Or

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w północno-zachodnim Kazachstanie i wschodniej Rosji przeduralskiej, lewy dopływ Uralu w zlewisku Morza Kaspijskiego;



Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Or-Ot

pseudonim Artura Oppmana


Artur Franciszek Michał Oppman, ps. Or-Ot (ur. 14 sierpnia 1867 w Warszawie, zm. 4 listopada 1931 tamże) – polski poeta okresu Młodej Polski, publicysta, varsavianista, w latach 1901–1905 redaktor tygodnika „Wędrowiec”, w latach 1918–1920 redaktor „Tygodnika Ilustrowanego”.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orać

1. przygotowywać ziemię pod zasiew poprzez tworzenie w niej bruzd i jednoczesne odkładanie skib za pomocą stosownych narzędzi, maszyn;
2. potocznie: ciężko pracować, harować


czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) roln. przygotowywać ziemię pod zasiew poprzez przerzucenie górnej jej warstwy pługiem

 (1.2) pot. przen. ciężko pracować


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oracja

1. uroczysta mowa; długie przemówienie wygłaszane z powagą
2. w liturgii rzymskiej: uroczysta modlitwa


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. kwieciste przemówienie;

 (1.2) liter. żart. perora moralizatorska, mówka

 (1.3) typ modlitwy wieńczącej część liturgii lub nabożeństwa;


Oracja (łac. oratio od orare: mówić, rozprawiać) to:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oracle

jeden z najpopularniejszych systemów zarządzania relacyjnymi bazami danych



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oracyjny

oracyjny


Patrz:oracyjny

Źródła:

SJP.pl

Oracz

człowiek orzący ziemię


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ten, kto orze pole


Oracz (bułg. Орач) – wieś w Bułgarii, w obwodzie Tyrgowiszte, w gminie Antonowo. Według danych szacunkowych Ujednoliconego Systemu Ewidencji Ludności oraz Usług Administracyjnych dla Ludności, 15 czerwca 2020 roku miejscowość liczyła 100 mieszkańców.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oraczewice

Oraczewice (niem. Helmersruh) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Choszczno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego. W roku 2007 wieś liczyła 78 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Sulino.


Źródła:

Wikipedia

Oraczewski

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Oraczka

oracz


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. reg. czynność orania ziemi

 (1.2) żona oracza


Patrz:oracz

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oraczyna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zaorane pole


Źródła:

Wiktionary

Oradea

[czytaj: oRADja] miasto w Rumunii


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w północno-zachodniej części Rumunii;


Oradea (węg. Nagyvárad) – miasto w Rumunii w okręgu Bihor, stolica krainy historycznej Kriszana. Miasto liczy, zgodnie ze spisem ludności z 2002 roku, 206 614 mieszkańców. Natomiast liczba mieszkańców całego zespołu miejskiego wynosi ok. 241 tys. Oradea należy do najlepiej rozwiniętych miast w Rumunii. Merem miasta jest Florin Birta.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oradejski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oradeą, dotyczący Oradei


Źródła:

Wiktionary

Oral

potocznie: seks oralny


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) seks. pot. seksualny stosunek oralny



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oralista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pedag. zwolennik doktryny oralizmu, zakazującej głuchym używania języka migowego w imię lepszego opanowania przez nich mowy


Źródła:

Wiktionary

Oralizm

1. erotyczne pieszczoty ustami; seks oralny;
2. doktryna pedagogiczna, według której głusi powinni uczyć się mówić i czytać z ust, a język migowy przeszkadza w nauce


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) seks. dysfunkcja polegająca na uwarunkowaniu na osiąganie orgazmu jedynie przez pobudzanie genitaliów ustami

 (1.2) seks. pieszczoty ustami, seks oralny;

 (1.3) pedag. doktryna, zgodnie z którą osoba głucha powinna uczyć się mówić, czytać z ust, a posługiwanie się językiem migowym przeszkadza w tym


Seks oralny, miłość francuska – zachowanie seksualne polegające na pieszczeniu ciała partnerki lub partnera, a w szczególności narządów płciowych oraz innych stref erogennych, z użyciem języka i ust. Seks oralny występuje we wszystkich orientacjach seksualnych. Rozróżniane jest fellatio (oralne pieszczenie męskich narządów płciowych) oraz cunnilingus (oralne pieszczenie żeńskich narządów płciowych).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oralność

cecha tego, co ma związek z ustnym przekazywaniem informacji


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co oralne


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oralny

1. związany z ustnym przekazywaniem informacji;
2. sex oralny - zachowanie seksualne polegające na pieszczeniu ciała partnerki lub partnera, a w szczególności narządów płciowych oraz innych stref erogennych, z użyciem języka i ust


przymiotnik

 (1.1) ustny, przekazywany za pomocą mowy

 (1.2) o zachowaniu seksualnym z użyciem języka i ust


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oramić

rzadko: obramować


Źródła:

SJP.pl

Oran

miasto w Algierii


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Algierii;


Oran (arab. وهران, Wahrān) – miasto w północno-zachodniej Algierii, nad Morzem Śródziemnym, ośrodek administracyjny wilajetu Oran. W 2008 roku liczyło ok. 610 tys. mieszkańców. Ważny port handlowy i pasażerski, ośrodek przemysłu rybnego, włókienniczego, chemicznego, cementowego i metalowego. Ośrodek kulturalno-naukowy z muzeami, bibliotekami, uniwersytetem i politechniką. Siedziba rzymskokatolickiej diecezji orańskiej. Miejsce akcji powieści Dżuma Alberta Camusa.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orańczyk

mieszkaniec Oranu (miasta w Algierii)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Oranu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orange

[czytaj: orendż]
1. jedno z wielu miast w USA;
2. jedna z wielu gmin w USA;
3. międzynarodowa marka telefonii komórkowej;
4. [czytaj: oRANŻ] miasto na południu Francji;
5. rzeka w Lesotho, RPA i Namibii; Oranje


Australia:

Francja:

Stany Zjednoczone:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orangowate

podrodzina małp człekokształtnych


Orangowate (Ponginae) – podrodzina ssaków naczelnych z rodziny człowiekowatych (Hominidae) do której zalicza się orangutany oraz wymarłe ankarapiteki, gigantopiteki i siwapiteki.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orangowaty

o cechach orangowatych (podrodzina małp)


Źródła:

SJP.pl

Orangutan

małpa człekokształtna prowadząca nadrzewny tryb życia, objęta ochroną z powodu ryzyka wyginięcia


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. rodzaj nadrzewnej małpy człekokształtnej;

 (1.2) pot. osoba nieobyta


Orangutan (Pongo) – rodzaj dużych ssaków naczelnych z podrodziny orangowatych (Ponginae) w obrębie rodziny człowiekowatych (Hominidae). IUCN wszystkie orangutany klasyfikuje jako krytycznie zagrożone.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orangutani

przymiotnik

 (1.1) związany z orangutanem, dotyczący orangutana


Źródła:

Wiktionary

Orania

1. przygotowywać ziemię pod zasiew poprzez tworzenie w niej bruzd i jednoczesne odkładanie skib za pomocą stosownych narzędzi, maszyn;
2. potocznie: ciężko pracować, harować


Księstwo Oranii (pot. Orania; nazwa od miasta Orange) – lenno króla Francji, początkowo hrabstwo, a od 1171 księstwo. Rządzone było przez przedstawicieli różnych rodów, nazywanych od nazwy księstwa orańskimi. Przedstawiciele ostatniego z tych rodów (dynastia Orańska-Nassau) byli w XVI i XVII wieku m.in. namiestnikami różnych prowincji niderlandzkich. W 1702 wygasła starsza linia orańska owego rodu na Wilhelmie III. W 1712 król Ludwik XIV uznał Oranię za lenno francuskie i mianował jego władcą Ludwika Armanda II, księcia Conti. Księstwo w pokoju utrechckim utrzymało się przy Francji, a tytuł przypadł królowi Prus Fryderykowi Wilhelmowi I. Tytuł zatrzymali też przedstawiciele rodu orańskiego. Od 1702 roku, począwszy od Jana Wilhelma Friso zachowali tytularną godność księcia Oranii.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|orać.



Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Oranienbaum

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Łomonosow (nazwa oficjalna do 1948 r.);


Niemcy:

Rosja:


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Oranienbaumski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Oranienbaumem, dotyczący Oranienbaumu (współcz. Łomonosow)


Źródła:

Wiktionary

Oranienburg

miasto w Niemczech


Oranienburg – miasto w Niemczech w kraju związkowym Brandenburgia, siedziba powiatu Oberhavel. Leży ok. 35 km na północ od centrum Berlina, dziś część berlińskiej aglomeracji. Według danych z 31 grudnia 2008 r. miasto zamieszkiwało 41 577 osób.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oranienburski

przymiotnik od: Oranienburg (miasto w Niemczech)


Źródła:

SJP.pl

Oranje

rzeka w Lesotho, RPA i Namibii; Orange


Oranje (Orange, ang. Orange River, afr. Oranjerivier) – rzeka w Afryce, płynąca przez terytorium Lesotho, Południowej Afryki i Namibii.

Źródła rzeki Oranje znajdują się w Górach Smoczych w Lesotho, we wschodniej części Afryki południowej, uchodzi natomiast do Oceanu Atlantyckiego na wybrzeżu zachodnim. Na rzece znajdują się progi i wodospady (np. Augrabiesval). Występują duże wahania stanów wód i częste są powodzie letnie. Rzeka wykorzystywana jest do nawadniania.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oranjestad

stolica Aruby


rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Aruby;

 (1.2) geogr. stolica wyspy Sint Eustatius;


Oranjestad – stolica i największe miasto kraju autonomicznego Aruba, należącego do Holandii, w Ameryce Południowej. 1 stycznia 2020 r. liczyło 28 658 mieszkańców, należy do dwóch regionów Oranjestad-Oost i Oranjestad-West. Leży na zachodnim brzegu wyspy,


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oranjestadczyk

mieszkaniec Oranjestadu (stolicy Aruby)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Oranjestadu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oranjestadka

mieszkanka Oranjestadu (stolicy Aruby)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Oranjestadu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oranjestadzki

dotyczący Oranjestadu, stolicy Aruby


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oranjestadem, stolicą Aruby

 (1.2) związany z Oranjestadem, stolicą wyspy Sint Eustatius


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oranka

mieszkanka Oranu (miasta w Algierii)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Oranu



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orański

przymiotnik od: Oran


przymiotnik

 (1.1) dotyczący Oranu, związany z Oranem (miastem w Algierii)

 (1.2) dotyczący Oranii, związany z Oranią

 (1.3) dotyczący Oran, związany z Oranami (miastem na Litwie)


Siestrzeńcewicz (Siestrzeniec) – polski herb szlachecki, według K. Niesieckiego i J. Ostrowskiego odmiana herbu Strzała.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orant

w sztuce: postać stojąca w pozie modlitewnej


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) szt. rel. kanoniczne przedstawienie modlącej się postaci męskiej ze wzniesionymi, rozłożonymi rękami;


Orant, orantka (łac. orans, orantis od orare – modlić się) – w sztukach plastycznych przedstawienie postaci (zazwyczaj kobiecej) modlącej się, na stojąco, ustawionej frontalnie, ze wzniesionymi ku górze rękami i rozwartymi dłońmi, ubranej w długą szatę.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orantka

w sztuce: postać kobieca stojąca w pozie modlitewnej


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. rel. kanoniczne przedstawienie modlącej się postaci żeńskiej ze wzniesionymi, rozłożonymi rękami


Orant, orantka (łac. orans, orantis od orare – modlić się) – w sztukach plastycznych przedstawienie postaci (zazwyczaj kobiecej) modlącej się, na stojąco, ustawionej frontalnie, ze wzniesionymi ku górze rękami i rozwartymi dłońmi, ubranej w długą szatę.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oranż

1. barwa pomarańczowa; pomarańcz;
2. oranż metylowy - barwnik syntetyczny


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kolor pomarańczowy


Barwa pomarańczowa (pomarańcz, oranż) – kolor zaliczany do rodziny kolorów jaskrawych z palety barw podrzędnych. Powstaje po zmieszaniu dwóch podstawowych barw: czerwonej i żółtej. Nazwa koloru pomarańczowego wzięła się od nazwy owocu pomarańczy (franc. pomme orangepomme – owoc, a orange – z arab. narandj).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oranżada

napój musujący


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) napój o smaku pomarańczowym, również jego surogat

 (1.2) butelka oranżady (1.1)


Oranżada – chłodzący gazowany napój bezalkoholowy, tradycyjnie o intensywnie słodkim, pomarańczowym smaku.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oranżeria

budynek ogrodowy z dużymi oknami, służący do hodowania roślin tropikalnych lub zabaw towarzyskich; pomarańczarnia


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. ogrod. szklarnia służąca do hodowli egzotycznych roślin, np. pomarańcz, cytryn, pełniąca rolę wypoczynkową;


Oranżeria (również pomarańczarnia) – budowla ogrodowa, parterowa, wolno stojąca lub połączona z tarasem, ogrzewana.

Oranżerie służyły do uprawy roślin egzotycznych (pomarańcze, cytryny, granaty itp.), a także do przechowywania roślin, które nie mogą w strefie umiarkowanej zimować w gruncie. Pełniły też funkcję ogrodów zimowych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oranżerium

dawna nazwa oranżerii


Źródła:

SJP.pl

Oranżeryjny

związany z oranżerią; hodowany w oranżeriach; cieplarniany


Źródła:

SJP.pl

Oranżowy

1. pomarańczowy lub żółtoczerwony;
2. związany z pomarańczą, np. konfitura oranżowa, drzewo oranżowe


przymiotnik

 (1.1) koloru pomarańczowego


Barwa pomarańczowa (pomarańcz, oranż) – kolor zaliczany do rodziny kolorów jaskrawych z palety barw podrzędnych. Powstaje po zmieszaniu dwóch podstawowych barw: czerwonej i żółtej. Nazwa koloru pomarańczowego wzięła się od nazwy owocu pomarańczy (franc. pomme orangepomme – owoc, a orange – z arab. narandj).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oranżyści

członek protestanckiego bractwa w Irlandii Północnej



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oranżysta

członek protestanckiego bractwa w Irlandii Północnej


Źródła:

SJP.pl

Orator

człowiek, który potrafi wygłaszać przemówienia, chętnie głosi oracje, zabiera głos publicznie; krasomówca, retor, mówca


Orator, inaczej retor (z gr. rhetor, łac. orator) – mówca, który opanował sztukę retoryki, potrafi przemawiać publicznie i przekonywać słuchaczy do swoich racji.

W kulturze starożytnej Grecji i Rzymu nazwy rhetor, orator odnosiły się m.in. do mówcy na zgromadzeniu, polityka, nauczyciela wymowy. Od mówcy wymagano nie tylko doskonałej wymowy, lecz także intelektu, wiedzy filozoficznej i właściwej postawy moralnej. Upowszechniła się formuła Katona Starszego: Orator est vir bonus, dicendi peritus (Mówca to człowiek prawy, biegły w mówieniu). Liczne podręczniki retoryki proponowały wskazówki i ćwiczenia, dzięki którym mówca mógł doskonalić umiejętność przemawiania. Wysokie wymagania wiązały się z faktem, że kultura grecko-rzymska była kulturą żywego słowa, a wygłoszona mowa mogła zadecydować o sukcesie politycznym lub sądowym.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oratorianie

członek stowarzyszenia religijnego skupiającego osoby duchowne i świeckie bez obowiązku składania ślubów zakonnych


Filipini, inaczej oratorianie, łac. Congregatio Oratorii Sancti Philippi Neri (COr) – stowarzyszenie życia apostolskiego założone w 1551 przez św. Filipa Neri w Rzymie i zatwierdzone przez papieża Grzegorza XIII w 1575 r. bullą Copiosus in misericordia Deus.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oratorianin

członek stowarzyszenia religijnego skupiającego osoby duchowne i świeckie bez obowiązku składania ślubów zakonnych


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik ze zgromadzenia założonego przez św. Filipa Nereusza


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oratorianka

oratorianin


Patrz:oratorianin

Źródła:

SJP.pl

Oratoriański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z oratorianami, dotyczący oratorianów

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do oratorianów, będący ich własnością


Źródła:

Wiktionary

Oratorium

1. miejsce przeznaczone na modlitwę, najczęściej kaplica
2. forma wokalno-instrumentalna o tematyce biblijnej lub religijnej, śpiewana przez solistę, chór lub wykonywana przez orkiestrę


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. wielka forma muzyczna wokalno-instrumentalna, pozbawiona akcji scenicznej, o tematyce głównie religijnej;

 (1.2) archit. rel. część klasztoru przeznaczona na modlitwę;

 (1.3) pedag. rel. miejsce spotkań wychowawczych z dziećmi i młodzieżą w placówkach salezjańskich;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oratorka

kobieta mająca zdolność krasomówstwa; mówczyni


Źródła:

SJP.pl

Oratorski

taki, który dotyczy oratora, ma zdolności krasomówcze; retoryczny, krasomówczy, elokwentny, wymowny


przymiotnik

 (1.1) potrafiący wypowiedzieć się w sposób właściwy dla oratora, krasomówczo, także: świadczący o takiej umiejętności


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oratorstwo

umiejętność sprawnego, jasnego wyrażania swoich myśli, sztuka pięknego mówienia; retoryka, krasomówstwo


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) umiejętność jasnego wyrażania myśli


Orator, inaczej retor (z gr. rhetor, łac. orator) – mówca, który opanował sztukę retoryki, potrafi przemawiać publicznie i przekonywać słuchaczy do swoich racji.

W kulturze starożytnej Grecji i Rzymu nazwy rhetor, orator odnosiły się m.in. do mówcy na zgromadzeniu, polityka, nauczyciela wymowy. Od mówcy wymagano nie tylko doskonałej wymowy, lecz także intelektu, wiedzy filozoficznej i właściwej postawy moralnej. Upowszechniła się formuła Katona Starszego: Orator est vir bonus, dicendi peritus (Mówca to człowiek prawy, biegły w mówieniu). Liczne podręczniki retoryki proponowały wskazówki i ćwiczenia, dzięki którym mówca mógł doskonalić umiejętność przemawiania. Wysokie wymagania wiązały się z faktem, że kultura grecko-rzymska była kulturą żywego słowa, a wygłoszona mowa mogła zadecydować o sukcesie politycznym lub sądowym.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oratoryjny

dotyczący oratorium (utworu muzycznego), np. koncert oratoryjny, muzyka oratoryjna


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z oratorium, dotyczący oratorium

 (1.2) posiadający cechy oratorium


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orawa

kraina historyczno-geograficzna w Polsce i na Słowacji


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w północnej Słowacji;

 (1.2) etn. hist. geogr. region etnograficzny w Słowacji i częściowo w Polsce, w dorzeczu Orawy (1.1);



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orawianin

mieszkaniec Orawy (krainy)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Orawy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orawianka

mieszkanka Orawy (krainy)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Orawy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orawiec

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Orawka

1. wieś w Polsce;
2. osada w Polsce



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orawski

przymiotnik od: Orawa (kraina historyczna i rzeka na Słowacji)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Orawy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oraz

spójnik łączący współrzędne części zdania; i; a także


spójnik

 (1.1) …łączący słowa i zdania równorzędne, wskazując je jako występujące równocześnie

przysłówek

 (2.1) śrpol. jednocześnie; zarazem, w tym samym czasie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orban

nazwisko


Orban – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Oksytania, w departamencie Tarn.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 246 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 28 osób/km² (wśród 3020 gmin regionu Midi-Pireneje Orban plasuje się na 817. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 1183.).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orbanizacja

przejmowanie sposobu sprawowania rządów na wzór Viktora Orbána, węgierskiego premiera


Źródła:

SJP.pl

Orbis

1. polskie przedsiębiorstwo branży hotelarskiej;
2. miejscowość i gmina w Niemczech


Essendi (do 2025 Orbis) – przedsiębiorstwo z branży nieruchomości, inwestujące w infrastrukturę hotelową. Założone w Polsce w 1920, obecnie należy do francuskiej grupy Accor. Do 2019 prowadziło działalność hotelarską i turystyczną.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orbisowski

przymiotnik od: Orbis (biuro podróży)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orbisem, dotyczący Orbisu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orbita

1. tor, po którym porusza się, pod wpływem przyciągania, jedno ciało wokół innego (np. elektron wokół jądra atomowego, Mars wokół Słońca)
2. krąg czyichś wpływów, zainteresowań
3. w anatomii: oczodół


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) astr. tor ciała krążącego lub przelatującego obok innego ciała, zakrzywiony w wyniku ich wzajemnego przyciągania;

 (1.2) anat. oczodół

 (1.3) krąg, sfera, zasięg


Orbita – tor ciała poruszającego się pod wpływem ciążenia, np. ciała niebieskiego lub sztucznego satelity. W Układzie Słonecznym Ziemia, inne planety, planetoidy, komety i mniejsze ciała poruszają się po swoich orbitach wokół Słońca. Z kolei księżyce krążą po orbitach wokół planet macierzystych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orbital

funkcja falowa charakteryzująca stan energetyczny elektronu znajdującego się w atomie, cząsteczce lub ciele stałym obliczona jakąkolwiek metodą w przybliżeniu jednoelektronowym


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. chem. rozwiązanie równania Schrödingera opisujące zachowanie elektronu w atomie bądź cząsteczce

 (1.2) fiz. chem. pot. obszar pokazujący na najbardziej prawdopodobne położenie elektronu w atomie bądź cząsteczce


Orbital – funkcja falowa będącą rozwiązaniem równania Schrödingera dla szczególnego przypadku układu jednego elektronu znajdującego się na jednej z powłok atomowych lub tworzących wiązanie chemiczne. Orbital jest funkcją falową jednego elektronu, a jej kwadrat modułu (zgodnie z postulatem Maxa Borna) określa gęstość prawdopodobieństwa napotkania elektronu w danym punkcie przestrzeni.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orbitalny

1. przymiotnik od: orbita (w znaczeniu toru lotu), np. ruch orbitalny, lot orbitalny
2. orbitalna liczba kwantowa - wielkość określająca kształt orbitalu


przymiotnik

 (1.1) astr. dotyczący orbity, powiązany z orbitą, znajdujący się na orbicie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orbiter

statek kosmiczny lub jego część krążąca wokół ciała niebieskiego; sztuczny satelita


Orbiter – część sondy kosmicznej, która pozostaje na orbicie wokółplanetarnej po oddzieleniu lądownika i służy jako satelita komunikacyjny, przekazujący sygnał z lądownika na Ziemię. Orbiter spełnia również rolę satelity zwiadowczego fotografującego powierzchnię planety, dokonuje także analizy widma i analizy termicznej.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orbitoid

pierwotniak kopalny z górnych warstw pokładów kredowych


Źródła:

SJP.pl

Orbitolina

kopalny pierwotniak ze średnich i najgłębszych warstw złóż kredowych


Źródła:

SJP.pl

Orbitować

1. poruszać się w kosmosie po orbicie;
2. o kimś, kto nadużył alkoholu: zataczać się, poruszać się bardzo chwiejnym krokiem


czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) krążyć po orbicie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orbitowanie

1. znajdowanie się kosmonauty poza statkiem kosmicznym, w jego pobliżu
2. ruch ciała niebieskiego lub pojazdu kosmicznego po orbicie


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|orbitować.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orbitowski

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Orbitrek

urządzenie do treningu aerobowego, wyposażone w funkcje roweru stacjonarnego, steppera i bieżni elektrycznej; trenażer eliptyczny


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) sport. urządzenie do treningu, na którym nogi imitują chód, jazdę na nartach lub jazdę na rowerze, a ręce poruszają naprzemiennie uchwytami


Orbitrek eliptyczny, trenażer eliptyczny, crosstrainer – stacjonarne urządzenie treningowe do ćwiczeń kardio.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orbora

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. praw. czynsz płacony z hut i kopalni do skarbu królewskiego


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Orceina

karminowy barwnik otrzymywany z niektórych porostów; orseina, orselia


Źródła:

SJP.pl

Orchestra

w starożytnym teatrze greckim i rzymskim: okrągły (wcześniej w kształcie trapezu) placyk przeznaczony dla chóru


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. teatr. centralna, najczęściej okrągła część starożytnego teatru;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orchestrion

mechaniczny instrument muzyczny; orkiestrion


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. muz. rodzaj mechanicznej szafy grającej;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orchidea

roślina z rodziny storczykowatych, hodowana jako ozdobna, o pięknych kwiatach; storczyk


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. pot. egzotyczny storczyk;


Orchidea – potoczna nazwa roślin z rodziny storczykowatych, w szczególności stosowana w odniesieniu do roślin o efektownych kwiatach, uprawianych w warunkach szklarniowych. Odnoszona jest do wielu gatunków i mieszańców np. z rodzaju katleja, falenopsis, cymbidium.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orchidektomia

chirurgiczne usunięcie jądra lub jąder


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orchideowy

orchidea


Patrz:orchidea

Źródła:

SJP.pl

Orchomenos

starożytnie miasto


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. greckie miasto w zachodniej Beocji;

 (1.2) geogr. hist. dawne greckie miasto, współcześnie wieś w Arkadii


W mitologii

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orchoński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orchonem, dotyczący Orchonu


Źródła:

Wiktionary

Orchówek

W Polsce
Zobacz też
Orchowo

Źródła:

Wikipedia

Orchowiec

Orchowiec – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Gorzków.

Za Królestwa Polskiego istniała gmina Orchowiec. W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Orchowiec, po jej zniesieniu w gromadzie Gorzków. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.


Źródła:

Wikipedia

Orchowo

1. wieś w Polsce;
2. wieś na Białorusi


Orchowo – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim, w gminie Orchowo.

Orchowo uzyskało lokację miejską w 1506 roku, zdegradowane około 1620 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Orchowo.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orchowski

przymiotnik od: Orchowo, Orchów


Źródła:

SJP.pl

Orcio

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. rzad. zdrobn. Jerzy


Źródła:

Wiktionary

Orcyna

1. krystaliczna substancja rozpuszczalna w wodzie, alkoholu i eterze, otrzymywana z porostów, toluenu oraz aloesu; fenol diwodorotlenowy;
2. gwarowo: grunt orny


Źródła:

SJP.pl

Orczy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) rzad. środ. należący do orka, będący jego własnością


Źródła:

Wiktionary

Orczyca

w dwukonnym wozie: nieruchoma belka z hakami na orczyki; stelwaga, sztelwaga


Orczyca (waga, sztelwaga) – poprzeczna belka w pojeździe zaprzęgowym, do której montuje się orczyki. Zawieszona luźno na haku u nasady dyszla zwana wagą lub przytwierdzona nieruchomo nazywana sztelwagą.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orczyk

1. drążek zawieszony na dwóch linach, służący do ćwiczeń gimnastycznych
2. pozioma dźwignia dwuramienna służąca do wychylania steru kierunku płatowca
3. drążek drewniany przyczepiony do orczycy, narzędzia rolniczego lub wozu konnego


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. drążek, zwykle stalowy, będący częścią maszyny

 (1.2) środ. sport. zob. wyciąg orczykowy.

 (1.3) sport. sprzęt do ćwiczeń gimnastycznych w postaci drążka zawieszonego na dwóch linach

 (1.4) lotn. urządzenie sterujące służące do wychylania steru kierunku statku powietrznego, mające kształt poziomej dźwigni dwuramiennej, uruchamiane nogami;

 (1.5) roln. drewniany drążek przy maszynie rolniczej albo wozie, przyczepiony do orczycy lub bezpośrednio do wozu, służący do zaczepienia uprzęży (pasów, postronków lub łańcuchów)



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orczykowski

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Orda

horda;
1. obóz armii tatarskiej; dawniej o całym wojsku Tatarów;
2. siedziba władcy tureckiego lub mongolskiego;
3. feudalne państwo mongolskie lub tureckie


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. wojsko tatarskie

 (1.2) hist. państwo mongolskie lub tureckie o ustroju feudalnym


Orda – pierwotnie wśród ludów ałtajskich określenie namiotu lub bardziej ogólnie kwatery władcy, w językach europejskich rozciągnięte na całe państwo (np. Złota Orda), w Polsce stosowane również jako nazwa ogółu wojsk koczowniczych, zwłaszcza Tatarów.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ordalia

dawniej: środek dowodowy w postępowaniu sądowym polegający na poddaniu oskarżonego próbie mającej wykazać winę lub niewinność; inaczej: sąd boży


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hist. Sąd Boży;


Ordalia (sąd boży) – środek dowodowy w średniowiecznym procesie, szczególnie karnym, ale czasami również cywilnym. „Dowody” takie stosowane były już w czasach starożytnych . Najstarszym zapewne przykładem jest Kodeks Ur-Nammu, który w artykule 10 mówi o „próbie rzeki” w razie oskarżenia o czary. Zabytek zachowany jest fragmentarycznie, brak danych na czym ta próba polegała. Późniejszy Kodeks Hammurabiego w artykule 2 precyzuje, że oskarżony o czary w Rzece się zanurzy, jeśli Rzeka dosięgnie go, oskarżyciel jego domostwo jego zabierze. W tej próbie winy „dowodziło” tonięcie, na odwrót niż w czasach późniejszych. W Europie źródłem sądów bożych były głównie wierzenia ludów przedchrześcijańskich, ale także Biblia. Jedynym sądem bożym, o którym wspomina Biblia, jest próba czystości. Żonę podejrzaną o cudzołóstwo należało przyprowadzić do kapłana, który po odpowiednich ceremoniach podawał jej do wypicia wodę zmieszaną z odrobiną pyłu znajdującego się na podłodze przybytku, posądzona bezzasadnie miała wyjść bez szkody (Księga Liczb 5, 11 – 31).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ordeka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. strop sufitu betonowego na podkładzie z desek


Źródła:

Wiktionary

Order

1. odznaka orderowa, forma uznania zasług danej osoby lub organizacji; medal, odznaczenie;
2. dawniej: organizacja honorowa, przyznająca odznaki orderowe


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wysokiej rangi odznaczenie, wywodzące się z dawnych zakonów rycerskich (religijnych i świeckich);


Order (z łac. dosł. „zakon”) – forma uznania zasług danej osoby lub organizacji. Tradycja orderowa opiera się na dziejach struktur rycerskich lub arystokratycznych, a więc obrzędowość z nią związana wskazuje na realną lub pozorowaną organizację orderu, na czele której stoi Kapituła pod przewodnictwem Wielkiego Mistrza (w Polsce jest nim w przypadku wszystkich orderów Prezydent RP). Potocznie używa się określenia order dla samej odznaki orderowej. Nauka, badająca ordery jako znaki zaszczytne, nazywa się falerystyką.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orderomania

nadmierna chęć posiadania wielu orderów


Źródła:

SJP.pl

Orderować

dawniej: odznaczać orderem, ozdabiać orderami; uorderzać


Źródła:

SJP.pl

Orderowy

przymiotnik od: order


Źródła:

SJP.pl

Ordnung

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. porządek


Źródła:

Wiktionary

Ordoliberalizm

Ordoliberalizm (od łac. ordo „porządek”) – nurt zbliżony do liberalizmu, wykształcony w Niemczech w latach 30. i 40. XX wieku. Głównymi teoretykami ordoliberalizmu byli Franz Böhm, Alexander Rüstow, Wilhelm Röpke, Walter Eucken. Związani z tym nurtem byli także: Ludwig Erhard i Alfred Müller-Armack.


Źródła:

Wikipedia

Ordon

nazwisko


Osoby:

Inne:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ordonans

rozporządzenie władz, rozkaz służbowy


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. praw. akt prawotwórczy we Francji, którego wydawanie przysługiwało wyłącznie królowi;


Ordonans – akt normatywny znany przede wszystkim z dawnej Francji, wydawanie którego przysługiwało wyłącznie królowi. Ordonanse wydawane były od czasów rządów dynastii Kapetyngów do końca monarchii. Odróżniano je od edyktów, listów patentowych, postanowień wydanych na Radzie Królewskiej, przywilejów i innych aktów monarszych. Zawierały bowiem normy generalne i abstrakcyjne, oraz obowiązywały na obszarze całego Królestwa. Nie wymagały ponownego zatwierdzenia przez kolejnego monarchę. Wraz z prawem zwyczajowym kształtowały system prawny ówczesnej Francji. Co bardzo ważne: ordonans, aby mógł wejść w życie musiał zostać zarejestrowany przez sąd w Paryżu - parlament paryski. Parlamentowi przysługiwało w tej mierze prawo remonstracji, czyli odmowy zarejestrowania aktu królewskiego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ordonansowy

ordonans


Patrz:ordonans

Źródła:

SJP.pl

Ordonka

Hanka Ordonówna, właściwie Maria Anna Tyszkiewicz, (1902 - 1950), polska artystka estradowa


Ordonka (Ordon) – struga w powiecie myszkowskim, prawy dopływ Warty o długości 6,83 km. Źródło znajduje się niedaleko Przybynowa, ujście w Masłońskim.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ordoska

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. przedstawicielka mongolskiej grupy etnicznej zamieszkującej Mongolię Wewnętrzną


Źródła:

Wiktionary

Ordoski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ordosami, dotyczący Ordosów


Źródła:

Wiktionary

Ordowicki

ordowik


przymiotnik relacyjny

 (1.1) geol. dotyczący ordowiku, występujący, powstały w ordowiku


Patrz:ordowik

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ordowik

okres ery paleozoicznej (między kambrem a sylurem) trwający od około 500 do 435 milionów lat temu, w którym pojawiły się pierwsze kręgowce


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. drugi okres geologiczny paleozoiku;


Ordowik (ang. Ordovician)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ordunek

usystematyzowanie prawa górniczego


Źródła:

SJP.pl

Ordynacja

1. całokształt przepisów i zarządzeń prawnych w jakiejś dziedzinie; ustawa, regulamin (np. ordynacja wyborcza);
2. w Kościele katolickim: święcenia uprawniające do wykonywania określonych czynności liturgicznych;
3. w dawnym prawie: majątek rodowy


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. zbiór przepisów dotyczących określonej dziedziny

 (1.2) hist. wielka, niepodzielna posiadłość ziemska, przechodząca w całości na jednego spadkobiercę, najczęściej najstarszego syna;

 (1.3) hist. ustawa spadkowa, która reguluje sposób dziedziczenia ordynacji (1.2)


Ordynacja rodowa, powiernictwo rodowe, fideikomis familijny (łac. fidei commissum „w wiarygodne ręce oddaje”) – majątek ziemski rządzący się swoimi własnymi prawami dotyczącymi dziedziczenia, posiadający swój własny statut (akt fundacyjny), zapobiegający rozdrobnieniu dóbr.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ordynacki

związany z ordynacją (w znaczeniu majątku rodowego) lub ordynatem, np. dobra ordynackie, majątek ordynacki


Źródła:

SJP.pl

Ordynacyjny

przymiotnik od: ordynacja (np. komisja ordynacyjna, msza ordynacyjna)


Źródła:

SJP.pl

Ordynans

żołnierz pełniący służbę przy oficerze; foryś


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. żołnierz posługujący oficerowi

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) przest. wojsk. rozkaz lub zarządzenie

 (2.2) daw. służba, dyżurowanie


Ordynans – żołnierz, zazwyczaj szeregowy lub podoficer, pozostający w dyspozycji oficera, do wszelkiego rodzaju posług pomocniczych (na przykład utrzymanie w czystości munduru i butów, przenoszenie przedmiotów, sprzątanie kwatery i tym podobne).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ordynansowy

przymiotnik od: ordynans (w znaczeniu osoby), np. oficer ordynansowy, służba ordynansowa


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ordynansem, dotyczący ordynansa

 (1.2) związany z ordynansem (rozkazu, służby), dotyczący ordynansa


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ordynaria

wypłacana w naturze część zarobków robotników rolnych w folwarku albo oficjalistów dworskich


Źródła:

SJP.pl

Ordynariat

urząd lub zakres władzy ordynariusza


Źródła:

SJP.pl

Ordynariusz

1. w Kościele katolickim: zwierzchnik kościelny mający jurysdykcję kościelną na danym obszarze, np. diecezji
2. robotnik rolny pracujący w folwarku


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. w Kościele katolickim wyższy przełożony mający władzę kościelną nad jakimś obszarem lub grupą wiernych;

 (1.2) pot. biskup diecezjalny

 (1.3) daw. robotnik rolny w folwarku otrzymujący ordynarię


Ordynariusz – w Kościele rzymskokatolickim każdy wyższy przełożony – oprócz biskupa rzymskiego, także biskup diecezjalny oraz inni, którzy – choćby tylko czasowo – są przełożonymi Kościoła partykularnego lub wspólnoty do niego przyrównanej, jak również ci, którzy w nich posiadają ogólną wykonawczą władzę zwyczajną, mianowicie wikariusze generalni i wikariusz biskupi, a także – dla własnych członków – wyżsi przełożeni kleryckich instytutów zakonnych na prawie papieskim i kleryckich stowarzyszeń życia apostolskiego na prawie papieskim, którzy posiadają przynajmniej zwyczajną władzę wykonawczą. Jego odpowiednikiem w katolickich Kościołach wschodnich jest hierarcha.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ordynariuszka

ordynariusz


Patrz:ordynariusz

Źródła:

SJP.pl

Ordynarnie

przysłówek

 (1.1) w sposób ordynarny


Źródła:

Wiktionary

Ordynarniej

stopień wyższy od przysłówka: ordynarnie


Źródła:

SJP.pl

Ordynarniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ordynarny


Źródła:

SJP.pl

Ordynarność

bycie wulgarnym i prostackim, a także pospolitym, w złym guście


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co ordynarne


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ordynarny

wulgarny, chamski


przymiotnik jakościowy

 (1.1) wulgarny, prostacki, budzący zgorszenie

 (1.2) pospolity, marny, tandetny, w złym guście


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ordynaryjnie

ordynaryjny


Patrz:ordynaryjny

Źródła:

SJP.pl

Ordynaryjniej

stopień wyższy od przysłówka: ordynaryjnie


Źródła:

SJP.pl

Ordynaryjny

1. przymiotnik od: ordynaria;
2. przestarzałe: ordynarny
a) wulgarny, trywialny, prostacki;
b) zwyczajny, pospolity, tandetny;
3. dawniej: przypadający w przypisanym terminie; normalny; zwyczajny; aktualny


Źródła:

SJP.pl

Ordynat

właściciel ordynacji (w znaczeniu otrzymywanego w spadku majątku rodowego)


Ordynacja rodowa, powiernictwo rodowe, fideikomis familijny (łac. fidei commissum „w wiarygodne ręce oddaje”) – majątek ziemski rządzący się swoimi własnymi prawami dotyczącymi dziedziczenia, posiadający swój własny statut (akt fundacyjny), zapobiegający rozdrobnieniu dóbr.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ordynatka

ordynat


Patrz:ordynat

Źródła:

SJP.pl

Ordynator

lekarz będący kierownikiem oddziału szpitalnego


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz, który kieruje oddziałem szpitala

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka, która kieruje oddziałem szpitala


Ordynator – lekarz, lekarz dentysta lub psycholog z ukończoną specjalizacją kliniczną i/lub szkołą terapeutyczną kierujący pracą oddziału szpitalnego.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2000 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać osoby na stanowiskach kierowniczych w zakładach opieki zdrowotnej określonego rodzaju, ordynatorem oddziału szpitala i jego zastępcą może być lekarz, lekarz dentysta posiadający prawo wykonywania zawodu w Rzeczypospolitej Polskiej i mający tytuł specjalisty w określonej dziedzinie medycyny lub specjalizację II stopnia w odpowiedniej dziedzinie medycyny oraz co najmniej ośmioletni staż pracy w zawodzie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ordynatorka

ordynator


Patrz:ordynator

Źródła:

SJP.pl

Ordynatorski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący ordynatora, związany z ordynatorem


Źródła:

Wiktionary

Ordynatowa

żona ordynata


Źródła:

SJP.pl

Ordynatura

stanowisko ordynatora


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stanowisko ordynatora

 (1.2) pełnienie funkcji ordynatora


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ordynek

szyk wojskowy


Źródła:

SJP.pl

Ordyniec

członek ordy


Źródła:

SJP.pl

Ordynka

rodzaj zakrzywionej szabli tatarskiej z XVII wieku; ormianka


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ordynkiem

szyk wojskowy


Źródła:

SJP.pl

Ordynować

1. przepisywać, aplikować komuś leki, kurację;
2. wykonywać obowiązki ordynatora;
3. udzielać porad lekarskich pacjentom, leczyć


czasownik niedokonany (dk. zaordynować)

 (1.1) med. przepisywać leki, kurację itp.

 (1.2) dyktować sposób postępowania

 (1.3) pełnić obowiązki ordynatora


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ordyński

dotyczący ordy (np. wachmistrz ordyński)


Źródła:

SJP.pl

Ordynus

cham, gbur, człowiek wulgarny, nieokrzesany


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zachowująca się ordynarnie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ordzin

Ordzin – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Obrzycko.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa poznańskiego.


Źródła:

Wikipedia

Ordżonikidze

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Władykaukaz, nazwa oficjalna w latach 1931–1944 oraz 1954–1990;



Osoby noszące nazwisko Ordżonikidze

Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Oreada

w mitologii greckiej: nimfa gór


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mitgr. nimfa zamieszkująca góry i jaskinie, którymi opiekuje się i które ochrania;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oreas

oreas wielki - gatunek afrykańskiej antylopy; antylopa Derbiego


Oreas wielki, oreas, antylopa Derbiego (Tragelaphus derbianus) – gatunek ssaka z rodziny wołowatych (Bovidae). Waży do 900 kg, a długość jej ciała bez ogona sięga przeważnie 2,2–2,9 m. Wraz z elandem są uważane za największe wśród antylop.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oreczka

rodzaj waleni z rodziny delfinowatych


Oreczka (Orcaella) – rodzaj wodnych ssaków z podrodziny Globicephalinae w obrębie rodziny delfinowatych (Delphinidae).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orędować

wstawiać się w czyjejś sprawie, udzielać poparcia


czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) wstawiać się za kimś lub za czymś u kogoś; przyczyniać się


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orędowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|orędować.


Źródła:

Wiktionary

Orędownica

dawniej: orędowniczka


Źródła:

SJP.pl

Orędownictwo

wstawianie się za kimś lub za czymś


Źródła:

SJP.pl

Orędowniczka

1. kobieta wstawiająca się za kimś lub za czymś, popierająca jakąś osobę lub ideę;
2. dawniej: kobieta, której powierzono wykonanie określonego zadania


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: orędownik


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orędownik

1. osoba wstawiająca się za kimś lub za czymś, popierająca jakąś osobę lub ideę;
2. dawniej: osoba, której powierzono wykonanie określonego zadania


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba orędująca, popierająca bądź wstawiająca się za kimś lub czymś

 (1.2) daw. poseł, wysłannik


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orędzie

uroczysta odezwa głowy państwa do narodu


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) uroczyste przemówienie osobistości

 (1.2) daw. powiadomienie, przekazanie rozporządzenia


Orędzie (inaczej apel, odezwa, posłanie) – uroczyste przemówienie ważnej osoby w państwie skierowane do ogółu. Zwykle dotyczy bieżącej sytuacji politycznej w kraju, może dotyczyć także kwestii społecznych oraz gospodarczych. Często orędzia pojawiają się przed i po wyborach, a także w trakcie uroczystych wizyt polityków.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oregano

1. wieloletnia roślina zielna z rodziny wargowych (jasnotowatych), o drobnych liściach i różowych lub białych kwiatach zebranych w podbaldachy, rosnąca w Europie i Azji, używana jako ziele lecznicze i przyprawa; origanum, lebiodka pospolita, dziki majeranek;
2. ziele lecznicze lub przyprawa z wysuszonych liści i łodyg tej rośliny


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bot. lebiodka pospolita, gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny jasnotowatych, nazwa systematyczna|Origanum vulgare|L.|ref=tak.

 (1.2) kulin. liście lebiodki stosowane jako przyprawa


Lebiodka pospolita (Origanum vulgare L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny jasnotowatych. Rośnie w Afryce Północnej, Europie i Azji. W Polsce występuje na całym terytorium i jest pospolity. Inna nazwa: dziki majeranek. Roślina jest silnie aromatyczna i wykorzystywana jako przyprawa pod nazwą oregano.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oregon

stan w USA


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. stan na zachodzie Stanów Zjednoczonych;


Oregon (wymowa:/ˈɔrɪɡən/ OR-ə-gən) – stan w północno-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, na wybrzeżu Pacyfiku. Jest jednym ze słabiej zaludnionych stanów w kraju, a około połowy obszaru porastają lasy. Na słabe zaludnienie wpływają także rozległe obszary górzyste. Znaczna część populacji koncentruje się w Willamette Valley.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oregończyk

mieszkaniec Oregonu (stanu w USA)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Oregonu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oregonka

mieszkanka Oregonu (stanu w USA)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Oregonu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oregoński

Oregon


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oregonem, dotyczący Oregonu


Patrz:Oregon

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oreid

stop miedzi (90%) i cynku (10%)


Źródła:

SJP.pl

Oreksyna

neuropeptyd wytwarzany przez komórki nerwowe podwzgórza i pnia mózgu


Hipokretyna, oreksyna – neuropeptyd wytwarzany przez grupę neuronów znajdujących się w podwzgórzu i pniu mózgu a jej receptory znajdują się w różnych regionach mózgu. Jej zadaniem jest regulacja, kiedy stan snu oraz czuwania jest stosowny dla organizmu w interakcji z systemem regulującym emocje (unikanie zagrożenia), nagrodę i równowagę energetyczną organizmu. Utrata neuronów produkujących ten neuroprzekaźnik prowadzi do zaburzeń koncentracji uwagi oraz narkolepsji.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oreksynowy

oreksyna


Patrz:oreksyna

Źródła:

SJP.pl

Orelec

Orelec (w latach 1977–1981 Orle) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Olszanica.


Źródła:

Wikipedia

Orenburczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Orenburga; osoba z tego miasta


Źródła:

Wiktionary

Orenburg

miasto w Rosji


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto obwodowe w zachodniej Rosji, nad rzeką Ural, na granicy dwóch kontynentów: Europy i Azji;


Orenburg (ros. Оренбург, w latach 1938–1957 Czkałow) – miasto obwodowe w zachodniej Rosji. Położone nad rzeką Ural, w jej środkowym biegu przy ujściu Sakmary, na granicy dwóch kontynentów: Europy oraz Azji.

Miasto zostało założone w 1743 jako twierdza. W latach 1938–1957 na cześć Walerego Czkałowa nosiło nazwę Czkałow.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orenburski

przymiotnik od: Orenburg (miasto w Rosji)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orenburgiem, dotyczący Orenburga


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orencja

imię żeńskie


Źródła:

SJP.pl

Orencjusz

imię męskie


Orencjusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego, oznaczające "modlący się". Istnieje trzech świętych patronów tego imienia.

Orencjusz imieniny obchodzi 1 maja.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orenda

wg wierzeń Indian Irokezów: nadzwyczajna, niewidzialna potęga, która przepaja z różną intensywnością całą ożywioną i nieożywioną przyrodę w postaci energii duchowej, mogącej wywierać wpływ zgodnie z wolą jej posiadacza


Źródła:

SJP.pl

Orenice

Orenice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Piątek.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.


Źródła:

Wikipedia

Oreo

pejoratywne określenie Murzyna, który wrósł w środowisko białych


Oreo – ciastko typu markiza, złożone z dwóch okrągłych czekoladowych herbatników przełożonych słodkim kremem. Ciastka Oreo zostały po raz pierwszy wyprodukowane przez National Biscuit Company w 1912 roku w Nowym Jorku.

Oreo są najlepiej sprzedającymi się ciasteczkami w Stanach Zjednoczonych. Od 1912 do 2015 roku sprzedano ich 362 miliardy sztuk.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oreofit

roślina wysokogórska


Oreofit, orofit (gr. óros ‘góra’, phytón ‘roślina’) – roślina wysokogórska, mająca centrum swojego występowania w górach powyżej górnej granicy lasu. Rośliny te posiadają szereg przystosowań, umożliwiających im przetrwanie w trudnych warunkach wysokogórskich.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oreopitek

małpa wąskonosa z okresu wczesnego pliocenu



Oreopithecus bambolii, też Oreopitek – wymarły ssak naczelny, którego skamieniałości odkryto we Włoszech (Sardynia i Toskania) oraz w Afryce Wschodniej.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oreściny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Oresty lub z nią związany


Źródła:

SJP.pl

Oressa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w obwodzie mińskim i homelskim Białorusi, prawy dopływ Ptyczy;


Oressa (biał. Арэса, Раса, ros. Ореса, Оресса) – rzeka w obwodzie mińskim i homelskim Białorusi, prawy dopływ Ptycza w zlewisku Morza Czarnego. Długość – 128 km, powierzchnia zlewni – 3620 km², średni przepływ u ujścia – 16,7 m³/s, spadek – 32,7 m, nachylenie – 0,26‰.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Orest

imię męskie


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oresta

imię żeńskie


Źródła:

SJP.pl

Orestes

w mitologii greckiej: syn Agamemnona i Klitajmestry; Orest



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orestowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Oresta lub z nim związany


Źródła:

SJP.pl

Oręż

narzędzie walki; broń


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) narzędzie lub środek walki


Oręż, oręże – to według słownika języka polskiego PWN


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oręże

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. oręż


Oręż, oręże – to według słownika języka polskiego PWN


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Oręziak

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Orężny

zbrojny, zaopatrzony w broń


Źródła:

SJP.pl

Orężówka

miniarka ogrodówka - gatunek muchówki z rodziny miniarkowatych


Źródła:

SJP.pl

Orfa

ryba, ozdobna odmiana jazia; jaź złoty


Złota orfa, złoty jaź, orfa, jaź złoty (Leuciscus idus v. orpha) – barwna odmiana jazia (Leuciscus idus) o złocisto-czerwonym lub pomarańczowym ubarwieniu. Hodowana jest jako ryba ozdobna w oczkach wodnych i stawach parkowych. Osiąga długość około 40 cm. Odżywia się drobnymi zwierzętami wodnymi i owadami.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orfeon

stowarzyszenie śpiewacze


Źródła:

SJP.pl

Orfeusz

mit. gr. syn muzy Kaliope, mąż Eurydyki


Orfeusz (gr. Ὀρφεύς Orpheús, łac. Orpheus) – w mitologii greckiej tracki śpiewak i poeta, twórca orfizmu.

Uchodził za syna boga Apollina albo trackiego boga Ojagrosa i muzy Kalliope. Wymienia się go niekiedy jako władcę jednego z ludów tej górzystej krainy. Uważany za największego śpiewaka, muzyka i poetę greckiego. Wtórował on swej pieśni grą na lirze lub kitarze, którą ulepszył, powiększając liczbę jej strun z siedmiu do dziewięciu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orficki

orficzny;
1. dotyczący orfizmu (kierunku w malarstwie);
2. związany z misteriami na cześć Orfeusza


przymiotnik relacyjny

 (1.1) mitgr. związany z Orfeuszem, dotyczący Orfeusza lub misteriów na jego cześć

 (1.2) rel. filoz. związany z orfizmem, dotyczący orfizmu (doktryny filozoficzno-religijnej)

 (1.3) szt. związany z orfizmem, dotyczący orfizmu (stylu w malarstwie)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orficzny

orficki;
1. dotyczący orfizmu (kierunku w malarstwie);
2. związany z misteriami na cześć Orfeusza


Źródła:

SJP.pl

Orfik

zwolennik (wyznawca) orfizmu


Orfizm (Orficyzm) – nurt religijny w starożytnej Grecji powstały w VII wieku p.n.e. Jest on związany z kultem Dionizosa, cechuje się wiarą w wędrówkę dusz i ich wyższości nad ciałem.

Najszerszy rozwój orfizmu datuje się na VI w. p.n.e.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orfika

instrument klawiszowy popularny w XIX wieku


Źródła:

SJP.pl

Orfizm

nurt religijny w starożytnej Grecji, związany z kultem Dionizosa-Zagreusa


Orfizm (Orficyzm) – nurt religijny w starożytnej Grecji powstały w VII wieku p.n.e. Jest on związany z kultem Dionizosa, cechuje się wiarą w wędrówkę dusz i ich wyższości nad ciałem.

Najszerszy rozwój orfizmu datuje się na VI w. p.n.e.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Org.

skrót od: organiczny, organizacja, organizacyjny


Źródła:

SJP.pl

Organ

1. część organizmu człowieka o określonej budowie i funkcji; narząd;
2. część układu automatycznego sterowania i regulacji, spełniająca określoną funkcję;
3. dziennik lub czasopismo reprezentujące poglądy organizacji politycznej, naukowej itp.


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) część organizmu ludzkiego, zwierzęcego lub roślinnego

 (1.2) praw. instytucja powoływana w celu sprawowania władzy lub nadzoru czegoś;

 (1.3) zob. organy.



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Organdyna

cienka, sztywna, bawełniana tkanina; organtyna


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. cienka, sztywna, prześwitująca tkanina bawełniana;


Organdyna, organtyna (z fr. organdi za pośrednictwem niem. Organdin) – rodzaj rzadkiej, lekkiej i cienkiej, ale sztywnej tkaniny bawełnianej, niekiedy przewiewnej lub wręcz przezroczystej, określanej również jako odmiana połyskliwego batystu.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Organdynowy

organdyna


Patrz:organdyna

Źródła:

SJP.pl

Organecznik

przedstawiciel rodziny ośmiopromiennych koralowców; organkowiec


Źródła:

SJP.pl

Organek

przyrząd do formowania i przenoszenia na nim szpalt zecerskich


Ørganek, zapisywane również jako Organek – polski zespół muzyczny wykonujący rock alternatywny. Został założony przez Tomasza Organka w 2013 roku. Skład formacji tworzą ponadto basista Adam Staszewski, perkusista Robert Markiewicz oraz klawiszowiec Tomasz Lewandowski.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Organella

organoid;
1. struktura cytoplazmatyczna komórek roślinnych i zwierzęcych;
2. element strukturalny ciała pierwotniaków, np. nibynóżka, rzęska, wić, wykonujący niezbędne dla życia komórki funkcje


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mikrobiol. struktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji;


Organellum – każda oddzielona od cytozolu błoną plazmatyczną struktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji. Komórka prokariotyczna nie zawiera organellów komórkowych, co odróżnia ją od komórki eukariotycznej. Genofory (nukleoidy) i rybosomy nie są organellami, gdyż nie są oddzielone od otoczenia błoną komórkową. Komórki eukariotyczne zawierają podstawowy zestaw organellów błonowych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Organellowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do organelli, związany z organellą


Źródła:

Wiktionary

Organellum

wewnątrzkomórkowa struktura oddzielona błoną komórkową od cytoplazmy; organella


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zob. organella.


Organellum – każda oddzielona od cytozolu błoną plazmatyczną struktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji. Komórka prokariotyczna nie zawiera organellów komórkowych, co odróżnia ją od komórki eukariotycznej. Genofory (nukleoidy) i rybosomy nie są organellami, gdyż nie są oddzielone od otoczenia błoną komórkową. Komórki eukariotyczne zawierają podstawowy zestaw organellów błonowych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Organiarz

robotnik wyspecjalizowany w budowaniu organów


Źródła:

SJP.pl

Organicystyczny

organicyzm


Patrz:organicyzm

Źródła:

SJP.pl

Organicyzm

1. pogląd filozoficzny zakładający rozwój i funkcjonowanie całej natury oraz jej różnych dziedzin w strukturach rozwijających się na wzór żywego organizmu;
2. kierunek w socjologii XIX i początku XX wieku


Organicyzm – pogląd filozoficzny i nurt w socjologii zakładający, że społeczeństwo funkcjonuje i rozwija się jak żywy organizm, a instytucje społeczne są ze sobą powiązane tak, jak części organizmu (od ich współpracy zależy sprawne funkcjonowanie społeczeństwa).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Organicznik

zwolennik pozytywizmu, pracy organicznej


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) społ. zwolennik pozytywistycznej idei pracy organicznej


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Organicznikostwo

rzadko: postawa właściwa organicznikom, czyli zwolennikom hasła pracy organicznej


Źródła:

SJP.pl

Organicznikowski

rzadko: związany z hasłami organiczników (zwolennikami hasła pracy organicznej)


Źródła:

SJP.pl

Organiczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest organiczne


Zaburzenia psychoorganiczne – zaburzenia funkcji psychicznych, wywołane uszkodzeniem mózgu.

Wyrażenie „zaburzenia psychoorganiczne” jest terminem psychiatrycznym, znajdującym zastosowanie także w neurologii. Termin „zespół psychoorganiczny” (syndroma psychoorganicum) określa różne zaburzenia psychiczne, których przyczyną są zmiany organiczne.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Organiczny

1. przynależny do organizmów żywych, związany ze światem roślinnym lub zwierzęcym;
2. w chemii: związek, w którego skład wchodzi węgiel;
3. ściśle, nierozerwalnie związany;
4. o negatywnych uczuciach: bardzo silny, nieuzasadniony i nieusuwalny


przymiotnik

 (1.1) biol. chem. będący częścią świata zwierzęcego lub roślinnego, właściwy organizmom żywym lub z nich pochodzący

 (1.2) ściśle ze sobą lub z czymś związany


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Organik

potocznie: specjalista w dziedzinie chemii organicznej


Organik – trzeci album studyjny włoskiego producenta muzycznego Roberta Milesa.Album został wydany 11 czerwca 2001 roku. Składa się z dwunastu utworów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Organiściak

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Organiścina

przestarzałe określenie na żonę organisty kościelnego


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żona organisty


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Organista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) kośc. pracownik kościelny odpowiedzialny za prowadzenie śpiewu i zwykle przygrywający na organach

 (1.2) muz. muzyk grający na organach;


Organista – muzyk grający na organach. Najczęściej organista jest zarazem akompaniatorem liturgicznym w kościele katolickim lub akompaniatorem pieśni w kościołach protestanckich. Dobry organista powinien mieć opanowaną sztukę improwizacji, kompozycji i czytania nut a vista. Bardzo często w codziennej pracy organisty te umiejętności okazują się niezbędne.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Organistka

organista


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta, która gra na organach


Patrz:organista

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Organistówka

dom, w którym mieszka organista


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dom lub mieszkanie kościelnego organisty


Organistówka – budynek mieszkalny będący własnością parafii, zazwyczaj ulokowany w pobliżu kościoła, przeznaczony najczęściej na mieszkanie dla pracowników świeckich parafii, np. organisty lub rektoratu.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Organistrum

lira korbowa, rodzaj katarynki


Źródła:

SJP.pl

Organistyczny

1. odnoszący się do żywego organizmu; organiczny;
2. związany z organicyzmem, poglądem, według którego cała natura i jej poszczególne części działają na podobieństwo organizmu żywego


Źródła:

SJP.pl

Organizacja

1. sposób zorganizowania czegoś;
2. grupa osób działająca razem dla osiągnięcia wspólnych celów


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) grupa społeczna funkcjonująca według określonych reguł, współpracująca ze sobą w celu osiągnięcia określonych celów

 (1.2) sposób przygotowywania czegoś, planowaćanowania

 (1.3) świadomy, przemyślany i celowy typ współpracy między ludźmi, a zwłaszcza system świadomie koordynowanej działalności dwóch lub więcej osób


Organizacja (od gr. organon, łac. organum – wyspecjalizowana część pełniąca jakąś funkcję w całości) – wieloznaczne i interdyscyplinarne pojęcie z zakresu nauk społecznych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Organizacyjny

przymiotnik

 (1.1) dotyczący organizacji


Źródła:

Wiktionary

Organizator

osoba, która planuje, organizuje jakieś przedsięwzięcie


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) instytucja lub osoba, do której należy zorganizowanie czegoś (np. wydarzenia)



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Organizatorka

kobieta, która planuje, organizuje jakieś przedsięwzięcie


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: organizator


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Organizatory

osoba, która planuje, organizuje jakieś przedsięwzięcie


Źródła:

SJP.pl

Organizer

1. kalendarz z notatnikiem; organizator;
2. notes elektroniczny; organizator;
3. twarda okładka z klamerkami do wpinania kartek; segregator;
4. rzecz z szufladkami lub przegródkami do przechowywania posegregowanych elementów; segregator


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) podręczny notes z kalendarzem i skorowidzem kontaktów, który pomaga w zarządzaniu własnym czasem

 (1.2) plastikowy pojemnik z przegródkami do uporządkowanego przechowywania drobiazgów


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Organizm

1. istota żywa;
2. ciało człowieka lub zwierzęcia rozumiane jako funkcjonalna całość;
3. zespół współpracujących elementów stanowiących jedną całość


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. istota żywa charakteryzująca się procesami życiowymi;

 (1.2) med. cielesny ustrój człowieka

 (1.3) przen. pewna całość złożona ze współpracujących ze sobą elementów


Organizm – istota żywa charakteryzująca się procesami życiowymi (przede wszystkim przemianą materii), której części składowe tworzą funkcjonalną całość (indywiduum) zdolną do samodzielnego życia. Badaniem różnorodności organizmów i ich klasyfikowaniem zajmuje się systematyka organizmów. Szczątki organizmów wymarłych w odpowiednich warunkach tworzą skamieniałości. Zespół cech organizmu, na które wpływają czynniki środowiskowe i genotyp, nazywa się fenotypem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Organizować

czasownik przechodni niedokonany (dk. zorganizować)

 (1.1) porządkować coś w określony sposób, nadawać strukturę

 (1.2) podejmować szereg działań, aby określone zdarzenie mogło mieć miejsce

czasownik zwrotny niedokonany organizować się (dk. zorganizować się)

 (2.1) tworzyć organizację lub zespół, jednoczyć ludzi wokół celu; zrzeszać się


Źródła:

Wiktionary

Organizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|organizować.


Organizowanie – jeden z procesów, czyli ciąg następujących po sobie celowo uzależnionych faz (etapów). Funkcja organizowania, jako jedna z czterech charakterystycznych funkcji procesu zarządzania (inne to: planowanie, motywowanie i kontrolowanie) obejmuje, m.in.:


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Organka

rodzaj ptaków z rodziny łuszczakowatych


Źródła:

SJP.pl

Organki

1. mały, ustny instrument muzyczny; harmonijka ustna, harmonika
2. broń palna wielolufowa, używana w XVI i XVII wieku; śmignica



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Organkowiec

rodzaj koralowca ośmiopromiennego; Tubipora


Źródła:

SJP.pl

Organmistrz

osoba wytwarzająca organy (instrument) lub zajmująca się nimi - konserwująca je, strojąca; organomistrz (rzadsze)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zaw. rzem. rzemieślnik budujący lub naprawiający organy


Organmistrz (niem. Orgelbauer) − budowniczy, a także często projektant, konstruktor i konserwator organów.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Organmistrzyni

organmistrz


Patrz:organmistrz

Źródła:

SJP.pl

Organogeneza

tworzenie się narządów w zarodkach ludzkich i zwierzęcych


Organogeneza – proces tworzenia się i rozwoju narządów, zachodzący w wyniku różnicowania się poszczególnych komórek i tkanek.

U zwierząt proces ten może zachodzić zarówno w trakcie rozwoju zarodkowego, jak i larwalnego.

U roślin narządy (organy) powstają z merystematycznych zawiązków.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Organografia

dziedzina morfologii roślin zajmująca się budową, rozmieszczeniem, czynnościami i rozwojem organów roślin


Organografia – dział botaniki łączący dwie dziedziny wiedzy: anatomię oraz morfologię roślin, zajmujący się badaniem budowy, ukształtowania, rozmieszczenia i rozwoju narządów (organów) roślinnych oraz ich funkcji.

Z morfologii roślin jako osobna nauka została wyodrębniona w 1930 roku przez K. Goebla.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Organograficzny

przymiotnik od: organografia


Źródła:

SJP.pl

Organoid

organella;
1. struktura cytoplazmatyczna komórek roślinnych i zwierzęcych;
2. element strukturalny ciała pierwotniaków, np. nibynóżka, rzęska, wić, wykonujący niezbędne dla życia komórki funkcje


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mikrobiol. struktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji

 (1.2) med. nowotwór na narządach wewnętrznych


Organoid – struktura komórkowa lub tkankowa skonstruowana w warunkach in vitro z różnych typów komórek macierzystych przypominająca fizjologiczny narząd badanego w ten sposób zwierzęcia (lub człowieka). Niewielka wymiarowo struktura powstaje wskutek sterowanego, przestrzennego różnicowania i samoorganizowania się komórek. Wytwarzanie i badanie organoidów jest jednym z obszarów zainteresowania inżynierii tkankowej.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Organoleptyczny

zrozumiany, oceniony dzięki zmysłom


Źródła:

SJP.pl

Organoleptyka

Organoleptyka – metoda badawcza polegająca na sprawdzeniu właściwości badanego obiektu za pomocą zmysłów.

Metoda organoleptyczna jest metodą bazująca na zmysłach:


Źródła:

Wikipedia

Organolog

1. specjalista zajmujący się typami, pochodzeniem, budową i rozwojem narządów;
2. specjalista zajmujący się historią, budową i własnościami instrumentów muzycznych; instrumentolog, instrumentoznawca


Źródła:

SJP.pl

Organologia

1. dział biologii zajmujący się typami, pochodzeniem, budową i rozwojem narządów;
2. dział muzykologii zajmujący się historią, budową i własnościami instrumentów muzycznych; instrumentologia, instrumentarstwo, instrumentoznawstwo


Źródła:

SJP.pl

Organologiczny

1. dotyczący dziedziny nauki zajmującej się instrumentami muzycznymi; instrumentoznawczy, instrumentologiczny;
2. dotyczący działu biologii zajmującego się typami, pochodzeniem, budową i rozwojem narządów


Źródła:

SJP.pl

Organomistrz

osoba wytwarzająca organy (instrument) lub zajmująca się nimi - konserwująca je, strojąca; organmistrz


Organmistrz (niem. Orgelbauer) − budowniczy, a także często projektant, konstruktor i konserwator organów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Organowy

przeznaczony na organy, przygotowany do wykonania na organach (np. fuga organowa, utwór organowy) lub stanowiący część tego instrumentu (np. manuał organowy, piszczałki organowe)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z organami (instrumentem), dotyczący organów


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Organożel

żel, w którym fazą rozpraszającą jest ciecz organiczna


Źródła:

SJP.pl

Organozol

układ koloidalny, w którym ośrodek rozpraszający stanowi rozpuszczalnik organiczny


Źródła:

SJP.pl

Organtyna

cienka, sztywna, bawełniana tkanina; organdyna


Organtyna – cienka, prześwitująca tkanina wykonana z poliestru lub mieszanki poliestru z poliamidami; o splocie włosowo-wątkowym; używana w branży dekoracyjnej, np. firanki lub odzieżowej, np. sukienki.

Jednym z nowszych rodzajów organtyny jest semiorgantyna, różniąca się głównie teksturą i rozstawem nitek.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Organum

1. jeden z najstarszych typów w muzyce średniowiecznej Europy, będący przykładem wykorzystania techniki wielogłosowej;
2. instrument muzyczny skonstruowany w III wielu p.n.e. przez Ktesibiosa z Aleksandrii; organy wodne, hydraulos


Organum (gr. ὄργανον – organon "instrument") – gatunek średniowiecznej heterofonii, a następnie polifonii. Początkowo znaczenie terminu organum związane było z instrumentem – organami, później jednak tylko z muzyką harmonijnie zestrojoną w konsonansach. Od XII wieku organum oznaczało zwłaszcza utwory z długonutowym głosem tenorowym (zwykle jako cantus prius factus zaczerpniętym z chorału) i znajdującymi się nad nim bardziej ruchliwymi głosami.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Organy

duży instrument muzyczny, klawiszowy, dęty, wydający dźwięk z szeregu piszczałek


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) muz. instrument muzyczny stosowany głównie w kościołach, posiadający wiele piszczałek, klawiaturę i pedały;

 (1.2) pot. geol. forma skał bazaltowych przypominająca organy (1.1)

forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: organ


Organy – klawiszowy, dęty instrument muzyczny z grupy aerofonów, umieszczany najczęściej w kościołach, salach koncertowych, synagogach reformowanych i aulach.

Dźwięk w organach wytwarzany jest w wielu podzielonych na grupy (tzw. głosy) piszczałkach, przez które przepływa sprężone powietrze wytwarzane w urządzeniach do tłoczenia powietrza: miechach lub dmuchawach elektrycznych. Muzyk grający na organach (organista) siedzi przy stole gry, którego głównymi elementami są jedna lub kilka klawiatur ręcznych (manuały), klawiatura nożna (pedał) oraz przyciski (włączniki rejestrowe). Stół gry, jeśli jest umieszczony poza głównym korpusem instrumentu, nazywany jest kontuarem; umiejscowiony jest zazwyczaj przed prospektem organowym – najbardziej widoczną, ozdobną, ale i funkcjonalną, frontową częścią obudowy instrumentu (szafy organowej).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Organza

rodzaj cienkiej, przejrzystej tkaniny


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. cienka, przezroczysta, lekko sztywna tkanina z nitek jedwabnych lub bawełnianych, używana do produkcji sukni ślubnych i wieczorowych oraz firanek i zasłon;


Organza – cienka, przejrzysta tkanina tradycyjnie wykonywana z przędzy jedwabnej. Obecnie tkana również z bawełny i włókien syntetycznych, takich jak poliester lub nylon.

Jej nazwa pochodzi od miasta Urgencz w Turkiestanie.

Najbardziej luksusowe tkaniny typu organza są wciąż tkane z jedwabiu. Jedwabna organza produkowana jest w zakładach położonych na terenach wzdłuż rzeki Jangcy w prowincji Zhejiang w Chinach, a jej bardziej szorstka odmiana w okolicy Bengaluru w Indiach. Luksusowe odmiany tej tkaniny są produkowane we Francji i we Włoszech.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Organzowy

organza


Patrz:organza

Źródła:

SJP.pl

Organzyna

przędza nitkowana otrzymywana z kilku nitek skręconej greży


Źródła:

SJP.pl

Orgastyczny

orgazm; orgazmiczny


Źródła:

SJP.pl

Orgatechniczny

orgatechnika


Patrz:orgatechnika

Źródła:

SJP.pl

Orgatechnika

ogół środków technicznych do automatyzacji zarządzania przedsiębiorstwem, zwłaszcza w zakresie przepływu informacji


Źródła:

SJP.pl

Orgazm

moment najsilniejszego podniecenia płciowego i towarzyszącego mu równie silnego uczucia rozkoszy


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) seks. szczytowy moment podniecenia w stosunku płciowym, związany z odczuwaniem rozkoszy;


Orgazm, (od starogreckiego ὀργασμός orgasmós „gwałtowne podniecenie”, od ὀργάω orgáō „pękać, świecić, gwałtownie pragnąć”), także: klimaks (od starogreckiego κλῖμαξ klîmax „wzrost”), szczytowanie – moment najsilniejszego podniecenia seksualnego i towarzyszącego mu silnego uczucia rozkoszy podczas seksu lub masturbacji.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orgazmiczny

orgazm; orgastyczny, orgazmowy


Źródła:

SJP.pl

Orgazmowy

orgazm; orgastyczny, orgazmiczny


przymiotnik

 (1.1) dotyczący orgazmu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orgelbrand


Źródła:

Wikipedia

Orgetoryks

arystokrata helwecki dążący w 61 r. p.n.e. do władzy królewskiej; Orgetorix


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orgia

rozwiązła zabawa; spotkanie towarzyskie o wysokim stopniu swobody seksualnej; hulanka; pijatyka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zabawa niemoralna, nieprzyzwoita, często alkoholowa, hałaśliwa, uciążliwa dla otoczenia

 (1.2) hist. początkowo muzyczny, z czasem ekstatyczny obrzęd ku czci bóstw;

 (1.3) przen. przesadzona, rozbuchana różnorodność


Orgia (gr. όργιον) – obrzędy ku czci starożytnych bogów, zwłaszcza Dionizosa (Bachusa), połączone z ekstatycznymi śpiewami i tańcami. Praktykowane m.in. w starożytnej Grecji, Egipcie i Rzymie, w kulturze masowej kojarzone także z wyuzdaniem seksualnym i libacją alkoholową.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orgiastyczny

orgia


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z orgią (grupową zabawą seksualną)

 (1.2) książk. związany z orgią (głośną, pijacką, narkotykową zabawą)

 (1.3) książk. związany z orgią (przesadzoną, rozbuchaną różnorodnością)

 (1.4) przen. związany z orgią (przesadzonym zachowaniem)

 (1.5) hist. związany z orgią (ekstatycznymi obrzędami ku czci bogów, w szczególności Dionizosa)


Patrz:orgia

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orgiazm

psychoza objawiająca się stanami ekstatycznego podniecenia


Źródła:

SJP.pl

Orgie

rozwiązła zabawa; spotkanie towarzyskie o wysokim stopniu swobody seksualnej; hulanka; pijatyka


Źródła:

SJP.pl

Orgiejów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto we wschodniej Mołdawii;


Orgiejów (rum. Orhei, rum. cyrylica Орхэи) – miasto we wschodniej Mołdawii, stolica rejonu Orgiejów; liczy 24,1 tys. mieszk. (2005), sobór z XVII wieku, pozostałości zamku (XIV-XV w.).


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Orgiejowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orgiejowem, dotyczący Orgiejowa


Źródła:

Wiktionary

Orgietka

spotkanie towarzyskie o wysokim stopniu swobody seksualnej


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od orgia

 (1.2) przen. żart. pot. frywolna zabawa w małym gronie osób


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orgon

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ezot. mistyczna energia stanowiąca uniwersalną siłę życiową wpływającą na organizmy i zjawiska kosmiczne;



Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Orhan

Orchan, także Orhan lub Urchan (ur. 1281, zm. w 1362 – drugi władca Imperium Osmańskiego z dynastii Osmanów panujący w latach ok. 1324/1326 – 1362. Syn i następca Osmana I. Władzę po nim objął jego syn Murad I.


Źródła:

Wikipedia

Oriana

imię żeńskie


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oribi

rodzaj afrykańskich antylop


Oribi smukłonogi (Ourebia ourebi) – smukła, bardzo szybko biegająca afrykańska antylopa z rodziny wołowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju oribi (Ourebia) Laurillard, 1842.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orienburg

miasto w Federacji Rosyjskiej; Orenburg


Orenburg (ros. Оренбург, w latach 1938–1957 Czkałow) – miasto obwodowe w zachodniej Rosji. Położone nad rzeką Ural, w jej środkowym biegu przy ujściu Sakmary, na granicy dwóch kontynentów: Europy oraz Azji.

Miasto zostało założone w 1743 jako twierdza. W latach 1938–1957 na cześć Walerego Czkałowa nosiło nazwę Czkałow.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orienburski

przymiotnik od: Orienburg (miasto w Rosji)


Źródła:

SJP.pl

Orient

kraje wschodnie; Wschód, Orient


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kult. kraje wschodnie, w odniesieniu do Azji i północno-wschodniej Afryki


Orient (łac. wschód) – określenie oznaczające tereny leżące na wschód od Europy. Pierwotnie oznaczał wschodnią część cesarstwa rzymskiego. Współcześnie może odnosić się do samego Bliskiego Wschodu, bądź Bliskiego Wschodu, Maghrebu i całego świata muzułmańskiego po Indonezję; bądź do całej Azji, niejednokrotnie wraz z Afryką. Przedmiot badań orientalistyki.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orientacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) umiejętność rozpoznawania określonych miejsc i kierunków w terenie

 (1.2) ustawienie, pozycja względem jakiegoś punktu odniesienia

 (1.3) rozeznanie w sytuacji, jakimś zagadnieniu oraz umiejętność ich oceny

 (1.4) określone poglądy polityczne lub preferencje seksualne



Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Orientacyjny

1. dotyczący orientacji - rozpoznawania terenu (np. znaki orientacyjne);
2. określający coś w przybliżeniu


przymiotnik

 (1.1) dotyczący orientacji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orientalista

znawca języków i kultur ludów Północnej Afryki, Bliskiego i Dalekiego Wschodu


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orientalistka

orientalista


Patrz:orientalista

Źródła:

SJP.pl

Orientalistyczny

związany z nauką o językach i kulturze ludów Orientu; wschodoznawstwo


przymiotnik

 (1.1) dotyczący orientalistyki


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orientalistyka

1. nauka o językach i kulturze ludów Północnej Afryki, Bliskiego i Dalekiego Wschodu;
2. wydział na uniwersytecie zajmujący się tą nauką


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. nauka o kulturach Orientu;

 (1.2) pot. wydział na uniwersytecie zajmujący się orientalistyką (1.1)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orientalizacja

nadawanie cech orientalnych; uleganie wpływom orientalnym; orientalizowanie


Źródła:

SJP.pl

Orientalizm

1. zapożyczenie przejęte z języków orientalnych;
2. cechy charakterystyczne dla kultury Wschodu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz lub zwrot zapożyczony z języków orientalnych


Orientalizm (z łac. orientalis – „wschodni”) – szczególnie utrwalona w kulturze Zachodu forma egzotyzmu polegająca na uzewnętrznieniu i akcentowaniu w tworach kultury fascynacji kulturami Wschodu, szczególnie hinduską, japońską, arabską, perską, chińską.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orientalny

wschodni


przymiotnik

 (1.1) związany z Orientem, dotyczący Orientu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orientarium

rozległy teren hodowlano-wystawienniczy z elementami kultury strefy orientalnej


Źródła:

SJP.pl

Orienteering

bieg na orientację


Bieg na orientację (BnO, ang. foot orienteering) – nieolimpijska dyscyplina sportowa, w której zawodnik, posługując się mapą i kompasem, ma za zadanie w jak najkrótszym czasie przebiec określoną trasę wyznaczoną w terenie (zazwyczaj jest to las) przez punkty kontrolne. Przebieg pomiędzy punktami kontrolnymi jest dowolny i właśnie wybór wariantu przebiegu stanowi istotę biegu na orientację.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orientować

czasownik przechodni niedokonany (dk. zorientować)

 (1.1) pomagać w rozeznaniu w czymś

 (1.2) nadawać określone położenie, kierunek

czasownik zwrotny niedokonany orientować się (dk. zorientować się)

 (2.1) mieć rozeznanie w czymś

 (2.2) potrafić określić własne położenie

 (2.3) wybierać daną orientację

 (2.4) podporządkowywać swoje działania pewnym celom


Źródła:

Wiktionary

Oriflama

chorągiew, sztandar, znaki będące symbolem oddania sprawie; oriflamme


Oriflamme (łac. aurea flamma – „złoty płomień”) – nazwa bojowego proporca królów Francji.

Pierwotnie był to kościelny proporzec opactwa Saint Denis. Ze względu na szczególną rolę św. Dionizego jako patrona Francji i znaczenie symboliczne samego opactwa od XII wieku przyjęty przez królów Francji jako bojowy proporzec. Pierwszy raz Oriflamme jako bojowego proporca użył Ludwik VI w 1121 roku w wojnie z cesarzem Henrykiem V. Niektórzy autorzy uważają jednak, że był to ten sam proporzec co gonfanon Karola Wielkiego, znany jako Montjoie.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oriflame

[czytaj: oriflejm]
1. firma kosmetyczna;
2. marka kosmetyków


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oriflamme

[czytaj: oriflam] chorągiew, sztandar, znaki będące symbolem oddania sprawie; oriflama


Oriflamme (łac. aurea flamma – „złoty płomień”) – nazwa bojowego proporca królów Francji.

Pierwotnie był to kościelny proporzec opactwa Saint Denis. Ze względu na szczególną rolę św. Dionizego jako patrona Francji i znaczenie symboliczne samego opactwa od XII wieku przyjęty przez królów Francji jako bojowy proporzec. Pierwszy raz Oriflamme jako bojowego proporca użył Ludwik VI w 1121 roku w wojnie z cesarzem Henrykiem V. Niektórzy autorzy uważają jednak, że był to ten sam proporzec co gonfanon Karola Wielkiego, znany jako Montjoie.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Origami

japońska sztuka składania papieru w różnorodne kształty, bez używania kleju i cięcia papieru


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) szt. technika artystycznego składania papieru, pochodząca z Chin, rozwinięta w Japonii;

 (1.2) pot. artefakt wykonany w technice origami (1.1)

przymiotnik

 (2.1) taki, który jest zrobiony w technice origami (1.1)


Origami (jap. 折り紙 ori-gami; (1) składany papier, (2) kolorowy papier używany do składania figur) – sztuka składania papieru, pochodząca z Chin, rozwinięta w Japonii i dlatego uważa się ją za tradycyjną sztukę japońską. W XX w. ostatecznie ustalono, że w procesie robienia klasycznego origami nie należy ciąć, kleić i dodatkowo ozdabiać.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Origamista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba zajmująca się origami


Źródła:

Wiktionary

Origan

zapachowa kompozycja kwiatowa z przewagą goździka i kwiatu pomarańczy


Źródła:

SJP.pl

Origanum

wieloletnia roślina zielna z rodziny wargowych (jasnotowatych), o drobnych liściach i różowych lub białych kwiatach zebranych w podbaldachy, rosnąca w Europie i Azji, używana jako ziele lecznicze i przyprawa; oregano, lebiodka pospolita, dziki majeranek


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orija

język nowoindoaryjski używany we wschodnich Indiach; odri; utkali


rzeczownik

 (1.1) jęz. język indoaryjski używany w indyjskim stanie Orisa;


Język orija (ଓଡ଼ିଆ, trl. oṛiā; ang. Odia, uprzednio Oriya; hindi ओड़िया, trb. orija, trl. oṛiyā, uprzednio उड़िया, trb. urija, trl. uṛiyā) – język z podgrupy wschodniej grupy indoaryjskiej języków indoeuropejskich. Posługuje się nim ok. 32 mln osób zamieszkujących indyjski stan Orisa, gdzie jest językiem urzędowym. Ma własny system pisma, tzw. alfabet sylabiczny orija.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oring

uszczelka w kształcie torusa


O-ring, pierścień uszczelniający o przekroju kołowym – rodzaj uszczelki w kształcie torusa. O-ringi wulkanizowane są w dowolnych wymiarach, określonych odpowiednią normą. Wymiary średnicy sznura zawierają się w przedziale od około 0,35 do 12 mm, natomiast średnicy wewnętrznej wynoszą do 5000 mm.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oringowy

oring


Patrz:oring

Źródła:

SJP.pl

Orinoko

rzeka w Wenezueli


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Ameryce Południowej w Wenezueli i Kolumbii;


Orinoko (hiszp. Río Orinoco) – rzeka w Wenezueli, na krótkim odcinku wyznaczająca granicę tego kraju z Kolumbią.

Wypływa z gór południowej Wenezueli (pasmo Serranía de Parima w Parku Narodowym Parima-Tapirapecó) i zatacza wielkie półkole wokół Wyżyny Gujańskiej, uchodząc deltą do Atlantyku naprzeciw Trynidadu. Środkowa część wylewa w porze deszczowej tworząc jedne z największych bagien na świecie i zróżnicowanych ekoregionów na Ziemi – llanos. W porze deszczowej Orinoko przelewa się poprzez rzeki Casiquiare i Rio Negro do Amazonki.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orion

1. samochód typu Ford Orion;
2. modraszek orion - motyl z rodziny modraszkowatych, chroniony w Polsce; modraszek rozchodnikowiec


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. olbrzym i myśliwy beocki; kochanek Eos, po śmierci przeniesiony na firmament jako gwiazdozbiór Oriona (2.1);

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. gwiazdozbiór równikowy;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orione

„Orione” – nazwa noszona na przestrzeni dziejów przez kilka okrętów Regia Marina i Marina Militare:


Źródła:

Wikipedia

Orionidy

rój meteorów związanych z kometą Halleya


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) astr. rój meteorów związany z kometą Halleya, którego radiant znajduje się na pograniczu konstelacji Oriona i Bliźniąt, obserwowany rokrocznie około 21 października;


Orionidy (008 ORI) – rój meteorów związany z kometą Halleya (tak jak Eta Akwarydy). Radiant znajduje się na pograniczu konstelacji Oriona i Bliźniąt. Rój jest widoczny pomiędzy 2 października a 7 listopada. Maksimum ma miejsce 21 października. W jego trakcie możemy obserwować ok. 20-30 meteorów na godzinę. Prędkość roju wynosi 66 km/s.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orionista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik ze zgromadzenia zakonnego Małe Dzieło Boskiej Opatrzności


Orioniści, Małe Dzieło Boskiej Opatrzności, Parvum Opus Divinae Providentiae (Filii Divinae Providentiae, FDP) – katolickie zgromadzenie zakonne założone przez ks. Alojzego Orione w 1893 r. w Tortonie we Włoszech, z siedzibą władz generalnych w Rzymie.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Orionistka

członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr Małych Misjonarek Miłosierdzia


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. zakonnica ze zgromadzenia zakonnego Siostry Małe Misjonarki Miłosierdzia


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orisa

stan w Indiach


Orisa (hindi ओड़िशा, trb.: Oriśa, trl.: Oṛiśā; orija ଓଡ଼ିଶା, trb.: Oriśa, trl.: Oṛiśā; ang. Odisha; do 2011 hindi उड़ीसा, trb.: Urisa, trl.: Uṛīsā; ang. Orissa) – jeden ze stanów Indii położony we wschodniej części kraju, nad Zatoką Bengalską. Głównymi miastami poza stolicą są: Katak i Puri.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orisul

lek syntetyczny z grupy sulfonamidów, o przedłużonym i szerokim zakresie działania; stosowany głównie w stanach zapalnych płuc, oskrzeli, zatok przynosowych, ucha środkowego i migdałków


Źródła:

SJP.pl

Orisza

nazwa zbiorcza bóstw w wierzeniach Jorubów


Orisza (w języku joruba òrìṣà) – siły natury wyznawane w tradycji Joruby, bezpośrednia manifestacja najwyższego boga, nazywanego Olóòrun (Olódumàrè). Orisza miały powstać z ciała Obatali.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orizaba

wulkan w Meksyku



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ork

potworny olbrzym mityczny


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) liter. fant. rosły człekokształtny potwór z zieloną skórą;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) przen. pogard. rosyjski żołnierz, okupant


Orkowie (ang. Orcs) – rodzaj humanoidalnych ras występujących w wielu utworach fantastycznych (głównie fantasy). Pierwotnie wykreowani przez J.R.R. Tolkiena w jego autorskim legendarium, pojawili się następnie w szeregu innych fikcyjnych uniwersów. Zazwyczaj orkowie przedstawiani są jako rasa agresywnych i brutalnych antagonistów, jednak nie jest to regułą.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orka

1. oranie; przenośnie: harówka;
2. drapieżny ssak morski z rodziny delfinów; miecznik


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Orcinus orca|L.|ref=tak., drapieżny gatunek delfina, ubarwiony w czarno-białe plamaamy;

 (1.2) roln. czynność rozdrabniania i odwracania wierzchniej warstwy gleby;

 (1.3) pot. przen. ciężka bądź wyczerpująca praca

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: ork



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orkady

archipelag na Oceanie Atlantyckim


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. archipelag na północ od wybrzeży Szkocji, na granicy Morza Północnego i otwartego Oceanu Atlantyckiego;


Orkady (ang. Orkney Islands, wym. [ˌɔːknɪˈaɪləndz]; gael. Àrcaibh) – archipelag na północ od wybrzeży Szkocji, na granicy Morza Północnego i otwartego Oceanu Atlantyckiego. W jego skład wchodzi 67 wysp o łącznej powierzchni 990 km². Około 20 z nich jest zamieszkanych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orkadyjczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Orkadów; osoba z tego archipelagu


Źródła:

Wiktionary

Orkadyjka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Orkadów; kobieta z tych wysp


Źródła:

Wiktionary

Orkadzki

Orkady (grupy wysp)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orkadami, dotyczący Orkadów


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orkan

gwałtowny, silny wicher, zwykle połączony z burzą; huragan, nawałnica


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) meteorol. silny wiatr połączony z burzą

 (1.2) geogr. cyklon tropikalny formujący się w pewnych rejonach Oceanu Indyjskiego


Osoby

Statki


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orkanowy

orkan


Patrz:orkan

Źródła:

SJP.pl

Orkiestra

wieloosobowy zespół instrumentalny, który pod kierownictwem dyrygenta wykonuje różnorodne utwory muzyczne


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. wieloosobowy zespół instrumentalny, który pod kierownictwem dyrygenta wykonuje utwory muzyczne;


Orkiestra – duży zespół instrumentalny, liczący zazwyczaj od kilkunastu do kilkudziesięciu, a nawet ponad stu instrumentalistów. W celu synchronizacji gry takiej liczby wykonawców w orkiestrze potrzebny jest dyrygent.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orkiestracja

opis partyturowy użycia poszczególnych instrumentów w utworze orkiestrowym


Instrumentacja (też orkiestracja) – pojęcie używane w muzyce, zwłaszcza w kompozycji; ma wiele znaczeń:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orkiestralny

orkiestra; orkiestrowy


Źródła:

SJP.pl

Orkiestrant

muzyk grający w orkiestrze


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. członek orkiestry


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orkiestrantka

orkiestrant


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta grająca w orkiestrze


Patrz:orkiestrant

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orkiestrator

kompozytor tworzący utwory dla orkiestry


Źródła:

SJP.pl

Orkiestratorka

orkiestrator


Patrz:orkiestrator

Źródła:

SJP.pl

Orkiestrion

mechaniczny instrument muzyczny; orchestrion


Źródła:

SJP.pl

Orkiestron

wydzielone miejsce w teatrze, operze itp., przeznaczone dla orkiestry


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) teatr. wydzielone miejsce w teatrze, operze itp., przeznaczone dla orkiestry;


Orkiestron, podscenie – w operze i teatrze, zwłaszcza muzycznym, miejsce przeznaczone dla orkiestry. Inne nazwy to fosa orkiestrowa, kanał dla orkiestry.

Orkiestrony bywają różnej wielkości, zazwyczaj jednak są wystarczająco duże, by pomieścić orkiestrę lub zespół instrumentalistów.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orkiestrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|orkiestrować.


Źródła:

Wiktionary

Orkiestrówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. muz. nuty utworu wykonywanego przez orkiestrę


Źródła:

Wiktionary

Orkiestrowy

orkiestra; orkiestralny


przymiotnik

 (1.1) związany z orkiestrą, wchodzący w jej skład; przeznaczony na orkiestrę


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orkisz

1. gatunek jęczmienia nagoziarnistego
2. gatunek pszenicy


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) astr. nieokresowa, jednopojawieniowa kometa o numerze C/1925 G1;


Pszenica orkisz, orkisz, szpelc (Triticum aestivum subsp. spelta) – gatunek zboża z rodziny wiechlinowatych). Roślina popularna w średniowieczu, współcześnie rzadko uprawiana.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orkiszowy

przymiotnik

 (1.1) dotyczący orkiszu (Triticum spelta L.)

 (1.2) wykonany z ziarna orkiszu


Źródła:

Wiktionary

Orkowo

Orkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Śrem. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wieś położona 11 km na północ od Śremu, przy drodze powiatowej nr 2464 z Świątnik do Zbrudzewa, nad rozlewiskami i starorzeczami Warty.


Źródła:

Wikipedia

Orkowski

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Orkowy

odnoszący się do orka (potwornego, mitycznego olbrzyma), np. orkowe spojrzenie


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z orkiem, dotyczący orka

 (1.2) związany z orką / oraniem, dotyczący orki / orania

 (1.3) związany z orką (delfinem), dotyczący orki (delfina)

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do orka, będący jego własnością

 (2.2) należący do orki (delfina), będący jej własnością


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orkus

w mitologii rzymskiej: bóstwo śmierci


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. demon śmierci z mitologii Starożytnego Rzymu;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) astr. duża planetoida transneptunowa obiegająca Słońce w pasie Kuipera;


Orkus – w mitologii rzymskiej demon śmierci. Utożsamiany z Tanatosem, Plutonem, Dis Paterem i w mniejszym stopniu, z Hadesem. Imię to dotyczy karzącego aspektu bóstwa, w szczególności karania śmiercią i dręczenia po śmierci grzeszników łamiących dane słowo, kłamców, zdrajców. Jego imieniem określano także świat podziemny.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orla

charakterystyczny dla orła, pochodzący od orła


Białoruś


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orlab

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. urlop


Źródła:

Wiktionary

Orland

[czytaj: orlend] nazwa kilku miejscowości i gmin w USA


Miejscowości w USA:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orlando

1. miasto w stanie Floryda, w hrabstwie Orange;
2. miejscowość w stanie Oklahoma, w hrabstwie Logan;
3. Orlando Bloom - brytyjski aktor filmowy;
4. piłkarz brazylijski, mistrz świata z 1958 roku;
5. melodramat z 1992 r. w reż. Sally Potter


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (2.1) geogr. toponim, nazwa kilku miast w USA


Orlando – miasto leżące w regionie usianym jeziorami, w południowej części Stanów Zjednoczonych, w stanie Floryda, siedziba hrabstwa Orange. Według spisu z 2020 roku liczy 307,6 tys. mieszkańców i jest czwartym co do wielkości miastem Florydy. Obszar metropolitalny Orlando–Kissimmee–Sanford obejmuje 2,7 mln mieszkańców.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orlański

przymiotnik od: Orla


Źródła:

SJP.pl

Orlap

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. urlop


Źródła:

Wiktionary

Orlątko

1. pisklę orła; orlę;
2. potocznie:
a) nowoczesne boisko ze sztuczną nawierzchnią, przeznaczone dla dzieci w wieku przedszkolnym;
b) osoba należąca do Orląt Lwowskich - młodych obrońców polskiego Lwowa z lat 1918-1920


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pisklak orła



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orlę

pisklę orła


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ornit. pisklak orła

 (1.2) przen. hist. młody obrońca polskiego Lwowa z lat 1918–1920;


Orlę – polski film niemy z 1927 roku. Film nie zachował się do naszych czasów.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orlean

1. gatunek niewielkiego, okrytozalążkowego drzewa z rodziny arnotowatych, rosnącego w Ameryce Środkowej i na Hawajach; drzewko orleańskie, arnota właściwa;
2. pomarańczowy barwnik wydobywany z miąższu owoców tej rośliny;
3. lekka tkanina półwełniana


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w środkowej Francji, nad Loarą;

 (1.2) geogr. zob. Nowy Orlean.


Orlean (fr. Orléans, wymowa) – miasto i gmina w środkowej Francji, położone nad Loarą. Stolica Regionu Centralnego-Doliny Loary i departamentu Loiret. Ważny ośrodek przemysłowy i usługowy. Według danych na rok 2008 gminę zamieszkiwało 116 515 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 4239 osób/km².


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orleańczyk

mieszkaniec Orleanu (miasta)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Orleanii


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orleania

kraina historyczna we Francji; Orlean


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna w Regionie Centralnym we Francji, położona w dolinie Loary, jej głównym ośrodkiem jest Orlean;


Orleania (Orlean lub z fr. Orléanais) – kraina historyczna w Regionie Centralnym we Francji, położona w dolinie Loary, w granicach departamentów Loiret, Loir-et-Cher i Eure-et-Loir. Jest częścią płaskowyżu Beauce. Głównym jej miastem i stolicą jest Orlean. Zabytkami są liczne zamki gotycko-renesansowe (m.in. zamek w Blois).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orleanistka

orleanista


Patrz:orleanista

Źródła:

SJP.pl

Orleanka

mieszkanka Orleanu (miasta)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Orleanii


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orleański

przymiotnik od: Orlean


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orleanem, dotyczący Orleanu

 (1.2) związany z Orleanią, dotyczący Orleanii


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orlęcy

orlę


Patrz:orlę

Źródła:

SJP.pl

Orlen

Polski Koncern Naftowy Orlen SA - polska firma paliwowa, jeden z największych europejskich dystrybutorów produktów ropopochodnych


Orlen Spółka Akcyjna (dawniej Polski Koncern Naftowy Orlen Spółka Akcyjna, PKN Orlen) – polski koncern wielobranżowy, operujący na rynkach biopaliw, gazownictwa (poszukiwania i wydobycie, logistyka i dystrybucja oraz sprzedaż hurtowa i detaliczna gazu ziemnego), energii elektrycznej i cieplnej, petrochemii, prasowym, produkcji nawozów sztucznych, poszukiwań, wydobycia i przerobu ropy naftowej oraz sprzedaży detalicznej. W grupie kapitałowej w 2022 roku zatrudnionych było około 65 tysięcy pracowników. W roku 2022 w zakresie przychodów koncern sytuował się na 155. pozycji na świecie. W 2022 roku nastąpiło znaczące zwiększenie skali działalności koncernu w wyniku przejęcia przez połączenie ze spółkami Grupa Lotos oraz Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo. Zrealizowane przejęcia wpisują się w strategiczną politykę koncernu, dążącego do budowy dużej, zdywersyfikowanej w zakresie źródeł przychodów organizacji, rozwijającej w szczególności niskoemisyjne i zeroemisyjne źródła energii elektrycznej, podobnie jak inne duże podmioty europejskie i globalne, operujące pierwotnie głównie na rynku oil&gas. Spółka deklaruje osiągnięcie neutralności emisyjnej do 2050 roku.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orleniokształtne

rząd ryb chrzęstnoszkieletowych zaliczany do płaszczek


Orleniokształtne (Myliobatiformes) – rząd płaszczek z gromady ryb chrzęstnoszkieletowych (Elasmobranchii), obejmujący między innymi manty, ogończe, orlenie i płaszczki słodkowodne.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orleniowate

rodzina morskich ryb z rzędu orleniokształtnych


Orleniowate (Myliobatidae) – rodzina morskich ryb chrzęstnoszkieletowych zaliczana do rzędu orleniokształtnych (Myliobatiformes).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orlenowski

Orlen


Patrz:Orlen

Źródła:

SJP.pl

Orli

charakterystyczny dla orła, pochodzący od orła


przymiotnik

 (1.1) związany z orłem, dotyczący orła

 (1.2) charakterystyczny dla orła, podobny do orła


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orlica

1. samica orła;
2. wysoka paproć z rodziny paprotkowatych;
3. potocznie: odważna kobieta


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. samica orła

 (1.2) ornit. nazwa systematyczna|Ichthyaetus ichthyaetus|Pallas|ref=tak., duży ptak wodny z rodziny mewowatych;

 (1.3) bot. paproć z rodzaju nazwa systematyczna|Pteridium||ref=nie.;

 (1.4) przen. odważna kobieta

 (1.5) peryfr. kobieta kierująca samolotem



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orlicja

gatunek żółwia z rodziny batagurowatych; żółw malajski olbrzymi


Orlicja, żółw malajski olbrzymi (Orlitia borneensis) – gatunek żółwia z rodziny batagurowatych (Geoemydidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Orlitia Gray, 1873. Krytycznie zagrożony wyginięciem.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orlicki

nazwisko


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z rzeką Orlicą, dotyczący rzeki Orlicy

 (1.2) związany z górą Orlicą, dotyczący góry Orlicy

 (1.3) związany z wsią Orlice, dotyczący wsi Orlice


Osoby o tym nazwisku:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orlicz

nazwisko



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orliczka

kosmopolityczna paproć z rodziny paprotkowatych, rosnąca na obszarach zwrotnikowych i śródziemnomorskich; uprawiana często jako pokojowa roślina doniczkowa; zgasiewka



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orliczkowate

o cechach orliczkowatych (rodzina paproci)


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orliczkowaty

o cechach orliczkowatych (rodzina paproci)


Źródła:

SJP.pl

Orlik

1. młody orzeł; orlę;
2. kwiat z rodziny jaskrowatych;
3. ptak drapieżny z rodziny orłów;
4. w sporcie: rodzaj sekcji młodzieżowej


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) lotn. marka samolotu produkowanego przez Państwowe Zakłady Lotnicze;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie pomorskim, w gminie Brusy;

 (2.2) geogr. osada leśna w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta;

 (2.3) geogr. szczyt w Sudetach;


Geografia

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orlikowiec

roślina z rodziny baldaszkowatych


Źródła:

SJP.pl

Orlikowo

Orlikowo – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Jedwabne

Orlikowo położone jest ok. 6 km na północny zachód od Jedwabnego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jakuba Apostoła w Jedwabnem.


Źródła:

Wikipedia

Orlikowski

nazwisko


Orlikowski (Raduń-Orlikowski, Nowina odmienny) – kaszubski herb szlachecki, według Przemysława Pragerta odmiana herbu Nowina.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orlikowy

orlik


Patrz:orlik

Źródła:

SJP.pl

Orlinek

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2

Inne


Źródła:

Wikipedia

Orliniec

3 miejscowości w Polsce:


Źródła:

Wikipedia

Orliński

nazwisko



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orlog

szwedzki, żaglowy okręt wojenny używany w wojnach polsko-szwedzkich w XVI i XVII wieku


Źródła:

SJP.pl

Orlon

sztuczne włókno akrylowe do wyrobu dzianin i tkanin dekoracyjnych


Poliakrylonitryl (PAN) – polimer otrzymywany w wyniku polimeryzacji akrylonitrylu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orlooki

mający doskonały wzrok; obdarzony przenikliwym spojrzeniem


Źródła:

SJP.pl

Orlop

w żeglarstwie: zbiorowe pomieszczenie mieszkalne załogi na statku; kubryk, lawiza


Źródła:

SJP.pl

Orlowski

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Orly

port lotniczy Paryża


Orly – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, w departamencie Dolina Marny. Przez miejscowość przepływa Sekwana.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 21 646 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 3236 osób/km² (wśród 1287 gmin regionu Île-de-France Orly plasuje się na 131. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 569.).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orm.

skrót od: ormiański


Źródła:

SJP.pl

Orman

nazwisko


Orman (maced. Орман) – wieś w południowo-zachodniej Macedonii Północnej, w gminie Ochryda.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ormesson

nazwisko


Ormesson – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, w departamencie Sekwana i Marna.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 203 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 53 osób/km² (wśród 1287 gmin regionu Île-de-France Ormesson plasuje się na 989. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 764.).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ormianie

naród zamieszkujący na terenach Armenii


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ormianin

obywatel Armenii; Armeńczyk


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) osoba narodowości ormiańskiej


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ormianka

rodzaj zakrzywionej szabli tatarskiej z XVII wieku; ordynka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. kobieta narodowości ormiańskiej


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ormiański

Ormianie


przymiotnik

 (1.1) związany z Ormianami

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język urzędowy Armenii;


Język ormiański, język armeński (orm. Հայերեն trb. hajeren) – język z rodziny języków indoeuropejskich z grupy satem, stanowiący w niej samodzielną gałąź (patrz: języki ormiańskie). Język narodu Ormian. Obecnie używany jest w Republice Armenii, gdzie jest językiem urzędowym, a także w Gruzji, Iranie, Syrii, Rosji, w Libanie i w 24 innych państwach przez 6 milionów ludzi. Był także, obok rosyjskiego, jednym z dwóch języków urzędowych nieistniejącej już Republiki Górskiego Karabachu – separatystycznego państwa, które przestało istnieć 1 stycznia 2024 r. w wyniku przegrania walk z Azerbejdżanem.


Patrz:Ormianie

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ormiańsko-Polski

dotyczący Armenii i Polski


Źródła:

SJP.pl

Ormiańskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem ormiańskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem ormiańskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku ormiańskim


Źródła:

Wiktionary

Ormiańskość

ormiański


Patrz:ormiański

Źródła:

SJP.pl

Ormo

skrót od: Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej - paramilitarna organizacja w PRL-u


skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = hist. Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ormo-Wiec

funkcjonariusz ORMO (Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej); ormowiec


Źródła:

SJP.pl

Ormo-Wski

przymiotnik od: ORMO (Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej); ormowski


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ORMO, charakterystyczny dla funkcjonariuszy ORMO


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ormowiec

funkcjonariusz ORMO (Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej); ORMO-wiec


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. członek ORMO


Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej (ORMO) – paramilitarna organizacja społeczna wspierająca Milicję Obywatelską, powołana uchwałą Rady Ministrów z 21 lutego 1946 i, wydanego na podstawie tej uchwały – zarządzenia ministra bezpieczeństwa publicznego z 22 lutego 1946, zaś rozwiązana ustawą uchwaloną przez Sejm 23 listopada 1989.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ormowski

przymiotnik od: ORMO (Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej); ORMO-wski


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ORMO, charakterystyczny dla funkcjonariuszy ORMO


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ormuski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. lub rzad. związany z Ormuzem, dotyczący Ormuzu (miasta, cieśniny lub wyspy)


Źródła:

Wiktionary

Ormuz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. cieśnina Oceanu Indyjskiego pomiędzy Zatoką Perską od zachodu a Zatoką Omańską od wschodu, której północne wybrzeże należy do Iranu, a południowe do Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Omanu

 (1.2) geogr. wyspa w Iranie, w ostanie Hormozgan, w cieśninie Ormuz (1.1)

 (1.3) geogr. adm. miasto w południowym Iranie, w ostanie Hormozgan, na wyspie Ormuz (1.2);



Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Ormuzd

w mazdaizmie i zaratusztrianizmie: bóg dobra, światła, mądrości i prawdy, walczący z Arymanem, bogiem zła; Ahura Mazda


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ornacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od ornat


Źródła:

Wiktionary

Ornak


Źródła:

Wikipedia

Ornamencik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od ornament


Źródła:

Wiktionary

Ornamencistka

ornamencista


Patrz:ornamencista

Źródła:

SJP.pl

Ornament

motyw zdobniczy


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. motyw zdobniczy stosowany w architekturze, sztuce, rzemiośle artystycznym;

 (1.2) muz. dźwięk lub grupa dźwięków służących do urozmaicenia i ożywienia melodii

 (1.3) typogr. rodzaj czcionki dającej w druku odbitkę elementu zdobniczego;


Ornament – ozdobnik


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ornamentacja

1. motywy zdobnicze w danym dziele sztuki lub stylu;
2. sposób zdobienia za pomocą ornamentów;
3. środki stylistyczne ożywiające utwór literacki


Źródła:

SJP.pl

Ornamentacyjny

ornamentacja


Patrz:ornamentacja

Źródła:

SJP.pl

Ornamentalny

1. ornament; ornamentowy;
2. odnoszący się do ornamentyki w muzyce


Źródła:

SJP.pl

Ornamentowy

ornament; ornamentalny


Źródła:

SJP.pl

Ornamentyka

motywy zdobnicze, stosowane w sztukach plastycznych; zdobnictwo


Źródła:

SJP.pl

Ornat

w liturgii katolickiej: wierzchnia szata noszona przez księdza podczas mszy


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kośc. wierzchnia szata liturgiczna prezbiterów;

 (1.2) daw. środ. polit. worek na materiały agitacyjne (bibułę)

 (1.3) daw. środ. polit. broń noszona pod wierzchnim ubraniem


Ornat (łac. „ornare” – ozdabiać; „ornatus” – ubiór ozdobiony, wspaniały, strojny, ozdoba) – w liturgii rzymskokatolickiej, starokatolickiej, luterańskiej i anglikańskiej główna szata liturgiczna, zakładana przez duchownego do mszy świętej i czynności, które łączą się z nią bezpośrednio. W obrządku bizantyjskim odpowiednikiem ornatu jest felonion (fiełoń).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ornatotol

rodzaj dinozaura z podrzędu cerapodów


Ornatotol (Ornatotholus) – rodzaj dinozaura należący do grupy pachycefalozaurów. Prawdopodobnie reprezentuje młodocianą formę Stegoceras.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ornatowice

Ornatowice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Grabowiec.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Grabowiec. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 197 mieszkańców.


Źródła:

Wikipedia

Ornatowski

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Ornatowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ornatwm, dotyczący ornatu


Źródła:

Wiktionary

Ornecianin

mieszkaniec Ornety


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ornety

 (1.2) osoba pochodząca z Ornety, urodzona w Ornecie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ornecianka

mieszkanka Ornety


Źródła:

SJP.pl

Ornecki

Orneta


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ornetą, dotyczący Ornety


Patrz:Orneta

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orneta

miasto w Polsce


Orneta (niem. Wormditt, prus. Wurmedītin) – miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Orneta, położone na Równinie Orneckiej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa elbląskiego.

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. Orneta liczyła 8007 mieszkańców.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ornito-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z ptakami


Źródła:

Wiktionary

Ornitochoria

rozsiewanie diaspor (np. nasion, zarodników) za pośrednictwem ptaków


Ornitochoria (ptakosiewność) – rozsiewanie diaspor przez ptaki. Ornitochoria jest jednym z rodzajów zoochorii, czyli zwierzęcosiewności. Rozprzestrzenianie przez ptaki ma najczęściej formę endozoochorii, możliwe jest także ektozoochoria (epizoochoria) i synzoochoria.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ornitochoryczny

dotyczący ornitochorii


Źródła:

SJP.pl

Ornitodesm

rodzaj dinozaura z podrzędu teropodów


Ornitodesm (Ornithodesmus cluniculus) – niewielki teropod z rodziny ornitodesmów (Ornithodesmidae).

Żył w epoce wczesnej kredy (ok. 130 mln lat temu) na terenach współczesnej Europy. Jego szczątki znaleziono Wielkiej Brytanii.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ornitodir

przedstawiciel kladu archozaurów obejmującego m.in. dinozaury


Źródła:

SJP.pl

Ornitodiry

przedstawiciel kladu archozaurów obejmującego m.in. dinozaury


Źródła:

SJP.pl

Ornitofauna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. awifauna.


Awifauna (ornitofauna) – ogół gatunków ptaków zamieszkujących określony obszar geograficzny, rodzaj środowiska (biotop) lub żyjących w określonym okresie geologicznym. Opisem awifauny zajmuje się działornitologii nazywany awifaunistyką.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Ornitofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lęk przed ptakami


Źródła:

Wiktionary

Ornitogamia

Ornitogamia – jest jednym z zoogamicznych sposobów zapylania i oznacza zapylanie kwiatów przez ptaki. Dotyczy około 2000 gatunków należących do 50 rodzin, żyjących w tropikach i subtropikach, które odżywiają się produktami kwiatów, a głównie nektarem np. kolibry, nektarniki, szlarniki, drepanisy, lory, miodojady, czerwonki.


Źródła:

Wikipedia

Ornitoid

rodzaj dinozaura z rodziny troodonów


Zaurornitoid (Saurornithoides) – dinozaur z rodziny troodonów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ornitolog

specjalista w zakresie ornitologii


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) biol. specjalista w zakresie ornitologii

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) biol. specjalistka w dziedzinie ornitologii



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ornitologia

gałąź zoologii zajmująca się badaniem ptaków


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. dział zoologii, nauka o ptakach;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ornitologiczny

dotyczący ornitologii lub ornitologów (np. atlas ornitologiczny, rezerwat ornitologiczny)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z ornitologią, dotyczący ornitologii


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ornitolożka

ornitolog


Patrz:ornitolog

Źródła:

SJP.pl

Ornitomancja

wróżenie z lotu ptaków


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. wróżenie z zachowań ptaków


Ornitomancja (z gr. ornis „ptak” i manteja „wieszczenie, wyrocznia”) – wróżenie z lotu ptaków. Ornitomancja była najbardziej znana na terenie Fenicji oraz w antycznym Rzymie. W Rzymie nadano jej niemal religijną rangę. W religii Hurytów i Hetytów odgrywała bardzo ważną rolę.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ornitomer

rodzaj roślinożernego dinozaura z grupy iguanodonów; mochlodon, oligozaur, onychozaur, rabdodon


Źródła:

SJP.pl

Ornitomimus

dwunożny, podobny do strusia dinozaur z podrzędu teropodów, żyjący w późnej kredzie


Źródła:

SJP.pl

Ornitopod

przedstawiciel grupy dinozaurów z rzędu ptasiomiednicznych


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ornitopody

podrząd ptasiomiednicznych dinozaurów, żyjących w okresie kredowym i jurajskim; ptasionogie


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ornitopter

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. statek powietrzny zdolny do latania poprzez trzepotanie skrzydłami;


Skrzydłowiec (ornitopter) – aerodyna napędzana ruchem powierzchni nośnych pracujących tak, jak skrzydła u ptaków. Poza modelami, jedna z nielicznych praktycznych realizacji została dokonana przez profesora Jamesa DeLauriera z Uniwersytetu Toronto Institute for Aerospace Studies w 2006.

Pierwszy polski skrzydłowiec, Ornitopter Boratiniego, powstał w 1648.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Ornitoza

wirusowa choroba odzwierzęca objawiająca się zapaleniem płuc, przenoszona przez ptaki (głównie papugi); choroba papuzia; papuzica


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. odzwierzęca choroba zakaźna wywołana przez bakterie Chlamydia psittaci;


Ornitoza, zwana także papuzicą – odzwierzęca choroba zakaźna, wywołana przez drobnoustrój Chlamydia psittaci.Człowiek zaraża się najczęściej od ptactwa domowego i gospodarskiego (papugi, kanarki, indyki, kaczki, gołębie) wskutek wdychania (droga kropelkowa) pyłu, cząsteczek zawierających drobiny wysuszonego kału. Opisywane są również zakażenia od chorego człowieka, które charakteryzują się cięższym przebiegiem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ornitozowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ornitozą, dotyczący ornitozy


Źródła:

Wiktionary

Ornitozuch

rodzaj drapieżnego gada naczelnego


Ornitozuch (Ornithosuchus) – drapieżny wymarły archozaur z grupy Crurotarsi (obejmującej krokodyle i archozaury bliżej spokrewnione z nimi niż z ptakami). Żył w triasie około 220 mln lat temu na terenie dzisiejszej Szkocji. Długość ciała ok. 2,2 metrów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ornityna

aminokwas nie wchodzący w skład białek, produkt przemiany argininy oraz kwasu glutaminowego


Ornityna – organiczny związek chemiczny z grupy α-aminokwasów, nienależący do 20 podstawowych α-aminokwasów budujących białka, lecz pełniący ważną rolę w cyklu ornitynowym (mocznikowym cyklu Krebsa). Należy do aminokwasów zasadowych (posiada dwie grupy aminowe).Występuje w organizmach żywych, bierze udział w metabolizmie, tworzy się z argininy pod wpływem arginazy.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ornontowice

gmina wiejska w województwie śląskim, w powiecie mikołowskim


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś gminna w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie mikołowskim;


Ornontowice (niem. Ornontowitz) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie mikołowskim, w gminie Ornontowice.

Miejscowość wzmiankowana na początku XIV wieku (prawdopodobnie 1305) jako Renoltowitz, 30 lat później istniała tu parafia. W 1634 założono warzelnię soli wielickiej, a w 1680 szkołę. Pierwsza kopalnia węgla kamiennego w Ornontowicach powstała w 1798 pod nazwą Leopold. W lutym 1811 roku wybuchł tu bunt chłopski przeciwko utrzymywaniu pańszczyzny w wyniku którego splądrowano dwór. Wiek XIX, to dalsze uprzemysłowienie miejscowości. Powstaje wielki piec (1860) oraz filia gliwickiej Fabryki Drutów, Łańcuchów i Gwoździ Hegenscheidta (1884, w przysiółku Kolonia Graniczna). W 1888 doprowadzono linię kolejową na potrzeby miejscowego przemysłu, w miejscowości był przystanek kolejowy Ornontowice.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ornontowicki

Ornontowice


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Ornontowicami, dotyczący Ornontowic


Patrz:Ornontowice

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ornowo


Źródła:

Wikipedia

Ornowski

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Orny

nadający się pod uprawę; uprawny


przymiotnik

 (1.1) roln. przeznaczony i wykorzystywany pod orkę


Francja:

Szwajcaria:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oro

południowosłowiański taniec ludowy o zmiennym tempie, w którym tancerze, trzymając się za ręce (w szeregu pojedynczym lub podwójnym, w tym drugim przypadku splatając ręce poza plecami) formują półokrąg otwarty; choro, kolo



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oro-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z górami


Źródła:

Wiktionary

Orocki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orokami, dotyczący Oroków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język orocki;


Źródła:

Wiktionary

Orocz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. oracz


Źródła:

Wiktionary

Oroczański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oroczanami, dotyczący Oroczanów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język oroczański;


Źródła:

Wiktionary

Orodrom

rodzaj roślinożernego dinozaura z rodziny hipsylofodontów


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orogen

górotwór


Górotwór (orogen) – obszar sfałdowany i wypiętrzony w wyniku ruchów górotwórczych (orogenez). Oznacza zespół warstw skalnych poddanych razem ruchom górotwórczym.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orogeneza

proces tworzenia się gór


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. proces powstawanie gór z przyczyn tektonicznych;

 (1.2) geol. epoka, w której zachodziła orogeneza (1.1)


Orogeneza (gr. ὄρος  – „góra” i γένεσις  – „tworzenie, początek”) – ruchy orogeniczne, górotwórczość, ruchy górotwórcze, fałdowanie.

1. Powstanie gór wskutek ruchów tektonicznych.

2. Intensywne, krótkotrwałe i nieodwracalne ruchy skorupy ziemskiej obejmujące dość ograniczone obszary. Zwykle orogenezie towarzyszy plutonizm. Jest to definicja klasyczna.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orogeniczny

przymiotnik

 (1.1) geol. dotyczący orogenezy, górotwórczości


Źródła:

Wiktionary

Orognozja

nauka o górach; orologia


Źródła:

SJP.pl

Orograf

urządzenie do pomiarów topograficznych


Źródła:

SJP.pl

Orografia

mormografia, dział geografii zajmujący się opisywaniem form rzeźby powierzchni Ziemi


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. nauk. nauka o górach


Orografia (gr. ὄρος „góra”, grafía „opis”) to:

W odniesieniu do rzek, strumieni, potoków, dolin, żlebów itp. używa się terminu orograficznie do określenia prawej lub lewej strony (patrząc w kierunku biegu rzeki, strumienia czy w kierunku spadku doliny, żlebu).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orograficznie

orograficzny


Patrz:orograficzny

Źródła:

SJP.pl

Orograficzny

orografia


Patrz:orografia

Źródła:

SJP.pl

Orokański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orokami, dotyczący Oroków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język orokański;


Źródła:

Wiktionary

Orologia

nauka o górach; orognozja


Źródła:

SJP.pl

Oromo

język kuszycki używany głównie w Etiopii; język oromski


Oromowie (Oromo) – grupa plemion kuszyckich, zamieszkujących głównie południową Etiopię i przyległe tereny północnej Kenii. Ich pierwotną siedzibą były tereny dzisiejszej Somalii, skąd wywędrowali w XV wieku. Podstawą gospodarki jest hodowla zwierząt, u wschodnich plemion także rolnictwo.

Oromowie posługują się językiem oromo należącym do języków kuszyckich. W 1983 roku ich liczebność wynosiła ok. 14,5 mln.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oromski

język oromski - język kuszycki używany głównie w Etiopii; oromo


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Oromami, dotyczący Oromów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język oromski;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oronim

w językoznawstwie: nazwa góry lub innych rzeczy związanych z górami


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. nazwa góry, łańcucha górskiego lub innego wzniesienia


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oronimia

dział toponomastyki zajmujący się nazwami gór


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. dział onomastyki obejmujący badanie nazw gór


Oronimia (gr. óros „góra”) – dział toponimii obejmujący przede wszystkim nazwy gór. Subdyscyplina ta jest szczególnie rozwinięta w górzystych krajach Europy Zachodniej (starsza kultura piśmiennicza), np. we Francji, we Włoszech. Polska onomastyka nie ma tak rozwiniętej oronimii, należy wziąć pod uwagę fakt, że kraj jest mało górzysty (pasma górskie występują na południu kraju), a kultura piśmiennicza dosyć młoda. W polskiej części Karpat osady ludzkie pojawiły się w okresie historycznym, stąd też oronimy nazywające ich szczytów i pasm są późnego pochodzenia. Z kolei nazwy tatrzańskie są późne, sztuczne (nieludowe), a ich pochodzenie nie jest jasne. Podobnie rzecz się ma z oronimami Beskid, Karpat – nazwy sztuczne, nieludowe, wprowadzone i rozpowszechnione przez geografów. Natomiast naukowcy są zgodni co do faktu, że nazwa „Tatry” na pewno jest stara (jednocześnie ma niejasną etymologię).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oroński

Orońsko


Patrz:Orońsko

Źródła:

SJP.pl

Orońsko

Orońsko


Orońsko – wieś w Polsce położona na terenie Równiny Radomskiej (po jej południowej stronie) w województwie mazowieckim, w powiecie szydłowieckim, w gminie Orońsko. Ma status sołectwa. Leży w dolinie rzeki Oronki w jej dolnym biegu, przy drodze krajowej nr 7 – 15 km na południe od Radomia.


Patrz:Orońsko

Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orońszczanin

mieszkaniec Orońska (wsi w Polsce)


Źródła:

SJP.pl

Orońszczanka

mieszkanka Orońska (wsi w Polsce)


Źródła:

SJP.pl

Orontes

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w zachodniej Azji, przepływająca przez Liban, Syrię i Turcję;


Orontes (arab. ‏العاصي‎, tur. Asi, stgr. Ὀρόντης, Oróntēs) – rzeka przepływająca przez Liban, Syrię i Turcję. Długość – 540 km (niektóre źródła podają 400 km). Najważniejsze dopływy – Kara Su i Odi Meidani. Nad Orontesem leżą między innymi Hims, Hama i Antiochia Syryjska, a u ujścia – portowe miasto Samandağ. Rzeka nie jest żeglowna ani spławna.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Orosiały

pokryć się rosą


Źródła:

SJP.pl

Orosić

potocznie: zmoczyć rosą, zrosić


Źródła:

SJP.pl

Orosieć

pokryć się rosą


Źródła:

SJP.pl

Orotan

sól kwasu orotowego


Źródła:

SJP.pl

Orotowy

kwas orotowy - organiczny związek chemiczny, pochodna uracylu


Źródła:

SJP.pl

Orowiecki

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Oroz

przysłówek

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. natychmiast


Źródła:

Wiktionary

Orp

skrót od: Okręt Rzeczypospolitej Polskiej; używane przed nazwą własną polskiego okrętu wojennego, np. ORP "Błyskawica"


skrótowiec

 (1.1) = Okręt Rzeczypospolitej Polskiej;


Belgia:

Zobacz też:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orpant

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. srebrny naszyjnik w wałaskim ludowym stroju kobiecym


Źródła:

Wiktionary

Orpelów

Orpelów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim, w gminie Dobroń.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego. Liczba ludności wynosiła 855 osób w 2021 roku.


Źródła:

Wikipedia

Orpington

Orpington – miasto Londynu, leżąca w gminie London Borough of Bromley. W 2011 miasto liczyło 15311 mieszkańców. Orpington jest wspomniana w Domesday Book (1086) jako Orpinton/Orpintun.


Źródła:

Wikipedia

Orpingtony

angielska rasa kur i kaczek typu ogólnoużytkowego


Źródła:

SJP.pl

Orsay

Orsay – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, w departamencie Essonne.Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 14 863 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 1860 osób/km² (wśród 1287 gmin regionu Île-de-France Orsay plasuje się na 191. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 489).

W Orsay znajduje się campus Université Paris-Saclay.


Źródła:

Wikipedia

Orseina

karminowy barwnik otrzymywany z niektórych gatunków porostu orselki; orselia


Źródła:

SJP.pl

Orselia

karminowy barwnik otrzymywany z niektórych gatunków porostu orselki; orseina


Źródła:

SJP.pl

Orselka

porost rosnący u wybrzeży Morza Śródziemnego, Oceanu Atl. i Ind.


Źródła:

SJP.pl

Orsk

1. miasto w Federacji Rosyjskiej;
2. wieś na Dolnym Śląsku


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na wschodzie europejskiej części Rosji, w obwodzie orenburskim, w południowej części Uralu, nad rzeką Ural;


Lokalizacje

Polska

Rosja

Inne


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orski

przymiotnik od miejscowości: Orsk


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orskiem, dotyczący Orska


Orski, Orska – polskie nazwisko, w Polsce nosi je ok. 350 osób.

Osoby noszące to nazwisko:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orson

obce imię męskie


Osoby


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orstew

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. żerdź ze szczeblami do suszenia siana


Źródła:

Wiktionary

Orstewka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zob. orstew.


Źródła:

Wiktionary

Orsza

Orsza (biał. Орша (Orsza), lub Ворша (Vorsza)) – miasto w północno-wschodniej części Białorusi, nad Dnieprem, u ujścia Orszycy, w obwodzie witebskim, siedziba rejonu orszańskiego; około 114 tys. mieszkańców (2019).

Miasto należało do Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz do I Rzeczypospolitej. Do I rozbioru było miastem królewskim i stolicą powiatu orszańskiego w województwie witebskim. Stanowiło ważną litewsko-polską twierdzę Bramy Smoleńskiej.


Źródła:

Wikipedia

Orszaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od orszak


Źródła:

Wiktionary

Orszada

napój chłodzący produkowany z cukru, wody lub mleka i utartych migdałów


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. napój chłodzący z utartych migdałów, cukru i wody lub mleka;


Orszada, syrop orszadowy (z fr. orgeade od orge, jęczmień) – słodki napój chłodzący sporządzany zazwyczaj z migdałów, cukru i wody (różanej, pomarańczowej) lub mleka.

Wytwarzany był pierwotnie z mieszanki jęczmienia i migdałów. Ma wyraźny, migdałowy smak i jest składnikiem wielu koktajli, jednym z szerzej znanych jest Mai Tai.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orszagh

[czytaj: ORsak lub ORszak] nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Orszak

1. grono ludzi towarzyszących komuś lub czemuś; asysta; świta;
2. dawniej: tłum, oddział


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) grupa ludzi uroczyście towarzyszących komuś

 (1.2) daw. gromada, tłum, oddział


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orszański

przymiotnik od: Orsza (miasto na Białorusi)


Źródła:

SJP.pl

Orszał

gatunek owada z rodziny żukowatych z rzędu chrząszczy


Źródła:

SJP.pl

Orszelina

rodzaj drzew i krzewów z rzędu wrzosowców


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Clethra|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny orszelinowatych o owłosionych liściach i kwiatach wyrastających w gronach;


Orszelina (Clethra) – rodzaj krzewów i niskich drzew z rodziny orszelinowatych. Należy do niego 81 gatunków. Rośliny te występują we wschodniej i południowej części Ameryki Północnej, w Ameryce Środkowej, w północnej części Ameryki Południowej, we wschodniej i południowo-wschodniej Azji oraz na Maderze (jeden gatunek – orszelina drzewiasta C. arborea). Rosną w lasach, na skalistych zboczach i na terenach bagnistych. C. arborea występuje w lasach wawrzynolistnych. Kwiaty są zwykle wonne i zapylane są przez owady.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orszewice

Orszewice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Góra Świętej Małgorzaty.

Ojrzyszewice (Orszewice) były wsią dóbr prestymonialnych kapituły kolegiaty łęczyckiej w powiecie łęczyckim województwa łęczyckiego w końcu XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.


Źródła:

Wikipedia

Orszowa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rumunii nad Dunajem;


Orszowa (także: Orszawa, dawniej Orschawa; rum. Orșova, węg. Orsova, serb. Rušava) – miasto w Rumunii nad Dunajem, w okręgu Mehedinți.

Miasto wspomniane było pod łacińską nazwą Ursoua w roku 1150. W okresie panowania rzymskiego położone było w historycznej krainie zwanej Dacją, a następnie Banatem. Po wyparciu przez wojska węgierskie tatarskich Połowców weszło w skład Królestwa Węgier. W okresie wojen z Turcją w Orszowie w roku 1444 przebywał król Polski i Węgier Władysław III Warneńczyk. Od 1552 do 1718 należała do Turcji. W roku 1687 Orszowa na krótko weszła w skład Monarchii Habsburskiej. Do roku 1918 była w składzie Austro-Węgier.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Orszowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orszową, dotyczący Orszowy


Źródła:

Wiktionary

Orszoł

orszoł paskowany, orszoł prążkowany - gatunki chrząszczy z rodziny poświętnikowatych


Orszoł (Trichius) – rodzaj chrząszczy z rodziny poświętnikowatych i podrodziny kruszczycowatych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orsztyn

nieprzepuszczalna warstwa gleb podmokłych; rudawiec


Orsztyn - forma konkrecji występująca w silnie zbielicowanych glebach bielicowych, bielicach i glejobielicach. Jest to scementowana ciemnobrunatna forma poziomu iluwialnego, powstała przy szczególnie intensywnym i długotrwałym procesie bielicowania. Wytrącenia amorficznych form glinu, żelaza i próchnicy tworzą warstwę trudną do sforsowania dla wody i korzeni drzew.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orszulak

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Orszulik

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Orszulski

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Orszymowo

Orszymowo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Mała Wieś.

Wieś Orszumow należała do starostwa wyszogrodzkiego w 1617 roku.

W latach 1954–1958 wieś była siedzibą gromady Orszymowo, po jej zniesieniu w gromadzie Orszymowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Wieś jest siedzibą parafii pw. św. Floriana.


Źródła:

Wikipedia

Ort

drobna moneta srebrna bita w wielu krajach europejskich (również w Polsce)


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. numizm. srebrny pieniądz europejski będący w obiegu w XVI-XVIII wieku;

 (1.2) górn. typ poziomego chodnika w górnictwie;


Geografia

Austria

Niemcy

Inne

Zobacz też


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ort.

skrót

 (1.1) = eduk. błąd ortograficzny, ortograf


Źródła:

Wiktionary

Ortalion

1. rodzaj cienkiej, nieprzemakalnej tkaniny;
2. płaszcz z takiej tkaniny


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj sportowej, nieprzemakalnej tkaniny z syntetycznego włókna;

 (1.2) pot. okrycie wierzchnie z ortalionu (1.1)


Ortalion – tkanina z włókna poliamid-6 (znanego jako nylon-6) wykorzystywana do szycia odzieży wierzchniej: kurtek i płaszczy, a także używana do celów dekoracyjnych. Jest nieprzepuszczalna oraz chroni przed wiatrem i zimnem. Nazwa jest znakiem towarowym używanym na terenie Włoch przez niemiecką firmę Bemberg.

Materiał został wspomniany w piosence zespołu Perfect Chcemy być sobą, a także piosenkach Taco Hemingwaya "35" i “Ortalion”.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ortalionik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od ortalion


Źródła:

Wiktionary

Ortalionowy

ortalion


przymiotnik relacyjny

 (1.1) uszyty z ortalionu


Patrz:ortalion

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ortęć

stop jakiegoś metalu z rtęcią; amalgamat, amalgam


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) met. zob. amalgamat.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ortel

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) stpol. wyrok, dekret, sentencja


Miejscowości w Polsce:


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Orteza

aparat zastępujący lub kompensujący naturalną funkcję stawów


Orteza (od ortopedyczna proteza) – aparat ortopedyczny stabilizujący stawy lub odcinek ciała, zwykle zastępujący opatrunek gipsowy. Jego głównym zadaniem jest unieruchomienie stawów kończyn, które uległy urazom np. skręcenia, zwichnięcia lub zerwania więzadeł. Niektóre ortezy mogą być stosowane w leczeniu złamań, zwłaszcza kości płaskich i krótkich. Ze względu na konstrukcję ortezy podzielić można na sztywne, półsztywne (półelastyczne) i miękkie (elastyczne). Ze względu na pełnioną funkcję ortezy dzieli się na: kompresyjne, stabilizujące, kompensacyjne i korekcyjne.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortikon

Ortikon – jeden z rodzajów lampy analizującej.

Wybieranie wiązką elektronów w tego typu lampie odbywa się ortogonalnie (prostopadle) do płytki światłoczułej. Strumień elektronów był wolniejszy niż w ikonoskopie i superikonoskopie, lampa nie generowała zatem sygnałów fałszywych (ciemnych plam w obrazie).


Źródła:

Wikipedia

Ortocentrum

miejsce geometryczne, gdzie przecinają się wysokości trójkąta


Wysokość trójkąta – najkrótszy odcinek łączący jeden z wierzchołków trójkąta z prostą zawierającą przeciwległy bok trójkąta, zwany podstawą. Słowem wysokość określa się również długość tego odcinka.

Wysokość jest zawsze prostopadła do prostej zawierającej podstawę. Punkt przecięcia wysokości z podstawą nazywa się spodkiem wysokości. Powstaje on w wyniku rzutu prostokątnego wierzchołka na podstawę.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortochromatyczny

wykazujący niską czułość na barwę czerwoną


Źródła:

SJP.pl

Ortochromatyzacja

ortochromatyzacja kliszy - uczynienie kliszy fotograficznej ortochromatyczną


Źródła:

SJP.pl

Ortodiagram

rysunek uwidaczniający organy wewnętrzne człowieka prześwietlonego promieniami Roentgena


Źródła:

SJP.pl

Ortodoks

osoba ściśle przestrzegająca zasad wiary, ideologii; ortodoksa; prawowierny


Źródła:

SJP.pl

Ortodoksa

osoba, która jest gorliwym wyznawcą jakiejś doktryny, idei, zwykle religijnej; ortodoks


Źródła:

SJP.pl

Ortodoksalny

1. zakładający ścisłe przestrzeganie jakiegoś kodeksu zasad;
2. rygorystycznie przestrzegający jakiejś doktryny, zwłaszcza religijnej; ortodoksyjny


Źródła:

SJP.pl

Ortodoksja

wierne przestrzeganie praw religii; prawowierność


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortodoksyjność

ścisłe przestrzeganie określonego kredo; prawowierność


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ortodoksyjne; cecha tych, którzy są ortodoksyjni


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ortodoksyjny

1. zakładający ścisłe przestrzeganie jakiegoś kodeksu zasad;
2. rygorystycznie przestrzegający jakiejś doktryny, zwłaszcza religijnej


przymiotnik

 (1.1) (o doktrynie, ideologii) ściśle wierny zasadom

 (1.2) rygorystycznie przestrzegający zasad jakiejś doktryny


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ortodoncja

dział stomatologii, nauka zajmująca się diagnozowaniem i leczeniem nieprawidłowości zębowo-zgryzowych (nabytych lub wrodzonych) oraz zapobieganiem im; ortopedia szczękowo-twarzowa


Ortodoncja – dziedzina stomatologii, która zajmuje się leczeniem wad zgryzu, wad szczękowo-twarzowych oraz korygowaniem nieprawidłowości zębowych. Leczenie ortodontyczne przeprowadza się u pacjentów w każdym wieku z powodów profilaktycznych i estetycznych. W Polsce leczenie ortodontyczne jest częściowo refundowane do 12 roku (nie są refundowane aparaty stałe), po 13 roku życia wszystkie usługi ortodontyczne są odpłatne. Ortodonta to lekarz specjalista, który zajmuje się profilaktyką, diagnozowaniem i leczeniem wszystkich wad zębowych i zgryzowych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortodonta

lekarz stomatolog specjalizujący się w dziedzinie ortodoncji


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stomat. stomatolog, specjalista w zakresie ortodoncji (leczenia wad zgryzu)


Ortodoncja – dziedzina stomatologii, która zajmuje się leczeniem wad zgryzu, wad szczękowo-twarzowych oraz korygowaniem nieprawidłowości zębowych. Leczenie ortodontyczne przeprowadza się u pacjentów w każdym wieku z powodów profilaktycznych i estetycznych. W Polsce leczenie ortodontyczne jest częściowo refundowane do 12 roku (nie są refundowane aparaty stałe), po 13 roku życia wszystkie usługi ortodontyczne są odpłatne. Ortodonta to lekarz specjalista, który zajmuje się profilaktyką, diagnozowaniem i leczeniem wszystkich wad zębowych i zgryzowych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ortodontka

dentystka specjalizująca się w zakresie ortodoncji


Źródła:

SJP.pl

Ortodontyczny

ortodoncja


przymiotnik

 (1.1) związany z ortodoncją


Patrz:ortodoncja

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ortodontyka

rzadko: ortodoncja (dział stomatologii)


Źródła:

SJP.pl

Ortodroma

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nawig. żegl. najkrótsza droga pomiędzy dwoma punktami na powierzchni kuli biegnąca po jej powierzchni; fragment koła wielkiego;


Ortodroma (st.gr. ὀρθόs, orthos – prosty, prawidłowy; δρόμος, dromos – droga, przebieg) – najkrótsza droga pomiędzy dwoma punktami na powierzchni kuli biegnąca po jej powierzchni. Stanowi ona zawsze fragment koła wielkiego. Linię ortodromy otrzymuje się przez przecięcie kuli płaszczyzną przechodzącą przez punkty A,B na powierzchni tej kuli oraz przez środek kuli.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Ortoepia

dział językoznawstwa zajmujący się oceną poprawności tekstów


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. nauka o normach wymowy

 (1.2) poprawne wysłowienie, wysławianie się


Ortoepia (gr. ὀρθός, orthos „poprawny”; ἔπος, épos „słowo, mowa”) – unormowany system wymowy konkretnego języka, w szczególności odmiany literackiej (standardowej). Mianem ortoepii określa się również dyscyplinę, której przedmiotem zainteresowań są normy wymowy; jest to dział blisko związany z fonetyką i fonologią.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ortoepiczny

ortoepia


Patrz:ortoepia

Źródła:

SJP.pl

Ortofaszysta

środowiskowo: internetowy purysta językowy; grammar nazi


Źródła:

SJP.pl

Ortofonia

zasady poprawnej wymowy wyrazów danego języka, nauka poprawnego wymawiania


Ortofonia (z gr. orthós ‘poprawny’ i phōné ‘dźwięk’) – proces uczenia oraz nauka o poprawnej wymowie i brzmieniu wyrazów oraz ich połączeń. Ustala ona zasady prawidłowej wymowy danego języka.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortofoniczny

ortofonia


Patrz:ortofonia

Źródła:

SJP.pl

Ortofosforan

sól lub ester kwasu fosforowego(V)


Źródła:

SJP.pl

Ortofosforowy

kwas ortofosforowy - związek nieorganiczny, kwas tlenowy; kwas fosforowy


Źródła:

SJP.pl

Ortofotomapa

mapa przedstawiona za pomocą zdjęć aerofotograficznych, np. Google Earth


Ortofotomapa, mapa fotograficzna – mapa, której treść przedstawiona jest obrazem aerofotograficznym (zwykle zdjęcia lotnicze lub satelitarne powierzchni ziemskiej) przetworzonym metodą różniczkową oraz przedstawiona w nawiązaniu do układu współrzędnych przyjętego odwzorowania kartograficznego. Inaczej zespół przetworzonych zdjęć lotniczych, dopasowanych do jednolitej skali i wpasowanych na punkty osnowy geodezyjnej (fotogrametrycznej).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortofrenia

pedagogika lecznicza zajmująca się korygowaniem psychicznych odchyleń od normy


Źródła:

SJP.pl

Ortogenetyczny

ortogeneza


Patrz:ortogeneza

Źródła:

SJP.pl

Ortogeneza

teoria rozwoju kierunkowego, według której ewolucja dokonuje się według określonej linii, bez istotnego wpływu doboru naturalnego i czynników środowiska; ortoewolucja


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortognatyzm

pionowy zarys profilu twarzoczaszki charakterystyczny głównie dla współczesnego białego człowieka


Ortognatyzm – cecha budowy twarzoczaszki polegająca na tym, że kości twarzowe są nieco wysunięte ku przodowi w stosunku do powierzchni całej twarzy (tworzą pionowy zarys profilu). Cecha ta jest charakterystyczna dla białej odmiany człowieka.

Przeciwieństwem ortognatyzmu jest prognatyzm.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortognejs

Ortognejs – gnejs o składzie granitoidu, powstały z jego przeobrażenia.

Nazwa orthogneiss została wprowadzona w 1891 przez Karla Heinricha Ferdinanda Rosenbuscha.


Źródła:

Wikipedia

Ortogonalność

cecha elementów ortogonalnych


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortogonalny

prostopadły, tworzący kąt prosty


Źródła:

SJP.pl

Ortograf

językoznawca specjalizujący się w ortografii


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. uczn. błąd ortograficzny

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) specjalista w zakresie ortografii


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ortografia

1. zbiór zasad i przepisów obowiązujących w danym języku, dotyczących poprawnej pisowni;
2. sposób pisania wyrazów; grafia, pisownia


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) system pisma, reprezentacji języka w formie piśmiennej

 (1.2) zbiór umownych przepisów regulujących sposób posługiwania się systemem pisma, normalizowanych i przystosowywanych do danego języka


Ortografia (z gr. ορθο-, ortho- „poprawny”, γραφος, grafos „piszący”), inaczej pisownia (dawniej prawopis) – zbiór przepisów regulujących sposób zapisu słów danego języka za pomocą liter alfabetu lub innych symboli.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ortograficznie

przysłówek

 (1.1) poprawnie pod względem ortograficznym


Źródła:

Wiktionary

Ortograficzny

związany z ortografią


przymiotnik

 (1.1) dotyczący ortografii, odnoszący się do ortografii, zgodny z zasadami ortografii, traktujący o ortografii


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ortokineza

ruch postępowy organizmów żywych, będący reakcją na zewnętrzny bodziec


Źródła:

SJP.pl

Ortoklaz

glinokrzemian potasu, minerał z grupy skaleni


Ortoklaz – minerał z gromady krzemianów, jedna z trzech (oprócz mikroklinu i sanidynu) odmian polimorficznych skalenia potasowego.

Nazwa pochodzi od gr. orthos = prosty oraz klao = łamię (klan = łamać; klasis = łupliwy) – nazwa nawiązuje do prostego kąta między płaszczyznami łupliwości w tym minerale.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortokrezol

produkt otrzymywany ze smoły koksowniczej lub węgla kamiennego, używany do wyrobu środków farmaceutycznych i dezynfekcyjnych


Źródła:

SJP.pl

Ortokrzemowy

kwas ortokrzemowy - nieorganiczny związek chemiczny powstały z połączenia krzemu, tlenu i wodoru; kwas krzemowy


Źródła:

SJP.pl

Ortolan

ptak śpiewający, gatunek trznadla


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Emberiza hortulana|Linnaeus|ref=tak., gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny trznadli;

 (1.2) ornit. ptak z gatunku ortolan (1.1)


Ortolan, trznadel ortolan (Emberiza hortulana) – gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny trznadli (Emberizidae), zamieszkujący większość Europy oraz zachodnią i środkową Azję. Zimuje w Afryce Subsaharyjskiej. Jego liczebność spada, ale nie jest zagrożony wyginięciem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ortonormalność

cecha elementów ortonormalnych


Ortonormalność – ortogonalność wraz z dodanym warunkiem unormowania, tzn. wymagania, aby elementy ortogonalne miały długość jednostkową (były wersorami). Jest to podstawowa własność wektorów bazy ortonormalnej danej przestrzeni unitarnej.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortonormalny

ortogonalny o długości jednostkowej


Źródła:

SJP.pl

Ortopeda

1. lekarz specjalizujący się w ortopedii;
2. specjalista zajmujący się wykonaniem obuwia lub aparatu ortopedycznego


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista w dziedzinie ortopedii


Ortopedia – jedna z podstawowych specjalności lekarskich. Skupia się na diagnostyce i leczeniu operacyjnym i zachowawczym schorzeń, wad wrodzonych i nabytych, zapaleń, zakażeń, nowotworów oraz uszkodzeń i zmian pourazowych narządu ruchu: szkieletu (z wyjątkiem kości czaszki), układu więzadłowo-stawowego oraz mięśni, nerwów i naczyń.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ortopedia

1. dział medycyny, nauka zajmująca się rozpoznawaniem i leczeniem urazów i wad (wrodzonych lub nabytych) narządu ruchu;
2. oddział ortopedyczny w szpitalu


Ortopedia – jedna z podstawowych specjalności lekarskich. Skupia się na diagnostyce i leczeniu operacyjnym i zachowawczym schorzeń, wad wrodzonych i nabytych, zapaleń, zakażeń, nowotworów oraz uszkodzeń i zmian pourazowych narządu ruchu: szkieletu (z wyjątkiem kości czaszki), układu więzadłowo-stawowego oraz mięśni, nerwów i naczyń.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortopedka

ortopeda; ortopedystka


Źródła:

SJP.pl

Ortopedyczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ortopedią lub ortopedami

 (1.2) związany z leczeniem urazów układu kostnego


Źródła:

Wiktionary

Ortopedysta

dawniej: ortopeda


Źródła:

SJP.pl

Ortopedystka

ortopedysta


Patrz:ortopedysta

Źródła:

SJP.pl

Ortopiroksen

piroksen o rombowej strukturze krystalicznej


Ortopirokseny – podgrupa minerałów zwanych piroksenami o wzorze ogólnym XY(Si,Al)2O6, gdzie X oznacza wapń, magnez, sód lub żelazo2+ (rzadziej cynk, lit lub mangan), natomiast Y – jony zwykle mniejszych rozmiarów: chromu, glinu, żelaza3+, magnezu, manganu, skandu, tytanu czy wanadu. Cechą wyróżniającą ortopirokseny jest rombowa struktura krystaliczna.

Przykładowe minerały należące do ortopiroksenów to hipersten, enstatyt, bronzyt i ferrosilit.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortopsychiatria

dział medycyny zajmujący się leczeniem lekkich zaburzeń psychicznych oraz zapobieganiem chorobom psychicznym


Źródła:

SJP.pl

Ortopsychiatryczny

ortopsychiatria


Patrz:ortopsychiatria

Źródła:

SJP.pl

Ortoptyczny

ortoptyka


Patrz:ortoptyka

Źródła:

SJP.pl

Ortoptyka

dział okulistyki zajmujący się diagnozą i leczeniem zaburzeń widzenia obuocznego oraz ruchomości gałki ocznej, w szczególności zezem oraz niedowidzeniem


Źródła:

SJP.pl

Ortoptysta

specjalista zajmujący się diagnozą i rehabilitacją wybranych funkcji wzrokowych, głównie zaburzeń widzenia obuocznego


Źródła:

SJP.pl

Ortoptystka

ortoptysta


Patrz:ortoptysta

Źródła:

SJP.pl

Ortoreksja

obsesja na punkcie zdrowej żywności


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. obsesja na punkcie spożywania zdrowej żywności;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ortorektyczka

kobieta z obsesją na punkcie zdrowej żywności


Źródła:

SJP.pl

Ortorektyczny

związany z obsesją na punkcie zdrowej żywności


Źródła:

SJP.pl

Ortorektyk

osoba z obsesją na punkcie zdrowej żywności


Źródła:

SJP.pl

Ortoskop

przyrząd do badania ciał krystalicznych w spolaryzowanym świetle równoległym


Źródła:

SJP.pl

Ortostat

Źródła:

Wikipedia

Ortostatyczny

1. hipotensja ortostatyczna - szybki spadek ciśnienia tętniczego po przyjęciu pozycji stojącej; hipotonia ortostatyczna, niedociśnienie ortostatyczne;
2. białkomocz ortostatyczny - występowanie białka w moczu po przyjęciu pozycji stojącej


Źródła:

SJP.pl

Ortotanazja

zaniechanie dalszego sztucznego podtrzymywania życia pacjenta; eutanazja bierna


Ortotanazja (z gre. ὀρθός orthos – „słuszny” + θάνατος thanatos – „śmierć”) – zaniechanie dalszego sztucznego podtrzymywania życia pacjenta; zaniechanie dystanazji.

Pojęcie ortotanazji odnosi się do pewnych szczególnych sytuacji. Niekiedy pacjent znajduje się w tak ciężkim stanie zdrowia, że niezastosowanie leczenia doprowadzi niechybnie do jego śmierci. Jednakże wszystkie dostępne metody nie doprowadzą do żadnej poprawy stanu pacjenta, w szczególności zaś nie wyleczą go. Obecnie istnieją metody utrzymywania umierającego chorego przy życiu, których jedynym skutkiem jest przedłużanie jego życia. Jednakże zalicza się je do środków nadzwyczajnych. Wymienić tu można użycie respiratora. Postępowanie takie określa się mianem dystanazji. Zaprzestanie takiego postępowania nazywa się właśnie ortotanazją. Część autorów nie dostrzega różnicy pomiędzy ortotanazją a eutanazją, inni zaś utożsamiają ją z zaprzestaniem terapii uporczywej.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ortotoniczny

w językoznawstwie, o wyrazie: posiadający swój samodzielny akcent, akcentowaną zgłoskę


Źródła:

SJP.pl

Ortotropowy

przymiotnik

 (1.1) taki, którego dłuższa oś jest pionowa

 (1.2) inform. w metodach komputerowych rozwiązywania problemów kontinuum posiadający symetryczną macierz wektorów własnych

 (1.3) bot. o roślinach, których część naziemna jest prostopadła do podłoża


Źródła:

Wiktionary

Ortotyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. specjalność medyczna zajmująca się protezami dla osób ze schorzeniami i dysfunkcjami narządów ruchu


Źródła:

Wiktionary

Ortowodór

Wodór (H, łac. hydrogenium) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 1, niemetal z bloku s układu okresowego. Wodór jest najczęściej występującym pierwiastkiem chemicznym we Wszechświecie i jednym z najczęściej spotykanych pierwiastków na Ziemi. Ma najmniejszą masę atomową, wynoszącą 1,00794 u. Najczęściej występującym izotopem wodoru jest prot (1
H
), którego atom ma najprostszą możliwą budowę – składa się z jednego protonu i jednego elektronu.


Źródła:

Wikipedia

Ortwin

Ostap Ortwin - pseudonim polskiego dziennikarza i krytyka literackiego Oskara Katzenellenbogena


Źródła:

SJP.pl

Ortyl

dawniej: pouczenie prawne udzielane przez sądy większych miast sądom miast mniejszych


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. wyrok


Ortyl z niemieckiego Urteil czyli wyrok. Każde orzeczenie (wyrok, sentencja) sądu prawa niemieckiego.

Sprawę zakładano w sądzie właściwym pozwanemu (wyjątkiem było złapanie na gorącym uczynku, ten wyjątek w stosunku do szlachty zlikwidowano na początku XVI w. ). Poza przypadkami gdy sąd odbywał się między osobami podległymi jednemu panu (na wsi, wobec swoich poddanych sądy sprawował wyłącznie sołtys i jako wyższa instancja pan) sprawy trafiały do miejscowych sądów właściwych, zależnie od stanu skarżonego był to sąd ziemski (dla szlachty) lub sąd grodzki (dla wolnych kmieci i mieszczan). Od wyroków można było składać apelację do sądu wyższej instancji, najprzedniejszego miasta danej prowincji, na przykład dla całej Rusi był to sąd miejski we Lwowie. Jeśli strony były w dalszym ciągu niezadowolone, apelację składano do miasta z którego brano wzór lokacji a od czasów Kazimierza Wielkiego do sądu prawa wyższego magdeburskiego na zamku w Krakowie a dalej do majestatu królewskiego w którego imieniu działali komisarze 6 miast. Znaczenie historyczne mają orzeczenia sądów najwyższych np. Sądu Sześciu Miast które potwierdzane przez króla jako edykty obowiązywały w całej Polsce.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ortylia

rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych; gruszynka, gruszyczka, ortylia


Źródła:

SJP.pl

Ortyt

minerał z grupy epidotów (minerałów krzemianowych); źródło metali ziem rzadkich i pierwiastków promieniotwórczych np. uranu; allanit


Allanit (ortyt) – minerał z grupy krzemianów, odmiana epidotu. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od nazwiska szkockiego bankiera i mineraloga Thomasa Allana (1777–1833), który go odkrył.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orunia

dzielnica Gdańska


Orunia (kaszub. Òruniô, niem. Ohra, inne warianty nazewnicze: Oruń, Orania, Orana, Ore) – osiedle mieszkaniowo-przemysłowe w Gdańsku, część dzielnicy Orunia-Św. Wojciech-Lipce.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oruński

przymiotnik od: Orunia


Źródła:

SJP.pl

Orurkować

zamontować rurki


Źródła:

SJP.pl

Orurkowanie

zamontować rurki


Źródła:

SJP.pl

Orurować

obudować rurami


Źródła:

SJP.pl

Orurowanie

obudować rurami


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) suma wszystkich rur w instalacji (np. chemicznej lub samochodowej)

 (1.2) jedna z dyscyplin inżynierii chemicznej


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orvieto

miasto i gmina we Włoszech


rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto i gmina we Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Terni;


Orvieto – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Terni.

W roku 2004 gminę zamieszkiwały 20 692 osoby (73,6 os./km²).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orwat

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Orwell

George Orwell (właśc. Eric Arthur Blair) (1903-50), angielski powieściopisarz i publicysta



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orwellizm

[czytaj: orłelizm] manipulowanie faktami, zniekształcanie prawdy dla celów propagandowych


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) manipulowanie społeczeństwem w celu osiągnięcia nad nim kontroli


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orwellowski

[czytaj: orłelowski] taki jak u Orwella, charakterystyczny dla dzieł Orwella


przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do George'a Orwella


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orwietański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orvieto, dotyczący Orvieto


Źródła:

Wiktionary

Orychtować

czasownik przechodni dokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. doprowadzić do porządku


Źródła:

Wiktionary

Oryg.

skrót od:
1. oryginał;
2. oryginalny


Źródła:

SJP.pl

Orygenes

filozof i teolog wczesnochrześcijański, pisarz kościelny


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Oryginalnie

przysłówek

 (1.1) w sposób oryginalny


Źródła:

Wiktionary

Oryginalniej

stopień wyższy od przysłówka: oryginalnie


Źródła:

SJP.pl

Oryginalniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: oryginalny; bardziej oryginalny


Źródła:

SJP.pl

Oryginalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest oryginalne


Źródła:

Wiktionary

Oryginalny

jedyny w swoim rodzaju


przymiotnik

 (1.1) taki, który nie jest naśladowaniem lub przeróbką czegoś innego

 (1.2) o człowieku: tworzący we własnym stylu, samodzielnie

 (1.3) niezwykły, ekscentryczny

 (1.4) niebędący kopią


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oryginał

pierwotna forma, niebędąca kopią


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzecz powstała jako pierwsza

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. osoba o ekscentrycznym wyglądzie lub zachowaniu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Oryginałka

oryginał


Patrz:oryginał

Źródła:

SJP.pl

Oryglowywać

w górnictwie: wzmacniać tamę przy pomocy rygli lub zastrzałów


Źródła:

SJP.pl

Oryks

antylopa z rodziny krętorogich


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. afrykańska antylopa o krępej budowie i długich rogach;


Oryks (Oryx) – rodzaj ssaków z podrodziny antylop (Antilopinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae). Oryksy znane były już starożytnym Egipcjanom, którzy często przedstawiali ich wizerunki na reliefach.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Oryl

flisak


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zaw. człowiek zajmujący się spławianiem rzeką drewna, zboża i innych towarów; flisak

 (1.2) daw. pot. prostak, grubianin, cham


Flisak (oryl, flis) – przedstawiciel grupy zawodowej zajmującej się w dawnej Polsce flisem, czyli rzecznym spławem (transportem) towarów.

Jednym z tradycyjnych zajęć w górach było flisactwo. Flis, czyli rzeczny spław, był częstą formą transportu w górzystych regionach Słowacji i odbywał się przy pomocy tratw. Przewożono, czyli spławiano różnego rodzaju towary, np. drewno, piasek czy żywność. Najczęściej do spławu wykorzystywano takie rzeki jak Orawa, Wag, Poprad czy Dunajec.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orylion

wysunięta część dawnych budowli obronnych, chroniąca przed ogniem ukośnym; ucho


Źródła:

SJP.pl

Oryncz

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. obręcz z korzenia drzewa


Źródła:

Wiktionary

Oryngle

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kolczyki


Źródła:

Wiktionary

Oryniacki

dotyczący okresu młodszego paleolitu


Źródła:

SJP.pl

Orynnowanie

system rynien do odprowadzania wody z dachu; system rynnowy


Źródła:

SJP.pl

Orzacha

roślina jednoroczna z rodziny bobowatych; orzech ziemny


Orzacha (Arachis L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje 82 gatunki występujące w tropikalnej części Ameryki Południowej. Ważną rośliną użytkową jest orzacha podziemna Arachis hypogaea, uprawiana dla jadalnych nasion zwanych „orzeszkami ziemnymi”. Gatunek ten jest szeroko rozprzestrzeniony na świecie. W Polsce zarejestrowany został jako przejściowo dziczejący efemerofit.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orzast

rodzaj grzybów z rodziny obrostowatych, zaliczany do porostów


Phaeophyscia Moberg (orzast) – rodzaj grzybów z rodziny obrostowatych (Physciaceae). Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orzba

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. orka


Źródła:

Wiktionary

Orzec

orzeknąć;
1. wyrazić rozstrzygającą opinię w jakiejś sprawie;
2. wydać wyrok, postanowienie, decyzję na podstawie obowiązujących przepisów prawnych


czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|orzekać.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orzech

owoc o zdrewniałej łupinie


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) suchy owoc o zdrewniałej łupinie;

 (1.2) roślina, której owoce to orzechy (1.1);

 (1.3) drewno drzewa z rodziny orzechowatych;

 (1.4) kolor złocistobrązowy

 (1.5) gatunek węgla;

 (1.6) pot. owoc orzecha (1.2) włoskiego;

 (1.7) element układu spustowego kuszy;


Botanika i sztuka kulinarna


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orzechodajny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) bot. taki, który daje orzechy


Źródła:

Wiktionary

Orzechowate

o cechach orzechowatych (rodzina roślin)


Orzechowate (Juglandaceae) – rodzina roślin z rzędu bukowców (Fagales). Zalicza się do niej 9 rodzajów z 51–62 gatunkami. Są to drzewa i krzewy rosnące w Ameryce Północnej i Południowej (wzdłuż Andów), w Azji Wschodniej między Himalajami, Japonią i Nową Gwineą. Jeden gatunek – orzech włoski Juglans regia sięga od Azji poprzez Kaukaz do południowo-wschodniej Europy. Są to rośliny wiatropylne, z drobnymi jednopłciowymi kwiatami, zwykle jednopienne. Występują w strefie umiarkowanej w lasach zrzucających liście na zimę, a w strefie międzyzwrotnikowej w lasach górskich. Często rosną w lasach nadrzecznych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orzechowaty

o cechach orzechowatych (rodzina roślin)


Źródła:

SJP.pl

Orzechowce

1. ciasto orzechowe;
2. przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych;
3. słonik orzechowiec - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych


Orzechowce (Juglandales Dumort.) – monotypowy rząd roślin wyróżniany w niektórych systemach klasyfikacyjnych roślin okrytonasiennych, zawierający jedną tylko rodzinę – orzechowatych (Juglandaceae).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orzechowiec

1. ciasto orzechowe;
2. przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych;
3. słonik orzechowiec - gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. ciasto z orzechami


Orzechowiec – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Mokrsko.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orzechówka

ptak z rodziny krukowatych, o czekoladowo-brązowym ubarwieniu


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. nalewka na niedojrzałych owocach orzecha włoskiego;

 (1.2) ornit. nazwa systematyczna|Nucifraga caryocatactes|ref=tak., ptak o długim, mocnym dziobie, czekoladowobrązowym upierzeniu w białe plamkaamki i ogonie czarnym z zielonkawym lub niebieskawym połyskiem, żywiący się orzechami laskowymi, żołędziami, jarzębiną itp.;


* orzechówka – ptak z rodziny krukowatych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orzechowo

1. dotyczący orzecha (rośliny);
2. zrobiony z nasion orzechów (owoców), mający smak nasion orzechów, zapach nasion orzechów;
3. mający kolor orzecha, złocistobrązowy


Miejscowości i ich części w Polsce


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orzechowski

nazwisko



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orzechowy

1. dotyczący orzecha (rośliny);
2. zrobiony z nasion orzechów (owoców), mający smak nasion orzechów, zapach nasion orzechów;
3. mający kolor orzecha, złocistobrązowy


przymiotnik

 (1.1) dotyczący orzecha (roślin i owocu)

 (1.2) przyrządzony, zrobiony z orzechów, z dodatkiem orzechów

 (1.3) zrobiony z drewna drzewa orzechowego (1.1)

 (1.4) złocistobrązowy, taki jak kolor orzecha

 (1.5) smakujący lub pachnący orzechami


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orzecki

Orzk


Patrz:Orzk

Źródła:

SJP.pl

Orzeczenie

1. część zdania orzekająca o czynności lub stanie podmiotu;
2. postanowienie lub wyrok wydany przez sąd lub inny organ na podstawie obowiązującego prawa;
3. osąd, ocena czegoś lub decyzja


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. część zdania informująca o czynności lub stanie podmiotu

 (1.2) jakaś opinia, osąd, ekspertyza

 (1.3) praw. rozstrzygnięcie danej sprawy przez organ państwa działający w ramach swej kompetencji


Prawo:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orzecznictwo

działalność sądów i innych organów wydających orzeczenia w różnych sprawach


Orzecznictwo, judykatura (łac. iudex – sędzia, iudicare – osądzać) – ogół decyzji jednego bądź wielu sądów i innych organów państwa. Przy czym pod pojęciem orzeczenia rozumie się tu zarówno stan faktyczny i prawny rozstrzygniętej sprawy, jak i sentencję wyroku oraz samo jej uzasadnienie.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orzeczniczka

orzecznik


Patrz:orzecznik

Źródła:

SJP.pl

Orzeczniczy

związany z wydanymi wyrokami lub postanowieniami sądowymi


Źródła:

SJP.pl

Orzecznik

część orzeczenia imiennego


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) adm. med. lekarz, który orzeka o stanie zdrowia

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. nieczasownikowa część orzeczenia imiennego;


Orzecznik – część orzeczenia imiennego stanowiąca dopełnienie zdaniowe łącznika i orzekająca o podmiocie.

Orzecznik najczęściej występuje jako:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orzecznikowo

przysłówek

 (1.1) gram. na sposób orzecznikowy


Źródła:

Wiktionary

Orzecznikowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) gram. związany z orzecznikiem, dotyczący orzecznika


Źródła:

Wiktionary

Orzekać

wypowiadać, wyrażać sąd, opinię, zdanie o czymś


czasownik przechodni niedokonany (dk. orzec, orzeknąć)

 (1.1) wyrażać opinię w jakiejś sprawie

 (1.2) praw. wydawać postanowienie lub wyrok


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orzekający

wypowiadać, wyrażać sąd, opinię, zdanie o czymś


Źródła:

SJP.pl

Orzeknąć

orzec;
1. wyrazić rozstrzygającą opinię w jakiejś sprawie;
2. wydać wyrok, postanowienie, decyzję na podstawie obowiązujących przepisów prawnych


Źródła:

SJP.pl

Orzelski

przymiotnik od: Orły


Źródła:

SJP.pl

Orzęsek

typ pierwotniaka, żyjący w wodzie, w glebie lub pasożytujący w innych organizmach; wymoczek


Orzęski (Ciliata), dawniej wymoczki – typ organizmów z królestwa Protista, tradycyjnie zaliczany do protistów zwierzęcych. W nowszych systemach włączane wraz z niektórymi innymi pierwotniakami i glonami do supergrupy Chromalveolata.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orzęsić

rzadko: orzęsić się - pokryć się włoskami, rzęskami; urzęsić się


Źródła:

SJP.pl

Orzęsica

orzęsica długoroga - gatunek chruścika (owada wodnego)


Źródła:

SJP.pl

Orzęsiony

mający rzęski; orzęszony


Źródła:

SJP.pl

Orzeski

związany z miastem Orzesze, dotyczący miasta Orzesze


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Orzeszem, dotyczący Orzesza


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orzęskowy

orzęsek


Patrz:orzęsek

Źródła:

SJP.pl

Orzeszanin

mieszkaniec Orzesza (miasta w województwie śląskim)


Źródła:

SJP.pl

Orzeszanka

mieszkanka Orzesza (miasta w województwie śląskim)


Źródła:

SJP.pl

Orzesze

miasto w Polsce


rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce, na Górnym Śląsku;


Orzesze (niem. Orzesche, śl. Uorzesze) – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie mikołowskim.

Według danych z 31 grudnia 2023 r. miasto miało 21 986 mieszkańców.

Według rankingu IQAir Orzesze jest 428. na świecie, co przekłada się na pierwsze miejsce w Polsce pod względem zanieczyszczeń.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orzeszek

zdrobnienie od: orzech


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. orzech

 (1.2) spoż. mały orzech

 (1.3) pot. kask motocyklowy osłaniający jedynie górną część głowy

 (1.4) zob. orzeszki.


Orzech (nux) – rodzaj suchych owoców zamkniętych (niepękających), jednonasiennych (rzadko dwunasiennych), odpadających od rośliny matecznej w całości. Często dla owoców o niewielkich rozmiarach używa się równoważnej nazwy orzeszek. Mają one twardą, zdrewniałą owocnię, niezrośniętą z nasieniem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orzeszki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) przen. żart. eufem. męskie jądra

forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.

 (2.1) M., B., i W. plural|orzeszek.


Orzeszki (dawniej Zielonygrund, w latach 1933–1945 Schützengrund) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Rozogi, znajdująca się między wsiami: Klon a Księży Lasek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Miejscowość powstała w 1739 r. w ramach osadnictwa szkatułowego jako mała osada na dwóch włókach. Szkołę zbudowano w 1912 r. W 1939 r. wieś liczyła 47 gospodarstw.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Orzeszkomat

automat do karmienia wiewiórek orzeszkami


Źródła:

SJP.pl

Orzeszkowo

W Polsce

Źródła:

Wikipedia

Orzesznica

1. gryzoń z rodziny pilchowatych;
2. gatunek drzewa z rodziny czaszniowatych; orzesznica wyniosła, orzesznica brazylijska, bertolecja


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Muscardinus|Kaup|ref=tak., rodzaj niedużego ssaka z rodziny popielicowatych;

 (1.2) zool. gryzoń z rodzaju orzesznica (1.1)

 (1.3) syst. bot. nazwa systematyczna|Bertholletia excelsa||ref=tak., gatunek drzewa z rodziny czaszniowatych, występującego w Ameryce Południowej;

 (1.4) bot. roślina z gatunku orzesznica (1.3)



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orzesznik

wysokie drzewo o jadalnych nasionach i twardym drewnie; przeorzech; hikora


Orzesznik zwany także przeorzechem, hikorą i karią (Carya Nutt.) – rodzaj roślin z rodziny orzechowatych (Juglandaceae). Obejmuje 18 gatunków, choć w niektórych ujęciach wykazywanych jest ich od 17 do 25.

Największe zróżnicowanie gatunkowe orzeszników jest w południowej części Stanów Zjednoczonych i w północnym Meksyku, cztery gatunki rosną także we wschodniej części Ameryki Północnej, kilka w Ameryce Środkowej, 6 gatunków rośnie w Azji Południowo-Wschodniej, z czego trzy są endemitami Chin. W Polsce uprawiane najczęściej są orzesznik gorzki C. cordiformis i pięciolistkowy C. ovata, rzadziej orzesznik siedmiolistkowy Carya laciniosa. Pierwsze dwa gatunki mają status już zadomowionych antropofitów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orzesznikowate

rodzina roślin z rzędu ślazowców; zatwarowate


Źródła:

SJP.pl

Orzesznikowaty

o cechach orzesznikowatych (rodzina roślin)


Źródła:

SJP.pl

Orzęszony

mający rzęski; orzęsiony


Źródła:

SJP.pl

Orzeszówka

wieś w Polsce


Orzeszówka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, w gminie Miedzna. Ma status sołectwa. Leży nad rzeką Miedzanką.

Do połowy XIX wieku Orzeszówka była dużym folwarkiem, którym zarządzał administrator mieszkający w tamtejszym dworze. Folwark wchodził w skład dóbr miedzeńskich. Orzeszówka stała się faktyczną wsią dopiero po utworzeniu tam osad na mocy ukazu carskiego. W 1864 roku, na mocy ukazu carskiego o uwłaszczeniu z Dóbr Orzeszówka wydzielono 1319 mórg 17 prętów ziemi dla 48 osad chłopskich. W Orzeszówce utworzono 14 osad chłopskich na 56 morgach i 180 prętach ziemi. W 1868 roku Józef Wyszomierski rozparcelował pozostałą część majątku pomiędzy kilkudziesięciu włościan.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Orzeszyna

1. krzew orzecha laskowego, leszczyna
2. lasek leszczynowy
3. wierzchnia, zielona łupina orzechów


Źródła:

SJP.pl

Orzeźwiać

1. czynić kogoś rzeźwym, rześkim - pełnym chęci do życia, wypoczętym, świeżym; regenerować, odświeżać;
2. orzeźwiać się - czynić siebie rzeźwym, rześkim - pełnym chęci do życia, wypoczętym, świeżym; regenerować się, odświeżać się


czasownik

 (1.1) czynić rzeźwym, odświeżać, ochładzać

czasownik zwrotny orzeźwiać się

 (2.1) sprawiać sobie uczucie rześkości


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orzeźwiająco

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób orzeźwiający


Źródła:

Wiktionary

Orzeźwiający

dający orzeźwienie, ochłodę; ożywczy


Źródła:

SJP.pl

Orzeźwianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|orzeźwiać.


Źródła:

Wiktionary

Orzeźwić

1. uczynić kogoś rzeźwym, rześkim - pełnym chęci do życia, wypoczętym, świeżym; zregenerować, odświeżyć;
2. orzeźwić się - uczynić siebie rzeźwym, rześkim - pełnym chęci do życia, wypoczętym, świeżym; zregenerować się, odświeżyć się


czasownik przechodni dokonany (ndk. orzeźwiać)

 (1.1) dokonany od|orzeźwiać.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Orzeźwienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|orzeźwić.


Źródła:

Wiktionary

Orzeł

1. ptak z rodziny sokołów, o masywnej budowie, długich skrzydłach i dużym zakrzywionym dziobie, występuje w wielu gatunkach w Europie, Azji, Ameryce i Afryce;
2. znak w kształcie tego ptaka, używany jako godło lub znak na sztandarach, mundurach, monetach itp.


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (1.1) astr. gwiazdozbiór nieba równikowego; zawiera jasną gwiazdę – Altaira; w Polsce widoczny latem i jesienią; góruje o północy w lipcu;

 (1.2) geogr. miasto w zachodniej części Rosji, nad Oką;


orzeł – nazwa zwyczajowa kilkunastu gatunków ptaków drapieżnych z rodzaju Aquila, Hieraaetus i Harpagornis z rodziny jastrzębiowatych;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Orzełek

1. rewers monety polskiej;
2. mały znak w kształcie orła, np. na nakryciach głowy polskich żołnierzy;
3. ptak drapieżny z rodziny orłów


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mały orzeł

 (1.2) orle pisklę

 (1.3) ornit. drapieżny ptak z rodzaju nazwa systematyczna|Hieraaetus|Kaup|ref=tak.

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) symbol orła na monecie, medalu lub guziku


geografia Polski