Ex

ex – edytor wierszowy w systemie UNIX. Zasadnicza różnica między tego typu edytorami a współczesnymi wizualnymi edytorami tekstu polega na skupieniu uwagi użytkownika na pracy z pojedynczymi wierszami tekstu, a nie całym tekstem. Innymi słowy – uwypuklony zostaje podział pliku tekstowego na poszczególne wiersze, które mogą być modyfikowane przez użytkownika pojedynczo za pomocą poleceń wydawanych programowi w trybie interaktywnym, w podobny sposób jak w wierszu poleceń systemów DOS lub UNIX.


Źródła:

Wikipedia

Exbud

Exbud Skanska - przedsiębiorstwo budowlane


Exbud Skanska – przedsiębiorstwo budowlane, powstałe w 1977 r. jako Przedsiębiorstwo Eksportu Budownictwa i Usług Technicznych w Kielcach. Sprywatyzowane i przekształcone w spółkę Exbud 28 września 1990 r. Wprowadzona na Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie jako jedna z 5 pierwszych spółek. Notowana na giełdzie do 25 lipca 2002 r. Od roku 2000 należy do Grupy Skanska.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Exc.

skrót od: excudit (z łaciny: wyrył, wyrzeźbił - słowo znajdujące się na dawnych sztychach)


Źródła:

SJP.pl

Excalibur

[czytaj: ekskalibur] legendarny miecz tkwiący w kamieniu, mający zagwarantować tron brytyjski osobie, która go wyciągnie; zdobyty przez Artura


Excalibur (Ekskalibur) (wal. Caledfwlch, w wolnym przekładzie „miecz światła”) – miecz z legend arturiańskich. Otrzymał go król Artur od Pani Jeziora po tym, jak złamał poprzedni „Miecz z Kamienia”. Broń ta miała być wieczna, a jej pochwa miała tę właściwość, że noszącemu nie zagrażały żadne rany.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Excel

[czytaj: eksel] arkusz kalkulacyjny będący jednym z elementów pakietu Microsoft Office


Oprogramowanie

Samochody


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Excelsior

krój pisma drukarskiego opierający się na wzorach klasycznych; excelsior


Miejscowości w USA:

Gminy w USA:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Exchange

[czytaj: eksczejndż] skrótowa nazwa Microsoft Exchange, systemu pocztowego przeznaczonego dla systemów Windows NT


Microsoft Exchange – system pocztowy przeznaczony dla systemów Windows NT.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Exclusive

Exclusive – określenie oprogramowania (zazwyczaj gry komputerowej lub konsolowej), wydawanego wyłącznie na jedną platformę sprzętowo-programową w wyniku podpisania umów na wyłączność pomiędzy producentem a dystrybutorem oprogramowania. Określenie jest używane głównie w celach marketingowych w przypadku znanych tytułów i ma za zadanie zachęcić potencjalnego klienta do zakupu konkretnego sprzętu i oprogramowania, aby móc korzystać z danego produktu.


Źródła:

Wikipedia

Excudit

łac. wyrył, wyrzeźbił (słowo znajdujące się na dawnych sztychach)


Źródła:

SJP.pl

Exe

rozszerzenie pliku komputerowego, aplikacja


EXE (od ang. executable, wykonywalny) – rozszerzenie nazwy pliku wykonywalnego w systemach Microsoft Windows, MS-DOS oraz OS/2; pliki o tym rozszerzeniu w zamierzeniu zawierają przede wszystkim skompilowany kod maszynowy programu, choć może zawierać także inne zasoby (np. dotyczące struktury okien, ikony, obrazy, dźwięki, itp.).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Exemplum

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. wzór, przykład


Exemplum, egzemplum, kommemoracja (łac. commemoratio), przykład (łac. exemplum), wzór (łac. model) – w retoryce i dialektyce argument z wydarzenia lub wydarzeń rzeczywistych czy fikcyjnych, który jest elementem wypowiedzi. Podczas argumentacji exemplum jest przesłanką prowadzącą przez podobieństwo (łac. similitudo) lub porównanie (łac. comparatio) do orzekania o podmiocie wnioskowania.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Exequatur

[czytaj: eksekwatur] exsequatur;
1. fakt zatwierdzenia konsula przez państwo, w którym pełni on swoje przedstawicielstwo;
2. pismo potwierdzające ten fakt


Exequatur (z łac. niech będzie wykonane) – zgoda państwa przyjmującego na wykonywanie przez określoną osobę funkcji kierownika urzędu konsularnego państwa wysyłającego.

Exequatur wydawane jest w stosunku do przedstawionych przez kierownika urzędu tzw. listów komisyjnych. Niekiedy może dotyczyć także innych niż kierownik urzędu urzędników konsularnych. Państwo odmawiające udzielenia exequatur nie ma obowiązku uzasadnienia swojej odmowy. Od daty udzielenia exequatur zależy pierwszeństwo (precedencja) w ramach korpusu konsularnego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Exeter

[czytaj: Eks-ister] miasto w Anglii


Exeter (wym. /ˈɛksɪtə/) – miasto i dystrykt w Wielkiej Brytanii, ośrodek administracyjny hrabstwa Devon, port nad rzeką Exe, w pobliżu jej ujścia do kanału La Manche. W 2001 roku miasto liczyło 106 772 mieszkańców, a w 2021 roku – 126 175 mieszkańców. W mieście znajduje się główny kampus i siedziba Uniwersytetu w Exeter.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Exhortatio

Exhortatio, ekshortacja (łac. exhortatio ‘napomnienie, przestroga’) – moralne pouczenie znajdujące się na końcu utworu żałobnego, np. trenu.


Źródła:

Wikipedia

Exodium

w starożytnym Rzymie: wesoła scenka kończąca poważne dramatyczne przedstawienie


Źródła:

SJP.pl

Exodos

1. w teatrze antycznym: ostatnia pieśń chóru na zakończenie tragedii;
2. końcowa część dramatu zawierająca rozwiązanie akcji


Exodos (gr. ἔξοδος, éksodos – „odejście”) – w literaturze greckiej pieśń śpiewana na zakończenie tragedii przez chór schodzący z orchestry, już po zakończeniu właściwej akcji utworu. Zasadniczo nie wprowadza nowych zdarzeń, ale jest ich podsumowaniem oraz liryczno-moralistycznym komentarzem do nich.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Exodus

wyjście, wyjazd wielkiej liczby ludzi bądź zwierząt z jakiegoś miejsca; eksodus, masowa emigracja


W muzyce:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Expanded

ang. inform. rozszerzony


Źródła:

SJP.pl

Expander

Expander Advisors Sp. z o.o. – pierwszy w Polsce niezależny doradca finansowy, obecnie pośrednik finansowy. Przedsiębiorstwo posiada sieć 83 oddziałów (w tym 57 placówek franczyzowych) w 59 miastach. Działalność prowadzona jest w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.


Źródła:

Wikipedia

Expat

środowiskowo, rzadko: wybitny specjalista, który opuścił ojczyznę, by pracować za granicą; ekspat


Expat – biblioteka parsująca XML, napisana w C. Jako pierwszy otwartoźródłowy parser XML znalazła miejsce w wielu projektach, m.in. Apache, Mozilla, Perl, Python i PHP. API tej biblioteki zostało także napisane w wielu innych językach.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Expedite

z łaciny: bardzo dobrze, biegle, wprawnie; ekspedite


Źródła:

SJP.pl

Expedition

samochód typu Ford Expedition


Źródła:

SJP.pl

Expić

środowiskowo w grach komputerowych: zdobywać punkty doświadczenia; ekspić


Źródła:

SJP.pl

Explicit

z łaciny: formuła kończąca, zamykająca tekst


Explicit (łac. explicare – rozwijać; w tym kontekście: explicit – tu się kończy) – termin oznaczający ostatni fragment rękopisu lub inkunabułu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Explicite

[czytaj: eksPLIc-ite] z łaciny: wyraźnie, jasno, nie pozostawiając niczego domysłom odbiorcy


Źródła:

SJP.pl

Exploit

środowiskowo: atak wykorzystujący luki w zabezpieczeniach komputerów lub sieci


rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) inform. sposób wykorzystania błędu w oprogramowaniu do ataku informatycznego


Exploit – program mający na celu wykorzystanie istniejących błędów w oprogramowaniu.

Exploit wykorzystuje występujący w oprogramowaniu błąd programistyczny (np. przepełnienie bufora na stosie lub stercie, czy format string) w celu przejęcia kontroli nad działaniem procesu i wykonania odpowiednio spreparowanego kodu maszynowego (tzw. shellcode), który najczęściej wykonuje wywołanie systemowe uruchamiające powłokę systemową z uprawnieniami programu, w którym wykryto lukę w zabezpieczeniach.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Exploitowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) inform. pot. wykorzystywanie w ataku informatycznym błędów w oprogramowaniu


Źródła:

Wiktionary

Explorer

samochód typu Ford Explorer



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Expo

wielka wystawa narodowa lub międzynarodowa; expo


Wystawy światowe (wystawy powszechne, w skrócie EXPO od fr. lub ang. exposition) – nazwa zwyczajowo nadawana cyklicznym ekspozycjom prezentującym dorobek kulturalny, naukowy i techniczny krajów i narodów świata. Ciałem zajmującym się organizacją wystaw jest Międzynarodowe Biuro Wystaw Światowych (fr. Bureau International des Expositions, w skrócie BIE), powstałe w 1928 w wyniku umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez większość państw Ligi Narodów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Exposé

[czytaj: ekspoZE] programowe wystąpienie premiera lub ministra, wygłaszane zwykle w parlamencie po objęciu stanowiska, dotyczące założeń najbliższej polityki


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) polit. przemówienie premiera lub ministra przedstawiane w sejmie


Exposé – przemówienie programowe przedstawiane na forum parlamentu (jednej z jego izb).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Exprès

ekspres;
1. pośpieszna przesyłka pocztowa;
2. pociąg pośpieszny; express;
3. urządzenie elektryczne do szybkiego parzenia kawy;
4. dawniej: karabin szybkostrzelny;
5. potocznie: zamek błyskawiczny


Źródła:

SJP.pl

Express

[czytaj: ekspres] pociąg pośpieszny; expres, ekspres


Express – trzeci studyjny album szwedzkiej grupy Solid Base wydany jesienią 1999 roku.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Exsequatur

[czytaj: eksekwatur] exequatur;
1. fakt zatwierdzenia konsula przez państwo, w którym pełni on swoje przedstawicielstwo;
2. pismo potwierdzające ten fakt


Źródła:

SJP.pl

Exsultet

starożytny hymn wielkanocny śpiewany przez diakona przy święceniu świecy paschalnej; exultet


Orędzie paschalne lub Orędzie Wielkanocne (łac. Exsultet) – starożytna pieśń, przypisywana św. Ambrożemu lub św. Augustynowi.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Extasy

[czytaj: EKStazy] ecstasy, ekstazy, ekstaza, extazy;
1. syntetyczny narkotyk będący pochodną amfetaminy, środek psychoaktywny nielegalny w Polsce;
2. potocznie: tabletka zawierająca ten narkotyk


3,4-Metylenodioksymetamfetamina, MDMA, ecstasy, XTC – organiczny związek chemiczny, drugorzędowa amina, pochodna fenyloetyloaminy. Półsyntetyczna substancja psychoaktywna wykazująca działanie empatogenne, euforyczne i psychodeliczne.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Extazy

[czytaj: EKStazy] ecstasy, ekstazy, ekstaza, extasy;
1. syntetyczny narkotyk będący pochodną amfetaminy, środek psychoaktywny nielegalny w Polsce;
2. potocznie: tabletka zawierająca ten narkotyk



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Extended

ang. inform. rozszerzony, wzbogacony


Źródła:

SJP.pl

Extérieur

[czytaj: eksterJER] wygląd zewnętrzny, powierzchowność


Źródła:

SJP.pl

Extr.

skrót od: extractum (w farmacji: wyciąg, ekstrakt)


Źródła:

SJP.pl

Extra

ekstra; potocznie:
1. w użyciu przymiotnikowym:
a) dodatkowy, np. minuta extra;
b) atrakcyjny, bardzo dobry, np.: Ten film był extra.; świetny, super, hiper;
2. w użyciu przysłówkowym:
a) dodatkowo, np.: Dostaniesz długopis extra.;
b) atrakcyjnie, bardzo dobrze, np.: W tej bluzce wyglądasz extra.; świetnie, super, hiper


Źródła:

SJP.pl

Extractum

[czytaj: ekstraktum] w farmacji: wyciąg, ekstrakt


Źródła:

SJP.pl

Extranet

w informatyce: system łączący sieci intranetowe kilku współpracujących przedsiębiorstw lub organizacji; ekstranet


Ekstranet (extranet) – zamknięta sieć komputerowa oparta na protokołach internetowych, przeznaczona do wymiany informacji z partnerami biznesowymi.

Według ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych jest to niepubliczna sieć telekomunikacyjna, do której dostęp może być uzyskiwany z punktów dostępu usytuowanych w więcej niż jednej strukturze organizacyjnej lub organizacji.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Extravaganza

Extravaganza – rodzaj widowiska słowno–muzycznego zawierający elementy rewii, pantomimy, baletu a nawet cyrku, zapowiadający nadejście musicalu.

Termin po raz pierwszy został użyty w odniesieniu do spektaklu Charlesa Barrasa The Black Crook z 1866 roku, w którym to spektaklu rola muzyki była jeszcze ograniczona.


Źródła:

Wikipedia

Exultet

starożytny hymn wielkanocny śpiewany przez diakona przy święceniu świecy paschalnej; exsultet


Orędzie paschalne lub Orędzie Wielkanocne (łac. Exsultet) – starożytna pieśń, przypisywana św. Ambrożemu lub św. Augustynowi.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Exxon

[czytaj: EKson] koncern naftowy



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia