odgłos przypominający zwierzęce meczenie, m.in. kozy; mee
skrótowiec
(1.1) = Mistrzostwa Europy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Osoby:
Wikipedia
1. zakole rzeki;
2. ciągły ornament charakterystyczny dla sztuki greckiej;
3. przenośnie: zawiłość
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. kręta rzeka w zachodniej Turcji, przepływająca przez Frygię, Karię i Jonię;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
tworzyć meandry na rzece
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) geogr. o rzece tworzyć meandry
SJP.pl
Wiktionary
1. pełen zakrętów, załamań; kręty;
2. pełen zakoli - półkolistych zakrętów koryta rzecznego;
3. pełen zawiłości, skomplikowany, nieoczywisty
SJP.pl
podgromada dużych wymarłych płazów tarczogłowych; stegocefale, labiryntodonty
Labiryntodonty, płazy tarczogłowe, meandrowce (Labyrinthodontia) – podgromada wymarłych płazów, żyjących od późnego dewonu do końca wczesnej kredy. Pierwsze labiryntodonty znane są z franu. Płazy te były szczególnie liczne w karbonie i triasie. Na początku jury grupa ta mocno podupadła na skutek konkurencji ze strony krokodylomorfów i od tej pory istniała tylko w dość izolowanej Australii. Dobrze zbudowane, masywne, o długości ciała do 5,0 m i masie do 0,5 tony. Prowadziły ziemnowodny tryb życia, niektóre rodzaje były zwierzętami słodkowodnymi. Nie istniały gatunki w pełni morskie, choć niektóre mogły żyć w deltach. Wszystkie labiryntodonty były drapieżnikami. Były to pierwsze, jeszcze bardzo prymitywne płazy, wywodzące się od ryb trzonopłetwych; posiadały wiele cech rybich. Wywodzą się od nich współczesne płazy i gady (patrz: sejmuria).
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: meander
przymiotnik
(1.1) w kształcie meandrów
(1.2) o rzece tworzący zakola
SJP.pl
Wiktionary
1. zakole rzeki;
2. ciągły ornament charakterystyczny dla sztuki greckiej;
3. przenośnie: zawiłość
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odczas. cecha tego, co meandruje
Wiktionary
1. mający kształt meandrów, wijącej się rzeki lub ornamentu w formie ciągłej, załamującej się pod kątem prostym linii;
2. skomplikowany, trudny do zrozumienia; pokrętny, zawikłany
przymiotnik
(1.1) w kształcie meandrów
SJP.pl
Wiktionary
rodzaj korala morskiego z rzędu madreporowców; wądolnica, labiryntnica
SJP.pl
[czytaj: mitłer] środowiskowo: człowiek jako część systemu komputerowego; wetware
SJP.pl
sprzęt użytkowy przeznaczony do wyposażenia wnętrz mieszkalnych i publicznych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ruchomy sprzęt użytkowy przeznaczony do wyposażenia pomieszczeń;
Mebel – sprzęt użytkowy przeznaczony do wyposażenia wnętrz mieszkalnych i publicznych. W odróżnieniu od stałych elementów wyposażenia wnętrz (schody, boazeria) meble są ruchomościami. Oprócz cech użytkowych meble posiadają też walory dekoracyjne, reprezentacyjne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: mebel
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: mebel
(1.2) mebel-zabawka
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: mebelek
SJP.pl
środowiskowo: wyrób mebli; meblarstwo
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) środ. stolarstwo meblowe
SJP.pl
Wiktionary
1. zakład lub dział fabryczny produkujący meble;
2. magazyn z meblami używanymi w przedstawieniach teatralnych
SJP.pl
dotyczący meblarza, meblarstwa
SJP.pl
Meblarstwo – dziedzina wytwórczości dotycząca elementów wyposażenia wnętrz, głównie mebli.
W zależności od stopnia skomplikowania konstrukcji, ornamentów, sposobów wykończenia, użytych narzędzi czy materiałów wyroby meblarskie można podzielić na sprzęty samorodne lub dzieła sztuki użytkowej. Jako dzieła sztuki podlegają zmianom stylowym, podobnie jak inne dziedziny artystyczne.
Wikipedia
rzemieślnik wyrabiający meble
SJP.pl
Wikipedia
sprzęt użytkowy przeznaczony do wyposażenia wnętrz mieszkalnych i publicznych
Mebel – sprzęt użytkowy przeznaczony do wyposażenia wnętrz mieszkalnych i publicznych. W odróżnieniu od stałych elementów wyposażenia wnętrz (schody, boazeria) meble są ruchomościami. Oprócz cech użytkowych meble posiadają też walory dekoracyjne, reprezentacyjne.
SJP.pl
Wikipedia
zgrubienie od: mebel
SJP.pl
zestaw szafek i regałów tworzących zabudowę ściany albo oddzielający część wnętrza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zestaw mebli, zazwyczaj składający się z kilku elementów, które są ze sobą połączone i tworzą jedną, spójną całość
Meblościanka – mebel spopularyzowany w Polsce w latach 70. i 80. XX wieku. Meblościanka składa się z kilku segmentów meblowych, ze względów oszczędnościowych posiadających wspólne elementy pionowe - ścianki boczne. Nazwa odnosi się do tego, że po zmontowaniu mebel stanowił „ścianę”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wstawiać meble
czasownik przechodni niedokonany (dk. umeblować)
(1.1) urządzać wnętrze meblami
czasownik zwrotny niedokonany meblować się (dk. umeblować się)
(2.1) meblować własne wnętrze
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|meblować.
Wiktionary
furgon przystosowany do transportu mebli
SJP.pl
przymiotnik od: mebel
przymiotnik
(1.1) dotyczący mebli
SJP.pl
Wiktionary
skrót od: mecenas
skrót
(1.1) = mecenas
SJP.pl
Wiktionary
1. inaczej adwokat;
2. osoba, która wspiera rozwój sztuki czy nauki, np. poprzez kształcenie młodych talentów
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba lub instytucja, która finansuje artystę, rzadziej również naukowców (sprawuje mecenat);
(1.2) pot. adwokat, radca prawny, doradca podatkowy, rzecznik patentowy (tytuł umieszczany przed nazwiskiem);
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ mecenas
SJP.pl
1. stanowisko, zawód mecenasa;
2. wspieranie artystów, pisarzy, uczonych
SJP.pl
potocznie: żona mecenasa
SJP.pl
→ mecenas (rzadko); mecenasowski
SJP.pl
patronat nad sztuką, literaturą i nauką, sprawowany przez państwo lub jakąś instytucję
Mecenat − opieka wpływowych i bogatych miłośników, amatorów literatury i sztuki nad twórcami. Na ogół łączona z finansowym wspieraniem tych osób i ich poczynań.
W potocznym użyciu mecenasem jest nazywany protektor artystów, pisarzy i uczonych, osoba dbająca o rozwój sztuki, literatury, nauki. Określenie pochodzi od nazwiska Gajusza Cilniusza Mecenasa, opiekuna artystów i poetów, przyjaciela i doradcy Oktawiana Augusta.
SJP.pl
Wikipedia
1. roślina zarodnikowa, rośnie gromadnie tworząc darnie w miejscach wilgotnych i zacienionych;
2. przenośnie: puch, meszek;
3. sierść na wyrastających porożach zwierzyny płowej; scypuł
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. drobna, niewielka roślina zarodnikowa żyjąca w ocienionych i wilgotnych miejscach
(1.2) przen. małe, delikatne i gęste włoski
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) sf. robot sterowany przez człowieka
Belgia:
Osoby:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: mechanika, mechaniczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. zob. miód pitny.
Mechy (jap. メカ meka; ang. mechanical robot) – duże, najczęściej humanoidalne roboty, sterowane przez umieszczonego w jego wnętrzu pilota, autonomicznie bądź też zdalnie.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. sprawiać, że tkanina staje się kosmata, pokrywa się meszkiem;
2. mechacić się - o tkaninach: pokrywać się meszkiem, stawać się kosmatym
SJP.pl
1. o tkaninie: pokryć się supełkami;
2. dawniej: porastać mechem
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filoz. pogląd postulujący możliwość wyjaśnienia wszystkich zjawisk zachodzących w przyrodzie za pomocą praw i pojęć mechaniki;
Mechanicyzm – pogląd wywodzący się z XVI-wiecznej filozofii przyrody, zgodnie z którym natura jest zbudowana jak mechanizm. Jest zbiorem materialnych elementów w ruchu, których zachowania wyjaśnia mechanika. To połączenie redukcjonizmu, determinizmu i materializmu.
Wiktionary oraz Wikipedia
→ mechanik
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób mechaniczny, za pomocą maszyny
(1.2) w sposób mechaniczny, podobnie jak maszyna
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z mechaniką, opierający się na zasadach mechaniki
(1.2) związany z mechanizmem, dotyczący mechanizmu
(1.3) pozbawiony działania woli; automatyczny, machinalny
Wiktionary
1. specjalista w dziedzinie mechaniki;
2. osoba zatrudniona przy obsłudze lub naprawie różnego rodzaju maszyn i urządzeń technicznych
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która zajmuje się obsługą oraz naprawą maszyn i urządzeń
(1.2) specjalista w dziedzinie mechaniki
(1.3) pot. serwisant w warsztacie naprawy samochodów
(1.4) żegl. oficer na statku zatrudniony w maszynowni
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) pot. szkoła zawodowa o profilu mechanicznym
forma rzeczownika.
(3.1) D. lm. od: mechanika
Mechanik – osoba zajmująca się projektowaniem, konstruowaniem, budową, eksploatacją, naprawą i modyfikowaniem maszyn, urządzeń i mechanizmów samochodów.
Podział ze względu na wykształcenie:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. dział fizyki zajmujący się badaniem ruchu i wzajemnego oddziaływania ciał;
2. dział techniki zajmujący się konstrukcją maszyn;
3. sposób działania mechanizmu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. dział techniki zajmujący się konstruowaniem i budowaniem maszyn i pojazdów;
(1.2) techn. dział obejmujący mechanikę ośrodków ciągłych i wytrzymałość materiałów
(1.3) fiz. dział fizyki opisujący ruch i odkształcenie ciał materialnych lub ich części na skutek ich wzajemnych oddziaływań oraz badający stan równowagi między nimi.
(1.4) sposób działania mechanizmu
(1.5) inform. model fizyki świata zaimplementowany w grze komputerowej
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: mechanik
Mechanika (od greckiego mechané - maszyna) — nauka techniczna oraz dział fizyki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) proces zastępowania pracy wykonywanej przez ludzi i zwierzęta przez maszyny
Mechanizacja − zastępowanie pracy ręcznej przez maszynę, wprowadzanie maszyn i urządzeń mechanicznych. Mechanizacja w przeciwieństwie do automatyzacji nie eliminuje pracy ręcznej, jedynie ją ogranicza. Przykładem mechanizacji jest zastępowanie koni przez maszyny rolnicze.
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z mechanizacją
SJP.pl
osoba zajmująca się mechanizacją, wprowadzająca mechanizację do jakiejś dziedziny życia
SJP.pl
kobieta zajmująca się mechanizacją, wprowadzająca mechanizację do jakiejś dziedziny życia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. zespół pracujących elementów maszyny / urządzenia mających wykonywać określoną czynność
(1.2) książk. grupa współdziałających wydarzeń, procesów lub zachowań
Mechanizm (gr. μηχανή 'urządzenie') – zespół współpracujących ze sobą części składowych maszyny lub przyrządu spełniających określone zadanie, jak np. przenoszenie ruchu, sił, sygnałów.
Wiedza opisująca mechanizmy zawarta jest w: teorii mechanizmów i maszyn, inżynierii mechanicznej, inżynierii elektrycznej, inżynierii energetycznej, inżynierii elektronicznej.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: mechanizm
SJP.pl
czasownik
(1.1) zastepować pracę wykonywaną przez ludzi i zwierzęta przez maszyny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|mechanizować.
Wiktionary
ogół przedmiotów, które służą do zwiększenia rozkoszy podczas stosunku płciowego albo masturbacji
SJP.pl
rodzaj malarstwa abstrakcyjnego
SJP.pl
przymiotnik od: mechanofaktura
SJP.pl
Mechanolamarkizm – kierunek neolamarkistyczny, któremu początek dał Eimer publikując w 1888 r. pracę O powstawaniu gatunków w wyniku dziedziczenia nabytych właściwości, nabywanych zgodnie z prawami wzrostu organicznego (Die Entstehung der Arten ....). Swoje poglądy doprecyzował w Otogenezie u motyli (Orthogenesis der Schmetterlinge... - 1897), gdzie przedstawił (w swoim rozumieniu) dowody braku decydującej roli doboru naturalnego w ewolucji biologicznej.
Wikipedia
receptor ciała odbierający bodźce mechaniczne, przekształcający energię mechaniczną i przekazujący ją w postaci impulsu do ośrodkowego układu nerwowego
Mechanoreceptor – receptor czuciowy odpowiadający za odbiór bodźców mechanicznych, takich jak dotyk, wibracje, rozciąganie. Pod wpływem bodźca następuje zmiana potencjału błony receptora (depolaryzacja). Dostatecznie dużego potencjału receptorowego generuje powstanie impulsu nerwowego w neuronie czuciowym odbierającym sygnał od receptora, który dociera do ośrodkowego układu nerwowego.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: mechanoreceptor
SJP.pl
technik kryminalistyczny zajmujący się badaniem śladów narzędzi użytych przy popełnianiu przestępstwa
SJP.pl
technika kryminalistyczna zajmujący się badaniem śladów narzędzi użytych przy popełnianiu przestępstwa
Mechanoskopia (gr. mechané ‘maszyna’ + skopeín ‘patrzeć’) – technika śledcza badająca ślad pozostawiony przez narzędzie użyte przez sprawcę przestępstwa. Każde narzędzie pozostawia na podłożu, z którym się zetknęło, swój niepowtarzalny ślad będący odwzorowaniem wszelkich nierówności, jakie na sobie posiada, powstałych w procesie produkcji lub czynności przystosowujących narzędzie do dokonania przestępstwa. W przypadku gdy podłoże jest twardsze, to ślady mogą powstawać na samym narzędziu.
SJP.pl
Wikipedia
Mechanoterapia – zastosowanie mechanicznego bodźca w celach terapeutycznych.
Mechanoterapia wykorzystuje proces odbierania i przekazywanie przez komórki ciała sygnału mechanicznego (mechanotransdukcję) w celu zainicjowania procesów naprawy i przebudowy tkanek. W mechanizmie mechanotransdukcji odebrany przez komórki sygnał mechanicznego bodźca przekształcany jest w aktywność elektrochemiczną. Ta, jako bit informacji, może być przetwarzana przez system nerwowy, jak w przypadku priopriocepcji, dotyku, poczucia równowagi i słyszenia.
Wikipedia
lampowy przetwornik mechanoelektryczny o dużej czułości
Mechanotron – lampa elektronowa, w której jedna z elektrod jest ruchoma, przez co mechaniczne oddziaływanie na tę elektrodę (jej przesunięcie) powoduje proporcjonalną zmianę napięcia lub prądu wyjściowego. Owo przesunięcie może być liniowe bądź rzadziej – kątowe. W najprostszym mechanotronie diodowym oprócz stałej katody występuje ruchoma anoda połączona z trzpieniem wyprowadzonym poprzez elastyczny mieszek na zewnątrz lampy. Ów mieszek zapewnia szczelność lampy. Czułość mechanotronu jest zazwyczaj rzędu dziesiętnych części mA na μm.
SJP.pl
Wikipedia
rasa szybkonogich dromaderów używanych niegdyś w armiach afrykańskich; mehari
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący mechatroniki
Wiktionary
dział inżynierii będący połączeniem mechaniki precyzyjnej, elektroniki, automatyki i robotyki
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zaw. techn. technik specjalista w dziedzinie wdrażania i eksploatacji urządzeń i systemów automatyki
SJP.pl
Wiktionary
dział inżynierii będący połączeniem mechaniki precyzyjnej, elektroniki, automatyki i robotyki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dział techniki, który łączy w sobie elementy mechaniki, budowy maszyn, elektroniki, automatyki, robotyki oraz informatyki;
Mechatronika – dziedzina nauki, technika interdyscyplinarna, której istotą jest dodawanie rozwiązań elektronicznych do mechanizmów w celu uzyskania możliwie najlepszych efektów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przypominający miękkością mech, pokryty meszkiem; włochaty, kosmaty, puszysty, mechowaty
przymiotnik jakościowy
(1.1) pokryty meszkiem; taki jak mech; kosmaty
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: żyd, który przeszedł na inną wiarę
SJP.pl
potocznie: żydówka, która przeszła na inną wiarę
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) inaczej: chlormetyna
Chlorometyna, chlormetyna (łac. chlormethinum) – organiczny związek chemiczny z grupy iperytów azotowych; azotowy analog iperytu siarkowego. Jest związkiem macierzystym dla całej grupy cytostatyków o właściwościach alkilujących.
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
Wikipedia
stawać się mechatym; mechacieć, mechacić się
SJP.pl
przypominający miękkością mech, pokryty meszkiem; włochaty, kosmaty, puszysty, mechaty
SJP.pl
przedstawiciel podrzędu stawonogów z podgromady roztoczy
Mechowce (Oribatida) – grupa saprofagicznych stawonogów z podgromady roztoczy. Mechowce stanowią grupę parafiletyczną, ponieważ istnieją mocne dowody (np. obecność homologicznych gruczołów opistonotalnych) na ich wspólne pokrewieństwo z Astigmata. Jednakże ze względu na duże różnice w biologii obu grup roztoczy, wciąż stosuje się tradycyjny podział. Do znanych polskich badaczy, którzy poświęcili swoją działalności naukową mechowcom, zalicza się: Piotra Skubałę i Ziemowita Olszanowskiego.
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel podrzędu stawonogów z podgromady roztoczy
Mechowiec – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie kolbuszowskim, w gminie Dzikowiec.
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mechowiec, po jej zniesieniu w gromadzie Dzikowiec Stary. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.
SJP.pl
Wikipedia
miejsce w lesie porośnięte mchem
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Łowicz. zielony
Wiktionary
imię żeńskie
Matylda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się z języka staro-wysoko-niemieckiego – słów maht (potęga, władza) oraz hild(is) (walka). Tłumaczy się jako „ta, która jest silna, odważna w walce”.
Jedną z form tego imienia jest Mechtylda. Wariant skrócony, używany w Niemczech i potocznie m.in. na Górnym Śląsku, to Tilda. Blisko spokrewnione z Matyldą jest mające taką samą genezę imię Hilda.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) med. smółka
Wiktionary
potocznie: coś nadzwyczajnego, doskonałego; mecyje, rarytas
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. rzecz niezwykła, nadzwyczajna, przysmak
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: coś nadzwyczajnego, doskonałego; mecyja, rarytas
SJP.pl
rozgrywka sportowa między dwoma zawodnikami lub zespołami
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sport. część rozgrywek sportowych, rozgrywana między dwoma zawodnikami lub drużynami, umożliwiająca wyłonienie zwycięzcy
forma czasownika.
(2.1) 2. os. lp. rozk. od: meczeć
Mecz (ang. match) – podstawowa wielkość rozgrywki w wielu sportach.
Mecze limitowane są czasem lub różnicą zdobytych punktów zgodnie z regulaminem danej dyscypliny sportu i oceniane są przez sędziego lub ich kolektyw.
Mecz składa się zazwyczaj z mniejszych części. Sam natomiast jest częścią większych rozgrywek np. mistrzostw kraju, mistrzostw kontynentu, mistrzostw świata, pucharów, igrzysk olimpijskich, spartakiad.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w tenisie i siatkówce: zagranie piłką umożliwiające wygranie meczu; matchball, piłka meczowa
Piłka meczowa, meczbol (ang. match-ball) – w niektórych dyscyplinach sportowych, np. w tenisie ziemnym lub piłce siatkowej, rzut piłką kończący grę, jeśli wygrywa ją zawodnik lub drużyna, którym do wygrania meczu brakuje zdobycia tylko jednego punktu.
SJP.pl
Wikipedia
o owcy, baranie: wydawać charakterystyczny głos; beczeć
SJP.pl
zdrobnienie od: meczet
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od meczet
SJP.pl
Wiktionary
muzułmańska świątynia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. budynek, miejsce modlitwy i sprawowania kultu Boga w islamie;
Meczet (arab. مسجد masdżid; l.mn. مساجد masadżid) – miejsce kultu muzułmańskiego. Słowo „meczet” oznacza dowolny budynek, w którym oddaje się cześć Bogu, niezależnie od jego architektury.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: meczet
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z meczetem, odnoszący się do meczetu
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik od: mecz
przymiotnik
(1.1) związany z meczem
SJP.pl
Wiktionary
zdrobniale o meczu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. sport. zdrobn. od mecz
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Medii, członek plemięemienia Medów;
Wiktionary
skrót od: medycyna, medyczny (czytany jako cały, odmienny wyraz)
skrót
(1.1) = medycyny, medycznych
SJP.pl
Wiktionary
nieduża ryba z rodziny kaczorkowatych, hodowana jako rybka akwariowa; ryżówka, ryżanka
Ryżanka japońska, medaka, ryżówka japońska, ryżówka (Oryzias latipes) – euryhaliczny i amfidromiczny gatunek małej ryby belonokształtnej z rodziny kaczorkowatych (Adrianichthyidae).
SJP.pl
Wikipedia
okrągła ozdoba dawana za zasługi dla państwa lub jako nagroda w zawodach sportowych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) niewielki okrągły wytwór metalowy, ozdobiony reliefem, często na wstążce, wykonany dla upamiętnienia ważnych wydarzeń lub jako odznaczenie;
Medal – niewielki, najczęściej okrągły lub owalny, płaski wyrób metalowy (odmiana wieloboczna jest zwana plakietką), wykonany zazwyczaj techniką odlewu lub bicia. Często jest zawieszony na wstążce.
Pierwsze medale epoki nowożytnej pochodzą z XIV-wiecznych Włoch, a rozkwit medalierstwa przypada na wieki XV i XVI. Pierwszy medal w Polsce został wybity dla Jana Turzo, w 1508.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
artysta lub rzemieślnik projektujący i wytwarzający drobne rzeźby w formie medali
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rzem. rzemieślnik wytwarzający medale
Medalierstwo – dziedzina łącząca rzemiosło i sztuki plastyczne, obejmująca wykonywanie drobnych form rzeźbiarskich w formie medali, najczęściej w celu uczczenia jakiejś osoby lub wydarzenia. Medalierstwo jest dziedziną sztuki dekoracyjnej (rzemiosłem artystycznym), którą umieścić można pomiędzy numizmatyką, a złotnictwem i sztukami pięknymi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
artysta lub rzemieślnik projektujący i wytwarzający drobne rzeźby w formie medali
SJP.pl
→ medalier
SJP.pl
pracownia, w której wytwarza się medale
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z medalierem lub medalierstwem
Wiktionary
rzemiosło artystyczne obejmujące projektowanie i wytwarzanie medali
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rzem. projektowanie i wytwarzanie medali;
(1.2) szt. wyroby medalierskie
Medalierstwo – dziedzina łącząca rzemiosło i sztuki plastyczne, obejmująca wykonywanie drobnych form rzeźbiarskich w formie medali, najczęściej w celu uczczenia jakiejś osoby lub wydarzenia. Medalierstwo jest dziedziną sztuki dekoracyjnej (rzemiosłem artystycznym), którą umieścić można pomiędzy numizmatyką, a złotnictwem i sztukami pięknymi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mały medal z wizerunkiem Chrystusa lub świętych, zwykle noszony na łańcuszku na szyi przez katolików
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: medal
(1.2) niewielki krążek z metalu do noszenia na szyi
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: mieszkaniec Częstochowy
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. mieszkaniec Częstochowy
SJP.pl
Wiktionary
1. ozdoba w kształcie płaskiego, okrągłego pudełeczka z miniaturą, fotografią lub inną pamiątką w środku;
2. płaskorzeźba lub malowidło w owalnym lub okrągłym obramieniu;
3. okrągły kawałek mięsa lub ryby
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jubil. ozdobny wisiorek-pojemniczek, w którym umieszcza się miniaturowy portret lub pamiątkę;
(1.2) kulin. owalny kotlet bez panierki
(1.3) szt. element dekoracyjny w owalnym obramowaniu, na ścianie lub meblu;
(1.4) łow. trofeum myśliwskie – spreparowana głowa zwierzęcia na drewnianej tarczy;
(1.5) numizm. jednostronny medal pamiątkowy;
(1.6) owalny portret na nagrobku
(1.7) ozdobny wzór wybity na nosku obuwia typu brogsy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: medalion
SJP.pl
przymiotnik od: medalion
przymiotnik
(1.1) związany z medalionem, dotyczący medalionu; mający postać medalionu
SJP.pl
Wiktionary
zawodnik odznaczony medalem, zdobywca medalu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) sport. sportowiec, który zdobył medal
(1.2) kynol. zootechn. zwierzę-samiec, którego hodowcę uhonorowano medalem
SJP.pl
Wiktionary
zawodniczka odznaczona medalem, zdobywczyni medalu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sport. kobieta, która zdobyła medal
(1.2) kynol. zootechn. rasowa samica (suka, krowa), która zdobyła medal na wystawie zwierząt
SJP.pl
Wiktionary
o sporcie: taki, którego uprawnianie przynosi sporo medali
SJP.pl
rzadko: przyznawać komuś medal
SJP.pl
1. potocznie: wieszak na medale;
2. środowiskowo: klasyfikacja medalowa w zawodach sportowych
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z medalem
Wiktionary
miasto w Indonezji
Medan (oznacza „pole bitwy”) – miasto w Indonezji, stolica prowincji Sumatra Północna, licząca razem z przedmieściami ok. 3,8 mln mieszkańców.
SJP.pl
Wikipedia
→ Medan
SJP.pl
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) rzad. imię|polski|m.;
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: Medarda
Niemcy:
Inne:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) imię|polski|ż.;
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od: Medard
Medarda – imię żeńskie, żeński odpowiednik germańskiego imienia męskiego Medard, powstałego z członów maht — "potęga, władza, moc, męstwo" oraz hart — "silny, odważny, śmiały".
Medarda imieniny obchodzi 8 czerwca, jako wspomnienie św. Medarda z Noyon (ok. 456 – ok. 545), biskupa Noyon.
Wiktionary oraz Wikipedia
Medard z małżonką; Medardowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Medarda lub z nim związany
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. należący do Medarda
SJP.pl
Wiktionary
córka króla Kolchidy, która pomogła Jazonowi w zdobyciu złotego runa
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mit. postać z mitologii greckiej, księżniczka kolchidzka i czarodziejka, żona Jazona, dzieciobójczyni;
(1.2) astr. planetoida o numerze 212, okrążająca Słońce w głównym pasie asteroid;
(1.3) geogr. miasto w północno-wschodnich Włoszech, w prowincji Gorycja;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: medeJIN] miasto w Kolumbii; Medellin
Medellín – miasto w północno-zachodniej Kolumbii, w Kordylierze Środkowej (Andy Północne). Jest stolicą departamentu Antioquia. Według spisu ludności z 30 czerwca 2018 roku miasto liczyło 2 382 399 mieszkańców, co czyniło je drugim pod względem wielkości populacji miastem kraju.
SJP.pl
Wikipedia
→ Medellin [czytaj: medejiński]
SJP.pl
1. środki masowego przekazu; mass media;
2. instalacje w budynku
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. kraina historyczna na terenie dzisiejszego Iranu oraz dawne państwo na jej terenie;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: mediabajer] w zarządzaniu reklamą: osoba odpowiedzialna za realizację planu mediów poprzez ich zakup w oparciu o trzy zasady: odpowiednia publiczność, stosowny czas, dobra cena; media buyer
SJP.pl
pośredniczenie w sporze, mające na celu pogodzenie zwaśnionych stron, przy jednoczesnym zawarciu kompromisu kończącego spór
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pośredniczenie w sporze, aby ułatwić stronom dojście do porozumienia
Mediacja (łac. mediatio od mediare 'być w środku, pośredniczyć’ od medius ‘środkowy; bezstronny’) – metoda rozwiązywania sporów, w której osoba trzecia pomaga stronom we wzajemnej komunikacji, określeniu interesów i kwestii do dyskusji oraz dojściu do wspólnie akceptowalnego konsensu. Proces ten ma charakter dobrowolny, poufny i nieformalny. Jeśli jego przebieg jest pomyślny, kończy się porozumieniem/ugodą osób będących w sporze.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pośredniczący w sporze, mający doprowadzić do zażegnania albo złagodzenia konfliktu pomiędzy stronami (np. komisja mediacyjna)
SJP.pl
w językoznawstwie: dźwięczne spółgłoski zwarte
SJP.pl
uzależnienie od mass mediów
SJP.pl
konwerter pozwalający na połączenie sieci pracujących w tej samej technologii, ale wykorzystujących różne media
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szt. nurt artystyczny w polskiej sztuce awangardowej od lat 60. do 80. XX w. łączący twórców filmu, fotografii i wideoartu, eksperymentujących nad rozwinięciem specyficznego język danego medium
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co medialne; cecha tych, którzy są medialni
Wiktionary
1. mający związek z medium i zjawiskami parapsychicznymi;
2. odnoszący się do mass mediów;
3. dotyczący strony zwrotnej czasownika;
4. w statystyce: średni, środkowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z mass mediami, dotyczący mass mediów
(1.2) związany z medium, dotyczący medium parapsychologicznego
(1.3) średni, środkowy, pośredni
przymiotnik jakościowy
(2.1) będący atrakcyjnym dla mass mediów
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stat. wartość liczbowa, która zajmująca środkowe miejsce w rosnącym szeregu liczb (przy parzystej ilości elementów jest średnią dwóch środkowych liczb);
(1.2) geom. odcinek, który łączy wierzchołek trójkąta ze środkiem przeciwległego do niego boku
Mediana, wartość środkowa, drugi kwartyl – wartość cechy w szeregu uporządkowanym, powyżej i poniżej której znajduje się jednakowa liczba obserwacji. Mediana jest kwantylem rzędu 1/2, czyli drugim kwartylem. Jest również trzecim kwantylem szóstego rzędu, piątym decylem itd.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) daw. rzad. uczta tuż po północy kończącej dzień postny
Wiktionary
potocznie: osoba, której pensja jest równa medianie pensji osób w danej populacji
SJP.pl
→ mediana
SJP.pl
1. trzeci i szósty stopień w gamie durowej lub molowej, pomiędzy toniką a dominantą;
2. akord zbudowany na takim stopniu
Medianta (łac. medians – rozdzielający pośrodku) to w skali durowej lub molowej nazwa III (medianta górna Mg) lub VI (medianta dolna Md) stopnia gamy.
Medianta III stopnia stanowi połowę odległości między toniką i dominantą w kierunku wznoszącym się (stąd: medianta górna), a medianta VI stopnia połowę między toniką i jej dolną kwintą (stąd: medianta dolna).
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: mediaplaner] w zarządzaniu reklamą: osoba odpowiedzialna za wybranie w imieniu klienta odpowiednich mediów do wyemitowania reklamy; media planner
SJP.pl
wziernik służący do bezpośredniego oglądania śródpiersia
SJP.pl
metoda oglądania śródpiersia przez mediastinoskop wprowadzony chirurgicznie, stosowana głównie w rozpoznawaniu nowotworów
Mediastinoskopia – badanie pozwalające na zobrazowanie zawartości śródpiersia. Zabieg umożliwia pobranie wycinków tkanek (np. węzłów chłonnych) do badań histopatologicznych. Badanie zapewnia bezpośredni dostęp do okolic przedtchawicznych, okołotchawicznych, pod rozwidleniem tchawicy oraz okolic tchawiczno-oskrzelowych.
SJP.pl
Wikipedia
zbiór materiałów multimedialnych; medioteka
SJP.pl
osoba pośrednicząca w sporze, której celem jest zażegnanie albo złagodzenie konfliktu pomiędzy stronami; rozjemca
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba pośrednicząca w rozwiązaniu konfliktu
(1.2) praw. osoba pomagająca stronom we wzajemnej komunikacji, dojściu do ugody
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) fizj. substancja odpowiedzialna za przekazywanie sygnałów między synapsami;
(2.2) biol. kompleks białek działający jako koaktywator transkrypcji u eukariontów;
(2.3) stat. czynnik pośredniczący we wpływie zmiennej niezależnej na zmienną zależną;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta pośrednicząca w sporze, której celem jest zażegnanie albo złagodzenie konfliktu pomiędzy stronami
SJP.pl
mający na celu zażegnanie albo złagodzenie konfliktu pomiędzy stronami (np. rola mediatorska); rozjemczy, pojednawczy
SJP.pl
pośredniczenie w sporze mające na celu zażegnanie albo złagodzenie konfliktu pomiędzy stronami; mediacja
SJP.pl
1. w filozofii: tworzenie się stanu pośredniego między dwoma pojęciami, bytami lub zjawiskami;
2. w feudalizmie: przejście spod bezpośredniej podległości najwyższemu zwierzchnikowi, np. cesarzowi lub carowi, do podległości względem jego lennika, np. króla lub księcia
Mediatyzacja (niem. Mediatisierung) była na początku XIX wieku procesem prawnym, który pozbawił niepodległości wiele drobnych państewek na terenie Świętego Cesarstwa Rzymskiego i poddał je pod zwierzchnictwo władców większych tworów państwowych na terenie Niemiec.
SJP.pl
Wikipedia
związany z mediatyzacją
SJP.pl
[czytaj: mediałorker] specjalista łączący w swojej pracy zadania typowe dla dziennikarza, copywritera, piarowca i marketingowca
SJP.pl
[czytaj: mediałorkerka] specjalistka łącząca w swojej pracy zadania typowe dla dziennikarza, copywritera, piarowca i marketingowca
SJP.pl
[czytaj: mediałorking] kierunek studiów łączący m.in. dziennikarstwo, marketing, grafikę
SJP.pl
[czytaj: MEdiczi] nazwisko, m.in. Lorenzo Medici - władca Florencji w latach 1449-92
Medyceusze (wł. De’ Medici) – florencki ród kupiecki i bankierski, od 1477 książęcy.
SJP.pl
Wikipedia
krój pisma drukarskiego, podobny do antykwy
SJP.pl
średniowieczny
przymiotnik
(1.1) książk. średniowieczny
SJP.pl
Wiktionary
specjalista w zakresie mediewistyki, badacz dziejów średniowiecza
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) nauk. historyk zajmujący się mediewistyką
Mediewista (fr. médiéviste), średniowiecznik – historyk, badacz okresu średniowiecza, specjalista w zakresie mediewistyki. Do zawodu przygotowują studia mediewistyczne w instytutach historii szkół wyższych.
W 2002 roku w Toruniu odbył się pierwszy Kongres Mediewistów Polskich (16–18 września). 11 lutego 2003 roku ukonstytuował się Stały Komitet Mediewistów Polskich, którego celem nadrzędnym jest integracja mediewistów różnych dyscyplin oraz powołanie wspólnego towarzystwa naukowego. On też zorganizował w latach: 2005 (w Lublinie, 19–21 września), 2008 (w Łodzi, 22–24 września), 2011 (w Poznaniu, 19-21 września), 2015 (w Rzeszowie, 20–24 września) i 2018 (we Wrocławiu, 20 - 22 września) kolejne Kongresy Mediewistów Polskich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalistka w zakresie mediewistyki, badaczka dziejów średniowiecza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. nauk. forma żeńska od: mediewista
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący mediewistyki (np. historiografia mediewistyczna, spotkania mediewistyczne); średniowieczny
przymiotnik
(1.1) książk. nauk. odnoszący się do mediewistyki, dotyczący okresu średniowiecza
SJP.pl
Wiktionary
dział historiografii zajmujący się badaniem dziejów średniowiecza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. dziedzina historii zajmująca się zagadnieniami epoki średniowiecza;
Mediewistyka – dyscyplina historyczna zajmująca się różnymi zagadnieniami epoki średniowiecza (m.in. społeczno-gospodarczymi, wojskowo-politycznymi). Współcześnie sięga także do rezultatów badań archeologii i etnografii.
Pojęcie wywodzi się od łacińskich wyrazów medius, medii (pol. pośredni) oraz aevum, aevi (czyt. ewum, ewi; pol. wiek jako okres), które w połączeniu medii aevi znaczą tyle co wieki pośrednie – średniowiecze.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stara dzielnica miast arabskich; medyna
SJP.pl
stara dzielnica miast arabskich; medyna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. medyna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
forma rządów, w których politycy muszą działać w taki sposób, który zostanie przychylnie przedstawiony przez dziennikarzy
SJP.pl
potocznie: zwolennik wpływu mediów na politykę państwa
SJP.pl
miasto we Włoszech
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północnych Włoszech będące stolicą Lombardii;
Mediolan (wł. Milano, łac. Mediolanum, lomb. Milan lub Milà) – miasto i gmina w północnych Włoszech, stolica prowincji Mediolan i regionu Lombardia. Położone na północno-zachodnim skraju Niziny Padańskiej pomiędzy rzekami Ticino, Adda, Pad i Alpami. Mediolan położony jest na wysokości 122 m n.p.m. Drugie co do wielkości miasto Włoch – po Rzymie – z liczbą mieszkańców ponad 1 mln 300 tys.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Mediolanu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Mediolanu
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Mediolanu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Mediolanu
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Mediolan
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Mediolanem, wywodzący się z Mediolanu
SJP.pl
Wiktionary
osoba wierząca we wszystkie informacje podawane przez media
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) publ. osoba bezkrytycznie wierząca mediom
SJP.pl
Wiktionary
zbiór materiałów multimedialnych; mediateka
SJP.pl
kobieta wierząca we wszystkie informacje podawane przez media
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) publ. bezkrytyczne wierzenie mediom
Wiktionary
pośredniczyć w sporze, prowadzić rozmowy mające doprowadzić do zażegnania albo złagodzenia konfliktu pomiędzy stronami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|mediować.
Wiktionary
→ medium (środek masowego przekazu); medialny
SJP.pl
nadmierne dążenie do prezentowania się w mediach
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żart. neol. potrzeba ciągłej obecności w mediach występująca u niektórych polityków i innych osób publicznych
SJP.pl
Wiktionary
specjalista w zakresie nauki o mediach
Na medioznawstwo (nauki o mediach) składa się szereg przedmiotów akademickich traktujących o treści, historii, znaczeniu i skutkach różnych mediów. Uczeni z dziedziny nauk o mediach skupiają swoją uwagę na różnych tematach: politycznej, społecznej, ekonomicznej czy kulturalnej roli spełnianej przez media lub wywieranym przez nie wpływie.
SJP.pl
Wikipedia
związany z nauką o mediach
SJP.pl
specjalistka w zakresie nauki o mediach
SJP.pl
nauka o mediach
Na medioznawstwo (nauki o mediach) składa się szereg przedmiotów akademickich traktujących o treści, historii, znaczeniu i skutkach różnych mediów. Uczeni z dziedziny nauk o mediach skupiają swoją uwagę na różnych tematach: politycznej, społecznej, ekonomicznej czy kulturalnej roli spełnianej przez media lub wywieranym przez nie wpływie.
SJP.pl
Wikipedia
nauka o regionach śródziemnomorskich
Mediteranistyka (ang. Mediterranean Studies) – wiedza o śródziemnomorskich kulturach, religiach, krajach i narodach, dziejach i współczesności oraz znaczeniu, osiągnięciach i problemach regionu.
W skali światowej jej krzewieniem zajmuje się Mediterranean Studies Association z siedzibą w USA, które organizuje kongresy, wydaje periodyk i wspiera wymianę naukową także dotyczącą studentów.
SJP.pl
Wikipedia
1. osoba dająca się łatwo zahipnotyzować;
2. osoba obcująca z duchami podczas seansów spirytystycznych;
3. to, za pośrednictwem czego są przekazywane lub wyrażane jakieś treści
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) nośnik jakiegoś przekazu lub wyrażanej treści, rzekomo pośrednicząca w kontakcie ze światem duchów;
(1.4) ezot. osoba rzekomo zdolna do jasnowidzenia i telepatii
(1.10) chem. rozpuszczalnik
medium – osoba, która komunikuje się z duchami, duszami albo innymi nadprzyrodzonymi siłami.
Medium może też odnosić się do:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ medium (osoba obcująca z duchami); medialny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z medium i mediumizmu, dotyczący medium i mediumizmu
SJP.pl
Wiktionary
Mediumizm – wywoływanie zjawisk paranormalnych za pośrednictwem mediów – osób rzekomo zdolnych do odczuwania zjawisk telepatycznych, wywoływania duchów itp. Jest on stosowany w praktykach religijnych, takich jak spirytualizm, spirytyzm, candomblé, voodoo, szamanizm, makumba, wicca i umbanda. Podczas gdy zachodnie ruchy spirytualizmu i spirytyzmu na Zachodzie są nagłaśniane w mediach, w tradycjach diaspory afrykańskiej mediumizm jest centralną osią praktyki religijnej.
Wikipedia
miejscowość w Bośni i Hercegowinie; Medjugorje, Medziugorie
Medziugorie (bośn. Međugorje) – miejscowość w Bośni i Hercegowinie, w Federacji Bośni i Hercegowiny, w kantonie hercegowińsko-neretwiańskim, w gminie Čitluk. Leży w południowej części Hercegowiny, 25 km na południowy zachód od Mostaru. W 2013 roku liczyło 2265 mieszkańców, z czego większość stanowili Chorwaci.
SJP.pl
Wikipedia
miejscowość w Bośni i Hercegowinie; Medjugorie, Medziugorie
Medziugorie (bośn. Međugorje) – miejscowość w Bośni i Hercegowinie, w Federacji Bośni i Hercegowiny, w kantonie hercegowińsko-neretwiańskim, w gminie Čitluk. Leży w południowej części Hercegowiny, 25 km na południowy zachód od Mostaru. W 2013 roku liczyło 2265 mieszkańców, z czego większość stanowili Chorwaci.
SJP.pl
Wikipedia
gatunek czerwonego wina bordoskiego; médoc
SJP.pl
muzułmańska szkoła; madrasa, madresa
Medresa, madrasa (z arab. مدرسة, madrasa – szkoła) – teologiczna szkoła muzułmańska, początkowo mieszcząca się przy meczecie, później samodzielna, w której nauczano Koranu, prawa oraz języka arabskiego. Od około X wieku medresy uzyskały pewną samodzielność, zaczęto wykładać w nich także nauki ścisłe.
SJP.pl
Wikipedia
zwierzę morskie o przezroczystym galaretowatym ciele w kształcie dzwonu lub parasola
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. jedna z gorgon z mitologii grecka, potwór o kobiecej postaci i wężowych włosach, którego spojrzenie miało zabijać;
Meduza (Scyphozoa) – jedna z dwóch form morfologicznych parzydełkowców (Cnidaria), pierwotnie swobodnie pływająca, pelagiczna, z galaretowatym ciałem, zwykle w kształcie dzwonu lub parasola, zasadniczo rozmnażająca się płciowo. Nie występuje u koralowców (Anthozoa). Meduzy są drapieżne. Do chwytania zdobyczy i do obrony używają parzydełek. Drugą z form życiowych parzydełkowców jest polip.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
członek florenckiego rodu kupieckiego i bankierskiego, założonego w XII wieku
SJP.pl
florencki ród kupiecki i bankierski, założony w XII wieku
Medyceusze (wł. De’ Medici) – florencki ród kupiecki i bankierski, od 1477 książęcy.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Medyka
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Medyki, związany z Medyką
SJP.pl
Wiktionary
1. nauka o zdrowiu i chorobach ludzi;
2. sztuka (umiejętność) leczenia chorych i zapobiegania chorobom;
3. potocznie: wydział na wyższej uczelni lub osobna uczelnia, na której studiuje się tę naukę
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. med. nauka o zdrowiu i chorobach człowieka i zwierząt oraz sposobach zapobiegania i leczenia;
(1.2) eduk. kierunek na wyższej uczelni, obejmujący studia w zakresie medycyny (1.1)
Medycyna (łac. medicina „sztuka lekarska”) – nauka empiryczna (oparta na doświadczeniu) obejmująca całość wiedzy o zdrowiu i chorobach człowieka oraz sposobach ich zapobiegania, oraz ich leczenia. Za prekursora medycyny starożytnej uważa się Hipokratesa, a nowożytnej Paracelsusa. W czasach najnowszych wprowadza się zasady medycyny opartej na faktach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Medyki (wsi w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Medyki (wsi w Polsce)
SJP.pl
potocznie o studentce medycyny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) lekarka
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób dotyczący medycyny, za pomocą medycyny
Wiktionary
związany z medycyną, dotyczący medycyny, odnoszący się do medycyny
przymiotnik
(1.1) med. związany z medycyną, dotyczący medycyny
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. anat. żyła pośrodku ramienia
Wiktionary
przymiotnik od: Media (starożytne państwo na terenach zachodniej części obecnego Iranu)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Medią lub Medami, dotyczący Medii lub Medów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język medyjski
SJP.pl
Wiktionary
1. potocznie o studencie medycyny;
2. dawniej, dziś żartobliwie: lekarz (osoba zajmująca się leczeniem)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. student medycyny (kierunku lekarskiego)
(1.2) przest. lekarz
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) eduk. pot. szkoła zawodowa o profilu medycznym
Lekarz – osoba posiadająca wiedzę i uprawnienia do leczenia.
Lekarz zajmuje się utrzymywaniem lub przywracaniem zdrowia poprzez badanie, diagnozowanie, prognozowanie i leczenie chorób, urazów i innych schorzeń fizycznych i umysłowych.
Dawniej wyrazy „lekarz” i „doktor” były słowami potocznymi, którymi określano ludzi zajmujących się leczeniem i pielęgnowaniem, posiadających wykształcenie, ale niekoniecznie uniwersyteckie czy akademickie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: szkoła medyczna
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Polsce, na granicy z Ukrainą;
Medyka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Medyka.
Miejscowość jest siedzibą gminy oraz rzymskokatolickiej parafii św. Apostołów Piotra i Pawła.
Wieś starostwa przemyskiego położona była na przełomie XVI i XVII wieku w powiecie przemyskim ziemi przemyskiej województwa ruskiego. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Medyka. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
proces rozwoju medycyny, w którym coraz więcej zachowań i postaw zostaje potraktowanych jako problemy medyczne
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) socjol. med. proces, którego wynikiem jest zawłaszczenie określonych sfer życia społecznego przez przedstawicieli służby zdrowia, przez co stają się domeną medyczną oraz są traktowane wyłącznie w kategoriach problemów zdrowotnych;
Medykalizacja – termin socjologiczny używany do opisania „procesu, w wyniku którego pewne rejony życia społecznego stają się domeną medyczną, i są kolonizowane przez przedstawicieli służby zdrowia”. Pojęcie zwykle używane jest krytycznie wobec zbyt wielkiego wpływu medycyny na kształtowanie obrazu m.in. normalności i patologii, chociaż (jak w przypadku kary śmierci, zob. niżej) nie jest to jedyna możliwa interpretacja tego terminu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zwiększać wpływ medycyny na pewne rejony życia społecznego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od medykament
Wiktionary
lek, lekarstwo; środek uśmierzający ból
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. farm. substancja wykorzystywana w medycynie do leczenia
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: doktor medycyny i chirurgii
SJP.pl
stara dzielnica miast arabskich; medina
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Arabii Saudyjskiej;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Medyny
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Medyny
SJP.pl
Wiktionary
→ Medyna; medyński
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Medyną, dotyczący Medyny
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Medyny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Medyny
SJP.pl
Wiktionary
→ Medyna
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Medyną, dotyczący Medyny
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zagłębianie się w myślach; rozmyślanie; rozważanie; rozpamiętywanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pogrążanie się w myślach
(1.2) w hinduizmie, buddyzmie i dżinizmie: praktyki mające na celu samopoznanie, samodoskonalenie;
Medytacja (łac. meditatio – zagłębianie się w myślach, rozważanie, namysł) – praktyki polegające na ćwiczeniu umysłu lub wprowadzaniu się w odmienny stan świadomości dla uzyskania dobroczynnego skutku, albo aby umysł uznał treść odmiennego stanu bez identyfikowania się z nim lub jako cel sam w sobie. Termin medytacja odnosi się do wielu różnych praktyk, wliczając w to techniki mające na celu zwiększenie wewnętrznej energii siły życiowej (qi, ki, prana itp.) i aby rozwinąć współczucie, miłość, cierpliwość, wielkoduszność i przebaczenie. Medytacja była praktykowana od czasów antycznych jako część tradycji religijnych i wierzeń. Jest stosowana zwłaszcza w jodze oraz w religiach i duchowości Wschodu (buddyzm, taoizm, konfucjanizm, hinduizm, dżinizm), a ostatnio także przez niektóre szkoły psychoterapeutyczne. Elementy medytacji dają się również zauważyć w chrześcijaństwie (hezychazm) i islamie (sufizm). Współcześnie jest często wykorzystywana do oczyszczenia umysłu i jako część terapii różnych problemów zdrowotnych, takich jak np. nadciśnienie, depresja, czy stany lękowe.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zagłębianie się w myślach; rozmyślanie; rozważanie; rozpamiętywanie
SJP.pl
związany z medytacją
przymiotnik
(1.1) związany z medytacją
SJP.pl
Wiktionary
1. książkowo: głęboko rozmyślać, roztrząsać coś w myślach, zastanawiać się; dumać;
2. oddawać się medytacjom, wprowadzać się w stan najwyższej koncentracji
czasownik
(1.1) uprawiać medytację
(1.2) przen. pogrążać się w myślach
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|medytować.
Wiktionary
miejscowość w Bośni i Hercegowinie; Medjugorje, Medjugorie
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś i ośrodek kultu religijnego w Bośni i Hercegowinie, w południowej części Hercegowiny;
Medziugorie (bośn. Međugorje) – miejscowość w Bośni i Hercegowinie, w Federacji Bośni i Hercegowiny, w kantonie hercegowińsko-neretwiańskim, w gminie Čitluk. Leży w południowej części Hercegowiny, 25 km na południowy zachód od Mostaru. W 2013 roku liczyło 2265 mieszkańców, z czego większość stanowili Chorwaci.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Medziugoria, związany z Medziugoriem
Wiktionary
parlament w niektórych krajach Bliskiego Wschodu, m.in. w Egipcie, Iranie i Turcji; madżlis
Medżlis Tatarów Krymskich (krymskotat. Къырымтатар Миллий Меджлиси, Qırımtatar Milliy Meclisi) – organizacja Tatarów krymskich, której zadaniem jest reprezentowanie interesów tej społeczności. Medżlis prowadzi dialog z władzami Ukrainy i Turcji, jego działalność spotyka się zaś ze sprzeciwem Rosji.
SJP.pl
Wikipedia
odgłos przypominający zwierzęce meczenie, m.in. kozy; me
SJP.pl
[czytaj: me:r] nazwisko obce
Belgia:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Badenii-Wirtembergii w Niemczech;
Meersburg – miasto w Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, w rejencji Tybinga, w regionie Bodensee-Oberschwaben, w powiecie Bodenseekreis, siedziba związku gmin Gemeindeverwaltungsverband Meersburg. Leży nad Jeziorem Bodeńskim.
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: miting] miting, mityng;
1. publiczne zebranie, wiec;
2. zawody sportowe, zwłaszcza lekkoatletyczne
SJP.pl
→ meeting [czytaj: mitingowy]; mitingowy, mityngowy
SJP.pl
[czytaj: mit-ap] zorganizowane spotkanie jakieś społeczności
SJP.pl
środowiskowo: mefedron; mefka
SJP.pl
organiczny związek chemiczny o silnym działaniu psychoaktywnym, używany jako narkotyk
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny, pochodna katynonu, stymulant i empatogen;
Mefedron, 4-MMC, 4-metylometkatynon – organiczny związek chemiczny, pochodna katynonu. Stosowany jako stymulant i empatogen. W obrocie występuje pod postacią kryształków, proszku, tabletek lub kapsułek, zwykle jako chlorowodorek lub siarczan tej aminy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mężczyzna o demonicznym wyglądzie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) rel. liter. upadły anioł
Mefistofeles (Mefisto, Mefistofiel) – upadły anioł. Jego imię pochodzi z hebrajskiego: mefir – niszczyciel, tofel – kłamca lub mephistoph – niszczyciel dobra. Być może też z greki: mephostophiles – duch ciemności, nielubiący światła.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
szatan, upadły anioł, duch ciemności; Mefistofeles, Mefisto
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) rel. liter. upadły anioł
SJP.pl
Wiktionary
szatan, upadły anioł, duch ciemności; Mefisto, Mefistofel
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) rel. liter. upadły anioł;
Mefistofeles (Mefisto, Mefistofiel) – upadły anioł. Jego imię pochodzi z hebrajskiego: mefir – niszczyciel, tofel – kłamca lub mephistoph – niszczyciel dobra. Być może też z greki: mephostophiles – duch ciemności, nielubiący światła.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Mefistofeles; mefistofelowy, mefistofeliczny, mefistofelesowy
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) książk. należący do diabła
przymiotnik relacyjny
(2.1) książk. związany z diabłem, dotyczący diabła
przymiotnik jakościowy
(3.1) książk. mający cechy diabelskie
SJP.pl
Wiktionary
→ Mefistofeles; mefistofelowy, mefistofeliczny, mefistofelesowski
SJP.pl
przysłówek
(1.1) książk. na sposób diabelski
Wiktionary
taki, jak u Mefistofela; przewrotny, złośliwy, demoniczny, mefistofelowy
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) książk. należący do diabła
przymiotnik relacyjny
(2.1) książk. związany z diabłem, dotyczący diabła
przymiotnik jakościowy
(3.1) książk. mający cechy diabelskie
SJP.pl
Wiktionary
taki, jak u Mefistofela; przewrotny, złośliwy, demoniczny, mefistofeliczny
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) książk. należący do Mefistofela
przymiotnik relacyjny
(2.1) książk. związany z Mefistofelem, dotyczący Mefistofela
przymiotnik jakościowy
(3.1) książk. mający cechy diabelskie
SJP.pl
Wiktionary
środowiskowo: mefedron; mefa
SJP.pl
angielskie zdrobnienie od: Margaret (imię żeńskie)
Magnetoencefalografia (MEG) — technika obrazowania elektrycznej czynności mózgu za pomocą rejestracji pola magnetycznego wytworzonego przez mózg. Sygnały są odbierane przez wysokoczułe mierniki pola magnetycznego umieszczone w pobliżu czaszki badanego np. typu SQUID.
SJP.pl
Wikipedia
potocznie:
1. megabajt;
2. w użyciu przymiotnikowym:
a) wspaniały, znakomity, świetny; super, hiper, ekstra;
b) wielki, ogromny
przysłówek
(1.1) pot. bardzo, ogromnie, mocno
(1.2) pot. super, ekstra, świetnie
przymiotnik
(2.1) pot. super, ekstra, świetny
rzeczownik
(3.1) milion czegoś
(3.2) inform. 1048576 czegoś
Mega (M) – przedrostek wielokrotności jednostki miary wielkości fizycznych, o mnożniku 106 = 1 000 000 (milion).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedrostek
(1.1) fiz. przedrostek układu SI oznaczający 106
(1.2) inform. przedrostek oznaczający 220
(1.3) pot. przedrostek wzmacniający znaczenie wyrazu
Wiktionary
w informatyce: jednostka pojemności pamięci równa 1024 kilobajtom (skrót: MB)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. jednostka pojemności dysków i pamięci komputera równa 1 048 576 bajtów;
Megabajt (skrót MB) – jednostka używana w informatyce oznaczająca milion bajtów. Jednostka wykorzystywana do określania pojemności pamięci RAM, pendrive'ów, płyt CD itp.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ megabajt
SJP.pl
jednostka miary radioaktywności równa milionowi bekerelów
SJP.pl
w informatyce: jednostka informacji równa 1024 kilobitom (skrót: Mb lub Mbit)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. jednostka ilości informacji
Megabit (skrót Mb lub Mbit) – używana w telekomunikacji jednostka informacji:
1 Mbit = 106 = 1 000 000 bitów
Przykładowe przeliczenia na inne jednostki:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ megabit
SJP.pl
duży, niepanierowany kotlet z mielonej wołowiny, podawany wraz z dodatkami w rozciętej okrągłej bułce; hamburger
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) paleont. zool. nazwa systematyczna|Megacerops., rodzaj wymarłego ssaka z rzędu nieparzystokopytnych, należący do rodziny brontoterów; przedstawiciel megafauny eoceńskiej
Wiktionary
wymarły ssak z rodziny jeleniowatych, o wielkim łopatowatym porożu dochodzącym do 3 metrów rozpiętości, zamieszkujący tereny Eurazji; jeleń olbrzymi, wielkorogi; megaloceros
SJP.pl
potocznie: niezwykle, bardzo dobry; arcydobry, przedobry
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. wojsk. wysoki stopień wojskowy, jeden z najwyższych urzędów w Cesarstwie Bizantyjskim w późnym jego okresie;
Megaduks (gr. μέγας δούξ, megas douks, „wielki wódz”) – jeden z najwyższych urzędów w późnym Cesarstwie Bizantyńskim. Zlatynizowana forma megadux powstała z greckiego μεγαδούξ. Greckie słowo δούξ oznacza wodza, dowódcę.
Wiktionary oraz Wikipedia
jednostka siły równa milionowi dyn
SJP.pl
jednostka pracy i energii równa milionowi dżuli (skrót: MJ)
Dżul (J) (ang. Joule) – jednostka pracy i energii – w tym ciepła – w układzie SI. Jeden dżul to praca wykonana przez siłę o wartości 1 N przy przesunięciu punktu przyłożenia siły o 1 m w kierunku równoległym do kierunku działania siły
SJP.pl
Wikipedia
Elektronowolt (eV) – jednostka energii stosowana w fizyce.
Jeden elektronowolt to energia, jaką uzyskuje bądź traci elektron, który przemieścił się w próżni w polu elektrycznym o różnicy potencjałów równej 1 woltowi. Jego wartość wyrażona w dżulach to 1 wolt pomnożony przez elektryczny ładunek elementarny e:
Wikipedia
jednostka pracy i energii w układzie CGS równa milionowi ergów
SJP.pl
Megaewolucja – określenie charakteryzujące ewolucję na poziomie globalnym, tj. obejmujące całą biosferę. Przejawia się ona istnieniem najwyższych taksonów (np. królestw, typów, gromad).
Przykładami megaewolucji są: powstanie życia na Ziemi lub masowe wymierania.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. wysokie drzewo osiągające ponad 30 metrów wysokości;
Fanerofity (gr. phaneros = jawny, phyton = roślina), rośliny jawnopączkowe – jedna z form życiowych roślin z klasyfikacji opracowanej przez Christena Raunkiæra. Obejmuje rośliny o pędach wzniesionych, odnawiające się z pąków znajdujących się co najmniej 0,5 m nad ziemią. Do grupy tej należą wszystkie drzewa, większe krzewy i liany, zarówno te zrzucające liście na zimę, jak i te o zimozielonych liściach. W klimacie tropikalnym do fanerofitów należą także wieloletnie, wysokie rośliny zielne. W niektórych ujęciach do fanerofitów zaliczane są także epifity, które w nowszych źródłach są wyodrębniane w osobną grupę. Fanerofity odgrywają istotną rolę w formacjach leśnych, przy czym dominują w składzie gatunkowym wilgotnych lasów równikowych, podczas gdy w lasach strefy umiarkowanej ustępują hemikryptofitom.
Wiktionary oraz Wikipedia
zwierzęta o dużych rozmiarach
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. paleont. wymarłe zwierzęta dużych rozmiarów;
Megafauna ((gr.) megas „olbrzymi” + (łac.) fauna „zwierzę”) – termin stosowany w archeologii i paleontologii dla określenia zwierząt o dużych rozmiarach. Za miernik uznawana jest masa ciała i stosuje się dwie wartości graniczne: zwierzęta o masie powyżej 45 kg (100 funtów) lub powyżej 100 kg (220 funtów). Termin megafauna może zawierać podkategorie uwzględniające pozycję troficzną zwierząt, w której wyróżnia się megaroślinożerców (np. jeleń szlachetny), megamięsożerców (np. lew) i rzadziej megawszystkożerców (np. niedźwiedź grizzly).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
jednostka mocy obliczeniowej komputerów równa miliardowi flopów; megaflops
SJP.pl
jednostka mocy obliczeniowej komputerów równa miliardowi flopsów; megaflop
SJP.pl
1. głośnik o dużej mocy, instalowany na otwartej przestrzeni publicznej;
2. przenośne urządzenie składające się z mikrofonu, wzmacniacza i głośnika tubowego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. głośnik o dużej mocy, instalowany w miejscach publicznych
(1.2) techn. przenośne urządzenie składające się z mikrofonu i głośnika tubowego
Megafon (z gr. μέγας, mégas = „wielki, potężny” oraz φωνή, fōnē = „dźwięk, głos”) – głośnik lub (często) zestaw kilku głośników znacznej mocy (na ogół łącznie kilkudziesięciu lub kilkuset watów), służących do nagłaśniania otwartych przestrzeni (stadionów sportowych, ulic itp.) oraz bardzo obszernych wnętrz (np. hale dworców kolejowych, portów lotniczych itp.) Zazwyczaj montowane są na wysokości kilku metrów nad ziemią (na masztach lub pod stropem), aby zapewnić słyszalność także ze stosunkowo dużej odległości.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od megafon
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zajmująca się informowaniem pasażerów, klientów itp. przez megafon
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fż. od: megafonista
SJP.pl
Wiktionary
nagłaśnianie przeprowadzane przy użyciu aparatury elektroakustycznej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. instalowanie megafonów w miejscach publicznych
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: megafonizacja
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z megafonizacją, dotyczący megafonizacji
SJP.pl
Wiktionary
dokonywać megafonizacji
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) techn. zaopatrywać w megafony
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) techn. instalowanie megafonów
Wiktionary
przymiotnik od: megafon
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z megafonem, dotyczący megafonu
SJP.pl
Wiktionary
ogromna galaktyka złożona z kilku mniejszych galaktyk
SJP.pl
jednostka masy równa milionowi gramów (skrót: Mg)
Megagram (symbol Mg) – pochodna jednostka masy w układzie SI (także pochodna jednostka masy w stosowanym dawniej układzie CGS) równa jednemu milionowi gramów (1 000 000 g), popularna nazwa – tona.
SJP.pl
Wikipedia
gwiazda filmowa, piosenkarka, piosenkarz itp. o światowej sławie; supergwiazda, supergwiazdor, superstar, megagwiazdor
SJP.pl
gwiazdor filmowa, piosenkarz itp. o światowej sławie; supergwiazda, supergwiazdor, superstar, megagwiazda
SJP.pl
jednostka częstotliwości równa 1 000 000 herców
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) metrol. fiz. jednostka częstotliwości równa milionowi herców
Herc (Hz) (niem. Hertz) – jednostka miary częstotliwości w układzie SI (jednostka pochodna układu SI) i w wielu innych, np. CGS, MKS i MKSA. Definiuje się ją jako liczbę cykli na sekundę:
Nazwa jednostki pochodzi od nazwiska niemieckiego fizyka Heinricha Hertza, zajmującego się m.in. badaniem fal elektromagnetycznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ megaherc
SJP.pl
potocznie: wielki hit; superhit, superprzebój, megaprzebój
SJP.pl
hotel o nadzwyczajnie dużych rozmiarach
SJP.pl
duży, luksusowy jacht, zwykle o długości ponad 60 m
SJP.pl
Wikipedia
pozaukładowa jednostka ciepła równa milionowi kalorii (skrót: Mcal)
SJP.pl
komórka występująca w szpiku kostnym
SJP.pl
komórka powstała z megakarioblastu
SJP.pl
Wikipedia
przedsiębiorstwo o bardzo dużych rozmiarach
SJP.pl
potocznie:
1. wielki koncert;
2. bardzo udany koncert
SJP.pl
wielka korporacja
SJP.pl
gatunek wymarłej jaszczurki z rodziny waranów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) paleont. zool. nazwa systematyczna|Varanus priscus|Owen|ref=tak., wymarły gatunek warana żyjącego w plejstocenie na terenie Australii;
Megalania (Varanus priscus) – gatunek warana, przedstawiciel megafauny, żyjący w plejstocenie na terenach Australii, wymarły prawdopodobnie około 40 tys. lat temu. Najnowsze znalezione szczątki mają około 50 tys. lat.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wielki blok kamienny lub budowla wzniesiona z takich bloków, najczęściej z okresu neolitu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) duży, nieobrobiony lub częściowo obrobiony kamień, rodzaj prehistorycznej budowli;
Budowle megalityczne, Megality (wielki kamień z gr. μέγας «megas» – wielki, λίθος «lithos» – kamień) to duży, nieobrobiony lub częściowo obrobiony kamień stanowiący samodzielną budowlę lub element większej budowli z takich kamieni (wykonanej bez użycia zaprawy), o charakterze kultowym, grobowym lub (prawdopodobnie) związanymi z obserwacjami astronomicznymi, wzniesiony w czasach prehistorycznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zbudowany z wielkich bloków kamiennych
SJP.pl
olbrzymi erytroblast, który może powstawać w szpiku
SJP.pl
SJP.pl
wymarły ssak z rodziny jeleniowatych, o wielkim łopatowatym porożu dochodzącym do 3 metrów rozpiętości, zamieszkujący tereny Eurazji; jeleń olbrzymi, wielkorogi; megaceros
SJP.pl
olbrzymia krwinka czerwona, która może występować w krwi
SJP.pl
wymarły gatunek ryby chrzęstnoszkieletowej, prehistoryczny rekin będący największą znaną rybą drapieżną
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) icht. paleont. nazwa systematyczna|Carcharodon megalodon|ref=tak. lub nazwa systematyczna|Carcharocles megalodon|ref=tak., prehistoryczny rekin, wymarły gatunek największej znanej ryby drapieżnej;
Megalodon (Otodus megalodon lub Carcharocles megalodon) – wymarły gatunek ryby chrzęstnoszkieletowej, prehistoryczny rekin, największa ze znanych ryb drapieżnych. Żył 15,9–2,6 mln lat temu w morzach miocenu i pliocenu.
Z powodu chrzęstnej budowy szkieletu zachowało się niewiele skamieniałości tego gatunku i jest on znany głównie ze skamieniałości w postaci olbrzymich trójkątnych zębów o drobno ząbkowanych brzegach, od których pochodzi nazwa gatunku (z gr. mégas, D.-megálou – wielki + odoús, D.-odóntos – ząb). Według wczesnej rekonstrukcji szczęk, sporządzonej przez Bashforda Deana, megalodon mógł przekraczać nawet 25 m długości, jednak rekonstrukcja ta okazała się nieprawidłowa. W 1996 roku znaleziono ząb megalodona mierzący 16,8 cm długości, będący wówczas największym znanym zębem tego rekina. Później odkryto jeszcze większe zęby, co pozwoliło oszacować długość ciała rekina na ponad 18 m. Nowsze analizy wskazują na maksymalną długość między 14,5 a 16 m. Na podstawie porównań ze współczesnymi rekinami szacuje się, że u 16-metrowego megalodona głowa miała prawdopodobnie długość ok. 4,65 m, płetwa grzbietowa – ok. 1,62 m wysokości, a płetwa ogonowa – 3,85 m wysokości. Megalodony cechowały się dużą zmiennością maksymalnych rozmiarów (zarówno w czasie geologicznym, jak i przestrzeni). Ponadto dobór naturalny premiował duże rozmiary, co prowadziło do zwiększania się rozmiarów ciała w czasie ewolucji gatunku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
człowiek mający przesadnie wysokie wyobrażenie o własnej wartości; pyszałek
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. człowiek, który ma manię wielkościową, charakteryzuje się megalomanią, ma zbyt wysokie mniemanie o sobie
Megalomania (urojenia wielkościowe) – zaburzenie urojeniowe polegające na przesadnym skupieniu się na własnej doskonałości, samozadowoleniu oraz świadomości własnej wartości, znaczenia, możliwości i osiągnięć. Prowadzą one do zawyżenia samooceny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przecenianie własnej wartości, swoich zasług, wysokie mniemanie o sobie; wyniosłość, zarozumiałość, pycha, mania wielkości
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przesadnie wysokie przekonanie o swojej wartości, rozumie itp.;
Megalomania (urojenia wielkościowe) – zaburzenie urojeniowe polegające na przesadnym skupieniu się na własnej doskonałości, samozadowoleniu oraz świadomości własnej wartości, znaczenia, możliwości i osiągnięć. Prowadzą one do zawyżenia samooceny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta przesadnie przekonana o swej wartości
SJP.pl
zarozumiały, pyszałkowaty
przymiotnik jakościowy
(1.1) właściwy megalomanii lub megalomanowi, świadczący o przesadnym przekonaniu o swojej wartości
SJP.pl
Wiktionary
powiązany funkcjonalnie i komunikacyjnie obszar dwóch lub więcej aglomeracji; skupisko miast
Megalopolis (z gr. megalo- = 'wielko-', polis – ‘miasto’) – wielkoprzestrzenny policentryczny układ osadniczy, silnie zurbanizowany, powiązany funkcjonalnie i komunikacyjnie, tworzony przez układ kilku aglomeracji miejskich, o łącznej populacji powyżej 20 milionów mieszkańców. Innymi słowy: Pewna liczba aglomeracji, których miasta satelickie się zazębiają.
SJP.pl
Wikipedia
ogromny port lotniczny
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) lotn. znacznych rozmiarów węzłowy port lotniczy
SJP.pl
Wiktionary
olbrzymi gad kopalny, mięsożerny jaszczur o potężnych tylnych nogach i bardzo krótkich przednich kończynach, żyjący na przełomie jury i kredy; megalozaurus
Megalozaur (Megalosaurus, „wielki jaszczur”) – rodzaj dużego teropoda z rodziny Megalosauridae żyjącego w środkowej jurze na terenie dzisiejszej Europy. Jest to pierwszy nazwany i formalnie opisany dinozaur nie należący do ptaków; rodzaj został nazwany i opisany w 1824 roku przez Williama Bucklanda na podstawie skamieniałości odkrytych w osadach formacji Taynton Limestone na terenie hrabstwa Oxfordshire (Anglia), natomiast gatunek typowy M. bucklandii – nazwany na cześć Bucklanda – opisał w 1827 roku Gideon Mantell.
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel nadrodziny dinozaurów z podrzędu teropodów; spinozauroid
SJP.pl
nadrodzina dinozaurów z podrzędu teropodów; spinozauroidy
Megalozauroidy (Megalosauroidea); synonim: spinozauroidy (Spinosauroidea) – nadrodzina dinozaurów z grupy teropodów.
Pierwotnie nadrodzina była nazywana Spinosauroidea (Stromer, 1915). Należą do niej duże teropody, zgrupowane w 2 rodziny: megalozaurów (Megalosauridae) i spinozaurów (Spinosauridae).
SJP.pl
Wikipedia
olbrzymi gad kopalny, mięsożerny jaszczur o potężnych tylnych nogach i bardzo krótkich przednich kończynach, żyjący na przełomie jury i kredy; megalozaur
SJP.pl
olbrzymi gad kopalny, mięsożerny jaszczur o potężnych tylnych nogach i bardzo krótkich przednich kończynach, żyjący na przełomie jury i kredy; megalozaurus
Megalozaury (Megalosauridae) – rodzina dinozaurów z grupy teropodów.
Były to duże (długość ciała do 9 m), dwunożne mięsożerne dinozaury. Żyły w środkowej i późnej jurze na terenach współczesnej Europy, Ameryki Północnej, Afryki i być może Azji (Leshansaurus).
SJP.pl
Wikipedia
sklep samoobsługowy, w którym jednocześnie może robić zakupy kilka tysięcy osób
SJP.pl
jednostka długości równa 1000000 metrów
Megametr (symbol: Mm) – wielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI. Jeden megametr równa 1 000 000 m. Jednostka może być zapisana jako 1 E+6 m (notacja naukowa) lub 1×106 m (notacja wykładnicza), co równa się 1 000 000 × 1 m.
Nie jest powszechnie używany jako jednostka odległości. Czasami używany w literaturze s-f.
SJP.pl
Wikipedia
bardzo duże miasto; metropolia
Megamiasto – miejska jednostka osadnicza charakteryzująca się bardzo dużą powierzchnią i liczbą mieszkańców. Megamiasta tworzą się w wyniku "eksplozji miast". Jest to proces napływu ludności (głównie ze wsi lub małych miasteczek) do większego miasta (często stolicy) w poszukiwaniu pracy i lepszych warunków życia. W tym wypadku przedmieścia nie rozwijają się zbyt intensywnie (miasto ma dość zwarty układ przestrzenny). Na ogromną skalę tworzą się za to slumsy.
SJP.pl
Wikipedia
materiał wybuchowy stosowany w górnictwie
SJP.pl
istota człowiekowata z dolnego plejstocenu, o cechach pośrednich między australopitekiem a pitekantropem
Megantrop (Meganthropus) – nazwa nadana hominidowi, którego zęby i fragment szczęki odkryto w latach 1941 i 1952 w Sangiran (Jawa); stąd początkowo nazwano go Meganthropus paleojavanicus. W późniejszym okresie (1948, Swartkrans, RPA) odkryto kolejne szczątki, sklasyfikowane pod nazwą Meganthropus africanus. Niewielka liczba odkrytych skamieniałości utrudnia ich jednoznaczne zaklasyfikowanie. W publikacjach najczęściej spotyka się propozycje uznania megantropa za podgatunek Homo erectus, choć nierzadko przyrównuje się je do przedstawicieli rodzaju Australopithecus, Paranthropus lub Gigantopithecus.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: megaOM] jednostka oporu elektrycznego równa milionowi omów; megom (rzadko)
SJP.pl
przyrząd do bezpośredniego lub pośredniego mierzenia oporności elektrycznej w megaomach
SJP.pl
astronomiczna jednostka odległości równa milionowi parseków
Parsek – jednostka odległości używana w astronomii. Jest to odległość, dla której kąt paralaksy (równy połowie kąta całkowitej rocznej zmiany) położenia Ziemi widzianej prostopadle do płaszczyzny orbity wynosi 1 sekundę łuku. Parsek można równoważnie opisać jako odległość, z jakiej połowa wielkiej osi orbity ziemskiej (czyli 1 au) jest widoczna jako łuk (na firmamencie obserwującego) o długości 1 sekundy kątowej.
SJP.pl
Wikipedia
jednostka ciśnienia równa milionowi paskali
Paskal (Pa) – jednostka ciśnienia (także naprężenia) w układzie SI (jednostka pochodna układu SI).
SJP.pl
Wikipedia
milion pikseli, jednostka miary określająca rozdzielczość urządzenia graficznego, np. monitora
Megapiksel (skrót: Mpx, Mpix) – wielkość opisująca liczbę elementarnych punktów matrycy CCD. Przedrostek mega oznacza milion, a zatem jeden megapiksel to jeden milion pikseli odwzorowanych przez matrycę. Jednostka ta jest używana najczęściej w cyfrowych aparatach fotograficznych i kamerach wideo oraz telefonach komórkowych jako jednostki obrazującej możliwą wielkość tworzonego obrazu.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
potocznie: wielki, ogromny plakat
SJP.pl
plankton wód morskich obejmujący duże organizmy wielkości do kilkudziesięciu centymetrów, np. duże skorupiaki, niektóre meduzy, żebropławy
SJP.pl
miasto przyszłości o ogromnych rozmiarach
SJP.pl
jednostka siły równa milionowi pondów (skrót: Mp)
SJP.pl
film, którego nakręcenie kosztowało bardzo dużo pieniędzy
SJP.pl
stop chromu, aluminium i żelaza, odporny na utlenianie, działanie siarki i jej związków; używany głównie na elementy grzejne pieców elektrycznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geogr. miasto w Grecji, w północnej części Przesmyku Korynckiego, w czasach klasycznych niezależna polis;
Wiktionary oraz Wikipedia
1. duży afisz reklamowy; megaplakat, billboard, poster;
2. duża kampania reklamowa jakiegoś produktu, firmy, marki; kampania reklamowa, promocja
SJP.pl
1. budynek jednoizbowy z przedsionkiem, zwykle kolumnowym, charakterystyczny dla kultury minojskiej i mykeńskiej; w oparciu o ten wzorzec wznoszono reprezentacyjne części pałaców i świątynie starożytne;
2. centralna część domu greckiego, przeznaczona dla mężczyzn
Megaron (stgr. μέγαρον - "duża izba") – charakterystyczny typ budowli w starożytnej kulturze egejskiej, składowa, reprezentacyjna część pałaców mykeńskich i jednocześnie prototyp podstawowej formy starożytnych świątyń greckich. Służył celom reprezentacyjnym oraz kultowym.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. niewielka kraina starożytna położona wokół miasta Megara
Wiktionary
przymiotnik od: Megara (miasto w Grecji)
SJP.pl
Megasam – nazwa określająca wielki sklep samoobsługowy. Megasamy zaczęły powstawać w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w latach 70. XX wieku. W środku sklepu klienci mogli swobodnie przemieszczać się pomiędzy półkami z artykułami.
Przykładem tego typu obiektu był otwarty w 1975 megasam „Meteor” w Poznaniu na Osiedlu Kosmonautów, o powierzchni 2850 m², oraz otwarty w 1980 megasam na Ursynowie w Warszawie.
Wikipedia
przymiotnik od: megaskop
SJP.pl
duży zarodnik paprotników różnozarodnikowych wytwarzany w zarodni dużej (makrosporangium) na sporoficie; makrospora
Makrospora (megaspora) – zarodnik, z którego rozwija się gametofit żeński (produkujący komórki jajowe). Makrospory wytwarzane są w makrosporangiach na sporoficie. Występują u roślin różnozarodnikowych (wymarłe gatunki skrzypowych, niektóre widłaki i paprocie oraz wszystkie rośliny nasienne).
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: MEgastor] duży sklep sprzedający różne rodzaje towarów
SJP.pl
duży ssak kopalny, spokrewniony z dzisiejszymi leniwcami nadrzewnymi, żyjący w okresie plejstocenu na terenach obu Ameryk; megaterium
SJP.pl
duży ssak kopalny, spokrewniony z dzisiejszymi leniwcami nadrzewnymi, żyjący w okresie plejstocenu na terenach obu Ameryk; megater
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zool. paleont. nazwa systematyczna|Megatherium|ref=tak., rodzaj leniwców żyjących od późnego pliocenu do późnego plejstocenu;
(1.2) zool. zwierzę z rodzaju megaterium (1.1)
Megaterium (Megatherium, „wielkie zwierzę”) – rodzaj leniwca naziemnego osiągającego rozmiary prawie takie jak współczesnego słonia. Zamieszkiwał Amerykę Południową i Środkową od późnego pliocenu do późnego plejstocenu, dokładniej od 5,3 miliona do 11 tysięcy lat temu. Jego przodkiem prawdopodobnie było Promegatherium osiągające rozmiary dzisiejszego nosorożca.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
roślina wymagająca do życia wysokiej temperatury; roślina ciepłolubna, roślina megatermiczna, termofil
SJP.pl
roślina megatermiczna - roślina wymagająca do życia wysokiej temperatury; roślina ciepłolubna, megaterm, termofil
SJP.pl
zjawisko wymagania przez niektóre rośliny wysokiej temperatury do właściwego ich rozwoju
SJP.pl
jednostka masy równa milionowi ton (skrót: Mt)
Równoważnik trotylowy – masa trotylu, przy wybuchu której wydzieli się taka sama ilość energii, jak przy wybuchu danego ładunku. Jest podstawowym parametrem broni jądrowej, stosowany jednak także do określania siły innych zdarzeń, na przykład uderzeń meteorytów. Często nazywany jest mocą wybuchu.
SJP.pl
Wikipedia
→ megatona
SJP.pl
Uniwersytet Megatrend (serb. Универзитет Мегатренд) – serbska niepubliczna uczelnia w Belgradzie. Z około 20 tysiącami studentów jest obecnie największą prywatną uczelnią w Serbii i jedną z największych w tej części Europy.
Wikipedia
jednostka mocy równa milionowi watów (skrót: MW)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. metrol. milion watów (jednostka mocy)
Wat (W) – jednostka mocy i strumienia energii w układzie SI (jednostka pochodna układu SI). Nazwa wat pochodzi od nazwiska brytyjskiego inżyniera i wynalazcy Jamesa Watta.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
jednostka mocy prądu elektrycznego równa mocy miliona watów przy natężeniu równym 1 amperowi, skrót: MWA
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) elektr. ilość energii elektrycznej równa pracy wykonywanej przez prąd o mocy 1 megawata w ciągu jednej godziny; 1000 kilowatogodzin
Kilowatogodzina (kWh) – jednostka pracy, energii oraz ciepła; ilość energii zużywana przez godzinę urządzeniem o mocy kilowata (1000 watów). To jednostka wielokrotna jednostki energii – watosekundy (czyli dżula) w układzie SI:
Wiktionary oraz Wikipedia
watomierz mierzący moc prądu elektrycznego w megawatach
SJP.pl
jednostka napięcia elektrycznego, potencjału elektrycznego, a także siły elektromotorycznej równa milionowi woltów (skrót: MV)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miar. fiz. jednostka potencjału elektrycznego równa milionowi woltów
Wolt (V) – jednostka potencjału elektrycznego, napięcia elektrycznego i siły elektromotorycznej, używana w układach jednostek miar SI, MKS i MKSA.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
postać z mitologii greckiej; Megiera
SJP.pl
Megiddo (hebr. מגידו, arab. تل المتسلم, Tell el-Mutesellim; pol. Miejsce tłumów) – starożytne miasto i stanowisko archeologiczne znajdujące się w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Od 1966 roku obszar chroniony jest przez Park Narodowy Megiddo (hebr. גן לאומי תל מגידו; ang. Megiddo National Park). W 2005 roku obszar został zarejestrowany wraz z ruinami miast Chasor i Beer Szewa na liście światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
Wikipedia
książkowo: kobieta kłótliwa, zła, mściwa; szantrapa, piekielnica, kłótnica, awanturnica, sekutnica
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. obraź. kobieta despotyczna, kłótliwa, zła
SJP.pl
Wiktionary
zwój pergaminu, zawierający tekst jednej z pięciu ksiąg hebrajskich
SJP.pl
zwój pergaminu, zawierający tekst jednej z pięciu ksiąg hebrajskich
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. żyd. ozdobny zwój literatury żydowskiej
(1.2) liter. przen. bogata w szczegóły nudna opowieść
(1.3) liter. bibl. tekst Księgi Estery;
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Meglenorumunami, dotyczący Meglenorumunów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język meglenorumuński;
Wiktionary
[czytaj: megOM] jednostka oporu elektrycznego równa milionowi omów; megaom (częściej)
SJP.pl
omomierz mierzący oporność elektryczną w megaomach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) metrol. elektr. przyrząd do pomiaru oporu elektrycznego mierzący w megaomach
SJP.pl
Wiktionary
kraina historyczna w zachodniej Gruzji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. kraina historyczna w zachodniej Gruzji, nad Morzem Czarnym;
Megrelia, Mingrelia (gruz. სამეგრელო, Samegrelo) – region w zachodniej Gruzji.
Megrelia od zachodu graniczy z Morzem Czarnym i Abchazją, od północy ze Swanetią i Leczchumi, od wschodu z Imeretią, a od południa z Gurią.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Megrelia (region w Gruzji)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Megrelią, dotyczący Megrelii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język megrelski;
SJP.pl
Wiktionary
jedna z siedmiu gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy, tworzących sylwetkę Wielkiego Wozu
Megrez (Delta Ursae Majoris, δ UMa) — jedna z gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy (wielkość gwiazdowa: 3,32m). Odległa od Słońca o ok. 81 lat świetlnych.
SJP.pl
Wikipedia
wykrzyknik (rzadziej przymiotnik) wyrażający obojętność, brak entuzjazmu, rezygnację; eh, ech, ee
SJP.pl
rasa szybkonogich dromaderów używanych niegdyś w armiach afrykańskich; mechari
SJP.pl
arabskie imię męskie
SJP.pl
orientalna sztuka malowania dłoni i stóp henną
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) etn. hinduski zwyczaj misternego dekorowania henną dłoni i stóp panny młodej;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
popularne imię tureckich sułtanów
Mehmed – popularne imię sułtanów tureckich:
SJP.pl
Wikipedia
turecki odpowiednik imienia Muhammad; Mehmed
SJP.pl
nazwisko, m.in.: Józef Mehoffer, malarz, grafik i witrażysta, przedstawiciel Młodej Polski
Józef Mehoffer (ur. 19 marca 1869 w Ropczycach, zm. 7 lipca 1946 w Wadowicach) – polski malarz, witrażysta, grafik o austriackich korzeniach, jeden z najważniejszych artystów okresu Młodej Polski.
Absolwent krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych i uczeń Jana Matejki, także współpracownik Stanisława Wyspiańskiego. Był twórcą m.in. autoportretów (1897, 1898), obrazów portretowych (W letnim mieszkaniu, 1904; W laurowej sali, 1909; Słońce majowe, 1911) oraz kompozycji inspirowanych płótnami impresjonistycznymi i secesyjnymi (Dziwny ogród, 1913; Czerwona parasolka, 1917). Zajmował się też projektowaniem witraży kościelnych i grafik użytkowych.
SJP.pl
Wikipedia
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = adm. eduk. Ministerstwo Edukacji i Nauki;
Wiktionary
figura stylistyczna, przeciwieństwo hiperboli; zastąpienie określenia jego zaprzeczonym przeciwstawieniem; litotes, litota, antyfaza
SJP.pl
Niemcy:
Osoby:
Wikipedia
Meister – niemieckie nazwisko
Osoby noszące nazwisku Meister:
Wikipedia
[czytaj: majster-z-inger] średniowieczny niemiecki wędrowny poeta dworski, tworzący i wykonujący pieśni miłosne, najczęściej do wtóru wioli albo harfy; minezinger, minnesinger, minesinger, minezenger, majstersinger, majsterzenger, majsterzinger
SJP.pl
sztucznie otrzymywany pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 109 i symbolu Mt
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Mt i liczbie atomowej 109;
Meitner (Mt, łac. meitnerium), wcześniej unnilennium (Une) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od nazwiska austriackiej fizyczki jądrowej Lise Meitner.
Pierwiastek ten został otrzymany po raz pierwszy 29 sierpnia 1982 r. przez zespół naukowców z Instytutu Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt, pracującego pod kierunkiem Petera Armbrustera i Gottfrieda Münzenberga.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) dotyczący meitneru
Wiktionary
zaimek dzierżawczy, dopełniacz liczby pojedynczej, rodzaj żeński
(1.1) daw. mojej
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
mail, email, e-mail;
1. poczta elektroniczna;
2. wiadomość wysłana za pomocą poczty elektronicznej;
3. adres użytkownika poczty elektronicznej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. wiadomość e-mailowa
(1.2) pot. adres e-mail
Poczta elektroniczna, e-poczta, pot. mejl (ang. electronic mail, e-mail, email, w skrócie: mail) – usługa komunikacji interpersonalnej, która umożliwia przekazywanie komunikatu z wykorzystaniem standardu SMTP (Simple Mail Transfer Protocol), POP3 (Post Office Protocol), IMAP4 (Internet Message Access Protocol) lub innego standardu zapewniającego te same funkcje.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z wysyłką e-maili do dużej grupy odbiorców; mailingowy
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) pot. zob. e-mailować.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|mejlować.
Wiktionary
→ mejl; mailowy, e-mailowy, emailowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) inform. związany z pocztą e-mail
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: zbyt częste korzystanie z poczty elektronicznej, zwykle w ramach obowiązków zawodowych; mailoza
SJP.pl
zarodnik o zredukowanej liczbie chromosomów u grzybów i roślin; megaspora
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. haploidalny zarodnik, występuje u grzybów i roślin, powstaje w wyniku mejozy;
Mejospora, tetraspora, gonospora – haploidalny zarodnik (1n), występujący u grzybów i roślin, powstający w wyniku mejozy. Mejospory są wytworzone przez sporofit (2n), który rozwinął się z zygoty (2n) dzięki połączeniu się haploidalnych gamet (1n) – wytworów haploidalnego pokolenia – gametofitu. U roślin mejospory (1n) dają początek gametofitowi (1n).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. związany z mejozą;
2. powstały na drodze mejozy
SJP.pl
podział jądra komórkowego prowadzący do powstania komórek potomnych o dwa razy mniejszej liczbie chromosomów w porównaniu do innych komórek ciała; kariokineza redukcyjna; podział redukcyjny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. proces podziału redukcyjnego jądra komórkowego, z którego powstają cztery jądra o połowie chromosomów komórki macierzystej;
Mejoza, skrót: R! (R – od redukcji) – proces podziału redukcyjnego jądra komórkowego, z którego powstają 4 jądra o połowie chromosomów (po jednym z każdej pary) komórki wyjściowej.
Mejoza jest wykorzystywana w ludzkim ciele do produkcji gamet – komórek płciowych: plemników i komórek jajowych. Jej celem jest stworzenie komórek potomnych z dokładnie połową liczby chromosomów komórki macierzystej. Inaczej ujmując, mejoza u ludzi jest procesem podziału, który przeprowadza nas od komórki diploidalnej (tej z dwoma zestawami chromosomów), do komórek haploidalnych (tych z pojedynczym zestawem chromosomów). U ludzi plemniki i komórki jajowe są komórkami haploidalnymi wytworzonymi w mejozie. Wszystkie gamety wytworzone w mejozie są haploidalne, ale nie są identyczne genetycznie. Kiedy plemnik i komórka jajowa łączą się w procesie zapłodnienia, dwa haploidalne zestawy chromosomów tworzą kompletny, diploidalny garnitur chromosomów – nowy genom.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) daw. miśnieński
Wiktionary
Mejznerzyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Michów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Michów. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 361 mieszkańców.
Wikipedia
1. odmiana jabłoni o soczystych owocach z czerwono-zieloną skórką;
2. owoc tej odmiany jabłoni
SJP.pl
Wikipedia
miejsce, do którego ludzie przyjeżdżają masowo, ponieważ stwarza ono korzystne warunki do określonego działania, rozwijania własnych umiejętności itp., np. mekka aktorów, artystów
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w zachodniej części Arabii Saudyjskiej;
Mekka (arab. مكة, Makka) – miasto w zachodniej części Arabii Saudyjskiej, w krainie Hidżaz, u podnóża gór Dżabal al-Hidżaz, siedziba administracyjna prowincji Mekka. W 2010 roku liczyło ok. 1,5 mln mieszkańców.
Centrum religijne islamu i najświętsze miasto muzułmanów, dostępne tylko dla wyznawców tej religii. Według wyznawców islamu miejsce urodzenia Mahometa (w 571) oraz miejsce objawienia sur mekkańskich. Od powrotu proroka z Medyny w 630, cel pielgrzymek wszystkich muzułmanów z całego świata. Zarządzana przez członków rodziny kalifa Alego (Alidów), od 960 noszących tytuł szarifów. Szarifowie Mekki zachowywali niezależność od kalifatu, którą zdołali utrzymać także po włączeniu Mekki w skład imperium osmańskiego (1517). Od 1924 należy do Arabii Saudyjskiej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Mekki (miasta w Arabii Saudyjskiej)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Mekki
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Mekki (miasta w Arabii Saudyjskiej)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Mekki
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Mekka
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Mekką, dotyczący Mekki
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Meklemburgii (krainy)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Meklemburgii
SJP.pl
Wiktionary
koń rasy meklemburskiej
SJP.pl
kraina historyczna w północno-wschodniej części Niemiec
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. kraina historyczna w Niemczech, położona nad Bałtykiem, pomiędzy rzekami Łabą a Recknitz;
Meklemburgia (niem. Mecklenburg) – kraina historyczna położona pomiędzy rzekami Łabą a Reknicą, zajmuje płaskie i faliste tereny Pojezierza Meklemburskiego. Obecnie jest to zachodnia i największa część kraju związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie (Mecklenburg-Vorpommern) w Niemczech.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkanka Meklemburgii (krainy)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Meklemburgii
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Meklemburgia (kraina historyczna w Niemczech)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Meklemburgią, dotyczący Meklemburgii
(1.2) związany z Meklemburgiem, dotyczący Meklemburga
SJP.pl
Wiktionary
miasto w Maroku
Meknes (arab. مكناس, Miknās; marok. arab. Meknas; fr. Meknès) – miasto w północnym Maroku, w regionie Fez-Meknes, na przedpolu Atlasu Średniego, na wysokości ok. 530 metrów, siedziba administracyjna prefektury Meknes. W 2024 roku liczyło ok. 552 tys. mieszkańców.
SJP.pl
Wikipedia
→ Meknes
SJP.pl
najdłuższa rzeka na Półwyspie Indochińskim
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w południowo-wschodniej Azji;
Mekong (chiń. trad. 瀾滄江; pinyin Láncāng Jiāng; taj. แม่น้ำโขง; Me Nam Khong, tybet. རྫ་ཆུ་, Wylie: rDza chu, ZWPY: Za qu; wiet. Mê Kông; laot. ແມ່ນ້ຳຂອງ) – najdłuższa rzeka na Półwyspie Indochińskim (4. w Azji, 9. na świecie).Mekong ma swoje źródła w Chinach, w górach Tangla na Wyżynie Tybetańskiej, na wysokości 5110 m n.p.m. Przepływa następnie przez Laos, Tajlandię, Kambodżę oraz Wietnam. Uchodzi do Morza Południowochińskiego szeroką deltą o powierzchni 58,5 tys. km². Częściowo wyznacza granicę Laosu z Tajlandią oraz Mjanmą.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Mekongiem, dotyczący Mekongu
Wiktionary
skrót od: meksykański
SJP.pl
1. potocznie o rozprzężeniu, awanturze, bałaganie
2. rodzaj tkaniny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. państwo w Ameryce Północnej;
(1.2) geogr. stolica Meksyku (1.1);
(1.3) geogr. adm. stan w Meksyku (1.1) otaczający Meksyk (1.2);
(1.4) geogr. osiedle w Krakowie, w dzielnicy Nowa Huta
(1.5) geogr. dzielnica Rybnika;
(1.6) geogr. zob. Nowy Meksyk.
Meksyk (hiszp. México, nahuatl Mēxihco), oficjalnie Meksykańskie Stany Zjednoczone (hiszp. Estados Unidos Mexicanos) – państwo w Ameryce Północnej. Sąsiaduje ze Stanami Zjednoczonymi (na północy), z Oceanem Spokojnym (na zachodzie i południu), Zatoką Meksykańską i Morzem Karaibskim (na wschodzie) oraz z Gwatemalą i Belize (na południowym wschodzie).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lekceważąco: Meksykanin; Meksykaniec
SJP.pl
mieszkaniec miasta Meksyk
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Meksyku
SJP.pl
Wiktionary
1. mieszkanka Meksyku (miasta);
2. ozdobna, kolorowa opaska noszona na przegubie dłoni, wykonywana z muliny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Meksyku
SJP.pl
Wiktionary
związany z Meksykiem
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do państwa Meksyk
(1.2) odnoszący się do miasta Meksyk
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) na sposób meksykański, po meksykańsku
Wiktionary
w części meksykański, w części amerykański; dotyczący Meksyku i Ameryki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kult. cecha tego, co meksykańskie; meksykański charakter czegoś
SJP.pl
Wiktionary
pozaukładowa jednostka wysokości dźwięku określana metodami akustyki psychologicznej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jednostka skali subiektywnej wysokości dźwięku;
Mel – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Wenecja Euganejska, w prowincji Belluno.
Według danych na styczeń 2009 gminę zamieszkiwały 6284 osoby przy gęstości zaludnienia 73,3 os./1 km².
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: ślina
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) zdrobn. imię|polski|ż. Malwina
Mela – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Korsyka, w departamencie Korsyka Południowa.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 30 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 6 osób/km².
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
młodzieżowo: pluć; charchać
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. mleć
czasownik nieprzechodni niedokonany
(2.1) wulg. pluć
SJP.pl
Wiktionary
magmowa skała wylewna
Melafir (z gr. µέλας 'czarny' i φύρω 'mieszać'), paleobazalt (gr. παλαιός 'stary, dawny') – pochodząca z paleozoiku (karbon, perm) zasadowa, wylewna skała magmowa o strukturze porfirowej, migdałowcowej teksturze i szarofiołkowym, czerwonobrunatnym lub zielonoczarnym zabarwieniu uzyskanym wskutek wtórnych przeobrażeń. Młodopaleozoiczny odpowiednik bazaltu.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: melafir
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
wieloczynnościowy robot kuchenny; malakser
SJP.pl
1. słaba zasada, bezbarwna substancja krystaliczna, używana jako surowiec do wyrobu tworzyw sztucznych;
2. potocznie: sztuczne tworzywo, okładzina stołów, szaf itp.
Melamina (cyjanuramid, 2,4,6-triamino-1,3,5-triazyna) – aromatyczny związek chemiczny z grupy amin, pochodna triazyny, trimer cyjanamidu.
Jest bezbarwną substancją krystaliczną. Ma postać białego proszku, jest trudno palna, odporna na działanie wody, temperatury i światła. Ma wysoką twardość powierzchni, nie występują w niej prądy błądzące.
SJP.pl
Wikipedia
1. przygnębienie, nastrój łagodnego smutku; nostalgia;
2. w medycynie: głęboka depresja psychiczna objawiająca się apatią, niechęcią do życia, niekiedy myślami samobójczymi; splin, spleen, chandra
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. depresja psychiczna objawiająca się apatią i niechęcią do życia
Melancholia (stgr. μελαγχολία – „czarna żółć”) – w języku potocznym zasmucenie związane ze wspomnieniami, stan lekkiego przygnębienia.
W dawnym języku medycznym stosowano ten termin na określenie schorzenia psychicznego, później znanego jako depresja.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta ze skłonnością do melancholii lub ogarnięta melancholią (apatią, smutkiem, przygnębieniem, niechęcią do życia)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta cierpiąca na melancholię
(1.2) kobieta o łagodnym, biernym usposobieniu i powolnych reakcjach uczuciowych
SJP.pl
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: melancholicznie
SJP.pl
w psychologii: skłonność do melancholii (głębokiej depresji psychicznej), właściwość melancholika; melancholijność
SJP.pl
w psychologii: skłonny do melancholii (depresji psychicznej), właściwy melancholikowi; melancholijny
przymiotnik
(1.1) właściwy melancholikowi; związany z melancholią, przejawiający melancholię
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób melancholijny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: melancholijnie
SJP.pl
1. w psychologii: skłonność do melancholii (głębokiej depresji psychicznej), właściwość melancholika; melancholiczność;
2. książkowo: skłonność do popadania w melancholię - nastrój łagodnego smutku; nostalgia, zaduma
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) skłonność do melancholii, depresji psychicznej, smutku
SJP.pl
Wiktionary
1. w psychologii: skłonny do melancholii (depresji psychicznej), właściwy melancholikowi; melancholiczny;
2. książkowo: pełen łagodnego smutku, przygnębienia; nostalgiczny, tęskny, bajroniczny
przymiotnik jakościowy
(1.1) wyrażający melancholię lub skłonny do niej
SJP.pl
Wiktionary
1. jeden z typów temperamentu wg klasyfikacji Hipokratesa (człowiek, którego charakteryzują powolne, słabe lecz długotrwałe reakcje uczuciowe);
2. człowiek ze skłonnością do melancholii lub ogarnięty melancholią (apatią, smutkiem, przygnębieniem, niechęcią do życia)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek cierpiący na melancholię
(1.2) człowiek o łagodnym, biernym usposobieniu i powolnych reakcjach uczuciowych;
Melancholik (gr. mélanos – czarny + chole – żółć) – jeden z temperamentów wyróżnianych w teorii humoralnej. Wiązany był z przewagą wpływu czarnej żółci na typ konstytucyjny człowieka. Wraz z rozwojem teorii humoralnej od starożytności do średniowiecza i wyróżnianego w niej podziału na cztery elementy, jako kolejne powiązania podawano dorosłość, jesień, ziemię (jako jeden z żywiołów), śledzionę, czerń, smak kwaśny. Astrologicznym skojarzeniem były Waga, Skorpion, Strzelec i Saturn. Podobnie jak w przypadku krwi, miały mu odpowiadać cechy zimna i wilgoci.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzałe: pieśń o melancholijnym charakterze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|melancholizować.
Wiktionary
Filip Melanchton (właściwie Philipp Schwartzerd ur. 16 lutego 1497 w Bretten, zm. 19 kwietnia 1560 w Wittenberdze) – reformator religijny, najbliższy współpracownik Marcina Lutra, współtwórca reformacji, profesor Uniwersytetu w Wittenberdze. W Niemczech zreorganizował szkolnictwo i wprowadził szkołę humanistyczną, która stała się wzorcem dla szkół na Śląsku i Pomorzu. Autor Wyznania augsburskiego, podstawowej księgi wyznaniowej luteranizmu.
Wikipedia
w medycynie: obecność melaniny we krwi w wyniku zakażenia malarią
SJP.pl
wyspy w zachodniej części Oceanii
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. zachodnia część Oceanii;
Melanezja (z stgr. μέλας melas „czarny” + νῆσος nesos „wyspa”) – zachodnia część Oceanii. Wyspy Melanezji są przeważnie pochodzenia wulkanicznego, rzadziej koralowego, przy czym Nowa Gwinea to wyspa kontynentalna. Ich łączna powierzchnia wynosi 925 tys. km², a zamieszkuje je blisko 6,7 mln osób, głównie Papuasów i Melanezyjczyków.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Melanezji (wysp)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. rdzenny mieszkaniec Melanezji
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Melanezji (wysp)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. rdzenna mieszkanka Melanezji
Pacyficzka złotawa, melanezyjka (Neolalage banksiana) – gatunek małego ptaka z rodziny monarek (Monarchidae). Endemiczny dla Vanuatu, gdzie jego naturalnym środowiskiem są głównie subtropikalne lub tropikalne wilgotne lasy nizinne. Nie jest zagrożony wyginięciem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Melanezja
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Melanezją, dotyczący Melanezji
SJP.pl
Wiktionary
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Melania – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od gr. μέλας, znaczącego „czarna”.
Melania imieniny obchodzi 13 stycznia i 31 grudnia, a patronką jest m.in. św. Melania Młodsza.
Żeński odpowiednik imienia Melaniusz.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|melać.
Wiktionary
ciemnobrunatny pigment nadający barwę m.in. skórze, tęczówce oka, włosom, pobudzany do syntezy przez promienie UV, spełniający funkcje ochronne
Melaniny – grupa organicznych związków chemicznych odpowiadających za pigmentację organizmów (promieniowców, niektórych grzybów, roślin wyższych, pijawek, stawonogów, mięczaków, osłonic oraz kręgowców). U zwierząt powstają one w melanocytach (komórkach barwnikowych) i są gromadzone w melanosomach.
SJP.pl
Wikipedia
→ melanina
przymiotnik relacyjny
(1.1) biol. związany z melaniną, dotyczący melaniny
SJP.pl
Wiktionary
ciemnobrunatny pigment nadający barwę m.in. skórze, tęczówce oka, włosom, pobudzany do syntezy przez promienie UV, spełniający funkcje ochronne
Melaniny – grupa organicznych związków chemicznych odpowiadających za pigmentację organizmów (promieniowców, niektórych grzybów, roślin wyższych, pijawek, stawonogów, mięczaków, osłonic oraz kręgowców). U zwierząt powstają one w melanocytach (komórkach barwnikowych) i są gromadzone w melanosomach.
SJP.pl
Wikipedia
→ melanizm
SJP.pl
minerał; brunatnoczarna odmiana andradytu
Melanit (nazwa pochodzi od greckiego słowa melanos – czarny) – kamień szlachetny, gemmologiczna odmiana andradytu (granatu).
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Melaniusz – imię męskie pochodzenia greckiego.
Żeński odpowiednik: Melania
W Kościele katolickim patronem tego imienia jest m.in. św. Melaniusz, biskup Rennes, zm. ok. 530 roku. W Polsce brak poświadczeń stosowania imienia.
Melaniusz imieniny obchodzi: 6 stycznia, 13 marca, 22 kwietnia i 6 listopada.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Melanizm (gr. mélas, mélanos – czarny) – brunatne lub czarne zabarwienie skóry lub jej wytworów wynikające ze zwiększonej zawartości melaniny – ciemnego pigmentu w chromatoforach (komórkach barwnikowych). Występuje zarówno u bezkręgowców, jak i kręgowców. Może być formą adaptacji do środowiska lub występować jako zaburzenie chorobowe.
Wikipedia
zdrobnienie od: Melania (imię żeńskie)
SJP.pl
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z ciemną barwą
Wiktionary
(zwykle w liczbie mnogiej) komórka macierzysta melanocytów
SJP.pl
(zwykle w liczbie mnogiej) komórka produkująca i magazynująca ciemny barwnik - melaninę
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biol. komórka, która zawiera i wytwarza melaninę
Melanocyty (gr. melas, melanos ‘czarny’ kytos ‘komórka’) – komórki pigmentowe wytwarzające w procesie melanogenezy melaninę. Występują w warstwie podstawnej naskórka, a także w błonie naczyniowej oka (naczyniówka, ciało rzęskowe, tęczówka), uchu wewnętrznym (ślimak) oraz oponach mózgowo-rdzeniowych (w oponie pajęczej oraz oponie miękkiej). Liczba melanocytów w naskórku różnych ras ludzi jest podobna, różnią się intensywnością syntezy melaniny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
(zwykle w liczbie mnogiej) komórka gromadząca ciemny barwnik - melaninę
Melanofory (z gr. melas, melanos - czarny + phoreo - nosić) – chromatofory znajdujące się w skórze właściwej, zawierające ciemny barwnik - melaninę, wytworzony przez melanocyty naskórka. Melanofory są fibroblastami wypełnionymi na drodze endocytozy ziarnami melaniny. Dają się hodować in vitro. Melanofory występujące w skórze kijanek zawierają melanopsynę.
SJP.pl
Wikipedia
hormon melanoforowy - hormon tropowy o charakterze peptydowym, wydzielany przez komórki przysadki mózgowej, stymulujący produkcję melaniny (ciemnego barwnika) w melanocytach; melanotrofina
SJP.pl
polimer o dużej masie cząsteczkowej o brązowej barwie, występuje m.in. w kawie i słodzie jęczmiennym
Melanoidyny – polimery o dużej masie cząsteczkowej o brązowej barwie. Tworzą się podczas reakcji Maillarda, z połączenia cukrów i aminokwasów w wysokiej temperaturze i niskiej zawartości wody. Są powszechne spotykane w żywności, która została poddana jakiejś formie brązowienia nieenzymatycznego.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
nowotwór złośliwy skóry; czerniak
Czerniak, zwany też czerniakiem złośliwym (łac. melanoma malignum) – nowotwór złośliwy skóry, błon śluzowych lub błony naczyniowej oka wywodzący się z melanocytów. Stanowi od 5% do 7% nowotworów złośliwych skóry człowieka. Corocznie jest rozpoznawane około 130 000 przypadków tej choroby, większość u osób rasy białej. Zapadalność na świecie wykazuje znaczną zależność geograficzną. Czerniak przed 40. rokiem życia jest rzadki, szczyt zachorowań przypada na siódmą i ósmą dekadę życia.
SJP.pl
Wikipedia
hormon tropowy o charakterze peptydowym, wydzielany przez komórki przysadki mózgowej, stymulujący produkcję melaniny (ciemnego barwnika) w melanocytach; hormon melanoforowy, melanotropina
SJP.pl
hormon tropowy o charakterze peptydowym, wydzielany przez komórki przysadki mózgowej, stymulujący produkcję melaniny (ciemnego barwnika) w melanocytach; hormon melanotropowy, melanotrofina, intermedyna
Melanotropina (MSH, hormon melanotropowy, intermedyna) – hormon polipeptydowy wytwarzany przez komórki pośredniej części przysadki mózgowej, którego działanie skupia się na melanoforach, czyli komórkach barwnikowych zawierających pigment, zwany melaniną. Hormony kory nadnercza (kortyzol) i rdzenia nadnerczy (adrenalina, noradrenalina) silnie hamują wydzielania hormonu melanotropowego.
SJP.pl
Wikipedia
hormon melanotropowy - hormon tropowy o charakterze peptydowym, wydzielany przez komórki przysadki mózgowej, stymulujący produkcję melaniny (ciemnego barwnika) w melanocytach; melanotropina, intermedyna
SJP.pl
→ melanoza
SJP.pl
Wikipedia
choroba młodych zwierząt, głównie cieląt, objawiająca się czarnymi plamami w wątrobie, śledzionie, oponach mózgowych powstałymi przez nagromadzenie się komórek barwnikowych; czerniaczka
SJP.pl
minerał, uwodniony siarczan żelaza
SJP.pl
1. pomieszanie różnych rzeczy, cech lub stylów; mieszanina;
2. połączenie paru nitek o różnych kolorach;
3. przędza o takim połączeniu nitek;
4. potocznie: ostro zakrapiana impreza; peklaż
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pomieszanie różnych rzeczy
(1.2) pot. impreza z alkoholem
(1.3) włók. tkanina lub włóczka złożona z nitek o różnych barwach
(1.4) włók. kolor tkaniny lub włóczki złożonej z nitek o różnych barwach
(1.5) sf. fikcyjna przyprawa, wymyślona na potrzeby powieści Franka Herberta pt. Diuna;
(1.6) roln. mieszanka mineralna dodawana do pasz zwierzęcych
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
gniotownik służący do zgniatania masy czekoladowej
SJP.pl
1. łączyć odmienne rzeczy, mieszać różne składniki;
2. tworzyć włóczkę, łącząc różnokolorowe nitki
SJP.pl
przymiotnik od: melanż
SJP.pl
zdrobnienie od: melanż (ostro zakrapiana impreza)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. jezioro położone w środkowej Szwecji, na zachód od Sztokholmu;
Melar (szw. Mälaren) – trzecie pod względem wielkości jezioro Szwecji, położone w Svealand w Szwecji środkowej.
Na jeziorze znajdują się liczne wyspy. Jezioro połączone jest z Morzem Bałtyckim i jeziorem Hjälmar. Jezioro Melar wykorzystywane jest w żegludze. Na jego wschodnim brzegu leży Sztokholm. Według przekazów w dolinie jeziora Melar (Mälardalen) miało swoją siedzibę plemię Swionów.
Wiktionary oraz Wikipedia
środowiskowo: melasa
SJP.pl
ciemnobrunatny, gęsty, słodki płyn będący produktem ubocznym przy produkcji cukru, stosowany jako cenny surowiec do otrzymywania wielu związków chemicznych oraz jako pasza dla bydła; melas
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. ciemnobrązowy, gęsty syrop o odczynie słabo alkalicznym, który powstaje jako produkt uboczny podczas produkcji cukru spożywczego;
Melasa, melas – ciemnobrązowy, gęsty syrop o odczynie słabo alkalicznym. Powstaje jako produkt uboczny podczas produkcji cukru spożywczego. Jest produktem o zawartości około 40% sacharozy lub mniej, której dalsze odzyskiwanie jest nieopłacalne.
Stosowana głównie do produkcji alkoholu, drożdży piekarniczych oraz paszowych, do produkcji gliceryny oraz kwasów organicznych – cytrynowego i szczawiowego. Jest bogatym źródłem żelaza niehemowego. Można z niej izolować betainę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zbiornik do przechowywania melasu
SJP.pl
przymiotnik od:
1. melasa;
2. melas
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z melasą, dotyczący melasy; zawierający melasę
SJP.pl
Wiktionary
hormon syntetyzowany przez szyszynkę, siatkówkę oka i przewód pokarmowy, regulujący zasypianie, budzenie się oraz fazy snu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. hormon syntetyzowany w pinealocytach szyszynki, odpowiadający za regulację dobowego cyklu snu i czuwania;
Melatonina – organiczny związek chemiczny, pochodna tryptofanu. U zwierząt jest hormonem syntetyzowanym głównie w szyszynce. Koordynuje pracę nadrzędnego zegara biologicznego u ssaków, regulującego rytmy dobowe, między innymi snu i czuwania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
lody z kremem i owocami
Melba (fr. pêche(s) Melba, ang. Peach Melba) – deser przygotowywany ze świeżych brzoskwiń, lodów waniliowych i słodzonego przecieru truskawkowego (względnie malinowego), znanego jako sos melba (sauce Melba). Przepis opracował Auguste Escoffier, reformator i kodyfikator kuchni francuskiej, na cześć australijskiej śpiewaczki Nellie Melby. Dokładniejsze informacje o jego powstaniu mają przy tym często charakter anegdotyczny – rozmijają się nawet relacje samych Escoffiera i Melby. Istnieją także inne dania nazwane imieniem Melby i kojarzone z Escoffierem, jak starsze niż melba pêches au cygne wzorowane na łabędziu z Lohengrina, a także odmiany oryginalnej melby, w tym poires Melba (gruszki melba) i fraises Melba (truskawki melba). Znane są też tosty melba (Melba toasts), a także rodzaj garnirunku z pomidorów o tej nazwie.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: melbern]
1. miasto w Australii;
2. miasto w Stanach Zjednoczonych
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. duże miasto w Australii, stolica stanu Victoria;
(1.2) geogr. toponim, nazwa czterech miejscowości w USA
Melbourne (wym. [ˈmelbən] lub [ˈmɛlbərn]) – miasto w południowo-wschodniej Australii położone nad zatoką Port Phillip, stolica stanu Wiktoria. Jest drugim co do wielkości miastem Australii i Oceanii (po Sydney), z liczbą ludności wynoszącą 5,2 mln mieszkańców. W latach 1901–1927 stolica Australii.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rzad. mieszkaniec Melbourne
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Melbourne
Wiktionary
→ melchita; melkicki
SJP.pl
srebrzystobiały stop miedzi z niklem, cynkiem i żelazem
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(2.1) astr. planetoida o numerze katalogowym 3235;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Melchior z małżonką; Melchiorowie
SJP.pl
Melchior z małżonką; Melchiorostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Melchiora lub z nim związany
SJP.pl
wyznawca Kościoła melchickiego (melkickiego); melkita
SJP.pl
→ melchita
SJP.pl
podstawka w monstrancji, zwykle w kształcie półksiężyca, podtrzymująca hostię; melchizedek, lunula
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kośc. małe naczyńko w kształcie półksiężyca, w którym konsekrowana hostia jest umieszczana w monstrancji;
SJP.pl
Wiktionary
wyznawca wczesnochrześcijańskiej sekty antytrynitarskiej, czczącej Melchizedecha
SJP.pl
podstawka w monstrancji, zwykle w kształcie półksiężyca, podtrzymująca hostię; melchizedech, lunula
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. imię|polski|m.;
Melchizedek (hebr. מַלְכִּי־צָדֶק) – postać biblijna pojawiająca się w Księdze Rodzaju 14,18-20, przedstawiona jako kapłan El-Eljona („Boga Najwyższego”) i król Szalemu (Salemu, prawdopodobnie obecnej Jerozolimy). Wyniósł chleb i wino na powitanie Abrama przybywającego po wygranej bitwie. Zgodnie z tradycyjnie przyjętą datacją epoki patriarchów Izraela, uznawaną np. przez Williama F. Albrighta oraz Albrechta Alta, Melchizedek, jako współczesny Abrahamowi, żył na początku drugiego tysiąclecia p.n.e.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Melchizedeka
Wiktionary
przyrząd służący do oznaczania temperatur topnienia ciał trudnotopliwych
SJP.pl
organiczny związek chemiczny stosowany w leczeniu niedokrwienia, używany także jako środek dopingujący
Meldonium (łac. meldonium) – organiczny związek chemiczny z grupy betain, lek stosowany w leczeniu niedokrwienia oraz rekonwalescencji po epizodach niedokrwiennych. Wykorzystywany jako środek podnoszący wydolność w sporcie wyczynowym. Ma budowę zbliżoną do karnityny i po wprowadzeniu do organizmu obniża jej stężenie wewnątrzkomórkowe. Od 1 stycznia 2016 roku zakazany przez Światową Agencję Antydopingową (WADA).
SJP.pl
Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. zameldować)
(1.1) zgłaszać fakt
(1.2) zgłaszać obecność
czasownik zwrotny niedokonany meldować się (dk. zameldować się)
(2.1) zgłaszać swoją obecność
Wiktionary
1. raport, zgłoszenie, doniesienie;
2. zapis w książce meldunkowej;
3. w niektórych grach karcianych: zgłoszenie pary kart (dama i król) w tym samym kolorze
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) oficjalnie przekazana informacja
(1.2) pot. zapis w książce meldunkowej osoby mieszkającej w jakimś miejscu
(1.3) karc. w tysiącu: król i dama jednakowego koloru będące w posiadaniu jednego z graczy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: meldunek
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z meldunkiem, odnoszący się do meldunku
SJP.pl
Wiktionary
postać z mitologii greckiej
Meleager (gr. Μελέαγρος Meléagros, łac. Meleager) – w mitologii greckiej jeden z Argonautów i herosów.
Uchodził za syna Ojneusa i Altei. Z jego narodzinami wiązała się przepowiednia Mojr, że będzie żył dopóki nie spłonie pochodnia paląca się podczas jego narodzin. Matka ugasiła ją więc zaraz po urodzeniu i ukryła w bezpiecznym miejscu. Meleager poślubił Kleopatrę, córkę Idasa, z którą miał córkę Polydorę.
SJP.pl
Wikipedia
sekta chrześcijańska utworzona na początku IV wieku w wyniku działalności Melecjusza (biskupa Lykopolis w Egipcie)
Melecjanie – sekta chrześcijańska ukształtowana w wyniku schizmy, jaka nastąpiła w Kościele w początkach IV w. w wyniku działalności Melecjusza, biskupa Lykopolis w Egipcie. Powstanie melecjan nie miało początkowo charakteru doktrynalnego, lecz tylko dyscyplinarny.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Palau;
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Melekeoku
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Melekeoku
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do miasta Melekeok
Wiktionary
mały, częściowo odkryty samochód o napędzie elektrycznym; melex (zastrzeżony znak towarowy)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. mały elektryczny wózek do przewozu osób
Melex – polski producent elektrycznych mikrosamochodów z siedzibą w Mielcu działający od 1971 roku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: meleks
SJP.pl
(r. męski) potocznie: niezdarny, mało inteligentny mężczyzna; gamoń, fajtłapa, niezdara, niedołęga, gapa
rzeczownik, rodzaj żeński lub męskozwierzęcy
(1.1) pot. pejor. ktoś niezdarny, powolny, niemądry
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
mały, częściowo odkryty samochód o napędzie elektrycznym; meleks
Melex – polski producent elektrycznych mikrosamochodów z siedzibą w Mielcu działający od 1971 roku.
SJP.pl
Wikipedia
substancja czynna w paliatywnym leczeniu nowotworowym
Melfalan – organiczny związek chemiczny, lek należący do pochodnych iperytu azotowego, który zawiera rodnik fenyloalaninowy. Ma właściwości alkilujące, jest cytostatykiem swoistym dla cyklu komórkowego. Działa wolniej i jest mniej toksyczny niż np. cyklofosfamid.
SJP.pl
Wikipedia
melia indyjska - gatunek drzewa z rodziny miodlowatych; miodla indyjska
Melia – w mitologii greckiej jedna z okeanid.
Była córką Okeanosa. Została kochanką boga Apollina, z którym spłodziła Ismeniosa i Temerosa. Czczono ją wraz z Apollinem w świątyni koło Tebami. Jej imieniem nazwano też źródło w samych Tebach. Niektóre źródła podają, że wśród okeanid była też inna Melia, małżonka boga rzeki Inachos.
SJP.pl
Wikipedia
dwucukier zbudowany z galaktozy i glukozy, otrzymywany przez częściową hydrolizę rafinozy
SJP.pl
czasownik
(1.1) gw-pl|Poznań. mleć
Wiktionary
1. charakterystyczny dla meliki; śpiewany;
2. poezja meliczna - grecka poezja liryczna wykonywana przy akompaniamencie instrumentów muzycznych; melika
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Melos, dotyczący Melos (współcz. Milos)
Wiktionary
1. odmiana liryki greckiej;
2. melodyka bez uwzględnienia rytmu
Melika (łac. melicus, z gr. melikós – dotyczący śpiewu, muzyczny) – jeden ze składników melodii, dobór interwałów bez uwzględnienia rytmu.
Dobór dźwięków (interwałów) zależy od przyjętego systemu tonalnego, w związku z tym wyróżnia się rodzaje struktur melicznych:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. plotkarka
Wiktionary
minerał bogaty w wapń, spotykany głównie w magmowych skałach wylewnych
Melilit – minerał z gromady krzemianów grupowych. Nazwa pochodzi z gr. meli czyli miód oraz lithos czyli skała/kamień.
Melility to krzemiany grupowe Ca2Mg i Ca2Al oraz ich analogon strukturalny Ca2Zn (hardystonit). Skrajnymi ogniwami szeregu melilitów są:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hiszpańskie miasto będące enklawą na terytorium Maroka;
Melilla ([me'liʎa], hiszp. Ciudad Autónoma de Melilla) – miasto, jednostka administracyjna Hiszpanii, w północnej Afryce, na wschodnim wybrzeżu Maroka. Stanowi eksklawę Hiszpanii. Wolny port, ważny ośrodek rybołówstwa i przetwórstwa rybnego (głównie sardynek). Ma powierzchnię 12,3 km². Liczba mieszkańców (głównie Hiszpanów) w roku 2017 wyniosła 86 120 osób.
Wiktionary oraz Wikipedia
Nostrzyk (Melilotus Mill.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych (motylkowatych) Fabaceae. Należą do niego 23 gatunki. Występują na wszystkich kontynentach Starego Świata, jako introdukowane rosną też na innych kontynentach. Nazwa naukowa nawiązuje do jednej z grup roślin w starożytnej taksonomii ludowej opisywanych jako lotos, czy dokładniej „miodowy lotos”.
Wikipedia
miejsce schronienia, zwłaszcza dla złodziei i pokątnego handlu alkoholem
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.
SJP.pl
Wiktionary
imię żeńskie
Melinda – rodzaj muchówek z rodziny plujkowatych (Calliphoridae).
SJP.pl
Wikipedia
kobieta zajmująca się nielegalną sprzedażą alkoholu w mieszkaniu, albo przechowująca u siebie skradzione przedmioty lub przestępców
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. środ. kobieta prowadząca melinę
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) środ. kobieta prowadząca melinę
(1.2) daw. gwara. więz. kobieta dająca przytułek złodziejom
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący meliniarza, meliny
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z meliną, dotyczący meliny
przymiotnik jakościowy
(2.1) charakterystyczny dla meliny
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) tak jak na melinie
Wiktionary
potocznie: ogół cech właściwych meliniarzom
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) proceder prowadzenia melin
SJP.pl
Wiktionary
1. osoba ukrywająca u siebie przestępców lub osoby poszukiwane przez policję;
2. osoba pokątnie handlująca alkoholem lub narkotykami
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna prowadzący melinę
SJP.pl
Wiktionary
materiał wybuchowy składający się z kwasu pikrynowego i kolodium
Kwas pikrynowy (gr. pikros – gorzki, ze względu na gorzkawy smak; 2,4,6-trinitrofenol) – organiczny związek chemiczny z grupy związków nitrowych i fenoli, hydroksylowa pochodna 1,3,5-trinitrobenzenu.
SJP.pl
Wikipedia
czasownik
(1.1) ukrywać coś w melinie
Wiktionary
miejsce schronienia, zwłaszcza dla złodziei i pokątnego handlu alkoholem
SJP.pl
ogół zabiegów służących do zwiększenia żyzności gleby
Melioracja – zabiegi mające na celu trwałe polepszenie rolniczych zdolności produkcyjnych gleb.
Do zabiegów tych zaliczamy: drenowanie ceramiczne i PVC, wykonywanie rowów nawadniająco-odwadniających, budowę zbiorników retencyjnych, regulację rzek, ochronę przeciwpowodziową, nasadzenia roślinnością terenów zalewowych i nieużytków rolnych (fitomelioracje).
SJP.pl
Wikipedia
związany z melioracją
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z melioracją, służący do melioracji
SJP.pl
Wiktionary
specjalista w dziedzinie prac melioracyjnych; meliorator
SJP.pl
SJP.pl
rzadko: specjalista w dziedzinie prac melioracyjnych; meliorant
SJP.pl
w językoznawstwie: dodatni, rozstrzygający o dodatnim odcieniu formy wyrazowej
przymiotnik
(1.1) jęz. rozstrzygający o dodatnim zabarwieniu formy wyrazowej
SJP.pl
Wiktionary
1. wykonywać zabiegi polepszające jakość gleby, zwłaszcza nawadniać lub osuszać;
2. dawniej: ulepszać poprawiać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|meliorować.
Wiktionary
nabieranie przez wyrazy zabarwienia dodatniego
SJP.pl
pogląd filozoficzny, według którego dobro jest naturalnym dążeniem człowieka, a dążenie do zła wynika z niewiedzy lub błędu
Melioryzm (z łac. melior – lepszy) – przekonanie o naturalnym dążeniu człowieka ku dobru, ku temu co lepsze, doskonalsze. Może być także postrzegany jako szeroko pojęte doskonalenie społeczeństwa. Wiąże się ono z przekonaniem, że wszelkie dążenia do celów złych biorą się z niewiedzy lub błędu.
Przekonania meliorystyczne były charakterystyczne np. dla Witolda Rubczyńskiego, Elzenberga i Kotarbińskiego.
SJP.pl
Wikipedia
rodzina roślin z rzędu mydleńcowców; miodlowate
SJP.pl
Wikipedia
śródziemnomorska bylina z rodziny wargowych; rojownik
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. kulin. nazwa systematyczna|Melissa officinalis|L.|ref=tak., roślina lecznicza o owłosionej łodydze i jajowatych liściach, kwitnąca na niebiesko lub różowo, mająca cytrynowym zapach, stosowana także jako przyprawa;
(1.2) farm. spoż. napar sporządzony z liści melisy (1.1)
(1.3) farm. spoż. przyprawa sporządzona z liści melisy (1.1)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
herbatka z melisy
SJP.pl
miodownik melisowaty - gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych
przymiotnik jakościowy
(1.1) bot. przypominający melisę, mający cechy melisy
SJP.pl
Wiktionary
nalewka na melisie lekarskiej i przyprawach smakowych
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z melisą, dotyczący melisy, zawierający melisę, otrzymany z melisy
Wiktionary
imię żeńskie
Melissa – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Teksas, w hrabstwie Collin. Północne przedmieście aglomeracji Dallas. Według spisu z 2020 roku liczy 13,9 tys. mieszkańców.
SJP.pl
Wikipedia
minerał, sól glinowa kwasu melitowego, zawierająca wodę krystalizacyjną; występuje w postaci tetragonalnych kryształów lub w zbitych skupieniach barwy miodowej; miodowiec
SJP.pl
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) rzad. imię|polski|ż.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pochodna kumaryny, związek powstający w zgniłej koniczynie; dikumarol, antyprotrombina, antywitamina K
SJP.pl
Wikipedia
miasto na Ukrainie
Melitopol (ukr. Мелітополь) – miasto w południowo-wschodniej części Ukrainy, w obwodzie zaporoskim, nad Mołoczną (uchodzi do Morza Azowskiego), od marca 2022 pod okupacją rosyjską.
W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, spożywczy, odzieżowy, dziewiarski oraz materiałów budowlanych.
SJP.pl
Wikipedia
kwas melitowy - rodzaj kwasu organicznego
SJP.pl
cukier znajdujący się w niektórych roślinach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. grecka pasta z pieczonych bakłażanów
Wiktionary
w muzyce: ozdobnik melodyczny, figuracja śpiewana na jednej sylabie tekstu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. ozdobnik melodyczny, figuracja zbudowana z przynajmniej dwóch dźwięków, śpiewana na jednej zgłosce tekstu;
Melizmat (gr.) – figura melodyczna śpiewana na jednej sylabie tekstu. W praktyce oznacza to, że na jednej sylabie wykonuje się wiele dźwięków.
Melizmatyka jest charakterystyczna dla śpiewu ambrozjańskiego, chorału gregoriańskiego (zwłaszcza na słowach Amen lub Alleluja) i muzyki orientalnej. Jest często stosowana w charakterze ornamentyki muzycznej we współczesnej muzyce popularnej. Jej użycie jest charakterystyczne w twórczości takich wokalistek jak Whitney Houston, Mariah Carey czy Christiny Aguilery.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ melizmat
SJP.pl
ozdabianie śpiewanego tekstu figuracjami na jednej sylabie, charakterystyczne dla chorału gregoriańskiego
SJP.pl
miasto w Austrii
Austria:
Osoby:
Inne:
Zobacz też:
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) gw-pl|Poznań. cukierki
Wiktionary
→ melkita; melchicki
SJP.pl
wyznawca Kościoła melkickiego (melchickiego); melchita
SJP.pl
→ melkita
SJP.pl
dzielnica żydowska w miastach północnoafrykańskich
rzeczownik
(1.1) daw. dzielnica żydowska w mieście północnoafrykańskim
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
elektroniczny instrument klawiszowy skonstruowany w 1963 roku; melotron
Melotron (ang. mellotron) – obok organów Hammonda, najpowszechniej używany instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektromechanicznych ery przedsyntezatorowej.
Melotron został skonstruowany w 1963 roku i produkowany był do 1986 roku. Produkowała go angielska firma Streetly Electronics.
SJP.pl
Wikipedia
bułgarskie czerwone wino o wysokiej jakości; mełnik
Melnik, Mełnik (bułg. Мелник) – to najmniejsze miasto w Bułgarii (216 mieszkańców w 2011 roku), położone w południowo-zachodniej części kraju, w obwodzie Błagojewgrad, w gminie Sandanski.
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: ślina
Melo – miasto we wschodnim Urugwaju, na wschodnim krańcu niewysokiego pasma Cuchilla Grande, na wysokości 80 m n.p.m. Położone jest około 60 km od granicy z Brazylią. Ludność: 50,6 tys. (2004). Ośrodek administracyjny departamentu Cerro Largo.
SJP.pl
Wikipedia
deklamowanie utworów literackich przy akompaniamencie muzyki; melorecytacja
Melorecytacja (melodeklamacja) – artystyczne wygłaszanie utworów literackich z towarzyszeniem muzyki.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: melodeklamacja
SJP.pl
SJP.pl
obok rytmu i harmonii jeden z podstawowych elementów dzieła muzycznego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. ciąg dźwięków, każdy o określonej wysokości i czasie trwania, rozpoznawany przez słuchacza jako jedna całość;
Melodia – jeden z elementów dzieła muzycznego, będący szeregiem dźwięków o określonej długości ich trwania i odległości między nimi. Dźwięki te muszą następować po sobie w logicznym porządku. Sama melodia jest powiązana przede wszystkim z rytmem. Melodia wiąże się również z elementami ekspresji muzycznej: dynamiką i artykulacją. Z następstw dźwięków wynikają połączenia harmoniczne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. utwór dramatyczny, film lub powieść o sensacyjnej fabule obfitujący w sentymentalne sceny;
2. historia, scena lub zachowanie przesadnie sentymentalne i egzaltowane;
3. utwór dramatyczny z muzyką i melodeklamacją, popularny w XVIII w.
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. film. teatr. sentymentalny utwór o wartkiej fabule przeplatanej wątkami miłosnymi
(1.2) sytuacja nadmiernie sentymentalna
Melodramat – utwór literacki, literacko-muzyczny lub filmowy o sensacyjnej fabule nasyconej efektami patetyczno-sentymentalnymi i z zawartym w niej wątkiem miłosnym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) dotyczący melodramatu
SJP.pl
Wiktionary
charakterystyczna w zakresie melodii cecha jakiegoś utworu, stylu, kompozytora lub epoki; melodyka
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do melodyki
(1.2) przest. melodyjny
Wiktionary
1. zdrobnienie od: melodia;
2. prosta, nieskomplikowana melodia; śpiewka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: melodia
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób melodyjny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: melodyjnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: melodyjny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co melodyjne
Wiktionary
1. przyjemnie brzmiący; dźwięczny; harmonijny;
2. odnoszący się do melodii
przymiotnik
(1.1) o przyjemnym brzmieniu
SJP.pl
Wiktionary
muzyk kształtujący motyw utworu muzycznego
SJP.pl
charakterystyczna w zakresie melodii cecha jakiegoś utworu, stylu, kompozytora lub epoki
Melodyka – element dzieła muzycznego porządkujący następstwo dźwięków. Też: zespół cech melodii charakterystycznych dla danego stylu, epoki, grupy kompozytorów, np. melodyka barokowa, melodyka w utworach Fryderyka Chopina.
Melodykę dzieli się na: wokalną (przewaga sekund, ograniczona ruchliwość) i instrumentalną (większe zróżnicowanie interwałowe).
SJP.pl
Wikipedia
kompozytor uwydatniający w utworze muzycznym melodię
Melodysta lub Melodyst– warszawska rodzina klezmerska, z której pochodził Jerzy Petersburski, a po matce Henryk Gold. Alfred Melodysta był autorem muzyki do piosenek Fiakier i Ja chcę tak naprawdę wykonywanych przez Hankę Ordonównę. Ja chcę tak naprawdę nagrały Kinga Preis i Jolanta Fraszyńska (płyta Syrena Elektro). Według Marii Wacholc Fred Melodyst był autorem muzyki do piosenki Czerwone jabłuszko.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
przyrząd umocowany przy fortepianie notujący na papierze zapis nutowy granej muzyki; pianograf
SJP.pl
miłośnik muzyki; muzykoman
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) miłośnik muzyki (w domyśle: klasycznej)
SJP.pl
Wiktionary
uwielbienie muzyki, fascynacja sztuką muzyczną
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zamiłowanie do muzyki, zwłaszcza klasycznej
SJP.pl
Wiktionary
miłośniczka muzyki; muzykomanka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która lubi słuchać muzyki
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: meloman
SJP.pl
1. roślina jednoroczna z rodzaju dyniowatych, wywodząca się z tropikalnej Afryki lub Azji; owoc tej rośliny;
2. kapelusz męski o twardym półkulistym denku; melonik;
3. potocznie: milion złotych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. roślina z gatunku ogórek melon, należącego do rodziny jednorocznych dyniowatych;
(1.2) spoż. jadalny owoc melona (1.1)
(1.3) przen. slang. grub. wydatna kobieca pierś
(1.4) uczn. milion a. tysiąc złotych
(1.6) więz. ostrzyżona głowa
(1.7) więz. kapelusz
Ogórek melon, melon (Cucumis melo L., z gr. melopepon = „miękkie jabłko”) – gatunek z rodziny dyniowatych. Roślina jednoroczna o jadalnych, soczystych owocach. Rośnie dziko w Afryce, na dużych obszarach Azji o klimacie tropikalnym i umiarkowanym, w Australii i na niektórych wyspach Pacyfiku. Jest uprawiany w wielu krajach na całym świecie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. męski kapelusz o twardym, półkolistym denku; dęciak;
2. zdrobnienie od: melon
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sztywny, półkolisty kapelusz męski
(1.2) zdrobn. od melon
Melonik – rodzaj męskiego nakrycia głowy, kapelusz z niewielkim rondem o podwiniętej do góry krawędzi i wypukłym półkulistym (podobnym do połówki melona) denkiem. Niemiecka nazwa takiego kapelusza (Melone), podobnie jak francuska (chapeau melon) oraz jeszcze w kilku innych językach także nawiązuje do podobieństwa do tego owocu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
melonogłów wielozębny - gatunek ssaka z rodziny delfinowatych; delfin grubogłowy
Melonogłów wielozębny, delfin grubogłowy (Peponocephala electra) – gatunek ssaka z rodziny delfinowatych (Delphinidae).
SJP.pl
Wikipedia
mający kształt melona, przypominający melon
SJP.pl
rodzina roślin dwuliściennych
SJP.pl
Wikipedia
o cechach melonowcowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
wysoka bylina o pokroju drzewiastym, uprawiana w krajach tropikalnych ze względu na jadalne, żółtopomarańczowe owoce przypominające melony; drzewo melonowe, papaja
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z melonami, dotyczący melonów, wykonany z melona
przymiotnik jakościowy
(2.1) mający jakieś cechy melona np. smak, zapach
Wiktionary
1. roślina jednoroczna z rodzaju dyniowatych, wywodząca się z tropikalnej Afryki lub Azji; owoc tej rośliny;
2. kapelusz męski o twardym półkulistym denku; melonik;
3. potocznie: milion złotych
SJP.pl
w antycznej poezji greckiej: obrzędowa pieśń taneczna wykonywana przez aojdę przy akompaniamencie muzyki; melopeja
SJP.pl
w antycznej poezji greckiej: obrzędowa pieśń taneczna wykonywana przez aojda przy akompaniamencie muzyki; melopea
SJP.pl
deklamowanie utworów literackich przy akompaniamencie muzyki; melodeklamacja
Melorecytacja (melodeklamacja) – artystyczne wygłaszanie utworów literackich z towarzyszeniem muzyki.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: melorecytacja
SJP.pl
SJP.pl
dawniej w muzyce: pojęcie charakteryzujące melodyczną podstawę utworu muzycznego
Milos (gr. Μήλος) – wyspa w archipelagu Cyklady na Morzu Egejskim. W starożytności zamieszkiwana przez Dorów. Głównym portem Milos jest Adamas.
Leży w administracji zdecentralizowanej Wyspy Egejskie, w regionie Wyspy Egejskie Południowe, w jednostce regionalnej Milos, w gminie Milos.
SJP.pl
Wikipedia
elektroniczny instrument klawiszowy skonstruowany w 1963 roku; mellotron
Melotron (ang. mellotron) – obok organów Hammonda, najpowszechniej używany instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektromechanicznych ery przedsyntezatorowej.
Melotron został skonstruowany w 1963 roku i produkowany był do 1986 roku. Produkowała go angielska firma Streetly Electronics.
SJP.pl
Wikipedia
sztuka teatralna; teatr
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. muza tragedii, jedna z towarzyszek Apolla; córka Zeusa i Mnemosyne;
Melpomene (także Melpomena, „Śpiewająca”; gr. Μελπομένη Melpoménē, łac. Melpomene, ‘Śpiewaczka’; od gr. mélpein ‘śpiewać’) – w mitologii greckiej muza tragedii.
Uchodziła za córkę boga Zeusa i tytanidy Mnemosyne oraz za siostrę: Erato, Euterpe, Kalliope, Klio, Polihymnii, Talii, Terpsychory i Uranii. Według jednej z wersji miała z bogiem Acheloosem córki – syreny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w mitologii greckiej: muza tragedii, przedstawiana z maską tragiczną; Melpomena
SJP.pl
Wikipedia
legumina parzona z mąki, mleka i jaj; melszpejz
SJP.pl
legumina parzona z mąki, mleka i jaj; melszpajz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) meteorol. wiatr na Morzu Egejskim wiejący latem, przynoszący dobrą pogodę;
Wiktionary oraz Wikipedia
gruba tkanina płaszczowa z przędzy wełnianej
Miejscowości w Anglii:
SJP.pl
Wikipedia
1. popularny w średniowieczu świecznik wiszący, umieszczany zazwyczaj pośrodku stropu sali jadalnej;
2. element zdobniczy świeczników lub luster w kształcie kobiety z ogonem ryby lub węża
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mit. książk. postać z literatury średniowiecznej i mitów, pół-kobieta, pół-ryba;
Meluzyna – według legend i folkloru to rusałka wodna o postaci węża, która zamieniła się w kobiecą postać. Według jednej z wersji legend literackich z XIV wieku Meluzyna była czarodziejką. Taka wersja została spisana w latach 1387–1393 przez Jehana (Jeana) d’Arras, dworzanina księcia Jana de Berry.
W sztuce terminem meluzyna określa się element zdobniczy przedmiotów użytkowych (najczęściej świeczników), w postaci figurki przedstawiającej postać kobiecą z ogonem ryby lub węża.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Biografie:
Miejscowości w USA:
Wikipedia
Melzer:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zupa mleczna z mąką
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. zdrobn. od: melzupa
Wiktionary
w socjobiologii: jednostka informacji kulturowej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kult. dająca się powielać i podlegająca ewolucji jednostka kultury;
(1.2) inform. środ. internetowe: chwytliwa porcja informacji lub idea, powielana w internecie, mająca wywołać u odbiorcy, lub w jakimś środowisku odbiorców, określone uczucia;
(1.3) jęz. trzynasta litera alfabetów semickich (fenickiego, arabskiego م, hebrajskiego מ, aramejskiego i syryjskiego);
forma zaimka.
(2.1) daw. N. i Ms. m. oraz n. od: mój
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
cienka, sprężysta płytka przenosząca drgania akustyczne na mechaniczne albo mechaniczne na akustyczne
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. cienka elastyczna przegroda między dwoma ośrodkami
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
instrument perkusyjny, w którym źródłem dźwięku jest drgająca skóra lub błona
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. instrument muzyczny, w którym wibratorem dźwięku jest membrana;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: membrana
SJP.pl
osoba ślamazarna, nieporadna życiowo; niezdara
SJP.pl
rodzaj ostrzeżenia, przestrogi
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) książk. przypomnienie
(1.2) książk. ostrzeżenie, przestroga
(1.3) rel. każda z dwu modlitw zaczynających się od słowa „memento” podczas mszy rzymskokatolickiej
Memento – amerykański dramat dreszczowy neo-noir z 2000 roku w reżyserii Christophera Nolana.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalistka badająca funkcjonowanie memów (jednostek informacji kulturowej)
SJP.pl
→ memetyka
SJP.pl
specjalista badający funkcjonowanie memów (jednostek informacji kulturowej)
SJP.pl
dziedzina nauki badająca funkcjonowanie memów (jednostek informacji kulturowej)
Memetyka (ang. memetics) – nauka badająca zarówno teoretycznie, jak i empirycznie, procesy replikacji memów, ich rozprzestrzenianie się i ewolucję. Memetyka jest paradygmatem ewolucji kulturowej zakładającym, że tak jak w ewolucji biologicznej jednostką doboru jest gen, tak w ewolucji kulturowej jednostką doboru jest mem, czyli najmniejsza jednostka informacji kulturowej.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Memfis (starożytne miasto w Egipcie)
przymiotnik relacyjny
(1.1) staroż. związany z Memfisem, dotyczący Memfisu
SJP.pl
Wiktionary
starożytne miasto egipskie
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. jedno z najważniejszych miast starożytnego Egiptu;
Memfis (gr. Μέμφις, Mémphis) – grecka nazwa jednego z najważniejszych miast starożytnego Egiptu, centrum politycznego, handlowego i administracyjnego, ośrodka kultu Ptaha, Sechmet i Apisa, stolicy w epoce Starego Państwa (III–VI dynastia).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ memiarz
SJP.pl
potocznie: kobieta tworząca w internecie chwytliwe informacje o charakterze humorystycznym, zwykle w postaci filmiku, obrazka lub zdjęcia
SJP.pl
potocznie: twórca memów
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) slang. miłośnik lub twórca memów
SJP.pl
Wiktionary
→ memiczny
SJP.pl
taki, o którym łatwo można stworzyć wiele memów; memotwórczy
przymiotnik jakościowy
(1.1) slang. młodz. inspirujący do tworzenia memów
SJP.pl
Wiktionary
element elektrochemiczny, integrator z pamięcią analogową, w którym wykorzystano zjawisko elektroosadzania i elektrorozpuszczania
SJP.pl
dziecko, które zwykle je bardzo mało, bez apetytu
SJP.pl
postać z mitologii greckiej
Memnon (gr. Μέμνων Mémnōn, łac. Memnon) – w mitologii greckiej król Etiopów, syn Eos ze związku z Titonosem, uczestnik wojny trojańskiej.
Był on silny, mężny i piękny, zabił Antylocha i poległ z ręki jego przyjaciela – Achillesa pod Troją. Eos, zrozpaczona po stracie syna, padła do nóg Zeusa i wybłagała o uznanie dla syna, aby miał cześć u ludzi, niczego nie prosząc dla siebie. Zeus, by złagodzić ból matki, zgodził się. Podczas ceremonii pogrzebowej, gdy złożono ciało Memnona na stosie, spośród dymu i płomieni wyleciało stado białych ptaków, które podzieliwszy się na dwie grupy stoczyły krwawy bój nad zwłokami Memnona, składając w ten sposób ofiarę z własnej krwi na jego grobie.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Memnona lub z nim związany
SJP.pl
precyzyjna, zwięzła notatka dokumentująca bieżące ustalenia, stosowana w firmach, instytucjach i urzędach; notatka służbowa
SJP.pl
rzeczy wiekopomne, godne zapamiętania
Memorabilia – dwupłytowy album zespołu Stare Dobre Małżeństwo, wydany 10 października 2016.
SJP.pl
Wikipedia
notatka uszczegóławiająca lub wyjaśniająca stanowisko przedstawione przez jedną ze stron w trakcie rozmów lub w ustnym oświadczeniu; aide-mémoire
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) niepodpisane i niepodstemplowane jeszcze pismo, dokument dyplomatyczny, mogący być przedmiotem rokowań
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
upamiętniający; kommemoratywny
SJP.pl
dotyczący upamiętnienia ważnych wydarzeń lub postaci z przeszłości
SJP.pl
rodzaj oficjalnego pisma do władz
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) społ. polit. oficjalne pismo do władz, które zawiera prośby lub uwagi dotyczące ważnych dla ogółu sprawch
(1.2) sport. zawody sportowe dla uczczenia czyjejś pamięci
(1.3) hand. ekon. księga handlowa przeznaczona do księgowania obrotów bezgotówkowych
(1.4) przest. pamięć, pamiętanie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: memoriał
SJP.pl
typ wymiennych kart pamięci, używany np. w niektórych aparatach cyfrowych
SJP.pl
zachowywanie w pamięci; zapamiętywanie
SJP.pl
sprzyjający powstawaniu memów; memiczny
SJP.pl
→ mem
SJP.pl
[czytaj: memfis] miasto w USA
Memphis – miasto i znaczący port rzeczny w środkowej części Stanów Zjednoczonych, w południowo-zachodniej części hrabstwa Shelby, w stanie Tennessee, nad rzeką Missisipi. Nazwa pochodzi od miasta Memfis w starożytnym Egipcie. Według danych z 2023 liczy 618,6 tys. mieszkańców i obejmuje blisko 1,34 mln w obszarze metropolitalnym.
SJP.pl
Wikipedia
jeden z podstawowych biernych elementów elektronicznych
Memrystor (ang. memristor) – jeden z podstawowych biernych elementów elektronicznych; trzy pozostałe to opornik (rezystor), kondensator i cewka. Memrystor (ang. memory resistor – opornik z pamięcią) działa jako pojedyncza komórka pamięci, może być użyty do przechowywania jednego bitu informacji, rezystancja memrystora może być sterowana prądowo.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
dawniej: pamiętnik
SJP.pl
przymiotnik od: memuar
SJP.pl
dawniej: autor memuarów (pamiętników); pamiętnikarz
SJP.pl
SJP.pl
dotyczący memuarystyki (pamiętnikarstwa); pamiętnikarski
SJP.pl
dawniej: pisanie memuarów (pamiętników); pamiętnikarstwo
SJP.pl
mamłać; potocznie:
1. przewracać językiem w buzi; mamlać, mamleć;
2. gnieść coś, brudzić i poniewierać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|memłać.
Wiktionary
potocznie, czasami ironicznie, o chłopaku, mężczyźnie
skrótowiec
(1.1) = Ministerstwo Edukacji Narodowej;
Men (niem. Main, łac. Moenus, Menus, śrłac. Mogonus) – rzeka w środkowych Niemczech o długości 524 km.
Źródło w Smreczanach (Biały Men, Weißer Main) i Jurze Frankońskiej (Czerwony Men, Roter Main), płynie przez Bawarię i Hesję i uchodzi do Renu w Mainz-Kastel (dzielnicy Wiesbaden).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: duża menażka
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Wikipedia
witamina K2, rozpuszczalna w tłuszczach; farnochinon
SJP.pl
1. kobieta w stanie ekstazy w czasie uroczystości ku czci Dionizosa; bachantka;
2. w przenośni o kobiecie nienaturalnie podnieconej
Menady (także bakchantki, bachantki, gr. Μαινάδες Mainádes ‘szalejące’, gr. Bάκχαι Bákchai, łac. Maenades, Bacchae) – 1. w mitologii greckiej towarzyszki Dionizosa; 2. czcicielki Dionizosa (Bachusa).
SJP.pl
Wikipedia
organiczny związek chemiczny z grupy chinonów; witamina K3
Menadion – organiczny związek chemiczny z grupy chinonów, syntetyczna prowitamina rozpuszczalna w tłuszczach, określana jako witamina K3, stosowana jako lek hemostatyczny.
SJP.pl
Wikipedia
1. kierownik, zarządca przedsiębiorstwa; manager, menedżer;
2. osoba organizująca występy estradowe lub imprezy sportowe, kierująca sprawami kontraktowymi artystów lub sportowców, opiekująca się ich interesami; menedżer, menażer, manager, agent
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ekon. kierownik;
(1.2) osoba, która zajmuje się reprezentowaniem artysty, sportowca lub ich zespołu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) inform. program zarządzający
Menedżer, także menadżer, kiedyś menażer (ang. manager) – osoba, której podstawowym zadaniem jest realizacja procesu zarządzania – planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie – motywowanie i kontrolowanie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ menadżer; menażerka, managerka, menedżerka
SJP.pl
12 ksiąg o żywocie świętych, ułożone w porządku świętowania ich pamięci według kalendarza prawosławnego
SJP.pl
okres w życiu kobiety od pierwszej do ostatniej menstruacji
Menakme – okres w życiu kobiety od pierwszej do ostatniej miesiączki, czyli od końca okresu dojrzewania do menopauzy.
SJP.pl
Wikipedia
rzeka w Azji
Menam (taj. Chao Phraya) – rzeka na Półwyspie Indochińskim w zachodniej Tajlandii.
Przy jej ujściu do Zatoki Tajlandzkiej położony jest Bangkok, stolica Tajlandii. Długość ok. 365 km, powierzchnia dorzecza 160 tys. km². Menam powstaje z połączenia rzek: Ping (590 km) i Nan (627 km), płynie przez Nizinę Menamu (Czau Praja), a uchodząc do Zatoki Tajlandzkiej tworzy rozległą deltę. Jest wykorzystywana do nawadniania, żeglugi i spławu drewna.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Menamem, dotyczący Menamu
Wiktionary
obce imię męskie
SJP.pl
Wikipedia
pierwsze krwawienie miesiączkowe u dziewcząt
Menarche – określenie oznaczające wystąpienie u dziewcząt pierwszej miesiączki (pierwszego cyklu menstruacyjnego).
Menarche występuje po 14 miesiącach od szczytu skoku pokwitaniowego. Wiek menarche jest zewnątrzpopulacyjnie jak i wewnątrzpopulacyjnie zróżnicowany, zależy od czynników genetycznych i czynników środowiskowych. Jest czułym wskaźnikiem sytuacji społeczno-ekonomicznej, w której przebiega rozwój osobniczy danej jednostki. Złe warunki bytowe opóźniają wiek menarche, natomiast poprawa warunków obniża ten wiek. U polskich dziewcząt występuje średnio w wieku 12 lat i 9 miesięcy, a tzw. krytyczna masa ciała, która określa masę ciała przeważnie niezbędną do wystąpienia pierwszej miesiączki, wynosi 46 ± 0,5 kg przy średnim wzroście 157 ± 0,5 cm. Występowanie menarche związane jest również z porami roku, na wsi częściej ma miejsce w miesiącach: czerwiec-lipiec, zaś w mieście w miesiącach: grudzień-styczeń. Menarche jest oznaką dojrzałości płciowej, co jest jednoznaczne z zakończeniem procesu pokwitania.
SJP.pl
Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
w starożytnym Egipcie: naszyjnik z koralików, używany jako amulet lub instrument muzyczny
Menat – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Owernia-Rodan-Alpy, w departamencie Puy-de-Dôme.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 640 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 32 osoby/km² (wśród 1310 gmin Owernii Menat plasuje się na 336. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 451.).
SJP.pl
Wikipedia
1. przestarzale:
a) kasyno wojskowe
b) gospodarstwo domowe
2. dawniej: oszczędne gospodarowanie
Menaż – w gastronomii określenie elementu zastawy stołowej w postaci stojaka na przyprawy ułatwiającego ich przenoszenie. Popularny w lokalach gastronomicznych, niekiedy nazywany bywa również przyprawnikiem.
W podstawowej wersji posiada miejsca na solniczkę i pieprzniczkę, jednak można spotkać bardziej rozbudowane menaże, które mogą pomieścić więcej pojemników z przyprawami sypkimi lub płynnymi, takimi jak ocet, oliwa, maggi, papryka, a także np. wykałaczki.
SJP.pl
Wikipedia
kuchnia lub stołówka wojskowa
SJP.pl
osoba organizująca występy estradowe lub imprezy sportowe, kierująca sprawami kontraktowymi artystów lub sportowców, opiekująca się ich interesami; menadżer, menedżer, manager, agent
SJP.pl
1. dawniej: klatki z dzikimi zwierzętami przewożone i wystawiane dla rozrywki publiczności; także: miejsce gdzie się trzyma i pokazuje te zwierzęta;
2. przenośnie: grupa ludzi o nietypowym wyglądzie lub upodobaniach; także: zbiór dziwacznych przedmiotów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. zool. niecodzienne gatunki zwierząt w klatkach obwożone w celach pokazowych;
(1.2) hist. zool. pomieszczenie lub zespół klatek, gdzie przetrzymywane są niecodzienne gatunki zwierząt
Menażeria (z fr. ménagerie – menażeria od ménager – oszczędzać, pokierować czymś, obmyślić z ménage – gospodarstwo (domowe), małżeństwo):
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ menażer; managerka, menadżerka, menedżerka
SJP.pl
przymiotnik od: menażeria
SJP.pl
blaszane naczynie z pokrywką, używane do posiłków w wojsku i na obozach turystycznych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) harc. wojsk. lekki metalowy pojemnik służący do spożywania posiłków, czasami też do ich przygotowywania;
Menażka – lekki, zamykany pojemnik, dwu- lub trzyczęściowy, służący jako naczynie do spożywania posiłków, a czasem też ich przygotowywania (szczególnie ciepłych). Menażka używana jest głównie przez żołnierzy i turystów.
Menażka zazwyczaj wykonana jest z aluminium. Dzięki temu menażka jest mniejszym obciążeniem w ekwipunku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
blaszane naczynie z pokrywką, używane do posiłków w wojsku i na obozach turystycznych
SJP.pl
dawniej:
1. szanować, szczędzić;
2. gospodarować
SJP.pl
roślina z rodziny goździkowatych
Menchia (Moenchia Ehrh.) – rodzaj roślin z rodziny goździkowatych obejmujący trzy gatunki. Występują one w basenie Morza Śródziemnego, skąd introdukowane zostały do Ameryki Północnej, Afryki południowej i Australii. Nazwa rodzajowa upamiętnia niemieckiego botanika – Conrada Moencha (1744–1805). W Polsce odnotowywano jako zawlekane przejściowo dwa gatunki – menchię mantejską i wzniesioną.
SJP.pl
Wikipedia
1. wulgarnie, obelżywie o człowieku
2. gatunek maleńkiego owada z rzędu wszy; mendoweszka; wesz łonowa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. wesz łonowa, mendoweszka
(1.2) przen. pot. człowiek podły
(1.3) przen. pot. człowiek głupi, niezdarny
(1.4) przen. wulg. policjant
Wesz łonowa, mendoweszka, menda (Pthirus pubis) – gatunek wszy należący do rodziny Pthiridae, pasożytujący na człowieku i powodujący chorobę wszawicę.
Samiec długości 1,3 mm, samica 1,5 mm. Szerokość od 0,8 mm do 1,0 mm. Są silnie spłaszczone grzbietowo-brzusznie. Samica składa około 50 jaj zwanych gnidami, które są mocowane specjalnym "cementem" u nasady włosa. Rozwój osobniczy trwa 13–16 dni.Pasożytuje na skórze owłosionej, głównie w okolicy łonowej, także w pachwinach, pachach, na nogach, brzuchu, na klatce piersiowej, obserwowane są również na brwiach i rzęsach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. przestarzałe: 15 sztuk czegoś (zwłaszcza jaj), 1/4 kopy
2. piętnaście lub mniej snopów zboża ustawianych razem na polu po żniwach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. miar. 15 sztuk czegoś;
(1.2) przest. roln. kupka składająca się z piętnastu (czasem dwunastu lub dziesięciu) snopów zboża;
Mendel (z niem. mandel) – zwyczajowa miara liczbowa: 15 sztuk, czyli 1/4 kopy, stosowane w Polsce od XIV wieku. Gdzieniegdzie mendel liczył 16 (mendel chłopski).
Miara stosowana w odniesieniu do produktów rolnych np. jajek, drobiu. Określenie to bywa jeszcze spotykane na bazarach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko, np. Dmitrij Iwanowicz Mendelejew (1834-1907), chemik rosyjski, twórca okresowego układu pierwiastków
Dmitrij Iwanowicz Mendelejew (ros. Дмитрий Иванович Менделеев; ur. 27 stycznia?/8 lutego 1834 w Tobolsku, zm. 20 stycznia?/2 lutego 1907 w Petersburgu) – rosyjski chemik, odkrywca (w 1869) prawa okresowości pierwiastków chemicznych, laureat Medalu Copleya.
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: mendel
SJP.pl
promieniotwórczy pierwiastek chemiczny o symbolu Md, niewystępujący w stanie naturalnym w przyrodzie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Md i liczbie atomowej 101;
Mendelew (Md, łac. mendelevium) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od nazwiska chemika Dmitrija Mendelejewa. Czasami w literaturze jest stosowany błędny symbol Mv.
Pierwiastek otrzymano po raz pierwszy w 1955 r. pod kierunkiem Alberta Ghiorso z Berkeley w Kalifornii, USA bombardując 253Es cząstkami α.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) dotyczący mendelewu
Wiktionary
zwolennik mendelizmu
SJP.pl
zwolenniczka mendelizmu
SJP.pl
SJP.pl
teoria genetyczna w biologii, przyjmująca, że geny w procesie rozmnażania się osobników nie ulegają zmianie, lecz rozdzielają się i łączą ze sobą tworząc różne kombinacje cech
SJP.pl
nazwisko, m.in.: Jakob Ludwig Felix Mendelssohn Bartholdy (1809-1847), niemiecki kompozytor
SJP.pl
rzeka w Turcji
Meander (tur. Büyük Menderes Nehri, w starożytności i średniowieczu gr. Μαίανδρος Maíandros) – rzeka w zachodniej Turcji azjatyckiej, o długości 529 km. Swój bieg zaczyna na Wyżynie Anatolijskiej, a kończy w Morzu Egejskim, w pobliżu ruin Miletu. Głównymi dopływami są Çine oraz Ak. Większe miasta, przez które przepływa to Aydin i Nazilli. Rzeka tworzy liczne meandry – pojęcie meander pochodzi od nazwy tej rzeki.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
1. rzadko: układać w mendle;
2. w biologii: dziedziczyć zgodnie z teorią Mendla
SJP.pl
→ mendel
przymiotnik
(1.1) związany z prawami i dorobkiem naukowym Gregora Mendla
SJP.pl
Wiktionary
wielki książę litewski od ok. 1238 r., król od 1253 r.; Mindowe
Mendog, Mindowe, Mindowg (lit. Mindaugas, starorus. Миндовгъ, Мендогъ, ur. ok. 1200, zm. 12 sierpnia 1263) – (wielki) książę litewski od ok. 1238, król Litwy (1253).
Mendog doprowadził do zjednoczenia księstw plemiennych. Miał rezydencję w zamku Woruta. Podbił Ruś Czarną, po czym uczynił zarządcą tych ziem swego syna Wojsiełka, naznaczając mu siedzibę w Nowogródku, leżącym na jej terytorium.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Mendoga lub z nim związany
SJP.pl
potocznie: odrażającym moralnie, działający na czyjąś szkodę; niegodziwy, podły, haniebny, nikczemny
SJP.pl
gatunek maleńkiego owada z rzędu wszy; menda; wsza łonowa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ent. med. nazwa systematyczna|Pthirus pubis|ref=tak., wesz łonowa, menda;
Wesz łonowa, mendoweszka, menda (Pthirus pubis) – gatunek wszy należący do rodziny Pthiridae, pasożytujący na człowieku i powodujący chorobę wszawicę.
Samiec długości 1,3 mm, samica 1,5 mm. Szerokość od 0,8 mm do 1,0 mm. Są silnie spłaszczone grzbietowo-brzusznie. Samica składa około 50 jaj zwanych gnidami, które są mocowane specjalnym "cementem" u nasady włosa. Rozwój osobniczy trwa 13–16 dni.Pasożytuje na skórze owłosionej, głównie w okolicy łonowej, także w pachwinach, pachach, na nogach, brzuchu, na klatce piersiowej, obserwowane są również na brwiach i rzęsach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto w Argentynie
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: żebrak albo żebrzący mnich
SJP.pl
dawniej: żebrak albo żebrzący mnich
SJP.pl
odnoszący się do mendykanta, właściwy mendykantom
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z zakonami żebrzącymi, dotyczący zakonów żebrzących
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do zakonów żebrzących, będący ich własnością
SJP.pl
Wiktionary
dawniej:
1. mnich zakonu żebraczego;
2. żebrak
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. rel. członek zakonu mendykanckiego
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: przynudzać, marudzić, narzekać
SJP.pl
1. kierownik, zarządca przedsiębiorstwa; manager, menadżer;
2. osoba organizująca występy estradowe lub imprezy sportowe, kierująca sprawami kontraktowymi artystów lub sportowców, opiekująca się ich interesami; menadżer, menażer, manager, agent
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zarz. kierownik;
(1.2) osoba, która zajmuje się reprezentowaniem artysty, sportowca lub ich zespołu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) inform. program zarządzający
Menedżer, także menadżer, kiedyś menażer (ang. manager) – osoba, której podstawowym zadaniem jest realizacja procesu zarządzania – planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie – motywowanie i kontrolowanie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. zbiór nowoczesnych technik zarządzania;
2. koncepcja amerykańskiego socjologa, J. Burnhama, głosząca, że kierownicy są nową klasą rządzącą w społeczeństwie
SJP.pl
→ menedżer; menażerka, managerka, menadżerka
SJP.pl
zwolennik menedżeryzmu
SJP.pl
Menedżeryzm, manageryzm – stanowisko z zakresu socjologii i teorii organizacji, zgodnie z którym menadżerowie zajmują przewodnie miejsce w organizacjach czy w społeczeństwie.
Menadżeryzm może być ujmowany normatywnie (menadżerowie powinni pełnić przewodnią rolę w organizacjach) lub opisowo (sytuacja organizacyjna menadżerów uprzywilejowuje ich w dysponowaniu władzą, tworząc określone problemy organizacyjne).
Wikipedia
management;
1. zarząd przedsiębiorstwa lub instytucji;
2. zarządzanie, kierowanie;
3. grupa ludzi dbająca o wizerunek i finanse sportowca lub artysty;
4. dziedzina wiedzy dotycząca kierowania przedsiębiorstwami lub instytucjami
SJP.pl
pogardliwie: osoba z marginesu społecznego, bez stałego zatrudnienia, włócząca się po ulicach, nadużywająca alkoholu i budząca odrazę swoim zachowaniem i niechlujnym wyglądem; żul, lump, lumpiarz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. człowiek z marginesu społecznego, głównie alkoholik
SJP.pl
Wiktionary
1. postać z mitologii greckiej, król Sparty, mąż Heleny, brat Agamemnona; jeden z uczestników wojny trojańskiej;
2. grecki filozof, astronom i matematyk żyjący w I w. n. e.; twórca trygonometrii sferycznej
Menelaos (gr. Μενέλαος Menélaos, łac. Menelaus) – w mitologii greckiej król Sparty i uczestnik wojny trojańskiej; jeden z herosów; bohater Iliady Homera.
Uchodził za syna Atreusza i Aerope. Był bratem Agamemnona oraz mężem Heleny, z którą miał córkę Hermionę.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Menelaosa lub z nim związany
SJP.pl
imię męskie pochodzenia greckiego
Menelaus – imię męskie pochodzenia greckiego. Pochodzi od greckiego Μενελαος (Menelaos), co oznacza „przeciwstawiający się ludziom”, stanowiąc złożenie μενω (meno) „trwać, przeciwstawiać się, wytrzymać, stawiać opór” i λαος (laos) „lud, ludzie”. W mitologii greckiej Menelaos był królem Sparty i mężem Heleny.Patronem tego imienia jest św. Menelaus, opat (zm. ok. 700 roku).
Menelaus imieniny obchodzi 22 lipca.
SJP.pl
Wikipedia
→ menel; menelka, lumpiara, żulerka, żulica
SJP.pl
potocznie: pijaczek
SJP.pl
→ menel; menelica, lumpiara, żulerka, żulica
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pogard. kobieta z marginesu społecznego
SJP.pl
Wiktionary
→ menel
SJP.pl
dotyczący menela, należący do menela, właściwy menelowi
przymiotnik
(1.1) związany z menelem, dotyczący menela
SJP.pl
Wiktionary
pogardliwie:
1. osoby z marginesu społecznego, bez stałego zatrudnienia, włóczący się po ulicach, nadużywający alkoholu i budzący odrazę swoim zachowaniem i niechlujnym wyglądem; żuleria, żulernia, żulia, żulerka, lumpiarstwo;
2. cecha takich osób
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pogard. posp. ogólnie o osobach z marginesu społecznego
SJP.pl
Wiktionary
rzadko: przywódca ugrupowania lub stronnictwa; lider
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
gatunek ryby z rodziny śledziowatych; śledź amerykański
SJP.pl
podłużny blok kamienny ustawiony pionowo na ziemi, pochodzący głównie z okresu neolitu i początku epoki brązu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archeol. w kulturze celtyckiej: nieociosany lub częściowo obrobiony głaz (najczęściej zaostrzony od góry);
Menhir – w kulturze celtyckiej nieociosany lub częściowo obrobiony głaz (najczęściej zaostrzony od góry) ustawiony pionowo. Nazwa menhir wywodzona jest z bretońskich słów: maen – kamień i hir – wysoki.
Spotykany jest w Anglii, Irlandii, Bretanii, Skandynawii, Francji, na Półwyspie Iberyjskim, na Korsyce, ale znany jest także w Afryce, Azji i Ameryce, gdzie pełnił prawdopodobnie funkcje kultowe.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
minerał, odmiana opalu zanieczyszczona tlenkami żelaza
Opal – mineraloid zaliczany do krzemianów. Nazwa pochodzi od sanskryckiego upala = drogi kamień, kamień szlachetny; bądź od gr. opallios (łac. opalus) = widzieć zmianę (barwy). Opal jest oficjalnym kamieniem szlachetnym Australii.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: menilit
SJP.pl
bakteria, dwoinka powodująca zapalenie opon mózgowych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. mikrobiol. dwoinka powodująca zapalenie opon mózgowych
Dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, meningokok (Neisseria meningitidis) – gatunek Gram-ujemnych bakterii wywołujący zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz posocznicę meningokokową.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
ruch przeciwstawiający się dyskryminacji mężczyzn
SJP.pl
rodzaj satyry, w której proza przeplata się z wierszem; twórcą był grecki satyryk Menippos z Gadary
Satyra menippejska, menippea – gatunek literatury satyrycznej. Jej nazwa wywodzi się od imienia greckiego cynika Menipposa. Menippea charakteryzuje się połączeniem pierwiastków fantastycznych i realizmu, prozy i wiersza, a także spajaniem różnych form stylistycznych. Jej bohaterem jest najczęściej mędrzec.
SJP.pl
Wikipedia
skrót od: Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu
skrótowiec
(1.1) = Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu
SJP.pl
Wiktionary
1. w fizyce:
a) wklęsła lub wypukła powierzchnia cieczy;
b) soczewka wklęsło-wypukła;
2. w anatomii: tarczka zbudowana z chrząstki włóknistej, znajdująca się między powierzchniami stawowymi w niektórych stawach (np. kolanowym), odgrywająca rolę amortyzatora; łękotka, łąkotka
Menisk (gr. menískos zdrobn. od méne „księżyc”) – zakrzywienie powierzchni swobodnej cieczy w pobliżu rozdzielenia od siebie powierzchni swobodnej cieczy i ciała stałego lub innej niemieszającej się cieczy.
Kształt menisku i kierunek jego wypukłości zależy od:
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: menisk
SJP.pl
podległy władzom państwowym zakład produkujący monety oraz medale, ordery i pieczęcie oznaczane godłem państwowym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przedsiębiorstwo przemysłu metalowego produkujące monety, medale oraz stemple;
Mennica – zakład zajmujący się mincerstwem, czyli produkcją (wybijaniem) monet, medali oraz stempli.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dział gospodarki zajmujący się produkcją monet, orderów, medali i innych przedmiotów wartościowych sygnowanych godłem państwowym
Mennica – zakład zajmujący się mincerstwem, czyli produkcją (wybijaniem) monet, medali oraz stempli.
SJP.pl
Wikipedia
członek protestanckiej grupy wyznaniowej, uznającej tylko dwa sakramenty: chrzest dorosłych i eucharystię; menonita
Mennonici – wyznanie chrześcijańskie zaliczane do protestantyzmu, powstałe w roku 1539 w Holandii. Jest jednym z nurtów anabaptyzmu, nazwę wywodzi od swego założyciela – Menno Simonsa.
SJP.pl
Wikipedia
→ mennonita, → mennonici; menonicki
SJP.pl
członek protestanckiej grupy wyznaniowej, uznającej tylko dwa sakramenty: chrzest dorosłych i eucharystię; menonita
SJP.pl
→ mennonita; menonitka
SJP.pl
wyznanie protestanckie założone przez Menno Simmonsa w XVI wieku w Holandii, będące odłamem anabaptyzmu; menonityzm
Mennonici – wyznanie chrześcijańskie zaliczane do protestantyzmu, powstałe w roku 1539 w Holandii. Jest jednym z nurtów anabaptyzmu, nazwę wywodzi od swego założyciela – Menno Simonsa.
SJP.pl
Wikipedia
określenie wykonawcze: mniej; występuje razem z innymi określeniami tempa i charakteru utworu, np. meno forte, meno mosso
Meno – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Oklahoma, w hrabstwie Major.
SJP.pl
Wikipedia
Menologium (gr. μηνολόγιον, menologion) – w Kościołach prawosławnych i Kościołach greckokatolickich księga liturgiczna zawierająca zbiór krótkich opisów żywotów świętych w układzie kalendarza kościelnego, przeznaczona do odczytywania w trakcie nabożeństwa. Zawarty jest w licznych greckich rękopisach Nowego Testamentu.
W Kościele katolickim odpowiednikiem tej księgi jest martyrologium.
Wikipedia
członek protestanckiej grupy wyznaniowej, uznającej tylko dwa sakramenty: chrzest dorosłych i eucharystię; mennonita
Mennonici – wyznanie chrześcijańskie zaliczane do protestantyzmu, powstałe w roku 1539 w Holandii. Jest jednym z nurtów anabaptyzmu, nazwę wywodzi od swego założyciela – Menno Simonsa.
SJP.pl
Wikipedia
→ menonita, → menonici; mennonicki
SJP.pl
członek protestanckiej grupy wyznaniowej, uznającej tylko dwa sakramenty: chrzest dorosłych i eucharystię; mennonita
SJP.pl
→ menonita; mennonitka
SJP.pl
wyznanie protestanckie założone przez Menno Simmonsa w XVI wieku w Holandii, będące odłamem anabaptyzmu; mennonityzm
SJP.pl
okres w życiu kobiety po klimakterium, objawiający się brakiem miesiączkowania
SJP.pl
Wikipedia
używany przez żydów w celach obrzędowych świecznik siedmioramienny, o ustawionych w jednej linii ramionach (stylizowana menora jest godłem Izraela)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. żydowski siedmioramienny świecznik liturgiczny;
Menora (hebr. מנורה, jid. menojre) – w judaizmie nazwa świętego, złotego, siedmioramiennego świecznika, ustawionego w Namiocie Spotkania, a także używanego później w Świątyni Jerozolimskiej (1 Krl 7,49). Formą odstępstwa jest używanie tej nazwy także dla chanukii, czyli świecznika chanukowego. Menora jest jednym z najstarszych i najbardziej rozpowszechnionych symboli używanych w żydowskiej sztuce kultowej. Jest także traktowana jako symbol judaizmu, a jej wizerunek został wykorzystany w herbie państwa Izrael.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stan umysłu, usposobienie prowadzące człowieka do sukcesu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stan umysłu prowadzący człowieka do sukcesu
SJP.pl
Wiktionary
→ MEN (Ministerstwo Edukacji Narodowej); MEN-owski
SJP.pl
1. główna część ołtarza;
2. świadczenie kleru na utrzymanie biskupa
SJP.pl
Wikipedia
członek stowarzyszenia Mensa International
SJP.pl
członkini stowarzyszenia Mensa International
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Menem, dotyczący Menu (rzeką w Niemczech)
Wiktionary
faza cyklu miesiączkowego dojrzałych płciowo kobiet (wydalanie krwi i śluzu z macicy wynikające ze złuszczania się warstwy śluzowej błony); miesiączka, period
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fizj. cykliczne złuszczanie się nabłonka macicy kobiety pod wpływem zmian stężenia hormonów płciowych;
Menstruacja, miesiączka, krwawienie miesięczne (łac. menses) – fizjologiczne zjawisko polegające na cyklicznym złuszczaniu się nabłonka macicy (endometrium) pod wpływem charakterystycznych zmian stężenia hormonów płciowych (estrogenów i progesteronu), wynikających z układów wzajemnych sprzężeń zwrotnych między gonadami, przednim płatem przysadki mózgowej i podwzgórzem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z menstruacją
przymiotnik
(1.1) dotyczący menstruacji
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) fizj. miesiączkowy, związany z menstruacją
Wiktionary
mieć menstruację (miesiączkę); miesiączkować
czasownik
(1.1) fizj. miesiączkować
SJP.pl
Wiktionary
1. w poligrafii: przymiar przeznaczony do pomiaru długości kolumny;
2. w filozofii: zasada homo mensura (człowiek miara) - zasada mówiąca, że człowiek jest miarą wszystkich rzeczy
SJP.pl
potocznie: mentalność (sposób myślenia)
SJP.pl
Wikipedia
osoba potrafiąca wywoływać zjawiska pozornie nadprzyrodzone (telepatię lub jasnowidztwo)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek, który zajmuje się mentalizmem
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która zajmuje się mentalizmem
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z mentalizmem, dotyczący mentalizmu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uświadamianie sobie czynności przedtem wykonywanych nawykowo
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kategoria sztuki iluzji, umiejętność manipulowania myślami i zachowaniami ludzi;
(1.2) filoz. pogląd, według którego jednostkowy umysł i jego subiektywne stany stanowią jedyną rzeczywistość
Mentalizm – kategoria sztuki iluzji reprezentowana przez iluzjonistów mentalistów, z wykorzystaniem sugestii i hipnozy oraz mnemoniki. Wiedza dotycząca wykorzystania iluzji kognitywnych, psychologii, pozwala osiągnąć pozornie niesamowite efekty sprowadzające się głównie do oszukania widza dzięki jego nieświadomości ograniczeń percepcji i błędów poznawczych.
Wiktionary oraz Wikipedia
charakterystyczny sposób myślenia wyróżniający daną osobę lub grupę społeczną na tle innych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) właściwy komuś sposób myślenia i postrzegania rzeczywistości
Mentalność (łac. mens dpn. mentis 'umysł') – całość przekonań, postaw, poglądów, sposobu myślenia grupy społecznej (narodu) lub jednostki. Na mentalność mają wpływ czynniki społeczne, kulturowe i biologiczne.
Ogólny system zasad, którymi jednostka lub zbiorowość kieruje się przy postrzeganiu, odczuwaniu, wartościowaniu i reagowaniu na życie społeczne, często jest nieuświadomiony. Mentalność jest budowana przede wszystkim na założeniach norm społecznych obowiązujących w danej grupie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: mentalność
SJP.pl
dotyczący umysłu; umysłowy (np. rozwój mentalny, pojęcia mentalne)
przymiotnik
(1.1) dotyczący sposobu myślenia
SJP.pl
Wiktionary
związek chemiczny w postaci bezbarwnej krystalicznej substancji o mocnym zapachu mięty, pozyskiwany z olejku miętowego lub syntetycznie, wykorzystywany w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i spożywczym; mentol
SJP.pl
wierzchni narodowy ubiór węgierski, krótki płaszcz noszony w XVI-XVIII wieku na dolmanie; mentyk
Mentyk (węg. mente) – szamerowana (zdobiona naszytymi pętlami) krótka kurtka podbita futrem, narodowy ubiór węgierski w XVI-XVIII wieku. Zakładana była na dolman (kurtkę mundurową). Powszechna w wojsku. Nosili ją huzarzy.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
nasycony związek terpenowy, bezbarwna, krystaliczna substancja o silnym zapachu mięty, otrzymywana z olejku miętowego lub syntetycznie, mająca zastosowanie w lecznictwie i w przemyśle spożywczym
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny, bezbarwna, krystaliczna substancja o silnym, charakterystycznym zapachu, występująca w olejku miętowym;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) pot. papieros mentolowy
Mentol – organiczny związek chemiczny, alkohol z grupy terpenoidów, o ostrym, przenikliwym zapachu miętowym, stosowany masowo w przemyśle kosmetycznym i pomocniczych środkach farmaceutycznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ mentol
przymiotnik jakościowy
(1.1) o smaku mentolu
SJP.pl
Wiktionary
keton terpenowy występujący w olejku miętowym
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. organiczny związek chemiczny występujący w mięcie;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miejscowość i gmina w południowej Francji, w departamencie Alpy Nadmorskie;
Mentona (fr. Menton) – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Alpy Nadmorskie. Wchodzi w skład zespołu miejskiego Monako-Mentona.
Według danych na rok 2007 gminę zamieszkiwało 28 683 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 1687 osób/km².
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Mentoną, dotyczący Mentony
Wiktionary
1. mądry doradca, wychowawca i nauczyciel;
2. osoba stale pouczająca innych, lubiąca prawić morały;
3. środowiskowo: opiekun ucznia uczestniczącego w wymianie międzynarodowej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. doświadczony nauczyciel, doradca, wychowawca
(1.2) książk. osoba stale pouczająca innych, lubiąca prawić morały
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) ogrod. roślina o utrwalonych cechach, służąca do przekazywania tych cech zaszczepionemu na niej młodemu pędowi
Miejscowości w USA:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rozwijanie potencjału ucznia przez jego mistrza
Mentoring – partnerska relacja między mistrzem a uczniem (profesorem a studentem, zwierzchnikiem a pracownikiem itp.) zorientowana na odkrywanie i rozwijanie potencjału ucznia. Polega głównie na tym, by uczeń, poprzez regularne rozmowy z mistrzem, zdobywał nową wiedzę, poznawał siebie, rozwijał zawodową samoświadomość i nie obawiał się podążać wybraną samodzielnie drogą samorealizacji.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
poważana przez kogoś nauczycielka, będąca dla niego wzorem i doradcą
SJP.pl
1. być czyimś doradcą, szanowanym nauczycielem, wzorem do naśladowania;
2. stale pouczać innych; moralizować;
3. szczepić młode pędy na roślinach o utrwalonych i pożądanych cechach hodowlanych
SJP.pl
pouczający, moralizujący; kaznodziejski
SJP.pl
bycie mentorem; cechy mentora
SJP.pl
cukierek marki Mentos
Mentos – popularna marka cukierków (dropsów), produkowana przez firmę Perfetti Van Melle Corporation. Mentosy zostały po raz pierwszy wyprodukowane w latach 50. XX wieku w Holandii. Są małe, o owalnym i płaskim kształcie, z twardą otoczką i miękkim, słodkim nadzieniem. Sprzedawane w papierowych tubkach. Tradycyjne odmiany zawierają 14 mentosów, „Sour Mix” flavor – 11.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gwara. przestępcza: milicja
Wiktionary
wierzchni narodowy ubiór węgierski, krótki płaszcz noszony w XVI-XVIII wieku na dolmanie; mente
Mentyk (węg. mente) – szamerowana (zdobiona naszytymi pętlami) krótka kurtka podbita futrem, narodowy ubiór węgierski w XVI-XVIII wieku. Zakładana była na dolman (kurtkę mundurową). Powszechna w wojsku. Nosili ją huzarzy.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
[czytaj: meNI]
1. spis potraw w restauracji, jadłospis
2. to, co składa się na jakiś posiłek
3. lista dostępnych opcji wyświetlanych na monitorze komputera
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zestaw dań składających się na posiłek
(1.2) karta z nazwami potraw oferowanych w restauracji
(1.3) inform. zestawienie funkcji programu
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: menuet
SJP.pl
[czytaj: menu-et] taniec starofrancuski, pełen wdzięku i wytworności, niezbyt żywy, tańczony w parach drobnymi kroczkami, rozpowszechniony w XVII-XVIII w.; też: muzyka do tego tańca
Menuet (fr. menu pas – drobny krok) – francuski taniec ludowy, który stał się z czasem tańcem dworskim, w metrum 3/4 i tempie umiarkowanym. Tańczony był parami i składał się z kilku figur. Największą popularność zdobył na dworze Ludwika XIV.
Figury menueta: ukłon, podanie prawej ręki, podanie lewej ręki, podanie dwóch rąk, figura zet.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: menuet
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z menuetem
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
metalowe amulety przy rękojeści samurajskiego miecza
SJP.pl
[czytaj: mencel] nazwisko czeskie
Menzel – nazwisko niemieckie, śląskie. Jest podwójnym zdrobnieniem imienia Hermann.
SJP.pl
Wikipedia
przyrząd geodezyjny do pomiarów topograficznych
SJP.pl
1. miara długości kolumny drukarskiej
2. w szermierce: odstęp między dwoma przeciwnikami
3. miara czasu trwania jednego określonego dźwięku w stosunku do drugiego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. ogół relacji metrycznych pomiędzy dźwiękotwórczymi elementami instrumentów muzycznych
(1.2) muz. proporcja czasów trwania różnych dźwięków
(1.3) społ. tradycyjny rytuał, wywodzący się z pojedynku
(1.4) sport. w szermierce: odstęp pomiędzy przeciwnikami
(1.5) techn. chem. duża menzurka
Menzura (od łac. mensura – „miara”, „wymiar”) – w instrumentologii, ogół relacji metrycznych pomiędzy dźwiękotwórczymi elementami instrumentów muzycznych.
W przypadku chordofonów szyjkowych pomiary menzury dotyczą głównie czynnej długości struny drgającej, czyli odległość między siodełkiem a mostkiem, a także odległości między dolną krawędzią płyty rezonansowej a górnym zagięciem otworu rezonansowego i między górną krawędzią płyty rezonansowej a podstawkiem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
szklane naczynie używane w laboratoriach do mierzenia objętości cieczy lub zanurzonych w niej ciał; cylinder miarowy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. lab. cylindryczne szklane naczynie z podziałką, służące do pomiaru objętości cieczy
Cylinder miarowy, zwyczajowo menzurka – naczynie laboratoryjne przeznaczone do odmierzania określonej ilości cieczy. Ma kształt walca otwartego z jednej strony. Na jego ściance znajduje się precyzyjna podziałka objętości.
Tradycyjna menzurka jest zwykle wąska i wysoka (by zwiększyć precyzję pomiaru objętości) i ma plastikową lub szklaną stopkę (podstawkę) oraz wylew (dziobek). Niektóre rodzaje menzurek mają na otwartym końcu szlif, żeby można je zamykać korkiem lub bezpośrednio łączyć z innymi elementami aparatury. Z menzurek takich cieczy nie wylewa się bezpośrednio, lecz przelewa za pomocą cannuli.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: mep] skrót od: Mała encyklopedia powszechna
SJP.pl
organiczny związek chemiczny używany jako środek znieczulający
SJP.pl
lek o działaniu uspokajająco-nasennym
Meprobamat – organiczny związek chemiczny z grupy karbaminianów alkanodioli, zsyntetyzowany w maju 1950 roku przez Bernarda Jana Ludwika i Franka Bergera. Wprowadzony do lecznictwa w maju 1955 roku, jako jeden z pierwszych leków przeciwlękowych. Pierwszym, najbardziej znanym preparatem handlowym był Miltown. Meprobamat po podaniu doustnym wykazuje działanie uspokajające i przeciwlękowe (dawki jednorazowe 0,2–0,4 g) oraz nasenne (dawki jednorazowe 0,4–0,8 g). Do czasu wprowadzenia benzodiazepin, które go stopniowo wyparły, był głównym przedstawicielem leków przeciwlękowych, szeroko stosowanym w lecznictwie psychiatrycznym. W porównaniu z benzodiazepinami meprobamat działa silniej nasennie, słabiej uspokajająco i przeciwlękowo. Wykazuje dużą toksyczność (niebezpieczeństwo niedokrwistości aplastycznej, agranulocytozy). Kumulując się w ustroju może prowadzić do zatruć. Powoduje częste i uciążliwe objawy uboczne, m.in. „zespół behawioralnej intoksykacji”. Obecnie lek ma znaczenie marginalne, na świecie stosowany rzadko, z tendencją wyraźnie spadkową.
SJP.pl
Wikipedia
urzędnik państwowy we Francji
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) adm. przewodniczący rady miejskiej lub gminy we Francji, sprawujący jednocześnie władzę wykonawczą;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) chem. najprostszy powtarzający się fragment polimeru;
Francja:
Inne:
Zobacz też:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
jedna z siedmiu gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy, tworzących sylwetkę Wielkiego Wozu
Merak (Beta Ursae Majoris, β UMa) – gwiazda w konstelacji Wielkiej Niedźwiedzicy. Wchodzi w skład asteryzmu Wielkiego Wozu. Jest oddalona o około 97 lat świetlnych od Słońca.
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Indiach
SJP.pl
potocznie: mercedes; merol
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. mot. samochód marki Mercedes
SJP.pl
Wiktionary
członek zakonu Najświętszej Marii Panny Łaskawej, założonego w 1218 r. w Barcelonie przez św. Piotra Nolasco; mercedysta
Zakon Najświętszej Marii Panny Łaskawej, skr. mercedariusze, mercedyści (łac. Ordo Beatae Mariae Virginis de Mercede lub Ordo de Mercede, O.de.M.) – zakon rycerski założony w Barcelonie w 1218 przez Piotra Nolasco i zaaprobowany przez króla Aragonii Jakuba 10 sierpnia tego roku. Zakon został zatwierdzony przez papieża Honoriusza III, a następnie zaaprobowany przez papieża Grzegorza IX w 1230, który też 17 stycznia 1235 ostatecznie go zatwierdził i nadał mu regułę augustiańską.
SJP.pl
Wikipedia
samochód marki Mercedes
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.
(1.2) astr. planetoida z głównego pasa asteroid oznaczona numerem 1136;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(2.1) mot. marka samochodu produkowanego przez Daimler-Benz i Daimler AG;
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(3.1) geogr. toponim, nazwa kilku miast w Argentynie, Urugwaju i USA
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
marka samochodów i firma
Mercedes-Benz – marka samochodów należąca do koncernu Mercedes-Benz Group AG, produkującego samochody osobowe i dostawcze. Licencję na korzystanie z marki posiada również przedsiębiorstwo Daimler Truck AG, które produkuje pod nią samochody ciężarowe oraz autobusy. Marka powstała w 1926 roku.
SJP.pl
Wikipedia
odmiana róż
SJP.pl
członek zakonu Najświętszej Marii Panny Łaskawej; mercedariusz
SJP.pl
Wikipedia
działanie roztworem ługu sodowego na włókna lub tkaniny bawełniane w celu nadania im pięknego jedwabnego połysku, trwałości i miękkości
Merceryzacja – poddawanie przędzy lub tkanin bawełnianych działaniu roztworu wodorotlenku sodu (ługu sodowego). Włókno bawełniane zostaje pozbawione matowego naskórka.
W procesie merceryzacji przędza bawełniana jednocześnie jest rozciągana, uzyskuje się włókna o przekroju okrągłym.
Dzięki temu zabiegowi tkanina:
SJP.pl
Wikipedia
maszyna włókiennicza do merceryzacji
SJP.pl
poddawać włókna lub tkaniny bawełniane działaniu ługu sodowego w celu nadania im połysku, trwałości i miękkości; wykurczać
SJP.pl
działanie roztworem ługu sodowego na włókna lub tkaniny bawełniane w celu nadania im połysku, trwałości i miękkości; merceryzacja
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|merceryzować.
SJP.pl
Wiktionary
poddawać włókna lub tkaniny bawełniane działaniu ługu sodowego w celu nadania im połysku, trwałości i miękkości; wykurczać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. nierządnica
Wiktionary
[czytaj: merczenDAJzer] osoba zajmująca się w firmie sprzedażą towarów lub usług oraz ich promocją
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) mężczyzna, który w firmie zajmuje się zbytem towarów i ich promocją
Merchandiser – pracownik zajmujący się merchandisingiem. Reprezentuje dostawcę towarów w miejscu ich sprzedaży dbając o to, aby warunki ekspozycji stymulowały wielkość sprzedaży. Powinien zatem znać i rozumieć mechanizmy, które towarzyszą zakupowi i umieć je wykorzystać. Powinien posiadać też umiejętności negocjacyjne, aby pogodzić interesy swojego pracodawcy i właściciela sklepu czy hurtowni pozostającego pod presją innych dostawców oraz klientów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ merchandiser [czytaj: merczenDAJzerka]
SJP.pl
[czytaj: merczendajz-ing] merczendajzing;
1. wywieranie wpływu na zachowanie klientów za pomocą odpowiedniej prezentacji sklepu i towarów w celu zwiększenia sprzedaży;
2. różnego typu gadżety sprzedawane lub rozdawane w celu promowania danego dzieła
Merchandising – działalność marketingowa, której istotę stanowi stosowanie znaków towarowych, postaci, przedstawień, wizerunków i symboli kojarzonych przez odbiorców z jednym produktem – najczęściej serialem telewizyjnym lub filmem – w celu poprawy efektów sprzedaży innego produktu, adresowanego do szerokich rzesz konsumentów, a oferowanego z zasady w sprzedaży detalicznej. Najczęściej wykorzystuje się w takich przypadkach postacie i symbolikę występującą w filmach dla dzieci i młodzieży, ale również postacie, wizerunki, rekwizyty i symbole związane z takimi produkcjami telewizyjnymi dla dorosłych jak telenowele, seriale, show, teleturnieje, relacje sportowe etc.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: merczenDAJz-ingowy] związany z działaniami mającymi na celu sprzedaż towarów lub usług
SJP.pl
Mercier – miasto w Kanadzie, w prowincji Quebec.
Wikipedia
wczesnośredniowieczne królestwo anglosaskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. średniowieczne królestwo anglosaskie istniejące w środkowej Anglii w latach 527–918;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Mercosur (hiszp. Mercado Común del Sur – Wspólny Rynek Południa), czasem nazywany także Mercosul (port. „Mercado Comum do Sul”) – międzynarodowa organizacja gospodarcza powołana w roku 1991 traktatem z Asunción (Paragwaj).
Wikipedia
[czytaj: merkjuri] nazwisko, np. Freddie Mercury (właściwie Farrokh Bulsara, 1946-1991), brytyjski muzyk rockowy, wokalista zespołu Queen
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: merchandiser - osoba zajmująca się w firmie sprzedażą towarów lub usług oraz ich promocją
SJP.pl
[czytaj: merczendajz-ing] merchandising;
1. wywieranie wpływu na zachowanie klientów za pomocą odpowiedniej prezentacji sklepu i towarów w celu zwiększenia sprzedaży;
2. różnego typu gadżety sprzedawane lub rozdawane w celu promowania danego dzieła
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
o np. psach: machać ogonem
SJP.pl
o np. psach: machać ogonem
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. merdnąć)
(1.1) o psie: machać ogonem najczęściej z radości
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(2.1) slang. mylić
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|merdać.
(1.2) o psie: machanie ogonem najczęściej z radości
Wiktionary
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. merdać)
(1.1) o psie poruszyć ogonem
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) machnięcie ogonem
Wiktionary
obce imię żeńskie
SJP.pl
[czytaj: MEredit]
1. obce imię żeńskie;
2. nazwisko
Meredith – imię pochodzenia walijskiego, początkowo męskie, od imienia Maredudd – "wielki pan"; w XX wieku używane również jako imię żeńskie. Występuje też jako nazwisko.
W języku walijskim przyjmuje formy "Maredudd" bądź "Meredydd".
SJP.pl
Wikipedia
przekładane kremem lub konfiturami ciastko z białka ubitego na pianę i syropu; merynga
SJP.pl
[czytaj: merenge] latynoski taniec towarzyski, narodowa muzyka i taniec Dominikany
Merengue – rodzaj żywej, radosnej muzyki i tańca, który ma swoje korzenie w Dominikanie, na Morzu Karaibskim. W dosłownym tłumaczeniu z języka hiszpańskiego merengue znaczy „beza”. Muzykę wykreował w latach 20. XX wieku Ñico Lora, a wypromował Rafael Leónidas Trujillo, prezydent Dominikany w latach 30. XX wieku, kiedy to merengue stał się narodową muzyką i narodowym tańcem.
SJP.pl
Wikipedia
specjalista w dziedzinie mereologii
SJP.pl
logiczna teoria stosunku części do całości
Mereologia jest to trzeci z tzw. systemów Leśniewskiego (obok prototetyki i ontologii), dla którego prototetyka i ontologia są systemami wcześniejszymi. Teoria ta została stworzona, aby rozwiązać problem antynomii znalezionych w teorii mnogości i dać wyraz nominalistycznym intuicjom Leśniewskiego.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj haftu ażurowego
Mereżka – technika haftu ażurowego, polegająca na tym, że wysnuwa się nitki z tkaniny zawsze w jednym kierunku.
Przed wycięciem nitek należy dokładnie obrębić brzegi z obu stron okrętką. Brzegi mereżki, gdzie nitki nie będą wycinane, obszywa się różnymi ściegami powodującymi podzielenie nitek na pęczki.Ściegi używane do obrzucania brzegów mereżki to: ażurek ściągany, piłeczka, ścieg obrębkowy.
SJP.pl
Wikipedia
służący do wykonywania mereżki, dotyczący mereżkowania
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik od: mereżka
SJP.pl
pikantny sos paprykowy spożywany w kuchni arabskiej
38 Bootis (38 Boo, Merga) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wolarza. Znajduje się około 160 lat świetlnych od Ziemi.
SJP.pl
Wikipedia
umowna linia na powierzchni Ziemi łącząca bieguny północny i południowy; południk
SJP.pl
Wikipedia
dawny przyrząd astronomiczny służący do pomiaru wysokości Słońca na niebie i ustalania momentu górowania Słońca; linia południkowa
SJP.pl
Wikipedia
→ Mérida
SJP.pl
wysokogatunkowa wełna z runa merynosów
Merino – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kolorado, w hrabstwie Logan.
SJP.pl
Wikipedia
właściwa, najistotniejsza część sprawy; sedno
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) główna treść, istota sprawy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
samochód typu Opel Meriva
SJP.pl
znak używany dawniej przez rzemieślników w celu oznaczenia własnych wyrobów
Merki – znaki rodowe używane przez kaszubskich rybaków.
Nazwa wywodzi się prawdopodobnie od przekształconego słowa gmerk, oznaczającego mieszczański lub chłopski znak rodowy. Merki znane były już w XVIII w., ale mogły być używane też wcześniej. Miały zwykle kształt prostych znaków linearnych, łatwych do wycięcia lub wypalenia w drewnie, przypominają niekiedy znaki runiczne co bywa powodem spekulacji na temat ich pochodzenia. Służyły zwykle do oznaczania sprzętu rybackiego, łodzi i domostw. Niektóre merki należące do różnych gałęzi wielkich rodów kaszubskich wykazują cechy podobieństwa, co może wskazywać na podobne procesy ich kształtowania jak w przypadku powstawania odmian herbowych.Używane były powszechnie jeszcze w poł. XX w., później rzadziej. Obecnie zauważa się wzrost zainteresowania merkami, związany prawdopodobnie z renesansem tradycji i folkloru kaszubskiego.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: merkantylizm
SJP.pl
zwolennik merkantylizmu
SJP.pl
SJP.pl
związany z merkantylizmem
SJP.pl
nastawienie wyłącznie na osiąganie zysku, bogacenie się
SJP.pl
wczesnokapitalistyczna doktryna ekonomiczna upatrująca bogactwa kraju w nieekwiwalentnej wymianie międzynarodowej, postulująca monopol handlu z własnymi koloniami i wysokie cła na wwóz towarów przetworzonych
Merkantylizm, ustrój merkantylny – system poglądów ekonomiczno-politycznych, który pojawił się we wczesnym okresie nowożytności, wywodzący się z bulionizmu – teorii mówiącej, że posiadanie metali szlachetnych w kraju równa się jego bogactwu.
SJP.pl
Wikipedia
1. poddawać coś komercjalizacji, umasowieniu;
2. kupczyć rzeczami nie na sprzedaż
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|merkantylizować.
Wiktionary
SJP.pl
taki, który jest nastawiony na zysk, na uzyskanie korzyści materialnych; handlowy, kupiecki
przymiotnik
(1.1) nastawiony wyłącznie na korzyści ekonomiczne
SJP.pl
Wiktionary
związek organiczny, analogiczny do alkoholu, w którym tlen zastąpiony jest siarką; tioalkohol
Tiole, tioalkohole (ze starogreckiego: θεῖον (theion) = siarka; dawniej merkaptany; z łac. mercurium captans = wiążący rtęć) – grupa organicznych związków chemicznych, odpowiedników alkoholi, w których atom tlenu grupy hydroksylowej został zastąpiony atomem siarki. Do tioli należą między innymi:
SJP.pl
Wikipedia
związek organiczny, analogiczny do alkoholu, w którym tlen zastąpiony jest siarką; tioalkohol
Tiole, tioalkohole (ze starogreckiego: θεῖον (theion) = siarka; dawniej merkaptany; z łac. mercurium captans = wiążący rtęć) – grupa organicznych związków chemicznych, odpowiedników alkoholi, w których atom tlenu grupy hydroksylowej został zastąpiony atomem siarki. Do tioli należą między innymi:
SJP.pl
Wikipedia
lek przeciwnowotworowy
Merkaptopuryna – lek przeciwnowotworowy i immunosupresyjny stosowany w leczeniu niektórych białaczek i chorób autoimmunologicznych.
SJP.pl
Wikipedia
flamandzki matematyk i kartograf (1512-1594)
Gerard Merkator, właśc. Gerhard Kremer (łac. Gerardus Mercator; ur. 5 marca 1512 w Rupelmonde, Flandria, zm. 2 grudnia 1594 w Duisburgu, Jülich-Kleve-Berg) – flamandzki matematyk i geograf, prekursor współczesnej kartografii. Autor odwzorowania walcowego wiernokątnego, znanego jako odwzorowanie Merkatora.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Osoby noszące nazwisko Merkel:
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rodzaj mszaków z rodziny pallawiciniowatych
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
dawniej: rtęciowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. chem. rtęciowy
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) sf. hipotetyczny mieszkaniec Merkurego
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sf. hipotetyczna mieszkanka Merkurego
Wiktionary
przymiotnik od: Merkury (planeta)
SJP.pl
dawniej: rtęć
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. chem. rtęć
Jan II (wł. Merkuriusz ur. w Rzymie, zm. 8 maja 535 tamże) – 56. papież w okresie od 2 stycznia 533 do 8 maja 535.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
metoda chemicznej analizy objętościowej, polegająca na dodawaniu mianowanego roztworu azotanu rtęci do roztworu substancji badanej w celu jej ilościowego oznaczenia; merkurymetria
SJP.pl
1. w mitologii rzymskiej: bóg handlu;
2. pierwsza według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitrzym. bóg handlu, zysku, kupiectwa, złodziei oraz celników, utożsamiany z greckim Hermesem;
(1.2) imię|polski|m.;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(2.1) astr. pierwsza według oddalenia od Słońca i najmniejsza planeta Układu Słonecznego, widoczna gołym okiem;
Merkury – najmniejsza i najbliższa Słońca planeta Układu Słonecznego. Jako planeta dolna znajduje się dla ziemskiego obserwatora zawsze blisko Słońca, dlatego jest trudna do obserwacji. Mimo to należy do planet widocznych gołym okiem i była znana już w starożytności. Merkurego dojrzeć można jedynie tuż przed wschodem lub tuż po zachodzie Słońca.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
metoda chemicznej analizy objętościowej, polegająca na dodawaniu mianowanego roztworu azotanu rtęci do roztworu substancji badanej w celu jej ilościowego oznaczenia; merkurometria
SJP.pl
cienka, rzadka tkanina bawełniana; marla
Merla, marla (obie nazwy od francuskiego miasta Marly), gaza introligatorska – używany między innymi w introligatorstwie gruby gumowany muślin, czyli rzadko tkana tkanina bawełniana o splocie płóciennym, silnie klejona. Może być surowa lub bielona.
SJP.pl
Wikipedia
ryba z rodziny dorszowatych; witlinek
SJP.pl
cienka, rzadka tkanina bawełniana; marla
Francja:
Osoby:
Inne:
Zobacz też:
SJP.pl
Wikipedia
1. legendarny czarodziej, pieśniarz i opiekun króla Artura;
2. krój czcionki
Merlin – jeden z bohaterów legend arturiańskich. Wielki czarodziej. Przyjmuje się, że postać tę wymyślił Geoffrey z Monmouth, przy czym pierwowzorem Merlina był walijski wieszcz i bard – Myrddin. Latynizując to imię, Geoffrey wymyśla formę Merlinus, choć prawidłowa byłaby raczej "Merdinus". Ta ostatnia jednak zbyt mocno kojarzyłoby się ze słowem merda, które w języku łacińskim i w językach romańskich jest ordynarne. W najbardziej rozpowszechnionej wersji legendy, Merlin był synem inkuba i śmiertelnej kobiety (kambionem) – szatan spłodził go, by czynił zło na świecie, lecz Merlin został ochrzczony i wykorzystał odziedziczoną szatańską moc do czynienia dobra. Według innej wersji, Merlin był stworzony przez Mab – królową magii – lecz urodziła go kobieta, która potem zmarła.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. hist. ząb w blankach
Blanki (krenelaż) – element architektoniczny w postaci zwieńczenia murów obronnych i baszt tzw. zębami – merlonami, pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń (tzw. miedza), co miało ułatwić obronę w czasie oblężenia. Blanki stanowiły przedpiersie wieńczące mur, jednocześnie chroniąc biegnący za nimi chodnik strzelecki. W czasie walk w prześwitach pomiędzy zębami byli rozlokowani łucznicy.
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: merLO] gatunek czerwonego wina
Merlot – czerwony szczep winorośli wywodzący się prawdopodobnie z rejonu Bordeaux, skąd pochodzi pierwsza wzmianka z końca XVIII wieku i powszechnie tam uprawiany. Merlot jest spotykany w niemal wszystkich krajach winiarskich na świecie. Jest jednocześnie najczęściej uprawianą odmianą winorośli we Francji (115 746 ha winnic w 2009, co stanowi około połowę światowej produkcji).
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: merla
SJP.pl
liściowy segment łodyżki gametofitu mchów
SJP.pl
typ rozwoju zarodkowego u morszczynu
SJP.pl
wydzielanie merokrynowe - rodzaj wydzielania zewnątrzkomórkowego polegające na dyfuzji cząsteczek substancji przez błonę komórkową na zewnątrz bez niszczenia samej komórki
SJP.pl
minerał, odmiana biotytu zasobna w magnez
SJP.pl
potocznie: mercedes; merc
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) środ. mot. samochód marki Mercedes
SJP.pl
Wiktionary
jedna z dwóch części (czyli meromiozyna ciężka lub meromiozyna lekka), na które rozpada się miozyna pod wpływem działania enzymów proteolitycznych
SJP.pl
w matematyce: funkcje meromorficzne - klasa funkcji analitycznych
SJP.pl
cięte, półmatowe włókno wiskozowe
SJP.pl
wyraz oznaczający część całości, np. wagon w odniesieniu do wyrazu pociąg
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. wyraz oznaczający część pewnej całości, np. „dywizja” w stosunku do słowa „armia”;
Meronim (z gr. μέρος – część, όνομα – imię) – wyraz oznaczający część pewnej całości, np. wagon w stosunku do wyrazu pociąg czy konar w stosunku do wyrazu drzewo. Pojęciem przeciwstawnym wobec meronimu jest holonim. Dwa lub więcej meronimy tego samego holonimu pozostają ze sobą w stosunku komeronimii (są komeronimami).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
organizmy planktoniczne przebywające w toni wodnej sezonowo, tylko podczas niektórych stadiów larwalnych lub młodocianych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biol. ekol. organizmy wchodzące w skład planktonu tylko w stanie młodocianym lub larwalnym;
Meroplankton (hemiplankton) – organizmy wchodzące w skład planktonu tylko podczas niektórych stadiów rozwojowych (młodocianych lub larwalnych).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) biol. ekol. związany z meroplanktonem, dotyczący meroplanktonu
Wiktionary
1. urząd, godność mera (urzędnika państwowego we Francji);
2. biuro mera;
3. budynek, w którym znajduje się biuro mera;
4. okręg administrowany przez mera
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) adm. urząd, godność mera
(1.2) siedziba mera
(1.3) adm. okręg podległy merowi
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga
(2.1) mer z małżonką
SJP.pl
Wiktionary
przedstawiciel dynastii frankijskiej
Merowingowie – dynastia panująca w państwie frankijskim w latach 481–751, wywodząca się od władcy Franków salickich Merowecha (Meroweusza). W połowie VIII wieku na tronie Franków zastąpili ich Karolingowie.
SJP.pl
Wikipedia
dynastia w państwie Franków
Merowingowie – dynastia panująca w państwie frankijskim w latach 481–751, wywodząca się od władcy Franków salickich Merowecha (Meroweusza). W połowie VIII wieku na tronie Franków zastąpili ich Karolingowie.
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący Merowingów
przymiotnik
(1.1) związany z Merowingami, dotyczący Merowingów
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący mera, należący do mera, właściwy merowi
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do mera, związany z merem
SJP.pl
Wiktionary
Miejscowości w USA:
Wikipedia
[czytaj: mer-zeburk] miasto w Niemczech
Merseburg (górnołuż. Mjezybor, pol. hist. Międzybórz, cz. Meziboř) – miasto powiatowe w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, siedziba powiatu Saale. Miasto leży na przedgórzu gór Harzu u ujścia rzeki Geisel do Soławy. Liczy ok. 33,4 tys. mieszkańców.
W mieście jest stacja kolejowa Merseburg.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Merseburg
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Merseburgiem, dotyczący Merseburga, pochodzący z Merseburga
SJP.pl
Wiktionary
Merseyside – hrabstwo ceremonialne i metropolitalne w północno-zachodniej Anglii, w regionie North West England, położone nad Zatoką Liverpoolską i estuarium rzeki Mersey, obejmujące aglomerację miasta Liverpool. Hrabstwo utworzone zostało w 1974 roku na pograniczu historycznych hrabstw Lancashire i Cheshire.
Wikipedia
nazwisko
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. bot. mirt
SJP.pl
Wiktionary
Wikipedia
jednostka podstawowa makrocząsteczki otrzymanej przez polimeryzację
SJP.pl
Wikipedia
ptak z rodziny drozdów
SJP.pl
[czytaj: merweJEZ] w czasie dyrektoriatu: francuska elegantka naśladująca modę antyczną
SJP.pl
skała mineralna z dominującą zawartością glinu, sodu i wapnia
Merwinit – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do krzemianów wyspowych. Jest minerałem skał krzemianowo-wapiennych utworzonych w strefach kontaktowych. Jest charakterystyczny dla facji sanidynitowej. Współwystępuje ze spurrytem, larnitem i wezuwianem. Jest także składnikiem żużli hutniczych. Tworzy odmianę zasobna w Mn.
SJP.pl
Wikipedia
umowna linia na powierzchni Ziemi łącząca biegun północny i południowy; południk
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) astr. południk niebieski
SJP.pl
Wiktionary
1. południkowy, biegnący z północy na południe;
2. typ merydionalny - typ antropologiczny charakteryzujący się średnim wzrostem, wydłużoną głową, brunatną skórą i czarnymi, kędzierzawymi włosami
SJP.pl
przekładane kremem lub konfiturami ciastko z białka ubitego na pianę i syropu; merenga
SJP.pl
owca o bardzo cenionej, cienkiej wełnie
Merynos – jezioro w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Susz, leżące na terenie Pojezierza Łasińskiego.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: merynos
SJP.pl
tkanka roślinna zbudowana z komórek dzielących się, zapoczątkowujących tkanki stałe; tkanka twórcza
Tkanka twórcza, merystem – tkanka roślinna, składająca się z komórek o cienkich ścianach z centralnie położonym dużym jądrem komórkowym i niewielkimi wakuolami. Komórki te są zdolne do regularnych podziałów komórkowych, a powstające w wyniku podziałów komórki potomne różnicują się tworząc tkanki stałe. Nazwa „merystem” pochodzi od greckiego słowa meristos – mogący się dzielić.
SJP.pl
Wikipedia
→ merystem; merystemalny
SJP.pl
prymitywny trąbowiec kopalny wielkości słonia, o wydłużonej głowie z silnie powiększonymi siekaczami, znany z osadów górnego eocenu Egiptu
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) paleont. zool. najprymitywniejszy i najstarszy przedstawiciel rzędu trąbowców, znany z egipskich osadów górnego eocenu (Moeritherium, sp., rodzaj zwierząt)
SJP.pl
Wiktionary
koncepcja M. Younga, według której wiek XXI będzie wiekiem rządów ludzi kompetentnych w jakimś zawodzie lub w jakiejś dziedzinie wiedzy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. system, w którym władza powierzana jest osobom kompetentnym;
Merytokracja – wieloznaczna nazwa określająca najczęściej system, w którym pozycje uzależnione są od kompetencji, definiowanych jako połączenie inteligencji i edukacji, weryfikowanych za pomocą obiektywnych systemów oceny (np. certyfikatów). Merytokracja stanowi przeciwieństwo władzy budowanej na bazie rodziny (nepotyzm), klasy (arystokracja) czy narodowości (nacjonalizm).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z merytokracją, odnoszący się do merytokracji
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób odnoszący się do treści sprawy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest merytoryczne; cecha tych, którzy są merytoryczni
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący istoty rzeczy, treści, a nie formy; istotny, treściowy
przymiotnik
(1.1) dotyczący istoty sprawy, a nie jej strony zewnętrznej
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: fachowość, ekspercka wiedza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. wiedza fachowa, profesjonalna
(1.2) pot. (może środ.) sfera odnosząca się do treści, nie zaś formy zewnętrznej
SJP.pl
Wiktionary
mech z rodziny Mniaceae, występujący w licznych gatunkach leśnych i łąkowych
SJP.pl
rodzina mchów z rzędu prątnikowców
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. SMS, es
Osoby:
Inne:
Zobacz też:
Wiktionary oraz Wikipedia
jadalnia na statku lub okręcie, jak i miejsce dla załogi na spędzanie wolnego czasu; messa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żegl. miejsce spożywania posiłków dla załogi i oficerów statku
(1.2) żegl. pot. główna kajuta jachtu
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przenośnie, przestarzale o kobiecie rozpustnej i okrutnej; messalina
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. kobieta rozpustna i okrutna
Mesalina – rodzaj jaszczurek z rodziny jaszczurkowatych (Lacertidae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: meskal] mocny, niedokładnie przedestylowany napój alkoholowy z przefermentowanych części agawy; meskal, mezcal
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Meschetią, dotyczący Meschetii
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. kraina historyczna w południowo-zachodniej części Gruzji;
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Meschetią, dotyczący Meschetii
Wiktionary
stalowe narzędzie o ostrzu tnącym, używane do cięcia blachy, prętów itp.; messel, majzel, przecinak
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. pot. stalowe narzędzie do przecinania blachy, mające przekrój prostokątny i ostrze tnące
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Mesenii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. mieszkaniec Mesenii
SJP.pl
Wiktionary
rzadko: program komputerowy służący do komunikacji (głównie w formie tekstowej, ale nierzadko także werbalnej, wizualnej) w trybie rzeczywistym poprzez sieć Internet, posiadający często inne funkcje, m.in. przesyłanie plików; komunikator (częściej), messenger (rzadko)
SJP.pl
kraina historyczna w starożytnej Grecji; Messenia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. kraina na południowo-zachodnim Peloponezie, z historycznym ośrodkiem w Mesini
Mesenia, Messenia (gr. Μεσσηνία - Messinia) – kraina historyczna w starożytnej Grecji w południowo-zachodniej części Półwyspu Peloponeskiego. Słynie z żyznej ziemi oraz ze swej marki oliwek Kalamatas, najwyższej jakości.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkanka Mesenii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. mieszkanka Mesenii
SJP.pl
Wiktionary
związany z Mesenią, dotyczący Mesenii
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Mesenią, dotyczący Mesenii
SJP.pl
Wiktionary
samolot marki Messerschmitt; messerschmitt
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) lotn. samolot marki Messerschmitt
SJP.pl
Wiktionary
płaskowyż w krajach hiszpańskojęzycznych
Meseta, Meseta Iberyjska (hiszp. Meseta Central, z hiszp. – płaskowyż) – wyżynno-górska, środkowa część Półwyspu Iberyjskiego, w Hiszpanii i Portugalii.
Meseta obejmuje obszar ok. 400 tys. km² w centralnej części Półwyspu Iberyjskiego. W środkowej części Mesety znajdują się Góry Kastylijskie, rozdzielające Starą i Nową Kastylię.
SJP.pl
Wikipedia
poemat narracyjny opowiadający o życiu i męce Jezusa Chrystusa
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zob. mesjanistyczny.
Wiktionary
zwolennik mesjanizmu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zwolennik mesjanizmu
(1.2) twórca mesjanizmu
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
dotyczący mesjanizmu albo mesjanistów; mesjański
przymiotnik
(1.1) związany z wiarą w nadejście Mesjasza
(1.2) dotyczący mesjanizmu
SJP.pl
Wiktionary
1. wiara w nadejście Mesjasza, zbawiciela ludzkości przepowiadanego przez proroków;
2. przekonanie o niezwykle ważnym zadaniu, jakie powierzone zostało narodowi lub jednostce;
3. w Polsce w pierwszej połowie XIX wieku: przekonanie, że naród polski zostanie Mesjaszem i zbawi ludzkość poprzez swoje cierpienia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wiara w nadejście Mesjasza, który zbawi ludzkość
(1.2) hist. w Polsce w I poł. XIX w. pogląd przypisujący narodowi polskiemu rolę mesjasza, głoszący wiarę w to, iż naród ten zbawi ludzkość poprzez swoje cierpienia
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący mesjanizmu albo mesjanistów; mesjanistyczny
przymiotnik
(1.1) związany z Mesjaszem lub mesjanizmem
SJP.pl
Wiktionary
zbawca, wybawiciel
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) rel. chrześcijaństwo Chrystus (jeden z tytułów Jezusa)
(1.2) rel. judaizm król przepowiadany przez proroków, wybawiciel Izraela
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mocny, niedokładnie przedestylowany napój alkoholowy z przefermentowanych części agawy; mescal, mezcal
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) gatunek kaktusa meksykańskiego, z którego uzyskuje się meskalinę, łac. Lophophora williamsii
(1.2) tradycyjny alkohol meksykański z różnych gatunków agawy zielonej
SJP.pl
Wiktionary
narkotyk uzyskiwany z meksykańskich kaktusów lub syntetycznie, mający właściwości euforyczne i halucynogenne
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. narkotyk z grupy alkaloidów fenyloetyloaminowych, silny enteogen;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z meskaliną, dotyczący meskaliny, zawierający meskalinę
Wiktionary
przestarzale: płytkość uczuć, myśli, małostkowość, ubóstwo duchowe
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. małostkowość, ubóstwo duchowe, pospolitość, jałowość uczuć, płytkość myśli
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący mesmeryzmu lub mesmerystów
SJP.pl
wyznawca mesmeryzmu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zwolennik mesmeryzmu
(1.2) osoba wprowadzająca w hipnozę
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
leczenie za pomocą uzdrawiających sił magnetycznych istniejących w każdym organizmie ludzkim i zwierzęcym
SJP.pl
osiemnastowieczny pogląd, uznający istnienie w człowieku uzdrawiających sił magnetycznych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. med. obalona metoda leczenia oparta na założeniu, że każdy organizm zawiera fluid uniwersalny i właściwości magnetyczne (magnetyzm zwierzęcy), dzięki którym można regulować układ nerwowy i zwalczać różne choroby
Magnetyzm zwierzęcy, „uniwersalny fluid” – hipotetyczna „siła magnetyczna”, w której Franz Anton Mesmer widział możliwość oddziaływania lekarza na pacjenta w czasie rozwiniętych w końcu XVIII wieku praktyk terapeutycznych, nazywanych mesmeryzmem. W 1784 roku komisje lekarskie w Paryżu i Berlinie potępiły mesmeryzm jako metodę pozbawioną podstaw naukowych (pseudonauka), jednak budził on duże zainteresowanie do końca XIX wieku. Uważa się, że stał się źródłem teorii hipnozy i hipnologii (zob. też trans).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
leczyć za pomocą uzdrawiających sił magnetycznych istniejących w każdym organizmie ludzkim i zwierzęcym
SJP.pl
zwrotka pomiędzy strofą i antystrofą, używana w tragedii greckiej
SJP.pl
1. nauka o sposobach osiągnięcia szczęścia;
2. nauka badająca wzajemne relacje między środowiskiem a istotami, które w nim żyją
SJP.pl
jadalnia na statku; mesa
SJP.pl
Wikipedia
przestarzale: kobieta rozpustna i okrutna; mesalina
SJP.pl
Wikipedia
pseudonim Lucyny Messal (1886 - 1953), polskiej aktorki, śpiewaczki i tancerki
SJP.pl
stalowe narzędzie o ostrzu tnącym, używane do cięcia blachy, prętów itp.; mesel, majzel, przecinak
Messel – gmina w Niemczech, w kraju związkowym Hesja, w rejencji Darmstadt, w powiecie Darmstadt-Dieburg.
Na terenie gminy znajduje się kopalnia odkrywkowa, jedno z najsłynniejszych w świecie tzw. Fossillagerstätte, znane z unikatowych znalezisk skamieniałości eocenu.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: mesendżer] rzadko: program do komunikacji, zwykle tekstowej; komunikator (częściej), mesendżer (rzadko)
SJP.pl
Wikipedia
kraina historyczna w starożytnej Grecji; Mesenia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. zob. Mesenia.
Mesenia, Messenia (gr. Μεσσηνία - Messinia) – kraina historyczna w starożytnej Grecji w południowo-zachodniej części Półwyspu Peloponeskiego. Słynie z żyznej ziemi oraz ze swej marki oliwek Kalamatas, najwyższej jakości.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od messerschmitt
Wiktionary
[czytaj: meserszmit] samolot marki Messerschmitt; meserszmit
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) lotn. samolot marki Messerschmitt
Messerschmitt AG – producent samolotów założony przez niemieckiego konstruktora lotniczego, późniejszego profesora, Willy’ego Messerschmitta w marcu 1926 roku jako Messerschmitt Flugzeugbau GmbH. Poszukując wsparcia ze strony rządu Bawarii, Messerschmitt połączył swoją spółkę z Bayerische Flugzeugwerke. 11 lipca 1938 roku Messerschmitt założył nową spółkę pod własnym nazwiskiem (Messerschmitt AG), która przejęła całe zakłady Bayerische Flugzeugwerke. Główna fabryka samolotów znajdowała się w Augsburgu, mniejsze zakłady powstały w Ratyzbonie i Obertraubling.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
dziesiąty miesiąc francuskiego kalendarza republikańskiego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) nazwa dziesiątego miesiąca we francuskim kalendarzu rewolucyjnym;
Messidor (z łac. messis = 'żniwo' + z gr. doron = 'dar') – dziesiąty miesiąc we francuskim kalendarzu rewolucyjnym, pierwszy miesiąc lata. Trwał od 19 czerwca do 18 lipca.
Po messidorze następował miesiąc thermidor.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto i gmina we Włoszech; Mesyna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geogr. zob. Mesyna.
Mesyna (wł. Messina) – miasto i gmina we Włoszech, położone w północno-wschodniej części Sycylii, nad Cieśniną Mesyńską. Trzecie pod względem ludności miasto Sycylii – zamieszkuje je 218,7 tys. osób (2023). Mesyna jest ośrodkiem administracyjnym prowincji Mesyna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Messyny (Mesyny); mesyńczyk
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Messyny
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Messyny (Mesyny); mesynka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Messyny
SJP.pl
Wiktionary
związany z Messyną (Mesyną), miastem we Włoszech; mesyński
SJP.pl
określenie wykonawcze: smutno, żałośnie
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) muz. smutne wykonanie
przymiotnik
(2.1) muz. ponury, smutny, żałosny
przysłówek
(3.1) muz. ponuro, smutno, żałośnie
SJP.pl
Wiktionary
czasopismo wydawane w latach 1925-34 w Toruniu jako dodatek "Słowa Pomorskiego"
SJP.pl
Wikipedia
miasto i gmina we Włoszech; Messyna
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miastowe Włoszech położone w północno-wschodniej części Sycylii, nad Cieśniną Mesyńską;
Mesyna (wł. Messina) – miasto i gmina we Włoszech, położone w północno-wschodniej części Sycylii, nad Cieśniną Mesyńską. Trzecie pod względem ludności miasto Sycylii – zamieszkuje je 218,7 tys. osób (2023). Mesyna jest ośrodkiem administracyjnym prowincji Mesyna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Mesyny (Messyny); messyńczyk
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Mesyny
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Mesyny (Messyny); messynka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Mesyny
SJP.pl
Wiktionary
związany z Mesyną (Messyną), miastem we Włoszech; messyński
przymiotnik
(1.1) geogr. związany z Mesyną, dotyczący Mesyny
SJP.pl
Wiktionary
dietetyczna pasza dla koni, wytwarzana z parzonego owsa, otrąb pszennych i siemienia lnianego
SJP.pl
[czytaj: MEsarosz] nazwisko
SJP.pl
1. delikatne, gęste, krótkie włoski na skórze, tkaninie, liściach lub owocach;
2. woskowy nalot pokrywający owoce, butelki wina w piwnicy itp.
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) delikatne, krótkie i gęste włoski
Meszek, Meszech, Mosoch (hebr. משך) – postać starotestamentowa z Księgi Rodzaju, jeden z synów Jafeta (Rdz 10,2). W Księdze Ezechiela pojawia się jako nazwa ludu mieszkającego na północy (Ez 27,13 i 32,26) oraz kraju pod panowaniem Goga (Ez 32,2-3 i 39,1). Imię Meszeka wiązane jest ze wzmiankowanym w źródłach asyryjskich plemieniem Muszku, przypuszczalnie identycznym z Frygami. Józef Flawiusz uważał go za przodka mieszkańców Kapadocji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto w Iranie
rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północno-wschodnim Iranie, drugie co do wielkości miasto tego kraju;
Meszhed (pers. مشهد, Maszhad) – miasto w północno-wschodnim Iranie, drugie co do wielkości miasto tego kraju (2766,3 tys. w 2011) i ważny ośrodek akademicki. Jest również jednym z najświętszych miejsc dla szyitów. Położone jest 850 km na wschód od Teheranu i stanowi centrum ostanu Chorasan-e Razawi. Leży w dolinie rzeki Kaszaf niedaleko od granicy z Turkmenistanem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Meszhed
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Meszhedem, dotyczący Meszhedu
SJP.pl
Wiktionary
drobny owad z rzędu muchówek, którego samica jest pasożytem krwiopijnym; mustyk
Meszkowate (Simuliidae) – rodzina małych owadów zaliczanych do Nematocera (długoczułkie), popularnie meszki, błędnie nazywane mustykowate, mustyki (Melusinidae Grünberg, 1910). Nazwa meszka lub mustyk stosowana jest również ogólnie dla przedstawicieli rodzaju Simulium. Znanych jest ok. 1750 gatunków występujących we wszystkich strefach klimatycznych, z czego w Polsce rozpoznano ok. 50.
SJP.pl
Wikipedia
drobny owad z rzędu muchówek, którego samica jest pasożytem krwiopijnym; mustyk
Meszki – wieś solecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie łosickim, w gminie Łosice.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Zygmunta w Łosicach.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach charakterystycznych dla meszkowatych (rodziny owadów); mustykowaty
Meszkowate (Simuliidae) – rodzina małych owadów zaliczanych do Nematocera (długoczułkie), popularnie meszki, błędnie nazywane mustykowate, mustyki (Melusinidae Grünberg, 1910). Nazwa meszka lub mustyk stosowana jest również ogólnie dla przedstawicieli rodzaju Simulium. Znanych jest ok. 1750 gatunków występujących we wszystkich strefach klimatycznych, z czego w Polsce rozpoznano ok. 50.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach charakterystycznych dla meszkowatych (rodziny owadów); mustykowaty
SJP.pl
przedstawiciel rzędu mszaków z klasy wątrobowców; jungermaniowiec
SJP.pl
→ meszek
SJP.pl
dawniej:
1. dochody duchownym połączone z obowiązkiem odprawiania mszy;
2. knieja, ostęp leśny
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. dochody duchownych z odprawiania mszy;
Meszne (niem. Wedderwill) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Łobez.
Według danych z 29 września 2014 r. wieś miała mieszkańców 64.
W latach 1818–1945 miejscowość administracyjnie należała do Landkreis Regenwalde (Powiat Resko) z siedzibą do roku 1860 w Resku, a następnie w Łobzie.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
dawniej: pantofel, papuć; meszta
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. lekki trzewik, kapeć
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: pantofel, papuć; meszt
SJP.pl
przestarzałe: obuwie domowe, pantofle, papucie
SJP.pl
człowiek niespełna rozumu
Meszuge (ur. 1958 w Opolu) – polski pisarz i bloger, publikujący artykuły i eseje na temat alkoholizmu i programu 12 kroków AA w periodykach Wspólnoty Anonimowych Alkoholików takich jak: Zdrój, Karlik, Mityng, Warta, czy Gryf oraz na własnym blogu. 27 lipca 2019 Meszuge otrzymał w Licheniu nagrodę „Pelikan”, która przyznawana jest osobom zasłużonym dla środowisk trzeźwościowych w Polsce.
SJP.pl
Wikipedia
1. dokładnie zaznaczone miejsce kończące wyścig; finisz;
2. środowiskowo: miejsce ukrywania się i spotkań przestępców;
3. dawniej: odległość, dystans; dziś tylko w wyrażeniach:
a) na krótką (bliższą) metę - w niedalekiej przyszłości;
b) na dłuższą (dalszą) metę - na dłużej, na dłuższy czas
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sport. miejsce, które należy osiągnać w zawodach
(1.2) pot. melina, nielegalny punkt sprzedaży alkoholu
(1.3) pot. miejsce, w którym można się zatrzymać, zamieszkać lub spędzić miło czas
(1.4) pot. kryjówka dla kogoś ukrywającego się, będącego w kolizji z prawem
(1.5) przen. kres lub cel jakiejś działalności
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedrostek
(1.1) …wskazujący na wyższy poziom lub szerszy zakres znaczenia
(1.2) przekraczający, otaczający
(1.3) chem. mający mniej molekuł wody niż odpowiednik orto-
(1.4) chem. w izomerycznych pochodnych benzenu, mający dwa podstawniki w naprzeciwległych pozycjach
Wiktionary oraz Wikipedia
analizowanie procesu analizy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stat. nauk. analiza polegająca na uogólnianiu informacji zawartych w innych badaniach o podobnej tematyce, w celu otrzymania dokładniejszych wniosków, wyników;
Metaanaliza – pojęcie z zakresu analizy danych i wnioskowania statystycznego, określające wtórne odkrywanie wiedzy metodą badawczą uogólniania informacji zawartych w publikacjach czy źródłach pierwotnych.
Najczęściej metaanaliza przybiera postać przeglądu systematycznego literatury z jakiegoś obszaru, wzbogaconego o analizę (najczęściej statystyczną) uzyskanych wcześniej wyników, wnioskowanie i podsumowanie. Uważa się, że metaanaliza jest samodzielnym i pełnoprawnym rodzajem badania naukowego (z ang. integrative research lub literature-based discovery). Narzędzie to pozwala określić, jakie wnioski płyną z całości publikacji z danego tematu, dając dokładniejszą i szerszą wiedzę niż analizowanie pojedynczych badań. Pojęcie ukuł Gene V. Glass w 1976 r., zaś spopularyzował w 1978 r. Robert Rosenthal, choć proste metody tego typu opisywano już wcześniej, jak np. test łączonego prawdopodobieństwa Ronalda Fishera.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
manewr retoryczny sofistów polegający na zmianie tematu dyskusji
SJP.pl
rzadko: apostrofa; w literaturze: bezpośredni, podniosły zwrot do adresata (osoby, bóstwa, idei, wydarzenia, pojęcia lub przedmiotu), np.: Litwo, Ojczyzno moja!
Apostrofa (gr. ἀποστροφή apostrophḗ – "zwrot") – składniowa figura retoryczna, charakteryzująca się bezpośrednim zwrotem do osoby, bóstwa, idei, wydarzenia, pojęcia lub przedmiotu (dochodzi wówczas do personifikacji adresata wypowiedzi). Dominuje styl podniosły, czasami patetyczny. Apostrofa zazwyczaj jest skierowana do osób, przedmiotów, zjawisk itd., które nie pełnią roli tematu utworu. Dzięki temu można ją wyraźnie wyodrębnić z tekstu.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) metabolity mikroorganizmów probiotycznych
Wiktionary
powstawanie warunków sprzyjających rozwojowi pewnych organizmów jako wynik działalności innych organizmów
Metabioza – w mikrobiologii oznacza następstwo gatunków. Jest to jedna z form współżycia pomiędzy drobnoustrojami. Jeden z nich produkuje metabolity, które hamują jej wzrost natomiast powodują rozwój innych bakterii. Przykładem środowiska w którym zachodzi metabioza może być mleko: w słodkim mleku żyją Lactococcus lactis, których metabolity zakwaszają środowisko co nie sprzyja dalszemu rozwojowi tej bakterii natomiast powoduje rozwój Lactobacillus, który żyje w mleku kwaśnym.
SJP.pl
Wikipedia
figura stylistyczna, która wprowadza zmianę w utworze np. powtórzenie tej samej myśli innymi słowami; inwersja
Metabola (gr. μεταβоλή metabolḗ – „zmiana, przerzut” od μεταβάλλειν metabállein – „przerzucać w inne miejsce”) – figura stylistyczna (figura retoryczna), wprowadzająca zmianę w utworze, polegająca na powtórzeniu danej myśli przy użyciu innych określeń; także zmiana szyku wyrazów dla uzyskania pożądanego wrażenia fonetycznego (przeniesienie głosek lub wyrazów) lub zmiana rytmu wiersza w metryce.
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek
(1.1) biochem. w sposób metaboliczny
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) biochem. związany z metabolizmem, dotyczący metabolizmu
(1.2) liter. związany z metabolą, dotyczący metaboli
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) archit. architekt projektujący w stylu metabolizmu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. architektka projektująca w stylu metabolizmu
Wiktionary
związek chemiczny powstający w organizmach żywych w wyniku przemiany materii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek chemiczny powstający w organizmie w wyniku przemiany materii
(1.2) biol. owad ulegający całkowitemu przeobrażeniu
Metabolit – produkt metabolizmu (przemian chemicznych zachodzących w organizmach). Metabolity to związki organiczne i nieorganiczne produkowane przez komórki. Przyjęto jednak, że określenie to nie dotyczy białek i kwasów nukleinowych. Zwykle pisząc o metabolitach ma się na myśli związki niskocząsteczkowe.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
owad podlegający całkowitej metamorfozie
Metabolit – produkt metabolizmu (przemian chemicznych zachodzących w organizmach). Metabolity to związki organiczne i nieorganiczne produkowane przez komórki. Przyjęto jednak, że określenie to nie dotyczy białek i kwasów nukleinowych. Zwykle pisząc o metabolitach ma się na myśli związki niskocząsteczkowe.
SJP.pl
Wikipedia
żywy organizm, w którym zachodzi metabolizm, dokonuje się przemiana materii
SJP.pl
całokształt reakcji biochemicznych zachodzących w komórkach; przemiana materii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. przemiana materii w organizmie;
(1.2) archit. urb. styl architektoniczny powstały w drugiej połowie XX wieku w Japonii;
Metabolizm (z gr. μεταβολή 'zmiana' od μετά 'ponad, poza' i βάλλειν 'rzut') – całokształt reakcji chemicznych i związanych z nimi przemian energii zachodzących w żywych komórkach, stanowiący podstawę wszelkich zjawisk biologicznych. Procesy te pozwalają komórce na wzrost i rozmnażanie, zarządzanie swoją strukturą wewnętrzną oraz odpowiadanie na bodźce zewnętrzne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. przetwarzać w organizmie poprzez przemiany biochemiczne;
2. metabolizować się - poddawać się procesowi przemian biochemicznych w organizmie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|metabolizować.
Wiktionary
1. przetwarzać w organizmie poprzez przemiany biochemiczne;
2. metabolizować się - poddawać się procesowi przemian biochemicznych w organizmie
SJP.pl
kwas metaborowy - kwas stosowany w kosmetologii jako środek przeciwzapalny
SJP.pl
Metacentrum – punkt geometryczny jednostki pływającej, którego położenie jest ważne dla jej stateczności.
Wikipedia
SJP.pl
otorbiona larwa przywr, np. motylicy wątrobowej
Metacerkaria – jedna z larw cyklu rozwojowego przywr wnętrzniaków. Powstaje przez otorbienie się cerkarii i utracenie przez nią ogonka. Taka incystowana cerkaria jest postacią inwazyjną. Dostaje się biernie wraz z pokarmem do organizmu żywiciela ostatecznego i przekształca się w postać dorosłą.
SJP.pl
Wikipedia
antybiotyk bakteriostatyczny z grupy tetracyklin, stosowany w zakażeniach wywołanych przez bakterie z rodzaju Rickettsia, Chlamydia i Mycoplasma; rondomycyna
SJP.pl
minerał, czarna odmiana cynobru
Metacynober - minerał z grupy siarczków, dymorficzna odmiana cynobru.
SJP.pl
Wikipedia
pojedyncza informacja opisująca jakieś dane
SJP.pl
lek anaboliczny powodujący m.in. przyrost masy ciała, stosowany jako środek dopingujący; metanabol, metandienon
SJP.pl
syntetyczny analog morfiny o przedłużonym działaniu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. farm. organiczny związek chemiczny o wzorze sumarycznym C21H27NO, silny opioidowy lek przeciwbólowy;
Metadon – organiczny związek chemiczny, opioidowy lek przeciwbólowy, pochodna 3,3-difenylopropyloaminy. Działanie przeciwbólowe metadonu jest zbliżone, ale kilkukrotnie silniejsze od morfiny. Mimo że budowa metadonu znacznie się różni od innych opioidowych leków przeciwbólowych również oddziałuje na receptory opioidowe. Metadon jest najprostszym chemicznie znanym lekiem opioidowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ metadon
przymiotnik relacyjny
(1.1) farm. związany z metadonem, dotyczący metadonu, zawierający metadon
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
Metaetyka – dział etyki, jeden z trzech głównych obok etyki normatywnej i opisowej. Obejmuje między innymi zagadnienia wolności woli, odpowiedzialności moralnej i przedmiotu oceny etycznej, lecz włącza je przede wszystkim od strony znaczenia uwikłanych w te zagadnienia podstawowych pojęć, poddając te pojęcia analizie logicznej. W sensie węższym metaetyka zajmuje się pewnymi wyodrębnionymi zagadnieniami, z których dwa – od czasu ukształtowania się jej w odrębnych działach etyki – wysunęły się na czoło:
Wikipedia
skrót od: metaforyczny, metaforycznie
SJP.pl
faza podziału jądra komórkowego
Metafaza – jedna z faz podziału komórki. Występuje zarówno w mitozie, jak i w mejozie, przy czym w tym drugim podziale występuje aż dwukrotnie i oznaczana jest mianem „metafaza I” (podczas mejozy I) i „metafaza II” (podczas mejozy II). Dochodzi w niej do przyczepienia włókien wrzeciona kariokinetycznego do centromerów i ustawienia chromosomów (lub tetrad podczas mejozy) w płaszczyźnie równikowej komórki.
SJP.pl
Wikipedia
organiczny związek chemiczny z grupy katynonów
SJP.pl
Wikipedia
Metafilozofia (stgr. μετά + φιλοσοφία) – dział filozofii zajmujący się badaniem jej celów, założeń i metod.
Metafilozofię określa się czasami jako filozofię filozofii, czyli filozofię "drugiego poziomu" (stąd: meta-filozofia).
Wikipedia
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób metafizyczny
Wiktionary
stawać się metafizycznym, irracjonalnym, pozazmysłowym
SJP.pl
abstrakcyjność, nierealność
SJP.pl
1. dotyczący metafizyki (działu filozofii); ontologiczny
2. tajemniczy i niezwykły
3. mętny, nierealny, wydumany
przymiotnik
(1.1) filoz. związany z metafizyką, charakterystyczny dla metafizyki i metafizyków
(1.2) pot. zawiły, niejasny; niemożliwy do zrozumienia
SJP.pl
Wiktionary
1. filozof zajmujący się metafizyką; ontolog
2. osoba snująca wydumane, mętne spekulacje
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) filoz. osoba, która zajmuje się metafizyką lub jest zwolennikiem metafizyki
(1.2) przen. osoba, która ma skłonności do rozważań oderwanych od rzeczywistości
SJP.pl
Wiktionary
1. jeden z działów filozofii, nauka o bycie; ontologia
2. nieodgadniona istota czegoś
3. wydumane, mętne spekulacje
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) filoz. podstawowa dyscyplina filozoficzna, badająca powszechne własności bytu
(1.2) rozważania o niepoznawalnym, tajemniczym, niedostępnym zmysłom i doświadczeniu
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: metafizyk
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zróżnicowane elementy łyka (floemu)
SJP.pl
figura stylistyczna polegająca na nietypowym połączeniu wyrazów, dzięki któremu przynajmniej jeden z nich uzyskuje nowe znaczenie; przenośnia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. środek stylistyczny polegający na zestawieniu obcych sobie znaczeniowo wyrazów w celu uzyskania nowego, przenośnego znaczenia;
Metafora (gr. μεταφορά metaphorá), inaczej przenośnia – językowy środek stylistyczny, w którym obce znaczeniowo wyrazy są ze sobą składniowo zestawione, tworząc związek frazeologiczny o innym znaczeniu niż dosłowny sens wyrazów, np. „od ust sobie odejmę”, „podzielę się z wami wiadomością” lub „złote serce”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wyrażony za pomocą przenośni, metafory; przenośny
przymiotnik
(1.1) dotyczący metafory
SJP.pl
Wiktionary
osoba lubiąca posługiwać się metaforami
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. ewolucja znaczenia wyrazu polegająca na przeniesieniu zakresu użycia wyrazu na podstawie podobieństwa dwóch obiektów
Wiktionary
posługiwanie się metaforami, skłonność do wyrażania myśli za pomocą metafor
SJP.pl
kwas metafosforowy - bezbarwna substancja chemiczna przypominająca szkło, łatwo rozpuszczalna w wodzie
SJP.pl
1. przeróbka wiersza na prozę lub odwrotnie;
2. przekład z jednego języka na inny, w którym zachowano wierność oryginałowi poprzez zrezygnowanie z walorów artystycznych tekstu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. tłumaczenie słowo w słowo;
(1.2) liter. przerobienie wiersza na prozę lub prozy na wiersz
Metafraza (gr. μετάφρασις metáphrasis przekład) – dosłowne tłumaczenie (przekład) z jednego języka na inny słowo po słowie i linia po linii dokonany w celu dokładnego oddania treści, bez uwzględniania walorów artystycznych. Metafraza oznacza również przerobienie wiersza na prozę lub prozy na wiersz.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
forma przemiany pokoleń u zwierząt, w której następują po sobie na przemian pokolenie rozmnażające się płciowo (za pomocą gamet) i bezpłciowo (przez pączkowanie lub podziały)
Metageneza (łac. metagenesis) – rodzaj przemiany pokoleń u zwierząt polegający na występowaniu w cyklu życiowym danego gatunku na przemian pokoleń rozmnażających się płciowo (za pomocą gamet) i bezpłciowo (przez pączkowanie lub podział); charakterystyczna np. dla krążkopławów. U owadów występuje jedynie w formie poliembrionii. Zwierzęta rozmnażające się metagenetycznie zazwyczaj różnią się morfologią.
SJP.pl
Wikipedia
w językoznawstwie:
1. mimowolne przestawianie zazwyczaj początkowej głoski (głosek) dwóch lub więcej wyrazów, często wywołujące efekt komiczny, np. urząd nieczynny - nierząd uczynny; spuneryzm, spooneryzm;
2. przestawienie takie dokonane świadomie i w ten sposób, aby wynikłe z niego formy były istniejącymi wyrazami; spuneryzm, spooneryzm;
3. łańcuch słowny utworzony przez kolejne uzupełnianie po jednej literze lub sylabie danego słowa początkowego, np. on-ton-aton-baton
Metagram – wyraz różniący się od innego jedną literą, pierwszą lub dowolną inną – np. trawa, brawa lub kasa, kara.
W szaradziarstwie rodzaj niediagramowego (słownego) zadania szaradziarskiego polegającego na odgadnięciu wyrazów lub zwrotów różniących się od siebie jedną literą.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka o wpływie różnych czynników na nieobiektywne relacjonowanie historii
Metahistoria – termin używany we współczesnej historiografii, oznaczać może świadome lub nieświadome nieobiektywne podejście do tematu, powielanie mitów historycznych. Czasami terminu używa się jako równoznacznego z filozofią historii.
W ostatnim, XII tomie A Study of History – Studium historii, 1960 Arnold Toynbee stwierdził potrzebę zdefiniowania słowa „metahistoria”. Toynbee przypuszcza, że zostało stworzone jako odpowiednik „metafizyki” Arystotelesa. Przez analogię do definicji metafizyki Toynbee proponuje by za metahistorię uznać badanie obszaru poza (lub ponad) obszarem badawczym historii. Toynbee uznał, że metahistoria jest spokrewniona z metafizyką i teologią.
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
Wikipedia
język służący do opisu innego języka
Metajęzyk – dowolny język służący do opisu innego języka. W skład metajęzyka wchodzą nazwy wyrażeń języka opisywanego, zazwyczaj tworzone jako nazwy cudzysłowowe, predykaty opisujące relacje semantyczne między wyrażeniami języka opisywanego a tym, do czego wyrażenia te się odnoszą (np. „oznacza”, „denotuje”), pewne reguły znaczeniowe, reguły składniowe itp. W szczególności językiem badanym może być ten sam język, w którym przeprowadza się badania.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
mineralny dodatek do betonów i zapraw murarskich; metakaolinit
Metakaolin, metakaolinit – minerał powstający w procesie odwodnienia w temperaturze 700-800 °C naturalnego kaolinitu. Znajduje zastosowanie w syntezie geopolimerów.
SJP.pl
Wikipedia
mineralny dodatek do betonów i zapraw murarskich; metakaolin
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) inform. w programowaniu obiektowym: klasa służąca do definiowania zachowań innych klas i ich instancji
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. zdolność osobnicza do rozpoznawania własnych błędów w rozumowaniu, tzw. „myślenie o myśleniu”
Wiktionary
potocznie: klej metakrylowy
SJP.pl
metakrylan metylu - polimer, przezroczyste tworzywo sztuczne; szkło akrylowe, pleksi
SJP.pl
SJP.pl
kwas metakrzemowy - kwas powstały z połączenia atomu krzemu z dwoma atomami wodoru i trzema atomami krzemu
SJP.pl
rodzaj drewna pierwotnego, tkanka powstająca po protoksylemie
SJP.pl
Wikipedia
1. nieprzezroczysta substancja o charakterystycznym połysku, odznaczająca się dobrym przewodnictwem elektrycznym i cieplnym;
2. rodzaj muzyki
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny charakteryzujący się obecnością w sieci krystalicznej elektronów swobodnych;
(1.2) muz. ostra odmiana muzyki rockowej
(1.3) herald. jeden z rodzajów tynktury heraldycznej;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pot. fan metalu (1.2)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
gatunek muzyczny łączący elementy metalu i hardcore'u
SJP.pl
Wikipedia
Metaldehyd, (CH3CHO)4 – organiczny związek chemiczny, cykliczny tetramer aldehydu octowego o strukturze acetalu (nazwa ta określać może też mieszaninę cyklicznych oligomerów acetaldehydu, (CH3CHO)n o n = 4–6).
Wikipedia
Metalepsja (z gr. μετάληψις metálēpsis – "zmiana, udział") – figura stylistyczna i retoryczna, która polega na zmianie opisu czasu, ciągu przyczynowo-skutkowego lub relacji jakiegoś zdarzenia poprzez:
Wikipedia
samochód pomalowany metalikiem (lakierem), w kolorze metalic; metalik; metallic
SJP.pl
niebieski o metalicznym odcieniu
SJP.pl
Metaliczność – zawartość pierwiastków cięższych od helu (metali w rozumieniu astronomicznym) w gwieździe względem ich zawartości w Słońcu.
Wikipedia
zielony o metalicznym odcieniu
SJP.pl
1. będący metalem, zawierający metal, zrobiony z metalu;
2. przypominający metal
przymiotnik
(1.1) chem. o cechach metalu lub zawierający w składzie metal
(1.2) podobny do metalu
SJP.pl
Wiktionary
samochód pomalowany metalikiem (lakierem), w kolorze metalik; metallic; metalic
Máscara Dorada (ur. 3 listopada 1988 w Guadalajarze) – meksykański zamaskowany profesjonalny wrestler, najbardziej znany z występów w federacji WWE w brandzie Raw w dywizji cruiserweight pod pseudonimem ringowym Gran Metalik. Jest najbardziej znany z występów w Consejo Mundial de Lucha Libre (CMLL). Jego prawdziwe imię i nazwisko jest nieznane. Dorada zadebiutował w 2005 jako Plata II oraz później jako Metallik; jego obecny pseudonim ringowy oznacza po polsku „złota maska”.
SJP.pl
Wikipedia
środkowa, stosunkowo cienka warstwa wód w jeziorze, w której następuje gwałtowny spadek temperatury oraz zwykle spadek zawartości tlenu i innych rozpuszczonych w wodzie gazów i substancji; warstwa skoku termicznego, termoklina
Metalimnion – środkowa, przejściowa warstwa wody w jeziorach. Warstwa skoku termicznego (termoklina), skoku stężenia tlenu (oksyklina) i innych substancji chemicznych (chemoklina). Skok temperatury ma znaczenie kluczowe, dlatego często termoklina jest traktowana jak synonim metalimnionu.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
nauka o metajęzyku, języku teorii językowych
SJP.pl
SJP.pl
ogół utworów literackich, których tematem jest literatura
Metaliteratura – teksty literackie będące wypowiedziami o literaturze. Zalicza się do nich np. powieści zawierające traktaty na temat poetyki powieściowej, poematy wykładające reguły poezji, dzieła dramatyczne, w których toczą się dysputy o sztuce dramaturgicznej lub utwory autotematyczne, tzn. takie, w których narracja odnosi się do nich samych.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. proces pokrywania powierzchni przedmiotu warstwą metalu
(1.2) pot. warstwa metalu powstała w wyniku metalizacji (1.1)
Wiktionary
związany z metalizacją
SJP.pl
1. jeden z kierunków teorii pieniądza, utożsamiający pieniądze ze szlachetnymi metalami;
2. kruszcowy system pieniężny, w którym w roli pieniądza występuje kruszec
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) techn. pokrywanie przedmiotu powłoką z metalu
Wiktionary
potocznie: metalowa narta
SJP.pl
samochód pomalowany metallikiem (lakierem), w kolorze metallic; metalik; metalic
SJP.pl
samochód pomalowany metallikiem (lakierem), w kolorze metallic; metalik; metalic
Metallica – amerykański zespół heavymetalowy i thrashmetalowy założony w Los Angeles w Kalifornii w 1981 roku przez Jamesa Hetfielda i Larsa Ulricha. Uważany za jeden z najważniejszych, najbardziej wpływowych zespołów metalowych lat 80. XX wieku, w latach 90. ubiegłego stulecia za najbardziej dochodowy zespół metalowy, a także za jeden z najpopularniejszych i najwybitniejszych zespołów heavymetalowych w dziejach.
SJP.pl
Wikipedia
gatunek muzyki rockowej, wykonywany głównie na instrumentach elektrycznych, charakteryzujący się mocnym, szybkim uderzeniem; metallica, metal
SJP.pl
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek z metalem
Wiktionary
Wikipedia
dzwon w kształcie kielicha odlany ze stopu miedzi i cyny
Metalofony – instrumenty muzyczne, w których dźwięk wydobywany jest poprzez uderzenie w strojoną płytkę wykonaną z metalu (najbardziej popularnym jest brąz, ale płytki wykonuje się również z żelaza i miedzi). Metalofony oryginalnie pochodzą z Indonezji, gdzie wykorzystywane są jako melorytmiczna podstawa orkiestr gamelan. W kulturze zachodniej znanymi metalofonami są wibrafon, dzwonki orkiestrowe (glockenspiel) i czelesta.
SJP.pl
Wikipedia
tworzący metal, będący podstawą do powstawania metalu
SJP.pl
teoria systemu logicznego
Metalogika – dział logiki matematycznej powiązany z metamatematyką, badający różne systemy logiczne jako teorie formalne (dedukcyjne). Wynikami metalogiki są takie twierdzenia jak np. niesprzeczność danej logiki.
SJP.pl
Wikipedia
nauka badająca strukturę metali i ich stopów
Metalografia – nauka o wewnętrznej budowie materiałów metalicznych (metale i ich stopy), oparta głównie na badaniach mikroskopowych.
Metalografia jest połączeniem metaloznawstwa i krystalografii.
SJP.pl
Wikipedia
pierwiastek chemiczny (np. brom, jod, tlen, siarka, azot, węgiel) nie wykazujący charakterystycznych cech metali, elektroujemny, tworzący tlenki o charakterze bezwodników kwasowych; pierwiastek niemetaliczny; niemetal
Półmetale (metaloidy) – pierwiastki chemiczne, które mają własności pośrednie między metalami i niemetalami. Zalicza się do nich antymon, arsen, bizmut, bor, german, krzem, selen, tellur i polon, oraz czasami także glin i astat, a w niektórych opracowaniach także węgiel, mający najwyższą temperaturę topnienia z dotychczas poznanych pierwiastków, oraz fosfor (tworzący odmianę czarną o właściwościach fizycznych przypominających metal).
SJP.pl
Wikipedia
o barwniku: będący związkiem koordynacyjnym, w którym jedna lub dwie cząsteczki są związane koordynacyjnie z atomem metalu (chromem, rzadziej niklem, miedzią lub kobaltem)
SJP.pl
zafascynowanie metalem, gatunkiem muzyki rockowej
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z metaloplastyką, dotyczący metaloplastyki
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) szt. twórca wykonujący metaloplastyki
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: metaloplastyka
Metaloplastyka – dziedzina twórczości obejmująca wyrób artystycznych przedmiotów z metalu, jak również przedmioty wykonane tą techniką. Dziełem metaloplastyki mogą być przedmioty użytkowe (lampy, świeczniki, szyldy, kraty itp.) lub dekoracyjne (rzeźby, płaskorzeźby, kompozycje abstrakcyjne). Termin stosowany w sztuce współczesnej, zastosowany po raz pierwszy w latach 20 XX wieku.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szt. dziedzina plastykaastyki artystycznej i użytkowej zajmująca się wyrobami z metali;
(1.2) pot. ozdobny przedmiot z metalu
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od: metaloplastyk
Metaloplastyka – dziedzina twórczości obejmująca wyrób artystycznych przedmiotów z metalu, jak również przedmioty wykonane tą techniką. Dziełem metaloplastyki mogą być przedmioty użytkowe (lampy, świeczniki, szyldy, kraty itp.) lub dekoracyjne (rzeźby, płaskorzeźby, kompozycje abstrakcyjne). Termin stosowany w sztuce współczesnej, zastosowany po raz pierwszy w latach 20 XX wieku.
Wiktionary oraz Wikipedia
pochodna porfiryny wchodząca w skład hemoprotein i chlorofili
SJP.pl
białko złożone, zawierające jako grupę prostetyczną metal, najczęściej żelazo, magnez, miedź, cynk lub mangan; metaloproteina
SJP.pl
białka złożone, zawierające metal jako grupę prostetyczną
SJP.pl
białko złożone, zawierające jako grupę prostetyczną metal, najczęściej żelazo, magnez, miedź, cynk lub mangan
Metaloproteiny – białka złożone (proteidy). Zbudowane są z części białkowej i grupy prostetycznej. Grupą prostetyczną tu jest atom lub atomy metali takich jak miedź, wapń, żelazo itp. W zależności od metalu grupa prostetyczna powiązana jest ze ściśle określoną funkcją biologiczną. Metale są związane silnymi wiązaniami kowalencyjnymi.
Przykładem metaloproteiny może być hemoglobina z żelazem, która odpowiada za transport tlenu.
SJP.pl
Wikipedia
technika druku wypukłego uzyskanego za pomocą metalowej (miedzianej) płyty
Metaloryt – technika graficzna druku wypukłego, w której forma drukowa wykonana z płyty metalowej.
Ze względu na sposób opracowania płyty metaloryty można podzielić na cięte i trawione. Metoda cięcia metalu jest w druku wypukłym rzadko stosowana, ze względu na dostępność tańszych i łatwiejszych w obróbce materiałów. Metoda trawienia jest bardziej powszechna – płyta jest trawiona jak w technice akwaforty, z tym że odbitkę wykonuje się pokrywając farbą wypukłe elementy.
SJP.pl
Wikipedia
grawerowanie na metalu
SJP.pl
leczenie za pomocą przykładania do ciała i noszenia na nim metalowych blaszek
SJP.pl
potocznie: fanka metalu (muzyki); metalówka
SJP.pl
1. pracownik przemysłu budowy maszyn;
2. środ. heavymetalowiec
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba pracująca w przemyśle metalowym
(1.2) środ. muz. muzyk wykonujący muzykę rockową w jej odmianach nazywanych metalem (np. heavy metal, death metal, black metal, doom metal itd.)
(1.3) środ. członek subkultury skupiającej się wokół środowiska związanego z heavy metalem i jego odmianami;
(1.4) środ. muz. młodz. pot. wielbiciel muzyki nazywanej metalem
Metalowiec – osiedle administracyjne Skarżyska-Kamiennej, usytuowane w zachodniej części miasta.
Osiedle obejmuje tereny na zachód od torów kolejowych w rejonie ulicy Metalowców, między ulicą Paryską a Aleją Niepodległości na osi północ-południe oraz między ulicą Krasińskiego a ulicą Krakowską na osi wschód-zachód.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: fanka metalu (muzyki); metalówa
SJP.pl
wykonany z metalu i gumy (np. tuleje metalowo-gumowe)
SJP.pl
wskaźnik stosowany w kompleksometrii, tworzący z oznaczanym jonem metalu barwne kompleksy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. związany z metalem, dotyczący metalu, zrobiony z metalu
przymiotnik jakościowy
(2.1) muz. odnoszący się do heavy metalu, ostrej odmiany rocka
Wiktionary
specjalista w zakresie nauki o strukturze i właściwościach metali i stopów
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista w dziedzinie metaloznawstwa
SJP.pl
Wiktionary
związany z nauką o strukturze i właściwościach metali i stopów
przymiotnik
(1.1) dotyczący metaloznawstwa i/lub metaloznawców
SJP.pl
Wiktionary
nauka o strukturze i właściwościach metali i stopów
Metaloznawstwo – nauka zajmująca się:
metali i ich stopów oraz powiązaniami między własnościami, strukturą i składem chemicznym w funkcji temperatury i obciążeń zewnętrznych. W badaniach tych metaloznawstwo korzysta z dorobku fizyki ciała stałego, chemii fizycznej, termodynamiki, mechaniki, krystalografii i innych dziedzin nauki.
SJP.pl
Wikipedia
specjalista w dziedzinie metalurgii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zajmująca się metalurgią
Metalurgia (z gr. μέταλλον 'kopalnia, szyb, kamieniołom, metal' i ἔργον 'praca, dzieło') – nauka o metalach obejmująca, między innymi, obróbkę plastyczną, odlewnictwo, metaloznawstwo i metalurgię ekstrakcyjną. Przedmiotem badań metalurgii jest obróbka rud metali aż do produktu końcowego (kabel miedziany, drzwi samochodowe, kształtownik aluminiowy).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. nauka o otrzymywaniu metali i nadawaniu im pożądanych własności;
2. dział przemysłu zajmujący się produkcją metali i wyrobów metalowych; przemysł metalowy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka o wytwarzaniu i obróbce metali;
Metalurgia (z gr. μέταλλον 'kopalnia, szyb, kamieniołom, metal' i ἔργον 'praca, dzieło') – nauka o metalach obejmująca, między innymi, obróbkę plastyczną, odlewnictwo, metaloznawstwo i metalurgię ekstrakcyjną. Przedmiotem badań metalurgii jest obróbka rud metali aż do produktu końcowego (kabel miedziany, drzwi samochodowe, kształtownik aluminiowy).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) związany z metalurgią
Wiktionary
materiał, w którym możliwe jest przejście od fazy antyferromagnetycznej do ferromagnetycznej
SJP.pl
SJP.pl
nauka zajmująca się metodologiczną analizą teorii matematyki
Metamatematyka (lub meta-matematyka) – bardzo rygorystyczne badanie podstaw matematyki i pewnych aspektów logiki matematycznej z użyciem zaawansowanych środków samej matematyki. Jedną z istotnych jej cech jest rozróżnienie między rozumowaniami prowadzonymi wewnątrz danej sformalizowanej teorii aksjomatycznej a rozumowaniami prowadzonymi na zewnątrz niej.
SJP.pl
Wikipedia
pojedynczy, poprzeczny segment ciała pierścienic
Metamery, pierścienie ciała, czasami nazywane somitami – występujący u niektórych zwierząt dwubocznie symetrycznych szereg powtarzających się odcinków ciała o pierwotnie podobnej (homonomicznej) budowie. Wyraźnie widoczne metamery występują m.in. u pierścienic (Annelida) i owadów (Insecta). U wieloszczetów (Polychaeta) wszystkie metamery (oprócz płatu głowowego oraz odbytowego) zawierają te same narządy.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
związany ze zjawiskiem metamerii, np. segmenty metameryczne
SJP.pl
pochodna amfetaminy o bardzo silnym działaniu pobudzającym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) farm. pochodna amfetaminy o silnym działaniu psychoaktywnym;
Metamfetamina (N-metyloamfetamina (rac)-N-metylo-1-fenylopropylo-2-amina) – organiczny związek chemiczny, N-metylowa pochodna amfetaminy, stymulant oparty na szkielecie β-fenyloetyloaminy, prawoskrętny stereoizomer lewometamfetaminy. Jest stosowana jako środek odurzający, a także jako lek przeznaczony do leczenia ADHD i otyłości (w USA pod nazwą handlową Desoxyn).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z metamfetaminą, dotyczący metamfetaminy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. toksyczny insektycyd fosforoorganiczny o wzorze sumarycznym C2H8NO2PS, pochodna acefatu
Wiktionary
organiczny związek chemiczny o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i spazmolitycznym
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek
(1.1) na sposób metamorficzny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) ulegający przemianie lub powstały w jej wyniku
Wiktionary
proces prowadzący do przeobrażenia skał
Metamorfizm – zespół procesów prowadzących do zmiany skał, tekstury, struktury, składu mineralnego oraz chemicznego. Typowym środowiskiem metamorfizmu jest wnętrze skorupy ziemskiej, może on wystąpić również na powierzchni Ziemi. Metamorfizmem nazywamy tylko przemiany zachodzące w stanie stałym.
SJP.pl
Wikipedia
1. przeobrażać wtórnie skały pierwotnie osadowe lub magmowe;
2. metamorfizować się - ulegać metamorfizacji
SJP.pl
zmiana postaci, wyglądu zewnętrznego, przekształcenie się jednej formy w inną; przeobrażenie się, przemiana
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przekształcenie się jednej formy, postaci, struktury w inną
(1.2) czyjaś fizyczna lub psychiczna zmiana
(1.3) biol. przejście w kolejne stadium rozwoju
Przeobrażenie, metamorfoza – w znaczeniu ogólnym – przekształcenie, zmiana formy, postaci lub struktury.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
bezbarwny, bezwonny gaz, pierwszy węglowodór w szeregu homologicznym alkanów, główny składnik gazu ziemnego (90%), zwany również gazem błotnym lub gazem kopalnianym
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. wzór chemiczny|CH4., najprostszy alkan, bezwonny i bezbarwny gaz, główny składnik gazu ziemnego, stosowany do syntezy wielu związków organicznych i jako gaz opałowy;
Metan, CH4 – organiczny związek chemiczny, najprostszy węglowodór nasycony (alkan). W temperaturze pokojowej jest bezwonnym i bezbarwnym gazem. Jest stosowany jako gaz opałowy i surowiec do syntezy wielu innych związków organicznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lek anaboliczny powodujący m.in. przyrost masy ciała, stosowany jako środek dopingujący; metadienon; metandienon
SJP.pl
Wikipedia
aldehyd mrówkowy, formaldehyd
Aldehyd mrówkowy, formaldehyd, E240 (nazwa systematyczna: metanal), HCHO – organiczny związek chemiczny, pierwszy w szeregu homologicznym aldehydów. Został odkryty przez rosyjskiego chemika Aleksandra Butlerowa w 1859 roku. W handlu najczęściej spotyka się jego 35–40% roztwór w wodzie, zwany formaliną. Produktem polimeryzacji formaldehydu jest polioksymetylen (zwany także paraformaldehydem).
SJP.pl
Wikipedia
narracja stanowiąca opis strukturalny historii ludzkości, w której występują pojęcia wiążące o wysokim stopniu ogólności, np. naród, cywilizacja, społeczeństwo
SJP.pl
nauka o naukach, zajmująca się zwłaszcza metodologią różnych nauk; naukoznawstwo
Naukoznawstwo – termin rozumiany dwojako:
Naukoznawstwo zajmuje się problematyką racjonalnego wpływania na rozwój nauk (w pożądanym kierunku) środkami społecznymi; dokładniej jest to zestaw takich badań nad naukami, jakie mają zwiększyć potencjał i efektywność w wykorzystaniu kapitału intelektualnego (ludzkiego i strukturalnego). Zadaniem naukoznawstwa jest opracowywanie rekomendacji dla ludzi, którzy w ramach rozmaitych instytucji i urzędów praktycznie zajmują się sprawami nauki i polityki naukowej w skali globalnej, międzynarodowej, krajowej, regionalnej i instytucjonalnej.
SJP.pl
Wikipedia
lek anaboliczny powodujący m.in. przyrost masy ciała, stosowany jako środek dopingujący; metadienon; metanabol
SJP.pl
Wikipedia
narząd wydalniczy bezkręgowców
Metanefrydium – segmentalny, zwykle parzysty narząd wydalniczy pochodzenia mezodermalnego niektórych bezkręgowców mających dobrze rozwiniętą wtórną jamę ciała (celomę). Występuje u pierścienic (skąposzczetów, pijawek i szczetnic), sikwiaków, kryzelnic i ramienionogów.
SJP.pl
Wikipedia
w mitologii greckiej: żona Keleosa (króla miasta Eleusis)
Metanejra (gr. Μετάνειρα) – postać w mitologii greckiej. Była żoną Keleosa, króla Eleusis oraz matką Triptolemosa. Podejmowała gościnnie boginię Demeter, gdy ta poszukiwała córki. Niekiedy Metanejra uważana była za żonę attyckiego herosa Hippotoona, syna Posejdona i Alope.
SJP.pl
Wikipedia
sól kwasu metanowego (mrówkowego); mrówczan
SJP.pl
pracownik kopalni zajmujący się mierzeniem stężenia metanu w powietrzu
SJP.pl
kruszący materiał wybuchowy
SJP.pl
związek organiczny
Formamid – organiczny związek chemiczny z grupy amidów, pochodzący od kwasu mrówkowego i będący najprostszym przedstawicielem tej klasy związków. Stosowany jest w syntezie organicznej jako rozpuszczalnik oraz plastyfikator.
SJP.pl
Wikipedia
kwas metanodikarboksylowy - nasycony kwas dikarboksylowy, bezbarwne kryształy łatwo rozpuszczalne w wodzie, alkoholu etylowym i eterze, stosowane m.in. w przemyśle farmaceutycznym, zwłaszcza do produkcji barbituranów; kwas malonowy (nazwa zwyczajowa)
SJP.pl
w Nowym Testamencie i teologii chrześcijańskiej: nawrócenie rozumiane jako zmiana sposobu myślenia i postępowania
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. przemiana duchowa, przyjęcie jakiegoś systemu wartości, poglądów i zasad, nawrócenie;
Nawrócenie (od gr. ἐπιστρέφω, epistrefo „zawracać”) – przemiana duchowa, przyjęcie jakiegoś systemu wartości, poglądów i zasad.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
alkohol o jednym atomie węgla w cząsteczce; alkohol metylowy, spirytus drzewny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. najprostszy związek z grupy alkoholi, bezbarwna, łatwopalna ciecz;
Metanol, alkohol metylowy, CH3OH – organiczny związek chemiczny, najprostszy alkohol alifatyczny. Został odkryty w 1661 roku przez Roberta Boyle’a. Jest trujący dla człowieka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z metanolem, dotyczący metanolu, zawierający metanol
Wiktionary
przyrząd do pomiaru stężenia metanu w powietrzu; metanomierz
SJP.pl
przyrząd do pomiaru zawartości metanu w powietrzu; metanometr
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) górn. objętościowa ilość metanu pochodzenia naturalnego, zawarta w jednostce wagowej w głębi calizny węglowej
Wiktionary
siarkowy odpowiednik metanolu; merkaptan metylowy, tiol
Metanotiol (merkaptan metylowy) – organiczny związek chemiczny z grupy tioli o wzorze CH3SH. Jest siarkowym analogiem metanolu. Występuje w wyziewach wulkanicznych. Metanotiol jest bezbarwnym gazem skraplającym się w temperaturze 6 °C. Ma silny i odrażający zapach zgniłej kapusty.
SJP.pl
Wikipedia
tankowiec transportujący metan
SJP.pl
Metanowość, stopień metanowości – ilość metanu wydzielającego się do wyrobisk.
Wikipedia
przymiotnik od: metan
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z metanem, dotyczący metanu; zawierający metan
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. metoda z zakresu czynnej ochrony przyrody polegająca na sztucznym przesiedlaniu roślin z naturalnego stanowiska na inne, nowo zakładane w warunkach wolnej przyrody
Wiktionary
Wikipedia
przekształcenie brzmienia wyrazu przy zachowaniu jego znaczenia
SJP.pl
przezroczyste tworzywo sztuczne produkowane na bazie polimeru; pleksi, szkło akrylowe
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przezroczyste tworzywo sztuczne
Szkło akrylowe, szkło organiczne, potocznie plexiglas, pleksi, metapleks, żargonowo pleksa – przezroczyste tworzywo sztuczne, którego głównym składnikiem jest poli(metakrylan metylu) (PMMA, od ang. poly(methyl methacrylate)). Niektóre rodzaje szkła akrylowego zawierają też pewne ilości innych poliakrylowych polimerów i kopolimerów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: metapleks
przymiotnik
(1.1) zrobiony z metapleksu
SJP.pl
Wiktionary
Metaplik – to specjalny rodzaj pliku, który zawiera definicje innego pliku lub cały inny plik. W kontekście systemów operacyjnych, takich jak Windows, metapliki są często używane do przechowywania informacji o obrazach wektorowych i rastrowych.
Wikipedia
dotyczący poetyckiej wypowiedzi na temat poezji
SJP.pl
SJP.pl
refleksja nad sposobami prowadzenie polityki
Metapolityka (od greckiego metá „poza”, „po” i gr. politiká) – ujęta filozoficznie teoria polityki. Elementami metapolityki jest teoria bytu (metafizyka), teoria poznania (epistemologia) i teoria wartości (aksjologia). Pojęcie po raz pierwszy zostało użyte w dziele Allgemeines Staatsrecht und Staatsverfassungslehre (Göttingen 1793) przez niemieckiego historyka, Augusta von Schlözera.
SJP.pl
Wikipedia
w językoznawstwie: operator metapredykatywny - nieodmienna część mowy wyróżniana w najnowszych opisach gramatycznych polszczyzny, której funkcja polega na komentowaniu wyrażenia, z którym się łączy, np. bardzo, wielce
SJP.pl
w parapsychologii: skierowany do psychiki bez pośrednictwa zmysłów
SJP.pl
osoba zajmująca się badaniem psychiki pojmowanej jako dziedzina zjawisk duchowych, w której działają siły nadprzyrodzone
SJP.pl
osoba zajmująca się badaniem psychiki pojmowanej jako dziedzina zjawisk duchowych, w której działają siły nadprzyrodzone
SJP.pl
specjalista w zakresie metapsychologii
SJP.pl
Metapsychologia to termin wprowadzony przez Zygmunta Freuda dla określenia teoretycznego ujęcia procesów psychicznych, wykraczającego poza bezpośrednie obserwacje i doświadczenia kliniczne. Celem metapsychologii jest opisanie funkcjonowania psychiki przy użyciu pojęć teoretycznych, które umożliwiają pełniejsze zrozumienie nieświadomych mechanizmów kierujących ludzkim zachowaniem
Wikipedia
drzewo iglaste dorastające do wysokości 50 m, o miękkich i jasnych igłach zrzucanych na zimę wraz z gałązkami, pochodzące z Chin
Metasekwoja (Metasequoia) – rodzaj roślin z rodziny cyprysowatych. Obejmuje jeden gatunek współczesny – metasekwoję chińską. Opisano szereg gatunków wymarłych jednak nie stwierdzono istotnej zmienności przynajmniej pod względem morfologicznym i rośliny tego rodzaju zachowały się w postaci mało zmienionej w całym zapisie kopalnym.
SJP.pl
Wikipedia
warstwa atmosfery ziemskiej rozciągająca się na wysokości ok. 500-1500 km, między termosferą a protosferą
Metasfera - warstwa atmosfery ziemskiej rozciągająca się między termosferą, a protonosferą, na wys. ok. 500 - 1500 km. Procesy zachodzące w tej warstwie mają odmienny charakter od procesów zachodzących w niższych warstwach atmosfery ziemskiej, chociaż środowisko nie jest jeszcze w pełni zjonizowane. W badaniach metasfery dużą rolę odgrywają sztuczne satelity Ziemi.
SJP.pl
Wikipedia
urządzenie do wykrywania źródeł promieniowania podczerwonego
SJP.pl
naturalny proces zachodzący w skorupie ziemskiej, polegający na zmianie składu chemicznego i mineralnego skał
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
Metastabilność – własność delikatnej równowagi stanów, które są stabilne dla małych odchyleń od położenia równowagi, ale większe wychylenie powoduje zmianę stanu i przejście do równowagi pełnej, lub ew. innego stanu metastabilnego.
Ze względu na naturalne fluktuacje stany metastabilne rozpadają się samoistnie, ale czas ich trwania może być bardzo długi. Dlatego dostarczenie energii, np. przez podgrzanie, zwiększa szybkość przemiany i może doprowadzić do zmiany stanu substancji.
Wikipedia
względnie trwały, stabilny przez pewien czas lub w pewnym zakresie warunków zewnętrznych; metatrwały
SJP.pl
Pietro Antonio Domenico Trapassi, lepiej znany pod pseudonimem Metastasio (ur. 3 stycznia 1698 w Rzymie, zm. 12 kwietnia 1782 w Wiedniu) – włoski pisarz. Znany jako librecista: jego libretta wykorzystane zostały w operach Händla, Hassego i Vivaldiego.
Wikipedia
[czytaj: metastas-is]
1. przedstawienie wydarzeń przyszłych lub minionych za pomocą czasu teraźniejszego;
2. zejście chóru z orchestry w czasie trwania akcji scenicznej w dramacie greckim
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. związany z przerzutami nowotworowymi
SJP.pl
Wiktionary
wtórne ognisko nowotworu złośliwego, powstałe wskutek przeniesienia komórek nowotworu przez chłonkę lub krew do odległych miejsc organizmu; przerzut
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. przerzut nowotworowy, guz wtórny nowotworu złośliwego
Przerzut nowotworowy, nowotwór przerzutowy, rozsiew nowotworu, metastaza (łac. metastasis, gr. μετάσταση = zmiana miejsca, przesunięcie) – guz wtórny nowotworu złośliwego, powstały z komórek pochodzących z guza pierwotnego. Przerzuty odpowiadają za ponad 90% śmiertelności w chorobach nowotworowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
element umieszczony w kodzie źródłowym strony internetowej, zawierający informacje o treści strony
SJP.pl
tekst mówiący o innym tekście lub naśladujący inny tekst
SJP.pl
przymiotnik od: metatekst
SJP.pl
SJP.pl
w filozofii: teoretyczna analiza jakiejś teorii, zwłaszcza w zakresie jej języka i systemu twierdzeń
Metateoria – teoria dotycząca pewnych formalnych własności teorii lub zbioru teorii jako całości.
Istnieją zdania metateoretyczne, np. stwierdzenie ta teoria jest fałszywa.
Metateorie o własnościach teorii matematycznych są rozwijane w matematyce.
SJP.pl
Wikipedia
przestawienie głosek lub sylab w wyrazie; przestawka
Metateza (łac. metathesis, z gr. μετάθεσις metáthesis „przestawienie”) – reakcja chemiczna przebiegająca według ogólnego schematu:
W wyniku tej reakcji fragmenty reagujących cząsteczek „zamieniają się miejscami” w skoordynowany sposób.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) psych. transwestytyzm
Transwestytyzm (od łac. trans „za, poza, z tamtej strony” i vestitus „odziany”, inaczej eonizm, metatropizm) – praktyka przyjmowania ubioru, sposobu bycia, a niekiedy także roli płciowej zazwyczaj kojarzonych z płcią przeciwną, jako forma autoekspresji lub też dla psychologicznej gratyfikacji. W niektórych kulturach transwestytyzm jest praktykowany z powodów religijnych, tradycyjnych lub ceremonialnych. Termin ten jest rzadko stosowany w odniesieniu do kobiet.
Wiktionary oraz Wikipedia
względnie trwały, stabilny przez pewien czas lub w pewnym zakresie warunków zewnętrznych; metastabilny
Metastabilność – własność delikatnej równowagi stanów, które są stabilne dla małych odchyleń od położenia równowagi, ale większe wychylenie powoduje zmianę stanu i przejście do równowagi pełnej, lub ew. innego stanu metastabilnego.
Ze względu na naturalne fluktuacje stany metastabilne rozpadają się samoistnie, ale czas ich trwania może być bardzo długi. Dlatego dostarczenie energii, np. przez podgrzanie, zwiększa szybkość przemiany i może doprowadzić do zmiany stanu substancji.
SJP.pl
Wikipedia
wirtualne środowisko online, łączące elementy technologii VR (wirtualnej rzeczywistości), AR (rzeczywistości rozszerzonej), gier i mediów społecznościowych
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) koncepcja wirtualnego świata w technologii 3D fukcjonującego dzięki Internetowi i łączącego wiele różnych przestrzeni wirtualnych
Metawersum (ang. Metaverse) – wirtualne środowisko online, łączące ze sobą elementy rzeczywistości rozszerzonej (AR), rzeczywistości wirtualnej (VR), mediów społecznościowych, gier online i kryptowalut, oraz pozwalające swoim użytkownikom na odczuwanie wirtualnych doznań i prowadzenie interakcji z innymi użytkownikami.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
grecka odmiana brandy wzbogacona ekstraktem z ziół
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) spoż. rodzaj regionalnej greckiej wódki będącej mieszaniną destylatu i muskatu, w których maceruje się zioła;
Metaxa (ngr. Μεταξά) – grecki napój alkoholowy typu koniakowego (brandy), opracowany przez kupca Spirosa Metaksasa w 1888 roku.
Metaxa jest odmianą destylatu z domieszką wina muskatowego. Pochodzi z wysp Samos i Lemnos. Wzbogaca się ją ekstraktem z ziół, m.in. anyżu; do wzbogacających składników należą też płatki róż. Swój aromat zawdzięcza leżakowaniu w odwiecznych dębowych beczkach, a w jej skład wchodzą starzone destylaty przez co najmniej 3 lata, dzięki czemu może być odpowiednio oznaczany gwiazdkami roczników. Do Stanów Zjednoczonych napój trafił w 1900 roku. Obecnie popularny jest w wielu krajach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zwierzęta, których ciało zbudowane jest z licznych komórek tworzących tkanki
Zwierzęta (Animalia) – królestwo obejmujące wielokomórkowe organizmy cudzożywne o komórkach eukariotycznych, bez ściany komórkowej, w większości zdolne do aktywnego poruszania się. Są najbardziej zróżnicowanym gatunkowo królestwem organizmów. Tradycyjnie dzielone są sztuczne grupy bezkręgowców i kręgowców, wśród których wyróżnia się: ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki, włącznie z człowiekiem.
SJP.pl
Wikipedia
wolny człowiek w starożytnej Grecji nieposiadający jednak pełni praw obywatelskich; metojk, metojka
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) hist. zob. metojk.
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. zob. metka.
SJP.pl
Wiktionary
1. wieś na Litwie;
2. jezioro na południu Litwy
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) dotyczący metempsychozy
SJP.pl
Wiktionary
w niektórych religiach: wiara we wcielanie się duszy człowieka po jego śmierci w ciało innej istoty żywej; reinkarnacja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) reinkarnacja, ponowne wcielenie duszy, wędrówka dusz
Reinkarnacja (również: metempsychoza, transmigracja; łac. re+in+caro, carnis „ponowne wcielenie”) – pogląd, według którego dusza (bądź świadomość) po śmierci ciała może wcielić się w nowy byt fizyczny. Np. dusza jednego człowieka może przejść w ciało nowo narodzonego dziecka lub zwierzęcia czy nawet według niektórych poglądów rośliny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
meteorologiczny
SJP.pl
Meteonawigacja, nawigacja meteorologiczna – nauka zajmująca się planowaniem podróży morskich i oceanicznych oraz połowów z uwzględnieniem spodziewanych warunków meteorologicznych.
Prekursorem takich badań był Matthew Fontaine Maury, który w latach 1843-47 opracował mapy przeważających wiatrów i prądów na Atlantyku. Mapy te pozwalały na skrócenie czasu podróży dla żaglowców o ponad 10%.
Wikipedia
człowiek odczuwający w większym stopniu zmiany pogodowe, przeżywający je w sposób wyolbrzymiony, chorobliwy; meteoropata
SJP.pl
Wikipedia
nadmierna wrażliwość organizmu na zmiany pogody; meteoropatia
SJP.pl
Wikipedia
kobieta zbytnio wrażliwa na zmiany pogody
SJP.pl
→ meteoropatia; meteoropatyczny
SJP.pl
1. w astronomii: ciało niebieskie, skalisty okruch, odłamek o wielkości od ułamka milimetra do kilku metrów, krążący w przestrzeni międzyplanetarnej;
2. w meteorologii: zjawisko występujące w atmosferze Ziemi lub na jej powierzchni
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) astr. świecący ślad, jaki zostawia po sobie spalający się w górnych warstwach atmosfery okruch skalny (meteoroid);
Meteor – świecący ślad, jaki zostawia po sobie meteoroid poruszający się w atmosferze ziemskiej. Jasny ślad powstaje w wyniku świecenia par ulatniających się z powierzchni meteoroidu oraz z nagrzanych i zjonizowanych gazów atmosfery wzdłuż trasy jego przelotu. Niektóre meteoroidy pozostawiają za sobą ślad złożony z „dymu”, który powstaje z jego cząstek oderwanych od jego powierzchni w procesie ablacji. Meteory są potocznie nazywane „spadającymi gwiazdami”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: meteorologia, meteorologiczny (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
urządzenie rejestrujące ciśnienie, temperaturę i wilgotność powietrza
SJP.pl
okruch skalny poruszający się w przestrzeni kosmicznej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) astr. okruch skalny mniejszy od planetoidaanetoidy, poruszający się po orbicie;
Meteoroidy – okruchy skalne (mniejsze od planetoid) poruszające się po orbitach wokół Słońca. Meteoroidy mają zwykle masę od 10−9 do 103 kg (choć najczęściej nie przekracza ona 10−6 kg). Ich rozmiary wynoszą od 0,1 mm do 10 m, ale jest to granica umowna, gdyż obiekty o dobrze wyliczonej orbicie raczej będą nazywane asteroidami. Większe obiekty spośród małych ciał Układu Słonecznego zaliczane są do planetoid, a mniejsze cząstki to pył kosmiczny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
skrót od: meteorologia, meteorologiczny
SJP.pl
specjalista w zakresie meteorologii; synoptyk
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zaw. meteorol. specjalista w dziedzinie meteorologii, osoba prognozująca pogodę
Meteorolog (synoptyk) – osoba prowadząca badania naukowe i opracowująca modele teoretyczne odnoszące się do składu, struktury i dynamiki atmosfery w powiązaniu z oddziaływaniem podłoża. Meteorolog przygotowuje również prognozy pogody.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nauka zajmująca się badaniem procesów i zjawisk zachodzących w atmosferze oraz przewidywaniem na ich podstawie pogody
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka zajmująca się badaniem zjawisk fizycznych i procesów zachodzących w atmosferze i stanem pogody;
Meteorologia (gr. metéōron (μετέωρον) – unoszący się w powietrzu, lógos (λόγος)- słowo, wiedza) – nauka zajmująca się badaniem zjawisk fizycznych i procesów zachodzących w atmosferze, szczególnie w jej niższej warstwie – troposferze. Bada, jak te procesy wpływają na przebieg procesów atmosferycznych i stan pogody na danym obszarze.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący zjawisk atmosferycznych
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z meteorologią, dotyczący meteorologii
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
człowiek odczuwający w większym stopniu zmiany pogodowe, przeżywający je w sposób wyolbrzymiony, chorobliwy; meteopata
SJP.pl
chorobliwe reakcje organizmu na zmiany pogody; meteopatia
SJP.pl
Wikipedia
kobieta uskarżająca się na złe samopoczucie, obniżenie sprawności fizycznej i psychofizycznej w trakcie zmiany pogody
SJP.pl
dział medycyny, nauka zajmująca się badaniem wpływu poszczególnych czynników meteorologicznych na występowanie chorób i zaburzeń czynności organizmu ludzkiego
SJP.pl
→ meteoropatia; meteopatyczny
SJP.pl
mający związek z negatywnym wpływem warunków atmosferycznych na organizm (np. objawy i choroby meteorotropowe)
SJP.pl
przymiotnik od: meteor
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. niewielki, odosobniony masyw górski w Grecji, na północno-zachodnim krańcu Tesalii, w okolicy miasta Kalambaka, zbudowany ze urwistych skał;
Meteory (gr. Μετέωρα (Meteora) z gr. metéoros – wzniesiony w górę, będący wysoko w powietrzu) – masyw skał z piaskowca i zlepieńca w środkowej Grecji na północno-zachodnim krańcu równiny tesalskiej w okolicy miasta Kalambaka. Skały osiągają wysokość do 540 m n.p.m.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od meteoryt
Wiktionary
odłamek ciała niebieskiego, który nie spalił się całkowicie w atmosferze ziemskiej i spadł na powierzchnię Ziemi
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) astr. pozostałość drobnego skalnego ciała niebieskiego (meteoroidu) przyciągniętego przez znacznie większe ciało niebieskie, która w postaci ciała stałego dotarła do jego powierzchni;
Meteoryt – pozostałość ciała niebieskiego (meteoroidu, asteroidy), które w postaci ciała stałego dotarło do powierzchni planety lub księżyca. Na Ziemi najczęściej meteoryty należą do meteorytów kamiennych, głównie chondrytów. Badaniem meteorytów i wszystkich aspektów z nimi związanych zajmuje się meteorytyka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: meteoryt
przymiotnik
(1.1) przym. od meteoryt
SJP.pl
Wiktionary
→ meteoryt, meteorytowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) astr. nauka o meteorytach i związanych z nimi zjawiskach;
Meteorytyka – nauka o meteorytach i związanych z nimi zjawiskach. Jej przedmiotem jest określanie składu chemicznego i budowy fizycznej meteorytów i klasyfikowanie ich na tej podstawie. Zajmuje się również określaniem wieku meteorytów i ich pochodzeniem. W kręgu jej zainteresowań leży również badanie okoliczności upadku meteorytów na podstawie pozostawionych przez nie kraterów uderzeniowych. Jednym z głównych problemów tej nauki jest pozyskiwanie materiału do badań. Rzadko udaje się odnaleźć meteoryt tuż po upadku. Najczęściej odnajdowane są meteoryty, które spadły setki lub tysiące lat temu. Dlatego do jednego z ważniejszych zadań meteorytyki należy rozpoznawanie meteorytów i odróżnianie ich od ziemskich minerałów.
Wiktionary oraz Wikipedia
gromadzenie się gazów w przewodzie pokarmowym; wzdęcie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. wzdęcie brzucha wskutek nagromadzenia się gazów w jelitach
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) meteorol. przybrzeżna fala morska pochodzenia meteorologicznego podobna do tsunami
Wiktionary
organiczny związek chemiczny stosowany jako doustny środek przeciwcukrzycowy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. farm. chemiczny związek organiczny, dimetylowa pochodna biguanidu, będąca lekiem z grupy biguanidów, stosowanym jako doustny lek przeciwcukrzycowy;
Metformina – organiczny związek chemiczny, dimetylowa pochodna biguanidu. Jest lekiem z grupy biguanidów, stosowanym jako doustny lek przeciwcukrzycowy w leczeniu cukrzycy typu 2, szczególnie jeśli towarzyszy jej nadwaga lub otyłość. Metforminę stosuje się w lecznictwie od 1957.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pochodna hemoglobiny zawierająca żelazo na trzecim stopniu utlenienia, niezdolna do przenoszenia tlenu, powodująca methemoglobinemię objawiającą się m.in. sinicą skóry
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. forma hemoglobiny zawierająca żelazo na trzecim stopniu utlenienia i niezdolna przez to do przenoszenia tlenu w organizmie;
Methemoglobina, MetHb – utleniona forma hemoglobiny, w której zamiast hemu (zawierającego żelazo na II stopniu utlenienia) obecna jest hemina (zawierająca żelazo na III stopniu utlenienia). Nie ma zdolności odwracalnego przyłączania tlenu i jego transportu w organizmie, co jest charakterystyczne dla hemoglobiny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w medycynie: stan, w którym hemoglobina zawiera trójwartościowy (zamiast dwuwartościowego) jon żelaza, tracąc zdolność do przenoszenia tlenu, spowodowany zatruciem związkami silnie utleniającymi (np. azotany), charakteryzujący się m.in. silną dusznością i sinicą skóry, prowadzący zwykle do zgonu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) choroba polegająca na występowaniu znacznych ilości methemoglobiny, która nie przenosi tlenu, zamiast hemoglobiny w krwi
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
powodujący powstawanie we krwi methemoglobiny
SJP.pl
przymiotnik od: methemoglobina
przymiotnik
(1.1) biochem. dotyczący methemoglobiny
SJP.pl
Wiktionary
pojawienie się methemoglobiny w moczu
SJP.pl
[czytaj: metikal] jednostka monetarna Mozambiku (1 metical = 100 centavos)
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) monet. waluta Mozambiku;
Metical – oficjalna waluta Mozambiku, wprowadzona w 1976 roku, w zastępstwie portugalskich escudo. Jeden metical dzieli się na 100 centavo.
Nazwa "metical" pochodzi od arabskiego słowa ciężar. W obiegu jest sześć monet: największa o wartości 20 meticali, a najmniejsza o wartości 50 centavo. Wszystkie monety wykonane są z miedzioniklu lub z aluminium. Główną mennicą jest mennica w Lizbonie (Portugalia). Wzornictwo na wszystkich monetach jest podobne, nawiązuje do gospodarki, kultury i historii kraju. Na awersie wszystkich monet znajduje się godło Mozambiku, na rewersie umieszczone zostały wizerunki symbolizujące np: statek i dźwig portowy na monecie z nominałem 2,5 meticala; traktor na 5 meticalach; studentka pochylona nad książkami na monecie 1 meticala. Monety te są tanie oraz łatwo dostępne, lecz istnieją również cenniejsze, wybite dla upamiętnienia niecodziennych, szczególnych wydarzeń (monety okolicznościowe), na przykład: wizyta papieża Jana Pawła II w 1988 roku, piłkarskie mistrzostwa świata lub 10. rocznica uzyskania niepodległości.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
niesterydowy lek przeciwzapalny i przeciwbólowy; indometacyna; indocid
SJP.pl
aminokwas egzogenny
Metionina (skróty: Met, M) – organiczny związek chemiczny z grupy podstawowych aminokwasów białkowych. Jest obojętna elektrycznie. Obok cysteiny jest jednym z dwóch aminokwasów zawierających siarkę. Występuje w dużych ilościach w kazeinie mlekowej, białku jaj. Naturalnie występująca metionina ma zazwyczaj konfigurację L.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. bogini i uosobienie roztropności (w pozytywnym znaczeniu) i przewrotności (w negatywnym znaczeniu);
(1.2) astr. jeden z księżyców Jowisza;
(1.3) astr. planetoida o numerze katalogowym 9;
Wiktionary oraz Wikipedia
1. kartka przyczepiana do towaru, zawierająca informacje o nim;
2. gatunek kiełbasy z surowego mielonego mięsa;
3. potocznie: powierzchowna opinia; etykieta, etykietka, łatka;
4. środowiskowo; metanabol; meta
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hand. kartonik lub fragment tkaniny przytwierdzony do towaru, zawierający istotne informacje o nim;
(1.2) spoż. surowa kiełbasa z wędzonego, mielonego i przyprawionego mięsa z tłuszczem, mająca konsystencję pasty do rozsmarowywania;
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp. zob. metek.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
płótno bawełniane bez apretury
SJP.pl
ometkowywać;
1. przyczepiać metki do sprzedawanych produktów;
2. potocznie: wyrażać powierzchowną opinię o kimś
SJP.pl
przyrząd do automatycznego metkowania towarów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) urządzenie do naklejania etykiet
SJP.pl
Wiktionary
1. → metka;
2. potocznie: firmowy, markowy
SJP.pl
świadomie stosowany sposób działania prowadzący do uzyskania planowanego rezultatu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sposób postępowania mający doprowadzić do osiągnięcia zamierzonego celu
(1.2) inform. funkcja składowa klasy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalista w zakresie metodologii
Metodologia – nauka o metodach badań naukowych, ich skuteczności i wartości poznawczej. Metoda jest sposobem poprawnego postępowania w danej dziedzinie nauki.
Słowo metodologia pochodzi z greckich słów μετά oraz οδός, które razem dosłownie można przetłumaczyć jako "mówienie o (poprawnym)–chodzeniu–wzdłuż–drogi".
SJP.pl
Wikipedia
nauka obejmująca metody badań naukowych, ich poprawność, skuteczność i naukową wartość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka o metodach badań naukowych, ich skuteczności i wartości poznawczej;
Metodologia – nauka o metodach badań naukowych, ich skuteczności i wartości poznawczej. Metoda jest sposobem poprawnego postępowania w danej dziedzinie nauki.
Słowo metodologia pochodzi z greckich słów μετά oraz οδός, które razem dosłownie można przetłumaczyć jako "mówienie o (poprawnym)–chodzeniu–wzdłuż–drogi".
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) odnosząc się do metodologii; w odniesieniu do zasad, metod i założeń naukowego badania rzeczywistości
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) nauk. związany z metodologią
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
Metody z małżonką; Metodowie
SJP.pl
Metody z małżonką; Metodostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Metodego lub z nim związany
SJP.pl
świadomie stosowany sposób działania prowadzący do uzyskania planowanego rezultatu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Metody – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa methodos – „kroczący właściwą drogą”.
Metody imieniny obchodzi: 14 lutego, 14 czerwca, 7 lipca i 18 września.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ metodyk
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób metodyczny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: metodycznie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest metodyczne
SJP.pl
Wiktionary
1. dotyczący metody lub metodyki czegoś, zwłaszcza nauczania;
2. prowadzony zgodnie z jakimś planem, metodą
przymiotnik
(1.1) związany z metodą lub metodyką
(1.2) wskazujący na przemyślane podejście; ustalony według jakichś zasad
(1.3) działający według pewnej metody
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z Metodym
Wiktionary
specjalista w określaniu sposobów nauczania jakiegoś przedmiotu
SJP.pl
1. zbiór zasad obejmujący sposoby wykonania jakiejś pracy;
2. w pedagogice: szczegółowy opis sposobu nauczania jakiegoś przedmiotu
Metodyka – zbiór metod, ustandaryzowane dla wybranego obszaru podejście do rozwiązywania problemów. Metodyka abstrahuje od merytorycznego kontekstu danego obszaru, a skupia się na metodach realizacji zadań, szczególnie metodach zarządzania.
W odróżnieniu od metodologii, która się skupia na odpowiedzi na pytanie Co należy robić?, metodyka koncentruje się na poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie Jak to należy robić?. Bardziej kieruje się ku praktyce wykonawczej, a metodologia ku teorii zazwyczaj sprawnego działania. Przykładem jest metodyka zarządzania projektami: PRINCE2 lub TenStep.
SJP.pl
Wikipedia
odłam religii chrześcijańskiej powstały na bazie Kościoła anglikańskiego w XVIII wieku, głoszący rygoryzm moralny i metodyczne praktyki religijne
Metodyzm – nurt chrześcijaństwa zapoczątkowany jako wewnętrzny ruch ożywienia wewnątrz Kościoła anglikańskiego (pod wpływem pietyzmu), kierowany przez Johna Wesleya i jego brata, Charlesa. Do kręgu kluczowych działaczy ruchu w początkowej fazie jego dziejów należał George Whitefield. Początkowo nazwę „metodyzm” nadawali ironicznie przeciwnicy Wesleya, którzy krytykowali nadmierny ich zdaniem rygoryzm i skrupulatność w wypełnianiu obowiązków religijnych. Później zwolennicy Wesleya uznali tę nazwę za chlubną.
SJP.pl
Wikipedia
członek powstałego w XVIII wieku w Wielkiej Brytanii protestanckiego ugrupowania religijnego, uznającego rygoryzm moralny i metodyczną (stąd nazwa) pobożność jako drogę do zbawienia
SJP.pl
członkini protestanckiego ugrupowania religijnego
SJP.pl
SJP.pl
doktryna religijna metodystów, akcentująca rygoryzm moralny i metodyczną (stąd nazwa) pobożność jako drogę do zbawienia
Metodyzm – nurt chrześcijaństwa zapoczątkowany jako wewnętrzny ruch ożywienia wewnątrz Kościoła anglikańskiego (pod wpływem pietyzmu), kierowany przez Johna Wesleya i jego brata, Charlesa. Do kręgu kluczowych działaczy ruchu w początkowej fazie jego dziejów należał George Whitefield. Początkowo nazwę „metodyzm” nadawali ironicznie przeciwnicy Wesleya, którzy krytykowali nadmierny ich zdaniem rygoryzm i skrupulatność w wypełnianiu obowiązków religijnych. Później zwolennicy Wesleya uznali tę nazwę za chlubną.
SJP.pl
Wikipedia
wolny człowiek w starożytnej Grecji nieposiadający jednak pełni praw obywatelskich; metojka, metek
Metojkowie (gr. Μέτοικοι métojkoj dosł. 'wspólnie mieszkający' od metá 'wśród, między; łącznie z; pod; z tyłu; po; według' i oikos 'dom, mieszkanie; gospodarstwo') – cudzoziemcy zamieszkujący Ateny w epoce Starożytnej Grecji. Była to wolna ludność osiedlająca się tam na czas nieokreślony. Mieli podobne obowiązki jak obywatele m.in. służyli w wojsku. Nie posiadali pełnych praw obywatelskich, m.in. nie mogli uczestniczyć w życiu politycznym, brać udziału w Zgromadzeniu Ludowym, piastować urzędów i nabywać ziem. Na ten okres przyznawany im zostawał specjalny opiekun (prostátes). Występował on w ich imieniu w sprawach publicznych i prywatnych.
SJP.pl
Wikipedia
wolny człowiek w starożytnej Grecji nieposiadający jednak pełni praw obywatelskich; metojk, metek
SJP.pl
jednowartościowa grupa funkcyjna złożona z metylu i atomu tlenu; grupa metoksylowa
SJP.pl
Wikipedia
wprowadzanie grupy metoksylowej do związku organicznego
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|metoksylować.
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: metoksyl
SJP.pl
związek organiczny, bezbarwna lub szarawa drobnokrystaliczna substancja w postaci proszku, stosowana w fotografii jako składnik wywoływaczy
Metol (siarczan N-metylo-p-aminofenolu) – organiczny związek chemiczny, sól siarczanowa N-metylowanego p-aminofenolu.
N-Metylo-p-aminofenol można otrzymać przez metylowanie p-aminofenolu lub w reakcji hydrochinonu i metyloaminy. Następnie związek ten przeprowadza się w siarczan w reakcji z kwasem siarkowym.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: metol
SJP.pl
figura stylistyczna powiązana z przenośnią, polegająca na zastąpieniu jakiejś nazwy inną, pozostającą z poprzednią w związku rzeczywistym (np. "czytam Mickiewicza" zamiast "czytam utwory Mickiewicza"); zamiennia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. figura retoryczna polegająca na zastąpieniu nazwy czegoś nazwą czegoś innego, co pozostaje z nim w uchwytnej zależności;
Metonimia (gr. μετωνυμία metōnymía), inaczej zamiennia – zastąpienie nazwy jakiegoś przedmiotu lub zjawiska nazwą innego, pozostającego z nim w uchwytnej zależności. Celem może być zwiększenie wyrazistości wypowiedzi lub nadanie jej skrótowości.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
prostokątna płyta we fryzie porządku doryckiego zdobiona płaskorzeźbą
Metopa – element dekoracyjny występujący w architekturze i sztukach plastycznych.
W starożytnym budownictwie greckim oraz rzymskim – kwadratowa lub prostokątna płyta na fryzie belkowania, między tryglifami, w doryckim porządku architektonicznym.W budownictwie drewnianym metopa wykonywana była z terakoty i zamykała przestrzeń między wystającymi na zewnątrz budynku końcami belek stropowych.W budownictwie kamiennym była najczęściej zdobiona płaskorzeźbą. Sceny przedstawiane na metopach łączyły się zwykle w cykle tematyczne.
SJP.pl
Wikipedia
wróżenie ze zmarszczek na czole
Metoposkopia – forma wróżbiarstwa, w której wróżbita na podstawie układu zmarszczek na czole i rysów twarzy badanej osoby przewiduje jej charakter i przeznaczenie. Była ona stosowana w starożytności, rozpowszechniona w średniowieczu, a szczyt popularności osiągnęła w XVI i XVII wieku.
SJP.pl
Wikipedia
wymarły płaz z rzędu labiryntodontów
Metopozaur (Metoposaurus) - duży wymarły płaz z rzędu labiryntodontów z triasu.
Metopozaury występowały na początku późnego triasu na terenie dzisiejszej środkowej Europy. Wielkość ciała dochodziła do 3 m, z tego około 25% stanowiła masywna czaszka. Charakterystyczne dla tych płazów jest dobre wykształcenie linii bocznej. Szkielety metopozaurów znajdywane są w Niemczech oraz w Polsce, gdzie stanowisko paleontologiczne Krasiejów dostarczyło najliczniejszego i najbardziej kompletnego materiału. Szereg znalezisk z USA i Indii opisanych początkowo jako gatunki z rodzaju Metoposaurus zaliczono później do innych, choć blisko spokrewnionych, rodzajów.
SJP.pl
Wikipedia
winian metoprololu - organiczny związek chemiczny, beta-bloker
Metoprolol (łac. Metoprololum) – organiczny związek chemiczny stosowany jako kardioselektywny lek z grupy β1-blokerów. Jest pozbawiony wewnętrznej aktywności sympatykomimetycznej (ISA), ma właściwości stabilizujące błonę komórkową. Zmniejsza zapotrzebowanie serca na tlen, spowalnia akcję serca oraz obniża skurczowe i rozkurczowe ciśnienie tętnicze. Jest związkiem chiralnym, produkt farmaceutyczny jest mieszaniną racemiczną obu enancjomerów.
SJP.pl
Wikipedia
1. jednostka długości, podstawowa w układzie SI,
2. miarka metrowej długości z podziałką,
3. jednostka masy (100 kilogramów) do odmierzania płodów rolnych (np. ziemniaków)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) odległość, jaką pokonuje światło w próżni w czasie 1/299 792 458 sekundy;
(1.2) miarka, której długość jest równa 1 metr (1.1)
(1.3) pot. roln. kwintal
(1.4) liter. schemat uporządkowania mowy, zob. metrum.
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) przest. nauczyciel, zwłaszcza muzyki, tańca lub języków obcych
Metr (stgr. μέτρον miara) – jednostka podstawowa długości w układach: SI, MKS, MKSA, MTS, oznaczenie m. W myśl definicji zatwierdzonej przez XVII Generalną Konferencję Miar w 1983 jest to odległość, jaką pokonuje światło w próżni w czasie 1/299 792 458 s.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba pracująca w drukarni i zajmująca się formowaniem szpalt w kolumny i strony; łamacz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) druk. osoba pracująca w drukarni, która formuje kolumny publikacji ze złożonych wierszy tekstu oraz innych elementów druku;
Metrampaż, łamacz (fr. metteur en pages, dosł. składający w stronice, od: mettre – kłaść, wprawić, z łac. mittere; page – stronica z łac. pagina)– składacz formujący ręcznie kolumny publikacji ze szpalt i tabel (złożonych przez zecera) oraz innych elementów jak: klisze, ornamenty, czcionki tytułowe itp.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
długość (metry), powierzchnia (metry kwadratowe) lub kubatura (metry sześcienne) wyrażona w metrach
SJP.pl
przymiotnik od: metraż
SJP.pl
przestarzale: kochanka i utrzymanka, zwłaszcza króla lub magnata; faworyta, kokota, kurtyzana, nałożnica
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. kochanka i utrzymanka, zazwyczaj króla lub magnata
Metresa (fr. maîtresse – pani, mistrzyni) – faworyta, kochanka.
W społeczeństwach, w których małżeństwa zawierano z powodów ekonomicznych czy też politycznych, metresy spełniały rolę dobrowolnie wybranej, nieumówionej partnerki, nie tylko w życiu seksualnym. W historii jest wiele udokumentowanych przypadków wpływowych metres.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
system transportu w dużych miastach w postaci kolei elektrycznej, zwykle podziemnej
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) transp. podziemna kolej miejska
(1.2) reg. pociąg metra (1.1) w Warszawie
(1.3) reg. stacja metra (1.1) w Warszawie
Metro (fr. métro, od chemin de fer métropolitain „metropolitalna droga żelazna”) – kolej przeznaczona do transportu pasażerów, o zdolności przepustowej umożliwiającej obsługę ruchu o dużym nasileniu oraz charakteryzująca się wyłącznymi prawami drogi, wielowagonowymi pociągami, dużą prędkością i dużym przyspieszeniem, złożonym systemem sygnalizacji, jak również brakiem skrzyżowań jednopoziomowych, w celu umożliwienia wysokiej częstotliwości jazdy pociągów, oraz dużym obciążeniem peronu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: metrobord] ekran lub tablica reklamowa na stacji metra
SJP.pl
szybki autobus miejski kursujący na osobnej jezdni
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Metrofan — imię męskie pochodzenia greckiego, gr. Μητροφανης, złożone z członów μητηρ (meter) — "matki" i φανης (phanes) — "pojawienie się, objawienie się", co oznacza "objawienie matki". Patronem tego imienia jest św. Metrofan, biskup Bizancjum (III–IV wiek). U Słowian wschodnich imię to rozpowszechniło się w formie Mitrofan.
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: metrologia, metrologiczny
SJP.pl
specjalista w zakresie metrologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista z zakresu metrologii
SJP.pl
Wiktionary
nauka dotycząca sposobów dokonywania pomiarów oraz zasad interpretacji uzyskanych wyników
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka o miarach, systemach mierzenia i przyrządach pomiarowych;
(1.2) wiadomości o składzie wewnętrznym i próbie kruszcu, z którego wybite są monety
Metrologia – nauka dotycząca sposobów dokonywania pomiarów oraz zasad interpretacji uzyskanych wyników.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z metrologią, nauką o miarach, wagach i przyrządach pomiarowych
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z metrologią, dotyczący metrologii
SJP.pl
Wiktionary
→ metrolog
SJP.pl
miernik, stosowany w przemyśle filmowym, długości taśmy filmowej
Metromierz - przyrząd montowany w samochodach rajdowych służący pilotowi do nawigacji. Potocznie nazywany "halda". Główną funkcją metromierza jest pomiar przejechanej odległości, ale z reguły do tych urządzeń dodawane są inne funkcje, takie jak: pomiar czasu, pomiar prędkości chwilowej, pomiar prędkości średniej i inne parametry potrzebne pilotowi i kierowcy. W rajdach samochodowych trasa z reguły opisywana jest przez itinerer, z tego powodu jest to niezbędne wyposażenie samochodu rajdowego.
SJP.pl
Wikipedia
najmniejsza jednostka informacji metrycznej otrzymana po wykonaniu doświadczenia
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. farm. chemioterapeutyk będący pochodną nitroimidazolu;
Wiktionary oraz Wikipedia
miaromierz, taktomierz;
1. urządzenie zegarowe do odmierzania tempa utworu muzycznego;
2. program komputerowy imitujący działanie takiego urządzenia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. przyrząd do ustalania tempa utworu muzycznego;
Metronom (miaromierz, taktomierz) – urządzenie mechaniczne lub elektroniczne służące do dokładnego podawania tempa utworu muzycznego, używane podczas ćwiczeń muzycznych oraz komponowania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
hotel w Warszawie
Metropol – ogólnopolska bezpłatna gazeta codzienna rozdawana na ulicach największych polskich miast. Wydawana była w latach 2000–2007 przez szwedzką spółkę Metro International jako regionalne wydanie bezpłatnego dziennika Metro wydawanego przez ten koncern w wielu krajach świata. 8 listopada 2006 został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa jako największa ogólnoświatowa gazeta. Dziennik miał wówczas łącznie 70 edycji w 100 aglomeracjach miejskich w 21 krajach, w 19 językach w Europie, Ameryce Północnej i Południowej oraz w Azji.
SJP.pl
Wikipedia
1. główne miasto kraju, prowincji, dzielnicy; stolica;
2. państwo posiadające kolonie w stosunku do tych kolonii;
3. prowincja kościelna złożona z kilku diecezji
4. w starożytnej Grecji: miasto-państwo macierzyste w stosunku do założonych przez nie kolonii i innych posiadłości
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geogr. polit. państwo kolonialne w stosunku do swych kolonii;
(1.2) geogr. urb. główne miasto kraju
(1.3) adm. kośc. prowincja kościelna zarządzana przez arcybiskupa, składająca się z kilku diecezji;
Metropolia (stgr. μητρόπολις metrópolis „miasto macierzyste, stolica”, od μήτηρ méter „matka” + πόλις pólis „miasto”).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
arcybiskup stojący na czele metropolii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) adm. kośc. arcybiskup zajmujący czołowe miejsce w prowincji kościelnej – metropolii;
Metropolita – zwierzchnik metropolii (prowincji kościelnej). W jej skład wchodzi zawsze archidiecezja na czele z arcybiskupem metropolitą oraz na ogół jedna lub więcej diecezji lub archidiecezji (zwanych sufraganiami) na czele odpowiednio z biskupem lub arcybiskupem diecezjalnym, który do pomocy może mieć przydzielonych biskupów pomocniczych.
Pierwotnie arcybiskupami metropolitami zwano biskupów chrześcijańskich, mających siedziby w stolicach prowincji Cesarstwa Rzymskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: metropolia; metropolitarny
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z metropolią, odnoszący się do metropolii
(1.2) związany z metropolitą, odnoszący się do metropolity
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do metropolii
(2.2) należący do metropolity
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: metropolia; metropolitalny
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z metropolią, odnoszący się do metropolii
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do metropolii
SJP.pl
Wiktionary
skupianie w dużych miastach obiektów przemysłowych, instytucji kulturalnych, społecznych itp.
Metropolizacja – proces polegający na zrywaniu bądź osłabianiu związków gospodarczych między centrum miasta a otaczającym go regionem i zastępowaniu ich relacjami z pozostałą częścią świata. Metropolizacja odgrywa istotne znaczenie w dynamice rozwoju, czemu towarzyszy pogłębianie dysproporcji przestrzennych, co z kolei objawia się dominacją metropolii nad resztą regionu.
SJP.pl
Wikipedia
skupiać obiekty przemysłowych, instytucje kulturalne itp. w metropoliach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|metropolizować się.
Wiktionary
mężczyzna przesadnie dbający o swój wygląd i ukazujący, rozwijający cechy charakteru charakterystyczne dla kobiet
Metroseksualizm, metroseksualność, styl metro – neologizm z 1994 roku pochodzący od słów „metropolia” i „heteroseksualizm”, opisujący styl życia upowszechniany wśród młodych mężczyzn przez współczesną kulturę masową, w którym szczególną rolę odgrywa skupienie na własnej cielesności, podążanie za modą, korzystanie ze zdobyczy kosmetologii, przywiązywanie wagi do własnej atrakcyjności – cechy dotychczas kojarzone z kobiecością. Z metroseksualizmem kojarzone są również takie cechy osobowości, jak wrażliwość i delikatność, ciepło i zdolność do empatii. Zainteresowania mężczyzny metroseksualnego skupiają się w dużym stopniu wokół sztuki i nauk humanistycznych, a aktywność sportowa ma na celu w większym stopniu zachowanie kondycji aniżeli przyrost masy mięśniowej.
SJP.pl
Wikipedia
styl życia mężczyzny polegający na przesadnym dbaniu o swój wygląd i ukazywaniu, rozwijaniu cech charakteru charakterystycznych dla kobiet
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) styl łączący cechy męskie i żeńskie
Metroseksualizm, metroseksualność, styl metro – neologizm z 1994 roku pochodzący od słów „metropolia” i „heteroseksualizm”, opisujący styl życia upowszechniany wśród młodych mężczyzn przez współczesną kulturę masową, w którym szczególną rolę odgrywa skupienie na własnej cielesności, podążanie za modą, korzystanie ze zdobyczy kosmetologii, przywiązywanie wagi do własnej atrakcyjności – cechy dotychczas kojarzone z kobiecością. Z metroseksualizmem kojarzone są również takie cechy osobowości, jak wrażliwość i delikatność, ciepło i zdolność do empatii. Zainteresowania mężczyzny metroseksualnego skupiają się w dużym stopniu wokół sztuki i nauk humanistycznych, a aktywność sportowa ma na celu w większym stopniu zachowanie kondycji aniżeli przyrost masy mięśniowej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
cecha mężczyzny, który przesadnie dba o swój wygląd i ukazuje, rozwija cechy charakteru charakterystyczne dla kobiet
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest metroseksualne; cecha tych, którzy są metroseksualni
Metroseksualizm, metroseksualność, styl metro – neologizm z 1994 roku pochodzący od słów „metropolia” i „heteroseksualizm”, opisujący styl życia upowszechniany wśród młodych mężczyzn przez współczesną kulturę masową, w którym szczególną rolę odgrywa skupienie na własnej cielesności, podążanie za modą, korzystanie ze zdobyczy kosmetologii, przywiązywanie wagi do własnej atrakcyjności – cechy dotychczas kojarzone z kobiecością. Z metroseksualizmem kojarzone są również takie cechy osobowości, jak wrażliwość i delikatność, ciepło i zdolność do empatii. Zainteresowania mężczyzny metroseksualnego skupiają się w dużym stopniu wokół sztuki i nauk humanistycznych, a aktywność sportowa ma na celu w większym stopniu zachowanie kondycji aniżeli przyrost masy mięśniowej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przesadnie dbający o swój wygląd i ukazujący, rozwijający cechy charakteru charakterystyczne dla kobiet
przymiotnik jakościowy
(1.1) o wielkomiejskim mężczyźnie nowoczesny, dbający o swój wygląd, podążający za modą, korzystający ze zdobyczy kosmetologii
(1.2) związany z metroseksualnym (1.1) mężczyzną, jego stylem bycia
SJP.pl
Wiktionary
miara siły światła; światło jednej świecy (jednostki natężenia źródła światła) widziane z odległości jednego metra
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) opt. fiz. przest. jednostka miary siły światła równa ilości światła jednej świecy widzanej z odległości jednego metra
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) liter. tworzący metrum wiersza
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. żona metra
forma przymiotnika.
(2.1) ż. od metrowy
Wiktionary
ciasto składające się z naprzemiennych warstw ciasta ciemnego i jasnego, przełożonych masą budyniową
SJP.pl
1. narzędzie pomiarowe;
2. potocznie: miarka metrowa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. narząd pomiarowy, miarka metrowa
SJP.pl
Wiktionary
mający metr długości (np. metrowy stolik)
przymiotnik
(1.1) mający długość jednego metra
(1.2) związany z długością rzędu jednego metra
SJP.pl
Wiktionary
1. w muzyce: określa regularny rozkład akcentów, wartość trwania nut oraz organizuje rytm;
2. w literaturze: elementy językowe tworzące stały schemat, wyznaczające porządek rytmiczny wiersza
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) jęz. liter. schemat układu elementów językowych powtarzających się regularnie w wersach lub strofach, wyznaczający porządek rytmiczny wiersza
(1.2) muz. podstawowy schemat określający czas trwania nut oraz układ akcentów w obrębie taktu w utworze muzycznym;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: metryka;
1. dokument stwierdzający narodziny, chrzest, ślub lub śmierć jakiejś osoby;
2. dokument zawierający informacje o cechach lub pochodzeniu jakiejś rzeczy lub zwierzęcia
Pytanie kwestionariuszowe – w badaniach społecznych wypowiedź w formie pytania lub zadania, sformułowana przez badacza i zapisana w kwestionariuszu badania, stawiana respondentowi w czasie prowadzenia badań. Metodami korzystającymi z pytań kwestionariuszowych są wywiad kwestionariuszowy i ankieta.
SJP.pl
Wikipedia
związany z metrem; system metryczny - system jednostek miar, w którym za podstawę obrano metr - jednostka długości i kilogram - jednostka masy; przestrzeń metryczna - przestrzeń, w której każda para punktów ma przyporządkowaną wielkość nieujemną
przymiotnik relacyjny
(1.1) geom. techn. odnoszący się do metra, związany z metrem
(1.2) jęz. liter. odnoszący się do metrum, związany z metrum
(1.3) muz. odnoszący się do metrum, związany z metrum
(1.4) praw. odnoszący się do metryki, związany z metryką
SJP.pl
Wiktionary
1. dokument stwierdzający narodziny, chrzest, ślub lub śmierć jakiejś osoby;
2. dokument zawierający informacje o cechach lub pochodzeniu jakiejś rzeczy lub zwierzęcia;
3. rodowód, pochodzenie;
4. dawniej: księgi kanclerskie zawierające dokumenty publiczne, wychodzące z kancelarii królewskiej;
5. zbiór reguł dotyczących budowy wiersza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) urz. dokument stwierdzający narodziny, chrzest, ślub albo śmierć jakiejś osoby
(1.2) mat. funkcja będąca uogólnieniem pojęcia odległości
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w bibliotekarstwie: dane bibliograficzne
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z metryką, dotyczący metryki
(1.2) poświadczony w metryce
Wiktionary
Metrykant (pisarz kanclerza, łac. praefectus metricarum) – w siedemnasto- i osiemnastowiecznej Polsce urzędnik prowadzący księgi kancelarii króla, zwane metrykami.
Wikipedia
1. badacz struktury wiersza;
2. przestarzałe: poeta umiejętnie stosujący system metryczny
SJP.pl
własność przestrzeni metryzowalnych
Przestrzeń metryzowalna – przestrzeń topologiczna, w której można określić strukturę metryczną, czyli wprowadzić metrykę wyznaczającą topologię tej przestrzeni. Przestrzenie metryzowalne mają te same własności topologiczne co przestrzenie metryczne; w szczególności każda przestrzeń metryzowalna (metryczna) jest parazwartą przestrzenią Hausdorffa (a więc również normalna), a także spełnia pierwszy aksjomat przeliczalności.
SJP.pl
Wikipedia
w matematyce: przestrzeń metryzowalna - przestrzeń topologiczna, w której można określić strukturę metryczną
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) (w buddyzmie theravada) bezwarunkowa i nieprzywiązana do konkretnych obiektów miłująca dobroć, kochająca życzliwość, miłowanie
Mettā (Pāli) lub Maitrī (Skt.) – oznacza bezwarunkową i nieprzywiązaną do konkretnych obiektów miłującą dobroć, kochającą życzliwość, miłowanie. Jest ona częścią dziesięciu paramit buddyjskiej szkoły theravada, a także pierwszą z Czterech Niezmierzoności. Praktyka mettā bhāvanā (pielęgnowanie mettā) jest popularną formą medytacji w buddyzmie, praktykowaną ze świadomym oddychaniem, która polega na koncentracji ukierunkowanej na rozwijanie współczucia.
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Metternicha lub z nim związany
przymiotnik
(1.1) związany z postacią Klemensa von Metternicha, austriackiego dyplomaty i kanclerza
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) bibl. liter. postać biblijna, najstarszy człowiek wymieniony w Starym Testamencie;
Matuzalem, Metuszelach (hebr. מְתוּשָׁלַח) – postać biblijna, syn Henocha, najstarszy człowiek wymieniony w Starym Testamencie, mający żyć 969 lat. Występuje w Księdze Rodzaju, w rozdziale 5, w wersach 21–27.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) farm. półsyntetyczny antybiotyk wykorzystywany głównie do leczenia zakażeń skóry, jej tkanek, zapalenia kości, szpiku oraz zapalenia wsierdzia;
Metycylina – organiczny związek chemiczny, półsyntetyczny antybiotyk beta-laktamowy należący do grupy penicylin o wąskim spektrum działania. W przeciwieństwie do penicylin naturalnych jest oporny na działanie penicylinaz.
Wcześniej był stosowany w leczeniu zakażeń wywołanych przez bakterie wrażliwe na penicyliny, ale wytwarzające penicylinazy (np. szczep MSSA gronkowca złocistego), jednak dziś nie odgrywa znaczącej roli klinicznej, ponieważ został zastąpiony innymi penicylinami półsyntetycznymi takimi jak flukloksacylina czy dikloksacylina. Nadal jest natomiast używany w laboratoriach w celu określenia oporności bakterii na antybiotyki. Mimo utraty zastosowań klinicznych do dziś funkcjonuje termin „gronkowce złociste oporne na metycylinę” (MRSA). Zasadniczą różnicą pomiędzy metycyliną a innymi penicylinami półsyntetycznymi o wąskim spektrum działania jest niemożność podania jej doustnie, ponieważ jest wrażliwa na działanie HCl.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. zob. Metis.
Metyda (także Metis, Rozsądek, Roztropność; stgr. Μῆτις Mētis, łac. Metis ‘Roztropność’, ‘Rozwaga’, ‘Rozum’, ‘Przebiegłość’) – w mitologii greckiej jedna z okeanid; bogini i uosobienie roztropności (w pozytywnym znaczeniu) i przewrotności (w negatywnym znaczeniu).
Wiktionary oraz Wikipedia
jednowartościowa grupa alifatyczna wywodząca się od metanu; grupa metylowa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. wywodząca się z metanu grupa alkilowa o wzorze −CH3
Grupa alkilowa, potocznie alkil – fragment organicznego związku chemicznego, jednowartościowa grupa utworzona formalnie przez oderwanie jednego atomu wodoru od cząsteczki alkanu. Oznacza się ją często literą R (symbol „R”, od ang. residue, nie jest jednak dla niej zarezerwowany i może symbolizować dowolną grupę funkcyjną), a jej wzór ogólny to CnH2n+1.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w chemii: przyłączanie grup metylowych do odpowiednich substratów
SJP.pl
Wikipedia
najprostsza amina alifatyczna w postaci palnego gazu łatwo rozpuszczalnego w wodzie, powstającego przy rozpadzie alkaloidów i białek, obecnego w przyrodzie; metyloamina
SJP.pl
pochodna kwasu metylowego
SJP.pl
dwuwartościowa grupa alifatyczna wywodząca się od metanu lub metylu; grupa metylenowa
Grupa metylenowa, grupa metanodiylowa – dwuwalencyjna, organiczna grupa alkenodiylowa powstała formalnie przez usunięcie dwóch atomów wodoru z cząsteczki metanu, która przyłączona jest do reszty związku chemicznego poprzez dwa wiązanie pojedyncze.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: metylen
SJP.pl
bezbarwny, łatwopalny gaz o zapachu zbliżonym do amoniaku i psujących się ryb, stosowany w wielu syntezach organicznych oraz w przemyśle farmaceutycznym
Metyloamina (metanoamina), CH
3NH
2 – organiczny związek chemiczny należący do amin. Jest to trujący, bezbarwny, łatwopalny gaz o nieprzyjemnym zapachu zbliżonym do amoniaku i psujących się ryb. Temperatura topnienia wynosi −93 °C, zaś temperatura wrzenia (skraplania) −6 °C. Jest najprostszą pierwszorzędową aminą alifatyczną. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, trochę gorzej w etanolu. Ze względu na swoje właściwości fizyczne, metyloaminę zazwyczaj przechowuje się albo skroploną w ampułach, albo częściej w postaci soli np. chlorowodorku metyloaminy (higroskopijne ciało stałe) o wzorze (CH
3NH
3)Cl. Handlowo dostępna jest także jako 40% roztwór wodny.
SJP.pl
Wikipedia
amina aromatyczna w postaci oleistej cieczy rozpuszczalna w alkoholu, eterze i benzenie, trudno rozpuszczalna w wodzie
SJP.pl
Wikipedia
związek organiczny, bezbarwna palna ciecz o zapachu przypominającym benzen, trudno rozpuszczalna w wodzie, stosowana jako surowiec w przemyśle chemicznym, dodatek do paliw i rozpuszczalnik; toluen, toluol
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. systematyczna nazwa toluenu
Toluen, metylobenzen – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów aromatycznych, stosowany często jako rozpuszczalnik organiczny. Znajduje się w wykazie prekursorów środków odurzających.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Metyloceluloza (eter metylowy celulozy, MC z ang. methylcellulose) – organiczny związek chemiczny, hydrofilowy, rozpuszczalny szczególnie dobrze w zimnej wodzie polimer o średniej masie cząsteczkowej 20–40 tys. Da, pochodna celulozy. Ma postać stałą, włóknistą w kolorze szarobiałym.
Wikipedia
lek działający stymulująco na ośrodkowy układ nerwowy, używany m.in. w leczeniu ADHD i narkolepsji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. farm. organiczny związek chemiczny stosowany jako lek o działaniu stymulującym, inhibitor zwrotnego wychwytu dopaminy i norepinefryny;
Metylofenidat (MPH) – organiczny związek chemiczny z grupy fenyloetyloamin, stosowany jako lek o działaniu stymulującym. Jest inhibitorem zwrotnego wychwytu dopaminy i norepinefryny. Używany jest w leczeniu ADHD, narkolepsji, hipersomnii idiopatycznej oraz był stosowany przy wyprowadzaniu z narkozy. Znajduje się w grupie II-P wykazu substancji psychotropowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Krezol, CH
3C
6H
4OH – organiczny związek chemiczny z grupy fenoli, hydroksylowa pochodna toluenu lub metylowa pochodna fenolu. Występuje w postaci 3 izomerów strukturalnych: 2-metylofenol (o-krezol), 3-metylofenol (m-krezol) i 4-metylofenol (p-krezol). Mają one podobne własności chemiczne, ale różnią się nieco temperaturą topnienia i wrzenia. Mieszanina izomerów określana jest jako krezol surowy bądź trikrezol. Otrzymywany jest przez destylację smoły pogazowej lub ropy naftowej.
Wikipedia
alkaloid zawarty w opium, metylowa pochodna morfiny stosowana jako środek przeciwkaszlowy, przeciwbólowy i uspokajający; kodeina
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. toksykol. kation, wysoko toksyczny związek chemiczny rtęci z grupy związków rtęcioorganicznych;
Metylortęć – metaloorganiczny związek chemiczny z grupy związków rtęcioorganicznych, o bardzo wysokiej toksyczności oraz łatwości wnikania do organizmu. Metylortęć w środowisku pochodzi ze źródeł antropogenicznych (jako jeden z produktów ubocznych produkcji przemysłowej) i naturalnych (w wyniku procesu metylacji rtęci przeprowadzanego przez mikroorganizmy). W środowisku, szczególnie wodnym, ulega bioakumulacji i biomagnifikacji.
Wiktionary oraz Wikipedia
metylowa pochodna testosteronu
SJP.pl
wprowadzanie metylu do związku organicznego
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|metylować.
Metylowanie, metylacja – wprowadzanie grupy metylowej do cząsteczki substratu.
Jest to jedna z reakcji alkilowania, polegająca na reakcji czynnika metylującego z centrum nukleofilowym substratu. Dobrymi celami metylowania są heteroatomy azotu, siarki i tlenu, które metyluje się za pomocą jodku metylu (MeI), siarczanu dimetylu (Me2SO4) i węglanu dimetylu (Me2CO3).Związki aromatyczne metyluje się, stosując zwykle reakcję Friedla-Craftsa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: metyl
SJP.pl
w hodowli zwierząt: mieszaniec różnych odmian lub ras
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) antrop. mieszaniec żółtej rasy człowieka z rasą białą, zwłaszcza potomek Indianki i białego mężczyzny albo białej kobiety i Indianina;
(1.2) rzad. mieszaniec różnych ras człowieka
Metys – osoba, której jeden z rodziców jest rodowitym Amerykaninem lub rodowitą Amerykanką, a drugim biała kobieta lub mężczyzna.
W polskiej nomenklaturze za Metysa uważa się zwykle osobę mającą część krwi indiańskiej, bez względu na pochodzenie indiańskiego przodka, przynależność państwową czy narodową. Mówi się więc o Metysach kanadyjskich, amerykańskich czy meksykańskich. Niekiedy też nazwy Metys używa się w stosunku do mieszańców ludności białej z innymi przedstawicielami odmiany żółtej, np. pierwotnymi mieszkańcami Madagaskaru. Współcześnie w języku angielskim istnieje określenie Métis (z francuskiego, wymawiane [metiˈ]), zarezerwowane wyłącznie dla osób o pochodzeniu mieszanym, zamieszkujących Kanadę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
proces mieszania się odmian ludzkich
SJP.pl
przymiotnik od: Metys
Metys – osoba, której jeden z rodziców jest rodowitym Amerykaninem lub rodowitą Amerykanką, a drugim biała kobieta lub mężczyzna.
W polskiej nomenklaturze za Metysa uważa się zwykle osobę mającą część krwi indiańskiej, bez względu na pochodzenie indiańskiego przodka, przynależność państwową czy narodową. Mówi się więc o Metysach kanadyjskich, amerykańskich czy meksykańskich. Niekiedy też nazwy Metys używa się w stosunku do mieszańców ludności białej z innymi przedstawicielami odmiany żółtej, np. pierwotnymi mieszkańcami Madagaskaru. Współcześnie w języku angielskim istnieje określenie Métis (z francuskiego, wymawiane [metiˈ]), zarezerwowane wyłącznie dla osób o pochodzeniu mieszanym, zamieszkujących Kanadę.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Metys
SJP.pl
łączenie zwierząt w celach hodowlanych, polegające na kojarzeniu różnych ras lub gatunków
SJP.pl
[czytaj: mec] miasto we Francji
rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto we Francji;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Metzem, dotyczący Metzu, pochodzący z Metzu
Wiktionary
[czytaj: merSO] burgundzkie wino o lekko słodkim smaku
Meursault – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Burgundia-Franche-Comté, w departamencie Côte-d’Or.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 1538 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 95 osób/km² (wśród 2044 gmin Burgundii Meursault plasuje się na 140. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 587.).
SJP.pl
Wikipedia
megaelektronowolt
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = techn. mała elektrownia wodna;
Wiktionary oraz Wikipedia
biały lub jasnopopielaty ptak z rodziny o tej samej nazwie, żyjący na wybrzeżach mórz, oceanów, czasem wód śródlądowych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ornit. ptak płetwonogi o upierzeniu koloru białego lub popielatego żyjący na wybrzeżach;
Mewy (Larinae) – podrodzina ptaków z rodziny mewowatych (Laridae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
hydrokwas; kwas mewalonowy
Kwas mewalonowy (kwas 3-metylo-3,5-dihydroksypentanowy) – organiczny związek chemiczny z grupy hydroksykwasów. Odgrywa rolę w wieloetapowym procesie biosyntezy izoprenoidów, w tym cholesterolu. Kwas mewalonowy powstaje z kwasu 3-hydroksy-3-metyloglutarowego przy udziale enzymu reduktazy HMG-CoA, regulującego powstawanie cholesterolu. Kwas 3-metylo-3,5-dihydroksypentanowy występuje w dwóch odmianach enancjomerycznych, biologicznie aktywny jest związek o konfiguracji R.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
kwas mewalonowy - hydroksykwas biorący udział w procesie syntezy cholesterolu; mewalonian
SJP.pl
przymiotnik od: mewa
przymiotnik
(1.1) charakterystyczny dla mewy; dotyczący, odnoszący się do mewy
SJP.pl
Wiktionary
1. najmniejszy ptak wodny z rodziny mew; mewa mała;
2. mewka japońska - udomowiony ptak z rodziny astryldów, wywodzący się z Chin;
3. potocznie: kobieta trudniąca się prostytucją w mieście portowym;
4. zdrobnienie od: mewa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mała mewa
(1.2) zdrobn. mewa
(1.3) ornit. odmiana gołębia
(1.4) ornit. zob. mewka japońska.
(1.5) pot. prostytutka działająca w miastach portowych
SJP.pl
Wiktionary
członek muzułmańskiego bractwa religijnego o charakterze mistycznym; derwisz
SJP.pl
członek muzułmańskiego bractwa religijnego o charakterze mistycznym; derwisz
SJP.pl
rodzina ptaków żyjących na wybrzeżach morskich, nad rzekami i jeziorami wszystkich stref klimatycznych, żywiących się zwłaszcza rybami
Mewowate (Laridae) – rodzina ptaków z rzędu siewkowych (Charadriiformes). Polska nazwa pochodzi od niemieckiego Möwe.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach mewowatych (rodzina ptaków)
SJP.pl
[czytaj: mju:z] zabudowa charakterystyczna dla Londynu; mała uliczka wraz z budynkami dookoła
SJP.pl
rodzina ptaków z rzędu siewkowatych
Mewy (Larinae) – podrodzina ptaków z rodziny mewowatych (Laridae).
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: mechiKAli] miasto w Meksyku
Mexicali – miasto w północnym Meksyku na granicy ze Stanami Zjednoczonymi, niedaleko miasta San Diego (USA). Stolica stanu Kalifornia Dolna (Baja California). W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wyniosła blisko 690 tys. mieszkańców choć obszar metropolitarny liczył blisko 1,6 mln.
SJP.pl
Wikipedia
firma odzieżowa
Mexx – holenderska sieć odzieżowa, założona przez biznesmena indyjskiego pochodzenia Rattana Chadha sprzedająca odzież i akcesoria damskie, męskie i dla dzieci (Mexx Kids). Obecnie posiada butiki w ponad 50 państwach.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: majer] nazwisko
Gminy Meyer w USA:
Osoby o nazwisku Meyer:
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Osoby o nazwisku Meysztowicz:
SJP.pl
Wikipedia
1. dawniej: małżeństwo z osobą niższego stanu lub bez majątku;
2. małżeństwo lub związek z kimś nieodpowiednim
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) małżeństwo z osobą niższego stanu;
Mezalians (fr. mésalliance) – małżeństwo z osobą niższego stanu, np. szlachcica z chłopką. Było uważane za małżeństwo nierówne, nieodpowiednie i niestosowne. Dzisiaj pojęcie bywa używane w odniesieniu do związku osób różniących się pochodzeniem, a potocznie także statusem majątkowym czy wykształceniem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: mezalians
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z mezaliansem, dotyczący mezaliansu
SJP.pl
Wiktionary
niska kondygnacja pomiędzy parterem a pierwszym piętrem; półpiętro, mezzanino, mezanino, antresola
Mezzanino (mezanin, mezonin, półpiętro; wł. mezzanino, od mezzano – środkowy) – niska kondygnacja między piętrami (często między parterem a pierwszym piętrem) pojawiająca się w architekturze pałacowej. Powierzchnia przeznaczona na pokoje gościnne, dla służby lub dzieci.
SJP.pl
Wikipedia
niska kondygnacja pomiędzy parterem a pierwszym piętrem; półpiętro, mezzanino, mezanin, antresola
SJP.pl
[czytaj: meskal] mocny, niedokładnie przedestylowany napój alkoholowy z przefermentowanych części agawy; meskal, mescal
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) spoż. narodowa wódka meksykańska o słomkowym kolorze wytwarzana z bulw agawy;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. osiedle typu miejskiego w północnej Rosji, na terenie obwodu archangielskiego;
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(2.1) geogr. rzeka w północnej części Rosji, w Republice Komi i obwodzie archangielskim;
Mezeń (ros. Мезень, Miezień) – rzeka w północnej części Rosji, w Republice Komi i obwodzie archangielskim. Rzeka wypływa w środkowej części Grzbietu Timańskiego w Republice Komi. Potem rzeka płynie w kierunku północno-zachodnim i uchodzi do Morza Białego do Zatoki Mezeńskiej w pobliżu miasta Mezeń.
Wiktionary oraz Wikipedia
tkanka zarodkowa pochodząca z listka zarodkowego
Mezenchyma, tkanka mezenchymatyczna – tkanka łączna zarodkowa. Występuje tylko w okresie zarodkowym. Z niej powstają wszystkie rodzaje tkanek łącznych, tkanka kostna, tkanka chrzęstna, tkanka mięśniowa (w tym komórki tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej typu sercowego). Jej gwiaździste komórki mają charakter totipotencjalny. Galaretowata substancja podstawowa tkanki łącznej zarodkowej pozbawiona jest włókien.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Mezenią lub Mezeniem, dotyczący Mezeni lub Mezenia
Wiktionary
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Mezo, dawniej Lajner i Mejger, właśc. Jacek Leszek Mejer[A] (ur. 1 lipca 1982 w Poznaniu) – polski raper[B], autor tekstów, dziennikarz radiowy i osobowość telewizyjna.
Poza solową działalnością artystyczną współpracował z wykonawcami, takimi jak Ascetoholix, Slums Attack, Owal/Emcedwa, DJ Decks, Liber, Duże Pe, IGS, Sylwia Przybysz, Grupa Operacyjna czy Pięć Dwa.
Wikipedia
przedrostek
(1.1) ekol. pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na tolerowanie wąskich, pośrednich wartości danego czynnika
Wiktionary
cząstka gleby o średnicy od 0,25 milimetra do 5 milimetrów, w największym stopniu decydująca o korzystnych właściwościach gleby
SJP.pl
obszar geograficzno-kulturowy w Ameryce Północnej
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. archeol. antrop. region zamieszkany przez członków wielkich środkowoamerykańskich kultur prekolumbijskich rozciągający się od środkowego Meksyku po Przesmyk Panamski;
Mezoameryka – region obejmujący terytoria zamieszkane przez członków wielkich środkowoamerykańskich kultur prekolumbijskich oraz ich wpływu kulturowego, ekonomicznego i politycznego. Rozciąga się w przybliżeniu od środkowego Meksyku po Przesmyk Panamski.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. związany z Mezoameryką, dotyczący Mezoameryki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. nazwa jednego z okresów geologicznych
Mezoarchaik (ang. Mesoarchean)
Wiktionary oraz Wikipedia
atom egzotyczny, w którym jeden lub więcej elektronów zastąpiono mezonami
Atom egzotyczny – atom, w którym jedna lub więcej cząstek zostały zastąpione innymi cząstkami o tym samym ładunku. Na przykład atomy mionowe i atomy hadronowe to atomy, w których elektron jest zastąpiony inną ujemną cząstką. Do atomów egzotycznych należą również takie, w których jądro zastąpione jest inną cząstką dodatnią, na przykład pozytonium (elektron i pozyton), mionium (elektron i dodatni mion) oraz pionium (pion i mion), a także atomy z hiperjądrem.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ekol. gatunek o wąskim, lecz oscylującym w pośrednim zakresie tolerancji w stosunku do czynników środowiskowych
Wiktionary
Mezoderma (łac. mesodermis; gr. mésos ‘środkowy’, dérma ‘skóra’) – środkowa warstwa komórek zarodka, trzeci listek zarodkowy trójwarstwowców umiejscowiony pomiędzy entodermą i ektodermą. Powstaje pod koniec gastrulacji z uwypuklenia komórek listków zarodkowych. W dalszym rozwoju różnicuje się na:
Wikipedia
wielkość głowy pośrednia między brachycefalią a dolichocefalią; średniogłowość, mezokefalia
SJP.pl
SJP.pl
cykl treningowy średniej długości charakteryzujący rodzaj pracy i zmiany obciążeń w okresie zbliżonym do czterech tygodni
SJP.pl
środkowa warstwa listka zarodkowego
Mezoderma (łac. mesodermis; gr. mésos ‘środkowy’, dérma ‘skóra’) – środkowa warstwa komórek zarodka, trzeci listek zarodkowy trójwarstwowców umiejscowiony pomiędzy entodermą i ektodermą. Powstaje pod koniec gastrulacji z uwypuklenia komórek listków zarodkowych. W dalszym rozwoju różnicuje się na:
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. małe lub średnie zwierzę, którego dieta w 50–70% składa się z mięsa
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. drzewo o średniej wysokości z przedziału 8–30 metrów;
Wiktionary
w biologii: zwierzęta niewielkich rozmiarów, zwłaszcza glebowe, osiągające rozmiary od 0,2 do 2,0 mm
SJP.pl
faza pośrednia pomiędzy fazą krystaliczną a cieczą izotropową
Ciekłe kryształy – faza pośrednia między ciekłym i krystalicznym stanem skupienia materii, którą charakteryzuje zdolność do płynięcia, charakterystyczna dla cieczy i jednocześnie dalekozasięgowe uporządkowanie tworzących ją cząsteczek, podobnie jak to ma miejsce w kryształach.
W literaturze fachowej nazwa ciekły kryształ jest często zamieniana terminem mezofaza, który obejmuje jednak także kryształy plastyczne i kryształy condis.
SJP.pl
Wikipedia
tkanka, głównie miękiszowa, wypełniająca przestrzenie w liściu między skórką a wiązkami przewodzącymi
Mezofil – tkanka roślinna występująca w blaszce liściowej, między górną a dolną epidermą. W jej skład wchodzi głównie miękisz asymilacyjny (chlorenchyma). U wielu roślin dwuliściennych mezofil jest zróżnicowany na miękisz gąbczasty, położony na dolnej stronie liścia i miękisz palisadowy, występujący pod górną epidermą.
SJP.pl
Wikipedia
→ mezofil
SJP.pl
roślina przystosowana do życia w środowisku umiarkowanie wilgotnym, np. lipa, porzeczka, pokrzywa
Mezofit – roślina występująca na średnio i zmiennowilgotnych siedliskach (np. pola uprawne, łąki, lasy). Mezofity mają dobrze rozwinięty system korzeniowy, a także tkanki przewodzące, mechaniczne, okrywające i miękiszowe. Ich liście mają aparaty szparkowe po dolnej stronie blaszki liściowej. Ciśnienie osmotyczne dochodzi do 25 atmosfer.
SJP.pl
Wikipedia
bezpostaciowa substancja wypełniająca przestrzeń między ektodermą a endodermą u gąbek i parzydełkowców
Mezoglea – pierwotnie bezkomórkowy koloidalny żel zalegający pomiędzy warstwą okrywającą (epidermalną) i wewnętrzną (gastroderma) u niektórych parzydełkowców (Cnidaria). U większości meduz stanowi grubą warstwę oddzielającą epidermę od gastrodermy. Natomiast u drugiej formy parzydełkowców, czyli polipów warstwa mezoglei zazwyczaj stanowi cienką warstwę.
Terminem mezoglea błędnie określany jest mezohyl gąbek.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) ekol. cechujący się tolerancją w stosunku do średnich wielkości zasolenia
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) ekol. cechujący się tolerancją w stosunku do pośrednich wilgotności
Wiktionary
substancja bezpostaciowa występująca u gąbek między komórkami okrywającymi (pinakocytami) a warstwą choanocytu
Mezohyl, symplazma – substancja bezpostaciowa występująca u gąbek między komórkami okrywającymi (pinakocytami) a warstwą choanodermy. Zawiera ona komórki, co odróżnia ją od mezoglei występującej u jamochłonów; przez to mezohyl jest często błędnie określany właśnie tym terminem. Funkcjonalnie jest odpowiednikiem mezoglei i mezenchymy.
W stadiach młodocianych gąbek mezohyl jest koloidalnym płynnym żelem, a w późniejszych stadiach tworzy galaretowatą macierz.
SJP.pl
Wikipedia
środkowa warstwa owocni powstającej ze ścian zalążni w owocach roślin okrytozalążkowych
Mezokarp – w owocach roślin okrytonasiennych środkowa warstwa owocni powstającej ze ścian zalążni. Znajduje się między egzokarpem a endokarpem. O ile skrajne warstwy są zwykle cienkie (egzokarp tworzy skórkę na owocu, endokarp otacza nasiono, czasem drewnieje i tworzy pestkę), mezokarp bywa nierzadko silnie rozrośnięty. Ze względu na sposób jego wykształcenia wyróżnia się owoce soczyste (mezokarp gruby, mięsisty, tworzony przez miękisz, na przykład w pestkowcach) lub suche (mezokarp suchy, cienki, na przykład w strąkach).
SJP.pl
Wikipedia
wielkość głowy pośrednia między brachycefalią a dolichocefalią; średniogłowość; mezocefalia
SJP.pl
Mezoklimat – klimat obszaru o długości w linii od 10 do 100 kilometrów, wyodrębniającego się od sąsiednich obszarów, kształtujący się pod wpływem rzeźby terenu, podłoża (wodnego, lądowego) i jego pokrycia (np. rodzaju roślinności, zabudowy).
Wikipedia
zabieg kosmetyczny likwidujący zmarszczki oraz poprawiający elastyczność i jędrność skóry; mezolifting
SJP.pl
zabieg kosmetyczny likwidujący zmarszczki oraz poprawiający elastyczność i jędrność skóry; mezolift
SJP.pl
środkowa epoka kamienia; epipaleolit
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. epoka w dziejach ludzkości między paleolitem a neolitem, trwająca od ok. 12. tys. r. p.n.e. do ok. 5. tys. r. p.n.e.;
Mezolit (gr. mesos „średni” i lithos „kamień”), środkowa epoka kamienia, epipaleolit – środkowy okres epoki kamienia trwający od około 11000–7000 p.n.e. na Bliskim Wschodzie i około 8000–4800 p.n.e. na terenach Niżu Środkowoeuropejskiego, stanowiący stopniowe przejście od paleolitu do neolitu i związany z postępującymi przemianami klimatycznymi (schyłek zlodowacenia).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ mezolit
przymiotnik
(1.1) żyjący/mający miejsce w mezolicie lub pochodzący/wywodzący się z niego
SJP.pl
Wiktionary
Rezonans chemiczny (mezomeria) – sposób przedstawiania struktury związków chemicznych i innych indywiduów chemicznych za pomocą tzw. struktur granicznych. Faktyczna struktura cząsteczki jest opisywana przez kombinację liniową tych struktur.
Wikipedia
SJP.pl
SJP.pl
nietrwała cząstka elementarna o spinie całkowitym i masie spoczynkowej pośredniej między masą elektronu a masą protonu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. cząstka subatomowa złożona z pary kwark–antykwark; hadron o spinie całkowitym, uczestniczący w oddziaływaniach silnych;
Mezony – cząstki elementarne należące do hadronów, o liczbie barionowej B = 0 oraz spinach całkowitych. Mezony zbudowane są z par kwark-antykwark, co jest związane z tym, że wypadkowy ładunek kolorowy cząstki musi być równy zeru (antykwark posiada antykolor kwarku). Wewnętrzna geometria mezonu może być określona poprzez geometrię Bolyai-Łobaczewskiego i przypuszczalnie ma, tak jak grawitacja, naturę geometryczną.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. wysoki parter, położony między pierwszym piętrem a właściwym parterem; półpiętrze;
2. okno na półpiętrze
SJP.pl
→ mezon
SJP.pl
cienka warstwa atmosfery, oddzielająca mezosferę od termosfery
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) meteorol. warstwa atmosfery Ziemi oddzielająca mezosferę od termosferę;
Mezopauza to cienka izotermiczna warstwa atmosfery ziemskiej, znajdująca się na wysokości 80–90 km i oddzielająca mezosferę od leżącej wyżej termosfery. W mezopauzie temperatura powietrza wynosi około −100 °C, a ciśnienie około 0,1 hPa. Mezopauza jest związana z występowaniem zórz polarnych w wyższych szerokościach geograficznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kopalna pramałpa wąskonosa pochodząca z drugiej połowy trzeciorzędu
SJP.pl
plankton składający się z organizmów średniej wielkości (od 1 do 5 mm), obejmujący większość gatunków planktonu zwierzęcego morskiego i słodkowodnego, dający się schwytać w siatki planktonowe; plankton sieciowy
SJP.pl
mieszkaniec Mezopotamii
SJP.pl
starożytna kraina położona między Eufratem i Tygrysem
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu rzek: Tygrysu i Eufratu;
Mezopotamia (gr. Μεσοποταμία, w znaczeniu dosłownym międzyrzecze, nazwa przejęta z pers. میانرودان Miyanrudan i aram. ܒܝܬ ܢܗܪ̈ܝܢ Bet-Nahrain) – starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu Tygrysu i Eufratu. Na obszarze tym w starożytności rozwijał się szereg kultur, państw i imperiów, których twórcami były różne ludy (Sumerowie, Babilończycy, Akadyjczycy, Asyryjczycy, Amoryci, Huryci, Kasyci, Chaldejczycy), kontynuujące jednak wspólne dziedzictwo kulturowe.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Mezopotamia (kraina historyczna i geograficzna na Bliskim Wschodzie)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Mezopotamią, dotyczący Mezopotamii
SJP.pl
Wiktionary
widzenie mezopowe - praca oka przy niedostatecznej ilości światła
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. nazwa jednego z okresów geologicznych;
Mezoproterozoik
W sensie geochronologicznym: druga era proterozoiku, trwająca od 1,6 do 1,0 mld lat temu. Dzieli się na 3 okresy: kalim, ektas i sten.
W sensie chronostratygraficznym: środkowy eratem proterozoiku, dzielący się na trzy systemy: kalim, ektas i sten.
Podział ten opiera się na datowaniu izotopowym wieku skał.
Wiktionary oraz Wikipedia
jednostka podziału fizycznogeograficznego przestrzeni, obejmująca większy teren o zbliżonych cechach środowiskowych oraz krajobrazowych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geogr. jednostka podziału fizycznogeograficznego przestrzeni, charakteryzująca się zbliżonymi cechami środowiskowo-krajobrazowymi;
Mezoregion (wł. mezoregion fizycznogeograficzny) – jednostka podziału fizycznogeograficznego przestrzeni, obejmująca większy teren o zbliżonych cechach środowiskowo-krajobrazowych. W wielostopniowej regionalizacji mezoregion stanowi jednostkę niższego rzędu wchodzącą w skład makroregionu (np. mezoregion Równina Wkrzańska wchodzi w skład makroregionu Pobrzeże Szczecińskie).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. warstwa atmosfery ziemskiej znajdująca się nad stratosferą na wysokości od 45-50 do 80-80 metrów;
2. środkowa sfera kuli ziemskiej; płaszcz Ziemi
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) meteorol. warstwa atmosfery Ziemi znajdująca się między stratosferą a termosferą;
(1.2) geol. warstwa płaszcza ziemskiego między astenosferą a barysferą
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
odmiana batyskafu, badawczy statek podwodny, służący do eksploracji wód na średnich głębokościach
SJP.pl
u bakterii cudzożywnych: struktura powstała w wyniku pofałdowania błony komórkowej na skutek oddziaływania mikroskopowych środków chemicznych
Mezosom – struktura występująca w błonie komórkowej komórek prokariotycznych, o niepoznanej do końca genezie i ewentualnej funkcji.
Pierwszy raz mezosomy zostały zaobserwowane w latach pięćdziesiątych i od tego czasu uważano je albo za artefakty, będące efektem działań środków chemicznych używanych do utrwalania preparatów do analizy mikroskopowej (wg niektórych badań mezosomy nie występują w organizmach żywych), albo przypisywano im różne funkcje, m.in. udział w podziałach komórkowych lub miejsca przyczepu genoforu, a w XXI w. – funkcję analogiczną do mitochondriów w komórkach eukariotycznych.
SJP.pl
Wikipedia
utwór wierszowany, w którym środkowe litery w kolejnych wersach składają się na słowo lub zdanie
SJP.pl
Mezosyderyty – grupa meteorytów kamienno-żelaznych. W masie krzemianowej składającej się z oliwinu, ortopiroksenu, plagioklazu wtopione są fragmenty meteorytowego żelaza (kamacyt, taenit). Budowa strukturalna mezosyderytów wskazywać może na przejście przez nie procesu dyferencjacji. Przykładem mezosyderytu jest meteoryt Łowicz.
Wikipedia
nieinwazyjna metoda stosowana w leczeniu rozmaitych schorzeń skóry, np. cellulitu, łuszczycy, a także w leczeniu i profilaktyce łysienia, polegająca na wstrzykiwaniu w głąb skóry odpowiednich substancji leczniczych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. kosmet. niechirurgiczny zabieg medyczny lub kosmetyczny polegający na dostarczeniu bezpośrednio do skóry właściwej substancji leczniczych, regenerujących lub odżywczych;
Mezoterapia (gr. mesos - "środek", therapeia - "terapia"), zwana również intradermoterapia - działający miejscowo niechirurgiczny zabieg polegający na dostarczeniu bezpośrednio do skóry właściwej substancji leczniczych, regenerujących lub odżywczych. Mezoterapia jest skuteczną metodą podawania leków, substancji odżywczych, witamin czy kwasu hialuronowego. W zależności od podawanych substancji, mezoterapia spełnia różne funkcje - lecznicze, odżywcze i regenerujące.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) ekol. cechujący się tolerancją w stosunku do średnich temperatury
Wiktionary
typ rozwojowy pędów u krzewów i niektórych roślin zielnych charakteryzujący się wyrastaniem pędów bocznych z pąków powstających w środkowych partiach osi macierzystych
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) ekol. cechujący się małą tolerancją w stosunku do czynników środowiska i występujący jedynie w warunkach o średnich ilościach danych czynników
(1.2) fiz. zmierzchowy
Wiktionary
produkt rozpadu toru, promieniotwórczy izotop radu lub aktynu
SJP.pl
roślina mająca przeciętne wymagania co do żyzności gleby, pośrednia między oligotrofem a eutrofem
SJP.pl
1. roślina mezotroficzna - roślina mająca przeciętne wymagania co do żyzności gleby, pośrednia między oligotrofem a eutrofem; mezotrof;
2. średnio zasobny w składniki odżywcze
SJP.pl
roślina przystosowana do życia w warunkach umiarkowanego zaopatrzenia w składniki pokarmowe
SJP.pl
wcześniejsza nazwa mezonu, cząstki elementarnej o spinie całkowitym i masie spoczynkowej pośredniej między masą elektronu a protonu
Mezony – cząstki elementarne należące do hadronów, o liczbie barionowej B = 0 oraz spinach całkowitych. Mezony zbudowane są z par kwark-antykwark, co jest związane z tym, że wypadkowy ładunek kolorowy cząstki musi być równy zeru (antykwark posiada antykolor kwarku). Wewnętrzna geometria mezonu może być określona poprzez geometrię Bolyai-Łobaczewskiego i przypuszczalnie ma, tak jak grawitacja, naturę geometryczną.
SJP.pl
Wikipedia
Mezowo (kaszub. Mézowò) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Kartuzy nad jeziorem Mezowskim w okolicy Kartuz. Obszar wsi obejmuje również akweny jezior Okunkowo i Szczyczno.
Wieś norbertanek żukowskich w województwie pomorskim w II połowie XVI wieku.
Wikipedia
kopalny gad wodny, przodek ichtiozaurów, żyjący w górnym karbonie i dolnym permie
Mezozaur – rodzaj żyjącego w karbonie i permie, około 300 mln lat temu bazalnego zauropsyda zaliczanego do anapsydów. Jedyny znany przedstawiciel rzędu Mesosauria.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) geol. dotyczący mezozoiku, występujący, powstały w mezozoiku
Wiktionary
era geologiczna w dziejach Ziemi, trwająca od około 230 do 65 milionów lat temu, dzieląca się na trias, jurę i kredę; era mezozoiczna
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. jedna z er geologicznych;
Era mezozoiczna, mezozoik – era, która rozpoczęła się od wielkiego wymierania pod koniec permu, a skończyła zagładą wielkich gadów, pod koniec kredy (patrz tabelka), znanego jako wymieranie kredowe. Era mezozoiczna trwała o jedną trzecią krócej niż paleozoiczna, bo tylko 186 milionów lat. Dzieli się ją na trzy okresy: trias, jurę i kredę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zwitek pergaminu z wersetami Tory, przybity do prawej strony drzwi Żydów ortodoksyjnych
SJP.pl
zwitek pergaminu z wersetami Pięcioksiągu, uważany przez żydów za talizman
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. ozdobny wąski pojemnik z fragmentem Tory wieszany przez żydów na odrzwiach domu;
Mezuza (hebr. מזוזה, dosł. odrzwia, futryna drzwiowa) – zwitek pergaminu z naniesionymi dwoma fragmentami Tory (Księga Powtórzonego Prawa 6,4–9 i Księga Powtórzonego Prawa 11,13–21), umieszczony w pojemniku wykonanym z drewna, metalu, kości lub szkła, albo w rurce, i zawieszany na zewnętrznej prawej framudze drzwi, w judaizmie mający wartość symboliczną, historyczną i religijną.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Mezją, dotyczący Mezji
Wiktionary
związek organiczny; 1,3,5-trimetylobenzen
Mezytylen (1,3,5-trimetylobenzen), C6H3(CH3)3 – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów aromatycznych. Jest trujący. Jego izomerami są m.in. kumen (izopropylobenzen, Ph-iPr) i pseudokumen (1,2,4-trimetylobenzen).
Otrzymuje się go ze smoły węglowej lub syntetycznie przez polikondensację acetonu lub polimeryzację propynu.
SJP.pl
Wikipedia
niska kondygnacja pomiędzy parterem a pierwszym piętrem; półpiętro; mezanin; antresola
SJP.pl
Wikipedia
w złożeniach muzycznych: pół, średnio, umiarkowanie
SJP.pl
Wikipedia
muzyczne określenie wykonawcze: średnio głośno
SJP.pl
Wikipedia
określenie wykonawcze - średnio cicho
SJP.pl
[czytaj: meccosopran albo mecosopran] głos kobiecy o skali pośredniej między sopranem a altem
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) muz. głos żeński lub chłopięcy pomiędzy sopranem a altem
(1.2) pot. osoba z takim głosem
Mezzosopran – głos żeński pomiędzy sopranem i altem, częściowo obejmujący skalę obu poprzednich, lecz o odmiennej od nich barwie. Wyróżnia się trzy rodzaje:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) muz. chłopiec, falsecista lub kastrat, który śpiewa mezzosopranem
(1.2) muz. muzyk, który gra na instrumencie wydającym dźwięki zbliżone do mezzosopranu
Wiktionary
[czytaj: meccosopranistka lub mecosopranistka] kobieta śpiewająca mezzosopranem; mezzosopran
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która śpiewa mezzosopranem
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: mezzosopran
SJP.pl
mezzotynta;
1. rodzaj techniki graficznej,
2. odbitka uzyskana tą techniką
Mezzotinta (sztuka czarna, fr. manière noire, wł. mezzotinto – półton) – technika druku wklęsłego należąca do technik suchych, czyli niewymagających trawienia. Technika mezzotinty, głównie w Anglii, rozwinęła się na przełomie XVIII i XIX wieku. Stwarzała niezwykłe możliwości oddawania walorów obrazu w sposób malarski, miękki oraz tonowy. Dzięki temu stała się bardzo rozpowszechnioną i cenioną techniką graficzną, którą wykorzystywano szczególnie do reprodukowania dzieł malarskich. Technika ta eliminowała charakterystyczną dla rytownictwa linearność, w miejsce której pojawiła się plama tonalna.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: meccoTINto] technika miedziorytnicza polegająca na operowaniu plamami, a nie kreskami ciągłymi, popularna w XVII wieku
SJP.pl
1. technika druku wklęsłego z użyciem fotochemicznie przygotowanych form; heliograwiura, fotograwiura, światłodruk;
2. odbitka powstała przy użyciu tej techniki
SJP.pl
mezzotinta;
1. rodzaj techniki graficznej,
2. odbitka uzyskana tą techniką
SJP.pl
nauczyciel w chederze (elementarnej religijnej szkole żydowskiej)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) nauczyciel dzieci w chederze;
Mełamed (jid. מלמד melamed, hebr. מְלַמֵּד melamed) – nauczyciel w chederze, nierzadko także jego właściciel. Instytucja mełameda rozpowszechnina była zwłaszcza wśród Żydów Europy Wschodniej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Mełchów – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Lelów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Wikipedia
wieś w Polsce
Mełgiew – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie świdnickim, w gminie Mełgiew.
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mełgiew. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Mełgiew
SJP.pl
bułgarskie czerwone wino o wysokiej jakości; melnik
Melnik, Mełnik (bułg. Мелник) – to najmniejsze miasto w Bułgarii (216 mieszkańców w 2011 roku), położone w południowo-zachodniej części kraju, w obwodzie Błagojewgrad, w gminie Sandanski.
SJP.pl
Wikipedia
1. nazwa kilku wsi w Polsce;
2. jezioro w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
Mełpin (pol. hist. Małpino) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Dolsk.
Wikipedia