Ab

skrót od: Księga Abdiasza - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Starego Testamentu


skrót

 (1.1) = bibl. Księga Abdiasza


Wyrazy:

Skróty:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aba

szeroki płaszcz w krajach muzułmańskich; abaja


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w obwodzie kemerowskim Rosji, lewy dopływ Tomu w dorzeczu Obu

 (1.2) geogr. miasto w południowej Nigerii, położone przy zachodnim brzegu rzeki Aba (1.3);

 (1.3) geogr. rzeka w południowej Nigerii


Miejscowości

Imiona


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abachit

bardzo elastyczna, wielowarstwowa elektroda, stosowana w fotowoltaice


Źródła:

SJP.pl

Abachum

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.


Habakuk, Abakuk, Ambakuk – hebrajskie imię męskie o niejasnej etymologii, przypuszczalnie pochodzące z akadyjskiego, w którym hambakūku oznaczał jakąś pachnącą roślinę, cynamon.

Habakuk w innych językach:

Habakuk, Abakuk, Ambakuk imieniny obchodzi 15 stycznia.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abacja

miasto w Chorwacji; Opatija


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. miasto w Chorwacji;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abacki

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. osiedle w Rosji, w obwodzie tiumeńskim, nad Iszymem;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) w zagadkach: umowna osoba o nazwisku wywiedzionym od litery A


Abatskoje (ros. Абатское) – osiedle w Rosji, w obwodzie tiumeńskim.

Leży nad rzeką Iszym; 9.5 tys. mieszkańców 1989; przemysł spożywczy i materiałów budowlanych.

Założone w 1695 r.; na przełomie XIX i XX w. słoboda w guberni tobolskiej, powiecie iszymskim, licząca 3 tys. mieszkańców. W porze letniej odbywał się tu jarmark na płody miejscowe, odwiedzany licznie przez Kirgizów.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abacysta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. mat. rachmistrz, liczący na abaku


Źródła:

Wiktionary

Abadan

miasto w Iranie


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto portowe w Iranie;


Abadan (pers. ‏آبادان‎) – miasto w południowo-zachodnim Iranie (Chuzestan), przy granicy z Irakiem, położone w północnej części wyspy o tej samej nazwie, leżącej w delcie rzeki Szatt al-Arab (będącej przedłużeniem Tygrysu i Eufratu).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abadańczyk

mieszkaniec Abadanu (miasta w Iranie)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abadanu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abadanka

mieszkanka Abadanu (miasta w Iranie)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Abadanu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abadański

Abadan


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Abadanem, dotyczący Abadanu


Patrz:Abadan

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abaddon

1. anioł zagłady opisany w Apokalipsie świętego Jana;
2. polski zespół



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abadyci

odłam islamu powstały w 674 roku; ibadyci


Źródła:

SJP.pl

Abadyta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zob. ibadyta.


Źródła:

Wiktionary

Abaja

szeroki płaszcz w krajach muzułmańskich; aba


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kraw. kult. wierzchnie okrycie noszone w krajach muzułmańskich;


Abaja, aba (ar. عَبَايَة) – wierzchnie okrycie noszone w krajach muzułmańskich, z wyglądu przypominają długą sukmanę bez rękawów.

Szeroki, luźny płaszcz bez rękawów, wyrabiany jest z wełny wielbłądziej lub koziej. Wyrabiany jest w kolorach: jasno- lub ciemnobrązowym, czarnym, białym, w pasy czarno-białe lub biało-brązowe. Szyty jest z dwóch kawałków materiału (ok. 70 cm szerokości i 2,8 m długości).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abak

u starożytnych Greków i Rzymian: deska do liczenia, pierwowzór liczydła; abakus


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj dawnego liczydła


Abakus lub abak (łac. abacus, gr. ἄβαξ, ábax – deska) – deska z wyżłobionymi rowkami, które symbolizowały kolejne potęgi dziesięciu. Ułatwiał liczenie, używany w Rzymie i Grecji od 440 p.n.e. do XVIII wieku – prekursor liczydła i maszyn liczących. Był używany także w innych krajach Europy.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abaka

twarde, wodoodporne włókno z liści banana manilskiego, służące np. do wyrobu wysokogatunkowych lin okrętowych, sieci rybackich lub papieru; manila


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. lekkie, wytrzymałe włókno z pochew liściowych banana manilskiego wykorzystywane do sporządzania lin, zwłaszcza w żeglarstwie;


Abaka, manila – lekkie, twarde i wytrzymałe włókno wydzielane z pochew liściowych banana manilskiego (Musa textilis Nee). Jego długość wynosi 0,7–3,6 m. Charakteryzuje się odpornością na działanie drobnoustrojów i wody morskiej. Stosowana jest do wyrobu plecionek, grubych tkanin, lin okrętowych (lepsze gatunki) oraz papieru i płyt budowlanych (gorsze gatunki).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abakan

(od nazwiska M. Abakanowicz) przestrzenny, monumentalny gobelin o reliefowej, bogatej fakturze


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w azjatyckiej części Rosji położone nad rzeką Abakan (1.2), stolica Chakasji;

 (1.2) geogr. rzeka w Rosji, lewy dopływ Jeniseju;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abakańczyk

mieszkaniec Abakanu


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abakanu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abakanka

mieszkanka Abakanu


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Abakanu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abakanowicz

nazwisko



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abakański

Abakan


przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. dotyczący Abakanu, związany z Abakanem (miastem lub rzeką)

rzeczownik

 (2.1) jęz. makrojęzyk z podgrupy północno-wschodniej (syberyjskiej) albo - według innej klasyfikacji - północnej (a dawniej wschodniej) języków tureckich, używany nad rzeką Abakan w Kraju Krasnojarskim


Patrz:Abakan

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abakawir

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. organiczny związek chemiczny, nukleozydowy inhibitor odwrotnej transkryptazy;


Abakawir – organiczny związek chemiczny, lek, będący nukleozydowym inhibitorem odwrotnej transkryptazy, stosowany w połączeniu z innymi lekami w leczeniuzakażenia HIV-1.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abakować

czasownik przechodni niedokonany (dk. zabakować)

 (1.1) daw. wytyczać spławną drogę na wodzie


Źródła:

Wiktionary

Abakowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. wytyczanie spławnej drogi na wodzie


Źródła:

Wiktionary

Abakuk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;


Habakuk, Abakuk, Ambakuk – hebrajskie imię męskie o niejasnej etymologii, przypuszczalnie pochodzące z akadyjskiego, w którym hambakūku oznaczał jakąś pachnącą roślinę, cynamon.

Habakuk w innych językach:

Habakuk, Abakuk, Ambakuk imieniny obchodzi 15 stycznia.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abakus

1. kwadratowa płyta stanowiąca górną część głowicy kolumny
2. u starożytnych Greków i Rzymian: deska do liczenia, pierwowzór liczydła; abak


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. kwadratowa płyta stanowiąca górną część głowicy kolumny;

 (1.2) przyrząd do liczenia w postaci deski z rowkami na poszczególne rodzaje jednostek liczbowych, używany przez starożytnych Greków i Rzymian, także w zachodniej Europie do XVIII w.; pierwowzór liczydeł;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abakusowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abakusem, dotyczący abakusa


Źródła:

Wiktionary

Abalasa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) białystok. gruba żerdź od płotu


Abalasa (arab. أباليسا) – osiedle na Saharze, w południowej Algierii, w prowincji Tamanrasset.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abalienacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. praw. w starożytnym Rzymie zupełne odstąpienie własności;

 (1.2) daw. pozbywanie się


Abalienacja – w starożytnym Rzymie było to zupełne odstąpienie własności, czyli rzeczy posiadanych przez obywatela rzymskiego, jak niewolników, bydła, gruntu, drogą sprzedaży, lub innym sposobem. Nazwę jus abalienandi, także w prawie późniejszym, nosi prawo odstępowania swojej własności drugiemu.



Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abalietas

zależność od czegoś innego


Źródła:

SJP.pl

Abalone

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) rodzaj logicznej gry planszowyanszowej;


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abana

rzeka w Syrii


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. rzeka w Syrii, przepływająca przez Damaszek


Barada (arab. ‏بردى‎, trl. Barada, Nahr Barada) – rzeka w Syrii.

Wypływa ze wschodniego stoku gór Antylibanu, po ich pokonaniu wypływa z wąwozu na zachodnim skraju Damaszku, następnie płynie przez centralną część miasta (przepływa m.in. pod północnymi murami starego miasta) i rozlewa się w liczne odnogi na wschód od Damaszku, nawadniając rozległy obszar, zanikając ostatecznie na obszarze bagien kilka kilometrów od miasta. Wody rzeki, rozprowadzane siecią kanałów, wykorzystywane są do irygacji okolicznych pól i sadów, które tworzących rozległą zieloną oazę na pustyni, wkrótce po krótkim biegu bez śladu ginie w bagnach. Wąwóz, którym płynie w swoim górnym biegu, jest popularnym miejscem wypoczynku mieszkańców Damaszku – jest on łatwo osiągalny m.in. dzięki prowadzącej nim linii kolejowej.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abandon

forma umowy ubezpieczeniowej (ubezpieczony zrzeka się pozbawionego wartości w wyniku wypadku statku lub jego ładunku na rzecz firmy ubezpieczeniowej, zachowując przy tym prawo do pełnego odszkodowania)


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) praw. mors. zrzeczenie się na rzecz ubezpieczyciela praw do statku, który stracił swoją wartość handlową;


Abandon (fr. abandon, 'opuszczenie, odstąpienie') – w prawie morskim jest to zrzeczenie się przez armatora praw własności do ubezpieczonej rzeczy (ładunku lub statku) na rzecz ubezpieczyciela, które następuje po zgłoszeniu wypadku objętego umową ubezpieczeniową, jeśli ubezpieczonemu przysługuje prawo całkowitego odszkodowania.

Prawo to stosowane jest w wypadku zaginięcia bądź uszkodzenia ponad 75% zaasekurowanego mienia (nawet jeśli jest możliwość eksploatacji po naprawie).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abandonware

rzeczownik zbiorowy, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. oprogramowanie komputerowe, które nie jest dłużej wspierane ani reklamowane, uważane za porzucone przez jego twórców;


Abandonware – oprogramowanie, którego twórca już nie sprzedaje i nie zapewnia dla niego obsługi. Spotyka się również użycie tego określenia w stosunku do oprogramowania, którego twórca świadomie zaprzestał rozwoju i wsparcia produktu. Określenie „abandonware” nie jest używane w odniesieniu do starszych wersji danego oprogramowania, które już nie są sprzedawane i wspierane, o ile producent nadal wspiera i sprzedaje oprogramowanie, które stanowi kontynuację tych wersji.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abaris

postać mitologiczna


W mitologii greckiej:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abarognozja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. brak odczuwania ciężaru przedmiotów trzymanych w ręku;


Abarognozja (łac. abarognosis) – zmniejszenie lub całkowity brak czucia ucisku oraz odczuwania ciężaru przedmiotów trzymanych w rękach w sytuacji, gdy podstawowe zmysły są nienaruszone. Abarognozja spowodowana jest uszkodzeniem przeciwległego płata ciemieniowego.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abarot

przysłówek sposobu

 (1.1) gwara. więz. z powrotem

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) gwara. więz. skierowanie obelgi z powrotem do osoby, która wypowiedziała ją pierwsza


Źródła:

Wiktionary

Abasiofilia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zaburzenie preferencji seksualnych polegające na odczuwaniu pociągu seksualnego do osób z dysfunkcjami narządów ruchu;


Abasiofilia (z gr. abazja „niemożność chodzenia” i philia „miłość”) – zaburzenie preferencji seksualnych polegające na odczuwaniu pociągu seksualnego do osób z dysfunkcjami narządów ruchu, w szczególności tych, które używają urządzeń ortopedycznych takich jak kule czy wózki inwalidzkie. Wyraz abasiofilia został użyty po raz pierwszy przez amerykańskiego psychologa i seksuologa Johna Moneya w 1990 roku w pracy na temat parafilii.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abass

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. abaz.


Źródła:

Wiktionary

Abassi

rzeczownik

 (1.1) miara masy (360 gramów) stosowana w Persji do początku XX wieku

 (1.2) srebrna moneta zdawkowa;


Abassi (pers. ‏عباسی‎), Abbaz – srebrna moneta perska oraz miara masy (360 gramów) stosowana w Persji do początku XX wieku.

Moneta została wprowadzona przez szacha Persji Abbasa I z dynastii Safawidów w 1620 roku. Początkowo była o wadze 7,7 g, później, szczególnie od połowy XVIII w., była coraz lżejsza.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abat

dawniej: przełożony opactwa; opat


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. opat

 (1.2) daw. duchowny


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abatacept

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. lek biologiczny o działaniu immunosupresyjnym, rekombinowane rozpuszczalne białko fuzyjne;


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abaton

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. hist. w starożytnej Grecji sypialnia dla pacjentów oczekujących cudownego uzdrowienia podczas snu;

 (1.2) archit. hist. święte miejsce, zazwyczaj okręg sakralny lub podziemne pomieszczenie przy świątyni greckiej, do którego dostęp mieli wyłącznie kapłani;


Abaton (z gr. a- 'nie', bainein 'iść') – termin architektoniczny o kilku znaczeniach:


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abatysa

dawniej: przełożona klasztoru żeńskiego w niektórych klasztorach


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. przełożona klasztoru żeńskiego

 (1.2) daw. ksieni, opatka


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abaz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) numizm. srebrna moneta, dawniej funkcjonująca na terenie Chanatu Chiwy, Gruzji, Persji oraz chanatu gandżyńskiego;


Źródła:

Wiktionary

Abaza

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Federacji Rosyjskiej w Republice Chakasji, położone w śródgórskiej kotlinie w górnym biegu rzeki Abakan;


Miejscowości

Osoby:


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abazi

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. abaz.


Abassi (pers. ‏عباسی‎), Abbaz – srebrna moneta perska oraz miara masy (360 gramów) stosowana w Persji do początku XX wieku.

Moneta została wprowadzona przez szacha Persji Abbasa I z dynastii Safawidów w 1620 roku. Początkowo była o wadze 7,7 g, później, szczególnie od połowy XVIII w., była coraz lżejsza.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abazja

utrata zdolności chodzenia


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. utrata możliwości chodzenia, przeważnie na skutek schorzeń systemu nerwowego;


Abazja (łac. abasia, gr. αβασία) – objaw kliniczny polegający na niemożności chodzenia, poruszania całością lub częścią kończyny dolnej, niedowładzie lub całkowitym porażeniu spowodowanym urazem, czasami łączy się z innym objawem astazją. Objaw występuje jako element zaburzeń dysocjacyjnych lub schorzeń neurologicznych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abażur

osłona na lampę


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) osłona na lampę lub świecznik, tłumiąca zbyt jaskrawe światło


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abażura

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. abażur


Źródła:

Wiktionary

Abażurek

mały abażur


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: abażur


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abażurkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abażurkiem, dotyczący abażurka


Źródła:

Wiktionary

Abażurowy

abażur


przymiotnik

 (1.1) zaopatrzony w abażur; związany z abażurem; taki jak abażur, przypominający abażur


Patrz:abażur

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abazyjczycy

rdzenna ludność północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami; Abazyni, Abazyńczycy


Abazyni, Abazowie, Abazyjczycy, Abazyńczycy (abaz. абаза, abaza; ros. абазины, abaziny) – rdzenna ludność (grupa etniczna) północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami. Zamieszkują północne stoki Kaukazu, głównie w Karaczajo-Czerkiesji (ok. 27,5 tys. osób), a także w niewielkich grupach w Adygei w okolicach Kisłowodzka. Około 60% to ludność wiejska.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abazyjski

przymiotnik

 (1.1) zob. abazyński.


Źródła:

Wiktionary

Abazyńczycy

rdzenna ludność północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami; Abazyni, Abazyjczycy


Abazyni, Abazowie, Abazyjczycy, Abazyńczycy (abaz. абаза, abaza; ros. абазины, abaziny) – rdzenna ludność (grupa etniczna) północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami. Zamieszkują północne stoki Kaukazu, głównie w Karaczajo-Czerkiesji (ok. 27,5 tys. osób), a także w niewielkich grupach w Adygei w okolicach Kisłowodzka. Około 60% to ludność wiejska.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abazyni

rdzenna ludność północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami; Abazyjczycy, Abazyńczycy


Abazyni, Abazowie, Abazyjczycy, Abazyńczycy (abaz. абаза, abaza; ros. абазины, abaziny) – rdzenna ludność (grupa etniczna) północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami. Zamieszkują północne stoki Kaukazu, głównie w Karaczajo-Czerkiesji (ok. 27,5 tys. osób), a także w niewielkich grupach w Adygei w okolicach Kisłowodzka. Około 60% to ludność wiejska.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abazyński

język abazyński - język kaukaski używany przez Abazyńczyków, jeden z języków urzędowych Rosji


przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Abazyńczyków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język należący do północno-zachodniej (abchasko-adygejskiej) grupy języków kaukaskich;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abb

[czytaj: a-be-BE] Asea Brown Boveri - przedsiębiorstwo


Źródła:

SJP.pl

Abba

dawniej: tytuł biskupów lub uczonych


ABBA, także Abba – szwedzki zespół muzyczny grający muzykę pop, założony w 1972 przez Anni-Frid Lyngstad, Benny’ego Anderssona, Björna Ulvaeusa i Agnethę Fältskog.

Uważani za jeden z najbardziej znaczących na rynku oraz kasowych zespołów muzycznych w historii, sprzedali ponad 300 mln płyt na świecie. Jako zespół zadebiutowali w 1972 singlem „People Need Love”, rok później wydali debiutancki album studyjny pt. Ring Ring. W 1974, reprezentując Szwecję z utworem „Waterloo”, zwyciężyli w finale 19. Konkursu Piosenki Eurowizji. W kolejnych latach koncertowali po całym świecie oraz lansowali kolejne przeboje. Do 1981 wydali jeszcze siedem albumów studyjnych: Waterloo (1974), ABBA (1975), Arrival (1976), The Album (1977), Voulez-Vous (1979), Super Trouper (1980) i The Visitors (1981), które dotarły do pierwszego miejsca na szwedzkiej liście najlepiej sprzedających się płyt, a także były wysoko notowane na światowych listach sprzedaży. Od 1982 nie współpracowali jako kwartet. Na rynku wydawane były kolejne składanki przebojów, które osiągnęły sukces sprzedażowy.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abbacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. opactwo, klasztor


Źródła:

Wiktionary

Abbacyja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. opactwo, klasztor


Źródła:

Wiktionary

Abbandonasi

określenie wykonawcze: swobodnie, bez skrępowania; abbandonatamente


Źródła:

SJP.pl

Abbandonatamente

określenie wykonawcze: swobodnie, bez skrępowania; abbandonasi


Źródła:

SJP.pl

Abbas

nazwisko


Abbas (Abbas Ibn Abd Al Muttalib, ur. ok. 565, zm. ok. 653) – wódz arabski, stryj proroka Mahometa.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abbasyda

członek dynastii 37 kalifów, panującej w latach 750-1258 w imperium muzułmańskim, mającym stolicę w Bagdadzie


Źródła:

SJP.pl

Abbasydzi

członek dynastii 37 kalifów, panującej w latach 750-1258 w imperium muzułmańskim, mającym stolicę w Bagdadzie


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abbasydzki

Abbasyda, Abbasydzi


Patrz:Abbasyda, Abbasydzi

Źródła:

SJP.pl

Abbazia

[czytaj: abacja] dawniej: Abacja (miasto w Chorwacji)


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abbé

nazwisko, m.in. Ernst Abbe (1840-1905), fizyk niemiecki


rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) tytuł honorowy we francuskim Kościele katolickim;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abbeville

[czytaj: abWIL] miasto we Francji


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto i gmina we Francji nad Sommą;


Lokalizacje we Francji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abbot

nazwisko


Osoby:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abbott

nazwisko, m.in.: Berenice Abbott, amerykańska artystka fotografik


Miejscowości w Stanach Zjednoczonych:

Gminy w Stanach Zjednoczonych:

Inne:

Osoby o nazwisku Abbott:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abbowie

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) daw. opaci, księża


Źródła:

Wiktionary

Abbozzo

[czytaj: abbocco] szkicowy zarys dzieła sztuki; abozzo


Źródła:

SJP.pl

Abbreviatura

abrewiatura;
1. skróty stosowane w notacji muzycznej (np. b - bemol, # - krzyżyk);
2. system skrótów stosowany w starożytnych i średniowiecznych pismach;
3. w poligrafii: znak zastępujący jakiś wyraz (np. $)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. abrewiatura.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abbrewiator

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. sekretarz lub notariusz w kancelarii papieskiej

 (1.2) rel. urzędnik soborowy


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abbuś

dawniej, pogardliwie o księdzu; labuś


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. ksiądz


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abc

[czytaj: a-be-CE] ABC;
1. podstawowe, najważniejsze zasady, informacje z jakiejś dziedziny; abecadło, alfabet, elementarz;
2. książka z podstawowymi, najważniejszymi zasadami, informacjami z jakiejś dziedziny


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) podstawy czegoś, podstawy wiedzy na jakiś temat

 (1.2) podręcznik, w którym można znaleźć podstawy czegoś, najważniejsze informacje z danej dziedziny

 (1.3) zestaw podstawowych narzędzi, akcesoriów do jakiejś pracy lub dziedziny aktywności

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) geogr. pot. Aruba, Bonaire i Curaçao, grupa wysp na Morzu Karaibskim;


Zobacz też:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abcalong

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. spłata

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. rata


Źródła:

Wiktionary

Abcas

rzeczownik

 (1.1) daw. obcas


Źródła:

Wiktionary

Abchaski

Abchazja


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Abchazją, dotyczący Abchazji lub jej mieszkańców

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język używany w Abchazji;


Patrz:Abchazja

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abchasko-Gruziński

dotyczący Abchazji i Gruzji; w części abchaski, w części gruziński


Źródła:

SJP.pl

Abchaskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem abchaskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem abchaskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku abchaskim


Źródła:

Wiktionary

Abchaskość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest abchaskie; cecha tych, którzy są abchascy


Źródła:

Wiktionary

Abchaz

mieszkaniec Abchazji


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abchazji;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abchazja

republika autonomiczna w Gruzji


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. adm. formalnie republika autonomiczna wchodząca w skład Gruzji;


Abchazja (abch. Аҧсны – Apsny, gruz. აფხაზეთი – Apchazeti, ros. Абха́зия – Abchazija) – terytorium na wschodnim wybrzeżu Morza Czarnego, formalnie część Gruzji, faktycznie państwo nieuznawane (uznane przez 5 państw na świecie, w tym Rosję) ze stolicą w Suchumi, położone nad Morzem Czarnym i na zachodnim Kaukazie. Zajmuje powierzchnię 8550 km², zamieszkuje je ponad 240 tys. osób.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abchazka

mieszkanka Abchazji


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Abchazji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abcug

dawniej:
1. odstęp między szeregami;
2. w kartach: wyjście, pociągnięcie; dziś zwykle w potocznym wyrażeniu "w krótkich abcugach" lub "w szybkich abcugach" - szybko, natychmiast


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. odstęp, odległość, dystans

 (1.2) daw. karc. wyjście, pociągnięcie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abcugować

czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) daw. potrącić lub potrącać z pensji


Źródła:

Wiktionary

Abcybilder

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. naklejka


Źródła:

Wiktionary

Abcybinder

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. naklejka


Źródła:

Wiktionary

Abcyjbilder

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. naklejka


Źródła:

Wiktionary

Abcyksymab

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. lek przeciwpłytkowy będący fragmentem Fab przeciwciała monoklonalnego przeciw receptorowi GPIIb/IIIa na powierzchni ludzkich płytek krwi;


Abcyksymab, abciksimab (wcześniej znany jako c7E3 Fab; ATC: B01 AC 13) – lek przeciwpłytkowy będący fragmentem Fab chimerycznego monoklonalnego przeciwciała 7E3, skierowanego przeciwko receptorom GP IIb/IIIa znajdującym się na płytkach krwi. Receptory GP IIb/IIIa są częścią receptorów adhezyjnych z rodziny integryn i głównymi receptorami powierzchniowymi odgrywającymi rolę w zjawisku agregacji płytek. Abcyksymab wiążąc się z receptorami GP IIb/IIIa hamuje agregację przez uniemożliwienie związania do receptorów fibrynogenu, czynnika von Willebranda i innych cząsteczek adhezyjnych.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abdallah

1. popularne imię muzułmańskie;
2. nazwisko, m.in. Abderemane Ahmed Abdallah (1918-1989) - polityk Komorów, prezydent


Abdullah, Abdallah, Abd Allah (arab. ‏عبد ﷲ‎) to popularne wśród muzułmanów imię pochodzenia arabskiego oznaczające sługa Allaha. Jest ono często przybierane przez osoby nowo nawrócone na islam.

Wybrane osoby noszące to imię:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abdaniec

polski herb szlachecki; Abdank, Habdank, Awdaniec


Abdank – polski herb szlachecki, noszący zawołania Abdaniec, Abdank, Awdaniec, Habdank, Hebdank. Wzmiankowany w najstarszym zachowanym do dziś polskim herbarzu, Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae, spisanym przez historyka Jana Długosza w latach 1464–1480. Abdank jest jednym z 47 herbów adoptowanych przez bojarów litewskich na mocy unii horodelskiej z 1413 roku.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abdank

polski herb szlachecki; Habdank, Abdaniec, Awdaniec


Herby szlacheckie

Rody szlacheckie


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abdankować

czasownik niedokonany

 (1.1) śrpol. odprawić, zwolnić z obowiązków, rozpuścić wojsko

 (1.2) śrpol. odprawić, pożegnać się (z kimś)

 (1.3) śrpol. porzucać, zostawiać w spokoju


Źródła:

Wiktionary

Abdankowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) śrpol. zwalnianie ze służby


Źródła:

Wiktionary

Abdera

starożytne miasto greckie nad Morzem Egejskim


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Macedonia-Tracja;

 (1.2) geogr. hist. starożytne miasto, kolonia grecka w południowej Tracji nad Morzem Egejskim, niedaleko ujścia rzeki Nestos

 (1.3) geogr. hist. starożytne miasto portowe, kolonia kartagińska, znajdująca się na południowym wybrzeżu Półwyspu Iberyjskiego; ; obecnie odpowiada miejscowości



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abderycki

Abdera


przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany z Abderą, dotyczący Abdery, pochodzący z Abdery


Patrz:Abdera

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abderyta

1. mieszkaniec Abdery (starożytnego miasta greckiego w Azji Mniejszej);
2. przenośnie: głupek, prostak, nieuk


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. etn. mieszkaniec miasta Abdera w Tracji uchodzący w opinii starożytnych Greków za uosobienie głupoty, filisterstwa i kołtuństwa

 (1.2) książk. przen. głupiec, prostak, nieuk


Abdera (gr. Άβδηρα, trl. Ávdīra, trb. Awdira) – miejscowość w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Macedonia-Tracja, w regionie Macedonia Wschodnia i Tracja, w jednostce regionalnej Ksanti, historyczna siedziba gminy Abdera. W 2011 roku liczyła 1090 mieszkańców.

Starożytne miasto, kolonia grecka w południowej Tracji nad Morzem Egejskim, niedaleko ujścia rzeki Nestos.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abderytka

1. mieszkanka Abdery (starożytnego miasta greckiego w Azji Mniejszej);
2. przenośnie: kobieta niewykształcona, prostaczka, nieuk


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. mieszkanka miasta Abdera w Tracji

 (1.2) książk. przen. kobieta głupia, niewykształcona, prostaczka, nieuk


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abdest

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. nazwa rytualnych obmywań u muzułmanów, bez których nie wolno odprawiać zwykłych pięciu modlitw dziennych;


Wudu (ar. وضوء, wadu - wodnienie, pers. ‏Abdest‎, czyt. łudu) – ablucja poprzedzająca modlitwę w islamie, bez której nie wolno odprawiać pięciu modlitw dziennych. Dokonuje się jej wodą, a gdy jest ona niedostępna – piaskiem lub żwirem (obmycie dokonane piaskiem lub żwirem to tajammum). Odmawia się przy tym formuły modlitewne. Małego obmycia (wudu) dokonuje się w przypadku dotknięcia osoby innej płci (nie dotyczy to własnego małżonka), po defekacji, oddaniu moczu lub innej sytuacji, podczas której nastąpiło dotknięcie intymnej części ciała, po utracie przytomności lub po zapadnięciu w sen. Szyici jednak wymagają ablucji przed każdą modlitwą. W każdym meczecie znajdują się urządzenia umożliwiające dokonanie ablucji.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abdiasz

prorok biblijny; Obadiasz


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać biblijna, prorok;

 (1.2) rzad. imię|polski|m.;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abditorium

skrzynia na relikwie w kościołach rzymsko-katolickich


Źródła:

SJP.pl

Abdomen

1. w anatomii: brzuch;
2. w zoologii: odwłok


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. brzuch

 (1.2) zool. odwłok



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abdominalny

1. brzuszny;
2. odwłokowy


przymiotnik relacyjny

 (1.1) anat. brzuszny

 (1.2) zool. odwłokowy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abdominoplastyka

operacyjna korekcja nadmiaru i wiotkości skóry brzucha


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chirurgiczny zabieg kosmetyczny poprawiający wygląd brzucha poprzez skrócenie mięśni oraz usunięcie nadmiaru tłuszczu i skóry;


Abdominoplastyka (ang. abdominoplasty), nazywana również plastyką brzucha – rozległy zabieg mający na celu likwidację wystającego fałdu brzusznego poprzez napięcie mięśni poprzecznych brzucha przy jednoczesnym pozbyciu się nadmiaru skóry i tkanki tłuszczowej. W wyniku przeprowadzenia zabiegu znacznej poprawie ulega wygląd brzucha, minusem operacji jest poprzecznie przebiegająca sporych rozmiarów blizna.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abdon

imię męskie


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abdukcja

1. w fizjologii: odchylenie kończyny od osi ciała; odwodzenie;
2. u Arystotelesa: rozumowanie oparte na sylogizmie


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. odchylenie kończyny od osi ciała;

 (1.2) log. rodzaj sylogizmu;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abdukcyjny

abdukcja


przymiotnik

 (1.1) med. anat. związany z abdukcją

 (1.2) log. związany z abdukcją


Patrz:abdukcja

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abduktor

w anatomii: mięsień odciągający kończynę od osi ciała; odwodziciel


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) anat. mięsień odciągający kończynę od ciała;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abdul

1. w gwarze uczniowskiej: osoba głupia, nierozgarnięta; tuman, bezmózgowiec, przygłup;
2. w gwarze przestępczej: Arab


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abdullah

popularne imię muzułmańskie


Abdullah, Abdallah, Abd Allah (arab. ‏عبد ﷲ‎) to popularne wśród muzułmanów imię pochodzenia arabskiego oznaczające sługa Allaha. Jest ono często przybierane przez osoby nowo nawrócone na islam.

Wybrane osoby noszące to imię:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abdykacja

zrzeczenie się władzy przez panującego


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zrzeczenie się władzy, rezygnacja monarchy z tronu; ; Gloger.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abdykacyjny

przymiotnik od: abdykacja (np. akt abdykacyjny, pisma abdykacyjne)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abdykacją, dotyczący abdykacji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abdykować

zrzec lub zrzekać się tronu


czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. abdykować)

 (1.1) polit. zrzekać się władzy monarszej; dokonywać abdykacji

 (1.2) przen. rezygnować z czegoś

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. abdykować)

 (2.1) polit. zrzec się władzy monarszej; dokonać abdykacji

 (2.2) przen. zrezygnować z czegoś


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abdykowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) polit. rezygnowanie ze sprawowania władzy przez monarchę, zrzekanie się tronu


Źródła:

Wiktionary

Abdżad

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. ogólna nazwa pism alfabetycznych stosowanych do zapisu niektórych języków, posiadających lub stosujących tylko znaki na oznaczenie spółgłosek;


Abdżad, inaczej pismo spółgłoskowe – ogólna nazwa pism alfabetycznych stosowanych do zapisu niektórych języków, posiadających lub stosujących tylko znaki na oznaczenie spółgłosek. Słowo „abdżad” opiera się na pierwszych literach alfabetu (w uproszczonej transkrypcji: a, b, g, d) występujących we wszystkich językach semickich, takich jak fenicki, syryjski, arabski i hebrajski. W dawnym języku arabskim pierwsze litery alfabetu: „a” (ʾalif), „b” (bā’), „dż” (ǧīm), „d” (dāl), fonetycznie tworzą słowo abdżad (أﺑﺠﺪ), co oznacza „alfabet”.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abe

nazwisko


Dania:

Japonia:

Zobacz też:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abecadlarka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. początkowa uczennica

 (1.2) daw. lekcew. nauczycielka


Źródła:

Wiktionary

Abecadlarz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. początkowy uczeń

 (1.2) daw. lekcew. nauczyciel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) przest. skorowidz


Źródła:

Wiktionary

Abecadlnik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. elementarz, książka wprowadzająca


Źródła:

Wiktionary

Abecadlny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. ułożony według kolejności liter w abecadle


Źródła:

Wiktionary

Abecadło

1. przestarzałe: zestaw liter, czyli symboli graficznych dźwięków danego języka, ułożony w porządku tradycyjnym; alfabet;
2. podstawowe, najważniejsze zasady, informacje dotyczące jakiejś dziedziny; abc, ABC


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. zbiór wszystkich liter ułożony w ogólnie przyjętym porządku

 (1.2) przen. elementarne podstawy jakiejś dziedziny wiedzy, rzemiosła, itp.

 (1.3) gra towarzyska w XVIII wieku, obecnie znana jako „państwa i miasta”


Alfabet polski, abecadło (dawniej: obiecadło, obiecado) – alfabet dwuszeregowy oparty na alfabecie łacińskim używany do zapisu języka polskiego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abecadłowo

przysłówek sposobu

 (1.1) według alfabetu


Źródła:

Wiktionary

Abecadłowy

abecadłowy (przestarzale); alfabetyczny, alfabetowy


przymiotnik relacyjny

 (1.1) ułożony według kolejności liter w abecadle


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abecedariusz

w literaturze: utwór, najczęściej o charakterze żartobliwym, w którym kolejne wyrazy, wersy lub strofy zaczynają się od kolejnych liter alfabetu


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) początkowy uczeń

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) skorowidz

 (2.2) liter. wiersz, w którym kolejne elementy zaczynają się kolejnymi literami alfabetu;


Abecedariusz, wiersz abecadłowy (z łac. abecedarius, alfabetyczny) – utwór literacki, w którym kolejne wyrazy, wersy lub strofy zaczynają się kolejnymi literami alfabetu. Abecedariusz jest szczególną odmianą akrostychu (czyli utworu wersowanego poziomo, w którym jednocześnie określone pionowe grupy znaków posiadają własne znaczenie). Abecedariusze pełniły głównie funkcje mnemotechniczne – ułatwiające zapamiętywanie tekstu – lub ozdobne. Funkcja mnemotechniczna tych utworów przestała mieć znaczenie po wynalezieniu druku – od tego momentu abecedariusze stosowane były jedynie w celu pokazania wysokiego kunsztu pisarskiego autora.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abel

postać biblijna; syn Adama i Ewy, zamordowany przez swego brata Kaina


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

 (1.2) bibl. drugi syn Adama i Ewy, brat Kaina


Osoby

Osoby o imieniu Abel

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abel-Mechola

według Starego Testamentu, jest to miejscowość gdzie mieszkał prorok Elizeusz


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abelard

imię męskie


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;


Abelard – imię męskie zapewne pochodzenia francuskiego (prowansalskiego), którego pierwotne znaczenie wywodzone jest od wyrazu prowansalskiego abelha, oznaczającego „pszczelarza”. Jednak bywa ono także łączone z niemieckimi imionami Adalhard (dosł. „szlachetna siła”) bądź też Eberhard (dosł. „silny jak dzik”).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abelardowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Abelarda lub z nim związany


przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Abelarda


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abelia

ozdobna roślina z rodziny przewiertniowatych, np. abelia wielokwiatowa, abelia koreańska


Abelia – rzadkie imię żeńskie pochodzenia hebrajskiego, oznaczające "oddech, tchnienie". W języku francuskim jest żeńską formą imienia Abel. Może występować w postaciach Abella i Abelle.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abelit

mieszanina wybuchowa złożona z azotanu amonu, trinitrotoluenu i soli kuchennej


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. materiał wybuchowy składający się z azotanu amonu, trinitrotoluenu, soli kamiennej i innych składników;


Abelit – mieszanina wybuchowa amonowo-saletrzana (amatol) złożona z azotanu amonu, trotylu, dwunitrobenzenu i soli kamiennej. Swą nazwę zawdzięcza brytyjskiemu chemikowi i wynalazcy Frederickowi Augustusowi Abelowi. Jest używany i stosowany w górnictwie jako kruszący materiał wybuchowy.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abelita

członek sekty wczesnochrześcijańskiej powstałej w IV wieku w Afryce


Źródła:

SJP.pl

Abelizaur

przedstawiciel rodziny dinozaurów gadziomiednicznych


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) paleont. rodzaj dinozaura żyjącego w późnej kredzie w Ameryce Południowej (Argentyna);


Abelizaur (Abelisaurus) – rodzaj dinozaura z rodziny abelizaurów żyjącego, w późnej kredzie w Ameryce Południowej (Argentyna). Był dwunożnym mięsożercą, mierzącym prawdopodobnie około 7-9 metrów długości. Wielkość określana jest tylko na podstawie badań nad czaszką, jedyną znaną częścią szkieletu.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abelizauroid

przedstawiciel nadrodziny dinozaurów z infrarzędu ceratozaurów


Źródła:

SJP.pl

Abelizauroidy

nadrodzina dinozaurów z infrarzędu ceratozaurów


Abelizauroidy (Abelisauroidea) – nadrodzina teropodów z grupy ceratozaurów (Ceratosauria). Definiowana jako najwęższy klad obejmujący gatunki Carnotaurus sastrei i Noasaurus leali, lub jako klad obejmujący Carnotaurus sastrei i wszystkie teropody bliżej spokrewnione z nim niż z Ceratosaurus nasicornis.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abelizaury

rodzina dinozaurów gadziomiednicznych


Abelizaury (Abelisauridae) – mający rangę rodziny klad teropodów z grupy ceratozaurów. Zamieszkiwały one dawny południowy superkontynent Gondwanę od środkowej jury do końca kredy. Ich skamieniałości odnajdywano w dzisiejszych Afryce, Ameryce Południowej, na Subkontynencie Indyjskim, na Madagaskarze i w Europie.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abelkowy

przymiotnik

 (1.1) daw. związany z abelkiem; wykonany z abelka


Źródła:

Wiktionary

Abelowy

w matematyce: grupa abelowa (przemienna) - grupa, w której działanie jest przemienne


Źródła:

SJP.pl

Abelsonit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał organiczny odkryty w 1975 roku;


Abelsonit – minerał organiczny pierwszy raz wykryty w 1975 roku w próbkach łupków bitumicznych pochodzących z Green River Formation w hrabstwie Uintah. Nazwa pochodzi od nazwiska odkrywcy Philipa Hauge’a Abelsona, amerykańskiego fizyka.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abenceragowie

ród grenadzki, potężny w XV w.


Abencerrajes (Abenceragowie) – szlachecka rodzina mauretańska w Grenadzie.

Rodzina posiadała w XV w. duże wpływy w Emiracie Grenady. Wedle legendy zostali zamordowani przez Boabdila z rozkazu emira Abu'l Hassana w Alhambrze, w komnacie nazwanej później Salą Abenceragów (ok. 1460). Legenda o ich losie opisana została przez Perez de Hita w dziele Guerras Civiles de Grenada, skąd pomysł zaczerpnął Chateaubriand do powieści Les aventures du dernier des Abencerages.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abentajer

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. fałszywy kamień, podróbka kamienia szlachetnego


Źródła:

Wiktionary

Abercjusz

imię męskie


Abercjusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Nosił je Abercjusz Marcellus, biskup Hierapolis, żyjący w III wieku n.e.

W Polsce w styczniu 2025 r., wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących w rejestrze PESEL, nie wykazano mężczyzn o tym imieniu.

Abercjusz imieniny obchodzi 22 października.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Aberdeen

[czytaj: Aberdin] miasto w Szkocji i w Stanach Zjednoczonych


rzeczownik, rodzaj nijaki lub rzad. męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północno-wschodniej Szkocji (Wielka Brytania);

 (1.2) geogr. nazwy kilku innych miejscowości na świecie


Aberdeen (wym. [æbərˈdiːn]; scots Aiberdeen; gael. Obar Dheathain, wym. [ˈopər ˈʝɛhɪn]) – miasto w północno-wschodniej Szkocji (Wielka Brytania), w jednostce administracyjnej (council area) Aberdeen City. W 2020 roku zamieszkane przez 198 590 osób.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aberdyńczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Aberdeen


Źródła:

Wiktionary

Aberdynka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Aberdeen


Źródła:

Wiktionary

Aberdyński

przymiotnik

 (1.1) od rzeczownika Aberdeen, związany z Aberdeen


Źródła:

Wiktionary

Abernathyit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. rzadki, uwodniony minerał zawierający tlenki uranu


Abernathyit – rzadki, uwodniony minerał zawierający tlenki uranu.

Pierwszy raz wydobyty ze złóż uranu niedaleko Moab w stanie Utah.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Aberracja

1. odchylenie od stanu normalnego; nieprawidłowość, nienormalność, dewiacja;
2. w astronomii: pozorne odchylenie położenia ciała niebieskiego wynikające z ruchu obserwatora;
3. w optyce: wada układu optycznego powodująca zniekształcenie lub zabarwienie obrazu


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) erud. odchylenie od normalnego stanu; nieprawidłowość;

 (1.2) astr. pozorne odchylenie ciał niebieskich od ich rzeczywistego położenia wywołane ruchem Ziemi po orbicie albo jej obrotem;

 (1.3) opt. wada soczewek powodująca nieostrość, zabarwienie bądź zniekształcenie obrazu; wada odwzorowywania obrazu przez układy optyczne;

 (1.4) genet. zmiana w strukturze chromosomów występująca samorzutnie w warunkach naturalnych, a także wywoływana sztucznie działaniem promieniowania jonizującego, różnych związków chemicznych itp., powodująca dziedziczne zmiany cech organizmu;


Aberracja (łac. ab – od i errare – błądzić, także aberratio – zabłąkanie się, zbłądzenie) – odchylenie, zboczenie, np. od normalnego stanu, zachowania, przyjętych norm postępowania, sposobu myślenia czy też działania jakiegoś urządzenia. Odstępstwo od normy lub zasady.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aberracyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest aberracyjne; cecha tych, którzy są aberracyjni


Źródła:

Wiktionary

Aberracyjny

przymiotnik od: aberracja (np. aberracyjne pomysły; odchylenie aberracyjne; czynniki aberracyjne; aberracyjne podwojenie odcinka chromosomu)


przymiotnik jakościowy

 (1.1) nieprawidłowy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aberrometr

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. diagnostyczne urządzenie laserowe służące do pomiaru aberracji układu optycznego oka


Źródła:

Wiktionary

Aberroskop

diagnostyczne urządzenie laserowe służące do pomiaru aberracji układu optycznego oka; aberrometr


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) diagnostyczne urządzenie laserowe służące do pomiaru aberracji układu optycznego oka


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abertam

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. rodzaj sera wytwarzanego z mleka owczego w Czechach;


Abertam – rodzaj sera wytwarzanego z mleka owczego w Czechach. Produkuje się go w Karlowych Warach.

Jest to ser twardy, o ostrym smaku, wytwarza się na nim naturalna żółta lub pomarańczowa skórka. Zawartość tłuszczu wynosi 45%. Ser ten dojrzewa dwa miesiące.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abetalipoproteinemia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba genetyczna, dziedziczona autosomalnie recesywnie, spowodowana niedoborem apoB;


Abetalipoproteinemia, zespół Bassena-Kornzweiga) – choroba genetyczna, dziedziczona autosomalnie recesywnie, spowodowana mutacjami genu kodującego białko MTP (microsomal triglyceride transfer protein). Wynikiem tego jest niedobór cholesterolu i trójglicerydów oraz całkowity brak chylomikronów, LDL i VLDL w osoczu.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abewilski

Abbeville (miasto we Francji); abwilski


Źródła:

SJP.pl

Abfal

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. błąd

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. odpadek

 (1.3) gw-pl|Górny Śląsk. pejor. głupek

 (1.4) gw-pl|Górny Śląsk. anomalia, nieprawidłowość


Źródła:

Wiktionary

Abgarowicz

nazwisko


Abgarowicz (l.m. Abgarowicze, Abgarowiczowie) – polskie nazwisko patronimiczne pochodzenia ormiańskiego utworzone od imienia Abgar.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abherenty

środki przeciw przywieraniu stykających się powierzchni (np. talk, puder formierski)


Źródła:

SJP.pl

Abhezyjny

taki, który zapobiega łączeniu się powierzchniowych warstw dwóch różnych ciał zetkniętych ze sobą; antyadhezyjny, przeciwadhezyjny


przymiotnik

 (1.1) rzad. zapobiegający przywieraniu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abhorencja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. niezgoda na coś, sprzeciw


Źródła:

Wiktionary

Abi

skrótowiec

 (1.1) = praw. administrator bezpieczeństwa informacji


Belgia:

Iran:

Nigeria:

Inne:

Zobacz też:


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Abiasz

imię, m.in.: Abiasz, król Judy; Abijjam


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. biblijne imię męskie;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abiatar

postać biblijna, arcykapłan, syn Achimeleka


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. arcykapłan za czasów króla Dawida;


Abiatar – postać biblijna ze Starego Testamentu.

Syn Achimeleka, kapłana za czasów króla Saula. Kiedy królem został Dawid, Abiatar został arcykapłanem wspólnie z Sadokiem. Po śmierci Dawida brał udział w spisku, by osadzić na tronie Adoniasza, a nie Salomona. Został ukarany wygnaniem. Abiatar mieszkał w Nob, opodal Jerozolimy. Jego losy są przedstawione w Pierwszej i Drugiej Księdze Samuela oraz Pierwszej Księdze Królewskiej.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abidżan

miasto w Wybrzeżu Kości Słoniowej


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto, siedziba rządu Wybrzeża Kości Słoniowej;


Abidżan (fr. Abidjan) – największe miasto, główny ośrodek gospodarczy, naukowo-kulturalny i turystyczny Wybrzeża Kości Słoniowej, położony na południu kraju, do 1983 roku stolica państwa.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abidżańczyk

mieszkaniec Abidżanu (miasta w Wybrzeżu Kości Słoniowej)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Abidżanu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abidżanka

mieszkanka Abidżanu (miasta w Wybrzeżu Kości Słoniowej)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Abidżanu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abidżański

Abidżan (miasto w Wybrzeżu Kości Słoniowej)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany z Abidżanem, dotyczący Abidżanu, pochodzący z Abidżanu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abiecadło

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. abecadło (zbiór liter)

 (1.2) daw. przen. abecadło (podstawy)

 (1.3) daw. abecadło (gra towarzyska)


Źródła:

Wiktionary

Abietyna

substancja żywiczna z drzew iglastych


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. substancja żywiczna otrzymywana z drzew iglastych głównie z jodły


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abietynowy

pochodzący od kwasu abietynowego


przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. odnoszący się do abietyny, związany z abietyną


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abigail

[czytaj: Abigejl]
1. imię żeńskie;
2. nazwa polskiego zespołu metalowego


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abihu

postać biblijna ze Starego Testamentu, syn Aarona


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. imię|polski|m.;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abijjam

imię, m.in.: Abijjam, król Judy; Abiasz


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zob. Abiasz.


Abiasz, Abiam, Abijjam, Abijahu, Abijasz (hebr. אביה :ojcem moim jest Jahwe) (zm. między 915 a 908 p.n.e.) – król Judy.

Syn Roboama, króla Judy, i Maaki. Po śmierci ojca został królem Judy.

Literatura jest zgodna co do tego, że panował pod koniec X w. p.n.e. Jako daty panowania podaje się lata 913–911 p.n.e. oraz 910–908 p.n.e. Prowadził zwycięską wojnę z Jeroboamem I, królem Izraela. Przyłączył do Judy miasta Betel, Jeszanę i Efron. Miał czternaście żon, dwudziestu dwóch synów i szesnaście córek. Zmarł w Jerozolimie, gdzie został pochowany.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abila


Źródła:

Wikipedia

Abilena

region położony na północny zachód od Damaszku


Abel Bet-Maaka, Abel, Abel-Maim, Abila, Abilena, Abilena Lizaniasza – starożytne miasto-twierdza w północnej Palestynie, w epoce hellenistycznej (jako Abila) jedno z miast Dekapolu. Miejscowość jest utożsamiana z Tell Abil, położonym w miejscowości Abil el-Kam. Według Onomasticon Euzebiusza z Cezarei (32,14–16) zlokalizowane było ok. 19 km na wschód od Gadary. Ruiny miasta z czasów rzymskich zlokalizowano w kopcach Tell Abil i Tell umm el-Amad. Pomiędzy wzgórzami znaleziono pozostałości po rzymskiej drodze. Ustalono, że w mieście znajdowały się świątynia, teatr i bazylika.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abimelek

król izraelski




Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abiogeneza

według popularnego w starożytności i średniowieczu poglądu: samorzutne powstanie niższych organizmów z nieorganicznej lub organicznej materii nieożywionej (np. much ze zgniłego mięsa, żab z mułu rzecznego); samorództwo, autogonia


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. spontaniczne powstawanie życia z materii nieożywionej;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abiogenny

w biologii: odnoszący się do abiogenezy (samorództwa); samorodny


przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. powodujący powstawanie niższych organizmów z substancji nieorganicznej; w odniesieniu do niższych organizmów: powstający z substancji nieorganicznej


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abiologia

nauka o ciałach nieorganicznych


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o ciałach nieorganicznych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abiologiczny

dotyczący abiologii


Źródła:

SJP.pl

Abioseston

drobne cząsteczki mineralne zwietrzałych skał i rozłożonych szczątków organicznych, występujące w postaci zawiesiny w zbiornikach wodnych i tworzące osady denne; trypton


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) drobne cząsteczki mineralne zwietrzałych skał i rozłożonych szczątków organicznych, występujące w postaci zawiesiny w zbiornikach wodnych i tworzące osady denne;


Trypton, abioseston – jeden ze składników sestonu, zawiesiny unoszącej się w wodzie każdego zbiornika wodnego. W skład tryptonu wchodzą nieożywione cząstki pochodzenia mineralnego (np. drobne iły) i organicznego (resztki organizmów, fragmenty tkanek).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abiotyczny

w biologii: związany z nieożywionymi elementami środowiska; nieożywiony


przymiotnik relacyjny

 (1.1) nieożywiony


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abioza

stan całkowitego zahamowania funkcji życiowych organizmu


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan całkowitego wstrzymania procesów życiowych;


Abioza – całkowite zatrzymanie wszelkich procesów życiowych.

Wiąże się to także z całkowitą inaktywacją enzymów oraz zlikwidowaniem (zabiciem lub usunięciem) wszelkich mikroorganizmów.

Proces ten jest wykorzystywany w zapewnianiu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. Prowadzi do zahamowania rozwoju mikroorganizmów w pożywieniu, a także do wydłużenia lagfazy.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abiram

postać biblijna


Źródła:

SJP.pl

Abisag

postać biblijna ze Starego Testamentu; Abiszag


Źródła:

SJP.pl

Abisal

strefa wód morskich i oceanów rozciągająca się od ok. 1700 do ok. 6000 metrów poniżej lustra wody; bezświetlna, o niskiej temperaturze i wysokim ciśnieniu wody; abysal; strefa głębinowa


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. najgłębsza strefa wód oceanicznych poniżej 1700 m wraz z dnem, charakteryzująca się brakiem światła słonecznego;


Abisal, abysal, strefa głębinowa, strefa abysalna (od gr. ábyssos – bezdenna głębia, otchłań) – strefa głębokościowa mórz, oceanów i głębokich jezior pomiędzy strefą batialną a hadalną (głębokości od ok. 1700 m pod poziomem lustra wody). Jest najuboższa w składniki pokarmowe, pozbawiona światła, charakteryzuje się niską temperaturą (ok. 3 °C) i wysokim ciśnieniem wody (ok. 300-600 atmosfer).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abisalny

głębokomorski, denny; abysalny


przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany z abisalem, dotyczący abisalu lub w nim istniejący


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abisalowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abisalem, dotyczący abisalu


Źródła:

Wiktionary

Abisobental

część składowa abisalu, głębokie dno basenu oceanicznego sięgające przeciętnie 2000-6000 m głębokości; abysobental


Abisal, abysal, strefa głębinowa, strefa abysalna (od gr. ábyssos – bezdenna głębia, otchłań) – strefa głębokościowa mórz, oceanów i głębokich jezior pomiędzy strefą batialną a hadalną (głębokości od ok. 1700 m pod poziomem lustra wody). Jest najuboższa w składniki pokarmowe, pozbawiona światła, charakteryzuje się niską temperaturą (ok. 3 °C) i wysokim ciśnieniem wody (ok. 300-600 atmosfer).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abisobiont

abisofil; zwierzę żyjące w abisalu


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) zool. zwierzę żyjące w strefie abisalu;


Abisobiont – zwierzę żyjące w strefie abisalu, występuje w niewielkim zagęszczeniu. Panujące tam warunki środowiskowe, jak całkowity brak światła, wysokie ciśnienie, względnie stała temperatura, stałe zasolenie, sprawiają, że jest to organizm cudzożywny. Jednorodność środowiskowa powoduje ich słabe geograficzne zróżnicowanie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abisofil

abisobiont; zwierzę żyjące w abisalu


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. zob. abisobiont.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abisopelagial

część abisalu, toń wodna sięgająca do 6000 m głębokości; obejmuje wody, w których panuje całkowita ciemność


Źródła:

SJP.pl

Abisyn

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Warszawa. żyd


Źródła:

Wiktionary

Abisyńczyk

potocznie: kot abisyński


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. hist. mieszkaniec Abisynii


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abisynia

dawna nazwa Etiopii


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. daw. Etiopia;


Cesarstwo Etiopii (amh. መንግሥተ፡ኢትዮጵያ), znane także pod nazwą Abisynia – historyczne państwo we wschodniej Afryce, na terenach obecnych Etiopii i Erytrei, a dawniej także Somalii, istniejące w latach 1137–1975.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abisyniak

gatunek ptaka z rodziny krukowatych


Abisyniak (Zavattariornis stresemanni) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Występuje endemicznie na południu Etiopii, zasiedlając niewielki obszar wzdłuż jednego z pasm Wyżyny Abisyńskiej. Zagrożony wyginięciem ze względu na ocieplanie się klimatu i niewielki areał występowania.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abisynka

1. rodzaj studni;
2. herbatnik;
3. mieszanka kawy zbożowej i cykorii;
4. pompa ręczna


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. hist. mieszkanka Abisynii


Studnia abisyńska (abisynka) – studnia rurowa wbijana lub wkręcana, służąca do wydobywania niewielkiej ilości wody z głębokości 5-7 m.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abisyński

1. Abisynia;
2. studnia abisyńska - studnia w postaci stalowej rury wbitej w ziemię, z ręczną pompą, służąca do pobierania niewielkich ilości wody


przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Abisynią (współcz. Etiopia)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abiszag

postać biblijna ze Starego Testamentu; Abisag


Abiszag (X w. p.n.e.) – piękna dziewczyna z Szunem, która opiekowała się Dawidem u schyłku jego lat.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abiszaj

postać biblijna ze Starego Testamentu


Abiszaj – postać biblijna ze Starego Testamentu.

Spokrewniony z królem Dawidem, brat Joaba; jeden z generałów Dawida. Patrz: 1 Sm 26,6-12 i 2 Sm 10,910; 16,9.11-12; 18,2.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abitella

odmiana włoskiego sera twarogowego z okolic Piemontu


rzeczownik

 (1.1) odmiana włoskiego sera twarogowego z okolic Piemontu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abituria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. rzad. świadectwo dojrzałości, matura


Źródła:

Wiktionary

Abituriencki

przymiotnik

 (1.1) związany z abiturientami (maturzystami); przeznaczony dla nich


Źródła:

Wiktionary

Abiturient

książkowo: uczeń kończący szkołę, zwykle średnią, dopuszczony do matury


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) uczeń kończący szkołę średnią, przystępujący do matury;


Abiturient – maturzysta, osoba, która zbliża się do ukończenia szkoły średniej i została dopuszczona do matury.

Abiturient po ukończeniu szkoły średniej staje się absolwentem i ma wówczas wykształcenie średnie. Zdanie egzaminu maturalnego umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości, które jest rzeczą dodatkową w stosunku do wykształcenia średniego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abiturientka

uczennica kończąca szkołę średnią, dopuszczona do matury


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uczennica kończąca szkołę, najczęściej średnią, przystępująca do matury


Abiturijentka (ros. Абитуриентка) – radziecki film dramatyczny z 1973 roku w reżyserii Aleksieja Miszurina oparty na podstawie scenariusza Ołesia Honczara.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abituryna

książkowo: przyzwyczajenie, rutyna, codzienność


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. rzad. rutyna, przyzwyczajenie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abiudykacja

odmowa uznania praw własności, orzeczona przez sąd


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. postanowienie odpowiedniego sądu o odmowie przyznania prawa własności


Abiudykacja (z łac. abiudicareodsądzić) – wyrok, pozbawiający stronę prawa do rzeczy. Przeciwieństwem jest adiudykacja, czyli przyznanie komuś tego prawa.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abiuracja

publiczne wyparcie swoich zapatrywań


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. publiczne wyrzeczenie się swoich przekonań


Abiuracja (łac. abiurare, „odprzysięgać się”, „wypierać”) − publiczne wyparcie się swoich dotychczasowych przekonań, zwłaszcza na tle religijnym. Procedura znana już w starożytności, ale szczególnie rozwinięta w średniowieczu, w czasach nasilonych walk z heretykami.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abkracer

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. daw. żelazna wycieraczka do butów


Źródła:

Wiktionary

Abl.

skrót od: ablativus, ablatiwus


Źródła:

SJP.pl

Ablać

czasownik niedokonany

 (1.1) żart. mówić po hiszpańsku


Źródła:

Wiktionary

Ablacja

1. niszczenie powierzchni lądu albo lodowca wskutek działania czynników zewnętrznych (deszczu, słońca);
2. w chirurgii: usunięcie (całkowite lub częściowe) jakiegoś organu, tkanek lub ciała obcego;
3. sposób chłodzenia powierzchni statków kosmicznych, umożliwiający im przekraczanie bariery cieplnej w czasie powrotu na Ziemię


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. niszczenie powierzchni lądu albo lodowca wskutek działania czynników zewnętrznych

 (1.2) geol. ablacja deszczowa: spłukiwanie zwietrzeliny skalnej przez spływające po stoku wody opadowe

 (1.3) med. chirurgiczne usunięcie (całkowite lub częściowe) jakiegoś organu, tkanek lub ciała obcego

 (1.4) astronaut. sposób chłodzenia powierzchni statków kosmicznych, umożliwiający im przekraczanie bariery cieplnej w czasie powrotu na Ziemię

 (1.5) astr. niszczenie warstw powierzchniowych meteorytu podczas przejścia przez atmosferę

 (1.6) astronaut. niszczenie materiału powierzchniowego w komorze zapłonowej statku kosmicznego podczas jego wejścia w atmosferę

 (1.7) lotn. topienie się powierzchni statku powietrznego

 (1.8) lotn. badania nad zmniejszeniem obciążeń cieplnych powstałych w czasie lotu



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ablacyjnie

przysłówek sposobu

 (1.1) geol. med. astronaut. lotn. w sposób ablacyjny


Źródła:

Wiktionary

Ablacyjny

przymiotnik od: ablacja (np. warstwa ablacyjna, chłodzenie ablacyjne)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) geol. med. astronaut. lotn. związany z ablacją, dotyczący ablacji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ablaktacja

1. sposób szczepienia roślin polegający na nacięciu i połączeniu gałązek dwóch obok siebie rosnących drzew, krzewów i odcięciu zrazu dopiero po ich zrośnięciu się;
2. zaprzestanie karmienia młodego zwierzęcia przez matkę


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. ogrod. metoda szczepienia roślin przez złączenie rosnących obok siebie roślin;

 (1.2) zool. zaprzestanie karmienia młodego przez matkę


Ablaktacja (zbliżenie) – metoda szczepienia drzew owocowych, roślin ozdobnych i winorośli, poprzez połączenie dwóch rosnących obok siebie roślin (podkładki i zrazu), a po ich zrośnięciu, odcięcie jednej z nich (zrazu) od własnego systemu korzeniowego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ablaktować

stosować ablaktację


czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) ogrod. szczepić rośliny, stosując ablaktację


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ablaktowalny

o roślinach: taki, u którego ablaktacja jest skuteczną metodą szczepienia; nadający się do ablaktacji


Źródła:

SJP.pl

Ablaktowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ogrod. szczepienie roślin metodą ablaktacji


Źródła:

Wiktionary

Ablativus

w językoznawstwie: przypadek deklinacji łacińskiej, zbliżony do polskiego narzędnika; ablatiwus; ablatyw


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. zob. ablatyw.


Ablatyw (łac. ablativus, w języku polskim nazywany także pochodnikiem lub oddalnikiem) – przypadek w językach aglutynacyjnych i niektórych fleksyjnych, wyraża odchodzenie i oddzielanie się od czegoś (odwrotnie niż allatyw).

Ablatyw jest charakterystyczny dla łaciny, która jako jeden z nielicznych języków europejskich zachowała ten przypadek z pierwotnego zestawu ośmioprzypadkowej deklinacji praindoeuropejskiej. Spełnia też rolę narzędnika i miejscownika na zasadzie synkretyzmu przypadków (w łacinie nie ma oddzielnego narzędnika, a miejscownik jest w zasadzie w zaniku) i poza tym ma funkcję syntaktyczną okolicznika, czyli odpowiada na cały wachlarz pytań okolicznikowych, np. ablativus qualitatis (jaki?), ablativus instrumenti (czym?), ablativus auctoris (przez kogo?), ablativus temporis (kiedy?), ablativus modi (jak?), ablativus pretii (za ile?) – dużą część tych funkcji w języku polskim pełnią: narzędnik, miejscownik, dopełniacz lub wyrażenia okolicznikowe.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ablatiwus

w językoznawstwie: przypadek deklinacji łacińskiej, zbliżony do polskiego narzędnika; ablativus; ablatyw


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. zob. ablatyw.


Ablatyw (łac. ablativus, w języku polskim nazywany także pochodnikiem lub oddalnikiem) – przypadek w językach aglutynacyjnych i niektórych fleksyjnych, wyraża odchodzenie i oddzielanie się od czegoś (odwrotnie niż allatyw).

Ablatyw jest charakterystyczny dla łaciny, która jako jeden z nielicznych języków europejskich zachowała ten przypadek z pierwotnego zestawu ośmioprzypadkowej deklinacji praindoeuropejskiej. Spełnia też rolę narzędnika i miejscownika na zasadzie synkretyzmu przypadków (w łacinie nie ma oddzielnego narzędnika, a miejscownik jest w zasadzie w zaniku) i poza tym ma funkcję syntaktyczną okolicznika, czyli odpowiada na cały wachlarz pytań okolicznikowych, np. ablativus qualitatis (jaki?), ablativus instrumenti (czym?), ablativus auctoris (przez kogo?), ablativus temporis (kiedy?), ablativus modi (jak?), ablativus pretii (za ile?) – dużą część tych funkcji w języku polskim pełnią: narzędnik, miejscownik, dopełniacz lub wyrażenia okolicznikowe.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ablatyw

w językoznawstwie: przypadek deklinacji łacińskiej, zbliżony do polskiego narzędnika; ablatiwus; ablativus


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gram. przypadek gramatyczny wyrażający odchodzenie i oddzielanie się od czegoś, a w łacinie spełniający także inne role, m.in. narzędnika i miejscownika;


Ablatyw (łac. ablativus, w języku polskim nazywany także pochodnikiem lub oddalnikiem) – przypadek w językach aglutynacyjnych i niektórych fleksyjnych, wyraża odchodzenie i oddzielanie się od czegoś (odwrotnie niż allatyw).

Ablatyw jest charakterystyczny dla łaciny, która jako jeden z nielicznych języków europejskich zachowała ten przypadek z pierwotnego zestawu ośmioprzypadkowej deklinacji praindoeuropejskiej. Spełnia też rolę narzędnika i miejscownika na zasadzie synkretyzmu przypadków (w łacinie nie ma oddzielnego narzędnika, a miejscownik jest w zasadzie w zaniku) i poza tym ma funkcję syntaktyczną okolicznika, czyli odpowiada na cały wachlarz pytań okolicznikowych, np. ablativus qualitatis (jaki?), ablativus instrumenti (czym?), ablativus auctoris (przez kogo?), ablativus temporis (kiedy?), ablativus modi (jak?), ablativus pretii (za ile?) – dużą część tych funkcji w języku polskim pełnią: narzędnik, miejscownik, dopełniacz lub wyrażenia okolicznikowe.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ablatywny

odnoszący się do dopełniacza; o okoliczniku: odpowiadający na pytanie "skąd?"


przymiotnik relacyjny

 (1.1) gram. związany z przypadekiem gramatycznym ablatywem


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ablegat

1. nadzwyczajny poseł papieski;
2. dawniej: wysłannik, delegat


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. nadzwyczajny poseł papieski

 (1.2) przest. delegat, wysłannik


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ableger

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. gw-pl|Śląsk Cieszyński. odnóżka


Źródła:

Wiktionary

Ablegier

w ogrodnictwie: odkład, sadzonka powstała przez ukorzenienie bocznego pędu; aplegier


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ogrod. rodzaj sadzonki powstałej z bocznego pędu przysypanego ziemią i odciętego po ukorzenieniu;


Odkład – pęd rośliny przykrywany ziemią w celu wytworzenia korzeni, następnie odcinany od rośliny macierzystej. Odkład służy do wegetatywnego rozmnażania krzewów (np. jeżyn, malin, winorośli), roślin drzewiastych (np. draceny, brzoskwini), wieloletnich roślin motylkowatych i innych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ablegierek

1. zdrobnienie od: ablegier;
2. dawniej, przenośnie: potomek, dziecko


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. ablegier

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) przen. żart. potomek, dziecko


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ablegrować

wegetatywnie rozmnażać rośliny przez przysypywanie ziemią bocznych pędów; odkładać


czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) ogrod. rozmnażać rośliny za pomocą ablegrów


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ablegrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ogrod. rozmnażanie roślin za pomocą ablegrów


Źródła:

Wiktionary

Ableizm

[czytaj: ejblizm] dyskryminacja osób niepełnosprawnych; ablizm, disablizm, handicapizm, handikapizm


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) socjol. dyskryminacja, niechęć, pogarda lub wrogość skierowane wobec osób uważanych za niepełnosprawne;


Ableizm (z ang. -able w disable – niepełnosprawny oraz -ism w racism, sexism), in. handicapizm/handikapizm, (z ang. handicap – niepełnosprawność, przeszkoda) – dyskryminacja, niechęć, wrogość względem osób niepełnosprawnych. Ableizm definiuje osoby niepełnosprawne przez ich niepełnosprawność, charakteryzując je jako gorsze i podrzędne wobec osób pełnosprawnych.Uprzedzenie może przejawiać się zarówno bezpośrednią agresją (uprzedzenie awersyjne), jak i np. lekceważeniem potrzeb osób niepełnosprawnych w architekturze (uprzedzenie dominatywne). Historycznymi przykładami uprzedzenia awersyjnego są akcje Niemiec hitlerowskich mordujących niepełnosprawne osoby (Akcja T4), czy starożytnych społeczeństw takich jak Sparta, które zrzucały niepełnosprawnych ze skał do morza bądź spychały ich poza obrzeża miast. Ableizm awersyjny w dzisiejszej dobie (choć w mniejszym natężeniu) istnieje w Chinach i Indiach.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ablena

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. ryba morska z rodziny belonowatych;


Ablena (Ablennes hians) – ryba morska z rodziny belonowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Ablennes. Poławiana w wędkarstwie i na niewielką skalę gospodarczo.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Ablizm

[czytaj: ejblizm] dyskryminacja osób niepełnosprawnych; ableizm, disablizm, handicapizm, handikapizm


Źródła:

SJP.pl

Ablucja

1. obrzęd religijny polegający na obmyciu ciała lub przedmiotu kultu;
2. (zwykle w liczbie mnogiej) żartobliwie: mycie się


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. rytualne obmycie;

 (1.2) przen. żart. obmycie, umycie


Ablucja (łac. ablutio – obmycie) – występujące w różnych systemach religijnych rzeczywiste lub symboliczne obmycie rytualne ciała lub jego części (najczęściej rąk), przedmiotów kultowych lub narzędzi ofiarniczych. Ablucji dokonuje się zwykle za pomocą wody, rzadziej wina lub piasku, a także mleka (u Indian południowoamerykańskich).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ablucje

potocznie: mycie się; ablucja


Źródła:

SJP.pl

Ablucyjny

ablucja


przymiotnik

 (1.1) dotyczący ablucji


Patrz:ablucja

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Ablutofobia

chorobliwy lęk przed myciem się


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed kąpielą;


Ablutofobia (z łac. ablutio 'mycie; kąpiel' od abluere 'obmywać, spłukać, oczyścić') – chorobowy, stały i nieuzasadniony lęk przed kąpielą, myciem lub czyszczeniem własnego ciała. Ten rodzaj fobii zalicza się do fobii sytuacyjnej (fobii specyficznych). Ablutofobia wydaje się występować częściej u dzieci i kobiet niż u mężczyzn.

Jej objawy i leczenie są zasadniczo takie same jak w przypadku większości fobii specyficznych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ablutomania

natręctwo, mania ciągłego mycia się


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chorobliwie częste mycie rąk;


Ablutomania (fr. folie de lavement) – jeden z najczęstszych i najbardziej znanych objawów zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego, polegający na niepowstrzymanej potrzebie zbyt częstego mycia rąk. W cięższych przypadkach może doprowadzić do powstania ran na rękach.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Ablyger

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ogrod. sadzonka


Źródła:

Wiktionary

Ablyjger

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ogrod. sadzonka


Źródła:

Wiktionary

Abnegacja

1. wyrzeczenie się czegoś w imię wartości wyższych;
2. niedbałość o własny wygląd i własne wygody;
3. brak podstawowych wiadomości na jakiś temat; ignorancja


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. wyrzeczenie się, rezygnacja z korzyści dla dobra innych

 (1.2) książk. zaniedbanie czegoś np. wyglądu, niedbałość, niechlujstwo


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abnegacki

związany z abnegatem, taki, jak u abnegata (np. abnegacki styl życia, abnegacki wygląd)


Źródła:

SJP.pl

Abnegat

człowiek wyrzekający się wygód, korzyści, niedbający o siebie


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek, który nie dba o swój wygląd

 (1.2) człowiek nieposiadający podstawowej wiedzy z danej dziedziny


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abnegatka

1. kobieta wyrzekająca się czegoś w imię wartości wyższych;
2. kobieta niedbająca o własny wygląd i własne wygody;
3. kobieta niemająca podstawowych wiadomości na jakiś temat; ignorantka


Źródła:

SJP.pl

Abner

obce imię męskie


Abner (hebr. אבנר), syn Nera (zm. ok. 1010 p.n.e.) – postać biblijna występująca w 1 Księdze Samuela i 2 Księdze Samuela, wspominany w 1 Księdze Królewskiej. Dowódca wojsk Saula i Iszbaala. Zamordowany przez Joaba.

Według 17 rozdziału 1 Księgi Samuela Abner przedstawił Saulowi Dawida po jego zwycięstwie nad Goliatem. Fragment ten jest jednak opuszczony przez kodeks B Septuaginty. Po śmierci Saula doprowadził do obwołania królem Iszbaala, zwanego również Iszboszetem, chociaż Jahwe poprzez Samuela namaścił na króla Dawida. Doszło do wojny domowej, podczas której wojska Iszbaala pod wodzą Abnera doznały klęski w bitwie na Polu Boków. Podczas bitwy Abner zabił brata Joaba, Asahela. Po tym, jak Iszbaal posądził Abnera o obcowanie z nałożnicą Saula, Rispą, dowódca postanowił przejść na stronę Dawida. Warunkiem Dawida było odesłanie mu jego żony, córki Saula Mikal, co Abner uczynił, pomimo sprzeciwu jej drugiego męża, Paltiela. Abner nakłaniał starszyznę izraelską do uznania władzy królewskiej Dawida, po czym udał się do Dawida przebywającego w Hebronie i obiecał mu pomoc w objęciu władzy nad całym Izraelem. Jednak Joab, dowódca wojsk Dawida, przekonywał króla, że postępowanie Abnera to podstęp. Następnie, żądny zemsty za śmierć swego brata, zamordował Abnera. Dowódcę pochowano w Hebronie. Dawid nie ukarał Joaba za morderstwo, gdyż był świadomy jego wpływów. Kara została wymierzona dopiero przez Salomona, zgodnie z ostatnią wolą Dawida.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abo

dawniej (dziś tylko gwarowo): albo


spójnik

 (1.1) daw. dziś gw-pl|Poznań, Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński, Zaolzie, Mazowsze. albo

 (1.2) reg. gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. czy

 (1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. może


Turku (fiń. Turku, szw. Åbo, ros. Турку) – miasto w południowo-zachodniej Finlandii, u ujścia rzeki Aurajoki. Stolica kraju do roku 1812 (oficjalnie od 1809), najstarsze miasto fińskie. Liczy ponad 197 tys. mieszkańców (2022). Uniwersytet założony w 1640 roku. Obecnie stolica regionu Varsinais-Suomi, do 2009 roku prowincji Finlandia Zachodnia, ważny port (w 2018 obsłużył 3,3 mln pasażerów). Rozwinięty przemysł stoczniowy, metalowy, włókienniczy, spożywczy, maszynowy oraz hutniczy. W skład zespołu miejskiego wchodzą: Raisio, Kaarina i Naantali. Jest atrakcyjnym turystycznie miejscem. Działa tam także m.in. polski konsulat honorowy. W mieście widoczne są bardzo silne wpływy kultury szwedzkiej.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abobra

abobra cienkolistna - roślina ozdobna z rodziny dyniowatych, pochodząca z Ameryki Południowej


Abobra cienkolistna (Abobra tenuifolia) – gatunek byliny z monotypowego rodzaju Abobra Naudin, 1862 z rodziny dyniowatych. Występuje w stanie dzikim w tropikalnej Ameryce Południowej. W Europie Środkowej uprawiana jako roślina ozdobna.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abociem

spójnik

 (1.1) stpol. albowiem, bowiem, bo, gdyż


Źródła:

Wiktionary

Aboim

spójnik

 (1.1) śrpol. albowiem


Źródła:

Wiktionary

Abolicja

w prawie:
1. ustawowy, powszechny akt łaski;
2. zniesienie jakiegoś prawa, ustawy


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. ustawowy, powszechny akt łaski, polegający na zakazie wszczęcia lub nakazie umorzenia postępowania karnego w stosunku do pewnych rodzajów przestępstw lub kategorii przestępców;

 (1.2) umorzenie długu, kary, zobowiązań


Abolicja (z łac. abolitio – zniesienie, umorzenie) – decyzja z dziedziny polityki prawa karnego polegająca na odstąpieniu od ścigania określonej kategorii przestępstw. Może odnosić się do przestępstw o charakterze politycznym. Obejmuje nakaz niewszczynania postępowania karnego lub umorzenia postępowania już wszczętego. Jest to więc darowanie i puszczenie w niepamięć zarówno tych przestępstw, których sprawcy zostali ujawnieni, lecz jeszcze nie osądzeni, jak i tych, których sprawcy są nieznani (lub nie ujęci).Abolicja uchwalana jest przez parlament w formie zwykłej ustawy, zgodnie z procedurą obowiązującą w postępowaniu ustawodawczym.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abolicjonista

1. zwolennik abolicjonizmu, ruchu społecznego domagającego się zniesienia jakiegoś prawa;
2. w XVIII-XIX w.: zwolennik ruchu dążącego do zniesienia niewolnictwa i sprzeciwiającego się dyskryminacji rasowej


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik abolicjonizmu, ruchu społecznego domagającego się zniesienia jakiegoś prawa

 (1.2) hist. w XVIII–XIX w.: zwolennik ruchu dążącego do zniesienia niewolnictwa i sprzeciwiającego się dyskryminacji rasowej


Abolicjonizm (z łac. abolitio „zniesienie, umorzenie” i -izm z gr. ισμός ismos „wiedza”) – w XVIII i XIX wieku ruch społeczno-polityczny i ideowy w Europie (głównie w Wielkiej Brytanii i Francji) i obu Amerykach (głównie w Stanach Zjednoczonych), stawiający sobie za zadanie zniesienie niewolnictwa i związanego z nim handlu ludźmi.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abolicjonistka

1. zwolenniczka zniesienia jakiegoś prawa;
2. w XVIII i XIX wieku: uczestniczka ruchu na rzecz zniesienia niewolnictwa i dyskryminacji rasowej


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zwolenniczka abolicjonizmu, ruchu społecznego domagającego się zniesienia jakiegoś prawa

 (1.2) hist. w XVIII–XIX w.: zwolenniczka ruchu dążącego do zniesienia niewolnictwa i sprzeciwiającego się dyskryminacji rasowej


Abolicjonizm (z łac. abolitio „zniesienie, umorzenie” i -izm z gr. ισμός ismos „wiedza”) – w XVIII i XIX wieku ruch społeczno-polityczny i ideowy w Europie (głównie w Wielkiej Brytanii i Francji) i obu Amerykach (głównie w Stanach Zjednoczonych), stawiający sobie za zadanie zniesienie niewolnictwa i związanego z nim handlu ludźmi.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abolicjonistyczny

dotyczący abolicjonizmu, abolicjonisty (np. ruch abolicjonistyczny, tendencje abolicjonistyczne)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abolicjonizmem, dotyczący abolicjonizmu lub abolicjonistów


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abolicjonizm

1. ruch społeczny domagający się zniesienia jakiegoś prawa
2. osiemnasto- i dziewiętnastowieczny ruch domagający się zniesienia niewolnictwa i dyskryminacji rasowej


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. ruch polityczny w Stanach Zjednoczonych, który dążył do zniesienia niewolnictwa;

 (1.2) ruch społeczny, domagający się zniesienia jakiegoś prawa


Abolicjonizm (z łac. abolitio „zniesienie, umorzenie” i -izm z gr. ισμός ismos „wiedza”) – w XVIII i XIX wieku ruch społeczno-polityczny i ideowy w Europie (głównie w Wielkiej Brytanii i Francji) i obu Amerykach (głównie w Stanach Zjednoczonych), stawiający sobie za zadanie zniesienie niewolnictwa i związanego z nim handlu ludźmi.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abolicyjny

przymiotnik od: abolicja (np. ruch abolicyjny, dekret abolicyjny)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) praw. związany z abolicją, dotyczący abolicji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abominacja

uczucie wstrętu, niechęci, obrzydzenia; odraza


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. obrzydzenie, wstręt, odraza


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abominacyjny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) książk. obrzydliwy, wstrętny


Źródła:

Wiktionary

Abonamencik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: abonament


Źródła:

Wiktionary

Abonament

opłata, ustanowiona zwykle umową, za systematyczne otrzymywanie produktu lub korzystanie z usługi; także: prawo otrzymywania (korzystania) wynikające z takiej umowy


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) regularna opłata za korzystanie z usługi (np. internetu);

 (1.2) regularna odgórna opłata za otrzymywanie książek lub czasopism


Abonament – opłacone prawo do korzystania z określonego świadczenia, zazwyczaj wykupione przedterminowo przez abonenta na pewien okres. Najczęściej spotykany jest abonament miesięczny – płatny „z góry”. Przyjmuje formę karnetu będącego pisemną formą umowy zawartą między dwoma podmiotami: abonentem, a firmą świadczącą usługi stałe w czasie lub cykliczne. Opłatę abonamentową stosuje się zwyczajowo w przypadku, kiedy trudno jest określić ilość zużywanego dobra czy usługi lub wtedy, kiedy zużycie jest stałe i niewiele się zmienia w okresie rozliczeniowym.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abonamentowy

dotyczący abonamentu (np. sprzedaż abonamentowa, karnet abonamentowy)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abonamentem, dotyczący abonamentu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abondance

[czytaj: abądąs] francuska rasa bydła mleczno-mięsnego


Francja:

Inne:

Zobacz też:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Abonencki

abonent


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z abonentem, osobą opłacającą abonament


Patrz:abonent

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abonent

osoba opłacająca abonament


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba płacąca stałą opłatę, abonament;


Abonent (niem. Abonnent, fr. Abonné) – osoba mająca prawo do korzystania z usługi (e-booka, parkowania w strefie), urządzenia (radia, telefonu) lub otrzymywania czegoś (gazeta, obiady) na zasadzie uiszczania stałej, regularnej opłaty (tzw. abonamentu).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abonentka

kobieta opłacająca abonament


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta płacąca stałą opłatę, abonament


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abonować

korzystać z czegoś lub otrzymywać coś w zamian za uiszczanie stałej opłaty abonenckiej, płacenie abonamentu


czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) korzystać z abonamentu – usługi otrzymywania produktu w zamian za uiszczanie regularnej opłaty


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abonowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) korzystanie z jakiegoś produktu lub usługi po opłaceniu abonamentu


Źródła:

Wiktionary

Aboralny

przymiotnik

 (1.1) biol. przeciwgębowy, leżący po przeciwnej stronie ciała w stosunku do oralnego


Źródła:

Wiktionary

Aborcja

przerwanie ciąży; zabieg, skrobanka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zabieg przerwania ciąży; sztuczne wywołanie poronienia;


Aborcja (łac. abortus lub abortio „poronienie zamierzone, wywołanie poronienia”) – zamierzone zakończenie ciąży w wyniku interwencji zewnętrznej, np. działań lekarskich, w j. łacińskim abortus provocatus. Przeważnie w efekcie dochodzi do śmierci zarodka lub płodu ludzkiego (łac. nasciturus).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aborcjonalista

zwolennik prawa do przerywania ciąży; aborcjonista


Źródła:

SJP.pl

Aborcjonista

1. osoba przeprowadzająca zabieg przerwania ciąży; aborter;
2. zwolennik prawa do przerywania ciąży; aborcjonalista


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik dopuszczalności aborcji

 (1.2) dokonujący aborcji, zob. aborter.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aborcjonistka

1. kobieta poddająca się zabiegowi przerwania ciąży; aborterka;
2. kobieta przeprowadzająca zabieg przerwania ciąży; aborterka;
3. zwolenniczka dopuszczalności zabiegu przerywania ciąży


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zwolenniczka dopuszczalności aborcji

 (1.2) med. przeprowadzająca aborcję


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aborcjonistyczny

aborcjonista


przymiotnik

 (1.1) mający cechy aborcjonisty


Patrz:aborcjonista

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aborcjonizm

popieranie prawa do przerywania ciąży


Źródła:

SJP.pl

Aborcyjny

aborcja


przymiotnik relacyjny

 (1.1) książk. związany z aborcją


Patrz:aborcja

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abordaż

1. zdobywanie okrętu nieprzyjaciela przez sczepienie okrętów i walkę wręcz na pokładzie; pokładowanie;
2. zderzenie się dwóch statków


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mors. hist. sposób walki morskiej polegający na zetknięciu się dwóch okrętów i prowadzeniu walki wręcz na ich pokładach w celu zdobycia wrogiego okrętu lub jego późniejszego zatopienia;


Abordaż (fr. abordage) – sposób walki morskiej polegający na zetknięciu się dwóch okrętów i prowadzeniu walki wręcz na ich pokładach w celu zdobycia wrogiego okrętu lub jego późniejszego zatopienia. Stosowany od początku żeglugi, był podstawowym sposobem walki morskiej w epoce okrętów żaglowych do XVII wieku i, mimo wzrostu znaczenia artylerii okrętowej, pozostał jednym z podstawowych sposobów walki do początku XIX wieku. Abordaż zastąpił w tej roli taranowanie, dominujące w epoce okrętów wiosłowych w starożytności, stając się także podstawowym sposobem walki XV- i XVI-wiecznych galer wiosłowych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Abordażować

sczepiać swój okrętu z nieprzyjacielskim i wtargnąć na pokład


czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) mors. hist. atakować inny okręt przy pomocy abordażu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abordażowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) mors. hist. atakowanie innego okrętu przy pomocy abordażu


Źródła:

Wiktionary

Abordażowy

dotyczący abordażu, służący dokonaniu abordażu (np. oddział abordażowy, broń abordażowa)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) wojsk. mar. związany z abordażem, przeznaczony do abordażu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aborożniak

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) daw. ent. nazwa systematyczna|Melolontha melolontha|Linnaeus|ref=tak., chrabąszcz majowy


Źródła:

Wiktionary

Abort

abortus;
1. przerwanie ciąży, poronienie;
2. przedwcześnie urodzony, martwy płód


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzad. poronienie

 (1.2) rzad. przerwanie ciąży

 (1.3) rzad. skrobanka


Abort – zatrzymanie działania programu lub procesu.

Operacja abort najczęściej podejmowana jest przez system operacyjny w przypadku, gdy przez określony czas nie będzie mógł komunikować się z procesem (timeout). Nadzorowanie przebiegu działania programu przez człowieka może doprowadzić do przerwania tego działania, jeśli działanie to trwa za długo lub otrzymywane są błędne dane wyjściowe.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Aborter

osoba przeprowadzająca zabieg przerwania ciąży; aborcjonista


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik dopuszczalności aborcji

 (1.2) dokonujący aborcji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Aborterka

aborcjonistka;
1. kobieta poddająca się zabiegowi przerwania ciąży;
2. kobieta przeprowadzająca zabieg przerwania ciąży


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pejor. ginekolożka wykonująca zabieg aborcji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Abortować

przeprowadzać (przeprowadzić) zabieg przerwania ciąży


Źródła:

SJP.pl

Abortus

abort;
1. przerwanie ciąży, poronienie;
2. przedwcześnie urodzony, martwy płód


Źródła:

SJP.pl

Aborygen

rdzenny mieszkaniec danego obszaru; autochton, tubylec, tuziemiec


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) antrop. pierwotny mieszkaniec Australii;