nazwa litery P
skrótowiec
(1.1) = polit. Parlament Europejski
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Rzeki:
Gminy w USA:
Wikipedia
[czytaj: pik] pora dnia, w której programy danych mediów mają największą oglądalność, a media te żądają najwyższych opłat za emisję reklam
Peak – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Karolina Południowa, w hrabstwie Newberry.
SJP.pl
Wikipedia
pieśń pochwalna o patetycznym nastroju; hymn
SJP.pl
Wikipedia
Osoby o tym nazwisku:
Inne:
Wikipedia
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: piri] nazwisko, m.in. Robert Peary (1856-1920) - amerykański badacz polarny
SJP.pl
gatunek ssaka lądowego z rodziny pancerników; pancernik długoogonowy
Pancernik dziewięciopaskowy, pancernik długoogonowy, peba, tatusja (Dasypus novemcinctus) – gatunek ssaka lądowego z rodziny pancernikowatych (Dasypodidae). Prowadzi nocny tryb życia. Występuje na obszarze obu Ameryk. Zamieszkuje nory różnorodnych terenów.
Jest jednym z trzymaczy herbu Grenady.
SJP.pl
Wikipedia
zakaźna choroba pasożytnicza jedwabników morwowych i dębowych; plamica; pieprzyca
SJP.pl
zdrobnienie od: pecet
SJP.pl
przymiotnik od: PCK (Polski Czerwony Krzyż); PCK-owski
SJP.pl
komputer osobisty; komputer przeznaczony dla jednego użytkownika
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. komputer klasy PC
Komputer osobisty (ang. personal computer, PC, potocznie również pecet) – komputer ogólnego przeznaczenia, którego rozmiar, możliwości i cena predysponują go do indywidualnego użytku. W odróżnieniu od wcześniejszych komputerów, komputery osobiste są obsługiwane bezpośrednio przez użytkownika końcowego, a nie przez operatora specjalistę. Komputer osobisty jest używany przez jedną osobę, co odróżnia go od dużych (i historycznie starszych) komputerów typu mainframe lub minikomputerów, które współużytkowane są przez wiele osób w tym samym czasie. Wraz z pojawieniem się nowszych, jeszcze mniejszych postaci komputerów takich jak laptopy i smartfony, pojęcie PC wstecznie zaczęło oznaczać przede wszystkim maszyny nieprzenośne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: użytkownik peceta (komputera osobistego)
SJP.pl
→ pecet
SJP.pl
niefortunny zbieg okoliczności; brak szczęścia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) niepomyślny zbieg okoliczności
Osoby o nazwisku Pech:
Miejscowości:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
blenda smolista lub uranowa
SJP.pl
osoba pechowa, człowiek, którego prześladuje pech
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. ktoś, kto ma pecha
Pechowiec (fr. La chèvre) – francusko-meksykański film komediowy z 1981 roku w reżyserii Francisa Vebera. Zdjęcia kręcono w Paryżu, Acapulco oraz na terenie meksykańskich stanów Hidalgo i Jalisco.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
niefortunny zbieg okoliczności, czas braku szczęścia, poczucie niepowodzenia
SJP.pl
mający pecha (np. pechowy człowiek), pełen niepowodzeń, prześladowany przez pech, niepomyślny, niefortunny, fatalny (np. pechowy dzień)
przymiotnik jakościowy
(1.1) świadczący o pechu
(1.2) przynoszący pecha, ściągający na kogoś pecha
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od pet
Wiktionary
część dawnego rękopisu przepisywana następnie przez kopistów
Pecja – termin pecja (łac. pecia, franc. pièce) oznacza:
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: pek] nazwisko angielskie, m.in. Gregory Peck (1916-2003), amerykański aktor filmowy
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. pestka
Pecka – gmina w Czechach, w powiecie Jiczyn, w kraju hradeckim. Według danych z dnia 1 stycznia 2014 liczyła 1 277 mieszkańców.
We wsi znajduje się udostępniony do zwiedzania zamek Pecka oraz barokowa kuźnia w Kalu.
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: PEkinpa, w odmianie: Peckinpaha - czytaj: pekinPAha itd.] nazwisko, m.in. Sam Peckinpah (1925-1984) - amerykański reżyser filmowy
SJP.pl
[czytaj: pekorino] twardy włoski ser owczy o mocnym zapachu i słonawym smaku
Pecorino – ser podpuszczkowy, otrzymywany z owczego mleka, dojrzewający, twardy, lekko pikantny, pochodzący z Włoch.
Dawniej warzony przez pasterzy, obecnie wytwarzany na większą skalę.
Istnieje 6 odmian tego sera oficjalnie zarejestrowanych w Unii Europejskiej jako CHNP – Chroniona nazwa pochodzenia (w języku włoskim: DOP Denominazione di origine protetta):
SJP.pl
Wikipedia
rzeka w USA
Miejscowości w USA:
Hrabstwa w USA:
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: pekulium]
1. prywatna własność osoby pozostającej w zależności prawnej od kogoś innego;
2. prywatna własność osoby duchownej
SJP.pl
Wikipedia
gwarowo: gruda błota, gliny, gruzu itp.; pacyna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gwara. pot. gruda ziemi, błota, gliny
(1.2) góry. opadnięte z drzew igliwie
(1.3) pot. głowa
(1.4) gwara więzienna paser
(1.5) slang osiedlowy skręt z marihuany
(1.6) slang osiedlowy starsza kobieta
Osoby o nazwisku Pecyna:
Zobacz też:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. bochenek
Wiktionary
miasto na Węgrzech
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w południowych Węgrzech;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) rzad. związany z Peczem, dotyczący Peczu
Wiktionary
rejon peczerski - jeden z rejonów Kijowa
SJP.pl
1. miasto w Rosji;
2. rzeka w Rosji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w europejskiej części Rosji płynąca przez Republikę Komi oraz przez Nieniecki Okręg Autonomiczny;
(1.2) geogr. miasto w europejskiej części Rosji, w Republice Komi;
Zobacz też: Peczory
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Peczora (rzeka w Federacji Rosyjskiej lub miasto w republice Komi)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Peczorą, dotyczący Peczory (rzeki lub miasta)
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
Peda – polskie nazwisko.
SJP.pl
Wikipedia
skrót od: pedagogika, pedagogiczny
SJP.pl
1. książkowo: nauczyciel, wychowawca;
2. teoretyk w zakresie pedagogii - ogółu środków i metod wychowawczych stosowanych przez nauczycieli i wychowawców;
3. teoretyk w zakresie pedagogiki - nauce o wychowywaniu i nauczaniu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) nauczyciel, wychowawca
(1.2) osoba zajmująca się pedagogiką, pracująca nad ulepszeniem metody wychowania i uczenia
(1.3) hist. w starożytnej Grecji: uczony niewolnik zajmujący się dziećmi pana, w tym odprowadzający je do szkoły
(1.4) daw. prywatny nauczyciel, guwerner, preceptor
Pedagog (łac. paedagōgus od stgr. παιδαγωγός [paidagōgós]) – profesjonalista wykonujący zawód po ukończeniu wyższych studiów pedagogicznych lub po dodatkowym kursie specjalizacyjnym; również pracownik naukowy zajmujący się badaniami w dziedzinie wychowania i oświaty lub nauczyciel akademicki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ogół środków i metod wychowawczych stosowanych przez nauczycieli i wychowawców; nauczanie, wychowywanie
Pedagogia (gr. paidagogía) – dyscyplina pedagogiczna stosowana przez nauczycieli, która zajmuje się zespołem metod i środków stosowanych w nauczaniu oraz wychowywaniu.
Pojęcie pedagogii odnosi się do praktycznej sztuki nauczania, obecnie – także do paradygmatu edukacyjnego, który może przybierać formę doktryny pedagogicznej, ideologii edukacyjnej bądź ukrytego programu wychowawczego.
SJP.pl
Wikipedia
odnoszący się do pedagogii lub pedagogiki (np. kurs pedagogiczny), zgodny z ich zasadami (np. zdolności pedagogiczne); wychowawczy, nauczycielski
przymiotnik
(1.1) związany z pedagogiką, wychowawczy
SJP.pl
Wiktionary
1. nauka o wychowywaniu i nauczaniu, której przedmiotem jest działalność wychowawcza mająca na celu wyposażenie całego społeczeństwa wiedzę, sprawności ogólne i zawodowe, zainteresowania, system wartości oraz kształtowanie odpowiednich postaw i przekonań; dydaktyka;
2. działalność wychowawcza polegająca na świadomym i zorganizowanym oddziaływaniu na kogoś w celu osiągnięcia określonych rezultatów wychowawczych lub oświatowych; nauczanie, kształcenie, wychowywanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka o celach, metodach i środkach nauczania i wychowania;
(1.2) świadoma i celowa działalność wychowawcza
Pedagogika – w znaczeniu potocznym, świadoma i celowa działalność wychowawcza; w znaczeniu instytucjonalnym – zespół nauk o wychowaniu, istocie, celach, treściach, metodach, środkach i formach organizacji procesów wychowawczych. Pedagogika jako nauka o edukacji (wychowaniu i kształceniu), należy do nauk społecznych i zajmuje się rozwojem i zmianami mechanizmów wychowania oraz kształcenia na przestrzeni całego życia człowieka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dwuletnie seminarium kształcące nauczycieli w okresie Polski międzywojennej
SJP.pl
działalność, której celem jest szerzenie wiedzy wychowawczej, najczęściej wśród rodziców i studentów
SJP.pl
prowadzić działalność, której celem jest szerzenie wiedzy wychowawczej, najczęściej wśród rodziców i studentów
SJP.pl
→ pedagog
SJP.pl
pedalista;
1. potocznie: rowerzysta naruszający zasady ruchu drogowego;
2. pogardliwie: homoseksualista; pedzio, pedał, cieć, homoś
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. pejor. rowerzysta, który nie przestrzega zasad ruchu drogowego
SJP.pl
Wiktionary
1. pogardliwie: powodować, że ktoś lub coś nabiera cechy uważane za typowe dla homoseksualistów;
2. żartobliwie:
a) kręcić pedałami roweru;
b) jechać na rowerze;
3. pedalić się - pogardliwie:
a) uprawiać seks z innym mężczyzną;
b) zachowywać się w sposób uważany za typowy dla homoseksualistów
SJP.pl
zdrobnienie od: pedał; pedałek
SJP.pl
pedalarz;
1. potocznie: rowerzysta naruszający zasady ruchu drogowego;
2. pogardliwie: homoseksualista; pedzio, pedał, cieć, homoś
SJP.pl
1. system wykorzystywania pedałów w grze fortepianowej;
2. notacja sposobu grania na klawiaturze nożnej w organach
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. użycie pedałów podczas grania na instrumentach muzycznych
(1.2) muz. specjalne oznaczenie w nutach wskazujące na użycie pedałów podczas gry
Aplikatura, palcowanie – w grze na instrumentach muzycznych optymalny ze względu na fizjologię ręki sposób układania palców. Także zapis kolejności użycia palców podczas gry. Podczas opracowywania aplikatury bierze się również pod uwagę dynamikę, artykulację i frazowanie utworu. Podstawy współczesnej aplikatury w zakresie gry fortepianowej stworzył na początku XIX wieku Muzio Clementi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. pogardliwie: charakterystyczny dla pedała (homoseksualisty);
2. potocznie: oceniany negatywnie, budzący negatywne uczucia
przymiotnik
(1.1) pot. pogard. gejowski
SJP.pl
Wiktionary
→ pedalski
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. rzad. wulg. cecha tego, co jest pedalskie; cecha tych, którzy są pedalscy
SJP.pl
Wiktionary
pogardliwie:
1. pederastia;
2. ogół homoseksualistów
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pot. obraź. cecha mężczyzny, który czuje pociąg seksualny do innych mężczyzn
(1.2) pot. obraź. ogół mężczyzn, którzy czują pociąg seksualny do innych mężczyzn
SJP.pl
Wiktionary
zdrobniale, z politowaniem o pedancie (osobie przesadnie dokładnej, drobiazgowej, przywiązującej zbyt dużą wagę do porządku)
SJP.pl
osoba przesadnie zwracająca uwagę na szczegóły, zbyt dokładna, drobiazgowa; skrupulant, skrupulat
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek bardzo dokładny, przywiązujący dużą wagę do porządku
SJP.pl
Wiktionary
drobiazgowa, przesadna dokładność właściwa pedantom; pedantyzm
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przesadna dbałość o detale
SJP.pl
Wiktionary
związany z pedanterią, zachowaniem pedanta - osoby przesadnie dokładnej, drobiazgowej (np. pedanteryjne usposobienie)
SJP.pl
fonetyczna, gramatyczna lub słowotwórcza przemiana wyrazu obcego pochodzenia zastosowanego w wypowiedzi w celu dostosowania go do zasad języka
SJP.pl
kobieta przesadnie dokładna, drobiazgowa, przywiązująca zbyt dużą wagę do porządku
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta bardzo dokładna, przywiązująca dużą wagę do porządku
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób pedantyczny, pedanteryjny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: pedantycznie
SJP.pl
rzadki stopień wyższy od przymiotnika: pedantyczny; bardziej pedantyczny
SJP.pl
drobiazgowa, przesadna dokładność właściwa pedantom; pedantyzm, pedanteria
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest pedantyczne; cecha tych, którzy są pedantyczni
SJP.pl
Wiktionary
charakterystyczny, typowy dla pedanta (osoby przesadnie dokładnej, drobiazgowej, przywiązującej zbyt dużą wagę do porządku), związany z taką osobą (np. zachowanie pedantyczne); drobiazgowo skrupulatny, przesadnie dokładny
przymiotnik
(1.1) skrajnie, nadmiernie dokładny
SJP.pl
Wiktionary
drobiazgowa, przesadna dokładność właściwa pedantom; pedanteria
SJP.pl
1. część niektórych urządzeń mechanicznych
2. żartobliwie, metaforycznie o nogach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. dźwignia przeznaczona do obsługi stopą w samochodzie, samolocie, rowerze itp., także w niektórych instrumentach muzycznych;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) slang. obraź. określenie geja, niekiedy rozszerzane na mężczyzn postrzeganych jako homoseksualiści
Pedał (łac. pedalis – noga) – część mechanizmu dźwigniowego wprawiana w ruch za pomocą nacisku nogą.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: pedał; pedalik
SJP.pl
1. pogardliwie: homoseksualistka, lesbijka; pederastka;
2. żartobliwie: mała torebka noszona pod pachą lub w ręce przez mężczyzn; pedałówka, pederastka
SJP.pl
w gwarze uczniowskiej: szkoła podstawowa; pedałówka
SJP.pl
1. używać pedałów podczas jazdy na rowerze lub innym pojeździe wymagającym napędzania za pomocą pedałów;
2. używać pedałów w trakcie gry na pianinie, fortepianie lub organach;
3. potocznie: iść szybko
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) obracać pedałami, jadąc rowerem lub innym pojazdem
(1.2) środ. muz. używać pedałów, grając na pianinie, fortepianie lub organach
(1.3) pot. jechać rowerem
(1.4) przen. pot. wulg. o mężczyznach: odbywać homoseksualny stosunek płciowy
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|pedałować.
Wiktionary
żartobliwie: rowerzysta, kolarz
SJP.pl
stary typ samochodu, w którym biegi zmieniało się przy pomocy nożnego pedału
SJP.pl
1. żartobliwie: mała torebka noszona pod pachą lub w ręce przez mężczyzn; pederastka, pedałka;
2. w gwarze uczniowskiej:
a) szkoła podstawowa; pedałówa;
b) rower;
3. maszyna drukarska o nożnym napędzie, przeznaczona do wykonywania druków niewielkiego formatu; maszyna dociskowa;
4. potocznie: urządzenie lub instrument obsługiwany przy użyciu pedałów;
5. piła do drewna z wychylanym pedałem, służąca do cięcia tarcicy
Harmonia pedałowa (gwar. „pedałówka”) – polski ludowy instrument muzyczny. Odmiana ta występuje w Polsce. Instrument ten powstał w wyniku połączenia elementów konstrukcyjnych harmonii oraz fisharmonii lub według innych teorii eoliny.
SJP.pl
Wikipedia
posiadający pedały
SJP.pl
potocznie: powszechny dom towarowy
SJP.pl
dawniej: woźny w zakładzie naukowym; bedel; tercjan
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. woźny (zwykle w odniesieniu do woźnego w zakładzie naukowym, w placówkach szkolnictwa wyższego)
SJP.pl
Wiktionary
mężczyzna odczuwający pociąg płciowy do mężczyzn; homoseksualista, gej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) psych. med. homoseksualista
(1.2) hist. w starożytnej Grecji mężczyzna utrzymujący homoseksualne kontakty z dojrzewającymi chłopcami;
(1.3) środ. sport. strzelectwo strzelający z pistoletu dowolnego
Pederastia (stgr. παῖς chłopiec + stgr. ἐραστής – w przekładzie Witwickiego: miłośnik) – termin wywodzący się z języka greckiego (dosł. miłość do chłopców) – w języku polskim w węższym sensie oznacza specyficzną formę homoseksualizmu męskiego, polegającą na związkach erotycznych lub kontaktach seksualnych mężczyzn lub młodzieńców (erastesów, miłośników), z młodzieńcami lub chłopcami (eromenosami, lubymi, oblubieńcami), zazwyczaj opartych na różnicy wieku, występującą w kulturze starożytnej Grecji. Chłopcy stawali się przedmiotem zainteresowania młodzieńców i dorosłych mężczyzn już około 12 lub 13 roku życia i pozostawali nim aż do momentu osiągnięcia wieku efeba, tj. do 18 roku życia. Młodzieńcy w wieku od około 16-18 do około 20 lat mogli być zarówno miłośnikami rówieśników lub młodszych od siebie chłopców, jak i lubymi starszych mężczyzn.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. popęd seksualny do osobników tej samej płci; homoseksualizm;
2. dawniej: związki seksualne dojrzałych mężczyzn z młodzieńcami
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. kontakty erotyczne dojrzałych mężczyzn z dojrzewającymi chłopcami;
(1.2) med. psych. homoseksualizm
Pederastia (stgr. παῖς chłopiec + stgr. ἐραστής – w przekładzie Witwickiego: miłośnik) – termin wywodzący się z języka greckiego (dosł. miłość do chłopców) – w języku polskim w węższym sensie oznacza specyficzną formę homoseksualizmu męskiego, polegającą na związkach erotycznych lub kontaktach seksualnych mężczyzn lub młodzieńców (erastesów, miłośników), z młodzieńcami lub chłopcami (eromenosami, lubymi, oblubieńcami), zazwyczaj opartych na różnicy wieku, występującą w kulturze starożytnej Grecji. Chłopcy stawali się przedmiotem zainteresowania młodzieńców i dorosłych mężczyzn już około 12 lub 13 roku życia i pozostawali nim aż do momentu osiągnięcia wieku efeba, tj. do 18 roku życia. Młodzieńcy w wieku od około 16-18 do około 20 lat mogli być zarówno miłośnikami rówieśników lub młodszych od siebie chłopców, jak i lubymi starszych mężczyzn.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. pogardliwie: homoseksualistka, lesbijka; pedałka;
2. żartobliwie: mała torebka noszona pod pachą lub w ręce przez mężczyzn; pedałówka, pedałka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. żart. mała, płaska torebka na dokumenty, noszona przez mężczyzn w ręku lub na przegubie
SJP.pl
Wiktionary
charakterystyczny dla pederasty (homoseksualisty) lub pederastii (stosunku homoseksualnego między mężczyznami), związany z nimi (np. stosunek pederastyczny)
przymiotnik
(1.1) dotyczący pederastii
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: wielobranżowy sklep towarowy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. państwowy dom towarowy lub powszechny dom towarowy
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: pedet, PDT (Powszechny Dom Towarowy)
SJP.pl
specjalista w zakresie pedeutologii (działu pedagogiki zajmującego się zagadnieniami związanymi z zawodem nauczyciela, sposobami nauczania i wychowania)
SJP.pl
dział pedagogiki zajmujący się zagadnieniami związanymi z zawodem nauczyciela, sposobami nauczania i wychowania
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dział pedagogiki zajmujący się zagadnieniami dotyczącymi zawodu nauczyciela;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: pedeutologia lub pedeutolog; związany z pedeutologią (działem pedagogiki zajmującym się zagadnieniami związanymi z zawodem nauczyciela, sposobami nauczania i wychowania) lub osobą zajmującą się tą dziedziną (np. charakterystyka pedeutologiczna); pedeutyczny
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik od: pedeutologia lub pedeutolog; związany z pedeutologią (działem pedagogiki zajmującym się zagadnieniami związanymi z zawodem nauczyciela, sposobami nauczania i wychowania) lub osobą zajmującą się tą dziedziną (np. charakterystyka pedeutyczna); pedeutologiczny
SJP.pl
lekarz specjalizujący się w pediatrii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. lekarz dziecięcy
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) med. lekarka dziecięca
Pediatra – lekarz specjalista w zakresie pediatrii, nauki o chorobach występujących wśród dzieci i metodach ich leczenia. W ramach dalszego rozwoju zawodowego lekarza pediatry, dostępne są podspecjalizacje (lub specjalności szczegółowe), np. nefrologia dziecięca, endokrynologia dziecięca, onkologia dziecięca, hematologia dziecięca itp.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. dział medycyny, nauka zajmująca się schorzeniami wieku dziecięcego i ich leczeniem oraz obejmująca całokształt wiedzy o rozwoju fizycznym i psychicznym dziecka;
2. oddział pediatryczny w szpitalu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. dział medycyny zajmujący się dziećmi, ich rozwojem, opieką nad nimi oraz chorobami dziecięcymi;
(1.2) oddział dziecięcy w szpitalu
Pediatria – dziedzina medycyny zajmująca się chorobami dziecięcymi, opieką nad dziećmi oraz ich rozwojem. Za ojca pediatrii uznaje się Abrahama Jacobiego. W Polsce pediatria jest priorytetową dziedziną medycyny oraz jedną ze specjalizacji lekarskich, a jej konsultantem krajowym od 1 marca 2018 jest prof. dr hab. Teresa Jackowska.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lekarka specjalizująca się w pediatrii
SJP.pl
związany z pediatrią (działem medycyny zajmującym się głównie schorzeniami wieku dziecięcego) lub lekarzem leczącymi dzieci (np. oddział pediatryczny, poradnia pediatryczna)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z pediatrią
SJP.pl
Wiktionary
przekształcony w szczypce chwytne kolec jeżowca, służący do obrony lub oczyszczania powierzchni ciała; pedicellaria
SJP.pl
przekształcony w szczypce chwytne kolec jeżowca, służący do obrony lub oczyszczania powierzchni ciała; pedicelaria
SJP.pl
[czytaj: pedikiur] kosmetyczne i lecznicze pielęgnowanie stóp, polegające m.in. na obcinaniu paznokci; pedikiur
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kosmet. zabieg pielęgnacji stóp
Pedicure – zabieg kosmetyczny, któremu poddawane są paznokcie u stóp. Zabieg ten wykonuje się za pomocą lakieru, który koloryzuje paznokieć i nie tylko. U rąk robiony jest manicure. Rozróżnia się pedicure kosmetyczny, pedicure leczniczy oraz pedicure biologiczny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: pedikiurzysta] osoba zajmująca się pedicure'em, (kosmetycznym i leczniczym pielęgnowaniem stóp), robiąca pedicure; pedikiurzysta
SJP.pl
[czytaj: pedikiurzystka] kobieta zajmująca się pedicure'em, (kosmetycznym i leczniczym pielęgnowaniem stóp), robiąca pedicure; pedikiurzystka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kosmet. zob. pedikiurzystka.
SJP.pl
Wiktionary
włókno otrzymywane z liany rotangowej, wykorzystywane do wyrobu plecionek
SJP.pl
[czytaj: PEdigri:]
1. środowiskowo: drzewo genealogiczne; rodowód;
2. karma dla psów marki Pedigree
SJP.pl
kosmetyczne i lecznicze pielęgnowanie stóp, polegające m.in. na obcinaniu paznokci; pedicure
SJP.pl
osoba zajmująca się pedicure'em, (kosmetycznym i leczniczym pielęgnowaniem stóp), robiąca pedicure; pedicurzysta
SJP.pl
kobieta zajmująca się pedicure'em, (kosmetycznym i leczniczym pielęgnowaniem stóp), robiąca pedicure; pedicurzystka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kosmet. kobieta wykonująca pedikiur zawodowo
SJP.pl
Wiktionary
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z dzieckiem, potomkiem, potomstwem
(1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z gruntem, ziemią
Wiktionary
stomatologia dziecięca (dział stomatologii zajmujący się leczeniem schorzeń uzębienia u dzieci, szczególnie u tych w pierwszym roku życia)
Stomatologia dziecięca, pedodoncja – specjalizacja stomatologiczna wyodrębniona z powodu odrębności budowy zębów i całego układu stomatognatycznego w okresie rozwojowym.
Pedodoncja zajmuje się m.in. takimi zagadnieniami, jak:
SJP.pl
Wikipedia
specjalista zajmujący się leczeniem schorzeń uzębienia u dzieci, szczególnie u tych w pierwszym roku życia; stomatolog dziecięcy
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik od: pedodoncja; związany ze stomatologią dziecięcą (np. gabinet pedodontyczny) lub specjalistą w jej zakresie
SJP.pl
mężczyzna odczuwający popęd płciowy do dzieci
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) seks. dorosły odczuwający popęd płciowy do dzieci
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zool. zwierzę bytujące, rozwijające się w glebie
Pedofilia (stgr. παῖς paîs, dop. παιδός paidós „dziecko”, φιλία philía „miłość”) – rodzaj parafilii: stan, w którym głównym lub wyłącznym sposobem osiągania satysfakcji seksualnej jest kontakt z dziećmi w okresie przedpokwitaniowym lub wczesnej fazie pokwitania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zaburzenia seksualne polegające na odczuwaniu popędu płciowego do dzieci
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) seks. psych. popęd seksualny do dzieci;
Pedofilia (stgr. παῖς paîs, dop. παιδός paidós „dziecko”, φιλία philía „miłość”) – rodzaj parafilii: stan, w którym głównym lub wyłącznym sposobem osiągania satysfakcji seksualnej jest kontakt z dziećmi w okresie przedpokwitaniowym lub wczesnej fazie pokwitania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta odczuwająca popęd płciowy do dzieci
SJP.pl
typowy dla pedofilii (zaburzenia seksualnego polegającego na odczuwaniu popędu płciowego do dzieci), związany z nią (np. czyn pedofilny)
SJP.pl
charakterystyczny dla pedofila (osoby z zaburzeniem seksualnym polegającym na odczuwaniu popędu płciowego do dzieci), związany z nim
przymiotnik
(1.1) związany z pedofilią, właściwy pedofilii i pedofilom
SJP.pl
Wiktionary
bycie pedofilem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. chorobliwy lęk przed dziećmi, niechęć wobec dzieci
Wiktionary
związany ze zjawiskami powstawania i przekształcania się gleby (np. proces pedogenetyczny); glebotwórczy (częściej)
SJP.pl
1. wytwarzanie jaj zdolnych do rozwoju bez zapłodnienia;
2. zespół zjawisk prowadzących do powstania gleby i jej dalszego rozwoju
SJP.pl
Wikipedia
pajdokracja;
1. rządy ludzi młodych, niedojrzałych i niedoświadczonych;
2. sprawująca władzę grupa ludzi młodych, niedojrzałych i niedoświadczonych;
3. nadmierne skupianie się na realizacji wszystkich potrzeb dziecka z jednoczesnym zmniejszeniem stawianych im wymagań
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. rządy młodych, niedoświadczonych osób
Pajdokracja, pedokracja, infantokracja – dosłownie: władza dzieci, z gr. país („dziecko”) oraz kratós („siła, władza”).
Powyższe terminy mają pozytywne i negatywne znaczenia:
Źródła:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalista zajmujący się pedolingwistyką (dziedziną lingwistyki badającą język, mowę dzieci, szczególnie tych w okresie przedszkolnym)
SJP.pl
specjalistka zajmująca się pedolingwistyką (dziedziną lingwistyki badającą język, mowę dzieci, szczególnie tych w okresie przedszkolnym)
SJP.pl
przymiotnik od: pedolingwistyka; związany z dziedziną lingwistyki zajmującą się badaniem języka, mowy dzieci, szczególnie tych w okresie przedszkolnym (np. charakterystyka pedolingwistyczna)
SJP.pl
dziedzina lingwistyki zajmująca się badaniem języka, mowy dzieci, szczególnie tych w okresie przedszkolnym
Pedolingwistyka – dział językoznawstwa zajmujący się badaniem mowy i jej rozwoju u dzieci.
SJP.pl
Wikipedia
1. specjalista w zakresie nauki o glebie; gleboznawca;
2. specjalista w zakresie nauki badającej fizyczny i psychiczny rozwój dzieci
SJP.pl
1. nauka badająca fizyczny i psychiczny rozwój dzieci;
2. nauka o glebie; gleboznawstwo
SJP.pl
Wikipedia
1. związany z nauką badającą fizyczny i psychiczny rozwój dzieci;
2. związany z nauką o glebie; gleboznawczy
SJP.pl
→ pedolog; gleboznawczyni
SJP.pl
masochizm (chorobliwe zboczenie polegające na doznawaniu przyjemności seksualnych pod wpływem bólu) połączony z odczuwaniem popędu płciowego do dzieci
SJP.pl
przyrząd mierzący liczbę wykonanych kroków; krokomierz
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) metrol. zob. krokomierz.
Krokomierz, pedometr – urządzenie pomiarowe, zwykle przenośne i elektroniczne, służące do zliczania kroków zrobionych przez używającą go osobę i, dzięki temu, przebytej odległości. Jego działanie opiera się na wahadle, które wychwytuje ruchy biodra i przekazuje informacje o nich do modułów odpowiedzialnych za rejestrację, przeliczanie i wyświetlanie danych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
próbka gleby w kształcie graniastosłupa pobierana w celach badawczych
Pedon – graniastosłup wyodrębniony w glebie, który ma wszystkie właściwości charakterystyczne dla tej gleby i pozwala na rozpoznanie całego układu poziomów genetycznych (profilu); ma powierzchnię kilku metrów kwadratowych i głębokość od kilkudziesięciu centymetrów do ok. 2 metrów.
SJP.pl
Wikipedia
powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej, w której zachodzą biotyczne i abiotyczne procesy glebotwórcze;
Pedosfera (z gr. πέδον pédon „gleba”, σφαῖρα sphaîra „kula”) – powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej, składająca się z części mineralnychi organicznych powstałych w wyniku oddziaływania czynników glebotwórczych, takich jak klimat, woda, drobnoustroje glebowe, rośliny, zwierzęta oraz działalność człowieka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
aparat medyczny używany przy badaniu płaskostopia
SJP.pl
zespół prac technicznych wykonywanych w powierzchniowej warstwie skorupy ziemskiej, ogół osiągnięć pozwalających na konkretne wykorzystanie tej warstwy (np. przy budowie tunelów, kopalń)
SJP.pl
nauczyciel w starogreckiej palestrze (miejscu, w którym szkolono się w zapasach i w walce na pięści)
SJP.pl
hiszpańskie imię męskie
Pedro, właśc. Pedro Eliezer Rodríguez Ledesma (wym. [ˈpeðɾo roˈðɾiɣeθ leˈðezma]; ur. 28 lipca 1987 w Santa Cruz de Tenerife) – hiszpański piłkarz, występujący na pozycji napastnika we włoskim klubie Lazio. W latach 2010–2017 reprezentant Hiszpanii. Pedro jest zawodnikiem obunożnym. Jako pierwszy piłkarz w historii strzelił gola w sześciu różnych rozgrywkach w ciągu jednego roku.
SJP.pl
Wikipedia
Pedro z żoną
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Pedra lub z nim związany
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
pogardliwie: homoseksualista; pedzio, pedał, cieć, homoś
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. pejor. homoseksualista
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: gejowski, homoseksualny
SJP.pl
obszar o zrównanej powierzchni powstały w wyniku denudacji (niszczącej działalności wiatru lub wód) przebiegającej w klimacie suchym; pedyplena
Pedyment – zrównana powierzchnia o niewielkim spadku (od 1° do 10°), rozciągająca się u podnóża stromego stoku, powiększająca się wskutek jego cofania i zrównywania przez wietrzenie i erozję wodną epizodyczną potoków. Pedymenty są wykształcone w twardej skale podłoża i pokryte tylko cienką warstwą osadu. Są przede wszystkim strefą transportu materiału z gór do kotlin górskich. Pedymenty powszechnie występują zwłaszcza na obszarach suchych i półsuchych.
SJP.pl
Wikipedia
obszar o zrównanej powierzchni powstały w wyniku denudacji (niszczącej działalności wiatru lub wód) przebiegającej w klimacie suchym; pedyment
SJP.pl
osuwanie się mas skalnych, w wyniku którego powstaje pedyplena (obszar o zrównanej powierzchni)
SJP.pl
czasownik dokonany
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Podhale, Bukowina. powiedzieć
Wiktionary
pogardliwie: homoseksualista; homoś, pedał, cieć, pedalarz, pedalista
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pejor. pot. gej, homoseksualista
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: PLN - nowy polski złoty
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. monet. nowy złoty polski, PLN
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: piling] piling;
1. zabieg kosmetyczny wykonywany w celu usunięcia martwego naskórka;
2. kosmetyk używany do takiego zabiegu; ścierak
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kosmet. technika kosmetyczna polegająca na złuszczaniu lub ścieraniu martwego naskórka
(1.2) kosmet. kosmetyk, najczęściej w postaci kremu, o działaniu złuszczającym lub ścierającym naskórek
Złuszczanie naskórka, inaczej peeling, eksfoliacja, abrazja, ablacja – zabieg stosowany w kosmetyce i dermatologii, polegający na usunięciu martwych komórek naskórka. Zabieg ma na celu poprawę wyglądu i stanu skóry, poprzez spłycenie drobnych zmarszczek oraz rozjaśnienie przebarwień. Peeling stosowany jest także w kuracji przeciwtrądzikowej oraz po zabiegu depilacji w celu zapobiegania wrastania włosów w skórę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: pilingować] usuwać zrogowaciałe części naskórka i oczyszczać skórę; pilingować
SJP.pl
→ peeling [czytaj: pilingowy]; pilingowy
SJP.pl
środowiskowo: pistolet maszynowy; empi
Pistolet maszynowy – rodzaj indywidualnej automatycznej broni strzeleckiej zasilanej amunicją pistoletową, zdolnej do prowadzenia ognia ciągłego. Pistolety maszynowe przeznaczone są do zwalczania siły żywej na krótkich dystansach (do 200 m).
SJP.pl
Wikipedia
żołnierz, na którego uzbrojenie składa się pistolet maszynowy (peem)
SJP.pl
Peenemünde (pol. hist. Pianoujście, także Kujawice) – gmina w Niemczech, w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie, w powiecie Vorpommern-Greifswald, wchodzi w skład Związku Gmin Usedom-Nord. Leży w północno-zachodniej części wyspy Uznam, nad cieśniną Piana i Bałtykiem, w obrębie historycznego Pomorza Zachodniego. W czasie II wojny światowej mieścił się tu niemiecki ośrodek badań nad nowymi broniami III Rzeszy, m.in. nad broniami V-1 i V-2.
Wikipedia
[czytaj: PIP szoł] peep show, peepshow, pipszoł;
1. striptiz lub taniec erotyczny wykonywany w odgrodzonym od widza pomieszczeniu, który można oglądać przez okienko;
2. miejsce, w którym odbywa się taki striptiz lub taniec erotyczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zob. peep toe.
Wiktionary
[czytaj: PIP szoł] peep show, peep-show, pipszoł;
1. striptiz lub taniec erotyczny wykonywany w odgrodzonym od widza pomieszczeniu, który można oglądać przez okienko;
2. miejsce, w którym odbywa się taki striptiz lub taniec erotyczny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) inform. będący lub związany z siecią komputerową, w której komputery mają te same uprawnienia i mogą dzielić się danymi oraz udostępniać sobie nawzajem zasoby bez udziału centralnego serwera;
Wiktionary
potocznie: PRL (Polska Rzeczpospolita Ludowa); Peerel
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) iron. Polska Rzeczpospolita Ludowa
SJP.pl
Wiktionary
osoba zindoktrynowana przez system komunistyczny PRL
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. hist. obywatel PRL
Wiktionary
przymiotnik od: PRL (Polska Rzeczpospolita Ludowa); PRL-owski
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący PRL-u
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) środ. pot. autobus miejski Jelcz PR110
Wiktionary
członek PSL (Polskiego Stronnictwa Ludowego); PSL-owiec
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) polit. członek Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL)
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: PSL (Polskie Stronnictwo Ludowe); PSL-owski
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z PSL-em, dotyczący PSL-u
przymiotnik jakościowy
(2.1) charakterystyczny dla dla polityki, poglądów, programów, założeń itp. PSL-u
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) farm. chemioterapeutyk z grupy fluorochinolonów, o szerokim zakresie działania;
Pefloksacyna – organiczny związek chemiczny z grupy fluorochinolonów stosowany jako chemioterapeutyk. Jest aktywna wobec bakterii Gram-ujemnych, lecz wykazuje mniejszą skuteczność od innych chinolonów. Stosowana jest głównie w zakażeniach dróg moczowych, gruczołu krokowego, kości i stawów. Działa toksycznie na wątrobę.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. glikol polietylenowy
Wiktionary
8-bitowa konsola gier wideo, klon japońskiej konsoli Famicom
SJP.pl
Wikipedia
1. symbol natchnienia poetyckiego w postaci skrzydlatego konia;
2. bajeczny koń skrzydlaty z głową gryfa; hipogryf;
3. przenośnie: rasowy, piękny koń; rumak
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(1.1) mitgr. koń skrzydlaty; emblemat natchnienia poetyckiego;
(1.2) astr. gwiazdozbiór nieba północnego;
(1.3) przen. natchnienie poetyckie
(1.4) poet. bystronogi koń; rumak
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Pegaz; należący do Pegaza, mitycznego uskrzydlonego konia (np. pegazie skrzydła, pegazi ogon), związany z Pegazem; pegazowy
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) rzad. należący do Pegaza
przymiotnik relacyjny
(2.1) rzad. dotyczący Pegaza, określający Pegaza, używany przy Pegazie
przymiotnik jakościowy
(3.1) rzad. charakterystyczny dla Pegaza, mający cechy Pegaza
SJP.pl
Wiktionary
rodzina ryb promieniopłetwych z rzędu igliczniokształtnych
Pegazowate (Pegasidae) – rodzina małych morskich ryb promieniopłetwych o niejasnej pozycji taksonomicznej. Klasyfikowano je w rzędzie ciernikokształtnych (Gasterosteiformes) lub igliczniokształtnych (Syngnathiformes). Poławiane gospodarczo na niewielką skalę. Bywają sprzedawane jako kurioza.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach pegazowatych (rodzina ryb)
SJP.pl
przymiotnik od: Pegaz; należący do Pegaza, mitycznego uskrzydlonego konia (np. pegazowe skrzydła, pegazowy ogon), związany z Pegazem; pegazi
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) należący do Pegaza
przymiotnik relacyjny
(2.1) dotyczący Pegaza, określający Pegaza, używany przy Pegazie
przymiotnik jakościowy
(3.1) charakterystyczny dla Pegaza, mający cechy Pegaza
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: pe-gie-ER] jedno z gospodarstw należące do PGR-u
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. roln. Państwowe Gospodarstwo Rolne
Państwowe gospodarstwo rolne (PGR, od 1976 – państwowe przedsiębiorstwo gospodarki rolnej – PPGR) – duże, socjalistyczne przedsiębiorstwa rolne będące własnością państwową.
W 1949 roku rząd rozpoczął przymusową kolektywizację, polegającą na zrzeszaniu chłopów w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych. W 1956 roku na fali odwilży z blisko 10 tys. spółdzielni pozostało 1,5 tys., wobec czego uspołecznioną formą pozostały Państwowe Gospodarstwa Rolne powstające równolegle wcześniej, utworzone 12 lutego 1949 z Państwowych Nieruchomości Ziemskich, Państwowych Zakładów Hodowli Koni i Państwowych Zakładów Hodowli Roślin. Gospodarstwa takie tworzone były głównie na bazie wcześniejszych majątków ziemskich. Wiele takich gospodarstw powstało na Ziemiach Odzyskanych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: pegieerowiec] pracownik PGR-u (Państwowego Gospodarstwa Rolnego); PGR-owiec
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. roln. rolnik zrzeszony w Państwowym Gospodarstwie Rolnym
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: PGR (Państwowe Gospodarstwo Rolne); PGR-owski
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący PGR-u, związany z PGR-em
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) rzad. na sposób pegeerowski, tak jak w pegeerze
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. cecha tego, co jest pegeerowskie
Wiktionary
[czytaj: pegie-erus] pogardliwie: pracownik PGR-u (Państwowego Gospodarstwa Rolnego)
SJP.pl
upaństwowienie rolnictwa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. roln. zakładanie Państwowych Gospodarstw Rolnych
(1.2) hist. przejmowanie majątku przez Państwowe Gospodarstwa Rolne
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) seks. heteroseksualny stosunek płciowy, w którym mężczyzna jest stroną bierną penetrowaną analnie przez kobietę przy pomocy dildo zamocowanego do jej bioder;
Pegging – heteroseksualny akt płciowy, polegający na tym, że kobieta penetruje odbyt mężczyzny sztucznym członkiem lub wibratorem umocowanym na biodrach przy pomocy pasków tzw. strap-on dildo. Termin ten pojawił się po raz pierwszy 21 czerwca 2001 roku w poradniku seksualnym Dana Savage’a pt. Savage love, który wyłonił nazwę tej praktyki spośród propozycji swych czytelników.
Wiktionary oraz Wikipedia
grubokrystaliczny zespół mineralny występujący w magmowych skałach głębinowych i w skałach metamorficznych
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: pegmatyt; prowadzący do powstania zespołu mineralnego charakterystycznego dla skał magmowych głębinowych i metamorficznych (np. etap pegmatytowy), związany z takim zespołem lub procesem jego tworzenia się (np. tonalit pegmatytowy)
SJP.pl
Pegu (birm. ပဲခူးမြို့ /bəɡó mjo̰/, mon ဗဂေါ /həkɜ̀/, ang. Bago, hist. Hanthawaddy) – miasto w środkowej Mjanmie (Birmie), w prowincji Pegu, 80 km na północny wschód od Rangunu.
Liczba mieszkańców: 284 tys. (2012) – czwarte co do wielkości miasto kraju.
Wikipedia
rodzaj woltomierza elektronicznego, służący w praktyce do pomiaru odczynu pH roztworu
pH-metr – urządzenie służące do pomiaru pH analizowanych substancji chemicznych.
Większość pH-metrów to w istocie mierniki potencjału, w których pH ustala się na podstawie pomiaru siły elektromotorycznej (SEM) ogniwa utworzonego z elektrody wskaźnikowej (zanurzonej w roztworze badanym) i elektrody porównawczej (zanurzonej w roztworze wzorcowym o znanym pH). Ogniwa te są zwykle połączone z elektronicznym woltomierzem o dużej czułości, który automatycznie przelicza zmierzoną SEM ogniwa na skalę pH, zgodnie z dostosowanym do warunków pomiaru równaniem Nernsta.
SJP.pl
Wikipedia
zespół metod pomiaru wartości pH
SJP.pl
→ pehametr
SJP.pl
urządzenie do utrzymywania stałego pH roztworu poprzez dozowanie kwasu lub zasady
SJP.pl
dawny język z grupy języków irańskich zachowany w literaturze i napisach na monetach; pahlawi
SJP.pl
kolczasty krzew z rodziny kaktusowatych, występujący w strefie tropikalnej Ameryki, uprawiany jako roślina ozdobna; pereskia, drzewidło
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Poznań. żart. pogard. wesz
Osoby:
Miejscowości:
Wiktionary oraz Wikipedia
krótki bicz z rączką upleciony z rzemyków
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) krótki, pleciony bicz z rączką
Szpicruta (także: palcat, pejcz) – rzemienna plecionka lub pręt pokryty skórą, służący jako pomoc jeździecka do poganiania konia.
Szpicruta przykładana jest na łopatkę lub zad wierzchowca. Nie zalecane jest jej używanie tuż za łydką jeźdźca – na słabiźnie. Szpicrutę powinni stosować jeźdźcy, potrafiący już panować nad koniem za pomocą łydek i dosiadu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: pejcz
SJP.pl
w językoznawstwie:
1. wyraz nacechowany negatywnie, forma wyrazu nadająca mu taki charakter (np. profesory, Polaki);
2. element gramatyczny nadający wyrazom znaczenie ujemne, np. przyrostek -sko (babsko), -as (urzędas)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) określenie (np. cech ludzkich) o charakterze ośmieszającym, wyszydzającym; kojarzącym się z czymś nagannym i powszechnie nieuznanym.
Pejoratyw (z łac. pēior – gorszy) – wyraz używany, aby wyrazić negatywną ocenę osoby lub czegoś.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nabieranie przez wyrazy zabarwienia ujemnego
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w negatywny sposób
Wiktionary
negatywne nacechowanie jakiegoś wyrazu, ujemność w znaczeniu wyrazu lub jego formy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co pejoratywne; cecha tych, którzy są pejoratywni
SJP.pl
Wiktionary
1. mający negatywny, obraźliwy wydźwięk lub znaczenie; krytyczny, ujemny;
2. o przyrostkach: nadający wyrazowi ujemny odcień
przymiotnik
(1.1) mający negatywny, ujemny (obraźliwy, zniechęcający) wydźwięk
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|pejoratyzować.
Wiktionary
substancja odurzająca powodująca halucynacje, otrzymywana z niektórych odmian kaktusów; peyotl
Jazgrza Williamsa (Lophophora williamsii), pejotl, echinokaktus Williamsa, jeżowiec Williamsa – gatunek sukulenta pędowego z rodziny kaktusowatych. Jest byliną pochodzącą z pustyń i półpustyń Nowego Meksyku oraz Teksasu.
SJP.pl
Wikipedia
→ pejotl
SJP.pl
religia wielu plemion Indian Ameryki Północnej; jest połączeniem elementów tradycyjnych wierzeń indiańskich z wierzeniami chrześcijańskimi
SJP.pl
Wikipedia
jezioro w Federacji Rosyjskiej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. jezioro na granicy między Estonią i Rosją;
Pejpus, Jezioro Czudzkie (est. Peipsi järv; ros. Чудское озеро, Czudskoje oziero) – jezioro na granicy między Estonią a Rosją. Wraz z jeziorami Lämmijärv (Tiopłoje ros. Тёплое) oraz Pskowskim tworzy jeden zbiornik o łącznej powierzchni 3543 km². Łącznie ze wspomnianymi stanowi piąte pod względem wielkości jezioro Europy. Jeziora te na znacznym odcinku wyznaczają naturalną granicę państwową pomiędzy Estonią a Rosją.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. długie pasmo włosów na skroni ortodoksyjnego żyda;
2. element damskiej fryzury
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żyd. długie pasmo włosów wyrastających ze skroni, noszone przez wyznawców tradycyjnego judaizmu, zwłaszcza przez chasydów;
Pejsy (hebr. פאות; peot, jid. pejes) – długie pasma włosów wyrastających ze skroni oraz po bokach brody, noszone przez wyznawców tradycyjnego judaizmu.
Większość religijnych Żydów pozostawia dłuższe włosy w okolicach uszu, chasydzi zapuszczają długie, nigdy nie obcinane pejsy.
Zwyczaj noszenia pejsów uzasadniany jest przez werset z Księgi Kapłańskiej (Kpł. 19:27): Nie będziecie obcinać w kółko włosów na głowie. Nie będziesz golił włosów po bokach brody.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mocna wódka śliwkowa, sporządzana zgodnie z żydowskimi przepisami rytualnymi; pejsówka
Pejsachówka – potoczna nazwa mocnej, wytrawnej wódki żydowskiej sporządzanej najczęściej ze śliwek, z zachowaniem żydowskich przepisów rytualnych. Spożywana przez Żydów w czasie święta Paschy.
SJP.pl
Wikipedia
noszący pejsy, długie pasma włosów na skroniach (np. pejsaty mężczyzna)
przymiotnik relacyjny
(1.1) pot. mający pejsy
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pogard. żyd lub Żyd
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: pejs
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od pejs
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. podobny do pejsa, przypominający pejs;
2. pogardliwie: mający żydowskie pochodzenie
SJP.pl
mocna wódka śliwkowa, sporządzana zgodnie z żydowskimi przepisami rytualnymi; pejsachówka
SJP.pl
1. długie pasmo włosów na skroni ortodoksyjnego żyda;
2. element damskiej fryzury
Pejsy (hebr. פאות; peot, jid. pejes) – długie pasma włosów wyrastających ze skroni oraz po bokach brody, noszone przez wyznawców tradycyjnego judaizmu.
Większość religijnych Żydów pozostawia dłuższe włosy w okolicach uszu, chasydzi zapuszczają długie, nigdy nie obcinane pejsy.
Zwyczaj noszenia pejsów uzasadniany jest przez werset z Księgi Kapłańskiej (Kpł. 19:27): Nie będziecie obcinać w kółko włosów na głowie. Nie będziesz golił włosów po bokach brody.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. obraź. chłop, mieszkaniec wsi
(1.2) przest. poddany
(1.3) środ. głupi, nieokrzesany człowiek
Wiktionary
1. zupa jarzynowa
2. dawna sukienka o obcisłym staniku
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. rodzaj zupy jarzynowej, bardziej wykwintna kartoflanka wzbogacona m.in. o grzyby leśne, kapustę, kalarepę
SJP.pl
Wiktionary
naturalny krajobraz, często przedstawiany na obrazach lub fotografiach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szt. obraz, którego tematem jest krajobraz
(1.2) szt. dziedzina plastykaastyki zajmujący się krajobrazem
(1.3) książk. krajobraz przedstawiony w dziele sztuki
(1.4) przen. ogół faktów i procesów tworzących obraz pewnego zjawiska
Pejzaż (fr. paysage) – malarstwo krajobrazowe, czyli malarstwo przedstawiające krajobraz, widok natury lub otoczenia miejskiego.
W zależności od przedstawionej rzeczywistości wyróżnia się pejzaż topograficzny – odzwierciedlający konkretny motyw i pejzaż fantastyczny – będący wytworem wyobraźni. Można wyróżnić specyficzne typy pejzażu w zależności od obrazowanego motywu:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: pejzaż; charakterystyczny dla pejzażu lub obrazów, fotografii przedstawiających pejzaż (np. motyw pejzażowy), związany z pejzażem (np. malarstwo pejzażowe)
SJP.pl
zdrobnienie od: pejzaż
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) niewielki obraz przedstawiający pejzaż
SJP.pl
Wiktionary
osoba zajmująca się malowaniem lub fotografowaniem naturalnych krajobrazów
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) szt. malarz tworzący pejzaże
(1.2) liter. pisarz tworzący opisy przyrody
SJP.pl
Wiktionary
kobieta zajmująca się malowaniem lub fotografowaniem naturalnych krajobrazów
SJP.pl
potocznie:
1. autobus komunikacji międzymiastowej; PKS;
2. zarost po obu stronach twarzy sięgający ust; bak, baczek, faworyt, bokobrody
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polskie przedsiębiorstwo transportowe
Geodis Road Network Sp. z o.o. (do 2022 – PEKAES sp. z o.o.) – operator logistyczny z siedzibą w Błoniu. Dawniej przedsiębiorstwo państwowe pn. Przedsiębiorstwo Międzynarodowych Przewozów Samochodowych „Pekaes” w Warszawie, będące przewoźnikiem drogowym towarowym i osobowym, założone w 1958 roku.
Spółka notowana od 2004 roku do 10 stycznia 2017 roku na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pracownik PKS (Pekaesu, Państwowej Komunikacji Samochodowej); PKS-owiec
SJP.pl
przymiotnik od: Pekaes, PKS (Państwowa Komunikacja Samochodowa), pekaes; PKS-owski
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Pekaesem, odnoszący się do Pekaesu
SJP.pl
Wiktionary
→ pekaes
SJP.pl
gatunek hikory o jadalnych, leczniczych nasionach, przypominających orzechy włoskie, wykorzystywanych do produkcji oleju; hikora pekan, orzesznik pekan, przeorzech pekan
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) dendr. pot. drzewo z gatunku orzesznik jadalny
(1.2) spoż. orzech z drzewa pekan (1.1)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ pekan
SJP.pl
1. Polska Kasa Opieki; PeKaO;
2. Powszechna Kasa Oszczędności
SJP.pl
Wikipedia
→ PEKAO; pekaowski
SJP.pl
przymiotnik od:
1. PKO BP (Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski); PKO-wski;
2. Pekao SA (Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna)
SJP.pl
potocznie: PKP (Polskie Koleje Państwowe)
SJP.pl
rodzina wszystkożernych ssaków z rzędu parzystokopytnych, wyglądem przypominających świnie domowe, zamieszkujących lasy i zarośla Ameryki Południowej i Środkowej
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zool. amerykański ssak parzystokopytny z wyglądu podobny do dzika;
Pekari (Tayassu) – rodzaj ssaków z rodziny pekariowatych (Tayassuidae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
o cechach pekariowatych (rodzina ssaków)
Pekariowate (Tayassuidae) – rodzina ssaków łożyskowych z podrzędu świniokształtnych (Suina) w obrębie rzędu parzystokopytnych (Artiodactyla), spokrewniona ze świniowatymi.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach pekariowatych (rodzina ssaków)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) eufem. penis
Wiktionary
potocznie o Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Chin;
Pekin (chiń. 北京; pinyin Běijīng; [pèi.tɕíŋ]) – stolica Chińskiej Republiki Ludowej oraz jedno z czterech miast wydzielonych, podlegające bezpośrednio władzom kraju. Od północy, zachodu i południa graniczy z prowincją Hebei, a od wschodu z miastem wydzielonym Tiencin.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Pekinu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Pekinu
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) kynol. rasa małych psów o długiej sierści i krótkim pysku;
Pekińczyk – jedna z ras psów należąca do grupy psów do towarzystwa, zaklasyfikowana do sekcji spanieli japońskich i pekińczyków. Typ jamnikowaty. Nie podlega próbom pracy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. jedna z najstarszych ras psa domowego; pekiniec;
2. pekińczyk żółty - gatunek małego ptaka z rzędu wróblowych; pekińczyk czerwonodzioby
Pekińczyki (Leiotrichidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes).
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj tkaniny bawełniano-jedwabnej o lekko pomarszczonej powierzchni
SJP.pl
jedna z najstarszych ras psa domowego; pekińczyk
SJP.pl
mieszkanka Pekinu (stolicy Chin)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Pekinu
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Pekin (stolica Chin)
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Pekinu
SJP.pl
Wiktionary
skandynawskie imię męskie
SJP.pl
potocznie: ostro zakrapiana impreza; melanż
SJP.pl
sól do peklowania; sól peklowa
Peklowanie – proces technologiczny, polegający na działaniu mieszanki peklującej na mięso. Efektem tego procesu jest utrwalanie barwy, wytworzenie charakterystycznego smaku i zapachu mięsa oraz przedłużenie trwałości produktu poprzez hamowanie wzrostu bakterii chorobotwórczych i gnilnych.
SJP.pl
Wikipedia
utrwalać mięso w roztworze soli z saletrą i przyprawami
czasownik przechodni niedokonany (dk. zapeklować)
(1.1) kulin. konserwować mięso w solance z saletrą i przyprawami
SJP.pl
Wiktionary
osoba pracująca w zakładach mięsnych, zajmująca się peklowaniem (utrwalaniem mięsa mieszaniną soli kuchennej, saletry, kwasu askorbinowego i przypraw)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|peklować.
Peklowanie – proces technologiczny, polegający na działaniu mieszanki peklującej na mięso. Efektem tego procesu jest utrwalanie barwy, wytworzenie charakterystycznego smaku i zapachu mięsa oraz przedłużenie trwałości produktu poprzez hamowanie wzrostu bakterii chorobotwórczych i gnilnych.
Wiktionary oraz Wikipedia
mięso peklowane (utrwalone mieszaniną soli kuchennej, saletry, kwasu askorbinowego i przypraw); peklówka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. mięso zakonserwowane w roztworze solanki z saletrą
SJP.pl
Wiktionary
mięso peklowane (utrwalone mieszaniną soli kuchennej, saletry, kwasu askorbinowego i przypraw); peklowina
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. mięso zakonserwowane w roztworze solanki z saletrą
SJP.pl
Wiktionary
pomieszczenie w zakładach mięsnych, w którym pekluje się (utrwala mieszaniną soli kuchennej, saletry, kwasu askorbinowego i przypraw) mięso
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pomieszczenie, w którym pekluje się mięso
SJP.pl
Wiktionary
związany z peklowaniem (utrwalaniem mięsa mieszaniną soli kuchennej, saletry, kwasu askorbinowego i przypraw), służący do peklowania (np. basen peklowniczy, misa peklownicza)
przymiotnik
(1.1) używany do peklowania
SJP.pl
Wiktionary
naczynie do peklowania mięsa
SJP.pl
sól peklowa - sól do peklowania
przymiotnik
(1.1) służący do peklowania
SJP.pl
Wiktionary
czasownik nieprzechodni dokonany
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. łow. strzelić z lekkiej strzelby
Wiktionary
sól lub ester kwasu pektynowego; pektynian
SJP.pl
minerał z grupy krzemianów
Pektolit (Yuksporyt) – minerał z gromady krzemianów. Należy do grupy minerałów rzadkich.
Nazwa pochodzi od gr. pektos = złożony i lithos = kamień, skała.
SJP.pl
Wikipedia
ozdobny zegareczek na łańcuszku, noszony w kieszonce na piersi
SJP.pl
→ pektorał
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z pektorałem, używany do noszenia pektorału
SJP.pl
Wiktionary
1. ozdobny krzyż ze szlachetnego metalu, zawierający relikwie;
2. ozdobny napierśnik noszony przez faraonów jako oznaka władzy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. krzyż z relikwią noszony przez katolickich duchownych na piersi;
(1.2) hist. napierśnik noszony w starożytności jako oznaka władzy
(1.3) daw. zegarek noszony na piersi w XVII wieku
Pektorał, napierśnik (z łac. pectus – pierś) – rodzaj biżuterii świeckiej lub religijnej noszonej na piersi, zapinanej od tyłu. Obecnie nazwa często używana dla ozdobnego krzyża noszonego na piersi przez wyższe duchowieństwo (biskupi, arcybiskupi, kardynałowie, papież) – zobacz pektorał (chrześcijaństwo).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
jeden z grupy polisacharydów, występujący w tkankach roślinnych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. substancja organiczna mająca właściwości żelujące
Pektyny (gr. πηκτός pektós = zwarty, cieknący) – mieszanina węglowodanów występująca w ścianach komórkowych wielu roślin. Pektyny są generalnie polisacharydami i oligosacharydami o zmiennym składzie. Są to przede wszystkim poliuronidy składające się z połączonych ze sobą wiązaniami α-1,4-glikozydowymi jednostek kwasu D-galakturonowego, w znacznej części zestryfikowanych grupami metylowymi. Pektyny dla ludzi, pod względem odżywczym, są ciałami balastowymi. Pod względem żywieniowym stanowią jedną z frakcji rozpuszczalnego włókna pokarmowego (błonnika). Wiele mikroorganizmów jest w stanie rozkładać pektynę. Użycie pektyn zostało po raz pierwszy wspomniane w przepisach z I wieku n.e.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
sól lub ester kwasu pektynowego; pektan
SJP.pl
rodzaj dinozaura z rodziny troodonów
SJP.pl
przymiotnik od: pektyna; wchodzący w skład pektyny (jednego z grupy polisacharydów, występującego w tkankach roślinnych), zawierający pektynę (np. związek pektynowy, klej pektynowy)
SJP.pl
związany z pieniędzmi, pieniężny
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) = inform. punkt elektryczno-logiczny
Francja:
Osoby:
Zobacz też:
Wiktionary oraz Wikipedia
jedwabna tkanina
SJP.pl
Wikipedia
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
(1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie łódzkim, w gminie Wodzierady;
(1.3) astr. planetoida z głównego pasa asteroid o numerze 1190;
Pelagia – żeńskie imię pochodzenia greckiego, pochodzące od przymiotnika pelagios, oznaczającego „morski”. Męskim odpowiednikiem tego imienia jest Pelagiusz.
Pelagia imieniny obchodzi: 23 marca, 4 maja, 9 czerwca, 26 czerwca, 11 lipca, 8 października i 21 października.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
toń wodna oceanów, mórz i dużych jezior, obfitująca w tlen na skutek intensywnego falowania
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekol. hydrol. sfera otwartej wody, dzieląca się na część fotyczną (naświetloną) oraz afotyczną (bez światła)
Pelagial, wody pelagialne, strefa pelagialna, toń wodna (od gr. πέλαγος, pélagos – morze) – wody otwarte oceanów, mórz i wielkich jezior oddzielone od brzegów strefami litoralu i sublitoralu. Obejmuje naświetloną warstwę wody do 200 m od powierzchni (epipelagial) oraz coraz głębsze warstwy: mezopelagial, batypelagial i abisal (abisopelagial). Poniżej strefy abisalnej znajduje się strefa denna (bental) lub głębia rowów oceanicznych (hadal – poniżej 6000 m p.p.m.).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ pelagial
SJP.pl
zwolennik pelagianizmu (katolickiego zespołu poglądów religijnych głoszonych przez Pelagiusza, nieuznającego przeniesienia grzechu pierworodnego na wszystkich ludzi oraz mówiącego o zbawieniu będącym niezależnym od łaski bożej)
SJP.pl
katolicki zespół poglądów religijnych głoszonych przez Pelagiusza, nieuznający przeniesienia grzechu pierworodnego na wszystkich ludzi oraz mówiący o zbawieniu będącym niezależnym od łaski bożej
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) hist. rel. nurt teologii duchowości, którego pierwszym propagatorem był Pelagiusz;
Pelagianizm – we wczesnym chrześcijaństwie od początku V w. pogląd teologiczny, którego pierwszym propagatorem był Pelagiusz (IV i V w.). Rozwijał się głównie w Italii i Północnej Afryce. W wyniku kontrowersji wewnątrzkościelnej, uznany przez synody katolickie i papieży, a następnie Sobór efeski (431) za niezgodny z doktryną chrześcijańską, czyli herezję.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
SJP.pl
utworzony pod wpływem działania morza, morski
SJP.pl
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: Pelagiusz (imię męskie)
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Pelagiuszka lub z nim związany
SJP.pl
Pelagiusz z żoną; Pelagiuszowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Pelagiusza lub z nim związany
SJP.pl
choroba przewlekła wynikająca z braku witaminy PP, która objawia się zaburzeniami nerwowymi i psychicznymi; rumień lombardzki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. choroba spowodowana brakiem witaminy PP;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ pelagra
SJP.pl
osoba cierpiąca na pelagrę (rumień lombardzki)
SJP.pl
drapieżna ryba z rodziny makrelowatych; bonito; sarda
Pelamida (Sarda sarda) – gatunek ryby z rodziny makrelowatych (Scombridae), czasami błędnie nazywany bonito.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
roślina ozdobna z rodziny bodziszkowatych; muszkatel
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Pelargonium|ref=tak., popularna roślina doniczkowa
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj antocyjanu, barwnik naturalny wykorzystywany w przemyśle spożywczym do nadawania produktom pomarańczowego zabarwienia
Pelargonidyna – organiczny związek chemiczny z grupy antocyjanidynów, Występuje naturalnie jako barwnik roślinny, między innymi w pelargoniach, malinach, truskawkach, owocach śliw, żurawiny czy płatkach róż. Duże jej ilości zawiera czerwona fasola. Jak wszystkie antocyjanidyny jest antyutleniaczem. Pelargonidyna stosowana jest jako barwnik spożywczy o oznaczeniu E163d. Alkoholowy roztwór pelargonidyny jest wskaźnikiem pH.
SJP.pl
Wikipedia
związek pochodzenia roślinnego zwiększający siłę i zmniejszający częstość skurczów serca uważany za pochodną cyjaniny
SJP.pl
przymiotnik od: pelargonia; charakterystyczny dla pelargonii (np. kwiaty pelargoniowe), związany z pelargoniami (np. drzewko pelargoniowe, odrost pelargoniowy)
SJP.pl
zdrobnienie od: Pelagia (imię żeńskie)
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Pelasi lub z nią związany
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Pelazgami, dotyczący Pelazgów
Wiktionary
Pelazgowie (gr. Πελασγοί Pelasgoí, w lp. Πελασγός, Pelasgos) – lud zamieszkujący Tesalię przed przybyciem na Peloponez Greków w II tysiącleciu p.n.e.; z czasem w historiografii greckiej pojawiła się tendencja do określania tym mianem również innych autochtonicznych mieszkańców Peloponezu i sąsiednich wysp, jak Karyjczycy i Lelegowie.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kraw. futro
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
jedwabna tkanina
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) mieszanka różnych rzeczy, chaos, zamęt
(1.2) zob. pele-mele.
przysłówek
(2.1) mieszając coś bezładnie
Wiktionary
duża ryba planktonożerna; peluga
Peluga, peled, syrok (Coregonus peled) – gatunek słodkowodnej, planktonożernej ryby łososiowatej z podrodziny siejowatych (Coregoninae).
SJP.pl
Wikipedia
określenie miejsca ulokowania danego obiektu względem północy, przez pomiary odpowiednich kątów; namiar
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. kąt między pewnym stałym kierunkiem i kierunkiem, w którym obserwowany jest namierzany obiekt
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
proces wyznaczania namiarów jakiegoś obiektu w przestrzeni względem północy, przez mierzenie odpowiednich kątów
SJP.pl
związany z pelengacją (procesem wyznaczania namiarów jakiegoś obiektu w przestrzeni względem północy, przez mierzenie odpowiednich kątów), odnoszący się do takiego procesu (np. pomiar pelengacyjny)
SJP.pl
przyrząd nawigacyjny do brania namiarów; namiernik
SJP.pl
określać miejsce ulokowania danego obiektu względem północy, przez pomiary odpowiednich kątów
SJP.pl
przymiotnik od: peleng; związany z pelengiem (określaniem miejsca ulokowania danego obiektu względem północy, przez pomiary odpowiednich kątów), dotyczący pelengu (np. mostek pelengowy)
SJP.pl
1. rodzaj okrycia przeciwdeszczowego bez rękawów;
2. niewielki fragment ozdobnej tkaniny zawieszanej przy kołnierzu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wierzchnie okrycie bez rękawów, zarzucone na ramiona, niekiedy krótsze, tylko do łokci;
(1.2) część ubioru np. płaszcza, sukni, opadająca swobodnie z plecyeców
Peleryna (fr. pèlerine, od pèlerin - pielgrzym) – wierzchnie okrycie bez rękawów, zarzucone na ramiona i spięte na piersiach albo na ramieniu, noszone od czasów antycznych przez obie płcie. W Polsce nazwa stosowana od XVII wieku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
noszący pelerynę
SJP.pl
niewielka peleryna, najczęściej dla dzieci lub niektórych zwierząt domowych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: peleryna
(1.2) krótka narzutka okrywająca górną część plecyeców, ramiona i piersi
(1.3) kośc. szata liturgiczna ministrantów w kształcie pelerynki (1.2);
Pelerynka, inaczej kołnierz – jest szatą liturgiczną (w formie kołnierza zapinanego pod szyją) nakładaną przez ministranta na komżę, którą nosi podczas mszy świętej. Ministrant otrzymuje pelerynkę dopiero po wstępnym okresie przygotowania do służby w kościele i pogłębieniu swojej wiedzy podczas zbiórek ministrantów, a także po praktyce służby przy ołtarzu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj biopaliwa wytwarzanego przy pomocy granulowania; pellet
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) granulat opałowy ze sprasowanych pod wysokim ciśnieniem trocin, wiór, zrębków i innych odpadów drzewnych;
Pellet (pelet) – paliwo stałe w formie granulatu uzyskiwane z biomasy, przeznaczone głównie do spalania w indywidualnych, jak i zbiorowych instalacjach grzewczych, może być spalany w kominkach do tego przeznaczonych.
Pellet produkuje się z odpadów drzewnych, uprawianych w tym celu roślin, oraz odpadów i produktów ubocznych rolnictwa. Pellet drzewny – powstaje ze sprasowania trocin, które powstają podczas prac tartacznych oraz innych działań związanych z obrabianiem produktów drzewnych. Drewno używane przy produkcji pelletu może być zarówno liściaste jak i iglaste – istnieją również bardziej egzotyczne mieszanki pochodzące z drewna palmowego, skorupek kokosów czy nawet kłód i gałęzi. Pelletyzuje się też słomę i trawę łąkową, tworząc pellety trawne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zwarta grupa zawodników w wyścigu kolarskim
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sport. najliczniejsza zwarta grupa kolarzy jadących w wyścigu;
Peleton (od fr. peloton – kłębek, gromada) – w kolarstwie główna, najliczniejsza grupa kolarzy, najczęściej umiejscowiona pomiędzy wyprzedzającymi ją zawodnikami z ucieczki a zawodnikami niewytrzymującymi tempa grupy zasadniczej.
Jazda w peletonie wymaga mniejszego wysiłku od jazdy w pojedynkę. Związane jest to z oporem powietrza, będącym największym oporem w czasie jazdy. Opór powietrza zależy od kwadratu prędkości, czyli wraz z liniowym wzrostem prędkości opór rośnie kwadratowo, oznacza to np. czterokrotnie większy opór powietrza przy dwukrotnym wzroście prędkości. Jazda w peletonie, w swoistym "tunelu powietrznym", jest preferowana przez zawodników.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od peleton
Wiktionary
→ pelet; pelletowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) zob. pelet.
Pellet (pelet) – paliwo stałe w formie granulatu uzyskiwane z biomasy, przeznaczone głównie do spalania w indywidualnych, jak i zbiorowych instalacjach grzewczych, może być spalany w kominkach do tego przeznaczonych.
Pellet produkuje się z odpadów drzewnych, uprawianych w tym celu roślin, oraz odpadów i produktów ubocznych rolnictwa. Pellet drzewny – powstaje ze sprasowania trocin, które powstają podczas prac tartacznych oraz innych działań związanych z obrabianiem produktów drzewnych. Drewno używane przy produkcji pelletu może być zarówno liściaste jak i iglaste – istnieją również bardziej egzotyczne mieszanki pochodzące z drewna palmowego, skorupek kokosów czy nawet kłód i gałęzi. Pelletyzuje się też słomę i trawę łąkową, tworząc pellety trawne.
Wiktionary oraz Wikipedia
postać z mitologii greckiej
Peleus (gr. Πηλεύς Pēleús, łac. Peleus) – w mitologii greckiej król Ftyi w Tesalii, argonauta, ojciec Achillesa.
Uchodził za syna Ajakosa i Endeis. Peleus razem z bratem Telamonem zabił pod wpływem gniewu (w trakcie gry w kości) swojego przyrodniego brata Fokosa syna Pasmanthei, wskutek czego zmuszony był do ucieczki z Eginy. We Ftyi Peleus został oczyszczony ze zbrodni przez Eurytiona i poślubił Antygonę, córkę Eurytiona, którego przypadkowo zabił podczas polowania na dzika kalidońskiego.
SJP.pl
Wikipedia
1. rybożerny ptak wodny o charakterystycznym mocnym dziobie ze skórzanym workiem;
2. produkt marki Pelikan;
3. potocznie: obwisła skóra na ramionach
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. ptak z rzędu pełnopłetwych;
(1.2) pot. wieczne pióro marki Pelikan
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) przest. stomat. narzędzie, w kształcie zagiętych kleszczy służące do usuwania dolnych zębów przedtrzonowych i trzonowych
rzeczownik, liczba mnoga
(3.1) pelikany pot. obwisła skóry w okolicy ramion
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ pelikan; pelikanowy
SJP.pl
młode pelikana
SJP.pl
samica pelikana
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ornit. samica pelikana
SJP.pl
Wiktionary
niewielki pelikan
SJP.pl
rodzina ptaków; pelikany
Pelikany, pelikanowate (Pelecanidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu pelikanowych (Pelecaniformes).
SJP.pl
Wikipedia
→ pelikan; pelikani
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Pelecaniformes|Sharpe|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;
forma przymiotnika.
(2.1) M., B. i W. n. lp.; M., B. i W. lm nm. od: pelikanowy
Pelikanowe, pełnopłetwe, wiosłonogie (Pelecaniformes) – rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ pelikan; pelikani
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) należący do pelikana
przymiotnik relacyjny
(2.1) związany z pelikanem, dotyczący pelikana
przymiotnik jakościowy
(3.1) charakterystyczny dla pelikana, mający cechy pelikana
SJP.pl
Wiktionary
1. rodzina ptaków; pelikanowate;
2. potocznie: obwisająca skóra ramion; motylki, skrzydełka
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Pelecanidae|ref=tak., monotypowa rodzina ptaków z rzędu pelikanowych;
forma rzeczownika|rodzaj=męskozwierzęcy.
(2.1) M., B. i W. lm. od: pelikan
Pelikany, pelikanowate (Pelecanidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu pelikanowych (Pelecaniformes).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
gad ssakokształtny żyjący w okresie permu
SJP.pl
damski, zimowy płaszcz na futrze
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odzież. zimowy płaszcz podbity futrem, w szczególności wojskowy
SJP.pl
Wiktionary
drobnoziarnista skała osadowa
Mikryt (pelit) – rodzaj spoiwa węglanowych skał osadowych (np. wapieni), utworzonego przez niewidoczne makroskopowo kryształy węglanów (głównie kalcytu) o rozmiarach rzędu kilku tysięcznych milimetra. Makroskopowo mikryt ma postać jednorodnego wapienia. Nawet pod mikroskopem zwykle nie sposób wyróżnić poszczególnych kryształów i ziarn, widoczne są ciemne agregaty kalcytu. Mikryt zwykle tworzy się w wyniku strącania chemicznego lub biochemicznego.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
prasa granulująca zasilana silnikiem elektrycznym; peleciarka
SJP.pl
[czytaj: pelet] rodzaj biopaliwa wytwarzanego przy pomocy granulowania; pelet
rzeczownik zbiorowy, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gruby, walcowaty granulat wykonany ze sprasowanego, sypkiego materiału, głównie opałowego;
Pellet (pelet) – paliwo stałe w formie granulatu uzyskiwane z biomasy, przeznaczone głównie do spalania w indywidualnych, jak i zbiorowych instalacjach grzewczych, może być spalany w kominkach do tego przeznaczonych.
Pellet produkuje się z odpadów drzewnych, uprawianych w tym celu roślin, oraz odpadów i produktów ubocznych rolnictwa. Pellet drzewny – powstaje ze sprasowania trocin, które powstają podczas prac tartacznych oraz innych działań związanych z obrabianiem produktów drzewnych. Drewno używane przy produkcji pelletu może być zarówno liściaste jak i iglaste – istnieją również bardziej egzotyczne mieszanki pochodzące z drewna palmowego, skorupek kokosów czy nawet kłód i gałęzi. Pelletyzuje się też słomę i trawę łąkową, tworząc pellety trawne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ pellet [czytaj: peletowy]; peletowy
SJP.pl
plazmatyczna osłonka ciała pierwotniaków
Pellikula – białkowo-lipidowa błona komórkowa otaczająca cytoplazmę protista zwierzęcego, podścielona utworami błoniastymi wzmacniającymi całą konstrukcję komórki.
W zależności od rodzaju organizmu jest ona cienka (np. u ameby), co zwiększa elastyczność i pozwala na zmiany kształtu, lub też gruba (np. u pantofelka), ograniczająca elastyczność. U wyżej uorganizowanych pierwotniaków pellikula jest bardziej pofałdowana i sprężysta. Na jej powierzchni często można wyróżnić fałdki, listki i dołki, tworzące swoistą mozaikę. Błona niektórych organizmów pokryta jest dodatkowo krzepnącą substancją (np. krzemionką), która tworzy skorupkę lub pancerzyk.
SJP.pl
Wikipedia
badanie linii papilarnych stóp w celach identyfikacyjnych; podoskopia
Podoskopia, pelmatoskopia – dział techniki kryminalistycznej, pokrewny do daktyloskopii, zajmujący się badaniem linii papilarnych znajdujących się na stopach.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Pelnik (niem. Pulfnick) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta, miejscowość położona jest w obrębie krainy historycznej Prus Górnych. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
SJP.pl
Wikipedia
borowina i muł, zawierające znaczną ilość składników mineralnych; mają zastosowanie lecznicze
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) naturalny twór geologiczny stosowany jako tworzywo lecznicze; powstaje przy udziale wody i mikroorganizmów
Peloidy (gr. pelos – „błoto”) – utwory geologiczne, które po rozdrobnieniu i zmieszaniu z wodą są wykorzystywane do celów leczniczych w formie kąpieli lub okładów.
Peloidy są dzielone na naturalne i sztuczne. Peloidami naturalnymi nazywane są te, które używane są w stanie spotykanym w naturze, lub są poddawane przygotowaniu, które nie powoduje istotnych zmian fizyko-chemicznych. Peloidami sztucznymi są te, których przyrządzenie powoduje istotne zmiany chemiczne lub fizyczne w stosunku do stanu naturalnego. Do peloidów naturalnych zaliczane są: borowiny, sapropel (szlamy wodne), fango (muły wulkaniczne), oraz glinki, lessy i kredy (złożone z SiO2, CaCO3 i Al2O3).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj żółwi z rodziny pelomeduzowatych
SJP.pl
rodzina żółwi z podrzędu żółwi bokoszyjnych
Pelomeduzowate (Pelomedusidae) – rodzina żółwi z podrzędu żółwi bokoszyjnych (Pleurodira). Ich środowiskiem życia są rzeki oraz wody stojące. Podczas okresu suszy zapadają w sen letni.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach pelomeduzowatych (rodzina żółwi)
SJP.pl
rodzaj plezjozaura z rodziny pliozaurów
Peloneustes (z gr. "pływak w mule") – rodzaj drapieżnego pliozaura, żyjącego pod koniec jury. Pierwszego odkrycia dokonano w 1889. Szczątki odkryto na terenie Anglii oraz Rosji, co wskazuje na fakt, że zwierzę to występowało szeroko w morzach oblewających obszary Europy.
SJP.pl
Wikipedia
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. pałętać
Wiktionary
przymiotnik od: Peloponez (półwysep w Grecji)
przymiotnik
(1.1) dotyczący Peloponezu, związany z Peloponezem, pochodzący z Peloponezu
SJP.pl
Wiktionary
1. półwysep w Grecji;
2. kraina historyczna w południowej Grecji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. półwysep w Grecji między Morzem Jońskim a Morzem Egejskim;
(1.2) hist. kraina historyczno-geograficzna na Peloponezie (1.1)
(1.3) adm. region administracyjny Grecji zajmujący południową i wschodnią część Peloponezu (1.1);
Peloponez (Półwysep Peloponeski, nwgr. Πελοπόννησος, Peloponnisos, w średniowieczu znany jako Morea, gr. Μωρέας lub Μωριάς) – półwysep i kraina historyczna w południowej Grecji o powierzchni 21 549 km², pomiędzy Morzem Jońskim a Egejskim. Stanowi najdalej na południe wysuniętą część Półwyspu Bałkańskiego i kontynentalnej Grecji. Z lądem połączony jest Przesmykiem Korynckim, przeciętym Kanałem Korynckim. Od północy ograniczony Zatoką Koryncką i Patraską. Silnie rozczłonkowana linia brzegowa tworzy liczne mniejsze półwyspy: Argolidzki, Lakoński, Mani, Mesyński i zatoki: Sarońską, Argolidzką, Meseńską, Kiparysyjską.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
postać z mitologii greckiej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mit. postać z mitologii greckiej, syn Tantala złożony przez niego w ofierze bogom;
(1.2) mit. postać z mitologii greckiej, syn Agamemnona
(1.3) hist. król Sparty z dynastii Eurypontydów panujący w III w. p.n.e.
(1.4) sport. nazwa klubu sportowego z Patry
Pelops – w mitologii greckiej syn Tantala, założyciel dynastii Pelopidów. Jako dziecko zabity przez ojca i podany na uczcie bogów, zjedzony jedynie przez Demeter; wskrzeszony przez Hermesa na polecenie Zeusa. Mąż Hippodamei, zabójca Ojnomaosa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
minerał, węglan wapnia zawierający domieszki minerałów ilastych i kalcytu; syderyt ilasty
SJP.pl
1. stara gra polegająca na odbijaniu od muru małej piłki za pomocą wiklinowej rakiety o wydłużonym kształcie, uprawiana do dziś, pochodząca od plemion prekolumbijskiej Mezoameryki i Ameryki Południowej;
2. dawniej poduszeczka do igieł i szpilek często perfumowana
SJP.pl
1. stara gra polegająca na odbijaniu od muru małej piłki za pomocą wiklinowej rakiety o wydłużonym kształcie, uprawiana do dziś, pochodząca od plemion prekolumbijskiej Mezoameryki i Ameryki Południowej;
2. dawniej poduszeczka do igieł i szpilek często perfumowana
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sport. rodzaj tenisa popularnego wśród Basków, rozgrywanego na boisku ze ścianą, o którą odbijana jest piłka;
Pelota (bask. Pilota, lub Jai-alai) – gra znana w kraju Basków w Hiszpanii. Jest to rodzaj tenisa rozgrywanego na boisku otoczonym ścianami, o które odbijana jest piłka.
W całym regionie niemal każde miasto i każda wioska, nawet najmniejsza, posiadają frontón, czyli boisko, przypominające kort do squasha, na którym zawodnicy rzucają piłką, która jest odbijana o ściany z prędkością nawet do 300 km/h z pomocą specjalnych rakiet z wikliny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
maszyna do zgniatania płatków mydlanych w jednolity blok; zgniatarka
SJP.pl
1. działo przeciwlotnicze;
2. wkładka do butów
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
miasto w Polsce
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północnej Polsce, w województwie pomorskim;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Pelplina
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Pelplina
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Pelplina
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Pelplina
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Pelplin
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Pelplina, związany z Pelplinem
SJP.pl
Wiktionary
mała drewniana tarcza, łukowato wygięta, używana w starożytnej Grecji i Macedonii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. staroż. drewniana, obciągnięta skórą tarcza o nerkowatym kształcie, używana zwłaszcza przez lekkozbrojnych żołnierzy greckich i macedońskich
SJP.pl
Wiktionary
w starożytności: lekkozbrojny żołnierz w wojskach Grecji i Macedonii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) wojsk. staroż. lekkozbrojny żołnierz wojsk greckich i hellenistycznych wyposażony w tarczę – peltę oraz oszczepy;
Peltasta (stgr. πελταστής peltastēs, lm πελτασταί peltastái) – w starożytnej Grecji lekkozbrojny piechur walczący za pomocą krótkiej włóczni (oszczepu) i wyposażony w lekką tarczę.
Peltastów rekrutowano początkowo z plemion trackich, z czasem jednak nazwa ta stała się synonimem charakterystycznej formacji zbrojnej, niezależnie od miejsca pochodzenia żołnierzy. Peltasta zazwyczaj był uzbrojony w kilka-kilkanaście oszczepów o długości ok. 1-1,6 m, przeznaczonych do miotania, lekką tarczę, skórzane nagolennice, krótki miecz i niekiedy hełm tracki. Jego tarcza wykonana z wikliny obciągniętej skórą, miała kształt owalu (średnica ok. 0,6 m) z jednym lub dwoma półksiężycowatymi wycięciami; od jej nazwy (gr. πέλτη, péltē) powstała nazwa tej piechoty.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
Pelton – wieś i civil parish w Anglii, w hrabstwie Durham. Leży 11 km na północ od miasta Durham i 386 km na północ od Londynu. W 2011 roku civil parish liczyła 6100 mieszkańców.
Wikipedia
rodzaj dinozaura pancernego z rodziny nodozaurów; zauropelta
SJP.pl
duża ryba planktonożerna; peled
Peluga, peled, syrok (Coregonus peled) – gatunek słodkowodnej, planktonożernej ryby łososiowatej z podrodziny siejowatych (Coregoninae).
SJP.pl
Wikipedia
cienka warstwa satynowanego papieru stosowanego w klaserach i jako przekładka ochronna stron z ilustracjami w książkach
Pelur (z fr.: płaszcz, okrycie) – odmiana cienkiego papieru o gramaturze 30-40 g/m2.
Pelur cechuje duża przezroczystość, zwłaszcza pelur bezdrzewny i biały (pelur może występować w odmianie barwionej). Papier ten przeznaczony jest do mocnych i trwałych kopii wykonywanych na maszynie do pisania, do ochrony ilustracji i przekładek w książkach oraz w albumach i klaserach jako płaszcz ochronny do zawartych w nim zbiorów.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: pelur; będący pelurem (cienką warstwą satynowanego papieru), zrobiony z peluru (np. zakładka pelurowa)
SJP.pl
jednoroczna roślina z rodziny bobowatych (motylkowatych), o czerwonofioletowych kwiatach i pierzastych liściach, uprawiana na paszę i zielony nawóz; groch polny, groch błękitnopurpurowy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Pisum sativum|subsp=arvense|ref=nie., jednoroczna roślina uprawna z rodziny bobowatych, odmiana grochu;
(1.2) roln. spoż. strąki lub nasiona peluszki (1.1)
Groch zwyczajny polny, groch błękitnopurpurowy, peluszka (Pisum sativum subsp. arvense (L.) Asch.) – podgatunek rośliny jednorocznej, strączkowej z rodziny bobowatych. Podgatunek grochu zwyczajnego (przez niektórych systematyków uważany za odrębny gatunek). Inne nazwy polskie: groch błękitnopurpurowy, groch polny, peluszka. Pochodzi z rejonów śródziemnomorskich, z Azji Mniejszej, Zakaukazia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj zabiegu umożliwiającego oglądanie narządów znajdujących się w obrębie miednicy
SJP.pl
przedstawiciel rzędu synapsydów (gadów ssakokształtnych)
SJP.pl
przedstawiciel rzędu synapsydów (gadów ssakokształtnych)
Pelykozaury (Pelycosauria) – parafiletyczna grupa synapsydów (gadów ssakokształtnych), które pojawiły się w późnym karbonie i osiągnęły szczyt rozwoju we wczesnym permie. W zapisie kopalnym znane do środkowego permu.
Tradycyjnie pojmowane pelykozaury obejmowały wszystkie synapsydy nienależące do terapsydów (w tym do ssaków). Jednak terapsydy są potomkami tak definiowanych pelykozaurów, które – nie obejmując terapsydów – stawały się grupą parafiletyczną. Z tego powodu obecnie generalnie nie wyróżnia się tej grupy. Tradycyjnie pojmowane pelykozaury wchodzą w skład dwóch siostrzanych kladów synapsydów: Caseasauria, obejmującego rodziny Caseidae i Eothyrididae, oraz Eupelycosauria, obejmującego nie tylko wszystkie pozostałe pelykozaury (m.in. rodzaje Dimetrodon, Edaphosaurus, Ophiacodon czy Varanops), ale i wszystkie terapsydy (w tym ssaki).
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ciągle
(1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. łatwo, płazem
Wiktionary
Miejscowość na Malcie:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. choroba powodująca powstawanie mocno napiętych pęcherzy podnaskórkowych, często na podłożu rumieniowym;
Pemfigoid (łac. pemphigoid, pemphigoid bullosus, BP) – autoimmunologiczna choroba skóry. Dermatoza pęcherzowa, występująca częściej w wieku starszym (rzadko u dzieci), cechująca się dużymi, dobrze napiętymi pęcherzami, usadowionymi w obrębie wykwitów rumieniowo- obrzękowych i w skórze pozornie niezmienionej.
Wiktionary oraz Wikipedia
prosta mięsna potrawa z ucieranymi orzechami przygotowywana przez koczowniczych myśliwych z Ameryki Północnej; pemmikan
Pemikan (kri pimîhkân, pemmicane, czyli tłuszcz) – suszone mięso. Nazwą tą określa się zakonserwowane przez suszenie na słońcu chude mięso upolowanych zwierząt (najczęściej bizonów, łosi lub jeleni) lub ryb, pokrojone w cienkie paski lub plastry, następnie rozdrobnione, wymieszane z bizonim łojem i kwaśnymi jagodami lub suszonymi rajskimi jabłkami, po czym umieszczane w zszytych ze skóry jeleni długich, wąskich rurkach lub bochenkach. Skórzany wałek wypełniony pemikanem potrafił osiągać długość 90 cm.
SJP.pl
Wikipedia
prosta mięsna potrawa z ucieranymi orzechami przygotowywana przez koczowniczych myśliwych z Ameryki Północnej; pemikan
SJP.pl
przyrząd, najczęściej w postaci strzykawki, służący do dawkowania i wstrzykiwania insuliny; penfil, wstrzykiwacz piórowy
Zobacz też:
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: pen klab] międzynarodowe stowarzyszenie pisarzy; Pen-Club, Pen Club, Penklub
SJP.pl
częściowa zgodność, prawidłowość
SJP.pl
osoba specjalizująca się w zakresie prawa karnego i odpowiedzialna za ich odpowiednią interpretację
SJP.pl
kobieta specjalizująca się w zakresie prawa karnego i odpowiedzialna za ich odpowiednią interpretację
SJP.pl
1. powiększenie zakresu czynów uznawanych za karalne;
2. uznanie czynu za przestępstwo lub wykroczenie
Penalizacja (od łac. poena - kara) – uznanie przez ustawodawcę określonego czynu za czyn zabroniony (przestępstwo), wykroczenie lub delikt dyscyplinarny. Dla prawa karnego penalizacja czynu jest podstawą odpowiedzialności karnej i zasądzenia przez sąd kary (nullum crimen sine lege, nulla poena sine lege). Przeciwieństwem penalizacji jest depenalizacja.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
czynić karalnym, wpisywać do systemu kar przewidzianych w kodeksie karnym
czasownik przechodni niedokonany (dk. spenalizować)
(1.1) praw. uznawać pewne działanie za przestępstwo i wyznaczać kary dla tych, którzy popełniliby je
SJP.pl
Wiktionary
niezgodny z tym prawem karnym (np. czyn penalny) lub określający kary (np. kodeks penalny)
SJP.pl
drzewo z rodziny palm uprawiane w Malezji, której owoce są źródłem arekoliny (silnie trującego alkaloidu); pinang, żuwipalma, palma betelowa, areka
SJP.pl
Wikipedia
w mitologii rzymskiej: bóstwa opiekujące się rodziną i ogniskiem domowym
Penaty (łac. Dii Penates) – w mitologii rzymskiej bóstwa opiekuńcze pochodzenia etruskiego, strzegące ogniska domowego i spiżarni. Czczone razem z larami, przedstawiano je w postaci małych figurek z drewna, gliny, wosku, srebra lub kości słoniowej. Poświęcony był im jeden dzień każdego miesiąca, kiedy to posążki przystrajano kwiatami. W ofierze penatom składano wino, kadzidła, owoce, niekiedy także ofiary z młodych owiec i kóz.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. gruby, tłusty
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
[czytaj: pądą] odpowiednik, pojęcie uzupełniające
Pendant (XVIII w. fr. pendant – zawieszony, łac. pendere – zawiesić) – dzieło sztuki tworzące harmonijną parę z innym dziełem, uzupełniającą się nawzajem pod względem kompozycji i stylu.
Przykładami pendantów w malarstwie są m.in.:
SJP.pl
Wikipedia
pas zakładany przez ramię, służący do noszenia broni białej; feldcech, felcech
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. pas do mocowania szabli
Pendent (od fr. pendant – wiszący) – pas noszony przez ramię (skośnie w poprzek tułowia), służący do przenoszenia bocznej broni białej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
część sklepienia w kształcie trójkąta sferycznego; żagielek; wrożnik
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. narożny element sklepienia o kształcie trójkąta sferycznego
Pendentyw, żagielek – element narożny w postaci sklepienia o kształcie trójkąta sferycznego.
Umożliwia przejście z planu kwadratu do koła, na którym opiera się kopuła. Pendentyw stosowany był w architekturze bizantyjskiej, rozpowszechnił się na Rusi. Był stosowany w renesansie, początkowo we Włoszech, później w całej Europie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
pociąg marki Pendolino
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kolej. pociąg z rodziny szybkich włoskich zespołów trakcyjnych;
Pendolino (z wł. „wahadełko”) – rodzina włoskich elektrycznych zespołów trakcyjnych dużych prędkości o prędkościach maksymalnych od 200 do 250 km/h, w większości przypadków posiadających wychylne nadwozie. Początkowo produkowane przez Fiat Ferroviaria, a później przez Alstom, który przejął Fiat Ferroviaria.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
tytuł noszony przez przywódców i ważniejszych urzędników walijskich oraz brytyjskich
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) alternatywna forma zapisu słowa pendrive
Pamięć USB (pendrive) – urządzenie przenośne zawierające pamięć nieulotną typu flash, zaprojektowane do współpracy z komputerem poprzez port USB i używane do przenoszenia danych między komputerami oraz urządzeniami obsługującymi pamięci USB.
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: pendrive; paluch
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. inform. pendrive
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: pendrajw] przenośne urządzenie do przechowywania danych; pen drive
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. niewielkie urządzenie przenośne podłączane do komputera poprzez port USB, zawierające pamięć trwałą;
Pamięć USB (pendrive) – urządzenie przenośne zawierające pamięć nieulotną typu flash, zaprojektowane do współpracy z komputerem poprzez port USB i używane do przenoszenia danych między komputerami oraz urządzeniami obsługującymi pamięci USB.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: wahadło zegara; perpendykuł
SJP.pl
1. kraina w Azji;
2. stan w Indiach;
3. prowincja w Pakistanie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. kraina historyczna w południowej Azji;
(1.2) geogr. stan w północno-zachodnich Indiach;
(1.3) geogr. prowincja w Pakistanie;
Pendżab (Pandźab, Pięciorzecze) – kraina historyczna w południowej Azji, rozciągająca się wzdłuż granicy indyjsko-pakistańskiej.
Dawniej tworzył jedną całość, obecnie podzielony jest między dwa państwa. Położony w północnej części Indii stan Pendżab zajmuje powierzchnię 50,4 tys. km², i w 2000 roku był zamieszkany przez 24,3 mln mieszkańców. Stolicą indyjskiego Pendżabu jest Czandigarh. Pakistańską prowincję Pendżab o powierzchni 205,3 tys. km² w 1998 roku zamieszkiwało 72,6 mln. Stolicą pakistańskiego Pendżabu jest Lahaur.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Pendżabu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek pochodzenia indoeuropejskiego, mieszkaniec Pakistanu i terenów indyjskiego stanu Pendżab
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Pendżabu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. kobieta pochodzenia indoeuropejskiego, mieszkanka Pakistanu i terenów indyjskiego stanu Pendżab
SJP.pl
Wiktionary
odnoszący się do języka pańdżabi (jednego z języków indyjskich) lub Pendżabu (Pańdźabu, stanu indyjskiego lub pakistańskiej prowincji)
przymiotnik
(1.1) związany z Pendżabem, wywodzący się z Pendżabu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. indoaryjski język używany przez 28 milionów osób zamieszkujących historyczną krainę Pendżab na pograniczu indyjsko-pakistańskim
Język pendżabski (ਪੰਜਾਬੀ pańdźabi), język wschodniopendżabski – język z centralnej grupy języków indoaryjskich indoeuropejskiej rodziny językowej, którym posługuje się ponad 28 mln osób, zamieszkujących historyczną krainę Pendżab na pograniczu indyjsko-pakistańskim. W indyjskim stanie Pendżab ma status języka urzędowego, nie jest natomiast urzędowym w pakistańskiej prowincji Pendżab.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem pendżabskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem pendżabskim
(1.3) spisany, stworzony w języku pendżabskim
Wiktionary
w medycynie: całkowite lub częściowe usunięcie prącia
Penektomia – zabieg chirurgiczny, polegający na częściowej lub całkowitej amputacji prącia, najczęściej z powodu nowotworu tego narządu.
SJP.pl
Wikipedia
1. rodzaj ptaków z rodziny czubaczy;
2. w przenośni: żona, której wierność małżeńska może służyć za wzór
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. imię mitycznej królowej Itaki, żony Odysa;
Penelopa (gr. Πηνελόπη Penelope lub Πηνελόπεια Penelopeia) – córka Periboi i Ikariosa, postać w Odysei, żona Odyseusza, matka Telemacha, wzór wiernej żony; przez okres dwudziestu lat oczekiwała powrotu męża (10 lat wojny trojańskiej i 10 lat tułaczki Odyseusza), zwodząc ubiegających się o jej rękę 108 zalotników (przyrzekła wybrać jednego z nich na męża, gdy ukończy tkać szatę dla swojego teścia) przy pomocy podstępu (aby odwlec ukończenie szaty, pruła nocą tkaninę, nad którą pracowała w dzień, por. beczka Danaid).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
obszar o zrównanej powierzchni w wyniku denudacji przebiegającej w klimacie wilgotnym; prawierównia
SJP.pl
Wikipedia
proces tworzenia się penepleny (prawierówni, obszaru o zrównanej powierzchni powstającej w wyniku naturalnych procesów niszczących przebiegających w klimacie wilgotnym)
SJP.pl
Wikipedia
1. osoba podkreślająca swoją ważność, wywyższająca swoją pozycję, chwaląca się nią;
2. potocznie o kontrolerze biletów; kanar;
3. osoba stwarzająca zagrożenie, zbir
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Poznań. człowiek z marginesu, menel, lump, żul, kloszard
SJP.pl
Wiktionary
1. przeszukiwanie terenu, najczęściej w celach badawczych;
2. wnikanie w coś, zagłębianie się w czymś;
3. przenikanie czyichś wpływów do jakichś środowisk;
4. wprowadzanie penisa lub innej częsci ciała w głab ciała innej osoby w czasie stosunku seksualnego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) docieranie dokądś i przeszukiwanie jakichś miejsc w celach badawczych
(1.2) przedostawanie się obcych wpływów lub idei do jakichś środowisk
(1.3) zagłębianie się, wnikanie w coś
(1.4) seks. waginalny lub analny stosunek seksualny
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z penetracją
SJP.pl
wnętrze, część najtajniejsza
Penetralia – pierwszy studyjny album szwedzkiej grupy muzycznej Hypocrisy. Został wydany w 1992 roku.
SJP.pl
Wikipedia
1. wnętrze, głębia czegoś, najczęściej tajna, ukryta, trudno dostępna;
2. część domu lub świątyni greckiej położona w głębi
SJP.pl
ciecz używana do wykrywania pęknięć w materiale metodą penetracyjną; penetrator
SJP.pl
ciecz używana do wykrywania pęknięć w materiale metodą penetracyjną; penetrant
Penetrator (z łac. penetratio 'przenikanie' od penetrare 'przenikać; wkradać się') – w technologii wojskowej mianem tym określa się roboczą część (rdzeń) pocisku podkalibrowego, którego zadaniem jest wyłącznie przeniesienie energii kinetycznej wystrzału we względnie wysokiej masie i umożliwiający jej skupienie w małym przekroju, w rezultacie umożliwiający przebicie się przez pancerz.
SJP.pl
Wikipedia
1. przyrząd do pomiaru konsystencji smarów, asfaltów i ciał bitumicznych, opartego na zasadzie zanurzania specjalnego stożka w badanym materiale;
2. przyrząd do mierzenia przenikliwości promieniowania
SJP.pl
wnikać gdzieś, przenikać coś, przedostawać się przez coś, najczęściej w celach badawczych
czasownik przechodni niedokonany (dk. spenetrować)
(1.1) wnikać w coś, przenikać przez coś
czasownik przechodni niedokonany (dk. spenetrować, wypenetrować)
(2.1) badać dogłębnie
czasownik zwrotny niedokonany penetrować się (dk. spenetrować się, wypenetrować się)
(3.1) być penetrowanym
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) docieranie dokądś i przeszukiwanie jakichś miejsc w celach badawczych
Wiktionary
przyrząd, najczęściej w postaci strzykawki, służący do dawkowania i wstrzykiwania insuliny; pen, wstrzykiwacz piórowy
SJP.pl
węgierska jednostka monetarna w latach 1925-1945
Pengő (z węg. brzęczący) – dawna waluta na Węgrzech, wprowadzona w 1926 roku w miejsce korony węgierskiej, a zastąpiona w roku 1946 przez forinta, z powodu rekordowej hiperinflacji, wynoszącej w szczytowym okresie około 400% dziennie (co, mając na uwadze postęp geometryczny, dawało astronomiczną liczbę 41,9 biliardów procent miesięcznie).
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: pengłin] książka z serii wydawanych przez brytyjskie wydawnictwo Penguin Books
Penguin (ang. pingwin) – norweski przeciwokrętowy pocisk rakietowy zbudowany przez Kongsberg Defence & Aerospace w wersjach do wystrzeliwania z okrętów nawodnych, samolotów i śmigłowców. Przyjęty do uzbrojenia w wielu krajach, także Stanów Zjednoczonych pod oznaczeniem AGM-119 Penguin. Jest to pierwszy zachodni pocisk przeciwokrętowy naprowadzany pasywnie termicznie (na źródło podczerwieni), w przeciwieństwie do innych konstrukcji tego typu używających do naprowadzania technologii radiolokacyjnej. Penguin jest również pierwszym pociskiem przeciwokrętowym typu wystrzel i zapomnij.
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: bać się, tchórzyć; cykać się, strachać się, dygać się
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) białystok. tchórz (o bojaźliwym człowieku)
Wiktionary
antybiotyk wytwarzany przez grzyby pleśniowe z grupy pędzlaków, stosowany jako lek przeciwbakteryjny o szerokim spektrum działania
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) farm. lek z grupy penicylin;
Penicyliny, antybiotyki penicylinowe (ATC J 01 C) – szeroko stosowana grupa bakteriobójczych antybiotyków; najstarsza grupa antybiotyków β-laktamowych, pierwsze antybiotyki na świecie.
Penicylina to antybiotyk β-laktamowy otrzymywany przy użyciu pleśni Penicillium. W swej strukturze chemicznej zawiera pierścień tiazolidynowy sprzężony z pierścieniem beta laktamowym.Przedstawicielami są: penicylina benzylowa, penicylina fenoksymetylowa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
enzym rozkładający penicylinę
Penicylinazy (EC 3.5.2) – grupa enzymów należących do beta-laktamaz, warunkujących oporność niektórych bakterii na naturalne penicyliny – benzylową oraz fenoksymetylową. Działa poprzez hydrolizę pierścienia beta-laktamowego.
Według klasyfikacji Karen Bush, enzymy tej grupy należą do klasy 2a.
SJP.pl
Wikipedia
enzym rozkładający penicylinę
Penicylinazy (EC 3.5.2) – grupa enzymów należących do beta-laktamaz, warunkujących oporność niektórych bakterii na naturalne penicyliny – benzylową oraz fenoksymetylową. Działa poprzez hydrolizę pierścienia beta-laktamowego.
Według klasyfikacji Karen Bush, enzymy tej grupy należą do klasy 2a.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: penicylina; związany z penicyliną, prowadzony przy jednoczesnym zażywaniu penicyliny (np. kuracja penicylinowa)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z penicyliną, dotyczący penicyliny; zawierający penicylinę
SJP.pl
Wiktionary
antybiotyk wytwarzany przez grzyby pleśniowe z grupy pędzlaków, stosowany jako lek przeciwbakteryjny o szerokim spektrum działania
Penicyliny, antybiotyki penicylinowe (ATC J 01 C) – szeroko stosowana grupa bakteriobójczych antybiotyków; najstarsza grupa antybiotyków β-laktamowych, pierwsze antybiotyki na świecie.
Penicylina to antybiotyk β-laktamowy otrzymywany przy użyciu pleśni Penicillium. W swej strukturze chemicznej zawiera pierścień tiazolidynowy sprzężony z pierścieniem beta laktamowym.Przedstawicielami są: penicylina benzylowa, penicylina fenoksymetylowa.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Penin
SJP.pl
1. narząd kopulacyjny mężczyzny; prącie; członek męski;
2. narząd kopulacyjny samców wielu zwierząt
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) anat. narząd kopulacyjny samców, zarówno u ludzi, jak i u niektórych zwierząt;
Prącie (łac. penis, pot. członek) – narząd kopulacyjny u samców ssaków, a także wielu gadów oraz niektórych ptaków (kazuary, strusie, kaczki).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: penis
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zdrobn. od penis
(1.2) mały penis
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z penisem, dotyczący penisa
Wiktionary
1. dawne określenie na zakład karny, areszt;
2. pokuta, kara za grzechy połączona z żalem i skruchą
SJP.pl
1. urząd penitencjariusza (duchownego upoważnionego przez biskupa do udzielania rozgrzeszenia w wypadkach podlegających wyższemu od siebie ordynariuszowi);
2. trybunał sądowy kurii rzymskiej w sprawach sumienia katolików
SJP.pl
duchowny upoważniony przez biskupa do udzielania rozgrzeszenia w wypadkach podlegających jurysdykcji ordynariusza; penitencjarz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. duchowny upoważniony do odpuszczania ciężkich grzechów;
(1.2) książk. osoba osadzona w zakładzie penitencjarnym
SJP.pl
Wiktionary
1. system penitencjarny: system środków wychowawczych stosowanych w czasie odbywania kary pozbawienia wolności; penitencjaryzm;
2. odnoszący się do kar, więźniów (np. zakład penitencjarny)
przymiotnik
(1.1) dotyczący kar, więźniów, więziennictwa
SJP.pl
Wiktionary
osoba specjalizująca się w dziedzinie więziennictwa i stosowania odpowiedniego systemu kar
SJP.pl
nauka zajmująca się zagadnieniami związanymi z problematyką pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania
SJP.pl
system środków wychowawczych stosowanych w czasie odbywania kary pozbawienia wolności; system penitencjarny
SJP.pl
duchowny upoważniony przez biskupa do udzielania rozgrzeszenia w wypadkach podlegających jurysdykcji ordynariusza; penitencjariusz
Penitencjariusz, penitencjarz (z języka łacińskiego poenitentiarius = pokutujący) – w Kościele katolickim duchowny upoważniony do udzielania rozgrzeszenia w wypadkach popełnienia najcięższych grzechów, których rozgrzeszenie podlega bezpośrednio papieżowi lub biskupowi.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej w Kościele katolickim: księga z instrukcjami na temat odbywania pokuty
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. księga zawierająca przepisy dotyczące pokuty kościelnej;
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: penitencja (pokuta lub zakład karny, areszt); odnoszący się do penitencji (np. zakład penitencyjny, prawo penitencyjne)
SJP.pl
osoba wyznająca religię Kościoła katolickiego, przystępująca do spowiedzi świętej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. osoba przystępująca do sakramentu spowiedzi świętej;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) geol. ostra, pionowa forma lodu powstała w wyniku sublimacji lodowca;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta wyznająca religię Kościoła katolickiego, przystępująca do spowiedzi świętej
SJP.pl
odmiana damskiego szlafroka, szczególnie popularnego w okresie między odrodzeniem a oświeceniem
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. delikatny, zwiewny kobiecy strój domowy nakładany rano lub wieczorem, zwykle na nocną bieliznę, używany od XIX w.;
(1.2) hist. pelerynka zakładana dawniej podczas czesania i pudrowania włosów, używana w XVIII w.
Peniuar (fr. peignoir) – okrycie kobiece, wywodzące się od podwłośnika. Stworzono je do noszenia w nocy oraz w sypialni. Jest to rodzaj koszuli nocnej. Po raz pierwszy peniuar pojawił się we Francji w XVIII wieku, gdzie imitował – obecny w tamtym czasie – kobiecy styl noszenia sukienek od stóp do głów w ciągu dnia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
niewielki peniuar (damski szlafrok, szczególnie popularny w okresie między odrodzeniem a oświeceniem)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
międzynarodowa organizacja pisarzy powstała w 1922 r., mająca na celu szerzenie idei zbliżenia kulturalnego narodów, obronę pokoju, tolerancji itp.; Pen Club
SJP.pl
Miejscowości w USA:
Wikipedia
makaron o kształcie skośnie ściętych rurek
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kulin. makaron w kształcie ciętych ukośnie rurek;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
niedawna zdawkowa moneta fińska (100 penni = 1 marka), używana przed wprowadzeniem euro
Penni – drobna jednostka monetarna w XIX i XX w. w Finlandii i w Estonii (est. penn).
SJP.pl
Wikipedia
minerał, najczęściej koloru ciemnozielonego o perłowym lub matowym połysku i bezbarwnej rysie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. Góry Pennińskie
Góry Pennińskie (Penniny, ang. Pennines) – niskie góry w północnej części Anglii o przebiegu południkowym i całkowitej długości do 400 km, szerokości do 100km. Góry Pennińskie zbudowane są z różnorodnych skał karbońskich, głównie piaskowców i wapieni. Zostały wypiętrzone w orogenezie kaledońskiej.
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: peny] drobna moneta angielska równa 1/100 funta, dawniej dwunasta część szylinga; pens
SJP.pl
specjalista w zakresie penologii (nauki zajmującej się prawem karnym, systemami kar i ich pochodzeniem oraz organizacją więziennictwa)
SJP.pl
nauka zajmująca się prawem karnym, systemami kar i ich pochodzeniem oraz organizacją więziennictwa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka zajmująca się ogólnymi zaganieniami dotyczącymi kary
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: penologia (nauka zajmująca się prawem karnym, systemami kar i ich pochodzeniem oraz organizacją więziennictwa); odnoszący się do penologii lub osoby zajmującej się penologią
SJP.pl
trwały zabieg chirurgiczny powiększenia prącia, prowadzący jednocześnie do modyfikacji odpowiednich genów
SJP.pl
drobna moneta brytyjska
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) drobna moneta używana w Wielkiej Brytanii;
Pens – moneta zdawkowa używana w Wielkiej Brytanii i jej terytoriach zależnych, pochodząca z wczesnego średniowiecza.
W anglosaskich państwach Anglii wybita po raz pierwszy ok. 765 r. przez króla Heaberhta z Kentu jako naśladownictwo srebrnego denara (novus denarius) karolińskiego; był monetą o wadze najwyżej ok. 1,55 g. Wkrótce potem bicie złotego pensa (gold penny) na wzór arabskiego mancusa zapoczątkował w Mercji król Offa. W XIII wieku niewielką ilość złotych pensów wypuścił też Henryk III (1257), podejmując chybioną próbę wprowadzenia w królestwie monety złotej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pensetnik dwuoki - gatunek ryby morskiej z rodziny chetonikowatych, hodowany w akwariach morskich; pensetnik pomarańczowopręgi
SJP.pl
miasto w Chinach; Benxi
Benxi (chiń. 本溪; pinyin Běnxī) – miasto o statusie prefektury miejskiej w północno-wschodnich Chinach, w prowincji Liaoning, na południowy wschód od miasta Shenyang. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 1 083 983. Prefektura miejska w 1999 roku liczyła 1 566 855 mieszkańców. Ośrodek wydobycia węgla kamiennego i rud żelaza oraz hutnictwa żelaza i przemysłu koksowniczego.
SJP.pl
Wikipedia
1. stałe wynagrodzenie za odpowiednio określony okres pracy; płaca; zapłata; pobory;
2. dawniej: ogólnokształcąca szkoła prywatna dla dziewcząt, zwykle połączona z internatem
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) płaca za wykonaną pracę wypłacana w równych odstępach czasu, dotycząca jakiegoś okresu
(1.2) hist. prywatna szkoła żeńska, najczęściej z internatem;
(1.3) hist. ogół uczennic pensji (1.2)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: pensjonat
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od pensjonat
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pejor. pensjonarka
Wiktionary
zdrobnienie od: pensjonarka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: pensjonarka
SJP.pl
Wiktionary
1. mieszkaniec pensjonatu;
2. stały mieszkaniec domu opieki, który oprócz mieszkania otrzymuje codzienne, zazwyczaj darmowe wyżywienie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba mieszkająca w pensjonacie
(1.2) podopieczny zakładu opiekuńczego
(1.3) hist. urzędnik reprezentujący miasto lub prowincję w szesnastowiecznych Niderlandach
SJP.pl
Wiktionary
1. mieszkanka pensjonatu;
2. stała mieszkanka domu opieki, która oprócz mieszkania otrzymuje codzienne, zazwyczaj darmowe wyżywienie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka zakładu opiekuńczego
(1.2) turyst. kobieta wynajmująca pokój w pensjonacie, sanatorium
(1.3) zootechn. samica zwierzęcia przebywająca w ośrodku dla zwierząt
SJP.pl
Wiktionary
dawniej o uczennicy prywatnej szkoły ogólnokształcącej, przeznaczonej wyłącznie dla dziewcząt (pensji)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. uczennica prywatnej szkoły żeńskiej
(1.2) daw. podopieczna zakładu dobroczynnego
SJP.pl
Wiktionary
1. charakterystyczny dla pensjonarki;
2. młodzieńczy, charakterystyczny dla młodzieży;
3. pretensjonalny, afektowny, naiwny (np. pensjonarskie zachowanie)
przymiotnik relacyjny
(1.1) przest. związany z pensjonarką, dotyczący pensjonarki
(1.2) daw. związany z pensjonarzem, dotyczący pensjonarza
SJP.pl
Wiktionary
młodzieńczość, zespół cech charakterystycznych dla młodzieży, a także: pretensjonalność, naiwność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. uczeń prywatnej szkoły męskiej
(1.2) przest. podopieczny zakładu dobroczynnego
Wiktionary
1. dom mieszkalny dla turystów, najczęściej w małych miejscowościach wypoczynkowych i uzdrowiskach;
2. dom opieki, w którym stali mieszkańcy otrzymują prócz mieszkania także codzienne wyżywienie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. dom mieszkalny, najczęściej w miejscowościach wypoczynkowych, z pokojami do czasowego wynajęcia, często zapewniający całodzienne wyżywienie;
Pensjonat – turystyczny obiekt hotelarski posiadający co najmniej 7 pokojów, świadczący dla swoich klientów całodzienne wyżywienie.
W zależności od wyposażenia i zakresu świadczonych usług wyróżnia się 5 kategorii pensjonatów, gdzie najwyższa ma 5 gwiazdek, a najniższa – 1 gwiazdkę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: pensjonat; mieszczący się w pensjonacie, będący częścią pensjonatu (np. pokój pensjonatowy), charakterystyczny dla pensjonatu (np. budownictwo pensjonatowe) lub w jakiś inny sposób z nim związany
SJP.pl
1. wyznaczać komuś pensję, gażę, rentę lub inną podobną płacę;
2. przenosić kogoś na emeryturę
czasownik niedokonany
(1.1) daw. wyznaczać komuś pensję, gażę lub rentę
(1.2) daw. przenosić kogoś na emeryturę
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|pensjonować.
Wiktionary
→ pens
SJP.pl
roślina uprawna z rodziny babkowatych
SJP.pl
Wikipedia
określona liczba zajęć dydaktycznych lub naukowych, do odbycia których jest zobowiązana każda osoba nauczająca w danej placówce oświatowej
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zaw. ustalona liczba godzin pracy nauczyciela lub wykładowcy
SJP.pl
Wiktionary
1. niewielka, skromna pensja, wynagrodzenie za pracę;
2. mała pensja (prywatna szkoła ogólnokształcąca dla dziewcząt)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: pensja
SJP.pl
Wiktionary
1. związany z pensją (wynagrodzeniem za określony czas pracy);
2. odnoszący się do pensji (prywatnej szkoły ogólnokształcącej dla dziewcząt), związany z pensją (np. internat pensyjny)
SJP.pl
mieszkaniec Pensylwanii (stanu w USA)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Pensylwanii
SJP.pl
Wiktionary
stan w Stanach Zjednoczonych
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. stan w Stanach Zjednoczonych;
Pensylwania (ang. Pennsylvania, wymowa:/ˌpɛnsɪlˈveɪnjə/) – stan w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, pomiędzy rzeką Delaware a jeziorem Erie. Pensylwania graniczy od północy z kanadyjską prowincją Ontario (poprzez jezioro Erie) oraz ze stanem Nowy Jork, od wschodu w dalszym ciągu z Nowym Jorkiem oraz z New Jersey, od południa z Delaware, Maryland i Zachodnią Wirginią i od zachodu z Ohio.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkanka Pensylwanii (stanu w USA)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Pensylwanii
SJP.pl
Wiktionary
związany z Pensylwanią
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Pensylwanią, dotyczący Pensylwanii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język pensylwański;
SJP.pl
Wiktionary
rodzaj dinozaura należącego do infrarzędu ceratopsów
Pentaceratops – rodzaj dinozaura należącego do grupy ceratopsów.
Nazwa rodzajowa Pentaceratops oznacza „twarz o pięciu rogach”.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik
(1.1) jeden z rodzajów bloków betonowych służących do budowy falochronów narzutowych i w ochronie brzegu morskiego
Pentacon – przedsiębiorstwo istniejące w NRD, mieszczące się przy Schandauer Straße 76 w Dreźnie.
Kombinat pod nazwą VEB Kamera und Kinowerke Dresden powstał w 1959 z połączenia kilku fabryk produkujących aparaty fotograficzne: Zeiss Ikon, Kamera-Werke, Belca, Altissa i Welta. W 1964 nazwę zmieniono na VEB Pentacon, wykorzystując słowo utworzone w początku lat 50. jako nazwę dla lustrzanek Contax S eksportowanych do krajów, w których nazwa Contax była zastrzeżona. W 1968 po wchłonięciu kolejnych zakładów: Ihagee, Meyer-Optik, Mentor i Certo przedsiębiorstwo zmieniło nazwę na Kombinat VEB Pentacon Dresden.
Wiktionary oraz Wikipedia
okres złożony z pięciu jednostek czasu (np. dni, lat)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) okres pięciu dni, tygodni itd.;
(1.2) pięć przedmiotów
Pentada (starogr. Πέντε, pentas = pięć) – okres złożony z pięciu jednostek czasu: np. pięć dni, pięć lat; skala muzyczna złożona z 5 dźwięków w oktawie lub pięć przedmiotów np. w grze planszowej
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pięciobok foremny, jedna z możliwych form pentagonu (pięciokąta) wyrysowanego na podstawie dwóch trójkątów równoramiennych; pentagram
SJP.pl
związek chemiczny z grupy alkoholi, stosowany jako jeden ze składników pentrytu (kruszącego materiału wybuchowego)
Pentaerytrytol, pentaerytryt, C(CH
2OH)
4 – organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi polihydroksylowych. Jest tetraolem zbudowanym ze szkieletu neopentanu podstawionego czterema pierwszorzędowymi grupami hydroksylowymi.
SJP.pl
Wikipedia
pięciokąt, pięciobok, płaska figura geometryczna ograniczona pięcioma odcinkami z odpowiednio połączonymi końcami
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. pięciokąt
Pentagon (z ang. „pięciokąt”) – siedziba Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych, stąd też „Pentagonem” jest często określany sam Departament Obrony.
Zbudowany w pierwszych latach II wojny światowej, budynek otwarto 15 stycznia 1943. Jest to największy pod względem kubatury i liczby pomieszczeń budynek biurowy na świecie, niebędący wieżowcem. Stoi w Arlington w stanie Wirginia. Po drugiej stronie rzeki Potomak znajduje się główna dzielnica rządowa Waszyngtonu. W budynku pracuje 23 tysiące pracowników wojskowych i cywilnych oraz 3 tysiące personelu pomocniczego. Budynek ma 5 pięter, a każde piętro ma pięć korytarzy okrążających cały budynek.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mający pięć kątów; pięciokątny
SJP.pl
przymiotnik od: Pentagon
SJP.pl
1. pięciobok foremny, jedna z możliwych form pentagonu (pięciokąta) wyrysowanego na podstawie dwóch trójkątów równoramiennych; pentaedr;
2. znak o magicznej mocy odstraszającej złe duchy w wierzeniach średniowiecznych pogan
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geom. pięciokąt gwiaździsty;
(1.2) ezot. talizman lub symbol magiczny w kształcie pięciokąta gwiaździstego
Pentagram, gwiazda pitagorejska (gr. πέντε pięć, γραμμή linia) – figura geometryczna – wielokąt gwiaździsty foremny. W wielu kulturach pentagram uważany jest za symbol magiczny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od pentagram
Wiktionary
w kształcie pentagramu (pięciokąta, pięcioboku) lub charakterystyczny dla znaku o magicznej mocy odstraszającej złe duchy w wierzeniach średniowiecznych pogan, dzisiaj kojarzonego z szatanem
SJP.pl
zbiór czegoś, najczęściej zasad, przykazań lub zakazów, składający się z pięciu odrębnych części
SJP.pl
cykl pięciu krótkich utworów literackich stworzonych przez jednego autora i odpowiednio powiązanych ze sobą tematycznie; pięcioksiąg
Pentalogia – cykl pięciu utworów, z których każdy stanowi zamkniętą i integralną całość. Najczęściej poszczególne części pentalogii łączy osoba głównego bohatera.
Przykładem pentalogii jest Pięcioksiąg przygód Sokolego Oka Jamesa Fenimore'a Coopera:
SJP.pl
Wikipedia
wiersz złożony z pięciu powtarzających się układów sylab akcentowanych i nieakcentowanych, tworzący wraz heksametrem (wierszem o sześciu takich układach) inną odrębną w systematyce wierszowej całość nazywaną dystychem elegijnym
SJP.pl
Wikipedia
piąty węglowodór nasycony w szeregu homologicznym alkanów stosowany jako składnik rozpuszczalników
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny z grupy alkanów, bezbarwna, palna ciecz, stosowany jako składnik mieszanin rozpuszczalnikowych oraz w termometrach do mierzenia niskich temperatur;
Pentan, n-pentan – organiczny związek chemiczny z grupy alkanów. Jego izomerami są 2-metylobutan (izopentan) i 2,2-dimetylopropan (neopentan).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ pentan
SJP.pl
organizm roślinny lub zwierzęcy mający w jądrach komórek somatycznych pięć zespołów chromosomów
SJP.pl
występowanie w jądrach komórek pięciokrotnie większej liczby chromosomów w porównaniu z organizmem rodzicielskim
SJP.pl
mający w jądrach komórek pięciokrotnie większą liczbę chromosomów w porównaniu z organizmem rodzicielskim, charakterystyczny dla organizmu z takim stanem (np. komórka pentaploidalna)
SJP.pl
rodzaj wysokiego ołtarza składającego się z jednej płyty głównej (nastawy) i czterech skrzydeł bocznych
Pentaptyk - typ nastawy ołtarzowej, podobnej do tryptyku, lecz składającej się z części środkowej i dwóch par skrzydeł. Sposób umieszczenia i konfiguracja skrzydeł może być rozmaita. Obie pary skrzydeł lub jedna z nich mogą być umieszczone na zawiasach i te ruchome skrzydła mogą być zamykane i otwierane w zależności od potrzeb, np. w związku z liturgią danego dnia, tak by ukazywane obrazy odpowiadały charakterowi nabożeństwa. Najsławniejszym polskim pentaptykiem jest Ołtarz Mariacki autorstwa Wita Stwosza w Kościele Mariackim w Krakowie.
SJP.pl
Wikipedia
połączone rządy Prus, Francji, Rosji, Anglii oraz Austrii na początku dziewiętnastego wieku, mające znaczący wpływ na sytuację polityczną Europy
Pentarchia – koncepcja głosząca, że władza nad Kościołem należy do pięciu patriarchów, którzy pozostają w jedności wiary oraz mają te same prawa na swoich terytoriach.
SJP.pl
Wikipedia
typ budowli, najczęściej świątyni, z pięcioma kolumnami umieszczonymi od frontu; pentastylos
SJP.pl
typ budowli, najczęściej świątyni, z pięcioma kolumnami umieszczonymi od frontu; pentastyl
SJP.pl
pięć pierwszych ksiąg Starego Testamentu; Pięcioksiąg; Tora; Księgi Mojżeszowe
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) rel. zbiór pięciu świętych ksiąg judaizmu składających się na Torę
Tora (również jid. Tojre, hebr. תורה – wskazówka, pouczenie, wtórnie prawo) – pięć pierwszych ksiąg Biblii (stąd także Pięcioksiąg, Pentateuch), najważniejszy tekst objawiony judaizmu. Głównym tematem Tory jest Przymierze pomiędzy Bogiem a narodem Izraela za pośrednictwem Mojżesza zawarte podczas wędrówki z niewoli egipskiej do Ziemi Obiecanej. Opis kształtowania się narodu i kultu za czasów Mojżesza poprzedzony jest znajdującymi się w Księdze Rodzaju opowieściami o prapoczątkach ludzkości (od Stworzenia do Potopu i Wieży Babel) oraz pradziejach Izraela (dzieje Patriarchów: Abrahama, Izaaka oraz Jakuba i jego synów).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związek chemiczny zawierający pięć atomów tlenu w cząsteczce; pięciotlenek
SJP.pl
1. pięciobój rozgrywany w starożytnej Grecji podczas igrzysk olimpijskich;
2. pięciobój nowoczesny, dyscyplina składająca się z jazdy konnej z przeszkodami, szermierki, biegu przełajowego, pływania kraulem oraz strzelectwa
Pięciobój antyczny, pentatlon (gr. πένταθλον, pentathlon) – dyscyplina sportu w starożytnej Grecji, obejmująca: stadion, skok w dal, rzut dyskiem, rzut oszczepem oraz zapasy; dyscyplina olimpijska od 708 p.n.e.
SJP.pl
Wikipedia
1. uczestnik starogreckich igrzysk olimpijskich, biorący udział w pentatlonie (pięcioboju);
2. zawodnik biorący udział w pięcioboju nowoczesnym
SJP.pl
1. zawodniczka biorąca udział w pięcioboju nowoczesnym;
2. hipotetyczna uczestniczka starogreckich igrzysk olimpijskich, mogąca brać udział w pentatlonie (pięcioboju)
SJP.pl
odnoszący się do pentatlonu (pięcioboju ze starogreckich igrzysk olimpijskich lub dzisiejszego pięcioboju nowoczesnego), związany z pentatlonem
SJP.pl
zapisany w pentatonice (archaicznym typie skali muzycznej), wykorzystujący pentatonikę, stanowiący jej część (np. kompozycja pentatoniczna)
SJP.pl
archaiczny typ skali muzycznej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. każda skala zawierająca pięć dźwięków w oktawie;
Pentatonika – skala złożona z pięciu stopni, zbudowana w obrębie oktawy. Jest popularna między innymi w polskiej muzyce ludowej. Słowo pentatonika pochodzi z języka greckiego i oznacza właśnie pięć dźwięków. Przykładem pentatoniki mogą być dźwięki pięciu kolejnych, czarnych klawiszy fortepianu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lampa katodowa zbudowana z pięciu elektrod
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. proces powstawania nowych wspólnot zielonoświątkowych
(1.2) rel. proces przekształcania kościołów i związków wyznaniowych w jedną uniwersalną odmianę chrześcijaństwa charyzmatycznego o wymiarze globalnym;
Pentekostalizacja (od stgr. Πεντηκοστή = Pentekoste – Pięćdziesiątnica) – ogólnoświatowy proces powstawania nowych wspólnot zielonoświątkowych oraz przekształcania wielu innych chrześcijańskich kościołów i związków wyznaniowych w jedną uniwersalną odmianę chrześcijaństwa charyzmatycznego w wymiarze globalnym.
Wiktionary oraz Wikipedia
kierunek w chrześcijaństwie charakteryzujący się uprzywilejowaną rolą Ducha Świętego, zapoczątkowany w 1901 roku w Stanach Zjednoczonych; ruch zielonoświątkowy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. nurt chrześcijaństwa wyrosły i zakorzeniony w ewangelikalnym protestantyzmie, charakteryzujący się uprzywilejowaną rolą Ducha Świętego;
Pentekostalizm (ruch zielonoświątkowy) – nurt chrześcijaństwa wyrosły i zakorzeniony w ewangelikalnym protestantyzmie, charakteryzujący się wyjątkowym naciskiem na znaczenie darów Ducha Świętego, w tym prorokowania, uzdrawiania chorych (np. przez nałożenie rąk i modlitwę), glosolalii, o których wspomniano w rozdziale 12 Pierwszego Listu do Koryntian. Za początkową datę rozwoju ruchu zielonoświątkowego przyjmuje się 1901 r. – w Stanach Zjednoczonych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z pentekostalizmem, dotyczący pentekostalizmu
przymiotnik jakościowy
(2.1) charakterystyczny dla wyznawców pentekostalizmu
SJP.pl
Wiktionary
marmur pentelijski - gatunek marmuru pochodzący z wyspy Paros
SJP.pl
góry w Grecji
Pentelejkon, (gr. Πεντελικό όρος – Penteliko oros lub Pendeli, st.gr Pentelikon) – góra znajdująca się w Grecji częściowo w granicach północno-wschodniej części Wielkich Aten. Na jej zboczach leży m.in. gmina Πεντέλη – Pendeli od której szczyt wziął swą nazwę (gr.: Pentelikon – "należący do Penteli"). Od starożytności, północna część góry (z Aten niewidoczna) stanowi miejsce działalności kamieniołomu i kopalni marmuru pentelickiego. W V w.p.n.e. przywódca Ateńczyków Perykles sprowadził z niej, do odbudowy miasta, po wojnie z Persją 180 tysięcy ton marmuru.
SJP.pl
Wikipedia
alken o pięciu atomach węgla w cząsteczce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. pot. test penetracyjny
Wiktionary
tester zabezpieczeń symulujący ataki możliwe do przeprowadzenia przez hakerów
Test penetracyjny – proces polegający na przeprowadzeniu kontrolowanego ataku na system teleinformatyczny, mający na celu praktyczną ocenę bieżącego stanu bezpieczeństwa tego systemu, w szczególności obecności znanych podatności i odporności na próby przełamania zabezpieczeń. Polega na analizie systemu pod kątem występowania potencjalnych błędów bezpieczeństwa spowodowanych niewłaściwą konfiguracją, lukami w oprogramowaniu lub sprzęcie, słabościami w technicznych lub proceduralnych środkach zabezpieczeń, a nawet niewystarczającą świadomością użytkowników. Analiza ta jest przeprowadzana z perspektywy potencjalnego włamywacza i może zawierać aktywne wykorzystywanie podatności (np. poprzez użycie exploitów). Podstawową cechą odróżniającą test penetracyjny od włamania jest zgoda atakowanej strony na tego rodzaju działania, ponadto osoba przeprowadzająca test (zwana pentesterem) jest zobowiązana do przedstawienia raportu dokumentującego znalezione problemy (często wraz ze sposobami ich usunięcia i rekomendacjami podnoszącymi bezpieczeństwo testowanego systemu). Test penetracyjny ma na celu zbadanie bezpieczeństwa systemu na włamanie oraz skuteczność zabezpieczeń w implementacji rzeczywistej lub możliwie najbardziej zbliżonej do rzeczywistej.
SJP.pl
Wikipedia
badanie bezpieczeństwa systemu lub sieci
SJP.pl
postać z mitologii greckiej
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. jedna z mitycznych Amazonek;
Pentezylea (także Pentesileja) – w mitologii greckiej jedna z Amazonek.
Uchodziła za córkę Aresa i Otrere oraz za siostrę Hippolity, Antiopy i Melanippy. Piękna królowa Amazonek, przywiodła ich zastęp pod mury Troi, idąc na pomoc jej obrońcom.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: penthałs] apartament na ostatnim piętrze budynku, czasem dobudowany na płaskim dachu obiektu, np. wieżowca
SJP.pl
Wikipedia
korekta, poprawka lub częściowa zmiana kompozycji obrazu wykonana przez artystę w czasie malowania
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) szt. poprawka lub zmiana wykonana przez artystę w czasie malowania obrazu, której ślady są widoczne na ostatecznej wersji;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
członek mafii, który zgodził się na współpracę z władzami
SJP.pl
mikroprocesor z serii Intel Pentium
Intel Pentium – seria opartych na architekturze x86 32- i 64-bitowych mikroprocesorów firmy Intel produkowanych od 1993. Procesory miały premierę na polskim rynku 22 marca 1993. Zastąpiły serię 486.
Po sukcesie Pentium i znacznych sumach pieniędzy wydanych na promocję tego procesora, sama nazwa „Pentium” stała się na tyle znana, że Intel postanowił pozostawić ją dla następnych generacji procesorów x86, pomimo że wiele z nich nie ma prawie nic wspólnego z pierwszym Pentium. Aż do czasów premiery Intel Core 2 (2006) chipy „Pentium” stanowiły główną część produkcji i używane były w komputerach stacjonarnych i przenośnych, procesory Celeron stanowiły „niskobudżetową” część oferty Intela – były tańsze, ale i mniej wydajne, a procesory Xeon były przeznaczone do pracy w serwerach.
SJP.pl
Wikipedia
minerał, siarczek żelaza i niklu
SJP.pl
wyraz bez określonego znaczenia, używany w niektórych grach i zabawach dziecięcych przy liczeniu; zwykle w połączeniu z wyrazem 'entliczek'
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) infant. abstrakcyjny wyraz z dziecięcej wyliczanki
SJP.pl
Wiktionary
związek z grupy barbituranów, stosowany jako środek nasenny i uspokajający
Pentobarbital – organiczny związek chemiczny z grupy barbituranów, stosowany jako lek nasenny i uspokajający (ATC N05CA). Jest objęty Konwencją o substancjach psychotropowych z 1971 roku (wykaz III). W Polsce jest zaliczona do substancji psychotropowych grupy III-P.
Związek ten używany jest w niektórych stanach USA do wykonywania wyroków kary śmierci. Jest substancją czynną preparatu Morbital stosowanego do eutanazji psów i kotów.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj lampy elektronowej o pięciu elektrodach, stosowany jako odbiornik lub urządzenie nadawcze małej lub średniej częstotliwości
Pentoda – próżniowa lampa elektronowa zawierająca pięć elektrod: anodę, żarzoną katodę i trzy siatki.
Pentody były bardzo wszechstronnymi i popularnymi lampami elektronowymi znajdującymi zastosowanie w szerokiej gamie układów elektronicznych.
SJP.pl
Wikipedia
→ pentoda
SJP.pl
rząd roślin nagonasiennych z klasy miłorzębowych; Pentoxylales
SJP.pl
przedstawiciel rzędu roślin nagonasiennych z klasy miłorzębowych
SJP.pl
kruszący materiał wybuchowy otrzymywany po zmieszaniu trotylu i pentrytu, wykorzystywany w okresie II wojny światowej; pentrolit
SJP.pl
pentotal sodu - pochodna kwasu barbiturowego, środek o działaniu uspokajającym i rozluźniającym; serum prawdy
SJP.pl
substancja tworzona przez rośliny w procesie fotosyntezy (monosacharyd), której cząsteczki zawierają pięć atomów węgla
Pentozy — rodzina organicznych związków chemicznych, cukry proste zawierające pięć atomów węgla w cząsteczce.
Do pentoz należą:
SJP.pl
Wikipedia
polisacharyd, który pod wpływem działania wody rozdziela się na pentozę (cukier prosty, którego cząsteczki zawierają pięć atomów węgla)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z pentozą, dotyczący pentozy
Wiktionary
pomieszczenie na statku służące jako miejsce kompletowania posiłków wynoszonych z kuchni do mesy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żegl. miejsce wydawania posiłków na statku
Pentra (z ang. pantry – spiżarnia) – wydzielone miejsce na jednostce pływającej służące do kompletowania posiłków. Pentrę wykorzystuje się do przygotowania nakryć oraz samych potraw przyrządzonych w kambuzie przed wyniesieniem do mesy. Jest to również pomieszczenie w którym przechowuje się zastawę stołową.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kruszący materiał wybuchowy otrzymywany po zmieszaniu trotylu i pentrytu, wykorzystywany w okresie II wojny światowej; pentolit
SJP.pl
materiał wybuchowy kruszący, stosowany podczas II wojny światowej do celów wojskowych; nitropentaerytryt, tetraazotan pentaerytrytu
Pentryt, PETN (od ang. pentaerythritol tetranitrate) – organiczny związek chemiczny z grupy nitroestrów.
Pentryt jest jednym z najsilniejszych znanych kruszących materiałów wybuchowych. Był stosowany w czasie II wojny światowej, a współcześnie znajduje zastosowanie w produkcji mieszanin wybuchowych:
SJP.pl
Wikipedia
alkin o pięciu atomach węgla w cząsteczce
Pentyn, C5H8 − węglowodór nienasycony, jeden z szeregu homologicznego alkinów.
Właściwości fizyczne:
Właściwości chemiczne:
SJP.pl
Wikipedia
przedostatnia sylaba wyrazu, na którą w języku polskim najczęściej pada akcent wyrazowy
SJP.pl
miasto w Rosji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto obwodowe w europejskiej części Rosji, nad Surą;
Penza (ros. Пeнза) – miasto obwodowe w Rosji, nad Surą (dopływ Wołgi). Ma około 520 tys. mieszkańców (2020), zajmuje powierzchnię 290 km². Jest stolicą obwodu penzeńskiego.
W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, drzewny, papierniczy, spożywczy oraz rowerowy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Penza (miasto w Rosji)
przymiotnik
(1.1) związany z Penzą, dotyczący Penzy
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w azjatyckiej części Rosji, w Kraju Kamczackim;
Penżyna (ros. Пенжина) – rzeka w azjatyckiej części Rosji, w Kraju Kamczackim; długość 713 km; powierzchnia dorzecza 73 500 km²; średni roczny przepływ przy ujściu 680 m³/s.
Źródła w Górach Kołymskich; płynie w kierunku południowo-zachodnim, w górnym biegu wąską doliną, w środkowym i dolnym po Nizinie Penżyńskiej; uchodzi estuarium do Zatoki Penżyńskiej (Morze Ochockie). Żeglowna w środkowym i dolnym biegu, wykorzystywana do spławu drewna.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) związany z Penżyną (rzeką na Dalekim Wschodzie Rosji)
Wiktionary
stopa wierszowa w poezji antycznej
SJP.pl
Wikipedia
system przymusowej pracy, stosowany dawniej przez plantatorów w Ameryce Łacińskiej, polegający na odpracowywaniu przez chłopów udzielonych im wcześniej pożyczek
SJP.pl
krzew z rodziny jaskrowatych o dużych, białych, różowych lub czerwonych kwiatach; piwonia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. zob. piwonia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
monotypowa rodzina roślin z rzędu skalnicowców; piwoniowate
Piwonia (Paeonia L.) – jedyny rodzaj należący do rodziny piwoniowatych (Paeoniaceae). Obejmuje 32–35 gatunków. Pochodzą głównie z obszarów Europy i Azji o umiarkowanym klimacie. Centrum zróżnicowania stanowią Chiny, gdzie rośnie 15 gatunków, z czego 10 to endemity. Do flory Europy południowej i wschodniej należy 7 gatunków, jedynie dwa gatunki pochodzą z zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej. Rośliny te występują głównie w miejscach skalistych, na słonecznych zboczach wśród muraw i w zbiorowiskach wysokich bylin, gatunki krzaczaste rosną w formacjach zaroślowych i w widnych, świetlistych lasach w Himalajach i w zachodnich oraz środkowych Chinach, często na skałach wapiennych. Kwiaty zapylane są zwykle przez żywiące się pyłkiem chrząszcze.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach peoniowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
→ peonia
SJP.pl
dotyczący POW, Polskiej Organizacji Wojskowej
SJP.pl
członkini Polskiej Organizacji Wojskowej
SJP.pl
członek Polskiej Organizacji Wojskowej
SJP.pl
PO-wiec; potocznie:
1. członek lub zwolennik Platformy Obywatelskiej; platformer, platformers, platformiarz;
2. nauczyciel przysposobienia obronnego
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) polit. członek PO (Platformy Obywatelskiej)
(1.2) polit. lekcew. zwolennik PO (Platformy Obywatelskiej)
(1.3) eduk. pot. nauczyciel PO (przysposobienia obronnego)
SJP.pl
Wiktionary
→ PO (Platforma Obywatelska); PO-wski
SJP.pl
działo przeciwpancerne
SJP.pl
skrót od: przeciwpancerny (czytany jako całe, odmienne słowo); ppanc.
SJP.pl
[czytaj: pepko] sieć dyskontów odzieżowo-przemysłowych
Pepco – europejska sieć detaliczna oferująca odzież i produkty dla domu. Sieć w grudniu 2022 liczyła ponad 2,9 tysiąca sklepów.
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: pepesza (rodzaj broni)
SJP.pl
członek PPR (Polskiej Partii Robotniczej); PPR-owiec, peperowiec (potocznie)
SJP.pl
przymiotnik od: PPR (Polska Partia Robotnicza); PPR-owski
SJP.pl
Polska Partia Socjalistyczna (PPS)
SJP.pl
członek PPS (Polskiej Partii Socjalistycznej); PPS-owiec, pepesowiec (potocznie)
SJP.pl
przymiotnik od: PPS (Polska Partia Socjalistyczna); PPS-owski
SJP.pl
potocznie: tenisówka; pepega
SJP.pl
potocznie: tenisówka; pepega
SJP.pl
płócienne obuwie sportowe na gumie; tenisówki
Tenisówki – rodzaj płytkiego sportowego obuwia tekstylnego, na podeszwie z gumy. W odróżnieniu od pokrewnych im trampek, tenisówki posiadają bardzo niskie cholewki (nie zakrywające kostek) i poza podeszwą wykonane są zazwyczaj z jednorodnego materiału (z reguły nie posiadając gumowanych nosków).
SJP.pl
Wikipedia
gatunek ziołowego likieru miętowego o zielonkawym zabarwieniu otrzymywanym ze specjalnego olejku; pepermint
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spoż. likier miętowy
(1.2) butelka pepermentu (1.1)
SJP.pl
Wiktionary
gatunek ziołowego likieru miętowego o zielonkawym zabarwieniu otrzymywanym ze specjalnego olejku; peperment
SJP.pl
roślina zielna lub krzewinka z rodziny pieprzowatych, o niewielkich, najczęściej lekko zaokrąglonych liściach i kremowych, niepachnących kwiatach, naturalnie rosnąca w krajach tropikalnych i subtropikalnych, często hodowana w domach jako ozdobna roślina doniczkowa; pieprzówka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Peperomia||ref=tak., rodzaj roślin z rodziny pieprzowatych, charakteryzujący się mięsistymi liśćmi;
(1.2) bot. roślina z rodzaju peperomia (1.1)
Peperomia, pieprzówka (Peperomia) – rodzaj roślin z rodziny pieprzowatych. Liczba gatunków w niektórych ujęciach systematycznych przekracza 1,4 tysiąca. Zasięg rodzaju obejmuje całą strefę międzyzwrotnikową, sięgając też stref umiarkowanych w południowej części Ameryki Południowej, Afryki, w Nowej Zelandii oraz w Japonii na półkuli północnej. Rodzaj najbardziej zróżnicowany jest w tropikach Ameryki Południowej i Środkowej oraz w południowej Azji, nieliczne gatunki z kolei rosną w Afryce. Rośliny te rosną na dnie wilgotnych lasów deszczowych, jako epifity na drzewach, a także na skałach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pikantna potrawa z warzyw duszonych z tłuszczem
SJP.pl
pepperoni;
1. odmiana uprawna papryki rocznej koloru czerwonego lub zielonego;
2. włoska kiełbasa wieprzowo-wołowa o ostrym smaku;
3. pizza z dodatkiem kiełbasy peperoni
Pepperoni, peperoni – kiełbasa pochodzenia włoskiego o ostrym smaku (nazwa wywodzi się od papryki), zbliżona do salami.
Oryginalnie wieprzowo-wołowa z dodatkiem podrobów, suszona na świeżym powietrzu (ewentualnie wędzona w stosunkowo niskiej temperaturze), dojrzewająca przez sześć do dziesięciu miesięcy. Rozpowszechniona w kuchni amerykańskiej.
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: członek PPR (Polskiej Partii Robotniczej); PPR-owiec, peperowiec
SJP.pl
rzadko: pepeerowski, PPR-owski (przymiotnik od: PPR)
SJP.pl
skała magmowa wulkaniczna
SJP.pl
potocznie: członek PPS (Polskiej Partii Socjalistycznej); pepeesowiec, PPS-owiec
SJP.pl
rzadko: pepeesowski, PPS-owski (przymiotnik od: PPS)
SJP.pl
sowiecki pistolet maszynowy kal. 7,62 mm zasilany nabojami z magazynka bębnowego (71 naboi) lub z magazynka łukowego (35 naboi); Pistolet Pulemat Szpagina, PPSz 41
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. pot. radziecki pistolet maszynowy kalibru 7,62 mm;
PPSz-41 (ros. ППШ-41, Пистолет-пулемёт Шпагина обр. 1941 г.; pol. PPSz wz. 1941; pot. pepesza) – radziecki pistolet maszynowy skonstruowany przez Gieorgija Szpagina i wprowadzony na uzbrojenie Armii Czerwonej w 1941 roku. Podstawowy pistolet maszynowy Armii Czerwonej podczas II wojny światowej, popularnie używany również przez wiele innych armii świata. Do uzbrojenia Ludowego Wojska Polskiego wprowadzony w 1943 roku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
niewielka pepesza (radziecki pistolet maszynowy o niewielkim polu rażenia, wykorzystywany w okresie II wojny światowej)
SJP.pl
lekceważąco: Czech; pepik (Pepik), Pepiczek, knedlik (Knedlik), knedliczek (Knedliczek)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pogard. Czech
SJP.pl
Wiktionary
lekceważąco o Czeszce; Pepiczka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. lekcew. Czeszka
SJP.pl
Wiktionary
lekceważąco: Czech; Pepik, pepiczek (Pepiczek), knedlik (Knedlik), knedliczek (Knedliczek)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) spolszczona forma czeskiego imienia Pepík (Józef)
(1.2) pot. lekcew. Czech
(1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk. Czech
SJP.pl
Wiktionary
glogierówka, pepinka;
a) odmiana jabłoni odporna na mróz;
b) owoc tej jabłoni
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. odmiana jabłoni
SJP.pl
Wiktionary
1. ośrodek przygotowujący utalentowanych ludzi do przyszłej kariery, a także: środowisko, z którego wywodzą się tacy ludzie;
2. chroniony teren, na którym rosną młode drzewka
SJP.pl
glogierówka, pepina;
a) odmiana jabłoni odporna na mróz;
b) owoc tej jabłoni
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. odmiana jabłoni
SJP.pl
Wiktionary
glogierówka, pepinka;
a) odmiana jabłoni odporna na mróz;
b) owoc tej jabłoni
Psianka melonowa, pepino (Solanum muricatum) – gatunek roślin z rodzaju psianka, należący do rodziny psiankowatych. Jest wiecznie zieloną byliną pochodzącą z Peru, uprawianą obecnie w całej strefie tropikalnej w górach, w strefie subtropikalnej i w szklarniach w cieplejszych regionach z klimatem umiarkowanym. Roślinę uprawia się ze względu na słodkie, jadalne owoce.
SJP.pl
Wikipedia
pepitka;
1. deseń na tkaninie w postaci dwukolorowej przekrzywionej kratki; pepito, pepitko;
2. tkanina o takim deseniu; pepito, pepitko;
3. kawałek nieobrobionego złota; samorodek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) włók. wzór na tkaninie przypominający kratę
(1.2) włók. materiał o deseniu w pepitę (1.1)
SJP.pl
Wiktionary
pepita;
1. deseń na tkaninie w postaci dwukolorowej przekrzywionej kratki; pepito, pepitko;
2. tkanina o takim deseniu; pepito, pepitko;
3. kawałek nieobrobionego złota; samorodek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) włók. wzór na tkaninie przypominający kratę
(1.2) włók. materiał o deseniu w pepitkę (1.1)
SJP.pl
Wiktionary
pepita;
1. deseń na tkaninie w postaci dwukolorowej przekrzywionej kratki; pepito, pepitko;
2. tkanina o takim deseniu; pepito, pepitko;
3. kawałek nieobrobionego złota; samorodek
SJP.pl
mający pepitkę (deseń w postaci drobnej dwukolorowej kratki lub równoległych pasów), zdobiony przez pepitkę (np. tkanina pepitkowa)
przymiotnik relacyjny
(1.1) wykonany z pepitki
SJP.pl
Wiktionary
pepitka;
1. deseń na tkaninie w postaci dwukolorowej przekrzywionej kratki; pepito, pepitko;
2. tkanina o takim deseniu; pepito, pepitko;
3. kawałek nieobrobionego złota; samorodek
SJP.pl
→ pepita
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
długi prostokątny pas materiału spinany klamrą, służący jako okrycie wierzchnie kobiet w starożytnej Grecji; peplum
Peplos (stgr. πέπλος peplos, łac. peplŭm) – w starożytności klasycznej długa wierzchnia szata kobiet, wykonana z prostokątnego płata wełnianej tkaniny.
W starożytnej Grecji od okresu archaicznego do ok. 480 p.n.e. był to podstawowy ubiór kobiecy wkładany wprost na ciało, który dopiero pod koniec VI wieku p.n.e. zaczęto zastępować modnym wschodnim chitonem.
SJP.pl
Wikipedia
długi prostokątny pas materiału spinany klamrą, służący jako okrycie wierzchnie kobiet w starożytnej Grecji; peplos
Peplum lub kino miecza i sandałów – gatunek filmów mitologiczno-historycznych, cechujący się zgodnie z definicją Marka Hendrykowskiego brakiem „rzetelnej, źródłowej rekonstrukcji określonych zdarzeń i faktów, które na każdym kroku przeplatają się z tym, co legendarne lub mityczne”. Ikonografię kina peplum przez długi czas opierano przeważnie na XIX-wiecznym malarstwie historycznym, w nowszych produkcjach jednak na współczesnych archeologicznych ustaleniach dotyczących antycznej kultury materialnej.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: peperoni] peperoni;
1. odmiana uprawna papryki rocznej koloru czerwonego lub zielonego;
2. włoska kiełbasa wieprzowo-wołowa o ostrym smaku;
3. pizza z dodatkiem kiełbasy pepperoni
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kulin. kiełbasa o ostrym smaku, odmiana salami, zazwyczaj wołowa lub wieprzowa;
(1.2) kulin. pizza z plasterekasterkami kiełbasy pepperoni (1.1)
(1.3) bot. spoż. kulin. odmiana papryki o ostrym smaku;
Pepperoni, peperoni – kiełbasa pochodzenia włoskiego o ostrym smaku (nazwa wywodzi się od papryki), zbliżona do salami.
Oryginalnie wieprzowo-wołowa z dodatkiem podrobów, suszona na świeżym powietrzu (ewentualnie wędzona w stosunkowo niskiej temperaturze), dojrzewająca przez sześć do dziesięciu miesięcy. Rozpowszechniona w kuchni amerykańskiej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: peps-i] napój marki Pepsi; pepsi-cola
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rodzaj ciemnego, gazowanego napoju chłodzącego produkowanego przez koncern PepsiCo;
(1.2) porcja (np. butelka, kubek, puszka) pepsi (1.1)
(1.3) młodz. uczn. kawa zbożowa
Pepsi – marka napojów gazowanych typu cola należąca do PepsiCo. Największym z jej konkurentów jest Coca-Cola.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: peps-ikola] napój gazowany z kofeiną produkowany przez Pepsi; pepsi
Pepsi – marka napojów gazowanych typu cola należąca do PepsiCo. Największym z jej konkurentów jest Coca-Cola.
SJP.pl
Wikipedia
lek ułatwiający trawienie
SJP.pl
enzym soku żołądkowego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. czynna postać pepsynogenu, enzym trawienny występujący w soku żołądkowym;
Pepsyna (ATC: A 09 AA 03) – czynna postać pepsynogenu, enzymu wydzielanego przez komórki gruczołowe (komórki główne) żołądka. W procesie trawienia pepsyna rozkłada białka do łańcuchów polipeptydowych.Pepsyna jest składnikiem soku żołądkowego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nieaktywna forma pepsyny, która pod wpływem działania kwasu solnego przekształca się w postać aktywną, rozkładającą białka
SJP.pl
Wikipedia
wykorzystujący pepsynę (jeden z enzymów trawiących białka), zawierający pepsynę (np. wino pepsynowe) lub w jakiś inny sposób z nią związany
przymiotnik relacyjny
(1.1) biol. związany z pepsyną, dotyczący pepsyny
SJP.pl
Wiktionary
biały proszek stosowany w lecznictwie i przemyśle spożywczym, będący wynikiem procesu działania pepsyny na białka
SJP.pl
Wikipedia
przemiana pokarmów białkowych na peptony, odbywająca się w żołądku
SJP.pl
działać pepsyną na białka w celu uzyskania peptonu (białego proszku wykorzystywanego w lecznictwie i przemyśle spożywczym)
SJP.pl
charakterystyczny dla peptonu (białego proszku stosowanego w lecznictwie i przemyśle spożywczym, będącego wynikiem procesu działania pepsyny na białka), związany z peptonem
SJP.pl
obecność peptonu w moczu
SJP.pl
związek pośredni między białkami a aminokwasami, powstały w wyniku częściowego przetrawienia białek
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. produkt rozkładu peptonów
Peptydy (gr. πεπτίδια, strawne) – organiczne związki chemiczne, amidy powstające przez połączenie dwóch lub więcej cząsteczek aminokwasów wiązaniem peptydowym. Krótkie peptydy o długości do ok. 10 reszt aminokwasowych określa się jako oligopeptydy, łańcuchy dłuższe to polipeptydy lub białka. Granica między polipeptydami a białkami może być wyznaczana na podstawie masy cząsteczkowej i lokowana jest ona wówczas w okolicach 10 kDa (ok. 90 reszt aa) lub według kryterium funkcjonalności – polipeptydem jest wówczas dowolny dłuższy łańcuch aminokwasowy, który może stać się funkcjonalnym białkiem po uzyskaniu odpowiedniej struktury przestrzennej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
enzym katalizujący hydrolityczne rozszczepianie wiązań peptydowych
Proteazy, peptydazy, enzymy proteolityczne (EC 3.4) – podklasa enzymów z klasy hydrolaz katalizujących proteolizę, czyli hydrolizę wiązań peptydowych.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
biopolimer kwasu muraminowego wchodzący w skład ścian komórkowych bakterii
Peptydoglikan, mureina – składnik ściany komórkowej bakterii, zbudowany z nietypowych aminokwasów i połączonych w łańcuchy pochodnych cukrów. Chemicznie jest to biopolimer kwasu muraminowego i N-acetyloglukozaminy oraz tripeptyd: D-alanina, kwas D-glutaminowy i kwas mezodwuaminopimelinowy.
SJP.pl
Wikipedia
przechodzenie świeżo wytrąconego osadu koloidalnego lub żelu w zol
Peptyzacja – zjawisko przechodzenia osadu koloidalnego lub żelu w koloid, np. zol. Jest to odwrotność koagulacji i zachodzi w sposób odwracalny.
SJP.pl
Wikipedia
2 miejscowości w Polsce:
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
zwykle w związkach frazeologicznych:
1. mówić komuś per ty, per wy, per pan, per pani - używać formy ty, wy, pan, pani, zwracając się do kogoś;
2. traktować, potraktować kogoś per noga, żartobliwie per nogam - traktować, potraktować kogoś lekceważąco, pogardliwie
przyimek
(1.1) tylko w związkach frazeologicznych: na
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedrostek
(1.1) chem. przedrostek wskazujący na podstawienie wszystkich atomów wodoru w cząsteczce węglowodoru przez atomy halogenu
Wiktionary
regionalnie: ziemniak; pyra (częściej)
SJP.pl
Wikipedia
pochodna boraksu, w którym jedna cząsteczka wody krystalizacyjnej została zastąpiona cząsteczką nadtlenku wodoru
SJP.pl
góralska nazwa stromej ścieżki górskiej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) reg-pl|Podhale. stroma górska ścieżka, zwłaszcza taka wydeptana przez kozice, a wykorzystywana przez pasterzy, rzadziej też doświadczonych turystów;
Perć – ścieżka w górach dla owiec i pasterzy, jak również jest to ścieżka wydeptana przez kozice. Percie są wykorzystywane przez turystów.
Percią nazwane są także znane szlaki w polskich górach: np. Orla Perć w Tatrach, Sokola Perć w Pieninach, Perć Akademików na Babiej Górze albo Jastrzębia Perć w Głuszycy a także Perć Borkowskiego na Luboniu Wielkim w Beskidzie Wyspowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
parametr służący do opisu populacji lub rozkładu prawdopodobieństwa, kwantyl rzędu i/100 (gdzie i=1,2,...,99); centyl
Percentyl, centyl – kwantyl rzędu k/100, gdzie k = 1, …, 99. Intuicyjnie mówiąc, percentyl jest wielkością, poniżej której padają wartości zadanego procentu próbek.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
złożony proces poznawczy, który prowadzi do odebrania przez człowieka jakichś zjawisk lub procesów, zachodzący wskutek działania określonych bodźców na narządy zmysłowe; postrzeżenie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fizj. odbiór i postrzeganie zjawisk za pomocą zmysłów
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
odnoszący się do percepcji (złożonego procesu poznawczego, prowadzącego do odebrania przez człowieka jakichś zjawisk lub procesów, zachodzącego wskutek działania określonych bodźców na narządy zmysłowe), powiązany z percepcją (np. percepcyjne zdolności człowieka); perceptywny
SJP.pl
rzadko: osoba percypująca wrażenia słuchowe; widz, słuchacz
SJP.pl
elektroniczne urządzenie rozpoznające
SJP.pl
Wikipedia
charakterystyczny dla perceptronu (elektronicznego urządzenia rozpoznającego), powiązany z perceptronem (np. receptor perceptroniczny)
SJP.pl
zdolność do postrzegania, percepcji (odzwierciedlania jakichś zjawisk lub procesów wskutek działania określonych bodźców na narządy zmysłowe)
SJP.pl
odnoszący się do percepcji (złożonego procesu poznawczego, prowadzącego do odebrania przez człowieka jakichś zjawisk lub procesów, zachodzącego wskutek działania określonych bodźców na narządy zmysłowe), powiązany z percepcją (np. perceptywne zdolności człowieka); percepcyjny
SJP.pl
1. gałka pyłku kwiatowego zabrana przez pszczołę do koszyczka
2. pyłek w komórce plastra miodowego
Percha (wł. Perca) – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga, w prowincji Bolzano.
Liczba mieszkańców gminy wynosi 1539 (dane z roku 2009). Język niemiecki jest językiem ojczystym dla 96,82%, włoski dla 2,54%, a ladyński dla 0,64% mieszkańców (2001).
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: perküTĄ] wywołujący szok, zdziwienie, sensację
SJP.pl
Słowo Percy może oznaczać:
Wikipedia
postrzegać, uświadamiać sobie przedmiot, zjawisko spostrzegane; obserwować
SJP.pl
cecha czegoś, czego można doznać dzięki zmysłom
SJP.pl
taki, którego można doznawać dzięki zmysłom
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
określenie wykonawcze: zanikając, zamierająco; perdendosi
SJP.pl
określenie wykonawcze: zanikając, zamierająco; perdendo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rodzaj pasiaka, ludowy ornament tkacki robiony metodą wybierania
Wiktionary
[czytaj: peREK] nazwisko
W Biblii:
Osoby noszące nazwisko Perec:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Peregryn – imię męskie pochodzenia łacińskiego, oznaczające „ten, który podróżuje”. Wśród patronów – św. Peregryn, męczennik (II wiek); św. Peregryn, biskup Auxerre (+ 304); św. Peregryn Laziosi – patron chorych na raka. Od tego imienia powstała staropolska forma skrócona (zdrobniała, spieszczona) Grzymek, utworzona za pomocą popularnej w imiennictwie polskim (a także ruskim) techniki ucinania nagłosu (: Pielgrzym).
Wiktionary oraz Wikipedia
dłuższa podróż, wędrówka; pielgrzymka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. przest. długa podróż lub wędrówka
(1.2) rel. pielgrzymka do świętego miejsca
(1.3) rel. przenoszenie obiektu kultu w Kościele katolickim w celu odbycia przy jego udziale praktyk religijnych;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
osoba uczestnicząca w peregrynacji (pielgrzymce, wędrówce, podróży, najczęściej dalekiej)
SJP.pl
SJP.pl
odbywać podróże; pielgrzymkować
SJP.pl
miasto na Ukrainie
Perejasław (ukr. Переяслав, w l. 1943–2019 Perejasław Chmielnicki – ukr. Переяслав-Хмельницький) – miasto w obwodzie kijowskim, w rejonie boryspolskim na Ukrainie, niedaleko Kijowa, nad rzeką Trubiż (dopływem Dniepru), ok. 27 tys. mieszkańców, liczne zabytki cerkiewne i cytadela. Do 2020 roku stolica rejonu perejesławskiego.
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący miasta - Perejasław
SJP.pl
regionalna nazwa ziemniaka; pyrka, pera, pyra, kartofel
Perek – część wsi Kroczyce w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Kroczyce.
W latach 1975–1998 Perek położony był w województwie częstochowskim.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) daw. przeniewierca, odstępca, zdrajca
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) białystok. peleryna
Wiktionary
utrata prawa do dokonania czynności prawnej wskutek upływu ostatecznego terminu
SJP.pl
stanowczy, ostateczny lub nie do odwołania, zawieszenia (np. peremptoryczny wyrok); peremptoryjny
przymiotnik
(1.1) stanowczy, ostateczny, nieodwołalny
SJP.pl
Wiktionary
stanowczy, ostateczny lub nie do odwołania, zawieszenia (np. peremptoryjny wyrok); peremptoryczny
przymiotnik
(1.1) stanowczy, ostateczny, nieodwołalny
SJP.pl
Wiktionary
Perepeczko:
Wikipedia
Peres lub Fares − postać biblijna z Księgi Rodzaju, syn Judy i jego synowej Tamar. Jego bratem bliźniakiem był Zerach, a braćmi przyrodnimi Er, Onan i Szela. Od Peresa pochodzi ród Parsytów.
Wymienia go także Nowy Testament w genealogii Jezusa Chrystusa.
Wikipedia
kolczasty krzew z rodziny kaktusowatych, występujący w strefie tropikalnej Ameryki, uprawiany jako roślina ozdobna; peireskia, drzewidło
Drzewidło (Pereskia Mill.) – rodzaj sukulentów z rodziny kaktusowatych. Gatunkiem typowym jest P. paniculata Vellozo.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Pereszczówka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Drelów.
Wieś jest sołectwem w gminie Drelów. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 148 mieszkańców.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Drelowie.
SJP.pl
Wikipedia
perewiaska marmurkowa - nocny ssak z rodziny łasicowatych, zamieszkujący płd.-wsch. Europę i Azję
Perewiaska (Vormela) – rodzaj ssaków z podrodziny Ictonychinae w obrębie rodziny łasicowatych (Mustelidae).
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: perełka
SJP.pl
1. niewielka perła;
2. coś wartościowego, pięknego lub ktoś ważny w życiu, ktoś z kim jest się mocno związanym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mała perła
(1.2) przen. rzecz wyjątkowo piękna, niezwykła, unikatowa
SJP.pl
Wiktionary
1. niewielka perła;
2. coś wartościowego, pięknego lub ktoś ważny w życiu, ktoś z kim jest się mocno związanym
SJP.pl
ozdabiać, otaczać perełkami
SJP.pl
1. szereg białych plamek na sierści albo ciele niektórych zwierząt lub upierzeniu ptaków;
2. oczyszczanie powierzchni metali lub proces nadawania im chropowatości przy użyciu specjalnych niewielkich kulek
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|perełkować.
(1.2) archit. ornament architektoniczny złożony z naprzemiennie ułożonych pałeczek i krążków
SJP.pl
Wiktionary
suseł perełkowany - gatunek gryzonia
SJP.pl
przypominający małą perłę, podobny do małej perły
SJP.pl
ozdobne drzewo z rodziny motylkowatych, o parasolowatej koronie i kremowych kwiatach, pochodzące z krajów orientu; szupin
Perełkowiec (Styphnolobium Schott) – rodzaj roślin należących do rodziny bobowatych, do podrodziny bobowate właściwe. Występują głównie na obszarach tropikalnych.
SJP.pl
Wikipedia
1. ozdabiany perełkami (np. obrączka perełkowa, naszyjnik perełkowy); perłowy;
2. o niewielkich rozmiarach, niski lub mały, karłowaty
SJP.pl
[czytaj: perfekt] perfekt; potocznie:
1. perfekcyjny; idealny, znakomity, świetny;
2. perfekcyjnie; idealnie, znakomicie, świetnie
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: perfektum] w językoznawstwie: czas przeszły dokonany; perfektum
Perfectum (od łac. perficio - dokonać, ukończyć) – czas lub aspekt gramatyczny wyrażający czynność przeszłą i dokonaną, ale pozostającą w związku z teraźniejszością. Np.
SJP.pl
Wikipedia
idealność, niekwestionowana sprawność, biegłość w czymś, najwyższa doskonałość w wykonywaniu, robieniu czegoś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) doskonałość, cecha tego, co jest perfekcyjne
(1.2) bot. roln. odmiana marchwi
SJP.pl
Wiktionary
osoba perfekcyjna, chcąca osiągnąć perfekcję, niekwestionowaną doskonałość w jakiejś dziedzinie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek dążący do doskonałości
(1.2) filoz. zwolennik perfekcjonizmu w etyce
SJP.pl
Wiktionary
kobieta perfekcyjna, chcąca osiągnąć perfekcję, niekwestionowaną doskonałość w jakiejś dziedzinie
SJP.pl
nacechowany perfekcjonizmem (chęcią osiągnięcia perfekcji, niekwestionowanej doskonałości w jakiejś dziedzinie), uwydatniający perfekcjonizm (np. perfekcjonistyczne zapędy malarza, pisarza)
SJP.pl
1. chęć osiągnięcia perfekcji, niekwestionowanej doskonałości w jakiejś dziedzinie;
2. stanowisko etyczne uznające doskonałość osobistą za najcenniejsze dobro moralne
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) dążenie do doskonałości
(1.2) filoz. doktryna etyczna, która za najwyższą wartość uznaje doskonałość osobistą
Perfekcjonizm – postawa człowieka, która stawia dokładność wykonywanych czynności na najwyższym miejscu. Nadmierny perfekcjonizm jest w psychologii czasem nazywany dewiacją, która praktycznie uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Psycholodzy uważają to zjawisko za problem społeczny i często stosują specjalne terapie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik niedokonany
(1.1) przest. dążyć do doskonałości, udoskonalać
czasownik zwrotny perfekcjonować się
(2.1) przest. doskonalić się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|perfekcjonować.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób perfekcyjny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: perfekcyjnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: perfekcyjny
SJP.pl
cecha kogoś perfekcyjnego lub czegoś, co zostało wykonane perfekcyjne, idealność, niekwestionowana sprawność, biegłość w czymś, najwyższa doskonałość w wykonaniu albo robieniu czegoś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest perfekcyjne; cecha tych, którzy są perfekcyjni
SJP.pl
Wiktionary
odznaczający się perfekcją, idealny, dopracowany w każdym szczególe (np. perfekcyjna gra aktorów) lub niekwestionowanie sprawny, biegły w jakiejś dziedzinie, w robieniu czegoś (np. perfekcyjny człowiek)
przymiotnik
(1.1) odznaczający się perfekcją, dopracowany w każdym detalu
SJP.pl
Wiktionary
perfect; potocznie:
1. idealny, znakomity, świetny;
2. idealnie, znakomicie, świetnie
przysłówek
(1.1) pot. perfekcyjnie, doskonale
Perfectum (od łac. perficio - dokonać, ukończyć) – czas lub aspekt gramatyczny wyrażający czynność przeszłą i dokonaną, ale pozostającą w związku z teraźniejszością. Np.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w językoznawstwie: czas przeszły dokonany; perfectum
SJP.pl
dokonany charakter tematu czasownika, dokonaność czasowników, cecha czasowników dokonanych (perfektów)
SJP.pl
nadający tematowi czasownika charakter dokonany, odnoszący się do czasowników dokonanych (perfektów) lub ich właściwości
SJP.pl
przewrotność, przebiegłość
Perfidia – zbiór opowiadań o tematyce kryminalnej autorstwa Waldemara Łysiaka (występującego pod pseudonimem Valdemar Baldhead), wydany w 1980 roku przez Krajową Agencję Wydawniczą.Na książkę składają się 3 części:
Jedno z opowiadań, Selekcja, stało się podstawą spektaklu Teatru Telewizji z 1984 roku, pt. Selekcja.
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób perfidny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: perfidnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: perfidny
SJP.pl
przewrotny, podstępny, chytry i złośliwy, przebiegły
przymiotnik
(1.1) przewrotny, podstępny, chytry i złośliwy, przebiegły
SJP.pl
Wiktionary
karta, na której zarejestrowano informację, wykonując szereg odpowiednio rozmieszczonych otworów; karta perforowana
SJP.pl
Wikipedia
1. przebicie, przedziurkowanie, najczęściej wielokrotne, będące zakodowaną informacją na specjalnych kartach lub taśmach;
2. urazowe przebicie lub wewnętrzne pęknięcie ściany któregoś z narządów wewnętrznych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szereg dziurek wykonanych w jakimś materiale, spełniający różne funkcje;
(1.2) med. patologiczny otwór w narządzie lub powłoce;
(1.3) czynność wykonywania otworów
Perforacja − otwory wykonane w jakimś materiale, spełniające różne funkcje, np. ułatwienie przesuwania, odrywania, wpinania w segregator, mocowania itp.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
maszyna wykonująca perforację (odpowiednie wydziurkowanie, układ otworów) na kartach lub taśmach filmowych w celu zapisania informacji; perforatorka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. dziurkarka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
maszyna wykonująca perforację (odpowiednie wydziurkowanie, układ otworów) na kartach lub taśmach filmowych w celu zapisania informacji; perforator
SJP.pl
[czytaj: perFORmens]
1. forma widowiska teatralnego bez ustalonego tekstu dramatycznego, ale tworzona na żywo w obecności widzów;
2. w językoznawstwie: wykonanie, realizacja wypowiedzi językowej; performancja
Performance, performans (z ang. performance „przedstawienie”, „wykonanie”) – sytuacja artystyczna, której przedmiotem i podmiotem jest obecność artysty w określonym kontekście czasu, przestrzeni i własnych ograniczeń.
Artysta występujący przed publicznością jest zarówno twórcą, jak i materią sztuki. Elementem performansu może być właściwie każdy przedmiot, pojęcie, obiekt lub temat wskazany czy zasugerowany przez artystę w trakcie wystąpienia, a nawet ciało artysty.
SJP.pl
Wikipedia
w językoznawstwie: wykonanie, realizacja wypowiedzi językowej; performance
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. rzeczywiste posługiwanie się językiem, w odróżnieniu od znajomości języka;
SJP.pl
Wiktionary
forma widowiska teatralnego bez ustalonego tekstu dramatycznego, ale tworzona na żywo w obecności widzów; performens, performance
SJP.pl
specjalistka w dziedzinie nauki o performansie
SJP.pl
SJP.pl
nauka o performansie
SJP.pl
nauka o performansie
Performatyka – nauka o performansie. Jako dyscyplina akademicka za przedmiot badań bierze zachowanie. Performatycy, wykorzystując materiał archiwalny, czyli książki, fotografie, nagrania video, ale też np. świadectwa archeologiczne, starają się opisać to co robią ludzie w określonych sytuacjach. Przedmiotem performatyki jest więc nie tylko spektakl-performans, ale także nasze zachowania codzienne, rytualne, zabawowe itd.
SJP.pl
Wikipedia
w teorii języka: akt mowy będący jednocześnie działaniem; wypowiedź performatywna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest performatywne; cecha tych, którzy są performatywni
Wiktionary
1. tworzony na oczach widzów;
2. będący tylko elementem formalnym, a nie realną wypowiedzią
przymiotnik relacyjny
(1.1) teatr. taki, który jest tworzony na oczach widzów
(1.2) filoz. będący tylko elementem formalnym, nie będący realną wypowiedzią
SJP.pl
Wiktionary
rzadko: forma widowiska teatralnego bez ustalonego tekstu dramatycznego, ale tworzona na żywo w obecności widzów; performans, performance
SJP.pl
aktor grający w performance'ach (widowiskach teatralnych bez ustalonego tekstu dramatycznego, ale tworzonych na żywo w obecności widzów)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) szt. artysta performance'u lub jakiejś sztuki parateatralnej
Performance, performans (z ang. performance „przedstawienie”, „wykonanie”) – sytuacja artystyczna, której przedmiotem i podmiotem jest obecność artysty w określonym kontekście czasu, przestrzeni i własnych ograniczeń.
Artysta występujący przed publicznością jest zarówno twórcą, jak i materią sztuki. Elementem performansu może być właściwie każdy przedmiot, pojęcie, obiekt lub temat wskazany czy zasugerowany przez artystę w trakcie wystąpienia, a nawet ciało artysty.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
aktorka grająca w performance'ach (widowiskach teatralnych bez ustalonego tekstu dramatycznego, ale tworzonych na żywo w obecności widzów)
SJP.pl
SJP.pl
tworzenie na żywo jakiegoś przedstawienia, występu
SJP.pl
przebijać, wycinać, wytłaczać otwory w papierze, taśmach filmowych, płytach, skórze itp.; dziurkować
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|perforować.
Perforowanie (perforować)- czynność introligatorska, polegająca na wycinaniu otworów z arkusza (lub stosu arkuszy) papieru, kartonu, tektury lub innego podobnego podłoża, pożądanego kształtu wyrobu papierniczego lub poligraficznego. Do perforowania używa się wykrojników, pracujących na maszynie sztancującej.
Wiktionary oraz Wikipedia
przebijać, wycinać, wytłaczać otwory w papierze, taśmach filmowych, płytach, skórze itp.; dziurkować
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Wielkopolska. perfumy
Wiktionary
dawniej o perfumach, szczególnie tych drogich lub rzadkich, trudno dostępnych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) w lp. daw. lub gwara. perfumy
SJP.pl
Wiktionary
sklep z perfumami i kosmetykami lub zakład, pomieszczenie, w którym te produkty są produkowane lub przechowywane
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sklep sprzedający perfumy i często również inne kosmetyki
SJP.pl
Wiktionary
odnoszący się do perfum i perfumerii, związany z procesem produkcji perfum (np. przemysł perfumeryjny)
przymiotnik
(1.1) związany z perfumami lub perfumerią
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) perfumy w miniaturowym opakowaniu
Wiktionary
SJP.pl
→ perfumiarz, → perfumiarstwo
SJP.pl
potocznie o procesie produkcji i sprzedaży perfum lum jakimś innym przedsięwzięciu związanym z perfumami
SJP.pl
wytwórca perfum
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zajmująca się tworzeniem kompozycji zapachowych używanych w perfumach czy kosmetykach, kompozytor zapachowy;
Perfumiarz – twórca kompozycji zapachowych, receptur stosowanych np. przy wytwarzaniu perfum lub perfumowanych kosmetyków.
Nazwiska perfumiarzy rzadko znane są szerszemu gronu. Zwykle promowane są tylko nazwy handlowe zapachów – perfum i wód toaletowych oraz nazwy i znaki towarowe produkujących je firm. Prawa do kompozycji zapachowych i związanych z nimi nazw chroni prawo autorskie, jednak liczne przypadki naruszeń tych praw są trudne do egzekwowania. Powszechne określa się różne rodzaje wód toaletowych mianem woda kolońska, co sugerować może, że jest to Eau de Cologne – kompozycja Johanna Marii Fariny (1685–1766).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
perfumować (się): używać perfum, nacierać (się) lub opryskiwać, skrapiać (się) perfumami
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) skrapiać perfumami, aplikować perfumy
czasownik zwrotny niedokonany perfumować się
(2.1) aplikować perfumy na siebie
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odprzymiotnikowy od|perfumować.
Wiktionary
→ perfumy; perfumiarski
SJP.pl
kosmetyk w płynie dla kobiet i mężczyzn, zawierający kompozycję odpowiednio dobranych substancji zapachowych - naturalnych bądź sztucznych
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) kosmet. roztwór alkoholowy odpowiednio dobranych substancji zapachowych, stosowany jako kosmetyk
(1.2) środ. kosmet. wyrób perfumeryjny zawierający od 10 do 20% kompozycji zapachowej
Perfumy (od fr. par fumée „przez dym”) – łączna nazwa kosmetyków, których jedynym zadaniem jest nadawanie różnym obiektom (zwykle ciału człowieka) przyjemnego i długo utrzymującego się zapachu. Z definicji tej wyłączone są wszystkie produkty, których aplikacja wymaga użycia gazów pędnych (m.in. dezodorant).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wykonywać perfuzję (zabieg, którego celem jest wywołanie sztucznego obiegu krwi lub innego płynu ustrojowego w wyizolowanym narządzie albo tkance)
SJP.pl
zabieg, którego celem jest wywołanie sztucznego obiegu krwi lub innego płynu ustrojowego w wyizolowanym narządzie albo tkance
Perfuzja – przepływ płynu ustrojowego (najczęściej krwi) przez tkankę lub narząd. Perfuzja krwi przez narząd zwykle określana jest jako procent pojemności minutowej serca i zależy m.in. od:
SJP.pl
Wikipedia
osoba, u której wykonano perfuzję (zabieg, którego celem jest wywołanie sztucznego obiegu krwi lub innego płynu ustrojowego w wyizolowanym narządzie albo tkance)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. specjalista medyczny obsługujący płucoserce podczas zabiegu chirurgicznego;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ perfuzja
SJP.pl
przymiotnik od: Pergamon (miasto starożytne, ruiny tego miasta)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Pergamonem, dotyczący Pergamonu
SJP.pl
Wiktionary
dawny taniec włoski o żywym tempie, rozpowszechniony w Europie w okresie odrodzenia; bergamaska
SJP.pl
cienka, odpowiednio przygotowana skóra, używana dawniej do pisania
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) papier nieprzepuszczający wilgoci ani tłuszczu
(1.2) niegarbowana, cienka, odpowiednio przygotowana skóra owcza, cielęca lub ośla, przeznaczona do pisania lub malowania;
(1.3) dokument zapisany na pergaminie (1.2)
Pergamin – materiał piśmienniczy wyrabiany ze skór zwierzęcych. Jako podłoże do pisania wyparł rozpowszechniony wcześniej papirus stosowany w starożytności i był głównym materiałem pisarskim w Europie i na Bliskim Wschodzie przez cały okres średniowiecza, zanim został skutecznie wyparty przez papier. Używano go również jako materiału pokryciowego do opraw książek; to również potoczna nazwa papieru pergaminowego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
maszyna do pergaminacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rzem. wytwarzanie pergaminu;
Pergaminnictwo – rzemiosło zajmujące się wyrabianiem pergaminów ze skór baranich, koźlich lub cielęcych.
Skórę wapniono, oczyszczano powierzchnie lica i mizdry do wysokiego stopnia gładkości i wypolerowania. Skórę oczyszczoną z mizdry i włosów rozciągano na ramach i wcierano w nią kredę, szlifując pumeksem. W XIV-XV w. pergaminnictwo ustępowało miejsca papiernictwu. Odnotowanym w źródłach pergaminnikiem był wrocławianin żydowskiego pochodzenia, Nickel Hanke.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzemieślnik wyrabiający pergamin
SJP.pl
przypominający wyglądem pergamin
SJP.pl
→ pergamin
SJP.pl
1. państwo hellenistyczne w Azji Mniejszej; Królestwo Pergamońskie;
2. miasto w starożytnej Myzji, stolica Królestwa Pergamońskiego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. starożytne miasto w Myzji, w Azji Mniejszej, stolica państwa pergamońskiego;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Pergamon
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Pergamonem, dotyczący Pergamonu
SJP.pl
Wiktionary
Wikipedia
budowla ogrodowa składająca się z jednego lub dwóch rzędów słupów podtrzymujących poziomą kratę oplecioną pnącymi roślinami
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. ogrod. budowla ogrodowa w postaci dwóch rzędów podpór i umieszczonej na nich poziomej ażurowej konstrukcji, po której pną się rośliny;
Pergola – budowla ogrodowa w postaci zacienionej alei lub element budynku w architekturze. Składa się z dwóch rzędów podpór (słupków) i ułożonej na nich lekkiej kratownicy lub układu belek podtrzymujących rośliny, najczęściej pnące.
Pergolę stosowano w architekturze ogrodowej od czasów średniowiecza. W zależności od poszczególnych epok architektonicznych budowla przybierała różne formy – od lekkiej, niewyszukanej, drewnianej konstrukcji do masywnych, marmurowych kolumn (np. żelbetowa pergola we Wrocławiu w Parku Szczytnickim).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ pergola
SJP.pl
nazwa techniczna trzydziestoprocentowego roztworu wodnego nadtlenku wodoru
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. silnie utleniający, 30-procentowy roztwór wodny nadtlenku wodoru;
Perhydrol – ok. 30% roztwór nadtlenku wodoru w wodzie. Bezbarwna, bezwonna ciecz o właściwościach żrących wobec tkanek żywych. Na skórze pozostawia martwicze białe plamy.
Perhydrol jest stosowany jako silny środek utleniający w przemyśle chemicznym. Stosuje się go np. powszechnie przy produkcji wielu barwników organicznych, także przy produkcji inicjujących wybuchowych nadtlenków HMTD, TCAP, TetraAP. Używany jest także do oczyszczania kości z resztek tkanek miękkich (np. w celu wypreparowania trofeów myśliwskich), jako półprodukt do otrzymywania wody utlenionej itp. Dawniej używany jako rozjaśniacz do włosów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) przym. od perhydrol
Wiktionary
1. nadprzyrodzona istota płci męskiej lub żeńskiej, utworzona z ognia, występująca w perskiej twórczości ludowej;
2. przenośnie: piękna, pełna wdzięku dziewczyna
Peri – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Korsyka, w departamencie Korsyka Południowa.
Według danych na rok 1999 gminę zamieszkiwały 1140 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 48 osób/km².
SJP.pl
Wikipedia
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na obszar lub tematykę wokół tego, co określa drugi człon złożenia
Wiktionary
w dawnych teatrach greckich: dekoracja w postaci graniastosłupa o podstawie trójkąta
SJP.pl
system obrotowy graniastosłupów, służący do szybkiej zmiany dekoracji, stosowany w teatrach antycznych, później zastąpiony przez kulisy; periakty, telari
SJP.pl
system obrotowy graniastosłupów, służący do szybkiej zmiany dekoracji, stosowany w teatrach antycznych, później zastąpiony przez kulisy; periaktoi, telari
Periakty – dekoracje w formie graniastosłupa o podstawie trójkąta. Na ścianach bryły umieszczano inne dekoracje. Przez obrót dookoła osi możliwa była szybka zmiana tła rozgrywanego dramatu (komedii, tragedii). Stosowane były w teatrach greckich okresu hellenistycznego.
SJP.pl
Wikipedia
punkt orbity okołogwiazdowej ciała niebieskiego położony najbliżej gwiazdy obieganej; peryastron
SJP.pl
krzywa płaska zakreślana przez któryś z punktów obwodu koła ruchomego, toczącego się po kole stałym, znajdującym się wewnątrz koła ruchomego
SJP.pl
autor przewodnika krajoznawczego, zwłaszcza starożytnego, uwzględniającego szczególne pomniki sztuki
SJP.pl
przewodnik krajoznawczy z systematycznym opisem charakterystycznych obiektów danej krainy, szczególnie pomników sztuki
SJP.pl
punkt na orbicie ciała niebieskiego okrążającego Ziemię, w którym jest ono najbliżej Ziemi; perygeum (częściej)
Perygeum (gr. περίγειος 'przyziemny' od περί 'około' i γαῖα 'Ziemia') – punkt orbity okołoziemskiej, który znajduje się najbliżej Ziemi. Najczęściej ten termin dotyczy Księżyca, ale może być także zastosowany dla innych ciał krążących po orbicie Ziemi, np. dla sztucznych satelitów.
Punktem najdalszym jest apogeum (gr. ἀπόγαιος 'odziemny').
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Périgordem, dotyczący Périgordu
Wiktionary
punkt na orbicie ciała niebieskiego, w którym jest ono najbliżej Słońca; peryhelium (częściej)
Peryhelium, perihelium (zlatynizowany wyraz pochodzenia greckiego, od gr. peri „przy” i helios „Słońce”; dawniej punkt przysłoneczny) – punkt na orbicie ciała niebieskiego obiegającego Słońce, znajdujący się w miejscu największego zbliżenia (perycentrum) obu ciał. Przeciwieństwem peryhelium jest aphelium.
SJP.pl
Wikipedia
nakłucie worka osierdziowego
Perikardiocenteza – zabieg mający na celu ewakuację płynu znajdującego się w worku osierdziowym poprzez jego nakłucie i odbarczenie, a przez to obniżenie ciśnienia osierdziowego. Perikardiocenteza jest zabiegiem ratującym życie pacjentom z tamponadą serca. Jedynym wyjątkiem jest tamponada spowodowana rozwarstwieniem aorty, w której perikardiocenteza jest przeciwwskazana, a konieczna jest pilna interwencja kardiochirurgiczna.
SJP.pl
Wikipedia
część neuronu otaczająca jądro komórkowe wraz z jąderkiem; neurocyt
Perikarion (perycaryon), inaczej ciało komórki nerwowej, soma lub neurocyt – część neuronu otaczająca jądro komórkowe wraz z jąderkiem (rzadziej dwa jądra lub więcej).
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) spoż. półsyntetyczny słodzik pochodzenia naturalnego uzyskiwany z roślin rodzaju Perilla
Perilartyna – organiczny związek chemiczny z grupy oksymów. Jest pochodną enancjomeru (S)-(−) monocyklicznego monoterpenoidowego aldehydu. Jest to jedna z najsłodszych substancji naturalnych. W postaci tzw. cukru perila znalazła zastosowanie jako słodzik, którego słodkość ocenia się na około 2000 razy większą od słodkości cukrozy.
Wiktionary oraz Wikipedia
olej pozyskiwany z owoców pachnotki uprawnej (jednorocznej rośliny oleistej z rodziny wargowych), wykorzystywany najczęściej jako smar
SJP.pl
owad z rodziny tarczówkowatych; zbrojec dwuplamy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fizj. med. kilkuletni okres przejściowy poprzedzający menopauzę
Wiktionary
otrzewna macicy, zewnętrzna błona surowicza okrywająca dno i trzon macicy
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący noworodka, opieki nad noworodkiem; noworodkowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. dotyczący okresu okołoporodowego, związany z okresem okołoporodowym
SJP.pl
Wiktionary
specjalista zajmujący się zagadnieniami związanymi z płodem, fazami jego rozwoju oraz ciążą i poszczególnymi etapami porodu
Perinatologia (z gr. perí = wokół, łac. nascor = rodzić się, gr. lógos = nauka) – dziedzina medycyny zajmująca się zagadnieniami z zakresu opieki perinatalnej. Obejmuje anatomię, fizjologię i diagnostykę schorzeń kobiety ciężarnej oraz płodu i noworodka.
SJP.pl
Wikipedia
nauka zajmująca się zagadnieniami związanymi z płodem, fazami jego rozwoju oraz ciążą i poszczególnymi etapami porodu
Perinatologia (z gr. perí = wokół, łac. nascor = rodzić się, gr. lógos = nauka) – dziedzina medycyny zajmująca się zagadnieniami z zakresu opieki perinatalnej. Obejmuje anatomię, fizjologię i diagnostykę schorzeń kobiety ciężarnej oraz płodu i noworodka.
SJP.pl
Wikipedia
zjawisko w językoznawstwie polegające na przesunięciu się granicy między morfemami (częściami wyrazu) w wyrazie
Perintegracja (absorpcja morfologiczna) - zjawisko językowe polegające przesunięciu granicy między dwoma morfemami, co skutkuje nowym podziałem na morfemy, który jest odmienny od poprzedniego, uwarunkowanego historycznie.
SJP.pl
Wikipedia
odnoszący się do perintegracji (przesunięcia się granicy między częściami wyrazu w tym wyrazie)
SJP.pl
faza cyklu miesiączkowego dojrzałych płciowo kobiet (wydalanie krwi i śluzu z macicy wynikające ze złuszczania się warstwy śluzowej błony); menstruacja, miesiączka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rzad. fizj. okresowe fizjologiczne krwawienie z macicy, zazwyczaj co cztery tygodnie
Period (alt. nazwa .) – szósty album studyjny amerykańskiej piosenkarki Keshy, wydany 4 lipca 2025 roku, nakładem własnej wytwórni artystki, Kesha Records. Jest to jej pierwszy projekt od czasu jej odejścia z wytwórni RCA i Kemosabe Records. Aby promować album, Kesha wyruszy w trasę koncertową The Tits Out Tour.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Periodogram – rodzaj dyskretnej transformaty Fouriera. Pojęcia periodogramu prawdopodobnie po raz pierwszy użył Arthur Schuster w 1898, opierając się na pracy Power Spectral Density estimation (z ang. „estymacja widmowej gęstości mocy”) Fernanda Schlindweina.
Wikipedia
specjalista w dziedzinie periodontologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. lekarz stomatolog zajmujący się leczeniem chorób przyzębia
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) med. lekarka specjalistka periodontologii
SJP.pl
Wiktionary
dziedzina stomatologii zajmująca się chorobami przyzębia; parodontologia
Periodontologia, dawniej: parodontologia, potocznie (ze względu na najczęstsze schorzenie przyzębia paradontozę): paradontologia – nauka o aparacie zawieszeniowym zęba, tj. przyzębiu. Jako dziedzina stomatologii zajmuje się profilaktyką i leczeniem chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej.
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek
(1.1) książk. co jakiś czas
Wiktionary
okresowość, regularna powtarzalność
SJP.pl
powtarzający się w określonych odstępach czasu, występujący regularnie co pewien czas (np. periodyczne erupcje wulkaniczne); okresowy
przymiotnik
(1.1) powtarzający się regularnie co pewien czas
SJP.pl
Wiktionary
czasopismo o ciągłej numeracji, pojawiające się w określonych odstępach czasu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) czasopismo o regularnej częstotliwości ukazywania się;
Periodyk (fr. périodique) – czasopismo o regularnej częstotliwości ukazywania się (np. dziennik, tygodnik, miesięcznik, kwartalnik, rocznik).
Periodyk jest czasopismem o stałej nazwie i numeracji ciągłej.Ze względu na to, że większość czasopism wydawana jest regularnie, periodyk jest potocznie synonimem czasopisma.Innymi synonimami są także magazyn, pismo i żurnal.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
charakterystyczny dla periodyku (czasopisma o ciągłej numeracji, pojawiającego się w określonych odstępach czasu), odnoszący się do niego
SJP.pl
podział na okresy, fazy, epoki itp.
Periodyzacja – umowny podział czasu na ery, epoki, wieki itp., stosowany w geologii historycznej, historii, historii literatury, historii sztuki. Początki i końce jednostek periodyzacji wyznaczają zwykle wydarzenia uważane z jakiegoś powodu za przełomowe. Istnieją różne modele periodyzacji, a i wśród podobnych nie ma zawsze zgody co do konkretnych dat (np. zakończenia średniowiecza).
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
osoba, której dokonania zapoczątkowały nowy okres w jakiejś dziedzinie lub ogólnie w podziale czasu
SJP.pl
dzielić na okresy, ery lub tworzyć, rozdzielać fazy, etapy w jakimś procesie lub dłuższym odcinku czasu
SJP.pl
osoba pełniąca służbę wojskową w starożytnej Sparcie, ale pozbawiona wszelkich praw politycznych
Periojkowie (gr. Περίοικοι, perioikoi – „ci, którzy mieszkają wokół” lp. Περίοικος od περί «wokół» i οἶκος «dom, gospodarstwo») – część ludności Sparty, najprawdopodobniej pochodzenia achajskiego, która poddała się bez oporu Dorom. Periojkowie byli pozbawieni praw politycznych, byli jednak niezależnymi ekonomicznie ludźmi wolnymi. Periojkowie mieli obowiązki wojskowe i uczestniczyli w wyprawach wojennych wraz ze spartańskimi hoplitami. W oficjalnych dokumentach spartiatów oraz periojków określano mianem Lacedemończyków.
SJP.pl
Wikipedia
ludność w starożytnej Sparcie pełniąca służbę wojskową, pozbawiona praw politycznych
Periojkowie (gr. Περίοικοι, perioikoi – „ci, którzy mieszkają wokół” lp. Περίοικος od περί «wokół» i οἶκος «dom, gospodarstwo») – część ludności Sparty, najprawdopodobniej pochodzenia achajskiego, która poddała się bez oporu Dorom. Periojkowie byli pozbawieni praw politycznych, byli jednak niezależnymi ekonomicznie ludźmi wolnymi. Periojkowie mieli obowiązki wojskowe i uczestniczyli w wyprawach wojennych wraz ze spartańskimi hoplitami. W oficjalnych dokumentach spartiatów oraz periojków określano mianem Lacedemończyków.
SJP.pl
Wikipedia
łącznotkankowa błona pokrywająca kość; okostna
SJP.pl
w architekturze antycznej: typ dużej świątyni z naosem otoczonym pojedynczą kolumnadą; perypter; peripteros
SJP.pl
bryła otoczona symetrycznymi względem jej środka elementami, będąca podstawową koncepcją architektoniczną budownictwa starożytnej Grecji i Rzymu
SJP.pl
w architekturze antycznej: typ dużej świątyni z naosem otoczonym pojedynczą kolumnadą; perypter; peripter
Perypter, perypteros (gr. perípteros) – świątynia (czasami inny budynek), którą otacza pojedyncza kolumnada.
W Rzymie budowane czasami tak zwane peripteros sine postico, czyli perypter bez kolumnady z tyłu, co było związane z fasadowym charakterem rzymskich świątyń.
SJP.pl
Wikipedia
punkt na orbicie ciała niebieskiego okrążającego Księżyc, w którym jest ono najbliżej Księżyca; peryselenium (częściej)
SJP.pl
w ikonografii chrześcijańskiej - opaska okrywająca biodra ukrzyżowanego Jezusa
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) szt. rel. przepaska biodrowa na wizerunkach ukrzyżowanego Chrystusa;
Perizonium (z gr. περίζωμα, od περί, peri „wokół” i ζωμα, zoma „opaska, przepaska, pas”) – drapowana opaska bioder ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa; w ikonografii często przyjmująca rozmaite formy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
regionalna nazwa ziemniaka; pyrka, pera, pyra, kartofel
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Poznań. ziemniak
(1.2) icht. zob. perka rdzawa.
(1.3) muz. pot. perkusja
SJP.pl
Wiktionary
cienkie płótno służące do wyrabiania bielizny i pościeli
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) włók. gęsta, lekka i trwała tkanina bawełniana o matowej powierzchni, wykorzystywana głównie do pościeli i odzieży
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
gatunek perkalu, zwykle drukowanego
SJP.pl
1. wyprodukowany, wykonany z perkaliku (gatunku cienkiego płótna bawełnianego), taki, w którym użyto perkalu (np. materiał perkalikowy);
2. w kolorze jasnopomarańczowym, kremowym
SJP.pl
przewiewna, lśniąca tkanina bawełniana, po przebarwieniu używana na podszewki i pościele
SJP.pl
wyprodukowany, wykonany z perkalu (cienkiego płótna bawełnianego), taki, w którym wykorzystano perkal (np. podszewka perkalowa)
SJP.pl
potocznie: podobny do ziemniaka; zaokrąglony
SJP.pl
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
Wikipedia
Perklice – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Mikołajki Pomorskie.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Wikipedia
regionalna nazwa ziemniaka; pyrka, pera, pyra, kartofel
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
metoda otrzymywania na zimno wyciągów z ziół lub owoców
Perkolacja (z łac. percolate — przecedzać, filtrować) – proces przepływu wody przez stałe podłoże, który powoduje wymywanie lub strącanie substancji. W przypadku ekstrakcji, z ciała stałego wymywa się określone związki chemiczne ciągłym lub periodycznie zmienianym strumieniem rozpuszczalnika. Jest to metoda stosowana między innymi w farmacji do otrzymywania wyciągów roślinnych i nalewek. Proces perkolacji pozwala na całkowite wytrawienie surowca, wytworzenie preparatów zagęszczonych oraz pozwala na zmniejszenie objętości używanego rozpuszczalnika. W przypadku strącania przykładem z hydrologii jest przepływ wody w rzece i osadzanie materiału piaszczystego pomiędzy ziarnami żwiru i kamieni w dnie.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
urządzenie do maceracji, czyli rozpuszczania substancji stałych za pomocą cieczy; macerator
Perkolator jest to urządzenie służące do otrzymywania wyciągu z jakiejś substancji dzięki przepuszczaniu przez nią płynu. Stosowane np. przy obróbce kawy bądź płynnych leków w aptece. Urządzenie o cylindrycznym lub stożkowym kształcie (kształt stożkowaty ułatwia usuwanie wyekstrahowanego surowca).
SJP.pl
Wikipedia
wydawać bulgoczący odgłos charakterystyczny dla wrzącej wody lub innej cieczy; parkotać, pyrkotać
SJP.pl
Perkowice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Biała Podlaska. Przez miejscowość przepływa Zielawa, rzeka dorzecza Bugu, dopływ Krzny.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.
Wikipedia
Wikipedia
nazwisko
Perkowski (forma żeńska: Perkowska; liczba mnoga: Perkowscy) – polskie nazwisko. Nazwa osobowa pochodzi od dobra Perki w ziemi bielskiej (Województwo podlaskie), w ramach którego należało kilka wsi: Perki Bujanki, Perki Bujny Głowczyzna, Perki Franki Spały, Perki Gziki, Perki Karpie Korzenie, Perki Lachy, Perki Nowe, Perki Mazowsze, Perki Wypychy.
SJP.pl
Wikipedia
ptak wodny należący do rodzaju perkozów
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. ptak śródlądowy zmieniający upierzenie stosownie do pory roku;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ptak wodny, najmniejszy z krajowych perkozów
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Tachybaptus ruficollis|ref=tak., najmniejszy gatunek perkoza występujący w Polsce;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: perkoz
SJP.pl
samica perkoza
SJP.pl
o cechach perkozowatych (jedynej rodziny ptaków z rzędu perkozów, której przedstawiciele zamieszkują stałe zbiorniki wodne)
Perkozowe (Podicipediformes) – monotypowy rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).
SJP.pl
Wikipedia
o cechach perkozowatych (jedynej rodziny ptaków z rzędu perkozów, której przedstawiciele zamieszkują stałe zbiorniki wodne)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Podicipediformes|Fürbringer|ref=tak., rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych;
Perkozowe (Podicipediformes) – monotypowy rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).
Wiktionary oraz Wikipedia
→ perkoz
SJP.pl
ptak wodny należący do rodzaju perkozów
Perkozowe (Podicipediformes) – monotypowy rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).
SJP.pl
Wikipedia
ptak z rzędu żurawiowych, o charakterystycznej torbie u samicy, służącej do transportowania piskląt
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ornit. ptak z rodziny perkołysek (nazwa systematyczna|Heliornithidae|ref=tak.), zamieszkujący głównie lasy tropikalne w strefie równikowej;
SJP.pl
Wiktionary
rodzina ptaków z rzędu żurawiowych, której wszystkie żeńskie gatunki odznaczają się torbą służącą do transportu piskląt
Perkołyski (Heliornithidae) – rodzina ptaków z rzędu żurawiowych (Gruiformes). Każdy z trzech gatunków rodziny występuje na innym obszarze: perkołyska afrykańska (Podica senegalensis) – w Afryce, na południe od Sahary, perkołyska indyjska (Heliopais personatus) – w północno-wschodnich Indiach i Azji Południowo-Wschodniej, a perkołyska amerykańska (Heliornis fulica) – w Ameryce Środkowej i Południowej.
SJP.pl
Wikipedia
1. jeden z najważniejszych bogów bałtyjskich;
2. jezioro w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
charakterystyczny dla Perkuna (boga burzy, wojny i płodności, indoeuropejskiego odpowiednika słowiańskiego Peruna), związany z nim
SJP.pl
muzyk grający na instrumentach perkusyjnych
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) muz. muzyk grający na perkusji
Perkusista, potocznie: bębniarz, pałkarz, pałker, garkotłuk – osoba grająca na perkusji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta grająca na którymś z instrumentów zaliczanych do grupy instrumentów perkusyjnych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. kobieta, która gra na perkusji
Perkusja (instrumenty perkusyjne, łac. percussio = uderzenie) – w klasyfikacji praktycznej grupa instrumentów, w których dźwięk powstaje przez uderzanie, potrząsanie i pocieranie membrany lub twardego przedmiotu w kształcie płyty, płytki, pręta lub sztabki. Perkusja grupuje w jeden zbiór membranofony i idiofony uderzane (czyli wg systematyki naukowej również potrząsane i skrobane). Komplet instrumentów perkusyjnych obsługiwany przez jednego perkusistę i potocznie nazywany perkusją nazywa się zestawem perkusyjnym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. grupa instrumentów muzycznych, z których dźwięk uzyskiwany jest poprzez uderzanie lub potrząsanie, np. talerze, bęben, ksylofon, trójkąt; instrumenty perkusyjne;
2. zestaw instrumentów perkusyjnych używany przez muzyka;
3. efekty dźwiękowe i brzmieniowe uzyskiwane dzięki instrumentom perkusyjnym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. zestaw różnych instrumentów perkusyjnych;
(1.2) muz. dźwięki wydobywające się z perkusji (1.1)
Perkusja (instrumenty perkusyjne, łac. percussio = uderzenie) – w klasyfikacji praktycznej grupa instrumentów, w których dźwięk powstaje przez uderzanie, potrząsanie i pocieranie membrany lub twardego przedmiotu w kształcie płyty, płytki, pręta lub sztabki. Perkusja grupuje w jeden zbiór membranofony i idiofony uderzane (czyli wg systematyki naukowej również potrząsane i skrobane). Komplet instrumentów perkusyjnych obsługiwany przez jednego perkusistę i potocznie nazywany perkusją nazywa się zestawem perkusyjnym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
parada, w której uczestniczą muzycy grający na bębnach lub innych instrumentach tego typu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. pot. wydarzenie muzyczne (koncert, festiwal, itp.), w którym biorą udział głównie lub wyłącznie perkusiści
SJP.pl
Wiktionary
wszelkiego rodzaju elementy perkusyjne, służące do ubarwienia muzyki o dodatkowe brzmienia
SJP.pl
perkusista grający na tzw. perkusonaliach
SJP.pl
charakterystyczny dla grupy instrumentów, z których dźwięk uzyskiwany jest poprzez uderzanie lub potrząsanie (np. instrumenty perkusyjne)
przymiotnik
(1.1) muz. odnoszący się do perkusji
(1.2) muz. o instrumencie: wymagający uderzania do wydobycia dźwięku
SJP.pl
Wiktionary
stopień czcionki równy pięciu punktom typograficznym (1,880 mm)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) typogr. druk. w systemie miar typograficznych Didota stopień pisma odpowiadający pięciu punktom (1,8795 mm)
Perl – interpretowany, dynamiczny język programowania wysokiego poziomu autorstwa Larry’ego Walla początkowo przeznaczony głównie do pracy z danymi tekstowymi, obecnie używany do wielu innych zastosowań. Wzorowany na takich językach jak C, skryptowe: sed, awk i sh, i inne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. maszyna w postaci obrotowego bębna pokrytego materiałem ścierającym, używana do obłuskiwania ziarna przy produkcji kaszy;
2. rodzaj grubej kaszy;
3. guz tworzący się głównie ze złuszczonych komórek nabłonka, powstający wskutek zapalenia ucha środkowego
SJP.pl
Wikipedia
podobny do perlaka (guza tworzącego się głównie ze złuszczonych komórek nabłonka, powstającego wskutek zapalenia ucha środkowego), odnoszący się do niego
SJP.pl
rodzaj sitka o drobnych oczkach, które mocuje się na końcu wylewki po to, by napowietrzało strumień wypływającej wody
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
Perlejewo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Perlejewo. Leży nad rzeczką Pełchówką, lewym dopływem Nurca.
Jest siedzibą gminy Perlejewo należącej do stowarzyszenia Tygiel Doliny Bugu oraz rzymskokatolickiej Parafii Przemienienia Pańskiego należącej do Dekanatu Ciechanowiec w diecezji drohiczyńskiej.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Perlejewo
SJP.pl
perlić się: występować, pojawiać się w postaci kropel w kształcie pereł, pęcherzyków
SJP.pl
udomowiony ptak z rzędu kuraków, o białym, szarym lub niebieskawym upierzeniu w jasne cętki; perliczka, pantarka
SJP.pl
Wikipedia
udomowiony ptak z rzędu kuraków, o białym, szarym lub niebieskawym upierzeniu w jasne cętki; perliczka, pantarka
Perlice (Numididae) – rodzina ptaków z rzędu grzebiących (Galliformes). Obejmuje gatunki występujące wyłącznie w Afryce. Jeden gatunek – perlica zwyczajna – występuje w Afryce i na Półwyspie Arabskim oraz był introdukowany poza jego naturalnym siedliskiem, m.in. na Karaibach, Madagaskarze, w Australii i Nowej Zelandii.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Perlicki – polskie nazwisko.
SJP.pl
Wikipedia
udomowiony ptak z rzędu kuraków, o białym, szarym lub niebieskawym upierzeniu w jasne cętki; perlica, pantarka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Numida meleagris|ref=tak., udomowiony naziemny ptak grzebiący z rodziny perlic;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
należący do perlicy (udomowionego ptaka z rzędu kuraków, o białym, szarym lub niebieskawym upierzeniu w jasne cętki), charakterystyczny dla perlicy (np. perlicze jajo)
SJP.pl
1. samiec perlicy, afrykańskiego ptaka;
2. młotek ręczny, obustronny, o gładkich obuchach, stosowany w kopalniach i kamieniołomach; pyrlik
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. młot górniczy
(1.2) samiec perliczki
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Perlin – gmina w Niemczech, w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie, w powiecie Nordwestmecklenburg, wchodzi w skład urzędu Lützow-Lübstorf.
Wikipedia
o maści konia: jasnogniady o beżowym odcieniu
Perlino (kaszb. Perlëno lub też Përlëno, niem. Perlin) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Gniewino. Wieś jest siedzibą sołectwa Perlino w którego skład wchodzą również Perlinko i Perlino-Wybudowa.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: perliście
SJP.pl
złożenie z wielu kropel, występowanie w postaci kropel w kształcie pereł, pęcherzyków
SJP.pl
1. składający się z wielu kropel, występujący w kroplach w kształcie pereł, pęcherzyków; kroplisty;
2. o śmiechu lub innych odgłosach: składający się z krótkich, szybko następujących po sobie dźwięków (np. perliste chichotanie)
przymiotnik
(1.1) składający się z wielu kropli
(1.2) składający się z krótkich, następujących szybko po sobie dźwięków
SJP.pl
Wiktionary
1. skała szklista pochodzenia wulkanicznego
2. składnik strukturalny stopów żelaza, mieszanina żelaza i cementytu o dużej zawartości węgla
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. minerał, wieloskładnikowa skała pochodzenia wulkanicznego, zawierająca kilka procent wody;
(1.2) bud. ogrod. materiał z perlitu (1.1) poddanego wysokiej temperaturze w postaci porowatych granulek stosowanych w budownictwie i ohrodnictwie
(1.3) hutn. mikroskopije, płytkowe skupiska ferrytu i cementytu powstałe w stali przez rozpad eutektoidalny austenitu;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ perlit
SJP.pl
odnoszący się do perlitu (skały szklistej pochodzenia wulkanicznego lub składnika strukturalnego stopów żelaza), właściwy perlitowi (np. przemiana perlityczna)
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
poliamidowe włókno syntetyczne albo cienkie pończochy z tego włókna, których nazwa pochodzi od PRL-u, analogicznie do DDR-owskiego dederonu
Polikaprolaktam, poliamid-6, PA-6 – organiczny związek chemiczny z grupy poliamidów.
SJP.pl
Wikipedia
→ perlon
SJP.pl
poliamidowe włókno syntetyczne albo cienkie pończochy z tego włókna, których nazwa pochodzi od PRL-u, analogicznie do DDR-owskiego dederonu
SJP.pl
dawniej: przeglądanie, przepatrywanie, kontrola czegoś, zwłaszcza cudzej korespondencji
SJP.pl
osoba perlustrująca, dokonująca perlustracji, przeglądająca, kontrolująca coś, zwłaszcza cudze korespondencje
SJP.pl
dokonywać perlustracji (przeglądania, przepatrywania, kontroli czegoś, zwłaszcza cudzej korespondencji)
SJP.pl
okres ery paleozoicznej ok. 280 - ok. 230 mln lat temu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w Federacji Rosyjskiej na Uralu, stolica Kraju Permskiego;
(1.2) geogr. hist. kraina historyczna w północnej Rosji przeduralskiej, między Peczorą, Wyczegdą i Kamą a Uralem;
Perm – termin o dwojakim znaczeniu:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekon. społ. przedłużający się okres niestabilności i braku bezpieczeństwa, będący w szczególności rezultatem serii katastrofalnych wydarzeń
Wiktionary
gałąź projektowania ekologicznego, inżynierii ekologicznej i projektowania środowiska, tworząca zrównoważoną architekturę siedzib ludzkich i samoregulujące się systemy rolnicze na wzór ekosystemów naturalnych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ochrśrod. ekol. idea inspirowania się naturą i korzystanie z zasad w niej funkcjonujących – projektowania ekologicznego, które tworzy zrównoważoną architekturę i samoregulujące się systemy rolnictwa na wzór ekosystemów naturalnych itp.;
Permakultura – gałąź projektowania ekologicznego, inżynierii ekologicznej i projektowania środowiska, tworząca zrównoważoną architekturę siedzib ludzkich i samoregulujące się systemy rolnicze na wzór ekosystemów naturalnych.
Główne zasady etyczne permakultury to:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
stałe, niezmienne hiperłącze; permlink
Odnośnik bezpośredni (ang. permalink) – specjalnie skonstruowany, niezmienny adres URL odnoszący się do konkretnego zasobu.
SJP.pl
Wikipedia
stop żelaza z niklem, silnie magnesujący się; permaloj
SJP.pl
stop żelaza z niklem, silnie magnesujący się; permalloy
Permaloj (z ang. permalloy) – stop składający się zwykle z ok. 80% niklu i 20% żelaza, wynaleziony w 1914 r. przez Gustav Elmena z Bell Telephone Laboratories Jego właściwości magnetyczne (tzw. „miękkość magnetyczna”) wykorzystywane są do budowy rdzeni transformatorów. Charakteryzuje się dużą podatnością magnetyczną tj. łatwo się na- i rozmagnesowuje.
SJP.pl
Wikipedia
przestarzałe: ciągłe, nieprzerwane istnienie, trwanie czegoś; stałość, trwałość, ustawiczność
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha osób, rzeczy i zjawisk niezmiennych w czasie
SJP.pl
Wiktionary
1. rodzaj funkcji matematycznej;
2. potocznie: makijaż permanentny
Permanent – funkcja przyporządkowująca każdej macierzy kwadratowej stopnia n o współczynnikach z pierścienia przemiennego R pewien element tego pierścienia. Podobnie jak wyznacznik permanent jest wielomianem stopnia n z n^{2} zmiennymi, w którym każdy składnik ma n czynników, z których każde dwa są z różnych kolumn i z różnych wierszy macierzy.
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) bez przerwy, wciąż
Wiktionary
nieprzerwaność, ciągłość, ustawiczność; bezustanność, trwałość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha osób, rzeczy i zjawisk niezmiennych w czasie
SJP.pl
Wiktionary
stały, trwający nieprzerwanie, cały czas się powtarzający (np. permanentny deszcz, permanentne zachowania); ustawiczny, trwały, ciągły, stały
przymiotnik
(1.1) taki, który trwa nieprzerwanie, bez przerwy, trwały
SJP.pl
Wiktionary
zaburzenie odżywiania w postaci uzależnienia od diet
SJP.pl
kobieta uzależniona od diet
SJP.pl
osoba uzależniona od diet
SJP.pl
synchroniczny silnik elektryczny, w którym podstawowy strumień magnetyczny wytwarzają magnesy trwałe
SJP.pl
Wikipedia
przyrząd do wyznaczania krzywych magnesowania i pętli histerezy materiałów ferromagnetycznych
SJP.pl
roztwór przenikający przez membranę filtracyjną, zawierający rozpuszczalnik wraz z cząstkami, które nie zostały zatrzymane na filtrze
SJP.pl
stop zawierający 50% żelaza i 50% kobaltu, mało plastyczny; stosowany jako materiał magnetycznie miękki
Permendur – stop żelaza z kobaltem i niewielkimi dodatkami wanadu (do 2%), tantalu i niobu.
Permendur charakteryzuje się bardzo wysoką indukcją nasycenia – do 2,43 T. Jest to obecnie najwyższa znana wartość indukcji nasycenia dla materiałów magnetycznie miękkich.
SJP.pl
Wikipedia
syntetyczny organiczny związek chemiczny używany w rolnictwie do ochrony roślin uprawnych przed szkodnikami
Permetryna – syntetyczny organiczny związek chemiczny zaliczany do insektycydów trzeciej generacji. Używana w rolnictwie do ochrony roślin uprawnych przed szkodnikami. Należy do grupy syntetycznych pyretroidów. Silnie trująca dla owadów, działa w sposób kontaktowy i żołądkowy. Jest wysoce toksyczna dla organizmów wodnych i kotów. Dla ludzi i innych organizmów wyższych (z wyjątkiem wcześniej wspomnianych kotów), m.in. psów, jest stosunkowo nieszkodliwa.
SJP.pl
Wikipedia
stop żelaza, niklu i kobaltu, niekiedy z dodatkiem molibdenu, stosowany jako materiał magnetycznie miękki
Perminwar – stop niklu, żelaza i kobaltu będący ferromagnetycznym materiałem magnetycznie miękkim. Charakteryzuje się dużą przenikalnością magnetyczną, która jest stała w szerokim zakresie pola magnetycznego, oraz charakterystyczną, bardzo wąską pętlą histerezy, po uprzednim wyżarzaniu poniżej temperatury Curie i wobec przyłożonego zewnętrznego pola magnetycznego. Został opracowany w 1921 roku przez Gustava Waldemara Elmena.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej o pozwoleniu, przyzwoleniu, zezwoleniu, szczególnie na zaprzestanie pełnienia jakichś obowiązków
SJP.pl
zwolennik permisywizmu, tendencji do zbytniej tolerancji dla odbiegających od normy zachowań społecznych
SJP.pl
SJP.pl
tendencja do zbytniej tolerancji dla odbiegających od normy zachowań społecznych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) postawa bezgranicznej tolerancji wobec zachowań odbiegających od określonej normy społecznej;
Permisywizm – termin etyczny oznaczający tendencję do bezgranicznej, zbytniej tolerancji wobec zachowań innych osób. Permisywizm zakłada, że zakazy obyczajowe są niepotrzebne lub szkodliwe, a działania jednostek nie powinny być oceniane pod kątem obyczajności czy norm społecznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
zezwalający, przyzwalający
SJP.pl
stałe, niezmienne hiperłącze; permalink
SJP.pl
okres przejściowy między karbonem a permem, w którym zanotowano nagłe zmniejszenie się liczebności drzewiastych paproci i widłaków
SJP.pl
charakterystyczny dla permu (ostatniego okresu ery paleozoicznej), odnoszący się do permu (np. flora permska, utwory permskie)
przymiotnik
(1.1) geol. dotyczący permu, występujący, powstały w permie
(1.2) geogr. związany z Permem
SJP.pl
Wiktionary
ustawienie elementów danego zbioru skończonego w określony sposób
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. każda ustalona kolejność elementów jakiegoś zbioru
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
odnoszący się do permutacji (ustawienia elementów danego skończonego zbioru jakichś liczb lub niewiadomych w określony sposób)
SJP.pl
ustawiać elementy danego zbioru skończonego w określony sposób
SJP.pl
otrzymywany sztucznie glinokrzemian sodu stosowany przeważnie do zmiękczania twardej wody dzięki zdolnościom wymiany katonów sodowych na inne
Permutyt – wymieniacz jonowy, sztuczny zeolit otrzymywany przez stapianie glinokrzemianów, krzemianów alkalicznych i związków glinu. Permutyt jest odporny na wysoką temperaturę, ma dobrą wytrzymałość mechaniczną i jest stosowany do zmiękczania wody (wymiany jonów wapniowych wody na jony sodowe z permutytu).
SJP.pl
Wikipedia
wyprodukowany, otrzymany z permutytu (glinokrzemianu sodu stosowanego przeważnie do zmiękczania twardej wody), charakterystyczny dla permutytu
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Pernambuco (wymowa [pɛʁnɐ̃ˈbuku]) – jeden z 26 stanów Brazylii, położony w Regionie Północno-Wschodnim, na najdalej wysuniętym na wschód krańcu Ameryki Południowej. Od zachodu graniczy ze stanem Piauí, od południa ze stanami Bahia i Alagoas, od północy ze stanami Paraíba i Ceará, wschodnią granicą jest Ocean Atlantycki. Stan rozciąga się wąskim pasem o szerokości ok. 150 km od wybrzeża po wzgórza północnej części Wyżyny Brazylijskiej. Posiada liczne plaże o łącznej dł. 187 km.
Wikipedia
szczególny rodzaj samoutleniania (autooksydacji), w którym lipidy ulegają utlenianiu w szeregu reakcji przy udziale wolnych rodników
SJP.pl
enzym pełniący ważną rolę w procesie fagocytozy
Peroksydazy (EC 1.11.-.-) – grupa enzymów należących do klasy oksydoreduktaz katalizujących utlenianie nadtlenkiem wodoru różnych substratów.
Kofaktorem peroksydaz jest protohem luźno związany z apoenzymem.
Peroksydazy odgrywają ważną rolę w procesie fagocytozy.
SJP.pl
Wikipedia
kulista organella otoczona pojedynczą błoną, występująca w większości komórek eukariotycznych
Peroksysom (łac. peroxysomum, dawniej mikrociałko, mikrociało) – organellum komórki eukariotycznej o średnicy 0,2–1,8 μm, otoczone jedną błoną, o kształcie owalnym bądź sferycznym. W komórce roślinnej peroksysomy znajdują się w bezpośrednim kontakcie z chloroplastami i mitochondriami i stykają się z powierzchniami ich błon.
SJP.pl
Wikipedia
pas podwyższenia przy torach na dworcu kolejowym umożliwiający podróżnym wsiadanie do pociągu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kolej. wydzielona część stacji kolejowej, przeznaczona dla pasażerów, umożliwiająca im wsiadanie do pociągu i wysiadanie z niego
Peron – budowla kolejowa umieszczona wzdłuż torów, umożliwiająca wsiadanie i wysiadanie z pociągów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Lwów. usta
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od peron
Wiktionary
zwolennik peronizmu (ruchu społeczno-politycznego w Argentynie, stworzonego w połowie lat czterdziestych ubiegłego stulecia)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) polit. zwolennik peronizmu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. zwolenniczka peronizmu
SJP.pl
Wiktionary
charakterystyczny, typowy dla Juana Perona (założyciela peronizmu, ruchu społeczno-politycznego, stworzonego w połowie lat czterdziestych ubiegłego stulecia) i jego ideologii
SJP.pl
charakterystyczny dla peronizmu (ruchu społeczno-politycznego w Argentynie, stworzonego w połowie lat czterdziestych ubiegłego stulecia), odnoszący się do peronizmu
przymiotnik
(1.1) przym. od peronizm
SJP.pl
Wiktionary
ruch społeczno-polityczny w Argentynie, stworzony w połowie lat czterdziestych ubiegłego stulecia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. system polityczny zbudowany przez Juana Peróna w Argentynie, w połowie XX wieku, dążący do zbudowania ustroju pośredniego między amerykańskim kapitalizmem a radzieckim komunizmem;
Peronizm – populistyczny ruch społeczno-polityczny w Argentynie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) więz. korytarz pomiędzy celami
Wiktionary
potocznie o bilecie wydawanym na niektórych stacjach kolejowych, uprawniającym właściciela do wejścia na peron
Bilet peronowy, pot. peronówka – dokument uprawniający posiadacza do przebywania na peronie dworcowym, niedający jednak prawa do podróży koleją.
Celem istnienia biletów peronowych jest uzyskanie przez zarządcę infrastruktury kolejowej środków na utrzymanie obiektów dworcowych oraz zapobieganie korzystaniu z dworcowych obiektów przez bezdomnych.
SJP.pl
Wikipedia
będący częścią peronu (np. chodnik peronowy, zegar peronowy), charakterystyczny dla peronu lub w jakiś inny sposób związany z peronem
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący peronu, znajdujący się na peronie
SJP.pl
Wiktionary
1. pouczanie, reprymenda
2. uroczysta mowa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przydługa i nudna mowa moralizatorska
(1.2) liter. daw. uroczyste przemówienie
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: głośny, donośny
SJP.pl
wygłaszać perorę; przemawiać; rozwodzić się nad czymś
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) wygłaszać długą i nudną, często napuszoną mowę
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|perorować.
Wiktionary
gatunek szałwii hodowany jako roślina doniczkowa
Perowskia (Perovskia Karelin, właśc. Salvia subg. Perovskia (Kar.) J.B.Walker, B.T.Drew & J.G. González) – tradycyjnie wyróżniany rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych, współcześnie podrodzaj w obrębie rodzaju szałwia Salvia. Obejmuje 7–8 gatunków. Rośliny te występują w środkowo-zachodniej Azji – od północno-wschodniego Iranu po północno-zachodnie Indie i Tybet, na północy po Kazachstan. Rosną w suchych formacjach trawiastych.
SJP.pl
Wikipedia
minerał, tlenek wapnia i tytanu zawierający często domieszki cezu, niobu lub toru
Perowskit – minerał z grupy perowskitów, zbudowany z tytanianu(IV) wapnia, CaTiO3. Został odkryty w roku 1839 przez Gustava Rosego w górach Ural i nazwany na cześć mineraloga rosyjskiego, Lwa Pierowskiego.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
przestarzale pionowy, prostopadły
SJP.pl
dawniej:
1. wahadło zegara; penduł;
2. linia pionowa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. wahadło zegara
(1.2) daw. zegar wahadłowy
(1.3) daw. pionowa linia, pion
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) rzad. imię|polski|ż.;
Perpetua – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od przymiotnika łac. perpetuus oznaczającego „nieprzerwany, ciągły”. W Polsce imię to jest notowane co najmniej od 1621 roku, jednakże poza kręgami zakonnymi nie występuje.
Wiktionary oraz Wikipedia
dźwignik hydrauliczny umożliwiający stopniowe podnoszenie dużych ciężarów na znaczną wysokość
Perpetuum – gra komputerowa typu MMOG osadzona w świecie science-fiction, wydana przez Avatar Creations. Światowa premiera miała miejsce 25 listopada 2010 roku.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w południowej Francji na wybrzeżu Morza Śródziemnego, ośrodek administracyjny departamentu Pireneje Wschodnie;
Perpignan (wymowa, kat. Perpinyà, oksyt. Perpinhan, hiszp. Perpiñán) – miasto i gmina w południowej Francji (Oksytania), na wybrzeżu Morza Śródziemnego, ośrodek administracyjny departamentu Pireneje Wschodnie, główne miasto historycznej krainy Roussillon, dawna stolica Królestwa Majorki.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Perpignan, dotyczący Perpignan
Wiktionary
[czytaj: peRO, w odmianie: Perraulta - czytaj: peROta itd.] nazwisko, m.in. Charles Perrault (1628-1703) - pisarz francuski
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
Kanada:
Stany Zjednoczone:
Wikipedia
potocznie:
1. kot perski;
2. dywan perski
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. mieszkaniec Persji (dzisiejszego Iranu)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: perski
Język perski, nowoperski (pers. فارسی fārsī) – język z grupy irańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ponad 50 mln mówiących, zamieszkujących głównie Iran (40 mln), Afganistan (7 mln), Tadżykistan (6 mln) i Irak (200 tys.). Służy jednocześnie jako lingua franca dla blisko 80 mln mieszkańców Bliskiego Wschodu.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj owadów z rodziny zadomkowatych; Ectobius
SJP.pl
lek silnie i długotrwale rozszerzający naczynie wieńcowe; stosowany w chorobie wieńcowej, w dusznicy bolesnej i zawale mięśnia sercowego
SJP.pl
mit. gr. bogini kiełkującego ziarna, córka Zeusa i Demeter; Kora
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. bogini grecka, małżonka Hadesa, władczyni świata podziemnego i opiekunka dusz zmarłych;
(1.2) mitgr. postać mitologiczna, córka Minyasa
Persefona, także Kora (gr. Περσεφόνη Persephónē, gr. Κόρη Kórē; łac. Proserpina – dziewczyna) – w mitologii greckiej małżonka Hadesa, władczyni świata podziemnego i opiekunka dusz zmarłych. Córka Demeter i Zeusa. W mitologii rzymskiej utożsamiono ją z Prozerpiną.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
sierpniowy deszcz meteorów, którego radiant leży na granicy gwiazdozbiorów Perseusza i Kasjopei
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) astr. rój meteorów obserwowany rokrocznie 10 sierpnia w gwiazdozbiorze Perseusza;
Perseidy (PER) – jeden z najbardziej regularnych rojów meteorów, którego orbita przecina się każdego roku z ziemską w dniach 17 lipca – 24 sierpnia. Maksimum roju obserwuje się pomiędzy 12 i 13 sierpnia. Rój związany jest z kometą 109P/Swift-Tuttle. Podczas okresu występowania roju radiant przemieszcza się przez gwiazdozbiory Kasjopei, Perseusza i Żyrafy (w maksimum aktywności znajduje się w pobliżu gwiazdy η Persei). Jego przeciętna aktywność w ostatnich latach wynosi około 100 ZHR.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. prześladowanie, ściganie
Wiktionary
jeden z dwóch najważniejszych ośrodków miejskich starożytnej Persji
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. staroż. miasto w starożytnej Persji, założone przez Dariusza I w 518 p.n.e.;
Persepolis (staroperski: Pārsa, pers. تخت جمشید – Tacht-e Dżamszid) – miasto w starożytnej Persji, założone przez Dariusza I w 518 p.n.e., lecz znacznie rozbudowane przez Kserksesa I i kolejnych władców z dynastii Achemenidów. Stąd przyjmuje się, że znane archeologom Persepolis jest dziełem nie Dariusza, lecz Kserksesa. Ruiny miasta znajdują się ok. 70 km na północ od Sziraz w Iranie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
łac. Perseus; gwiazdozbiór nieba północnego
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. heros argolidzki i pogromca Meduzy, syn Zeusa i Danae oraz mąż Andromedy, po śmierci przeniesiony na firmament jako gwiazdozbiór Perseusza (2.1);
(1.2) mitgr. syn Nestora
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(2.1) astr. gwiazdozbiór nieba północnego, w Polsce widoczny latem, jesienią i zimą;
Perseusz (także Perseus; gr. Περσεύς Perseús, łac. Perseus) – w mitologii greckiej heros, syn królewny Danae i Zeusa, mąż Andromedy. Przodek Amfitriona, Alkmeny, Heraklesa, Eurysteusza. Pogromca Meduzy, tytana Atlasa, króla Serifos Polidektesa i nieświadomie własnego dziadka Akrizjosa. Założyciel Myken i Tirynsu. Po śmierci przeniesiony na sklepienie niebieskie jako gwiazdozbiór.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. jęz. przedłużanie się czasu trwania ruchu artykulacyjnego głoski ponad zwykłą jego normę czasową
2. psych. zjawisko uporczywego powracania do świadomości pewnych wyobrażeń
3. med. chorobliwe powtarzanie tych samych słów lub czynności
SJP.pl
Wikipedia
1. przedłużanie się czasu trwania ruchu artykulacyjnego głoski ponad zwykłą jego normę czasową;
2. nieprzerwana powtarzalność w czymś, najczęściej w ludzkich wyobrażeniach, myślach
SJP.pl
dotyczący perseweracji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. tendencja do trwania i powtarzania danego zachowania przez jednostkę, po zaprzestaniu działania bodźca wywołującego to zachowanie;
Perseweratywność (PE) — jedna z czasowych charakterystyk zachowania (obok żwawości), tendencja do trwania i powtarzania danego zachowania przez jednostkę, po zaprzestaniu działania bodźca wywołującego to zachowanie. Wprowadzona przez Jana Strelaua w regulacyjnej teorii temperamentu.
Wiktionary oraz Wikipedia
trwać uporczywie przy jakimś przekonaniu, wyobrażeniu, nieprzerwanie rozmyślać w taki sam sposób
SJP.pl
[czytaj: perszing]
1. pocisk typu Pershing; perszing;
2. czołg marki Pershing;
3. przenośnie o kimś lub o czymś bardzo szybkim; perszing
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) wojsk. rodzaj rakietowego pocisku średniego zasięgu
(1.2) wojsk. model amerykańskiego czołgu ciężkiego z okresu drugiej wojny światowej i wojny w Korei
Osoby:
Militaria:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
produkt marki Persil
Persil – nazwa handlowa pierwszego na świecie proszku do prania. Rozpoczęcie jego produkcji oraz zastrzeżenie nazwy przez firmę Henkel miało miejsce w 1907 r. Najważniejszymi składnikami Persilu były nadboran sodu (jako źródło aktywnego tlenu do wybielania) i krzemian sodu. Od początków niemieckich nazw anionów (odpowiednio perborat i silikat) tych związków powstała nazwa produktu.
SJP.pl
Wikipedia
drzewo lub krzew o soczystych owocach, rosnące w strefie podzwrotnikowej; owoc tego drzewa; hurma; persymona
SJP.pl
państwo w Azji, od 1935 r.: Iran
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. dawna nazwa Iranu;
Iran (pers. ايران trl. Irān, pełna nazwa Islamska Republika Iranu, pers. جمهوری اسلامی ايران Dżomhuri-je Eslāmi-je Irān), w Europie dawniej znany jako Persja – państwo na Bliskim Wschodzie, leżące między Morzem Kaspijskim na północy a Zatoką Perską i Zatoką Omańską na południu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkanka Persji; Persyjka
SJP.pl
warsztat lub manufaktura produkujące w XVIII w. jedwabne, wzorzyste tkaniny, głównie pasy i tkaniny kontuszowe
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzem. odzież. warsztat, manufaktura wytwarzająca pasy kontuszowe, makaty i tkaniny lite
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z persjarstwem, dotyczący persjarstwa
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rzem. odzież. rodzaj rzemiosła zajmującego się wytwarzaniem pasów kontuszowych, makat i tkanin litych
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rzem. rzemieślnik zajmujący się persjarstwem, czyli wytwarzaniem pasów kontuszowych, makat i tkanin litych
Wiktionary
przymiotnik od: Persja (kraina historyczna w Azji lub dawna nazwa Iranu)
przymiotnik
(1.1) dotyczący Persji, pochodzący z Persji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język urzędowy Iranu, Afganistanu i Tadżykistanu;
Język perski, nowoperski (pers. فارسی fārsī) – język z grupy irańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ponad 50 mln mówiących, zamieszkujących głównie Iran (40 mln), Afganistan (7 mln), Tadżykistan (6 mln) i Irak (200 tys.). Służy jednocześnie jako lingua franca dla blisko 80 mln mieszkańców Bliskiego Wschodu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) posługujący się językiem perskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem perskim
(1.3) spisany, stworzony w języku perskim
Wiktionary
→ perski
SJP.pl
osoba o dużym znaczeniu, ogólnie szanowana i ceniona; osobistość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. lub podn. osoba
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej, dziś tylko gwarowo: personel, zespół pracowników w jakiejś instytucji lub innym obiekcie; personał
SJP.pl
podstawowe dane przypisywane jednej osobie, zwykle imię i nazwisko, data urodzenia i adres; generalia
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) dane osobowe, fakty z życiorysu
SJP.pl
Wiktionary
osoba myśląca zgodnie z założeniami personalizmu (koncepcji filozoficznych zestawiających problematykę osobowości ludzkiej z bytem natury duchowej lub kierunku psychologicznego mówiącego o ścisłym powiązaniu różnych funkcji psychicznych wraz z osobowością)
SJP.pl
kobieta myśląca zgodnie z założeniami personalizmu (koncepcji filozoficznych zestawiających problematykę osobowości ludzkiej z bytem natury duchowej lub kierunku psychologicznego mówiącego o ścisłym powiązaniu różnych funkcji psychicznych wraz z osobowością)
SJP.pl
odnoszący się do personalizmu (koncepcji filozoficznych zestawiających problematykę osobowości ludzkiej z bytem natury duchowej lub kierunku psychologicznego mówiącego o ścisłym powiązaniu różnych funkcji psychicznych wraz z osobowością), związany z osobami myślącymi zgodnie z założeniami personalizmu
SJP.pl
1. dostosowanie czegoś (np. urządzenia, usługi, oferty) do potrzeb indywidualnego użytkownika, np. personalizacja informacji;
2. trwałe naniesienie danych osobowych na dokument, np. personalizacja paszportu;
3. nadawanie czemuś charakteru osobistego, nastawionego na poszanowanie drugiej osoby, np. personalizacja życia w rodzinie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dostosowywanie przedmiotu do czyichś upodobań
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. zespół koncepcji filozoficznych zestawiających problematykę osobowości ludzkiej z bytem natury duchowej;
2. kierunek psychologiczny mówiący o ścisłym powiązaniu różnych funkcji psychicznych wraz z osobowością
Personalizm – stanowisko filozoficzne podkreślające centralną rolę osoby (łac. persona), której przypisuje się takie cechy jak:
Stanowisko to można odnaleźć w różnych kierunkach filozoficznych od czasów starożytnych. Od XIX wieku powstawały kierunki, które przyjęły taką nazwę na swoje oznaczenie.
SJP.pl
Wikipedia
personalizować się - być reprezentowanym lub uosabianym przez kogoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dostosowywanie czegoś do indywidualnych potrzeb albo gustów
Wiktionary
osobowy, osobisty, odnoszący się konkretnej osoby lub grupy jakichś osób (np. dane personalne, akta personalne)
SJP.pl
SJP.pl
potocznie: kierownik biura personalnego; personalny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest personalne
Wiktionary
osobowy, osobisty, odnoszący się konkretnej osoby lub grupy jakichś osób (np. dane personalne, akta personalne)
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do osoby lub osób, związany z osobą lub osobami
(1.2) odnoszący się do spraw kadrowych i pracowniczych, związany ze sprawami kadrowymi i pracowniczymi
przymiotnik jakościowy
(2.1) osobisty, własny
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(3.1) adm. kierownik działu kadr
SJP.pl
Wiktionary
mężczyzna o dużym znaczeniu, ogólnie szanowany i ceniony, ważny dla społeczności lub sławny, powszechnie znany; persona
SJP.pl
dawniej, dziś tylko gwarowo: personel, zespół pracowników w jakiejś instytucji lub innym obiekcie; personal
SJP.pl
zespół pracowników jakiejś instytucji, najczęściej publicznej, których celem jest wykonywanie ściśle określonych zadań nienależących do kierownika tej instytucji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zespół pracowników jakiejś instytucji, najczęściej publicznej, których celem jest wykonywanie ściśle określonych zadań nienależących do kierownika tej instytucji
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od personel
Wiktionary
uosobienie;
1. w literaturze: przenośnia polegająca na przedstawieniu w postaci ludzkiej przedmiotów, zjawisk natury, roślin i zwierząt oraz pojęć abstrakcyjnych, np. przedstawienie śmierci w postaci żniwiarza;
2. książkowo: osoba, istota uosabiająca coś; ucieleśnienie, wcielenie;
3. rzadko: antropomorfizacja; porównaj: antropomorfizacja (uczłowieczenie), animizacja (ożywienie)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. jęz. rodzaj metafory; przedstawianie rzeczy, zwierząt, zjawisk lub pojęć abstrakcyjnych jako postaci ludzkich;
(1.2) postać uosabiająca coś
Personifikacja (z łac. persona – osoba i facere – robić) lub uosobienie – figura retoryczna i środek stylistyczny polegające na metaforycznym przedstawianiu zwierząt i roślin, przedmiotów nieożywionych, zjawisk lub idei jako osób ludzkich – szczególnie często personifikuje się pojęcia abstrakcyjne, zwłaszcza jako wygłaszające przemowy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nadawać przedmiotom, zwierzętom, zjawiskom lub innym pojęciom postać ludzką lub cechy charakterystyczne dla ludzi (zwłaszcza w literaturze); uosabiać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|personifikować.
Wiktionary
mieszkaniec Persji
Persowie – starożytny lud pochodzenia irańskiego, współcześnie zaś naród zamieszkujący głównie obszar Iranu (dawniej znanego jako Persja).
SJP.pl
Wikipedia
urządzenie pozwalające przemienić ukośne zdjęcie fotograficzne w plan danej miejscowości, którego działanie opiera się na zmianie perspektywy w obraz złożony z figur płaskich
SJP.pl
1. trójwymiarowość przedmiotów przedstawionych na płaszczyźnie zgodnie z prawami widzenia;
2. rozległy widok jakiegoś krajobrazu; panorama;
3. metoda odwzorcowania figury geometrycznej na płaszczyźnie za pomocą prostych rzutujących o wspólnym wierzchołku;
4. odległość w czasie potrzebna do właściwego ocenienia jakichś zjawisk
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) szt. metoda odwzorcowania figury geometrycznej na płaszczyźnie za pomocą prostych rzutujących o wspólnym wierzchołku
(1.2) wrażenie trzeciego wymiaru w płaskim obrazie
(1.3) przen. odległość w czasie potrzebna do właściwego ocenienia jakichś zjawisk
(1.4) perspektywy widoki na przyszłość, wizje świetlanej przyszłości
(1.5) inform. widok bazodanowy
(1.6) daleki widok
(1.7) przen. sposób interpretacji czegoś, punkt widzenia
(1.8) przen. dalsze plany
Perspektywa – określenie stosowane w architekturze, malarstwie, fotografii i innych sztukach wizualnych oznaczające sposób oddania trójwymiarowych obiektów i przestrzeni na płaszczyźnie. Istnieje kilka rodzajów perspektywy: linearna (zbieżna, geometryczna), barwna (malarska), kulisowa, powietrzna, odwrócona, perspektywa krzywoliniowa (poprawna).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób perspektywiczny
Wiktionary
cecha czegoś, co odnosi się do perspektywy, odległości w czasie lub przedstawia przedmioty w perspektywie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest perspektywiczne; cecha tych, którzy są perspektywiczni
SJP.pl
Wiktionary
odnoszący się do perspektywy, odległości w czasie, przyszłości (np. perspektywiczne plany, zadania) lub oparty na zasadach perspektywy (np. szkice perspektywiczne)
przymiotnik
(1.1) dobrze zapowiadający się, dobrze rokujący
(1.2) dotyczący przyszłości, dalszego rozwoju
(1.3) szt. ukazujący coś w perspektywie, w trójwymiarze na płaszczyźnie, oparty na zasadach perspektywy
SJP.pl
Wiktionary
osoba rozumująca zgodnie z zasadami perspektywizmu (koncepcji filozoficznej zapoczątkowanej przez Ortegę y Gasseta, głoszącej zależność wiary i myśli człowieka od jego osobistych przeżyć, doświadczeń oraz uwarunkowań społecznych)
SJP.pl
SJP.pl
koncepcja filozoficzna zapoczątkowana przez Ortegę y Gasseta, głosząca zależność wiary i myśli człowieka od jego osobistych przeżyć, doświadczeń oraz uwarunkowań społecznych
SJP.pl
Wikipedia
1. trójwymiarowość przedmiotów przedstawionych na płaszczyźnie zgodnie z prawami widzenia;
2. rozległy widok jakiegoś krajobrazu; panorama;
3. metoda odwzorcowania figury geometrycznej na płaszczyźnie za pomocą prostych rzutujących o wspólnym wierzchołku;
4. odległość w czasie potrzebna do właściwego ocenienia jakichś zjawisk
Perspektywy – miesięcznik edukacyjny dla młodzieży wydawany od 1998 w Warszawie.
Od 2000 „Perspektywy” i dziennik „Rzeczpospolita” publikują „Ranking szkół wyższych”.
SJP.pl
Wikipedia
wymiana gazowa zachodząca przez pory skórne, połączona z wydalaniem szkodliwych lub niepotrzebnych dla organizmu substancji
Perspiracja – w fizjologii termin określający wymianę gazową organizmu. Określa oddychanie przez pory w skórze.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
w geologii: przekształcenie, zmiana struktury skały osadowej
SJP.pl
wyjaśniać coś komuś, najczęściej przekonywając, zachęcając kogoś do czegoś, dowodzić coś komuś
czasownik
(1.1) tłumaczyć, wyjaśniać, dowodzić coś komuś; przekonywać o czymś, udowodnić coś; korzystać z perswazji
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|perswadować.
Wiktionary
SJP.pl
dowodzenie, wyjaśnianie czegoś komuś, najczęściej przy jednoczesnym przekonywaniu, zachęcaniu kogoś do czegoś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nakłanianie, tłumaczenie, przekonywanie kogoś do czegoś
Perswazja (łac. persuasio) – sztuka przekonywania kogoś do własnych racji. Różni się od manipulacji tym, że przekonanie danej osoby do czegoś nie zaszkodzi jej w późniejszym czasie, przy czym metody postępowania, jakie stosowane są w trakcie perswazji, są stosowane też w trakcie manipulacji. Perswazja opisywana jest również często jako jedna z metod retoryki, bądź jedynie jako nawiązanie do „tradycji retorycznej”. Odwołuje się do intelektu, emocji i woli.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
odnoszący się do perswazji, mający dowieść czegoś, wyjaśnić coś komuś, najczęściej przy jednoczesnym zachęceniu kogoś do czegoś (np. mowa perswazyjna, marketing perswazyjny)
SJP.pl
szyderstwo ukryte pozorami uprzejmości
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. złośliwość ukryta pod pozorem uprzejmości
Persyflaż (fr. persiflage – przemówienie ironiczne i kpiące) – utwór literacki lub inna wypowiedź o charakterze żartobliwym i ironicznym, ukrywająca szyderstwo pod pozorami wyszukanej uprzejmości lub udawanej powagi. Szczególną cechą persyflażu jest ironiczne nawiązanie do cudzego stylu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
a) mający cechy persyflażu, czyli kpiny, szyderstwa ukrytego pod pozorami uprzejmości;
b) w literaturze: parodiujący manierę stylistyczną innego autora
SJP.pl
uprawiać persyflaż (szyderstwo), szydzić ukrywając się za pozorami dobrych manier i uprzejmości
SJP.pl
mieszkanka Persji; Persjanka
SJP.pl
hurma, szaron, kaki;
1. rodzaj drzew o soczystych, pomarańczowych lub czerwonych owocach, rosnących w strefie międzyzwrotnikowej; heban, hebanowiec;
2. owoc tego drzewa; persymon
SJP.pl
hurma, szaron, kaki;
1. rodzaj drzew o soczystych, pomarańczowych lub czerwonych owocach, rosnących w strefie międzyzwrotnikowej; heban, hebanowiec;
2. owoc tego drzewa; persymon
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Diospyros|L.|ref=tak., rodzaj tropikalnych roślin drzewiastych z rodziny hebankowatych;
(1.2) bot. pot. roślina z rodzaju persymona (1.1)
(1.3) spoż. czerwonopomarańczowy, jadalny owoc persymony (1.2)
Hurma, hebanek, hebanowiec, kaki, sharon, szaron, szarona, persymona (Diospyros L.) – rodzaj roślin drzewiastych z rodziny hebankowatych. Obejmuje ok. 740 gatunków. Występują one w strefie międzyzwrotnikowej, głównie w Azji (zwłaszcza w południowych Chinach) i na obu kontynentach amerykańskich o klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Niektóre gatunki sięgają stref umiarkowanych rosnąc w Argentynie i Chile, południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, w rejonie Kaukazu i w Azji Wschodniej. Występują w różnych siedliskach i formacjach, zwykle w lasach i na terenach skalistych, w klimacie wilgotnym lub okresowo suchym, zwykle na terenach nizinnych lub na średnich wysokościach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
drążek służący artystom cyrkowym do wykonywania skomplikowanych ewolucji zbiorowych
SJP.pl
język turecki, którego znamiona pojawiają się także w dialektach na terenie Iranu i innych krajów Bliskiego Wschodu
SJP.pl
koń roboczy rasy francuskiej, pociągowy, maści siwej lub karej; koń perszeroński
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. rodzaj konia pociągowego;
Perszeron – rasa zimnokrwistych koni, wywodząca się z regionu Le Perche w Normandii we Francji. Powstała w wyniku wieloletniego krzyżowania się lokalnych ras koni z innymi rasami.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
koń perszeroński: koń roboczy rasy francuskiej, pociągowy, maści siwej lub karej; perszeron
SJP.pl
pershing;
1. rodzaj pocisku rakietowego średniego zasięgu;
2. przenośnie o kimś lub o czymś bardzo szybkim
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) wojsk. rodzaj rakietowego pocisku średniego zasięgu
(1.2) gwara. stud. krajowe wino owocowe niskiej jakości
SJP.pl
Wiktionary
rozciągnięta pod reją lina, na której opierają stopy marynarze pracujący przy żaglach; chodnica
Perta – w przypadku ożaglowania rejowego, lina podwieszona na "szelkach" (krótkich odcinkach liny) ok. 60–80 cm pod reją, na której stoją marynarze opierający się o reję, np. podczas sprzątania (zwijania) żagla rejowego.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: pert] miasto w Australii
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. duże miasto w Australii, stolica stanu Australia Zachodnia;
Perth (wym. [ˈpɜrθ]) – miasto w Australii będące stolicą stanu Australia Zachodnia. Położone jest przy ujściu rzeki Łabędziej do Oceanu Indyjskiego, u podnóża gór Darling. Jest czwartym miastem Australii pod względem populacji, zamieszkuje je ponad 2,3 mln mieszkańców.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
twardy materiał papierowy, laminat (kompozyt) elektroizolacyjny
Pertinaks, Publiusz Helwiusz Pertynaks (Publius Helvius Pertinax; ur. 1 sierpnia 126, zm. 28 marca 193) – cesarz rzymski od 1 stycznia 193 do swojej śmierci. Syn Helviusa Successusa (wyzwoleńca z Ligurii, handlarza drewnem).
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
prowadzenie rozmów; rokowania; układanie się
SJP.pl
osoba pertraktująca, prowadząca pertraktacje, rokowania, rozmowy w jakiejś sprawie
SJP.pl
kobieta pertraktująca, prowadząca pertraktacje, rokowania, rozmowy w jakiejś sprawie
SJP.pl
prowadzić pertraktacje, rokowania, rozmowy w jakiejś sprawie, negocjować, układać się
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|pertraktować.
Wiktionary
1. naruszenie ustalonego porządku, przekroczenie panujących gdzieś norm, zasad;
2. zakłócenia stanu lub ruchu orbitalnego ciała jakiegoś układu planetarnego przez siły, których źródło znajduje się poza tym układem
Perturbacja – zakłócenie zgodnego z prawami Keplera ruchu ciał niebieskich, spowodowane głównie obecnością innych ciał, ale także oporem ośrodka oraz spłaszczeniem ciała centralnego.
Mechanika nieba wprowadza do równania ruchu masy poruszającej się w potencjale grawitacyjnym dodatkowy wyraz zawierający pochodną funkcji perturbacyjnej. Funkcja ta uwzględnia oddziaływania grawitacyjne od trzeciej masy.
SJP.pl
Wikipedia
odnoszący się do perturbacji (zakłóceń stanu lub ruchu orbitalnego ciała jakiegoś układu planetarnego przez siły, których źródło znajduje się poza tym układem)
SJP.pl
1. naruszać ustalony porządek, przekraczać panujące gdzieś normy, zasady;
2. o ciałach niebieskich: zakłócać stan lub ruch orbitalny innego ciała jakiegoś układu planetarnego przez oddziaływanie siłami z tym ciałem
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
niejednorodny wewnętrznie kryształ skalenia sodowo-potasowego
Pertyty i antypertyty – zrosty mineralne skalenia potasowago (mikroklinu rzadziej ortoklazu) K[AlSi3O8] i sodowego (albitu) Na[AlSi3O8] określanych razem mianem skaleni alkalicznych, o identycznej strukturze. Całkowita ich mieszalność jest możliwa tylko w wyższych temperaturach. Obniżenie temperatury powoduje odmieszanie przeważnej części obu minerałów i powstanie osobnika składającego się z dwóch faz krystalicznych. W przypadku gdy przeważa K-skaleń mówimy o pertycie, natomiast jeśli więcej jest Na-skalenia mówimy o antypertycie.
SJP.pl
Wikipedia
państwo w Ameryce Południowej ze stolicą w Limie; Republika Peru
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. państwo w Ameryce Południowej ze stolicą w Limie;
(1.2) geogr. toponim, nazwa kilku miejscowości i gmin w USA
Peru (hiszp. Perú), oficjalnie Republika Peru (hiszp. República del Perú) – państwo w zachodniej części Ameryki Południowej, nad Oceanem Spokojnym. Leży na półkuli południowej, rozciąga się od równika w kierunku zwrotnika Koziorożca. Graniczy z Ekwadorem na północnym zachodzie, Kolumbią na północnym wschodzie, Brazylią na wschodzie, Boliwią na południowym wschodzie, Chile na południu oraz Pacyfikiem na zachodzie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
niewielka peruka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: peruka
(1.2) mała peruka, doczepiany kawałek peruki
SJP.pl
Wiktionary
charakterystyczny dla peruczek (niewielkich peruk), związany w jakiś sposób z peruczkami (np. sklep peruczkowy)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w środkowych Włoszech, stolica Umbrii;
Perugia, starożytna Peruzja – stolica Umbrii, rejonu administracyjnego środkowych Włoch. Miasto leży między Jeziorem Trazymeńskim a Tybrem, liczy około 150 000 mieszkańców.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Perugią, dotyczący Perugii
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Perugią, dotyczący Perugii
Wiktionary
Pietro Perugino, właśc. Pietro di Cristoforo Vannucci (ur. ok. 1450 w Città della Pieve k. Perugii, zm. w lutym lub w marcu 1523 w Fontignano) – włoski malarz i rysownik okresu renesansu, przedstawiciel szkoły umbryjskiej.
Był uczniem Andrea del Verrocchio. Przypuszcza się, że wcześniej pobierał nauki u Piera della Francesca. Prowadził działalność pedagogiczną; jego uczniami byli m.in. Rafael Santi i Pinturicchio. Przyjaźnił się z Leonardem da Vinci, dla którego twórczości żywił wielki podziw.
Wikipedia
1. sztuczne lub naturalne włosy przymocowane do specjalnej siatki, układane w kształcie fryzury, nakładane na własne włosy lub zastępujące je;
2. narośl kostna spotykana zamiast poroża na głowie kozła lub byka jelenia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cudze lub sztuczne włosy przystosowane do zakładania na głowę;
Peruka (fr. perruque) – nakrycie głowy wykonane z naturalnych bądź sztucznych włosów umocowanych na siatce i ułożonych na kształt fryzury. Współcześnie peruki noszone są zazwyczaj w celu ukrycia braku owłosienia głowy bądź jako ozdoba.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta układająca sztuczne lub naturalne włosy na siatce i nadająca im kształt fryzury
SJP.pl
zakład produkcyjny, warsztat, w którym perukarz lub perukarka wyrabia peruki
SJP.pl
odnoszący się do perukarstwa (zawodu, rzemiosła osoby zajmującej się wyrobem peruk), związany z perukarstwem (np. warsztat perukarski)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z perukarstwem lub perukarzem
SJP.pl
Wiktionary
rzemiosło perukarza lub perukarki, ogół czynności potrzebnych do wyprodukowania peruki
SJP.pl
osoba układająca sztuczne lub naturalne włosy na siatce i nadająca im kształt fryzury
Peruka (fr. perruque) – nakrycie głowy wykonane z naturalnych bądź sztucznych włosów umocowanych na siatce i ułożonych na kształt fryzury. Współcześnie peruki noszone są zazwyczaj w celu ukrycia braku owłosienia głowy bądź jako ozdoba.
SJP.pl
Wikipedia
niski krzew z rodziny nanerczowatych, charakteryzujący się różowym meszkiem pokrywającym szypułki kwiatowe w okresie owocowania
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) bot. ozdobny krzew lub niskie drzewo z rodziny nanerczowatych o kwiatostanach przypominających perukę;
Perukowiec (Cotinus Mill.) – rodzaj roślin należący do rodziny nanerczowatych. Należą do niego w zależności od ujęcia i klasyfikacji wewnątrzrodzajowej: 3, 5 lub 7 gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje środkową i południową część USA i północno-wschodnią część Meksyku, południową Europę na wschód od Francji oraz rozległe obszary w Azji od Turcji i Syrii, poprzez Kazachstan na północy i Iran, Pakistan, Nepal na południu, po południowe Chiny na wschodzie. Rosną zwykle na terenach skalistych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
charakterystyczny dla peruk, związany w jakiś sposób z perukami (np. przemysł perukowy)
SJP.pl
bóstwo słowiańskie, bóg błyskawic, piorunów oraz grzmotów
Perun (właśc. Pierun; także Piorun, Pieron) – słowiańskie bóstwo gromowładne oraz jedno z czołowych w panteonie słowiańskim. „Perun” to zaproponowane przez niektórych badaczy tematu imię wynikłe z nazwy gromu perunъ powiązanej z leksemem pьrati, 'bić, uderzać' jako oznaczające jedno z naczelnych bóstw słowiańskich. Uosobienie gromowładcy, boga grzmotów i piorunów. Według zamysłu badaczy ma ono porządkować poszczególne ślady wierzeniowe, jakie pozostawił po sobie kult słowiańskich, plemiennych bóstw gromowładnych. Są to między innymi: w tradycji staropolskiej imię Piorun lub Grom, w polskich porzekadłach ludowych także Pierun, w tradycji staroruskiej Перун (czyt. Pierun). W kulturze masowej imię Perun używane jest najczęściej w odniesieniu do naczelnego bóstwa gromowładnego Słowian wschodnich.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. święto ku czci Peruna
Wiktionary
charakterystyczny dla Peruna (głównego boga religii słowiańskich, gromowładcy i boga wojen), powiązany w jakiś sposób z tą postacią
SJP.pl
skrót od: peruwiański
SJP.pl
obywatel Peru; Peruwianin
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Peru
SJP.pl
Wiktionary
obywatel Peru; Peruwiańczyk
SJP.pl
obywatelka Peru
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Peru
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Peru
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do państwa Peru
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. Perugia
Perugia, starożytna Peruzja – stolica Umbrii, rejonu administracyjnego środkowych Włoch. Miasto leży między Jeziorem Trazymeńskim a Tybrem, liczy około 150 000 mieszkańców.
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: osoba perwersyjna, wyuzdana; zbok, zboczeniec, dewiat, dewiant
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. slang. zbereźnik lub zboczeniec
SJP.pl
Wiktionary
1. odchylenia reakcji psychicznych w zakresie popędów, najczęściej w odniesieniu do sfery seksualnej;
2. chęć zaszokowania, zespół cech naruszający ogólnie przyjęte wzorce
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. skłonność do zaspokajania popędów w sposób odbiegający od normy
(1.2) zachowania wbrew przyjętym obyczajom, mające za zadanie szokować
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stopień wyższy od przysłówka: perwersyjnie
SJP.pl
umiejętność zaszokowania kogoś w jakiejś dziedzinie, najczęściej przy zastosowaniu czegoś, co odbiega od ogólnie przyjętych norm, wzorców
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co perwersyjne; cecha tych, którzy są perwersyjni
SJP.pl
Wiktionary
1. związany z perwersją (odchyleniem reakcji psychicznych w zakresie popędów, najczęściej w odniesieniu do sfery seksualnej);
2. szokujący, wynaturzony, taki, którego cechuje przewrotność, odchylenie od ogólnie przyjętych norm, wzorców
przymiotnik jakościowy
(1.1) właściwy perwersji, charakteryzujący się odchyleniem reakcji psychicznych w sferze seksualnej
SJP.pl
Wiktionary
handlowa nazwa amfetaminy
Metamfetamina (N-metyloamfetamina (rac)-N-metylo-1-fenylopropylo-2-amina) – organiczny związek chemiczny, N-metylowa pochodna amfetaminy, stymulant oparty na szkielecie β-fenyloetyloaminy, prawoskrętny stereoizomer lewometamfetaminy. Jest stosowana jako środek odurzający, a także jako lek przeznaczony do leczenia ADHD i otyłości (w USA pod nazwą handlową Desoxyn).
SJP.pl
Wikipedia
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na obszar lub tematykę wokół tego, co określa drugi człon złożenia
Wiktionary
punkt orbity okołogwiazdowej ciała niebieskiego położony najbliżej gwiazdy obieganej; periastron
Apsyda – jeden z dwóch skrajnych punktów orbity eliptycznej. Apsydami są:
SJP.pl
Wikipedia
cienka warstwa ochronna otaczająca zarodek oraz częściowo rozwinięty organizm w organizmie matki, najczęściej u ssaków
SJP.pl
typ blastuli (zarodka we wczesnym stadium rozwojowym) powstającej u niektórych gatunków owadów
SJP.pl
część merystemu wierzchołkowego, mająca własne komórki inicjalne i dająca początek określonym częściom organu roślinnego; histogen
Peryblem – środkowa warstwa komórek w merystemie wierzchołkowym korzenia. Warstwa ta przekształca się w korę pierwotną, a u jednoliściennych także w ryzodermę. Peryblem jest jednym z histogenów, czyli warstw dających początek tkankom roślinnym. Teoria histogenów została sformułowana przez Johannesa von Hansteina w XIX.
SJP.pl
Wikipedia
punkt na orbicie ciała niebieskiego okrążającego dany obiekt, w którym jest ono najbliżej tego obiektu
Apsyda – jeden z dwóch skrajnych punktów orbity eliptycznej. Apsydami są:
SJP.pl
Wikipedia
w chrześcijaństwie: perychoreza trynitarna - współprzenikanie się Trójcy Świętej przy zachowaniu jedności Bożej natury
SJP.pl
warstwa komórek miękiszowych pokrywająca łodygę lub korzenie rośliny, oddzielająca łyko od endodermy; okolnica
Okolnica (perycykl, perykambium) – warstwa komórek parenchymatycznych na obwodzie walca osiowego w korzeniu i łodydze, które wykazują zdolność przekształcania się w komórki merystematyczne.
SJP.pl
Wikipedia
wtórna tkanka okrywająca powierzchnię łodyg i korzeni roślin wieloletnich; korkowica
SJP.pl
Wikipedia
minerał, szlachetna odmiana oliwinu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. minerał, krzemian magnezu i żelaza;
Perydot (oliwin właściwy) – szlachetna odmiana oliwinów, krzemian magnezu i żelaza. Nazywany także chryzolitem, choć można się spotkać z użyciem nazwy chryzolit dla kamieni żółtozielonych. Chociaż oliwin jest dość często spotykanym minerałem, perydot jest rzadki.
Perydot znaleziono w próbkach pyłu kosmicznego z sondy Stardust.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ perydot
SJP.pl
magmowa skała głębinowa czarna lub zielonkawa, składająca się głównie z oliwinu
Perydotyty – ultrazasadowe (melanokratyczne) skały głębinowe. Zawierają mniej niż 45% krzemionki, składają się głównie z mineralnego oliwinu (40–100%), w mniejszym stopniu z piroksenów (0–60%) i innych minerałów.
Dotychczas uzyskiwane dane eksperymentalne, geofizyczne i petrologiczne wskazują, że skały te są głównym materiałem budującym płaszcz Ziemi.
SJP.pl
Wikipedia
1. → perydotyt;
2. warstwa perydotytowa - hipotetyczna dolna warstwa litosfery
SJP.pl
dawniej: krużganek
SJP.pl
1. (zwykle w liczbie mnogiej) zewnętrzna, oddalona od centrum część czegoś; obrzeże, kraniec;
2. dawniej:
a) obwód koła lub innej płaszczyzny zamkniętej linią krzywą;
b) powierzchnia;
c) żartobliwie: tusza człowieka otyłego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. obwód koła
(1.2) daw. powierzchnia
(1.3) daw. żart. tusza osoby otyłej
SJP.pl
Wiktionary
w informatyce: urządzenie niewchodzące w skład jednostki centralnej komputera, bezpośrednio przez nią sterowane, np. skaner, drukarka; urządzenie peryferyjne
SJP.pl
1. tereny miejskie położone daleko od centrum; krańce miasta, suburbium;
2. zewnętrzna, oddalona od centrum część czegoś; obrzeże, kraniec;
3. przenośnie: coś mało ważnego, drugoplanowego; błahostka;
4. w informatyce: urządzenia niewchodzące w skład jednostki centralnej komputera, bezpośrednio przez nią sterowane, np. skaner, drukarka; urządzenia peryferyjne, peryferiale
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) urb. dzielnice zewnętrzne do centrum miasta
(1.2) zewnętrzna część czegoś znajdująca się z dala od centrum
(1.3) coś uważanego za mniej ważne
(1.4) techn. urządzenia peryferyjne
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: okręg, koło
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. okręg
(1.2) daw. przestrzeń
SJP.pl
Wiktionary
rzadko: peryferyjność;
1. oddalenie od centrum miasta;
2. przenośnie: mniejsze znaczenie, mała istotność czegoś; drugoplanowość, drugorzędność, marginalność
SJP.pl
peryferyjny;
1. znajdujący się poza centrum miasta;
2. mniej istotny, uboczny, drugoplanowy; marginalny, drugorzędny
SJP.pl
peryferyczność;
1. oddalenie od centrum miasta;
2. przenośnie: mniejsze znaczenie, mała istotność czegoś; drugoplanowość, drugorzędność, marginalność
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co peryferyjne, oddalone
(1.2) przen. cecha tego, co peryferyjne, drugoplanowe
SJP.pl
Wiktionary
peryferyczny;
1. znajdujący się poza centrum miasta;
2. mniej istotny, uboczny, drugoplanowy; marginalny, drugorzędny
przymiotnik
(1.1) położony na peryferiach, dalej od centrum, na uboczu
(1.2) o mniejszym znaczeniu; drugiej kategorii
(1.3) inform. podłączony do komputera z zewnątrz
SJP.pl
Wiktionary
zmniejszenie się znaczenia czegoś w jakiejś dziedzinie, stanie się drugoplanowym, mniej ważnym, odgrywającym mniej ważną rolę
SJP.pl
zespół drobnych organizmów (np. bakterie, pierwotniaki, glony) zamieszkujących różnorodne podłoża w wodzie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekol. zespół drobnych organizmów roślinnych i zwierzęcych przytwierdzonych do podłoża czasowo lub na stałe
Peryfiton – zespoły drobnych organizmów (bezkręgowce, glony, grzyby) zamieszkujących różnorakie podłoża znajdujące się w wodzie, ale niebędące dnem. Peryfiton bywa zaliczany do szeroko rozumianego bentosu.
Do podłoży tych zalicza się: elementy hydrotechniczne (zanurzone części mostów, zapór, itp.), różne śmieci (plastikowe worki, butelki, opony), konary drzew znajdujące się w wodzie, muszle itp., przede wszystkim zaś pędy makrofitów. Zespoły poroślowe (=peryfiton) mogą porastać zarówno części biotyczne (żywe) jak i abiotyczne (martwe) środowiska. Niektóre jednak organizmy preferują ściśle określone podłoże, np. złotowiciowiec Chrysopyxis przystosowany jest do zasiedlania glonów nitkowatych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
określający jakiś wyraz, pojęcie przez peryfrazę (omówienie, zabieg stylistyczny polegający na zastąpieniu konkretnej nazwy czegoś przez charakterystykę, opis lub metaforę), odnoszący się do peryfrazy (np. wyrażenie peryfrastyczne)
przymiotnik
(1.1) jęz. liter. określający coś za pomocą peryfrazy
SJP.pl
Wiktionary
zabieg stylistyczny polegający na zastąpieniu konkretnej nazwy czegoś przez charakterystykę, opis lub metaforę; omówienie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. zastąpienie nazwy jakiegoś zjawiska przez bardziej lub mniej rozbudowane jego opisanie
Peryfraza (z gr. peri „wokół” i phrásis „mowa; wyrażenie, zwrot”; inaczej: omówienie, wyrażenie omowne) – figura stylistyczna, która polega na zastąpieniu określenia powszechnego wielowyrazowym opisem, charakteryzującym typowe cechy danego przedmiotu, czynności, osoby itp. Może być stosowana w celu urozmaicenia stylistycznego, wyeliminowania powtórzeń tego samego określenia lub osłabieniu jego wymowy. Może też służyć celowemu ukryciu bezpośredniego znaczenia za określeniem aluzyjnym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stosować peryfrazę (omówienie, zabieg stylistyczny polegający na zastąpieniu konkretnej nazwy czegoś przez charakterystykę, opis lub metaforę)
SJP.pl
punkt na orbicie ciała niebieskiego okrążającego Ziemię, w którym jest ono najbliżej Ziemi; perigeum (rzadziej)
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) astr. punkt orbity okołoziemskiej, który znajduje się najbliżej Ziemi
Perygeum (gr. περίγειος 'przyziemny' od περί 'około' i γαῖα 'Ziemia') – punkt orbity okołoziemskiej, który znajduje się najbliżej Ziemi. Najczęściej ten termin dotyczy Księżyca, ale może być także zastosowany dla innych ciał krążących po orbicie Ziemi, np. dla sztucznych satelitów.
Punktem najdalszym jest apogeum (gr. ἀπόγαιος 'odziemny').
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
odnoszący się do peryglacjału, związany z peryglacjałem (strefą graniczącą z obszarami lodowcowymi występującymi w zimnym klimacie polarnym)
SJP.pl
strefa granicząca z obszarami lodowcowymi występującymi w zimnym klimacie polarnym
Strefa peryglacjalna – obszar charakteryzujący się bardzo niską temperaturą powietrza i małymi opadami, czego skutkiem jest obecność wieloletniej zmarzliny. Występuje m.in. na przedpolach lądolodu, przede wszystkim w północnych regionach Ameryki Północnej oraz Azji.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj grafu podobnego do tabeli, podzielonego na odpowiednio rozmieszczone komórki i wiersze
SJP.pl
punkt na orbicie ciała niebieskiego, w którym jest ono najbliżej Słońca; perihelium (rzadziej)
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) astr. punkt orbity okołosłonecznej planetaanety, planeta karłowataanety karłowatej, planetoidaanetoidy lub komety położony najbliżej Słońca;
Peryhelium, perihelium (zlatynizowany wyraz pochodzenia greckiego, od gr. peri „przy” i helios „Słońce”; dawniej punkt przysłoneczny) – punkt na orbicie ciała niebieskiego obiegającego Słońce, znajdujący się w miejscu największego zbliżenia (perycentrum) obu ciał. Przeciwieństwem peryhelium jest aphelium.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
cienka warstwa komórek miękiszowych w korzeniach, będąca miejscem rozgałęziania się tych korzeni na mniejsze boczne
Okolnica (perycykl, perykambium) – warstwa komórek parenchymatycznych na obwodzie walca osiowego w korzeniu i łodydze, które wykazują zdolność przekształcania się w komórki merystematyczne.
SJP.pl
Wikipedia
część owocu powstała ze ścianek zalążni słupka kwiatowego lub z płonnych elementów kwiatu; owocnia
Owocnia (perykarp) – część owocu, powstająca ze ściany zalążni (tj. z jednego lub wielu owocolistków). Jeżeli owocnia powstaje z zalążni dolnej jest nazywana ścianą owocu. Owocnia otacza nasiona do czasu osiągnięcia przez nie dojrzałości, a w przypadku owoców beznasiennych (partenokarpicznych) buduje cały owoc.
SJP.pl
Wikipedia
tlenek magnezu, przezroczysty lub półprzezroczysty minerał o szklistym połysku występujący w skałach metamorficznych
Peryklaz – minerał z gromady tlenków.Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.
Nazwa pochodzi z języka greckiego i znaczy „odłupywać”, „odłamywać”; stanowi aluzję do charakterystycznej łupliwości minerału.
SJP.pl
Wikipedia
charakterystyczny dla czasów Peryklesa (jednego z największych ateńskich polityków, doskonałego mówcy, uważanego za ojca demokracji) lub związany w jakiś sposób z Peryklesem
SJP.pl
Perykles (ok. 500-429 p.n.e.), syn Ksantipposa, ateński mąż stanu
Perykles (gr. Περικλῆς Perikles: otoczony chwałą, ur. ok. 495 p.n.e., zm. 429 p.n.e.) – ateński polityk, mąż stanu, retor oraz reformator demokracji ateńskiej.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Peryklesa lub z nim związany
SJP.pl
najczęściej w odniesieniu do roślin lub ich komórek: wielowarstwowy, składający się, zbudowany z wielu warstw (np. tkanka peryklinalna)
SJP.pl
fragment księgi biblijnej przeznaczony do odczytywania w liturgii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bibl. określony fragment tekstu biblijnego odczytywanego podczas liturgii lub badanego przez biblistę;
(1.2) liter. w poezji antycznej fragment utworu wydzielony zgodnie z zasadmi składni i rytmiki
Perykopa (koine περικοπή, odcięcie, odcinek) – w retoryce to szereg wersetów zaczerpniętych z tekstu, tworzących spójną jedność lub wątek myślowy, nadających się do publicznego odczytania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ciecz wypełniająca przestrzenie w uchu wewnętrznym oddzielone ściankami błędnika błoniastego i kostnego; przychłonka
Przychłonka, perylimfa (łac. perilympha) – płyn wypełniający przestrzeń przychłonkową znajdującą się między ścianą wewnętrzną błędnika kostnego, a ścianą błędnika błoniastego. Składem przypomina płyn mózgowo-rdzeniowy, zawiera dużą ilość jonów sodu oraz małą ilość jonów potasu.
SJP.pl
Wikipedia
odnoszący się do perylimfy (przychłonki, cieczy wypełniającej przestrzenie w uchu wewnętrznym oddzielone ściankami błędnika błoniastego i kostnego)
SJP.pl
przyrząd do badania pola widzenia oka; polomierz
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. obwód zewnętrzny
(1.2) med. przyrząd do badania pola widzenia oka
(1.3) wojsk. pole widzenia żołnierzy od punktu obserwacji do najdalej wysuniętego punktu na horyzoncie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
badanie pola widzenia oka
Badanie pola widzenia, zwane także perymetrią (w przypadku rzutowania siatkówki na powierzchnię kulistą) lub kampimetrią (w przypadku rzutowania na powierzchnię płaską) – badanie pozwalające na dokładne określenie ubytków w polu widzenia. Może być również przeprowadzone poprzez proste metody niewymagające użycia specjalistycznego sprzętu jak np. test Amslera. Badanie pozwala ocenić, jaki zakres przestrzeni osoba badana obejmuje wzrokiem.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. środek będący prolekiem, stosowany w terapii nadciśnienia tętniczego i chorób serca; należy do grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny
Peryndopryl – organiczny związek chemiczny, lek z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny, stosowany przede wszystkim w leczeniu nadciśnienia tętniczego oraz niewydolności serca.
Podlega metabolizmowi do związków biologicznie czynnych. Jego czynny metabolit to peryndoprylat.
Wiktionary oraz Wikipedia
odnoszący się do perypatetyki, perypatetyzmu (poglądów filozoficznych Arystotelesa) lub jego zwolenników (np. myśli perypatetyckie); perypatetyczny
SJP.pl
SJP.pl
odnoszący się do perypatetyki, perypatetyzmu (poglądów filozoficznych Arystotelesa) lub jego zwolenników (np. myśli perypatetyczne); perypatetycki
SJP.pl
1. zwolennik arystotelizmu (poglądów filozoficznych zapoczątkowanych przez Arystotelesa i rozwijanych przez jego uczniów); arystotelik;
2. człowiek, któremu chodzenie poprawia jakość i wydajność procesów myślowych
Arystotelizm – grupa doktryn filozoficznych związanych z twórczością Arystotelesa. Oprócz jego własnych poglądów termin ten może oznaczać:
SJP.pl
Wikipedia
poglądy filozoficzne, nauki Arystotelesa lub mające źródło w arystotelesowskiej myśli
SJP.pl
ogół poglądów filozoficznych zapoczątkowanych przez Arystotelesa i rozwijanych przez jego uczniów, zwolenników (perypatetyków); arystotelizm
Arystotelizm – grupa doktryn filozoficznych związanych z twórczością Arystotelesa. Oprócz jego własnych poglądów termin ten może oznaczać:
SJP.pl
Wikipedia
1. w utworze literackim: przełom w życiu bohatera, stanowiący punkt zwrotny w akcji utworu;
2. kłopotliwa sytuacja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdarzenie zmieniające sytuację
(1.2) liter. zmiana w losach bohaterów utworu
Perypetia (z gr. peripéteia "nagła zmiana") – zdarzenie wikłające lub zdecydowanie zmieniające kierunek akcji dramatycznej lub epickiej, stawiające bohatera utworu wobec nowych okoliczności i wpływające na jego losy. Występowała już w tragedii greckiej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przygody, przejścia, najczęściej skomplikowane, trudne, takie, które pojawiły się gdzieś nieoczekiwanie, nagle; losy
Perypetia (z gr. peripéteia "nagła zmiana") – zdarzenie wikłające lub zdecydowanie zmieniające kierunek akcji dramatycznej lub epickiej, stawiające bohatera utworu wobec nowych okoliczności i wpływające na jego losy. Występowała już w tragedii greckiej.
SJP.pl
Wikipedia
substancja wytwarzana w zarodniach niektórych paprotników poprzez rozkład tapetum (tkani wyściełającej te zarodniki), pełniąca rolę odżywczą, transportową oraz budulcową pyłków
SJP.pl
w architekturze antycznej: typ dużej świątyni z naosem otoczonym pojedynczą kolumnadą; peripter; peripteros
Perypter, perypteros (gr. perípteros) – świątynia (czasami inny budynek), którą otacza pojedyncza kolumnada.
W Rzymie budowane czasami tak zwane peripteros sine postico, czyli perypter bez kolumnady z tyłu, co było związane z fasadowym charakterem rzymskich świątyń.
SJP.pl
Wikipedia
tkanka okrywająca powierzchnię niektórych gatunków z rodzaju jamochłonów, zbudowana z chityny, niekiedy wzmocniona węglanem wapnia
Peryderma, perysark – pseudochitynowa osłonka tworząca szkielet zewnętrzny, osłaniająca pień, a czasem również korzeń (hydroryzę) kolonii stułbiopławów (Hydrozoa) lub scyfopolipy krążkopławów z rzędu koronowców (Coronatae).
SJP.pl
Wikipedia
punkt na orbicie ciała niebieskiego okrążającego Księżyc, w którym jest ono najbliżej Księżyca; periselenium (rzadziej)
Apsyda – jeden z dwóch skrajnych punktów orbity eliptycznej. Apsydami są:
SJP.pl
Wikipedia
1. prosty przyrząd optyczny używany najczęściej w czołgach i łodziach podwodnych do obserwacji terenów znajdujących się poza polem widzenia, wykorzystujący układ dwu lub więcej lusterek;
2. obiektyw fotograficzny z dwóch soczewek skupiających, ustawionych symetrycznie względem przesłony
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) urządzenie zbudowane z co najmniej dwóch luster, umożliwiające obserwowanie otoczenia zza zasłony;
(1.2) rodzaj obiektywu fotograficznego;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
charakterystyczny dla peryskopu, taki, jak w peryskopie (np. peryskopowy układ luster), odnoszący się do peryskopu (np. obraz peryskopowy, głębokość peryskopowa)
przymiotnik relacyjny
(1.1) opt. dotyczący peryskopu
SJP.pl
Wiktionary
spichrzowa tkanka odżywcza występująca w nasionach niektórych roślin okrytonasiennych; obielmo
SJP.pl
Wikipedia
odnoszący się do perystaltyki (automatycznych, rytmicznych skurczów pasm mięśni gładkich przewodu pokarmowego, wywołujących przemieszczanie się pożywania do poszczególnych części układu pokarmowego)
SJP.pl
ruchy robaczkowe, automatyczne, rytmiczne skurcze pasm mięśni gładkich przewodu pokarmowego, wywołujące przemieszczanie się pożywania do poszczególnych części układu pokarmowego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fizj. ruchy przełyku, żołądka, jelit i moczowodów wywołujące przesuwanie się zawartości tego narządu;
Perystaltyka – aktywność motoryczna w przewodzie pokarmowym, która powoduje przesuwanie pokarmu z przełyku aż do jego końcowego odcinka, czyli odbytnicy. Potocznie mianem perystaltyki określa się czasem wyłącznie ruchy perystaltyczne w jelicie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rząd lub kilka rzędów kolumn, najczęściej zdobionych, pełniących prócz funkcji dekoracyjnych także funkcję konstrukcyjną; kolumnada
Perystaza (peristaza, kolumnada) – rząd (lub kilka rzędów) kolumn połączonych ze sobą belkowaniem lub łukami arkadowymi.
Kolumnada może pełnić funkcję konstrukcyjną lub dekoracyjną, najczęściej jednak stanowi wyodrębniony, mocno zaakcentowany element w obrębie budowli lub też budowlę wolno stojącą.
SJP.pl
Wikipedia
płytkie wgłębienie powierzchni ciała niektórych orzęsków, otoczone czułymi, cienkimi rzęskami wywołującymi ruchy wody z pokarmem w kierunku nibyust; perystomium
SJP.pl
Wikipedia
płytkie wgłębienie powierzchni ciała niektórych orzęsków, otoczone czułymi, cienkimi rzęskami wywołującymi ruchy wody z pokarmem w kierunku nibyust; perystom
SJP.pl
ogród w starożytnych domach greckich i rzymskich, w starożytnej świątyni egipskiej również dziedziniec, otoczony portykiem kolumnowym
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. ogrod. staroż. dziedziniec lub ogród wewnętrzny otoczony kolumnadą;
(1.2) archit. ogrod. staroż. kolumnada otaczająca dziedziniec lub ogród
Perystyl (gr. peristyles - otoczony kolumnami) – wewnętrzny dziedziniec lub ogród w starożytnych świątyniach egipskich lub pałacach, willach itp., otoczony portykiem kolumnowym. W zamożnych domach greckich lub rzymskich (łac. peristilium) był to najczęściej ogród położony pośrodku domu i otoczony kolumnadą.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
charakterystyczny dla perystylu (ogrodu w starożytnych domach greckich i rzymskich lub dziedzińca otoczonego portykiem kolumnowym), odnoszący się do perystylu (np. dom perystylowy, plac perystylowy)
SJP.pl
owocnik grzybów z grupy otoczniaków i niektórych porostów; otocznia
Perytecjum lub otocznia (łac. perythecium), w l.mn. perytecja – rodzaj owocnika u grzybów, zazwyczaj o kulistym, gruszkowatym lub butelkowatym kształcie, z otworem na szczycie. Otwór ten nosi nazwę ostioli. Perytecja występują głównie u workowców. Spotykane są w różnego rodzaju typach plech, najczęściej jednak w plechach skorupiastych. Znajdują się na górnej powierzchni plechy i wyglądają jak drobne brodaweczki lub punkciki.
SJP.pl
Wikipedia
prowadzący do otrzymania perytektyku (jednego z punktów w dwuskładnikowym układzie równowagi faz w stopach i odlewach), odnoszący się do perytektyku (np. przemiana, reakcja perytektyczna)
SJP.pl
punkt w dwuskładnikowym układzie równowagi faz w stopach i odlewach, w którym faza ciekła, najuboższa w składnik wysokotopliwy, reaguje z fazą stałą, najbogatszą w składnik wysokotopliwy, wskutek czego powstaje nowa faza stała, o składzie pośrednim
Perytektyka (perytektyk) – składnik strukturalny stopów, faza powstająca w wyniku przemiany fazowej, która w układzie dwuskładnikowym zachodzi z udziałem fazy ciekłej (L) i dwóch faz stałych. W warunkach izobarycznych ten trójfazowy układ jest zerozmienny (reguła faz). Drugi rodzaj kryształów (perytektyka) powstaje w wyniku fazowej przemiany kryształów pierwszego rodzaju, zwykle na ich powierzchni. Przemiana perytektyczna kończy się, gdy układ odzyskuje jeden stopień swobody – zanika jedna z faz (ciecz lub pierwszy rodzaj kryształów) albo obie fazy wyjściowe (w punkcie perytektycznym).
SJP.pl
Wikipedia
struktura jednofazowa powstająca w wyniku przemiany (reakcji) perytektycznej
Perytektyka (perytektyk) – składnik strukturalny stopów, faza powstająca w wyniku przemiany fazowej, która w układzie dwuskładnikowym zachodzi z udziałem fazy ciekłej (L) i dwóch faz stałych. W warunkach izobarycznych ten trójfazowy układ jest zerozmienny (reguła faz). Drugi rodzaj kryształów (perytektyka) powstaje w wyniku fazowej przemiany kryształów pierwszego rodzaju, zwykle na ich powierzchni. Przemiana perytektyczna kończy się, gdy układ odzyskuje jeden stopień swobody – zanika jedna z faz (ciecz lub pierwszy rodzaj kryształów) albo obie fazy wyjściowe (w punkcie perytektycznym).
SJP.pl
Wikipedia
związany ze stanem zapalnym, zbierający się w tkankach i jamach ciała objętych procesem zapalnym (np. wysięk, płyn perytonealny)
SJP.pl
proces niekontrolowanego powiększania się miast; eksurbanizacja, rurbanizacja
SJP.pl
roślina z rodziny traw, trudny do wytępienia chwast
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Elymus|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych;
(1.2) bot. roślina z rodzaju perzów (1.1)
(1.3) stpol. dym
Perz (Elymus) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje ponad 170 gatunków. Rośliny te występują na rozległych obszarach strefy umiarkowanej półkuli północnej, z centrum zróżnicowania w Azji (w Chinach występuje 88 gatunków, z czego 62 tylko tam). Nieliczne gatunki rosną na obszarach górskich w strefie międzyzwrotnikowej (Ameryka Środkowa i północno-zachodnia część Ameryki Południowej, Wyżyna Abisyńska w Afryce) oraz w klimacie umiarkowanym Ameryki Południowej. Jako introdukowani przedstawiciele rodzaju obecni są w Afryce Południowej i Australii. W Polsce występują cztery gatunki rodzime z tego rodzaju i dwa przejściowo zawlekane (efemerofity).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
roślina z rodziny traw, trudny do wytępienia chwast
Perzów (niem. Perschau) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kępińskim, siedziba gminy Perzów.
Częścią miejscowości jest Nieprosin.
W miejscowości jest przystanek kolejowy Perzów.
W latach 1954–1973 wieś była siedzibą gromady Perzów, po reformie gminy Perzów.W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: kosmaty, puszysty
SJP.pl
rozległy teren porośnięty chwastami, niewykorzystany, najczęściej już niszczejący, nienadający się do zagospodarowania
SJP.pl
przymiotnik od: Perzów (miejscowość)
SJP.pl
→ perz
SJP.pl
perzyć się - dawniej: rumienić się, zapalać gniewem, irytować się; zaperzać się
SJP.pl
Perzyce – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie krotoszyńskim, w gminie Zduny.
We wczesnym okresie Królestwa Polskiego wieś nosiła nazwę Pierzyce. Nazwisko Pierzycki wywodzi się z tej miejscowości.
Wikipedia
żarzący się popiół, zgliszcza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. coś właśnie niszczone albo już zniszczone przez pożar
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
1. kulisty, srebrzystoszary twór ceniony w jubilerstwie, wytwarzany przez wiele gatunków mięczaków, zwłaszcza perłopławów;
2. potocznie o czymś cennym, niepospolitym, wyróżniającym się;
3. piwo marki Perła
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. wytwór płaszcza niektórych mięczaków, szczególnie perłopławów;
(1.2) jubil. kamień szlachetny pochodzenia organicznego z pereł (1.1)
(1.3) zob. perły. → naszyjnik
(1.4) przen. coś wybitnego, wyróżniającego się, rzadko spotykanego (także o osobie)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mięczak należący do gromady małżów; niektóre gatunki wytwarzają cenne odmiany pereł
Perłopław – przedstawiciel rodziny perłopławowatych, jej rodzajów (Pteria i Pinctada) lub konkretnego gatunku małża, np.:
Niektóre gatunki perłopławów wytwarzają masę perłową i perły (zwykle jedną), wykorzystywane do produkcji ozdób.
SJP.pl
Wikipedia
rodzina małży z podgromady nitkoskrzelnych
SJP.pl
o cechach perłopławowatych (rodzina małży)
SJP.pl
mięczak należący do gromady małżów; niektóre gatunki wytwarzają cenne odmiany pereł
SJP.pl
gatunek niewielkiego małża słodkowodnego, uznawanego za bioindykatora (organizm wrażliwy na zanieczyszczenia środowiska)
SJP.pl
rodzina słodkowodnych małży
Perłoródkowate (Margaritiferidae) – rodzina słodkowodnych małży z rzędu Unionoida, obejmująca kilkanaście gatunków o grubościennych, ciężkich muszlach owalnego lub nerkowatego kształtu, pokrytych ciemnobrązowym lub czarnym periostrakum. Wytwarzają wartościowe perły.
SJP.pl
Wikipedia
mogący rodzić, wytwarzać perły (np. mięczak perłorodny), zdolny do uformowania pereł
SJP.pl
synogarlica perłoszyja - gatunek ptaka z rodziny gołębiowatych
SJP.pl
1. motyl z rodziny południc, o czerwonych lub pomarańczowych skrzydłach;
2. skała szklista pochodzenia wulkanicznego; perlit;
3. masa perłowa
SJP.pl
1. kasza wyprodukowana z obłuszczonego i pokruszonego ziarna jęczmienia; kasza perłowa;
2. wysoka roślina z rodziny traw, o dwukwiatowych kłosach
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) spoż. rodzaj kaszy wyrabianej z ziarna jęczmienia zwyczajnego, poddanego łamaniu na duże cząstki i polerowaniu
(1.2) kulin. potrawa z kaszy perłowej
(1.3) bot. nazwa systematyczna|Melica|L.|ref=tak., bylina z rodziny wiechlinowatych
Perłówka (Melica L.) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych. Liczy 90 gatunków. Rośliny te występują na obu półkulach w strefach klimatu umiarkowanego i podzwrotnikowego. W Polsce rośnie 5 gatunków. Rośliny te występują w różnych siedliskach, włącznie z lasami. Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
jasnoszary z odcieniem różowym, najczęściej o srebrzystym połysku charakterystycznym dla pereł
SJP.pl
będący koloru szarego z odcieniem perłowym
przymiotnik
(1.1) koloru jasnoszarego z odcieniem srebrzystym
SJP.pl
Wiktionary
lśniący lub mieniący się jak perła, kolorem przypominający barwę pereł lub ich charakterystyczny połysk
SJP.pl
nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
1. pokryty kolorem srebrzystobiałym (np. perłowy pigment);
2. ozdabiany perełkami (np. naszyjnik perłowy); perełkowy;
3. w kształcie perły, kuleczkowaty
przymiotnik
(1.1) związany z perłami, dotyczący pereł
(1.2) taki, który ma połysk, jak perła
Gatunki o tym epitecie gatunkowym:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
niewielkie płaskie brodawki, wyrostki na rogach sarny lub wieńcach, porożu jelenia
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) naszyjnik z pereł
forma rzeczownika.
(2.1) plural|perła.
Perły (niem. Perlswalde) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Węgorzewo. Przejście graniczne Perły-Kryłowo to planowane polsko-rosyjskie drogowe przejście graniczne dla małego ruchu graniczego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrótowiec
(1.1) = podmiot ekonomii społecznej
Wiktionary
bydgoska firma produkująca tramwaje, pociągi i autobusy szynowe; Pesa
Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz – polskie przedsiębiorstwo z siedzibą w Bydgoszczy produkujące i remontujące pojazdy szynowe: lokomotywy, zespoły trakcyjne, wagony i tramwaje.
Zakłady zostały uruchomione w 1851 jako Ostbahn-Werkstatt-Bromberg (z niem. Zakłady Naprawcze Kolei Wschodniej Bydgoszcz) i przez cały XIX i XX wiek zajmowały się wyłącznie naprawami taboru kolejowego. Po II wojnie światowej funkcjonowały jako Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego (ZNTK) w Bydgoszczy. W 2001 przedsiębiorstwo przyjęło obecną nazwę i rozpoczęło produkcję pojazdów szynowych – najpierw kolejowych, a w 2005 również tramwajów. Z czasem produkcja stała się podstawową działalnością Pesy.
SJP.pl
Wikipedia
judaistyczne święto obchodzone w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni Księżyca; Pascha
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. żydowskie święto obchodzone w pierwszy wieczór po pierwszej wiosennej pełni Księżyca na pamiątkę wyzwolenia Izraelitów z niewoli egipskiej; w Izraelu trwa 7 dni, a w diasporze – 8 dni;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
określenie wykonawcze: ciężko, ociężale
SJP.pl
krążek maciczny, rodzaj środka antykoncepcyjnego w postaci pierścienia; pessarium
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto i gmina w środkowych Włoszech, w regionie Marche;
Pesaro (łac. Pisaurum) – miasto i gmina w środkowych Włoszech, w regionie Marche, w prowincji Pesaro i Urbino - leży przy ujściu rzeki Foglia do Morza Adriatyckiego. Według danych na 30 listopada 2024 r. gminę zamieszkiwało 95 342 osób, 752,09 os./km².
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: peskatarianizm] forma wegetarianizmu dopuszczająca spożywanie ryb i owoców morza; pescatarianizm, pesketarianizm, pescetarianizm
Peskatarianizm (rzadziej pescatarianizm, pesketarianizm lub pescetarianizm; z hiszp. pescado = „złowiona ryba” / z wł. pesce = „ryba”) – dieta będąca odmianą semiwegetarianizmu. Polega na wyłączeniu z diety mięsa czerwonego i białego, a pozostawieniu ryb.
Nazywana również pescowegetarianizmem, ichtiwegetarianizmem lub ichtiowegetarianizmem.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: pesketarianizm] forma wegetarianizmu dopuszczająca spożywanie ryb i owoców morza; pescatarianizm, pesketarianizm, peskatarianizm
Peskatarianizm (rzadziej pescatarianizm, pesketarianizm lub pescetarianizm; z hiszp. pescado = „złowiona ryba” / z wł. pesce = „ryba”) – dieta będąca odmianą semiwegetarianizmu. Polega na wyłączeniu z diety mięsa czerwonego i białego, a pozostawieniu ryb.
Nazywana również pescowegetarianizmem, ichtiwegetarianizmem lub ichtiowegetarianizmem.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) dieta polegająca na niejedzeniu mięsa czerwonego i drobiu, a akceptowaniu ryb i owoców morza;
Peskatarianizm (rzadziej pescatarianizm, pesketarianizm lub pescetarianizm; z hiszp. pescado = „złowiona ryba” / z wł. pesce = „ryba”) – dieta będąca odmianą semiwegetarianizmu. Polega na wyłączeniu z diety mięsa czerwonego i białego, a pozostawieniu ryb.
Nazywana również pescowegetarianizmem, ichtiwegetarianizmem lub ichtiowegetarianizmem.
Wiktionary oraz Wikipedia
numer identyfikacyjny obywatela w systemie PESEL; PESEL
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) = Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności;
(1.2) pot. numer danej osoby w systemie PESEL (1.1)
(1.3) pot. przen. wiek danej osoby
SJP.pl
Wiktionary
żartobliwie: uważanie, że jest się na coś za starym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żart. objawy podeszłego wieku
(1.2) żart. poczucie, że jest się na coś za starym
SJP.pl
Wiktionary
niedawna jednostka monetarna Hiszpanii i Andory (1 peseta = 100 centymów), zastąpiona w 2002 r. przez euro
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kosmet. rodzaj szczypczyków o sprężystych ramionach służących do chwytania lub usuwania czegoś
Peseta – dawna waluta hiszpańska, która została zastąpiona przez euro w 2002 r. Dzieliła się na 100 centimos. Obowiązywała również (wraz z frankiem francuskim) w Andorze.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
drobna moneta ghańska, jedna setna cedi
SJP.pl
Wikipedia
osoba niejedząca mięsa z wyjątkiem ryb i owoców morza
SJP.pl
forma wegetarianizmu dopuszczająca spożywanie ryb i owoców morza; pescatarianizm, pesketarianizm, pescetarianizm
Peskatarianizm (rzadziej pescatarianizm, pesketarianizm lub pescetarianizm; z hiszp. pescado = „złowiona ryba” / z wł. pesce = „ryba”) – dieta będąca odmianą semiwegetarianizmu. Polega na wyłączeniu z diety mięsa czerwonego i białego, a pozostawieniu ryb.
Nazywana również pescowegetarianizmem, ichtiwegetarianizmem lub ichtiowegetarianizmem.
SJP.pl
Wikipedia
kobieta niejedząca mięsa z wyjątkiem ryb i owoców morza
SJP.pl
forma wegetarianizmu dopuszczająca spożywanie ryb i owoców morza; pescatarianizm, pescetarianizm, peskatarianizm
Peskatarianizm (rzadziej pescatarianizm, pesketarianizm lub pescetarianizm; z hiszp. pescado = „złowiona ryba” / z wł. pesce = „ryba”) – dieta będąca odmianą semiwegetarianizmu. Polega na wyłączeniu z diety mięsa czerwonego i białego, a pozostawieniu ryb.
Nazywana również pescowegetarianizmem, ichtiwegetarianizmem lub ichtiowegetarianizmem.
SJP.pl
Wikipedia
jednostka monetarna w niektórych krajach Ameryki Południowej oraz w Meksyku i na Kubie
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) monet. waluta niektórych krajów, głównie południowoamerykańskich;
Peso (z łac. pensum – „odważone”, hiszp. peso – „ciężar”, „sztuka”) – jednostka monetarna, współczesna lub historyczna, wielu krajów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
krążek maciczny, rodzaj środka antykoncepcyjnego w postaci pierścienia; pesarium
Pessarium – mały krążek o kształcie podobnym do pierścienia, wykonany z tworzywa sztucznego, najczęściej silikonu medycznego, który jest wkładany do pochwy lub odbytnicy i utrzymywany na miejscu przez mięśnie miednicy.
SJP.pl
Wikipedia
część Budapesztu; Peszt
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko polskie
SJP.pl
Johann Heinrich Pestalozzi (ur. 12 stycznia 1746 w Zurychu, zm. 17 lutego 1827 w Brugg) – szwajcarski pedagog i pisarz zwany ojcem szkoły ludowej, twórca pierwszej teorii nauczania początkowego.
Wikipedia
[czytaj: pestalocjanizm] rewolucyjna, osiemnastowieczna metoda nauczania, oparta na tłumaczeniu pojęć poprzez stopniowe przechodzenie od rzeczy znanych do nowych
SJP.pl
rodzaj mięsistego, niepękającego owocu z pojedynczą, ale dużą pestką w środku; pestkowiec
SJP.pl
mała pestka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: pestka
SJP.pl
Wiktionary
1. wewnętrzna część niektórych owoców, najczęściej otoczona twardą łupiną lub rzadszym miąższem oraz zawierająca zarodek lub bielmo;
2. potocznie o błahostce, drobiazgu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. wewnętrzna część owocu typu pestkowca, zbudowana z twardego endokarpu obrastającego prawdziwe nasiono
(1.2) spoż. każde nasiono, zwykle niejadalne, w owocu przeznaczonym do konsumpcji
(1.3) przen. coś błahego lub łatwego do wykonania
(1.4) środ. wojsk. przestęp. sport. strzelectwo nabój
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ptak leśny z rodzaju łuszczaków charakteryzujący się pomarańczowym upierzeniem głowy i masywnym, szaroniebieskim lub kremowym dziobem; grubodziób, grabołusk
SJP.pl
wyjmować pestki z owoców; drylować, drelować, wydrylowywać, wypestkowywać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|pestkować.
Wiktionary
rodzaj mięsistego, niepękającego owocu z pojedynczą, ale dużą pestką w środku; pestczak
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub męskozwierzęcy
(1.1) owoc zawierający pestkę otoczoną miąższem i skórką
Pestkowiec (ang. drupe, stone fruit) – rodzaj owocu miąższowego (mięsistego). Podczas tworzenia się pestkowców zewnętrzna część owocni (egzokarp) tworzy skórkę, środkowa część (mezokarp) mięśnieje, a wewnętrzna część (endokarp) twardnieje i drewnieje. Twarda, wewnętrzna część owocni nazywana jest pestką i różni ten typ owocu od jagody, która jest zmięśniała w całości.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj domowej nalewki, najczęściej wiśniowej z dodatkiem lekko skruszonych pestek wiśni
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) spoż. nalewka na pestkach
SJP.pl
Wiktionary
zawierający pestkę lub pestki (np. owoc pestkowy), charakterystyczny dla pestek (np. otoczka pestkowa) lub w jakiś inny sposób związany z pestkami
przymiotnik jakościowy
(1.1) zrobiony z pestek, zawierający pestki
przymiotnik relacyjny
(2.1) związany z pestkami, odnoszący się do pestek
SJP.pl
Wiktionary
włoski sos z bazylii i ziół, używany do spaghetti
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kulin. sos z utartych orzechów i świeżych jarzyn z oliwą, w klasycznej wersji z orzeszków piniowych i bazylii;
Pesto alla genovese – zielony sos pochodzący z Genui (Liguria) we Włoszech, którego głównym składnikiem jest bazylia.
Tradycyjnie wytwarzany w marmurowych moździerzach z oliwy, bazylii, parmezanu lub innego drobno startego twardego sera, orzeszków piniowych, czosnku i soli. W przeciwieństwie do odmiany standardowej (pesto alla genovese), czerwone pesto sycylijskie (pesto alla siciliana) zawiera suszone na słońcu pomidory.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
chemiczna substancja stosowana do zwalczania szkodników, chorób roślin uprawnych i chwastów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. roln. substancja syntetyczna lub naturalna stosowana do zwalczania organizmów szkodliwych lub niepożądanych, używana głównie do ochrony roślin uprawnych, lasów, zbiorników wodnych;
Pestycydy (łac. pestis – zaraza, pomór; caedo – zabijam) – syntetyczne lub naturalne substancje używane do zwalczania organizmów szkodliwych, lub niepożądanych, stosowane głównie do ochrony roślin uprawnych, lasów, zbiorników wodnych, ale także zwierząt, ludzi, produktów żywnościowych, oraz do niszczenia żywych organizmów, uznanych za szkodliwe, w budynkach inwentarskich, mieszkalnych, szpitalnych i magazynach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z pestycydami, dotyczący pestycydów
Wiktionary
człowiek skłonny do dostrzegania tylko ujemnych stron życia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek dostrzegający tylko ujemne strony życia, negatywnie oceniający rzeczywistość i przewidujący same najgorsze rzeczy
Pesymizm (fr. pessimisme, łac. pessimus – najgorszy) – postawa wyrażająca się w skłonności do dostrzegania tylko ujemnych stron życia, negatywnej oceny rzeczywistości oraz przyszłości. Przeciwieństwem pesymizmu jest optymizm.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta pesymistyczna, skłonna do dostrzegania tylko ujemnych stron życia, przewidująca same niepowodzenia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta dostrzegająca tylko ujemne strony życia, negatywnie oceniająca rzeczywistość i przewidująca same najgorsze rzeczy
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób pesymistyczny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: pesymistycznie
SJP.pl
właściwy pesymiście, nacechowany pesymizmem, skłonny do dostrzegania tylko ujemnych stron życia, przewidujący same niepowodzenia
przymiotnik
(1.1) pełen pesymizmu, właściwy pesymiście; dostrzegający tylko negatywne strony czegoś, przewidujący jedynie niepowodzenia i nieszczęścia
SJP.pl
Wiktionary
1. skłonność do dostrzegania jedynie złych stron wszystkich zjawisk, połączona z przekonaniem o niepomyślnym rozwoju jakichś wydarzeń;
2. pogląd filozoficzny, według którego na świecie jest więcej cierpienia, zła, smutku i nieszczęścia niż radości i szczęścia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) tendencja do zakładania, że wydarzenia potoczą się najgorszym z możliwych scenariuszy;
(1.2) filoz. pogląd filozoficzny charakteryzujący się brakiem wiary w postęp i lepsze jutro
Pesymizm (fr. pessimisme, łac. pessimus – najgorszy) – postawa wyrażająca się w skłonności do dostrzegania tylko ujemnych stron życia, negatywnej oceny rzeczywistości oraz przyszłości. Przeciwieństwem pesymizmu jest optymizm.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w sposób wprawiający w zakłopotanie, pozbawiający pewności siebie; onieśmielająco, zawstydzająco, tremująco
SJP.pl
miasto w Pakistanie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północnym Pakistanie;
Peszawar (ang. Peshawar, urdu پشاور, Paśawar) – miasto w północnym Pakistanie liczące około 1 439 205 mieszkańców (2014). Stolica prowincji Chajber Pasztunchwa (d. Północno-Zachodniej Prowincji Pogranicznej).
Będąc miastem starożytnym, od wieków Peszawar był centrum handlu i kwitnącym ośrodkiem buddyjskim pomiędzy subkontynentem indyjskim, Afganistanem i Azją Centralną. Przemysł tekstylny, obuwniczy i garncarski.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Peszawaru (miasta w Pakistanie)
SJP.pl
mieszkanka Peszawaru (miasta w Pakistanie)
SJP.pl
dotyczący Peszawaru, miasta w Pakistanie
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Peszawarem, dotyczący Peszawaru
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: pech
SJP.pl
Wikipedia
plastikowa karbowana rura elektroinstalacyjna
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. karbowana rura elektroinstalacyjna chroniąca kable przed zniszczeniem
"Peszel" – tworzywowa karbowana rura elektroinstalacyjna (systemu Peschla) na kable teletechniczne: elektryczne, telefoniczne, światłowody lub rury sanitarne (wodociągowe, centralnego ogrzewania, kanalizacyjne, itp.). Karby w rurze umożliwiają łatwiejsze tworzenie łuków i jednocześnie pozytywnie wpływają na trwałość mechaniczną osłony.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
metoda interpretacyjna polegająca na nadawaniu słowom specjalnych znaczeń, stosowana najczęściej do interpretacji Nowego Testamentu i innych tekstów religijnych
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) wojsk. polit. kurdyjski bojownik walczący w partyzantce i powstaniach o niepodległość Kurdystanu;
Wiktionary
kurdyjski bojownik walczący o niepodległość Kurdystanu
SJP.pl
wschodnia część Budapesztu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. wschodnia, głównie mieszkalna, część Budapesztu, stanowiąca około 2/3 terytorium całego miasta;
Peszt (węg. Pest, słow. Pešť, serb. Pešta / Пешта) – wschodnia, głównie mieszkalna, część Budapesztu, stanowiąca około 2/3 terytorium całego miasta.
Peszt znajduje się na lewym brzegu Dunaju, który wyznacza granicę między nim a Budą. W mowie potocznej węgierskie określenie Pest odnosi się do całej stolicy kraju. Po Peszcie kursują cztery linie budapeszteńskiego metra:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potoczny przymiotnik od: Peszt (część Budapesztu); peszteński
SJP.pl
mieszkaniec Pesztu (części Budapesztu)
SJP.pl
mieszkanka Pesztu (części Budapesztu)
SJP.pl
przymiotnik od: Peszt (część Budapesztu); pesztański (potocznie)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Pesztem, dotyczący Pesztu
SJP.pl
Wiktionary
1. pozbawiać kogoś pewności siebie, wprawiać kogoś w zakłopotanie;
2. peszyć się: łatwo tracić pewność siebie, mieszać się
czasownik przechodni niedokonany (dk. speszyć)
(1.1) wprawiać w zakłopotanie
czasownik zwrotny niedokonany peszyć się (dk. speszyć się)
(2.1) wpadać w zakłopotanie; czuć się niepewnie
SJP.pl
Wiktionary
pospolicie: papieros lub jego niedopałek; kiep
skrótowiec
(1.1) = chem. politereftalan etylenu;
(1.2) pot. opakowanie, butelka wykonana z PET (1.1) jako surowiec wtórny
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w informatyce: jednostka pojemności pamięci równa 1024 terabajtom (skrót: PB)
Petabajt (skrót PB), pebibajt (skrót PiB) – jednostki używane w informatyce głównie do określania największych posiadanych przestrzeni dyskowych, zasobów plików milionów użytkowników określonego serwisu internetowego lub baz danych gromadzących informacje z zasobów całego Internetu.
SJP.pl
Wikipedia
→ petabajt
SJP.pl
jednostka miary radioaktywności równa biliardowi bekerelów
SJP.pl
jednostka mocy obliczeniowej komputera równa biliardowi flopów; petaflops
FLOPS (od ang. floating point operations per second, operacje zmiennoprzecinkowe na sekundę) – jednostka mocy obliczeniowej komputerów, używana szczególnie w zastosowaniach naukowych. Jest bardziej uniwersalna od wcześniej używanej jednostki MIPS, oznaczającej liczbę rozkazów procesora wykonanych na sekundę.
FLOPS nie jest jednostką SI, ale można go interpretować jako jednostkę o wymiarze 1/s.
SJP.pl
Wikipedia
jednostka mocy obliczeniowej komputera równa biliardowi flopsów; petaflop
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Petalią, dotyczący Petalii
Wiktionary
minerał, uwodniony glinokrzemian litu tworzący jednoskośne, blaszkowate kryształy bezbarwne i różowe
Petalit (także: kastor, kastoryt) – rzadki minerał z grupy krzemianów.
Nazwa pochodzi do gr. petalon = liść (folia, blaszka), nawiązując do charakterystycznej, doskonałej łupliwosci tego minerału; nazwa Kastor nawiązuje do imienia jednego z dwóch braci bliźniaków (łac. Kastor) z mitologii grecko-rzymskiej; drugi z braci to Pollux (-pollucyt); oba minerały zwykle współwystępują ze sobą.
SJP.pl
Wikipedia
gra towarzyska z elementami zręcznościowymi, rozgrywana za pomocą metalowych bul na płaskim, nietrawiastym terenie; pétanque, petanque, bule
Pétanque (wym. [pe.tɑ̃ːk]) (petanka, gra w bule, gra w kule) – tradycyjna francuska gra towarzyska z elementami zręcznościowymi.
Popularna w szczególności w południowej Francji (Prowansja), ale uprawiana także w innych regionach Francji i w innych krajach europejskich (Belgia, Hiszpania, Włochy, Szwajcaria, Niemcy, Szwecja) i na świecie (Tunezja, Maroko, Wietnam, Tajlandia, Madagaskar, Kanada, Senegal). Rozgrywana jest jako sport nieolimpijski w ramach World Games.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: peTĄK] gra towarzyska z elementami zręcznościowymi, rozgrywana za pomocą metalowych bul na płaskim, nietrawiastym terenie; petanque, petanka, bule
Pétanque (wym. [pe.tɑ̃ːk]) (petanka, gra w bule, gra w kule) – tradycyjna francuska gra towarzyska z elementami zręcznościowymi.
Popularna w szczególności w południowej Francji (Prowansja), ale uprawiana także w innych regionach Francji i w innych krajach europejskich (Belgia, Hiszpania, Włochy, Szwajcaria, Niemcy, Szwecja) i na świecie (Tunezja, Maroko, Wietnam, Tajlandia, Madagaskar, Kanada, Senegal). Rozgrywana jest jako sport nieolimpijski w ramach World Games.
SJP.pl
Wikipedia
1. środowiskowo o petardzie;
2. potocznie o szybkim biegu lub osobie, która szybko biegnie, śpieszy się
SJP.pl
1. niewielki ładunek wybuchowy dający efekty świetlne lub akustyczne;
2. dawny ładunek do wysadzania bram lub naruszania konstrukcji mostów;
3. niewielki pocisk imitujący granaty lub bomby;
4. potocznie: coś wspaniałego, imponującego, wyjątkowego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nieduży ładunek wybuchowy dający efekty świetlne i/lub akustyczne
(1.2) wojsk. ładunek wybuchowy imitujący granaty, bomby lub pociski artyleryjskie stosowany podczas ćwiczeń wojskowych
(1.3) hist. ładunek wybuchowy używany dawniej do wysadzania bram lub mostów
Petarda (fr. pétard, pétarade; prowans. petarrada od petar „pierdzieć”) – amunicja imitująca wybuch innego urządzenia pirotechnicznego (granatu, bomby itp.), mająca (przynajmniej w zamyśle) nie czynić szkód, a jedynie efekty świetlne i dźwiękowe. Użyta nieprawidłowo lub niedbale wykonana może doprowadzić do kalectwa (urwania palców, oparzenia, oślepienia), choć nie powinna zabić.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: petarda
SJP.pl
→ petarda
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) elektr. ilość energii elektrycznej równa pracy wykonywanej przez prąd o mocy 1 petawata w ciągu jednej godziny; bilion kilowatogodzin
Kilowatogodzina (kWh) – jednostka pracy, energii oraz ciepła; ilość energii zużywana przez godzinę urządzeniem o mocy kilowata (1000 watów). To jednostka wielokrotna jednostki energii – watosekundy (czyli dżula) w układzie SI:
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
osoba ubiegająca się o coś w jakimś urzędzie lub zajęta w jakiejś mierze sprawami sądu, sądownictwa
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek ubiegający się o coś, składający swoją prośbę, podanie w urzędzie, sądzie itp.
SJP.pl
Wiktionary
kobieta ubiegająca się o coś w jakimś urzędzie lub zajęta w jakiejś mierze sprawami sądu, sądownictwa
SJP.pl
[czytaj: piter]
1. obce imię męskie;
2. nazwisko
Piotr "Peter" Paweł Wiwczarek (ur. 22 października 1965 w Olsztynie), niegdyś znany również jako Behemoth – polski wokalista, gitarzysta i producent muzyczny. Absolwent Wydziału Biologii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. Współzałożyciel, główny kompozytor, autor tekstów i lider deathmetalowej grupy muzycznej Vader. W 2004 roku Wiwczarek założył heavymetalową grupę Panzer X. Jako producent muzyczny współpracował z grupą Decapitated. Gościnnie wziął udział w nagraniu albumów takich grup jak: Kingdom of the Lie, Slashing Death, Sweet Noise, Ceti czy Para Wino Band.
SJP.pl
Wikipedia
rasa kota, odmiana kota syjamskiego wyhodowana w Rosji
SJP.pl
Wikipedia
gatunek malagi sprowadzonej do Europy przez Pedro Jiméneza i rozpowszechnionej w szesnastowiecznej Polsce
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w północnej Rosji, w rejonie pietrodworeckim Petersburga, położone nad Zatoką Fińską;
Peterhof (ros. Петергоф), w latach 1944–1997 Pietrodworiec (ros. Петродворец) – miasto w północnej Rosji, w rejonie pietrodworeckim Petersburga, nad Zatoką Fińską.
W mieście znajdują się dawny carski zespół pałacowo-parkowy i stacja kolejowa Nowy Peterhof.
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Rosji; Sankt Petersburg
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Rosji, położone w delcie Newy nad Zatoką Fińską;
Petersburg, Sankt Petersburg (ros. Санкт-Петербург, Sankt-Pietierburg); dawniej: Piotrogród (ros. Петроград, Pietrograd), Leningrad (ros. Ленинград) – miasto w Rosji, położone w delcie Newy nad Zatoką Fińską. W latach 1712–1918 stolica Imperium Rosyjskiego. Powierzchnia 1439 km², liczba ludności 5 384 342.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Petersburg (1. miasto w Rosji; Sankt Petersburg;
2. nazwa wielu miejscowości w USA)
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Petersburga, związany z Petersburgiem, odnoszący się do Petersburga, pochodzący z Petersburga
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Petersburga
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Petersburga; osoba z tego miasta
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Petersburga
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Petersburga; kobieta z tego miasta
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
Niemieckie i skandynawskie nazwisko patronimiczne, syn Petera.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Nazwisko patronimiczne, syn Petera.Ludzie:
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. potocznie: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze (PTTK);
2. obiekt obsługiwany przez PTTK
SJP.pl
członek PTTK (Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego); PTTK-owiec
SJP.pl
przymiotnik od: PTTK (Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze); PTTK-owski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. gw-pl|Warszawa. pieniądze
Wiktionary
pochodna piperydyny, narkotyczny środek przeciwbólowy i przeciwkaszlowy o działaniu zbliżonym do działania morfiny; petydyna
Petydyna, meperydyna, dolantyna – organiczny związek chemiczny, syntetyczny lek przeciwbólowy o działaniu narkotycznym (odurzającym), opioid, pochodna 4-fenylopiperydyny, agonista głównie receptorów opioidowych μ. W lecznictwie stosowany jest w postaci chlorowodorku.
Została zsyntetyzowana w 1939 roku i była początkowo używana jako lek atropinopodobny, o działaniu rozkurczowym. Dopiero później wykazano, że wywiera też ośrodkowe działanie przeciwbólowe i wywołuje uzależnienie.
SJP.pl
Wikipedia
rozmiar czcionki o wielkości 8 punktów typograficznych (3,009 mm)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) typogr. druk. w systemie miar typograficznych Didota stopień czcionki odpowiadający ośmiu punktom (3,0072 mm)
Belgia:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj kruchego herbatnika wypiekanego ze zboża, mleka i miodu
SJP.pl
paczka petitków (herbatników)
SJP.pl
odnoszący się do petitu, złożony z czcionki wielki ośmiu punktów typograficznych (np. tekst petitowy, litera petitowa)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) praw. zwykle pierwsza część wniosku pisanego w sprawie;
Petitum – zwykle pierwsza część wniosku pisanego w sprawie. W petitum wnioskodawca zwięźle podaje treść swego żądania, opisuje czego domaga się w piśmie. W następnej części pisma może wystąpić uzasadnienie wnoszonego żądania. Petitum jest pierwszą częścią pozwów sądowych, apelacji lub innych podobnych pism, zwłaszcza prawniczych.
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
członek dawnego, nieoficjalnego ugrupowania zapoczątkowanego przez atamana ukraińskiego Semena Petlurę, na koncie którego znajduje się kilka masowych pogromów na Żydach
SJP.pl
potocznie:
1. zanieczyszczać jakiś teren petami, pozostawiać gdzieś pety, niedopałki papierosów lub ogólniej: palić papierosy;
2. gasić papierosa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. starożytne miasto Nabatejczyków w południowo-zachodniej Jordanii, współcześnie ruiny słynne z wykutych w litej skale gmachów;
(1.2) geogr. miasto w comarce Pla de Mallorca na Majorce;
(1.3) imię|polski|ż., odpowiednik polskiego imienia Piotra
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: petrarka] Francesco Petrarca (1304 - 1374), włoski pisarz i poeta, prekursor renesansu; Petrarka
Francesco Petrarca (ur. 20 lipca 1304 w Arezzo, zm. 19 lipca 1374 w Arquà) – jeden z pierwszych poetów pochodzący z Italii. Pisał zarówno po włosku (nazywanym wówczas volgare – językiem pospolitym), jak i po łacinie. Był tercjarzem franciszkańskim.
SJP.pl
Wikipedia
Francesco Petrarca (1304 - 1374), włoski pisarz i poeta, prekursor renesansu; Petrarca
Francesco Petrarca (ur. 20 lipca 1304 w Arezzo, zm. 19 lipca 1374 w Arquà) – jeden z pierwszych poetów pochodzący z Italii. Pisał zarówno po włosku (nazywanym wówczas volgare – językiem pospolitym), jak i po łacinie. Był tercjarzem franciszkańskim.
SJP.pl
Wikipedia
taki jak u Petrarki, właściwy Petrarce, nawiązujący do twórczości Petrarki itp.
SJP.pl
ptak morski z rzędu rurkonosych; fulmar
Ptaki:
Jest to również nazwa innych ptaków z tej rodziny:
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj ptaków z rodziny burzykowatych
SJP.pl
petrelek mody - gatunek ptaka z rodziny burzykowatych
SJP.pl
rodzina ptaków z rzędu rurkonosych; burzykowate
Burzykowate, petrelowate (Procellariidae) – rodzina ptaków z rzędu rurkonosych (Procellariiformes).
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik
(1.1) wspierana przez wenezuelski rząd kryptowaluta stworzona do rozliczeń za sprzedaż surowców
Wiktionary
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z kamieniem, skałą
(1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z ropą naftową
Wiktionary
Orlen Petrobaltic SA (wcześniej Lotos Petrobaltic) – polskie przedsiębiorstwo górnicze zajmujące się poszukiwaniem i eksploatacją złóż ropy naftowej i gazu ziemnego oraz kompleksową obsługą logistyczną offshore, obsługą badań morza oraz zarządzaniem flotą. Należało do Grupy Lotos SA. 1 sierpnia 2022 r. Lotos Petrobaltic S.A. wszedł w skład Grupy Orlen.
Wikipedia
dziedzina technologii chemicznej obejmująca produkcję, badanie oraz przeróbkę surowców chemicznych otrzymanych z ropy naftowej lub gazu ziemnego
SJP.pl
Wikipedia
odnoszący się do petrochemii (dziedziny technologii chemicznej obejmującej produkcję, badanie oraz przeróbkę surowców chemicznych otrzymanych z ropy naftowej lub gazu ziemnego), związany z nią (np. przemysł petrochemiczny)
przymiotnik
(1.1) techn. chem. dotyczący produkcji i przerobu surowców otrzymywanych z ropy naftowej lub gazu ziemnego
SJP.pl
Wiktionary
osoba specjalizująca się w zakresie petrochemii (dziedziny technologii chemicznej obejmującej produkcję, badanie oraz przeróbkę surowców chemicznych otrzymanych z ropy naftowej lub gazu ziemnego)
SJP.pl
ogół surowców chemicznych otrzymanych z ropy naftowej lub gazu ziemnego oraz ich przeróbek
SJP.pl
dolar uzyskany z eksportu ropy naftowej
Petrodolary – dochody państw członkowskich OPEC z tytułu eksportu ropy naftowej, rozliczane w dolarach amerykańskich.
Termin ten po raz pierwszy został użyty przez amerykańskiego ekonomistę Ibrahima Oweissa w 1973 r.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
związany z petrogenezą (działem petrologii zajmującym się ustalaniem czynników skałotwórczych i badaniem procesów metamorficznych skał)
SJP.pl
dział petrologii (petrografii, litologii, nauki o skałach) zajmujący się ustalaniem czynników skałotwórczych i badaniem procesów metamorficznych skał
SJP.pl
malowidło naskalne pochodzące z czasów prehistorycznych, dzisiaj będące źródłem wiedzy o obyczajach i życiu ludzi z minionych okresów
Petroglify – wyryte w skale rysunki, na ogół prehistoryczne dzieła ludzi z ery neolitycznej. Są one ważną formą przedliterackich symboli, używanych od około 10. tysiąclecia p.n.e. do czasów współczesnych, mających różnorodne formy zależnie od czasu i miejsca powstania. Słowo petroglif pochodzi z greki, w której πέτρος (petros) oznacza skała, a γλύφειν (glyphein) to wyryć (ich złożenie zostało zaadaptowane pierwotnie w języku francuskim, jako pétroglyphe).
SJP.pl
Wikipedia
specjalista z zakresu petrografii (nauki o skałach, zajmującej się badaniem ich genezy i właściwości); petrolog, litolog
Petrografia (od gr. πέτρα petra „skała” i γράφω graphō „pisać”) – nauka o skałach, zajmująca się składem i właściwościami fizycznymi i chemicznymi skał. Uważana za fizjografię skał.
Przez niektórych autorów utożsamiana jest z petrologią, na ogół jednak postrzegana jest jako pojęcie węższe od petrologii.
Największy wkład w rozwój petrografii jako dyscypliny naukowej mieli: niemiecki uczony Hermann Karl Rosenbusch oraz angielski geolog Henry Clifton Sorby.
SJP.pl
Wikipedia
nauka o skałach, obejmująca petrogenezę (dział o powstawaniu skał) oraz zajmująca się badaniem ich właściwości; petrologia, litologia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. nauka o składzie i właściwościach skał;
Petrografia (od gr. πέτρα petra „skała” i γράφω graphō „pisać”) – nauka o skałach, zajmująca się składem i właściwościami fizycznymi i chemicznymi skał. Uważana za fizjografię skał.
Przez niektórych autorów utożsamiana jest z petrologią, na ogół jednak postrzegana jest jako pojęcie węższe od petrologii.
Największy wkład w rozwój petrografii jako dyscypliny naukowej mieli: niemiecki uczony Hermann Karl Rosenbusch oraz angielski geolog Henry Clifton Sorby.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: petrografia, np. prowincja petrograficzna - część ziemi, gdzie występują bliźniaczo podobne do siebie skały magmowe
przymiotnik relacyjny
(1.1) geol. związany z petrografią, dotyczący petrografii
SJP.pl
Wiktionary
ogólna nazwa przypisywana zwierzęciu, którego środowiskiem życia są szczeliny i pęknięcia skalne lub jaskinie
SJP.pl
środowiskowo o benzynie lub jakimkolwiek innym płynie o zapachu lub w kolorze benzyny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. nafta
Petrol Group – słoweńskie przedsiębiorstwo przemysłowe działające w branży energetycznej i paliwowej.
Spółka powstała w 1947 roku w Jugosławii, jako część zrzeszenia Jugopetrol, w 1947 roku filie działające w poszczególnych republikach stały się samodzielnymi spółkami. W Ludowej Republice Słowenii funkcjonowała jako Jugopetrol Lublana.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
oleista ciecz, jeden z produktów dodatkowych otrzymywanych podczas produkcji benzyny lub olejów napędowych
SJP.pl
specjalista z zakresu petrologii (nauki o skałach, zajmującej się badaniem ich genezy i właściwości); petrograf, litolog
SJP.pl
nauka o skałach, obejmująca petrogenezę (dział o powstawaniu skał) oraz zajmująca się badaniem ich właściwości; petrografia, litologia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. nauka o składzie, powstawaniu i rozmieszczeniu skał w skorupie ziemskiej
Petrologia (od gr. petros „skała” i logos „nauka”) – nauka o skałach. Bada ona właściwości fizyczne i chemiczne skał (także tych pochodzących z kosmosu), opisuje ich budowę, powstawanie, przeobrażanie się i występowanie w płaszczu Ziemi oraz jej skorupie. Zajmuje się problemami geologii dynamicznej, zwłaszcza tektoniki, sedymentologii i wulkanologii, geologii regionalnej i geofizyki, jest powiązana z meteorytyką, geochemią i mineralogią.Odgrywa ważną rolę w poszukiwaniu złóż i surowców skalnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
odnoszący się do petrologii (petrografii, litologii, nauki o skałach, zajmującej się badaniem ich właściwości oraz genezą); litologiczny
SJP.pl
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Petronela – imię żeńskie, pierwotnie będące formą zdrobniałą imienia Petronia.
W przeszłości występowało także w formach Petronella i Petrunela.
Petronela imieniny obchodzi 1 maja i 31 maja.
Znane osoby noszące imię Petronela:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Petroneli lub z nią związany
SJP.pl
regionalnie o biedronce lub ogólniej o jakimś owadzie przypominającym z wyglądu biedronkę
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Poznań. przest. biedronka
SJP.pl
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
Petronelów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łaskim, w gminie Buczek.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.
Wikipedia
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Petronia – żeński odpowiednik imienia Petroniusz
Petronia imieniny obchodzi: 31 maja i 4 października.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Petronii lub z nią związany
SJP.pl
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) rzad. imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: Petroniusz (imię męskie)
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Petroniuszka lub z nim związany
SJP.pl
Petroniusz z żoną; Petroniuszowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Petroniusza lub z nim związany
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Petroniusza
SJP.pl
Wiktionary
miasto w Kazachstanie; Pietropawłowsk
Pietropawłowsk (kaz. Петропавл, Petropawł; ros. Петропавловск, Pietropawłowsk) – najbardziej wysunięta na północ stolica obwodu w Kazachstanie, położona w 40 km na południe od granicy z Rosją, w 428 km na północ od Astany. Na początku 2021 roku Pietropawłowsk zamieszkiwało 219 822 osoby. Miasto zajmuje powierzchnię 224,91 km². Jest jedyną większą miejscowością leżącą przy trasie M51.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
rafineria paliwowa, zakład przemysłowy, w którym przerabia się ropę naftową na paliwa, najczęściej na benzynę
SJP.pl
odnoszący się do petrorafinerii (zakładu przemysłowego, w którym przerabia się ropę naftową na paliwa), związany z takim zakładem (np. przemysł petrorafineryjny)
SJP.pl
instrument, przyrząd do badania struktur skał oraz pozwalający na określenie budowy sieci krystalicznych
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Petroszanami, dotyczący Petroszan
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Rumunii, w historycznym Siedmiogrodzie;
Petroszany (rum. Petroșani, niem. Petroschen, węg. Petrozsény) – miasto w południowo-zachodniej Rumunii, w okręgu Hunedoara, w Karpatach Południowych, w dolinie Jiu. Historycznie położone jest w Siedmiogrodzie. W 2011 roku liczyło ok. 36,5 tys. mieszkańców.
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
stolica Karelii; Pietrozawodsk
Pietrozawodsk, Petrozawodzk (ros. Петрозаводск, karel. Petroskoi lub Zavod, fiń. Petroskoi, w latach wojny kontynuacyjnej 1941–1944 – Äänislinna, jeszcze w XVI w. znane jak Onegaborg) – miasto w europejskiej części Federacji Rosyjskiej, stolica Republiki Karelii. Port nad jeziorem Onega. Ludność: 281,0 tys. mieszkańców (2020).
SJP.pl
Wikipedia
→ Petrozawodzk; pietrozawodski
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
utrzymywanie i utrwalanie określonej instytucji lub stanu faktycznego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. proces przemiany materii organicznej lub osadów w kamień, skałę
(1.2) bud. wzmacnianie i uszczelnianie niestabilnego gruntu pod budowlę przez wstrzykiwanie utwardzacza
(1.3) przen. utrwalenie się czegoś (np. zasad, prawa, struktury społecznej) w formie odpornej na zmiany
(1.4) archit. hist. przemiana starożytnych budowli z drewnianych w kamienne z zachowaniem dokładnej formy elementów, które wcześniej były wykonywane z drewna
(1.5) liter. mit. przemienianie postaci w kamień występujące w mitach, legendach, literaturze fantastycznej
Petryfikacja (łac. petros - skała, facio – robić, czynić)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z petryfikacją
SJP.pl
utrwalać w pewnej formie; ustalać; konserwować
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|petryfikować.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. tradycyjny ukraiński ludowy motyw zdobniczy w formie ptaków i kwiatów malowany na przedmiotach użytkowych
Petrykiwka (ukr. Петриківка; ros. Петриковка, Pietrikowka) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie dniepropetrowskim, siedziba władz rejonu petrykiwskiego.
Petrykiwka słynie z ludowej sztuki zdobnictwa dekoracyjnymi malowidłami o motywach kwiatowych i zwierzęcych (ukr. петриківський розпис, petrykiwśkyj rozpys). W 2013 roku sztuka malarstwa dekoracyjnego z Petrykiwki została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
piętnastowieczna broń palna z zamkiem kołowym, początkowo stosowana przez jazdę, później przez myśliwych
Petrynał (ekspoeta, koza) – pojęcie odnoszące się do dwóch różnych typów ręcznej broni palnej: lekkiej średniowiecznej rusznicy lub nowożytnego pierwowzoru pistoletu.
SJP.pl
Wikipedia
Petrynów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Żelechlinek.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. nafta
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. lampa naftowa
Wiktionary
Petryłów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Sawin.
Petrilow był wsią starostwa chełmskiego w 1570 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.
Wikipedia
[czytaj: pets-iter] osoba odpłatnie opiekująca się zwierzętami domowymi
SJP.pl
[czytaj: pets-iterka] kobieta odpłatnie opiekująca się zwierzętami domowymi
SJP.pl
odpłatne opiekowanie się zwierzętami domowymi
SJP.pl
pieszczoty erotyczne wywołujące orgazm bez stosunku płciowego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. seks. technika seksualna polegająca na wzajemnych pieszczotach okolic narządów płciowych bez stosunku płciowego
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) rzad. imię|polski|ż.
Wiktionary
roślina ozdobna z rodziny psiankowatych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Petunia|ref=tak., południowoamerykańska roślina ozdobna o barwnych i wonnych kwiatach;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
oficjalne pismo z prośbą, najczęściej większej liczby osób, skierowane do osób na wyższym stanowisku; podanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) adm. polit. pismo zawierające zbiorową prośbę, kierowane najczęściej do organów władzy;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba pisząca lub składająca petycję, prosząca o coś kogoś na wyższym stanowisku poprzez petycję, podanie
SJP.pl
związany z petycją
SJP.pl
pochodna piperydyny, narkotyczny środek przeciwbólowy i przeciwkaszlowy o działaniu zbliżonym do działania morfiny; petidyna
Petydyna, meperydyna, dolantyna – organiczny związek chemiczny, syntetyczny lek przeciwbólowy o działaniu narkotycznym (odurzającym), opioid, pochodna 4-fenylopiperydyny, agonista głównie receptorów opioidowych μ. W lecznictwie stosowany jest w postaci chlorowodorku.
Została zsyntetyzowana w 1939 roku i była początkowo używana jako lek atropinopodobny, o działaniu rozkurczowym. Dopiero później wykazano, że wywiera też ośrodkowe działanie przeciwbólowe i wywołuje uzależnienie.
SJP.pl
Wikipedia
charakterystyczny dla petyhorca (żołnierza średniozbrojnej jazdy litewskiej, często używanej do oskrzydlania przełamanego przez husarię frontu przeciwnika), odnoszący się do niego (np. oddział petyhorski)
SJP.pl
żołnierz średniozbrojnej jazdy litewskiej, często używanej do oskrzydlania przełamanego przez husarię frontu przeciwnika
SJP.pl
tkanina przypominająca tiul
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
związany z prawami do posiadanej nieruchomości, odnoszący się do takich własności (np. proces petytoryjny)
SJP.pl
Petzl – francuskie przedsiębiorstwo zlokalizowane w Crolles, produkujące sprzęt wspinaczkowy, speleologiczny, turystyczny oraz sprzęt specjalistyczny stosowany w pracach na wysokości. Zostało założone w 1973 roku przez Fernanda Petzla. W Polsce znane jako producent m.in. lin, karabinków, czołówek, uprzęży, płaniet czy Reverso.
Wikipedia
[czytaj: peŻO, w odmianie: peugeota - czytaj: peŻOta itd.] samochód marki Peugeot
Peugeot (wymowa: pøˈʒo) – francuski producent samochodów osobowych i dostawczych, a także rowerów, motocykli i skuterów z siedzibą w Sochaux działający od 1810 roku. Wchodzi w skład międzynarodowego koncernu Stellantis.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w azjatyckiej części Rosji, w Czukockim Okręgu Autonomicznym;
Pewek (ros. Певек) – miasto w azjatyckiej części Rosji, w Czukockim Okręgu Autonomicznym, ośrodek administracyjny rejonu czaunski.
Leży na wschodnim brzegu Zatoki Czauńskiej Morza Wschodniosyberyjskiego, około 580 km na północny zachód od Anadyru; współrzędne geograficzne 69°42′N 170°19′E; 4,5 tys. mieszkańców (2017); ośrodek regionu wydobycia rud cyny; przemysł materiałów budowlanych i maszynowy; elektrownia cieplna; port morski na Północnej Drodze Morskiej; lotnisko.
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie o sklepie sieci Pewex (Przedsiębiorstwa Eksportu Wewnętrznego, sieci działającej niegdyś w Polsce, oferującej trudno dostępne towary, głównie za dolary); pewex
SJP.pl
Wikipedia
związany z Peweksem (PEWEX-em); PEWEX-owski
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z peweksem, dotyczący peweksu
SJP.pl
Wiktionary
Przedsiębiorstwo Eksportu Wewnętrznego, sieć działająca w okresie PRL-u obejmująca sklepy oferujące towary trudno dostępne (zagraniczne, przeznaczone na eksport), głównie za dolary; PEWEX
SJP.pl
Wikipedia
→ PEWEX (Peweks); peweksowski
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z PEWEX-em, dotyczący PEWEX-u
SJP.pl
Wiktionary
jakiś, któryś z możliwych lub rozpatrywanych, jeden z wielu, bliżej nieokreślony, niejaki
zaimek
(1.1) określający rzecz znaną mówiącemu, lecz nieujawnianą czy nieokreślaną dokładnie w danej wypowiedzi; niejaki, jakiś
przymiotnik
(2.1) całkowicie przekonany o słuszności
SJP.pl
Wiktionary
mężczyzna pewny, taki, na którym warto polegać, na którego można liczyć w jakiejś sprawie; pewniak
SJP.pl
pewniacha; potocznie:
1. kobieta, na której można polegać, na którą można liczyć w jakiejś sprawie;
2. zawodniczka, która jest gwarantowanym zwycięzcą
SJP.pl
osoba pewna, taka, na której warto polegać, na którą można liczyć w jakiejś sprawie; pewniacha
Pewniak – pierwszy oficjalny album poznańskiego rapera Palucha. Został wydany 11 kwietnia, 2009 roku nakładem wytwórni Fonografika. Gościnnie pojawiają się Peja, Kajman, Kaczor, Onar czy Północny Toruń Projekt i wielu innych.
W 2014 roku nakładem oficyny B.O.R. Records ukazało się wznowienie nagrań.
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek
(1.1) zdecydowanie, bez wahania, z pewnością siebie
(1.2) bez obaw, bez ryzyka
partykuła
(2.1) pot. komunikuje duże prawdopodobieństwo
wykrzyknik
(3.1) pot. potwierdzenie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: pewnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: pewny
SJP.pl
1. fakt, prawda oczywista, coś, co nie budzi żadnych wątpliwości, jest całkowicie pewne, udowodnione;
2. twierdzenie uważane za oczywiste, niepodważalne; aksjomat
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) coś co jest całkowicie udowodnione
(1.2) mat. log. twierdzenie uważane za niepodważalne
Aksjomat, postulat, pewnik (gr. ἀξίωμα axíōma, godność, pewność, oczywistość) – jedno z podstawowych pojęć logiki matematycznej. Od czasów Euklidesa uznawano, że aksjomaty to zdania przyjmowane za prawdziwe, których nie dowodzi się w obrębie danej teorii matematycznej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. fakt, prawda oczywista, coś, co nie budzi żadnych wątpliwości, jest całkowicie pewne, udowodnione;
2. twierdzenie uważane za oczywiste, niepodważalne; aksjomat
SJP.pl
zdrobnienie od: pewny; pewniutki
SJP.pl
zdrobnienie od: pewny; pewniuteńki
przymiotnik
(1.1) zdrobn. od: pewny
SJP.pl
Wiktionary
prawdopodobnie, pewnie
przysłówek sposobu
(1.1) pewnie, prawdopodobnie
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) całkowite przekonanie o czymś
(1.2) swoboda w wykonywaniu czegoś
(1.3) prawdziwość
Wiktionary oraz Wikipedia
1. niechybny;
2. godny zaufania;
3. niewątpliwy;
4. niezawodny;
5. całkowicie przekonany o czymś
przymiotnik
(1.1) nie ulegający wątpliwości; taki, który niewątpliwie nastąpi
(1.2) gwarantujący bezpieczeństwo, bezpieczny
(1.3) godny zaufania, sprawdzony
(1.4) gwarantujący trwałość i stałość, zdecydowany, stanowczy, niezachwiany
(1.5) o człowieku: całkowicie przekonany o czymś, mający silne przeświadczenie
SJP.pl
Wiktionary
pracownik PWN-u (Państwowego Wydawnictwa Naukowego); PWN-owiec
SJP.pl
dotyczący wydawnictwa PWN; PWN-owski
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący wydawnictwa PWN
SJP.pl
Wiktionary
substancja odurzająca powodująca halucynacje, otrzymywana z niektórych odmian kaktusów; pejotl
Jazgrza Williamsa (Lophophora williamsii), pejotl, echinokaktus Williamsa, jeżowiec Williamsa – gatunek sukulenta pędowego z rodziny kaktusowatych. Jest byliną pochodzącą z pustyń i półpustyń Nowego Meksyku oraz Teksasu.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
członkini organizacji Pomoc Żołnierzowi
SJP.pl
skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego, nazwa własna
(1.1) = hist. polit. Polska Zjednoczona Partia Robotnicza;
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR) – hegemoniczna partia komunistyczna utworzona 15 grudnia 1948, poprzez połączenie Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Partii Socjalistycznej, po przeprowadzeniu czystek w ich szeregach. Określana również jako realno-socjalistyczna, sprawująca rządy w PRL w latach 1948–1989. Istniała do 29 stycznia 1990.
Wiktionary oraz Wikipedia
lekceważące, ironiczne określenie na Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą oraz jej członków i zwolenników
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. hist. lekcew. iron. o strukturach, członkach, zwolennikach PZPR (Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej)
SJP.pl
Wiktionary
członek PZPR-u (Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej); PZPR-owiec, pezetperowiec
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. hist. członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR)
SJP.pl
Wiktionary
→ pezetpeerowiec; PZPR-ówka
SJP.pl
związany z PZPR, dotyczący PZPR; PZPR-owski (np. pezetpeerowski towarzysz, aparat pezetpeerowski)
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. polit. związany z PZPR (Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą), dotyczący PZPR, charakterystyczny dla PZPR
SJP.pl
Wiktionary
członek PZPR-u (Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej); PZPR-owiec, pezetpeerowiec
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. hist. członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR)
SJP.pl
Wiktionary
rzadko: pezetpeerowski, PZPR-owski (przymiotnik od: PZPR)
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. polit. związany z PZPR (Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą), dotyczący PZPR, charakterystyczny dla PZPR
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od peżot
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. samochód marki Peugeot
Wiktionary
wieś w Polsce
Pełczanka – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Cegłów.
Wieś duchowna położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie garwolińskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Jana Chrzciciela i Andrzeja Apostoła w Cegłowie.
SJP.pl
Wikipedia
1. miasto w Polsce;
2. nazwa kilku wsi w Polsce
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w województwie zachodniopomorskim;
Pełczyce (niem. Bernstein) – miasto w woj. zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Pełczyce.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 2681 mieszkańców.
Ośrodek usługowy dla rolnictwa i turystyki; letnisko. Prawa miejskie od 1290 roku, obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 12 listopada 1946.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Pełczyce
przymiotnik
(1.1) od Pełczyce
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Pełczyc (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Pełczyc (miasta w Polsce)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) cały, napełniony do końca
(1.2) pot. obfitujący w coś, posiadający tego dużą liczbę
(1.3) zaokrąglony
Wiktionary
palić się, świecić nierówno (np. o ogniu świeczki)
czasownik
(1.1) o płomieniu, ogniu itp.: palić się słabo i nierówno, niepewnie
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|pełgać.
Wiktionary
nazwisko
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) daw. zdrobn. poufała forma męskiego imienia Świętopełk
(1.2) daw. zdrobn. poufała forma męskiego imienia Przedpełk
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. jedna z czterech faz Księżyca, podczas której jest on widoczny z Ziemi jako świecąca tarcza;
2. maksimum, największy stopień natężenia czegoś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) astr. faza księżyca, w której księżyc jest oświetlony przez słońce w taki sposób, że z ziemi widać wyłącznie jego jasną część
(1.2) punkt kulminacyjny, szczyt czegoś, najwyższy stan
Pełnia – faza księżyca, podczas której Księżyc znajduje się w opozycji do Słońca, tzn. kiedy Księżyc znajduje się po przeciwnej stronie Ziemi niż Słońce. Dokładniej, pełnia występuje wtedy, gdy długości ekliptyczne Słońca i Księżyca różnią się o 180 stopni.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wypełniać obowiązki, sprawować funkcję, wypełniać, spełniać coś, odbywać
czasownik
(1.1) książk. sprawować jakąś funkcję, wypełniać jakieś obowiązki
SJP.pl
Wiktionary
1. stawać się pełnym; wypełniać się;
2. stawać się bardziej okrągłym; zaokrąglać się;
3. pomyślnie się rozwijać; kwitnąć, rozkwitać
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: pełno
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: pełny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|pełnić.
Wiktionary
rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych, obejmujący kilkadziesiąt gatunków o dłoniastych liściach i okazałych, kulistych kwiatach
Pełnik (Trollius L.) – rodzaj roślin należący do rodziny jaskrowatych. Należy do niego ok. 30 gatunków występujących w Europie i w Azji na obszarach o klimacie umiarkowanym i okołobiegunowym, z 3 gatunkami występującymi w Ameryce Północnej. We florze Polski i Europy tylko dwa gatunki (lub jeden w zależności od ujęcia systematycznego) – pełnik europejski (T. europaeus) i pełnik alpejski (T. altissimus).
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie o intensywnym odcieniu od przymiotnika: pełny; pełniuśki, pełniusieńki, pełniutki, pełniuteńki
SJP.pl
zdrobnienie o intensywnym odcieniu od przymiotnika: pełny; pełniuśki, pełniuteńki, pełniutki
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: pełny
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie o intensywnym odcieniu od przymiotnika: pełny; pełniusieńki, pełniuteńki, pełniutki
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: pełny
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie o intensywnym odcieniu od przymiotnika: pełny; pełniutki, pełniuśki, pełniusieńki
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: pełny
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie o intensywnym odcieniu od przymiotnika: pełny; pełniuteńki, pełniuśki, pełniusieńki
przymiotnik
(1.1) zdrobn. od: pełny
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) tak, że nic się więcej nie zmieści
(1.2) pod dostatkiem
(1.3) stopień wyższy lub najwyższy pełniej, najpełniej w większym zakresie czy stopniu, bez uchybień
Wiktionary
obejmujący maksymalną możliwą do przyjęcia dawkę czegoś, najczęściej leku lub substancji
SJP.pl
gotowy do pełnienia wszelkich obowiązków w dowolnym czasie i miejscu (np. pracownik pełnodyspozycyjny) lub taki, którym można dowolnie dysponować
SJP.pl
możliwy do wyświetlenia na całej powierzchni ekranu (np. tryb pełnoekranowy, przegląd pełnoekranowy)
SJP.pl
obejmujący pełny etat, określony przez godziny, jakie trzeba spędzić przy jakimś stanowisku wykonując powierzone czynności
SJP.pl
występowanie w językach wschodniosłowiańskich grup dźwiękowych: -oro, -olo-, -ere-, -ele- między spółgłoskami; także: same te grupy dźwiękowe
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. zjawisko językowe występowania w językach wschodniosłowiańskich grup „-oro-”, „-olo-”, „-ere-” i „-ele-”, którym w innych językach słowiańskich odpowiadają grupy z jedną samogłoską;
Pełnogłos (ros. полногласие, ukr. повноголосся, biał. поўнагалоссе, łac. pleophonia) – zjawisko typowe dla języków wschodniosłowiańskich (rosyjskiego, ukraińskiego, białoruskiego), polegające na występowaniu pomiędzy spółgłoskami grup typu -oro-, -olo-, -ere-, którym w innych językach słowiańskich odpowiadają grupy z jedną tylko samogłoską.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w językoznawstwie: samogłoska
SJP.pl
przymiotnik od: pełnogłoska; charakterystyczny dla pełnogłoski (w językoznawstwie: samogłoski), związany z nią (np. pełnogłoskowy system języka)
SJP.pl
pokrywający dzienną potrzebną dawkę kalorii, bogaty w kalorie (np. posiłek pełnokaloryczny)
SJP.pl
aparat pełnoklatkowy - aparat pozwalający na większą elastyczność w uzyskiwaniu głębi ostrości
SJP.pl
mający pełną gamę kolorów
SJP.pl
odznaczający się pełnym komfortem, dużą wygodą, wieloma udogodnieniami
SJP.pl
1. o koniu: czysty rasowo;
2. pełen wyrazu, temperamentu, żywy (np. pełnokrwiste postaci dramatu)
SJP.pl
dobrze wykwalifikowany, mający wiele przydatnych, odpowiednich umiejętności
SJP.pl
określenie dopisywane do nazw gatunkowych wielu roślin ozdobnych, charakteryzujące często nietypowe wielkością lub kolorem kwiaty takich roślin (np. złotlin japoński pełnokwiatowy)
SJP.pl
dawniej: pełnoletność, dorosłość, dojrzałość
SJP.pl
taki, który osiągnął pełnoletniość (według Kodeksu Cywilnego "pełnoletnim jest ten, kto ukończył lat osiemnaście" oraz "przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletniość")
przymiotnik
(1.1) mający wiek, w którym według prawa nabywa się pełnię praw obywatelskich oraz ponosi odpowiedzialność za swoje czyny
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) ktoś pełnoletni (1.1)
Pełnoletniość (pełnoletność) – określony przepisami prawa cywilnego status prawny osoby fizycznej, uzyskiwany zwykle po osiągnięciu określonego wieku (osoba bez takiego statusu nazywana jest niepełnoletnim, a potocznie nieletni). Osiągnięcie pełnoletniości wiąże się zazwyczaj z osiągnięciem pełnej zdolności do czynności prawnych oraz możności bycia podmiotem praw i obowiązków.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta pełnoletnia
forma przymiotnika.
(2.1) ż. od: pełnoletni
Wiktionary
wiek, w którym uzyskuje się pełnię praw oraz ponosi całkowitą odpowiedzialność za własne czyny (według Kodeksu Cywilnego "pełnoletnim jest ten, kto ukończył lat osiemnaście" oraz "przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletniość"); pełnoletność
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. regulowany przepisami status prawny osoby, uzyskiwany zwykle po osiągnięciu określonego wieku;
(1.2) pot. posiadanie wieku 18 lat
Pełnoletniość (pełnoletność) – określony przepisami prawa cywilnego status prawny osoby fizycznej, uzyskiwany zwykle po osiągnięciu określonego wieku (osoba bez takiego statusu nazywana jest niepełnoletnim, a potocznie nieletni). Osiągnięcie pełnoletniości wiąże się zazwyczaj z osiągnięciem pełnej zdolności do czynności prawnych oraz możności bycia podmiotem praw i obowiązków.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wiek, w którym uzyskuje się pełnię praw oraz ponosi całkowitą odpowiedzialność za własne czyny (według Kodeksu Cywilnego "pełnoletnim jest ten, kto ukończył lat osiemnaście" oraz "przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletność"); pełnoletniość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. pełnoletniość.
Pełnoletniość (pełnoletność) – określony przepisami prawa cywilnego status prawny osoby fizycznej, uzyskiwany zwykle po osiągnięciu określonego wieku (osoba bez takiego statusu nazywana jest niepełnoletnim, a potocznie nieletni). Osiągnięcie pełnoletniości wiąże się zazwyczaj z osiągnięciem pełnej zdolności do czynności prawnych oraz możności bycia podmiotem praw i obowiązków.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
film trwający dłużej niż 55 minut; film pełnometrażowy, film długometrażowy, pełnometrażówka, długometrażowiec
SJP.pl
film trwający dłużej niż 55 minut; film pełnometrażowy, film długometrażowy, długometrażowiec, pełnometrażowiec
SJP.pl
film pełnometrażowy - film trwający dłużej niż 55 minut; film długometrażowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) o filmie przekraczający 55 minut projekcji
SJP.pl
Wiktionary
pozwolenie, upoważnienie do wykonywania jakichś obowiązków w czyimś imieniu, także wypowiadanie się publicznie w takiej formie
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) praw. prawo do działania w czyimś imieniu, wydane przez tę osobę
(1.2) praw. dokument potwierdzający czyjeś prawo do działania w imieniu kogoś innego
Pełnomocnictwo, pot. upoważnienie – w doktrynie prawa terminem pełnomocnictwo określa się zarówno:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta upoważniona do wykonywania jakichś obowiązków w czyimś imieniu, także do wypowiadania się publicznie w takiej formie; plenipotentka
SJP.pl
osoba upoważniona do wykonywania jakichś obowiązków w czyimś imieniu, także do wypowiadania się publicznie w takiej formie; plenipotent
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) praw. osoba mająca pełnomocnictwo do wykonywania czynności prawnych w czyimś imieniu
Pełnomocnictwo, pot. upoważnienie – w doktrynie prawa terminem pełnomocnictwo określa się zarówno:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
upoważniony do wykonywania jakichś obowiązków w czyimś imieniu (np. poseł pełnomocny)
SJP.pl
związany z żeglugą na pełnym morzu oraz zadaniami podejmowanymi w trakcie takiej żeglugi (np. kurs pełnomorski)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z pełnym morzem, dotyczący pełnego morza
SJP.pl
Wiktionary
wykazujący zespół charakterystycznych objawów danej choroby
SJP.pl
będący idealnym odwzorowaniem czegoś z rzeczywistości (np. rzeźba pełnoplastyczna)
SJP.pl
duży statek transportowy, rozbudowana postać pokładowca o dużej wyporności i ładowności
SJP.pl
uprawnienie do czegoś w znacznym stopniu, możliwość korzystania z wielu praw, przywilejów
SJP.pl
uprawniony do czegoś w znacznym stopniu, mający możliwość korzystania z wielu praw, przywilejów
SJP.pl
połączony z wieloma dziedzinami życia lub nauki, łączący w sobie różne zagadnienia lub specjalizacje (np. szpitalny oddział pełnoprofilowy)
SJP.pl
płacony w pełnym wymiarze, nieobjęty jakimikolwiek upustami płatniczymi lub ulgami
SJP.pl
rząd ptaków, gniazdowników, doskonale pływających i nurkujących (należą tu między innymi: fregaty, pelikany, kormorany); rudłonogie, wiosłonogie, pelikanowe
Pelikanowe, pełnopłetwe, wiosłonogie (Pelecaniformes) – rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych (Neognathae).
SJP.pl
Wikipedia
o cechach pełnopłetwych (rząd ptaków)
SJP.pl
rodzaj fregaty trzymasztowej z dodatkowym żaglem na ostatnim tylnym maszcie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żaglowiec mający co najmniej trzy maszty; wszystkie maszty niosą ożaglowanie rejowe
Fregata, pełnorejowiec (ang. full-rigged ship) – typ ożaglowania, a także sam statek żaglowy charakteryzujący się takim typem ożaglowania. Fregata posiada przynajmniej trzy maszty (a czasami cztery lub nawet pięć), wszystkie niosące ożaglowanie rejowe. Na ostatnim maszcie, poza żaglami rejowymi, może znajdować się też żagiel gaflowy. Pełnorejowce należą do największych żaglowców świata, a nosić mogą do ośmiu pięter żagli rejowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
fregata pełnorejowa: pełnorejowiec (rodzaj fregaty trzymasztowej z dodatkowym żaglem na ostatnim tylnym maszcie)
SJP.pl
o zwierzętach: mający rogi wypełnione substancją kostną
SJP.pl
o zwierzętach: mający rogi wypełnione substancją kostną
Pełnorogie – w zoologii, określenie obejmujące przeżuwacze o rogach pełnych, utworzonych z substancji kostnej – przeciwstawiane przeżuwaczom pustorogim, nazywanym też pustorożcami. Zbliżonym terminem pełnorożce określane są jeleniowate.
W przeciwieństwie do nazw pustorogie (która jest nazwą rodziny Bovidae) oraz pełnorożce (synonim jeleniowatych), terminy pełnorogie i pełnorogi nie są nazwami taksonów.
SJP.pl
Wikipedia
taki, w którego posiadaniu znajduje się duża powierzchnia gruntów użytkowych, najczęściej ziemi uprawnej
SJP.pl
rodzina ssaków z rzędu parzystokopytnych; jeleniowate, cerwidy
Jeleniowate, pełnorożce (Cervidae) – rodzina ssaków z rzędu parzystokopytnych (Atriodactyla). Należą do niej zwierzęta o kostnym, pełnym porożu (w przeciwieństwie do rogów) ulegającym u większości gatunków corocznej zmianie. Przykładowi przedstawiciele to: renifer tundrowy, mulak białoogonowy, mundżak indyjski, jeleń szlachetny, sarna europejska, łoś euroazjatycki, daniel zwyczajny, czy jeleń wschodni.
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel rodziny ssaków z rzędu parzystokopytnych
SJP.pl
odnoszący się do całkowitego rozkładu cząsteczki chemicznej, rozkładający lub rozkładany całkowicie
SJP.pl
1. idealność czegoś, osiągnięcie maksymalnego zakresu, natężenia czegoś, stan, w którym niczego nie brakuje;
2. cecha czegoś, co w środku nie jest puste, przeciwieństwo pustości;
3. pulchność, zaokrąglenie;
4. objedzenie, uczucie sytości
SJP.pl
1. obejmujący pełną skalę, pełny wymiar czegoś;
2. wojna pełnoskalowa - typ wojny, w której wykorzystuje się różne rodzaje sił zbrojnych
przymiotnik relacyjny
(1.1) obejmujący pełną skalę, pełny wymiar czegoś
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący pełnego składu czegoś, np. sądu
SJP.pl
zajmujący całość spektaklu, wypełniający cały spektakl, będący główną częścią jakiegoś spektaklu (np. program pełnospektaklowy)
SJP.pl
1. pełna sprawność fizyczna lub psychiczna;
2. cecha czegoś działającego prawidłowo
SJP.pl
1. o człowieku: całkowicie sprawny fizycznie i umysłowo;
2. o maszynie, urządzeniu, programie: działający prawidłowo, bez zakłóceń
SJP.pl
odpowiadający wszystkim określonym normom, spełniający wszystkie odpowiednio uszczegółowione wymagania
SJP.pl
mający pełne zasolenie, taki, u którego stężenie soli jest wyjątkowo wysokie (np. morze pełnosłone)
SJP.pl
obejmujący całość jakiegoś tekstu w danej publikacji, ogłoszeniu lub notatce, odnoszący się do wszystkich informacji zapisanych w takiej formie
SJP.pl
lejkowniczek pełnotrzonowy - gatunek grzybów z rodziny pieprznikowatych
SJP.pl
zawierający niezmniejszoną ilość tłuszczu w stosunku do produktów wyjściowych (np. ser pełnotłusty); pełnotłuszczowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) kulin. mający niezredukowaną ilość tłuszczu
SJP.pl
Wiktionary
zawierający niezmniejszoną ilość tłuszczu w stosunku do produktów wyjściowych (np. ser pełnotłuszczowy); pełnotłusty
SJP.pl
1. najczęściej o produktach spożywczych lub składnikach tych produktów: zawierający wiele potrzebnych składników odżywczych (np. mleko pełnowartościowe);
2. o ludziach: odpowiadający wysokim wymaganiom (np. pracownik pełnowartościowy); wartościowy
SJP.pl
taki, w którym występuje podwyższony poziom wody, odznaczający się większym niż zwykle poziomem wód (np. okres pełnowodny - okres podwyższonego poziomu wód w zbiornikach wodnych)
SJP.pl
1. mający wymiary właściwe danym wymaganiom (np. pełnowymiarowy stadion sportowy);
2. wyrazisty, żywy (np. spektakl pełnowymiarowy)
SJP.pl
pracujący na pełnym etacie
SJP.pl
SJP.pl
taki, w skład którego wchodzą niełuskane ziarna zbóż (np. chleb pełnoziarnisty)
przymiotnik
(1.1) spoż. zawierający niełuskane ziarna zbóż
SJP.pl
Wiktionary
w językoznawstwie: samodzielny znaczeniowo
SJP.pl
1. napełniony, wypełniony po brzegi;
2. kompletny, bez braków; taki, któremu niczego nie brakuje;
3. zawierający wiele czegoś, nasycony czymś;
4. niczym nie ograniczony; całkowity, zupełny
przymiotnik
(1.1) wypełniony w największym możliwym stopniu
(1.2) zawierający obfitość rzeczy, dóbr (dobra) lub mnóstwo ludzi
(1.3) o największej możliwej wartości lub natężeniu
(1.4) taki, w którym nic nie brakuje
(1.5) niezawierający pustych przestrzeni
(1.6) o kwiatach: taki, w którym pręciki i słupek przekształciły się w płatki korony;
(1.7) przest. pulchny, okrągły
(1.8) przeniknięty, owładnięty jakąś emocją, myślą itp.
(1.9) geom. o kącie mającym 360°
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka na zachodniej Ukrainie, wypływająca ze Lwowa i uchodząca do Bugu z jego lewej strony;
Pełtew (ukr. Полтва, Połtwa) – rzeka na Ukrainie, w całości położona na terenie obwodu lwowskiego, lewy dopływ Bugu.
Rzeka o długości ok. 70 km, której źródła znajdują się na wysokości ok. 350 m n.p.m. we Lwowie w dzielnicy Żelazna Woda. Pełtew przepływa przez południową część Roztocza i uchodzi do Bugu w okolicach miasta Busk, na wysokości około 220 m n.p.m. Najważniejszym miastem, przez które przepływa, jest Lwów.
Wiktionary oraz Wikipedia
pełznąć;
1. poruszać się powoli, przylegając spodem ciała do ziemi;
2. postępować w sposób uległy, poniżając własną godność; płaszczyć się przed kimś;
3. przenośnie o mgle, dymie, płomieniu, świetle itp.: unosić się nisko, przesuwać się powoli;
4. o roślinach: piąć się po powierzchni czegoś
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) o zwierzętach posuwać się powoli, przylegając spodem do podłoża
(1.2) o ludziach poruszać się wolno, dotykając nieomal brzuchem podłoża lub na czworaka
(1.3) o roślinach rozrastać się po podłożu
(1.4) o żywiołach przesuwać się wolno, unosząc się nisko
(1.5) przen. pejor. zachowywać się w sposób szczególnie uległy
SJP.pl
Wiktionary
1. niewielki owadożerny ptak leśny z rzędu wróblowatych o charakterystycznym sztywnym ogonie pełniącym rolę podpory podczas wspinania się po pniach drzew;
2. jedno z metalowych okuć z brzegu żagla, łączących tenże żagiel z masztem;
3. potocznie o pochlebcy
Pełzacz (żeglarstwo) – okucie mocujące żagiel do masztu. Zaczepione jest do przedniego liku żagla, a następnie nasuwane na szynę przytwierdzona do masztu. Pełzacze stosowane są na żaglowcach z ożaglowaniem gaflowym i bermudzkim.
SJP.pl
Wikipedia
rodzina niewielkich ptaków z rzędu wróblowatych, której gatunki wyróżniają się sztywnym ogonem pomocnym podczas wspinania się po pniach drzew
Pełzacze, pełzaczowate (Certhiidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes).
SJP.pl
Wikipedia
o cechach pełzaczowatych (rodzina niewielkich ptaków z rzędu wróblowatych)
SJP.pl
pełznąć;
1. poruszać się powoli, przylegając spodem ciała do ziemi;
2. postępować w sposób uległy, poniżając własną godność; płaszczyć się przed kimś;
3. przenośnie o mgle, dymie, płomieniu, świetle itp.: unosić się nisko, przesuwać się powoli;
4. o roślinach: piąć się po powierzchni czegoś
SJP.pl
gatunek z podgromady korzenionóżek, należący do najprostszego rzędu pierwotniaków o zmiennym kształcie ciała; ameba
Ameba, pełzak (z greckiego amoibe 'przemiana') – nazwa jednokomórkowych organizmów (w tradycyjnym ujęciu – pierwotniaków) o zmiennym kształcie ciała, poruszających się ruchem pełzakowatym za pomocą nibynóżek. Pojęcie różnie definiowane, w zależności od okresu historycznego i zakresu stosowania, dotyczące pewnej formy życiowej, bądź taksonu. Może być inaczej ujmowane w języku ogólnym niż specjalistycznym (biologicznym).
SJP.pl
Wikipedia
przypominający z wyglądu pełzaka (amebę, jednego z najprostszych pierwotniaków z podgromady korzenionóżek), charakterystyczny dla pełzaka (np. ruch pełzakowaty)
SJP.pl
protist zdolny do wytwarzania nibynóżek będących organami ruchu i zdobywania pożywienia
SJP.pl
choroba pasożytnicza, o przebiegu przewlekłym, wywoływana przez amebę; amebiaza; ameboza; entameboza; czerwonka pełzakowa
SJP.pl
Wikipedia
protist zdolny do wytwarzania nibynóżek będących organami ruchu i zdobywania pożywienia
SJP.pl
czerwonka pełzakowa, choroba pasożytnicza, o przebiegu przewlekłym, wywoływana przez amebę; amebiaza; ameboza; entameboza; pełzakowica
SJP.pl
powolny proces odkształcania się niektórych materiałów pod wpływem długotrwałego obciążenia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|pełzać.
(1.2) techn. geol. powolne zwiększanie się odkształceń materiału poddanego długotrwałemu obciążeniu;
Pełzanie – powolna zmiana kształtu ciała (odkształcenie) wskutek działania stałych, długotrwałych obciążeń, mniejszych od granicy sprężystości materiału. Pełzanie przebiega znacznie szybciej w wysokich temperaturach, np. w przypadku rurociągów, w których znajduje się gorący czynnik pod ciśnieniem, czy elementów turbin gazowych obciążonych statycznie, ale pracujących w wysokich temperaturach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
urządzenie badawcze używane do określania odporności niektórych materiałów na odkształcenia pod wpływem obciążeń
SJP.pl
glon z typu zielenic; kaulerpa
SJP.pl
1. poruszać się powoli, przylegając spodem ciała do ziemi; pełzać;
2. postępować w sposób uległy, poniżając własną godność; płaszczyć się przed kimś; pełzać;
3. przenośnie o mgle, dymie, płomieniu, świetle itp.: unosić się nisko, przesuwać się powoli; pełzać;
4. o roślinach: piąć się po powierzchni czegoś; pełzać;
5. o kolorach: tracić intensywność; blaknąć, płowieć
czasownik
(1.1) wolno posuwać się w przód ocierając tułowiem o grunt
SJP.pl
Wiktionary