Am

wyraz, zwykle powtórzony, zachęcający do jedzenia, używany zwykle w odniesieniu do dzieci


skrótowiec

 (1.1) = eduk. akademia medyczna

 (1.2) = eduk. akademia morska

 (1.3) = eduk. akademia muzyczna


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amabile

[czytaj: aMAbile] określenie wykonawcze: wdzięcznie, mile


Źródła:

SJP.pl

Amadeita

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. rel. członek odłamu franciszkanów zapoczątkowanego we Włoszech;


Źródła:

Wiktionary

Amadeusz

imię męskie


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amadeuszostwo

Amadeusz z małżonką; Amadeuszowie


Źródła:

SJP.pl

Amadeuszowie

Amadeusz z małżonką; Amadeuszostwo


Źródła:

SJP.pl

Amadeuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Amadeusza lub z nim związany


Źródła:

SJP.pl

Amadis

tytułowy bohater romansu rycerskiego z XIII-XIV w.


Źródła:

SJP.pl

Amado

Amado – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Arizona, w hrabstwie Santa Cruz.


Źródła:

Wikipedia

Amadyna

gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych, np. amadyna obrożna


Źródła:

SJP.pl

Amadyniec

gatunek ptaka z rodziny astryldowatych; amadyna wspaniała


Amadyniec, potocznie amadyna wspaniała (Chloebia gouldiae) – gatunek ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae). Występuje w północnej Australii. Ze względu na swój wygląd jest chętnie hodowany w klatkach. Wskutek importu tego ptaka z naturalnego środowiska jego liczebność malała, jednak obecnie w Australii handel tymi ptakami jest zakazany. IUCN uznaje amadyńca za gatunek najmniejszej troski.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amadynka

rodzaj ptaków z rodziny astryldowatych


Źródła:

SJP.pl

Amagasaki

miasto w Japonii


Amagasaki (jap. 尼崎市 Amagasaki-shi) – miasto w Japonii, na wyspie Honsiu, w prefekturze Hyōgo.

W mieście rozwinął się przemysł stoczniowy, elektrotechniczny, maszynowy, chemiczny, materiałów budowlanych oraz włókienniczy.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amagnetyczny

nieposiadający właściwości magnetycznych, niereagujący na pole magnetyczne


przymiotnik

 (1.1) nie reagujący na działanie magnesu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amajza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ent. mrówka


Źródła:

Wiktionary

Amaksofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. med. zaburzenie lękowe polegające na obawie przed jazdą samochodem;


Amaksofobia − panika, lęk i obawa przed jazdą samochodem, rodzaj zaburzenia lękowego z grupy fobii. Amaksofobia spotykana jest rzadko, znacznie częściej spotykane są jednak jej odmiany obejmujące np. lęk przed dużą prędkością, lęk przed jazdą samochodem w roli pasażera, lęk przed skręcaniem w lewo czy parkowaniem między dwoma samochodami.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amal

libańska partia polityczna



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amalaka

żłobkowany element, zwieńczający wieżę w indyjskich budowlach sakralnych


Amalaka – element architektoniczny o kształcie pierścieniowym ze żłobkowanymi ścianami bocznymi, który wieńczy wieżową część śikhary.

Amalaka kształtem przypomina zgnieciony indyjski owoc o nazwie amalaka (Liściokwiat garbnikowy - Mirobalanus embilica).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amalekici

koczownicze plemię semickie lub związek plemion opisane w Biblii


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amalekicki

Amalekita, Amalekici


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Amalekitą, dotyczący Amalekity


Patrz:Amalekita, Amalekici

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amalekita

członek koczowniczego plemienia semickiego lub związku plemion opisanego w Biblii


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) etn. hist. bibl. członek koczowniczego semickiego plemięemienia, które zamieszkiwało północną część półwyspu Synaj oraz Negeb, opisywanego w Starym Testamencie jako wrogie Żydom;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amalfi

miasto w południowych Włoszech


rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość i gmina we Włoszech, w Kampanii; ważny średniowieczny ośrodek handlowy;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amalfitańczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Amalfi, osoba z tego miasta


Źródła:

Wiktionary

Amalfitanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Amalfi, osoba z tego miasta


Źródła:

Wiktionary

Amalfitański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z miastem Amalfi


Źródła:

Wiktionary

Amalgam

stop jakiegoś metalu z rtęcią; amalgamat, ortęć


Źródła:

SJP.pl

Amalgamacja

1. uzyskanie danego metalu przez odparowanie rtęci z ich stopu (amalgamatu);
2. pokrywanie powierzchni czegoś amalgamatem


Amalgamat (ortęć) – ogólna nazwa stopów metali, w których jednym z podstawowych składników jest rtęć. Tworzy się poprzez rozpuszczenie innych metali w rtęci w warunkach otoczenia. Stopy te można również uważać za roztwory, przy czym mogą to być roztwory o ciekłym lub stałym stanie skupienia. Amalgamaty tworzy większość metali. Do wyjątków należy żelazo, które może być wykorzystywane do produkcji naczyń do przechowywania amalgamatów. Po ogrzaniu rtęć wyparowuje całkowicie z amalgamatów, co wykorzystywane jest podczas ekstrakcji srebra lub złota z rudy za pomocą rtęci.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amalgamat

1. stop jakiegoś metalu z rtęcią; ortęć, amalgam;
2. przenośnie: mieszanina przeróżnych elementów


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) met. stop rtęci z innym metalem;

 (1.2) przen. mieszanina różnych elementów


Amalgamat (ortęć) – ogólna nazwa stopów metali, w których jednym z podstawowych składników jest rtęć. Tworzy się poprzez rozpuszczenie innych metali w rtęci w warunkach otoczenia. Stopy te można również uważać za roztwory, przy czym mogą to być roztwory o ciekłym lub stałym stanie skupienia. Amalgamaty tworzy większość metali. Do wyjątków należy żelazo, które może być wykorzystywane do produkcji naczyń do przechowywania amalgamatów. Po ogrzaniu rtęć wyparowuje całkowicie z amalgamatów, co wykorzystywane jest podczas ekstrakcji srebra lub złota z rudy za pomocą rtęci.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amalgamator

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mieszalnik


Źródła:

Wiktionary

Amalgamatowy

dotyczący amalgamatu


przymiotnik

 (1.1) związany z amalgamatem; wykonany z amalgamatu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amalgamować

1. uzyskiwać dany metal przez odparowywanie rtęci z ich stopu (amalgamatu); także: tworzyć stopy rtęci z metalami (amalgamaty);
2. pokrywać powierzchnię czegoś amalgamatem


czasownik przechodni niedokonany (dk. zamalgamować)

 (1.1) chem. tworzyć amalgamaty, rozpuszczać metale w rtęci

 (1.2) techn. pokrywać amalgamatem

 (1.3) met. wydobywać czysty metal z kruszcu za pomocą rtęci

 (1.4) łączyć różne, odmienne elementy w jedną całość, w jednolitą strukturę

czasownik zwrotny niedokonany amalgamować się (dk. zamalgamować się)

 (2.1) być amalgamowanym

 (2.2) stawać się jednością


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amalgamowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. met. pozyskiwanie metali szlachetnych z rud za pomocą rtęci


Źródła:

Wiktionary

Amalgamowy

dotyczący amalgamatu; amalgamatowy


Źródła:

SJP.pl

Amalia

imię żeńskie


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 284, z pasa głównego planetoid, odkryta w 1889 r.;


Amalia, Amelia – imię pochodzące od starogermańskiego słowa amel/amal – 'pracowity', 'niezmordowany', od którego wyprowadza się imiona Amelberga i Amalberga. Kilkakrotnie w historii zdobywało dużą popularność. W Polsce pojawiło się już w XIV wieku. Często spotykane było w epoce romantyzmu. Od kilku lat znowu należy do popularnych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amaliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Amalii lub z nią związany


Źródła:

SJP.pl

Amalrik

Osoby o tym nazwisku:


Źródła:

Wikipedia

Amalryk

król Jerozolimy


Emeryk, Amalaryk, Amalryk – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się ze starogermańskiego imienia Amalaryk, oznaczającego „władca Amalów” (Amalowie według gockiej legendy to ród królewski pochodzenia boskiego). Człon amal może także oznaczać „gorliwy” lub „dzielny, aktywny”. Emeryk może wywodzić się również z saksońskiego Emmerich, oznaczającego „zawsze bogaty”.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amaltea

1. w mitologii greckiej: koza (w niektórych przekazach - nimfa), karmicielka małego Zeusa; Amalteja;
2. róg Amaltei - róg obfitości (symbol dobrobytu)


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) astr. największy z wewnętrznych księżyców Jowisza;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amalteja

1. w mitologii greckiej: koza (w niektórych przekazach - nimfa), karmicielka małego Zeusa; Amaltea;
2. róg Amaltei - róg obfitości (symbol dobrobytu)


Amalteja (także Amaltea; gr. Ἀμάλθεια Amáltheia, łac. Amalthea) – w mitologii greckiej jedna z nimf; opiekunka Zeusa w dzieciństwie.

Uchodziła za córkę króla Krety. Opiekowała się Zeusem w czasie jego ukrycia w grocie na Krecie. Według innej wersji była to koza, która karmiła Zeusa, a jej złamany róg miał moc ciągłego napełniania się jedzeniem (tak zwany róg obfitości lub róg Amaltei). Ze skóry kozy Zeus sporządził egidę.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aman

gwarancja bezpieczeństwa wydawana przez władców muzułmańskich w celu ochrony życia i mienia wyznawców religii innej niż islam


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) wojsk. izraelska agencja wywiadu wojskowego;

 (1.2) liter. fikcyjny kontynent z mitologii Śródziemia w powieściowym cyklu J.R.R. Tolkiena;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amancik

zdrobnienie od: amant


Źródła:

SJP.pl

Amanda

imię żeńskie


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 725, z pasa głównego planetoid, odkryta w 1911 r.;


Amanda – imię żeńskie, podstawowe znaczenie słowa

Pozostałe znaczenia:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amandawa

gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych; bengalik czerwony (pospolity, tygrysi)


Bengalik czerwony, bengalik pospolity, amandawa, bengalik tygrysi (Amandava amandava) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae), zamieszkujący południową i południowo-wschodnią Azję – od Pakistanu i Indii po Półwysep Indochiński oraz wyspy: Hajnan, Jawa i Małe Wyspy Sundajskie. Introdukowany w wielu rejonach świata. Popularny ptak hodowlany.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amandów

wieś w województwie śląskim


Amandów (niem. Amandhof) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Pietrowice Wielkie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amanityna

substancja trująca zawarta w muchomorze sromotnikowym


α-Amanityna – organiczny związek chemiczny, cykliczny oligopeptyd z grupy amanitotoksyn. Występuje m.in. w muchomorze sromotnikowym i muchomorze jadowitym; dużą zawartość amanityny stwierdzono również w hełmówce obrzeżonej. Amanityna jest cyklicznym oktapeptydem zawierającym kilka nietypowych aminokwasów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amanohashidate

Ama-no-hashidate (jap. 天橋立; lit. „most do nieba”) – wąska mierzeja o długości ok. 3,3 km, porośnięta około 8 tys. sosen, spinająca brzegi zatoki Miyazu.

Jest to jeden z „trzech słynnych pejzaży” w Japonii (jap. Nihon-sankei), w pobliżu miasta Miyazu, nad zatoką Miyazu (Morze Japońskie), w prefekturze Kioto.


Źródła:

Wikipedia

Amanowicz

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Amant

1. żartobliwie: kochanek, wielbiciel, adorator; kochaś, utrzymanek, uwodziciel;
2. aktor odtwarzający role kochanków, adoratorów lub uwodzicieli, głównie ze względu na odpowiednie warunki fizyczne


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) teatr. film. aktor specjalizujący się w rolach kochanków, uwodzicieli

 (1.2) pot. żart. lub iron. kochanek lub adorator

 (1.3) pot. uczn. przystojny chłopak


Amant (fr. amant) – aktor obsadzany w roli kochanka bądź uwodziciela, wyróżniający się urodą i wdziękiem; jego żeńskim odpowiednikiem jest amantka. Znanymi amantami filmowymi byli m.in.: Rudolph Valentino, Gérard Philipe, Jean Gabin, Eugeniusz Bodo, Aleksander Żabczyński, Clark Gable, Cary Grant, Gregory Peck, Paul Newman, Robert Redford, Antonio Banderas i Ralph Fiennes, a amantkami filmowymi m.in.: Audrey Hepburn, Greta Garbo, Ingrid Bergman, Marlene Dietrich, Pola Negri, Jadwiga Smosarska i Catherine Deneuve.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amantadyna

organiczny związek chemiczny stosowany jako lek przeciwwirusowy


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. farm. organiczny związek chemiczny z grupy amin, pochodna adamantanu;


Amantadyna, 1-aminoadamantan – organiczny związek chemiczny z grupy amin, pochodna adamantanu.

Stosowana jest jako lek, głównie na grypę typu A. Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, wydalana jest w formie niezmienionej przez nerki z moczem. Należy zachować szczególną ostrożność przy podawaniu tego leku pacjentom z miażdżycą naczyń mózgowych i padaczką. Nie należy stosować w ciąży i niedługo planując zapłodnienie oraz w okresie laktacji.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amantka

1. żartobliwie: kochanka, wielbicielka, adoratorka; miłośnica, kochanica, uwodzicielka;
2. aktorka odtwarzająca role kochanek, adoratorek lub uwodzicielek, głównie ze względu na odpowiednie warunki fizyczne


Amant (fr. amant) – aktor obsadzany w roli kochanka bądź uwodziciela, wyróżniający się urodą i wdziękiem; jego żeńskim odpowiednikiem jest amantka. Znanymi amantami filmowymi byli m.in.: Rudolph Valentino, Gérard Philipe, Jean Gabin, Eugeniusz Bodo, Aleksander Żabczyński, Clark Gable, Cary Grant, Gregory Peck, Paul Newman, Robert Redford, Antonio Banderas i Ralph Fiennes, a amantkami filmowymi m.in.: Audrey Hepburn, Greta Garbo, Ingrid Bergman, Marlene Dietrich, Pola Negri, Jadwiga Smosarska i Catherine Deneuve.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amarant

1. kolor różowoczerwony z odcieniem fioletowym;
2. roślina zielna z rodziny szarłatowatych, uprawiana jako roślina ozdobna lub ze względu na jadalne liście; szarłat, amarantus


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kolor, jeden z odcieni czerwieni;

 (1.2) bot. roślina z rodziny szarłatowatych;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amarantka

rodzaj ptaków z rodziny astryldowatych


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. niewielki ptak z rodzaju nazwa systematyczna|Lagonosticta|ref=tak.


Amarantka czerwonodzioba, amarantka senegalska (Lagonosticta senegala) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae), występujący w Afryce Subsaharyjskiej. Zamieszkuje stepy i sawanny, aż do granic pustyń: na północy Sahary, na południu Kalahari. Nie jest zagrożony wyginięciem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amarantowate

rodzina roślin z rzędu goździkowców, licząca około 900 gatunków występujących głównie na obszarach o klimacie tropikalnym, rosnących jednak obecnie na całym świecie jako chwasty i rośliny ruderalne; szarłatowate


Źródła:

SJP.pl

Amarantowaty

1. o odcieniu amarantowym;
2. o cechach amarantowatych (rodzina roślin)


przymiotnik

 (1.1) o odcieniu amarantowym

 (1.2) bot. o cechach roślin z rodziny amarantowatych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amarantowo-Biały

amarantowy i biały


przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma dwa kolory: amarantowy i biały


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amarantowofioletowy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający jasny kolor fioletowy, przechodzący w amarant


Źródła:

Wiktionary

Amarantowy

różowoczerwony z odcieniem fioletowym (np. amarantowe róże)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący amarantu, związany z amarantem

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający kolor różowoczerwony o odcieniu fioletowym, taki jak kolor kwiatu amarantu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amarantus

roślina zielna z rodziny szarłatowatych, uprawiana jako roślina ozdobna lub ze względu na jadalne liście; szarłat, amarant


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Amaranthus cruentus|ref=tak., zob. szarłat wyniosły. (szarłat wiechowaty)


Szarłat (Amaranthus) – rodzaj roślin należących do rodziny szarłatowatych. Obejmuje ok. 70–94 gatunków. Rodzaj jest współcześnie kosmopolityczny, przy czym najwięcej gatunków występuje w strefie międzyzwrotnikowej, zwłaszcza w tropikalnej i subtropikalnej Azji i Ameryce. Wiele gatunków zostało szeroko rozprzestrzenionych i występują jako gatunki inwazyjne poza swym pierwotnym zasięgiem. W Polsce wszystkie gatunki są obce, 5 jest zadomowionych, a 9 przejściowo dziczejących.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amarantusowy

amarantus; amarantowy


Źródła:

SJP.pl

Amarel

gatunek ryby z rodziny prażmowatych


Amarel (Diplodus vulgaris) – gatunek ryby z rodziny prażmowatych (Sparidae).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amarelka

rodzaj wiśni o jasnej, przezroczystej skórce


Źródła:

SJP.pl

Amarena

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Prunus cerasus var. amarena., odmiana wiśni pospolitej

 (1.2) bot. drzewo odmiany amarena (1.1)

 (1.3) pot. spoż. tani wiśniowy napój alkoholowy


Źródła:

Wiktionary

Amarettini

rzeczownik

 (1.1) kulin. ciastka (bezy, makaroniki) migdałowe


Źródła:

Wiktionary

Amaretto

1. ciasteczko z gorzkimi migdałami
2. włoski likier o smaku migdałowym


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spoż. likier o smaku migdałowym;

 (1.2) kulin. kruche ciastko z migdałami


Amaretto [a.maˈret.to] – napój alkoholowy wywodzący się z Włoch, o słodkim, lekko gorzkawym smaku. Jest to czerwonobursztynowy likier wytwarzany z użyciem migdałów lub czasem z pestek moreli, brzoskwiń, wiśni i innych. Czasami wykorzystuje się także zioła lub aromat waniliowy. Zawartość alkoholu wynosi zazwyczaj kilkanaście do trzydziestu procent objętościowych. Nazwa likieru wywodzi się z Włoch, lecz na świecie znane są likiery o tej nazwie produkowane we Francji, Holandii lub w Niemczech.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amarneński

przymiotnik

 (1.1) staroż. związany z okresem panowania faraona Echnatona i jego bezpośrednich następców lub ze stanowiskiem archeologicznym Tell el-Amarna


Źródła:

Wiktionary

Amarok

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. mot. jeden z modeli samochodu marki Volkswagen



Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amarykować

czasownik

 (1.1) daw. utyskiwać, żalić się


Źródła:

Wiktionary

Amarykowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|amarykować.


Źródła:

Wiktionary

Amarylek

ozdobna bylina cebulowa z rodziny amarylkowatych; amarylis; amaryllis; amarylka


Źródła:

SJP.pl

Amarylis

ozdobna bylina cebulowa z rodziny amarylkowatych; amaryllis; amarylek; amarylka


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Amaryllis|L.|ref=Amaryllis (Amaryllidaceae)., monotypowy rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych;


Amarylis (Amaryllis L.) – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych, obejmujący dwa gatunki pochodzące z Afryki Południowej. Gatunek amarylis nadobny występuje endemicznie w Cape Floralw Prowincji Przylądkowej Zachodniej. Z uwagi na rozpowszechnienie tego gatunku w uprawie jako rośliny ozdobnej, został introdukowany do Ameryki Północnej, Ameryki Środkowej, Europy, Australii i Nowej Zelandii. W 1998 r. populacja amarylisów występujących endemicznie na półkach skalnych na pustyni Richtersveld w Prowincji Przylądkowej Północnej została po badaniach uznana za odrębny gatunek amarylisa: Amaryllis paradisicola, różniący się od amarylisa nadobnego głównie dużo szerszymi i krótszymi, owłosionymi liśćmi oraz tworzeniem większej liczby kwiatów, o nieco innej budowie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amarylisowaty

przypominający amarylis, mający niektóre cechy amarylisu (rośliny cebulowej)


przymiotnik

 (1.1) bot. przypominający amarylis, mający cechy amarylisu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amarylka

ozdobna bylina cebulowa z rodziny amarylkowatych; amarylis; amaryllis; amarylek


Źródła:

SJP.pl

Amarylkowate

rodzina roślin jednoliściennych, rozpowszechnionych w okolicach zwrotnikowych i podzwrotnikowych


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Amaryllidaceae|J. St.-Hil.|ref=tak., rodzina bylin jednoliściennych z rzędu szparagowców;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amarylkowaty

o cechach amarylkowatych (rodzina roślin)


przymiotnik

 (1.1) bot. o cechach roślin z rodziny amarylkowatych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amarylkowce

rząd roślin z klasy jednoliściennych


Amarylkowce (Amaryllidales Bromhead) – rząd roślin należący do klasy jednoliściennych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amaryllis

ozdobna bylina cebulowa z rodziny amarylkowatych; amarylis; amarylek; amarylka


Amarylis nadobny (Amaryllis belladonna L.) – gatunek rośliny z rodzaju amarylis z rodziny amarylkowatych, pochodzący z Afryki Południowej, introdukowany do Ameryki Północnej, Ameryki Środkowej, Europy, Australii i Nowej Zelandii.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amastia

wada rozwojowa polegająca na wrodzonym braku zawiązka gruczołu sutkowego


Źródła:

SJP.pl

Amaterasu

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitjap. bogini słońca w mitologii japońskiej;


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amati

Amati – rodzina włoskich lutników działających w XVI i XVII w. w Cremonie. Oprócz skrzypiec budowali altówki i wiolonczele. Instrumenty te dzięki swemu szlachetnemu brzmieniu mają obecnie bezcenną wartość.


Źródła:

Wikipedia

Amatofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed kurzem


Źródła:

Wiktionary

Amatoksyna

substancja trująca zawarta w muchomorze sromotnikowym


Źródła:

SJP.pl

Amatol

mieszanina azotanu amonu z trotylem


Amatole (saletroty) – grupa kruszących materiałów wybuchowych, których głównymi składnikami są azotan amonu (saletra amonowa) i trotyl. Stanowią podgrupę materiałów amonowo-saletrzanych i mają zastosowanie zarówno cywilne (jako górnicze materiały wybuchowe), jak i wojskowe. Podobnymi mieszaninami są sznajderyt (azotan amonu i dinitronaftalen) oraz amonale (azotan amonu i aluminium, także z trotylem).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amator

1. osoba zajmująca się czymś nieprofesjonalnie, niemająca doświadczenia w danej dziedzinie;
2. miłośnik czegoś, osoba znajdująca w czymś przyjemność; człowiek zajmujący się czymś hobbistycznie;
3. osoba mająca upodobanie w czymś, lubiąca coś;
4. osoba chętna do nabycia czegoś, zainteresowana czymś; reflektant (odmiana "amatorowie" przestarzała)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) miłośnik, ktoś oddany czemuś

 (1.2) osoba, która oddaje się czemuś hobbistycznie, niezawodowo

 (1.3) ktoś, kto wykonuje coś kiepsko i niefachowo



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amatorka

niezawodowiec, miłośniczka, wielbicielka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta-amator

 (1.2) pot. amatorszczyzna


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amatorski

związany z amatorem (np. amatorski sport, amatorskie próby)


przymiotnik

 (1.1) wykonany, uprawiany przez amatora

 (1.2) taki, który jest nieudolny, niefachowy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amatorsko

przysłówek

 (1.1) w sposób amatorski


Źródła:

Wiktionary

Amatorskość

amatorski


Patrz:amatorski

Źródła:

SJP.pl

Amatorstwo

1. hobby, zamiłowanie do czegoś
2. nieprofesjonalne uprawianie sportu
3. brak fachowości, znajomości rzeczy; amatorszczyzna


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) brak fachowości


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amatorszczyzna

brak fachowości, znajomości rzeczy; amatorstwo, dyletanctwo, niefachowość


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pogard. działanie lub twórczość wykonywana w sposób amatorski, zwykle bez odpowiedniego przygotowania, umiejętności czy profesjonalizmu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amazake

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. tradycyjny słodki japoński napój, niskoalkoholowy lub bezalkoholowy, wytwarzany ze sfermentowanego ryżu


Źródła:

Wiktionary

Amazjasz


Źródła:

Wikipedia

Amazon

amerykańska firma specjalizująca się w handlu internetowym


Amazon.com, Inc. (wym. [ˈæməzɒn]) – amerykańskie przedsiębiorstwo handlowe, spółka akcyjna założona w 1994 w Seattle. Zajmuje się handlem elektronicznym (e-handlem) B2C i prowadzi największy na świecie sklep internetowy.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amazonetka

gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych


Amazonetka (Amazonetta brasiliensis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący Amerykę Południową. Nie jest zagrożony wyginięciem.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amazonia

region w Ameryce Południowej


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. dorzecze Amazonki i tropikalny las tego dorzecza;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amazonit

minerał z grupy skaleni, odmiana zielonego mikroklinu (glinokrzemianu potasu); wykorzystywany w jubilerstwie; kamień amazoński


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał w kolorze zielonym, występujący głównie w skałach magmowych, używany w jubilerstwie jako kamień ozdobny;

 (1.2) daw. miner. zielony jadelit


Amazonit (synonim: kamień amazoński) – minerał z gromady krzemianów. Minerał, jest zieloną lub niebieskozieloną odmianą skalenia zwanego mikroklinem; kamień półszlachetny. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Choć nazwa jego pochodzi od rzeki Amazonki, w prawdziwej Amazonii ten minerał nie występuje lub papug z rodzaju Amazona, gdzie zielona barwa przypomina kolor ich skrzydeł. Pierwotnie tą nazwą określano zielone jadeity.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amazonka

1. kobieta jeżdżąca konno;
2. damski strój do konnej jazdy;
3. żartobliwie: kobieta waleczna;
4. kobieta, której amputowano pierś z powodu nowotworu;
5. tępoogonowa papuga średniej wielkości; papuga zielona;
6. gatunek mrówki o rudym ubarwieniu


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Ameryce Południowej;

 (1.2) mitgr. członkini plemięemienia wojowniczych kobiet;


Amazonka (port. Rio Amazonas, hiszp. Río Amazonas) – rzeka Ameryki Południowej o największym średnim przepływie na Ziemi. Jej długość jest sprawą kontrowersyjną, najczęściej podawana jest wartość 6400 km, jednak według innych źródeł jest to pierwsza rzeka na świecie pod względem długości (7040 km), o 390 km dłuższa od Nilu. Amazonka ma największe na świecie dorzecze (o powierzchni ok. 7 mln km²) i największe zasoby wodne, w jej dorzeczu wyrastają największe lasy tropikalne. Nazwa najprawdopodobniej pochodzi od błędnie tłumaczonej nazwy amacunu – „niedźwiedź wodnych chmur”, którą rozpropagował w Europie, po roku 1540 Hiszpan, Francisco de Orellana, który jako pierwszy przepłynął rzekę z Andów do ujścia.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amazonki

1. kobieta jeżdżąca konno;
2. damski strój do konnej jazdy;
3. żartobliwie: kobieta waleczna;
4. kobieta, której amputowano pierś z powodu nowotworu;
5. tępoogonowa papuga średniej wielkości; papuga zielona;
6. gatunek mrówki o rudym ubarwieniu



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amazonomachia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mitgr. walka Amazonek z Grekami;


Amazonomachia (gr. Ἀμαζονομαχία Amazonomachía, od Ἀμαζών Amazṓn ‘Amazonka’ i μάχη máchē ‘walka’, ‘bitwa’) – w mitologii greckiej walka Amazonek z Grekami.

Z Amazonkami walczyli m.in. Achilles, Bellerofont, Dionizos, Herakles, Tezeusz.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amazonowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z firmą Amazon


Źródła:

Wiktionary

Amazoński

Amazonia (kraina), Amazonka (rzeka)


przymiotnik

 (1.1) geogr. związany z Amazonią

 (1.2) mitgr. związany z Amazonkami


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amb.

skrót od:
1. ambasada;
2. ambasador


skrót

 (1.1) = ambasador


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amba

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. upicie się, stan wskazujący na spożycie alkoholu

 (1.2) pot. trudna sytuacja



Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Ambaje

dawniej: brednie, androny, mrzonki


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) daw. brednie, niedorzeczności, androny, przywidzenia, mrzonki


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambalaż

1. w sztuce współczesnej: opakowywanie różnych obiektów, np. budowli lub fragmentów naturalnego krajobrazu; emballage, empaquetage;
2. w handlu:
a) opakowanie;
b) koszty opakowania


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nurt w sztuce współczesnej wykorzystujący opakowania codziennego użytku do celów artystycznych


Ambalaż (fr. emballage – opakowanie) – działalność w sztuce współczesnej, która jest związana z opakowywaniem, zasłanianiem, okrywaniem przedmiotów, fragmentów architektury, natury. Największe ambalaże tworzył Christo (opakowania budynków, wybrzeży, wąwozów oraz wysp). W Polsce ambalaże stosował Tadeusz Kantor.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambalowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. testowanie silnika poprzez kolejne zwiększenia i zmniejszenia jego obrotów


Źródła:

Wiktionary

Ambaras

dawniej:
1. kłopot sprawiany przez jakąś osobę lub rzecz;
2. trudna, przykra sytuacja


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. trudna, kłopotliwa sytuacja


Ambaras (stylizowany zapis Ambara$) – trzeci album polskiego duetu Małach/Rufuz, którego premiera odbyła się 8 kwietnia 2016. Wydawnictwo ukazało się nakładem wytwórni Prosto.Gościnnie na albumie usłyszymy: Bonusa RPK, Jano z Polskiej Wersji, HDS-a, TPS-a oraz francuskiego rapera Sacrifice. Za skrecze i cuty odpowiada związany z grupą DJ Grubaz.

Single promujące album: „Korytarz“ oraz „Butlipan“.

Płyta uplasowała się na 3. miejscu polskiej listy sprzedaży OLiS.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambarasować

przestarzałe: sprawiać kłopoty, przysparzać trudności, niepokoić; wprawiać w zakłopotanie


Źródła:

SJP.pl

Ambarasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. sprawianie kłopotów, przysparzanie trudności, zmartwień, wprawianie w zakłopotanie


Źródła:

Wiktionary

Ambarasujący

przestarzałe: sprawiać kłopoty, przysparzać trudności, niepokoić; wprawiać w zakłopotanie


Patrz:ambarasować

Źródła:

SJP.pl

Ambarcumian

[czytaj: ambarkuMIAN albo ambarKUmian] nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Ambarkacja

dawniej: wsiadanie, załadowywanie się na statek


Źródła:

SJP.pl

Ambarkować

załadowywać coś na statek lub wsiadać na statek


Źródła:

SJP.pl

Ambasada

przedstawicielstwo dyplomatyczne najwyższej rangi, reprezentujące interesy państwa w państwie goszczącym; także: budynek tego przedstawicielstwa


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stała instytucja (misja dyplomatyczna) o najwyższej randze, utrzymywana przez państwo w innym kraju lub przy organizacji międzynarodowej;

 (1.2) wydzielony budynek lub teren, gdzie mieści się ambasada (1.1)

 (1.3) gwara więzienna brzuch, żołądek


Ambasada – stała misja dyplomatyczna, którą kieruje szef misji pierwszej klasy (ambasador). Tą nazwą określany jest także budynek lub lokal zajmowany przez misję. Jest zasadą, iż ambasada znajduje się w stolicy państwa, z którym utrzymywane są stosunki dyplomatyczne.W dyplomacji watykańskiej odpowiednikiem ambasady jest nuncjatura apostolska. W przypadku krajów członkowskich Wspólnoty Narodów, które wymieniają wysokich komisarzy, odpowiednikiem ambasady jest wysoka komisja, natomiast w przypadku Unii Europejskiej odpowiednik ambasady prowadzony w krajach trzecich to Delegatura Unii Europejskiej. Odpowiednikiem ambasady w relacjach z organizacją międzynarodową jest stałe przedstawicielstwo.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambasador

najwyższy rangą przedstawiciel dyplomatyczny jakiegoś państwa


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) adm. urz. przedstawiciel dyplomatyczny państwa lub organizacji międzynarodowej

 (1.2) przen. rzecznik, obrońca danej sprawy, interesu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) wysokiej jakości tkanina wełniana


Ambasador – szef misji dyplomatycznej pierwszej klasy, reprezentujący państwo wysyłające wobec władz innego państwa lub organizacji międzynarodowej.

Państwo może akredytować szefa misji w więcej niż jednym państwie, jednak tylko po poinformowaniu o tym państw przyjmujących. Wymogiem tego jest brak sprzeciwu ze strony państw przyjmujących. Stolica Apostolska nie zgadza się natomiast, aby akredytowany przy niej ambasador pełnił jednocześnie misję przy Republice Włoskiej. Istnieje także różnica w nazewnictwie szefa papieskiej misji dyplomatycznej, którego zwyczajowo nazywa się nuncjuszem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambasadorka

1. najwyższa rangą przedstawicielka dyplomatyczna państwa;
2. rzeczniczka czegoś


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) adm. urz. przedstawicielka dyplomatyczna państwa lub organizacji międzynarodowej

 (1.2) przen. rzeczniczka, obrończyni danej sprawy, interesu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambasadorostwo

ambasador z żoną


Źródła:

SJP.pl

Ambasadorowa

żona ambasadora


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. żona ambasadora


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambasadorować

potocznie: sprawować urząd ambasadora


czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) pot. pełnić urząd ambasadora

 (1.2) przen. być przedstawicielem


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambasadorowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sprawowanie funkcji ambasadora


Źródła:

Wiktionary

Ambasadorowy

ambasador (dawniej); ambasadorski


Źródła:

SJP.pl

Ambasadorski

ambasador


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ambasadorem, dotyczący ambasadora

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do ambasadora


Patrz:ambasador

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambasadorstwo

urząd, godność ambasadora; ambasadorostwo


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) urząd, godność ambasadora


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambasadowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ambasadą, dotyczący ambasady


Źródła:

Wiktionary

Ambasadzki

ambasada


przymiotnik relacyjny

 (1.1) pot. związany z ambasadą, odnoszący się do ambasady


Patrz:ambasada

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amber

polskie wydawnictwo literackie


Geografia

Indie

Luksemburg

Stany Zjednoczone


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ambi-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na dwoistość tego, co jest nazwane drugim członem


Źródła:

Wiktionary

Ambicja

1. poczucie godności osobistej;
2. dążność do wybicia się, pragnienie twórczych osiągnięć, sukcesów


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pragnienie osiągnięcia czegoś trudnego

 (1.2) trudny cel życiowy, który chce się osiągnąć


Ambicja (łac. ambitio – żądza sławy, czci, uznania; staranie się, szlachetna duma, poczucie własnej godności) – postawa człowieka, cecha charakteru polegająca na silnym poczuciu godności osobistej oparta na stawianiu sobie trudnych celów i dążeniu do ich realizacji (człowiek ambitny), także nieuporządkowane dążenie do sławy i zaszczytów.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambicjant

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. człowiek o dużych ambicjach


Źródła:

Wiktionary

Ambicjonalność

ambicjonalny


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ambicjonalne; cecha tych, którzy są ambicjonalni


Patrz:ambicjonalny

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambicjonalny

wynikający z ambicji, poczucia godności osobistej, potrzeby osiągnięć


przymiotnik

 (1.1) spowodowany ambicją


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambicjoner

osoba o przerośniętej, wybujałej ambicji, żądna uznania i zaszczytów; ambicjusz


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek o dużych ambicjach


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambicjonerski

ambicjonerstwo


Patrz:ambicjonerstwo

Źródła:

SJP.pl

Ambicjonerstwo

w znaczeniu ujemnym: dążność do wybicia się, uznania; żądza władzy, zaszczytów


Źródła:

SJP.pl

Ambicjusz

przestarzale: osoba o przerośniętej, wybujałej ambicji, żądna uznania i zaszczytów, ambicjoner


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pejor. człowiek o dużych ambicjach


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambicyjka

zdrobnienie od: ambicja


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) iron. zdrobn. od ambicja


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambicyjki

zdrobnienie od: ambicja


Źródła:

SJP.pl

Ambicyjny

ambicja


Patrz:ambicja

Źródła:

SJP.pl

Ambient

wolna, refleksyjna muzyka elektroniczna


Ambient – gatunek eksperymentalnej muzyki elektronicznej, cechujący się odejściem od linearnie rozwijanej linii melodycznej, charakterystycznej dla klasycznej muzyki elektronicznej (Vangelis, Kitarō), na rzecz luźnej kompozycji „plam dźwiękowych”. Zazwyczaj poszczególne plamy są powiązane stale powtarzaną frazą elektronicznej perkusji, która organizuje utwór pod względem rytmicznym. O ile w innych rodzajach muzyki – od poważnej po punk rocka – osią konstrukcyjną utworu jest przebieg harmoniczny, to w muzyce ambient utwór rozwija się głównie przez operowanie barwą dźwięku. Drugą podstawową techniką kompozytorską jest stosowanie stałego powtarzania krótkiej frazy melodycznej, która przy każdej repetycji jest minimalnie modyfikowana bądź wzbogacana (zobacz minimalizm).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ambientowy

ambient


Patrz:ambient

Źródła:

SJP.pl

Ambigram

grafika przedstawiająca tekst, wykonana w taki sposób, że po jej obróceniu o 180 stopni można odczytać taki sam lub inny tekst


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) grafika utworzona kaligraficznie lub obrazowo w taki sposób, że po obróceniu całości o 180° można odczytać ten sam tekst;


Ambigram (łac. ambo oba + gr. grámma zapis) – grafika utworzona kaligraficznie lub obrazowo w taki sposób, że po obróceniu całości można odczytać ten sam lub inny tekst. W alfabecie łacińskim jedynymi „naturalnie ambigramowymi” (czyli środkowo symetrycznymi) literami są „H”, „I”, „N”, „O”, „S”, „X” oraz „Z”.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambilogia

wyrażenie dwuznaczne, dwuznacznik


Źródła:

SJP.pl

Ambiofonia

elektroakustyczna metoda korygowania akustyki i nagłaśniania pomieszczeń przez wprowadzanie sztucznego pogłosu


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. technika reprodukcji dźwięku polegająca na tworzeniu efektu przestrzenności i otoczenia słuchacza przez dźwięki dochodzące z różnych kierunków


Ambiofonia – technika sztucznej regulacji pogłosu w salach koncertowych, operowych, studiach radiowych i telewizyjnych, za pomocą elektroakustycznych torów i układów nagłaśniających.

Jest jednym z elementów reżyserii dźwięku, umożliwiając poprawę pełni jego brzmienia i uzyskania efektów dźwiękowych dobranych do produkowanych utworów muzycznych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambiofoniczny

umożliwiający uzyskanie odpowiedniego nagłośnienia przez wprowadzenie sztucznego pogłosu


Źródła:

SJP.pl

Ambiopia

podwójne widzenie spowodowane niesprawnością mięśni zewnętrznych gałki ocznej; diplopia


Źródła:

SJP.pl

Ambiplazma

Źródła:

Wikipedia

Ambirz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. imbir


Źródła:

Wiktionary

Ambiseksualizm

zespół zachowań zawartych pomiędzy repertuarem męskich a kobiecych zachowań płciowych


LGBT (z ang. Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender) – skrótowiec odnoszący się do lesbijek, gejów, osób biseksualnych i transpłciowych.

Skrótowiec LGBT ma na celu podkreślenie różnorodności cechującej będące w mniejszości grupy społeczne, tworzone w oparciu o tożsamość seksualną lub płciową. Określa się nim ogół osób, które mają odmienną od heteroseksualnej orientację seksualną lub inną niż cispłciową tożsamość płciową. Skrótowiec ma zatem charakter włączający i może być stosowany w odniesieniu do każdego, kto jest nieheteroseksualny lub niecisgenderowy, w tym do osób niebinarnych, nie zaś wyłącznie do osób homoseksualnych, biseksualnych czy transpłciowych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ambisentencja

psychiatria: wypowiedź składająca się z wzajemnie wykluczających się opinii, które dla wypowiadający je uważa za prawdziwe


Ambisentencja (łac. ambisententia od ambo "obaj" i sententia "myśl, opinia, osąd, pogląd, zdanie") – głoszenie całkowicie sprzecznych stwierdzeń, z których każde jest uważane za prawdziwe. Świadczy o ambiwalencji intelektualnej lub myślenia. Stanowi jeden z objawów dezintegracji psychicznej w schizofrenii.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ambit

1. przejście wokół prezbiterium za ołtarzem, charakterystyczne dla kościołów romańskich i gotyckich;
2. krużganek wokół klasztornego dziedzińca;
3. dawniej: ambicja


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. krużganek

 (1.2) stpol. obwód

 (1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ambicja

 (1.4) archit. przejście w kościele na przedłużeniu naw bocznych otaczające prezbiterium


Ambit (także obręb, obejście, łac. ambitus – obieg, obwód) – przejście powstałe z przedłużenia naw bocznych i poprowadzenia ich wokół prezbiterium za ołtarzem głównym.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambitendencja

w psychologii: współistnienie wzajemnie wykluczających się pragnień i dążeń


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. skłonność do występowania sprzecznych lub przeciwstawnych zachowań, sprzeczność dążeń;


Ambitendencja (łac. ambo „obaj” i tendentia „skłonność” od tendere „ciągnąć, rozciągać”) – sprzeczność dążeń, równoczesne występowanie sprzecznych ze sobą dążeń.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambitniej

stopień wyższy od przysłówka: ambitnie


Źródła:

SJP.pl

Ambitniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ambitny; bardziej ambitny


Źródła:

SJP.pl

Ambitnik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. człowiek o dużych ambicjach


Źródła:

Wiktionary

Ambitność

ambitny


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ambitne; cecha tych, którzy są ambitni


Patrz:ambitny

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambitny

1. mający poczucie własnej wartości i godności oraz szacunek dla samego siebie; honorowy, dumny;
2. dążący do sukcesu w jakiejś dziedzinie, mający wysokie aspiracje;
3. stanowiący wyzwanie, wymagający wysiłku;
4. o dziele sztuki: mający dużą wartość artystyczną


przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który w swoim działaniu kieruje się ambicją

 (1.2) wynikający z ambicji; świadczący o ambicji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambitus

rozpiętość melodii, czyli obszar pomiędzy jej najwyższym a najniższym dźwiękiem


Ambitus – (z łac. obwód, obręb) to szerokość, rozpiętość interwałów między najwyższym a najniższym dźwiękiem danej melodii.

W chorale gregoriańskim najmniejszy ambitus wynosił kwartę i występował w psalmach. W innych śpiewach (np. alleluja) sięgał oktawy, a w niektórych przypadkach nony. Są też utwory osiągające duodecymę, jak na przykład sekwencja o Bożym Ciele Lauda Sion Salvatorem autorstwa Tomasza z Akwinu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ambiwalencja

1. przeżywanie sprzecznych pragnień, doznawanie przeciwstawnych uczuć;
2. współwystępowanie przeciwstawnych elementów w zachowaniu, postępowaniu, ocenie itp.; dwojakość, dwuwartościowość


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) współistnienie sprzecznych uczuć, postaw lub opinii


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambiwalentnie

przysłówek

 (1.1) w sposób ambiwalentny


Źródła:

Wiktionary

Ambiwalentniej

stopień wyższy od przysłówka: ambiwalentnie


Źródła:

SJP.pl

Ambiwalentność

jednoczesne przebywanie w dwóch przeciwstawnych stanach


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ambiwalentne


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambiwalentny

1. zawierający sprzeczne uczucia, chęci; przeciwstawny;
2. dwuznaczny, niejasny; niejednoznaczny


przymiotnik

 (1.1) charakteryzujący się sprzecznymi uczuciami, postawami lub opiniami


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambiwertyczka

ambiwertyk


Patrz:ambiwertyk

Źródła:

SJP.pl

Ambiwertyk

w psychologii: osoba, u której występuje równowaga cech introwertywnych i ekstrawertywnych


Introwersja i ekstrawersja (łac. introversus – zwrócony do środka, łac. extraversus – zwrócony na zewnątrz) – przeciwstawiane sobie cechy osobowości związane z kontaktami międzyludzkimi, różnie definiowane u różnych autorów. Pojęcia te zostały wprowadzone przez Carla Gustava Junga (na podstawie teorii temperamentów fizjologicznych Kretschmera) w pracy Psychologische Typen (Typy psychologiczne, 1921), a zmodyfikowane przez Eysencka w teorii temperamentu PEN oraz Costę i McCrae w modelu Wielkiej Piątki.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ambligonit

minerał, fluorofosforan litu i glinu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. zob. amblygonit.


Amblygonit (Ambligonit) – minerał z grupy fosforanów. Należy do grupy minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi. Został odkryty i oznaczony przez Augusta Breithaupta w 1817 w Saksonii. Nazwa pochodzi od greckich słów amblys = tępy i goni = kąt (stępione kąty), nawiązuje do kątów między ścianami tego minerału.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambliopia

upośledzenie wzroku w następstwie zmniejszenia przejrzystości układu optycznego oka, wad wzroku (zez) lub zmian w siatkówce i nerwie wzrokowym; niedowidzenie


Amblyopia, ambliopia, tzw. leniwe oko — osłabienie zdolności widzenia w jednym oku. Powstaje w następstwie zeza lub znacznych różnic mocy optycznej oczu. W tym ostatnim wypadku oko przekazujące lepszy obraz do mózgu staje się okiem dominującym.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amblipod

przedstawiciel rzędu wymarłych ssaków kopytnych, żyjących w trzeciorzędzie od paleocenu do oligocenu


Źródła:

SJP.pl

Amblipody

rząd wymarłych ssaków kopytnych, żyjących w trzeciorzędzie od paleocenu do oligocenu


Źródła:

SJP.pl

Amblygonit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z grupy fosforanów, kruchy, przezroczysty, trudno rozpuszcza się w kwasach;


Amblygonit (Ambligonit) – minerał z grupy fosforanów. Należy do grupy minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi. Został odkryty i oznaczony przez Augusta Breithaupta w 1817 w Saksonii. Nazwa pochodzi od greckich słów amblys = tępy i goni = kąt (stępione kąty), nawiązuje do kątów między ścianami tego minerału.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amblypygi

rząd stawonogów z gromady pajęczaków; spawęki pająkokształtne, tępoodwłokowce


Tępoodwłokowce (Amblypygi) – rząd pajęczaków występujących w klimacie równikowym (tropikalnym). Są nocnymi drapieżnikami o długości ciała do 5 cm.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ambo

kombinacja dwóch numerów w grach liczbowych



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amboceptor

przeciwciało o 2 grupach chwytnych; dwuchwytnik


Dwuchwytnik (amboceptor) – przeciwciało obecne w surowicy, powstające pod wpływem immunizacji obcogatunkowym białkiem, składające się z dwóch grup receptorowych: rozpoznającej antygen oraz składniki dopełniacza.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ambona

1. przyścienna mównica w kościołach chrześcijańskich, służąca do wygłaszania kazań; kazalnica;
2. platforma nadziemna, stosowana podczas polowań do obserwacji zwierzyny;
3. obudowa dziobu jachtu, zapewniająca bezpieczną pracę załogi


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. rel. miejsce służące kapłanom do czytania tekstów liturgicznych, głoszenia kazań; kościelna mównica; ; Gloger.

 (1.2) łow. stanowisko myśliwskie w kształcie wieżyczki, stałe lub przenośne, służące do polowań na zwierzynę;

 (1.3) środ. geogr. geol. skała o nieregularnych kształtach, odstająca od grzbietu lub zbocza



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambonka

1. zdrobnienie od: ambona;
2. platforma obserwacyjna na maszcie żaglowca; bocianie gniazdo;
3. rodzaj sprzętu rehabilitacyjnego; balkonik


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. mała ambona

 (1.2) rodzaj dawnego wózka dwukołowego o wysokiej skrzyni


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambonowy

ambona


przymiotnik

 (1.1) związany z amboną, dotyczący ambony; mający ambonę


Patrz:ambona

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambos

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. kowadło


Źródła:

Wiktionary

Ambra

1. wydzielina przewodu pokarmowego kaszalota;
2. perfumy zawierające tę wydzielinę


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) woskowata substancja będąca wydzieliną z przewodu pokarmowego kaszalota powstałą prawdopodobnie w wyniku niestrawności lub zaparcia, stosowana w przemyśle perfumeryjnym;

 (1.2) daw. wonna żywica kopalna


Ambra (Ambergris Tincture) – wydzielina z przewodu pokarmowego kaszalota (Physeter macrocephalus), która jest prawdopodobnie wynikiem niestrawności lub zaparcia wieloryba.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambrazura

1. otwór strzelniczy w umocnieniu, umożliwiający prowadzenie ognia i obserwacji
2. dawniej: framuga okna lub drzwi


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) otwór strzelniczy w miejscu umocnionym, obwarowanym lub opancerzonym;


Ambrazura (fr. embrasure) – otwór strzelniczy, przez który wystawia się lufę karabinu lub działa podczas prowadzenia ognia. Termin ten stosuje się w odniesieniu do fortyfikacji lądowych oraz uzbrojonych jednostek pływających.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambrosiewicz

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Ambrotypia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jedna z dawniejszych, stosowanych od 1852 roku, pozytywowych technik fotograficznych, pozwalająca uzyskać jeden unikatowy obraz


Ambrotypia – jedna z dawniejszych, stosowanych od 1851 roku, pozytywowych technik fotograficznych, pozwalająca uzyskać jeden unikatowy (czyli bez możności wykonania odbitek) obraz. Ambrotypia opiera się na technice mokrej płyty kolodionowej, przy czym negatyw na szklanej płycie jest specjalnie lekko niedoświetlony, a następnie umieszczany na czarnym podkładzie, przez co uzyskuje on wygląd pozytywu. Obrazy tego rodzaju były często kolorowane.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Ambrowiec

gatunek drzewa pochodzący z Ameryki Północnej


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) syst. dendr. rodzaj drzew z rodziny altyngiowatych rosnących w Azji i Ameryce Północnej

 (1.2) dendr. drzewo z rodzaju ambrowiec (1.1)


Ambrowiec (Liquidambar L.) – rodzaj roślin należący do rodziny altyngiowatych (Altingiaceae). Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego albo ok. 5 gatunków albo w szerokim ujęciu włączane są tu gatunki z rodzajów altyngia Altingia i Semiliquidambar zwiększając ich łączną liczbę do ok. 15.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambrowy

przymiotnik od: ambra


Źródła:

SJP.pl

Ambrożek

zdrobnienie od: Ambroży


Źródła:

SJP.pl

Ambrożewicz

nazwisko


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) polski herb szlachecki, odmiana herbu Bajbuza;


Ambrożewicz (Wąż) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Bajbuza.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambroziak

nazwisko



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ambroziewicz

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Ambrozik

1. zdrobnienie od: Ambroży (imię męskie);
2. nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Ambrozja

1. w mitologii greckiej: pokarm bogów zapewniający im wieczną młodość i nieśmiertelność;
2. przenośnie o szczególnie smacznym napoju, rzadziej potrawie;
3. odmiana kopru


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|ż.;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambrozjański

śpiew ambrozjański - w liturgii katolickiej: śpiew kościelny, wprowadzony przez św. Ambrożego, oparty na elementach wschodnich, greckich i włoskich, mający wiele cech wspólnych z powstałym po nim śpiewem gregoriańskim


przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) rel. dotyczący życia i twórczości Ambrożego z Mediolanu, charakterystyczny, typowy dla Ambrożego z Mediolanu lub jego twórczości, taki jak u Ambrożego z Mediolanu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambrożkiewicz

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Ambrożostwo

Ambroży z małżonką; Ambrożowie


Źródła:

SJP.pl

Ambrożowie

Ambroży z małżonką; Ambrożostwo


Źródła:

SJP.pl

Ambrożowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ambrożego lub z nim związany


przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, którego właścicielem, autorem, twórcą jest Ambroży


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambroży

imię męskie


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;


Ambroży (gr. ambrósios – boski, nieśmiertelny, święty od (am)brotós – (nie)śmiertelny) – imię męskie pochodzenia greckiego.

Chrześcijańskim patronem tego imienia jest późnorzymski biskup św. Ambroży.

Imieniny obchodzi: 17 marca, 20 marca, 4 kwietnia, 19 lipca, 16 sierpnia, 16 października, 18 października, 2 listopada i 7 grudnia.

Żeńskim odpowiednikiem jest Ambrozja.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambrozyjski

rozkoszny, cudny, boski


Źródła:

SJP.pl

Ambu

ambu worek - aparat do prowadzenia sztucznego oddychania


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. worek samorozprężalny, przyrząd służący do przeprowadzania sztucznego oddychania


Worek samorozprężalny, resuscytator ręczny – przyrząd wykorzystywany w resuscytacji pacjenta nieoddychającego lub oddychającego w sposób nieefektywny, umożliwiający wentylację wysokimi stężeniami tlenu. Wchodzi w skład standardowego wyposażenia zespołu ratunkowego; w żargonie zawodowym ratowników medycznych często nazywany workiem ambu (od firmy Ambu, producenta jednego z pierwszych tego typu urządzeń).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambulakr

1. krużganek kościelny
2. dawniej: miejsce na spacery w ogrodzie
3. zwykle w lm: pola (pasma) ambulakralne ciągnące się od otworu gębowego do odbytu jeżowca i usiane nóżkami ambulakralnymi


Źródła:

SJP.pl

Ambulakralny

układ ambulakralny, układ wodny - swoisty dla szkarłupni system kanałów, wypełniony gł. wodą morską; do u. a. należą: pierścień okołoprzełykowy i 5 kanałów promienistych oraz kanały boczne, opatrzone nóżkami ambulakralnymi lub czułkami


Źródła:

SJP.pl

Ambulans

specjalnie wyposażony (m.in. w zestaw urządzeń do ratowania życia) samochód przystosowany do przewozu chorych; karetka pogotowia; dawniej także: pojazd będący ruchomą placówką jakiejś instytucji, głównie poczty


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środek transportu przeznaczony do przewozu chorych lub rannych;

 (1.2) ruchoma placówka jakiejś instytucji umieszczona w odpowiednio przystosowanym pojeździe


Ambulans (fr. ambulance), karetka pogotowia ratunkowego, in. sanitarka – środek transportu dysponowany na miejsce nagłego zachorowania albo wypadku, przeznaczony do udzielania pomocy, przewozu chorych lub rannych z miejsca zdarzenia do szpitala, a często również służący do transportów medycznych i międzyszpitalnych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambulansowy

przymiotnik od: ambulans


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ambulansem, dotyczący ambulansu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambulatorium

przychodnia lekarska, w której wykonuje się drobne zabiegi, zwykle umiejscowiona przy szpitalu, sanatorium itp.


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. miejsce lekarskiej pomocy doraźnej przy szpitalu, sanatorium lub w zakładzie pracy;


Ambulatorium – miejsce pomocy doraźnej. Ambulatoria mogą znajdować się przy izbach przyjęć szpitali, w pogotowiu ratunkowym czy przychodniach / poradniach lekarskich.

Ambulatoria zaopatrują pacjentów (urazowo-ortopedycznie, internistycznie, pediatrycznie) lub kierują do szpitala w przypadkach cięższych, niemożliwych do zdiagnozowania w pomocy doraźnej. W zależności od macierzystego przeznaczenia placówki służby zdrowia ambulatoria mogą być całodobowe (np. całodobowy szpital czy pogotowie ratunkowe) lub czynne w określonych godzinach (np. od 16 do 7 rano, w czasie gdy przychodnie są zamknięte, dla pacjentów wymagających iniekcji).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ambulatoryjny

związany z ambulatorium, wykonywany w ambulatorium (np. zabiegi ambulatoryjne, pomoc ambulatoryjna)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. wykonywany w ambulatorium lub dla ambulatorium przeznaczony


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ambus

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. kowadło


Źródła:

Wiktionary

Ambystoma

płaz z rodziny poprzecznozębnych, żyjący w Ameryce Północnej


Ambystoma – rodzaj płazów ogoniastych z rodziny ambystomowatych (Ambystomatidae).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ambystomowate

rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych; ambystomy, poprzecznozębne


Ambystomowate, ambystomy, poprzecznozębne (Ambystomatidae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata), obejmująca ponad 30 gatunków o zębach ułożonych w rzędy poprzeczne względem długiej osi ciała. W zapisie kopalnym znane z dolnego oligocenu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ambystomowaty

o cechach ambystomowatych (rodzina płazów)


Źródła:

SJP.pl

Ambystomy

płaz z rodziny poprzecznozębnych, żyjący w Ameryce Północnej


Ambystomowate, ambystomy, poprzecznozębne (Ambystomatidae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata), obejmująca ponad 30 gatunków o zębach ułożonych w rzędy poprzeczne względem długiej osi ciała. W zapisie kopalnym znane z dolnego oligocenu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amchur

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) kulin. sproszkowane mango


Źródła:

Wiktionary

Amd

Zobacz też:


Źródła:

Wikipedia

Amdg

z łaciny: ad maiorem Dei gloriam - ku większej chwale bożej (dewiza zakonu jezuitów); A.M.D.G.


Źródła:

SJP.pl

Ameba

gatunek z podgromady korzenionóżek, należący do najprostszego rzędu pierwotniaków o zmiennym kształcie ciała; pełzak


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. pierwotniak posiadający zmienny kształt, poruszający się poprzez wysuwanie nibynóżek;

 (1.2) pot. głupia dziewczyna lub kobieta



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amebiaza

zakaźna choroba pasożytnicza, wywołana przez pierwotniaka - pełzaka (amebę); pełzakowica; czerwonka pełzakowata; ameboza; amebioza


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amebocyt

komórka bezkręgowców poruszająca się ruchami pełzakowatymi


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zool. komórka zwierzęca niektórych bezkręgowców podobna amebie - zdolna do ruchów pełzakowatych


Amebocyt (gr. ameíbō ‘zmiana’, kýtos ‘komórka’), komórka ameboidalna, komórka pełzakowata – komórka zdolna do ruchów pełzakowatych, występująca w wielu grupach organizmów, pełniąca różne funkcje, np. ochrona przed drobnoustrojami (fagocytoza), gromadzenie zbędnych produktów przemiany materii.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ameboidalny

pochodzący od ameby; pełzakowaty


przymiotnik

 (1.1) podobny do ameby


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amebowato

przysłówek

 (1.1) na sposób właściwy amebom lub przypominający amebę


Źródła:

Wiktionary

Amebowaty

podobny do ameby


przymiotnik

 (1.1) biol. podobny do ameby


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amebowy

związany z amebą


przymiotnik

 (1.1) zool. związany z amebą

 (1.2) przen. pot. przypominający amebę


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ameboza

choroba pasożytnicza, o przebiegu przewlekłym, wywoływana przez amebę; amebiaza; pełzakowica; czerwonka pełzakowa; amebioza


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amedeo

włoskie imię męskie


Źródła:

SJP.pl

Amedeusz

imię męskie


Amadeusz lub Amedeusz – imię męskie pochodzące od łacińskiego imienia Amadeus, powstałego w kręgach zakonnych. Wywodzi się od słów amare (kochać), oraz Deus (Bóg), co oznacza „kochający Boga”.

Żeńskim odpowiednikiem jest Amadea.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ameka

ameka wspaniała - gatunek ryby akwariowej


Ameka wspaniała (Ameca splendens) – endemiczny gatunek słodkowodnej ryby karpieńcokształtnej, jedyny przedstawiciel rodzaju Ameca. Spotykana w hodowlach akwariowych.

Nazwa rodzajowa Ameca pochodzi od nazwy rzeki, w której ryba została odkryta, splendens oznacza błyszczący, połyskujący.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amelia

wrodzony brak kończyn


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) geogr. miasto we Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Terni;

 (1.3) geogr. gmina we Włoszech z siedzibą władz w Amelii (1.2)


Miejsca:

Miejscowości w USA:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amelin

przymiotnik dzierżawczy - należący do Amelii lub z nią związany



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amelinianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Amelina


Źródła:

Wiktionary

Amelinianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Amelina


Źródła:

Wiktionary

Ameliński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Amelina


Źródła:

Wiktionary

Ameliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Amelii lub z nią związany


Źródła:

SJP.pl

Amelioracja

dawniej: poprawianie czegoś, czynienie lepszym; ulepszanie


Źródła:

SJP.pl

Amelioracyjny

związany z amelioracją


Źródła:

SJP.pl

Amelka

zdrobnienie od: Amalia, Amelia (imiona żeńskie)


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) poufała forma żeńskiego imienia Amelia


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ameloblast

komórka pochodzenia nabłonkowego, wytwarzająca u kręgowców szkliwo podczas rozwoju zębów


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. komórka nabłonkowa wytwarzająca szkliwo podczas rozwoju zęba;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amen

1. wyraz stanowiący zakończenie modlitwy lub roty przysięgi;
2. wyraz oznaczający potwierdzenie;
3. fraz. na pewno, z całą pewnością;
4. ostateczne zakończenie czegoś, koniec


wykrzyknik

 (1.1) rel. …używany na zakończenie chrześcijańskiej modlitwy


Amen (z hebr. אמן amen – „niech się stanie”, „wierność”, od rdzenia amint – był mocny) – judaistyczna, chrześcijańska i muzułmańska uroczysta formuła kończąca i zarazem potwierdzająca modlitwę lub hymn, także w tekstach biblijnych. Słowo „amen” jest także używane jako zwrot w rodzaju „niech tak będzie”.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amencja

zespół splątania, jeden z zespołów psychotycznych w psychiatrii


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amenhotep

imię faraonów


Amenhotep – imię faraonów z XVIII dynastii.

Imię Amenhotep znaczy "Amon jest rad"


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amenorrhea

choroba kobiet objawiająca się zanikiem cyklu miesiączkowego


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. brak miesiączki


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amensalizm

oddziaływanie ujemne polegające na hamowaniu rozwoju populacji jednego gatunku przez drugą populację, nieczerpiącą z tego procesu żadnych korzyści


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekol. typ oddziaływania, w którym populacja jednego gatunku hamuje rozwój drugiej populacji, nie ponosząc strat i nie czerpiąc z tego żadnych korzyści


Amensalizm – jedna z antagonistycznych zależności międzygatunkowych, w której obecność i czynności życiowe jednego gatunku lub populacji wpływają niekorzystnie na drugi gatunek lub populację, przy czym jest to relacja jednostronna, tj. obecność tego drugiego gatunku dla pierwszego jest obojętna.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amentywny

przymiotnik od: amencja


Źródła:

SJP.pl

Ameo

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. mot. jeden z modeli samochodu marki Volkswagen


Źródła:

Wiktionary

Amer.

skrót od: amerykański


Źródła:

SJP.pl

American

[czytaj: amerikan] krój czcionki



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Americano

[czytaj: amerikano] kawa espresso z dużym dodatkiem wody; czarna kawa


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. spoż. kawa espresso rozcieńczona wodą



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amerigo

Emeryk, Amalaryk, Amalryk – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się ze starogermańskiego imienia Amalaryk, oznaczającego „władca Amalów” (Amalowie według gockiej legendy to ród królewski pochodzenia boskiego). Człon amal może także oznaczać „gorliwy” lub „dzielny, aktywny”. Emeryk może wywodzić się również z saksońskiego Emmerich, oznaczającego „zawsze bogaty”.


Źródła:

Wikipedia

Ameryk

promieniotwórczy pierwiastek chemiczny o symbolu Am, otrzymywany sztucznie z plutonu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Am i liczbie atomowej 95;


Ameryk (Am, łac. americium) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców. Otrzymał go Glenn Seaborg ze współpracownikami w 1944 roku, bombardując uran-238 przyspieszonymi cząstkami α: {}^{238}\mathrm {U} (\alpha ,n){}^{241}\mathrm {Pu} . Powstały pluton-241 ulega spontanicznemu rozpadowi promieniotwórczemu β, w wyniku którego powstaje ameryk-241. Został nazwany na cześć Ameryki. Jest miękkim, srebrzystobiałym metalem. Wszystkie jego izotopy są promieniotwórcze.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ameryka

1. część świata składająca się z 2 kontynentów: Ameryki Północnej i Ameryki Południowej
2. pot. USA


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. kontynent na półkuli zachodniej;

 (1.2) pot. geogr. Stany Zjednoczone Ameryki

 (1.3) geogr. nazwa kilku miejscowości w Polsce


Ameryka – część świata położona na zachodniej półkuli Ziemi, w skład której wchodzą dwa kontynenty: Ameryka Północna i Ameryka Południowa. Rozciąga się na długości ponad 15 tysięcy km od Archipelagu Arktycznego po Ziemię Ognistą. Niekiedy na oznaczenie obu Ameryk używa się także określeń „Nowy Świat” lub „półkula zachodnia”.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amerykan

1. czterokołowy pojazd konny na resorach, używany w pierwszej połowie XX wieku; amerykanka;
2. wczesny ziemniak


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. czterokołowy lub dwukołowy resorowany pojazd konny o odkrytym nadwoziu

 (1.2) sport. odmiana bilarda


Amerykan (niem. Schreibersdorfer Mühle) – uroczysko-dawna miejscowość w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Strzeleczki. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego. Do 1957 w powiecie prudnickim.

W miejscowości znajdują się zabudowania kompleksu młyńskiego „Amerykan” z XIX wieku.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amerykaneczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: Amerykanka


Źródła:

Wiktionary

Amerykaniec

lekceważąco o obywatelu USA; Amerykaniec


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) war. lekcew. mieszkaniec Ameryki, zwłaszcza Stanów Zjednoczonych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amerykanin

1. obywatel Stanów Zjednoczonych Ameryki;
2. mieszkaniec Ameryki Północnej lub Południowej


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ameryki – kontynentu

 (1.2) mieszkaniec Stanów Zjednoczonych


Amerykanie (ang. Americans) – pluralistyczna wspólnota narodowo-państwowa pochodzenia imigracyjnego, kształtująca się w Stanach Zjednoczonych, licząca w 2010 roku około 308,7 mln osób. W związku ze specyficzną, migracyjną historią swojego powstania, posiada pochodzenie mieszane, przede wszystkim europejskie. Mniejszość stanowią osoby pochodzenia afrykańskiego, azjatyckiego, rdzenni Amerykanie – Indianie Ameryki Północnej oraz osoby pochodzenia hawajskiego i pacyficznego. Skutkiem tradycyjnej wieloetniczności Stanów Zjednoczonych jest fakt, że wielu Amerykanów identyfikuje się zarówno ze Stanami Zjednoczonymi, jak i – raczej sentymentalnie – z krajem pochodzenia swoich przodków (np. Amerykanie niemieckiego, włoskiego czy irlandzkiego pochodzenia – German Americans, Italian Americans, Irish Americans).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amerykanista

specjalista w dziedzinie amerykanistyki


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista z dziedziny amerykanistyki


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amerykanistka

amerykanista


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) specjalistka z dziedziny amerykanistyki, znawczyni Ameryki


Patrz:amerykanista

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amerykanistyczny

przymiotnik od: amerykanistyka


przymiotnik

 (1.1) dotyczący amerykanistyki


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amerykanistyka

dział literaturoznawstwa zajmujący się literaturą amerykańską


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. interdyscyplinarna dziedzina nauki badająca m.in. historię, kulturę, literaturę i sztukę Stanów Zjednoczonych, jak i odmianę języka angielskiego używaną w USA

 (1.2) eduk. kierunek studiów na uczelni wyższej, którego przedmiotem jest kultura, literatura i sztuka Stanów Zjednoczonych


Amerykanistyka (ang. American studies) – dziedzina nauki badająca historię, kulturę, literaturę i społeczeństwo Stanów Zjednoczonych Ameryki, a także angielszczyznę amerykańską. Amerykanistyka to również kierunek studiów w szkole wyższej, którego przedmiotem dydaktyki i badań są wymienione dziedziny.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amerykanizacja

poddawanie wpływom amerykańskim, nadawanie czemuś cech typowo amerykańskich


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wprowadzanie lub naśladowanie stylu życia, zwyczajów panujących w Stanach Zjednoczonych;


Amerykanizacja – charakterystyczny dla drugiej połowy XX i XXI wieku, ogólnoświatowy proces transferu kulturowego, którego obiektem są instytucje, normy, wartości, zwyczaje, zachowania, techniki, symbole czy obrazy, które (faktycznie lub rzekomo) są kojarzone ze Stanami Zjednoczonymi. Wpływ kultury amerykańskiej na inne kultury łączony jest z mocarstwową pozycją Stanów Zjednoczonych i najczęściej traktowany jest jako zjawisko negatywne.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amerykanizacyjny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z amerykanizacją, dotyczący amerykanizacji, przyjmowania lub narzucania amerykańskich zwyczajów, kultury, cywilizacji


Źródła:

Wiktionary

Amerykanizm

1. wyraz, zwrot charakterystyczny dla języka angielskiego lub hiszpańskiego na terenie Ameryki;
2. zespół cech kultury amerykańskiej


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) cechy charakterystyczne dla kultury Stanów Zjednoczonych Ameryki

 (1.2) jęz. wyraz, zwrot, forma gramatyczna zapożyczona do jakiegoś języka z języka amerykańskiego angielskiego


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amerykanizować

poddawać wpływom amerykańskim, rozszerzać wpływy amerykańskie, nadawać czemuś cechy typowo amerykańskie


czasownik przechodni niedokonany (dk. zamerykanizować)

 (1.1) kult. narzucać kulturę amerykańską, przeprowadzać amerykanizację

czasownik zwrotny niedokonany amerykanizować się (dk. zamerykanizować się)

 (2.1) stawać się Amerykaninem, nabierać cech amerykańskich


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amerykanizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kult. narzucanie kultury amerykańskiej, przeprowadzanie amerykanizacji


Źródła:

Wiktionary

Amerykanka

1. duży fotel do siedzenia, rozkładany;
2. czterokołowy pojazd konny na resorach, używany w pierwszej połowie XX wieku; amerykan;
3. wolna amerykanka:
a) walka zapaśnicza, w której wszystkie chwyty są dozwolone; wolnoamerykanka;
b) postępowanie bez przestrzegania jakichkolwiek norm; wolnoamerykanka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Stanów Zjednoczonych

 (1.2) mieszkanka kontynentu amerykańskiego


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amerykański

1. związany z Ameryką (kontynentem)
2. związany ze Stanami Zjednoczonymi


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ameryki (kontynentu)

 (1.2) dotyczący Stanów Zjednoczonych Ameryki

 (1.3) dotyczący Ameryki (miejscowości w Polsce)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amerykańsko

przysłówek

 (1.1) na sposób amerykański, po amerykańsku


Źródła:

Wiktionary

Amerykańsko-Polski

dotyczący Ameryki i Polski; w części amerykański, w części polski


Źródła:

SJP.pl

Amerykańskość

zespół cech właściwych życiu i kulturze Amerykanów ze Stanów Zjednoczonych


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co amerykańskie; amerykański charakter czegoś


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amerykańszczyzna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. amerykańska odmiana języka angielskiego

 (1.2) pot. pejor. wszystko co jest charakterystyczne dla kultury Stanów Zjednoczonych Ameryki


Źródła:

Wiktionary

Amerykany

gatunek ziemniaków


Źródła:

SJP.pl

Amerykocentryzm

skupianie się głównie na Stanach Zjednoczonych i ocenianie innych regionów świata wyłącznie z amerykańskiego punktu widzenia


Źródła:

SJP.pl

Amerykon

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Amerykanin


Źródła:

Wiktionary

Amerykowy

ameryk


przymiotnik

 (1.1) dotyczący ameryku


Patrz:ameryk

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ames

Osoby o nazwisku Ames

Źródła:

Wikipedia

Ametabolia

rozwój prosty, bez kolejnych stadiów i przekształceń, spotykany u niektórych owadów bezskrzydłych, np. u skoczogonków i wszy; ametabolizm


Rozwój prosty, rozwój wprost, rozwój bezpośredni, postembriogeneza bezpośrednia, ametamorfoza, ametabolia (łac. ametamorphosis, ametabolia) – rozwój pozazarodkowy (postembriogeneza), w którym forma młodociana różni się od dorosłej jedynie mniejszymi rozmiarami i niezdolnością do rozrodu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ametaboliczny

związany z ametabolizmem


Źródła:

SJP.pl

Ametabolizm

rozwój prosty, bez kolejnych stadiów i przekształceń, spotykany u niektórych owadów bezskrzydłych, np. u skoczogonków i wszy; ametabolia


Rozwój prosty, rozwój wprost, rozwój bezpośredni, postembriogeneza bezpośrednia, ametamorfoza, ametabolia (łac. ametamorphosis, ametabolia) – rozwój pozazarodkowy (postembriogeneza), w którym forma młodociana różni się od dorosłej jedynie mniejszymi rozmiarami i niezdolnością do rozrodu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ametamorficzny

związany z brakiem możliwości przeobrażenia


Źródła:

SJP.pl

Ametamorfoza

brak możliwości przeobrażenia


Rozwój prosty, rozwój wprost, rozwój bezpośredni, postembriogeneza bezpośrednia, ametamorfoza, ametabolia (łac. ametamorphosis, ametabolia) – rozwój pozazarodkowy (postembriogeneza), w którym forma młodociana różni się od dorosłej jedynie mniejszymi rozmiarami i niezdolnością do rozrodu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ametodyczny

przymiotnik

 (1.1) bez obranej metody; bez jasnego porządku


Źródła:

Wiktionary

Ametropia

wada wzroku spowodowana nieprawidłowym stosunkiem zdolności skupiającej soczewki oka do długości gałki ocznej; niemiarowość oka, ammetropia


Ametropia, niemiarowość oka – wada wzroku charakteryzująca się nieprawidłowym stosunkiem zdolności skupiającej układu optycznego oka do długości gałki ocznej, w wyniku czego promienie świetlne nie są ogniskowane na siatkówce. Prowadzi to do powstania takich zaburzeń jak:

Przeciwieństwem ametropii jest emmetropia.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ametryn

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. dwubarwna, fioletowo-żółta odmiana kwarcu, będąca jednocześnie ametystem i cytrynem


Ametryn – dwubarwna, fioletowo-żółta odmiana kwarcu, będąca jednocześnie ametystem i cytrynem (sztucznie ametryn wytwarza się ze stopów tych dwóch minerałów). Granica między tymi dwiema barwnymi odmianami jest zazwyczaj nieostra (stopniowa).

Jedyne złoża o znaczeniu gospodarczym znajdują się w Boliwii i Brazylii.

W 1994 roku na rynku pojawił się ametryn syntetyczny.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Ametyścik

rodzaj ptaków z podrodziny kolibrów


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od ametyst


Ametyścik cienkodzioby, ametyścik (Eugenes fulgens) – gatunek małego ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae). Nie jest zagrożony.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ametyst

przezroczysta fioletowa odmiana kwarcu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał, kamień półszlachetny, fioletowa lub purpurowa, przezroczysta odmiana krzemionki SiO2;

 (1.2) jubil. kamień jubilerski z ametystu (1.1)

 (1.3) kolor fioletowy taki jak w ametyście (1.1)


Ametyst – minerał, fioletowa i przezroczysta do przeświecającej odmiana kwarcu. Kamień półszlachetny, używany w jubilerstwie. Jego nazwa pochodzi z języka greckiego i oznacza „trzeźwy” (ἀ- a – ‘nie’, μέθυστος méthystos – ‘pijany’), gdyż według greckich wierzeń, picie wina z czar ametystowych zabezpieczało pijącego przed upiciem się.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ametystowo

przysłówek sposobu

 (1.1) z użyciem barwy ametystowej


Źródła:

Wiktionary

Ametystowy

związany z ametystem, dotyczący ametystu


przymiotnik relacyjny

 (1.1) jubil. miner. dotyczący ametystu, wykonany z ametystu, związany z ametystem, ozdobiony ametystem

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający kolor fioletowy, taki jak kolor ametystu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ametyszczak

gatunek małego ptaka z rodziny szpakowatych


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Cinnyricinclus leucogaster|Boddaert|ref=tak., mały ptak występujący w Afryce z mocno niebieski połyskiem upierzenia górnych partii ciała u samców;


Ametyszczak (Cinnyricinclus leucogaster) – gatunek małego ptaka z rodziny szpakowatych (Sturnidae). W trzech podgatunkach występuje na południowo-zachodnim Półwyspie Arabskim oraz w Afryce Subsaharyjskiej. Nie jest zagrożony wyginięciem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amezyt

minerał, glinokrzemian magnezu


Źródła:

SJP.pl

Amfa

potocznie: amfetamina; proszek, biel, szur, szuwaks


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot., uczn. amfetamina


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amfetamina

środek pobudzający aktywność psychomotoryczną, likwidujący m.in. objawy zmęczenia i zwiększający zdolność koncentracji, łatwo uzależniający; psychedryna, benzedryna, potocznie: amfa


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. farm. organiczny związek chemiczny o silnym działaniu psychotropowym i pobudzającym ośrodkowy układ nerwowy;


Amfetamina, pot. speed lub feta – organiczny związek chemiczny, pochodna 2-fenyloetyloaminy, stymulant wykorzystywany w leczeniu ADHD, narkolepsji i otyłości. Odkryta w 1887, występuje w dwóch enancjomerach, którymi są lewoamfetamina i dekstroamfetamina. Nazwa amfetamina odnosi się zaś do racemicznej wolnej zasady, a więc składającej się z równomolowej mieszaniny czystych enancjomerów. Niemniej termin ten jest często używany nieformalnie do dowolnej mieszaniny enancjomerów, a nawet do czystych enancjomerów. Historycznie wykorzystywano ją do leczenia obrzęku nosa i zaburzeń depresyjnych. Stosuje się ją jako środek dopingujący oraz substancję nootropową, a także rekreacyjnie jako afrodyzjak i związek euforyzujący. Posiadanie i dystrybucja są ściśle kontrolowane w wielu krajach, z powodu znacznego ryzyka zdrowotnego, związanego z użyciem rekreacyjnym.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amfetaminista

osoba uzależniona od amfetaminy


Źródła:

SJP.pl

Amfetaministka

amfetaminista


Patrz:amfetaminista

Źródła:

SJP.pl

Amfetaminowy

związany z amfetaminą, dotyczący amfetaminy


przymiotnik relacyjny

 (1.1) farm. med. związany z amfetaminą, dotyczący amfetaminy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amfi-

przedrostek

 (1.1) obustronnie; obu rodzajów, obu-; wokół, naokoło


Źródła:

Wiktionary

Amfiaraos

Amfiaraos – wieszczek i tłumacz snów w mitologii greckiej. Był synem Ojklesa i Hypermnestry oraz ojcem Eurydyki, Amfilochosa i Alkmeona. Według niektórych podań jego synami byli także Tiburtus, Koras i Katillus. Był ulubieńcem Zeusa i Apolla.


Źródła:

Wikipedia

Amfibia

1. pojazd mechaniczny przystosowany do poruszania się zarówno po lądzie, jak i po wodzie;
2. samolot przystosowany do lądowania i wodowania;
3. zwierzę mogące żyć zarówno na lądzie, jak i w wodzie; zwierzę ziemnowodne


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mot. pojazd lądowo-wodny, stosowany głównie przez wojsko lub służby ratownicze

 (1.2) lotn. pojazd wodno-powietrzny

 (1.3) zwykle w lm.: amfibiezool. inaczej płazy

 (1.4) uczn. stary samochód



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amfibijny

amfibia


Patrz:amfibia

Źródła:

SJP.pl

Amfibiotyczny

przystosowany do życia zarówno na lądzie, jak i w wodzie


Źródła:

SJP.pl

Amfiblastula

wolno pływająca w toni wodnej larwa gąbek wapiennych, zbudowana z dwóch rodzajów komórek: większych makromerów i mniejszych, orzęsionych mikromerów, odpowiadająca rozwojowo stadium blastuli innych zwierząt


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfibol

krzemian magnezu, żelaza, wapnia lub sodu, minerał skałotwórczy


Amfibole (z stgr. ἀμφίβολος amphibolos – "nieokreślony", ze względu na różnorodność koloru i formy) – duża grupa minerałów skałotwórczych, krzemianów, czasami też glinokrzemianów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfibole

krzemian magnezu, żelaza, wapnia lub sodu, minerał skałotwórczy


Amfibole (z stgr. ἀμφίβολος amphibolos – "nieokreślony", ze względu na różnorodność koloru i formy) – duża grupa minerałów skałotwórczych, krzemianów, czasami też glinokrzemianów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfibolia

dwuznaczność lub niejasność wypowiedzi wynikła z zamącenia budowy składniowej, w poezji współczesnej bywa wprowadzana celowo; amfibologia


Amfibolia (gr. ἀμφιβολία – atak z dwóch stron), amfibologia (gr. „dwuznaczność” z amphibállein „rozrzucać, wątpić” od amphí „z obu stron” i bállein „rzucać, ciskać”) – błąd logiczny, wypowiedź wieloznaczna (tzw. wieloznaczność kontekstu). Inna nazwa tego błędu to „wieloznaczność składniowa”. Amfibolia to wypowiedź, która może być rozumiana na co najmniej dwa sposoby, powstająca na skutek wady składni. Na przykład:

Tabliczka: Stały nadzór kamer.
Nie wiadomo, czy kamery nadzorują, czy są nadzorowane.
Zaginął piesek z zakręconym ogonkiem, do którego była bardzo przywiązana jego właścicielka.
Ze składni zdania wynikać może, że właścicielka była przywiązana do ogonka, choć chodzi o przywiązanie do psa.
Poszukiwanie źródeł zakazu zabijania może wytłumaczyć, na czym polega jego zło.
Słowo „jego” odnosić się może w tym zdaniu do „poszukiwania”, „zakazu” oraz zabijania – powinno zaś jednoznacznie odnosić się do słowa „zabijanie”.

Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfiboliczny

działający na dwa sposoby, występujący w dwóch stanach, pełniący dwie przeciwstawne funkcje; dwojaki, niejednoznaczny


Źródła:

SJP.pl

Amfibolit

skała metamorficzna składająca się głównie z amfibolu i plagioklazu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. skała metamorficzna barwy ciemnozielonej lub ciemnoszarej, masywna i bardzo zwięzła;


Amfibolit – skała metamorficzna barwy ciemnozielonej lub ciemnoszarej, masywna i bardzo zwięzła.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amfibolitowy

związany z amfibolitem


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z amfibolitem, dotyczący amfibolitu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amfibologia

dwuznaczność lub niejasność wypowiedzi wynikła z zamącenia budowy składniowej, w poezji współczesnej bywa wprowadzana celowo; amfibolia


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) log. wypowiedź dwuznaczna z powodu niejednoznacznej składni


Amfibolia (gr. ἀμφιβολία – atak z dwóch stron), amfibologia (gr. „dwuznaczność” z amphibállein „rozrzucać, wątpić” od amphí „z obu stron” i bállein „rzucać, ciskać”) – błąd logiczny, wypowiedź wieloznaczna (tzw. wieloznaczność kontekstu). Inna nazwa tego błędu to „wieloznaczność składniowa”. Amfibolia to wypowiedź, która może być rozumiana na co najmniej dwa sposoby, powstająca na skutek wady składni. Na przykład:

Tabliczka: Stały nadzór kamer.
Nie wiadomo, czy kamery nadzorują, czy są nadzorowane.
Zaginął piesek z zakręconym ogonkiem, do którego była bardzo przywiązana jego właścicielka.
Ze składni zdania wynikać może, że właścicielka była przywiązana do ogonka, choć chodzi o przywiązanie do psa.
Poszukiwanie źródeł zakazu zabijania może wytłumaczyć, na czym polega jego zło.
Słowo „jego” odnosić się może w tym zdaniu do „poszukiwania”, „zakazu” oraz zabijania – powinno zaś jednoznacznie odnosić się do słowa „zabijanie”.

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amfibologiczny

przymiotnik od: amfibologia


Źródła:

SJP.pl

Amfibolowy

związany z amfibolem


przymiotnik relacyjny

 (1.1) miner. związany z amfibolami, dotyczący amfibolów


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amfibrach

stopa wierszowa złożona z trzech sylab: krótkiej, długiej i krótkiej w metryce antycznej, bądź z nieakcentowanej, akcentowanej i nieakcentowanej w wierszu sylabotonicznym


Amfibrach (gr. amphíbrachys, dosł. z obu stron krótki) w metryce iloczasowej – stopa metryczna składająca się z trzech sylab: jednej długiej między dwiema krótkimi.

W polskich wierszach odpowiednikiem jest sekwencja składająca się z jednej sylaby akcentowanej między dwiema nieakcentowanymi. W języku polskim występuje bardzo często, prawie każdy trzysylabowy wyraz jest amfibrachem (np. kolega), łatwo też układać z amfibrachów wiersze sylabotoniczne, np.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfibrachiczny

amfibrach


przymiotnik relacyjny

 (1.1) liter. związany z amfibrachem, dotyczący amfibrachu


Patrz:amfibrach

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amficjony

Amficjony (Amphicyonidae) – wymarła rodzina ssaków drapieżnych żyjących od późnego eocenu do późnego miocenu 37-9 milionów lat temu (MLT). Z jęz. angielskiego nazywane niedźwiedziopsami. Wcześniej zaliczane były w randze podrodziny Amphicyoninae do psowatych.


Źródła:

Wikipedia

Amfid

unerwiony narząd zmysłu chemicznego występujący u nicieni


Źródła:

SJP.pl

Amfidiploidalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest amfidiploidalne


Źródła:

Wiktionary

Amfifil

związek chemiczny, którego cząsteczka ma na jednym końcu grupę rozpuszczalną w jednym rozpuszczalniku, a na drugim - grupę rozpuszczalną w innym; związek amfifilowy


Amfifilowość, amfipatyczność – właściwość niektórych związków chemicznych, polegająca na jednoczesnym wykazywaniu właściwości hydrofilowych (liofilowych) i hydrofobowych (liofobowych).

Związki amfifilowe są zwykle długimi cząsteczkami, które na jednym końcu posiadają grupy rozpuszczalne w jednym rozpuszczalniku, a na drugim grupy rozpuszczalne w drugim rozpuszczalniku. Powoduje to, że na granicy faz (w punkcie styku tych dwóch rozpuszczalników lub na powierzchni jednego z nich) cząsteczki takie samorzutnie tworzą monowarstwy, a w obrębie objętości jednego z rozpuszczalników tworzą sferyczne agregaty, w których jeden koniec cząsteczek (ten rozpuszczalny) jest skierowany na zewnątrz, a drugi do środka sfery. Agregaty te nazywają się micelami.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfifilowość

Amfifilowość, amfipatyczność – właściwość niektórych związków chemicznych, polegająca na jednoczesnym wykazywaniu właściwości hydrofilowych (liofilowych) i hydrofobowych (liofobowych).

Związki amfifilowe są zwykle długimi cząsteczkami, które na jednym końcu posiadają grupy rozpuszczalne w jednym rozpuszczalniku, a na drugim grupy rozpuszczalne w drugim rozpuszczalniku. Powoduje to, że na granicy faz (w punkcie styku tych dwóch rozpuszczalników lub na powierzchni jednego z nich) cząsteczki takie samorzutnie tworzą monowarstwy, a w obrębie objętości jednego z rozpuszczalników tworzą sferyczne agregaty, w których jeden koniec cząsteczek (ten rozpuszczalny) jest skierowany na zewnątrz, a drugi do środka sfery. Agregaty te nazywają się micelami.


Źródła:

Wikipedia

Amfifilowy

cząsteczki amfifilowe - cząsteczki chemiczne zawierające na jednym końcu grupy hydrofilowe, a na drugim - hydrofobowe


Źródła:

SJP.pl

Amfigonia

rozmnażanie się płciowe za pomocą jaj i plemników


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. typ rozmnażania płciowego, w którym dochodzi do zapłodnienia poprzez zlanie się gamet pochodzących od dwóch różnych osobników


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amfijon

jon obdarzony dodatnim i ujemnym ładunkiem


Jon obojnaczy, amfijon, zwitterjon, jon dwubiegunowy, związek dipolarny – cząsteczka zawierająca równą liczbę grup zjonizowanych o przeciwnych ładunkach, w związku z czym sama nie jest naładowana dodatnio ani ujemnie.

Przykładami związków mogących przechodzić w stan jonów obojnaczych są aminokwasy, między innymi glicyna i alanina.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfiktionia

związki państw skupionych wokół świątyni szczególnie czczonego bóstwa, w starożytnej Grecji


Amfiktionia (stgr. ἀμφικτυονία od ἀμφι-κτίονες „mieszkający dokoła”) – w starożytnej Grecji związek poleis greckich zawarty dla ochrony określonego miejsca kultu religijnego.

Do zadań amfiktionii należała opieka nad sanktuarium i jego majątkiem, regulowanie kwestii religijnych i kultowych, także organizowanie igrzysk związanych z miejscem kultu. Były to organizacje o charakterze prywatno-kultowym. Ich członkowie płacili składki na cele ochrony świątyni wspólnego bóstwa oraz na organizację uroczystości religijnych. Spotykali się na regularnych zjazdach, podczas których omawiano sprawy pozostające w kręgu wspólnych zainteresowań. Cykliczność takich spotkań doprowadziła z czasem do wykształcenia się swoistego międzyrządowego zgromadzenia plenarnego, zbierającego się na regularnych konferencjach.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfilada

układ wnętrz połączonych wejściami na jednej osi; pokój w takim układzie


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. ciąg pomieszczeń ułożonych jedno za drugim, połączonych przejściami umieszczonymi w jednej linii;


Amfilada (fr. enfilade) – szereg pomieszczeń (pokoi, sal) połączonych ze sobą drzwiami umieszczonymi w jednej linii.

Takie ustawienie wewnątrz budynku, przy otwartych drzwiach, stwarza perspektywę widokową. Na krańcach traktu pokoi reprezentacyjnych umieszczano często dodatkowo okna.
Efektowne rozwiązanie stosowane w okresie renesansu, baroku, klasycyzmu w kształtowaniu wnętrz pałacowych oraz dworów. W Polsce stosowana od XVII wieku. W okresie XIX i początków XX w. rozwiązanie to stosowano także przy budowie miejskich kamienic.
Regułę amfiladowego łączenia pokoi sformułował Andrea Palladio w połowie XVI wieku.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amfiladowy

związany z amfiladą, tworzący amfiladę (np. komnaty amfiladowe)


przymiotnik

 (1.1) archit. związany z amfiladą; wykorzystujący układ przestrzenny taki jak w amfiladzie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amfilina

pasożytniczy gatunek płazińca, o ciele nieczłonowatym, kształtu liściastego


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfimacer

kretyk, amfimakr;
1. w poezji antycznej: stopa składająca się z trzech sylab, dwóch długich i krótkiej między nimi;
2. w wersyfikacji nowożytnej: stopa posiadająca nieakcentowaną zgłoskę między dwoma akcentowanymi


Amfimakr, amfimacer (gr. amphímakros, z obu stron długi), kretyk (gr. κρητικός, wers kreteński) – w wersyfikacji iloczasowej stopa metryczna złożona z trzech sylab: jednej krótkiej między dwiema długimi.

W wierszach polskich jej odpowiednikiem jest sekwencja składająca się z jednej sylaby nieakcentowanej między dwiema akcentowanymi. W polszczyźnie nie ma wyrazów będących naturalnymi amfimakrami; stopa ta występuje też rzadko w metryce polskiej, na przykład:

Nagle – gwizd!
Nagle – świst!
Para – buch!
Koła – w ruch! (Lokomotywa Juliana Tuwima).

Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfimakr

amfimacer, kretyk;
1. w poezji antycznej: stopa składająca się z trzech sylab, dwóch długich i krótkiej między nimi;
2. w wersyfikacji nowożytnej: stopa posiadająca nieakcentowaną zgłoskę między dwoma akcentowanymi


Amfimakr, amfimacer (gr. amphímakros, z obu stron długi), kretyk (gr. κρητικός, wers kreteński) – w wersyfikacji iloczasowej stopa metryczna złożona z trzech sylab: jednej krótkiej między dwiema długimi.

W wierszach polskich jej odpowiednikiem jest sekwencja składająca się z jednej sylaby nieakcentowanej między dwiema akcentowanymi. W polszczyźnie nie ma wyrazów będących naturalnymi amfimakrami; stopa ta występuje też rzadko w metryce polskiej, na przykład:

Nagle – gwizd!
Nagle – świst!
Para – buch!
Koła – w ruch! (Lokomotywa Juliana Tuwima).

Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfion

w mitologii greckiej: syn Zeusa i Antiopy


Amfion (gr. Ἀμφίων) i Zetos (Ζῆθος) – w mitologii greckiej bliźniacy, synowie Zeusa i tebańskiej królewny Antiopy.

W dzieciństwie skrzywdzeni przez stryja Likosa, potem wychowywani przez pasterzy w górach. Gdy dorośli, stanęli w obronie Antiopy, dręczonej przez żonę Likosa, Dirke, i uwięzionej przez stryja, i pomścili jej krzywdę. Likosa zabili, a jego żonę przywiązali do rogów byka, który ją stratował (scenę tę przedstawia grupa rzeźbiarska Byk Farnezyjski, kopia rzymska dzieła Apolloniosa i Tauriskosa z Tralles z III w.).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfipatyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. właściwość związku chemicznego wynikająca z budowy polarnej, tj. zdolność utrzymywania się na granicy wodnej i lipidowej dzięki obecności w jego cząsteczce bieguna hydrofilowego oraz hydrofobowego


Amfifilowość, amfipatyczność – właściwość niektórych związków chemicznych, polegająca na jednoczesnym wykazywaniu właściwości hydrofilowych (liofilowych) i hydrofobowych (liofobowych).

Związki amfifilowe są zwykle długimi cząsteczkami, które na jednym końcu posiadają grupy rozpuszczalne w jednym rozpuszczalniku, a na drugim grupy rozpuszczalne w drugim rozpuszczalniku. Powoduje to, że na granicy faz (w punkcie styku tych dwóch rozpuszczalników lub na powierzchni jednego z nich) cząsteczki takie samorzutnie tworzą monowarstwy, a w obrębie objętości jednego z rozpuszczalników tworzą sferyczne agregaty, w których jeden koniec cząsteczek (ten rozpuszczalny) jest skierowany na zewnątrz, a drugi do środka sfery. Agregaty te nazywają się micelami.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amfiploidalny

związany z organizmem roślinnym powstałym ze skrzyżowania różnych gatunków diploidalnych


Źródła:

SJP.pl

Amfiprion

gatunek morskiej ryby z rodziny garbikowatych; błazenek, ryba ukwiałowa


Amfiprion, ryba ukwiałowa, błazenek (Amphiprion percula) – gatunek morskiej ryby z rodziny garbikowatych (Pomacentridae).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfiprostylos

typ świątyni greckiej z portykiem kolumnowym w fasadzie głównej i tylnej


Prostylos – budowla w starożytnej Grecji pełniąca funkcję „domu bóstwa”, mieszcząca posąg będący przedmiotem kultu.

Prostylos posiada kolumnadę od strony frontowej przed pronaosem (przedsionkiem), zwykle cztery kolumny.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfisben

przedstawiciel podrzędu gadów łuskonośnych, prowadzących podziemny tryb życia; zwitnik, obrączkowiec, amfisbena


Źródła:

SJP.pl

Amfisbena

przedstawiciel podrzędu gadów łuskonośnych, prowadzących podziemny tryb życia; zwitnik, obrączkowiec, amfisben



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfisbeny

przedstawiciel podrzędu gadów łuskonośnych, prowadzących podziemny tryb życia; zwitnik, obrączkowiec, amfisben


Amfisbeny, obrączkowce, zwitniki (Amphisbaenia) – klad gadów łuskonośnych (klasyfikowany niekiedy w randze podrzędu), prowadzących podziemny tryb życia.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfiteatr

1. wznosząca się półkoliście widownia teatru, cyrku, sali wykładowej itp.;
2. w starożytnej Grecji: widownia rozłożona półkoliście na wzniesieniach otaczających scenę teatru;
3. w starożytnym Rzymie: odkryta budowla służąca przedstawianiu widowisk, z kolistą widownią wznoszącą się ku górze


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. archit. odkryta budowla o kształcie elipsy lub koła z areną lub sceną pośrodku i wznoszącą się wokół niej schodkową widownią; ; Gloger.

 (1.2) książk. w teatrze, sali koncertowej itp.: część widowni wznosząca się koliście lub półkoliście ku górze


Amfiteatr (łac. amphiteatrum, z gr. ἀμφιθέατρον 'podwójna widownia, w kształcie koła; połączenie dwóch teatrów półkolistych w jeden') – odkryta arena o kształcie elipsy lub koła, otoczona – najczęściej wznoszącymi się schodkowo – rzędami siedzeń dla widzów i przeznaczona do publicznych pokazów m.in. walk gladiatorów, walk z dzikimi zwierzętami, naumachii.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amfiteatralny

przymiotnik od: amfiteatr


Źródła:

SJP.pl

Amfitka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poznań. daw. balkon w teatrze


Źródła:

Wiktionary

Amfitrion

osoba podejmująca gości; gospodarz bardzo szczodry dla swoich gości; fundator


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. przen. człowiek hojnie podejmujący gości; fundator przyjęcia;


Amfitrion (gr. Ἀμφιτρύων Amphitrýōn, łac. Amphitryon) – w mitologii greckiej królewicz oraz król Tyrynsu i Teb.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amfitryta

gatunek drapieżnego ssaka morskiego z rodziny fokowatych


Amfitryta (stgr. Ἀμφιτρίτη Amphitrítē, łac. Amphitrite, Salacia ‘otaczająca świat’) – w mitologii greckiej jedna z najbardziej znanych nereid (lub okeanid); (królowa Morza), utożsamiana z rzymską Salacją.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfiuma

rodzaj płazów ogoniastych z rodziny amfiumowatych


Źródła:

SJP.pl

Amfiumowate

o cechach amfiumowatych (rodzina płazów)


Amfiumowate, amfiumy (Amphiumidae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfiumowaty

o cechach amfiumowatych (rodzina płazów)


Źródła:

SJP.pl

Amfolit

związek zawierający w cząsteczce grupy kwasowe i zasadowe


Amfolity, substancje amfiprotyczne, elektrolity amfoteryczne – związki chemiczne, których cząsteczki zawierają zarówno grupy kwasowe, jak i zasadowe. Uogólniając, zgodnie z teorią Brønsteda, amfolitami są substancje, które w reakcjach w roztworze mogą przyłączać bądź odłączać protony. Amfolity w zależności od pH środowiska w którym się znajdują mogą występować w postaci:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfolityczny

amfolit


Patrz:amfolit

Źródła:

SJP.pl

Amfora

greckie naczynie stołowe do przechowywania płynów


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wysokie, smukłe naczynie gliniane o wydłużonym brzuścu z dwoma umieszczonymi symetrycznie po bokach uchwytami;

 (1.2) przest. staroż. jednostka miary równa 26,20 litra


Amfora (łac. amphǒră, gr. ἀμφορεύς amphoreús) – naczynie z wypalanej gliny o wydłużonym jajowatym brzuścu na niskiej podstawie (stopce), przewężonej szyi z rozchylonym brzegiem (wylewem) i z dwoma bocznymi, umieszczonymi symetrycznie, pionowymi uchwytami (imadłami). Różnej wielkości, często dekorowane, jedno z naczyń najbardziej charakterystycznych dla starożytności.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amforiskos

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) staroż. ceram. w Starożytnej Grecji: rodzaj ceramicznego naczynia na olejki wonne;


Amforiskos (stgr. αμφορισκος, pol. mała amfora) – rodzaj starożytnego greckiego naczynia ceramicznego na wonne olejki.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amforka

zdrobnienie od: amfora


Źródła:

SJP.pl

Amforyczny

przymiotnik

 (1.1) związany z amforą; w kształcie amfory

 (1.2) med. przypominający dźwięk powstający podczas dmuchania w szyjkę szklanej butelki, wskazujący na istnienie jamy w płucach


Źródła:

Wiktionary

Amfoteryczność

dwoista właściwość niektórych pierwiastków i związków chemicznych polegająca na wykazywaniu przez nie charakteru kwasowego jak i zasadowego


Amfoteryczność – zdolność związku chemicznego do reakcji z kwasami i zarazem zasadami. Inaczej, jest to zdolność związków chemicznych do bycia w jednych reakcjach kwasami, a w innych zasadami.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amfoteryczny

zdolny do reakcji z kwasami oraz z zasadami


Źródła:

SJP.pl

Amg

[czytaj: a-em-GIE]
1. skrót od: Akademia Medyczna w Gdańsku;
2. firma należąca do grupy DaimlerChrysler, zajmująca się tuningiem samochodów osobowych


Źródła:

SJP.pl

Amga

1. rzeka w Rosji;
2. wieś na Syberii


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Rosji, w Jakucji; lewy dopływ Ałdanu;


Amga (ros. Амга) – rzeka w Rosji (Jakucja); lewy (i zarazem najdłuższy) dopływ Ałdanu; długość 1462 km; powierzchnia dorzecza 69 300 km²; średni roczny przepływ u ujścia 190 m³/s.

Źródła w Górach Ałdańskich; płynie w kierunku północno-wschodnim, w górnym biegu w wąskiej, głębokiej dolinie; w środkowym i dolnym biegu po wschodniej części Płaskowyżu Nadleńskiego. Dopływy stosunkowo krótkie. Żeglowna na odcinku 472 km od ujścia.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amguń

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka we wschodniej Rosji, na terenie Kraju Chabarowskiego, lewostronny dopływ Amuru;


Amguń (ros. Амгунь) – rzeka we wschodniej Rosji, na terenie Kraju Chabarowskiego, lewostronny dopływ Amuru.

Rzeka bierze swój początek u zbiegu rzek Ajakit i Suduk, na zboczu Gór Burejskich. Jej długość wynosi 723 km, a powierzchnia dorzecza – 55 500 km². Jej głównym dopływem jest rzeka Nimielen.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amhara

członek ludu zamieszkującego tereny Etiopii


Amhara (amh. አማራ) – jeden z dziewięciu regionów administracyjnych (tzw. kilochów) Etiopii, główna siedziba ludu Amharów.

Amhara położona jest w północno-zachodniej i środkowej części Etiopii, sąsiaduje z regionami: Tigraj na północy, Afar na wschodzie, Oromia na południu, Beniszengul-Gumaz na południowym zachodzie i z Sudanem na zachodzie. Zajmuje powierzchnię 170 752 km². Stolicą regionu jest Bahyr Dar.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amharka

mieszkanka Amhary (regionu administracyjnego Etiopii)


Źródła:

SJP.pl

Amharowie

lud zamieszkujący tereny Etiopii


Amharowie (nazwa własna: አማራ Amhara) – lud afrykański, wyróżniany na podstawie kryteriów językowych oraz etnicznych. Zamieszkuje on centralne wyżyny Etiopii. Przez długie lata byli dominującą grupą i stanowili 1/3 mieszkańców kraju. Amharowie są potomkami starożytnych Semitów, którzy wędrując na południe podbili pierwotnych mieszkańców tego obszaru, należących do ludów kuszyckich. Posługują się językiem amharskim.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amharski

Amhara (mieszkaniec Etiopii mówiący po amharsku)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Amharami, dotyczący Amharów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język semicki będący językiem oficjalnym Etiopii;


Język amharski (አማርኛ, ’ämarəña, amhara) – język semicki z grupy etiopskiej, rodziny języków afroazjatyckich (chamito-semickich) z silnym wpływem substratu kuszyckiego. Jako język ojczysty używany jest przez około 18 mln osób, pełni także rolę języka urzędowego Etiopii, dzięki czemu na terenie kraju faktyczna liczba jego użytkowników jest większa. Językiem amharskim posługuje się także ok. 2,7 mln etiopskich emigrantów, głównie w Egipcie, Izraelu i Szwecji. Jest roboczym językiem rządu etiopskiego, etiopskiej armii oraz Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amharskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem amharskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem amharskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku amharskim


Źródła:

Wiktionary

Ami

rzeczownik, rodzaj męski i żeński, nazwa własna

 (1.1) rdzenna grupa etniczna zamieszkująca Tajwan;

 (1.2) członek grupy etnicznej Ami (1.1) – mężczyzna lub kobieta

 (1.3) zoonim, imię dla psa lub suki



Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amia

drapieżna ryba słodkowodna z rodziny amiowatych; miękławka, mękławka



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amiant

minerał należący do grupy amfiboli, włóknista odmiana aktynolitu; azbest amfibolowy


Amiant, amiantus Discordites (azbest amiantowy, azbest aktynolitowy) — handlowa, szlachetna odmiana azbestu aktynolitowego.

Jest amfibolem - włóknista odmiana aktynolitu.
Czasami jest też określany nazwą byssolit (amiant i byssolit należą do szeregu hornblendy; oba nadają się do tkania i przeróbki na tekturę).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amiantowy

związany z amiantem, dotyczący amiantu


Źródła:

SJP.pl

Amica

[czytaj: amika] produkt (urządzenie) marki Amica


Amica SA – największy polski producent przemysłu elektromaszynowego, głównie sprzętu AGD, założony w 1945 roku we Wronkach. Od 1997 spółka jest notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amicis

[czytaj: amiczis] nazwisko włoskie


Źródła:

SJP.pl

Amicycja

dawniej: przyjaźń; amicyja


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. przyjaźń


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amicyja

dawniej: przyjaźń; amicycja


Źródła:

SJP.pl

Amid

pochodna amoniaku, związek organiczny mający w swej budowie grupę amidową, stosowany m.in. w lecznictwie i wyrobie włókien sztucznych


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pochodna kwasu organicznego, w której grupa hydroksylowa została zastąpiona grupą aminową;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amida

modlitwa odmawiana po cichu w czasie każdego nabożeństwa, stanowiąca jego kulminację, powtarzana w czasie modlitwy porannej i wieczornej na głos przez kantora



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amidaza

substancja chemiczna należąca do grupy hydrolaz


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. enzym hydrolityczny, który rozkłada wiązania amidowe w związkach chemicznych na kwasy karboksylowe i aminy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amidazy

substancja chemiczna należąca do grupy hydrolaz


Amidazy – grupa enzymów roślinnych i zwierzęcych, zaliczanych do hydrolaz, uczestniczących w metabolizmie białek. Katalizują odwracalne odszczepienie amoniaku lub mocznika od amidów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amidek

pochodna amoniaku, w której jedno wiązanie z wodorem zostało zastąpione wiązaniem z metalem


Amidki – grupa nieorganicznych związków chemicznych o wzorze ogólnym MINH2. Są to sole, w których jeden z atomów wodoru został zastąpiony atomem metalu. Mają budowę jonową (kation: M+, anion: NH2), rolę reszty kwasowej pełni grupa -NH2 wywodząca się od amoniaku. Są bardzo silnymi zasadami. Istnieją także amidki organiczne, w których zamiast jednego lub dwóch atomów wodoru występują grupy organiczne.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amidol

bezbarwny kryształ rozpuszczany w kwasach i zasadach; stosowany do produkcji barwników i jako wywoływacz fotograficzny


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. nietrwała substancja krystaliczna stosowana w wywoływaczach fotograficznych;


Amidol, 2,4-diaminofenol – organiczny związek chemiczny z grupy fenoli i amin aromatycznych. Ma właściwości redukujące. W postaci dichlorowodorku (C
6
H
3
(NH
2
)
2
OH·2HCl
) stosowany jest w szeregu wywoływaczy fotograficznych, zarówno w fotografii czarno-białej, jak i barwnej (proces C-41).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amidolowy

przymiotnik od: amidol


Źródła:

SJP.pl

Amidowy

przymiotnik od: amida, amid


Źródła:

SJP.pl

Amidy

pochodna amoniaku, związek organiczny mający w swej budowie grupę amidową, stosowany m.in. w lecznictwie i wyrobie włókien sztucznych


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amidystyczny

amidyzm


Patrz:amidyzm

Źródła:

SJP.pl

Amidyzm

buddyjski nurt religijny w Japonii, kult Amidy


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. jeden z najważniejszych nurtów buddyzmu japońskiego, którego podstawę stanowi wiara w nieograniczone miłosierdzie Buddy Amidy (Amitabha)


Amidyzm (od Amida, japońskiego imienia buddy Amitabhy) – japońskie odgałęzienie Szkoły Czystej Krainy i jeden z najważniejszych nurtów japońskiego buddyzmu. Czasami nazwy amidyzm używa się na określenie kultu Amitabhy jako takiego, również w buddyzmie innym niż japoński.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amielia

niewykształcenie się rdzenia kręgowego


Źródła:

SJP.pl

Amiens

[czytaj: amJĘ] miasto we Francji


rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w północnej Francji, nad Sommą; ośrodek administracyjny regionu Pikardia i departamentu Somma;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amieński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. związany z Amiens, dotyczący Amiens


Źródła:

Wiktionary

Amiga

marka komputerów


Amiga (hiszp. amiga – przyjaciółka) – marka komputerów produkowanych od 1985 r. przez firmę Commodore, popularna w XX wieku. Po bankructwie Commodore marka została przejęta przez firmę Escom, a następnie przez Gateway. W końcu wyłoniła się samodzielna firma Amiga INC, która po bankructwie sprzedała wszelkie prawa firmie KMOS. Z kolei KMOS zmienił nazwę na Amiga Inc.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amigdalina

związek organiczny zawierający cyjanowodór, występujący w nasionach owoców pestkowych, nadający im gorzki smak i aromat, błędnie nazywany witaminą B17


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. glikozyd cyjanogenny naturalnie występujący w niektórych nasionach roślin z rodziny różowatych


Amigdalina (z łac. amygdalum – migdał, z gr. αμυγδάλη – migdał) – organiczny związek chemiczny z grupy glikozydów cyjanogennych (syn. nitrylozydów), występujący w nasionach wielu roślin z rodziny różowatych (Rosaceae), głównie migdałowca zwyczajnego (Amygdalus communis), a także pigwy pospolitej (Cydonia oblonga), czeremchy (Padus) i innych drzew owocowych (np. moreli, wiśni, śliw, brzoskwiń). Nadaje nasionom wspomnianych gatunków gorzki smak i specyficzny aromat, zwany w gastronomii migdałowym. W organizmie rozkłada się na glukozę, aldehyd benzoesowy i cyjanowodór. Amigdalinę po raz pierwszy wyodrębnili z gorzkich migdałów w 1830 roku francuscy chemicy Pierre Jean Robiquet i Antoine François Boutron-Charlard. Amigdalinę można wyizolować z nasion migdałów używając rozpuszczalników organicznych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amikoszoneria

przesadna, nadmierna poufałość


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zbytnie, przesadne spoufalenie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amikron

bardzo drobna cząstka niewykrywalna w ultramikroskopie


Źródła:

SJP.pl

Amikus

dawniej: przyjaciel


Fiqri (Fiqiri) Llagami (ur. 1913 w Tiranie, zm. 17 grudnia 1978) – albański publicysta i krytyk literacki.

Jako publicysta używał pseudonimów, jak Fllami, F. Ll., Tiranasi i Shok Tiranasi.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amilkar

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.


Hamilkar lub Amilkar – imię męskie, wywodzi się od fenickiego imienia Abd-Melkart, oznaczającego „sługa Melkarta” (boga Tyru). Imię pospolite w punickiej kulturze, panujące rodziny starożytnej Kartaginy często nadawały członkom swego rodu to właśnie imię.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amimia

zaburzenie polegające na upośledzeniu niektórych mięśni twarzy


Amimia – zaburzenia lub całkowita utrata mimiki (tzw. „maskowatość twarzy”) wskutek upośledzenia ruchów mięśni mimicznych twarzy, będącego następstwem pozapiramidowego uszkodzenia motoryki. Występuje w chorobie Parkinsona. Często towarzyszy także akinezji oraz afazji.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amina

ogólna nazwa każdego związku organicznego z pewnej grupy związków chemicznych, będących pochodnymi amoniaku, stosowanych m.in. w przemyśle farmaceutycznym


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. związek organiczny zawierający w budowie jedną lub więcej grup aminowych;


Aminy – organiczne związki chemiczne zawierające w swojej budowie grupę aminową, będącą organiczną pochodną amoniaku.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aminaza

w enzymologii: aminaza adeninowa - enzym katalizujący z grupy hydrolaz; aminohydrolaza adeniny


Źródła:

SJP.pl

Aminek

roślina zielna z rodziny baldaszkowatych, rosnąca w basenie Morza Śródziemnego


Aminek (Ammi L.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. W tradycyjnym, szerokim ujęciu rodzaj obejmuje 6 gatunków. Analizy filogenetyczne wykazały jednak, że zaliczano tu dwie bardzo odlegle spokrewnione grupy gatunków, w efekcie wyodrębniono rodzaj Visnaga. Niezależnie od ujęcia zaliczane tu gatunki występują w basenie Morza Śródziemnego i w południowo-zachodniej Azji.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aminoacylowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. reakcja przyłączenia grupy aminoacylowej do cząsteczki związku chemicznego


Źródła:

Wiktionary

Aminoalkohol

alkohol mający w strukturze cząsteczki grupę aminową


Aminoalkohole, hydroksyaminy, alkoholoaminy, alkaminy – związki chemiczne zawierające grupę hydroksylową (-OH) oraz grupę aminową (-NH2, -NHR lub -NR2, gdzie R jest grupą alkilową lub arylową).

Najprostszym aminoalkoholem jest hydroksyloamina, HO-NH2.

Do ważniejszych aminoalkoholi należą cholina, etanoloamina i adrenalina. Inne to propanoloamina (aminopropanol), metyloaminoetanol, dimetyloaminoetanol.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aminoalkohole

grupa związków zawierających grupę hydroksylową i aminową


Aminoalkohole, hydroksyaminy, alkoholoaminy, alkaminy – związki chemiczne zawierające grupę hydroksylową (-OH) oraz grupę aminową (-NH2, -NHR lub -NR2, gdzie R jest grupą alkilową lub arylową).

Najprostszym aminoalkoholem jest hydroksyloamina, HO-NH2.

Do ważniejszych aminoalkoholi należą cholina, etanoloamina i adrenalina. Inne to propanoloamina (aminopropanol), metyloaminoetanol, dimetyloaminoetanol.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aminobenzen

oleista ciecz służąca do wyrobu barwników syntetycznych, leków i innych związków; fenyloamina; anilina


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny o wzorze C₆H₅NH₂, złożony z pierścienia benzenowego (C₆H₆) połączonego z grupą aminową (NH₂)


Anilina – organiczny związek chemiczny, najprostsza amina aromatyczna.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aminocukier

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. związek chemiczny należący do grupy cukrów, w którym jedna z grup hydroksylowych (–OH) została zastąpiona grupą aminową (–NH₂) albo jej pochodną (np. –NHAc);


Źródła:

Wiktionary

Aminocukry

Aminocukry – pochodne cukrów, które zawierają jedną lub rzadziej kilka grup aminowych (–NH2) w miejscu występowania grupy hydroksylowej. Aminocukry występujące w przyrodzie, mogą mieć grupę aminową zarówno przy C2, jak i pozycjach 3, 4, 5 lub 6 cukru. Mogą łączyć się w poliaminocukry, czego przykładem jest chityna, której monomerem jest 2-deoksy-2-amino-D-glukopiranoza zwana też glukozaminą lub glukozoaminą.


Źródła:

Wikipedia

Aminofenazon

lek o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym, pochodna pirazolonu, wycofany z użycia ze względu na toksyczne działanie na szpik kostny; piramidon


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. niesteroidowy lek przeciwzapalny o wzorze sumarycznym wzór chemiczny|C13H17N3O., mający toksyczne działanie m.in. na wątrobę i szpik kostny;


Aminofenazon, amidopiryna – organiczny związek chemiczny, niesteroidowy lek przeciwzapalny z grupy pochodnych pirazolonów o budowie chemicznej zbliżonej do metamizolu, wprowadzony do lecznictwa w 1896. Po raz pierwszy zsyntetyzowany przez Friedricha Stolza w 1893. Ostatnia polska monografia surowca farmaceutycznego znajduje się w Farmakopei Polskiej IV.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aminofenol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. krystaliczny organiczny związek chemiczny o właściwościach redukcyjnych, zawierający pierścień benzenowy z jednocześnie podstawionymi grupami: aminową (–NH₂) i hydroksylową (–OH); amina aromatyczna i fenol zarazem



Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Aminofilina

pochodna alkaloidu - teofiliny, działa rozkurczająco na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych obniżając ciśnienie krwi, rozszerza oskrzela, stosowana w leczeniu astmy oskrzelowej


Aminofilina (łac. Aminophyllinum) – lek składający się z mieszaniny 2 składników – teofiliny, która jest substancją czynną, oraz etylenodwuaminy, która jest rozpuszczalnikiem, ok. 20-krotnie zwiększającym rozpuszczalność (objętościowo w stosunku 2:1, wagowo teofilina to około 85%). Za działanie terapeutyczne odpowiada teofilina, choć niektórzy autorzy twierdzą, iż etylenodiamina wzmacnia działanie teofiliny. Aminofilinę można podawać zarówno dożylnie, jak i domięśniowo. Stężenie terapeutyczne aminofiliny w surowicy krwi wynosi 10–20 μg/ml.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aminofosfonian

substancja chemiczna, inhibitor metabolizmu proliny


Źródła:

SJP.pl

Aminofosfoniany

substancja chemiczna, inhibitor metabolizmu proliny


Źródła:

SJP.pl

Aminoglikozyd

bakteriobójczy antybiotyk zwalczający zakażenia wywołane bakteriami Gram-ujemnymi; antybiotyk aminoglikozydowy


Źródła:

SJP.pl

Aminokwas

związek organiczny rozpuszczalny w wodzie, będący podstawową jednostką budulcową wszystkich białek, wykorzystywany m.in. jako surowiec w syntezie leków


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. związek organiczny, materiał budulcowy białek;


Aminokwasy, kwasy aminowe (skrót aa lub AA, od ang. amino acids) – grupa organicznych związków chemicznych zawierających zasadową grupę aminową oraz grupę karboksylową COOH lub, w ogólniejszym ujęciu, dowolną grupę kwasową.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aminokwasowy

przymiotnik od: aminokwas


Źródła:

SJP.pl

Aminokwasy

związek organiczny rozpuszczalny w wodzie, będący podstawową jednostką budulcową wszystkich białek, wykorzystywany m.in. jako surowiec w syntezie leków


Aminokwasy, kwasy aminowe (skrót aa lub AA, od ang. amino acids) – grupa organicznych związków chemicznych zawierających zasadową grupę aminową oraz grupę karboksylową COOH lub, w ogólniejszym ujęciu, dowolną grupę kwasową.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aminoliza

reakcja chemiczna aminy z innym związkiem chemicznym, np. estrem


Aminoliza – reakcja chemiczna pomiędzy związkami chemicznymi różnego typu i aminą. W chemii organicznej jest to często reakcja pochodnych kwasów karboksylowych z aminą, przebiegająca według mechanizmu substytucji nukleofilowej. Aminy drugorzędowe, zwłaszcza o dużej zawadzie przestrzennej, są w reakcjach tego typu znacznie mniej reaktywne od amin pierwszorzędowych. Produktami aminolizy są zazwyczaj amidy.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aminooctowy

kwas aminooctowy - najprostszy aminokwas wchodzący w skład wszystkich białek


Źródła:

SJP.pl

Aminopeptydaza

enzym trawienny jelita cienkiego, należący do egzopeptydaz


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. enzym proteolityczny odcinający pojedyncze aminokwasy z końca aminowego (N-końca) peptydu lub białka


Aminopeptydazy, aminoacylopeptydohydrolazy – enzymy proteolityczne, egzopeptydazy, które uwalniają aminokwasy z aminowego końca łańcucha polipeptydowego. Biorą udział w końcowych etapach trawienia białek w jelicie cienkim.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aminoplast

produkt kondensacji związków chemicznych zawierających grupy aminowe i aldehydów; używany do produkcji klejów, farb i lakierów


Aminoplasty - to grupa syntetycznych tworzyw termoutwardzalnych, otrzymywanych w reakcji polikondensacji związków aminowych (zawierających grupy aminowe) (-NH2) np. mocznik, melamina, anilina, dicyjanodiamid głównie z formaldehydem (aldehydem mrówkowym). Powstają na bazie żywic mocznikowych i melaminowych. Cząsteczki aminoplastów połączone są mostkami metylenowymi (-NH-CH2-NH-) i dimetylenoeterowymi (-NH-CH2-O-CH2-NH-). Kondensację prowadzi się na ogół w obecności katalizatorów kwaśnych, jak kwasy mineralne, kwas szczawiowy, kwas winowy itp. Aminoplasty można dokładnie odbarwić.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aminoplasty

produkt kondensacji związków chemicznych zawierających grupy aminowe i aldehydów; używany do produkcji klejów, farb i lakierów


Aminoplasty - to grupa syntetycznych tworzyw termoutwardzalnych, otrzymywanych w reakcji polikondensacji związków aminowych (zawierających grupy aminowe) (-NH2) np. mocznik, melamina, anilina, dicyjanodiamid głównie z formaldehydem (aldehydem mrówkowym). Powstają na bazie żywic mocznikowych i melaminowych. Cząsteczki aminoplastów połączone są mostkami metylenowymi (-NH-CH2-NH-) i dimetylenoeterowymi (-NH-CH2-O-CH2-NH-). Kondensację prowadzi się na ogół w obecności katalizatorów kwaśnych, jak kwasy mineralne, kwas szczawiowy, kwas winowy itp. Aminoplasty można dokładnie odbarwić.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aminosacharydy

Aminocukry – pochodne cukrów, które zawierają jedną lub rzadziej kilka grup aminowych (–NH2) w miejscu występowania grupy hydroksylowej. Aminocukry występujące w przyrodzie, mogą mieć grupę aminową zarówno przy C2, jak i pozycjach 3, 4, 5 lub 6 cukru. Mogą łączyć się w poliaminocukry, czego przykładem jest chityna, której monomerem jest 2-deoksy-2-amino-D-glukopiranoza zwana też glukozaminą lub glukozoaminą.


Źródła:

Wikipedia

Aminotoluen

amin aromatyczny stosowany w syntezie białek; toluidyna


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aminotransferaza

transaminza; enzym biorący udział w przemianach aminokwasów, np. AspAT, AlAt


Aminotransferazy, transaminazy – enzymy zaliczane do grupy transferaz, uczestniczące w metabolizmie aminokwasów u zwierząt. Katalizują transaminację grup α-aminowych z α-aminokwasów na α-ketokwasy (α-ketoglutaran), umożliwiając tym samym syntetyzowanie aminokwasów z ketokwasów karboksylowych. Biorą również udział w usuwaniu nadmiaru azotu z organizmu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aminować

dodawać grupy aminowe do cząsteczek


Źródła:

SJP.pl

Aminowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. reakcja wprowadzania grupy aminowej (–NH2) lub podstawionych grup aminowych (–NHR i –NR2) do cząsteczek związków organicznych;


Źródła:

Wiktionary

Aminowy

związany z aminami, zawierający aminy (np. grupa aminowa, związki aminowe)


Źródła:

SJP.pl

Aminy

ogólna nazwa każdego związku organicznego z pewnej grupy związków chemicznych, będących pochodnymi amoniaku, stosowanych m.in. w przemyśle farmaceutycznym


Aminy – organiczne związki chemiczne zawierające w swojej budowie grupę aminową, będącą organiczną pochodną amoniaku.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amiodaron

lek stosowany przeciwko arytmii


Amiodaron – organiczny związek chemiczny, lek zwiększający czas trwania potencjału błonowego. Należy do III grupy leków antyarytmicznych zgodnie z podziałem według Vaughana Williamsa.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amiokształtne

rząd drapieżnych ryb promieniopłetwych; mękławkokształtne


Amiokształtne, mękławkokształtne (Amiiformes) – rząd słodkowodnych, drapieżnych ryb z gromady ryb promieniopłetwych (Actinopterygii) obejmujący gatunki o prymitywnych cechach budowy. Wraz z niszczukokształtnymi są zaliczane do przejściowców (Holostei).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amiokształtny

o cechach amiokształtnych (rząd ryb)


Źródła:

SJP.pl

Amiotrofia

zanik mięśni


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) utrata masy mięśniowej


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amiowate

rodzina słodkowodnych ryb z rzędu amiokształtnych; miękławkowate


Amiowate, miękławkowate (Amiidae) – rodzina słodkowodnych ryb promieniopłetwych z rzędu amiokształtnych (Amiiformes).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amiowaty

o cechach amiowatych (rodzina ryb)


Źródła:

SJP.pl

Amiranty

wyspy na Oceanie Indyjskim


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. należący do Seszeli, archipelag wysp koralowych na Oceanie Indyjskim, na północny wschód od Madagaskaru;


Amiranty (ang. Amirante Islands) – archipelag ok. 150 wysp koralowych na Oceanie Indyjskim, na północny wschód od Madagaskaru, należący do Seszeli. Wchodzi w skład Wysp Zewnętrznych.

Powierzchnia – 10,3 km², ludność około 200 mieszkańców na początku lat 70. XX w., także około 200 w roku 2000. Obejmuje pomniejsze grupy wysp, jak na przykład African Islands, Poivre, Saint Joseph Islands oraz samotne wyspy: Boudeuse Cay, D’Arros, Remire, Desroches, Marie Louise.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amiski

przymiotnik

 (1.1) związany z amiszami, dotyczący amiszów


Źródła:

Wiktionary

Amisz

członek protestanckiej wspólnoty religijnej


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. członek chrześcijańskiej wspólnoty protestanckiej w USA, wywodzącej się ze Szwajcarii;


Amisze – chrześcijańska wspólnota protestancka wywodząca się ze Szwajcarii, konserwatywny odłam anabaptystów.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amiszka

amisz


Patrz:amisz

Źródła:

SJP.pl

Amitabha

Budda Nieograniczonego Światła (skt. Amitābha (अमिताभ), tyb. Opame འོད་དཔག་མེད (Wylie 'od dpag med); chin. upr. 阿弥陀佛; chin. trad. 阿彌陀佛, pinyin Ēmítuó Fó; kor. Amit’abul 아미타불; jap. Amida Nyorai 阿弥陀如来; wiet. A Di Đà Phât) – najbardziej czczony z tzw. buddów medytacyjnych (skt. Dhyāni-buddha), a więc niehistorycznych. Jego nazwa określa go jako źródło życia i światła. Jest władcą Zachodniego Raju – Sukhawati (skt. Sukhāvatī; chiń. Xīfāng jílè shìjiè 西方極樂世界; jap. Saihō Goraku Sekai). W buddyzmie Diamentowej Drogi jest jednym z Pięciu Dhjanibuddów.


Źródła:

Wikipedia

Amitotyczny

1. związany z amitozą;
2. powstały na drodze amitozy


Źródła:

SJP.pl

Amitoza

bezpośredni podział jądra komórkowego, przebiegający bez wyodrębniania się chromosomów


Amitoza (gr. a- ‘nie’ + mítos ‘nić’, ‘tkanka’) – rzadko występujący bezpośredni podział jądra komórkowego przez przewężenie i utworzenie dwóch części, zawierających niejednakową, przypadkowo rozdzieloną ilość chromatyny. W podziale tym chromosomy są niewidoczne i wrzeciono podziałowe się nie wykształca, a cytoplazma nie ulega podziałowi, co prowadzi do powstania komórki dwujądrowej.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amitraza

organiczny związek chemiczny stosowany jako akarycyd i pestycyd


Amitraza – organiczny związek chemiczny stosowany jako akarycyd i pestycyd.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amizol

lek psychotropowy zawierający amitryptylinę


Źródła:

SJP.pl

Amlodypina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lek z grupy blokerów kanału wapniowego;


Amlodypina (łac. amlodipinum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny z grupy pirydyn, lek stosowany w terapii nadciśnienia tętniczego, o działaniu blokującym kanały wapniowe, a więc zaliczający się do antagonistów kanału wapniowego.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amman

stolica Jordanii


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Jordanii;

 (1.2) geogr. rzeka w Walii przepływająca przez Ammanford

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (2.1) rel. zob. Mariamman.


Amman (arab. ‏عمان‎, hist. Rabbat Ammon, Rabba, Filadelfia) – stolica Jordanii, położona na płaskowyżu w północnej części kraju na wysokości około 850 m n.p.m., na wschód od Rowu Jordanu. Ośrodek administracyjny muhafazy Amman. Ludność: 2 367 000 mieszkańców (2010), w tym duża liczba uchodźców palestyńskich.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ammańczyk

mieszkaniec Ammanu


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ammanu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ammanka

mieszkanka Ammanu


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ammanu; kobieta z tego miasta


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ammann

[czytaj: aman] nazwisko


Osoby o tym nazwisku:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ammański

Amman


przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Ammanu (stolicy Jordanii)


Patrz:Amman

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ammetropia

wada wzroku spowodowana nieprawidłowym stosunkiem zdolności skupiającej soczewki oka do długości gałki ocznej; niemiarowość oka, ametropia


Źródła:

SJP.pl

Ammon

imię męskie


Osoby o tym nazwisku:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ammonici

Ammonici – starożytne plemię aramejskie, które w XII w. p.n.e. osiedliło się na terytorium Zajordania, na północny wschód od Moabu, między lewym dopływem Jordanu (Jabbokiem) i rzeką Arnon na południu. Kraj Ammonitów zwany był Ammonem.

Według Biblii plemię wywodzące się od Ben-Ammiego, syna młodszej córki Lota, który po ucieczce z Sodomy ukrył się wraz ze swoimi dwiema córkami w górach. Córki postanowiły upić ojca, a z kazirodczego stosunku zrodzili się protoplaści Ammonitów i Moabitów (Rdz 19,30-38).


Źródła:

Wikipedia

Ammonicki

Ammonici


Patrz:Ammonici

Źródła:

SJP.pl

Ammozaur

rodzaj dinozaura z rodziny anchizaurów


Ammozaur (Ammosaurus major) – zauropodomorf z rodziny anchizaurów (Anchisauridae); jego nazwa znaczy "piaskowy jaszczur".

Żył w okresie wczesnej jury (ok. 195-176 mln lat temu) na terenach Ameryki Północnej. Długość ciała ok. 2,5-4 m, wysokość ok. 60 cm, masa ok. 50 kg. Jego szczątki znaleziono w USA (Connecticut i Arizona) i w Kanadzie (Nowa Szkocja).

Początkowo ammozaura traktowano jako jeden z gatunków anchizaura. Ammozaur mógł poruszać się na 2 i na 4 kończynach.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amnestia

1. darowanie lub złagodzenie kary za pewne przestępstwa lub wykroczenia; ułaskawienie;
2. akt prawny o darowaniu lub złagodzeniu tych kar


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. darowanie lub złagodzenie kar dla niektórych skazanych;

 (1.2) pot. uczn. koniec pracy, koniec lekcji


Amnestia (gr. ἀμνηστία amnēstía „zapomnienie” por. amnezja) – jednorazowe darowanie lub złagodzenie prawomocnie orzeczonych kar lub środków karnych za popełnione przestępstwa lub wykroczenia określonego rodzaju poprzez wydanie aktu prawnego.

W odróżnieniu od ułaskawienia amnestia ma charakter zbiorowy, co wynika z istoty ustawy jako aktu generalnego i abstrakcyjnego. Amnestia zazwyczaj łączy się z abolicją.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amnestionować

udzielić lub udzielać amnestii; amnestiować


czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) udzielać / udzielić amnestii


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amnestionowana

kobieta, której złagodzono karę lub całkowicie darowano na mocy amnestii


Źródła:

SJP.pl

Amnestionowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) udzielanie amnestii


Źródła:

Wiktionary

Amnestionowany

człowiek, któremu darowano lub złagodzono karę na mocy amnestii


Źródła:

SJP.pl

Amnestiować

udzielić lub udzielać amnestii; amnestionować


Źródła:

SJP.pl

Amnestiowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) udzielanie lub udzielenie amnestii


Źródła:

Wiktionary

Amnestyczny

związany z amnezją, będący wynikiem amnezji (np. amnestyczne luki w pamięci); amnezyjny


Źródła:

SJP.pl

Amnestyja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. amnestia, ułaskawienie


Źródła:

Wiktionary

Amnestyjny

dotyczący amnestii (np. dekret amnestyjny)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) praw. związany z amnestią


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amnezja

osłabienie lub utrata pamięci, zwłaszcza po urazach głowy, przebytych chorobach, zatruciach; niepamięć


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zanik pamięci



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amnezjak

potocznie: człowiek cierpiący na amnezję


Źródła:

SJP.pl

Amnezyjny

związany z amnezją, będący wynikiem amnezji (np. amnezyjne luki w pamięci); amnestyczny


Źródła:

SJP.pl

Amniocenteza

zabieg polegający na nakłuciu igłą punkcyjną jamy owodniowej przez powłoki brzuszne i pobraniu płynu owodniowego do badania; amniopunkcja


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. pobranie próbek płynu owodniowego pod kontrolą USG, przez nakłucie jamy owodni w macicy ciężarnej


Amniopunkcja (amniocenteza) – inwazyjna metoda diagnostyczna polegająca na nakłuciu igłą jamy owodni. Z reguły wykonywana jest pod kontrolą ultrasonografii. Wykonuje się amniopunkcję późną (między 15. a 20. tygodniem) i amniopunkcję wczesną (przed ukończonym 14. tygodniem).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amnion

wewnętrzny płat błony otaczającej płód u kręgowców; owodnia


Źródła:

SJP.pl

Amniopunkcja

zabieg polegający na nakłuciu igłą punkcyjną jamy owodniowej przez powłoki brzuszne i pobraniu płynu owodniowego do badania; amniocenteza


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. inwazyjne badanie prenatalne, diagnostyczny zabieg medyczny polegający na nakłuciu pęcherza płodowego (owodni) w celu pobrania próbki płynu owodniowego


Amniopunkcja (amniocenteza) – inwazyjna metoda diagnostyczna polegająca na nakłuciu igłą jamy owodni. Z reguły wykonywana jest pod kontrolą ultrasonografii. Wykonuje się amniopunkcję późną (między 15. a 20. tygodniem) i amniopunkcję wczesną (przed ukończonym 14. tygodniem).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amnioskopia

wzrokowa ocena dolnego bieguna pęcherza płodowego


Amnioskopia – badanie polegające na ocenie wzrokowej dolnego bieguna pęcherza płodowego przy pomocy wziernika nazywanego amnioskopem. Wziernik wprowadzany jest przez pochwę do szyjki macicy. W amnioskopii można stwierdzić barwę i ilość płynu owodniowego i ocenić stan błon płodowych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amnistyja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. amnestia, ułaskawienie


Źródła:

Wiktionary

Amnon

Amnon (hebr. אַמְנוֹן), (ur. po 1010 p.n.e. w Hebronie, zm. przed 970 p.n.e. w Baal-Chasor) – królewicz izraelski, najstarszy syn króla Dawida. Zgwałcił swoją przyrodnią siostrę Tamar. Został zamordowany przez jej rodzonego brata Absaloma.


Źródła:

Wikipedia

Amobarbital

organiczny związek chemiczny, środek psychotropowy i uspokajający


Amobarbital – organiczny związek chemiczny stosowany jako lek z grupy barbituranów. Jest objęty Konwencją o substancjach psychotropowych z 1971 roku (wykaz III). W Polsce jest w grupie III-P Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Używany w teście Wady determinującym dominację jednej z półkul mózgu nad drugą. W czasie angiografii wlewu kroplowego do każdej z tętnic szyjnych wewnętrznych amobarbital szybko przerywa mowę w przypadku wstrzyknięcia go po stronie półkuli dominującej.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amobium

rodzaj roślin z rodziny astrowatych; złociszek


Źródła:

SJP.pl

Amofos

fosforan azotowy, nawóz mineralny


Amofos (amofosfat) – dwuskładnikowy nawóz mineralny typu NP. Jest mieszaniną fosforanów amonu. Wszystkie składniki mineralne są przyswajalne przez rośliny.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amofoska

sztuczny nawóz mineralny, zawierający fosfor, potas, azot, stosowany pod zboża ozime


Nawozy NPK – wieloskładnikowe nawozy mineralne zawierające azot (N), fosfor (P) i potas (K) w postaci przyswajalnej przez rośliny.

Przyswajalnymi związkami azotu w nawozach NPK są azotany (najczęściej saletra potasowa) lub sole amonowe (zwykle amofos, nawóz typu NP), czasem także amidy. Ilość azotu podaje się w procentach wolnego azotu (N).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amok

1. gwałtowna żądza mordowania będąca następstwem depresji, obserwowana wśród ludności tubylczej na Malajach;
2. potocznie: atak szału;
3. potocznie: silne podniecenie


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. stan niekontrolowanej agresji;

 (1.2) stan silnego podniecenia, euforii lub agresji

 (1.3) pot. zapamiętanie w czymś


Amok – szał, stan niekontrolowanej emocji połączonej z żądzą mordu. Określenie to pochodzi od malajskiego słowa amuk, oznaczającego „oszalały z gniewu”.

Słowo to było używane także w Indiach, w czasach panowania Imperium Brytyjskiego. Określano nim zachowanie słonia oddzielonego od swojego stada. Gdy wpadał w szał, pędził na oślep niszcząc wszystko na swojej drodze. Określenie to zyskało popularność dzięki opowiadaniom Rudyarda Kiplinga o czasach kolonialnych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amoksycylina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. antybiotyk będący półsyntetyczną pochodną penicyliny (z grupy aminopenicylin)


Amoksycylina (niepoprawne: amoksycyklina) – organiczny związek chemiczny, półsyntetyczny antybiotyk β-laktamowy o działaniu bakteriobójczym, należący do grupy aminopenicylin, wrażliwy na działanie β-laktamazy.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amol

preparat ziołowy o szerokim zastosowaniu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. uniwersalny preparat ziołowy marki Amol


Amol, Āmol (pers. آمل) – miasto w północnym Iranie, w ostanie Mazandaran, u północnego podnóża gór Elburs. Położone jest 19 km od ujścia rzeki Haraz do Morza Kaspijskiego. W VIII wieku było popularnym ośrodkiem handlowym i naukowym. W przeszłości miasto wielokrotnie było nawiedzane przez trzęsienia ziemi i powodzie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amolet

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. gw-pl|Śląsk Cieszyński. naleśnik


Źródła:

Wiktionary

Amoleta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kulin. naleśnik


Źródła:

Wiktionary

Amolok

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. cukierek miętowy


Źródła:

Wiktionary

Amon

kation soli amonowych


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

 (1.2) bóg egipski;

 (1.3) siódmy duch Goecji;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amonal

materiał wybuchowy kruszący, będący mieszaniną azotanu amonowego, trójnitrotoluenu i metalicznego glinu; stosowany gł. do wybuchów podwodnych oraz do robót skalnych; alumatol


Amonal – kruszący materiał wybuchowy, rodzaj amonitu. Są to mieszaniny wybuchowe złożone z azotanu amonu, aluminium i trotylu lub innego silnego materiału wybuchowego, np. DNT lub RDX. Mają wysoką temperaturę produktów wybuchu, ze względu na silnie egzotermiczną reakcję utleniania glinu, która w amonalach przebiega głównie zgodnie z równaniem:

2Al + 3CO
2
→ Al
2
O
3
+ 3CO
     ΔE = −180,7 kcal

Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amoniaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od amoniak

 (1.2) kulin. ciasto z dodatkiem amoniaku w roli spulchniacza


Źródła:

Wiktionary

Amoniak

związek azotu z wodorem, nieprzyjemnie pachnący związek chemiczny zawarty m.in. w moczu niektórych organizmów, znajdujący zastosowanie w wielu dziedzinach


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. nieorganiczny związek chemiczny, związek azotu z wodorem, bezbarwny gaz o ostrym zapachu;


Amoniak (nazwy systematyczne: azan, trihydrydoazot), NH
3
– nieorganiczny związek chemiczny azotu i wodoru.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amoniakalnia

dział koksowni gdzie odbywa się wymywanie amoniaku z gazu koksowniczego


Źródła:

SJP.pl

Amoniakalny

zawierający amoniak (np. woda amoniakalna)


Źródła:

SJP.pl

Amoniakowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. roln. dodawanie do pasz amoniaku w celu ich wzbogacania w azot


Źródła:

Wiktionary

Amoniakowy

związany z amoniakiem, dotyczący amoniaku


przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z amoniakem; zawierający amoniak


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amonicki

przymiotnik

 (1.1) związany z Ammonem lub Ammonitami

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język amonicki (ammonicki);


Źródła:

Wiktionary

Amonifikacja

proces biochemiczny powstawania amoniaku z azotowych związków organicznych


Amonifikacja (łac. ammoniacum ‘amoniak’, facio ‘czynię’) – proces przemiany azotu zawartego w związkach organicznych (głównie w białkach, kwasach nukleinowych, moczniku i kwasie moczowym), pochodzącego ze szczątków roślinnych i zwierzęcych, do amoniaku, zachodzący przy udziale mikroorganizmów (zwłaszcza bakterii amonifikacyjnych). Jest jednym z ogniw cyklu azotowego (obiegu azotu w przyrodzie), dzięki niemu organiczny azot staje się przyswajalny dla roślin. Fakt ten wykorzystywany jest w rolnictwie (stosowanie nawozów organicznych).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amonioteliczny

wytwarzający amoniak jako produkt uboczny przemiany materii


Źródła:

SJP.pl

Amonit

kopalny głowonóg, przeważnie o spiralnie skręconej muszli o średnicy od 1 centymetra do 2 metrów


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) paleont. kopalny głowonóg z podgromady nazwa systematyczna|Ammonoidea|ref=tak., amonitowatych o płaskiej spiralnej skorupie o średnicy od 1 cm do 3 m, żyjący w okresie od dewonu do kredy;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) chem. techn. materiał wybuchowy będący mieszaniną azotanu amonu z trotylem i innymi dodatkami, używany głównie w górnictwie;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amonitowate

podgromada wymarłych głowonogów; amonity


Źródła:

SJP.pl

Amonitowy

przymiotnik od: amonit


Źródła:

SJP.pl

Amonity

kopalny głowonóg, przeważnie o spiralnie skręconej muszli o średnicy od 1 centymetra do 2 metrów


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amonować

dodawać związki amonu do paszy w celu podniesienia jej wartości odżywczej


Źródła:

SJP.pl

Amonowanie

dodawać związki amonu do paszy w celu podniesienia jej wartości odżywczej


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) roln. dodawanie soli amonowych do paszy w celu poprawy jej właściwości odżywczych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amonowy

dotyczący amonu, zawierający amon (np. saletra amonowa)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z amonem, dotyczący amonu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amontillado

gatunek jerezu ciemniejszy od fino


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odmiana wytrawnego, białego jerezu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amor

1. wyobrażenie w sztuce rzymskiego bożka miłości; amorek;
2. przenośnie: miłość;
3. potocznie: amortyzator; amorek


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. bóg i uosobienie miłości oraz namiętności cielesnej, utożsamiany z greckim Erosem;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. planetoida o numerze katalogowym 1221;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amoralista

zwolennik amoralizmu


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna odrzucający normy moralne i etyczne


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amoralistka

amoralista


Patrz:amoralista

Źródła:

SJP.pl

Amoralizm

zachowanie charakteryzujące się brakiem wszelkich hamulców moralnych; także: zespół poglądów uzasadniających takie zachowanie


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pogląd odrzucający normy moralne i etyczne


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amoralnie

przysłówek

 (1.1) w sposób amoralny


Źródła:

Wiktionary

Amoralność

odrzucenie norm, ocen, wzorów postępowania obowiązujących w określonym środowisku i czasie


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest amoralne; cecha tych, którzy są amoralni


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amoralny

niestosujący zasad moralnych, przeciwny im, sprzeczny z nimi (np. amoralne postępowanie, amoralna osoba)


przymiotnik

 (1.1) niezgodny z zasadami postrzeganymi w danej społeczności za dobre i słuszne

 (1.2) niewidzący różnicy między dobrem a złem


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amorejski

Amorejczyk; emorejski, amorycki


Źródła:

SJP.pl

Amorek

1. wyobrażenie w sztuce rzymskiego bożka miłości; amor;
2. motyw dekoracyjny, postać nagiego chłopczyka ze skrzydłami; kupidyn, kupido, putto;
3. potocznie: amortyzator; amor


Kupidyn (także Kupido, Amor, łac. Cupido ‘pragnienie’, ‘pożądanie’, Amor ‘miłość’, gr. Ἔρως Érōs) – w mitologii rzymskiej bóg i uosobienie miłości.

Uchodził za syna bogini Wenus (Wenery) i boga Marsa.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amorevole

określenie wykonawcze: tkliwie, z miłością; amoroso


Źródła:

SJP.pl

Amorfa

mało znany w Polsce krzew ozdobny z Ameryki Północnej


Amorfa (Amorpha L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje 15 gatunków. Rośliny te występują na obszarze od południowej Kanady po północny Meksyk, przy czym najbardziej zróżnicowane są w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Jako gatunek introdukowany amorfa krzewiasta A. fruticosa rośnie w Europie i Azji (bez północnych części tych kontynentów) oraz w Ameryce Południowej. Gatunki z tego rodzaju występują w formacjach leśnych, zaroślowych i trawiastych, często na piaskach, ale też wzdłuż strumieni i na terenach podmokłych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amorfia

bezpostaciowość


Źródła:

SJP.pl

Amorficzność

nieposiadanie żadnego określonego kształtu


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest amorficzne; cecha tych, którzy są amorficzni


Ciało amorficzne, ciało bezpostaciowe (od gr. ἀ „bez-” + μορφή „kształt”) – stan skupienia materii charakteryzujący się własnościami reologicznymi zbliżonymi do ciała krystalicznego, w którym nie występuje uporządkowanie dalekiego zasięgu. Ciało będące w stanie amorficznym jest ciałem stałym, ale tworzące je cząsteczki są ułożone w sposób dość chaotyczny, bardziej zbliżony do spotykanego w cieczach. Z tego powodu ciało takie często, choć błędnie, nazywa się stałą cieczą przechłodzoną. Jednak ciecz, w tym także ciecz przechłodzona, może płynąć, a ciało stałe utrzymuje swój kształt.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amorficzny

1. bezpostaciowy, o nieokreślonych kształtach;
2. o języku: o słabo rozwiniętej strukturze morfemów gramatycznych;
3. w fizyce: niemający uporządkowanej struktury cząsteczek


przymiotnik

 (1.1) bezkształtny, niemający określonej budowy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amorfik

człowiek o spokojnym usposobieniu i stonowanym okazywaniu emocji, łatwo ulegający wpływom otoczenia, skłonny do lenistwa i niedbałości, rzadko wykazujący inicjatywę do podjęcia działań


Ciało amorficzne, ciało bezpostaciowe (od gr. ἀ „bez-” + μορφή „kształt”) – stan skupienia materii charakteryzujący się własnościami reologicznymi zbliżonymi do ciała krystalicznego, w którym nie występuje uporządkowanie dalekiego zasięgu. Ciało będące w stanie amorficznym jest ciałem stałym, ale tworzące je cząsteczki są ułożone w sposób dość chaotyczny, bardziej zbliżony do spotykanego w cieczach. Z tego powodu ciało takie często, choć błędnie, nazywa się stałą cieczą przechłodzoną. Jednak ciecz, w tym także ciecz przechłodzona, może płynąć, a ciało stałe utrzymuje swój kształt.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amorfizm

1. bezpostaciowość, brak uporządkowanej budowy;
2. w literaturze: określenie zespołu cech literatury nowatorskiej, rezygnującej z klasycznych układów kompozycyjnych;
3. w fizyce: brak budowy krystalicznej w ciele stałym


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. bezpostaciowość, brak właściwej formy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amorfofalus

roślina z rodziny obrazkowatych; dziwidło


Źródła:

SJP.pl

Amorgos

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa na Morzu Egejskim, w archipelagu Cyklady, położona na wschód od Naksos;

 (1.2) geogr. miejscowość, stolica wyspy Amorgos (1.1)

 (1.3) geogr. adm. dimos w Grecji obejmujący wyspę Amorgos (1.1) i kilka mniejszych


Amorgós (gr. Αμoργός) – wyspa na Morzu Egejskim, w archipelagu Cyklady, pow. 127 km² położona na wschód od Naksos.

Leży w administracji zdecentralizowanej Wyspy Egejskie, w regionie Wyspy Egejskie Południowe, w jednostce regionalnej Naksos, w gminie Amorgos.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amorka

strunowy instrument muzyczny; wildamora, altówka miłosna, viola d'amore


Viola d’amore (wł. viola, amore „miłość”) – dawny instrument, chordofon smyczkowy z rodziny viol, posiadająca 5–7 strun melodycznych, i ok. 7–14 burdonowych (rezonansowych), biegnących pod gryfem i podstawkiem. Pojawiła się w 2 poł. XVII w., pod koniec XVIII wieku wyszła z użycia. W Polsce nazywana jest altówką miłosną lub amorką.



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amoroso

[czytaj: amorozo] określenie wykonawcze: czule, tkliwie, pieszczotliwie


przysłówek sposobu

 (1.1) muz. pieszczotliwie, tkliwie, z uczuciem, miłością


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amorowy

potocznie: miłosny, erotyczny


Źródła:

SJP.pl

Amortyzacja

1. wyrażony w pieniądzu koszt utraty wartości wskutek zużycia (moralnego, technicznego) składnika majątku trwałego przedsiębiorstwa (np. budynku, maszyny, urządzenia);
2. łagodzenie w różny sposób przy pomocy specjalnych urządzeń wstrząsów i uderzeń w pojazdach, maszynach itp.


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. stopniowa utrata wartości środków trwałych wskutek ich zużywania się oraz koszt związany ze stopniowym zużywaniem się środków trwałych

 (1.2) techn. łagodzenie uderzeń, wstrząsów w maszynach, pojazdach za pomocą specjalnych urządzeń


Amortyzacja – w prawie bilansowym i podatkowym oznacza koszt związany ze stopniowym zużywaniem się środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Amortyzacja jest kosztem, który nie wiąże się z wypływem środków pieniężnych. Z amortyzacją łączy się pojęcie umorzenia.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amortyzacyjny

1. pokrywający straty;
2. łagodzący wstrząsy


Źródła:

SJP.pl

Amortyzator

specjalne urządzenie różnego typu łagodzące wstrząsy i uderzenia w pojazdach, maszynach itp.; resor


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie służące do łagodzenia skutków wstrząsów, uderzeń, drgań, natężenia dźwięku w pojazdach lub maszynach;


Amortyzator, łagodnik – mechanizm, którego zadaniem jest przechwycić i rozproszyć nadmiar energii w układzie mechanicznym. Używany jest w celu zabezpieczenia urządzenia lub operatora przed negatywnym oddziaływaniem drgań i zwiększenia komfortu eksploatacji.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amortyzować

1. dokonywać odpisów amortyzacyjnych (wyrażających zużycie) w ciężar kosztów;
2. łagodzić w różny sposób i za pomocą różnych urządzeń wstrząsy i uderzenia w pojazdach, maszynach itp.


czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) ekon. zaliczać do kosztów danego okresu część kosztu środka trwałego odpowiadającą stosunkowi tego okresu do planowaćanowanej długości okresu użytkowania tego środka

 (1.2) techn. łagodzić w różny sposób i za pomocą różnych urządzeń wstrząsy i uderzenia w pojazdach, maszynach itp.

 (1.3) książk. łagodzić niekorzystne skutki czegoś


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amortyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|amortyzować.


Źródła:

Wiktionary

Amory

potocznie: zabiegi mające na celu pozyskanie względów osoby płci odmiennej, starania o czyjąś rękę; umizgi, umizg (dawniej), flirt, konkury, zaloty, zalecanki


Amory – miasto w stanie Missisipi, w Stanach Zjednoczonych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amoryci

lud semicki pokrewny Kananejczykom


Amoryci (sum. MAR.TU, akad. Amurru) – lud semicki, pokrewny Kananejczykom, który na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanował większość Mezopotamii i rozległe obszary Syrii. Spowodowali oni upadek sumero-akadyjskiego państwa III dynastii z Ur, tworząc na jego gruzach szereg zwalczających się małych państw, z których ostatecznie zwycięzcą okazał się Babilon Hammurabiego. Amoryci przejęli kulturę sumero-akadyjską i stworzyli podstawy państw babilońskiego i asyryjskiego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amorycki

Amoryci


przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Amorytami, dotyczący Amorytów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język amorycki;


Patrz:Amoryci

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amoryczny

erotyczny, miłosny


przymiotnik

 (1.1) rzad. erotyczny, miłosny


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amoryta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. przedstawiciel zachodniosemickiego plemięemienia, które na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanowało większość Mezopotamii;


Źródła:

Wiktionary

Amorytka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. etn. przedstawicielka zachodniosemickiego plemięemienia, które na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanowało większość Mezopotamii;


Źródła:

Wiktionary

Amos

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać biblijna, prorok;

 (1.2) imię|polski|m.


Amos – imię męskie pochodzenia biblijnego. Wywodzi się od hebr. עמוס amos – „mocny, dźwigający ciężary”. Patronem tego imienia jest Amos, jeden z dwunastu proroków mniejszych, którego imieniem nazwana jest jedna z ksiąg biblijnych – Księga Amosa. Obchodzi imieniny 31 marca.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Amosek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Amos


Źródła:

Wiktionary

Amosowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Amosa


Źródła:

Wiktionary

Amp.

skrót

 (1.1) = farm. ampułka


Źródła:

Wiktionary

Amp.-Strz.

skrót

 (1.1) = med. ampułkostrzykawka


Źródła:

Wiktionary

Ampeks

ampex;
1. sposób zapisu obrazu i dźwięku programu telewizyjnego na taśmie magnetycznej;
2. urządzenie do dokonywania takiego zapisu i jego odtwarzania


Źródła:

SJP.pl

Ampeksowy

ampeks; ampexowy


Źródła:

SJP.pl

Ampelografia

całokształt wiedzy o winorośli


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dział botaniki oraz enologii zajmujący się opisem, klasyfikacją i rozróżnianiem odmian winorośli


Ampelografia (gr. ámpelos = winna latorośl) – nauka o winoroślach (Vitis spp.), zajmująca się opisywaniem i klasyfikowaniem tych roślin. Dawniej główną metodą była obserwacja i porównywanie kształtu i barwy owoców i liści winorośli. Współcześnie nauka ta zrewolucjonizowana została za sprawą badań molekularnych DNA.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ampelograficzny

przymiotnik od: ampelografia


Źródła:

SJP.pl

Ampelologiczny

przymiotnik

 (1.1) bot. związany z ampelologią, dotyczący ampelologii, uprawy winorośli


Źródła:

Wiktionary

Amper

podstawowa jednostka natężenia prądu elektrycznego


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. elektr. podstawowa jednostka natężenia prądu elektrycznego w układzie SI, oznaczana symbolem A;

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. wiadro


Amper – jednostka natężenia prądu elektrycznego (nazywane też po prostu prądem elektrycznym). Jest jednostką podstawową w układzie SI i układzie MKSA oznaczaną w obu układach symbolem A.

Nazwa amper pochodzi od nazwiska francuskiego fizyka André Marie Ampère’a.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amperaż

wartość natężenia prądu elektrycznego


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elektr. natężenie prądu elektrycznego


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amperogodzina

jednostka ilości elektryczności (ładunku elektrycznego) odpowiadająca przepływowi prądu o natężeniu 1 ampera przez przekrój poprzeczny danego przewodnika w ciągu 1 godziny


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) elektr. jednostka pojemności elektrycznej, równa ilości energii jaką w ciągu godziny przenosi prąd elektryczny o natężeniu 1 ampera;


Amperogodzina [Ah] – miara pojemności ogniw galwanicznych, w tym akumulatorów elektrycznych. Określa ona zdolność do zasilania przez ten akumulator obwodu elektrycznego prądem o danym natężeniu przez określony czas.

Amperogodzinę można zdefiniować, bazując na wzorze na ładunek, jaki wypływa z ogniwa w czasie t, gdy natężenie wypływającego prądu wynosi I

Q=It,
\mathrm {Ah} =\mathrm {A} \cdot \mathrm {h} ,

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amperometr

przyrząd do pomiaru natężenia prądu w obwodzie elektrycznym, podający wynik w amperach; amperomierz


Źródła:

SJP.pl

Amperometria

dział fizyki zajmujący się pomiarami natężenia prądu


Amperometria – technika analityczna, bazująca na pomiarze zależności natężenia prądu od stężenia substancji elektroaktywnej przy stałym potencjale. Stosuje się układ elektrody pracującej i odniesienia zanurzonych w badanym roztworze składającym się z elektrolitu i badanej substancji.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amperometryczny

amperometria


Patrz:amperometria

Źródła:

SJP.pl

Amperomierz

przyrząd do pomiaru natężenia prądu w obwodzie elektrycznym, podający wynik w amperach; amperometr


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. elektr. przyrząd do pomiaru natężenia prądu elektrycznego;


Amperomierz – przyrząd pomiarowy służący do pomiaru natężenia prądu elektrycznego. W zależności od zakresu amperomierza używane są też nazwy: kiloamperomierz, miliamperomierz, mikroamperomierz.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amperosekunda

jednostka ilości elektryczności (ładunku elektrycznego) odpowiadająca przepływowi prądu o natężeniu 1 ampera przez przekrój poprzeczny danego przewodnika w ciągu 1 sekundy; kulomb


Kulomb (C) – jednostka ładunku elektrycznego w układzie SI (jednostka pochodna układu SI). Nazwa kulomb pochodzi od nazwiska francuskiego uczonego Charles Coulomb.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amperowoltomierz

miernik napięcia i/lub natężenia prądu


Źródła:

SJP.pl

Amperowy

amper


przymiotnik

 (1.1) fiz. związany z amperem (jednostką natężenia prądu)


Patrz:amper

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amperozwój

dawna jednostka siły magnetomotorycznej


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miar. fiz. jednostka siły magnetomotorycznej w układzie MKS równa przepływowi jednego ampera prądu stałego przez jeden zwój solenoidu;


Amperozwój (Az) – pozaukładowa (MKS) jednostka siły magnetomotorycznej o wymiarze ampera, równa przepływowi jednego ampera prądu stałego przez pojedynczy zamknięty zwój solenoidu.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ampersand

znak "&", znajdujący się na standardowej amerykańskiej klawiaturze nad cyfrą 7


Et (ang. ampersand, niem. Kaufmanns-Und), & – znak pisarski będący daleko przetworzonym symbolem łacińskiego spójnika „et”, polskiego „i” – stąd potoczna polska nazwa tego znaku – „etka”. Norma PN-I-06000 określa ten znak jako „handlowe i” (dosł. z niem.). „Et” jest popularnym znakiem samodzielnym, choć można potraktować go jako nietypową ligaturę.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ampex

ampeks;
1. sposób zapisu obrazu i dźwięku programu telewizyjnego na taśmie magnetycznej;
2. urządzenie do dokonywania takiego zapisu i jego odtwarzania


Źródła:

SJP.pl

Ampexowy

ampex; ampeksowy


Źródła:

SJP.pl

Ampfutbol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. rodzaj piłki nożnej, której graczami są osoby po amputacji kończyny


Amp futbol (ang. Amputee Football, amer. Amp Soccer) – rodzaj piłki nożnej rozgrywanej przez zawodników po jednostronnej amputacji kończyny dolnej - w przypadku graczy z pola, lub kończyny górnej u bramkarzy. W drugiej dekadzie XXI wieku uprawiana w ponad 40 państwach.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Ampfutbolista

zawodnik grający w amp futbol


Źródła:

SJP.pl

Ampfutbolistka

ampfutbolista


Patrz:ampfutbolista

Źródła:

SJP.pl

Ampfutbolowy

ampfutbol


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z amp futbolem, dotyczący amp futbolu


Patrz:ampfutbol

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ampicylina

półsyntetyczny antybiotyk z grupy penicylin charakteryzujący się szerokim spektrum działania


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ampla

lampa wisząca lub klosz kierujący światło ku górze


Źródła:

SJP.pl

Amplatz

[czytaj: amplac] nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Amplatzer

[czytaj: amplacer] zatyczka stosowana do zamykania ubytku w komorze serca; zapinka Amplatza


Źródła:

SJP.pl

Ampleksus

odruch płciowy u płazów bezogonowych


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) herp. pozycja godowa płazów głównie bezogonowych, w której samiec trzyma samicę za przednie odnóża


Ampleksus (łac. amplexus – „uścisk”) – odruch płciowy występujący u płazów bezogonowych. Jest to pozycja niezbędna do złożenia jaj przez samicę i wyrzucenia nasienia do wody przez samca. Ponadto występuje u niektórych płazów ogoniastych, np. u salamandry plamistej.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amplidyna

prądnica prądu stałego o dwustopniowym wzmocnieniu


Amplidyna – rodzaj prądnicy prądu stałego. Posiada 4 bieguny w stojanie, ale strumień magnetyczny podłużny Φd wywołany prądem magnesującym magnesuje dwa z nich, np. 1 i 2 w jednym kierunku, a, pozostałe dwa, np. 3 i 4, w drugim kierunku. Jest to więc w rzeczywistości maszyna dwubiegunowa i jej twornik jest uzwojony na dwa bieguny. W osi poprzecznej q względem strumienia Φd są ustawione szczotki poprzeczne a-b. Przy zwartych szczotkach a-b przez uzwojenie twornika płynie prąd, który wywołuje strumień poprzeczny Φq skierowany tak, jak strumień reakcji poprzecznej twornika. Napięcie na szczotkach a-b od strumienia Φq jest równe zeru, natomiast strumień poprzeczny Φq indukuje napięcie na szczotkach A-B ustawionych w osi podłużnej.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amplifikacja

1. rozbudowanie jakiegoś tematu lub motywu służące głębszemu jego ukazaniu, polegające na wzbogacaniu i dopełnianiu go w kolejnych zdaniach tekstu;
2. w genetyce: zwielokrotnienie liczby genów;
3. wzmocnienie, zwielokrotnienie jakiejś wielkości



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amplifikacyjny

amplifikacja


Patrz:amplifikacja

Źródła:

SJP.pl

Amplifikator

dawniej: wzmacniacz elektryczny


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elektr. wzmacniacz elektryczny


Wzmacniacz sygnałów elektrycznych – rodzaj wzmacniacza, którego zadaniem jest wytworzenie na wyjściu wzmocnionego wejściowego sygnału elektrycznego, kosztem energii pobieranej ze źródła zasilania.

Wzmacniacz zbudowany jest w oparciu o elementy elektroniczne czynne i bierne i zwykle posiada obwód ujemnego sprzężenia zwrotnego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amplifikatorka

przestarzałe: kobieta opowiadająca z przesadą, wyolbrzymiająca fakty


Źródła:

SJP.pl

Amplifikatornia

zespół urządzeń do wzmacniania prądów o częstotliwości akustycznej


Źródła:

SJP.pl

Amplifikować

wzmacniać, wyolbrzymiać


Źródła:

SJP.pl

Amplifikowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. ubarwianie, uwznioślanie lub nadmierne rozszerzanie motywu, tematu, treści czegoś


Źródła:

Wiktionary

Amplistat

rodzaj transformatorowego wzmacniacza magnetycznego


Amplistat wzbudzenia – specjalny transformatorowy wzmacniacz magnetyczny umożliwiający bezstykową, bezstopniową i bezoporową regulację natężenia prądu w obwodach elektrycznych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amplitron

szerokopasmowa, wzmacniająca lampa mikrofalowa


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amplituda

1. najwyższe odchylenie danych wartości od średniej;
2. w fizyce: zakres wahania - największe odchylenie ciała drgającego lub wahającego się od średniej lub spoczynkowej pozycji


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. największe wychylenie cechy, funkcji, charakterystyki okresowo zmiennej;

 (1.2) fiz. połowa różnicy między wartością maksymalną i minimalną

 (1.3) pot. zakres


Amplituda – wspólna nazwa kilku blisko powiązanych pojęć matematycznych, stosowanych głównie w fizyce, naukach technicznych i naukach o Ziemi. We wszystkich tych przypadkach amplituda to pewna liczba rzeczywista charakteryzująca pewną funkcję rzeczywistą, na przykład:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amplitudowy

amplituda


przymiotnik

 (1.1) fiz. związany z amplitudą


Patrz:amplituda

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amplituner

[czytaj: ampliTIUner lub ampliTUner] wzmacniacz (amplifikator) i odbiornik radiowy (tuner) we wspólnej obudowie


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. połączenie odbiornika radiowego i wzmacniacza;


Amplituner – połączenie wzmacniacza elektroakustycznego (ang. amplifier) i odbiornika radiowego (ang. tuner) we wspólnej obudowie i zazwyczaj o wspólnym zasilaczu.

W amplitunerze wyodrębnia się następujące elementy składowe:

  1. tuner (na ogół analogowy)
    • część odbiorcza wysokiej częstotliwości (wzmacniacz częstotliwości), ze stopniem przemiany
    • wzmacniacz pośredniej częstotliwości
    • dekoder stereofoniczny
  2. wejścia/wyjścia
    • analogowe wejścia RCA
    • cyfrowe wejścia SPDIF
    • gniazdo antenowe
    • wyjścia głośnikowe
  3. dekodery audio
    • Dolby ProLogic I/II/IIx
    • DTS Neo:6
    • Dolby Digital i DTS
    • ewentualny procesor dźwięku (DSP)
  4. wzmacniacz
    • przedwzmacniacz napięciowy z regulacją głośności i barwy dźwięku oraz z gniazdami wejściowymi i wyjściowymi dla sygnałów innych źródeł dźwięku.
    • opcjonalnie korektor graficzny (equalizer)
    • wzmacniacz mocy (końcowy) z zabezpieczeniami i gniazdami wyjściowymi dla zestawów głośnikowych
  5. zespół zasilaczy
    • stabilizowanych dla tunera i przedwzmacniacza
    • niestabilizowanych dla wzmacniacza mocy

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ampula

w starożytnym Rzymie: naczyńko w kształcie spłaszczonego dzbanka bez uchwytów; ampulla


Źródła:

SJP.pl

Ampulla

w starożytnym Rzymie: naczyńko w kształcie spłaszczonego dzbanka bez uchwytów; ampula


Źródła:

SJP.pl

Ampulowy

klucz ampulowy - rodzaj wkrętaka o przekroju sześciokąta foremnego; klucz inbusowy, klucz imbusowy, imbus, inbus


Źródła:

SJP.pl

Amputacja

operacyjne, częściowe lub całkowite usunięcie jakiejś części ciała, organu; odjęcie


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. operacyjne lub wypadkowe usunięcie części lub całego narządu, zwykle kończyny;


Amputacja (łac. amputatio) – zabieg operacyjny polegający na usunięciu narządu lub jego części. Najczęściej zdarzają się amputacje kończyn spowodowane zaawansowanym niedokrwieniem (wywołanym np. postępującym stwardnieniem zarostowym tętnic) lub znacznym uszkodzeniem urazowym. Amputacja może być zabiegiem ratującym życie w przypadku złośliwego nowotworu (np. kości, tkanek miękkich), poważnego zakażenia, cukrzycy (stopa cukrzycowa), zgorzeli oraz miażdżycy. Innym przykładem jest amputacja oskrzela, polegająca na jego odcięciu podczas resekcji płuca. W przypadku złośliwych nowotworów sutka zdarzają się natomiast amputacje sutka.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amputacyjny

związany z amputacją, służący do amputacji (np. zabieg amputacyjny, narzędzia amputacyjne)


przymiotnik

 (1.1) med. związany z amputacją; służący do amputacji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amputant

osoba, której operacyjnie usunięto kończynę lub narząd


Źródła:

SJP.pl

Amputować

1, dokonać, dokonywać amputacji (operacyjnego usunięcia kończyny lub innego narządu);
2. przenośnie: pozbawić, pozbawiać czegoś ważnego


czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) dokonywać amputacji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amputowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. wykonywanie amputacji


Źródła:

Wiktionary

Ampuła

absolutnie szczelne naczynie laboratoryjne, szklane lub tworzywowe, służące do długotrwałego przechowywania ciekłych i rzadziej stałych substancji chemicznych


Ampuła – rodzaj komórki konidiotwórczej u grzybów. Jest to końcowa strzępka, na której wytwarzane są bezpłciowo zarodniki zwane konidiami.Ampuła swoim kształtem przypomina napęczniałą główkę z krótkimi wyrostkami zwanymi sterygmami. Na sterygmach tych poprzez pączkowanie powstają konidia – u niektórych gatunków powstaje równocześnie kilka konidiów na każdej sterygmie, u innych kolejno po jednym. Ampuła ma tyle punktów zarodnikowania, ile jest na niej sterygm, czyli jest poliblastyczna.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Ampułczarnia

dział wytwórni leków, w którym napełnia się ampułki lekiem; ampułkarnia


Źródła:

SJP.pl

Ampułeczka

zdrobnienie od: ampułka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: ampułka


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ampułka

1. małe naczynie szklane, fiolka;
2. u starożytnych Rzymian: naczynie do przechowywania płynów;
3. małe naczynie do wina lub wody używane przy mszy lub chrzcie


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. kosmet. med. szklany hermetycznie zamknięty pojemnik z jednorazową dawką leku;

 (1.2) rel. mały dzbanek do podawania wina i wody kapłanowi; ; Gloger.

 (1.3) hist. szklane naczynie na leki i substancje zapachowe

 (1.4) uczn. mężczyzna, który przyjmuje sterydy

 (1.5) daw. zool. nazwa systematyczna|Bulla ampulla|L..



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ampułkarnia

dział wytwórni leków, w którym napełnia się ampułki lekiem; ampułczarnia


Źródła:

SJP.pl

Ampułkostrzykawka

rodzaj strzykawki, która dodatkowo pełni funkcję ampułki


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. strzykawka pełniąca dodatkowo rolę ampułki;


Ampułkostrzykawka, ampułka-strzykawka, strzykawkoampułka – połączenie ampułki z lekiem i strzykawki, gotowe do natychmiastowego wstrzyknięcia leku. Jej odmianą jest strzykawka automatyczna (autostrzykawka), czyli strzykawka z mechanizmem (zwykle sprężynowym) wypychającym zawartą w niej ciecz. Ampułkostrzykawki są (z definicji) jednorazowego użytku, natomiast strzykawki automatyczne mogą być jednorazowe lub wielorazowe. Szczególnym rodzajem autostrzykawki jest pen insulinowy.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ampułkowy

ampułka


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ampułką, dotyczący ampułki


Patrz:ampułka

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amrita

w hinduizmie: mityczny napój bogów, nektar nieśmiertelności; amryta


Amryta (dewanagari अमृत, pali amata; tyb. dutsi; jap. kanro, ang. amrita) – w hinduizmie boski napój dający pijącemu nieśmiertelność; indyjski odpowiednik greckiego nektaru. Termin pojawiający się często w Wedach oraz tekstach buddyjskich. Niebiański napój dewów i dewi dający nieśmiertelność lub inne moce oraz usuwający cierpienie.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amritsar

miasto w Indiach


Amritsar (pendż. ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, Sadzawka Nektaru Nieśmiertelności, hindi अमृतसर) – miasto w północno-zachodnich Indiach, w stanie Pendżab, w pobliżu granicy z Pakistanem. Około 1,1 mln mieszkańców. W mieście tym znajduje się najważniejszy obiekt kultu sikhów – Złota Świątynia zwana Darbar Sahib (pol. Dwór Pana) lub Harmandir (pol. Świątynia Boża), w której przechowywany jest oryginał świętej księgi sikhów „Sri Guru Granth Sahib”.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amritsarski

Amritsar


Patrz:Amritsar

Źródła:

SJP.pl

Amrock

[czytaj: amrok] amerykańska rasa kur; amrok


Źródła:

SJP.pl

Amrok

amerykańska rasa kur; amrock


Źródła:

SJP.pl

Amryta

w hinduizmie: mityczny napój bogów, nektar nieśmiertelności; amrita


Amryta (dewanagari अमृत, pali amata; tyb. dutsi; jap. kanro, ang. amrita) – w hinduizmie boski napój dający pijącemu nieśmiertelność; indyjski odpowiednik greckiego nektaru. Termin pojawiający się często w Wedach oraz tekstach buddyjskich. Niebiański napój dewów i dewi dający nieśmiertelność lub inne moce oraz usuwający cierpienie.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amsonia

rodzaj roślin z rodziny toinowatych


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amstaf

ras psa z grupy terierów; amstaff


Amerykański Staffordshire terrier (amstaff – skrót od American Staffordshire) – jedna z ras psów, należąca do grupy terierów, zaklasyfikowana do sekcji terierów w typie bull. Nie podlega próbom pracy.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amstaff

[czytaj: amstaf] ras psa z grupy terierów; amstaf


Amerykański Staffordshire terrier (amstaff – skrót od American Staffordshire) – jedna z ras psów, należąca do grupy terierów, zaklasyfikowana do sekcji terierów w typie bull. Nie podlega próbom pracy.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amstaffka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kynol. suka rasy amerykański staffordshire terier, samica amstaffa


Źródła:

Wiktionary

Amsterdam

miasto w Holandii


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto, stolica Holandii;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 11945;

 (1.3) geogr. francuska wyspa w południowej części Oceanu Indyjskiego;


Amsterdam – miasto i stolica konstytucyjna Holandii, w prowincji Holandia Północna.

Większość instytucji rządowych oraz przedstawicielstw obcych państw znajduje się w Hadze.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amsterdamczyk

mieszkaniec Amsterdamu


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Amsterdamu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amsterdamianka

mieszkanka Amsterdamu; amsterdamka (częściej)


Źródła:

SJP.pl

Amsterdamka

mieszkanka Amsterdamu; amsterdamianka (rzadko)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Amsterdamu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amsterdamski

Amsterdam


przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Amsterdamu (miasta w Holandii)


Patrz:Amsterdam

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amstrad

produkt marki Amstrad


Amstrad – brytyjskie przedsiębiorstwo elektroniczne. Siedziba przedsiębiorstwa, założonego w 1968 roku przez Alana Sugara, mieści się w Brentwood w hrabstwie Essex. Nazwa Amstrad jest skrótem od Alan Michael Sugar Trading.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Amtować

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. urzędować gdzieś, rządzić, siedzieć


Źródła:

Wiktionary

Amu-Daria

rzeka w Azji


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Azji Środkowej, powstaje z połączenia rzek Wachsz i Pandż, uchodzi do Jeziora Aralskiego;


Amu-daria (w starożytności stgr. Ὦξος, łac. Oxus, Transoxana, Transoksjana; arab. Dżajahun) – rzeka w Uzbekistanie, Turkmenistanie i Afganistanie, jej odcinek stanowi także granicę Tadżykistanu (na całej swej długości stanowi odcinki granicy afgańsko-tadżyckiej, afgańsko-uzbeckiej, afgańsko-turkmeńskiej oraz turkmeńsko-uzbeckiej). Długość 1425 km, powierzchnia dorzecza 465,5 tys. km².


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amudaryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Amu-darią, dotyczący Amu-darii


Źródła:

Wiktionary

Amulecik

zdrobnienie od: amulet


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od amulet


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Amulet

przedmiot, najczęściej drobnych rozmiarów, który ma chronić posiadacza przed nieszczęściami, chorobami, czarami etc.


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ezot. przedmiot, który ma w magiczny sposób chronić swojego właściciela przed czarami, nieszczęściami lub złem;


Amulet (łac. amuletum) – osobisty przedmiot o charakterze magicznym, z przypisywanym mu działaniem ochronnym, posiadający różny kształt i formę, nawiązujący do symboliki lub bóstwa, części ludzkiego ciała, motywu roślinnego, czy zwierzęcego. Także w formie tabliczki z napisem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Amuletowy

amulet


Patrz:amulet

Źródła:

SJP.pl

Amuliusz

Źródła:

Wikipedia

Amundsen

nazwisko