Dźajnizm

system religijno-etyczny, który powstał w Indiach około VI wieku p.n.e; założycielem był Wardhamana Mahawira; dźinizm; dżinizm; dżajnizm


Źródła:

SJP.pl

Dźamśedpur

Jamshedpur (hindi जमशेदपुर, bengali জামশেদপুর, urdu جمشید پور) – aglomeracja miejska w Indiach w stanie Jharkhand na wyżynie Ćhota Nagpur. Około 628 tys. mieszkańców.

Jamshedpur jest stolicą dystryktu East Singhbhum. Zlokalizowane są tu zakłady przemysłowe koncernów: Tata Steel, Tata Motors, Tata Power, Lafarge Cement, Telcon, BOC Gases, Praxair, TCE, TCS, Timken India, Tinplate i innych.


Źródła:

Wikipedia

Dźataka

indyjska opowieść o poprzednich wcieleniach Buddy; dżataka


Dźataki (jātaka) – opowieści o poprzednich wcieleniach Buddy. To zbiór opowiadań z początku naszej ery, dający obraz ówczesnego folkloru i obyczajowości indyjskiej. Włączone strofy poetyckie stanowią część kanonu religii buddyjskiej.

Dźataki są częścią (jedną z dwunastu) kanonu therawady, czyli Tipitaki napisanej w języku pali. Zawierają 574 opowieści o poprzednich wcieleniach Buddy Śakjamuniego, m.in. jako bodhisattwy. Opowieści te były oparte na popularnych bajkach o zwierzętach, baśniach, przy czym bohatera identyfikowano z przyszłym Buddą. Często te historie przedstawiają poświęcenie bodhisattwy. Przyczyniały się one do przesunięcia celu drogi wyzwolenia z arahanta na Buddę, jako wzór etyczny przedstawiając bodhisattwę.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Dźati

kasta hinduska


Dźati (sanskryt जाति, „urodzenie”, ang. jati) – element systemu stratyfikacji społecznej w Indiach, określany nie do końca poprawnie terminem kasta. Wyższym w randze, odnoszącym się do stanów społecznych w Indiach, jest termin warna. Bóstwo opiekuńcze dla konkretnej dźati to dźatidewata.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Dźgać

uderzać, godzić w kogoś czymś ostrym, kłującym; źgać; żgać


czasownik przechodni niedokonany (dk. dźgnąć)

 (1.1) uderzać lub pchać czymś spiczastym i/lub ostrym

 (1.2) daw. jeść długo i żarłocznie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Dźganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dźgać.


Źródła:

Wiktionary

Dźgnąć

uderzyć kogoś czymś ostrym, kłującym, ukłuć; źgnąć; żgnąć


Źródła:

SJP.pl

Dźgnięcie

uderzyć kogoś czymś ostrym, kłującym, ukłuć; źgnąć; żgnąć


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ugodzenie ostrym przedmiotem


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Dźharkhand

Jharkhand (hindi झारखंड, trb.: Dźharkhand, trl.: Jhāṛkhaṁḍ; ang. Jharkhand) – stan we wschodnich Indiach, który powstał w wyniku wydzielenia części terytorium ze stanu Bihar 15 listopada 2000 roku. Jharkhand graniczy z Uttar Pradesh na północy, Chhattisgarh na zachodzie, Orisą na południu i Zachodnim Bengalem na wschodzie.

Popularne jest także określenie tego stanu jako Vananchal, co oznacza z hindi; vana – lasy i anachal – obszar.


Źródła:

Wikipedia

Dźina

Wardhamana Mahawira (skr. वर्धमान vardhamāna - "wzrastający", to jego imię własne; महावीर mahāvīra - "wielki bohater", to tytuł, pod jakim go czczą wyznawcy) – pierwszy zaświadczony historycznie przywódca dżinijski, uważany powszechnie za założyciela dżinizmu; według tradycji ostatni, dwudziesty czwarty z tirthankarów. Nazywa się go także przydomkiem Dżina (sanskr. jina - "zwycięzca").


Źródła:

Wikipedia

Dźinijski

przymiotnik

 (1.1) rel. związany z dźinizmem


Źródła:

Wiktionary

Dźinista

wyznawca dźinizmu


Źródła:

SJP.pl

Dźinistka

dźinista; dżinistka


Źródła:

SJP.pl

Dźinizm

system religijno-etyczny, który powstał w Indiach około VI wieku p.n.e; założycielem był Wardhamana Mahawira; dźajnizm; dżinizm; dżajnizm


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. dźinizm.


Dźinizm (też dżinizm dawniej dżajnizm, dżainizm, sanskryt जैन धर्म – trl. jaina dharma, trb. dźajna dharma) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, który powstał w Indiach około VI wieku p.n.e. w reakcji na silnie zrytualizowany braminizm.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Dźiwanmukta

człowiek, który osiągnął wyzwolenie za życia (tzw. mukti); dżiwanmukta


Dźiwanmukta (dewanagari, trl. jīvanmukta „Wyzwolony za życia”) – hinduistyczny tytuł odnoszący się do człowieka, który jeszcze żyje w ciele fizycznym, ale jest już wyzwolony z kołowrotu wcieleń (samsary).

Tradycja hinduizmu uznaje, że czyny dźiwanmukty nie podlegają konwencjonalnym zasadom moralności. Gdy człowiek zrealizował swoją wewnętrzną naturę Absolutu, jego działania są zgodne z ostatecznym źródłem wszelkich wartości.Adi Śankara w hymnie Uczcij Gowindę. Młot na zaślepienie naucza, że dźiwanmukta jest wolny od trzech podstawowych pragnień (tradycyjnych w naukach hinduizmu z okresu wedyjskiego):

  1. pragnienia majątku,
  2. pragnienia syna,
  3. pragnienia świata.

Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Dźwięczeć

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. dźwięknąć)

 (1.1) wydawać dźwięk

 (1.2) być wyczuwalnym w mowie


Źródła:

Wiktionary

Dźwięczniej

stopień wyższy od przysłówka: dźwięcznie


Źródła:

SJP.pl

Dźwięczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: dźwięczny


Źródła:

SJP.pl

Dźwięcznik

Dźwięcznik, czara głosowa – wylot (zakończenie) instrumentu dętego, które nadaje dźwiękom wydawanym przez poszczególne instrumenty dęte specyficzną barwę, w zależności od kształtu i materiału, z którego został wykonany.

Dźwięcznik może mieć różny kształt:


Źródła:

Wikipedia

Dźwięczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co dźwięczne

 (1.2) jęz. cecha artykulacji głosek wymawianych z drganiem więzadeł głosowych;


Dźwięczność (fonacja) – jedna z cech artykulacji głosek związana z pracą więzadeł głosowych. Głoski wymawiane z wymuszeniem drgań więzadeł przy produkcji dźwięku nazywane są głoskami dźwięcznymi, natomiast wymawiane bez ich drgania nazywane są głoskami bezdźwięcznymi.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Dźwięczny

mający wyraźne, przyjemne brzmienie; dźwięczący


przymiotnik jakościowy

 (1.1) o mocnym, harmonijnym, czystym brzmieniu

przymiotnik relacyjny

 (2.1) jęz. wymawiany przy zsuniętych i drgających więzadłach głosowych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Dźwięk

1. wrażenie słuchowe spowodowane falą akustyczną rozchodzącą się w ośrodku sprężystym;
2. zaburzenia falowe w ośrodku sprężystym, np. w powietrzu, wodzie, zdolne do wywołania wrażenia słuchowego;
3. w językoznawstwie: głoska;
4. w muzyce: brzmienie o określonej wysokości, natężeniu i barwie


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fala akustyczna odbierana przez słuch człowieka;


Dźwięk – zaburzenie mechaniczne falowe rozchodzące się w ośrodku sprężystym, zdolne do wrażenia słuchowego u człowieka lub zwierząt, a także wrażenie słuchowe wywołane taką falą. Dla człowieka pasmo słyszenia mieści się w granicach 20Hz do 20kHz. Częstotliwości poniżej 20Hz to infradźwięki, a powyżej 20kHz to ultradźwięki.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Dźwięki

1. wrażenie słuchowe spowodowane falą akustyczną rozchodzącą się w ośrodku sprężystym;
2. zaburzenia falowe w ośrodku sprężystym, np. w powietrzu, wodzie, zdolne do wywołania wrażenia słuchowego;
3. w językoznawstwie: głoska;
4. w muzyce: brzmienie o określonej wysokości, natężeniu i barwie


Źródła:

SJP.pl

Dźwiękliwy

rzadko: wydający dźwięk; dźwięczący


Źródła:

SJP.pl

Dźwięknąć

wydać wyraźny, wysoki dźwięk; zadźwięczeć


czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. dźwięczeć)

 (1.1) dokonany od|dźwięczeć.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Dźwięknięcie

wydać wyraźny, wysoki dźwięk; zadźwięczeć


Źródła:

SJP.pl

Dźwiękochłonność

dźwiękochłonny


Patrz:dźwiękochłonny

Źródła:

SJP.pl

Dźwiękochłonny

przymiotnik

 (1.1) tłumiący, pochłaniający dźwięki, zapobiegający rozpraszaniu się dźwięków


Źródła:

Wiktionary

Dźwiękonaśladowczość

dźwiękonaśladownictwo, onomatopeja;
1. wyraz lub zespół wyrazów naśladujących dźwięki i odgłosy;
2. odtwarzanie środkami językowymi dźwięków i odgłosów


Onomatopeja (gr. ὀνοματοποιία onomatopoiía – „tworzenie nazw”), wyraz dźwiękonaśladowczy – figura retoryczna, używana w poezji jako środek stylistyczny polegający na takim dobieraniu wyrazów (istniejących w mowie lub neologizmów albo glosolalii), aby naśladowały one swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Dźwiękonaśladowczy

naśladujących swym brzmieniem dźwięki naturalne


przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. liter. naśladujący dźwięki lub odgłosy natury


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Dźwiękonaśladownictwo

onomatopeja, dźwiękonaśladowczość;
1. wyraz lub zespół wyrazów naśladujących dźwięki i odgłosy;
2. odtwarzanie środkami językowymi dźwięków i odgłosów


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) liter. zob. onomatopeja.


Onomatopeja (gr. ὀνοματοποιία onomatopoiía – „tworzenie nazw”), wyraz dźwiękonaśladowczy – figura retoryczna, używana w poezji jako środek stylistyczny polegający na takim dobieraniu wyrazów (istniejących w mowie lub neologizmów albo glosolalii), aby naśladowały one swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Dźwiękoszczelność

dźwiękoszczelny


Patrz:dźwiękoszczelny

Źródła:

SJP.pl

Dźwiękoszczelny

przymiotnik

 (1.1) nie przepuszczający dźwięków


Źródła:

Wiktionary

Dźwiękowiec

specjalista w zakresie udźwiękowiania; realizator dźwięku


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która zajmuje się realizacją dźwięku w studiu – radiowym, telewizyjnym lub nagraniowym

 (1.2) osoba odpowiedzialna za nagłośnienie koncertu lub spektaklu

 (1.3) realizator nagrań dźwięku na planie filmu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Dźwiękowisko

słuchowisko (częściej), radiosłuchowisko (rzadko);
1. utwór literacki (komedia lub dramat) napisany specjalnie lub przystosowany na potrzeby radia;
2. gatunek radiowej dramaturgii obejmujący takie utwory;
3. audycja radiowa, w czasie której nadawane są takie utwory


Źródła:

SJP.pl

Dźwiękowy

przymiotnik od: dźwięk


przymiotnik

 (1.1) dotyczący dźwięku


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Dźwierzucianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Dźwierzut

 (1.2) osoba pochodząca z Dźwierzut, urodzona w Dźwierzutach


Źródła:

Wiktionary

Dźwierzucianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Dźwierzut

 (1.2) kobieta pochodząca z Dźwierzut, urodzona w Dźwierzutach


Źródła:

Wiktionary

Dźwierzucki

przymiotnik od: Dźwierzuty


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Dźwierzutami, dotyczący Dźwierzut


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Dźwierzuty

wieś w Polsce


Dźwierzuty (dawniej Swersutten, niem. Mensguth) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dźwierzuty. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Dźwig

1. maszyna służąca do przenoszenia ciężkich ładunków, zazwyczaj na budowie
2. winda


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) maszyna służąca do przenoszenia ładunku w pionie lub w poziomie

 (1.2) zob. winda.


Dźwig – urządzenie podnoszące obsługujące określone poziomy, wyposażone w podstawę ładunkową poruszającą się wzdłuż sztywnych prowadnic, nachylonych do poziomu pod kątem większym niż 15 stopni, lub urządzenie podnoszące poruszające się po określonym torze.

Dźwigi dzielą się na:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Dźwigać

czasownik

 (1.1) podnosić z wysiłkiem w górę coś ciężkiego

 (1.2) nieść ciężkie rzeczy

 (1.3) przen. podnosić na wyższy poziom

 (1.4) przen. dawać radę jakimś trudom

czasownik zwrotny

 (2.1) dźwigać się → podnosić się, wstawać

 (2.2) dźwigać sięprzen. być odbudowywanym

 (2.3) dźwigać sięprzen. wydostawać się własnymi siłami z bardzo ciężkiej sytuacji


Źródła:

Wiktionary

Dźwigacz

1. pierwszy kręg szyjny kręgosłupa; kręg szczytowy; atlas;
2. mięsień, którego skurcz powoduje uniesienie danego narządu;
3. przestarzałe, dziś ironiczne: osoba, która dźwiga ciężkie przedmioty


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. kręg szyjny, na którym opiera się czaszka;

 (1.2) sport. sportowiec podnoszący ciężary


Kręg szczytowy, kręg szyjny I, dźwigacz (łac. atlas) – pierwszy kręg szyjny kręgosłupa kręgowców, począwszy od płazów, zestawiający się bezpośrednio z czaszką. Dźwigacz podtrzymuje czaszkę (nazwa wywodzi się od mitycznej postaci – Atlasa, który miał podtrzymywać niebo nad ziemią) oraz decyduje o jej ruchomości.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Dźwiganie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|dźwigać.

 (1.2) gw-pl|Bukowina. budowanie domu


Źródła:

Wiktionary

Dźwigar

1. element konstrukcyjny, belka podtrzymująca jakąś konstrukcję, np. strop, skrzydło samolotu;
2. dawniej: dźwig


Dźwigar – element konstrukcyjny (np. wiązar lub belka), poziomy lub ukośny (np. dźwigar dachowy, stropowy); fragment budowli (np. dźwigar mostowy, stanowiący zazwyczaj przęsło mostu) przenoszący obciążenia konstrukcji na podpory główne (ściany, słupy lub filary).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Dźwigarka

maszyna do przenoszenia lub podnoszenia ciężarów; lewar; winda śrubowa


Źródła:

SJP.pl

Dźwigarowy

przymiotnik od: dźwigar


Źródła:

SJP.pl

Dźwigienka

niewielka dźwignia


Źródła:

SJP.pl

Dźwigienkowy

przymiotnik od: dźwigienka


Źródła:

SJP.pl

Dźwignia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. przełącznik zrealizowany za pomocą dającego się przesuwać drążka

 (1.2) fiz. jedna z maszyn prostych, których zadaniem jest uzyskanie działania większej siły przez zastosowanie mniejszej siły;

 (1.3) sport. chwyt w sztukach walki, unieruchamiający przeciwnika przez zmuszenie jego stawów do pracy w nienaturalnych warunkach;

 (1.4) ekon. instrument finansowy polegający na zwiększeniu zadłużenia w celu podniesienia zyskowności inwestycji; dzięki wykorzystaniu kapitału obcego, po jego spłaceniu wraz z kosztami, zwiększa się całkowity zysk, mimo pozostawienia wkładu własnego na niezmienionym poziomie

 (1.5) ekon. bank. finansowy instrument pochodny polegający na zwielokrotnieniu efektów zmian kursu instrumentu bazowego za pomocą niskiego depozytu, stanowiącego tylko część inwestowanej sumy


Dźwignia – jedna z maszyn prostych, których zadaniem jest uzyskanie działania większej siły przez zastosowanie siły mniejszej. Zbudowana jest ze sztywnej belki zawieszonej na osi. Dźwignia wchodzi w skład wielu mechanizmów, które również często nazywane są w skrócie dźwignią (np. dźwignia zmiany biegów, dźwignia hamulca, dźwignia wycieraczek, dźwignia przerzutki). W zależności od położenia osi względem działających sił rozróżnia się dźwignie dwustronną i jednostronną.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Dźwignica

urządzenie do podnoszenia i przemieszczania ładunków na niewielkie odległości


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. maszyna z długim, ruchomym ramieniem służąca do przenoszenia ładunku;


Dźwignice – grupa urządzeń dźwigowo-transportowych, służących do przemieszczania pionowego i poziomego ładunków, zwierząt i ludzi na niewielkie odległości, w ruchu przerywanym. Dźwignice stanowią liczną grupę środków transportu bliskiego, a ich eksploatacja wymaga odpowiednich kwalifikacji.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Dźwignicowy

przymiotnik od: dźwignica


Źródła:

SJP.pl

Dźwignik

urządzenie służące do podnoszenia przedmiotów na małą wysokość


Dźwignik, dźwignik o ruchu prostoliniowym (pot. lewarek) – urządzenie dźwigowe do pionowego (lub zbliżonego do pionowego) przemieszczania (podnoszenia) obiektów, zwykle na niewielką wysokość. Najczęściej stosowanym dźwignikiem jest podnośnik. Wszystkie dźwigniki stosowane w warsztatach i wulkanizacjach, a mocowane na stałe do podłoża, podlegają dozorowi technicznemu UDT.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Dźwigniowy

przymiotnik od: dźwignia


Źródła:

SJP.pl

Dźwigoń

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) stpol. tragarz


Źródła:

Wiktionary

Dźwigowy

przymiotnik od: dźwig


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba obsługująca dźwig

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z dźwigiem, dotyczący dźwigu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Dźwina

rzeka przepływająca przez Rosję, Białoruś i Łotwę


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka płynąca przez Rosję, Białoruś i Łotwę, uchodząca do Zatoki Ryskiej;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Dźwińsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. Dyneburg


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Dźwiński

przymiotnik od: Dźwina


Źródła:

SJP.pl

Dźwirze

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) stpol. śrpol. drzwi


Źródła:

Wiktionary

Dźwirzynianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Dźwirzyna


Źródła:

Wiktionary

Dźwirzyno

wieś w Polsce


rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś rybacka w województwie zachodniopomorskim;


Dźwirzyno (niem. Kolberger Deep) – wieś sołecka w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Kołobrzeg. Miejscowość położona jest nad Morzem Bałtyckim, na Pobrzeżu Szczecińskim, nad jeziorem Resko Przymorskie.

Dźwirzyno to miejscowość wypoczynkowa z portem morskim, letnim kąpieliskiem i rozbudowaną bazą wypoczynkowo-turystyczną.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Dźwirzyński

dotyczący Dźwirzyna, kąpieliska nad Morzem Bałtyckim


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Dźwirzyna, związany z Dźwirzynem


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Dźwiyrka

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. drzwiczki


Źródła:

Wiktionary

Dźwiyrza

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. drzwi


Źródła:

Wiktionary

Dźwiyrze

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński. drzwi


Źródła:

Wiktionary