El

nazwa litery L


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nazwa litery l/L

 (1.2) skrót nazwy sztucznego włókna elastan


El – w mitologii ugaryckiej najwyższy bóg kananejski, który według tekstów z Ugaritu (XV–XIV wiek p.n.e.) był stwórcą świata, ojcem i przywódcą bogów i ludzi – królem i sędzią, strażnikiem porządku kosmicznego i politycznego, wspierającym królów w sprawowaniu władzy. Występuje również jako mędrzec wyjaśniający sny. Był wieczny, mądry, sprawiedliwy, dobry i miłosierny, życzliwy ludziom. Jeden z tekstów określa go mianem byka, co miało symbolizować siłę seksualną w akcie tworzenia bogów. Żoną Ela była bogini Aszirat.W sztuce przedstawiany jako starzec w ozdobionym rogami nakryciu głowy, siedzący na tronie. Miał wiele dzieci, do najważniejszych należeli: Asztar, Jam i Mot. W ugaryckich tekstach dzieckiem Ela nazywany bywa również Baal (syn Dagona) a także jego siostra Anat. Określenia te powiązane są z wiarą, iż El jest „stwórcą stworzeń” (bny bnwt).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

El-Alamejn

Al-Alamajn (często spotykana jest również stara pisownia El Alamein) – miasto w północnym Egipcie nad Morzem Śródziemnym, w muhafazie Matruh, 106 km na zachód od Aleksandrii, 240 km na północny zachód od Kairu, port naftowy, centrum turystyczne. Około 7000 mieszkańców.


Źródła:

Wikipedia

Ela

zdrobnienie od: Elżbieta (imię żeńskie)


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż., forma zdrobniała imienia Elżbieta

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (2.1) bibl. imię|polski|m.;

 (2.2) geogr. dolina na Szefeli w Judei;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elaboracik

żartobliwie, ironicznie: niezbyt obszerne, niezwykle dokładne i zazwyczaj nudne pisemne opracowanie jakiegoś tematu, zagadnienia; wypracowanko, opracowanko


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od elaborat


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elaboracja

napełnianie nabojów materiałami wybuchowymi i łączenie ich poszczególnych elementów w całość



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elaboracyjny

elaboracja


Patrz:elaboracja

Źródła:

SJP.pl

Elaborat

obszerne, pisemne opracowanie jakiegoś zagadnienia


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) obszerne, pisemne opracowanie zagadnienia, merytorycznie poprawne, ale pozbawione twórczego zamysłu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elaborować

opracowywać, opracować coś mozolnie; tworzyć, stworzyć elaborat


Źródła:

SJP.pl

Elaidynowy

kwas elaidynowy - kwas tłuszczowy typu omega-9


Źródła:

SJP.pl

Elajomycyna

naturalny związek azowy wykorzystywany w celach leczniczych


Źródła:

SJP.pl

Elajoplast

ciałko komórki roślinnej pozbawione barwnika, wyspecjalizowane w wytwarzaniu i gromadzeniu tłuszczów zapasowych


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elajosom

zewnętrzna warstwa nasion roślin z rodziny fiołkowatych


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elam

starożytny kraj położony na terenach zajmowanych współcześnie przez dwa ostany Iranu - Chuzestan i Lurestan


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. starożytne państwo i kraina położone na terenach obecnego południowo-zachodniego Iranu


Elam – starożytne państwo o strukturze federacyjnej, powstałe około 2400 roku p.n.e. na terenach obecnego południowo-zachodniego Iranu (ostan Chuzestan na granicy z Irakiem) oraz górskiej prowincji Lurestan, sięgającej aż do Buszehr nad Zatoką Perską. Najważniejszym ośrodkiem Elamu była Suza (odkryta w 1927), leżąca na wschodnim brzegu rzeki Karche (staroż. Choaspes).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elamici

lud z południowo-zachodniego Iranu


Elamici – lud z południowo-zachodniego Iranu, o nieustalonym pochodzeniu. Język elamicki, podobnie jak sumeryjski trudno powiązać z jakąkolwiek grupą językową (czasami wskazuje się pokrewieństwo z językami drawidyjskimi).

Pod koniec IV tys. p.n.e. wytworzyły się, jak w sąsiedniej Mezopotamii, miasta-państwa, które z czasem zostały zjednoczone w jednolite państwo – Elam ze stolicą w Suzie. W wyniku braku ciągłości kronik, napisanych pismem klinowym przejętym od Sumerów trudno odtworzyć dzieje Elamu, przez co pozostaje wiele niejasności i białych plam. Elamici utrzymywali ożywione kontakty handlowe i kulturalne z ludami Mezopotamii. Często też w chwilach słabości państw Międzyrzecza dokonywali wypraw wojennych. Szczególnie dwie były przełomowe, ponieważ przyczyniły się do upadku sumeryjskiej III dynastii z Ur (ok. 2005 r. p.n.e.) oraz państwa średniobabilońskiego dynastii kasyckiej (ok. 1157 r. p.n.e.). Sumerowie, Babilończycy i Asyryjczycy nie pozostawali im dłużni. Byli stałym czynnikiem niepokojów rolniczej południowej Mezopotamii.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elamicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) staroż. związany z Elamem lub Elamitami, dotyczący Elamu lub Elamitów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język elamicki;


Źródła:

Wiktionary

Elamita

mieszkaniec Elam (starożytnego kraju)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) staroż. mieszkaniec Elamu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elamitka

mieszkanka starożytnego kraju Elam


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) staroż. mieszkanka Elamu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elana

polskie włókno poliestrowe


Elana – nazwa handlowa włókien poliestrowych produkowanych z poli(tereftalanu etylenu) (PET), tkanina otrzymywana z tych włókien również nazywana jest elaną.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Eland

zwierzę z rodziny krętorogich, największa z antylop; kanna


Eland zwyczajny, eland, kanna (Tragelaphus oryx) – gatunek ssaka z rodziny wołowatych (Bovidae). Zamieszkuje Afrykę na południe od Sahary, głównie wschodnią i południową część kontynentu. Nie jest zagrożony wyginięciem.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elanolen

niemnąca się tkanina lniana z dodatkiem włókna poliestrowego


Źródła:

SJP.pl

Elanowełna

wełna z domieszką sztucznego włókna


Źródła:

SJP.pl

Elanowy

uszyty z elany


Źródła:

SJP.pl

Elantra

samochód typu Hyundai Elantra


Źródła:

SJP.pl

Elara

satelita Jowisza


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) astr. księżyc Jowisza;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elasmoterium

nosorożec olbrzymi, żyjący w plejstocenie


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zool. paleont. nazwa systematyczna|Elasmotherium|ref=tak., rodzaj prehistorycznego nosorożca;

 (1.2) zool. zwierzę z rodzaju elasmoterium (1.1)


Elasmoterium (Elasmotherium) – wymarły rodzaj ssaków z rodziny nosorożcowatych (Rhinocerotidae), żył od 2,6 mln – 40 tys. lat temu.

Etymologia: gr. ελασμος elasmos ‘płyta’; θηριον thērion ‘dzike zwierzę’, od θηρ thēr, θηρος thēros ‘zwierzę’.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elasmozaur

rodzaj gada z rzędu plezjozaurów


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. paleont. nazwa systematyczna|Elasmosaurus|ref=tak., rodzaj plezjozaura żyjącego w późnej kredzie na terenie Ameryki Północnej;

 (1.2) zool. zwierzę z rodzaju elasmozaur (1.1)


Elasmozaur (Elasmosaurus) – rodzaj plezjozaura żyjącego w Ameryce Północnej w kampanie (kreda późna), około 80,5 miliona lat temu. Pierwszy okaz odkryto w 1867 w Kansas blisko Fort Wallace, wysłano go do amerykańskiego paleontologa Cope’a, który na jego podstawie wyróżnił nowy rodzaj i gatunek, ten ostatni nazwał E. platyurus w 1868. Nazwa rodzajowa oznacza „cienkopłytowy jaszczur”, natomiast epitet gatunkowy znaczy „płaskoogonowy”. Cope pierwotnie zrekonstruował szkielet zwierzęcia, umieszczając głowę na ogonie, który to błąd nagłośnił paleontolog Marsh, rywal Cope’a w wojnie o kości. Odkryto tylko jeden niekompletny szkielet elasmozaura. Składa się on z niepełnej czaszki, kręgosłupa, obręczy kończyn piersiowej i miednicznej. Obecnie wyróżnia się pojedynczy gatunek, inne zaliczane dawniej do omawianego rodzaju uznaje się za niepewne bądź też przeniesiono je do innych rodzajów.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elastan

elastyczne włókno syntetyczne; spandex, lycra


Spandex (lycra, elastan i in.) – elastyczne włókno syntetyczne (elastomer poliuretanowy), wynalezione w 1958 r. przez Josepha Shiversa w laboratoriach DuPont i przez długi czas produkowane i rozprowadzane przez tego producenta.

Lycra jest zastrzeżonym znakiem towarowym przedsiębiorstwa Invista (dawniej część DuPont).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elastancja

miara sprężystości objętościowej płuc; opór sprężysty


Źródła:

SJP.pl

Elastanowy

elastan


Patrz:elastan

Źródła:

SJP.pl

Elastaza

enzym proteolityczny powodujący łączenie pęcherzyków płucnych i ostatecznie rozedmę płuc


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elastik

elastyk;
1. tkanina z elastycznego włókna sztucznego;
2. wyrób z tej tkaniny


Elastik, rzadziej elastyk – dzianina z elastycznych włókien sztucznych lub wyrób z tejże dzianiny.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elastiki

potocznie: spodnie elastyczne; elastyki


Źródła:

SJP.pl

Elastikowy

wykonany z elastiku


Źródła:

SJP.pl

Elastil

przędza uzyskiwana w wyniku modyfikacji stilonu; tkanina, dzianina z tej przędzy; elastyl


Źródła:

SJP.pl

Elastilowy

przymiotnik od: elastil


Źródła:

SJP.pl

Elastografia

metoda diagnostyczna polegająca na pomiarze elastyczności tkanki przy pomocy ultradźwięków, stosowana w diagnostyce nowotworów


Źródła:

SJP.pl

Elastomer

polimeryczne tworzywo (pochodzenia naturalnego lub otrzymywane syntetycznie) o właściwościach elastycznych w szerokim zakresie temperatury


Elastomery – to polimerowe tworzywa sztuczne lub naturalne, które cechuje zdolność do odwracalnej deformacji pod wpływem działania sił mechanicznych, z zachowaniem ciągłości ich struktury. Elastomery to szersza grupa materiałów niż gumy, które stanowią tylko jedną z klas elastomerów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elastomerowy

związany z elastomerem


Źródła:

SJP.pl

Elastometr

przyrząd optyczny do wyznaczania stopnia odkształcenia


Źródła:

SJP.pl

Elaston

1. elastyczne włókno poliuretanowe;
2. tkanina z tego włókna


Źródła:

SJP.pl

Elastooptyczny

przymiotnik od: elastooptyka


Źródła:

SJP.pl

Elastooptyka

doświadczalna metoda wyznaczania naprężeń w przezroczystych, bezpostaciowych ciałach takich, jak szkło, celuloid, żelatyna, żywice akrylowe itp. przez prześwietlanie ich lub ich modeli światłem spolaryzowanym; optyka naprężeń


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elastoplast

rodzaj elastycznego plastra opatrunkowego


Źródła:

SJP.pl

Elastoplastyczny

ciało elastoplastyczne: ciało stałe (metal lub tworzywo sztuczne), które w pewnych granicach obciążenia wykazuje właściwości plastyczne, a powyżej nich jest ciałem sprężystym


Źródła:

SJP.pl

Elastor

1. elastyczny torlen, polska przędza uzyskiwana przez termiczną modyfikację (teksturowanie) torlenu, używana do wyrobów dziewiarskich;
2. tkanina, dzianina z przędzy o tej samej nazwie


Źródła:

SJP.pl

Elastorowy

związany z elastorem


Źródła:

SJP.pl

Elastycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób elastyczny, giętko

 (1.2) przen. dostosowując się do warunków, do okoliczności


Źródła:

Wiktionary

Elastyczniej

stopień wyższy od przysłówka: elastycznie


Źródła:

SJP.pl

Elastyczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: elastyczny


Źródła:

SJP.pl

Elastyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co elastyczne

 (1.2) książk. przen. łatwość przystosowania się do nowych warunków, do nowej sytuacji



Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Elastyczny

giętki, sprężysty; rozciągliwy


przymiotnik

 (1.1) fiz. giętki, sprężysty

 (1.2) przen. łatwo się przystosowujący


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elastyk

elastik;
1. tkanina z elastycznego włókna sztucznego;
2. wyrób z tej tkaniny


Elastik, rzadziej elastyk – dzianina z elastycznych włókien sztucznych lub wyrób z tejże dzianiny.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elastyka

potocznie:
1. elastyczność;
2. cecha silnika pozwalająca na jazdę w szerokim zakresie obrotów


Sprężystość – właściwość fizyczna ciał makroskopowych odzyskiwania pierwotnego kształtu (postaci) i objętości po usunięciu sił zewnętrznych wywołujących odkształcenie.

Sprężystość objętościową wykazują wszystkie ciała (stałe, ciecze i gazy), sprężystość kształtu tylko ciała stałe.

Istotną cechą sprężystości ciała jest zachowanie energii tego procesu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elastyki

potocznie: spodnie elastyczne; elastiki


Źródła:

SJP.pl

Elastyl

przędza uzyskiwana w wyniku modyfikacji stilonu; tkanina, dzianina z tej przędzy; elastil


Źródła:

SJP.pl

Elastylowy

przymiotnik od: elastyl


Źródła:

SJP.pl

Elastyna

białko włókienkowe wchodzące w skład tkanki łącznej, nadające elastyczność ścięgnom, wiązadłom i ścianie aorty


Elastyna – hydrofobowe białko strukturalne o budowie fibrylarnej (skleroproteina), które występuje w tkance łącznej. Jest głównym składnikiem ścięgien, więzadeł, tkanki płucnej oraz ścian większych naczyń krwionośnych. Ze względu na obecność elastyny tkanki w nią obfitujące po rozciągnięciu lub ściśnięciu odzyskują swój pierwotny kształt i wielkość (na przykład skóra). Występuje u wszystkich kręgowców z wyjątkiem bezżuchwowców (np. minogów), nie stwierdzono natomiast jego obecności u żadnych bezkręgowców.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elat

1. miasto w południowym Izraelu, nad zatoką Akaba;
2. miejsce wspomniane po raz pierwszy przez Mojżesza w czasie wędrówki Izraelitów z Egiptu do Ziemi Obiecanej;
3. bogini wybrzeża morskiego, utożsamiana z planetą Wenus i jej aspektem jako Gwiazda Poranna, początkowo żona najwyższego boga Ela, później żona Baala



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elater

elastyczna, higroskopijna komórka nitkowana, ułatwiająca rozsiewanie przez wiatr zarodników wątrobowców; elatera, sprężyca


Źródła:

SJP.pl

Elatera

elastyczna, higroskopijna komórka nitkowana, ułatwiająca rozsiewanie przez wiatr zarodników wątrobowców; elater, sprężyca


Źródła:

SJP.pl

Elativus

elatiwus; w językoznawstwie:
1. stopień najwyższy przymiotnika lub przysłówka; superlatiwus, superlativus, superlatyw;
2. przymiotnik lub przysłówek w stopniu najwyższym; superlatiwus, superlativus, superlatyw;
3. przypadek zależny oznaczający kierunek ruchu z wnętrza przedmiotu, m.in. w językach ugrofińskich


Elativus – przypadek w językach aglutynacyjnych i fleksyjnych oznaczający opuszczenie przez desygnat pewnego określonego obiektu. Występuje w językach ugrofińskich, zwłaszcza języku węgierskim, języku estońskim i fińskim.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elatiwus

elativus; w językoznawstwie:
1. stopień najwyższy przymiotnika lub przysłówka; superlatiwus, superlativus, superlatyw;
2. przymiotnik lub przysłówek w stopniu najwyższym; superlatiwus, superlativus, superlatyw;
3. przypadek zależny oznaczający kierunek ruchu z wnętrza przedmiotu, m.in. w językach ugrofińskich


Źródła:

SJP.pl

Elba

1. wyspa włoska na Morzu Tyrreńskim;
2. dawniej: Łaba (rzeka w Czechach i Niemczech)


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa na Morzu Tyrreńskim, położona między Półwyspem Apenińskim a Korsyką;


Elba (wł. Isola d'Elba) – trzecia co do wielkości włoska wyspa, położona na Morzu Tyrreńskim, między Półwyspem Apenińskim a Korsyką. Największa z Archipelagu Wysp Toskańskich. Jest zamieszkana przez 31 592 mieszkańców (dane z 2019).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elbait

rzadki minerał z grupy krzemianów


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z grupy krzemianów;


Elbait – minerał z grupy krzemianów, zaliczany do grupy turmalinów. Minerał rzadki.

Nazwa pochodzi od wyspy Elby na Morzu Śródziemnym, gdzie minerał ten występuje.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elbańczyk

mieszkaniec Elby


Źródła:

SJP.pl

Elbanka

mieszkanka Elby


Źródła:

SJP.pl

Elbański

Elba


Patrz:Elba

Źródła:

SJP.pl

Elbik

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) daw. karc. wieloosobowa gra karciana, popularna w XVIII-XIX wieku


Źródła:

Wiktionary

Elbl.

skrót od: elbląski


Źródła:

SJP.pl

Elbląg

rzeka i miasto w Polsce


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Polsce;

 (1.2) geogr. hydron. rzeka w województwie warmińsko-mazurskim przepływająca przez Elbląg (1.1);

 (1.3) geogr. adm. gmina w województwie warmińsko-mazurskim;


Elbląg (łac. Elbinga, Elbingum, Elbingus, niem. Elbing, prus. Elbings, kaszub. Jelbiąg, Elbiąg) – miasto na prawach powiatu w województwie warmińsko-mazurskim, w północnej Polsce. Siedziba władz powiatu elbląskiego i gminy wiejskiej Elbląg, ale miasto nie wchodzi w ich skład, stanowiąc odrębną jednostkę samorządu terytorialnego. Od 1992 stolica diecezji elbląskiej.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elbląski

związany z Elblągiem


przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Elbląga


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elbląskie

związany z Elblągiem


Źródła:

SJP.pl

Elblążanin

mieszkaniec Elbląga


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Elbląga

 (1.2) osoba pochodząca z Elbląga, urodzona w Elblągu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elblążanka

mieszkanka Elbląga


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Elbląga

 (1.2) kobieta pochodząca z Elbląga, urodzona w Elblągu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elbrus

masyw wulkaniczny w Federacji Rosyjskiej


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. najwyższy szczyt Kaukazu;


Elbrus (ros. Эльбрус Elbrus, karaczajsko-bałkarski Минги тау Mingi tau) – najwyższy szczyt Kaukazu o wysokości 5642 m n.p.m. Położony jest na terenie Kabardo-Bałkarii w Rosji niedaleko granicy z Gruzją. Jest najwyższym szczytem Rosji. W zależności od interpretacji przebiegu granicy Europa-Azja jest zaliczany do Korony Ziemi jako najwyższy szczyt Europy.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elbruski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Elbrusem, dotyczący Elbrusu


Źródła:

Wiktionary

Elburs

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. pasmo górskie na Wyżynie Irańskiej w północnym Iranie;


Elburs (pers. البرز, Alborz) – pasmo górskie w północnym Iranie, w północno-zachodniej części Wyżyny Irańskiej. Od Morza Kaspijskiego oddzielone wąską Niziną Południowokaspijską. Najwyższym szczytem jest Demawend, który wznosi się na wysokość 5604 m n.p.m.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Elcedek

potocznie: monitor lub telewizor LCD


Źródła:

SJP.pl

Elcia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Elżbieta


Źródła:

Wiktionary

Eldar

Imiona:


Źródła:

Wikipedia

Eldorado

przenośnie:
1. kraina szczęśliwości, dobrobytu; raj; arkadia, eden;
2. korzystne warunki do powstania, rozwoju czegoś


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) raj na ziemi, mityczny kraj szczęścia i bogactwa


Kultura


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elea


Źródła:

Wikipedia

Eleaci

przedstawiciel greckiej szkoły filozoficznej z VI-V w. p.n.e.


Szkoła eleacka (inaczej eleaci) – starożytna szkoła filozoficzna, biorąca swoją nazwę od greckiej kolonii w Elei. Powstała jako reakcja na antropomorfizm greckiej religii. Eleaci wierzyli w jednorodność materii, odrzucali istnienie czasu i ruchu, co wykazywał między innymi Zenon z Elei.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Eleacki

przymiotnik od: eleata


Źródła:

SJP.pl

Eleanor

Eleanor – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Wirginia Zachodnia, w hrabstwie Putnam.


Źródła:

Wikipedia

Elear

wojownik wyzywający przeciwników do walki w pojedynkę przed rozpoczęciem bitwy


Elearzy, także elierzy, halierzy (węg. elöharcos – przodujący harcownik od elöjáró – przodujący, wyborowy) – w XVI–XVII wieku w wojskach polskich oddziały nieregularnej lekkiej jazdy dokonujące wstępnego rozpoznania przeciwnika; także określenie doborowych harcowników.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Eleata

przedstawiciel greckiej szkoły filozoficznej z VI-V w. p.n.e.


Źródła:

SJP.pl

Eleatyzm

koncepcja filozoficzna, według której prawdziwe byty są stałe, niezmienne i poznawalne tylko poprzez myślenie, a nie obserwację czy doświadczenie; szkoła elejska


Szkoła eleacka (inaczej eleaci) – starożytna szkoła filozoficzna, biorąca swoją nazwę od greckiej kolonii w Elei. Powstała jako reakcja na antropomorfizm greckiej religii. Eleaci wierzyli w jednorodność materii, odrzucali istnienie czasu i ruchu, co wykazywał między innymi Zenon z Elei.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Eleazar

imię męskie


Eleazar – postać biblijna występująca w Starym Testamencie, syn Aarona i jego żony Eliszeby, arcykapłan. Miał trzech braci: Nadaba, Itamara i Abihu. Jego synem był Pinchas. Eleazar zmarł w tym samym czasie co Jozue, a pochowano go w mieście Gabata


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Electro

[czytaj: elektro] gatunek muzyki elektronicznej


Electro (również electro-funk) – gatunek muzyki elektronicznej i wczesnego hip-hopu powstały w latach 80., kształtowany przez producentów funkowych i hip-hopowych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Electrofunk

[czytaj: elektrofank] gatunek muzyki elektronicznej


Źródła:

SJP.pl

Electrofunkowy

electrofunk [czytaj: elektrofankowy]


Źródła:

SJP.pl

Electrolux

[czytaj: elektroluks] firma i marka sprzętu AGD


AB Electrolux – szwedzkie przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją sprzętu AGD. Dostawca urządzeń do zastosowań domowych, jak i profesjonalnych, sprzedając ponad 40 milionów produktów każdego roku do odbiorców w ponad 150 krajach. Producent m.in. pralek, zmywarek, lodówek, odkurzaczy i kuchenek pod markami takimi, jak: Electrolux, AEG, Zanussi, Eureka, Faure oraz Frigidaire.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Electropop

[czytaj: elektropop] odmiana muzyki popularnej; synthpop, technopop


Synthpop (synth pop, synth-pop, synthesizer pop, electropop lub technopop) – odmiana muzyki popularnej będąca nurtem muzyki nowofalowej, charakteryzująca się szerokim wykorzystaniem syntezatorów, automatów perkusyjnych oraz rozmaitych efektów elektronicznych.Cechą charakterystyczną, tak samo jak w innych odmianach muzyki popularnej, jest melodyjność oraz często tematyka miłosna przejawiająca się w tekstach.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Electropopowy

electropop [czytaj: elektropopowy]


Źródła:

SJP.pl

Eleczka

zdrobniale: elka


Źródła:

SJP.pl

Elefant

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) śrpol. zool. słoń

 (1.2) śrpol. zool. kość słoniowa


Elefant (wcześniej nazywany Ferdinand) – ciężkie działo pancerne – niszczyciel czołgów używane przez armię niemiecką w czasie II wojny światowej. Pełne oficjalne oznaczenie pojazdu to Panzerjäger Tiger(P) (Sd.Kfz. 184).


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Elefanta

wyspa u wybrzeży Indii


Elefanta (hindi Gharapuri) – wyspa na Morzu Arabskim w pobliżu Bombaju (Maharasztra) w Indiach. Nazwa pochodzi od znajdującej się tam niegdyś rzeźby słonia.

Znajduje się na niej zespół siedmiu wykutych w skale świątyń poświęconych bogu Śiwie z bardzo bogatą dekoracją rzeźbiarską i płaskorzeźbiarską, wykonaną w tzw. stylu poguptyjskim. Pochodzą one z VIII–IX w., kiedy nad tym obszarem władała dynastia Silhara.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elefantiaza

choroba objawiająca się rozrostem tkanki łącznej skóry przeważnie kończyn dolnych, wywołana przez pasożyty, bakterie lub wskutek przewlekłego zastoju krwi i obrzęku; słoniowacizna; słoniowatość


Źródła:

SJP.pl

Elefantyna

1. wyspa na Nilu, w Egipcie;
2. świątynia bogini Satet i boga Chnuma


Elefantyna (od stgr. Ἐλεφαντίνη) – wyspa na rzece Nil, poniżej pierwszej katarakty. Współcześnie stanowi część miasta Asuan, w południowym Egipcie. Wyspa ma około 1200 m długości i 400 m szerokości w najszerszym miejscu.

Elefantyna znajduje się na granicy Egiptu i Nubii i w czasach starożytnych stanowiła punkt przeładunkowy dla statków, a także stanowisko obronne dla miasta.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elefteria

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.


Źródła:

Wiktionary

Elefterios

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m., odpowiednik polskich Eleuteriusz, Eleutery


Źródła:

Wiktionary

Elegancik

zdrobnienie od: elegant


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) iron. mężczyzna, który ubiera się z przesadną elegancją


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elegancja

wyszukany smak w ubiorze; wytworność


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dobry smak w ubiorze i zachowaniu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elegancki

wytworny, pełen klasy i dobrego smaku


przymiotnik

 (1.1) dotyczący elegancji; charakteryzujący się elegancją


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elegancko

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób elegancki

 (1.2) pot. posp. super, świetnie, bez zarzutu


Źródła:

Wiktionary

Eleganckość

elegancki


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest eleganckie; cecha tych, którzy są eleganccy


Patrz:elegancki

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elegant

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna charakteryzujący się elegancją


Źródła:

Wiktionary

Elegantka

elegant


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: elegant


Patrz:elegant

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elegantszy

stopień wyższy od przymiotnika: elegancki


Źródła:

SJP.pl

Elegia

utwór o różnorodnej tematyce, wywodzący się z liryki żałobnej, pieśni lamentacyjnej


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. utwór poetycki o treści poważnej, refleksyjny, w tonie smutnego rozpamiętywania, rozważania lub skargi, poruszający tematykę przemijania, śmierci lub miłości;


Elegia (gr. ἐλεγεία elegeia – pieśń żałobna) – utwór liryczny o treści poważnej, refleksyjny, utrzymany w tonie smutnego rozpamiętywania, rozważania lub skargi, dotyczący spraw osobistych lub problemów egzystencjalnych (przemijanie, śmierć, miłość); wyróżnia się elegie miłosne i patriotyczne. Należy do najbardziej charakterystycznych form liryki bezpośredniej.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elegiacki

związany z elegią; elegijny


przymiotnik

 (1.1) przest. elegijny


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elegijność

elegijny


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzeczownik od przymiotnika: elegijny


Patrz:elegijny

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elegijny

związany z elegią; elegiacki


przymiotnik

 (1.1) książk. właściwy elegii

 (1.2) smutny, żałobny


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elegik

osoba tworząca elegie (utwory liryczne lub instrumentalne)


Źródła:

SJP.pl

Elejski

szkoła elejska - koncepcja filozoficzna, według której prawdziwe byty są stałe, niezmienne i poznawalne tylko poprzez myślenie, a nie obserwację czy doświadczenie; eleatyzm


Źródła:

SJP.pl

Elek

potocznie:
1. odzież o rozmiarze L;
2. pojazd do nauki jazdy


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od: Eligiusz


Elek (rum. Aletea, niem. Renndorf) – miasto na Węgrzech, w komitacie Békés. W styczniu 2011 r. populacja miasta wynosiła 4899 osób. Do 1946 r. była w nim wielka społeczność niemieckojęzyczna.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elekcja

1. urzędowo: wybory, wybór na jakieś ważne stanowisko lub urząd;
2. w dawnej Polsce: obiór króla


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) proces wyboru na stanowisko lub urząd państwowy



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elekcyjność

możliwość elekcji, podleganie elekcji, pochodzenie z elekcji; wybieralność, obieralność


Źródła:

SJP.pl

Elekcyjny

obieralny, wybieralny;
1. związany z elekcją, pochodzący z elekcji, podlegający elekcji - wyborami na wysokie stanowisko lub urząd;
2. związany z elekcją, pochodzący z elekcji, podlegający elekcji - obiorem króla w dawnej Polsce


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z elekcją, dotyczący elekcji; wybrany przez głosowanie


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elekt

osoba nowo obrana na wysokie stanowisko lub urząd


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba, która została wybrana na pewien urząd, ale która go jeszcze nie objęła


Elekt – osoba fizyczna, co do której po wyborach przewiduje się sprawowanie danego urzędu, jednak będąca jeszcze przed jego objęciem.

Określenia tego często używa się po wyborach prezydenckich, a jeszcze przed zaprzysiężeniem zwycięskiego kandydata, określanego wówczas właśnie mianem prezydenta elekta. W przypadku, gdy zwycięski kandydat uzyskał reelekcję, sytuacja ta nie zachodzi.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektka

elekt


Patrz:elekt

Źródła:

SJP.pl

Elektor

1. w Świętym Cesarstwie Rzymskim Narodu Niemieckiego: możny świecki lub duchowny, uprawniony do udziału w wyborze cesarza;
2. w USA: osoba uprawniona do udziału w bezpośrednim wyborze prezydenta, wyłaniana w drodze głosowania obywateli


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wyborca

 (1.2) ktoś powołany do wzięcia udziału w decydującym akcie wyborczym

 (1.3) hist. książę uprawniony do wyboru cesarza w Rzeszy (Niemieckiej);


Elektor – wyborca. W wyborach pośrednich osoba uprawniona do dokonania wyboru organu władzy, np. prezydenta Stanów Zjednoczonych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektoracik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od elektorat


Źródła:

Wiktionary

Elektorat

1. ogół osób uprawnionych do udziału w wyborach; wyborcy;
2. władza, godność, funkcja elektora - księcia niemieckiego uprawnionego do udziału w wyborze cesarza; elektorstwo;
3. kraj Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego rządzony przez księcia elektora


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ogół wyborców

 (1.2) daw. hist. władza, godność elektora

 (1.3) daw. hist. kraj pod rządami elektora



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektorka

elektor


Patrz:elektor

Źródła:

SJP.pl

Elektorowa

dawniej: żona elektora (kurfirsta); kurfirstowa


Źródła:

SJP.pl

Elektorówna

dawniej: córka elektora


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. hist. córka elektora


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elektorstwo

władza, godność, funkcja elektora - księcia niemieckiego uprawnionego do udziału w wyborze cesarza; elektorat


Źródła:

SJP.pl

Elektr.

skrót od: elektryka, elektryczność, elektryczny (czytany jako cały, odmienny wyraz)


Źródła:

SJP.pl

Elektra

1. minerał, roztwór stały złota i srebra z niewielką ilością miedzi i żelaza;
2. dawna nazwa bursztynu


Elektra

Astronomia

Mitologia


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elektret

polaryzowany na stałe dielektryk mający charakter dipola elektrycznego o trwałym ładunku powierzchniowym


Elektret – dielektryk, w którym w sposób trwały utrzymuje się polaryzacja dipolowa lub stan naładowania elektrycznego. Elektret wytwarza zewnętrzne pole elektryczne i w tym sensie jest elektrostatycznym odpowiednikiem magnesu trwałego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elektrim

Elektrim SA – spółka notowana od 1992 roku do 2008 roku na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, powstała w wyniku prywatyzacji dawnego PTHZ Elektrim. W pierwszym okresie po prywatyzacji, Elektrim SA prowadził bardzo rozległą i zróżnicowaną działalność za pośrednictwem ponad 140 spółek powiązanych (od produkcji turbin po produkcję rolną), jednakże działalność ta uległa gruntownej reorganizacji począwszy od 1999 roku.


Źródła:

Wikipedia

Elektro-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z elektrycznością


Źródła:

Wiktionary

Elektroakustyczny

elektroakustyka


Patrz:elektroakustyka

Źródła:

SJP.pl

Elektroakustyka

Elektroakustyka – dziedzina techniki i nauki łącząca w sobie elementy akustyki i elektroniki, zajmująca się przetwarzaniem fal akustycznych na prąd elektryczny i na odwrót, za pomocą przetworników elektroakustycznych.


Źródła:

Wikipedia

Elektrobiolog

specjalista w dziedzinie elektrobiologii


Źródła:

SJP.pl

Elektroblok

1. system urządzeń w elektrowni, przetwarzających energię elektryczną;
2. rodzaj urządzenia zasilającego w samochodach i przyczepach kempingowych


Źródła:

SJP.pl

Elektrobodziec

czynnik wywołujący różnicę potencjałów elektrycznych


Źródła:

SJP.pl

Elektrobus

autobus napędzany energią elektryczną


Autobus elektryczny, elektrobus – autobus napędzany energią elektryczną z akumulatorów lub wytwarzaną przez ogniwa paliwowe. Autobusy elektryczne są ciche i całkowicie bezemisyjne w miejscu użytkowania. Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom technicznym operacyjność autobusów elektrycznych jest niemal nieograniczona i wynosi nawet 24 godziny na dobę. Niski poziom emisji hałasu i drgań sprawia, że autobusy bateryjne są szczególnie pożądane w centrach miast.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elektroceramika

Elektroceramika – rodzaj materiału, który jest stosowany w elektrotechnice jako dielektryki bądź półprzewodniki. Materiał ten wykazuje dużą wytrzymałość, rezystywność elektryczną, odporność na wysokie temperatury oraz małą stratność elektryczną. Do elektroceramiki zalicza się porcelany.


Źródła:

Wikipedia

Elektrochemia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. dział chemii fizycznej zajmujący się badaniem zależności między zjawiskami elektrycznymi a reakcjami chemicznymi;


Elektrochemia – dział chemii fizycznej badający elektryczne aspekty reakcji chemicznych, a także w mniejszym stopniu własnościami elektrycznymi związków chemicznych.

Przedmiotem jej badań są m.in. procesy chemiczne towarzyszące przepływowi prądu elektrycznego przez elektrolit, którymi są stopy i roztwory związków chemicznych zdolnych do dysocjacji elektrolitycznej.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Elektrochemiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z elektrochemią, dotyczący elektrochemii


Źródła:

Wiktionary

Elektrochirurgia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. metoda chirurgiczna, w której do przecinania tkanek używany jest galwanokauter


Źródła:

Wiktionary

Elektrochirurgiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z elektrochirurgią, dotyczący elektrochirurgii


Źródła:

Wiktionary

Elektrochromatografia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. fiz. metoda rozdzielania mieszaniny, która polega na wykorzystaniu przemieszczania się składników roztworu poddanego działaniu napięcia elektrycznego


Źródła:

Wiktionary

Elektrociepłownia

zakład energetyczny wytwarzający energię elektryczną i ciepło


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zakład wytwarzający równocześnie z energią elektryczną energię cieplną;


Elektrociepłownia – zakład przemysłowy wytwarzający w jednym procesie technologicznym w sposób skojarzony energię elektryczną oraz ciepło w postaci czynnika (najczęściej wody) o wysokiej temperaturze dla miejskiej sieci ciepłowniczej lub przemysłu.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektrociepłowniczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do elektrociepłowni, mający związek z elektrociepłownią


Źródła:

Wiktionary

Elektrociepłownik

1. pracownik elektrociepłowni;
2. specjalista w dziedzinie zaopatrywania budynków w energię elektryczną i ciepłą wodę


Źródła:

SJP.pl

Elektroda

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. końcówka przewodnika pozostającego w kontakcie ze środowiskiem, do którego doprowadza lub z którego odprowadza prąd elektryczny;


Elektroda – końcowy element niektórych układów lub urządzeń elektrycznych, przewodnik elektryczny wysyłający ładunek elektryczny lub przyjmujący go z otoczenia, albo kształtujący pole elektrostatyczne w swoim otoczeniu.

Istnieją trzy rodzaje elektrod. Pierwsze dwa rodzaje to anoda i katoda. W obwodach prądu stałego anoda to elektroda, która przyjmuje ładunek ujemny lub wysyła dodatni, zaś katoda to elektroda wysyłająca ładunek ujemny lub przyjmująca dodatni. W lampie rentgenowskiej elektroda w którą uderzają rozpędzone elektrony jest nazywana antykatodą, może ona być anodą lampy albo lampa zawiera dodatkową elektrodę będącą anodą. Ładunkami elektrycznymi przepływającymi między anodą i katodą mogą być swobodne elektrony lub jony.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Elektrodializa

Elektrodializa – proces odsalania/zatężania roztworów elektrolitów za pomocą modułuz ułożonymi naprzemiennie membranami kationo- i anionowymiennymi, zachodzący pod wpływem zewnętrznego pola elektrycznego.

Elektrodializa opiera się na zjawisku migracji jonów w polu elektrycznym i wykluczeniu współjonów przez naładowane grupy immobilizowane w polimerowej matrycy membrany jonowymiennej. Roztwór soli przepływa pomiędzy naprzemiennie umieszczonymi membranami kationo- i anionowymiennymi. Gdy pole elektryczne jest przyłożone w kierunku prostopadłym do przepływu roztworu, kationy migrują przez membrany kationowymienne i są zatrzymywane przez membrany anionowymienne, podczas gdy aniony migrują przez membrany anionowymienne i są zatrzymywane przez membrany kationowymienne. W ten sposób strumień roztworu soli jest dzielony na strumień odsolony (diluat) i strumień zatężony (koncentrat).


Źródła:

Wikipedia

Elektrododatni

przymiotnik

 (1.1) fiz. taki, który ma ładunek elektryczny dodatni


Źródła:

Wiktionary

Elektrododatniość

elektrododatni


Elektrododatniość – zdolność atomów danego pierwiastka do oddawania elektronów walencyjnych. Wraz ze wzrostem elektrododatniości pierwiastków maleje ich elektroujemność. W konwencji Ingolda pierwiastki o elektrododatniości większej od wodoru oznaczane są znakiem „+”, a mniejszej „−”.


Patrz:elektrododatni

Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elektrodowy

związany z elektrodą


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z elektrodą, dotyczący elektrody


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elektrodrążarka

drążarka elektryczna


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) masz. elektr. urządzenie do wycinania otworów metodą obróbki elektroerozyjnej


Drążarka - obrabiarka służąca do usuwania materiału wykorzystując zjawisko erozji. Metody erozyjne są wysoko energetyczne, przez co są wykorzystywane w miejscach, gdzie obróbka skrawaniem byłaby trudna lub wręcz niemożliwa np. wykonanie otworu o średnicy 0,05 mm, usuwanie materiału z wewnętrznych narożników przedmiotu, obróbka bardzo twardych materiałów.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektrodyka

Elektrodyka – dział elektrochemii zajmujący się badaniem reakcji związków i jonów, przebiegających na elektrodach oraz kinetyką procesów elektrodowych. Została zapoczątkowana przez Juliusa Tafela w 1905 roku.


Źródła:

Wikipedia

Elektrodynamika

dział fizyki zajmujący się oddziaływaniem pól elektromagnetycznych, zjawiskami związanymi z elektrycznością i magnetyzmem


Elektrodynamika – dział fizyki zajmujący się badaniem zachowania się ciał obdarzonych ładunkiem elektrycznym, w szczególności:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elektrodynamometr

przyrząd do mierzenia słabych prądów elektrycznych; galwanometr


Źródła:

SJP.pl

Elektroencefalograf

aparat do badania aktywności elektrycznej mózgu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. aparat elektroniczny do badania mózgu, rejestrujący odebrane za pomocą odpowiednich elektrod bioprądy;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektroencefalografia

metoda diagnost. polegająca na umieszczeniu na skórze głowy kilkunastu elektrod, a następnie wzmacnianiu i rejestrowaniu przesyłanych przez nie potencjałów elektrycznych mózgu, pełniąca dużą rolę w diagnozie padaczki, uszkodzeń mózgu; EEG


Elektroencefalografia (EEG) − nieinwazyjna metoda diagnostyczna i badawcza służąca do badania bioelektrycznej czynności mózgu za pomocą elektroencefalografu. Badanie polega na odpowiednim rozmieszczeniu na powierzchni skóry czaszki elektrod, które rejestrują zmiany potencjału elektrycznego na powierzchni skóry, pochodzące od aktywności neuronów kory mózgowej i po odpowiednim ich wzmocnieniu tworzą z nich zapis – elektroencefalogram. Jeśli elektrody umieści się bezpośrednio na korze mózgu (np. podczas operacji) badanie nosi nazwę elektrokortykografii (ECoG).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elektroencefalogram

Elektroencefalografia (EEG) − nieinwazyjna metoda diagnostyczna i badawcza służąca do badania bioelektrycznej czynności mózgu za pomocą elektroencefalografu. Badanie polega na odpowiednim rozmieszczeniu na powierzchni skóry czaszki elektrod, które rejestrują zmiany potencjału elektrycznego na powierzchni skóry, pochodzące od aktywności neuronów kory mózgowej i po odpowiednim ich wzmocnieniu tworzą z nich zapis – elektroencefalogram. Jeśli elektrody umieści się bezpośrednio na korze mózgu (np. podczas operacji) badanie nosi nazwę elektrokortykografii (ECoG).


Źródła:

Wikipedia

Elektroenergetyczny

elektroenergetyka


przymiotnik

 (1.1) związany z elektroenergetyką; wytwarzający, przetwarzający, przesyłający energię elektryczną


Patrz:elektroenergetyka

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elektroenergetyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w zakresie elektroenergetyki


Źródła:

Wiktionary

Elektroenergetyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dział energetyki i elektrotechniki zajmujący się wytwarzaniem, przesyłem i rozdziałem energii elektrycznej;

forma rzeczownika.

 (2.1) B. i D. lp. od: elektroenergetyk


Elektroenergetyka – dział energetyki dotyczący wytwarzania, przesyłu, rozdziału i użytkowania energii elektrycznej. Jej głównym zadaniem jest zapewnienie ciągłego (niezawodnego) dopływu energii elektrycznej o odpowiedniej (wysokiej) jakości do odbiorcy.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Elektrofaks

elektrofotograficzna metoda kopiowania tekstów i rysunków na pokryte warstwą półprzewodnika podłoże papierowe


Źródła:

SJP.pl

Elektrofil

cząsteczka lub grupa cząsteczkowa, w której występuje niedobór elektronów


Elektrofil (czynnik elektrofilowy) – cząsteczka lub grupa, w której występuje niedomiar elektronów i w odpowiednich warunkach jest w stanie je przyjąć, czyli być ich akceptorem.

Elektrofilami są wszystkie kwasy, zarówno zgodne z definicją Brønsteda, jak i Lewisa. Oprócz tego mogą to być także cząsteczki, które nie wykazują żadnych właściwości kwasowych, lecz tylko mają "zwykły" deficyt elektronów – pojęcie elektrofila jest więc szersze od pojęcia kwasu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elektrofilowy

1. wykazujący niedobór elektronów;
2. przyłączanie elektrofilowe - reakcja przyłączania cząsteczek z niedoborem elektronów


Źródła:

SJP.pl

Elektrofiltr

aparat służący do usuwania pyłów z gazu, w którym na dodatnich elektrodach osadzają się naładowane ujemnie cząstki pyłu lub mgły; filtr elektrostatyczny


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie do usuwania pyłu ze strumienia gazu przez wykorzystanie siły elektrostatycznej;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektrofizjolog

specjalista w dziedzinie elektrofizjologii


Źródła:

SJP.pl

Elektrofizjologia

Elektrofizjologia (z stgr. ἥλεκτ, ēlektron, "elektron"; φύσις, physis, "natura"; λόγος, lόgos, "nauka") jest działem fizjologii, zajmującym się badaniem własności elektrycznych żywych komórek i tkanek. Obejmuje pomiary zmian napięcia lub natężenia prądu na wielu poziomach: od białek pojedynczego kanału jonowego do całych organów, np. serca.


Źródła:

Wikipedia

Elektrofizjologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) fizj. związany z elektrofizjologią, dotyczący elektrofizjologii


Źródła:

Wiktionary

Elektrofor

najprostsza odmiana maszyny elektrostatycznej, w której ładunek elektryczny otrzymywany jest dzięki wykorzystaniu zjawiska indukcji elektrostatycznej


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. fiz. prosty przyrząd do wytwarzania ładunków elektrycznych przez pocieranie, stosowany w dydaktyce;


Elektrofor – przyrząd, generator ładunku elektrycznego. W jego działaniu wykorzystuje się zjawisko indukcji elektrostatycznej. Skonstruowany został po raz pierwszy przez szwedzkiego fizyka Johana Wilckego, a udoskonalony i spopularyzowany w roku 1775 przez włoskiego fizyka Alessandra Voltę.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektroforetyczny

elektroforeza


Patrz:elektroforeza

Źródła:

SJP.pl

Elektroforeza

zjawisko wędrowania cząsteczek w polu elektrycznym


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. chem. zjawisko zachodzące w płynach pod wpływem pola elektrycznego, polegające na ruchu naładowanych cząstek w kierunku jednej z elektrod;


Elektroforeza – zjawisko elektrokinetyczne polegające na ruchu cząstek fazy rozproszonej w nieruchomej fazie rozpraszającej, pod wpływem pola elektrycznego. Ruch w kierunku anody nazywany jest anaforezą, a w kierunku katody – kataforezą.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektrofotografia

metoda reprodukcji obrazów oparta na zjawisku fotoprzewodnictwa; kserografia


Źródła:

SJP.pl

Elektrofotograficzny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z elektrofotografią, dotyczący elektrofotografii


Źródła:

Wiktionary

Elektroftalm

aparat dla niewidomych, który przetwarza bodźce optyczne na czuciowe


Elektroftalm (gr. ēlektron – bursztyn, elektryczność + gr. ophthalmós – oko) – urządzenie mające pomagać niewidomym w poruszaniu się. Urządzenie opracowane przez polskiego okulistę Kazimierza Noiszewskiego około 1897–1899 roku (zależnie od źródła). Na świecie było prawdopodobnie pierwszym aparatem tego typu. Składało się z fotokomórki selenowej umieszczonej na czole niewidomej osoby. Sygnał elektryczny z fotokomórki (spowodowany zmianą przewodnictwa elektrycznego selenu pod wpływem światła) był przekształcany na sygnał dźwiękowy. W ten sposób, na podstawie natężenia dźwięku, można było określać, gdzie znajdują się źródła światła lub ciemne obszary. Wadą urządzenie były duże rozmiary i duża masa.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elektrogadżet

nowoczesne urządzenie elektroniczne niewielkich rozmiarów; technogadżet


Źródła:

SJP.pl

Elektrograf

przyrząd do wypalania znaków na przedmiotach metalowych


Źródła:

SJP.pl

Elektrograt

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. zwykle w lm niepotrzebny, najczęściej uszkodzony sprzęt elektroniczny wymagający utylizacji


Źródła:

Wiktionary

Elektrogrzejny

wykorzystujący energię elektryczną do ogrzewania


Źródła:

SJP.pl

Elektrohydrauliczny

działający pod wpływem ciśnienia cieczy oraz dzięki prądowi elektrycznemu


Źródła:

SJP.pl

Elektroimpulsowy

związany z elektroimpulsem


Źródła:

SJP.pl

Elektroiniekcja

Elektropetryfikacja (elektro- + petryfikacja – gr. pétra „skała” + łac. facere „czynić”), zeskalanie, cebertyzacja, elektroiniekcja, elektrosylikatyzacja – proces zeskalania podłoża (gruntu) przez działanie polem elektrycznym przy jednoczesnym wprowadzaniu do niego zawiesin cementowych i roztworów szkła wodnego oraz chlorku wapnia.


Źródła:

Wikipedia

Elektroinstalacyjny

związany z elektroinstalacją


Źródła:

SJP.pl

Elektroinstalator

robotnik zakładający instalacje elektryczne


Elektroinstalator – miesięcznik o charakterze informacyjno-praktycznym skierowany do specjalistów branży elektrycznej, energetycznej, oświetleniowej i automatyki.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elektrokardiograf

aparat rejestrujący prądy czynnościowe mięśnia sercowego


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. urządzenie rejestrujące pracę serca


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elektrokardiografia

metoda diagnost. polegająca na odbieraniu potencjałów elektrycz. serca z elektrod umieszczonych na kończynach i klatce piersiowej, pozwalająca ocenić miarowość pracy serca i wiele innych parametrów pomocnych w diagnostyce kardiologicz.; EKG


Elektrokardiografia (EKG) – zabieg diagnostyczny wykorzystywany w medycynie przede wszystkim w celu rozpoznawania chorób serca.

Pomijając EKG wykonywane w czasie operacji na sercu, jest to metoda pośrednia polegająca na rejestracji elektrycznej czynności mięśnia sercowego z powierzchni klatki piersiowej w postaci różnicy potencjałów (napięć) pomiędzy dwiema elektrodami, co graficznie odczytujemy w formie krzywej elektrokardiograficznej, na specjalnym papierze milimetrowym bądź na ekranie monitora.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elektrokardiograficzny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z elektrokardiografią lub elektrokardiografem, dotyczący elektrokardiografii lub elektrokardiografu


Źródła:

Wiktionary

Elektrokardiogram

Elektrokardiografia (EKG) – zabieg diagnostyczny wykorzystywany w medycynie przede wszystkim w celu rozpoznawania chorób serca.

Pomijając EKG wykonywane w czasie operacji na sercu, jest to metoda pośrednia polegająca na rejestracji elektrycznej czynności mięśnia sercowego z powierzchni klatki piersiowej w postaci różnicy potencjałów (napięć) pomiędzy dwiema elektrodami, co graficznie odczytujemy w formie krzywej elektrokardiograficznej, na specjalnym papierze milimetrowym bądź na ekranie monitora.


Źródła:

Wikipedia

Elektrokauter

Elektrokauter, elektrokoagulator, aparat elektrochirurgiczny, nóż elektrochirurgiczny (z koagulatorem), galwanokauter, żegadło elektryczne, elektroskalpel – urządzenie medyczne stosowane w chirurgii, ściślej diatermii chirurgicznej, do cięcia lub kauteryzacji tkanek za pomocą prądu przemiennego o wysokiej częstotliwości (od 0,3 do 0,7 MHz).


Źródła:

Wikipedia

Elektrokauteryzacja

elektryczne koagulowanie żywej, chorobowo zmienionej tkanki stosowane np. w celu przyspieszenia gojenia się ran, niszczenia narośli


Źródła:

SJP.pl

Elektrokinetyczny

elektrokinetyka


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z elektrokinetyką, dotyczący elektrokinetyki


Patrz:elektrokinetyka

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elektrokoagulacja

ścięcie białka pod wpływem prądu elektrycznego


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elektrokorund

Elektrokorund – syntetycznie wytwarzana postać korundu, uzyskiwana poprzez przetapanie boksytu w piecach łukowych.

Elektrokorund wykorzystywany jest głównie jako materiał ścierny, przede wszystkim ze względu na relatywnie niskie koszty jego uzyskiwania oraz fakt, iż kryształy elektrokorundu są znacznie regularniejsze i ostrzejsze niż kryształy korundu naturalnego. Dodatkowym czynnikiem przemawiającym za wykorzystywaniem elektrokorundu jest jego powtarzalna jakość oraz możliwość stosowania domieszek zmieniających jego właściwości szlifujące.


Źródła:

Wikipedia

Elektrolecznictwo

metoda leczenia za pomocą prądu elektrycznego; elektroterapia


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. elektr. zob. elektroterapia.


Elektroterapia, elektrolecznictwo – dziedzina fizykoterapii (lecznictwa fizykalnego) zajmująca się leczeniem objawowym schorzeń m.in. układu ruchu i neurologicznych za pomocą różnego rodzaju prądów leczniczych, w którym wykorzystuje się do leczenia prąd stały, modulowane prądy średniej częstotliwości oraz prądy impulsowe małej i średniej częstotliwości.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektrolipoliza

metoda likwidacji lokalnie nagromadzonej tkanki tłuszczowej za pomocą prądów powodujących skurcze izometryczne


Źródła:

SJP.pl

Elektrolit

układ ciekły zdolny do przewodzenia prądu elektrycznego dzięki obecności swobodnie poruszających się jonów


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. fiz. substancja zdolna do jonowego przewodzenia prądu elektrycznego;


Elektrolit – termin o dwojakim znaczeniu:

  1. z chemicznego punktu widzenia, elektrolit definiuje się jako substancję, która po stopieniu lub rozpuszczeniu (zwykle w wodzie, choć rozpuszczalnikiem mogą być też np. ciekły amoniak, ciekły dwutlenek siarki i in.) ulega dysocjacji elektrolitycznej, a powstały roztwór może przewodzić prąd elektryczny; elektrolitami mogą być związki jonowe, jak np. chlorek sodu, NaCl, lub niejonowe, jak np. chlorowodór, HCl lub amoniak, NH
    3
    ;
  2. z technicznego punktu widzenia, a także potocznie, każda substancja zdolna do jonowego przewodzenia prądu elektrycznego, czyli przekazywania jonowo ładunku między elektrodami. Zgodnie z tym kryterium elektrolitem jest również roztwór przewodzący prąd elektryczny.

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektrolitowy

związany z elektrolitem


Źródła:

SJP.pl

Elektrolityczny

elektroliza


przymiotnik

 (1.1) fiz. chem. dotyczący elektrolizy lub elektrolitu, związany z elektrolizą lub z elektrolitem


Patrz:elektroliza

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elektroliza

ogół procesów, które zachodzą w elektrolicie w czasie przepływu przez niego prądu stałego wytworzonego przez źródło zewnętrzne


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. chem. zmiana struktury chemicznej substancji, zachodzące pod wpływem przyłożonego do niej zewnętrznego napięcia elektrycznego

 (1.2) fiz. chem. proces rozkładu pod wpływem przyłożonego do niej zewnętrznego napięcia elektrycznego


Elektroliza – termin określający wszelkie zmiany struktury chemicznej substancji, zachodzące pod wpływem przyłożonego do niej zewnętrznego napięcia elektrycznego. W węższym zakresie pojęcie to obejmuje tylko procesy rozkładu. Elektrolizie towarzyszyć może (choć nie musi) szereg dodatkowych zjawisk, takich jak dysocjacja elektrolityczna, transport jonów do elektrod, wtórne przemiany jonów na elektrodach i inne. W sensie technologicznym przez elektrolizę rozumie się wszystkie te procesy łącznie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektrolizer

urządzenie przeznaczone do elektrolizy


Elektrolizer – urządzenie, w którym przeprowadzana jest elektroliza, czyli rozkład elektrolitu pod wpływem zewnętrznego źródła prądu elektrycznego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Elektrolizernia

dział fabryki, w którym rozkłada się elektrolity za pomocą prądu elektrycznego


Źródła:

SJP.pl

Elektrolokacja

Elektrolokacja – wykorzystywanie informacji zdobytej z pomocą detekcji bodźców elektrycznych (elektrorecepcji) do orientowania się w otoczeniu. Elektrolokacja może być bierna lub czynna. W pierwszym przypadku wykrywane jest pole elektryczne wytwarzane przez zewnętrzne źródła. Elektrolokacja czynna polega na wytwarzaniu pola elektrycznego i potem wykrywaniu zmian powstałych w tym polu pod wpływem jego oddziaływania z otoczeniem. Pozwala na stworzenie elektrycznego „obrazu” otoczenia, w którym widoczne mogą być na przykład wielkość, kształt, odległość przedmiotu oraz jego właściwości elektryczne, takie jak pojemność elektryczna czy impedancja.


Źródła:

Wikipedia

Elektrolot

przestarzale: helikopter o napędzie elektrycznym


Źródła:

SJP.pl

Elektroluks

dawniej: odkurzacz


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) reg. pot. odkurzacz


Odkurzacz – urządzenie służące do usuwania kurzu i innych zanieczyszczeń poprzez zasysanie powietrza razem z zanieczyszczeniami.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektroluminescencja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. świecenie ciał, wywołane działaniem zmiennego pola elektrycznego;


Elektroluminescencja – zjawisko luminescencji w ciałach stałych i gazach pod wpływem przepływu prądu, wyładowania elektrycznego, pola elektrycznego, fali elektromagnetycznej.

Zjawisko elektroluminescencji w gazach wykorzystano przy budowie lamp jarzeniowych.

W półprzewodnikowych złączach p-n elektroluminescencja jest wynikiem rekombinacji elektronów i dziur, podczas której elektron oddaje energię w postaci fotonu (światła).


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Elektroluminescencyjny

związany z elektroluminescencją


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z elektroluminescencją, dotyczący elektroluminescencji; wykorzystujący zjawisko elektroluminescencji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elektromagnes

urządzenie (sztaba z żelaza owinięta izolowanym drutem) wytwarzające pole magnetyczne w wyniku przepływu prądu elektrycznego


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. elektr. cewka, która zachowuje się jak magnes podczas przepływu przez nią prądu elektrycznego;


Elektromagnes – urządzenie wytwarzające pole magnetyczne w wyniku przepływu przez nie prądu elektrycznego.

W 1820 r. André Ampère postawił hipotezę, wedle której za pomocą cewki z prądem elektrycznym można namagnesować igłę żelazną, co zweryfikował François Arago. Pierwszy elektromagnes zbudował William Sturgeon w 1825 roku, owinął on kawałka żelaza w kształcie podkowy żelaznej sztabki izolowanym drutem. W czasie przepływu prądu elektrycznego układ ten stawał się silnym magnesem. Magnes o wadze 7 uncji (ok. 200 gramów) był w stanie utrzymać 9 funtów (ok. 4 kilogramy) żelaza przy użyciu prądu z jednego ogniwa.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Elektromagnet.

skrót od: elektromagnetyczny


Źródła:

SJP.pl

Elektromagnetyczny

elektromagnetyzm


przymiotnik

 (1.1) fiz. związany z elektromagnetyzmem


Patrz:elektromagnetyzm

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elektromagnetyzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nauk. fiz. dział fizyki zajmujący się współzależnością zjawisk elektrycznych i magnetycznych

 (1.2) fiz. magnetyzm o podłożu elektrycznym; ogół zjawisk magnetycznych powodowanych przez prąd elektryczny


Oddziaływanie elektromagnetyczne to jedno z czterech znanych fizyce oddziaływań elementarnych. Odpowiada za siły działające między cząstkami posiadającymi ładunek elektryczny.

Teoria oddziaływań elektromagnetycznych (elektrodynamika klasyczna, elektrodynamika kwantowa) powstała z unifikacji teorii magnetyzmu i elektryczności, dokonanej przez Jamesa Clerka Maxwella. Centralną rolę w tej teorii odgrywa pojęcie pola elektromagnetycznego. Zachowanie pola elektromagnetycznego opisane jest równaniami Maxwella, zgodnymi ze szczególną teorią względności.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Elektromanometr

wzmacniacz sygnału uzyskanego przez odkształcenie metalowej membrany


Źródła:

SJP.pl

Elektromarket

market z towarami elektronicznymi i elektrycznymi


Źródła:

SJP.pl

Elektromasaż

masaż przy pomocy przyrządów elektronicznych lub prądu


Źródła:

SJP.pl

Elektromasażer

urządzenie do elektromasażu


Źródła:

SJP.pl

Elektromechaniczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) elektr. techn. związany z elektromechaniką, dotyczący elektromechaniki


Źródła:

Wiktionary

Elektromechanik

specjalista w dziedzinie elektromechaniki


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) elektr. techn. specjalista w zakresie elektromechaniki; mechanik pracujący przy montażu i naprawach aparatów, maszyn i urządzeń elektrycznych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elektromechanika

1. nauka zajmująca się budową, działaniem i zastosowaniem urządzeń elektrycznych;
2. naprawa i konserwacja urządzeń elektrycznych


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. naprawa i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych

 (1.2) techn. nauka o budowie, działaniu i zastosowaniu maszyn i urządzeń elektrycznych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elektromedycyna

dział medycyny obejmujący metody leczenia opierające się na zastosowaniu prądów elektrycznych, pól elektrycznych i magnetycznych, promieniowania elektromagnetycznego i ultradźwięków


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dziedzina medycyny wykorzystująca elektryczność w celach terapeutycznych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Elektrometalurgia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. wydobywanie metali z rud lub oczyszczanie ich przy użyciu prądu elektrycznego;


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Elektrometalurgiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) techn. związany z elektrometalurgią, dotyczący elektrometalurgii


Źródła:

Wiktionary

Elektrometr

przyrząd elektrostatyczny służący do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych


Elektrometr – przyrząd pomiarowy służący do pomiaru napięcia elektrycznego przy bardzo małym natężeniu prądu elektrycznego.