Ae

[czytaj: a-E] skrót od: Akademia Ekonomiczna


Ae występuje między innymi w łacinie i odpowiada współcześnie wymowie /e/, w łacinie klasycznej zbliżone do niemieckiego ei, a w archaicznej /aj/. Bywa też zastępowane ligaturą æ. W języku niemieckim zastępuje ä przy braku odpowiednich czcionek i/lub klawiatury. Ponadto łacińskiemu ae odpowiada niemieckie ä.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aecjusz


Źródła:

Wikipedia

Aecki

dotyczący Aetów, rdzennej ludności Filipin


Źródła:

SJP.pl

Aedicula

[czytaj: edikula] edykuł, edykuła;
1. w starożytności:
a) miniaturowa budowla wzorowana na klasycznych świątyniach;
b) nisza w ścianach budynku, tło dla posągu lub wazy;
2. później: klasyczny model budowli lub motyw dekoracyjny wyglądający jak taka budowla


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. archit. zob. edykuł.


Aedicula, edykuła (łac. aedes – świątynia, budynek, wym. edikula), edykuła, edykuł – kompozycja składająca się z dwóch filarów, kolumn lub pilastrów podtrzymujących belkowanie, czasami z frontonem – o kilku znaczeniach:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aedon

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. kobieta przemieniona przez bogów w słowika;


Aedon (gr. Άηών – słowik) – postać w mitologii greckiej.

Według Odysei była córką Pandareosa i żoną Zetosa oraz matką Itylosa. Miała tylko jednego potomka i zazdrościła swojej szwagierce Niobe, przez co próbowała zabić jej najstarszego syna Amaleusa, gdy spał. Omyłkowo zabiła jednak swojego syna. Zrozpaczona kobieta ubłagała bogów by zamienili ją w słowika.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Aeg

[czytaj: a-e-GIE] Allgemeine Elektricitäts-Gesellschaft - firma niemiecka; produkt tej firmy


Źródła:

SJP.pl

Aegidienberger

[czytaj: egidienberger] silny koń średniej wielkości w typie kuca islandzkiego, wyhodowany w Niemczech


Budowa, pokrój, eksterier

Aegidienberger – mocny koń średniej wielkości w typie kuca islandzkiego ze swobodą chodów konia paso. Wysokie na 140-150 cm koniki występują raczej w ciemnych maściach. Głowa szlachetnej budowy o prostym profilu, kończyny mocne.

Użytkowość, chody


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aegikranion

[czytaj: egikranion] starożytny element dekoracyjny w postaci głowy kozy lub barana


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. w starożytności: element dekoracyjny w kształcie głowy kozy lub barana


Aegikranion (z greckiego: "αίγα" - kozioł, "κρανιο" - czaszka) – element dekoracyjny stosowany głównie w starożytności w formie płaskorzeźby na metopach fryzów w postaci ujętej frontalnie czaszki kozła lub barana symbolizującego zwierzę ofiarne. Motyw stosowany jako element ozdobny antycznych ołtarzy poświęconych bóstwom opiekujących się rolnictwem, oraz w kręgu sepulkralnym. Został przejęty przez ornamentykę nowożytną, popularny w meblarstwie XVIII wieku.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aelowiec

członek AL (Armii Ludowej); alowiec; AL-owiec


Źródła:

SJP.pl

Aelowski

odnoszący się do Armii Ludowej; AL-owski; alowski


przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z AL (Armią Ludową)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aeolipila

wydrążona kula obracająca się wskutek reakcji pary wypływającej z jej wnętrza wygiętymi obwodowo rurkami; pierwowzór turbiny parowej reakcyjnej; bania Herona, turbina Herona, aeolipile


Bania Herona, turbina Herona, aeolipila – pierwowzór turbiny parowej skonstruowany w I wieku około roku 60 n.e. przez Herona z Aleksandrii.

Urządzenie składało się z podgrzewanego ogniem kotła oraz właściwej turbiny w formie kuli zamocowanej na osi. Na jej obwodzie znajdowały się dwie dysze skierowane przeciwbieżnie. Powstająca w kotle para doprowadzana była do kuli przez wydrążone osie i wydostawała się z niej poprzez dysze. Wywołane przez wypływ pary z dysz siły odrzutu o tym samym kierunku, lecz przeciwnym zwrocie wytwarzały siłę ciągu i wprawiały kulę w ruch obrotowy.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aeolipile

wydrążona kula obracająca się wskutek reakcji pary wypływającej z jej wnętrza wygiętymi obwodowo rurkami; pierwowzór turbiny parowej reakcyjnej; bania Herona, turbina Herona, aeolipile


Bania Herona, turbina Herona, aeolipila – pierwowzór turbiny parowej skonstruowany w I wieku około roku 60 n.e. przez Herona z Aleksandrii.

Urządzenie składało się z podgrzewanego ogniem kotła oraz właściwej turbiny w formie kuli zamocowanej na osi. Na jej obwodzie znajdowały się dwie dysze skierowane przeciwbieżnie. Powstająca w kotle para doprowadzana była do kuli przez wydrążone osie i wydostawała się z niej poprzez dysze. Wywołane przez wypływ pary z dysz siły odrzutu o tym samym kierunku, lecz przeciwnym zwrocie wytwarzały siłę ciągu i wprawiały kulę w ruch obrotowy.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aeolodikon

instrument muzyczny z grupy idiofonów języczkowych, skonstruowany przez Augusta Fidelisa Brunnera i uważany za poprzednika fisharmonii; aeolodion, aeolomelodikon


Źródła:

SJP.pl

Aeolodion

instrument muzyczny z grupy idiofonów języczkowych, skonstruowany przez Augusta Fidelisa Brunnera i uważany za poprzednika fisharmonii; aeolodikon, aeolomelodikon


Źródła:

SJP.pl

Aeolomelodikon

instrument muzyczny z grupy idiofonów języczkowych, skonstruowany przez Augusta Fidelisa Brunnera i uważany za poprzednika fisharmonii; aeolodion, aeolodikon


Źródła:

SJP.pl

Aeolopantaleon

połączenie fortepianu z eolimelodiconem, opatentowane w 1824 roku przez Józefa Długosza w Warszawie; eolipantalion


Źródła:

SJP.pl

Aeracja

1. naturalna wentylacja pomieszczeń, wprowadzanie powietrza; napowietrzanie;
2. wymiana powietrza atmosferycznego z powietrzem znajdującym się w glebie


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) napowietrzanie;


Aeracja – napowietrzanie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aeracyjny

aeracja


Patrz:aeracja

Źródła:

SJP.pl

Aeral

stop aluminium z miedzią, manganem i magnezem


Aeral – stop składający się z aluminium z dodatkiem miedzi, manganu oraz magnezu.

Ma zastosowanie przede wszystkim w przemyśle lotniczym i samochodowym.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aerator

1. narzędzie ogrodnicze do spulchniania gleby;
2. urządzenie do nasycania wody powietrzem; napowietrzacz, perlator


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ręczne lub automatyczne urządzenie ogrodnicze do napowietrzania gleby, którego główną częścią jest wał z kolcami lub kawałkami blachy tnącymi darń podczas obracania się;

 (1.2) urządzenie do napowietrzania wody



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerenchyma

tkanka miękiszowa odznaczająca się silnie rozbudowanymi przestworami międzykomórkowymi, często w postaci komór i kanałów wypełnionych powietrzem; tkanka powietrzna, miękisz powietrzny


Miękisz powietrzny, aerenchyma, tkanka powietrzna – jedna z odmian tkanki miękiszowej, która charakteryzuje się dużymi przestworami międzykomórkowymi, wypełnionymi powietrzem. Tkanka powstaje najczęściej w wyniku działalności fellogenu. Może być także efektem przekształcenia kory pierwotnej, a niekiedy drewna.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aeria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. aura, powietrze


Źródła:

Wiktionary

Aero-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z powietrzem, ruchem w powietrzu, lotnictwem


Źródła:

Wiktionary

Aeroakustyka

nauka badająca właściwości dźwięku wytwarzanego przez obiekty poruszające się w powietrzu


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aerob

organizm, najczęściej drobnoustrój, mogący żyć i rozwijać się jedynie w obecności tlenu atmosferycznego; aerobiont, tlenowiec, oksybiont


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) biol. zob. aerobiont.


Aerob, tlenowiec, aerobiont, oksybiont (gr. aër, aëros – powietrze; βίος (bios) – życie; łac. oxygenium – tlen) – organizm wymagający do życia dostępu wolnego tlenu, który wykorzystuje w procesie oddychania jako ostateczny akceptor protonów i elektronów (teoria chemiosmotyczna Mitchella).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerobic

[czytaj: aerobik] ćwiczenia gimnastyczno-taneczne wykonywane w rytm muzyki dyskotekowej, np. w celu pobudzenia pracy układu krążenia i oddychania, poprawy kondycji albo ogólnej sprawności fizycznej; aerobik


Aerobik (ang. aerobics z gr. aér, aéros - powietrze + bíos - życie) – system treningu opartego na intensywnej wymianie tlenowej.

Opracowany przez Kennetha Coopera, konsultanta programu sprawnościowego amerykańskich astronautów. Wszystkie formy ruchu, podczas których zwiększa się wymiana tlenowa w organizmie nazywamy aerobowymi.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aerobik

ćwiczenia gimnastyczno-taneczne wykonywane w rytm muzyki dyskotekowej, np. w celu pobudzenia pracy układu krążenia i oddychania, poprawy kondycji albo ogólnej sprawności fizycznej; aerobic


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) forma ćwiczeń wykonywana w rytm muzyki;


Aerobik (ang. aerobics z gr. aér, aéros - powietrze + bíos - życie) – system treningu opartego na intensywnej wymianie tlenowej.

Opracowany przez Kennetha Coopera, konsultanta programu sprawnościowego amerykańskich astronautów. Wszystkie formy ruchu, podczas których zwiększa się wymiana tlenowa w organizmie nazywamy aerobowymi.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerobikowy

aerobik


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aerobikiem, dotyczący aerobiku


Patrz:aerobik

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aerobiolog

specjalista badający cząsteczki biologiczne w powietrzu atmosferycznym


Źródła:

SJP.pl

Aerobiologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka zajmująca się badaniem cząsteczek biologicznych znajdujących się w powietrzu atmosferycznym;


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Aerobiologiczny

aerobiologia


Patrz:aerobiologia

Źródła:

SJP.pl

Aerobiont

organizm, najczęściej drobnoustrój, mogący żyć i rozwijać się jedynie w obecności tlenu atmosferycznego; aerob, tlenowiec, oksybiont


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) biol. organizm mogący żyć tylko w obecności tlenu atmosferycznego


Aerob, tlenowiec, aerobiont, oksybiont (gr. aër, aëros – powietrze; βίος (bios) – życie; łac. oxygenium – tlen) – organizm wymagający do życia dostępu wolnego tlenu, który wykorzystuje w procesie oddychania jako ostateczny akceptor protonów i elektronów (teoria chemiosmotyczna Mitchella).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerobioza

oksybioza; życie w środowisku zawierającym tlen


Aerobioza, oksybioza (gr. aḗr ‘powietrze’, bíos ‘życie’) – procesy życiowe zachodzące w środowisku zawierającym tlen.

W aerobiozie żyje większość organizmów (tlenowce), u których tlen atmosferyczny jest zużywany w przemianach chemicznych stanowiących podstawowe źródło energii.

Przykładem procesu aerobowego jest tlenowy rozkład kwasu pirogronowego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aeroboks

aerobik z elementami sztuk walki, np. boksu, karate itp.; aerobox, aeroboxing, aeroboksing


Źródła:

SJP.pl

Aeroboksing

[czytaj: aeroboks-ink] aerobik z elementami sztuk walki, np. boksu, karate itp.; aerobox, aeroboxing, aeroboks


Źródła:

SJP.pl

Aerobowy

taki, który służy dotlenieniu organizmu (np. trening aerobowy)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) fizj. wymagający obecności tlenu do przemian metabolicznych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aerobox

aerobik z elementami sztuk walki, np. boksu, karate itp.; aeroboks, aeroboxing, aeroboksing


Źródła:

SJP.pl

Aeroboxing

aerobik z elementami sztuk walki, np. boksu, karate itp.; aerobox, aeroboks, aeroboksing


Źródła:

SJP.pl

Aerobus

kilkusetosobowy samolot pasażerski lub śmigłowiec wykorzystywany do przewozu dużej liczby pasażerów lub znacznego ładunku na małych odległościach


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) lotn. statek powietrzny, najczęściej śmigłowiec, przewożący na małych odległościach duże ilości pasażerów;

 (1.2) lotn. samolot pasażerski mogący przewozić ponad pięćset osób;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerocasco

[czytaj: aerokasko] ubezpieczenie samolotu na wypadek rozbicia


Źródła:

SJP.pl

Aerodrom

dawniej: lotnisko


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. lotnisko, szczególnie trawiaste


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aerodyna

dawniej: statek powietrzny


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. statek powietrzny


Aerodyna – statek powietrzny utrzymujący się w powietrzu dzięki sile nośnej, powstającej przez dynamiczne oddziaływanie powietrza na nieruchome lub ruchome płaty nośne.

Do aerodyn z nieruchomymi płatami nośnymi zalicza się samoloty, szybowce, lotnie i paralotnie, natomiast do aerodyn z ruchomymi płatami nośnymi należą śmigłowce i wiatrakowce wyposażone w wirujące płaty nośne oraz skrzydłowce.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerodynamiczność

cecha, jaką wykazują ciała aerodynamiczne w ruchu w powietrzu


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest aerodynamiczne


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aerodynamiczny

odnoszący się do aerodynamiki, służący do badań z zakresu aerodynamiki (np. konstrukcja aerodynamiczna, tunel aerodynamiczny)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. związany z aerodynamiką

przymiotnik jakościowy

 (2.1) o łagodnie zaokrąglonych kształtach, wpływających na zmniejszenie oporu powietrza w czasie ruchu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aerodynamik

specjalista w zakresie aerodynamiki


Źródła:

SJP.pl

Aerodynamika

dział aeromechaniki zajmujący się wzajemnym oddziaływaniem ciał stałych i otaczających je gazów, znajdujących się w ruchu względnym


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. dział fizyki zajmujący się ruchem gazów;

 (1.2) pot. własności aerodynamiczne ciała


Aerodynamika (z greckiego: aēr dpn. aéros – „powietrze” i dynamikós – „mający siłę, silny”) – dział fizyki, mechaniki płynów, zajmujący się badaniem zjawisk związanych z ruchem gazów, a także ruchu ciał stałych w ośrodku gazowym i sił działających na te ciała.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aeroelastyczność

dział mechaniki, którego przedmiotem są zjawiska wynikające z wzajemnego oddziaływania sił aerodynamicznych, sił bezwładności i reakcji sprężystych opływanego ciała; aerosprężystość


Źródła:

SJP.pl

Aeroembolizm

choroba nurków i robotników kesonowych wywołana zbyt gwałtownymi zmianami ciśnienia atmosferycznego, polegająca na tworzeniu się pęcherzyków azotowych powodujących zatory w drobnych naczyniach krwionośnych; choroba dekompresyjna, choroba kesonowa


Źródła:

SJP.pl

Aeroenergetyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. energia wiatru


Energia wiatru – energia kinetyczna przemieszczających się mas powietrza, zaliczana do odnawialnych źródeł energii. Jest przekształcana w energię elektryczną za pomocą turbin wiatrowych, jak również wykorzystywana jako energia mechaniczna w wiatrakach i pompach wiatrowych, oraz jako źródło napędu w jachtach żaglowych. W 2022 roku energia wiatru dostarczyła ludzkości 2105 TWh, czyli 7,2% światowego zapotrzebowania na energię elektryczną. Największy udział w krajowej produkcji energii elektrycznej miała w Danii (49,7%), Irlandii (22,9%), Portugalii (22,3%) i Hiszpanii (17,7%).


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Aerofagia

nadmierne łykanie powietrza, zwykle podczas jedzenia


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zaburzenie czynnościowe przewodu pokarmowego polegające na nadmiernym połykaniu powietrza podczas jedzenia;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerofiltr

filtr powietrzny służący do oczyszczania ścieków


Źródła:

SJP.pl

Aerofiniszer

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. urządzenie stosowane do skracania dobiegu samolotu i jego wyhamowania, wykorzystywane głównie na pokładach lotniskowców;


Aerofiniszer (z ang. aerofinisher) – rodzaj łapacza samolotu, urządzenia stosowanego do skracania dobiegu samolotu i jego wyhamowania wykorzystywany głównie na pokładach lotniskowców, ale także na lotniskach lądowych. Zespół aerofiniszera składa się z kilku grubych lin stalowych, zazwyczaj czterech, zamocowanych w poprzek pokładu startowego do specjalnych tłumików hydraulicznych. Liny te instaluje się na wysokości od kilkunastu, a czasem nawet powyżej 20 cm nad powierzchnią lądowiska. Zadaniem pilota lądującego samolotu jest złapanie przy pomocy specjalnego wysuwanego z części ogonowej haka za jedną z lin, co powoduje gwałtowne wyhamowanie maszyny na odcinku od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów. Liny aerofiniszera na lotniskowcu są numerowane od 1 do 4 licząc od rufy, a idealne lądowanie polega na złapaniu liny numer 3. Siła tłumienia lin hamujących jest regulowana w zależności od typu lądującego samolotu i jego masy, dlatego też przed lądowaniem, pilot raportuje obsłudze pokładu startowego stan paliwa i uzbrojenia. Zbyt luźna lina nie zatrzyma samolotu przed końcem pokładu, natomiast zbyt mocno napięta może poważnie uszkodzić maszynę. Przeciążenie podczas lądowania z wykorzystaniem aerofiniszera dochodzi do 4 g.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Aerofobia

chorobliwy lęk przed powietrzem, przeciągami, wiatrem, lataniem w powietrzu, itp.


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chorobliwy lęk przed powietrzem (np. przeciągi, wiatr) lub przed ruchem w powietrzu (np. podróż samolotem)


Aerofobia – rodzaj fobii, chorobliwy lęk przed powietrzem, najczęściej przed tzw. zawianiem (przeciągi, wiatr). Choroba ta może objawiać się również lękiem przed pionowym poruszaniem w powietrzu (np. wznoszenie i opadanie w windzie, kolejce linowej lub samolocie).

Aerofobię można leczyć psychoterapią lub małymi dawkami odpowiednich środków farmakologicznych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerofon

w muzyce: instrument muzyczny wydający brzmienie na skutek dęcia, dmuchania; instrument dęty


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. instrument dęty


Aerofony (gr. aeros = powietrze, gr. phonē = głos) – w klasyfikacji naukowej grupa instrumentów muzycznych, w których podstawowym źródłem dźwięku (wibratorem) jest drgające powietrze. Grupa aerofonów obejmuje instrumenty dęte (dźwięk powstaje w nich w wyniku zadęcia), w których powietrze ograniczone jest kanałem formującym tzw. słup powietrza (np. w trąbce, klarnecie, oboju i flecie), oraz instrumenty, w których powietrze drga w przestrzeni nieograniczonej (np. bat, czurynga, fisharmonia, akordeon, regał).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerofony

w muzyce: instrument muzyczny wydający brzmienie na skutek dęcia, dmuchania; instrument dęty


Aerofony (gr. aeros = powietrze, gr. phonē = głos) – w klasyfikacji naukowej grupa instrumentów muzycznych, w których podstawowym źródłem dźwięku (wibratorem) jest drgające powietrze. Grupa aerofonów obejmuje instrumenty dęte (dźwięk powstaje w nich w wyniku zadęcia), w których powietrze ograniczone jest kanałem formującym tzw. słup powietrza (np. w trąbce, klarnecie, oboju i flecie), oraz instrumenty, w których powietrze drga w przestrzeni nieograniczonej (np. bat, czurynga, fisharmonia, akordeon, regał).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aerofor

urządzenie doprowadzające powietrze nurkom do oddychania pod wodą


Źródła:

SJP.pl

Aerofoto

1. fotografia przedstawiająca rozległą panoramę widzianą z lotu ptaka, zdjęcie lotnicze;
2. aparatura do aerofotogrametrii


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. zob. aerofotogrametria.

 (1.2) pot. aparatura do aerofotogrametrii

 (1.3) pot. ludzie pracujący nad aerofotogrametrią


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aerofotografia

Aerofotografia (fotografia lotnicza, zdjęcia lotnicze) – dziedzina wykorzystywania fotografii, polegająca na wykonywaniu zdjęć z "lotu ptaka": balonów, samolotów, helikopterów, satelitów, spadochronów, latawców (fotografia latawcowa) oraz modeli zdalnie sterowanych.


Źródła:

Wikipedia

Aerofotograficzny

przymiotnik od: aerofotografia


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z fotografią lotniczą, aerofotografią


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aerofotogrametria

dział geodezji zajmujący się sporządzaniem map i planów na podstawie zdjęć lotniczych


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sporządzanie map i planów geodezyjnych na podstawie zdjęć lotniczych


Aerofotogrametria (gr. aér = powietrze + phos = światło + grámma = zapis, rysunek + metrein = mierzyć) jest to wykonywanie i opracowywanie zdjęć lotniczych w celu sporządzenia map i planów; fotogrametria z powietrza za pomocą samolotów albo balonów.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerofotogrametryczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aerofotogrametrią, fotogrametrią lotniczą


Źródła:

Wiktionary

Aerofłot

rosyjskie linie lotnicze


Aeroflot (Aeroflot – Rosyjskie Linie Lotnicze Publiczna S.A., ros. Публичное акционерное общество „Аэрофлот – российские авиалинии”) – narodowy przewoźnik i największa linia lotnicza Federacji Rosyjskiej.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aerograf

przyrząd do rozpylania farb pod wpływem ciśnienia sprężonego powietrza (np. przy retuszu zdjęć fotograficznych)


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie malarskie rozpylające farbę za pomocą sprężonego powietrza;


Aerograf – miniaturowy „pistolet” do malowania precyzyjnego używany w technice malarskiej airbrush. Ręczne narzędzie niewielkich rozmiarów, służące do malowania metodą rozpylania farby przez strumień powietrza. Ślad farby charakteryzuje się równomiernym kryciem z rozmytymi brzegami.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerografia

technika retuszowania starych fotografii poprzez rozpylanie płynnej farby za pomocą aerografu


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. fot. technika retuszowania fotografii za pomocą aerografu

 (1.2) techn. rzem. technika zdobienia ceramicznego za pomocą aerografu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aerograficzny

aerografia


Patrz:aerografia

Źródła:

SJP.pl

Aerografit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. syntetyczna piana zbudowana z siatki pustych węglowych nanorurek, jeden z najlżejszych na świecie materiałów;


Aerografit – najlżejszy materiał na świecie opracowany przez uczonych z Uniwersytetu Technicznego Hamburg-Harburg oraz Uniwersytetu Christiana-Albrechta w Kilonii.

Gęstość aerografitu wynosi 0,2 mg/cm³. Zbudowany jest z siatki pustych w środku węglowych rurek, dzięki czemu może przenieść obciążenie 40 000 razy większe od swojej masy. Jest dobrym przewodnikiem prądu elektrycznego.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Aerokinetyczny

aerokinetyka


Patrz:aerokinetyka

Źródła:

SJP.pl

Aerokinetyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dział fizyki zajmujący się ruchem gazów


Źródła:

Wiktionary

Aeroklub

organizacja zrzeszająca amatorów uprawiania lotnictwa sportowego: pilotów szybowcowych, balonowych, samolotowych, śmigłowcowych i lotniowych, skoczków spadochronowych, modelarzy lotniczych oraz sympatyków lotnictwa


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) organizacja, której członkami są piloci sportowi, skoczkowie spadochronowi, lotniarze, paralotniarze, modelarze lotniczy oraz miłośnicy lotnictwa


Aeroklub – stowarzyszenie lotnictwa sportowo-turystycznego. Zajmuje się szkoleniem, treningiem i wyczynem we wszystkich dziedzinach lotnictwa sportowego: modelarstwie, szybownictwie, akrobacji lotniczej, sporcie samolotowym, lotniowym, paralotniowym, mikrolotowym, spadochronowym, balonowym, w działalności amatorów konstruktorów lotniczych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aeroklubowy

związany z aeroklubem, dotyczący aeroklubu


przymiotnik

 (1.1) związany z aeroklubem, dotyczący aeroklubu

 (1.2) należący do aeroklubu; zrzeszony w aeroklubie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aerolit

meteoryt kamienny


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) astr. meteoryt kamienny


Meteoryt kamienny, aerolit – meteoryt, w którego skład wchodzą głównie krzemiany magnezu i żelazo. Wśród tych meteorytów wyróżnia się dwie grupy: chondryty i achondryty.

Nazwa "aerolit" jest nazwą przestarzałą, wychodzi z użycia w meteorytyce i obecnie używa się raczej terminu meteoryt kamienny.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerolog

specjalista w zakresie aerologii


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w dziedzinie aerologii


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aerologia

nauka dotycząca zjawisk i procesów, zachodzących w atmosferze swobodnej (na wysokości od kilkudziesięciu metrów do 30 kilometrów), oraz metod pomiaru elementów meteorologicznych w tej warstwie


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. nauka zajmująca się badaniem górnych warstw atmosfery;


Aerologia – dział meteorologii zajmujący się badaniem procesów i zjawisk zachodzących w górnych warstwach atmosfery, gdzie nie występuje wpływ tarcia powietrza o nierówny teren.

Obejmuje badania przestrzennego rozkładu:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerologiczny

przymiotnik

 (1.1) meteorol. związany z aerologią


Źródła:

Wiktionary

Aeromagnetometria

sposób poszukiwania złóż polegający na wykorzystaniu sondy magnetycznej umieszczanej na samolocie lub sztucznym satelicie


Źródła:

SJP.pl

Aeromancja

wróżenie na podstawie obserwacji powietrza i pogody


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. wróżenie z powietrza


Aeromancja (z greckiego aero, „powietrze” i manteia, „wróżba”) – przepowiadanie przyszłości na podstawie pogody, najczęściej z błyskawic, grzmotów, kształtu chmur oraz kierunku i siły wiatru. Jest to jedna z najstarszych metod wróżenia, stosowana była już w starożytności przez babilońskich kapłanów.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aeromechaniczny

przymiotnik od: aeromechanika


przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. związany z aeromechaniką, dotyczący aeromechaniki


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aeromechanika

nauka o równowadze i ruchu ośrodków gazowych oraz znajdujących się w nich ciał stałych


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. dział mechaniki zajmujący się równowagą i ruchem gazów oraz znajdujących się w nich ciał stałych


Aeromechanika – dział mechaniki płynów zajmujący się równowagą oraz ruchem gazów i zjawiskami związanymi ze znajdującymi się w nich ciałami stałymi. Jest podzielona na aerostatykę i aerodynamikę. Na aeromechanice opiera się teoria lotów każdego rodzaju statków powietrznych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerometr

przyrząd do mierzenia gęstości powietrza; gazomierz


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. przyrząd do pomiaru gęstości gazu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aerometria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. nauka zajmująca się pomiarami gazów, w szczególności powietrza


Źródła:

Wiktionary

Aerometro

szybka kolej napowietrzna


Źródła:

SJP.pl

Aerometryczny

aerometr


Patrz:aerometr

Źródła:

SJP.pl

Aeromobilny

wojska aeromobilne - wojska powietrznodesantowe, desantowo-szturmowe, kawaleria powietrzna i lotnictwo wojsk lądowych


Źródła:

SJP.pl

Aeronauta

dawniej: pilot lub pasażer statku powietrznego


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. lotnik

 (1.2) książk. lotnik, baloniarz


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aeronautka

dawniej: pilotka lub pasażerka statku powietrznego


Źródła:

SJP.pl

Aeronautyczny

aeronautyka


przymiotnik

 (1.1) książk. lub przest. lotniczy


Patrz:aeronautyka

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aeronautyka

1. transport ludzi i towarów drogą powietrzną;
2. przestarzale: żegluga powietrzna, lotnictwo


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. lotnictwo


Aeronautyka (gr. aḗr – „powietrze”, nautikḗ – „żeglarstwo”) – nauka zajmująca się szeroko pojętym lotnictwem, obejmująca swoim zakresem konstrukcję statków powietrznych, aerodynamikę, materiałoznawstwo, technologię produkcji i eksploatacji, dynamikę lotu, zagadnienia automatyki i sterowania, wyposażenie pokładowe, nawigację, łączność oraz ryzyko i niezawodność. Zwana jest także awiacją.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aeronawigacja

nawigacja lotnicza


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lotn. nawigacja lotnicza


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aeronawigacyjny

przymiotnik od: aeronawigacja


przymiotnik

 (1.1) związany z aeronawigacją, nawigacją lotniczą


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aeronomia

nauka badająca chemiczne i fizyczne właściwości wyższych warstw atmosfery


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka badająca właściwości fizyczne i chemiczne górnych warstw atmosfery;


Aeronomia – dział meteorologii i fizyki atmosfery badający górne warstwy atmosfery, wyższe niż stratosfera.

Aeronomia bada atmosfery nie tylko Ziemi, ale też innych planet. Jej narzędziami badawczymi są rakiety sondażowe, sztuczne satelity i obserwacje naziemne.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aeronomiczny

przymiotnik od: aeronomia


przymiotnik

 (1.1) meteorol. związany z aeronomią


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aeropiktura

malarskie przedstawienie zmieniających się pejzaży podczas lotu samolotem, charakterystyczne dla futuryzmu; aeropittura


Źródła:

SJP.pl

Aeropittura

malarskie przedstawienie zmieniających się pejzaży podczas lotu samolotem, charakterystyczne dla futuryzmu; aeropiktura


Źródła:

SJP.pl

Aeroplan

1. dawniej: niewielki samolot sportowy;
2. przestarzale: samolot


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. samolot



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aeroplankton

zespół drobnych organizmów roślinnych i zwierzęcych unoszących się biernie w powietrzu; anemoplankton


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. drobne organizmy roślinne i zwierzęce unoszące się w powietrzu


Aeroplankton, anemoplankton, plankton powietrzny, plankton eoliczny (gr. aer „powietrze”, planktós „błąkający się”) – ogół organizmów unoszonych ruchami powietrza w atmosferze. Do organizmów takich zaliczane są bakterie, zarodniki grzybów, drobne pajęczaki, owady i inne drobinki organiczne.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aeroplanktonowy

aeroplankton


Patrz:aeroplankton

Źródła:

SJP.pl

Aeroplanowy

aeroplan


Patrz:aeroplan

Źródła:

SJP.pl

Aeroponiczny

aeroponika


Patrz:aeroponika

Źródła:

SJP.pl

Aeroponika

uprawa roślin metodą umieszczania korzeni nie w ziemi, lecz w mieszaninach gazów


Aeroponika – system produkcji roślinnej bez zastosowania środowiska stałego (uprawa ziemna) lub ciekłego (hydroponika).

Rośliny umieszczone są w płytach z tworzyw sztucznych, tak że ich korzenie znajdują się w powietrzu. Woda i sole mineralne są rozpylane bezpośrednio na korzenie roślin w postaci aerozolu. Optymalnie wytworzone sztuczne siedlisko pozwala na uzyskiwanie szybkiego wzrostu i rozwoju roślin. W szkółkarstwie aeroponika umożliwia łatwe przesadzanie roślin bez uszkadzania systemu korzeniowego. Wadą aeroponiki są wysokie koszty i skomplikowana elektroniczna aparatura. Dlatego stosowana jest tylko w produkcji roślin unikatowych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aeroport

przestarzale: port lotniczy, lotnisko


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. lotn. port lotniczy, lotnisko



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aeropres

AeroPress, aeropress;
1. nieduży przyrząd do ręcznego zaparzania kawy;
2. kawa przygotowana za pomocą tego przyrządu


Źródła:

SJP.pl

Aeropress

[czytaj: aeropres] AeroPress, aeropres;
1. nieduży przyrząd do ręcznego zaparzania kawy;
2. kawa przygotowana za pomocą tego przyrządu


Aeropress – urządzenie służące do ręcznego zaparzania naparu kawy, skonstruowane w 2005 roku przez Amerykanina Alana Adlera.

Aeropress składa się z cylindra zaparzającego z sitkiem oraz tłoka zakończonego uszczelką. Zestaw jest uzupełniony mieszadełkiem, lejkiem oraz miarką do kawy.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aerosanie

pojazd na płozach, wyposażony w silnik ze śmigłem


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aerosiew

w rolnictwie: siew rzutowy z samolotu lub śmigłowca


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) roln. siew rzutowy (lub nawożenie) z samolotu lub śmigłowca


Aerosiew – siew rzutowy z samolotu lub śmigłowca, stosowany głównie do roślin jarych wczesnego siewu. Szczególnie przydatny w latach o nadmiernej wilgotności gleby, gdy uniemożliwia ona siew w optymalnym terminie. Głównym ograniczeniem dla aerosiewu jest wiatr – nie prowadzi się go przy prędkości powyżej 5 m/s. Wydajność zależy od rodzaju statku powietrznego, jego udźwigu, odległości pola od lądowiska lub podlądowiska, sprawności załadunku i dawki wysiewu. Równomierność siewu zapewniają flagowi, którzy naprowadzają pilota na kolejne osie lotu przy pomocy krokówki lub wcześniej oznaczonych punktów; na większych areałach stosuje się urządzenia radionawigacyjne. Nasiona wysiewa się w ilości o 10% większej niż przy siewie rzędowym i przykrywa przez bronowanie lub wałowanie wałem strunowym.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aeroskop

pierwsza ręczna kamera filmowa z żyroskopem, używana m. in. w czasie I wojny światowej


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fot. pierwsza ręczna kamera fotograficzna z mechanizmem zdjęciowym poruszanym za pomocą sprężonego powietrza


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aeroślizg

statek powietrzny poruszający się nisko nad powierzchnią lądu lub wody; poduszkowiec


Źródła:

SJP.pl

Aerosmith

amerykański zespół rockowy


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aerosol

aerozol;
1. układ koloidowy powstały na skutek rozproszenia ciał stałych bądź cieczy w ośrodku gazowym
2. metalowy pojemnik z farbą, dezodorantem lub inną substancją, która może być rozpylana


Źródła:

SJP.pl

Aerosolować

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) roln. stosować aerosole w postaci mgły suchej lub mokrej do ochrony roślin


Źródła:

Wiktionary

Aerosolowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) roln. stosowanie aerosoli w postaci mgły suchej lub mokrej do ochrony roślin


Źródła:

Wiktionary

Aerosolowy

przymiotnik

 (1.1) przest. aerozolowy


Źródła:

Wiktionary

Aerosprężystość

dział mechaniki, którego przedmiotem są zjawiska wynikające z wzajemnego oddziaływania sił aerodynamicznych, sił bezwładności i reakcji sprężystych opływanego ciała; aeroelastyczność


Źródła:

SJP.pl

Aerosprężysty

cechujący się łagodną podatnością na działanie strumieni gazowych


Źródła:

SJP.pl

Aerostar

[czytaj: aErostar] samochód typu Ford Aerostar



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aerostat

każdy statek powietrzny latający dzięki wypełnieniu gazem lżejszym od powietrza (np. sterowiec, balon)


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) lotn. statek powietrzny lżejszy od powietrza, które sobą wypiera;


Aerostat – statek powietrzny napełniony gazem lżejszym od powietrza (wodór, hel), unoszący się w powietrzu dzięki sile wyporu opisanej przez prawo Archimedesa. Do aerostatów zalicza się balony i sterowce.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aerostata

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. lotnik


Źródła:

Wiktionary

Aerostatek

obiekt przeznaczony do latania w powietrzu


Źródła:

SJP.pl

Aerostatyczny

aerostatyka


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aerostatyką, dotyczący aerostatyki


Patrz:aerostatyka

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aerostatyka

dział fizyki obejmujący zagadnienia równowagi gazów i zanurzonych w nich nieruchomych ciał stałych


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. nauka o równowadze gazów i zanurzonych w nich ciałach stałych


Aerostatyka – dział mechaniki płynów zajmujący się badaniem stanu równowagi gazów z uwzględnieniem sił grawitacji i bezwładności oraz zanurzonych w nich nieporuszających się lub poruszających się bardzo wolno ciał stałych.

Główne zagadnienia aerostatyki: