wyraz, zwykle powtórzony, zachęcający do jedzenia, używany zwykle w odniesieniu do dzieci
skrótowiec
(1.1) = eduk. akademia medyczna
(1.2) = eduk. akademia morska
(1.3) = eduk. akademia muzyczna
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: aMAbile] określenie wykonawcze: wdzięcznie, mile
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. rel. członek odłamu franciszkanów zapoczątkowanego we Włoszech;
Wiktionary
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Amadeusz z małżonką; Amadeuszowie
SJP.pl
Amadeusz z małżonką; Amadeuszostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Amadeusza lub z nim związany
SJP.pl
tytułowy bohater romansu rycerskiego z XIII-XIV w.
SJP.pl
Amado – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Arizona, w hrabstwie Santa Cruz.
Wikipedia
gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych, np. amadyna obrożna
SJP.pl
gatunek ptaka z rodziny astryldowatych; amadyna wspaniała
Amadyniec, potocznie amadyna wspaniała (Chloebia gouldiae) – gatunek ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae). Występuje w północnej Australii. Ze względu na swój wygląd jest chętnie hodowany w klatkach. Wskutek importu tego ptaka z naturalnego środowiska jego liczebność malała, jednak obecnie w Australii handel tymi ptakami jest zakazany. IUCN uznaje amadyńca za gatunek najmniejszej troski.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj ptaków z rodziny astryldowatych
SJP.pl
miasto w Japonii
Amagasaki (jap. 尼崎市 Amagasaki-shi) – miasto w Japonii, na wyspie Honsiu, w prefekturze Hyōgo.
W mieście rozwinął się przemysł stoczniowy, elektrotechniczny, maszynowy, chemiczny, materiałów budowlanych oraz włókienniczy.
SJP.pl
Wikipedia
nieposiadający właściwości magnetycznych, niereagujący na pole magnetyczne
przymiotnik
(1.1) nie reagujący na działanie magnesu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ent. mrówka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. med. zaburzenie lękowe polegające na obawie przed jazdą samochodem;
Amaksofobia − panika, lęk i obawa przed jazdą samochodem, rodzaj zaburzenia lękowego z grupy fobii. Amaksofobia spotykana jest rzadko, znacznie częściej spotykane są jednak jej odmiany obejmujące np. lęk przed dużą prędkością, lęk przed jazdą samochodem w roli pasażera, lęk przed skręcaniem w lewo czy parkowaniem między dwoma samochodami.
Wiktionary oraz Wikipedia
libańska partia polityczna
SJP.pl
Wikipedia
żłobkowany element, zwieńczający wieżę w indyjskich budowlach sakralnych
Amalaka – element architektoniczny o kształcie pierścieniowym ze żłobkowanymi ścianami bocznymi, który wieńczy wieżową część śikhary.
Amalaka kształtem przypomina zgnieciony indyjski owoc o nazwie amalaka (Liściokwiat garbnikowy - Mirobalanus embilica).
SJP.pl
Wikipedia
koczownicze plemię semickie lub związek plemion opisane w Biblii
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Amalekitą, dotyczący Amalekity
SJP.pl
Wiktionary
członek koczowniczego plemienia semickiego lub związku plemion opisanego w Biblii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) etn. hist. bibl. członek koczowniczego semickiego plemięemienia, które zamieszkiwało północną część półwyspu Synaj oraz Negeb, opisywanego w Starym Testamencie jako wrogie Żydom;
SJP.pl
Wiktionary
miasto w południowych Włoszech
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miejscowość i gmina we Włoszech, w Kampanii; ważny średniowieczny ośrodek handlowy;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Amalfi, osoba z tego miasta
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Amalfi, osoba z tego miasta
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z miastem Amalfi
Wiktionary
stop jakiegoś metalu z rtęcią; amalgamat, ortęć
SJP.pl
1. uzyskanie danego metalu przez odparowanie rtęci z ich stopu (amalgamatu);
2. pokrywanie powierzchni czegoś amalgamatem
Amalgamat (ortęć) – ogólna nazwa stopów metali, w których jednym z podstawowych składników jest rtęć. Tworzy się poprzez rozpuszczenie innych metali w rtęci w warunkach otoczenia. Stopy te można również uważać za roztwory, przy czym mogą to być roztwory o ciekłym lub stałym stanie skupienia. Amalgamaty tworzy większość metali. Do wyjątków należy żelazo, które może być wykorzystywane do produkcji naczyń do przechowywania amalgamatów. Po ogrzaniu rtęć wyparowuje całkowicie z amalgamatów, co wykorzystywane jest podczas ekstrakcji srebra lub złota z rudy za pomocą rtęci.
SJP.pl
Wikipedia
1. stop jakiegoś metalu z rtęcią; ortęć, amalgam;
2. przenośnie: mieszanina przeróżnych elementów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) met. stop rtęci z innym metalem;
(1.2) przen. mieszanina różnych elementów
Amalgamat (ortęć) – ogólna nazwa stopów metali, w których jednym z podstawowych składników jest rtęć. Tworzy się poprzez rozpuszczenie innych metali w rtęci w warunkach otoczenia. Stopy te można również uważać za roztwory, przy czym mogą to być roztwory o ciekłym lub stałym stanie skupienia. Amalgamaty tworzy większość metali. Do wyjątków należy żelazo, które może być wykorzystywane do produkcji naczyń do przechowywania amalgamatów. Po ogrzaniu rtęć wyparowuje całkowicie z amalgamatów, co wykorzystywane jest podczas ekstrakcji srebra lub złota z rudy za pomocą rtęci.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mieszalnik
Wiktionary
dotyczący amalgamatu
przymiotnik
(1.1) związany z amalgamatem; wykonany z amalgamatu
SJP.pl
Wiktionary
1. uzyskiwać dany metal przez odparowywanie rtęci z ich stopu (amalgamatu); także: tworzyć stopy rtęci z metalami (amalgamaty);
2. pokrywać powierzchnię czegoś amalgamatem
czasownik przechodni niedokonany (dk. zamalgamować)
(1.1) chem. tworzyć amalgamaty, rozpuszczać metale w rtęci
(1.2) techn. pokrywać amalgamatem
(1.3) met. wydobywać czysty metal z kruszcu za pomocą rtęci
(1.4) łączyć różne, odmienne elementy w jedną całość, w jednolitą strukturę
czasownik zwrotny niedokonany amalgamować się (dk. zamalgamować się)
(2.1) być amalgamowanym
(2.2) stawać się jednością
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) techn. met. pozyskiwanie metali szlachetnych z rud za pomocą rtęci
Wiktionary
dotyczący amalgamatu; amalgamatowy
SJP.pl
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
(1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 284, z pasa głównego planetoid, odkryta w 1889 r.;
Amalia, Amelia – imię pochodzące od starogermańskiego słowa amel/amal – 'pracowity', 'niezmordowany', od którego wyprowadza się imiona Amelberga i Amalberga. Kilkakrotnie w historii zdobywało dużą popularność. W Polsce pojawiło się już w XIV wieku. Często spotykane było w epoce romantyzmu. Od kilku lat znowu należy do popularnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Amalii lub z nią związany
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
król Jerozolimy
Emeryk, Amalaryk, Amalryk – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się ze starogermańskiego imienia Amalaryk, oznaczającego „władca Amalów” (Amalowie według gockiej legendy to ród królewski pochodzenia boskiego). Człon amal może także oznaczać „gorliwy” lub „dzielny, aktywny”. Emeryk może wywodzić się również z saksońskiego Emmerich, oznaczającego „zawsze bogaty”.
SJP.pl
Wikipedia
1. w mitologii greckiej: koza (w niektórych przekazach - nimfa), karmicielka małego Zeusa; Amalteja;
2. róg Amaltei - róg obfitości (symbol dobrobytu)
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) astr. największy z wewnętrznych księżyców Jowisza;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. w mitologii greckiej: koza (w niektórych przekazach - nimfa), karmicielka małego Zeusa; Amaltea;
2. róg Amaltei - róg obfitości (symbol dobrobytu)
Amalteja (także Amaltea; gr. Ἀμάλθεια Amáltheia, łac. Amalthea) – w mitologii greckiej jedna z nimf; opiekunka Zeusa w dzieciństwie.
Uchodziła za córkę króla Krety. Opiekowała się Zeusem w czasie jego ukrycia w grocie na Krecie. Według innej wersji była to koza, która karmiła Zeusa, a jej złamany róg miał moc ciągłego napełniania się jedzeniem (tak zwany róg obfitości lub róg Amaltei). Ze skóry kozy Zeus sporządził egidę.
SJP.pl
Wikipedia
gwarancja bezpieczeństwa wydawana przez władców muzułmańskich w celu ochrony życia i mienia wyznawców religii innej niż islam
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) wojsk. izraelska agencja wywiadu wojskowego;
(1.2) liter. fikcyjny kontynent z mitologii Śródziemia w powieściowym cyklu J.R.R. Tolkiena;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: amant
SJP.pl
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
(1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 725, z pasa głównego planetoid, odkryta w 1911 r.;
Amanda – imię żeńskie, podstawowe znaczenie słowa
Pozostałe znaczenia:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych; bengalik czerwony (pospolity, tygrysi)
Bengalik czerwony, bengalik pospolity, amandawa, bengalik tygrysi (Amandava amandava) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae), zamieszkujący południową i południowo-wschodnią Azję – od Pakistanu i Indii po Półwysep Indochiński oraz wyspy: Hajnan, Jawa i Małe Wyspy Sundajskie. Introdukowany w wielu rejonach świata. Popularny ptak hodowlany.
SJP.pl
Wikipedia
wieś w województwie śląskim
Amandów (niem. Amandhof) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Pietrowice Wielkie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
SJP.pl
Wikipedia
substancja trująca zawarta w muchomorze sromotnikowym
α-Amanityna – organiczny związek chemiczny, cykliczny oligopeptyd z grupy amanitotoksyn. Występuje m.in. w muchomorze sromotnikowym i muchomorze jadowitym; dużą zawartość amanityny stwierdzono również w hełmówce obrzeżonej. Amanityna jest cyklicznym oktapeptydem zawierającym kilka nietypowych aminokwasów.
SJP.pl
Wikipedia
Ama-no-hashidate (jap. 天橋立; lit. „most do nieba”) – wąska mierzeja o długości ok. 3,3 km, porośnięta około 8 tys. sosen, spinająca brzegi zatoki Miyazu.
Jest to jeden z „trzech słynnych pejzaży” w Japonii (jap. Nihon-sankei), w pobliżu miasta Miyazu, nad zatoką Miyazu (Morze Japońskie), w prefekturze Kioto.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. żartobliwie: kochanek, wielbiciel, adorator; kochaś, utrzymanek, uwodziciel;
2. aktor odtwarzający role kochanków, adoratorów lub uwodzicieli, głównie ze względu na odpowiednie warunki fizyczne
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) teatr. film. aktor specjalizujący się w rolach kochanków, uwodzicieli
(1.2) pot. żart. lub iron. kochanek lub adorator
(1.3) pot. uczn. przystojny chłopak
Amant (fr. amant) – aktor obsadzany w roli kochanka bądź uwodziciela, wyróżniający się urodą i wdziękiem; jego żeńskim odpowiednikiem jest amantka. Znanymi amantami filmowymi byli m.in.: Rudolph Valentino, Gérard Philipe, Jean Gabin, Eugeniusz Bodo, Aleksander Żabczyński, Clark Gable, Cary Grant, Gregory Peck, Paul Newman, Robert Redford, Antonio Banderas i Ralph Fiennes, a amantkami filmowymi m.in.: Audrey Hepburn, Greta Garbo, Ingrid Bergman, Marlene Dietrich, Pola Negri, Jadwiga Smosarska i Catherine Deneuve.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
organiczny związek chemiczny stosowany jako lek przeciwwirusowy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. farm. organiczny związek chemiczny z grupy amin, pochodna adamantanu;
Amantadyna, 1-aminoadamantan – organiczny związek chemiczny z grupy amin, pochodna adamantanu.
Stosowana jest jako lek, głównie na grypę typu A. Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, wydalana jest w formie niezmienionej przez nerki z moczem. Należy zachować szczególną ostrożność przy podawaniu tego leku pacjentom z miażdżycą naczyń mózgowych i padaczką. Nie należy stosować w ciąży i niedługo planując zapłodnienie oraz w okresie laktacji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. żartobliwie: kochanka, wielbicielka, adoratorka; miłośnica, kochanica, uwodzicielka;
2. aktorka odtwarzająca role kochanek, adoratorek lub uwodzicielek, głównie ze względu na odpowiednie warunki fizyczne
Amant (fr. amant) – aktor obsadzany w roli kochanka bądź uwodziciela, wyróżniający się urodą i wdziękiem; jego żeńskim odpowiednikiem jest amantka. Znanymi amantami filmowymi byli m.in.: Rudolph Valentino, Gérard Philipe, Jean Gabin, Eugeniusz Bodo, Aleksander Żabczyński, Clark Gable, Cary Grant, Gregory Peck, Paul Newman, Robert Redford, Antonio Banderas i Ralph Fiennes, a amantkami filmowymi m.in.: Audrey Hepburn, Greta Garbo, Ingrid Bergman, Marlene Dietrich, Pola Negri, Jadwiga Smosarska i Catherine Deneuve.
SJP.pl
Wikipedia
1. kolor różowoczerwony z odcieniem fioletowym;
2. roślina zielna z rodziny szarłatowatych, uprawiana jako roślina ozdobna lub ze względu na jadalne liście; szarłat, amarantus
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kolor, jeden z odcieni czerwieni;
(1.2) bot. roślina z rodziny szarłatowatych;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj ptaków z rodziny astryldowatych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ornit. niewielki ptak z rodzaju nazwa systematyczna|Lagonosticta|ref=tak.
Amarantka czerwonodzioba, amarantka senegalska (Lagonosticta senegala) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae), występujący w Afryce Subsaharyjskiej. Zamieszkuje stepy i sawanny, aż do granic pustyń: na północy Sahary, na południu Kalahari. Nie jest zagrożony wyginięciem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzina roślin z rzędu goździkowców, licząca około 900 gatunków występujących głównie na obszarach o klimacie tropikalnym, rosnących jednak obecnie na całym świecie jako chwasty i rośliny ruderalne; szarłatowate
SJP.pl
1. o odcieniu amarantowym;
2. o cechach amarantowatych (rodzina roślin)
przymiotnik
(1.1) o odcieniu amarantowym
(1.2) bot. o cechach roślin z rodziny amarantowatych
SJP.pl
Wiktionary
amarantowy i biały
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który ma dwa kolory: amarantowy i biały
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) mający jasny kolor fioletowy, przechodzący w amarant
Wiktionary
różowoczerwony z odcieniem fioletowym (np. amarantowe róże)
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący amarantu, związany z amarantem
przymiotnik jakościowy
(2.1) mający kolor różowoczerwony o odcieniu fioletowym, taki jak kolor kwiatu amarantu
SJP.pl
Wiktionary
roślina zielna z rodziny szarłatowatych, uprawiana jako roślina ozdobna lub ze względu na jadalne liście; szarłat, amarant
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Amaranthus cruentus|ref=tak., zob. szarłat wyniosły. (szarłat wiechowaty)
Szarłat (Amaranthus) – rodzaj roślin należących do rodziny szarłatowatych. Obejmuje ok. 70–94 gatunków. Rodzaj jest współcześnie kosmopolityczny, przy czym najwięcej gatunków występuje w strefie międzyzwrotnikowej, zwłaszcza w tropikalnej i subtropikalnej Azji i Ameryce. Wiele gatunków zostało szeroko rozprzestrzenionych i występują jako gatunki inwazyjne poza swym pierwotnym zasięgiem. W Polsce wszystkie gatunki są obce, 5 jest zadomowionych, a 9 przejściowo dziczejących.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ amarantus; amarantowy
SJP.pl
gatunek ryby z rodziny prażmowatych
Amarel (Diplodus vulgaris) – gatunek ryby z rodziny prażmowatych (Sparidae).
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj wiśni o jasnej, przezroczystej skórce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Prunus cerasus var. amarena., odmiana wiśni pospolitej
(1.2) bot. drzewo odmiany amarena (1.1)
(1.3) pot. spoż. tani wiśniowy napój alkoholowy
Wiktionary
rzeczownik
(1.1) kulin. ciastka (bezy, makaroniki) migdałowe
Wiktionary
1. ciasteczko z gorzkimi migdałami
2. włoski likier o smaku migdałowym
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) spoż. likier o smaku migdałowym;
(1.2) kulin. kruche ciastko z migdałami
Amaretto [a.maˈret.to] – napój alkoholowy wywodzący się z Włoch, o słodkim, lekko gorzkawym smaku. Jest to czerwonobursztynowy likier wytwarzany z użyciem migdałów lub czasem z pestek moreli, brzoskwiń, wiśni i innych. Czasami wykorzystuje się także zioła lub aromat waniliowy. Zawartość alkoholu wynosi zazwyczaj kilkanaście do trzydziestu procent objętościowych. Nazwa likieru wywodzi się z Włoch, lecz na świecie znane są likiery o tej nazwie produkowane we Francji, Holandii lub w Niemczech.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) staroż. związany z okresem panowania faraona Echnatona i jego bezpośrednich następców lub ze stanowiskiem archeologicznym Tell el-Amarna
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. mot. jeden z modeli samochodu marki Volkswagen
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik
(1.1) daw. utyskiwać, żalić się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|amarykować.
Wiktionary
ozdobna bylina cebulowa z rodziny amarylkowatych; amarylis; amaryllis; amarylka
SJP.pl
ozdobna bylina cebulowa z rodziny amarylkowatych; amaryllis; amarylek; amarylka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Amaryllis|L.|ref=Amaryllis (Amaryllidaceae)., monotypowy rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych;
Amarylis (Amaryllis L.) – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych, obejmujący dwa gatunki pochodzące z Afryki Południowej. Gatunek amarylis nadobny występuje endemicznie w Cape Floralw Prowincji Przylądkowej Zachodniej. Z uwagi na rozpowszechnienie tego gatunku w uprawie jako rośliny ozdobnej, został introdukowany do Ameryki Północnej, Ameryki Środkowej, Europy, Australii i Nowej Zelandii. W 1998 r. populacja amarylisów występujących endemicznie na półkach skalnych na pustyni Richtersveld w Prowincji Przylądkowej Północnej została po badaniach uznana za odrębny gatunek amarylisa: Amaryllis paradisicola, różniący się od amarylisa nadobnego głównie dużo szerszymi i krótszymi, owłosionymi liśćmi oraz tworzeniem większej liczby kwiatów, o nieco innej budowie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przypominający amarylis, mający niektóre cechy amarylisu (rośliny cebulowej)
przymiotnik
(1.1) bot. przypominający amarylis, mający cechy amarylisu
SJP.pl
Wiktionary
ozdobna bylina cebulowa z rodziny amarylkowatych; amarylis; amaryllis; amarylek
SJP.pl
rodzina roślin jednoliściennych, rozpowszechnionych w okolicach zwrotnikowych i podzwrotnikowych
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Amaryllidaceae|J. St.-Hil.|ref=tak., rodzina bylin jednoliściennych z rzędu szparagowców;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
o cechach amarylkowatych (rodzina roślin)
przymiotnik
(1.1) bot. o cechach roślin z rodziny amarylkowatych
SJP.pl
Wiktionary
rząd roślin z klasy jednoliściennych
Amarylkowce (Amaryllidales Bromhead) – rząd roślin należący do klasy jednoliściennych.
SJP.pl
Wikipedia
ozdobna bylina cebulowa z rodziny amarylkowatych; amarylis; amarylek; amarylka
Amarylis nadobny (Amaryllis belladonna L.) – gatunek rośliny z rodzaju amarylis z rodziny amarylkowatych, pochodzący z Afryki Południowej, introdukowany do Ameryki Północnej, Ameryki Środkowej, Europy, Australii i Nowej Zelandii.
SJP.pl
Wikipedia
wada rozwojowa polegająca na wrodzonym braku zawiązka gruczołu sutkowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitjap. bogini słońca w mitologii japońskiej;
Wiktionary oraz Wikipedia
Amati – rodzina włoskich lutników działających w XVI i XVII w. w Cremonie. Oprócz skrzypiec budowali altówki i wiolonczele. Instrumenty te dzięki swemu szlachetnemu brzmieniu mają obecnie bezcenną wartość.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed kurzem
Wiktionary
substancja trująca zawarta w muchomorze sromotnikowym
SJP.pl
mieszanina azotanu amonu z trotylem
Amatole (saletroty) – grupa kruszących materiałów wybuchowych, których głównymi składnikami są azotan amonu (saletra amonowa) i trotyl. Stanowią podgrupę materiałów amonowo-saletrzanych i mają zastosowanie zarówno cywilne (jako górnicze materiały wybuchowe), jak i wojskowe. Podobnymi mieszaninami są sznajderyt (azotan amonu i dinitronaftalen) oraz amonale (azotan amonu i aluminium, także z trotylem).
SJP.pl
Wikipedia
1. osoba zajmująca się czymś nieprofesjonalnie, niemająca doświadczenia w danej dziedzinie;
2. miłośnik czegoś, osoba znajdująca w czymś przyjemność; człowiek zajmujący się czymś hobbistycznie;
3. osoba mająca upodobanie w czymś, lubiąca coś;
4. osoba chętna do nabycia czegoś, zainteresowana czymś; reflektant (odmiana "amatorowie" przestarzała)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) miłośnik, ktoś oddany czemuś
(1.2) osoba, która oddaje się czemuś hobbistycznie, niezawodowo
(1.3) ktoś, kto wykonuje coś kiepsko i niefachowo
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
niezawodowiec, miłośniczka, wielbicielka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta-amator
(1.2) pot. amatorszczyzna
SJP.pl
Wiktionary
związany z amatorem (np. amatorski sport, amatorskie próby)
przymiotnik
(1.1) wykonany, uprawiany przez amatora
(1.2) taki, który jest nieudolny, niefachowy
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób amatorski
Wiktionary
SJP.pl
1. hobby, zamiłowanie do czegoś
2. nieprofesjonalne uprawianie sportu
3. brak fachowości, znajomości rzeczy; amatorszczyzna
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) brak fachowości
SJP.pl
Wiktionary
brak fachowości, znajomości rzeczy; amatorstwo, dyletanctwo, niefachowość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pogard. działanie lub twórczość wykonywana w sposób amatorski, zwykle bez odpowiedniego przygotowania, umiejętności czy profesjonalizmu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kulin. tradycyjny słodki japoński napój, niskoalkoholowy lub bezalkoholowy, wytwarzany ze sfermentowanego ryżu
Wiktionary
Wikipedia
amerykańska firma specjalizująca się w handlu internetowym
Amazon.com, Inc. (wym. [ˈæməzɒn]) – amerykańskie przedsiębiorstwo handlowe, spółka akcyjna założona w 1994 w Seattle. Zajmuje się handlem elektronicznym (e-handlem) B2C i prowadzi największy na świecie sklep internetowy.
SJP.pl
Wikipedia
gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych
Amazonetka (Amazonetta brasiliensis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący Amerykę Południową. Nie jest zagrożony wyginięciem.
SJP.pl
Wikipedia
region w Ameryce Południowej
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. dorzecze Amazonki i tropikalny las tego dorzecza;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
minerał z grupy skaleni, odmiana zielonego mikroklinu (glinokrzemianu potasu); wykorzystywany w jubilerstwie; kamień amazoński
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. minerał w kolorze zielonym, występujący głównie w skałach magmowych, używany w jubilerstwie jako kamień ozdobny;
(1.2) daw. miner. zielony jadelit
Amazonit (synonim: kamień amazoński) – minerał z gromady krzemianów. Minerał, jest zieloną lub niebieskozieloną odmianą skalenia zwanego mikroklinem; kamień półszlachetny. Należy do grupy minerałów rzadkich.
Choć nazwa jego pochodzi od rzeki Amazonki, w prawdziwej Amazonii ten minerał nie występuje lub papug z rodzaju Amazona, gdzie zielona barwa przypomina kolor ich skrzydeł. Pierwotnie tą nazwą określano zielone jadeity.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. kobieta jeżdżąca konno;
2. damski strój do konnej jazdy;
3. żartobliwie: kobieta waleczna;
4. kobieta, której amputowano pierś z powodu nowotworu;
5. tępoogonowa papuga średniej wielkości; papuga zielona;
6. gatunek mrówki o rudym ubarwieniu
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w Ameryce Południowej;
(1.2) mitgr. członkini plemięemienia wojowniczych kobiet;
Amazonka (port. Rio Amazonas, hiszp. Río Amazonas) – rzeka Ameryki Południowej o największym średnim przepływie na Ziemi. Jej długość jest sprawą kontrowersyjną, najczęściej podawana jest wartość 6400 km, jednak według innych źródeł jest to pierwsza rzeka na świecie pod względem długości (7040 km), o 390 km dłuższa od Nilu. Amazonka ma największe na świecie dorzecze (o powierzchni ok. 7 mln km²) i największe zasoby wodne, w jej dorzeczu wyrastają największe lasy tropikalne. Nazwa najprawdopodobniej pochodzi od błędnie tłumaczonej nazwy amacunu – „niedźwiedź wodnych chmur”, którą rozpropagował w Europie, po roku 1540 Hiszpan, Francisco de Orellana, który jako pierwszy przepłynął rzekę z Andów do ujścia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. kobieta jeżdżąca konno;
2. damski strój do konnej jazdy;
3. żartobliwie: kobieta waleczna;
4. kobieta, której amputowano pierś z powodu nowotworu;
5. tępoogonowa papuga średniej wielkości; papuga zielona;
6. gatunek mrówki o rudym ubarwieniu
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mitgr. walka Amazonek z Grekami;
Amazonomachia (gr. Ἀμαζονομαχία Amazonomachía, od Ἀμαζών Amazṓn ‘Amazonka’ i μάχη máchē ‘walka’, ‘bitwa’) – w mitologii greckiej walka Amazonek z Grekami.
Z Amazonkami walczyli m.in. Achilles, Bellerofont, Dionizos, Herakles, Tezeusz.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z firmą Amazon
Wiktionary
→ Amazonia (kraina), → Amazonka (rzeka)
przymiotnik
(1.1) geogr. związany z Amazonią
(1.2) mitgr. związany z Amazonkami
SJP.pl
Wiktionary
skrót od:
1. ambasada;
2. ambasador
skrót
(1.1) = ambasador
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. upicie się, stan wskazujący na spożycie alkoholu
(1.2) pot. trudna sytuacja
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: brednie, androny, mrzonki
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) daw. brednie, niedorzeczności, androny, przywidzenia, mrzonki
SJP.pl
Wiktionary
1. w sztuce współczesnej: opakowywanie różnych obiektów, np. budowli lub fragmentów naturalnego krajobrazu; emballage, empaquetage;
2. w handlu:
a) opakowanie;
b) koszty opakowania
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) nurt w sztuce współczesnej wykorzystujący opakowania codziennego użytku do celów artystycznych
Ambalaż (fr. emballage – opakowanie) – działalność w sztuce współczesnej, która jest związana z opakowywaniem, zasłanianiem, okrywaniem przedmiotów, fragmentów architektury, natury. Największe ambalaże tworzył Christo (opakowania budynków, wybrzeży, wąwozów oraz wysp). W Polsce ambalaże stosował Tadeusz Kantor.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) techn. testowanie silnika poprzez kolejne zwiększenia i zmniejszenia jego obrotów
Wiktionary
dawniej:
1. kłopot sprawiany przez jakąś osobę lub rzecz;
2. trudna, przykra sytuacja
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. trudna, kłopotliwa sytuacja
Ambaras (stylizowany zapis Ambara$) – trzeci album polskiego duetu Małach/Rufuz, którego premiera odbyła się 8 kwietnia 2016. Wydawnictwo ukazało się nakładem wytwórni Prosto.Gościnnie na albumie usłyszymy: Bonusa RPK, Jano z Polskiej Wersji, HDS-a, TPS-a oraz francuskiego rapera Sacrifice. Za skrecze i cuty odpowiada związany z grupą DJ Grubaz.
Single promujące album: „Korytarz“ oraz „Butlipan“.
Płyta uplasowała się na 3. miejscu polskiej listy sprzedaży OLiS.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzałe: sprawiać kłopoty, przysparzać trudności, niepokoić; wprawiać w zakłopotanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przest. sprawianie kłopotów, przysparzanie trudności, zmartwień, wprawianie w zakłopotanie
Wiktionary
przestarzałe: sprawiać kłopoty, przysparzać trudności, niepokoić; wprawiać w zakłopotanie
SJP.pl
[czytaj: ambarkuMIAN albo ambarKUmian] nazwisko
SJP.pl
dawniej: wsiadanie, załadowywanie się na statek
SJP.pl
załadowywać coś na statek lub wsiadać na statek
SJP.pl
przedstawicielstwo dyplomatyczne najwyższej rangi, reprezentujące interesy państwa w państwie goszczącym; także: budynek tego przedstawicielstwa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stała instytucja (misja dyplomatyczna) o najwyższej randze, utrzymywana przez państwo w innym kraju lub przy organizacji międzynarodowej;
(1.2) wydzielony budynek lub teren, gdzie mieści się ambasada (1.1)
(1.3) gwara więzienna brzuch, żołądek
Ambasada – stała misja dyplomatyczna, którą kieruje szef misji pierwszej klasy (ambasador). Tą nazwą określany jest także budynek lub lokal zajmowany przez misję. Jest zasadą, iż ambasada znajduje się w stolicy państwa, z którym utrzymywane są stosunki dyplomatyczne.W dyplomacji watykańskiej odpowiednikiem ambasady jest nuncjatura apostolska. W przypadku krajów członkowskich Wspólnoty Narodów, które wymieniają wysokich komisarzy, odpowiednikiem ambasady jest wysoka komisja, natomiast w przypadku Unii Europejskiej odpowiednik ambasady prowadzony w krajach trzecich to Delegatura Unii Europejskiej. Odpowiednikiem ambasady w relacjach z organizacją międzynarodową jest stałe przedstawicielstwo.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
najwyższy rangą przedstawiciel dyplomatyczny jakiegoś państwa
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) adm. urz. przedstawiciel dyplomatyczny państwa lub organizacji międzynarodowej
(1.2) przen. rzecznik, obrońca danej sprawy, interesu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) wysokiej jakości tkanina wełniana
Ambasador – szef misji dyplomatycznej pierwszej klasy, reprezentujący państwo wysyłające wobec władz innego państwa lub organizacji międzynarodowej.
Państwo może akredytować szefa misji w więcej niż jednym państwie, jednak tylko po poinformowaniu o tym państw przyjmujących. Wymogiem tego jest brak sprzeciwu ze strony państw przyjmujących. Stolica Apostolska nie zgadza się natomiast, aby akredytowany przy niej ambasador pełnił jednocześnie misję przy Republice Włoskiej. Istnieje także różnica w nazewnictwie szefa papieskiej misji dyplomatycznej, którego zwyczajowo nazywa się nuncjuszem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. najwyższa rangą przedstawicielka dyplomatyczna państwa;
2. rzeczniczka czegoś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) adm. urz. przedstawicielka dyplomatyczna państwa lub organizacji międzynarodowej
(1.2) przen. rzeczniczka, obrończyni danej sprawy, interesu
SJP.pl
Wiktionary
ambasador z żoną
SJP.pl
żona ambasadora
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. żona ambasadora
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: sprawować urząd ambasadora
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) pot. pełnić urząd ambasadora
(1.2) przen. być przedstawicielem
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) sprawowanie funkcji ambasadora
Wiktionary
→ ambasador (dawniej); ambasadorski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z ambasadorem, dotyczący ambasadora
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do ambasadora
SJP.pl
Wiktionary
urząd, godność ambasadora; ambasadorostwo
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) urząd, godność ambasadora
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z ambasadą, dotyczący ambasady
Wiktionary
→ ambasada
przymiotnik relacyjny
(1.1) pot. związany z ambasadą, odnoszący się do ambasady
SJP.pl
Wiktionary
polskie wydawnictwo literackie
SJP.pl
Wikipedia
temat słowotwórczy
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na dwoistość tego, co jest nazwane drugim członem
Wiktionary
1. poczucie godności osobistej;
2. dążność do wybicia się, pragnienie twórczych osiągnięć, sukcesów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pragnienie osiągnięcia czegoś trudnego
(1.2) trudny cel życiowy, który chce się osiągnąć
Ambicja (łac. ambitio – żądza sławy, czci, uznania; staranie się, szlachetna duma, poczucie własnej godności) – postawa człowieka, cecha charakteru polegająca na silnym poczuciu godności osobistej oparta na stawianiu sobie trudnych celów i dążeniu do ich realizacji (człowiek ambitny), także nieuporządkowane dążenie do sławy i zaszczytów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. człowiek o dużych ambicjach
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest ambicjonalne; cecha tych, którzy są ambicjonalni
SJP.pl
Wiktionary
wynikający z ambicji, poczucia godności osobistej, potrzeby osiągnięć
przymiotnik
(1.1) spowodowany ambicją
SJP.pl
Wiktionary
osoba o przerośniętej, wybujałej ambicji, żądna uznania i zaszczytów; ambicjusz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek o dużych ambicjach
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
w znaczeniu ujemnym: dążność do wybicia się, uznania; żądza władzy, zaszczytów
SJP.pl
przestarzale: osoba o przerośniętej, wybujałej ambicji, żądna uznania i zaszczytów, ambicjoner
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pejor. człowiek o dużych ambicjach
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: ambicja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) iron. zdrobn. od ambicja
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: ambicja
SJP.pl
→ ambicja
SJP.pl
wolna, refleksyjna muzyka elektroniczna
Ambient – gatunek eksperymentalnej muzyki elektronicznej, cechujący się odejściem od linearnie rozwijanej linii melodycznej, charakterystycznej dla klasycznej muzyki elektronicznej (Vangelis, Kitarō), na rzecz luźnej kompozycji „plam dźwiękowych”. Zazwyczaj poszczególne plamy są powiązane stale powtarzaną frazą elektronicznej perkusji, która organizuje utwór pod względem rytmicznym. O ile w innych rodzajach muzyki – od poważnej po punk rocka – osią konstrukcyjną utworu jest przebieg harmoniczny, to w muzyce ambient utwór rozwija się głównie przez operowanie barwą dźwięku. Drugą podstawową techniką kompozytorską jest stosowanie stałego powtarzania krótkiej frazy melodycznej, która przy każdej repetycji jest minimalnie modyfikowana bądź wzbogacana (zobacz minimalizm).
SJP.pl
Wikipedia
→ ambient
SJP.pl
grafika przedstawiająca tekst, wykonana w taki sposób, że po jej obróceniu o 180 stopni można odczytać taki sam lub inny tekst
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) grafika utworzona kaligraficznie lub obrazowo w taki sposób, że po obróceniu całości o 180° można odczytać ten sam tekst;
Ambigram (łac. ambo oba + gr. grámma zapis) – grafika utworzona kaligraficznie lub obrazowo w taki sposób, że po obróceniu całości można odczytać ten sam lub inny tekst. W alfabecie łacińskim jedynymi „naturalnie ambigramowymi” (czyli środkowo symetrycznymi) literami są „H”, „I”, „N”, „O”, „S”, „X” oraz „Z”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wyrażenie dwuznaczne, dwuznacznik
SJP.pl
elektroakustyczna metoda korygowania akustyki i nagłaśniania pomieszczeń przez wprowadzanie sztucznego pogłosu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. technika reprodukcji dźwięku polegająca na tworzeniu efektu przestrzenności i otoczenia słuchacza przez dźwięki dochodzące z różnych kierunków
Ambiofonia – technika sztucznej regulacji pogłosu w salach koncertowych, operowych, studiach radiowych i telewizyjnych, za pomocą elektroakustycznych torów i układów nagłaśniających.
Jest jednym z elementów reżyserii dźwięku, umożliwiając poprawę pełni jego brzmienia i uzyskania efektów dźwiękowych dobranych do produkowanych utworów muzycznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
umożliwiający uzyskanie odpowiedniego nagłośnienia przez wprowadzenie sztucznego pogłosu
SJP.pl
podwójne widzenie spowodowane niesprawnością mięśni zewnętrznych gałki ocznej; diplopia
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. imbir
Wiktionary
zespół zachowań zawartych pomiędzy repertuarem męskich a kobiecych zachowań płciowych
LGBT (z ang. Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender) – skrótowiec odnoszący się do lesbijek, gejów, osób biseksualnych i transpłciowych.
Skrótowiec LGBT ma na celu podkreślenie różnorodności cechującej będące w mniejszości grupy społeczne, tworzone w oparciu o tożsamość seksualną lub płciową. Określa się nim ogół osób, które mają odmienną od heteroseksualnej orientację seksualną lub inną niż cispłciową tożsamość płciową. Skrótowiec ma zatem charakter włączający i może być stosowany w odniesieniu do każdego, kto jest nieheteroseksualny lub niecisgenderowy, w tym do osób niebinarnych, nie zaś wyłącznie do osób homoseksualnych, biseksualnych czy transpłciowych.
SJP.pl
Wikipedia
psychiatria: wypowiedź składająca się z wzajemnie wykluczających się opinii, które dla wypowiadający je uważa za prawdziwe
Ambisentencja (łac. ambisententia od ambo "obaj" i sententia "myśl, opinia, osąd, pogląd, zdanie") – głoszenie całkowicie sprzecznych stwierdzeń, z których każde jest uważane za prawdziwe. Świadczy o ambiwalencji intelektualnej lub myślenia. Stanowi jeden z objawów dezintegracji psychicznej w schizofrenii.
SJP.pl
Wikipedia
1. przejście wokół prezbiterium za ołtarzem, charakterystyczne dla kościołów romańskich i gotyckich;
2. krużganek wokół klasztornego dziedzińca;
3. dawniej: ambicja
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. krużganek
(1.2) stpol. obwód
(1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ambicja
(1.4) archit. przejście w kościele na przedłużeniu naw bocznych otaczające prezbiterium
Ambit (także obręb, obejście, łac. ambitus – obieg, obwód) – przejście powstałe z przedłużenia naw bocznych i poprowadzenia ich wokół prezbiterium za ołtarzem głównym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w psychologii: współistnienie wzajemnie wykluczających się pragnień i dążeń
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. skłonność do występowania sprzecznych lub przeciwstawnych zachowań, sprzeczność dążeń;
Ambitendencja (łac. ambo „obaj” i tendentia „skłonność” od tendere „ciągnąć, rozciągać”) – sprzeczność dążeń, równoczesne występowanie sprzecznych ze sobą dążeń.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stopień wyższy od przysłówka: ambitnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: ambitny; bardziej ambitny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. człowiek o dużych ambicjach
Wiktionary
→ ambitny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest ambitne; cecha tych, którzy są ambitni
SJP.pl
Wiktionary
1. mający poczucie własnej wartości i godności oraz szacunek dla samego siebie; honorowy, dumny;
2. dążący do sukcesu w jakiejś dziedzinie, mający wysokie aspiracje;
3. stanowiący wyzwanie, wymagający wysiłku;
4. o dziele sztuki: mający dużą wartość artystyczną
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który w swoim działaniu kieruje się ambicją
(1.2) wynikający z ambicji; świadczący o ambicji
SJP.pl
Wiktionary
rozpiętość melodii, czyli obszar pomiędzy jej najwyższym a najniższym dźwiękiem
Ambitus – (z łac. obwód, obręb) to szerokość, rozpiętość interwałów między najwyższym a najniższym dźwiękiem danej melodii.
W chorale gregoriańskim najmniejszy ambitus wynosił kwartę i występował w psalmach. W innych śpiewach (np. alleluja) sięgał oktawy, a w niektórych przypadkach nony. Są też utwory osiągające duodecymę, jak na przykład sekwencja o Bożym Ciele Lauda Sion Salvatorem autorstwa Tomasza z Akwinu.
SJP.pl
Wikipedia
1. przeżywanie sprzecznych pragnień, doznawanie przeciwstawnych uczuć;
2. współwystępowanie przeciwstawnych elementów w zachowaniu, postępowaniu, ocenie itp.; dwojakość, dwuwartościowość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) współistnienie sprzecznych uczuć, postaw lub opinii
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób ambiwalentny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: ambiwalentnie
SJP.pl
jednoczesne przebywanie w dwóch przeciwstawnych stanach
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest ambiwalentne
SJP.pl
Wiktionary
1. zawierający sprzeczne uczucia, chęci; przeciwstawny;
2. dwuznaczny, niejasny; niejednoznaczny
przymiotnik
(1.1) charakteryzujący się sprzecznymi uczuciami, postawami lub opiniami
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
w psychologii: osoba, u której występuje równowaga cech introwertywnych i ekstrawertywnych
Introwersja i ekstrawersja (łac. introversus – zwrócony do środka, łac. extraversus – zwrócony na zewnątrz) – przeciwstawiane sobie cechy osobowości związane z kontaktami międzyludzkimi, różnie definiowane u różnych autorów. Pojęcia te zostały wprowadzone przez Carla Gustava Junga (na podstawie teorii temperamentów fizjologicznych Kretschmera) w pracy Psychologische Typen (Typy psychologiczne, 1921), a zmodyfikowane przez Eysencka w teorii temperamentu PEN oraz Costę i McCrae w modelu Wielkiej Piątki.
SJP.pl
Wikipedia
minerał, fluorofosforan litu i glinu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. zob. amblygonit.
Amblygonit (Ambligonit) – minerał z grupy fosforanów. Należy do grupy minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi. Został odkryty i oznaczony przez Augusta Breithaupta w 1817 w Saksonii. Nazwa pochodzi od greckich słów amblys = tępy i goni = kąt (stępione kąty), nawiązuje do kątów między ścianami tego minerału.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
upośledzenie wzroku w następstwie zmniejszenia przejrzystości układu optycznego oka, wad wzroku (zez) lub zmian w siatkówce i nerwie wzrokowym; niedowidzenie
Amblyopia, ambliopia, tzw. leniwe oko — osłabienie zdolności widzenia w jednym oku. Powstaje w następstwie zeza lub znacznych różnic mocy optycznej oczu. W tym ostatnim wypadku oko przekazujące lepszy obraz do mózgu staje się okiem dominującym.
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel rzędu wymarłych ssaków kopytnych, żyjących w trzeciorzędzie od paleocenu do oligocenu
SJP.pl
rząd wymarłych ssaków kopytnych, żyjących w trzeciorzędzie od paleocenu do oligocenu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. minerał z grupy fosforanów, kruchy, przezroczysty, trudno rozpuszcza się w kwasach;
Amblygonit (Ambligonit) – minerał z grupy fosforanów. Należy do grupy minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi. Został odkryty i oznaczony przez Augusta Breithaupta w 1817 w Saksonii. Nazwa pochodzi od greckich słów amblys = tępy i goni = kąt (stępione kąty), nawiązuje do kątów między ścianami tego minerału.
Wiktionary oraz Wikipedia
rząd stawonogów z gromady pajęczaków; spawęki pająkokształtne, tępoodwłokowce
Tępoodwłokowce (Amblypygi) – rząd pajęczaków występujących w klimacie równikowym (tropikalnym). Są nocnymi drapieżnikami o długości ciała do 5 cm.
SJP.pl
Wikipedia
kombinacja dwóch numerów w grach liczbowych
SJP.pl
Wikipedia
przeciwciało o 2 grupach chwytnych; dwuchwytnik
Dwuchwytnik (amboceptor) – przeciwciało obecne w surowicy, powstające pod wpływem immunizacji obcogatunkowym białkiem, składające się z dwóch grup receptorowych: rozpoznającej antygen oraz składniki dopełniacza.
SJP.pl
Wikipedia
1. przyścienna mównica w kościołach chrześcijańskich, służąca do wygłaszania kazań; kazalnica;
2. platforma nadziemna, stosowana podczas polowań do obserwacji zwierzyny;
3. obudowa dziobu jachtu, zapewniająca bezpieczną pracę załogi
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. rel. miejsce służące kapłanom do czytania tekstów liturgicznych, głoszenia kazań; kościelna mównica; ; Gloger.
(1.2) łow. stanowisko myśliwskie w kształcie wieżyczki, stałe lub przenośne, służące do polowań na zwierzynę;
(1.3) środ. geogr. geol. skała o nieregularnych kształtach, odstająca od grzbietu lub zbocza
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. zdrobnienie od: ambona;
2. platforma obserwacyjna na maszcie żaglowca; bocianie gniazdo;
3. rodzaj sprzętu rehabilitacyjnego; balkonik
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. mała ambona
(1.2) rodzaj dawnego wózka dwukołowego o wysokiej skrzyni
SJP.pl
Wiktionary
→ ambona
przymiotnik
(1.1) związany z amboną, dotyczący ambony; mający ambonę
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. kowadło
Wiktionary
1. wydzielina przewodu pokarmowego kaszalota;
2. perfumy zawierające tę wydzielinę
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) woskowata substancja będąca wydzieliną z przewodu pokarmowego kaszalota powstałą prawdopodobnie w wyniku niestrawności lub zaparcia, stosowana w przemyśle perfumeryjnym;
(1.2) daw. wonna żywica kopalna
Ambra (Ambergris Tincture) – wydzielina z przewodu pokarmowego kaszalota (Physeter macrocephalus), która jest prawdopodobnie wynikiem niestrawności lub zaparcia wieloryba.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. otwór strzelniczy w umocnieniu, umożliwiający prowadzenie ognia i obserwacji
2. dawniej: framuga okna lub drzwi
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) otwór strzelniczy w miejscu umocnionym, obwarowanym lub opancerzonym;
Ambrazura (fr. embrasure) – otwór strzelniczy, przez który wystawia się lufę karabinu lub działa podczas prowadzenia ognia. Termin ten stosuje się w odniesieniu do fortyfikacji lądowych oraz uzbrojonych jednostek pływających.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jedna z dawniejszych, stosowanych od 1852 roku, pozytywowych technik fotograficznych, pozwalająca uzyskać jeden unikatowy obraz
Ambrotypia – jedna z dawniejszych, stosowanych od 1851 roku, pozytywowych technik fotograficznych, pozwalająca uzyskać jeden unikatowy (czyli bez możności wykonania odbitek) obraz. Ambrotypia opiera się na technice mokrej płyty kolodionowej, przy czym negatyw na szklanej płycie jest specjalnie lekko niedoświetlony, a następnie umieszczany na czarnym podkładzie, przez co uzyskuje on wygląd pozytywu. Obrazy tego rodzaju były często kolorowane.
Wiktionary oraz Wikipedia
gatunek drzewa pochodzący z Ameryki Północnej
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) syst. dendr. rodzaj drzew z rodziny altyngiowatych rosnących w Azji i Ameryce Północnej
(1.2) dendr. drzewo z rodzaju ambrowiec (1.1)
Ambrowiec (Liquidambar L.) – rodzaj roślin należący do rodziny altyngiowatych (Altingiaceae). Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego albo ok. 5 gatunków albo w szerokim ujęciu włączane są tu gatunki z rodzajów altyngia Altingia i Semiliquidambar zwiększając ich łączną liczbę do ok. 15.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: ambra
SJP.pl
zdrobnienie od: Ambroży
SJP.pl
nazwisko
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) polski herb szlachecki, odmiana herbu Bajbuza;
Ambrożewicz (Wąż) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Bajbuza.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. zdrobnienie od: Ambroży (imię męskie);
2. nazwisko
SJP.pl
1. w mitologii greckiej: pokarm bogów zapewniający im wieczną młodość i nieśmiertelność;
2. przenośnie o szczególnie smacznym napoju, rzadziej potrawie;
3. odmiana kopru
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) rzad. imię|polski|ż.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
śpiew ambrozjański - w liturgii katolickiej: śpiew kościelny, wprowadzony przez św. Ambrożego, oparty na elementach wschodnich, greckich i włoskich, mający wiele cech wspólnych z powstałym po nim śpiewem gregoriańskim
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) rel. dotyczący życia i twórczości Ambrożego z Mediolanu, charakterystyczny, typowy dla Ambrożego z Mediolanu lub jego twórczości, taki jak u Ambrożego z Mediolanu
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Ambroży z małżonką; Ambrożowie
SJP.pl
Ambroży z małżonką; Ambrożostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Ambrożego lub z nim związany
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, którego właścicielem, autorem, twórcą jest Ambroży
SJP.pl
Wiktionary
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Ambroży (gr. ambrósios – boski, nieśmiertelny, święty od (am)brotós – (nie)śmiertelny) – imię męskie pochodzenia greckiego.
Chrześcijańskim patronem tego imienia jest późnorzymski biskup św. Ambroży.
Imieniny obchodzi: 17 marca, 20 marca, 4 kwietnia, 19 lipca, 16 sierpnia, 16 października, 18 października, 2 listopada i 7 grudnia.
Żeńskim odpowiednikiem jest Ambrozja.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rozkoszny, cudny, boski
SJP.pl
ambu worek - aparat do prowadzenia sztucznego oddychania
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pot. worek samorozprężalny, przyrząd służący do przeprowadzania sztucznego oddychania
Worek samorozprężalny, resuscytator ręczny – przyrząd wykorzystywany w resuscytacji pacjenta nieoddychającego lub oddychającego w sposób nieefektywny, umożliwiający wentylację wysokimi stężeniami tlenu. Wchodzi w skład standardowego wyposażenia zespołu ratunkowego; w żargonie zawodowym ratowników medycznych często nazywany workiem ambu (od firmy Ambu, producenta jednego z pierwszych tego typu urządzeń).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. krużganek kościelny
2. dawniej: miejsce na spacery w ogrodzie
3. zwykle w lm: pola (pasma) ambulakralne ciągnące się od otworu gębowego do odbytu jeżowca i usiane nóżkami ambulakralnymi
SJP.pl
układ ambulakralny, układ wodny - swoisty dla szkarłupni system kanałów, wypełniony gł. wodą morską; do u. a. należą: pierścień okołoprzełykowy i 5 kanałów promienistych oraz kanały boczne, opatrzone nóżkami ambulakralnymi lub czułkami
SJP.pl
specjalnie wyposażony (m.in. w zestaw urządzeń do ratowania życia) samochód przystosowany do przewozu chorych; karetka pogotowia; dawniej także: pojazd będący ruchomą placówką jakiejś instytucji, głównie poczty
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) środek transportu przeznaczony do przewozu chorych lub rannych;
(1.2) ruchoma placówka jakiejś instytucji umieszczona w odpowiednio przystosowanym pojeździe
Ambulans (fr. ambulance), karetka pogotowia ratunkowego, in. sanitarka – środek transportu dysponowany na miejsce nagłego zachorowania albo wypadku, przeznaczony do udzielania pomocy, przewozu chorych lub rannych z miejsca zdarzenia do szpitala, a często również służący do transportów medycznych i międzyszpitalnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: ambulans
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z ambulansem, dotyczący ambulansu
SJP.pl
Wiktionary
przychodnia lekarska, w której wykonuje się drobne zabiegi, zwykle umiejscowiona przy szpitalu, sanatorium itp.
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) med. miejsce lekarskiej pomocy doraźnej przy szpitalu, sanatorium lub w zakładzie pracy;
Ambulatorium – miejsce pomocy doraźnej. Ambulatoria mogą znajdować się przy izbach przyjęć szpitali, w pogotowiu ratunkowym czy przychodniach / poradniach lekarskich.
Ambulatoria zaopatrują pacjentów (urazowo-ortopedycznie, internistycznie, pediatrycznie) lub kierują do szpitala w przypadkach cięższych, niemożliwych do zdiagnozowania w pomocy doraźnej. W zależności od macierzystego przeznaczenia placówki służby zdrowia ambulatoria mogą być całodobowe (np. całodobowy szpital czy pogotowie ratunkowe) lub czynne w określonych godzinach (np. od 16 do 7 rano, w czasie gdy przychodnie są zamknięte, dla pacjentów wymagających iniekcji).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z ambulatorium, wykonywany w ambulatorium (np. zabiegi ambulatoryjne, pomoc ambulatoryjna)
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. wykonywany w ambulatorium lub dla ambulatorium przeznaczony
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. kowadło
Wiktionary
płaz z rodziny poprzecznozębnych, żyjący w Ameryce Północnej
Ambystoma – rodzaj płazów ogoniastych z rodziny ambystomowatych (Ambystomatidae).
SJP.pl
Wikipedia
rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych; ambystomy, poprzecznozębne
Ambystomowate, ambystomy, poprzecznozębne (Ambystomatidae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata), obejmująca ponad 30 gatunków o zębach ułożonych w rzędy poprzeczne względem długiej osi ciała. W zapisie kopalnym znane z dolnego oligocenu.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach ambystomowatych (rodzina płazów)
SJP.pl
płaz z rodziny poprzecznozębnych, żyjący w Ameryce Północnej
Ambystomowate, ambystomy, poprzecznozębne (Ambystomatidae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata), obejmująca ponad 30 gatunków o zębach ułożonych w rzędy poprzeczne względem długiej osi ciała. W zapisie kopalnym znane z dolnego oligocenu.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) kulin. sproszkowane mango
Wiktionary
Zobacz też:
Wikipedia
z łaciny: ad maiorem Dei gloriam - ku większej chwale bożej (dewiza zakonu jezuitów); A.M.D.G.
SJP.pl
gatunek z podgromady korzenionóżek, należący do najprostszego rzędu pierwotniaków o zmiennym kształcie ciała; pełzak
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. pierwotniak posiadający zmienny kształt, poruszający się poprzez wysuwanie nibynóżek;
(1.2) pot. głupia dziewczyna lub kobieta
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zakaźna choroba pasożytnicza, wywołana przez pierwotniaka - pełzaka (amebę); pełzakowica; czerwonka pełzakowata; ameboza; amebioza
SJP.pl
Wikipedia
komórka bezkręgowców poruszająca się ruchami pełzakowatymi
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zool. komórka zwierzęca niektórych bezkręgowców podobna amebie - zdolna do ruchów pełzakowatych
Amebocyt (gr. ameíbō ‘zmiana’, kýtos ‘komórka’), komórka ameboidalna, komórka pełzakowata – komórka zdolna do ruchów pełzakowatych, występująca w wielu grupach organizmów, pełniąca różne funkcje, np. ochrona przed drobnoustrojami (fagocytoza), gromadzenie zbędnych produktów przemiany materii.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pochodzący od ameby; pełzakowaty
przymiotnik
(1.1) podobny do ameby
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) na sposób właściwy amebom lub przypominający amebę
Wiktionary
podobny do ameby
przymiotnik
(1.1) biol. podobny do ameby
SJP.pl
Wiktionary
związany z amebą
przymiotnik
(1.1) zool. związany z amebą
(1.2) przen. pot. przypominający amebę
SJP.pl
Wiktionary
choroba pasożytnicza, o przebiegu przewlekłym, wywoływana przez amebę; amebiaza; pełzakowica; czerwonka pełzakowa; amebioza
SJP.pl
Wikipedia
włoskie imię męskie
SJP.pl
imię męskie
Amadeusz lub Amedeusz – imię męskie pochodzące od łacińskiego imienia Amadeus, powstałego w kręgach zakonnych. Wywodzi się od słów amare (kochać), oraz Deus (Bóg), co oznacza „kochający Boga”.
Żeńskim odpowiednikiem jest Amadea.
SJP.pl
Wikipedia
ameka wspaniała - gatunek ryby akwariowej
Ameka wspaniała (Ameca splendens) – endemiczny gatunek słodkowodnej ryby karpieńcokształtnej, jedyny przedstawiciel rodzaju Ameca. Spotykana w hodowlach akwariowych.
Nazwa rodzajowa Ameca pochodzi od nazwy rzeki, w której ryba została odkryta, splendens oznacza błyszczący, połyskujący.
SJP.pl
Wikipedia
wrodzony brak kończyn
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
(1.2) geogr. miasto we Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Terni;
(1.3) geogr. gmina we Włoszech z siedzibą władz w Amelii (1.2)
Miejsca:
Miejscowości w USA:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Amelii lub z nią związany
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Amelina
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Amelina
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Amelina
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Amelii lub z nią związany
SJP.pl
dawniej: poprawianie czegoś, czynienie lepszym; ulepszanie
SJP.pl
związany z amelioracją
SJP.pl
zdrobnienie od: Amalia, Amelia (imiona żeńskie)
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) poufała forma żeńskiego imienia Amelia
SJP.pl
Wiktionary
komórka pochodzenia nabłonkowego, wytwarzająca u kręgowców szkliwo podczas rozwoju zębów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biol. komórka nabłonkowa wytwarzająca szkliwo podczas rozwoju zęba;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. wyraz stanowiący zakończenie modlitwy lub roty przysięgi;
2. wyraz oznaczający potwierdzenie;
3. fraz. na pewno, z całą pewnością;
4. ostateczne zakończenie czegoś, koniec
wykrzyknik
(1.1) rel. …używany na zakończenie chrześcijańskiej modlitwy
Amen (z hebr. אמן amen – „niech się stanie”, „wierność”, od rdzenia amint – był mocny) – judaistyczna, chrześcijańska i muzułmańska uroczysta formuła kończąca i zarazem potwierdzająca modlitwę lub hymn, także w tekstach biblijnych. Słowo „amen” jest także używane jako zwrot w rodzaju „niech tak będzie”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zespół splątania, jeden z zespołów psychotycznych w psychiatrii
SJP.pl
Wikipedia
imię faraonów
Amenhotep – imię faraonów z XVIII dynastii.
Imię Amenhotep znaczy "Amon jest rad"
SJP.pl
Wikipedia
choroba kobiet objawiająca się zanikiem cyklu miesiączkowego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. brak miesiączki
SJP.pl
Wiktionary
oddziaływanie ujemne polegające na hamowaniu rozwoju populacji jednego gatunku przez drugą populację, nieczerpiącą z tego procesu żadnych korzyści
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekol. typ oddziaływania, w którym populacja jednego gatunku hamuje rozwój drugiej populacji, nie ponosząc strat i nie czerpiąc z tego żadnych korzyści
Amensalizm – jedna z antagonistycznych zależności międzygatunkowych, w której obecność i czynności życiowe jednego gatunku lub populacji wpływają niekorzystnie na drugi gatunek lub populację, przy czym jest to relacja jednostronna, tj. obecność tego drugiego gatunku dla pierwszego jest obojętna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: amencja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) pot. mot. jeden z modeli samochodu marki Volkswagen
Wiktionary
skrót od: amerykański
SJP.pl
[czytaj: amerikan] krój czcionki
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: amerikano] kawa espresso z dużym dodatkiem wody; czarna kawa
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kulin. spoż. kawa espresso rozcieńczona wodą
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Emeryk, Amalaryk, Amalryk – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się ze starogermańskiego imienia Amalaryk, oznaczającego „władca Amalów” (Amalowie według gockiej legendy to ród królewski pochodzenia boskiego). Człon amal może także oznaczać „gorliwy” lub „dzielny, aktywny”. Emeryk może wywodzić się również z saksońskiego Emmerich, oznaczającego „zawsze bogaty”.
Wikipedia
promieniotwórczy pierwiastek chemiczny o symbolu Am, otrzymywany sztucznie z plutonu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Am i liczbie atomowej 95;
Ameryk (Am, łac. americium) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców. Otrzymał go Glenn Seaborg ze współpracownikami w 1944 roku, bombardując uran-238 przyspieszonymi cząstkami α: {}^{238}\mathrm {U} (\alpha ,n){}^{241}\mathrm {Pu} . Powstały pluton-241 ulega spontanicznemu rozpadowi promieniotwórczemu β−, w wyniku którego powstaje ameryk-241. Został nazwany na cześć Ameryki. Jest miękkim, srebrzystobiałym metalem. Wszystkie jego izotopy są promieniotwórcze.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. część świata składająca się z 2 kontynentów: Ameryki Północnej i Ameryki Południowej
2. pot. USA
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. kontynent na półkuli zachodniej;
(1.2) pot. geogr. Stany Zjednoczone Ameryki
(1.3) geogr. nazwa kilku miejscowości w Polsce
Ameryka – część świata położona na zachodniej półkuli Ziemi, w skład której wchodzą dwa kontynenty: Ameryka Północna i Ameryka Południowa. Rozciąga się na długości ponad 15 tysięcy km od Archipelagu Arktycznego po Ziemię Ognistą. Niekiedy na oznaczenie obu Ameryk używa się także określeń „Nowy Świat” lub „półkula zachodnia”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. czterokołowy pojazd konny na resorach, używany w pierwszej połowie XX wieku; amerykanka;
2. wczesny ziemniak
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. czterokołowy lub dwukołowy resorowany pojazd konny o odkrytym nadwoziu
(1.2) sport. odmiana bilarda
Amerykan (niem. Schreibersdorfer Mühle) – uroczysko-dawna miejscowość w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Strzeleczki. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego. Do 1957 w powiecie prudnickim.
W miejscowości znajdują się zabudowania kompleksu młyńskiego „Amerykan” z XIX wieku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: Amerykanka
Wiktionary
lekceważąco o obywatelu USA; Amerykaniec
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) war. lekcew. mieszkaniec Ameryki, zwłaszcza Stanów Zjednoczonych
SJP.pl
Wiktionary
1. obywatel Stanów Zjednoczonych Ameryki;
2. mieszkaniec Ameryki Północnej lub Południowej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Ameryki – kontynentu
(1.2) mieszkaniec Stanów Zjednoczonych
Amerykanie (ang. Americans) – pluralistyczna wspólnota narodowo-państwowa pochodzenia imigracyjnego, kształtująca się w Stanach Zjednoczonych, licząca w 2010 roku około 308,7 mln osób. W związku ze specyficzną, migracyjną historią swojego powstania, posiada pochodzenie mieszane, przede wszystkim europejskie. Mniejszość stanowią osoby pochodzenia afrykańskiego, azjatyckiego, rdzenni Amerykanie – Indianie Ameryki Północnej oraz osoby pochodzenia hawajskiego i pacyficznego. Skutkiem tradycyjnej wieloetniczności Stanów Zjednoczonych jest fakt, że wielu Amerykanów identyfikuje się zarówno ze Stanami Zjednoczonymi, jak i – raczej sentymentalnie – z krajem pochodzenia swoich przodków (np. Amerykanie niemieckiego, włoskiego czy irlandzkiego pochodzenia – German Americans, Italian Americans, Irish Americans).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalista w dziedzinie amerykanistyki
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista z dziedziny amerykanistyki
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) specjalistka z dziedziny amerykanistyki, znawczyni Ameryki
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: amerykanistyka
przymiotnik
(1.1) dotyczący amerykanistyki
SJP.pl
Wiktionary
dział literaturoznawstwa zajmujący się literaturą amerykańską
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. interdyscyplinarna dziedzina nauki badająca m.in. historię, kulturę, literaturę i sztukę Stanów Zjednoczonych, jak i odmianę języka angielskiego używaną w USA
(1.2) eduk. kierunek studiów na uczelni wyższej, którego przedmiotem jest kultura, literatura i sztuka Stanów Zjednoczonych
Amerykanistyka (ang. American studies) – dziedzina nauki badająca historię, kulturę, literaturę i społeczeństwo Stanów Zjednoczonych Ameryki, a także angielszczyznę amerykańską. Amerykanistyka to również kierunek studiów w szkole wyższej, którego przedmiotem dydaktyki i badań są wymienione dziedziny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
poddawanie wpływom amerykańskim, nadawanie czemuś cech typowo amerykańskich
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wprowadzanie lub naśladowanie stylu życia, zwyczajów panujących w Stanach Zjednoczonych;
Amerykanizacja – charakterystyczny dla drugiej połowy XX i XXI wieku, ogólnoświatowy proces transferu kulturowego, którego obiektem są instytucje, normy, wartości, zwyczaje, zachowania, techniki, symbole czy obrazy, które (faktycznie lub rzekomo) są kojarzone ze Stanami Zjednoczonymi. Wpływ kultury amerykańskiej na inne kultury łączony jest z mocarstwową pozycją Stanów Zjednoczonych i najczęściej traktowany jest jako zjawisko negatywne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z amerykanizacją, dotyczący amerykanizacji, przyjmowania lub narzucania amerykańskich zwyczajów, kultury, cywilizacji
Wiktionary
1. wyraz, zwrot charakterystyczny dla języka angielskiego lub hiszpańskiego na terenie Ameryki;
2. zespół cech kultury amerykańskiej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) cechy charakterystyczne dla kultury Stanów Zjednoczonych Ameryki
(1.2) jęz. wyraz, zwrot, forma gramatyczna zapożyczona do jakiegoś języka z języka amerykańskiego angielskiego
SJP.pl
Wiktionary
poddawać wpływom amerykańskim, rozszerzać wpływy amerykańskie, nadawać czemuś cechy typowo amerykańskie
czasownik przechodni niedokonany (dk. zamerykanizować)
(1.1) kult. narzucać kulturę amerykańską, przeprowadzać amerykanizację
czasownik zwrotny niedokonany amerykanizować się (dk. zamerykanizować się)
(2.1) stawać się Amerykaninem, nabierać cech amerykańskich
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kult. narzucanie kultury amerykańskiej, przeprowadzanie amerykanizacji
Wiktionary
1. duży fotel do siedzenia, rozkładany;
2. czterokołowy pojazd konny na resorach, używany w pierwszej połowie XX wieku; amerykan;
3. wolna amerykanka:
a) walka zapaśnicza, w której wszystkie chwyty są dozwolone; wolnoamerykanka;
b) postępowanie bez przestrzegania jakichkolwiek norm; wolnoamerykanka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Stanów Zjednoczonych
(1.2) mieszkanka kontynentu amerykańskiego
SJP.pl
Wiktionary
1. związany z Ameryką (kontynentem)
2. związany ze Stanami Zjednoczonymi
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Ameryki (kontynentu)
(1.2) dotyczący Stanów Zjednoczonych Ameryki
(1.3) dotyczący Ameryki (miejscowości w Polsce)
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) na sposób amerykański, po amerykańsku
Wiktionary
dotyczący Ameryki i Polski; w części amerykański, w części polski
SJP.pl
zespół cech właściwych życiu i kulturze Amerykanów ze Stanów Zjednoczonych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co amerykańskie; amerykański charakter czegoś
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. amerykańska odmiana języka angielskiego
(1.2) pot. pejor. wszystko co jest charakterystyczne dla kultury Stanów Zjednoczonych Ameryki
Wiktionary
gatunek ziemniaków
SJP.pl
skupianie się głównie na Stanach Zjednoczonych i ocenianie innych regionów świata wyłącznie z amerykańskiego punktu widzenia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Amerykanin
Wiktionary
→ ameryk
przymiotnik
(1.1) dotyczący ameryku
SJP.pl
Wiktionary
Wikipedia
rozwój prosty, bez kolejnych stadiów i przekształceń, spotykany u niektórych owadów bezskrzydłych, np. u skoczogonków i wszy; ametabolizm
Rozwój prosty, rozwój wprost, rozwój bezpośredni, postembriogeneza bezpośrednia, ametamorfoza, ametabolia (łac. ametamorphosis, ametabolia) – rozwój pozazarodkowy (postembriogeneza), w którym forma młodociana różni się od dorosłej jedynie mniejszymi rozmiarami i niezdolnością do rozrodu.
SJP.pl
Wikipedia
związany z ametabolizmem
SJP.pl
rozwój prosty, bez kolejnych stadiów i przekształceń, spotykany u niektórych owadów bezskrzydłych, np. u skoczogonków i wszy; ametabolia
Rozwój prosty, rozwój wprost, rozwój bezpośredni, postembriogeneza bezpośrednia, ametamorfoza, ametabolia (łac. ametamorphosis, ametabolia) – rozwój pozazarodkowy (postembriogeneza), w którym forma młodociana różni się od dorosłej jedynie mniejszymi rozmiarami i niezdolnością do rozrodu.
SJP.pl
Wikipedia
związany z brakiem możliwości przeobrażenia
SJP.pl
brak możliwości przeobrażenia
Rozwój prosty, rozwój wprost, rozwój bezpośredni, postembriogeneza bezpośrednia, ametamorfoza, ametabolia (łac. ametamorphosis, ametabolia) – rozwój pozazarodkowy (postembriogeneza), w którym forma młodociana różni się od dorosłej jedynie mniejszymi rozmiarami i niezdolnością do rozrodu.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) bez obranej metody; bez jasnego porządku
Wiktionary
wada wzroku spowodowana nieprawidłowym stosunkiem zdolności skupiającej soczewki oka do długości gałki ocznej; niemiarowość oka, ammetropia
Ametropia, niemiarowość oka – wada wzroku charakteryzująca się nieprawidłowym stosunkiem zdolności skupiającej układu optycznego oka do długości gałki ocznej, w wyniku czego promienie świetlne nie są ogniskowane na siatkówce. Prowadzi to do powstania takich zaburzeń jak:
Przeciwieństwem ametropii jest emmetropia.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. dwubarwna, fioletowo-żółta odmiana kwarcu, będąca jednocześnie ametystem i cytrynem
Ametryn – dwubarwna, fioletowo-żółta odmiana kwarcu, będąca jednocześnie ametystem i cytrynem (sztucznie ametryn wytwarza się ze stopów tych dwóch minerałów). Granica między tymi dwiema barwnymi odmianami jest zazwyczaj nieostra (stopniowa).
Jedyne złoża o znaczeniu gospodarczym znajdują się w Boliwii i Brazylii.
W 1994 roku na rynku pojawił się ametryn syntetyczny.
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj ptaków z podrodziny kolibrów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od ametyst
Ametyścik cienkodzioby, ametyścik (Eugenes fulgens) – gatunek małego ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae). Nie jest zagrożony.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przezroczysta fioletowa odmiana kwarcu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. minerał, kamień półszlachetny, fioletowa lub purpurowa, przezroczysta odmiana krzemionki SiO2;
(1.2) jubil. kamień jubilerski z ametystu (1.1)
(1.3) kolor fioletowy taki jak w ametyście (1.1)
Ametyst – minerał, fioletowa i przezroczysta do przeświecającej odmiana kwarcu. Kamień półszlachetny, używany w jubilerstwie. Jego nazwa pochodzi z języka greckiego i oznacza „trzeźwy” (ἀ- a – ‘nie’, μέθυστος méthystos – ‘pijany’), gdyż według greckich wierzeń, picie wina z czar ametystowych zabezpieczało pijącego przed upiciem się.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) z użyciem barwy ametystowej
Wiktionary
związany z ametystem, dotyczący ametystu
przymiotnik relacyjny
(1.1) jubil. miner. dotyczący ametystu, wykonany z ametystu, związany z ametystem, ozdobiony ametystem
przymiotnik jakościowy
(2.1) mający kolor fioletowy, taki jak kolor ametystu
SJP.pl
Wiktionary
gatunek małego ptaka z rodziny szpakowatych
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Cinnyricinclus leucogaster|Boddaert|ref=tak., mały ptak występujący w Afryce z mocno niebieski połyskiem upierzenia górnych partii ciała u samców;
Ametyszczak (Cinnyricinclus leucogaster) – gatunek małego ptaka z rodziny szpakowatych (Sturnidae). W trzech podgatunkach występuje na południowo-zachodnim Półwyspie Arabskim oraz w Afryce Subsaharyjskiej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
minerał, glinokrzemian magnezu
SJP.pl
potocznie: amfetamina; proszek, biel, szur, szuwaks
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot., uczn. amfetamina
SJP.pl
Wiktionary
środek pobudzający aktywność psychomotoryczną, likwidujący m.in. objawy zmęczenia i zwiększający zdolność koncentracji, łatwo uzależniający; psychedryna, benzedryna, potocznie: amfa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. farm. organiczny związek chemiczny o silnym działaniu psychotropowym i pobudzającym ośrodkowy układ nerwowy;
Amfetamina, pot. speed lub feta – organiczny związek chemiczny, pochodna 2-fenyloetyloaminy, stymulant wykorzystywany w leczeniu ADHD, narkolepsji i otyłości. Odkryta w 1887, występuje w dwóch enancjomerach, którymi są lewoamfetamina i dekstroamfetamina. Nazwa amfetamina odnosi się zaś do racemicznej wolnej zasady, a więc składającej się z równomolowej mieszaniny czystych enancjomerów. Niemniej termin ten jest często używany nieformalnie do dowolnej mieszaniny enancjomerów, a nawet do czystych enancjomerów. Historycznie wykorzystywano ją do leczenia obrzęku nosa i zaburzeń depresyjnych. Stosuje się ją jako środek dopingujący oraz substancję nootropową, a także rekreacyjnie jako afrodyzjak i związek euforyzujący. Posiadanie i dystrybucja są ściśle kontrolowane w wielu krajach, z powodu znacznego ryzyka zdrowotnego, związanego z użyciem rekreacyjnym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba uzależniona od amfetaminy
SJP.pl
SJP.pl
związany z amfetaminą, dotyczący amfetaminy
przymiotnik relacyjny
(1.1) farm. med. związany z amfetaminą, dotyczący amfetaminy
SJP.pl
Wiktionary
przedrostek
(1.1) obustronnie; obu rodzajów, obu-; wokół, naokoło
Wiktionary
Amfiaraos – wieszczek i tłumacz snów w mitologii greckiej. Był synem Ojklesa i Hypermnestry oraz ojcem Eurydyki, Amfilochosa i Alkmeona. Według niektórych podań jego synami byli także Tiburtus, Koras i Katillus. Był ulubieńcem Zeusa i Apolla.
Wikipedia
1. pojazd mechaniczny przystosowany do poruszania się zarówno po lądzie, jak i po wodzie;
2. samolot przystosowany do lądowania i wodowania;
3. zwierzę mogące żyć zarówno na lądzie, jak i w wodzie; zwierzę ziemnowodne
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mot. pojazd lądowo-wodny, stosowany głównie przez wojsko lub służby ratownicze
(1.2) lotn. pojazd wodno-powietrzny
(1.3) zwykle w lm.: amfibie – zool. inaczej płazy
(1.4) uczn. stary samochód
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ amfibia
SJP.pl
przystosowany do życia zarówno na lądzie, jak i w wodzie
SJP.pl
wolno pływająca w toni wodnej larwa gąbek wapiennych, zbudowana z dwóch rodzajów komórek: większych makromerów i mniejszych, orzęsionych mikromerów, odpowiadająca rozwojowo stadium blastuli innych zwierząt
SJP.pl
Wikipedia
krzemian magnezu, żelaza, wapnia lub sodu, minerał skałotwórczy
Amfibole (z stgr. ἀμφίβολος amphibolos – "nieokreślony", ze względu na różnorodność koloru i formy) – duża grupa minerałów skałotwórczych, krzemianów, czasami też glinokrzemianów.
SJP.pl
Wikipedia
krzemian magnezu, żelaza, wapnia lub sodu, minerał skałotwórczy
Amfibole (z stgr. ἀμφίβολος amphibolos – "nieokreślony", ze względu na różnorodność koloru i formy) – duża grupa minerałów skałotwórczych, krzemianów, czasami też glinokrzemianów.
SJP.pl
Wikipedia
dwuznaczność lub niejasność wypowiedzi wynikła z zamącenia budowy składniowej, w poezji współczesnej bywa wprowadzana celowo; amfibologia
Amfibolia (gr. ἀμφιβολία – atak z dwóch stron), amfibologia (gr. „dwuznaczność” z amphibállein „rozrzucać, wątpić” od amphí „z obu stron” i bállein „rzucać, ciskać”) – błąd logiczny, wypowiedź wieloznaczna (tzw. wieloznaczność kontekstu). Inna nazwa tego błędu to „wieloznaczność składniowa”. Amfibolia to wypowiedź, która może być rozumiana na co najmniej dwa sposoby, powstająca na skutek wady składni. Na przykład:
SJP.pl
Wikipedia
działający na dwa sposoby, występujący w dwóch stanach, pełniący dwie przeciwstawne funkcje; dwojaki, niejednoznaczny
SJP.pl
skała metamorficzna składająca się głównie z amfibolu i plagioklazu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. skała metamorficzna barwy ciemnozielonej lub ciemnoszarej, masywna i bardzo zwięzła;
Amfibolit – skała metamorficzna barwy ciemnozielonej lub ciemnoszarej, masywna i bardzo zwięzła.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z amfibolitem
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z amfibolitem, dotyczący amfibolitu
SJP.pl
Wiktionary
dwuznaczność lub niejasność wypowiedzi wynikła z zamącenia budowy składniowej, w poezji współczesnej bywa wprowadzana celowo; amfibolia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) log. wypowiedź dwuznaczna z powodu niejednoznacznej składni
Amfibolia (gr. ἀμφιβολία – atak z dwóch stron), amfibologia (gr. „dwuznaczność” z amphibállein „rozrzucać, wątpić” od amphí „z obu stron” i bállein „rzucać, ciskać”) – błąd logiczny, wypowiedź wieloznaczna (tzw. wieloznaczność kontekstu). Inna nazwa tego błędu to „wieloznaczność składniowa”. Amfibolia to wypowiedź, która może być rozumiana na co najmniej dwa sposoby, powstająca na skutek wady składni. Na przykład:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: amfibologia
SJP.pl
związany z amfibolem
przymiotnik relacyjny
(1.1) miner. związany z amfibolami, dotyczący amfibolów
SJP.pl
Wiktionary
stopa wierszowa złożona z trzech sylab: krótkiej, długiej i krótkiej w metryce antycznej, bądź z nieakcentowanej, akcentowanej i nieakcentowanej w wierszu sylabotonicznym
Amfibrach (gr. amphíbrachys, dosł. z obu stron krótki) w metryce iloczasowej – stopa metryczna składająca się z trzech sylab: jednej długiej między dwiema krótkimi.
W polskich wierszach odpowiednikiem jest sekwencja składająca się z jednej sylaby akcentowanej między dwiema nieakcentowanymi. W języku polskim występuje bardzo często, prawie każdy trzysylabowy wyraz jest amfibrachem (np. kolega), łatwo też układać z amfibrachów wiersze sylabotoniczne, np.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) liter. związany z amfibrachem, dotyczący amfibrachu
SJP.pl
Wiktionary
Amficjony (Amphicyonidae) – wymarła rodzina ssaków drapieżnych żyjących od późnego eocenu do późnego miocenu 37-9 milionów lat temu (MLT). Z jęz. angielskiego nazywane niedźwiedziopsami. Wcześniej zaliczane były w randze podrodziny Amphicyoninae do psowatych.
Wikipedia
unerwiony narząd zmysłu chemicznego występujący u nicieni
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest amfidiploidalne
Wiktionary
związek chemiczny, którego cząsteczka ma na jednym końcu grupę rozpuszczalną w jednym rozpuszczalniku, a na drugim - grupę rozpuszczalną w innym; związek amfifilowy
Amfifilowość, amfipatyczność – właściwość niektórych związków chemicznych, polegająca na jednoczesnym wykazywaniu właściwości hydrofilowych (liofilowych) i hydrofobowych (liofobowych).
Związki amfifilowe są zwykle długimi cząsteczkami, które na jednym końcu posiadają grupy rozpuszczalne w jednym rozpuszczalniku, a na drugim grupy rozpuszczalne w drugim rozpuszczalniku. Powoduje to, że na granicy faz (w punkcie styku tych dwóch rozpuszczalników lub na powierzchni jednego z nich) cząsteczki takie samorzutnie tworzą monowarstwy, a w obrębie objętości jednego z rozpuszczalników tworzą sferyczne agregaty, w których jeden koniec cząsteczek (ten rozpuszczalny) jest skierowany na zewnątrz, a drugi do środka sfery. Agregaty te nazywają się micelami.
SJP.pl
Wikipedia
Amfifilowość, amfipatyczność – właściwość niektórych związków chemicznych, polegająca na jednoczesnym wykazywaniu właściwości hydrofilowych (liofilowych) i hydrofobowych (liofobowych).
Związki amfifilowe są zwykle długimi cząsteczkami, które na jednym końcu posiadają grupy rozpuszczalne w jednym rozpuszczalniku, a na drugim grupy rozpuszczalne w drugim rozpuszczalniku. Powoduje to, że na granicy faz (w punkcie styku tych dwóch rozpuszczalników lub na powierzchni jednego z nich) cząsteczki takie samorzutnie tworzą monowarstwy, a w obrębie objętości jednego z rozpuszczalników tworzą sferyczne agregaty, w których jeden koniec cząsteczek (ten rozpuszczalny) jest skierowany na zewnątrz, a drugi do środka sfery. Agregaty te nazywają się micelami.
Wikipedia
cząsteczki amfifilowe - cząsteczki chemiczne zawierające na jednym końcu grupy hydrofilowe, a na drugim - hydrofobowe
SJP.pl
rozmnażanie się płciowe za pomocą jaj i plemników
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. typ rozmnażania płciowego, w którym dochodzi do zapłodnienia poprzez zlanie się gamet pochodzących od dwóch różnych osobników
SJP.pl
Wiktionary
jon obdarzony dodatnim i ujemnym ładunkiem
Jon obojnaczy, amfijon, zwitterjon, jon dwubiegunowy, związek dipolarny – cząsteczka zawierająca równą liczbę grup zjonizowanych o przeciwnych ładunkach, w związku z czym sama nie jest naładowana dodatnio ani ujemnie.
Przykładami związków mogących przechodzić w stan jonów obojnaczych są aminokwasy, między innymi glicyna i alanina.
SJP.pl
Wikipedia
związki państw skupionych wokół świątyni szczególnie czczonego bóstwa, w starożytnej Grecji
Amfiktionia (stgr. ἀμφικτυονία od ἀμφι-κτίονες „mieszkający dokoła”) – w starożytnej Grecji związek poleis greckich zawarty dla ochrony określonego miejsca kultu religijnego.
Do zadań amfiktionii należała opieka nad sanktuarium i jego majątkiem, regulowanie kwestii religijnych i kultowych, także organizowanie igrzysk związanych z miejscem kultu. Były to organizacje o charakterze prywatno-kultowym. Ich członkowie płacili składki na cele ochrony świątyni wspólnego bóstwa oraz na organizację uroczystości religijnych. Spotykali się na regularnych zjazdach, podczas których omawiano sprawy pozostające w kręgu wspólnych zainteresowań. Cykliczność takich spotkań doprowadziła z czasem do wykształcenia się swoistego międzyrządowego zgromadzenia plenarnego, zbierającego się na regularnych konferencjach.
SJP.pl
Wikipedia
układ wnętrz połączonych wejściami na jednej osi; pokój w takim układzie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. ciąg pomieszczeń ułożonych jedno za drugim, połączonych przejściami umieszczonymi w jednej linii;
Amfilada (fr. enfilade) – szereg pomieszczeń (pokoi, sal) połączonych ze sobą drzwiami umieszczonymi w jednej linii.
Takie ustawienie wewnątrz budynku, przy otwartych drzwiach, stwarza perspektywę widokową. Na krańcach traktu pokoi reprezentacyjnych umieszczano często dodatkowo okna.
Efektowne rozwiązanie stosowane w okresie renesansu, baroku, klasycyzmu w kształtowaniu wnętrz pałacowych oraz dworów. W Polsce stosowana od XVII wieku. W okresie XIX i początków XX w. rozwiązanie to stosowano także przy budowie miejskich kamienic.
Regułę amfiladowego łączenia pokoi sformułował Andrea Palladio w połowie XVI wieku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z amfiladą, tworzący amfiladę (np. komnaty amfiladowe)
przymiotnik
(1.1) archit. związany z amfiladą; wykorzystujący układ przestrzenny taki jak w amfiladzie
SJP.pl
Wiktionary
pasożytniczy gatunek płazińca, o ciele nieczłonowatym, kształtu liściastego
SJP.pl
Wikipedia
kretyk, amfimakr;
1. w poezji antycznej: stopa składająca się z trzech sylab, dwóch długich i krótkiej między nimi;
2. w wersyfikacji nowożytnej: stopa posiadająca nieakcentowaną zgłoskę między dwoma akcentowanymi
Amfimakr, amfimacer (gr. amphímakros, z obu stron długi), kretyk (gr. κρητικός, wers kreteński) – w wersyfikacji iloczasowej stopa metryczna złożona z trzech sylab: jednej krótkiej między dwiema długimi.
W wierszach polskich jej odpowiednikiem jest sekwencja składająca się z jednej sylaby nieakcentowanej między dwiema akcentowanymi. W polszczyźnie nie ma wyrazów będących naturalnymi amfimakrami; stopa ta występuje też rzadko w metryce polskiej, na przykład:
SJP.pl
Wikipedia
amfimacer, kretyk;
1. w poezji antycznej: stopa składająca się z trzech sylab, dwóch długich i krótkiej między nimi;
2. w wersyfikacji nowożytnej: stopa posiadająca nieakcentowaną zgłoskę między dwoma akcentowanymi
Amfimakr, amfimacer (gr. amphímakros, z obu stron długi), kretyk (gr. κρητικός, wers kreteński) – w wersyfikacji iloczasowej stopa metryczna złożona z trzech sylab: jednej krótkiej między dwiema długimi.
W wierszach polskich jej odpowiednikiem jest sekwencja składająca się z jednej sylaby nieakcentowanej między dwiema akcentowanymi. W polszczyźnie nie ma wyrazów będących naturalnymi amfimakrami; stopa ta występuje też rzadko w metryce polskiej, na przykład:
SJP.pl
Wikipedia
w mitologii greckiej: syn Zeusa i Antiopy
Amfion (gr. Ἀμφίων) i Zetos (Ζῆθος) – w mitologii greckiej bliźniacy, synowie Zeusa i tebańskiej królewny Antiopy.
W dzieciństwie skrzywdzeni przez stryja Likosa, potem wychowywani przez pasterzy w górach. Gdy dorośli, stanęli w obronie Antiopy, dręczonej przez żonę Likosa, Dirke, i uwięzionej przez stryja, i pomścili jej krzywdę. Likosa zabili, a jego żonę przywiązali do rogów byka, który ją stratował (scenę tę przedstawia grupa rzeźbiarska Byk Farnezyjski, kopia rzymska dzieła Apolloniosa i Tauriskosa z Tralles z III w.).
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. właściwość związku chemicznego wynikająca z budowy polarnej, tj. zdolność utrzymywania się na granicy wodnej i lipidowej dzięki obecności w jego cząsteczce bieguna hydrofilowego oraz hydrofobowego
Amfifilowość, amfipatyczność – właściwość niektórych związków chemicznych, polegająca na jednoczesnym wykazywaniu właściwości hydrofilowych (liofilowych) i hydrofobowych (liofobowych).
Związki amfifilowe są zwykle długimi cząsteczkami, które na jednym końcu posiadają grupy rozpuszczalne w jednym rozpuszczalniku, a na drugim grupy rozpuszczalne w drugim rozpuszczalniku. Powoduje to, że na granicy faz (w punkcie styku tych dwóch rozpuszczalników lub na powierzchni jednego z nich) cząsteczki takie samorzutnie tworzą monowarstwy, a w obrębie objętości jednego z rozpuszczalników tworzą sferyczne agregaty, w których jeden koniec cząsteczek (ten rozpuszczalny) jest skierowany na zewnątrz, a drugi do środka sfery. Agregaty te nazywają się micelami.
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z organizmem roślinnym powstałym ze skrzyżowania różnych gatunków diploidalnych
SJP.pl
gatunek morskiej ryby z rodziny garbikowatych; błazenek, ryba ukwiałowa
Amfiprion, ryba ukwiałowa, błazenek (Amphiprion percula) – gatunek morskiej ryby z rodziny garbikowatych (Pomacentridae).
SJP.pl
Wikipedia
typ świątyni greckiej z portykiem kolumnowym w fasadzie głównej i tylnej
Prostylos – budowla w starożytnej Grecji pełniąca funkcję „domu bóstwa”, mieszcząca posąg będący przedmiotem kultu.
Prostylos posiada kolumnadę od strony frontowej przed pronaosem (przedsionkiem), zwykle cztery kolumny.
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel podrzędu gadów łuskonośnych, prowadzących podziemny tryb życia; zwitnik, obrączkowiec, amfisbena
SJP.pl
przedstawiciel podrzędu gadów łuskonośnych, prowadzących podziemny tryb życia; zwitnik, obrączkowiec, amfisben
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel podrzędu gadów łuskonośnych, prowadzących podziemny tryb życia; zwitnik, obrączkowiec, amfisben
Amfisbeny, obrączkowce, zwitniki (Amphisbaenia) – klad gadów łuskonośnych (klasyfikowany niekiedy w randze podrzędu), prowadzących podziemny tryb życia.
SJP.pl
Wikipedia
1. wznosząca się półkoliście widownia teatru, cyrku, sali wykładowej itp.;
2. w starożytnej Grecji: widownia rozłożona półkoliście na wzniesieniach otaczających scenę teatru;
3. w starożytnym Rzymie: odkryta budowla służąca przedstawianiu widowisk, z kolistą widownią wznoszącą się ku górze
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. archit. odkryta budowla o kształcie elipsy lub koła z areną lub sceną pośrodku i wznoszącą się wokół niej schodkową widownią; ; Gloger.
(1.2) książk. w teatrze, sali koncertowej itp.: część widowni wznosząca się koliście lub półkoliście ku górze
Amfiteatr (łac. amphiteatrum, z gr. ἀμφιθέατρον 'podwójna widownia, w kształcie koła; połączenie dwóch teatrów półkolistych w jeden') – odkryta arena o kształcie elipsy lub koła, otoczona – najczęściej wznoszącymi się schodkowo – rzędami siedzeń dla widzów i przeznaczona do publicznych pokazów m.in. walk gladiatorów, walk z dzikimi zwierzętami, naumachii.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: amfiteatr
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) poznań. daw. balkon w teatrze
Wiktionary
osoba podejmująca gości; gospodarz bardzo szczodry dla swoich gości; fundator
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. przen. człowiek hojnie podejmujący gości; fundator przyjęcia;
Amfitrion (gr. Ἀμφιτρύων Amphitrýōn, łac. Amphitryon) – w mitologii greckiej królewicz oraz król Tyrynsu i Teb.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
gatunek drapieżnego ssaka morskiego z rodziny fokowatych
Amfitryta (stgr. Ἀμφιτρίτη Amphitrítē, łac. Amphitrite, Salacia ‘otaczająca świat’) – w mitologii greckiej jedna z najbardziej znanych nereid (lub okeanid); (królowa Morza), utożsamiana z rzymską Salacją.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj płazów ogoniastych z rodziny amfiumowatych
SJP.pl
o cechach amfiumowatych (rodzina płazów)
Amfiumowate, amfiumy (Amphiumidae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata).
SJP.pl
Wikipedia
o cechach amfiumowatych (rodzina płazów)
SJP.pl
związek zawierający w cząsteczce grupy kwasowe i zasadowe
Amfolity, substancje amfiprotyczne, elektrolity amfoteryczne – związki chemiczne, których cząsteczki zawierają zarówno grupy kwasowe, jak i zasadowe. Uogólniając, zgodnie z teorią Brønsteda, amfolitami są substancje, które w reakcjach w roztworze mogą przyłączać bądź odłączać protony. Amfolity w zależności od pH środowiska w którym się znajdują mogą występować w postaci:
SJP.pl
Wikipedia
→ amfolit
SJP.pl
greckie naczynie stołowe do przechowywania płynów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wysokie, smukłe naczynie gliniane o wydłużonym brzuścu z dwoma umieszczonymi symetrycznie po bokach uchwytami;
(1.2) przest. staroż. jednostka miary równa 26,20 litra
Amfora (łac. amphǒră, gr. ἀμφορεύς amphoreús) – naczynie z wypalanej gliny o wydłużonym jajowatym brzuścu na niskiej podstawie (stopce), przewężonej szyi z rozchylonym brzegiem (wylewem) i z dwoma bocznymi, umieszczonymi symetrycznie, pionowymi uchwytami (imadłami). Różnej wielkości, często dekorowane, jedno z naczyń najbardziej charakterystycznych dla starożytności.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) staroż. ceram. w Starożytnej Grecji: rodzaj ceramicznego naczynia na olejki wonne;
Amforiskos (stgr. αμφορισκος, pol. mała amfora) – rodzaj starożytnego greckiego naczynia ceramicznego na wonne olejki.
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: amfora
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z amforą; w kształcie amfory
(1.2) med. przypominający dźwięk powstający podczas dmuchania w szyjkę szklanej butelki, wskazujący na istnienie jamy w płucach
Wiktionary
dwoista właściwość niektórych pierwiastków i związków chemicznych polegająca na wykazywaniu przez nie charakteru kwasowego jak i zasadowego
Amfoteryczność – zdolność związku chemicznego do reakcji z kwasami i zarazem zasadami. Inaczej, jest to zdolność związków chemicznych do bycia w jednych reakcjach kwasami, a w innych zasadami.
SJP.pl
Wikipedia
zdolny do reakcji z kwasami oraz z zasadami
SJP.pl
[czytaj: a-em-GIE]
1. skrót od: Akademia Medyczna w Gdańsku;
2. firma należąca do grupy DaimlerChrysler, zajmująca się tuningiem samochodów osobowych
SJP.pl
1. rzeka w Rosji;
2. wieś na Syberii
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w Rosji, w Jakucji; lewy dopływ Ałdanu;
Amga (ros. Амга) – rzeka w Rosji (Jakucja); lewy (i zarazem najdłuższy) dopływ Ałdanu; długość 1462 km; powierzchnia dorzecza 69 300 km²; średni roczny przepływ u ujścia 190 m³/s.
Źródła w Górach Ałdańskich; płynie w kierunku północno-wschodnim, w górnym biegu w wąskiej, głębokiej dolinie; w środkowym i dolnym biegu po wschodniej części Płaskowyżu Nadleńskiego. Dopływy stosunkowo krótkie. Żeglowna na odcinku 472 km od ujścia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka we wschodniej Rosji, na terenie Kraju Chabarowskiego, lewostronny dopływ Amuru;
Amguń (ros. Амгунь) – rzeka we wschodniej Rosji, na terenie Kraju Chabarowskiego, lewostronny dopływ Amuru.
Rzeka bierze swój początek u zbiegu rzek Ajakit i Suduk, na zboczu Gór Burejskich. Jej długość wynosi 723 km, a powierzchnia dorzecza – 55 500 km². Jej głównym dopływem jest rzeka Nimielen.
Wiktionary oraz Wikipedia
członek ludu zamieszkującego tereny Etiopii
Amhara (amh. አማራ) – jeden z dziewięciu regionów administracyjnych (tzw. kilochów) Etiopii, główna siedziba ludu Amharów.
Amhara położona jest w północno-zachodniej i środkowej części Etiopii, sąsiaduje z regionami: Tigraj na północy, Afar na wschodzie, Oromia na południu, Beniszengul-Gumaz na południowym zachodzie i z Sudanem na zachodzie. Zajmuje powierzchnię 170 752 km². Stolicą regionu jest Bahyr Dar.
SJP.pl
Wikipedia
mieszkanka Amhary (regionu administracyjnego Etiopii)
SJP.pl
lud zamieszkujący tereny Etiopii
Amharowie (nazwa własna: አማራ Amhara) – lud afrykański, wyróżniany na podstawie kryteriów językowych oraz etnicznych. Zamieszkuje on centralne wyżyny Etiopii. Przez długie lata byli dominującą grupą i stanowili 1/3 mieszkańców kraju. Amharowie są potomkami starożytnych Semitów, którzy wędrując na południe podbili pierwotnych mieszkańców tego obszaru, należących do ludów kuszyckich. Posługują się językiem amharskim.
SJP.pl
Wikipedia
→ Amhara (mieszkaniec Etiopii mówiący po amharsku)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Amharami, dotyczący Amharów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język semicki będący językiem oficjalnym Etiopii;
Język amharski (አማርኛ, ’ämarəña, amhara) – język semicki z grupy etiopskiej, rodziny języków afroazjatyckich (chamito-semickich) z silnym wpływem substratu kuszyckiego. Jako język ojczysty używany jest przez około 18 mln osób, pełni także rolę języka urzędowego Etiopii, dzięki czemu na terenie kraju faktyczna liczba jego użytkowników jest większa. Językiem amharskim posługuje się także ok. 2,7 mln etiopskich emigrantów, głównie w Egipcie, Izraelu i Szwecji. Jest roboczym językiem rządu etiopskiego, etiopskiej armii oraz Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem amharskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem amharskim
(1.3) spisany, stworzony w języku amharskim
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męski i żeński, nazwa własna
(1.1) rdzenna grupa etniczna zamieszkująca Tajwan;
(1.2) członek grupy etnicznej Ami (1.1) – mężczyzna lub kobieta
(1.3) zoonim, imię dla psa lub suki
Wiktionary oraz Wikipedia
drapieżna ryba słodkowodna z rodziny amiowatych; miękławka, mękławka
SJP.pl
Wikipedia
minerał należący do grupy amfiboli, włóknista odmiana aktynolitu; azbest amfibolowy
Amiant, amiantus Discordites (azbest amiantowy, azbest aktynolitowy) — handlowa, szlachetna odmiana azbestu aktynolitowego.
Jest amfibolem - włóknista odmiana aktynolitu.
Czasami jest też określany nazwą byssolit (amiant i byssolit należą do szeregu hornblendy; oba nadają się do tkania i przeróbki na tekturę).
SJP.pl
Wikipedia
związany z amiantem, dotyczący amiantu
SJP.pl
[czytaj: amika] produkt (urządzenie) marki Amica
Amica SA – największy polski producent przemysłu elektromaszynowego, głównie sprzętu AGD, założony w 1945 roku we Wronkach. Od 1997 spółka jest notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: amiczis] nazwisko włoskie
SJP.pl
dawniej: przyjaźń; amicyja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. przyjaźń
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: przyjaźń; amicycja
SJP.pl
pochodna amoniaku, związek organiczny mający w swej budowie grupę amidową, stosowany m.in. w lecznictwie i wyrobie włókien sztucznych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pochodna kwasu organicznego, w której grupa hydroksylowa została zastąpiona grupą aminową;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
modlitwa odmawiana po cichu w czasie każdego nabożeństwa, stanowiąca jego kulminację, powtarzana w czasie modlitwy porannej i wieczornej na głos przez kantora
SJP.pl
Wikipedia
substancja chemiczna należąca do grupy hydrolaz
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. enzym hydrolityczny, który rozkłada wiązania amidowe w związkach chemicznych na kwasy karboksylowe i aminy
SJP.pl
Wiktionary
substancja chemiczna należąca do grupy hydrolaz
Amidazy – grupa enzymów roślinnych i zwierzęcych, zaliczanych do hydrolaz, uczestniczących w metabolizmie białek. Katalizują odwracalne odszczepienie amoniaku lub mocznika od amidów.
SJP.pl
Wikipedia
pochodna amoniaku, w której jedno wiązanie z wodorem zostało zastąpione wiązaniem z metalem
Amidki – grupa nieorganicznych związków chemicznych o wzorze ogólnym MINH2. Są to sole, w których jeden z atomów wodoru został zastąpiony atomem metalu. Mają budowę jonową (kation: M+, anion: NH2−), rolę reszty kwasowej pełni grupa -NH2 wywodząca się od amoniaku. Są bardzo silnymi zasadami. Istnieją także amidki organiczne, w których zamiast jednego lub dwóch atomów wodoru występują grupy organiczne.
SJP.pl
Wikipedia
bezbarwny kryształ rozpuszczany w kwasach i zasadach; stosowany do produkcji barwników i jako wywoływacz fotograficzny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. nietrwała substancja krystaliczna stosowana w wywoływaczach fotograficznych;
Amidol, 2,4-diaminofenol – organiczny związek chemiczny z grupy fenoli i amin aromatycznych. Ma właściwości redukujące. W postaci dichlorowodorku (C
6H
3(NH
2)
2OH·2HCl) stosowany jest w szeregu wywoływaczy fotograficznych, zarówno w fotografii czarno-białej, jak i barwnej (proces C-41).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: amidol
SJP.pl
przymiotnik od: amida, amid
SJP.pl
pochodna amoniaku, związek organiczny mający w swej budowie grupę amidową, stosowany m.in. w lecznictwie i wyrobie włókien sztucznych
SJP.pl
Wikipedia
→ amidyzm
SJP.pl
buddyjski nurt religijny w Japonii, kult Amidy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. jeden z najważniejszych nurtów buddyzmu japońskiego, którego podstawę stanowi wiara w nieograniczone miłosierdzie Buddy Amidy (Amitabha)
Amidyzm (od Amida, japońskiego imienia buddy Amitabhy) – japońskie odgałęzienie Szkoły Czystej Krainy i jeden z najważniejszych nurtów japońskiego buddyzmu. Czasami nazwy amidyzm używa się na określenie kultu Amitabhy jako takiego, również w buddyzmie innym niż japoński.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
niewykształcenie się rdzenia kręgowego
SJP.pl
[czytaj: amJĘ] miasto we Francji
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w północnej Francji, nad Sommą; ośrodek administracyjny regionu Pikardia i departamentu Somma;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) rzad. związany z Amiens, dotyczący Amiens
Wiktionary
marka komputerów
Amiga (hiszp. amiga – przyjaciółka) – marka komputerów produkowanych od 1985 r. przez firmę Commodore, popularna w XX wieku. Po bankructwie Commodore marka została przejęta przez firmę Escom, a następnie przez Gateway. W końcu wyłoniła się samodzielna firma Amiga INC, która po bankructwie sprzedała wszelkie prawa firmie KMOS. Z kolei KMOS zmienił nazwę na Amiga Inc.
SJP.pl
Wikipedia
związek organiczny zawierający cyjanowodór, występujący w nasionach owoców pestkowych, nadający im gorzki smak i aromat, błędnie nazywany witaminą B17
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. glikozyd cyjanogenny naturalnie występujący w niektórych nasionach roślin z rodziny różowatych
Amigdalina (z łac. amygdalum – migdał, z gr. αμυγδάλη – migdał) – organiczny związek chemiczny z grupy glikozydów cyjanogennych (syn. nitrylozydów), występujący w nasionach wielu roślin z rodziny różowatych (Rosaceae), głównie migdałowca zwyczajnego (Amygdalus communis), a także pigwy pospolitej (Cydonia oblonga), czeremchy (Padus) i innych drzew owocowych (np. moreli, wiśni, śliw, brzoskwiń). Nadaje nasionom wspomnianych gatunków gorzki smak i specyficzny aromat, zwany w gastronomii migdałowym. W organizmie rozkłada się na glukozę, aldehyd benzoesowy i cyjanowodór. Amigdalinę po raz pierwszy wyodrębnili z gorzkich migdałów w 1830 roku francuscy chemicy Pierre Jean Robiquet i Antoine François Boutron-Charlard. Amigdalinę można wyizolować z nasion migdałów używając rozpuszczalników organicznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przesadna, nadmierna poufałość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zbytnie, przesadne spoufalenie
SJP.pl
Wiktionary
bardzo drobna cząstka niewykrywalna w ultramikroskopie
SJP.pl
dawniej: przyjaciel
Fiqri (Fiqiri) Llagami (ur. 1913 w Tiranie, zm. 17 grudnia 1978) – albański publicysta i krytyk literacki.
Jako publicysta używał pseudonimów, jak Fllami, F. Ll., Tiranasi i Shok Tiranasi.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
Hamilkar lub Amilkar – imię męskie, wywodzi się od fenickiego imienia Abd-Melkart, oznaczającego „sługa Melkarta” (boga Tyru). Imię pospolite w punickiej kulturze, panujące rodziny starożytnej Kartaginy często nadawały członkom swego rodu to właśnie imię.
Wiktionary oraz Wikipedia
zaburzenie polegające na upośledzeniu niektórych mięśni twarzy
Amimia – zaburzenia lub całkowita utrata mimiki (tzw. „maskowatość twarzy”) wskutek upośledzenia ruchów mięśni mimicznych twarzy, będącego następstwem pozapiramidowego uszkodzenia motoryki. Występuje w chorobie Parkinsona. Często towarzyszy także akinezji oraz afazji.
SJP.pl
Wikipedia
ogólna nazwa każdego związku organicznego z pewnej grupy związków chemicznych, będących pochodnymi amoniaku, stosowanych m.in. w przemyśle farmaceutycznym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. związek organiczny zawierający w budowie jedną lub więcej grup aminowych;
Aminy – organiczne związki chemiczne zawierające w swojej budowie grupę aminową, będącą organiczną pochodną amoniaku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w enzymologii: aminaza adeninowa - enzym katalizujący z grupy hydrolaz; aminohydrolaza adeniny
SJP.pl
roślina zielna z rodziny baldaszkowatych, rosnąca w basenie Morza Śródziemnego
Aminek (Ammi L.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. W tradycyjnym, szerokim ujęciu rodzaj obejmuje 6 gatunków. Analizy filogenetyczne wykazały jednak, że zaliczano tu dwie bardzo odlegle spokrewnione grupy gatunków, w efekcie wyodrębniono rodzaj Visnaga. Niezależnie od ujęcia zaliczane tu gatunki występują w basenie Morza Śródziemnego i w południowo-zachodniej Azji.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) chem. reakcja przyłączenia grupy aminoacylowej do cząsteczki związku chemicznego
Wiktionary
alkohol mający w strukturze cząsteczki grupę aminową
Aminoalkohole, hydroksyaminy, alkoholoaminy, alkaminy – związki chemiczne zawierające grupę hydroksylową (-OH) oraz grupę aminową (-NH2, -NHR lub -NR2, gdzie R jest grupą alkilową lub arylową).
Najprostszym aminoalkoholem jest hydroksyloamina, HO-NH2.
Do ważniejszych aminoalkoholi należą cholina, etanoloamina i adrenalina. Inne to propanoloamina (aminopropanol), metyloaminoetanol, dimetyloaminoetanol.
SJP.pl
Wikipedia
grupa związków zawierających grupę hydroksylową i aminową
Aminoalkohole, hydroksyaminy, alkoholoaminy, alkaminy – związki chemiczne zawierające grupę hydroksylową (-OH) oraz grupę aminową (-NH2, -NHR lub -NR2, gdzie R jest grupą alkilową lub arylową).
Najprostszym aminoalkoholem jest hydroksyloamina, HO-NH2.
Do ważniejszych aminoalkoholi należą cholina, etanoloamina i adrenalina. Inne to propanoloamina (aminopropanol), metyloaminoetanol, dimetyloaminoetanol.
SJP.pl
Wikipedia
oleista ciecz służąca do wyrobu barwników syntetycznych, leków i innych związków; fenyloamina; anilina
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny o wzorze C₆H₅NH₂, złożony z pierścienia benzenowego (C₆H₆) połączonego z grupą aminową (NH₂)
Anilina – organiczny związek chemiczny, najprostsza amina aromatyczna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. związek chemiczny należący do grupy cukrów, w którym jedna z grup hydroksylowych (–OH) została zastąpiona grupą aminową (–NH₂) albo jej pochodną (np. –NHAc);
Wiktionary
Aminocukry – pochodne cukrów, które zawierają jedną lub rzadziej kilka grup aminowych (–NH2) w miejscu występowania grupy hydroksylowej. Aminocukry występujące w przyrodzie, mogą mieć grupę aminową zarówno przy C2, jak i pozycjach 3, 4, 5 lub 6 cukru. Mogą łączyć się w poliaminocukry, czego przykładem jest chityna, której monomerem jest 2-deoksy-2-amino-D-glukopiranoza zwana też glukozaminą lub glukozoaminą.
Wikipedia
lek o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym, pochodna pirazolonu, wycofany z użycia ze względu na toksyczne działanie na szpik kostny; piramidon
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. niesteroidowy lek przeciwzapalny o wzorze sumarycznym wzór chemiczny|C13H17N3O., mający toksyczne działanie m.in. na wątrobę i szpik kostny;
Aminofenazon, amidopiryna – organiczny związek chemiczny, niesteroidowy lek przeciwzapalny z grupy pochodnych pirazolonów o budowie chemicznej zbliżonej do metamizolu, wprowadzony do lecznictwa w 1896. Po raz pierwszy zsyntetyzowany przez Friedricha Stolza w 1893. Ostatnia polska monografia surowca farmaceutycznego znajduje się w Farmakopei Polskiej IV.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. krystaliczny organiczny związek chemiczny o właściwościach redukcyjnych, zawierający pierścień benzenowy z jednocześnie podstawionymi grupami: aminową (–NH₂) i hydroksylową (–OH); amina aromatyczna i fenol zarazem
Wiktionary oraz Wikipedia
pochodna alkaloidu - teofiliny, działa rozkurczająco na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych obniżając ciśnienie krwi, rozszerza oskrzela, stosowana w leczeniu astmy oskrzelowej
Aminofilina (łac. Aminophyllinum) – lek składający się z mieszaniny 2 składników – teofiliny, która jest substancją czynną, oraz etylenodwuaminy, która jest rozpuszczalnikiem, ok. 20-krotnie zwiększającym rozpuszczalność (objętościowo w stosunku 2:1, wagowo teofilina to około 85%). Za działanie terapeutyczne odpowiada teofilina, choć niektórzy autorzy twierdzą, iż etylenodiamina wzmacnia działanie teofiliny. Aminofilinę można podawać zarówno dożylnie, jak i domięśniowo. Stężenie terapeutyczne aminofiliny w surowicy krwi wynosi 10–20 μg/ml.
SJP.pl
Wikipedia
substancja chemiczna, inhibitor metabolizmu proliny
SJP.pl
substancja chemiczna, inhibitor metabolizmu proliny
SJP.pl
bakteriobójczy antybiotyk zwalczający zakażenia wywołane bakteriami Gram-ujemnymi; antybiotyk aminoglikozydowy
SJP.pl
związek organiczny rozpuszczalny w wodzie, będący podstawową jednostką budulcową wszystkich białek, wykorzystywany m.in. jako surowiec w syntezie leków
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. związek organiczny, materiał budulcowy białek;
Aminokwasy, kwasy aminowe (skrót aa lub AA, od ang. amino acids) – grupa organicznych związków chemicznych zawierających zasadową grupę aminową oraz grupę karboksylową −COOH lub, w ogólniejszym ujęciu, dowolną grupę kwasową.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: aminokwas
SJP.pl
związek organiczny rozpuszczalny w wodzie, będący podstawową jednostką budulcową wszystkich białek, wykorzystywany m.in. jako surowiec w syntezie leków
Aminokwasy, kwasy aminowe (skrót aa lub AA, od ang. amino acids) – grupa organicznych związków chemicznych zawierających zasadową grupę aminową oraz grupę karboksylową −COOH lub, w ogólniejszym ujęciu, dowolną grupę kwasową.
SJP.pl
Wikipedia
reakcja chemiczna aminy z innym związkiem chemicznym, np. estrem
Aminoliza – reakcja chemiczna pomiędzy związkami chemicznymi różnego typu i aminą. W chemii organicznej jest to często reakcja pochodnych kwasów karboksylowych z aminą, przebiegająca według mechanizmu substytucji nukleofilowej. Aminy drugorzędowe, zwłaszcza o dużej zawadzie przestrzennej, są w reakcjach tego typu znacznie mniej reaktywne od amin pierwszorzędowych. Produktami aminolizy są zazwyczaj amidy.
SJP.pl
Wikipedia
kwas aminooctowy - najprostszy aminokwas wchodzący w skład wszystkich białek
SJP.pl
enzym trawienny jelita cienkiego, należący do egzopeptydaz
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. enzym proteolityczny odcinający pojedyncze aminokwasy z końca aminowego (N-końca) peptydu lub białka
Aminopeptydazy, aminoacylopeptydohydrolazy – enzymy proteolityczne, egzopeptydazy, które uwalniają aminokwasy z aminowego końca łańcucha polipeptydowego. Biorą udział w końcowych etapach trawienia białek w jelicie cienkim.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
produkt kondensacji związków chemicznych zawierających grupy aminowe i aldehydów; używany do produkcji klejów, farb i lakierów
Aminoplasty - to grupa syntetycznych tworzyw termoutwardzalnych, otrzymywanych w reakcji polikondensacji związków aminowych (zawierających grupy aminowe) (-NH2) np. mocznik, melamina, anilina, dicyjanodiamid głównie z formaldehydem (aldehydem mrówkowym). Powstają na bazie żywic mocznikowych i melaminowych. Cząsteczki aminoplastów połączone są mostkami metylenowymi (-NH-CH2-NH-) i dimetylenoeterowymi (-NH-CH2-O-CH2-NH-). Kondensację prowadzi się na ogół w obecności katalizatorów kwaśnych, jak kwasy mineralne, kwas szczawiowy, kwas winowy itp. Aminoplasty można dokładnie odbarwić.
SJP.pl
Wikipedia
produkt kondensacji związków chemicznych zawierających grupy aminowe i aldehydów; używany do produkcji klejów, farb i lakierów
Aminoplasty - to grupa syntetycznych tworzyw termoutwardzalnych, otrzymywanych w reakcji polikondensacji związków aminowych (zawierających grupy aminowe) (-NH2) np. mocznik, melamina, anilina, dicyjanodiamid głównie z formaldehydem (aldehydem mrówkowym). Powstają na bazie żywic mocznikowych i melaminowych. Cząsteczki aminoplastów połączone są mostkami metylenowymi (-NH-CH2-NH-) i dimetylenoeterowymi (-NH-CH2-O-CH2-NH-). Kondensację prowadzi się na ogół w obecności katalizatorów kwaśnych, jak kwasy mineralne, kwas szczawiowy, kwas winowy itp. Aminoplasty można dokładnie odbarwić.
SJP.pl
Wikipedia
Aminocukry – pochodne cukrów, które zawierają jedną lub rzadziej kilka grup aminowych (–NH2) w miejscu występowania grupy hydroksylowej. Aminocukry występujące w przyrodzie, mogą mieć grupę aminową zarówno przy C2, jak i pozycjach 3, 4, 5 lub 6 cukru. Mogą łączyć się w poliaminocukry, czego przykładem jest chityna, której monomerem jest 2-deoksy-2-amino-D-glukopiranoza zwana też glukozaminą lub glukozoaminą.
Wikipedia
amin aromatyczny stosowany w syntezie białek; toluidyna
SJP.pl
Wikipedia
transaminza; enzym biorący udział w przemianach aminokwasów, np. AspAT, AlAt
Aminotransferazy, transaminazy – enzymy zaliczane do grupy transferaz, uczestniczące w metabolizmie aminokwasów u zwierząt. Katalizują transaminację grup α-aminowych z α-aminokwasów na α-ketokwasy (α-ketoglutaran), umożliwiając tym samym syntetyzowanie aminokwasów z ketokwasów karboksylowych. Biorą również udział w usuwaniu nadmiaru azotu z organizmu.
SJP.pl
Wikipedia
dodawać grupy aminowe do cząsteczek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) chem. reakcja wprowadzania grupy aminowej (–NH2) lub podstawionych grup aminowych (–NHR i –NR2) do cząsteczek związków organicznych;
Wiktionary
związany z aminami, zawierający aminy (np. grupa aminowa, związki aminowe)
SJP.pl
ogólna nazwa każdego związku organicznego z pewnej grupy związków chemicznych, będących pochodnymi amoniaku, stosowanych m.in. w przemyśle farmaceutycznym
Aminy – organiczne związki chemiczne zawierające w swojej budowie grupę aminową, będącą organiczną pochodną amoniaku.
SJP.pl
Wikipedia
lek stosowany przeciwko arytmii
Amiodaron – organiczny związek chemiczny, lek zwiększający czas trwania potencjału błonowego. Należy do III grupy leków antyarytmicznych zgodnie z podziałem według Vaughana Williamsa.
SJP.pl
Wikipedia
rząd drapieżnych ryb promieniopłetwych; mękławkokształtne
Amiokształtne, mękławkokształtne (Amiiformes) – rząd słodkowodnych, drapieżnych ryb z gromady ryb promieniopłetwych (Actinopterygii) obejmujący gatunki o prymitywnych cechach budowy. Wraz z niszczukokształtnymi są zaliczane do przejściowców (Holostei).
SJP.pl
Wikipedia
o cechach amiokształtnych (rząd ryb)
SJP.pl
zanik mięśni
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) utrata masy mięśniowej
SJP.pl
Wiktionary
rodzina słodkowodnych ryb z rzędu amiokształtnych; miękławkowate
Amiowate, miękławkowate (Amiidae) – rodzina słodkowodnych ryb promieniopłetwych z rzędu amiokształtnych (Amiiformes).
SJP.pl
Wikipedia
o cechach amiowatych (rodzina ryb)
SJP.pl
wyspy na Oceanie Indyjskim
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. należący do Seszeli, archipelag wysp koralowych na Oceanie Indyjskim, na północny wschód od Madagaskaru;
Amiranty (ang. Amirante Islands) – archipelag ok. 150 wysp koralowych na Oceanie Indyjskim, na północny wschód od Madagaskaru, należący do Seszeli. Wchodzi w skład Wysp Zewnętrznych.
Powierzchnia – 10,3 km², ludność około 200 mieszkańców na początku lat 70. XX w., także około 200 w roku 2000. Obejmuje pomniejsze grupy wysp, jak na przykład African Islands, Poivre, Saint Joseph Islands oraz samotne wyspy: Boudeuse Cay, D’Arros, Remire, Desroches, Marie Louise.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) związany z amiszami, dotyczący amiszów
Wiktionary
członek protestanckiej wspólnoty religijnej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. członek chrześcijańskiej wspólnoty protestanckiej w USA, wywodzącej się ze Szwajcarii;
Amisze – chrześcijańska wspólnota protestancka wywodząca się ze Szwajcarii, konserwatywny odłam anabaptystów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ amisz
SJP.pl
Budda Nieograniczonego Światła (skt. Amitābha (अमिताभ), tyb. Opame འོད་དཔག་མེད (Wylie 'od dpag med); chin. upr. 阿弥陀佛; chin. trad. 阿彌陀佛, pinyin Ēmítuó Fó; kor. Amit’abul 아미타불; jap. Amida Nyorai 阿弥陀如来; wiet. A Di Đà Phât) – najbardziej czczony z tzw. buddów medytacyjnych (skt. Dhyāni-buddha), a więc niehistorycznych. Jego nazwa określa go jako źródło życia i światła. Jest władcą Zachodniego Raju – Sukhawati (skt. Sukhāvatī; chiń. Xīfāng jílè shìjiè 西方極樂世界; jap. Saihō Goraku Sekai). W buddyzmie Diamentowej Drogi jest jednym z Pięciu Dhjanibuddów.
Wikipedia
1. związany z amitozą;
2. powstały na drodze amitozy
SJP.pl
bezpośredni podział jądra komórkowego, przebiegający bez wyodrębniania się chromosomów
Amitoza (gr. a- ‘nie’ + mítos ‘nić’, ‘tkanka’) – rzadko występujący bezpośredni podział jądra komórkowego przez przewężenie i utworzenie dwóch części, zawierających niejednakową, przypadkowo rozdzieloną ilość chromatyny. W podziale tym chromosomy są niewidoczne i wrzeciono podziałowe się nie wykształca, a cytoplazma nie ulega podziałowi, co prowadzi do powstania komórki dwujądrowej.
SJP.pl
Wikipedia
organiczny związek chemiczny stosowany jako akarycyd i pestycyd
Amitraza – organiczny związek chemiczny stosowany jako akarycyd i pestycyd.
SJP.pl
Wikipedia
lek psychotropowy zawierający amitryptylinę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) lek z grupy blokerów kanału wapniowego;
Amlodypina (łac. amlodipinum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny z grupy pirydyn, lek stosowany w terapii nadciśnienia tętniczego, o działaniu blokującym kanały wapniowe, a więc zaliczający się do antagonistów kanału wapniowego.
Wiktionary oraz Wikipedia
stolica Jordanii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Jordanii;
(1.2) geogr. rzeka w Walii przepływająca przez Ammanford
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(2.1) rel. zob. Mariamman.
Amman (arab. عمان, hist. Rabbat Ammon, Rabba, Filadelfia) – stolica Jordanii, położona na płaskowyżu w północnej części kraju na wysokości około 850 m n.p.m., na wschód od Rowu Jordanu. Ośrodek administracyjny muhafazy Amman. Ludność: 2 367 000 mieszkańców (2010), w tym duża liczba uchodźców palestyńskich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Ammanu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Ammanu
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Ammanu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Ammanu; kobieta z tego miasta
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: aman] nazwisko
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
→ Amman
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Ammanu (stolicy Jordanii)
SJP.pl
Wiktionary
wada wzroku spowodowana nieprawidłowym stosunkiem zdolności skupiającej soczewki oka do długości gałki ocznej; niemiarowość oka, ametropia
SJP.pl
imię męskie
Osoby o tym nazwisku:
SJP.pl
Wikipedia
Ammonici – starożytne plemię aramejskie, które w XII w. p.n.e. osiedliło się na terytorium Zajordania, na północny wschód od Moabu, między lewym dopływem Jordanu (Jabbokiem) i rzeką Arnon na południu. Kraj Ammonitów zwany był Ammonem.
Według Biblii plemię wywodzące się od Ben-Ammiego, syna młodszej córki Lota, który po ucieczce z Sodomy ukrył się wraz ze swoimi dwiema córkami w górach. Córki postanowiły upić ojca, a z kazirodczego stosunku zrodzili się protoplaści Ammonitów i Moabitów (Rdz 19,30-38).
Wikipedia
→ Ammonici
SJP.pl
rodzaj dinozaura z rodziny anchizaurów
Ammozaur (Ammosaurus major) – zauropodomorf z rodziny anchizaurów (Anchisauridae); jego nazwa znaczy "piaskowy jaszczur".
Żył w okresie wczesnej jury (ok. 195-176 mln lat temu) na terenach Ameryki Północnej. Długość ciała ok. 2,5-4 m, wysokość ok. 60 cm, masa ok. 50 kg. Jego szczątki znaleziono w USA (Connecticut i Arizona) i w Kanadzie (Nowa Szkocja).
Początkowo ammozaura traktowano jako jeden z gatunków anchizaura. Ammozaur mógł poruszać się na 2 i na 4 kończynach.
SJP.pl
Wikipedia
1. darowanie lub złagodzenie kary za pewne przestępstwa lub wykroczenia; ułaskawienie;
2. akt prawny o darowaniu lub złagodzeniu tych kar
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. darowanie lub złagodzenie kar dla niektórych skazanych;
(1.2) pot. uczn. koniec pracy, koniec lekcji
Amnestia (gr. ἀμνηστία amnēstía „zapomnienie” por. amnezja) – jednorazowe darowanie lub złagodzenie prawomocnie orzeczonych kar lub środków karnych za popełnione przestępstwa lub wykroczenia określonego rodzaju poprzez wydanie aktu prawnego.
W odróżnieniu od ułaskawienia amnestia ma charakter zbiorowy, co wynika z istoty ustawy jako aktu generalnego i abstrakcyjnego. Amnestia zazwyczaj łączy się z abolicją.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
udzielić lub udzielać amnestii; amnestiować
czasownik przechodni dwuaspektowy
(1.1) udzielać / udzielić amnestii
SJP.pl
Wiktionary
kobieta, której złagodzono karę lub całkowicie darowano na mocy amnestii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) udzielanie amnestii
Wiktionary
człowiek, któremu darowano lub złagodzono karę na mocy amnestii
SJP.pl
udzielić lub udzielać amnestii; amnestionować
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) udzielanie lub udzielenie amnestii
Wiktionary
związany z amnezją, będący wynikiem amnezji (np. amnestyczne luki w pamięci); amnezyjny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. amnestia, ułaskawienie
Wiktionary
dotyczący amnestii (np. dekret amnestyjny)
przymiotnik relacyjny
(1.1) praw. związany z amnestią
SJP.pl
Wiktionary
osłabienie lub utrata pamięci, zwłaszcza po urazach głowy, przebytych chorobach, zatruciach; niepamięć
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zanik pamięci
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: człowiek cierpiący na amnezję
SJP.pl
związany z amnezją, będący wynikiem amnezji (np. amnezyjne luki w pamięci); amnestyczny
SJP.pl
zabieg polegający na nakłuciu igłą punkcyjną jamy owodniowej przez powłoki brzuszne i pobraniu płynu owodniowego do badania; amniopunkcja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. pobranie próbek płynu owodniowego pod kontrolą USG, przez nakłucie jamy owodni w macicy ciężarnej
Amniopunkcja (amniocenteza) – inwazyjna metoda diagnostyczna polegająca na nakłuciu igłą jamy owodni. Z reguły wykonywana jest pod kontrolą ultrasonografii. Wykonuje się amniopunkcję późną (między 15. a 20. tygodniem) i amniopunkcję wczesną (przed ukończonym 14. tygodniem).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wewnętrzny płat błony otaczającej płód u kręgowców; owodnia
SJP.pl
zabieg polegający na nakłuciu igłą punkcyjną jamy owodniowej przez powłoki brzuszne i pobraniu płynu owodniowego do badania; amniocenteza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. inwazyjne badanie prenatalne, diagnostyczny zabieg medyczny polegający na nakłuciu pęcherza płodowego (owodni) w celu pobrania próbki płynu owodniowego
Amniopunkcja (amniocenteza) – inwazyjna metoda diagnostyczna polegająca na nakłuciu igłą jamy owodni. Z reguły wykonywana jest pod kontrolą ultrasonografii. Wykonuje się amniopunkcję późną (między 15. a 20. tygodniem) i amniopunkcję wczesną (przed ukończonym 14. tygodniem).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wzrokowa ocena dolnego bieguna pęcherza płodowego
Amnioskopia – badanie polegające na ocenie wzrokowej dolnego bieguna pęcherza płodowego przy pomocy wziernika nazywanego amnioskopem. Wziernik wprowadzany jest przez pochwę do szyjki macicy. W amnioskopii można stwierdzić barwę i ilość płynu owodniowego i ocenić stan błon płodowych.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. amnestia, ułaskawienie
Wiktionary
Amnon (hebr. אַמְנוֹן), (ur. po 1010 p.n.e. w Hebronie, zm. przed 970 p.n.e. w Baal-Chasor) – królewicz izraelski, najstarszy syn króla Dawida. Zgwałcił swoją przyrodnią siostrę Tamar. Został zamordowany przez jej rodzonego brata Absaloma.
Wikipedia
organiczny związek chemiczny, środek psychotropowy i uspokajający
Amobarbital – organiczny związek chemiczny stosowany jako lek z grupy barbituranów. Jest objęty Konwencją o substancjach psychotropowych z 1971 roku (wykaz III). W Polsce jest w grupie III-P Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Używany w teście Wady determinującym dominację jednej z półkul mózgu nad drugą. W czasie angiografii wlewu kroplowego do każdej z tętnic szyjnych wewnętrznych amobarbital szybko przerywa mowę w przypadku wstrzyknięcia go po stronie półkuli dominującej.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj roślin z rodziny astrowatych; złociszek
SJP.pl
fosforan azotowy, nawóz mineralny
Amofos (amofosfat) – dwuskładnikowy nawóz mineralny typu NP. Jest mieszaniną fosforanów amonu. Wszystkie składniki mineralne są przyswajalne przez rośliny.
SJP.pl
Wikipedia
sztuczny nawóz mineralny, zawierający fosfor, potas, azot, stosowany pod zboża ozime
Nawozy NPK – wieloskładnikowe nawozy mineralne zawierające azot (N), fosfor (P) i potas (K) w postaci przyswajalnej przez rośliny.
Przyswajalnymi związkami azotu w nawozach NPK są azotany (najczęściej saletra potasowa) lub sole amonowe (zwykle amofos, nawóz typu NP), czasem także amidy. Ilość azotu podaje się w procentach wolnego azotu (N).
SJP.pl
Wikipedia
1. gwałtowna żądza mordowania będąca następstwem depresji, obserwowana wśród ludności tubylczej na Malajach;
2. potocznie: atak szału;
3. potocznie: silne podniecenie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) psych. stan niekontrolowanej agresji;
(1.2) stan silnego podniecenia, euforii lub agresji
(1.3) pot. zapamiętanie w czymś
Amok – szał, stan niekontrolowanej emocji połączonej z żądzą mordu. Określenie to pochodzi od malajskiego słowa amuk, oznaczającego „oszalały z gniewu”.
Słowo to było używane także w Indiach, w czasach panowania Imperium Brytyjskiego. Określano nim zachowanie słonia oddzielonego od swojego stada. Gdy wpadał w szał, pędził na oślep niszcząc wszystko na swojej drodze. Określenie to zyskało popularność dzięki opowiadaniom Rudyarda Kiplinga o czasach kolonialnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) farm. antybiotyk będący półsyntetyczną pochodną penicyliny (z grupy aminopenicylin)
Amoksycylina (niepoprawne: amoksycyklina) – organiczny związek chemiczny, półsyntetyczny antybiotyk β-laktamowy o działaniu bakteriobójczym, należący do grupy aminopenicylin, wrażliwy na działanie β-laktamazy.
Wiktionary oraz Wikipedia
preparat ziołowy o szerokim zastosowaniu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. uniwersalny preparat ziołowy marki Amol
Amol, Āmol (pers. آمل) – miasto w północnym Iranie, w ostanie Mazandaran, u północnego podnóża gór Elburs. Położone jest 19 km od ujścia rzeki Haraz do Morza Kaspijskiego. W VIII wieku było popularnym ośrodkiem handlowym i naukowym. W przeszłości miasto wielokrotnie było nawiedzane przez trzęsienia ziemi i powodzie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. gw-pl|Śląsk Cieszyński. naleśnik
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kulin. naleśnik
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. cukierek miętowy
Wiktionary
kation soli amonowych
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
(1.2) bóg egipski;
(1.3) siódmy duch Goecji;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
materiał wybuchowy kruszący, będący mieszaniną azotanu amonowego, trójnitrotoluenu i metalicznego glinu; stosowany gł. do wybuchów podwodnych oraz do robót skalnych; alumatol
Amonal – kruszący materiał wybuchowy, rodzaj amonitu. Są to mieszaniny wybuchowe złożone z azotanu amonu, aluminium i trotylu lub innego silnego materiału wybuchowego, np. DNT lub RDX. Mają wysoką temperaturę produktów wybuchu, ze względu na silnie egzotermiczną reakcję utleniania glinu, która w amonalach przebiega głównie zgodnie z równaniem:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od amoniak
(1.2) kulin. ciasto z dodatkiem amoniaku w roli spulchniacza
Wiktionary
związek azotu z wodorem, nieprzyjemnie pachnący związek chemiczny zawarty m.in. w moczu niektórych organizmów, znajdujący zastosowanie w wielu dziedzinach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. nieorganiczny związek chemiczny, związek azotu z wodorem, bezbarwny gaz o ostrym zapachu;
Amoniak (nazwy systematyczne: azan, trihydrydoazot), NH
3 – nieorganiczny związek chemiczny azotu i wodoru.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dział koksowni gdzie odbywa się wymywanie amoniaku z gazu koksowniczego
SJP.pl
zawierający amoniak (np. woda amoniakalna)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) chem. roln. dodawanie do pasz amoniaku w celu ich wzbogacania w azot
Wiktionary
związany z amoniakiem, dotyczący amoniaku
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. związany z amoniakem; zawierający amoniak
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z Ammonem lub Ammonitami
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język amonicki (ammonicki);
Wiktionary
proces biochemiczny powstawania amoniaku z azotowych związków organicznych
Amonifikacja (łac. ammoniacum ‘amoniak’, facio ‘czynię’) – proces przemiany azotu zawartego w związkach organicznych (głównie w białkach, kwasach nukleinowych, moczniku i kwasie moczowym), pochodzącego ze szczątków roślinnych i zwierzęcych, do amoniaku, zachodzący przy udziale mikroorganizmów (zwłaszcza bakterii amonifikacyjnych). Jest jednym z ogniw cyklu azotowego (obiegu azotu w przyrodzie), dzięki niemu organiczny azot staje się przyswajalny dla roślin. Fakt ten wykorzystywany jest w rolnictwie (stosowanie nawozów organicznych).
SJP.pl
Wikipedia
wytwarzający amoniak jako produkt uboczny przemiany materii
SJP.pl
kopalny głowonóg, przeważnie o spiralnie skręconej muszli o średnicy od 1 centymetra do 2 metrów
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) paleont. kopalny głowonóg z podgromady nazwa systematyczna|Ammonoidea|ref=tak., amonitowatych o płaskiej spiralnej skorupie o średnicy od 1 cm do 3 m, żyjący w okresie od dewonu do kredy;
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) chem. techn. materiał wybuchowy będący mieszaniną azotanu amonu z trotylem i innymi dodatkami, używany głównie w górnictwie;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
podgromada wymarłych głowonogów; amonity
SJP.pl
przymiotnik od: amonit
SJP.pl
kopalny głowonóg, przeważnie o spiralnie skręconej muszli o średnicy od 1 centymetra do 2 metrów
SJP.pl
Wikipedia
dodawać związki amonu do paszy w celu podniesienia jej wartości odżywczej
SJP.pl
dodawać związki amonu do paszy w celu podniesienia jej wartości odżywczej
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) roln. dodawanie soli amonowych do paszy w celu poprawy jej właściwości odżywczych
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący amonu, zawierający amon (np. saletra amonowa)
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. związany z amonem, dotyczący amonu
SJP.pl
Wiktionary
gatunek jerezu ciemniejszy od fino
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odmiana wytrawnego, białego jerezu
SJP.pl
Wiktionary
1. wyobrażenie w sztuce rzymskiego bożka miłości; amorek;
2. przenośnie: miłość;
3. potocznie: amortyzator; amorek
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitrzym. bóg i uosobienie miłości oraz namiętności cielesnej, utożsamiany z greckim Erosem;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(2.1) astr. planetoida o numerze katalogowym 1221;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zwolennik amoralizmu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna odrzucający normy moralne i etyczne
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
zachowanie charakteryzujące się brakiem wszelkich hamulców moralnych; także: zespół poglądów uzasadniających takie zachowanie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pogląd odrzucający normy moralne i etyczne
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób amoralny
Wiktionary
odrzucenie norm, ocen, wzorów postępowania obowiązujących w określonym środowisku i czasie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest amoralne; cecha tych, którzy są amoralni
SJP.pl
Wiktionary
niestosujący zasad moralnych, przeciwny im, sprzeczny z nimi (np. amoralne postępowanie, amoralna osoba)
przymiotnik
(1.1) niezgodny z zasadami postrzeganymi w danej społeczności za dobre i słuszne
(1.2) niewidzący różnicy między dobrem a złem
SJP.pl
Wiktionary
→ Amorejczyk; emorejski, amorycki
SJP.pl
1. wyobrażenie w sztuce rzymskiego bożka miłości; amor;
2. motyw dekoracyjny, postać nagiego chłopczyka ze skrzydłami; kupidyn, kupido, putto;
3. potocznie: amortyzator; amor
Kupidyn (także Kupido, Amor, łac. Cupido ‘pragnienie’, ‘pożądanie’, Amor ‘miłość’, gr. Ἔρως Érōs) – w mitologii rzymskiej bóg i uosobienie miłości.
Uchodził za syna bogini Wenus (Wenery) i boga Marsa.
SJP.pl
Wikipedia
określenie wykonawcze: tkliwie, z miłością; amoroso
SJP.pl
mało znany w Polsce krzew ozdobny z Ameryki Północnej
Amorfa (Amorpha L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje 15 gatunków. Rośliny te występują na obszarze od południowej Kanady po północny Meksyk, przy czym najbardziej zróżnicowane są w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Jako gatunek introdukowany amorfa krzewiasta A. fruticosa rośnie w Europie i Azji (bez północnych części tych kontynentów) oraz w Ameryce Południowej. Gatunki z tego rodzaju występują w formacjach leśnych, zaroślowych i trawiastych, często na piaskach, ale też wzdłuż strumieni i na terenach podmokłych.
SJP.pl
Wikipedia
bezpostaciowość
SJP.pl
nieposiadanie żadnego określonego kształtu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest amorficzne; cecha tych, którzy są amorficzni
Ciało amorficzne, ciało bezpostaciowe (od gr. ἀ „bez-” + μορφή „kształt”) – stan skupienia materii charakteryzujący się własnościami reologicznymi zbliżonymi do ciała krystalicznego, w którym nie występuje uporządkowanie dalekiego zasięgu. Ciało będące w stanie amorficznym jest ciałem stałym, ale tworzące je cząsteczki są ułożone w sposób dość chaotyczny, bardziej zbliżony do spotykanego w cieczach. Z tego powodu ciało takie często, choć błędnie, nazywa się stałą cieczą przechłodzoną. Jednak ciecz, w tym także ciecz przechłodzona, może płynąć, a ciało stałe utrzymuje swój kształt.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. bezpostaciowy, o nieokreślonych kształtach;
2. o języku: o słabo rozwiniętej strukturze morfemów gramatycznych;
3. w fizyce: niemający uporządkowanej struktury cząsteczek
przymiotnik
(1.1) bezkształtny, niemający określonej budowy
SJP.pl
Wiktionary
człowiek o spokojnym usposobieniu i stonowanym okazywaniu emocji, łatwo ulegający wpływom otoczenia, skłonny do lenistwa i niedbałości, rzadko wykazujący inicjatywę do podjęcia działań
Ciało amorficzne, ciało bezpostaciowe (od gr. ἀ „bez-” + μορφή „kształt”) – stan skupienia materii charakteryzujący się własnościami reologicznymi zbliżonymi do ciała krystalicznego, w którym nie występuje uporządkowanie dalekiego zasięgu. Ciało będące w stanie amorficznym jest ciałem stałym, ale tworzące je cząsteczki są ułożone w sposób dość chaotyczny, bardziej zbliżony do spotykanego w cieczach. Z tego powodu ciało takie często, choć błędnie, nazywa się stałą cieczą przechłodzoną. Jednak ciecz, w tym także ciecz przechłodzona, może płynąć, a ciało stałe utrzymuje swój kształt.
SJP.pl
Wikipedia
1. bezpostaciowość, brak uporządkowanej budowy;
2. w literaturze: określenie zespołu cech literatury nowatorskiej, rezygnującej z klasycznych układów kompozycyjnych;
3. w fizyce: brak budowy krystalicznej w ciele stałym
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. bezpostaciowość, brak właściwej formy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
roślina z rodziny obrazkowatych; dziwidło
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. wyspa na Morzu Egejskim, w archipelagu Cyklady, położona na wschód od Naksos;
(1.2) geogr. miejscowość, stolica wyspy Amorgos (1.1)
(1.3) geogr. adm. dimos w Grecji obejmujący wyspę Amorgos (1.1) i kilka mniejszych
Amorgós (gr. Αμoργός) – wyspa na Morzu Egejskim, w archipelagu Cyklady, pow. 127 km² położona na wschód od Naksos.
Leży w administracji zdecentralizowanej Wyspy Egejskie, w regionie Wyspy Egejskie Południowe, w jednostce regionalnej Naksos, w gminie Amorgos.
Wiktionary oraz Wikipedia
strunowy instrument muzyczny; wildamora, altówka miłosna, viola d'amore
Viola d’amore (wł. viola, amore „miłość”) – dawny instrument, chordofon smyczkowy z rodziny viol, posiadająca 5–7 strun melodycznych, i ok. 7–14 burdonowych (rezonansowych), biegnących pod gryfem i podstawkiem. Pojawiła się w 2 poł. XVII w., pod koniec XVIII wieku wyszła z użycia. W Polsce nazywana jest altówką miłosną lub amorką.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: amorozo] określenie wykonawcze: czule, tkliwie, pieszczotliwie
przysłówek sposobu
(1.1) muz. pieszczotliwie, tkliwie, z uczuciem, miłością
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: miłosny, erotyczny
SJP.pl
1. wyrażony w pieniądzu koszt utraty wartości wskutek zużycia (moralnego, technicznego) składnika majątku trwałego przedsiębiorstwa (np. budynku, maszyny, urządzenia);
2. łagodzenie w różny sposób przy pomocy specjalnych urządzeń wstrząsów i uderzeń w pojazdach, maszynach itp.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ekon. stopniowa utrata wartości środków trwałych wskutek ich zużywania się oraz koszt związany ze stopniowym zużywaniem się środków trwałych
(1.2) techn. łagodzenie uderzeń, wstrząsów w maszynach, pojazdach za pomocą specjalnych urządzeń
Amortyzacja – w prawie bilansowym i podatkowym oznacza koszt związany ze stopniowym zużywaniem się środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Amortyzacja jest kosztem, który nie wiąże się z wypływem środków pieniężnych. Z amortyzacją łączy się pojęcie umorzenia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. pokrywający straty;
2. łagodzący wstrząsy
SJP.pl
specjalne urządzenie różnego typu łagodzące wstrząsy i uderzenia w pojazdach, maszynach itp.; resor
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. urządzenie służące do łagodzenia skutków wstrząsów, uderzeń, drgań, natężenia dźwięku w pojazdach lub maszynach;
Amortyzator, łagodnik – mechanizm, którego zadaniem jest przechwycić i rozproszyć nadmiar energii w układzie mechanicznym. Używany jest w celu zabezpieczenia urządzenia lub operatora przed negatywnym oddziaływaniem drgań i zwiększenia komfortu eksploatacji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. dokonywać odpisów amortyzacyjnych (wyrażających zużycie) w ciężar kosztów;
2. łagodzić w różny sposób i za pomocą różnych urządzeń wstrząsy i uderzenia w pojazdach, maszynach itp.
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) ekon. zaliczać do kosztów danego okresu część kosztu środka trwałego odpowiadającą stosunkowi tego okresu do planowaćanowanej długości okresu użytkowania tego środka
(1.2) techn. łagodzić w różny sposób i za pomocą różnych urządzeń wstrząsy i uderzenia w pojazdach, maszynach itp.
(1.3) książk. łagodzić niekorzystne skutki czegoś
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|amortyzować.
Wiktionary
potocznie: zabiegi mające na celu pozyskanie względów osoby płci odmiennej, starania o czyjąś rękę; umizgi, umizg (dawniej), flirt, konkury, zaloty, zalecanki
Amory – miasto w stanie Missisipi, w Stanach Zjednoczonych.
SJP.pl
Wikipedia
lud semicki pokrewny Kananejczykom
Amoryci (sum. MAR.TU, akad. Amurru) – lud semicki, pokrewny Kananejczykom, który na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanował większość Mezopotamii i rozległe obszary Syrii. Spowodowali oni upadek sumero-akadyjskiego państwa III dynastii z Ur, tworząc na jego gruzach szereg zwalczających się małych państw, z których ostatecznie zwycięzcą okazał się Babilon Hammurabiego. Amoryci przejęli kulturę sumero-akadyjską i stworzyli podstawy państw babilońskiego i asyryjskiego.
SJP.pl
Wikipedia
→ Amoryci
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Amorytami, dotyczący Amorytów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język amorycki;
SJP.pl
Wiktionary
erotyczny, miłosny
przymiotnik
(1.1) rzad. erotyczny, miłosny
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. przedstawiciel zachodniosemickiego plemięemienia, które na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanowało większość Mezopotamii;
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. etn. przedstawicielka zachodniosemickiego plemięemienia, które na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanowało większość Mezopotamii;
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. postać biblijna, prorok;
(1.2) imię|polski|m.
Amos – imię męskie pochodzenia biblijnego. Wywodzi się od hebr. עמוס amos – „mocny, dźwigający ciężary”. Patronem tego imienia jest Amos, jeden z dwunastu proroków mniejszych, którego imieniem nazwana jest jedna z ksiąg biblijnych – Księga Amosa. Obchodzi imieniny 31 marca.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Amos
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Amosa
Wiktionary
skrót
(1.1) = farm. ampułka
Wiktionary
skrót
(1.1) = med. ampułkostrzykawka
Wiktionary
ampex;
1. sposób zapisu obrazu i dźwięku programu telewizyjnego na taśmie magnetycznej;
2. urządzenie do dokonywania takiego zapisu i jego odtwarzania
SJP.pl
→ ampeks; ampexowy
SJP.pl
całokształt wiedzy o winorośli
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dział botaniki oraz enologii zajmujący się opisem, klasyfikacją i rozróżnianiem odmian winorośli
Ampelografia (gr. ámpelos = winna latorośl) – nauka o winoroślach (Vitis spp.), zajmująca się opisywaniem i klasyfikowaniem tych roślin. Dawniej główną metodą była obserwacja i porównywanie kształtu i barwy owoców i liści winorośli. Współcześnie nauka ta zrewolucjonizowana została za sprawą badań molekularnych DNA.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: ampelografia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bot. związany z ampelologią, dotyczący ampelologii, uprawy winorośli
Wiktionary
podstawowa jednostka natężenia prądu elektrycznego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. elektr. podstawowa jednostka natężenia prądu elektrycznego w układzie SI, oznaczana symbolem A;
(1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. wiadro
Amper – jednostka natężenia prądu elektrycznego (nazywane też po prostu prądem elektrycznym). Jest jednostką podstawową w układzie SI i układzie MKSA oznaczaną w obu układach symbolem A.
Nazwa amper pochodzi od nazwiska francuskiego fizyka André Marie Ampère’a.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wartość natężenia prądu elektrycznego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) elektr. natężenie prądu elektrycznego
SJP.pl
Wiktionary
jednostka ilości elektryczności (ładunku elektrycznego) odpowiadająca przepływowi prądu o natężeniu 1 ampera przez przekrój poprzeczny danego przewodnika w ciągu 1 godziny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) elektr. jednostka pojemności elektrycznej, równa ilości energii jaką w ciągu godziny przenosi prąd elektryczny o natężeniu 1 ampera;
Amperogodzina [Ah] – miara pojemności ogniw galwanicznych, w tym akumulatorów elektrycznych. Określa ona zdolność do zasilania przez ten akumulator obwodu elektrycznego prądem o danym natężeniu przez określony czas.
Amperogodzinę można zdefiniować, bazując na wzorze na ładunek, jaki wypływa z ogniwa w czasie t, gdy natężenie wypływającego prądu wynosi I
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przyrząd do pomiaru natężenia prądu w obwodzie elektrycznym, podający wynik w amperach; amperomierz
SJP.pl
dział fizyki zajmujący się pomiarami natężenia prądu
Amperometria – technika analityczna, bazująca na pomiarze zależności natężenia prądu od stężenia substancji elektroaktywnej przy stałym potencjale. Stosuje się układ elektrody pracującej i odniesienia zanurzonych w badanym roztworze składającym się z elektrolitu i badanej substancji.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
przyrząd do pomiaru natężenia prądu w obwodzie elektrycznym, podający wynik w amperach; amperometr
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) metrol. elektr. przyrząd do pomiaru natężenia prądu elektrycznego;
Amperomierz – przyrząd pomiarowy służący do pomiaru natężenia prądu elektrycznego. W zależności od zakresu amperomierza używane są też nazwy: kiloamperomierz, miliamperomierz, mikroamperomierz.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
jednostka ilości elektryczności (ładunku elektrycznego) odpowiadająca przepływowi prądu o natężeniu 1 ampera przez przekrój poprzeczny danego przewodnika w ciągu 1 sekundy; kulomb
Kulomb (C) – jednostka ładunku elektrycznego w układzie SI (jednostka pochodna układu SI). Nazwa kulomb pochodzi od nazwiska francuskiego uczonego Charles Coulomb.
SJP.pl
Wikipedia
miernik napięcia i/lub natężenia prądu
SJP.pl
→ amper
przymiotnik
(1.1) fiz. związany z amperem (jednostką natężenia prądu)
SJP.pl
Wiktionary
dawna jednostka siły magnetomotorycznej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miar. fiz. jednostka siły magnetomotorycznej w układzie MKS równa przepływowi jednego ampera prądu stałego przez jeden zwój solenoidu;
Amperozwój (Az) – pozaukładowa (MKS) jednostka siły magnetomotorycznej o wymiarze ampera, równa przepływowi jednego ampera prądu stałego przez pojedynczy zamknięty zwój solenoidu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
znak "&", znajdujący się na standardowej amerykańskiej klawiaturze nad cyfrą 7
Et (ang. ampersand, niem. Kaufmanns-Und), & – znak pisarski będący daleko przetworzonym symbolem łacińskiego spójnika „et”, polskiego „i” – stąd potoczna polska nazwa tego znaku – „etka”. Norma PN-I-06000 określa ten znak jako „handlowe i” (dosł. z niem.). „Et” jest popularnym znakiem samodzielnym, choć można potraktować go jako nietypową ligaturę.
SJP.pl
Wikipedia
ampeks;
1. sposób zapisu obrazu i dźwięku programu telewizyjnego na taśmie magnetycznej;
2. urządzenie do dokonywania takiego zapisu i jego odtwarzania
SJP.pl
→ ampex; ampeksowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sport. rodzaj piłki nożnej, której graczami są osoby po amputacji kończyny
Amp futbol (ang. Amputee Football, amer. Amp Soccer) – rodzaj piłki nożnej rozgrywanej przez zawodników po jednostronnej amputacji kończyny dolnej - w przypadku graczy z pola, lub kończyny górnej u bramkarzy. W drugiej dekadzie XXI wieku uprawiana w ponad 40 państwach.
Wiktionary oraz Wikipedia
zawodnik grający w amp futbol
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z amp futbolem, dotyczący amp futbolu
SJP.pl
Wiktionary
półsyntetyczny antybiotyk z grupy penicylin charakteryzujący się szerokim spektrum działania
SJP.pl
Wikipedia
lampa wisząca lub klosz kierujący światło ku górze
SJP.pl
[czytaj: amplac] nazwisko
SJP.pl
[czytaj: amplacer] zatyczka stosowana do zamykania ubytku w komorze serca; zapinka Amplatza
SJP.pl
odruch płciowy u płazów bezogonowych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) herp. pozycja godowa płazów głównie bezogonowych, w której samiec trzyma samicę za przednie odnóża
Ampleksus (łac. amplexus – „uścisk”) – odruch płciowy występujący u płazów bezogonowych. Jest to pozycja niezbędna do złożenia jaj przez samicę i wyrzucenia nasienia do wody przez samca. Ponadto występuje u niektórych płazów ogoniastych, np. u salamandry plamistej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
prądnica prądu stałego o dwustopniowym wzmocnieniu
Amplidyna – rodzaj prądnicy prądu stałego. Posiada 4 bieguny w stojanie, ale strumień magnetyczny podłużny Φd wywołany prądem magnesującym magnesuje dwa z nich, np. 1 i 2 w jednym kierunku, a, pozostałe dwa, np. 3 i 4, w drugim kierunku. Jest to więc w rzeczywistości maszyna dwubiegunowa i jej twornik jest uzwojony na dwa bieguny. W osi poprzecznej q względem strumienia Φd są ustawione szczotki poprzeczne a-b. Przy zwartych szczotkach a-b przez uzwojenie twornika płynie prąd, który wywołuje strumień poprzeczny Φq skierowany tak, jak strumień reakcji poprzecznej twornika. Napięcie na szczotkach a-b od strumienia Φq jest równe zeru, natomiast strumień poprzeczny Φq indukuje napięcie na szczotkach A-B ustawionych w osi podłużnej.
SJP.pl
Wikipedia
1. rozbudowanie jakiegoś tematu lub motywu służące głębszemu jego ukazaniu, polegające na wzbogacaniu i dopełnianiu go w kolejnych zdaniach tekstu;
2. w genetyce: zwielokrotnienie liczby genów;
3. wzmocnienie, zwielokrotnienie jakiejś wielkości
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
dawniej: wzmacniacz elektryczny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) elektr. wzmacniacz elektryczny
Wzmacniacz sygnałów elektrycznych – rodzaj wzmacniacza, którego zadaniem jest wytworzenie na wyjściu wzmocnionego wejściowego sygnału elektrycznego, kosztem energii pobieranej ze źródła zasilania.
Wzmacniacz zbudowany jest w oparciu o elementy elektroniczne czynne i bierne i zwykle posiada obwód ujemnego sprzężenia zwrotnego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzałe: kobieta opowiadająca z przesadą, wyolbrzymiająca fakty
SJP.pl
zespół urządzeń do wzmacniania prądów o częstotliwości akustycznej
SJP.pl
wzmacniać, wyolbrzymiać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) książk. ubarwianie, uwznioślanie lub nadmierne rozszerzanie motywu, tematu, treści czegoś
Wiktionary
rodzaj transformatorowego wzmacniacza magnetycznego
Amplistat wzbudzenia – specjalny transformatorowy wzmacniacz magnetyczny umożliwiający bezstykową, bezstopniową i bezoporową regulację natężenia prądu w obwodach elektrycznych.
SJP.pl
Wikipedia
szerokopasmowa, wzmacniająca lampa mikrofalowa
SJP.pl
Wikipedia
1. najwyższe odchylenie danych wartości od średniej;
2. w fizyce: zakres wahania - największe odchylenie ciała drgającego lub wahającego się od średniej lub spoczynkowej pozycji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. największe wychylenie cechy, funkcji, charakterystyki okresowo zmiennej;
(1.2) fiz. połowa różnicy między wartością maksymalną i minimalną
(1.3) pot. zakres
Amplituda – wspólna nazwa kilku blisko powiązanych pojęć matematycznych, stosowanych głównie w fizyce, naukach technicznych i naukach o Ziemi. We wszystkich tych przypadkach amplituda to pewna liczba rzeczywista charakteryzująca pewną funkcję rzeczywistą, na przykład:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) fiz. związany z amplitudą
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: ampliTIUner lub ampliTUner] wzmacniacz (amplifikator) i odbiornik radiowy (tuner) we wspólnej obudowie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. połączenie odbiornika radiowego i wzmacniacza;
Amplituner – połączenie wzmacniacza elektroakustycznego (ang. amplifier) i odbiornika radiowego (ang. tuner) we wspólnej obudowie i zazwyczaj o wspólnym zasilaczu.
W amplitunerze wyodrębnia się następujące elementy składowe:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w starożytnym Rzymie: naczyńko w kształcie spłaszczonego dzbanka bez uchwytów; ampulla
SJP.pl
w starożytnym Rzymie: naczyńko w kształcie spłaszczonego dzbanka bez uchwytów; ampula
SJP.pl
klucz ampulowy - rodzaj wkrętaka o przekroju sześciokąta foremnego; klucz inbusowy, klucz imbusowy, imbus, inbus
SJP.pl
operacyjne, częściowe lub całkowite usunięcie jakiejś części ciała, organu; odjęcie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. operacyjne lub wypadkowe usunięcie części lub całego narządu, zwykle kończyny;
Amputacja (łac. amputatio) – zabieg operacyjny polegający na usunięciu narządu lub jego części. Najczęściej zdarzają się amputacje kończyn spowodowane zaawansowanym niedokrwieniem (wywołanym np. postępującym stwardnieniem zarostowym tętnic) lub znacznym uszkodzeniem urazowym. Amputacja może być zabiegiem ratującym życie w przypadku złośliwego nowotworu (np. kości, tkanek miękkich), poważnego zakażenia, cukrzycy (stopa cukrzycowa), zgorzeli oraz miażdżycy. Innym przykładem jest amputacja oskrzela, polegająca na jego odcięciu podczas resekcji płuca. W przypadku złośliwych nowotworów sutka zdarzają się natomiast amputacje sutka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z amputacją, służący do amputacji (np. zabieg amputacyjny, narzędzia amputacyjne)
przymiotnik
(1.1) med. związany z amputacją; służący do amputacji
SJP.pl
Wiktionary
osoba, której operacyjnie usunięto kończynę lub narząd
SJP.pl
1, dokonać, dokonywać amputacji (operacyjnego usunięcia kończyny lub innego narządu);
2. przenośnie: pozbawić, pozbawiać czegoś ważnego
czasownik przechodni dwuaspektowy
(1.1) dokonywać amputacji
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) med. wykonywanie amputacji
Wiktionary
absolutnie szczelne naczynie laboratoryjne, szklane lub tworzywowe, służące do długotrwałego przechowywania ciekłych i rzadziej stałych substancji chemicznych
Ampuła – rodzaj komórki konidiotwórczej u grzybów. Jest to końcowa strzępka, na której wytwarzane są bezpłciowo zarodniki zwane konidiami.Ampuła swoim kształtem przypomina napęczniałą główkę z krótkimi wyrostkami zwanymi sterygmami. Na sterygmach tych poprzez pączkowanie powstają konidia – u niektórych gatunków powstaje równocześnie kilka konidiów na każdej sterygmie, u innych kolejno po jednym. Ampuła ma tyle punktów zarodnikowania, ile jest na niej sterygm, czyli jest poliblastyczna.
SJP.pl
Wikipedia
dział wytwórni leków, w którym napełnia się ampułki lekiem; ampułkarnia
SJP.pl
zdrobnienie od: ampułka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: ampułka
SJP.pl
Wiktionary
1. małe naczynie szklane, fiolka;
2. u starożytnych Rzymian: naczynie do przechowywania płynów;
3. małe naczynie do wina lub wody używane przy mszy lub chrzcie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) farm. kosmet. med. szklany hermetycznie zamknięty pojemnik z jednorazową dawką leku;
(1.2) rel. mały dzbanek do podawania wina i wody kapłanowi; ; Gloger.
(1.3) hist. szklane naczynie na leki i substancje zapachowe
(1.4) uczn. mężczyzna, który przyjmuje sterydy
(1.5) daw. zool. nazwa systematyczna|Bulla ampulla|L..
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dział wytwórni leków, w którym napełnia się ampułki lekiem; ampułczarnia
SJP.pl
rodzaj strzykawki, która dodatkowo pełni funkcję ampułki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. strzykawka pełniąca dodatkowo rolę ampułki;
Ampułkostrzykawka, ampułka-strzykawka, strzykawkoampułka – połączenie ampułki z lekiem i strzykawki, gotowe do natychmiastowego wstrzyknięcia leku. Jej odmianą jest strzykawka automatyczna (autostrzykawka), czyli strzykawka z mechanizmem (zwykle sprężynowym) wypychającym zawartą w niej ciecz. Ampułkostrzykawki są (z definicji) jednorazowego użytku, natomiast strzykawki automatyczne mogą być jednorazowe lub wielorazowe. Szczególnym rodzajem autostrzykawki jest pen insulinowy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ ampułka
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z ampułką, dotyczący ampułki
SJP.pl
Wiktionary
w hinduizmie: mityczny napój bogów, nektar nieśmiertelności; amryta
Amryta (dewanagari अमृत, pali amata; tyb. dutsi; jap. kanro, ang. amrita) – w hinduizmie boski napój dający pijącemu nieśmiertelność; indyjski odpowiednik greckiego nektaru. Termin pojawiający się często w Wedach oraz tekstach buddyjskich. Niebiański napój dewów i dewi dający nieśmiertelność lub inne moce oraz usuwający cierpienie.
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Indiach
Amritsar (pendż. ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, Sadzawka Nektaru Nieśmiertelności, hindi अमृतसर) – miasto w północno-zachodnich Indiach, w stanie Pendżab, w pobliżu granicy z Pakistanem. Około 1,1 mln mieszkańców. W mieście tym znajduje się najważniejszy obiekt kultu sikhów – Złota Świątynia zwana Darbar Sahib (pol. Dwór Pana) lub Harmandir (pol. Świątynia Boża), w której przechowywany jest oryginał świętej księgi sikhów „Sri Guru Granth Sahib”.
SJP.pl
Wikipedia
→ Amritsar
SJP.pl
[czytaj: amrok] amerykańska rasa kur; amrok
SJP.pl
amerykańska rasa kur; amrock
SJP.pl
w hinduizmie: mityczny napój bogów, nektar nieśmiertelności; amrita
Amryta (dewanagari अमृत, pali amata; tyb. dutsi; jap. kanro, ang. amrita) – w hinduizmie boski napój dający pijącemu nieśmiertelność; indyjski odpowiednik greckiego nektaru. Termin pojawiający się często w Wedach oraz tekstach buddyjskich. Niebiański napój dewów i dewi dający nieśmiertelność lub inne moce oraz usuwający cierpienie.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj roślin z rodziny toinowatych
SJP.pl
Wikipedia
ras psa z grupy terierów; amstaff
Amerykański Staffordshire terrier (amstaff – skrót od American Staffordshire) – jedna z ras psów, należąca do grupy terierów, zaklasyfikowana do sekcji terierów w typie bull. Nie podlega próbom pracy.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: amstaf] ras psa z grupy terierów; amstaf
Amerykański Staffordshire terrier (amstaff – skrót od American Staffordshire) – jedna z ras psów, należąca do grupy terierów, zaklasyfikowana do sekcji terierów w typie bull. Nie podlega próbom pracy.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kynol. suka rasy amerykański staffordshire terier, samica amstaffa
Wiktionary
miasto w Holandii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto, stolica Holandii;
(1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 11945;
(1.3) geogr. francuska wyspa w południowej części Oceanu Indyjskiego;
Amsterdam – miasto i stolica konstytucyjna Holandii, w prowincji Holandia Północna.
Większość instytucji rządowych oraz przedstawicielstw obcych państw znajduje się w Hadze.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Amsterdamu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Amsterdamu
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Amsterdamu; amsterdamka (częściej)
SJP.pl
mieszkanka Amsterdamu; amsterdamianka (rzadko)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Amsterdamu
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Amsterdamu (miasta w Holandii)
SJP.pl
Wiktionary
produkt marki Amstrad
Amstrad – brytyjskie przedsiębiorstwo elektroniczne. Siedziba przedsiębiorstwa, założonego w 1968 roku przez Alana Sugara, mieści się w Brentwood w hrabstwie Essex. Nazwa Amstrad jest skrótem od Alan Michael Sugar Trading.
SJP.pl
Wikipedia
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. urzędować gdzieś, rządzić, siedzieć
Wiktionary
rzeka w Azji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Azji Środkowej, powstaje z połączenia rzek Wachsz i Pandż, uchodzi do Jeziora Aralskiego;
Amu-daria (w starożytności stgr. Ὦξος, łac. Oxus, Transoxana, Transoksjana; arab. Dżajahun) – rzeka w Uzbekistanie, Turkmenistanie i Afganistanie, jej odcinek stanowi także granicę Tadżykistanu (na całej swej długości stanowi odcinki granicy afgańsko-tadżyckiej, afgańsko-uzbeckiej, afgańsko-turkmeńskiej oraz turkmeńsko-uzbeckiej). Długość 1425 km, powierzchnia dorzecza 465,5 tys. km².
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Amu-darią, dotyczący Amu-darii
Wiktionary
zdrobnienie od: amulet
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od amulet
SJP.pl
Wiktionary
przedmiot, najczęściej drobnych rozmiarów, który ma chronić posiadacza przed nieszczęściami, chorobami, czarami etc.
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ezot. przedmiot, który ma w magiczny sposób chronić swojego właściciela przed czarami, nieszczęściami lub złem;
Amulet (łac. amuletum) – osobisty przedmiot o charakterze magicznym, z przypisywanym mu działaniem ochronnym, posiadający różny kształt i formę, nawiązujący do symboliki lub bóstwa, części ludzkiego ciała, motywu roślinnego, czy zwierzęcego. Także w formie tabliczki z napisem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ amulet
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj czapki z grubej wełny, noszonej przez sportowców
SJP.pl
naboje broni palnej i ich części składowe
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. naboje do broni palnej
(1.2) wojsk. ogół rakiet, nabojów artyleryjskich, min, bomb lotniczych, torped, bomb głębinowych, granatów ręcznych oraz naboi do broni strzeleckiej;
Amunicja – ogół nabojów, granatów, rakiet, min, bomb i torped.
W ujęciu wojskowym amunicja służy do niszczenia (lub obezwładniania) siły żywej, punktów ogniowych, sprzętu, umocnień a także do szkoleń i treningów. W ujęciu cywilnym amunicja strzelecka wykorzystywana jest również w sporcie i myślistwie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z amunicją
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z amunicją, dotyczący amunicji
Amunicyjny – żołnierz odpowiedzialny za opiekę nad amunicją do broni wymagającej obsługi przez więcej niż jedną osobę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ryba z rodziny karpiowatych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka we wschodniej Azji;
(1.2) geogr. zob. Środkowy Amur.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ amur
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, położone w Kraju Chabarowskim, nad Amurem;
Amursk (ros. Амурск) – miasto w Rosji, położone w Kraju Chabarowskim, nad Amurem, 45 km na północ odKomsomolska.
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Amur
przymiotnik
(1.1) związany z Amurem, dotyczący Amuru
(1.2) związany z Amurskiem, dotyczący Amurska
SJP.pl
Wiktionary
nieumiejętność rozpoznawania melodii wskutek uszkodzenia kory mózgowej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. niezdolność do rozpoznawania i do odtwarzania melodii spowodowana uszkodzeniem mózgu;
Amuzja (łac. amusia) – głuchota wybiórcza w stosunku do tonów muzycznych. Często towarzyszy afazji. Lokalizację jej łączy się z uszkodzeniem zwojów skroniowych poprzecznych po stronie lewej. Rozróżniać należy amuzję czuciową sensoryczną (wyrażającą się w utracie wyobrażeń muzycznych) i amuzję ruchową lub konstruktywną (motoryczną).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: a-em-WU]
1. skrót: Agencja Mienia Wojskowego;
2. skrót od: Akademia Marynarki Wojennej;
3. skrót od: Archiwum Marynarki Wojennej
SJP.pl
[czytaj: AMłej] amerykańskie przedsiębiorstwo handlowe
Amway – międzynarodowa firma zajmująca się sprzedażą bezpośrednią. Markami firmy Amway są: Nutrilite (suplementy diety), Amway Home (środki czystości), Artistry (kosmetyki), eSpring (systemy do oczyszczania wody), XS (suplementy sportowe, napoje energetyczne), Glister (higieny jamy ustnej), iCook (naczynia kuchenne i akcesoria), Satinique (pielęgnacja włosów, G&H (pielęgnacji ciała) oraz Atmosphere Sky(systemy oczyszczania powietrza). Produkty Amway są dostępne na licznych rynkach na całym świecie, a według danych firmy współpracuje z nią blisko milion niezależnych partnerów biznesowych, którzy dystrybuują jej produkty.
SJP.pl
Wikipedia
1. [czytaj: ejmi] obce imię żeńskie;
2. [czytaj: aMI] nazwisko francuskie
Amy – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Hauts-de-France, w departamencie Oise.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 342 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 27 osób/km² (wśród 2293 gmin Pikardii Amy plasuje się na 658. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 291.).
SJP.pl
Wikipedia
związek chemiczny występujący w nasionach niektórych krzewów i drzew (m.in. migdałowca), czasem utożsamiany z witaminą B17
Amigdalina (z łac. amygdalum – migdał, z gr. αμυγδάλη – migdał) – organiczny związek chemiczny z grupy glikozydów cyjanogennych (syn. nitrylozydów), występujący w nasionach wielu roślin z rodziny różowatych (Rosaceae), głównie migdałowca zwyczajnego (Amygdalus communis), a także pigwy pospolitej (Cydonia oblonga), czeremchy (Padus) i innych drzew owocowych (np. moreli, wiśni, śliw, brzoskwiń). Nadaje nasionom wspomnianych gatunków gorzki smak i specyficzny aromat, zwany w gastronomii migdałowym. W organizmie rozkłada się na glukozę, aldehyd benzoesowy i cyjanowodór. Amigdalinę po raz pierwszy wyodrębnili z gorzkich migdałów w 1830 roku francuscy chemicy Pierre Jean Robiquet i Antoine François Boutron-Charlard. Amigdalinę można wyizolować z nasion migdałów używając rozpuszczalników organicznych.
SJP.pl
Wikipedia
1. grupa alkilowa o pięciu atomach węgla; pentyl;
2. azotyn amylu - związek organiczny (ciecz), stosowany m.in. jako lek w dławicy piersiowej; azotyn pentylu, pentylu azotan(III)
SJP.pl
enzym rozkładający wielocukry na cukry o mniejszych cząsteczkach; diastaza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. enzym rozkładający cukry złożone;
Amylazy, diastazy, enzymy amylolityczne (EC 3.2.1) – grupa enzymów zaliczanych do hydrolaz, rozkładających skrobię i inne polisacharydy. α-amylaza występuje m.in. w soku trzustkowym (amylaza trzustkowa) i w ślinie (amylaza ślinowa). Amylazy są także syntezowane w owocach wielu roślin podczas dojrzewania (powoduje to, że stają się one słodsze) oraz podczas kiełkowania ziaren zbóż. Amylaza z ziaren ma istotne znaczenie przy produkcji słodu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
węglowodór nienasycony występujący w czterech odmianach izomerycznych; penten
SJP.pl
hormon peptydowy zbudowany z 37 aminokwasów wytwarzany w trzustce
Amylina (IAPP - z ang. Islet Amyloid Polypeptide) – hormon peptydowy zbudowany z 37 aminokwasów, który jest wytwarzany przez komórki beta wysp Langerhansa trzustki.
Amylina jest wydzielana do krwiobiegu wraz z wydzielaniem podstawowym insuliny, a także w odpowiedzi na bodziec pokarmowy (spożycie posiłku zwiększa jej uwalnianie). Jej działanie polega na kontroli wchłaniania pokarmów, spowolnieniu opróżnianiu żołądka i wchłaniania glukozy z jelita cienkiego. Hamuje także wydzielanie glukagonu i insuliny. Jest czasem nazywany hormonem anorektycznym, gdyż poprzez blokowanie neuronów w area postrema hamuje pojawianie się uczucia głodu. Ma też działanie przeciw osteoporotyczne poprzez hamowanie aktywności osteoklastów. Poza tym hamuje syntezę glikogenu w mięśniach oraz ma działanie rozszerzające na naczynia.
SJP.pl
Wikipedia
produkt pośredni hydrolizy skrobi mający zastosowanie w przemyśle
SJP.pl
Amylograf – (grek. amylum – krochmal + -graf), aparat służący do pomiaru wartości wypiekowej mąki żytniej, oraz do pomiaru zdolności skrobi do kleikowania.
Wikipedia
1. węglowodan znajdujący się w roślinach
2. substancja białkowa o charakterze patologicznym, gromadząca się w różnych tkankach organizmu przy przewlekłych stanach chorobowych
Amyloid – szkodliwe, nieprawidłowe białko przypominające skrobię, powstające w organizmie w wyniku długiego przebiegu wyniszczających chorób, gromadzące się między naczyniami włosowatymi a tkankami niektórych narządów. Powoduje to ucisk i utrudnienie (lub uniemożliwienie) wymiany substancji między krwią i komórkami. Schorzenie to nazywane jest amyloidozą (skrobiawicą).
SJP.pl
Wikipedia
Amyloidoza, inaczej skrobiawica lub betafibryloza – schorzenie polegające na pozakomórkowym odkładaniu różnych rodzajów biologicznie nieaktywnego białka o budowie nierozgałęzionej i konfiguracji β-pliku, dającego charakterystyczny obraz w krystalografii rentgenowskiej, uogólnione lub zlokalizowane narządowo, najczęściej w nerkach, wątrobie, śledzionie, sercu i tarczycy.
Wikipedia
wielocukier wchodzący w skład skrobi
Amylopektyna – organiczny związek chemiczny, mocno rozgałęziony wielocukier. Jest głównym składnikiem skrobi, stanowi otoczkę jej ziarenek (ok. 80% masy). Odpowiada za efekt pęcznienia skrobi i jej zdolności do tworzenia zoli. Ma bardzo dużą masę cząsteczkową (kilka milionów u). Jej cząsteczkę tworzą rozgałęzione łańcuchy zbudowane z około 1000 reszt glukozy.
SJP.pl
Wikipedia
bezbarwne ciałko komórki roślinnej syntetyzujące skrobię zapasową i magazynujące ją w postaci ziaren skrobi
Amyloplast – rodzaj leukoplastu wytwarzający i magazynujący skrobię. Powstają one bezpośrednio z proplastydów. Pod wpływem światła przekształcają się w chloroplasty.
Występują w komórkach organów spichrzowych, w komórkach czapeczki korzenia i w komórkach merystematycznych w postaci jednego dużego ziarna (np. ziemniak, żyto, pszenica) lub wielu drobnych (np. owies, ryż).
SJP.pl
Wikipedia
1. → amyl;
2. alkohol amylowy - główny składnik oleju fuzlowego, ubocznego produktu w przemyśle spirytusowym
SJP.pl
składnik skrobi zbudowany z glukozy
Amyloza – organiczny związek chemiczny, złożony wielocukier, jeden ze składników skrobi. Jest zbudowana z nierozgałęzionych, skręconych śrubowo łańcuchów glukozy, połączonych wiązaniami α-glikozydowymi. Jej masa cząsteczkowa wynosi 10000–60000 u. Zawartość amylozy w skrobi według różnych źródeł literaturowych wynosi: 10–35%, 14–27%, 10–20%, pozostałość stanowi amylopektyna. Udział amylozy w skrobiach z najpopularniejszych surowców wynosi: ziemniaczana – 21%, kukurydziana – 28%, kukurydziana woskowa – 0%, pszenna – 28%, tapiokowa – 17%.
SJP.pl
Wikipedia
wykrzyknik
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk. rel. amen
Wiktionary
wykrzyknik
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rel. …używany na zakończenie chrześcijańskiej modlitwy
Wiktionary
roślina z rodziny toinowatych, występująca w około 30 gatunkach we wschodnich rejonach Azji i w Ameryce Północnej
SJP.pl
Wikipedia