symbol aktynu, pierwiastka chemicznego
spójnik
(1.1) stpol. aby
partykuła
(2.1) stpol. niech, oby
Aktyn (Ac, łac. actinium) – nietrwały pierwiastek chemiczny zaliczany do aktynowców lub skandowców.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: a conto; ac, a.c.
SJP.pl
gatunek jagód pochodzący z Amazonii, popularny suplement diety
Euterpa warzywna, warzywnia warzywna (Euterpe oleracea) – gatunek z rodziny arekowatych (palm). Pochodzi z terenów tropikalnych Ameryki Południowej, ale został szeroko rozprzestrzeniony w strefie międzyzwrotnikowej na całym świecie.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: akaŻU]
1. owoc nanercza zachodniego;
2. drewno drzew z rodzaju Khaya; mahoń afrykański
SJP.pl
dawniej: tytuł grzecznościowy, skrót od wyrażenia "waszmość pan", zwykle jako zwrot kierowany wprost do rozmówcy, odpowiadający dzisiejszemu "pan", "wy" (zwykle z odcieniem lekceważenia); aćpan, acpan, aspan, waćpan, wacpan, waspan, acan
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. zwrot grzecznościowy adresowany do mężczyzny, czasami z odcieniem lekceważenia
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. zdrobn. od: acan (zwrot grzecznościowy)
Wiktionary
używany dawniej skrót od: waszmość pani; asani
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. zob. waszmość pani.
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: tytuł grzecznościowy, skrót od wyrażenia "waszmość pani", zwykle jako zwrot kierowany wprost do rozmówczyni, odpowiadający dzisiejszemu "pani", "wy" (czasem z odcieniem lekceważenia)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. fż. od: acan
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. zob. waszmość panna.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) daw. zob. waszmość państwo.
Wiktionary
[czytaj: akapulko] miasto w Meksyku
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. Acapulco de Juárez, miasto w Meksyku;
Acapulco de Juárez – miasto, port i kurort w Meksyku (stan Guerrero) nad Oceanem Spokojnym. Liczba mieszkańców: 673 tys. (2010). Zespół miejski około 1,1 mln mieszkańców.
Acapulco jest głównym portem w stanie Guerrero, u wybrzeży Oceanu Spokojnego w Meksyku. Leży 300 km na południowy zachód od stolicy kraju miasta Meksyk. Usytuowane jest w półkolistej, głębokiej zatoce. Zbudowane jest na wąskim pasie niskiego lądu. Ma on 800 metrów szerokości pomiędzy linią brzegową a górami otaczającymi zatokę.Uważane jest za jeden z najlepszych i najważniejszych portów na tym wybrzeżu Pacyfiku. Znajduje się tu także międzynarodowy port lotniczy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: akarias-is] narośle spowodowane przez bardzo drobne pajęczaki (Acarina), pasożytujące na roślinach
SJP.pl
skrót od: accusativus (akuzatiwus, akuzatyw)
SJP.pl
łac. Accusativus cum infinitivo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. hist. w tradycyjnej społeczności Sardynii, kobieta zajmująca się eutanazją nieuleczalnie chorych i cierpiących w zamian za jałmużnę;
Wiktionary oraz Wikipedia
skród od: accelerando
SJP.pl
[czytaj: aczczelerando] określenie wykonawcze: przyśpieszając
rzeczownik
(1.1) muz. w notacji muzycznej oznaczenie przyspieszenia tempa;
(1.2) muz. fragment utworu muzycznego wykonywanego w taki sposób
przymiotnik
(2.1) muz. (określenie wykonawcze) przyspieszający, coraz szybszy
przysłówek sposobu
(3.1) muz. (określenie wykonawcze) przyspieszając, coraz szybciej
Accelerando (wł. przyspieszając) – w notacji muzycznej oznaczenie przyspieszenia tempa. Przyspieszenie następuje stopniowo na przestrzeni jednego lub kilku taktów. Powrót do oryginalnego tempa może nastąpić przez stopniowe zwalnianie ritardando lub raptownie po znaku a tempo.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: aksent] samochód typu Hyundai Accent
Przednutka długa (wł. appoggiatura) – ozdobnik, w którym przed głównym dźwiękiem dodawany jest dodatkowy o dowolny interwał (często sekundę) wyższy lub niższy od niego.
Przednutka długa skraca nutę ozdabianą o wartość rytmiczną, jaką sama posiada, oraz przejmuje akcent. Przednutka długa jest rzadko stosowana, wyszła z użycia na początku XIX wieku; była natomiast szeroko stosowana w muzyce barokowej.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: aczczentato] określenie wykonawcze: akcentując, z naciskiem
SJP.pl
[czytaj: akses] program komputerowy do obsługi relacyjnych baz danych w środowisku Windows
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: aczcziakkato] określenie wykonawcze: miażdżąco, szorstko
SJP.pl
[czytaj: aczcziakkatura lub aczczakkatura] rodzaj zdobnika muzycznego nieposiadającego własnej wartości rytmicznej, zmniejszającego wartość nuty, przy którym stoi
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. ozdobnik, przednutka zmniejszająca wartość nuty, przed którą stoi;
Przednutka krótka (wł. acciaccatura) – ozdobnik polegający na wykonaniu przed głównym dźwiękiem krótkiej, nieakcentowanej wartości rytmicznej (jednej lub kilku). W przebiegach melodycznych przednutkę krótką najczęściej tworzy interwał górnej lub dolnej sekundy. Charakterystyczną cechą przednutki krótkiej jest to, że nie jest podany dokładny czas jej trwania, który ujmuje ona głównej nucie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: akkompaniato] w muzyce: rodzaj recytatywu
SJP.pl
[czytaj: akord] samochód typu Honda Accord
Accord – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nowy Jork, w hrabstwie Ulster.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: akkordare] z włoskiego - stroić instrument
SJP.pl
[czytaj: ekAłnt] rachunek lub zlecenie, również prace wykonywane przez agencję reklamową dla reklamodawcy lub określonej marki
Account manager (polski termin: „opiekun klienta”) – pracownik odpowiedzialny za kontakt z klientem i przekazywanie jego uwag do odpowiednich działów firmy.
Natomiast key account manager (KAM) to „specjalista do spraw kluczowych klientów”, również „kierownik ds. kluczowych klientów” (np. korporacyjnych).
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: ekałntent] pracownik działu księgowości; księgowy
SJP.pl
[czytaj: akuzatiwus] akuzatiwus, akuzatyw, biernik; w językoznawstwie:
1. czwarty przypadek w polskiej deklinacji, odpowiadający na pytania: kogo? co?, który w zdaniu pełni funkcję dopełnienia bliższego;
2. forma wyrazowa tego przypadka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gram. zob. biernik.
Biernik (łac. accusativus) – czwarty przypadek deklinacji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
apatia, obojętność, beztroska, wyczerpanie; akedia
Acedia (gr. akēdía, akedeía – „brak troski o własny byt i istnienie, obojętność” od kēdía (troska) lub według Hipokratesa i Galena aciditas, czyli kwaśność czarnej żółci, melancholia) – w teologii wypalenie religijne, apatia (psychologia) i obojętność, tzw. choroba mnichów, „depresja” duchowa, niekiedy utożsamiana również z lenistwem lub gnuśnością.
SJP.pl
Wikipedia
wada rozwojowa płodu, polegająca na niewykształceniu głowy lub wykształceniu jej w formie szczątkowej; bezgłowie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. letalna wada wrodzona płodu o charakterze malformacji, polegająca na niewykształceniu głowy lub wykształceniu jej w formie zredukowanej;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
acena sina - amerykańska roślina darniowa z rodziny różowatych, w Polsce uprawiana jako roślina ozdobna
Acena (Acaena) – rodzaj roślin należących do rodziny różowatych. Obejmuje od około 40 do około 100 gatunków. Występują one na różnych kontynentach, głównie półkuli południowej. Szereg gatunków jest uprawianych jako rośliny ozdobne. Brak w tym rodzaju gatunków rodzimych dla flory Polski, niektóre gatunki znajdują się w kolekcjach ogrodów botanicznych, niektóre są uprawiane jako rośliny ozdobne, jako efemerofit występuje acena sina.
SJP.pl
Wikipedia
trójpierścieniowy węglowodór aromatyczny występujący w smole węglowej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. organiczny związek chemiczny, policykliczny węglowodór aromatyczny
Acenaften – organiczny związek chemiczny, policykliczny węglowodór aromatyczny, składnik smoły węglowej.
Jest to bezbarwny, krystaliczny trójpierścieniowy węglowodór aromatyczny. Pochodne acenaftenu są stosowane do syntez organicznych m.in. leków, barwników, tworzyw sztucznych, środków grzybobójczych i owadobójczych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. med. farm. organiczny związek chemiczny, lek przeciwzakrzepowy będący pochodną kumaryny, antagonista witaminy K;
Acenokumarol – organiczny związek chemiczny, lek przeciwzakrzepowy będący pochodną kumaryny, antagonista witaminy K. Hamuje syntezę protrombiny w wątrobie. Stosowany w leczeniu i prewencji powikłań zakrzepowo-zatorowych w takich jednostkach chorobowych jak m.in. migotanie przedsionków oraz zakrzepica żył głębokich.
Wiktionary oraz Wikipedia
handlowa nazwa paracetamolu, środka przeciwgorączkowego
Paracetamol, acetaminofen (łac. paracetamolum) – organiczny związek chemiczny, hydroksylowa pochodna acetanilidu, stosowany jako lek o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. W handlu znajduje się od 1955. W Polsce stał się popularny w latach 90. XX wieku, wypierając z rynku aminofenazon, powszechnie wówczas używany lek przeciwgorączkowy.
SJP.pl
Wikipedia
produkt marki Acer
Acer (IPA: /eɪsər/) – przedsiębiorstwo założone w 1976 r. na Tajwanie, oferujące sprzęt, oprogramowanie i usługi z sektora IT. Zajmuje się także badaniami, projektowaniem, marketingiem, sprzedażą i obsługą posprzedażową sprzętu komputerowego i urządzeń mobilnych. Oferta Acer kierowana jest do użytkowników indywidualnych, przedsiębiorstw oraz do sektora edukacji. Piąty co do wielkości producent komputerów osobistych na świecie (za Lenovo, HP i Dellem).
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj nietoperzy z rodziny rudawkowatych
Acerodon (Acerodon) – rodzaj ssaków z podrodziny Pteropodinae w obrębie rodziny rudawkowatych (Pteropodidae).
SJP.pl
Wikipedia
gatunek rośliny z rodziny malpigiowatych, o jadalnych czerwonych owocach; malpigia granatolistna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. pot. nazwa systematyczna|Malpighia glabra|L.|ref=tak., malpigia granatolistna
(1.2) kulin. owoc aceroli (1.1)
Malpigia granatolistna (Malpighia glabra L.), inaczej acerola, nadgwiazdka granatolistna bądź wiśnia z Barbados – gatunek rośliny z rodziny malpigiowatych. Rodzimym obszarem jej występowania jest południowa część Ameryki Północnej (Teksas, Meksyk), Ameryka Środkowa i północna część Ameryki Południowej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) skrzynka z brązu lub marmuru, służąca w starożytnym Rzymie do przechowywania kadzidła do ofiar;
(1.2) mały, przenośny ołtarzyk, ustawiany przed zmarłym, na którym palono perfumy, używany też jako przenośny ołtarz w czasie uroczystości pogrzebowych;
Acerra (łac. Acerrae) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Neapol, nad rzeką Cianis.
Według danych z 2004 r. gminę zamieszkiwało 44 401 osób, 822,2 os./km².
Wiktionary oraz Wikipedia
Acesulfam K, acesulfam potasowy (łac. acesulfamum kalicum), E950 – heterocykliczny związek chemiczny stosowany jako słodzik (około 150 razy słodszy od sacharozy). Wzmacnia też smak i zapach. Jest wydalany w postaci niezmienionej.
Wikipedia
glon morski z gatunku zielenic
Acetabularia, parasolowiec (Acetabularia) – rodzaj jednokomórkowych i jednojądrzastych glonów morskich dorastających do ogromnych rozmiarów (jak na organizmy jednokomórkowe), należący do zielenic.
SJP.pl
Wikipedia
1. owalne lub okrągłe zagłębienie w kości, tworzące część stawu, w której znajduje się główka innej kości; panewka;
2. u przywr, tasiemców i pijawek: prosta przyssawka w postaci umięśnionego zagłębienia w ciele;
3. u owadów: panewka stawowa odnóża
Panewka stawu biodrowego (łac. acetabulum) – struktura anatomiczna w kości miednicznej tworząca powierzchnię stawową w stawie biodrowym. Obejmuje kość udową.
U człowieka kieruje się ona w bok i do przodu. Na samym jej dnie znajduje się dół panewki (fossa acetabuli). Znajduje się tam tkanka tłuszczowa i kosmki maziowe. Znajduje się tam również przyczep więzadła głowy kości udowej, zwanego także więzadłem obłym kości udowej. Ma ono dwie odnogi i sąsiaduje oprócz tłuszczu dołu panewki także z głową kości udowej, a ściślej – z jej chrząstką stawową.
SJP.pl
Wikipedia
związek chemiczny powstały wskutek działania alkoholu na aldehyd
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny otrzymywany w wyniku działania alkoholu na aldehyd lub keton, wykorzystywany w przemyśle farmaceutycznym i perfumeryjnym oraz w syntezie organicznej;
(1.2) chem. skr. acetal dietylowy aldehydu octowego – jeden z częściej spotykanych acetali (1.1)
Acetale – grupa organicznych związków chemicznych o wzorze ogólnym R2CH(OR′)2 (R′ ≠ H) będące tym samym dieterami dioli geminalnych. Związki te posiadają dwie grupy eterowe przyłączone do tego samego atomu węgla (RO−C–OR). Są cieczami o przyjemnym zapachu. Otrzymuje się je przez kondensację aldehydu lub ketonu z dwiema cząsteczkami alkoholu. W wyniku przyłączenia do aldehydu lub ketonu jednej cząsteczki alkoholu powstają nietrwałe hemiacetale (półacetale) o wzorze ogólnym R-CH(OH)(OR').
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
aldehyd octowy; etanal
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów;
Aldehyd octowy, acetaldehyd, CH
3CHO – organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ acetal
przymiotnik
(1.1) chem. związany z acetalem, odnoszący się do acetali
SJP.pl
Wiktionary
związek organiczny, amid kwasu octowego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny z grupy amidów o wzorze sumarycznym C2H5NO, pochodna kwasu octowego, bezbarwne krystaliczne ciało stałe, wykorzystywany w przemyśle tworzyw sztucznych, w spawalnictwie oraz do produkcji lakierów i materiałów wybuchowych;
Acetamid, etanoamid – organiczny związek chemiczny z grupy amidów, pochodna kwasu octowego. W środowisku zasadowym i kwaśnym łatwo hydrolizuje.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związek organiczny, pochodna aniliny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny o wzorze sumarycznym wzór chemiczny|C8H9NO., pochodna aniliny, bezbarwna substancja krystaliczna, wykorzystywany do produkcji leków i barwników;
Acetanilid, antyfebryna – organiczny związek chemiczny, acetylowa pochodna aniliny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lek arsenowy stosowany głównie w leczeniu rzęsistkowicy i czerwonki pełzakowej
Acetarsol – arsenoorganiczny związek chemiczny z grupy kwasów arsonowych, stosowany jako lek o działaniu m.in. krętkobójczym, czerwiobójczym. Obecnie stosowany w lecznictwie bardzo rzadko (w ginekologii w leczeniu rzęsistkowicy). Jego swoistą odtrutką jest BAL (dimerkaprol).
SJP.pl
Wikipedia
zbiornik ze stali kwasoodpornej, wykorzystywany do produkcji octu z alkoholu etylowego
Acetator – zbiornik ze stali kwasoodpornej, używany do produkcji octu z rozcieńczonego alkoholu etylowego. Przy produkcji acetatorem wykorzystuje się metodę fermentacji wgłębnej.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: acetobakter] rodzaj bakterii kwasu octowego
Acetobacter – rodzaj bezwzględnie tlenowych bakterii kwasu octowego przeprowadzających fermentację octową.
Są to gramujemne pałeczki o wymiarach 0,6–0,8 × 1,0–4,0 µm. Występują pojedynczo, w parach lub w formie łańcuszków. Mogą być petytrychalnie urzęsione (okołorzęse) lub nieruchliwe. Optymalna temperatura wzrostu to 25–30 °C, a optymalne wartości pH mieszczą się w granicach 4,0–6,0, choć szczepy używane w przemysłowej produkcji kwasu octowego rosną dobrze również w przedziale 2,0–2,3. Nie tworzą przetrwalników. Większość posiada 1–8 plazmidów od 1,5 do 95 kb.
SJP.pl
Wikipedia
kwasolubna bakteria
SJP.pl
najprostszy keton alifatyczno-aromatyczny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny z grupy ketonów o wzorze sumarycznym C8H8O, najprostszy keton alkilo-aromatyczny, ciecz o przyjemnym zapachu, wykorzystywany do produkcji leków, substancji zapachowych oraz jako rozpuszczalnik;
Acetofenon – organiczny związek chemiczny z grupy ketonów (czasem oznaczany skrótem PhAc), jeden z najprostszych ketonów aromatycznych. Ma dość intensywny, przyjemny zapach kojarzący się z zasuszonymi różami. Jest ważnym prekursorem używanym w produkcji związków zapachowych i żywic.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związek chemiczny stosowany w aromatach spożywczych, aromatach do e-papierosów
SJP.pl
przyrząd do określania zawartości kwasu octowego w roztworze
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. zob. octomierz.
SJP.pl
Wiktionary
związek organiczny, najprostszy keton alifatyczny, bezbarwna, lotna ciecz znajdująca szerokie zastosowanie w przemyśle i gospodarstwie domowym, np. jako zmywacz do paznokci
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny, najprostszy przedstawiciel grupy ketonów o wzorze C3H6O, bezbarwna, łatwopalna i toksyczna ciecz o ostrym zapachu, wykorzystywany w syntezie chemicznej i jako rozpuszczalnik;
Aceton, propan-2-on – organiczny związek chemiczny z grupy ketonów, najprostszy keton alifatyczny. Ma ostry, charakterystyczny zapach. Miesza się w każdych proporcjach z wodą, etanolem, eterami i innymi ketonami o niskiej masie cząsteczkowej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
gromadzenie się we krwi ciał acetonowych świadczące o nieprawidłowej przemianie materii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. gromadzenie się we krwi ciał acetonowych, świadczące o nieprawidłowej przemianie materii
Acetonemia – medyczne określenie podwyższonego poziomu acetonu w surowicy krwi. Powstaje podczas cukrzycy lub w okresie długotrwałego głodu, wskutek wzmożonego katabolizmu tłuszczów. Jej objawami są: wymioty, odwodnienie, kwasica ketonowa, acetonuria, a także charakterystyczny zapach wydychanego powietrza, przypominający woń fermentujących jabłek.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
organiczny związek chemiczny, najprostszy nitryl; nitryl kwasu octowego
Acetonitryl, cyjanometan, CH
3C≡N – organiczny związek chemiczny, najprostszy nitryl (nitryl kwasu octowego). Acetonitryl jest łatwopalny, ma eterowy zapach, bez ograniczeń miesza się z wodą. Jest mało reaktywny dlatego jest popularnie stosowany jako rozpuszczalnik m.in. w chromatografii (LC, HPLC), elektrochemii, syntezie organicznej i nieorganicznej.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: aceton
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. związany z acetonem, zawierający aceton
SJP.pl
Wiktionary
obecność ciał ketonowych w moczu, występujący przy acetonemii
Ketonuria, acetonuria, ketoaciduria – stan, gdy w moczu pojawiają się ciała ketonowe. W praktyce tym ketonem jest aceton, który dzięki charakterystycznemu zapachowi jest łatwo wyczuwalny w moczu w przypadku znacznego jego stężenia, czemu dodatkowo towarzyszy podwyższenie stężenia ketonów we krwi (tzw. ketonemia), która powoduje powstanie kwasicy metabolicznej, a sam aceton może być wyczuwany w powietrzu wydechowym.
SJP.pl
Wikipedia
rodnik kwasu octowego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. rodzaj grupy funkcyjnej typu acylowego wywodzącej się z kwasu octowego;
Grupa acetylowa, acetyl, Ac, −COMe (z łac. acetum – ocet i stgr. hýlē – materia) – rodzaj grupy funkcyjnej typu acylowego wywodzącej się z kwasu octowego. Zawiera ugrupowanie CH
3−C(O)−. Występuje w pochodnych tego kwasu, np. chlorku acetylu (AcCl), bezwodniku octowym (Ac
2O), estrach octanowych (AcOR), amidach (AcNRR′), np. w acetamidzie (AcNH
2), acetanilidzie (AcNHPh) oraz w wielu innych związkach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przyłączenie reszty kwasu octowego i formylacja
Acetylowanie, acetylacja – reakcja chemiczna typu acylowania, polegająca na podstawieniu atomu wodoru w cząsteczce związku organicznego przez grupę acetylową. Zwykle acetylowaniu ulegają związki chemiczne zawierające ugrupowanie z labilnym atomem wodoru (np. –O–H, >N–H, –S–H).
SJP.pl
Wikipedia
zwyczajowa nazwa etynu, łatwopalny gaz używany w palnikach tlenowo-acetylenowych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. zob. etyn.
(1.2) chem. pot. alkin
Etyn, acetylen, C
2H
2 – organiczny związek chemiczny, najprostszy węglowodór nienasycony z szeregu homologicznego alkinów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
sól acetylenu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) związek otrzymany z acetylenu w wyniku zastąpienia w nim wodoru metalem;
Acetylenki, M–C≡C–M i M–C≡C–~ (gdzie M = atom dowolnego metalu) – grupa związków metaloorganicznych, kompleksy alkilowe alkinów. Na ogół nietrwałe. W związkach tych jeden lub oba atomy wodoru z acetylenu są zastąpione atomami dowolnego metalu. Podwójnie podstawione pochodne acetylenu można także uważać za rodzaj węglików, gdyż zawierają wyłącznie atomy węgla i metalu.
Czasami pod tym terminem rozumie się również kompleksy alkinowe i kompleksy alkilidynowe (patrz: kompleks acetylenowy).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
sól acetylenu
Acetylenki, M–C≡C–M i M–C≡C–~ (gdzie M = atom dowolnego metalu) – grupa związków metaloorganicznych, kompleksy alkilowe alkinów. Na ogół nietrwałe. W związkach tych jeden lub oba atomy wodoru z acetylenu są zastąpione atomami dowolnego metalu. Podwójnie podstawione pochodne acetylenu można także uważać za rodzaj węglików, gdyż zawierają wyłącznie atomy węgla i metalu.
Czasami pod tym terminem rozumie się również kompleksy alkinowe i kompleksy alkilidynowe (patrz: kompleks acetylenowy).
SJP.pl
Wikipedia
pomieszczenie, w którym eksploatowana jest wytwornica acetylenu
SJP.pl
→ acetylen, np. palnik acetylenowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. lub techn. dotyczący acetylenu, zawierający acetylen, wykorzystujący acetylen do działania
SJP.pl
Wiktionary
bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu; temperatura wrzenia 139°C; występuje jako mieszanina dwu odmian: ketonowej i enolowej
Acetyloaceton, 2,4-pentanodion – organiczny związek chemiczny z grupy ketonów, pochodna acetonu, najprostszy β-diketon (związek posiadający dwie grupy ketonowe rozdzielone jednym atomem).
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: acetyloaceton
SJP.pl
inaczej octan celulozowy
SJP.pl
przymiotnik od: acetyloceluloid
SJP.pl
ester celulozy i kwasu octowego; octan celulozy; cellit; celit
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. związek chemiczny otrzymany z bezwodnika kwasu octowego i celulozy (błonnika), używany do wyrobu filmów i sztucznego jedwabiu;
Octan celulozy – organiczny związek chemiczny, ester kwasu octowego i celulozy, otrzymywany przez działanie kwasem octowym lub jego bezwodnikiem na celulozę w obecności kwasu siarkowego lub chlorku cynku (jako katalizatora).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
neurohormon zbudowany z choliny i kwasu octowego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. neuroprzekaźnik występujący u ludzi i zwierząt, ester kwasu octowego i choliny;
Acetylocholina, ACh – organiczny związek chemiczny, ester kwasu octowego i choliny. Jest neuroprzekaźnikiem syntetyzowanym w neuronach cholinergicznych. Występuje w: połączeniach nerwowo-mięśniowych, synapsach przedzwojowych układu współczulnego, zakończeniach zazwojowych układu przywspółczulnego, a także w różnych strukturach mózgowia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
esteraza acetylocholinowa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. enzym, który rozkłada acetylocholinę na cholinę;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: acetylocholina
SJP.pl
acetylokoenzym A - organiczny związek chemiczny biorący udział w metabolizmie komórek
SJP.pl
kwas acetylooctowy - pochodna kwasu octowego, w której jeden z atomów wodoru przy węglu alfa został podstawiony rodnikiem acetylowym
SJP.pl
kwas acetylosalicylowy - aspiryna (lek przeciwgorączkowy)
SJP.pl
wprowadzać (wprowadzić) do cząsteczki związku chemicznego grupę acetylową
SJP.pl
reakcja chemiczna polegającą na wprowadzeniu do cząsteczki związku chemicznego grupy acetylowej
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) chem. reakcja podstawiania atomu wodoru w cząsteczkach związku organicznego grupą acetylową (CH3CO–);
Acetylowanie, acetylacja – reakcja chemiczna typu acylowania, polegająca na podstawieniu atomu wodoru w cząsteczce związku organicznego przez grupę acetylową. Zwykle acetylowaniu ulegają związki chemiczne zawierające ugrupowanie z labilnym atomem wodoru (np. –O–H, >N–H, –S–H).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
grupa acetylowa - rodzaj grupy funkcyjnej typu acylowego wywodzącej się z kwasu octowego; acetyl
SJP.pl
wykrzyknik wyrażający podziw, zachwyt
wykrzyknik
(1.1) …służący wyrażaniu stanów uczuciowych, takich jak m.in.: zachwyt, zaskoczenie, przestrach, irytacja, podziw, zdziwienie, pragnienie
w użyciu rzeczownikowym, rodzaj nijaki
(2.1) zwykle w wyrażeniu: achy i ochy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: archaizm, archaiczny
SJP.pl
Achab (?-851 p.n.e.), król Izraela od roku 873
Achab (pan. 874–853 p.n.e.) – siódmy król północnego królestwa Izraela; syn króla Omriego, kontynuował politykę ojca, dążąc do zjednoczenia kraju.
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: zachwycać się przesadnie; wykrzykiwać "ach"
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) pot. zachwycać się czymś w sposób afektowany
SJP.pl
Wiktionary
imię męskie
Achacy – imię męskie najprawdopodobniej pochodzenia greckiego. W takim przypadku pochodzi ono od wyrazu achátēs – „agat”. Może również pochodzić od greckiego imienia Ἀκακίος Akakios (od ἀκακός akakos – „niewinny”, „nieznający zła”), albo od greckiego wyrazu ἀγαθός agathos – „dobry”. Jego żeńskim odpowiednikiem są Achacja i Akacja.
SJP.pl
Wikipedia
Achacjusz z małżonką; Achacjuszowie
SJP.pl
Achacjusz z małżonką; Achacjuszostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Achacjusza lub z nim związany
SJP.pl
Achacy z małżonką; Achacowie
SJP.pl
Achacy z małżonką; Achacostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Achacego lub z nim związany
SJP.pl
imię męskie
Achacy – imię męskie najprawdopodobniej pochodzenia greckiego. W takim przypadku pochodzi ono od wyrazu achátēs – „agat”. Może również pochodzić od greckiego imienia Ἀκακίος Akakios (od ἀκακός akakos – „niewinny”, „nieznający zła”), albo od greckiego wyrazu ἀγαθός agathos – „dobry”. Jego żeńskim odpowiednikiem są Achacja i Akacja.
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: zachwycać się przesadnie; wykrzykiwać "ach"
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) członek plemięemienia starożytnej Achai
SJP.pl
Wiktionary
kraina historyczna w Grecji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. kraina w Grecji;
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: Achaj
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
starożytne plemię greckie; Achajowie
SJP.pl
członek jednego ze starożytnych plemion greckich; Achaj
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Achai
SJP.pl
Wiktionary
1. mieszkanka Achai (krainy greckiej), albo Grecji (Greczynka);
2. członkini greckiego plemienia Achajów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Achai
SJP.pl
Wiktionary
starożytne plemię greckie; Achajczycy
Achajowie (stgr. Ἀχαιοί Achaioí) – ogólne określenie Greków walczących pod Troją, używane przez Homera (rzadziej stosowane: Argiwi/Argiwowie i Danajowie) w jego eposach Iliada i Odyseja.
Według tradycyjnych poglądów historyków było to pierwsze plemię greckie, które przybyło na obszary kontynentalnej Grecji około 2000 lat p.n.e., podbijając Tesalię i miejscowych Pelazgów, jednak teza ta została odrzucona wraz z teorią o trzech inwazjach ludów greckich (achajskiej, jońskiej, doryckiej).
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od greckiej krainy historycznej: Achaja
przymiotnik relacyjny
(1.1) odrzecz. Achaja, Achaj, Achajczyk, Achajka
(1.2) starogrecki
SJP.pl
Wiktionary
achalazja przełyku - choroba polegająca na utrudnieniu połykania spowodowanym przez patologiczny, trwały skurcz dolnego zwieracza przełyku
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. choroba polegająca na zaburzeniu rozkurczu dolnego zwieracza przełyku i zaburzonej perystaltyki pozostałych odcinków przełyku
Achalazja przełyku (kurcz wpustu, łac. cardiospasmus) – choroba, u której podłoża leży podwyższone spoczynkowe ciśnienie i upośledzony rozkurcz dolnego zwieracza przełyku oraz brak perystaltyki pozostałych odcinków przełyku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w południowo-zachodniej Gruzji, stolica i największe miasto regionu Samcche-Dżawachetia;
Achalciche (gruz. ახალციხე) – miasto w południowo-zachodniej Gruzji, stolica i największe miasto regionu Samcche-Dżawachetia. Leży w Małym Kaukazie, w Górach Mescheckich, nad rzeką Pocchowickali. Miejscowość uzdrowiskowa, funkcjonująca w oparciu o kompleks źródeł termalnych.
W mieście rozwinęło się rzemiosło artystyczne (biżuteria, siodła, pasy) oraz przemysł spożywczy.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Achalcichem, dotyczący Achalcicha
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pot. wyrażanie zachwytu w egzaltowany sposób
Wiktionary
imię postaci z mitologii greckiej oraz rzymskiej
Achates – w mitologii greckiej oraz rzymskiej: mieszkaniec Troi, żołnierz, bliski przyjaciel lub giermek Eneasza, darzący go bezwzględnym zaufaniem i przywiązaniem, zabójca Protesilaosa (pierwszego wojownika achajskiego).
Od imienia tej postaci powstał rzeczownik pospolity oznaczający poplecznika, stronnika, wzorowego przyjaciela.
Opracowano na podstawie informacji zawartych w Popularnej Encyklopedii Powszechnej, Kraków 1994, ISBN 83-85719-07-5.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj afrykańskich ślimaków
Achatina – rodzaj afrykańskich, roślinożernych ślimaków lądowych z rodziny Achatinidae, obejmujący największe lądowe ślimaki świata. Ich jajowata, wydłużona muszla osiąga rozmiary 6–10 cm (u achatiny zwyczajnej do 12 cm), a masa ciała 0,5 kg. Niektóre gatunki są zbierane w celach konsumpcyjnych, a także hodowane jako zwierzęta domowe.
Pochodzą z terenów Afryki Subsaharyjskiej, gdzie zamieszkują tereny wilgotne, bogate w bujną roślinność.
SJP.pl
Wikipedia
postać biblijna ze Starego Testamentu
Achaz (hebr. אָחָז, skrócona forma imienia Joachaz: „oby Jahwe uchwycił”) − król Judy w latach ok. 734−728 p.n.e. (daty sporne), współrządził od 735 lub wcześniej.
Był synem Jotama. Po śmierci ojca został królem. Wyznawał religię kananejską (pogańską) i „nawet syna swego przeprowadził przez ogień”.
SJP.pl
Wikipedia
obraz z podobizną twarzy Marii, Chrystusa lub świętych, uważany za powstały w cudowny sposób; achiropita, acheiropoieta
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) plast. wizerunek postaci uważany za powstały w nadnaturalny, cudowny sposób;
Acheiropoietos (gr. ’Αχειροποίητος, ros. нерукотворный, нерукотворенный) – wizerunek postaci stworzony w nadnaturalny, cudowny sposób – nie ręką ludzką. Pierwszy raz sformułowania tego użył Ewagriusz Scholastyk w VI w.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
obraz z podobizną twarzy Marii, Chrystusa lub świętych, uważany za powstały w cudowny sposób; acheiropita, achiropita
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
w mitologii greckiej: jedna z rzek w Hadesie; Acheront
Acheron (także Acheront; gr. Ἀχέρων Achérōn, łac. Acheron) – w mitologii greckiej uosobienie rzeki w Hadesie.
Jedna z pięciu rzek Hadesu. Zwana rzeką smutku, choć Acheron znaczy „Lament”. Posiada dwa dopływy: Pyriflegeton („Palący jak ogień”) i Kokytos („Oskarżony”). Pozostałe rzeki Hadesu to Styks i Lete („Zapomnienie”).
SJP.pl
Wikipedia
w mitologii greckiej: jedna z rzek w Hadesie; Acheron
Acheron (także Acheront; gr. Ἀχέρων Achérōn, łac. Acheron) – w mitologii greckiej uosobienie rzeki w Hadesie.
Jedna z pięciu rzek Hadesu. Zwana rzeką smutku, choć Acheron znaczy „Lament”. Posiada dwa dopływy: Pyriflegeton („Palący jak ogień”) i Kokytos („Oskarżony”). Pozostałe rzeki Hadesu to Styks i Lete („Zapomnienie”).
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
Achiasz z Szilo (hebr. Achijjahu – "brat Jahwe") – żyjący w X wieku p.n.e. prorok izraelski, przeciwnik króla Izraela Salomona, który podburzył robotnika Jeroboama, syna Nebata, do powstania przeciw władcy. Wspomniany w Pierwszej Księdze Królewskiej (1Krl 11,29-39).
Wikipedia
w mitologii greckiej: bohater "Iliady" Homera, syn Tetydy i Peleusa, czczony w niektórych rejonach Grecji jako heros; Achilles
SJP.pl
roślina z rodziny złożonych, o pierzastych liściach i białych lub różowych kwiatach zebranych w koszyczki, mająca właściwości lecznicze; krwawnik
Krwawnik (Achillea L.) – rodzaj bylin z rodziny astrowatych. Obejmuje 141 gatunków. Są to zielne rośliny wieloletnie występujące na wszystkich kontynentach półkuli północnej, głównie w strefie umiarkowanej. Rodzaj najbardziej zróżnicowany jest w Europie, gdzie obecne są 52 gatunki oraz w Azji. W Ameryce Północnej występują pojedyncze gatunki, przy czym na tym kontynencie sięgają najdalej na południe – do Gwatemali. W Polsce rośnie 8–11 gatunków (w zależności od statusu taksonomicznego), przy czym najbardziej pospolity jest krwawnik pospolity (A. millefolium).
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: ścięgno Achillesa
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. heros i bohater wojny trojańskiej, syn Peleusa i Tetydy;
(1.2) rzad. imię|polski|m.;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(2.1) astr. planetoida o numerze katalogowym 588;
Achilles (gr. Ἀχιλλεύς, Achilleús; łac. Achilles) – w mitologii greckiej heros i bohater wojny trojańskiej (wódz Myrmidonów).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
taki jak u Achillesa, charakterystyczny dla Achillesa
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. należący do Achillesa
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|m. poufała forma imienia Joachim
Achim – miasto w Niemczech, w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Verden, nad rzeką Wezerą. W 2023 roku miasto liczyło 32 926 mieszkańców.
Wiktionary oraz Wikipedia
Achimaas – postać biblijna ze Starego Testamentu, arcykapłan.
Syn Sadoka, arcykapłana. Ryzykował życiem jako szpieg dla króla Dawida w czasie rebelii Absaloma. 2 Sm 17,17 nn.; 18.
Wikipedia
biblijne imię męskie; Achimelek
SJP.pl
biblijne imię męskie; Achimelech
Achimelek − postać biblijna z Pierwszej Księgi Samuela.
Był to kapłan z Nob, który pomógł Dawidowi w czasie jego ucieczki przed królem Saulem. Dał Dawidowi chleb z ołtarza i miecz Goliata. Kiedy Saul dowiedział się o tym, kazał zgładzić Achimeleka, współpracujących z nim kapłanów oraz wszystkich ludzi z Nob.
SJP.pl
Wikipedia
roślina zielna z rodziny ostrojowatych
Achimenes, ognipłon (Achimenes) – rodzaj roślin z rodziny ostrojowatych (Gesneriaceae). Obejmuje 24 gatunki występujące w tropikach Ameryki Południowej i Środkowej. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne (np. achimenes szkarłatny, a. różowy A. erecta).
SJP.pl
Wikipedia
gatunek małej ryby flądrokształtnej; języczek słodkowodny
SJP.pl
Wikipedia
cecha związku chemicznego, którego lustrzane odbicie wygląda identycznie
Achiralność (gr. ἀ-,a- – przedrostek przeczący, χείρ, cheir - ręka) – właściwość przedmiotu, polegająca na jego identyczności z własnym odbiciem lustrzanym. W przeciwieństwie do obiektów chiralnych (takich jak dłoń), przedmiot achiralny i jego odbicie w zwierciadle płaskim dają ten sam, dający się nałożyć na siebie obraz.
SJP.pl
Wikipedia
identyczny z własnym odbiciem lustrzanym
SJP.pl
obraz z podobizną twarzy Marii, Chrystusa lub świętych, uważany za powstały w cudowny sposób; acheiropita, acheiropoieta
Acheiropoietos (gr. ’Αχειροποίητος, ros. нерукотворный, нерукотворенный) – wizerunek postaci stworzony w nadnaturalny, cudowny sposób – nie ręką ludzką. Pierwszy raz sformułowania tego użył Ewagriusz Scholastyk w VI w.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. postać biblijna, doradca króla Dawida, przyłączył się do jego zbuntowanego syna Absaloma;
Achitofel z Gilo (XI/X w. p.n.e.) – postać biblijna, doradca Dawida, króla Izraela.
Stanął po stronie Absaloma, gdy ten zbuntował się przeciwko ojcu. Achitofel doradzał szybkie rozprawienie się z Dawidem, widząc w tym jedyną szansę na pokonanie tego ostatniego. Absalom został jednak przekonany przez innego doradcę – Chuszaja, w rzeczywistości ukrytego stronnika Dawida – aby poczekać i zebrać liczniejsze siły. Achitofel, widząc nieuchronną klęskę Absaloma, powrócił do rodzinnego Gilo, gdzie się powiesił.
Wiktionary oraz Wikipedia
brak kwasu solnego (chlorowodoru) w soku żołądkowym; występuje przy raku żołądka i niedokrwistości złośliwej
Achlorhydria, bezkwaśność – brak kwasu solnego w soku żołądkowym. Stan ten występuje w przypadku zanikowego nieżytu żołądka, nowotworach żołądka oraz w chorobie Addisona-Biermera (niedokrwistość złośliwa). Spowodowany zanikiem komórek śluzówki żołądka odpowiedzialnych za wytwarzanie tego kwasu.
SJP.pl
Wikipedia
Anna Achmatowa (właściwie Anna A. Gorienko) (1889-1966), poetka rosyjska
SJP.pl
rzadko: zachwycić się czymś przesadnie, wykrzyknąć "ach"
SJP.pl
ustanie wydzielania żółci przez wątrobę
Acholia – określenie całkowitego lub częściowego braku odpływu żółci do jelita cienkiego, spowodowanego przeszkodami mechanicznymi (tymi samymi, które wywołują żółtaczkę mechaniczną). Chorobę tę diagnozuje się poprzez odbarwione, gliniaste (tzw. „acholiczne”) stolce o bardzo nieprzyjemnym zapachu. Zawierają one wiele niewchłoniętych kwasów tłuszczowych.
SJP.pl
Wikipedia
→ acholia
SJP.pl
choroba wrodzona, której istotą jest zaburzenie kostnienia śródchrzęstnego, jedna z najczęstszych przyczyn karłowatości (niskiego wzrostu) u ludzi; chondrodystrofia, chondrodysplazja, karłowatość chondrodystroficzna
Achondroplazja, chondrodystrofia – genetycznie uwarunkowana, wrodzona choroba (o dziedziczeniu autosomalnym dominującym) prowadząca do nieprawidłowego kostnienia śródchrzęstnego, co powoduje zaburzenie rozwoju pewnych kości w organizmie i karłowatość.
SJP.pl
Wikipedia
meteoryt kamienny pozbawiony kulistych krystalicznych skupień
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. astr. meteoryt kamienny składający się głównie z piroksenów i plagioklazów
Achondryt – meteoryt kamienny składający się głównie z piroksenów i plagioklazów, w czym przypomina ziemski bazalt. W przeciwieństwie do chondrytów uległ przetopieniu. Wyróżnia się achondryty prymitywne, których materia uległa przetopieniu, ale nie dyferencjacji i achondryty, których materia uległa przetopieniu i dyferencjacji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
dekstryna niewykazująca zabarwienia w obecności jodu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. bezbarwna odmiana turmalinu;
Achroit (gr. achroos – bezbarwny) – minerał zaliczany do grupy turmalinów nazwa została nadana przez d'Andrada w 1800 roku.
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj obiektywu redukującego aberrację chromatyczną
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) opt. fot. fiz. układ optyczny, zestaw dwóch soczewek zrobionych z gatunków szkła o różnej dyspersji połączonych razem;
Achromat, dublet achromatyczny – układ optyczny (np. obiektyw) składający się z dwóch soczewek, skupiającej i rozpraszającej, wykonanych z gatunków szkła o różnej dyspersji (np. szkła kronowego i flintowego) połączonych razem. Pozwala na korekcję aberracji chromatycznej dla światła o dwóch określonych długościach fal (zazwyczaj dla światła czerwonego i niebieskiego). Dla innych długości fal aberracja nie zostaje całkowicie wyeliminowana, lecz znacznie zmniejszona – jest to tzw. chromatyzm wtórny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w medycynie: osobnik niezdolny do odróżniania okiem niektórych barw; daltonista, dyschromatop
SJP.pl
niezdolność do odróżniania okiem niektórych barw; daltonizm, dyschromatopsja, barwoślepota
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. duża lub całkowita niemożność rozpoznawania barw;
Achromatopsja (całkowita ślepota barwna) – rzadka, genetycznie uwarunkowana,wada widzenia, spowodowanachorobą siatkówki, objawiająca się:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. osoba, która nie widzi kolorów, cierpi na achromatopsję
Wiktionary
brak rozszczepienia na barwy widmowe
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. opt. cecha, właściwość achromatycznych układów optycznych, polegająca na tym, że załamując światło nie rozkładają go na części składowe
Achromatyczność – bezbarwność w rozumieniu braku dominanty jakiejkolwiek barwy, a więc coś, co może być białe, czarne. Światło achromatyczne to światło białe, aczkolwiek jego skład może wynosić od dwóch (barwy dopełniające) do nieskończoności barw składowych, natomiast substancje materialne o barwach achromatycznych to substancje o barwie białej lub czarnej.
W przypadku urządzeń optycznych achromatyczność oznacza brak rozszczepiania światła na barwy widmowe (zobacz achromat, apochromat).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
bezbarwny, nie zabarwiony; o układzie optycznym: nie dający rozszczepienia na barwy widmowe
przymiotnik relacyjny
(1.1) fiz. o układzie optycznym: niedający rozczepienia na barwy widmowe
SJP.pl
Wiktionary
trudno barwliwy element jądra komórkowego
SJP.pl
zmniejszenie aberracji chromatycznej przez zestawienie soczewek o odpowiednio dobranych parametrach
Aberracja chromatyczna, chromatyzm – cecha soczewki lub układu optycznego wynikająca z różnych odległości ogniskowania (ze względu na różną wartość współczynnika załamania) dla poszczególnych barw widmowych światła (różnych długości fali światła). W rezultacie występuje rozszczepienie światła, które widoczne jest na granicach kontrastowych obszarów pod postacią kolorowej obwódki (zobacz zdjęcie obok). Wynika ona ze zjawiska dyspersji szkła użytego do budowy soczewki.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: achromatyzacja
SJP.pl
właściwość układów optycznych polegająca na tym, że załamując światło nie rozkładają go na części składowe
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. zob. achromatopsja.
(1.2) fiz. opt. zob. achromatyczność.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
antybiotyk, jedna z handlowych nazw tetracykliny
SJP.pl
dawniej:
1. niewielka beczka;
2. miara ciał płynnych i sypkich, ósma część beczki
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. jedna ósma miary większej objętości, rzadziej długości i powierzchni; ósma część beczki;
(1.2) przest. niewielka beczka
Achtel – dawna jednostka miary objętości, rzadziej długości, zazwyczaj 1/8 miary większej.
W Polsce w XVI-XVII w. stosowany na ogół jako miara objętości piwa.
Achtel krakowski stanowił 1/2 beczki i zawierał 62 garnce, co odpowiadało ok. 134–140 l.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
powierzchnia pokładu na statku w części rufowej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. pokład rufowy;
(1.2) żegl. część pokładu za kokpitem
Achterdek, pokład rufowy (ang. poop deck) – powierzchnia pokładu na statku w części rufowej. Na jachcie znajduje się za kokpitem. Na żaglowcu achterdek rozciąga się od ostatniego masztu do rufy.Najczęściej pod achterdekiem znajduje się ładownia rufowa nazywana achterpikiem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
otwór w pokładzie na rufie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. luk w rufowej części pokładu
Luk (ang. hatch) – szczelnie zamykany otwór w pokładzie statku wodnego, nazywany także włazem. Przeznaczony jest głównie do transportu ładunku, może służyć również jako dodatkowy otwór komunikacyjny (zapasowy, awaryjny) oraz może być wykorzystywany jako otwór wentylacyjny. Luki zamykane są klapami lub pokrywami, a jeśli te są zaopatrzone w okna, to luki spełniają także funkcję doświetlającą wnętrze jednostki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wodoszczelna komora zderzeniowa na rufie statku; afterpik
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. pomieszczenie pod pokładem na rufie, mieszczące zazwyczaj magazyn bosmański lub kuchnię, oddzielone wodoszczelną przegrodą
Skrajnik rufowy, achterpik lub inaczej afterpik – pomieszczenie lub fragment wnętrza kadłuba zajmujące rufową część jednostki pływającej. Pojęcie to może oznaczać przedział kadłuba pomiędzy końcem rufy a najbliższym jej poprzecznym elementem konstrukcyjnym lub może to być pierwsze większe pomieszczenie od strony rufy lub też ostatni z trzech głównych obszarów wnętrza kadłuba. Skrajnik rufowy może być przykryty pokładem rufowym lub podłogą kokpitu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lina stalowa biegnąca od topu masztu do rufy; aftersztag
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. stalowa lina biegnąca od topu masztu do rufy, zapobiegająca wyginaniu się masztu do przodu;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. pieszcz. achtlik
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ósma (1/8) część czegoś
(1.2) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński, Zaolzie. jednostka objętości: jedna ósma (1/8) litra
(1.3) gw-pl|Górny Śląsk. kieliszek wódki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Bułgarii, położone na wybrzeżu Morza Czarnego, przy granicy z Turcją;
Achtopol (bułg. Ахтопол, Achtopoł; gr. Αγαθούπολις, Agatupolis) – najbardziej wysunięte na południe miasto-kurort nad Morzem Czarnym w Bułgarii. Miasto położone jest na skalistym półwyspie u podnóża łańcucha górskiego Strandża. Znajduje się 14 km na południe od Carewa i 5 km na północ od ujścia rzeki Weleka.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeka w Rosji (długość 537 km), lewa odnoga dolnej Wołgi uchodząca do Morza Kaspijskiego
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, lewa odnoga dolnej Wołgi, od której oddziela się nad Wołgogradem; uchodzi do Morza Kaspijskiego;
Achtuba – rzeka w Rosji (długość 537 km). Jest lewą odnogą dolnej Wołgi, od której oddziela się nad Wołgogradem. Uchodzi do Morza Kaspijskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
perski duchowny zajmujący się sprawami prawnymi; akond
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Achwachami, dotyczący Achwachów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język achwaski;
Wiktionary
potocznie: przesadny zachwyt; zwykle w wyrażeniu: achy i ochy (ochy i achy) - westchnienia zachwytu, radości itp.
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) zob. ach.
Achy – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Hauts-de-France, w departamencie Oise.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 319 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 25 osób/km² (wśród 2293 gmin Pikardii Achy plasuje się na 681. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 287.).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stan niewydzielania soku żołądkowego przez zanikłą lub uszkodzoną błonę śluzową żołądka; bezsoczność
Bezsoczność (łac. achylia) – niewydzielanie soku żołądkowego z powodu zaburzeń w funkcjonowaniu błony śluzowej żołądka. Bezpośrednim powodem tego stanu może być
SJP.pl
Wikipedia
skrót od: acidum (z łaciny: kwas)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) muz. mający cechy acid house'u
Wiktionary
→ acid house [czytaj: as-idhałsowy lub es-idhałsowy]
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) muz. mający cechy acid house'u
Wiktionary
→ acid jazz [czytaj: as-iddżezowy lub es-iddżezowy]
przymiotnik
(1.1) muz. mający cechy acid jazzu
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: ac-idofil] organizm znajdujący optymalne warunki rozwoju w wodach lub glebach kwaśnych; acydofil
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: ac-idofilny]
1. o organizmach roślinnych lub zwierzęcych: żyjący i najlepiej rozwijający się w środowisku kwaśnym; acydofilny;
2. mleko acidofilne - fermentowany napój z mleka krowiego; mleko acydofilne
SJP.pl
roślina żyjąca tylko w środowisku kwaśnym; acydofit, kalcyfob
Rośliny kwasolubne, acydofity, rośliny acydofilne – rośliny, które optymalne warunki do swojego rozwoju znajdują na podłożu kwaśnym, którego pH jest znacznie poniżej 7. Stanowią grupę acydofitów. Do roślin kwasolubnych należą np. borówki, żurawiny, turzyce. W naszej florze acydofity związane są głównie z kwaśnymi torfowiskami (torfowce, turzyce), ubogimi, kwaśnymi siedliskami leśnymi (borówki), wrzosowiskami (np. wrzos) oraz ubogimi glebami (np. szczaw polny).
SJP.pl
Wikipedia
→ acid rock [czytaj: as-idrokowy lub es-idrokowy]
przymiotnik
(1.1) muz. mający cechy acid rocka
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: ac-idum] z łaciny: kwas, np. acidum folicum - kwas foliowy
SJP.pl
w mitologii grecko-rzymskiej: syn boga Pana (Fauna), śmiertelnik, którego pokochała nereida Galatea
Acis Salisb. – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych, obejmujący 9 gatunków, występujących w krajach basenu Morza Śródziemnego: Portugalii, Hiszpanii, Francji, Albanii, Grecji, Tunezji, Algierii i Maroku oraz na wyspach Balearach, Korsyce, Sardynii i Sycylii. Większość gatunków jest endemitami niewielkich obszarów.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: Akerman] nazwisko, m.in. Nathan Ward Ackerman (1908-1971) - psychiatra amerykański, pionier terapii rodzinnej
Ackerman – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Missisipi, siedziba administracyjna hrabstwa Choctaw.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: Akerman] nazwisko, m.in. Konrad Ernst Ackermann (1712-1771) - aktor niemiecki
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: akmiola] handlowa nazwa dźwiękowego stołu montażowego do produkcji filmu
SJP.pl
[czytaj: akodin] lek na kaszel
Dekstrometorfan, DXM (łac. dextromethorphanum) – organiczny związek chemiczny, prawoskrętny enancjomer metorfanu używany w medycynie pod postacią bromowodorku jako lek przeciwkaszlowy.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: akonkagua] najwyższy szczyt Ameryki, w Andach Południowych, w Argentynie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. szczyt w Andach;
Aconcagua, Cerro Aconcagua (w języku keczua: Acconcahuac – Kamienny Strażnik) – najwyższy szczyt Andów, Ameryki Południowej oraz całej Ameryki (także półkul zachodniej i południowej) o wysokości 6960,8 m n.p.m. Leży w Andach Południowych, w Kordylierze Głównej, na obszarze Argentyny, nieco ponad 110 km na północny zachód od miasta Mendoza. Aconcagua tworzy rozległy masyw (o długości 60 km), zbudowany głównie z granitów, pochodzenia wulkanicznego. Jest pokryty wiecznymi śniegami i lodowcami, z których 7 spływa na wysokość 3900 m n.p.m.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: akonitum] trująca bylina z rodziny jaskrowatych, mająca zastosowanie w farmacji; akonit, tojad
Tojad (Aconitum L.) – rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Zwyczajowo bywa nazywany mordownikiem (z racji trujących własności). Liczy ok. 320 gatunków. Występują one na półkuli północnej.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: aKOSta] nazwisko
SJP.pl
dawniej: tytuł grzecznościowy, skrót od wyrażenia "waszmość pan", zwykle jako zwrot kierowany wprost do rozmówcy, odpowiadający dzisiejszemu "pan", "wy" (zwykle z odcieniem lekceważenia); aćpan, aspan, waćpan, wacpan, waspan, asan, acan
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. zob. waszmość pan.
SJP.pl
Wiktionary
staropolski tytuł grzecznościowy kierowany do kobiety, skrót zwrotu: waszmość pani
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. zob. waszmość pani.
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: AKre] stan w Brazylii
Acre (wymowa [ˈakɾi]) – jest jednym z 26 stanów Brazylii, położonym w zachodniej części kraju w Regionie Północnym. Od zachodu graniczy z Peru, od południa z Boliwią, od północy ze stanem Amazonas, od wschodu ze stanem Rondônia.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sport. rodzaj treningu, który łączy elementy jogi, masażu tajskiego i akrobatyki
Wiktionary
joga w połączeniu z akrobatyką sportową; AcroYoga, acroyoga
SJP.pl
[czytaj: akrojoga] joga w połączeniu z akrobatyką sportową; AcroYoga, acrojoga
SJP.pl
[czytaj: akta] skrót od: Anti-Counterfeiting Trade Agreement - umowa handlowa dotycząca zwalczania obrotu towarami podrabianymi
SJP.pl
hormon wytwarzany przez przedni płat przysadki; kortykotropina, adrenokortykotropina
skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego
(1.1) = ang. adrenocorticotropic hormone → biol. hormon adrenokortykotropowy, kortykotropina;
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: ekting ałt] w psychoanalizie: zachowanie uzewnętrzniające konflikty przeżywane przez daną osobę, mające na celu odreagowanie; wyładowanie
SJP.pl
[czytaj: aktio] w prawie rzymskim: środek procesowy przysługujący osobie pokrzywdzonej, której uprawnienia zostały naruszone
Actio (od łac. agere – poganiać, gnać) – działanie, w prawie rzymskim oznaczało skargę sądową, powództwo, tj. czynność procesową, za pomocą której powód (actor) wszczynał przeciw pozwanemu (reus) proces oraz zmierzał do realizacji swych roszczeń. Jako że w prawie rzymskim podział na prawo materialne i procesowe nie miał tak istotnego znaczenia jak obecnie, actio było synonimem prawa podmiotowego (roszczenia chronionego skargą). Ponadto, ponieważ aż do końca republiki wszelkie czynności sądowe były dokonywane wyłącznie w formie ustnej, actio oznaczało również pozew.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: aktiwum] w językoznawstwie: strona czynna w odmianie czasowników
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. w poezji barokowej moment przecinania się dwóch różnych metod rozumowania, prowadzący do zaskoczenia i przeżycia estetycznego;
Acumen (z łac. ostrze, wierzchołek, przen. bystrość, dowcip) – w utworze literackim miejsce zetknięcia się dwóch przeciwstawnych metod rozumowania mające wywołać zarówno zaskoczenie jak i przeżycie estetyczne. Sprzeczność ta opiera się na paradoksie i prowadzi do ujawnienia zaskakującej pointy, najczęściej poprzez nietypowy kształt stylistyczny wypowiedzi.
Wiktionary oraz Wikipedia
zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie człowieka, podwyższony poziom kwaśnych elementów przemiany materii lub zaniżony poziom zasad; kwasica, acydoza
Kwasica, acydemia (łac. acidosis) – stan zwiększonej kwasowości krwi, w którym pH krwi spada poniżej normy spowodowany zwiększeniem zawartości kwasów lub utratą zasad. Kwasica może być wyrównywana, jeżeli odczyn pH krwi nie ulega zmianie, oraz niewyrównywana, jeżeli zawiodą mechanizmy regulacyjne i dojdzie do spadku pH krwi. Kwasica prowadzi do pobudzenia ośrodka oddechowego mózgu i chemoreceptorów, co objawia się przyśpieszeniem i pogłębieniem oddechu (tzw. oddech Kussmaula).
SJP.pl
Wikipedia
organizm znajdujący optymalne warunki rozwoju w wodach lub glebach kwaśnych; acidofil
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekol. organizm kwasolubny
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dążenie organizmów do przebywania w miejscu, gdzie jest kwaśna gleba lub zakwaszona woda
SJP.pl
SJP.pl
1. o organizmach roślinnych lub zwierzęcych: żyjący i najlepiej rozwijający się w środowisku kwaśnym; acidofilny;
2. mleko acydofilne - fermentowany napój z mleka krowiego; mleko acidofilne
przymiotnik relacyjny
(1.1) biol. o roślinach i zwierzętach: najlepiej rozwijający się w glebach lub wodach kwaśnych, unikające wapna
(1.2) zob. mleko acydofilne.
SJP.pl
Wiktionary
roślina żyjąca tylko w środowisku kwaśnym; acidofit, kalcyfob
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. roślina acydofilna, kwasolubna, rosnąca na glebach kwaśnych
Rośliny kwasolubne, acydofity, rośliny acydofilne – rośliny, które optymalne warunki do swojego rozwoju znajdują na podłożu kwaśnym, którego pH jest znacznie poniżej 7. Stanowią grupę acydofitów. Do roślin kwasolubnych należą np. borówki, żurawiny, turzyce. W naszej florze acydofity związane są głównie z kwaśnymi torfowiskami (torfowce, turzyce), ubogimi, kwaśnymi siedliskami leśnymi (borówki), wrzosowiskami (np. wrzos) oraz ubogimi glebami (np. szczaw polny).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kalcyfit, roślina wapieniolubna unikająca siedlisk kwaśnych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. roślina unikająca podłoża kwaśnego;
Acydofob – organizm nierozwijający się w siedlisku zakwaszonym, z reguły acydofobami są rośliny wapieniolubne. Acydofoby często są alkalifilami.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
unikanie przez organizmy środowiska kwaśnego, zakwaszonej gleby lub wody
SJP.pl
proces rozkładu estrów pod wpływem mocnych kwasów beztlenowych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. reakcja rozkładu związku chemicznego pod wpływem kwasu
Acydoliza – reakcja chemiczna rozkładu związku chemicznego pod wpływem kwasu. Zazwyczaj przeprowadzana w warunkach bezwodnych w celu niedopuszczenia do hydrolizy katalizowanej przez kwas.
Najczęściej spotykanym typem acydolizy jest transestryfikacja – w tym przypadku wymiana reszty kwasowej w estrze:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miareczkowe oznaczanie zawartości kwasu w roztworze
SJP.pl
zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie człowieka, podwyższony poziom kwaśnych elementów przemiany materii lub zaniżony poziom zasad; kwasica, acydemia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zob. kwasica.
Kwasica, acydemia (łac. acidosis) – stan zwiększonej kwasowości krwi, w którym pH krwi spada poniżej normy spowodowany zwiększeniem zawartości kwasów lub utratą zasad. Kwasica może być wyrównywana, jeżeli odczyn pH krwi nie ulega zmianie, oraz niewyrównywana, jeżeli zawiodą mechanizmy regulacyjne i dojdzie do spadku pH krwi. Kwasica prowadzi do pobudzenia ośrodka oddechowego mózgu i chemoreceptorów, co objawia się przyśpieszeniem i pogłębieniem oddechu (tzw. oddech Kussmaula).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
metoda oznaczania objętości kwasów w analizie chemicznej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. dział chemicznej analizy ilościowej (miareczkowej), podający sposoby ilościowego oznaczania kwasów
Alkacymetria – jeden z ważniejszych działów analizy miareczkowej, zwanej też analizą objętościową, w którym ustala się dokładne stężenie kwasów lub zasad poprzez miareczkowanie roztworów z użyciem odpowiednio zasad lub kwasów. W trakcie miareczkowania alkacymetrycznego zachodzi reakcja zobojętniania, która prowadzi do zmian pH mieszaniny. Zmiany te rejestruje się z użyciem chemicznych wskaźników pH, lub pH-metrów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
brak okresowości, stałej powtarzalności wybranej cechy procesów, zjawisk itp.; niecykliczność
Acykliczność to własność preferencji i innych relacji dwuczłonowych, która wymaga aby przeciwsymetryczna część relacji nie zawierała cykli.
SJP.pl
Wikipedia
1. książkowo: niepodlegający cyklicznym (powtarzalnym) zmianom; niecykliczny;
2. związek acykliczny - związek organiczny o niezamkniętym łańcuchu węglowym; związek alifatyczny, związek łańcuchowy, związek tłuszczowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) niecykliczny
(1.2) mat. nieposiadający cykli
SJP.pl
Wiktionary
organiczny związek chemiczny stosowany jako lek przeciwwirusowy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. lek przeciwwirusowy na zakażenia herpeswirusami; analog guanozyny
Acyklowir (łac. aciclovirum) – organiczny związek chemiczny, lek przeciwwirusowy, z grupy analogów nukleozydowych, stosowany przede wszystkim w leczeniu zakażeń wirusem opryszczki pospolitej oraz wirusem ospy wietrznej i półpaśca. Inne zastosowania obejmują zapobieganie zakażeniom wirusem cytomegalii po transplantacji i ciężkie powikłania zakażenia wirusem Epsteina-Barr. Lek może być przyjmowany doustnie, stosowany jako krem lub w postaci wstrzyknięć.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
organiczny rodnik kwasowy
SJP.pl
Wikipedia
chemiczna modyfikacja białek
Acylowanie, acylacja – reakcja chemiczna polegająca na wprowadzeniu do cząsteczki związku chemicznego grupy acylowej. Acylowanie jest ważną reakcją w chemii organicznej, wykorzystywaną do otrzymywania pochodnych acylowych (np. ketonów, estrów lub amidów), zabezpieczania innych grup funkcyjnych (szczególnie grup aminowych i grup hydroksylowych).
SJP.pl
Wikipedia
Acyloglicerole, zwyczajowo: glicerydy – organiczne związki chemiczne, estry acylowe glicerolu. Ponieważ w glicerolu 1, 2 lub wszystkie 3 grupy hydroksylowe (−OH) mogą być zestryfikowane kwasami karboksylowymi, w zależności od stopnia estryfikacji wyróżnia się mono-, di- i triacyloglicerole:
Wikipedia
wprowadzać grupę acylową do cząsteczki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) chem. reakcja chemiczna polegająca na podstawieniu grupy acylowej do cząsteczki związku chemicznego w miejsce atomu wodoru;
Acylowanie, acylacja – reakcja chemiczna polegająca na wprowadzeniu do cząsteczki związku chemicznego grupy acylowej. Acylowanie jest ważną reakcją w chemii organicznej, wykorzystywaną do otrzymywania pochodnych acylowych (np. ketonów, estrów lub amidów), zabezpieczania innych grup funkcyjnych (szczególnie grup aminowych i grup hydroksylowych).
Wiktionary oraz Wikipedia
→ acyl
SJP.pl
dawniej: aczkolwiek
spójnik
(1.1) przest. książk. spójnik wyrażający łączność treści przeciwstawnych lub znacznie różniących się
(1.1.1) … może łączyć dwa zdania podrzędnie złożone, także gdy zdanie podrzędne jest wtrącone
(1.1.2) … może wprowadzać wyrażenie uzupełniające lub wtrącone
(1.1.3) … może łączyć części zdania, przede wszystkim okoliczniki lub przydawki
SJP.pl
Wiktionary
mistrz, nauczyciel w hinduizmie; aćarja
SJP.pl
dawniej: spójnik "acz" wraz z cząstką trybu przypuszczającego; choćby, chociażby
SJP.pl
spójnik
(1.1) stpol. …wprowadzający wypowiedzenie okolicznikowe warunku; jeżeli
(1.2) śrpol. …wprowadzający wypowiedzenie okolicznikowe przyzwolenia; choć, chociaż
(1.3) śrpol. …wprowadzający wypowiedzenie okolicznikowe przyczyny; bo, ponieważ
(1.4) śrpol. …wprowadzający współrzędne wypowiedzenie wynikowe; przecież, wszak
partykuła
(2.1) śrpol. …wprowadzająca dodatkową informację na omawiany temat; i to, na dodatek
(2.2) śrpol. …wyrażająca nadzieję mówiącego; oby
Wiktionary
spójnik
(1.1) stpol. aczkolwiek
Wiktionary
spójnik łączący wyrażenia przeciwstawne, nieoczekiwane w tym zestawieniu
spójnik
(1.1) … wprowadzający treść przeciwstawną lub znacznie się różniącą
SJP.pl
Wiktionary
spójnik
(1.1) stpol. choć, chociaż
(1.2) stpol. aczkolwiek
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w syberyjskiej części Rosji, w Kraju Krasnojarskim, nad Czułymem;
Aczyńsk (ros. Ачинск) – miasto w Rosji, w Kraju Krasnojarskim, przy Kolei Transsyberyjskiej, nad Czułymem (dopływ rzeki Ob).
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) dotyczący Aczyńska, związany z Aczyńskiem
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który nie nadaje się do czytania
Wiktionary