1. najwyższa karta w większości gier karcianych
2. ktoś perfekcyjny w tym co robi; tuz, mistrz, znakomitość;
3. drobna moneta miedziana w starożytnym Rzymie
4. jednostka ciężaru w starożytnym Rzymie;
5. potocznie: aseksualista; aseks
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) liter. pies Ali z Elementarza M. Falskiego
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) hist. członek plemięemienia Asów (Alanów)
(2.2) mit. przedstawiciel głównej dynastii bogów nordyckich
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali durowej, rozpoczynająca się od dźwięku as
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. gama lub tonacja durowa zaczynająca się od dźwięku as (w zapisie nutowym z czterema bemolami)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) muz. akord durowy oparty na tonice tonacji As-dur (1.1)
SJP.pl
Wiktionary
w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali molowej, rozpoczynająca się od dźwięku as
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. gama lub tonacja molowa zaczynająca się od dźwięku as (w zapisie nutowym z siedmioma bemolami)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) muz. akord molowy oparty na tonice tonacji as-moll (1.1)
SJP.pl
Wiktionary
1. najwyższa karta w większości gier karcianych
2. ktoś perfekcyjny w tym co robi; tuz, mistrz, znakomitość;
3. drobna moneta miedziana w starożytnym Rzymie
4. jednostka ciężaru w starożytnym Rzymie;
5. potocznie: aseksualista; aseks
SJP.pl
Wikipedia
Asaf (אסף) – postać biblijna ze Starego Testamentu. Lewita, który prowadził śpiew za panowania króla Dawida.
Wikipedia
gumożywica otrzymywana z korzeni i kłączy zapalniczki lekarskiej, stosowana dawniej w nalewkach jako środek uspokajający
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. indyjska substancja przyprawowa i lecznicza, gumożywica wydzielana z kłączy zapaliczki cuchnącej, Ferula assa-foetida L., zamiennik cebuli i czosnku;
Asafetyda (asafetida; hin. हींग , trl. hīng) – gumożywica otrzymywana z korzeni i kłączy zapaliczki cuchnącej (Ferula assa-foetida), występującej w północnych Indiach, Iranie i Afganistanie. W Polsce nazywana czarcim łajnem lub smrodzieńcem. W j. angielskim asafoetida lub stinking gum (dosłownie: „śmierdząca guma”).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
postać biblijna ze Starego Testamentu, siostrzeniec króla Dawida
Asahel, Asael (zm. ~1010 p.n.e.) – postać biblijna ze Starego Testamentu.
Siostrzeniec króla Dawida. Asahel był jednym z najdzielniejszych żołnierzy Dawida i stał na czele jednego z jego hufców liczącego podobno 24 000 wojowników, gdzie po jego śmierci dowództwo przejął jego syn Zebadiasz. Poległ w Bitwie na Polu Boków z rąk Abnera przez ugodzenie odwrotną stroną dzidy.
SJP.pl
Wikipedia
stan w Indiach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. stan w północno-wschodnich Indiach ze stolicą w Dispurze;
Asam (hindi असम, trb.: Asam, trl.: Asam; ang. Assam) – stan w północno-wschodnich Indiach ze stolicą w Dispurze. Leży u stóp Himalajów i sąsiaduje ze stanami: Arunachal Pradesh, Nagaland, Manipur, Mizoram, Tripura i Meghalaya oraz z Bhutanem i Bangladeszem.
14. pod względem liczby ludności stan Indii, utrzymał swoją pozycję względem 2001 roku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzale: bal, zebranie, spotkanie towarzyskie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. zebranie towarzyskie, biesiada, bal, raut
SJP.pl
Wiktionary
kompozycje powstałe ze złączenia w trójwymiarową całość różnych elementów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szt. trójwymiarowy kolaż z gotowych przedmiotów;
Asamblaż (fr. assemblage, tłum. gromadzenie/zbieranie/zbiór) – forma artystyczna, będąca odmianą kolażu, według której tworzy się trójwymiarowe kompozycje z przedmiotów gotowych.
Praca złożona z różnego rodzaju przedmiotów: codziennego użytku, bezużytecznych fragmentów, form naturalnych, wszelkich możliwych obiektów. Dzieło powstaje z przedmiotów, które nie są stworzone przez autora asamblażu, ale jedynie przez niego użyte, a czasem także specjalnie spreparowane, czy przystosowane (np. pomalowane, odłączone od całości, połączone z czymś innym, zniszczone). Asamblaż może mieć postać jednego obiektu powstałego z połączenia innych lub może stanowić rodzaj zbioru, kolekcji przedmiotów. Można to określić jako pewnego rodzaju przestrzenny collage otwarty na wszelkie materiały i pomysły ich zestawień i połączeń. Poszczególne fragmenty w asamblażu mogą być ze sobą sklejone, związane, umieszczone w rodzaju wspólnego pojemnika, luźno położone, powieszone obok siebie itd. Dzięki asamblażom z fragmentów tworzone są nowe znaczenia, powstają nowe związki między znaczeniami, które niosą ze sobą składowe części.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ asambl
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
język z grupy indyjskiej języków indoeuropejskich; język asamski
Asami (jap. あさみ, アサミ) – żeńskie imię japońskie, może być używane także jako nazwisko.
SJP.pl
Wikipedia
mieszkanka Asamu (stanu w Indiach)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. przedstawicielka rdzennej ludności zamieszkującej Asam w Indiach
SJP.pl
Wiktionary
1. → Asam;
2. język asamski - jeden z języków urzędowych Indii; język assamski
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Asamem
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język asamski;
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: tytuł grzecznościowy, skrót od wyrażenia "waszmość pan", zwykle jako zwrot kierowany wprost do rozmówcy, odpowiadający dzisiejszemu "pan", "wy" (zwykle z odcieniem lekceważenia); aćpan, acpan, aspan, waćpan, wacpan, waspan, acan
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. zob. acan.
forma rzeczownika.
(2.1) D. plural|asana.
Asan (kor. 아산) – miasto w Korei Południowej, w prowincji Chungcheong Południowy. W 2024 liczyło 388 742 mieszkańców.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pozycja w jodze
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) postawa ciała w jodze;
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: asan
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. asani dobrodziejka (zwykle zwrot do rozmówczyni)
Wiktionary
używany dawniej skrót od: waszmość pani; acani
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. zob. waszmość pani.
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. zob. waszmość panna.
Wiktionary
[czytaj: asap lub es sun es posibl] skrót od: as soon as possible - tak szybko, jak to możliwe; jak najszybciej, asap
SJP.pl
dźwięk "a" obniżony o dwa półtony
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) muz. dźwięk a obniżony o cały ton;
Asas – dźwięk, którego częstotliwość dla asas¹ wynosi około 391,9 Hz. Jest to obniżony za pomocą podwójnego bemola dźwięk a. Dźwięki enharmonicznie równoważne to: g i fisis.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
członek radykalnego ugrupowania religijnego muzułmańskich ismailitów; nizaryta
Nizaryci, arab. النزاريون, znani także jako asasyni – dominujący współcześnie odłam ismailitów, uznający linię imamów wywodzącą się od Nizara.
SJP.pl
Wikipedia
członek radykalnego ugrupowania religijnego muzułmańskich ismailitów; nizaryta
Nizaryci, arab. النزاريون, znani także jako asasyni – dominujący współcześnie odłam ismailitów, uznający linię imamów wywodzącą się od Nizara.
SJP.pl
Wikipedia
→ asasyn; nizarytka
SJP.pl
stopień oficerski u Kozaków zaporoskich; asauła, asawuł(a), esauł
Esauł, asauł (z tur. jasauł) – stopień oficerski w wojskach kozackich carskiej Rosji.
Od 1576 r. w wojskach kozackich z okresu carskiego była to ranga (stopień) i zarazem stanowisko (esauł generalny, marszowy, staniczny, sotenny, pułkowy, artyleryjski itp.). W latach 1798-1800 zrównano go w kawalerii z rangą rotmistrza.
SJP.pl
Wikipedia
stopień oficerski u Kozaków zaporoskich; asauł, asawuł(a), esauł
Esauł, asauł (z tur. jasauł) – stopień oficerski w wojskach kozackich carskiej Rosji.
Od 1576 r. w wojskach kozackich z okresu carskiego była to ranga (stopień) i zarazem stanowisko (esauł generalny, marszowy, staniczny, sotenny, pułkowy, artyleryjski itp.). W latach 1798-1800 zrównano go w kawalerii z rangą rotmistrza.
SJP.pl
Wikipedia
stopień oficerski u Kozaków zaporoskich; asawuła, asauł(a), esauł
Esauł, asauł (z tur. jasauł) – stopień oficerski w wojskach kozackich carskiej Rosji.
Od 1576 r. w wojskach kozackich z okresu carskiego była to ranga (stopień) i zarazem stanowisko (esauł generalny, marszowy, staniczny, sotenny, pułkowy, artyleryjski itp.). W latach 1798-1800 zrównano go w kawalerii z rangą rotmistrza.
SJP.pl
Wikipedia
stopień oficerski u Kozaków zaporoskich; asawuł, asauł(a), esauł
SJP.pl
symbol apostilbu, jednostki fizycznej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w obwodzie swierdłowskim, położone na Uralu;
Asbiest (ros. Асбест), w latach 1889–1928 Kudielka (ros. Куделька) – miasto w Rosji (obwód swierdłowski), położone na Uralu, nad rzeką Wielki Reft.
Osada została założona w 1889 roku. Prawa miejskie otrzymała w 1933 roku. W 2002 roku decyzją Dumy Miasta Asbiest otrzymał swój herb.
Wiktionary oraz Wikipedia
minerał, mieszanina tlenków i wodorotlenków manganu
SJP.pl
Congregatio Sororum Adoratricium Sanguinis Christi - zakon adoratorek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) mit. legendarna włócznia świętego Jerzego, którą zabił smoka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Ascelina – niejasnego pochodzenia imię żeńskie, które może wywodzić się od germańskich imion dwuczłonowych z pierwszym elementem adal- – "szlachetny, znakomity". Może jednak także pochodzić od łac. ascella – "pacha". Patronką imienia w Kościele katolickim jest św. Ascelina, ur. w Ville-sous-la-Ferté, krewna św. Bernarda z Clairvaux, mistyczka".
Ascelina imieniny obchodzi 23 sierpnia.
Wiktionary oraz Wikipedia
ruch ku górze wody podziemnej w skałach, wynikający z różnicy ciśnień hydrostatycznych; ascenzja
Ascenzja (ascencja, przesączanie pionowe) – ruch wody podziemnej w skałach wynoszący ją ku górze pod wpływem różnicy ciśnień hydrostatycznych lub ciśnienia petrostatycznego.
SJP.pl
Wikipedia
antenat; krewny po linii wstępnej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) astrol. punkt ekliptyki, który wschodzi w określonym momencie i miejscu na Ziemi;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) daw. praw. każdy przodek danej osoby;
Ascendent – w astrologii punkt ekliptyki, który wschodzi w określonym momencie i miejscu na Ziemi. Jego położenie uzależnione jest więc od dokładnego czasu i współrzędnych geograficznych danego zdarzenia (np. narodzenia człowieka). Przeciętnie co około dwie godziny nad wschodnim horyzontem pojawia się nowy znak zodiaku, można przyjąć, że co około dwie godziny zmienia się ascendent. Jest to jednak duże uproszczenie, gdyż nachylenie ekliptyki sprawia, że np. na szerokości geograficznej, na jakiej położona jest Polska najszybciej wschodzi znak Ryb (około godziny) a najwolniej znak Panny (około 3 godzin).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w astrologii: związany ze znakiem zodiaku, który określony jest dla danej osoby czasem jego urodzin
SJP.pl
antenatka; krewna po linii wstępnej
SJP.pl
o wodzie i jej źródłach: wznoszący się ku górze, wypływający pod ciśnieniem, ascenzyjny
SJP.pl
ruch ku górze wody podziemnej w skałach, wynikający z różnicy ciśnień hydrostatycznych; ascencja
Ascenzja (ascencja, przesączanie pionowe) – ruch wody podziemnej w skałach wynoszący ją ku górze pod wpływem różnicy ciśnień hydrostatycznych lub ciśnienia petrostatycznego.
SJP.pl
Wikipedia
1. człowiek, który poprzez umęczenie swojego ciała chce zapewnić sobie oczyszczenie z grzechów i życie wieczne w niebie;
2. człowiek prowadzący bardzo surowy tryb życia, wyrzekający się przyjemności i wygód;
3. zwolennik prostoty i oszczędności wyrazu w sztuce
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek uprawiający ascezę
(1.2) przen. człowiek nie mający wielkich wymagań
(1.3) przen. zwolennik prostoty i surowości formy w sztuce
Asceta (gr. asketes „ćwiczący się”) – wyznawca religijny zmierzający do zbawienia przez ascezę. W rozumieniu potocznym człowiek odmawiający sobie przyjemności życiowych z innych pobudek niż religijne.
Wierzący usiłujący osiągnąć zbawienie lub dążący do doskonałości przez ascezę w braminizmie i buddyzmie to sannjasin, w chrześcijaństwie i judaizmie to anachoreta. Zorganizowana zbiorowość mnisza prowadząca ascetyczny tryb życia nazywana jest monastycyzmem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta stosująca praktyki ascezy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) osoba płci żeńskiej żyjąca w ascezie
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób ascetyczny
Wiktionary
SJP.pl
1. wynikający z rygorów ascezy, właściwy ascezie (np. ascetyczny tryb życia, ascetyczny wygląd);
2. związany z ascetyką (np. traktat ascetyczny)
przymiotnik
(1.1) właściwy ascezie, umartwianiu się, pełen wyrzeczeń
(1.2) pełen prostoty, oszczędny, surowy
SJP.pl
Wiktionary
dział etyki chrześcijańskiej dotyczący ascezy; ascetyzm
Ascetyka (z stgr. ἄσκησις, askesis - ćwiczenie) – dział teologii, który zajmuje się kształtowaniem postawy duchowej chrześcijanina poprzez ascezę. Jest to, jak podaje Mały słownik teologiczny: dyscyplina teologiczna, która zajmuje się sytuacją i zadaniami konkretnego życia chrześcijańskiego w aspekcie jego indywidualnej realizacji [...], co każe ją odróżnić zarówno od mistyki, jak i od teologii moralnej.
SJP.pl
Wikipedia
asceza;
1. rezygnacja z dóbr i wielu aktywności życiowych w celu uzyskania świętości i zbawienia duszy,
2. surowy tryb życia bez przyjemności i wygód; wstrzemięźliwość;
3. przenośnie: prostota, brak ozdób i urozmaiceń; skromność, surowość
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filozofia i praktyki ascetów
Ascetyzm, asceza (stgr. ἄσκησις askesis – pierwotnie „ćwiczenie, trening”) – praktykowanie dobrowolnego wyrzeczenia się pewnych dóbr, wartości i aktywności życiowych w celu osiągnięcia świętości, czystości i doskonałości duchowej oraz zbawienia. Potocznie ascetyzm kojarzy się z ograniczeniem doświadczania przyjemności oraz zaspokajania potrzeb cielesnych, jak jedzenie czy sen, a także z dyscypliną wewnętrzną.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ascetyzm;
1. rezygnacja z dóbr i wielu aktywności życiowych w celu uzyskania świętości i zbawienia duszy,
2. surowy tryb życia bez przyjemności i wygód; wstrzemięźliwość;
3. przenośnie: prostota, brak ozdób i urozmaiceń; skromność, surowość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. postawa polegająca na wyrzeczeniu się radości życia w celu uzyskania zbawienia w niebie lub oświecenia duchowego
(1.2) surowy tryb życia bez przyjemności i wygód
(1.3) psych. mechanizm obronny przejawiący się np. oporem wobec własnej seksualności, unikaniem towarzystwa, brakiem akceptacji własnego ciała, bulimią, anoreksją, wzbranianiem się przed wypróżnianiem
Ascetyzm, asceza (stgr. ἄσκησις askesis – pierwotnie „ćwiczenie, trening”) – praktykowanie dobrowolnego wyrzeczenia się pewnych dóbr, wartości i aktywności życiowych w celu osiągnięcia świętości, czystości i doskonałości duchowej oraz zbawienia. Potocznie ascetyzm kojarzy się z ograniczeniem doświadczania przyjemności oraz zaspokajania potrzeb cielesnych, jak jedzenie czy sen, a także z dyscypliną wewnętrzną.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
(skrót od: American Standard Code for Information Interchange); Amerykański Znormalizowany Kod Wymiany Informacji - system kodowania znaków
SJP.pl
[czytaj: askon] najprostszy typ planu budowy dorosłych gąbek, w którym warstwa mezoglei jest stosunkowo cienka, a choanocyty (komórki kołnierzykowate) występują wyłącznie w dość dużej jamie paragastralnej, łączącej się ze środowiskiem zewnętrznym przez otwór wyrzutowy oraz liczne kanaliki w ścianie ciała
SJP.pl
[czytaj: askona] samochód typu Opel Ascona
Ascona (lmo. Scona; niem. Aschgunen, Aschgonen) – gmina w południowej Szwajcarii, w kantonie Ticino, w okręgu (distretto) Locarno, siedziba administracyjna powiatu (circolo) Isole. Leży nad jeziorem Lago Maggiore. Jest atrakcją turystyczną.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
[czytaj: azdik] urządzenie do wykrywania okrętów podwodnych; azdyk
Sonar (ang. Sound Navigation And Ranging – nawigacja dźwiękowa i pomiar odległości) – urządzenie używające długich, średnich lub krótkich fal dźwiękowych do nawigacji, komunikacji, detekcji, określania pozycji, śledzenia oraz klasyfikacji ruchomych i nieruchomych obiektów zanurzonych, znajdujących się na powierzchni cieczy bądź w powietrzu. Nazwa sonaru powstała pod wpływem nazwy radaru. W zależności od zasady działania, sonary mogą być aktywne bądź pasywne, mogą także łączyć obie te cechy. Najczęstszym środowiskiem zastosowania urządzeń sonarowych jest środowisko ciekłe, zwłaszcza wodne, jednakże ich odpowiednie formy mogą być wykorzystywane także w środowisku gazowym, w tym w powietrzu. W zależności od zastosowania i konstrukcji systemy echolokacyjne mogą używać bardzo szerokiego zakresu fal dźwiękowych – od infradźwięków po ultradźwięki. U niektórych zwierząt takich jak delfiny czy nietoperze umiejętność echolokacji wytworzyła się naturalnie w drodze ewolucyjnej.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: aSEan] skrót od: Association of East Asian Nations - Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej
SJP.pl
w filozofii: istnienie przez siebie; samoistność
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) filoz. teol. niezależność bytu od niczego innego
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest asejsmiczne
Wiktionary
taki, na którym nie odnotowuje się trzęsień ziemi (np. pas asejsmiczny)
przymiotnik
(1.1) geol. nie wykazujący żadnej aktywności sejsmicznej
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: aseksualista; as
SJP.pl
mężczyzna nieodczuwający pociągu seksualnego; as, aseks
SJP.pl
kobieta nieodczuwająca pociągu seksualnego
SJP.pl
całkowite lub częściowe nieodczuwanie pociągu seksualnego wobec innych osób; aseksualność
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) seks. określenie osób nieodczuwających pożądania seksualnego;
Aseksualność, inaczej aseksualizm – całkowity lub częściowy brak pociągu seksualnego w stronę innych osób. Może być uznawana za orientację seksualną lub za jej brak. Często definiowana jest szerzej jako spektrum obejmujące różne odmiany tożsamości aseksualnych .
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
całkowite lub częściowe nieodczuwanie pociągu seksualnego wobec innych osób; aseksualizm
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) seks. trwałe nieodczuwanie pociągu seksualnego wobec innych osób
(1.2) cecha tego, co aseksualne; cecha tych, którzy są aseksualni
Aseksualność, inaczej aseksualizm – całkowity lub częściowy brak pociągu seksualnego w stronę innych osób. Może być uznawana za orientację seksualną lub za jej brak. Często definiowana jest szerzej jako spektrum obejmujące różne odmiany tożsamości aseksualnych .
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
obojętny na sprawy płci, niepodkreślający cech płciowych, nieodczuwający popędu płciowego
przymiotnik
(1.1) pot. pozbawiony seksu, zmysłowości
(1.2) seks. obojętny na sprawy płci i seksu, nieodczuwający pociągu seksualnego
SJP.pl
Wiktionary
1. zabezpieczenie się przed innym rozwojem wypadków, niż spodziewany;
2. w gimnastyce, alpinizmie itp.: zabezpieczenie się za pomocą odpowiednich urządzeń i/lub korzystanie z pomocy innych ludzi w celu uniknięcia nieszczęśliwego wypadku; także: sprzęt albo ludzie chroniący przed tym wypadkiem; 4. dawniej: typ ubezpieczenia w towarzystwie ubezpieczeniowym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) umowa zawierana z odpowiednią instytucją, która rozporządza pieniędzmi ubezpieczonych, pokrywając ich potrzeby na określonych warunkach
(1.2) zabezpieczenie przed skutkami ryzykownych działań
(1.3) zabezpieczenie podczas wykonywania niebezpiecznych czynności jak np. wspinaczka
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ubezpieczenie
(1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. opłata za ubezpieczenie
Wiktionary
1. zabezpieczający kogoś (np. lina asekuracyjna, sprzęt asekuracyjny);
2. dotyczący pewnego typu ubezpieczeń (np. towarzystwo asekuracyjne, polisa asekuracyjna)
przymiotnik
(1.1) zob. ubezpieczeniowy.
(1.2) ubezpieczający, mający zapewnić bezpieczeństwo
(1.3) ostrożny, unikający ryzyka
SJP.pl
Wiktionary
nadmiernie ostrożny, unikający ryzyka i ostatecznych decyzji, tchórzliwy (np. asekuranckie zachowanie, asekurancka postawa)
SJP.pl
czynienie zastrzeżeń, nieryzykowanie, przesadnie ostrożne postępowanie; asekurantyzm
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wyrachowane postępowanie mające zabezpieczyć przed ponoszeniem odpowiedzialności za sprawę, której wynik nie jest jeszcze wiadomy
SJP.pl
Wiktionary
osoba czyniąca zastrzeżenia, nieryzykująca, stale się asekurująca, będąca "inteligentnym tchórzem"
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś nadmiernie ostrożny, obawiający się trudnych decyzji
(1.2) sport. osoba ubezpieczająca podczas wykonywania niebezpiecznych ewolucji
(1.3) przest. ktoś kto ochrania, zapewnia komuś bezpieczeństwo
Asekurant – poprzez pojęcie asekuranta rozumiemy osobę, która odmawia uczestnictwa w grze sprawiedliwej. Przeciwieństwem takiej osoby jest hazardzista.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
czynienie zastrzeżeń, nieryzykowanie, przesadnie ostrożne postępowanie; asekuranctwo
SJP.pl
1. osoba ubezpieczająca kogoś przy trudnych ćwiczeniach gimnastycznych; asekurant;
2. osoba podejmująca zobowiązanie ubezpieczeniowe wobec osoby ubezpieczającej się
Zakład ubezpieczeń (towarzystwo ubezpieczeniowe, ubezpieczyciel) – przedsiębiorstwo prowadzące działalność gospodarczą za zezwoleniem w zakresie ubezpieczeń osobowych, majątkowych i reasekuracji na podstawie umowy, które zobowiązuje się do odpowiedniego świadczenia w razie wystąpienia skutków zdarzeń losowych.
SJP.pl
Wikipedia
1. kobieta ubezpieczająca kogoś przy trudnych ćwiczeniach gimnastycznych; asekurantka;
2. kobieta podejmująca zobowiązanie ubezpieczeniowe wobec osoby ubezpieczającej się
SJP.pl
1. zapewniać asekurację;
2. asekurować się:
a) asekurować wzajemnie jeden drugiego;
b) czynić zastrzeżenia, zostawiać sobie możliwość zmiany zdania, decyzji, zabezpieczać się na wypadek innego przebiegu wydarzeń niż spodziewany
czasownik przechodni niedokonany (dk. zasekurować)
(1.1) chronić lub zabezpieczać przed ryzykiem albo niebezpieczeństwem
czasownik zwrotny niedokonany asekurować się (dk. zasekurować się)
(2.1) asekurować siebie samego
(2.2) asekurować siebie nawzajem
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) udzielanie pomocy w czasie wykonywania trudnych i ryzykownych czynności
Wiktionary
gatunek rośliny należący do rodziny goryczkowatych; goryczka trojeściowa
SJP.pl
SJP.pl
nieuwzględniający znaczenia
SJP.pl
prosty język programowania; assembler
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. program tłumaczący kod języka asemblera na język maszynowy;
(1.2) inform. zob. język asemblera.
Asembler (ang. assembler) – termin informatyczny związany z programowaniem i tworzeniem kodu maszynowego dla procesorów. W języku polskim oznacza on program tworzący kod maszynowy na podstawie kodu źródłowego (tzw. asemblacja) wykonanego w niskopoziomowym języku programowania bazującym na podstawowych operacjach procesora zwanym językiem asemblera, popularnie nazywanym również asemblerem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) inform. związany z asemblerem, dotyczący asemblera
Wiktionary
postać biblijna ze Starego Testamentu
Asenat, Aseneth (hebr. אָסְנַת; imię pochodzenia egip. poświęcona Neit) – postać biblijna ze Starego Testamentu, według Księgi Rodzaju córka egipskiego kapłana Poti Fery (Petefresa, Pentefresa) z On, poślubiona przez faraona Józefowi. Urodziła mu dwóch synów, Manassesa i Efraima.
SJP.pl
Wikipedia
1. usuwanie płynnych nieczystości z jakiegoś terenu;
2. przestarzałe: poprawa warunków zdrowotnych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) usługa usuwania nieczystości ciekłych;
Asenizacja (ang. sanitation, fr. assainissement) – zabieg sanitarny polegający na usuwaniu płynnych nieczystości z dołów kloacznych i wywożeniu ich za pomocą pojazdów asenizacyjnych na tzw. pola asenizacyjne, gdzie pod nadzorem, dzięki możliwości samooczyszczania się gleby, wykorzystywane są jako nawóz. Asenizacja traci na znaczeniu w miarę rozbudowywania sieci kanalizacyjnej. Dawniej wyraz asenizacja oznaczał również poprawę warunków zdrowotnych w skupiskach ludzkich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z asenizacją, służący asenizacji (np. beczkowóz asenizacyjny, pola asenizacyjne)
przymiotnik
(1.1) związany z asenizacją, dotyczący asenizacji
SJP.pl
Wiktionary
osoba zajmująca się asenizacją (usuwaniem płynnych nieczystości z jakiegoś terenu)
SJP.pl
usuwać płynne nieczystości z jakiegoś terenu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) usuwanie nieczystości płynnych
Wiktionary
czasownik
(1.1) pobierać do wojska
Wiktionary
dawniej: branka, pobór rekruta do wojska
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. wojsk. przymusowy pobór do wojska;
(1.2) daw. gwara. przegląd i rejestracja koni
Asenterunek (od austr. Assentierung) – system przymusowego poboru rekruta, względnie koni stosowany w Austrii, a później w Austro-Węgrzech (asenterunkowy – poborowy w wojsku austro-węgierskim, komisja asenterunkowa – komisja poborowa).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z asenterunkiem
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) hig. med. mikrobiol. w sposób wolny od drobnoustrojów, czyli zachowując warunki sterylne, które zapobiegają zanieczyszczeniu przez mikroorganizmy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest aseptyczne; cecha tych, którzy są aseptyczni
SJP.pl
Wiktionary
sterylny, odkażony, wyjałowiony (np. aseptyczny bandaż, aseptyczne pomieszczenie)
przymiotnik
(1.1) med. pozbawiony drobnoustrojów chorobotwórczych
SJP.pl
Wiktionary
1. postępowanie zapewniające wykluczenie dostępu drobnoustrojów chorobotwórczych do jakiegoś środowiska;
2. sterylne, pozbawione drobnoustrojów warunki środowiska, zwłaszcza podczas operacji i zabiegów chirurgicznych; jałowość bakteriologiczna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zespół środków i działań mających na celu zapobieganie zakażeniom poprzez utrzymywanie jałowości w otoczeniu, na narzędziach, skórze i powierzchniach podczas zabiegów medycznych lub laboratoryjnych
Aseptyka – postępowanie mające na celu dążenie do jałowości pomieszczeń, narzędzi, leków, materiałów opatrunkowych i innych przedmiotów w celu niedopuszczenia drobnoustrojów do określonego środowiska, np. otwartej rany. Jest to zapewnione poprzez dokładne mycie i dezynfekowanie dłoni oraz stosowanie przez zespół operacyjny wyjałowionych fartuchów, rękawiczek, narzędzi oraz odpowiednie przygotowanie sali operacyjnej (mycie, sterylizacja poprzez naświetlanie promieniami ultrafioletowymi, powietrze jest przepuszczane przez filtr, zanim trafi do sali operacyjnej) i pola operacyjnego. Oznacza to także działania zabezpieczające przed zakażeniem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1 w logice: własność sądów, których prawdziwości jest pewny wypowiadający je;
2. w językoznawstwie: część treści zdania wyrażającej pewne twierdzenie i podlegającej negacji
SJP.pl
Wikipedia
osoba asertywna
SJP.pl
właściwość zdań orzekających o faktach, twierdzących lub przeczących
SJP.pl
książkowo: twierdzący, stwierdzający, zapewniający
przymiotnik
(1.1) stwierdzający, potwierdzający, twierdzący
SJP.pl
Wiktionary
stawać się asertywnym (takim, który umie wyrażać swoje poglądy i jednocześnie szanuje zdanie i potrzeby innych ludzi)
SJP.pl
postawa charakteryzująca się wyrażaniem swoich poglądów w jasny i otwarty sposób oraz dbaniem o jak najlepsze zaspokojenie swoich potrzeb, ale z poszanowaniem zdania i potrzeb innych ludzi; domaganie się respektowania swoich praw, ale nie kosztem innych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. posiadanie własnego zdania, własnych uczuć i umiejętność ich wyrażania i egzekwowania z poszanowaniem praw innych ludzi;
Asertywność – posiadanie i wyrażanie własnego zdania oraz bezpośrednie wyrażanie emocji i postaw w granicach nienaruszających praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych, bez zachowań agresywnych, a także obrona własnych praw w sytuacjach społecznych. Jest to umiejętność nabyta.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wyrażający swoje poglądy w jasny i otwarty sposób i dbający o jak najlepsze zaspokojenie swoich potrzeb, ale przy tym szanujący zdanie i potrzeby innych ludzi; domagający się respektowania swoich praw, ale nie kosztem innych
przymiotnik
(1.1) umiejący wyrażać własne opinie, krytyki i potrzeby
SJP.pl
Wiktionary
1. urzędnik sądu, prokuratury lub notariatu, który odbył wymaganą aplikację i zdał odpowiednie egzaminy, lecz nie uzyskał jeszcze nominacji;
2. członek prezydium zebrania, kolegium sądowego itp.;
3. w dawnej Polsce:
a) urzędnik towarzyszący sędziemu lub marszałkowi sejmiku;
b) uczestnik rozprawy sądowej m.in. w sądzie nadwornym (asesorii);
4. w starożytnym Rzymie: członek kolegium doradzającego przy urzędnikach mających władzę sądowniczą
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) praw. urzędnik w sądach administracyjnych, prokuraturze, notariacie lub izbach komorniczych, który zdał już egzamin zawodowy, ale nie otrzymał jeszcze nominacji na stanowisko;
(1.2) hist. praw. urzędnik sądowy w I Rzeczypospolitej
(1.3) hist. praw. w starożytnym Rzymie: członek ciała doradczego przy urzędnikach mających władzę sądowniczą
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w dawnej Polsce: sąd wyższej instancji
Sąd asesorski (nazywany także Asesorią) – zadworny sąd królewski (funkcjonujący bez obecności króla) w I Rzeczypospolitej. Powstał w połowie XVI wieku.
Przewodniczył w nim kanclerz lub w jego zastępstwie podkanclerzy, asesorami byli referendarze i urzędnicy królewskiej kancelarii.
SJP.pl
Wikipedia
→ asesor
SJP.pl
→ asesor
przymiotnik
(1.1) praw. związany z osobą lub urzędem asesora
SJP.pl
Wiktionary
urząd, godność asesora; asesura
SJP.pl
stanowisko, urząd asesora
Asesura - okres stażu zawodowego prawnika, który ukończył aplikację, wymagany do uzyskania przez niego pełnych uprawnień zawodowych.
W Polsce wymóg odbycia asesury obowiązuje kandydatów na prokuratorów, notariuszy i komorników, natomiast adwokaci oraz radcy prawni uzyskują pełne uprawnienia zawodowe już z chwilą zdania egzaminu końcowego po ukończeniu aplikacji.
SJP.pl
Wikipedia
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = wet. APŚ, afrykański pomór świń
(1.2) inform. format plików multimedialnych firmy Microsoft;
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) żegl. mar. jednostka pływająca wyposażona w urządzenia pozwalające na produkcję i układanie warstwy asfaltu na dnie lub skarpach akwenu
Wiktionary
SJP.pl
pracownik zatrudniony przy asfaltowaniu drogi, ulicy itp.
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. pracownik fizyczny zatrudniony w układaniu i rozprowadzaniu asfaltu na drogach, chodnikach lub parkingach
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od asfalt
Wiktionary
1. osadowa skała pochodzenia organicznego;
2. substancja otrzymywana z ropy naftowej do produkcji papy, lakierów i materiałów izolacyjnych oraz nawierzchni dróg;
3. potoczna nazwa asfaltobetonu;
4. nawierzchnia z asfaltobetonu na jezdniach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. półpłynny lub stały materiał pochodzenia naturalnego;
(1.2) środ. sport. strzelectwo guma na rękawicach i kurtce
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pogard. mężczyzna o czarnej skórze
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związek organiczny występujący w ropie naftowej
SJP.pl
związek organiczny występujący w ropie naftowej
Asfalteny – składniki organiczne asfaltów, występujące również w ropie naftowej i wielu innych bituminach, twarde, barwy czarnej lub czarnobrunatnej, nierozpuszczalne w niskocząsteczkowych alkanach, rozpuszczalne w toluenie oraz dwusiarczku i (przynajmniej częściowo) czterochlorku węgla. Są nietopliwe, a powyżej 300 °C się rozkładają (z wytworzeniem koksu i gazu).
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bud. beton z wypełniaczem w postaci asfaltu;
Asfaltobeton, AC (ang. asphalt concrete), pot. „asfalt” – mieszanka mineralno-asfaltowa składająca się z mieszaniny kruszywa (m.in. kruszywa grubego i drobnego, piasku, wypełniacza (np. mączki kamiennej)) i asfaltu jako lepiszcza. Wraz z betonem cementowym (nawierzchnia sztywna) należą do dwóch najbardziej popularnych mieszanin wykorzystywanych do wykonywania nawierzchni drogowej.
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z asfaltobetonem
SJP.pl
bud. tworzywo składające się z asfaltu i ze specjalnej gumy
SJP.pl
1. pokrywać nawierzchnię drogową asfaltem;
2. powlekać rury lub inne przedmioty żeliwne lub stalowe lakierem asfaltowym (bitumicznym) w celu zabezpieczenia ich przed korozją
czasownik przechodni niedokonany (dk. wyasfaltować)
(1.1) pokrywać powierzchnię asfaltem
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pokrywanie nawierzchni drogi asfaltem
Wiktionary
1. potocznie: droga asfaltowa;
2. środowiskowo: czerwona wysypka na nogach, występująca u pielgrzymów idących rozgrzanymi drogami asfaltowymi
SJP.pl
wytwórnia asfaltu
SJP.pl
złożony z asfaltu i betonu (np. nawierzchnia asfaltowo-betonowa)
SJP.pl
1. mający nawierzchnię z asfaltu;
2. lakiery asfaltowe - lakiery bitumiczne, tworzące bardzo trwałe powłoki
przymiotnik
(1.1) wykonany z asfaltu
SJP.pl
Wiktionary
1. występowanie w przestrzeni publicznej zbyt wielu miejsc, których powierzchnię pokryto asfaltem;
2. płynna substancja chemiczna, którą rozprowadza się na powierzchni drogi, przygotowując ją do pokrycia wierzchnią warstwą asfaltu
SJP.pl
odmiana asfaltu naturalnego
Asfaltyt – skała osadowa pochodzenia organicznego, występująca w złożach na powierzchni skorupy ziemskiej lub w jej sąsiedztwie, odmiana asfaltu naturalnego barwy czarnej, twarda, o szklistym połysku, odznaczająca się wysoką temperaturą topliwości, prawie niezawierająca domieszek mineralnych.
SJP.pl
Wikipedia
niebędący odcinkiem sfery
przymiotnik
(1.1) niebędący odcinkiem sfery
SJP.pl
Wiktionary
ostre zaburzenie oddychania; zamartwica
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zob. zamartwica.
Asfiksja (z gr. ἀσφυξία, ἀ bez, σφύξη tętno), zamartwica – stan niedoboru tlenowego w organizmie. Jeśli nie podejmie się natychmiastowych czynności ratowniczych, prowadzi do szybkiej utraty przytomności i śmierci. Asfiksja to inaczej uduszenie lub anoksemia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dewiacja seksualna polegająca na podniecaniu się podczas podduszania partnera lub partnerki
Asfiksjofilia – jeden z typów parafilii polegający na odczuwaniu zaspokojenia seksualnego na skutek duszenia partnera lub bycia duszonym.
Pozbawianie siebie lub innej osoby tlenu w celu osiągnięcia orgazmu jest oficjalnie sklasyfikowane w Stanach Zjednoczonych jako hipoksyfilia według klasyfikacji Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychiatrycznego (APA) i jest uznawana za zaburzenie umysłowe. Hipoksyfilia należy natomiast do kategorii zaburzeń psychiatrycznych, jakimi są parafilie.
SJP.pl
Wikipedia
roślina z rodziny liliowatych; złotowłos
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. pot. roślina z rodzaju złotogłów, nazwa systematyczna|Asphodelus|L|ref=tak.
Asfodel, złotogłów, złotnik (Asphodelus L.) – rodzaj roślin z podrodziny lub rodziny (w zależności od ujęcia) złotogłowowych. Obejmuje 18 gatunków. Rośliny te występują naturalnie w południowej Europie, północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji. Jako introdukowane rosną w Europie Środkowej (Niemcy), w Ameryce Północnej i Południowej, na południowym krańcu Afryki, w Australii i Nowej Zelandii.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzina roślin jednoliściennych; złotogłowowate
SJP.pl
Wikipedia
o cechach asfodelowatych (rodzina roślin)
przymiotnik
(1.1) bot. o cechach roślin z rodziny asfodelowatych
SJP.pl
Wiktionary
1. przymiotnik od: asfodel;
2. w mitologii greckiej: asfodelowe łąki - łąki w świecie podziemnych, gdzie przechadzają się cienie zmarłych
SJP.pl
ASG może oznaczać skrót
Wikipedia
w mitologii nordyckiej: jedna z Dziewięciu Krain zamieszkana przez bogów Asów i Wanów
Asgard (duń. i szw. Asgård, bokmål Åsgard, nynorsk Asgaard, staronord. Asgarðr, staroang. Ōsgeard; as – „bóg”, garth – „dwór, gród”, „ogromna przestrzeń”) – w mitologii nordyckiej jedna z Dziewięciu Krain zamieszkana przez dwa szczepy bogów: Asów i (po zawarciu z nimi pokoju) Wanów. Nazwa pojawia się w Eddzie poetyckiej i pieśniach islandzkiego skalda Þorbjörna dísarskálda. Skald ten stwierdza, że Thor z wielką mocą bronił Asgardu.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: ESZbi] nazwisko
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Miejscowości w Australii:
Miejscowości w Nowej Zelandii:
SJP.pl
Wikipedia
Miejscowości w USA:
Wikipedia
[czytaj: aszwaganda] gatunek rośliny z rodziny psiankowatych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. zob. witania ospała.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: Joanna (imię żeńskie); Aśka
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) zdrobn. imię|polski|ż., poufała forma imienia Joanna
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: asjento] dawniej: prawo handlu czarnymi niewolnikami
Asiento (Asiento de negros) – przyznawane przez Królestwo Hiszpanii w czasach nowożytnych uprawnienie do monopolistycznego handlu niewolnikami z koloniami w Ameryce Południowej.
Po raz pierwszy przyznał je Karol V Habsburg w 1518 roku. Aż do końca XVII wieku przywilejem cieszyła się Portugalia – długo najsilniejsza po Hiszpanii potęga morska. Od 1701 do 1713 roku Asiento było przyznane Francji (akcjonariuszami byli francuscy wielcy finansiści Antoine Crozat i Samuel Bernard), a od traktatu pokojowego 1713 roku (pokój w Utrechcie) Wielkiej Brytanii.
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: as
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
dawny skrót od: asan dobrodziej, zwykle jako zwrot kierowany do rozmówcy; asandziej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. zwrot grzecznościowy, odpowiednik zwrotów: waszmość, pan, dobrodziej
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. asańdźka
Wiktionary
prowincja w Arabii Saudyjskiej nad Morzem Czerwonym
Asir (arab. عسير) – jedna z 13 prowincji Arabii Saudyjskiej. Znajduje się na południu kraju.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. salaterka
Wiktionary
środowiskowo: kobieta aseksualna
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) zdrobn. od: Joanna
SJP.pl
Wiktionary
miasto w Izraelu; Aszkelon
SJP.pl
Wikipedia
1. → Askalon (miasto w Izraelu);
2. czosnek askaloński - cebulowa roślina warzywna z rodziny amarylkowatych; szalotka
SJP.pl
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. postać mitologii greckiej i rzymskiej, syn Eneasza;
(1.2) rzad. imię|polski|m.;
Askaniusz (gr. Ἀσκάνιος Askánios, łac. Ascanius) – postać mitologii rzymskiej i greckiej.
Wyprowadzony przez ojca z płonącej Troi, towarzyszył mu w wędrówce do Italii. Syn Eneasza i trojanki Kreuzy, ojciec Silviusa, po śmierci ojca król Latynów i założyciel Alby Longi. Jedna z postaci występujących w księdze II Eneidy. Według legendy od Askaniusza pochodzi sławny ród Julijski, którego przedstawicielami byli patrycjusze oraz znamienici obywatele Rzymu, m.in. Juliusz Cezar i Oktawian August. Następca Eneasza w panowaniu nad Latynami (wtedy przybrał imię Julus).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
askarys, asker;
1. w XVIII wieku: żołnierz straży osobistej sułtana Maroka;
2. w XIX i XX wieku: żołnierz niemieckich i włoskich wojsk kolonialnych w Afryce;
3. uzbrojony autochton w Afryce Wschodniej, chroniący karawany
SJP.pl
choroba inwazyjna przewodu pokarmowego wywołana przez glistę ludzką; askarydoza; glistnica
Glistnica (askarioza, łac. ascariosis, ang. ascariasis) – choroba pasożytnicza powodowana przez glisty.
SJP.pl
Wikipedia
nicień pasożytujący w przewodzie pokarmowym; glista
Glisty – potoczna nazwa pasożytniczych nicieni (Nematoda) jelitowych należących do rodzin Ascarididae i Ascaridiidae z nadrodziny Ascaridoidea.
Choroby: glistnica (rozróżnienie zgodne z rodzajem nicienia wywołującego inwazję: askarydoza, toksokaroza).
SJP.pl
Wikipedia
pospolita na całym świecie choroba jelit człowieka i zwierząt; glistnica, askarioza
SJP.pl
askar, asker;
1. w XVIII wieku: żołnierz straży osobistej sułtana Maroka;
2. w XIX i XX wieku: żołnierz niemieckich i włoskich wojsk kolonialnych w Afryce;
3. uzbrojony autochton w Afryce Wschodniej, chroniący karawany
Askarysi (arab. عسكري = askari) – tubylczy żołnierze afrykańskich sił kolonialnych w XIX i XX wieku. Podczas II WŚ nazywano tak niektóre niemieckie jednostki w Europie złożone z żołnierzy obcego pochodzenia (Rosjan, Ukraińców, Łotyszy), choć nie mieli oni związku z kolonialnymi askarysami.
SJP.pl
Wikipedia
stały absorbent tlenku węgla
SJP.pl
nazwisko, m.in. Szymon Askenazy (1865- 1935) - polski historyk i dyplomata
SJP.pl
Żyd aszkenazyjski, Żyd wywodzący się z diaspory osiadłej we wschodniej, centralnej i częściowo zachodniej części Europy; aszkenazyjczyk
SJP.pl
SJP.pl
→ askenazyjczyk; aszkenazyjski
SJP.pl
askar, askarys;
1. w XVIII wieku: żołnierz straży osobistej sułtana Maroka;
2. w XIX i XX wieku: żołnierz niemieckich i włoskich wojsk kolonialnych w Afryce;
3. uzbrojony autochton w Afryce Wschodniej, chroniący karawany
Asker – norweskie miasto i gmina leżąca w regionie Akershus.
Asker jest 386. norweską gminą pod względem powierzchni.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Mazowsze. daw. bot. jaskier
Wiktionary
1. wiersz asklepiadejski - w metryce klasycznej: wers składający się z trochejów i daktyli
2. przymiotnik od: Asklepiades, starożytny poeta grecki z Samos
SJP.pl
Wikipedia
w starożytnej Grecji: kompleks domostw i schronień wokół Asklepiejonu, świątyni boga Asklepiosa, w których udzielano pomocy przybywającym tam chorym
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. mit. starożytna świątynia grecka poświęcona Asklepiosowi, czasem połączona ze szpitalem lub szkołą medyczną;
Asklepiejon – świątynia Asklepiosa wraz z ośrodkiem kultowej medycyny i terapii, stosującym praktyki przyrodolecznicze i diagnostyczną inkubację.
Początkowo studnia lub źródło z ołtarzem w świętym gaju; później okręg sakralny ze świątynią, obok której funkcjonowały lecznice, budynki szpitalne i portyki dla chorych oczekujących na przyjęcie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. mit. starożytna świątynia grecka poświęcona Asklepiosowi, czasem połączona ze szpitalem lub szkołą medyczną
Wiktionary
w mitologii greckiej: bóg zdrowia i przywracania życia, syn Apollina, odpowiednik rzymskiego Eskulapa
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. bóg sztuki lekarskiej przedstawiany jako dojrzały, brodaty mężczyzna w długiej szacie, trzymający w ręce laskę owiniętą wężem, utożsamiany z rzymskim Eskulapem; syn Apollina i Koronis, córki Flegiasa; ojciec Higiei, Panacei, Iaso, Ajgle, Akeso, Podalejriosa i Machaona;
Asklepios, Eskulap (gr. Ἀσκληπιός Asklēpiós, Asclepius, łac. Aesculapius) – w mitologii greckiej bóg sztuki lekarskiej (medycyny); jeden z herosów.
Jego rzymskim odpowiednikiem był Eskulap. Za jedną z postaci Asklepiosa uważany był też fenicki boski uzdrowiciel Eszmun (Jasumunu).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Askochytoza – grupa grzybowych chorób roślin wywołana przez mikroskopijne grzyby, z rodzaju Ascochyta. Później w wyniku zmian w taksonomii niektóre z nich przeniesione zostały do rodzaju Didymella.
Charakterystycznymi objawami askochytozy są występujące na liściach, strąkach i łodygach okrągłe, jasnobrunatne, nieco wgłębione plamy z ciemną obwódką. W sprzyjających patogenom warunkach pogodowych (długotrwale deszcze), w obrębie plam pojawiają się brunatne lub czarne grudki. Są to owocniki grzybów, w których wytwarzane są zarodniki.
Wikipedia
jednokomórkowy lub wielokomórkowy organ rozmnażania płciowego u grzybów workowców
Lęgnia lub askogonium (łac. oogonium) – jednokomórkowe gametangium żeńskie u glonów i grzybopodobnych lęgniowców (Oomycota). Jest to przekształcona komórka wegetatywna zawierająca jedną lub kilka nieruchomych komórek jajowych. Może być tej samej wielkości co komórki wegetatywne, lub większa. Zwykle ma w ściance otwór, przez który do jej wnętrza może wniknąć plemnik.
SJP.pl
Wikipedia
w biologii: najprymitywniejszy typ budowy dorosłych gąbek, przypominający przytwierdzoną do podłoża gastrulę
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. spoż. enzym zawarty w niektórych owocach, rozkładający kwas askorbinowy (witaminę C)
Wiktionary
kwas askorbinowy - witamina C, nietrwały związek organiczny zawarty w wielu owocach, warzywach oraz w wątrobie, ważny w utlenianiu komórkowym, wzmaga odporność, utrzymuje we właściwym stanie tkanki
przymiotnik
(1.1) biochem. związany z witaminą C czyli kwasem askorbinowym
SJP.pl
Wiktionary
haploidalny zarodnik grzybów z gromady workowców
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. haploidalny zarodnik workowca;
Askospora, zarodnik workowy – haploidalny zarodnik (mejospora), typowy dla workowców. Powstaje w workach w wyniku rozmnażania płciowego zwanego askogamią. Przed wytworzeniem askospor następuje kariogamia, a po niej mejoza. Askospory powstają wewnątrz worka (endogenicznie) w wyniku tzw. swobodnego wytwarzania komórek (tj. po podziale jąder niezwiązanym ściśle z podziałem cytoplazmy).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stolica Erytrei
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Erytrei;
(1.2) geogr. miasto w północno-wschodniej części Sahary Zachodniej
Asmara (tigrinia ኣስመራ, Asmera) – stolica Erytrei, na Wyżynie Abisyńskiej, na wysokości 2340 m n.p.m. Stanowi bardzo ważny węzeł kolejowy. W Asmarze znajduje się międzynarodowe lotnisko zbudowane w 1962 położone 4 km od centrum. Miasto cechuje duży wzrost liczby ludności: z 296 tys. mieszkańców w 1986 roku przez 500,6 tys. w roku 2002 do 578,9 tys. w 2006.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Asmary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Asmary
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Asmary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Asmary
SJP.pl
Wiktionary
→ Asmara (stolica Erytrei)
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Asmary, stolicy Erytrei
SJP.pl
Wiktionary
demon, upadły anioł znany głównie z biblijnej Księgi Tobiasza; przed upadkiem przynależał do chóru Serafinów
Asmodeusz lub Asmodeus (także Azmodan) – demon, upadły anioł znany głównie z deuterokanonicznej Księgi Tobiasza. Poza tym wzmianki o nim spotyka się w demonologii i w niektórych legendach talmudycznych, do których trafił prawdopodobnie z zoroastrianizmu w czasie, gdy terytoria Żydów przeszły w ręce perskich Achemenidów. Przed upadkiem przynależał do Chóru Serafinów. Według MacGregora Mathersa Asmodeusz jest kazirodczym dzieckiem Tubal-Kaina i jego siostry Naami.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: ejesemAR lub aesemER] przyjemne mrowienie skóry, zwykle w okolicach głowy i szyi, wywołane przez różne bodźce zewnętrzne, najczęściej słuchowe; asmr
SJP.pl
Asparagina, skr. Asn, N – organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów endogennych. Amid kwasu asparaginowego, powszechny składnik białek. Występuje w dużych ilościach w nasionach, a także w stanie wolnym w płynach komórkowych. Stanowi magazyn amoniaku w tkankach zwierzęcych i roślinnych.
Wikipedia
nazwisko
Adam Prot Asnyk, pseudonim „Jan Stożek”, „El...y” (ur. 11 września 1838 w Kaliszu, zm. 2 sierpnia 1897 w Krakowie) – polski poeta, eseista, dramatopisarz, publicysta uważany za jednego z najwybitniejszych poetów pozytywizmu; w czasie powstania styczniowego (1863–1864) członek Rządu Narodowego (1863); doktor filozofii (1866), w latach 1889–1894 redaktor dziennika „Nowa Reforma”, inicjator i pierwszy prezes Towarzystwa Szkoły Ludowej (1891), galicyjski działacz polityczny.
SJP.pl
Wikipedia
w Biblii: król Judy z dynastii Dawida
SJP.pl
Wikipedia
1. w psychologii: łączenie się ze sobą wrażeń, wyobrażeń,
2. w różnych dziedzinach: ugrupowanie, zbiorowisko, zespół
3. chem. zjawisko sprzęgania się cząsteczek chemicznych w większe
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) samorzutne nasuwanie się kolejnych skojarzeń albo obrazów na podstawie poprzednich
(1.2) zbiorowisko, zespół, grupa
(1.3) chem. łączenie się cząstek pojedynczych w złożone (asocjaty)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zwolennik asocjacjonizmu
SJP.pl
SJP.pl
SJP.pl
kierunek w psychologii kładący nacisk na procesy kojarzenia jako główny czynnik funkcjonowania świadomości, zanegowany w XX wieku przez psychologię postaci, wskazującą na rolę struktury psychicznej człowieka w poznawaniu przez niego świata, a nie tylko na mechaniczne skojarzenia
Asocjacjonizm (psychologia asocjacjonistyczna, asocjacyjna, atomistyczna) – zapoczątkowany w XIX wieku w filozofii angielskiej.
Najważniejszą tezą psychologii asocjacjonistycznej jest to, że wszystkie złożone akty psychiczne (spostrzeganie, uczenie się, przypominanie, akty woli, uczucia) tworzą się poprzez asocjację (kojarzenie) z wrażeń, podobnie jak cząsteczki z atomów (dlatego psychologię asocjacjonistyczną zwano też atomistyczną). W asocjacjonizmie powstawanie asocjacji jest głównym mechanizmem życia psychicznego.Zagadnieniem tym interesował się już Arystoteles, ale jako twórcę tej psychologii podaje się Hartleya, który usystematyzował prawo kojarzeń. Zasadę tę przyjmował m.in. Wilhelm Wundt - twórca psychologii eksperymentalnej. Inni wybitni przedstawiciele tej psychologii to m.in.: John Stuart Mill, Johann Friedrich Herbart i Herbert Spencer.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
dotyczący asocjacji, oparty na zasadzie kojarzenia (np. asocjacyjne związki między pojęciami)
SJP.pl
SJP.pl
rzadko: obojętny na sprawy społeczne; aspołeczny, niespołeczny
SJP.pl
w chemii: nietrwałe połączenie cząstek
SJP.pl
właściwość działań asocjatywnych (dodawanie i mnożenie), wyrażająca się tzw. prawem łączności, oznaczającym, iż na wynik tych działań nie ma wpływu rozstawienie nawiasów w danym wyrażeniu; łączność
Łączność, asocjatywność – własność niektórych działań dwuargumentowych zdefiniowana odpowiednią równością, podaną niżej. Łączność dotyczy:
SJP.pl
Wikipedia
1. w psychologii: odnoszący się asocjacji, związany z procesami asocjacji (np. asocjatywne struktury świadomości, procesy asocjatywne); asocjacyjny, skojarzeniowy;
2. w matematyce: łączny
SJP.pl
rzadko:
1. łączyć różne fakty, pojęcia, nawet słabo ze sobą powiązane;
2. asocjować się - być asocjowanym
czasownik niedokonany
(1.1) kojarzyć, łączyć wrażenia, fakty, obrazy
czasownik zwrotny niedokonany asocjować się
(2.1) być kojarzonym
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|asocjować.
Wiktionary
choroba polegająca na nierozpoznawaniu części ciała i stron
SJP.pl
bezcielesny
przymiotnik
(1.1) książk. bezcielesny
SJP.pl
Wiktionary
rym niepełny, polegający na tożsamości lub podobieństwie samogłosek w zakończeniach wyrazów; asonans
SJP.pl
niedokładny rym polegający na podobieństwie lub identyczności samogłosek w zakończeniu wyrazów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. rym polegający na identyczności tylko samogłosek
Asonans (fr. assonance, z łac. assonare - "odbrzmiewać, współbrzmieć") - powtórzenie jednakowych samogłosek w wyrazach zajmujących ustaloną pozycję w obrębie wersu (w poezji) lub zdania.
Nazywany rymem niepełnym, wykształcił się w liryce europejskiej przed rymem. Miał zastosowanie w językach poprzedzających dzisiejszy francuski, gdzie wystarczyło powtórzenie jednej samogłoski, by zaistniało widoczne podobieństwo wyrazów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z asonansem
SJP.pl
ogół zabiegów zmierzających do wyciszenia źródła hałasu lub zabezpieczenia wnętrza przed hałasami z zewnątrz; oddźwiękowienie
SJP.pl
zestaw dóbr oferowanych na sprzedaż przez sklep, zakład, placówkę itp.
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hand. wybór towarów lub usług, który jest proponowany klientom;
(1.2) wybór cech, środków, przedmiotów itp., jakimi ktoś dysponuje
Asortyment – wybór, zestaw, zestawienie produkowanych wyrobów, świadczonych usług lub oferowanych towarów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z asortymentem, towarami i usługami stanowiącymi stałą ofertę handlową
Wiktionary
→ as
SJP.pl
[czytaj: a-es-PE] skrót od: Akademia Sztuk Pięknych
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = eduk. akademia sztuk pięknych;
(1.2) = techn. autoryzowany serwis producenta
(1.3) = med. biochem. asparaginaza
SJP.pl
Wiktionary
skrót od: aspirant; aspir.
skrót
(1.1) = aspirant
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: tytuł grzecznościowy, skrót od wyrażenia "waszmość pan", zwykle jako zwrot kierowany wprost do rozmówcy, odpowiadający dzisiejszemu "pan", "wy" (zwykle z odcieniem lekceważenia); aćpan, acpan, waćpan, wacpan, waspan, asan, acan
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. zob. waszmość pan.
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. zob. waszmość pani.
Wiktionary
aminokwas endogenny pełniący istotną rolę w biosyntezie amoniaku
Asparagina, skr. Asn, N – organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów endogennych. Amid kwasu asparaginowego, powszechny składnik białek. Występuje w dużych ilościach w nasionach, a także w stanie wolnym w płynach komórkowych. Stanowi magazyn amoniaku w tkankach zwierzęcych i roślinnych.
SJP.pl
Wikipedia
naturalny enzym wyizolowany z m.in. bakterii Escherichia coli wykazujący działanie cytostatyczne w stosunku do komórek nowotworowych, stosowany w leczeniu ostrych białaczek u dzieci i dorosłych
SJP.pl
Wikipedia
związany z asparaginą
SJP.pl
roślina z rodziny liliowatych, występująca w licznych gatunkach w Europie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. szparag pierzasty, dekoracyjna roślina stosowana w kwiaciarstwie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
sztuczny słodzik, który nie powoduje wzrostu poziomu cukru we krwi
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. spoż. syntetyczny, niskokaloryczny środek słodzący
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przenośnie: ambitna, inteligentna i piękna kobieta
Aspazja (gr. Ἀσπασία, ur. ok. 470, zm. ok. 400 p.n.e.) – mieszkanka Miletu, która zasłynęła swym związkiem z Peryklesem, ateńskim mężem stanu. Według niektórych autorów była jego żoną.
Niewiele wiadomo o szczegółach jej życia. Większą część dorosłych lat spędziła w Atenach, prawdopodobnie wywierając wpływ na Peryklesa i ateńską politykę. Jest o niej mowa w dziełach Platona, Arystofanesa, Ksenofonta i innych autorów tego czasu.
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
Aspazjusz – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się słowa aspasios oznaczającego „powitanie”. Imię to ma oboczną wersję Aspazy.Jego patronem jest św. Aspazjusz, biskup, żyjący w VI wieku.
Aspazjusz imieniny obchodzi 2 stycznia.
Żeński odpowiednik: Aspazja.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od aspekt
Wiktionary
1. ujęcie, rodzaj, punkt widzenia sprawy;
2. określenie rodzaju czynności (dokonanej, niedokonanej) wyrażonej czasownikiem;
3. wzajemne położenie planet i gwiazd (zodiakalnych), wg którego układano horoskopy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) punkt widzenia, kontekst, w którym dana kwestia jest rozpatrywana
(1.2) gram. cecha czasownika określająca jego dokonanie lub niedokonanie;
(1.3) astr. położenie gwiazd względem siebie i znaków zodiaku;
(1.4) stpol. przepowiednia, wróżba
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z aspektem (w znaczeniu kategorii gramatycznej czasownika), np. pary aspektowe
SJP.pl
w sztuce egipskiej sposób przedstawiania trójwymiarowości na płaszczyźnie
SJP.pl
potocznie: zespół Aspergera
zobacz też:
SJP.pl
Wikipedia
kobieta lub dziewczynka z zespołem Aspergera
SJP.pl
kobieta lub dziewczynka z zespołem Aspergera
SJP.pl
osoba z zespołem Aspergera; aspik, asperger
SJP.pl
grzyb z klasy workowców; kropidlak
Aspergillus P. Micheli ex Haller (kropidlak) – rodzaj grzybów z rzędu kropidlakowców (Eurotiales).
SJP.pl
Wikipedia
grzybica występująca głównie u ptaków, atakująca wole i drogi oddechowe; kropidlakowica
Aspergiloza (łac. aspergillosis) jest zakażeniem lub reakcją alergiczną wywoływaną przez grzyby z rodzaju Aspergillus (kropidlak). Postacie aspergilozy o największym znaczeniu to poważne infekcje płucne u pacjentów z obniżoną odpornością, takich jak chorzy na AIDS, leczeni chemioterapią lub antybiotykami przez dłuższy czas. W alergiach Aspergillus odgrywa mniejszą rolę.
SJP.pl
Wikipedia
brak spermy lub niemożność jej wydalania
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. brak spermy albo plemników w spermie;
Aspermia – brak ejakulacji podczas kopulacji oraz innych czynności seksualnych, będący przyczyną męskiej niepłodności. Pomimo iż erekcja utrzymuje się stosunkowo długo, orgazm zazwyczaj nie występuje. Aspermii nie należy mylić z azoospermią, w której przy niekiedy prawidłowej objętości ejakulatu, stwierdza się brak plemników.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pokropienie wodą święconą w niedzielę przed sumą
Aspersja (Asperges) (z łac. aspergere – pokropić) – w łacińskiej tradycji liturgicznej eucharystyczny akt pokuty polegający na pokropieniu przez celebransa wodą święconą ludzi zgromadzonych na liturgii.
Akt ten jest bezpośrednim nawiązaniem do biblijnego Psalmu 51 (50), który jest psalmem pokutnym, zawierającym słowa:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. naczynie na wodę święconą umieszczone w ścianie kościoła;
Aspersorium:
Wiktionary oraz Wikipedia
szczeciniasto owłosiona bylina z rodziny marzanowatych; marzana, marzanna
Marzanka (Asperula L.) – rodzaj roślin należący do rodziny marzanowatych. Należy do niego około 200 gatunków. Występują one od północnej Afryki i Europy, poprzez Azję Środkową i południowo-zachodnią po Australię i Nową Zelandię, z największym zróżnicowaniem we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego i w południowo-zachodniej Azji. Do polskiej flory należą dwa gatunki rodzime: marzanka barwierska (A. tinctoria) i marzanka pagórkowa (A. cynanchica), kilka innych gatunków jest uprawianych, spośród nich marzanka polna (A. arvensis) przejściowo dziczeje (jest efemerofitem).
SJP.pl
Wikipedia
roślina z rodziny liliowatych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. roślina z rodziny liliowatych, pochodząca z Azji, potocznie nazywana „żelaznym liściem”;
Aspidistra (Aspidistra Ker Gaw.) – rodzaj bylin z rodziny szparagowatych (Asparagaceae), dawniej klasyfikowany do konwaliowatych (Convallariaceae), myszopłochowatych (Ruscaceae), jeszcze dawniej do liliowatych (Liliaceae). Występują na dnie lasów wschodniej Azji od wschodnich Indii, poprzez Indochiny, Chiny, po Japonię. Do lat 70. XX wieku znanych było tylko kilka gatunków. Później taksonomowie opisywać zaczęli dziesiątki kolejnych. W 2006 według "Flora of China" rodzaj obejmować miał 55 gatunków (w tym 49 z Chin, z czego aż 46 endemitów). W 2008 opisano w sumie 93 gatunki, ale szacowano ich docelową liczbę na 200-300. W 2020 baza Plants of the World wymieniała 175 gatunków zaakceptowanych. Zasięg rodzaju obejmuje wschodnią Azję od wschodniej części Himalajów po Japonię.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: osoba z zespołem Aspergera; asperger, aspergerowiec
SJP.pl
skrót od: aspirant; asp.
SJP.pl
1. w medycynie:
a) usuwanie za pomocą specjalnych aparatów próżniowych gazów lub cieczy nagromadzonych w jamie ciała wskutek choroby;
b) wchłanianie przez drogi oddechowe zewnętrznych substancji;
2. w językoznawstwie: dodawanie "h" przy artykulacji głosek i wyrazów; przydech
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dążenie do czegoś, pragnienie zrobienia lub dokonania czegoś
(1.2) fonet. przydech
(1.3) med. odciągnięcie tłoczka strzykawki w celu sprawdzenia czy jest się w świetle żyły
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dążenia, plany, ambicje danej osoby, zwłaszcza takie dotyczące osiągnięcia ambitnych celów w jakiejś dziedzinie nauki, sztuki lub życia publicznego
Aspiracje – zespół dążeń ukształtowanych na podstawie hierarchii wartości właściwych jednostce. Aspiracje zależą od samopoznania, samooceny i samookreślenia jednostki, a także od sytuacji społecznej. Jeśli jednostka trafnie określi swoją sytuację społeczną, potrafi także określić swoje aspiracje. Warto podkreślić, że aspiracje to dążenia, cele, do których jednostka dąży długotrwale, np. założenie rodziny, zdobycie określonego stanowiska, zawodu. Aspiracje są więc dążeniami jednostki, umotywowanymi możliwością ich realizacji.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
1. w medycynie i technice: związany z aspiracją (np. urządzenia aspiracyjne);
2. w językoznawstwie: wymawiany z przydechem (np. głoski aspiracyjne)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z aspiracją, dotyczący aspiracji
SJP.pl
Wiktionary
odnoszący się do aspiranta, właściwy aaspirantom
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z aspirantem, dotyczący aspiranta
SJP.pl
Wiktionary
1. osoba dążąca do osiągnięcia ambitnych celów, zwłaszcza związanych z zajęciem jakiegoś stanowiska;
2. stopień oficerski w policji i straży pożarnej; także: osoba mająca ten stopień;
3. dawniej słowo o wielu innych znaczeniach, których wspólnym elementem było: staranie, ubieganie się o coś
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto się o coś ubiega, np. o stanowisko
(1.2) stopień oficerski w straży pożarnej lub w policji
(1.3) rel. nieoficjalny stopień ministranta
(1.4) rel. mężczyzna chcący wstąpić do zakonu lub zgromadzenia zakonnego
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ aspirant
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która się o coś ubiega, np. o stanowisko
(1.2) kobiecy stopień oficerski w straży pożarnej lub w policji
(1.3) rel. nieoficjalny stopień w ministranturze żeńskiej
(1.4) rel. kobieta chcąca wstąpić do zakonu lub zgromadzenia zakonnego
SJP.pl
Wiktionary
okres pełnienia funkcji aspiranta w zakładzie naukowym
Aspirantura (łac. aspirans – ubiegający się o coś) – studia doktoranckie w Rosji, na Ukrainie, w dawnym ZSRR i niektórych państwach powstałych po jego rozpadzie; w latach 1951–1958 także w PRL.
Po uzyskaniu tytułu magistra lub równoważnego mu tytułu zawodowego osoba, która pragnęła napisać doktorat w ZSRR, kierowana była na aspiranturę i odtąd miała status studenta studiów doktoranckich (ros. aspiránt). Do obowiązków aspiranta należało ukończenie 3-letnich studiów doktoranckich (ros. aspirantúra), w czasie których zaliczał pewną liczbę obowiązkowych zajęć podnoszących kwalifikacje naukowe i w ramach tzw. praktyki pedagogicznej uczestniczył jako obserwator w zajęciach bardziej doświadczonych wykładowców (praktyka ta wynosiła min. 50 godzin zajęć = 75 godzin zegarowych). Aspirantura kończyła się (oprócz samego napisania rozprawy doktorskiej) zdaniem 3 egzaminów – (1) ze specjalizacji naukowej; (2) z języka obcego; (3) z filozofii. W 2005 egzamin z filozofii zastąpiono egzaminem z historii i filozofii nauki. Napisanie rozprawy, wysłuchanie przepisanych zajęć, odbycie praktyki i zdanie wymaganych egzaminów było warunkiem koniecznym dopuszczenia aspiranta do obrony doktorskiej.
SJP.pl
Wikipedia
spółgłoska wymawiana z przydechem, czyli następującym po niej dźwiękiem przypominającym krótkie 'h'; spółgłoska przydechowa; spółgłoska aspirowana
SJP.pl
określenie wykonawcze: jakby wzdychając
SJP.pl
specjalny aparat próżniowy służący:
a) w medycynie - do usuwania gazów lub cieczy nagromadzonych w jamie ciała wskutek choroby;
b) w technice i analizach laboratoryjnych - do usuwania pyłu i innych drobnych zanieczyszczeń
Aspirator – urządzenie ssące, o zróżnicowanej budowie i przeznaczeniu:
SJP.pl
Wikipedia
1. starać się o coś, ubiegać się o stanowisko, pozycję itp.;
2. w językoznawstwie: wymawiać głoski z przydechem
czasownik niedokonany
(1.1) starać się, ubiegać się o coś
(1.2) przest. wzdychać do czegoś
(1.3) jęz. wymawiać głoski z przydechem
(1.4) med. wyciąganie płynów z jam ciała za pomocą aspiratora
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|aspirować.
Wiktionary oraz Wikipedia
kwas acetylosalicylowy, popularny lek przeciwgośćcowy, przeciwbólowy i napotny, stosowany przy zaziębieniach, bólach stawów i mięśni, nerwobólach itp.; polopiryna, motopiryna (dawniej)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) farm. kwas acetylosalicylowy używany jako lek; pastylka lub płyn z tą substancją;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ aspiryna
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z aspiryną, dotyczący aspiryny
SJP.pl
Wiktionary
partykuła
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. chociaż, przynajmniej
Wiktionary
nagłe zniknięcie przedmiotu w trudny do wytłumaczenia sposób i pojawienie się w innym miejscu
SJP.pl
nieuprawiający sportu lub nieinteresujący się sportem
SJP.pl
termin odnoszony do zachowań, postaw lub cech osobowości, charakteryzujących się unikaniem zaangażowania jednostki w związki grupowe i (lub) realizacje celów grupowych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest aspołeczne; cecha tych, którzy są aspołeczni
SJP.pl
Wiktionary
obojętny dla spraw społecznych
przymiotnik
(1.1) obojętny dla spraw społecznych, który wyłącza się z życia społecznego
SJP.pl
Wiktionary
określenie wykonawcze: szorstko, cierpko
SJP.pl
skrót od: Acceleration Slip Regulation - system kontroli trakcji zapobiegający poślizgowi kół napędowych
skrótowiec
(1.1) mot. system zapobiegający poślizgowi kół podczas ruszania
Asr – modlitwa muzułmańska – trzecia w ciągu dnia spośród modlitw salat, odmawiana po południu. Obejmuje cztery obowiązkowe rakaty.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Assagaj (arab. Azzaghaja) – typ oszczepu przeznaczonego zarówno do walki wręcz, jak i do miotania. Długość drzewca wahała się od 1 do 2 metrów, a grotu od 15 do 20 cm (drugie tyle zajmuje żelazna oprawa). Assagaj używany był jako broń bojowa i myśliwska przez Buszmenów, Hotentotów, Kafrów, Bantu i inne ludy.
Wikipedia
określenie wykonawcze: bardzo; występuje razem z innymi określeniami tempa i charakteru utworu, np. adagio assai, allegro assai
Tempo (agogika) – jeden z elementów dzieła muzycznego, oznaczający, jak szybko utwór ma być wykonany.
SJP.pl
Wikipedia
herbata gatunku Assam
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. prowincja w północno-wschodnich Indiach;
Asam (hindi असम, trb.: Asam, trl.: Asam; ang. Assam) – stan w północno-wschodnich Indiach ze stolicą w Dispurze. Leży u stóp Himalajów i sąsiaduje ze stanami: Arunachal Pradesh, Nagaland, Manipur, Mizoram, Tripura i Meghalaya oraz z Bhutanem i Bangladeszem.
14. pod względem liczby ludności stan Indii, utrzymał swoją pozycję względem 2001 roku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Caprolagus|Blyth|ref=tak., rodzaj ssaków z rodziny zającowatych
(1.2) syst. zool. nazwa systematyczna|Caprolagus hispidus|Pearson|ref=tak., gatunek z rodzaju assamczaków (1.1)
(1.3) zool. ssak z gatunku assamczaków (1.2)
Assamczak (Caprolagus) – rodzaj ssaka z rodziny zającowatych (Leporidae).
Wiktionary oraz Wikipedia
język assamski - jeden z języków urzędowych Indii; język asamski
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem asamskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem asamskim
(1.3) spisany, stworzony w języku asamskim
Wiktionary
rodzaj gryzonia z podrodziny wiewiórek
Assapan (Glaucomys) – rodzaj ssaków z podrodziny wiewiórek (Sciurinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae). W polskiej literaturze zoologicznej nazwa zwyczajowa „assapan” używana była dla oznaczenia gatunku Glaucomys volans. Ostatecznie w wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi przypisano assapan południowy, rezerwując nazwę assapan dla rodzaju Glaucomys.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. pierwszy, najstarszy wiek cisuralu (wczesnego permu), trwający 299 – 294,6 milionów lat temu;
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: asąbLAŻ lub asambLAŻ] przestrzenna kompozycja utworzona z różnego rodzaju przedmiotów; asamblaż
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szt. trójwymiarowy kolaż z gotowych przedmiotów;
Asamblaż (fr. assemblage, tłum. gromadzenie/zbieranie/zbiór) – forma artystyczna, będąca odmianą kolażu, według której tworzy się trójwymiarowe kompozycje z przedmiotów gotowych.
Praca złożona z różnego rodzaju przedmiotów: codziennego użytku, bezużytecznych fragmentów, form naturalnych, wszelkich możliwych obiektów. Dzieło powstaje z przedmiotów, które nie są stworzone przez autora asamblażu, ale jedynie przez niego użyte, a czasem także specjalnie spreparowane, czy przystosowane (np. pomalowane, odłączone od całości, połączone z czymś innym, zniszczone). Asamblaż może mieć postać jednego obiektu powstałego z połączenia innych lub może stanowić rodzaj zbioru, kolekcji przedmiotów. Można to określić jako pewnego rodzaju przestrzenny collage otwarty na wszelkie materiały i pomysły ich zestawień i połączeń. Poszczególne fragmenty w asamblażu mogą być ze sobą sklejone, związane, umieszczone w rodzaju wspólnego pojemnika, luźno położone, powieszone obok siebie itd. Dzięki asamblażom z fragmentów tworzone są nowe znaczenia, powstają nowe związki między znaczeniami, które niosą ze sobą składowe części.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: asemBLE] rodzaj skoku w tańcu klasycznym
SJP.pl
prosty język programowania; asembler
Asembler (ang. assembler) – termin informatyczny związany z programowaniem i tworzeniem kodu maszynowego dla procesorów. W języku polskim oznacza on program tworzący kod maszynowy na podstawie kodu źródłowego (tzw. asemblacja) wykonanego w niskopoziomowym języku programowania bazującym na podstawowych operacjach procesora zwanym językiem asemblera, popularnie nazywanym również asemblerem.
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
Asser (zm. 908/909) – walijski mnich z St David’s w królestwie Dyfed. W latach 875-879 był biskupem Sherborne. Około 885 Alfred Wielki poprosił go, by opuścił St David’s i dołączył do kręgu uczonych mężów, których Alfred gromadził na swym dworze. Po rocznym pobycie w Caerwent spowodowanym chorobą, Asser przyjął zaproszenie.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: assjeme] muzyczne określenie wykonawcze: razem, wspólnie
SJP.pl
(dawniej Stone Indian River) rzeka w Kanadzie
Assiniboine – rzeka w Kanadzie, w prowincjach Saskatchewan i Manitoba, o długości 1 070 kilometrów. Rzeka nazwana od Assiniboinów, rdzennych mieszkańców tej okolicy.
SJP.pl
Wikipedia
środowiskowo o primadonnie, primabalerinie: najlepsza, najwyższej klasy
Primaballerina assoluta – tytuł przyznawany jest niezwykłym tancerkom, które wniosły ogromny wkład w rozwój i promocję baletu na świecie. Zaledwie kilka razy w ciągu historii tańca tytuł ten został przyznany, otrzymała go m.in. Matylda Krzesińska i Helena Cholewicka.
SJP.pl
Wikipedia
Assos (gr. Άσσος) – starożytne miasto greckie w północno-zachodniej Azji Mniejszej, na terenie Troady, obecnie w tureckiej prowincji Çanakkale. Współcześnie na jego terenie znajduje się wieś Behramkale. Ojczyzna filozofa stoickiego Kleantesa.
Wikipedia
1. w sztuce gotyckiej: przedstawienie Marii Wniebowziętej w koronie gwiazd i z księżycem u stóp;
2. w sztuce włoskiej: scena wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Assumpta (Assunta) – od wł. wniebowzięta. Wizerunek wniebowziętej Matki Bożej w sztuce gotyckiej przedstawiający postać Matki Boskiej wśród gwiazd z wyobrażeniem słońca, księżyca z gwiazdami u stóp. W renesansie i baroku odnosi się do wizerunku Matki Boskiej wniebowziętej.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: Asyż (miasto we Włoszech)
SJP.pl
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = teatr. eduk. akademia sztuk teatralnych
(1.2) = med. biochem. aminotransferaza asparaginianowa
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) = kynol. amerykański Staffordshire terrier, amstaf
Wiktionary
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. gałąź, konar
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stolica Kazachstanu
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Kazachstanu;
Astana (kaz. cyr. i ros. Астана; 1824–1961 Akmolińsk, 1961–1992 Celinograd, 1992–1998 Akmoła, 1998–2019, i ponownie od 2022 r. Astana, 2019–2022 Nur-Sułtan) – stolica i drugie co do liczby ludności miasto w Kazachstanie, położone nad rzeką Iszym, w północno-środkowej części kraju na Pogórzu Kazachskim.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Astany
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Astany
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Astany
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Astany
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Astana (stolica Kazachstanu)
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do miasta Astana
SJP.pl
Wiktionary
Wikipedia
pierwiastek chemiczny o symbolu At, promieniotwórczy niemetal
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu At i liczbie atomowej 85;
Astat (At, łac. astatinum z gr. άστατός ‘nietrwały’ od ά ‘bez’ i στατός ‘trwały, stały’) – promieniotwórczy pierwiastek chemiczny z grupy fluorowców.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ astat
przymiotnik
(1.1) dotyczący astatu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest astatyczne
Wiktionary
ruchomy; niestały
SJP.pl
w medycynie: niemożność chodzenia, stania na skutek zaburzeń w ośrodkowym układzie nerwowym, czasem w błędniku
Astazja – niemożność utrzymania pozycji stojącej, występująca najczęściej z abazją w histerii i w niektórych schorzeniach neurologicznych przy uszkodzeniu płata czołowego.
SJP.pl
Wikipedia
dowcipne, celne powiedzenie świadczące o towarzyskiej ogładzie mówiącego
Asteizm (fr. astéisme, gr. asteíos – dowcipny, wykształcony, miejski) – ironiczny lub autoironiczny zwrot świadczący o zręczności krasomówczej, znajomości savoir-vivre i ogładzie towarzyskiej.
Znany z wykorzystywania asteizmów w swojej twórczości jest Ignacy Krasicki (między innymi w satyrach Pijaństwo oraz Świat zepsuty).
SJP.pl
Wikipedia
jednoliścienna roślina z rzędu szparagowców
SJP.pl
stan ogólnej słabości fizycznej i psychicznej organizmu, będący następstwem przebytej ciężkiej choroby, przeżyć psychicznych lub długotrwałego niedożywienia; także utrata sił, osłabienie towarzyszące depresji i nerwicy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. stan słabości, zmniejszenie lub brak odporności fizycznej i psychicznej;
Astenia (łac. asthenia, z stgr. ἀσθένεια) – stan słabości fizycznej i psychicznej organizmu.
Osoby z astenią mają budowę ciała: szczupłą z wąskimi ramionami, zapadniętą klatką piersiową, długimi i szczupłymi kończynami oraz słabo rozwiniętymi mięśniami.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w psychologii: kobieta odznaczająca się smukłą i wątłą budową ciała, charakteryzująca się egocentrycznym usposobieniem, nieufnością w stosunku do ludzi, nieśmiałością i drażliwością; typ asteniczny; leptosomatyczka
SJP.pl
w psychologii: mający budowę ciała i usposobienie charakterystyczne dla astenika; leptosomiczny
przymiotnik
(1.1) wątły, o słabej budowie ciała lub odporności
SJP.pl
Wiktionary
w psychologii: człowiek odznaczający się smukłą i wątłą budową ciała, charakteryzujący się egocentrycznym usposobieniem, nieufnością w stosunku do ludzi, nieśmiałością i drażliwością; typ asteniczny; leptosomatyk
SJP.pl
astenka gęsiówka - gatunek motyla z rodziny miernikowcowatych
SJP.pl
osłabienie wzroku powstające wskutek nie skorygowanej okularami wady wzroku
Astenopia – subiektywne uczucie osłabienia oczu, spowodowane najczęściej przez niewyrównane wady wzroku lub niewłaściwe oświetlenie. Objawia się między innymi bólem oraz zaczerwienieniem oczu, łzawieniem, bólami głowy, zamazanym lub podwójnym widzeniem.
SJP.pl
Wikipedia
jedna ze sfer górnej części płaszcza Ziemi, podatna na przemieszczenia i odkształcenia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. warstwa płaszcza ziemskiego;
Astenosfera (warstwa Gutenberga) – warstwa o grubości około 100 km, położona w górnej części płaszcza ziemskiego, tuż pod litosferą.
Górna granica astenosfery leży na głębokości od 10 do 100 km, dolna na głębokości 350-400 km (górna 50-70 km pod oceanami i do 120 km pod kontynentami, dolna odpowiednio 400 i 250 km.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
upośledzenie jakości nasienia mężczyzny
SJP.pl
stan, w którym człowiek jest przewrażliwiony na punkcie własnej osoby, powodujący nadmierą ostrożność i nieufność
SJP.pl
kobieta przewrażliwiona na punkcie własnej osoby, zachowująca rezerwę wobec ludzi
SJP.pl
człowiek przewrażliwiony na punkcie własnej osoby, zachowujący rezerwę wobec ludzi
SJP.pl
1. roślina rosnąca dziko lub hodowana w ogrodach, mająca białe, różowe, fioletowe lub purpurowe kwiaty, które w klimacie umiarkowanym zakwitają jesienią;
2. odmiana ziemniaka
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) bot. roślina ogrodowa o pięknych różnokolorowych kwiatach;
Aster (Aster L. 1753) – rodzaj roślin nasiennych z rodziny astrowatych. W tradycyjnym, szerokim ujęciu zaliczano tu kilkaset, do tysiąca gatunków, które mimo podobieństwa okazały się być często odlegle spokrewnione. Po ich wyłączeniu w osobne rodzaje (m.in. taksonów północnoamerykańskich), w rodzaju Aster zostało ok. 170 gatunków tzw. Starego Świata, z typowym przedstawicielem astrem gawędką (Aster amellus). Mimo znaczących zmian w systematyce tradycyjnie zaliczane tu gatunki różnych rodzajów wciąż łącznie noszą nazwę zwyczajową „astrów”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zaburzenie w rozpoznawaniu kształtu dotykanych przedmiotów
Astereognozja (ang. astereognosis) – zaburzenie polegające na niemożności rozpoznania przedmiotów za pomocą dotyku, mimo braku zaburzeń czucia. Jest formą agnozji czuciowej.
Termin "astereognozja" bywa używany zamiennie z terminem "agnozja dotykowa". Niektórzy proponują jednak, aby termin "agnozja dotykowa" zarezerwować dla niewielkich zaburzeń, w których nie występują istotne deficyty somatosensoryczne, natomiast terminem "astereognozja" określać deficyty somatosensoryczne "niższego rzędu", to znaczy spowodowane uszkodzeniami kory mózgowej, rdzenia kręgowego albo nerwów obwodowych.
SJP.pl
Wikipedia
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. matka Hekate; żona tytana Persesa oraz siostra Leto; córka Kojosa i Fojbe; jedna z tytanid drugiego pokolenia;
(1.2) mitgr. jedna z córek Danaosa
(1.3) mitgr. jedna z córek giganta Alkyoneusa
(1.4) mitgr. córka Teukrosa, syna Telamona
(1.5) imię|polski|ż.;
(1.6) astr. planetoida o numerze katalogowym 658, z pasa głównego planetoid, odkryta w 1908 r.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię męskie
Asteriusz – imię męskie pochodzenia greckiego od Asterios: ast-r, -éros „gwiazda”. Stąd astérios (łac. asterius) to „gwieździsty, jasny, lśniący, niebieski”. Hagiografia zna ośmiu świętych o tym imieniu: m.in. nosił je Asteriusz z Cezarei Palestyńskiej, żyjący w pierwszej połowie III wieku.
Żeńskim odpowiednikiem jest Asteria.
Asteriusz imieniny obchodzi 3 marca, 20 maja i 10 czerwca.
SJP.pl
Wikipedia
Asteriks (fr. Astérix) – francuska seria komiksowa stworzona przez René Goscinnego (scenariusz tomów 1–24) i Alberta Uderzo (rysunki do tomów 1–34; scenariusz tomów 25–34), kontynuowana przez Jeana-Yves’a Ferriego (scenariusz od tomu 35.) i Didiera Conrada (rysunki od tomu 35.). Po raz pierwszy postać Asteriksa pojawiła się w magazynie „Pilote” 29 października 1959.
Wikipedia
1. w astronomii: ciało niebieskie niewielkich rozmiarów poruszające się dookoła Słońca, głównie między orbitami Marsa i Jowisza; planetoida;
2. w geometrii: krzywa w kształcie gwiazdy czteroramiennej
Planetoida (planeta + gr. eídos – postać), asteroida (gr. asteroeidés – gwiaździsty), planetka (ang. minor planet) – ciało niebieskie, niebędące planetą, księżycem planety, kometą lub meteoroidem, o zazwyczaj małych rozmiarach (od kilku metrów do czasem ponad 1000 km), obiegające gwiazdę (w szczególności Słońce). Ma stałą powierzchnię skalną lub lodową, bardzo często – przede wszystkim w przypadku planetoid o mniejszych rozmiarach i mało masywnych – o nieregularnym kształcie noszącym znamiona kolizji z innymi podobnymi obiektami.
SJP.pl
Wikipedia
1. w astronomii: ciało niebieskie niewielkich rozmiarów poruszające się dookoła Słońca, głównie między orbitami Marsa i Jowisza; planetoida;
2. w geometrii: krzywa w kształcie gwiazdy czteroramiennej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) astr. ciało niebieskie o małych rozmiarach (od kilku metrów do czasem ponad 1000 km), obiegające gwiazdę centralną (Słońce);
(1.2) mat. krzywa o specyficznym kształcie;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
wymarły skrzyp z rodziny archeokalamitowatych, żyjący w późnym dewonie i we wczesnym karbonie; archeokalamit
Archeokalamit, asterokalamit (Archaeocalamites, Asterocalamites) – wymarły rodzaj skrzypowych z rodziny archeokalamitowatych, żyjący w późnym dewonie i we wczesnym karbonie.
SJP.pl
Wikipedia
kopalny prawidłakowiec posiadający cechy psylofitów i widłaków
Asteroksylon (Asteroxylon mackiei) – wymarła roślina opisana po raz pierwszy z Rhynie Chert – stanowiska paleontologicznego odkrytego w Szkocji w 1912 r., datowanego na wczesny dewon (ok. 400 mln lat temu). Skamieniałości tego gatunku znane są od późnego syluru do końca dewonu. Początkowo roślina opisana została jako przedstawiciel ryniofitów Rhyniophyta, później jednak uznana została za przedstawiciela rzędu prawidłakowców.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj kryptogramu złożonego ze znaków w kształcie gwiazdki
Asteronim (z gr. ἀστήρ „gwiazda” + ὄνομα „imię”, ros. астроним) – pseudonim, rodzaj kryptogramu, podpis, składający się z jednej lub kilku asterysków (*), stosowany w miejsce nazwiska autora. Liczba gwiazdek bywa zróżnicowana – od jednej do siedmiu – a ich układ w podpisie może przyjmować różne formy, takie jak linia prosta (np. ** ***), trójkąt (⁂) czy romb.
SJP.pl
Wikipedia
znak drukarski w kształcie gwiazdki, używany najczęściej jako odsyłacz
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) poligr. znak pisarski w kształcie gwiazdki (*), najczęściej pięcio- lub sześcioramiennej, umieszczany w przybliżeniu pomiędzy średnią i górną linią pisma, stosowany m.in. jako znak umowny, symbol odsyłacza do przypisu, wieloznacznik ogólny, separator tekstu oraz jako element ozdobny;
Asterysk (łac. asteriscus „gwiazdka”, od stgr. ἀστερίσκος asterískos „gwiazdka”) – znak pisarski w kształcie gwiazdki, najczęściej pięcio- lub sześciopromiennej, umieszczony w przybliżeniu pomiędzy średnią i górną linią pisma. Stosowany do różnych celów – najczęściej jako znak umowny (np. symbol odsyłacza do przypisu, wieloznacznik ogólny, asteronim), pionowy (międzyakapitowy) lub poziomy (międzywyrażenowy) separator tekstu, oraz jako element ozdobny. Nazwa pochodzi od greckiego αστερíσκος ‘gwiazdka’, a to od αστήρ (astḗr) ‘gwiazda’.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w mineralogii: efekt gwiazdy w świetle odbitym lub przechodzącym przez niektóre kryształy; gwiazdzistość
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) znak „⁂”, stosowany w celu zwrócenia szczególnej uwagi na fragment tekstu;
(1.2) astr. układ gwiazd tworzący na niebie pewien widoczny zbiór, niebędący gwiazdozbiorem;
(1.3) miner. efekt optyczny polegający na powstaniu promieni świetlnych na minerale wskutek jego specyficznych właściwości;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ostatni władca państwa Medów (585-550 p.n.e.); Astyages
Astyages (inaczej Isztuwegu, Arsztiwajga) – ostatni władca państwa Medów (585–550 p.n.e.), syn Kyaksaresa. Za jego czasów w ramach kampanii aneksyjnych Medowie wtargnęli do północnej Syrii (w okolicach dzisiejszej granicy syryjsko-tureckiej), która stanowiła część babilońskiego imperium, i opanowali wielkie ośrodki religijne, Arbelę i Harran. Zburzyli sanktuaria i deportowali setki kapłanów. Opis spustoszeń widnieje na odkrytej w Babilonie steli. Groźba wojny z Nabuchodonozorem zmusiła Astyagesa do szukania funduszy i ludzi. Szczególnie naciskana o wsparcie była Persja. Medyjski władca jednak szybko sobie uświadomił, że przez swe powiązania z Elamem - który sam stanowił bramę do dolnej Mezopotamii - król Anszanu, Kambyzes I, musi być traktowany inaczej i na pewno z większym szacunkiem. Tak więc około 598 r. p.n.e. Astyages dał Kambyzesowi I z Anszanu, plemiennemu wodzowi, za żonę jedną ze swoich córek, księżniczkę Mandane (z tego związku narodził się Cyrus II Wielki). Działania Astyagesa nie na wiele się zdały. Po śmierci Kambyzesa I w 559 r. p.n.e. królem i chanem Persji ogłosił się Cyrus II, który rościł sobie pretensje do spadku po Astyagesie. Nie mogąc otrzymać spadku dobrowolnie Cyrus II, z racji więzów krwi, zdecydował się na wzięcie tego siłą. Przygotowując się do wojny z Astyagesem Cyrus II zapewnił sobie uprzednio wsparcie m.in. perskich plemion oraz Achemenidów. W latach 553-551 p.n.e. wojska Cyrusa II wdzierały się coraz głębiej w medyjskie terytorium, prąc twardo w stronę Ekbatany. Ostateczna klęska Astyagesa dokonała się w wyniku dwudniowej bitwy pod Pasagardami w 550 r. p.n.e. Astyages przegrał wojnę z władcą perskim a zarazem swym wnukiem Cyrusem II Wielkim. Państwo Medów dostało się pod panowanie Achemenidów. Uważa się, że Cyrus II przyjął państwowy ceremoniał królewski, a liczni Medowie zachowali pozycję społeczną równą Persom.
SJP.pl
Wikipedia
system filozoficzno-religijny uznający autorytet Wed oraz istnienie świata transcendentnego
Astika (sanskryt आस्तिक) – pojęcie pochodzące z hinduizmu oznaczające osobę bądź szkołę filozoficzną akceptującą autorytet Wed. Przeciwieństwem pojęcia astika jest nastika. Para „astika – nastika” jest niejako analogią pary „teizm – ateizm”.
SJP.pl
Wikipedia
roślina wieloletnia z rodziny skalnicowatych, pochodząca z Chin, Japonii i Półwyspu Koreańskiego; tawułka
Tawułka, astilbe, zatawułka (Astilbe) – rodzaj roślin należący do rodziny skalnicowatych. Obejmuje 21 gatunków występujących we wschodniej Azji (od Himalajów po Japonię) oraz jeden gatunek (A. biternata) rosnący we wschodniej Ameryce Północnej w Appalachach. Wiele gatunków i mieszańców między nimi w licznych odmianach uprawianych jest jako rośliny ozdobne.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. gałązka
Wiktionary
choroba układu oddechowego, często o podłożu alergicznym, polegająca na przewlekłym zapaleniu oskrzelików płucnych, objawiająca się silnymi napadami duszności, sapaniem, uczuciem ucisku w klatce piersiowej; dychawica
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. stan, w którym dominującym objawem jest ostra duszność powiązana ze świszczącym oddechem;
Astma (łac. asthma, polski termin to dychawica) – przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych z nadreaktywnością oskrzeli, prowadząca do nawracających epizodów świszczącego oddechu, duszności, uczucia ściskania w klatce piersiowej i kaszlu, występujących szczególnie w nocy lub nad ranem. Dominującym objawem astmy jest ostra duszność powiązana ze świszczącym oddechem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta, dziewczyna chora na astmę
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. kobieta cierpiąca na astmę
SJP.pl
Wiktionary
związany z astmą, właściwy astmie, cierpiący na astmę (np. astmatyczny kaszel, astmatyczne dziecko)
przymiotnik
(1.1) med. związany z astmą, charakterystyczny dla astmy, dychawicy
SJP.pl
Wiktionary
człowiek chory na astmę
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. człowiek cierpiący na astmę
Astma (łac. asthma, polski termin to dychawica) – przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych z nadreaktywnością oskrzeli, prowadząca do nawracających epizodów świszczącego oddechu, duszności, uczucia ściskania w klatce piersiowej i kaszlu, występujących szczególnie w nocy lub nad ranem. Dominującym objawem astmy jest ostra duszność powiązana ze świszczącym oddechem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lek roślinny
SJP.pl
Francja:
Wielka Brytania:
Wikipedia
Astor – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Floryda, w hrabstwie Lake.
Wikipedia
miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Oregon
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
SJP.pl
Wikipedia
skrót od: astrologia, astrologiczny (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
regionalnie: aster (roślina rosnąca dziko lub hodowana w ogrodach, mająca białe, różowe, fioletowe lub purpurowe kwiaty, które w klimacie umiarkowanym zakwitają jesienią)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mot. samochód typu Opel Astra
(1.2) reg. bot. zob. aster.
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp. od: aster (także. B. lp. jeśli mzw.)
Astra – zespół osiemnastu satelitów telekomunikacyjnych, należących do konsorcjum SES ASTRA z siedzibą w Luksemburgu, znajdujący się na orbicie geostacjonarnej nad równikiem. Obecnie na orbicie pracuje trzynaście z nich.
Satelity te nadają sygnał stacji telewizyjnych i radiowych do odbiorców w Europie oraz częściowo w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie, tylko w przekazie cyfrowym. Przekazy analogowe (w systemie PAL) zostały wyłączone 29 kwietnia 2012 roku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj pluszu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w południowej części europejskiej Rosji, położone nad Wołgą, stolica obwodu;
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Astrachania (miasta w Rosji)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Astrachania
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Astrachania (miasta w Rosji)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Astrachania
Astrachanka (ukr. Астраханка) – wieś na Ukrainie, w obwodzie zaporoskim, w rejonie melitopolskim, w hromadzie Myrne. W 2001 liczyła 1223 mieszkańców, spośród których 148 wskazało jako ojczysty język ukraiński, 1067 rosyjski, 2 białoruski, 5 ormiański, a 1 inny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z astrachanem
SJP.pl
→ Astrachań (miasto w Rosji)
przymiotnik
(1.1) dotyczący Astrachania, związany z Astrachaniem, pochodzący z Astrachania
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed błyskawicami
Wiktionary
1. półwypukły ornament architektoniczny złożony z naprzemiennie ułożonych pałeczek i krążków;
2. kość skokowa;
3. roślina zielona z rodziny motylkowatych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) anat. kość od wewnętrznej strony stopy między wgłębieniem a kostką;
(1.2) archit. ornament architektoniczny złożony z naprzemiennie ułożonych pałeczek i krążków;
(1.3) hist. w starożytnej Grecji: zwierzęca kość śródstopia (lub jej naśladownictwo) używana do gry
(1.4) hist. w starożytnej Grecji: naczynie w kształcie astragalu (1.3)
Astragal albo perełkowanie – rodzaj uwypuklonego ornamentu ciągłego utworzonego z pasma perełek (kulistych bądź owalnych) oddzielonych pionowymi krążkami („cekinami”) w postaci podwójnych soczewek (rzadziej pałeczkami). Najczęściej płaskorzeźbiony, (niekiedy malowany).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wróżenie z kości pęcinowych
Astragalomancja, astragyromancja – metoda wróżenia za pomocą kostek, kamyków lub kawałków drewna. Nazwa pochodzi od słowa astragal, oznaczającego kość skokową.
Historycznie, podobnie jak w grach w kości, „kości” zazwyczaj były kośćmi stawowymi lub innymi małymi kośćmi czworonogów. Oznaczone astragale (kości skokowe) owiec i kóz są powszechnie spotykane na stanowiskach archeologicznych w regionie Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu, szczególnie na miejscach związanych z pochówkami i religią. Na przykład oznaczone astragale znaleziono w pobliżu ołtarza Afrodyty Urania w Atenach, co sugeruje, że astragalomancja była praktykowana w pobliżu ołtarza po około 500 r. p.n.e.
SJP.pl
Wikipedia
związany z astragalem
SJP.pl
w okultyzmie, astrologii i spirytyzmie: świat niematerialny, niewidzialny, mistyczny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. ezot. świat ciał astralnych
SJP.pl
Wiktionary
→ astralny
SJP.pl
1. związany z gwiazdami (np. astralne odległości);
2. przenośnie: nierealny, wydumany (często w kontekście poetyckim lub w sensie negatywnym), np. astralna miłość, astralne pomysły
przymiotnik
(1.1) gwiezdny
(1.2) zaświatowy, niematerialny
SJP.pl
Wiktionary
elastyczne, przezroczyste tworzywo sztuczne, odporne na światło; stosowane w geodezji, poligrafii i kartografii
Astralon – zastrzeżona nazwa własna przezroczystego tworzywa sztucznego firmy Dynamit Nobel, będącego kopolimerem chlorku winylu i akrylanu metylu, którego zasadniczą cechą jest wysoka stabilność wymiarowa przy jednoczesnym zachowaniu elastyczności oraz odporność na światło. Jest to tworzywo odporne chemicznie, gładkie, łatwo zmywalne, dzięki czemu można na nim nanosić tymczasowe rysunki oraz stosować nietrwałe przyklejanie innych elementów.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj ptaków z rodziny cudowronek
Astrapia – rodzaj ptaków z rodziny cudowronek (Paradisaeidae).
SJP.pl
Wikipedia
Astrapoteria, Astrapotheria – rząd wymarłych ssaków kopytnych z Ameryki Południowej i Antarktydy. Żyły od paleocenu do miocenu. Ewolucja tej grupy jest enigmatyczna, wydaje się jednak słuszne zaklasyfikować je do grupy Meriungulata. Tą z kolei zalicza się do przetrwałego kladu Laurasiatheria.
Do grupy tej należało m.in. Astrapotherium – liczące 3m zwierzę przypominające mastodonta.
Wikipedia
Wikipedia
SJP.pl
niezwiązany ze strefą, nietworzący strefy
SJP.pl
obce imię żeńskie
Astryda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego, złożone ze staronorweskich wyrazów áss – "bóg" i fríðr – "piękna" (mogło zatem oznaczać "piękna jak bóg"). Patronką tego imienia jest bł. Astryda.
Astryda imieniny obchodzi 27 listopada.
SJP.pl
Wikipedia
regionalnie: aster (roślina rosnąca dziko lub hodowana w ogrodach, mająca białe, różowe, fioletowe lub purpurowe kwiaty, które w klimacie umiarkowanym zakwitają jesienią)
Astro – brydżowa konwencja licytacyjna, jedna w wielu form obrony po otwarciu 1BA przeciwnika, opracowali ją brydżyści Allinger, Stern i Rosler. Wejścia Astro wyglądają następująco:
Kontra Siłowa, karna.2♣ 5+ kierów i młodsza piątka lub czwórka pików2♦ 5+ pików i młodsza piątka lub czwórka kierów2♥ Jednokolorówka z kierami2♠ Jednokolorówka z pikami
Zobacz też: Aspro, Astpro i Astro.
SJP.pl
Wikipedia
przedrostek
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z ciałami niebieskimi
Wiktionary
nauka zajmująca się podstawami teoretycznymi i realizacją ewentualnych lotów międzyplanetarnych
SJP.pl
Astroarcheologia – studium poglądów, wierzeń, badań i praktyk astronomicznych w cywilizacjach starożytności. Polega na badaniu poziomu dawnej wiedzy astronomicznej na podstawie pozostałości materialnych. Zajmuje się wnioskowaniem na temat dawnej wiedzy astronomicznej na podstawie badania związanych z astronomią aspektów źródeł archeologicznych; łączy perspektywy właściwe archeologii i astronomii.
Wikipedia
dział balistyki zajmujący się analizą ruchów ciał w przestrzeni kosmicznej
SJP.pl
uczony specjalizujący się w astrobiologii (nauce badającej możliwość występowania życia poza Ziemią); kosmobiolog, egzobiolog
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zajmująca się badaniem możliwości istnienia życia poza Ziemią
SJP.pl
Wiktionary
dziedzina biologii, nauka badająca możliwość występowania życia poza Ziemią; egzobiologia, kosmobiologia, ksenobiologia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka zajmująca się badaniem możliwości istnienia życia poza Ziemią;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z astrobiologią (np. astrobiologiczne poszukiwania wody, astrobiologiczne eksperymenty); kosmobiologiczny, egzobiologiczny
przymiotnik relacyjny
(1.1) astr. biol. związany z astrobiologią lub astrobiologami
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
zagłębienie powstałe w wyniku upadku meteoroidu; krater meteorytowy
SJP.pl
nauka badająca istnienie roślinności na innych planetach, głównie na Marsie
Astrobotanika – wyodrębniana w XX wieku część astrobiologii, która zajmować się miała badaniami hipotetycznego życia roślinnego na innych planetach. Za twórcę terminu uważany jest rosyjski naukowiec Gawrił Tichow, który opracował hipotezę o istnieniu marsjańskiej szaty roślinnej.
SJP.pl
Wikipedia
nauka obejmująca badania występujących we Wszechświecie pierwiastków chemicznych; kosmochemia
Astrochemia – nauka o związkach chemicznych i reakcjach chemicznych zachodzących w przestrzeni kosmicznej.
Związki chemiczne i ich reakcje występują zwykle w luźnych obłokach molekularnego gazu w przestrzeni międzygwiezdnej. Nauka ta obejmuje jednak też przemiany chemiczne zachodzące na obrzeżach gwiazd. Jako taka łączy ze sobą dwie dziedziny: astronomię i chemię.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: astrokołczing] szkolenie związane z rozwojem osobistym z wykorzystaniem wiedzy astrologicznej
SJP.pl
największe komórki glejowe, występujące w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzujące się nieregularnym kształtem
Astrocyty, komórki gwiaździste, glej gwiaździsty – największe (8–15 μm) komórki glejowe, charakteryzujące się nieregularnym kształtem, posiadające wypustki rozgałęziające się we wszystkich kierunkach. Występują w ośrodkowym układzie nerwowym. Pełnią wiele funkcji, m.in.: uczestniczą w przekaźnictwie nerwowym, przemianach amoniaku i kreatyny, procesach regeneracji oraz fagocytozy, a także tworzą barierę krew-mózg.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. specjalistka w zakresie astrofizyki
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący astrofizyki, związany z astrofizyką
SJP.pl
Wiktionary
naukowiec badający właściwości fizyczne ciał niebieskich i materii rozproszonej w przestrzeni kosmicznej; kosmofizyk
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista w zakresie astrofizyki
Astrofizyka – nauka z pogranicza fizyki i astronomii, czasem uznawana za dział tej drugiej, badająca ciała niebieskie, takie jak gwiazdy, czarne dziury, galaktyki i materia międzygwiazdowa – ich budowę, wzajemne oddziaływanie, prawa nimi rządzące oraz procesy fizyczne w skali kosmicznej. Astrofizyka bada ewolucję zarówno pojedynczych gwiazd, jak i całego Wszechświata – dział zajmujący się tą skalą to kosmologia fizyczna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dział astronomii badający właściwości fizyczne ciał niebieskich i materii rozproszonej w przestrzeni kosmicznej; kosmofizyka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) astr. dział astronomii, nauka o budowie, ewolucji, właściwościach chemicznych i fizycznych ciał niebieskich oraz materii rozproszonej w przestrzeni poza Ziemią;
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: astrofizyk
Astrofizyka – nauka z pogranicza fizyki i astronomii, czasem uznawana za dział tej drugiej, badająca ciała niebieskie, takie jak gwiazdy, czarne dziury, galaktyki i materia międzygwiazdowa – ich budowę, wzajemne oddziaływanie, prawa nimi rządzące oraz procesy fizyczne w skali kosmicznej. Astrofizyka bada ewolucję zarówno pojedynczych gwiazd, jak i całego Wszechświata – dział zajmujący się tą skalą to kosmologia fizyczna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) fot. fotograf wykonujący zdjęcia ciał niebieskich
Wiktionary
fotografia astronomiczna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fot. dział fotografii zajmujący się utrwalaniem zjawisk i obiektów widocznych na niebie;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
fotometr służący do pomiarów astronomicznych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. fotometr używany do pomiaru natężenia światła ciał niebieskich;
SJP.pl
Wiktionary
dział astrofizyki obejmujący metody wyznaczania blasku gwiazd i jasności powierzchniowej ciał niebieskich oraz ich barw
SJP.pl
znajomość widzialnych na niebie gołym okiem gwiazd i gwiazdozbiorów
Astrognozja (gr. ἀστήρ aster ‘gwiazda’ i γνῶσις gnósis ‘wiedza, poznanie’) – pojęcie książkowe określające umiejętność rozpoznawania na niebie gwiazd i gwiazdozbiorów.
SJP.pl
Wikipedia
przyrząd do fotografowania ciał niebieskich
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) luneta astronomiczna używana do fotografowania ciał niebieskich;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) aparat do fotografowania ciał niebieskich
Wiktionary
przyrząd służący do wyznaczania kursu statku (latającego lub wodnego) na podstawie wizualnego namiaru na określone ciało niebieskie
Astrokompas – przyrząd astronomiczny do wyznaczania kursu pojazdu na podstawie namiaru na określone ciało niebieskie.
Pomiar astrokompasem zaczyna się od odczytania z tablic współrzędnych ciała niebieskiego, korzystając ze znajomości momentu pomiaru i szerokości geograficznej. Na odczytany punkt nastawia się przeziernik przyrządu, a następnie obraca się nim aż określone ciało niebieskie będzie widoczne w przezierniku. Na skali astrokompasu odczytuje się kurs.
SJP.pl
Wikipedia
skrót od: astrologia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mat. przest. narzędzie matematyczne
(1.2) astr. przest. narzędzie do mierzenia wysokości ciał niebieskich
(1.3) geod. narzędzie do pomiarów geodezyjnych
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. narzędzie matematyczne
(1.2) przest. narzędzie do mierzenia wysokości ciał niebieskich
(1.3) przest. narzędzie do pomiarów geodezyjnych
Wiktionary
dawny przyrząd do wyznaczania położenia ciał niebieskich, a później do pomiarów geodezyjnych, poprzednik sekstantu
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) astr. hist. narzędzie do mierzenia wysokości ciał niebieskich
(1.2) mat. hist. narzędzie matematyczne
(1.3) geod. hist. narzędzie do pomiarów geodezyjnych
Astrolabium (gr. ἁστρολάβον, astrolabon 'chwytający gwiazdy') – prosty pomiarowy przeziernikowy przyrząd astronomiczny używany w nawigacji do początku XVIII wieku, służący do wyznaczania położenia ciał niebieskich nad horyzontem, poprzednik sekstantu. Nazwy astrolabium używa się również w odniesieniu do współczesnego instrumentu astrometrycznego (astrolabium pryzmatyczne), wynalezionego przez francuskiego astronoma André Danjona.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kult gwiazd i planet uważanych za demony, bóstwa lub ich siedzibę
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kult ciał niebieskich uważanych za bóstwa, demony lub ich za siedziby;
Kult astralny (także astrolatria) – kult ciał niebieskich m.in.: Słońca, Księżyca, gwiazd, planet, które zostały podniesione do rangi obiektów czci religijnej.
Kult ten jest obecny w większości systemów politeistycznych. W szczególnie rozbudowanej formie pojawił się w rozwiniętych kulturach Azji (Indie, Chiny, Mezopotamia), w basenie Morza Śródziemnego (Egipt, Grecja, Rzym) oraz w wysoko rozwiniętych cywilizacjach obu Ameryk (Aztekowie, Majowie, Inkowie). Astrolatria wiązała się z reguły z uprawianiem astrologii, a wynikała z przekonania, iż pewne zjawiska przychodzące m.in. wraz ze zmianą pór roku i odbierane przez człowieka jako pozytywne lub negatywne, związane są z określonymi ciałami niebieskimi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalista w dziedzinie astrologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek zajmujący się astrologią, przepowiadający przyszłość z położenia ciał niebieskich
Astrologia (gr. αστρολογία astrología = άστρον ástron + λόγος lógos, „nauka o gwiazdach”) – wróżbiarstwo polegające na próbach przewidywania przyszłości poszczególnych ludzi i wydarzeń na Ziemi na podstawie położenia ciał niebieskich na nieboskłonie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
badanie położenia ciał niebieskich w celu znalezienia powiązań między ich konfiguracją a charakterem i losem człowieka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ezot. wróżenie z położenia ciał niebieskich; paranauka zajmująca się badaniem związku między położeniem ciał niebieskich na niebie a wydarzeniami na Ziemi i losami człowieka;
Astrologia (gr. αστρολογία astrología = άστρον ástron + λόγος lógos, „nauka o gwiazdach”) – wróżbiarstwo polegające na próbach przewidywania przyszłości poszczególnych ludzi i wydarzeń na Ziemi na podstawie położenia ciał niebieskich na nieboskłonie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ astrologia, np. przepowiednie astrologiczne, poglądy astrologiczne
przymiotnik
(1.1) dotyczący astrologii, oparty na astrologii, związany z astrologią
SJP.pl
Wiktionary
czasownik
(1.1) przest. wróżyć, przepowiadać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) bycie astrologiem, wykonywanie jego czynności
Wiktionary
→ astrolog
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zajmująca się astrologią, przepowiadająca przyszłość z położenia ciał niebieskich
SJP.pl
Wiktionary
wróżenie z gwiazd
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wróżenie z gwiazd
SJP.pl
Wiktionary
droid astromechaniczny — droid odpowiedzialny między innymi za pilotowanie myśliwców, występujący w sadze "Gwiezdne wojny" George'a Lucasa
SJP.pl
astronomiczny przyrząd do określania położenia ciał niebieskich
SJP.pl
Astrometria, astronomia pozycyjna – najstarszy dział astronomii zajmujący się pomiarami pozornych położeń i ruchów ciał niebieskich. Dzieli się na astronomię sferyczną, zawierającą matematyczną teorię potrzebną do opisywania ruchów ciał na sferze niebieskiej oraz astronomię praktyczną, obejmującą teorię przyrządów astrometrycznych, metody obserwacji i ich opracowywania.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) astr. związany z astrometrią, dotyczący astrometrii
Wiktionary
urządzenie służące do przeprowadzania badań termojądrowych
SJP.pl
Wikipedia
skrót od: astronautyka, astronautyczny
SJP.pl
osoba odpowiednio przygotowana i wyszkolona do odbywania lotów kosmicznych; kosmonauta
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) astr. zaw. osoba zajmująca się lotami w kosmos i badaniem przestrzeni kosmicznej
Astronauta (gr. ástron + gr. naútēs) – osoba przeszkolona, odpowiednio wyposażona i wysłana w przestrzeń kosmiczną w ramach załogowego lotu kosmicznego, aby służyć jako dowódca lub członek załogi na pokładzie statku kosmicznego. Termin ten jest zazwyczaj zarezerwowany dla profesjonalistów, czasami jednak jest on stosowany w stosunku do każdego, kto podróżuje w przestrzeń kosmiczną, w tym naukowców, polityków, dziennikarzy i kosmicznych turystów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta odpowiednio przygotowana i wyszkolona do odbywania lotów kosmicznych; kosmonautka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która zajmuje się lotami w kosmos
SJP.pl
Wiktionary
związany z astronautyką, astronautami (np. loty astronautyczne, badania astronautyczne); kosmonautyczny
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z astronautyką lub astronautami, dotyczący astronautyki lub astronautów
SJP.pl
Wiktionary
zespół nauk zajmujących się realizacją lotów kosmicznych, także badaniem możliwości podróży w przestrzeni międzyplanetarnej, poznawaniem jej i znajdujących się tam obiektów; kosmonautyka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. zespół nauk zajmujący się lotami poza atmosferą Ziemi;
Astronautyka (lub kosmonautyka) – zespół nauk zajmujących się wysyłaniem statków kosmicznych oraz sztucznych satelitów poza atmosferę ziemską, w przestrzeń kosmiczną celem jej eksploracji. Wykonywanie lotów kosmicznych jest jednym głównych zastosowań astronautyki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
jedna z metod nawigacji morskiej: wyznaczanie kursu statku na podstawie gwiazd
Astronawigacja – oznaczanie pozycji statku lub samolotu na podstawie pomiarów położenia niektórych ciał niebieskich.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: astronawigacja (np. przyrządy astronawigacyjne, pomiary astronawigacyjne)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. nazwa planetaanety lub gwiazdy
Wiktionary
człowiek zajmujący się badaniem ciał niebieskich
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) nauk. specjalista w zakresie astronomii;
(1.2) pot. miłośnik i znawca astronomii
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) nauk. kobieta, specjalistka w zakresie astronomii
(2.2) pot. miłośniczka i znawczyni astronomii
Astronom lub astrofizyk – naukowiec, którego obszarem badań jest astronomia lub astrofizyka.
Zajmuje się badaniem kosmosu oraz otaczającego go świata w przestrzeni kosmicznej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: astronomiczny
SJP.pl
jedna z najstarszych nauk przyrodniczych, której przedmiotem badań są ciała niebieskie, ich rozmieszczenie i ruchy w przestrzeni, pochodzenie, budowa oraz ewolucja, a także Wszechświat jako całość
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) astr. planetoida o numerze katalogowym 1154;
Astronomia (gr. ἀστρονομία astronomía od άστρον ástron + νομός nomos, „prawo rządzące gwiazdami”) – nauka przyrodnicza zajmująca się badaniem ciał niebieskich (np. gwiazd, planet, komet, mgławic, gromad i galaktyk) oraz zjawisk, które zachodzą poza Ziemią, jak również tych, które oddziałują w jej atmosferze, wnętrzu lub na powierzchni, a są pochodzenia pozaplanetarnego (np. neutrina, wtórne promieniowanie kosmiczne). Skoncentrowana jest na fizyce, chemii, meteorologii i ruchu ciał niebieskich, zajmuje się także powstaniem i rozwojem (ewolucją) Wszechświata.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) astr. dotyczący astronomii
(1.2) przen. w znaczny sposób, niezwykle dużo
Wiktionary
dotyczący astronomii i fizyki (np. tablice astronomiczno-fizyczne)
SJP.pl
1. dotyczący astronomii (np. badania astronomiczne);
2. astronomiczna wiosna, zima, jesień, lato - pory roku wyznaczane ze względu na przejście Słońca z jednego znaku zodiaku w inny;
3. przenośnie, o kwotach pieniężnych: bardzo wielki (np. astronomiczna suma, astronomiczne wydatki)
przymiotnik
(1.1) astr. dotyczący astronomii, związany z astronomią
(1.2) przen. niesamowicie duży, wielki
SJP.pl
Wiktionary
kobieta astronom
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. specjalistka w zakresie astronomii
(1.2) miłośniczka i znawczyni astronomii
SJP.pl
Wiktionary
określanie położenia statku kosmicznego w kosmosie według gwiazd
SJP.pl
specjalista w dziedzinie dociekań korzystającej z nauk astrologii i psychologii
SJP.pl
Astrosfera, aster, gwiazda podziałowa – gwiaździsty układ mikrotubul mających swój początek w centrosomie. Pojawiaj się we wczesnej profazie mitozy i mejozy. Wyznacza bieguny wrzeciona podziałowego.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spektograf astronomiczny
Wiktionary
przyrząd służący do fotografowania widm ciał niebieskich; spektrograf astronomiczny
SJP.pl
przyrząd używany w astrospektroskopii do wyznaczania temperatury i składu chemicznego gwiazd, planet, komet i materii międzygwiezdnej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spektroskop astronomiczny;
SJP.pl
Wiktionary
dział astronomii zajmujący się badaniem widm ciał niebieskich; spektroskopia astronomiczna
SJP.pl
Wikipedia
reakcja ruchowa będąca wyższą formą reakcji kompasowej, pozwalająca zwierzętom utrzymywać stały kąt toru ruchu względem światła pochodzącego od ciała niebieskiego (Słońca, Księżyca), zmieniającego w ciągu doby swe położenie na niebie
Astrotaksja – mechanizm orientacji przestrzennej zwierząt względem ciał niebieskich (Księżyca, Słońca), występuje m.in. u ptaków.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: astroterfer] uczestnik pozornie spontanicznych działań mających wyrazić poparcie społeczne lub sprzeciw dla jakiejś praktyki, usługi, idei itp.
SJP.pl
[czytaj: astroterfing] pozornie spontaniczne działanie mające wyrazić poparcie społeczne lub sprzeciw dla jakiejś praktyki, usługi, idei itp.
Astroturfing, kładzenie sztucznej trawy – określenie służące do nazwania pozornie oddolnych obywatelskich akcji lub inicjatyw podejmowanych w celu wyrażenia poparcia albo sprzeciwu dla idei, polityki, usługi, produktu, wydarzenia. Kampania tego typu ma sprawiać wrażenie niezależnej reakcji społecznej, podczas gdy rzeczywista tożsamość jej inicjatora i jego intencje pozostają ukryte.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: astroterfingowy] związany z pozornie spontanicznymi działaniami mającymi wyrazić poparcie społeczne lub sprzeciw dla jakiejś praktyki, usługi, idei itp.
SJP.pl
o cechach astrowatych (rodzina roślin)
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Asteraceae|Dum.|ref=tak., jedna z rodzin roślin należąca do rzędu astrowców;
forma przymiotnika.
(2.1) plural|astrowaty.
Astrowate (Asteraceae Dum.) lub złożone (Compositae Gis.) – rodzina roślin należąca do rzędu astrowców (Asterales). Jedna z najliczniejszych rodzin roślin naczyniowych – należy do niej około 24,7–25 tys. gatunków grupowanych w 1620 rodzajach (druga rodzina roślin naczyniowych pod względem zróżnicowania gatunkowego). Rodzina jest kosmopolityczna, a jej przedstawiciele zasiedlają bardzo zróżnicowane siedliska. Charakterystyczną cechą budowy tych roślin jest ciasne skupienie kwiatów na spłaszczonym i rozszerzonym szczycie pędu (osadniku) tworzące kwiatostan zwany koszyczkiem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
o cechach astrowatych (rodzina roślin)
przymiotnik
(1.1) bot. o cechach roślin z rodziny astrowatych
SJP.pl
Wiktionary
1. → aster;
2. o cechach astrowych (grupa roślin)
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych z kladu astrowych
SJP.pl
przeźroczysta kopuła na kadłubie samolotu, umożliwiająca wykonywanie pomiarów astronawigacyjnych
SJP.pl
Astrowirusy (łac. Astroviridae, z łac. astrum - gwiazda) – rodzina wirusów, charakteryzujących się następującymi cechami:
Wikipedia
1. → aster;
2. o cechach astrowych (grupa roślin)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. podłoga, posadzka
Wiktionary
imię żeńskie
Astryda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego, złożone ze staronorweskich wyrazów áss – "bóg" i fríðr – "piękna" (mogło zatem oznaczać "piękna jak bóg"). Patronką tego imienia jest bł. Astryda.
Astryda imieniny obchodzi 27 listopada.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. miner. ciemnozielona odmiana jadeitu, bogata w chrom
Wiktionary
gatunek ptaka z rzędu wróblowych, z reguły niewielkich rozmiarów, o krępej sylwetce i krótkim, zaostrzonym dziobie, występujący w południowej Afryce, Azji i Australii
SJP.pl
rodzina ptaków z rzędu wróblowych
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Estrildidae|Bonaparte|ref=tak., rodzina ptaków z rzędu wróblowych;
Astryldowate (Estrildidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), obejmująca sto kilkadziesiąt gatunków, występujących w tropikach Starego Świata oraz Australazji.
Są to małe ptaki, posiadające krótkie i mocne dzioby przystosowane do miażdżenia ziaren. Większość gatunków wykazuje podobne zachowanie oraz podobną budowę ciała, różnią się natomiast znacznie pod względem ubarwienia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
o cechach astryldowatych (rodzina ptaków)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Estrildinae|Bonaparte|ref=tak., podrodzina ptaków z rodziny astryldowatych;
forma rzeczownika.
(2.1) M., B. i W. lm. od: astryld
Astryldy (Estrildinae) – podrodzina ptaków z rodziny astryldowatych (Estrildidae).
Wiktionary oraz Wikipedia
region i kraina historyczna w Hiszpanii
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. kraina geograficzna położona w północnej Hiszpanii nad Zatoką Biskajską, w średniowieczu niezależne królestwo
(1.2) geogr. adm. wspólnota autonomiczna i prowincja Hiszpanii;
Asturia, Księstwo Asturii (hiszp. Asturias, Principado de Asturias, ast. Asturies, Principáu d’Asturies) – region historyczno-geograficzny, wspólnota autonomiczna i prowincja w Hiszpanii.
Podczas rządów gen. Franco Asturia nazywana była prowincją Oviedo, jej historyczna nazwa została przywrócona za czasów demokratycznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
Asturia, Księstwo Asturii (hiszp. Asturias, Principado de Asturias, ast. Asturies, Principáu d’Asturies) – region historyczno-geograficzny, wspólnota autonomiczna i prowincja w Hiszpanii.
Podczas rządów gen. Franco Asturia nazywana była prowincją Oviedo, jej historyczna nazwa została przywrócona za czasów demokratycznych.
SJP.pl
Wikipedia
lud celtyberyjski zamieszkujący w czasach starożytnych północno-zachodnie tereny Półwyspu Iberyjskiego
Asturowie – indoeuropejski lud celtycki, zamieszkujący w czasach starożytnych północno-zachodnie tereny Półwyspu Iberyjskiego – dzisiejszą Asturię, prowincję León, zachodnią część prowincji Lugo, i północną prowincji Zamora w Hiszpanii oraz region Trás-os-Montes w północno-wschodniej Portugalii.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) rzad. związany z Asturią
Wiktionary
mieszkaniec Asturii (wspólnoty autonomicznej w Hiszpanii)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Asturii
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Asturii (regionu w Hiszpanii)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Asturii
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Asturia
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Asturii, związany z Asturią
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język zachodnioromański używany w kilku hiszpańskich prowincjach;
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem asturyjskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem asturyjskim
(1.3) spisany, stworzony w języku asturyjskim
Wiktionary
obiektyw fotograficzny odznaczający się astygmatyzmem
SJP.pl
kobieta z wadą wzroku polegającą na nieostrym widzeniu
SJP.pl
związany z astygmatyzmem (np. astygmatyczne układy optyczne, astygmatyczne oko)
przymiotnik
(1.1) związany z astygmatyzmem
SJP.pl
Wiktionary
człowiek z wadą wzroku polegającą na nieostrym widzeniu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. osoba mająca astygmatyzm
Astygmatyzm – wada układu optycznego, polegająca na tym, że promienie padające w dwóch prostopadłych płaszczyznach są ogniskowane w różnych punktach. Wywołuje ona obraz nieostry i zniekształcony.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. wada soczewek spowodowana ich niejednakowym wygięciem w różnych miejscach;
2. nieostre widzenie spowodowane zniekształceniem rogówki oka; niezborność oka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) opt. wada soczewek, w której promienie padające w dwóch płaszczyznach prostopadłych są ogniskowane w różnych punktach, co daje nieostry i zniekształcony obraz;
(1.2) med. wada wzroku z widzeniem obrazu nieostrego i różnie zniekształconego;
Astygmatyzm – wada układu optycznego, polegająca na tym, że promienie padające w dwóch prostopadłych płaszczyznach są ogniskowane w różnych punktach. Wywołuje ona obraz nieostry i zniekształcony.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto w Egipcie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto na południu Egiptu, na wschodnim brzegu Nilu, przy pierwszej katarakcie;
(1.2) geogr. adm. muhafaza w południowym Egipcie;
Asuan (arab. أسوان, Aswan, Aswān [ʔɑsˈwɑːn]; kopt. Ⲥⲟⲩⲁⲛ Souan [swɑn]) – miasto na południu Egiptu i zarazem stolica gubernatorstwa o tej samej nazwie. Miasto położone jest na wschodnim brzegu Nilu, przy pierwszej katarakcie i jest z tego powodu celem wycieczek oraz ważnym centrum lokalnej turystyki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Asuanu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Asuanu
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Asuanu, miasta w Egipcie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Asuanu
SJP.pl
Wiktionary
→ Asuan
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Asuanem, dotyczący Asuanu
SJP.pl
Wiktionary
nieposiadający własnej istoty, istniejący jedynie w czyimś umyśle
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od asumpt
Wiktionary
członek męskiego zakonu rzymskokatolickiego opartego na regule św. Augustyna, założonego w 1843 roku w Nîmes
SJP.pl
przestarzałe: impuls, pobudka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. powód lub zachęta do zrobienia czegoś
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: asunSJON] stolica Paragwaju
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Paragwaju;
Asunción (wym. [asunˈsjon]) – stolica Paragwaju, położona nad rzeką Paragwaj na zachodnim skraju Wyżyny Brazylijskiej, przy granicy z Argentyną.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: asunsjończyk] mieszkaniec Asunción (stolicy Paragwaju)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Asunciónu
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: asunSJONka] mieszkanka Asunción (stolicy Paragwaju)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Asunciónu
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: asunsjoński] przymiotnik od: Asunción (stolica Paragwaju; Asuncion)
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do miasta Asunción
SJP.pl
Wiktionary
w mitologii indyjskiej: potężna istota nadludzka; również demon, który był przeciwnikiem bogów: dewów
Asura (także: assura, asaura, aszura; san. asu – „oddech Pradźapati” lub as – „być”) – potężne i złe istoty występujące w hinduizmie i buddyzmie, przeciwnicy dewów.
SJP.pl
Wikipedia
asyryjski władca, 669-631 p.n.e.
Aszurbanipal, Asurbanipal, właśc. Aszur-bani-apli (akad. Aššur-bāni-apli, tłum. „bóg Aszur jest twórcą syna pierworodnego”), w tradycji biblijnej Asnefar bądź Asnappar – król Asyrii z dynastii Sargonidów; syn Asarhaddona; założyciel słynnej biblioteki w Niniwie; panował w latach 669-631 p.n.e.; pomimo rozruchów wewnętrznych utrzymał państwo w granicach od Zatoki Perskiej do Morza Śródziemnego.
SJP.pl
Wikipedia
produkt marki Asus
ASUS, oficjalnie ASUSTeK Computer Inc. – tajwańskie przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją elektroniki, głównie: płyt głównych, kart graficznych, laptopów, smartfonów, tabletów, komputerów stacjonarnych oraz napędów optycznych.
SJP.pl
Wikipedia
w językoznawstwie: wytwarzanie się w końcowej fazie artykulacji spółgłoski zwartej szczeliny, której rezultatem są np. polskie spółgłoski ć, dź
Asybilacja – proces fonetyczny, w wyniku którego spółgłoski zwarte zmieniają się w zwarto-szczelinowe i szczelinowe. Często następuje wraz z palatalizacją. Np. t > ć (język polski), k > č` > c > s (łacina), k > č` lub c` (język prasłowiański).
SJP.pl
Wikipedia
utworzony bez sufiksu -s-
SJP.pl
w bankowości: zlecenie wypłaty określonej sumy pieniężnej
SJP.pl
1. w bankowości: związany z asygnacją, dowodzący asygnacji (np. kwit asygnacyjny);
2. przestarzałe, o pieniądzu: papierowy, w przeciwieństwie do kruszcowego (np. ruble asygnacyjne)
SJP.pl
1. dokument w formie kwitu kasowego będący dowodem dokonywanych wpłat lub wypłat;
2. papierowy pieniądz, banknot
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) finans. dokument kasowy potwierdzający operację gotówkową
(1.2) hand. zaświadczenie uprawniające do kupna na odmiennych, często preferencyjnych warunkach
(1.3) przest. bank. pieniądz papierowy, wczesna postać banknotu;
(1.4) przest. finans. papier wartościowy, często oprocentowany, wydawany w zamian za świadczenia materialne dla państwa, z obligiem spłaty gotówkowej; rodzaj obligacji
Asygnata (z łac. assignatus – wyznaczony, przyznany) – rodzaj instrumentu finansowego używanego historycznie jako pieniądz papierowy na przełomie XVIII i XIX wieku, m.in. we Francji (1789-1796), Włoszech (1798-1799) i Rosji (1769-1817).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: asygnata
SJP.pl
1. przeznaczać, przeznaczyć na coś pewną sumę pieniędzy;
2. w bankowości: zlecać, zlecić wypłacenie określonej sumy pieniędzy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przeznaczanie jakiejś kwoty na dany cel
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest asylabiczne
Wiktionary
najczęściej o wierszu, lub utworze literackim, niemelicznym, którego liczba sylab w jednym wersie nie jest równa liczbie sylab wersu następnego
SJP.pl
brak rygoru co do jednakowej liczby sylab w wersach, np. w wierszach nieregularnych, wolnych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) w poezji: brak stałej budowy wiersza
SJP.pl
Wiktionary
brak równowagi w danym układzie przestrzennym lub relacjach, dominacja wartości, zachowań, środków, danych itp. pewnego typu; asymetryczność
SJP.pl
Wikipedia
brak równowagi w danym układzie przestrzennym lub relacjach, dominacja wartości, zachowań, środków, danych itp. pewnego typu; asymetria
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest asymetryczne; cecha tych, którzy są asymetryczni
SJP.pl
Wiktionary
wyróżniający się brakiem symetrii (np. asymetryczna figura, asymetryczne relacje w małżeństwie)
przymiotnik
(1.1) niebędący symetrycznym, niemający symetrii
SJP.pl
Wiktionary
1. zupełne przystosowanie się do czegoś, np. do warunków życia w obcym kraju;
2. w biologii: przemiana substancji pobranych z zewnątrz na składniki danego organizmu; przyswajanie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przystosowanie się do życia w obcej społeczności
Asymilacja (z łac. assimilatio, od similis = 'podobny')
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest asymilacyjne
Wiktionary
przymiotnik od: asymilacja (np. polityka asymilacyjna, procesy asymilacyjne)
przymiotnik relacyjny
(1.1) socjol. związany z asymilacją
(1.2) biol. związany z asymilacją
(1.3) jęz. związany z asymilacją
(1.4) psych. związany z asymilacją
SJP.pl
Wiktionary
zwolennik i propagator polityki przystosowania się, przyswojenia obcej kultury; asymilator
SJP.pl
bezpośredni produkt przyswojenia przez organizm substancji pobranej z zewnątrz
SJP.pl
zwolennik i propagator polityki przystosowania się, przyswojenia obcej kultury; asymilant
SJP.pl
zwolenniczka i propagatorka polityki przystosowania się, przyswojenia obcej kultury
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z asymilatorem, asymilatorami, dotyczący asymilatora
SJP.pl
Wiktionary
1. ulegać asymilacji, upodabniać, przystosowywać coś do czegoś;
2. w biologii: przemieniać substancje pobrane z zewnątrz na składniki danego organizmu; przyswajać;
3. asymilować się - przystosowywać się do czegoś, np. do warunków życia w obcym kraju
czasownik przechodni niedokonany (dk. zasymilować)
(1.1) przystosowywać do otoczenia
(1.2) pobierać z otoczenia
czasownik zwrotny niedokonany asymilować się (dk. zasymilować się)
(2.1) przystosowywać się do otoczenia
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) socjol. przyswajanie sobie kultury, obyczajów, cech właściwych obcej grupie
(1.2) socjol. powodowanie, że obca grupa lub osoba przyswaja sobie kulturę, obyczaje, cechy właściwe jakiejś grupie
(1.3) przyswajanie sobie nowych treści oraz włączenie ich do zdobytego wcześniej doświadczenia i wiedzy
(1.4) biol. pobieranie z zewnątrz substancji i przetwarzanie ich na potrzeby własnego organizmu
(1.5) jęz. upodobnianie się pod względem artykulacyjnym danej głoski do sąsiedniej
Wiktionary
drzewo lub krzew z rodziny flaszowcowatych
Asymina, urodlin (Asimina Adans.) – rodzaj roślin z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae). Obejmuje 8–9 gatunków. Rośliny te występują naturalnie we wschodniej części Ameryki Północnej – w klimacie od zwrotnikowego do umiarkowanego. Przy czym tylko jeden – asymina trójklapowa ma szeroki zasięg obejmujący tereny od Ontario po Florydę i Teksas, a reszta rośnie tylko na Florydzie i w sąsiedniej Georgii. Rośliny te rosną w lasach i zaroślach.
SJP.pl
Wikipedia
niewykazujący symptomów, niedający objawów; bezobjawowy
SJP.pl
prosta, której odległość od danej prostej nieograniczenie maleje w miarę posuwania się po tej prostej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. prosta, do której dąży dana krzywa lub wykres danej funkcji;
Asymptota krzywej (gr. ἀσύμπτοτη, „nie stykać się”) – prosta l jest asymptotą danej krzywej C (w szczególności wykresu funkcji), jeśli dla punktu oddalającego się nieograniczenie wzdłuż krzywej C odległość tego punktu od prostej l dąży do zera.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. dotyczący asymptoty;
2. zbliżający się do czegoś, ale niemogący tego osiągnąć
przymiotnik
(1.1) mat. odnoszący się do asymptoty; zbliżający się do pewnej granicy lub krzywej, ale nigdy jej nieosiągający
(1.2) zbliżający się do czegoś, ale niemogący tego nigdy osiągnąć
SJP.pl
Wiktionary
w gwarze środowiskowej: rozbieżność obrazu i dźwięku w filmie, asynchronizm
SJP.pl
1. niezbieżność w czasie kilku zjawisk, czynności, procesów; asynchronizm
2. w językoznawstwie: niejednoczesność ruchów narządów mowy przy artykulacji głosek
SJP.pl
Asynchroniczność, transmisja asynchroniczna (ang. asynchronic, asynchronous transmission) – przeciwieństwo synchroniczności, a także sposób przesyłania danych pozwalający na nieregularne ich wysyłanie, przy czym początek i koniec transmisji oznaczane są wydzielonym (ustalonym) symbolem. Transmisja asynchroniczna jest znacznie bardziej elastyczna od transmisji synchronicznej, choć w przypadku łączy danych może ograniczać nieco użyteczne pasmo (przepustowość) łącza.
SJP.pl
Wikipedia
1. niejednoczesny, niezbiegający się w czasie;
2. silnik asynchroniczny - silnik elektryczny na prąd zmienny, którego liczba obrotów na jednostkę czasu zmienia się w zależności od obciążenia
przymiotnik
(1.1) taki, który nie zachodzi równocześnie z innym procesem lub zdarzeniem; przebiegający niezależnie w czasie
SJP.pl
Wiktionary
1. niezbieżność w czasie kilku zjawisk, czynności, procesów; asynchronia
2. rozbieżność obrazu i dźwięku w filmie spowodowana błędem technicznym lub wprowadzona świadomie dla celów artystycznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. asańdźka
Wiktionary
konstrukcja składniowa zbudowana z szeregu współrzędnych członów lub zdań niepołączonych spójnikiem
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. figura retoryczna polegająca na łączeniu wyrazów bez spójnika;
Asyndeton (gr. ἀσύνδετον asýndeton, od ἀσύνδετος asýndetos – „niepołączony, bez spójników”) – konstrukcja składniowa zaliczana do figur retorycznych polegająca na łączeniu zdań lub ich części bez użycia spójnika. Np.: Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem; Miasto. Masa. Maszyna; Wolność, równość, braterstwo.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w językoznawstwie: połączony bez użycia spójnika; bezspójnikowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) gram. zob. bezspójnikowy.
SJP.pl
Wiktionary
zaburzenie koordynacji ruchów wskutek uszkodzenia móżdżku, polegające na braku współdziałania grup mięśniowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. adm. wojsk. pobór, branka
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. brać do wojska
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. adm. wojsk. pobór
Wiktionary
starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii;
Asyria (akad. māt Aššurki) – starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii istniejące od drugiej połowy III tysiąclecia p.n.e. do pierwszej połowy I tysiąclecia p.n.e.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalista w zakresie asyriologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista w dziedzinie asyriologii
SJP.pl
Wiktionary
nauka zajmująca się badaniem zabytków pisma klinowego, kultury duchowej i materialnej ludów Mezopotamii: Asyryjczyków, Babilończyków i Sumerów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. nauka badająca starożytną kulturę duchową i kulturę materialną ludów Mezopotamii;
Asyrologia, asyriologia – nauka badająca piśmiennictwo oraz kulturę duchową i materialną ludów Mezopotamii: Sumerów, Akadów, Babilończyków i Asyryjczyków; w praktyce obejmuje całość wiedzy o językach, historii i kulturze ludów starożytnego Bliskiego Wschodu, które posługiwały się pismem klinowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) archeol. związany z asyriologią, dotyczący asyriologii
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) naukowiec zajmujący się starożytną Asyrią
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. nauka badająca starożytną kulturę duchową i kulturę materialną ludów Mezopotamii;
Asyrologia, asyriologia – nauka badająca piśmiennictwo oraz kulturę duchową i materialną ludów Mezopotamii: Sumerów, Akadów, Babilończyków i Asyryjczyków; w praktyce obejmuje całość wiedzy o językach, historii i kulturze ludów starożytnego Bliskiego Wschodu, które posługiwały się pismem klinowym.
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Asyrii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. przedstawiciel semickiego narodu zamieszkującego północny Irak, Iran, południową Turcję i Syrię;
(1.2) mieszkaniec Asyrii
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Asyrii
SJP.pl
→ Asyria
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Asyrii, związany z Asyrią, pochodzący z Asyrii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. staroż. dialekt asyryjski języka akadyjskiego;
(2.2) jęz. język asyryjski;
SJP.pl
Wiktionary
→ Asyż (miasto we Włoszech)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Asyżem, dotyczący Asyżu
SJP.pl
Wiktionary
skrót od:
1. asystent;
2. asystencki
SJP.pl
1. grupa osób towarzyszących; eskorta; świta; poczet; obstawa;
2. towarzyszenie komuś;
3. w sporcie: współudział przy zdobyciu punktu lub punktów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. osoba lub grupa osób towarzysząca komuś
(1.2) książk. obecność przy kimś lub przy czymś; asystowanie
(1.3) sport. w piłce nożnej, koszykówce, hokeju: podanie, po którym następuje strzał zakończony golem
(1.4) wojsk. uczestnictwo żołnierzy w podniosłym wydarzeniu w umundurowaniu reprezentacyjnym
Asysta – podanie do zawodnika z tej samej drużyny, po którym zostają zdobyte punkty lub jest zdobyta bramka (tzw. gol).
Termin asysta występuje w grach zespołowych, między innymi w koszykówce czy w hokeju, zazwyczaj w zdobytych bramkach (golach) lub koszach (punkty) z akcji. Nie występują natomiast w rzutach karnych, rożnych czy rzutach osobistych. W piłce nożnej pojęcie to pojawiło się niedawno.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. obecność określonych osób przy sporządzaniu dokumentu;
2. dawniej: obecność przy kimś; asystowanie, asysta;
3. dawniej: grupa osób towarzysząca komuś
SJP.pl
odnoszący się do asystenta, właściwy asystentowi
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z osobą lub funkcją asystenta
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do asystenta
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
1. osoba będąca obecną i pomagająca przy tym (zwykle specjaliście przy jego pracy);
2. młodszy pracownik naukowo-dydaktyczny w szkole wyższej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba pomagająca specjaliście przy wykonywanej przez niego pracy
(1.2) stud. stanowisko na wyższej uczelni lub w instytucie naukowym niższe od adiunkta; także. osoba zajmująca to stanowisko
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) inform. program ułatwiający użytkownikowi wykonanie określonej procedury
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ asystent
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta asystent
SJP.pl
Wiktionary
stanowisko asystenta (zwłaszcza na uczelni wyższej)
SJP.pl
nagłe zatrzymanie krążenia, ustanie elektrycznej i mechaniczne aktywności serca
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. brak czynności elektrycznej serca;
Asystolia (łac. z gr. asystole) – brak elektrycznej i mechanicznej czynności serca lub czynność serca o częstotliwości mniejszej niż 10/min. Jest częstym wtórnym mechanizmem zatrzymania krążenia. W zapisie EKG objawia się w postaci prawie płaskiej linii, zbliżonej do linii izoelektrycznej w co najmniej dwóch sąsiadujących odprowadzeniach EKG. Jej wystąpienie oznacza zazwyczaj całkowity brak czynności skurczowej serca, poza przypadkami asystolii rzekomej, kiedy to płaska linia w zapisie EKG spowodowana jest problemami technicznymi sprzętu do rejestracji EKG, złym przyleganiem elektrod do skóry lub błędami w technice badania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. dotyczący asystolii
Wiktionary
1. towarzyszyć komuś jako eskorta;
2. być obecnym i pomagać przy tym;
3. w sporcie: mieć udział przy zdobyciu punktu lub punktów;
4. przestarzałe: zabiegać o czyjeś względy; adorować
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) być obecnym, towarzyszyć przy czym
(1.2) pomagać przy czym
(1.3) daw. starać się o czyjeś względy
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wspomaganie specjalisty w trakcie wykonywanych przez niego zadań
(1.2) towarzyszenie, najczęściej bierne, przy jakichś czynnościach
(1.3) sport. w piłce nożnej: wykonanie podania do strzelca bramki
Wiktionary
wymagający osoby towarzyszącej
SJP.pl
miasto i gmina we Włoszech
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto i gmina we Włoszech, w Umbrii;
Asyż (wł. Assisi) – miasto i gmina we Włoszech, położone na południowy wschód od Perugii, w regionie Umbria, w prowincji Perugia.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwały 24 443 osoby, 131,4 os./km². W starożytności istniała na tym terenie niewielka osada etruska. W III wieku p.n.e. pod panowaniem rzymskim jako Asisium. Od XII wieku należał do Księstwa Spoleto i uczestniczył w wielu wojnach z sąsiednimi miastami, a zwłaszcza z Perugią. Pod koniec XII wieku Asyż zdobył niepodległość i w 1184 ustanowiono w nim samorząd miejski.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Asyżu (miasta we Włoszech)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Asyżu
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Asyżu (miasta we Włoszech)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Asyżu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. popiół
Asza (ros. Аша) – miasto w Rosji w obwodzie czelabińskim, stolica administracyjna rejonu aszyńskiego. Położone jest w pobliżu Czelabińska i znajduje się w nim stacja Kolei Transsyberyjskiej.
Wiktionary oraz Wikipedia
afrykański lud zamieszkujący Togo, centralne rejony Ghany oraz przyległe obszary Wybrzeża Kości Słoniowej
Aszanti, również Asante, Aszantowie – dominująca grupa etniczna we współczesnej Ghanie. W średniowieczu tworzyli potężne imperium w Afryce Zachodniej.
Przed europejską kolonizacją ludzie Aszanti poprzez handel rozwinęli potężne imperium w Afryce Zachodniej. Przed XIII wiekiem ludzie Akan migrowali na obszar pasa leśnego dzisiejszej Ghany i założyli tam małe stany w pagórkowatym terenie, mniej więcej w miejscu, gdzie leży współczesne Kumasi. W okresie szczytowym Imperium Mali Aszanti, a w szczególności ludzie Akan, stali się bogaci, handlując złotem wydobywanym w kopalniach na ich terytorium. Aktualnie te kopalnie są własnością spółki AngloGold.
SJP.pl
Wikipedia
→ aszaryzm
SJP.pl
prąd w teologii muzułmańskiej stworzony przez Al-Aszariego i rozwijany w X i XI w.
Aszaryci (arab. الأشاعرة) – najważniejszy z odłamów sunnickiego kalamu.
Nazwa kierunku pochodzi od nazwiska teologa Al-Aszariego (ok. 874–936). Był to swoisty kompromis między naukami mutazylitów a poglądami ortodoksyjnego islamu, do zderzenia których doszło na początku IX wieku. Najważniejsi przedstawiciele aszaryzmu to: Abu Bakr al-Bakillani (zm. 1013), Al-Dżuwajni (zm. 1085) i Al-Ghazali (zm. 1111).
SJP.pl
Wikipedia
stolica Turkmenistanu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Turkmenistanu;
Aszchabad (turkm. Aşgabat; ros. Ашхабад) – stolica Turkmenistanu leżąca na południu kraju. Aszchabad jest miastem na prawach wilajetu. W 2022 roku liczyło ok. 1,03 mln mieszkańców.
Krajowe główne centrum przemysłowe. Funkcjonuje tu przemysł maszynowy, metalowy, elektrotechniczny, chemiczny, materiałów budowlanych, szklarski, włókienniczy oraz spożywczy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Aszchabadu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Aszchabadu, osoba pochodząca z Aszchabadu
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Aszchabadu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Aszchabadu, kobieta pochodząca z Aszchabadu
SJP.pl
Wiktionary
→ Aszchabad (stolica Turkmenistanu)
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do miasta Aszchabad
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Izraelu, w Dystrykcie Południowym, nad Morzem Śródziemnym;
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Saint-Acheul (Francja); kultura aszelska - kultura starszego paleolitu
SJP.pl
w mitologii ugaryckiej i hebrajskiej: bogini wybrzeża morskiego
Aszera (ugaryckie: ’ṯrt, hebr. אֲשֵׁרָה, inne formy: Athirat, Aszirat, Elat) – w mitologii ugaryckiej bogini wybrzeża morskiego, utożsamiana z planetą Wenus i jej aspektem jako Gwiazda Poranna, matka bogów, początkowo żona najwyższego boga Ela, później żona Baala. Przeszła także do ludowej mitologii hebrajskiej wraz z tendencjami synkretycznymi, zwalczanymi przez ortodoksyjny nurt broniący radykalnego monoteizmu Izraelitów nakazanego w Dekalogu.
SJP.pl
Wikipedia
ładnie wydana, ilustrowana książeczka dla dzieci, zwykle reprezentująca jakiś cykl wydawniczy
SJP.pl
miasto w Izraelu; Askalon
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Izraelu, w Dystrykcie Południowym, nad Morzem Śródziemnym;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Aszkelonem, dotyczący Aszkelonu
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Żyd wywodzący się z diaspory osiadłej we wschodniej, centralnej i częściowo zachodniej części Europy; Żyd aszkenazyjski, askenazyjczyk
SJP.pl
SJP.pl
→ aszkenazyjczyk; askenazyjski
przymiotnik
(1.1) związany z Aszkanazem, dotyczący Aszkanaza
(1.2) związany z krajem Aszkenaz, dotyczący kraju Aszkenaz
(1.3) związany z Aszkenezyjczykami, dotyczący Aszkenazyjczyków
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
Aszkiełowiczowie herbu Topór – polski ród szlachecki wywodzący się z terenów Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Mieszkali w powiatach oszmiańskim i wileńskim.
SJP.pl
Wikipedia
język z grupy języków nuristańskich
SJP.pl
aszrama, aśrama, aśram;
1. każde z czterech stadiów życia członków trzech wyższych stanów społeczeństwa indyjskiego (warna);
2. pustelnia, erem
SJP.pl
aśrama, aśram, aszram;
1. każde z czterech stadiów życia członków trzech wyższych stanów społeczeństwa indyjskiego (warna);
2. pustelnia, erem
SJP.pl
Wikipedia
w mitologii fenickiej: bogini miłości i płodności, opiekunka wojowników; Astarte
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. starożytne miasto w północnej Mezopotamii, współcześnie stanowisko archeologiczne;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) mit. asyryjski bóg opiekuńczy miasta Aszur (1.1);
forma rzeczownika|rodzaj=żeński.
(3.1) D. lm. od Aszura
Wiktionary oraz Wikipedia
w muzułmańskim kalendarzu księżycowym: dziesiąty dzień pierwszego miesiąca roku
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) rel. muzułmańskie święto przypadające dziesiątego dnia miesiąca muharram;
forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.
(2.1) D. i B. od Aszur
Aszura (arab. عاشوراء, āšūrā’, aram. asurya „dekada”) – islamskie święto obchodzone 10. dnia pierwszego miesiąca (muharram). Jest jednym z najważniejszych świąt szyitów, inaczej jest interpretowane przez sunnitów. Przez szacunek do muzułmanów i ich tradycji, na Bliskim Wschodzie czy w Indiach, święto jest niekiedy obchodzone także przez wyznawców innych religii, na przykład przez niektóre grupy hinduistyczne, buddyjskie czy chrześcijańskie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię królów Asyrii
SJP.pl
ludowy poeta w krajach Wschodu
Aszyk (azer. aşıq; tur. âşık; pers. عاشیق, aszigh; gruz. აშუღი, aszughi; orm. աշուղ, aszugh) – muzyk wykonujący tradycyjne utwory ludowe najczęściej przy akompaniamencie sazu w krajach Bliskiego Wschodu – Armenii, Azerbejdżanie, Iranie i Turcji.
W 2009 roku sztuka azerskich aszyków została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. popielniczka
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który nie nadaje się do słuchania albo którego bardzo trudno lub nieprzyjemnie się słucha
Wiktionary