jin, yin;
1. w chińskiej filozofii klasycznej: żeński, negatywny pierwiastek w przyrodzie, przeciwieństwo jang (yang);
2. zawierający ten pierwiastek (np. produkty in)
SJP.pl
Wikipedia
1. w filozofii konfucjańskiej i taoizmie: idea uzupełniania się, harmonii przeciwstawnych pierwiastków: męskiego i żeńskiego, pozytywnego i negatywnego;
2. graficzny symbol tej harmonii, dwie figury w kontrastowych kolorach (zwykle czarnym i białym) uzupełniające się do kształtu pełnego koła
SJP.pl
skrót od: inaczej, inny
SJP.pl
rzeka w Polsce, prawy dopływ Odry
Ina (niem. Ihna) – rzeka, prawy dopływ Odry o długości 126 km w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim. Powierzchnia dorzecza obejmuje obszar 2151 km². Ina płynie przez Pobrzeże Szczecińskie, Pojezierze Zachodniopomorskie i na krótkim odcinku źródłowym Pojezierze Południowopomorskie.
Miasta nad Iną: Goleniów, Recz, Stargard.
SJP.pl
Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. przekręcać
Wiktionary
1. w inny sposób, innymi słowy;
2. w przeciwny sposób
przysłówek sposobu
(1.1) w inny sposób, nie tak jak jest; odwrotnie, odmiennie
(1.2) w innym przypadku
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
brak zdolności przystosowania się organizmów do zmiany warunków otoczenia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. nieadekwatny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) stpol. współcz. także gw-pl|Bukowina. inny
Wiktionary
w odniesieniu do fermentów, surowic, antybiotyków itp. substancji: utrata aktywności, określonych właściwości czynnych (np. bakteriobójczych), zanik lub zahamowanie zdolności do reakcji chemicznych; neutralizacja, inaktywowanie
Inaktywator (łac. inactivus - "nieczynny") – dowolny czynnik chemiczny zmniejszający lub całkowicie wstrzymujący aktywność substancji chemicznej do określonej reakcji.
SJP.pl
Wikipedia
czynnik powodujący osłabienie działania czegoś, spowalniający lub powstrzymujący aktywność
Inaktywator (łac. inactivus - "nieczynny") – dowolny czynnik chemiczny zmniejszający lub całkowicie wstrzymujący aktywność substancji chemicznej do określonej reakcji.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitsumer. bogini miłości, płodności, walki i planetaanety Wenus
Isztar (sum. Inana, asyr. Issar) – w mitologii mezopotamskiej bogini wojny i miłości, z czasem główna i jedyna licząca się bogini panteonu mezopotamskiego; jej kult rozpowszechnił się szeroko na całym obszarze starożytnego Bliskiego Wschodu – w Syrii i Fenicji (Asztarte) oraz Anatolii (Szauszka); w Babilonii czczona głównie w Uruk w świątyni E-ana („Dom nieba”).
Wiktionary oraz Wikipedia
1. jezioro w Finlandii;
2. bóstwo japońskiej religii shinto, bogini dobrobytu, urodzaju i pożywienia
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. jezioro na północy Finlandii
(1.2) geogr. miejscowość w fińskiej części Laponii
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. uroczyste rozpoczęcie, otwarcie czegoś;
2. dawniej uroczyste wprowadzenie osoby na wysoki urząd
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) podn. uroczyste rozpoczęcie lub otwarcie czegoś (np. działalności, przedsięwzięcia)
(1.2) zwł. daw. uroczystość mianowania kogoś na wysokie stanowisko (np. koronacja)
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący inauguracji
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z inauguracją, dotyczący inauguracji
SJP.pl
Wiktionary
dokonywać lub dokonać inauguracji
czasownik przechodni niedokonany (dk. zainaugurować)
(1.1) dokonywać inauguracji; rozpoczynać uroczyście
SJP.pl
Wiktionary
potocznie:
1. zabawa, spotkanie towarzyskie; impra, impreza, jubel, balanga, party;
2. negatywne wydarzenie, np. kłótnia, afera, zamieszki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) slang. impreza
(1.2) slang. zdarzenie wywołujące zazwyczaj negatywne emocje; kłótnia, awantura
SJP.pl
Wiktionary
inbredowanie, chów wsobny, chów krewniaczy;
1. w hodowli roślin obcopylnych (np. kukurydzy): kilkuletnie zapylanie roślin ich własnym pyłkiem;
2. w hodowli zwierząt: kojarzenie do rozrodu zwierząt spokrewnionych; incest
Kojarzenie krewniacze, chów wsobny, inbredowanie – kojarzenie zwierząt spokrewnionych przez wspólnych przodków. Jest to jedna z metod hodowlanych, powodująca wzrost homozygotyczności potomstwa oraz wyodrębnienie się genetycznie zróżnicowanych linii hodowlanych. Zmniejsza się zmienność genetyczna, może nastąpić uzewnętrznienie się cennych kombinacji genowych w populacji i ich utrwalenie wśród potomstwa. Do negatywnych następstw należy częste ujawnianie się recesywnych genów letalnych.
SJP.pl
Wikipedia
inbred, chów wsobny, chów krewniaczy;
1. w hodowli roślin obcopylnych (np. kukurydzy): kilkuletnie zapylanie roślin ich własnym pyłkiem;
2. w hodowli zwierząt: kojarzenie do rozrodu zwierząt spokrewnionych; incest
Kojarzenie krewniacze, chów wsobny, inbredowanie – kojarzenie zwierząt spokrewnionych przez wspólnych przodków. Jest to jedna z metod hodowlanych, powodująca wzrost homozygotyczności potomstwa oraz wyodrębnienie się genetycznie zróżnicowanych linii hodowlanych. Zmniejsza się zmienność genetyczna, może nastąpić uzewnętrznienie się cennych kombinacji genowych w populacji i ich utrwalenie wśród potomstwa. Do negatywnych następstw należy częste ujawnianie się recesywnych genów letalnych.
SJP.pl
Wikipedia
→ inbred
SJP.pl
rodzaj wkrętaka o przekroju sześciokąta foremnego; klucz ampulowy, klucz imbusowy, klucz inbusowy, imbus
Klucz imbusowy, imbus (pierwotnie: klucz inbusowy, inbus; rzadziej: klucz ampulowy) – klucz trzpieniowy o przekroju sześciokąta foremnego. Ma on postać pręta wygiętego w kształt litery L (rzadziej Z) lub stanowi wymienną końcówkę (tzw. bit) do wkrętaków ręcznych i automatycznych.
SJP.pl
Wikipedia
klucz inbusowy - rodzaj wkrętaka o przekroju sześciokąta foremnego; klucz ampulowy, klucz imbusowy, imbus, inbus
SJP.pl
skrót od: in nomine Christi (z łaciny: w imię Chrystusa); I.N.C.
SJP.pl
skrót od: incorporated - spółka akcyjna; SA
skrót
(1.1) = incipit
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: inka] samochód typu Seat Inca
Inca – gmina w Hiszpanii, w prowincji Baleary, we wspólnocie autonomicznej Balearów, o powierzchni 58,34 km². W 2011 roku gmina liczyła 30 066 mieszkańców.
SJP.pl
Wikipedia
określenie wykonawcze: przyspieszając; incalzando
SJP.pl
określenie wykonawcze: przyspieszając; incalcando
SJP.pl
osoba uważająca, że nie może znaleźć partnera, wejść w związek lub uprawiać seksu ze względu na czynniki zewnętrzne, które jej to uniemożliwiają
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) slang. mężczyzna, który pomimo chęci nie jest w stanie nawiązywać relacji seksualnych z kobietami;
Incel (od zbitki angielskich wyrazów involuntary celibacy, mimowolny celibat, lub involuntarily celibate, żyjący w mimowolnym celibacie) – członek internetowej subkultury ludzi, którzy definiują samych siebie jako osoby niezdolne do znalezienia romantycznego lub seksualnego partnera pomimo chęci.Nikt bedacy incelem nie chce nim być i naprawdę cierpią z powodu incelizmu Dyskusje na incelskich forach często charakteryzują się żalem i nienawiścią, mizoginią i często dotyczą ideologii blackpillu, mizantropią, niską samooceną i obrzydzeniem samym sobą, rasizmem. Amerykańskie Southern Poverty Law Center SPLC opisuje subkulturę jako część internetowego ekosystemu męskiej supremacji i zalicza ją na swoją listę grup nienawiści. Szacunki odnośnie do liczby inceli są różne i najczęściej szacuje się, że osób utożsamiających się z tą subkulturą jest od tysięcy do około setek tysięcy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ incel
SJP.pl
[czytaj: inSENtiw] wycieczka będąca nagrodą dla dobrych pracowników danej firmy lub dla osób z nią współpracujących; wyjazd motywacyjny, incentive tour
SJP.pl
1. obcowanie płciowe z osobą blisko spokrewnioną; kazirodztwo;
2. w hodowli zwierząt: kojarzenie do rozrodu zwierząt spokrewnionych; inbred, inbredowanie, chów wsobny, chów krewniaczy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rzad. obcowanie płciowe z kimś blisko spokrewnionym
(1.2) zootechn. rozród zwierząt hodowlanych pochodzących z tej samej grupy
Kazirodztwo – zachowanie seksualne w stosunku do osoby blisko spokrewnionej, ale także osób spowinowaconych, np. poprzez adopcję czy małżeństwo krewnego. W wielu kulturach kazirodztwo pozostaje tematem tabu i postrzegane jako jednoznacznie złe – co uzasadnia się zwiększonym ryzykiem wystąpienia u potomstwa wad wrodzonych, niepełnosprawności fizycznej i intelektualnej oraz przedwczesnej śmierci. Jest ono tym większe, im wyższy jest stopień pokrewieństwa genetycznego rodziców.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) gram. zob. inchoatiwum.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) gram. czasownik oznaczający początek pewnego procesu lub czynności
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) gram. oznaczający początek pewnego procesu lub czynności
Wiktionary
początkowe słowa tekstu, pełniące niekiedy rolę jego tytułu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) słowa rozpoczynające coś, np. piosenkę, wiersz itp., stosowane zwykle wtedy, gdy brak tytułu utworu
Incipit (łac. zaczyna się, od incipere – zaczynać) – określenie na formułkę umieszczaną często na początku średniowiecznych rękopisów, która zawierała imię autora i tytuł dzieła. Często formułka ta zaczynała się właśnie od samego słowa incipit (skąd jej nazwa). Podobne formułki umieszczano także na początkach poszczególnych części dzieła, takich jak księga czy rozdział. Formułki te mogły też wyróżniać się z tekstu barwą lub formą graficzną.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Incitatus (łac. szybki, galopujący) − ulubiony koń wyścigowy cesarza Kaliguli.
O życiu Incitatusa na dworze Kaliguli pisze Swetoniusz w swoich Żywotach Cezarów. Według niego Incitatus jako koń wyścigowy miał prawo do spokoju i odpoczynku. Nad tym, by w noc przed wyścigami nikt mu nie przeszkadzał, czuwali pretorianie uciszając nocne hałasy. Poza tym rumak miał mieszkać w marmurowej stajni, chodzić okryty purpurą i w uprzęży ozdobionej drogimi kamieniami, jadać ze żłobu z kości słoniowej. W końcu koń dostał umeblowany dom i służbę, żeby zaproszeni w jego imieniu goście mogli wygodniej ucztować.
Wikipedia
[czytaj: inKLUs-iwe] z łaciny: włącznie
SJP.pl
[czytaj: inKOgnito]
1. ukrywając swoje nazwisko; skrycie, tajnie, nieoficjalnie;
2. zatajenie swojej tożsamości, nieujawnianie się
Incognito (z łac. incognitus – nieznany) – określenie wyrażające sytuację, kiedy osoba, grupa osób lub jakikolwiek inny podmiot występuje, nie ujawniając swojej tożsamości, bądź z tożsamością zatajoną, nie dając się przy tym rozpoznać.
SJP.pl
Wikipedia
określenie wykonawcze: rozpoczynając, zaczynając
SJP.pl
[czytaj: inkomunikado] bez możliwości porozumienia się z kimkolwiek, w izolatce, w odosobnieniu; incomunicado
SJP.pl
[czytaj: inkompatibilia] incompatibilitas, inkompatibilia; z łaciny:
1. rzeczy nieprzystające do siebie, nie dające się połączyć, pogodzić;
2. w dawnej Polsce: zakaz łącznego sprawowania niektórych urzędów;
3. zakaz łączenia mandatu poselskiego z niektórymi funkcjami publicznymi lub zawodowymi
Incompatibilitas (łac. niepołączalność) – zasada niełączenia określonych funkcji publicznych. Zasada ta odnosi się zarówno do funkcji pełnionych w administracji rządowej, jak i samorządowej.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: inkopatiBIlitas] incompatibilia, inkompatibilia; z łaciny:
1. rzeczy nieprzystające do siebie, nie dające się połączyć, pogodzić;
2. w dawnej Polsce: zakaz łącznego sprawowania niektórych urzędów;
3. zakaz łączenia mandatu poselskiego z niektórymi funkcjami publicznymi lub zawodowymi
Incompatibilitas (łac. niepołączalność) – zasada niełączenia określonych funkcji publicznych. Zasada ta odnosi się zarówno do funkcji pełnionych w administracji rządowej, jak i samorządowej.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: inkomunikado] bez możliwości porozumienia się z kimkolwiek, w izolatce, w odosobnieniu; incommunicado
SJP.pl
stop niklu, chromu i żelaza, o zawartości niklu 45-65%
SJP.pl
[czytaj: inkoterms] skrót od: International Commercial Terms - Międzynarodowe Reguły Handlu
Incoterms (ang. International Commercial Terms – międzynarodowe formuły handlowe) – zbiór formuł handlowych, określających warunki sprzedaży, których stosowanie jest szeroko przyjęte na całym świecie. Reguły te dzielą koszty i odpowiedzialność pomiędzy nabywcę i sprzedawcę oraz odzwierciedlają rodzaj uzgodnionego transportu. Incoterms odnoszą się do Konwencji ONZ dotyczącej Kontraktów dla Międzynarodowej Sprzedaży Dóbr. Zostały opublikowane w 1936 roku i wielokrotnie je nowelizowano. Ostatnią wydaną wersją jest Incoterms 2020.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: inkrementum] podniesienie znaczenia tematu poprzez zastosowanie odpowiednich środków stylistycznych
SJP.pl
[czytaj: ękrłaJABL] niesłychane, niemożliwe, niewiarygodne (jako wykrzyknik)
SJP.pl
[czytaj: inkubus] zły demon objawiający się pod postacią przystojnego, uwodzicielskiego mężczyzny, zniewalający kobiety podczas snu; inkub, inkubus
Incubus – amerykański zespół rockowy. Powstał w 1991 roku w Calabasas w stanie Kalifornia.
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: incydent
SJP.pl
w geometrii: właściwość określonych wzajemnych relacji między odpowiednimi figurami
Incydencja – własność wzajemnych relacji między pewnymi obiektami.
SJP.pl
Wikipedia
1. niespodziewane, nieprzyjemne w skutkach wydarzenie;
2. mało ważne zdarzenie; epizod
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) nagłe, krótkotrwałe, nieoczekiwane, zwykle nieprzyjemne w skutkach wydarzenie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
1. o małym znaczeniu lub zdarzający się bardzo rzadko; marginalny, sporadyczny;
2. mający znaczenie uboczne w sporze sądowym; wypadkowy (dawniej)
SJP.pl
w teorii grafów: będący w relacji z danym obiektem
SJP.pl
zdolność większości pierwotniaków do tworzenia cyst przetrwalnikowych
SJP.pl
pobudzenie, wzbudzenie; pobudzanie, wzbudzanie
SJP.pl
Incytator – w instrumencie muzycznym siła pobudzająca wibrator do drgań. Może być nią specjalny przyrząd, ruch powietrza lub część ciała człowieka, np. smyczek skrzypiec, pałki perkusyjne, usta muzyka.
Instrumenty dzielą się na podgrupy ze względu na rodzaj incytatora.
Wikipedia
w medycynie: przecięcie ciała
SJP.pl
miasto w Korei Południowej
SJP.pl
→ Inczchon
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Inczonem, dotyczący Inczonu
Wiktionary
miasto w Chinach; Yinczuan
Yinchuan (chiń. 银川; pinyin Yínchuān) – miasto o statusie prefektury miejskiej w północnych Chinach, ośrodek administracyjny regionu autonomicznego Ningxia, w dolinie rzeki Huang He. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 492 741. Prefektura miejska w 1999 roku liczyła 953 832 mieszkańców. Ośrodek przemysłu maszynowego, elektrotechnicznego, petrochemicznego, hutniczego, gumowego, cukrowniczego i włókienniczego.
SJP.pl
Wikipedia
pierwiastek chemiczny o symbolu In
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu In i liczbie atomowej 49;
(1.2) geol. pierwszy, starszy wiek wczesnego triasu, trwający 251 – 249,7 milionów lat temu;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: indyjski, indikatiwus, indicativus (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
wypytywanie, dopytywanie się; badanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. wypytywanie kogoś o coś, dopytywanie się, badanie (zwykle w liczbie mnogiej)
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący indagacji
przymiotnik
(1.1) książk. od indagacja
SJP.pl
Wiktionary
przestarzałe: osoba prowadząca śledztwo, indagująca kogoś o coś
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. osoba prowadząca indagację, wypytująca kogoś o coś
SJP.pl
Wiktionary
przestarzałe: kobieta prowadząca śledztwo, indagująca kogoś o coś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) forma żeńska od rzeczownika indagator
SJP.pl
Wiktionary
wypytywać kogoś, dopytywać się, badać
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) książk. przeprowadzać indagację, wypytywać kogoś o coś, dopytywać się, badać, zasypywać pytaniami
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|indagować.
Wiktionary
wypytywać kogoś, dopytywać się, badać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. lek do stosowania wziewnie przy leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, będący agonistą receptora β2-adrenergicznego
Indakaterol (łac. indacaterolum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny z grupy pirydyn podstawionych grupą karbonylową mający w swojej strukturze pierścień benzenowy. Lek o działaniu sympatykomimetycznym, o długim czasie działania, działający selektywnie na receptory adrenergiczne β2.
Wiktionary oraz Wikipedia
błękitny barwnik kadziowy, stosowany do barwienia bawełny, papieru oraz jako pigment do lakierów
SJP.pl
błękitny barwnik stosowany do barwienia bawełny
SJP.pl
organiczny związek chemiczny, lek moczopędny z grupy sulfonamidów
Indapamid (łac. Indapamidum) – organiczny związek chemiczny, lek moczopędny z grupy sulfonamidów hamujący resorpcję zwrotną elektrolitów.
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Indiach
SJP.pl
→ Indaur
SJP.pl
określenie wykonawcze: niezdecydowanie, z wahaniem
SJP.pl
1. skorowidz
2. książeczka studenta
3. znak pomocniczy umieszczany przy jakiejś wielkości matematycznej itp.
4. w statystyce: liczba wyrażająca zmiany dotyczące danego zjawiska w określonym czasie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) uporządkowany spis, np. pojęć, terminów, nazwisk, przytoczonych lub omówionych w danej książce;
(1.2) urzędowa lista czegoś
(1.3) eduk. stud. książeczka studenta, w której pracownicy uczelni wyższej odnotowują wyniki egzaminów, zaliczenia, zaliczenie semestru itp.;
(1.4) stat. liczba względna charakteryzująca zmiany poziomu zjawiska zachodzące w pewnym czasie
(1.5) ekon. bank. miernik koniunktury giełdowej obrazujący zmiany cen akcji
(1.6) druk. litera, liczba lub inny znak za pomocą którego rozróżnia się wyrażenia symboliczne, np. a1, a2, a3
(1.7) med. w stomatologii protetycznej: matryca do odtworzenia układu uzębienia
(1.8) inform. dane pozwalające szybko przeszukiwać bazę danych według określonej kolumny lub ich zbioru
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
podnoszenie płac, świadczeń socjalnych, stóp procentowych lub cen według wskaźnika inflacji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ekon. zmienianie ceny lub wysokości zobowiązania finansowego w zależności od wzrostu kosztów;
(1.2) inform. wprowadzanie opisów do bazy danych ułatwiających przeglądanie i uporządkowanie zbioru
Indeksacja – system powiązania płac, cen lub stóp procentowych z określonym wskaźnikiem ekonomicznym (najczęściej inflacji bazowej). Zmiana wartości tego wskaźnika powoduje proporcjonalną zmianę płacy, ceny czy stopy procentowej.
Indeksację można również opisać jako przeliczenie wartości określonego parametru (np. płacy) w oparciu o wskaźnik pokazujący zmianę czynnika wpływającego na wartość tegoż parametru (np. inflacji).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący indeksacji
SJP.pl
zdrobnienie od: indeks
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) niewielki indeks
SJP.pl
Wiktionary
1. zmieniać wysokość ceny lub zobowiązań finansowych w powiązaniu ze wzrostem wysokości cen czegoś; wprowadzać indeksację;
2. dodawać opisy do bazy danych, ułatwiając przeszukiwanie i segregację zbioru; oznaczać, nadawać indeks
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ekon. zmienianie ceny lub wysokości zobowiązania finansowego w zależności od wzrostu kosztów
(1.2) inform. wprowadzanie opisów do bazy danych ułatwiających przeglądanie i uporządkowanie zbioru
Indeksowanie (ang. indexing) – proces tworzenia i utrzymywania indeksu umożliwiającego skrócenie czasu dostępu do danych.
Stosowane jest np. w bazach danych (patrz indeks) i wyszukiwarkach internetowych.
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z indeksem
SJP.pl
odszkodowanie, wynagrodzenie strat i szkód
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. odszkodowanie
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: indemnizacja
SJP.pl
przestarzale: wypłacać odszkodowanie, rekompensować straty i szkody
SJP.pl
nienasycony węglowodór używany do wyrobu żywic lakierniczych
Niemcy:
Szwajcaria:
Osoby:
Inne:
Zobacz też:
SJP.pl
Wikipedia
związany z indenem
SJP.pl
członek protestanckiej grupy religijnej stanowiącej odłam angielskiego kalwinizmu; kongregacjonalista, kongregacjonista
SJP.pl
dawniej: niepodległość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. niepodległość, niezależność
SJP.pl
Wiktionary
członek protestanckiej grupy religijnej stanowiącej odłam angielskiego kalwinizmu; kongregacjonalista, kongregacjonista
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. idea polityczna lub kierunek w ruchu społecznym, który dąży do uzyskania niepodległości przez dany region
Wiktionary
produkt marki Indesit
Indesit Company S.p. A. – włoskie przedsiębiorstwo, z siedzibą w Fabriano (AN), należące do głównych producentów elektrycznego sprzętu AGD w Europie.
SJP.pl
Wikipedia
w statystyce: współczynnik indeterminacji - współczynnik określający jak bardzo prognozowane wartości odbiegają od wartości rzeczywistych; współczynnik rozbieżności
SJP.pl
SJP.pl
SJP.pl
w filozofii: pogląd, według którego przyczyna nie determinuje jednoznacznie skutku, dopuszczający działanie przypadku i wolnej woli
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filoz. koncepcja dopuszczająca, że ta sama przyczyna może prowadzić do innych skutków;
Indeterminizm (łac. in – nie + determinare – określać) – zaprzeczenie determinizmu; koncepcja filozoficzna na gruncie przyrodniczym zakładająca, że związek między przyczyną a skutkiem w przyrodzie nie jest ścisły – dopuszcza istnienie przypadku i neguje możliwość przewidywania zjawisk późniejszych na podstawie wcześniejszych, ponieważ te same przyczyny niekoniecznie mają prowadzić do tych samych skutków.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzałe: Indie
India – imię żeńskie, wywodzące się od nazwy kraju (Indie) i pośrednio od nazwy rzeki Indus. Ma negatywną opinię Rady Języka Polskiego.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. jedna z ras hodowlanych gołębi ozdobnych;
(1.2) mot. motocykl amerykański marki produkowanej przez Indian Motorcycle Manufacturing Company;
Indian – amerykańska marka motocykli.
The Indian Motorcycle Manufacturing Company był najstarszym amerykańskim producentem motocykli i pierwszym ich seryjnym producentem, założonym jako Hendee Manufacturing Company. Założycielami byli: kolarz George M. Hendee i mechanik Carl Oscar Hedstrom.Przedsiębiorstwo powstało w 1901 w Springfield w stanie Massachusetts, dwa lata przed bardziej znaną wytwórnią Harley Davidson Motor Company. Indian jest jedną z legendarnych i kultowych amerykańskich marek dzięki innowacyjnym rozwiązaniom technicznym i wieloletniej dominacji w wyścigach.
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: indiański
SJP.pl
stan w USA
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. stan w Stanach Zjednoczonych ze stolicą w Indianapolis;
Indiana (wymowa:/ɪndiˈænə/) – stan w Stanach Zjednoczonych, w regionie Midwest, w Krainie Wielkich Jezior.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto w Stanach Zjednoczonych
Indianapolis – miasto w Stanach Zjednoczonych, stolica i największe miasto stanu Indiana, siedziba hrabstwa Marion, nad rzeką White.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) lekcew. Indianin
Wiktionary
rdzenny mieszkaniec Ameryki
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) czerwonoskóry, rdzenny mieszkaniec obu Ameryk, zaliczany do rasy żółtej;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba południowego;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Zob. też:
Wikipedia
SJP.pl
SJP.pl
Wikipedia
rdzenna mieszkanka Ameryki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fż. od: Indianin
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący Indian, właściwy Indianom
przymiotnik
(1.1) związany z Indianami, dotyczący Indian
SJP.pl
Wiktionary
jęz. tryb oznajmujący; indikatiwus
SJP.pl
określenie wykonawcze: pewnie, z pewnością siebie
SJP.pl
[czytaj: indi]
1. muzyka indie - muzyka alternatywna lub niezależna;
2. niezwiązany z dużymi wydawcami, np. gra indie
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. państwo w Azji;
Indie (niezaakceptowana społecznie propozycja PAN z 1959: India, hindi भारत, trl. Bhārat, trb. Bharat, wymowa; ang. India, wymowa /ˈɪndiə/), Republika Indii (hindi: भारत गणराज्य, trl. Bhārat Gaṇarājya, trb. Bharat Ganaradźja; ang. Republic of India) – państwo położone w Azji Południowej, zajmujące większość subkontynentu indyjskiego. Jest największym państwem świata pod względem liczby ludności oraz siódmym pod względem powierzchni; jest także najludniejszą demokracją świata. Stolicą jest Nowe Delhi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ indie pop [czytaj: indi popowy]
SJP.pl
→ indie rock [czytaj: indi rokowy]
SJP.pl
w starożytnej religii rzymskiej: listy imion bóstw i ich właściwości, utworzone przez kapłanów i stanowiące rytualne formuły
SJP.pl
w językoznawstwie: tryb oznajmujący; indicativus
SJP.pl
postać z opowiadania Stanisława Lema "Podróż dwudziesta czwarta"
SJP.pl
obce imię żeńskie
Indira – przylądek na Andamanach, będący najbardziej wysuniętą na południe częścią Indii. Stoi na nim wybudowana w 1974 latarnia morska. Tsunami z 2004 zalało sporą część przylądka, jednak obecnie powoli wynurza się on spod morza.
SJP.pl
Wikipedia
Indo-Pacyfik – region biogeograficzny wód morskich obejmujący tropikalne wody Oceanu Indyjskiego i zachodnio-środkową część Pacyfiku. Obszar ten swym zasięgiem nie obejmuje strefy wód umiarkowanych oraz zimnych polarnych. Rozciąga się od wschodnich wybrzeży Afryki po Oceanię.
Wikipedia
odnoszący się do Ariów, mieszkańców starożytnych Indii i do ich kultury
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Ariów (mieszkańców starożytnych Indii)
(1.2) o języku: stosowany na subkontynencie indyjskim, wywodzący się z indoirańskiej grupy języków indoeuropejskich
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Indochin
Wiktionary
dawna nazwa regionu w południowo-wschodniej Azji
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. dawna kolonia francuska w południowo-wschodniej Azji;
(1.2) geogr. wschodnia część Półwyspu Indochińskiego
Indochiny – nazwa regionu w Azji Południowo-Wschodniej, obejmującego obszar dawnych Indochin Francuskich, a współcześnie państwa Laos, Kambodża i Wietnam na Półwyspie Indochińskim. W szerszym znaczeniu terminem tym określa się czasem cały obszar kontynentalny na wschód od Indii i na południe od Chin, czyli dodatkowo obejmujący również Mjanmę, Tajlandię i część Malezji położoną na Półwyspie Malajskim. Nazwa ta została nadana przez Europejczyków, którzy zwrócili uwagę na wpływ kultury chińskiej i hinduskiej na kulturę rodzimą tego obszaru.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
niesterydowy lek przeciwzapalny i przeciwbólowy; indometacyna; metindol
SJP.pl
skrót od: indoeuropejski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) jęz. językoznawca zajmujący się badaniem języków indoeuropejskich
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) jęz. związany z indoeuropeistyką, dotyczący indoeuropeistyki
SJP.pl
Wiktionary
nauka badająca języki indoeuropejskie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. nauka zajmująca się badaniem języków indoeuropejskich;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) jęz. członek grupy ludów posługujących się językami indoeuropejskimi;
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. członkini grupy ludów posługujących się językami indoeuropejskimi;
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) jęz. wywodzący się z praindoeuropejskiej wspólnoty językowej lub stanowiący jej kontynuację
Wiktionary
SJP.pl
języki indogermańskie - nazwa nadawana przez Niemców językom indoeuropejskim
SJP.pl
SJP.pl
substancja chemiczna powstająca w wątrobie na skutek utleniania indolu lub otrzymywana syntetycznie jako półprodukt w procesie syntezy indyga
SJP.pl
systematyczne, natarczywe wpajanie jakichś idei, doktryn, zwłaszcza politycznych lub społecznych; pranie mózgu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) natarczywe, regularne wpajanie komuś jakichś doktryn, idei;
Indoktrynacja (łac. doctrina ‘nauka’) – świadomy i systematyczny proces, którego celem jest wpojenie człowiekowi określonych ideologii i doktryn, zwłaszcza politycznych, religijnych lub społecznych, korzystający z propagandy, stosowanej przez środki masowego przekazu, system oświaty szkolnej i pozaszkolnej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący indoktrynacji
przymiotnik
(1.1) charakteryzujący się natarczywym, regularnym wpajaniem komuś jakichś doktryn, idei
SJP.pl
Wiktionary
natarczywie wpajać jakieś idee lub doktryny
czasownik niedokonany
(1.1) książk. wpajać w sposób nachalny, manipulatorski i systematyczny jakąś doktrynę, ideologię, religię
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|indoktrynować.
Wiktionary
dwupierścieniowy związek heterocykliczny; benzopirol
SJP.pl
Wikipedia
1. zobojętnienie, bierność;
2. nieudolność, niezaradność
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. bezradność, bezczynność, brak reakcji na sytuację
SJP.pl
Wiktionary
osoba cechująca się indolencją, niezaradna, niedołężna, bierna
SJP.pl
kobieta niezaradna, opieszała, bierna
SJP.pl
1. zobojętniały, bierny;
2. nieudolny, niezaradny
przymiotnik
(1.1) rzad. zobojętniały, bierny
SJP.pl
Wiktionary
specjalista w zakresie indologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista zajmujący się się indologią
Indologia, indianistyka – nauka zajmująca się badaniem języków, literatury, historii, sztuki, kultury i religii Indii.Specjalista w tej dziedzinie to indolog/indolożka lub indianista/ indianistka.
Pierwszym Europejczykiem badającym dawną literaturę Indii (literatura sanskrycka) był Anglik Charles Wilkins, który w 1785 roku przetłumaczył Bhagawadgitę (Pieśń Pana) na język angielski. W Anglii wybitnymi indologami w XIX wieku byli William Jones i Henry Thomas Colebrooke.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) eduk. nauka o językach i kulturze Indii
Indologia, indianistyka – nauka zajmująca się badaniem języków, literatury, historii, sztuki, kultury i religii Indii.Specjalista w tej dziedzinie to indolog/indolożka lub indianista/ indianistka.
Pierwszym Europejczykiem badającym dawną literaturę Indii (literatura sanskrycka) był Anglik Charles Wilkins, który w 1785 roku przetłumaczył Bhagawadgitę (Pieśń Pana) na język angielski. W Anglii wybitnymi indologami w XIX wieku byli William Jones i Henry Thomas Colebrooke.
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
→ indol
SJP.pl
→ indolog
SJP.pl
1. kraina indomalajska - kraina zoogeograficzna obejmująca południową część Azji i Archipelag Malajski;
2. bambusowiec indomalajski - gatunek gryzonia z rodziny ślepcowatych
SJP.pl
Indometacyna – organiczny związek chemiczny, pochodna kwasu indoilooctowego (zawiera układ indolu). Stosowana jako lek z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Wykorzystywana do leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów, jest nieselektywnym inhibitorem cyklooksygenazy (COX1 i COX2), która fizjologicznie występuje w komórkach organizmu. Stosowana także w zamykaniu drożnego przewodu tętniczego.
Wikipedia
państwo w Azji ze stolicą w Dżakarcie; Republika Indonezji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. wyspiarskie państwo w południowo-wschodniej Azji ze stolicą w Dżakarcie;
Indonezja, oficjalnie Republika Indonezji (indonez. Republik Indonesia) – wyspiarskie państwo unitarne położone w Azji Południowo-Wschodniej oraz w Oceanii, którego stolicą jest Dżakarta (nową, budowaną stolicą ma być Nusantara). Położona na równiku, między Oceanem Spokojnym a Indyjskim, jest największym krajem wyspiarskim na świecie z ok. 17 tys. wysp. Jest 14. pod względem powierzchni krajem i 7. wliczając tereny morskie. Jest 4. krajem na świecie pod względem liczby ludności, z ponad 275-milionową populacją oraz największą liczbą wyznawców islamu na świecie. Najbardziej zaludnioną wyspę na świecie, Jawę, zamieszkuje ponad połowa ludności kraju.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
obywatel Indonezji
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Indonezji
SJP.pl
Wiktionary
obywatelka Indonezji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Indonezji
SJP.pl
Wiktionary
związany z Indonezją
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do państwa Indonezja
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język urzędowy Indonezji
Język indonezyjski (indonez. bahasa Indonesia) – język z rodziny austronezyjskiej, od 1949 roku objęty statusem języka urzędowego w Indonezji. Według danych spisu ludności z 2020 roku posługuje się nim 249 mln mieszkańców tego kraju. W Indonezji język indonezyjski spełnia wszelkie funkcje języka państwowego – jest językiem komunikacji urzędowej, edukacji i środków masowego przekazu; powstaje w nim literatura oraz większość tekstów oficjalnych. Jest używany jako lingua franca wśród różnych grup etnolingwistycznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem indonezyjskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem indonezyjskim
(1.3) spisany, stworzony w języku indonezyjskim
Wiktionary
samiec indyka
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) samiec indyka
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: indor
SJP.pl
1. przeniesienie praw z weksla lub czeku;
2. notatka z podpisem lub tylko podpis wyrażający wolę takiego przeniesienia
Indos, żyro, indosament (z wł. indosso 'na grzbiecie' ze śrdw. łac. indorsare 'potwierdzać (uwagą, podpisem) na odwrocie’ od łac. in 'na' i dorsum 'grzbiet') – oświadczenie woli zbywającego o przeniesieniu własności weksla, czeku (lub innego zbywalnego papieru wartościowego, o ile ustawy przewidują taką możliwość, np. konosamentu na zlecenie).
SJP.pl
Wikipedia
przenoszenie na inną osobę prawa z tytułu weksla
SJP.pl
posiadacz weksla przekazujący go innej osobie przez umieszczenie na nim indosu
Indos, żyro, indosament (z wł. indosso 'na grzbiecie' ze śrdw. łac. indorsare 'potwierdzać (uwagą, podpisem) na odwrocie’ od łac. in 'na' i dorsum 'grzbiet') – oświadczenie woli zbywającego o przeniesieniu własności weksla, czeku (lub innego zbywalnego papieru wartościowego, o ile ustawy przewidują taką możliwość, np. konosamentu na zlecenie).
SJP.pl
Wikipedia
→ indosant
SJP.pl
osoba, na rzecz której następuje przeniesienie praw z tytułu weksla
SJP.pl
osoba, na rzecz której odstąpiono weksel lub czek; indosatariusz, żyrat
PT Indosat Tbk – indonezyjski operator telekomunikacyjny. Należy do największych dostawców usług i sieci telekomunikacyjnych w Indonezji.
W 2015 roku firma posiadała ok. 21 procent udziału w rynku telefonii komórkowej. W tym samym roku operator miał 69 mln abonentów.
Operator rozpoczął działalność w 1967 roku.
SJP.pl
Wikipedia
osoba, na rzecz której odstąpiono weksel lub czek; indosat, żyrat
Indos, żyro, indosament (z wł. indosso 'na grzbiecie' ze śrdw. łac. indorsare 'potwierdzać (uwagą, podpisem) na odwrocie’ od łac. in 'na' i dorsum 'grzbiet') – oświadczenie woli zbywającego o przeniesieniu własności weksla, czeku (lub innego zbywalnego papieru wartościowego, o ile ustawy przewidują taką możliwość, np. konosamentu na zlecenie).
SJP.pl
Wikipedia
w prawie, bankowości: odstąpić, odstępować prawo do własności, dokonując indosu - przelania tego prawa na inną osobę
SJP.pl
osadzać powłokę indową
SJP.pl
→ ind
przymiotnik
(1.1) dotyczący indu
SJP.pl
Wiktionary
w mitologii indyjskiej: bóg nieba, burzy i wojny
Indra (sanskr. इन्द्र) – w mitologii indyjskiej jeden z najważniejszych bogów panteonu wedyjskiego, najczęściej wymieniane w Rygwedzie bóstwo, król bogów.
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel rodziny największych małpiatek z podrzędu lemurowatych, występujący w czterech gatunkach
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. owocożerna małpiatka madagaskarska;
Indris krótkoogonowy, indrys, babakoto (Indri indri) – gatunek owocożernego ssaka naczelnego z rodziny indrisowatych (Indridae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
o cechach indrisowatych (rodzina ssaków)
Indrisowate (Indridae) – rodzina ssaków z podrzędu lemurowych (Strepsirrhini) w rzędzie naczelnych (Primates).
SJP.pl
Wikipedia
o cechach indrisowatych (rodzina ssaków)
SJP.pl
przedstawiciel rodziny największych małpiatek z podrzędu lemurowatych, występujący w czterech gatunkach
Indrisowate (Indridae) – rodzina ssaków z podrzędu lemurowych (Strepsirrhini) w rzędzie naczelnych (Primates).
SJP.pl
Wikipedia
1. w logice: uogólnianie na podstawie znajomości przypadków; od szczegółu do ogółu
2. w naukach empirycznych: tworzenie teorii w oparciu o fakty nagromadzone przez doświadczenia i obserwacje;
3. w fizyce:
a) wzbudzenie prądu elektrycznego pod wpływem zmian pola elektromagnetycznego;
b) elektryzowanie ciała pod wpływem pola elektrycznego; influencja;
4. w psychologii: przenoszenie emocji lub innych stanów z jednej osoby na drugą w efekcie ich komunikacji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etap wprowadzający w danym procesie
(1.2) log. wyciąganie wniosków ogólnych z poszczególnych przypadków składających się na te wnioski
(1.3) nauki empiryczne metoda tworzenia uogólnień naukowych z obserwacji faktów i wyników poszczególnych eksperymentów
(1.4) mat. metoda dowodzenia praw matematycznych przy pomocy zasady indukcji matematycznej
(1.5) fiz. wzbudzenie prądu albo ładunku elektrycznego pod wpływem czynników elektrycznych lub magnetycznych
Indukcja (łac. inductio) – wprowadzenie w jakiś stan, wzbudzenie jakiegoś zjawiska.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pogląd, według którego właściwą metodą uzasadniania twierdzeń jest indukcja, tj. wywodzenie ogólnych praw z jednostkowych spostrzeżeń; uogólnianie
Indukcjonizm – w nauce, prąd myślowy podkreślający znaczenie indukcji logicznej, czyli wywodzenia ogólnych praw natury z jednostkowych spostrzeżeń, obserwacji i eksperymentów. Przeciwieństwem indukcjonizmu jest dedukcjonizm.
Indukcjonizm – w metodologii stanowisko, zgodnie z którym rzeczywistą wartość poznawczą mają tylko twierdzenia ogólne sformułowane drogą indukcji, na podstawie obserwacji jednostkowych faktów, opisywanych przez tzw. zdania spostrzeżeniowe.
SJP.pl
Wikipedia
współczynnik indukcji, wielkość charakteryzująca oddziaływanie indukcyjne obwodów elektrycznych
Indukcyjność określa zdolność elementu obwodu do wytwarzania strumienia pola magnetycznego \Phi powstającego w wyniku przepływu przez obwód prądu elektrycznego I. Oznaczana jest symbolem L. Ze strumieniem indukcji magnetycznej \Phi i natężeniem prądu I związana jest wzorem:
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący indukcji
przymiotnik
(1.1) fiz. dotyczący zjawiska indukcji
(1.2) filoz. oparty na metodzie indukcji
SJP.pl
Wiktionary
1. wzbudzać prąd w obwodzie elektrycznym w wyniku indukcji elektromagnetycznej;
2. wnioskować w oparciu o metodę indukcyjną
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) podatny na indukcję
Wiktionary
opór bierny cewki elektrycznej w obwodzie RLC
Induktancja – reaktancja indukcyjna (opór bierny indukcyjny) cewki elektrycznej.
Cewka o indukcyjności równej L, dla prądu elektrycznego o przebiegu sinusoidalnym i częstotliwości równej f, ma induktancję (oznaczaną najczęściej symbolem X_{L}) wyrażającą się wzorem:
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) elektr. prądnica magnetoelektryczna prądu przemiennego, małej mocy, napędzana ręcznie za pomocą korbki;
(1.2) elektr. pot. przyrząd do mierzenia skuteczności izolacji
(1.3) elektr. pot. cewka indukcyjna
Wiktionary oraz Wikipedia
Induktosyn - przetwornik przystosowany do bezpośredniego pomiaru przesunięć linowych.Jest to przetwornik mechaniczno-elektryczny o drukowanych uzwojeniach na stojanie i wirniku.Induktosyn odbiorczy- wielkościami wejściowymi są napięcia doprowadzone do stojana, wielkością wyjściową jest położenie kątowe wirnika, lub napięcie wirnika.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. odpuszczenie winy, przebaczenie, darowanie
Wiktionary
odstąpienie od przepisu kościelnego
Indult – zezwolenie wydawane przez przedstawiciela władzy duchownej (np. papieża, biskupa) na odstąpienie od obowiązujących w prawie kanonicznym przepisów. Może dotyczyć m.in. sposobu odprawiania mszy (np. w pozycji siedzącej) lub zawierania związku małżeńskiego (np. w przypadku pokrewieństwa) czy innych sakramentów.
SJP.pl
Wikipedia
przywódca lub radca Zulusów
SJP.pl
[czytaj: induRAJN] nazwisko
SJP.pl
rzeka w Chinach, Indiach i Pakistanie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydrol. rzeka w Azji przepływająca przez Chiny, Indie i Pakistan;
(1.2) geogr. wieś w Kanadzie na wschód od Calgary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) obywatel Indii
Indus (dewanagari सिन्धु नदी, trl. sindhu nadī) – rzeka w Chinach, Indiach i Pakistanie.
Wypływa spod góry Kajlas w Transhimalajach na północ od jeziora Mapam Yumco. Ma długość 3180 kilometrów. Powierzchnia dorzecza 960 tys. km². W górnym biegu płynie głęboką doliną, pomiędzy Himalajami a Hindukuszem. W środkowym i dolnym biegu tworzy szeroką dolinę, rozpościerającą się w zachodniej części Niziny Hindustańskiej (na krawędzi pustyni Thar). Uchodzi do Morza Arabskiego, tworząc deltę o powierzchni około 8 tys. km².
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzale: obywatelka Indii; Hinduska
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Indii
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) rzad. związany z Indusem, dotyczący Indusu
Wiktionary
przestarzałe:
1. przemysł, uprzemysłowienie;
2. produkcja, wykonanie;
3. pomysłowość, przemyślność
SJP.pl
[czytaj: indastrial]
1. styl w muzyce elektronicznej, którego utwory opierają się na odgłosach cywilizacji;
2. obiekty architektury przemysłowej i poprzemysłowej;
3. nurt w sztuce szukający inspiracji w formach związanych z cywilizacją przemysłową
SJP.pl
Wikipedia
zwiększenie udziału przemysłu w gospodarce narodowej; uprzemysłowienie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uprzemysłowienie
Uprzemysłowienie, in. industrializacja (ang. industrialisation) – proces przekształcania się społeczeństwa tradycyjnego w społeczeństwo przemysłowe dzięki wprowadzeniu gospodarki opartej na mechanizacji produkcji, kierowanej planowo przy użyciu określonych metod zarządzania, charakteryzujący się zwiększaniem odsetka osób zatrudnionych w przemyśle, standaryzacją czasu pracy, wyraźnym podziałem pracy i wzrostem heterogeniczności społeczeństwa. Procesowi temu towarzyszą: przyspieszona urbanizacja, zwiększanie się liczby grup wtórnych w stosunku do grup pierwotnych, zmniejszanie się roli grup wspólnotowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany ze zwiększeniem udziału przemysłu w gospodarce narodowej
SJP.pl
przewaga przemysłu nad innymi gałęziami gospodarki
Uprzemysłowienie, in. industrializacja (ang. industrialisation) – proces przekształcania się społeczeństwa tradycyjnego w społeczeństwo przemysłowe dzięki wprowadzeniu gospodarki opartej na mechanizacji produkcji, kierowanej planowo przy użyciu określonych metod zarządzania, charakteryzujący się zwiększaniem odsetka osób zatrudnionych w przemyśle, standaryzacją czasu pracy, wyraźnym podziałem pracy i wzrostem heterogeniczności społeczeństwa. Procesowi temu towarzyszą: przyspieszona urbanizacja, zwiększanie się liczby grup wtórnych w stosunku do grup pierwotnych, zmniejszanie się roli grup wspólnotowych.
SJP.pl
Wikipedia
rozwijać przemysł na jakimś obszarze; uprzemysławiać, uprzemysłowiać
SJP.pl
1. cecha czegoś powiązanego z cywilizacją przemysłową;
2. cecha czegoś związanego z muzyką industrialną
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest industrialne
SJP.pl
Wiktionary
związany z przemysłem, dotyczący uprzemysłowienia; przemysłowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z industrializacją, dotyczący industrializacji
(1.2) związany z industrializmem, dotyczący industrializmu
(1.3) muz. szt. czerpiący inspirację z cywilizacji przemysłowej
SJP.pl
Wiktionary
→ industrial [czytaj: indastrialowy]
SJP.pl
gleby industrioziemne - gleby wytworzone w rezultacie gospodarczej działalności człowieka
SJP.pl
zwisający, podobny do koronki wytwór owocnika niektórych grzybów kapeluszowych
Zawijka, induzjum (łac. indusium) – wyrostek skórki spodniej strony liścia paproci, przykrywający kupki zarodni (skupienie zarodni). Zawijka może mieć kształt łuski przytwierdzonej bocznie lub promienistej, przymocowanej środkiem do liścia. Zawijka może być dwuwargowa – kiedy dwustronnie osłania kupkę, lub mieć postać wypukłej klapki.Istnieje także szereg postaci pośrednich oraz paprocie niewykształcające zawijki (np. rodzina długoszowatych (Osmundaceae). W miarę dojrzewania zarodników zawijka usycha.
SJP.pl
Wikipedia
roślina z rodziny bobowatych (motylkowatych), występująca w wielu gatunkach w strefie międzyzwrotnikowej obu półkul; indygo; indygowiec
SJP.pl
pisklę indyka; indyczę
SJP.pl
pisklę indyka; indyczątko
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zool. pisklę indyka
SJP.pl
Wiktionary
samica indyka, dużego nielotnego ptaka udomowionego o czerwonych naroślach na głowie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ornit. samica indyka
SJP.pl
Wiktionary
pomieszczenie dla indyków
SJP.pl
→ indyk
przymiotnik
(1.1) charakterystyczny dla indyka; dotyczący, odnoszący się do indyka
SJP.pl
Wiktionary
indyczyć się - gniewać się o nic, wściekać się o błahostki
SJP.pl
obojętność, bierność; indyferentność
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. obojętność
SJP.pl
Wiktionary
obojętność, bierność; indyferencja
SJP.pl
biernie ustosunkowany do czegoś; obojętny
przymiotnik
(1.1) książk. obojętny; taki, który ma bierny stosunek
SJP.pl
Wiktionary
postawa obojętności, bierności wobec spraw społecznych, kulturalnych, politycznych, itp.
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) postawa intelektualna charakteryzująca się obojętnością wobec kwestii religijnych, społecznych, moralnych itp.
Indyferentyzm (łac. indifferens dpn. indifferentis „obojętny” od in – przeczenie i differentia „różnica”) – postawa zobojętnienia i braku zainteresowania wobec istotnych spraw społecznych (indyferentyzm społeczny), politycznych (indyferentyzm polityczny), moralnych (indyferentyzm moralny), religijnych (indyferentyzm religijny, czyli apateizm, oraz jego inna odmiana, która głosi, że żaden pogląd, postawa czy wiara nie są lepsze od innych), językowych (indyferentyzm językowy) oraz identyfikacji (tożsamości) z danym terytorium (indyferentyzm terytorialny).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: cudzoziemiec, który otrzymał prawa i przywileje szlachcica polskiego
SJP.pl
uznanie obcego szlachectwa
Indygenat (z łac. indigenatio) – uznanie obcego szlachectwa, nadanie zagranicznemu rodowi szlacheckiemu lub mieszczańskiemu obywatelstwa i związanych z nim przywilejów w państwie uznającym. Historyczny odpowiednik naturalizacji.
SJP.pl
Wikipedia
dopasowywanie czegoś do lokalnej kultury
SJP.pl
dopasowywać coś do lokalnej kultury
SJP.pl
rzeka w Azji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w azjatyckiej części Rosji;
Indygirka (ros. Индиги́рка, Indigirka) – rzeka w Jakucji w Federacji Rosyjskiej. Ma 1726 km długości i dorzecze o powierzchni ponad 360 000 km². Uchodzi do Morza Wschodniosyberyjskiego. Średni roczny przepływ u ujścia 1810 m³/s (min. 3 m³/s; max. 11500 m³/s).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Indygirką, dotyczący Indygirki
Wiktionary
1. niebieski barwnik otrzymywany dawniej z liści indygowca farbierskiego; indygotyna, błękit indygowy;
2. roślina z rodziny bobowatych (motylkowatych), występująca w wielu gatunkach w strefie międzyzwrotnikowej obu półkul; indygowiec, indycht
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) chem. ciemnoniebieski barwnik kadziowy
(1.2) kolor ciemnobłękitny
(1.3) bot. roślina, z której otrzymywano barwnik o tej samej nazwie
przymiotnik jakościowy
(2.1) książk. ciemnobłękitny
Błękit indygowy (indygo) – organiczny związek chemiczny, ciemnobłękitny barwnik występujący naturalnie, jak i syntetyzowany chemicznie (od roku 1897). Występuje w liściach indygowców z rodziny bobowatych. Dawniej otrzymywany z liści tropikalnej rośliny indygowca barwierskiego, występującej m.in. w Indiach (także rdestu ptasiego i urzetu barwierskiego).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
barwnik kadziowy
SJP.pl
o barwnikach: takie, które są pochodnymi indygo i tioindyga
SJP.pl
niebieski barwnik syntetyczny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny, sulfonowa pochodna indyga, niebieski barwnik syntetyczny, stosowany w medycynie, przemyśle barwników i jako odczynnik chemiczny;
Indygokarmin, indygotyna – organiczny związek chemiczny, disulfonowa pochodna indyga, niebieski barwnik syntetyczny, wskaźnik pH i wskaźnik redoks. Stosowany jest w medycynie, przemyśle barwników (między innymi jako barwnik spożywczy o numerze E132) i jako odczynnik chemiczny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
minerał, niebieska odmiana turmalinu
Indygolit – minerał z grupy turmalinów, odmiana elbaitu o kolorze intensywnie niebieskim, nieraz z zielonkawym odcieniem. Ciemnoniebieskie odmiany należą do najrzadszych. Jasnoniebieski indygolit z domieszką żelaza jest nazywany turmalinem paraíba.
SJP.pl
Wikipedia
kwaśny ester kwasu siarkowego
SJP.pl
niebieski barwnik otrzymywany dawniej z liści indygowca farbierskiego; indygo; błękit indygowy
Indygokarmin, indygotyna – organiczny związek chemiczny, disulfonowa pochodna indyga, niebieski barwnik syntetyczny, wskaźnik pH i wskaźnik redoks. Stosowany jest w medycynie, przemyśle barwników (między innymi jako barwnik spożywczy o numerze E132) i jako odczynnik chemiczny.
SJP.pl
Wikipedia
roślina z rodziny bobowatych (motylkowatych), występująca w wielu gatunkach w strefie międzyzwrotnikowej obu półkul; indygo; indycht
Indygowiec (Indigofera L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Należy do niego 713 gatunków występujących w całej strefie międzyzwrotnikowej. Pantropikalny zasięg ma jednak tylko 6 gatunków, podczas gdy większość – ok. 490 jest endemitami Madagaskaru. Kilkanaście gatunków jest rozpowszechnionych w tropikach Starego Świata, ok. 150 rośnie w Azji, Australii i Oceanii, a ok. 45 na kontynentach amerykańskich. Rośliny te rosną w tropikalnych i subtropikalnych lasach okresowo suchych, na sawannach, w formacjach suchorośli, na skrajach lasów i na terenach przekształconych.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: indygo
przymiotnik
(1.1) mający kolor ciemnobłękitny, taki jak kolor indyga (barwnik)
Indygo – barwa o odcieniu pomiędzy niebieskim i fioletowym. Zakres światła indygo ma długość fali od ok. 420 do ok. 450 nm.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z Indiami
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Indiami, dotyczący Indii
Indie (niezaakceptowana społecznie propozycja PAN z 1959: India, hindi भारत, trl. Bhārat, trb. Bharat, wymowa; ang. India, wymowa /ˈɪndiə/), Republika Indii (hindi: भारत गणराज्य, trl. Bhārat Gaṇarājya, trb. Bharat Ganaradźja; ang. Republic of India) – państwo położone w Azji Południowej, zajmujące większość subkontynentu indyjskiego. Jest największym państwem świata pod względem liczby ludności oraz siódmym pod względem powierzchni; jest także najludniejszą demokracją świata. Stolicą jest Nowe Delhi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotycząc Indii i Pakistanu
SJP.pl
→ indyjski
SJP.pl
ptak hodowany dla mięsa i piór
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) rzad. geogr. Ocean Indyjski
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ptak hodowany dla mięsa i piór
SJP.pl
wstępne głosowanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. wstępne głosowanie
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący indykacji
SJP.pl
związek chemiczny
SJP.pl
Wikipedia
1. przyrząd do pomiaru i zapisu zmian ciśnienia panującego w jakimś urządzeniu;
2. związek chemiczny, który przez zmianę zabarwienia umożliwia ocenę odczynu roztworu; wskaźnik
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. war. zob. wskaźnik.
(1.2) techn. przyrząd pomiarowy
(1.3) rzad. oznaka czego
(1.4) mat. funkcja
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Indykatrysa (fr. indicatrice) – (wskaźnik) krzywa dla wykresu dwuwymiarowego, a powierzchnia dla trójwymiarowego, obrazująca rozkład jakiejś własności badanego obiektu w zależności od kierunku. Indykatrysa jest powierzchnią izomorficzną ze sferą (okręgiem) w przestrzeni wykresu.
Wikipedia
wskazujący na coś, określający, orientacyjny
SJP.pl
indykt, podatek rolny w cesarstwie rzymskim
Indykcja (gr. Ινδικτιών z łac. indictio 'ogłoszenie' od in 'w, na' i dictio od dico, dicere 'mówić') – pierwotnie podatek w naturze, od IV wieku piętnastoletni okres podatkowy, stosowany w średniowiecznej Europie do datowania dokumentów.
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący indykcji
SJP.pl
ptak hodowany dla mięsa i piór
Indyki, indykowate (Meleagrididae) – wyróżniana dawniej rodzina ptaków z rzędu grzebiących; w niektórych ujęciach systematycznych traktowana jako podrodzina (Meleagridinae) w rodzinie kurowatych (Phasianidae). Obecnie indyki zaliczane są do podrodziny bażantów w rodzinie kurowatych. Indyki to gatunki grzebiące, zamieszkujące środkową i południową część Ameryki Północnej. Udomowiona forma indyka (M. gallopavo gallopavo var. domesticus) jako ptak hodowlany występuje kosmopolitycznie. Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:
SJP.pl
Wikipedia
1. wykonywać wykres pracy silnika za pomocą indykatora;
2. dawniej: wskazywać, pokazywać
SJP.pl
podatek rolny w cesarstwie rzymskim; indykcja
SJP.pl
Indymedia (Ośrodki Niezależnych Mediów, ang. Independent Media Center) – sieć grup medialnych i dziennikarzy. Indymedia zostały zainicjowane pod koniec 1999 roku, aby informować o protestach antyglobalistów przeciwko konferencji Światowej Organizacji Handlu w Seattle. Do 2002 roku powstało 89 lokalnych autonomicznych ośrodków w 31 krajach na 6 kontynentach.
Wikipedia
siarczek żelaza i indu, bardzo rzadki minerał
SJP.pl
proces, w którego rezultacie coś staje się indywiduum
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. proces, w którym jednostka staje się świadoma swojej niepowtarzalnej osobowości
Proces indywiduacji (łac. individuum - jednostka, coś niepodzielnego) – rozwój psychiczny, stawanie się całością, a szczególnie proces ku temu prowadzący. Ostateczny cel procesu indywiduacji to jaźń.
W analizie psychologicznej C.G.Junga proces indywiduacji pojawił się jako konsekwencja analizy snów, której główna teza brzmiała, iż podczas snu dusza 'pracuje' nad uzyskaniem owej integralności.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba działająca samodzielnie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek niezależny i przekorny, mający poczucie odrębności osobistej, niechętnie podporządkowujący się, działający samodzielnie
(1.2) filoz. socjol. zwolennik indywidualizmu
SJP.pl
Wiktionary
kobieta działająca samodzielnie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta niezależna i przekorna, mająca poczucie odrębności osobistej, niechętnie podporządkowująca się, działająca samodzielnie
(1.2) filoz. socjol. zwolenniczka indywidualizmu
SJP.pl
Wiktionary
odnoszący się do indywidualizmu, oparty na indywidualizmie
przymiotnik
(1.1) związany z indywidualizmem, charakteryzujący się indywidualizmem
SJP.pl
Wiktionary
1. kształtowania się osobniczych cech indywidualnych osoby lub grupy społecznej;
2. dostosowywanie czegoś do potrzeb jednostek lub konkretnych grup; personalizacja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) proces kształtowania się cech indywidualnych jednostki lub zbiorowości
(1.2) dostosowywanie norm, zasad itp. do potrzeb jednostek lub konkretnych grup
SJP.pl
Wiktionary
1. poczucie niezależności i odrębności osobistej, wyrażające się często w postępowaniu odbiegającym od ogólnych wzorców lub nietypowymi poglądami;
2. w filozofii, polityce: zasada, zgodnie z którą jednostka ludzka uznawana jest za najwyższe dobro;
3. wyraz lub sformułowanie będące czyimś indywidualnym tworem, właściwe autorowi wypowiedzi
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) poczucie własnej niezależności i odrębności powiązane z dążeniem do zachowania własnych poglądów
(1.2) filoz. zasada zgodnie z którą jednostka ludzka uznawana jest za najwyższe dobro;
Indywidualizm (łac. indywiduum 'całość niepodzielna' i gr. ismos 'wiedza') – zasada filozofii politycznej i etyki, zgodnie z którą jednostka ludzka uznawana jest za najwyższe dobro. Przeciwieństwem indywidualizmu jest kolektywizm.
Odmiennym pojęciem jest indywidualizm metodologiczny, który jest stanowiskiem w epistemologii i metodologii nauk, zgodnie z którym istnieją tylko byty jednostkowe (np. jednostki ludzkie). Jego przeciwieństwem jest holizm.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) dokonywać indywidualizacji
czasownik zwrotny niedokonany indywidualizować się (dk. brak)
(2.1) dokonywać indywidualizacji wobec własnej osoby
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|indywidualizować.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) występując osobno
(1.2) dotycząc jednej osoby, konkretnej jednostki
Wiktionary
1. zespół cech psychicznych tworzących osobowość człowieka; swoistość, oryginalność;
2. osoba wybitna, wyróżniająca się, o wyrazistych i wyjątkowych cechach; osobowość;
3. w filozofii: odrębność właściwa każdemu indywidualnemu bytowi
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zbiór cech stanowiących osobowość danego człowieka; specyfika każdej osoby, jej odrębność
(1.2) człowiek o specyficznych lub szczególnych cechach wyróżniających go na tle otoczenia
SJP.pl
Wiktionary
właściwy jednostce; osobisty; cechujący jednostkę; swoisty
przymiotnik
(1.1) właściwy jednostce, typowy dla konkretnej osoby, swoisty
(1.2) osobny, niezespołowy, pojedynczy, samemu, oddzielny
SJP.pl
Wiktionary
1. stałe i zmienne indywiduowe - w logice predykatów: nazwy rzeczy lub ich klas;
2. modelowanie indywiduowe - formalna metoda modelowania w zagadnieniach sztucznej inteligencji
SJP.pl
człowiek niesympatyczny, arogancki, zadufany
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) poszczególny, pojedynczy człowiek
(1.2) osoba bliżej nieznana, zwykle podejrzana lub niepewna
(1.3) chem. określony pierwiastek, związek chemiczny lub cząstka chemiczna;
Przedmiot jednostkowy, indywiduum – każdy przedmiot, który nie jest zbiorem przedmiotów w sensie logicznym (choć może i musi być zbiorem przedmiotów w sensie mereologicznym).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: na inne miejsce, w inne miejsce
składnik kilku przysłówków złożonych miejsca i czasu
(1.1) por|kiedy indziej|gdzie indziej|nigdy indziej|nigdzie indziej.
SJP.pl
Wiktionary
rzekoma zdolność człowieka do życia bez pożywienia dzięki energii pobieranej z powietrza; bretarianizm, breatharianizm
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) utwory, które nie zostały opublikowane za życia ich autora
Inedita (łac. niewydane) – teksty dzieł literackich niewydanych za życia autora, które pozostają w rękopisach. Inedita są niekiedy publikowane po śmierci autora, nierzadko w postaci dzieł zebranych.
Wiktionary oraz Wikipedia
utwór nieopublikowany za życia jego autora
SJP.pl
żartobliwie o kalesonach
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) daw. dolna bielizna męska, żart. gacie, kalesony
Kalesony (fr. caleçon „majtki, spodenki, gacie”, wł. calzoni „spodnie”) – rodzaj ciepłej bielizny męskiej, długie spodnie zakładane pod ubrania wierzchnie (najczęściej spodnie) wykonane z przyjaznego dla ciała trykotu w celu ochrony nóg przed wyziębieniem, przeznaczone głównie do noszenia w chłodne dni. Poza ochroną wewnętrznych warstw ubrania przed zabrudzeniem, kalesony są noszone również dla komfortu lub higieny. Kalesony, jako określenie bielizny wojskowej, wyparły wcześniej obowiązującą nomenklaturę: wewnętrzne burki (Ispodnije briuki) obowiązującą w latach 1907–1920, a następnie spodnie wewnętrzne – od 1921 roku do połowy lat 70. XX wieku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. bierność;
2. w fizyce: zdolność ciała do zachowania swego stanu ruchu podczas równoważenia się sił działających na to ciało; bezwładność
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bierne poddawanie się, niechęć do czynu, brak woli podjęcia własnej inicjatywy
(1.2) fiz. zob. bezwładność.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: inercja; inercyjny
przymiotnik
(1.1) książk. charakteryzujący się biernością i niechęcią do aktywności
(1.2) fiz. charakteryzujący się bezwładnością
SJP.pl
Wiktionary
bezwładność
SJP.pl
przymiotnik od: inercja
SJP.pl
jednostka masy w układzie MkGS
Inert (z łac. inertia = „bezwładność”), zwany też techniczną jednostką masy (w skrócie: tjm), jednostka masy w układzie MkGS, obecnie wyszła z użycia.
W układzie tym jednostka masy jest jednostką pochodną, natomiast jednostka siły podstawową.
SJP.pl
Wikipedia
1. bezwładny, bierny, niechętny do wysiłku czy zmian;
2. potocznie: niezdarny, próżny, leniwy;
3. gaz inertny - gaz obojętny, nieuczestniczący w przebiegu reakcji
SJP.pl
stopniowe wydłużanie się wypustek komórek nerwowych
SJP.pl
imię żeńskie
Miejscowości w USA:
SJP.pl
Wikipedia
1. skrót od: infimum (w matematyce: kres dolny zbioru);
2. skrót od: infinitiwus (bezokolicznik);
3. skrót od: informatyka, informatyczny; inform., infor.
skrót
(1.1) = kośc. infułat
SJP.pl
Wiktionary
w gwarze uczniowskiej: informatyka
SJP.pl
1. w dawnym prawodawstwie polskim: kara pozbawienia praw obywatelskich; niesława;
2. hańba, haniebny postępek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. praw. w dawnym prawie polskim: kara polegająca na sądowym pozbawieniu czci i praw obywatelskich
(1.2) przest. pozbawienie kogoś dobrego imienia, czyn niegodny, haniebny narażający na utratę dobrego imienia
Infamia (łac. niesława, hańba) – utrata czci i dobrego imienia.
Prawo rzymskie znało różne przyczyny zaistnienia, infamia mogła dotykać automatycznie (łac. infamia immediata bezpośrednia) z powodu wykonywanego zajęcia (np. jeśli wolny człowiek został gladiatorem lub aktorem) czy za złe prowadzenie (np. zawarcie nowego małżeństwa bez rozwiązania poprzedniego). Mogła być też wynikiem skazania w procesie pozwanego z tytułu powództwa zniesławiającego (infamia mediata pośrednia).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: osoba skazana na infamię
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś niegodziwy, bez czci, wykluczony ze społeczeństwa
(1.2) daw. praw. ktoś skazany na infamię
SJP.pl
Wiktionary
tytuł przyznawany dzieciom rodziny królewskiej w Hiszpanii i Portugalii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. tytuł przysługujący dzieciom rodziny królewskiej w Hiszpanii i Portugalii;
(1.2) żart. syn pierworodny
Infant (tytuł męski); infantka, infanta (tytuł kobiecy) (hiszp. i port. infante, z łac. infans „dziecko”) – w Hiszpanii i Portugalii tytuł przysługujący dzieciom królewskim. Król mógł nadawać ten tytuł także dalszym członkom rodziny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: piechota
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. daw. piechota
SJP.pl
Wiktionary
→ infanteria (dawniej: piechota)
SJP.pl
dawniej: żołnierz piechoty
SJP.pl
tytuł książęcy nadawany córce króla Hiszpanii
Infant (tytuł męski); infantka, infanta (tytuł kobiecy) (hiszp. i port. infante, z łac. infans „dziecko”) – w Hiszpanii i Portugalii tytuł przysługujący dzieciom królewskim. Król mógł nadawać ten tytuł także dalszym członkom rodziny.
SJP.pl
Wikipedia
czynienie lub uczynienie czegoś infantylnym
SJP.pl
1. brak dojrzałości psychicznej, intelektualnej, emocjonalnej itp.; niedojrzałość, naiwność, infantylność;
2. patologiczne zahamowanie rozwoju emocjonalnego (psychicznego, często i fizycznego) człowieka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) naiwność, niedojrzałość w zachowaniu kogoś dorosłego
(1.2) psych. patologiczne zahamowanie rozwoju psychicznego człowieka;
(1.3) cecha tego, co infantylne
Infantylizm (łac. infantilis „dziecinny”) – zaburzenie rozwojowe w medycynie.
Na poziomie somatycznym przyczyną infantylizmu jest wywołana np. chorobą genetyczną niedoczynność przysadki w okresie dzieciństwa i idące za tym niedobór hormonu wzrostu oraz wtórna niedoczynność gruczołów płciowych. Zarówno u osobników dorosłych jak i młodocianych infantylizm objawia się dziecięcymi proporcjami ciała, niskim wzrostem, brakiem oznak dojrzewania płciowego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czynić dziecinnym
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób infantylny
Wiktionary
wracać do poziomu umysłowego dziecka, stawać się dziecinnym, naiwnym; dziecinnieć
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: infantylnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: infantylny
SJP.pl
brak dojrzałości psychicznej, intelektualnej, emocjonalnej itp.; niedojrzałość, naiwność, infantylizm
Infantylizm (łac. infantilis „dziecinny”) – zaburzenie rozwojowe w medycynie.
Na poziomie somatycznym przyczyną infantylizmu jest wywołana np. chorobą genetyczną niedoczynność przysadki w okresie dzieciństwa i idące za tym niedobór hormonu wzrostu oraz wtórna niedoczynność gruczołów płciowych. Zarówno u osobników dorosłych jak i młodocianych infantylizm objawia się dziecięcymi proporcjami ciała, niskim wzrostem, brakiem oznak dojrzewania płciowego.
SJP.pl
Wikipedia
1. o osobie dorosłej: zachowująca się jak dziecko, np. infantylna młodzież; dziecinny;
2. świadczący o czyjejś niedojrzałości, np. infantylna odpowiedź; naiwny, niepoważny;
3. w medycynie: wykazujący cechy patologicznego zahamowania rozwoju psychicznego i fizycznego
przymiotnik
(1.1) o kimś dorosłym: zachowujący się niedojrzale, jak dziecko
(1.2) wykazujący objawy infantylizmu
(1.3) o rzeczach: wyglądający jak dla dzieci
SJP.pl
Wiktionary
zakażenie;
1. wniknięcie drobnoustrojów chorobotwórczych do organizmu;
2. proces chorobowy wywołany w ten sposób
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. wet. proces chorobowy wywołany przez drobnoustroje chorobotwórcze w organizmie;
Zakażenie, infekcja (z łac. infectio) – wtargnięcie do organizmu drobnoustrojów chorobotwórczych i ich następujące namnażanie się. W celu wywołania choroby muszą one pokonać odporność organizmu. Jeżeli wrota zakażenia znajdują się w pobliżu miejsca występowania infekcji, mówi się o zakażeniu miejscowym. Gdy zakażeniu towarzyszą objawy ogólnoustrojowej reakcji zapalnej, taki stan nazywa się sepsą. W następstwie zakażenia organizm wytwarza swoiste przeciwciała.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
dotyczący infekcji
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z infekcją, dotyczący infekcji; powodowany przez infekcję
SJP.pl
Wiktionary
powodować przedostanie się do organizmu drobnoustrojów chorobotwórczych; zarażać
czasownik przechodni niedokonany (dk. zainfekować)
(1.1) med. wywoływać infekcję
czasownik zwrotny niedokonany infekować się (dk. zainfekować się)
(2.1) med. ulegać infekcji
(2.2) med. przenosić infekcję między sobą
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|infekować.
Wiktionary
Wikipedia
związek miedzy dwoma twierdzeniami jakiejś teorii polegający na tym, że jedno twierdzenie daje się wyprowadzić z drugiego; wynikanie inferencyjne; wnioskowanie
SJP.pl
dotyczący inferencji
SJP.pl
1. związany z piekłem; piekielny;
2. przerażający, wstrząsający, budzący grozę
SJP.pl
inaczej piekło
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) książk. piekło
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w średniowieczu: nadanie lenna, prawa do ziemi
SJP.pl
zabiegi mechaniczne na genitaliach mające na celu uniemożliwienie spółkowania; stosowane do dziś w niektórych krajach afrykańskich
Infibulacja (z łac. in „w” i fibula) – rytualne usunięcie zewnętrznych żeńskich narządów płciowych oraz zaszycie sromu, które jest praktykowane głównie w północno-wschodniej Afryce, w szczególności w Dżibuti, Erytrei, Etiopii, Somalii i Sudanie. Zazwyczaj wykonywane bez zasad zachowania aseptyki, bez znieczulenia i na osobie przed osiągnięciem okresu dojrzewania. Celem jest odebranie kobiecie możliwości doznawania przyjemności seksualnych i zapewnienie jej wierności wobec męża.
SJP.pl
Wikipedia
element fonetyczny w rdzeniu wyrazu, będący wykładnikiem określonej formy gramatycznej; wrostek
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gram. cząstka słowotwórcza występująca w rdzeniu, wrostek;
Wrostek, śródrostek (rzad.), infiks (łac. infixus od in „w” i fixus „umocowany”) – każdy morfem umiejscowiony wewnątrz rdzenia wyrazu (podstawy słowotwórczej).
Wrostki (infiksy) wraz z przedrostkami (prefiksami) i przyrostkami (sufiksami) są zrostkami (afiksami), czyli morfemami słowotwórczymi odpowiadającymi za tworzenie wyrazów pochodnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
tworzenie wyrazów pochodnych lub form fleksyjnych przez dodawanie infiksów do wnętrza rdzenia wyrazów podstawowych
SJP.pl
→ infiks
SJP.pl
1. przenikanie substancji płynnej lub gazowej przez pory i kanaliki substancji stałej; wnikanie, wsiąkanie, przesiąkanie, przesączanie się;
2. przenikanie obcych ludzi, wpływów lub ideologii do jakiegoś środowiska;
3. w medycynie: przesączanie się płynów organicznych (krwi, osocza itp.) do tkanek ciała; naciekanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przesączanie się, przenikanie cieczy lub gazu przez kanaliki i pory jakiegoś ciała stałego
(1.2) trudno zauważalne przedostawanie się, przenikanie do środowiska obcych wpływów, oddziaływań
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący infiltracji
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z infiltracją, dotyczący infiltracji
SJP.pl
Wiktionary
agent, osoba wnikająca w szeregi przeciwnika w celach zwiadowczych lub sabotażowych
SJP.pl
SJP.pl
1. o substancjach płynnych lub gazowych: przenikać, przesiąkać; wsiąkać, wnikać;
2. zwykle w odniesieniu do wpływów zewnętrznych, obcej ideologii: niepostrzeżenie przenikać, przedostawać się gdzieś, oddziaływać na coś lub na kogoś, wywołując często negatywne zmiany;
3. o wodzie: przenosić rozpuszczone w niej substancje mineralne
SJP.pl
najniższa klasa w dawnych szkołach w Polsce
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. najniższa, początkowa klasa w szkole
Infima – najniższa klasa w szkołach dawnych polskich, dzielona zwykle na dwie: infimę minorum (niższą) i infimę maiorum (wyższą), w obydwu uczono głównie gramatyki łacińskiej, a mianowicie zgodności przymiotników z rzeczownikami i przypadkowania imion z trybami i czasami słów. Utarte było wyrażenie „żaczek z infimy", czyli początkujący uczeń, gregorianek.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w matematyce: dolny kres zbioru liczb
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) mat. największa liczba taka, że wszystkie elementy danego zbioru są od niej większe lub równe
Kres (kraniec) dolny, infimum (łac. infimus „najniższy”) oraz kres (kraniec) górny, supremum (łac. supremus „najwyższy”) – pojęcia oznaczające odpowiednio: największe z ograniczeń dolnych oraz najmniejsze z ograniczeń górnych danego zbioru, o ile takie istnieją. Pojęcia te można określić w dowolnych zbiorach częściowo uporządkowanych, najczęściej jednak oba te terminy są używane w odniesieniu do zbiorów liczbowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w logice, semantyce: przekształcenie zdania przeczącego na równoważne zdanie nieskończone lub na odwrót;
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) nieskończenie mały
Wiktionary
[czytaj: inFIniti] samochód marki Infiniti
Infiniti (jap. インフィニティ) – marka luksusowych samochodów osobowych należąca do koncernu Nissan Motor Co. Ltd. założona w 1989 roku.
SJP.pl
Wikipedia
w językoznawstwie: bezokolicznik; infinitiwus, infinityw, infinitiw
SJP.pl
w językoznawstwie: bezokolicznik; infinitivus, infinitiwus, infinityw
SJP.pl
w językoznawstwie: bezokolicznik; infinitivus, infinityw, infinitiw
SJP.pl
w językoznawstwie: bezokolicznik; infinitivus, infinitiwus, infinitiw
SJP.pl
pogląd, który przyjmuje nieskończoność przyrody i świata, podzielność przestrzeni i czasu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. zob. infirmeria.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. zob. infirmeria.
Wiktionary
1. przestarzałe: osoba chorowita, wątłego zdrowia;
2. przestarzałe: osoba opiekująca się chorym; pielęgniarz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pielęgniarz w wojskowej lub klasztornej infirmerii
Wiktionary
dawniej: izba chorych w szkołach, klasztorach, wojsku
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. izba chorych w klasztorach;
Infirmeria (łac. infirmus – słaby, chory) – sala przeznaczona dla chorych w budynkach zamieszkiwanych przez duże grupy osób (klasztory, koszary wojskowe, bursy lub internaty itp.). W okresie średniowiecza infirmeria umieszczona przy klasztorze pełniła nie tylko rolę szpitala, ale też przytułku dla ludzi starych i ubogich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: pielęgniarka sprawująca opiekę nad chorymi w infirmerii (izbie chorych); infirmierka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pielęgniarz w klasztornej infirmerii
Wiktionary
dawniej: pielęgniarka sprawująca opiekę nad chorymi w infirmerii (izbie chorych); infirmerka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta odpowiedzialna za infirmerię
(1.2) rel. zakonnica pielegnująca chorych w klasztornej infirmerii
SJP.pl
Wiktionary
skrót od: inflancki
SJP.pl
1. w ekonomii: wzrost średniego poziomu cen dóbr i usług w pewnym czasie, odzwierciedlający ubytek siły nabywczej pieniądza;
2. w kosmologii: faza błyskawicznej ekspansji wczesnego wszechświata
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ekon. postępujący spadek wartości pieniądza prowadzący do wzrostu cen;
Inflacja (łac. inflatio – nadęcie) – proces trwałego wzrostu ogólnego poziomu cen w gospodarce. Skutkiem tego procesu jest spadek siły nabywczej pieniądza krajowego. Zjawiskiem przeciwnym do inflacji jest deflacja.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
powodujący inflację
przymiotnik
(1.1) generujący inflację
SJP.pl
Wiktionary
→ inflacja
przymiotnik relacyjny
(1.1) ekon. dotyczący inflacji
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Inflanty
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Inflantami, dotyczący Inflant
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Inflant
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Inflant
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Inflant
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Inflant
SJP.pl
Wiktionary
kraina historyczna obejmująca obecną Łotwę i Estonię, w średniowieczu ziemie Zakonu Kawalerów Mieczowych
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. kraina historyczna nad Dźwiną i Zatoką Ryską;
Inflanty (łac. Livonia, także Lieflant, niem. Livland, także Liefland, szw. Livland, łot. Livonija, est. Liivimaa) – nazwa krainy historycznej nad Dźwiną i Zatoką Ryską powstałej w średniowieczu w obrębie posiadłości zakonu kawalerów mieczowych, a zamieszkanej przez plemiona bałtyckie (przodków obecnych Łotyszów) i ugrofińskie (przodków obecnych Estończyków), na których kulturę na przestrzeni wieków wpływała głównie kultura niemiecka, a także skandynawska i polska (szczególnie w Inflantach Polskich/Łatgalii). Dawne Inflanty obejmują terytoria dzisiejszej Estonii oraz Łotwy. Nazwa została nadana w XIII w. i pochodzi od plemienia Liwów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
urządzenie do uderzeniowego pompowania opon
Inflator – element sprzętu nurkowego, zwykle pojedyncze urządzenie umiejscowione na wysokości lewego ramienia, w postaci grubego karbowanego węża zakończonego głowicą. Głowica posiada przyłącze inflatorowe do węża średniego ciśnienia z szybkozłączką i przycisk: dodawczy i spustowy, służące do napełniania i opróżniania worka wypornościowego. Głowica posiada także ustnik służący do napełnienia worka wypornościowego za pomocą ust i upuszczania powietrza po naciśnięciu przycisku spustowego. Wewnątrz karbowanego węża może być prowadzone cięgno do dodatkowego zaworu spustowego, zlokalizowanego w miejscu połączenia inflatora z workiem wypornościowym na wysokości lewego ramienia.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: grypa (choroba zakaźna wywoływana przez wirusy, objawiająca się katarem, kaszlem, gorączką, bólem głowy, mięśni); influenza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. med. grypa
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: influenser] środowiskowo: osoba popularna, mająca duży wpływ na opinie odbiorców
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) neol. osoba mająca wpływ na opinie i decyzje innych, zwykle twórca internetowy o znacznym rozgłosie posiadający znaczne grono odbiorców
Influencer (ang. influence „wpływ”; łac. influentia „wpływ” od influere „wpływać”, in „w” i fluere „płynąć”) – w świecie mediów społecznościowych osoba wpływowa, która dzięki swojemu zasięgowi jest w stanie oddziaływać na ludzi, z którymi nawiązuje trwałe relacje. Często tym terminem określa się twórców internetowych o znacznym rozgłosie, którzy posiadają znaczne grono odbiorców. Osoby tego rodzaju bywają wykorzystywane w ramach kampanii marketingowych, ponieważ potrafią umiejętnie wpływać na zachowania internautów. Influencerzy koncentrują się często na pewnej ustalonej tematyce. Publikują recenzje produktów lub artykuły informacyjne, w zamian za możliwość wypróbowania danego towaru albo bonus finansowy ze strony partnera.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: influenserka] środowiskowo: kobieta popularna, mająca duży wpływ na opinie odbiorców
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) środ. kobieta popularna, mająca duży wpływ na opinie i decyzje innych, zwykle twórczyni internetowa o znacznym rozgłosie posiadająca znaczne grono odbiorców
SJP.pl
Wiktionary
→ influencer [czytaj: influenserski]
SJP.pl
[czytaj: influenserstwo] zajęcie influencera
SJP.pl
1. zmiana rozkładu ładunków elektrycznych ciała znajdującego się pod wpływem działania pola elektrycznego; indukcja elektrostatyczna
2. dawniej: wpływ, oddziaływanie
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący influencji
SJP.pl
[czytaj: influenca] dawniej: grypa (choroba zakaźna wywoływana przez wirusy, objawiająca się katarem, kaszlem, gorączką, bólem głowy, mięśni); influenca
SJP.pl
lek przeciwwirusowy stosowany dawniej w leczeniu grypy, półpaśca i zapalenia ślinianek przyusznych, obecnie rzadko używany ze względu na jego wątpliwe działanie w infekcjach wirusowych; moroksydyna
SJP.pl
potocznie: informacja
SJP.pl
agresywne zachowanie wobec osób o przeciwnych poglądach
SJP.pl
osoba agresywna wobec osób o przeciwnych poglądach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) neol. inform. wyróżniona ramką część artykułu w Wikipediach i projektach siostrzanych, zawierająca najważniejsze informacje dla czytelnika
Infobox (także Info-Box, Info Box, InfoBox) – pawilon wystawienniczy w Berlinie na placu Lipskim (oficjalny adres: Leipziger Straße 21), istniejący w latach 1995–2001.
Infobox zaprojektowany został przez firmę architektoniczną Schneider + Schumacher z Frankfurtu nad Menem jako pierwszy obiekt zrealizowany w rejonie Placu Poczdamskiego w dawnym pasie Muru Berlińskiego. Posiadał formę prostopadłościanu o wymiarach 62,5 × 15 × 15 m pokrytego czerwonymi emaliowanymi płytami, uniesionego na słupach około 8 m nad powierzchnią terenu. Wnętrze zawierało trzy kondygnacje wystawiennicze z salą do prelekcji i kawiarnią. Na dachu znajdował się taras widokowy. Do wnętrza pawilonu i na taras prowadziły dwie zewnętrzne klatki schodowe.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) publ. nadmierna ilość informacji na określony problem utrudniająca jego rozwiązanie
Wiktionary
[czytaj: infodamp] duża ilość informacji przekazywana za jednym razem; info dump
SJP.pl
przystępna wizualizacja graficzna informacji, wyjaśniająca jakieś zagadnienie; ikonografika
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) eduk. poligr. ilustracja z niewielką ilością tekstu wyjaśniająca jakieś zagadnienie
Infografika (grafika informacyjna) – graficzna wizualizacja informacji, danych i wiedzy, zaprojektowana tak, by przekazywać odbiorcom złożone dane w przystępny i jasny sposób. Proces tworzenia infografiki nazywamy wizualizacją danych, projektowaniem informacji lub architekturą informacji. Przejrzystość przekazu jest w niej priorytetowa. Infografika ma za zadanie przykuć uwagę adresata i umożliwić mu szybkie zapoznanie się z zawartością.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta uzależniona od zdobywania nowych danych i informacji, głównie z internetu; dataholik
SJP.pl
SJP.pl
osoba uzależniona od zdobywania nowych danych i informacji, głównie z internetu; dataholik
SJP.pl
uzależnienie od zdobywania nowych danych i informacji, głównie z internetu; dataholizm
Zespół uzależnienia od internetu – zespół zależności polegający na nałogowym wielogodzinnym korzystaniu z urządzeń elektronicznych, mających często dostęp do internetu, które jest dla osoby uzależnionej źródłem dystresu oraz w dłuższym okresie negatywnie wpływa na jego funkcjonowanie w sferze fizycznej, psychicznej, interpersonalnej, społecznej, rodzinnej i gospodarczej.
SJP.pl
Wikipedia
specjalny komputer z przydatnymi informacjami, np. z informacjami dla turystów; kiosk multimedialny, kiosk informacyjny
Infokiosk (ang. interactive kiosk) – interaktywny punkt informacyjny, który należy do grupy samoobsługowych urządzeń elektronicznych.
SJP.pl
Wikipedia
informacyjne połączenie telefoniczne
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. połączenie telefoniczne uruchomione w celach informacyjnych
SJP.pl
Wiktionary
urządzenie komputerowe do przekazywania określonych informacji
SJP.pl
punkt informacyjny
SJP.pl
skrót od: informatyka, informatyczny; inform., inf.
SJP.pl
skrót od: informatyka, informatyczny; inf., infor.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) poinformowanie o czymś, zakomunikowanie
(1.2) miejsce, w którym udziela się wiadomości z określonej dziedziny
(1.3) inform. dane przesyłane bądź przetwarzane
Informacja (łac. informatio – przedstawienie, wizerunek; informare – kształtować, przedstawiać) – termin interdyscyplinarny, definiowany różnie w różnych dziedzinach nauki; najogólniej – właściwość pewnych obiektów, relacja między elementami zbiorów pewnych obiektów, której istotą jest zmniejszanie niepewności (nieokreśloności).
Wiktionary oraz Wikipedia
wymagający do działania wielu informacji
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dostarczający wiadomości lub innych informacji
(1.2) związany z informacjami, ich przesyłaniem i przetwarzaniem
Wiktionary
dopisek na zaproszeniu informujący o tym, że nie obowiązuje strój wizytowy; tenue de ville
SJP.pl
osoba, która udziela informacji, wyjaśnień
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba udzielająca informacji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) broszura zawierająca informacje
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzadko: wydawnictwo dostarczające szczegółowych danych z danej dziedziny; informator
SJP.pl
kobieta, która udziela informacji, wyjaśnień
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fż. od: informator
SJP.pl
Wiktionary
→ informator (osoba)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zajmująca się systemami informatycznymi
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący informatyki
przymiotnik
(1.1) od informatyka
SJP.pl
Wiktionary
osoba zajmująca się zawodowo informatyką
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek zajmujący się zawodowo informatyką
Informatyk (niem. Informatiker, ang. computing professional) – osoba wykonująca jeden z zawodów informatycznych, prowadząca badania naukowe w dziedzinie informatyki lub nauczająca informatyki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
gałąź nauki i techniki zajmująca się teorią i technologią przetwarzania informacji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka o gromadzeniu i przetwarzaniu informacji;
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: informatyk
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
będący nośnikiem informacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) inform. wprowadzenie systemów informatycznych w jednym lub kilku sektorach działalności;
Informatyzacja – następujący po komputeryzacji proces, polegający na racjonalnym wykorzystaniu uprzednio wprowadzonych już danych do systemów informatycznych w możliwie największym dopuszczalnym zakresie przez inne systemy informatyczne.
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. zinformatyzować)
(1.1) inform. wprowadzać systemy informatyczne w jednym lub kilku sektorach działalności
czasownik zwrotny niedokonany informatyzować się (dk. zinformatyzować się)
(2.1) inform. wprowadzać systemy informatyczne w jednym lub kilku sektorach własnej działalności
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) inform. wprowadzanie systemów informatycznych w jednym lub kilku sektorach działalności
Wiktionary
1. tendencja w sztukach plastycznych, przejawiająca się w wykorzystywaniu metody automatyzmu i działania przypadku w procesie tworzenia dzieła;
2. obraz powstał zgodnie z tą tendencją
Informel lub art informel (fr. art informel – sztuka bezkształtna) – termin z zakresu historii sztuki, odnoszący się do europejskiego malarstwa lat 50. XX w., równoległego wobec amerykańskiego abstrakcyjnego ekspresjonizmu i charakteryzującego się dążeniem do swobodnej ekspresji poprzez stosowanie barwnych plam, linii itp., nie poddanych rygorom kompozycyjnym, które mogłyby ograniczyć dramatyzm dzieła sztuki. Do odmian informelu należą: taszyzm, malarstwo kaligraficzne, malarstwo materii i action painting.
SJP.pl
Wikipedia
artysta tworzący dzieła zgodnie z zasadami informelu
SJP.pl
Informetria — nauka o zastosowaniu metod matematycznych do badań stanu informacji, dla określenia i analizy jej zjawisk, do wyszukiwania jej praw. Wykorzystywana do mierzenia wszystkiego co da się zmierzyć w informatologii. Metody matematyczne w informetrii: algebra elementarna, algebra wyższa, analiza matematyczna, rachunek prawdopodobieństwa, logika, teoria zbiorów i relacji, statystyka opisowa, metody formalizacji graficznej.
Wikipedia
rybosom połączony z białkami, zawarty w cytoplazmie jaja zwierząt i człowieka
Polirybosom, polisom, informosom – zespół rybosomów (5–30) związanych z jedną cząsteczką mRNA i prowadzących jej translację, czyli syntezę białek. Odkryte i opisane w 1963 r. przez Jonathana Warner, Paula Knopf, i Alexa Rich. Polisomy mogą występować w postaci pojedynczych ziarenek w cytoplazmie, bądź systemu rybosomów przyczepionych do błon siateczki śródplazmatycznej szorstkiej (ER-g).
SJP.pl
Wikipedia
udzielać informacji, powiadamiać o czymś; podawać do wiadomości, objaśniać
czasownik przechodni niedokonany (dk. poinformować)
(1.1) przekazywać wiadomość i objaśniać
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|informować.
Wiktionary
Infosfera (ang. infosphere) – środowisko informacyjne człowieka zawierające te rodzaje informacji, które są mu potrzebne do funkcjonowania w społeczeństwie. W tej sferze mają miejsce wszelkie wymiany komunikatów.
Wikipedia
połączenie w sieci komputerowej o dużej przepustowości
Infostrada (ang. information highway) – wizja globalnej sieci komunikacyjnej integrującej Internet, sieć kablową, telefonię oraz inne media elektronicznego przekazu w ramach rozwijającego się społeczeństwa informacyjnego. Spopularyzowana szczególnie za prezydentury Billa Clintona. Termin Infostrada na długo przed amerykańskimi pomysłami po raz pierwszy został wprowadzony w Polsce ok. roku 1970 przez Andrzeja Targowskiego.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: infotejnments] wiadomości telewizyjne podawane w formie rozrywkowej
SJP.pl
technik specjalizujący się w informatyce lub sprzęcie komputerowym
SJP.pl
przedrostek
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych, oznaczający: poniżej, późniejszy, wewnątrz
Wiktionary
promieniowanie podczerwone; niewidzialne dla ludzkiego oka promieniowanie elektromagnetyczne
SJP.pl
dotyczący promieniowania podczerwonego, niewidzialnego dla ludzkiego oka
przymiotnik
(1.1) fiz. rzad. podczerwony
SJP.pl
Wiktionary
dźwięk o częstotliwości poniżej zakresu słyszalnego dla ludzkiego ucha; poddźwięk
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. fala dźwiękowa o częstotliwości zbyt niskiej by być słyszalną dla człowieka (zależnie od definicji poniżej 16 albo 20 Hz);
Infradźwięki, poddźwięki – fale akustyczne, których częstotliwość jest za niska, aby usłyszał je człowiek. Za dolną granicę słyszalnych częstotliwości, jednocześnie górną granicę infradźwięków, przyjmuje się częstotliwość 20 Hz.
Hałas, w którego widmie występują składowe o częstotliwościach infradźwiękowych, określa się hałasem infradźwiękowym i hałasem niskoczęstotliwościowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
kategoria pomocnicza dla gromady w systematyce roślin lub zwierząt
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) syst. kategoria pomocnicza w systematyce niższa od gromady i podgromady;
Gromada (w botanice divisio, w zoologii classis) – w polskiej terminologii nazwa stosowana na określenie dwóch różnych rangą kategorii systematycznych.
Termin classis został wprowadzony przez Karola Linneusza jako jedna z pięciu podstawowych kategorii w hierarchicznym systemie klasyfikacji biologicznej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: naruszenie czegoś, złamanie
SJP.pl
wykrywanie obiektów i określanie ich położenia w przestrzeni przy użyciu emitowanego lub odbijanego przez nie elektromagnetycznego promieniowania cieplnego; termolokacja
SJP.pl
kategoria systematyczna pomocnicza dla rzędu, używana w systematyce organizmów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biol. syst. kategoria systematyczna niższa rangą od podrzędu, wyższa od parworzędu
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zasoby instytucjonalne i materialne niezbędne do należytego funkcjonowania społeczeństwa, gospodarki itd.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) podstawowe struktury techniczne lub organizacyjne, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa, gospodarki lub określonego przedsięwzięcia;
Infrastruktura – podstawowe urządzenia i systemy służące państwu, miastu lub innym obszarom, w tym usługi i urządzenia niezbędne do poprawnego funkcjonowania. Infrastruktura składa się z publicznych i prywatnych usprawnień fizycznych, takich jak drogi, koleje, mosty, tunele, zaopatrzenie w wodę, kanały ściekowe, sieci elektryczne i telekomunikacja (w tym łączność z Internetem i prędkości łączy szerokopasmowych).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z zasobami materialnymi i instytucjonalnymi niezbędnymi do funkcjonowania społeczeństwa i gospodarki
SJP.pl
ankieta przeprowadzana przez bezstronną organizację wśród reprezentacyjnej grupy odbiorców RTV, w celu stwierdzenia stopnia popularności jakiegoś programu
SJP.pl
środowiskowo: fryzjerskie urządzenie przyspieszające zabiegi chemiczne i pielęgnacyjne na włosach; klimazon
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) anat. nazwa kilku organów, struktur anatomicznych roślin i zwierząt, mających lejkowaty kształt
Anatomia:
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. infundibulum.
Wiktionary
1. wprowadzenie do organizmu dożylnie, podskórnie lub doodbytniczo większej ilości płynu w celach leczniczych; wlew, wlewka
2. dawniej: napar z wcześniej wymoczonych ziół
W medycynie, to podawanie do organizmu płynów drogami innymi niż naturalne. Przykładami infuzji są:
SJP.pl
Wikipedia
pierwotniak poruszający się za pomocą delikatnych rzęsek lub kurczliwych rurkowatych wypustek, służących także do chwytania i wysysania zdobyczy; Ciliata
SJP.pl
klasa pierwotniaków
SJP.pl
naczynie używane w aptekach do robienia naparów z ziół
SJP.pl
wpływać różnymi składnikami na smak alkoholu
SJP.pl
przymiotnik od: infuzja
SJP.pl
1. nakrycie głowy biskupów lub książąt wschodnich; mitra;
2. przenośnie: godność biskupa;
3. w starożytnym Rzymie: opaska symbolizująca władzę
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. liturgiczne nakrycie głowy biskupów, infułatów i opatów
(1.2) rel. przen. godność biskupa
(1.3) pot. przest. infułat, biskup
(1.4) hist. opaska symbolizująca władzę lub godność w starożytnym Rzymie
Mitra (z łac. przepaska na głowę, turban, inaczej infuła) – wysokie liturgiczne nakrycie głowy i znak godności chrześcijańskich dostojników kościelnych – biskupów, kardynałów, opatów, infułatów oraz archimandrytów, noszone podczas pełnienia czynności liturgicznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
odnoszący się do godności infułata, należący do infułata
SJP.pl
duchowny katolicki nie będący biskupem, ale mający prawo noszenia infuły; mitrat
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. rel. prałat mający przywilej noszenia infuły
Protonotariusz apostolski – w Kościele katolickim urzędnik w kurii rzymskiej (protonotariusz de numero) lub dawny tytuł honorowy (protonotariusz supra numerum) prezbiterów. W Polsce z powodu byłego przywileju noszenia szat i oznak pontyfikalnych (biskupich) protonotariuszy apostolskich nazywano infułatami (od infuły).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
piestrzenica infułowata - gatunek grzybów z rodziny krążkownicowatych
SJP.pl
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Inga – imię żeńskie pochodzenia germańskiego.
Wywodzi się od zdrobnienia grupy imion, także męskich, znanych w kulturach germańskich i skandynawskich rozpoczynających się od Ing-, imienia jednego z normandzkich bóstw.
W innych językach:
Inga imieniny obchodzi 25 października.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Ingeborga – imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od złożenia słów Ing – imię jednego z nordyckich bogów i borg oznaczającego „forteca”, „twierdza”.
W styczniu 2024 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 726 kobiet o imieniu Ingeborga i 142 kobiety o imieniu Ingeborg, nadanym jako imię pierwsze.
Ingeborga imieniny obchodzi 27 lutego, 30 lipca i 30 sierpnia, 22 października, 25 października.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wrodzone zdolności i predyspozycje artysty; talent
SJP.pl
1. mieszanie się do czegoś, wtrącanie się w cudze sprawy;
2. naruszanie jakiegoś stanu przez czynniki zewnętrzne; wpływanie na coś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wpływ na coś, mieszanie się do jakiejś sprawy, interweniowanie, wtrącanie się
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
rzadko: osoba wtrącająca się w czyjeś sprawy
SJP.pl
mieszać się, wtrącać się do czegoś; wywierać wpływ na coś (na kogoś)
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zaingerować)
(1.1) zajmować się jakimiś sprawami bez zgody podmiotów, których one bezpośrednio dotyczą
SJP.pl
Wiktionary
miasto w Chinach; Yingkou
Yingkou (chiń. upr. 营口; pinyin Yíngkǒu), znane wcześniej jako Newchwang – miasto o statusie prefektury miejskiej w północno-wschodnich Chinach, w prowincji Liaoning, największy w regionie zespół portowy nad Morzem Żółtym, przy ujściu rzeki Liao He. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 623 451. Prefektura miejska w 1999 roku liczyła 2 242 523 mieszkańców. Ośrodek szkolnictwa wyższego, przemysłu spożywczego, włókienniczego, odzieżowego, skórzanego, papierniczego, chemicznego, elektromaszynowego i hutniczego; rozwijają się przemysły wysokich technologii. W pobliżu miasta znajdują się saliny morskie oraz bogate złoża magnezytu, fluorytu, fosforytów, siarki, rud molibdenu i innych. Miasto posiada własny port lotniczy.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w azjatyckiej części Rosji na Zabajkalu, która po połączeniu z Ononem tworzy Szyłkę;
Wiktionary oraz Wikipedia
Ingolstadt – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Bawaria, w rejencji Górna Bawaria, siedziba regionu Ingolstadt. Leży ok. 80 km na północ od Monachium, w dolinie Dunaju, a jego zabytkowe centrum położone jest na lewym brzegu tej rzeki. Miasto o powierzchni 133,4 km² liczy 137 716 mieszkańców (30 września 2021).
Wikipedia
sztaba metalu, zwykle złota lub srebra
SJP.pl
postępowanie zmierzające do wywołania pozytywnego nastawienia jakiejś osoby
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. celowe działanie, które ma na celu uzyskanie dla siebie czyjejś przychylności
Ingracjacja ("wkradanie się w cudze łaski") – technika manipulacji, działanie mające na celu zdobycie sympatii (wytworzenie pozytywnej postawy).
Istota tego zachowania sprowadza się do stworzenia pozytywnego obrazu własnej osoby u drugiego człowieka oraz zastosowania różnego typu technik mających na celu uzyskanie sympatii do siebie oraz próby wymuszenia uznania wszystkich walorów. Zaprzyjaźnienie się ma charakter czysto instrumentalny, i jednocześnie jest narzędziem uzyskania wpływu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
rodzaj pistoletu maszynowego
Miejscowości w USA:
SJP.pl
Wikipedia
składnik mieszaniny; ingredient, domieszka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) składnik jakiejś mieszaniny lub przepisu, najczęściej kulinarnego lub mikstury lekarskiej, rzecz wchodząca w skład czegoś
SJP.pl
Wiktionary
składnik mieszaniny; ingrediencja, domieszka
SJP.pl
przyjęcie do jakiejś grupy, gremium; kooptacja
SJP.pl
uroczysty wjazd, uroczyste objęcie władzy lub urzędu przez nowo mianowanego biskupa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kośc. uroczyste objęcie władzy w diecezji przez biskupa, dotyczy także nowoobranych papieży
(1.2) hist. w I Rzeczypostpolitej: uroczyste objęcie władzy przez starostów albo wojewodów
(1.3) druk. główka artykułu
Ingres (łac. ingressus „wejście” od ingredi „wejść”) – uroczyste objęcie władzy przez biskupa ordynariusza nad diecezją.
W Kościele katolickim nowemu biskupowi hołd (homagium) składają biskupi pomocniczy, księża, zakonnicy i wierni świeccy. Kościół katolicki zaleca, aby odbywała się wtedy uroczysta procesja do kościoła katedralnego z udziałem duchownych i wiernych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lokalne zalanie lądu przez morze
SJP.pl
Wikipedia
→ ingres
SJP.pl
dotyczący ingresji (lokalnego zalania lądu przez morze)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) kraina historyczna leżąca nad brzegiem Zatoki Fińskiej, na południe od Karelii a na wschód od Estonii, obecnie w granicach administracyjnych Rosji
Wiktionary oraz Wikipedia
imię żeńskie
Ingryda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od złożenia słów Ing – imienia jednego z bogów nordyckich – i fríðr, w staronordyjskim oznaczającego „piękno”.
Patronką imienia jest szwedzka dominikanka bł. Ingryda Szwedzka.
SJP.pl
Wikipedia
imię żeńskie
Ingryda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od złożenia słów Ing – imienia jednego z bogów nordyckich – i fríðr, w staronordyjskim oznaczającego „piękno”.
Patronką imienia jest szwedzka dominikanka bł. Ingryda Szwedzka.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Ingrią, dotyczący Ingrii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język ingryjski;
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka na południu Ukrainy, prawy dopływ Dniepru;
Ingulec (ukr. Інгулець Inhułeć, Малий Інгул Małyj Inhuł) – rzeka na południu Ukrainy, prawy dopływ Dniepru.
Bierze początek na Wyżynie Naddnieprzańskiej. Długość rzeki to 549 km (żeglowna na długości 109 km), powierzchnia dorzecza 13 700 km².
Głównymi dopływami są: Saksahań, Wysuń, Żowta.
Rzeka zaopatruje w wodę Krzywy Róg kanałem Dniepr-Ingulec, znajdują się na niej zbiorniki wodne Iskrowski i Karaczunowski.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Gruzji, płynąca przez Swanetię i Nizinę Kolchidzką, uchodzi do Morza Czarnego;
Inguri (gruz. ენგური - Enguri; abch. Егры - Egry; ros. Ингури - Inguri) – rzeka na Kaukazie Zachodnim.
Zaczyna się w Gruzji kilkoma spływami z lodowców Pasma Głównego Wielkiego Kaukazu takimi jak Lechziri, Caneri czy Adiszi. W biegu górnym płynie przez Swanetię, w biegu dolnym zaś przez Nizinę Kolchidzką. W biegu dolnym stanowi granicę pomiędzy gruzińskim regionem Megrelia i Górna Swanetia a separatystyczną Abchazją. Uchodzi do Morza Czarnego.
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący Inguszów, związany z Inguszami, właściwy Inguszom
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Inguszami, dotyczący Inguszów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język inguski;
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem inguskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem inguskim
(1.3) spisany, stworzony w języku inguskim
Wiktionary
mieszkaniec Inguszetii
SJP.pl
→ Inguszetia; inguszetyjski
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Inguszetią, dotyczący Inguszetii
SJP.pl
Wiktionary
rosyjska republika na Kaukazie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. autonomiczna republika, wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej;
Inguszetia (ing. ГIалгIай Мохк, Ghalghaj Mochk) – autonomiczna republika wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej, położona na północnych zboczach Kaukazu. W ramach federacji Inguszetia graniczy z Osetią Północną oraz Czeczenią, ma także zewnętrzną granicę z Gruzją.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Inguszetia; inguszecki
SJP.pl
mieszkanka Inguszetii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) członkini narodu Inguszów
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka na Ukrainie, lewy dopływ Bohu;
Inguł (ukr. Інгул Inhuł) – rzeka na Ukrainie, lewy dopływ Bohu.
Płynie przez obwód kirowogradzki i mikołajowski. Długość rzeki 354 km, powierzchnia dorzecza – 9890 km².
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. imbir
Wiktionary
wdychanie w celach leczniczych pary lub rozpylonych płynów; wziewanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. wdychanie pary wodnej, gazów lub substancji w celach leczniczych;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący inhalacji
przymiotnik
(1.1) dotyczący inhalacji
SJP.pl
Wiktionary
1. urządzenie do rozpylania płynów lub proszków przeznaczonych do wdychania, zwykle w celach leczniczych;
2. inhalator tlenowy - urządzenie pokładowe samolotów umożliwiające załodze oddychanie tlenem z butli
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. sprzęt służący do inhalacji i terapii dróg oddechowych;
Inhalator, nebulizator – wyrób medyczny przeznaczony do inhalacji, terapii górnych i dolnych dróg oddechowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: inhalator
SJP.pl
miejsce do przeprowadzania inhalacji; inhalatornia, wziewalnia
Inhalatorium (wziewalnia, waporatorium) – miejsce powstałe naturalnie lub utworzone sztucznie, w którym substancje lecznicze są pobierane w drodze inhalacji. Inhalacje mogą być prowadzone w naturalnych wziewalniach – przestrzeniach powietrznych, powstających wokół źródeł wód gorących, bijących bezpośrednio z głębokich pokładów. Podobne wziewalnie powstają wokół urządzeń budowanych w celu otrzymywania soli kuchennej metodą zagęszczania solanki.
SJP.pl
Wikipedia
miejsce do przeprowadzania inhalacji; inhalatorium, wziewalnia
SJP.pl
wdychać coś, najczęściej w celach leczniczych; wziewać
SJP.pl
przynależność
SJP.pl
SJP.pl
nieodłączny, tkwiący w istocie, przynależący do czegoś, nieodzowny
przymiotnik
(1.1) nierozłącznie z czymś związany, tkwiący w istocie, strukturze, naturze czegoś
SJP.pl
Wiktionary
zahamowanie, zatrzymanie, zakaz
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) proces hamowania lub ograniczania działań, reakcji lub zachowań, stosowany w różnych dziedzinach, m.in. w chemii, biologii, psychologii czy prawie
Inhibicja – zmniejszanie szybkości reakcji chemicznej spowodowane dodatkiem substancji (inhibitora) wpływającej na stężenie reagentów, katalizatora lub produktu pośredniego.
Bywa ona niepoprawnie nazywana katalizą ujemną, a inhibitor bywa niepoprawnie nazywany katalizatorem ujemnym.
W biochemii funkcjonuje pojęcie stałej inhibicji, Ki, która jest stałą dysocjacji kompleksu enzym–inhibitor dla reakcji RI ⇄ R + I.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: inhibicja
SJP.pl
białko jajnika, peptyd biorący udział w regulacji cyklu miesiączkowego
Inhibina – peptyd będący inhibitorem syntezy i wydzielania FSH, biorący także udział w regulacji cyklu miesiączkowego. U kobiet inhibina jest produkowana przez warstwę ziarnistą pęcherzyka dominującego, ciałko żółte, a także łożysko i przysadkę. U mężczyzn inhibina jest produkowana przez komórki Sertolego i pomaga w lokalnej regulacji spermatogenezy oraz jest głównym czynnikiem, który hamuje wydzielanie FSH..
SJP.pl
Wikipedia
→ inhibina
SJP.pl
w chemii, biologii: związek chemiczny powodujący zahamowanie bądź spowolnienie reakcji chemicznej albo działanie enzymu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. substancja zwalniająca lub hamująca reakcję chemiczną;
Inhibitor (łac. inhibitio – powstrzymanie) – substancja chemiczna, która powoduje zmniejszenie szybkości reakcji chemicznej. Proces ten nazywa się inhibicją. Inhibitorem można nazwać zarówno substancję powodującą spowolnienie lub zatrzymanie reakcji niekatalizowanej, jak i substancję obniżającą aktywność katalizatora w reakcji katalizowanej. Ponieważ w przeciwieństwie do katalizatorów, inhibitory mogą ulegać zużyciu w trakcie reakcji, nazywanie ich ujemnymi katalizatorami jest niezalecane. Odwrotnym działaniem do inhibitora charakteryzuje się inicjator.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z inhibitorem
SJP.pl
pogrzebanie zwłok
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. pogrzebanie zmarłego w ziemi
Pochówek szkieletowy, grób szkieletowy, inhumacja – obrzęd pogrzebania zwłok w formie złożenia niespalonego ciała do grobu. Ciała mogą zostać pochowane w trumnie lub owinięte w całun i złożone w grób wyłożony deskami. Praktykowane przez człowieka współczesnego i poprzedzające go gatunki hominidów. Dominujący sposób pochówku do około X wieku p.n.e.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z inhumacją, dotyczący inhumacji
SJP.pl
Wiktionary
1. delfin słodkowodny z dorzecza Amazonki;
2. punkt, według którego dokonuje się pomiaru ludzkiej czaszki
oraz:
SJP.pl
Wikipedia
1. zapoczątkowanie lub rozpoczęcie się czegoś
2. przyjęcie nowego członka do jakiegoś tajnego stowarzyszenia, bractwa, sekty; wtajemniczenie;
3. osiąganie nowych etapów i wtajemniczeń w procesie stawania się dorosłym;
4. w niektórych kulturach: obrzędy towarzyszące osiąganiu takich etapów, przyjmowaniu do społeczności dorosłych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rozpoczęcie czynności, procesu działania
(1.2) ceremonia przyjęcia nowego członka
(1.3) wtajemniczenie w coś, zaznajomienie się z czymś nowym, zapoznanie się
Inicjacja występuje w następujących znaczeniach:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
w informatyce: nadanie wartości początkowych dowolnemu obiektowi
Inicjalizacja – nadanie wartości/stanów początkowych dowolnemu obiektowi. W ogólnym przypadku obiektem może być zmienna, określony obszar pamięci przydzielony dynamicznie itp. W przypadku programowania obiektowego inicjalizacją obiektów zajmują się zwykle konstruktory należące do odpowiedniej klasy.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
w informatyce: nadawać początkowe wartości
czasownik przechodni
(1.1) nadawać czemuś stan początkowy; rozpoczynać coś
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|inicjalizować.
Wiktionary
SJP.pl
1. początkowy, umieszczony na początku;
2. komórki inicjalne - w botanice: komórki wierzchołkowe stożka wzrostu;
3. akcent inicjalny - w językoznawstwie: akcent na pierwszej sylabie wyrazu;
4. gleby inicjalne - w geologii: gleby zaczynające się kształtować
SJP.pl
osoba występująca z inicjatywą; projektodawca
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. osoba występująca z inicjatywą, inicjująca coś, dająca czemuś początek
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) chem. czynnik konieczny do zapoczątkowania niektórych reakcji chemicznych, głównie reakcji polimeryzacji
Inicjator – czynnik lub osoba zapoczątkowująca jakiś proces.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta występująca z inicjatywą; projektodawczyni
SJP.pl
1. impuls do działania; bodziec;
2. samodzielność i aktywność w działaniu; inicjatywność, przedsiębiorczość, zaradność;
3. realizacja projektu lub pomysłu; działalność;
4. pierwszeństwo w czymś; prymat
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) propozycja zrealizowania określonych działań
(1.2) skłonność do samodzielnego inicjowania działań
(1.3) w grach: pierwszeństwo dające przewagę
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
samodzielność i aktywność w działaniu; inicjatywa, przedsiębiorczość, zaradność
SJP.pl
1. rozpoczynający jakieś działanie; inicjujący, założycielski;
2. pobudzający do działania; inspiracyjny, inspiratorski
przymiotnik
(1.1) związany z inicjatywą
SJP.pl
Wiktionary
litera rozpoczynająca rozdział lub partię tekstu, wyróżniająca się wielkością, kształtem lub ozdobami
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) duża, zwykle ozdobna litera rozpoczynająca akapit tekstu
Inicjał (śrdw.-łac. initiale od łac. initium, początek). Można go zdefiniować jako:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z inicjałem
SJP.pl
litera rozpoczynająca rozdział lub partię tekstu, wyróżniająca się wielkością, kształtem lub ozdobami
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) pierwsze litery imienia lub imion i nazwiska
forma rzeczownika.
(2.1) lm. M. zob. inicjał.
SJP.pl
Wiktionary
osoba lub instytucja występująca z inicjatywą realizacji jakiegoś pomysłu, wykonania jakiegoś projektu
SJP.pl
dawać początek czemuś, zapoczątkowywać; występować z inicjatywą, dawać pomysł
czasownik przechodni niedokonany (dk. zainicjować)
(1.1) dawać czemuś początek
(1.2) występować z inicjatywą, pomysłem
SJP.pl
Wiktionary
1. wstrzyknięcie, zastrzyk;
2. odwzorowanie różnowartościowe
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zastrzyk
(1.2) mat. funkcja różnowartościowa;
(1.3) techn. wtłaczanie lub wstrzyknięcie cieczy lub gazów
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący iniekcji
SJP.pl
inżektor; urządzenie do wtłaczania płynu do obszaru o ciśnieniu wyższym od ciśnienia atmosferycznego
SJP.pl
związany z iniektorem
SJP.pl
cecha funkcji różnowartościowej (iniekcji)
Funkcja różnowartościowa, iniekcja (injekcja), funkcja 1-1 – funkcja, której każdy element przeciwdziedziny przyjmowany jest co najwyżej raz. Funkcja f\colon X\to Y jest różnowartościowa wtedy i tylko wtedy, gdy dla dowolnych dwóch elementów a,b\in X spełniony jest warunek:
SJP.pl
Wikipedia
w językoznawstwie: artykułowany w wyniku iniekcji - wdechu powietrza spowodowanego ruchem krtani w dół
SJP.pl
o cechach iniowatych (rodzina waleni)
Iniowate (Inidae) – rodzina ssaków z parvordo zębowców (Odontoceti) w obrębie infrarządu waleni (Cetacea).
SJP.pl
Wikipedia
o cechach iniowatych (rodzina waleni)
SJP.pl
skrót od: initio (z łaciny: na początku)
SJP.pl
z łaciny: na początku
SJP.pl
dawniej: niesprawiedliwość, obraza, zniewaga; krzywda
SJP.pl
w matematyce: funkcja różnowartościowej, w której różnym wartościom argumentów odpowiadają różne wartości funkcji; iniekcja
Funkcja różnowartościowa, iniekcja (injekcja), funkcja 1-1 – funkcja, której każdy element przeciwdziedziny przyjmowany jest co najwyżej raz. Funkcja f\colon X\to Y jest różnowartościowa wtedy i tylko wtedy, gdy dla dowolnych dwóch elementów a,b\in X spełniony jest warunek:
SJP.pl
Wikipedia
1. środowiskowo: barwnik używany do wykonania tatuażu;
2. środowiskowo: podpisanie kontraktu na występy
SJP.pl
skrót od: inkunabuł
SJP.pl
tytuł władcy Inków
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. Indianin z plemięemienia inkaskiego
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
temperaturowe wytwarzanie światła za pomocą prądu elektrycznego, który cieplnie wzbudza cząsteczki lub atomy
Żarzenie – emitowanie światła przez rozgrzane ciała. Minimalna temperatura, w której dane ciało zaczyna się żarzyć, zależy od zdolności emisyjnej tego ciała.
Żarzenie może być wywołane na skutek wzrostu temperatury poprzez:
SJP.pl
Wikipedia
obrzędowe zaklęcie, śpiewane albo recytowane
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. rel. obrzędowe zaklęcie
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
wymawiać lub wyśpiewywać obrzędowe zaklęcia albo modły
SJP.pl
pozbawienie wolności; uwięzienie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. socjol. psych. pozbawienie wolności, uwięzienie
(1.2) przest. med. uwięźnięcie jakiegoś organu wewnętrznego, przepuklina
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z inkarceracją, dotyczący inkarceracji
Wiktionary
przypisanie duchownego do konkretnej diecezji lub zgromadzenia zakonnego
Inkardynacja – przypisanie (przynależność) duchownego do konkretnej instytucji kościelnej, jak diecezji, zgromadzenia zakonnego, etc.
SJP.pl
Wikipedia
przypisać (przypisywać) duchownego do konkretnej diecezji lub zgromadzenia zakonnego
SJP.pl
1. wcielenie;
2. w hinduizmie: ziemskie stadium istnienia duszy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. wcielenie bóstwa w osobę ludzką;
(1.2) rzad. barwa skóry człowieka
Inkarnacja (z łac.: incarnatio; od incarnare, gdzie caro – ciało, mięso) – w religiach dharmicznych jest to jedno z wcieleń przyjmowanych przez żywą istotę (duszę) w cyklu samsary.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
dawniej o kolorze bladoróżowym
Inkarnat, karnacja, barwa cielista (fr. incarnat - mocno czerwony; wł. incarnato; łac. carnis, caro - mięso)
SJP.pl
Wikipedia
roczna lub dwuletnia koniczyna o jaskrawoczerwonych kwiatach, uprawiana na paszę; koniczyna krwistoczerwona; koniczyna szkarłatna
Koniczyna krwistoczerwona, koniczyna inkarnatka, koniczyna szkarłatna (Trifolium incarnatum L.) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych. Rdzenny obszar jej występowania to: Turcja, południowa i południowo-wschodnia Europa, Wielka Brytania, Madera, rozprzestrzeniła się także na Azorach. Jest uprawiana w wielu rejonach świata. W Polsce jest to roślina uprawna i dziczejąca (efemerofit).
SJP.pl
Wikipedia
przybierać postać czegoś, ucieleśniać; przeżywać inkarnację
SJP.pl
1. podejmowanie pieniędzy z tytułu weksli, czeków, rachunków itp.;
2. forma rozliczeń bezgotówkowych dokonywanych za pośrednictwem banku
SJP.pl
→ inkasent
SJP.pl
osoba pośrednicząca przy poborze podatków
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pracownik zajmujący się pobieraniem od płatników należności w ich miejscu zamieszkania;
Inkasent – w szerokim znaczeniu osoba pobierająca należności od podatnika (np. inkasent elektrowni lub gazowni), a w szczególności to osoba prawna, fizyczna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Organ podatkowy nie może ściągnąć z inkasenta podatku, jeśli podatnik nie uiścił wcześniej tej daniny. Inkasentom przysługuje zryczałtowane wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków pobranych na rzecz budżetu państwa. Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa może ustalać wynagrodzenie dla inkasentów z tytułu poboru podatków stanowiących dochody, odpowiednio, budżetu gminy, powiatu lub województwa (inkasenci podatków i opłat lokalnych).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ inkasent
SJP.pl
przymiotnik od: Inka, Inkas
SJP.pl
przymiotnik od: Inka, Inkas
przymiotnik
(1.1) związany z Inkami, dotyczący Inków, ich kultury, sztuki
SJP.pl
Wiktionary
1. podejmowanie pieniędzy z tytułu weksli, czeków, rachunków itp.;
2. forma rozliczeń bezgotówkowych dokonywanych za pośrednictwem banku
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pobranie należności pieniężnej dokonane przez inkasenta (lub za pomocą rozliczenia bankowego)
Inkaso (również inkaso dokumentowe) – warunkowa forma płatności, polegająca na pobraniu określonej należności przez instytucję inkasującą (na ogół bank) działającą na rzecz zleceniodawcy w zamian za wydanie wskazanemu podmiotowi przedmiotu inkasa, na warunkach określonych przez zleceniodawcę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. pobierać należność;
2. w boksie: dostawać ciosy, obrywać
czasownik
(1.1) pobierać pieniądze
(1.2) przen. środ. w boksie: przyjmować ciosy
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|inkasować.
Wiktionary
przymiotnik od: inkaso
SJP.pl
nadanie budowli charakteru obronnego
Inkastelacja – nadanie budowli, która ze swojej natury nie jest obiektem obronnym, charakteru obronnego. Inkastelacja może być pierwotna, gdy charakter obronny nadano podczas wznoszenia, lub wtórna, gdy budowlę przystosowano do tego celu później.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od inkaust
Wiktionary
dawniej: atrament
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. atrament
Atrament (łac. atramentum, czernidło) – środek barwiący w postaci roztworu barwnika w rozpuszczalniku z ewentualnym dodatkiem substancji zagęszczających (np. żelujących). Wykorzystywany jest w szeregu przyborów pisarskich (długopisy, flamastry, markery, wieczne pióra) oraz w druku atramentowym (drukarki atramentowe, plotery).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
człowiek nakładający tusz w amerykańskiej manufakturze komiksowej
SJP.pl
linia na mapie łącząca punkty o jednakowej wartości inklinacji (odchylenia kierunku wskazywania igły magnetycznej od płaszczyzny poziomej)
SJP.pl
1. skłonność, upodobanie do czegoś; predylekcja, zamiłowanie, zainteresowanie;
2. żartobliwie: sympatia, pociąg do kogoś;
3. w fizyce: kąt nachylenia igły magnetycznej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. nachylenie, kąt nachylenia
(1.2) upodobanie, skłonność
Inklinacja (nachylenie) – jeden z elementów orbity. Określa kąt pomiędzy płaszczyzną orbity a płaszczyzną odniesienia. W astronomii gwiazdowej przez nachylenie rozumie się także kąt, jaki tworzy linia widzenia na gwiazdę z jej osią obrotu, albo z osią prostopadłą do płaszczyzny jej orbity, w przypadku gwiazd podwójnych i wielokrotnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący inklinacji
SJP.pl
Wikipedia
przyrząd do pomiaru kąta pochylenia obiektu względem ustalonej płaszczyzny
SJP.pl
Wikipedia
być skłonnym do czegoś
SJP.pl
w dawnych wierzeniach ludowych: tajemnicza siła zamknięta w przedmiocie, przynosząca szczęście właścicielowi; inkluza
SJP.pl
w dawnych wierzeniach ludowych: tajemnicza siła zamknięta w przedmiocie, przynosząca szczęście właścicielowi; inkluza
SJP.pl
1. włączenie czegoś lub kogoś w większą całość, w grupę;
2. coś włączonego w większą całość;
3. ciało obce wtopione w minerał podczas procesu krystalizowania się tego minerału; wrostek;
4. w matematyce: relacja zawierania się zbiorów
Inkluzja (od łac. includere: in- – „w, do”, claudere – „zamknąć”, być może spokr. z gr. κλείειν kleíein – „zamknąć”; gr. κλεῖδ- kleid-, κλείς kleis – „klucz”, por. łac. claudo, clavis – „klucz”) – termin oznaczający włączenie, dołączenie bądź zawieranie. Inkluzja ma na celu uwypuklić kluczowe słowa lub główny temat w tekście.
SJP.pl
Wikipedia
→ inkluzja
SJP.pl
1. nurt religijny, zgodnie z którym zbawienie mogą osiągnąć nie tylko wyznawcy chrześcijaństwa, ale także wyznawcy religii pozachrześcijańskich;
2. rzadko: łączenie w całość sprzecznych poglądów religijnych, społecznych, filozoficznych itp.; synkretyzm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sposób zachowania, który przeciwstawia się tworzeniu zamkniętych grup społecznych, których istnienie jest przejawem dyskryminacji ludzi ze względu na ich pochodzenie, płeć, orientację seksualną czy kolor skóry
SJP.pl
Wiktionary
1. dostępny dla każdego;
2. obejmujący całość zbioru lub obszaru
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który poszerza i obejmuje całość pewnego zbioru
(1.2) powszechny i dostępny, przeznaczony dla każdego
(1.3) przeciwstawiający się tworzeniu zamkniętych grup społecznych, których istnienie jest przejawem dyskryminacji ludzi ze względu na ich pochodzenie, płeć, orientację seksualną czy kolor skóry
SJP.pl
Wiktionary
1. brak spójności, niespoistość;
2. w psychologii: zaburzenie w mowie i myśleniu wynikające z niemożności stworzenia spójnego ciągu myślowego; rozkojarzenie, splątanie
SJP.pl
Wikipedia
1. niezgodny, nielogiczny, niespójny, z niczym niepowiązany; inkoherentny;
2. mowa inkoherencyjna - zaburzenie przy schizofrenii, polegające na utratą rozpoznawania związków logicznych między słowami
SJP.pl
niezgodny, nielogiczny, niespójny, z niczym niepowiązany; inkoherencyjny
SJP.pl
przestarzałe: sprawiać komuś kłopot, powodować dyskomfort
czasownik
(1.1) przest. trudzić kogoś, przeszkadzać komuś, niepokoić, sprawiać kłopot, niewygodę; krępować
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|inkomodować.
Wiktionary
incompatibilia, incompatibilitas; z łaciny:
1. rzeczy nieprzystające do siebie, nie dające się połączyć, pogodzić;
2. w dawnej Polsce: zakaz łącznego sprawowania niektórych urzędów;
3. zakaz łączenia mandatu poselskiego z niektórymi funkcjami publicznymi lub zawodowymi
SJP.pl
zwolennik poglądu głoszącego, że wolnej woli nie można pogodzić z determinizmem
SJP.pl
brak kompetencji; niekompetencja
SJP.pl
niestosowność, niezgodność, niedorzeczność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. nietrzymanie wydalania – moczu lub stolca;
Inkontynencja, nietrzymanie (łac. incontinens- „nie trzymając przy sobie”) – objaw polegający na niekontrolowanym wydalaniu moczu (łac. incontinentia urinae) lub kału (łac. incontinentia alvi).
Wiktionary oraz Wikipedia
włączenie do całości, wcielenie, zwłaszcza: przyłącznie jakiegoś terytorium do innego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. wcielenie, włączenie do jakiejś całości, zwłaszcza jednego terytorium w innego państwa
(1.2) praw. zebranie przepisów w usystematyzowaną całość
(1.3) jęz. zjawisko włączania do orzeczenia dopełnieniowych określeń zaimkowych lub rzeczownikowych
(1.4) rzad. przest. uosobienie, wcielenie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący inkorporacji
SJP.pl
wcielać, włączać, dołączać
SJP.pl
tytuł władcy Inków
Państwo Inków (keczua Tahuantinsuyu lub Tawantinsuyu, dosłownie: Imperium Czterech Części, Zjednoczone Cztery Części, cztery części razem) – historyczne państwo w zachodniej części Ameryki Południowej, w okresie swego największego rozkwitu obejmujące tereny dzisiejszego Peru, Ekwadoru oraz częściowo Boliwii, Chile, Kolumbii i Argentyny. Powstało na gruzach cywilizacji Mochica z inicjatywy wiodącego plemienia andyjskich Indian, którego władcy zwali siebie Sapa Inca (odpowiednik cesarza). Skupiało wiele plemion podbitych lub w pokojowy sposób zasymilowanych z resztą społeczeństwa. Później nazwą "Inka" badacze dziejów określali wszystkich mieszkańców andyjskiego mocarstwa.
SJP.pl
Wikipedia
wydzielanie hormonów przez gruczoły dokrewne; wydzielanie wewnętrzne
Wydzielanie – proces produkcji, modyfikacji i uwalniania substancji chemicznych z komórki lub gruczołu. W przeciwieństwie do wydalania, substancje te pełnią określoną funkcję, a nie są zbędnym produktem przemiany materii.
Klasyczny mechanizm wydzielania zachodzi przez struktury zwane porosomami.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) inform. operacja zwiększenia wartości o jeden;
(1.2) inform. operacja zmiany wskazania iteratora z pewnego elementu na kolejny
Inkrementacja (łac. incrementum, wzrost) i dekrementacja (łac. decrementum, ubywanie, ubytek) – operacje informatyczne powodujące odpowiednio zwiększenie lub zmniejszenie wartości argumentu o jeden. Występują zarówno jako operacje w wielu procesorach (np. PDP-11, x86), jak i w językach programowania wyższych rzędów (np. Turbo Pascal, C). Mogą być realizowane jako instrukcja, operator (C i pochodne) lub procedura standardowa (Turbo Pascal).
Wiktionary oraz Wikipedia
przyrostowy, narastający, np. enkoder inkrementalny
SJP.pl
substancja wydzielana z gruczołów dokrewnych do krwiobiegu, hormon
SJP.pl
→ inkret
SJP.pl
SJP.pl
grupa hormonów jelitowych zwiększających poposiłkowe wydzielanie insuliny
Inkretyny – grupa hormonów jelitowych zwiększających poposiłkowe wydzielanie insuliny przez komórki β wysp trzustkowych, jeszcze zanim dojdzie do poposiłkowego wzrostu stężenia glukozy we krwi. Powodują one także zwolnienie wchłaniania substancji pokarmowych przez zwolnienie opróżniania żołądka i bezpośrednie zmniejszenie pobierania pokarmu. Innym działaniem inkretyn jest zmniejszenie wydzielania glukagonu przez komórki α wysp trzustkowych.
SJP.pl
Wikipedia
1. technika zdobnicza polegająca na pokrywaniu przedmiotu powierzchnią np. ze złota lub kości słoniowej;
2. ozdobnik wykonany tą metodą
Inkrustacja – proces lub technika związany lub związana z okładaniem lub nakładaniem jakiegoś materiału na pewnej powierzchni lub w jej wnętrzu. Również jest to odkładanie się związków wewnątrz ściany komórkowej.
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący inkrustacja
SJP.pl
artysta wykonujący inkrustacje
SJP.pl
artystka wykonująca inkrustacje
SJP.pl
1. zdobić, układając na powierzchni przedmiotu wzory, np. z masy perłowej, metali;
2. wprowadzać elementy nadające czemuś atrakcyjny lub niezwykły charakter
SJP.pl
1. zdobić, układając na powierzchni przedmiotu wzory, np. z masy perłowej, metali;
2. wprowadzać elementy nadające czemuś atrakcyjny lub niezwykły charakter
Inkrustacja – technika zdobienia elementów architektonicznych, przedmiotów codziennego użytku i wyrobów artystycznych.
Polega na wykonywaniu wgłębień w podłożu kamiennym, metalowym lub w twardym drewnie i wklejaniu w nie odpowiednio przyciętych płytek z różnych, zwykle cennych materiałów, np. kości słoniowej, masy perłowej, rogu, kamieni szlachetnych i półszlachetnych, drewna, metalu, złota i innych. W różnych okresach inkrustowane ornamenty i kompozycje powstawały z motywów geometrycznych lub roślinnych, przedstawiały sceny figuratywne lub pejzażowe.
SJP.pl
Wikipedia
1. zdobić, układając na powierzchni przedmiotu wzory, np. z masy perłowej, metali;
2. wprowadzać elementy nadające czemuś atrakcyjny lub niezwykły charakter
SJP.pl
przyjęcie z okazji wprowadzenia się do nowego mieszkania; osiedliny
SJP.pl
książkowo: wypowiedź oceniająca ujemnie kogoś lub coś; zarzut, oskarżenie, posądzenie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) oskarżenie, zarzut
(1.2) stawianie oskarżeń czy zarzutów
Inkryminacja – słowo pochodzące od łacińskiego incriminare, a także od francuskiego incrimination, gdzie słowo to ma szersze znaczenie. Inkryminacja oznacza zarzut, oskarżenie, pomówienie, obwinienie lub posądzenie.
Są z nim związane słowa inkryminować, inkryminacyjny. W tym przypadku zostały zastosowane w języku polskim środki reprodukcji słownictwa i adaptacji elementów innoodmianowych, pochodzących z języka obcego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
książkowo: zarzucać komuś nieuczciwość, posądzać o coś złego; obwiniać, oskarżać, stawiać zarzut
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) książk. obwiniać, stawiać zarzuty
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|inkryminować.
Wiktionary
oskarżony, będący przedmiotem zarzutu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. inny
Wiktionary
w demonologii: zły duch objawiający się pod postacią przystojnego, uwodzicielskiego mężczyzny, zniewalający kobiety podczas snu; inkubus
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) etn. demon, który pod postacią mężczyzny obcuje z kobietą podczas snu
Inkub (łac. incubus od incubare „leżeć na czymś”) – w demonologii inkubami nazywa się demony przybierające postać uwodzicielskich mężczyzn, nawiedzające kobiety we śnie i kuszące je współżyciem seksualnym (zespół „demona nocy”). Często przedstawiane są jako postacie z rogami poruszające się na koniach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. w medycynie: rozwój choroby zakaźnej od zarażenia się do wystąpienia pierwszych objawów;
2. hodowanie drobnoustrojów w ustalonych warunkach;
3. rozwój zarodków ptaków i gadów w jajach; wykluwanie się;
4. wylęg piskląt w inkubatorze;
5. dawniej: w starożytnej Grecji i Rzymie zwyczaj pozostawiania chorych w świątyni w celu uleczenia ich przez bóstwo
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
1. w zootechnice: urządzenie z regulacją temperatury i wilgotności, zapewniające optymalne warunki służące wzrostowi, wylęganiu lub rozmnażaniu piskląt, zwłaszcza drobiu; wylęgarka;
2. w medycynie: aparat do przetrzymywania dzieci przedwcześnie urodzonych, zapewniający utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała;
3. w ekonomii: forma wspierania nowo powstałych przedsiębiorstw, polegająca na udostępnieniu im infrastruktury na korzystnych warunkach finansowych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. urządzenie do podtrzymywania procesów życiowych wcześniaków w ściśle kontrolowanych warunkach;
(1.2) zootechn. urządzenie do sztucznego wylęgu piskląt
(1.3) ekon. przen. podmiot inwestujący w nowe przedsiębiorstwa
(1.4) przen. miejsce z dogodnymi warunkami rozwoju
Inkubator – urządzenie, za którego pomocą stwarza się kontrolowane warunki zewnętrzne w celu podtrzymania procesów życiowych oraz rozwoju i wzrostu. Zadaniem inkubatora jest wytworzenie mikroklimatu o odpowiedniej temperaturze, wilgotności i składzie atmosfery.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w zootechnice: pomieszczenie, w którym znajdują się inkubatory, z których wykluwają się pisklęta
SJP.pl
w biologii: hodować drobnoustroje na pożywce w odpowiedniej stałej temperaturze
SJP.pl
zły demon objawiający się pod postacią przystojnego, uwodzicielskiego mężczyzny, zniewalający kobiety podczas snu; inkub
SJP.pl
1. proces stopniowego wrastania jednostki w kulturę otaczającego ją społeczeństwa;
2. w teologii: przekształcenie wartości kulturowych jakiejś społeczności w wartości chrześcijańskie, dostosowanie metod katechizacji i rytuału do specyfiki lokalnej kultury; akomodacja
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zajmująca się badaniem inkunabułów
Wiktionary
SJP.pl
Inkunabulistyka (od słowa inkunabuł) – dział bibliologii historycznej zajmujący się badaniem inkunabułów oraz opisywaniem ich cech bibliograficznych i typograficznych. Inkunabulistyka bada też historię drukarzy i drukarstwa w XV wieku.
Wikipedia
druk, pismo lub książka drukowane w początkowym okresie rozwoju sztuki drukarskiej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bibliot. książka wydrukowana w Europie przed 1501 rokiem (przed XVI wiekiem);
Inkunabuł (z łac. incunabula, powijaki, kołyska, w pieluszce) – umowne określenie pierwszych druków (do 1500 włącznie), a także pierwocin innych technik graficznych, np. pierwociny grafiki i kartografii. Naukę zajmującą się badaniem inkunabułów nazywa się inkunabulistyką.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: wtargnięcie na czyjeś terytorium; napad, agresja, najazd
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. wkroczenie nieprzyjacielskiej armii na suwerenny obszar
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: ustalać wydarzenia drogą przesłuchania, prowadzić śledztwo; wypytywać, indagować, przesłuchiwać
SJP.pl
1. instytucja Kościoła katolickiego w XII-XIX w. do zwalczania herezji; Sanctum Officium;
2. w przenośni: instytucja śledcza lub sąd prowadzący dochodzenie w sposób tendencyjny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. system śledczo-sądowniczy Kościoła katolickiego, działający od XIII do XIX wieku;
Inkwizycja, Inquisitio haereticae pravitatis, Sanctum officium (łac. inquisitio – śledztwo, badanie) – instytucja śledczo-sądownicza Kościoła katolickiego działająca od XIII do XIX wieku, utworzona w celu wyszukiwania, nawracania i karania heretyków w oparciu o postanowienia ujęte w dokumentach soborowych, synodalnych oraz bullach papieskich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób inkwizycyjny
Wiktionary
dotyczący inkwizycji
przymiotnik relacyjny
(1.1) praw. śledczy, taki gdzie prowadzi się śledztwo, dochodzenie
(1.2) hist. związany z kościelną inkwizycją, dotyczący kościelnej inkwizycji
SJP.pl
Wiktionary
1. członek sądu inkwizycji;
2. osoba prześladująca ludzi w imię jakiejś ideologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. członek sądu inkwizycyjnego
(1.2) pejor. człowiek nadmiernie podejrzliwy
Inkwizycja, Inquisitio haereticae pravitatis, Sanctum officium (łac. inquisitio – śledztwo, badanie) – instytucja śledczo-sądownicza Kościoła katolickiego działająca od XIII do XIX wieku, utworzona w celu wyszukiwania, nawracania i karania heretyków w oparciu o postanowienia ujęte w dokumentach soborowych, synodalnych oraz bullach papieskich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta, która prześladuje ludzi w imię jakiejś ideologii
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z inkwizytorem, dotyczący inkwizytora; złożony z inkwizytorów
przymiotnik jakościowy
(2.1) mający cechy inkwizytora: podejrzliwy, czujny, bezwzględny, surowy
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób inkwizycyjny
Wiktionary
gęsta, bawełniana tkanina
Inlet – rodzaj bardzo gęstej tkaniny pościelowej bawełnianej, o splocie skośnym, atłasowym bądź płóciennym. Inlet podczas wykańczania jest woskowany oraz bardzo silnie gładzony. Ta tkanina głównie jest używana na wsypy na poduszki oraz kołdry. Cechą charakterystyczną jest konstrukcja tkaniny, która uniemożliwia przedostawanie się piór oraz pierza na zewnątrz. Tkaninę wsypową wyróżniamy ze względu na konstrukcję tkania oraz na gramaturę, zwykle od 105 do 190 gramów na metr kwadratowy.
SJP.pl
Wikipedia
organizacja utworzona w 1979 roku przez Międzynarodową Organizację Morską, której zadaniem miało być zapewnienie komunikacji morskim statkom
Inmarsat (skrót od International Maritime Satellite) – organizacja utworzona w 1979 roku przez Międzynarodową Organizację Morską (International Maritime Organization) – wyspecjalizowaną agendę ONZ-u. Jej zadaniem miało być zapewnienie komunikacji statkom. Komunikacja miała się odbywać za pośrednictwem satelitów geostacjonarnych.
SJP.pl
Wikipedia
sieć salonów prasowych w Polsce
SJP.pl
stop oporowy miedzi i manganu z domieszką glinu i żelaza, wykorzystywany do wyrobu rezystorów pomiarowych; nowokonstantan
SJP.pl
rzeka w Szwajcarii, Austrii i Niemczech, prawy dopływ Dunaju
Inn (łac. Aenus, wł. Eno, retorom. En) – rzeka w Szwajcarii, Austrii i Niemczech, prawy alpejski dopływ Dunaju (łączy się z nim w Pasawie).
SJP.pl
Wikipedia
zaimek nieokreślony; nie ten sam; drugi, pozostały; nie taki sam, różny, zmieniony, nowy; w użyciu rzeczownikowym: ktoś inny
Osoby:
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący innerwacji
SJP.pl
mający inną barwę; innokolorowy
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Innocenty lub z nią związany
SJP.pl
Innocencja – jeden z żeńskich odpowiedników imienia Innocenty.
Innocencja imieniny obchodzi 22 czerwca i 16 września.
Wikipedia
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.
Innocenta, Innocentyna – żeński odpowiednik imienia Innocenty
Innocenta, Innocentyna imieniny obchodzi 16 września.
Znane osoby noszące to imię:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: innoczente] określenie wykonawcze: niewinnie, z prostotą
SJP.pl
Innocenty z małżonką; Innocentowie
SJP.pl
Innocenty z małżonką; Innocentostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Innocentego lub z nim związany
SJP.pl
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
obcojęzyczny;
1. posługujący się innym językiem;
2. napisany w innym języku;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się innym językiem
przymiotnik
(1.1) taki, który używa innego języka, odróżnia się językiem
SJP.pl
Wiktionary
podgromada wymarłych bezżuchwowców wodnych, obejmująca opancerzone kręgowce z okresu wczesnego syluru do późnego dewonu; heterostraki
SJP.pl
o cechach innopancernych (podgromada bezżuchwowców)
SJP.pl
osoba należąca do innego plemienia; obcoplemieniec
SJP.pl
SJP.pl
będący innego rodzaju; odmienny
SJP.pl
bycie innym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bycie innym, odznaczanie się cechami różniącymi daną rzecz czy osobę od innej
SJP.pl
Wiktionary
cudzoziemiec, obcokrajowiec (zwłaszcza w Rosji)
SJP.pl
1. wprowadzenie nowości do użytku, działania; nowatorstwo;
2. rzecz nowo wprowadzona; nowość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) proces wprowadzenia czegoś nowego, ulepszania czegoś
(1.2) rzecz nowo wprowadzona
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest innowacyjne; cecha tych, którzy są innowacyjni
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący innowacji
przymiotnik
(1.1) dający nową jakość; wprowadzający coś zupełnie nowego
SJP.pl
Wiktionary
człowiek wprowadzający coś nowego w jakiejś dziedzinie; nowator
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba wprowadzająca nowoczesne rozwiązanie
SJP.pl
Wiktionary
kobieta wprowadzająca coś nowego w jakiejś dziedzinie; nowatorka
SJP.pl
SJP.pl
działania edukacyjne i organizacyjne sprzyjające innowacyjności, pobudzające kreatywność
SJP.pl
1. człowiek wyznający inną religię niż ludzie z jego otoczenia; różnowierca;
2. potocznie: schizmatyk, heretyk, kacerz itp.
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek wyznający religię inną niż osoba mówiąca lub inną niż dominująca w jakimś środowisku
Dysydent (łac. dissidens – niezgadzający się) – pojęcie utożsamiane z innowiercą, osoba wyznania chrześcijańskiego, innego od dominującego w danym miejscu i czasie.
Określenie dysydent powstało w 1573 w Polsce w czasie konfederacji warszawskiej i oznaczało początkowo zwolennika reformacji. W Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku dysydentami nazywano niekatolików, głównie protestantów, gdyż wyznawców prawosławia nazywano dyzunitami.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ innowierca; różnowierczy
przymiotnik
(1.1) dotyczący innowierstwa i innowierców
SJP.pl
Wiktionary
kobieta, która wyznaje wiarę inną niż obowiązująca w danym środowisku
SJP.pl
różnowierstwo;
1. wyznawanie innej religii niż ta, którą wyznaje dane środowisko;
2. ogół innowierców
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. socjol. wyznawanie innej religii od tej wyznawanej przez czyjeś otoczenie
(1.2) socjol. ogół innowierców
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: inzbruk] miasto w Austrii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w Austrii, stolica kraju związkowego Tyrol, położone w dolinie rzeki Inn;
Innsbruck (baw. Innschbruck) – miasto statutarne w Austrii, stolica kraju związkowego Tyrol oraz powiatu Innsbruck-Land, do którego jednak miasto nie należy. Położone jest na wysokości 574 m n.p.m. w dolinie rzeki Inn. Liczy 131 358 mieszkańców (1 stycznia 2023). Około 30 km na południe od miasta znajduje się przełęcz Brenner (1370 m n.p.m.).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Innsbruck [czytaj: inzbrucki]; insbrucki
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Innsbruckiem, dotyczący Innsbrucka, pochodzący z Innsbrucka
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: inzbruczanin] mieszkaniec Innsbrucku
SJP.pl
[czytaj: inzbruczanka] mieszkanka Innsbrucku
SJP.pl
dawanie znaków, skinienie głową
Innuendo – wydany w 1991 czternasty album brytyjskiej grupy Queen.
Innuendo był pierwszym albumem Queen, który ukazał się (tylko w Ameryce) nakładem wytwórni Hollywood Records, będącej oddziałem Walt Disney Productions. Wytwórnia zapłaciła za prawa do amerykańskich płyt zespołu 10 milionów dolarów. Album dotarł na szczyty list przebojów, gdzie utrzymywał się przez dwa tygodnie. Recenzje reprezentowały dość szeroką gamę odczuć: od pełnych zachwytu (w magazynie „Q”), po określające album „skrzyżowaniem Led Zeppelin z Kennethem Williamsem”. Na portalu Rate Your Music określono go jako reprezentującego m.in. gatunki pop rock, hard rock i art rock.
SJP.pl
Wikipedia
→ Innuita; inuicki, eskimoski
SJP.pl
przedstawiciel rdzennej ludności zamieszkującej obszary Grenlandii, Kanady, Alaski i Syberii; Inuita, Eskimos
SJP.pl
→ Innuita
SJP.pl
zaimek nieokreślony; nie ten sam; drugi, pozostały; nie taki sam, różny, zmieniony, nowy; w użyciu rzeczownikowym: ktoś inny
zaimek nieokreślony
(1.1) nie ten, jakiś odmienny
przymiotnik relacyjny
(2.1) odmienny, wyglądający, zachowujący się inaczej niż zwykle
(2.2) w użyciu rzeczownikowym ktoś inny (2.1), coś innego
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. gwarowo: tylko;
2. dostojka ino - gatunek motyla dziennego z rodziny rusałkowatych
partykuła
(1.1) gwara. tylko
Ino (gr. Ἰνώ Inṓ, łac. Ino) – w mitologii greckiej królewna tebańska, córka Kadmosa i Harmonii, druga żona beockiego króla Orchomenos Atamasa, macocha Fryksosa i Helle, matka Learchosa i Melikertesa.
Pragnąc pozbyć się swych pasierbów, najpierw doprowadziła do zmarnowania sparzonego wrzątkiem ziarna siewnego i wywołanej tym klęski nieurodzaju, a następnie sfałszowała orzeczenie wyroczni delfickiej, wymuszając na małżonku złożenie przebłagalnej ofiary z jego dzieci. Ich matka Nefele zesłała im uskrzydlonego baranka o złotym runie, który uniósł rodzeństwo, ratując im życie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kopalny małż pochodzący z okresu jurajskiego i kredowego; inoceramus (rzadko)
SJP.pl
rzadko: inoceram, kopalny małż pochodzący z okresu jurajskiego i kredowego
Inoceramus – wymarły rodzaj morskich małży żyjący w okresie jurajskim i kredowym.
Posiadały kalcytowe muszle o wydłużonym kształcie, z ornamentacją w postaci koncentrycznych względem dzioba żeberek. Niektóre gatunki osiągały wielkie, jak na małże rozmiary, przekraczając 1 metr. Okaz z gatunku Inoceramus (Sphenoceramus) steenstrupi o długości 178 cm znaleziony na Grenlandii jest największym małżem świata.
SJP.pl
Wikipedia
chód, bieg niektórych zwierząt czworonożnych polegający na stawianiu jednocześnie raz obu nóg prawych, raz lewych; krocz (r. żeński), krocz (r. męski), skrocz
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zool. sposób poruszania się niektórych zwierząt czworonożnych (kopytnych i psowatych), polegający na stawianiu jednocześnie raz obu kończyn prawych, raz lewych;
Inochód (skrocz, ang. lateral ambling gait, lateral amble) – naturalny sposób poruszania się niektórych ssaków kopytnych i psowatych polegający na unoszeniu jednocześnie obu kończyn z jednej strony ciała, np. lewej przedniej i lewej tylnej, a następnie prawej przedniej i prawej tylnej. W chodzie tym, podobnie jak w kłusie, słychać dwa takty.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zwierzę chodzące inochodem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Mazury. zakonnica
Wiktionary
stal nierdzewna; inox
SJP.pl
szczepienie
Inokulacja (łac. inoculare) – wprowadzenie do danego ustroju patogenu w postaci wirusa, bakterii, grzyba lub pasożyta.
Wprowadzenie patogenu może nastąpić naturalnie poprzez przeniesienie przez owada kłującego (np. komara) lub wiatr. Wprowadzenie sztuczne wykorzystywane jest do szczepienia lub doświadczeń fitopatologicznych.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dendr. zjawisko zrastania się rosnących obok siebie drzew i w efekcie wspólnego wzrostu oraz dzielenia się substancjami odżywczymi
Wiktionary
działający na mięsień sercowy powodując zmianę jego kurczliwości
SJP.pl
miasto w Polsce
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce;
Inowrocław (niem. Inowrazlaw, od 1904 do 1920 i od 1939 do 1945 Hohensalza) – miasto w Polsce położone w województwie kujawsko-pomorskim, siedziba powiatu inowrocławskiego i gminy wiejskiej Inowrocław.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Inowrocławia (miasta i gminy w województwie kujawsko-pomorskim)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Inowrocławia
(1.2) osoba pochodząca z Inowrocławia, urodzona w Inowrocławiu
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Inowrocławia (miasta i gminy w województwie kujawsko-pomorskim)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Inowrocławia
(1.2) kobieta pochodząca z Inowrocławia, urodzona w Inowrocławiu
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Inowrocław (miasto i gmina w województwie kujawsko-pomorskim)
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Inowrocławia
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) śrpol. jednowładca
Wiktionary
miasto w Polsce
Inowłódz – miasto w Polsce, położone w Dolinie Białobrzeskiej, w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Inowłódz. Inowłódz znajduje się w historycznej ziemi łęczyckiej. Leży nad rzeką Pilicą. Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 48 oraz Łódzka Magistrala Rowerowa (odcinek W–E).
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Inowłodza
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Inowłodza
Wiktionary
mieszkaniec Inowłodza (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Inowłodza (miasta w Polsce)
SJP.pl
→ Inowłódz
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Inowłodza
SJP.pl
Wiktionary
stal nierdzewna; inoks
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. stal nierdzewna
Stal nierdzewna, INOX (fr. inoxydable – „nieutleniający się”) – grupa stali o specjalnych właściwościach fizykochemicznych, odpornych na korozję ze strony np. czynników atmosferycznych (korozja gazowa), rozcieńczonych kwasów, roztworów alkalicznych (korozja w cieczach).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zasada azotowa, jedna z pochodnych puryny
Inozyna (łac. Inosinum) – organiczny związek chemiczny, nukleozyd purynowy zawierający hipoksantynę jako zasadę azotową. Stanowi prekursor w biosyntezie AMP i GMP.
W dużym stężeniu naturalnie występuje w mięsie ryb. W organizmie człowieka powstaje jako metabolit pośredni puryn, rozkładając się dalej głównie do kwasu moczowego.
SJP.pl
Wikipedia
→ inozyna
SJP.pl
związek organiczny zaliczany do witamin z grupy B; inozytol
SJP.pl
związek organiczny zaliczany do witamin z grupy B; inozyt
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. organiczny związek chemiczny z grupy cukroli;
Inozytol (cykloheksanoheksaol; łac. myo-Inositolum) – organiczny związek chemiczny z grupy cyklitoli (cyklicznych polioli), cykliczny sześciowęglowy alkohol polihydroksylowy zawierający sześć grup hydroksylowych. Bywa określany jako „witamina B8”, nie jest jednak witaminą, gdyż może być syntetyzowany przez organizm. Wszystkie izomery mają słodkawy smak.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: inkuito] określenie wykonawcze: niespokojnie, nerwowo
SJP.pl
skrót od: Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum - Jezus Nazarejczyk Król Żydowski, napis umieszczany na krucyfiksach; I.N.R.I.
SJP.pl
rodzaj niewielkiego pudełka japońskiego, zdobionego w wyszukany sposób
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydrol. rzeka w Republice Mordowii, w Rosji, prawy dopływ Ałatyru;
Insar – miasto w Rosji, w Mordowii, 77 km na południowy zachód od Sarańska. W 2009 liczyło 8 565 mieszkańców.
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Innsbruck; innsbrucki
SJP.pl
skrót od: inscenizacja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) teatr. wystawienie utworu dramatycznego na scenie
Inscenizacja – całokształt prac twórczych związanych z wystawieniem pewnego utworu na scenie.
Podstawą inscenizacji jest scenariusz teatralny (w środowisku ludzi teatru zwany egzemplarzem reżyserskim), czyli na ogół tekst dramatu, ale może to być również rozpisana na dialogi adaptacja innego rodzaju dzieła literackiego, montaż różnych utworów poetyckich czy nawet tekstów o charakterze dokumentalnym (jak protokołów przesłuchań sądowych wykorzystywanych w konwencji teatru faktu).
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
dotyczący inscenizacji
SJP.pl
osoba zajmująca się opracowaniem scenicznym utworu i kierująca jego wystawieniem na scenie; reżyser
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) teatr. osoba odpowiedzialna za przygotowanie i organizację spektaklu;
Inscenizator – osoba ustalająca koncepcję wystawienia utworu literackiego, założenia treściowe, plastyczne i sytuacyjne przedstawienia teatralnego, programu telewizyjnego. Nadaje ostateczny kształt tekstowi literackiemu.
Zdarza się, że reżyser i inscenizator jest tą samą odpowiadającą za całość przedstawienia, ale tylko w niektórych sytuacjach. Pierwszym w Polsce inscenizatorem był Stanisław Wyspiański.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta zajmująca się opracowaniem scenicznym utworu i kierująca jego wystawieniem na scenie; reżyserka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) forma żeńska od: inscenizator
SJP.pl
Wiktionary
1. przygotowywać (przygotować) utwór literacki lub muzyczny do wystawienia na scenie;
2. przygotowywać (przygotować), organizować (zorganizować) coś; aranżować (zaaranżować);
3. pozorować (upozorować) jakieś działania
SJP.pl
skrót od: Institut National de la Statistique et des Études Économiques - Narodowy Instytut Statystyki i Badań Ekonomicznych, francuska instytucja nadająca m.in. numery ubezpieczenia społecznego
SJP.pl
owad
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) owad, zwłaszcza gdy szkodnik
Owady, insekty (Insecta) – gromada stawonogów. Najbardziej zróżnicowana gatunkowo gromada zwierząt. Są to zwierzęta wszystkich środowisk lądowych, wtórnie przystosowane też do środowisk wodnych. Były pierwszymi zwierzętami, które posiadły umiejętność aktywnego lotu. Rozmiary ciała owadów wahają się od 0,25 mm do ponad 350 mm. W Polsce do najliczniej reprezentowanych rzędów owadów należą motyle, chrząszcze, błonkówki i muchówki. Owady mają olbrzymie znaczenie w przyrodzie, są wśród nich owady zarówno pożyteczne, jak i szkodniki, komensale i pasożyty. Nauka zajmująca się owadami to entomologia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pomieszczenie do hodowli i obserwacji życia owadów
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ent. wiwarium przeznaczone do hodowli owadów lub stawonogów;
Insektarium − rodzaj wiwarium dla owadów i stawonogów, takich jak pająki, chrząszcze, karaluchy, mrówki, pszczoły, wije, stonogi, świerszcze, koniki polne, skorpiony.
Szczególnymi rodzajami insektarium są:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zabijający owady
przymiotnik
(1.1) używany do zabijania owadów
SJP.pl
Wiktionary
→ insekt
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) środek owadobójczy
Insektycydy, środki owadobójcze (łac. insecta, owady + caedo, zabijam) – substancje z grupy pestycydów używane do zwalczania szkodników w uprawach rolnych, lasach, w magazynach z żywnością, a także w mieszkaniach. Zależnie od składu chemicznego insektycydy zabijają owady lub jedynie ograniczają ich rozród, co również wpływa na ich liczebność.
Wiktionary oraz Wikipedia
sztuczne zapłodnienie zwierząt hodowlanych; unasiennienie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zootechn. sztuczne zapłodnienie poprzez wprowadzenie do dróg rodnych samicy nasienia pobranego od samca;
Sztuczne unasienianie, inseminacja (łac. inseminatio od in 'w' i semen dop. semenis 'nasienie') – metoda kontrolowanej prokreacji, polegająca na bezpośrednim wstrzyknięciu pobranej wcześniej od samca spermy do szyjki macicy samicy, bez odbywania bezpośredniego stosunku płciowego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący inseminacji
SJP.pl
specjalista w dziedzinie inseminacji (sztucznego unasiennienia)
Inseminator – osoba dokonująca procedury inseminacji.
Praca inseminatora polega na wprowadzeniu nasienia, za pomocą specjalnych instrumentów, do dróg rodnych samicy celem jej zapłodnienia. Nasienie jest pozyskiwane z banków nasienia, które są prowadzone przez wyspecjalizowane jednostki. W Polsce pozyskiwaniem, gromadzeniem i przechowywaniem zamrożonego nasienia zajmują się między innymi Stacje Hodowli i Unasienniania Zwierząt.Inseminatorzy najczęściej dokonują inseminacji u krów i świń. U świń procedura inseminacji polega na wprowadzeniu przez inseminatora specjalnego foliowego pojemnika z nasieniem knura do pochwy lochy. Pojemnik zakończony jest woskowym korkiem, który pod wpływem temperatury ciała ulega rozpuszczeniu (po około 10–15 minutach) i nasienie przedostaje się do dróg rodnych.
SJP.pl
Wikipedia
specjalistka w dziedzinie inseminacji (sztucznego unasiennienia)
SJP.pl
1. wprowadzać plemniki do dróg rodnych kobiety lub samicy; sztucznie zapładniać;
2. inseminować się - poddawać się zabiegowi sztucznego zapłodnienia
SJP.pl
dawniej: ogłoszenie w czasopiśmie, anons
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. ogłoszenie opublikowane w prasie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzałe: potwierdzać, zatwierdzać
SJP.pl
klawisz na klawiaturze komputera; Insert
Insert – klawisz na klawiaturze komputera architektury PC. Zgodnie z przeznaczeniem i nazwą najczęstszym jego zastosowaniem jest przełączanie między trybami wstawiania (domyślny) i nadpisywania podczas wprowadzania tekstu. W programie Microsoft Word można przypisać mu zamiast tego funkcję wklejania ze schowka systemowego.
SJP.pl
Wikipedia
reklamować jakiś produkt lub usługę przez ulotkę, folder itp., wkładane lub wklejane do gazety lub czasopisma
SJP.pl
→ insert
SJP.pl
wstawka, wkładka
SJP.pl
[czytaj: inszala] z arabskiego: jak Bóg da, jeśli taka będzie wola Boga; inszallah
SJP.pl
[czytaj: insajder] osoba w organizacji lub instytucji posiadająca informacje niedostępne dla innych
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba posiadająca informacje niedostępne dla większości innych ze względu na przynależność do danej organizacji lub instytucji
SJP.pl
Wiktionary
→ insider [czytaj: insajderka]
SJP.pl
[czytaj: insajderski] przeznaczony dla wtajemniczonych, wąskiej grupy odbiorców
SJP.pl
napis wyryty w materiale trwałym, zwykle na nagrobkach, tablicach pamiątkowych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. trwały, pamiątkowy napis zwykle wykuty w kamieniu, czasem wyryty w metalu lub drewnie;
(1.2) daw. praw. wpis w księdze wieczystej
Epigraf, inskrypcja (łac. inscriptio = napis) – napis wyryty w twardym materiale (drewno, metal, kamień, ceramika). Występuje najczęściej na grobowcach, pomnikach, tablicach i monetach. Popularnym przykładem inskrypcji są inskrypcje nagrobne. Odczytywaniem i interpretacją epigrafów zajmuje się nauka pomocnicza historii – epigrafika.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) przy użyciu inskrypcji
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z inskrypcją, dotyczący inskrypcji
SJP.pl
Wiktionary
działanie światła słonecznego; nasłonecznienie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) oddziaływanie promieni słonecznych
(1.2) fiz. metrol. natężenie promieniowania słonecznego na powierzchnię;
Insolacja, nasłonecznienie – wielkość fizyczna określająca średnią moc promieniowania słonecznego przypadającą na jednostkę powierzchni poziomej.
Jest ona równa stosunkowi energii promieniowania słonecznego, padającego w określonym czasie na daną powierzchnię do pola tej powierzchni i czasu. Jednostką w układzie SI jest W/m², w technice stosuje się też jednostkę kWh/rok/m².
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z insolacją
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z insolacją, dotyczący insolacji
SJP.pl
Wiktionary
bezsenność; dyssomnia
SJP.pl
Wikipedia
przechodzenia substancji ze światła jelita do jego błony śluzowej; wchłanianie
SJP.pl
Insourcing – przekazanie procesów lub działań biznesowych jednostki, realizowanych w ramach działalności gospodarczej przez zewnętrznych usługodawców/dostawców do wewnętrznej, wyodrębnionej i wyspecjalizowanej komórki organizacyjnej.
Wikipedia
związany z insourcingiem
SJP.pl
inspektor
skrót
(1.1) = inspektor
Inspektor Policji (insp.) – najwyższy stopień oficerów starszych w polskiej Policji. Niższym stopniem jest młodszy inspektor, a wyższym nadinspektor. Nadanie wyższego stopnia nie może nastąpić wcześniej niż po przesłużeniu w stopniu inspektora 4 lat. Odpowiednik stopnia pułkownika w Wojsku Polskim i starszego brygadiera w Państwowej Straży Pożarnej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od inspekt
Wiktionary
1. kontrolowanie, sprawdzanie działalności;
2. dawniej: nadzór, dozór;
3. instytucja, urząd uprawniony do kontroli i nadzoru
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kontrola działalności jakiejś instytucji lub stanu jakiegoś miejsca
(1.2) urząd nadzorujący i kontrolujący stan lub pracę czegoś
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z inspekcją
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z inspekcją, dotyczący inspekcji; służący do inspekcji
SJP.pl
Wiktionary
płytka skrzynia bez dna do uprawy roślin w okresie wiosny i późnej jesieni
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ogrod. skrzynia bez dna z przeszklonym zamknięciem do uprawy roślin;
Inspekt, przyspiesznik – urządzenie, dzięki któremu możliwa jest uprawa roślin w ciągu zimy, wczesnej wiosny, czy późnej jesieni w strefach klimatu umiarkowanego.
Inspektem jest zwykle skrzynia wykonana z drewna, lekkiego betonu lub tworzyw sztucznych, nakryta oknami inspektowymi, wpuszczona na stałe w ziemię lub czasem przenośna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. osoba upoważniona do kontrolowania działalności instytucji, przedsiębiorstw; rewizor; kontroler; rewident; lustrator; nadzorca; wizytator
2. stopień oficerski w policji;
3. oficer mający stopień inspektora
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) urzędnik, który kontroluje pracę instytucji dokonując inspekcji
(1.2) stopień oficerski w policji
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. urząd sprawujący nadzorujący podległe sobie instytucje na jakimś obszarze;
2. obszar pracy takiego urzędu;
3. siedziba takiego urzędu;
4. biuro inspektora
SJP.pl
1. kobieta upoważniona do kontrolowania działalności instytucji, przedsiębiorstw; kontrolerka; rewidentka; lustratorka; wizytatorka;
2. kobieta mająca stopień inspektora
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z osobą lub pracą inspektora, dotyczący inspektora
Wiktionary
związany z inspektem
przymiotnik relacyjny
(1.1) ogrod. związany z inspektem, dotyczący inspektu
SJP.pl
Wiktionary
związany z inspicjentem
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z inspicjentem, właściwy inspicjentowi
SJP.pl
Wiktionary
pracownik teatru, zajmujący się techniczną stroną przedstawienia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) teatr. pracownik odpowiadający za techniczną i organizacyjną stronę przedstawienia;
Inspicjent – w teatrze lub operze osoba odpowiadająca za koordynację i zgodność z planem przebiegu przedstawienia, pracownik teatru czuwający nad techniczną i organizacyjną stroną przedstawienia. Podczas trwania spektaklu jest najważniejszą osobą w teatrze, od niego zależy pomyślność wszystkich wejść aktorów lub solistów i zmian dekoracji. Inspicjent przywołuje przez specjalny system nagłaśniający, słyszalny tylko za kulisami, zarówno zespoły artystyczne, jak i technikę. Inspicjent jest osobą, która wie wszystko o spektaklu, jest obecna od początku jego powstawania, do ostatniego pokazu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pracownica teatru, zajmująca się techniczną i organizacyjną stroną spektaklu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) teatr. pracownica odpowiadająca za techniczną i organizacyjną stronę przedstawienia
SJP.pl
Wiktionary
zajęcie pracownika teatru polegające na czuwaniu nad techniczną i organizacyjną stroną przedstawienia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) teatr. zawód, zajęcie inspicjenta
SJP.pl
Wiktionary
1. natchnienie, zapał twórczy;
2. wpływ wywierany na kogoś, sugestia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) natchnienie, twórczy zapał, wena
(1.2) wpływ wywierany na kogoś
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest inspiracyjne; cecha tych, którzy są inspiracyjni
Wiktionary
związany z inspiracją
SJP.pl
osoba, która inspiruje, daje impuls do czegoś; przywódca duchowy
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ten, kto zachęca, daje pomysł, sugeruje, inspiruje
SJP.pl
Wiktionary
kobieta, która inspiruje, daje impuls do czegoś
SJP.pl
1. wywierać wpływ, natchnąć, pobudzać do działania, zwłaszcza twórczego;
2. inspirować się:
a) czerpać skądś natchnienie, pomysł, koncepcję;
b) inspirować jeden drugiego
czasownik przechodni niedokonany (dk. zainspirować)
(1.1) dostarczać natchnienia
czasownik zwrotny niedokonany inspirować się (dk. zainspirować się)
(2.1) czerpać natchnienie
(2.2) inspirować siebie nawzajem
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób inspirujący, dając inspirację
Wiktionary
taki, który pobudza do działania, daje natchnienie, sugeruje pomysł
SJP.pl
instyt.;
1. skrót od: instytucja, instytucjonalny (czytany jako cały, odmienny wyraz);
2. skrót od: instytut, instytutowy (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
potocznie: Instagram (serwis społecznościowy); Insta
SJP.pl
fotograficzny serwis społecznościowy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) inform. społ. internetowy, fotograficzny serwis społecznościowy z elementami bloga;
Instagram (do 6 października 2010 roku jako Burbn) – fotograficzny serwis społecznościowy hostingu zdjęć, połączony z aplikacją o tej samej nazwie (dostępną na systemy operacyjne iOS i Android), który umożliwia użytkownikom edycję zdjęć i filmów czy stosowanie do nich filtrów cyfrowych. Choć we wczesnej fazie istnienia serwisu można było publikować zdjęcia także na konkurencyjnych serwisach, tę funkcjonalność ograniczono do serwisów należących wyłącznie do Facebooka po zakupie przez tę korporację Instagrama.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
użytkownik Instagrama (serwisu społecznościowego); instagramowicz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) twórca treści w serwisie Instagram
SJP.pl
Wiktionary
użytkowniczka Instagrama (serwisu społecznościowego); instagramowiczka
SJP.pl
SJP.pl
potocznie: korzystać w serwisu społecznościowego Instagram
SJP.pl
użytkownik Instagrama (serwisu społecznościowego); instagramer
SJP.pl
użytkowniczka Instagrama (serwisu społecznościowego); instagramerka
SJP.pl
SJP.pl
1. ogół urządzeń doprowadzających elektryczność, gaz, wodę itp. do jakichś budynku lub pomieszczenia;
2. zakładanie gdzieś urządzeń technicznych;
3. urządzanie siebie lub kogoś w nowym miejscu;
4. wgrywanie nowego programu do komputera;
5. dzieło plastyczne zbudowane przez artystę w zastanej przestrzeni lub organizujące przestrzeń
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. czynność instalowania – montowanie czegoś z części i podzespołów
(1.2) techn. system urządzeń, przewodów tworzący jakąś całość
(1.3) szt. przestrzenne dzieło sztuki zaaranżowane z przedmiotów;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z instalacją
SJP.pl
1. pracownik montujący w wyznaczonych miejscach określone urządzenia, sprzęty i przewody;
2. artysta tworzący dzieła sztuki poprzez łączenie kilku przedmiotów w jedną kompozycję
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) techn. osoba zakładająca instalację
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) inform. program komputerowy instalujący oprogramowanie i przygotowujący go do użytkowania;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta zakładająca instalację, instalująca coś
SJP.pl
montowanie w wyznaczonych miejscach określonych urządzeń, sprzętów i przewodów
SJP.pl
potocznie: program instalacyjny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. inform. plik instalacyjny
(1.2) pot. inform. płyta instalacyjna
SJP.pl
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) techn. montować jakieś urządzenie do pracy w danym miejscu lub warunkach
(1.2) inform. umieszczać program komputerowy na komputerze tak, aby poprawnie działał
czasownik zwrotny niedokonany instalować się
(2.1) pot. wprowadzać się do nowego mieszkania, pokoju itp., urządzać się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|instalować.
Wiktionary
kobieta publikująca w mediach społecznościowych treści związane z ciążą i wychowywaniem swojego dziecka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) socjol. środ. kobieta publikująca na Instagramie (hobbystycznie lub zarobkowo) treści związane z ciążą, rodzicielstwem oraz rozwojem swego dziecka
SJP.pl
Wiktionary
stopnie w hierarchii władzy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) adm. dany stopień organizacyjny w układzie podległych sobie instytucji
(1.2) daw. prośba za kimś
(1.3) inform. obiekt klasy, egzemplarz klasyfikatora
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Instancja (łac. droga prawna, tok sprawy) – w prawie procesowym jest to zajmowanie miejsca w strukturze organów przez organ procesowy, dające mu zdolność do podejmowania określonych czynności postępowania.
SJP.pl
Wikipedia
związany z instancją
SJP.pl
1. sproszkowane produkty spożywcze, których przyrządzanie polega na zalaniu ich wrzątkiem;
2. o produkcie spożywczym: będący w postaci łatwo rozpuszczalnego proszku
przymiotnik relacyjny
(1.1) spoż. błyskawiczny, natychmiastowy – o potrawach i produktach w handlu, gotowych po zalaniu wrzątkiem
Instantyzacja – proces doprowadzenia rozdrobnionego lub wręcz sproszkowanego koncentratu produktu spożywczego do takiego stanu, w którym można go łatwo, a przede wszystkim szybko rozprowadzić lub rozpuścić w wodzie w celu bezpośredniego spożycia lub natychmiastowego wykonania na nim kolejnych czynności przygotowawczych (np. gotowanie). Jest to proces mający zapobiec utrudnieniom podczas mieszania z wodą, takim jak: niejednorodna konsystencja, zbijanie się w grudy itp., jak również eliminujący takie fazy jak: nasiąkanie, pęcznienie, hydroliza itp.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
proces nadawania koncentratom spożywczym w postaci proszku własności umożliwiających bardzo szybką rozpuszczalność
Instantyzacja – proces doprowadzenia rozdrobnionego lub wręcz sproszkowanego koncentratu produktu spożywczego do takiego stanu, w którym można go łatwo, a przede wszystkim szybko rozprowadzić lub rozpuścić w wodzie w celu bezpośredniego spożycia lub natychmiastowego wykonania na nim kolejnych czynności przygotowawczych (np. gotowanie). Jest to proces mający zapobiec utrudnieniom podczas mieszania z wodą, takim jak: niejednorodna konsystencja, zbijanie się w grudy itp., jak również eliminujący takie fazy jak: nasiąkanie, pęcznienie, hydroliza itp.
SJP.pl
Wikipedia
skrót od:
1. instrukcja, instruktor;
2. instrument
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w obwodzie królewieckim, łącząc się z Węgorapą tworzy Pregołę;
Instrucz (ros. Инструч; pol. Wystruć; niem. Inster) – dopływ Pregoły. Ma swe źródła we wschodniej części obwodu królewieckiego w sąsiedztwie miejscowości Prawdino. Ujście Instruczy znajduje się w Wystruciu, gdzie w połączeniu z Węgorapą tworzy Pregołę. Długość rzeki – 111 km.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zbiór zasad zalecających postępowanie w określonej dziedzinie
(1.2) książka lub broszura z opisem działania
Instrukcja – zbiór zasad, przepisów ustalających sposób postępowania w danej dziedzinie. Instrukcje często związane są z działaniem.
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z instrukcją; mający informować, instruować; instruktażowy
SJP.pl
przestarzale:
1. zbiór instrukcji, przepisów;
2. przepisy skarbowe; taryfa ceł
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. zbiór instrukcji
(1.2) daw. urz. taryfa ceł
SJP.pl
Wiktionary
udzielanie instrukcji; instruowanie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) udzielanie komuś instrukcji, wskazówek
SJP.pl
Wiktionary
związany z instruktażem; mający informować, instruować; instrukcyjny
przymiotnik
(1.1) dotyczący instruktażu
SJP.pl
Wiktionary
osoba ucząca praktycznych umiejętności
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba instruująca, ucząca na kursie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta ucząca praktycznych umiejętności
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta instruująca, ucząca na kursie
(1.2) harc. członkini organizacji harcerskiej, pełniąca funkcje wychowawcze
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z instruktorem, dotyczący instruktora
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący dla instruktora
Wiktionary
zajęcie instruktora
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: instruktywnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: instruktywny
SJP.pl
książkowo: pomagający w zrozumieniu czegoś; pouczający, kształcący
SJP.pl
zdrobnienie od: instrument
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od instrument
SJP.pl
Wiktionary
1. przyrząd używany do wytwarzania dźwięków muzycznych;
2. (zwykle w liczbie mnogiej) przyrząd używany do czynności wymagających precyzji (np. instrumenty chirurgiczne);
3. środek służący do realizacji czegoś
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. przyrząd wytwarzający dźwięk, zob. instrument muzyczny.
(1.2) med. narzędzie chirurgiczne;
(1.3) techn. narzędzie
(1.4) techn. przyrząd pomiarowy;
(1.5) przen. środek służący realizacji celu
Instrument – odpowiednie narzędzie lub przyrząd, wykorzystywane przez działalność człowieka
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. opis partyturowy użycia poszczególnych instrumentów w utworze orkiestrowym;
2. układ dźwięków mowy w utworze literackim, stosowany dla osiągnięcia efektu artystycznego
Instrumentacja (też orkiestracja) – pojęcie używane w muzyce, zwłaszcza w kompozycji; ma wiele znaczeń:
SJP.pl
Wikipedia
związany z instrumentacją
SJP.pl
potocznie: instrumentalny utwór muzyczny
SJP.pl
Wikipedia
narzędnik; w językoznawstwie:
1. piąty przypadek w polskiej deklinacji, odpowiadający na pytania: z (za, pod, przed, nad) kim? z (za, pod, przed, nad) czym?, który w zdaniu może pełnić funkcje dopełnienia bliższego, dalszego, okolicznika oraz orzecznika;
2. forma wyrazowa tego przypadka
Narzędnik (łac. instrumentalis) – w językoznawstwie przypadek używany m.in. dla określenia narzędzia (naprawił telewizor śrubokrętem, przyjechałem pociągiem), sposobu wykonania czynności (osiągnąłem to sprytem) itp. Przy czasownikach oznaczających rządzenie oznacza dopełnienie bliższe (dyrygent kieruje orkiestrą), przy niektórych innych dopełnienie dalsze (Maria handluje kwiatami). Łączy się z niektórymi przyimkami, np. z, pod, nad. Odpowiada na pytania kim? czym?.
SJP.pl
Wikipedia
1. osoba grająca na jakimś instrumencie;
2. w filozofii: zwolennik instrumentalizmu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) muz. muzyk, grający na instrumencie
(1.2) filoz. pragmatyk wyznający instrumentalizm
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. kobieta, dziewczyna grająca na instrumencie
SJP.pl
Wiktionary
1. wykonanie utworu za pomocą instrumentów;
2. wyposażenie czegoś, np. stanowiska pracy, w odpowiednie instrumenty; oprzyrządowanie;
3. przedmiotowe wykorzystania innych ludzi lub dóbr (etyki, religii, prawa) dla osiągnięcia własnych korzyści; uprzedmiotowienie;
4. w informatyce: dodanie kodu do programu w celu zbierania informacji o jego zachowaniu podczas wykonania;
5. instrumentalizacja głoskowa - dobór brzmienia dźwięków mowy w utworze literackim; instrumentacja głoskowa
SJP.pl
w filozofii: koncepcja, według której wiedza i działalność ludzka są tylko reakcjami na bodźce środowiska
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) współczesny kierunek filozoficzny będący odmianą pragmatyzmu; w filozofii nauki, pogląd ten określa koncepty i teorie jedynie jako narzędzia (instrumenty), których wartość jest mierzona, nie poprzez ich prawdziwość czy fałszywość, lecz poprzez ich efektywność w tłumaczeniu i przewidywaniu zjawisk;
Instrumentalizm (łac. instrumentum "narzędzie"), (filozof.) – współczesny kierunek filozoficzny będący odmianą pragmatyzmu. Według niego cała wiedza i wszelka działalność ludzka pełnią jedynie funkcje instrumentalne, czyli stanowią narzędzia (instrumenty) służące przystosowywaniu się do środowiska i opanowywaniu go.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wykorzystywać innych ludzi lub dobra (etykę, religię, prawo) dla osiągnięcia własnych korzyści; redukować kogoś lub coś do narzędzia swoich celów, uprzedmiotowiać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|instrumentalizować.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) w sposób instrumentalny
Instrumentalnie – album kompilacyjny zespołu Kombi Łosowski wydany 16 maja 2025 nakładem SL Music.
Wydawnictwo zawiera utwory instrumentalne grupy zagrane w nowych aranżacjach oraz z lat 2009 i 2021, wydane wcześniej na albumach Zaczarowane Miasto i Minerał życia. Znalazły się też na nim trzy utwory premierowe. Do „Cyfrowej gry” utworzono teledysk.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. wykonywany przy pomocy precyzyjnego narzędzia;
2. wykonywany na instrumencie muzycznym; przeznaczony do wykonywania na instrumentach muzycznych;
3. będący środkiem do osiągnięcia jakiegoś celu; traktowany jako narzędzie do osiągnięcia celu
przymiotnik
(1.1) muz. wykonywany za pomocą instrumentów muzycznych, bez udziału śpiewu
(1.2) traktowany jako środek do celu
(1.3) przeprowadzany z użyciem niezwykle dokładnego sprzętu
SJP.pl
Wiktionary
1. zestaw narzędzi, przyrządów służących do wykonywania jakichś czynności, zabiegów;
2. w muzyce: ogół instrumentów charakterystycznych dla jakiejś epoki lub rodzaju muzyki;
3. w przenośni: ogół metod i środków służących realizacji określonego zadania
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zestaw narzędzi służących wykonywaniu precyzyjnych czynności
(1.2) instrumenty muzyczne będące w użyciu w określonej epoce lub zespole
(1.3) zestaw metod pomagających osiągnąć określony cel
Instrumentarium, instrumentarium muzyczne – termin oznaczający grupę instrumentów muzycznych i używany w kontekstach:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pracownik służby zdrowia podający chirurgowi narzędzia w czasie zabiegu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pielęgniarz asystujący przy operacji, pomagający przy jej przygotowaniu
SJP.pl
Wiktionary
pracownica służby zdrowia podająca chirurgowi narzędzia w czasie zabiegu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pielęgniarka asystująca przy operacji, pomagająca przy jej przygotowaniu
SJP.pl
Wiktionary
1. gałąź przemysłu zajmująca się produkcją instrumentów muzycznych;
2. nauka o instrumentach muzycznych; instrumentologia, organologia, instrumentoznawstwo
SJP.pl
pielęgniarz podający narzędzia chirurgiczne przy operacji; instrumentariusz
SJP.pl
pielęgniarka podająca narzędzia chirurgiczne przy operacji; instrumentariuszka
SJP.pl
specjalista zajmujący się historią, budową i własnościami instrumentów muzycznych; instrumentoznawca, organolog
SJP.pl
nauka o instrumentach muzycznych; organologia, instrumentoznawstwo, instrumentarstwo
Instrumentologia, inaczej organolologia – dział muzykologii, którego przedmiotem jest historia instrumentów muzycznych, rozwój ich konstrukcji, właściwości akustycznych i odtwórczych, technologia wytwarzania oraz klasyfikacja.
Instrumentologia wyodrębniła się jako samodzielna gałąź nauki w drugiej połowie XIX wieku. Prekursorami instrumentologii są Victor-Charles Mahillon, Georg Kinsky i Curt Sachs.
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący dziedziny nauki zajmującej się instrumentami muzycznymi; instrumentoznawczy, organologiczny
SJP.pl
1. opracowywać utwór muzyczny na poszczególne instrumenty zespołu;
2. środowiskowo: podawać narzędzia chirurgiczne przy operacji;
3. w górnictwie: usuwać zagwożdżenie otworu wiertniczego;
4. dawniej: instalować, mianować
SJP.pl
specjalista zajmujący się historią, budową i własnościami instrumentów muzycznych; instrumentolog, organolog
SJP.pl
dotyczący dziedziny nauki zajmującej się instrumentami muzycznymi; instrumentologiczny, organologiczny
SJP.pl
dziedzina nauki zajmująca się instrumentami muzycznymi; instrumentologia, organologia, instrumentarstwo
Instrumentoznawstwo − dział nauki z dziedziny sztuk muzycznych w dyscyplinie teoria muzyki, którego przedmiotem jest ogół instrumentów muzycznych (współczesnego oraz dawnego instrumentarium muzycznego) pod kątem ich budowy, konstrukcji, pochodzenia oraz wykorzystania w praktyce (patrz: instrumentacja).
SJP.pl
Wikipedia
wydawać instrukcje, pouczać
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) wydawać instrukcje, pouczać
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|instruować.
Wiktionary
1. oskarżyciel publiczny, odpowiadający dzisiejszemu prokuratorowi;
2. dawniej: ten, kto podjudza; podżegacz, podjudzacz, prowodyr
SJP.pl
Wikipedia
1. oskarżycielka publiczna, odpowiadająca dzisiejszemu prokuratorowi;
2. dawniej: ta, która podjudza; podżegaczka
SJP.pl
SJP.pl
dawniej: namawiać, gorąco zachęcać, podżegać, judzić
SJP.pl
1. dyspozycja psychiczna, umiejętność robienia czegoś; skłonność, zdolność;
2. wrodzona zdolność do złożonych, ważnych życiowo, choć nieuświadomionych działań
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wrodzona zdolność nieracjonalnego, acz adekwatnego zachowywania się w danej sytuacji
(1.2) biol. wrodzona zdolność żywych organizmów do złożonych, celowych działań, swoistych dla danego gatunku i ważnych dla przetrwania;
Instynkt (łac. instinctus – podnieta, popęd) – dyspozycja biopsychiczna, która powoduje, że osobnik w nią wyposażony zachowuje się (lub pragnie się zachowywać) w określony sposób, a także "wrodzona zdolność wykonywania pewnych czynności stereotypowych, niewyuczonych, mniej lub bardziej skomplikowanych swoistych dla danego gatunku istotnych dla jego przetrwania". Pojęcie to w nauce o zachowaniu jest różnie definiowane, a w języku potocznym kojarzone jest z intuicją i zachowaniami, które nie są wynikiem racjonalnego i świadomego namysłu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób instynktowny
Wiktionary
SJP.pl
wynikający z instynktu, oparty na instynkcie; odruchowy, bezwiedny
przymiotnik
(1.1) przym. od: instynkt
SJP.pl
Wiktionary
odruchowość, impulsywność
SJP.pl
związany z instynktem (w ściślejszym znaczeniu wrodzonej zdolności dziedziczenia)
SJP.pl
inst.;
1. skrót od: instytucja, instytucjonalny (czytany jako cały, odmienny wyraz);
2. skrót od: instytut, instytutowy (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od instytut
Wiktionary
1. zakład realizujący określone działania
2. w prawie: zespół norm organizujących jakąś dziedzinę życia; organizacja oparta na tych normach
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zakład o charakterze publicznym zajmujący się określonym zakresem spraw
(1.2) zespół norm prawnych lub obyczajowych dotyczących organizacji jakiejś dziedziny życia
(1.3) organizacja działająca na podstawie tych norm
(1.4) wypełniana przez jakąś osobę funkcja społeczna, często niesformalizowana, rozumiana jako instytucja (1.1) w znaczeniu przenośnym
Instytucja (z łac. institutio – urządzenie, zwyczaj):
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. proces przechodzenia od nieformalnych sposobów działania społecznego do uregulowanych form aktywności;
2. nadanie charakteru instytucji istniejącym formom działania
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nabieranie cech instytucji
(1.2) społeczne utrwalanie się jakiegoś faktu, zwyczaju w taki sposób, że się stają swoistą instytucją
Instytucjonalizacja – proces przechodzenia od niesformalizowanych sposobów działania społecznego do uregulowanych, względnie stałych form aktywności, podlegających społecznym sankcjom. Jest to też nadanie charakteru instytucji istniejącym formom działania, dzięki czemu stają się one obowiązujące. Instytucjonalizacja jest jednym z ważniejszych procesów pozwalających regulować życie społeczne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
teoria, według której do opisu zjawisk ekonomicznych konieczne jest badanie instytucjonalnych ram działalności gospodarczej
Instytucjonalizm (ekonomia instytucjonalna) – teoria ekonomiczna, która dla wyjaśnienia oraz poznania procesów gospodarczych wykorzystuje instytucje wykształcone przez społeczeństwo.
Teoria ta zakłada, iż rzeczywistość ekonomiczna może zostać właściwie zinterpretowana jedynie dzięki rzetelnej analizie statystyczno-empirycznej zmieniającej się struktury istniejących instytucji społecznych. Została opracowana na przełomie XIX i XX wieku w USA przez Thorsteina Veblena i opublikowana w jego książce „Teoria działalności przedsiębiorczej” (ang. The Theory of Business Enterprise, 1904).
SJP.pl
Wikipedia
czasownik niedokonany
(1.1) przeprowadzać instytucjonalizację, nadawać czemuś charakter instytucji
Wiktionary
SJP.pl
1. odnoszący się do instytucji, zakładu realizującego określone cele;
2. wynikający z zespołu przyjętych norm prawnych
przymiotnik
(1.1) związany z instytucją, właściwy instytucji, instytucjonalności
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: instytut; instytutowy
SJP.pl
→ instytucja; instytucjonalny
SJP.pl
1. instytucja lub wydzielona jednostka naukowa, oświatowa, kulturalna, wychowawcza itp.;
2. dawniej: zespół norm organizujących jakąś dziedzinę życia; instytucja
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) nazwa różnego typu instytucji, przede wszystkim naukowo-badawczych i dydaktycznych;
Instytut (łac. institutum 'urządzenie') – nazwa różnego typu instytucji, przede wszystkim naukowo-badawczych i dydaktycznych, placówek naukowych, jak również zgromadzeń zakonnych (instytut zakonny).
Instytut może być określeniem samodzielnej instytucji badawczej lub występuje jako niesamodzielna jednostka w strukturze uczelni – większej od katedry, a mniejszej od wydziału. Może być też nazwą podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni (odpowiednikiem wydziału). Największy zbiór samodzielnych instytutów naukowych w Polsce należy do sieci Polskiej Akademii Nauk. Drugą co do wielkości grupę samodzielnych instytutów naukowych stanowią tzw. instytuty resortowe – podporządkowane bezpośrednio określonym ministerstwom.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: instytut; instytucki
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z instytutem, dotyczący instytutu
SJP.pl
Wiktionary
w starożytnym Rzymie: dom lub grupa domów dla najbiedniejszych mieszkańców
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. hist. kamienica czynszowa w starożytnym Rzymie;
Insula (łac. īnsŭlă – dosł. „wyspa”; lm. insulae) – w starożytnym Rzymie miejski wielopiętrowy dom czynszowy albo zespół mieszkaniowy o zwartej zabudowie, przeznaczony dla uboższej ludności, odpowiednik nowożytnych kamienic i dzisiejszych bloków mieszkalnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkający na wyspie, charakterystyczny dla wyspy; wyspiarski
przymiotnik
(1.1) zob. wyspiarski.
SJP.pl
Wiktionary
hormon wytwarzany w trzustce, obniżający poziom glukozy we krwi, regulujący gospodarkę węglowodanową, lipidową i białkową ustroju, stosowany w leczeniu cukrzycy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fizj. hormon produkowany przez trzustkę;
(1.2) farm. syntetyczny hormon lub jego analog stosowany jako lek w terapii cukrzycy
Insulina (łac. insula – pol. wyspa) – anaboliczny hormon peptydowy o działaniu ogólnoustrojowym odgrywający zasadniczą rolę w metabolizmie węglowodanów, a także białek i tłuszczów wydzielany przez część wewnątrzwydzielniczą trzustki, a dokładniej przez komórki beta wysp Langerhansa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zmniejszona wrażliwość organizmu na insulinę
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zaburzenie homeostazy glukozy polegające na zmniejszeniu czułości mięśni, tkanki tłuszczowej, wątroby i innych tkanek organizmu na insulinę;
Insulinooporność, pot. przeenergetyzowanie komórek – zaburzenie homeostazy glukozy, polegające na zmniejszeniu wrażliwości mięśni, tkanki tłuszczowej, wątroby oraz innych tkanek organizmu na insulinę. Insulinooporność to zaburzenie metaboliczne, w którym dochodzi do zmniejszenia wrażliwości tkanek na działanie insuliny mimo jej prawidłowego lub podwyższonego poziomu we krwi. Oznacza to, że organizm nie potrafi sobie poradzić z insuliną produkowaną przez trzustkę (w za dużych lub odpowiednich ilościach), więc nie może ona spełniać swojej funkcji. Insulinooporności towarzyszą często inne choroby takie jak zespół policystycznych jajników (PCOS), choroby tarczycy, cukrzyca, nadciśnienie czy choroby autoimmunologiczne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mający zmniejszoną wrażliwość na insulinę
SJP.pl
Insulinoterapia – określenie oznaczające stosowanie insuliny w leczeniu (terapii) cukrzycy.
Wikipedia
człowiek przyjmujący insulinę
SJP.pl
strzykawka przeznaczona do iniekcji insuliny
SJP.pl
wrażliwość organizmu na działanie insuliny
SJP.pl
związany z insuliną
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. związany z insuliną, dotyczący insuliny
SJP.pl
Wiktionary
cukrzyca insulinozależna - cukrzyca o podłożu genetycznym, najczęściej rozwijająca się u dzieci i młodzieży, objawiająca się m.in. wzmożonym pragnieniem, zmianami ropnymi skóry, zaburzeniami wzroku, nawracającymi infekcjami pęcherza moczowego i bólami kurczowymi łydek; typ I cukrzycy, cukrzyca pierwotna, cukrzyca wieku młodzieńczego
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który jest zależny od insuliny, uzależniony od poziomu jej wytwarzania w organizmie
SJP.pl
Wiktionary
w technice: płyta wyrabiana z włókna drzewnego, stosowana w budownictwie i meblarstwie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. obelga, zniewaga
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. obelga, zniewaga, obraza
Wiktionary
dawniej: powstanie zbrojne
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. powstanie zbrojne
Powstanie, rebelia (dawniej insurekcja) – zbrojne wystąpienie dużej grupy ludności państwa, miasta lub pewnego obszaru, toczone w celu uzyskania lub obronienia wolności, z reguły skierowane przeciw władzy zaborczej lub okupacyjnej.
Powstania często dążyły do uzyskania niepodległości państwa, autonomii obszaru lub przyłączenia obszaru do innego państwa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z insurekcją
przymiotnik
(1.1) zob. powstańczy.
SJP.pl
Wiktionary
osoba biorąca udział w insurekcji, powstaniu; powstaniec
SJP.pl
przedmiot symbolizujący władzę królewską lub kościelną
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) oznaka jakiejś godności, władzy, stanu lub urzędu
Insygnia (łac. insignia l.mn. od insigne "oznaka urzędowa" z insignis "odznaczony, wyróżniony" od signum "znak") – przedmioty symbolizujące władzę świecką (królewską, książęcą) lub religijną.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
(zwykle w liczbie mnogiej) przypisanie komuś czynów, intencji itp. niezgodnych z obowiązującym prawem lub normami, wyrażone zwykle w postaci niedomówienia lub nieudowodnionych zarzutów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) osąd, opinia, wypowiedź przypisująca komuś niegodziwe lub nieprawdziwe zamiary, czyny lub myśli, często nie wprost, a z użyciem aluzji
SJP.pl
Wiktionary
związany z insynuacją
SJP.pl
osoba coś insynuująca
SJP.pl
→ insynuator; oszczerczyni
SJP.pl
niezgodnie z prawdą przypisywać komuś pewne czyny, myśli, intencje; pomawiać, posądzać, implikować, imputować
czasownik przechodni niedokonany (dk. zainsynuować)
(1.1) sugerować rzeczy niekoniecznie prawdziwe
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: inszala] z arabskiego: jak Bóg da, jeśli taka będzie wola Boga; inshallah
Inszallah – oparta na faktach powieść autorstwa Oriany Fallaci z 1990 (materiały przygotowywała autorka przez sześć lat).
Powieść dotyczy wydarzeń z okresu wojny libańskiej, a miejscem akcji jest Bejrut. Początek fabuły to okolice dnia masakry francuskich i amerykańskich żołnierzy zamordowanych w zamachach przez islamskie Dzieci Boga w dniu 23 października 1983. Koniec powieści jest jednocześnie dniem wycofania z Bejrutu włoskiego kontyngentu sił pokojowych. Autorka opisuje szczegółowo losy kilkunastu włoskich żołnierzy, zmagających się praktycznie bezskutecznie z problemem zabezpieczania porządku na terenie Bejrutu, zwłaszcza dzielnic Sabra i Szatila, zamieszkałych przez Palestyńczyków. Powieść pełna jest retrospekcji, zapoznających czytelnika z losami żołnierzy przed przyjazdem do Libanu, nawet w dzieciństwie i okresie szkolnym. Wielu z nich nie zdaje sobie sprawy, jaki los czeka na nich w Bejrucie. Postaci są fikcyjne, akcja też nie jest ściśle historyczna, ale autorka wiernie oddaje klimat wojny libańskiej. Powieść zadedykowana jest zamordowanym żołnierzom amerykańskim i francuskim, a także ludności cywilnej, masowo zmasakrowanej w tym konflikcie.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: inność; dziś tylko w potocznym wyrażeniu: insza inszość - rzecz inna, co innego
SJP.pl
dawniej: inny; dziś tylko w potocznym wyrażeniu: insza inszość - rzecz inna, co innego
zaimek nieokreślony / przymiotnik
(1.1) daw. (współcz. gw-pl|Śląsk Cieszyński.) inny
SJP.pl
Wiktionary
skrót
(1.1) = eduk. błąd interpunkcyjny
Wiktionary
wpis do księgi wieczystej, hipotecznej lub gruntowej
Intabulacja – transkrypcja utworu wokalnego na instrument klawiszowy, lutnię lub inny chordofon szarpany; termin odnosi się przede wszystkim do utworów zapisanych w XIV−XVI wieku w tabulaturach.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej w Małopolsce: wpis hipoteczny
SJP.pl
dokonać wpisu do ksiąg urzędowych, np. do księgi wieczystej
SJP.pl
[czytaj: intakta] z łaciny: nietknięta; formuła używana dawniej w umowach przedmałżeńskich
SJP.pl
z łaciny: nietknięty, nienaruszony
SJP.pl
[czytaj: intaljo]
1. w grafice artystycznej: druk wklęsły;
2. gemma ozdobiona reliefem wklęsłym;
3. relief wklęsły na niewielkich przedmiotach zbliżonych kształtem do gemm
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) szt. relief wklęsły w kamieniu;
Intaglio – rodzaj gemmy, szlachetny lub półszlachetny kamień ozdobiony wklęsłym reliefem, odznaczający się wielką precyzją wykonania i dbałością o szczegół.
Intaglio jest najpopularniejszym rodzajem reliefu, spotykanym zdecydowanie częściej niż kamea.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. zdobienie przedmiotów drewnianych z użyciem różnych gatunków drewna;
2. ozdoba wykonana tą techniką
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szt. metoda zdobnicza polegająca na zdobieniu przedmiotów drewnianych innymi gatunkami drewna;
(1.2) szt. ozdoba wykonana metodą intarsji (1.1)
Intarsja (wł. intarsio – wykładzina) – technika zdobnicza polegająca na tworzeniu obrazu przez wykładanie powierzchni przedmiotów drewnianych (zwłaszcza mebli) innymi gatunkami drewna, czasem podbarwianymi, bejcowanymi lub podpalanymi. Wstawki umieszcza się w miejscu usuniętych fragmentów z powierzchni przedmiotu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ozdabiać, zdobić intarsją
SJP.pl
ozdabiać, zdobić intarsją
SJP.pl
→ intarsja
SJP.pl
informacja naukowa, techniczna i ekonomiczna; INTE
SJP.pl
stan lub proces łączenia się, scalania
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) połączenie danych części w całość (włączenie elementu do całości)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. w biologii: uogólnianie procesów lub zjawisk biologicznych z wyodrębnieniem ich cech charakterystycznych;
2. w kulturoznawstwie: interpretowanie elementów kultury w ramach całości kulturowej
SJP.pl
związany z integracją
przymiotnik
(1.1) dotyczący integracji
(1.2) przyczyniający się do integracji
SJP.pl
Wiktionary
przyrząd do całkowania graficznego
Integraf – urządzenie do całkowania graficznego, wyspecjalizowany integrator; przy przesuwaniu wodzika wzdłuż danej krzywej sporządza wykres jej całki nieoznaczonej. W Polsce oryginalne integrafy zbudowali w XIX wieku Wawrzyniec Żmurko i Brunon Abakanowicz. Ten drugi opatentował urządzenie w 1880 i odtąd jego integraf był produkowany przez szwajcarskie przedsiębiorstwo Coradi.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) pot. spotkanie integracyjne
(1.2) pot. wyjazd integracyjny
INTEGRAL (ang. International Gamma Ray Astrophysics Laboratory) – sztuczny satelita służący do obserwacji źródeł promieniowania gamma we Wszechświecie. Jest misją Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) w kooperacji z Rosją i Stanami Zjednoczonymi.
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
Integralizm – pogląd głoszący, iż społeczeństwo jest organiczną jednością. Propaguje on również wiarę w konieczność istnienia hierarchii społecznej i kooperacji pomiędzy poszczególnymi klasami. Zazwyczaj opowiada się za korporacjonizmem, jako formą ekonomiczną dla "społeczeństwa organicznego". Często związany z tzw. konserwatyzmem krwi i ziemi, uznający za konieczne kształtowanie instytucji politycznych danego narodu w oparciu o jego historię, kulturę czy nawet środowisko naturalne w miejscu jego zamieszkania. Integralizm zazwyczaj silnie wspiera kościoły narodowe.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nierozdzielność, związek całości
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stanowiący jedną całość; całkowity, nienaruszony
przymiotnik
(1.1) nierozerwalnie związany z czymś
SJP.pl
Wiktionary
zasadnicza część większej całości, podstawowa część organizująca jakąś całość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. impreza integracyjna; zabawa, spotkanie, które ma na celu bliższe poznanie się jej uczestników
Wiktionary
1. przyrząd do mechanicznego całkowania;
2. integrator mechaniczny - przyrząd do pomiaru pól figur płaskich
Integrator – ogólnie, urządzenie do całkowania numerycznego lub graficznego (zob. integraf, integrometr); we współczesnym słownictwie technicznym raczej rodzaj całkującego układu elektronicznego (obwód prądu zmiennego, w którym napięcie wyjściowe jest proporcjonalne do całki oznaczonej z napięcia wejściowego).
SJP.pl
Wikipedia
specjalistka integrująca coś, np. systemy IT
SJP.pl
SJP.pl
enzym retrowirusów katalizujący reakcję integracji (łączenia w całość dwóch odrębnych nici DNA)
Integraza – enzym kodowany przez materiał genetyczny retrowirusów (np. HIV) oraz przez transpozony. Katalizuje łączenie w całość dwóch odrębnych nici DNA. Razem z dwoma innymi enzymami wirusowymi: odwrotną transkryptazą i proteazą, ma kluczowe znaczenie w proliferacji HIV. Została odkryta podczas badań HIV w 1978 roku przez naukowców z Saint Louis University. W wyniku jej działania DNA z genami wirusa włączane jest do DNA gospodarza.
Inhibitory integrazy stosowane są w leczeniu AIDS.
SJP.pl
Wikipedia
1. brajlowskie pismo bez skrótów;
2. dawniej: całka
SJP.pl
Integrimetr – inaczej Integrometr – przyrząd do mechanicznego całkowania, rodzaj integratora, zasadą działania podobny do planimetru.
Wikipedia
rodzaj przyrządu do pomiaru pól figur płaskich
Integrimetr – inaczej Integrometr – przyrząd do mechanicznego całkowania, rodzaj integratora, zasadą działania podobny do planimetru.
SJP.pl
Wikipedia
łączyć, scalać, jednoczyć, spajać
czasownik
(1.1) książk. scalać
SJP.pl
Wiktionary
łączyć, scalać, jednoczyć, spajać
SJP.pl
receptor komórki zwierzęcej
Integryny – glikoproteinowe receptory transbłonowe komórek zwierzęcych, zaliczane do białek adhezyjnych (adhezyn). Współdziałają z innymi receptorami błonowymi (w tym przede wszystkim receptorami chemokin), umożliwiają agregację komórek oraz ich ukierunkowaną migrację, np. w procesie embriogenezy, organogenezy, czy odpowiedzi immunologicznej organizmu oraz w przenoszeniu informacji ze środowiska do komórki i w kierunku przeciwnym.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
zwolennik integryzmu
SJP.pl
SJP.pl
związany z zachowawczym prądem w Kościele katolickim, niechętny zmianom w doktrynie, liturgii i pozycji Kościoła
SJP.pl
w Kościele katolickim:
1. prąd zachowawczy, odnoszący się z niechęcią do zmian, w tym do postanowień Soboru Watykańskiego II;
2. teza o supremacji Kościoła nad instytucjami świeckimi
Integryzm (z łaciny integer – nietknięty, cały) – zachowawczy nurt w katolicyzmie, niechętny procesom modernizacyjnym w Europie w II poł. XIX w., mający na celu obronę tradycyjnej dogmatyki i nauczania Kościoła katolickiego.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
produkt marki Intel
Intel Corporation – jeden z największych na świecie producentów układów scalonych oraz twórca mikroprocesorów z rodziny x86, które znajdują się w większości komputerów osobistych.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od intelekt
Wiktionary
bezpośrednie wnikanie w istotę rzeczy; intuicja intelektualna, noeza
Noeza (stgr. νόησις, noesis), zwana także intelekcją lub intuicją intelektualną to w znaczeniu ogólnym: bezpośredni wgląd w stan rzeczy.
SJP.pl
Wikipedia
ogół zdolności umysłowych i wiedzy człowieka; rozum
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdolność człowieka do myślenia, zdobywania wiedzy, wyciągania logicznych wniosków, korzystania z posiadanej wiedzy i doświadczenia
Intelekt (łac. intellectus: percepcja, postrzeganie, poznanie) – zdolności umysłowe, kultura umysłowa człowieka (potencjalnie również istot pozaziemskich czy sztucznej inteligencji). Odnosi się do zdolności uzyskania i wykorzystania wiedzy, rozumienia myśli, poznania. Również inna nazwa umysłu, rozumu, inteligencji (w odróżnieniu od uczuć, woli, zmysłów). Ogólnie rzecz ujmując jest iloczynem zdolności umysłowych, doświadczenia oraz wiedzy człowieka i możliwości ich wykorzystywania. Termin ten jest ściśle związany z rozsądkiem i rozumieniem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. osoba o wybitnych zdolnościach umysłowych; mózgowiec;
2. zwolennik intelektualizmu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek posiadający dużą wiedzę i imponujące zdolności umysłowe;
(1.2) filoz. zwolennik intelektualizmu
Intelektualista (fr. intellectualiste) – osoba, którą cechuje rozwinięta inteligencja (władza rozumienia, myślenia i rozumowania), szczególna zdolność do krytycznej analizy i syntezy, bogata wiedza (erudycja) („człowiek o dużej kulturze umysłowej i osobistej”); która powyższe cechy wykorzystuje do wykonywania zawodu („zajmuje się twórczą pracą umysłową”); która w życiu kieruje się raczej intelektem niż emocjami („którego postawę cechuje przewaga intelektu nad emocjami”), która stanowi autorytet publiczny. Intelektualista to zatem – w zależności od ujęcia – inaczej „erudyta”, „naukowiec”, „zimny myśliciel”, „guru”, ale także po prostu „przedstawiciel inteligencji”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta posiadająca dużą wiedzę i imponujące zdolności umysłowe
(1.2) filoz. zwolenniczka intelektualizmu
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
1. przypisywanie lub nadawanie komuś albo czemuś cech intelektualnych;
2. nabieranie cech intelektualnych, stawanie się intelektualnym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nabieranie lub nadawanie czemuś cech intelektualnych
(1.2) psych. jeden z mechanizmów obronnych polegający na uciekaniu od rzeczywistych przykrych zdarzeń do przestrzeni abstrakcyjnej, dzięki czemu następuje ich odrealnienie
Intelektualizacja (od łac. intellectus, pojmowanie) – jeden z mechanizmów obronnych znanych w psychologii.
Polega on na uciekaniu od rzeczywistych przykrych zdarzeń do przestrzeni abstrakcyjnej, dzięki czemu następuje ich odrealnienie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. w filozofii: pogląd przypisujący rozumowi podstawowe lub wyłączne znaczenie w procesie poznawczym, kwestionujący znaczenie zmysłów;
2. w psychologii: uznawanie podstawowej roli intelektu w rozwoju psychicznym człowieka;
3. intelektualny, rozumowy charakter czegoś
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filoz. pogląd, który przypisuje intelektowi fundamentalne lub wyłączne znaczenie w procesie poznawczym
(1.2) psych. pogląd przywiązujący szczególną wagę do roli intelektu w rozwoju psychicznym człowieka
(1.3) intelektualny charakter danej sprawy
Intelektualizm (z łac. intellectualis - "umysłowy") – zespół poglądów i postaw podkreślających szczególną rolę intelektu, umysłu itp. w poznaniu i działaniu oraz broniących samodzielności czynników intelektualnych wobec uczuć, wiary, woli i intuicji. Postawy takie przeciwstawiają się głównie woluntaryzmowi i pragmatyzmowi, w etyce np. emotywizmowi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. czynić intelektualnym, rozumowym;
2. podchodzić do czegoś w sposób właściwy intelektualistom;
3. intelektualizować się - nabierać cech intelektualnych
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) pod względem intelektualnym
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest intelektualne; cecha tych, którzy są intelektualni
Wiktionary
→ intelekt
przymiotnik
(1.1) dotyczący intelektu lub intelektualistów
SJP.pl
Wiktionary
inteligencik;
1. ironicznie, pogardliwie: osoba inteligentna;
2. ironicznie, pogardliwie: osoba mało wykształcona, mająca wysokie mniemanie o własnej inteligencji
SJP.pl
inteligenciak;
1. ironicznie, pogardliwie: osoba inteligentna;
2. ironicznie, pogardliwie: osoba mało wykształcona, mająca wysokie mniemanie o własnej inteligencji
SJP.pl
1. zdolność pojmowania oraz wykorzystywania posiadanej wiedzy w nowych sytuacjach;
2. ogół ludzi wykonujących zawodowo pracę umysłową;
3. sztuczna inteligencja - dział informatyki zajmujący się badaniem i symulacją inteligentnych zachowań ludzkich; AI;
4. rodzaj wiedzowej gry towarzyskiej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sprawność umysłowa, umiejętność polegająca na rozumieniu danych sytuacji;
(1.2) przen. ogół ludzi wykształconych i wykonujących zawodowo pracę umysłową;
Inteligencja (od łac. intelligentia – zdolność pojmowania, rozum) – zdolność do postrzegania, analizy i adaptacji do zmian otoczenia. Zdolność rozumienia, uczenia się oraz wykorzystywania posiadanej wiedzy i umiejętności w różnych sytuacjach. Cecha umysłu warunkująca sprawność czynności poznawczych, takich jak myślenie, reagowanie, rozwiązywanie problemów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
odnoszący się do inteligenta lub inteligencji, właściwy lub przypisywany inteligentom; należący do inteligencji lub pochodzący z inteligencji
przymiotnik
(1.1) dotyczący inteligencji – ludzi wykonujących zawodowo pracę umysłową
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
ktoś odznaczający się wyjątkową inteligencją, mądrością
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna wykształcony, zawodowo zajmujący się pracą umysłową
SJP.pl
Wiktionary
kobieta wykształcona, pracująca umysłowo
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta wykształcona, zawodowo zajmująca się pracą umysłową
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób inteligentny; w sposób świadczący o inteligencji, wiedzy, przemyśleniu
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: inteligentnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: inteligentny
SJP.pl
1. taki, który jest obdarzony inteligencją; rozumny, myślący, niegłupi;
2. taki, który świadczy o czyjejś inteligencji; mądry, bystry, pojętny, zdolny
przymiotnik jakościowy
(1.1) odznaczający się inteligencją
SJP.pl
Wiktionary
możliwość rozumowego ujęcia wywodu, problemu
SJP.pl
pojęcie filozoficzne; racjonalny, logiczny i dlatego poddający się poznawaniu
przymiotnik jakościowy
(1.1) filoz. o bycie: poddający się ludzkiemu poznaniu, możliwy do rozeznania
SJP.pl
Wiktionary
Inteligo – marka handlowa bankowości elektronicznej, utrzymywana i rozwijana przez PKO BP Finat, spółkę z grupy kapitałowej Powszechnej Kasy Oszczędności Bank Polski.
Wikipedia
to, co jest poznawalne tylko rozumowo
SJP.pl
SJP.pl
zrozumiały, jasny, przystępny
SJP.pl
→ Intel
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z firmą Intel
SJP.pl
Wiktionary
operator satelitarny i komercyjny dostawca usług telekomunikacyjnych
Intelsat, właściwie: Intelsat Ltd. – największy na świecie komercyjny dostawca usług telekomunikacyjnych i operator satelitarny.
SJP.pl
Wikipedia
1. zamiar, zamysł;
2. w religii katolickiej: prośba skierowana do Boga, zwłaszcza w czyjejś sprawie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chęć, zamiar
Intencja (łac. intentio – rozciągnięcie, natężenie, napięcie, usiłowanie, uwaga) – świadomy proces umysłowy polegający na aktywnym stosunku umysłu wobec jakiegoś problemu (sytuacji), w wyniku czego pragnienia przekształcają się w potencjalny plan działania. Świadome zamierzenie, zamiar, zamysł, cel, motyw działania; myśl przewodnia, chęć, pragnienie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
teoria etyczna głosząca, że czyny należy sądzić według zamiarów
SJP.pl
jedno z podstawowych pojęć fenomenologii, odnoszące się do świadomości i oznaczające, iż zawsze jest ona świadomością czegoś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest intencjonalne
Intencjonalność – aktywny stosunek umysłu do jakiegokolwiek przedmiotu. Jedno z podstawowych pojęć filozofii XX wieku, szeroko omawiane w fenomenologii Edmunda Husserla, ale również na gruncie filozofii analitycznej przez Elizabeth Anscombe czy Johna R. Searle’a.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mający coś na celu; umyślny, zamierzony, celowy
przymiotnik
(1.1) stanowiący intencję, mający coś na celu
SJP.pl
Wiktionary
związany z intencją
SJP.pl
związany z intendentem
SJP.pl
pracownik działu gospodarczego w jakiejś instytucji
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pracownik administracyjny zarządzający sprawami gospodarczymi, zaopatrzeniem, wypłatami czy budynkami
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pracownica działu gospodarczego w jakiejś instytucji
SJP.pl
1. służba zaopatrywania i obsługi wojsk w kwatermistrzostwie;
2. stanowisko intendenta;
3. dział gospodarczy instytucji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jednostka organizacyjna zajmująca się dostarczaniem niezbędnego zaopatrzenia dla wojska, szpitali itp.
(1.2) biuro intendenta
SJP.pl
Wiktionary
w językoznawstwie: postać czynności oznaczająca nasilenie, wzmożenie akcji; intensiwum
SJP.pl
w językoznawstwie: postać czynności oznaczająca nasilenie, wzmożenie akcji; intensivum
SJP.pl
znaczenie lub sens słowa, wyrażenia bądź innego symbolu pozwalające zrozumieć, o co chodzi w jego użyciu; treść, którą przekazuje jakieś słowo czy wyrażenie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. filoz. znaczenie danego słowa, wyrażenia lub innego symbolu, jego sens, semantyczny aspekt;
Intensja pewnego słowa, wyrażenia czy innego symbolu to jego sens, znaczenie, pojęcie związane z tym symbolem, semantyczny aspekt tego symbolu. Determinuje ona ekstensję tego symbolu. W logice termin ten bywa używany zamiennie z terminem konotacja.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pojęcie z dziedziny logiki: cecha zdania złożonego zależna nie tylko od wartości zdań składowych, ale od również od ich kolejności
SJP.pl
1. zwiększenie intensywności; wzmocnienie, wzmożenie;
2. w rolnictwie: zwiększanie nakładu środków na jednostkę powierzchni gruntu w celu uzyskania większej wydajności produkcji z tej jednostki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sprawianie, że coś jest intensywniejsze, silniejsze; nasilenie czegoś
SJP.pl
Wiktionary
czynnik wzmacniający, wzmagający coś
SJP.pl
czynić intensywniejszym, wzmacniać coś (zwykle jakieś działania)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|intensyfikować.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. specjalista intensywnej terapii
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób intensywny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: intensywnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: intensywny
SJP.pl
nasilenie; natężenie; spotęgowanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stopień nasilenia czegoś; natężenie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mający duże natężenie
przymiotnik jakościowy
(1.1) natężony, mocny, nasycony
(1.2) o dużej dynamice, wzmożonej aktywności
SJP.pl
Wiktionary
nazwa kilku europejskich klubów sportowych, m.in. Inter Mediolan (klub piłkarski), Inter Bratysława (klub wielosekcyjny)
SJP.pl
Wikipedia
przedrostek
(1.1) …mający znaczenie: między, wśród-, współ-
Wiktionary
czasownik
(1.1) rzad. oddziaływać, prowadzić interakcję
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|interagować.
Wiktionary
wzajemne oddziaływanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wzajemne oddziaływanie na siebie obiektów (osób, przedmiotów, zjawisk itp.); zetknięcie, spotkanie kilku akcji lub dążeń
Interakcja to wzajemne oddziaływanie na siebie osób, przedmiotów lub zjawisk.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zwolennik integrowania się różnych grup, łączenia się społeczności i narodów
SJP.pl
SJP.pl
SJP.pl
SJP.pl
oparty na interakcji
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób interaktywny
Wiktionary
Interaktywność (ang. interactivity, łac. interactus dosł. „czyn wzajemny”) – pojęcie z dziedziny komunikacji. Oznacza zdolność do wzajemnego oddziaływania na siebie, przez komunikujące się strony.
Pojęcie interaktywności najczęściej stosowane jest w informatyce, telewizji i multimediach. W tym kontekście, ma za zadanie podkreślić zdolność programu lub urządzenia do jednoczesnego odbierania informacji i reagowania na nią.
SJP.pl
Wikipedia
o programie komputerowym, sprzęcie elektronicznym itp.: reagujący na sygnały, działania użytkownika
przymiotnik
(1.1) książk. o sprzęcie, programie komputerowym: wymagający czynnego udziału człowieka, reagujący na akcje użytkownika, umożliwiający jego wpływ na przebieg wydarzeń, formę dzieła
SJP.pl
Wiktionary
część pieśni zwrotkowej zwanej arią, w której do solisty dołącza grupa śpiewaków
SJP.pl
międzykomórkowy
SJP.pl
przechwycenie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hydrol. chwilowe zatrzymanie wody opadowej na powierzchni liści, pędów, konarów i pni roślin albo obiektów abiotycznych takich jak dachy budynków, drogi;
Intercepcja – proces zatrzymywania wody opadowej przez szatę roślinną (drzewostan, łan roślin uprawnych) lub obiekty abiotyczne (dachy budynków, drogi).
Przechwytywanie opadu przez obiekty abiotyczne nazywane jest zwilżaniem. Zjawisko to można przedstawić specyficznie jako zbiornik intercepcji. Zbiornik ten ma swoją objętość - jeśli opad jest mniejszy od zbiornika intercepcji to do powierzchni gleby nie dotrze ani jedna kropla wody. Im więcej roślinności i im więcej pięter zbiorowości roślinnej, tym więcej wody jest zatrzymywane i nie dochodzi do powierzchni gruntu. W lesie bukowym intercepcja stanowi 8-30% opadów, w świerkowym 12-53% a w sosnowym 18-36%.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. poręczenie; pośrednictwo;
2. w starożytnym Rzymie: prawo wyższego urzędnika do zawieszania lub unieważniania decyzji urzędnika niższego stopnia
SJP.pl
[czytaj: interczempion] zwierzę będące zwycięzcą międzynarodowego konkursu; interczempion
SJP.pl
[czytaj: inters-iti lub inters-ity] ekspresowy, nowoczesny pociąg, zatrzymujący się tylko na najważniejszych stacjach; InterCity
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: interkom] system łączności wewnętrznej przy pomocy mikrofonów i głośników; interkom
SJP.pl
[czytaj: interkuler] chłodnica powietrza sprężanego w sprężarce, przed dostarczeniem go do silnika; chłodnica międzystopniowa
Chłodnica międzystopniowa, (ang.) „Intercooler” (chłodnica pośrednia) – chłodnica powietrza doładowującego, to chłodnica powietrza sprężanego w sprężarce, przed dostarczeniem go do silnika, stosowana w silnikach spalinowych z doładowaniem. Służy do zwiększenia sprawności i mocy silnika.
SJP.pl
Wikipedia
umowa przedślubna ustalająca sprawy majątkowe przyszłych małżonków
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. kontrakt przedmałżeński/przedślubny, umowa między narzeczonymi lub małżonkami o zachowaniu odrębnych majątków, rezygnacji ze wspólnoty majątkowej
Umowa majątkowa małżeńska, dawniej intercyza (łac. intercisio 'rozcięcie') – umowa zawierana pomiędzy małżonkami lub osobami zamierzającymi wstąpić w związek małżeński (nupturientami), prowadząca do wprowadzenia odmiennego aniżeli ustawowy majątkowego ustroju małżeńskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zwierzę będące zwycięzcą międzynarodowego konkursu; interchampion
SJP.pl
1. w Kościele katolickim: kara polegająca na zakazie uczestnictwa w pewnych obrzędach lub wykonywania jakichś czynności liturgicznych;
2. w starożytnym Rzymie: zakaz lub nakaz urzędnika zastępujący orzeczenie prawne do czasu rozpatrzenia sporu przez sąd
Interdykt (łac. interdictum) – nakładany przez władze kościelne lub powstający na mocy prawa kanonicznego przez sam czyn zakaz odprawiania obrzędów religijnych na danym terenie, przez grupę ludzi lub konkretną osobę. Obecnie nie istnieje już interdykt zbiorowy, ale w średniowieczu był stosowany nawet wobec całych państw, kiedy ich władca działał wbrew nauce Kościoła katolickiego.
SJP.pl
Wikipedia
dotyczenie wielu dziedzin
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co interdyscyplinarne
Interdyscyplinarność – rodzaj współpracy naukowej, w której naukowcy, stosując typowe dla swoich dyscyplin metody badawcze, starają się doprecyzować wstępnie sformułowany problem. W wyniku działań interdyscyplinarnych powstaje specyficzna nowa wiedza, przedstawiająca podejście odmienne od podejść reprezentowanych przez dziedziny, na których się opiera.
Interdyscyplinarne badania naukowe są prowadzone w różnych dziedzinach (przykłady: kognitywistyka, polemologia i wiele innych).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wielodziedzinowy
przymiotnik
(1.1) nauk. dotyczący kilku dyscyplin naukowych
(1.2) nauk. korzystający z dorobku różnych dziedzin nauki
(1.3) nauk. składający z przedstawicieli różnych nauk
SJP.pl
Wiktionary
1. tyle co: sprawa
2. korzyść, pożytek
3. (zwykle w liczbie mnogiej) przedsięwzięcie przynoszące zyski; transakcja handlowa
4. potocznie: sklep, przedsiębiorstwo
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sprawa (do załatwienia)
(1.2) pot. ekon. firma, działalność gospodarcza
(1.3) korzyść, pożytek
(1.4) eufem. penis
Interes — pojęcie występujące w naukach społecznych i różnie definiowane, związane z kategoriami „potrzeba” i „wartość”; Jako podstawę interesu, uważa się pewien rodzaj wartości, gdzie x jest interesem A ze względu na wartość y. Dany stan albo przedmiot może zostać uznany za interes podmiotu, z uwagi na to, że jest on wartościowy lub korzystny dla niego. Określenia interesu można wskazać potrzeby lub zbiór potrzeb, gdzie x jest interesem A ze względu na potrzebę y. Interes stanowi również przyczynę, pobudzającą do wzięcia udziału w czymś bądź — obchodzącą kogoś rzecz.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba ubiegająca się o załatwienie jakiejś sprawy; klient
Interes — pojęcie występujące w naukach społecznych i różnie definiowane, związane z kategoriami „potrzeba” i „wartość”; Jako podstawę interesu, uważa się pewien rodzaj wartości, gdzie x jest interesem A ze względu na wartość y. Dany stan albo przedmiot może zostać uznany za interes podmiotu, z uwagi na to, że jest on wartościowy lub korzystny dla niego. Określenia interesu można wskazać potrzeby lub zbiór potrzeb, gdzie x jest interesem A ze względu na potrzebę y. Interes stanowi również przyczynę, pobudzającą do wzięcia udziału w czymś bądź — obchodzącą kogoś rzecz.
SJP.pl
Wikipedia
kobieta ubiegająca się o załatwienie jakiejś sprawy; klientka
SJP.pl
podmiot mający wpływ na realizację projektu przedsiębiorstwa lub uczestniczący w jego tworzeniu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba lub organizacja mająca prawnie uzasadniony interes
Interesariusze (ang. stakeholders) – podmioty (osoby, społeczności, instytucje, organizacje, urzędy), które mogą wpływać na przedsiębiorstwo lub pozostają pod wpływem jego działalności. Pojęcie zostało użyte po raz pierwszy w 1963 roku przez Stanford Research Institute.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta mająca wpływ na realizację projektu przedsiębiorstwa lub uczestnicząca w jego tworzeniu
SJP.pl
zdrobnienie od: interes
SJP.pl
czasownik
(1.1) wzbudzać zainteresowanie, ciekawić
czasownik zwrotny interesować się
(2.1) być ciekawym czegoś, mieć zainteresowanie (hobby)
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|interesować.
Wiktionary
przestarzale: zainteresowany
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: interesownie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: interesowny
SJP.pl
szukanie we wszystkim dobrego interesu, zysku dla siebie; wyrachowanie; chciwość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest interesowne; cecha tych, którzy są interesowni
SJP.pl
Wiktionary
mający na celu własny zysk, korzyść
przymiotnik
(1.1) mający na celu własny zysk, korzyść
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób zajmujący, ciekawie, pociągająco
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) ciekawy, zajmujący
Wiktionary
1. tyle co: sprawa
2. korzyść, pożytek
3. (zwykle w liczbie mnogiej) przedsięwzięcie przynoszące zyski; transakcja handlowa
4. potocznie: sklep, przedsiębiorstwo
Interes — pojęcie występujące w naukach społecznych i różnie definiowane, związane z kategoriami „potrzeba” i „wartość”; Jako podstawę interesu, uważa się pewien rodzaj wartości, gdzie x jest interesem A ze względu na wartość y. Dany stan albo przedmiot może zostać uznany za interes podmiotu, z uwagi na to, że jest on wartościowy lub korzystny dla niego. Określenia interesu można wskazać potrzeby lub zbiór potrzeb, gdzie x jest interesem A ze względu na potrzebę y. Interes stanowi również przyczynę, pobudzającą do wzięcia udziału w czymś bądź — obchodzącą kogoś rzecz.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: INterfejs] zasady łączenia ze sobą i współpracy dwóch różnych urządzeń lub programów; interfejs
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) interfejs
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Interfaks (Interfax) – międzynarodowa agencja prasowa w Rosji. Powstała w 1989 roku, jako pierwsza niepaństwowa agencja informacyjna na terenie byłego ZSRR.
Wchodzi w skład grupy Interfax Information Services Group, która z kolei składa się z trzydziestu spółek (spółki składają się z agencji informacyjnych branżowych, regionalnych, państwowych działających na terytorium Rosji, Ukrainy, Kazachstanu, Azerbejdżanu i Chin).
Wikipedia
stadium pomiędzy dwoma kolejnymi podziałami komórki, podczas którego nie zachodzi synteza DNA
Interfaza – najdłuższa faza życia komórki, należąca do cyklu komórkowego. Jest etapem, w którym komórka przygotowuje się do podziału mitotycznego lub mejotycznego. Interfazę stanowią trzy stadia:
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
zasady łączenia ze sobą i współpracy dwóch różnych urządzeń lub programów; interface
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. charakterystyczny zestaw suwaków, pokręteł i przycisków, umieszczonych na tablicy rozdzielczej przyrządu
(1.2) techn. charakterystyczny zestaw poleceń rozpoznawanych przez automat
(1.3) techn. sposób połączenia różnych urządzeń lub modułów programowych, umożliwiający przeniesienie energii lub informacji;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z interfejsem
SJP.pl
wzajemne oddziaływanie na siebie dwu lub więcej elementów, zjawisk
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. zjawisko powstawania nowego, przestrzennego rozkładu amplitudy fali (wzmocnienia i wygaszenia) w wyniku nakładania się na siebie fal;
(1.2) wzajemne oddziaływanie, nakładanie się na siebie czegoś np. zjawisk, sytuacji, części układów
Interferencja (łac. inter – między + ferre – nieść) – zjawisko powstawania nowego, przestrzennego rozkładu amplitudy fali (wzmocnienia i wygaszenia) w wyniku nakładania się (superpozycji) dwóch lub więcej fal. Warunkiem trwałej interferencji fal jest ich spójność, czyli korelacja fal i równość częstotliwości.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z interferencją
przymiotnik relacyjny
(1.1) techn. związany z interferencją, dotyczący interferencji
SJP.pl
Wiktionary
przyrząd do pomiarów z wykorzystaniem interferencji fal
Interferometr – przyrząd pomiarowy oparty na zjawisku interferencji fal. Zasada działania opiera się na nakładaniu na siebie dwóch fal spójnych, co prowadzi do powstania obszarów wygaszania oraz wzmacniania drgań. Obserwacja powstających wzorów interferencyjnych umożliwia po odpowiednich obliczeniach uzyskanie bardzo dokładnych pomiarów.
SJP.pl
Wikipedia
wykonywanie pomiarów z wykorzystaniem zjawiska interferencji fal
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. fiz. jedna z metod pomiarowych wykorzystująca zjawisko interferencji;
Interferometria – technika wykorzystująca zjawisko interferencji fal elektromagnetycznych (światła, fal radiowych) do pomiarów, np. długości fali, pomiarów kątowych gwiazd, kontroli jakości elementów i układów optycznych.
Interferometria znajduje też zastosowanie w mechanice eksperymentalnej (interferometria moiré, holografia, czy interferometria plamkowa). Techniki te wykorzystuje się zasadniczo do pomiarów pola przemieszczeń i kształtu obiektów, choć dzięki informacjom uzyskanym z pomiarów pola przemieszczeń można, za pomocą numerycznego różniczkowania, w łatwy sposób wyznaczyć odkształcenia badanego obiektu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
substancja białkowa wytwarzana w organizmie m.in. przez leukocyty i zawierające wirusa komórki, wchodząca w skład mechanizmu broniącego organizm przed infekcjami wirusowymi
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. rodzaj białka wytwarzanego i uwalnianego przez komórki organizmu w odpowiedzi na pojawienie się patogenów, np. wirusów, bakterii, pasożytów, komórek nowotworowych;
(1.2) farm. lek na bazie interferonu (1.1)
Interferony (IFNs) – ogólna nazwa grupy białek wytwarzanych i uwalnianych przez komórki ciała jako odpowiedź na obecność patogenów (np. wirusy, bakterie, pasożyty, jak również komórki nowotworowe) wewnątrz organizmu. Interferony zapewniają komunikację pomiędzy komórkami ciała poprzez uruchomienie mechanizmów obronnych układu immunologicznego w celu zwalczenia patogenów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z interferonem
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z interferonem, dotyczący interferonu
SJP.pl
Wiktionary
nakładać się na siebie, mieszać się (zazwyczaj w odniesieniu do fal świetlnych, akustycznych itp.)
czasownik niedokonany (dk. brak)
(1.1) fiz. powodować interferencję
SJP.pl
Wiktionary
morfem słowotwórczy wyrazów złożonych występujący między członami złożenia, np. pierwsza litera "o" w wyrazie "językoznawstwo"
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. afiks występujący między dwoma wyrazami, międzyrostek;
Międzyrostek, spójka, interfiks (łac. interfixus z inter, „między” i fixus, „umocowany”) – każda cząstka wyrazu (jego morfem) umiejscowiona między dwoma rdzeniami (podstawami słowotwórczymi). Międzyrostki występują z przyczyn fonetycznych w niektórych wyrazach, zwykle złożeniach (na przykład język-o-znawca).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w językoznawstwie: tworzenie wyrazów pochodnych lub form fleksyjnych przez dodawanie interfiksów do wyrazów podstawowych
SJP.pl
przymiotnik od: interfiks (np. derywacja interfiksalna)
SJP.pl
pusta kartka wstawiona między zapisane lub zadrukowane strony
SJP.pl
urządzenie umożliwiające porozumienie się telefoniczne przez głośniki w obrębie jednego przedsiębiorstwa
SJP.pl
związany z interfonem
SJP.pl
1. pochodzący z okresu międzylodowcowego;
2. okres interglacjalny - cieplejszy okres między dwoma glacjałami (okresami zlodowacenia); interglacjał, okres międzylodowcowy
przymiotnik
(1.1) istniejący/dziejący się w okresie interglacjału (między zlodowaceniami) lub pochodzący z tego okresu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) cieplejszy okres między dwoma zlodowaceniami;
Interglacjał lub okres międzylodowcowy lub okres interglacjalny – okres między dwoma glacjałami, w którym wskutek ocieplenia czyli wzrostu temperatury powierzchnia lodowca cofa się lub ustępuje z danego obszaru (deglacjacja).Okres ten charakteryzuje się również wzrostem poziomu oceanu światowego i przesuwaniem się stref roślinnych ku biegunom.
Wiktionary oraz Wikipedia
istniejący między grupami osób; międzygrupowy
SJP.pl
polski portal internetowy
Interia.pl – portal internetowy, założony w 1999 roku przez Comarch S.A. i RMF FM. W latach 2008–2020 należał do Grupy Bauer Media Polska. 8 lipca 2020 stał się częścią Cyfrowego Polsatu (obecnie Grupa Polsat Plus). Redaktorem naczelnym Interii od grudnia 2020 roku jest Piotr Witwicki.
SJP.pl
Wikipedia
w gramatyce: wykrzyknik jako część mowy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gram. wykrzyknik
Wykrzyknik – nieodmienna część mowy wyrażająca m.in. silne stany emocjonalne, uczucia oraz ujawniająca emocje mówiącego (np. życzenia, rozkazy) bądź naśladująca dźwięki otaczającego świata. Inaczej mówiąc są to wyrazy służące do uwydatniania uczuć lub woli mówiącego oraz leksemy będące dźwiękową imitacją zjawisk otaczającego nas świata.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zespół indywidualnych cech budowy wewnętrznej i fizjologii danego gatunku i rasy zwierząt hodowlanych
SJP.pl
[czytaj: ęterJER] w architekturze: wnętrze
SJP.pl
[czytaj: INterim] stan tymczasowy, chwilowy; w przerwie między jednym a drugim wydarzeniem
SJP.pl
dawniej: chwilowy, tymczasowy; interymalny
SJP.pl
terytorium położone w głębi kraju, daleko od wybrzeża morskiego i od ośrodków przemysłowych
rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna
(1.1) miejscowość w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Jackson
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. uczynienie czegoś częścią swojego wewnętrznego "ja"
2. przyswajanie przez jednostkę etosu obowiązującego w danej grupie społecznej
Interioryzacja (inaczej uwewnętrznienie) – w psychologii społecznej mechanizm obronny, który polega na uwewnętrznianiu zewnętrznych treści.
Przykłady:
SJP.pl
Wikipedia
zjawisko chemiczne wiązania cząsteczek wewnątrz większych cząsteczek lub struktur ponadcząsteczkowych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) dodanie dodatkowego dnia, tygodnia albo miesiąca w roku kalendarzowym, aby dopasować kalendarz do pory roku;
(1.2) chem. odwracalny proces umieszczenia cząsteczki lub całej grupy cząsteczek między dwiema innymi cząsteczkami lub grupami cząsteczek;
(1.3) fiz. proces wprowadzania obcych atomów lub cząsteczek do struktury krystalicznej; jego cechą charakterystyczną jest słabe wiązanie obcych atomów lub cząsteczek oraz odwracalność
Interkalacja (łac. intercalatio = wstawienie) – dodanie dodatkowych dni lub miesięcy w roku kalendarzowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
dawniej: fundusze gromadzące się w wyniku nieobsadzenia urzędu kościelnego
SJP.pl
o komórce wewnętrznej nitkowatej plechy: nieulegający dalszym podziałom i rosnący jedynie na długość
SJP.pl
stadium pomiędzy dwoma kolejnymi podziałami komórki, podczas którego zachodzi synteza DNA
Interkineza, interfaza II – stadium spoczynkowe występujące u niektórych komórek pomiędzy pierwszym a drugim podziałem mejotycznym. W czasie interkinezy (w odróżnieniu od interfazy) nie zachodzi replikacja DNA. Zanika wówczas natomiast wrzeciono podziałowe powstałe w trakcie mejozy I, zaś w jego miejsce mikrotubule formują dwa nowe wrzeciona, które będą wykorzystane podczas mejozy II.
SJP.pl
Wikipedia
w architekturze: odległość między dwiema sąsiadującymi z sobą kolumnami; międzysłupie
Międzysłupie (Interkolumnium) – odległość między kolumnami budowli, pomierzona od ich osi pionowych. Osiowy rozstaw kolumn w kolumnadzie.
Interkolumnium odgrywało bardzo dużą rolę w architekturze starożytnej, stanowiąc podstawę określenia modułu oraz wywierając decydujący wpływ na ustalenie proporcji oraz konstrukcji budowli.
SJP.pl
Wikipedia
system łączności wewnętrznej przy pomocy mikrofonów i głośników; intercom
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) system łączności wewnętrznej, zwłaszcza pojazdu albo budynku
(1.2) odbiornik interkomu (1.1)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
system łączności dźwiękowej w ośrodku studyjnym, umożliwiający porozumiewanie się obsługi technicznej bez zakłóceń w nadawanym programie
SJP.pl
obejmujący różne kontynenty, wspólny dla różnych kontynentów; międzykontynentalny
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący spraw, relacji, itp. między kontynentami
SJP.pl
Wiktionary
1. radziecki międzynarodowy program kosmiczny utworzony na przełomie lat 60. i 70. XX wieku;
2. seria sztucznych satelitów Ziemi wysyłanych przez ZSRR, a później przez Rosję
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdolność kreowania interakcji w multimediach, poprzez tworzenie nowych jakości i innowacyjnych rozwiązań
Wiktionary
dotyczący wielu kultur, zachodzący między wieloma kulturami; międzykulturowy
SJP.pl
Wikipedia
Interliga – międzynarodowe, europejskie klubowe rozgrywki w hokeju na lodzie mężczyzn, organizowane równolegle do lig krajowych.
Wikipedia
[czytaj: interLINgwa] interlingwa (rzadziej);
1. sztuczny język oparty na łacinie, opracowany przez Giuseppe Peano; latina sine flexione;
2. sztuczny język międzynarodowy oparty m.in. na łacinie, opracowany przez Aleksandra Godego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. międzynarodowy sztuczny język pomocniczy;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
interlingua (częściej);
1. sztuczny język oparty na łacinie, opracowany przez Giuseppe Peano; latina sine flexione;
2. sztuczny język międzynarodowy oparty m.in. na łacinie, opracowany przez Aleksandra Godego
SJP.pl
lingwistyka badająca języki sztuczne
Interlingwistyka (łac. interlingw(a) + istyka) – dziedzina nauki zajmująca się międzynarodowymi językami sztucznymi/językami planowanymi (np. esperanto) oraz literaturą powstałą w takich językach.
W Polsce jedynym ośrodkiem naukowym, gdzie można studiować interlingwistykę jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
SJP.pl
Wikipedia
1. odstęp między wierszami tekstu;
2. w poligrafii: metalowa listewka, służąca do oddzielania od siebie wierszy w druku
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odstęp między wierszami, liniami;
Interlinia (światło międzywierszowe) – jedna z najważniejszych cech tekstu sformatowanego w DTP. Jest to odległość między sąsiednimi wierszami tekstu liczona jako odstęp pomiędzy dolną linią pisma w wierszu górnym i górną linią pisma w wierszu dolnym. W zecerstwie był to justunek długi w postaci wąskiej blaszki metalowej wkładanej pomiędzy wiersze tekstu złożone z czcionek lub wierszy linotypowych. Grubość takiej blaszki wynosiła od 1 do 4 punktów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedzielać wiersze interlinią; rozstawiać wiersze
SJP.pl
dawniej: rozmowa, dialog
SJP.pl
partner w rozmowie; rozmówca, dyskutant
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. osoba prowadząca z kimś rozmowę
SJP.pl
Wiktionary
dyskutantka, rozmówczyni
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. kobieta lub dziewczyna prowadząca z kimś rozmowę
SJP.pl
Wiktionary
wstawka instrumentalna między częściami utworu wokalnego lub instrumentalnego
SJP.pl
Wikipedia
z łaciny: nów Księżyca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest intermedialne
Wiktionary
przymiotnik od: intermedium
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który łączy w sobie różne metody przekazywania informacji
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: intermedium
SJP.pl
1. intermezzo; krótki fragment o charakterze dialogowym, baletowym lub czysto instrumentalnym
2. samodzielna, nastrojowa, romantyczna miniatura instrumentalna
Intermedium ma dwa znaczenia:
SJP.pl
Wikipedia
hormon tropowy o charakterze peptydowym, wydzielany przez komórki przysadki mózgowej, stymulujący produkcję melaniny (ciemnego barwnika) w melanocytach; melanotropina, melanotrofina
Melanotropina (MSH, hormon melanotropowy, intermedyna) – hormon polipeptydowy wytwarzany przez komórki pośredniej części przysadki mózgowej, którego działanie skupia się na melanoforach, czyli komórkach barwnikowych zawierających pigment, zwany melaniną. Hormony kory nadnercza (kortyzol) i rdzenia nadnerczy (adrenalina, noradrenalina) silnie hamują wydzielania hormonu melanotropowego.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: intermedzdzo lub intermecco]
1. gatunek funkcjonujący we włoskim teatrze dworskim w XVI wieku; w nowej operze: fragment o charakterze nastrojowym lub wstawka baletowa; interludium
2. rodzaj miniatury fortepianowej
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) muz. teatr. forma przejścia w obrębie utworu lub sztuki;
(1.2) muz. utwór napisany na marginesie twórczości
Intermezzo – forma muzyczna.
Termin ma kilka znaczeń:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wykorzystujący więcej niż jedną gałąź transportu
SJP.pl
1. potoczna nazwa działu medycyny zajmującego się schorzeniami narządów wewnętrznych; choroby wewnętrzne; medycyna wewnętrzna;
2. oddział chorób wewnętrznych w szpitalu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. pot. nauka dotycząca chorób wewnętrznych
(1.2) szpitalny oddział chorób wewnętrznych
Interna (z łac. internus, wewnętrzny) – potoczna, zwyczajowa lub żargonowa nazwa działu medycyny, zajmującego się schorzeniami narządów wewnętrznych. Właściwa nazwa to choroby wewnętrzne. Inne nazwy to medycyna wewnętrzna (nazwa używana głównie w Polsce, krajach niemieckojęzycznych i skandynawskich) oraz medycyna ogólna (niem. Allgemeinmedizin, ang. general medicine, medicine) (nazwa używana częściej w krajach anglosaskich).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od internat
Wiktionary
osoba dążąca do międzynarodowej solidarności, równouprawnienia i współpracy wszystkich narodów
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co internacjonalistyczne
Wiktionary
przymiotnik od: internacjonalizm (np. idea internacjonalistyczna)
przymiotnik
(1.1) związany z internacjonalizmem
SJP.pl
Wiktionary
1. umiędzynarodowienie różnych sfer życia społecznego;
2. udostępnienie jakiegoś terenu, akwenu, urządzenia itp. do użytku międzynarodowego
SJP.pl
Wikipedia
1. dążenie do równouprawnienia i współpracy wszystkich narodów; solidarność międzynarodowa, międzynarodowość;
2. wyraz mający to samo znaczenie w wielu językach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) współpraca, solidarność międzynarodowa
(1.2) jęz. słowo pojawiające się w kilku językach, mające w nich to samo znaczenie i tę samą lub nieznacznie inną formę
(1.3) polit. hist. komunizm: światowa solidarność ludzi pracy w walce przeciwko kapitalistom
Internacjonalizm (łac. inter „między” + natio „naród”) – ideologia wyrażająca dążenie do równouprawnienia i współpracy wszystkich narodów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
uznawać (uznać) coś za międzynarodowe; umiędzynaradawiać (umiędzynarodowić)
SJP.pl
dotyczący różnych narodów; międzynarodowy
przymiotnik
(1.1) rzad. dotyczący wielu narodów lub państw i relacji między nimi
SJP.pl
Wiktionary
1. osoba dążąca do międzynarodowej solidarności, równouprawnienia i współpracy wszystkich narodów; internacjonalista;
2. zawodnik z innego kraju niż drużyna, w której gra
SJP.pl
→ internacjonał; internacjonalistka
SJP.pl
związany z internatem; internatowy
SJP.pl
uwewnętrznianie (np. norm społecznych, wartości)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uznanie za własne norm, wartości i poglądów, które zostały narzucane z zewnątrz
Internalizacja (ang. internalization, z łac. internus – wewnętrzny; pow. z inter – między) – mechanizm występujący w wielu dziedzinach nauki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przyjmować za własne narzucane z zewnątrz postawy, poglądy, normy i wartości
czasownik niedokonany
(1.1) psych. przyjmować za swoje własne, narzucane z zewnątrz postawy, poglądy, normy lub wartości
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|internalizować.
Wiktionary
zakład oferujący młodzieży mieszkanie na czas nauki
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) eduk. zakład mieszczący mieszkania przeznaczone dla młodzieży uczącej się poza miejscem zamieszkania
Internat (łac. internus – wewnętrzny) – prowadzony przez szkołę zakład opiekuńczy dla młodzieży uczącej się poza miejscem zamieszkania.
Po zajęciach szkolnych młodzież mieszkająca w internacie znajduje się pod opieką wychowawców.W budynkach internatów zamieszkuje liczba młodzieży szkolnej odpowiednia do liczby pokoi. Młodzież zamieszkuje najczęściej w pokojach 2- lub 3-osobowych. Nad młodzieżą sprawowana jest przez całą dobę opieka pedagogiczna. Chętni bardzo często mogą skorzystać z bezpłatnych korepetycji w różnych dziedzinach np. matematyka, fizyka, elektrotechnika. Stołówka internatu często zapewnia młodzieży pełne wyżywienie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
środowiskowo: uczeń lub student mieszkający w internacie
SJP.pl
związany z internatem; internacki
SJP.pl
osoba korzystająca z Internetu, surfująca po Internecie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) użytkownik Internetu
SJP.pl
Wiktionary
kobieta korzystająca z Internetu, surfująca po Internecie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) forma żeńska od: internauta
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od Internet
Wiktionary
ogólnoświatowy zbiór połączonych ze sobą sieci komputerowych, umożliwiający wymianę informacji miedzy użytkownikami z całego świata; Internet
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) inform. międzynarodowa sieć komputerowa, międzysieć;
Internet (skrótowiec od ang. inter-network, dosłownie „między-sieć”) – ogólnoświatowy system połączeń między komputerami, określany również jako sieć sieci. W definicji informatycznej Internet to przestrzeń adresów IP przydzielonych hostom i serwerom połączonym za pomocą urządzeń sieciowych, takich jak karty sieciowe, modemy i koncentratory, komunikujących się za pomocą protokołu internetowego z wykorzystaniem infrastruktury telekomunikacyjnej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta uzależniona od internetu; netoholiczka, siecioholiczka, cyberholiczka
SJP.pl
osoba uzależniona od internetu; netoholik, siecioholik, cyberholik
SJP.pl
uzależnienie od internetu; netoholizm, siecioholizm, cyberholizm, dataholizm
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) uzależnienie od korzystania z Internetu
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: korzystać z internetu
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób internetowy
Wiktionary
przymiotnik od: Internet, internet, np. aplikacje internetowe; webowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący internetu; korzystający z internetu; umieszczony w internecie; wykorzystujący do działania internet
SJP.pl
Wiktionary
ogólnoświatowy zbiór połączonych ze sobą sieci komputerowych, umożliwiający wymianę informacji miedzy użytkownikami z całego świata; Internet
SJP.pl
wprowadzanie Internetu w gospodarce, technice i innych dziedzinach życia
SJP.pl
lekarz o specjalności: choroby wewnętrzne
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się rozpoznawaniem, profilaktyką i leczeniem chorób wewnętrznych
Interna (z łac. internus, wewnętrzny) – potoczna, zwyczajowa lub żargonowa nazwa działu medycyny, zajmującego się schorzeniami narządów wewnętrznych. Właściwa nazwa to choroby wewnętrzne. Inne nazwy to medycyna wewnętrzna (nazwa używana głównie w Polsce, krajach niemieckojęzycznych i skandynawskich) oraz medycyna ogólna (niem. Allgemeinmedizin, ang. general medicine, medicine) (nazwa używana częściej w krajach anglosaskich).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. lekarka specjalistka zajmująca się rozpoznawaniem, profilaktyką i leczeniem chorób wewnętrznych
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący chorób wewnętrznych; dotyczący oddziału chorób wewnętrznych w szpitalu
SJP.pl
umieszczać przymusowo w miejscu odosobnienia
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) osadzać w obozach rozbrojone wojska, biorące udział w wojnie, które przekroczyły granicę państwa neutralnego
(1.2) pozbawiać wolności osoby uznane za niebezpieczne politycznie
SJP.pl
Wiktionary
umieszczać przymusowo w miejscu odosobnienia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|internować.
Internowanie (z łac. internus „wewnętrzny”) – przymusowe umieszczenie określonych osób w wyznaczonym miejscu pobytu, bez prawa jego opuszczania.
Dotyczy zazwyczaj osób biorących udział w wojnie – rozbrojonych oddziałów wojskowych, które przekroczyły granicę państwa neutralnego. Dotyczyć może też osób cywilnych (obywateli państw prowadzących wojnę). Warunki internowania regulują konwencje genewskie z 1949.
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba przymusowo osadzona w wyznaczonym miejscu
forma czasownika.
(1.1) polit. praw. imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: internować
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) polit. praw. osoba przetrzymywana w miejscu odosobnienia
SJP.pl
Wiktionary
1. nieposiadający statusu ambasadora przedstawiciel dyplomatyczny Watykanu w mniejszym państwie lub w mieście niebędącym stolicą;
2. dawniej: przedstawiciel dyplomatyczny Austrii w Turcji
SJP.pl
Wikipedia
Interoreceptory (wisceroreceptory) – receptory znajdujące się w ścianach narządów wewnętrznych i naczyń krwionośnych. Związane są z czuciem trzewnym.
Receptory te są pobudzane przez różnego rodzaju bodźce: zmiany ciśnienia krwi, bodźce mechaniczne, czynniki chemiczne krążące we krwi lub powstające w narządach w przebiegu metabolizmu, zmiany temperatury lub zmiany ciśnienia osmotycznego.Rozróżnia się 5 typów interoreceptorów: presoreceptory, mechanoreceptory, chemoreceptory, termoreceptory oraz osmoreceptory.
Wikipedia
zdolność systemu lub produktu do pełnej współpracy z innymi systemami lub produktami
Interoperacyjność – cecha produktu lub systemu, którego interfejsy funkcjonują w pełnej zgodności tak, aby współpracować z innymi produktami lub systemami, które istnieją lub będą istnieć w przyszłości, bez ograniczenia dostępu lub możliwości implementacji.
SJP.pl
Wikipedia
mogący współpracować z innymi produktami lub systemami
SJP.pl
receptor reagujący na bodźce pochodzące z wnętrza organizmu
Interoreceptory (wisceroreceptory) – receptory znajdujące się w ścianach narządów wewnętrznych i naczyń krwionośnych. Związane są z czuciem trzewnym.
Receptory te są pobudzane przez różnego rodzaju bodźce: zmiany ciśnienia krwi, bodźce mechaniczne, czynniki chemiczne krążące we krwi lub powstające w narządach w przebiegu metabolizmu, zmiany temperatury lub zmiany ciśnienia osmotycznego.Rozróżnia się 5 typów interoreceptorów: presoreceptory, mechanoreceptory, chemoreceptory, termoreceptory oraz osmoreceptory.
SJP.pl
Wikipedia
1. oficjalne zapytanie, żądanie wyjaśnienia skierowane przez przedstawiciela parlamentu do rządu lub do ministra;
2. formalne zapytanie w sprawach urzędowych skierowane do władz
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. pisemne zapytanie kierowane do członka rządu przez parlamentarzystę
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z interpelacją
przymiotnik relacyjny
(1.1) praw. związany z interpelacją, dotyczący interpelacji
SJP.pl
Wiktionary
osoba występująca z interpelacją; interpelator
SJP.pl
SJP.pl
osoba występująca z interpelacją; interpelant
SJP.pl
kobieta występująca z interpelacją
SJP.pl
domagać się wyjaśnienia w jakiejś sprawie; wnosić interpelację
SJP.pl
dotyczący stosunków między osobami
SJP.pl
określenie wykonawcze: śmiało
SJP.pl
międzyplanetarny
SJP.pl
międzynarodowa organizacja policyjna działająca od 1923 r., zajmująca się współpracą policji różnych państw w walce z pewnymi rodzajami przestępstw
Interpol (ang. International Criminal Police Organization) – międzynarodowa organizacja policji pomagająca organom ścigania w walce z wszelkimi formami przestępczości. Działa w 196 krajach (stan na styczeń 2025). Kieruje się czterema podstawowymi funkcjami, które zapewniają zaawansowaną technologicznie infrastrukturę wsparcia technicznego i operacyjnego w celu umożliwienia policji na całym świecie sprostania wyzwaniom przestępczości XXI wieku. Sekretariat generalny działający w Lyonie pracuje 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu, zapewniając centralny punkt kontaktowy dla National Central Bureau (NCB) w każdym kraju członkowskim, w celu uzyskania pomocy lub informacji na temat dochodzeń transgranicznych.
SJP.pl
Wikipedia
1. wstawienie do cudzego tekstu wyrazów, zwrotów, zdań, których pierwotnie nie zawierał;
2. tekst wstawiony w ten sposób;
3. obliczenie, oszacowanie wartości czegoś na podstawie znanych wartości sąsiednich (wyższej i niższej)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. przybliżanie funkcji za pomocą innej funkcji, zwykle wielomianu, tak aby były sobie równe w zadanych punktach;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z interpolacją
przymiotnik relacyjny
(1.1) mat. związany z interpolacją, dotyczący interpolacji
SJP.pl
Wiktionary
1. wstawienie czegoś pomiędzy;
2. dawniej: wstawiennictwo, poparcie, orędownictwo
SJP.pl
[czytaj: interpres] polska agencja prasowo-wydawnicza działająca w latach 1967-1991
Polska Agencja Interpress – polska agencja prasowa działająca w latach 1967–1991, utworzona w wyniku połączenia Zachodniej Agencji Prasowej (zał. 1940), Redakcji Serwisu Zagranicznego Agencji Robotniczej (ARPRESS) oraz Wydawnictwa „Polonia”. Podlegała Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej.
SJP.pl
Wikipedia
1. objaśnienie, sposób wytłumaczenia czegoś; odczytanie znaczenia czegoś; wykładnia;
2. sposób odtworzenia roli, wykonania utworu muzycznego, teatralnego lub literackiego;
3. realizacja programu komputerowego przez interpreter
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wykładnia, wyjaśnienie, tłumaczenie;
(1.2) szt. twórcze odtworzenie utworu lub dzieła
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z interpretacją
przymiotnik
(1.1) dotyczący interpretacji
SJP.pl
Wiktionary
1. osoba wyjaśniająca sens, znaczenie czegoś;
2. wykonawca utworu muzycznego, literackiego, teatralnego
SJP.pl
wykonawczyni utworu muzycznego lub aktorka odtwarzająca rolę; kobieta, która coś objaśnia, tłumaczy
SJP.pl
program komputerowy tłumaczący instrukcje języka programowania na komendy odbierane przez procesor; interpretator
SJP.pl
Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. zinterpretować)
(1.1) rozumieć coś na swój sposób
(1.2) robić interpretację, analizować znaczenie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dokonywanie interpretacji
Wiktionary
nauka badająca mechanizmy oddziaływania jednych ludzi na drugich; intropsychologia
SJP.pl
znaki przestankowe w piśmie i zasady ich użycia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. użycie znaków przestankowych w piśmie;
Interpunkcja (łac. inter – pomiędzy, punctum – punkt), przestankowanie – graficzny odpowiednik intonacji, rytmu i tempa mowy, akcentu wyrazowego i zdaniowego. Stanowi ją zbiór znaków przestankowych (we współczesnej polszczyźnie jest ich 10) uzupełniających zapis literowy tekstu oraz norm ich stosowania. Nie odpowiadają one ani fonemom języka mówionego, ani leksemom. Znaki te pozwalają na odzwierciedlenie w tekście pisanym zależności składniowych między członami wypowiedzenia lub między wypowiedzeniami, na wyodrębnienie, podkreślenie – ze względów znaczeniowych lub emocjonalnych – pewnych wyrazów lub fragmentów tekstu, a także na ujednoznacznienie tekstu pisanego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z interpunkcją
przymiotnik
(1.1) związany z interpunkcją, dotyczący interpunkcji
SJP.pl
Wiktionary
posiadanie przez daną osobę cech obu płci
Osoby interpłciowe (łac. inter „między”, sexualis „płciowy”) – osoby urodzone z dowolną liczbą różnic w zakresie cech dotyczących płci, w skład których wchodzą chromosomy, gonady, hormony płciowe lub narządy rozrodcze, które według wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw praw człowieka „nie odpowiadają typowym definicjom ciał męskich i żeńskich”. Takie zróżnicowanie może obejmować niejednoznaczność narządów płciowych oraz kombinacje genotypu i fenotypu płciowego innego niż mężczyzna XY i kobieta XX.
SJP.pl
Wikipedia
mający zróżnicowane cechy płciowe, w skład których wchodzą chromosomy, gonady, hormony płciowe lub narządy rozrodcze
SJP.pl
Interreg – inicjatywa wspólnotowa, której głównym celem jest dążenie do tego, aby granice państwowe nie stanowiły przeszkody dla zrównoważonego rozwoju oraz integracji europejskiej, a możliwa współpraca wzmacniała spójność społeczno-gospodarczą. W latach 2000–2004 działała Interreg III, a od 2004 działa Interreg IV. Inicjatywa Wspólnotowa Interreg składa się z następujących komponentów:
Wikipedia
czas między ustąpieniem jednego króla a objęciem władzy przez kolejnego; międzykrólewie, bezkrólewie
Bezkrólewie (łac. interregnum dosł. „międzykrólewie”) – okres między śmiercią lub abdykacją danego króla, a wstąpieniem na tron (koronacją) jego następcy.
Obu (polskiego i łacińskiego) terminów używa się też czasem, mając na myśli konkretne okresy historyczne, np. sytuację w Polsce po śmierci Władysława III Warneńczyka, portugalski kryzys w latach 1383–1385 lub lata 1332–1340 w historii Danii.
Głową państwa podczas bezkrólewia jest Interrex (→ regent).
SJP.pl
Wikipedia
interrex;
1. w starożytnym Rzymie: urzędnik sprawujący najwyższą władzę w państwie w czasie interregnum;
2. dawniej w Polsce: prymas zastępujący władcę w okresie bezkrólewia
SJP.pl
Wikipedia
interreks;
1. w starożytnym Rzymie: urzędnik sprawujący najwyższą władzę w państwie w czasie interregnum;
2. dawniej w Polsce: prymas zastępujący władcę w okresie bezkrólewia
SJP.pl
Wikipedia
przestarzałe: badanie śledcze, wypytywanie, dopytywanie się
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. zadawanie komuś pytań, wypytywanie lub dopytywanie się
(1.2) przest. zadawanie pytań podczas przesłuchania w śledztwie
(1.3) figura retoryczna polegająca na zadaniu pytania zamiast podania twierdzenia
SJP.pl
Wiktionary
związany z interrogacją
SJP.pl
jęz. zaimek pytający
SJP.pl
1. przerwa, nieciągłość;
2. przerwanie ciąży; aborcja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przerwa, nieciągłość
(1.2) med. przerwanie ciąży
SJP.pl
Wiktionary
w geologii:
1. obraz przecięcia się powierzchni jakiejś struktury geologicznej z powierzchnią teren;
2. metoda wyznaczania takiego obrazu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. obraz jaki powstaje w wyniku przecięcia powierzchni geologicznych z powierzchnią terenu;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
w biologii: zwierzę, u którego występują cechy obu płci
Osoby interpłciowe (łac. inter „między”, sexualis „płciowy”) – osoby urodzone z dowolną liczbą różnic w zakresie cech dotyczących płci, w skład których wchodzą chromosomy, gonady, hormony płciowe lub narządy rozrodcze, które według wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw praw człowieka „nie odpowiadają typowym definicjom ciał męskich i żeńskich”. Takie zróżnicowanie może obejmować niejednoznaczność narządów płciowych oraz kombinacje genotypu i fenotypu płciowego innego niż mężczyzna XY i kobieta XX.
SJP.pl
Wikipedia
osoba, u której występują jednocześnie cechy dwu płci wskutek zaburzeń rozwojowych
Osoby interpłciowe (łac. inter „między”, sexualis „płciowy”) – osoby urodzone z dowolną liczbą różnic w zakresie cech dotyczących płci, w skład których wchodzą chromosomy, gonady, hormony płciowe lub narządy rozrodcze, które według wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw praw człowieka „nie odpowiadają typowym definicjom ciał męskich i żeńskich”. Takie zróżnicowanie może obejmować niejednoznaczność narządów płciowych oraz kombinacje genotypu i fenotypu płciowego innego niż mężczyzna XY i kobieta XX.
SJP.pl
Wikipedia
w biologii: występowanie u osobnika danej płci zewnętrznych cech płci przeciwnej lub cech pośrednich między cechami obu płci, powstałych na tle zaburzeń genetycznych lub hormonalnych (np. po kastracji); międzypłciowość
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) anat. posiadanie cielesnych cech obu płci
Osoby interpłciowe (łac. inter „między”, sexualis „płciowy”) – osoby urodzone z dowolną liczbą różnic w zakresie cech dotyczących płci, w skład których wchodzą chromosomy, gonady, hormony płciowe lub narządy rozrodcze, które według wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw praw człowieka „nie odpowiadają typowym definicjom ciał męskich i żeńskich”. Takie zróżnicowanie może obejmować niejednoznaczność narządów płciowych oraz kombinacje genotypu i fenotypu płciowego innego niż mężczyzna XY i kobieta XX.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z występowaniem u osobnika danej płci zewnętrznych cech płci przeciwnej lub cech pośrednich między cechami obu płci, powstałych na tle zaburzeń genetycznych lub hormonalnych
SJP.pl
taki, który odnosi się do przekształcenia znaku sformułowanego w jednym systemie znakowym do postaci uzyskanej przy użyciu innego systemu znaków
SJP.pl
satelitarny system telekomunikacyjny krajów socjalistycznych
Intersputnik (ros. Международная организация космической связи „Интерспутник”, pol. Międzynarodowa Organizacja Łączności Kosmicznej „Intersputnik”) – organizacja międzynarodowa utworzona 15 listopada 1971 roku z inicjatywy ZSRR jako agenda RWPG i odpowiednik ówczesnej organizacji Intelsat. Jeden z pierwszych operatorów satelitarnych. Zajmuje się realizacją światowej sieci łączności satelitarnej.
SJP.pl
Wikipedia
występujący w okresach przejściowych, między określonymi stadiami
SJP.pl
Interstadiał (interglacistadiał) – jednostka podziału czwartorzędu drugiego rzędu w obrębie glacjału. Cechuje ją cieplejszy klimat, jednak nie tak ciepły jak klimat interglacjału. Oddziela ona zimne jednostki glacjału (rangi stadiału) i charakteryzuje się „cofaniem” lądolodów do ok. 100 km.
Wikipedia
międzygwiezdny, międzygwiazdowy
przymiotnik
(1.1) międzygwiezdny, międzygwiazdowy
SJP.pl
Wiktionary
będący wśród miąższu innej tkanki; śródmiąższowy
SJP.pl
pogląd, zgodnie z którym poznanie ma charakter intersubiektywny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filoz. pogląd, według którego wiedza ma charakter intersubiektywny
SJP.pl
Wiktionary
w psychologii: cecha wiedzy polegająca na tym, że jest ona dostępna więcej niż jednemu podmiotowi poznającemu i w tym sensie wykracza poza przeżycia i myśli danej jednostki; uniwersalność, wszechstronność
SJP.pl
dostępny więcej niż jednemu podmiotowi poznającemu, nieograniczony wyłącznie do doznań, przeżyć i myśli jednostkowego podmiotu poznającego; uniwersalny, wszechstronny
przymiotnik
(1.1) dostępny więcej niż jednemu podmiotowi poznającemu, nieograniczony wyłącznie do doznań, przeżyć i myśli jednostkowego podmiotu poznającego; uniwersalny, wszechstronny
SJP.pl
Wiktionary
cudzy tekst znajdujący się pomiędzy innymi tekstami
SJP.pl
relacja pomiędzy poszczególnymi tekstami
Intertekstualność – pojęcie wywodzące się od Julii Kristevej, badaczki prac Michaiła Bachtina. W rozumieniu węższym tekstualność oznacza dosłownie badanie tekstu, natomiast intertekstualność badanie relacji pomiędzy poszczególnymi tekstami. Z intertekstualnością związane są koncepcje dotyczące związków i zależności literackich.
SJP.pl
Wikipedia
występujący między zwrotnikiem Raka i zwrotnikiem Koziorożca; międzyzwrotnikowy
SJP.pl
rodzaj maszyny drukarskiej
SJP.pl
dotyczący intertypu (rodzaju maszyny drukarskiej)
SJP.pl
[czytaj: interWJU] interwiew;
1. spotkanie, rozmowa, zwłaszcza kwalifikacyjna;
2. wywiad prasowy, radiowy, telewizyjny
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wywiad przeprowadzony przez dziennikarza
(1.2) rozmowa kwalifikacyjna
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: interwał;
1. odległość w przestrzeni lub odstęp w czasie;
2. w muzyce: odległość między dwoma dźwiękami, różnica ich wysokości
SJP.pl
1. odległość w przestrzeni lub odstęp w czasie;
2. w muzyce: odległość między dwoma dźwiękami, różnica ich wysokości
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. odległość między wysokościami dwóch dźwięków;
Interwał (z łac. intervallum, dosłownie „miejsce pomiędzy szańcami”) – w teorii muzyki jest to odległość między dwoma dźwiękami.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ interwał
SJP.pl
1. wmieszanie się w czyjeś sprawy, oddziaływanie w celu osiągnięcia własnych celów;
2. czynności z tym związane;
3. skup lub sprzedaż papierów wartościowych w celu wpłynięcia na ich kurs;
4. mieszanie się państwa lub grupy państw w sprawy innego kraju, również w postaci interwencji zbrojnej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wejście pomiędzy, mieszanie się do czegoś, aby osiągnąć zamierzony cel
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. zwolennik oddziaływania państwa na gospodarkę metodami ekonomicznymi i administracyjnymi;
2. zwolennik ingerowania państwa lub grupy państw w wewnętrzne sprawy innego państwa
SJP.pl
SJP.pl
SJP.pl
1. oddziaływanie państwa na gospodarkę metodami ekonomicznymi i administracyjnymi;
2. ingerowanie państwa lub grupy państw w wewnętrzne sprawy innego państwa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. ekon. polityka interwencji w sprawy ekonomiczne własnego państwa
Interwencjonizm albo regulacjonizm – stosunki gospodarczo-polityczne, polegające na bezpośrednich interwencjach państwa na rynku. Niekiedy interwencjonizm jest rozumiany jako teoria ekonomiczna zalecająca takowe podejście.
Zakres i wykorzystanie tych narzędzi zależy od potrzeb gospodarki, wynikających przede wszystkim ze stopnia jej rozwoju oraz aktualnego stanu koniunktury. Polityka interwencjonizmu państwowego stwarza zagrożenie inflacją, wynikające ze zwiększonych wydatków budżetu państwa (deficyt budżetowy). Źródłem jej finansowania jest najczęściej dług publiczny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z interwencją
SJP.pl
osoba lub strona interweniująca w danej sprawie; interwent
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. osoba, która interweniuje
(1.2) praw. osoba trzecia, która włącza się w postępowanie sądowe, posiadając interes prawny
Interwenient – w polskim postępowaniu karno-skarbowym to podmiot, który zgłasza roszczenia do przedmiotów podlegających przepadkowi w wyniku postępowania. Uprawnienia interwenienta określa kodeks karny skarbowy (skrót: kks).
Interwenient nie może być ani podejrzanym, ani oskarżonym w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. Jeśli w toku postępowania ustalono podmiot mogący zgłosić interwencję, jest on bez zwłoki powiadamiany, chyba że nie jest możliwe ustalenie jego danych kontaktowych (art. 127 § 2 kks). Interwenient ma w postępowaniach status strony (art. 120 kks) i może w nich ustanowić pełnomocnika – adwokata lub radcę prawnego (w postępowaniu wykroczeniowym – tylko jednego). Interwenienta może także reprezentować jego organ uprawniony do działania w jego imieniu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
oficjalnie:
1. podjąć, podejmować przeciwdziałania, wtrącić się, wtrącać się do czegoś;
2. wstawić się, wstawiać się w czyjejś sprawie
czasownik
(1.1) mieszać się w sprawy kogoś innego lub innego kraju, w celu uzyskania określonego efektu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) podejmowanie interwencji
Wiktionary
osoba lub strona interweniująca w danej sprawie; interwenient
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś lub coś, co interweniuje, zwłaszcza przy użyciu siły
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
[czytaj: interWJU] interview;
1. spotkanie, rozmowa, zwłaszcza kwalifikacyjna;
2. wywiad prasowy, radiowy, telewizyjny
SJP.pl
telewizja międzynarodowa
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
dawniej: chwilowy, tymczasowy; interimalny
SJP.pl
nieustanowienie uprawnionych do spadku, niepozostawienie testamentu
SJP.pl
osoba, która zmarła, nie sporządziwszy testamentu; intestator
SJP.pl
osoba, która zmarła, nie sporządziwszy testamentu; intestat
SJP.pl
1. powstanie palestyńskie na ziemiach arabskich okupowanych przez Izrael;
2. powstanie, bunt
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. arabskie określenie buntu, rebelii, powstania;
Intifada (hebr. אינתיפאדה, arab. انتفاضة intifāḍa – strząsanie) – arabskie określenie buntu, rebelii, powstania.
Robin Shulman na łamach gazety The Washington Post interpretuje słowo intifada jako „okres powszechnego oporu przeciwko uciskowi”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stan chorobowy wywołany wniknięciem substancji trujących do organizmu; zatrucie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zatrucie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
rzadko: brak szacunku, wyrozumiałości dla cudzych poglądów, upodobań, dla cudzego postępowania; nietolerancja, nietolerancyjność, niewyrozumiałość
SJP.pl
1. sposób wypowiadania wyrazów; modulacja;
2. początek frazy w utworach kościelnych;
3. rozpoczynanie przez jedną osobę śpiewu zbiorowego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. sposób akcentowania wyrazów i zdań;
(1.2) muz. sposób wydobywania dźwięków, szczególnie w śpiewie, na instrumencie smyczkowym lub dętym;
(1.3) muz. rozpoczęcie śpiewu zbiorowego przez jedną osobę; zaśpiew;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z intonacją
SJP.pl
1. rozpoczynać zbiorowy śpiew, podawać ton do wspólnego śpiewu;
2. wymawiać słowa akcentując je, modulując głos, często w celu wyrażenia swoich odczuć
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) jęz. mówić, odpowiednio akcentując i modulując głos
(1.2) zaczynać śpiewać dając sygnał do zbiorowego śpiewu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|intonować.
Wiktionary
krótki utwór instrumentalny rozpoczynający niektóre suity, opery lub balety
Intrada – krótki utwór instrumentalny o charakterze fanfarowym. Jest utworem otwierającym uroczystości dawniej dworskie, obecnie przedstawienia, bale, turnieje. Najczęściej przeznaczony jest na instrumenty dęte blaszane i perkusję.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. preparat roślinny otrzymywany poprzez wytrawienie świeżego surowca roślinnego etanolem o stężeniu 80–95℃
Alkoholatura, intrakt (łac. Alcoholaturae, Intracta) – preparat roślinny, otrzymywany poprzez wytrawienie surowego surowca roślinnego etanolem o stężeniu 80–95° (procent objętościowych). Intrakty są podobne do nalewek, różnią się od nich tym, że są sporządzane z surowców świeżych, a nie suszonych.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) ekon. odbywający się w ramach dopuszczalnych wahań kursów (o interwencjach walutowych)
(1.2) geogr. dotyczący strefy między czołem lodowca a moreną czołową, pochodzący z tej strefy, związany z nią
Wiktionary
zawarty wewnątrz molekuły, odbywający się w jej obrębie; wewnątrzcząsteczkowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od intranet
Wiktionary
wewnętrzna sieć komputerowa przedsiębiorstwa lub organizacji wykorzystująca technologię internetową
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. wewnętrzna sieć komputerowa organizacji przeznaczona dla wąskiej grupy osób, np. pracowników;
Intranet – niepubliczna sieć telekomunikacyjna, do której dostęp może być uzyskiwany z punktów dostępu usytuowanych w jednej strukturze organizacyjnej lub organizacji.
Po zamontowaniu serwera umożliwiającego korzystanie w obrębie sieci LAN z usług takich, jak strony WWW, poczta elektroniczna itp., czyli usług typowo internetowych, można mówić o intranecie. Do intranetu dostęp mają zazwyczaj tylko pracownicy danej organizacji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ intranet
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z intranetem, dotyczący intranetu
SJP.pl
Wiktionary
jęz. czasownik niemający strony biernej; czasownik intranzytywny; czasownik nieprzechodni
SJP.pl
jęz. czasownik intranzytywny - czasownik niemający strony biernej; czasownik nieprzechodni; intransitivum
SJP.pl
dotyczący wewnętrznych doświadczeń i procesów jednostki
SJP.pl
zysk, korzyść
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. dochód, zysk
SJP.pl
Wiktionary
otoczony lądem, lądami; śródlądowy
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: intratnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: intratny
SJP.pl
zyskowność jakiegoś przedsięwzięcia
SJP.pl
przynoszący zysk; zyskowny, rentowny, opłacalny, dochodowy, popłatny
przymiotnik jakościowy
(1.1) przynoszący zysk
SJP.pl
Wiktionary
wprowadzany bezpośrednio do żyły; dożylny, śródżylny
SJP.pl
określenie wykonawcze: śmiało
„Intrepido” – nazwa noszona na przestrzeni dziejów przez okręty Regia Marina i Marina Militare:
SJP.pl
Wikipedia
wstęp, zwłaszcza do utworu muzycznego lub gry komputerowej
SJP.pl
Wikipedia
w psychologii: przyjmowanie obcych norm, zasad, celów jako własnych
SJP.pl
część wprowadzająca, wstępna dzieła
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wstęp, przedstawienie czegoś, początek
(1.2) ekol. wprowadzenie gatunku do ekosystemu
Introdukcja (łac. introductio – wprowadzenie, wstęp) – wprowadzenie nierodzimego gatunku lub niższego taksonu pochodzącego z innego geograficznie regionu, jako nowego elementu danej biocenozy. W rolnictwie jest to celowe wprowadzenie przez człowieka na teren uprawy chronionej organizmów pożytecznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
wprowadzać (wprowadzić) na dany teren nowy gatunek zwierząt lub roślin
SJP.pl
wcielenie genów jednego gatunku do puli genowej innego gatunku
SJP.pl
Wikipedia
Introit (łac. introitus) – chrześcijański śpiew liturgiczny, stanowiący m.in. część mszy obrządków zachodnich oraz luterańskiego nabożeństwa głównego. Gatunkowo jest to antyfona, poprzedzająca werset zaczerpnięty z jednego z psalmów.
Wikipedia
bezkrytyczne przejmowanie cudzych ocen i interpretacji oraz traktowanie ich jako własnych
Introjekcja jest mechanizmem obronnym, który pojawia się w celu obrony ego przed uświadomieniem nieakceptowanych, wrogich impulsów.
Dziecko przyswaja sobie postawy rodziców w formie wielu utrwalonych wzorców myślowych, które są powielane. Utworzony obraz rodziców sprawia, iż jednostka stosuje ich nakazy wobec siebie.Mechanizm introjekcji polega na przyjmowaniu komunikatów, poglądów, atrybutów innych osób jako własnych. Proces ten przebiega bezrefleksyjnie.
SJP.pl
Wikipedia
rzemieślnik lub pracownik przemysłu poligraficznego, zajmujący się oprawianiem książek
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) druk. rzem. osoba zajmująca się zawodowo oprawą książek i innych wydawnictw;
Introligator ( z łac. intro „do środka” + ligare „związywać”) – rzemieślnik zajmujący się ręcznym introligatorstwem, tj. oprawianiem różnych wydawnictw oraz zdobieniem opraw (głównie zabytkowych), także pracownik drukarni (oprawa książek).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. kobieta introligator
2. introligatorstwo
SJP.pl
samodzielny zakład lub wydział drukarni zajmujący się głównie oprawianiem książek i broszur
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) druk. rzem. zakład rzemieślniczy, w którym oprawia się książki i inne wydawnictwa
SJP.pl
Wiktionary
odnoszący się do introligatora lub introligatorstwa
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z introligatorstwem lub introligatorem
SJP.pl
Wiktionary
dział przemysłu poligraficznego lub rzemiosło zajmujące się oprawianiem książek
Introligatorstwo ( z łac. intro „do środka” + ligare „związywać”) – rodzaj rzemiosła lub dział przemysłu poligraficznego zajmujący się wytwarzaniem opraw i oprawianiem druków (broszur, książek, czasopism), czyli wykończeniem materiałów drukowanych. Projekty (makiety) publikacji dostarczają wydawnictwa. Rzemieślnik trudniący się tym zajęciem to introligator.
W Polsce introligatorstwo rozwijało się od późnego średniowiecza przy klasztorach.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: oficjalne wprowadzenia na urząd lub w stan posiadania
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. wejście w posiadanie nieruchomości na drodze sądowej;
(1.2) daw. wprowadzenie na urząd zgodnie z przepisami prawnymi
Intromisja (łac. intromissio). Legalne zawładnięcie – rozumiane jako wejście w posiadanie nieruchomości zgodnie z wyrokiem sądowym, ogłaszane niegdyś osobiście przez przysłanego w tym celu, na miejsce, woźnego sądowego. Ogłaszanie intromisji, zwanej też wwiązaniem, odbywało się w miejscu publicznym – np. na rynku, wobec zgromadzonych świadków.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
odcinek pozbawiony informacji, występujący w tzw. genach podzielonych występujących u organizmów eukariotycznych
Intron, sekwencja niekodująca – część sekwencji genu, która nie koduje sekwencji aminokwasów polipeptydu, a jedynie rozdziela kodujące eksony. Introny występują w większości eukariontów. Po przepisaniu sekwencji genu z DNA na RNA introny są wycinane przy udziale snRNA w procesie splicingu i powstaje dojrzały matrycowy RNA (mRNA), który jest wykorzystywany przez rybosomy jako matrycę do syntezy peptydów i białek.
SJP.pl
Wikipedia
1. nadanie komuś tytułu panującego monarchy;
2. przyznanie komuś najwyższej pozycji w jakiejś grupie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wyniesienie na tron, objęcie władzy królewskiej lub wysokiego stanowiska kościelnego
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
1. nadać, nadawać komuś tytuł panującego monarchy;
2. przyznać, przyznawać komuś najwyższą pozycję w jakiejś grupie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wprowadzanie na tron, obejmowanie władzy monarszej
Wiktionary
→ intron
SJP.pl
zdolność postawienia się w sytuacji innych i zrozumienia ich uczuć; empatia
SJP.pl
nauka badająca mechanizmy oddziaływania jednych ludzi na drugich; interpsychologia
SJP.pl
w psychologii: badanie własnych przeżyć psychicznych; samoobserwacja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. analiza własnych procesów psychicznych
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
Introspekcjonizm, psychologia introspekcyjna – technika zbierania danych, rozwijana przez XIX-wiecznych psychologów, m.in. Wundta, kładąca nacisk na bezpośrednie i subiektywne badanie świadomości – introspekcję.
Badania nad percepcją prowadzone były z punktu widzenia nauk przyrodniczych. Wynikało to z tendencji myśli XIX-wiecznej do przekształcania dziedzin filozofii zajmujących się człowiekiem w nauki empiryczne. Psychologia miała być podstawową dyscypliną humanistyczną tego przekształcenia. W introspekcjonizmie psychika była rozumiana jako świadomość indywidualna – przedmiot jej badań stanowiła psychika dowolnej jednostki ludzkiej – utożsamiana ze świadomością.
Wikipedia
związany z obserwacją i analizą własnych myśli, przeżyć i stanów psychicznych; introspektywny
przymiotnik
(1.1) psych. taki, który opiera się na introspekcji, dotyczy introspekcji
SJP.pl
Wiktionary
związany z obserwacją i analizą własnych myśli, przeżyć i stanów psychicznych; introspekcyjny
SJP.pl
skupianie się na własnych odczuciach, zamknięcie na świat, trudność utrzymania kontaktu z otoczeniem, przeciwieństwo ekstrawertyzmu; introwertyzm
Introwersja i ekstrawersja (łac. introversus – zwrócony do środka, łac. extraversus – zwrócony na zewnątrz) – przeciwstawiane sobie cechy osobowości związane z kontaktami międzyludzkimi, różnie definiowane u różnych autorów. Pojęcia te zostały wprowadzone przez Carla Gustava Junga (na podstawie teorii temperamentów fizjologicznych Kretschmera) w pracy Psychologische Typen (Typy psychologiczne, 1921), a zmodyfikowane przez Eysencka w teorii temperamentu PEN oraz Costę i McCrae w modelu Wielkiej Piątki.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: introwersja (np. postawa introwersyjna)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fż. od: introwertyk
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co introwertyczne; cecha tych, którzy są introwertyczni
Wiktionary
charakterystyczny dla introwertyka (np. introwertyczna postawa); introwertywny
SJP.pl
osoba zamknięta w sobie, niechętna do nawiązywania znajomości z innymi ludźmi, skupiająca się na własnych sprawach i uczuciach; samotnik
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) psych. człowiek skupiony na swoich uczuciach, myślach i sprawach, nakierowany na swoje własne wnętrze
Introwersja i ekstrawersja (łac. introversus – zwrócony do środka, łac. extraversus – zwrócony na zewnątrz) – przeciwstawiane sobie cechy osobowości związane z kontaktami międzyludzkimi, różnie definiowane u różnych autorów. Pojęcia te zostały wprowadzone przez Carla Gustava Junga (na podstawie teorii temperamentów fizjologicznych Kretschmera) w pracy Psychologische Typen (Typy psychologiczne, 1921), a zmodyfikowane przez Eysencka w teorii temperamentu PEN oraz Costę i McCrae w modelu Wielkiej Piątki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
charakterystyczny dla introwertyka (np. introwertywna postawa); introwertyczny
SJP.pl
skupianie się na własnych odczuciach, zamknięcie na świat, trudność utrzymania kontaktu z otoczeniem, przeciwieństwo ekstrawertyzmu; introwersja
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) psych. zob. introwersja.
Introwersja i ekstrawersja (łac. introversus – zwrócony do środka, łac. extraversus – zwrócony na zewnątrz) – przeciwstawiane sobie cechy osobowości związane z kontaktami międzyludzkimi, różnie definiowane u różnych autorów. Pojęcia te zostały wprowadzone przez Carla Gustava Junga (na podstawie teorii temperamentów fizjologicznych Kretschmera) w pracy Psychologische Typen (Typy psychologiczne, 1921), a zmodyfikowane przez Eysencka w teorii temperamentu PEN oraz Costę i McCrae w modelu Wielkiej Piątki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
człowiek nieproszony, natrętny; natręt
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek niemile widziany w danym miejscu
(1.2) człowiek który dostał się gdzieś bezprawnie, łamiąc zakazy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wciśnięcie się masy skalnej w wyższe partie skorupy ziemskiej
Intruzja (z łac. intrusus ‘wepchnięty’) – ciało skalne powstałe z zastygłej w głębi skorupy ziemskiej magmy, która wdarła się pomiędzy starsze utwory skalne. Magma unosi się w płytsze rejony skorupy ziemskiej w postaci diapiru, wciskając się pomiędzy skały otoczenia. Diapiry docierające w bezpośrednie sąsiedztwo powierzchni ziemi dają początek zjawiskom wulkanicznym, jednak większość takich ciał skalnych, na skutek powolnego schładzania, zastyga 5–30 kilometrów pod powierzchnią, tworząc ciała skalne określane jako plutony. Forma, wielkość i stosunek do skał otoczenia pozwala wyróżnić następujące typy intruzji:
SJP.pl
Wikipedia
→ intruz; natrętka
SJP.pl
przymiotnik od: intruzja
SJP.pl
1. związany z wejściem wgłąb innych struktur;
2. skała intruzywna - skała powstała w wyniku krzepnięcia magmy we wcześniej istniejących strukturach skalnych;
3. intruzywny wzrost komórek - wrastanie komórek pomiędzy istniejące wcześniej, poprzez ich rozpuszczanie i rozpychanie
SJP.pl
1. podstępne działanie polegające na wzajemnym skłóceniu jakichś osób;
2. w literaturze: zawiązanie i przeprowadzenie akcji, której przedmiotem jest konflikt między postaciami utworu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chytre, podstępne działanie, zwykle przez wzajemne skłócenie jakichś osób, zmierzające do osiągnięcia jakiegoś celu
(1.2) w utworach fabularnych, zwykle w dramacie: zbieg okoliczności lub umyślne działanie postaci, wywołujące konflikt i prowadzące do zmiany kierunku akcji
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący intryganta, jego intryg
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z osobą lub cechami intryganta; dotyczący intryganta lub właściwy intrygantowi; polegający na intrygach
SJP.pl
Wiktionary
skłonność do podstępnych działań w celu skłócenia jakichś osób
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) snucie intryg
SJP.pl
Wiktionary
osoba, która intryguje (knuje przeciw komuś lub czemuś)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek czyniący intrygi, działający podstępnie przeciwko komuś
Intrygant (ang. The Informant!) – amerykański komediodramat kryminalny z 2009 roku w reżyserii Stevena Soderbergha. Powstał na podstawie powieści non-fiction pod tym samym tytułem autorstwa Kurta Eichenwalda.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta, która intryguje (knuje przeciw komuś lub czemuś)
SJP.pl
1. wprowadzać w stan zaciekawienia;
2. knuć przeciw komuś
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) robić intrygi, knuć spiski
(1.2) wzbudzać zainteresowanie, zaciekawienie, dawać do myślenia
SJP.pl
Wiktionary
wzbudzający chęć poznania; ciekawy, interesujący
SJP.pl
zdrobnienie od: intryga
SJP.pl
wprowadzenie rurki intubacyjnej do tchawicy w celu napowietrzenia płuc
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. umieszczenie plastikowyastikowej rurki, zwanej rurką intubacyjną, w tchawicy pacjenta;
Intubacja – umieszczenie plastikowej rurki, zwanej rurką intubacyjną, w tchawicy pacjenta w celu zapewnienia drożności dróg oddechowych. Rurka wprowadzana jest najczęściej przez usta za pomocą laryngoskopu. Zabieg ten jest wykonywany przez anestezjologa lub, w przypadku zatrzymania krążenia, do którego doszło poza szpitalem, przez lekarza systemu, pielęgniarkę systemu lub ratownika medycznego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z intubacją
SJP.pl
w medycynie: wprowadzić, wprowadzać przez usta lub nos do krtani rurkę umożliwiającą oddychanie
SJP.pl
1. wyczucie przyszłości, zdolność przewidywania; przeczucie, instynkt, antycypacja;
2. niezbyt umotywowany, ale prawdopodobny sąd o czymś, słuszne przeczucie;
3. w psychologii: narzucające się przekonanie, którego nie można w pełni uzasadnić, niepoprzedzone świadomym rozumowaniem, a nawet jemu przeciwne;
4. w filozofii: poznanie bezpośrednie, irracjonalne, polegające na uchwyceniu prawdy dzięki wewnętrznemu przekonaniu, bez pomocy rozumowania lub doświadczenia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) filoz. proces polegający na poznaniu prawdy za pomocą wewnętrznego przekonania
(1.2) psych. proces myślowy polegający na szybkim dopasowaniu danej sytuacji do znanych już szablonów i zależności, objawiący się w postaci nagłego przebłysku myślowego;
(1.3) pot. zdolność przeczuwania, przewidywania
Intuicja (z łac. intuitio – wejrzenie) – sądy oraz przekonania pojawiające się bezpośrednio, niebędące świadomym operowaniem przesłankami, rozumowanie bez uświadamiania procesu dochodzenia do rozwiązania problemu. Objawia się w postaci nagłego przebłysku myślowego, w którym dostrzega się myśl, obraz, rozwiązanie problemu lub odpowiedź na nurtujące pytanie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zwolennik, przedstawiciel intuicjonizmu - doktryny zakładającej, że podstawową lub wyłączną rolę w poznaniu odgrywa intuicja
SJP.pl
zwolenniczka, przedstawicielka intuicjonizmu - doktryny zakładającej, że podstawową lub wyłączną rolę w poznaniu odgrywa intuicja
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) filoz. związany z intuicjonizmem, dotyczący intuicjonizmu, intuicjonistów
SJP.pl
Wiktionary
1. w filozofii: doktryna poznania zakładająca, że podstawową lub wyłączną rolę w poznaniu odgrywa intuicja; intuitywizm;
2. w logice: współczesny kierunek matematyczny głoszący, iż budowę wszelkich teorii matematycznych należy opierać jedynie na pierwotnej intuicji ciągu liczb naturalnych oraz na zasadzie indukcji matematycznej
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) za pomocą intuicji
Wiktionary
kierowanie się intuicją - zdolnością przeczuwania, wyczuwania
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest intuicyjne
SJP.pl
Wiktionary
zgodny z intuicją, wynikający z intuicji, oparty na intuicji - zdolności przeczuwania, wyczuwania; podświadomy, aprioryczny, intuitywny
przymiotnik
(1.1) związany z intuicją
(1.2) wynikający z intuicji, osiągnięty za pomocą intuicji
SJP.pl
Wiktionary
w filozofii: doktryna poznania zakładająca, że podstawową lub wyłączną rolę w poznaniu odgrywa intuicja; intuicjonizm
SJP.pl
SJP.pl
rzadko: zgodny z intuicją, wynikający z intuicji, oparty na intuicji - zdolności przeczuwania, wyczuwania; podświadomy, aprioryczny, intuicyjny
SJP.pl
w botanice: mechanizm wzrostu pierwotnej ściany komórkowej polegający na tym, że nowe łańcuchy celulozy wbudowywane są pomiędzy już istniejące; apozycja
SJP.pl
książkowo: zastraszenie, zatrwożenie, onieśmielenie
Zastraszanie, grożenie – informowanie kogoś o zamiarze lub możliwości podjęcia lub zaniechania działań, na skutek czego zastraszana osoba znajdzie się w sytuacji przez nią niepożądanej. Zastraszanie z reguły jest społecznie potępiane, ale są wyjątki. Na przykład, kiedy po zmroku idziemy pustą ulicą pewnym krokiem i robiąc groźną minę, to jest mniej prawdopodobne, że staniemy się ofiarą rozboju.Zastraszanie często przybiera formę niejawną, poprzez:
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
→ intymizm
SJP.pl
1. klimat obrazów postimpresjonistycznych, oddających intymny nastrój codziennych zajęć;
2. klimat dzieł malarzy holenderskich XVII wieku, ukazujących pogodne sceny z życia prywatnego;
3. kierunek w sztuce filmowej, przedstawiający głównie osobiste przeżycia bohaterów
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób intymny (bardzo osobisty)
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: intymnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: intymny
SJP.pl
1. bliskość, zażyłość, poufałość;
2. miłosny, erotyczny charakter czegoś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest intymne, osobiste; osobisty charakter
(1.2) miłosny lub erotyczny charakter
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. bardzo osobisty, zastrzeżony do najwęższego kręgu bliskich;
2. dotyczący seksu lub narządów płciowych
przymiotnik jakościowy
(1.1) mocno osobisty
(1.2) związany z erotyką
SJP.pl
Wiktionary
wewnętrzna warstwa błony okrywającej ziarno pyłku
Intyna (endosporium) – wewnętrzna warstwa ściany komórkowej otaczającej zarodniki mszaków i paprotników, ziarno pyłku u roślin okrytozalążkowych i nagozalążkowych oraz zarodniki grzybów. W przeciwieństwie do zewnętrznej, pokrytej kutykulą warstwy egzyny, intyna roślin jest cienka i zbudowana z celulozy i pektyny Pojawiająca się podczas kiełkowania ziarna pyłku łagiewka pyłkowa jest komórką wegetatywną otoczoną intyną, wysuwająca się przez otworek (porus) w egzynie. Pory mogą być zamknięte skutynizowanymi wieczkami.
SJP.pl
Wikipedia
1. opatrzenie tytułem, tytułowanie czegoś;
2. tytuł, nagłówek;
3. zwracanie się do kogoś tytułem przysługującym mu ze względu na stanowisko lub urodzenie
SJP.pl
→ Inuita; innuicki, eskimoski
SJP.pl
przedstawiciel rdzennej ludności zamieszkującej obszary Grenlandii, Kanady, Alaski i Syberii; Innuita, Eskimos
SJP.pl
→ Inuita
SJP.pl
język z rodziny eskimo-aleuckiej, urzędowy język kanadyjskich stanów Nunavut i Terytoria Północno-Zachodnie
Inuktitut (ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ inuktitut, dosł. język ludzi albo „nasz język”), język eskimoski – język z rodziny eskimo-aleuckiej, używany głównie w Kanadzie. Z punktu widzenia typologii jest to język aglutynacyjny.
Jako język urzędowy funkcjonuje w Nunavut i Terytoriach Północno-Zachodnich, a także częściowo w Quebecu oraz Nowej Fundlandii i Labradorze. Na Grenlandii językiem urzędowym jest kalaallisut, który jest przez niektórych uważany za jeden z dialektów inuktitut.
SJP.pl
Wikipedia
bylina, rzadziej krzew, z rodziny astrowatych; oman
Oman (Inula L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 78 gatunków w wąskim ujęciu (z wyłączeniem rodzaju Pentanema) lub około 100 w szerokim ujęciu. Rośliny te występują w Europie i Azji oraz w środkowej Afryce. Rodzaj w szerokim ujęciu reprezentowany jest w Polsce przez 6 gatunków rodzimych i jeden introdukowany, w wąskim ujęciu należy tu tylko gatunek introdukowany – oman wielki Inula helenium.
SJP.pl
Wikipedia
wielocukier zbudowany z fruktozy gromadzący się głównie w podziemnych częściach roślin z rodziny złożonych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. polisacharyd, roślinna substancja, którą stosuje się m.in. w diagnostyce chorób nerek;
Inulina (łac. inulinum) – polisacharyd zbudowany z około 30–35 cząsteczek monocukrów połączonych wiązaniami β-2,1-glikozydowymi w nierozgałęziony łańcuch. Łańcuch ten, zbudowany z reszt β-D-fruktofuranozy, zawiera jedną terminalnie umieszczoną cząsteczkę D-glukozy (na końcu redukującym) oraz drugą, w środku łańcucha, połączoną wiązaniem 1,3-glikozydowym. Masa cząsteczkowa inuliny to ok. 5000 Da. Należy do fruktanów, jest prebiotykiem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ inulina
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. powódź
Wiktionary
wcieranie lekarstwa (maści lub płynu)
SJP.pl
skrót od: invenit (z łaciny: wykonał, wynalazł, stworzył - słowo potwierdzające oryginalność jakiegoś dzieła)
SJP.pl
stal o dużej zawartości niklu, stosowana do wyrobu przyrządów pomiarowych; inwar
SJP.pl
łac. wykonał, wynalazł, stworzył (słowo potwierdzające oryginalność jakiegoś dzieła, przeważnie umieszczane jako skrót "inv.")
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) rzad. ten, który dokonuje inwazji
(1.2) rzad. podmiot prowadzący inwazję na obszarze wykraczającym poza jego rodzimy zasięg, naturalne środowisko czy miejsce, do którego jest przypisany
Wiktionary
wpuklenie się jednego odcinka jelita w drugi, najczęściej na tle nowotworowym; wgłobienie jelit
Inwaginacja (wpuklenie, wklęśnięcie, embolia) – typ gastrulacji. Polega na wpukleniu do wnętrza blastuli komórek bieguna wegetatywnego. Komórki te zbliżają się następnie do otaczających je komórek bieguna animalnego, co prowadzi do utworzenia dwuwarstwowej gastruli.
SJP.pl
Wikipedia
człowiek, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy; kaleka
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która jest pozbawiona możliwości pracy (całkowicie lub połowicznie) ze względu na kalectwo, utratę zdrowia
Niepełnosprawność (ang. disability) – stan, który znacząco utrudnia osobie wykonywanie określonych aktywności lub wchodzenie w interakcje z otaczającym ją światem. Niepełnosprawności mogą mieć charakter poznawczy, ogólnorozwojowy, intelektualny, psychiczny, fizyczny, sensoryczny lub mogą być wynikiem interakcji wielu czynników. Niepełnosprawność może występować od urodzenia lub być nabyta w ciągu całego życia danej osoby. Historycznie niepełnosprawność była rozpoznawana tylko na bazie wąskiego zestawu kryteriów — obecnie jednak niepełnosprawność jest rozpatrywana wieloaspektowo. Niepełnosprawność może być łatwo rozpoznawalna lub niewidoczna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
proces charakteryzujący się dostarczaniem osobie informacji sprzecznych z jej odczuciami, przeciwny do walidacji; unieważnienie
Inwalidacja (unieważnienie)– proces przeciwny do walidacji charakteryzujący się dostarczaniem osobie informacji sprzecznych z jej odczuciami.
Przykład:
SJP.pl
Wikipedia
kobieta częściowo ograniczona w możliwościach wykonywania swoich prac lub całkowicie niezdolna do pracy
SJP.pl
dotyczący inwalidy, inwalidki lub inwalidztwa
SJP.pl
stan całkowitego lub częściowego ograniczenia w wykonywaniu swoich prac, wywołany kalectwem lub chorobą
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) brak pełnej sprawności fizycznej lub intelektualnej u danej osoby spowodowany chorobą, urazem lub wadą wrodzoną
Niepełnosprawność (ang. disability) – stan, który znacząco utrudnia osobie wykonywanie określonych aktywności lub wchodzenie w interakcje z otaczającym ją światem. Niepełnosprawności mogą mieć charakter poznawczy, ogólnorozwojowy, intelektualny, psychiczny, fizyczny, sensoryczny lub mogą być wynikiem interakcji wielu czynników. Niepełnosprawność może występować od urodzenia lub być nabyta w ciągu całego życia danej osoby. Historycznie niepełnosprawność była rozpoznawana tylko na bazie wąskiego zestawu kryteriów — obecnie jednak niepełnosprawność jest rozpatrywana wieloaspektowo. Niepełnosprawność może być łatwo rozpoznawalna lub niewidoczna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stal o dużej zawartości niklu, stosowana do wyrobu przyrządów pomiarowych; invar
Inwar – stop żelaza (54–64%) i niklu (36–46%) z niewielkim dodatkiem węgla i chromu. Z powodu bardzo małego współczynnika rozszerzalności cieplnej jest stosowany m.in. do wytwarzania precyzyjnych przymiarów (stosowane w geodezji: druty inwarowe i inwarowe łaty do niwelacji precyzyjnej), w mechanizmach precyzyjnych (zegarach, zaworach silnikowych). Jest podstawowym stopem stosowanym na warstwę bierną w termobimetalach.
SJP.pl
Wikipedia
1. w matematyce: wielkość niezmieniająca się przy dokonywaniu pewnych przekształceń; niezmiennik;
2. w językoznawstwie: element językowy traktowany w analizie lingwistycznej jako stały, niezmienny, w przeciwieństwie do wariantów, które są jego realizacjami w różnych kontekstach i są zmienne
SJP.pl
niezmienność cech, stanu, konfiguracji określonego elementu lub układu elementów; niezmienność, stałość
SJP.pl
niezmienny, stały;
1. w matematyce: niezmieniający się przy danym przekształceniu;
2. w językoznawstwie: mający cechy inwariantu - elementu językowego
SJP.pl
1. zbrojne wtargnięcie, najazd
2. wielka liczba czegoś lub kogoś, duże nasilenie się jakiegoś zjawiska
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. najazd lub wtargnięcie zbrojne na czyjeś terytorium;
(1.2) biol. gwałtowne rozprzestrzenienie się nowego gatunku na terytorium zajmowane dotąd przez reprezentantów rodzimych populacji;
(1.3) med. wet. stan albo proces zarażenia organizmu lub populacji przez pasożyty, drobnoustroje albo inne czynniki chorobotwórcze
(1.4) przen. masowe i źle postrzegane pojawienie się czegoś
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: najeźdźca, agresor
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób inwazyjny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co inwazyjne
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: inwazja
przymiotnik relacyjny
(1.1) wojsk. dotyczący inwazji zbrojnej, związany z inwazją zbrojną
(1.2) ekol. dotyczący zasiedlania przez gatunki obce określonemu środowisku
(1.3) med. dotyczący badania lub zabiegu wiążącego się z ingerencją w organizm
SJP.pl
Wiktionary
Inwałd – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Andrychów. Znajduje się tutaj jedno ze stanowisk Skałek Andrychowskich.
Wieś znajduje się na pograniczu Beskidu Andrychowskiego (wschodnia część Beskidu Małego) i Pogórza Śląskiego, u podnóża góry Ostry Wierch. Leży na wschód od miasta Andrychowa, przy drodze krajowej nr 52, w zlewni strumienia Stawki.
W miejscowości jest przystanek kolejowy Inwałd.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Inwałdu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Inwałdu
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Inwałdu
Wiktionary
zniewaga słowna; obelga
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zniewaga, obelga
Obelga, inwektywa − obraza słowna wyrażona mową lub pismem, przez przypisanie danej osobie cech negatywnych. Najczęściej wykorzystuje się wyrazy nacechowane emocjonalnie. Gramatycznie najczęściej rzeczownik lub przymiotnik. To samo określenie może być negatywne w opinii obrażającego, a w opinii obrażanego wprost przeciwnie, może być np. powodem do dumy. W przypadku określeń neutralnych, rozstrzygnięcie następuje na płaszczyźnie kontekstu użytego określenia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
1. pomysłowość, innowatorstwo;
2. krótki instrumentalny utwór polifoniczny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha kogoś, kto jest pomysłowy i wynajduje rzeczy nowe, oryginalne
(1.2) muz. krótki instrumentalny utwór polifoniczny oparty na imitacji, często zbliżony do uproszczonej fugi
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z inwencją
SJP.pl
należący do inwentarza
SJP.pl
1. urzędowy spis z natury inwentarza, wyposażenia itp.;
2. sporządzanie naukowo opracowanego rejestru zabytków, dzieł sztuki itd.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) spisywanie inwentarza
Inwentaryzacja – proces polegający na ustaleniu rzeczywistego stanu składników majątkowych jednostki gospodarczej na określony dzień, poprzez ich fizyczny spis (spis z natury) oraz porównanie z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Inwentaryzacja obejmuje również identyfikację i analizę różnic pomiędzy stanem rzeczywistym a stanem księgowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z inwentaryzacją
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z inwentaryzacją, dotyczący inwentaryzacji
SJP.pl
Wiktionary
osoba sporządzająca spis inwentarza
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba odpowiedzialna za inwentaryzowanie mienia oraz prowadzenie jego rejestrów – inwentarzy
SJP.pl
Wiktionary
kobieta sporządzająca spis inwentarza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta odpowiedzialna za inwentaryzowanie mienia oraz prowadzenie jego rejestrów – inwentarzy
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący inwentaryzacji
Wiktionary
1. sporządzać z natury spis inwentarza;
2. opisywać i opracowywać naukowo zbiór jakichś dóbr, np.: zabytków, dzieł sztuki itd.
czasownik przechodni niedokonany (dk. zinwentaryzować)
(1.1) ujmować coś w inwentarz, spis rzeczowy i ilościowy
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) księg. sporządzanie spisu mienia z natury
Wiktionary
1. stan posiadania, trwałe składniki majątku;
2. spis takiego stanu;
3. zespół, zbiór;
4. ogół zwierząt hodowlanych w gospodarstwie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) trwałe składniki majątku danej osoby fizycznej lub prawnej
(1.2) spis ilościowy i wartościowy inwentarza (1.1)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z inwentarzem, dotyczący inwentarza
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: wynalazca, twórca
SJP.pl
urzędowy spis z natury majątku; inwentaryzacja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. inwentaryzacja
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
1. gałąź wiedzy zajmująca się procesami twórczymi, wynalazczymi;
2. metodyka poszukiwania nowatorskich, twórczych rozwiązań
Inwentyka – gałąź wiedzy zajmująca się procesami twórczymi (łac. inventio – dar wynalazczy).
SJP.pl
Wikipedia
1. odwrócenie ustalonego porządku, przestawienie kolejności;
2. odstąpienie od naturalnego szyku wyrazów w zdaniu; przestawnia, przekładnia, hyperbaton, szyk przestawny, metateza;
3. chorobliwe wywrócenie wewnętrznej części organu na zewnątrz
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odwrócenie naturalnej lub zwyczajnej kolejności w czymś
(1.2) jęz. przestawnia, przestawka, szyk przestawny
(1.3) mat. geometryczne przekształcenie płaszczyzny względem zdefiniowanego okręgu
(1.4) anat. ruch stopy, podczas którego podeszwa kieruje się do środka wyimaginowanej osi ciała dzielącej ciało na lewą i prawą stronę
Inwersja (łac. inversio, odwrócenie) – ogólnie, zmiana zwykłego układu na odwrotny, pewnych cech na im przeciwne.Termin stosowany w wielu znaczeniach, dotyczący odwrócenia proporcji, kolejności, tendencji, zmiany zwrotu, odwrócenia kształtu charakterystyki, przeciwieństwa dotychczasowych wartości itp.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z inwersją, polegający na inwersji
SJP.pl
enzym należący do glikozydaz; występuje w drożdżach, drobnoustrojach i roślinach wyższych
Inwertaza (β-fruktofuranozydaza, β-fruktozydaza, sacharaza, EC 3.2.1.26) – enzym z klasy hydrolaz i podklasy glikozydaz, który katalizuje hydrolizę wiązania fruktofuranozydowego (+)-sacharozy z wytworzeniem (+)-glukozy i (−)-fruktozy. Procesowi towarzyszy zmiana kierunku skręcania płaszczyzny polaryzacji światła spolaryzowanego z dodatniej na ujemną, tzw. "inwersja sacharozy", co jest źródłem nazwy enzymu.
SJP.pl
Wikipedia
urządzenie elektryczne zamieniające prąd stały, którym jest zasilane, na prąd przemienny o regulowanej częstotliwości wyjściowej
SJP.pl
Wikipedia
→ inwerter
SJP.pl
przyrząd przetwarzający prąd stały na zmienny
SJP.pl
→ inwertor
SJP.pl
zamieniać na przeciwność; odwracać, nicować
SJP.pl
mieszanina glukozy i fruktozy powstała wskutek hydrolizy sacharozy; cukier inwertowany
SJP.pl
w ekonomii: stosunek wartości inwestycji do wartości produkcji
SJP.pl
osoba lub przedsiębiorstwo inwestujące w coś
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ekon. osoba lub firma/spółka dokonująca inwestycji
Inwestor – osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która inwestuje wolne czasowo środki finansowe w przedsięwzięcia mogące przynieść zysk. Jest to podmiot gospodarczy, który w warunkach ryzyka dokonuje inwestycji kapitałowej poprzez stworzenie lub zakup elementów majątku, np. zakup zakładu przemysłowego – pośrednio w celu produkcji dóbr lub realizacji usług do przyszłej konsumpcji oraz bezpośrednio w celu odniesienia w przyszłości zysku z zainwestowanego kapitału. Proces ten umożliwia prowadzenie rozszerzonej reprodukcji społecznej, czyli osiąganie wzrostu gospodarczego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ inwestor
SJP.pl
związany z inwestorem, inwestorami (np. grupa inwestorska)
przymiotnik
(1.1) związany z inwestorem, dotyczący inwestora; przeznaczony dla inwestorów
SJP.pl
Wiktionary
zajęcie inwestora
SJP.pl
lokować środki finansowe (kapitał) w różnego rodzaju środki i aktywności gospodarcze w celu osiągnięcia korzyści
czasownik przechodni niedokonany (dk. zainwestować)
(1.1) dokonywać inwestycji
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przeznaczanie pieniędzy na coś w celu osiągnięcia zysku
Inwestycja – w ujęciu ekonomicznym nakład gospodarczy poniesiony na utrzymanie, tworzenie lub zwiększanie kapitału (np. maszyn i urządzeń, budynków czy zapasów). Zgodnie z inną definicją inwestycja to wyrzeczenie się obecnych, pewnych korzyści na rzecz niepewnych korzyści w przyszłości.
Wiktionary oraz Wikipedia
nakład środków finansowych (lub kapitału) na tworzenie zasobów środków trwałych (lub powiększanie środków finansowych i kapitałowych)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ekon. nakład gospodarczy na tworzenie lub zwiększanie majątku trwałego;
(1.2) ekon. wydatek przedsiębiorstwa na dobra, które mogą być użyte do produkcji innych dóbr i wykonywania usług
(1.3) przen. wyrzeczenie się obecnych, pewnych korzyści na rzecz niepewnych osiągnięć w przyszłości
Inwestycja – w ujęciu ekonomicznym nakład gospodarczy poniesiony na utrzymanie, tworzenie lub zwiększanie kapitału (np. maszyn i urządzeń, budynków czy zapasów). Zgodnie z inną definicją inwestycja to wyrzeczenie się obecnych, pewnych korzyści na rzecz niepewnych korzyści w przyszłości.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z inwestycją, inwestycjami (np. plan inwestycyjny, fundusz inwestycyjny)
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący inwestycji
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: badanie, dochodzenie śledcze
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. dochodzenie śledcze
SJP.pl
Wiktionary
1. w średniowieczu: nadanie lenna wasalowi przez seniora lub stanowiska kościelnego przez monarchę;
2. w kościele protestanckim: uroczyste wprowadzenie na urząd nowego duchownego
Inwestytura (łac. induere vestimentis – „przyobleczenie, ubranie”) – nadawanie wasalowi dóbr seniora, przy zachowaniu ceremoniału i zasad prawa lennego.
Wyróżnia się inwestyturę świecką, duchowną, terytorialną oraz szkolną.
Przed odbyciem inwestytury wasal składał przysięgę na wierność seniorowi, symbolem przyjęcia przysięgi było wręczenie wasalowi przez seniora przedmiotu symbolizującego przekazanie władzy podległej.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. zazdrość
Wiktionary
systematyczna, dyskretna obserwacja osoby lub grupy osób przez np.: policję; tajny nadzór
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) tajna obserwacja kogoś lub tajny nadzór nad kimś;
Inwigilacja (od łac. invigilare – czuwać nad czymś) – ogólnie: określenie zespołu czynności stosowanych do śledzenia (monitorowania) zachowań ludzi.
Stosowana jest m.in. w państwach o ustroju politycznym totalitarnym, jako narzędzie do ingerowania w życie prywatne obywateli, a także dyskretny (tajny) nadzór nad osobą, grupą, organizacją, poprzez systematyczną obserwację agentów (tzw. „wtyczki”) np. policję, służby specjalne lub prywatnego detektywa. Naruszanie prawa do prywatności poprzez inwigilację jest według Human Rights Watch oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych jednym z zagrożeń dla wolności słowa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z inwigilacją
SJP.pl
obserwator; ktoś tajnie nadzorujący coś
SJP.pl
obserwatorka; kobieta tajnie nadzorująca coś
SJP.pl
prowadzić systematyczną, dyskretną obserwację, sprawować nad kimś tajny nadzór; śledzić
czasownik niedokonany (dk. zinwigilować)
(1.1) potajemnie obserwować kogoś lub sprawować tajny nadzór nad kimś
SJP.pl
Wiktionary
w brydżu: zachęta do gry premiowanej
SJP.pl
przestarzale: zaproszenie, wezwanie
SJP.pl
przestarzale: zapraszać
SJP.pl
rozwinięta apostrofa będąca bezpośrednią prośbą do Boga lub bóstwa o poetyckie natchnienie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. apostrofa
(1.2) zwrócenie się o pomoc do Boga, muz, bóstw, na wstępie
(1.3) rel. liturgiczne wezwanie do modlitwy
Inwokacja (łac. invocatio – wezwanie) – rozbudowana apostrofa otwierająca utwór literacki (zazwyczaj poemat epicki), w której zwykle autor zwraca się do muzy, bóstwa lub duchowego patrona z prośbą o natchnienie, pomoc w tworzeniu dzieła.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
wygłaszać inwokację
SJP.pl
1. wsteczne zmiany w budowie albo zanik tkanek lub narządu w czasie rozwoju osobnika;
2. powrót narządu do naturalnej wielkości po chorobie;
3. w matematyce: takie przekształcenie, które wykonane dwa razy daje w wyniku przekształcenie tożsamościowe
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rozwój wsteczny, uwstecznianie się czegoś
(1.2) med. fizjologiczne lub patologiczne zmniejszanie się, zanikanie organu;
(1.3) mat. funkcja, która posiada funkcję odwrotną równą jej samej;
Inwolucja (od łac. involution-, involutio, od involvere, „zawinąć, owinąć”, od in- i volvere, „zwinąć”; spokr. ze staroang. wealwian, „zwinąć” i gr. eilyein, „zwinąć, owinąć”) – wyraz oznaczający jeden z następujących terminów:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z inwolucją
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) stpol./gwara. inny
Wiktionary
skrót od: inżynier
skrót
(1.1) = inżynier
SJP.pl
Wiktionary
iniektor; urządzenie do wtłaczania płynu do obszaru o ciśnieniu wyższym od ciśnienia atmosferycznego
SJP.pl
Wikipedia
specjalista w danej dziedzinie technicznej (wyraz używany jako tytuł w odniesieniu do absolwentów wyższych szkół technicznych)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek zajmujący się zawodowo inżynierią, mający wyższe wykształcenie techniczne;
(1.2) daw. człowiek, który zna się na budownictwie wojennym
(1.3) pot. eufem. pogard. migrant, uchodźca
Inżynier – osoba, która ma umiejętności i wiedzę zdobytą w zakresie nauk inżynieryjnych i technicznych. Jest to także określenie tytułu zawodowego nadawanego przez uczelnie po ukończeniu studiów inżynierskich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: inżynier
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka wykorzystująca matematykę, technologię i praktyczne doświadczenie do projektowania, produkowania i kontrolowania obiektów bądź procesów służących człowiekowi
Inżynieria – działalność polegająca na projektowaniu, konstrukcji, modyfikacji i utrzymaniu efektywnych kosztowo rozwiązań dla praktycznych problemów, z wykorzystaniem wiedzy naukowej oraz technicznej. Działalność ta wymaga rozwiązywania problemów różnej natury oraz skali. Bardziej ogólnie, inżynieria zajmuje się też rozwojem techniki i technologii.
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie:
1. kobieta inżynier;
2. tytuł inżyniera;
3. praca dyplomowa umożliwiająca uzyskanie tytułu inżyniera;
4. działalność inżyniera - osoby mającej wyższe wykształcenie techniczne
SJP.pl
inżynier z żoną
SJP.pl
małżonka inżyniera
SJP.pl
→ inżynier (dawniej); inżynierski
SJP.pl
związany z inżynierem lub inżynierią (np. prace inżynierskie, studia inżynierskie); inżynieryjny
przymiotnik
(1.1) dotyczący inżynierii i/lub inżynierów
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z inżynierami i technikami, dotyczący inżynierów i techników
Wiktionary
związany z inżynierem lub inżynierią (np. prace inżynieryjne, studia inżynieryjne); inżynierski
SJP.pl