Ut

dawniej: pierwszy stopień gamy C-dur; do


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) daw. muz. dźwięk „do” (C)


Indonezja:

Inne:

Zobacz też:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Uta

utwór poetycki w literaturze japońskiej; tanka


Uta – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Sardynia, w prowincji Cagliari.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 6676 osób, 49,8 os./km². Graniczy z Assemini, Capoterra, Decimomannu, Siliqua i Villaspeciosa.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Uta-Monogatari

gatunek japońskiej poezji


Źródła:

SJP.pl

Utaczać

spuszczać, ściągać pewną ilość płynu


Źródła:

SJP.pl

Utah

[czytaj: juta]
1. stan w USA;
2. jezioro położone w stanie o tej samej nazwie


rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. stan w USA ze stolicą w Salt Lake City;

 (1.2) geogr. adm. gmina w USA, w stanie Indiana

 (1.3) geogr. jezioro w Wielkiej Kotlinie w USA;


Utah (wymowa: /ˈjuːtɑː/) – stan na środkowym zachodzie Stanów Zjednoczonych, leżący na obszarze Wielkiej Kotliny (północno-zachodnia część stanu) i Wyżyny Kolorado (południowo-wschodnia część). Graniczy na północy z Idaho i Wyoming, na wschodzie z Kolorado, na południowym wschodzie z Nowym Meksykiem (w jednym punkcie), na południu z Arizoną i na zachodzie z Nevadą. W dniu 4 stycznia 1896 roku prezydent Grover Cleveland proklamował Utah jako czterdziesty piąty stan Stanów Zjednoczonych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utahraptor

[czytaj: jutaraptor] teropod z rodziny dromeozaruów, żyjący we wczesnej kredzie około 125 milionów lat temu


Utahraptor – rodzaj teropoda z rodziny dromeozaurów (Dromaeosauridae). Obejmuje jeden gatunek – Utahraptor ostrommaysi.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Utaić

utrzymać coś w tajemnicy; ukryć, zataić


Źródła:

SJP.pl

Utajać

rzadkie: trzymać coś w tajemnicy; ukrywać, zatajać, taić


Źródła:

SJP.pl

Utajnić

otoczyć tajemnicą


Źródła:

SJP.pl

Utajony

utrzymać coś w tajemnicy; ukryć, zataić


przymiotnik

 (1.1) będący w utajeniu; trudny do zaobserwowania


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utalentowanie

rzadko: talent, uzdolnienie


Źródła:

SJP.pl

Utalentowany

przymiotnik

 (1.1) obdarzony talentem


Źródła:

Wiktionary

Utalkować

bardzo mocno posypać coś białym pudrem (talkiem)


Źródła:

SJP.pl

Utamaro

Utamaro Kitagawa (jap. 喜多川 歌麿 Kitagawa Utamaro; ur. 1753, zm. 31 października 1806 w Edo) – japoński drzeworytnik i malarz z okresu Edo. Uważany za jednego z najlepszych twórców gatunku ukiyo-e. Najbardziej znany jest z tworzenia obrazów typu bijin ōkubi-e przedstawiających piękne kobiety.


Źródła:

Wikipedia

Utańcować

rzadko, potocznie: spędzić jakiś czas na tańczeniu; przetańczyć, przetańcować, przebalować


Źródła:

SJP.pl

Utaneczniać

1. nadawać czemuś charakter tańca;
2. sprawiać, że ktoś lepiej tańczy


Źródła:

SJP.pl

Utanecznić

1. nadać czemuś charakter tańca;
2. sprawić, że ktoś lepiej tańczy


Źródła:

SJP.pl

Utaneczniony

1. nadać czemuś charakter tańca;
2. sprawić, że ktoś lepiej tańczy


Źródła:

SJP.pl

Utarczka

1. zbrojne starcie małych oddziałów wojskowych; potyczka;
2. sprzeczka, spór, kłótnia


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) krótki, ostry konflikt słowny lub fizyczny


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utarg

pieniądze uzyskane ze sprzedaży towarów w ciągu określonego czasu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. łączny dochód ze sprzedaży towarów lub usług w określonym czasie;


Utarg – w ujęciu ekonomicznym to suma przychodów przedsiębiorstwa w pewnym okresie ze sprzedaży określonej ilości produktów (Q) po określonej cenie (P).

Utarg = cena x ilość sprzedanych produktów

W ujęciu rachunkowości utarg jest to suma wpływów gotówkowych brutto ze sprzedaży dóbr (towarów i usług) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w ustalonym okresie rozliczeniowym. Pojęcie utargu w rachunkowości nie jest tożsame z przychodem ze sprzedaży.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utargać

1. ciągnąc, urwać coś;
2. potocznie: udźwignąć i zanieść gdzieś z trudem coś ciężkiego;
3. potocznie: zdobyć coś dzięki staraniom lub w wyniku podstępu


Źródła:

SJP.pl

Utargować

1. uzyskać pewną sumę pieniędzy ze sprzedaży towarów;
2. targując się uzyskać obniżenie ceny towaru


Źródła:

SJP.pl

Utarty

zwyczajowy, uświęcony tradycją


przymiotnik

 (1.1) powszechnie przyjęty


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utarzać

przewracając wiele razy, ubrudzić, unurzać w czymś


Źródła:

SJP.pl

Utatłać

dawniej: pobrudzić czymś, umazać; utytłać


Źródła:

SJP.pl

Uteatralizować

steatralizować;
1. przerobić utwór niesceniczny na widowisko teatralne;
2. nadać czemuś cechy teatralne


Źródła:

SJP.pl

Utensilia

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) rel. utensylia, naczynia liturgiczne


Utensylia (dawniej utensilia) – przedmioty potrzebne do wykonywania jakiejś czynności lub zajęcia; współcześnie – szeroko rozumiane narzędzia, przybory, sprzęt – akcesoria.

Określenie pochodzące z łac. utensilia – sprzęty, naczynia, narzędzia (od utensilis – użyteczny).


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Utensylia

przedmioty, przybory potrzebne do wykonywania czegoś


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) rel. naczynia liturgiczne

 (1.2) współcz. posp. jakieś narzędzia, np. kuchenne


Utensylia (dawniej utensilia) – przedmioty potrzebne do wykonywania jakiejś czynności lub zajęcia; współcześnie – szeroko rozumiane narzędzia, przybory, sprzęt – akcesoria.

Określenie pochodzące z łac. utensilia – sprzęty, naczynia, narzędzia (od utensilis – użyteczny).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utensylium

domowy przyrząd, narzędzie


Źródła:

SJP.pl

Uteralny

dotyczący systemu pokrewieństwa opartego na zasadzie pochodzenia wyprowadzanego w linii żeńskiej; matrylinearny


Źródła:

SJP.pl

Uterfin

rodzaj cienkiej tkaniny noszonej w Polsce w XIV-XVII wieku; sukno uterfinowe


Źródła:

SJP.pl

Uterodynia

w medycynie: ból macicy


Źródła:

SJP.pl

Uteroskop

przyrząd umożliwiający badanie macicy


Źródła:

SJP.pl

Uteroskopia

badanie macicy


Źródła:

SJP.pl

Utęsknienie

przestarzałe: tęsknota, gorące pragnienie czegoś; niecierpliwość; dziś tylko w związku frazeologicznym: z utęsknieniem - z niecierpliwością, z upragnieniem


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. tęsknota za kimś lub czymś; niecierpliwość

 (1.2) daw. odczasownikowy od|utęsknić.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utęskniony

dawniej, dziś poetycko: upragniony, wyczekiwany


Źródła:

SJP.pl

Uti

podgrupa języków kaukaskich


Źródła:

SJP.pl

Utk

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego

 (1.1) = adm. Urząd Transportu Kolejowego;

 (1.2) = eduk. urządzenia techniki komputerowej (przedmiot zajęć szkolnych)


Źródła:

Wiktionary

Utkać

1. tkając, wykonać coś;
2. wypełnić dziury itp. w celu zabezpieczenia czegoś przed zimnem, wodą itp.; uszczelnić, zatkać;
3. potocznie: powtykać, poustawiać; upchać;
4. przestarzałe: poprzetykać czymś tkaninę


czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|utykać.

 (1.2) tkając stworzyć coś


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utkali

język nowoindoaryjski używany we wschodnich Indiach; orija; odri


Źródła:

SJP.pl

Utkatasana

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jedna z asan; pozycja stojąca, w której nogi są ugięte, pośladki nisko, ręce wyprostowane w górze, w jednej linii z kręgosłupem


Źródła:

Wiktionary

Utknąć

1. zatrzymać się, nie móc się dalej poruszać;
2. przenośnie: zaciąć się;
3. potocznie: osiąść, zatrzymać się gdzieś (zwłaszcza na przekór swoim ambicjom, planom itp.)


czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. utykać)

 (1.1) dokonany od|utykać.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utkwić

zaklinować się, uwięznąć, utknąć


czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. tkwić)

 (1.1) dokonany od|tkwić.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utkwiony

zaklinować się, uwięznąć, utknąć


Źródła:

SJP.pl

Utleniać

1. potocznie: farbować włosy na blond;
2. powodować przyłączanie się tlenu do związku chemicznego lub pierwiastka;
3. zwiększać wartościowość pierwiastka chemicznego wchodzącego w skład związku;
4. utleniać się - łączyć się chemicznie z tlenem


czasownik przechodni niedokonany (dk. utlenić)

 (1.1) chem. powodować reakcję chemiczną poprzez łączenie z tlenem lub innym utleniaczem, który przyjmuje elektrony oddawane przez dany pierwiastek (zatem wzrasta wartościowość tego pierwiastka)

 (1.2) fryzj. pot. rozjaśniać włosy utleniaczem

czasownik zwrotny niedokonany utleniać się (dk. utlenić się)

 (2.1) chem. ulegać utlenianiu - łączyć się z tlenem w reakcji chemicznej

 (2.2) fryzj. pot. rozjaśniać sobie włosy utleniaczem


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utleniacz

związek chemiczny oddający łatwo tlen i powodujący utlenianie innych substancji; oksydant, środek utleniający


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. substancja chemiczna, która ma zdolność utleniania innych substancji (sama ulegając redukcji, czyli przyjmując elektrony)


Utleniacz – pierwiastek lub związek chemiczny (oznaczany symbolem [O]), będący w analizowanej reakcji redoks akceptorem (przyjmującym) elektronów. Utleniacze w reakcjach zmniejszają swój stopień utlenienia (ulegają redukcji) i jednocześnie powodują jego wzrost w pozostałych produktach reakcji (ulegających utlenieniu).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utlenialność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest utlenialne

 (1.2) ekol. ilość tlenu potrzebna do utlenienia substancji organicznych zawartych w wodzie


Źródła:

Wiktionary

Utlenialny

mający właściwość utleniania się; łączący się łatwo chemicznie z tlenem


Źródła:

SJP.pl

Utlenianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utleniać.


Utlenianie, oksydacja – reakcja chemiczna, w której atom przechodzi z niższego stopnia utlenienia na wyższy, co jest równoważne z oddaniem elektronów.

Nazwa ta ma charakter umowny, gdyż każdej reakcji utleniania musi towarzyszyć reakcja redukcji. Łącznie taki proces nazywa się reakcją redoks (redukcja + oksydacja).


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Utlenienie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utlenić.


Utlenianie, oksydacja – reakcja chemiczna, w której atom przechodzi z niższego stopnia utlenienia na wyższy, co jest równoważne z oddaniem elektronów.

Nazwa ta ma charakter umowny, gdyż każdej reakcji utleniania musi towarzyszyć reakcja redukcji. Łącznie taki proces nazywa się reakcją redoks (redukcja + oksydacja).


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Utlenowanie

proces wysycenia krwi tlenem, w wyniku którego powstaje oksyhemoglobina


Źródła:

SJP.pl

Utlenowany

nasycony tlenem


Źródła:

SJP.pl

Utniki

Utniki – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie kozienickim, w gminie Grabów nad Pilicą. Dawniej w województwie Radomskim , Kieleckim i Sandomierskim

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętej Trójcy w Grabowie nad Pilicą.

Przypisy


Źródła:

Wikipedia

Uto

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = transp. urządzenie transportu osobistego



Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Utok

1. dawniej: wał w krośnie do nawijania utkanego materiału;
2. wątek tkaniny


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. ucieczka


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utonąć

1. umrzeć przez zanurzenie w wodzie; utopić się;
2. zagłębić, skryć się w czymś;
3. zagubić się gdzieś;
4. zostać czymś zaabsorbowanym


czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. tonąć)

 (1.1) zginąć przez zanurzenie się w wodzie i uduszenie się

 (1.2) opaść na dno

 (1.3) zagłębić się w coś

 (1.4) skryć się w czymś

 (1.5) zagubić się w ogromie czegoś

 (1.6) zostać czymś zafascynowanym lub zaabsorbowanym

 (1.7) pławić się w czymś


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utonięcie

1. umrzeć przez zanurzenie w wodzie; utopić się;
2. zagłębić, skryć się w czymś;
3. zagubić się gdzieś;
4. zostać czymś zaabsorbowanym


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utonąć.


Utonięcie – rodzaj uduszenia gwałtownego, do którego dochodzi na skutek zablokowania dróg oddechowych płynem, najczęściej wodą.

Skutkiem tonięcia są zmiany w płucach (rozedma wodna płuc) oraz tzw. „grzybek piany” wydobywający się z ust lub nosa. W przypadku zwłok dłużej przebywających w wodzie naskórek staje się biały, pofałdowany i matowy (tzw. „skóra praczek”).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utopek

podstępny demon wodny z wierzeń słowiańskich, często mylony z topielcem; utopiec


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. lud. utopiec


Utopiec (lokalnie znany jako topic, topnik, topielec, utopnik, utoplec, utopek, topek, waserman) – zły i podstępny demon wodny z wierzeń słowiańskich, często utożsamiany z wodnikiem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utopenec

kiełbaska w marynacie podobna do serdelka, popularna czeska przekąska


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. czeska przekąska, marynowana w zalewie octowej kiełbaska;


Utopenec (cz. dosł. „topielec”, lm utopenci albo utopence) – popularna czeska przekąska, serdelkowate kiełbaski w marynacie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utopia

1. nierealny ideał szczęśliwego społeczeństwa;
2. ideologia głosząca utworzenie takiego społeczeństwa;
3. utwór fantastyczny opisujący życie idealnej społeczności;
4. pomysł niemożliwy do zrealizowania; mrzonka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. nie biorący pod uwagę możliwości realizacji ideał szczęśliwego społeczeństwa, ideał doskonałego ustroju politycznego

 (1.2) pomysł, którego nie można zrealizować; coś nierealnego

 (1.3) liter. film. szt. rodzaj konwencji dydaktyczno-fantastycznej w literaturze i innych dziedzinach sztuki


Utopia – projekt lub przedstawienie idealnego ustroju politycznego, opierającego się na sprawiedliwości, solidarności i równości. Pierwsze utopie powstały w starożytności, np. dialog Państwo Platona.

Termin „utopia” pochodzi od łacińskiego tytułu eseju Utopia (1516) Tomasza More’a (Morusa). Tytuł dzieła Morusa nie jest jednoznaczny, ponieważ mógł zostać utworzony zarówno od greckiego outopos (gr. ou – „nie”, topos – „miejsce”, nie-miejsce, miejsce, którego nie ma, nieistniejące), jak i od eutopia (dobre miejsce). Można przypuszczać, że ta dwuznaczność była przez Morusa zamierzona.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utopić

1. zabić przez zanurzenie w wodzie;
2. zagłębić coś w czymś;
3. książkowe: wbić głęboko, np. nóż; zatopić;
4. utopić się - umrzeć przez zanurzenie w wodzie; utonąć


czasownik przechodni dokonany (ndk. topić)

 (1.1) dokonany od|topić.

czasownik zwrotny dokonany utopić się (ndk. topić się)

 (2.1) dokonany od|topić się.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utopiec

podstępny demon wodny z wierzeń słowiańskich, często mylony z topielcem; utopek


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) lud. mitsłow. demon wodny;


Utopiec (lokalnie znany jako topic, topnik, topielec, utopnik, utoplec, utopek, topek, waserman) – zły i podstępny demon wodny z wierzeń słowiańskich, często utożsamiany z wodnikiem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utopijnie

przysłówek

 (1.1) w sposób utopijny


Źródła:

Wiktionary

Utopijność

nierealność jakiejś idei, koncepcji itp.


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co utopijne


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utopijny

związany z utopią, mający cechy utopii


przymiotnik jakościowy

 (1.1) właściwy utopii, niemożliwy do urzeczywistnienia


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utopista

1. marzyciel, fantasta;
2. zwolennik socjalizmu utopijnego


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek mający nierealne pomysły; marzyciel, fantasta

 (1.2) zwolennik utopii z socjalizmu utopijnego


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utopistka

1. marzycielka, fantastka;
2. zwolenniczka socjalizmu utopijnego


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mająca nierealne pomysły; marzycielka, fantastka

 (1.2) zwolenniczka utopii


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utopistyczny

dotyczący utopizmu


przymiotnik

 (1.1) związany z utopizmem, charakteryzujący się utopizmem


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utopizm

1. skłonność do opierania życia na nierealnych, idealistycznych koncepcjach;
2. nierealistyczne poglądy, marzenia


rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) skłonność do opierania się na utopiach

 (1.2) utopijne poglądy, plany i marzenia


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utoplec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. lud. utopiec


Utopiec (lokalnie znany jako topic, topnik, topielec, utopnik, utoplec, utopek, topek, waserman) – zły i podstępny demon wodny z wierzeń słowiańskich, często utożsamiany z wodnikiem.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Utorować

czasownik przechodni dokonany (ndk. torować)

 (1.1) umożliwić przejście lub przejazd poprzez usunięcie przeszkód

 (1.2) umożliwić osiągnięcie wyznaczonego celu

 (1.3) przyczynić się do rozwoju lub zaistnienia czegoś


Źródła:

Wiktionary

Utowarzyszać

dawniej: uznawać za towarzysza, zostawać współuczestnikiem czegoś


Źródła:

SJP.pl

Utożsamiać

1. stwierdzać tożsamość, identyczność kogoś lub czegoś z kimś albo czymś innym;
2. utożsamiać się:
a) uważać się za kogoś tożsamego z kimś innym; identyfikować się z kimś;
b) rzadko: być uznawanym za to samo


czasownik

 (1.1) stwierdzać tożsamość, identyczność; uznawać za przedstawiciela grupy, za tę samą osobę

czasownik zwrotny utożsamiać się

 (2.1) …z czymś / kimś / grupą – myśleć, że się jest kimś, członkiem narodu, społeczności, grupy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utożsamianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utożsamiać.


Źródła:

Wiktionary

Utożsamić

1. stwierdzić tożsamość, identyczność kogoś lub czegoś z kimś albo czymś innym;
2. utożsamić się:
a) uznać się za kogoś tożsamego z kimś innym; zidentyfikować się z kimś;
b) rzadko: być uznanym za to samo


Źródła:

SJP.pl

Utp

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy imienia Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy


Źródła:

SJP.pl

Utracać

dawniej: przestawać coś mieć, zostawać pozbawionym kogoś lub czegoś; tracić


Źródła:

SJP.pl

Utracalność

utracalny


Patrz:utracalny

Źródła:

SJP.pl

Utracalny

możliwy do utracenia


Źródła:

SJP.pl

Utrącanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrącać.


Źródła:

Wiktionary

Utracenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utracić.


Źródła:

Wiktionary

Utracić

czasownik dokonany

 (1.1) przestać być posiadaczem jakiejś rzeczy

 (1.2) przestać być posiadaczem jakiejś cechy


Źródła:

Wiktionary

Utracjusz

człowiek lekkomyślnie wydający pieniądze; hulaka; lekkoduch


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. rozrzutny i używający życia mężczyzna


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utracjuszka

kobieta lekkomyślnie wydająca pieniądze


Źródła:

SJP.pl

Utracjuszostwo

lekkomyślne szafowanie pieniędzmi, majątkiem


Źródła:

SJP.pl

Utracjuszowski

związany z utracjuszem lub utracjuszostwem; rozrzutny (np. utracjuszowski sposób bycia)


Źródła:

SJP.pl

Utracki

nazwisko



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Utragiczniać

nadawać cechy tragizmu, dramatyczności; dramatyzować


Źródła:

SJP.pl

Utragicznić

nadać cechy tragizmu, dramatyczności; udramatyzować


Źródła:

SJP.pl

Utrakwiści

Utrakwiści, także kalikstyni (z łac. calix „kielich”) – pierwotnie określenie wszystkich husytów, później umiarkowany ich odłam z głównym ośrodkiem życia religijnego w Pradze.

Utrakwiści rekrutowali się z mieszczaństwa i rycerstwa. W odróżnieniu od radykalnych ruchów husyckich stawiali na umiarkowaną społecznie i politycznie reformę kościelną. Ich program zakładał:


Źródła:

Wikipedia

Utrakwista

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. w katolicyzmie: zwolennik utrakwizmu, czyli komunii pod dwiema postaciami

 (1.2) hist. pierwotnie każdy członek ruchu husyckiego, później tylko tych umiarkowanych


Utrakwiści, także kalikstyni (z łac. calix „kielich”) – pierwotnie określenie wszystkich husytów, później umiarkowany ich odłam z głównym ośrodkiem życia religijnego w Pradze.

Utrakwiści rekrutowali się z mieszczaństwa i rycerstwa. W odróżnieniu od radykalnych ruchów husyckich stawiali na umiarkowaną społecznie i politycznie reformę kościelną. Ich program zakładał:


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Utrakwistka

utrakwista


Patrz:utrakwista

Źródła:

SJP.pl

Utrakwistyczny

1. dwojaki;
2. posługujący się dwoma językami


przymiotnik

 (1.1) dwojaki

 (1.2) który posługuje się dwoma językami

 (1.3) hist. rel. związany z utrakwistami


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utrakwizacja

wprowadzać elementy utrakwizmu (systemu kształcenia lub doktryny religijnej)


Źródła:

SJP.pl

Utrakwizm

1. doktryna religijna i społeczna utrakwistów;
2. system nauczania z użyciem dwu języków wykładowych;
3. system kształcenia w dawnych pruskich gimnazjach, łączący nauczanie języków starożytnych i historii z przedmiotami matematyczno-przyrodniczymi


Źródła:

SJP.pl

Utransparentniać

czasownik przechodni niedokonany (dk. utransparentnić)

 (1.1) sprawiać, że jakieś działanie staje się jawniejsze


Źródła:

Wiktionary

Utransparentnić

czasownik przechodni dokonany (ndk. utransparentniać)

 (1.1) sprawić, że jakieś działanie stało się jawniejsze


Źródła:

Wiktionary

Utrapiać

gnębić; dawniej:
1. przyprawiać kogoś o zmartwienie, troskę; trapić, zasmucać, martwić, przygnębiać;
2. sprawiać komuś cierpienie fizyczne lub psychiczne; udręczać, pognębiać;
3. utrapiać się:
a) pogrążać się w smutku, troskach; trapić się, zasmucać się, martwić się, troskać się;
b) doznawać cierpienia fizycznego lub psychicznego; udręczać się


Źródła:

SJP.pl

Utrapić

zgnębić; dawniej:
1. przyprawić kogoś o zmartwienie, troskę; strapić, zasmucić, zmartwić, przygnębić;
2. sprawić komuś cierpienie fizyczne lub psychiczne; udręczyć, pognębić;
3. utrapić się:
a) pogrążyć się w smutku, troskach; strapić się, zasmucić się, zmartwić się zatroskać się;
b) doznać cierpienia fizycznego lub psychicznego; udręczyć się


Źródła:

SJP.pl

Utrapienie

kłopot, zmartwienie; troska, udręka, zgryzota


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrapić.

 (1.2) kłopot, problem, zgryzota, zmartwienie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utrapieniec

potocznie: człowiek przez którego ma się kłopoty, utrapienia


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba nieznośna, sprawiająca innym kłopoty


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utrapiony

sprawiający ciągle kłopoty


Utrapiony (stylizowany zapis uTRAPiony) – drugi album solowy polskiego rapera Buczera. Wydawnictwo ukazało się 20 września 2013 roku nakładem wytwórni muzycznej Step Records. Produkcji nagrań podjęli się Juicy, Świerzba, MeloBeats, Johnny Beats, AiFa, Aglofellaz oraz S.S.Z. Wśród gości na płycie znaleźli się m.in. Bonson, Kobra, Kroolik Underwood, Zeus, VNM oraz Bezczel.

Nagrania dotarły do 33. miejsca zestawienia OLiS.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Utrata

fakt, że się przestało coś posiadać


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. fakt, że ktoś został pozbawiony kogoś lub czegoś


Utrata – rzeka w województwie mazowieckim na Równinie Łowicko-Błońskiej, prawy dopływ Bzury. Ma około 76,5 km długości oraz powierzchnię dorzecza 792 km². Źródłami Utraty są dwie nikłe strugi na wysokości 160 m nad poziomem morza w okolicach Ojrzanowa (źródła w dolinie wsi Ojrzanów-Towarzystwo, Lisówek i Zaręby g. Żabia Wola). Ujście znajduje się na wysokości 69 m nad poziomem morza.

Nad rzeką rozegrała się bitwa pod Raszynem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utrechcki

dotyczący Utrechtu, miasta w Holandii


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Utrechtem


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utrecht

rodzaj aksamitu używany dawniej na obicia mebli


Utrecht – miasto w środkowej Holandii nad kanałem Amsterdam-Ren, ośrodek administracyjny prowincji Utrecht.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Utrechtczyk

mieszkaniec Utrechtu


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Utrechtu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utrechtka

mieszkanka Utrechtu


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Utrechtu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utrefiać

dawniej: układać włosy w loki


Źródła:

SJP.pl

Utrefić

przestarzale: ułożyć włosy w loki, zrobić fryzurę; ufryzować


Źródła:

SJP.pl

Utropa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. staranie


Źródła:

Wiktionary

Utropek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. nieborak, oferma


Źródła:

Wiktionary

Utrówka

wieś w Polsce


Utrówka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Międzyrzec Podlaski.

Wieś była własnością starosty guzowskiego i nowomiejskiego Stanisława Opalińskiego, leżała w województwie podlaskim w 1673 roku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Utrudniać

stwarzać trudności, przeszkody, czynić trudnym


czasownik przechodni niedokonany (dk. utrudnić)

 (1.1) sprawiać trudność, czynić coś trudniejszym


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utrudnianie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrudniać.


Źródła:

Wiktionary

Utrudnić

stworzyć trudności, przeszkody, uczynić trudnym


czasownik przechodni dokonany (ndk. utrudniać)

 (1.1) dokonany od|utrudniać.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utrudnienie

stworzyć trudności, przeszkody, uczynić trudnym


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) to, co utrudnia wykonanie czegoś

 (1.2) odczasownikowy od|utrudnić.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utrudzić

zmęczyć, znużyć


Źródła:

SJP.pl

Utrudzony

zmęczyć, znużyć


Źródła:

SJP.pl

Utrupiać

potocznie:
1. zabijać, uśmiercać;
2. niszczyć, zaprzepaszczać


Źródła:

SJP.pl

Utrupić

potocznie:
1. zabić, uśmiercić;
2. zniszczyć coś, zaprzepaścić


Źródła:

SJP.pl

Utrwać

potocznie:
1. utrzymać się przez pewien czas; przetrwać, wytrwać;
2. o czasie: upłynąć, minąć;
3. trwając, zająć pewien czas; potrwać


Źródła:

SJP.pl

Utrwalać

czasownik przechodni niedokonany (dk. utrwalić)

 (1.1) nadawać trwałość, sprawiać że coś staje się trwałe, niezmienne

 (1.2) techn. zapisywać na nośniku celem późniejszego odczytania lub odtworzenia

 (1.3) przedstawiać w formach literatury lub sztuki wycinek rzeczywistości

 (1.4) starać się dobrze zachować w pamięci, ucząc się, powtarzając materiał

 (1.5) fot. nadawać trwałość zdjęciom poprzez zastosowanie właściwych odczynników

czasownik zwrotny niedokonany utrwalać się (dk. utrwalić się)

 (2.1) stawać się trwalszym, ugruntowywać się, utwierdzać się


Źródła:

Wiktionary

Utrwalacz

1. substancja chemiczna służąca do utrwalania farb, perfum itp.;
2. w fotografice: roztwór do utrwalania naświetlonych i wywołanych materiałów fotograficznych;
3. we fryzjerstwie: płyn, którym się naciera włosy po trwałej ondulacji w celu jej utrwalenia;
4. żartobliwie o piwie pitym po wódce;
5. potocznie o kimś, kto utrwala, umacnia istniejący stan rzeczy


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) substancja, która utwala jakiś proces chemiczny lub fizyczny

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) rzad. osoba, która utwala jakiś proces społeczny


Utrwalacz – kąpiel fotograficzna, w której następuje utrwalenie obrazu naświetlonego i wywołanego na materiale światłoczułym (np. filmie lub papierze fotograficznym) poprzez trwałe pozbawienie tego materiału właściwości światłoczułych, zapewniając obojętność na działanie promieniowania.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utrwalanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrwalać.


Utrwalanie – jeden z procesów fotograficznych sprawiający, że materiał fotograficzny nie będzie już reagował na światło.

Utrwalanie polega na rozpuszczeniu i usunięciu z materiału fotograficznego substancji światłoczułej, czyli chlorku, bromku i jodku srebra. Składniki utrwalacza tworzą z trudno rozpuszczalnymi solami srebra tak zwane związki zespolone – łatwo rozpuszczalne w wodzie. Istnieje wiele związków i mieszanin o działaniu utrwalającym, np. woda amoniakalna, która nadaje się jednak tylko do rozpuszczania chlorku srebra. Tak więc może być ona użyta jedynie do materiałów chlorosrebrowych, bez domieszek bromku i jodku srebra. Innym związkiem utrwalającym jest cyjanek potasu (lub sodu). Rozpuszcza on wszystkie trzy sole srebra, jednak nie jest powszechnie stosowany ze względu na niebezpieczeństwo zatrucia. Najpopularniejszym utrwalaczem jest roztwór tiosiarczanu sodu. Jego reakcja z bromkiem srebra (utrwalanie) wygląda następująco:

\mathrm {Ag^{+}Br^{-}+4Na^{+}+2S_{2}O_{3}^{2-}\rightarrow [Ag(S_{2}O_{3})_{2}]^{3-}+4Na^{+}+Br^{-}}

Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Utrwalenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrwalić.


Źródła:

Wiktionary

Utrwalić

1. nadać czemuś trwałość;
2. upamiętnić w utworze, dziele sztuki;
3. zarejestrować dźwięk lub obraz;
4. zachować w pamięci;
5. wypłukać materiał światłoczuły z bromku srebra


czasownik przechodni dokonany (ndk. utrwalać)

 (1.1) dokonany od|utrwalać.

czasownik zwrotny dokonany utrwalić się (ndk. utrwalać się)

 (2.1) dokonany od|utrwalać się.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utrząsarka

maszyna introligatorska z wibratorem stosowana do wyrównywania zadrukowanych lub czystych arkuszy w stosie przed dalszą ich obróbką


Źródła:

SJP.pl

Utrząść

utrząsnąć;
1. trzęsąc, ścieśnić;
2. wstrząsając, zrzucić część czegoś;
3. zmęczyć trzęsieniem;
4. utrząść się:
a) ułożyć się ciaśniej wskutek trzęsienia;
b) zmęczyć się wstrząsami podczas jazdy;
c) przenośnie: unormować się, ułożyć się


Źródła:

SJP.pl

Utrząsnąć

utrząść;
1. trzęsąc, ścieśnić;
2. wstrząsając, zrzucić część czegoś;
3. zmęczyć trzęsieniem;
4. utrząsnąć się:
a) ułożyć się ciaśniej wskutek trzęsienia;
b) zmęczyć się wstrząsami podczas jazdy;
c) przenośnie: unormować się, ułożyć się


Źródła:

SJP.pl

Utrzeć

1. rozdrobnić za pomocą tarki; rozetrzeć
2. przestarzale: wyczyścić z brudu przez potarcie, wytrzeć, obetrzeć
3. dawniej: uczynić gładkim poprzez tarcie
4. utrzeć się:
a) stać się powszechnym; upowszechnić się
b) rzadko: zostać utartym


czasownik przechodni dokonany (ndk. ucierać)

 (1.1) dokonany od|ucierać.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utrzepać

bijąc, trzepiąc, rozmieszać, rozbić na drobne cząsteczki; roztrzepać


Źródła:

SJP.pl

Utrzepanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrzepać.


Źródła:

Wiktionary

Utrzepywać

potocznie: ubijać trzepaczką, np. białka jaj, śmietanę


Źródła:

SJP.pl

Utrzepywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrzepywać.


Źródła:

Wiktionary

Utrzić

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. obetrzeć


Źródła:

Wiktionary

Utrzyć

czasownik dokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. obetrzeć


Źródła:

Wiktionary

Utrzymać

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|utrzymywać.


Źródła:

Wiktionary

Utrzymanek

mężczyzna utrzymywany przez kochankę; amant, kochanek


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna utrzymywany przez kobietę, kochankę

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: utrzymanka


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utrzymanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrzymać.

 (1.2) środki, pieniądze niezbędne do życia

 (1.3) wyżywienie; czasem także: możliwość pobytu, noclegu


Źródła:

Wiktionary

Utrzymaniowy

utrzymanie


Patrz:utrzymanie

Źródła:

SJP.pl

Utrzymanka

kobieta utrzymywana przez kochanka; miłośnica, faworyta, metresa, kochanka, kochanica


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pejor. kobieta utrzymywana przez kochanka

 (1.2) środ. reg. żart. uchwyt umożliwiający trzymanie naczynia wypełnionego gorącym płynem

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: utrzymanek


Koszyczek lub koszyk do szklanki, podstakannik lub podstakanka – podstawka z uchem (uchwytem na palec lub palce) do szklanki napełnionej gorącym napojem.

Używanie podstakanników do serwowania herbaty w szklankach było charakterystyczne dla kuchni rosyjskiej, współcześnie tradycja ta jest w kontynuowana w cateringu oferowanym w transporcie kolejowym. Podawanie gorącej herbaty lub kawy w szklankach umieszczonych w koszyczkach było popularne w Polsce w okresie PRL-u.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utrzymany

zadbany


Źródła:

SJP.pl

Utrzymywać

czasownik niedokonany (dk. utrzymać)

 (1.1) zachowywać coś w określonym stanie

 (1.2) mieć kogoś lub coś na utrzymaniu

 (1.3) popierać pogląd, powtarzać jakąś opinię

czasownik zwrotny niedokonany utrzymywać się (dk. utrzymać się)

 (2.1) opłacać swoje potrzeby


Źródła:

Wiktionary

Utrzymywanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utrzymywać.


Źródła:

Wiktionary

Uttar

stan w Indiach; Uttar Pradeś


Źródła:

SJP.pl

Utuczać

karmić zbyt obficie, powodując tycie; tuczyć


Źródła:

SJP.pl

Utuczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sprawienie, że człowiek lub zwierzę jest bardziej tęgie


Źródła:

Wiktionary

Utuczony

karmiąc, spowodować utycie


Źródła:

SJP.pl

Utuczyć

karmiąc, spowodować utycie


czasownik dokonany (rzad. ndk. utuczać)

 (1.1) uczynić tucznym, powiększyć wagę zwierzęcia

 (1.2) pot. żart. o ludziach: uczynić opasłym, tęgim

 (2.2) pot. żart. jedząc obficie, utyć

 (2.3) pot. pejor. uzyskać co ze szkodą dla kogo innego


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utulać

tuląc do siebie uspokajać kogoś, pocieszać


Źródła:

SJP.pl

Utulić

1. pocieszyć, przytulając;
2. utulić się - pocieszyć się, ukoić smutki


Źródła:

SJP.pl

Utulny

1. taki, którego przytulenie wywołuje przyjemność i poczucie bezpieczeństwa;
2. o miejscu, pomieszczeniu: taki, w którym miło się przebywa, dobrze się czuje; przytulny


Źródła:

SJP.pl

Utuszować

pomalować tuszem; potuszować


Źródła:

SJP.pl

Utwardzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. utwardzić)

 (1.1) czynić twardym, twardszym

czasownik zwrotny niedokonany utwardzać się (dk. utwardzić się)

 (2.1) stawać się twardszym


Źródła:

Wiktionary

Utwardzacz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) substancja, która zmieszana z innymi substancjami może wywołać ich utwardzenie


Źródła:

Wiktionary

Utwardzalnia

część zakładu przemysłowego, w której utwardza się tłuszcze


Źródła:

SJP.pl

Utwardzalność

Utwardzalność – podatność stali na hartowanie. Jest to stosunek największej, możliwej do uzyskania po hartowaniu, twardości do warunków austenityzowania.


Źródła:

Wikipedia

Utwardzalny

dający się utwardzić


Źródła:

SJP.pl

Utwardzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utwardzać.


Utwardzanie – proces polegający na przestrzennym sieciowaniu polimerów. Termin jest kojarzony przede wszystkim z duroplastami, ale może być używany dla wszystkich procesów sieciowania, w których z cieczy uzyskuje się stały produkt.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Utwardzić

czasownik przechodni dokonany (ndk. utwardzać)

 (1.1) uczynić twardym, twardszym

czasownik zwrotny dokonany utwardzić się (ndk. utwardzać się)

 (2.1) stać się twardszym


Źródła:

Wiktionary

Utwarzać

dawniej: tworzyć, kształtować; ukształtowywać


Źródła:

SJP.pl

Utwierdzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utwierdzać.


Źródła:

Wiktionary

Utwierdzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zapewnienie, upewnienie kogoś

 (1.2) zamocowanie czegoś

 (1.3) oparcie czegoś na twardej podstawie


Źródła:

Wiktionary

Utwierdzić

1. upewnić kogoś w czymś; upewnić, podbudować, wesprzeć czyjąś wiarę, przekonanie itp.;
2. umocować coś trwale;
3. ugruntować, ustabilizować, wzmocnić coś, np. władzę, pozycję;
4. nadać czemuś moc prawną;
5. dawniej:
a) wzmocnić, rozbudować konstrukcje obronne; ufortyfikować;
b) uznać, usankcjonować, zatwierdzić;
6. utwierdzić się:
a) nabrać pewności co do czegoś; upewnić się;
b) stać się mocnym, trwałym


czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|utwierdzać.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utwór

rzecz utworzona, napisana, skomponowana przez kogoś


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dzieło literackie lub muzyczne

 (1.2) geol., zwykle w lm., jakiekolwiek stałe tworzywo skorupy ziemskiej, będące produktem procesów geologicznych, posiadające tę samą budowę wewnętrzną lub inną wspólną cechę


Utwór (dzieło) – dobro niematerialne istniejące niezależnie od rzeczy, na której zostało utrwalone (corpus mechanicum), rezultat twórczej pracy człowieka, przedmiot prawa autorskiego. W różnych państwach obowiązują różne definicje utworu, a prawo międzynarodowe określa tylko minimalne standardy.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utworek

rzadkie zdrobnienie od: utwór (dzieło naukowe, literackie itp.)


Źródła:

SJP.pl

Utworzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zorganizowanie czegoś (stowarzyszenia, instytucji etc.)

 (1.2) spowodowanie powstania czegoś


Źródła:

Wiktionary

Utworzyć

czasownik przechodni dokonany (ndk. tworzyć)

 (1.1) dokonany od|tworzyć.


Źródła:

Wiktionary

Utyć

przybrać na wadze, stać się grubym, otyłym


Źródła:

SJP.pl

Utyceński

przymiotnik od: Utyka (miasto starożytne)


Źródła:

SJP.pl

Utyk

wypadnięcie maszyny elektrycznej z synchronizmu


Źródła:

SJP.pl

Utyka

1. lekko kuleć, chromać;
2. zatrzymywać się, nie mogąc się dalej poruszać;
3. być przerywanym na skutek jakichś trudności; urywać się


Utyka, Utica – starożytne miasto, największe ze znajdujących się pod kontrolą Kartaginy. Jedna z najstarszych kolonii fenickich założone około 1100 p.n.e., znajdujące się nad Morzem Śródziemnym, na wschód od Białego Przylądka. Współzawodniczyła jako osiedle kupieckie z Kartaginą. W wojnie kartagińczyków z najemnikami (238 p.n.e.) miasto opowiedziało się po stronie buntowników. Podczas trzeciej wojny punickiej Utyka uznała Kartaginę za przegraną. Żywiąc do niej starą nienawiść, stanęła po stronie zwycięskiego Rzymu i stała się stolicą prowincji Afryka.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Utykać

1. lekko kuleć, chromać;
2. zatrzymywać się, nie mogąc się dalej poruszać;
3. być przerywanym na skutek jakichś trudności; urywać się


czasownik przechodni niedokonany (dk. utkać)

 (1.1) wypełniać czymś szpary, aby coś nie przedostało się przez nie

 (1.2) pot. układać coś gdzieś ciasno

 (1.3) tkając, robić coś z przędzy

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. utknąć)

 (2.1) stawać, nie mogąc poruszać się dalej

 (2.2) być przerywanym z powodu jakichś trudności

 (2.3) pot. zatrzymywać się na dłużej wbrew własnej woli

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (3.1) chodzić niepłynnie z przyczyn chorobowych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utylitarność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest utylitarne


Źródła:

Wiktionary

Utylitarny

użytkowy, konsumpcyjny


przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który dąży do niesienia praktycznej korzyści, pożytku; jest użyteczny


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utylitarysta

człowiek kierujący się względami praktycznymi


Źródła:

SJP.pl

Utylitarystka

utylitarysta


Patrz:utylitarysta

Źródła:

SJP.pl

Utylitarystyczny

utylitaryzm


przymiotnik

 (1.1) filoz. związany z utylitaryzmem, dotyczący utylitaryzmu, właściwy utylitaryzmowi


Patrz:utylitaryzm

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utylitaryzm

kierunek etyki głoszący, że najwyższym moralnym celem działalności człowieka jest bycie pożytecznym; dążenie do osiągnięcia celów praktycznych poprzez rezygnację z celów wyższych


Utylitaryzm (łac. utilis – użyteczny) – kierunek etyki głoszący, że to, co jest pożyteczne, jest dobre, a miarą słuszności postępowania jest użyteczność jego skutków. Powstał w XVIII wieku.

Programem utylitarystów jest próba obiektywnego ustalenia zasad działań przynoszących pozytywne i negatywne efekty. Podstawowym kryterium rozróżniania działań pozytywnych i negatywnych stała się dla utylitarystów zasada użyteczności. Głosi ona, że postępowanie jest słuszne, jeśli prowadzi do uzyskania jak największej ilości szczęścia i jak najmniejszej ilości nieszczęścia, przy czym samo pojęcie szczęścia było różnie pojmowane przez różnych przedstawicieli tego kierunku filozofii, co prowadziło często do skrajnie różnych wniosków praktycznych. Wielu utylitarystów podkreśla wagę efektów postępowania. Ich zdaniem intencja czynu nie ma większego znaczenia etycznego – ważne jest tylko, czy daje on więcej efektów korzystnych czy szkodliwych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Utylizacja

wykorzystanie, wykorzystywanie surowców odpadowych i produktów procesu przemysłowego jako surowców wtórnych do dalszej produkcji; głównym przykładem utylizacji jest recykling


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wykorzystywanie odpadów lub niepotrzebnych materiałów do dalszej produkcji, jako surowce wtórne;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Utylizacyjny

związany z utylizacją - wykorzystywaniem surowców odpadowych i produktów procesu przemysłowego jako surowców wtórnych do dalszej produkcji


Źródła:

SJP.pl

Utylizator

w technice: urządzenie służące do ponownego uzdatniania wody użytej poprzednio, np. w procesach przemysłowych, lub pochodzącej ze ścieków; uzdatniacz


Źródła:

SJP.pl

Utylizatornia

zakład wytwarzający produkty użytkowe z surowców odpadowych


Źródła:

SJP.pl

Utylizować

wykorzystywać surowce odpadowe i produkty procesu przemysłowego jako surowce wtórne do dalszej produkcji; przetwarzać


Źródła:

SJP.pl

Utylizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utylizować.


Źródła:

Wiktionary

Utyrać

potocznie: utyrać się - bardzo się zmęczyć, utrudzić się czymś; natyrać się, zatyrać się, natrudzić się, spracować się


Źródła:

SJP.pl

Utyrany

potocznie: bardzo zmęczony, wyczerpany wykonywaniem ciężkiej pracy; wykończony, sterany, styrany, zatyrany, spracowany


przymiotnik

 (1.1) odczuwający mocne zmęczenie, fizycznie wyczerpany


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utyskiwać

uskarżać się, użalać się na coś, wyrzekać na coś


czasownik

 (1.1) skarżyć się, narzekać, użalać się z jakiegoś powodu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utyskiwania

uskarżać się, użalać się na coś, wyrzekać na coś


Źródła:

SJP.pl

Utyskiwanie

uskarżać się, użalać się na coś, wyrzekać na coś


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|utyskiwać.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utytlać

dawniej: utytłać (pobrudzić, umazać)


Źródła:

SJP.pl

Utytułowany

przymiotnik

 (1.1) taki, który nosi tytuł

 (1.2) taki, który dużo osiągnął, wielokrotnie wygrywał, był wielokrotnie wyróżniany


Źródła:

Wiktionary

Utyty

taki, który utył


Źródła:

SJP.pl

Utytłać

1. potocznie: pobrudzić czymś, umazać;
2. utytłać się - pobrudzić się czymś, umazać się


Źródła:

SJP.pl

Utytłany

1. potocznie: pobrudzić czymś, umazać;
2. utytłać się - pobrudzić się czymś, umazać się


przymiotnik

 (1.1) pot. ubrudzony, umazany czymś

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika utytłać


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Utłaczać

spłaszczać siłą lub specjalnymi narzędziami; ugniatać


Źródła:

SJP.pl

Utłoczyć

spłaszczyć siłą lub specjalnymi narzędziami; ugnieść


Źródła:

SJP.pl

Utłuc

uderzeniem utrącić część czegoś, odbić, obtłuc


Źródła:

SJP.pl

Utłuszczać

1. zabrudzać tłuszczem;
2. zatłuszczać się - zabrudzać się tłuszczem


Źródła:

SJP.pl