system religijno-etyczny, który powstał w Indiach około VI wieku p.n.e; założycielem był Wardhamana Mahawira; dźinizm; dżinizm; dżajnizm
SJP.pl
Jamshedpur (hindi जमशेदपुर, bengali জামশেদপুর, urdu جمشید پور) – aglomeracja miejska w Indiach w stanie Jharkhand na wyżynie Ćhota Nagpur. Około 628 tys. mieszkańców.
Jamshedpur jest stolicą dystryktu East Singhbhum. Zlokalizowane są tu zakłady przemysłowe koncernów: Tata Steel, Tata Motors, Tata Power, Lafarge Cement, Telcon, BOC Gases, Praxair, TCE, TCS, Timken India, Tinplate i innych.
Wikipedia
indyjska opowieść o poprzednich wcieleniach Buddy; dżataka
Dźataki (jātaka) – opowieści o poprzednich wcieleniach Buddy. To zbiór opowiadań z początku naszej ery, dający obraz ówczesnego folkloru i obyczajowości indyjskiej. Włączone strofy poetyckie stanowią część kanonu religii buddyjskiej.
Dźataki są częścią (jedną z dwunastu) kanonu therawady, czyli Tipitaki napisanej w języku pali. Zawierają 574 opowieści o poprzednich wcieleniach Buddy Śakjamuniego, m.in. jako bodhisattwy. Opowieści te były oparte na popularnych bajkach o zwierzętach, baśniach, przy czym bohatera identyfikowano z przyszłym Buddą. Często te historie przedstawiają poświęcenie bodhisattwy. Przyczyniały się one do przesunięcia celu drogi wyzwolenia z arahanta na Buddę, jako wzór etyczny przedstawiając bodhisattwę.
SJP.pl
Wikipedia
kasta hinduska
Dźati (sanskryt जाति, „urodzenie”, ang. jati) – element systemu stratyfikacji społecznej w Indiach, określany nie do końca poprawnie terminem kasta. Wyższym w randze, odnoszącym się do stanów społecznych w Indiach, jest termin warna. Bóstwo opiekuńcze dla konkretnej dźati to dźatidewata.
SJP.pl
Wikipedia
uderzać, godzić w kogoś czymś ostrym, kłującym; źgać; żgać
czasownik przechodni niedokonany (dk. dźgnąć)
(1.1) uderzać lub pchać czymś spiczastym i/lub ostrym
(1.2) daw. jeść długo i żarłocznie
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|dźgać.
Wiktionary
uderzyć kogoś czymś ostrym, kłującym, ukłuć; źgnąć; żgnąć
SJP.pl
uderzyć kogoś czymś ostrym, kłującym, ukłuć; źgnąć; żgnąć
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ugodzenie ostrym przedmiotem
SJP.pl
Wiktionary
Jharkhand (hindi झारखंड, trb.: Dźharkhand, trl.: Jhāṛkhaṁḍ; ang. Jharkhand) – stan we wschodnich Indiach, który powstał w wyniku wydzielenia części terytorium ze stanu Bihar 15 listopada 2000 roku. Jharkhand graniczy z Uttar Pradesh na północy, Chhattisgarh na zachodzie, Orisą na południu i Zachodnim Bengalem na wschodzie.
Popularne jest także określenie tego stanu jako Vananchal, co oznacza z hindi; vana – lasy i anachal – obszar.
Wikipedia
Wardhamana Mahawira (skr. वर्धमान vardhamāna - "wzrastający", to jego imię własne; महावीर mahāvīra - "wielki bohater", to tytuł, pod jakim go czczą wyznawcy) – pierwszy zaświadczony historycznie przywódca dżinijski, uważany powszechnie za założyciela dżinizmu; według tradycji ostatni, dwudziesty czwarty z tirthankarów. Nazywa się go także przydomkiem Dżina (sanskr. jina - "zwycięzca").
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) rel. związany z dźinizmem
Wiktionary
wyznawca dźinizmu
SJP.pl
→ dźinista; dżinistka
SJP.pl
system religijno-etyczny, który powstał w Indiach około VI wieku p.n.e; założycielem był Wardhamana Mahawira; dźajnizm; dżinizm; dżajnizm
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. dźinizm.
Dźinizm (też dżinizm dawniej dżajnizm, dżainizm, sanskryt जैन धर्म – trl. jaina dharma, trb. dźajna dharma) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, który powstał w Indiach około VI wieku p.n.e. w reakcji na silnie zrytualizowany braminizm.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
człowiek, który osiągnął wyzwolenie za życia (tzw. mukti); dżiwanmukta
Dźiwanmukta (dewanagari, trl. jīvanmukta „Wyzwolony za życia”) – hinduistyczny tytuł odnoszący się do człowieka, który jeszcze żyje w ciele fizycznym, ale jest już wyzwolony z kołowrotu wcieleń (samsary).
Tradycja hinduizmu uznaje, że czyny dźiwanmukty nie podlegają konwencjonalnym zasadom moralności. Gdy człowiek zrealizował swoją wewnętrzną naturę Absolutu, jego działania są zgodne z ostatecznym źródłem wszelkich wartości.Adi Śankara w hymnie Uczcij Gowindę. Młot na zaślepienie naucza, że dźiwanmukta jest wolny od trzech podstawowych pragnień (tradycyjnych w naukach hinduizmu z okresu wedyjskiego):
SJP.pl
Wikipedia
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. dźwięknąć)
(1.1) wydawać dźwięk
(1.2) być wyczuwalnym w mowie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: dźwięcznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: dźwięczny
SJP.pl
Dźwięcznik, czara głosowa – wylot (zakończenie) instrumentu dętego, które nadaje dźwiękom wydawanym przez poszczególne instrumenty dęte specyficzną barwę, w zależności od kształtu i materiału, z którego został wykonany.
Dźwięcznik może mieć różny kształt:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co dźwięczne
(1.2) jęz. cecha artykulacji głosek wymawianych z drganiem więzadeł głosowych;
Dźwięczność (fonacja) – jedna z cech artykulacji głosek związana z pracą więzadeł głosowych. Głoski wymawiane z wymuszeniem drgań więzadeł przy produkcji dźwięku nazywane są głoskami dźwięcznymi, natomiast wymawiane bez ich drgania nazywane są głoskami bezdźwięcznymi.
Wiktionary oraz Wikipedia
mający wyraźne, przyjemne brzmienie; dźwięczący
przymiotnik jakościowy
(1.1) o mocnym, harmonijnym, czystym brzmieniu
przymiotnik relacyjny
(2.1) jęz. wymawiany przy zsuniętych i drgających więzadłach głosowych
SJP.pl
Wiktionary
1. wrażenie słuchowe spowodowane falą akustyczną rozchodzącą się w ośrodku sprężystym;
2. zaburzenia falowe w ośrodku sprężystym, np. w powietrzu, wodzie, zdolne do wywołania wrażenia słuchowego;
3. w językoznawstwie: głoska;
4. w muzyce: brzmienie o określonej wysokości, natężeniu i barwie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fala akustyczna odbierana przez słuch człowieka;
Dźwięk – zaburzenie mechaniczne falowe rozchodzące się w ośrodku sprężystym, zdolne do wrażenia słuchowego u człowieka lub zwierząt, a także wrażenie słuchowe wywołane taką falą. Dla człowieka pasmo słyszenia mieści się w granicach 20Hz do 20kHz. Częstotliwości poniżej 20Hz to infradźwięki, a powyżej 20kHz to ultradźwięki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. wrażenie słuchowe spowodowane falą akustyczną rozchodzącą się w ośrodku sprężystym;
2. zaburzenia falowe w ośrodku sprężystym, np. w powietrzu, wodzie, zdolne do wywołania wrażenia słuchowego;
3. w językoznawstwie: głoska;
4. w muzyce: brzmienie o określonej wysokości, natężeniu i barwie
SJP.pl
rzadko: wydający dźwięk; dźwięczący
SJP.pl
wydać wyraźny, wysoki dźwięk; zadźwięczeć
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. dźwięczeć)
(1.1) dokonany od|dźwięczeć.
SJP.pl
Wiktionary
wydać wyraźny, wysoki dźwięk; zadźwięczeć
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) tłumiący, pochłaniający dźwięki, zapobiegający rozpraszaniu się dźwięków
Wiktionary
dźwiękonaśladownictwo, onomatopeja;
1. wyraz lub zespół wyrazów naśladujących dźwięki i odgłosy;
2. odtwarzanie środkami językowymi dźwięków i odgłosów
Onomatopeja (gr. ὀνοματοποιία onomatopoiía – „tworzenie nazw”), wyraz dźwiękonaśladowczy – figura retoryczna, używana w poezji jako środek stylistyczny polegający na takim dobieraniu wyrazów (istniejących w mowie lub neologizmów albo glosolalii), aby naśladowały one swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot.
SJP.pl
Wikipedia
naśladujących swym brzmieniem dźwięki naturalne
przymiotnik relacyjny
(1.1) jęz. liter. naśladujący dźwięki lub odgłosy natury
SJP.pl
Wiktionary
onomatopeja, dźwiękonaśladowczość;
1. wyraz lub zespół wyrazów naśladujących dźwięki i odgłosy;
2. odtwarzanie środkami językowymi dźwięków i odgłosów
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) liter. zob. onomatopeja.
Onomatopeja (gr. ὀνοματοποιία onomatopoiía – „tworzenie nazw”), wyraz dźwiękonaśladowczy – figura retoryczna, używana w poezji jako środek stylistyczny polegający na takim dobieraniu wyrazów (istniejących w mowie lub neologizmów albo glosolalii), aby naśladowały one swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) nie przepuszczający dźwięków
Wiktionary
specjalista w zakresie udźwiękowiania; realizator dźwięku
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która zajmuje się realizacją dźwięku w studiu – radiowym, telewizyjnym lub nagraniowym
(1.2) osoba odpowiedzialna za nagłośnienie koncertu lub spektaklu
(1.3) realizator nagrań dźwięku na planie filmu
SJP.pl
Wiktionary
słuchowisko (częściej), radiosłuchowisko (rzadko);
1. utwór literacki (komedia lub dramat) napisany specjalnie lub przystosowany na potrzeby radia;
2. gatunek radiowej dramaturgii obejmujący takie utwory;
3. audycja radiowa, w czasie której nadawane są takie utwory
SJP.pl
przymiotnik od: dźwięk
przymiotnik
(1.1) dotyczący dźwięku
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Dźwierzut
(1.2) osoba pochodząca z Dźwierzut, urodzona w Dźwierzutach
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Dźwierzut
(1.2) kobieta pochodząca z Dźwierzut, urodzona w Dźwierzutach
Wiktionary
przymiotnik od: Dźwierzuty
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Dźwierzutami, dotyczący Dźwierzut
SJP.pl
Wiktionary
wieś w Polsce
Dźwierzuty (dawniej Swersutten, niem. Mensguth) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty.
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dźwierzuty. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
SJP.pl
Wikipedia
1. maszyna służąca do przenoszenia ciężkich ładunków, zazwyczaj na budowie
2. winda
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) maszyna służąca do przenoszenia ładunku w pionie lub w poziomie
(1.2) zob. winda.
Dźwig – urządzenie podnoszące obsługujące określone poziomy, wyposażone w podstawę ładunkową poruszającą się wzdłuż sztywnych prowadnic, nachylonych do poziomu pod kątem większym niż 15 stopni, lub urządzenie podnoszące poruszające się po określonym torze.
Dźwigi dzielą się na:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czasownik
(1.1) podnosić z wysiłkiem w górę coś ciężkiego
(1.2) nieść ciężkie rzeczy
(1.3) przen. podnosić na wyższy poziom
(1.4) przen. dawać radę jakimś trudom
czasownik zwrotny
(2.1) dźwigać się → podnosić się, wstawać
(2.2) dźwigać się → przen. być odbudowywanym
(2.3) dźwigać się → przen. wydostawać się własnymi siłami z bardzo ciężkiej sytuacji
Wiktionary
1. pierwszy kręg szyjny kręgosłupa; kręg szczytowy; atlas;
2. mięsień, którego skurcz powoduje uniesienie danego narządu;
3. przestarzałe, dziś ironiczne: osoba, która dźwiga ciężkie przedmioty
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) anat. kręg szyjny, na którym opiera się czaszka;
(1.2) sport. sportowiec podnoszący ciężary
Kręg szczytowy, kręg szyjny I, dźwigacz (łac. atlas) – pierwszy kręg szyjny kręgosłupa kręgowców, począwszy od płazów, zestawiający się bezpośrednio z czaszką. Dźwigacz podtrzymuje czaszkę (nazwa wywodzi się od mitycznej postaci – Atlasa, który miał podtrzymywać niebo nad ziemią) oraz decyduje o jej ruchomości.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|dźwigać.
(1.2) gw-pl|Bukowina. budowanie domu
Wiktionary
1. element konstrukcyjny, belka podtrzymująca jakąś konstrukcję, np. strop, skrzydło samolotu;
2. dawniej: dźwig
Dźwigar – element konstrukcyjny (np. wiązar lub belka), poziomy lub ukośny (np. dźwigar dachowy, stropowy); fragment budowli (np. dźwigar mostowy, stanowiący zazwyczaj przęsło mostu) przenoszący obciążenia konstrukcji na podpory główne (ściany, słupy lub filary).
SJP.pl
Wikipedia
maszyna do przenoszenia lub podnoszenia ciężarów; lewar; winda śrubowa
SJP.pl
przymiotnik od: dźwigar
SJP.pl
niewielka dźwignia
SJP.pl
przymiotnik od: dźwigienka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. przełącznik zrealizowany za pomocą dającego się przesuwać drążka
(1.2) fiz. jedna z maszyn prostych, których zadaniem jest uzyskanie działania większej siły przez zastosowanie mniejszej siły;
(1.3) sport. chwyt w sztukach walki, unieruchamiający przeciwnika przez zmuszenie jego stawów do pracy w nienaturalnych warunkach;
(1.4) ekon. instrument finansowy polegający na zwiększeniu zadłużenia w celu podniesienia zyskowności inwestycji; dzięki wykorzystaniu kapitału obcego, po jego spłaceniu wraz z kosztami, zwiększa się całkowity zysk, mimo pozostawienia wkładu własnego na niezmienionym poziomie
(1.5) ekon. bank. finansowy instrument pochodny polegający na zwielokrotnieniu efektów zmian kursu instrumentu bazowego za pomocą niskiego depozytu, stanowiącego tylko część inwestowanej sumy
Dźwignia – jedna z maszyn prostych, których zadaniem jest uzyskanie działania większej siły przez zastosowanie siły mniejszej. Zbudowana jest ze sztywnej belki zawieszonej na osi. Dźwignia wchodzi w skład wielu mechanizmów, które również często nazywane są w skrócie dźwignią (np. dźwignia zmiany biegów, dźwignia hamulca, dźwignia wycieraczek, dźwignia przerzutki). W zależności od położenia osi względem działających sił rozróżnia się dźwignie dwustronną i jednostronną.
Wiktionary oraz Wikipedia
urządzenie do podnoszenia i przemieszczania ładunków na niewielkie odległości
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. maszyna z długim, ruchomym ramieniem służąca do przenoszenia ładunku;
Dźwignice – grupa urządzeń dźwigowo-transportowych, służących do przemieszczania pionowego i poziomego ładunków, zwierząt i ludzi na niewielkie odległości, w ruchu przerywanym. Dźwignice stanowią liczną grupę środków transportu bliskiego, a ich eksploatacja wymaga odpowiednich kwalifikacji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: dźwignica
SJP.pl
urządzenie służące do podnoszenia przedmiotów na małą wysokość
Dźwignik, dźwignik o ruchu prostoliniowym (pot. lewarek) – urządzenie dźwigowe do pionowego (lub zbliżonego do pionowego) przemieszczania (podnoszenia) obiektów, zwykle na niewielką wysokość. Najczęściej stosowanym dźwignikiem jest podnośnik. Wszystkie dźwigniki stosowane w warsztatach i wulkanizacjach, a mocowane na stałe do podłoża, podlegają dozorowi technicznemu UDT.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: dźwignia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. tragarz
Wiktionary
przymiotnik od: dźwig
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba obsługująca dźwig
przymiotnik relacyjny
(2.1) związany z dźwigiem, dotyczący dźwigu
SJP.pl
Wiktionary
rzeka przepływająca przez Rosję, Białoruś i Łotwę
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka płynąca przez Rosję, Białoruś i Łotwę, uchodząca do Zatoki Ryskiej;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. Dyneburg
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Dźwina
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) stpol. śrpol. drzwi
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Dźwirzyna
Wiktionary
wieś w Polsce
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś rybacka w województwie zachodniopomorskim;
Dźwirzyno (niem. Kolberger Deep) – wieś sołecka w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Kołobrzeg. Miejscowość położona jest nad Morzem Bałtyckim, na Pobrzeżu Szczecińskim, nad jeziorem Resko Przymorskie.
Dźwirzyno to miejscowość wypoczynkowa z portem morskim, letnim kąpieliskiem i rozbudowaną bazą wypoczynkowo-turystyczną.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący Dźwirzyna, kąpieliska nad Morzem Bałtyckim
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Dźwirzyna, związany z Dźwirzynem
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. drzwiczki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. drzwi
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński. drzwi
Wiktionary