Żaba

płaz bezogonowy wodny lub lądowy


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) herp. pot. pospolity płaz bezogonowy z wielu różnych rodzin, głównie z żabowatych;

 (1.2) slang. mot. nożny podnośnik do samochodu

 (1.3) techn. pot. klucz do rur z regulowaną szerokością rozstawu szczęki

 (1.4) sport. pot. klasyczny styl pływacki

 (1.5) środ. kolej. izolator sekcyjny sieci trakcyjnej


Płazy bezogonowe (Anura), potocznie żaby lub ropuchy – najliczniejszy i najbardziej rozpowszechniony rząd płazów, obejmujący w świecie ponad 7000 gatunków i cztery podrzędy, do których zalicza się ponad 50 rodzin, w tym również żyjące w Polsce: żabowate, ropuchowate, kumakowate, rzekotkowate i grzebiuszkowate.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żabcia

żabunia, żabusia, żabka, żabeczka, żabeńka;
1. pieszczotliwie o żabie;
2. pieszczotliwie o osobie (zwykle kobiecie) darzonej miłością


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: żaba

 (1.2) pieszcz. zwrot skierowany do dziewczyny lub kobiety


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żabczyński

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Żabeczka

żabunia, żabusia, żabka, żabcia, żabeńka;
1. pieszczotliwie o żabie;
2. pieszczotliwie o osobie (zwykle kobiecie) darzonej miłością


Źródła:

SJP.pl

Żabeńka

żabunia, żabusia, żabka, żabeczka, żabcia;
1. pieszczotliwie o żabie;
2. pieszczotliwie o osobie (zwykle kobiecie) darzonej miłością


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: żaba

 (1.2) pieszcz. zwrot skierowany do dziewczyny lub kobiety


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żabi

żaba; żabowy


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący żaby, odnoszący się do żaby

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) taki, który należy do żaby

przymiotnik jakościowy

 (3.1) charakterystyczny dla żaby, mający cechy żaby


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żabianczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żabianki


Źródła:

Wiktionary

Żabianczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żabianki


Źródła:

Wiktionary

Żabianecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żabianki


Źródła:

Wiktionary

Żabianka

dzielnica Gdańska


Miejscowości w Polsce
Inne

Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żabice

3 miejscowości w Polsce:


Źródła:

Wikipedia

Żabicki

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Żabiczynianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żabiczyna


Źródła:

Wiktionary

Żabiczynianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żabiczyna


Źródła:

Wiktionary

Żabiczyński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żabiczyna


Źródła:

Wiktionary

Żabie

płaz bezogonowy wodny lub lądowy



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żabiec

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. zabiegać)

 (1.1) dokonany od|zabiegać.


Żabiec – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Pacanów.

Prywatna wieś szlachecka, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie wiślickim województwa sandomierskiego. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Żabieńcowate

rodzina roślin zielnych, wodnych lub błotnych, o drobnych kwiatach, rosnących w strefie umiarkowanej półkuli północnej


Żabieńcowate (Alismataceae Vent.) – rodzina roślin wodnych lub błotnych należąca do jednoliściennych. Obejmuje 16–18 rodzajów z ok. 115 gatunkami. Rozległy zasięg obejmuje obszary pod wpływem klimatu umiarkowanego oraz strefę międzyzwrotnikową, poza terenami pustynnymi. Najwięcej gatunków występuje na kontynentach amerykańskich. Rośliny siedlisk wodnych i bagiennych. Tkanki roślin zawierają sok mleczny.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żabieńcowaty

o cechach żabieńcowatych


Źródła:

SJP.pl

Żabieńcowce

przedstawiciel rzędu roślin z klasy jednoliściennych


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żabieńcowiec

przedstawiciel rzędu roślin z klasy jednoliściennych


Źródła:

SJP.pl

Żabieńczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żabieńca


Źródła:

Wiktionary

Żabieńczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żabieńca


Źródła:

Wiktionary

Żabienica

rodzaj z rodziny żabieńcowatych, obejmuje około 70 gatunków; roślina wodna lub błotna o długich liściach, wiele gatunków chętnie hodowanych w akwariach; w Polsce na wyspie Wolin spotykana żabienica jaskrowata


Żabienica (Baldellia Parl.) – rodzaj roślin z rodziny żabieńcowatych (Alismataceae). Obejmuje dwa lub trzy gatunki. Są to rośliny wodne występujące na wyspach Makaronezji, w Europie (bez wschodniej części kontynentu), w północno-zachodniej Afryce oraz w Azji Mniejszej. W Polsce występuje jeden gatunek – żabienica jaskrowata B. ranunculoides.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żabieniec

rodzaj z rodziny żabieńcowatych; kilka (6-11) gatunków roślin wodnych i błotnych z Eurazji i Ameryki Północnej; w Polsce występuje m.in. żabieniec babka wodna


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Alisma|L.|ref=tak., gatunek rośliny rosnącej w środowisku wilgotnym;

 (1.2) lud. knieć błotna


W Polsce

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żabieniecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żabieńca


Źródła:

Wiktionary

Żabienko

Żabienko – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Mogilno.


Źródła:

Wikipedia

Żabieński

Żabno


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żabna


Patrz:Żabno

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żabierek

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Żabikowo

1. część Lubonia;
2. wieś w Polsce


Żabikowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie średzkim, w gminie Środa Wielkopolska, przy trasie drogi krajowej nr 11.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żabikowski

przymiotnik od: Żabikowo, Żabikowo Prywatne, Żabikowo Państwowe, Żabików


Źródła:

SJP.pl

Żabin

1. nazwa kilku wsi w Polsce;
2. wieś na Ukrainie


miejscowości w Polsce:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żabinek

Żabinek (niem. Klein Sabin) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie drawskim, w gminie Wierzchowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego. W roku 2007 wieś liczyła 290 mieszkańców.

Osada wchodząca w skład sołectwa:


Źródła:

Wikipedia

Żabinianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żabina


Źródła:

Wiktionary

Żabinianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żabina


Źródła:

Wiktionary

Żabiniec

Miejscowości i ich części w Polsce


Źródła:

Wikipedia

Żabinko

Żabinko – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Mosina.

Wieś królewska Żabienko należąca do starostwa mosińskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie kościańskim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.


Źródła:

Wikipedia

Żabiński

przymiotnik od: Żabin


przymiotnik

 (1.1) dotyczący Żabina



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żabio

przysłówek

 (1.1) na sposób żab, po żabiemu


Źródła:

Wiktionary

Żabioroski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żabiego Rogu


Źródła:

Wiktionary

Żabiorożanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żabiego Rogu


Źródła:

Wiktionary

Żabiorożanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żabiego Rogu


Źródła:

Wiktionary

Żabiowolanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żabiej Woli


Źródła:

Wiktionary

Żabiowolanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żabiej Woli


Źródła:

Wiktionary

Żabiowolski

przymiotnik od: Żabia Wola


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żabiej Woli


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żabirośl

słodkowodny krasnorost (glon); skrzeczka


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żabiru

ptak z rodziny bocianowatych; trzy gatunki: żabiru argentyński z Ameryki Południowej i Środkowej, żabiru afrykański z Afryki, żabiru czerwononogi z Australii


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Jabiru|Hellmayr|ref=tak., monotypowy rodzaj ptaków z rodziny bocianów

 (1.2) ornit. zob. żabiru amerykański., gatunek z rodzaju żabiru (1.1);

 (1.3) ornit. zob. żabiru czerwononogi., gatunek z rodzaju nazwa systematyczna|Ephippiorhynchus|Bonaparte|ref=tak.;

 (1.4) ornit. zob. żabiru afrykański., gatunek z rodzaju nazwa systematyczna|Ephippiorhynchus|Bonaparte|ref=tak.;

 (1.5) ornit. ptak z gatunku żabiru (1.2)

 (1.6) ornit. ptak z gatunku żabiru (1.3)

 (1.7) ornit. ptak z gatunku żabiru (1.4)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żabiściek

żabiściek pływający - roślina wodna z rodziny żabiściekowatych, o białych, wonnych kwiatach i niewielkich liściach pływających na powierzchni wody, występująca w wodach stojących i wolno płynących Eurazji


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Hydrocharis|L.|ref=tak., roślina zielna pływająca na powierzchni wody;


Żabiściek (Hydrocharis L.) – rodzaj roślin z rodziny żabiściekowatych (Hydrocharitaceae). Gatunkiem typowym i zarazem jedynym przedstawicielem rodzaju we florze Polski jest żabiściek pływający Hydrocharis morsus-ranae. W sumie do rodzaju należą trzy gatunki spotykane na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Ameryki Południowej i Antarktydy. W niektórych ujęciach włączane są tu także oba gatunki z rodzaju Limnobium.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żabiściekowate

rodzina roślin wodnych występujących głównie w strefie umiarkowanej


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żabiściekowaty

o cechach żabiściekowatych


Źródła:

SJP.pl

Żabiściekowce

przedstawiciel rodziny roślin wodnych z grupy jednoliściennych


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żabiściekowiec

przedstawiciel rodziny roślin wodnych z grupy jednoliściennych


Źródła:

SJP.pl

Żabka

1. styl pływacki
2. mała żaba
3. karafułka; część smyczka
4. skok szpagatowy w łyżwiarstwie figurowym;
5. krab; motyw dekoracyjny w kształcie zwiniętego liścia;
6. torbiel ślinianki;
7. zapalenie stawu kopytowego u konia
8. klucz do odkręcania śrub (klucz francuski)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) herp. młoda lub mała żaba

 (1.2) pieszcz. zwrot skierowany do dziewczyny lub kobiety

 (1.3) sport. obunożny podskok z przysiadu;

 (1.4) pot. sport. styl pływacki, polegający na wykonywaniu równoczesnych ruchów ramionami i nogami, w taki sposób, jak czynią to żaby;

 (1.5) muz. element smyczka do gry na skrzypcach;

 (1.6) spinka do przypinania firan lub zasłon na karniszu;

 (1.7) spinka do przypinania prania do sznurka

 (1.8) zapinka do pończoch – element pasa do pończoch

 (1.9) spinka przy szelkach

 (1.10) sposób mocowania łyżwy do buta;

 (1.11) techn. klucz nastawny z regulowaną skokowo szerokością rozstawu szczęk;

 (1.12) blaszka przybijana do obcasa lub szpica buta;

 (1.13) geod. podstawa łaty mierniczej;

 (1.14) archit. element zdobniczy w architekturze, najczęściej występujący w większej ilości;

 (1.15) wet. choroba końskiego kopyta

 (1.16) herp. zob. żabka kwiatowa.

 (1.17) herp. zob. mantella.

 (1.18) techn. środ. ubijarka


żabka – zdrobnienie od żaby


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żabkarka

kobieta pływająca stylem klasycznym


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. pływaczka wyspecjalizowana w pływaniu żabką


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żabkarz

mężczyzna pływający stylem klasycznym


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. pływak wyspecjalizowany w pływaniu żabką


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żabnianin

mieszkaniec Żabna (miasta w Polsce)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żabna


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żabnianka

mieszkanka Żabna (miasta w Polsce)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żabna


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żabnica

ryba denna z rodziny żabnicowatych; nawęd


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Lophius piscatorius|ref=tak., płaska, drapieżna ryba atlantycka;


Miejscowości w Polsce
Cieki wodne

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żabnicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żabnicy


Źródła:

Wiktionary

Żabnicokształtne

rząd ryb obejmujący około 300 gatunków drapieżnych ryb strefy dennej; nogopłetwe


Żabnicokształtne, nogopłetwe (Lophiiformes) – rząd morskich ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), charakteryzujących się wielką paszczą i obecnością wiciowatego wabika umieszczonego na głowie ryby. W zapisie kopalnym znane są z morskich osadów dolnego eocenu. Współcześnie występują w wodach oceanicznych strefy tropikalnej, subtropikalnej i umiarkowanej.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żabnicokształtny

o cechach żabnicokształtnych (rząd ryb)


Źródła:

SJP.pl

Żabnicowate

rodzina drapieżnych ryb morskich, zamieszkujących dno wód przybrzeżnych; charakterystyczna nieproporcjonalnie duża głowa; do tej rodziny należy m.in. żabnica czyli nawęd


Żabnicowate (Lophiidae) – rodzina morskich ryb żabnicokształtnych (Lophiiformes).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żabnicowaty

mający cechy charakterystyczne dla rodziny drapieżnych ryb morskich


Źródła:

SJP.pl

Żabniczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żabnicy


Źródła:

Wiktionary

Żabniczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żabnicy


Żabniczanka (Żabnica) – potok w Beskidzie Żywieckim, prawy dopływ Soły o długości 12,59 km i powierzchni zlewni 37,03 km².

Spływa w północno-zachodnim kierunku przez miejscowość Żabnica głęboką doliną. Jej orograficznie prawe zbocza tworzy grzbiet Gronia, Abrahamowa, Suchego Gronia i Romanki, lewe – grzbiet Redykalnego Wierchu, Prusowa, Boruczy i Palenicy.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Żabno

miasto w województwie małopolskim


rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;


Żabno – miasto w powiecie tarnowskim (woj. małopolskie) położone na prawym brzegu Dunajca. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Żabno.

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto liczyło 4100 mieszkańców, a powierzchnia wynosiła 11,13 km².


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żabocik

zdrobnienie od: żabot


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od żabot


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żabogłów

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Raniceps raninus|ref=tak., gatunek ryby morskiej;


Żabogłów (Raniceps raninus) − gatunek morskiej ryby kostnoszkieletowej z rodziny dorszowatych, jedyny gatunek z rodzaju Raniceps.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Żabojad

pogardliwie o Francuzie


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pejor. lub lekcew. Francuz


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żabojadka

żabojad


Patrz:żabojad

Źródła:

SJP.pl

Żabojadzki

żabojad


Patrz:żabojad

Źródła:

SJP.pl

Żaboklicki

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Żabokliki

1. wieś w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Siedlce;
2. wieś w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, w gminie Korytnica


2 miejscowości w Polsce:

Zobacz też: Żabokliki-Kolonia


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żabol

1. żartobliwie, pieszczotliwie o ukochanym;
2. środowiskowo: kibic Górnika Zabrze


Źródła:

SJP.pl

Żaboryby

podrząd ryb z rzędu okoniokształtnych; batrachowce


Źródła:

SJP.pl

Żabot

ozdoba ubrania przypinana pod szyją


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kraw. daw. falbana z cienkiego materiału przypinana do ubrania jako ozdobnik pod szyją;


Żabot (fr. jabot) – rodzaj ozdoby z udrapowanego materiału (muślin, jedwab, czasem z koronką), mocowanej pod szyją na przodzie sukni lub bluzki damskiej bądź na przodzie koszuli męskiej zakrywającej zapięcie na piersiach, widocznej w wycięciu wierzchniego stroju.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żabotowy

przymiotnik od: żabot


Źródła:

SJP.pl

Żabotyński

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Żabowate

rodzina płazów bezogonowych


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) herp. nazwa systematyczna|Ranidae|Batsch|ref=tak., rodzina bezogonowych płazów;


Żabowate, żaby właściwe (Ranidae) – rodzina płazów z rzędu płazów bezogonowych (Anura) zaliczanych do grupy Neobatrachia.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żabowaty

1. podobny do żaby;
2. o cechach żabowatych (rodzina płazów)


Źródła:

SJP.pl

Żabowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec miejscowości Żabów

 (1.2) mieszkaniec miejscowości Żabowo


Źródła:

Wiktionary

Żabowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka miejscowości Żabów

 (1.2) mieszkanka miejscowości Żabowo


Źródła:

Wiktionary

Żabówko

Żabówko – wieś sołecka Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Nowogard.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.


Źródła:

Wikipedia

Żabowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący miejscowości Żabów

 (1.2) dotyczący miejscowości Żabowo


Źródła:

Wiktionary

Żabowy

żaba; żabi


Źródła:

SJP.pl

Żabski

nazwisko


przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Zębu, związany z Zębem


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żabsko

zgrubienie od: żaba


Źródła:

SJP.pl

Żabunia

żabcia, żabusia, żabka, żabeczka, żabeńka;
1. pieszczotliwie o żabie;
2. pieszczotliwie o osobie (zwykle kobiecie) darzonej miłością


Źródła:

SJP.pl

Żabusia

żabunia, żabcia, żabka, żabeczka, żabeńka;
1. pieszczotliwie o żabie;
2. pieszczotliwie o osobie (zwykle kobiecie) darzonej miłością


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: żaba

 (1.2) pieszcz. zwrot skierowany do dziewczyny lub kobiety


Żabusia – dramat wystawiony po raz pierwszy w 1897 roku, jeden z utworów Gabrieli Zapolskiej. Za temat dramatu autorka obrała krytykę tzw. mieszczańskiej moralności, opartej na pozorach, obłudzie, zakłamaniu.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żabuti

rodzaj żółwia z rodziny żółwi lądowych


Źródła:

SJP.pl

Żachać

żachać się - obruszać się, oburzać się na coś


Źródła:

SJP.pl

Żachnąć

żachnąć się - oburzyć się na kogoś, na coś; obruszyć się


Źródła:

SJP.pl

Żachwa

osłonica bytująca w Morzu Śródziemnym


Źródła:

SJP.pl

Żachwy

osłonica bytująca w Morzu Śródziemnym


Żachwy (Ascidiacea) – gromada zwierząt morskich zaliczanych do podtypu osłonic. Opisanych około 3000 gatunków.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żaczek

zdrobnienie od: żak


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od student

 (1.2) stpol. chłopiec


Osoby o tym nazwisku:


Patrz:żak

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żaczka

zdrobnienie od: żak


Patrz:żak

Źródła:

SJP.pl

Żad

wyrób jubilerski, rzeźba lub ozdoba wykonana z jadeitu albo nefrytu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. tylna część tułowia czworonożnego zwierzęcia

 (1.2) pot. szerokie i tłuste pośladki człowieka

 (1.3) daw. tył, tylna część


Żad – zwyczajowa oraz gemmologiczna wspólna nazwa nefrytu (żad nefrytowy) i jadeitu (żad jadeitowy).

Jest potoczną nazwą dawniej stosowaną w stosunku do dwóch, podobnych do siebie z wyglądu i często mylonych skał. Obecnie do tej grupy zalicza się trzy rodzaje skał:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żadeit

minerał z grupy piroksenów, krzemian sodu i glinu; jadeit


Źródła:

SJP.pl

Żaden

1. ani jeden;
2. o niskiej wartości, źle oceniany


zaimek przeczący

 (1.1) …informujący o braku kogoś lub czegoś

 (1.2) znikomo mały, bez wartości

przymiotnik

 (2.1) równy zeru


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żadne

1. ani jeden;
2. o niskiej wartości, źle oceniany


Źródła:

SJP.pl

Żadniusieńki

zdrobnienie od: żaden


przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: żaden


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żadność

nijakość, bezpłciowość, niewyrazistość


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. pożądanie, żądza


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żaducy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) stpol. upragniony, pożądany


Źródła:

Wiktionary

Żagań

miasto w województwie lubuskim


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. jedna z polskich miejscowości;


Żagań (pol. hist. Żegań, Żegan lub Zegan; niem. Sagan, Sagan in Schlesien lub Sagan am Bober; łuż. Zahań; cz. Zaháň; łac. Saganensis, Saganum, Sagnum, Zagano lub Zager) – miasto, będące jednocześnie gminą miejską i siedzibą gminy wiejskiej Żagań, zlokalizowane w zachodniej Polsce, w województwie lubuskim, na pograniczu Niziny Śląsko-Łużyckiej i Wału Trzebnickiego, nad Bobrem i Czerną Wielką; siedziba powiatu żagańskiego. Usytuowane w odległości 40 km od granicy polsko-niemieckiej i 100 km od granicy polsko-czeskiej.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żaganianin

mieszkaniec Żagania


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żagania


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żaganianka

mieszkanka Żagania


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żagania


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żaganiec

Żaganiec (przed 1945 niem. Hermsdorf b. Sagan) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żagańskim, w gminie Iłowa nad Czerną i Lubatką w Puszczy Żagańskiej (Bory Dolnośląskie).

Przez wieś biegnie droga wojewódzka nr 296 stanowiąca zachodnią granicę największego w Polsce poligonu wojskowego – OSP Żagań-Świętoszów. Poniżej ujścia Lubatki do Czernej znajduje się wyremontowana i oddana do użytku w 2009 mała elektrownia wodna o mocy zainstalowanej ok. 30 kW.


Źródła:

Wikipedia

Żagański

Żagań


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żagania


Patrz:Żagań

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żagar

gwarowo: szczapa, bierwiono


Źródła:

SJP.pl

Żagary

regionalnie: szczapy, bierwiona


Żagary (w gwarze wileńskiej suche patyki, żerdki, chrust) – polska grupa poetycka, która narodziła się w Wilnie w 1931 roku. Sytuowała się w obrębie tzw. Drugiej Awangardy, była nazywana także „awangardą wileńską”. Początkowo grupa wydawała czasopismo o takiej samej nazwie „Żagary”. Jej członkowie postulowali społeczne zaangażowanie literatury, a ich twórczość charakteryzowała się lewicowym radykalizmem, antyfaszyzmem oraz katastrofizmem.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żagarysta

członek grupy poetyckiej Żagary


Źródła:

SJP.pl

Żagiel

ukształtowany płat tkaniny lub innego materiału, służący do napędzania jednostek żaglowych siłą wiatru


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba południowego;


Żagiel – rodzaj pędnika wiatrowego stosowanego do napędzania żaglowców, jachtów, bojerów, żaglowozów itd. Jest to odpowiednio ukształtowany płat tkaniny (ew. innego tworzywa) rozpięty na omasztowaniu jednostek żaglowych, stawiany fałami i kierowany szotami lub brasami (najczęściej przy użyciu lin pomocniczych). Zadaniem żagla jest wytworzenie siły aerodynamicznej napędzającej jednostkę. Zespół żagli tworzy ożaglowanie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żagielek

1. sklepienie w kształcie trójkąta sferycznego, stanowiące przejście od kwadratu podbudowy do podstawy kopuły; wrożnik;
2. u roślin motylkowatych: górny płatek korony;
3. zdrobnienie od: żagiel


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: żagiel

 (1.2) mały żagiel

 (1.3) archit. narożny element sklepienia o kształcie trójkąta sferycznego


Architektura
Biologia
Inne

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żagielkowy

przymiotnik od: żagielek


Źródła:

SJP.pl

Żagiew

1. płonący kawał drewna; głownia;
2. grzyb z rodziny żagwiowatych, pasożytujący na drzewach; huba


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) płonący kawał drewna

 (1.2) przen. coś, co staje się przyczyną, początkiem gwałtownych i dramatycznych wydarzeń

 (1.3) biol. zob. huba.



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żagiewka

mała rybka morska z rodziny żagiewkowatych, jaskrawo ubarwiona, często hodowana w akwariach


Neofavolus Sotome & T. Hatt. (żagiewka) – rodzaj grzybów z rodziny żagwiowatych (Polyporaceae).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żagiewkowate

rodzina niewielkich morskich ryb z rzędu okoniokształtnych; kilka gatunków hodowanych w akwariach


Żagiewkowate (Cirrhitidae) – rodzina morskich ryb okoniokształtnych.

Występowanie: ciepłe wody oceaniczne


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żagiewkowaty

o cechach charakterystycznych dla rodziny ryb z podrzędu okoniokształtnych


Źródła:

SJP.pl

Żaglarz

rzemieślnik szyjący lub naprawiający żagle; żaglownik


Źródła:

SJP.pl

Żaglasty

przypominający kształtem żagiel; obecnie używane wyłącznie w połączeniu: sklepienie żaglaste


Źródła:

SJP.pl

Żagle

potocznie: pływanie łódką z żaglem


Żagle – ilustrowany magazyn, wydawany w cyklu miesięcznym w latach 1959-2020. Porusza tematy związane z żeglarstwem (regaty żeglarskie, jachting, nawigacja, szkutnictwo i kulturą żeglarską).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żaglica

ryba z rodziny żaglicowatych o charakterystycznej, wysokiej i długiej płetwie grzbietowej


Żaglica, żaglica pacyficzna (Istiophorus platypterus) – gatunek morskiej ryby okoniokształtnej z rodziny żaglicowatych (Istiophoridae), ceniony obiekt połowów sportowych i komercyjnych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żaglicowate

rodzina ryb z rzędu okoniokształtnych; drapieżne ryby morskie z ciepłych mórz i oceanów z charakterystyczną dużą płetwą grzbietową


Żaglicowate (Istiophoridae) – rodzina morskich ryb okoniokształtnych (Perciformes), potocznie nazywanych marlinami – wcześniej nazwa ta stosowana była tylko dla ryb z rodzaju Makaira. Są blisko spokrewnione z włócznikowatymi (Xiphiidae). Mają duże znaczenie gospodarcze, są cenione w wędkarstwie sportowym. Tłuszcz z ich wątroby zawiera dużo witaminy A.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żaglicowaty

o cechach charakterystycznych dla rodziny ryb morskich z rzędu okoniokształtnych


Źródła:

SJP.pl

Żaglik

rodzaj mchów z rodziny zdrojkowatych


Moczara, żaglik (Dichelyma Myrin) – rodzaj mchu z rodziny zdrojkowatych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żaglomistrz

specjalista zajmujący się szyciem, trymowaniem i naprawianiem żagli; żaglownik; żaglarz


Źródła:

SJP.pl

Żaglomistrzostwo

umiejętność szycia i naprawy żagli


Źródła:

SJP.pl

Żaglomistrzowski

związany z umiejętnością szycia, trymowania i naprawiania żagli


Źródła:

SJP.pl

Żaglomistrzyni

żaglomistrz


Patrz:żaglomistrz

Źródła:

SJP.pl

Żaglon

gatunek ryby z rzędu skrzelokształtnych


Żaglon (Alepisaurus ferox) – gatunek ryby skrzelokształtnej z rodziny żaglonowatych (Alepisauridae), dla której jest typem nomenklatorycznym. Występuje we wschodnim i zachodnim Pacyfiku na głębokości od 0 do 1830 m. Osiąga do 215 cm długości i 9 kg masy ciała.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żaglopłat

Źródła:

Wikipedia

Żaglować

latać szybowcem, wykorzystując wstępujące prądy powietrzne


Źródła:

SJP.pl

Żaglowcowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z żaglowce, dotyczący żaglowca


Źródła:

Wiktionary

Żaglowiec

1. łódka żaglowa;
2. ryba akwariowa o spłaszczonym, podobnym do trójkąta ciele; skalar


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mar. statek z żaglami, napędzany siłą wiatru;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) icht. pot. skalar;


Żaglowiec (statek żaglowy) – statek wodny o napędzie żaglowym. Jednostka pływająca, której jedynym lub podstawowym czynnikiem napędowym jest jeden lub więcej żagli. Na danej jednostce przygotowanej do żeglugi zbiór wszystkich możliwych do zastosowania na niej rodzajów żagli stanowi jej aktualne ożaglowanie, przy czym nie wszystkie rodzaje tych żagli muszą być użyte jednocześnie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żaglowiosłowiec

statek morski napędzany zarówno za pomocą żagli, jak i wioseł


Źródła:

SJP.pl

Żaglówka

łódka wyposażona przynajmniej w jeden żagiel; jacht


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żegl. niewielka łódź żaglowa;

 (1.2) żaglowa łódka-zabawka


Jacht żaglowy (ang. sailing yacht) często skrótowo oznaczany s/y lub s. y. (od angielskiego nazewnictwa) – jednostka pływająca wykorzystywana do celów sportowo-turystycznych, której głównym lub jedynym napędem są żagle. Podział na żaglówki, jachty czy żaglowce nie jest ostry i jedynie zwyczajowy.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żaglownia

pomieszczenie w stoczni, w którym przechowuje się i konserwuje żagle


Źródła:

SJP.pl

Żaglownictwo

umiejętność szycia, trymowania i naprawiania żagli


Źródła:

SJP.pl

Żaglownik

rzemieślnik szyjący lub naprawiający żagle; żaglarz; żaglomistrz


Źródła:

SJP.pl

Żaglowóz

kołowy pojazd napędzany żaglem lub paralotnią napędową, używany w żeglarstwie lądowym


Żaglowóz (ang. land yacht) – jednostka używana w żeglarstwie lądowym, poruszająca się na kołach, napędzana siłą wiatru, której pędnikiem jest żagiel. Konstrukcja żaglowozu podobna jest do ślizgu lodowego, zwanego popularnie bojerem. Żeglarze lądowi zazwyczaj wykorzystują dno wyschniętych słonych jezior lub – dzięki zjawisku pływów – okresowo odsłaniane dno morza.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żaglowy

przymiotnik od: żagiel


przymiotnik

 (1.1) dotyczący żagla, związany z żaglem lub z żaglami

 (1.2) wyposażony w żagle


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żagnica

duża ważka z rodziny żagnicowatych


Aeshna – rodzaj stosunkowo dużych ważek z rodziny żagnicowatych (Aeshnidae). Gatunki z tego rodzaju określane są w języku polskim zwyczajową nazwą żagnica lub żagiew.

Rodzaj został opisany przez Fabriciusa w 1775 jako pierwszy rodzaj rodziny Aeshnidae. Początkowo obejmował 4 gatunki. Przez długi czas w literaturze stosowano nieprawidłową pisownię nazwy naukowej Aeschna. Gatunek typowy został poprawnie określony dopiero w 1934. Jest nim Aeshna grandis.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żagnicowate

rodzina owadów z podrzędu ważek różnoskrzydłych (największe ważki ze współcześnie żyjących); należą do niej m.in. żagnica i husarz


Żagnicowate (Aeshnidae) – rodzina owadów zaliczanych do ważek różnoskrzydłych (Anisoptera) obejmująca silne i żwawo latające ważki, największe spośród występujących w Europie i Ameryce Północnej. Rozpiętość ich skrzydeł wynosi 70–110 mm. W Polsce reprezentowana jest przez kilkanaście gatunków, w tym 2 (żagnica północna i żagnica zielona) objęte ścisłą ochroną gatunkową, a 1 (żagnica torfowcowa) – ochroną częściową.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żagnicowaty

o cechach żagnicowatych (rodzina owadów)


Źródła:

SJP.pl

Żagniczka

żagniczka zwyczajna - gatunek ważki


Źródła:

SJP.pl

Żagwiak

rodzaj grzybów z rodziny żagwiowatych


Cerioporus Quél. (żagwiak) – rodzaj grzybów z rodziny żagwiowatych (Polyporaceae).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żagwica

rodzaj grzybów z rzędu pieczarkowców


Grifola Gray (żagwica) – rodzaj grzybów z rodziny Grifolaceae. W Polsce występuje jeden gatunek.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żagwin

roślina ozdobna z rodziny krzyżowych; obrecja


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żagwiowate

rodzina grzybów nadrzewnych lub naziemnych z klasy podstawczaków; wieloporowate


Żagwiowate (Polyporaceae Fr. ex Corda) – rodzina grzybów z rzędu żagwiowców (Polyporales).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żagwiowaty

o cechach żagwiowatych


Źródła:

SJP.pl

Żagwiowce

rząd grzybów z klasy pieczarniaków


Żagwiowce (Polyporales Gäum.) – rząd grzybów z klasy pieczarniaków (Agaricomycetes).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żagwiowiec

przedstawiciel rzędu grzybów z klasy pieczarniaków


Źródła:

SJP.pl

Żak

uczeń, student


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. uczeń;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żaka

gatunek papugi


Źródła:

SJP.pl

Żakard

1. urządzenie sterujące nitkami na krośnie do tkania różnych wzorów;
2. maszyna włókiennicza mająca takie urządzenie;
3. materiał z wzorami utkany maszyną wyposażoną w takie urządzenie


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) włók. tkanina o bardzo rozbudowanych wzorach, jedno- lub wielobarwnych, wykonywane na krosnach wyposażonych w mechanizm Żakarda;

 (1.2) techn. włók. środ. mechanizm przesmykowy umożliwiający sterowanie pojedynczymi nitkami osnowy;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żakardowy

przymiotnik od: żakard


przymiotnik

 (1.1) włók. dotyczący żakardu, związany z żakardem


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żakare

kajman żakare - gatunek gada z rodziny aligatorowatych


Źródła:

SJP.pl

Żakeria

1. bunt niższych warstw społecznych przeciw władzy;
2. żartobliwie: ogół żaków; studenteria


Żakeria (fr. jacquerie) – powstanie ludowe pod wodzą Guillauma Cale mające miejsce w 1358 roku we Francji w czasie wojny stuletniej. Powodem jego wybuchu było wyniszczenie wsi wojną i epidemiami, a także wzrost podatków i danin.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żakiecik

zdrobnienie od: żakiet


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od żakiet


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żakiecina

lichej jakości żakiet


Źródła:

SJP.pl

Żakieria

1. bunt chłopski w systemie feudalnym;
2. chłopstwo zbuntowane przeciwko stosunkom feudalnym


Żakeria (fr. jacquerie) – powstanie ludowe pod wodzą Guillauma Cale mające miejsce w 1358 roku we Francji w czasie wojny stuletniej. Powodem jego wybuchu było wyniszczenie wsi wojną i epidemiami, a także wzrost podatków i danin.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żakiet

1. górna część damskiego kostiumu, podobna do męskiej marynarki;
2. rodzaj wizytowej męskiej marynarki


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) męskie eleganckie odzienie dzienne;

 (1.2) damski strój rodzaju marynarki;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żakietowy

przymiotnik od: żakiet


Źródła:

SJP.pl

Żakiewicz

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Żakinada

święto studenckie; juwenalia


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. studenckie juwenalia


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żakini

młoda dziewczynka uczestnicząca w zawodach sportowych, przedzielona do najmłodszej grupy wiekowej


Źródła:

SJP.pl

Żaklina

imię żeńskie


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;


Żaklina – spolszczenie francuskiego imienia Jacqueline, zapisane fonetycznie, które jest żeńskim odpowiednikiem imienia Jakub. Jest również inny żeński odpowiednik tego imienia – Jakubina. Niektórzy błędnie uważają to imię za żeński odpowiednik imienia Jacek (mylnie interpretując francuskie imię Jacques).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żaklininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Żakliny lub z nią związany


Źródła:

SJP.pl

Żaklinka

zdrobnienie od: Żaklina (imię żeńskie)


Źródła:

SJP.pl

Żako

gatunek papugi


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ornit. gatunek afrykańskiej papugi o szarym upierzeniu i czerwonym ogonie, zdolnej naśladować ludzki głos;


Żako większa, żako, papuga popielata, papuga szara (Psittacus erithacus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae). Klasyfikacja taksonomiczna jest sporna, zależnie od ujęcia, żako uznaje się za jeden gatunek z trzema podgatunkami lub za dwa odrębne gatunki. Zamieszkują środkową Afrykę oraz Wyspy Świętego Tomasza i Książęcą. Zagrożone wyginięciem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żakostwo

zespół cech właściwych studentom


Źródła:

SJP.pl

Żakowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żakowa


Źródła:

Wiktionary

Żakowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żakowa


Źródła:

Wiktionary

Żakowice


Źródła:

Wikipedia

Żakowicz

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Żakowiec

Żakowiec – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim, w gminie Dąbrowice.

Wieś duchowna, własność plebana dąbrowickiego położona była w końcu XVI wieku w powiecie łęczyckim województwa łęczyckiego.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.


Źródła:

Wikipedia

Żakowo

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 2 podstawowe

Źródła:

Wikipedia

Żakowski

związany z uczniem, studentem lub żakiem


przymiotnik

 (1.1) dotyczący żaków

 (1.2) dotyczący Żakowa


Żakowski (forma żeńska: Żakowska; liczba mnoga: Żakowscy) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiły je 2375 osoby, według nowszych, internetowych danych noszą je 2427 osoby. Nazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Żakowo lub Żakowice i jest najbardziej rozpowszechnione w centralnej Polsce.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żal

1. smutek, przygnębienie wywołane jakimś przykrym doświadczeniem, np. porażką, utratą kogoś bliskiego; rozpacz, ubolewanie, żałość, boleść;
2. uczucie niechęci do kogoś lub czegoś wywołane przeżytym rozczarowaniem; pretensja, rozżalenie, resentyment, animozja;
3. uczucie skruchy po zrobieniu czegoś złego;
4. młodzieżowo: oznaka pogardy, lekceważenia kogoś, braku szacunku


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) negatywny stan emocjonalny spowodowany doznaną stratą;

 (1.2) pretensja, uraza

 (1.3) współczucie, politowanie

 (1.4) skrucha, wyrzuty sumienia

 (1.5) pogarda

 (1.6) stpol. zło, krzywda, przykrość


Żal – negatywny stan emocjonalny spowodowany doznaną stratą. Towarzyszy mu często trudność w pogodzeniu się, że tego, co utracone już nie ma i wynikającym z tego brakiem akceptacji rzeczywistości takiej, jaka jest tu i teraz. Występuje również w postaci żalu do kogoś za wyrządzone krzywdy, niemożność pogodzenia się z realną sytuacją.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żal.pl

wyrażenie używane najczęściej przez młodzież w celu uwidocznienia swojego zażenowania z powodu określonej sytuacji; żenua


Źródła:

SJP.pl

Żalanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żałego


Źródła:

Wiktionary

Żalanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żałego


Żalanka (ukr. Жалянка) – wieś na Ukrainie, w obwodzie rówieńskim, w rejonie hoszczańskim. W 2001 roku liczyła 74 mieszkańców.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Żale

1. książkowo: skargi, narzekanie, lament;
2. w literaturze staropolskiej: utwór liryczny wyrażający ubolewanie z powodu nieszczęścia i narzekania na los, np. Gorzkie żale


W Polsce

Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żalęcino

Żalęcino (niem. Sallentin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Dolice, położona 8 km na północny zachód od Dolic (siedziby gminy) i 15 km na południowy wschód od Stargardu (siedziby powiatu).


Źródła:

Wikipedia

Żaleński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żalna


Źródła:

Wiktionary

Żalić

żalić się - wypowiadać pretensje, skargi; narzekać, skarżyć się, użalać się


Źródła:

SJP.pl

Żalik

zdrobnienie od: żal


Źródła:

SJP.pl

Żalin


Źródła:

Wikipedia

Żalinowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żalinowa


Źródła:

Wiktionary

Żalinowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żalinowa


Źródła:

Wiktionary

Żalinowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żalinowa


Źródła:

Wiktionary

Żalm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. rel. bibl. psalm

 (1.2) stpol. muz. instrument psalterium

 (1.3) stpol. psalmista, śpiewający psalmy


Źródła:

Wiktionary

Żalnianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żalna


Źródła:

Wiktionary

Żalnianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żalna


Źródła:

Wiktionary

Żalnica

w czasach pogańskich urna z prochami zmarłego


Źródła:

SJP.pl

Żalnik

po staropolsku: cmentarz


Żalnik – miejsce pochówku urn z prochami zmarłych; także funkcjonująca nazwa takiej urny (popielnicy).

Określenie żalnik pochodzi od słowa żal i określa miejsce pochówku urn z prochami zmarłych. Dotyczy ono cmentarza dla urn z okresu przedchrześcijańskiego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żalno

Żalno (niem. Sehlen) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie tucholskim, w gminie Kęsowo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (2011) liczyła 945 mieszkańców. Jest największą miejscowością gminy Kęsowo.


Źródła:

Wikipedia

Żalny

dawniej: wyrażający żal; żałobny; żałosny


Źródła:

SJP.pl

Żalski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Żałego


Źródła:

Wiktionary

Żaluzja

ruchoma przesłona okna lub drzwi, zbudowana zazwyczaj z poziomych drewnianych, plastikowych lub metalowych listewek


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) osłona przeciwsłoneczna zasłaniająca okno lub drzwi, składająca się z równoległych poziomych lub pionowych listewek, pasów materiału, tworzywa sztucznego lub blachy, regulowanych tak, aby wpuszczać pożądaną ilość światła;

 (1.2) metalowa krata zabezpieczająca okno lub drzwi sklepu, zwijana na czas jego otwarcia


Żaluzja – osłona przeciwsłoneczna przesłaniająca wielopłaszczyznowo otwór budowlany.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żaluzjowy

przymiotnik od: żaluzja


Źródła:

SJP.pl

Żaluzyjka

niewielka żaluzja


Źródła:

SJP.pl

Żandarm

1. funkcjonariusz policji wojskowej;
2. w niektórych krajach, np. we Francji, umundurowany funkcjonariusz policji państwowej


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) funkcjonariusz żandarmerii, policji wojskowej

 (1.2) funkcjonariusz żandarmerii, francuskiej formacji policyjnej utrzymującej porządek na terenach wiejskich i małych miasteczkach

 (1.3) przen. osoba nadmiernie kontrolująca, trzymająca się kurczowo zasad i narzucająca je innym

 (1.4) daw. policjant



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żandarmeria

1. policja wojskowa;
2. policja w niektórych krajach, np. we Francji;
3. budynek będący siedzibą tejże policji


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) policja wojskowa

 (1.2) formacja policyjna we Francji;

 (1.3) oddziały policji państwowej pełniące funkcję służby porządkowej i policji politycznej w XIX i na początku XX w.

 (1.4) ciężkozbrojna rycerska gwardia we Francji w XV–XVII w.

 (1.5) funkcjonariusze tych policji



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żandarmka

żandarm


Patrz:żandarm

Źródła:

SJP.pl

Żandarmski

związany z żandarmem - policjantem wojskowym lub policjantem francuskim


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z osobą lub zawodem żandarma, dotyczący żandarma lub żandarmerii


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żandarowski

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Żanecia

zdrobnienie od: Żaneta (imię żeńskie); Żanetka


Źródła:

SJP.pl

Żanęcin

Żanęcin – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim, w gminie Wiązowna.

Wieś jest sołectwem w gminie Wiązowna.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Wiązownie.


Źródła:

Wikipedia

Żaneciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Żanety lub z nią związany


Źródła:

SJP.pl

Żanetka

zdrobnienie od: Żaneta (imię żeńskie); Żanecia


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. od: Żaneta


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żanetta

imię żeńskie


Źródła:

SJP.pl

Żanna

imię żeńskie


Żanna – imię żeńskie, powstałe najprawdopodobniej pod wpływem rosyjskim, przez fonetyczne zapisanie francuskiej wersji imienia Joanna, czyli Jeanne.

Żanna imieniny obchodzi 4 lutego, 30 maja, 17 sierpnia, 27 grudnia.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żanniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Żanny lub z nią związany


Źródła:

SJP.pl

Żanny

przymiotnik

 (1.1) poznań. żytni


Źródła:

Wiktionary

Żanr

genre;
1. styl gry, twórczości charakterystyczny dla artysty;
2. gatunek twórczości literackiej, muzycznej lub plastycznej o specyficznych cechach;
3. rzeźba lub malarstwo rodzajowe przedstawiające sceny z życia codziennego


Źródła:

SJP.pl

Żar

1. rozżarzony węgiel, rozżarzone zwęglone drewno; rzadko: jakaś substancja rozpalona do czerwoności;
2. wysoka temperatura otoczenia; gorąco, upał;
3. gwałtowność, żarliwość uczuć; zapał


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) tlące się, rozgrzane do czerwoności węgle lub drwa

 (1.2) bardzo wysoka temperatura

 (1.3) gorące powietrze

 (1.4) przen. silne emocje, gwałtowne uczucia


Miejscowości

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żar-Ptak

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) mit. ptak (często paw) ognisty występujący w baśniach rosyjskich; utożsamiany z mitologicznym rarogiem


Źródła:

Wiktionary

Żaranin

mieszkaniec Żar (miasta w Polsce); żarzanin


Źródła:

SJP.pl

Żaranka

mieszkanka Żar (miasta w Polsce); żarzanka


Źródła:

SJP.pl

Żararaka

wąż z podrodziny grzechotników


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) herp. gad z podrodziny grzechotników


Żararaka pospolita, żararaka (Bothrops jararaca) – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych (Viperidae) i podrodziny grzechotników (Crotalinae). Jest jednym z najbardziej niebezpiecznych węży Ameryki Południowej.

Stosunkowo duży wąż – dorastający maksymalnie do 160 cm długości, chociaż przeciętne rozmiary są znacznie mniejsze. Ubarwiony szarawo, zielonawo lub niemal całkowicie czarno. W tylnej części ciała znajduje się nieregularny rysunek.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żarcie

1. potocznie: jedzenie dla zwierząt;
2. pospolicie: jedzenie, posiłek dla ludzi


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|żreć.

 (1.2) pokarm dla zwierząt

 (1.3) posp. jedzenie dla człowieka


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarcik

zdrobnienie od: żart


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: żart


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarczanin

mieszkaniec Żarek (miasta w Polsce)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żarek

 (1.2) mieszkaniec Żarek-Letniska

 (1.3) mieszkaniec Żarek Wielkich


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarczanka

mieszkanka Żarek (miasta w Polsce)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żarek

 (1.2) mieszkanka Żarek-Letniska

 (1.3) mieszkanka Żarek Wielkich


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarczycki

nazwisko


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żarczyc Dużych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarczyczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żarczyc Dużych


Źródła:

Wiktionary

Żarczyczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żarczyc Dużych


Źródła:

Wiktionary

Żarczyn

2 miejscowości w Polsce:


Źródła:

Wikipedia

Żarczyński

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Żardenicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żardenik


Źródła:

Wiktionary

Żardeniczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żardenik


Źródła:

Wiktionary

Żardeniczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żardenik


Źródła:

Wiktionary

Żardeniki

2 miejscowości w Polsce:


Źródła:

Wikipedia

Żardiniera

stojąca półka lub rodzaj stoliczka z wgłębieniem na kwiaty doniczkowe; żardyniera


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ogrod. rodzaj stolika lub stojąca półka z wgłębieniem na kwiaty doniczkowe


Żardiniera (fr. jardinière) – półka lub wydłużony stolik z zagłębionym blatem przeznaczone na rośliny doniczkowe, popularna we Francji od 2. połowy XVIII wieku do połowy XX wieku.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żardinierka

mała żardiniera (żardyniera); żardynierka


Źródła:

SJP.pl

Żardyniera

stojąca półka lub rodzaj stoliczka z wgłębieniem na kwiaty doniczkowe; żardiniera


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzad. zob. żardiniera.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żardynierka

mała żardyniera (żardiniera); żardinierka


Źródła:

SJP.pl

Żarecki

Żarki


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żarek

 (1.2) dotyczący Żarek-Letniska

 (1.3) dotyczący Żarek Wielkich


Patrz:Żarki

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarek

1. żarek rubinowy - gatunek małego ptaka z rodziny tyrankowatych;
2. czerwończyk żarek - gatunek motyla z rodziny modraszkowatych



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żarełko

zdrobnienie od: żarło


Źródła:

SJP.pl

Żarg.

skrót od: żargon, żargonowy


skrót w funkcji rzeczownika

 (1.1) = kult. żargon

skrót w funkcji przymiotnika

 (2.1) = żargonowy

skrót w funkcji przysłówka

 (3.1) = żargonowo


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żargon

w językoznawstwie: język jakiejś grupy społecznej (środowiskowej, zawodowej, ale nie terytorialnej), różniący się od języka ogólnego (narodowego) zasobem słów, wyrażeń i wymową; slang, argot, gwara, wiech, język specjalistyczny (środowiskowy, zawodowy)


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. kult. zespół jednostek językowych właściwych dla wyodrębnionej grupy społecznej lub zawodowej;

 (1.2) jęz. kult. specyficzne nazewnictwo powiązane z pewnym obszarem działalności (np. dyscypliną naukową), trudno zrozumiałe dla osób z zewnątrz, niekiedy przeciwstawiane terminologii oficjalnej;

 (1.3) przest. jęz. jidysz


Żargon (od fr. jargon) – środowiskowa odmiana języka właściwa dla danej grupy społecznej lub zawodowej. W wąskim znaczeniu żargon to specyficzne nazewnictwo związane z pewnym obszarem działalności (np. dyscypliną naukową), trudno zrozumiałe dla osób z zewnątrz. W niektórych ujęciach żargon jest przeciwstawiany terminologii oficjalnej.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żargonizm

wyraz lub wyrażenie typowe dla żargonu, czyli środowiskowej odmiany języka wykształconej przez jakąś grupę społeczną dla podkreślenia własnej odrębności


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz, zwrot, forma gramatyczna zaczerpnięte z żargonu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żargonowo

przysłówek sposobu

 (1.1) jęz. z naleciałościami środowiskowymi w mowie i pisaniu


Źródła:

Wiktionary

Żargonowość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. środowiskowe naleciałości w mowie i pisaniu


Źródła:

Wiktionary

Żargonowy

przymiotnik od: żargon


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący żargonu, związany z żargonem, wyrażony żargonem


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarki

1. żarek rubinowy - gatunek małego ptaka z rodziny tyrankowatych;
2. czerwończyk żarek - gatunek motyla z rodziny modraszkowatych


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;


Żarki – miasto w Polsce położone w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Żarki.

W 1595 roku miasto położone w powiecie lelowskim województwa krakowskiego było własnością Aleksandra Myszkowskiego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żarklin

rodzaj drzew z rodziny bobowatych; Hymenaea


Źródła:

SJP.pl

Żarkowo

Żarkowo (kaszb. Żôrkòwò lub też Żarkòwò, niem. Sorkow) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Dębnica Kaszubska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.


Źródła:

Wikipedia

Żarlinek

gatunek chrząszcza z rodziny kusakowatych


Źródła:

SJP.pl

Żarliwie

przysłówek

 (1.1) z wielkim zapałem


Źródła:

Wiktionary

Żarliwiec

człowiek żarliwy, oddający się czemuś z wielkim zapałem; zapaleniec


Źródła:

SJP.pl

Żarliwiej

stopień wyższy od przysłówka: żarliwie


Źródła:

SJP.pl

Żarliwość

ogromny zapał; entuzjazm


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, kto jest żarliwy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: żarliwy; bardziej żarliwy


Źródła:

SJP.pl

Żarliwy

1. odznaczający się gorliwością, zapałem, poświęcający się czemuś z całym przekonaniem, z oddaniem;
2. świadczący o czyimś zapale, gorliwości


przymiotnik

 (1.1) cechujący się dużym zapałem, oddaniem


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarmaszyna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. uczn. zapalniczka


Źródła:

Wiktionary

Żarna

1. dawne prymitywne urządzenie do ręcznego mielenia zboża składające się z dwóch płaskich kamieni mających kształt koła; żarno;
2. przenośnie: następowanie po sobie jakichś zmian


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) hist. etn. urządzenie do ręcznego mielenia zboża, złożone z dwóch kamieni, jednego nad drugim, z których górny jest ruchomy względem dolnego; ; Gloger.

forma przymiotnika.

 (2.1) ż. lp. od: żarny


Żarna – urządzenie do ręcznego mielenia zboża, złożone z dwóch kamieni, jednego nad drugim, z których górny jest ruchomy względem dolnego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żarnecki

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Żarnik

1. część promiennika służąca do wysyłania promieniowania cieplnego;
2. element żarówki wykonany z drutu lub włókna węglowego doprowadzany do żarzenia się wskutek przepływu prądu elektrycznego


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elektr. drucik w żarówce emitujący światło


Żarnik (włókno żarowe) – cienki drut z wolframu (metal o wysokiej temperaturze topnienia) znajdujący się w bańce żarówki.

W wyniku przepływu przezeń prądu elektrycznego żarnik rozgrzewa się, co powoduje emisję światła (żarzy się – stąd jego nazwa). Żarnik jest połączony ze stopką żarówki i gwintem za pośrednictwem grubych drutów, stanowiących jego podparcie i dostarczających do niego prąd. W miarę potrzeby bywa też dodatkowo podparty cienkimi drucikami.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żarnikowy

przymiotnik od: żarnik


Źródła:

SJP.pl

Żarno

dawne prymitywne urządzenie do ręcznego mielenia zboża składające się z dwóch płaskich kamieni mających kształt koła; żarna


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kamień młyński


Żarna – urządzenie do ręcznego mielenia zboża, złożone z dwóch kamieni, jednego nad drugim, z których górny jest ruchomy względem dolnego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żarnów

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


Żarnów – miasto w Polsce położone w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Żarnów oraz rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Żarnowie. Przez Żarnów przebiega droga krajowa nr 74 oraz dwie drogi wojewódzkie: nr 726 i nr 746.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żarnowczanin

mieszkaniec Żarnowca (wsi w Polsce)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żarnówki


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarnowczanka

mieszkanka Żarnowca (wsi w Polsce)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żarnówki


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarnówecki

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Żarnówki


Źródła:

Wiktionary

Żarnowianin

mieszkaniec Żarnowa (miasta lub wsi w Polsce)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec miejscowości Żarnów

 (1.2) mieszkaniec miejscowości Żarnowo

 (1.3) mieszkaniec miejscowości Żarnowa


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarnowianka

mieszkanka Żarnowa (miasta lub wsi w Polsce)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka miejscowości Żarnów

 (1.2) mieszkanka miejscowości Żarnowo

 (1.3) mieszkanka miejscowości Żarnowa


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarnowiec

roślina z rodziny bobowatych


Miejscowości i ich części w Polsce


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żarnowiecki

przymiotnik od: Żarnowiec


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Żarnowca


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarnówka

wieś w Polsce


Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jesr ich 5, w tym 3 podstawowe

Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żarnowo

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 4

Źródła:

Wikipedia

Żarnowski

przymiotnik od: Żarnów


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący miejscowości Żarnów

 (1.2) dotyczący miejscowości Żarnowo

 (1.3) dotyczący miejscowości Żarnowa



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żarnowy

przymiotnik od: żarna (np. młyn żarnowy, śrutownik żarnowy)


Źródła:

SJP.pl

Żarny

dawniej: pełen żaru, gorący, upalny


Źródła:

SJP.pl

Żaromierz

dawniej: przyrząd do mierzenia wysokich temperatur; pyrometr, ogniomierz


Źródła:

SJP.pl

Żaroodporność

odporność na wysokie temperatury


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żaroodporny

odporny na działanie wysokich temperatur; ogniotrwały, ognioodporny, przeciwogniowy


przymiotnik jakościowy

 (1.1) odporny na działanie wysokich temperatur; wykonany z materiału odpornego na działanie wysokich temperatur


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarota

dawniej: zażartość, żarliwość


Źródła:

SJP.pl

Żarów

1. rozżarzony węgiel, rozżarzone zwęglone drewno; rzadko: jakaś substancja rozpalona do czerwoności;
2. wysoka temperatura otoczenia; gorąco, upał;
3. gwałtowność, żarliwość uczuć; zapał


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;


Żarów (niem. Saarau) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Żarów.

Do 1954 roku Żarów był wsią i siedzibą gminy Żarów, w tymże roku zniesiono gminę i utworzono gromady Żarów obejmującą wieś i Żarów, nie obejmującą wieś. Następnie pierwszą gromadę przekształcono w miasto.W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. wałbrzyskiego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żarówa

1. zgrubienie od: żarówka;
2. intensywny, jaskrawy kolor a także przedmiot lub ubranie w tym kolorze;
3. wyjątkowy upał, skwar;
4. łysa głowa; pała


Źródła:

SJP.pl

Żaróweczka

zdrobnienie od: żarówka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: żarówka

 (1.2) pot. mała żarówka, np. do latarki


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarowianin

mieszkaniec Żarowa


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żarowa


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarowianka

mieszkanka Żarowa


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żarowa


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarówiasty

potocznie: jaskrawy, żarzący się


Źródła:

SJP.pl

Żarówka

hermetycznie zamknięta szklana bańka, kulistego kształtu, w której umieszczony jest drucik rozżarzający się pod wpływem prądu elektrycznego i dający światło


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) elektr. elektryczne źródło światła, w którym elementem świecącym jest rozżarzony przewód;

 (1.2) pot. elektryczne źródło światła, które przypomina żarówkę (1.1), bez względu na element świecący.

 (1.3) slang. tuleja z butelki służąca do palenia marihuany


Żarówka, lampa żarowa – elektryczne źródło światła, w którym ciałem świecącym jest silnie rozgrzane przepływem prądu włókno wykonane z trudno topliwego materiału (pierwotnie grafit, obecnie wolfram). Drut wolframowy jest umieszczony w szklanej bańce wypełnionej mieszaniną gazów szlachetnych (np. argon z 10-procentową domieszką azotu) lub próżnią. Włókno osiąga temperaturę 2500–3000 K. Pierwsze lampy żarowe konstruowano w połowie XIX w.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żarówkowy

przymiotnik od: żarówka


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z żarówką, dotyczący żarówki


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarowo

Miejscowości w Polsce

Wg TERYT jest ich 2

Zobacz też


Źródła:

Wikipedia

Żarowski

Żarów


przymiotnik

 (1.1) dotyczący Żarowa


Żarowski – polski herb szlachecki z nobilitacji. Według Szymona Konarskiego być może odmiana herbu Leliwa.


Patrz:Żarów

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żarowy

przymiotnik od: żar


Źródła:

SJP.pl

Żarowytrzymałość

zdolność metali i stopów do przenoszenia obciążeń w wysokiej temperaturze, połączona z odpornością na zmiany temperatury


Żarowytrzymałość - odporność stopu na odkształcenia, zdolność metali i stopów do przenoszenia krótko- lub długotrwałych obciążeń (stałych lub zmiennych) w wysokiej temperaturze, połączona z odpornością na wielokrotne zmiany temperatury i niekiedy z żaroodpornością.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żart

figiel, kawał, dowcip


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) coś, co zostało powiedziane lub zrobione dla rozrywki, tak, aby kogoś rozśmieszyć



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żart.

skrót od: żartobliwy, żartobliwie (czytany jako cały, odmienny wyraz)


skrót

 (1.1) = żartobliwy, żartobliwie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żartem

figiel, kawał, dowcip


Źródła:

SJP.pl

Żartki

dawniej, dziś regionalnie: pełen energii, wigoru; żywy


przymiotnik jakościowy

 (1.1) przest. szybki, energiczny, pełen życia i wigoru

 (1.2) przest. bystry

 (1.3) przest. porywczy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żartko

żartki


Patrz:żartki

Źródła:

SJP.pl

Żartobliwie

przysłówek

 (1.1) humorystycznie, nie na serio, z przymrużeniem oka


Źródła:

Wiktionary

Żartobliwiej

stopień wyższy od przysłówka: żartobliwie


Źródła:

SJP.pl

Żartobliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest żartobliwe; cecha tego, kto jest żartobliwy


Źródła:

Wiktionary

Żartobliwy

wesoły, śmieszny


przymiotnik

 (1.1) często żartujący

 (1.2) mający znamiona żartu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żartować

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zażartować)

 (1.1) mówić coś śmiesznego; mówić żart, aby kogoś rozśmieszyć


Źródła:

Wiktionary

Żartowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mówienie żartów, wypowiadanie się w sposób żartobliwy


Źródła:

Wiktionary

Żartowniś

mężczyzna lubiący dowcipkować, robić żarty, kawały; dowcipniś, kawalarz


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ktoś lubiący żartować


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żartownisia

kobieta lubiąca dowcipkować, robić żarty, kawały; dowcipnisia, kawalarka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: żartowniś


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarty

potocznie: jedzący ponad miarę, żarłoczny


Żarty (ros. Шутки) – radziecki krótkometrażowy film animowany z 1963 roku w reżyserii Lwa Atamanowa. Przedstawia dwie bajki Władimira Sutiejewa Kogucik i kaczorek (znana pod alternatywnym tytułem Kurczaczek i kaczorek) oraz O trzech kotkach.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żary

1. rozżarzony węgiel, rozżarzone zwęglone drewno; rzadko: jakaś substancja rozpalona do czerwoności;
2. wysoka temperatura otoczenia; gorąco, upał;
3. gwałtowność, żarliwość uczuć; zapał


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;


Żary (łac. Sara, Sarove; niem. Sorau; dolnołuż. Žarow) – miasto, będące jednocześnie gminą miejską i siedzibą gminy wiejskiej Żary, zlokalizowane w zachodniej Polsce, w województwie lubuskim, na południowym skraju Wału Trzebnickiego; siedziba powiatu żarskiego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żaryn

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Żarzanin

mieszkaniec Żar (miasta w Polsce); żaranin


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Żar (w Krakowskiem, Zamojskiem, Zielonogórskiem)

 (1.2) mieszkaniec Żarów (w Piotrkowskiem)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarzanka

mieszkanka Żar (miasta w Polsce); żaranka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Żar (w Krakowskiem, Zamojskiem, Zielonogórskiem)

 (1.2) mieszkanka Żarów (w Piotrkowskiem)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarzelnia

1. pomieszczenie do wyżarzania wyrobów metalowych; wyżarzalnia;
2. dawniej: przenośny piecyk; żarzelnik, fajerka


Źródła:

SJP.pl

Żarzelnik

dawniej: przenośny piecyk; żarzelnia, fajerka


Źródła:

SJP.pl

Żarzeniowy

przymiotnik od: żarzenie


Źródła:

SJP.pl

Żarzyć

1. rozpalać coś, zwykle metal, do czerwoności;
2. żarzyć się:
a) palić się słabo, bez płomienia; tlić się;
b) odbijać się od tła jaskrawą, czerwoną barwą;
c) zwykle o metalu: rozpalać się do czerwoności


Źródła:

SJP.pl

Żarzyn

Zarzyń (do 31 grudnia 2016 Żarzyn) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie sulęcińskim, w gminie Sulęcin.

Wieś duchowna Żarzyn, własność komandorii joannitów w Łagowie pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.


Źródła:

Wikipedia

Żarłacz

ogólna nazwa każdej ryby należącej do żarłaczy, grupy drapieżnych ryb morskich z rzędu rekinów; także część nazwy ryb należących do tej grupy, m.in. żarłacz ludojad, żarłacz błękitny, żarłacz tygrysi


Źródła:

SJP.pl

Żarłaczokształtne

rząd drapieżnych ryb morskich z podgromady spodoustych, obejmujący ponad 260 gatunków


Żarłaczokształtne (Carcharhiniformes) – rząd drapieżnych ryb chrzęstnoszkieletowych (Chondrichthyes), znacznie zróżnicowanych morfologicznie. Zamieszkują ciepłe wody morskie i oceaniczne. Do żarłaczokształtnych zalicza się ponad 260 gatunków opisanych naukowo. Niektóre gatunki są niebezpieczne dla człowieka. W zapisie kopalnym są znane od późnej jury.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żarłaczokształtny

o cechach żarłaczokształtnych (rząd ryb)


Źródła:

SJP.pl

Żarłaczowate

rodzina drapieżnych ryb chrzęstnoszkieletowych


Żarłaczowate (Carcharhinidae) – rodzina dużych, drapieżnych ryb chrzęstnoszkieletowych (rekinów) zaliczana do rzędu żarłaczokształtnych (Carcharhiniformes). Niektóre gatunki są niebezpieczne dla człowieka.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Żarłaczowaty

o cechach żarłaczowatych (rodzina ryb)


Źródła:

SJP.pl

Żarło

potocznie: pogardliwe określenie pożywienia


Źródła:

SJP.pl

Żarłoczka

żarłok; łakomczucha


Źródła:

SJP.pl

Żarłocznie

przysłówek

 (1.1) w sposób żarłoczny


Źródła:

Wiktionary

Żarłoczniej

stopień wyższy od przysłówka: żarłocznie


Źródła:

SJP.pl

Żarłoczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: żarłoczny


Źródła:

SJP.pl

Żarłoczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co żarłoczne; cecha tych, którzy są żarłoczni


Źródła:

Wiktionary

Żarłoczny

odznaczający się ogromnym apetytem; objadający się


przymiotnik

 (1.1) odznaczający się ogromnym apetytem

 (1.2) przen. intensywny, wyrażający pożądanie, pragnienie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żarłok

osoba objadająca się, jedząca dużo i łapczywie; obżartuch, obżarciuch


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. osoba, która je dużo i często łapczywie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Żaszkowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Żaszkowem, dotyczący Żaszkowa


Źródła:

Wiktionary

Żatecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do czeskiego miasta Žatec, związany z Žatcem


Źródła:

Wiktionary

Żałoba

1. uczucie smutku, osamotnienia po śmierci kogoś bliskiego;
2. okres po śmierci kogoś bliskiego;
3. określony zwyczajowo strój noszony jako oznaka żalu po śmierci kogoś bliskiego


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) smutek, rozpacz po śmierci bliskiej osoby

 (1.2) okres po śmierci bliskiej osoby, w którym zwyczajowo nosi się odpowiedni strój oraz nie uczestniczy w zabawach towarzyskich

 (1.5) stpol. skarga, zażalenie, oskarżenie


Żałoba – tradycyjne uzewnętrznione odzwierciedlenie stanu wewnętrznego jednostki, państwa, kultury, społeczności w reakcji na śmierć osoby ważnej w danym środowisku (rodzina, kraj, miasteczko, plemię). Żałoba a przeżywanie straty to dwa różne pojęcia, gdyż przeżywanie straty zachodzi wewnątrz. Jest to reakcja całego naszego „ja” na stratę.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Żałobnica

1. kobieta uczestnicząca w uroczystościach żałobnych i pogrzebie;
2. papuga australijska z podrodziny kakadu