1. wykrzyknik wyrażający zniechęcenie, lekceważenie itp.;
2. znak pisarski &; etka
wykrzyknik
(1.1) wykrzyknik wyrażający lekceważenie
Et (ang. ampersand, niem. Kaufmanns-Und), & – znak pisarski będący daleko przetworzonym symbolem łacińskiego spójnika „et”, polskiego „i” – stąd potoczna polska nazwa tego znaku – „etka”. Norma PN-I-06000 określa ten znak jako „handlowe i” (dosł. z niem.). „Et” jest popularnym znakiem samodzielnym, choć można potraktować go jako nietypową ligaturę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. litera grecka;
2. japońska kasta
rzeczownik, rodzaj żeński (rzad. nijaki)
(1.1) polit. organizacja terrorystyczna walcząca o niepodległość Kraju Basków
Eta (stgr. ἦτα, pisana Ηη) – siódma litera alfabetu greckiego oznaczająca w języku starogreckim długą „ē” (długie „e”). W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 8.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. umieszczać, ustanawiać, osiedlać;
2. etablować się - umieszczać się, osiedlać się
SJP.pl
zdrobnienie od: etat
SJP.pl
wystawa przed sklepem
SJP.pl
niezwykle starannie wykonany wzorzec jednostki miary, służący jako wzór do sprawdzania podobnych, będących w użyciu wzorców
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wzorzec, wzór jednostki miary przeznaczony do zachowania lub odtworzenia jednostki miary;
Etalon (fr. wzorzec) – termin odnosi się do różnych pojęć:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pokrywanie cyną
SJP.pl
przezroczysta tkanina o splocie płóciennym z prześwitami
SJP.pl
Wikipedia
związany z etaminą
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. lek hemostatyczny z grupy sulfonianów;
Etamsylat (łac. etamsylatum) – organiczny związek chemiczny z grupy sulfonianów, lek o działaniu hemostatycznym.
Wiktionary oraz Wikipedia
węglowodór nasycony o dwóch atomach węgla w cząsteczce, składnik gazu ziemnego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny z grupy alkanów, jeden ze składników gazu ziemnego;
Etan (C2H6) – organiczny związek chemiczny z grupy alkanów. Występuje w przyrodzie jako jeden ze składników gazu ziemnego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
aldehyd octowy, acetaldehyd
Aldehyd octowy, acetaldehyd, CH
3CHO – organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów.
SJP.pl
Wikipedia
alkohol etylowy; lotna, bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny z grupy alkoholi o wzorze wzór chemiczny|C2H5OH.;
Etanol, alkohol etylowy, C
2H
5OH – organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
najprostszy aminoalkohol, ciecz o zapachu amoniaku; ma silne właściwości zasadowe; kolamina
Etanoloamina, kolamina (z gr. kólla, klej, + amina), aminoetanol – organiczny związek chemiczny z grupy aminoalkoholi. Należy do grupy amin biogennych.
SJP.pl
Wikipedia
→ etanol
SJP.pl
związany z etanem
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. związany z etanem, dotyczący etanu; zawierający etan
SJP.pl
Wiktionary
1. część przebywanej drogi, odległość między dwoma postojami;
2. okres rozwoju; stadium procesu; faza;
3. miejsce postoju;
4. dawniej: transport więźniów lub zesłańców
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) odcinek czasu wykonania danej czynności, po którym lub przed którym wystąpiła inna część działania
(1.2) część, fragment, odcinek pokonywanej drogi
(1.3) hist. miejsce postoju przemieszczanych więźniów albo zesłańców
(1.4) daw. transport wojska lub aresztantów pod eskortą, także sama ich eskorta
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzałe: przebywać na etapie, to jest w miejscu postoju w czasie podróży
SJP.pl
środowiskowo: wieloetapowy wyścig kolarski
SJP.pl
→ etapowy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest etapowe
SJP.pl
Wiktionary
związany z etapem
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z etapem, dotyczący etapu
SJP.pl
Wiktionary
1. stała posada z określoną płacą;
2. ściśle określona liczba żołnierzy i ilość zaopatrzenia w danej jednostce wojskowej;
3. w leśnictwie: etat rębny - ilość drewna przeznaczona do wyrębu w określonym czasie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stanowisko pracy ze stałym wynagrodzeniem i w pełnym wymiarze godzin
(1.2) liczba godzin pracy przewidziana jako pełny wymiar dla osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę
(1.3) wojsk. określona liczba żołnierzy i środków materiałowych w jednostce wojskowej
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: osoba zatrudniona na etacie
SJP.pl
→ etatowy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest etatowe; cecha tych, którzy są etatowi
SJP.pl
Wiktionary
związany z etatem
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z etatem, dotyczący etatu
(1.2) taki, który jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, czyli posiadający etat
(1.3) przen. stale występujący w jakiejś roli
SJP.pl
Wiktionary
zwolennik możliwie najszerszej kontroli państwa nad gospodarką
SJP.pl
→ etatysta
SJP.pl
związany z etatyzmem, kierunkiem politycznym propagującym szeroki udział przedsiębiorstw państwowych w gospodarce i wpływy administracji państwowej na ekonomię
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z etatyzmem, dotyczący etatyzmu
SJP.pl
Wiktionary
Etatyzacja (etat – fr. état „państwo”) – pojęcie ekonomiczne i socjologiczne określające działanie polegające na ustaleniu liczby zatrudnienia w danej instytucji, wraz z wysokością budżetu przeznaczoną na ich wynagrodzenia.
Wikipedia
prowadzenie przez państwo kapitalistyczne działalności gospodarczej przy pomocy przedsiębiorstw państwowych
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) polit. doktryna polityczna promująca wizję silnego państwa angażującego się oraz ingerującego w gospodarkę
Etatyzm (fr. l’État „państwo”) – koncepcja zakładająca podporządkowanie jednostkowych i grupowych interesów społeczeństwa interesowi państwa.
Etatyzm oznacza ingerencję państwa w różne dziedziny życia gospodarczego, społecznego, kulturalnego, w życie samorządów, stowarzyszeń, małych grup i jednostek i przejęcie odpowiedzialności za wiele sfer aktywności społecznej; w znaczeniu gospodarczym etatyzm jest odmianą interwencjonizmu państwowego i oznacza przejmowanie przez państwo funkcji podmiotu gospodarczego: Państwo jest inwestorem, pracodawcą, producentem, nabywcą i sprzedawcą określonych surowców, półproduktów, wyrobów gotowych, usług i technologii, eksporterem i importerem, kredytodawcą lub pożyczkodawcą, organizatorem procesów gospodarczych, zarządcą, dysponentem i właścicielem przedsiębiorstw. Historycznie etatyzm jest przeciwieństwem anarchizmu, dziś jednak rozumiany jest raczej jako alternatywa dla wolnorynkowej gospodarki kapitalistycznej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: kondygnacja (piętro lub parter budynku)
SJP.pl
mały, lekki mebel składający się z kilku otwartych półek, stawiany na podłodze
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) otwarta półka na książki, gazety czy bibeloty;
Etażerka (z franc. étagère, od étage – piętro) – lekki, otwarty mebel stojący na podłodze, składający się z kilku półek, umieszczonych jedna nad drugą. Pojawił się w końcu XVIII wieku we Francji wraz z rozwojem czytelnictwa i nasilającą się modą na kolekcjonowanie drobnych przedmiotów.
W języku polskim rozróżnia się etażerkę i regał. W języku francuskim étagère to etażerka, ale także regał.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: etaż (dawniej: kondygnacja)
SJP.pl
przymiotnik od: etaż (dawniej: kondygnacja)
przymiotnik
(1.1) kondygnacyjny (w ramach jednej kondygnacji), centralny (w ramach jednego budynku)
SJP.pl
Wiktionary
skrót od: et cetera (i tak dalej)
skrót w funkcji przysłówka
(1.1) = łac. et cetera → itd., itp., i tak dalej, i temu podobne
SJP.pl
Wiktionary
fosforoorganiczny związek chemiczny z grupy kwasów fosfonowych, regulator wzrostu roślin
Etefon (kwas 2-chloroetylofosfonowy), ClCH2CH2PO3H2 – fosforoorganiczny związek chemiczny z grupy kwasów fosfonowych, regulator wzrostu i rozwoju roślin.
Jest stosowany w rolnictwie do regulacji rozwoju roślin w rozmaitych fazach oraz do przyspieszania dojrzewania owoców i warzyw. W sadownictwie, przy obfitym zawiązywaniu się owoców, do przerzedzania zawiązków w gatunkach ziarnkowych etefon stosowany jest w formie oprysku.
SJP.pl
Wikipedia
związek organiczny, najprostszy węglowodór nienasycony; etylen
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny, najprostszy alken, bezbarwny i łatwopalny gaz o słodkawym zapachu, fitohormon;
Eten, etylen, C2H4 – organiczny związek chemiczny, najprostszy możliwy alken (węglowodór nienasycony).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Eteokles (gr. Ἐτεοκλῆς „prawdziwie wsławiony”) – w mitologii greckiej syn Edypa i Jokasty. Prowadził z bratem, Polinikiem, spór o tron Teb. Wygnał z miasta brata i mianował się królem. Gdy Polinik próbował odzyskać tron zbrojnie w wyprawie siedmiu przeciw Tebom, Eteokles zginął w obronie miasta podczas pojedynku z bratem.
Kreon nakazał uczcić Eteoklesa pogrzebem, zabronił zaś pochowania Polinika jako zdrajcy, zakaz ten złamała siostra poległych Antygona.
Wikipedia
1. przestrzeń, w której rozchodzą się fale radiowe;
2. związek organiczny, pochodna alkoholu lub fenolu, stosowana głównie w lecznictwie i jako rozpuszczalnik;
3. jeden z najstarszych środków znieczulających; oczyszczony eter dietylowy;
4. według wierzeń filozofów starogreckich: substancja wypełniająca wszechświat; pierwotna materia;
5. według poglądów z XIX wieku: hipotetyczna substancja wypełniająca wszechświat, zdolna do przenoszenia światła;
6. poetycko: powietrze
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. bóg jasnego światła, uosobienie wyższych rejonów niebieskich; górne powietrze;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzadko: odwieczny, wieczysty, wiekuisty
SJP.pl
materiał budowlany prasowany z masy cementowej z dodatkiem włókien azbestowych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bud. cementowo-azbestowy materiał budowlany stosowany dawniej na pokrycie dachów oraz do wyrobu rur;
Eternit (z łac. aeternum – wieczność), azbestocement – azbestowo-cementowy materiał budowlany, opracowany przez austriackiego wynalazcę Ludwiga Hatscheka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z eternitem
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z eternitem; wykonany z eternitu
SJP.pl
Wiktionary
elektroniczny instrument muzyczny skonstruowany w 1920 roku przez Lwa Termena; termenvox, theremin
Theremin (eterofon, termenvox) – instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektronicznych skonstruowany przez rosyjskiego fizyka i wynalazcę Lwa Termena. Dźwięki emitowane przez theremin są ubogie harmonicznie i przypominają w swym brzmieniu wycie, jęk, kobiecy głos, gwizd, piłę, flet, skrzypce lub inne instrumenty.
SJP.pl
Wikipedia
nałóg wąchania lub picia eteru w celu osiągnięcia stanu upojenia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. nałóg wąchania lub picia eteru dietylowego;
Eteromania (narkomania eteryczna) – uzależnienie od wąchania lub picia eteru dietylowego, zwanego potocznie po prostu „eterem”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: eter
przymiotnik
(1.1) dotyczący eteru, związany z eterem
SJP.pl
Wiktionary
grupa związków organicznych będących pochodnymi alkoholi lub fenoli, wykorzystywanych np. jako rozpuszczalniki, zagęszczacze farb drukarskich, składniki kompozycji zapachowych
Etery – organiczne związki chemiczne, w których występują wiązania C−O−C, przy czym żaden z atomów węgla nie jest związany z więcej niż jednym atomem tlenu.
SJP.pl
Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób eteryczny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: eterycznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: eteryczny
SJP.pl
zwiewność, ulotność
SJP.pl
1. dotyczący eteru - związku organicznego; posiadający cechy tegoż związku organicznego
2. delikatny, subtelny; niematerialny
przymiotnik
(1.1) chem. związany z eterami, bliski ich właściwościom
(1.2) książk. delikatny, subtelny
(1.3) książk. niematerialny
SJP.pl
Wiktionary
reakcja doprowadzająca do powstania eterów
Eteryfikacja – reakcja chemiczna, w wyniku której z alkoholu tworzy się eter. Typową reakcją eteryfikacji jest reakcja alkoholu z chlorkiem alkilu, np. w celu otrzymania eteru koronowego.
Eteryfikacja może być także wykorzystana do wprowadzenia grupy ochronnej zabezpieczającej grupę hydroksylową związku wielofunkcyjnego podczas dalszych transformacji związku. Przykładowe eterowe grupy ochronne to grupa benzylowa lub trytylowa.
SJP.pl
Wikipedia
gorący suchy wiatr śródziemnomorski wiejący w ciepłej porze roku głównie nad Morzem Egejskim
Etezje (etezja, wiatry etezyjskie, meltemi) z gr. etos 'rok', etesios 'sezonowy, coroczny' – łagodne, suche wiatry wiejące regularnie każdego roku w porze ciepłej (od maja/czerwca do października) we wschodniej części Morza Śródziemnego - głównie nad Morzem Egejskim. Wieją przeważnie z kierunków północnych lub północno-wschodnich. Etezje w Grecji nazywane są także (μελτέμι meltemi), a w Turcji meltem.
SJP.pl
Wikipedia
standard używany przy budowie lokalnych sieci komputerowych
Ethernet – technika, w której zawarte są standardy wykorzystywane w budowie głównie lokalnych sieci komputerowych. Obejmuje ona specyfikację przewodów oraz przesyłanych nimi sygnałów. Ethernet opisuje również format ramek i protokoły z dwóch najniższych warstw Modelu OSI. Jego pierwotna specyfikacja została podana w standardzie IEEE 802.3.
SJP.pl
Wikipedia
→ Ethernet [czytaj: iternetowy]
SJP.pl
[czytaj: etos] zbiór norm moralnych i obyczajowych, kodeks zachowań pewnej zbiorowości; etos
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. błędna nazwa etynu
Etyn, acetylen, C
2H
2 – organiczny związek chemiczny, najprostszy węglowodór nienasycony z szeregu homologicznego alkinów.
Wiktionary oraz Wikipedia
ogół zmian w budowie i czynnościach rośliny wyrosłej w ciemnościach; wypłonienie
SJP.pl
Wikipedia
żółty pigment w roślinach uprawianych bez wystarczającego światła; prekursor chlorofilu
SJP.pl
specjalista badający przyczyny zjawisk, procesów, faktów, zwłaszcza przyczyny przestępczości albo przyczyny chorób
SJP.pl
1. zespół przyczyn składających się na powstanie czegoś;
2. nauka badająca przyczyny zjawisk, procesów, faktów, zwłaszcza przyczyny przestępczości i chorób; ajtiologia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. przyczyny choroby
(1.2) badanie przyczyny zjawisk, procesów i faktów;
Etiologia (średniowieczna łac. aetiologia – stwierdzenie przyczyny albo powodu; z gr. aitiología – badanie przyczyn od aitía „przyczyna” i logia „zbiór, kolekta”) – nauka badająca przyczyny zjawisk, procesów i faktów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący etiologii, odnoszący się etiologii
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. związany z etiologią, dotyczący etiologii
SJP.pl
Wiktionary
rzadko: obywatel Etiopii; Etiopczyk
SJP.pl
skrót od: etiopski
SJP.pl
obywatel Etiopii; Etiop
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Etiopii
SJP.pl
Wiktionary
państwo w Afryce
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. państwo w północno-wschodniej Afryce;
Etiopia (amh. ኢትዮጵያ, trl. Ityopp’ya), oficjalnie Federalna Demokratyczna Republika Etiopii (amh. የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ, trl. yeʾĪtiyoṗṗya Fēdēralawī Dēmokirasīyawī Rīpebilīk), dawniej Abisynia – państwo położone we wschodniej Afryce. Od południa graniczy z Kenią, na zachodzie z Sudanem i Sudanem Południowym, na wschodzie z Dżibuti i Somalią, a na północnym wschodzie z Erytreą.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalista w zakresie etiopistyki
SJP.pl
specjalistka w zakresie etiopistyki
SJP.pl
dotyczący etiopistyki
SJP.pl
nauka badająca kulturę, historię i język Etiopii
Etiopistyka, inaczej abisynistyka – dziedzina orientalistyki zajmująca się badaniem języków, kultur i historii Etiopii, w mniejszym stopniu również Erytrei.
SJP.pl
Wikipedia
1. gatunek etiopskiego ptaka z podrodziny kaczek;
2. etiopka jednopręga, etiopka trójpręga - afrykańskie gatunki ryb z gromady promieniopłetwych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Etiopii
Etiopka (Cyanochen cyanoptera) – gatunek endemicznego dla Etiopii ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z Etiopią
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Etiopii lub do Etiopczyków
SJP.pl
Wiktionary
1. rodzaj utworu muzycznego, zwykle przeznaczony do celów dydaktycznych;
2. krótki film
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) krótki utwór w sztuce, mający na celu doskonalenie stylu literackiego, gry aktorskiej, techniki malarskiej itp.;
(1.2) muz. forma muzyczna, zwykle na instrument solowy;
Etiuda – krótki utwór w sztuce, mający na celu doskonalenie stylu literackiego, gry aktorskiej, techniki malarskiej itp. W niektórych rodzajach dzieł (np. w utworach muzycznych) etiudą często nazywa się pełnowartościowe dzieło, kiedy etiuda jest utworem ćwiczącym walory techniczne pianisty, jak również dziełem popisowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: znak pisarski &; et
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) poligr. znak „&”
Et (ang. ampersand, niem. Kaufmanns-Und), & – znak pisarski będący daleko przetworzonym symbolem łacińskiego spójnika „et”, polskiego „i” – stąd potoczna polska nazwa tego znaku – „etka”. Norma PN-I-06000 określa ten znak jako „handlowe i” (dosł. z niem.). „Et” jest popularnym znakiem samodzielnym, choć można potraktować go jako nietypową ligaturę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
masa skalna utworzona z magmy zakrzepłej w głębi Ziemi; zwężający się lejkowato ku dołowi lakkolit
SJP.pl
etnogr.; skrót od:
1. etnografia;
2. etnograficzny; etnograf.
SJP.pl
wulkan we Włoszech
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. czynny wulkan położony na Sycylii, we Włoszech;
Etna (łac. Aetna; scn. Mungibeddu, Muntagna lub Mongibello) – czynny stratowulkan we Włoszech, na wschodnim wybrzeżu Sycylii. Najwyższy i największy w Europie stożek wulkaniczny.
Etna zajmuje powierzchnię co najmniej 1250 km². Wulkan zaczął powstawać ok. 500 tys. lat temu. Pierwsze wzmianki o erupcjach pochodzą z ok. 1500 roku p.n.e. Szacuje się, że od tamtego czasu było ponad 200 wybuchów. Aktualna wysokość to ok. 3357 m n.p.m. (aktywność wulkanu powoduje zmiany wysokości ).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
tytuł naczelników okręgów autonomicznych we wschodnich prowincjach imperium rzymskiego
Etnarcha (gr. ἐθνάρχης – władca ludu) – używany w hellenistycznym kręgu kulturowym tytuł, określający monarchę o niższej pozycji od króla.
SJP.pl
Wikipedia
system rządów w cesarstwie rzymskim, polegający na podziale terytorium między etnarchów
SJP.pl
→ Etna (wulkan we Włoszech)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) antrop. grupa osób mających wspólnych przodków, własną tożsamość kulturową i swoją ojczyznę;
Etnia – wspólnota mająca wspólne mity pochodzeniowe, własną tożsamość kulturową, w tym nazwę, oraz związek z ziemią ojczystą. W ujęciu Anthony’ego Smitha etnie przyczyniły się do powstania ideologii etnicznych i nacjonalizmów, a chociaż narody i ruchy etniczne kształtować się zaczęły w społeczeństwie nowoczesnym, to można mówić o ciągłości kulturowej. Koncepcja ta pomija to, że wytwory kultury, w tym symbole narodowe, w nowoczesnych społeczeństwach nabierają nowych znaczeń.
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób etniczny, dotyczący etniczności
Wiktionary
→ etniczny
Etniczność (ang. ethnicity, fr. ethnicité) – termin, pochodzący od gr. ethnos, wywodzącego się z kolei od ethnikos – „barbarzyńca”, „poganin”. Żelazny, opisując genezę pojęcia etniczność, wychodzi od greckiego podziału na polis (państwa-miasta) i ethne (l. poj. ethnos). Społeczeństwa, które znajdowały się poza greckimi polis, rządzone były zdaniem Greków przez tyranów i charakteryzowały się tym, że nie potrafiły wykształcić demokratycznych struktur. Słowo ethnos było używane także przez Aleksandryjskich Żydów w odniesieniu do wszystkich innych ludów niż Izraelici.
SJP.pl
Wikipedia
związany z przynależnością do danego narodu
przymiotnik
(1.1) związany z przynależnością do grupy narodowej
SJP.pl
Wiktionary
1. gatunek muzyczny nawiązujący do tradycyjnej muzyki etnicznej;
2. potocznie: etniczny, np. festiwal etno, styl etno
World music (z ang. „muzyka świata”) – szerokie pojęcie obejmujące swym zakresem głównie muzykę ludową, bądź muzykę nią inspirowaną, ale również muzykę zbliżoną stylistycznie do popularnej muzyki rozrywkowej, niezależnie od miejsca jej tworzenia.
SJP.pl
Wikipedia
przedrostek
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z ludem, narodem, społeczeństwem lub grupą społeczną
Wiktionary
dyscyplina naukowa wykorzystująca studia nad żyjącymi społecznościami do rekonstrukcji starożytnych kultur; archeoetnografia, etnografia archeologiczna
SJP.pl
Wikipedia
specjalistka badająca związki między roślinami i kulturą społeczności
SJP.pl
nauka, której przedmiotem badań i poznania są związki między roślinami i kulturą społeczności
SJP.pl
nauka, której przedmiotem badań i poznania są związki między roślinami i kulturą społeczności
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
postawa wyrażająca się w przekonaniu, że kultura własnej grupy społecznej, jako wyższa od innych, jest dla pozostałych kultur punktem odniesienia i kryterium wartościowania
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przekonanie o wyższości jednej grupy etnicznej i jej kultury nad innymi i związana z tym pogarda wobec innych kultur i ich tradycji;
Etnocentryzm – postawa ujawniająca się przy zetknięciu z innymi kulturami, polegająca na uznawaniu własnego narodu lub grupy etnicznej za szczególnie wartościową oraz na wywyższaniu własnej kultury, którą traktuje się jako miernik w ocenianiu innych grup, co prowadzi często do postaw niechęci, a nawet wrogości.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
proces wyodrębniania się, różnicowania i kształtowania grup etnicznych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. proces kształtowania się grup etnicznych;
Etnogeneza – proces kształtowania się etnosu grup etnicznych, a według niektórych badaczy także samej grupy etnicznej. Badaniem etnogenezy zajmuje się historia, etnologia, archeologia, antropologia kulturowa, socjologia i językoznawstwo. Termin wywodzi się od neologizmu ethnogenesis użytego pierwszy raz w połowie XIX wieku przez Henry`ego Timroda. Następnie pojęcie przejął świat XX-wiecznych antropologów - akademików.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nauka o tworzeniu się narodów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. etn. nauka o powstawaniu narodów
SJP.pl
Wiktionary
nauka o pochodzeniu ludów
SJP.pl
skrót od: etnografia, etnograficzny; etn.
SJP.pl
specjalista nauki o powstawaniu, rozwoju i zróżnicowaniu kultur różnych ludów; ludoznawca, kulturoznawca, kulturolog
Etnografia – dyscyplina naukowa zajmująca się całościowym opisem i analizą kultur ludowych różnych społeczności i grup etnicznych. Jej zakres obejmuje teorię kultury ludowej, jak i badanie poszczególnych jej dziedzin i wytworów materialnych. W zależności od tradycji naukowej, pod pojęciem etnografia rozumie się wszystkie nauki etnologiczne bądź też jedną z nich.
SJP.pl
Wikipedia
skrót od: etnograficzny; etn.
SJP.pl
1. nauka zajmująca się badaniem powstawania, rozwoju i zróżnicowania kultur różnych ludów; ludoznawstwo, kulturoznawstwo, kulturologia;
2. kierunek studiów zajmujący się tą nauką;
3. wydział wyższej uczelni, w którym wykłada się taki kierunek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. nauka o kulturze ludowej danej społeczności;
Etnografia – dyscyplina naukowa zajmująca się całościowym opisem i analizą kultur ludowych różnych społeczności i grup etnicznych. Jej zakres obejmuje teorię kultury ludowej, jak i badanie poszczególnych jej dziedzin i wytworów materialnych. W zależności od tradycji naukowej, pod pojęciem etnografia rozumie się wszystkie nauki etnologiczne bądź też jedną z nich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący nauki o powstawaniu, rozwoju i zróżnicowaniu kultur różnych ludów; ludoznawczy, kulturoznawczy, kulturologiczny
przymiotnik
(1.1) związany z etnografią
SJP.pl
Wiktionary
specjalistka w dziedzinie nauki o powstawaniu, rozwoju i zróżnicowaniu kultur różnych ludów; ludoznawczyni, kulturoznawczyni, kobieta kulturolog
SJP.pl
odmiana językowa charakterystyczna dla danej grupy etnicznej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) etn. jęz. język, dialekt lub gwara używana przez wyodrębnioną grupę etniczną;
Etnolekt – odmiana językowa (lekt) właściwa dla jakiejś wyodrębnionej grupy etnicznej, postrzegana jako wyznacznik jej tożsamości. W ścisłej klasyfikacji lingwistycznej etnolekt może odpowiadać takim jednostkom, jak: gwara (poddialekt), dialekt, zespół dialektów, język czy też kompleks językowy. Etnolekt można rozumieć jako zbiór bardzo zbliżonych do siebie idiolektów (odmian indywidualnych).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba zajmująca się etnolingwistyką, badaniem związków między językiem a kulturą
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) jęz. związany z etnolingwistyką, dotyczący etnolingwistyki
SJP.pl
Wiktionary
dział lingwistyki badający związki między językiem a kulturą
Etnolingwistyka – dziedzina badań lingwistycznych, której przedmiotem są wzajemne związki między językami, myśleniem, zachowaniem się człowieka i rzeczywistością, to znaczy między formalną strukturą języka panującą powszechnie a resztą kultury społeczności posługującej się danym językiem.
SJP.pl
Wikipedia
specjalista w dziedzinie etnologii
SJP.pl
Wikipedia
1. nauka o człowieku w jego środowisku kulturowym; nauka pokrewna antropologii kulturowej;
2. kierunek studiów na wyższej uczelni obejmujący studia w tym zakresie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) antrop. nauka zajmująca się klasyfikacją i opisem ludów oraz kultur
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z etnologią, dotyczący etnologii
SJP.pl
Wiktionary
→ etnolog
SJP.pl
socjolog badający codzienne interakcje, w trakcie których ludzie interpretują wzajemne zachowania oraz konstruują poczucie sensu i realności porządku społecznego
SJP.pl
nauka badająca potoczne metody, za pomocą których ludzie wytwarzają przeświadczenie o istnieniu porządku społecznego
SJP.pl
Wikipedia
specjalista w dziedzinie etnomuzykologii
SJP.pl
dział muzykologii, badający muzykę ludu jako grupy etnicznej; etnografia muzyczna, folklorystyka muzyczna
Etnografia muzyczna (etnomuzykologia) – dziedzina nauki zajmująca się badaniami nad muzyką tradycyjną, oraz muzyką cywilizacji pozaeuropejskich. Głównymi zadaniami etnomuzykologii są badania struktury muzycznej utworów oraz kontekstów, w których utwory są wykonywane. Etnomuzykologia jest dziedziną pośrednią pomiędzy muzykologią a etnologią.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
SJP.pl
nazwa własna narodu, plemienia lub grupy etnicznej, np. Polak, Kaszub, Łemko
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. nazwa ludu, rodu, klanu, plemięemienia, szczepu, narodu;
Etnonim (gr. Έθνος, etnos „lud, naród” i ὄνυμα „nazwa”) – nazwa danego narodu, plemienia, grupy etnicznej, np. Francuzi, Japończycy, Nawahowie.
Wyróżnia się dwa rodzaje etnonimów:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. nauka o nazwach plemięemion i narodów
Wiktionary
dział medycyny zajmujący się leczeniem chorób umysłowych w związku z przynależnością chorego do danej grupy etnicznej
SJP.pl
specjalista w zakresie etnopsychologii
SJP.pl
nauka zajmująca się psychologiczną charakterystyką ludów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psychologia ludów, poddyscyplina antropologii kulturowej;
Etnopsychologia – inaczej psychologia ludów, poddyscyplina antropologii kulturowej. Etnopsychologia została zapoczątkowana przez Wilhelma Wundta.
Zajmuje się psychologiczną charakterystyką zbiorowości ludzkich. Bada wybrane wytwory z życia psychicznego, przejawiające się: w: mowie, religii, prawie, sztuce, polityce, a także poszukuje i analizuje skutki oddziaływania na siebie kultur różnych ludów lub narodów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. grupa ludzi o wspólnym pochodzeniu i kulturze odczuwająca więź grupową; grupa etniczna;
2. zespół cech kultury danej grupy etnicznej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) antrop. socjol. grupa etniczna;
(1.2) zespół cech charakteryzujących grupę etniczną
Grupa etniczna – grupa ludzi, identyfikujących się ze sobą w oparciu o wspólne doświadczenia społeczne, kulturowe, narodowe oraz historyczne. Przynależność do grupy etnicznej najczęściej wiąże się jednym lub kilkoma wspólnymi elementami: dziedzictwem kulturowym, językiem, strukturą społeczną, wierzeniami, rytuałami, kuchnią, ubiorem czy wyglądem zewnętrznym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalista w zakresie etnosocjologii
SJP.pl
Etnosocjologia – poddyscyplina antropologii kulturowej. Wykorzystuje metodę badań porównawczych, analizuje różne zjawiska, a także instytucje społeczne i organizacje społeczno-kulturowe związane z procesami etnicznymi. Analizuje także procesy zmiany społeczeństwa zachodzące w obrębie grup etnicznych.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z etnosocjologią, dotyczący etnosocjologii
Wiktionary
nauka o zwyczajach i obyczajach ludów
SJP.pl
Wikipedia
reakcja wprowadzania grupy etoksylowej do związku
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|etoksylować.
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) chem. poddany procesowi etoksylowania
Wiktionary
grupa etoksylowa - grupa zawierająca atom tlenu przyłączony do etylu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Etolii
Wiktionary
kobiecy szal lub pelerynka z futra
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rodzaj szala lub krótkiej pelerynki, zwykle z miękkiego futra; narzutka futrzana na ramiona noszona do sukien wieczorowych
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Etolii
Wiktionary
kraina historyczna w środkowej Grecji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. kraina w starożytnej Grecji
Etolia – górzysta kraina w starożytnej Grecji, od południa ograniczona Zatoką Patraską i Koryncką, zamieszkana przez Etolów. Największe znaczenie miała w III wieku p.n.e., w czasach istnienia Związku Etolskiego.
Obecnie terytorium Etolii wraz z historyczną Akarnanią wchodzi w skład jednostki administracyjnej Etolia-Akarnania w regionie Grecja Zachodnia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Etolii
Wiktionary
specjalista w dziedzinie etologii
Etologia (gr. ήθος – obyczaj) – dział zoologii badający zachowania zwierząt, zarówno dziedziczone, jak i nabyte, ich aspekt przystosowawczy, społeczny, rozwój osobniczy, orientację przestrzenną.
Twórcą nowoczesnej etologii jest Konrad Lorenz. Porównując zachowania (np. drapanie się) różnych gatunków, stwierdził on, że mogą one pomóc w poznaniu ewolucji, a na podstawie badań kaczek doszedł do wniosku, że zachowania zależą w prosty sposób od genów.
SJP.pl
Wikipedia
1. nauka zajmująca się badaniem zachowań i obyczajów ludzi, powiązanych z ich funkcjonowaniem w społeczeństwie;
2. nauka o zachowaniu się zwierząt
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. nauka o zachowaniu się zwierząt;
(1.2) filoz. nauka badająca powstawanie charakteru i sposobu zachowania się człowieka
Etologia (gr. ήθος – obyczaj) – dział zoologii badający zachowania zwierząt, zarówno dziedziczone, jak i nabyte, ich aspekt przystosowawczy, społeczny, rozwój osobniczy, orientację przestrzenną.
Twórcą nowoczesnej etologii jest Konrad Lorenz. Porównując zachowania (np. drapanie się) różnych gatunków, stwierdził on, że mogą one pomóc w poznaniu ewolucji, a na podstawie badań kaczek doszedł do wniosku, że zachowania zależą w prosty sposób od genów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ etologia
przymiotnik
(1.1) biol. związany z etologią, dotyczący etologii
(1.2) filoz. związany z etologią, dotyczący etologii
SJP.pl
Wiktionary
→ etolog
SJP.pl
przymiotnik od: Etolia (kraina starożytnej Grecji)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Etolią, dotyczący Etolii
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. półsyntetyczna pochodna podofilotoksyny o działaniu cytostatycznym;
Etopozyd (łac. Etoposidum) – półsyntetyczna pochodna podofilotoksyny o działaniu cytostatycznym. Należy do leków fazowo-specyficznych (działa w interfazie). Jego mechanizm działania nie jest do końca poznany. Wiadomo, że działanie etopozydu opiera się na następujących mechanizmach: zrywanie jednoniciowego i dwuniciowego DNA, hamowanie topoizomerazy II, tworzenie wolnych rodników oraz hamowanie wbudowywania tymidyny do DNA.
Wiktionary oraz Wikipedia
zbiór norm moralnych i obyczajowych, kodeks zachowań pewnej zbiorowości; ethos
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zespół norm, wartości, kryteria charakteryzujące określone środowisko, grupę ludzi;
Etos (z gr. εθος zwyczaj lub ηθος usposobienie) – realizowany i obowiązujący w grupie społecznej, społeczności czy kategorii społecznej zbiór idealnych wzorów kulturowych (ideałów), jasno określonych. Dzięki zaangażowaniu w realizację tych wzorów zachowań uwidaczniają się wartości danej grupy oraz kształtuje się obraz wyidealizowanego stylu życia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
etosowiec; pejoratywnie:
1. członek opozycji antykomunistycznej w latach 70. i 80., odwołujący się wówczas do etosu "Solidarności", a dziś robiący karierę wbrew temu etosowi;
2. człowiek wierzący w jakiś etos
SJP.pl
etosiarz; pejoratywnie:
1. członek opozycji antykomunistycznej w latach 70. i 80., odwołujący się wówczas do etosu "Solidarności", a dziś robiący karierę wbrew temu etosowi;
2. człowiek wierzący w jakiś etos
SJP.pl
→ etos
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub nijaki
(1.1) = praw. Europejski Trybunał Praw Człowieka;
Wiktionary
skrót od: etruski; etrus.
SJP.pl
przestarzale, żartobliwie: cudzoziemiec
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. żart. cudzoziemiec
SJP.pl
Wiktionary
→ etranżer; cudzoziemka
SJP.pl
owoc cytrusowy przypominający cytrynę, symbol radości, szczególnie podczas obchodów żydowskiego święta Sukkot
Cytron, cedrat (Citrus medica L.) – gatunek roślin wieloletnich z rodziny rutowatych (Rutaceae Juss.). Prawdopodobnie pochodzi z podnóża Himalajów (północno-wschodnie Indie, północna Mjanma). Rozprzestrzeniony już w starożytności do Chin i Europy (tu dotarł jako pierwszy z owoców cytrusowych ok. 300 r. p.n.e.). Jest prawdopodobnie jednym z trzech gatunków rodzicielskich (obok pomarańczy olbrzymiej i mandarynki) większości form uprawnych cytrusów.
SJP.pl
Wikipedia
1. starożytna kraina znajdująca się w środkowej Italii, obejmująca obszar dzisiejszej Toskanii;
2. królestwo utworzone z Wielkiego Księstwa Toskanii przez Napoleona I
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) staroż. geogr. starożytna kraina w środkowej Italii nad Morzem Tyrreńskim, zasiedlona przez Etrusków w I tys. p.n.e., podbita przez Rzymian w III w. p.n.e.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: etruski; etr.
SJP.pl
członek starożytnego ludu, mieszkającego w Etrurii, krainie w środkowej Italii; Tyrren
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. etn. przedstawiciel starożytnego ludu zamieszkującego Etrurię w środkowej Italii, wykształconego między XI a IX wiekiem p.n.e.
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Etruria
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. etn. przedstawicielka starożytnego ludu zamieszkującego Etrurię w środkowej Italii, wykształconego między XI a IX wiekiem p.n.e.
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: Etrusk
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Etruria
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Etrurii lub Etrusków
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język Etrusków;
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który posługiwał się językiem etruskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługiwali się językiem etruskim
(1.3) spisany, stworzony w języku etruskim
Wiktionary
specjalista w dziedzinie etruskologii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka zajmująca się kulturą, historią i językiem Etrusków;
Etruskologia – historyczna nauka interdyscyplinarna, dział filologii klasycznej, której przedmiotem zainteresowań i badań jest starożytna cywilizacja Etrusków, wchłonięta przez Rzym w czasach republiki.
Za prekursora etruskologii można uznać szkockiego historyka, Thomasa Dempstera, który z polecenia Wielkiego Księcia Toskanii Kosmy II napisał dzieło pt. De Etruria Regali Libri Septem.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) archeol. związany z etruskologią, dotyczący etruskologii
Wiktionary
SJP.pl
starożytny lud mieszkający w Etrurii, krainie w środkowej Italii; Tyrrenowie
SJP.pl
Wikipedia
minerał, uwodniony krzemian wapnia
Ettringit – bardzo rzadki minerał, będący uwodnionym siarczanem wapnia i glinu.
Nazwa pochodzi od jego typowej lokalizacji – Ettringen w Niemczech.
SJP.pl
Wikipedia
futerał, puzderko do przechowywania drobiazgów, pokrowiec na okulary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) hand. książk. futerał, pudełko lub kasetka do przechowania ważnych lub delikatnych przedmiotów;
Etui (fr. étui, wym. etṻi) – niewielki usztywniony pojemnik chroniący różne przedmioty użytkowe i wartościowe.
Może mieć postać jednoczęściowego rozkładanego pudełka, zamykanego pokrowca (futerału) albo prostej pochewki (otwartej lub z klapką zamykającą). Bywa wykonane z rozmaitych materiałów: metalu, skóry, tworzyw sztucznych, tkaniny, a nawet kartonu czy folii. Istotną cechą jest wykonanie z materiału dostatecznie sztywnego lub z wypełnieniem usztywniającym, często z odpowiednimi przegródkami bądź miękką wykładziną wewnętrzną. W tej postaci służy do przechowywania przedmiotów drobnych, łatwych do zgubienia względnie posiadających szczególną wartość.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj roślin z rodziny astrowatych
SJP.pl
jednostka geofizyczna
Eötvös, etwesz (E) – do 5 czerwca 1970 jednostka zmiany siły ciężkości między różnymi warstwami geologicznymi lub w różnych geograficznych miejscach używana była w geofizyce i pochodzi od nazwiska węgierskiego geofizyka Loránda Eötvösa.
1 E = 10-9 gal/cm = 10-9 s-2
SJP.pl
Wikipedia
kobieta zajmująca się etyką
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób zgodny z etyką
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: etycznie
SJP.pl
postępowanie zgodnie z przyjętymi zasadami moralnymi, bycie etycznym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co etyczne
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: etyka
przymiotnik
(1.1) związany z etyką, dotyczący etyki
(1.2) zgodny z zasadami etyki
SJP.pl
Wiktionary
autor rozpraw o etyce, pisarz poruszający zagadnienia etyki; wykładowca etyki
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) eduk. filoz. specjalista w zakresie etyki
(1.2) rzad. autor tekstów o etyce lub dotyczących etyki
Etyka (z stgr. ἦθος, ēthos – stałe miejsce zamieszkania, obyczaj, zwyczaj) – dział filozofii dotyczący powinności moralnej: moralnego dobra lub zła. Etyka wyznacza jej szczegółową treść, czyli słuszności, a także szuka ostatecznych wyjaśnień norm, genezy zła i sposobów jego przezwyciężenia.
Etykę odróżnia się od moralności i innych badających ją dyscyplin jak psychologia moralności, socjologia moralności, etologia czy teologia moralna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. moralność; ogół ocen i norm moralnych przyjętych w danej epoce i zbiorowości społecznej
2. nauka o moralności
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) filoz. dział filozofii zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne;
(1.2) kult. ogół zasad i norm postępowania przyjętych w danej epoce i środowisku
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: etyk
Etyka (z stgr. ἦθος, ēthos – stałe miejsce zamieszkania, obyczaj, zwyczaj) – dział filozofii dotyczący powinności moralnej: moralnego dobra lub zła. Etyka wyznacza jej szczegółową treść, czyli słuszności, a także szuka ostatecznych wyjaśnień norm, genezy zła i sposobów jego przezwyciężenia.
Etykę odróżnia się od moralności i innych badających ją dyscyplin jak psychologia moralności, socjologia moralności, etologia czy teologia moralna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
urządzenie do nanoszenia etykiet
Etykieciarka – urządzenie mechaniczne służące do nanoszenia etykiet na wyrób. Etykieciarki zaopatrzone są w zespoły: napędowy, detekcji etykiet, detekcji opakowania, pozycjonowania produktu. Najczęściej stosowane do oklejania wyrobów są etykiety samoprzylepne drukowane na papierze lub folii, sztancowane i po oddzieleniu zbędnego ażuru pozostające na silikonowym papierze podkładowym. Etykiety bez kleju wymagają oddzielnych aplikatorów kleju, natomiast etykiety z klejem bez podkładu (typu liner less) ze względu na trudności techniczne w ich podawaniu nie znalazły szerszego zastosowania.
SJP.pl
Wikipedia
1. obowiązujący sposób zachowania się w jakimś środowisku; formy towarzyskie, konwenans;
2. nalepka na towarze lub opakowaniu z informacjami o nim;
3. tabliczka z nazwą i opisem eksponatu;
4. ogólna, powierzchowna opinia o kimś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zbiór norm i zasad panujących w określonej grupie społecznej lub środowisku;
(1.2) nalepka na produkcie zawierająca jego nazwę, zawartość, cenę itp.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stopień wyższy od przysłówka: etykietalnie
SJP.pl
zgodny z etykietą, ceremonialny, oficjalny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: etykieta
(1.2) mała etykieta, nalepka
(1.3) opinia o kimś, często powierzchowna
Wiktionary
1. oceniać kogoś powierzchownie, klasyfikować według uproszczonych schematów;
2. umieszczać etykietę na towarze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|etykietować.
Stygmatyzacja, naznaczanie – proces nadawania określeń dotyczących zachowania jednostkom, grupom społecznym lub kategoriom społecznym, w wyniku czego przyjmują one nadane im cechy i zaczynają działać zgodnie z przypisanymi im etykietami.
Wiktionary oraz Wikipedia
→ etykieta; etykietalny
SJP.pl
rodnik alkilowy wywodzący się od węglowodoru etanu
Grupa alkilowa, potocznie alkil – fragment organicznego związku chemicznego, jednowartościowa grupa utworzona formalnie przez oderwanie jednego atomu wodoru od cząsteczki alkanu. Oznacza się ją często literą R (symbol „R”, od ang. residue, nie jest jednak dla niej zarezerwowany i może symbolizować dowolną grupę funkcyjną), a jej wzór ogólny to CnH2n+1.
SJP.pl
Wikipedia
1. związek organiczny, najprostszy węglowodór nienasycony; eten;
2. dwuwartościowa grupa organiczna wywodząca się z etanu; grupa etylenowa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. zob. eten.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przyspieszenie procesu dojrzewania owoców lub warzyw przez oddziaływanie na nie gazowym etylenem
SJP.pl
zasada organiczna, lotna ciecz o zapachu amoniaku; stosowana jako przyspieszacz wulkanizacji kauczuku
Etylenodiamina, skr. en – organiczny związek chemiczny z grupy amin. W warunkach normalnych jest bezbarwną cieczą o charakterystycznym zapachu podobnym do amoniaku. Jest umiarkowanie mocną zasadą aminową. Szeroko stosowana w przemyśle chemicznym jako składnik wielu syntez chemicznych. Roczna produkcja światowa w roku 1998 wyniosła ok. 500 tys. ton.
SJP.pl
Wikipedia
związany z etylenem
przymiotnik
(1.1) chem. dotyczący etylenu
SJP.pl
Wiktionary
rodzaj benzyny o wyższej liczbie oktanowej uzyskanej poprzez zmieszanie jej z płynem etylowym
Etylina – nazwa handlowa benzyny silnikowej, sprzedawanej przez Centralę Produktów Naftowych, w której jako środek przeciwstukowy stosowany był tetraetyloołów, PbEt4. Z czasem zaniechano używania etyliny w pojazdach lądowych i w maszynach, na rzecz benzyny bezołowiowej, czyli takiej, w której liczbę oktanową podnoszą związki niezawierające ołowiu, np. eter tert-butylowo-metylowy (ang. MTBE).
SJP.pl
Wikipedia
→ etylina
SJP.pl
wprowadzać rodnik etylowy do cząsteczki związku organicznego na miejsce atomu; etylować
SJP.pl
organiczny związek chemiczny, bezbarwna ciecz wykorzystywana w syntezie chemicznej i przy produkcji leków
Etyloamina, etanoamina, CH
3CH
2NH
2 – organiczny związek chemiczny z grupy amin. Poniżej temperatury wrzenia (16,6 °C) jest bezbarwną cieczą o słonym smaku i zapachu przypominającym amoniak lub ryby. Dobrze miesza się z wodą, etanolem i eterem dietylowym. Jest wykorzystywana w syntezie chemicznej, w przetwórstwie ropy naftowej, przy produkcji leków, pestycydów, surfaktantów, inhibitorów korozji czy barwników.
SJP.pl
Wikipedia
pochodna benzenu posiadająca grupę etylową przyłączoną do pierścienia aromatycznego
Etylobenzen – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów aromatycznych, pochodna benzenu. Otrzymywany w procesie alkilacji benzenu etenem w obecności katalizatora (np. chlorku glinu). Jest stosowany jako półprodukt do syntezy styrenu, polistyrenu, kauczuków syntetycznych oraz jako rozpuszczalnik.
SJP.pl
Wikipedia
metaloorganiczny związek litu i etylu
SJP.pl
wprowadzać rodnik etylowy do cząsteczki związku organicznego na miejsce atomu; etylizować
SJP.pl
organiczny związek chemiczny o zapachu przypominającym wanilię, stosowany w przemyśle spożywczym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) spoż. substancja aromatyczna dodawana do żywności, silniejsza od waniliny
SJP.pl
Wiktionary
związany z etylem
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. związany z etylem, dotyczący etylu; zawierający etyl
SJP.pl
Wiktionary
skrót od: etymologia, etymologiczny
skrót
(1.1) = etymologia, etymologiczny
Etymologia – dział językoznawstwa badający pochodzenie wyrazów, zmiany ich znaczenia i formy w miarę upływu czasu.
Ponadto terminem „etymologia” określa się również pochodzenie danego wyrazu. W tym sensie używane jest też określenie „źródłosłów”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalista w dziedzinie etymologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) jęz. naukowiec badający pochodzenie wyrazów
SJP.pl
Wiktionary
1. dział językoznawstwa badający pochodzenie i pierwotne znaczenie wyrazów
2. źródłosłów, pochodzenie wyrazu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. nauka zajmująca się pochodzeniem wyrazów;
(1.2) jęz. pochodzenie danego wyrazu; informacja o tym pochodzeniu
Etymologia – dział językoznawstwa badający pochodzenie wyrazów, zmiany ich znaczenia i formy w miarę upływu czasu.
Ponadto terminem „etymologia” określa się również pochodzenie danego wyrazu. W tym sensie używane jest też określenie „źródłosłów”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) jęz. w myśl zasad etymologii, zgodnie z etymologią
Wiktionary
1. związany z pochodzeniem wyrazu;
2. związany z etymologią lub etymologiem
przymiotnik relacyjny
(1.1) jęz. związany lub odnoszący się do etymologii
SJP.pl
Wiktionary
badać pochodzenie wyrazów
czasownik przechodni niedokonany (dk. zetymologizować)
(1.1) jęz. dochodzić źródła danego wyrazu
SJP.pl
Wiktionary
→ etymolog
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. kobieta naukowiec badająca pochodzenie wyrazów
SJP.pl
Wiktionary
wyraz lub rdzeń uważany za podstawę etymologiczną danego wyrazu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. podstawa etymologiczna wyrazu lub związku wyrazowego
SJP.pl
Wiktionary
najprostszy węglowodór nienasycony należący do szeregu homologicznego alkinów, bezbarwny gaz o słabym, eterycznym zapachu, wykorzystywany m.in. w spawalnictwie; acetylen (nazwa zwyczajowa)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. najprostszy węglowodór nienasycony z szeregu homologicznego alkinów, bezbarwny gaz;
Etyn, acetylen, C
2H
2 – organiczny związek chemiczny, najprostszy węglowodór nienasycony z szeregu homologicznego alkinów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia