Ti

symbol tytanu, pierwiastka chemicznego


wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja naśladująca wysoki dźwięk

 (1.2) onomatopeja naśladująca krótki dźwięk w kodzie Morse'a


Belgia:

Inne:

Zobacz też:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Tiacetamid

amid kwasu tiooctowego, białe ciało stałe rozpuszczalne w wodzie


Źródła:

SJP.pl

Tiagły

poddany chłop, zobowiązany do wykonywania robocizny na rzecz swojego pana (na ziemiach Litwy i Białorusi)


Źródła:

SJP.pl

Tiahuanaco

1. miasto w Boliwii;
2. ruiny prekolumbijskiego miasta w Boliwii, leżące nieopodal współczesnego miasta o tej samej nazwie


Tiahuanaco (w języku keczua) lub Tiwanaku (w języku ajmara) – największy ośrodek kultury andyjskiej z okresu regionalnego, wpisany na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. Położony jest w pobliżu jeziora Titicaca w departamencie La Paz w Boliwii na wysokości 3800 m n.p.m.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tiamat

Tiamat – w mitologii babilońskiej bogini-matka, personifikacja słonych wód oceanu, należała do pierwszego pokolenia bóstw. Apsu – partner Tiamat – kojarzony był natomiast z wodami słodkimi.

Tiamat była matką młodszej generacji bogów. Została zabita przez Marduka, który z jej przepołowionego ciała utworzył Ziemię i sklepienie nieba. Z jej głowy i piersi zostały stworzone góry, natomiast z jej oczu wypłynęły Tygrys i Eufrat.


Źródła:

Wikipedia

Tiamina

związek organiczny, witamina B1


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. egzogenny związek organiczny niezbędny m.in. w prawidłowym metabolizmie komórkowym zaliczany do witamin z grupy B;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Tian'Anmen


Źródła:

Wikipedia

Tian'anmen

monumentalna brama i główny plac w Pekinie; Tiananmen, Brama Niebiańskiego Spokoju


Źródła:

SJP.pl

Tiananmen

monumentalna brama i główny plac w Pekinie; Tian'anmen, Brama Niebiańskiego Spokoju



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tianjin

[czytaj: TJENdzin] miasto w Chinach; Tiencin


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tiara

1. nakrycie głowy papieża, używane do 1965 roku;
2. przenośnie: godność papieża


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. hist. pontyfikalna korona papieska;

 (1.2) rel. przen. urząd papieski, godność

 (1.3) hist. stożkowe nakrycie głowy perskich władców i kapłanów


Tiara (łac. triregnum) – papieska korona złożona z trzech diademów, wysadzana kamieniami szlachetnymi i perłami, ozdobiona na szczycie małym krzyżem.

W tej formie używana od przełomu XIII i XIV wieku do 1965 roku; wtedy papież Paweł VI przekazał tiarę na cele charytatywne. Tiara widnieje nadal w godle Watykanu. Benedykt XVI jako pierwszy papież wycofał ją jednak z herbu papieskiego (zastąpił ją mitrą i paliuszem).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Tiarella

roślina uprawna z rodziny skalnicowatych


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tiazol

związek heterocykliczny, bezbarwna ciecz o przykrym zapachu


Tiazol – pięcioczłonowy heterocykliczny związek chemiczny zawierający atom siarki i azotu w pozycjach 1 i 3. Ma budowę płaską i charakter aromatyczny. Dzięki obecności atomu azotu wykazuje właściwości zasadowe (pKa = 2,5), jednak znacznie słabsze niż pirydyna (pKa = 5,2).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tiazolowy

tiazol


Patrz:tiazol

Źródła:

SJP.pl

Tiazyd

dowolny diuretyk o budowie sulfonamidowej, będący pochodną lub analogiem benzotiadiazyny, najczęściej stosowany w leczeniu nadciśnienia


Źródła:

SJP.pl

Tibia

starorzymski dęty instrument muzyczny zbliżony do klarnetu i oboju


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. staroż. starorzymski flet


Tibia – gra komputerowa z gatunku MMORPG, stworzona przez czterech niemieckich studentów informatyki (Stephan Börzsönyi, Guido Lübke, Ulrich Schlott i Stephan Vogler), dystrybuowana przez niemiecką firmę CipSoft. Pierwsza wersja Tibii została wydana 7 stycznia 1997.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Tibor

obce imię męskie


Źródła:

SJP.pl

Tichy

Tichy – czeskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku nosiły je w Polsce 33 osoby

osoby o tym nazwisku:

postacie fikcyjne:


Źródła:

Wikipedia

Ticker

[czytaj: tiker] pasek z najistotniejszymi informacjami, zwykle u dołu ekranu telewizora


Ticker (inaczej scroll lub crawl) – pasek informacyjny, na którym widoczne są najważniejsze informacje. Jest zwykle umieszczany w dolnej części ekranu telewizora i wyświetlany przez cały czas trwania programu telewizyjnego. Pierwszy raz ten sposób przekazywania informacji zastosowała amerykańska stacja Fox News Channel.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tico

[czytaj: tiko] samochód typu Daewoo Tico


Alex Chandre de Oliveira (ur. 21 grudnia 1977 w Kurytybie, zm. 14 czerwca 2014 tamże) – brazylijski piłkarz występujący na pozycji napastnika.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tie-Break

[czytaj: taj-brejk albo taj-brek]
1. skrócona, końcowa część meczu służąca wyłonieniu zwycięzcy (np. w siatkówce piąty set grany do 15 punktów);
2. w tenisie ziemnym: specjalny gem rozgrywany przy stanie 6:6 w secie, służący wyłonieniu zwycięzcy seta


Źródła:

SJP.pl

Tiefdruck

[czytaj: tifdruk] wklęsłodruk, rotograwiura;
1. technika drukowania za pomocą formy z wgłębieniami wypełnionymi farbą;
2. odbitka wykonana tą techniką


Źródła:

SJP.pl

Tien-Szan

góry w Azji


Tienszan, Tien-szan (chiń. 天山; pinyin Tiān Shān; dosł. „niebiańskie góry”) – łańcuch górski w Azji Centralnej, na pograniczu Kazachstanu, Uzbekistanu, Kirgistanu i Chin. Długość łańcucha wynosi około 2500 km, najwyższym szczytem jest Szczyt Zwycięstwa (także Pik Pobiedy; 7439 m n.p.m.).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tien-Szański

Tien-szan; tienszański


Źródła:

SJP.pl

Tiencin

miasto w Chinach; Tianjin


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Chinach znajdujące się pomiędzy Pekinem a zatoką Pohaj;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Tienszański

Tien-szan; tien-szański


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tienszanem, dotyczący Tienszanu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Tiento

organowy utwór polifoniczny, popularny w XVI-wiecznej Hiszpanii


Źródła:

SJP.pl

Tiergarten

[czytaj: tirgartn] dzielnica Berlina


Niemcy:

Inne:

Zobacz też:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tierieszka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w południowej Rosji przeduralskiej, prawy dopływ Wołgi;


Tierieszka (ros. Терешка; t. Большая Терешка, Bolszaja Tierieszka) – rzeka w południowej Rosji przeduralskiej (obwody uljanowski i saratowski), prawy dopływ Wołgi w zlewisku Morza Kaspijskiego. Długość – 213 km, powierzchnia zlewni – 9710 km², średni przepływ 46 km przed ujściem – 17,5 m³/s. Reżim śnieżny. Pokrywa lodowa od przełomu listopada i grudnia do przełomu marca i kwietnia. Głębokość 0,5 do 1,5 m, szerokość u ujścia 80–100 m. Duża zawartość mułu w wodzie.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Tiff

ang. Tag(ged) Image File Format, format zapisu plików graficznych wykorzystujący wiele metod kompresji


Osoby:

Inne:

Zobacz też:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tiffany

Firma

Osoby


Źródła:

Wikipedia

Tiffin

w Indiach: lekki posiłek spożywany w południe


Miejscowości w USA:

Gminy w USA:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tifo

pasjonowanie się piłką nożną (rzadziej innym sportem), fanatyczne kibicowanie jakiemuś klubowi piłkarskiemu


Źródła:

SJP.pl

Tifoso

[czytaj: tifozo] kibic piłkarski, zwłaszcza w odniesieniu do zagorzałych fanów włoskich


Źródła:

SJP.pl

Tig

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. metoda spawania elektrodą wolframową w osłonie gazów obojętnych;


Źródła:

Wiktionary

Tiger

imię męskie


M.in. anglojęzyczny i niemieckojęzyczny odpowiednik wyrażenia „tygrys azjatycki”.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tigmonastia

Haptonastia – ruch nastyczny organów roślinnych (także zwierzęcych) wywołany działaniem specyficznego bodźca mechanicznego. Od sejsmonastii (tigmonastii) odróżnia się tym, że wywoływana jest przez konkretny bodziec mechaniczny, a nie dowolny dotyk (np. nie przez dotykanie pałeczką lub upadkiem kropli deszczu) oraz jest wynikiem wzrostu (pod wpływem auksyn), a nie zmian turgoru. Niektóre źródła nie odróżniają tych typów nastii. Jak inne nastie, nie zależy od kierunku działania bodźca, co ją odróżnia od tigmotropizmu.


Źródła:

Wikipedia

Tigmotaksja

reakcja ruchowa wolno poruszających się organizmów na bodziec kierunkowy - dotyk, polegająca na ich ścisłym przywieraniu do podłoża, występująca u zwierząt żyjących w norach, jaskiniach lub na dnie morskim; stereotaksja


Tigmotaksja, stereotaksja – rodzaj taksji polegający na ruchu pojedynczych komórek lub całych organizmów w odpowiedzi na bodźce dotykowe. Odgrywa ona znaczącą rolę adaptacyjną w warunkach słabego oświetlenia. Przykłady:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tigmotropizm

jeden z tropizmów; wygięcie wzrostowe niektórych organów roślinnych (np. wąsów czepnych) oraz osiadłych organizmów zwierzęcych (np. ukwiału), powstające w wyniku bodźca dotykowego; haptotropizm


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tigra

samochód typu Opel Tigra


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mot. samochód typu Opel Tigra


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Tigrinia

język urzędowy Erytrei


Źródła:

SJP.pl

Tigroid

Źródła:

Wikipedia

Tijuana

[czytaj: tiCHŁAna] miasto w Meksyku


Tijuana – miasto w północno-zachodnim Meksyku, w stanie Kalifornia Dolna, leżące przy granicy z USA, w pobliżu San Diego, i w pobliżu wybrzeża Pacyfiku, które od centrum miasta dzieli odległość około 10 km.

Miasto w 2010 roku liczyło ponad 1,3 mln mieszkańców. Tijuana jest siedzibą władz gminy o tej samej nazwie. Jest to położone najdalej na północ duże miasto meksykańskie oraz najdalej na zachód miasto Ameryki Łacińskiej. Z racji takiego położenia Tijuana bywa nazywana „narożnikiem Ameryki Łacińskiej” lub „bramą Meksyku”.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tijuański

Tijuana [czytaj: tichłański]


Źródła:

SJP.pl

Tik

mimowolny, powtarzający się ruch mięśni, najczęściej mimicznych mięśni twarzy


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. powtarzający się mimowolny skurcz jednego lub kilku mięśni (najczęściej twarzy)

wykrzynik

 (2.1) zob. tik-tak.


Tik – krótkotrwały, stereotypowy, mimowolny ruch określonej części ciała (np. mruganie powieką, marszczenie czoła, zaciskanie pięści). Powstaje najczęściej na tle psychicznym, zwykle u dzieci. Może przejść w tzw. tik utrwalony. Zwykle nie wymaga leczenia. Terapia uciążliwych tików opiera się na stosowaniu neuroleptyków. Niekiedy jest objawem uszkodzenia układu pozapiramidowego. Liczne, nasilone tiki pojawiają się w zespole Tourette’a.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Tik-Tak

wyraz określający odgłos powstający przy tykaniu zegara


wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja naśladująca odgłos tykania mechanicznego zegara



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Tik-Tok

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja naśladująca odgłos tykania mechanicznego zegara


Źródła:

Wiktionary

Tika

czerwona kropka malowana na czole wyznawców hinduizmu; tilaka


Tilaka (lub pundraka) – w hinduizmie jest to znak na ciele, głównie na czole, przeważnie z glinki lub papki sandałowej, pozwalający odróżnić tradycję, do której należy właściciel tilaki. Glina niezbędna do wykonania tilaki wydobywana jest ze świętej rzeki lub jeziora.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tiki-Taka

środowiskowo: styl gry w piłce nożnej charakteryzujący się utrzymywaniem piłki krótkimi podaniami


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. w piłce nożnej: styl gry polegający na stosowaniu bardzo licznych, szybkich, krótkich i dokładnych podań


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Tikowy

przymiotnik od: tik, np. zaburzenia tikowe


Źródła:

SJP.pl

Tikrit

miasto w Iraku


Tikrit, rzadziej Takrit (arab. تكريت, trl. Takrīt / Takrīt, trb. Takrit / Tikrit) – miasto (151 tys. mieszkańców) nad Tygrysem w północnym Iraku; stolica prowincji Salah ad-Din.

W późnej starożytności Tikrit był siedzibą mafriana, czyli przywódcy monofizyckiego kościoła jakobickiego w przynależącej do imperium Sasanidów Mezopotamii; ten fragment Międzyrzecza był bowiem jakobicki, podczas gdy pozostała część podlegała Kościołowi Wschodu i wyznawała chrześcijaństwo w wersji nestoriańskiej. Mafrian rezydował w Tikricie do 1156 roku, kiedy przeniósł się do Mosulu, gdzie mafrianat zanikł po 1860 r. Istniały także inne, lecz mniej znane i ważne, mafrianaty.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tiksotropia

zjawisko zmniejszenia się lepkości płynu na skutek działania siły mechanicznej (np. mieszania) i utrzymywania tejże lepkości przez określony czas (przez swoistą "pamięć molekularną" płynu)


Tiksotropia (pamięć cieczy) – właściwość niektórych rodzajów płynów, w których występuje zależność lepkości od czasu działania sił ścinających, które na ten płyn działały. Na przykład niektóre płyny tiksotropowe mogą stać się przez pewien czas mniej lepkie, gdy podda się je intensywnemu mieszaniu. Płyny takie po pewnym czasie (spoczynku) od momentu mieszania ponownie „zastygają”, tzn. zwiększają swoją lepkość do normalnej wartości. Możliwe jest jednak także odwrotne zjawisko, tzn. płynem tiksotropowym jest także taka substancja, która czasowo zwiększa swoją lepkość na skutek mieszania. Tiksotropia jest więc procesem odwracalnym; do zniszczenia struktury tiksotropowej płynu wymagane jest dostarczenie energii.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tiktak

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. mały cukierek, drażetka marki Tic Tac


Źródła:

Wiktionary

Tiktok

aplikacja do nagrywania i publikowania krótkich filmów wideo


Źródła:

SJP.pl

Tiktoker

użytkownik TikToka - aplikacji do nagrywania filmików (często pod utwór muzyczny) i ich udostępniania; tiktokowiec


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) twórca treści w serwisie TikTok


TikTok (w Chinach jako Douyin) – serwis internetowy, którego główna funkcja polega na możliwości publikowania krótkich materiałów wideo. Stworzona przez chińskie przedsiębiorstwo ByteDance 20 września 2016. Dostępny w kilkudziesięciu wersjach językowych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Tiktokerka

użytkowniczka TikToka - aplikacji do nagrywania filmików (często pod utwór muzyczny) i ich udostępniania


Źródła:

SJP.pl

Tiktokowiec

użytkownik TikToka - aplikacji do nagrywania filmików (często pod utwór muzyczny) i ich udostępniania; tiktoker


Źródła:

SJP.pl

Tiktokowy

TikTok


Patrz:TikTok

Źródła:

SJP.pl

Tila

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|ż. Otylia


Tila – wieś w Estonii, w prowincji Tartu, w gminie Tartu.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Tilaka

czerwona kropka malowana na czole wyznawców hinduizmu; tika


Tilaka (lub pundraka) – w hinduizmie jest to znak na ciele, głównie na czole, przeważnie z glinki lub papki sandałowej, pozwalający odróżnić tradycję, do której należy właściciel tilaki. Glina niezbędna do wykonania tilaki wydobywana jest ze świętej rzeki lub jeziora.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tilapia

rodzaj słodkowodnych ryb okoniokształtnych z rodziny pielęgnicowatych


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. wędk. ryba słodkowodna o pierwotnym zasięgu występowania obejmującym Afrykę i Lewant;

 (1.2) kulin. spoż. mięso z tilapii (1.1)


Tilapia – rodzaj słodkowodnych ryb okoniokształtnych z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae), ustanowiony przez Andrew Smitha w 1840 roku. Nazwa rodzaju pochodzi z języka Buszmenów i oznacza rybę.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Tilbury

[czytaj: TILberi] lekki, dwukołowy, otwarty lub kryty powóz spacerowy, używany w Anglii w XIX i XX wieku


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. lekki powóz dwukołowy, zwykle jednokonny używany w Anglii, popularny również we Włoszech i w Portugalii


Tilbury – miasto portowe w Wielkiej Brytanii, w Anglii, w hrabstwie Essex, w dystrykcie (unitary authority) Thurrock. W 2001 roku miasto liczyło 11 462 mieszkańców.

W tym mieście ma swą siedzibę klub piłkarski – Tilbury FC.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Tilda

tylda (częściej); rzadko:
1. wężyk w kształcie poziomego S oznaczający miękkość lub nosowość spółgłoski;
2. znak w postaci wężyka oznaczający, że wyraz jest napisany w formie skrótowej lub że jakaś jego część jest celowo opuszczona


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|ż. Matylda


Tilda – emulator terminali napisany w GTK+. Tilda została zaprojektowana na wzór konsoli z gry Quake, która wysuwa się z góry ekranu, a po wciśnięciu wcześniej zdefiniowanego klawisza (domyślnie tyldy), również się tam chowa.

Uruchamianie emulatora Tilda jest szybsze niż uruchamianie nowego terminala, ponieważ program jest już załadowany do pamięci, więc użytkownicy, którzy często uruchamiają terminal do krótkich zadań bardzo cenią sobie to udogodnienie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Tilia

długowieczne drzewo strefy umiarkowanej półkuli północnej; lipa


Lipa (Tilia) – rodzaj drzew należący do podrodziny lipowych z rodziny ślazowatych. Obejmuje 31 gatunków. Rośliny te występują w umiarkowanej strefie półkuli północnej. W Ameryce Północnej (wschodnie Stany Zjednoczone i Meksyk) rośnie jeden gatunek (lipa amerykańska T. americana); w Europie i zachodniej Azji – trzy (lipa drobnolistna T. cordata, szerokolistna T. platyphyllos i srebrzysta T. tomentosa), z czego dwa pierwsze rosną w stanie dzikim w Polsce; pozostałe gatunki rosną w Azji Wschodniej, gdzie jest centrum zróżnicowania rodzaju (15 gatunków jest endemitami Chin).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Tilit

warstwa stwardniałej gliny, w której znajdują się głazy o wyraźnie zachowanych na powierzchni rysach lodowcowych; tillit


Źródła:

SJP.pl

Tillit

warstwa stwardniałej gliny, w której znajdują się głazy o wyraźnie zachowanych na powierzchni rysach lodowcowych; tilit


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. osad moreny polodowcowej w postaci skonsolidowanej gliny


Tillit (ang. tillite) – zlityfikowane lub czasami słabo zmetamorfizowane osady moreny polodowcowej w postaci skonsolidowanej gliny, powstałe zwykle przed czwartorzędem.

Znaczenie stratygraficzne, jako poziomy przewodnie, mają tillity powstałe w okresach silnych zlodowaceń w neoproterozoiku (zlodowacenia okresu kriogenu i ediakaru) i paleoproterozoiku (zlodowacenie hurońskie).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Tim

1. zdrobnienie od: Timothy (obce imię męskie);
2. obce imię męskie


Tim, TIM