przyimek
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ze
Sy – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Grand Est, w departamencie Ardeny.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 50 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 6 osób/km².
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: sybaryta
SJP.pl
człowiek lubujący się w zbytku i przyjemnościach
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. człowiek, który spędza czas na przyjemnościach i uwielbia zbytek oraz luksusy
Sybarytyzm – leniwy, wygodny tryb życia w luksusach i dostatku; wygodnictwo. Termin pochodzi od starożytnego greckiego miasta Sybaris, którego mieszkańcy wiedli dostatnie życie, folgując wszelakim przyjemnościom.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ sybaryta
SJP.pl
umiłowanie zbytku, wygód i przyjemności życia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. zamiłowanie do wygód i zbytku;
Sybarytyzm – leniwy, wygodny tryb życia w luksusach i dostatku; wygodnictwo. Termin pochodzi od starożytnego greckiego miasta Sybaris, którego mieszkańcy wiedli dostatnie życie, folgując wszelakim przyjemnościom.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kraina geograficzna w północnej Azji, wchodząca w skład Rosji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. azjatycka część Rosji;
(1.2) geogr. góra w Beskidzie Żywieckim;
(1.3) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce
Syberia (ros. Сибирь, Sibir’ ) – kraina geograficzna w północnej Azji, wchodząca w skład Rosji, położona między Uralem na zachodzie, Oceanem Arktycznym na północy, działem wód zlewisk Oceanu Arktycznego i Spokojnego na wschodzie, oraz stepami Kazachstanu i Mongolii na południu. W ujęciu historycznym (oraz potocznym w Rosji) do Syberii należy również rosyjski Daleki Wschód.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: kot rasy syberyjskiej
SJP.pl
mieszkanka Syberii; Sybiraczka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. mieszkanka Syberii
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Syberia
przymiotnik
(1.1) przym. od Syberia
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Tatarów syberyjskich
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język syberyjskotatarski;
Wiktionary
przezroczysty kamień szlachetny
SJP.pl
spółgłoska szczelinowa lub zwarto-szczelinowa zębowa lub dziąsłowa: sycząca, szumiąca lub cisząca (pol. s, z, c, dz, sz, ż/rz, cz, dż, ć, dź)
SJP.pl
proroczy, wieszczy
przymiotnik
(1.1) wieszczy, proroczy
SJP.pl
Wiktionary
wieszczka przepowiadająca przyszłe wydarzenia, zwłaszcza katastrofy
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto w Rumunii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w środkowej Rumunii, w Siedmiogrodzie, stolica okręgu Sybin;
(1.2) geogr. adm. okręg w środkowej Rumunii, w Siedmiogrodzie;
Sybin (rum. Sibiu, węg. Nagyszeben, niem. Hermannstadt) – miasto w środkowej Rumunii, w Siedmiogrodzie, stolica okręgu Sybin. Leży nad rzeką Cibin, dopływem Aluty.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Sybin (miasto w Rumunii)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sybinem, dotyczący Sybinu
SJP.pl
Wiktionary
gruba wełniana tkanina na płaszcze zimowe
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: sybirak
SJP.pl
kobieta zesłana na Sybir
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Syberii
Katorga (ros. каторга, z gr. κάτεργον katergon „przymus”, w nawiązaniu do trójrzędowego wiosłowego okrętu, nazywany później galerą, którego wioślarzami byli skazańcy) – w potocznym rozumieniu: ciężka praca fizyczna, często ponad ludzkie siły.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
więzień lub zesłaniec na Syberię
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Syberii
Katorga (ros. каторга, z gr. κάτεργον katergon „przymus”, w nawiązaniu do trójrzędowego wiosłowego okrętu, nazywany później galerą, którego wioślarzami byli skazańcy) – w potocznym rozumieniu: ciężka praca fizyczna, często ponad ludzkie siły.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Sybir (Syberia jako miejsce zesłania)
SJP.pl
1. czynić najedzonym, sytym; nasycać;
2. przenośnie: wzmacniać;
3. np. o zapachu: przenikać, przesycać;
4. zaprawiać coś czymś;
5. sycić się:
a) jeść, karmić się;
b) przenośnie: upajać się czymś
SJP.pl
Sycanów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łaskim, w gminie Buczek.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.
Wikipedia
pomieszczenie wykorzystywane do sycenia miodu (przerabiania miodu pszczelego na pitny)
SJP.pl
mocny, sfermentowany napój alkoholowy, sporządzany z owoców, zwłaszcza z daktyli
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bibl. spoż. mocny napój alkoholowy z daktyli lub innych produktów;
Sycera (zwana też szekar) – mocny napój sfermentowany, sporządzany z owoców, zwłaszcza z daktyli, z niektórych zbóż lub miodu.
Określenie pochodzi z czasów biblijnych, więc nie odnosi się do wysokoprocentowych alkoholi w dzisiejszym rozumieniu (np. wódki czy spirytusu), lecz do wysokoprocentowych win lub - najprawdopodobniej - do piwa. Jest to jeden z napojów, którego nie można spożywać po ślubowaniu nazireatu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Sycewice (kaszb. Sëcewice, niem. Zitzewitz) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Kobylnica na trasie linii kolejowej 202 Stargard-Słupsk-Gdańsk (stacja Sycewice) i przy drodze krajowej nr .
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. bibl. starożytne miasto w środkowej Palestynie, przejściowo stolica Samarii;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) rzad. imię|polski|m.; jedno z imion biblijnych
Sychem (Szechem, hebr. שכם) – ruiny starożytnego miasta izraelskiego w Samarii, w środkowej części Izraela. Miejsce wykopalisk archeologicznych – Tell Balata – znajduje się pod administracją Autonomii Palestyńskiej. W bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się arabskie miasto Nablus.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sychem
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sychem
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. czynić najedzonym, sytym; nasycać;
2. przenośnie: wzmacniać;
3. np. o zapachu: przenikać, przesycać;
4. zaprawiać coś czymś;
5. sycić się:
a) jeść, karmić się;
b) przenośnie: upajać się czymś
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: syto
SJP.pl
substancja do nasycania materiałów włóknistych w celu nadania im lepszych właściwości
SJP.pl
[czytaj: sykon] typ planu budowy gąbek wapiennych, charakteryzujący się dość grubą warstwą mezoglei, w której przebiegają liczne, wyścielone choanocytami (komórkami kołnierzykowatymi) kanały, łączące jamę paragastralną ze środowiskiem zewnętrznym
SJP.pl
miasto w Polsce
Syców (niem. Groß Wartenberg, do 1888 Polnisch Wartenberg) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, należące do aglomeracji wrocławskiej, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Syców.
Syców otrzymał lokację miejską w 1276 roku. Dawniej Wolne Państwo Stanowe. Do 1945 roku majątek ziemski w Sycowie należał do książęcej dynastii Bironów.
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec Sycowa
SJP.pl
mieszkanka Sycowa
SJP.pl
Sycowice (niem. Leitersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Czerwieńsk.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Wikipedia
→ Syców
SJP.pl
włoska wyspa na Morzu Śródziemnym
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. wyspa na Morzu Śródziemnym i autonomiczny region administracyjny we Włoszech;
Sycylia (łac. Sicilia, wł. Sicilia) – największa wyspa na Morzu Śródziemnym (ponad 25 tys. km²), położona we Włoszech na południe od Półwyspu Apenińskiego, od którego oddziela ją wąska Cieśnina Mesyńska. Od południa oddzielona Cieśniną Maltańską od Malty.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: Sycylijczyk (mieszkaniec Sycylii)
SJP.pl
mieszkaniec Sycylii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Sycylii, osoba pochodząca z Sycylii
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkanka Sycylii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Sycylii, kobieta z tej wyspy
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Sycylia
przymiotnik
(1.1) od Sycylia
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem sycylijskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem sycylijskim
(1.3) spisany, stworzony w języku sycylijskim
Wiktionary
1. wydawać dźwięk podobny do syku;
2. mówić coś ze złością przez zaciśnięte zęby
SJP.pl
w językoznawstwie: spółgłoska sycząca - spółgłoska "s" i "z"
SJP.pl
1. wydawać dźwięk podobny do syku;
2. mówić coś ze złością przez zaciśnięte zęby
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. syknąć)
(1.1) emitować dźwięk przypominający głoskę s
(1.2) mówić ze złością, z pasją
SJP.pl
Wiktionary
sowa z rodziny sów właściwych, drapieżna, w Polsce występuje rzadko w południowej części kraju
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. mała sowa z rodzaju nazwa systematyczna|Otus|ref=tak.;
(1.2) ornit. syczek zwyczajny nazwa systematyczna|Otus scops|ref=tak.;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) zdrobn. od: syk
Syczek (zwyczajny) (Otus scops) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae), zamieszkujący południową i wschodnią Europę, zachodnią i środkową Azję oraz północno-zachodnią Afrykę. Gatunek wędrowny (przeloty IX–X i II–IV), zimuje na południowych krańcach Europy i w Afryce Subsaharyjskiej. Do Polski zalatuje sporadycznie – do końca 2021 stwierdzony około 24 razy. Dawniej być może był lęgowy. Próby lęgów zaobserwowano w 2013 i 2019 roku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|syczeć.
(1.2) wydawanie dźwięku przypominającego przeciągłe wymawianie spółgłoski s
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rodzaj ptaków z rodziny puszczykowatych
SJP.pl
prowincja w Chinach; Sichuan
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Syczuan
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syczuanem, dotyczący Syczuanu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. dialekt syczuański (języka chińskiego)
SJP.pl
Wiktionary
Syczyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Wierzbica.
Wieś jest sołectwem w gminie Wierzbica. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 429 mieszkańców i była czwartą co do liczby ludności miejscowością gminy.
Wikipedia
gwiezdny, gwiazdowy; syderyczny
SJP.pl
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z żelazem
Wiktionary
białko osocza krwi (glikoproteina) odpowiedzialne za transport żelaza; transferyna
SJP.pl
rzadko spotykany meteoryt kamienno-żelazny
SJP.pl
część metalografii związana z żelazem i jego stopami z innymi pierwiastkami; siderologia
SJP.pl
gwiezdny, gwiazdowy; syderalny
przymiotnik
(1.1) astr. gwiazdowy
SJP.pl
Wiktionary
1. meteoryt żelazny;
2. minerał, węglan żelaza
Syderyt – minerał z gromady węglanów, pospolity i szeroko rozpowszechniony.
Nazwa tego minerału pochodzi od gr. σίδηρος, sídēros ‘żelazo’, gdyż głównym jego składnikiem jest ten właśnie pierwiastek. Pierwotna nazwa – sferosyderyt (J.F.L. Hausmann, 1813), skrócona została następnie do syderytu.
SJP.pl
Wikipedia
rzekoma zdolność do rozpoznawanie metali i wody w ziemi
SJP.pl
mieszkaniec Sydney (miasta w Australii)
SJP.pl
mieszkanka Sydney (miasta w Australii)
SJP.pl
→ Sydney
SJP.pl
[czytaj: sydnej lub s-idnej] miasto w Australii
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. największe miasto Australii;
Sydney (wym. [ˈsɪdni]) – miasto w Australii położone nad Pacyfikiem, stolica stanu Nowa Południowa Walia. Jest największym miastem Australii i Oceanii z liczbą ludności wynoszącą 5,45 mln mieszkańców, mieszka w nim 20,8% populacji państwa. Założone w 1788 roku jako pierwsze australijskie miasto, obecnie jest znaczącym centrum finansowym, handlowym, transportowym, kulturalnym i turystycznym, mając status metropolii o znaczeniu globalnym. Metropolia jest także dużym węzłem komunikacyjnym z największym międzynarodowym lotniskiem w Australii, które obsłużyło ponad 44,4 miliona pasażerów w 2019 roku, i rozbudowaną siecią drogową i kolejową. Położone jest na wschodnim wybrzeżu nad Oceanem Spokojnym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto w Libanie; Sajda
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. trzecie pod względem wielkości miasto Libanu, położone na wybrzeżu Morza Śródziemnego;
(1.2) hist. dawne miasto-państwo fenickie
Sydon lub Sajda (arab. صيدا, Ṣaydā, hebr. צִידוֹן, Ẓidon, stgr. Σιδώνα) – trzecie pod względem wielkości miasto Libanu, około 59 tysięcy mieszkańców (2010), położone na wybrzeżu Morza Śródziemnego, ok. 35 km na północ od Tyru i ok. 41 km na południe od Bejrutu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. obywatel miasta-państwa Sydon
Wiktionary
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Sydonia, Sidonia – imię żeńskie pochodzące z łaciny, oznaczające „kobieta z miasta Sydon”. Imię to pojawiło się w Polsce w XIX w. Uważano niekiedy, że czeskie imię Zdenka jest odpowiednikiem Sydonii, niemniej rozpowszechnienie tego pierwszego imienia już w XII–XIII wieku i względna rzadkość Sydonii powodują, że należy zakładać, iż imion tych nie łączy ze sobą związek.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
Sydoniusz – imię męskie pochodzenia gr. – łacińskiego, pochodzące od nazwy fenickiego miasta Sydon, co oznacza ‘człowieka z Sydonu’, ‘sydończyka’. Patronem tego imienia jest św. Sydoniusz Apolinary.
Uważano niekiedy, że czeskie imię Zdeněk jest odpowiednikiem Sydoniusza, niemniej rozpowszechnienie tego pierwszego imienia już w XII–XIII w. i względna rzadkość Sydoniusza powodują, że należy zakładać, iż imion tych nie łączy ze sobą związek.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Sydoniusz z żoną; Sydoniuszowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sydoniusza lub z nim związany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. obywatelka miasta-państwa Sydon
Wiktionary
→ Sydon
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Sydonem, dotyczący Sydonu
SJP.pl
Wiktionary
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. dawna helleńska nazwa miasta Asuan
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syeną, dotyczący Syeny
Wiktionary
[czytaj: sjenit] magmowa skała głębinowa należąca do grupy skał obojętnych; sjenit
Sjenit, syenit – obojętna skała głębinowa składająca się z mieszaniny skalenia i kwarcu lub łyszczyku. Zazwyczaj ma ciemnozielony kolor, jest twarda, łatwo poddaje się obróbce i dobrze poleruje. Sjenit zaliczany jest do skał jawnokrystalicznych. Najczęściej barwy ciemnoszarej lub czarnej. W przeciwieństwie do granitu, nie zawiera wcale, albo zawiera bardzo mało kwarcu. Na diagramie klasyfikacyjnym QAPF sjenit zajmuje pole 7.
SJP.pl
Wikipedia
→ syenit [czytaj: sjenitowy]; sjenitowy
SJP.pl
potocznie:
1. syfilis;
2. krosta;
3. choroba skórna
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. posp. brak ładu i porządku
(1.2) pot. posp. rzecz lub zjawisko oceniane skrajnie negatywnie
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) pot. posp. syfilis
(2.2) pot. posp. wykwit skórny, zwykle na twarzy
(2.3) uczn. szkoła
forma czasownika.
(3.1) 2. os. lp. rozk. od: syfić
SJP.pl
Wiktionary
1. potocznie:
a) mały pryszcz; krostka, pryszczyk;
b) syfilis; syf;
c) mała drobina brudu; paproch;
d) coś, co się komuś nie podoba; dziadostwo, syf;
2. ekspresywnie: syf - brud, bałagan, nieporządek
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od syf
(1.2) pot. grub. mały pryszcz
(1.3) pot. grub. mały bałagan, brudne miejsce
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: kobieta brudna, zaniedbana, nieporządna; brudaska, fleja, niechluja, flejtucha
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. kobieta niedbająca o higienę, robiąca nieporządek
SJP.pl
Wiktionary
potocznie:
1. brudne, zanieczyszczone miejsce;
2. miejsce, w którym dzieją się złe rzeczy
SJP.pl
syfski, syfiasty, syficzny, syfny; potocznie:
1. brudny, zanieczyszczony, pełen śmieci;
2. fatalny, okropny, beznadziejny;
3. obrzydliwy, wstrętny
SJP.pl
potocznie:
1. niedbanie o porządek, czystość; flejtuchostwo, niechlujstwo, niedbalstwo;
2. rzecz złej jakości; świństwo, syfsko;
3. rzecz budząca obrzydzenie; świństwo, syfsko
SJP.pl
potocznie:
1. człowiek niechlujny, brudas; flejtuch, fleja, niechluj;
2. wyzwisko używane w stosunku do mężczyzn; fajfus
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. osoba niedbająca o higienę
SJP.pl
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: syfiaście
SJP.pl
syfiarskość, syficzność, syfność; potocznie:
1. cecha czegoś brudnego, zanieczyszczonego, pełnego śmieci;
2. fatalność, okropność, beznadziejność;
3. obrzydliwość, szpetota
SJP.pl
syfiarski, syfski, syficzny, syfny; potocznie:
1. brudny, zanieczyszczony, pełen śmieci;
2. fatalny, okropny, beznadziejny;
3. obrzydliwy, wstrętny
SJP.pl
potocznie:
1. wydawać nieprzyjemny zapach, śmierdzieć; capić, zalatywać, trącić, walić;
2. brudzić, zanieczyszczać; świnić, paskudzić, zasyfiać, świntuszyć;
3. syfić się -
a) brudzić się; zasyfiać się;
b) jątrzyć się; jadzić się;
c) psuć się; chrzanić się
czasownik przechodni niedokonany (dk. zasyfić)
(1.1) pot. zanieczyszczać
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zasyfić)
(2.1) pot. śmierdzieć
czasownik zwrotny niedokonany syfić się (dk. zasyfić się)
(3.1) pot. brudzić się
(3.2) pot. paprać się, ropieć
(3.3) pot. przestawać funkcjonować
SJP.pl
Wiktionary
syfiarski, syfiasty, syfski, syfny; potocznie:
1. brudny, zanieczyszczony, pełen śmieci;
2. fatalny, okropny, beznadziejny;
3. obrzydliwy, wstrętny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pot. brudzenie
(1.2) pot. przen. jątrzenie
Wiktionary
specjalista zajmujący się leczeniem kiły
SJP.pl
nauka o kile i jej leczeniu oraz powikłaniach będących następstwem tej choroby
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. med. dział medycyny zajmujący się kiłą (syfilisem)
SJP.pl
Wiktionary
przewlekła choroba weneryczna szerząca się głównie drogą kontaktu płciowego, atakująca wszystkie narządy; kiła; lues; przymiot (dawniej)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. kiła
Kiła (łac. lues, syphilis, stgr. σύφλος syphlos, „brudny”) – infekcja przenoszona głównie drogą płciową, wywoływana przez krętka bladego (łac. Treponema pallidum ssp. pallidum). Do zakażenia może również dojść drogą przezłożyskową.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ syfilis; syfilityczny
SJP.pl
kobieta chora na syfilis
SJP.pl
→ syfilis; syfilistyczny
SJP.pl
osoba chora na syfilis
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) med. chory na syfilis
SJP.pl
Wiktionary
syfiarski, syfiasty, syficzny, syfski; potocznie:
1. brudny, zanieczyszczony, pełen śmieci;
2. fatalny, okropny, beznadziejny;
3. obrzydliwy, wstrętny
SJP.pl
1. urządzenie do domowego wytwarzania wody gazowanej;
2. sztuczny lub naturalny układ naczyń, w którym jeden koniec skierowany jest w górę, drugi w dół i w którym utrzymuje się pewna stała, zależna od budowy, zawartość cieczy, np. syfon odpływowy w zlewie;
3. w geologii: odcinek korytarza jaskiniowego wypełniony na stałe wodą aż do stropu jaskini
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. konstrukcja hydrauliczna umożliwiająca wodną separację instalacji kanalizacyjnej od naczynia sanitarnego;
(1.2) kulin. ciśnieniowa butelka na wodę z dozownikiem i mechanizmem nasycania wody dwutlenkiem węgla;
(1.3) techn. rura lub tunel przy zaporze wodnej, śluzie, tamie itp; umożliwia przelewanie się nadmiarów poziomu wody między sztucznym jeziorem i zasilającą go rzeką
(1.4) techn. murowany podkop umożliwiający bezkolizyjne przepłynięcie (skrzyżowanie biegu wód) rzeki bezpośrednio pod innym, zwykle sztucznie utworzonym zbiornikiem wodnym, np. kanałem
(1.5) techn. część wodociągu w kształcie litery U, przeprowadzona pod innym ciekiem wodnym albo linią kolejową
(1.6) geol. tunel podziemny zalany wodą, zwykle łączący dwie groty; odcinek jaskini zalany wodą aż po strop
(1.7) geol. niebezpieczne, nienadające się do przepłynięcia kajakiem miejsce w nurcie rzeki, gdzie woda przepływa pod okapem skalnym
(1.8) zool. narząd w formie parzystej rurki u bezkręgowców żyjących w środowisku wodnym, służący wprowadzaniu do organizmu wody wraz z pokarmem i tlenem oraz usuwania jej wraz z odchodami
(1.9) zool. narząd wydzielający odstraszające substancje zapachowe u mszyc żyworodnych
(1.10) zool. długi i mięsisty wyrostek tułowia u głowonogów czteroskrzelnych, łączący muszlę z ciałem zwierzęcia
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od syfon
Wiktionary
typ walca osiowego, w którym centralnie umieszczony rdzeń otoczony jest ciągłym cylindrem drewna i łyka
SJP.pl
syfiarski, syfiasty, syficzny, syfny; potocznie:
1. brudny, zanieczyszczony, pełen śmieci;
2. fatalny, okropny, beznadziejny;
3. obrzydliwy, wstrętny
SJP.pl
świństwo, syfiarstwo; potocznie:
1. rzecz złej jakości;
2. rzecz budząca obrzydzenie
SJP.pl
nazwisko
Sygietyński (forma żeńska: Sygietyńska, liczba mnoga: Sygietyńscy) – jedno z najrzadszych polskich nazwisk, używane współcześnie przez mniej niż 10 osób.
Liczba i występowanie nazwiska świadczyć może o pokrewieństwie osób posiadających takie nazwisko.
SJP.pl
Wikipedia
karbońskie drzewo zarodnikowe osiągające do 20 metrów wysokości, o liściach o długości ok. 1 metra; sigilaria, pieczątkowiec, pieczęciowiec, drzewo pieczęciowe
Sygilaria (Sigillaria) – rodzaj wymarłych, późnokarbońskich widłaków z rzędu lepidofitów.
SJP.pl
Wikipedia
Sfragistyka (od stgr. σφραγίς – „pieczęć”), również zwana sygillografią (od łac. sigillum – pieczęć) – jedna z nauk pomocniczych historii, zajmująca się badaniem pieczęci jako źródeł historycznych, a także ich historią, powstawaniem itp.
Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
jedno z najczęściej spotykanych zaburzeń artykulacyjnych, polegające na nieprawidłowej realizacji głosek: s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dź; seplenienie
Seplenienie, sygmatyzm – wada wymowy zaliczana do dyslalii. Polega na nieprawidłowej wymowie niektórych głosek. Seplenienie często ma podłoże psychiczne, może być wynikiem lęku.
SJP.pl
Wikipedia
skrót od: sygnatura
skrót
(1.1) = praw. sygnatura
SJP.pl
Wiktionary
1. osoba nadająca i odbierająca sygnały za pomocą odpowiednich urządzeń; sygnalizator;
2. osoba zgłaszająca w dobrej wierze informacje o nieprawidłowościach w miejscu pracy
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto nadaje i odbiera sygnały, np. świetlne, radiowe itp.;
(1.2) trębacz (wojskowy, harcerski), który wygrywa sygnały na trąbce lub fanfarze
(1.3) człowiek, który działając w dobrej intencji, ujawnia lub zgłasza nieprawidłowości, do jakich dochodzi w miejscu pracy, a które naruszają interes pracodawcy lub interes publiczny;
Sygnalista – specjalność wojskowa w Marynarce Wojennej. Zadaniem sygnalisty jest nawiązywanie i utrzymywanie łączności wzrokowej z innymi okrętami, jak również nadawanie sygnałów świetlnych kodem Morse'a i komunikowanie się za pomocą flag sygnałowych. Jest to szczególnie ważna funkcja podczas operacji, w których obowiązuje cisza radiowa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
1. porozumiewanie się na odległość za pomocą ustalonych znaków;
2. zespół urządzeń umożliwiających nadawanie i odbieranie sygnałów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. przekazywanie na odległość umownych znaków
(1.2) techn. zespół urządzeń umożliwiających sygnalizację (1.1)
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: sygnalizacja
przymiotnik
(1.1) dotyczący sygnału, używany jako sygnał
SJP.pl
Wiktionary
osoba nadająca i odbierająca sygnały za pomocą odpowiednich urządzeń; sygnalista
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. urządzenie służące do wyraźnego informowania o sytuacji wymagającej uwagi
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) osoba dająca sygnał
Sygnalizacja świetlna – ogół systemów kierujących ruchem drogowym na skrzyżowaniach i przejściach dla pieszych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ sygnalizator; sygnalistka
SJP.pl
1. zwracać czyjąś uwagę na coś, dawać znaki
2. informować o czymś, napomykać o czymś; być sygnałem czegoś
czasownik przechodni niedokonany (dk. zasygnalizować)
(1.1) przekazywać informacje poprzez wydawane sygnały
SJP.pl
Wiktionary
1. zapowiadający wystąpienie lub konieczność wystąpienia czegoś w przyszłości;
2. egzemplarz sygnalny - pierwszy egzemplarz druku przesyłany redakcji w celu dokonania ostatecznej korekty; egzemplarz próbny
SJP.pl
1. państwo zawierające międzynarodowe porozumienie lub traktat;
2. osoba upoważniona do podpisania umowy międzynarodowej lub osoba podpisująca umowę, oświadczenie lub memoriał
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) strona podpisująca daną umowę, oświadczenie lub memoriał
Sygnatariusz (od łac. signator – 'podpisujący' od signum 'znak') – zwykle oznacza państwo podpisujące umowę międzynarodową i zobowiązujące się w ten sposób do wypełniania postanowień zawartych w podpisywanym dokumencie. Sygnatariuszami nazywa się też osoby podpisujące umowę w imieniu swojego kraju.W umowach międzynarodowych przyjmowanych w trybie złożonym, sygnatariusz przyjmuje traktat dopiero w chwili jego ratyfikacji lub zatwierdzenia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta podpisująca daną umowę, oświadczenie lub memoriał
SJP.pl
Wiktionary
1. znak lub napis rozpoznawczy zastępujący podpis;
2. oznaczenie na książce, określające jej miejsce w bibliotece;
3. własnoręczny podpis artysty na jego dziele
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) podpis, zwykle autora pod dziełem
(1.2) ciąg znaków, stanowiący kod klasyfikujący jakiejś rzeczy w danym systemie
Sygnatura (średniowieczna łac. signatura – oznaczenie, pieczęć; łac. signare – znaczyć, pieczętować) – znak lub ciąg znaków stanowiący jednoznaczny, niepowtarzalny identyfikator obiektu, przedmiotu lub dokumentu, np.:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. mały dzwon kościelny w wieżyczce nad prezbiterium
2. wieżyczka nad prezbiterium
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od zob. sygnatura.
(1.2) archit. mała wieża kościelna, zazwyczaj z najmniejszym z dzwonów w środku
(1.3) inform. podpis użytkownika pod wiadomością stosowany na internetowych forach dyskusyjnych
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. umowny znak o treści ostrzegawczej lub informacyjnej;
2. dźwięk słyszany w słuchawce telefonu;
3. objaw, przejaw, zapowiedź czegoś; oznaka, symptom;
4. nieoficjalna i niepotwierdzona informacja;
5. przebieg jakieś wielkości fizycznej z nadajnika do odbiornika;
6. bodziec wywołujący reakcję narządu zmysłu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) znak informacyjny lub ostrzegawczy
(1.2) dźwięk sygnalizujący coś
(1.3) oznaka zapowiadająca nadejście czegoś
(1.4) informacja nieoficjalna lub niepotwierdzona
(1.5) bodziec wywołujący reakcję zmysłów
(1.6) przebieg, charakterystyka wielkości fizycznej
Sygnał – abstrakcyjny model dowolnej mierzalnej wielkości zmieniającej się w czasie, generowanej przez zjawiska fizyczne lub systemy. Może być opisany za pomocą aparatu matematycznego, np. poprzez podanie pewnej funkcji zależnej od czasu. Mówi się wtedy, że sygnał niesie informację lub też umożliwia przepływ strumienia informacji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. mosiężna trąbka używana przez wiejskie straże do ogłaszania alarmu, ma zasięg ok. 500 m
2. trąbka bezwentylowa służąca do odgrywania uroczystego sygnału; fanfara
Trąbka sygnałowa, sygnałówka – prosty instrument dęty blaszany pozbawiony wentyli (zaworów). Rzadko stosowany jest do produkcji muzycznej. Na ogół używany do wygrywania fanfar lub sygnałów w zastosowaniach militarnych, łowieckich (kniejówka), harcerskich (skautówka), w sygnalizacji kolejowej itp. Instrument ten może mieć różny kształt i wielkość. Gra na nim polega na takim zadęciu i ułożeniu warg w ustniku, by wydobyć z niej określoną składową szeregu harmonicznego.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
1. pierścień z herbem lub monogramem, używany dawniej jako pieczęć;
2. pieczęć
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jubil. męski pierścień z herbem lub monogramem
(1.2) daw. pieczęć
Sygnet (fr. signet, łac. signum „znak”) – ozdobny pierścień, przeznaczony głównie dla mężczyzn, służący jako pieczęć do laku. Na oczku ma wygrawerowany wizerunek herbu lub monogram. Współcześnie używany zazwyczaj jako element męskiej biżuterii.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: pieczęć; sygnet
SJP.pl
firma informatyczna
Sygnity SA – polskie przedsiębiorstwo z branży informatycznej, powstałe w wyniku połączenia spółek ComputerLand SA i Emax SA, notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.
SJP.pl
Wikipedia
podpisywać (podpisać) coś nazwiskiem, parafką lub innym odpowiednim znakiem
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) podpisywać lub oznaczać coś odpowiednim znakiem
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sygnować.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syhotem, dotyczący Syhotu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północnej Rumunii, w okręgu Marmarosz, nad Cisą;
Syhot, Syhot Marmaroski (rum. Sighetu Marmației, węg. Máramarossziget, do 1964 Sighet) – miasto w północnej Rumunii. Leży tuż przy granicy z Ukrainą, w okręgu Marmarosz (rum. Maramureș), nad Cisą. Liczy około 44,2 tys. mieszkańców.
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: kot syjamski; syjamczyk
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. dawna nazwa Tajlandii
Tajlandia, Królestwo Tajlandii (taj. ราชอาณาจักรไทย, Prathet Thai; potocznie เมืองไทย, Muang Thai) – państwo w południowo-wschodniej Azji, graniczące z Laosem i Kambodżą na wschodzie, z Malezją na południu oraz z Mjanmą (Birmą) na zachodzie i północnym zachodzie. Dawniej państwo nosiło nazwę Syjam jako oficjalną do 11 maja 1949. Określenie „Thai” (ไทย) znaczy po tajsku „wolny”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: kot syjamski; syjam
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. obywatel Syjamu
SJP.pl
Wiktionary
samica kota rasy syjamskiej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. obywatelka Syjamu
SJP.pl
Wiktionary
1. przymiotnik od: Syjam;
2. kot syjamski - kot z rasy pochodzącej z Syjamu, o gładkiej, jasnej sierści, a na pyszczku i łapach - ciemniejszej; syjam (potocznie);
3. bracia syjamscy, siostry syjamskie - para bliźniąt zrośniętych różnymi częściami ciała
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Syjamem, dotyczący Syjamu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język syjamski;
SJP.pl
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zdejmować
Wiktionary
wzgórze w Jerozolimie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. jedno ze wzgórz Jerozolimy;
(1.2) geogr. bibl. figuratywne określenie całej Jerozolimy
Syjon (hebr. צִיּוֹן „wysoki”, gr. Σιών) – wzgórze w Jerozolimie, położone na południe od Starego Miasta, za Bramą Syjońską.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
zwolennik, propagator syjonizmu
Syjonizm (od nazwy wzgórza Syjon w Jerozolimie, na którym stała Świątynia Jerozolimska) – ruch polityczny i społeczny, dążący do odtworzenia żydowskiej siedziby narodowej na terenach starożytnego Izraela, będących w okresie międzywojennym mandatem Wielkiej Brytanii (Brytyjski Mandat Palestyny). Syjonizm doprowadził do powstania państwa Izrael w 1948. Współcześnie jego celem jest także utrzymanie jedności narodu żydowskiego żyjącego w rozproszeniu i jego więzi z Izraelem. Ruch zapoczątkowany pod koniec XIX wieku miał wiele nurtów i postaci, powszechnie utożsamiany z syjonizmem politycznym, interpretowanym w różny sposób: jako patriotyzm żydowski, jako ruch narodowowyzwoleńczy i państwowotwórczy, jako kierunek kulturalny i społeczny, oraz jako ruch religijny. Poza syjonizmem politycznym mówiono o syjonizmie duchowym, którego celem była nowa tożsamość żydowska (Achad ha-Am), odrodzenie języka hebrajskiego (Eliezer ben-Yehuda) i powstanie literatury i kultury w tym języku.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest syjonistyczne; cecha tych, którzy są syjonistyczni
Wiktionary
→ syjonizm
przymiotnik
(1.1) polit. właściwy syjonizmowi, dotyczący syjonizmu lub syjonistów
SJP.pl
Wiktionary
1. ruch powstały pod koniec XIX w., dążący do utworzenia niepodległego państwa żydowskiego;
2. szowinizm żydowski, potępiony w 1973 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ jako forma rasizmu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. zapoczątkowany w końcu XIX wieku ruch narodowy i towarzysząca mu ideologia stworzenia niezależnego państwa żydowskiego na terenie Palestyny oraz zahamowania procesów asymilacyjnych mniejszości żydowskiej w poszczególnych krajach;
Syjonizm (od nazwy wzgórza Syjon w Jerozolimie, na którym stała Świątynia Jerozolimska) – ruch polityczny i społeczny, dążący do odtworzenia żydowskiej siedziby narodowej na terenach starożytnego Izraela, będących w okresie międzywojennym mandatem Wielkiej Brytanii (Brytyjski Mandat Palestyny). Syjonizm doprowadził do powstania państwa Izrael w 1948. Współcześnie jego celem jest także utrzymanie jedności narodu żydowskiego żyjącego w rozproszeniu i jego więzi z Izraelem. Ruch zapoczątkowany pod koniec XIX wieku miał wiele nurtów i postaci, powszechnie utożsamiany z syjonizmem politycznym, interpretowanym w różny sposób: jako patriotyzm żydowski, jako ruch narodowowyzwoleńczy i państwowotwórczy, jako kierunek kulturalny i społeczny, oraz jako ruch religijny. Poza syjonizmem politycznym mówiono o syjonizmie duchowym, którego celem była nowa tożsamość żydowska (Achad ha-Am), odrodzenie języka hebrajskiego (Eliezer ben-Yehuda) i powstanie literatury i kultury w tym języku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Syjon
przymiotnik
(1.1) geogr. bibl. dotyczący lub związany z Syjonem
SJP.pl
Wiktionary
dźwięk podobny do przeciągłego wymawiania głoski "s"
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) odgłos wydawany przez węża albo szybko uchodzące powietrze, podobny do długiego wymawiania litery „s”
Syk, kinaza tyrozynowa śledzionowa (ang. spleen tyrosine kinase) – enzym zwierzęcy, kluczowy składnik odpowiedzi na antygeny przez limfocyty B. Jest jedną z kinaz tyrozynowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. wydawać syk; syczeć;
2. dawać komuś znak głosem, wymawiając: pst, tss, cyt; psykać
SJP.pl
substancja chemiczna przyśpieszająca schnięcie olejów, dodawana do farb olejnych i pokostów; suszka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. środek przyspieszający schnięcie farb olejnych i olejów;
Sykatywa, suszka (ang. siccative, z łac. siccativus 'wysuszający') – materiał przyspieszający schnięcie farb olejnych.
Jako sykatywy używa się najczęściej soli kwasów pochodzących z kalafonii z metalami o zmiennym stopniu utlenienia (ołowiu, miedzi, kobaltu, wanadu). Biorą one udział w naturalnej polimeryzacji rodnikowej, która powoduje sieciowanie oleju, czyli potocznie jego schnięcie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. wydawać syk; syczeć;
2. dawać komuś znak głosem, wymawiając: pst, tss, cyt; psykać
SJP.pl
dźwięk podobny do przeciągłego wymawiania głoski "s"
SJP.pl
szekel;
1. dawna moneta hebrajska o wadze około 6 gramów; srebrnik;
2. starohebrajska jednostka wagi, wynosząca około 1,4 grama
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) staroż. metrol. bliskowschodnia jednostka wagi;
(1.2) staroż. numizm. bliskowschodnia złota lub srebrna moneta
Szekel, szekiel (też sykl) – starożytna hebrajska i babilońska jednostka masy i pieniądza odpowiadająca około 11 g. Wiadomo, że stosowano ją w II tysiącleciu p.n.e. Używana jako pieniądz, odpowiadała wartości jednego szekla srebra.
W krainach Mezopotamii jednostki były przeliczane następująco:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
1. wydać dźwięk podobny do syku;
2. powiedzieć coś ze złością przez zaciśnięte zęby
SJP.pl
umiejętność przypodobania się przełożonemu pochlebstwem i donosicielstwem; pochlebstwo
SJP.pl
SJP.pl
sykofanta;
1. w antycznej Grecji: obywatel Aten trudniący się zawodowo szpiegostwem, donosicielstwem;
2. intrygant, oszczerca, szantażysta
Sykofant (z gr. Συκοφάντης, trl. sykophántēs dosł. 'wskazywać figi' od σῦκον 'figa' i φαίνω 'pokazuję') – zawodowy donosiciel w starożytnych Atenach.
Nazywano tak ludzi, którzy donosili władzom o zabronionym wywozie fig z kraju, czy też o kradzieży fig ze świętych drzew (pochodzenie nazwy już w starożytności było różnie objaśniane). Później rozszerzono to określenie na wszystkich donosicieli, którzy rozpowszechnili się głównie w Atenach w połowie V wieku p.n.e. i osiągali wielkie zyski ze swojej działalności. Instytucjonalizacji zawodu sykofantów sprzyjał brak urzędu oskarżyciela publicznego.
SJP.pl
Wikipedia
sykofanta;
1. w antycznej Grecji: obywatel Aten trudniący się zawodowo szpiegostwem, donosicielstwem;
2. intrygant, oszczerca, szantażysta
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. oszczerca
(1.2) stpol. szpieg
SJP.pl
Wiktionary
1. afrykańskie drzewo o ciężkostrawnych owocach i cennym drewnie; sykomora, karwia, ośla figa, figa morwowa;
2. drewno z tego drzewa
SJP.pl
1. afrykańskie drzewo o ciężkostrawnych owocach i cennym drewnie; sykomor, karwia, ośla figa, figa morwowa;
2. drewno z tego drzewa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. bot. figowiec sykomora
(1.2) spoż. owoc sykomory (1.1)
Figowiec sykomora, sykomora (Ficus sycomorus L.) – gatunek drzewa z rodziny morwowatych (Moraceae). Rośnie dziko w Afryce i na Półwyspie Arabskim (Arabia Saudyjska, Jemen, Oman), jest uprawiany w wielu krajach świata. Gatunek został introdukowany na ziemie współczesnego Izraela przez Filistynów w epoce żelaza, wraz z makiem i kminem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: sykomora
SJP.pl
sykrzytek dereniak - gatunek motyla z rodziny miernikowcowatych
SJP.pl
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sykstusa lub z nim związany
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Sykstusa
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) pot. Kaplica Sykstyńska w Watykanie
(1.2) pot. freski w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie
(1.3) pot. inne freski porównywane do tych w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie
(1.4) imię|polski|ż., żeńska forma imienia Sykstus
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z papieżem Sykstusem IV
Wiktionary
miasto w Rosji, stolica Komi
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Rosji, stolica Republiki Komi;
Syktywkar (ros. Сыктывкар) – miasto w Federacji Rosyjskiej, stolica republiki Komi, nad Sysołą, w pobliżu jej ujścia do Wyczegdy. Liczy około 243 tys. mieszkańców (2021).
Nazwa miasta pochodzi z języka komi i oznacza „miasto na rzece Sysole”. Do roku 1930 miasto nazywało się Ust'-Sysolsk (ros. Усть-Сысольск). Miasto zostało założone w 1586 roku. W 1972 r. został założony uniwersytet.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Syktywkar (stolica Republiki Komi)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syktywkarem, dotyczący Syktywkaru
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
Sykuła – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Włocławek, przy trasie drogi wojewódzkiej nr 265.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego.
SJP.pl
Wikipedia
naturalna jednostka artykulacji, której ośrodkiem jest samogłoska; zgłoska
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. część wyrazu lub wyraz zawierające zwykle jedną samogłoskę lub dyftong, wymawiane jako całość; jednostka mowy, zwykle dłuższa niż jedna głoska i krótsza niż wyraz;
Sylaba (stgr. συλλαβή syllabḗ), zgłoska – element struktury fonologicznej aktu komunikacyjnego, który pomimo pozornej oczywistości wciąż nie ma ustalonej jednoznacznej definicji. Prób zdefiniowania podejmowało się wielu badaczy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
sylabariusz;
1. system pisma, w którym jeden znak graficzny reprezentuje jedną sylabę języka mówionego; pismo sylabowe (sylabiczne);
2. zbiór wszystkich znaków danego pisma sylabowego
SJP.pl
sylabar;
1. system pisma, w którym jeden znak graficzny reprezentuje jedną sylabę języka mówionego; pismo sylabowe (sylabiczne);
2. zbiór wszystkich znaków danego pisma sylabowego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. system pisma, w którym znaki odpowiadają zgłoskom (sylabom), a nie pojedynczym głoskom
Sylabariusz – system pisma, w którym pojedyncze znaki reprezentują całe sylaby, a nie pojedyncze głoski. Sylabariusz należy odróżnić od alfabetu sylabicznego (abugidy).
Podobnie jak alfabety, sylabariusze są na ogół systemami zamkniętymi. Wyjątkowym przykładem otwartego sylabariusza jest chińskie pismo kobiet, nüshu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) jęz. tworzący sylabę
(1.2) liter. bazujący na określonej liczbie sylab
Wiktionary
poeta piszący wiersze sylabiczne
SJP.pl
niewprawne, niepłynne czytanie, łączenie czytanych głosek w sylaby i wyrazy; dukanie, sylabizowanie
SJP.pl
dotyczący sylabizacji
SJP.pl
Sylabizm – najstarszy system numeryczny wiersza, wywodzący się ze średniowiecznego wiersza intonacyjno-zdaniowego.
Konstanty wersyfikacyjne:
Wikipedia
czytać niewprawnie, łącząc głoski w sylaby, nie odczytując całych wyrazów; dukać
czasownik niedokonany
(1.1) wypowiadać słowa oddzielając wyraźnie sylaby
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sylabizować.
Wiktionary
w piśmie sylabicznym: połączenie liter samogłoskowych i spółgłoskowych odpowiadające pojedynczej sylabie
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) jęz. liter. o wierszu: posiadający stałą liczbę sylab i stałe akcentowanie
Wiktionary
wiersz sylabotoniczny
SJP.pl
w literaturze: system weryfikacyjny cechujący się stałą liczbą sylab oraz stałą pozycją sylab akcentowanych rozłożonych regularnie; sylabotonizm
SJP.pl
poeta piszący wiersze sylabotoniczne
SJP.pl
SJP.pl
w literaturze: system weryfikacyjny cechujący się stałą liczbą sylab oraz stałą pozycją sylab akcentowanych rozłożonych regularnie; sylabotonika
Sylabotonizm – system numeryczny wiersza oparty na zgodności liczby oraz układu sylab akcentowanych i nieakcentowanych w odpowiadających sobie wersach. Wywodzi się z antyku, związany jest z pieśnią. Rozmiar wersu nie powinien przekraczać sześciu stóp. Często w wierszu sylabotonicznym występuje akcent poboczny, utworzony przez rytm, zawsze średniówka, nigdy przerzutnia. Obok akcentów metrycznych, przewidzianych przez wzorzec, mogą występować akcenty pozametryczne. W zależności od rodzaju stóp tworzących wers wyróżnia się kilka rodzajów wierszy sylabotonicznych, najczęściej występują: ośmiozgłoskowce (tworzone przez trochej), dwunastozgłoskowce (tworzone przez jamb) oraz dziesięciozgłoskowce i siedmiozgłoskowce (tworzone przez anapest). Rodzaj wykorzystanej stopy wpływa na nastrój wiersza: amfibrach występuje w utworach monotonnych, trochej w utworach żywych, często związanych z tańcem i ruchem. Rygoryzm wiersza sylabotonicznego rozluźnił w poezji polskiej Tuwim, który wprowadził średniówkę wewnątrz stopy.
SJP.pl
Wikipedia
tworzący sylabę; zgłoskotwórczy
SJP.pl
1. wyraz będący połączeniem pierwszych sylab wyrazów z jakiegoś wyrażenia, będącego nazwą czegoś, np. Fabrow - Fabryka Rowerów;
2. wiersz sylabiczny
SJP.pl
związany z sylabą (zgłoską), sylabami (zgłoskami); zgłoskowy
SJP.pl
syllabus;
1. papieski wykaz tez sprzecznych z oficjalną doktryną Kościoła katolickiego;
2. spis zagadnień, które student ma przygotować do egzaminu z danego przedmiotu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) rzad. imię|polski|m.;
Sylas – imię męskie pochodzenia łacińskiego, skrócona forma imienia Sylwan, wywodzącego się od słowa silva, które oznacza "las, zagajnik".
Sylas imieniny obchodzi 13 lipca.
Znane osoby noszące imię Sylas:
Wiktionary oraz Wikipedia
Sylczno (kaszub. Sélczno) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Parchowo, na południowo-zachodnim skraju Pojezierza Kaszubskiego, oddalona o 2 km od drogi krajowej nr 20 ze Stargardu do Gdyni, 3 km od jeziora Mausz i niecałe 2 km od jeziora Sumino. Wieś jest siedzibą sołectwa, w którego skład wchodzą również Garbacz. Znajduje się tu także placówka Ochotniczej Straży Pożarnej.
Wikipedia
organiczny związek chemiczny stosowany jako środek w leczeniu zaburzeń erekcji; sildenafil
SJP.pl
w mitologii greckiej: bożek mający postać starca z końskimi uszami i ogonem, często także z końskimi kopytami; później utożsamiany z satyrem
Sylen (gr. Σειληνός Seilēnós, łac. Silenus) – w mitologii Greków jedno z bóstw przyrody.
Często uważany za syna posłańca bogów Hermesa bądź też Pana – kozłopodobnego boga trzód i pasterzy. Zazwyczaj przedstawiano go jako towarzysza Dionizosa, boga wegetacji i ekstatycznej radości. Miał postać łysego, nieco otyłego mężczyzny z końskim ogonem i uszami. Król Frygów Midas w podzięce za pomoc okazaną Sylenowi otrzymał od Dionizosa dar, dzięki któremu mógł wszystko, czego dotknął, zamieniać w złoto.
SJP.pl
Wikipedia
duch powietrza w wierzeniach średniowiecznych
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) mit. duch powietrza ze średniowiecznych wierzeń ludowych, z którym mógł się przyjaźnić człowiek, który zachował czystość duszy;
Sylf – w średniowieczu duch powietrza, żywiołak powietrza, z którym mógł się przyjaźnić człowiek, który zachował czystość duszy. Termin wprowadzony przez Paracelsusa, który opisywał sylfy jako niewidzialne istoty powietrzne, stanowiące żywioł powietrza. Brak jest konkretnych mitów z tym związanych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. kobieca postać sylfa z legend średniowiecznych;
2. przenośnie: kobieta smukła, delikatna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mit. żeński sylf, duch powietrza ze średniowiecznych wierzeń ludowych
(1.2) przen. wiotka, smukła dziewczyna, zwłaszcza tancerka
Sylfida (La Sylphide) – romantyczny balet-pantomima w dwóch aktach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj ptaków z rodziny kolibrowatych
SJP.pl
roślina przypominająca wielki koper, uznawana kiedyś za środek antykoncepcyjny, antyseptyczny i przeczyszczający; silfion, żółtwa
Sylfion (gr. σίλφιον – sílphion, łac. silphium, w literaturze często używa się nazwy łacińskiej) – roślina, której sok stanowił jeden z głównych towarów eksportowych starożytnej kolonii greckiej, Kyrene (Cyreny), znany i stosowany w całym basenie Morza Śródziemnego.
SJP.pl
Wikipedia
element sprężysty w postaci mieszka wykonanego z cienkiej blachy stalowej lub mosiężnej, stosowany np. jako czujnik ciśnienia w przyrządach pomiarowych lub urządzeniach regulacyjnych; mieszek sprężysty
SJP.pl
Sylifikacja, silifikacja, skrzemionkowanie, skrzemienienie (skał osadowych), skwarcowanie – naturalny proces polegający na wzbogaceniu skał, minerałów lub szczątków organicznych (na przykład drewna) krzemionką w postaci chalcedonu, kwarcu lub opalu.
Wikipedia
sztuczny kamień wyprodukowany z piasku i wapna, najczęściej w postaci cegły; silikat
Sylikat (łac. silex, dop. silicis - twardy kamień, krzemień, kwarc) – sztuczny kamień produkowany z piasku, wapna, rzadziej cementu. Stosowany do wyrobu tynków, cegieł, wzmacniania gruntów itp.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: sylikat (silikat), np. tynk sylikatowy; silikatowy
SJP.pl
uwodniony dwutlenek krzemu, o porowatej strukturze i dużej adsorpcji, wykorzystywany do osuszania i oczyszczania gazów; silikażel
Żel krzemionkowy, silikażel – granulowata, porowata forma ditlenku krzemu utworzona syntetycznie z krzemianu sodu. Żel krzemionkowy jest twardy i wytrzymały, twardszy od żeli domowych takich jak żelatyna czy agar. Jest naturalnie występującym minerałem poddanym oczyszczeniu oraz przetworzeniu do postaci granulatu.
SJP.pl
Wikipedia
związek syntetyczny, niepalny, odporny chemicznie, produkowany w postaci olejów, żywic, kauczuków; silikon
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. silikon.
Silikony – syntetyczne polimery krzemoorganiczne o strukturze siloksanów, w których wszystkie atomy krzemu połączone są z grupami alkilowymi (najczęściej metylowymi lub etylowymi) lub arylowymi (najczęściej fenylowymi). W zależności od warunków produkcji otrzymuje się je w postaci olejów lub żywic silikonowych, a także elastomerów. Silikony mają większą odporność chemiczną i termiczną od siloksanów, w których atomy krzemu połączone są z atomami wodoru.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: sylikon; silikonowy
SJP.pl
związek syntetyczny, niepalny, odporny chemicznie, produkowany w postaci olejów, żywic, kauczuków; silikon
SJP.pl
choroba płuc spowodowana długotrwałym wdychaniem pyłu krzemionkowego; silikoza, krzemica
SJP.pl
minerał, polimorficzna odmiana krzemianu glinu; silimanit
Sillimanit, sylimanit, silimanit – minerał, odmiana polimorficzna krzemianu glinu.
Nazwa pochodzi od nazwiska amerykańskiego geologa i chemika Benjamina Sillimana (1779–1864).
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: sylimanit (silimanit), np. piasek sylimanitowy; silimanitowy
SJP.pl
miasto w północno-wschodniej Bułgarii (Dobrudża); Silistra
SJP.pl
materiał ceramiczny stosowany na elementy grzejne pieców elektrycznych; silit
Sylit (silit) – materiał ceramiczny o dobrej przewodności elektrycznej, stosowany jako element grzejny w elektrycznych piecach oporowych. Otrzymywany jest przez spiekanie węgliku krzemu (karborundu) z krzemem pierwiastkowym zmieszanych z gliceryną. Wypalanie przeprowadza się w atmosferze tlenku węgla lub azotu w temperaturze 1500 °C.
SJP.pl
Wikipedia
1. papieski wykaz tez sprzecznych z oficjalną doktryną Kościoła katolickiego;
2. spis zagadnień, które student ma przygotować do egzaminu z danego przedmiotu;
3. informator dla maturzystów i gimnazjalistów, zawierający podstawy programowe oraz wymagania i standardy egzaminacyjne
SJP.pl
Wikipedia
brak odpowiedniości między gramatyczną a logiczną budową wypowiedzi; syllepsis
SJP.pl
brak odpowiedniości między gramatyczną a logiczną budową wypowiedzi; syllepsa
SJP.pl
Wikipedia
→ syllepsa
SJP.pl
mania gromadzenia niepotrzebnych rzeczy; zespół zbieractwa, patologiczne zbieractwo
SJP.pl
Wikipedia
→ sylogizm
SJP.pl
schemat wnioskowania pośredniego, złożonego z dwóch przesłanek i wynikających z nich wniosków
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) log. wnioskowanie z dwóch przesłanek, które łączy jedno wspólne pojęcie;
Sylogizm (z stgr. συλλογισμός – konkluzja, wniosek) – schemat wnioskowania na podstawie dwóch przesłanek, które zawierają wspólny element, a każdy element wniosku zawarty jest w dokładnie jednej przesłance.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. hydrol. żyzny muł
Sylt (fryz. Söl, duń. Sild) – wyspa w Niemczech na Morzu Północnym, największa z Wysp Północnofryzyjskich, w kraju związkowym Szlezwik-Holsztyn, w powiecie Nordfriesland, w pobliżu granicy z Danią.
Wiktionary oraz Wikipedia
okres ery paleozoicznej ok. 435 - ok. 395 mln lat temu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. trzeci okres ery paleozoicznej;
Sylur (ang. Silurian) – termin ma dwa znaczenia:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
plemię celtyckie
Sylurowie – starożytne plemię brytyjskie, zamieszkujące południowo-wschodnią Walię, którego ośrodkiem był gród Llanmelin.
Pod wpływem Karatakusa, od 48 r. opierali się rzymskiej ekspansji. Rzymianie ustanowili na ich terytorium forty w Glevum (Gloucester), a potem w Isca (Caerleon), zaś opór Sylurów pokonał Sekstus Juliusz Frontyn (73/74–77). Llanmelin zostało przymusowo wysiedlone, a na jego miejscu powstało nowe miasto rzymskie Venta Silurum (Caerwent).
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Sylur; syluryjski
przymiotnik
(1.1) geol. dotyczący syluru, występujący, powstały w sylurze
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Sylur; sylurski
SJP.pl
obce imię męskie
Osoby:
Miejscowości w USA:
SJP.pl
Wikipedia
1. obce imię żeńskie;
2. miasto w USA, w stanie Kansas
SJP.pl
Wikipedia
1. wielogatunkowy utwór łączący elementy różnych poetyk i stylizacji;
2. rękopiśmienna księga domowa zapisywana przez rodziny szlacheckie;
3. jednostka miary używana do oceny grubości drzewa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. forma piśmiennictwa popularna wśród szlachty polskiej w XVII i XVII w., obejmująca niejednorodne formalnie teksty o różnorodnej tematyce zapisywane przez autora „na gorąco”;
Sylwa (łac. silva rerum dosł. las rzeczy) – forma piśmiennictwa popularna wśród szlachty polskiej, wywodząca się m.in. ze zbioru Silvae rzymskiego poety Stacjusza, obejmująca niejednorodne formalnie teksty zapisywane „na gorąco” i wyróżniające się różnorodną tematyką.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitrzym. bóg rolnictwa i opiekun majątku domowego;
(1.2) rzad. imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w mitologii rzymskiej: bóg lasów i pól
Sylwana – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego "las, zagajnik". Wbrew czasem powtarzanym informacjom żeńskie imię Sylwana nie ma patronki. Istnieje święty, ale Sylwan (zobacz: Święty Sylwan).
Męskie odpowiedniki: Sylwan, Sylas.
Sylwana imieniny obchodzi: 10 lipca.
Znane osoby noszące imię Sylwana:
SJP.pl
Wikipedia
dział inżynierii leśnej, zajmujący się przestrzennym planem zagospodarowania lasów
SJP.pl
minerał; ruda złota; tellurek złota i srebra
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. stalowoszary, cynowobiały lub brązowożółty minerał o dużej łupliwości
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
potocznie o balu sylwestrowym
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) zdrobn. poufała forma imienia Sylwester
(1.2) zdrobn. poufała forma imienia Sylwiusz
SJP.pl
Wiktionary
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Sylweriusz, Sylwery – imię męskie pochodzenia łacińskiego, którego patronem jest papież Sylweriusz.
Sylweriusz imieniny obchodzi 20 czerwca i 2 grudnia.
Znane osoby o imieniu Sylweriusz:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Sylweriusz z żoną; Sylweriuszowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sylweriusza lub z nim związany
SJP.pl
imię męskie
Sylweriusz, Sylwery – imię męskie pochodzenia łacińskiego, którego patronem jest papież Sylweriusz.
Sylweriusz imieniny obchodzi 20 czerwca i 2 grudnia.
Znane osoby o imieniu Sylweriusz:
SJP.pl
Wikipedia
1. ostatni dzień roku;
2. bal lub zabawa urządzane w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(2.1) święto przypadające na noc sylwestrową
Sylwester – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od łac. silvestris oznaczającego „żyjący w lesie”, „dziki”. Poświadczone w Polsce od 1220 roku. Dawniej uważano, że imię Lasota powstało jako odpowiednik znaczeniowy Sylwestra, jednak Lasota jest poświadczony na ziemiach polskich w dokumentach wcześniej i był szerzej nadawany. Odnotowano dziesięciu świętych Sylwestrów, patronów tego imienia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od: Sylwester
Sylwestra – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego, żeński odpowiednik imienia Sylwester, utworzonego od przymiotnika silvestris, co oznacza „żyjący w lesie, dziki”. Istnieje dziesięciu świętych Sylwestrów, patronów tego imienia.
W Polsce imię rzadkie. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 475 kobiet o imieniu Sylwestra nadanym jako imię pierwsze.
Wiktionary oraz Wikipedia
Sylwester z żoną; Sylwestrowie
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) pot. brać udział w zabawie sylwestrowej
Wiktionary
osoba biorąca udział w zabawie sylwestrowej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. osoba biorąca udział w zabawie sylwestrowej
SJP.pl
Wiktionary
uczestniczka zabawy sylwestrowej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta biorąca udział w zabawie sylwestrowej
SJP.pl
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
przysłówek czasu
(1.1) w związku z sylwestrem
(1.2) w sposób charakterystyczny dla sylwestra
Sylwestrowo – dawny folwark. Tereny, na których był położony, leżą obecnie na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie oszmiańskim, w sielsowiecie Kolczuny.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. gwara. warszawska sylwestrowy
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sylwestra lub z nim związany
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. należący do Sylwestra
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
dwuwymiarowy kształt dużego obiektu widziany na kontrastowym tle
SJP.pl
sylweta;
1. ogólny kształt, postawa ciała;
2. płaski rzut, obrys postaci lub przedmiotu;
3. literacka charakterystyka osoby
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kształt, zarys postaci lub rzeczy
SJP.pl
Wiktionary
1. widziany lub przedstawiony płasko, schematycznie, w zarysie;
2. związany z tworzeniem, formowaniem sylwetki;
3. pistolet sylwetkowy - dyscyplina sportu strzeleckiego; rodzaj pistoletu używanego w tym sporcie
SJP.pl
szlaczkoń sylwetnik - gatunek motyla z rodziny bielinkowatych
SJP.pl
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
chlorek potasu, minerał, powstaje w trakcie odparowywania mórz lub słonych jezior
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. minerał z gromady halogenków;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skała solna
Sól potasowa, sylwinit – chemiczna skała osadowa powstająca podczas parowania wody z mórz i słonych jezior. Głównym składnikiem jest sylwin, minerał typu ewaporatu, zawierający głównie chlorek potasu, KCl. Zaliczana jest do tzw. niesodowych soli kuchennych i pozwala ograniczyć spożycie sodu.
SJP.pl
Wikipedia
Sylwin z żoną; Sylwinowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sylwina lub z nim związany
SJP.pl
chlorek potasu, minerał, powstaje w trakcie odparowywania mórz lub słonych jezior
SJP.pl
minerał, chlorek potasu (sól potasowa)
SJP.pl
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Sylwiusz – imię męskie. Wśród patronów – św. Sylwiusz, biskup Tuluzy.
Imię pochodzenia łacińskiego od słowa silvio oznaczającego: leśny, dziki, żyjący w lesie.
W Polsce imię rzadkie. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 311 mężczyzn o imieniu Sylwiusz nadanym jako imię pierwsze.
Żeński odpowiednik: Sylwia.
Sylwiusz imieniny obchodzi 31 maja i 8 sierpnia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Sylwiusz z żoną; Sylwiuszowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sylwiusza lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Sylwka lub z nim związany
SJP.pl
zdrobnienie od: Sylwia (imię żeńskie)
SJP.pl
zdrobnienie od: Sylwan, Sylweriusz, Sylwester, Sylwin, Sylwiusz (imiona męskie); Sylwek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w Kraju Krasnojarskim, lewy dopływ Jeniseju;
O tej nazwie:
Osoby o tym nazwisku:
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
[czytaj: symantek] amerykański producent oprogramowania
Gen Digital (wcześniej NortonLifeLock i Symantec Corporation) – amerykańskie przedsiębiorstwo założone w 1982 roku. Jest to międzynarodowa firma sprzedająca oprogramowanie komputerowe, z koncentracją na dziedzinie bezpieczeństwa danych i zarządzania informacjami. Główna siedziba przedsiębiorstwa znajduje się w Mountain View w amerykańskim stanie Kalifornia, a oddziały terenowe rozlokowane są w ponad czterdziestu krajach na świecie.
SJP.pl
Wikipedia
długi strój kobiecy noszony we Włoszech w okresie renesansu
SJP.pl
organiczny związek chemiczny o działaniu fitotoksycznym
Symazyna – organiczny związek chemiczny z grupy triazyn o działaniu fitotoksycznym. Jest bezbarwną substancją krystaliczną, prawie nie rozpuszcza się w wodzie, rozpuszcza się za to w związkach organicznych. Rozkłada się w temperaturze ok. 226 °C.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) postulowana, futurystyczna epoka rozwoju Ziemi, w której ludzie będą żyli w harmonii z naturą, we wzajemnym powiązaniu życia ze wszystkimi istotami
Wiktionary
w biologii: organizm żyjący w symbiozie z organizmem innego gatunku
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) biol. organizm żyjący w symbiozie z organizmem innego gatunku;
Symbiont – organizm, który żyje w symbiozie z organizmem innego gatunku, np. bakterie w jelicie grubym u człowieka, bakterie, które trawią celulozę u przeżuwaczy (krowa).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób symbiotyczny, w sposób charakteryzujący się symbiozą
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest symbiotyczne; cecha tych, którzy są symbiotyczni
Wiktionary
→ symbioza
SJP.pl
okresowe lub stałe współżycie dwóch organizmów (symbiontów) różnych gatunków, przynoszące korzyść co najmniej jednemu z nich, a nieprzynoszące szkód żadnemu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. współżycie dwóch różnych gatunków przynoszące im korzyści
(1.2) współistnienie osób czy zjawisk wzajemnie na siebie oddziałujących
Symbioza (łac. z gr. sym- 'współ-' i gr. bíos ‘życie’) – zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch gatunków organizmów, które przynosi korzyść każdej ze stron (mutualizm) lub jednej, a drugiej nie szkodzi (komensalizm). Jednak często trudno ustalić dokładny bilans strat i zysków współżyjących organizmów. Pojęcie symbiozy zostało ukute przez Alberta Franka w 1877 roku (Anton de Bary, często wymieniany jako jego twórca, użył tego słowa rok później). W klasycznej teorii symbiozy, zaproponowanej przez Antona de Bary’ego, zawiera się także pasożytnictwo. Jest to uzasadnione m.in. dlatego, że w niektórych układach charakter współżycia może zmieniać się w czasie i jeden z symbiontów (organizmów żyjących ze sobą w symbiozie) może w pewnych okresach czerpać więcej korzyści, stając się pasożytem i doprowadzając do upośledzenia lub śmierci drugiego symbionta.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. Uljanowsk, oficjalna nazwa do 1924 roku
Uljanowsk (ros. Ульяновск); dawniej Symbirsk (ros. w latach 1648–1780 – Синби́рск, w latach 1780–1924 – Симби́рск) – miasto obwodowe w południowo-zachodniej części Rosji nad Wołgą, centrum administracyjne obwodu uljanowskiego, położone około 893 km na wschód od Moskwy. Liczba mieszkańców w 2020 roku wynosiła 627 705 mieszkańców, a według wstępnych wyników rosyjskiego spisu powszechnego z 2010 roku liczba ta wynosiła 613 800.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Symbirskiem, dotyczący Symbirska (współcz. Uljanowsk)
Wiktionary
1. pojęcie, przedmiot, znak itp., mające jedno znaczenie dosłowne i większą liczbę znaczeń ukrytych;
2. osoba lub zwierzę będące uosobieniem czegoś;
3. umowny znak do oznaczania czegoś, np. jednostek miar, pierwiastków chemicznych itd.;
4. w literaturze: motyw lub zespół motywów w dziele literackim będący znakiem głębiej ukrytej treści, mający sugerować jej istnienie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) znak graficzny odpowiadający jakiemuś pojęciu
(1.2) szt. użycie jakiegoś motywu (opisu, obrazu) do przedstawienia zjawiska, o którym nie chce się powiedzieć wprost;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób symboliczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest symboliczne; cecha tych, którzy są symboliczni
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z symbolem, będący symbolem – znakiem umownym pełniącym inne, zastępcze funkcje
(1.2) taki, w którym występują symbole
(1.3) o niewielkiej wartości materialnej, niewielkim znaczeniu
Wiktionary
1. zespół symboli stosowanych w jakiejś dziedzinie;
2. symbole zawarte w jakimś dziele sztuki;
3. symboliczne znaczenie czegoś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ogół symboli używanych w dana dziedzinie
(1.2) symbole pojawiające się w danym utworze lub dziele sztuki
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
SJP.pl
1. nadawanie czemuś charakteru symbolu;
2. w logice: zamiana zdań lub funkcji zdaniowych na ich symbole, stosowanie zapisu symbolicznego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nadawanie czemuś charakteru symbolu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. szt. kierunek w literaturze i sztukach plastycznych występujący na przełomie XIX i XX w., posługujący się symbolem jako podstawowym środkiem wyrazu;
(1.2) symboliczny charakter czegoś
(1.3) filoz. teoria form symbolicznych, które są dane umysłowi a priori i syntetyzują całokształt ludzkiego doświadczenia
(1.4) filoz. filozofia kultury stworzona na początku XX w. przez Ernsta Cassirera
Symbolizm (gr. sýmbolon, tłum. znak umowny) – kierunek w poezji i sztukach plastycznych, powstały we Francji i Belgii w drugiej połowie XIX wieku, zakładał, że świat poznawany zmysłami (materialny) jest złudą skrywającą prawdziwy, idealny świat, którego zmysłami i rozumem nie można zinterpretować. Pojęć ze świata prawdziwego nie da się opisać za pomocą zwykłego języka, może to zrobić tylko symbol.
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik
(1.1) stanowić symbol czegoś, reprezentować coś za pomocą symbolu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|symbolizować.
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
prosta Cevy będąca odbiciem symetrycznym środkowej trójkąta względem dwusiecznej wychodzącej z tego samego wierzchołka
Symediana – prosta Cevy będąca odbiciem symetrycznym środkowej trójkąta względem dwusiecznej wychodzącej z tego samego wierzchołka. Symediany przecinają się w jednym punkcie (zwanym punktem Lemoine’a), jak wiele innych charakterystycznych prostych Cevy.
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Szymon (hebr. שמעון Szim’on, lub שִׁמְעוֹן Szime’on, „Jahwe wysłuchał”) – imię męskie pochodzenia hebrajskiego, biblijnego. Początkowo stosowana w polskich przekładach Biblii forma tego imienia Symeon to rzadziej dziś używana forma, bardziej rozpowszechniona na Wschodzie. Niektórzy autorzy uznają imię za greckie, widząc w nim bądź tylko zhellenizowaną formę semickiego Szimeon, bądź rzeczywiste imię pochodzenia greckiego. W hagiografii istnieje podział na świętych o imieniu Szymon i Symeon będącego oboczną formą pierwszego imienia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Symeon z żoną; Symeonowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Symeona lub z nim związany
SJP.pl
prosta prostopadła do odcinka, przechodząca przez jego środek
Symetralna odcinka – prosta definiowana dla dowolnego odcinka na dwa równoważne sposoby:
Poprawność drugiej definicji wynika z twierdzenia mówiącego, że taki zbiór punktów faktycznie tworzy prostą. Symetralna jest jedną z dwóch osi symetrii odcinka.
SJP.pl
Wikipedia
1. cecha kształtu obiektów płaskich lub przestrzennych, polegająca na istnieniu punktu, prostej lub płaszczyzny, względem których odbicie lub obrót o pewien kąt daje obraz obiektu identyczny z wyjściowym;
2. potocznie: znaczne podobieństwo części (najczęściej dwóch) tego samego obiektu, np. ciała, twarzy;
3. równowaga, zgodność pomiędzy częściami większej całości
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. właściwość figury, bryły lub ogólnie dowolnego obiektu matematycznego, polegająca na tym, iż istnieje należące do pewnej zadanej klasy przekształcenie niebędące identycznością, które odwzorowuje dany obiekt na niego samego;
(1.2) pot. właściwość danego przedmiotu, według której możliwe jest podzielenie go na dwie połówki będące swoim lustrzanym odbiciem
(1.3) równowaga i zgodność pomiędzy poszczególnymi elementami całości
Matematyka
Biologia:
Chemia i fizyka:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Symetrodonty (†Symmetrodonta) – prawdopodobnie polifiletyczna grupa mezozoicznych ssaków, cechujących się zębami trzonowymi z trzema guzkami ustawionymi w kształcie symetrycznego trójkąta oraz brakiem wyrostka kątowego na żuchwie. W porównaniu z zębami morganukodontów i eutrykonodontów, u których guzki na zębach trzonowych ułożone są w linię, zęby symetrodontów bardziej przypominają zęby łożyskowców i torbaczy, brak im jednak jeszcze niektórych cech występujących u bliżej spokrewnionych z torbaczami i łożyskowcami "eupantoteriów", np. wyraźnie wyodrębnionego talonidu. Do symetrodontów zaliczane są ssaki o niewielkich rozmiarach, z których jeden z najmniejszych (Kuehneotherium praecursoris) był prawdopodobnie porównywalny z ryjówką Sorex trowbridgii, zaś jeden z największych (Spalacotherium tricuspidens) – z oposem krótkoogonowym. Większość przedstawicieli grupy znanych jest tylko z żuchw lub górnych zębów, obecnie jednak znane są także czaszki i szkielety pozaczaszkowe niektórych przedstawicieli grupy należących do rodzin Spalacotheriidae i Zhangheotheriidae (Zhangheotherium, Maotherium, Akidolestes). Znane ze wszystkich kontynentów poza Australią i Antarktydą.
Wikipedia
przysłówek
(1.1) zgodnie z symetrią
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest symetryczne; cecha tych, którzy są symetryczni
SJP.pl
Wiktionary
1. odznaczający się symetrią;
2. posiadający środek, oś lub płaszczyznę symetrii
przymiotnik jakościowy
(1.1) odznaczający się symetrią, zbudowany lub ułożony według zasad symetrii
SJP.pl
Wiktionary
osoba traktująca przeciwne strony, często polityczne, jako równie winne lub mające takie same wady i zalety, zacierając istotne różnice między nimi
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) neol. zwolennik symetryzmu, poglądu, że prawda leży pośrodku
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
SJP.pl
kształtowanie, formowanie czegoś w celu nadania symetrii; wprowadzanie symetrii
SJP.pl
Symetryzator, żargonowo balun (ang. balun, od balanced to unbalanced) – konwerter (najczęściej transformator) zamieniający linię symetryczną (balanced) na niesymetryczną (unbalanced) lub odwrotnie.
Wikipedia
traktowanie przeciwnych stron, często w kontekście politycznym, jako równie winnych lub mających takie same wady i zalety, prowadzące do fałszywego równoważenia i zacierania istotnych różnic między nimi
SJP.pl
Wikipedia
1. kształtować, formować coś w celu nadania symetrii; wprowadzać symetrię;
2. rzadko: odznaczać się symetrią
SJP.pl
miasto na Ukrainie, stolica Krymu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto na Ukrainie, stolica Republiki Autonomicznej Krymu;
Symferopol (ukr. Сімферо́поль, ros. Симферо́поль, krymskotat. Симферополь lub Aqmescit/Акъмесджит, orm. Սիմֆերոպոլ) – miasto na Półwyspie Krymskim nad rzeką Sałhyr.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Symferopola
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Symferopola
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Symferopola
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Symferopola
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Symferopol (stolica Krymu)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Symferopolem, dotyczący Symferopola
SJP.pl
Wiktionary
rodzaj spojenia dwóch kości o bardzo małej ruchliwości
SJP.pl
sonata zinstrumentowana na orkiestrę
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. dużych rozmiarów utwór na orkiestrę; w klasycznym kształcie zazwyczaj trzy- lub czteroczęściowy;
(1.2) harmonijne połączenie (dźwięków, smaków, zapachów, kolorów itp.)
Symfonia – (w klasycznym kształcie) to zazwyczaj trzy- lub czteroczęściowy utwór muzyczny na orkiestrę, popularny w XVIII, XIX i w pierwszej połowie XX wieku. Jest orkiestrowym odpowiednikiem sonaty.
Skrócone symfonie przeznaczone dla mniejszych orkiestr to sinfonietty.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. członkini orkiestry symfonicznej; filharmoniczka;
2. kompozytorka muzyki symfonicznej
SJP.pl
SJP.pl
odnoszący się do symfonii;
1. orkiestra symfoniczna - orkiestra składająca się z instumentów smyczkowych, dętych i perkusyjnych, czasem uzupełnionych o inne;
2. muzyka symfoniczna - muzyka na orkiestrę symfoniczną;
3. poemat symfoniczny - utwór na orkiestrę symfoniczną nawiązujący do treści wynikającej z tytułu
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z symfonią, dotyczący symfonii
(1.2) związany z wieloosobową orkiestrą, w skład której wchodzą instrumenty smyczkowe, instrumenty dęte i perkusyjne
SJP.pl
Wiktionary
1. członek orkiestry symfonicznej;
2. kompozytor muzyki symfonicznej
SJP.pl
muzyka symfoniczna
SJP.pl
kompozytor symfonii; symfonik
SJP.pl
aparat telekopiowy
SJP.pl
telegrafia kopiowa
Symilografia (inaczej: telegrafia kopiowa, telekopia, faksymilografia) – dział telekomunikacji obejmujący przekazywanie wiadomości (telefaks) w postaci obrazów nieruchomych (np. rysunków, nut, pisma, fotogramów).
Do nadawania i odbioru obrazów służą aparaty symilograficzne, innymi słowy symilografy (zwane potocznie faksami). W nadajniku symilografu powierzchnia obrazu jest analizowana kolejno punkt po punkcie, np. za pomocą skupionej wiązki światła padającego na obraz. Światło odbite ma natężenie zmodulowane luminancją poszczególnych punktów obrazu, co jest przetwarzane na odpowiedni sygnał elektroniczny przesyłany torem telekomunikacyjnym do odbiornika, gdzie zachodzi proces odwrotny (tzw. synteza obrazu), w wyniku którego jest realizowany zapis i powstaje kopia obrazu nadanego. Obecnie najczęściej są używane symilografy dołączane do tradycyjnej linii telefonicznej, które realizują transmisję dokumentów formatu A4 w czasie ok. 1 minuty. Istnieją także symilografy stosujące transmisję cyfrową. Niektóre nowoczesne symilografy posiadają wydzielone, duże obszary pamięci do przechowywania archiwalnych dokumentów, odebranych, a nie wydrukowanych (np. ze względu na brak papieru, danych).
SJP.pl
Wikipedia
związek obronny państw w starożytnej Grecji
Symmachia (stgr. συμμαχία – pomoc, przymierze dla wspólnej walki) – w starożytnej Grecji sojusz, związek obronny lub zaczepno-obronny państw (polis), tworzony w obliczu wspólnych wyzwań lub przeciwnika.
Zawierający przymierze sojusznicy zobowiązywali się do uznawania tych samych wrogów i przyjaciół. Porozumienie dotyczyło też wspólnych uzgodnień w trakcie prowadzenia wojny lub podczas zawierania pokoju. W symmachii istotną rolę często odgrywała hegemonia jednego z państw sojuszniczych, któremu jako najsilniejszemu przekazywano przywództwo. Dla koordynacji działań zwykle powoływano synedrion (radę naczelną).
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary oraz Wikipedia
sprzedawanie godności i sakramentów kościelnych; świętokupstwo
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. praktyka sprzedawania i kupowania godności, urzędów i dóbr w czasach średniowiecza;
Symonia, świętokupstwo – handel godnościami i urzędami kościelnymi, sakramentami oraz dobrami duchowymi. Termin „symonia” pochodzi od Szymona Maga (Simona Magusa), którego św. Piotr zganił za chęć kupienia od apostołów daru udzielenia Ducha Świętego (zob. Dzieje Apostolskie Dz 8, 9-24).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Symonides z Keos (ok. 556-468 p.n.e.) - grecki liryk uznawany za twórcę epigramu jako gatunku literackiego
Symonides z Keos (stgr. Σιμωνίδης, ok. 556–468 p.n.e.) – liryk grecki pochodzący z wyspy Keos, pierwszy poeta, dla którego tworzenie poezji stało się źródłem utrzymania. Był autorem pieśni chóralnych, dytyrambów, hymnów, skolii, trenów, epinikii, enkomii, peanów oraz elegii. Uznawany jest za twórcę epigramu jako gatunku literackiego.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
operacyjne wycięcie określonego odcinka części obwodowej układu współczulnego
SJP.pl
1. życzliwy stosunek wobec kogoś;
2. osoba, którą się lubi bądź jest się w niej zakochanym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) życzliwy lub przyjazny stosunek do kogoś
(1.2) osoba, którą się lubi lub kocha
Sympatia – społeczne powinowactwo, w którym jedna osoba blisko rozumie uczucia drugiej osoby. Wyraz „sympatia” pochodzi od łac. sympatha; od gr. συμπάθεια transliterowanego jako sympatheia, połączenie συν + πάσχω = συμπάσχω oznacza „cierpieć wspólnie” lub „odczuwać z”.
Sympatia istnieje, gdy uczucia jednej osoby są głęboko rozumiane i akceptowane przez drugą osobę. W języku potocznym „darzyć kogoś sympatią” oznacza po prostu „lubić go bardziej niż innych”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lek analeptyczny
SJP.pl
Sympatryczność − zjawisko polegające na występowaniu na jednym obszarze populacji, gatunków lub taksonów wyższych rangą i oznacza zachodzenie na siebie zasięgów ich występowania – mogą one występować w tych samych lub różnych siedliskach.
W antropologii rozpatruje się stosunkowo długotrwałe trwanie we względnej izolacji genetycznej sympatrycznych społeczności ludzkich (wskutek istnienia barier kulturowych).
Wikipedia
1. specjacja sympatryczna - powstanie potomnych gatunków na obszarze tego samego siedliska;
2. sympatryczne gatunki - gatunki występujące na danym obszarze geograficznym pod postacią istotnie różniących się osobników lub grup
SJP.pl
→ sympatyk
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób sympatyczny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: sympatycznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: sympatyczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest sympatyczne; cecha tego, kto jest sympatyczny
SJP.pl
Wiktionary
1. wzbudzający sympatię;
2. przychylny, życzliwy
przymiotnik
(1.1) wzbudzający sympatię; miły, życzliwy
(1.2) bezbarwny
(1.3) anat. współczulny
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: sympatia
SJP.pl
osoba okazująca komuś lub czemuś sympatię, przychylność
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która z czymś lub z kimś sympatyzuje
SJP.pl
Wiktionary
lek sympatykolityczny - lek hamujący aktywność współczulnego układu nerwowego; sympatykolityk
SJP.pl
lek hamujący aktywność współczulnego układu nerwowego; lek sympatykolityczny
SJP.pl
substancja pobudzająca współczulny (sympatyczny) układ nerwowy; sympatykotonik
Sympatykomimetyki, sympatykotoniki – grupa substancji pobudzających współczulny (sympatyczny) układ nerwowy pośrednio lub bezpośrednio. Substancje stymulujące bezpośrednio receptory adrenergiczne nazywa się też adrenomimetykami. Są to substancje o budowie i działaniu podobnym do naturalnie występujących we współczulnym układzie nerwowym neuroprzekaźników, to znaczy adrenaliny i noradrenaliny. Pośrednie działanie sympatykomimetyków polega na zwiększaniu stężenia neuroprzekaźników w synapsach układu współczulnego poprzez:
a. zahamowanie wychwytu zwrotnego przekaźnika (trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, kokaina)
b. zahamowanie monoaminooksydazy (inhibitory monoaminooksydazy)
c. zahamowanie katecholo-O-metylotransferazy – rzadko wykorzystywane
d. zwiększenie wydzielania przekaźnika z zakończenia nerwowego, tak zwane działanie na ziarnistości (efedryna, amfetamina).
SJP.pl
Wikipedia
wzmożone napięcie współczulnego układu nerwowego, objawiające się przyspieszeniem tętna, potliwością i wzmożoną pobudliwością psychiczną
Sympatykotonia (symphaticus (łac.) sympatyczny, współczulny + tónos (gr.) naprężenie) – stan wzmożonego napięcia układu współczulnego, wyrażający się przyśpieszonym tętnem, rozszerzeniem źrenic, zwiększoną potliwością, wzmożoną pobudliwością psychiczną.
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący sympatykotonii, mający jej charakter
SJP.pl
substancja pobudzająca współczulny (sympatyczny) układ nerwowy; sympatykomimetyk
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) darzyć sympatią coś lub kogoś
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sympatyzować.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. prostak
Wiktionary
zespół protoplastów połączonych plazmodesmami i otoczony błoną komórkową
Symplast – zespół protoplastów połączonych plasmodesmami i otoczony plasmolemmą.
Plazmodesmy pozwalają na bezpośredni przepływ (dyfuzja) małych cząsteczek między sąsiadującymi komórkami. Większe cząsteczki mogą być również transportowane za pomocą filamentów aktynowych
SJP.pl
Wikipedia
uogólnienie odcinka, trójkąta i czworościanu na dowolne wymiary
SJP.pl
Wikipedia
→ sympleks
SJP.pl
geometria symplektyczna - gałąź matematyki zajmująca się badaniem struktur geometrycznych związanych z mechaniką klasyczną i układami dynamicznymi
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
kompleks symplicjalny - skończony zbiór sympleksów spełniający pewne warunki
SJP.pl
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Symplicjusz, Symplicy – imię męskie pochodzenia łacińskiego, pochodzące od wyrazu łac. simplex, oznaczającego „prosty, szczery, uczciwy”. W średniowieczu nie jest ono poświadczone w źródłach polskich, pojawiło się w XVII wieku. Wersja łac. Simplicius została w polszczyźnie zaadaptowana na dwa sposoby: jako Symplicjusz (z odmianą rzeczownikową) oraz jako Symplicy (z odmianą przymiotnikową, jak Ignacy).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) zdrobn. Symplicjusz
Wiktionary
Symplicjusz z żoną; Symplicjuszowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Symplicjusza lub z nim związany
SJP.pl
SJP.pl
uproszczenie czegoś tak, by stało się zrozumiałe, co zazwyczaj powoduje spłycenie tematu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uproszczenie
SJP.pl
Wiktionary
ujmować coś w sposób mało wnikliwy, spłycać
SJP.pl
prosty i nieskomplikowany
SJP.pl
figura stylistyczna łącząca anaforę z epiforą w jednym zdaniu
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. sympozjum
Sympozjon (gr. συμποσιον, symposion –wspólne picie) – w starożytnej Grecji część zebrania towarzyskiego – uczty, która następowała po głównym posiłku.
Wiktionary oraz Wikipedia
spotkanie specjalistów z jakiejś dziedziny zwołane w celu przeanalizowania jakiegoś zagadnienia, wymiany poglądów na konkretny temat
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spotkanie grupy naukowców, praktyków i osób zainteresowanych pewnym działem nauki
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
oznaka czegoś, objaw, zazwyczaj jakiegoś złego zjawiska, np. symptom choroby; symptomat
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) oznaka jakiegoś zjawiska, zwykle niepożądanego;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
oznaka czegoś, objaw, zazwyczaj jakiegoś złego zjawiska; symptom
SJP.pl
dział medycyny zajmujący się objawami chorób
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. nauka zajmująca się opisem i grupowaniem objawów choroby;
Symptomatologia – nauka zajmująca się opisem i grupowaniem objawów choroby, stanowiąc podstawę diagnostyki, jednak nie wnikając w ich przyczynę. W badaniach uwzględnia się morfologiczno-anatomiczne zmiany chorobowe (anatomia patologiczna) oraz fizjologiczne zaburzenia w funkcjach życiowych chorego organizmu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ symptomatologia; semiologiczny, semiotyczny
SJP.pl
charakterystyczny, znamienny dla kogoś lub czegoś; będący symptomem
przymiotnik
(1.1) charakterystyczny dla czegoś (np. choroby)
SJP.pl
Wiktionary
związany z symptomem czegoś; objawowy, sygnałowy
SJP.pl
1. świadome wprowadzanie w błąd, udawanie czegoś, np. choroby;
2. odtwarzanie warunków charakterystycznych dla danego zjawiska lub obiektu przy użyciu modelu;
3. analiza planowanych działań z uwzględnieniem wpływu ewentualnych zmieniających się warunków
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) udawanie (zazwyczaj objawów choroby) celem wprowadzenia w błąd i oszukania otoczenia
(1.2) odtworzenie w sposób sztuczny określonego obiektu lub zjawiska
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący symulacji
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z symulacją, dotyczący symulacji
SJP.pl
Wiktionary
obraz pozorujący rzeczywistość albo tworzący własną rzeczywistość; symulakrum
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) byt, rzecz lub pojęcie udawane, nieprawdziwe, wykreowane przez symulowanie; takie, które nie ma odzwierciedlenia w rzeczywistości;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
obraz pozorujący rzeczywistość albo tworzący własną rzeczywistość; symulakr
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) obraz (najczęściej stworzony przez kino lub telewizję) będący czystą symulacją, tworzącą własną rzeczywistość lub pozorującą istniejącą
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
człowiek, który udaje, symuluje coś, zwłaszcza chorobę; udawacz, pozorant, pozer
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która coś udaje, symuluje, zwłaszcza chorobę
SJP.pl
Wiktionary
kobieta symulująca, udająca coś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. urządzenie lub program do sztucznego stwarzania określonych warunków naturalnych
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
potocznie: udawanie, symulowanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. sport. symulowanie faulu
SJP.pl
Wiktionary
świadomie wprowadzać w błąd poprzez udawanie
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) świadomie wprowadzać w błąd poprzez udawanie
(1.2) udawać pewną sytuację, naśladować coś w celu zaobserwowania jego właściwości lub przećwiczenia zachowania w danej sytuacji
(1.3) szacować przyszłe zdarzenia i wartości pewnych rzeczy i zjawisk
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|symulować.
Wiktionary
jednoczesna gra jednego szachisty z wieloma przeciwnikami; symultanka
SJP.pl
mecz szachowy, w którym szachista gra jednocześnie z wieloma przeciwnikami; symultanka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szach. sposób rozgrywania gry w szachy, w której wielu zawodników gra jednocześnie (każdy na osobnej szachownicy) z jednym zawodnikiem (zwykle dużo lepszym od przeciwników)
Symultana (symultanka, seans gry jednoczesnej, od łac. simultaneus 'jednoczesny') – mecz szachowy, w którym szachista gra jednocześnie z wieloma przeciwnikami, z których każdy rozgrywa partię na swojej szachownicy. Jest to bardzo popularna forma propagowania szachów, która umożliwia rozegranie partii przez amatorów lub słabszych zawodników z mistrzem szachowym. Symultana jest najczęściej rozgrywana tak, że symultanista gra wszystkie partie białym kolorem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
symultanizm;
1. jednoczesne odbywanie się czegoś;
2. łączenie w jednej kompozycji kilku wydarzeń rozgrywających się w różnym miejscu i czasie; kompozycja symultaniczna, synoptyka;
3. odmiana malarstwa abstrakcyjnego oparta na zasadzie wzajemnego uzupełniania się i potęgowania barw komponowanych w kręgi;
4. rodzaj narracji w utworze literackim lub sposób prowadzenia akcji w sztuce polegające na przedstawieniu szeregu wypadków rozgrywających się równocześnie w różnych miejscach
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób symultaniczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co symultaniczne, co odbywa się w tym samym czasie
SJP.pl
Wiktionary
1. opierający się na regułach symultanizmu;
2. odbywający się jednocześnie; jednoczesny
przymiotnik
(1.1) książk. odbywający się, zachodzący jednocześnie
(1.2) książk. związany z tłumaczeniem na inny język dokonywanym na żywo
(1.3) liter. teatr. film. oparty na narracji zgodnej z zasadami symultanizmu
(1.4) szt. związany z symultanizmem (stosowanym w sztuce średniowiecznej)
(1.5) szt. związany z symultanizmem (odmianą malarstwa abstrakcyjnego)
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) szach. szachista grający z wieloma przeciwnikami jednocześnie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szach. szachistka grająca naraz z wieloma przeciwnikami
SJP.pl
Wiktionary
symultaneizm;
1. jednoczesne odbywanie się czegoś;
2. łączenie w jednej kompozycji kilku wydarzeń rozgrywających się w różnym miejscu i czasie; kompozycja symultaniczna, synoptyka;
3. odmiana malarstwa abstrakcyjnego oparta na zasadzie wzajemnego uzupełniania się i potęgowania barw komponowanych w kręgi;
4. rodzaj narracji w utworze literackim lub sposób prowadzenia akcji w sztuce polegające na przedstawieniu szeregu wypadków rozgrywających się równocześnie w różnych miejscach
Symultanizm (od łac. simultaneus = jednoczesny) – zagadnienie z zakresu teatrologii, literatury i sztuki abstrakcyjnej. Polega na przedstawieniu kilku obrazów, zdarzeń rozgrywających się w tym samym czasie, a w różnych miejscach. W sztuce teatralnej konieczna jest odpowiednia dekoracja pozwalająca na taką akcję. Metoda popularna w średniowiecznych misteriach.
SJP.pl
Wikipedia
1. ustne tłumaczenie równoległe tekstu wypowiadanego w obcym języku;
2. gra w szachy na wielu szachownicach jednocześnie prowadzona przez jednego szachistę przeciwko wielu partnerom; symultana
SJP.pl
rzadko: odbywający się w tym samym czasie; jednoczesny, równoczesny, symultaniczny
SJP.pl
organiczny związek chemiczny z grupy statyn, normalizujący stężenie lipidów we krwi
Simwastatyna, symwastatyna (łac. simvastatinum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, pochodna naturalnej lowastatyny, prolek mający w swojej cząsteczce strukturę pierścienia laktonowego, który ulega hydrolizie do wspólnej z innymi statynami w formie aktywnej grupy farmakoforowej – łańcucha β-hydroksykwasu karboksylowego.
SJP.pl
Wikipedia
potomek płci męskiej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) dziecko płci męskiej (w stosunku do rodziców);
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. zdrobn. od: syn
Wiktionary
w metryce antycznej: zasady łączenia segmentów wewnątrz wersu inne od typowych zasad dla połączeń międzywersowych
SJP.pl
świątynia żydowska, miejsce skupiające społeczno-religijną aktywność Żydów, od średniowiecza także siedziba kahału; bożnica; bóżnica
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) etn. rel. społeczność żydowska, wyznawcy judaizmu
Synagoga, bożnica, bóżnica, szul (z stgr. συναγωγή synagoge – zgromadzenie, miejsce zebrań) – żydowski dom modlitwy; w judaizmie miejsce modlitw i zgromadzeń religijnych, również miejsce zebrań społecznych gminy żydowskiej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) artefakt, eksponat ze zbiorów kolekcjonerskich lub muzealnych dotyczących żydowskich nabożeństw i świątyń
Wiktionary
→ synagoga; synagogowy
przymiotnik
(1.1) rel. związany z synagogą
SJP.pl
Wiktionary
→ synagoga; synagogalny
SJP.pl
1. egipski półwysep pomiędzy zatoką Akaba na wschodzie i Zatoką Sueską na zachodzie;
2. szczyt na półwyspie Synaj; Góra Mojżesza
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. półwysep w południowo-zachodniej Azji;
(1.2) geogr. góra w południowej części Półwyspu Synaj (1.1);
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Synaj (półwysep lub góra w Egipcie)
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Synaju, związany z Synajem
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Synaksarion, synaksariusz (gr. Συναξάριον, od συναγειν – zbierać razem) – księga liturgiczna zawierająca krótkie życiorysy świętych na każdy dzień roku liturgicznego (w roku przejściowym). Używana w kościele prawosławnym i kościołach przedchalcedońskich. W Kościele katolickim jej odpowiednikiem jest Martyrologium, odczytywane zazwyczaj w klasztorach.
Wikipedia
lekceważąco o synu, zwłaszcza niegrzecznym, rozpieszczonym; synalek
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zły syn
SJP.pl
Wiktionary
zobowiązujący wzajemnie
SJP.pl
lekceważąco o synu, zwłaszcza niegrzecznym, rozpieszczonym; synal
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) niedobry syn
Synalek (ang. The Good Son) – amerykański thriller wyreżyserowany przez Josepha Rubena. W rolach głównych wystąpili Macaulay Culkin, Elijah Wood, Wendy Crewson i David Morse. Scenariusz filmu opracował Ian McEwan, a produkcją zajęła się Mary Ann Page. Premiera filmu odbyła się 24 września 1993.
Film został dość negatywnie oceniony przez krytyków. Serwis Rotten Tomatoes przyznał mu wynik 26%.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) icht. nazwa systematyczna|Synanceia verrucosa|ref=tak., jadowita ryba morska z rodziny skorpenowatych;
Szkaradnica, synanceja (Synanceia verrucosa) – drapieżna ryba morska z rodziny skorpenowatych (często zaliczana do rodziny szkaradnicowatych Synanceiidae). Poławiana, hodowana w akwariach. Uważana za jedno z najbardziej jadowitych zwierząt morskich. Ukłucia mogą być śmiertelne dla człowieka.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. dzika roślina rosnąca w miejscach powstałych poprzez zniszczenie pierwotnej roślinności przez człowieka;
2. zwierzę nieudomowione związane z człowiekiem np. mysz, wróbel
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) biol. roślina lub zwierzę przystosowane do życia w środowisku silnie przekształconym przez ludzi
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób charakterystyczny dla synantropizmu
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) biol. zawleczony przez człowieka
(1.2) biol. przystosowany do życia w środowisku silnie przekształconym przez ludzi
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ekol. proces przekształcania się fauny i flory na skutek działalności człowieka
Gatunek synantropijny (gr. σύν syn – razem, ἄνθρωπος anthropos – człowiek) – gatunek zwierzęcia lub rośliny, który przystosował się do życia w środowisku silnie przekształconym przez człowieka, związanym z miejscem zamieszkania człowieka lub z jego działalnością. Synantropizacja może mieć charakter stały lub czasowy. Odmianą synantropizacji jest synurbizacja, termin wyróżniany głównie w zoologii.
Wiktionary oraz Wikipedia
towarzyszenie człowiekowi charakterystyczne dla wielu gatunków roślin i zwierząt, zwanych organizmami synantropijnymi; synantropijność
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekol. występowanie zjawiska przystosowania roślin i zwierząt do życia w środowisku silnie przekształconym przez człowieka
Gatunek synantropijny (gr. σύν syn – razem, ἄνθρωπος anthropos – człowiek) – gatunek zwierzęcia lub rośliny, który przystosował się do życia w środowisku silnie przekształconym przez człowieka, związanym z miejscem zamieszkania człowieka lub z jego działalnością. Synantropizacja może mieć charakter stały lub czasowy. Odmianą synantropizacji jest synurbizacja, termin wyróżniany głównie w zoologii.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ciasto ze sproszkowanej gorczycy i gorącej wody, stosowane w leczeniu stanów zapalnych i nerwobólów; gorczycznik
SJP.pl
połączenie między neuronem a inną komórką nerwową, mięśniową bądź gruczołową
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. połączenie między aksonem komórki nerwowej a inną komórką, gdzie następuje przekazanie pobudzenia z jednej komórki do drugiej;
Synapsa – miejsce komunikacji błony kończącej akson z błoną komórkową drugiej komórki nerwowej lub komórki narządu wykonawczego (na przykład mięśnia lub gruczołu).
Impuls nerwowy zostaje przeniesiony z jednej komórki na drugą przy udziale substancji o charakterze neuroprzekaźnika (zwanego czasem neurohormonem) – mediatora synaptycznego (synapsy chemiczne) lub na drodze impulsu elektrycznego (synapsy elektryczne). Synapsy otoczone są przez astrocyty, które uczestniczą w przekazywaniu sygnału między neuronami. Powtarzające się przekazywanie impulsu długotrwale wzmacnia przewodnictwo synaptyczne. Powstawanie sieci neuronów o zwiększonym przewodnictwie jest podstawą procesu uczenia i zapamiętywania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedstawiciel gromady kręgowców obejmującej pelykozaury i terapsydy
SJP.pl
przedstawiciel gromady kręgowców obejmującej pelykozaury i terapsydy
Synapsydy (Synapsida, z gr. syn – ‘razem’ + apsis – ‘łuk’), dawniej określane jako gady ssakokształtne – grupa owodniowców powstałych w pensylwanie (ok. 318–299 mln lat temu) pod koniec karbonu; dominująca grupa kręgowców lądowych w permie i na początku triasu. Pierwotnie uważano, że wywodziły się z anapsydów, obecnie jednak przyjmuje się, że wyewoluowały niezależnie z najprymitywniejszych owodniowców. Ich cechą charakterystyczną jest występowanie w czaszce jednego, dolnego otworu skroniowego za każdym okiem (czaszka synapsydalna), gdzie były uczepione mięśnie szczęk.
SJP.pl
Wikipedia
związany z synapsą
SJP.pl
SJP.pl
preparat zawierający probiotyk i prebiotyk
SJP.pl
Wikipedia
odmiana cyklotronu; fazotron; synchrofazotron
Synchrocyklotron, fazotron – akcelerator cząstek rodzaj cyklotronu o zmiennej częstotliwości pola elektrycznego, tak dobranej, aby kompensowało ono relatywistyczny wzrost masy, który wywołuje wzrost czasu obiegu cząstek przy zbliżaniu się ich prędkości do prędkości światła w próżni.
SJP.pl
Wikipedia
odmiana cyklotronu; fazotron; synchrocyklotron
SJP.pl
odmiana malarstwa abstrakcyjnego niegeometrycznego, której głównym założeniem było przedstawienie w obrazie związków między kolorem a formą, a zwłaszcza oddanie dynamizmu formy za pomocą koloru
Synchromizm (gr. σύν: razem, z i χρωμος: kolor) – termin określający styl malarski, zapoczątkowany w Paryżu w 1913 roku przez dwóch amerykańskich malarzy, Morgana Russella i Stantona Macdonalda-Wrighta. Podobny do francuskiego orfizmu, był formą sztuki abstrakcyjnej, w której główną rolę odgrywał kolor będąc źródłem formy i ekspresji.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zgrywanie muzyki, efektów dźwiękowych na jedną taśmę lub płytę
(1.2) zob. synchronia.
Wiktionary
1. zbieżność w czasie dwu lub kilku zjawisk, procesów, czynności itp.; synchronizm
2. przedmiot badań językoznawstwa synchronicznego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zgranie w czasie, następowanie procesów w tym samym czasie
Synchroniczność (gr. syn- „współ” i chronos „czas”) – termin stworzony przez Carla Gustava Junga na określenie hipotetycznej zasady wszechzwiązku zdarzeń, która miałaby działać obok zasady przyczynowości. Jung podał kilka nieco różniących się od siebie definicji tego pojęcia. Jedna z nich zakłada, że synchroniczność to pojawienie się w równoległych liniach dwóch zjawisk, wydarzeń lub stanów psychicznych, mających dla obserwatora wspólne znaczenie, które nie byłyby ze sobą powiązane przyczynowo (tzw. „znacząca koincydencja”).
Wiktionary oraz Wikipedia
zachodzący w tym samym czasie; jednoczesny
przymiotnik
(1.1) książk. odbywający się w tym samym czasie
(1.2) jęz. związany z synchronią
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: osoba żyjąca jednocześnie z inną
SJP.pl
SJP.pl
koordynacja w czasie minimum dwóch zjawisk
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) proces doprowadzenia do jednoczesnego działania, zgodności czasu lub rytmu różnych elementów, systemów, urządzeń albo czynności
Synchronizacja (z stgr. σύγχρονος synchronos – "równoczesny") – koordynacja w czasie, co najmniej dwóch zjawisk (procesów), tzn. dążenie do równoległego, niezależnego ich przebiegu, skoordynowanego w czasie lub do jednoczesnego ich zakończenia. Pojęcie synchronizacji występuje w fizyce, informatyce, elektronice, telekomunikacji, robotyce, multimediach (np. synchronizacja dźwięku z obrazem), muzyce i ekonomii (synchronizacja cykli koniunkturalnych).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący synchronizacji
SJP.pl
Synchronizator to urządzenie zapobiegające włączeniu sprzęgła zębatego przed wyrównaniem prędkości obrotowych sprzęganych elementów oraz przyspieszenie wyrównania tych prędkości, z wykorzystaniem do tego siły wywieranej przez kierowcę na dźwignię zmiany biegów.
Podział synchronizatorów:
Wikipedia
1. zbieżność w czasie dwu lub kilku zjawisk, procesów, czynności itp.; synchronia
2. zestawienie wypadków współczesnych sobie
SJP.pl
Synchroskop [gr.], oscyloskop służący do obserwowania (na ekranie lampy oscyloskopowej) przebiegów elektrycznych o czasie trwania wielokrotnie krótszych od czasu powtarzania. Jest oscyloskopem z rozbudowanym układem wyzwalania (synchronizacji) współrzędnej X plamki z przebiegiem badanego sygnału.
Wikipedia
akcelerator cząstek naładowanych, służy do przyspieszania elektronów lub jonów ciężkich
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. akcelerator cykliczny, w którym cząstki są przyspieszane w polu elektrycznym wzbudzanym synchronicznie do czasu ich obiegu
Synchrotron – szczególny typ akceleratora cyklicznego, w którym cząstki są przyspieszane w polu elektrycznym wzbudzanym w szczelinach rezonatorów synchronicznie do czasu ich obiegu. W synchrotronie, tak jak w każdym cyklotronie (akceleratorze cyklicznym) przyspieszane cząstki krążą w polu magnetycznym. W miarę wzrostu energii przyspieszanych cząstek, pole magnetyczne jest zwiększane, by zachować stały promień obiegu cząstek.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ekspresywnie: syn; synuś, synulek, syńcio, synio
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) biol. stanowiący syncytium
SJP.pl
Wiktionary
wielojądrowa masa cytoplazmy, powstała z połączenia się komórek uprzednio samodzielnych; zespólnia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) biol. komórka zawierająca wiele jąder komórkowych, powstała poprzez połączenie się pojedynczych komórek jednojądrowych;
Syncytium (łac.), inaczej zespólnia, tegument (łac.) – wielojądrowa komórka (rodzaj komórczaka) powstała poprzez połączenie się (fuzję) luźnych pojedynczych komórek jednojądrowych.
Syncytia występują m.in. u płazińców – przywr, skrzelowców i tasiemców. Na ich powierzchni znajduje się glikokaliks. Chroni pasożyty przed strawieniem przez enzymy trawienne organizmu żywiciela.
Syncytia tworzą także komórki mięśni poprzecznie prążkowanych u kręgowców.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) neologizm literacki: idea skupiania uwagi narodu na przyszłości, odrzucenie dotychczasowego znaczenia przeszłości i przodków, nierozpamiętywanie się w historii
Wiktionary
wada wrodzona polegająca na zrośnięciu dwóch lub więcej palców ręki albo nogi
SJP.pl
Wikipedia
wrodzona znajomość zasad moralnych; synteresis
SJP.pl
ścisłe lub częściowo ruchome połączenie kości za pomocą tkanki łącznej włóknistej; spojenie więziste, więzozrost
SJP.pl
syntetyczny detergent zawierający substancje powierzchniowo czynne
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kosmet. środek myjący w formie kostki, zawierający sztuczne detergenty, stosowany jako zamiennik mydła lub szamponu
SJP.pl
Wiktionary
półpłynny klej wyrabiany z odpadków skóry lub kości
SJP.pl
o polimerach: mający podstawniki rozmieszczone naprzemiennie w dwóch płaszczyznach symetrii
SJP.pl
nauka badająca Całun Turyński; syndonologia
Syndologia, też syndonologia (stgr. σινδών sindṓn – cienka tkanina, zwłaszcza lniana) – nauka zajmująca się badaniami Całunu Turyńskiego (uważanego przez tradycję chrześcijańską za płótno pogrzebowe Jezusa Chrystusa), której celem jest potwierdzenie lub zaprzeczenie jego autentyczności. Powstała na przełomie XIX i XX wieku, po wykonaniu pierwszego zdjęcia Całunu (autorstwa Secondo Pia) w 1898 r. Obejmuje wiele dyscyplin naukowych, między innymi: teologię biblijną, egzegezę biblijną, patrystykę, archeologię biblijną i ogólną, historię Kościoła, prawo hebrajskie i rzymskie, tekstylologię, antropologię, języki orientalne, numizmatykę, chemię, fizykę, medycynę sądową, anatomię, spektografię, optykę, biologię i paleografię.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. całun
Wiktionary oraz Wikipedia
nauka badająca Całun Turyński; syndologia
Syndologia, też syndonologia (stgr. σινδών sindṓn – cienka tkanina, zwłaszcza lniana) – nauka zajmująca się badaniami Całunu Turyńskiego (uważanego przez tradycję chrześcijańską za płótno pogrzebowe Jezusa Chrystusa), której celem jest potwierdzenie lub zaprzeczenie jego autentyczności. Powstała na przełomie XIX i XX wieku, po wykonaniu pierwszego zdjęcia Całunu (autorstwa Secondo Pia) w 1898 r. Obejmuje wiele dyscyplin naukowych, między innymi: teologię biblijną, egzegezę biblijną, patrystykę, archeologię biblijną i ogólną, historię Kościoła, prawo hebrajskie i rzymskie, tekstylologię, antropologię, języki orientalne, numizmatykę, chemię, fizykę, medycynę sądową, anatomię, spektografię, optykę, biologię i paleografię.
SJP.pl
Wikipedia
1. ogół cech, objawów właściwych danemu zjawisku;
2. w medycynie: ogół objawów właściwych jakiejś chorobie, stanowiący podstawę do jej zdiagnozowania
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zespół cech charakterystycznych dla określonego, zwykle negatywnego, zjawiska w dziedzinie nauk ścisłych lub humanistycznych
(1.2) med. wet. zespół objawów charakterystycznych dla jakiejś choroby lub chorób
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ syndrom
SJP.pl
1. zarządca majątku przedsiębiorstwa postawionego w stan upadłości;
2. w niektórych państwach europejskich: przedstawiciel urzędu lub instytucji mający pełnomocnictwo do prowadzenia spraw przed sądem; także: radca prawny;
3. w miastach włoskich: burmistrz;
4. dawniej:
a) w starożytnej Grecji: obrońca sądowy;
b) w Polsce: urzędnik miejski lub funkcja w niektórych zakonach żebrzących
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) praw. osoba wyznaczona przez sąd do zarządzania majątkiem firmy, która ogłosiła upadłość
(1.2) adm. w niektórych państwach: przedstawiciel urzędu lub instytucji mający pełnomocnictwo do prowadzenia spraw przed sądem; także. radca prawny
(1.3) adm. w miastach włoskich: burmistrz
(1.4) adm. w dawnej Polsce: urzędnik gminy żydowskiej; także. funkcja w niektórych zakonach żebrzących
(1.5) adm. w starożytnych Atenach: członek kolegium mającego pod opieką interesy państwa i sprawy zmian prawa
Syndyk – funkcja (ale nie zawód) polegająca na zarządzaniu majątkiem upadłego oraz dokonywaniu podziału funduszy między wierzycieli zgodnie z zasadami prawa upadłościowego. Syndyka ustanawia sąd w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości.
W aktualnym stanie prawnym do pełnienia funkcji syndyka może zostać wyznaczona jedynie osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych i licencję doradcy restrukturyzacyjnego wydawaną na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 242), albo spółka handlowa, której wspólnicy ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem albo członkowie zarządu reprezentujący spółkę posiadają taką licencję. Dodatkowo, od 1 grudnia 2021 r., by pełnić funkcję syndyka należy posiadać konto doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe, tj. w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (art. 157 ust. 1-2 p.u.).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od syndykat
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) konsolidacja
Syndykacja (ang. web syndication) – rozwiązanie stosowane w Internecie, wykorzystujące architekturę klient-serwer i służące do gromadzenia przez użytkownika (klienta) treści z wielu różnych źródeł (serwerów). Rolą serwera jest przygotowywanie i udostępnianie wybranych treści klientom. Głównymi technologiami, które wykorzystują syndykację są RSS i Atom.
Wiktionary oraz Wikipedia
zwolennik syndykalizmu (kierunku w robotniczym ruchu związkowym)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) polit. zwolennik syndykalizmu
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest syndykalistyczne; cecha tych, którzy są syndykalistyczni
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) polit. odnoszący się do syndykalizmu, związany z syndykalizmem; taki, w którym panuje syndykalizm
(1.2) polit. związany z syndykalistą, dotyczący syndykalisty; właściwy syndykaliście
SJP.pl
Wiktionary
kierunek w ruchu robotniczym, zakładający prymat celów ekonomicznych nad politycznymi i dominację związków zawodowych w życiu społecznym
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. kierunek w ruchu robotniczym, zakładający prymat celów ekonomicznych nad politycznymi w walce o prawa proletariatu;
Syndykalizm – powstały w XIX wieku kierunek w ruchu robotniczym, który zakładał prymat celów ekonomicznych nad politycznymi w walce proletariatu o swoje prawa. Zasadniczym narzędziem tej walki miały być związki zawodowe, a nie partie polityczne. W jego obrębie wyróżnić można dwa nurty: reformistyczny oraz rewolucyjny.
„Syndykalizm powstał we Francji jako bunt przeciw politycznemu socjalizmowi”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest syndykalne; cecha tych, którzy są syndykalni
Wiktionary
→ syndykat; syndykatowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) ekon. związany z syndykatem, dotyczący syndykatu
SJP.pl
Wiktionary
1. związek kilku przedsiębiorstw zawarty w celu dokonania wspólnego przedsięwzięcia;
2. związek zawodowy we Francji i w niektórych innych krajach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekon. związek kilku przedsiębiorstw powołany dla wspólnego przedsięwzięcia
(1.2) społ. praw. związek zawodowy – we Francji, Hiszpanii i niektórych innych krajach
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ syndykat; syndykalny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) praw. związany z syndykiem, dotyczący syndyka, właściwy syndykowi
Wiktionary
zasada głosząca, że wszystko co istnieje jest ciągłe
SJP.pl
zdrobnienie od: synek
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od: syn
SJP.pl
Wiktionary
1. mały syn;
2. poufale lub protekcjonalnie o chłopcu lub mężczyźnie; synuś
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od: syn
(1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk, Zaolzie. chłopiec, chłopak
SJP.pl
Wiktionary
figura stylistyczna, w której zastępuje się nazwę przedmiotu nazwą jego części (np. "dach" zamiast "dom"), pojęcie ogólne pojęciem o węższym zakresie (np. "wiersze" zamiast "poezja"), lub odwrotnie (np. "czworonóg" zamiast "pies"); ogarnienie
SJP.pl
Wikipedia
rozległe obniżenie w obrębie platformy kontynentalnej w kształcie niecki o łagodnie nachylonych zboczach
Synekliza (syn- + gr. ékklisis 'odchylenie' od ekklínein 'łagodnie się wyginać') – część platformy prekambryjskiej, gdzie następuje obniżenie podłoża krystalicznego połączone z pełnymi miąższościami pokrywy osadowej. Najstarsze skały osadowe zalegające w syneklizie łagodnie opadają w kierunku centrum, natomiast najmłodsze zalegają poziomo, wzdłuż poziomu morza.
SJP.pl
Wikipedia
ekolog badający zależności między populacjami lub biocenozami organizmów a ich środowiskiem życia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dział ekologii, zajmujący się badaniem grup organizmów (jako całości) w biocenozach oraz zależności między zbiorowiskami organizmów a ich siedliskiem
Synekologia – dział ekologii zajmujący się badaniem struktury i funkcjonowania grup organizmów oraz wzajemne zależności między nimi a środowiskiem.
Podział ekologii na synekologię i autekologię ma obecnie znaczenie historyczne. Został zastąpiony przez podział na ekologię populacyjną i ekologię ewolucyjną (wchodzące w zakres ekologii gatunku).
Wiktionary oraz Wikipedia
dobrze płatna posada niewymagająca wielkiego wysiłku; intratna posada
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dobrze płatna posada, która nie wymaga od zatrudnionego większego wysiłku
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: synekura
SJP.pl
Wikipedia
→ synergizm; synergiczny, synergistyczny
SJP.pl
czynnik wspomagający, wspierający, potęgujący działanie czegoś
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. biol. związek chemiczny, który sam nie posiada dużej aktywności biologicznej, lecz dodany do pewnego preparatu wzmacnia jego skuteczność
SJP.pl
Wiktionary
Synergetyka (gr. „sin” – wspólny, „ergos” – działanie) – interdyscyplinarny kierunek naukowy mający na celu opis procesów samoorganizacji układów dynamicznych, w których lokalnie występuje zjawisko wzrostu miary wewnętrznej organizacji, czyli zmniejszanie się ich entropii.
Wikipedia
synergizm;
1. współdziałanie kilku czynników, np. leków, mięśni, potęgujące działanie;
2. w teologii katolickiej: doktryna teologiczna mówiąca o współdziałaniu łaski bożej i woli ludzkiej niezbędnych do zbawienia lub naprawy moralnej człowieka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. współdziałanie różnych czynników w celu osiągnięcia większego efektu niż suma efektów spowodowanych przez każde z tych czynników działających osobno; także zestawienie tych czynników
(1.2) farm. efekt współdziałania kilku leków wzajemnie potęgujących swoje działanie
Synergia, synergizm, synergiczność, efekt synergiczny (z gr. συνεργία współpraca) – współdziałanie różnych czynników, którego efekt jest większy niż suma poszczególnych oddzielnych działań. Termin ten jest pojęciem ogólnym, mającym zastosowanie w wielu różnych dziedzinach. Poniżej podano tylko kilka przykładów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
jedna spośród siedmiu komórek wchodząca w skład woreczka zalążkowego u roślin okrytonasiennych
Synergidy, komórki pomocnicze – dwie komórki należące do składającego się z trzech komórek aparatu jajowego. Znajdują się po bokach komórki jajowej, wraz z którą tworzą aparat jajowy, pełniący u okrytonasiennych funkcję rodni. Aparat ten tworzy się w woreczku zalążkowym roślin okrytonasiennych na biegunie mikropylarnym (bliżej okienka). Synergidy powstają wraz z komórką jajową, jądrami komórki centralnej i antypodami w wyniku serii trzech podziałów mitotycznych makrospory. Synergidy zazwyczaj żyją krótko i giną po zapłodnieniu komórki jajowej.
SJP.pl
Wikipedia
→ synergizm; synergiczny, synergetyczny
SJP.pl
synergia;
1. współdziałanie kilku czynników, np. leków, mięśni, potęgujące działanie;
2. w teologii katolickiej: doktryna teologiczna mówiąca o współdziałaniu łaski bożej i woli ludzkiej niezbędnych do zbawienia lub naprawy moralnej człowieka
SJP.pl
Wikipedia
w językoznawstwie: błąd w konstrukcji składniowej spowodowany kierowaniem się przez osobę ją tworzącą kategoriami logiczno-znaczeniowymi, a nie normami gramatycznymi
SJP.pl
w psychologii: osoba kojarząca ze sobą wrażenia odbierane przez różne zmysły, np. zapachy ze smakami, dźwięki z kolorami; synestetyk
SJP.pl
SJP.pl
→ synestezja; synestezyjny
SJP.pl
w psychologii: osoba kojarząca ze sobą wrażenia odbierane przez różne zmysły, np. zapachy ze smakami, dźwięki z kolorami; synesteta
SJP.pl
1. w psychologii: zdolność kojarzenia ze sobą wrażeń odbieranych przez różne zmysły, np. zapachów ze smakami, dźwięków z kolorami
2. w literaturze: środek stylistyczny polegający na przypisywaniu jakiemuś zmysłowi wrażeń odbieranych innym zmysłem
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stan, w którym wrażenia zmysłowe odbierane przez jeden zmysł towarzyszą również doznaniom charakterystyczne dla innych zmysłów;
Synestezja (gr. συναίσθησις synaísthēsis „równoczesne postrzeganie”, od σύν sýn „razem” i αἴσθησις aísthēsis „poznanie poprzez zmysły”) – stan lub zdolność, w której doświadczenia jednego zmysłu (np. wzroku) wywołują również doświadczenia charakterystyczne dla innych, na przykład odbieranie niskich dźwięków wywołuje wrażenie miękkości, barwa niebieska odczuwana jest jako chłodna, obraz litery lub cyfry budzi skojarzenia kolorystyczne itp.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w psychologii: związany z synestezją, zjawiskiem powstawania dodatkowego, równoległego wrażenia towarzyszącego wrażeniu wywołanemu przez bodziec działający tylko na jeden zmysł, inny aniżeli ten, który zwykle wywołuje to dodatkowe wrażenie
przymiotnik
(1.1) dotyczący synestezji
SJP.pl
Wiktionary
skrót od: syngaleski
SJP.pl
dotyczący Syngalezów (narodu zamieszkującego Sri Lankę), charakterystyczny dla Syngalezów
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syngalezami, dotyczący Syngalezów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język syngaleski;
SJP.pl
Wiktionary
członek ludu zamieszkującego Cejlon
SJP.pl
lud zamieszkujący Cejlon
Syngalezi – naród zamieszkujący głównie południe Sri Lanki. Posługują się językiem syngaleskim z rodziny języków indoaryjskich – przybyli na Lankę z północy subkontynentu indyjskiego około IV wieku p.n.e. Główną religią wśród nich jest buddyzm.
SJP.pl
Wikipedia
członkini ludu zamieszkującego Cejlon
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. przedstawicielka narodu zamieszkującego południe wyspy Cejlon i posługującego się językiem syngaleskim;
SJP.pl
Wiktionary
w biologii: proces łączenia się gamet w zygotę; zapłodnienie
Syngamia – proces zapłodnienia w rozmnażaniu płciowym u roślin i grzybów, polegający na łączeniu się gamet. Obejmuje on zlewanie się cytoplazmy obydwu gamet (plazmogamia) oraz łączenie się ich jąder (kariogamia).
U grzybów wyższych syngamia odbywa się w dwóch etapach – najpierw w wyniku plazmogamii powstają dwujądrowe komórki, które dzieląc się dają początek dwujądrowej grzybni, a zlanie się jąder zachodzi dopiero po szeregu podziałach komórkowych.
SJP.pl
Wikipedia
syngiel, singel, singiel; rzadko:
1. pojedyncza gra między dwoma zawodnikami w tenisie;
2. płyta winylowa z nagraniem jednego tylko utworu; płyta kompaktowa z jakimś przebojem;
3. jedyna karta w danym kolorze otrzymana przy rozdaniu; singleton, syngielton, singelton;
4. człowiek żyjący w pojedynkę
Singel, singiel, SP (od ang. Short Play) – krótkie wydawnictwo muzyczne, zawierające jeden lub więcej utworów, zazwyczaj zapowiadające i promujące album, z którego pochodzi tytułowy utwór na singlu.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
singel; singiel
1. pojedyncza gra między dwoma zawodnikami w tenisie;
2. płyta winylowa z nagraniem jednego tylko utworu; płyta kompaktowa z jakimś przebojem;
3. jedna karta w danym kolorze; singleton, singelton, syngielton, singiel, singel;
4. człowiek żyjący w pojedynkę
Singel, singiel lub syngiel może odnosić się do:
SJP.pl
Wikipedia
kobieta żyjąca w pojedynkę; singielka, singelka
SJP.pl
jedyna karta w danym kolorze otrzymana przy rozdaniu; singiel, syngiel, singel, singleton, singelton
SJP.pl
zawodnik (np. tenisista) grający w singlu; singlista
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik od: syngiel (singiel, singel), zwykle w znaczeniu gry (np. para synglowa), płyty (np. wersja synglowa) lub karty (np. figura synglowa); singlowy
SJP.pl
roślina z rodziny obrazkowatych; zroślicha
SJP.pl
Wikipedia
minerał klasy symetrii podwójnej piramidy rombowej
SJP.pl
Synharmonizm – obowiązująca w niektórych językach tureckich reguła, zgodnie z którą cały wyraz ulega ujednoliceniu pod względem dystynktywnych cech fonologicznych. A zatem, obok harmonii samogłosek, także i spółgłoski wyrazu są identyczne w zakresie palatalizacji i labializacji. Podobnie jak harmonia wokaliczna synharmonizm służy wyznaczeniu granicy wyrazu.
Wikipedia
najwyższy żydowski trybunał w starożytnej Judei; sanhedryn
SJP.pl
roślina z rodziny gesneriowatych, dziko rosnąca w Brazylii
SJP.pl
ekspresywnie: syn; synulek, syncio, syńcio, synuś
SJP.pl
wklęsła część fałdu skorupy ziemskiej mająca wnętrze zbudowane ze skał najmłodszych; łęk
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. wklęsły fałd warstw skalnych;
Synklina, łęk (gr. sýn razem i klínein nachylać) – w geologii wklęsły fałd. W jądrze synkliny znajdują się warstwy najmłodsze, a na zewnątrz (na tzw. skrzydłach) najstarsze.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) geol. w sposób synklinalny
Wiktionary
przymiotnik od: synklina (wklęsła część fałdu skorupy ziemskiej mająca wnętrze zbudowane ze skał najmłodszych; łęk), np. fałd synklinalny; łękowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) geol. związany z synkliną, dotyczący synkliny
SJP.pl
Wiktionary
obszar obniżony w stosunku do otoczenia, zbudowany z szeregu mniejszych fałdów oddzielonych niskimi siodłami
Synklinorium – ciąg fałdów składających się z synklin i oddzielających je wąskich antyklin, tworzących razem strukturę wklęsłą (których obwiednia, przynajmniej górna, jest wklęsła ku górze).
Synklinorium stanowią np. część środkowa i południowo-wschodnia Pamiru, niecka śródsudecka, niecka północnosudecka, Niecka Nidziańska, Doły Jasielsko-Sanockie.
SJP.pl
Wikipedia
1. przesunięcie akcentu na dźwięk nieakcentowany;
2. zanik jednej lub kilku głosek wewnątrz wyrazu
SJP.pl
Wikipedia
w muzyce: mający synkopy; synkopowy
SJP.pl
związany z synkopą
SJP.pl
SJP.pl
połączenie, pomieszanie różnych czynników, wartości, kultur
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zespolenie elementów w jedną całość
(1.2) hist. filoz. pojęcie zmieszania pierwiastków (ziemi, wody, ognia i powietrza) w określonych proporcjach, które tworzą materię i organizmy
(1.3) jęz. fuzja dwóch lub więcej segmentów fonologicznych (głosek, sylab), które pierwotnie były wymawiane oddzielnie, a z czasem zlały się w jeden element dźwiękowy lub morfologiczny
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób synkretyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest synkretyczne
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który łączy w jedną całość różne, czasami przeczące sobie, elementy
SJP.pl
Wiktionary
1. łączenie w jedną całość różnych, często sprzecznych, koncepcji lub idei filozoficznych, religijnych; eklektycyzm;
2. współistnienie takich elementów w religii lub filozofii;
3. w językoznawstwie:
a) identyczność kształtu dwóch (lub więcej) form wyrazowych tego samego wyrazu (np. wyraz "muzeum" cechuje synkretyzm wszystkich form w liczbie pojedynczej);
b) wielofunkcyjność formy lub końcówki fleksyjnej, np. -ść w słowie "wielofunkcyjność" - tworzenie rzeczownika odprzymiotnikowego, a w słowie "pość" - tworzenie trybu rozkazującego;
4. w psychologii: postrzeganie pewnych rzeczy lub zjawisk całościowo, bez wyodrębniania poszczególnych części, spowodowane brakiem zdolności do analizy i syntezy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) łączenie w jedną całość różnych elementów
Synkretyzm (gr. συγκρητισμός, synkrētismós 'sojusz miast kreteńskich') – połączenie różnych, często rozbieżnych i sprzecznych poglądów; wyznawanie zasad lub wierzeń obejmujących odległe od siebie elementy pozornie lub rzeczywiście wzajemnie sprzecznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
porównujący, zestawiający, przeciwstawiający
SJP.pl
zabójca własnego syna
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. zabójca własnego syna
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
zabicie własnego syna
SJP.pl
zjazd duchowieństwa; w niektórych religiach - kościelny urząd kolegialny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) adm. kośc. zebranie przedstawicieli duchowieństwa i świeckich w kościołach chrześcijańskich
(1.2) adm. kośc. w prawosławiu: stała rada biskupów
Synod (z gr. Σύνοδος — zebranie, koniunkcja ciał niebieskich) – okazjonalne zgrupowanie przedstawicieli duchowieństwa i świeckich w kościołach chrześcijańskich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
aktywny udział wszystkich wiernych w życiu i misji Kościoła
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) rel. dotyczący synodu, związany z synodem
Wiktionary
1. duchowny biorący udział w synodzie (zjeździe duchowieństwa);
2. członek synodu (stałej rady biskupów)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zob. synodalny.
Wiktionary
duchowny uczestniczący w synodzie
SJP.pl
ptak z rodziny gołębiowatych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ornit. średniej wielkości ptak z rodzaju Streptopelia z rodziny gołębiowatych;
(1.2) ornit. nazwa systematyczna|Streptopelia risoria|ref=tak., gatunek ptaka z rodziny gołębiowatych
(1.3) ornit. ptak z gatunku synogarlica (1.2)
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: synogarlica
SJP.pl
Synoikia, synoikizm (od greckich słów syn – wspólny, oikos – dom) – współdomownictwo, zależność protekcjonistyczna pomiędzy różnymi gatunkami organizmów, spośród których jeden z nich osiedla się w gniazdach lub innych konstrukcjach drugiego.
Wikipedia
Synojkizm (od gr. synojkismós – „współżycie”) – proces połączenia odrębnych osad w jeden organizm państwowy, polis, które występował w starożytnej Grecji.
Zjawisko synojkizmu pojawiło się w epoce archaicznej, kiedy nastąpił zanik ustroju rodowego. Występowało potem w kolejnych okresach dziejów antycznej Grecji i odegrało istotną rolę w formowaniu części poleis, szczególnie tych o większym terytorium. Łączyły się zarówno osady wiejskie, jak i miasta, często proces ten wiązał się z przemieszczeniami ludności.
Wikipedia
1. wyraz mający takie samo lub podobne znaczenie co inny wyraz, np. auto i samochód; bliskoznacznik, wyraz bliskoznaczny;
2. przenośnie: symbol, odpowiednik czegoś, np. Zachód jako synonim nowoczesności
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. wyraz lub dłuższe określenie równoważne znaczeniowo innemu lub o podobnym znaczeniu; bliskoznacznik
(1.2) odpowiednik czegoś lub coś oznaczającego cechę
Synonim (gr. συνώνυμος – „równoimienny”) – wyraz lub dłuższe określenie równoważne znaczeniowo innemu (równoznacznik) lub na tyle zbliżone, że można nim zastąpić to drugie w odpowiednim kontekście (bliskoznacznik). Zjawisko synonimii może dotyczyć konstrukcji składniowych (mówić wiersz – mówić wierszem), form morfologicznych (profesorowie – profesorzy) i leksemów (auto – samochód).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
podobieństwo znaczeń; bliskoznaczność, synonimiczność
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. bliskoznaczność wyrazów
(1.2) jęz. figura retoryczna polegająca na nagromadzeniu określeń synonimicznych;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób synonimiczny
Wiktionary
podobieństwo znaczeń; bliskoznaczność, synonimia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest synonimiczne
SJP.pl
Wiktionary
mający to samo lub zbliżone znaczenie; bliskoznaczny
przymiotnik
(1.1) jęz. od: synonim; bliskoznaczny
SJP.pl
Wiktionary
1. dział leksykologii zajmujący się synonimami;
2. nagromadzenie synonimów
SJP.pl
bliskoznaczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w północnej Turcji, port nad Morzem Czarnym;
Synopa (tur. Sinop, gr. Σινώπη, łac. Sinope) – miasto w północnej Turcji, nad Morzem Czarnym, ośrodek administracyjny prowincji Synopa. Port handlowy i rybacki a także kąpielisko morskie. W 2022 roku w mieście mieszkało 57 404 mieszkańców. Miasto leży na pograniczu historycznych krain Paflagonii i Pontu.
Wiktionary oraz Wikipedia
zestawienie tekstów 3 lub 4 pierwszych Ewangelii w równoległych kolumnach
Synopsa – forma publikacji zestawiająca ze sobą teksty paralelne z różnych dzieł literackich. Stanowi podstawowe narzędzie porównywania podobnych tekstów. Synopsy stosowane są najczęściej w biblistyce, choć nie ograniczone do tekstów biblijnych i chrześcijańskich.
SJP.pl
Wikipedia
zbiór artykułów o wspólnym temacie lub szkic scenariusza filmowego
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Synopą, dotyczący Synopy
Wiktionary
kobieta zajmująca się opracowywaniem prognoz pogodowych
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który umożliwia porównanie dając pogląd na wszystkie części złożonej całości
(1.2) meteorol. związany z synoptyką, z prognozowaniem pogody
SJP.pl
Wiktionary
1. meteorolog zajmujący się opracowywaniem prognoz pogodowych;
2. tylko w liczbie mnogiej: trzej ewangeliści - Marek, Mateusz i Łukasz, przedstawiający podobne fakty z życia Chrystusa
SJP.pl
1. dział meteorologii zajmujący się analizą procesów atmosferycznych w celu opracowania prognoz pogody;
2. łączenie w jednej kompozycji kilku wydarzeń rozgrywających się w różnym miejscu i czasie; kompozycja symultaniczna, symultanizm, symultaneizm
Meteorologia synoptyczna (również synoptyka) – dział meteorologii zajmujący się analizowaniem stanu atmosfery i prognozowaniem pogody.
SJP.pl
Wikipedia
wrodzony zrost kości powstały wskutek zaburzenia w tworzeniu się szczelin stawowych; kościozrost
SJP.pl
rzadko: bycie czyimś synem
SJP.pl
żona syna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żona syna
Relacja rodzinna (także relacja lub stosunek genealogiczny; pot. nazwa lub rodzaj pokrewieństwa i powinowactwa, nazewnictwo, nazwy członków rodziny) – nazwa i rodzaj stosunku zachodzącego między dwiema osobami należącymi do tej samej rodziny, a wynikającego z faktu filiacji i koicji (w genealogii) lub – szerzej – z pokrewieństwa i powinowactwa (w pozostałych naukach). Na relację taką mają również wpływ stopień pokrewieństwa i powinowactwa (pierwszy, drugi, trzeci itd.), różnica pokoleń oraz linia pokrewieństwa i powinowactwa (prosta i boczna, wstępna i zstępna). Relacje rodzinne oblicza się od jednej osoby, którą w genealogii można nazywać probantem, do innego członka jej rodziny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
usunięcie zmienionej błony maziowej w obrębie stawu lub ścięgna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. wycięcie błony maziowej;
Synowektomia – operacja chirurgiczna polegająca na usunięciu zmienionej błony maziowej w obrębie stawu lub ścięgna. Operacje tego typu najczęściej wykonywane są w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów. Są też leczeniem z wyboru w przypadku barwnikowego kosmkowo-guzkowego zapalenia błony śluzowej stawów oraz chrzęstniakowatości maziówki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: córka brata; bratanka, bratanica
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. wnuczka
(1.2) stpol. siostra matki
(1.5) stpol. pasierbica
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: pieszczotliwie o synowicy (córce brata)
SJP.pl
dawniej: syn brata; bratanek
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. syn rodzonego brata lub rodzonej siostry
(1.2) stpol. brat matki
(1.3) stpol. syn brata lub siostry dziadka
(1.4) stpol. pasierb
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) syna, należący do syna
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) daw. syna, należący do syna, związany z synem
Wiktionary
1. synsepal słodki - krzew pochodzący z Afryki Zachodniej;
2. mały czerwony owoc tego krzewu, zawierający mirakulinę (związek zmieniający smak kwaśny i słony na słodki)
Synsepal (Synsepalum) – rodzaj roślin z rodziny sączyńcowatych. Obejmuje 29–36 gatunków. Rosną one w Afryce Równikowej. Znaczenie ekonomiczne ma zwłaszcza jeden gatunek – synsepal słodki S. dulcificum zawierający mirakulinę nadającą kwaśnym i słonym potrawom słodki smak, dodatkowo powodującą zmniejszenie apetytu.
SJP.pl
Wikipedia
odcinek tekstu złożony z wyrazów połączonych ze sobą związkiem składniowym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. grupa powiązanych gramatycznie i syntaktycznie słów, które mogą stanowić część zdania, np. podmiot, przydawkę, orzeczenie albo samodzielnie tworzą zdania bądź równoważniki zdań;
Syntagma (z gr. σύνταγμα) – fraza, grupa słów, gramatycznie i syntaktycznie powiązanych, które mogą stanowić część zdania (np. podmiot, przydawka, orzeczenie) lub też samodzielnie tworzą zdania oraz równoważniki zdań. Termin ten został wprowadzony przez Ferdinanda de Saussure’a.
Syntagma składa się ze słowa głównego i pozostałych elementów, które są mu podporządkowane. Dla frazy nominalnej słowem głównym jest rzeczownik.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Syntagmata (gr. liczba mnoga od sýntagma (σύνταγμα) 'zestawienie') (łac. Statuta Regni Poloniae) – najstarszy drukowany zbiór prawa ziemskiego w języku łacińskim z 1487 roku.
Dzieło zostało wydrukowane w Lipsku w drukarni Konrada Kachelofena. Zawiera Statuty Kazimierza Wielkiego, statut warcki, statuty nieszawskie, statut nowokorczyński. Książka składała się z około 56 kart formatu quarto.
Wikipedia
→ syntagma
SJP.pl
1. nauka o budowie zdań i związków wyrazowych; składnia
2. klasa, w której uczono składni w dawnych szkołach polskich
Syntaktyka, składnia (gr. σύνταξις sýntaxis – „porządek, szyk”, συντακτικός syntaktikós – „porządkujący”) – dział językoznawstwa, który zajmuje się budową wypowiedzeń.
Syntaktyka (w ujęciu tradycyjnym) bada takie zjawiska jak funkcje wyrazów w zdaniu (funkcja podmiotu, orzeczenia, dopełnienia itd.), zależności między wyrazami w zdaniu (np. związek zgody, związek rządu, związek przynależności) czy szyk wyrazów w wypowiedzeniu.
SJP.pl
Wikipedia
w językoznawstwie: składniowy
przymiotnik
(1.1) dotyczący syntaktyki
SJP.pl
Wiktionary
1. dział zajmujący się stosunkami między znakami należącymi do jakiegoś języka;
2. dział gramatyki zajmujący się budową wypowiedzeń; składnia
SJP.pl
Wikipedia
garbnik syntetyczny odznaczający się właściwościami zbliżonymi do garbników roślinnych
SJP.pl
enzym katalizujący reakcje syntezy
Syntazy – grupa enzymów katalizujących wszelkie reakcje syntezy.
Do roku 1984 termin ten ograniczony był do enzymów katalizujących reakcje bez udziału trójfosforanów nukleozydów (NTP), na przykład ATP (w odróżnieniu od syntetaz wymagających towarzyszącej hydrolizy NTP). W roku 1984 Międzynarodowa Unia Biochemii i Biologii Molekularnej zarekomendowała rozszerzenie znaczenia nazwy „syntazy” na wszystkie enzymy katalizujące syntezę oraz zmianę nazwy „syntetazy” na „ligazy” (dla uniknięcia mylącego podobieństwa nazw).
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. dyspersyjny, zawiesinowy
Wiktionary
wrodzona znajomość zasad moralnych; synderesis
SJP.pl
enzym biorący udział w biosyntezie; ligaza
Ligazy, syntetazy (EC 6) – klasa enzymów katalizujących powstawanie wiązań chemicznych między cząsteczkami, przy wykorzystaniu do tego energii pochodzącej z hydrolizy ATP.
Ligazy dzielą się na podklasy według klasyfikacji numerycznej EC, w zależności od typu tworzonego wiązania (C−O, C−S, C−N lub C−C). Ligazy DNA uczestniczą w łączeniu nici kwasu deoksyrybonukleinowego, karboksylaza pirogronianowa katalizuje przyłączenie dwutlenku węgla do anionu pirogronianowego – tworzenie szczawiooctanu. Ich działanie można przedstawić ogólnie jako: A + B → AB.
SJP.pl
Wikipedia
→ syntetyk
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób syntetyczny, sztucznie
Wiktionary
1. zespalający, łączący w jedną całość;
2. uogólniający, całościowy;
3. w chemii: będący efektem syntezy;
4. tworzywo syntetyczne - tworzywo sztuczne uzyskane na drodze polimeryzacji lub polikondensacji
przymiotnik
(1.1) taki, który łączy w całość dane elementy, ogarnia coś całościowo; uogólniający
(1.2) taki, który jest sztucznie osiągany poprzez syntezę
SJP.pl
Wiktionary
1. produkt otrzymywany sztucznie w wyniku syntezy chemicznej;
2. sztuczny, syntetyczny materiał ubraniowy;
3. utwór muzyczny skomponowany przy użyciu syntezatora
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) produkt syntetyczny, produkt otrzymany syntetycznie w wyniku działania procesów chemicznych
Syntetyk to wytwór syntetyczny (sztuczny), otrzymany w procesie syntezy, niewystępujący w naturze.
Zobacz też:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba posługująca się metodą syntezy
SJP.pl
SJP.pl
syntezator, syntetyzer, syntezer;
1. urządzenie elektroniczne do wytwarzania i przetwarzania dźwięków;
2. instrument muzyczny do wykonywania muzyki elektronicznej
SJP.pl
syntezator, syntetyzator, syntezer;
1. urządzenie elektroniczne do wytwarzania i przetwarzania dźwięków;
2. instrument muzyczny do wykonywania muzyki elektronicznej
SJP.pl
Syntetyzm (z gr. sýnthesis ‘zestawienie’ od syn- 'współ-' i thésis ‘położenie; postawienie; twierdzenie’) – nurt w malarstwie zapoczątkowany pod koniec XIX wieku przez Paula Gauguina i kontynuowany przez malarzy skupionych wokół szkoły z Pont-Aven. Polegał na uproszczeniu form i malowaniu płaskimi plamami barwnymi, które często otaczano konturem (cloisonizm). Syntetyzm wpłynął m.in. na sztukę nabistów.
Nazwę wprowadził krytyk sztuki Édouard Dujardin.
Wikipedia
syntezować;
1. łączyć różne elementy w jedną całość;
2. przechodzić od szczegółów do ogólnych wniosków; ujmować w całość;
3. w chemii: otrzymywać jakąś substancję chemiczną przez połączenie prostszych substratów w bardziej złożony związek; dokonywać syntezy;
4. w elektronice: tworzyć obraz lub dźwięk z sygnałów elektrycznych
czasownik przechodni niedokonany (dk. zsyntetyzować)
(1.1) łączyć wiele różnych elementów w jedną całość lub przechodzić od szczegółów do uogólnień
(1.2) chem. otrzymywać jakąś substancję chemiczną przez syntezę
(1.3) elektr. przetwarzać sygnały elektryczne będące nośnikiem obrazu lub dźwięku na odpowiadające im efekty optyczne lub dźwiękowe
SJP.pl
Wiktionary
1. łączenie różnych elementów w całość;
2. wynik połączenia różnych elementów w całość; suma;
3. łączenie się substancji prostych w złożone
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) połączenie wielu różnych elementów w całość, całościowe ujęcie zagadnienia
(1.2) chem. reakcja chemiczna łączenia się substancji prostych w złożone
(1.3) liter. przedstawienie czegoś w sposób całościowy, ale zwięzły, z uwzględnieniem tylko najważniejszych składników
(1.4) filoz. ostatnia z trzech faz rozwoju rzeczywistości w koncepcji filozoficznej Hegla
Synteza (z gr. σύνθεσις synthesis, „zgoda”, od συντιθέναι syntithenai, „składać”, od συν- syn- i τιθέναι tithenai, „umieścić, położyć”) – termin oznaczający tworzenie bardziej złożonego dzieła z prostszych elementów; może mieć charakter materialny (np. w chemii), jak i abstrakcyjny (w literaturze). Przeciwieństwem syntezy jest analiza (lub rozkład, rozpad).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
syntetyzator, syntetyzer, syntezer;
1. urządzenie elektroniczne do wytwarzania i przetwarzania dźwięków;
2. instrument muzyczny do wykonywania muzyki elektronicznej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. elektr. urządzenie elektroniczne wytwarzające i przekształcające dźwięki, wykorzystywane jako instrument muzyczny;
Syntezator – instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektronicznych, w którym dźwięk jest syntezowany w układach elektronicznych poprzez niezależne modelowanie poszczególnych aspektów dźwięku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: syntezator
SJP.pl
rzadko: syntezator, syntetyzer, syntetyzator;
1. urządzenie elektroniczne do wytwarzania i przetwarzania dźwięków;
2. instrument muzyczny do wykonywania muzyki elektronicznej
SJP.pl
dawniej: syntetyzować;
1. łączyć różne elementy w jedną całość;
2. przechodzić od szczegółów do ogólnych wniosków; ujmować w całość;
3. w chemii: otrzymywać jakąś substancję chemiczną przez połączenie prostszych substratów w bardziej złożony związek; dokonywać syntezy;
4. w elektronice: tworzyć obraz lub dźwięk z sygnałów elektrycznych
SJP.pl
[czytaj: syntol] środek domięśniowy powodujący szybki przyrost masy mięśniowej
SJP.pl
[czytaj: syntolowy] dotyczący środka domięśniowego powodującego szybki przyrost masy mięśniowej
SJP.pl
[czytaj: synfpop] odmiana muzyki popularnej; electropop, technopop
Synthpop (synth pop, synth-pop, synthesizer pop, electropop lub technopop) – odmiana muzyki popularnej będąca nurtem muzyki nowofalowej, charakteryzująca się szerokim wykorzystaniem syntezatorów, automatów perkusyjnych oraz rozmaitych efektów elektronicznych.Cechą charakterystyczną, tak samo jak w innych odmianach muzyki popularnej, jest melodyjność oraz często tematyka miłosna przejawiająca się w tekstach.
SJP.pl
Wikipedia
→ synthpop [czytaj: synfpopowy]
SJP.pl
[czytaj: synfłejw] gatunek muzyki elektronicznej; synthpop
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. podgatunek współczesnej muzyki elektronicznej charakteryzujący się dużą ilością dźwięków syntezatorowych stylizowanych na te z lat 90. i 80., które mają wywoływać u odbiorcy uczucie nostalgii;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
benzyna syntetyczna otrzymywana z tlenku węgla i wodoru
Benzyna syntetyczna – paliwo syntetyczne, rodzaj benzyny otrzymywany w wyniku syntezy chemicznej, o składzie zależnym od surowców wyjściowych i metody otrzymywania. Metodami tymi są:
SJP.pl
Wikipedia
syntetyczny związek organiczny o działaniu żeńskich hormonów płciowych, mający postać bezbarwnych kryształów; stosowany w leczeniu chorób kobiecych; stilbestrol
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szt. forma sztuki wizualnej pozwalająca przekształcać idee w obrazy za pomocą algorytmów generatywnych, takich jak AI
(1.2) szt. medium ekspresji artystycznej, np. grafika, animacja, powstałe z użyciem syntografii (1.1)
Wiktionary
żeński hormon płciowy wytwarzany w ciałku żółtym jajnika oraz przez łożysko (w czasie ciąży) i korę nadnerczy, przygotowujący macicę do przyjęcia zarodka i utrzymania ciąży; progesteron, luteina
SJP.pl
Syntonia (gr. συντονία syntonía – "współbrzmienie") – sposób odnoszenia się do ludzi, charakteryzujący się chęcią do nawiązywania kontaktu emocjonalnego i poczuciem bliskości z nimi. Syntonia jest przeciwieństwem postawy autystycznej, charakterystycznej dla schizofrenii.
Wikipedia
człowiek łatwo nawiązujący kontakty z innymi ludźmi, zdolny rozumieć ich uczucia, pragnienia i reakcje
SJP.pl
ciało proteinowe otrzymywane z mięśni przy pomocy rozcieńczonego kwasu solnego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) proces dostrajania częstotliwości jednego urządzenia (zazwyczaj oscylatora) do częstotliwości drugiego
Wiktionary
potomek płci męskiej
SJP.pl
pieszczotliwie o synu; synulek, synalek, synuś
SJP.pl
ekspresywnie: syn; synuś, syncio, syńcio, synio
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pieszcz. lub iron. syn
SJP.pl
Wiktionary
1. ekspresywnie: syn; synulek, syncio, syńcio, synio;
2. poufale lub protekcjonalnie o chłopcu lub mężczyźnie; synek
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od: syn
SJP.pl
Wiktionary
zgrupowanie roślin o podobnych wymaganiach rozwojowych
SJP.pl
1. rzucać czymś sypkim
2. rozdawać hojnie
3. pot. zdradzać
4. budować z piasku
5. sypać się:
a) odpadać od całości
b) występować w dużej ilości
c) pot. zdradzać się
d) wydawać się wzajemnie
e) pot. mylić się
f) rozpadać się
czasownik przechodni niedokonany (dk. sypnąć)
(1.1) o sypkich substancjach przemieszczać
(1.2) pot. donosić
(1.3) pieniędzmi, podarunkami, pochwałami: dostarczać w dużych ilościach
(1.4) o okopach, wałach, itp. budować przez sypanie
(1.5) o śniegu: padać
(1.6) gw-pl|Warszawa. uciekać
czasownik zwrotny niedokonany sypać się (dk. sypnąć się)
(2.1) o sypkich substancjach przemieszczać się
(2.2) psuć się
(2.3) pot. donosić na siebie wzajemnie
(2.4) o iskrach, ciosach, oklaskach, itp.: występować w dużej ilości
SJP.pl
Wiktionary
robotnik górniczy, który napełnia wózki urobkiem; wozak
SJP.pl
Sypanica – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Prabuty.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sypać.
Wiktionary
potocznie: kawa lub herbata zaparzana bezpośrednio w kubku
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
spać gdzieś stale lub zwykle
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. spać)
(1.1) niedokonany od|spać.
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: sypialnia
SJP.pl
regionalne zdrobnienie od: sypialnia
SJP.pl
1. pokój sypialny;
2. komplet mebli stanowiących urządzenie pokoju sypialnego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bud. archit. pokój służący do spania
(1.2) przen. urb. dzielnica lub przedmieście metropolii pozbawione biur i innych miejsc pracy
(1.3) komplet mebli do sypialni (1.1)
Sypialnia – pomieszczenie, w których mieszkańcy domu mogą spać lub odpoczywać. Pokój sypialny powinien posiadać co najmniej jedno łóżko (często podwójne).
Potocznie określa się tak miasto satelickie, którego mieszkańcy na co dzień pracują lub uczą się w centralnym mieście aglomeracji, a miejsce ich zameldowania nie służy do niczego innego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przeznaczony do spania; taki, w którym się sypia
przymiotnik
(1.1) przeznaczony do spania
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sypiać.
Wiktionary
Sypień – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Nieborów.
Wikipedia
Sypin – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Piątek.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.
Wikipedia
Sypitki – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Kalinowo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Wikipedia
dający się przesypywać
przymiotnik
(1.1) złożony z bardzo drobnych, suchych i niezespolonych ze sobą cząstek, łatwo rozsypujący się
SJP.pl
Wiktionary
miałkość; drobnoziarnistość
Sypkość – właściwość technologiczna definiująca zdolność materiału w proszku do płynięcia, związana z kohezją.
Sypkość proszku zależy od wielu czynników:
SJP.pl
Wikipedia
1. wyrzucić coś sypkiego;
2. o śniegu: spaść w dużej ilości;
3. rozdać coś w większej ilości (np. sypnąć groszem);
4. wypowiedzieć tekst (np. kawał);
5. wygadać się; ujawnić sprawcę czynu
czasownik przechodni dokonany (ndk. sypać)
(1.1) dokonany od|sypać.
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|sypnąć.
Wiktionary
Sypniewko – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie złotowskim, w gminie Jastrowie.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
Wikipedia
1. nazwa kilku wsi w Polsce;
2. część Poznania
4 miejscowości w Polsce:
Zobacz też: Górki-Sypniewo
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Sypniewo
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Sypów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Działoszyce.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
potocznie: noga; gira
skrót
(1.1) = rel. Mądrość Syracha
Luksemburg:
Uzbekistan:
Osoby:
Zobacz też:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Uzbekistanie, Tadżykistanie i Kazachstanie, powstaje z połączenia rzek Naryn i Kara-daria;
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: syryjski
SJP.pl
potocznie: noga; gira
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) białystok. noga
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: noga; gira
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. autor starotestamentalnej Księgi Syracydesa
(1.2) imię|polski|m.
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Syracha
Wiktionary
[czytaj: S-Irakjus] miasto w USA
Miejscowości w USA:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. autor starotestamentalnej Księgi Syracha
(1.2) imię|polski|m.
Wiktionary
mieszkaniec Syrakuz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. mieszkaniec starożytnego miasta-państwa Syrakuz
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Syrakuz
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. mieszkaniec starożytnego miasta-państwa Syrakuz
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Syrakuzy
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syrakuzami, dotyczący Syrakuz, pochodzący z Syrakuz
SJP.pl
Wiktionary
miasto we Włoszech
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto we Włoszech położone na wschodnim wybrzeżu Sycylii;
(1.2) geogr. adm. włoska prowincja na wschodzie Sycylii;
Syrakuzy (łac. Syracusæ, wł. Siracusa [siraˈkuza]) – miasto we Włoszech położone we wschodniej części Sycylii, stolica prowincji o tej samej nazwie.
Przemysł przetwórstwa ropy naftowej, chemiczny. Kąpielisko morskie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto w Uzbekistanie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto we wschodnim Uzbekistanie, w wilajecie syrdaryjskim;
Syrdaria (uzb. Sirdaryo, uzb. cyr. Сирдарё; ros. Сырдарья, Syrdarja) – miasto we wschodnim Uzbekistanie, w wilajecie syrdaryjskim, siedziba administracyjna tumanu Sirdaryo. W 1989 roku liczyło ok. 23,5 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu mleczarskiego i materiałów budowlanych. W mieście znajduje się instytut pedagogiczny.
Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1971 roku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syr-darią albo z Syrdarią, dotyczący Syr-darii albo Syrdarii
Wiktionary
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
1. mitologiczna nimfa morska, mająca postać pół kobiety, pół ptaka, której przypisywano wabienie żeglarzy śpiewem i uśmiercanie ich;
2. baśniowa postać pół kobiety, pół ryby;
3. przyrząd wytwarzający informacyjne lub alarmowe sygnały dźwiękowe;
4. zalotna, uwodzicielska kobieta;
5. kobieta udająca baśniową syrenę w celach zarobkowych;
6. roślinożerny ssak wodny, zamieszkujący międzyzwrotnikowe i podzwrotnikowe morza;
7. herb Warszawy w postaci pół kobiety, pół ryby z mieczem i tarczą;
8. samochód marki Syrena
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mot. marka polskiego samochodu osobowego i dostawczego;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący mitycznej syreny, związany z mityczną syreną
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) charakterystyczny dla syreny, dotyczący syreny, odnoszący się do syreny
(1.2) przen. kusicielski, zgubny
SJP.pl
Wiktionary
potocznie:
1. właściciel samochodu marki Syrena;
2. dawniej: warszawianin
SJP.pl
zdrobnienie od: syrena
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: syrena
(1.2) mała syrena
(1.3) pot. mot. pieszczotliwie o samochodzie marki Syrena
(1.4) gw-pl|Warszawa. prostytutka
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ syrenka
SJP.pl
o cechach syrenowatych (rodzina płazów)
Syrenowate (Sirenidae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata).
SJP.pl
Wikipedia
o cechach syrenowatych (rodzina płazów)
SJP.pl
1. mitologiczna nimfa morska, mająca postać pół kobiety, pół ptaka, której przypisywano wabienie żeglarzy śpiewem i uśmiercanie ich;
2. baśniowa postać pół kobiety, pół ryby;
3. przyrząd wytwarzający informacyjne lub alarmowe sygnały dźwiękowe;
4. zalotna, uwodzicielska kobieta;
5. kobieta udająca baśniową syrenę w celach zarobkowych;
6. roślinożerny ssak wodny, zamieszkujący międzyzwrotnikowe i podzwrotnikowe morza;
7. herb Warszawy w postaci pół kobiety, pół ryby z mieczem i tarczą;
8. samochód marki Syrena
Brzegowce, syreny, nozdrzaki (Sirenia) – rząd dużych ssaków łożyskowych z nadrzędu afroterów (Afrotheria) prowadzących wyłącznie wodny tryb życia. Brzegowce zajmują szczególne miejsce w ekosystemie, ponieważ są jedynymi roślinożernymi ssakami wodnymi. Podobnie jak słoniowate, góralkowce i rurkozębne wywodzą się od ssaków prakopytnych. Nie jest znana przyczyna zajęcia przez nie środowiska odmiennego niż u większości innych ssaków.
SJP.pl
Wikipedia
państwo w Azji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. kraj w Azji;
(1.2) hist. prowincja rzymska
Syria (arab. سوريا, trl. Sūrijā, trb. Surija), nazwa oficjalna: Syryjska Republika Arabska (ar. الجمهورية العربية السورية, trl. Al-Ǧumhūrijja ăl-ʿArabijja ăs-Sūrijja, trb. Al-Dżumhurijja al-Arabijja as-Surijja) – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
grecki ludowy instrument muzyczny; syrynga
SJP.pl
Wikipedia
przewlekła choroba polegająca na tworzeniu się jamistych przestrzeni w rdzeniu kręgowym co powoduje upośledzenie czucia bólu i temperatury, a następnie porażenie mięśni szkieletowych; jamistość rdzenia
SJP.pl
Wikipedia
instrument muzyczny znany również jako fletnia Pana; syrynga
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. najada albo hamadriada, albo oreada z Arkadii zamieniona w trzcinę, ukochana Pana;
(1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 3360;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
gwiazda w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa; Psia Gwiazda
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(1.1) mitgr. pies Oriona, przeniesiony na firmament jako gwiazda Syriusz (1.2);
(1.2) astr. najjaśniejsza gwiazda na nocnym niebie, znajdująca się w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) rzad. imię|polski|m.;
Syriusz (Alfa Canis Majoris, α CMa) – najjaśniejsza gwiazda nocnego nieba, w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa. Jest jedną z najbliższych gwiazd – odległa o 8,6 roku świetlnego – o jasności obserwowanej −1,47 magnitudo. Jest jednym z wierzchołków trójkąta zimowego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Syrkowice (niem. Zürkow) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Karlino. W latach 1975–1998 wieś należała do województwa koszalińskiego. W roku 2007 wieś liczyła 195 mieszkańców.
Wieś wchodząca w skład sołectwa: Poczernino
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. zob. Srem.
Srem (zwany też Syrmia, serb. Срем, chorw. Srijem, węg. Szerémség) – region historyczny położony między Dunajem i Sawą, podzielony obecnie między Serbię (część wschodnia, w większości w granicach Prowincji Autonomicznej Wojwodina) i Chorwację (część zachodnia).
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syrmią, dotyczący Syrmii
Wiktionary
rodzaj dinozaura z rodziny ankylozaurów; pinakozaur
SJP.pl
dotyczący Syro-Malabarskiego Kościoła Katolickiego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) staroż. geogr. Fenicja w obrębie rzymskiej prowincji Syrii
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) staroż. etn. mieszkaniec Syrofenicji
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) staroż. etn. mieszkanka Syrofenicji
Syrofenicjanka, także kobieta kananejska − postać biblijna z Nowego Testamentu.
Pojawia się w Ewangelii Marka i w miejscu paralelnym w Ewangelii Mateusza. Określenie "Syrofenicjanka" użyte przez ewangelistę Marka wskazuje na pochodzenie z rejonu Fenicji, która w czasach Chrystusa była częścią rzymskiej prowincji Syrii. Gdy Jezus opuścił Galileę i wyruszył na północ w okolice Tyru i Sydonu, kobieta ta miała prosić go o wypędzenie złego ducha ze swej córki.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Syrofenicji, związany z Syrofenicją
przymiotnik jakościowy
(2.1) charakterystyczny dla Syrofenicji lub Syrofenicjan, mający cechy lub właściwości przypisywane Syrofenicji lub Syrofenicjanom
Wiktionary
grzyb kapeluszowy z rodziny gołąbkowatych
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) herald. polski herb szlachecki;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. produkt w przemyśle spożywczym w postaci gęstej, lepkiej, bardzo słodkiej cieczy
2. lekarstwo otrzymywane przez rozpuszczenie leków w stężonym wodnym roztworze cukru; ulepek
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. gęsty, bardzo słodki i lepki roztwór cukru, zagęszczony sok
(1.2) farm. roztwór leku w wodzie gęstością i smakiem przypominający syrop (1.1)
Syrop (z arab. شراب sherab – napój, via łacina sirupus) – gęsta, lepka ciecz o dużej zawartości cukru. Syrop jest trudny do przelania z naczynia do naczynia, ciągnie się w długie nitki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: syrop
SJP.pl
zakład przemysłowy, w którym przerabiany jest krochmal ziemniaczany na cukier skrobiowy
SJP.pl
cecha czegoś przypominającego syrop
SJP.pl
przypominający konsystencją syrop
przymiotnik
(1.1) mający postać, właściwości syropu
SJP.pl
Wiktionary
→ syrop
SJP.pl
miasto i gmina w Libii
SJP.pl
Wikipedia
ogół żywych i martwych zwierząt, znoszonych prądem wody w rzekach, który stanowi pokarm dla ryb
Syrton – to żywe i martwe organizmy roślinne jak i zwierzęce, unoszone przez prąd wody w ciekach.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
Syrycjusz – imię męskie, którego patronem jest św. Syrycjusz, papież (zm. 399).
Syrycjusz imieniny obchodzi 26 listopada.
Wiktionary oraz Wikipedia
obywatel Syrii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Syrii lub mieszkaniec Syrii
Osoby o nazwisku lub przydomku Syryjczyk:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
obywatelka Syrii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Syrii
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący Syrii
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do państwa Syria
SJP.pl
Wiktionary
grecki ludowy instrument muzyczny; syringa
SJP.pl
Wikipedia
kwas syryngowy - organiczny związek chemiczny mający działanie antybakteryjne i przeciwutleniające
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kulin. sernik
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) środ. inform. administrator systemów komputerowych;
Administrator systemów komputerowych (łac. administrator „zarządca”), żargonowo sysadmin (ang. system administrator) – informatyk zajmujący się zarządzaniem systemem informatycznym i odpowiadający za jego sprawne działanie.
Wyróżnić można administratorów między innymi:
Wiktionary oraz Wikipedia
młode zwierzę, odżywiające się jeszcze mlekiem matki; osesek
SJP.pl
nazwisko
2 miejscowości w Polsce:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) środ. inform. zob. administrator.
Sysop (od ang. system operator), operator systemu – często używane określenie administratorów BBS-ów albo, historycznie, operatorów dowolnych systemów komputerowych, w szczególności klasy mainframe.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w północno-zachodniej Rosji, lewy dopływ Wyczegdy;
Sysoła (ros. Сысола) – rzeka w północno-zachodniej Rosji. Większość jej biegu przypada na obszar republiki Komi, choć dwa z jej dopływów mają swoje źródła w niegdysiejszym obwodzie permskim oraz w obwodzie kirowskim. Sysoła jest dopływem Wyczegdy, do której wpływa na wysokości stolicy republiki, Syktywkaru (nazwa miasta wzięła się od nazwy rzeki, która w języku komi brzmi Syktyw).
Wiktionary oraz Wikipedia
1. układ elementów stanowiący uporządkowaną całość; zespół urządzeń działający jako całość;
2. forma ustroju państwa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) układ urządzeń współpracujących ze sobą;
(1.2) sposób rozwiązywania, obsługi czegoś
(1.3) ustrój, sposób organizacji życia
System (stgr. σύστημα systema – rzecz złożona) – zespół wzajemnie powiązanych elementów realizujących jako całość założone cele.
Z uwagi na fakt, że wyodrębnienie wszystkich elementów przynależących do systemu bywa w praktyce niekiedy bardzo trudne, dlatego do badania systemów wykorzystuje się ich uproszczone modele. Elementy przynależące do jednego systemu nie mogą jednak stanowić jednocześnie elementów przynależnych do innego systemu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeka główna wraz z dopływami
SJP.pl
SJP.pl
przysłówek
(1.1) regularnie, powtarzalnie
(1.2) stale przez dłuższy czas
(1.3) biol. pod względem systematyki
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: systematycznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: systematyczny
SJP.pl
1. robienie czegoś skrupulatnie i regularnie, działanie zgodnie z ustalonymi regułami, w ramach jakiegoś planu, systemu; metodyczność;
2. regularne występowanie, dzianie się czegoś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) porządek, ułożenie, dokładność
(1.2) regularność, powtarzalność
(1.3) regularność, stałość
SJP.pl
Wiktionary
1. robiący coś skrupulatnie i regularnie; metodyczny;
2. dziejący się lub zachodzący w sposób regularny, uporządkowany, według jakiegoś systemu;
3. dotyczący systematyki orgnizmów
przymiotnik
(1.1) wykonywany lub zdarzający się regularnie
(1.2) wykonywany starannie
(1.3) wykonany metodycznie, w sposób uporządkowany, według schematu
(1.4) systematycznie wykonujący swoją pracę, systematycznie uczący się, pilny
(1.5) biol. dotyczący systematyki roślin lub zwierząt
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
1. rozdzielenie na grupy według jakiegoś systemu;
2. gałąź jakiejś nauki zajmująca się klasyfikacją pewnych przedmiotów lub pojęć;
3. systematyka organizmów - dział biologii zajmujący się badaniem różnorodności organizmów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dziedzina/poddziedzina jakiejś nauki zajmująca się klasyfikowaniem jej przedmiotów i pojęć
(1.2) układ (system) przedmiotów lub pojęć danej nauki
Systematyka (gr. systematikos) – w różnych naukach: układ, podział na grupy według pewnego systemu przedmiotów lub pojęć danej nauki.
Może odnosić się do:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
porządkowanie czegoś według ustalonych reguł, zgodnie z pewnym systemem; systematyzowanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ujęcie czegoś w system, porządkowanie
SJP.pl
Wiktionary
osoba tworząca system, reguły klasyfikacji, zasady porządkowania oraz porządkująca pojęcia, rzeczy, według takich reguł
SJP.pl
układać coś według ustalonych reguł, zgodnie z pewnym systemem; porządkować
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) porządkować według określonych zasad
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dokonywanie systematyzacji
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od system
Wiktionary
dawniej: systematyzować
SJP.pl
mający wpływ na tworzenie systemu
SJP.pl
osoba podporządkowana systemowi (społecznemu, politycznemu)
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób systemowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest systemowe; cecha tych, którzy są systemowi
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do systemu
Wiktionary
faza skurczu serca, skurcz serca; systole
SJP.pl
faza skurczu serca, skurcz serca; systol
SJP.pl
Wikipedia
pierwotniak z typu orzęsków, charakteryzujący się całkowitym brakiem rzęsek u postaci dorosłej; organizm osiadły, do podłoża przymocowuje się dzięki długiej nóżce, na której osadzone są charakterystyczne wypustki pełniące rolę ssawek
SJP.pl
gromada protistów w typie orzęsków
Sysydlaczki, bezrzęski (Suctoria) – gromada w typie orzęsków.
W postaci dojrzałej pozbawione są całkowicie rzęsek, zastąpionych rurkami ssącymi (tentacule), służącymi do pobierania pokarmu. Należą tu różnopostaciowe pierwotniaki przytwierdzone nóżką do podłoża.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) syty
Wiktionary
brzeczka miodowa
Brzeczka (w miodosytnictwie zwana też syta) – półprodukt stosowany przy produkcji piwa lub miodu pitnego.
SJP.pl
Wikipedia
Sytki – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Drohiczyn.
Wieś duchowna, własność benedyktynek drohickich w XVII wieku, położona była w 1795 roku w ziemi drohickiej województwa podlaskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
W Sytkach urodził się bł. ks. Władysław Maćkowiak.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Drohiczynie.
Wikipedia
aparat do saturacji; saturator
SJP.pl
cecha tego, co sytne (sycące, pożywne); treściwość
SJP.pl
pożywny, dający odczucie nasycenia
SJP.pl
uczucie nasycenia, zaspokojenia; dosyt
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bycie całkowicie najedzonym, brak głodu
SJP.pl
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: syty; bardziej syty
SJP.pl
1. ogół warunków, w których coś się odbywa;
2. fragment wypowiedzi, akcji scenicznej w przedstawieniu teatralnym;
3. dawniej: położenie jakiegoś obiektu; usytuowanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zespół okoliczności, stan, w którym ktoś lub coś się znajduje lub coś się dzieje
(1.2) lokalizacja, położenie czegoś
Definicja sytuacji – określenie przez partnerów interakcji dyspozycji do działania w danej sytuacji społecznej oraz uświadomienie sobie własnego położenia w niej. Zdefiniowanie sytuacji zależne jest od jej percepcji oraz wartości, jakie dana jednostka posiada. Dla osób biorących udział w interakcji wybór sposobu definiowania sytuacji zależy od położenia jednostek w strukturze społecznej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zwolennik sytuacjonizmu
Wiktionary
SJP.pl
ruch społeczno-artystyczny powstały w latach 50. XX wieku
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) uwzględniając sytuację
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest sytuacyjne
Wiktionary
związany z jakąś sytuacją, wynikający z sytuacji
przymiotnik
(1.1) dotyczący pewnej sytuacji
SJP.pl
Wiktionary
1. umiejscawiać, umieszczać gdzieś;
a) stawiać budynek w jakimś miejscu, wydzielać jego część na jakiś cel;
b) umieszczać akcję czegoś, zwłaszcza książki lub filmu, w określonych okolicznościach, czasie, miejscu;
c) ujmować coś w określonym kontekście, pozwalającym na lepsze zrozumienie lub nową interpretację;
d) ustawiać kogoś na jakiejś pozycji w organizacji, hierarchii;
2. sytuować się; umiejscawiać się, umieszczać się:
a) zajmować jakieś miejsce;
b) zajmować jakąś pozycję w organizacji
czasownik
(1.1) umieszczać w jakimś miejscu
SJP.pl
Wiktionary
1. umiejscawiać, umieszczać gdzieś;
a) stawiać budynek w jakimś miejscu, wydzielać jego część na jakiś cel;
b) umieszczać akcję czegoś, zwłaszcza książki lub filmu, w określonych okolicznościach, czasie, miejscu;
c) ujmować coś w określonym kontekście, pozwalającym na lepsze zrozumienie lub nową interpretację;
d) ustawiać kogoś na jakiejś pozycji w organizacji, hierarchii;
2. sytuować się; umiejscawiać się, umieszczać się:
a) zajmować jakieś miejsce;
b) zajmować jakąś pozycję w organizacji
SJP.pl
1. taki, który się najadł do syta; najedzony, niegłodny;
2. obfity, bogaty w jakieś substancje odżywcze, treściwy, sycący;
3. mający czegoś dosyć; opływający w coś
przymiotnik
(1.1) taki, który zaspokoił głód, najadł się
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. rozbudowany zespół płytkich słonowodnych zatok na północno-wschodnim wybrzeżu Krymu;
Sywasz (ukr. Сиваш; ros. Сиваш, Siwasz; krym. Sıvaş), także Morze Zgniłe (ukr. Гниле Море, Hnyłe More; ros. Гнилое Море, Gniłoje Morie; krym. Çürük Deñiz) – system płytkowodnych zatok na północno-wschodnim wybrzeżu Krymu, oddzielonych od strony Morza Azowskiego Mierzeją Arabacką.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w zachodniej części Rosji, w obwodzie samarskim, nad Wołgą u ujścia Syzrani (2.1) do Zbiornika Saratowskiego;
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(2.1) geogr. rzeka w południowej Rosji prawy dopływ Wołgi;
Syzrań (ros. Сызрань) – miasto w zachodniej części Rosji, w obwodzie samarskim, port nad Wołgą u ujścia Syzrani do Zbiornika Saratowskiego.
Założony w 1683 jako twierdza, w 1796 przekształcony w miasto guberni symbirskiej. Około 167 tys. mieszkańców w 2020 roku.
W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, chemiczny oraz rafineryjny.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Syzraniem lub Syzranią, dotyczący Syzrania lub Syzrani
Wiktionary
mit. gr. legendarny założyciel Koryntu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. mityczny król Koryntu, skazany przez bogów na wtaczanie głazu na szczyt góry;
Syzyf (gr. Σίσυφος Sísyphos, Sisyphos Aiolides, łac. Sisyphus) – w mitologii greckiej założyciel i król miasta Efyra (późniejszy Korynt), mąż Merope, syn Eola i dziad Bellerofonta, postać tragiczna, archetyp.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. dotyczący Syzyfa;
2. przenośnie: syzyfowa praca - bezcelowa, ciężka praca, niemająca końca; bezowocny trud
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Syzyfa
SJP.pl
Wiktionary
opozycja i koniunkcja planet
SJP.pl
→ syzygia
SJP.pl
Syzygium – słowo pochodzące z greki (syzygos) oznaczające tam "połączenie jarzmem". Używane jest w odmienny sposób w wielu różnych dziedzinach.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w obwodzie swierdłowskim i Kraju Permskim, uchodzi do Zbiornika Kamskiego;
Syłwa (ros. Сылва; z języka komi-permiackiego сыл: sył – „z roztopów”, ва: wa – „woda”) – rzeka w Rosji, w obwodzie swierdłowskim i Kraju Permskim.
Jej długość wynosi 493 km, a powierzchnia zlewiska 19 700 km². Swój początek bierze na stokach środkowego Uralu i płynie w kierunku zachodnim. Wpada do Zatoki Czusowskiej Zbiornika Kamskiego.
Wiktionary oraz Wikipedia