skrót od: Księga Abdiasza - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Starego Testamentu
skrót
(1.1) = bibl. Księga Abdiasza
Wyrazy:
Skróty:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
szeroki płaszcz w krajach muzułmańskich; abaja
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w obwodzie kemerowskim Rosji, lewy dopływ Tomu w dorzeczu Obu
(1.2) geogr. miasto w południowej Nigerii, położone przy zachodnim brzegu rzeki Aba (1.3);
(1.3) geogr. rzeka w południowej Nigerii
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
bardzo elastyczna, wielowarstwowa elektroda, stosowana w fotowoltaice
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
Habakuk, Abakuk, Ambakuk – hebrajskie imię męskie o niejasnej etymologii, przypuszczalnie pochodzące z akadyjskiego, w którym hambakūku oznaczał jakąś pachnącą roślinę, cynamon.
Habakuk w innych językach:
Habakuk, Abakuk, Ambakuk imieniny obchodzi 15 stycznia.
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto w Chorwacji; Opatija
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. miasto w Chorwacji;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. osiedle w Rosji, w obwodzie tiumeńskim, nad Iszymem;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(2.1) w zagadkach: umowna osoba o nazwisku wywiedzionym od litery A
Abatskoje (ros. Абатское) – osiedle w Rosji, w obwodzie tiumeńskim.
Leży nad rzeką Iszym; 9.5 tys. mieszkańców 1989; przemysł spożywczy i materiałów budowlanych.
Założone w 1695 r.; na przełomie XIX i XX w. słoboda w guberni tobolskiej, powiecie iszymskim, licząca 3 tys. mieszkańców. W porze letniej odbywał się tu jarmark na płody miejscowe, odwiedzany licznie przez Kirgizów.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. mat. rachmistrz, liczący na abaku
Wiktionary
miasto w Iranie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto portowe w Iranie;
Abadan (pers. آبادان) – miasto w południowo-zachodnim Iranie (Chuzestan), przy granicy z Irakiem, położone w północnej części wyspy o tej samej nazwie, leżącej w delcie rzeki Szatt al-Arab (będącej przedłużeniem Tygrysu i Eufratu).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Abadanu (miasta w Iranie)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Abadanu
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Abadanu (miasta w Iranie)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Abadanu
SJP.pl
Wiktionary
→ Abadan
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Abadanem, dotyczący Abadanu
SJP.pl
Wiktionary
1. anioł zagłady opisany w Apokalipsie świętego Jana;
2. polski zespół
SJP.pl
Wikipedia
odłam islamu powstały w 674 roku; ibadyci
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. zob. ibadyta.
Wiktionary
szeroki płaszcz w krajach muzułmańskich; aba
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kraw. kult. wierzchnie okrycie noszone w krajach muzułmańskich;
Abaja, aba (ar. عَبَايَة) – wierzchnie okrycie noszone w krajach muzułmańskich, z wyglądu przypominają długą sukmanę bez rękawów.
Szeroki, luźny płaszcz bez rękawów, wyrabiany jest z wełny wielbłądziej lub koziej. Wyrabiany jest w kolorach: jasno- lub ciemnobrązowym, czarnym, białym, w pasy czarno-białe lub biało-brązowe. Szyty jest z dwóch kawałków materiału (ok. 70 cm szerokości i 2,8 m długości).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
u starożytnych Greków i Rzymian: deska do liczenia, pierwowzór liczydła; abakus
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rodzaj dawnego liczydła
Abakus lub abak (łac. abacus, gr. ἄβαξ, ábax – deska) – deska z wyżłobionymi rowkami, które symbolizowały kolejne potęgi dziesięciu. Ułatwiał liczenie, używany w Rzymie i Grecji od 440 p.n.e. do XVIII wieku – prekursor liczydła i maszyn liczących. Był używany także w innych krajach Europy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
twarde, wodoodporne włókno z liści banana manilskiego, służące np. do wyrobu wysokogatunkowych lin okrętowych, sieci rybackich lub papieru; manila
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) włók. lekkie, wytrzymałe włókno z pochew liściowych banana manilskiego wykorzystywane do sporządzania lin, zwłaszcza w żeglarstwie;
Abaka, manila – lekkie, twarde i wytrzymałe włókno wydzielane z pochew liściowych banana manilskiego (Musa textilis Nee). Jego długość wynosi 0,7–3,6 m. Charakteryzuje się odpornością na działanie drobnoustrojów i wody morskiej. Stosowana jest do wyrobu plecionek, grubych tkanin, lin okrętowych (lepsze gatunki) oraz papieru i płyt budowlanych (gorsze gatunki).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
(od nazwiska M. Abakanowicz) przestrzenny, monumentalny gobelin o reliefowej, bogatej fakturze
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w azjatyckiej części Rosji położone nad rzeką Abakan (1.2), stolica Chakasji;
(1.2) geogr. rzeka w Rosji, lewy dopływ Jeniseju;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Abakanu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Abakanu
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Abakanu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Abakanu
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
→ Abakan
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. dotyczący Abakanu, związany z Abakanem (miastem lub rzeką)
rzeczownik
(2.1) jęz. makrojęzyk z podgrupy północno-wschodniej (syberyjskiej) albo - według innej klasyfikacji - północnej (a dawniej wschodniej) języków tureckich, używany nad rzeką Abakan w Kraju Krasnojarskim
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. organiczny związek chemiczny, nukleozydowy inhibitor odwrotnej transkryptazy;
Abakawir – organiczny związek chemiczny, lek, będący nukleozydowym inhibitorem odwrotnej transkryptazy, stosowany w połączeniu z innymi lekami w leczeniuzakażenia HIV-1.
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. zabakować)
(1.1) daw. wytyczać spławną drogę na wodzie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. wytyczanie spławnej drogi na wodzie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Habakuk, Abakuk, Ambakuk – hebrajskie imię męskie o niejasnej etymologii, przypuszczalnie pochodzące z akadyjskiego, w którym hambakūku oznaczał jakąś pachnącą roślinę, cynamon.
Habakuk w innych językach:
Habakuk, Abakuk, Ambakuk imieniny obchodzi 15 stycznia.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. kwadratowa płyta stanowiąca górną część głowicy kolumny
2. u starożytnych Greków i Rzymian: deska do liczenia, pierwowzór liczydła; abak
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. kwadratowa płyta stanowiąca górną część głowicy kolumny;
(1.2) przyrząd do liczenia w postaci deski z rowkami na poszczególne rodzaje jednostek liczbowych, używany przez starożytnych Greków i Rzymian, także w zachodniej Europie do XVIII w.; pierwowzór liczydeł;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z abakusem, dotyczący abakusa
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) białystok. gruba żerdź od płotu
Abalasa (arab. أباليسا) – osiedle na Saharze, w południowej Algierii, w prowincji Tamanrasset.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. praw. w starożytnym Rzymie zupełne odstąpienie własności;
(1.2) daw. pozbywanie się
Abalienacja – w starożytnym Rzymie było to zupełne odstąpienie własności, czyli rzeczy posiadanych przez obywatela rzymskiego, jak niewolników, bydła, gruntu, drogą sprzedaży, lub innym sposobem. Nazwę jus abalienandi, także w prawie późniejszym, nosi prawo odstępowania swojej własności drugiemu.
Wiktionary oraz Wikipedia
zależność od czegoś innego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rodzaj logicznej gry planszowyanszowej;
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeka w Syrii
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. rzeka w Syrii, przepływająca przez Damaszek
Barada (arab. بردى, trl. Barada, Nahr Barada) – rzeka w Syrii.
Wypływa ze wschodniego stoku gór Antylibanu, po ich pokonaniu wypływa z wąwozu na zachodnim skraju Damaszku, następnie płynie przez centralną część miasta (przepływa m.in. pod północnymi murami starego miasta) i rozlewa się w liczne odnogi na wschód od Damaszku, nawadniając rozległy obszar, zanikając ostatecznie na obszarze bagien kilka kilometrów od miasta. Wody rzeki, rozprowadzane siecią kanałów, wykorzystywane są do irygacji okolicznych pól i sadów, które tworzących rozległą zieloną oazę na pustyni, wkrótce po krótkim biegu bez śladu ginie w bagnach. Wąwóz, którym płynie w swoim górnym biegu, jest popularnym miejscem wypoczynku mieszkańców Damaszku – jest on łatwo osiągalny m.in. dzięki prowadzącej nim linii kolejowej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
forma umowy ubezpieczeniowej (ubezpieczony zrzeka się pozbawionego wartości w wyniku wypadku statku lub jego ładunku na rzecz firmy ubezpieczeniowej, zachowując przy tym prawo do pełnego odszkodowania)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) praw. mors. zrzeczenie się na rzecz ubezpieczyciela praw do statku, który stracił swoją wartość handlową;
Abandon (fr. abandon, 'opuszczenie, odstąpienie') – w prawie morskim jest to zrzeczenie się przez armatora praw własności do ubezpieczonej rzeczy (ładunku lub statku) na rzecz ubezpieczyciela, które następuje po zgłoszeniu wypadku objętego umową ubezpieczeniową, jeśli ubezpieczonemu przysługuje prawo całkowitego odszkodowania.
Prawo to stosowane jest w wypadku zaginięcia bądź uszkodzenia ponad 75% zaasekurowanego mienia (nawet jeśli jest możliwość eksploatacji po naprawie).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik zbiorowy, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. oprogramowanie komputerowe, które nie jest dłużej wspierane ani reklamowane, uważane za porzucone przez jego twórców;
Abandonware – oprogramowanie, którego twórca już nie sprzedaje i nie zapewnia dla niego obsługi. Spotyka się również użycie tego określenia w stosunku do oprogramowania, którego twórca świadomie zaprzestał rozwoju i wsparcia produktu. Określenie „abandonware” nie jest używane w odniesieniu do starszych wersji danego oprogramowania, które już nie są sprzedawane i wspierane, o ile producent nadal wspiera i sprzedaje oprogramowanie, które stanowi kontynuację tych wersji.
Wiktionary oraz Wikipedia
postać mitologiczna
W mitologii greckiej:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. brak odczuwania ciężaru przedmiotów trzymanych w ręku;
Abarognozja (łac. abarognosis) – zmniejszenie lub całkowity brak czucia ucisku oraz odczuwania ciężaru przedmiotów trzymanych w rękach w sytuacji, gdy podstawowe zmysły są nienaruszone. Abarognozja spowodowana jest uszkodzeniem przeciwległego płata ciemieniowego.
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) gwara. więz. z powrotem
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) gwara. więz. skierowanie obelgi z powrotem do osoby, która wypowiedziała ją pierwsza
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zaburzenie preferencji seksualnych polegające na odczuwaniu pociągu seksualnego do osób z dysfunkcjami narządów ruchu;
Abasiofilia (z gr. abazja „niemożność chodzenia” i philia „miłość”) – zaburzenie preferencji seksualnych polegające na odczuwaniu pociągu seksualnego do osób z dysfunkcjami narządów ruchu, w szczególności tych, które używają urządzeń ortopedycznych takich jak kule czy wózki inwalidzkie. Wyraz abasiofilia został użyty po raz pierwszy przez amerykańskiego psychologa i seksuologa Johna Moneya w 1990 roku w pracy na temat parafilii.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. abaz.
Wiktionary
rzeczownik
(1.1) miara masy (360 gramów) stosowana w Persji do początku XX wieku
(1.2) srebrna moneta zdawkowa;
Abassi (pers. عباسی), Abbaz – srebrna moneta perska oraz miara masy (360 gramów) stosowana w Persji do początku XX wieku.
Moneta została wprowadzona przez szacha Persji Abbasa I z dynastii Safawidów w 1620 roku. Początkowo była o wadze 7,7 g, później, szczególnie od połowy XVIII w., była coraz lżejsza.
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: przełożony opactwa; opat
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. opat
(1.2) daw. duchowny
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. lek biologiczny o działaniu immunosupresyjnym, rekombinowane rozpuszczalne białko fuzyjne;
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. hist. w starożytnej Grecji sypialnia dla pacjentów oczekujących cudownego uzdrowienia podczas snu;
(1.2) archit. hist. święte miejsce, zazwyczaj okręg sakralny lub podziemne pomieszczenie przy świątyni greckiej, do którego dostęp mieli wyłącznie kapłani;
Abaton (z gr. a- 'nie', bainein 'iść') – termin architektoniczny o kilku znaczeniach:
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: przełożona klasztoru żeńskiego w niektórych klasztorach
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. przełożona klasztoru żeńskiego
(1.2) daw. ksieni, opatka
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) numizm. srebrna moneta, dawniej funkcjonująca na terenie Chanatu Chiwy, Gruzji, Persji oraz chanatu gandżyńskiego;
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w Federacji Rosyjskiej w Republice Chakasji, położone w śródgórskiej kotlinie w górnym biegu rzeki Abakan;
Miejscowości
Osoby:
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. abaz.
Abassi (pers. عباسی), Abbaz – srebrna moneta perska oraz miara masy (360 gramów) stosowana w Persji do początku XX wieku.
Moneta została wprowadzona przez szacha Persji Abbasa I z dynastii Safawidów w 1620 roku. Początkowo była o wadze 7,7 g, później, szczególnie od połowy XVIII w., była coraz lżejsza.
Wiktionary oraz Wikipedia
utrata zdolności chodzenia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. utrata możliwości chodzenia, przeważnie na skutek schorzeń systemu nerwowego;
Abazja (łac. abasia, gr. αβασία) – objaw kliniczny polegający na niemożności chodzenia, poruszania całością lub częścią kończyny dolnej, niedowładzie lub całkowitym porażeniu spowodowanym urazem, czasami łączy się z innym objawem astazją. Objaw występuje jako element zaburzeń dysocjacyjnych lub schorzeń neurologicznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osłona na lampę
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) osłona na lampę lub świecznik, tłumiąca zbyt jaskrawe światło
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. abażur
Wiktionary
mały abażur
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: abażur
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z abażurkiem, dotyczący abażurka
Wiktionary
→ abażur
przymiotnik
(1.1) zaopatrzony w abażur; związany z abażurem; taki jak abażur, przypominający abażur
SJP.pl
Wiktionary
rdzenna ludność północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami; Abazyni, Abazyńczycy
Abazyni, Abazowie, Abazyjczycy, Abazyńczycy (abaz. абаза, abaza; ros. абазины, abaziny) – rdzenna ludność (grupa etniczna) północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami. Zamieszkują północne stoki Kaukazu, głównie w Karaczajo-Czerkiesji (ok. 27,5 tys. osób), a także w niewielkich grupach w Adygei w okolicach Kisłowodzka. Około 60% to ludność wiejska.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) zob. abazyński.
Wiktionary
rdzenna ludność północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami; Abazyni, Abazyjczycy
Abazyni, Abazowie, Abazyjczycy, Abazyńczycy (abaz. абаза, abaza; ros. абазины, abaziny) – rdzenna ludność (grupa etniczna) północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami. Zamieszkują północne stoki Kaukazu, głównie w Karaczajo-Czerkiesji (ok. 27,5 tys. osób), a także w niewielkich grupach w Adygei w okolicach Kisłowodzka. Około 60% to ludność wiejska.
SJP.pl
Wikipedia
rdzenna ludność północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami; Abazyjczycy, Abazyńczycy
Abazyni, Abazowie, Abazyjczycy, Abazyńczycy (abaz. абаза, abaza; ros. абазины, abaziny) – rdzenna ludność (grupa etniczna) północnego Kaukazu, blisko spokrewniona z Czerkiesami. Zamieszkują północne stoki Kaukazu, głównie w Karaczajo-Czerkiesji (ok. 27,5 tys. osób), a także w niewielkich grupach w Adygei w okolicach Kisłowodzka. Około 60% to ludność wiejska.
SJP.pl
Wikipedia
język abazyński - język kaukaski używany przez Abazyńczyków, jeden z języków urzędowych Rosji
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Abazyńczyków
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język należący do północno-zachodniej (abchasko-adygejskiej) grupy języków kaukaskich;
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: a-be-BE] Asea Brown Boveri - przedsiębiorstwo
SJP.pl
dawniej: tytuł biskupów lub uczonych
ABBA, także Abba – szwedzki zespół muzyczny grający muzykę pop, założony w 1972 przez Anni-Frid Lyngstad, Benny’ego Anderssona, Björna Ulvaeusa i Agnethę Fältskog.
Uważani za jeden z najbardziej znaczących na rynku oraz kasowych zespołów muzycznych w historii, sprzedali ponad 300 mln płyt na świecie. Jako zespół zadebiutowali w 1972 singlem „People Need Love”, rok później wydali debiutancki album studyjny pt. Ring Ring. W 1974, reprezentując Szwecję z utworem „Waterloo”, zwyciężyli w finale 19. Konkursu Piosenki Eurowizji. W kolejnych latach koncertowali po całym świecie oraz lansowali kolejne przeboje. Do 1981 wydali jeszcze siedem albumów studyjnych: Waterloo (1974), ABBA (1975), Arrival (1976), The Album (1977), Voulez-Vous (1979), Super Trouper (1980) i The Visitors (1981), które dotarły do pierwszego miejsca na szwedzkiej liście najlepiej sprzedających się płyt, a także były wysoko notowane na światowych listach sprzedaży. Od 1982 nie współpracowali jako kwartet. Na rynku wydawane były kolejne składanki przebojów, które osiągnęły sukces sprzedażowy.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. opactwo, klasztor
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. opactwo, klasztor
Wiktionary
określenie wykonawcze: swobodnie, bez skrępowania; abbandonatamente
SJP.pl
określenie wykonawcze: swobodnie, bez skrępowania; abbandonasi
SJP.pl
nazwisko
Abbas (Abbas Ibn Abd Al Muttalib, ur. ok. 565, zm. ok. 653) – wódz arabski, stryj proroka Mahometa.
SJP.pl
Wikipedia
członek dynastii 37 kalifów, panującej w latach 750-1258 w imperium muzułmańskim, mającym stolicę w Bagdadzie
SJP.pl
członek dynastii 37 kalifów, panującej w latach 750-1258 w imperium muzułmańskim, mającym stolicę w Bagdadzie
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
[czytaj: abacja] dawniej: Abacja (miasto w Chorwacji)
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko, m.in. Ernst Abbe (1840-1905), fizyk niemiecki
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) tytuł honorowy we francuskim Kościele katolickim;
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: abWIL] miasto we Francji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto i gmina we Francji nad Sommą;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
Osoby:
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko, m.in.: Berenice Abbott, amerykańska artystka fotografik
Miejscowości w Stanach Zjednoczonych:
Gminy w Stanach Zjednoczonych:
Inne:
Osoby o nazwisku Abbott:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) daw. opaci, księża
Wiktionary
[czytaj: abbocco] szkicowy zarys dzieła sztuki; abozzo
SJP.pl
abrewiatura;
1. skróty stosowane w notacji muzycznej (np. b - bemol, # - krzyżyk);
2. system skrótów stosowany w starożytnych i średniowiecznych pismach;
3. w poligrafii: znak zastępujący jakiś wyraz (np. $)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. abrewiatura.
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. sekretarz lub notariusz w kancelarii papieskiej
(1.2) rel. urzędnik soborowy
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej, pogardliwie o księdzu; labuś
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pogard. ksiądz
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: a-be-CE] ABC;
1. podstawowe, najważniejsze zasady, informacje z jakiejś dziedziny; abecadło, alfabet, elementarz;
2. książka z podstawowymi, najważniejszymi zasadami, informacjami z jakiejś dziedziny
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) podstawy czegoś, podstawy wiedzy na jakiś temat
(1.2) podręcznik, w którym można znaleźć podstawy czegoś, najważniejsze informacje z danej dziedziny
(1.3) zestaw podstawowych narzędzi, akcesoriów do jakiejś pracy lub dziedziny aktywności
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(2.1) geogr. pot. Aruba, Bonaire i Curaçao, grupa wysp na Morzu Karaibskim;
Zobacz też:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. spłata
(1.2) gw-pl|Górny Śląsk. rata
Wiktionary
rzeczownik
(1.1) daw. obcas
Wiktionary
→ Abchazja
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Abchazją, dotyczący Abchazji lub jej mieszkańców
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język używany w Abchazji;
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący Abchazji i Gruzji; w części abchaski, w części gruziński
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem abchaskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem abchaskim
(1.3) spisany, stworzony w języku abchaskim
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest abchaskie; cecha tych, którzy są abchascy
Wiktionary
mieszkaniec Abchazji
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Abchazji;
SJP.pl
Wiktionary
republika autonomiczna w Gruzji
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. adm. formalnie republika autonomiczna wchodząca w skład Gruzji;
Abchazja (abch. Аҧсны – Apsny, gruz. აფხაზეთი – Apchazeti, ros. Абха́зия – Abchazija) – terytorium na wschodnim wybrzeżu Morza Czarnego, formalnie część Gruzji, faktycznie państwo nieuznawane (uznane przez 5 państw na świecie, w tym Rosję) ze stolicą w Suchumi, położone nad Morzem Czarnym i na zachodnim Kaukazie. Zajmuje powierzchnię 8550 km², zamieszkuje je ponad 240 tys. osób.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkanka Abchazji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Abchazji
SJP.pl
Wiktionary
dawniej:
1. odstęp między szeregami;
2. w kartach: wyjście, pociągnięcie; dziś zwykle w potocznym wyrażeniu "w krótkich abcugach" lub "w szybkich abcugach" - szybko, natychmiast
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. odstęp, odległość, dystans
(1.2) daw. karc. wyjście, pociągnięcie
SJP.pl
Wiktionary
czasownik przechodni dwuaspektowy
(1.1) daw. potrącić lub potrącać z pensji
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. naklejka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. naklejka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. naklejka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. lek przeciwpłytkowy będący fragmentem Fab przeciwciała monoklonalnego przeciw receptorowi GPIIb/IIIa na powierzchni ludzkich płytek krwi;
Abcyksymab, abciksimab (wcześniej znany jako c7E3 Fab; ATC: B01 AC 13) – lek przeciwpłytkowy będący fragmentem Fab chimerycznego monoklonalnego przeciwciała 7E3, skierowanego przeciwko receptorom GP IIb/IIIa znajdującym się na płytkach krwi. Receptory GP IIb/IIIa są częścią receptorów adhezyjnych z rodziny integryn i głównymi receptorami powierzchniowymi odgrywającymi rolę w zjawisku agregacji płytek. Abcyksymab wiążąc się z receptorami GP IIb/IIIa hamuje agregację przez uniemożliwienie związania do receptorów fibrynogenu, czynnika von Willebranda i innych cząsteczek adhezyjnych.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. popularne imię muzułmańskie;
2. nazwisko, m.in. Abderemane Ahmed Abdallah (1918-1989) - polityk Komorów, prezydent
Abdullah, Abdallah, Abd Allah (arab. عبد ﷲ) to popularne wśród muzułmanów imię pochodzenia arabskiego oznaczające sługa Allaha. Jest ono często przybierane przez osoby nowo nawrócone na islam.
Wybrane osoby noszące to imię:
SJP.pl
Wikipedia
polski herb szlachecki; Abdank, Habdank, Awdaniec
Abdank – polski herb szlachecki, noszący zawołania Abdaniec, Abdank, Awdaniec, Habdank, Hebdank. Wzmiankowany w najstarszym zachowanym do dziś polskim herbarzu, Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae, spisanym przez historyka Jana Długosza w latach 1464–1480. Abdank jest jednym z 47 herbów adoptowanych przez bojarów litewskich na mocy unii horodelskiej z 1413 roku.
SJP.pl
Wikipedia
polski herb szlachecki; Habdank, Abdaniec, Awdaniec
SJP.pl
Wikipedia
czasownik niedokonany
(1.1) śrpol. odprawić, zwolnić z obowiązków, rozpuścić wojsko
(1.2) śrpol. odprawić, pożegnać się (z kimś)
(1.3) śrpol. porzucać, zostawiać w spokoju
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) śrpol. zwalnianie ze służby
Wiktionary
starożytne miasto greckie nad Morzem Egejskim
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miejscowość w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Macedonia-Tracja;
(1.2) geogr. hist. starożytne miasto, kolonia grecka w południowej Tracji nad Morzem Egejskim, niedaleko ujścia rzeki Nestos
(1.3) geogr. hist. starożytne miasto portowe, kolonia kartagińska, znajdująca się na południowym wybrzeżu Półwyspu Iberyjskiego; ; obecnie odpowiada miejscowości
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Abdera
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. związany z Abderą, dotyczący Abdery, pochodzący z Abdery
SJP.pl
Wiktionary
1. mieszkaniec Abdery (starożytnego miasta greckiego w Azji Mniejszej);
2. przenośnie: głupek, prostak, nieuk
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. etn. mieszkaniec miasta Abdera w Tracji uchodzący w opinii starożytnych Greków za uosobienie głupoty, filisterstwa i kołtuństwa
(1.2) książk. przen. głupiec, prostak, nieuk
Abdera (gr. Άβδηρα, trl. Ávdīra, trb. Awdira) – miejscowość w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Macedonia-Tracja, w regionie Macedonia Wschodnia i Tracja, w jednostce regionalnej Ksanti, historyczna siedziba gminy Abdera. W 2011 roku liczyła 1090 mieszkańców.
Starożytne miasto, kolonia grecka w południowej Tracji nad Morzem Egejskim, niedaleko ujścia rzeki Nestos.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. mieszkanka Abdery (starożytnego miasta greckiego w Azji Mniejszej);
2. przenośnie: kobieta niewykształcona, prostaczka, nieuk
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. mieszkanka miasta Abdera w Tracji
(1.2) książk. przen. kobieta głupia, niewykształcona, prostaczka, nieuk
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. nazwa rytualnych obmywań u muzułmanów, bez których nie wolno odprawiać zwykłych pięciu modlitw dziennych;
Wudu (ar. وضوء, wadu - wodnienie, pers. Abdest, czyt. łudu) – ablucja poprzedzająca modlitwę w islamie, bez której nie wolno odprawiać pięciu modlitw dziennych. Dokonuje się jej wodą, a gdy jest ona niedostępna – piaskiem lub żwirem (obmycie dokonane piaskiem lub żwirem to tajammum). Odmawia się przy tym formuły modlitewne. Małego obmycia (wudu) dokonuje się w przypadku dotknięcia osoby innej płci (nie dotyczy to własnego małżonka), po defekacji, oddaniu moczu lub innej sytuacji, podczas której nastąpiło dotknięcie intymnej części ciała, po utracie przytomności lub po zapadnięciu w sen. Szyici jednak wymagają ablucji przed każdą modlitwą. W każdym meczecie znajdują się urządzenia umożliwiające dokonanie ablucji.
Wiktionary oraz Wikipedia
prorok biblijny; Obadiasz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. postać biblijna, prorok;
(1.2) rzad. imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrzynia na relikwie w kościołach rzymsko-katolickich
SJP.pl
1. w anatomii: brzuch;
2. w zoologii: odwłok
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) anat. brzuch
(1.2) zool. odwłok
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. brzuszny;
2. odwłokowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) anat. brzuszny
(1.2) zool. odwłokowy
SJP.pl
Wiktionary
operacyjna korekcja nadmiaru i wiotkości skóry brzucha
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. chirurgiczny zabieg kosmetyczny poprawiający wygląd brzucha poprzez skrócenie mięśni oraz usunięcie nadmiaru tłuszczu i skóry;
Abdominoplastyka (ang. abdominoplasty), nazywana również plastyką brzucha – rozległy zabieg mający na celu likwidację wystającego fałdu brzusznego poprzez napięcie mięśni poprzecznych brzucha przy jednoczesnym pozbyciu się nadmiaru skóry i tkanki tłuszczowej. W wyniku przeprowadzenia zabiegu znacznej poprawie ulega wygląd brzucha, minusem operacji jest poprzecznie przebiegająca sporych rozmiarów blizna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. w fizjologii: odchylenie kończyny od osi ciała; odwodzenie;
2. u Arystotelesa: rozumowanie oparte na sylogizmie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fizj. odchylenie kończyny od osi ciała;
(1.2) log. rodzaj sylogizmu;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ abdukcja
przymiotnik
(1.1) med. anat. związany z abdukcją
(1.2) log. związany z abdukcją
SJP.pl
Wiktionary
w anatomii: mięsień odciągający kończynę od osi ciała; odwodziciel
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) anat. mięsień odciągający kończynę od ciała;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. w gwarze uczniowskiej: osoba głupia, nierozgarnięta; tuman, bezmózgowiec, przygłup;
2. w gwarze przestępczej: Arab
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
SJP.pl
Wiktionary
popularne imię muzułmańskie
Abdullah, Abdallah, Abd Allah (arab. عبد ﷲ) to popularne wśród muzułmanów imię pochodzenia arabskiego oznaczające sługa Allaha. Jest ono często przybierane przez osoby nowo nawrócone na islam.
Wybrane osoby noszące to imię:
SJP.pl
Wikipedia
zrzeczenie się władzy przez panującego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zrzeczenie się władzy, rezygnacja monarchy z tronu; ; Gloger.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: abdykacja (np. akt abdykacyjny, pisma abdykacyjne)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z abdykacją, dotyczący abdykacji
SJP.pl
Wiktionary
zrzec lub zrzekać się tronu
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. abdykować)
(1.1) polit. zrzekać się władzy monarszej; dokonywać abdykacji
(1.2) przen. rezygnować z czegoś
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. abdykować)
(2.1) polit. zrzec się władzy monarszej; dokonać abdykacji
(2.2) przen. zrezygnować z czegoś
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) polit. rezygnowanie ze sprawowania władzy przez monarchę, zrzekanie się tronu
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. ogólna nazwa pism alfabetycznych stosowanych do zapisu niektórych języków, posiadających lub stosujących tylko znaki na oznaczenie spółgłosek;
Abdżad, inaczej pismo spółgłoskowe – ogólna nazwa pism alfabetycznych stosowanych do zapisu niektórych języków, posiadających lub stosujących tylko znaki na oznaczenie spółgłosek. Słowo „abdżad” opiera się na pierwszych literach alfabetu (w uproszczonej transkrypcji: a, b, g, d) występujących we wszystkich językach semickich, takich jak fenicki, syryjski, arabski i hebrajski. W dawnym języku arabskim pierwsze litery alfabetu: „a” (ʾalif), „b” (bā’), „dż” (ǧīm), „d” (dāl), fonetycznie tworzą słowo abdżad (أﺑﺠﺪ), co oznacza „alfabet”.
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
Dania:
Japonia:
Zobacz też:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. początkowa uczennica
(1.2) daw. lekcew. nauczycielka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. początkowy uczeń
(1.2) daw. lekcew. nauczyciel
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) przest. skorowidz
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. elementarz, książka wprowadzająca
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. ułożony według kolejności liter w abecadle
Wiktionary
1. przestarzałe: zestaw liter, czyli symboli graficznych dźwięków danego języka, ułożony w porządku tradycyjnym; alfabet;
2. podstawowe, najważniejsze zasady, informacje dotyczące jakiejś dziedziny; abc, ABC
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) jęz. zbiór wszystkich liter ułożony w ogólnie przyjętym porządku
(1.2) przen. elementarne podstawy jakiejś dziedziny wiedzy, rzemiosła, itp.
(1.3) gra towarzyska w XVIII wieku, obecnie znana jako „państwa i miasta”
Alfabet polski, abecadło (dawniej: obiecadło, obiecado) – alfabet dwuszeregowy oparty na alfabecie łacińskim używany do zapisu języka polskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) według alfabetu
Wiktionary
→ abecadłowy (przestarzale); alfabetyczny, alfabetowy
przymiotnik relacyjny
(1.1) ułożony według kolejności liter w abecadle
SJP.pl
Wiktionary
w literaturze: utwór, najczęściej o charakterze żartobliwym, w którym kolejne wyrazy, wersy lub strofy zaczynają się od kolejnych liter alfabetu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) początkowy uczeń
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) skorowidz
(2.2) liter. wiersz, w którym kolejne elementy zaczynają się kolejnymi literami alfabetu;
Abecedariusz, wiersz abecadłowy (z łac. abecedarius, alfabetyczny) – utwór literacki, w którym kolejne wyrazy, wersy lub strofy zaczynają się kolejnymi literami alfabetu. Abecedariusz jest szczególną odmianą akrostychu (czyli utworu wersowanego poziomo, w którym jednocześnie określone pionowe grupy znaków posiadają własne znaczenie). Abecedariusze pełniły głównie funkcje mnemotechniczne – ułatwiające zapamiętywanie tekstu – lub ozdobne. Funkcja mnemotechniczna tych utworów przestała mieć znaczenie po wynalezieniu druku – od tego momentu abecedariusze stosowane były jedynie w celu pokazania wysokiego kunsztu pisarskiego autora.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
postać biblijna; syn Adama i Ewy, zamordowany przez swego brata Kaina
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
(1.2) bibl. drugi syn Adama i Ewy, brat Kaina
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
według Starego Testamentu, jest to miejscowość gdzie mieszkał prorok Elizeusz
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Abelard – imię męskie zapewne pochodzenia francuskiego (prowansalskiego), którego pierwotne znaczenie wywodzone jest od wyrazu prowansalskiego abelha, oznaczającego „pszczelarza”. Jednak bywa ono także łączone z niemieckimi imionami Adalhard (dosł. „szlachetna siła”) bądź też Eberhard (dosł. „silny jak dzik”).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Abelarda lub z nim związany
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. należący do Abelarda
SJP.pl
Wiktionary
ozdobna roślina z rodziny przewiertniowatych, np. abelia wielokwiatowa, abelia koreańska
Abelia – rzadkie imię żeńskie pochodzenia hebrajskiego, oznaczające "oddech, tchnienie". W języku francuskim jest żeńską formą imienia Abel. Może występować w postaciach Abella i Abelle.
SJP.pl
Wikipedia
mieszanina wybuchowa złożona z azotanu amonu, trinitrotoluenu i soli kuchennej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. materiał wybuchowy składający się z azotanu amonu, trinitrotoluenu, soli kamiennej i innych składników;
Abelit – mieszanina wybuchowa amonowo-saletrzana (amatol) złożona z azotanu amonu, trotylu, dwunitrobenzenu i soli kamiennej. Swą nazwę zawdzięcza brytyjskiemu chemikowi i wynalazcy Frederickowi Augustusowi Abelowi. Jest używany i stosowany w górnictwie jako kruszący materiał wybuchowy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
członek sekty wczesnochrześcijańskiej powstałej w IV wieku w Afryce
SJP.pl
przedstawiciel rodziny dinozaurów gadziomiednicznych
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) paleont. rodzaj dinozaura żyjącego w późnej kredzie w Ameryce Południowej (Argentyna);
Abelizaur (Abelisaurus) – rodzaj dinozaura z rodziny abelizaurów żyjącego, w późnej kredzie w Ameryce Południowej (Argentyna). Był dwunożnym mięsożercą, mierzącym prawdopodobnie około 7-9 metrów długości. Wielkość określana jest tylko na podstawie badań nad czaszką, jedyną znaną częścią szkieletu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedstawiciel nadrodziny dinozaurów z infrarzędu ceratozaurów
SJP.pl
nadrodzina dinozaurów z infrarzędu ceratozaurów
Abelizauroidy (Abelisauroidea) – nadrodzina teropodów z grupy ceratozaurów (Ceratosauria). Definiowana jako najwęższy klad obejmujący gatunki Carnotaurus sastrei i Noasaurus leali, lub jako klad obejmujący Carnotaurus sastrei i wszystkie teropody bliżej spokrewnione z nim niż z Ceratosaurus nasicornis.
SJP.pl
Wikipedia
rodzina dinozaurów gadziomiednicznych
Abelizaury (Abelisauridae) – mający rangę rodziny klad teropodów z grupy ceratozaurów. Zamieszkiwały one dawny południowy superkontynent Gondwanę od środkowej jury do końca kredy. Ich skamieniałości odnajdywano w dzisiejszych Afryce, Ameryce Południowej, na Subkontynencie Indyjskim, na Madagaskarze i w Europie.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) daw. związany z abelkiem; wykonany z abelka
Wiktionary
w matematyce: grupa abelowa (przemienna) - grupa, w której działanie jest przemienne
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. minerał organiczny odkryty w 1975 roku;
Abelsonit – minerał organiczny pierwszy raz wykryty w 1975 roku w próbkach łupków bitumicznych pochodzących z Green River Formation w hrabstwie Uintah. Nazwa pochodzi od nazwiska odkrywcy Philipa Hauge’a Abelsona, amerykańskiego fizyka.
Wiktionary oraz Wikipedia
ród grenadzki, potężny w XV w.
Abencerrajes (Abenceragowie) – szlachecka rodzina mauretańska w Grenadzie.
Rodzina posiadała w XV w. duże wpływy w Emiracie Grenady. Wedle legendy zostali zamordowani przez Boabdila z rozkazu emira Abu'l Hassana w Alhambrze, w komnacie nazwanej później Salą Abenceragów (ok. 1460). Legenda o ich losie opisana została przez Perez de Hita w dziele Guerras Civiles de Grenada, skąd pomysł zaczerpnął Chateaubriand do powieści Les aventures du dernier des Abencerages.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. fałszywy kamień, podróbka kamienia szlachetnego
Wiktionary
imię męskie
Abercjusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Nosił je Abercjusz Marcellus, biskup Hierapolis, żyjący w III wieku n.e.
W Polsce w styczniu 2025 r., wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących w rejestrze PESEL, nie wykazano mężczyzn o tym imieniu.
Abercjusz imieniny obchodzi 22 października.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: Aberdin] miasto w Szkocji i w Stanach Zjednoczonych
rzeczownik, rodzaj nijaki lub rzad. męski, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w północno-wschodniej Szkocji (Wielka Brytania);
(1.2) geogr. nazwy kilku innych miejscowości na świecie
Aberdeen (wym. [æbərˈdiːn]; scots Aiberdeen; gael. Obar Dheathain, wym. [ˈopər ˈʝɛhɪn]) – miasto w północno-wschodniej Szkocji (Wielka Brytania), w jednostce administracyjnej (council area) Aberdeen City. W 2020 roku zamieszkane przez 198 590 osób.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Aberdeen
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Aberdeen
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) od rzeczownika Aberdeen, związany z Aberdeen
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. rzadki, uwodniony minerał zawierający tlenki uranu
Abernathyit – rzadki, uwodniony minerał zawierający tlenki uranu.
Pierwszy raz wydobyty ze złóż uranu niedaleko Moab w stanie Utah.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. odchylenie od stanu normalnego; nieprawidłowość, nienormalność, dewiacja;
2. w astronomii: pozorne odchylenie położenia ciała niebieskiego wynikające z ruchu obserwatora;
3. w optyce: wada układu optycznego powodująca zniekształcenie lub zabarwienie obrazu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) erud. odchylenie od normalnego stanu; nieprawidłowość;
(1.2) astr. pozorne odchylenie ciał niebieskich od ich rzeczywistego położenia wywołane ruchem Ziemi po orbicie albo jej obrotem;
(1.3) opt. wada soczewek powodująca nieostrość, zabarwienie bądź zniekształcenie obrazu; wada odwzorowywania obrazu przez układy optyczne;
(1.4) genet. zmiana w strukturze chromosomów występująca samorzutnie w warunkach naturalnych, a także wywoływana sztucznie działaniem promieniowania jonizującego, różnych związków chemicznych itp., powodująca dziedziczne zmiany cech organizmu;
Aberracja (łac. ab – od i errare – błądzić, także aberratio – zabłąkanie się, zbłądzenie) – odchylenie, zboczenie, np. od normalnego stanu, zachowania, przyjętych norm postępowania, sposobu myślenia czy też działania jakiegoś urządzenia. Odstępstwo od normy lub zasady.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest aberracyjne; cecha tych, którzy są aberracyjni
Wiktionary
przymiotnik od: aberracja (np. aberracyjne pomysły; odchylenie aberracyjne; czynniki aberracyjne; aberracyjne podwojenie odcinka chromosomu)
przymiotnik jakościowy
(1.1) nieprawidłowy
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. diagnostyczne urządzenie laserowe służące do pomiaru aberracji układu optycznego oka
Wiktionary
diagnostyczne urządzenie laserowe służące do pomiaru aberracji układu optycznego oka; aberrometr
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) diagnostyczne urządzenie laserowe służące do pomiaru aberracji układu optycznego oka
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. rodzaj sera wytwarzanego z mleka owczego w Czechach;
Abertam – rodzaj sera wytwarzanego z mleka owczego w Czechach. Produkuje się go w Karlowych Warach.
Jest to ser twardy, o ostrym smaku, wytwarza się na nim naturalna żółta lub pomarańczowa skórka. Zawartość tłuszczu wynosi 45%. Ser ten dojrzewa dwa miesiące.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. choroba genetyczna, dziedziczona autosomalnie recesywnie, spowodowana niedoborem apoB;
Abetalipoproteinemia, zespół Bassena-Kornzweiga) – choroba genetyczna, dziedziczona autosomalnie recesywnie, spowodowana mutacjami genu kodującego białko MTP (microsomal triglyceride transfer protein). Wynikiem tego jest niedobór cholesterolu i trójglicerydów oraz całkowity brak chylomikronów, LDL i VLDL w osoczu.
Wiktionary oraz Wikipedia
→ Abbeville (miasto we Francji); abwilski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. błąd
(1.2) gw-pl|Górny Śląsk. odpadek
(1.3) gw-pl|Górny Śląsk. pejor. głupek
(1.4) gw-pl|Górny Śląsk. anomalia, nieprawidłowość
Wiktionary
nazwisko
Abgarowicz (l.m. Abgarowicze, Abgarowiczowie) – polskie nazwisko patronimiczne pochodzenia ormiańskiego utworzone od imienia Abgar.
SJP.pl
Wikipedia
środki przeciw przywieraniu stykających się powierzchni (np. talk, puder formierski)
SJP.pl
taki, który zapobiega łączeniu się powierzchniowych warstw dwóch różnych ciał zetkniętych ze sobą; antyadhezyjny, przeciwadhezyjny
przymiotnik
(1.1) rzad. zapobiegający przywieraniu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. niezgoda na coś, sprzeciw
Wiktionary
skrótowiec
(1.1) = praw. administrator bezpieczeństwa informacji
Belgia:
Iran:
Nigeria:
Inne:
Zobacz też:
Wiktionary oraz Wikipedia
imię, m.in.: Abiasz, król Judy; Abijjam
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. biblijne imię męskie;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
postać biblijna, arcykapłan, syn Achimeleka
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. arcykapłan za czasów króla Dawida;
Abiatar – postać biblijna ze Starego Testamentu.
Syn Achimeleka, kapłana za czasów króla Saula. Kiedy królem został Dawid, Abiatar został arcykapłanem wspólnie z Sadokiem. Po śmierci Dawida brał udział w spisku, by osadzić na tronie Adoniasza, a nie Salomona. Został ukarany wygnaniem. Abiatar mieszkał w Nob, opodal Jerozolimy. Jego losy są przedstawione w Pierwszej i Drugiej Księdze Samuela oraz Pierwszej Księdze Królewskiej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miasto w Wybrzeżu Kości Słoniowej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto, siedziba rządu Wybrzeża Kości Słoniowej;
Abidżan (fr. Abidjan) – największe miasto, główny ośrodek gospodarczy, naukowo-kulturalny i turystyczny Wybrzeża Kości Słoniowej, położony na południu kraju, do 1983 roku stolica państwa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Abidżanu (miasta w Wybrzeżu Kości Słoniowej)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Abidżanu
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Abidżanu (miasta w Wybrzeżu Kości Słoniowej)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Abidżanu
SJP.pl
Wiktionary
→ Abidżan (miasto w Wybrzeżu Kości Słoniowej)
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. związany z Abidżanem, dotyczący Abidżanu, pochodzący z Abidżanu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. abecadło (zbiór liter)
(1.2) daw. przen. abecadło (podstawy)
(1.3) daw. abecadło (gra towarzyska)
Wiktionary
substancja żywiczna z drzew iglastych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. substancja żywiczna otrzymywana z drzew iglastych głównie z jodły
SJP.pl
Wiktionary
pochodzący od kwasu abietynowego
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. odnoszący się do abietyny, związany z abietyną
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: Abigejl]
1. imię żeńskie;
2. nazwa polskiego zespołu metalowego
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
postać biblijna ze Starego Testamentu, syn Aarona
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię, m.in.: Abijjam, król Judy; Abiasz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) zob. Abiasz.
Abiasz, Abiam, Abijjam, Abijahu, Abijasz (hebr. אביה :ojcem moim jest Jahwe) (zm. między 915 a 908 p.n.e.) – król Judy.
Syn Roboama, króla Judy, i Maaki. Po śmierci ojca został królem Judy.
Literatura jest zgodna co do tego, że panował pod koniec X w. p.n.e. Jako daty panowania podaje się lata 913–911 p.n.e. oraz 910–908 p.n.e. Prowadził zwycięską wojnę z Jeroboamem I, królem Izraela. Przyłączył do Judy miasta Betel, Jeszanę i Efron. Miał czternaście żon, dwudziestu dwóch synów i szesnaście córek. Zmarł w Jerozolimie, gdzie został pochowany.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
region położony na północny zachód od Damaszku
Abel Bet-Maaka, Abel, Abel-Maim, Abila, Abilena, Abilena Lizaniasza – starożytne miasto-twierdza w północnej Palestynie, w epoce hellenistycznej (jako Abila) jedno z miast Dekapolu. Miejscowość jest utożsamiana z Tell Abil, położonym w miejscowości Abil el-Kam. Według Onomasticon Euzebiusza z Cezarei (32,14–16) zlokalizowane było ok. 19 km na wschód od Gadary. Ruiny miasta z czasów rzymskich zlokalizowano w kopcach Tell Abil i Tell umm el-Amad. Pomiędzy wzgórzami znaleziono pozostałości po rzymskiej drodze. Ustalono, że w mieście znajdowały się świątynia, teatr i bazylika.
SJP.pl
Wikipedia
król izraelski
SJP.pl
Wikipedia
według popularnego w starożytności i średniowieczu poglądu: samorzutne powstanie niższych organizmów z nieorganicznej lub organicznej materii nieożywionej (np. much ze zgniłego mięsa, żab z mułu rzecznego); samorództwo, autogonia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. spontaniczne powstawanie życia z materii nieożywionej;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w biologii: odnoszący się do abiogenezy (samorództwa); samorodny
przymiotnik relacyjny
(1.1) biol. powodujący powstawanie niższych organizmów z substancji nieorganicznej; w odniesieniu do niższych organizmów: powstający z substancji nieorganicznej
SJP.pl
Wiktionary
nauka o ciałach nieorganicznych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka o ciałach nieorganicznych
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący abiologii
SJP.pl
drobne cząsteczki mineralne zwietrzałych skał i rozłożonych szczątków organicznych, występujące w postaci zawiesiny w zbiornikach wodnych i tworzące osady denne; trypton
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) drobne cząsteczki mineralne zwietrzałych skał i rozłożonych szczątków organicznych, występujące w postaci zawiesiny w zbiornikach wodnych i tworzące osady denne;
Trypton, abioseston – jeden ze składników sestonu, zawiesiny unoszącej się w wodzie każdego zbiornika wodnego. W skład tryptonu wchodzą nieożywione cząstki pochodzenia mineralnego (np. drobne iły) i organicznego (resztki organizmów, fragmenty tkanek).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w biologii: związany z nieożywionymi elementami środowiska; nieożywiony
przymiotnik relacyjny
(1.1) nieożywiony
SJP.pl
Wiktionary
stan całkowitego zahamowania funkcji życiowych organizmu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stan całkowitego wstrzymania procesów życiowych;
Abioza – całkowite zatrzymanie wszelkich procesów życiowych.
Wiąże się to także z całkowitą inaktywacją enzymów oraz zlikwidowaniem (zabiciem lub usunięciem) wszelkich mikroorganizmów.
Proces ten jest wykorzystywany w zapewnianiu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. Prowadzi do zahamowania rozwoju mikroorganizmów w pożywieniu, a także do wydłużenia lagfazy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
postać biblijna
SJP.pl
postać biblijna ze Starego Testamentu; Abiszag
SJP.pl
strefa wód morskich i oceanów rozciągająca się od ok. 1700 do ok. 6000 metrów poniżej lustra wody; bezświetlna, o niskiej temperaturze i wysokim ciśnieniu wody; abysal; strefa głębinowa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geogr. najgłębsza strefa wód oceanicznych poniżej 1700 m wraz z dnem, charakteryzująca się brakiem światła słonecznego;
Abisal, abysal, strefa głębinowa, strefa abysalna (od gr. ábyssos – bezdenna głębia, otchłań) – strefa głębokościowa mórz, oceanów i głębokich jezior pomiędzy strefą batialną a hadalną (głębokości od ok. 1700 m pod poziomem lustra wody). Jest najuboższa w składniki pokarmowe, pozbawiona światła, charakteryzuje się niską temperaturą (ok. 3 °C) i wysokim ciśnieniem wody (ok. 300-600 atmosfer).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
głębokomorski, denny; abysalny
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. związany z abisalem, dotyczący abisalu lub w nim istniejący
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z abisalem, dotyczący abisalu
Wiktionary
część składowa abisalu, głębokie dno basenu oceanicznego sięgające przeciętnie 2000-6000 m głębokości; abysobental
Abisal, abysal, strefa głębinowa, strefa abysalna (od gr. ábyssos – bezdenna głębia, otchłań) – strefa głębokościowa mórz, oceanów i głębokich jezior pomiędzy strefą batialną a hadalną (głębokości od ok. 1700 m pod poziomem lustra wody). Jest najuboższa w składniki pokarmowe, pozbawiona światła, charakteryzuje się niską temperaturą (ok. 3 °C) i wysokim ciśnieniem wody (ok. 300-600 atmosfer).
SJP.pl
Wikipedia
abisofil; zwierzę żyjące w abisalu
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) zool. zwierzę żyjące w strefie abisalu;
Abisobiont – zwierzę żyjące w strefie abisalu, występuje w niewielkim zagęszczeniu. Panujące tam warunki środowiskowe, jak całkowity brak światła, wysokie ciśnienie, względnie stała temperatura, stałe zasolenie, sprawiają, że jest to organizm cudzożywny. Jednorodność środowiskowa powoduje ich słabe geograficzne zróżnicowanie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
abisobiont; zwierzę żyjące w abisalu
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. zob. abisobiont.
SJP.pl
Wiktionary
część abisalu, toń wodna sięgająca do 6000 m głębokości; obejmuje wody, w których panuje całkowita ciemność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Warszawa. żyd
Wiktionary
potocznie: kot abisyński
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. hist. mieszkaniec Abisynii
SJP.pl
Wiktionary
dawna nazwa Etiopii
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. daw. Etiopia;
Cesarstwo Etiopii (amh. መንግሥተ፡ኢትዮጵያ), znane także pod nazwą Abisynia – historyczne państwo we wschodniej Afryce, na terenach obecnych Etiopii i Erytrei, a dawniej także Somalii, istniejące w latach 1137–1975.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
gatunek ptaka z rodziny krukowatych
Abisyniak (Zavattariornis stresemanni) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Występuje endemicznie na południu Etiopii, zasiedlając niewielki obszar wzdłuż jednego z pasm Wyżyny Abisyńskiej. Zagrożony wyginięciem ze względu na ocieplanie się klimatu i niewielki areał występowania.
SJP.pl
Wikipedia
1. rodzaj studni;
2. herbatnik;
3. mieszanka kawy zbożowej i cykorii;
4. pompa ręczna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. hist. mieszkanka Abisynii
Studnia abisyńska (abisynka) – studnia rurowa wbijana lub wkręcana, służąca do wydobywania niewielkiej ilości wody z głębokości 5-7 m.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. → Abisynia;
2. studnia abisyńska - studnia w postaci stalowej rury wbitej w ziemię, z ręczną pompą, służąca do pobierania niewielkich ilości wody
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Abisynią (współcz. Etiopia)
SJP.pl
Wiktionary
postać biblijna ze Starego Testamentu; Abisag
Abiszag (X w. p.n.e.) – piękna dziewczyna z Szunem, która opiekowała się Dawidem u schyłku jego lat.
SJP.pl
Wikipedia
postać biblijna ze Starego Testamentu
Abiszaj – postać biblijna ze Starego Testamentu.
Spokrewniony z królem Dawidem, brat Joaba; jeden z generałów Dawida. Patrz: 1 Sm 26,6-12 i 2 Sm 10,910; 16,9.11-12; 18,2.
SJP.pl
Wikipedia
odmiana włoskiego sera twarogowego z okolic Piemontu
rzeczownik
(1.1) odmiana włoskiego sera twarogowego z okolic Piemontu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. rzad. świadectwo dojrzałości, matura
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z abiturientami (maturzystami); przeznaczony dla nich
Wiktionary
książkowo: uczeń kończący szkołę, zwykle średnią, dopuszczony do matury
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) uczeń kończący szkołę średnią, przystępujący do matury;
Abiturient – maturzysta, osoba, która zbliża się do ukończenia szkoły średniej i została dopuszczona do matury.
Abiturient po ukończeniu szkoły średniej staje się absolwentem i ma wówczas wykształcenie średnie. Zdanie egzaminu maturalnego umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości, które jest rzeczą dodatkową w stosunku do wykształcenia średniego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
uczennica kończąca szkołę średnią, dopuszczona do matury
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uczennica kończąca szkołę, najczęściej średnią, przystępująca do matury
Abiturijentka (ros. Абитуриентка) – radziecki film dramatyczny z 1973 roku w reżyserii Aleksieja Miszurina oparty na podstawie scenariusza Ołesia Honczara.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
książkowo: przyzwyczajenie, rutyna, codzienność
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. rzad. rutyna, przyzwyczajenie
SJP.pl
Wiktionary
odmowa uznania praw własności, orzeczona przez sąd
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. postanowienie odpowiedniego sądu o odmowie przyznania prawa własności
Abiudykacja (z łac. abiudicare – odsądzić) – wyrok, pozbawiający stronę prawa do rzeczy. Przeciwieństwem jest adiudykacja, czyli przyznanie komuś tego prawa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
publiczne wyparcie swoich zapatrywań
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. publiczne wyrzeczenie się swoich przekonań
Abiuracja (łac. abiurare, „odprzysięgać się”, „wypierać”) − publiczne wyparcie się swoich dotychczasowych przekonań, zwłaszcza na tle religijnym. Procedura znana już w starożytności, ale szczególnie rozwinięta w średniowieczu, w czasach nasilonych walk z heretykami.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. daw. żelazna wycieraczka do butów
Wiktionary
skrót od: ablativus, ablatiwus
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) żart. mówić po hiszpańsku
Wiktionary
1. niszczenie powierzchni lądu albo lodowca wskutek działania czynników zewnętrznych (deszczu, słońca);
2. w chirurgii: usunięcie (całkowite lub częściowe) jakiegoś organu, tkanek lub ciała obcego;
3. sposób chłodzenia powierzchni statków kosmicznych, umożliwiający im przekraczanie bariery cieplnej w czasie powrotu na Ziemię
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. niszczenie powierzchni lądu albo lodowca wskutek działania czynników zewnętrznych
(1.2) geol. ablacja deszczowa: spłukiwanie zwietrzeliny skalnej przez spływające po stoku wody opadowe
(1.3) med. chirurgiczne usunięcie (całkowite lub częściowe) jakiegoś organu, tkanek lub ciała obcego
(1.4) astronaut. sposób chłodzenia powierzchni statków kosmicznych, umożliwiający im przekraczanie bariery cieplnej w czasie powrotu na Ziemię
(1.5) astr. niszczenie warstw powierzchniowych meteorytu podczas przejścia przez atmosferę
(1.6) astronaut. niszczenie materiału powierzchniowego w komorze zapłonowej statku kosmicznego podczas jego wejścia w atmosferę
(1.7) lotn. topienie się powierzchni statku powietrznego
(1.8) lotn. badania nad zmniejszeniem obciążeń cieplnych powstałych w czasie lotu
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) geol. med. astronaut. lotn. w sposób ablacyjny
Wiktionary
przymiotnik od: ablacja (np. warstwa ablacyjna, chłodzenie ablacyjne)
przymiotnik relacyjny
(1.1) geol. med. astronaut. lotn. związany z ablacją, dotyczący ablacji
SJP.pl
Wiktionary
1. sposób szczepienia roślin polegający na nacięciu i połączeniu gałązek dwóch obok siebie rosnących drzew, krzewów i odcięciu zrazu dopiero po ich zrośnięciu się;
2. zaprzestanie karmienia młodego zwierzęcia przez matkę
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. ogrod. metoda szczepienia roślin przez złączenie rosnących obok siebie roślin;
(1.2) zool. zaprzestanie karmienia młodego przez matkę
Ablaktacja (zbliżenie) – metoda szczepienia drzew owocowych, roślin ozdobnych i winorośli, poprzez połączenie dwóch rosnących obok siebie roślin (podkładki i zrazu), a po ich zrośnięciu, odcięcie jednej z nich (zrazu) od własnego systemu korzeniowego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stosować ablaktację
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) ogrod. szczepić rośliny, stosując ablaktację
SJP.pl
Wiktionary
o roślinach: taki, u którego ablaktacja jest skuteczną metodą szczepienia; nadający się do ablaktacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ogrod. szczepienie roślin metodą ablaktacji
Wiktionary
w językoznawstwie: przypadek deklinacji łacińskiej, zbliżony do polskiego narzędnika; ablatiwus; ablatyw
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gram. zob. ablatyw.
Ablatyw (łac. ablativus, w języku polskim nazywany także pochodnikiem lub oddalnikiem) – przypadek w językach aglutynacyjnych i niektórych fleksyjnych, wyraża odchodzenie i oddzielanie się od czegoś (odwrotnie niż allatyw).
Ablatyw jest charakterystyczny dla łaciny, która jako jeden z nielicznych języków europejskich zachowała ten przypadek z pierwotnego zestawu ośmioprzypadkowej deklinacji praindoeuropejskiej. Spełnia też rolę narzędnika i miejscownika na zasadzie synkretyzmu przypadków (w łacinie nie ma oddzielnego narzędnika, a miejscownik jest w zasadzie w zaniku) i poza tym ma funkcję syntaktyczną okolicznika, czyli odpowiada na cały wachlarz pytań okolicznikowych, np. ablativus qualitatis (jaki?), ablativus instrumenti (czym?), ablativus auctoris (przez kogo?), ablativus temporis (kiedy?), ablativus modi (jak?), ablativus pretii (za ile?) – dużą część tych funkcji w języku polskim pełnią: narzędnik, miejscownik, dopełniacz lub wyrażenia okolicznikowe.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w językoznawstwie: przypadek deklinacji łacińskiej, zbliżony do polskiego narzędnika; ablativus; ablatyw
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gram. zob. ablatyw.
Ablatyw (łac. ablativus, w języku polskim nazywany także pochodnikiem lub oddalnikiem) – przypadek w językach aglutynacyjnych i niektórych fleksyjnych, wyraża odchodzenie i oddzielanie się od czegoś (odwrotnie niż allatyw).
Ablatyw jest charakterystyczny dla łaciny, która jako jeden z nielicznych języków europejskich zachowała ten przypadek z pierwotnego zestawu ośmioprzypadkowej deklinacji praindoeuropejskiej. Spełnia też rolę narzędnika i miejscownika na zasadzie synkretyzmu przypadków (w łacinie nie ma oddzielnego narzędnika, a miejscownik jest w zasadzie w zaniku) i poza tym ma funkcję syntaktyczną okolicznika, czyli odpowiada na cały wachlarz pytań okolicznikowych, np. ablativus qualitatis (jaki?), ablativus instrumenti (czym?), ablativus auctoris (przez kogo?), ablativus temporis (kiedy?), ablativus modi (jak?), ablativus pretii (za ile?) – dużą część tych funkcji w języku polskim pełnią: narzędnik, miejscownik, dopełniacz lub wyrażenia okolicznikowe.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w językoznawstwie: przypadek deklinacji łacińskiej, zbliżony do polskiego narzędnika; ablatiwus; ablativus
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gram. przypadek gramatyczny wyrażający odchodzenie i oddzielanie się od czegoś, a w łacinie spełniający także inne role, m.in. narzędnika i miejscownika;
Ablatyw (łac. ablativus, w języku polskim nazywany także pochodnikiem lub oddalnikiem) – przypadek w językach aglutynacyjnych i niektórych fleksyjnych, wyraża odchodzenie i oddzielanie się od czegoś (odwrotnie niż allatyw).
Ablatyw jest charakterystyczny dla łaciny, która jako jeden z nielicznych języków europejskich zachowała ten przypadek z pierwotnego zestawu ośmioprzypadkowej deklinacji praindoeuropejskiej. Spełnia też rolę narzędnika i miejscownika na zasadzie synkretyzmu przypadków (w łacinie nie ma oddzielnego narzędnika, a miejscownik jest w zasadzie w zaniku) i poza tym ma funkcję syntaktyczną okolicznika, czyli odpowiada na cały wachlarz pytań okolicznikowych, np. ablativus qualitatis (jaki?), ablativus instrumenti (czym?), ablativus auctoris (przez kogo?), ablativus temporis (kiedy?), ablativus modi (jak?), ablativus pretii (za ile?) – dużą część tych funkcji w języku polskim pełnią: narzędnik, miejscownik, dopełniacz lub wyrażenia okolicznikowe.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
odnoszący się do dopełniacza; o okoliczniku: odpowiadający na pytanie "skąd?"
przymiotnik relacyjny
(1.1) gram. związany z przypadekiem gramatycznym ablatywem
SJP.pl
Wiktionary
1. nadzwyczajny poseł papieski;
2. dawniej: wysłannik, delegat
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. nadzwyczajny poseł papieski
(1.2) przest. delegat, wysłannik
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. gw-pl|Śląsk Cieszyński. odnóżka
Wiktionary
w ogrodnictwie: odkład, sadzonka powstała przez ukorzenienie bocznego pędu; aplegier
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ogrod. rodzaj sadzonki powstałej z bocznego pędu przysypanego ziemią i odciętego po ukorzenieniu;
Odkład – pęd rośliny przykrywany ziemią w celu wytworzenia korzeni, następnie odcinany od rośliny macierzystej. Odkład służy do wegetatywnego rozmnażania krzewów (np. jeżyn, malin, winorośli), roślin drzewiastych (np. draceny, brzoskwini), wieloletnich roślin motylkowatych i innych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. zdrobnienie od: ablegier;
2. dawniej, przenośnie: potomek, dziecko
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. ablegier
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) przen. żart. potomek, dziecko
SJP.pl
Wiktionary
wegetatywnie rozmnażać rośliny przez przysypywanie ziemią bocznych pędów; odkładać
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) ogrod. rozmnażać rośliny za pomocą ablegrów
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ogrod. rozmnażanie roślin za pomocą ablegrów
Wiktionary
[czytaj: ejblizm] dyskryminacja osób niepełnosprawnych; ablizm, disablizm, handicapizm, handikapizm
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) socjol. dyskryminacja, niechęć, pogarda lub wrogość skierowane wobec osób uważanych za niepełnosprawne;
Ableizm (z ang. -able w disable – niepełnosprawny oraz -ism w racism, sexism), in. handicapizm/handikapizm, (z ang. handicap – niepełnosprawność, przeszkoda) – dyskryminacja, niechęć, wrogość względem osób niepełnosprawnych. Ableizm definiuje osoby niepełnosprawne przez ich niepełnosprawność, charakteryzując je jako gorsze i podrzędne wobec osób pełnosprawnych.Uprzedzenie może przejawiać się zarówno bezpośrednią agresją (uprzedzenie awersyjne), jak i np. lekceważeniem potrzeb osób niepełnosprawnych w architekturze (uprzedzenie dominatywne). Historycznymi przykładami uprzedzenia awersyjnego są akcje Niemiec hitlerowskich mordujących niepełnosprawne osoby (Akcja T4), czy starożytnych społeczeństw takich jak Sparta, które zrzucały niepełnosprawnych ze skał do morza bądź spychały ich poza obrzeża miast. Ableizm awersyjny w dzisiejszej dobie (choć w mniejszym natężeniu) istnieje w Chinach i Indiach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) icht. ryba morska z rodziny belonowatych;
Ablena (Ablennes hians) – ryba morska z rodziny belonowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Ablennes. Poławiana w wędkarstwie i na niewielką skalę gospodarczo.
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: ejblizm] dyskryminacja osób niepełnosprawnych; ableizm, disablizm, handicapizm, handikapizm
SJP.pl
1. obrzęd religijny polegający na obmyciu ciała lub przedmiotu kultu;
2. (zwykle w liczbie mnogiej) żartobliwie: mycie się
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. rytualne obmycie;
(1.2) przen. żart. obmycie, umycie
Ablucja (łac. ablutio – obmycie) – występujące w różnych systemach religijnych rzeczywiste lub symboliczne obmycie rytualne ciała lub jego części (najczęściej rąk), przedmiotów kultowych lub narzędzi ofiarniczych. Ablucji dokonuje się zwykle za pomocą wody, rzadziej wina lub piasku, a także mleka (u Indian południowoamerykańskich).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: mycie się; ablucja
SJP.pl
→ ablucja
przymiotnik
(1.1) dotyczący ablucji
SJP.pl
Wiktionary
chorobliwy lęk przed myciem się
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed kąpielą;
Ablutofobia (z łac. ablutio 'mycie; kąpiel' od abluere 'obmywać, spłukać, oczyścić') – chorobowy, stały i nieuzasadniony lęk przed kąpielą, myciem lub czyszczeniem własnego ciała. Ten rodzaj fobii zalicza się do fobii sytuacyjnej (fobii specyficznych). Ablutofobia wydaje się występować częściej u dzieci i kobiet niż u mężczyzn.
Jej objawy i leczenie są zasadniczo takie same jak w przypadku większości fobii specyficznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
natręctwo, mania ciągłego mycia się
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. chorobliwie częste mycie rąk;
Ablutomania (fr. folie de lavement) – jeden z najczęstszych i najbardziej znanych objawów zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego, polegający na niepowstrzymanej potrzebie zbyt częstego mycia rąk. W cięższych przypadkach może doprowadzić do powstania ran na rękach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ogrod. sadzonka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ogrod. sadzonka
Wiktionary
1. wyrzeczenie się czegoś w imię wartości wyższych;
2. niedbałość o własny wygląd i własne wygody;
3. brak podstawowych wiadomości na jakiś temat; ignorancja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. wyrzeczenie się, rezygnacja z korzyści dla dobra innych
(1.2) książk. zaniedbanie czegoś np. wyglądu, niedbałość, niechlujstwo
SJP.pl
Wiktionary
związany z abnegatem, taki, jak u abnegata (np. abnegacki styl życia, abnegacki wygląd)
SJP.pl
człowiek wyrzekający się wygód, korzyści, niedbający o siebie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek, który nie dba o swój wygląd
(1.2) człowiek nieposiadający podstawowej wiedzy z danej dziedziny
SJP.pl
Wiktionary
1. kobieta wyrzekająca się czegoś w imię wartości wyższych;
2. kobieta niedbająca o własny wygląd i własne wygody;
3. kobieta niemająca podstawowych wiadomości na jakiś temat; ignorantka
SJP.pl
obce imię męskie
Abner (hebr. אבנר), syn Nera (zm. ok. 1010 p.n.e.) – postać biblijna występująca w 1 Księdze Samuela i 2 Księdze Samuela, wspominany w 1 Księdze Królewskiej. Dowódca wojsk Saula i Iszbaala. Zamordowany przez Joaba.
Według 17 rozdziału 1 Księgi Samuela Abner przedstawił Saulowi Dawida po jego zwycięstwie nad Goliatem. Fragment ten jest jednak opuszczony przez kodeks B Septuaginty. Po śmierci Saula doprowadził do obwołania królem Iszbaala, zwanego również Iszboszetem, chociaż Jahwe poprzez Samuela namaścił na króla Dawida. Doszło do wojny domowej, podczas której wojska Iszbaala pod wodzą Abnera doznały klęski w bitwie na Polu Boków. Podczas bitwy Abner zabił brata Joaba, Asahela. Po tym, jak Iszbaal posądził Abnera o obcowanie z nałożnicą Saula, Rispą, dowódca postanowił przejść na stronę Dawida. Warunkiem Dawida było odesłanie mu jego żony, córki Saula Mikal, co Abner uczynił, pomimo sprzeciwu jej drugiego męża, Paltiela. Abner nakłaniał starszyznę izraelską do uznania władzy królewskiej Dawida, po czym udał się do Dawida przebywającego w Hebronie i obiecał mu pomoc w objęciu władzy nad całym Izraelem. Jednak Joab, dowódca wojsk Dawida, przekonywał króla, że postępowanie Abnera to podstęp. Następnie, żądny zemsty za śmierć swego brata, zamordował Abnera. Dowódcę pochowano w Hebronie. Dawid nie ukarał Joaba za morderstwo, gdyż był świadomy jego wpływów. Kara została wymierzona dopiero przez Salomona, zgodnie z ostatnią wolą Dawida.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej (dziś tylko gwarowo): albo
spójnik
(1.1) daw. dziś gw-pl|Poznań, Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński, Zaolzie, Mazowsze. albo
(1.2) reg. gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. czy
(1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. może
Turku (fiń. Turku, szw. Åbo, ros. Турку) – miasto w południowo-zachodniej Finlandii, u ujścia rzeki Aurajoki. Stolica kraju do roku 1812 (oficjalnie od 1809), najstarsze miasto fińskie. Liczy ponad 197 tys. mieszkańców (2022). Uniwersytet założony w 1640 roku. Obecnie stolica regionu Varsinais-Suomi, do 2009 roku prowincji Finlandia Zachodnia, ważny port (w 2018 obsłużył 3,3 mln pasażerów). Rozwinięty przemysł stoczniowy, metalowy, włókienniczy, spożywczy, maszynowy oraz hutniczy. W skład zespołu miejskiego wchodzą: Raisio, Kaarina i Naantali. Jest atrakcyjnym turystycznie miejscem. Działa tam także m.in. polski konsulat honorowy. W mieście widoczne są bardzo silne wpływy kultury szwedzkiej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
abobra cienkolistna - roślina ozdobna z rodziny dyniowatych, pochodząca z Ameryki Południowej
Abobra cienkolistna (Abobra tenuifolia) – gatunek byliny z monotypowego rodzaju Abobra Naudin, 1862 z rodziny dyniowatych. Występuje w stanie dzikim w tropikalnej Ameryce Południowej. W Europie Środkowej uprawiana jako roślina ozdobna.
SJP.pl
Wikipedia
spójnik
(1.1) stpol. albowiem, bowiem, bo, gdyż
Wiktionary
spójnik
(1.1) śrpol. albowiem
Wiktionary
w prawie:
1. ustawowy, powszechny akt łaski;
2. zniesienie jakiegoś prawa, ustawy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. ustawowy, powszechny akt łaski, polegający na zakazie wszczęcia lub nakazie umorzenia postępowania karnego w stosunku do pewnych rodzajów przestępstw lub kategorii przestępców;
(1.2) umorzenie długu, kary, zobowiązań
Abolicja (z łac. abolitio – zniesienie, umorzenie) – decyzja z dziedziny polityki prawa karnego polegająca na odstąpieniu od ścigania określonej kategorii przestępstw. Może odnosić się do przestępstw o charakterze politycznym. Obejmuje nakaz niewszczynania postępowania karnego lub umorzenia postępowania już wszczętego. Jest to więc darowanie i puszczenie w niepamięć zarówno tych przestępstw, których sprawcy zostali ujawnieni, lecz jeszcze nie osądzeni, jak i tych, których sprawcy są nieznani (lub nie ujęci).Abolicja uchwalana jest przez parlament w formie zwykłej ustawy, zgodnie z procedurą obowiązującą w postępowaniu ustawodawczym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. zwolennik abolicjonizmu, ruchu społecznego domagającego się zniesienia jakiegoś prawa;
2. w XVIII-XIX w.: zwolennik ruchu dążącego do zniesienia niewolnictwa i sprzeciwiającego się dyskryminacji rasowej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zwolennik abolicjonizmu, ruchu społecznego domagającego się zniesienia jakiegoś prawa
(1.2) hist. w XVIII–XIX w.: zwolennik ruchu dążącego do zniesienia niewolnictwa i sprzeciwiającego się dyskryminacji rasowej
Abolicjonizm (z łac. abolitio „zniesienie, umorzenie” i -izm z gr. ισμός ismos „wiedza”) – w XVIII i XIX wieku ruch społeczno-polityczny i ideowy w Europie (głównie w Wielkiej Brytanii i Francji) i obu Amerykach (głównie w Stanach Zjednoczonych), stawiający sobie za zadanie zniesienie niewolnictwa i związanego z nim handlu ludźmi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. zwolenniczka zniesienia jakiegoś prawa;
2. w XVIII i XIX wieku: uczestniczka ruchu na rzecz zniesienia niewolnictwa i dyskryminacji rasowej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zwolenniczka abolicjonizmu, ruchu społecznego domagającego się zniesienia jakiegoś prawa
(1.2) hist. w XVIII–XIX w.: zwolenniczka ruchu dążącego do zniesienia niewolnictwa i sprzeciwiającego się dyskryminacji rasowej
Abolicjonizm (z łac. abolitio „zniesienie, umorzenie” i -izm z gr. ισμός ismos „wiedza”) – w XVIII i XIX wieku ruch społeczno-polityczny i ideowy w Europie (głównie w Wielkiej Brytanii i Francji) i obu Amerykach (głównie w Stanach Zjednoczonych), stawiający sobie za zadanie zniesienie niewolnictwa i związanego z nim handlu ludźmi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący abolicjonizmu, abolicjonisty (np. ruch abolicjonistyczny, tendencje abolicjonistyczne)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z abolicjonizmem, dotyczący abolicjonizmu lub abolicjonistów
SJP.pl
Wiktionary
1. ruch społeczny domagający się zniesienia jakiegoś prawa
2. osiemnasto- i dziewiętnastowieczny ruch domagający się zniesienia niewolnictwa i dyskryminacji rasowej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. ruch polityczny w Stanach Zjednoczonych, który dążył do zniesienia niewolnictwa;
(1.2) ruch społeczny, domagający się zniesienia jakiegoś prawa
Abolicjonizm (z łac. abolitio „zniesienie, umorzenie” i -izm z gr. ισμός ismos „wiedza”) – w XVIII i XIX wieku ruch społeczno-polityczny i ideowy w Europie (głównie w Wielkiej Brytanii i Francji) i obu Amerykach (głównie w Stanach Zjednoczonych), stawiający sobie za zadanie zniesienie niewolnictwa i związanego z nim handlu ludźmi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: abolicja (np. ruch abolicyjny, dekret abolicyjny)
przymiotnik relacyjny
(1.1) praw. związany z abolicją, dotyczący abolicji
SJP.pl
Wiktionary
uczucie wstrętu, niechęci, obrzydzenia; odraza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. obrzydzenie, wstręt, odraza
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) książk. obrzydliwy, wstrętny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: abonament
Wiktionary
opłata, ustanowiona zwykle umową, za systematyczne otrzymywanie produktu lub korzystanie z usługi; także: prawo otrzymywania (korzystania) wynikające z takiej umowy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) regularna opłata za korzystanie z usługi (np. internetu);
(1.2) regularna odgórna opłata za otrzymywanie książek lub czasopism
Abonament – opłacone prawo do korzystania z określonego świadczenia, zazwyczaj wykupione przedterminowo przez abonenta na pewien okres. Najczęściej spotykany jest abonament miesięczny – płatny „z góry”. Przyjmuje formę karnetu będącego pisemną formą umowy zawartą między dwoma podmiotami: abonentem, a firmą świadczącą usługi stałe w czasie lub cykliczne. Opłatę abonamentową stosuje się zwyczajowo w przypadku, kiedy trudno jest określić ilość zużywanego dobra czy usługi lub wtedy, kiedy zużycie jest stałe i niewiele się zmienia w okresie rozliczeniowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący abonamentu (np. sprzedaż abonamentowa, karnet abonamentowy)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z abonamentem, dotyczący abonamentu
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: abądąs] francuska rasa bydła mleczno-mięsnego
Francja:
Inne:
Zobacz też:
SJP.pl
Wikipedia
→ abonent
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z abonentem, osobą opłacającą abonament
SJP.pl
Wiktionary
osoba opłacająca abonament
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba płacąca stałą opłatę, abonament;
Abonent (niem. Abonnent, fr. Abonné) – osoba mająca prawo do korzystania z usługi (e-booka, parkowania w strefie), urządzenia (radia, telefonu) lub otrzymywania czegoś (gazeta, obiady) na zasadzie uiszczania stałej, regularnej opłaty (tzw. abonamentu).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta opłacająca abonament
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta płacąca stałą opłatę, abonament
SJP.pl
Wiktionary
korzystać z czegoś lub otrzymywać coś w zamian za uiszczanie stałej opłaty abonenckiej, płacenie abonamentu
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) korzystać z abonamentu – usługi otrzymywania produktu w zamian za uiszczanie regularnej opłaty
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) korzystanie z jakiegoś produktu lub usługi po opłaceniu abonamentu
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) biol. przeciwgębowy, leżący po przeciwnej stronie ciała w stosunku do oralnego
Wiktionary
przerwanie ciąży; zabieg, skrobanka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zabieg przerwania ciąży; sztuczne wywołanie poronienia;
Aborcja (łac. abortus lub abortio „poronienie zamierzone, wywołanie poronienia”) – zamierzone zakończenie ciąży w wyniku interwencji zewnętrznej, np. działań lekarskich, w j. łacińskim abortus provocatus. Przeważnie w efekcie dochodzi do śmierci zarodka lub płodu ludzkiego (łac. nasciturus).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zwolennik prawa do przerywania ciąży; aborcjonista
SJP.pl
1. osoba przeprowadzająca zabieg przerwania ciąży; aborter;
2. zwolennik prawa do przerywania ciąży; aborcjonalista
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zwolennik dopuszczalności aborcji
(1.2) dokonujący aborcji, zob. aborter.
SJP.pl
Wiktionary
1. kobieta poddająca się zabiegowi przerwania ciąży; aborterka;
2. kobieta przeprowadzająca zabieg przerwania ciąży; aborterka;
3. zwolenniczka dopuszczalności zabiegu przerywania ciąży
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zwolenniczka dopuszczalności aborcji
(1.2) med. przeprowadzająca aborcję
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) mający cechy aborcjonisty
SJP.pl
Wiktionary
popieranie prawa do przerywania ciąży
SJP.pl
→ aborcja
przymiotnik relacyjny
(1.1) książk. związany z aborcją
SJP.pl
Wiktionary
1. zdobywanie okrętu nieprzyjaciela przez sczepienie okrętów i walkę wręcz na pokładzie; pokładowanie;
2. zderzenie się dwóch statków
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mors. hist. sposób walki morskiej polegający na zetknięciu się dwóch okrętów i prowadzeniu walki wręcz na ich pokładach w celu zdobycia wrogiego okrętu lub jego późniejszego zatopienia;
Abordaż (fr. abordage) – sposób walki morskiej polegający na zetknięciu się dwóch okrętów i prowadzeniu walki wręcz na ich pokładach w celu zdobycia wrogiego okrętu lub jego późniejszego zatopienia. Stosowany od początku żeglugi, był podstawowym sposobem walki morskiej w epoce okrętów żaglowych do XVII wieku i, mimo wzrostu znaczenia artylerii okrętowej, pozostał jednym z podstawowych sposobów walki do początku XIX wieku. Abordaż zastąpił w tej roli taranowanie, dominujące w epoce okrętów wiosłowych w starożytności, stając się także podstawowym sposobem walki XV- i XVI-wiecznych galer wiosłowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
sczepiać swój okrętu z nieprzyjacielskim i wtargnąć na pokład
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) mors. hist. atakować inny okręt przy pomocy abordażu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) mors. hist. atakowanie innego okrętu przy pomocy abordażu
Wiktionary
dotyczący abordażu, służący dokonaniu abordażu (np. oddział abordażowy, broń abordażowa)
przymiotnik relacyjny
(1.1) wojsk. mar. związany z abordażem, przeznaczony do abordażu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) daw. ent. nazwa systematyczna|Melolontha melolontha|Linnaeus|ref=tak., chrabąszcz majowy
Wiktionary
abortus;
1. przerwanie ciąży, poronienie;
2. przedwcześnie urodzony, martwy płód
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rzad. poronienie
(1.2) rzad. przerwanie ciąży
(1.3) rzad. skrobanka
Abort – zatrzymanie działania programu lub procesu.
Operacja abort najczęściej podejmowana jest przez system operacyjny w przypadku, gdy przez określony czas nie będzie mógł komunikować się z procesem (timeout). Nadzorowanie przebiegu działania programu przez człowieka może doprowadzić do przerwania tego działania, jeśli działanie to trwa za długo lub otrzymywane są błędne dane wyjściowe.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba przeprowadzająca zabieg przerwania ciąży; aborcjonista
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zwolennik dopuszczalności aborcji
(1.2) dokonujący aborcji
SJP.pl
Wiktionary
aborcjonistka;
1. kobieta poddająca się zabiegowi przerwania ciąży;
2. kobieta przeprowadzająca zabieg przerwania ciąży
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pejor. ginekolożka wykonująca zabieg aborcji
SJP.pl
Wiktionary
przeprowadzać (przeprowadzić) zabieg przerwania ciąży
SJP.pl
abort;
1. przerwanie ciąży, poronienie;
2. przedwcześnie urodzony, martwy płód
SJP.pl
rdzenny mieszkaniec danego obszaru; autochton, tubylec, tuziemiec
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) antrop. pierwotny mieszkaniec Australii;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rdzenna mieszkanka danego obszaru; autochtonka, tuziemka, tubylka, tubylczyni
SJP.pl
rdzenny mieszkaniec danego obszaru; autochton, tubylec, tuziemiec
SJP.pl
Wikipedia
rdzenna mieszkanka danego obszaru; autochtonka, tuziemka, tubylka, tubylczyni
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rdzenna mieszkanka Australii
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Aborygen
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Aborygenami, dotyczący Aborygenów
(1.2) związany z pierwotnymi mieszkańcami danego miejsca
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do Aborygena lub Aborygenów, będący jego lub ich własnością
SJP.pl
Wiktionary
spójnik
(1.1) stpol. ale, jednak
(1.2) stpol. może, podobno
(1.3) stpol. czy, czyż, czy może
(1.4) daw. abo jesteś
Wiktionary
spójnik
(1.1) stpol. albowiem
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Abowem, dotyczący Abowa, krainy na Słowacji
(1.2) daw. związane z miastem Åbo (współcz. Turku)
Wiktionary
[czytaj: abocco] szkicowy zarys dzieła sztuki; abbozzo
SJP.pl
skrót od: arcybiskup (odczytywany jako cały, odmienny wyraz); arcybp
skrótowiec, rzeczownik rodzaju nijakiego
(1.1) = kolej. automatyka bezpieczeństwa pociągu
Arcybiskup (gr. αρχή, arché – pierwszeństwo, gr. επίσκοπος, epískopos – nadzorca, biskup) – tytuł honorowy lub urząd nadawany biskupom ważniejszych diecezji (archidiecezja), a także jako wyróżnienie samej osoby biskupa (ad personam).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: arcybiskupstwo (odczytywany jako cały, odmienny wyraz)
skrót, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = arcybiskupstwo
SJP.pl
Wiktionary
powodować abrazję
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) geol. powodować abrazję, niszczyć klif wskutek działania fal
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) geol. o klifie: uleganie niszczeniu wskutek działania fal
(1.2) med. łyżeczkowanie jamy macicy
Wiktionary
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. postać biblijna, protoplasta i patriarcha narodu izraelskiego;
(1.2) rzad. imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) zdrobn. Abraham
Wiktionary
1. wywodzący się od Abrahama; abrahamowy;
2. religie abrahamiczne - religie mające korzenie w przekazach Tory o patriarsze Abrahamie; religie abrahamowe
przymiotnik
(1.1) rel. wywodzący się od Abrahama
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) teol. rel. monoteizm abrahamiczny
Wiktionary
nazwisko
Abrahamowicz (Abramowicz) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Jastrzębiec.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. pięćdziesiąte urodziny, pięćdziesiątka
Wiktionary
1. taki jak u Abrahama, charakterystyczny dla Abrahama;
2. religie abrahamowe - religie mające korzenie w przekazach Tory o patriarsze Abrahamie; religie abrahamiczne
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Abrahama
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: coś niejasnego, niezrozumiałego; chińszczyzna, czarna magia
wykrzyknik
(1.1) słowo nieokreślonego znaczenia, rzekoma magiczna formuła;
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) przen. coś niezrozumiałego; wypowiedź bezsensowna lub zagmatwana
Abrakadabra (Abracadabra, Abraxas, Abrasax) – pochodzący prawdopodobnie z języka aramejskiego (Abəra kaDavəra) wyraz niemający znaczenia. Od schyłku starożytności, w średniowieczu i we wczesnej nowożytności posługiwano się nim jako formułą magiczną, tj. wyrazem, który (odpowiednio) wypowiedziany ma rzekomą moc wpływania na rzeczywistość. Obecnie słowo "abrakadabra" stosuje się jako (żartobliwe) określenie wypowiedzi pozbawionej sensu, niezrozumiałej, zagmatwanej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawny talizman (amulet) z wizerunkiem Abraksasa - bóstwa gnostyckiego późnej starożytności; abraxas
Abraxas – to określenie Najwyższego Bóstwa w mitologii perskiej i gnostyckiej. W hellenistycznych dokumentach poświęconych magii słowo Abraxas pojawia się jako przykład magicznej logiki i synonim pełni. Pierwotna pisownia Abrasax, zapewne w wyniku pomyłki w łacińskim przekładzie przyjęła formę Abraxas. Od imienia "Abraxas" wywodzi się słowo abrakadabra.
SJP.pl
Wikipedia
obce imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) zdrobn. Abram
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Polsce;
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lm. od Abram
Osoby noszące takie nazwisko:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Abramowa
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Abramowa
Wiktionary
1. przysiółek w województwie małopolskim, gmina Jodłownik;
2. dzielnica Lublina;
3. Abramowice Prywatne - wieś w województwie lubelskim, gmina Głusk
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. dzielnica Lublina;
(1.2) geogr. przysiółek w województwie małopolskim;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Abramowicami Kościelnymi, dotyczący Abramowic Kościelnych
(1.2) związany z Abramowicami Prywatnymi, dotyczący Abramowic Prywatnych
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Abramów
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Abramowa
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Abrama
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
wieś w województwie mazowieckim, gmina Kałuszyn
Abramy – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Kałuszyn.
Wieś prywatna Królestwa Kongresowego, położona była w 1827 roku w powiecie siennickim, obwodzie stanisławowskim województwa mazowieckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
SJP.pl
Wikipedia
dawny talizman (amulet) z wizerunkiem Abraxasa - bóstwa gnostyckiego późnej starożytności; abraksas
SJP.pl
Wikipedia
1. w geologii: proces niszczenia brzegów przez fale;
2. w medycynie: usunięcie z jamy macicy tkanek zmienionych chorobowo, jaja płodowego lub jego resztek; skrobanka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. ścieranie podłoża skalnego przez luźny materiał skalny przemieszczany przez wodę;
(1.2) med. usuwanie próchnicy przy użyciu strumienia powietrza wzbogaconego ładunkiem ścierniwa o różnej granulacji;
(1.3) med. w ginekologii: zabieg łyżeczkowania macicy
(1.4) techn. proces zużycia ściernego związany z ubytkiem powierzchniowym elementów maszyn lub urządzeń wskutek oddziaływania na niego luźnych lub umocowanych zarówno suchych, jak i wilgotnych ziarn mineralnych
(1.5) kosmet. złuszczanie naskórka
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
forma witania się mężczyzn, przyjęta w Ameryce Łacińskiej
SJP.pl
związany z abrazją
przymiotnik relacyjny
(1.1) geol. / med. / techn. związany z abrazją, dotyczący abrazji
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. praw. zrzeczenie się prawa do majątku po rodzicach przez córkę po otrzymaniu od nich posagu
Wiktionary
skrót wyrazu lub grupy wyrazów w piśmie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. spec. skrót wyrazu lub grupy wyrazów w piśmie, szczególnie w odniesieniu do dawnych rękopisów
Abrewiatura, abrewiacja (śrdw.-łac. abbreviatura, abbreviatio; od łac. brevis – krótki) – umowny skrót używany w starożytnych i średniowiecznych tekstach w celu skrócenia ich zapisu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: abrewiacja
SJP.pl
przestarzale: osoba dokonująca skrótów jakiegoś tekstu
SJP.pl
abbreviatura;
1. skróty stosowane w notacji muzycznej (np. b - bemol, # - krzyżyk);
2. system skrótów stosowany w starożytnych i średniowiecznych pismach;
3. w poligrafii: znak zastępujący jakiś wyraz (np. $)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. system skrótów najczęściej używanych wyrażeń, stosowany w starożytności i średniowieczu;
(1.2) muz. skrót zapisu muzycznego
Abrewiatura, abrewiacja (śrdw.-łac. abbreviatura, abbreviatio; od łac. brevis – krótki) – umowny skrót używany w starożytnych i średniowiecznych tekstach w celu skrócenia ich zapisu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący abrewiatury
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka o skróceniach językowych
Wiktionary
[czytaj: abrikoTE] podkład pod masę czekoladową z dżemu morelowego
Abricotage (fr. abricot, dosł. morela) – marmolada morelowa; podkład pod masę czekoladową stosowany przy wyrobie tortów, także posmarowanie wierzchu i boków tortu (lub ewentualnie innego ciasta) gorącym dżemem morelowym.
Jest to masa stanowiąca podkład do posmarowania gładkiej glazury czekoladowej, bardzo często stosowana przez cukierników.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) paleont. dwunożny, roślinożerny dinozaur z rodziny heterodontozaurów, ornitopod wyglądem przypominający heterodontozaura;
Abriktozaur, abryktozaur (Abrictosaurus) (z greki „zbudzony jaszczur”) – dwunożny, roślinożerny dinozaur z rodziny heterodontozaurów, ornitopod wyglądem przypominający heterodontozaura.
Abriktozaur był bardzo podobny do heterodontozaura. Odróżniał go brak zębów. Niektórzy sądzą, że ten dinozaur, a także inne ornitopody przeżuwały pokarm, tak jak to czynią np. dzisiejsze wielbłądy. Wtedy szczęki abriktozaura przesuwałyby się w tył i w przód, co było przyczyną zużywania się zębów. Takie przystosowanie wymagałoby jednak specjalnych policzków.
Wiktionary oraz Wikipedia
uchylenie, odwołanie lub zniesienie uchwały czy aktu prawnego bez zastąpienia go innym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. uchylenie uregulowania prawnego lub wyroku
(1.2) rel. uchylenie, zniesienie zasady religijnej
Abrogacja – uchylenie, odwołanie lub zniesienie uchwały czy aktu prawnego bez zastąpienia go innym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
znieść lub znosić ustawę, przepis prawny, wyrok itp.
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) praw. uchylić moc aktu prawnego lub wyroku
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) praw. uchylenie aktu prawnego lub wyroku
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) nazwa stopu odznaczającego się dość dużym oporem elektrycznym oraz odpornością na czynniki zewnętrzne;
Abros – nazwa stopu odznaczającego się dość dużym oporem elektrycznym oraz odpornością na czynniki zewnętrzne (np. korozję).
Stop ten wykorzystywany jest m.in. do produkcji elementów grzejnych.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) seks. neol. zmienna lub płynna orientacja seksualna
Wiktionary
nagłe przerwanie muzyki w celu osiągnięcia odpowiedniego wrażenia dramatycznego
SJP.pl
region administracyjny w centralnych Włoszech nad Morzem Adriatyckim
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. region administracyjny w centralnych Włoszech nad Morzem Adriatyckim;
Abruzja (wł. Abruzzo) – region administracyjny we Włoszech, leżący w centralnej części Półwyspu Apenińskiego, nad Morzem Adriatyckim. Graniczy z regionami Marche, Lacjum i Molise.
Ważniejsze miasta: Pescara (główny port), Chieti, Teramo.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Abruzji
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Abruzji
SJP.pl
Wiktionary
obywatelka Abruzji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Abruzji
SJP.pl
Wiktionary
→ Abruzja
przymiotnik
(1.1) związany z Abruzją
SJP.pl
Wiktionary
najwyższa część Apenin, położona we Włoszech; Apenin Abruzyjski
Apenin Abruzyjski albo Abruzzy (wł. Appennino Abruzzese) – najwyższe pasmo górskie Apeninów, rozciągające się w centralnych Włoszech.
Swym pogórzem sięgają do Morza Adriatyckiego. Najwyższym szczytem pasma jest Monte Corno o wysokości 2914 m n.p.m., znajdujące się w masywie Gran Sasso d'Italia.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. masz. strugarka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. masz. strugarka
Wiktionary
dawniej: szkic, rysunek, projekt
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. wstępny szkic, zarys
(1.2) daw. (w XVIII i na pocz. XIX w.) plan architektoniczny
Abrys – termin używany w dawnych czasach na określenie szkicu, zarysu, projektu architektonicznego. Był szczególnie popularny w XVIII i na początku XIX wieku, kiedy to pełnił funkcję technicznego rysunku konturowego, często wykorzystywanego w sztuce, architekturze.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik przechodni dokonany (ndk. abrysować)
(1.1) daw. sporządzić abrys; naszkicować, zaprojektować
czasownik przechodni niedokonany (dk. abrysować)
(2.1) daw. sporządzać abrys; szkicować, projektować
Wiktionary
[czytaj: a-be-ES]
1. skrót od: Anti-Blockier-System - samochodowy system zapobiegający blokowaniu się kół w czasie hamowania;
2. termoplastyczne tworzywo sztuczne o dużej odporności na ścieranie;
3. potocznie:
a) wyćwiczone mięśnie brzucha; sześciopak, six-pack, kaloryfer;
b) trening mięśni brzucha
skrótowiec
(1.1) mot. układ przeciwpoślizgowy;
(1.2) slang. żart. (= Absolutny Brak Sutków) mały biust
(1.3) slang. żart. (= Absolutny Brak Szyi) ktoś bardzo umięśniony
(1.4) slang. żart. (= Absolutny Brak Szyi) ktoś ubrany w dres
Abs (arab. عبس) – miasto w Jemenie, w muhafazie Hadżdża. W 2004 roku liczyło 15 568 mieszkańców. W mieście znajduje się port lotniczy Abs.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
obca forma polskiego imienia Absalon
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) bibl. postać biblijna, syn króla Dawida;
(1.2) rzad. imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) zob. Absalom.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
otorbiony zbiornik ropy, często spowodowany zakażeniem bakteryjnym; ropień
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. ropień
SJP.pl
Wiktionary
hormon roślinny uczestniczący w procesach opadania liści i dojrzałych owoców, hamujący wzrost łodygi, tworzenie kwiatów, otwieranie się pąków i kiełkowanie nasion; kwas abscysynowy, dormina
Kwas abscysynowy (ABA; ang. abscisic acid) – organiczny związek chemiczny, fitohormon zaliczany do seskwiterpenów. Jest jedynym przedstawicielem tej klasy hormonów roślinnych, chociaż jego bezpośredni prekursor (ksantoksyna) także wykazuje niewielką aktywność biologiczną.
SJP.pl
Wikipedia
kwas abscysynowy - hormon roślinny uczestniczący w procesach opadania liści i dojrzałych owoców, hamujący wzrost łodygi, tworzenie kwiatów, otwieranie się pąków i kiełkowanie nasion
SJP.pl
nieobecność
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nieobecność w danym miejscu, zwłaszcza w pracy
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: absencja
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z absencją, nieobecnością, dotyczący absencji, nieobecności
SJP.pl
Wiktionary
człowiek uchylający się od wypełniania obowiązków społecznych
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek, który uchyla się od wypełniania obowiązków społecznych
SJP.pl
Wiktionary
kobieta uchylająca się od wypełniania obowiązków społecznych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która uchyla się od wypełniania obowiązków społecznych
SJP.pl
Wiktionary
uchylanie się od wypełniania obowiązków społecznych, np. od uczestnictwa w wyborach, zebraniach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) uchylanie się od wypełniania obowiązków społecznych
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: absentować się - być nieobecnym, wymigiwać się od czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. uchylanie się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od absmak
Wiktionary
niesmak, abszmak;
1. odraza, wstręt, obrzydzenie;
2. przykry smak w ustach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przykry, nieprzyjemny smak
(1.2) przen. przykre wrażenie, uczucie niezadowolenia z czegoś
SJP.pl
Wiktionary
1. w prawie, przestarzale: uwolnienie od oskarżenia;
2. w religii: odpuszczenie grzechów; także formuła, za pomocą której udziela się rozgrzeszenia;
3. książkowo: wybaczenie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. rozgrzeszenie, zdjęcie klątwy kościelnej, odpuszczenie grzechów;
(1.2) przest. uwolnienie, wyrok sądowy uwalniający oskarżonego
Rozgrzeszenie (absolucja) – ostatni element sakramentu pokuty przed zadośćuczynieniem, odmówienie przez spowiednika formuły, która oczyszcza penitenta z grzechów. Jest ono skuteczne tylko wówczas, gdy penitent jest do niego dysponowany, czyli spełnia określone warunki (wyznanie wszystkich grzechów, żal, postanowienie poprawy). Jeśli brak dyspozycji penitenta ujawnia się w spowiedzi, spowiednik winien odmówić rozgrzeszenia, natomiast jeśli ten brak pozostaje ukryty, wypowiedziane rozgrzeszenie i tak nie odnosi skutku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. w filozofii: byt samoistny, niezależny, nieograniczony;
2. książkowo: wartość najwyższa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) to, co istniało samo przez się, absolutny duch, Bóg;
(1.2) zob. olejek absolutny.
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) stpol. dyktator, despota
modulant
(3.1) uczn. zupełnie
Absolut (łac. absolutus „bezwarunkowy, niezwiązany”) – osobowy lub bezosobowy pierwotny byt, doskonały, najwyższy, pełny, całkowicie niezależny, nieuwarunkowany i niczym nieograniczony.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek stopnia
(1.1) całkowicie, niezależnie od niczego, niedopuszczając wyjątków
przysłówek sposobu
(2.1) niekwestionowanie, niebudząc zastrzeżeń
(2.2) filoz. obiektywnie, niezależnie od czegoś, bezwzględnie
(2.3) hist. polit. mając nieograniczoną władzę, posiadając władzę absolutną
Absolutnie – solowy album muzyczny polskiego gitarzysty i wokalisty Tadeusza Nalepy.
Nagrania na LP zarejestrowano w Studiu "Tonpress" w Warszawie. Muzykę do wszystkich utworów napisał Tadeusz Nalepa, teksty piosenek – Bogdan Loebl. Winylowy LP i CD zostały wydane przez Polskie Nagrania „Muza” w 1991. Na płycie winylowej jest tylko dziesięć nagrań, wydanie kompaktowe poszerzono o utwory "Co tam jest" i "Ucisz lęki".
Wiktionary oraz Wikipedia
stopień wyższy od przysłówka: absolutnie
SJP.pl
1. niezależność od jakichkolwiek warunków; bezwzględność;
2. dawniej: samowładność, niepodleganie żadnej władzy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bezwzględność, niezależność od wszelkiego uwarunkowania
(1.2) daw. samowładność, niepodleganie żadnej władzy
SJP.pl
Wiktionary
1. całkowity, zupełny (np. absolutna cisza);
2. dotyczący absolutu, istniejący niezależnie i obiektywnie (np. prawda absolutna);
3. odnoszący się do absolutyzmu (np. władca absolutny)
przymiotnik relacyjny
(1.1) całkowity, zupełny, bezwzględny
(1.2) niekwestionowany
(1.3) filoz. istniejący obiektywnie
(1.4) polit. oparty na zasadach absolutyzmu lub rządzący według tych zasad
(1.5) fiz. o temperaturze: wyrażona w skali Kelvina
SJP.pl
Wiktionary
1. akt parlamentu uznający na podstawie sprawozdania prawidłowość wykonania przez rząd budżetu za rok poprzedni,
2. ukończenie studiów wyższych bez uzyskania dyplomu
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ofic. zatwierdzenie sprawozdania z działalności, zwykle finansowej;
(1.2) ofic. zwolnienie od odpowiedzialności
(1.3) ofic. ukończenie studiów wyższych bez dyplomu;
Absolutorium (łac. absolutorium – zwolnienie, unieważnienie) – określenie aktu prawnego, który dokonywany jest poprzez organ uprawniony (np. parlament) na podstawie przedstawionego sprawozdania rachunkowego. Udzielenie absolutorium oznacza stwierdzenie prawidłowości działania finansowego organu wykonawczego (w tym przypadku rządu) w określonym przedziale czasowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: absolutorium
przymiotnik relacyjny
(1.1) ofic. związany z absolutorium, dotyczący absolutorium
SJP.pl
Wiktionary
zwolennik absolutyzmu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) polit. zwolennik absolutyzmu – ustroju państwowego
(1.2) filoz. zwolennik absolutyzmu – doktryny filozoficznej
SJP.pl
Wiktionary
zwolenniczka absolutyzmu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. zwolenniczka absolutyzmu – ustroju państwowego
(1.2) filoz. zwolenniczka absolutyzmu – doktryny filozoficznej
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący absolutyzmu, odnoszący się do sfery absolutu
przymiotnik jakościowy
(1.1) polit. oparty na zasadach absolutyzmu (ustroju państwowego)
(1.2) filoz. nacechowany absolutyzmem (doktryną filozoficzną)
SJP.pl
Wiktionary
traktowanie czegoś jako rzeczy absolutnej, bezwzględnie słusznej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) traktowanie czegoś jako rzeczy absolutnej, niezmiennej, stałej, bezwzględnej
SJP.pl
Wiktionary
1. forma rządów, w której nieograniczona władza należy do jednego człowieka i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną; samowładztwo, jedynowładztwo, autokratyzm, autokracja, autarchia (rzadziej);
2. w filozofii: pogląd zakładający niezmienność, wieczność i niezależność od człowieka takich wartości, jak dobro, piękno, prawda
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) polit. monarchia nieograniczona;
(1.2) filoz. pogląd, według którego takie wartości, jak prawda, dobro, piękno są niezmienne, wieczne i niezależne od człowieka;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
uznawać coś za bezwzględnie słuszne, idealne (np. Niebezpiecznie jest absolutyzować profesjonalizm - zawodowy oszust i morderca to także profesjonalista.)
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) traktować coś jako rzecz absolutną, niezmienną, bezwzględną
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) traktowanie czegoś jako rzeczy bezwzględnej, niezmiennej
Wiktionary
związany z absolwentami (np. staż absolwencki, ankieta absolwencka)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z absolwentami, dotyczący absolwentów; przeznaczony dla absolwentów
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co absolwenckie
Wiktionary
osoba, która ukończyła szkołę, uczelnię lub kurs
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która ukończyła szkołę, uczelnię, kurs;
Absolwent (z łac. absolvens „kończący”) – osoba, która ukończyła szkołę, uczelnię lub kurs.
Absolwenci studiów w Polsce otrzymują dyplom ukończenia studiów na określonym kierunku i profilu potwierdzający wykształcenie wyższe oraz tytuł zawodowy:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
uczennica, która ukończyła szkołę lub uczelnię
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dziewczyna lub kobieta, która ukończyła szkołę, uczelnię, kurs
Absolwent (z łac. absolvens „kończący”) – osoba, która ukończyła szkołę, uczelnię lub kurs.
Absolwenci studiów w Polsce otrzymują dyplom ukończenia studiów na określonym kierunku i profilu potwierdzający wykształcenie wyższe oraz tytuł zawodowy:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzale:
1. rozgrzeszać;
2. uwalniać od oskarżenia
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) rel. udzielać absolucji, rozgrzeszenia
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. udzielanie rozgrzeszenia
Wiktionary
w fizyce: współczynnik charakteryzujący pochłanianie światła w ośrodku optycznym; gęstość optyczna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. wielkość fizyczna, współczynnik pochłaniania światła
Absorpcja – w optyce proces pochłaniania energii fali elektromagnetycznej przez substancję. Natężenie światła wiązki przechodzącej przez substancję ulega zmniejszeniu nie tylko w wyniku absorpcji, lecz również na skutek rozpraszania światła. O ile jednak promieniowanie rozproszone opuszcza ciało, to część zaabsorbowana zanika powodując wzrost energii wewnętrznej tego ciała.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
składnik gazowy pochłaniany przez ciecz lub ciało stałe w procesie absorpcji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. składnik gazowy pochłaniany przez absorbent podczas absorpcji
Sorpcja – pochłanianie jednej substancji (gazów, par cieczy, par substancji stałych i ciał rozpuszczonych w cieczach), zwanej sorbatem, przez inną substancję (ciało porowate), zwaną sorbentem.
Procesom sorpcyjnym często towarzyszą inne, jak powierzchniowe wytrącanie się trudno rozpuszczalnych soli (właściwości roztworu przy granicy faz są często inne niż w głębi roztworu, na przykład może być zmieniona przenikalność dielektryczna).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ciecz lub ciało stałe pochłaniające składnik gazowy w procesie absorpcji; pochłaniacz
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. substancja, która pochłania wgłębnie (absorbuje) inną (absorbat)
Sorpcja – pochłanianie jednej substancji (gazów, par cieczy, par substancji stałych i ciał rozpuszczonych w cieczach), zwanej sorbatem, przez inną substancję (ciało porowate), zwaną sorbentem.
Procesom sorpcyjnym często towarzyszą inne, jak powierzchniowe wytrącanie się trudno rozpuszczalnych soli (właściwości roztworu przy granicy faz są często inne niż w głębi roztworu, na przykład może być zmieniona przenikalność dielektryczna).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
urządzenie do wchłaniania substancji lub energii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. techn. sprzęt laboratoryjny lub urządzenie przemysłowe, służące do pochłaniania (absorpcji) niektórych składników mieszaniny gazowej przez ciecz;
Aparat absorpcyjny (absorber, płuczka, skruber) – sprzęt laboratoryjny lub urządzenie przemysłowe, służące do pochłaniania (absorpcji) niektórych składników mieszaniny gazowej przez ciecz.
Służyć może zarówno do oczyszczania gazów, jak i wychwytywania z mieszanin gazowych pożądanych składników. Absorber działa na zasadzie absorpcji gazu w cieczy, która w urządzeniu płynie najczęściej w przeciwprądzie do gazu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. pochłaniać całkowicie czyjąś uwagę, zajmować komuś czas;
2. wiązać chemicznie
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) chem. fiz. pochłaniać substancję, energię; wiązać chemicznie
(1.2) przen. całkowicie pochłaniać czyjeś myśli, uwagę, czas; zajmować kogoś
(1.3) pozyskiwać i wykorzystywać środki finansowe
SJP.pl
Wiktionary
dający się wchłonąć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) fiz. pochłanianie substancji
(1.2) zaprzątanie uwagi, myśli
(1.3) pozyskiwanie i wykorzystywanie środków finansowych
Wiktionary
żywo kogoś zajmujący, pochłaniający czyjąś uwagę
SJP.pl
wchłanianie; m.in. chem. pochłanianie gazu przez ciecz, fiz. pochłanianie promieniowania
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. chem. proces wnikania cząstek do wnętrza innej substancji tworzącej dowolną fazę ciągłą;
(1.2) opt. proces pochłaniania energii fali przez ciało;
(1.3) ekon. adm. wykorzystanie zasobów finansowych lub gospodarczych
(1.4) jęz. proces łączenia się przyrostka z zakończeniem podstawy słowotwórczej
Absorpcja (od łac. absorptio – pochłanianie) – termin używany w różnych dziedzinach i oznacza proces przyjmowania lub wchłaniania czegoś.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
metody chemicznej analizy instrumentalnej oparte na badaniu i pomiarach absorpcji promieniowania w zakresie od ultrafioletu do podczerwieni (spektrofotometria, kolorymetria)
SJP.pl
Wikipedia
1. wchłanialność substancji lub energii;
2. w ekonomii: zdolność do korzystania z zewnętrznych zasobów finansowych lub gospodarczych
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z absorpcją
SJP.pl
Wiktionary
środowiskowo: stan głodu narkotycznego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) środ. u narkomanów: zespół abstynencyjny od narkotyków, głód narkotyczny
SJP.pl
Wiktionary
1. pomijać coś w rozmowie na rzecz czegoś ważniejszego, świadomie czegoś nie uwzględniać;
2. tworzyć ogólne pojęcia, wyodrębniać cechy istotne od nieistotnych w danym zjawisku czy przedmiocie
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) filoz. dokonywać wyodrębnienia w jakimś zagadnieniu, zjawisku lub przedmiocie, jego różnych cech lub określać relacje między nimi w celu stworzenia pojęcia ogólnego
(1.2) książk. celowo i świadomie pomijać w rozważaniach jakąś cechę lub aspekt, żeby ułatwić analizę; nie uwzględniać czegoś
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) książk. celowe i świadome pomijanie w rozważaniach jakiejś cechy lub aspektu, aby ułatwić analizę
Wiktionary oraz Wikipedia
1. pogląd, twierdzenie słabo związane z rzeczywistością, nieoparte na faktach;
2. coś niekonkretnego, trudnego do zrozumienia;
3. pomysł niemożliwy do zrealizowania;
4. pojęcie niemające odpowiednika w konkretnym przedmiocie, np. piękno; abstrakt;
5. tworzenie takich pojęć; abstrahowanie;
6. dzieło sztuki niemające bezpośredniego odniesienia do form i przedmiotów obserwowanych w naturze
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nierealny pogląd
(1.2) coś trudnego do zrealizowania lub zdefiniowania
(1.3) pojęcie ogólne
(1.4) proces tworzenia pojęć ogólnych;
(1.5) szt. kompozycja barw i kształtów bez widocznego związku z rzeczywistością;
(1.6) inform. proces upraszczania problemu realizowany m.in. przez separowanie interfejsu i implementacji;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. artysta tworzący według zasad abstrakcjonizmu;
2. człowiek operujący abstrakcjami w rozumowaniu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) artysta tworzący dzieła zgodnie z założeniami abstrakcjonizmu
SJP.pl
Wiktionary
1. artystka tworząca według zasad abstrakcjonizmu;
2. kobieta operująca abstrakcjami w rozumowaniu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) artystka tworząca dzieła zgodnie z założeniami abstrakcjonizmu
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: abstrakcjonizm
przymiotnik relacyjny
(1.1) szt. związany z abstrakcjonizmem
SJP.pl
Wiktionary
charakterystyczna dla sztuki XX wieku tendencja polegająca na rezygnacji z odtwarzania rzeczywistości i posługiwaniu się formami plastycznymi powstałymi z połączenia figur geometrycznych, kompozycji kolorowych płaszczyzn i plam
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szt. kierunek w sztuce XX wieku, w którym charakterystyczne jest wyeliminowanie wszelkich bezpośrednich odniesień do form lub przedmiotów obserwowanych w naturze;
Abstrakcjonizm (łac. abstractio „oderwanie”) – kierunek we współczesnych sztukach plastycznych, który charakteryzuje się wyeliminowaniem wszelkich przedstawień mających bezpośrednie odniesienie do form lub przedmiotów obserwowanych w rzeczywistości. Jest to sztuka abstrakcyjna, bezprzedmiotowa. Malarze abstrakcyjni szukali nowych form tj.: linia – plama, pion – poziom, odrzucając figuratywność na rzecz wewnętrznej konstrukcji obrazu układu linii barwnych plam, prostych form geometrycznych. Malarstwo to pragnęło wyzwolić się od tematu, odejść od rzeczywistości, zrezygnować z naśladowania natury, dopuszczając inspiracje naturą. Prekursorami abstrakcjonizmu byli: Hilma af Klint, Wassily Kandinsky, Edward Munch.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób abstrakcyjny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: abstrakcyjnie
SJP.pl
1. cecha czegoś trudnego do pojęcia lub uznania za rzeczywiste;
2. cecha czegoś będącego kompozycją linii, plam itp.;
3. cecha czegoś opierającego się na wyodrębnianiu najważniejszych cech pewnej grupy obiektów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest abstrakcyjne; cecha tych, którzy są abstrakcyjni
SJP.pl
Wiktionary
1. niemający związku z rzeczywistością lub słabo z nią związany;
2. w filozofii: będący wynikiem abstrahowania;
3. odnoszący się do abstrakcjonizmu (np. malarstwo abstrakcyjne)
przymiotnik jakościowy
(1.1) nie mający związku z rzeczywistością
(1.2) niezrozumiały lub niewykonalny
(1.3) będący wynikiem wydzielenia cech ogólnych
(1.4) typowy dla abstrakcjonizmu
(1.5) abstrahowany od pewnych wybranych własności danego obiektu
SJP.pl
Wiktionary
1. pojęcie oderwane, abstrakcyjne; abstrakcja;
2. streszczenie dokumentu pierwotnego, mające służyć jak najszerszemu jego zobrazowaniu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) filoz. pojęcie ogólne utworzone w wyniku abstrahowania, niemające odpowiednika w konkretnym rzeczywistym przedmiocie
(1.2) książk. zwięzły wyciąg z tekstu naukowego lub dokumentu, publikowany najczęściej w języku angielskim
Abstrakt – streszczenie publikacji naukowej lub książki, w którym w formie maksymalnie skondensowanej z jak największą liczbą słów kluczowych, zawarte są podstawowe informacje o tezie artykułu, metodyce przeprowadzonych badań, najważniejszych wynikach oraz wnioskach. Jest publikacją pojawiającą się okresowo w celu skrótowego przedstawienia wyników badań w jakiejś dziedzinie nauki w jednym lub kilku krajach. Abstrakt liczy zwykle od 150 do 600 słów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z abstraktem
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z abstraktem, dotyczący abstraktu
SJP.pl
Wiktionary
świadome powstrzymywanie się od czegoś, przede wszystkim od używania alkoholu, tytoniu, narkotyków itp.; wstrzemięźliwość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. powstrzymywanie się głównie przed piciem alkoholu; w szerszym znaczeniu także od wszelkich używek, seksu itp.;
(1.2) ekon. powstrzymywanie się od konsumpcji
Abstynencja (łac. abstinentia ‘powściągliwość’) – powstrzymywanie się od czegoś, najczęściej od przyjmowania substancji psychoaktywnych (psychotropowych, powodujących czasowe zmiany postrzegania, nastroju, świadomości i zachowania), często skutkującego uzależnieniem – tzw. używek (np. alkoholu, narkotyków, papierosów), także leków.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
taki, którego założeniem jest powstrzymywanie się od picia alkoholu
przymiotnik
(1.1) związany z abstynentami
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: abstynencja (np. alkoholowy zespół abstynencyjny, objawy abstynencyjne)
przymiotnik
(1.1) związany z powstrzymywaniem się od używki
SJP.pl
Wiktionary
mężczyzna powstrzymujący się od picia alkoholu; także: ktoś powstrzymujący się od czegoś innego (zwykle powszechnie czynionego i przyjemnego)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba nie pijąca napojów alkoholowych
(1.2) osoba wstrzemięźliwa, powściągliwa, powstrzymująca się od czegoś
Abstynent alkoholowy – osoba, która w ogóle nie spożywa żadnych napojów alkoholowych.
Abstynentów możemy podzielić na abstynentów pierwotnych i wtórnych. Abstynent pierwotny to osoba, która nigdy nie piła napojów alkoholowych, natomiast abstynent wtórny to osoba, która w przeszłości piła napoje alkoholowe, ale przestała.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta powstrzymująca się od picia alkoholu; także: kobieta powstrzymująca się od czegoś innego (zwykle powszechnie czynionego i przyjemnego)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta nie pijąca napojów alkoholowych
(1.2) kobieta wstrzemięźliwa, powściągliwa, powstrzymująca się od czegoś
SJP.pl
Wiktionary
1. to, co jest pozbawione sensu; niedorzeczność, nonsens;
2. w logice: wyrażenie wewnętrznie sprzeczne;
3. w filozofii: bezsensowność świata i ludzkiego życia wydającego się zmierzać donikąd
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) nonsens, coś bez logicznego uzasadnienia
(1.2) log. wyrażenie wewnętrznie sprzeczne;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
autor utworu literackiego opartego na absurdzie, np. Samuel Beckett - twórca teatru absurdu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która tworzy, myśli lub działa w duchu absurdu
SJP.pl
Wiktionary
1. pomniejszać znaczenie czegoś;
2. powodować, że coś staje się absurdalne
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) czynić coś absurdalnym
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) książk. doprowadzanie do absurdu, sprowadzanie do absurdu
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób absurdalny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: absurdalnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: absurdalny
SJP.pl
coś absurdalnego, niemającego sensu; niedorzeczność, nonsens
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co jest absurdalne, niedorzeczność
SJP.pl
Wiktionary
bezsensowny, nielogiczny
przymiotnik
(1.1) nie podlegający logicznemu wyjaśnieniu
(1.2) log. wewnętrznie sprzeczny
(1.3) pot. ogromny
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. zob. absurd.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) daw. absurdalny
Wiktionary
1. zwolennik absurdyzmu (poglądu uznającego rzeczywistość za absurdalną);
2. artysta akcentujący w swej sztuce absurdalność otaczającej nas rzeczywistości
SJP.pl
pogląd uznający rzeczywistość za absurdalną oraz kierunek w sztuce usiłujący tę absurdalność pokazać
Absurdyzm – pogląd uznający rzeczywistość za absurdalną, a ludzkie działania mające na celu zrozumienie rzeczywistości za niemogące osiągnąć swego celu. Jest związany z nihilizmem i egzystencjalizmem.
Absurdyzm został poruszony m.in. w mikropowieści Obcy francuskiego pisarza i noblisty Alberta Camusa, przedstawiającej losy człowieka wyobcowanego w świecie zła i hipokryzji.
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: absurd
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. zob. apsyda.
Wiktionary
apsyda;
1. kościelne pomieszczenie zamykające prezbiterium lub nawę
2. punkt minimalnej lub maksymalnej odległości ciał niebieskich względem siebie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. apsyda.
Apsyda (lub absyda) – pomieszczenie na rzucie półkola, półelipsy lub wieloboku, dostawione do bryły budynku, często świątyni i otwarte do jej wnętrza. Zazwyczaj zamyka prezbiterium, czasem nawy boczne i ramiona transeptu lub westwerk. Apsyda jest zwykle mniejsza lub równa bryle części budynku, która jest przez nią zamknięta. Występowała już w architekturze rzymskiej, stąd przejęta przez chrześcijaństwo.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ absyda; apsydalny, apsydowy, absydowy
SJP.pl
→ absyda; absydalny, apsydalny, apsydowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od absynt
Wiktionary
nalewka spirytusowa na piołunie i innych ziołach; piołunówka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spoż. nalewka spirytusowa na piołunie i innych ziołach aromatycznych;
Absynt (Absinthe, Absinth) – wysokoprocentowy napój alkoholowy otrzymywany w procesie ekstrakcji kwiatów i liści piołunu (Artemisia absinthium), anyżu i kopru włoskiego oraz mniejszych ilości innych ziół. Absynt zaliczany jest do wódek smakowych. Zdarza się, że jest błędnie klasyfikowany jako rodzaj nalewki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ absynt
przymiotnik
(1.1) związany z absyntem; zawierający absynt
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. szach. szach, zaszachowanie
Abszach – szczególna odmiana szacha w partii szachów, w której król jest zagrożony biciem w następnym posunięciu; przy czym sytuacja ta nie nastąpiła w wyniku przesunięcia figury szachującej, ale poprzez jej odsłonięcie, gdy na drodze do bicia stała wcześniej inna figura o tym samym kolorze, co figura szachująca.
Figurami zdolnymi do utworzenia abszacha są: goniec, wieża i hetman.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) reg-pl|Górny Śląsk. studniówka, uroczystość, zabawa
(1.2) reg-pl|Górny Śląsk. przyjęcie pożegnalne
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. ozdobna wypustka
(1.2) stpol. obramowanie
(1.3) gw-pl|Górny Śląsk. odmowa
Wiktionary
niesmak, absmak; przestarzale:
1. odraza, wstręt, obrzydzenie;
2. przykry smak w ustach
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. absmak.
SJP.pl
Wiktionary
środowiskowo o szmince służącej do usuwania charakteryzacji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) środ. teatr. szminka używana do usuwania charakteryzacji
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) reg. techn. pierwsza deska obcięta z kloca drzewa
(1.2) gwara. techn. obła, wąska powierzchnia po bokach tarcicy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) stpol. dymisjonowanie
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z absztyfikantem, dotyczący absztyfikanta
Wiktionary
potocznie: mężczyzna zabiegający o względy kobiety; zalotnik, konkurent, wielbiciel, epuzer
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. żart. osoba starająca się o względy kobiety; konkurent, zalotnik
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) absztyfikowanie się: żart. zalecanie się, wdzięczenie się, nadskakiwanie, przypochlebianie się
Wiktionary
1. dawniej: zwolnienie ze służby;
2. regionalnie: kwitek, świadectwo, dokument
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. zwolnienie ze służby, głównie wojskowej
(1.2) gw-pl|Górny Śląsk. wyrok sądowy
Abszyt – akt dymisji; termin używany zwłaszcza w dawnej biurowości wojskowej, z niemieckiego Abschied (pożegnanie).
W dawnej Polsce zwolnienie ze służby wojskowej, z niemieckiego Abschied, Abschied nehmen. Na Śląsku abszyt oznaczał także wyrok sądu. W języku potocznym funkcjonowało natomiast powiedzenie: dać abszyt, co oznaczało „odprawić kogoś z kwitkiem“, również w przypadku starań o rękę niewiasty.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej:
1. zwalniać ze służby, zwykle wojskowej, dymisjonować;
2. abszytować się - zwolnić się ze służby, zwykle wojskowej
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) daw. dawać abszyt; odprawiać, zwalniać ze służby, głównie wojskowej
czasownik zwrotny niedokonany abszytować się (dk. brak)
(2.1) daw. uzyskiwać abszyt; zwalniać się z wojska, ze służby
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. zwalnianie ze służby, przede wszystkim wojskowej
Wiktionary
dawniej: związany ze zwolnieniem ze służby
przymiotnik
(1.1) daw. zwykle wojsk. zwolniony ze służby, dotyczący zwolnienia ze służby
SJP.pl
Wiktionary
skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego
(1.1) = ang. Abdominal, Buttocks, Thighs → brzuch, uda, pośladki (rodzaj ćwiczeń fizycznych ujędrniających mięśnie brzucha, ud i pośladków)
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) stpol. wędlina spożywana przez żołnierzy w terenie ok. XVII wieku albo rodzaj salcesonu
Wiktionary
stolica Nigerii
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica Nigerii;
Abudża (ang. Abuja) – miasto w Nigerii, od 1991 stolica tego państwa, leży w stanie Federalne Terytorium Stołeczne. Siedziba rządu federalnego Nigerii, w której znajdują się najważniejsze instytucje państwowe, zabytki i budynki rozsiane po ponad 50 dystryktach. 12 grudnia 1991 r. miasto zastąpiło Lagos (najludniejsze miasto w Nigerii) jako stolicę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Abudży (stolicy Nigerii); abudżyjczyk
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Abudży
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Abudży (stolicy Nigerii); abudżyjka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Abudży
SJP.pl
Wiktionary
→ Abudża; abudżyjski
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do miasta Abudża
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Abudży (stolicy Nigerii); abudżańczyk
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Abudży
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Abudży (stolicy Nigerii); abudżanka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Abudży
SJP.pl
Wiktionary
→ Abudża; abudżański
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do miasta Abudża
SJP.pl
Wiktionary
w językach indyjskich (np. bengalski, tybetański): alfabet, w którym jedna litera oznacza sylabę z samogłoską domyślną; alfabet sylabiczny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. alfabet sylabiczny
Alfabet sylabiczny, abugida – rodzaj alfabetu, w którym jedna litera reprezentuje zasadniczo całą sylabę wraz z „domyślną” samogłoską. Samogłoska domyślna najczęściej jest dość neutralna, typu szwa, jednak w zależności od języka może mieć różne zabarwienie np. [ə] w hindi, [ɔ] w języku bengalskim lub [a] w języku tybetańskim. Podstawą litery jest najczęściej spółgłoska, a występujące w sylabie samogłoski inne niż domyślna zapisuje się za pomocą dodania różnorodnych znaków diakrytycznych, choć istnieją również odrębne znaki do zapisu samogłosek. Sama nazwa „abugida” używana przez językoznawców została przejęta przez P. T. Danielsa z etiopskiego określenia alfabetu ge'ez od pierwszych czterech liter w tym alfabecie: aləf, bet, gäməl, dənt (analogia do słów „alfabet” czy „abecadło”).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
chorobliwe osłabienie lub brak woli w podejmowaniu decyzji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. psych. chorobliwe osłabienie lub brak woli w podejmowaniu decyzji
Abulia (stgr. ἀβουλία = brak woli) – objaw kliniczny pod postacią zaburzenia aktywności, polegający na chorobliwym niedostatku lub braku woli, który przejawia się w niemożności podejmowania decyzji i działania nawet przy podejmowaniu drobnych decyzji. Towarzyszy obniżeniu napędu psychoruchowego występującemu w niektórych zaburzeniach neurotycznych i psychotycznych. Objaw charakterystyczny dla depresji endogennej, schizofrenii oraz uszkodzenia płatów czołowych (zespół czołowy), często w połączeniu z lękiem. Czasem zamiast terminu abulia używa się słowa hipobulia, podkreślając tym samym, że chodzi o obniżenie aktywności, a nie jej całkowity zanik.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta cierpiąca na abulię
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta cierpiąca na abulię
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący abulii (np. abuliczne objawy, abuliczne osłabienie woli)
przymiotnik
(1.1) psych. związany z abulią, dotyczący abulii
SJP.pl
Wiktionary
osoba cierpiąca na abulię
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba cierpiąca na abulię
SJP.pl
Wiktionary
1. w astrofizyce: częstość występowania danego pierwiastka chemicznego we wszechświecie;
2. abundancja izotopu, abundancja naturalna – procentowa zawartość danego izotopu pierwiastka w pierwiastku występującym naturalnie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stan, w którym czegoś jest więcej niż potrzeba
Abundancja (ang.) abundance – "obfitość") – termin stosowany m.in. w
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
Abundancjusz, Abundiusz – imiona męskie pochodzenia łacińskiego, od łac. Abundiantus, co oznacza „bujny, obfity, liczny”.
Patronami tego imienia są:
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zool. forma melanizmu polegająca na powstawaniu nowych, czarnych lub ciemnych elementów desenia w ubarwieniu zwierząt;
Abundyzm – forma melanizmu, nazywana też pseudomelanizmem, polegająca na powstawaniu nowych, czarnych lub ciemnych elementów desenia w ubarwieniu zwierząt. Jest efektem wzrostu ciemnej pigmentacji w powłoce ciała. Przy znacznym zaciemnieniu jaśniejszych deseni ubarwienie zwierzęcia daje wrażenie melanistycznego, stąd nazwa pseudomelanizm.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. kość słoniowa
Wiktionary
roślina zielna lub krzew z rodziny ślazowatych; zaślaz, klonik
Zaślaz, klonik (Abutilon Mill.) – rodzaj roślin z rodziny ślazowatych. Obejmuje ok. 120, 150, 177 gatunków. Rośliny te występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej całego świata, z dużym zróżnicowaniem w Australii (48 gatunków). W Europie rośnie tylko jeden gatunek – zaślaz pospolity A. theophrasti, w Polsce jako antropofit lokalnie zadomowiony. Rośliny te rosną w różnych siedliskach od lasów po otwarte miejsca skaliste.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) w twórczości Adama Mickiewicza: nadużycie
Wiktionary
mieszkaniec Abu Zabi (miasta); zabijczyk
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Abu Zabi (emiratu)
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Abu Zabi (miasta); zabijka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Abu Zabi (emiratu)
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący miasta lub emiratu Abu Zabi; zabijski
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do miasta Abu Zabi
(1.2) odnoszący się do emiratu Abu Zabi
SJP.pl
Wiktionary
→ abuzywny; niedozwoloność
SJP.pl
niedozwolony, np. klauzula abuzywna
przymiotnik
(1.1) praw. naruszający zasady współżycia społecznego, stanowiący nadużycie, zawierający zakazane zapisy
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: a-be-WU] skrót od: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) = adm. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: abwera] niemiecki wywiad i kontrwywiad w latach 1921-1944; abwera, Abwehra
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. niemiecki wywiad i kontrwywiad działający przed i w trakcie drugiej wojny światowej;
Abwehra, właśc. Abwehr (niem. Abwehr – „obrona”) – nazwa niemieckiego organu wywiadu i kontrwywiadu wojskowego w latach 1921–1944.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Abwehrą, dotyczący Abwehry
Wiktionary
niemiecki wywiad i kontrwywiad w latach 1921-1944; Abwehra, abwehra
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zob. Abwehra.
Abwehra, właśc. Abwehr (niem. Abwehr – „obrona”) – nazwa niemieckiego organu wywiadu i kontrwywiadu wojskowego w latach 1921–1944.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Abbeville
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Abbeville
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Abbeville
SJP.pl
→ Abbeville (miasto we Francji); abewilski
przymiotnik
(1.1) związany z Abbeville, dotyczący Abbeville
(1.2) związany z kulturą abwilską
SJP.pl
Wiktionary
1. spójnik łączący zdania; żeby;
2. partykuła:
a) wyrażające życzenie (np. Aby do wiosny!); byle ;
b) wyrażająca wątpliwość (np. Aby nie za późno na tłumaczenia?)
spójnik międzyzdaniowy
(1.1) …wprowadzający zdanie podrzędne: celu
(1.2) …wprowadzający zdanie podrzędne: skutku
(1.3) …wprowadzający zdanie podrzędne: dopełnienia
(1.4) stpol. choćby
partykuła
(2.1) dial. jedynie, tylko, zaledwie
Aby – wieś w Anglii, w hrabstwie Lincolnshire, w dystrykcie East Lindsey. Leży 45 km na wschód od Lincoln i 198 km na północ od Londynu. Aby jest wspomniana w Domesday Book (1086) jako Abi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nie przykładając się, niestarannie; aby tylko, byle jak
przysłówek sposobu
(1.1) gwara pałucka: ledwie, ledwo, z ledwością, z trudem
partykuła
(2.1) gwara pałucka: ledwie, zaledwie
SJP.pl
Wiktionary
starożytne miasto położone w Azji Mniejszej
Abdżu – nazwa miejscowa zapisana hieroglificznie
Abydos (eg. Abdżu, arab. Arabat el-Madfurnah – Pogrzebany Arabat) – starożytne miasto w Górnym Egipcie, obecnie mała wioska na zachodnim brzegu Nilu. W starożytności w pobliżu znajdowało się miasto Tinis, z którego zgodnie z przekazem miał pochodzić faraon Narmer.
SJP.pl
Wikipedia
strefa wód oceanicznych i morskich rozciągająca się od ok. 1700 do ok. 6000 metrów poniżej lustra wody; strefa bezświetlna, o niskiej temperaturze i wysokim ciśnieniu wody; abisal; strefa głębinowa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geogr. zob. abisal.
Abisal, abysal, strefa głębinowa, strefa abysalna (od gr. ábyssos – bezdenna głębia, otchłań) – strefa głębokościowa mórz, oceanów i głębokich jezior pomiędzy strefą batialną a hadalną (głębokości od ok. 1700 m pod poziomem lustra wody). Jest najuboższa w składniki pokarmowe, pozbawiona światła, charakteryzuje się niską temperaturą (ok. 3 °C) i wysokim ciśnieniem wody (ok. 300-600 atmosfer).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
głębinowy (abisalny), denny
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. zob. abisalny.
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. obcas
Wiktionary oraz Wikipedia