praktycznych w wielu innych specjalnościach medycznych, ze szczególnym uwzględnieniem:
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
[czytaj: transdżender] osoba z zaburzeniem tożsamości płciowej polegającym na rozbieżności między psychicznym poczuciem płci a biologiczną budową ciała; transseksualista, transgenderysta
Transpłciowość (ang. transgender, od łac. trans- „przez, poza, poprzez” oraz ang. -gender „rodzaj, płeć”) – określenie zbiorcze na osoby, których tożsamość płciowa, ekspresja płciowa i/lub zachowania różnią się od tych kulturowo związanych z płcią, do której zostały przypisane w momencie urodzenia. Oprócz osób o tożsamości płciowej przeciwnej do przypisanej im płci (transmężczyźni i transkobiety), może ono obejmować osoby, które nie są wyłącznie męskie lub żeńskie (osoby niebinarne lub genderqueer, w tym osoby bigender, pangender, genderfluid lub agender). Inne definicje transpłciowości obejmują również osoby, które należą do trzeciej płci lub też definiują osoby transpłciowe jako trzecią płeć. Termin „transgender” sporadycznie definiowany jest bardzo szeroko, tak, że obejmuje również transwestytów.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: transdżenderowy] taki, którego płeć biologiczna nie odpowiada jego odczuciom i zachowaniom; transgenderyczny, transpłciowy
przymiotnik
(1.1) związany z transgenderyzmem, wykazujący tendencje do odbiegania od tradycyjnej roli płciowej
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: transdżenderyczny] taki, którego płeć biologiczna nie odpowiada jego odczuciom i zachowaniom; transgenderowy, transpłciowy
SJP.pl
[czytaj: transdżenderysta] osoba z zaburzeniem tożsamości płciowej polegającym na rozbieżności między psychicznym poczuciem płci a biologiczną budową ciała; transseksualista, transgender
SJP.pl
zaburzenie identyfikacji i roli płciowej, pośrednie między transwestytyzmem i transseksualizmem, polegające na niechęci do operacji chirurgicznej i zgodzie na kurację hormonalną
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) forma tożsamości płciowej polegająca na psychicznej identyfikacji osoby z płcią biologicznie odmienną, połączona z dążeniem do zmiany płci zgodnie z tym poczuciem
Transpłciowość (ang. transgender, od łac. trans- „przez, poza, poprzez” oraz ang. -gender „rodzaj, płeć”) – określenie zbiorcze na osoby, których tożsamość płciowa, ekspresja płciowa i/lub zachowania różnią się od tych kulturowo związanych z płcią, do której zostały przypisane w momencie urodzenia. Oprócz osób o tożsamości płciowej przeciwnej do przypisanej im płci (transmężczyźni i transkobiety), może ono obejmować osoby, które nie są wyłącznie męskie lub żeńskie (osoby niebinarne lub genderqueer, w tym osoby bigender, pangender, genderfluid lub agender). Inne definicje transpłciowości obejmują również osoby, które należą do trzeciej płci lub też definiują osoby transpłciowe jako trzecią płeć. Termin „transgender” sporadycznie definiowany jest bardzo szeroko, tak, że obejmuje również transwestytów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wprowadzenie do komórki obcego DNA; transgenizacja, transformacja genetyczna
Transformacja genetyczna, (transgeneza, transgenizacja) – wprowadzenie do komórki obcego materiału genetycznego (DNA), zwłaszcza niewielkiej jego porcji obejmującej jeden do kilku genów. Zmodyfikowana w ten sposób komórka, a także (w przypadku organizmów wielokomórkowych) zregenerowany z niej organizm, to tak zwany „transformant”.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest transgeniczne; cecha tych, którzy są transgeniczni
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) biol. określający organizm, którego genom zawiera gen wprowadzony od innego organizmu tego samego lub innego gatunku
Wiktionary
wprowadzenie do komórki obcego DNA; transgeneza, transformacja genetyczna
Transformacja genetyczna, (transgeneza, transgenizacja) – wprowadzenie do komórki obcego materiału genetycznego (DNA), zwłaszcza niewielkiej jego porcji obejmującej jeden do kilku genów. Zmodyfikowana w ten sposób komórka, a także (w przypadku organizmów wielokomórkowych) zregenerowany z niej organizm, to tak zwany „transformant”.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest transgraniczne; cecha tych, którzy są transgraniczni
SJP.pl
Wiktionary
przekraczający granice państw, istniejący ponad granicami państw
SJP.pl
1. wychodzenie poza standardy, przekroczenie granic, zwłaszcza norm moralnych;
2. zjawisko silniejszego rozwoju pewnej cechy u potomstwa niż w organizmach rodzicielskich;
3. zajmowanie nowego obszaru przez morze, lodowiec, pustynię itp. wskutek ruchów tektonicznych lub zmian klimatycznych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przekroczenie granic, norm
(1.2) silniejszy rozwój określonej cechy u mieszańców niż u rodziców
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wychodzić poza standardy, przekraczać granice, zwłaszcza norm moralnych
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co transgresywne
Wiktionary
SJP.pl
góry w Chinach
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. góry w Chinach na południu Wyżyny Tybetańskiej;
Transhimalaje (chiń. 冈底斯山脉; pinyin Gāngdǐsī Shānmài) – góry w Chinach na południu Wyżyny Tybetańskiej.
Długie na 1000 km, szerokie na 30-225 km. W tektonicznym obniżeniu dzielącym je od Himalajów płyną rzeki: Brahmaputra górna, Satledź, Indus. Główne pasma: Nganglong Kangri (wysokość do 6596 m), Nienczen Tangla (7182 m), Kajlas.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
forma pasterstwa polegająca na przepędzaniu trzód ustalonymi szlakami z pastwisk górskich na nizinne
Transhumancja (inaczej: pasterstwo transhumancyjne) – rodzaj pierwotnej, ekstensywnej formy pasterstwa, niesłusznie czasem zwanej koczownictwem. W odróżnieniu od klasycznego koczownictwa transhumancja polega na sezonowych, stałych przegonach stad między pastwiskami zimowymi (na równinach podgórskich, w dolinach itp.) i pastwiskami letnimi (górskimi), jednak jego ośrodkiem pozostaje stała osada – wieś, gdzie część ludności trudni się uprawą roli.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
przedstawiciel ruchu postulującego potrzebę wykorzystania nauki i techniki, w szczególności neurotechnologii, biotechnologii i nanotechnologii, do przezwyciężenia ludzkich ograniczeń i poprawy kondycji ludzkiej
SJP.pl
SJP.pl
SJP.pl
ruch postulujący potrzebę wykorzystania nauki i techniki, w szczególności neurotechnologii, biotechnologii i nanotechnologii, do przezwyciężenia ludzkich ograniczeń i poprawy kondycji ludzkiej
Transhumanizm (czasem skracany do >H lub H+) – ruch intelektualny, kulturowy oraz polityczny postulujący możliwość i potrzebę (ale nie konieczność) wykorzystania nauki i techniki, w szczególności neurotechnologii, biotechnologii i nanotechnologii, do przezwyciężenia ludzkich ograniczeń i poprawy kondycji ludzkiej.
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: trans
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od trans
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: tranz-it] samochód typu Ford Transit
Transit, również NAVSAT, NNSS (ang. Navy Navigation Satellite System) – pierwszy działający system nawigacji satelitarnej. Używany początkowo przez Marynarkę Wojenną USA do określania pozycji przez okręty podwodne z pociskami balistycznymi typu Polaris, później również przez okręty nawodne, a w 1967 udostępniono go użytkownikom cywilnym. Wykorzystywano go m.in. w żegludze oraz do celów hydrograficznych i geodezyjnych.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trans-itio] z łaciny: przejście, rodzaj figury retorycznej organizującej wypowiedź; tranzycja
SJP.pl
w fizyce: stan przejściowy wzbudzonego, wymuszonego drgania
Transjent (akustyka)(ang. Transient – przemijający, chwilowy) – element fali dźwiękowej, będący integralną częścią sygnału akustycznego (również jako cały ten sygnał), charakteryzujący się wysoką amplitudą i krótkim czasem przemijania.
SJP.pl
Wikipedia
nazwa Jordanii od 1921 do 1949 roku
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
osoba identyfikująca się z płcią żeńską, pomimo tego, że przy narodzinach stwierdzono u niej płeć męską na podstawie cech biologicznych
SJP.pl
Transkei – bantustan utworzony w 1963 dla ludów Khosa. Formalnie uzyskał niepodległość 26 października 1976. Stolicą bantustanu była Umtata. Transkei powróciło oficjalnie do RPA 27 kwietnia 1994; znajduje się w granicach współczesnej Prowincji Przylądkowej Wschodniej.
Z Transkei pochodzą Nelson Mandela i Thabo Mbeki.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|transkludować.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) inform. sposób zaimportowania fragmentów innych dokumentów w systemie hipertekstowym;
Transkluzja (dosł. przeniesienie i włączenie) – sposób włączenia w systemie hipertekstowym fragmentów innych dokumentów.
Przykładowo, artykuł o gospodarce jakiegoś kraju mógłby zawierać wykres czy akapit opisujący eksport produktów rolnych pochodzący z innego artykułu. Zamiast kopiować dane z dokumentu źródłowego do docelowego i utrzymywać w ten sposób dwie kopie, można dokonać transkluzji, czyli odwołania się w dokumencie docelowym do dokumentu źródłowego, które spowoduje wyświetlenie fragmentu dokumentu źródłowego w docelowym. Zaletą takiego rozwiązania jest również aktualność tego fragmentu, którego zawartość może się zmieniać, gdy jego autor dokona poprawek. Odwołanie to służy też jako wzajemny odsyłacz między oboma dokumentami.
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta, która dokonała korekty płci (urodziła się jako mężczyzna)
Transkobieta (także trans-kobieta) – kobieta, której przypisano płeć męską przy urodzeniu, i która żyje w zgodzie z odczuwaną przez nią żeńską tożsamością płciową. Transkobiety to określenie na osoby transseksualne lub transpłciowe o typie M/K, czyli mężczyzna/kobieta (ang. MtF, male-to-female).
SJP.pl
Wikipedia
przetwarzanie informacji wyrażonych w danym kodzie na znaki innego kodu; transkodowanie
SJP.pl
układ przetwarzający jeden kod dwójkowy na inny kod dwójkowy
Transkoder to układ cyfrowy o n wejściach oraz k wyjściach. Jego działanie polega na zamianie dowolnego kodu cyfrowego (poza kodem 1 z n) na inny, dowolny kod cyfrowy (również z wyjątkiem kodu 1 z n).
Typowym przykładem takiego układu jest układ zamieniający naturalny kod binarny na kod wyświetlacza siedmiosegmentowego (czasami mylnie nazywanym „dekoderem”).
SJP.pl
Wikipedia
1. przebiegający przez cały kontynent;
2. przebiegający między kontynentami; interkontynentalny, międzykontynentalny
przymiotnik
(1.1) przemierzający, przebiegający przez cały kontynent albo kursujący między kontynentami
SJP.pl
Wiktionary
tłumaczenie tekstu oddające znaczenie, kontekst oraz emocje zawarte w oryginale
Transkreacja – proces adaptacji przekazu, który niesie ze sobą tekst źródłowy do języka docelowego, przy zachowaniu jego intencji, emocji, stylu, wydźwięku i kontekstu. Treść poddana transkreacji powinna nieść te same konsekwencje w języku docelowym, co w języku źródłowym. Termin pochodzi z połączenia słów "translacja" (tłumaczenie) i "kreacja" (tworzenie), co wskazuje na proces twórczy, w którym wykonawca bierze pod uwagę także różnice kulturowe.
SJP.pl
Wikipedia
czasownik
(1.1) dokonywać transkrypcji
Wiktionary
1. w muzyce:
a) opracowanie utworu muzycznego na inny instrument lub głos, niż na który był on pierwotnie skomponowany;
b) utwór powstały w ten sposób;
2. przepisanie informacji genetycznej z DNA na matrycowy RNA;
3. zapisanie tekstu mówionego w postaci umownych znaków lub zapisanie tekstu z użyciem innego systemu znaków niż ten, w którym był zapisany pierwotnie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zapisywanie tekstu w innym systemie pisma
(1.2) jęz. zapisywanie mowy za pomocą znaków graficznych
(1.3) muz. przekształcenie partytury napisanej dla pewnego instrumentu muzycznego lub głosu na inny instrument lub głos
(1.4) biol. pierwszy etap procesu syntezy protein;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
1. odcinek RNA powstały w wyniku transkrypcji odcinka DNA;
2. tekstowy zapis nagrania rozmowy lub stenogramu;
3. odpis, wyciąg
Transkrypcja – proces syntezy RNA na matrycy DNA przez różne polimerazy RNA, czyli przepisywanie informacji zawartej w DNA na RNA.
Matryca jest odczytywana w kierunku 3' → 5', a nowa cząsteczka RNA powstaje w kierunku 5' → 3'. Transkrypcji podlega odcinek DNA od promotora do terminatora, nazywany jednostką transkrypcji.
Podczas transkrypcji polimeraza RNA buduje cząsteczkę RNA, łącząc zgodnie z zasadą komplementarności pojedyncze rybonukleotydy według kodu matrycowej nici DNA.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biol. ogół produktów transkrypcji informacji genetycznej z nici DNA na nić RNA w konkretnym organizmie;
forma rzeczownika.
(2.1) C. plural|transkrypt.
Transkryptom (z połączenia słów transkrypt i genom) jest to zestaw cząsteczek mRNA (lub ogólniej: transkryptów) obecny w określonym momencie w komórce, grupie komórek lub organizmie. Transkryptom w przeciwieństwie do genomu jest tworem bardzo dynamicznym. Komórki w odpowiedzi na różne czynniki uruchamiają i wyłączają transkrypcję genów, zmieniając w ten sposób swój transkryptom. Często już kilka minut po zadziałaniu jakiegoś czynnika (np. stresu) na komórki można obserwować powstawanie transkryptów genów reakcji na ten czynnik.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zajmująca się przepisywaniem tekstów ze słuchu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zajmująca się przepisywaniem tekstów ze słuchu
Wiktionary
koncepcja filozoficzna Wolfganga Welscha, mówiąca o hybrydyzacji dzisiejszych kultur i utracie ich wcześniejszej jednorodności i odrębności
Transkulturowość – koncepcja, która została stworzona przez filozofa Wolfganga Welscha. Mówi, że dzisiejsze kultury w dużej mierze charakteryzuje mieszanie, przenikanie i hybrydyzacja, a kultury nie mają już sugerowanej wcześniej formy jednorodności i odrębności. Pojęcie transkulturowości jako nowej koncepcji kultury powstało w odpowiedzi na brak satysfakcji z koncepcji takich jak wielokulturowość i interkulturowość.
SJP.pl
Wikipedia
związany z przenikaniem, mieszaniem się różnych kultur
SJP.pl
1. proces syntezy białka odbywający się w żywych komórkach
2. tłumaczenie z jednego języka na inny; przekład;
3. w geometrii: przekształcenie przestrzeni polegające na przesunięciu wszystkich jej punktów o ten sam wektor; przesunięcie równoległe
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. tłumaczenie z jednego języka na drugi
(1.2) książk. tekst powstały w wyniku translacji (1.1)
(1.3) mat. przesunięcie figury geometrycznej na płaszczyźnie lub w przestrzeni o dany wektor;
(1.4) biol. proces w biosyntezie białka polegający na utworzeniu łańcucha peptydowego na podstawie sekwencji aminokwasów powstałej w wyniku transkrypcji;
(1.5) rel. przeniesienie relikwii świętego z miejsca pierwotnego pochówku do miejsca odpowiedniego do odprawiania mszy;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
w translacji: jednostka składowa inwariantu przekładu
SJP.pl
Metafora (gr. μεταφορά metaphorá), inaczej przenośnia – językowy środek stylistyczny, w którym obce znaczeniowo wyrazy są ze sobą składniowo zestawione, tworząc związek frazeologiczny o innym znaczeniu niż dosłowny sens wyrazów, np. „od ust sobie odejmę”, „podzielę się z wami wiadomością” lub „złote serce”.
Wikipedia
SJP.pl
dawniej: tłumacz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. osoba trudniąca się tłumaczeniem, tłumacz
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) techn. urządzenie dokonujące tłumaczeń w sposób automatyczny
(2.2) inform. program wykonujący tłumaczenie (translację) kodu źródłowego na kod wynikowy
Translator – program komputerowy dokonujący tłumaczenia (translacji) programu napisanego w określonym języku programowania, z postaci źródłowej do postaci wynikowej możliwej do wykonania przez maszynę (potocznie: „zrozumiałą dla maszyny”). Czasami zamiast kod wynikowy używa się równoważnego określenia kod obiektowy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
tłumaczka
SJP.pl
związany z dyscypliną naukową badającą podstawy teoretyczne i metodologiczne komunikacji międzyjęzykowej, realizowanej przy pomocy tłumacza; przekładoznawczy
SJP.pl
dyscyplina naukowa badająca podstawy teoretyczne i metodologiczne komunikacji międzyjęzykowej, realizowanej przy pomocy tłumacza; przekładoznawstwo
Traduktologia, translatologia, translatoryka, przekładoznawstwo (ang. translation studies) – interdyscyplinarna nauka humanistyczna zajmująca się problemami tłumaczenia. Na temat przekładu wypowiadali się od wieków poeci, pisarze i uczeni wielu specjalności. Nowożytne studia nad przekładem również mają charakter interdyscyplinarny i oprócz językoznawstwa korzystają z dorobku takich dziedzin jak filologia, kulturoznawstwo, literaturoznawstwo, komparatystyka, filozofia, semiotyka, informatyka i wiele innych (np. w przypadku refleksji nad tłumaczeniem Biblii – biblistyka). Charakterystyczną cechą tej dziedziny jest wielość różnych ujęć tematu, a co za tym idzie wiele konkurujących ze sobą i uzupełniających się teorii tłumaczenia.
SJP.pl
Wikipedia
zapis tekstu znakami innego alfabetu, niż pierwotny, bez tłumaczenia i uwzględniania wymowy, np. transliteracja łacińska tekstu w cyrylicy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. zapis tekstu z użyciem liter innego alfabetu niż alfabet właściwy dla danego języka;
Transliteracja, w skrócie trl. – grafemiczny sposób konwersji pisma.
Transliteracja to metoda przepisywania (konwersji) tekstu zapisanego oryginalnie znakami (pot. „literami”) jednego pisma fonetycznego (głoskowego czyli alfabetu, spółgłoskowego czyli abdżadu, alfabetyczno-sylabicznego czyli abugidy lub sylabariusza), z użyciem znaków („liter”) innego pisma fonetycznego, oparta na zasadzie ścisłej odpowiedniości liter: jednemu grafemowi (literze lub literze z diakrytyką, lub stałej grupie dwóch lub więcej liter) danego systemu pisma odpowiada zawsze jeden i ten sam grafem (litera, litera ze znakiem diakrytycznym lub grupa liter) drugiego systemu. Transliteracja umożliwia odtworzenie oryginalnego zapisu (retransliterację), co przeważnie nie jest możliwe w przypadku transkrypcji fonetycznej. Stosowana jest w opracowaniach naukowych, katalogach papierowych i elektronicznych bibliotecznych, archiwalnych, w atlasach geograficznych oraz na niektórych mapach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący transliteracji
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z transliteracją, dotyczący transliteracji
SJP.pl
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przetransliterować)
(1.1) jęz. zapisywać tekst pisany w pewnym alfabecie przy użyciu liter innego alfabetu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przemieszczenie obiektu z pewnego miejsca do innego
(1.2) med. biol. mutacja polegająca na przemieszczeniu fragmentu chromosomu;
Translokacja (z łac. translocatio – przemieszczenie) – w genetyce, mutacja polegająca na przemieszczeniu fragmentu chromosomu w inne miejsce tego samego lub innego chromosomu.
Praktyczne znaczenie mają dwa rodzaje translokacji – wzajemna i robertsonowska (zwana także fuzją centryczną), obserwowane w patologii człowieka:
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący translokacji
SJP.pl
przenosić (przenieść) w inne miejsce; przemieszczać (przemieścić)
SJP.pl
mężczyzna, który dokonał korekty płci (urodził się jako kobieta)
Transmężczyzna (także trans-mężczyzna) – mężczyzna, któremu przypisano płeć żeńską przy urodzeniu, i który żyje w zgodzie z odczuwaną przez niego męską tożsamością płciową. Wielu transmężczyzn decyduje się na przeprowadzenie tranzycji chirurgicznej lub hormonalnej, lub na obie te metody (patrz terapia korekty płci), aby zmienić swój wygląd w sposób, który jest zgodny z ich tożsamością płciową lub który łagodzi dysforię płciową.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. reinkarnacja, metempsychoza
Reinkarnacja (również: metempsychoza, transmigracja; łac. re+in+caro, carnis „ponowne wcielenie”) – pogląd, według którego dusza (bądź świadomość) po śmierci ciała może wcielić się w nowy byt fizyczny. Np. dusza jednego człowieka może przejść w ciało nowo narodzonego dziecka lub zwierzęcia czy nawet według niektórych poglądów rośliny.
Wiktionary oraz Wikipedia
przekazywanie obrazów na odległość za pośrednictwem fal elektromagnetycznych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. przesyłanie sygnałów (obrazów, dźwięków) za pomocą fal elektromagnetycznych
(1.2) korzystanie w audycji radiowej lub telewizyjnej z materiału przekazanego z zewnątrz studia
(1.3) audycja, w której wykorzystano transmisję (1.2)
(1.4) techn. podzespół rozdzielający moc silnika na oddzielne maszyny
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) system. funkcja określająca zależność między sygnałem na wyjściu liniowego układu dynamicznego a sygnałem na jego wejściu;
(1.2) fiz. stosunek natężenia światła przepuszczonego przez pewien ośrodek do natężenia światła nań padającego
Transmitancja operatorowa (funkcja przejścia, G(s)) – stosunek transformaty Laplace’a sygnału wyjściowego do transformaty Laplace’a sygnału wejściowego układu przy zerowych warunkach początkowych:
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
związek chemiczny biorący udział w przekazywaniu impulsów nerwowych z komórek do innych komórek (zarówno nerwowych jak i nienerwowych, np. mięśniowych); neurotransmiter, neuroprzekaźnik, przekaźnik nerwowy, mediator, neuromediator
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) dokonywać transmisji, nadawać obrazy i dźwięki za pośrednictwem fal elektromagnetycznych
Wiktionary
związek chemiczny biorący udział w przekazywaniu impulsów nerwowych z komórek do innych komórek (zarówno nerwowych jak i nienerwowych, np. mięśniowych); neurotransmitter, transmiter, neuroprzekaźnik, przekaźnik nerwowy
Neuroprzekaźnik, neurotransmiter, neuromediator – związek chemiczny, którego cząsteczki przenoszą sygnały pomiędzy neuronami (komórkami nerwowymi) poprzez synapsy, a także z komórek nerwowych do mięśniowych lub gruczołowych. Najbardziej rozpowszechnionymi neuroprzekaźnikami są: glutaminian, GABA, acetylocholina, dopamina, noradrenalina, adrenalina, serotonina, histamina i insulina.
SJP.pl
Wikipedia
1. przemiana pierwiastka chemicznego w inny pierwiastek;
2. w alchemii: przemiana metali nieszlachetnych w złoto lub w srebro za pomocą kamienia filozoficznego;
3. dawniej: przeobrażenie, przeistoczenie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. przemiana, przekształcenie, przeobrażenie, transformacja
(1.2) chem. przekształcenie jednego pierwiastka chemicznego w inny
(1.3) hist. w alchemii: przemiana metalu nieszlachetnego w złoto lub w srebro, następująca pod wpływem kamienia filozoficznego
Transmutacja pierwiastków (łac. transmutatio 'zamiana; przestawienie' od trans 'za, poza, z tamtej strony' i mutatio 'zmiana') – przemiana jednych pierwiastków chemicznych w inne. Sam termin transmutacja ma szersze znaczenie i oznacza dowolną przemianę. W biologii, w początkowym okresie rozwoju ewolucjonizmu, terminem tym określano naturalną przemianę jednych gatunków w inne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) przym. od transmutacja
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: przemieniać, przeistaczać, przeobrażać
SJP.pl
dotyczący różnych narodów, reprezentantów różnych narodów
przymiotnik
(1.1) dotyczący różnych narodów
SJP.pl
Wiktionary
PAO „Transnieft” (ros. ПАО «Транснефть», ang. JSC “Transneft”) – rosyjskie przedsiębiorstwo państwowe odpowiedzialne za krajowe sieci ropociągów z siedzibą w Moskwie. Spółka została założona 14 sierpnia 1993 roku na podstawie przyjętej przez rząd uchwały i dekretu prezydenta Rosji nr 1403 z dnia 17 listopada 1992 roku i jest prawnym następcą państwowej spółki Gławtransnieft działającej w czasach ZSRR. Prezesem spółki jest Nikołaj Tokariew.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) przemierzający, przepływający, wiodący przez ocean
(1.2) znajdujący się na przeciwnym brzegu oceanu; zmierzający w kierunku tego brzegu
Wiktionary
Transoptor, także optoizolator – półprzewodnikowy przyrząd optoelektroniczny składający się z co najmniej jednego fotoemitera i co najmniej jednego fotodetektora umieszczonych we wspólnej obudowie.
Sprzężenie optyczne może być stałe (w przypadku obudowy zamkniętej izolującej optycznie od otoczenia) lub zmienne, modulowane z zewnątrz poprzez zmianę współczynnika transmisji lub odbicia światła (w przypadku obudowy optycznie otwartej).
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest transowe; cecha tych, którzy są transowi
Wiktionary
1. przymiotnik od: trans (stan podobny do niepełnego snu);
2. przymiotnik od: trans (stan braku kontaktu z otoczeniem);
3. przymiotnik od: trance (styl muzyczny); trance'owy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odbywający kursy przez Pacyfik, przechodzący przez Pacyfik
(1.2) znajdujący się za Pacyfikiem
Wiktionary
zdrobnienie od: transparent
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od transparent
SJP.pl
Wiktionary
1. przezroczystość;
2. dawniej: przezrocze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) duża płachta tkaniny, papieru lub tablica z napisem lub rysunkiem o treści propagandowej lub reklamowej
(1.2) obraz na materiale transparentnym, oświetlany od tyłu
(1.3) techn. tworzywo sztuczne używane na podeszwy
Wiktionary oraz Wikipedia
→ transparentny; przejrzystość, przezroczystość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest transparentne; cecha tych, którzy są transparentni
SJP.pl
Wiktionary
1. o działaniu: jawny
2. przezroczysty, przebijający
3. łatwy do rozpoznania lub przewidzenia
przymiotnik
(1.1) rzad. przezroczysty
(1.2) przen. publ. jawny, nieukrywający niczego
(1.3) łatwy do rozpoznania lub przewidzenia
(1.4) kosmet. nadający cerze świetlistość
SJP.pl
Wiktionary
wykraczający poza ludzką świadomość
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który dotyczy stanów istniejących poza normalną ludzką świadomością
SJP.pl
Wiktionary
1. parowanie wody z rośliny, oddawanie wody w postaci pary przez roślinę, odbywające się głównie poprzez aparaty szparkowe liści; wyparowywanie;
2. wydzielanie potu przez skórę; pocenie się
Transpiracja – czynne parowanie wody z nadziemnych części roślin przez: aparaty szparkowe (transpiracja szparkowa), skórkę (transpiracja kutykularna) i przetchlinki (transpiracja przetchlinkowa).
Transpiracja szparkowa stanowi około 75-90% transpiracji ogólnej, natomiast kutykularna nie przekracza kilku procent, przy czym u drzew i roślin cieniolubnych udział transpiracji przez kutykulę jest większy niż u roślin światłolubnych. Aż 97% zaabsorbowanej przez roślinę wody tracona jest przez gutację i transpirację.
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący transpiracji
SJP.pl
1. o roślinach: oddawać wodę w postaci pary wodnej; wyparowywać;
2. o skórze: wydzielać pot; pocić się
SJP.pl
rzadko: istota spoza Układu Słonecznego; kosmita, marsjanin, ufoludek
SJP.pl
organ nadający się do przeszczepu
SJP.pl
przeszczepienie narządów lub ich części z jednego organizmu do drugiego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. przeszczepianie tkanki, organu lub części komórki
(1.2) ogrod. szczepienie nowych odmian na starych drzewach
Przeszczepianie narządów, transplantacja (z łac. transplantare, czyli „szczepić”, od trans „poza czymś” i plantare, „sadzić”) – przeszczepienie narządu w całości lub części, tkanki lub komórek z jednego ciała na inne (lub w obrębie jednego ciała). Przeszczepianiem zajmuje się dziedzina medycyny zwana transplantologią.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. → transplantacja;
2. turystyka transplantacyjna - przyjazd zamożnego biorcy organów do krajów słabo rozwiniętych, w których prawo nie chroni życia i zdrowia dawców
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. związany z transplantacją, przeszczepami
SJP.pl
Wiktionary
specjalista w zakresie transplantologii
Przeszczepianie narządów, transplantacja (z łac. transplantare, czyli „szczepić”, od trans „poza czymś” i plantare, „sadzić”) – przeszczepienie narządu w całości lub części, tkanki lub komórek z jednego ciała na inne (lub w obrębie jednego ciała). Przeszczepianiem zajmuje się dziedzina medycyny zwana transplantologią.
SJP.pl
Wikipedia
dział medycyny zajmujący się przeszczepami
Przeszczepianie narządów, transplantacja (z łac. transplantare, czyli „szczepić”, od trans „poza czymś” i plantare, „sadzić”) – przeszczepienie narządu w całości lub części, tkanki lub komórek z jednego ciała na inne (lub w obrębie jednego ciała). Przeszczepianiem zajmuje się dziedzina medycyny zwana transplantologią.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
1. w medycynie: dokonać, dokonywać transplantacji, zabiegu chirurgicznego polegającego na przeniesieniu komórek, tkanki lub narządu w miejsce ich ubytku, uszkodzenia; przeszczepić, przeszczepiać;
2. w ogrodnictwie: zastosować, stosować transplantację, szczepienie wartościowych odmian na starych, słabo owocujących drzewach dla wywołania konkretnych zmian w rozwoju tych drzew
SJP.pl
hipotetyczna planeta Układu Słonecznego poza orbitą Plutona
SJP.pl
pierwiastek promieniotwórczy z grupy o tej samej nazwie
SJP.pl
pierwiastek promieniotwórczy z grupy o tej samej nazwie
SJP.pl
urządzenie elektroniczne odbierające i nadające inny sygnał jako odpowiedź
Transponder (XPDR, XPNDR lub TPDR) – bezprzewodowe urządzenie komunikacyjne, które automatycznie odbiera, moduluje, wzmacnia i odpowiada na sygnał przychodzący w czasie rzeczywistym. Termin pochodzi z połączenia słów (transmitter i responder).
Transpondery dzielą się na dwie główne kategorie różniące się sposobem zasilania: aktywne i pasywne.
SJP.pl
Wikipedia
1. przenieść, przenosić z jednej dziedziny do innej;
2. dokonać, dokonywać transpozycji utworu muzycznego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od transport
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ogół działań związanych z przemieszczaniem towarów i/lub ludzi za pomocą środków lokomocji;
(1.2) towar, który jest transportowany
(1.3) geol. przenoszenie przez wodę, wiatr i lód produktów wietrzenia skał
Wiktionary oraz Wikipedia
1. urządzenie mechaniczne do przemieszczania materiałów na niewielką odległość; przenośnik;
2. opancerzony pojazd kołowy lub gąsienicowy uzbrojony w ciężki karabin maszynowy albo działko małego kalibru, służący do przewozu osób i sprzętu w rejonie walk;
3. samochód typu Volkswagen Transporter
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: transporter
SJP.pl
zdrobnienie od: transporter
SJP.pl
przymiotnik od: transporter
SJP.pl
Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) przewozić coś lub kogoś z jednego miejsca na drugie przy pomocy środków transportu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|transportować.
Wiktionary
osoba zajmująca się transportem
Transportowiec – pomocnicza jednostka pływająca marynarki wojennej, służąca do zaopatrywania okrętów lub transportu wojsk i uzbrojenia. Może to być statek noszący banderę handlową, doraźnie wcielony pod rozkazy marynarki wojennej, statek handlowy pod banderą wojenną albo okręt specjalnie zbudowany lub przystosowany do celów zaopatrzenia. Nazwą tą bywają określane także statki handlowe do przewozu ładunków.
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: samochód do transportu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący transportu
Wiktionary
sekwencja DNA, która może samodzielnie przemieszczać się w obrębie genomu gospodarza w wyniku transpozycji
Transpozon − sekwencja DNA, która może przemieszczać się na inną pozycję w genomie tej samej komórki w wyniku procesu zwanego transpozycją. Transpozycja często powoduje mutacje i może zmieniać ilość DNA w genomie. Transpozony są także nazywane "wędrującymi genami" lub "skaczącymi genami" (ang. jumping genes) oraz "mobilnymi elementami genetycznymi" (ang. mobile genetic elements). Za badania nad transpozonami u kukurydzy, powodującymi zmiany ubarwienia nasion, Barbara McClintock otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny w roku 1983.
SJP.pl
Wikipedia
1. przystosowanie czegoś do innego użytku niż poprzedni;
2. w muzyce: przeniesienie utworu lub jego części do innej tonacji;
3. w matematyce:
a) zamiana kolejności dwóch sąsiednich elementów ciągu;
b) operacja zamiany kolumn macierzy na jej wiersze i na odwrót;
4. dawniej: przekład z jednego języka na inny; tłumaczenie, translacja
Transpozycja – termin oznaczający zamianę, zmianę położenia lub przebiegu jakiegoś procesu; w szczególności może oznaczać jedno z następujących pojęć:
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący transpozycji
SJP.pl
wyspecjalizowany mikroprocesor do obliczeń numerycznych
Transputer (ang. transistor + computer) – mikrokomputer w jednym układzie scalonym. Zaprojektowany specjalnie do obliczeń równoległych (szybka komunikacja i łatwość połączenia z innymi transputerami). Był odpowiedzią na potrzebę prostych, tanich i bardzo szybkich układów, które można by zastosować w superkomputerach – ówczesne procesory były zbyt wolne i trudne w tworzeniu konstrukcji wieloprocesorowych. Transputery mogły wewnętrznie pracować z częstotliwością wielokrotnie wyższą od procesorów z tamtego okresu, a zastosowane w nich koncepcje przetwarzania równoległego są wykorzystywane do dzisiaj w różnych rozwiązaniach procesorów i superkomputerów np. Blue Gene. Wraz z transputerem opracowany został język programowania równoległego occam.
SJP.pl
Wikipedia
zaburzenie tożsamości płciowej polegające na rozbieżności między psychicznym poczuciem płci a biologiczną budową ciała; transseksualność, transseksualizm, transgender
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odmienność tożsamości płciowej od płci ustalonej przy urodzeniu na podstawie cech biologicznych;
Transpłciowość (ang. transgender, od łac. trans- „przez, poza, poprzez” oraz ang. -gender „rodzaj, płeć”) – określenie zbiorcze na osoby, których tożsamość płciowa, ekspresja płciowa i/lub zachowania różnią się od tych kulturowo związanych z płcią, do której zostały przypisane w momencie urodzenia. Oprócz osób o tożsamości płciowej przeciwnej do przypisanej im płci (transmężczyźni i transkobiety), może ono obejmować osoby, które nie są wyłącznie męskie lub żeńskie (osoby niebinarne lub genderqueer, w tym osoby bigender, pangender, genderfluid lub agender). Inne definicje transpłciowości obejmują również osoby, które należą do trzeciej płci lub też definiują osoby transpłciowe jako trzecią płeć. Termin „transgender” sporadycznie definiowany jest bardzo szeroko, tak, że obejmuje również transwestytów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
taki, którego płeć biologiczna nie odpowiada jego odczuciom i zachowaniom; transgenderyczny, transgenderowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, którego tożsamość płciowa jest inna niż płeć ustalona przy urodzeniu na podstawie cech biologicznych
SJP.pl
Wiktionary
osoba odczuwająca rozbieżność między swoją płcią fizyczną a psychiczną
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś żyjący lub pragnący żyć, jako osoba płci przeciwnej
Transseksualista, rzadziej transseksualistka (ang. tranny) – określenie na osobę transseksualną lub transpłciową, które bywa odbierane jako pejoratywne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta, u której psychiczne poczucie płci jest różne od biologicznej budowy ciała
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) osoba odczuwająca rozbieżność między płcią psychiczną a biologiczną, żyjąca jak kobieta
(1.2) osoba (początkowo o cechach biologicznych płci męskiej), która przeszła sądowną zmianę płci i poddała się operacji chirurgicznej w celu zmiany zewnętrznych cech płciowych
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
zaburzenie tożsamości płciowej polegające na rozbieżności między psychicznym poczuciem płci a biologiczną budową ciała; transseksualność, transpłciowość, transgender
Transseksualizm (łac. transire „przechodzić”; sexualis „płciowy”; sexus „płeć”) – medyczne określenie odnoszące się do osób, które przeszły jakąś formę medycznej lub chirurgicznej terapii korekty płci. Transseksualizm jest podzbiorem transpłciowości (inaczej transgenderyzmu), jednak niektóre osoby transseksualne nie chcą stosować określenia „osoba transpłciowa”.
SJP.pl
Wikipedia
zaburzenie tożsamości płciowej polegające na rozbieżności między psychicznym poczuciem płci a biologiczną budową ciała; transseksualizm, transpłciowość, transgender
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co transseksualne; cecha tych, którzy są transseksualni
Transseksualizm (łac. transire „przechodzić”; sexualis „płciowy”; sexus „płeć”) – medyczne określenie odnoszące się do osób, które przeszły jakąś formę medycznej lub chirurgicznej terapii korekty płci. Transseksualizm jest podzbiorem transpłciowości (inaczej transgenderyzmu), jednak niektóre osoby transseksualne nie chcą stosować określenia „osoba transpłciowa”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) związany z transseksualizmem, dotyczący transseksualizmu
Wiktionary
mający prędkość bliską prędkości dźwięku, np. przepływ transsoniczny; okołodźwiękowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przemiana pewnej substancji w inną
(1.2) teol. w teologii katolickiej to przemiana substancji: chleba i wina w ciało i krew Chrystusa podczas eucharystii;
Wiktionary oraz Wikipedia
proces przesiąkania surowicy krwi z naczyń krwionośnych do tkanek i jam ciała
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) przebiegający lub kursujący przez Syberię
Wiktionary
wszystko, co łączy dany tekst z innymi tekstami
SJP.pl
łączący dany tekst z innymi tekstami
SJP.pl
Transumpt (łac. transumptum) – uwierzytelniona kopia oryginalnego dokumentu, stanowiąca jego zastępstwo w czynnościach prawnych.
Wikipedia
każdy z pierwiastków chemicznych o masie atomowej większej od masy atomowej uranu (92); transuranowiec
SJP.pl
każdy z pierwiastków chemicznych o masie atomowej większej od masy atomowej uranu (92); transuran
Transuranowce – pierwiastki promieniotwórcze położone w układzie okresowym pierwiastków za uranem, tj. o liczbach atomowych większych niż 92. Należą do nich:
SJP.pl
Wikipedia
każdy z pierwiastków chemicznych o masie atomowej większej od masy atomowej uranu (92); transuran
SJP.pl
przymiotnik od: transuran; będący radioaktywnym pierwiastkiem chemicznym (np. aktynowiec transuranowy), mający cechy charakterystyczne dla takiego pierwiastka
SJP.pl
grupa pierwiastków promieniotwórczych o liczbach atomowych większych niż 92; transuranowce
Transuranowce – pierwiastki promieniotwórcze położone w układzie okresowym pierwiastków za uranem, tj. o liczbach atomowych większych niż 92. Należą do nich:
SJP.pl
Wikipedia
prowincja w RPA
Republika Południowoafrykańska (niderl. Zuid-Afrikaansche Republiek, ZAR), potocznie Transwal (Transvaal Republiek; dosłownie „Republika za rzeką Vaal”) – państwo burskie na terenie obecnej Republiki Południowej Afryki, istniejące z przerwami w latach 1852–1902.
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec Transwalu (prowincji w RPA)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Transwalu
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Transwalu (prowincji w RPA)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Transwalu
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Transwal (prowincja w RPA)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Transwalem, dotyczący Transwalu
SJP.pl
Wiktionary
zbiór powstały z wybrania po jednym elemencie ze zbiorów danej rodziny
Transwersala – zbiór powstały z wybrania po jednym elemencie ze zbiorów danej rodziny (wymaga się zwykle, aby wybrane elementy były parami różne, wtedy moc transwersali jest równa mocy rodziny).
W użyciu są różne definicje tego terminu. Najczęściej jest on używany w matematyce dyskretnej w znaczeniach podanych poniżej, ale występuje też poza tą dziedziną matematyki w nieco odmiennych, choć pokrewnych znaczeniach.
SJP.pl
Wikipedia
przebiegający poprzecznie; poprzeczny, ukośny
SJP.pl
SJP.pl
osoba mająca skłonność do noszenia ubiorów, przejmowania sposobu bycia, często i roli seksualnej płci odmiennej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) chłopak lub mężczyzna, ubierający się i zachowujący się jak dziewczyna albo kobieta
Transwestytyzm (od łac. trans „za, poza, z tamtej strony” i vestitus „odziany”, inaczej eonizm, metatropizm) – praktyka przyjmowania ubioru, sposobu bycia, a niekiedy także roli płciowej zazwyczaj kojarzonych z płcią przeciwną, jako forma autoekspresji lub też dla psychologicznej gratyfikacji. W niektórych kulturach transwestytyzm jest praktykowany z powodów religijnych, tradycyjnych lub ceremonialnych. Termin ten jest rzadko stosowany w odniesieniu do kobiet.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
osiąganie satysfakcji emocjonalnej lub seksualnej w wyniku przebierania się w odzież osób płci odmiennej; eonizm
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) psych. upodabnianie się do osoby płci przeciwnej poprzez ubiór i zachowanie;
Transwestytyzm (od łac. trans „za, poza, z tamtej strony” i vestitus „odziany”, inaczej eonizm, metatropizm) – praktyka przyjmowania ubioru, sposobu bycia, a niekiedy także roli płciowej zazwyczaj kojarzonych z płcią przeciwną, jako forma autoekspresji lub też dla psychologicznej gratyfikacji. W niektórych kulturach transwestytyzm jest praktykowany z powodów religijnych, tradycyjnych lub ceremonialnych. Termin ten jest rzadko stosowany w odniesieniu do kobiet.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) przebiegający lub kursujący przez Wielkopolskę
Wiktionary
mieszkaniec Transylwanii (krainy historycznej w Rumunii); Siedmiogrodzianin
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Siedmiogrodu (Transylwanii)
SJP.pl
Wiktionary
kraina historyczna w środkowej Rumunii; Siedmiogród
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. zob. Siedmiogród.
Siedmiogród lub Transylwania (rum. Transilvania lub Ardeal, węg. Erdély, niem. Siebenbürgen) – kraina historyczna położona na Wyżynie Siedmiogrodzkiej w centralnej Rumunii. Głównymi miastami są Braszów, Kluż-Napoka, Sybin i Târgu Mureș. Większość ludności stanowią Rumuni, ale zamieszkują ten teren także bardzo liczne mniejszości narodowe, przede wszystkim węgierska, saska (niemiecka), seklerska i romska.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkanka Transylwanii (krainy historycznej w Rumunii); Siedmiogrodzianka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Siedmiogrodu (Transylwanii)
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Transylwania
przymiotnik
(1.1) dotyczący Transylwanii (Siedmiogrodu)
SJP.pl
Wiktionary
1. partia towaru stanowiąca część większej całości;
2. część pożyczki państwowej lub kredytu bankowego puszczona w obieg
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hand. partia towaru stanowiąca część większej całości
(1.2) finans. część pożyczki państwowej lub kredytu bankowego, puszczona w obieg
SJP.pl
Wiktionary
wojsk. rów łączący różne urządzenia obronne, łączący w jeden system okopy, schrony itp.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. odkryty, wąski rów wykopany wzdłuż linii frontu, łączący w jednolity system inne elementy fortyfikacji (okopy, schrony itp.), ułatwiający skryte manewry wzdłuż frontu;
Transzeja – element fortyfikacji (zarówno obronnych, jak i oblężniczych) o narysie łamanym lub krzywoliniowym w postaci odkrytego, wąskiego, ale dostatecznie głębokiego rowu, służący głównie do przemieszczania się żołnierzy, a osłaniający całkowicie przed ogniem nieprzyjaciela prowadzonym na wprost, oraz radykalnie zmniejszający zasięg rażenia wielu innych broni (ostrzał artyleryjski, bombardowanie itp.). Transzeje łączą inne fortyfikacje ziemne oraz stanowią dojście do okopów, jednak zazwyczaj można z nich prowadzić również ogień oraz dokonywać obserwacji. Wyposażane były w środki bojowo-techniczne oraz sanitarno-gospodarcze.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ transza
SJP.pl
dawniej: akt umowy
SJP.pl
część rzędu jeździeckiego lub uprzęży nakładana na głowę zwierzęcia, pozwalająca na kierowanie nim; uzda, uździenica, ogłowie
Ogłowie (inaczej: uzda, uździenica, dawniej: tręzla, tranzla, trenzla, trędzla, tręzelka, tranzelka) – główna część rzędu jeździeckiego lub uprzęży. Jest to, mówiąc ogólnie, uprząż rzemienna na głowę konia (rzadziej osła lub muła) z wędzidłem wkładanym do pyska zwierzęcia (lub bez – ogłowia bezwędzidłowe, np. hackamore, bosal). Głównym zadaniem ogłowia jest utrzymanie kiełzna (lub paska naciskającego na nos w wypadku ogłowi bezwędzidłowych) we właściwym miejscu w pysku konia.
SJP.pl
Wikipedia
1. proces zmiany płci;
2. zmiana prawidłowych nukleotydów w DNA na inne w ramach jednej grupy zasad azotowych;
3. przejście, rodzaj figury retorycznej organizującej wypowiedź; transitio
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. chem. zmiana prawidłowych nukleotydów w DNA na inne w ramach jednej grupy zasad azotowych
(1.2) polit. okres przejściowy pomiędzy jednym ustrojem politycznym a drugim
(1.3) rel. ustne przekazywanie tajemnic i prawd wiary pochodzących od ustnego nauczania Jezusa Chrystusa
(1.4) med. proces korekty płci obejmujący zmianę roli społecznej i wizerunku, medyczną diagnostykę, terapię hormonalną zabiegi chirurgiczne oraz zmianę oznaczenia płci prawnej
Tranzycja (od łac. transitio „przejście”) – proces lub okres przechodzenia od jednego stanu do drugiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik niedokonany
(1.1) med. psych. przechodzić tranzycję, podlegać tranzycji
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z tranzycją, dotyczący tranzycji
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) elektr. przyrząd półprzewodnikowy służący do wzmacniania sygnałów elektrycznych;
(1.2) pot. mały, przenośny odbiornik radiowy
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) slang. obraź. osoba transpłciowa
Tranzystor – trójelektrodowy (rzadko czteroelektrodowy) przyrząd półprzewodnikowy, mający zdolność wzmacniania sygnału elektrycznego. Nazwa urządzenia wywodzi się od słów (transrezystancja) (transresistance) z „półprzewodnikowym” przyrostkiem -stor jak w warystor (varistor).
Wiktionary oraz Wikipedia
mały tranzystor
SJP.pl
przymiotnik od: tranzystor
przymiotnik relacyjny
(1.1) elektr. związany z tranzystorem, dotyczący tranzystora, zawierający tranzystory, zbudowany z tranzystorów
SJP.pl
Wiktionary
wprowadzenie tranzystorów do konstrukcji urządzeń elektronicznych
SJP.pl
1. przejazd osób lub przewóz towarów przez terytorium trzeciego państwa w drodze z jednego do drugiego kraju;
2. w astronomii:
a) przejście jednego ciała niebieskiego przez tarczę drugiego ciała niebieskiego;
b) przejście ciała niebieskiego przez południk w połowie drogi między wschodem a zachodem, np. tranzyt Słońca ma miejsce w południe
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przewóz, przesyłanie, przejazd osób lub rzeczy przez obszar jakiegoś państwa w drodze do innego państwa
(1.2) pojazd służący do tranzytu (1.1)
(1.3) telekom. przekazywanie połączeń telefonicznych albo udostępnianie zasobów Internetu za pośrednictwem sieci innych operatorów
(1.4) astr. przejście ciała niebieskiego pomiędzy gwiazdą a daną planetaanetą
(1.5) astrol. metoda przewidywania poprzez nałożenie aktualnych pozycji planetaanet na znaki zodiaku danego horoskopu
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. przejazd osób lub przewóz towarów przez terytorium trzeciego państwa w drodze z jednego do drugiego kraju;
2. w astronomii:
a) przejście jednego ciała niebieskiego przez tarczę drugiego ciała niebieskiego;
b) przejście ciała niebieskiego przez południk w połowie drogi między wschodem a zachodem, np. tranzyt Słońca ma miejsce w południe
SJP.pl
przestarzale, potocznie: pociąg przejeżdżający przez tereny różnych państw w drodze do jakiegoś kraju
SJP.pl
1. przewozić osoby lub towary przez teren jakiegoś państwa w drodze do innego państwa;
2. udostępniać zasoby internetowe lub przekazywać połączenia telefoniczne za pośrednictwem sieci innych operatorów;
3. o planetach:
a) w astronomii: przemieszczać się na tle gwiazdy i częściowo przysłaniać jej światło;
b) w astrologii: przechodzić przez znaki Zodiaku horoskopu
SJP.pl
potocznie: osoba przejeżdżająca przez obszar danego państwa w drodze do innego państwa
SJP.pl
cecha czegoś związanego z przewożeniem osób lub towarów przez teren danego państwa w drodze do innego państwa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest tranzytowe
SJP.pl
Wiktionary
→ tranzyt
przymiotnik
(1.1) przym. od tranzyt
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co tranzytywne
(1.2) gram. cecha czasownika tranzytywnego (przechodniego)
Relacja przechodnia (tranzytywna) – relacja, która jeśli zachodzi dla pary (x,y) oraz pary (y,z), to zachodzi też dla pary (x,z).
Wiktionary oraz Wikipedia
1. pomost łączący statek z nabrzeżem lub innym statkiem;
2. zapadnia w teatrze;
3. konkurencja w strzelaniu do rzutków z myśliwskiej broni śrutowej;
4. rozległa pokrywa lawowa złożona z bazaltów lub skał pokrewnych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. przenośna kładka do wchodzenia na statek
(1.2) zapadnia
(1.3) konkurencja sportowa polega na strzelaniu z broni palnej do rzutków
(1.4) muz. gatunek hip-hopu z mocnym basem, szybkimi hi-hatami i mrocznym klimatem;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj rośliny z rodziny kotewkowatych, do którego zalicza się od kilku do kilkudziesięciu gatunków jednorocznych roślin wodnych; kotewka
SJP.pl
Wikipedia
myśliwy zajmujący się polowaniem na zwierzęta futerkowe
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) łow. północnoamerykański myśliwy stosujący pułapki na zwierzęta futerkowe;
(1.2) rzad. myśliwy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) rodzaj zamkniętego skórzanego wiązanego buta turystycznego lub zimowego
Traper (ang. trapper) – myśliwy, który za pomocą pułapek (ang. trap) poluje na zwierzęta futerkowe (lisy, norki, gronostaje itp.). Określenie to dotyczy zazwyczaj myśliwych z Ameryki Północnej (USA, Kanada), chociaż ludzi trudniących się traperstwem spotkać można w innych rejonach świata (np. na Syberii). Francuscy traperzy w Ameryce Północnej nosili miano coureur des bois. Na zachodzie Stanów Zjednoczonych traperów nazywano często ludźmi gór.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rodzaj zamkniętego wiązanego buta turystycznego lub zimowego na gumowej, rowkowanej podeszwie
(1.2) podróżniczka stroniąca od cywilizacji
(1.3) pot. traperstwo
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z traperstwem, dotyczący traperstwa
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) łow. zajęcie trapera
Traper (ang. trapper) – myśliwy, który za pomocą pułapek (ang. trap) poluje na zwierzęta futerkowe (lisy, norki, gronostaje itp.). Określenie to dotyczy zazwyczaj myśliwych z Ameryki Północnej (USA, Kanada), chociaż ludzi trudniących się traperstwem spotkać można w innych rejonach świata (np. na Syberii). Francuscy traperzy w Ameryce Północnej nosili miano coureur des bois. Na zachodzie Stanów Zjednoczonych traperów nazywano często ludźmi gór.
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj męskiego obuwia zrobionego ze skóry lub z zamszu
SJP.pl
1. figura geometryczna w matematyce
2. przyrząd gimnastyczny w postaci drążka na linach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geom. czworokąt, który posiada co najmniej jedną parę równoległych boków;
(1.2) sport. przyrząd gimnastyczny w postaci drążka zawieszonego poziomo na linach;
Trapez – czworokąt z przynajmniej jedną parą równoległych boków. Czasem zakłada się dokładnie jedną taką parę, przy takiej definicji równoległobok nie byłby trapezem.
Boki równoległe nazywa się podstawami, pozostałe ramionami, a odcinek łączący podstawy i prostopadły do nich – oraz jego długość, czyli odległość między podstawami – wysokością trapezu. Wszystkie trapezy są wypukłe.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: trapez
SJP.pl
SJP.pl
1. trapezoedr tetragonalny - klasa symetrii w tetragonalnym układzie krystalograficznym;
2. wielościan mający ściany w kształcie trapezoidów
SJP.pl
czworokąt płaski o czterech parami nierównoległych i nierównych bokach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geom. czworokąt niebędący trapezem
(1.2) geom. czworokąt wypukły niebędący trapezem
(1.3) geom. czworokąt niebędący trapezem i niemający pary boków równych
Trapezoid – rodzaj czworokąta definiowany dwojako, nierównoważnie:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przypominający kształtem trapez, podobny do trapezu
SJP.pl
przymiotnik od: Trapezunt
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Trapezuntem, dotyczący Trapezuntu
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: Trabzon (miasto w Turcji)
Trabzon (tur., gr. Τραπεζούντα, dawny Trapezunt, Trebizond, Trebizonda) – miasto w północno-wschodniej Turcji położone nad Morzem Czarnym, ośrodek prowincji Trabzon, historyczna stolica i główne miasto Pontu. Miasto liczy ponad 240 tys. mieszkańców, natomiast aglomeracja przekracza 400 tys.
SJP.pl
Wikipedia
1. być powodem czyjegoś złego samopoczucia, sprawiać przykrość; gnębić, nękać, martwić;
2. trapić się - martwić się, mieć obawy o coś
czasownik przechodni niedokonany (dk. strapić)
(1.1) przyprawiać o zmartwienie
(1.2) czynnie przysparzać niepokojów
czasownik zwrotny niedokonany trapić się (dk. strapić się)
(2.1) odczuwać przygnębienie, smutek, troskę z pewnego powodu
SJP.pl
Wiktionary
członek zakonu katolickiego powstałego w roku 1664, obserwanckiego odłamu cystersów
Trapiści, właściwie Zakon Cystersów Ściślejszej Obserwancji (OCSO, Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae) – zakon katolicki istniejący pod tą nazwą od 1903 roku, wywodzący swoje początki z opactwa cysterskiego Notre-Dame de la Trappe w miejscowości Soligny-la-Trappe we Francji (południowa Normandia).
Zakon swoją nazwę wziął od opactwa Notre-Dame de la Trappe.
SJP.pl
Wikipedia
członek zakonu katolickiego powstałego w roku 1664, obserwanckiego odłamu cystersów
Trapiści, właściwie Zakon Cystersów Ściślejszej Obserwancji (OCSO, Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae) – zakon katolicki istniejący pod tą nazwą od 1903 roku, wywodzący swoje początki z opactwa cysterskiego Notre-Dame de la Trappe w miejscowości Soligny-la-Trappe we Francji (południowa Normandia).
Zakon swoją nazwę wziął od opactwa Notre-Dame de la Trappe.
SJP.pl
Wikipedia
→ trapista
SJP.pl
→ trap (ruchome schodzi lub część sceny)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
odmiana tufu wulkanicznego, stosowana w budownictwie
SJP.pl
1. szlak transportowy, komunikacyjny; ważna droga, ulica; arteria;
2. droga przebywana lub do pokonania; wytyczona droga dla sportowców;
3. linia w terenie lub na mapie, wyznaczająca przebieg szlaku, kierunek linii łączności
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szlak, droga, arteria
(1.2) określona droga wyznaczona do przejechania
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba wystawiająca weksel, tratę
Trasant – wystawca weksla trasowanego, będącego bezwarunkowym poleceniem skierowanym na piśmie do innej osoby (trasata) zapłaty określonej kwoty na rzecz osoby trzeciej (remitenta).
Trasant pozostaje głównym dłużnikiem wekslowym z weksla trasowanego do chwili przyjęcia (akceptacji) takiego weksla przez trasata.
SJP.pl
Wikipedia
osoba wskazana przez wystawcę weksla lub czeku do wypłaty kwoty wskazanej na wekslu lub czeku
Trasat – osoba, której wystawca weksla trasowanego (trasant) wydaje polecenie bezwarunkowej zapłaty określonej kwoty (sumy wekslowej) na rzecz osoby trzeciej (remitenta).
Z chwilą przyjęcia weksla trasowanego trasat staje się głównym dłużnikiem wekslowym (akceptantem) i odpowiada wobec remitenta za zapłatę.
SJP.pl
Wikipedia
określenie wykonawcze: rozwlekając, powstrzymując
SJP.pl
specjalista w dziedzinie traseologii
SJP.pl
dział techniki śledczej zajmujący się badaniem śladów pozostawionych na podłożu przez stopy, koła itp.; trasologia, tresologia
Traseologia – technika śledcza zajmująca się w przypadku przestępstwa ustalaniem osoby, pojazdu (identyfikacja pośrednia) lub zwierzęcia na podstawie śladów przemieszczania się pozostawionych na miejscu zdarzenia.
Ślad obuwia w zależności od rodzaju podłoża:
SJP.pl
Wikipedia
pracownik stoczni, opracowujący szablony statków lub robotnik kreślący linie na półfabrykatach wyrobów, wzdłuż których ma być prowadzona ich obróbka
SJP.pl
Wikipedia
dział stoczni, w którym wykonuje się rysunki poszczególnych części budowanego statku w naturalnej wielkości oraz tworzy się szablony
Trasernia – miejsce w stoczni, w którym przenosi się linie teoretyczne z projektu na naturalnej wielkości arkusze blachy (które idą dalej do sekcji prefabrykacji) oraz tworzy się szablony. Istnieją trzy typy traserni: ręczna, optyczna, sterowana komputerowo.
Do zadań traserów należy także tworzenie szablonów oraz rozwinięć powierzchni, jakie występują w poszyciu statku.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trasz] bardzo dynamiczna i agresywna odmiana heavy metalu z elementami muzyki punk; thrash, thrashmetal, trash metal, thrash metal
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: traszmetalowy] charakterystyczny dla trash metalu (odmiany heavy metalu), związany z trash metalem; trashowy, thrashowy, thrashmetalowy
SJP.pl
[czytaj: traszowy] charakterystyczny dla trashu (odmiany heavy metalu), związany z trashem; thrashowy, trashmetalowy, thrashmetalowy
SJP.pl
zdrobnienie od: trasa
SJP.pl
dział techniki śledczej zajmujący się badaniem śladów pozostawionych na podłożu przez stopy, koła itp.; traseologia, tresologia
SJP.pl
1. wyznaczać linię drogi, szlaku w terenie lub na mapie;
2. wyznaczać na przedmiocie linie, według których ma być dokonana jego obróbka;
3. trasować weksel - obciążać kogoś płatnością weksla;
4. środowiskowo: wyznaczać trasę dla pakietu danych w sieciach teleinformatycznych; routować
czasownik
(1.1) nanosić wymiary na element przeznaczony do obróbki, np. cięcia, wiercenia
(1.2) wyznaczać drogę w terenie lub na mapie
(1.3) inform. stanowić połączenie różnych sieci komputerowych i wyznaczać trasę przepływu pakietów w nich
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trasować.
(1.2) inform. wyznaczanie trasy dla pakietu danych w sieci komputerowej, a następnie wysłanie go tą trasą;
Trasowanie – czynność polegająca na wyznaczaniu jakiejś drogi, linii, w terenie, na mapie lub w sieciach teleinformatycznych. Posiada m.in. następujące znaczenia:
Wiktionary oraz Wikipedia
środowiskowo: fragment ciągu komunikacyjnego
Trasówka − dokument ewidencyjny przedsiębiorstwa z informacjami o zaplanowanych wizytach i spotkaniach z podziałem na klientów i kontrahentów o określonym potencjale i wybranymi parametrami, którzy spełniają kryteria wyboru i należą do wybranego rejonu, czyli którzy mogą uczestniczyć w wybranym typie wizyt. Zawiera dzień wizyty lub spotkania, godzinę, nazwę partnera, adres, trasę przejazdu, przebyte kilometry, stan licznika pojazdu, ilość zatankowanego paliwa, miejsca postoju, zdarzenia, które chcemy planować np. kontakty, rozmowy, wizyty handlowe, aktywności jakie podjęliśmy i wyznaczone zadania do zrealizowania.
SJP.pl
Wikipedia
→ trasa
SJP.pl
płaz ogoniasty występujący w pobliżu wody
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) herp. wodnolądowy, oliwkowobrunatny, podłużny płaz;
Traszki, trytony – płazy ogoniaste (Caudata) o wodno-lądowym trybie życia z rodziny salamandrowatych (Salamandridae).
Wszystkie krajowe gatunki płazów m.in. traszek są w Polsce objęte ochroną prawną (na mocy Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 6 stycznia 1995 r.)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. truteń
Wiktionary
weksel trasowany (ciągniony) - zapłaty wierzytelności dokonuje osoba wskazana przez wystawiającego weksel (dłużnik wystawiającego nie wpłaca mu pieniędzy, lecz reguluje jego zobowiązanie wobec osoby trzeciej - remitenta)
Weksel (z niem. Wechsel ‘zmiana’) – papier wartościowy o określonej przez prawo wekslowe formie, charakteryzujący się tym, że złożenie na nim podpisu stanowi podstawę i przyczynę zobowiązania wekslowego podpisującego, nie zabezpieczającego żadnego roszczenia.
SJP.pl
Wikipedia
tra ta ta;
1. wykrzyknik naśladujący dźwięk trąbki;
2. potoczny wykrzyknik wyrażający nieufny, lekceważący stosunek do czyichś słów; gadaj zdrów
SJP.pl
Trątnowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Słomniki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Integralne części miejscowości: Kolonie Trątnowskie, Nadział, Stara Wieś.
Wikipedia
czasownik
(1.1) niszczyć lub uszkadzać coś przez przebiegnięcie po czymś
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|tratować.
Wiktionary
określenie wykonawcze: powstrzymując, wydłużając (wartości rytmiczne dźwięków)
SJP.pl
szynk, jadłodajnia
Trattoria (wł. trattoria) – rodzaj lokalu gastronomicznego we Włoszech, utrzymanego we włoskim stylu, skromniejszego niż restauracja, ale oferującego więcej niż austeria (osteria).
Jadłodajnia otwarta jest codziennie, nie ma karty dań, jedzenie jest skromne, ale obfite, bazujące głównie na regionalnych i lokalnych przepisach, wino sprzedawane jest na karafki, ceny są niskie, główny nacisk kładzie się na stałą klientelę, a nie na wykwintność kuchni. Bywa, że w trattoriach klienci zasiadają przy dużych, wspólnych stołach.
SJP.pl
Wikipedia
1. pnie drzew ułożone obok siebie i powiązane linami, spławiane z prądem rzeki;
2. konstrukcja z połączonych ze sobą belek, trzciny itp. służąca do transportu po wodzie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rodzaj płaskiej, często prowizorycznej, konstrukcji służącej do transportu po wodzie;
(1.2) napełniający się samoczynnie ponton ratunkowy
Tratwa – jakakolwiek płaska konstrukcja służąca podróżowaniu na wodzie. Najczęściej wygląda jak prosta łódź pozbawiona kadłuba. Tradycyjne bądź prymitywne tratwy są konstruowane z drewna bądź trzciny. Nowoczesne tratwy ratunkowe używają wytrzymałych, wielowarstwowych, impregnowanych materiałów. W zależności od rozmiaru mogą posiadać maszt lub inne elementy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Edeltrauda
Wiktionary
[czytaj: trałgut] nazwisko, np. Romuald Traugutt (1826-64), generał polski
Romuald Traugutt ps. „Michał Czarnecki” (ur. 16 stycznia 1826 w Szostakowie, zm. 5 sierpnia 1864 w Warszawie) – polski generał, dyktator powstania styczniowego, wcześniej naczelnik wojenny powiatu kobryńskiego.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trałler] rodzaj statku rybackiego; trawler
SJP.pl
traumatyzm; uraz;
1. uszkodzenie organizmu (tkanek, narządów) spowodowane obrażeniem ciała czynnikami mechanicznymi, chemicznymi, elektrycznymi itp.;
2. wstrząsające, przykre zdarzenie powodujące trwałe zmiany w psychice; szok, wstrząs
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. uszkodzenie ciała lub organu wskutek obrażenia ciała
(1.2) psych. zmiana w psychice powstała wskutek gwałtownego, ciężkiego przeżycia
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalista w zakresie traumatologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. specjalista zajmujący się leczeniem schorzeń narządów ruchu, stawów, wiązadeł, a czasami także mięśni, ścięgien oraz kości uszkodzonych w skutek urazu
SJP.pl
Wiktionary
dział medycyny zajmujący się leczeniem schorzeń, obrażeń ciała powstałych w wyniku urazu; chirurgia urazowa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. dział medycyny zajmujący się operacyjnym leczeniem obrażeń ciała spowodowanych urazami;
Chirurgia urazowa (traumatologia) – dziedzina medycyny (związana ściśle z ortopedią) zajmująca się leczeniem operacyjnym kości, stawów, więzadeł, a pośrednio także mięśni i ścięgien dotkniętych urazami. W szerszym rozumieniu traumatologia obejmuje narządy układu
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. związany z traumatologią, dotyczący traumatologii
Wiktionary
SJP.pl
cecha czegoś związanego z traumą
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest traumatyczne
SJP.pl
Wiktionary
→ trauma, → traumatyzm
przymiotnik
(1.1) med. związany z traumą – uszkodzeniem organizmu
(1.2) psych. związany z traumą, ciężkim przeżyciem
SJP.pl
Wiktionary
1. powodowanie trwałych zmian w psychice w wyniku oddziaływania silnych, negatywnych bodźców;
2. uszkadzanie lub ranienie tkanek ciała
SJP.pl
trauma; uraz;
1. uszkodzenie organizmu (tkanek, narządów) spowodowane obrażeniem ciała czynnikami mechanicznymi, chemicznymi, elektrycznymi itp.;
2. wstrząsające, przykre zdarzenie powodujące trwałe zmiany w psychice; szok, wstrząs
SJP.pl
powodować wstrząs psychiczny
SJP.pl
Trautonium – instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektronicznych skonstruowany w 1930 roku przez niemieckiego inżyniera Friedricha Trautweina we współpracy z kompozytorem Oskarem Salą. Jak większość instrumentów ówczesnej doby, opierał się on technice lampowych oscylatorów RLC. Także podobnie jak jemu współczesny Hellertion zamiast klawiatury posiadał pasek (lub paski w polifonicznej wersji) czuły na dotyk, spełniający rolę opornika o zmiennej oporności. W późniejszych modelach dołączono także listwę z metalowymi suwakami, którymi można była oznaczać wybrane tony i używać ich jako rodzaju klawiszy. Pozwalało to uzyskać dokładny mikrotonowy strój instrumentu. Domowa wersja instrumentu była wytwarzana przez firmę Telefunken.
Wikipedia
Travel – dziesiąty minialbum południowokoreańskiej grupy Mamamoo, wydany 3 listopada 2020 roku przez wytwórnię RBW. Głównym singlem z płyty jest „Aya”. Przed premierą płyty, 20 października, miał swoją premierę utwór „Dingga” (kor. 딩가딩가 (Dingga)).
Wikipedia
ruchomy chodnik
Ruchomy chodnik, travelator – urządzenie transportu poziomego funkcjonujące na podobnej zasadzie jak ruchome schody. Najczęściej stosowane w miejscach o dużym zagęszczeniu przepływu ruchu pieszego jak lotniska i dworce kolejowe. Służy ono również do transportu narciarzy na stoku o niewielkim stopniu nachylenia, zazwyczaj na odległość nieprzekraczającą kilkudziesięciu metrów.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trawlin(g)] ujęcie filmowe charakteryzujące się zmianą pozycji kamery względem filmowanego obiektu oraz ruch samej kamery w takim ujęciu
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trawelog] paradokumentalny film podróżniczy; trawelog
Travelogue – album zespołu The Human League wydany w 1980 roku.
SJP.pl
Wikipedia
biuro podróży
SJP.pl
Travis – szkocki zespół rockowy z Glasgow. Zespół należy do nurtu post brit-pop i stylu m.in. prezentowanego przez zespół Coldplay.
Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
1. nazwa niektórych gatunków roślin należących do rodziny o tej samej nazwie, charakteryzujących się długimi, wąskimi liśćmi, pustą wewnątrz łodygą, drobnymi kwiatami; liście tych roślin;
2. zbiorowo: rośliny rosnące na łące, w ogrodzie
rzeczownik zbiorowy, rodzaj żeński
(1.1) bot. roślina z rodziny wiechlinowatych, zwykle w kolorze zielonym, rozłogowa lub kępiasta, o długich, wąskich liściach;
(1.2) pot. przen. marihuana
Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.) – rodzina roślin należąca do rzędu wiechlinowców. Liczy ok. 11 tys. gatunków. Rośliny te stanowią główny komponent roślinności formacji trawiastych, łąk i pastwisk. Należą do niej również ważne rośliny uprawne, w tym zboża. W Polsce występuje ponad 150 gatunków traw.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. osoba, która coś trawi, tzn. niszczy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
zdrobnienie od: trawka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: trawka
SJP.pl
Wiktionary
celebryta zajmujący się podróżnictwem
Trawelebryta – celebryta zajmujący się tematyką podróżniczą (sam wyraz trawelebryta powstał ze złożenia dwóch angielskich słów: travel – podróż + celebrity – osoba powszechnie znana).
W polskiej literaturze termin (w formie "travelebrity") po raz pierwszy został użyty w artykule "Multimedialne podróżopisarstwo czyli narodziny travelebrity" opublikowanym w 2009 roku w periodyku naukowym "Panoptikum".
SJP.pl
Wikipedia
paradokumentalny film podróżniczy; travelogue
SJP.pl
1. grobla chroniąca brzeg przed wylewem;
2. część trasy wysokogórskie w poprzek zbocza;
3. przejście odcinka szlaku w poprzek, na ukos;
4. zygzakowaty lot samolotu;
5. kierunek prostopadły do płaszczyzny symetrii statku;
6. element łączący dwie równoległe części
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bud. belka poprzeczna, wiązar poprzeczny w konstrukcji
(1.2) lotn. mar. kierunek prostopadły lub skośny do płaszczyzny symetrii statku lub samolotu
(1.3) lotn. mar. poruszanie się statku lub samolotu w tym kierunku
(1.4) geogr. szlak biegnący w poprzek lub w skos zbocza góry
(1.5) geogr. pokonywanie zbocza góry w poprzek lub w skos
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. grobla chroniąca brzeg przed wylewem;
2. część trasy wysokogórskie w poprzek zbocza;
3. przejście odcinka szlaku w poprzek, na ukos;
4. zygzakowaty lot samolotu;
5. kierunek prostopadły do płaszczyzny symetrii statku;
6. element łączący dwie równoległe części
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od trawers
Wiktionary
1. w lotnictwie: lecieć wzdłuż kursu odchylonego od linii symetrii samolotu;
2. zjeżdżać na nartach w poprzek lub w skos ściany górskiej, stoku
czasownik
(1.1) pokonywać zbocze w poprzek
(1.2) o szlaku: biec w poprzek zbocza
(1.3) o samolocie, statku: poruszać się w nieco w bok
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trawersować.
Wiktionary
skała wapienna osadzana z wód źródlanych, wykorzystywana w budownictwie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. porowata skała osadowa, odmiana aragonitu;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) wykonany z trawertynu, zbudowany z trawertynu
Wiktionary
1. przeróbka, parafraza czyjejś wypowiedzi, utworu literackiego, muzycznego itp. dostosowująca go do innej sytuacji;
2. efekt takiej przeróbki
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący trawestacji
przymiotnik
(1.1) mający cechy trawestacji
SJP.pl
Wiktionary
przerabiać, zmieniać czyjąś wypowiedź, dostosowując ją do innej sytuacji
czasownik przechodni niedokonany (dk. strawestować)
(1.1) liter. przerabiać poważny utwór literacki na komiczny, satyryczny; przerabiać czyjąś wypowiedź na żartobliwą, dopasowując ją do innej, zabawnej sytuacji
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trawestować.
Wiktionary
taki, który trawi i chłonie, np. jama trawiąco-chłonąca u jamochłonów; chłonąco-trawiący, chłonąco-trawienny (rzadko)
SJP.pl
oddział zakładu przemysłowego wyposażony w odpowiednie urządzenia, w którym odbywa się trawienie przedmiotów metalowych
SJP.pl
gatunek ryby z rzędu okoniokształtnych
Trawianka (Perccottus glenii) – gatunek ryby okoniokształtnej, jedyny przedstawiciel rodzaju Perccottus.
SJP.pl
Wikipedia
1. pomieszczenie, w którym trawi się klisze;
2. dział zakładu chemigraficznego, w którym wykonuje się klisze drukarskie techniką fotomechaniczną
SJP.pl
przypominający kształtem trawę
SJP.pl
zielony o odcieniu trawy
SJP.pl
1. porośnięty trawą;
2. w kolorze trawy
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który jest porośnięty trawą
przymiotnik jakościowy
(2.1) mający barwę soczystej zieleni, kolor trawy
SJP.pl
Wiktionary
1. o organizmie, narządach: wchłaniać substancje pokarmowe; przetrawiać;
2. o substancjach trawiennych: rozkładać substancje pokarmowe;
3. niszczyć, osłabiać;
4. o czasie: poświęcać, zużywać;
5. usuwać, działając kwasami;
6. o uczuciach: opanowywać
czasownik
(1.1) rozkładać spożyty pokarm na prostsze części
(1.2) daw. spędzać
(1.3) pot. przen. tolerować, znosić
(1.4) daw. zużyć, zniszczyć
(1.5) daw. szczuć, zwłaszcza zwierzęciem
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. o organizmie, narządach: wchłaniać substancje pokarmowe; przetrawiać;
2. o substancjach trawiennych: rozkładać substancje pokarmowe;
3. niszczyć, osłabiać;
4. o czasie: poświęcać, zużywać;
5. usuwać, działając kwasami;
6. o uczuciach: opanowywać
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) fizj. rozkładanie spożytego pokarmu na prostsze części, które mogą być łatwo pobrane przez układ pokarmowy;
Trawienie – złożony proces enzymatycznej hydrolizy wielkocząsteczkowych związków chemicznych w prostsze, w celu ich wchłonięcia i przyswojenia przez organizm. W zdecydowanej większości trawienie jest charakterystyczne dla zwierząt (wyjątkiem są rośliny mięsożerne).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czwarta i ostatnia komora żołądka zwierząt przeżuwających, zawierająca gruczoły trawienne
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zool. anat. gruczołowa część żołądka przeżuwaczy, o gruszkowatym kształcie, tworząca czwarty przedział;
Trawieniec, żołądek właściwy, żołądek gruczołowy (abomasum) – gruczołowa część żołądka przeżuwaczy, o gruszkowatym kształcie, tworząca czwarty przedział. U bydła domowego położony jest z tyłu od ksiąg i na prawo od żwacza. Z księgami łączy się ujściem księgowo-trawieńcowym, a przeciwległy koniec przechodzi w dwunastnicę. W trawieńcu zachodzi właściwy (główny) proces trawienia. Jego główną funkcją jest trawienie białek przy pomocy enzymów znajdujących się w soku żołądkowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) fizj. związany z rozkładaniem pokarmu na związki prostsze i jego przyswajaniem
Wiktionary
nędzna trawa
SJP.pl
pojedyncze źdźbło trawy
SJP.pl
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
podkładka trawiona chemicznie, naklejana na obciąg cylindra tłoczącego dla odpowiedniego wyrównania podczas druku nacisku poszczególnych partii formy drukarskiej zawierającej kliszę siatkową
SJP.pl
zgrubienie od: trawa
SJP.pl
zdrobnienie od: trawa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: trawa
(1.2) źdźbło trawy
(1.3) pot. eufem. marihuana
(1.4) uczn. niewydepilowane włosy
Trawka (ang. Weeds) – amerykański serial, czarna komedia wyprodukowana przez telewizję Showtime. Akcja serialu rozgrywa się w Kalifornii na przedmieściach Los Angeles na osiedlu o fikcyjnej nazwie Agrestic. Później w Ren Mar (patrz Del Mar), a potem w lokacjach blisko Meksyku, których mieszkańcy kupują bądź rozprowadzają marihuanę (stąd tytuł).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ trawka
SJP.pl
rodzaj sieci rybackiej wleczonej za statkiem; trał
SJP.pl
[czytaj: trałler] rodzaj statku rybackiego; trauler
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Trawniki
SJP.pl
mieszkaniec Trawnik (wsi w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Trawnik (wsi w Polsce)
SJP.pl
zdrobnienie od: trawnik
SJP.pl
1. teren obsiany trawą, często również obsadzony drzewami, krzewami i kwiatami;
2. teren pokryty sztuczną wykładziną imitującą trawę, jak również taka wykładzina;
3. ptak z bekasowatych; brodziec leśny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) poletko trawy o charakterze ozdobnym;
(1.2) gw-pl|Mazury, Warmia. kosiarka
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) ornit. zob. łęczak.
Trawnik – zespół powiązanych ze sobą systemem korzeniowym traw pospolitych, wykorzystywany w celach ozdobnych w parkach, ogrodach, przydomowych ogródkach itp., strzyżony systematycznie na niewielkiej wysokości w celu wytworzenia maksymalnej jednorodności i uniknięcia wytworzenia się kwiatostanów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. teren obsiany trawą, często również obsadzony drzewami, krzewami i kwiatami;
2. teren pokryty sztuczną wykładziną imitującą trawę, jak również taka wykładzina;
3. ptak z bekasowatych; brodziec leśny
9 miejscowości w Polsce:
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trawnikowcowatych (rodzina pająków)
Trawnikowcowate (Miturgidae) – rodzina pająków z podrzędu Opisthothelae i infrarzędu Araneomorphae.
Pająki te mają odnóża kroczne zwieńczone są parą pazurków. Nogogłaszczki samca cechują się obecnością apofizy retrolateralnej, u większości gatunków wyposażonej w kanalik i część błoniastą. Cymbium zwykle zaopatrzone jest w rowek retrolateralny. Nasady skierowanej ku przodowi apofizy medialnej i osadzonego pośrodku tegulum embolusa stykają się ze sobą.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trawnikowcowatych (rodzina pająków)
SJP.pl
gatunek pająka z rodziny trawnikowcowatych
Trawnikowiec (Zora) – rodzaj pająka z rodziny trawnikowcowatych. Holarktyczny. Obejmuje 19 opisanych gatunków.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z trawnikem, dotyczący trawnika
Wiktionary
zbyt powszechne występowanie trawników w przestrzeni publicznej
SJP.pl
1. → trawa; trawowy;
2. żaba trawna - gatunek płaza z rodziny żabowatych, zamieszkujący północne i środkowe obszary Europy i Azji
przymiotnik
(1.1) zamieszkujący trawy
Trawny – potok, prawy dopływ Wielkiego Rogoźnika.
Kilka cieków źródłowych potoku znajduje się w miejscowości Maruszyna w województwie małopolskim, w gminie Szaflary. Najwyższe ze źródeł znajdują się na wysokości około 740 m. Niektórych z nich mają wydajność: 70 l/godz., 80 l/godz. i 150 l/godz. Od wysokości około 635 m potok spływa jednym korytem. Na jego prawym zboczu wznosi się Rogoźnicka Skałka. Potok spływa od tego miejsca w kierunku północnym przez obszar miejscowości Rogoźnik i na wysokości ok. 612 m uchodzi do Wielkiego Rogoźnika.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) mający liście jak trawa
Wiktionary
automat do sprzedaży suszu konopi i innych produktów wytworzonych z konopi
SJP.pl
wysoka trawa górska tworząca naturalne zbiorowisko roślinne
SJP.pl
rząd roślin jednoliściennych; plewowce, wiechlinowce
SJP.pl
Wikipedia
→ trawa; trawny
SJP.pl
odżywianie się zwierząt głównie trawą
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zool. żywiący się trawą
Wiktionary
brzydka trawa, będąca zielskiem
SJP.pl
brzydka trawa, będąca zielskiem
SJP.pl
1. nazwa niektórych gatunków roślin należących do rodziny o tej samej nazwie, charakteryzujących się długimi, wąskimi liśćmi, pustą wewnątrz łodygą, drobnymi kwiatami; liście tych roślin;
2. zbiorowo: rośliny rosnące na łące, w ogrodzie
Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.) – rodzina roślin należąca do rzędu wiechlinowców. Liczy ok. 11 tys. gatunków. Rośliny te stanowią główny komponent roślinności formacji trawiastych, łąk i pastwisk. Należą do niej również ważne rośliny uprawne, w tym zboża. W Polsce występuje ponad 150 gatunków traw.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trej] element pudełka, na którym osadzony jest krążek płyty kompaktowej lub DVD
SJP.pl
1. sieć rybacka; włok;
2. urządzenie przymocowywane do przodu czołgu służące do rozminowywania terenu;
3. urządzenie służące do wykrywania i niszczenia min morskich
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ryb. sieć rybacka niczym duży worek, ciągniona za statkiem po dnie morza
(1.2) wojsk. urządzenie do wykrywania i usuwania min
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
trawlować;
1. łowić ryby za pomocą trału;
2. wykrywać i niszczyć miny za pomocą trału
czasownik przechodni niedokonany (dk. przetrałować)
(1.1) ryb. łowić ryby za pomocą trału
(1.2) wojsk. oczyszczać teren z min za pomocą trału
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ryb. łowienie ryb za pomocą trału
(1.2) wojsk. oczyszczanie terenu z min za pomocą trału
Wiktionary oraz Wikipedia
okręt wojenny, którego głównym zadaniem jest niszczenie min
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. wojsk. okręt do stawiania i poławiania min;
Trałowiec – okręt specjalnie przeznaczony do oczyszczania akwenów żeglownych z min za pomocą holowanych trałów, a także do stawiania min, stąd oboczna nazwa minowiec.
Z uwagi na wielkość i możliwości rozróżnia się: trałowce redowe (wyporność ok. 100–300 ton), trałowce bazowe (ok. 200–600 ton) i trałowce eskadrowe (ok. 600–1000 ton). Mniejsze jednostki klasyfikuje się jako kutry trałowe. Podział trałowców na powyższe podklasy ma jednak znaczenie głównie historyczne i obecnie jest rzadko używany, nie był też powszechnie przyjęty na świecie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: trał
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z trałem, dotyczący trału
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: treżerer] środowiskowo: osoba, która zapewnia efektywną alokację kapitału i innych aktywów finansowych firmy, prawidłowość prowadzenia tej procedury, równowagę w przepływach finansowych firmy oraz doradza w zakresie oceny rentowności i ryzyka potencjalnych inwestycji
SJP.pl
[czytaj: tritment] środowiskowo: zarys scenariusza
SJP.pl
przymiotnik od: trębacz
SJP.pl
1. muzyk grający na trąbce;
2. ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych, występuje w lasach Ameryki Południowej i Środkowej;
3. największy łabędź Ameryki Północnej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) muz. muzyk, który gra na trąbce
(1.2) sygnalista, który wygrywa sygnały na trąbce
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ trębacz
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. kobieta, która gra na trąbce
SJP.pl
Wiktionary
Trębanów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Ćmielów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
wieś w Polsce
Trebień – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sokołowskim, w gminie Bielany. Ma status sołectwa.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Rozbitym Kamieniu.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, męski
(1.1) gw-pl|Kresy. szczypiorek
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Treblinki
(1.2) osoba pochodząca z Treblinki, urodzona w Treblince
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Treblinki
(1.2) kobieta pochodząca z Treblinki, urodzona w Treblince
Wiktionary
→ Treblinka; trebliński
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Treblinki, związany z Treblinką
SJP.pl
Wiktionary
wieś w Polsce
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim, w gminie Małkinia Górna;
(1.2) hist. niemiecki obóz zagłady na terenie gminy Kosów;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Treblinka; treblinecki
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
[czytaj: trebuszej] czcionka komputerowa
SJP.pl
starożytna i średniowieczna broń miotająca, działająca na zasadzie dźwigni
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. wojsk. barobalistyczna machina miotająca, wyrzucająca pociski stromotorowo;
Trebusz – starożytna i średniowieczna broń artyleryjska; barobalistyczna machina miotająca, wykorzystująca zasadę dźwigni, miotająca pociski stromotorowo ze znaczną celnością. Trebusz był stosowany dość powszechnie i stąd ma w różnych językach różne miejscowe nazwy: trebuszet, trebuczet, trabutium, frondibola, perier, bleide, tribock, petraria itd. Dla przykładu francuską nazwę frondibola utworzono z połączenia francuskiego słowa fronde (proca) i greckiego bolis (pocisk).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czternastowieczna sztuka włoska
Trecento (wł. trecento ’trzysta’) – pojęcie odnoszące się do XIV wieku we włoskiej kulturze. Była to epoka uznawana za protorenesans.
Nazwa pochodzi od włoskiego słowa oznaczającego 300 i oznacza tutaj: lata [tysiąc] trzysetne (1300-1399). Użył jej Giorgio Vasari – włoski historiograf, który podzielił dzieje sztuki włoskiej od Cimabuego do Michała Anioła na trzy okresy: trecento, quattrocento, cinquecento.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
rodzina roślin z rzędu jasnotowców, głównie zielnych, także drzew, krzewów i pnączy, o kwiatach grzbiecistych, zebranych w kwiatostany, występujących głównie w strefie umiarkowanej; trędownikowate
SJP.pl
o cechach trędnikowatych (rodzina roślin); trędownikowaty
SJP.pl
przedstawiciel rzędu roślin zielnych (rzadziej krzewów i drzew) z klasy dwuliściennych; trędownikowiec
SJP.pl
1. kobieta chora na trąd;
2. kobieta nietolerowana w jakimś środowisku, do którego należy
Trędowata – dwutomowa powieść Heleny Mniszkówny wydana w Krakowie w 1909 roku. Mimo chłodnego przyjęcia przez krytykę, powieść odniosła sukces czytelniczy.
SJP.pl
Wikipedia
chory na trąd; dotknięty trądem
przymiotnik
(1.1) med. chory na trąd
(1.2) med. z objawami trądu na ciele
(1.3) przen. nieakceptowany w danym środowisku
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) med. osoba chora na trąd
(2.2) przen. osoba nieakceptowana w danym środowisku
SJP.pl
Wiktionary
wieloletnia roślina (bylina lub półkrzew) z rodziny trędownikowatych, występująca na półkuli północnej w wielu gatunkach, mająca właściwości lecznicze i zarazem trujące; skrofularia
Trędownik (Scrophularia L.) – rodzaj roślin z rodziny trędownikowatych. Należy do niego ok. 290 gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje strefę umiarkowaną półkuli północnej. W Polsce rosną trzy gatunki rodzime z tego rodzaju i jeden przejściowo dziczejący.
SJP.pl
Wikipedia
rodzina roślin z rzędu jasnotowców, głównie zielnych, także drzew, krzewów i pnączy, o kwiatach grzbiecistych, zebranych w kwiatostany, występujących głównie w strefie umiarkowanej; trędnikowate
Trędownikowate (Scrophulariaceae Juss.) – rodzina roślin należąca do rzędu jasnotowców (Lamiales). W dawniejszych systemach klasyfikacyjnych (np. w systemie Cronquista z 1981) do rodziny tej zaliczano 275 rodzajów liczących około 5 tysięcy gatunków roślin. Zastosowanie badań molekularnych w badaniach filogenetycznych spowodowało odkrycie polifiletyczności tak szeroko wydzielanej rodziny. Współcześnie systemy klasyfikacyjne roślin okrytonasiennych kompilowane przez Angiosperm Phylogeny Group (APG) wyróżniają w obrębie tej rodziny już tylko 58 rodzajów z około 1900 gatunkami. Pozostałe rodzaje dawniej tu klasyfikowane zaliczane są do babkowatych (Plantaginaceae), zarazowatych (Orobanchaceae) i kilku mniejszych rodzin.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trędownikowatych (rodzina roślin); trędnikowaty
SJP.pl
przedstawiciel rzędu roślin zielnych (rzadziej krzewów i drzew) z klasy dwuliściennych; trędnikowiec
SJP.pl
1. gatunki mięsa, których nie wolno jeść wyznawcom judaizmu;
2. przepis zabraniający wyznawcom judaizmu spożywania pewnych pokarmów
SJP.pl
zdrobnienie od: trefl
SJP.pl
1. przestarzałe: układać włosy w loki; karbować, fryzować;
2. czynić trefnym - niezgodnym z przepisami Talmudu o zachowaniu obrzędowej czystości
czasownik niedokonany
(1.1) daw. układać włosy w loki
(1.2) czynić coś trefnym, czyli nieczystym w myśl Talmudu
(1.3) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński. trafić
(1.4) gw-pl|Górny Śląsk. spotkać
czasownik zwrotny niedokonany trefić się
(2.1) układać sobie włosy w loki
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trefić.
Wiktionary
1. jeden z czterech kolorów w kartach oznaczany czarnym listkiem koniczyny;
2. karta do gry tego koloru
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) karc. kolor w kartach oznaczony czarną koniczynką; karta tego koloru
w użyciu przymiotnikowym
(2.1) należący do trefli (1.1)
Trefl (fr. trèfle – koniczyna) – jeden z czterech kolorów w kartach typu francuskiego, oznaczony czarną trójlistną koniczynką.
Odpowiednikiem trefli w talii niemieckiej i szwajcarskiej są żołędzie, zaś w talii włosko-hiszpańskiej kije.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od trefl
Wiktionary
o kartach do gry: mający kolor oznaczony czarnym listkiem koniczyny; trefl, żołądź
przymiotnik
(1.1) przym. od trefl
SJP.pl
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: trefnie
SJP.pl
na dawnych dworach: błazen, klaun, wesołek
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest trefne; cecha tych, którzy są trefni
Wiktionary
1. niespełniający poleceń, przepisów Talmudu, dotyczących zachowania obrzędowej czystości; niekoszerny;
2. potocznie: mający podejrzane, nielegalne pochodzenie;
3. wzbudzający śmiech, dowcipny, zabawny
przymiotnik
(1.1) podejrzany, pochodzący z nielegalnego źródła
(1.2) rel. niekoszerny, rytualnie nieczysty
(1.3) stpol. dowcipny
(1.4) gwara. więz. kradziony
(1.5) wybrakowany, uszkodzony
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Mazury, Warmia. roln. trzoda
Wiktionary
[czytaj: treginsy] obcisłe spodnie z rozciągliwego materiału, imitujące spodnie tradycyjne
SJP.pl
potrójna objętość butelki z winem, zawierającej najczęściej 2,25 litra wina
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) metalowa lub gruba drewniana belka konstrukcyjna do budowy poziomego szkieletu budowli;
Tregra (niem. traeger < tragen - 'nosić') – metalowe, lub grube drewniane, konstrukcyjne belki do budowy poziomego szkieletu, np. stosowane do konstrukcji stropu, płaskiego dachu, lub najniżej leżące poziomo belki konstrukcji drewnianego mostu. Tregier to także dodatkowe, nieseryjne wzmocnienie karoserii samochodu (montowane w egzemplarzach mających tendencję do nadmiernej "pracy" karoserii. Także belka tworząca wraz z blokiem rodzaj najprostszego dźwigu.
Wiktionary oraz Wikipedia
dwucukier nieredukujący, występujący m.in. w drożdżach, pleśniach i grzybach
Trehaloza, mykoza – organiczny związek chemiczny z grupy cukrów, disacharyd złożony z dwóch cząsteczek glukozy połączonych wiązaniem O-glikozydowym (α,D-glukopiranozylo-(1→1)-α,D-glukopiranozyd). Jest głównym cukrem hemolimfy owadów, znajduje się także w grzybach i drożdżach.
W organizmie ludzkim trawiona jest w jelicie cienkim przez enzym trehalazę, w wyniku czego powstają dwie cząsteczki α,D-glukozy.
Możliwa jest produkcja trehalozy ze skrobi na skalę przemysłową.
SJP.pl
Wikipedia
ażurowa, drewniana krata obrośnięta roślinami pnącymi, szczególnie charakterystyczna dla ogrodów barokowych i rokokowych; treliaż
Trejaż, także: treliaż – budowla ogrodowa, składająca się z szeregu słupków, połączonych u góry poziomą belką (konstrukcyjnie można porównać ją do jednostronnego bardzo luźnego płotu z daleko rozstawionymi szczeblami lub pozbawionego szczebli). Na belce osadzone są zwykle symetryczne elementy poprzeczne w postaci krótkich grubych poprzeczek (nie jest to jednak element "obowiązkowy" i niektóre rodzaje trejaży ich nie zawierają). Konstrukcja ta służy do podtrzymywania roślin, najczęściej pnących. Ma zwykle lekką konstrukcję drewnianą. Można spotkać także trejaże wykonane z metalu lub bambusa.
SJP.pl
Wikipedia
trajler;
1. samochód przebudowany na wędrowny domek campingowy; karawaning, karawan, caravaning, caravan;
2. statek dostosowany do przewozu kontenerów; trejlerowiec, kontenerowiec
SJP.pl
statek dostosowany do przewozu kontenerów; rorowiec, kontenerowiec
SJP.pl
piesza wyprawa turystyczna w trudny i niedostępny region; trekking, treking, trekk
SJP.pl
piesza wyprawa turystyczna w trudny i niedostępny region; trekking, trek, trekk
SJP.pl
→ treking; trekkingowy
SJP.pl
piesza wyprawa turystyczna w trudny i niedostępny region; trekking, treking, trek
SJP.pl
turysta uprawiający trekking; trekkingowiec
SJP.pl
turystka uprawiająca trekking
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. fan serii filmów „Star Trek” i ich uniwersum
Wiktionary
piesza wyprawa turystyczna w trudny i niedostępny region; treking, trek, trekk
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) forma turystyki (pieszej lub rowerowej) uprawiana w trudnych warunkach;
Trekking – forma turystyki przygodowej lub kwalifikowanej, uprawiana w trudnych warunkach terenowych i klimatycznych.
Wyróżnia się kilka form trekkingu. Najpopularniejszą jest trekking klasyczny (górski), będący formą pośrednią między wspinaczką a hikingiem. Termin trekking pochodzi od słowa trek używanego na południu Afryki i oznaczającego wędrówkę Burów w czasie zdobywania kolejnych ziem. W turystyce trekking zaczął najpierw odnosić się do wędrówek pieszych w Himalajach nepalskich i indyjskich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
turysta uprawiający trekking; trekker
SJP.pl
→ trekking; trekingowy
przymiotnik
(1.1) związany z trekkingiem
SJP.pl
Wiktionary
→ trek
SJP.pl
1. melodyjny śpiew niektórych ptaków
2. żart. śpiew ludzki o wysokiej tonacji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wibrujący i śpiewny głos, najczęściej ptaka
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
potocznie: bzdury, niedorzeczności, brednie
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) pot. zmyślone, nieprawdziwe opowieści
SJP.pl
Wiktionary
ażurowa, drewniana krata obrośnięta roślinami pnącymi, szczególnie charakterystyczna dla ogrodów barokowych i rokokowych; trejaż
Trejaż, także: treliaż – budowla ogrodowa, składająca się z szeregu słupków, połączonych u góry poziomą belką (konstrukcyjnie można porównać ją do jednostronnego bardzo luźnego płotu z daleko rozstawionymi szczeblami lub pozbawionego szczebli). Na belce osadzone są zwykle symetryczne elementy poprzeczne w postaci krótkich grubych poprzeczek (nie jest to jednak element "obowiązkowy" i niektóre rodzaje trejaży ich nie zawierają). Konstrukcja ta służy do podtrzymywania roślin, najczęściej pnących. Ma zwykle lekką konstrukcję drewnianą. Można spotkać także trejaże wykonane z metalu lub bambusa.
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: trel
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Trelkówko (niem. Klein Schöndamerau) – wieś w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Do 2023 miejscowość była częścią wsi Trelkowo.
Wikipedia
[czytaj: treleBORJ] miasto w Szwecji
Trelleborg – miasto w południowej Szwecji. Siedziba władz administracyjnych gminy Trelleborg w regionie Skania, port nad Morzem Bałtyckim. Około 25 643 mieszkańców.
Trelleborg jest jednym z największych portów promowych, przewozów Ro-ro i przewozów intermodalnych w całej Skandynawii. Współczesna historia portu sięga 1902, gdy zawinął tam pierwszy statek ro-pax, kursujący na linii z Trelleborga do niemieckiego Sassnitz. Rocznie obsługuje ponad 2 miliony pasażerów oraz ponad pół miliona samochodów ciężarowych. Ponad 30 regularnych zawinięć promów powoduje, że tamtejszy port uznawany jest za główny węzeł komunikacyjny łączący Skandynawię z Centralną Europą. W mieście rozwinął się przemysł chemiczny oraz maszynowy.
SJP.pl
Wikipedia
→ Trelleborg (miasto duńskie)
SJP.pl
1. o głuszcu: wykonywać drugą fazę pieśni;
2. o ptakach: wydawać charakterystyczne wysokie dźwięki;
3. przenośnie: śpiewać, podśpiewywać
SJP.pl
zdenerwowanie, uczucie obawy przed jakimś występem, egzaminem lub innym ważnym wydarzeniem
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. strach lub zdenerwowanie przed występem publicznym (scenicznym);
rzeczownik, rodzaj nijaki
(2.1) typogr. znak diakrytyczny w postaci dwóch kropek nad literą (zazwyczaj oznacza konieczność wymowy danej samogłoski w dyftongu);
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
określenie wykonawcze: drżąco; tremanto
SJP.pl
określenie wykonawcze: drżąco; tremando
SJP.pl
Przywry (Trematoda) – gromada pasożytniczych płazińców, obejmująca ponad 6000 gatunków. Z reguły są to organizmy hermafrodytyczne, choć znanych jest kilka gatunków rozdzielnopłciowych.
Obecność przywr w drogach żółciowych, jelicie grubym lub pęcherzu moczowym jest znaczącą przyczyną zachorowań na nowotwory tych narządów.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
ludowy dęty instrument muzyczny; trombita
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. trombita.
Trombita, trąbita, trembita – ludowy instrument dęty w kształcie prostej lub zagiętej nieco na końcu rury, sięgającej do 4 metrów długości, używany jako pasterska trąba wydająca głęboki, niski dźwięk, oraz jako instrument sygnałowy, służący przede wszystkim do komunikowania się na odległość i zwoływania w określonych celach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Trembowla (miasto na Ukrainie)
SJP.pl
miasto na Ukrainie
Trembowla (ukr. Теребовля, Terebowla) – miasto rejonowe na zachodniej Ukrainie w obwodzie tarnopolskim, nad rzeką Gniezna, dopływem Seretu.
Miasto królewskie położone było w XVI wieku w województwie ruskim.
Do 17 września 1939 miasto powiatowe w województwie tarnopolskim w Polsce.
W mieście rozwinął się przemysł mleczarski, obuwniczy i cegielniany.
SJP.pl
Wikipedia
określenie wykonawcze: groźnie
SJP.pl
nurt stylistyczny w powojennej literaturze hiszpańskiej, ukazujący przerażające w naturze ludzkiej skłonności do okrucieństwa
Tremendyzm (od hiszp. tremendo z łac. trĕmŏr – drżenie i pośrednio od trĕmendŭs – straszny, okropny) – nurt stylistyczny w powojennej literaturze hiszpańskiej zapoczątkowany powieścią Rodzina Pascala Duarte ("La familia de Pascual Duarte", 1942) Camilo José Celi. Do innych tworzących w tym stylu należeli Carmen Laforet, Rafael Garcia Serrano, Luis Landínez, Dario Fernández Flórez.
SJP.pl
Wikipedia
1. duże, stojące lustro;
2. odcinek ściany między oknami;
3. lustro umieszczone w tym miejscu
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) mebl. wysokie, wolno stojące lustro w ozdobnych ramach połączone z konsolką lub z szufladkowym stolikiem
forma rzeczownika.
(2.1) W. lp. od: trema
SJP.pl
Wiktionary
(wł. drżąco) specyficzny rodzaj artykulacji muzycznej polegającej na szybkiej i wielokrotnej zamianie dwóch dźwięków lub współbrzmień różnej wysokości; tremolo
Tremolo (z wł. drżenie) – określenie rodzaju artykulacji, która polega na szybkim wykonywaniu wielu dźwięków o tej samej wysokości lub szybkim przejściu między dwoma dźwiękami o różnej wysokości (tremolando).
SJP.pl
Wikipedia
minerał z grupy amfiboli, krzemian wapnia i magnezu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. minerał z gromady krzemianów, z grupy amfiboli;
Tremolit – minerał z gromady krzemianów, z grupy amfiboli. Minerał pospolity i szeroko rozpowszechniony.
Nazwa pochodzi od doliny Tremola w masywie St. Gotthard w Alpach Szwajcarskich, gdzie minerał ten występuje.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
(wł. drżąco) specyficzny rodzaj artykulacji muzycznej polegającej na szybkiej i wielokrotnej zamianie dwóch dźwięków lub współbrzmień różnej wysokości; tremolando
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) muz. szybkie powtarzanie jednego lub kilku naprzemiennych dźwięków;
Tremolo (z wł. drżenie) – określenie rodzaju artykulacji, która polega na szybkim wykonywaniu wielu dźwięków o tej samej wysokości lub szybkim przejściu między dwoma dźwiękami o różnej wysokości (tremolando).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przyrząd do mierzenia tremoru - mimowolnych, rytmicznych, drobnych ruchów całego ciała lub jego części
Tremometr (ang. tremometer) – przyrząd pomiarowy w ergonomii służący do badania tremoru, czyli mimowolnych, rytmicznych, drobnych ruchów całego ciała lub jego części. Poprzez pomiary precyzji ruchów, ruchów dowolnych ręki i koordynacji wzrokowo-ruchowej pozwala na ocenę sprawności układu nerwowego. Badanie tremometrem jest jednym z badań zdolności psychomotorycznych człowieka.
SJP.pl
Wikipedia
mimowolne, rytmiczne, drobne ruchy całego ciała lub jego części
SJP.pl
Wikipedia
powodować u kogoś tremę
czasownik niedokonany
(1.1) wywoływać tremę
czasownik zwrotny tremować się
(2.1) czuć tremę
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|tremować.
Wiktionary
1. pieśń żałobna;
2. wydłużona część sukni, ciągnąca się z tyłu po ziemi
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. gatunek liryczny o charakterze elegijnym, poświęcony zmarłej osobie, wychwalający jej zalety i zasługi oraz opłakujący jej śmierć;
(1.2) książk. ogon, wydłużona część sukni lub płaszcza ciągnąca się z tyłu po ziemi; element ubioru uroczystego, ceremonialnego;
(1.3) daw. tabor wojskowy
(1.4) daw. oś wagonowa z kołami
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. tren
(1.2) tren (część ubioru)
(1.3) daw. tren (tabor wojskowy)
(1.4) daw. tren (oś wagonu z kołami)
Wiktionary
trenażer;
1. przyrząd służący do treningu sportowego lub rehabilitacji ruchowej, pozwalający ćwiczyć w warunkach podobnych do rzeczywistych;
2. urządzenie umożliwiające odtworzenie rzeczywistych sytuacji w warunkach sztucznych, stosowane np. do szkolenia pilotów, żeglarzy itp.; symulator
SJP.pl
trenaż;
1. przyrząd służący do treningu sportowego lub rehabilitacji ruchowej, pozwalający ćwiczyć w warunkach podobnych do rzeczywistych;
2. urządzenie umożliwiające odtworzenie rzeczywistych sytuacji w warunkach sztucznych, stosowane np. do szkolenia pilotów, żeglarzy itp.; symulator
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. urządzenie służące do trenowania w warunkach sztucznych jakiejś sprawności
Trenażer – urządzenie, które w warunkach sztucznych umożliwia trening jakiejś sprawności. Używane do szkolenia indywidualnego lub zespołowego. Trenażer zwykle symuluje pewne cechy jakiegoś urządzenia lub warunków zewnętrznych. Jeśli jakość symulacji jest wystarczająco dokładna to trenażer jest także symulatorem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
płaszcz wzorowany na angielskim płaszczu wojskowym
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) luźny, dwurzędowy, ściągnięty szerokim paskiem płaszcz z patkami, gabardynowy lub nieprzemakalny, wzorowany na wojskowym płaszczu, noszonym w czasie I wojny światowej
Trencz – rodzaj klasycznego płaszcza z zapięciem dwurzędowym i szerokim paskiem z klamrą. Najczęściej występuje w odcieniach beżu, z patkami na ramionach i pięcioma parami guzików. Niegdyś sięgał kostek, obecnie nie wykracza poniżej kolana.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ trencz
SJP.pl
miasto w zachodniej Słowacji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto na Słowacji;
Trenczyn (słow. Trenčín, węg. Trencsén, niem. Trentschin, łac. Laugaricio, gr. Λευκάριστος) – miasto powiatowe w zachodniej Słowacji nad rzeką Wag, stolica kraju trenczyńskiego. Znany ze średniowiecznego zamku, położonego na górze nad miastem. Pod koniec 2019 roku, z liczbą mieszkańców wynoszącą ponad 55 tys., Trenczyn zajmował ósme miejsce wśród najludniejszych słowackich miast.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Trenczyna
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Trenczyna; osoba z tego miasta
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Trenczyna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Trenczyna; kobieta z tego miasta
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Trenczyn
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Trenczynem, dotyczący Trenczyna
SJP.pl
Wiktionary
ogólny kierunek rozwoju, zmian
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) istniejący w danym momencie kierunek rozwoju w jakiejś dziedzinie;
(1.2) stat. monotoniczny składnik w modelu zależności badanej cechy statystycznej od czasu;
(1.3) finans. systematyczny wzrost lub spadek wartości instrumentu finansowego w czasie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: trendforkaster] specjalista przewidujący różne trendy na podstawie obserwacji i analizy
SJP.pl
potocznie: być modnym, często się pojawiać
SJP.pl
→ trend
SJP.pl
osoba promująca i kreująca jakieś trendy, modne wyroby (np. odzież, telefon, kosmetyk); trendsetter, promotor marki
SJP.pl
[czytaj: trendseter] osoba promująca i kreująca jakieś trendy, modne wyroby (np. odzież, telefon, kosmetyk); trendseter, promotor marki
Trendsetter – drugi solowy album niemieckiego rapera Flera wydany w 2006 roku w wytwórni Aggro Berlin. Płytę promowały utwory Papa ist zurück oraz Çüs Junge.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trendseterka] kobieta promująca i kreująca jakieś trendy, modne wyroby (np. odzież, telefon, kosmetyk); trendseterka, promotorka marki
SJP.pl
→ trendsetter [czytaj: trendseterski]
SJP.pl
[czytaj: trendi] potocznie: prestiżowy, modny, na czasie
przymiotnik
(1.1) modny, na czasie
forma rzeczownika.
(2.1) M., B., W. lm. od: trend
SJP.pl
Wiktionary
1. osoba przygotowująca zawodnika lub drużynę do zawodów, występów;
2. środowiskowo: osoba prowadząca szkolenie;
3. trener personalny - osobisty instruktor czuwający nad poprawnością wykonywania ćwiczeń; trener osobisty
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) sport. osoba zajmująca się przygotowaniami zawodnika lub drużyny do zawodów; rzadziej także osoba przekazująca podopiecznym umiejętności z innych dziedzin;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) techn. urządzenie pozwalające na nabywanie i doskonalenie praktycznych umiejętności np. latania czy jazdy samochodem
Trener – osoba zajmująca się przygotowaniem fizycznym i psychicznym swoich podopiecznych (najczęściej grupy) w wielu dziedzinach życia, m.in. sportu. Najczęściej wyspecjalizowany jest w jednej, konkretnej dyscyplinie (np. piłka nożna, koszykówka czy gimnastyka). Jego zadaniem jest umotywowywanie i wyszkolenie osób, z którymi pracuje.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ trener
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) forma żeńska od: trener
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z trenerem, dotyczący trenera
Wiktionary
czasownik nieprzechodni
(1.1) stpol. żałośnie zawodzić, narzekać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) stpol. odczasownikowy od|trenić.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od tren
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sport. proces poddawania organizmu rosnącym obciążeniom fizycznym w celu poprawienia cech motorycznych sportowca;
(1.2) ćwiczenia z zakresu jakichś kompetencji, umiejętności
Trening — czynność, proces lub metoda uczenia się umiejętności potrzebnych do wykonania określonej pracy lub aktywności, doprowadzania osoby do uzgodnionego standardu biegłości poprzez praktykę (ćwiczenie); przygotowanie mające na celu poprawę sprawności fizycznej lub intelektualnej..
Wiktionary oraz Wikipedia
1. potocznie: ubiór sportowy; dres;
2. walka treningowa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sport. strój do treningu
(1.2) sport. walka treningowa
SJP.pl
Wiktionary
1. → trening;
2. mieszkanie treningowe - lokal mieszkalny zastępujący pobyt w domu pomocy społecznej lub przygotowujący do samodzielnego życia; mieszkanie chronione
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący treningu, stworzony do treningu
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. daw. tren
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) liter. dotyczący trenu
Wiktionary
podnosić swoje umiejętności
czasownik przechodni niedokonany (dk. wytrenować)
(1.1) podnosić swoje umiejętności
(1.2) podnosić czyjeś umiejętności
(1.3) sport. ćwiczyć celem poprawienia swojej sprawności w danej dyscyplinie
(1.4) sport. kierować rozwojem sprawności fizycznej sportowca
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trenować.
Wiktionary
część kotwicy, miejsce rozgałęzienia trzonu w łapy
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
aminokwas z grupy niezbędnych, dostarczany z pożywieniem ze względu na brak jego syntezy przez organizm, występujący w większości białek
Treonina, kwas α-amino-β-hydroksymasłowy, skr. Thr lub T – organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów. Stereoizomer L jest jednym z podstawowych aminokwasów białkowych. Należy do aminokwasów niezbędnych (nie może być syntetyzowany w organizmie człowieka i musi być dostarczany z pożywieniem). Produkty o dużej zawartości treoniny to twaróg, drób, ryby, mięso, soczewica, i ziarno sezamowe.
SJP.pl
Wikipedia
cukier prosty o czterech atomach węgla
Treoza – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodanów. Jest to cukier prosty z grupy aldoz o czterech atomach węgla (tetroza). Treoza jest więc aldotetrozą. Występuje w dwóch formach enancjomerycznych (D i L).
SJP.pl
Wikipedia
1. rodzaj prymitywnego obuwia wykonanego ze słomy, skóry; chodak; łapeć; kapeć; krypeć;
2. wulgarnie o kimś nam nieprzychylnym
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) but mający drewnianą podeszwę
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) środ. wojsk. żołnierz zawodowy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rosyjski i ukraiński taniec ludowy o szybkim tempie, z charakterystycznymi przytupami i drobnymi kroczkami
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) choreogr. lud. rosyjski i ukraiński taniec z przytupem
Trepak – taniec ludowy popularny na Ukrainie i w Rosji. Ma bardzo szybkie tempo w metrum 2/4. Charakterystyczne dla trepaka są drobne kroczki i przytupy.
Jednym z najbardziej znanych trepaków jest trepak Piotra Czajkowskiego z baletu Dziadek do orzechów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
narzędzie chirurgiczne do wiercenia otworów w kościach, np. czaszki
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. narzędzie chirurgiczne kształtu cylindrycznego, którego koniec ma kształt okrężnej piły, służące do wywiercania okrągłego otworu w kości lub w innej tkance przez ucisk z jednoczesnym obracaniem;
Trepan (gr. trypanon) – narzędzie chirurgiczne kształtu cylindrycznego, którego koniec ma kształt okrężnej piły, służący do wywiercania okrągłego otworu w kości lub w innej tkance, np. w gałce ocznej, przez ucisk z jednoczesnym obracaniem. Za pomocą trepana wykonuje się np. trepanobiopsję szpiku, trepanację czaszki, lub pobiera się okrągły wycinek rogówki do przeszczepienia rogówki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
trepanacja czaszki - operacja chirurgiczna polegajaca na wypiłowaniu otworu w czaszce w celu dotarcia do wnętrza jamy czaszkowej
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący trepanacji
SJP.pl
osoba dokonująca trepanacji
SJP.pl
zwierzę z rodziny strzykw, żyjące w morzach tropikalnych
Trepang – nazwa zwierząt morskich z rodzajów Apostichopus i Parastichopus (dawniej Stichopus) zaliczanych do strzykw. Występują w wodach strefy tropikalnej i subtropikalnej. Są poławiane na skalę przemysłową w celach konsumpcyjnych, wykorzystywane w tradycyjnej medycynie chińskiej. Do najbardziej znanych gatunków należą trepang japoński (Apostichopus japonicus) i trepang królewski (Parastichopus regalis). Dawniej nazwą trepang określano wszystkie gatunki z rodzaju Stichopus, później ich klasyfikacja uległa zmianie.
SJP.pl
Wikipedia
rząd szkarłupni z gromady strzykw
SJP.pl
przedstawiciel rzędu szkarłupni z gromady strzykw
SJP.pl
w medycynie: wywiercać, wywiercić otwór w kości
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. zdrobnienie od: trep;
2. lekki but, składający się zwykle z podeszwy i przyszwy, okrywającej palce stopy
SJP.pl
1. zdrobnienie od: trep;
2. lekki but, składający się zwykle z podeszwy i przyszwy, okrywającej palce stopy
SJP.pl
1. zdrobnienie od: trep;
2. lekki but, składający się zwykle z podeszwy i przyszwy, okrywającej palce stopy
Trepki – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, w gminie Brzozie.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj okrągłego, marszczonego lub plisowanego kołnierza z cienkiej, białej tkaniny bądź koronki, usztywnionego krochmalem albo drucianym stelażem; kreza, kryza, krezka, fryza, fryzka, kruszka
SJP.pl
→ trep
SJP.pl
rodzaj prymitywnego obuwia wykonanego ze słomy, skóry; chodaki, łapcie, kapcie, krypcie
Trepy (od czes. trepka) – buty posiadające drewniane podeszwy i skórzane wierzchy, utrzymujące je na przedniej części stopy.
Dawniej były to tanie buty dla biedoty, której nie było stać na zakup obuwia ze skóry. Ich wyrobem na polskich wsiach trudnili się trepiarze, a niekiedy także bednarze i stolarze. Trepy były noszone głównie jesienią i zimą. Służyły jako obuwie robocze dla gospodarzy i jako obuwie na wszystkie okazje dla wiejskich wyrobników.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj ptaków z rodziny gołębiowatych
Treron – rodzaj ptaków z podrodziny treronów (Raphinae) w obrębie rodziny gołębiowatych (Columbidae).
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj ptaków z rodziny gołębiowatych
Trerony, owocożery (Raphinae) – podrodzina ptaków z rodziny gołębiowatych (Columbidae).
SJP.pl
Wikipedia
sztuczne lub prawdziwe włosy przypinane w celu uzupełnienia lub przyozdobienia fryzury; treska, dopinka
Szwajcaria:
Osoby:
Zobacz też:
SJP.pl
Wikipedia
1. to, o czym mówi, co przekazuje odbiorcy dzieło sztuki;
2. to, co stanowi istotę, sens czegoś; treści;
3. substancja wypełniająca przewód pokarmowy; zawartość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) to, co jest zawarte (wyrażane) przez jakiś środek przekazu – mowę, pismo lub jakąkolwiek inną formę sztuki
(1.2) istota, sens zawartości książki; tematy zawarte w książce lub jakimś dokumencie
(1.3) med. zawartość przewodu pokarmowego; głównie w połączeniu „treść pokarmowa/żołądkowa”
(1.4) stpol. trzcina
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. to, o czym mówi, co przekazuje odbiorcy dzieło sztuki;
2. to, co stanowi istotę, sens czegoś; treści;
3. substancja wypełniająca przewód pokarmowy; zawartość
SJP.pl
mający związek z treścią (tematem czegoś), np. zakres treściowy przedmiotu, konkursu
przymiotnik
(1.1) dotyczący treści
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób treściwy, w sposób zwarty
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: treściwie
SJP.pl
1. zwięzłość, lakoniczność;
2. pożywność, sytność
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest treściwe
SJP.pl
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: treściwy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pełen treści, bez zbędnych informacji
(1.2) wysławiający się zwięźle
(1.3) dostarczający niezbędnych składników odżywczych
Wiktionary
mężczyzna zajmujący się tresurą
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. człowiek tresujący zwierzęta
SJP.pl
Wiktionary
→ treser
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. kobieta tresująca zwierzęta
(1.2) pot. zajęcie tresera
SJP.pl
Wiktionary
sztuczne lub prawdziwe włosy przypinane w celu uzupełnienia lub przyozdobienia fryzury; tresa, dopinka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kosmet. rodzaj peruki w postaci warkocza, loków lub koka, przypinanych dla uzupełnienia lub przyozdobienia fryzury
Treska (maced. Треска) – rzeka w zachodniej Macedonii Północnej, prawy dopływ Wardaru w zlewisku Morza Egejskiego. Długość – 138 km, powierzchnia zlewni – 1880 km², średni przepływ – 23,34 m³/s.
Treska płynie przez góry zachodniej Macedonii Północnej, z początku na południe, potem przełamuje się w kierunku zachodnim przez góry Poreče i płynie na północ. W dolnym biegu tworzy sztuczny zbiornik Matka i uchodzi do Wardaru tuż na północ od Skopje. Nad górną Treską leży Kiczewo.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wieś w Polsce
Tresna (staropol. Trześnia) – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Czernichów, położona w dolinie rzeki Soły, w Beskidzie Małym. Powierzchnia sołectwa wynosi 734 ha, a liczba ludności 762, co daje gęstość zaludnienia równą 103,8 os./km².
Siedziba Urzędu Gminy Czernichów, ośrodek wypoczynkowy i rekreacyjny.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Tresna (wieś w województwie śląskim)
SJP.pl
dział techniki śledczej zajmujący się badaniem śladów pozostawionych na podłożu przez stopy, koła itp.; traseologia, trasologia
SJP.pl
trezor; 1. skrytka w gmachu banku, do której kasjerzy wkładają utarg dzienny; dawniej: skarbiec bankowy;
2. urządzenie do przechowywania substancji promieniotwórczych
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. wytresować)
(1.1) uczyć zwierzęta samodzielnego wykonywania konkretnych czynności
(1.2) pot. uczyć kogoś metodą rygoru, nakazów, zakazów, kar
Wiktionary
Trestno (niem. Treschen) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Siechnice, nad rzeką Odrą.
Wikipedia
1. uczenie zwierząt wykonywania poleceń;
2. uczenie kogoś przy użyciu surowych kar, stosowania zakazów i nakazów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uczenie zwierząt wykonywania poleceń
(1.2) przen. uczenie kogoś przy użyciu surowych kar, stosowania zakazów i nakazów
Tresura, tresowanie (niem. Dressur z fr. dresser) – zespół działań mających na celu przyzwyczajenie, wdrożenie (nauczenie) zwierząt do wykonywania określonych czynności przez wielokrotne ich powtarzanie w jednakowych okolicznościach, wyrabianie lub wytwarzanie przez człowieka odruchów warunkowych u zwierząt, czasem prostych nawyków poprzez stosowanie systemu nagród i kar.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: tresura
SJP.pl
zabudowa centralnej części rynku; blok śródrynkowy
SJP.pl
trętwian czterorożny - jednoroczna roślina warzywna z rodziny pryszczyrnicowatych; czteroróg rozłożysty, szpinak nowozelandzki
Tetragonia, trętwian (Tetragonia L.) – rodzaj roślin z rodziny pryszczyrnicowatych (Aizoaceae). Obejmuje 51–57 gatunków. Najwięcej z nich występuje w południowej Afryce (ok. 40), gdzie rosną głównie na suchych siedliskach. Poza tym zasięg rodzaju obejmuje inne kontynenty i wyspy półkuli południowej oraz wschodnią Azję w strefie tropikalnej i umiarkowanej ciepłej. Liczne gatunki związane są z terenami piaszczystymi na brzegach mórz, ale są też i takie, które rosną na terenach skalistych. Niektóre gatunki, np. T. decumbens w południowej Afryce, odgrywają znaczącą rolę w tworzeniu wydm i stabilizacji wybrzeża wydmowego.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trętwianowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trętwianowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
dawniej: brak czucia; drętwota
SJP.pl
kwas retinowy, środek złuszczający skórę
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. organiczny związek chemiczny, metabolit retinolu (witaminy A), wykazujący działanie złuszczające, hamuje rogowacenie naskórka i przemianę tkanki prawidłowej w tkankę zmienioną chorobowo;
Tretynoina, kwas retinowy – organiczny związek chemiczny, metabolit retinolu (witaminy A). Wykazuje działanie złuszczające, hamuje rogowacenie naskórka oraz przemianę tkanki prawidłowej w tkankę zmienioną chorobowo. Zmniejsza wytwarzanie prostaglandyn E2, kolagenazy oraz łoju wskutek zahamowania wzrostu i czynności gruczołów łojowych. Pobudza prawidłową czynność mitotyczną skóry, zwiększa proliferację i rozluźnienie naskórka w obrębie czopów łojowych, doprowadzając w ten sposób do ich opróżnienia. Końcowym efektem jest powstanie nowego naskórka w miejscu zmian chorobowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: podskarbi zakonu krzyżackiego
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trewizo]
1. miasto i gmina we Włoszech;
2. miasto i gmina w Brazylii
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto i gmina we Włoszech, w regionie Wenecja Euganejska;
(1.2) geogr. adm. włoska prowincja położona w regionie Wenecja Euganejska;
Treviso ([treˈvizo], pol. uproszczona: trewizo) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Wenecja Euganejska, w prowincji Treviso na Nizinie Weneckiej. Treviso stanowi ośrodek administracyjny tejże prowincji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
gatunek australijskiej ryby morskiej z rodziny pompilowatych
SJP.pl
miasto w Niemczech
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto na prawach powiatu w zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, port nad Mozelą;
Trewir (niem. Trier; fr. Trèves; luks. Tréier; łac. Augusta Treverorum) – miasto na prawach powiatu w zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, siedziba gminy związkowej Trier-Land, port nad Mozelą. Miasto uniwersyteckie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Trewiru
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Trewiru
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Trewiru
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Trewiru
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Trewir (miasto w Niemczech)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Trewirem, dotyczący Trewiru
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Treviso, dotyczący Treviso
Wiktionary
uzda umożliwiająca jeźdźcowi kierowanie koniem
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. uzda
SJP.pl
Wiktionary
1. skrytka w gmachu banku, do której kasjerzy wkładają utarg dzienny; dawniej: skarbiec bankowy;
2. urządzenie do przechowywania substancji promieniotwórczych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zabezpieczona skrytka w gmachu banku, do której kasjerzy codziennie po zakończeniu pracy wkładają otrzymane od klientów pieniądze
(1.2) skarbiec, zwłaszcza bankowy
(1.3) stacjonarne urządzenie do przechowywania substancji promieniotwórczych
Trezor (wrzutnia) – zabezpieczona skrytka w banku umożliwiająca całodobowe deponowanie pieniędzy.
Pieniądze do trezora wrzucane są najczęściej w specjalnych kopertach, po czym trafiają do odpowiednio zabezpieczonego miejsca, zazwyczaj jakiegoś rodzaju szafy pancernej, do której dostęp mają wyłącznie uprawnieni pracownicy. Następnego dnia pieniądze są przeliczane. Ze względów bezpieczeństwa banki przeprowadzają odpowiednią weryfikację klientów zanim przyznają im dostęp do trezora. Trezor może mieć formę prostej wrzutni mechanicznej, ale może być także wyposażony w rozwiązania elektroniczne: klawiaturę, wyświetlacz, drukarkę fiskalną, głośnik, a także czujniki i kamery.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
chlorowa pochodna etenu, związek organiczny używany jako rozpuszczalnik; trichloroeten, trichloroetylen
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. handlowa nazwa trichloroetenu
Tri może oznaczać:
Zobacz też: Trii
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedrostek
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczających trzykrotne wystąpienie czegoś lub całość składającą się z trzech części
Wiktionary
1. współczesny styl tańca łączącego różne motywy etniczne, głównie orientalne;
2. rodzaj wzoru graficznego, abstrakcyjnego lub stylizowanego na orientalny, zwykle w postaci tatuażu
SJP.pl
1. grupa trzech elementów;
2. trzy główne akordy w każdej tonacji;
3. trójca bóstw;
4. dalekowschodnia mafia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zbiór trzech elementów pozostających w relacji między sobą
(1.2) muz. grupa trzech akordów opartych na pierwszym, czwartym i piątym stopniu gamy;
Triada (chin. trad.: 三合會, chin. upr.: 三合会, pinyin: Sānhéhuì) – chińskie organizacje podziemne, które powstały w XVII wieku w celu obalenia mandżurskiej dynastii Qing. W XIX wieku rozpoczęły działalność przestępczą (początkowo głównie przemyt opium). Obecnie są synonimem chińskich organizacji przestępczych – tak jak mafia we Włoszech czy yakuza w Japonii.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ triada; triadyczny
SJP.pl
→ triada; triadowy
przymiotnik
(1.1) dotyczący triady
(1.2) składający się z trzech elementów
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: triaż] środowiskowo: segregacja pacjentów przez personel medyczny w zależności od stopnia obrażeń oraz rokowania, umożliwiająca niesienie pomocy w pierwszej kolejności najbardziej poszkodowanym; triaż
Triaż, segregacja, sortowanie triage (fr. triage „segregowanie, sortowanie“) – procedura medyczna stosowana w medycynie ratunkowej, umożliwiająca służbom medycznym segregację rannych w wypadku masowym w zależności od stopnia obrażeń oraz rokowania.
SJP.pl
Wikipedia
element półprzewodnikowy o działaniu zaworowym, rodzaj tyrystora
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) elektr. element elektroniczny trójwyprowadzeniowy (dwie anody i bramka), przewodzący lub zatrzymujący prąd elektryczny w obu kierunkach, zależnie od napięcia na bramce;
Triak (symistor) – przyrząd półprzewodnikowy należący do rodziny tyrystorów. Ma pięciowarstwową strukturę n-p-n-p-n, pod względem funkcjonalnym jest odpowiednikiem dwóch tyrystorów połączonych antyrównolegle (przeciwsobnie i równolegle).
Triak ma trzy końcówki, 2 anody A1 i A2 (oznaczane też MT1 i MT2) oraz bramkę G. Triaki stosowane są w obwodach prądu przemiennego przewodzą prąd w obu kierunkach, triak włączany jest prądem bramki, wyłącza się gdy natężenie prądu jest równe zero. Używane są jako łączniki dwukierunkowe, przekaźniki oraz regulatory mocy. Triaki bardzo często są sterowane przez diaki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ triak
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z triakiem, dotyczący triaka
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: trjal lub trajal]
1. jedna z konkurencji rowerowych lub motocyklowych, polegająca na bezbłędnym pokonaniu skomplikowanego toru w trudnym terenie z przeszkodami;
2. próbna wersja aplikacji udostępniana w celach reklamowych, działająca przez określony czas
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sport. mot. obserwowany rajd terenowy, np. rowerowy, motocyklowy, samochodowy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ trializm
SJP.pl
Wikipedia
sportowiec uprawiający trial
SJP.pl
→ trial
SJP.pl
Wikipedia
instrument perkusyjny
SJP.pl
SJP.pl
1. w geodezji i astronomii: metoda wyznaczania w terenie współrzędnych punktów, wykorzystująca taką własność trójkąta, że znajomość jednego boku i dwóch kątów wystarczy do pomiaru całej figury;
2. w matematyce: podział figury geometrycznej na trójkąty lub czworościany w taki sposób, by wspólną częścią każdych dwóch trójkątów był co najwyżej bok, wierzchołek bądź zbiór pusty;
3. w socjologii: metoda stosowana w badaniach społecznych, mająca na celu zapewnić wyższą jakość prowadzonych badań i ograniczenie błędu, polegająca na zebraniu danych za pomocą dwóch lub większej liczby metod, a następnie porównaniu i połączeniu wyników;
4. w grafice komputerowej: technika polegająca na rozbiciu złożonych obiektów (każdej figury geometrycznej prócz koła) na trójkąty
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący triangulacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. zob. trójkąt.
(1.2) kośc. przyrząd liturgiczny pełniący funkcję piętnastoramiennego świecznika, używany podczas Triduum Paschalnego w rycie rzymskim;
(1.3) kośc. przyrząd liturgiczny w formie trzech świec umieszczanych na długiej tyczce, który był używany podczas Wigilii Paschalnej w rycie rzymskim do zapalania paschału;
Wiktionary oraz Wikipedia
w wojsku rzymskim: ciężkozbrojna piechota w trzecim rzędzie szyku bitewnego
Triarii (łac. dosł. „trzeciorzędowi”, lp triarius) – w rzymskim legionie republikańskim legioniści walczący w trzeciej linii manipułów.
Najstarsi (od ok. 30 do 46 lat) i najbardziej doświadczeni weterani stanowili linię rezerw, którą wprowadzano do walki na ogół w krytycznych momentach (stąd powiedzenie res ad triarios venit – „sprawa doszła do triariów”, „sprawa doszła do trzeciego szeregu”, będące synonimem trudnej sytuacji). Ich główne uzbrojenie różniło się od hastati i principes wyposażeniem w długą na ok. 3 m włócznię (hasta) zamiast dwóch oszczepów (pila), co zbliżało ich metody walki do greckich hoplitów. Oprócz niej wyposażeni byli w gladius (krótki miecz obosieczny) oraz tarczę, elementy charakterystyczne dla wszystkich typów legionistów. Na ich uzbrojenie ochronne składała się głównie kolczuga (lorica hamata), hełm typu Montefortino lub apulo-koryncki, i (z czasem coraz rzadziej używane) nagolenniki. W składzie legionu republikańskiego triarii zanikli pod koniec II wieku p.n.e., gdy uzbrojenie legionistów zostało ujednolicone.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. wojsk. doświadczony żołnierz służący w rzymskim legionie republikańskim, walczący w trzeciej i ostatniej linii manipułów;
Wiktionary
pierwszy okres ery mezozoicznej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. jeden z okresów geologicznych;
Trias – najstarszy okres ery mezozoicznej. Trwał od 251,9 do 201,3 milionów lat temu. Dzieli się na późny, środkowy i wczesny.
Po wielkim wymieraniu permskim, we wczesnym triasie nastąpiła szybka radiacja ewolucyjna fauny i flory. Okres ten zakończyło mniejsze wymieranie triasowe, wciąż jednak zaliczane do pięciu największych masowych wymierań w fanerozoiku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) geol. dotyczący triasu, występujący, powstały w triasie
Wiktionary
[czytaj: triatlon] dyscyplina sportowa łącząca pływanie, kolarstwo i bieganie; triatlon
Triathlon (ang. triathlon), triatlon (gr. trójbój) – wszechstronna dyscyplina sportowa będąca kombinacją pływania, kolarstwa i biegania. Zawodnik kolejno płynie, jedzie na rowerze i biegnie, a czas końcowy obejmuje również zmianę stroju i sprzętu sportowego.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z triathlonem, dotyczący triathlonu
Wiktionary
dyscyplina sportowa łącząca pływanie, kolarstwo i bieganie; triathlon
Triathlon (ang. triathlon), triatlon (gr. trójbój) – wszechstronna dyscyplina sportowa będąca kombinacją pływania, kolarstwa i biegania. Zawodnik kolejno płynie, jedzie na rowerze i biegnie, a czas końcowy obejmuje również zmianę stroju i sprzętu sportowego.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) sport. związany z triatlonem, dotyczący triatlonu
Wiktionary
środowiskowo: segregacja pacjentów przez personel medyczny w zależności od stopnia obrażeń oraz rokowania, umożliwiająca niesienie pomocy w pierwszej kolejności najbardziej poszkodowanym; triage
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. procedura oceny zdrowia i selekcji ofiar masowego wypadku;
Triaż, segregacja, sortowanie triage (fr. triage „segregowanie, sortowanie“) – procedura medyczna stosowana w medycynie ratunkowej, umożliwiająca służbom medycznym segregację rannych w wypadku masowym w zależności od stopnia obrażeń oraz rokowania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związek chemiczny, którego cząsteczka zawiera trzy jony azotanowe, np. triazotan glicerolu; trójazotan
SJP.pl
środowiskowo: segregować pacjentów w zależności od stopnia obrażeń oraz rokowania, umożliwiając niesienie pomocy w pierwszej kolejności najbardziej poszkodowanym
SJP.pl
→ triaż, np. system triażowy
SJP.pl
środowiskowo: pracownik medyczny dzielący pacjentów w zależności od stopnia obrażeń oraz rokowania, umożliwiający niesienie pomocy w pierwszej kolejności najbardziej poszkodowanym
SJP.pl
środowiskowo: pracownica medyczna dzielący pacjentów w zależności od stopnia obrażeń oraz rokowania, umożliwiająca niesienie pomocy w pierwszej kolejności najbardziej poszkodowanym
SJP.pl
aktywność seksualna pomiędzy dwiema kobietami, polegająca na ocieraniu się sromami; trybadyzm
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) seks. zob. trybadyzm.
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: trajbal lub tribal]
1. styl tańca współczesnego wzorowany na flamenco, tańcu brzucha oraz tańcach północnoafrykańskich i indyjskich;
2. wzór tatuażu nawiązujący do sztuki plemiennej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) styl tańca współczesnego wzorowanego na etnicznych tańcach północnoafrykańskich i indyjskich, tańcu brzucha oraz flamenco;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) abstrakcyjny lub symboliczny wzór tatuażu stylizowany na etniczny
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik
(1.1) jeden z rodzajów bloków betonowych służących do budowy falochronów narzutowych i w ochronie brzegu morskiego
Wiktionary
specjalista badający zjawiska tarcia i zużywania się powierzchni ruchomych elementów maszyn, np. łożysk, hamulców; trybolog
SJP.pl
nauka zajmująca się zjawiskami zachodzącymi między powierzchniami trącymi elementów maszyn i urządzeń; trybologia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mech. nauka badająca tarcie między ciałami stałymi;
Tribologia, trybologia – nauka o procesach zachodzących w ruchomym styku ciał stałych. Zajmuje się opisem zjawisk tarcia, zużywania oraz smarowania. Tribologia jest ważna przy konstruowaniu i eksploatacji ruchowych węzłów maszyn (np.: łożyska, sprzęgła, hamulce itp.). Stosowanie tej wiedzy pozwala osiągnąć polepszenie sprawności, niezawodności i trwałości różnych urządzeń.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w starożytności: urzędzie do młocki
SJP.pl
jednostka podziału starożytnego państwa rzymskiego
Tribus – jednostka administracyjno-terytorialna, odgrywająca bardzo ważną rolę w antycznym, republikańskim Rzymie. Według tribus wymierzano podatki (tributum), określano cenzus i dokonywano zaciągu do wojska.
Pierwotnie istniały trzy tribus o rodowodzie plemiennym: Ramnes, Tities i Luceres (identyfikowane tradycyjnie – to znaczy na podstawie tekstu Liwiusza – jako odpowiednio Latynowie, Sabinowie i Etruskowie, ale identyfikacja ta nastręcza trudności i przyjmowana jest w zasadzie tylko z braku czegokolwiek lepszego).
SJP.pl
Wikipedia
mięsień trójgłowy ramienia
Mięsień trójgłowy ramienia (łac. musculus triceps brachii) – w anatomii człowieka jedyny mięsień tylnej grupy mięśni ramienia, zajmujący całą jego powierzchnię tylną. Rozpięty jest między łopatką i kością ramienną a kością łokciową. Składa się z trzech głów – głowy przyśrodkowej (caput mediale), która przylega do kości ramiennej tworząc warstwę głęboką oraz głowy długiej (caput longum) i bocznej (caput laterale) leżącej na przyśrodkowej. Przyczep bliższy głowy długiej leży na guzku podpanewkowym łopatki. Przyczep bliższy głowy przyśrodkowej znajduje się na tylnej powierzchni kości ramiennej poniżej bruzdy nerwu promieniowego sięgając i częściowo wchodząc w torebkę stawu łokciowego, tworząc płaskie ścięgno. Przyczep bliższy głowy bocznej znajduje się na tylnej powierzchni kości ramiennej powyżej bruzdy nerwu promieniowego oraz na przegrodzie międzymięśniowej bocznej. Wszystkie trzy głowy kończą się wspólnym ścięgnem na tylnej powierzchni wyrostka łokciowego kości łokciowej.
SJP.pl
Wikipedia
→ triceps
SJP.pl
rodzaj roślinożernego dinozaura z epoki kredy
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. paleont. nazwa systematyczna|Triceratops|ref=tak., rodzaj roślinożernego dinozaura żyjącego w epoce późnej kredy na terenie dzisiejszej Ameryki Północnej;
(1.2) zool. zwierzę z rodzaju triceratops (1.1)
Triceratops – rodzaj roślinożernego dinozaura rogatego z rodziny ceratopsów, żyjącego w mastrychcie (późnej kredziekreda), od 68 do 65,5 milionów lat temu, na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej. Należy do ostatnich nieptasich dinozaurów, które pojawiły się przed wymieraniem kredowym. Nazwa rodzajowa pochodzi z greki i oznacza twarz o trzech rogach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związek chemiczny, którego cząsteczka zawiera trzy atomy chloru, np. trichlorek azotu; trójchlorek
SJP.pl
chlorowa pochodna etenu, związek organiczny używany jako rozpuszczalnik; tri, trichloroetylen
Trichloroeten, trichloroetylen – organiczny związek chemiczny, chlorowa pochodna etenu (etylenu).
SJP.pl
Wikipedia
chlorowa pochodna etenu, związek organiczny używany jako rozpuszczalnik; trichloroeten, tri
Trichloroeten, trichloroetylen – organiczny związek chemiczny, chlorowa pochodna etenu (etylenu).
SJP.pl
Wikipedia
organiczny związek chemiczny z grupy halogenków alkilu, chlorowa pochodna metanu, stosowany najczęściej jako rozpuszczalnik organiczny; substancja drażniąca, działająca szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu; w przypadku długotrwałego narażenia lub wysokiego stężenia stwarzająca poważne zagrożenia dla zdrowia; chloroform
Chloroform (łac. chloroformium) – organiczny związek chemiczny z grupy halogenoalkanów, chlorowa pochodna metanu.
SJP.pl
Wikipedia
podłużny włosek czuciowy u pajęczaków, wijów i niektórych owadów, służący do rejestrowania ruchów powietrza
Trichobotria (trichobothria) – unerwione włosy obecne u stawonogów, m.in. pająków, mechanoreceptory znajdujące się na odnóżach, na których zwykle sterczą prostopadle; są poruszane przez powietrze bądź fale dźwiękowe, przekazują one bodźce kierunkowe do centralnego układu nerwowego.
Łączna liczba trichobotriów u pająków może wahać się od kilkudziesięciu (np. u Larinioides cornutus) do około 950 (u Cupiennius salei).
SJP.pl
Wikipedia
kompulsywny nawyk zjadania włosów
Trichofagia – kompulsywny nawyk zjadania włosów. Zazwyczaj przeżuwane są wciąż jeszcze rosnące długie włosy, nie wyrwane, po czym są odgryzane i połykane. Włosy, zjadane w nadmiarze, gromadzą się w przewodzie pokarmowym, z czasem mogąc wywoływać objawy niestrawności i bóle. By pozbyć się skołtunionych, zbitych w kulę włosów (bezoar), podaje się środki przeczyszczające, ale czasami wymagana jest interwencja chirurgiczna.
Trichofagia towarzyszy czasem trichotillomanii.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. nauka o chruścikach;
Trichopterologia – dział entomologii, zajmujący się badaniem owadów z rzędu Trichoptera (chruściki). Obecnie na świecie jest ok. 300-400 aktywnych trichopterologów. Co trzy lata organizowane są międzynarodowe zjazdy w różnych częściach świata. Szósty zjazd zorganizowany został w Polsce w roku 1989. W roku 2006 odbył się 12. zjazd w Meksyku (18-22 czerwca 2006). Trichopterolodzy wyniki swoich badań publikują w materiałach pokonferencyjnych (Proceedings of the International Symposium on Trichoptera), specjalistycznych trichopterologicznych czasopismach: Braueria, Trichopteron, Nectopsyche oraz pismach entomologicznych, hydrobiologicznych, biologicznych.
Wiktionary oraz Wikipedia
zaburzenie psychiczne objawiające się wyrywaniem sobie włosów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. zaburzenie polegające na niemożności powstrzymania się od wyrywania włosów;
Trichotillomania, niepohamowane wyrywanie włosów – zaburzenie psychiczne objawiające się patologicznym, niekiedy niekontrolowanym, wyrywaniem sobie włosów przez chorego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zjawisko pleochroizmu zachodzące w kryształach dwuosiowych, w którym występują trzy barwy pleochroiczne
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. lejek
Wiktionary
[czytaj: trik] trik;
1. sztuczka, zabieg iluzjonistyczny stosowany często w filmie itp.;
2. podstęp, wybieg, fortel
SJP.pl
Wikipedia
wynikający z tricku, polegający na tricku (np. efekt trickowy, zdjęcia trickowe); trikowy
SJP.pl
[czytaj: trikster] w religioznawstwie: bóg lub półbóg przeciwstawiający się ustalonym normom poprzez żarty, oszukiwanie, kradnięcie itp.
Trickster (pol. szachraj, przechera) – w religioznawstwie nazwa archetypu boga-żartownisia, przechery, czasem również półboga lub śmiertelnika, który przeciwstawia się ustalonym normom, działa wbrew ustalonemu porządkowi. Słowem tym określa się również przez analogię typ postaci literackiej lub nawet, w świecie realnym, typ osoby, która pełni podobną rolę w danym środowisku.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: triklinium] część dawnego ogrodu rzymskiego; triklinium
Triclinium (triklinium) – jedno z ważniejszych pomieszczeń w rzymskim domu lub willi. Przeznaczone było na salę biesiadną, w której sofy (gr. kline, łac. lectus) ustawiano z trzech stron stołu. Zależnie od strony stołu sofy te nazywano lectus imus, lectus medius i lectus summus, co wiązało się z hierarchią biesiadników. W zamożnych domach były zazwyczaj dwa triclinia: letnie i zimowe.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trikolor] zestawienie trzech barw
Tricolor – trójkolorowe umaszczenie występujące u psów i kotów.
U psów tricolor to określenie dla umaszczenia o barwie czarnej podpalanej z białymi znaczeniami. Rasy psów, u których umaszczenie tricolor jest typowe, to między innymi rasy górskich, szwajcarskich psów pasterskich takie jak: appenzeller, berneński pies pasterski, entlebucher, duży szwajcarski pies pasterski. Tricolor występuje także jako jedno z możliwych umaszczeń na przykład u takich ras jak: Welsh Corgi Cardigan czy Cavalier king charles spaniel.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trikorn] dawny męski kapelusz filcowy o niewielkiej główce
SJP.pl
rower o dwóch dużych kołach tylnych i małym przednim
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. rower z trzema kołami wynaleziony w 2. połowie XIX w.;
Tricykl / Trycykl – rodzaj dawnego roweru trójkołowego o dwóch dużych kołach tylnych i małym przednim kole. Jest to jeden z welocypedów. Wynaleziono go w II połowie XIX wieku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
okres trzech dni
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) trzy dni
SJP.pl
Wiktionary
prawosławna księga liturgiczna z formułami błogosławieństw i udzielania sakramentów oraz modlitwami
SJP.pl
w biologii: zjawisko występowania niektórych gatunków roślin w trzech formach, z kwiatami męskimi, żeńskimi i obupłciowymi; trójpienność
SJP.pl
[czytaj: trjennale] międzynarodowa wystawa sztuki współczesnej odbywająca się co trzy lata
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) szt. impreza artystyczna odbywająca się co trzy lata lub trwająca trzy lata
Triennale – impreza artystyczna odbywająca się co trzy lata lub trwająca trzy lata. Termin został zapożyczony z języka włoskiego (dosłownie oznacza „trzyletni”).
Na triennale wystawiane mogą być dzieła z wybranej dyscypliny sztuki: np. triennale plakatu, triennale architektury, triennale tańca towarzyskiego lub kilku dyscyplin – triennale sztuki. Przy okazji triennale organizowane są często inne wydarzenia artystyczne, które z czasem bywają włączone do programu imprezy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
okres trzyletni; trzylecie
SJP.pl
maszyna do sortowania ziarna wg długości i grubości; tryjer
Niemcy
Osoby:
Inne:
Zobacz też:
SJP.pl
Wikipedia
starogrecki okręt wojenny z trzema rzędami wioseł wzdłuż burt
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. staroż. grecka galera o trzech rzędach wioseł, później wzbogacona o żagiel;
Triera (gr. Τριήρεις triēreis) – trójrzędowiec, starogrecka galera z trzema rzędami wioseł, początkowo wiosłowa, a następnie żaglowo-wiosłowa, zwana triremą (łac. trireme) przez Rzymian, także przez część historyków współczesnych. Przyjmuje się, że triery zaczęły powstawać w połowie VII wieku p.n.e. Można wskazać chronologicznie i konstrukcyjnie, że grecka triera była poprzedniczką okrętów rzymskich. Była bardzo zwrotna. Triery mogły mieć 38–41 m długości i 3–5 m szerokości, zanurzenie do 1,9 m, wyporność 70-90 ton, prędkość: do 9 węzłów przy pomocy wioseł; 12 węzłów z pomocą żagli; 6 węzłów – prędkość podróżna, z podziałem załogi na dwie wachty. Dziób chroniony był przez ciężki, zazwyczaj okuty brązem taran, stanowiący główną broń triery.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w starożytnej Grecji: dowódca okrętu trójrzędowego (triery)
SJP.pl
w starożytnej Grecji: stanowisko dowódcy okrętu trójrzędowego (triery)
SJP.pl
miasto we Włoszech
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. portowe miasto w północno-wschodnich Włoszech, nad Morzem Adriatyckim, stolica regionu autonomicznego Friuli-Wenecja Julijska;
Triest (wł. Trieste, słoweń. i chorw. Trst, niem. Triest) – portowe miasto w północno-wschodnich Włoszech, nad Morzem Adriatyckim. Jest stolicą regionu autonomicznego Friuli-Wenecja Julijska. Według danych na 2007 rok gminę zamieszkiwało 208 614 osób, 2469,1 os./km².
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Triestu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Triestu
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Triestu (miasta we Włoszech)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Triestu
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Triest
przymiotnik
(1.1) związany z Triestem, wywodzący się z Triestu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) dialekt używany w Trieście
SJP.pl
Wiktionary
węglowodór aromatyczny, bezbarwne ciało stałe; trytan, trójfenylometan
SJP.pl
Wikipedia
związek nieorganiczny z trzema atomami fluoru w cząsteczce, np. trifluorek chloru (bojowy środek duszący), trifluorek boru
SJP.pl
1. w botanice: koniczyna;
2. krzywa matematyczna
SJP.pl
Wikipedia
w budynkach romańskich i gotyckich: trójdzielne arkadowe okno lub przezrocze; tryforium
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: trifora
SJP.pl
sól lub ester kwasu trifosforowego; trójfosforan
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. procedura, która jest wykonywana automatycznie jako reakcja na pewne zdarzenie w tabeli bazy danych
(1.2) psych. sytuacja uruchamiająca silną, niekontrolowaną reakcję emocjonalną
Wyzwalacz (ang. trigger) – procedura wykonywana automatycznie jako reakcja na pewne zdarzenia w tabeli bazy danych. Wyzwalacze mogą ograniczać dostęp do pewnych danych, rejestrować zmiany danych lub nadzorować modyfikacje danych.
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: trigerować] środowiskowo: wywoływać złość, oburzenie; bulwersować
SJP.pl
organiczny związek chemiczny, ester glicerolu i trzech kwasów tłuszczowych; trójgliceryd
Triacyloglicerole (triacyloglicerydy, triglicerydy, trójglicerydy, TG) – organiczne związki chemiczne należące do lipidów (tłuszczów prostych). Są to estry gliceryny (glicerolu) i trzech kwasów tłuszczowych. Wraz z wolnymi kwasami tłuszczowymi są jednym z głównych materiałów energetycznych zużywanych na bieżące potrzeby organizmu lub są też magazynowane jako materiał zapasowy w postaci tkanki tłuszczowej.
SJP.pl
Wikipedia
→ trigliceryd; trójglicerydowy
SJP.pl
Kozieradka (Trigonella L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje ponad 100 gatunków występujących na wszystkich kontynentach Starego Świata sięgając po wyspy Oceanii. W Polsce jako przejściowo dziczejące (efemerofity) spotykane są dwa gatunki: kozieradka błękitna (T. caerulea) i pospolita (T. foenum-graecum).
Wikipedia
organiczny związek chemiczny, pochodna metanu zawierająca trzy atomy jodu w cząsteczce; jodoform
Jodoform (łac. iodoformium), CHI
3 – organiczny związek chemiczny z grupy halogenków alkilu, jodowa pochodna metanu.
SJP.pl
Wikipedia
hormon tarczycy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. organiczny związek chemiczny, jeden z hormonów tarczycy;
Trijodotyronina (T3) – organiczny związek chemiczny, trijodowa pochodna tyroniny. Hormon tarczycy wytwarzany przez komórki pęcherzyków tego gruczołu, magazynowany w postaci tyreoglobuliny i wydzielany do krwiobiegu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
inaczej: trick -
1. sztuczka, zabieg iluzjonistyczny stosowany często w filmie itp.
2. podstęp, wybieg, fortel
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sztuczka zastosowana w celu osiągnięcia jakiegoś szczególnego efektu
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: trajk] trójkołowy pojazd do jazdy na dwóch nogach
Trikke (wym. trajk) – trójkołowy pojazd poruszany siłą ludzkich mięśni. Jazda za pomocą trikke'a polega na poruszaniu się slalomem po drodze i przypomina poruszanie się przy jeździe na nartach.Po płaskiej nawierzchni za pomocą trikke'a można poruszać się z szybkością do 30 km/h.
SJP.pl
Wikipedia
część dawnego ogrodu rzymskiego; triclinium
SJP.pl
zwierzę (np. pies) o trójkolorowej maści; tricolor
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jedna z asan; stanie w rozkroku z tułowiem przechylonym na jedną stronę i ramionami ułożonymi w linii prostej, prostopadle do podłogi
Wiktionary
wynikający z triku, polegający na triku (np. efekt trikowy, zdjęcia trikowe); trickowy
SJP.pl
w geodezji: metoda wyznaczania współrzędnych punktów w terenie poprzez podział obszaru na trójkąty i pomiar długości wszystkich ich boków
SJP.pl
taki, w którym biorą udział przedstawiciele trzech podmiotów (państw, partii, ugrupowań); trójstronny
SJP.pl
nitrylotrójoctan trójsodowy
SJP.pl
jednostka pływająca (statek, jacht) posiadający 3 kadłuby
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. mar. łódź żaglowa lub statek o trzech równoległych, połączonych ze sobą kadłubach;
Trimaran, trzykadłubowiec – statek wodny posiadający trzy połączone sztywno kadłuby (jeden centralny i dwa boczne) umieszczone równolegle względem siebie. Trimarany mogą być zarówno jednostkami silnikowymi, jak i napędzanymi żaglami. Mogą należeć do grupy jachtów mieczowych, balastowych, jak i balastowo-mieczowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. oligomer zbudowany z trzech merów;
Wiktionary oraz Wikipedia
amina trzeciorzędowa, związek chemiczny używany do produkcji choliny; trójmetyloamina
Trimetyloamina, N(CH3)3 – organiczny związek chemiczny z grupy amin. Najprostsza amina trzeciorzędowa o właściwościach silnie higroskopijnych i zapachu zbliżonym do amoniaku w wyższych stężeniach. Dobrze rozpuszczalna w wodzie, jest stosunkowo silną zasadą (pKa 9,87), zgodnie z reakcją:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) mieszanina tlenu, helu i azotu używana do nurkowania
Trimix – mieszanina tlenu, azotu i helu używana do oddychania w czasie nurkowania, stanowiąca alternatywę dla powietrza.
Proporcje gazów dobierane są do konkretnego nurkowania. Mieszaninę tę, podobnie jak heliox, hydrox, neox i triox, stosuje się w nurkowaniach głębokich. Dzięki zastąpieniu części azotu helem zmniejsza się ryzyko wystąpienia narkozy azotowej, lecz zwiększa ryzyko choroby dekompresyjnej.
Wiktionary oraz Wikipedia
w hinduizmie trójca najważniejszych bogów: Brahma, Wisznu i Śiwa
Trimurti (dewanagari त्रिमूर्ति, także: Trójca hinduistyczna) – w hinduizmie wyobrażenie trzech aspektów boga w formach Brahmy, Wisznu i Śiwy. Każda z postaci ma określoną rolę do spełnienia w cyklu życia wszechświata: Brahma go stwarza, Wisznu utrzymuje, a Śiwa unicestwia.
Trimurti w formie bóstwa przedstawiane jest jako postać ludzka z trzema twarzami. Według wyznawców Trimurti trzy aspekty bóstwa są różnymi objawieniami jednego Boga.
SJP.pl
Wikipedia
roślina z rodziny baldaszkowatych (selerowatych), rosnąca na stokach i stepach południowo-wschodniej Europy i części Azji; trynia
SJP.pl
Wikipedia
związek organiczny w postaci żółtych kryształów, otrzymywany przez działanie mieszaniny stężonego kwasu siarkowego i azotowego na fenol, używany do wyrobu materiałów wybuchowych; trójnitrofenol, kwas pikrynowy
Kwas pikrynowy (gr. pikros – gorzki, ze względu na gorzkawy smak; 2,4,6-trinitrofenol) – organiczny związek chemiczny z grupy związków nitrowych i fenoli, hydroksylowa pochodna 1,3,5-trinitrobenzenu.
SJP.pl
Wikipedia
silny materiał wybuchowy; TNT, trójnitrotoluen
Trotyl, 2,4,6-trinitrotoluen, TNT – organiczny związek chemiczny z grupy nitrozwiązków, stosowany jako kruszący materiał wybuchowy.
Trotyl topi się w temp. 80,2 °C, spala się wydzielając kopcący, czarny, toksyczny dym. Ulega wybuchowemu rozkładowi powyżej 240 °C. Praktycznie nierozpuszczalny w wodzie (stężenie maks. wynosi ok. 0,01%). Rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych.
SJP.pl
Wikipedia
Jean-Louis Trintignant (ur. 1930), francuski aktor filmowy
SJP.pl
tercet;
1. zespół złożony z trzech osób lub rzeczy;
2. kompozycja na trzy różne instrumenty
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) muz. trzyosobowy zespół muzyczny: wokalny lub instrumentalny
(1.2) przen. każda współpracująca, trzyosobowa grupa ludzi
Trio – wieloznaczny termin muzyczny:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lampa elektronowa trójelektrodowa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) elektron. lampa elektronowa posiadająca trzy elektrody;
Trioda – najprostsza i najstarsza lampa wzmacniająca sygnały elektryczne. Ma trzy elektrody – anodę, katodę i siatkę. Trioda umożliwia sterowanie przepływem elektronów z katody do anody przez zmianę napięcia na siatce. Znalazła zastosowanie w licznych układach elektronicznych: wzmacniaczach, generatorach i innych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ trioda
SJP.pl
figura rytmiczna powstała z podziału dwudzielnej wartości rytmicznej na trzy równe części; triolka
Triola – figura rytmiczna złożona z trzech wartości; występuje w podziale dwudzielnej wartości rytmicznej, dzieląc ją na trzy równe części. Jest to tzw. nieregularny podział wartości rytmicznych.
W nutach są różne sposoby zapisywania trioli, aczkolwiek najczęściej triola oznaczana jest cyfrą 3 umieszczaną nad lub pod grupą. W zależności od wartości rytmicznych, jakie wchodzą w skład trójki, występuje triola ćwierćnutowa, ósemkowa, szesnastkowa, itd.
SJP.pl
Wikipedia
strofa ośmiowierszowa, w której pierwszy wers powtarza się jako czwarty i siódmy, a drugi - jako ósmy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. forma stroficzna wiersza, składająca się z ośmiu wersów i dwóch rymów;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ triolet
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) seks. związek miłosny trzech osób
Triolizm, potocznie nazywany „trójkątem” lub „trójkącikiem” – zachowanie seksualne, polegające na jednoczesnym współżyciu ze sobą trzech osób.
Triolizm heteroseksualny i biseksualny może polegać zarówno na współżyciu dwóch kobiet z jednym mężczyzną, jak i dwóch mężczyzn z jedną kobietą. Triolizmem będzie również homoseksualny kontakt trzech mężczyzn lub trzech kobiet.
Wiktionary oraz Wikipedia
figura rytmiczna powstała z podziału dwudzielnej wartości rytmicznej na trzy równe części; triola
SJP.pl
określenie wykonawcze: triumfalnie
SJP.pl
odnoszący się do tria, np. układ triowy
SJP.pl
cukier prosty zawierający w cząsteczce trzy atomy węgla
Triozy, cukry trójwęglowe – grupa organicznych związków chemicznych o wzorze sumarycznym C
3H
6O
3, powszechnie występujących w przyrodzie cukrów prostych zawierających trzy atomy węgla w cząsteczkach. Stanowią substancję wyjściową do produkcji glicerolu.
SJP.pl
Wikipedia
1. stan odurzenia po narkotykach;
2. film psychodeliczny popularny w amerykańskim kinie lat sześćdziesiątych
Trip – debiutancki album studyjny polskiej piosenkarki Patricii Kazadi, wydany 14 maja 2013 przez wytwórnię EMI Music Poland. Album składa się z dwunastu kompozycji, z których większość napisała sama wykonawczyni. Płyta jest podzielona na część angielskojęzyczną, z tekstami Patricii Kazadi i polskojęzyczną, do której teksty napisali m.in. Andrzej Piaseczny i Karolina Kozak.
SJP.pl
Wikipedia
gatunek muzyczny powstały w latach 90. XX wieku w Anglii, na brzmienie którego składa się głównie dub i rap; trip hop, Bristol sound
SJP.pl
triphopowiec;
1. osoba tworząca muzykę triphopową;
2. osoba słuchająca muzyki triphopowej
SJP.pl
→ trip-hop; triphopowy
SJP.pl
białko zbudowane z trzech aminokwasów
SJP.pl
trip-hopowiec;
1. osoba tworząca muzykę triphopową;
2. osoba słuchająca muzyki triphopowej
SJP.pl
→ trip hop; trip-hopowy
SJP.pl
samolot posiadający trzy płaty nośne; trójpłatowiec, trójpłat
SJP.pl
[czytaj: tripl dabl] z angielskiego, w koszykówce: uzyskanie przez zawodnika dwucyfrowej liczby trzech wskaźników skuteczności gry; triple double
SJP.pl
[czytaj: triplbar] przeszkoda złożona z trzech stacjonat, gdzie każda kolejna jest wyższa o tę samą wysokość
SJP.pl
tryplet;
1. trzywersowe przysłowie lub zagadka;
2. trzy kolejne nukleotydy w łańcuchu DNA; kodon;
3. w myślistwie: trzy celne strzały, kładące trzy zwierzęta;
4. fotograficzny obiektyw anastygmatyczny złożony z trzech członków
Kodon – sekwencja trzech nukleotydów (triplet) występująca w mRNA, stanowiąca jednostkę kodującą określony aminokwas podczas syntezy białka. Istnieją 64 kodony, z czego 61 to kodony określające 20 podstawowych aminokwasów białkowych, zaś 3 pozostałe odpowiadają za zakończenie translacji.
SJP.pl
Wikipedia
hartowane szkło warstwowe
SJP.pl
organizm roślinny lub zwierzęcy mający w jądrach komórek somatycznych trzy zespoły chromosomów
SJP.pl
Wikipedia
posiadanie przez organizm dodatkowego zestawu chromosomów; triploidia
SJP.pl
→ triploid
SJP.pl
posiadanie przez organizm dodatkowego zestawu chromosomów; triploidalność
Triploidia (ang. triploidy, triploidy syndrome) – u człowieka, poliploidia polegająca na obecności w komórce dodatkowego zestawu chromosomów (zapis kariotypu 69,XXY, 69,XXX albo 69,XYY). Triploidia może dotyczyć wszystkich komórek organizmu albo tylko w części (mozaicyzm).
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wędk. zob. trójnóg.
(1.2) fot. astr. zob. trójnóg, statyw.
(1.3) rodzaj bloków betonowych służących do budowy falochronów narzutowych i w ochronie brzegu morskiego
Alice in Chains – trzeci album studyjny amerykańskiego zespołu muzycznego Alice in Chains, wydany 7 listopada 1995 nakładem wytwórni Columbia. Procesem produkcji zajął się Toby Wright. Sesja nagraniowa trwała od kwietnia do sierpnia 1995 w Bad Animals Studio w Seattle. Płytę promowały trzy single – „Grind”, „Heaven Beside You” i „Again”, z czego pierwsza i ostatnia z kompozycji uzyskały nominacje do nagrody Grammy w kategorii Best Hard Rock Performance.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Libii
(1.2) geogr. miasto w Grecji, na Peloponezie;
(1.3) geogr. miasto w Libanie
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj starożytnej łodzi charakteryzujący się trzema rzędami wioseł; tryrema
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. staroż. mar. rzymska galera trójrzędowa o napędzie żaglowo-wiosłowym
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Trisacharydy (trójcukry) – węglowodany (sacharydy), należące do oligosacharydów, powstałe na skutek połączenia trzech monosacharydów wiązaniem glikozydowym. Występują przede wszystkim w roślinach wyższych. Na przykład rafinoza złożona jest z glukozy, fruktozy i galaktozy, znajduje się w dużych ilościach w burakach cukrowych.
Wikipedia
hymn pochwalny na cześć Trójcy Świętej, odmawiany i śpiewany po prefacji
Trisagion (gr. triságios, 'trzykroć święty') – hymn pochwalny na cześć Trójcy Świętej. Por. Sanctus.
SJP.pl
Wikipedia
lęk przed liczbą 13
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obawa przed liczbą 13; wiara, że trzynastka przynosi pecha;
Triskaidekafobia (stgr. τρεισκαίδεκα triskaídeka = trzynaście, stgr. φόϐος fobos = strach, lęk) – lęk przed liczbą trzynaście, irracjonalna wiara, że liczba ta przynosi pecha. Jako przesąd funkcjonujący w kulturze zachodniej powszechnie, uznawana jest za fobię jedynie, gdy znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie jednostki. Należy zatem odróżnić przesądność uwarunkowaną kulturowo od zaburzenia nerwicowego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
motyw składający się z potrójnej spirali wykazującej obrotową symetrię
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. szt. występujący w wielu wariantach, wielokulturowy symbol lub ornament złożony z trzech jednakowych elementów – ramion, spiral, meandrów itp.;
Triskelion, triskeles (stgr. τρισκελής – „trójnóg”, „trójnożny”), także trykwetr – znak złożony z trzech jednakowych elementów: ramion, spiral, meandrów itp.) tworzących cykliczny wzór geometryczny w postaci grupy cyklicznej C3.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przydomek znaczący dosłownie „po trzykroć wielki”, „trzykroćwielki”
Wiktionary oraz Wikipedia
kurczowe zwarcie szczęk; szczękościsk
Szczękościsk (łac. trismus) – przemijające ograniczenie ruchomości rozwarcia szczęk spowodowane odruchowym przykurczem mięśni unoszących żuchwę (żwacz, mięśnie skrzydłowe lub skroniowe).
SJP.pl
Wikipedia
trisomia 21 - zespół Downa (wrodzony niedorozwój umysłowy, połączony z charakterystycznymi zmianami fizycznymi); mongolizm
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. obecność trzeciego chromosomu w danej parze homologicznej;
Trisomia – obecność dodatkowego (trzeciego) chromosomu w danej parze homologicznej (aberracja chromosomowa genomowa).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitcelt. szt. liter. teatr. film. imię bohatera tragicznej, niespełnionej miłości;
(1.2) imię|polski|m.;
Tristan (łac./bretoński Drustanus, walijski Drystan), także Tristran, Tristram – główny bohater legendy „Tristan i Izolda”. Według niektórych utworów, na przykład Le Morte d’Arthur Thomasa Malory'go, był on także jednym z Rycerzy Okrągłego Stołu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Tristana lub z nim związany
SJP.pl
określenie wykonawcze: smutno, żałośnie
SJP.pl
utwory poetyckie o charakterze elegijnym, wyrażające uczucia smutku po opuszczeniu kraju lub przyjaciół, zawierające opisy nowego miejsca pobytu
SJP.pl
Wikipedia
złożony lek syntetyczny z grupy sulfonamidów, o długotrwałym działaniu; stosowany głównie w anginie, zapaleniu oskrzeli i w bakteryjnym zapaleniu płuc
SJP.pl
niedowidzenie niebieskiej barwy
Tritanomalia – zaburzenie rozpoznawania barw. Jest to bardzo rzadkie schorzenie. Różni się od tritanopii obniżoną percepcją barwy niebieskiej. Tritanomalia to zaburzenie dotyczące w równym stopniu mężczyzn jak i kobiet, ze względu na to, że jej występowanie determinuje chromosom 7 (a nie jak w przypadku innych zaburzeń 23, chromosom X).
SJP.pl
Wikipedia
nierozpoznawanie niebieskiej i żółtej barwy
Tritanopia – wada wzroku polegająca na nierozpoznawaniu barw żółtej i niebieskiej. Wada dotyczy około 0,0015% (0,002% mężczyzn i 0,001% kobiet) populacji. Wada ta jest wynikiem braku czopków czułych na barwę niebieską.
Termin tritanopia pochodzi z greckiego "treis" oznaczającego "trzy”, i "opsis" oznaczającego „widzieć”. Nazwa może zostać zinterpretowana jako „niemożność zobaczenia trzeciego koloru podstawowego”.
SJP.pl
Wikipedia
pogląd kwestionujący jedność chrześcijańskiej Trójcy Świętej, uznający odrębność trzech Osób Boskich; tryteizm
SJP.pl
SJP.pl
Triterpeny – związki organiczne będące podgrupą terpenów. Są heksamerami izoprenu.
Dotychczas opisano ponad 4000 triterpenów i triterpenoidów (ich pochodnych). Wśród triterpenów cyklicznych stwierdzono ponad 40 typów szkieletów węglowych. Większość roślinnych triterpenoidów pochodzi od eufolu i jego epimeru, tyrukalolu. Najbardziej znane triterpeny to: skwalen, lanosterol, cykloartenol i amiryny.
Wikipedia
[czytaj: tritikale] międzygatunkowa krzyżówka, hybryda żyta i pszenicy; pszenżyto
SJP.pl
Wikipedia
Ozon (stgr. ὄζον [ódzōn] – pachnący), tritlen lub trójtlen (O3) – alotropowa odmiana tlenu składająca się z trójatomowych cząsteczek.
Posiada silne własności aseptyczne i toksyczne, w związku z czym stosowany jest przy dezynfekcji wody. Naturalnie gromadzi się w stratosferze tworząc warstwę ozonową, która pochłania część promieniowania z zakresu nadfioletu o długości fali między 200 nm a 300 nm dochodzącego ze Słońca do Ziemi.
Wikipedia
związek chemiczny, którego cząsteczka składa się z trzech atomów tlenu połączonych z jednym atomem lub z kilkoma atomami innego pierwiastka; trójtlenek
SJP.pl
tryumf;
1. zwycięstwo nad przeciwnikiem, wygrana; sukces, osiągnięcie;
2. duma z osiągniętego sukcesu;
3. w starożytnym Rzymie: uroczysty pochód zwycięskiego wodza; potem także uroczystość z racji sukcesu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wspaniałe zwycięstwo, sukces
(1.2) radość ze zwycięstwa, sukcesu
(1.3) zwycięstwo jednej idei nad drugą
(1.4) hist. w starożytnym Rzymie: uroczysty wjazd zwycięskiego wodza do Rzymu;
(1.5) przest. karc. atut
Triumf (z łac. triumphus) – w antycznym Rzymie najwyższe wyróżnienie jakie otrzymywał wódz za swe zwycięstwa na polu walki. Początkowo miał charakter religijny, związany z oczyszczeniem żołnierzy biorących udział w walce. Z czasem ewoluował w kierunku okazałego widowiska mającego na celu uczczenie zwycięskiego wodza i jego żołnierzy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ triumfalizm; tryumfalistyczny
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: triumfalnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: triumfalniejszy; bardziej triumfalniejszy
SJP.pl
→ triumf; tryumfalny
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z triumfem, dotyczący triumfu, wyrażający triumf
SJP.pl
Wiktionary
człowiek, który odniósł zwycięstwo, sukces; tryumfator
SJP.pl
kobieta, która odniosła zwycięstwo, sukces; tryumfatorka
SJP.pl
→ triumfator; tryumfatorski
SJP.pl
tryumfować
1. odnosić zwycięstwo nad przeciwnikiem; odnosić wielki sukces w jakiejś dziedzinie;
2. w starożytnym Rzymie: odprawiać tryumf przysługujący zwycięskiemu wodzowi
SJP.pl
wyniosły, dumny; tryumfujący
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. członek triumwiratu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od triumwirat
Wiktionary
tryumwirat;
1. w starożytnym Rzymie:
a) porozumienie między trzema mężami stanu w celu sprawowania władzy;
b) mężowie stanu, którzy zawarli takie porozumienie;
2. przenośnie: trzy osoby podejmujące wspólne działania
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) trójka osób, które rządzą razem;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
w średniowieczu: program nauczania oparty na trzech przedmiotach: gramatyce, dialektyce i retoryce; najniższa klasa w szkole, realizująca taki program; szkoła realizująca taki program; triwium; trywium
Trivium (łac., „rozstaje, [potrójne] rozdroże”, od tri – trzy, via – droga; łac. trivialis, „będący na rozstajach”, stąd: „pospolity”), również trywium oraz triwium (l.mn. trivia, trywia, triwia):
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Indiach
SJP.pl
→ triwium (dawniej)
SJP.pl
w średniowieczu: program nauczania oparty na trzech przedmiotach: gramatyce, dialektyce i retoryce; najniższa klasa w szkole, realizująca taki program; szkoła realizująca taki program; trivium; trywium
Trivium (łac., „rozstaje, [potrójne] rozdroże”, od tri – trzy, via – droga; łac. trivialis, „będący na rozstajach”, stąd: „pospolity”), również trywium oraz triwium (l.mn. trivia, trywia, triwia):
SJP.pl
Wikipedia
skrót od: Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej
SJP.pl
Trkusów – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrowskim, w gminie Nowe Skalmierzyce, ok. 5 km od Nowych Skalmierzyc, ok. 8 km od Kalisza.
Wikipedia
skrót
(1.1) = transliteracja
Transliteracja, w skrócie trl. – grafemiczny sposób konwersji pisma.
Transliteracja to metoda przepisywania (konwersji) tekstu zapisanego oryginalnie znakami (pot. „literami”) jednego pisma fonetycznego (głoskowego czyli alfabetu, spółgłoskowego czyli abdżadu, alfabetyczno-sylabicznego czyli abugidy lub sylabariusza), z użyciem znaków („liter”) innego pisma fonetycznego, oparta na zasadzie ścisłej odpowiedniości liter: jednemu grafemowi (literze lub literze z diakrytyką, lub stałej grupie dwóch lub więcej liter) danego systemu pisma odpowiada zawsze jeden i ten sam grafem (litera, litera ze znakiem diakrytycznym lub grupa liter) drugiego systemu. Transliteracja umożliwia odtworzenie oryginalnego zapisu (retransliterację), co przeważnie nie jest możliwe w przypadku transkrypcji fonetycznej. Stosowana jest w opracowaniach naukowych, katalogach papierowych i elektronicznych bibliotecznych, archiwalnych, w atlasach geograficznych oraz na niektórych mapach.
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
miasto na Słowacji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto na Słowacji;
Trnawa (słow. Trnava, węg. Nagyszombat, niem. Tyrnau) – miasto w zachodniej Słowacji, stolica kraju trnawskiego, siedziba powiatu Trnawa. Leży 45 km na wschód od Bratysławy. Pod koniec 2019 roku, z liczbą mieszkańców przekraczającą 65 tys., Trnawa zajmowała siódme miejsce wśród najludniejszych słowackich miast. W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, samochodowy, szklarski, cukierniczy, młynarski, mięsny, cukrowniczy, drzewny oraz poligraficzny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Trnawy; osoba z tego miasta
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Trnawy; kobieta z tego miasta
Wiktionary
→ Trnawa (miasto na Słowacji)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Trnawą, dotyczący Trnawy
SJP.pl
Wiktionary
kraina historyczna w Azji Mniejszej
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. starożytna kraina w Azji Mniejszej, pomiędzy Morzem Egejskim a Hellespontem i rzeką Ajespos, obecnie jest to półwysep Biga;
Troada (Troas) – starożytna kraina w Azji Mniejszej w północno-zachodniej Anatolii, pomiędzy Morzem Egejskim a Hellespontem i rzeką Ajespos (według Strabona). Od reszty Anatolli jest oddzielona masywem góry Ida (tur. Kazdağı). Obecnie region ten jest częścią tureckiej prowincji Çanakkale, gdzie znajduje się m.in. stanowisko archeologiczne z ruinami starożytnej Troi.
Główne miasta – Troja (Ilion) i Lampsakos, główna rzeka – Skamander.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Troadą, dotyczący Troady
Wiktionary
ostro zakończone narzędzie chirurgiczne; trokar; trójgraniec
SJP.pl
mieszkaniec Trobriandów
SJP.pl
mieszkanka Trobriandów
SJP.pl
archipelag kilkunastu wysp i wysepek koralowych na Morzu Salomona, należący do państwa Papua-Nowa Gwinea; Wyspy Trobrianda, Wyspy Trobriandzkie
SJP.pl
SJP.pl
nazwisko
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) icht. wędrowna ryba, zob. pstrąg.
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: niewielka ilość czegoś, odrobina
liczebnik nieokreślony
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. trochę
SJP.pl
Wiktionary
ciut, ździebko, mało
liczebnik nieokreślony
(1.1) w niewielkiej ilości
przysłówek
(2.1) bardzo mało, w niewielkim stopniu
(2.2) niedługo
forma rzeczownika.
(3.1) B. lp. od: trocha
SJP.pl
Wiktionary
→ trochej; choreiczny
SJP.pl
w wierszach: stopa metryczna z sylaby akcentowanej i nieakcentowanej; chorej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. stopa metryczna złożona z dwóch sylab: długiej i krótkiej;
Trochej (łac. trochaeus, z gr. trochaíos) – pojęcie z metryki iloczasowej oznaczające stopę metryczną złożoną z dwóch sylab: długiej i krótkiej ().
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych; trochodendrowiec
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych; trochodendrowiec
SJP.pl
przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych; trochodendronowiec
SJP.pl
wolno pływająca, owalna larwa morskich wieloszczetów oraz niektórych mięczaków, posiadająca dwa wieńce rzęsek, za pomocą których się porusza; rzęsokrążek
Trochofora (trochophora), rzęsokrążek – pelagiczna, zwykle wolno żyjąca larwa wielu pierwoustych, m.in. sikwiaków, szczetnic, wieloszczetów, części mięczaków i segmentowców. Charakteryzuje się obecnością układu wieńców rzęsek. Osiąga rozmiary od kilkudziesięciu do kilkuset μm.
SJP.pl
Wikipedia
krzywa zakreślana przez punkt leżący wewnątrz lub na zewnątrz okręgu toczącego się bez poślizgu po zewnętrznej lub wewnętrznej stronie innego okręgu
Trochoida (gr. trochós – koło, eídos – kształt) – krzywa płaska zakreślona przez dowolnie obrany punkt P stale związany z kołem O toczącym się wzdłuż wewnętrznej lub zewnętrznej strony stałego (nie poruszającego się) okręgu bez poślizgu. Termin został wprowadzony do matematyki przez Gilles’a de Robervala.
SJP.pl
Wikipedia
lampa elektronowa przełącznikowa, w której dodatkowe pole magnetyczne kształtuje tor elektronów w postaci trochoidy
SJP.pl
rodzaj roślinożernego mięczaka z podgromady ślimaków przodoskrzelnych, obejmujący około 1000 gatunków; skręp
Trochus (w języku polskim również skręp) – rodzaj morskich ślimaków z rodziny krępaczkowatych (Trochidae). Mają muszle w kształcie prawie regularnego stożka, posiadające wewnątrz grubą warstwę dekoracyjnej masy perłowej. Wysokość muszli 5–15 (20) cm. Wieczko konchiolinowe, koliste, cienkie. Epipodium dobrze rozwinięte, z czułkowatymi wyrostkami, służącymi jako organ dotyku. Mogą one być wciągane do rodzaju pochwy.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. trumna
(1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. skrzynia
Wiktionary
kadzidełko
SJP.pl
piec, w którym pali się trocinami
SJP.pl
Wikipedia
motyl nocny z rodziny trociniarek, szkodnik drzew liściastych
SJP.pl
rodzina dużych motyli nocnych, których larwy żerują głównie w pniach i korzeniach drzew i krzewów; trociniarki
Trociniarkowate, trociniarki (Cossidae) - rodzina motyli, zaliczana do dużych motyli nocnych. Obejmuje ok. 670 gatunków. Cechą charakterystyczną dla rodziny jest uwsteczniony narząd gębowy. Czułki są krótkie, piłkowane, a czasem grzebieniaste. Skrzydła o rozpiętości od 2-10 cm, gęsto owłosione. Larwy żerują na drewnie drzew i krzewów.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trociniarkowatych (rodzina motyli)
SJP.pl
1. zbiornik do przechowywania trocin;
2. samochód ze specjalną naczepą do przewozu trocin
SJP.pl
Trocinobeton – beton lekki na kruszywie organicznym, trocinach lub mączce drzewnej. Charakteryzuje się łatwą obróbką narzędziami stosowanymi do obróbki drewna, dostateczną mrozoodpornością, dobrymi cechami dźwiękochłonnymi i odpornością na butwienie. W związku z wykorzystaniem do jego produkcji odpadów obróbki drewna, beton ten jest uznawany za ekologiczny.
Wikipedia
obiekt wykonany z płyt trocinowych
SJP.pl
zrobiony z trocin, mający związek z trocinami
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
drobne odpadki powstające podczas piłowania drewna
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) drobne odpady po obróbce drewna;
(1.2) przen. pot. rzecz bezwartościowa
Trociny – drobne wióry, powstające jako odpady obróbki drewna: cięcia, strugania, toczenia itp.
Trociny niegdyś były używane jako materiał konstrukcyjny (wypełniający) i izolacyjny np. w polepie.
Nadal są stosowane jako paliwo w instalacjach grzewczych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ troć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. Gatczyna (oficjalna nazwa w latach 1923-1929);
(1.2) geogr. hist. Czapajewsk (oficjalna nazwa w latach 1919-1929);
Wiktionary
przymiotnik od: Troki
przymiotnik
(1.1) związany z Trokami, dotyczący Trok
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) polit. zwolennik trockizmu
Trockizm – jeden z nurtów komunizmu oparty na poglądach Lwa Trockiego. Trockizm powstał w ZSRR w toku sporu o taktykę partii bolszewickiej i światowego ruchu komunistycznego po śmierci Włodzimierza Lenina.
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) polit. związany z trockizmem, dotyczący trockizmu lub trockistów
Wiktionary
forsowana przez L. Trockiego teoria, iż rewolucja komunistyczna nie może zwyciężyć, o ile nie rozszerzy się natychmiast na wszystkie państwa świata
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. lewicowy ruch polityczny bazujący na ideach Lwa Trockiego, wiążą się z nim hasła takie jak: permanentna rewolucja, niemożliwość zbudowania socjalizmu tylko w jednym kraju oraz antystalinizm;
Trockizm – jeden z nurtów komunizmu oparty na poglądach Lwa Trockiego. Trockizm powstał w ZSRR w toku sporu o taktykę partii bolszewickiej i światowego ruchu komunistycznego po śmierci Włodzimierza Lenina.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzadko: głosić poglądy, postępować, działać według zasad doktryny Trockiego i jego zwolenników
SJP.pl
zdrobnienie od: trok; mały, krótki trok
SJP.pl
przyczepiać; przymocowywać coś za pomocą troków
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
zjawisko wzajemnego przekazywania sobie pokarmu wśród osobników tego samego gatunku, będące jedną z cech zachowań społecznych u zwierząt; trofolaksja
SJP.pl
Wikipedia
→ trofalaksja; trofolaktyczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hobby myśliwskie polegające na kolekcjonowaniu szczątków zabitych własnoręcznie zwierząt, przeważnie głów z wypchaną skórą lub samego kośćcca z tych głów
Wiktionary
1. dowód odniesionego zwycięstwa;
2. dawniej: łup wojenny, np. w postaci zdobytej broni, zbroi
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zdobycz wojenna lub myśliwska, przedmiot dumy właściciela
(1.2) nagroda w sporcie lub innej rywalizacji
(1.3) przest. szt. motyw dekoracyjny przedstawiający zbroję, chorągwie itp.
Trofeum, tropajon (gr. τρόπαιον tropaion, łac. tropaeum) – w kulturze hellenistycznej symbol wielkiego zwycięstwa, spełniający też rolę wotum składanego bogom w podziękowaniu za odniesione zwycięstwo.
Trofea umieszczano w pobliżu pola bitwy (w przypadku bitwy morskiej na najbliższym wybrzeżu). Najczęściej trofeum stanowiły elementy zdobycznej broni, zbroi i oznak bojowych pokonanych wojsk, zawieszone na wbitym w ziemię słupie lub na drzewie, w sposób imitujący sylwetkę uzbrojonego żołnierza. Rzadziej natomiast miało formę złożonej w stos zdobycznej broni i znaków bojowych (panoplium). W przypadku upamiętnienia bitwy morskiej, trofeum najczęściej w formie brązowych okuć dziobów, sterów i kotwic, układano na najbliższym brzegu. Obok zwykle umieszczano inskrypcję informującą o bitwie i zawierającą podziękowania dla boga, który dał zwycięstwo. Zniszczenie trofeum lub jego rozkradzenie było uważane za świętokradztwo. Najstarsze udokumentowane trofeum powstało w 520 p.n.e. w świątyni Afai na Eginie na pamiątkę zwycięstwa Eginetów nad mieszkańcami wyspy Samos.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w biologii: dotyczący odżywiania; odżywczy
przymiotnik relacyjny
(1.1) ekol. pokarmowy, związany z odżywianiem
SJP.pl
Wiktionary
zespół procesów fizjologicznych zapewniających tkankom normalną czynność oraz zachowanie właściwości biologicznych i fizykochemicznych
SJP.pl
Trofim – imię męskie pochodzące od greckiego wyrazu tróphimos, oznaczające „żywiący, pożywny”. Żyło kilku świętych o tym imieniu. Dawniej było ono częściej nadawane na obszarze działania Kościoła wschodniego, niż Kościoła katolickiego.
Wikipedia
1. stosunki pokarmowe między organizmami danej biocenozy, odmienne w różnych biotopach;
2. stan zasobów pokarmowych danego terenu, np. zbiornika wodnego
Trofia (trofizm, żyzność) – zasobność ekosystemu w substancje odżywcze, zbiór warunków opisujących jego bazę pokarmową. W szczególności dotyczy zasobności substancji odżywczych dla roślin. W jednym z ujęć pojęcie trofizm jest również określane jako całość stosunków pokarmowych wewnątrz biocenozy. Pojęcie trofii szczególnie często jest stosowane w hydrobiologii, odnosząc się do zasobności wód w biogeny. Trofia decyduje o wielkości produkcji pierwotnej, a pośrednio o zawartości materii organicznej w wodzie i osadach.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biol. zewnętrzna warstwa komórki błony płodowej z której póżniej powstaje łożysko
Trofoblast (gr. trophḗ ‘pokarm’, blastós ‘zarodek’) – warstwa zewnętrznych komórek blastocysty ssaków, wyodrębniająca się po kompakcji z blastomerów zewnętrznych. Po jego wewnętrznej stronie znajduje się węzeł zarodkowy, powstający z blastomerów wewnętrznych.
Wiktionary oraz Wikipedia
liść wegetatywny
Trofofil, liść asymilacyjny – (gr. trophé – pożywienie, phýllon – liść) – liść przeprowadzający fotosyntezę. Liście asymilacyjne to najczęstsza postać liści. Pojęcie stosowane głównie w opozycji do sporofili, czyli liści zarodnionośnych. Trofofile czasem dla zwiększenia wydajności fotosyntezy wykonują ruchy fotonastyczne, tak aby wykorzystać optymalny kąt padania światła. U młodych liści może to wynikać z nierównomiernego tempa wzrostu, u dojrzałych, ze zmian turgoru.
SJP.pl
Wikipedia
zjawisko wzajemnego przekazywania sobie pokarmu wśród osobników tego samego gatunku, będące jedną z cech zachowań społecznych u zwierząt; trofalaksja
SJP.pl
→ trofolaksja; trofalaktyczny
SJP.pl
strefa trofolityczna - strefa głębinowa jezior, dno i warstwa wód przydennych poniżej zasięgu przenikania promieni świetlnych; profundal
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto portowe w Chorwacji;
Trogir (włos. Traù, niem. i węg. Trau) – miasto w Chorwacji, w żupanii splicko-dalmatyńskiej, siedziba miasta Trogir. Jest miastem portowym położonym na wybrzeżu Morza Adriatyckiego, znajdującym się w środkowej Dalmacji. Jest połączony podnoszonym mostem z wyspą Čiovo. W 2011 roku liczył 10 923 mieszkańców.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Trogirem, dotyczący Trogiru
Wiktionary
organizm żyjący wyłącznie w jaskiniach, jamach i w wodach podziemnych
Troglobiont (gr. trogle=jaskinia + bíos=życie) – organizm przystosowany do życia wyłącznie w jaskiniach, jamach i łączących się z nimi wodach podziemnych. Wodne troglobionty nazywane są stygobiontami.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: troglodyta
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z troglodytą, dotyczący troglodyty
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do troglodyty, będący jego własnością
SJP.pl
Wiktionary
1. człowiek pierwotny, zamieszkujący jaskinie; jaskiniowiec;
2. przenośnie: człowiek prymitywny, nieokrzesany; nieokrzesaniec, prymityw
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek uważany za gorszego w rozwoju kulturowym i osobistym; człowiek mało inteligentny
(1.2) antrop. członek prymitywnego plemięemienia, zamieszkującego jaskinie;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) ornit. nazwa systematyczna|Troglodytidae|ref=tak., zob. strzyżyk.
Słowo troglodyta posiada kilka znaczeń:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
Troglofile, speleofile – gatunki organizmów stanowiące stały składnik bioty jaskiń i podobnych schronień podziemnych (np. sztolni i bunkrów), ale występujące też poza nimi, zwłaszcza w zacienionych i wilgotnych siedliskach np. w glebie, pod kamieniami i drewnem czy w szczelinach skalnych. Zaliczane są one do speleofauny w przypadku zwierząt i speleoflory w przypadku roślin i grzybów. Szczególnym przypadkiem troglofili są stygofile, czyli organizmy zasiedlające wody podziemne (stygal).
Wikipedia
organizm wykorzystujący jaskinie jako miejsce okresowego pobytu, należący np. do niektórych gatunków owadów lub nietoperzy
SJP.pl
Wikipedia
ptak z rzędu trogonów; pilik
Trogon – rodzaj ptaków z rodziny trogonów (Trogonidae).
SJP.pl
Wikipedia
ptak z rzędu trogonów; pilik
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Trogoniformes|A.O.U.|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;
(1.2) syst. ornit. nazwa systematyczna|Trogonidae|Lesson|ref=tak., rodzina ptaków z rzędu trogonów (1.1)
forma rzeczownika.
(2.1) M., B. i W. lm. od: trogon
Trogony – rząd (Trogoniformes) oraz rodzina (Trogonidae) ptaków z podgromady Neornithes.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. trumna
Wiktionary
1. rzadko: zwiększać trzykrotnie; potrajać;
2. troić się:
a) powiększać się trzykrotnie;
b) ukazywać się, być widzianym w potrójnej postaci;
c) potocznie: starać się być wszędzie, w wielu miejscach; czworzyć się, uwijać się
czasownik przechodni niedokonany (dk. potroić)
(1.1) rzad. powiększać trzykrotnie
czasownik zwrotny niedokonany troić się (dk. potroić się)
(2.1) powiększać się trzykrotnie
(2.2) być w potrójnej postaci
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w obwodzie czelabińskim, nad Ujem w dorzeczu Obu;
2 miasta w Rosji:
Wiktionary oraz Wikipedia
minerał, siarczek żelaza występujący głównie w chondrytach
Troilit – niemagnetyczny siarczek żelaza FeS. Minerał występujący w meteorytach. Ziemskim odpowiednikiem troilitu jest magnetyczny pirotyn. Nazwę minerału wprowadził Gustaw Rose w miejsce starej nazwy dyslutytu. Troilit swą nazwą nawiązuje do Dominika Troili, odkrywcy minerału w meteorycie Albareto.
SJP.pl
Wikipedia
tytułowy bohater romansu "Troilus i Kresyda" autorstwa Geoffreya Chaucera
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: truA kar] z francuskiego: trzy czwarte, zwykle o ujęciu postaci na portrecie skosem do patrzącego, w niepełnym profilu; trois quarts, en trois quarts
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) na sposób troisty
Wiktionary
troisty charakter; trojakość, potrójność
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co troiste
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: złożony z trzech części, potrójny, w trzech postaciach
przymiotnik relacyjny
(1.1) książk. odznaczający się troistością
SJP.pl
Wiktionary
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczających trzykrotne wystąpienie czegoś lub całość składającą się z trzech części
Wiktionary
starożytne miasto położone na zachodnim wybrzeżu dzisiejszej Turcji, Ilion
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gwara. uczn. ocena dostateczna
Troja, Ilion (gr. Τροία oraz Ἴλιον lub Ἴλιος Ilios, łac. Ilium) – starożytne miasto położone w Troadzie u zachodnich wybrzeży Azji Mniejszej nad rzeką Skamander. Współcześnie stanowisko archeologiczne w Turcji, na wzgórzu Hisarlık w pobliżu wsi Tevfikiye, w prowincji Çanakkale.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. jedno z trojga dzieci urodzonych podczas jednego porodu;
2. zdrobnienie od: trojak
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jedno z trojga dzieci urodzonych podczas tego samego porodu
(1.2) zdrobn. od trojak (dawna polska moneta)
2 miejscowości w Polsce:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. jedno z trojga dzieci urodzonych podczas jednego porodu;
2. zdrobnienie od: trojak
Trojaczka, Trojaki (846 m n.p.m.) lub Trojaki Wierch – mało wybitny szczyt w odległości około 570 m na wschód od Sołowego Wierchu. Ze stoku północno-zachodniego spływa źródłowy ciek Potoku Sołowego, krótki, południowo-wschodni grzbiecik opada w widły potoku Raztoka i jego dopływu – potoku Cerla. Od Trojaczki grzbiet biegnie na północny wschód do odległego o około 400 m i równie mało wybitnego wzniesienia Kiczorki, na którym ostro skręca na północny zachód. Szczyt znajduje się w Polsce, w odległości 300 m od granicy polsko-słowackiej i jego grzbietem biegnie granica między wsiami Jaworzynka i Istebna w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim.
SJP.pl
Wikipedia
1. troje dzieci urodzonych podczas jednego porodu; troje zwierząt urodzonych w jednym miocie;
2. podręcznik napisany przez trzech autorów;
3. przestarzałe: małe trojaki (naczynie)
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) zdrobn. od trojaki (dawne gliniane naczynie)
(1.2) środ. podręcznik napisany przez trzech autorów
forma rzeczownika.
(2.1) M., B. i W. lm. od trojaczek
Trojaczki (fr. Les Triplés, 2014) – francuski serial animowany wyprodukowany przez wytwórnię SND - M6 Group. Serial wykonany techniką trójwymiarową. Powstał na podstawie serii komiksów stworzonej przez Nicole Lambert w 1983 roku.
Premiera serialu odbyła się we Francji 18 października 2014 na francuskim kanale France 5. W Polsce serial zadebiutował 21 września 2015 na antenie MiniMini+.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Trojaczkowice (do 31 grudnia 2013 roku Trojaszkowice) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Niedrzwica Duża.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Niedrzwica Duża. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 91 mieszkańców.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Miłosierdzia Bożego w Strzeszkowicach Dużych.
Wikipedia
1. dawna polska moneta zdawkowa; trzygroszówka;
2. śląski taniec ludowy tańczony przez trzy osoby; zagrodnik;
3. dawniej: dom na Podlasiu składający się z trzech izb, przeznaczony dla służby
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) choreogr. etn. tradycyjny, ludowy taniec śląski tańczony przez mężczyznę i dwie kobiety;
(1.2) bud. etn. typ podlaskiego trójizbowego domu mieszkalnego
(1.3) numizm. dawna polska moneta zdawkowa;
(1.4) gwara. zob. trojaki.
(1.5) daw. zob. trojaczek.
(1.6) górn. techn. typ rurowego łączenia o trzech odgałęzieniach
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
występujący w trzech rodzajach, gatunkach, rzadziej jednostkach, zrobiony na trzy sposoby, np. trojakie zastosowanie czegoś
liczebnik wieloraki
(1.1) dotyczący trzech typów, rodzajów
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) odprzym. → trojaki
Wiktionary
trojaki charakter; troistość, potrójność
SJP.pl
o utworze scenicznym: mający trzy akty; trzyaktowy
SJP.pl
w informatyce, potocznie: złośliwe oprogramowanie o destruktywnym działaniu, instalujące się i działające w ukryciu; koń trojański
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec Troi; Trojanin
SJP.pl
bylina z rodziny jaskrowatych, z obszarów półkuli północnej, o niebieskofioletowych kwiatach i zimozielonych, skórzastych liściach zebranych w przyziemną rozetę, kwitnąca wczesną wiosną; przylaszczka pospolita
SJP.pl
mieszkaniec Troi; Trojańczyk
SJP.pl
bylina z rodziny jaskrowatych, z obszarów półkuli północnej, o niebieskofioletowych kwiatach i zimozielonych, skórzastych liściach zebranych w przyziemną rozetę, kwitnąca wczesną wiosną; przylaszczka pospolita
SJP.pl
Wikipedia
w informatyce, potocznie: złośliwe oprogramowanie o destruktywnym działaniu, instalujące się i działające w ukryciu; koń trojański
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Trojan (miasto w Bułgarii)
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
1. przymiotnik od: Troja (starożytne miasto);
2. w informatyce: koń trojański - złośliwe oprogramowanie o destruktywnym działaniu, instalujące się i działające w ukryciu; trojan
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Troją, dotyczący Troi
(1.2) hist. związany z Troyes (miastem we Francji)
Trojański – polski herb szlachecki, znany jedynie z pięciu wizerunków pieczętnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mający trzy argumenty
SJP.pl
zawierający trzy atomy, np. rodnik trójatomowy
przymiotnik
(1.1) fiz. chem. złożony z trzech atomów
SJP.pl
Wiktionary
związek chemiczny, którego cząsteczka zawiera trzy jony azotanowe, np. trójazotan glicerolu; triazotan
SJP.pl
SJP.pl
mający trzy barwy (kolory); trzybarwny; trójkolorowy
przymiotnik jakościowy
(1.1) mający trzy barwy, złożony z elementów w trzech różnych kolorach
SJP.pl
Wiktionary
trzybiegowy;
1. o mechanizmie napędowym: mający trzy biegi;
2. o pojeździe: wyposażony w mechanizm napędowy o trzech biegach
SJP.pl
mający trzy bieguny
SJP.pl
SJP.pl
dotyczący trójboku, mający trzy boki, ograniczony trzema płaszczyznami itp.
przymiotnik relacyjny
(1.1) geom. mający trzy boki
SJP.pl
Wiktionary
zawodnik biorący udział w trójboju
SJP.pl
SJP.pl
zwykle w liczbie pojedynczej:
1. konkurencja sportowa złożona z trzech dyscyplin;
2. zawody rozgrywane w trzech konkurencjach
Trójbój siłowy (ang. powerlifting) – dyscyplina sportu pośród sportów siłowych.
SJP.pl
Wikipedia
→ trójbój
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z trójbojem, dotyczący trójboju
SJP.pl
Wiktionary
wielobok płaski o trzech bokach
Trójkąt – wielokąt o trzech bokach. Trójkąt to najmniejsza (w sensie inkluzji) figura wypukła i domknięta, zawierająca pewne trzy ustalone i niewspółliniowe punkty płaszczyzny (otoczka wypukła wspomnianych trzech punktów).
Odcinki tworzące łamaną nazywamy bokami, punkty wspólne sąsiednich boków nazywamy wierzchołkami trójkąta. Każdy trójkąt jest jednoznacznie wyznaczony przez swoje wierzchołki.
SJP.pl
Wikipedia
mający trzy bolce
SJP.pl
trzy osoby, trzech
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) trzy osoby
(1.2) rzecz, byt o troistej naturze
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związek chemiczny, którego cząsteczka zawiera trzy atomy chloru, np. trichlorek azotu; trichlorek
SJP.pl
Chloroform (łac. chloroformium) – organiczny związek chemiczny z grupy halogenoalkanów, chlorowa pochodna metanu.
Wikipedia
rodnik alifatyczny posiadający trzy atomy chloru i atom węgla w cząsteczce
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bot. posiadający trzy ciernie
Wiktionary
mający trzy cylindry, np. silnik trójcylindrowy; trzycylindrowy
przymiotnik
(1.1) techn. mający trzy cylindry
SJP.pl
Wiktionary
Trójczyce – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Orły.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Wikipedia
chrząszcz z rodziny czarnuchowatych, szkodnik ziaren zbóż i magazynów żywnościowych; trojszyk
SJP.pl
potocznie: naciągana trójka (ocena szkolna)
SJP.pl
uwarunkowany trzema czynnikami
SJP.pl
trójwagonowa jednostka w trakcji elektrycznej
SJP.pl
składający się z trzech członów
przymiotnik
(1.1) liczący trzy człony, składający się z trzech członów
SJP.pl
Wiktionary
wielki książę litewski w latach 1269-1282
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma trzy dna
Wiktionary
mający trzy drogi, przewody; trójdrożny
SJP.pl
1. mający trzy drogi, przewody; trójdrogowy;
2. głośnik trójdrożny - mający trzy głośniki w kolumnie głośnikowej
SJP.pl
mający troje drzwi; trzydrzwiowy
SJP.pl
złożony z trzech części, dzielący się na trzy części; trójdzielny, trzyczęściowy
SJP.pl
dzielenie się czegoś na trzy części
SJP.pl
złożony z trzech części, dzielący się na trzy części; trzyczęściowy
przymiotnik
(1.1) dzielący się na trzy części, składający się z trzech części, taki, w którym można wyróżnić trzy części
SJP.pl
Wiktionary
akord składający się z trzech różnych dźwięków
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. akord złożony z trzech dźwięków, które mogą zostać uporządkowane w układ dwóch nałożonych tercji;
Trójdźwięk – najprostszy akord o budowie tercjowej, składający się z trzech dźwięków nazywanych (kolejno): prymą (podstawa akordu), tercją i kwintą. Pryma akordu decyduje o jego nazwie. Tercja i kwinta akordu decydują o jego trybie (molowy, durowy, zmniejszony lub zwiększony). Dźwięki wchodzące w skład trójdźwięku nazywa się składnikami trójdźwięku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
liczebnik zbiorowy odpowiadający liczbie 3, używany w odniesieniu do osób różnej płci, dzieci i młodych zwierząt oraz do przedmiotów o nazwie występującej tylko w liczbie mnogiej
liczebnik zbiorowy
(1.1) …odpowiadający liczbie 3
Ich Troje – polski zespół pop-rockowy, założony 3 listopada 1995 w Łodzi przez Jacka Łągwę i Michała Wiśniewskiego. Żeński skład grupy wielokrotnie się zmieniał, trzon zespołu od samego początku tworzą jego założyciele.
Zespół nagrywa piosenki głównie w języku polskim, w przeszłości zespół tworzył także w językach: niemieckim, angielskim, hiszpańskim, rosyjskim, włoskim i francuskim. Od debiutu w 1996 zespół nagrał i wydał jedenaście albumów studyjnych: Intro (1996), ITI Cd. (1997), 3 (1999), Ad. 4 (2001), Po piąte... a niech gadają (2002), 6-ty ostatni przystanek (2004), 7 grzechów głównych (2006), Ósmy obcy pasażer (2008), Pierwiastek z dziewięciu (2017), Projekt X (2022) i Wybiła jedenasta (2025), a także dwa albumy złożone z kompilacji największych przebojów zespołu. Za albumy Ad. 4 i Po piąte... a niech gadają zespół uzyskał certyfikat diamentowej płyty za sprzedaż w ponad półmilionowym nakładzie. Zespół wylansował wiele przebojów, m.in. „Prawo”, „A wszystko to... (bo ciebie kocham)!”, „Powiedz”, „Zawsze z Tobą chciałbym być...”, „Razem a jednak osobno” i „Keine Grenzen – Żadnych granic”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: trójka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: trójka
SJP.pl
Wiktionary
rodzaj roślin zielnych z rodziny liliowatych; trójednik
SJP.pl
zawierający trzy elektrody
SJP.pl
złożony z trzech elementów; trzyelementowy
SJP.pl
roślina z rodziny toinowatych o barwnych, pachnących kwiatach, wytwarzająca ostry i trujący sok mleczny
SJP.pl
Wikipedia
rodzina roślin dwuliściennych licząca około 3000 gatunków, przeważnie pnączy i roślin zielnych (rzadziej drzew i krzewów), pochodzących z okolic tropikalnych i subtropikalnych
Trojeściowate (Asclepiadaceae) – rodzina roślin z rzędu goryczkowców (w systemie Cronquista z roku 1981). W nowszych systemach klasyfikacyjnych (np. system APG III z 2009) należące tu rośliny włączane są do toinowatych, jako podrodzina Asclepioideae. Takson w ujęciu Cronquista liczył ok. 3000 gatunków w około 250 rodzajach, zamieszkujących głównie obszary tropikalne i subtropikalne. Nieliczni przedstawiciele zamieszkują także klimat umiarkowany.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trojeściowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
1. → trojeść;
2. goryczka trojeściowa - gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych; goryczka trojeściowata
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w trzech etapach, fazach
Wiktionary
składający się z trzech etapów; trzyetapowy
przymiotnik
(1.1) składający się z trzech etapów
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w trzech fazach, etapach
SJP.pl
Wiktionary
trzyfazowy;
1. składający się z trzech faz, etapów;
2. działający w układzie odpowiednich trzech prądów przemiennych
przymiotnik
(1.1) składający się z trzech faz, etapów
SJP.pl
Wiktionary
węglowodór aromatyczny, bezbarwne ciało stałe; trytan, trifenylometan
SJP.pl
chemiczny związek nieorganiczny z trzema atomami fluoru w cząsteczce, np. trójfluorek chloru, trójfluorek boru
SJP.pl
sól lub ester kwasu trifosforowego; trifosforan
SJP.pl
mający trzy funkcje; trzyfunkcyjny
SJP.pl
złożony z trzech gatunków, występujący w trzech gatunkach
SJP.pl
organiczny związek chemiczny, ester glicerolu i trzech kwasów tłuszczowych; trigliceryd
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. organiczny związek chemiczny należący do lipidów;
Triacyloglicerole (triacyloglicerydy, triglicerydy, trójglicerydy, TG) – organiczne związki chemiczne należące do lipidów (tłuszczów prostych). Są to estry gliceryny (glicerolu) i trzech kwasów tłuszczowych. Wraz z wolnymi kwasami tłuszczowymi są jednym z głównych materiałów energetycznych zużywanych na bieżące potrzeby organizmu lub są też magazynowane jako materiał zapasowy w postaci tkanki tłuszczowej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ trójgliceryd; triglicerydowy
SJP.pl
organiczny związek chemiczny, ester glicerolu i trzech kwasów tłuszczowych; trigliceryd
Triacyloglicerole (triacyloglicerydy, triglicerydy, trójglicerydy, TG) – organiczne związki chemiczne należące do lipidów (tłuszczów prostych). Są to estry gliceryny (glicerolu) i trzech kwasów tłuszczowych. Wraz z wolnymi kwasami tłuszczowymi są jednym z głównych materiałów energetycznych zużywanych na bieżące potrzeby organizmu lub są też magazynowane jako materiał zapasowy w postaci tkanki tłuszczowej.
SJP.pl
Wikipedia
mający trzy granie (krawędzie, kanty); trójkanciasty
SJP.pl
ostro zakończone narzędzie chirurgiczne; troakar, trokar
SJP.pl
śpiew lub rozmowa trzech osób
SJP.pl
połączenie trzech samogłosek w jednej sylabie w ten sposób, że tylko jedna, środkowa, jest elementem zgłoskotwórczym; tryftong
SJP.pl
mający trzy głowy; trzygłowy
przymiotnik
(1.1) taki, który ma trzy głowy
SJP.pl
Wiktionary
drzewo z rodziny motylkowatych, pochodzące z Ameryki Północnej
Glediczja trójcierniowa, iglicznia trójcierniowa (Gleditsia triacanthos L.) – gatunek drzewa z rodziny bobowatych (Fabaceae Lindl.). Pochodzi z Ameryki Północnej, rozprzestrzenił się w Australii, jest też uprawiany w wielu krajach świata.
Na niektórych obszarach rozprzestrzenia się jako roślina inwazyjna.
SJP.pl
Wikipedia
mający trzy instancje
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który zawiera trzy jajka (na pewną porcję)
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) środ. rel. jeden w trzech osobach
Wiktionary
drapieżny bezkręgowiec zaliczany do gromady wirków, typu płazińców, mający ruchomą gardziel rozgałęziającą się w jelito o trzech odnogach; wypławek
SJP.pl
trzyjęzyczny;
1. posługujący się trzema językami;
2. napisany w trzech językach;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się trzema językami
przymiotnik
(1.1) posługujący się trzema językami
(1.2) napisany w trzech językach
SJP.pl
Wiktionary
organiczny związek chemiczny, hormon tarczycy; trijodotyronina
Trijodotyronina (T3) – organiczny związek chemiczny, trijodowa pochodna tyroniny. Hormon tarczycy wytwarzany przez komórki pęcherzyków tego gruczołu, magazynowany w postaci tyreoglobuliny i wydzielany do krwiobiegu.
SJP.pl
Wikipedia
trzykonny zaprzęg rosyjski
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) pot. Program III Polskiego Radia
(1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie wielkopolskim, w gminie Stare Miasto;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: trójkąt
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od trójkąt
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy kanały; trzykanałowy
SJP.pl
mający trzy kanty (krawędzie, granie); trójgraniasty
SJP.pl
potocznie: uczeń mający przeważnie trójki jako oceny z przedmiotów szkolnych; trójkowicz
SJP.pl
1. wielokąt o trzech kątach
2. przedmiot mający geometryczny kształt tego wielokąta
3. instrument perkusyjny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba północnego;
Trójkąt – wielokąt o trzech bokach. Trójkąt to najmniejsza (w sensie inkluzji) figura wypukła i domknięta, zawierająca pewne trzy ustalone i niewspółliniowe punkty płaszczyzny (otoczka wypukła wspomnianych trzech punktów).
Odcinki tworzące łamaną nazywamy bokami, punkty wspólne sąsiednich boków nazywamy wierzchołkami trójkąta. Każdy trójkąt jest jednoznacznie wyznaczony przez swoje wierzchołki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) na sposób trójkątny
Wiktionary
SJP.pl
mający kształt trójkąta
przymiotnik
(1.1) dotyczący trójkąta (figury geometrycznej)
(1.2) mający kształt podobny do trójkąta (figury geometrycznej)
SJP.pl
Wiktionary
dawniej w geodezji: stosować triangulację
SJP.pl
metoda wyznaczania w terenie współrzędnych punktów za pomocą układów trójkątów utworzonych przez te punkty; triangulacja
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. triangulacja
SJP.pl
Wiktionary
→ trójkąt
SJP.pl
prowadzony w trzech kierunkach; trzykierunkowy
SJP.pl
o liściach, owocach, torebkach nasiennych: podzielony na pięć części; trzyklapowy
przymiotnik
(1.1) bot. posiadający trzy klapy
SJP.pl
Wiktionary
obejmujący trzy klasy, mający trzy klasy; trzyklasowy
SJP.pl
o sportowcach w grach zespołowych (najczęściej o piłkarzach) reprezentujących kraj, którego flaga ma trzy kolory
SJP.pl
mający trzy kolory (barwy); trójbarwny; trzybarwny
przymiotnik
(1.1) mający trzy kolory
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy kolumny; trzykolumnowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który składa się z trzech kolumn
SJP.pl
Wiktionary
konkurencja narciarska składająca się z biegu zjazdowego, slalomu specjalnego i slalomu giganta
SJP.pl
składający się z trzech komórek
SJP.pl
mający trzy komory; trzykomorowy
SJP.pl
1. o pojeździe: zaprzężony w trzy konie;
2. o silniku: mający moc trzech koni mechanicznych
SJP.pl
koszony trzy razy w roku
SJP.pl
potocznie: uczeń mający przeważnie trójki jako oceny z przedmiotów szkolnych; trójkarz
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik od: trójka
przymiotnik
(1.1) związany z liczbą trzy, dotyczący liczby trzy
(1.2) związany z czymś symbolizowanym liczbą trzy, np. programem radiowym
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy koła, poruszający się na trzech kołach; trycykl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mot. pojazd poruszający się na trzech kołach
Trójkołowiec – pojazd o trzech kołach
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mający trzy koła; trzykołowy
przymiotnik
(1.1) taki, który ma trzy koła
SJP.pl
Wiktionary
produkt węglopochodny używany do wyrobu mas plastycznych, klejów syntetycznych itp.
SJP.pl
rodzaj biegu na nartach, w którym na trzy kroki przypada jedno odepchnięcie się obydwoma kijkami
SJP.pl
cykl trzech utworów literackich stworzonych przez jednego autora i odpowiednio powiązanych ze sobą tematycznie; trylogia
SJP.pl
mający trzy kwiaty
SJP.pl
mający trzy lampy; trzylampowy
SJP.pl
mający trzy linie; trzyliniowy
SJP.pl
złożony z trzech linii; trzyliniowy, trilinearny
SJP.pl
1. bobrek trójlistkowy, roślina z rodziny bobrkowatych;
2. ornament w kształcie trójdzielnego liścia
SJP.pl
bylina o trzypłatkowym kwiecie na trzech liściach, pochodząca z Azji i Ameryki Północnej
Trójlist (Trillium L.) – rodzaj wieloletnich, ziemnopączkowych roślin zielnych z rodziny melantkowatych, obejmujący 45 gatunków, występujących w Azji (od Afganistanu do Dalekiego Wschodu) oraz w Ameryce Północnej. Charakterystyczną cechą morfologiczną tych roślin jest występowanie poszczególnych elementów ich budowy w trójkach. Wiele gatunków trójlistów znajduje zastosowanie jako rośliny lecznicze i ozdobne.
SJP.pl
Wikipedia
bobrek trójlistkowy - pospolita niska bylina bagienna
przymiotnik
(1.1) bot. posiadający trzy listki
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy liście; trzylistny
przymiotnik
(1.1) złożony z trzech liści, mający trzy liście
SJP.pl
Wiktionary
słowo trzyliterowe; trójka, trzyliterówka
SJP.pl
postawa polityczna w Polsce po upadku powstania styczniowego, charakteryzująca się lojalnością i ugodowością wobec wszystkich trzech państw zaborczych za cenę ekonomicznych i kulturalnych ustępstw z ich strony; trójlojalność
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. hist. postawa polityczna części społeczeństwa polskiego po upadku powstania styczniowego, zakładająca rezygnację z dążeń niepodległościowych i podporządkowanie się zaborcom w zamian za ekonomiczne i kulturalne ustępstwa z ich strony
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
postawa polityczna w Polsce po upadku powstania styczniowego, charakteryzująca się lojalnością i ugodowością wobec wszystkich trzech państw zaborczych za cenę ekonomicznych i kulturalnych ustępstw z ich strony; trójlojalizm
SJP.pl
1. postępujący zgodnie z trójlojalizmem - postawą polityczną w Polsce pod zaborami, np. trójlojalny arystokrata;
2. właściwy trójlojalizmowi, np. trójlojalne broszury, czasopisma
SJP.pl
myśliwska strzelba posiadająca trzy lufy; dryling; drylinger
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) łow. strzelba myśliwska o trzech lufach - dwóch górnych na śrut i jednej kulowej (albo na odwrót)
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy lufy
przymiotnik relacyjny
(1.1) wojsk. mający trzy lufy
SJP.pl
Wiktionary
statek trójmasztowy (trzymasztowy); trzymasztowiec
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. statek posiadający trzy maszty
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy maszty; trzymasztowy
przymiotnik
(1.1) o żaglowcu: mający trzy maszty
SJP.pl
Wiktionary
zawody rozgrywane między trzema drużynami
SJP.pl
amina trzeciorzędowa, związek chemiczny używany do produkcji choliny; trimetyloamina
SJP.pl
wielomian będący sumą trzech jednomianów
SJP.pl
o takcie: dzielący się na trzy jednostki rytmiczne
SJP.pl
zespół trzech miast położonych blisko siebie, połączonych wspólną komunikacją
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. zespół miejski, który tworzą następujące miasta: Gdańsk, Gdynia, Sopot;
Trójmiasto (kaszub. Trzëgard) – policentryczny ośrodek metropolitalny, obejmujący trzy połączone miasta: Gdańsk, Sopot i Gdynię. Położony w północnej Polsce, nad Zatoką Gdańską obejmuje obszar o powierzchni 1102,27 km² zamieszkały przez 760 463 osoby (stan na 1 stycznia 2024 r.). Stanowi także centralną część aglomeracji trójmiejskiej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Trójmiasto, trójmiasto
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Trójmiastem, dotyczący Trójmiasta
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) ekon. polit. międzynarodowa inicjatywa gospodarczo-polityczna krajów wschodniej Europy;
Trójmorze lub Międzymorze (w skrócie 3M, a także 3S, 3SI lub TSI od ang. Three Seas Initiative albo BABS od ang. Baltic, Adriatic, Black Sea Initiative; łac. Trimarium lub Intermarium) – międzynarodowa inicjatywa gospodarczo-polityczna skupiająca 13 państw Unii Europejskiej położonych w pobliżu mórz Bałtyckiego, Czarnego i Adriatyckiego. W skład grupy wchodzą: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry i Grecja.
Wiktionary oraz Wikipedia
pojazd napędzany trzema motorami
SJP.pl
mający trzy motory, napędzany siłą trzech motorów
SJP.pl
mający trzy naczynia
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
odnoszący się do trzech narodów
SJP.pl
mający trzy nawy; trzynawowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) archit. taki, który ma trzy nawy
SJP.pl
Wiktionary
o liściach niektórych roślin: mający trzy nerwy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) byt potrójny lub troisty
Trójnia – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Lubartów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Lubartów. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 64 mieszkańców i była najmniej ludną wsią w gminie.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od trójniak
Wiktionary
miód pitny, łączy w sobie jedną część miodu i dwie części wody. Taka proporcja powoduje, że znacznie szybciej niż półtoraki czy dwójniaki, trójniaki osiągają odpowiedni kolor i bukiet smakowy oraz 13% zawartość alkoholu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miód pitny powstały z fermentacji brzeczki, w której stosunek objętości miodu do wody wynosi 1:2
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dziura w tkaninie sieciowej spowodowana rozerwaniem trzech sąsiednich oczek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. numizm. pół centa, trzy grosze
Wiktionary
rodzaj łącznika kanalizacyjnego o trzech wylotach
SJP.pl
Wikipedia
cienka linka żeglarska, składająca się z trzech pokrętek
SJP.pl
związek organiczny powstający pod wpływem działania kwasu azotowego na celulozę stosowany do wyrobu materiałów wybuchowych; bawełna strzelnicza
SJP.pl
związek organiczny w postaci żółtych kryształów, otrzymywany przez działanie mieszaniny stężonego kwasu siarkowego i azotowego na fenol, używany do wyrobu materiałów wybuchowych; trinitrofenol, kwas pikrynowy
SJP.pl
kruszący materiał wybuchowy; ksylit
SJP.pl
silny materiał wybuchowy; TNT, trinitrotoluen
Trotyl, 2,4,6-trinitrotoluen, TNT – organiczny związek chemiczny z grupy nitrozwiązków, stosowany jako kruszący materiał wybuchowy.
Trotyl topi się w temp. 80,2 °C, spala się wydzielając kopcący, czarny, toksyczny dym. Ulega wybuchowemu rozkładowi powyżej 240 °C. Praktycznie nierozpuszczalny w wodzie (stężenie maks. wynosi ok. 0,01%). Rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych.
SJP.pl
Wikipedia
1. sprzęt o trzech nogach;
2. podstawa o trzech nogach, np. statyw
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przedmiot, sprzęt o trzech nogach
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy nogi; trójnożny, trzynożny, trzynogi
przymiotnik
(1.1) mający trzy nogi
SJP.pl
Wiktionary
krajarka introligatorska o trzech nożach, służąca do jednoczesnego przycinania bloku książki z trzech stron
Trójnóż – maszyna introligatorska umożliwiająca okrawanie bloków książkowych z jednej, dwóch lub trzech stron w czasie jednego taktu maszyny.
Trójnóż wynaleziono w 1877 roku. Było to drogie urządzenie, dlatego posiadały go tylko duże introligatornie. Jedną z nich była lwowska introligatornia Ossolineum, która kupiła trójnóż w 1912 roku w lipskiej fabryce Krausego. Trójnóż umożliwia przycięcie bloku książki jednocześnie z trzech stron.
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: trójnóg; trójnóżek
SJP.pl
mający trzy nogi; trzynożny, trzynogi, trójnogi
przymiotnik
(1.1) mający trzy nogi
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy obwody, związany z trzema obwodami
SJP.pl
mający trzy osie; trzyosiowy
przymiotnik
(1.1) mający trzy osie
SJP.pl
Wiktionary
w religii chrześcijańskiej: istnienie Boga w Trzech Osobach Boskich
SJP.pl
mający trzy ostrza; trzyostrzowy
SJP.pl
zgrzewka zawierająca trzy jednostki danego produktu, np. piwa, wody mineralnej; trzypak
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hand. paczka zbiorcza po trzy sztuki towaru
SJP.pl
Wiktionary
1. zwykle w odniesieniu do ludzkich dłoni, stóp: mający trzy palce;
2. wykonywany trzema palcami
SJP.pl
zwykle o zwierzęciu (jego odnóżach, kończynach) lub przedmiocie: mający trzy palce
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma trzy palce
SJP.pl
Wiktionary
składający się z trzech partii, np. system trójpartyjny
SJP.pl
składający się z trzech pasm (np. o drodze, jezdni), działający w trzech pasmach itp.; trzypasmowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma trzy pasma
SJP.pl
Wiktionary
rośliny, których jedne osobniki mają tylko kwiaty męskie (pręcikowe), inne tylko kwiaty żeńskie (słupkowe), a jeszcze inne kwiaty obupłciowe
SJP.pl
w biologii: zjawisko występowania niektórych gatunków roślin w trzech formach, z kwiatami męskimi, żeńskimi i obupłciowymi; triecja
SJP.pl
mający osobniki o kwiatach męskich (pręcikowych), albo osobniki o kwiatach żeńskich (słupkowych), albo osobniki z kwiatami obupłciowymi
SJP.pl
mający trzy podmioty
SJP.pl
podział na trzy części
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. podział na trzy części
SJP.pl
Wiktionary
lina trójpokrętkowa - lina skręcona z trzech pokrętek
SJP.pl
statek mający trzy pokłady
SJP.pl
mający trzy pokłady
SJP.pl
dawny system uprawy roli podzielonej na trzy pola, uprawiane na przemian; trzypolówka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) roln. sposób uprawy roli w którym, w ciągu trzech lat, pole obsiewane jest zbożem jarym, innego roku ozimym by wreszcie ugorować; grunty zazwyczaj dzieli się tak by każdy rodzaj zagospodarowania objął trzecią ich część;
Trójpolówka – sposób uprawy roli polegający na podzieleniu ziemi uprawnej na trzy pola. Każdego roku uprawiane są tylko dwa z nich, a trzecie ugoruje, co pozwala na „odpoczywanie” ziemi. Jedno pole obsiewano jesienią zbożem ozimym, drugie obsiewano wiosną zbożem jarym, a trzecie pole ugorowane stanowiło pastwisko.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) roln. związany z trójpolówką
Wiktionary
dotyczący trójpolówki (dawny system uprawy roli podzielonej na trzy pola, uprawiane na przemian); trzypolowy
SJP.pl
porozumienie Francji, Rosji i Wielkiej Brytanii utworzone w latach 1904-1907 jako przeciwwaga trójprzymierza Niemiec, Austro-Węgier i Włoch; ententa
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) hist. nazwa szeregu porozumień pomiędzy Francją, Rosją i Wielką Brytanią z przełomu XIX i XX w;
Ententa (czyt. ãnˈtãnta, z fr. entente – porozumienie, ang. Triple Entente, potrójna ententa, trójporozumienie) – sojusz pomiędzy Francją, Wielką Brytanią i Imperium Rosyjskim. Do jego powstania dochodziło stopniowo. Był odpowiedzią na zawarte w 1882 Trójprzymierze.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
składający się z trzech poziomów; trzypoziomowy
SJP.pl
mający trzy połacie dachowe
SJP.pl
mający trzy położenia; trzypołożeniowy
SJP.pl
mający trzy pręciki, np. wierzba trójpręcikowa
przymiotnik
(1.1) bot. posiadający trzy pręciki
SJP.pl
Wiktionary
pasecznik trójpręgi - gatunek wiewiórki
przymiotnik
(1.1) mający trzy pręgi
SJP.pl
Wiktionary
tłokowa maszyna trójprężna - maszyna parowa przystosowana do trzykrotnego wyzyskania energii cieplnej pary w kolejnych cylindrach
SJP.pl
mający trzy przeloty
SJP.pl
mający trzy przepływy
SJP.pl
mający trzy przęsła; trzyprzęsłowy
SJP.pl
mający trzy przewody elektryczne; trzyprzewodowy
SJP.pl
przymierze trzech państw
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) hist. sojusz pomiędzy Niemcami, Austro-Węgrami i Włochami z 1888 r.;
Trójprzymierze (niem. Dreibund, wł. Triplice alleanza) – tajny obronny układ pomiędzy trzema państwami europejskimi: Cesarstwem Niemieckim, Królestwem Włoch (do 3 maja 1915) i Austro-Węgrami, zawiązany 20 maja 1882 w Wiedniu. Trójprzymierze było odnawiane w 1887, 1891, 1902 i 1912. Trójprzymierze rozpadło się w 1915 w czasie I wojny światowej, po przystąpieniu przez Włochy do działań wojennych przeciwko Austro-Węgrom.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
trzypunktowy;
1. składający się z trzech punktów;
2. mający wymiar trzech punktów (np. czcionka)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rozmieszczony na trzech płaszczyznach
Wiktionary
samolot posiadający trzy płaty nośne; trójpłatowiec, triplan
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) lotn. samolot o trzech płatach nośnych;
Trójpłat – układ konstrukcyjny płatowca, samolotu o trzech płatach nośnych. Od dwupłatu różniący się posiadaniem trzeciego płata nośnego, pomiędzy górnym a dolnym.
Konstrukcje trójpłatowe w porównaniu z dwupłatami miały dodatkową zaletę – zachowanie takiej samej siły nośnej przy zmniejszonej rozpiętości skrzydeł, co zwiększało zwrotność tych samolotów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma trzy płatki
Wiktionary
1. samolot posiadający trzy płaty nośne; trójpłat, triplan;
2. kopalny stawonóg morski z ery paleozoicznej; trzypłatowiec; trylobit
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) lotn. zob. trójpłat.
Trójpłat – układ konstrukcyjny płatowca, samolotu o trzech płatach nośnych. Od dwupłatu różniący się posiadaniem trzeciego płata nośnego, pomiędzy górnym a dolnym.
Konstrukcje trójpłatowe w porównaniu z dwupłatami miały dodatkową zaletę – zachowanie takiej samej siły nośnej przy zmniejszonej rozpiętości skrzydeł, co zwiększało zwrotność tych samolotów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mający trzy płaty, np. samolot trójpłatowy
SJP.pl
składający się z trzech płyt; trzypłytowy
SJP.pl
mający trzy ramiona, odnogi itp.; trzyramienny
SJP.pl
mający trzy rdzenie; trzyrdzeniowy, np. trzyrdzeniowy procesor
SJP.pl
kapelusz mający trzy rogi
SJP.pl
dawniej: mający trzy rogi; trójrogi
SJP.pl
mający trzy rogi; trójrogaty
przymiotnik
(1.1) posiadający trzy rogi
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy rogi
przymiotnik
(1.1) mający trzy rogi
SJP.pl
Wiktionary
starożytny statek fenicki, grecki lub rzymski, zaopatrzony w trzy rzędy wioseł; trzyrzędowiec
SJP.pl
mający trzy rzędy; trzyrzędowy
SJP.pl
odbywający się na trzech scenach
SJP.pl
część przestrzeni ograniczona trzema kątami płaskimi o wspólnym wierzchołku, sąsiednie ramiona kątów pokrywają się
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mat. bryła ograniczona przez trzy nierównoległe płaszczyzny
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy ściany
SJP.pl
składający się z trzech sektorów
SJP.pl
1. mający trzy ostrza;
2. o liściu: mający blaszki o trzech głębszych wcięciach; potrójnie sieczny
SJP.pl
rząd roślin z klasy dwuliściennych; wilczomleczowce
Wilczomleczowce, trójsiemne (Euphorbiales Lindl., daw. Tricoccae) – rząd roślin należący do klasy dwuliściennych. Liczy ok. 8000 gatunków, rosnących przede wszystkim w krajach tropikalnych.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trójsiemnych (rząd roślin)
SJP.pl
mający trzy silniki; trzysilnikowy
przymiotnik
(1.1) taki, który jest wyposażony w trzy silniki
SJP.pl
Wiktionary
pług trójskibowy - pług, który podczas orki odkłada po trzy skiby naraz
SJP.pl
zawodnik biorący udział w konkurencji trójskoku
SJP.pl
SJP.pl
konkurencja lekkoatletyczna polegająca na trzech następujących po sobie skokach za pomocą odbicia z jednej nogi
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sport. konkurencja lekkoatletyczna, w której zawodnik musi wykonać trzy następujące po sobie skoki i wylądować na piaszczystej skoczni obunóż;
Trójskok – konkurencja lekkoatletyczna, w której zawodnik musi wykonać trzy następujące po sobie skoki:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. układ trójskośny - układ krystalograficzny o dwóch klasach symetrii;
2. kryształ trójskośny - kryształ o bardzo małym stopniu symetrii, nieprzystające do siebie po jakimkolwiek obrocie
SJP.pl
mający trzy skrzydła
SJP.pl
mający trzy skrzydła; trzyskrzydłowy
SJP.pl
mający trzy skrzydła
SJP.pl
rodzaj roślin z rodziny wilczomleczowatych; kroton
SJP.pl
Wikipedia
złożony z trzech składników; trzyskładnikowy
SJP.pl
mający trzy smaki
SJP.pl
mający trzy soczewki
SJP.pl
dach trójspadowy - mający trzy spady (pochyłe płaszczyzny); dach trzyspadowy
SJP.pl
statek napędzany motorem o trzech śrubach
SJP.pl
związany z trzema stanami, pozycjami
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w trzech etapach, fazach
Wiktionary
→ trójstopniowy; trzystopniowość
SJP.pl
trzystopniowy;
1. mający trzy stopnie (w jakiejś skali);
2. mający trzy stopnie, etapy
przymiotnik
(1.1) składający się z trzech stopni, schodków
(1.2) składający się z trzech stopni, etapów
SJP.pl
Wiktionary
wiersz składający się z trzech stóp
Trójstopowiec – wzorzec iloczasowy lub sylabotoniczny, w którym można wydzielić trzy stopy.
W praktyce w trójstopowcach daktylicznych występuje kataleksa, a w trójstopowcach jambicznych i anapestycznych hiperkataleksa.
SJP.pl
Wikipedia
trzystopowy;
1. o wierszu: składający się z trzech stóp;
2. rzadko: mający długość trzech stóp
SJP.pl
mający trzy strefy, związany z trzema strefami; trzystrefowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest trójstronne; cecha tych, którzy są trójstronni
Wiktionary
1. działający z trzech stron;
2. taki, w którym biorą udział trzy strony
SJP.pl
ruch trójstrumieniowy - ruch kołowy na jezdni, w którym trzy pojazdy mogą jechać jednocześnie obok siebie w tym samym kierunku
SJP.pl
mający trzy struny; trójstrunowy, trzystrunowy, trzystrunny
SJP.pl
mający trzy struny; trójstrunny, trzystrunowy, trzystrunny
SJP.pl
punkt styczności granic trzech równorzędnych jednostek terytorialnych, najczęściej państw
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geogr. zetknięcie granic trzech państw
Trójstyk – punkt styku granic trzech równorzędnych jednostek terytorialnych. Najczęściej odnosi się do granic państw.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
złożony z trzech sylab (zgłosek); trójzgłoskowy
SJP.pl
mający trzy szczeble
SJP.pl
mający trzy szczęki
SJP.pl
potrójny szereg utworzony z trzech szeregów równoległych do siebie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) potrójny szereg; trzy szeregi ustawione równolegle do siebie
SJP.pl
Wiktionary
chrząszcz z rodziny czarnuchowatych, szkodnik ziaren zbóż i magazynów żywnościowych; trojczyk
Trojszyk (Tribolium) – rodzaj chrząszczy z rodziny czarnuchowatych i podrodziny Tenebrioninae.
SJP.pl
Wikipedia
składający się z trzech szyn; trzyszynowy
przymiotnik
(1.1) techn. mający trzy szyny; wykorzystujący trzy szyny
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy taśmy, złożony z trzech taśm
SJP.pl
alotropowa odmiana tlenu posiadająca w cząsteczce trzy atomy tego pierwiastka; ozon
Ozon (stgr. ὄζον [ódzōn] – pachnący), tritlen lub trójtlen (O3) – alotropowa odmiana tlenu składająca się z trójatomowych cząsteczek.
Posiada silne własności aseptyczne i toksyczne, w związku z czym stosowany jest przy dezynfekcji wody. Naturalnie gromadzi się w stratosferze tworząc warstwę ozonową, która pochłania część promieniowania z zakresu nadfioletu o długości fali między 200 nm a 300 nm dochodzącego ze Słońca do Ziemi.
SJP.pl
Wikipedia
związek chemiczny, którego cząsteczka składa się z trzech atomów tlenu połączonych z jednym atomem lub z kilkoma atomami innego pierwiastka; tritlenek
SJP.pl
taki, którego pomieszczenia wewnętrzne uszeregowane są w trzech równoległych do siebie rzędach
SJP.pl
młyn do rozdrabniania surowców, wyposażony w trzy walce
SJP.pl
składanie się z trzech warstw; trzywarstwowość
SJP.pl
składający się z trzech warstw
przymiotnik
(1.1) liczący trzy warstwy, składający się z trzech warstw
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
o pierwiastku: zawierający atomy tworzące trzy wiązania chemiczne z innymi atomami
przymiotnik
(1.1) przybierający jedną z trzech możliwych wartości
(1.2) chem. wykorzystujący trzy elektrony do utworzenia wiązania chemicznego
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co trójwątkowe
Wiktionary
mający trzy wątki
SJP.pl
mający trzy atomy węgla w cząsteczce
SJP.pl
składający się z trzech wersów; trzywersowy, trzywierszowy
SJP.pl
składający się z trzech wiązek
SJP.pl
strofa trzywierszowa lub utwór trzywierszowy
SJP.pl
składający się z trzech wierszy; trzywierszowy
SJP.pl
kompleks trzech wsi
SJP.pl
w chemii: zawierający trzy cząsteczki wody
SJP.pl
czworoboczna płyta z dwoma pionowymi żłobkami dzielącymi ją na trzy pasy, występująca na fryzach budowli w stylu doryckim; tryglif
SJP.pl
przestrzeń o trzech wymiarach; przestrzeń trójwymiarowa
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest trójwymiarowe
SJP.pl
Wiktionary
1. mający trzy wymiary: długość, szerokość i wysokość;
2. dający złudzenie, że przedstawiane przedmioty lub obrazy mają trzy wymiary
przymiotnik relacyjny
(1.1) mający trzy wymiary (najczęściej: długość, szerokość i wysokość)
przymiotnik jakościowy
(2.1) książk. dający złudzenie, że przedstawiony obraz ma trzy wymiary
SJP.pl
Wiktionary
składający się z trzech wyrazów; trzywyrazowy
SJP.pl
statek transportowy, mający podniesiony pokład na śródokręciu, dziobie i rufie; trójzrębowiec
SJP.pl
SJP.pl
składający się z trzech wyznań
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) herald. element w heraldyce, występujący na herbach i godłach, potrójne wzgórze;
Trójwzgórze – element w heraldyce, występujący na herbach i godłach. Przedstawia on trzy wzgórza w kolorze zazwyczaj zielonym, w których środkowe jest większe od dwóch pozostałych. Wzgórza są zwykle o zaokrąglonych szczytach, rzadziej spiczaste.W symbolice trójwzgórze oznacza góry, wyżynę lub po prostu pagórkowatość terenu.
Wiktionary oraz Wikipedia
współistnienie trzech ośrodków władzy na jakimś terytorium
SJP.pl
1. broń podobna do wideł, mająca trzy metalowe zęby;
2. w mitologii antycznej: trójzębna laska, stanowiąca godło Posejdona (Neptuna) - boga morza
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) godło Ukrainy w kształcie stylizowanego ostrza trójzębu
Trójząb – rodzaj broni białej, używanej niegdyś przez rybaków do polowania na większe ryby i ośmiornice, składa się z drzewca i osadzonych na nim trzech metalowych zębów, zakończonych hakami.
Trójząb jest atrybutem greckiego Posejdona (rzymskiego Neptuna), używany był przez niego do rozbijania skał i tworzenia źródeł. Jest także atrybutem hinduskiego boga Śiwy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
odnoszący się do trzech zaborów, związany z trzema zaborami
SJP.pl
mający trzy żagle
SJP.pl
obejmujący trzy zakresy, działający w trzech zakresach; trzyzakresowy
SJP.pl
o kwasie lub jego soli: zawierający trzy czynne atomy wodoru dające się zastąpić atomami metalu
SJP.pl
mający trzy zawory
SJP.pl
połączenie trzech miejscowości uzdrowiskowych mających źródła wód leczniczych
SJP.pl
mający trzy zęby, zakończony trzema zębami
przymiotnik
(1.1) książk. o osobach mający trzy zęby
(1.2) książk. o przedmiotach mający trzy zęby (ostrza)
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma trzy żebra
Wiktionary
o cechach trójżeńcowatych (rodzina roślin)
Trójżeńcowate (Burmanniaceae Blume) – rodzina roślin z rzędu pochrzynowców (Dioscoreales). Należy tu 11 rodzajów roślin występujących w strefie międzyzwrotnikowej, przy czym największe ich zróżnicowanie jest w tropikalnej Ameryce Południowej i Środkowej. Występują poza tym także w Ameryce Północnej (Illinois), w południowej Australii i na Nowej Zelandii.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trójżeńcowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
trzysylabowiec;
1. wyraz składający się z trzech zgłosek;
2. rodzaj utworu poetyckiego, w którym każdy wers składa się z trzech zgłosek
Trójzgłoskowiec – metrum o rozmiarze trzech sylab, występujące w wariancie żeńskim (sSs), z natury amfibrachicznym, lub w wariancie męskim (SsS). Z reguły pojawia się w przeplocie z innymi, dłuższymi formatami.
Trójzgłoskowy refren występuje często w rondach:
SJP.pl
Wikipedia
legendarna roślina lecznicza
SJP.pl
SJP.pl
przebiegający na trzy zmiany, wykonywany na trzy zmiany; trzyzmianowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest trójznaczne; cecha tych, którzy są trójznaczni
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. jedna głoska oznaczona za pomocą trzech liter
Trójznak, trigraf – trzy litery oznaczające jedną lub dwie głoski.
Wiktionary oraz Wikipedia
statek transportowy, mający podniesiony pokład na śródokręciu, dziobie i rufie; trójwyspowiec
SJP.pl
SJP.pl
zwinięty trzykrotnie, zwykle w odniesieniu do specjalnie plecionych lin
SJP.pl
o kablu: mający trzy żyły; trzyżyłowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bot. posiadający trzy łatki
Wiktionary
rzemień, pas, powróz do wiązania, przywiązywania czegoś, niekiedy zakończony pętlą
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) krótki sznurek, rzemień, taśma do troczenia – przywiązywania czegoś;
(1.2) przyszyty kawałek tasiemki służący do łączenia tkanin (np. w ubraniu, namiocie)
Trok – rzemień, pas lub powróz służący do wiązania, przywiązywania (przytraczania) czegoś. W znaczeniu potocznym: pasek, sznurek, tasiemka przyszyta do ubrania, służąca do wiązania lub „ściągania” jego części.
Jako akcesorium myśliwskie troki w postaci wielorzemykowych pęt (zazwyczaj skórzanych lub sznurkowych), służą do noszenia upolowanego ptactwa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzemień, pas, powróz do wiązania, przywiązywania czegoś, niekiedy zakończony pętlą
SJP.pl
ostro zakończone narzędzie chirurgiczne; troakar; trójgraniec
Trokar – narzędzie chirurgiczne w kształcie prowadnicy rurowej (kaniula, koszulka, kanał roboczy, port), w której umieszczony jest trzpień ze stali, lub twardego plastiku (mandryn, obturator, sztyft, grot) o ostrym bądź zaokrąglonym zakończeniu. Trokary stosuje się w chirurgii endoskopowej w celu wytworzenia kanału przez powłoki ciała do jamy otrzewnej, jamy opłucnej, przestrzeni zaotrzewnowej bądź innych części ciała. Po osadzeniu trokaru usuwa się mandryn, a pozostawiona metalowa, lub plastikowa kaniula jest wykorzystywana jako port umożliwiający wprowadzanie narzędzi endoskopowych. Kaniule trokaru posiadają na końcach uszczelki zapobiegające ucieczce gazu wprowadzonego do jamy ciała w celu utrzymania odmy. Chirurgiczne techniki endoskopowe najczęściej stosuje się w operacjach na narządach jamy brzusznej (laparoskopia) i klatki piersiowej (torakoskopia).
SJP.pl
Wikipedia
rzemień, pas, powróz do wiązania, przywiązywania czegoś, niekiedy zakończony pętlą
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto na Litwie;
Troki (lit. Trakai, biał. Трокі) – miasto na Litwie, w okręgu wileńskim, siedziba rejonu trockiego.
Troki leżą na Pojezierzu Wileńskim, na półwyspie między jeziorami Galwe na północy, Tataryszki na zachodzie, Łuka na wschodzie i Giełusz na południu. Ośrodek turystyczny. Miasteczko położone 28 km od Wilna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
magmowa skała głębinowa z rodziny gabro; pstrągowiec
Troktolit (Pstrągowiec) – głębinowa zasadowa skała magmowa podobna do gabra z grupy gabroidów. Odmiana gabra oliwinowego.
SJP.pl
Wikipedia
odbierak (zbieracz) prądu, dostarczający go do silnika pojazdu (np. tramwaju bądź trolejbusu)
SJP.pl
autobus napędzany energią elektryczną pobieraną z sieci trakcyjnej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) drogowy pojazd komunikacji miejskiej napędzany energią elektryczną pobieraną z sieci trakcyjnej;
Trolejbus – drogowy pojazd silnikowy (zazwyczaj pasażerski, niekiedy towarowy) z napędem elektrycznym, pobierający prąd elektryczny z zewnętrznego źródła zasilania (podstacji trakcyjnych) przez dwuprzewodową sieć trakcyjną za pośrednictwem pałąkowego odbieraka prądu. W odróżnieniu od tramwajów trolejbusy mają możliwość ominięcia przeszkody w ruchu drogowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) związany z trolejbusem, dotyczący trolejbusów; wykorzystujący trolejbusy do transportu
Wiktionary
żeglarski statek rybacki do połowu ryb wędami ciągnionymi
SJP.pl
masa plastyczna, podobna do celuloidu, otrzymywana z azotanów i octanów celulozy; trudnopalna, stosowana jako izolator
SJP.pl
[czytaj: trol]
1. w wierzeniach ludów skandynawskich: nieprzychylny ludziom olbrzym lub karzeł, zamieszkujący zwykle górskie pieczary;
2. potocznie: osoba prowokująca, podpuszczająca i denerwująca kogoś w internecie
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) mitgerm. skand. istota mająca postać olbrzyma lub karła, zamieszkująca zwykle górskie pieczary, zazwyczaj nieprzyjazna wobec ludzi
(1.2) przen. inform. w środowisku użytkowników Internetu: osoba zamieszczająca na publicznym forum napastliwe, kontrowersyjne, ośmieszające innych wypowiedzi, których celem jest wywołanie dyskusji i skupienie uwagi na autorze
Troll (norw., szw. troll, duń. trold) – przypominający wyglądem człowieka stwór ze skandynawskich wierzeń ludowych, wywodzący się z mitologii nordyckiej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: troling] potocznie: prowokowanie, podpuszczanie i denerwowanie kogoś w internecie; trollowanie, trolling
SJP.pl
→ troll
SJP.pl
[czytaj: trolica] żeński odpowiednik trolla
SJP.pl
[czytaj: troling] potocznie: prowokowanie, podpuszczanie i denerwowanie kogoś w internecie; trollowanie, trollerka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. wysyłanie wrogich, obraźliwych lub kontrowersyjnych wiadomości na jedno z publicznych miejsc w Internecie w celu wzniecenia kłótni;
(1.2) wędk. kontrowersyjna metoda łowienia drapieżnych ryb polegająca na ciągnięciu przynęty przyczepionej do żyłki lub linki za łódką
Trollowanie (ang. trolling) – antyspołeczne zachowanie charakterystyczne dla internetowych forów dyskusyjnych i mediów społecznościowych, polegające na zamieszczaniu kontrowersyjnych, napastliwych, często nieprawdziwych treści w celu zwrócenia na siebie uwagi albo sprowokowania, ośmieszenia lub obrażenia innych użytkowników. Osobę odpowiedzialną za publikowanie takich przekazów określa się jako „troll”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: trolować] potocznie: prowokować, podpuszczać i denerwować kogoś w internecie
SJP.pl
→ troll [czytaj: trolowy]
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trolować.
Wiktionary
enzym osocza powstający z nieaktywnej protrombiny umożliwiający powstanie nierozpuszczalnego włóknika (fibryny) z rozpuszczalnego substratu (fibrynogenu) umożliwiając krzepnięcie krwi
SJP.pl
Wikipedia
ludowy dęty instrument muzyczny; trembita
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. etn. dęty instrument muzyczny w postaci bardzo długiej, prostej, drewnianej rury, używany przez Hucułów, także w Rumunii, na Węgrzech i Podhalu; podobny do ligawki i bazuny;
Trombita, trąbita, trembita – ludowy instrument dęty w kształcie prostej lub zagiętej nieco na końcu rury, sięgającej do 4 metrów długości, używany jako pasterska trąba wydająca głęboki, niski dźwięk, oraz jako instrument sygnałowy, służący przede wszystkim do komunikowania się na odległość i zwoływania w określonych celach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
(zwykle w liczbie mnogiej) krwinka pozbawiona jądra komórkowego, uczestnicząca w procesie krzepnięcia krwi; krwinka płytkowa, płytka krwi
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biol. podłużna komórka pozbawiona jądra odgrywająca u większości kręgowców istotną rolę w procesach krzepnięcia krwi;
Trombocyt, płytka krwi, płytka Bizzozera, krwinka płytkowa – morfotyczny składnik krwi, podłużny strzępek komórki (nie jest ona komórką w przeciwieństwie do erytrocytów oraz leukocytów) pozbawiony jądra komórkowego, niezdolny do poruszania się, odgrywający u większości kręgowców istotną rolę w procesach krzepnięcia krwi. Są to dyskowate struktury, mniejsze od pozostałych komórkowych składników krwi (około 1–2 μm), otoczone błoną komórkową fragmenty cytoplazmy oderwane od megakariocytów (trombopoeza). Zawierają w cytoplazmie szereg ziarnistości zawierających liczne mediatory biologiczne, a na powierzchni glikoproteiny spełniające funkcje receptorowe. Ziarnistości te to: lizosomy, mitochondria, rybosomy, ziarna glikogenu oraz mikrofibryle i mikrotubule.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
obniżenie liczby płytek krwi spowodowane uszkodzeniem komórek szpiku kostnego; małopłytkowość, trombopenia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. małopłytkowość.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
choroba charakteryzująca się zwiększoną krzepliwością krwi i tworzeniem zakrzepów w naczyniach krwionośnych; nadkrzepliwość
Trombofilia – wrodzony lub nabyty zespół chorobowy charakteryzujący się zwiększona skłonnością do tworzenia zakrzepów żylnych lub rzadko tętniczych spowodowaną zaburzeniami w układzie krzepnięcia.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
enzym proteolityczny występujący w tkankach oraz w płytkach krwi i osoczu, zapoczątkowujący proces krzepnięcia krwi; tromboplastyna, protrombinaza
SJP.pl
organiczny związek chemiczny, hormon tkankowy powodujący agregację trombocytów
Tromboksany (łac. thrombus – zakrzep; w skrócie TX) – jedna z biologicznie czynnych substancji zaliczanych do eikozanoidów. Produkowana jest z kwasu arachidonowego przez cyklooksygenazę. Powodują m.in. agregację trombocytów i skurcz naczyń krwionośnych.
Tromboksany różnią się od prostaglandyn charakterem pierścienia. Pierścień tromboksanów jest sześcioczłonowy i zawiera dodatkowo atom tlenu.
Wyróżniamy 2 postacie tromboksanów:
SJP.pl
Wikipedia
rozpuszczenie zakrzepu wewnątrz naczynia krwionośnego
Tromboliza – rozpuszczenie zakrzepu w wyniku podania leków trombolitycznych, np.: tPA lub streptokinaza.
Leczenie trombolityczne ma na celu przywrócenie przepływu krwi w zamkniętym lub znacznie zwężonym naczyniu krwionośnym. Stosowane jest w zawale serca, udarze niedokrwiennym i ciężkiej zatorowości płucnej.
SJP.pl
Wikipedia
instrument muzyczny; puzon
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. daw. puzon
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: osoba grająca na trombonie (puzonie); trombon (rzadko), puzonista
SJP.pl
SJP.pl
obniżenie liczby płytek krwi spowodowane uszkodzeniem komórek szpiku kostnego; małopłytkowość, trombocytopenia
SJP.pl
enzym proteolityczny występujący w tkankach oraz w płytkach krwi i osoczu, zapoczątkowujący proces krzepnięcia krwi; trombokinaza, protrombinaza
SJP.pl
Wikipedia
hormon odpowiedzialny za produkcję i dojrzewanie trombocytów na drodze trombopoezy
Trombopoetyna – hormon odpowiedzialny za produkcję i dojrzewanie trombocytów (czyli składników krwi odpowiedzialnych za jej krzepnięcie) na drodze trombopoezy. Jest produkowana głównie przez komórki wątroby i (w mniejszej ilości) przez nerki i mięśnie szkieletowe. Działa pobudzająco na megakariocyty szpiku kostnego.
SJP.pl
Wikipedia
proces powstawania trombocytów w szpiku kostnym
SJP.pl
Wikipedia
środek zapobiegający tworzeniu się skrzeplin w naczyniach krwionośnych, hamujący powstawanie protrombiny w wątrobie; dwukumarol
SJP.pl
zakrzepica żył głębokich
SJP.pl
narożne stożkowate sklepienie, stosowane w celu podtrzymywania górnych partii budowli
Trompa – narożny detal architektoniczny (wysklepek) pozwalający na przejście z rzutu czworobocznego do ośmiobocznego lub koła (a nawet elipsy jak w katedrze w Pizie) stanowiącego podstawę kopuły. Trompa jest rodzajem małego sklepienia złożonego z łęczków zwiększających się ku górze.
Przykłady:
SJP.pl
Wikipedia
krzykliwe i demonstracyjne głoszenie jakichś poglądów; tromtadractwo
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. pejor. krzykliwe i demonstracyjne przedstawienie jakichś poglądów lub wyniosłych haseł pozbawionych treści
(1.2) książk. pejor. osoby lub środowiska głoszące swe poglądy krzykliwie i demonstracyjnie
SJP.pl
Wiktionary
efekciarski, krzykliwy
przymiotnik jakościowy
(1.1) książk. górnolotny, napuszony, krzykliwy i pozbawiony treści
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) książk. osoba, która w sposób górnolotny, napuszony, krzykliwy i pozbawiony treści głosi jakieś poglądy lub hasła
SJP.pl
Wiktionary
osoba uprawiająca tromtadrację; krzykacz
SJP.pl
1. ozdobny fotel będący honorowym miejscem monarchy lub dostojników kościelnych;
2. książkowo:
a) władza lub godność króla; korona;
b) osoba panująca, monarcha;
3. żartobliwie: sedes
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fotel lub podobny mebel przeznaczony dla monarchów lub hierarchów kościelnych;
(1.2) przen. stanowisko monarchy w danym kraju
(1.3) teol. w lm.: według klasyfikacji Pseudo-Dionizego Areopagity trzeci chór anielski;
(1.4) żart. sedes, muszla klozetowa
Tron (gr. thronos, thranus, łac. thronus – taboret, siedzenie), w języku staropolskim również stolec – oficjalne określenie siedziska najczęściej o kształcie krzesła, na którym monarcha zasiada przy oficjalnych okazjach. W sensie abstrakcyjnym tron określa również władzę monarchii. Wstąpienie monarchy na tron (intronizacja) podczas obrzędu koronacji oznacza początek panowania władcy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: tronhejm] miasto w Norwegii
Trondheim (dawniej Nidaros oraz Trondhjem) – miasto w Norwegii, nad Trondheimsfjorden u ujścia rzeki Nidelvy. Ośrodek administracyjny, dobrze rozwinięty przemysł stoczniowy, maszynowy, metalowy, rybny, ważny port handlowy i rybacki.Ważny ośrodek sportów zimowych (trasy biegowe, skocznie narciarskie). W 2023 miejscowość liczyła 212 660 mieszkańców.
SJP.pl
Wikipedia
→ Trondheim [czytaj: tronhejmski]
SJP.pl
zdrobniale: tron (1. ozdobny fotel będący honorowym miejscem monarchy lub dostojników kościelnych;
2. żartobliwie: sedes)
SJP.pl
1. sprawować władzę monarszą; królować, panować;
2. zajmować naczelne, najważniejsze miejsce
czasownik niedokonany
(1.1) zajmować tron
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|tronować.
Wiktionary
przymiotnik od: tron
przymiotnik
(1.1) dotyczący tronu, związany z tronem; będący miejscem, gdzie stoi tron
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rodzaj dinozaura gadziomiednicznego, żyjącego około 70 mln lat temu
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj dinozaura gadziomiednicznego, żyjącego około 70 mln lat temu
Troodony (Troodontidae) – rodzina teropodów z grupy celurozaurów.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: truper] samochód typu Isuzu Trooper
Trooper – piwo górnej fermentacji istniejące na rynku od 2013 roku. Powstałe w wyniku współpracy wokalisty zespołu heavymetalowego Iron Maiden, Bruce’a Dickinsona, z browarem Robinsons Brewery. Efektem tego jest klasyczne jasne Ale, charakteryzujące się chmielowym aromatem (chmiele: Goldings, Bobek, Cascade).
SJP.pl
Wikipedia
składnik strukturalny stali i żeliw szarych poddanych obróbce cieplnej
Troostyt – drobnoziarnista odmiana perlitu; mieszanina ferrytu i cementytu powstająca z austenitu w wyniku przemiany eutektoidalnej. Najczęściej uzyskuje się go w wyniku przemiany izotermicznej austenitu w temperaturze około 550 °C. Nazwa troostyt pochodzi od nazwiska francuskiego chemika Louisa Josepha Troosta (1825–1911). Nie do końca się przyjęła w świecie materiałoznawców, dlatego najczęściej w literaturze angielskiej można znaleźć określenie fine pearlite.
SJP.pl
Wikipedia
1. odciski zwierzęcych kończyn na ziemi, śniegu; ślad;
2. w literaturze: wyraz bądź zwrot w znaczeniu przenośnym (np. alegoria, metonimia, metafora);
3. (zwykle w liczbie mnogiej) wstawka melodyczna dodawana do melodii chorałowej razem z nowym tekstem
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ślad odciśniętych stóp
(1.2) liter. zwrot o znaczeniu przenośnym;
(1.3) muz. wstawka melodyczna dodawana z nowym tekstem do melodii chorałowej
(1.4) filoz. argument przedstawiany przez sceptyków, mający wykazać, że żadne twierdzenie nie może być ani udowodnione, ani też obalone i że wszelkie poznanie jest niemożliwe
forma czasownika.
(2.1) 2. os. lp. rozk. od: tropić
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Tropar (troparion) (z gr. τροπάριον, liczba mnoga: τροπάρια, od τρέπω 'odwracać') – jedna z form muzycznych w obrządku bizantyjskim, będącym w użyciu w Kościołach prawosławnych oraz w Katolickich Kościołach Wschodnich tradycji bizantyjskiej. Jest to poetycki śpiew liturgiczny o prostej strukturze i rytmicznej kadencji, który przybliża nam historię i znaczenie soteriologiczne danego święta, wydarzenia lub świętego.
Wikipedia
1. w łowiectwie: ścigać zwierza, podążając jego tropem; śledzić;
2. śledzić, szukać kogoś, zwłaszcza w celu pojmania; ścigać;
3. przenośnie: szukać śladów, objawów czegoś, zwłaszcza w celu wyeliminowania czegoś
czasownik
(1.1) iść za kimś lub za czymś po jego śladach – tropach, zapachu
(1.2) przen. śledzić, ścigać kogoś lub coś
(1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. martwić, boleć
SJP.pl
Wiktionary
osoba tropiąca zwierzynę; osoba biegła w tropieniu, osaczaniu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) łow. osoba tropiąca zwierzynę
(1.2) przen. szpicel
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) kynol. łow. pies tropiący zwierzynę;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Tropicielka – drugi żeński stopień harcerski w ZHP, SHK Zawisza i ZHR. Przeznaczony dla dziewcząt wieku 12-13 lat. Oznaczeniem stopnia jest srebrna lilijka nabita na Krzyżu Harcerskim (ZHR) lub dwie belki na pagonie (ZHP).
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący tropiku; tropikalny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|tropić.
Wiktionary
1. strefa położona między zwrotnikami Raka i Koziorożca; tropiki;
2. gorący i na ogół bardzo wilgotny klimat charakterystyczny dla tego obszaru;
3. zewnętrzna warstwa namiotu, zabezpieczające przed utratą ciepła oraz przed opadami;
4. tkanina wykonana z wełny lub elany;
5. ubranie z tego materiału;
6. zdrobnienie od: trop (ślad);
7. zdrobnienie od: trop (wyraz)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geogr. gorąca i wilgotna strefa klimatyczna na Ziemi położona między zwrotnikami;
(1.2) włók. lekka i cienka tkanina na letnie ubrania
(1.3) wierzchnia warstwa namiotu turystycznego;
(1.4) astr. zwrotnik, zwrotnik niebieski
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dział semantyki poetyckiej zajmujący się przenośniami w języku artystycznym
SJP.pl
1. przystosowanie konstrukcji maszyn i urządzeń do eksploatacji w warunkach tropikalnych
2. nadawanie materiałom odporności na warunki tropikalne
SJP.pl
1. przymiotnik od: tropikalizacja
2. komora tropikalizacyjna - urządzenie utrzymujące w swym wnętrzu pożądane warunki klimatyczne, używane do badań w warunkach tropikalnych
SJP.pl
nadawać materiałom odporność na warunki tropikalne
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest tropikalne
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) typowy dla strefy międzyzwrotnikowej, o klimacie gorącym i wilgotnym
(1.2) daw. lub spec. związany z tropikami (czyli zwrotnikami)
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. lek cholinolityczny stosowany w diagnostyce i przygotowaniach do zabiegów okulistycznych w celu rozszerzenia źrenicy;
Tropikamid (łac. tropicamidum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, z grupy pirydyn, cholinolityk, lek stosowany w diagnostyce i przygotowaniu do zabiegów okulistycznych.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. strefa położona między zwrotnikami Raka i Koziorożca; tropiki;
2. gorący i na ogół bardzo wilgotny klimat charakterystyczny dla tego obszaru;
3. zewnętrzna warstwa namiotu, zabezpieczające przed utratą ciepła oraz przed opadami;
4. tkanina wykonana z wełny lub elany;
5. ubranie z tego materiału;
6. zdrobnienie od: trop (ślad);
7. zdrobnienie od: trop (wyraz)
SJP.pl
Wikipedia
związek organiczny, pochodna hydrolizy atropiny; ma zastosowanie w medycynie
SJP.pl
Tropiszewo (niem. Trappenfelde) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie malborskim, w gminie Lichnowy na obszarze Wielkich Żuław Malborskich.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
W Tropiszewie urodził się Franz Komnick (1857-1938) - przedsiębiorca niemiecki, konstruktor samochodów, zasłużony dla Elbląga przemysłowiec.
Wikipedia
Tropiszów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Igołomia-Wawrzeńczyce.
Wieś duchowna, własność Opactwa Benedyktynek w Staniątkach położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie proszowskim województwa krakowskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Wikipedia
reakcja ruchowa (zwrot lub wygięcie) roślin i niższych zwierząt prowadzących osiadły tryb życia na bodźce zewnętrzne działające kierunkowo (np. na światło, wilgotność środowiska), dodatnia w kierunku działania bodźca lub ujemna w kierunku przeciwnym; także wrodzona zdolność organizmów do wykonywania takich ruchów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biol. ruchy wzrostowe roślin lub ich części oraz ruchy niższych zwierząt pod wpływem działania bodźców, wykonywane przez organizm w kierunku źródła bodźców (tropizm dodatni) lub w stronę przeciwną (tropizm ujemny); zdolność organizmów do wykonywania takich ruchów;
Tropizm – reakcja ruchowa roślin i niższych zwierząt na bodźce zewnętrzne. Ruch (zwrot lub wygięcie) w kierunku bodźca to tropizm dodatni, plagiotropizm, w kierunku przeciwnym – tropizm ujemny, ortotropizm. Plagiotropizm może przybierać formę tropizmu transwersalnego, polegającego na ustawieniu organu pod kątem 90° do bodźca – diatropizm.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: tropnąć się - zorientować się w czymś, domyślić się czegoś
SJP.pl
taki, który się tropnął (zorientował się w czymś)
SJP.pl
Tropofit (gr. tropos – zwrot) – roślina klimatu zmiennego, gdzie okresy korzystnych warunków dla wzrostu roślin pojawiają się cyklicznie. Tropofity potrafią przetrwać zarówno ostrą zimę jak i upalne lato, okres suchy i mokry.
Tropofity potrafią przetrwać niekorzystne okresy rozwoju dostosowując do nich swój pokrój i aktywność życiową. W klimacie umiarkowanym i zimnym niekorzystnym dla roślin okresem jest zima, zarówno ze względu na niskie temperatury, jak i fizjologiczną suszę (przy zamarzniętym podłożu pobieranie wody jest niemożliwe). Na okres zimy rośliny tego klimatu przechodzą w stan spoczynku. W obszarach klimatu ciepłego, gdzie latem panuje susza, okresem korzystniejszym dla roślin są chłodniejsze pory roku, rosnące tam rośliny przechodzą więc w stan spoczynku podczas upalnego i suchego lata.
Wikipedia
biopolimer zbudowany z trzech cząsteczek kolagenu
Tropokolagen – złożony biopolimer, zbudowany z trzech cząsteczek kolagenu, tworzących potrójną helisę o ścisłej budowie. Stanowi strukturalną podstawę budowy włókien kolagenowych o większej grubości, wydzielany do przestrzeni międzykomórkowej polimeryzuje w grubsze włókna o różnej grubości. Długość splotu tropokolagenu wynosi 260 nm, grubość 1,5 nm o skoku 0,3 nm. Syntetyzowany jest przede wszystkim przez fibroblasty w tkance łącznej.
SJP.pl
Wikipedia
białko uczestniczące w mechanizmie regulacji skurczu mięśnia sercowego
Troponina – białko regulujące skurcze mięśni poprzecznie prążkowanych i mięśnia sercowego.
Oznaczenie sercowych izoform troponin ma podstawowe znaczenie w diagnostyce zawału mięśnia sercowego.
Wyróżnia się:
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
w meteorologii: przejściowa warstwa między troposferą a stratosferą o jednakowej temperaturze w przekroju pionowym
Tropopauza – warstwa atmosfery ziemskiej o grubości ok. 1–2 km, tworząca strefę przejściową między troposferą a stratosferą.Nad biegunami rozciąga się na wysokości od ok. 6–8 km, w szerokościach umiarkowanych do 10–12 km, a nad równikiem podnosi się do 15–17 km. Jej położenie zależy również od pory roku – latem znajduje się wyżej. Temperatura w warstwie tej sięga do –55 °C.
SJP.pl
Wikipedia
najniższa warstwa atmosfery
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geofiz. najniższa warstwa atmosfery Ziemi, która znajduje się bezpośrednio nad powierzchnią planetaanety i rozciąga się do wysokości około 8–18 km, w zależności od szerokości geograficznej (najniższa nad biegunami, najwyższa nad równikiem)
Troposfera – najniższa warstwa atmosfery planety, zawierająca większość jej masy, w której temperatura zasadniczo maleje ze wzrostem wysokości. Jej górną granicą jest tropopauza, która oddziela ją od wyższej stratosfery (na planetach, na których stratosfera nie występuje, troposfera leży pod mezosferą). W troposferze częste są turbulencje, występują tam najważniejsze procesy kształtujące pogodę i klimat.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) meteorol. związany z troposferą
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) kynol. łow. pies tropiący zwierzynę;
Psy gończe – grupa psów wykorzystywanych głównie do tropienia i pogoni za zwierzyną, posługujących się przede wszystkim węchem.
Przeważnie z długimi obwisłymi uszami.
Osobną grupę stanowią charty.
Wiktionary oraz Wikipedia
→ trop
SJP.pl
za wiele - określenie używane w powiązaniu z innymi
SJP.pl
wieś w Polsce
Trościanka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Wojsławice.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Wojsławice. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 60 mieszkańców i była osiemnastą co do wielkości miejscowością gminy Wojsławice.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Anny w Tuczępach.
SJP.pl
Wikipedia
troskliwość, pieczołowitość, opieka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chęć pomocy komuś; dbałość o czyjeś dobro
(1.2) zmartwienie, kłopot
troska
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
troskać się - dawniej:
1. martwić się, niepokoić się;
2. myśleć o czymś z niepokojem i obawą; troszczyć się
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|troskać.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) stpol. pełen troski
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) z troską, dbałością, oddaniem
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: troskliwie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bycie troskliwym w opiece lub zajmowaniu się czymś
(1.2) daw. zmartwienie, zgryzota
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: troskliwy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wyrażający troskę, zmartwienie, niepokój
Wiktionary
gatunek krzewu z rodziny szakłakowatych; kruszyna pospolita, szakłak kruszyna, wilczyna
Troszczyn – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Opalenica.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) wieś wzmiankowana była jako Troszczyn Olędry i należała do wsi większych w ówczesnym powiecie bukowskim, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski). Troszczyn Olędry należał do okręgu grodziskiego i stanowił część obszernego majątku Grodzisk (Grätz), którego właścicielem był wówczas Szolc i Łubieński. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 173 mieszkańców i 21 dymów (domostw).
SJP.pl
Wikipedia
gatunek krzewu z rodziny szakłakowatych; kruszyna pospolita, szakłak kruszyna, wilczyna
Kruszyna pospolita (Frangula alnus Mill.) – gatunek krzewu należący do rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae). W Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Inne nazwy: szakłak kruszyna, troszczyna, wilczyna.Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy.
SJP.pl
Wikipedia
gatunek krzewu z rodziny szakłakowatych; kruszyna pospolita, szakłak kruszyna, wilczyna
Troszczyno (niem. Friedrichsgnade) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Radowo Małe.
W latach 1818–1945 miejscowość administracyjnie należała do Landkreis Regenwalde (Powiat Resko) z siedzibą do roku 1860 w Resku, a następnie w Łobzie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
niewiele, kapeczkę
liczebnik nieokreślony
(1.1) zdrobn. od: trochę; bardzo mało, malutko, odrobinę
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) pot. bardzo mało
Wiktionary
przysłówek
(1.1) bardzo mało
forma rzeczownika.
(2.1) B. lp. od: troszka
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Troszkowo (niem. Klackendorf) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, powiecie bartoszyckim, gminie Bisztynek.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Troszynek – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Wolin.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Troszyn
SJP.pl
dawniej: niewielka gałązka na opał
Trot (kor. 트로트 teuroteu) – gatunek koreańskiej muzyki rozrywkowej, znany z używania powtarzalnych rytmów i modulacji wokalnych. Jest uznawany za najstarszą formę koreańskiej muzyki popowej. Sformułowany w czasie japońskich rządów na początku XX wieku, gatunek ukształtował się pod wpływem japońskich, koreańskich i amerykańskich elementów muzycznych. Choć popularność gatunku spadła w latach 90. XX w., wraz z rozwojem K-popu, został on przywrócony przez współczesnych koreańskich artystów popowych, takich jak Jang Yun-jeong, Super Junior-T, Daesung (z Big Bangu), Lizzy (z After School) oraz Joy (członkini Red Velvet).
SJP.pl
Wikipedia
miejsce przeznaczone dla ruchu pieszego; chodnik
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. część ulicy odgrodzona krawężnikiem od jezdni, przeznaczona dla ruchu pieszego
Chodnik, trotuar – utwardzony pas terenu służący do poruszania się pieszych, zazwyczaj fragment pobocza drogi. W Polsce najczęściej wyłożony jest płytami betonowymi, kostką betonową lub kamiennym brukiem.
Główną funkcją chodników jest zapewnienie bezpiecznej i wygodnej komunikacji pieszym i oddzielenie jej od komunikacji kołowej na drodze. Mogą pełnić funkcje promenady. Ozdobne mozaiki oraz specjalna, mała infrastruktura mogą przekształcać chodnik w dzieło sztuki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: trotuar
SJP.pl
przymiotnik od: trotuar
przymiotnik relacyjny
(1.1) przest. dotyczący trotuaru (chodnika); stanowiący część trotuaru; dziejący się na trotuarze
SJP.pl
Wiktionary
duże trociny
SJP.pl
materiał wybuchowy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. organiczny związek chemiczny, silny materiał wybuchowy;
Trotyl, 2,4,6-trinitrotoluen, TNT – organiczny związek chemiczny z grupy nitrozwiązków, stosowany jako kruszący materiał wybuchowy.
Trotyl topi się w temp. 80,2 °C, spala się wydzielając kopcący, czarny, toksyczny dym. Ulega wybuchowemu rozkładowi powyżej 240 °C. Praktycznie nierozpuszczalny w wodzie (stężenie maks. wynosi ok. 0,01%). Rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
podobny właściwościami do trotylu
SJP.pl
[czytaj: troc] nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bot. trawa
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. trumna
(1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. skrzynia
Trówła, tróhła, trógła - malowana, datowana skrzynia na ubrania i cenne przedmioty, element posagu panny młodej, w którym gromadziła wyprawę ślubną. W trówłach, poprzedniczkach szaf, trzymano ubrania i najcenniejsze przedmioty w domu, był one cenne i przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. miasto we Francji;
2. Chrétien de Troyes (ok. 1135-ok. 1183), poeta francuski
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto we Francji, położone nad Sekwaną, w regionie Grand Est, historyczna stolica Szampanii;
Troyes (wymowa, tʁwa) – miasto i gmina we Francji, położone nad Sekwaną, w regionie Grand Est, w departamencie Aube, w okręgu (arondissement) Troyes. Miasto było historyczną stolicą Szampanii.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wykrzyknik naśladujący terkot; trrr
SJP.pl
wykrzyknik naśladujący terkot; trr
SJP.pl
średniowieczny poeta i śpiewak wędrujący po dworach południowej Francji
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. poeta dworski tworzący w XI–XIII wieku w południowej Francji, wędrowny poeta i śpiewak;
(1.2) książk. przen. poeta, pieśniarz wędrowny
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ trubadur
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
1. zabijać za pomocą trucizny;
2. przenośnie: dawać niedobre jedzenie, mogące zaszkodzić jedzącemu;
3. przenośnie: niepokoić, dręczyć, martwić;
4. potocznie: mówić długo, w sposób uciążliwy dla słuchacza; ględzić; gderać
czasownik przechodni niedokonany (dk. otruć, zatruć)
(1.1) powodować objawy choroby lub śmierć poprzez działanie trucizny
czasownik przechodni niedokonany (dk. struć, zatruć)
(2.1) dawać niezdrowe jedzenie i wywoływać objawy choroby układu pokarmowego
(2.2) powodować zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego
(2.3) pot. powodować niepokój, przygnębienie
(2.4) daw. zużywać, niszczyć
czasownik nieprzechodni niedokonany
(3.1) pogard. mówić rozwlekle, natrętnie prosić
czasownik zwrotny niedokonany truć się (dk. otruć się, zatruć się)
(4.1) zażywać truciznę
czasownik zwrotny niedokonany truć się (dk. struć się, zatruć się)
(5.1) przyjmować niewłaściwy pokarm, szkodząc zdrowiu
(5.2) pot. ulegać złym przemyśleniom
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
zdrobnienie od: trucht
SJP.pl
zdrobnienie od: trucht
SJP.pl
zdrobnienie od: truchło
SJP.pl
bać się bardzo, drętwieć ze strachu; trwożyć się
SJP.pl
1. bieg konia lub innego zwierzęcia, pośredni między stępem a kłusem;
2. wolny bieg małymi kroczkami
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wolny, nieśpieszny bieg małymi krokami o prędkości między 5 a 10 km/h
(1.2) bieg konia lub innego zwierzęcia, pośredni między stępem a kłusem
SJP.pl
Wiktionary
biec pomału, nie nadwyrężając się
SJP.pl
1. bieg konia lub innego zwierzęcia, pośredni między stępem a kłusem;
2. wolny bieg małymi kroczkami
SJP.pl
1. blok skalny oddzielający się w stropie wzdłuż płaszczyzn łupności, przybierający zwykle kształt wieka trumny
2. gwarowo: trumna
SJP.pl
przestarzale:
a) ciało zmarłego, zwłoki
b) próchno
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) to, co ulega bądź ulegnie rozkładowi; martwe ciało
(1.2) przen. książk. coś martwego, przestarzałego
(1.3) przen. pot. pejor. obraź. człowiek stary, niedołężny
(1.4) stpol. smutek, przygnębienie, strapienie
Zwłoki – martwe ciało ludzkie lub zwierzęce.
Bez spreparowania zwanego mumifikacją zwłoki ulegają procesowi rozkładu. Po zniszczeniu wierzchnich tkanek pozostają kości, które są trudno rozkładalne. Dopiero po czasie kilkuset lat zwłoki zostają całkowicie rozłożone przez biodegradację. Zwłoki po mumifikacji mogą utrzymywać się bardzo długo. Sztuka utrzymywania ciał istniała już w starożytnym Egipcie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba, która otruła kogoś
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto kogoś truje lub otruł
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) zakład przemysłowy, który zanieczyszcza środowisko naturalne
SJP.pl
Wiktionary
kobieta, która otruła kogoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) przest. ent. pszcz. truteń
(1.2) przest. przen. pejor. truteń
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) toksykol. substancja mogąca zakłócić funkcjonowanie organizmu lub spowodować śmierć;
Trucizna – substancja chemiczna, która wprowadzona do organizmu, wskutek swych właściwości fizycznych i chemicznych, może wywołać zmiany struktury lub zaburzenia czynności organizmu, których wynikiem jest choroba lub śmierć. Badaniem wpływu trucizn na organizmy zajmuje się nauka zwana toksykologią. Niemal każda substancja w pewnych okolicznościach i w odpowiednio dużej dawce może wywołać zatrucie, jednak aby była zaklasyfikowana jako trucizna, szkodliwe działanie musi być spowodowane spożyciem niewielkiej jej ilości. Paracelsus sformułował ten problem słowami: „Cóż jest trucizną? Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka czyni, że dana substancja jest trucizną”.Ilość substancji, która powoduje śmierć organizmu określa dawka śmiertelna.
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: trak] niewielka ciężarówka
Samochód ciężarowy, w skrócie ciężarówka – pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków towarowych. Definicja ta obejmuje także samochód ciężarowo-osobowy, skonstruowany do transportu ładunków i osób w liczbie od 4 do 9 (łącznie z kierowcą).
Według danych statystycznych, pod koniec roku 2018 w Polsce zarejestrowanych było 3 758 000 samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: traker] kierowca trucka (niewielkiej ciężarówki)
SJP.pl
1. ciężka praca, wysiłek, fatyga; znój, trudy (rzadko);
2. ciężkie warunki panujące gdzieś; niedogodność
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ciężka praca, duży wysiłek
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: Gertruda
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|ż. Gertruda
Truda może być zdrobnieniem imion żeńskich:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: Gertruda (imię żeńskie)
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zdrobn. imię|polski|ż. Truda
SJP.pl
Wiktionary
dawniej:
1. trudzić;
2. utrudniać
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: trudno
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: trudny
SJP.pl
niełatwy, ciężki, mozolny, męczący, kłopotliwy
przysłówek w związku z bezokolicznikiem
(1.1) z koniecznością włożenia dużego wysiłku, uciążliwie, opornie
(1.2) z dużą dozą niepewności
(1.3) przykro, kłopotliwie
przysłówek
(2.1) odprzym. trudny
(2.2) zobacz też: trudno o
wykrzyknik
(3.1) wykrzyknik oznaczający akceptację trudności, lub przykrych konsekwencji.
SJP.pl
Wiktionary
trudno zapalający się
przymiotnik
(1.1) z trudem zapalający się
SJP.pl
Wiktionary
1. coś, co jest uciążliwe, wymagające dużego nakładu pracy; problem, przeszkoda, utrudnienie;
2. cecha, właściwość tego, co jest skomplikowane, wymagające wysiłku; szkopuł, sęk, komplikacja, powikłanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przeszkoda, coś, co utrudnia osiągnięcie celu
(1.2) coś, co jest trudne
(1.3) właściwość rzeczy trudnych
SJP.pl
Wiktionary
przeszkody, komplikacje; przeciwności
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest trudnościerne
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest trudnotopliwe
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) mający bardzo wysoką temperaturę topnienia
Wiktionary
SJP.pl
taki, który trudno się łamie; trudno łamliwy
SJP.pl
niełatwy, ciężki, mozolny, męczący, kłopotliwy
przymiotnik
(1.1) taki, którego wykonanie wymaga wysiłku
(1.2) niełatwy do zrozumienia
(1.3) o człowieku o złym charakterze
(1.4) gw-pl|Bukowina. zmęczony
SJP.pl
Wiktionary
Wikipedia
1. ciężka praca, wysiłek, fatyga; znój, trudy (rzadko);
2. ciężkie warunki panujące gdzieś; niedogodność
Trudy (biał. Труды; ros. Труды) – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie miorskim, w sielsowiecie Uźmiony.
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: Gertruda (imię żeńskie)
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. natrudzić)
(1.1) zmuszać do trudu
czasownik przechodni niedokonany (dk. potrudzić, utrudzić)
(2.1) powodować utrudzenie, zmęczenie; pomęczyć kogoś
czasownik zwrotny niedokonany trudzić się (dk. natrudzić się)
(3.1) wykonywać z trudem; pracować z dużym wysiłkiem
czasownik przechodni niedokonany trudzić się (dk. potrudzić się, utrudzić się)
(4.1) zadawać sobie trud, starając się o coś
czasownik zwrotny niedokonany trudzić się (dk. brak)
(5.1) mieć określoną pracę
Wiktionary
krzew lub pnącze, wiecznie zielone, z rodziny trudziczkowatych
SJP.pl
rodzina roślin drzewiastych rosnących głównie w krajach tropikalnych
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trudziczkowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
rzadko: trufla;
1. rodzaj grzybów z rodziny truflowatych, rosnący pod ziemią w lasach dębowych lub bukowych;
2. czekoladowy cukierek z suchym nadzieniem
SJP.pl
w botanice: jelenia trufelka - niejadalny grzyb z rodziny truflowatych, żyjący w symbiozie z korzeniami drzew
SJP.pl
wł. bohater włoskiej commedii dell'arte, naiwny prostaczek
SJP.pl
[czytaj: triFO] nazwisko
SJP.pl
1. rodzaj grzybów z rodziny truflowatych, rosnący pod ziemią w lasach dębowych lub bukowych; trufel;
2. czekoladowy cukierek z suchym nadzieniem; trufel;
3. mocno czekoladowe ciasto o miękkiej konsystencji, podobne w smaku do trufli (cukierka);
4. końcowa, nieowłosiona część nosa u psa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mikol. grzyb jadalny wytwarzający podziemne owocniki;
(1.2) spoż. cukierek czekoladowy z suchym nadzieniem, najczęściej o smaku rumowym
(1.3) kynol. nieowłosiona końcówka nosa u psa
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzina grzybów z klasy workowców właściwych, cechujących się podziemnymi owocnikami kilkucentymetrowej wielkości, o kulistym lub jajowatym kształcie
Truflowate (Tuberaceae Dumort.) – rodzina grzybów należąca do rzędu kustrzebkowców (Pezizales).
SJP.pl
Wikipedia
o cechach truflowatych (rodzina grzybów)
SJP.pl
rząd grzybów z klasy workowców właściwych; Tuberales
SJP.pl
przedstawiciel rzędu grzybów z klasy workowców właściwych
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z truflą
Wiktionary
→ truizm
przymiotnik
(1.1) banalny, wyświechtany
SJP.pl
Wiktionary
to, co jest oczywiste, powszechnie znane; banał, komunał, frazes
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wypowiedź prawdziwa, ale taka, że jej treść jest wszystkim znana; banał, coś oczywistego
Truizm (ang. truism od truth – „prawda”) – stwierdzenie prawdziwe, ale banalne, znane wszystkim albo zbyt błahe, aby warto było je wygłaszać. Może być użyte jako figura retoryczna. Truizmem jest np. stwierdzenie, że „Słońce jest jasne”. W retoryce, jeśli nie chce się być posądzonym o bezkrytyczne posługiwanie się banałami, często używa się następującego zwrotu: „Truizmem byłoby stwierdzenie, że...”, po czym następuje wygłoszenie tej banalnej prawdy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób trujący
Wiktionary
wywołujący chorobę lub śmierć po przeniknięciu do organizmu, powodujący zatrucie; toksyczny
forma czasownika.
(1.1) imiesłów przymiotnikowy czynny od czasownika: truć
przymiotnik
(2.1) taki, który truje, szkodzi zdrowiu, powodujący zatrucie lub śmierć
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: trujący grzyb
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. mikol. trujący grzyb
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: truhijo]
1. miasto i stan w Wenezueli;
2. miasto w Peru;
3. miasto w Kolumbii;
4. miasto w Hondurasie;
5. miasto w Hiszpanii
Miasta:
SJP.pl
Wikipedia
roślina z rodziny dyniowatych; luffa; gąbczak
Trukwa, gąbczak (Luffa Mill.) – rodzaj jednorocznych pnączy z rodziny dyniowatych. Obejmuje 9 gatunków występujących na wszystkich kontynentach w strefie tropikalnej i subtropikalnej.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
SJP.pl
Wikipedia
1. karta w kolorze atutowym
2. rodzaj gry karcianej
SJP.pl
mała trumna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: trumna
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący trumny
Wiktionary
skrzynia z wiekiem, w której składa się ciało zmarłego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zazwyczaj drewniany pojemnik, do którego kładzie się ciało zmarłej osoby;
(1.2) pot. zamknięty bagażnik dachowy
(1.3) środ. sport. koszykówka pole pod koszem
(1.4) środ. sport. strzelectwo futerał na karabin
Trumna (łac. tumba) – skrzynia drewniana lub metalowa, często wykładana materiałem i koronkami, służąca do pochówku zmarłych ludzi.
Trumny służą też nocą jako miejsce snu (np. w zakonie sióstr klarysek), a za dnia jako miejsce do siedzenia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: trumniak
SJP.pl
płytki pantofel damski bez obcasa
SJP.pl
płytki pantofel damski bez obcasa
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: trumniarz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rzem. rzemieślnik wyrabiający trumny
Wiktionary
zgrubienie od: trumna
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trampista] zwolennik Donalda Trumpa
SJP.pl
[czytaj: trampizacja] zmiana czegoś (np. polityki) na styl typowy dla prezydenta Donalda Trumpa
SJP.pl
styl polityczny i ideologia związana z Donaldem Trumpem
Trumpizm – ruch polityczny w Stanach Zjednoczonych, obejmujący ideologie polityczne związane z Donaldem Trumpem.
Trumpizm pojawił się podczas kampanii Trumpa przed wyborami prezydenckimi w 2016. Ruch ten określano jako amerykańską odmianę polityczną skrajnej prawicy oraz nacjonalistyczno-populistycznego i neonacjonalistycznego nastawienia, widocznego w wielu krajach od końca lat 2010. Zwolennicy Trumpa stali się największą frakcją Partii Republikańskiej Stanów Zjednoczonych.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trampizować] pogardliwie: trumpizować się - naśladować pod względem politycznym styl prezydenta USA Donalda Trumpa
SJP.pl
prostokątny żagiel rejowy, na szóstym lub siódmym piętrze żagli w ożaglowaniu rejowym
Trumsel – prostokątny żagiel rejowy zajmujący szóste lub siódme piętro żagli w ożaglowaniu rejowym żaglowców. W zależności od masztu, trumsel może nazywać się: foktrumsel, grottrumsel lub stertrumsel.
Trumsle spotykane są stosunkowo rzadko, gdyż rzadko zdarzają się żaglowce z tak dużą ilością pięter żagli. Z polskich jednostek trumsle nosi jedynie bryg STS Fryderyk Chopin (na obu masztach).
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: trunek
SJP.pl
napój alkoholowy; alkohol
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. napój alkoholowy
(1.2) daw. jakikolwiek napój
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. wspólny kanał komunikacyjny, którym przesyłane są dane z różnych VLAN-ów; jeden kanał fizyczny podzielony na kilka logicznych
Trunking – pojęcie z dziedziny techniki radiowej, telefonicznej i informatycznej. We wszystkich trzech przypadkach oznacza łączenie danych w jeden wspólny kanał, w którym przesyłane są dane.Tranking (trunking) to metoda używania niewielkiej liczby kanałów telekomunikacyjnych przez dużą liczbę potencjalnych użytkowników.
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: TRANking] automatyczny rozdział kanałów radiowych pomiędzy użytkowników radiotelefonów; tranking
Trunking – pojęcie z dziedziny techniki radiowej, telefonicznej i informatycznej. We wszystkich trzech przypadkach oznacza łączenie danych w jeden wspólny kanał, w którym przesyłane są dane.Tranking (trunking) to metoda używania niewielkiej liczby kanałów telekomunikacyjnych przez dużą liczbę potencjalnych użytkowników.
SJP.pl
Wikipedia
żartobliwie: kobieta chętnie i często pijąca alkohol
SJP.pl
żartobliwie: osoba chętnie i często pijąca alkohol
przymiotnik
(1.1) książk. od: trunek
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pot. żart. ktoś, kto często i chętnie pije alkohol
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. osoba niosąca trumnę
Wiktionary
ciało zmarłego, zwłoki; również padłe zwierzę, padlina
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy
(1.1) ciało zmarłego człowieka; rzad. zwierzęcia
(1.2) pot. pogard. wyeksploatowany, zniszczony przedmiot, urządzenie, najczęściej samochód
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: trupa
Zwłoki – martwe ciało ludzkie lub zwierzęce.
Bez spreparowania zwanego mumifikacją zwłoki ulegają procesowi rozkładu. Po zniszczeniu wierzchnich tkanek pozostają kości, które są trudno rozkładalne. Dopiero po czasie kilkuset lat zwłoki zostają całkowicie rozłożone przez biodegradację. Zwłoki po mumifikacji mogą utrzymywać się bardzo długo. Sztuka utrzymywania ciał istniała już w starożytnym Egipcie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wędrowny zespół aktorów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. grupa artystów teatralnych lub cyrkowych
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: trup
Trupa (z fr. troupe) – zespół teatralny lub cyrkowy, uliczny, a często wędrowny wystawiający przedstawienia osobowe, lalkowe lub pokazy zręczności. Trupy mogą tworzyć np. aktorzy dawniej zwani kuglarzami uprawiający iluzję uliczną oraz mimowie, linoskoczkowie, żonglerzy, szczudlarze, połykacze ognia, błaźni lub karły.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: trupek
SJP.pl
zdrobnienie od: trup (zwykle o zwłokach dziecka)
SJP.pl
przymiotnik od: trup
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do trupa, związany z trupem
SJP.pl
Wiktionary
ekspresywnie: trup, zmarły; truposzczak, trupisko, truposz
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
pomieszczenie, w którym przechowywane są ciała zmarłych do chwili pogrzebu; kostnica
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kostnica
(1.2) posp. miejsce, w którym przebywają starzy ludzie
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
stawać się trupem; umierać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gwara. but zakładany nieboszczykowi do trumny, wykonany zwykle z marnych materiałów
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) gwara. pejor. niedołężny starzec
Wiktionary
gwarowo: buty zakładane umarłym do trumny
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) buty zakładane nieboszczykowi do trumny, wykonane zwykle z marnych materiałów
SJP.pl
Wiktionary
stawać się trupem; umierać
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób trupi, jak u trupa
Wiktionary
potocznie: bardzo blady, blady jak trup; trupio blady
SJP.pl
osoba nosząca na czapce trupią głowę jako emblemat, np. gestapowiec, esesman
SJP.pl
potocznie: bardzo siny, siny jak trup; trupioblady, trupio blady
SJP.pl
ekspresywnie: trup, zmarły; truposzczak, truposz, trupiak
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zgrub. od trup
SJP.pl
Wiktionary
trupnica padlinówka - gatunek muchówki z rodziny plujkowatych
SJP.pl
zwierzę żywiące się martwymi ciałami innych zwierząt, np. sęp, hiena, szakal; nekrofag; padlinożerca
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) biol. organizm heterotroficzny
Nekrofagi (necrophaga), trupojady, padlinożercy (gr. nekrós „trup”, phágo „jem, pożeram”) – organizmy (np. owady) odżywiające się martwymi zwierzętami, np. sępy, hieny, niektóre owady, np. larwy chrząszczy z rodziny Silphidae (zoonecrophaga) lub roślinami, np. larwy Anobiidae (phytonecrophaga).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ekspresywnie: trup, zmarły; truposzczak, trupisko, trupiak
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy
(1.1) pot. ekspresywnie trup
Truposz (oryg. Dead Man) – film z gatunku western z 1995 roku, wyreżyserowany przez Jima Jarmuscha. Produkcję zrealizowano na czarno-białej taśmie, według scenariusza Jarmuscha.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od truposzczak
Wiktionary
ekspresywnie: trup, zmarły; truposz, trupisko, trupiak
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy
(1.1) pot. trup
SJP.pl
Wiktionary
→ truposz
SJP.pl
potocznie: pobojowisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) biol. zwierzę żerujące na padlinie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odżywiający się ciałami zmarłych lub padliną
Wiktionary
Cyberiada – cykl opowiadań Stanisława Lema osadzonych w świecie robotów, z głównymi bohaterami Trurlem i Klapaucjuszem. Po raz pierwszy wydany pod tym tytułem nakładem Wydawnictwa Literackiego w roku 1965.
Najstarsze opowiadania z cyklu ukazały się w zbiorze Bajki robotów w 1964, ostatnie – Powtórka – w zbiorze pod tym samym tytułem w 1979.
Z powodu podobieństwa obu zbiorów (świat, tematyka), Cyberiada jest zwykle łączona z Bajkami robotów.
Wikipedia
trusia;
1. pieszczotliwie o króliku
2. człowiek bojaźliwy, cichy, milczący
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
pieszczotliwie o króliku; truś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pieszcz. królik
(1.2) przen. człowiek bojaźliwy, cichy
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: trusia
SJP.pl
dawniej: królik; trusia
SJP.pl
zgrubienie od: truskawka
SJP.pl
lesz truskawczak - gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych
SJP.pl
mała truskawka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: truskawka
SJP.pl
Wiktionary
Truskawiec (ukr. Трускавець, Truskaweć) – miasto na Ukrainie, w obwodzie lwowskim. Liczy ok. 29 tys. mieszkańców.
Uzdrowisko (źródła mineralne) położone u stóp Karpat (przedgórze Karpat Wschodnich), w dolinie Worotiszczy (dorzecze Dniestru), w odległości 100 km od Lwowa i 8 km na południe od Drohobycza.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Fragaria grandiflora|ref=tak., nazwa systematyczna|Fragaria ananassa., roślina uprawna o czerwonych, soczystych owocach, powstała ze skrzyżowania poziomki wirginijskiej i poziomki chilijskiej;
(1.2) kulin. owoc truskawki (1.1)
Wiktionary oraz Wikipedia
miejsce hodowli truskawek
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: jeść truskawki
SJP.pl
opuchlak truskawkowiec - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób odpowiedni truskawce
(1.2) z użyciem barwy truskawki, z obecnością truskawkowego koloru
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący truskawek – krzewów i owoców
przymiotnik jakościowy
(2.1) kulin. przyrządzony z truskawek, z dodatkiem truskawek
(2.2) mający kolor w pełni dojrzałej truskawki
Wiktionary
nazwisko
Truski – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie bielskim, w gminie Bielsk Podlaski.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łubinie Kościelnym.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwa kilku wsi w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: trast lub trust] rodzaj monopolu, w którym kilka przedsiębiorstw łączy się w jedno wielkie
SJP.pl
Wikipedia
→ trust [czytaj: trustowy lub trastowy]
SJP.pl
Moszenki, truszczelina, kolutea (Colutea L.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych. Rodzaj ten obejmuje 28 gatunków. Występują one w basenie Morza Śródziemnego – w Europie południowej i północno-zachodniej Afryce, na Bliskim Wschodzie i w rejonie Kaukazu, w Azji Środkowej, w Himalajach i zachodnich Chinach oraz na izolowanym obszarze we wschodniej Afryce. Rodzaj najbardziej zróżnicowany jest w Azji Środkowej. Są to krzewy zasiedlające zwykle suche siedliska, często na stokach wzgórz i gór, rosnące zarówno w formacjach trawiastych, jak i zaroślowych i leśnych.
Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) przest. ent. pszcz. truteń
Wiktionary
przenośnie: człowiek leniwy, żyjący na cudzy koszt; pasożyt, darmozjad, próżniak
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ent. pszcz. samiec pszczoły miodnej;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pot. przen. pejor. mężczyzna, który nie pracuje, a żyje cudzym kosztem
Truteń – samiec pszczoły miodnej.
Zwykle trutnie rozwijają się z jaj niezapłodnionych i są haploidalne, ale mogą się również rozwijać z jaj zapłodnionych, z zygot homozygotycznych pod względem alleli płciowych i są wówczas diploidalne. Ich rozwój zarodkowy przebiega normalnie, larwy nie są mniej żywotne od larw trutni haploidalnych, ale wkrótce po około 6 godzinach po wykluciu się z jaj zjadane są przez pszczoły robotnice.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
trująca substancja wymieszana z pokarmem, służąca do zabijania zwierząt wyrządzających szkody
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. pokarm zawierający substancję trującą, wykładany w celu pozbycia się szkodników
(1.2) pot. porcja trutki (1.1)
SJP.pl
Wiktionary
trutnica lucernowa - gatunek błonkówki z rodziny pszczolinkowatych
SJP.pl
fruczak trutniowiec - motyl z rodziny zawisakowatych
SJP.pl
wieś w Polsce
2 miejscowości w Polsce:
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z miastem Trutnów, dotyczący Trutnowa
Wiktionary
pasieczysko przeznaczone wyłącznie do unasieniania matek pszczelich
Trutowisko – izolowany naturalny obszar geograficzny (wyspa, dolina itp.) o promieniu co najmniej 10 km, na którym występuje jedna linia trutni (pnie ojcowskie). Tworzenie i utrzymymanie trutowisk umożliwia kontrolowane parowanie się matek pszczelich w celu zachowania czystości podgatunku (rasy) lub linii pszczoły miodnej lub tworzenia kontrolowanych krzyżówek.
SJP.pl
Wikipedia
pszczoła robotnica, składająca jaja, z których wylęgają się trutnie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ent. pszcz. pszczoła robotnica składająca niezapłodnione jajeczka w bezmatecznej rodzinie pszczelej
Trutówka – pszczoła robotnica, u której następuje rozwój jajników. W przypadku, gdy występuje również składanie jaj, mówi się o trutówce fizjologicznej, w przeciwnym wypadku o trutówce anatomicznej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w pszczelarstwie: związany z trutniem (samcem pszczoły miodnej), np. plastry trutowe
przymiotnik
(1.1) pszcz. dotyczący trutnia, samca pszczoły miodnej
SJP.pl
Wiktionary
trutututu, majtki z drutu - zwrot używany w celu wyrażenia opinii, że to, co zostało uprzednio powiedziane, mówiący uważa za głupie lub nieprawdziwe; srutututu, majtki z drutu
SJP.pl
rozważać coś
SJP.pl
średniowieczny, wędrowny aktor, śpiewak; wagant; goliard
Truwerzy (fr. trouvère) – średniowieczni artyści wywodzący się zarówno ze stanu szlacheckiego jak i mieszczańskiego. Kontynuowali oni sztukę trubadurów. Działali od drugiej połowy XII wieku na terenie północnej Francji.
Byli głównie muzykami, ale także poetami. Do gatunków uprawianych przez nich należały między innymi ballady, ronda oraz virelai. Tworzyli tak zwaną śpiewogrę. Wykonywali swoje utwory przy akompaniamencie prostych instrumentów, takich jak szałamaja czy lutnia. Tematyka ich dzieł była zróżnicowana, obejmowała zarówno tematykę miłosną (Adam de la Halle – Le jeu de Robin et de Marion), jak i wojenną.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. trumna
forma czasownika.
(2.1) 3. os. lp., ż., przesz. od: truć
Wiktionary
1. istnieć przez jakiś czas;
2. obstawać przy czymś
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) istnieć lub odbywać się przez jakiś czas
(1.2) pozostawać w niezmienionej sytuacji albo pozycji
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) niezmiennie, permanentnie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: trwale
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: trwały
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trwać.
Wiktionary
potocznie: trwała ondulacja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. fryzj. trwała ondulacja
forma przymiotnika.
(2.1) ż. od: trwały
Trwała ondulacja (fr. ondulation – falowanie), zwana potocznie trwałą – zabieg fryzjerski polegający na zmianie struktury włosa środkami chemicznymi i nadaniu mu nowego kształtu za pomocą wałków. Trwała ondulacja składa się zwykle z trzech etapów:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzymiotnikowy od|trwały.
Trwałość – zdolność obiektu do zachowania stanu zdatności. Określona jest dla normalnych, czyli założonych przy projektowaniu, warunków eksploatacji.
Trwałość oczekiwana (administracyjna): trwałość oczekiwana przez użytkownika na podstawie rozsądnej oceny; za taką trwałość jest on skłonny zapłacić.
Wiktionary oraz Wikipedia
niezmienny, nieulegający zmianom, ponadczasowy
przymiotnik
(1.1) taki, który nie ulega większym zmianom
(1.2) taki, który nadaje się do użytku przez długi czas ze względu na swoją trwałość, wytrzymałość, odporność
forma czasownika.
(2.1) 3. os. nmos. przesz. od: trwać
SJP.pl
Wiktionary
przejmujący strach
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) intensywny strach, przerażenie, lęk, obawa (np. przed czymś, co ma się wydarzyć)
(1.2) coś strasznego, przerażającego, koszmarnego, niebezpiecznego (np. rzecz, sytuacja, pora, żywioł czy zjawisko)
Strach – jedna z podstawowych cech pierwotnych (nie tylko ludzka) mających swe źródło w instynkcie przetrwania. Stan silnego emocjonalnego napięcia, pojawiający się w sytuacjach realnego zagrożenia, naturalną reakcją organizmu jest np. odruch silnego napięcia mięśni, a w konsekwencji ucieczka lub walka.Spowodowany jest zdolnością zapamiętywania i kojarzenia podobnych sytuacji (podobna sytuacja w przeszłości miała groźny skutek) oraz w przypadku ludzi z umiejętnością abstrakcyjnego myślenia (z mojej decyzji wyniknie sytuacja, która spowoduje groźny skutek).Nierozerwalnie związany z przyszłością (odstęp czasowy jest nieistotny) gdyż zdarzenia z przeszłości odczuwamy inaczej (żal po jakiejś stracie) a jeszcze inaczej teraźniejsze (ból sprawia nam cierpienie). Straty lub bólu mającego nadejść możemy się bać (odczuwamy przed nimi strach).Strach może mieć skutek pozytywny, gdy efektem jest ochrona nas lub naszego interesu, albo negatywny, gdy powstrzymuje nas przed konsekwentnym dążeniem do celu.Jest subiektywny, gdyż ten sam spodziewany skutek nie zawsze i nie u wszystkich spowoduje poczucie zagrożenia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
marnować, marnotrawić
czasownik przechodni niedokonany (dk. strwonić)
(1.1) tracić coś na byle co, zbytecznie
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: ten, kto trwoni; marnotrawca, rozrzutnik, utracjusz
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: trwożliwie
SJP.pl
skłonność do odczuwania trwogi, strachu; strachliwość, lękliwość, bojaźliwość
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: trwożliwy
SJP.pl
rodzaj jadowitych węży z podrodziny grzechotników
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: trwożnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: trwożny
SJP.pl
1. przerażony, przestraszony;
2. wyrażający lęk, przerażenie; trwożliwy
SJP.pl
1. wywoływać strach, wzbudzać niepokój, grozę; przerażać;
2. trwożyć się:
a) odczuwać strach; bać się, lękać się, truchleć;
b) bać się o kogoś lub o coś; niepokoić się
czasownik przechodni niedokonany (dk. strwożyć)
(1.1) książk. przejmować trwogą, wywoływać niepokój bądź strach
czasownik zwrotny niedokonany trwożyć się (dk. strwożyć się)
(2.1) książk. odczuwać trwogę, czuć niepokój bądź strach przed czymś
(2.2) daw. straszyć siebie nawzajem
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: te-er-iks] zestaw dwóch regulowanych pasów do ćwiczeń z wykorzystaniem masy własnego ciała
SJP.pl
Wikipedia
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczających trzykrotne wystąpienie czegoś lub całość składającą się z trzech części
Wiktionary
1. ząb na kole zębatym lub rowek na walcu albo stożku;
2. obracające się koło zębate, stanowiące część niektórych mechanizmów; tryby;
3. ustalona kolejność czynności prowadzących do załatwienia sprawy; procedura;
4. kategoria gramatyczna informująca za pomocą form czasownika o stosunku mówiącego do treści zdania;
5. w muzyce: typ skali, gamy lub tonacji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) procedura lub ustalony wariant jej wykonania
(1.2) koło zębate, szczególnie duże;
(1.3) jęz. kategoria gramatyczna wyrażająca stosunek mówiącego do treści wypowiedzenia;
(1.4) muz. molowa lub durowa wersja akordu, tonacji, lub gamy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót
(1.1) = trybunał
Wiktionary
prosta droga w lesie powstała przez wycięcie drzew; linia ostępowa, przesieka, dukt
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) leśn. pas wycięty w drzewostanie, dzielący las na ostępy
SJP.pl
Wiktionary
lesbijka, homoseksualistka; safonka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) lesbijka
Lesbijka (rzadziej safonka lub trybada) – kobieta o orientacji homoseksualnej, czyli taka, która odczuwa romantyczny i seksualny pociąg do innych kobiet, i w oparciu o ten pociąg może budować własną tożsamość oraz zawierać trwałe związki z innymi kobietami, a także odczuwać przynależność do społeczności osób odczuwających ten pociąg.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
aktywność seksualna pomiędzy dwiema kobietami, polegająca na ocieraniu się sromami; tribadyzm
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) seks. homoseksualizm kobiecy
Trybadyzm – odmiana homoseksualnego seksu bez penetracji, w którym kobieta pociera swoim sromem części ciała innej kobiety. Podobne zachowanie zostało zaobserwowane u samic bonobo. W języku angielskim potocznym wyrażeniem na jedną z form takiego stosunku jest "scissoring", a jego polskim odpowiednikiem jest słowo „nożycowanie”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
SJP.pl
tendencja do utrzymywania się podziałów i odrębności plemiennych w społeczeństwach tradycyjnych lub nowych strukturach etnicznych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) socjol. utrzymywanie się w społeczeństwach narodowych dawnych podziałów i odrębności klanowych, plemiennych
(1.2) silne poczucie odrębności plemiennyemiennej
(1.3) przen. utrzymywanie się quasi plemiennych i wodzowskich relacji w jakimś środowisku, np. politycznym
Trybalizm, inaczej plemienność – idea dążąca do utrzymania się plemiennej struktury społeczeństwa pozbawionego scentralizowanej władzy, jednocześnie idea jest przeciwna kształtowaniu się narodów. Trybalizm może akceptować współczesne aspekty życia oraz czynności, jak np. praktykowanie religii abrahamowych, edukację, komunikację mobilną oraz wymianę walut. Wykazuje również cechy podobne do nacjonalizmu oraz sprzeczne z islamem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
mały, niewielki tryb (w maszynie); trybik
SJP.pl
potocznie: sprawnie funkcjonować, działać jak należy
SJP.pl
mały, niewielki tryb (w maszynie)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: tryb
(1.2) mały tryb, np. w zegarku
SJP.pl
Wiktionary
dziedzina mechanochemii zajmująca się badaniem chemicznych i fizykochemicznych przemian ciał stałych, zachodzących pod wpływem czynników mechanicznych
SJP.pl
dział fizyki zajmujący się procesami fizycznymi zachodzącymi pod wpływem energii mechanicznej w ciałach stałych, zwykle podczas obróbki mechanicznej
SJP.pl
specjalista badający zjawiska tarcia i zużywania się powierzchni ruchomych elementów maszyn, np. łożysk, hamulców; tribolog
SJP.pl
nauka zajmująca się zjawiskami zachodzącymi między powierzchniami trącymi elementów maszyn i urządzeń; tribologia
Tribologia, trybologia – nauka o procesach zachodzących w ruchomym styku ciał stałych. Zajmuje się opisem zjawisk tarcia, zużywania oraz smarowania. Tribologia jest ważna przy konstruowaniu i eksploatacji ruchowych węzłów maszyn (np.: łożyska, sprzęgła, hamulce itp.). Stosowanie tej wiedzy pozwala osiągnąć polepszenie sprawności, niezawodności i trwałości różnych urządzeń.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
zespół metod pomiaru sił tarcia zewnętrznego oraz określania odporności na zużycie i progu tarcia zewnętrznego dla danej pary trących się ciał
SJP.pl
1. oddzielać mięso od kości;
2. zdobić wyroby z blachy, wybijając wgłębienia i uzyskując po drugiej stronie wypukły wzór; repusować
SJP.pl
1. oddzielać mięso od kości;
2. zdobić wyroby z blachy, wybijając wgłębienia i uzyskując po drugiej stronie wypukły wzór; repusować
SJP.pl
Wikipedia
Trybówka – część wsi Zaczopki w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Rokitno.
Wikipedia
nóż do trybowania mięsa
SJP.pl
→ tryb
SJP.pl
stopa wierszowa złożona z trzech sylab krótkich
SJP.pl
trybuła;
1. roślina zielna z rodziny baldaszkowatych;
2. trybula ogrodowa - gatunek rośliny jednorocznej z rodziny selerowatych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Anthriscus|ref=tak., rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych, o wiotkich, pierzastych liściach przypominających nać pietruszki, o zapachu anyżku;
Trybula (Anthriscus Pers.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. Obejmuje 13–20 gatunków. Występują one głównie w Europie, zasięgi niektórych sięgają na wschodzie Azji. Jeden gatunek o najszerszym zasięgu – trybula leśna A. sylvestris sięga na wschodzie do Chin, a na południu rośnie w Afryce północnej po Etiopię oraz na izolowanym obszarze w Górach Smoczych w Afryce Południowej. W Polsce występują dwa gatunki rodzime – trybula leśna A. sylvestris i trybula lśniąca A. nitida oraz dwa zadomowione antropofity – trybula ogrodowa A. cerefolium i trybula pospolita A. caucalis.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: kłopot, niepokój, zmartwienie, ambaras
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. zmartwienie, niepokój, kłopot
SJP.pl
Wiktionary
kościelne naczynie do spalania kadzidła; kadzielnica
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. rodzaj utensyliów liturgicznych, służący do okadzania podczas uroczystości i nabożeństw religijnych;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący trybularza, związany z trybularzem
Wiktionary
regionalnie: szczypiorek; trymbulka
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
głosiciel, obrońca idei społecznych
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) hist. urząd cywilny w starożytnym Rzymie, utworzony w celu ochrony interesów obywateli, zwłaszcza plebejuszy;
(1.2) hist. urząd wojskowy w starożytnym Rzymie, oficer;
(1.3) przen. osoba występująca w imieniu ludu
(1.4) przen. propagator idei, głównie społecznych lub politycznych
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: trybuna
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
głosiciel, obrońca idei społecznych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) specjalne podwyższenie z pulpitem przeznaczone dla mówcy
(1.2) specjalny podest dla oficjeli podczas uroczystości publicznych, defilad, pochodów
(1.3) podwyższone amfiteatralnie siedzenia dla publiczności na stadionie, w cyrku
(1.4) egzemplarz czasopisma ze słowem „trybuna” w tytule, np. „Trybuna Ludu”, „Trybuna Śląska”
(1.5) archit. empora
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: trybun
Trybuna – podwyższone miejsce, przeznaczone dla mówcy (np. trybuna parlamentarna), dla oficjeli podczas uroczystości publicznych lub dla publiczności (np. na stadionie, w cyrku).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
odnoszący się do trybunału, np. sąd trybunalski
przymiotnik
(1.1) dotyczący trybunału, związany z trybunałem
SJP.pl
Wiktionary
nazwa urzędu w republice rzymskiej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. urząd, godność trybuna rzymskiego
(1.2) hist. okres sprawowania urzędu trybuna rzymskiego
SJP.pl
Wiktionary
sąd o specjalnych kompetencjach lub o szczególnym znaczeniu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) praw. kolegium sędziowskie o szczególnych uprawnieniach
(1.2) praw. instancja orzekająca, kolegium sądowe;
(1.3) hist. praw. szlachecki sąd apelacyjny w dawnej Polsce
Trybunał – organ władzy sądowniczej uprawniony do sądzenia, rozstrzygania, ustalania roszczeń lub sporów – bez względu na to, czy w jego nazwie występuje słowo trybunał.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z trybunem i rolą, postawą trybuna, dotyczący trybuna i jego roli
Wiktionary
zdrobnienie od: trybuna
SJP.pl
potocznie: piłkarz, który nie załapał się do składu podstawowego ani rezerwowego drużyny
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
dawniej: korkociąg
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. korkociąg
Korkociąg (staropol. trybuszon od franc. tire-bouchon lub grajcar, grajcarek) – przyrząd do wyjmowania korków z butelek. W najbardziej podstawowej swej konstrukcji jest to szpikulec skręcony śrubowo, na którego końcu znajduje się uchwyt do wkręcania korkociągu w korek i wyjmowania korka. Niektóre modele są wyposażone w ostry nożyk do cięcia folii oraz dźwignię ułatwiającą otwieranie bez nadmiernego wysiłku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. trybuszon
Wiktionary
1. dawniej: opłata nakładana przez władcę na kraj przez niego podbity; kontrybucja, haracz, podatek;
2. w antycznym Rzymie: podatek, którzy płacili mieszkańcy prowincji;
3. podniośle: coś, co zostało poświęcone, ofiarowane; danina
Danina (trybut z łac. tributum) – świadczenie o charakterze przymusowym, funkcjonujące w starożytności oraz średniowieczu, uiszczane monarsze przez poddanych lub władcy silniejszemu przez władcę słabszego jako wyraz uznania jego zwierzchności. W przypadku chłopów zastąpiona przez pańszczyznę lub czynsz.
SJP.pl
Wikipedia
osoba płacąca trybut
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś kto płaci daninę władzy zwierzchniej
Trybutariusz – osoba (władca) płacąca trybut (daninę) innej osobie (władcy).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
trybula;
1. roślina zielna z rodziny baldaszkowatych;
2. trybuła ogrodowa - gatunek rośliny jednorocznej z rodziny selerowatych
SJP.pl
prosta droga w lesie powstała przez wycięcie drzew; linia ostępowa, przesieka, dukt
SJP.pl
w fykologii: mający postać nici, złożony z jednojądrowych komórek
SJP.pl
nicień pasożytujący w jelitach, wywołuje trychinozę (włośnicę); włosień
Włosień kręty, włosień spiralny, trychina (Trichinella spiralis) – gatunek pasożytniczego nicienia z rodziny Trichinellidae. Jest jednym z najgroźniejszych pasożytów człowieka – wywołuje chorobę włośnicę (trychinozę), która może mieć ciężki przebieg, kończący się niekiedy śmiercią.
SJP.pl
Wikipedia
przewlekła choroba pasożytnicza zwierząt i człowieka wywoływana przez włośnie; włośnica; trychinoza
SJP.pl
mikroskop do wykrywania i badania trychin
SJP.pl
mikroskopowe badanie mięsa zwierząt rzeźnych w celu wykrycia trychin
SJP.pl
dotyczący trychinoskopii
SJP.pl
przewlekła choroba pasożytnicza zwierząt i człowieka wywoływana przez włośnie; włośnica; trychinelloza
Włośnica, trychinoza, trichinelloza (łac. trichinosis, trichinellosis) – ciężka choroba pasożytnicza, spowodowana zarażeniem człowieka lub zwierzęcia nicieniem z rodzaju Trichinella, w Polsce najczęściej spowodowana jest włośniem krętym (Trichinella spiralis).
SJP.pl
Wikipedia
choroba pasożytnicza człowieka i zwierząt, wywoływana przez nicienia włosogłówkę, często prowadząca do zapalenia wyrostka robaczkowego, anemii i chorób wrzodowych przewodu pokarmowego; włosogłówczyca
SJP.pl
specjalista od dolegliwości związanych z włosami i skórą głowy
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. lekarz specjalista trychologii
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) med. lekarka specjalistka trychologii
SJP.pl
Wiktionary
dziedzina medycyny zajmująca się leczeniem dolegliwości związanych z włosami i skórą głowy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. kosmet. dziedzina nauki zajmująca się łysieniem, schorzeniami oraz pielęgnacją włosów i skóry głowy
Trychologia – dziedzina medycyny zajmująca się diagnozowaniem i leczeniem dolegliwości związanych z ludzkimi włosami i skórą głowy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
SJP.pl
forma życiowa sinic, długa i cienka kolonia ściśniętych komórek
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) mikrobiol. forma życiowa sinic, nitkowata kolonia komórek;
Trychom – forma życiowa sinic w postaci nitkowatej kolonii komórek ściśle do siebie przylegających, przy czym poprzeczne ściany komórkowe są wspólne dla sąsiadujących komórek, w związku z czym te nie mogą odłączać się swobodnie. Komórki trychomu połączone są plazmodesmami.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ trychom
SJP.pl
trójdzielność
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dzielący się na trzy części, trzy człony
Wiktionary
Tricykl / Trycykl – rodzaj dawnego roweru trójkołowego o dwóch dużych kołach tylnych i małym przednim kole. Jest to jeden z welocypedów. Wynaleziono go w II połowie XIX wieku.
Wikipedia
związek organiczny, flawon w postaci białego, krystalicznego proszku, umiarkowanie rozpuszczalny w wodzie
SJP.pl
zdrobnienie od: tryk; młody tryk
SJP.pl
wieś w Polsce
Tryczówka – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Juchnowiec Kościelny.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Trydent
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Trydentem, dotyczący Trydentu, pochodzący z Trydentu
(1.2) rel. dotyczący soboru trydenckiego, związany z soborem trydenckim
SJP.pl
Wiktionary
1. miasto we Włoszech;
2. Trydent-Górna Adyga: region autonomiczny we Włoszech; Tyrol Włoski
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto i gmina w północnych Włoszech;
(1.2) geogr. adm. prowincja w północnych Włoszech;
(1.3) teol. hist. sobór trydencki
Trydent (wł. Trento, niem. Trient, ladyński oraz lombardzki Trent, łac. Tridentum) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga, w prowincji Trydent.
Miasto położone jest na wysokości 194 m n.p.m. Według danych na rok 2023 gminę zamieszkiwały 117 984 osoby, 747,3 os./km². Miasto jest głównie znane z odbywającego się w latach 1545–1563 Soboru Trydenckiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Trydentu-Górnej Adygi (regionu we Włoszech)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Trydentu; osoba z tego miasta
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Trydentu-Górnej Adygi (regionu we Włoszech)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Trydentu; kobieta z tego miasta
SJP.pl
Wiktionary
minerał, rombowa odmiana kwarcu; stosowany jako składnik materiałów ogniotrwałych
Trydymit – minerał z gromady krzemianów. Nazwa pochodzi od gr. tridymos = potrójny; zawdzięcza swoją nazwę szczególnie częstemu występowaniu w formie trojaków, ale spotyka się również bliźniaki i zbliźniaczenia wielokrotne.
SJP.pl
Wikipedia
spodumen, minerał z gromady krzemianów
SJP.pl
potocznie: bać się; cykać się, strachać się
SJP.pl
imię męskie
Tryfiliusz – imię męskie pochodzenia greckiego, gr. Triphyllios, wywodzące się od imienia króla Arkadii, Triphylosa. Patronem tego imienia jest św. Tryfiliusz, biskup Leukozji (Nikozji).
Tryfiliusz imieniny obchodzi 13 czerwca.
SJP.pl
Wikipedia
w budynkach romańskich i gotyckich: trójdzielne arkadowe okno lub przezrocze; triforium
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: tryforium
SJP.pl
połączenie trzech samogłosek w jednej sylabie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. dźwięk samogłoskowy o zmiennym przebiegu artykulacji, będący złożeniem samogłoski i dwóch półsamogłosek; przez użytkowników języka postrzegany jako złożenie trzech samogłosek
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
płyta ozdobna na fryzie budowli antycznej w stylu doryckim, podzielona dwoma pionowymi wrębami na trzy pasy
Tryglif – element dekoracyjny w postaci prostokątnej płyty stosowanej we fryzie belkowania doryckiego, stosowany w architekturze starożytnej Grecji i Rzymu. Była ona umieszczana między metopami we fryzie oraz na narożnikach budowli. Pod każdym tryglifem znajdowała się regula (listewka) z sześcioma guttae (łezkami). Tryglify występują również w monumentalnych budynkach wznoszonych według wzorów antycznych w stylu klasycyzmu oraz w okresie eklektycznego historyzmu.
SJP.pl
Wikipedia
fryz, w którym na przemian występują tryglify i metopy
SJP.pl
w astrologii: odległość kątowa wynosząca 120 stopni
Dasyatis – rodzaj morskich i słodkowodnych ryb chrzęstnoszkieletowych z podrodziny Dasyatinae w obrębie rodziny ogończowatych (Dasyatidae).
SJP.pl
Wikipedia
dział matematyki zajmujący się badaniem zależności między bokami i kątami trójkątów płaskich lub sferycznych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. dział matematyki obejmujący badanie związków między bokami i kątami trójkątów za pomocą funkcji zwanych trygonometrycznymi;
Trygonometria (łac. trigonometria) – dział matematyki z pogranicza geometrii płaskiej i analizy, badający:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) mat. związany z trygonometrią, dotyczący trygonometrii
Wiktionary
Trygort (niem. Thiergarten, Zwierzyniec) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Węgorzewo.
Wieś została założona w 1452 roku.
W Trygorcie mieszkał starosta przasnyski Błażej Krasiński.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
We wsi dwór o skromnych cechach klasycystycznych z końca XIX w..
Wikipedia
rodzaj sieci rybackiej
SJP.pl
maszyna do sortowania ziarna wg długości i grubości; trier
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) masz. maszyna do czyszczenia ziarna zbożowego;
Tryjer – maszyna rolnicza służąca do czyszczenia nasion. W działaniu wykorzystuje różnicę kształtu danych elementów mieszaniny. Tryjery stosowane są do rozdzielania różnych gatunków zbóż. Stosowane są także do oddzielania nasion chwastów, jako jedna z metod zwalczania chwastów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. przestworze
Wiktionary
1. baran gotowy do rozpłodu;
2. chrząszcz z rodziny kózkowatych
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. samiec owcy gotowy do rozpłodu
Owca domowa (Ovis aries) – gatunek hodowlanego zwierzęcia domowego z rodziny wołowatych. Jej przodkiem były najprawdopodobniej różne podgatunki owcy dzikiej (Ovis ammon).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
o baranie lub koźle: uderzać głową, rogami; bóść
SJP.pl
o baranie lub koźle: uderzać głową, rogami; bóść
czasownik przechodni niedokonany (dk. tryknąć)
(1.1) zool. o rogatym zwierzęciu: uderzać rogami
(1.2) pot. uderzać, przede wszystkim czymś ostrym
(1.3) posp. o mężczyźnie: odbywać stosunek seksualny
czasownik zwrotny niedokonany trykać się (dk. tryknąć się)
(2.1) zool. o rogatych zwierzętach: uderzać o siebie rogami
(2.2) posp. odbywać stosunek płciowy
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trykać.
Wiktionary
ubóść, trącić
SJP.pl
zdrobnienie od: trykot
SJP.pl
trykoń karliczek - gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych
SJP.pl
Trykonodonty (†Triconodonta) – rząd wymarłych ssaków mezozoicznych charakteryzujących się zębami trzonowymi z guzkami ustawionymi w linii jeden za drugim (uzębienie trikonodontyczne). Żyły one od wczesnej jury do późnej kredy; znane ze wszystkich kontynentów poza Australią i Antarktydą. Wielkości od ryjówki do kota. Częścią cech budowy zbliżone były do cynodontów.
Wikipedia
1. podstawowy splot dziewiarski dzianiny kolumienkowej;
2. dzianina na kostiumy gimnastyczne;
3. odzież z tkaniny trykotowej, zwłaszcza obcisły strój sportowy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) tkanina z: wełny, bawełny, jedwabiu; dziana sposobem pończoszniczym
(1.2) odzież z takiej tkaniny trykotu (1.1); zwłaszcza: obcisły, dziany kostium gimnastyczny, kąpielowy, sportowy, baletowy, itp.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący produkcji trykotaży
SJP.pl
1. wyrób z trykotu;
2. wyrób z bawełny o splocie bieliźniarskim
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do trykotu; zrobiony z trykotu; rzad. służący do wyrobu trykotaży
Wiktionary
1. gra planszowa dla dwóch graczy; backgammon;
2. stolik do gry o tej samej nazwie;
3. dawna gra w karty
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rodzaj gry planszowyanszowej dla dwóch graczy;
Tryktrak (ang. backgammon) lub Nardy (od pal. nēw-ardaxšīr — dosłownie: odważny Ardaszir) – gra planszowa dla dwóch graczy. Każdy z graczy dysponuje 15 pionami w odrębnych kolorach, które przesuwa po planszy, składającej się z 24 pól (trójkątów), nazywanych liniami, zgodnie z liczbą oczek wyrzuconych na dwóch kostkach. Celem gry jest zdjęcie wszystkich swoich pionów z planszy. Wygrywa gracz, który uczyni to pierwszy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ozdobnik muzyczny uzyskiwany przez szybkie powtarzanie dwu sąsiednich dźwięków, stosowany w śpiewie i w grze instrumentalnej
Tryl – wieś kociewska w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Nowe. Wieś jest siedzibą sołectwa Tryl. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 415 mieszkańców. Jest trzecią co do wielkości miejscowością gminy Nowe.
W okresie międzywojennym ulokowana była tu placówka Straży Celnej „Tryl”.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
SJP.pl
Wikipedia
trudny wybór między trzema wykluczającymi się możliwościami
Trylemat (z gr. τρεις – trzy, oraz λημμα – przesłanka) – schemat wnioskowania, w którym obok trzech zdań warunkowych występuje potrójna alternatywa:
Jest to odpowiednik jednego ze współczesnych praw rachunku zdań.
SJP.pl
Wikipedia
liczba wynosząca 10^21
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liczba o wartości 1 000 000 000 000 000 000 000 = 1021;
Tryliard – liczba o wartości: 1 000 000 000 000 000 000 000 = 1021, czyli jedynka i 21 zer w zapisie dziesiętnym. Termin tryliard jest stosowany w nazewnictwie liczebników w skali długiej i nie ma swojego odpowiednika w skali krótkiej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) przymiotnik od tryliard
Wiktionary
zdrobnienie od: tryl
SJP.pl
sześcioboczna kostka betonowa do układania nawierzchni drogowej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bud. kostka betonowa sześciokątna, układana na nawierzchniach drogowych;
Trylinka – sześciokątne płyty betonowe (o wymiarach ok.: szer. 35 cm, dł. ścianki bocznej 20 cm, wys. 15 cm, 12 cm lub 8 cm) używane zazwyczaj do budowy nawierzchni parkingów, składowisk, tymczasowych dróg. Trylinka stosowana jest również do zabezpieczania i utwardzania pochyłych nawierzchni wkopów lub nasypów. Nazwa pochodzi od nazwiska polskiego wynalazcy Władysława Trylińskiego, któremu 24 kwietnia 1933 roku udzielono patentu nr 18323 na jezdnię drogową i chodniki z płyt betonowych sześciokątnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
liczba wynosząca 10^18
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liczba o wartości: 1 000 000 000 000 000 000 = 1018;
Trylion – liczba o wartości: 1 000 000 000 000 000 000 = 1018, w krajach stosujących długą skalę.
W krajach stosujących krótką skalę (głównie kraje anglojęzyczne) trylion oznacza liczbę 1012, czyli bilion na długiej skali.
W układzie SI mnożnikowi 1018 odpowiada przedrostek jednostki miary Eksa o symbolu E, a jego odwrotności (jedna trylionowa) 10-18 odpowiada atto o symbolu a.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od trylion
Wiktionary
rodzaj budowli megalitycznej o charakterze sakralnym, składającej się z trzech głazów, wznoszona w neolicie i w epoce brązu
Trylit (try + líthos czyli kamień) – budowla typu megalitycznego, zbudowana z trzech głazów: dwóch pionowych i trzeciego ułożonego poziomo.
Trylity budowano w neolicie i epoce brązu, prawdopodobnie jako obiekty kultu religijnego lub proste obserwatoria astronomiczne.
SJP.pl
Wikipedia
wymarły morski stawonóg żyjący w erze paleozoicznej
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. paleont. wymarły morski stawonóg paleozoiczny;
Trylobity (†Trilobita, z gr. treis ‘trzy’ + lobos ‘płat’) – wymarła gromada morskich stawonogów o owalnym i spłaszczonym grzbietobrzusznie ciele, z wyraźnie wyróżnioną częścią głowową, tułowiową i ogonową. Od strony grzbietu przykryte kalcytowym pancerzem. Dwie głębokie bruzdy wzdłuż dłuższej osi ciała dzielą optycznie jego powierzchnię na trzy płaty (stąd nazwa gromady). Pojawiły się w połowie wczesnego kambru, a wymarły z końcem permu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
podtyp wymarłych stawonogów; trylobitowce
Trylobitokształtne, trylobitowce (†Trilobitomorpha) – podtyp wymarłych zwierząt wodnych z typu stawonogów, obejmujący ok. 4 tysięcy znanych gatunków. Ciało jednolicie segmentowane, mające odnóża na wszystkich segmentach ciała, z wyjątkiem pierwszego i ostatniego. Pokryte pancerzem. Występowały w morzach płytkich, głównie w strefach przybrzeżnych. Pędziły przeważnie tryb życia przydenny, nieliczne gatunki były planktonowe.
SJP.pl
Wikipedia
podtyp wymarłych stawonogów; trylobitokształtne
Trylobitokształtne, trylobitowce (†Trilobitomorpha) – podtyp wymarłych zwierząt wodnych z typu stawonogów, obejmujący ok. 4 tysięcy znanych gatunków. Ciało jednolicie segmentowane, mające odnóża na wszystkich segmentach ciała, z wyjątkiem pierwszego i ostatniego. Pokryte pancerzem. Występowały w morzach płytkich, głównie w strefach przybrzeżnych. Pędziły przeważnie tryb życia przydenny, nieliczne gatunki były planktonowe.
SJP.pl
Wikipedia
wymarły morski stawonóg żyjący w erze paleozoicznej
Trylobity (†Trilobita, z gr. treis ‘trzy’ + lobos ‘płat’) – wymarła gromada morskich stawonogów o owalnym i spłaszczonym grzbietobrzusznie ciele, z wyraźnie wyróżnioną częścią głowową, tułowiową i ogonową. Od strony grzbietu przykryte kalcytowym pancerzem. Dwie głębokie bruzdy wzdłuż dłuższej osi ciała dzielą optycznie jego powierzchnię na trzy płaty (stąd nazwa gromady). Pojawiły się w połowie wczesnego kambru, a wymarły z końcem permu.
SJP.pl
Wikipedia
utwór składający się z trzech tematycznie powiązanych części; trójksiąg
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. muz. film. cykl składający się z trzech utworów literackich, muzycznych lub filmowych, z których każdy stanowi odrębną całość, lecz połączonych np. wspólną tematyką, grupą bohaterów
Trylogia – cykl dzieł składający się z trzech utworów, z których każdy stanowi zamkniętą i integralną całość. Dzieła w trylogii łączą zwykle takie cechy, jak tematyka, czy grupa postaci.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
gaz zaliczany do bojowych środków trujących porażające układ nerwowy, np.: sarin, soman, tabun
Trylony (trilony) – grupa fosforoorganicznych bojowych środków trujących o działaniu paralityczno-drgawkowym, pochodne kwasów alkilohalogenofosforowych. Do tej klasy związków należy większość BST: m.in.: sarin, soman, tabun, cyklosarin, etylosarin, DFP.
SJP.pl
Wikipedia
→ tryl
SJP.pl
w żeglarstwie: przechylenie statku w stronę rufy lub dziobu; przegłębienie
SJP.pl
Wikipedia
stopa metryczna złożona z trzech długich lub akcentowanych sylab; molos, molossus
SJP.pl
regionalnie: szczypiorek; trybulka
SJP.pl
1. robotnik portowy, specjalista od rozkładania ładunków masowych;
2. pracownik kotłowni statku parowego przerzucający węgiel
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) maszynka służąca do strzyżenia brody, wąsów oraz usuwania zbędnego owłosienia w nosie i uszach;
(1.2) narzędzie służące do trymowania sierści zwierząt
(1.3) lotn. wychylna część steru w samolocie
(1.4) elektr. kondensator służący do dostrajania obwodów elektrycznych
(1.5) urządzenie do cięcia papieru, folii, zdjęć itp.
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) robotnik portowy trymujący ładunek na statku
(2.2) żegl. żeglarz odpowiedzialny za trymowanie żagla, liny itp.
(2.3) mar. najniższy stopniem marynarz w kotłowni parowca przerzucający węgiel
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedstawiciel typu roślin należącego do grupy paprotników
SJP.pl
trymować;
1. usuwać martwy włos z sierści niektórych psów;
2. przycinać zbędne ludzkie owłosienie
SJP.pl
→ trymer
SJP.pl
okres trzymiesięczny stanowiący trzecią cześć roku akademickiego lub trzecią część ciąży
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) urz. trzymiesięczny okres stanowiący jedną trzecią roku akademickiego na niektórych uczelniach
(1.2) med. trzymiesięczny okres stanowiący jedną trzecią ciąży u kobiety
Trymestr – okres trwający trzy miesiące (por. semestr, kwartał).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wiersz złożony z trzech stóp lub trzech dwustopowych miar wierszowych
SJP.pl
przyrząd wskazujący wielkość przegłębienia statku; przegłębieniomierz
SJP.pl
1. odpowiednio umieszczać ładunek na statku, tak aby zapewnić mu należytą stateczność;
2. nadawać linie, żaglowi pożądany kształt, długość itp.;
3. usuwać martwy włos z sierści niektórych psów; trymerować;
4. przycinać zbędne ludzkie owłosienie; trymerować
czasownik
(1.1) kynol. usuwać martwą sierść psa w celach estetycznych i pielęgnacyjnych
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trymować.
(1.2) mors. rozłożenie ciężaru jednostce pływającej w celu uzyskania jego odpowiedniego położenia na wodzie
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z trymem (np. trymowe przechyły statku, system trymowy)
SJP.pl
odprawianie trzech mszy przez jednego kapłana tego samego dnia
Trynacja – forma trzykrotnego odprawiania Mszy świętej tego samego dnia.
Odprawianie trzech mszy w ciągu jednego dnia jest uzasadnione tylko w przypadku braku kapłanów. Z ważnych względów duszpasterskich może być ona dopuszczalna i odprawiana za zgodą biskupa.
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Polsce
Tryńcza – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, siedziba gminy Tryńcza.
Miejscowość leży na prawym brzegu Wisłoka, przy drodze krajowej nr 77 prowadzącej od Przemyśla w kierunku Sandomierza, w pobliżu linii kolejowej nr 68 łączącej Lublin z Przeworskiem. Przystanek kolejowy Tryńcza zlokalizowany jest w sąsiedniej wsi, Wólka Małkowa. Oprócz toru głównego zasadniczego, znajduje się tu także tor mijankowy.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) środ. muz. muzyk zbierający pieniądze w orkiestrze
Wiktionary
dawniej: drobna zapłata za przysługę, napiwek; trynkgeld
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. napiwek
Wiktionary
roślina z rodziny baldaszkowatych (selerowatych), rosnąca na stokach i stepach południowo-wschodniej Europy i części Azji; trinia
Trynia (Trinia Hoffm.) – rodzaj roślin z rodziny selerowatych. Obejmuje 13 gatunków. Występują one w strefie klimatu umiarkowanego w zachodniej i południowej Europie oraz w zachodniej Azji. We florze Polski brak przedstawicieli tego rodzaju, ale na Podolu i Wołyniu występują trzy gatunki. Rośliny stepów i kamienistych stoków. Kwiaty Trinia glauca są zapylane przez mrówki.
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: trynić się - wdzierać się, wnikać, wpychać się
SJP.pl
wyspa na Oceanie Atlantyckim
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. wyspa w Małych Antylach, na Oceanie Atlantyckim, u północno-wschodnich wybrzeży Ameryki Południowej;
Trynidad – wyspa w Małych Antylach, na Oceanie Atlantyckim, u północno-wschodnich wybrzeży Ameryki Południowej; największa i najbardziej zaludniona z 23 wysp państwa Trynidad i Tobago; 4,8 tys. km², 1 mln mieszkańców (1980).
Na Trynidadzie leży stolica państwa – Port-of-Spain. Niektóre inne miasta wyspy: Arima, Couva, San Fernando i Chaguanas.
Jako pierwszy z Europejczyków zobaczył ją Krzysztof Kolumb 31 lipca 1498.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. mieszkaniec Trynidadu (wyspy)
2. obywatel Trynidadu i Tobago
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Trynidadu
SJP.pl
Wiktionary
1. mieszkanka Trynidadu (wyspy)
2. obywatel Trynidadu i Tobago
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Trynidadu
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Trynidad
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Trynidadem, dotyczący Trynidadu
(1.2) związany z Trynidadem i Tobago, dotyczący Trynidadu i Tobago
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Trynidad i Tobago
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do państwa Trynidad i Tobago
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Tryńcza
SJP.pl
potocznie: tryper
SJP.pl
zwolennik głównego nurtu w chrześcijaństwie, uznającego dogmat Trójcy Świętej
SJP.pl
zwolenniczka głównego nurtu w chrześcijaństwie, uznającego dogmat Trójcy Świętej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. zakonnica z żeńskiej gałęzi zakonu założonego przez św. Jana z Matty
SJP.pl
Wiktionary
zakonnica należąca do Mniszek Zakonu Trójcy Przenajświętszej i Niewolników
SJP.pl
dotyczący jedności Trójcy Świętej
przymiotnik
(1.1) rel. dotyczący trynitarianizmu, trynitaryzmu
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: trynitarz
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z trynitarzami, dotyczący trynitarzy
SJP.pl
Wiktionary
Trójca Święta, Święta Trójca (łac. Sancta Trinitas, także Trinitas, stgr. Αγια Τριας, trb. Hágia Trías) – chrześcijański dogmat uznający, że Bóg jest Bogiem Trójjedynym, istniejącym jako trzy Osoby – po grecku hipostazy – pozostając jednocześnie jednym Bytem. Wszystkie trzy Osoby są rozumiane jako mające tę samą jedną istotę czyli naturę (tautuzja), a nie jedynie podobne natury. Od początku trzeciego wieku doktryna Trójcy zaczęła być formułowana następująco: jest „jeden Bóg istniejący w trzech Osobach i jednej substancji, Ojciec, Syn i Duch Święty”. Wiara w Trójcę jest wyznawana przez wszystkie Kościoły katolickie, prawosławne, wszystkie główne wyznania wyrastające z nurtu reformacji takie, jak luteranizm, kalwinizm, anglikanizm, metodyzm i prezbiterianizm oraz wspólnoty ewangelikalne i w odróżnianej od innych grup religijnych wersji bez uznawania wiecznego zrodzenia Syna i bez uznawania niewzruszoności Boga przez Kościół Adwentystów Dnia Siódmego. Dogmat o Trójcy Świętej jest więc uważany za „centralną prawdę wiary teologii chrześcijańskiej”.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. zakonnik z zakonu założonego przez św. Jana z Matty;
Wiktionary
dawniej: drobna zapłata za przysługę, napiwek; tryngeld
SJP.pl
gwarowo: podpić sobie, napić się alkoholu
SJP.pl
potocznie: taki, który się trochę upił; podpity
SJP.pl
tkanina wełniana lub bawełniana podobna do aksamitu
SJP.pl
środek leczniczo-dezynfekcyjny stosowany do zwalczania infekcji bakteryjnych; trypoflawina
SJP.pl
pasożytniczy pierwotniak powodujący choroby zwierząt i ludzi; trypanosoma, świdrowiec
SJP.pl
pasożytniczy pierwotniak powodujący choroby zwierząt i ludzi; trypanosom, świdrowiec
Świdrowiec (Trypanosoma) – rodzaj pasożytniczych pierwotniaków należących do rodziny świdrowców (Trypanosomatidae), będących pasożytami bezwzględnymi zwierząt kręgowych, w tym człowieka.
Dojrzałe postacie zwane trypomastigota pasożytują w krwi zwierząt kręgowych i człowieka. Wektorem przenoszącym oraz drugim żywicielem są różne gatunki much, kleszczy. U ryb i płazów świdrowce są przenoszone przez pijawki. Jedynym wyjątkiem jest Trypanosoma equiperdum, która nie posiada drugiego żywiciela.
SJP.pl
Wikipedia
pasożytnicza choroba tropikalna wywołana przez świdrowce, przenoszone przez różne gatunki muchy tse-tse; śpiączka afrykańska
Trypanosomoza lub synonimy: trypanosomatoza, trypanosomiaza – nazwa kilku chorób pasożytniczych wywoływanych u kręgowców przez świdrowce.
SJP.pl
Wikipedia
organogeniczna skała osadowa, odmiana diatomitu, stosowana jako surowiec w przemyśle ceramicznym; łupek polerski, trypla
SJP.pl
zakaźna choroba weneryczna wywoływana przez ziarniaki - gonokoki; rzeżączka; gonorea
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. rzeżączka
Rzeżączka (gr. γονόρροια gonórrhoia, łac. gonorrhoea, co znaczy „nasieniotok”), także wiewiór, tryper – choroba zakaźna, przenoszona drogą płciową, której czynnikiem etiologicznym jest Gram-ujemna bakteria – dwoinka rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. uderzenie podczas gry w bilard jednej bili w drugą tak, aby się odbiła dwa razy od bandy;
2. organogeniczna skała osadowa, odmiana diatomitu, stosowana jako surowiec w przemyśle ceramicznym; łupek polerski, trypel
SJP.pl
Wikipedia
triplet;
1. trzywersowe przysłowie lub zagadka;
2. trzy kolejne nukleotydy w łańcuchu DNA; kodon;
3. w myślistwie: trzy celne strzały, kładące trzy zwierzęta;
4. fotograficzny obiektyw anastygmatyczny złożony z trzech członków
SJP.pl
Wikipedia
w prawie, rzadko: wypowiedź odrzucająca argumentację zawartą w duplice
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rzad. trzecia sztuka lub kopia danego dokumentu
Wiktionary
wers złożony z trzech identycznych stóp
Trypodia (gr. tripodía – człon trzystopowy) – typ wiersza złożonego z trzech identycznych stóp w każdym wersie.
SJP.pl
Wikipedia
środek leczniczo-dezynfekcyjny stosowany do zwalczania infekcji bakteryjnych; trypaflawina
SJP.pl
1. stolica Libii;
2. miasto w północnym Libanie, nad Morzem Śródziemnym
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto, stolica Libii;
(1.2) geogr. miasto w północnym Libanie nad Morzem Śródziemnym;
Trypolis (arab. طرابلس, Ṭarābulus) – stolica i największe miasto Libii, położone w północno-zachodniej części kraju, w Trypolitanii, nad Morzem Śródziemnym.
Miasto liczy 2,2 mln mieszkańców (2011), podczas gdy w 1973 mieszkało tu ponad 481 tys. osób.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Trypolisem, dotyczący Trypolisu (miasta w Libii albo Libanie)
Wiktionary
mieszkaniec Trypolisu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Trypolitanii
SJP.pl
Wiktionary
historyczna kraina w zachodniej Libii zamieszkiwana w starożytności przez plemiona berberyjskie
Trypolitania (arab. طرابلس, Tarabulus, Ţarābulus; łac. Regio Tripolitana; gr. Τριπολιτάνια) – kraina historyczna w zachodniej Libii nad wybrzeżem Morza Śródziemnego zamieszkana w starożytności przez Berberów. Od VIII wieku p.n.e. u jej wybrzeży zaczęły powstawać kolonie fenickie. Pod koniec VI wieku p.n.e. kolonie te podporządkowała sobie Kartagina. Po III wojnie punickiej (fenickiej) podbita przez Rzymian, w roku 435 przez Wandalów, w 533 przez Bizancjum, w VIII wieku przez Arabów.
SJP.pl
Wikipedia
mieszkanka Trypolisu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Trypolitanii
SJP.pl
Wiktionary
1. przymiotnik od: Trypolis (stolica Libii)
2. przymiotnik od: Trypolitania (kraina w Libii)
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do miasta Trypolis
(2.1) odnoszący się do Trypolitanii
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: wykonany z trypy - tkaniny wełnianej lub bawełnianej podobnej do aksamitu, wyrabianej w Polsce od XVI wieku
SJP.pl
enzym soku trzustkowego aktywny w środowisku zasadowym, rozkładający białka na składniki prostsze
Trypsyna (EC 3.4.21.4) – enzym trawienny wytwarzany przez część zewnątrzwydzielniczą trzustki.Jest wydzielany w postaci proenzymu – trypsynogenu, który wchodzi w skład soku trzustkowego. W dwunastnicy pod wpływem niewielkich nawet ilości innego enzymu - enterokinazy dochodzi do aktywacji trypsynogenu. Dzięki autokatalitycznej zdolności trypsyny (przy pH 7,9) szybko dochodzi do pełnego uczynnienia wydzielonego trypsynogenu.
SJP.pl
Wikipedia
nieaktywny prekursor trypsyny produkowany przez trzustkę
Trypsynogen – proenzym wydzielany przez zewnątrzwydzielniczą część trzustki i jako składnik soku trzustkowego transportowany do dwunastnicy, gdzie jest aktywowany przez enteropeptydazę do trypsyny. W patologicznej nieszczelności zwieracza Oddiego aktywacja może nastąpić w świetle przewodów trzustkowych za sprawą trypsyny, enteropeptydazy lub żółci co prowadzić może do zapalenie trzustki.
SJP.pl
Wikipedia
amina powszechnie występująca w organizmach żywych
Tryptamina – organiczny związek chemiczny amina biogenna powszechnie występujący w organizmach żywych. In vivo jest ona syntetyzowana z tryptofanu, jako etap pośredni wytwarzania indolu oraz wielu alkaloidów.
Tryptaminę można stosunkowo łatwo modyfikować chemiczne otrzymując całą klasę związków chemicznych, o wspólnej nazwie tryptaminy.Do najbardziej znanych tryptamin naturalnych należą: serotonina i melatonina. Tryptaminy powszechnie występują w roślinach, zwierzętach, a także w ludzkim mózgu. Część z nich znalazło zastosowania w medycynie (np.: sumatryptan – lek na migrenę), zaś część to substancje psychoaktywne – np. DMT, AMT, DiPT. Tryptamina wchodzi też w skład większych, bardziej skomplikowanych cząsteczek jak LSD i johimbina.
SJP.pl
Wikipedia
Tryptany (agonisty receptora 5HT1B/1D) – grupa leków stosowanych w leczeniu ataków migreny. Wykazują się skutecznością w przerywaniu pojedynczego napadu bólu migrenowego, ale nie zapobiegają ich wystąpieniu, ani nie prowadzą do wyleczenia tej choroby.
Wikipedia
aromatyczny aminokwas egzogenny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. aminokwas z łańcuchem bocznym opartym na szkielecie indolu, produkowany przez rośliny i niektóre bakterie;
Tryptofan (skrótowo Trp lub W) – organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów białkowych. Jest obojętny elektrycznie; jego łańcuch boczny oparty jest na szkielecie indolu.
Wchodzi w skład białek (białka mleka, białka krwi), należy do aminokwasów niezbędnych (nie może być syntetyzowany w organizmie człowieka i musi być dostarczany z pożywieniem). Zdolność do jego syntezy mają niektóre rośliny i bakterie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
drobne cząsteczki mineralne zwietrzałych skał i rozłożonych szczątków organicznych, występujące w postaci zawiesiny w zbiornikach wodnych i tworzące osady denne; abioseston
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jeden ze składników sestonu, zawiesiny unoszącej się w wodzie każdego zbiornika wodnego;
Trypton, abioseston – jeden ze składników sestonu, zawiesiny unoszącej się w wodzie każdego zbiornika wodnego. W skład tryptonu wchodzą nieożywione cząstki pochodzenia mineralnego (np. drobne iły) i organicznego (resztki organizmów, fragmenty tkanek).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. trójskrzydłowy ołtarz; trójdzielna kompozycja malarska lub rzeźbiarska;
2. dzieło literackie, filmowe itp. składające się z trzech części połączonych wspólnym tematem
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szt. dzieło (malarskie, literackie, rzeźbiarskie, filmowe itp.) składające się z trzech części;
(1.2) trójdzielna nastawa ołtarzowa
Tryptyk – typ nastawy ołtarzowej składający się z części środkowej oraz dwóch bocznych skrzydeł.
Tryptyk jest poliptykiem, czyli ołtarzem szafiastym charakterystycznym dla gotyku. Skrzydła są zwykle osadzone na zawiasach i ruchome, dzięki czemu mogą się zamykać, zasłaniając część środkową. Najczęściej są zdobione z obu stron malowidłami lub płaskorzeźbą.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj starożytnej łodzi charakteryzujący się trzema rzędami wioseł; trirema
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. trirema.
Triera (gr. Τριήρεις triēreis) – trójrzędowiec, starogrecka galera z trzema rzędami wioseł, początkowo wiosłowa, a następnie żaglowo-wiosłowa, zwana triremą (łac. trireme) przez Rzymian, także przez część historyków współczesnych. Przyjmuje się, że triery zaczęły powstawać w połowie VII wieku p.n.e. Można wskazać chronologicznie i konstrukcyjnie, że grecka triera była poprzedniczką okrętów rzymskich. Była bardzo zwrotna. Triery mogły mieć 38–41 m długości i 3–5 m szerokości, zanurzenie do 1,9 m, wyporność 70-90 ton, prędkość: do 9 węzłów przy pomocy wioseł; 12 węzłów z pomocą żagli; 6 węzłów – prędkość podróżna, z podziałem załogi na dwie wachty. Dziób chroniony był przez ciężki, zazwyczaj okuty brązem taran, stanowiący główną broń triery.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w matematyce: podział dowolnego odcinka lub kąta na trzy równe części
SJP.pl
rozpryskujące się kropelki wody lub błota; bryzg
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rozpryskująca się ciecz
SJP.pl
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. trysnąć)
(1.1) wydobywać się nagle, wyrzucać gwałtownie
Wiktionary
1. bylina z rodziny dyniowatych o owocach podobnych do małych ogórków; ośli ogórek;
2. urządzenie służące do spryskiwania czegoś
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. urządzenie do spryskiwania
Tryskacz lub główka tryskaczowa – element instalacji tryskaczowej używany do rozprowadzenia wody znajdującej się w rurociągach instalacji po powierzchni obiektu, w którym został zamontowany. Tryskacze są jednym z systemów samoobrony budynku przed pożarem. Ich rodzaj, sposób rozmieszczania i obliczania są ściśle określone przez przepisy przeciwpożarowe i budowlane.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) gwałtowne wylatywanie strumieni płynu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. urządzenie wyrzucające pod ciśnieniem strumień cieczy
Wiktionary
roślina zielna z rodziny dyniowatych, o owocach przypominających małe ogórki
SJP.pl
Wikipedia
1. przyrząd laboratoryjny służący do wydmuchiwania cieczy z kolby
2. narząd występujący u płaszczek służący do pobierania wody do oddychania, zlokalizowany z tyłu głowy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) lab. chem. przyrząd laboratoryjny do podawania niewielkich ilości płynu bez precyzyjnego odmierzania ilości;
(1.2) techn. urządzenie wyrzucające pod ciśnieniem strumień cieczy
(1.3) zool. icht. szczelina skrzelowa między łukiem gnykowym a żuchwowym niektórych ryb;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. myć)
(1.1) wydobyć się cienką mocną strugą
(1.2) wydobyć się z siebie coś cienką mocną strugą
(1.3) zamanifestować swój stan psychiczny lub fizyczny
(1.4) pojawić się z impetem
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wylanie się nagłym i mocnym strumieniem
(1.2) wyrzucenie z siebie z gwałtownością
(1.3) nagłe przejawienie się
(1.4) okazanie czegoś w nadmiarze lub bardzo widocznie
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
otrzymywany sztucznie izotop wodoru o liczbie masowej 3, którego jądro zawiera jeden proton i dwa neutrony
Tryt (radiowodór) – nietrwały izotop wodoru, którego jądro (tryton) składa się z jednego protonu i dwóch neutronów. Oznaczany jest symbolem 3H lub T.
Jego czas połowicznego rozpadu wynosi 12,33 lat. Rozpada się w wyniku rozpadu β−, podczas którego powstaje jądro helu 3He:
SJP.pl
Wikipedia
węglowodór aromatyczny, bezbarwne ciało stałe; trifenylometan, trójfenylometan
SJP.pl
Wikipedia
pogląd kwestionujący jedność chrześcijańskiej Trójcy Świętej, uznający odrębność trzech Osób Boskich; triteizm
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: opaska zaciskowa; trytytka
Opaska zaciskowa (także znana pod nazwą zip, opaska kablowa, raps, trytytka, trytka i in.) – elastyczna obejma z tworzywa sztucznego z mechanizmem zębatkowo-zapadkowym stosowana głównie do spinania wiązek kabli elektrycznych.
Nazwy „trytytki” oraz „trytytka” są zarejestrowanymi w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej słownymi znakami towarowymi o numerach rejestru odpowiednio R.192091 i R.303165.
SJP.pl
Wikipedia
trytoma groniasta - gatunek afrykańskiej byliny
Trytoma, knifofia, wstydlin (Kniphofia) – rodzaj roślin z rodziny złotogłowowatych. Obejmuje 70 gatunków. Większość gatunków (48) występuje w południowej części Afryki, zwłaszcza w Górach Smoczych. W górach Afryki środkowej rosną 22 gatunki (na północy sięgają do Kamerunu i Erytrei). Dwa opisano także z Madagaskaru, a jeden z Jemenu.
SJP.pl
Wikipedia
1. płaz z rodziny salamander; traszka
2. ślimak morski z podgromady ślimaków przodoskrzelnych
3. bóstwo w orszaku Posejdona wyobrażane jako pół człowiek, pół wąż, przedstawiane w malarstwie i rzeźbie
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) zool. zob. traszka.
(1.2) muz. odstęp trzech tonów;
(1.3) zool. gatunek ślimaka morskiego;
(1.4) fiz. jądro trytu;
(1.5) mit. w mitologii greckiej bóstwo morskie, pół człowiek-pół ryba lub pół wąż;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z trytem (izotopem wodoru), np. wskazówka trytowa
SJP.pl
1. rozrzedzanie proszku zawierającego czynnik aktywny większą ilością substancji obojętnej;
2. rozcieranie na miałki proszek, zwykle w moździerzu
SJP.pl
potocznie: opaska zaciskowa; trytka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) środ. elastyczna obejma z tworzywa sztucznego z mechanizmem zębatkowo-zapadkowym stosowana np. do spinania wiązek kabli elektrycznych lub mocowania kołpaków;
Opaska zaciskowa (także znana pod nazwą zip, opaska kablowa, raps, trytytka, trytka i in.) – elastyczna obejma z tworzywa sztucznego z mechanizmem zębatkowo-zapadkowym stosowana głównie do spinania wiązek kabli elektrycznych.
Nazwy „trytytki” oraz „trytytka” są zarejestrowanymi w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej słownymi znakami towarowymi o numerach rejestru odpowiednio R.192091 i R.303165.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
triumf;
1. zwycięstwo nad przeciwnikiem, wygrana; sukces, osiągnięcie;
2. duma z osiągniętego sukcesu;
3. w starożytnym Rzymie: uroczysty pochód zwycięskiego wodza; potem także uroczystość z racji sukcesu
Triumf (z łac. triumphus) – w antycznym Rzymie najwyższe wyróżnienie jakie otrzymywał wódz za swe zwycięstwa na polu walki. Początkowo miał charakter religijny, związany z oczyszczeniem żołnierzy biorących udział w walce. Z czasem ewoluował w kierunku okazałego widowiska mającego na celu uczczenie zwycięskiego wodza i jego żołnierzy.
SJP.pl
Wikipedia
→ tryumfalizm; triumfalistyczny
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: tryumfalnie
SJP.pl
stopień najwyższy od przymiotnika: tryumfalny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest tryumfalne
Wiktionary
→ tryumf; triumfalny
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z tryumfem, dotyczący tryumfu, wyrażający tryumf
SJP.pl
Wiktionary
człowiek, który odniósł zwycięstwo, sukces; triumfator
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rzad. ktoś, kto odniósł zwycięstwo
SJP.pl
Wiktionary
kobieta, która odniosła zwycięstwo, sukces; triumfatorka
SJP.pl
→ tryumfator; triumfatorski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. tryumfalny, triumfalny
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. tryumfalny, triumfalny
Wiktionary
wyniosły, dumny; triumfujący
SJP.pl
triumwirat;
1. w starożytnym Rzymie:
a) porozumienie między trzema mężami stanu w celu sprawowania władzy;
b) mężowie stanu, którzy zawarli takie porozumienie;
2. przenośnie: trzy osoby podejmujące wspólne działania
SJP.pl
przesadne upraszczanie, spłycanie
Trywializacja – zanikanie regionalnej odrębności i zdominowanie dużych obszarów (ekosystemów) przez jeden typ roślinności niezwiązany ze specyfiką geologiczną czy klimatyczną danego regionu. Wskutek tego pozostają tylko gatunki wszędobylskie, o szerokiej amplitudzie ekologicznej i tolerancji na zmiany środowiskowe lub pojawiają się ekspansywne gatunki inwazyjne. Trywializacja prowadzi do zacierania lokalnej bioróżnorodności.
SJP.pl
Wikipedia
trywialny charakter czegoś; trywialność
SJP.pl
czynić coś trywialnym, upraszczać, sprowadzać do banału
czasownik
(1.1) sprowadzać coś do rzeczy trywialnej, banalnej
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trywializować.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób trywialny, niewybredny, ordynarny
Wiktionary
stawać się trywialnym, pospolitym; pospolicieć
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: trywialnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: trywialny; bardziej trywialny
SJP.pl
trywialny charakter; coś trywialnego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest trywialne; cecha tych, którzy są trywialni
Trywialność (etym. → trivium; przym. trywialny):
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. odbiegający od norm kulturalnych obowiązujących w społeczeństwie; prostacki, ordynarny, nieprzyzwoity;
2. powszechnie znany, oczywisty, pospolity; oklepany, schematyczny
przymiotnik
(1.1) książk. niewyszukany, pospolity
(1.2) oczywisty i banalnie łatwy
Trywialność (etym. → trivium; przym. trywialny):
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w średniowieczu: program nauczania oparty na trzech przedmiotach: gramatyce, dialektyce i retoryce; najniższa klasa w szkole, realizująca taki program; szkoła realizująca taki program; trivium; triwium
Trivium (łac., „rozstaje, [potrójne] rozdroże”, od tri – trzy, via – droga; łac. trivialis, „będący na rozstajach”, stąd: „pospolity”), również trywium oraz triwium (l.mn. trivia, trywia, triwia):
SJP.pl
Wikipedia
dawna uczta pogrzebowa połączona z zapasami i igrzyskami
SJP.pl
Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. tyranizować
Wiktionary
1. oficjalne godło Ukrainy
2. gwarowo: żłób z paszą, stawiany w lesie dla zwierząt
Herb Ukrainy (ukr. Герб України) – jeden z symboli państwowych Ukrainy. Herbem jest złoty trójząb (ukr. тризуб – [tryzúb]) na niebieskiej tarczy. W obecnie funkcjonującej formie został wprowadzony 19 lutego 1992 roku, na mocy ustawy „O herbie państwowym Ukrainy”.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej, dziś żartobliwie: trzeba, powinno się, należy
czasownik niewłaściwy
(1.1) daw. obecnie pot. (często żart.) trzeba
(1.2) gw-pl|Górny Śląsk. trzeba
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: trząść, potrząsnąć kimś lub czymś
SJP.pl
gwarowo:
1. trząść;
2. rządzić despotycznie, decydować o wszystkim
SJP.pl
1. poruszać czymś energicznie; potrząsać czymś, wprawiać coś w drżenie;
2. jechać nierówno, powodując podskakiwanie wiezionych ludzi lub przedmiotów; huśtać; rzucać;
3. potocznie: rządzić czymś despotycznie, mieć duży wpływ na coś
czasownik przechodni niedokonany (dk. zatrząść)
(1.1) wykonywać ruchy drgania, szarpania
(1.2) powodować podrzucanie zawartości podczas jazdy
(1.3) pot. podporządkowywać sobie wszystko
(1.4) pot. wywoływać silne emocje
czasownik zwrotny trząść się (dk. zatrząść się)
(2.1) poddawać się drganiom
(2.2) przechylać się na boki i podskakiwać podczas jazdy
(2.3) pot. być poddanym silnym emocjom
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: trzaska
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: trzaska
SJP.pl
Wiktionary
ostry, krótki dźwięk towarzyszący pękaniu czegoś, rozdzieraniu czegoś
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) suchy, gwałtowny, urwany odgłos
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: nagle i szybko
SJP.pl
1. drobny kawałek drewna używany zwykle na podpałkę, drzazga
2. błędnica trzaska - gatunek motyla
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) drobny kawałek drewna używany zwykle na podpałkę, drzazga
(1.2) błędnica trzaska - gatunek motyla
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. trzasnąć)
(1.1) uderzać mocno, wywołując trzask
(1.2) wydawać charakterystyczny krótki odgłos podczas rozpadania, pękania
(1.3) pot. robić coś w szybkim tempie i w dużej liczbie
czasownik zwrotny trzaskać się (dk. trzasnąć się)
(2.1) pot. uderzać się mocno
(2.2) pot. zadawać sobie wzajemnie ciosy
Wiktionary
1. rodzaj ptaków śpiewających z rzędu wróblowych;
2. regionalnie: drewniana klekotka; kłapacz, kłapaczka, kołatanka, tyrkawka
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trzaskać.
Wiktionary
staropolska nazwa strzelby
SJP.pl
ostry, krótki dźwięk towarzyszący pękaniu czegoś, rozdzieraniu czegoś
8 miejscowości w Polsce:
SJP.pl
Wikipedia
przestarzale: trzask, trzaskanie
SJP.pl
wieś w Polsce
2 miejscowości w Polsce:
SJP.pl
Wikipedia
1. miejsce, gdzie rąbie się drewno;
2. chrust; drobne gałązki leżące na ziemi
SJP.pl
nazwisko
Osoby o nazwisku Trzaskowski:
SJP.pl
Wikipedia
czasownik przechodni dokonany ndk. trzaskać
(1.1) uderzyć mocno w coś, wywołując krótki, głośny dźwięk
(1.2) wydać płaski, suchy dźwięk jak przy łamaniu czegoś
(1.3) pot. zrobić coś szybko, biegle, gwałtownie
czasownik zwrotny dokonany trzasnąć się ndk. trzaskać się
(2.1) samemu uderzyć się mocno
(2.2) zadać sobie ciosy nawzajem
Wiktionary
potocznie: niemądry, niespełna rozumu; szurnięty
SJP.pl
potocznie: niemądry, niespełna rozumu; szurnięty
forma czasownika.
(1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: trzasnąć
przymiotnik jakościowy
(2.1) pot. niespełna rozumu; trzepnięty, walnięty
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. źdźbło
Wiktionary
rodzaj roślin jednoliściennych z rodziny marantowatych; Thalia
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec Trzcianki (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Trzcianki (miasta w Polsce)
SJP.pl
przymiotnik od: Trzcianka
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Trzcianki, związany z Trzcianką
SJP.pl
Wiktionary
wieś w Polsce
Trzcianiec – osada w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne. Leży przy DW890, u zbiegu potoków Roztoki i Klimówka, które poniżej wsi tworzą potok Krzywiec - dopływ Wiaru.
Wieś leży na pograniczu Pogórza Przemyskiego i pasma Chwaniowa, należącego do Gór Sanocko Turczańskich.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Trzcianne
SJP.pl
1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w województwie wielkopolskim;
Trzcianka (pol. hist. Trzciana Łąka, niem. Schönlanke) – miasto w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzcianka. Miasto położone jest nad rzeką Trzcianka i pięcioma jeziorami na Pojezierzu Wałeckim.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wieś w Polsce
Trzcianne (jid. טרעסטיני Trestini) – wieś (dawniej miasto) w województwie podlaskim, w powiecie monieckim, siedziba gminy Trzcianne. Wieś zamieszkuje ok. 561 osób.
Trzcianne uzyskało lokację miejską przed 1700 rokiem, zdegradowane w 1801 roku.
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Apostołów Piotra i Pawła.
SJP.pl
Wikipedia
→ Trzciana
SJP.pl
miasto w Polsce
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce;
Trzciel (w latach 1793–1945 niem. Tirschtiegel) – miasto w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzciel. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa gorzowskiego.
Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Trzciel liczył 2358 mieszkańców.
Trzciel leży w historycznej Wielkopolsce. Tradycyjnie miasto dzielone było na prawobrzeżny Trzciel Stary oraz lewobrzeżny Trzciel Nowy, mające swoje własne rynki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Trzciela (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Trzciela (miasta w Polsce)
SJP.pl
wieś w Polsce
Trzcielin – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Dopiewo.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Trzciel
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. roślina o wysokiej łodydze, z kwiatami w postaci wiech, rosnąca przy brzegach zbiorników wodnych i na mokradłach;
(1.2) zbiorowisko, zarośla trzciny (1.1); teren porośnięty trzciną (1.1)
(1.3) materiał otrzymywany z trzciny (1.1)
(1.4) łodyga trzciny (1.1) używana dawniej jako narzędzie kary
Trzcina (Phragmites L.) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych. Należy do niego 4–5 gatunków. Rodzaj jest niemal kosmopolityczny, brak go tylko w Oceanii, na północy Ameryki Północnej, w Brazylii. Najszerzej rozprzestrzenionym gatunkiem jest trzcina pospolita (Phragmites australis) – jedyny przedstawiciel rodzaju w Polsce. Jest to też gatunek typowy rodzaju. Wszystkie gatunki tu należące są roślinami wodnymi i bagiennymi, często pokrywającymi rozległe obszary.
Wiktionary oraz Wikipedia
trzcinnik;
1. ptak z rodziny pokrzewkowatych, owadożerny, żyjący wśród bujnej roślinności, szczególnie nad wodami, wśród trzcin; trzciniak drozdówka;
2. ryba z rodziny wielopłetwcowatych, wyglądem przypominająca węża; wąż trzcinowy
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Acrocephalus|ref=tak., niewielki ptak wędrowny z rodziny trzciniaków;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Acrocephalidae|Salvin|ref=tak., rodzina ptaków z rzędu wróblowych;
Trzciniaki (Acrocephalidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), wyodrębniona z rodziny pokrzewkowatych (Sylviidae).
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący trzciny, wyrobów z trzciny
SJP.pl
przestarzałe: dotyczący trzciny, zrobiony z trzciny, porosły trzciną; trzcinowy
SJP.pl
wieś w Polsce
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie podkarpackim, w gminie Jasło
(1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie wielkopolskim, w gminie Wielichowo
(1.3) geogr. wieś w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kępińskim
3 miejscowości w Polsce:
Filmy:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Trzcinica
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) reg. mieszkaniec Trzcinicy
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Trzciniec
SJP.pl
zgrubienie od: trzcina
Trzcinisko (niem. Schönrohr) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Cedry Wielkie.
Wieś na obszarze Żuław Gdańskich nad Martwą Wisłą, stanowi sołectwo Trzcinisko w którego skład wchodzi również miejscowość Szerzawa.
Wieś należąca do Żuław Steblewskich terytorium miasta Gdańska położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: trzcina
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zdrobn. trzcina
2 miejscowości w Polsce:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny trzciniaków; trzcinniczek zwyczajny
Trzcinniczek (zwyczajny), trzcionka (Acrocephalus scirpaceus) – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny trzciniaków (Acrocephalidae), wcześniej zaliczany do pokrzewkowatych (Sylviidae).
SJP.pl
Wikipedia
obszar porośnięty trzcinnikiem (rośliną z rodziny wiechlinowatych)
SJP.pl
1. ptak z rodziny pokrzewkowatych, owadożerny, żyjący wśród bujnej roślinności, szczególnie nad wodami, wśród trzcin; trzciniak, trzciniak drozdówka;
2. ryba z rodziny wielopłetwcowatych, wyglądem przypominająca węża; trzciniak, wąż trzcinowy;
3. roślina wieloletnia z rodziny wiechlinowatych (traw)
SJP.pl
Wikipedia
Kalamus rotangowy (Calamus rotang L.) – gatunek roślin z rodziny arekowatych (Arecaceae). Ma wiele nazw zwyczajowych: rotang właściwy, palma rotangowa, trzcina hiszpańska, trzcina indyjska, trzcinopalma rotang, kalamus właściwy, rattan, śmigna rotang. Rośnie dziko na Cejlonie i w Indiach.
Wikipedia
1. mozga trzcinowata - gatunek rośliny z rodziny traw; ostrzyca trzcinowata, mielec;
2. lasecznica trzcinowata - gatunek rośliny z rodziny traw;
3. bambus trzcinowaty - gatunek rośliny z rodziny traw;
4. skolochloa trzcinowata - gatunek rośliny z rodziny traw
przymiotnik
(1.1) przypominający trzcinę
SJP.pl
Wiktionary
teren porosły trzciną
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) miejsce gdzie rośnie trzcina
Szuwar trzcinowy, zespół trzciny pospolitej, trzcinowisko (Phragmitetum australis) – syntakson w randze zespołu budowany przez słodkowodny makrofit: trzcinę pospolitą. Należy do klasy zespołów szuwarowych Phragmitetea.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z trzciną, dotyczący trzciny
(1.2) wykonany z trzciny
Wiktionary
przymiotnik od: Trzcińsko Zdrój
Osoby o nazwisku Trzciński:
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Trzcińsko Zdrój
Trzcińsko (niem. Rohrlach dawniej Różniewo) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Janowice Wielkie, na pograniczu Rudaw Janowickich i Kotliny Jeleniogórskiej w Sudetach Zachodnich. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce;
Trzcińsko-Zdrój (niem. Bad Schönfließ) – miasto w zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzcińsko-Zdrój, nad rzeką Rurzycą.
Według danych z 31 grudnia 2021 r. miasto miało 2171 mieszkańców.
Pod względem historycznym Trzcińsko-Zdrój leży na Pomorzu Zachodnim.
W latach 1946–1998 miasto administracyjnie należało do woj. szczecińskiego.
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
czasownik modalny (predykatyw) używany dla wyrażenia obowiązku, powinności, stosowności działania; powinno się, wypada, należy, potrzeba
czasownik niewłaściwy
(1.1) …tworzący wyrażenia, w których wykonanie czynności jest konieczne lub niezbędne; musieć w formie bezosobowej
Obiata – termin oznaczający ofiarę składaną bogom lub siłom nadnaturalnym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzałe: czasownik modalny "trzeba" wzmocniony partykułą wzmacniającą "-ż", używany w funkcji pytajnej lub wzmocnionej, np.: Trzebaż jeszcze, aby mnie, zamku urzędnika, Gerwazego Rębajłę, Horeszków klucznika, lżyć w domu Panów moich? (A. Mickiewicz)
SJP.pl
1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w województwie zachodniopomorskim;
Trzebiatów (niem. Treptow an der Rega) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Trzebiatów. Leży na Pobrzeżu Szczecińskim, nad rzeką Regą, w odległości ok. 8 km od Morza Bałtyckiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Trzebiatowa
SJP.pl
mieszkanka Trzebiatowa
SJP.pl
przymiotnik od: Trzebiatów
Trzebiatowski (kaszb. Trzebiatowsczi; forma żeńska: Trzebiatowska, kaszb. Trzebiatowskô; liczba mnoga: Trzebiatowscy, kaszb. Trzebiatowsczé) – nazwisko rodów kaszubskiej szlachty, wywodzących się z kaszubskiej miejscowości Trzebiatkowa.
SJP.pl
Wikipedia
1. usuwać gruczoły płciowe, głównie samców, przeznaczonych na tucz
2. wybijać zwierzynę
3. przerzedzać las
czasownik przechodni
(1.1) usuwać lub niszczyć coś
(1.2) przerzedzać las
(1.3) wybijać zwierzynę
(1.4) usuwać gruczoły płciowe u zwierząt hodowlanych
SJP.pl
Wiktionary
wieś w Polsce
Trzebica – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Pacanów.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.
SJP.pl
Wikipedia
1. przestarzałe: osoba lub zwierzę niszczące lasy, zabijające zwierzynę;
2. dawniej: osoba kastrująca zwierzęta domowe
SJP.pl
wieś w Polsce
Trzebiec (niem. Neuhof) – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Tychowo. W latach 1975–1998 osada należała do województwa koszalińskiego. Według danych UM, na dzień 31 grudnia 2014 roku osada miała 67 stałych mieszkańców. Osada wchodzi w skład sołectwa Wicewo. Największa osada w gminie.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Trzebiechów
SJP.pl
wieś w Polsce
Trzebiel (tuż po wojnie Trebuła, niem. Triebel, dlnłuż. Trjebule lub Trjebul, 1945-46 Trąby) – wieś i siedziba gminy w województwie lubuskim, w powiecie żarskim, dawniej miasto. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Trzebiel leży około 5 km od granicy z Niemcami, przy drodze krajowej nr 12 i autostradzie A18.
W 2009 roku miejscowość liczyła 1347 mieszkańców.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Trzebielino (kaszb. Trzebielënò, niem. Treblin) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Trzebielino, w pobliżu jeziora Trzebielskiego (Trzebielińskiego) i przy trasie drogi krajowej nr . Miejscowość jest siedzibą sołectwa Trzebielino w którego skład wchodzą również Szczyciec i Toczek.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Trzebielino
SJP.pl
przymiotnik od: Trzebiel
SJP.pl
wieś w Polsce
Trzebieńczyce – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie oświęcimskim, w gminie Zator, nad Skawą. W miejscowości znajduje się nieczynny przystanek kolejowy Trzebieńczyce linii 103 (Trzebinia – Skawce).
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Trzebienice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Gołcza.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) niszczenie, usuwanie, likwidowanie czegoś, aby stało się mniej liczne
(1.2) wycinanie drzew i krzewów
(1.3) wybijanie, tępienie zwierząt
(1.4) wet. usuwanie samcom gruczołów płciowych
Trzebienie – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim, w gminie Lisków.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. eunuch
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Trzebież
SJP.pl
wieś w Polsce
Trzebieszów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Trzebieszów.
Wieś królewska położona była w drugiej połowie XVI wieku w ziemi łukowskiej województwa lubelskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Trzebieszowice (po 1945 Łacko, niem. Kunzendorf an der Biele) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lądek-Zdrój, leży przy drodze Lądek-Zdrój – Kłodzko, w dolinie Białej Lądeckiej.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Trzebieszowicami, dotyczący Trzebieszowic
Wiktionary
przymiotnik od: Trzebieszów, Trzebieszów-Kolonia, Trzebieszów Drugi, Trzebieszów Pierwszy
SJP.pl
Wikipedia
1. wycinanie drzew
2. wybijanie, tępienie zwierzyny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) leśn. cięcia pielęgnacyjne drzewostanu
Trzebież (do 1945 niem. Ziegenort) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Police. Należy do aglomeracji szczecińskiej.
W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Trzebież.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Trzebieży
SJP.pl
mieszkanka Trzebieży
SJP.pl
dawne imię męskie
SJP.pl
wieś w Polsce
2 miejscowości w Polsce:
Miejscowość w Niemczech:
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Polsce
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce;
Trzebinia (1969–1977 Trzebinia-Siersza) – miasto w województwie małopolskim, w powiecie chrzanowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzebinia.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 1 stycznia 2024 r. miasto miało 18 502 mieszkańców.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Trzebini
SJP.pl
mieszkanka Trzebini
SJP.pl
przymiotnik od: Trzebinia
Trzebiński – polski herb szlachecki z nobilitacji.
SJP.pl
Wikipedia
drewno otrzymane z trzebieży
Trzebionka – osiedle miasta Trzebinia, w powiecie chrzanowskim, w województwie małopolskim.
Do 1956 r. wieś, w tym też roku weszła w skład osiedla Wodna. Od 1961 r. w granicach Trzebini.
Na Trzebionce znajduje się szkoła podstawowa i przedszkole, a także hotel i restauracja. Trzebionka jest miejscem bardzo dobrze połączonym komunikacją miejską z centrum miasta (ok. 5 min. drogi autobusem) i innymi miastami.
SJP.pl
Wikipedia
miejsce wykarczowane, pokryte pniakami po wyciętym lesie; karczunek, karczowisko, trzebowisko
SJP.pl
wieś w Polsce
Trzebiszewo (niem. Trebisch) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Skwierzyna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.
Wieś znajduje się przy trasie Skwierzyna – Gorzów Wielkopolski. Posiada połączenie kolejowe, na którym poruszają się szynobusy relacji Zielona Góra – Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
imię żeńskie
Trzebiesław, Trzebisław, Trzebosław – staropolskie imię męskie, złożone z członów Trzebie- ("czyszczenie, trzebienie", "ofiara") i -sław ("sława"). Mogło oznaczać "tego, który niszczy sławę (wrogów)" lub może "tego, który sławi ofiarę". Żeńskie odpowiedniki: Trzebiesława, Trzebosława.
Trzebiesław imieniny obchodzi 13 marca.
SJP.pl
Wikipedia
imię żeńskie
Trzebiesława, Trzebosława – staropolskie imię żeńskie, złożone z członów Trzebie- ("czyszczenie, trzebienie", "ofiara") i -sława ("sława"). Mogło oznaczać "tę, która niszczy sławę (wrogów)" lub może "tę, która sławi ofiarę". Męskie odpowiedniki: Trzebiesław, Trzebisław.
Trzebiesława imieniny obchodzi 12 lutego.
SJP.pl
Wikipedia
w czasach przedchrześcijańskich: miejsce składania ofiar bogom
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim;
Trzebnica (niem. Trebnitz, cz. Třebnice) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzebnica i władz powiatowych. Położone we wschodniej części Wzgórz Trzebnickich, obecnie jest jednym z miast aglomeracji wrocławskiej.
W Trzebnicy znajduje się jedno z miejsc pochówku władców Polski – bazylika św. Jadwigi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Trzebnicy, związany z Trzebnicą
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Trzebnicy
SJP.pl
mieszkanka Trzebnicy
SJP.pl
wieś w Polsce
Trzebniów (także Trzebniew) – wieś w Polsce, w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim, w gminie Niegowa.
SJP.pl
Wikipedia
czasownik nieosobowy
(1.1) poznań. trzeba
Trzebno (kasz. Jezoro Trzebno) – jezioro na Pojezierzu Kaszubskim w powiecie kartuskim (województwo pomorskie). Przez jezioro leżące na obszarze Kaszubskiego Parku Krajobrazowego przepływa Radunia, która jest swoistym łącznikiem jeziora z „Kółkiem Raduńskim”.
Ogólna powierzchnia: 2,6 ha, długość: 0,9 km, szerokość: 300 m, maksymalna głębokość: 4,5 m.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Czechach, w kraju południowoczeskim;
Wiktionary oraz Wikipedia
wieś w Polsce
Trzeboszowice (daw. Siemiałowice, niem. Schwammelwitz) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Paczków.
W latach 1945–1954 siedziba gminy Trzeboszowice. Następnie do 1972 roku były siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
2 miejscowości w Polsce:
Zobacz też: Trzebowo
SJP.pl
Wikipedia
członek zachodniosłowiańskiego plemienia zamieszkującego Dolny Śląsk na zachód i północ od siedzib Ślężan
SJP.pl
miejsce wykarczowane, pokryte pniakami po wyciętym lesie; karczunek, karczowisko, trzebisko
SJP.pl
imię męskie
Trzebowit – staropolskie imię męskie, złożone z członów Trzebo- ("czyszczenie, trzebienie, ofiara") i -wit ("pan, władca"). Mogło oznaczać "pana ofiary", "tego, który sprawuje ofiarę".
Trzebowit imieniny obchodzi 16 stycznia i 6 listopada.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Trzebownisko
SJP.pl
przymiotnik od: Trzebownisko
Trzebownisko – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Trzebownisko. Jest siedzibą gminy Trzebownisko. Wieś ma 3713 mieszkańców.
Prywatna wieś szlachecka, położona w województwie ruskim, w 1739 roku należała wraz z folwarkiem do klucza Łąka Lubomirskich. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Trzebuchów – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kolskim, w gminie Osiek Mały.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.
Z tej wsi pochodzi biskup katolicki Marian Gołębiewski.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
SJP.pl
1. wieś w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim;
2. osada w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim
SJP.pl
Wikipedia
1. przyciskając, przesuwać czymś po czymś
2. rozdrabniać za pomocą tarki; rozcierać
3. wygładzać powierzchnię czegoś poprzez suwanie po niej odpowiednimi przyrządami
4. rżnąć coś
5. trzeć się:
a) ocierać się o coś
b) o rybach: odbywać tarło
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) naciskając, pocierać
(1.2) dotykać, utrudniając ruch
(1.3) kulin. rozdrabniać na cząstki lub rozgniatać na jednolitą masę
(1.4) rzad. uwierać, obcierać
(1.5) techn. wygładzać, wyrównywać powierzchnię odpowiednim narzędziem
(1.6) środ. rozcinać, rżnąc piłą
czasownik zwrotny niedokonany trzeć się (dk. brak)
(2.1) pocierać sobą o coś
(2.2) dotykać się, utrudniając ruch
(2.3) przen. kłócić się
(2.4) zool. (o rybach) odbywać tarło, wykonywać funkcje rozrodcze
SJP.pl
Wiktionary
rzadko: trzydniowy (mający trzy dni, trwający trzy dni itp.)
SJP.pl
dawniej: trzykrotny
SJP.pl
okres trzech lat
SJP.pl
rzadko: trzyletni (mający trzy lata, trwający trzy lata itp.)
SJP.pl
okres trzystu lat
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) okres trzystu lat
(1.2) trzechsetna rocznica
SJP.pl
Wiktionary
mający trzysta lat, trwający trzysta lat itp.; trzystuletni, trzystoletni
SJP.pl
trzysetny;
1. będący ostatnim elementem zbioru złożonego z trzystu jednostek;
2. będący jedną z trzystu części
przymiotnik odliczebnikowy
(1.1) od trzysta
SJP.pl
Wiktionary
liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 3
przymiotnik odliczebnikowy
(1.1) od 3
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pot. żegl. trzeci oficer
(2.2) osoba występująca po dwóch poprzednich; jeden z trzech
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(3.1) dzień miesiąca po drugim
rzeczownik, rodzaj żeński
(4.1) trzecia: godzina trzecia
Trzeci – polski film w reżyserii Jana Hryniaka, według scenariusza Wojciecha Zimińskiego, z główną rolą Marka Kondrata. Film jest próbą nawiązania do Noża w wodzie (1961) Romana Polańskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
godzina trzecia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) godzina trzecia po południu lub po północy
forma przymiotnika.
(2.1) M. i W. ż. lp. od: trzeci
SJP.pl
Wiktionary
zimnica, malaria trzydniowa, charakteryzuje się występowaniem napadów gorączki, dreszczy i potów co 48 godzin
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. odmiana malarii o lżejszym przebiegu, charakteryzująca się powtarzaniem się napadów choroby co trzecią dobę
SJP.pl
Wiktionary
1. dawna polska moneta srebrna wartości trzech denarów; ternar
2. potocznie: uczeń trzeciej klasy
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) pszcz. trzeci rój w roku
(1.2) hist. monet. drobna srebrna moneta bita w Polsce w XIV/XV wieku;
Trzeciak (ternar) – polska srebrna moneta bita za czasów Władysława Jagiełły, a następnie za Zygmunta I Starego i Zygmunta III Wazy. Wartością była równa trzem denarom, trzeciej części półgrosza albo połowie szeląga.
W reformie z 1396–1397 zastąpiła stary zdewaluowany kwartnik, którego wartość spadła z ćwierci skojca (czyli połowy grosza) do szóstej części grosza. Dewaluacja mocno skomplikowała przeliczenia międzymonetarne (kwartnik wart był 8/3 denara), dlatego w 1398 r. przeprowadzono wymianę monet na nowe; skorygowano jednocześnie kurs grosza obrachunkowego z 16 na 18 denarów. Odtąd półgrosz wart był 9 denarów, a „mały kwartnik” 3 denary, co spowodowało przemianowanie go na ternar, czyli trzeciak. Wytwarzanie ternarów Jagiełły odbywało się w Krakowie, a zakończyło między 1407 a 1414 r.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 3
SJP.pl
wieś w Polsce
Trzeciewiec – (niem. Goldfeld) wieś sołecka w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Dobrcz.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Trzeciewnica – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Nakło nad Notecią.
Wieś królewska Cietrzewnica starostwa nakielskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie nakielskim województwa kaliskiego.
SJP.pl
Wikipedia
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na trzecie miejsce, następstwo, podrzędność lub złą jakość tego, do czego się odnosi drugi człon
Wiktionary
uczeń trzeciej klasy
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) eduk. uczeń trzeciej klasy
SJP.pl
Wiktionary
uczennica trzeciej klasy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) eduk. uczennica trzeciej klasy
SJP.pl
Wiktionary
1. zawodnik grający w trzeciej lidze
2. pot. o kimś, kto zajmuje bardzo niską pozycję, stanowisko, nie cieszy się prestiżem, "gra w trzeciej lidze"
SJP.pl
należący do trzeciej ligi, rozgrywany przez tę ligę
SJP.pl
SJP.pl
uczeń trzecioroczny
SJP.pl
w dawniejszych klasyfikacjach: starszy okres ery kenozoicznej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. starszy okres (system) kenozoiku, dzielący się na paleogen i neogen;
Trzeciorzęd – według starszych wersji periodyzacji starszy okres ery kenozoicznej, od 65 do 1,8 mln lat temu. Dzieli się na:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co trzeciorzędne
Wiktionary
będący na dalszym miejscu pod względem ważności, wartości, znaczenia
przymiotnik
(1.1) uznawany za mniej istotny od innych
(1.2) uznawany za znacznie gorszy od innych
SJP.pl
Wiktionary
→ trzeciorzęd, np. trzeciorzędowa flora, fauna
przymiotnik
(1.1) dotyczący trzeciorzędu, występujący, powstały w trzeciorzędzie
SJP.pl
Wiktionary
test pisany na zakończenie nauki w trzeciej klasie szkoły podstawowej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) środ. eduk. Ogólnopolskie Badanie Umiejętności Trzecioklasistów
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. pałac
Wiktionary
gatunek drzewa lub dużego krzewu z rodziny różowatych; czeremcha pospolita, smrodynia, śliwa kocierpka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Padus avium|Mill.|ref=tak., gatunek drzewa lub dużego krzewu z rodziny różowatych
(1.2) bot. drzewo lub krzew z gatunku trzemcha (1.1)
Miejscowości w Polsce:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Trzemeśnia – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Myślenice.
W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie krakowskim.
Wikipedia
przymiotnik od: Trzemeszno
SJP.pl
mieszkaniec Trzemeszna
SJP.pl
mieszkanka Trzemeszna
SJP.pl
1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce;
Trzemeszno (niem. Tremessen) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzemeszno.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wieś w Polsce
Trzemienko – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie szczecineckim, w gminie Barwice.W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie koszalińskim. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 171.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Trzemiętówko (niem. Bergfeld) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Sicienko.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Trzemiętowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Sicienko.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Trzemuszka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Kotuń. Ma status sołectwa.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętej Trójcy w Żeliszewie Podkościelnym.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
SJP.pl
Wikipedia
trzeń długoryjki (długoryjkowy), trzeń krótkoryjkowy - gatunki chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych
SJP.pl
trzep szparagówka - muchówka z rodziny nasionnic
wykrzyknik
(1.1) naśladuje krótki dźwięk o jasnej barwie, powstający przy uderzeniu czymś płaskim o coś, upadku miękkiej rzeczy na twardą powierzchnię, rozpłaszczająca się nierzadko po upadku
forma czasownika.
(2.1) 2. os. rozk. lp. od: trzepać
SJP.pl
Wiktionary
1. potrząsać, uderzać czymś w coś z rozmachem;
2. uderzać w coś, zwykle trzepaczką w celu usunięcia kurzu, przewietrzenia czegoś itp.;
3. szybko mówić, często bez związku, bez zastanowienia
czasownik przechodni
(1.1) usuwać kurz z przedmiotu (np. dywanu) poprzez uderzanie w niego np. trzepaczką
(1.2) pot. dokładnie wypytywać, przesłuchiwać
(1.3) pot. szukać, przeglądać, rewidować, kontrolować komuś coś
(1.4) pot. machać skrzydłami
(1.5) pot. bić coś lub kogoś
(1.6) ubijać pianę
(1.7) pot. sypać
(1.8) pot. poruszać czymś energicznie
czasownik zwrotny trzepać się
(2.1) miotać się
(2.2) pot. uprawiać samogwałt
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rzem. włók. drewniane narzędzie do trzepania lnu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) ktoś, kto coś trzepie
(2.2) daw. rzem. wędrowny rzemieślnik zajmujący się czyszczeniem lnu
Wiktionary
1. narzędzie służące do trzepania z kurzu;
2. narzędzie, zwykle druciane, używane w gospodarstwie domowym do ubijania białka jaj
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przyrząd do trzepania dywanów z kurzu;
(1.2) narzędzie do ubijania piany z białek jaj lub śmietany;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z trzepaczką, dotyczący trzepaczki
Wiktionary
urządzenie służące do zawieszania rzeczy trzepanych z kurzu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) konstrukcja składająca się z dwóch słupków z poprzeczką, służąca do przewieszania dywanów i innych rzeczy trzepanych z kurzu;
(1.2) gw-pl|Kresy. trzepaczka
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pot. o człowieku szybko mówiącym lub roztrzepanym, zakręconym
Trzepak – przyrząd lub urządzenie pomagające w zasadniczy sposób w trzepaniu dywanów, szczególnie popularne przed upowszechnieniem się odkurzaczy. Zbudowane jako usztywniona rama, najczęściej z rur stalowych, mocowana do podłoża na stałe lub do ściany za pomocą uchwytów umożliwiających obrót trzepaka na ścianę lub prostopadle do niej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ trzepak
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z trzepakiem, dotyczący trzepaka
SJP.pl
Wiktionary
część przędzalni bawełny, w której czyści się bawełnę w specjalnych maszynach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trzepać.
Wiktionary
regionalnie: trzepotać
SJP.pl
trzepla zielona - gatunek ważki z rodziny gadziogłówkowatych
SJP.pl
wieś w Polsce
Trzepnica – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Łęki Szlacheckie. Wieś zamieszkiwana jest przez około 430 mieszkańców.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od trzepot
Wiktionary
1. szybkie ruchy czegoś na wietrze;
2. odgłos trzepotania;
3. mocne bicie serca
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szybki ruch skrzydeł ptaków z towarzyszącym mu szumem lub furkotem
SJP.pl
Wiktionary
wykonywać czymś szybkie ruchy, często wydając charakterystyczny odgłos
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zatrzepotać)
(1.1) poruszać czymś szybko, rytmicznie, wywołując charakterystyczne dźwięki
(1.2) poruszać się szybko, rytmicznie na wietrze, wydając charakterystyczny szmer
(1.3) bić mocno (serce)
czasownik zwrotny niedokonany trzepotać się (dk. zatrzepotać się)
(2.1) poruszać się szybko, gwałtownie i chaotycznie, aby uwolnić się, wydostać się skądś
(2.2) poruszać się szybko, rytmicznie na wietrze, wydając charakterystyczny szmer
(2.3) bić mocno (serce)
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trzepotać.
Wiktionary
skrzydło ptaka
SJP.pl
trzepoczący się, migoczący; skłonny do trzepotania
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
1. poruszać czymś energicznie; potrząsać czymś, wprawiać coś w drżenie;
2. jechać nierówno, powodując podskakiwanie wiezionych ludzi lub przedmiotów; huśtać; rzucać;
3. potocznie: rządzić czymś despotycznie, mieć duży wpływ na coś
SJP.pl
wieś w Polsce
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. nazwa kilku miejscowości w północnej Polsce;
4 miejscowości w Polsce:
a także:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
urządzenie w maszynie papierniczej do potrząsania sitem
Tremella Pers. (trzęsak) – rodzaj grzybów z rodziny trzęsakowatych (Tremellaceae). W Europie występuje około 25 gatunków, w Polsce kilkanaście.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trzęsakowatych (rodzina grzybów)
Trzęsakowate (Tremellaceae Fr.) – rodzina grzybów należąca do rzędu trzęsakowców (Tremellales).
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trzęsakowatych (rodzina grzybów)
SJP.pl
rząd grzybów z typu podstawczaków
Trzęsakowce (Tremellales Fr.) – rząd grzybów należący do klasy Tremellomycetes.
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel rzędu grzybów z typu podstawczaków
SJP.pl
fraza rzeczownikowa, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) icht. przest. strętwa
Wiktionary
grząski grunt, podmokły teren, zwykle porośnięty szuwarami; bagno, mokradło, moczary, grzęzawisko
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) podmokły i grząski teren, zwykle porośnięty szuwarami
(1.2) przen. niezwykle trudna do rozwiązania sytuacja
Trzęsawisko – jedno z funkcjonujących w języku polskim określeń bagna. Źródłosłów wiąże się ze słowem „trząść”, co łączy się z tym, że oznacza ono teren łatwo zapadający się. Ze względu na możliwość ugrzęźnięcia, jego synonimem jest m.in. „grzęzawisko”, a jedną z podstawowych relacji semantycznych jest związek trzęsawiska z niebezpieczeństwem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. ciężka choroba owiec i kóz; scrapie, cenuroza, kołowacizna;
2. potocznie: trzęsienie się; trzęsionka
Trzęsawka (z ang. scrapie „ocierać się, drapać”; polskie nazwy: choroba kłusowa, kołowacizna) – pasażowalna encefalopatia gąbczasta owiec i kóz wywoływana przez priony, nieznany do niedawna patogen, wywołujący również podobną do trzęsawki chorobę u ludzi, zwaną kuru. Scrapie najprawdopodobniej nie może zostać przeniesiona bezpośrednio na człowieka, ale zaleca się unikanie kontaktu z tkankami i płynami ustrojowymi chorego zwierzęcia.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: febra, malaria
SJP.pl
Trześcianka (ros. Тростяница, białorus. Трасьцянка, w miejsc. gwarze Trościanka lub Tryścianka) – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Narew. Leży w dolinie rzek Rudnia i Małynka (prawe dopływy rzeki Narew), przy drodze wojewódzkiej nr 685, pomiędzy miejscowościami Żywkowo i Ancuty.
Wikipedia
dawniej: mieszanina siana i słomy, stanowiąca paszę dla bydła i koni
SJP.pl
rodzina mchów z klasy prątników
SJP.pl
potocznie: człowiek tchórzliwy; trzęsiportek
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) wulg. tchórzliwy człowiek
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) wulg. tchórzliwa kobieta
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. lub gwara. ornit. pliszka
Wiktionary
glon z rodziny trzęsidłowatych, o kulistej, galaretowatej plesze, występujący pospolicie w wodach słodkich i w miejscach wilgotnych; galaretnica
Trzęsidło (Nostoc) – rodzaj kolonijnych sinic, należących do rzędu Nostocales.
SJP.pl
Wikipedia
rodzina sinic tworzących skupienia o charakterze kolonii, występujących głównie w wodach słodkich i miejscach wilgotnych
SJP.pl
o cechach trzęsidłowatych (rodzina sinic)
SJP.pl
rodzaj mchów z rodziny trzęsicowatych
Trzęślik, trzęsiec (Timmia) – rodzaj mchów (prątników) z monotypowej rodziny – trzęślikowate Timmiaceae z rzędu trzęślikowce Timmiales z 4 lub 8 gatunkami (w zależności od ich ujęcia systematycznego). Rośliny te występują w Eurazji, Ameryce Północnej, w północnej Afryce, na Nowej Zelandii i Hawajach. W Polsce rosną trzy–cztery gatunki (różnica wynika z wyodrębniania trzęślika bawarskiego w randze osobnego gatunku lub podgatunku trzęślika meklemburskiego). Trzęślik meklemburski jest jedynym przedstawicielem rodzaju występującym w Polsce na nizinach. W górach rosną poza tym trzęślik norweski i austriacki. Są to mchy naskalne i torfowiskowe.
SJP.pl
Wikipedia
1. poruszać czymś energicznie; potrząsać czymś, wprawiać coś w drżenie;
2. jechać nierówno, powodując podskakiwanie wiezionych ludzi lub przedmiotów; huśtać; rzucać;
3. potocznie: rządzić czymś despotycznie, mieć duży wpływ na coś
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trząść.
SJP.pl
Wiktionary
(r. męski) dawniej: mężczyzna zawracający komuś głowę, niedający komuś spokoju
SJP.pl
gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny garncarzowatych, np. trzęsiogon ciemny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) daw. lub gwara. ornit. pliszka
Wiktionary
potocznie: trzęsienie się; trzęsawka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. trzęsienie się – z zimna, strachu lub podczas jazdy po wybojach
(1.2) poznań. kulin. galareta mięsna
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: człowiek tchórzliwy; trzęsidupa
SJP.pl
trwała trawa gęstokępkowa, rosnąca na ubogich łąkach i torfowiskach
Trzęślica (Molinia Schrank) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Należą do niego dwa gatunki. Występują one niemal w całej Europie, w zachodniej Azji (Kazachstan, Kaukaz, Azja Mniejsza i Bliski Wschód), w północno-zachodniej Afryce oraz w Etiopii. Oba gatunki z tego rodzaju występują także w Polsce.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
regionalnie: czereśnia
Trześnia (do 31.12.2012 Trześnie) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie strzelińskim, w gminie Strzelin.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Trześniewski:
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
Trześniówka – rzeka, prawostronny dopływ Wisły, o długości 56,26 km i powierzchni dorzecza 569,6 km².
Źródła rzeki znajdują się na Płaskowyżu Kolbuszowskim, na północny zachód od Cmolasu. W górnym biegu (do ujścia Kozieńca) płynie pod nazwą Jamnica. Trześniówka uchodzi do Wisły na 272. jej kilometrze, w okolicy Sandomierza. Jej dopływami są Smarkata, Koniecpólka, Kaczówka, Mokrzyszówka, Żupawka, Dąbrówka.
Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
w gwarze łowieckiej: oczy zająca
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik od: Trzeszczany
SJP.pl
wieś w Polsce
Trzeszczany Pierwsze (po roku 1999 Trzeszczany) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Trzeszczany.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
SJP.pl
Wikipedia
wydawać ostry, skrzypiący dźwięk, najczęściej przy pękaniu, rozrywaniu czegoś, tarciu; skrzypieć, chrzęścić
czasownik
(1.1) wydawać odgłos przypominający trzask lub skrzypienie
(1.2) pot. nudzić mówieniem, marudzić
SJP.pl
Wiktionary
wydawać ostry, skrzypiący dźwięk, najczęściej przy pękaniu, rozrywaniu czegoś, tarciu; skrzypieć, chrzęścić
Szmer oddechowy, szmery oddechowe (ang. respiratory sounds) – zjawisko akustyczne stwierdzane podczas osłuchiwania pacjenta, słyszalne nad płucami podczas wdechu i wydechu. Szmer jest składową akustycznych zjawisk powstających podczas przepływu powietrza przez poszczególne elementy układu oddechowego - tchawicę, oskrzela, oskrzeliki oraz pęcherzyki płucne. Osłuchiwanie płuc pozwala na wstępną diagnozę zaburzeń i chorób układu oddechowego.
SJP.pl
Wikipedia
wydawać ostry, skrzypiący dźwięk, najczęściej przy pękaniu, rozrywaniu czegoś, tarciu; skrzypieć, chrzęścić
SJP.pl
drobna, okrągława kostka włączona w końce ścięgien mięśni w sąsiedztwie stawów, powstająca na skutek miejscowego kostnienia ścięgien, kość trzeszczkowa; kość heterotopowa
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) poznań. małe, nieznośne, płaczliwe i krzykliwe dziecko
Wiktionary
wieś w Polsce
Trzeszczyn (do 1945 niem. Trestin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Police przy granicy miasta Police. Miejscowość jest usytuowana na Równinie Polickiej na skraju Puszczy Wkrzańskiej. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 114.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Trzeszkowice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie świdnickim, w gminie Mełgiew.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Mełgiew. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 280 mieszkańców.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Wita w Mełgwi.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Trzeszyn – wieś w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Karnice.
Według danych w 2011 roku wieś miała 142 mieszkańców.
W latach 1946–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
SJP.pl
Wikipedia
1. poruszać czymś energicznie; potrząsać czymś, wprawiać coś w drżenie;
2. jechać nierówno, powodując podskakiwanie wiezionych ludzi lub przedmiotów; huśtać; rzucać;
3. potocznie: rządzić czymś despotycznie, mieć duży wpływ na coś
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
trzewia
SJP.pl
wnętrzności
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) narządy wewnętrzne jamy brzusznej człowieka lub zwierzęcia
Trzewia, trzewa, potocznie wnętrzności (łac. viscera, gr. splanchnon) – narządy wewnętrzne zwierząt (w tym i człowieka), znajdujące się w jamach ciała. Należą do tej grupy narządy klatki piersiowej i jamy brzusznej.
Trzewia występuje także u mięczaków jako narządy wewnętrzne, znajdujące się w worku trzewiowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. zdrobnienie od: trzewik;
2. roślina z rodziny storczykowatych o dużych kwiatach kształtem przypominających trzewiczek, hodowana jako roślina ozdobna; obuwik
Trzewiczek – dawna osada, obecnie część miasta Sławków województwie śląskim, w powiecie będzińskim.
Miejscowość położona jest w Sławkowie na granicy z Dąbrową Górniczą. Od zachodu graniczy z jej dzielnicą Rudną, a od wschodu z częścią Sławkowa - Ciołkowizną. Od południa graniczy z bazą przeładunku rud. Stanowi część ulicy Jodłowej. Znajduje się blisko stacji kolejowej Dąbrowa Górnicza Wschodnia.
SJP.pl
Wikipedia
przypominający trzewiczek, podobny do trzewiczka
SJP.pl
marny, podniszczony trzewik
SJP.pl
but z cholewką sznurowany do kostki
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) rodzaj obuwia, charakteryzujący się twardą (trwałą) zelówką i obejmującą kostkę sznurowaną cholewką;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
but z cholewką sznurowany do kostki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Balaeniceps rex|ref=tak., duży afrykański ptak o krótkim, silnym i masywnym dziobie, żywiący się wyłącznie rybami dwudysznymi;
Trzewikodziób (Balaeniceps rex) – gatunek dużego ptaka z rodziny trzewikodziobów (Balaenicipitidae), będący jej jedynym przedstawicielem. Występuje od Sudanu Południowego i południowo-zachodniej Etiopii przez Ugandę po południowo-wschodnią Demokratyczną Republikę Konga i północną Zambię. Poza sezonem lęgowym nieregularnie odwiedza Republikę Środkowoafrykańską. Narażony na wyginięcie.
Wiktionary oraz Wikipedia
część trzewiowa czaszki stanowiąca rusztowanie dla początkowych odcinków układu oddechowego i pokarmowego
Trzewioczaszka – część twarzowa (brzuszna) czaszki kręgowców, otaczająca jamę gębową i gardziel. Jest zbudowana z chrząstek i kości. Tworzy aparat chwytny, stanowi rusztowanie dla początkowych odcinków układu oddechowego oraz pokarmowego, a także skrzeli (u kręgowców wodnych) oraz innych narządów (u kręgowców lądowych). W toku ewolucji następuje coraz ściślejsze połączenie kości trzewioczaszki oraz zmniejszanie ich liczby.
SJP.pl
Wikipedia
tyczący się trzewi
SJP.pl
1. realistyczny, jasny
2. świadomy, nie znajdujący się pod wpływem środków odurzających lub alkoholu
SJP.pl
w medycynie: środki, leki, krople, sole trzeźwiące - środki przywracające przytomność omdlałej osobie
SJP.pl
doprowadzać do przytomności; cucić
SJP.pl
stawać się trzeźwym, wychodzić z zamroczenia alkoholowego lub snu
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: trzeźwo
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: trzeźwy; bardziej trzeźwy
SJP.pl
zdrobnienie od: trzeźwy; trzeźwiutki, trzeźwiuteńki
SJP.pl
zdrobnienie od: trzeźwy; trzeźwiutki, trzeźwiusieńki
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: trzeźwy
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: trzeźwy; trzeźwiuteńki, trzeźwiusieńki
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) nie będąc pod wpływem alkoholu
(1.2) przen. mając jasny umysł, myśląc z rozsądkiem
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) niezmroczenie alkoholem
(1.2) cecha tego, co jest trzeźwe, rozsądne, rzeczowe; cecha tego, kto jest trzeźwy, rozsądny, rzeczowy
Wiktionary
SJP.pl
1. realistyczny, jasny
2. świadomy, nie znajdujący się pod wpływem środków odurzających lub alkoholu
przymiotnik jakościowy
(1.1) niepijany
(1.2) przytomny, rozbudzony
(1.3) kierujący się rozumem, rozsądkiem
SJP.pl
Wiktionary
liczebnik
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. trzy
Wiktionary
duży owad, większy od pszczoły, żyjący w roju, żywiący się nektarem
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ent. nazwa systematyczna|Bombus|Latreille|ref=tak., owłosiony owad żyjący w koloniach mieszkający w gniazdach zakładanych w ziemi;
Trzmiel – zwyczajowa nazwa dużej, krępej i gęsto owłosionej pszczoły o czarnym ubarwieniu, zwykle z szerokimi, poprzecznymi, żółtymi lub pomarańczowymi pasami. W mowie potocznej często błędnie nazywany bąkiem. W literaturze polskiej nazwą „trzmiel” określane są społeczne pszczoły z rodzaju Bombus.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
błonkówka z rodziny pszczołowatych
Trzmielec, brzmik (Psithyrus) – podrodzaj dużych, krępych pszczół zaliczanych do rodzaju Bombus, pasożytujących na społecznościach innych gatunków swojego rodzaju. Z powodu odmiennej biologii i morfologii dawniej były klasyfikowane w randze odrębnego rodzaju.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
duży owad, większy od pszczoły, żyjący w roju, żywiący się nektarem
przymiotnik
(1.1) charakterystyczny dla trzmiela; dotyczący, odnoszący się do trzmiela, wyprodukowany przez trzmiele
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Euonymus|L.|ref=tak., rodzaj roślin krzewiastych, drzew lub pnączy z rodziny dławiszowatych;
Trzmielina (Euonymus L.) – rodzaj krzewów z rodziny dławiszowatych. Obejmuje 140 gatunków. Rośliny te występują w strefie umiarkowanej półkuli północnej – w Ameryce Północnej, Europie, północno-zachodniej Afryce i w Azji, schodząc do strefy międzyzwrotnikowej w Ameryce Centralnej (na południu do Kostaryki), w południowo-wschodniej Azji sięgając do Nowej Gwinei i Queensland w Australii oraz na Madagaskarze (tamtejsze rośliny bywają wyodrębniane jako Astrocassine). Największe zróżnicowanie osiągają w Chinach, gdzie rośnie 90 gatunków, w tym 50 to endemity. W Europie występują naturalnie cztery gatunki. W Polsce dziko rosną dwa gatunki – trzmielina pospolita E. europaea i trzmielina brodawkowata E. verrucosa. Rośliny te występują w lasach i zaroślach.
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzina drzew, krzewów i pnączy (rzadziej roślin zielnych) z klasy roślin dwuliściennych, występujących głównie w umiarkowanej strefie półkuli północnej
SJP.pl
o cechach trzmielinowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych, żywiący się głównie trzmielami, osami i pszczołami (stąd jego nazwa), żyjący w Eurazji i w południowej Afryce; pszczołojad
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Pernis apivorus|ref=tak., drapieżny ptak żywiący się żądłówkami;
Trzmielojad (zwyczajny), pszczołojad (Pernis apivorus) – gatunek dużego, wędrownego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Nie wyróżnia się podgatunków.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wieś w Polsce
Trzmielów – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie polkowickim, w gminie Chocianów.
SJP.pl
Wikipedia
ślipień trzmielowiec - muchówka z rodziny wyślepkowatych
SJP.pl
rodzaj muchówki z rodziny bzygowatych; Volucella
SJP.pl
ptak z rodziny ziarnojadów
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. drobny ptak śpiewający, nieco większy od wróbla, o żółtym i rdzawobrązowym upierzeniu
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mały ptak z rodziny trznadli
Trznadelek (Schoeniclus pusillus) – gatunek małego wędrownego ptaka z rodziny trznadli (Emberizidae), występujący w Eurazji. W Polsce obserwowany sporadycznie. Nie jest zagrożony wyginięciem.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trznadlowatych (rodzina ptaków)
Trznadle, trznadlowate (Emberizidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes). Obejmuje ponad 40 gatunków. Są to małe lub średnie ptaki, odżywiające się przeważnie owadami bądź ziarnami. Zamieszkują Eurazję i Afrykę.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach trznadlowatych (rodzina ptaków)
SJP.pl
potocznie: lekceważyć kogoś lub coś; czniać
SJP.pl
grupa zwierząt, zwłaszcza domowych, np. bydła, owiec, kóz
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zootechn. gromada zwierząt hodowlanych
(1.2) książk. przen. lud, wierni
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: trzoda
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: trzoda
(1.2) żart. niewielka grupa zwierząt hodowlanych
(1.3) przen. wspólnota wiernych
SJP.pl
Wiktionary
główna, zasadnicza, podstawowa część
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) najważniejszy, główny element jakiegoś przedmiotu
(1.2) rękojeść, trzonek
(1.3) archit. układ ścian w budynku zapewniający jego stateczność ogólną
(1.4) mikol. część grzyba, na której opiera się jego kapelusz
(1.6) techn. środkowa część pieca piekarskiego
(1.9) daw. techn. piec kuchenny
(1.14) archit. część kolumny pomiędzy bazą a głowicą;
Trzon – najważniejsza część kolumny. Ustawiano go na bazie albo bezpośrednio na stylobacie (np. w porządku doryckim). Na szczycie trzonu znajdowała się głowica (kapitel), która łączyła go z belkowaniem. W architekturze klasycznej trzon miał kształt walca o powierzchni gładkiej lub zdobionej kanelurami. Architektura baroku spopularyzowała kolumny o trzonach tordowanych (skręconych wzdłuż linii śrubowej) lub w formie wiązki skręconej z 2-4 prętów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. szypułka liścia lub owocu;
2. zdrobnienie od: trzonek
SJP.pl
kisielnica trzoneczkowa - gatunek grzybów z rodziny uszakowatych
SJP.pl
uchwyt jakiegoś narzędzia; rękojeść, rączka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) uchwyt, rękojeść jakiegoś narzędzia
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rząd ryb mięśniopłetwych; celakantokształtne, latimeriokształtne, trzonopłetwokształtne
Celakantokształtne, latimeriokształtne, trzonicokształtne, trzonopłetwokształtne (Coelacanthiformes) – rząd ryb mięśniopłetwych (Sarcopterygii), obejmujący liczne gatunki znane ze śladów kopalnych, w tym dwa, które przetrwały do czasów współczesnych. Charakteryzują się dyficerkalną płetwą ogonową, złożoną z 3 płatów (jeden na końcu płetwy i dwa symetrycznie rozłożone), obecnością zewnętrznych nozdrzy (brak nozdrzy tylnych). Przednia płetwa grzbietowa położona przed środkiem korpusu.
SJP.pl
Wikipedia
rząd ślimaków płucodysznych
Trzonkooczne (Stylommatophora) – klad ślimaków płucodysznych (Pulmonata), w randze rzędu, obejmujący około 30 tys. gatunków grupowanych w kilkudziesięciu rodzinach, o kosmopolitycznym rozmieszczeniu. Oczy trzonkoocznych osadzone są na szczycie drugiej pary czułków. Czułki pierwszej pary są zredukowane, trudne do zaobserwowania. Ślimaki lądowe, nieliczne ziemnowodne, o muszlach różnych kształtów, czasem o muszli małej i przykrytej płaszczem (ślinikowate i pomrowcowate), zredukowanej do małej tarczki (Testacellidae) bądź wykształconej normalnie (np. ślimakowate).
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel podrzędu owadów z rzędu błonkówek; stylikowiec, stylikówka
SJP.pl
podrząd owadów z rzędu błonkówek; stylikowce, stylikówki
Trzonkówki, zwane również stylikowcami, stylikówkami lub stylikoodwłokimi (Apocrita) – podrząd owadów z rzędu błonkówek.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z trzonkiem, dotyczący trzonka
Wiktionary
budynek o konstrukcji wiszącej, mający szkielet o kwadratowej podstawie, wsparty na betonowym trzonie biegnącym przez środek; trzonowiec
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. budynek, którego konstrukcja oparta jest o żelbetowy trzon nośny i podwieszane na linach stropy;
Trzonolinowiec (budynek trzonowo-cięgnowy) – wielokondygnacyjny szkieletowy budynek przeznaczony do przebywania w nim ludzi (biura, mieszkania).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
podgromada ryb kostnoszkieletowych, obejmująca formy kopalne żyjące od początku dewonu do triasu w wodach śródlądowych, z jednym tylko żyjącym współcześnie gatunkiem - latimerią; cechują się parzystymi płetwami brzusznymi i piersiowymi, osadzonymi na długich i silnie umięśnionych trzonach (stąd nazwa)
Trzonopłetwe (Crossopterygii) – drapieżne ryby kostnoszkieletowe o płetwach osadzonych na długich trzonach o strukturze pięciopalczastej. W zapisie kopalnym są znane od dolnego dewonu (około 400 mln lat temu).
Występowały w wodach morskich i w zbiornikach słodkowodnych. Osiągały około 1,5 m długości. Do czasów współczesnych przetrwały jedynie latimeria.
SJP.pl
Wikipedia
rząd ryb mięśniopłetwych; celakantokształtne, latimeriokształtne, trzonicokształtne
SJP.pl
o cechach trzonopłetwych (podgromada ryb)
SJP.pl
1. rodzaj zęba u ssaków; ząb trzonowy;
2. budynek o konstrukcji wiszącej, mający szkielet o kwadratowej podstawie, wsparty na betonowym trzonie biegnącym przez środek; trzonolinowiec
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) anat. tylny ząb służący do miażdżenia pokarmu;
Zęby trzonowe (łac. dentes molares) – rodzaj zębów występujących u ssaków, w tym człowieka – w uzębieniu stałym.
Położone są najbardziej z tyłu ze wszystkich zębów jamy ustnej i służą do rozcierania pokarmu. Górne i dolne zęby trzonowe różnią się znacznie. Posiadają 2 lub 3 korzenie i wiele guzków. Ostatni trzonowiec, często niewystępujący i bardzo zmienny, to tzw. ząb mądrości.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. związany z trzonem, pochodzący od trzonu;
2. określenie rodzaju zębów stałych znajdujących się najbardziej z tyłu jamy ustnej
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z trzonem, dotyczący trzonu
SJP.pl
Wiktionary
gwarowo: stary garnek gliniany
SJP.pl
1. w dawnej Polsce od XVI wieku: skórzany lub wełniany pas z kieszeniami na pieniądze;
2. woreczek na pieniądze; trzosik, sakwa, sakiewka, kiesa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. pas z kieszeniami na pieniądze
(1.2) książk. posiadany majątek
Osoby noszące nazwisko Trzos
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
woreczek na pieniądze; trzos, sakwa, sakiewka, kiesa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od trzos
SJP.pl
Wiktionary
część pługa w kształcie noża do odcinania skiby w płaszczyźnie pionowej
SJP.pl
1. walec, kolec służący do osadzania czegoś
2. część zamku, na który wkłada się klucz mający okrągły otwór na końcu
3. centralna część jakiegoś przedmiotu; oś, rdzeń
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) metalowy walec, na który można mocować różne rzeczy
SJP.pl
Wiktionary
owad błonkoskrzydły z rodziny trzpienników
SJP.pl
1. zgłębiec trzpiennikowaty - owad z rodziny gąsienicznikowatych; zgłębiec trzpiennikowiec;
2. o cechach trzpiennikowatych (rodzina owadów)
Trzpiennikowate (Siricidae) – rodzina owadów z rzędu błonkoskrzydłych. Trzpiennikowate mają wydłużone, walcowate ciało. Na końcu odwłoka samicy krótkie pokładełko. Larwy trzpiennikowatych żerują w martwym drewnie.
SJP.pl
Wikipedia
1. zgłębiec trzpiennikowaty - owad z rodziny gąsienicznikowatych; zgłębiec trzpiennikowiec;
2. o cechach trzpiennikowatych (rodzina owadów)
SJP.pl
zgłębiec trzpiennikowiec - owad z rodziny gąsienicznikowatych; zgłębiec trzpiennikowaty
SJP.pl
człowiek lekkomyślny, roztrzepany, beztroski
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś roztrzepany i lekkomyślny
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rzad. zdrobn. od: trzpiot
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: trzpiotka
Wiktionary
kobieta lekkomyślna, roztrzepana, wesoła
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, dziewczyna roztrzepana i lekkomyślna
SJP.pl
Wiktionary
1. nieco beztroski, roztrzepany, lekkomyślny;
2. świadczący o czyjejś beztrosce, lekkomyślności
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) rzad. lekkomyślny, niefrasobliwy
Wiktionary
duży gruczoł trawienny i dokrewny, wytwarzający enzymy ułatwiające trawienie oraz insulinę
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) anat. gruczoł jamy brzusznej składający się z części hormonalnej i trawiennej;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) anat. związany z trzustką
Wiktionary
liczebnik główny oznaczający liczbę 3
liczebnik główny (porządkowy: trzeci • zbiorowy: troje)
(1.1) liczba 3
rzeczownik, rodzaj nijaki
(2.1) cyfra 3
3 (trzy) – liczba naturalna następująca po 2 i poprzedzająca 4. 3 jest też cyfrą wykorzystywaną do zapisu liczb w różnych systemach liczbowych, np. w ósemkowym, dziesiętnym i szesnastkowym.3 jest jedyną liczbą, która jest sumą liczb naturalnych mniejszych od niej tzn. 1+2=3
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedrostek
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczających trzykrotne wystąpienie czegoś
(1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczających całość składającą się z trzech części
Wiktionary
dotyczący trzech abonentów
SJP.pl
sztuka teatralna lub inny utwór sceniczny składający się z trzech aktów
SJP.pl
o utworze scenicznym: mający trzy akty; trójaktowy
przymiotnik
(1.1) liter. teatr. składający się z trzech aktów
SJP.pl
Wiktionary
składający się z trzech arkuszy, wydrukowany na trzech arkuszach itp.
SJP.pl
mający powierzchnię trzech arów
SJP.pl
mający trzy barwy (kolory); trójbarwny; trójkolorowy
SJP.pl
trójbiegowy;
1. o mechanizmie napędowym: mający trzy biegi;
2. o pojeździe: wyposażony w mechanizm napędowy o trzech biegach
SJP.pl
mający trzy bieguny, np. przełącznik trzybiegunowy
SJP.pl
1. zawierający trzy bity;
2. działający w oparciu o słowa (rozkazy, dane) długości trzech bitów
SJP.pl
charakteryzujący się strzeleniem trzech bramek
SJP.pl
składający się z trzech brygad
SJP.pl
mający długość trzech cali
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. przysiółek wsi Jaworzynka, w gminie Istebna, w powiecie cieszyńskim
Wiktionary
[czytaj: trzyczipowy] mający trzy chipy; trzyczipowy
SJP.pl
zadanie szachowe, w którym białe mają na celu dać mata w trzech ruchach
Trzychodówka – zadanie szachowe, w którym białe matują w swoim trzecim posunięciu.
Przykłady trzychodówek szachowych:
Pełne rozwiązania:
zadanie nr 1:
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Trzyciąż
SJP.pl
wieś w Polsce
Trzyciąż – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Trzyciąż, przy drodze wojewódzkiej nr 794.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Trzyciąż.
SJP.pl
Wikipedia
mieszczący w sobie trzy czwarte jakiejś całości
SJP.pl
złożony z trzech cyfr
przymiotnik
(1.1) składający się z trzech cyfr, mający trzy cyfry
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy cylindry, np. silnik trzycylindrowy; trójcylindrowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) techn. mający trzy cylindry
SJP.pl
Wiktionary
podział na trzy części
SJP.pl
składający się z trzech części
przymiotnik
(1.1) składający się z trzech części, podzielony na trzy części
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy czipy; trzychipowy
SJP.pl
składający się z trzech członów
SJP.pl
składający się z trzech dań
SJP.pl
przymiotnik od: Trzydnik Duży
SJP.pl
okres trzydniowy, czynność lub zjawisko trwające trzy dni
Rumień nagły (gorączka trzydniowa, trzydniówka, choroba szósta, łac. exanthema subitum) – choroba zakaźna dzieci, głównie w wieku do 2 lat, wywołana przez wirus HHV-6 (występujący w odmianie A i B) oraz HHV-7. Gorączkę trzydniową po raz pierwszy opisano w 1910 roku, jej przyczynę znaleziono w 1988 roku. Chorują na nią dzieci między 6 a 24 miesiącem życia. Okres wylęgania wynosi od 7 do 17 dni.
SJP.pl
Wikipedia
mający trzy dni, trwający trzy dni itp.; trzechdniowy (rzadko)
przymiotnik relacyjny
(1.1) trwający trzy dni
(1.2) będący w wieku trzech dni
SJP.pl
Wiktionary
trwający trzy doby
SJP.pl
mający wartość trzech dolarów
SJP.pl
mający troje drzwi; trójdrzwiowy
przymiotnik
(1.1) mający troje drzwi
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zgrub. od trzydziestka (wszystkie znaczenia, zwykle trzydzieści lat)
Wiktionary
liczebnik oznaczający liczbę 30
liczebnik główny
(1.1) 30
SJP.pl
Wiktionary
liczebnik zbiorowy odpowiadający liczbie 30, używany w odniesieniu do osób różnej płci, dzieci i młodych zwierząt oraz do przedmiotów o nazwie występującej tylko w liczbie mnogiej
liczebnik zbiorowy
(1.1) …odpowiadający liczbie 30
SJP.pl
Wiktionary
liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 30
SJP.pl
ktoś związany z obiektem (np. drużyną, oddziałem) oznaczonym liczbą 30
SJP.pl
1. liczba 30;
2. wiek osoby mającej trzydzieści lat;
3. coś oznaczonego numerem 30;
4. zbiór trzydziestu jednostek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liczba 30
(1.2) grupa 30 osób lub rzeczy
(1.3) 30 lat życia
(1.4) pot. kobieta w wieku trzydziestu lat
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z liczbą trzydzieści, dotyczący liczby trzydzieści
Wiktionary
mający trzydzieści cztery lata i pół roku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna mający trzydzieści cztery lata
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści cztery lata
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od trzydziestoczterolatka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta mająca trzydzieści cztery lata
(1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści cztery lata
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od trzydziestoczterolatek
Wiktionary
mający trzydzieści cztery lata, trwający trzydzieści cztery lata itp.
przymiotnik
(1.1) mający trzydzieści cztery lata
(1.2) trwający trzydzieści cztery lata
SJP.pl
Wiktionary
mający trzydzieści dni, trwający trzydzieści dni itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. nuta trwająca jedną trzydziestą drugą całej nuty;
Trzydziestodwójka – nuta w notacji muzycznej trwająca trzydziestą drugą część całej nuty (tyle, co pół szesnastki lub dwie sześćdziesięcioczwórki).
Trzydziestodwójki poniżej trzeciej linii z zasady zapisuje się w ten sposób, że laski znajdują się po prawej stronie główki i skierowane są do góry. Od trzeciej linii wzwyż laski umieszcza się po lewej stronie główki i skierowane są one w dół. Chorągiewki zawsze umieszcza się po prawej stronie kreski. Jeśli kilka trzydziestodwójek sąsiaduje ze sobą, można je połączyć w grupę za pomocą potrójnej belki.
Wiktionary oraz Wikipedia
opisany za pomocą trzydziestu dwóch cyfr w systemie dwójkowym pozycyjnym, adresujący przy użyciu trzydziestu dwóch cyfr w systemie dwójkowym pozycyjnym; 32-bitowy
przymiotnik
(1.1) inform. taki, który zawiera trzydzieści dwa bity
(1.2) inform. taki, który działa w oparciu o słowa (rozkazy, dane) długości trzydziestu dwóch bitów
SJP.pl
Wiktionary
będący w wieku 32 lat i pół roku
SJP.pl
złożony z trzydziestu dwu kart
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna mający trzydzieści dwa lata
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści dwa lata
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od trzydziestodwulatka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta mająca trzydzieści dwa lata
(1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści dwa lata
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od trzydziestodwulatek
Wiktionary
mający trzydzieści dwa lata
przymiotnik
(1.1) mający trzydzieści dwa lata
(1.2) trwający trzydzieści dwa lata
SJP.pl
Wiktionary
a) liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 32 000 000;
b) liczący trzydzieści dwa miliony czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna mający trzydzieści dziewięć lat
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści dziewięć lat
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od trzydziestodziewięciolatka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta mająca trzydzieści dziewięć lat
(1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści dziewięć lat
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od trzydziestodziewięciolatek
Wiktionary
mający trzydzieści dziewięć lat, trwający trzydzieści dziewięć lat itp.
przymiotnik
(1.1) mający trzydzieści dziewięć lat
(1.2) trwający trzydzieści dziewięć lat
SJP.pl
Wiktionary
trwający trzydzieści godzin
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna mający trzydzieści jeden lat
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści jeden lat
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od trzydziestojednolatka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta mająca trzydzieści jeden lat
(1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści jeden lat
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od trzydziestojednolatek
Wiktionary
mający trzydzieści jeden lat
przymiotnik
(1.1) mający trzydzieści jeden lat
(1.2) trwający trzydzieści jeden lat
SJP.pl
Wiktionary
mający trzydzieści kilka lat, trwający trzydzieści kilka lat itp.
przymiotnik
(1.1) mający lub trwający trzydzieści kilka lat
SJP.pl
Wiktionary
1. ważący 30 kilogramów;
2. przeznaczony na 30 kilogramów czegoś
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który ma wielkość (długość) trzydziestu kilometrów
Wiktionary
potocznie: trzydziestokilogramowy
SJP.pl
SJP.pl
powtarzający się trzydzieści razy
przymiotnik
(1.1) odbywający się/powtarzający się trzydzieści razy
(1.2) taki, który osiągnął/zdobył/robił coś trzydzieści razy
(1.3) trzydzieści razy większy bądź mniejszy od czegoś
SJP.pl
Wiktionary
mężczyzna trzydziestoletni
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba w wieku 30-39 lat
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca 30-39 lat
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od trzydziestolatka
SJP.pl
Wiktionary
1. kobieta albo samica zwierząt mająca trzydzieści lat;
2. okres obejmujący trzydzieści lat
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta mająca trzydzieści lat
(1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści lat
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od trzydziestolatek
SJP.pl
Wiktionary
1. kobieta albo samica zwierząt mająca trzydzieści lat;
2. okres obejmujący trzydzieści lat
SJP.pl
1. okres trzydziestu lat;
2. trzydziesta rocznica czegoś
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) okres trzydziestu lat
(1.2) trzydziesta rocznica
SJP.pl
Wiktionary
mający trzydzieści lat
przymiotnik
(1.1) mający trzydzieści lat
(1.2) trwający trzydzieści lat
SJP.pl
Wiktionary
mający długość trzydziestu metrów, wynoszący trzydzieści metrów
SJP.pl
a) liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 30 000 000;
b) liczący trzydzieści milionów czegoś
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) trwający trzydzieści minut
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna mający trzydzieści osiem lat
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści osiem lat
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od trzydziestoośmiolatka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta mająca trzydzieści osiem lat
(1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści osiem lat
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od trzydziestoośmiolatek
Wiktionary
mający trzydzieści osiem lat, trwający trzydzieści osiem lat itp.
przymiotnik
(1.1) mający trzydzieści osiem lat
(1.2) trwający trzydzieści osiem lat
SJP.pl
Wiktionary
1. składający się z trzydziestu osób (np. drużyna trzydziestoosobowa);
2. przeznaczony dla trzydziestu osób (np. trzydziestoosobowy pojazd)
przymiotnik
(1.1) przeznaczony dla trzydziestu osób, mogący pomieścić trzydzieści osób
(1.2) złożony z trzydziestu osób, wykonywany przez trzydzieści osób
SJP.pl
Wiktionary
mężczyzna trzydziestoparoletni
SJP.pl
mający trzydzieści parę lat, trwający trzydzieści parę lat itp.
przymiotnik
(1.1) mający lub trwający trzydzieści kilka lat
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna mający trzydzieści pięć lat
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści pięć lat
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od trzydziestopięciolatka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta mająca trzydzieści pięć lat
(1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści pięć lat
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od trzydziestopięciolatek
Wiktionary
1. okres trzydziestu pięciu lat;
2. trzydziesta piąta rocznica czegoś
SJP.pl
mający trzydzieści pięć lat, trwający trzydzieści pięć lat itp.
przymiotnik
(1.1) mający trzydzieści pięć lat
(1.2) trwający trzydzieści pięć lat
SJP.pl
Wiktionary
stanowiący trzydzieści procent czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geom. wielościan o trzydziestu ścianach
Wiktionary
mający trzydzieści siedem i pół roku; trwający trzydzieści siedem i pół roku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna mający trzydzieści siedem lat
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści siedem lat
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od trzydziestosiedmiolatka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta mająca trzydzieści siedem lat
(1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści siedem lat
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od trzydziestosiedmiolatek
Wiktionary
mający trzydzieści siedem lat, trwający trzydzieści siedem lat itp.
przymiotnik
(1.1) mający trzydzieści siedem lat
(1.2) trwający trzydzieści siedem lat
SJP.pl
Wiktionary
1. mający trzydzieści stopni (w jakiejś skali);
2. mający trzydzieści stopni, etapów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna mający trzydzieści sześć lat
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści sześć lat
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od trzydziestosześciolatka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta mająca trzydzieści sześć lat
(1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści sześć lat
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od trzydziestosześciolatek
Wiktionary
mający trzydzieści sześć lat, trwający trzydzieści sześć lat itp.
przymiotnik
(1.1) mający trzydzieści sześć lat
(1.2) trwający trzydzieści sześć lat
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) składający się z trzydziestu tomów, zawarty w trzydziestu tomach, wydany w trzydziestu tomach
Wiktionary
1. ważący trzydzieści ton;
2. mieszczący trzydzieści ton czegoś;
3. mogący unieść trzydzieści ton
SJP.pl
mający trzydzieści trzy lata i pół roku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna mający trzydzieści trzy lata
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzydzieści trzy lata
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od trzydziestotrzylatka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta mająca trzydzieści trzy lata
(1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzydzieści trzy lata
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od trzydziestotrzylatek
Wiktionary
mający trzydzieści trzy lata, trwający trzydzieści trzy lata itp.
przymiotnik
(1.1) mający trzydzieści trzy lata
(1.2) trwający trzydzieści trzy lata
SJP.pl
Wiktionary
statek o nośności trzydziestu tysięcy ton
SJP.pl
liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 30
przymiotnik odliczebnikowy
(1.1) od 30
SJP.pl
Wiktionary
złożony z trzech elementów; trójelementowy
przymiotnik
(1.1) składający się z trzech elementów
SJP.pl
Wiktionary
składający się z trzech etapów; trójetapowy
SJP.pl
trójfazowy;
1. składający się z trzech faz, etapów;
2. działający w układzie odpowiednich trzech prądów przemiennych
SJP.pl
mający wartość trzech franków
SJP.pl
mający trzy funkcje; trójfunkcyjny
SJP.pl
mający wartość trzech funtów
SJP.pl
naczynie o pojemności trzech garnców
SJP.pl
o pojemności trzech garnców
SJP.pl
składający się z trzech gniazdek
SJP.pl
trwający trzy godziny
przymiotnik
(1.1) trwający trzy godziny
(1.2) będący w wieku trzech godzin
SJP.pl
Wiktionary
ważący trzy gramy
SJP.pl
dawna moneta trzygroszowa
SJP.pl
mający wartość trzech groszy
SJP.pl
złożony z trzech głosów, skomponowany na trzy głosy, wykonywany przez trzy głosy itp.
SJP.pl
bóstwo słowiańskie
Trzygłów (także: Trzygław, Trygław; dosł. „mający trzy głowy”) – bóg Pomorzan i prawdopodobnie Słowian połabskich, czczony w Szczecinie, Wolinie i prawdopodobnie Brennie (ob. Brandenburg). Kult potwierdzony od 1124 r., m.in. w żywotach św. Ottona z Bambergu, oficjalnie upadł w 1127 r.
SJP.pl
Wikipedia
mający trzy głowy; trójgłowy
przymiotnik
(1.1) mający trzy głowy
SJP.pl
Wiktionary
a) będący wielkości trzech hektarów;
b) posiadający trzy hektary ziemi (np. rolnik trzyhektarowy)
SJP.pl
trwający trzy i pół godziny
SJP.pl
SJP.pl
powtarzający się trzy i pół raza
SJP.pl
mający trzy lata i pół roku
SJP.pl
mający długość trzech i pół metra
SJP.pl
liczący trzy i pół miliona czegoś
SJP.pl
składający się z trzech izb
przymiotnik
(1.1) złożony z trzech izb, pomieszczeń
SJP.pl
Wiktionary
zawierający w składzie trzy jajka, np. makaron trzyjajeczny
SJP.pl
trójjęzyczny;
1. posługujący się trzema językami;
2. napisany w trzech językach;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się trzema językami
przymiotnik
(1.1) posługujący się trzema językami
(1.2) napisany w trzech językach
SJP.pl
Wiktionary
statek mający trzy kadłuby
Trimaran, trzykadłubowiec – statek wodny posiadający trzy połączone sztywno kadłuby (jeden centralny i dwa boczne) umieszczone równolegle względem siebie. Trimarany mogą być zarówno jednostkami silnikowymi, jak i napędzanymi żaglami. Mogą należeć do grupy jachtów mieczowych, balastowych, jak i balastowo-mieczowych.
SJP.pl
Wikipedia
mający trzy kadłuby
SJP.pl
mający trzy kanały; trójkanałowy
SJP.pl
ważący trzy karaty
SJP.pl
mający trzy kartki
SJP.pl
prowadzony w trzech kierunkach; trójkierunkowy
SJP.pl
1. ważący 3 kilogramy;
2. przeznaczony na 3 kilogramy czegoś
SJP.pl
mający długość trzech kilometrów, wynoszący trzy kilometry
przymiotnik
(1.1) taki, który ma wielkość (długość) trzech kilometrów
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: trzykilogramowy
SJP.pl
mający trzy klamry
SJP.pl
o liściach, owocach, torebkach nasiennych: podzielony na pięć części; trójklapowy
SJP.pl
potocznie: szkoła trzyklasowa
SJP.pl
obejmujący trzy klasy, mający trzy klasy; trójklasowy
SJP.pl
składający się z trzech kolorów; trójbarwny
SJP.pl
mający trzy kolumny; trójkolumnowy
SJP.pl
składający się z trzech komórek
SJP.pl
mający trzy komory; trójkomorowy
SJP.pl
składający się z trzech kondygnacji
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma trzy kondygnacje
SJP.pl
Wiktionary
1. o pojeździe: zaprzężony w trzy konie;
2. o silniku: mający moc trzech koni mechanicznych
przymiotnik
(1.1) o pojazdach: taki, który jest zaprzęgany do trzech koni
(1.2) składający się z trzech koni
(1.3) techn. mot. mający moc trzech koni mechanicznych
SJP.pl
Wiktionary
o łąkach itp.: koszony trzy razy w roku
SJP.pl
potocznie: wózek trzykołowy
SJP.pl
mający trzy koła
SJP.pl
mający trzy koła; trójkołowy
przymiotnik
(1.1) zob. trójkołowy.
SJP.pl
Wiktionary
oktawa trzykreślna - jedna z oktaw (dźwięki oznaczane małymi literami z trójką arabską w górnym indeksie)
SJP.pl
trzy razy; trzykrotnie
przysłówek
(1.1) przest. dziś książk. trzykrotnie, trzy razy
liczebnik główny
(2.1) przest. 300 000
SJP.pl
Wiktionary
rodzaj roślin z rodziny komelinowatych, pochodzący z Ameryki, obejmujący około 70 gatunków występujących od południowej Kanady do północnej Argentyny, uprawianych w doniczkach jako kwiat ozdobny; tradeskancja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Tradescantia|ref=tak., rodzaj bylin z rodziny komelinowatych;
(1.2) bot. roślina z rodzaju trzykrotka (1.1)
Trzykrotka, tradeskancja (Tradescantia L.) – rodzaj roślin z klasy jednoliściennych, z rodziny komelinowatych (Commelinaceae), pochodzących z Ameryki. Należy do niego ok. 70 gatunków występujących od południowej Kanady do północnej Argentyny. Gatunkiem typowym jest Tradescantia virginiana L. Naukowa nazwa rodzajowa upamiętnia Johna Tradescanta starszego (ok. 1570–1638), ogrodnika Karola I Stuarta.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rząd roślin zielnych z kladu jednoliściennych; komelinowce
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel rzędu roślin zielnych z kladu jednoliściennych; komelinowiec
SJP.pl
przysłówek
(1.1) trzy razy
Wiktionary
SJP.pl
powtarzający się trzy razy
przymiotnik
(1.1) odbywający się/powtarzający się trzy razy
(1.2) taki, który osiągnął/zdobył/robił coś trzy razy
(1.3) trzy razy większy bądź mniejszy od czegoś
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy lampy; trójlampowy
SJP.pl
dziecko mające trzy lata
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) chłopiec w wieku trzech lat
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzy lata
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od trzylatka
SJP.pl
Wiktionary
1. dziewczynka albo samica zwierząt mająca trzy lata;
2. okres obejmujący trzy lata
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dziewczynka mająca trzy lata
(1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzy lata
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od trzylatek
SJP.pl
Wiktionary
1. dziewczynka albo samica zwierząt mająca trzy lata;
2. okres obejmujący trzy lata
SJP.pl
1. okres trzech lat;
2. trzecia rocznica czegoś
SJP.pl
mający trzy lata, trwający trzy lata itp.; trzechletni (rzadko)
przymiotnik
(1.1) mający trzy lata
(1.2) trwający trzy lata
SJP.pl
Wiktionary
składający się z trzech linijek; trzywersowy, trójwersowy, trzywierszowy
SJP.pl
mający trzy linie; trójliniowy
SJP.pl
mający trzy liście; trójlistny
SJP.pl
słowo trzyliterowe; trójka, trójliterówka
SJP.pl
złożony z trzech liter
przymiotnik
(1.1) taki, który składa się z trzech liter
SJP.pl
Wiktionary
mający objętość trzech litrów
przymiotnik
(1.1) mający pojemność trzech litrów, zawierający trzy litry czegoś
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy lufy
przymiotnik relacyjny
(1.1) wojsk. mający trzy lufy
SJP.pl
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) chwycić coś / kogoś (np. rękami, nogami, zębami) i nie wypuszczać
(1.2) ustawić kogoś / coś w określonej pozycji, położeniu i utrzymywać tę pozycję
(1.3) zmuszać kogoś do przebywania gdzieś, przetrzymywać kogoś w zamknięciu; więzić
(1.4) sprawować opiekę nad czymś, opiekować się czymś, dbać o to i zarządzać tym; pilnować
(1.5) pozostawiać w określonym stanie lub w określonej sytuacji
(1.6) przechowywać
(1.7) pot. hodować
(1.8) pot. zamocowywać
(1.9) zatrudniać
czasownik zwrotny niedokonany trzymać się
(2.1) przytrzymywać coś w celu zachowania określonej pozycji (nieprzewrócenia się / niewypadnięcia itp.)
(2.2) być w dobrej kondycji fizycznej
(2.3) stanowić całość, nie rozpadać się
(2.4) przytrzymywać własną część ciała lub odzieży
(2.5) przytrzymywać sobie wzajemnie część ciała lub odzieży
(2.6) utrzymać określony dystans od czegoś
(2.7) postępować według (czegoś)
Wiktionary
przestarzale: osoba, która coś trzyma
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. ten, kto trzyma
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) coś, co podtrzymuje inną rzecz
(2.2) herald. element udostojniający herb w postaci zwierzęcia lub figury go podtrzymującej;
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: trzymadło
SJP.pl
1. urządzenie do przytrzymywania przedmiotów w czasie ich obróbki (np. szlifowania);
2. uchwyt, rękojeść
SJP.pl
1. narzędzie ślusarskie, służące do trzymania obrabianego przedmiotu;
2. dzierżak, cepisko
SJP.pl
trzymandatowy okręg wyborczy - okręg, w którym do objęcia są trzy mandaty poselskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|trzymać.
Wiktionary
potocznie: trzymanie się czegoś; zwykle w zwrocie: bez trzymanki - nie trzymając się rękoma
SJP.pl
statek trójmasztowy (trzymasztowy); trójmasztowiec
SJP.pl
mający trzy maszty; trójmasztowy
SJP.pl
mający długość trzech metrów, wynoszący trzy metry
przymiotnik
(1.1) mierzący trzy metry albo trzy metry kwadratowe
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy miejsca
SJP.pl
mający trzy miesiące, trwający trzy miesiące itp.
przymiotnik
(1.1) trwający trzy miesiące
(1.2) będący w wieku trzech miesięcy
(1.3) przypadający co trzy miesiące
SJP.pl
Wiktionary
liczący trzy miliardy czegoś
SJP.pl
liczący trzy miliony czegoś
SJP.pl
mający długość trzech mil, wynoszący trzy mile
SJP.pl
audycja telewizyjna lub radiowa trwająca trzy minuty
SJP.pl
trwający trzy minuty
przymiotnik relacyjny
(1.1) trwający trzy minuty
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) icht. przest. podnawka, ryba z rodziny nazwa systematyczna|Echeneidae|ref=tak.
Wiktionary
składający się z trzech mórg
SJP.pl
obejmujący trzy mory, trwający trzy mory
SJP.pl
liczebnik oznaczający liczbę 13
liczebnik główny
(1.1) 13
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
liczebnik zbiorowy odpowiadający liczbie 13, używany w odniesieniu do osób różnej płci, dzieci i młodych zwierząt oraz do przedmiotów o nazwie występującej tylko w liczbie mnogiej
liczebnik zbiorowy
(1.1) …odpowiadający liczbie 13
SJP.pl
Wiktionary
godzina trzynasta
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) godzina 13, godzina pierwsza po południu
forma przymiotnika.
(2.1) M. i W. ż. lp. od: trzynasty
SJP.pl
Wiktionary
ktoś związany z obiektem (np. drużyną, oddziałem) oznaczonym liczbą 13
SJP.pl
1. liczba 13;
2. wiek osoby mającej trzynaście lat;
3. coś oznaczonego numerem 13;
4. zbiór trzynastu jednostek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liczba 13
(1.2) coś, czego jest 13, całość składająca się z 13 elementów, jednostek itp.
(1.3) to, co ma numer 13, jest oznaczone liczbą 13, np. dom, autobus
(1.4) dodatkowa pensja wypłacana w niektórych zakładach pracy; trzynasta pensja
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) związany z liczbą trzynaście, dotyczący liczby trzynaście
Wiktionary
mający 13 boków
SJP.pl
złożony z trzynastu cyfr
SJP.pl
trwający trzynaście dni
przymiotnik
(1.1) trwający trzynaście dni
(1.2) będący w wieku trzynastu dni
SJP.pl
Wiktionary
trwający trzynaście godzin
przymiotnik
(1.1) trwający trzynaście godzin
(1.2) będący w wieku trzynastu godzin
SJP.pl
Wiktionary
figura płaska mająca 13 kątów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geom. wielokąt o trzynastu bokach
SJP.pl
Wiktionary
mający długość trzynastu kilometrów, wynoszący trzynaście kilometrów
SJP.pl
przysłówek
(1.1) trzynaście razy
Wiktionary
SJP.pl
powtarzający się trzynaście razy
przymiotnik
(1.1) odbywający się/powtarzający się trzynaście razy
(1.2) taki, który osiągnął/zdobył/robił coś trzynaście razy
(1.3) trzynaście razy większy bądź mniejszy od czegoś
SJP.pl
Wiktionary
chłopiec trzynastoletni
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) chłopak mający trzynaście lat
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zwierzę, roślina lub rzecz mająca trzynaście lat
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od trzynastolatka
SJP.pl
Wiktionary
dziewczynka albo samica zwierząt mająca trzynaście lat
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dziewczyna mająca trzynaście lat
(1.2) zwierzę, rzecz lub roślina mająca trzynaście lat
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od trzynastolatek
SJP.pl
Wiktionary
dziewczynka albo samica zwierząt mająca trzynaście lat
SJP.pl
1. okres trzynastu lat;
2. trzynasta rocznica czegoś
SJP.pl
1. trwający trzynaście lat; przypadający za trzynaście lat;
2. będący w wieku trzynastu lat, mający trzynaście lat
przymiotnik
(1.1) mający trzynaście lat
(1.2) trwający trzynaście lat
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który składa się z trzynastu liter
Wiktionary
mający trzynaście miesięcy, trwający trzynaście miesięcy itp.
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) trwający trzynaście minut
Wiktionary
składający się z trzynastu odcinków
SJP.pl
1. składający się z trzynastu osób;
2. przeznaczony dla trzynastu osób
przymiotnik
(1.1) przeznaczony dla trzynastu osób, mogący pomieścić trzynaście osób
(1.2) złożony z trzynastu osób, wykonywany przez trzynaście osób
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) złożony z parteru i trzynastu kondygnacji położonych nad nim
Wiktionary
wielościan o 13 ścianach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geom. wielościan o trzynastu ścianach
SJP.pl
Wiktionary
1. mający trzynaście stopni (w jakiejś skali);
2. mający trzynaście stopni, etapów
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) składający się z trzynastu tomów, zawarty w trzynastu tomach, wydany w trzynastu tomach
Wiktionary
ważący trzynaście ton
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) trwający trzynaście tygodni
(1.2) będący w wieku trzynastu tygodni
Wiktionary
dotyczący trzynastego wieku, pochodzący z trzynastego wieku, żyjący w trzynastym wieku, dziejący się w trzynastym wieku itp.
przymiotnik
(1.1) taki, który wydarzył się lub żył w trzynastym wieku; taki, który pochodzi z trzynastego wieku
SJP.pl
Wiktionary
rodzaj utworu poetyckiego, w którym każdy wers składa się z trzynastu zgłosek
Trzynastozgłoskowiec – format wiersza sylabicznego, w którym w każdym wersie występuje trzynaście sylab. W każdym wersie po 7. sylabie występuje średniówka. Trzynastozgłoskowiec wykazuje dużą odporność na sylabotonizację. Jest najbardziej uniwersalnym formatem wiersza polskiego, stosowanym we wszystkich trzech rodzajach literackich, zarówno w układzie stychicznym, jak i zwrotkowym, w utworach o różnej długości – od dwóch do kilkudziesięciu tysięcy wersów. W epoce staropolskiej był prawie tak znany jak jedenastozgłoskowiec, oparty na wzorach włoskich i używany w oktawie. O większej popularności trzynastozgłoskowca przesądził zapewne wpływ literatury francuskiej.
SJP.pl
Wikipedia
złożony z trzynastu zgłosek (sylab); trzynastosylabowy
SJP.pl
liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 13
przymiotnik odliczebnikowy
(1.1) od 13
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) dzień miesiąca po dwunastym
rzeczownik, rodzaj żeński
(3.1) trzynasta: godzina trzynasta
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy nawy; trójnawowy
SJP.pl
1. miasto w Czechach, Třinec;
2. wieś w Polsce
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto we wschodnich Czechach, nad Olzą, w kraju morawsko-śląskim, w obrębie Śląska Cieszyńskiego;
(1.2) geogr. wieś w województwie pomorskim;
Trzyniec (cz. Třinec, niem. Trzynietz, słow. Trinec) – miasto statutarne we wschodnich Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek, w obrębie Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego. Położone jest w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego, nad rzeką Olzą, na granicy Pogórza Morawsko-Śląskiego i Pogórza Śląskiego, południowe dzielnice zaś w kotlinie rozdzielającej Beskid Śląski i Beskid Morawsko-Śląski.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Trzyniec
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Trzyńcem, dotyczący Trzyńca
SJP.pl
Wiktionary
zrobiony z trzech nitek
SJP.pl
mający trzy nogi; trójnożny, trzynożny, trójnogi
SJP.pl
mający trzy nogi; trójnożny, trzynogi, trójnogi
SJP.pl
wyposażony w trzy noże
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ornit. pliszka
Wiktionary
składający się z trzech odcinków
SJP.pl
mający trzy oddziały
SJP.pl
mający trzy okna
SJP.pl
mający rozpiętość trzech oktaw
SJP.pl
mający trzy osie; trójosiowy
przymiotnik
(1.1) mający trzy osie
SJP.pl
Wiktionary
1. składający się z trzech osób (np. drużyna trzyosobowa);
2. przeznaczony dla trzech osób (np. trzyosobowy pojazd)
przymiotnik
(1.1) przeznaczony dla trzech osób, mogący pomieścić trzy osoby
(1.2) złożony z trzech osób, wykonywany przez trzy osoby
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy ostrza; trójostrzowy
SJP.pl
mający trzy otwory
SJP.pl
zgrzewka zawierająca trzy jednostki danego produktu, np. piwa, wody mineralnej; trójpak
SJP.pl
mający trzy palniki
SJP.pl
droga z trzema pasami ruchu w tym samym kierunku
SJP.pl
składający się z trzech pasm (np. o drodze, jezdni), działający w trzech pasmach itp.; trójpasmowy
SJP.pl
mający trzy pędy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. numizm. moneta o nominale trzech pensów
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) liczący trzy pensy, mający wartość trzech pensów
Wiktionary
mający trzy piętra
przymiotnik relacyjny
(1.1) złożony z parteru i trzech wyższych kondygnacji
SJP.pl
Wiktionary
złożony z trzech pokojów
przymiotnik
(1.1) z trzema pokojami
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) składający się z trzech pokoleń
Wiktionary
mający trzy pokłady
SJP.pl
dawny system uprawy roli podzielonej na trzy pola, uprawiane na przemian; trójpolówka
SJP.pl
składający się z trzech poziomów; trójpoziomowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) z trzema poziomami, mający trzy poziomy
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy położenia; trójpołożeniowy
SJP.pl
krogulec trzypręgowy - gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych
SJP.pl
stanowiący trzy procent jakiejś całości
SJP.pl
mający trzy promile
SJP.pl
mający trzy przęsła; trójprzęsłowy
SJP.pl
mający trzy przewody elektryczne; trójprzewodowy
SJP.pl
trójpunktowy;
1. składający się z trzech punktów;
2. mający wymiar trzech punktów (np. czcionka)
SJP.pl
mający trzy płatki
SJP.pl
kopalny stawonóg morski z ery paleozoicznej; trójpłatowiec; trylobit
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) lotn. samolot o trzech płatach nośnych
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zool. trylobit, kopalny stawonóg morski
SJP.pl
Wiktionary
składający się z trzech płyt; trójpłytowy
SJP.pl
mający trzy ramiona, odnogi itp.; trójramienny
SJP.pl
1. zachodzący trzy razy;
2. mogący być użyty trzy razy
SJP.pl
mający trzy rdzenie; trójrdzeniowy
SJP.pl
składający się z trzech rodzin
SJP.pl
rosyjski banknot o wartości trzech rubli
SJP.pl
mający wartość trzech rubli
SJP.pl
trwający trzy rundy
SJP.pl
starożytny statek fenicki, grecki lub rzymski, zaopatrzony w trzy rzędy wioseł; trójrzędowiec
SJP.pl
mający trzy rzędy; trójrzędowy
SJP.pl
mający trzy sale
SJP.pl
mający trzy ścieżki
SJP.pl
mający trzy sekcje
SJP.pl
trwający trzy sekundy
SJP.pl
trwający trzy semestry
SJP.pl
składający się z trzech sesji
SJP.pl
1. liczba 300;
2. całość składająca się z trzystu części lub jednostek;
3. to, co jest oznaczone liczbą 300
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nazwa liczby 300
SJP.pl
Wiktionary
trzechsetny;
1. będący ostatnim elementem zbioru złożonego z trzystu jednostek;
2. będący jedną z trzystu części
przymiotnik odliczebnikowy
(1.1) od trzysta
SJP.pl
Wiktionary
składający się z 3 setów
SJP.pl
o serialu: mający trzy sezony
SJP.pl
mający trzy silniki; trójsilnikowy
SJP.pl
roślina z rodziny dławiszowatych, pochodząca z Azji południowo-wschodniej; dostarcza substancji do proszków owadobójczych
SJP.pl
mający trzy skrzydła
SJP.pl
złożony z trzech składników; trójskładnikowy
SJP.pl
pojazd trzyśladowy - pojazd kołowy pozostawiający trzy ślady
SJP.pl
dach trzyspadowy - mający trzy spady (pochyłe płaszczyzny); dach trójspadowy
SJP.pl
liczebnik oznaczający liczbę 300
liczebnik główny
(1.1) liczba 300
SJP.pl
Wiktionary
mający trzysta lat, trwający trzysta lat itp.; trzechsetletni, trzystuletni
SJP.pl
→ trzystopniowy; trójstopniowość
SJP.pl
trójstopniowy;
1. mający trzy stopnie (w jakiejś skali);
2. mający trzy stopnie, etapy
SJP.pl
trójstopowy;
1. o wierszu: składający się z trzech stóp;
2. rzadko: mający długość trzech stóp
SJP.pl
mający trzy strefy, związany z trzema strefami
SJP.pl
składający się z trzech strof; trzyzwrotkowy
SJP.pl
zajmujący trzy stronice
SJP.pl
mający trzy strony; trójstronny
SJP.pl
mający trzy struny; trójstrunowy, trójstrunny, trzystrunowy
SJP.pl
mający trzy struny; trójstrunowy, trójstrunny, trzystrunny
SJP.pl
o ręcznej broni palnej: mieszczący w magazynku maksymalnie trzy naboje
SJP.pl
mający długość trzystu kilometrów, wynoszący trzysta kilometrów
SJP.pl
mający trzysta koni, np. silnik trzystukonny
SJP.pl
mający trzysta lat, trwający trzysta lat itp.; trzechsetletni, trzystoletni
przymiotnik relacyjny
(1.1) mający trzysta lat
(1.2) trwający trzysta lat
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) mierzący trzysta metrów albo trzysta metrów kwadratowych
Wiktionary
mający trzy świece
SJP.pl
rodzaj utworu poetyckiego, w którym każdy wers składa się z trzech sylab; trzyzgłoskowiec, trójzgłoskowiec
SJP.pl
złożony z trzech sylab (zgłosek); trzyzgłoskowy
przymiotnik
(1.1) liczący trzy sylaby, składający się z trzech sylab
SJP.pl
Wiktionary
chrząszcz z rodziny o tej samej nazwie, o długości ciała do 4 cm i jaskrawym ubarwieniu, często z metalicznym połyskiem
SJP.pl
chrząszcz z rodziny o tej samej nazwie, o długości ciała do 4 cm i jaskrawym ubarwieniu, często z metalicznym połyskiem
SJP.pl
obejmujący trzy szpalty; ułożony, drukowany w formacie trzech szpalt
SJP.pl
składający się z trzech szyn; trójszynowy
przymiotnik
(1.1) techn. mający trzy szyny; wykorzystujący trzy szyny
SJP.pl
Wiktionary
złożony z trzech taktów
SJP.pl
składający się z trzech tomów, zawarty w trzech tomach
przymiotnik relacyjny
(1.1) składający się z trzech tomów, zawarty w trzech tomach, wydany w trzech tomach
SJP.pl
Wiktionary
1. pojazd o dopuszczalnej ładowności trzy tony;
2. przedmiot ważący trzy tony
SJP.pl
1. złożony z trzech tonów muzycznych;
2.
a) ważący trzy tony;
b) mieszczący trzy tony czegoś;
c) mogący unieść trzy tony
SJP.pl
mający trzy tory
SJP.pl
basza trzytulny - basza turecki mający prawo do buńczuka z trzema ogonami końskimi
SJP.pl
mający trzy tygodnie, trwający trzy tygodnie itp.
przymiotnik
(1.1) trwający trzy tygodnie
(1.2) będący w wieku trzech tygodni
SJP.pl
Wiktionary
1. szczyt górski o wysokości ponad trzech tysięcy metrów nad poziomem morza;
2. statek o nośności trzech tysięcy ton
SJP.pl
trzechtysięczny;
a) liczebnik porządkowy odpowiadający liczbie 3000;
b) liczący trzy tysiące czegoś
przymiotnik odliczebnikowy
(1.1) od trzy tysiące
SJP.pl
Wiktionary
mający trzy tłoki
SJP.pl
występujący w trzech wariantach
SJP.pl
składanie się z trzech warstw; trójwarstwowość
SJP.pl
złożony z trzech warstw
SJP.pl
mający moc trzech watów
SJP.pl
składający się z trzech wersów; trójwersowy, trzywierszowy, trzylinijkowy
SJP.pl
mający trzy wieki, trwający trzy wieki
SJP.pl
składający się z trzech wierszy; trójwierszowy
SJP.pl
składający się z trzech wyrazów; trójwyrazowy
SJP.pl
obejmujący trzy zakresy, działający w trzech zakresach; trójzakresowy
SJP.pl
składający się z trzech zdań
SJP.pl
mający trzy zęby
SJP.pl
złożony z trzech zgłosek (sylab); trzysylabowy
SJP.pl
SJP.pl
przebiegający na trzy zmiany, wykonywany na trzy zmiany; trójzmianowy
SJP.pl
mający trzy zwrotki; trzystrofowy
SJP.pl
o kablu: mający trzy żyły; trójżyłowy
SJP.pl
mający wartość trzech złotych
SJP.pl
mający trzy łokcie długości, szerokości
SJP.pl
mający trzy łóżka
SJP.pl