płaz bezogonowy z rodziny ropuchowatych, jadowity (może uśmiercić lub sparaliżować zwierzę wielkości królika), występujący w południowej i środkowej Ameryce; kururu, ropucha olbrzymia
skrót
(1.1) = bibl. Księga Aggeusza
Srebro (Ag, łac. argentum) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Jest srebrzystobiałym metalem, o największej przewodności elektrycznej i termicznej. W przyrodzie występuje w stanie wolnym, a także w minerałach, takich jak argentyt czy chlorargyryt. Większość wydobywanego srebra występuje jako domieszka rud miedzi, złota, ołowiu i cynku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. tytuł grzecznościowy w krajach muzułmańskich; pan
2. stopień oficerski w sułtańskiej Turcji; także: oficer noszący ten tytuł
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) zdrobn. poufała forma imienia Agnieszka
(1.2) zdrobn. poufała forma imienia Agata
(1.3) geogr. hydrol. rzeka w azjatyckiej części Rosji, na Zabajkalu, lewy dopływ Ononu;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Agabos, Agabus – postać biblijna z Nowego Testamentu.
Prorok chrześcijański z Jerozolimy, który przepowiedział Kościołowi w Antiochii, że nadchodzi wielki głód. Później ostrzegł Pawła, że jeśli uda się on do Jerozolimy, zostanie uwięziony. Pojawia się w Dz 11, 27-30; 21, 7-14. Zaliczany do grona Siedemdziesięciu dwóch wysłańców Jezusa Chrystusa
Jego wspomnienie obchodzone jest 8 kwietnia.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. dendr. akacja
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od agat
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Agaty lub z nią związany
SJP.pl
część literatury talmudycznej zawierająca bajki, legendy, przypowieści; hagada
SJP.pl
część literatury talmudycznej zawierająca bajki, legendy, przypowieści; hagada
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Maroku
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w południowym Maroku, port nad Oceanem Atlantyckim;
Agadir (arab. اكادير, Akādīr; berb. ⴰⴳⴰⴷⵉⵔ, Agadir) – miasto w południowym Maroku, port nad Oceanem Atlantyckim, siedziba regionu Sus-Massa. W 2024 roku liczyło ok. 505 tys. mieszkańców. W mieście rozwinął się przemysł rybny, drzewny oraz cementowy. Międzynarodowy port lotniczy, 10 kilometrów piaszczystych plaż oraz średnio 300 słonecznych dni w roku sprawia, że Agadir jest najpopularniejszą nadmorską miejscowością wypoczynkową w Maroku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Agadiru
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Agadiru; osoba z tego miasta
SJP.pl
Wiktionary
mieszkanka Agadiru
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Agadiru; kobieta z tego miasta
SJP.pl
Wiktionary
→ Agadir (miasto w Maroku)
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. związany z Agadirem (miastem w Maroku)
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) krążek ze sznurka, służący do utrzymania na głowie kefiji;
Agal (arab. عقال, ‘iqāl) – specjalny krążek wykonany ze sznurka (najczęściej z koziej sierści), służący do utrzymania na głowie kefiji.Ma formę skręconego powrozu, najczęściej w kolorze czarnym. Dawniej służył także do pętania nóg wielbłądów w celu uniemożliwienia im ucieczki w nocy lub podczas postojów.
Wiktionary oraz Wikipedia
minerał
SJP.pl
związany z agalitem
SJP.pl
minerał, zbita odmiana pirofilitu; pagodyt
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) minerał używany do wyrobu drobnych przedmiotów ozdobnych;
Agalmatolit (stgr. ἄγαλμα, ἄγαλματος ágalma, agálmatos „ozdoba” + λίθος líthos „kamień”), inaczej pagodyt – surowiec mineralny. Jest to zwięzła odmiana pirofyllitu.
Minerału tego używa się już od czasów prehistorycznych (głównie w Chinach). W szczególności służy do wytwarzania przedmiotów ozdobnych o niewielkich rozmiarach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
jaszczurka z rodziny o tej samej nazwie obejmującej kilkaset owadożernych i roślinożernych gatunków; zamieszkuje suche, stepowo-pustynne rejony płd.-wsch. Europy, Azji i Afryki
Agama – rodzaj gadów z podrodziny Agaminae w rodzinie agamowatych (Agamidae).
SJP.pl
Wikipedia
w mitologii greckiej: syn Atreusa, króla Myken
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. mityczny władca Myken;
Agamemnon (gr. Ἀγαμέμνων Agamémnōn, łac. Agamemnon) – w mitologii greckiej syn Atreusza i Aerope, (w niektórych mitach ojcostwo przypisywane jest Plejstenesowi), starszy brat Menelaosa, pochodził z rodu Atrydów. Król Argolidy, krainy, w której najważniejszymi miastami były Argos, Mykeny, Tiryns, Midea. Według najpóźniejszego przekazu był królem Lakedajmonu ze stolicą Amyklaj. Od jego przodków nazywano go czasem Atrydą, Pelopidą lub Tantalidą.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
jednojądrowy zarodek służący do rozmnażania bezpłciowego u otwornic
SJP.pl
1. niewchodzenie w związek małżeński; bezżenność, bezżeństwo;
2. niezdolność rozmnażania płciowego na skutek niedorozwoju narządów płciowych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bezżeństwo, stan wolny
(1.2) biol. rozmnażanie bezpłciowe
(1.3) biol. niezdolność do rozmnażania płciowego powodowane naturalnym niedorozwojem narządów płciowych
Agamia (z gr. ágamia – celibat):
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ agamia
SJP.pl
brak lub niedobór przeciwciał (immunoglobulin)
Agammaglobulinemia Brutona, inaczej agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X, zwana również hipoimmunoglobulinemią – należący do pierwotnych niedoborów odporności zespół chorobowy charakteryzujący się całkowitym brakiem przeciwciał i śladową obecnością limfocytów B w krążeniu (poniżej 2%).
SJP.pl
Wikipedia
bezpłciowa część rozmnażania otwornic
SJP.pl
bezpłciowe pokolenie w rozmnażaniu otwornic
SJP.pl
biol. rozmnażanie się niektórych roślin kwiatowych przez nasiona powstające z nie zapłodnionej komórki jajowej lub z innej komórki woreczka zalążkowego
Agamospermia – jeden z dwóch głównych rodzajów apomiksji. Proces rozmnażania wegetatywnego stwierdzony u niektórych roślin kwiatowych, polegający na rozmnażaniu za pomocą nasion, w których zarodek powstaje bez zapładniania komórki jajowej (partenogeneza) lub z innej komórki woreczka zalążkowego (apogamia).
SJP.pl
Wikipedia
o cechach agamowatych (rodzina gadów)
Agamowate, agamy (Agamidae) – rodzina zauropsydów z rzędu łuskonośnych (Squamata). Obejmuje ponad 580 gatunków klasyfikowanych w około 60 rodzajach. Mają dobrze rozwinięte kończyny i długi ogon. Charakterystyczną ich cechą, gdy są podniecone, jest kiwanie głową tak jak legwany, przez co zresztą nazywane są legwanami Starego Świata.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach agamowatych (rodzina gadów)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w azjatyckiej części Rosji, na Nizinie Zachodniosyberyjskiej, lewy dopływ rzeki Tromjogan;
Agan (ros. Аган) – rzeka w azjatyckiej części Rosji, na Nizinie Zachodniosyberyjskiej, w Chanty-Mansyjskim Okręgu Autonomicznym – Jugrze.
Agan jest lewym dopływem rzeki Tromjogan, wpada do niej tuż przed tym, jak Tromjegan wpada do Obu, stąd Agan uchodzi niekiedy za dopływ Obu.
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Aganii, stolicy Guamu; aganin
SJP.pl
stolica Guam
Hagåtña (do 1998: Agaña, Agana) – stolica i jeden z okręgów administracyjnych Guamu (związkowego terytorium USA). Okręg ma powierzchnię 3 km², a zamieszkany jest przez 1051 osób (dane spisowe z 2010).
Znajduje się tu siedziba gubernatora, parlament i ministerstwa oraz uniwersytet i siedziba Mikronezyjskiej Rady Turystyki.
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec Aganii, stolicy Guamu; agańczyk
SJP.pl
Aganippe (zwane też Hippokrene) – w mitologii greckiej źródło w Beocji w gaju u podnóża góry Helikon. Wody źródła wytrysnęły z ziemi pod wpływem uderzenia kopyta Pegaza. Stało się siedzibą nimfy o tym samym imieniu, córki boga-rzeki Termessos w Beocji oraz ulubionym miejscem pobytu muz. Pijącym z niego dawało natchnienie, toteż chętnie przybywali doń poeci. Od nazwy źródła muzy nazywano czasem aganippidami.
Wikipedia
mieszkanka Aganii
SJP.pl
→ Agania
SJP.pl
agape;
1. u neoplatoników: miłość niebiańska;
2. u pierwszych chrześcijan: uczta obrzędowa;
3. u wolnomularzy: rytualny posiłek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kult. rel. wspólny posiłek religijny u pierwszych chrześcijan, współcześnie w niektórych chrześcijańskich wspólnotach religijnych
(1.2) pot. kośc. wystawna uczta na plebaniaebanii
(1.3) kult. rytualny posiłek masonów
(1.4) filoz. u neoplatoników: miłość niebiańska, przeciwieństwo miłości ziemskiej
Agapa – w czasach pierwszych chrześcijan był to wspólny posiłek, braterska uczta, która pierwotnie była połączona z Eucharystią. Ze względów pietystycznych z czasem nabyła samodzielnego charakteru. Obecnie jest to przeważnie spotkanie towarzyskie bądź uczta po wspólnej mszy świętej, służące umocnieniu więzi pomiędzy członkami wspólnoty wiernych. Pochodzi od słowa agape, oznaczającego miłość (między braćmi), oraz nazwy wspólnego posiłku, spożywanego przez członków gminy. Zwyczaj ten zanikł około VII wieku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wieloletnia roślina z rodziny liliowatych, szklarniowa, rzadziej pokojowa; niektóre z jej odmian uprawiane są ze względu na ozdobne liście podobne do liści irysów oraz białe lub niebieskie kwiaty; lilia afrykańska
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych;
Agapant (Agapanthus L'Hér.) – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych (Amaryllidaceae), dawniej w niektórych ujęciach systematycznych także wyodrębniany w osobnej rodzinie agapantowatych (Agapanthaceae). Obejmuje 7 gatunków występujących w naturze w Afryce Południowej. Gatunkiem typowym jest Agapanthus umbellatus L'Hér.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
agapa;
1. u neoplatoników: miłość niebiańska;
2. u pierwszych chrześcijan: uczta obrzędowa;
3. u wolnomularzy: rytualny posiłek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. bezwarunkowa miłość Boga do człowieka;
(1.2) bezwarunkowa, bezinteresowna miłość opierająca się na więzi duchowej
Agape (stgr. ἀγάπη agápē) – „miłość: najwyższa forma miłości, zwłaszcza miłość braterska, dobroczynność, miłość Boga do ludzi i ludzi do Boga”. Nie należy mylić z philēo – miłością braterską – agápē unosi uniwersalną, bezwarunkową, transcendentalną (wszechobecną) miłość, która istnieje niezależnie od sytuacji. Rzeczownik ten pierwszy raz występuje w Septuagincie, a w formie czasownika zapisana już przez Homera – dosłownie tłumacząc jest to afekt, życzliwość, szacunek, np. „witać z uczuciem” i „okazywać uczucie martwym.” Inni starożytni autorzy używali tego słowa jako symbol miłości małżonka lub rodziny, albo uczucie do konkretnej czynności, w kontraście do philia (przyjaźń, miłość braterska) i eros (miłość intymna).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię żeńskie
Agapia – wieś w Rumunii, w okręgu Neamț, w gminie Agapia. W 2011 roku liczyła 1594 mieszkańców.
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Agapit – imię męskie pochodzenia greckiego. Powstało z gr. Αγαπητός, oznaczającego „drogi, kochany”.
Notowany w źródłach rosyjskich pochodzących z lat 1479–1584 z monastyru sołowieckiego.
Agapit imieniny obchodzi 18 lutego, 16 marca, 22 kwietnia, 18 sierpnia, 20 września.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
agar-agar;
1. galaretowata substancja uzyskiwana z krasnorostów morskich, stosowana jako pożywka do hodowli drobnoustrojów lub w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym jako substytut żelatyny;
2. wodorosty będące składnikiem pożywki o tej samej nazwie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żywiczne drewno różnych gatunków drzew z rodzaju Aquilaria;
(1.2) substancja żelująca, której głównym składnikiem jest cukier galaktoza;
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) kraków. chuligan
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
agar;
1. galaretowata substancja uzyskiwana z krasnorostów morskich, stosowana jako pożywka do hodowli drobnoustrojów lub w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym jako substytut żelatyny;
2. wodorosty będące składnikiem pożywki o tej samej nazwie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rodzaj minerału;
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z agarem
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agarem, dotyczący agaru
(1.2) zawierający agar
SJP.pl
Wiktionary
polisacharyd, pochodna galaktozy otrzymywana przez oczyszczenie agaru
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. cukier złożony, w skład którego wchodzi galaktoza, uzyskiwany z agaru jadalnego
Agaroza – polisacharyd będący polimerem pochodnych galaktozy, otrzymywany przez oczyszczanie z agaru jadalnego. Agaroza jest łatwo rozpuszczalna w wodzie, w temperaturze pokojowej odwracalnie tworzy żel. Temperatura przejścia żelu w zol (potocznie topnienie agarozy) jest wyższa od temperatury zestalania (histereza).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ agaroza
SJP.pl
pochodna kwasu cytrynowego, substancja zawarta w hubie, stosowana jako środek napotny i przeczyszczający
SJP.pl
SJP.pl
[czytaj: agass-i] nazwisko
SJP.pl
minerał, odmiana chalcedonu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. odmiana chalcedonu; kamień półszlachetny o charakterystycznych paskach układających się koncentrycznie;
Agat – wielobarwna odmiana chalcedonu o charakterystycznej, wstęgowej budowie.
Nazwa „agat” pochodzi prawdopodobnie od rzeki Dirillo (dawniej Achates) na Sycylii, gdzie minerał ten był wydobywany w czasach starożytnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
(1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 7366;
Agata – imię żeńskie, pochodzące od przymiotnika stgr. ἀγαθός („dobry”), w Polsce znane od XIII wieku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
Wiktionary
bóstwo dobroczynne
Agathodaimon – niemiecki zespół grający symfoniczny black metal założony w roku 1995.
SJP.pl
Wikipedia
1. rodzaj z rodziny araukariowatych, obejmujący około 20 gatunków wiecznie zielonych, długowiecznych drzew iglastych, rosnących w lasach tropikalnych i subtropikalnych od Indochin po Fidżi; soplica;
2. agatis kauri - potężne, wiecznie zielone drzewo iglaste z rodzaju agatis, rosnące głównie w Nowej Zelandii, dostarczające wysokogatunkowej żywicy; kauri
SJP.pl
Wikipedia
potocznie:
1. znak drogowy przedstawiający dziewczynkę z lizakiem;
2. osoba przeprowadzająca dzieci przez ulicę; przeprowadzacz
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż., poufała forma imienia Agata
SJP.pl
Wiktionary
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: Agaton (imię męskie)
Agatonik – imię męskie pochodzenia greckiego, złożone, w którym pierwszy człon to αγαθος (agathós) — „dobry”, a drugim νικη (nikē) — „zwycięstwo” (por. Agaton, Andronik, Kalinik, Kleonik). Patronem tego imienia w Kościele katolickim jest św. Agatonik, wspominany razem ze św. Zotykiem, Zenonem, Sewerianem i innymi.
SJP.pl
Wikipedia
Agaton z małżonką; Agatonowie
SJP.pl
Agaton z małżonką; Agatonostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Agatona lub z nim związany
SJP.pl
agatówka łobodnica - gatunek motyla z rodziny sówkowatych
SJP.pl
Wikipedia
związany z agatem
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) należący do Agaty, będący jej własnością
SJP.pl
Wiktionary
roślina ozdobna z rodziny agawowatych, pochodząca z Meksyku i Ameryki Południowej, kwitnąca tylko raz, uprawiana ze względu na liście
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Agave|L.|ref=tak., rodzaj roślin o długich, mięsistych, kolczastych, tworzących rozetę liściach;
(1.2) pot. roślina z rodzaju agawa (1.1)
Agawa (Agave L.) – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych (podrodziny agawowych). Liczy około 277 gatunków występujących naturalnie na obszarze od środkowych i południowych stanów USA do północnych rejonów Ameryki Południowej i Karaibów. Obszarem największej różnorodności rodzaju jest Meksyk. Niektóre gatunki agawy, w szczególności agawa amerykańska, zostały introdukowane na wszystkie kontynenty poza Antarktydą. W Europie wiele gatunków zostało introdukowanych na Wyspy Kanaryjskie, ponadto naturalizowane agawy występują w Hiszpanii, Portugalii, we Włoszech i na Półwyspie Bałkańskim. Wiele gatunków agaw to rośliny włóknodajne, spożywcze, lecznicze i ozdobne. Ze skróconych łodyg agawy niebieskiej produkuje się tequilę.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
o cechach agawowatych (rodzina roślin)
Agawowe (Agavoideae Herbert) – takson wyróżniany w różnych systemach w randze rodziny lub podrodziny (tu opisany jako podrodzina zgodnie z ujęciem systemu APG III z 2009 i APG IV z 2016). Obejmuje sukulenty liściowe i drzewa występujące na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy, poza strefą okołobiegunową i znaczną częścią Australii oraz Azji zachodniej.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach agawowatych (rodzina roślin)
przymiotnik
(1.1) bot. o cechach roślin z rodziny agawowatych
SJP.pl
Wiktionary
→ agawa
przymiotnik
(1.1) dotyczący agawy, związany z agawą
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. zob. angażant.
Wiktionary
[czytaj: a-gie-DE lub jako całe, odmienne wyrażenie] skrót od: artykuły gospodarstwa domowego; agd. (skrót pisany z kropką, czytany tak samo)
skrótowiec literowy w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego
(1.1) = artykuły gospodarstwa domowego;
(1.2) sklep z artykułami gospodarstwa domowego
SJP.pl
Wiktionary
skrót od: artykuły gospodarstwa domowego; AGD
SJP.pl
[czytaj: ejdżyzm] dyskryminacja ze względu na wiek; wiekizm, ageizm
Ageizm (ang. agism i ageism, od age „wiek”, wym. ejdżyzm; także: wiekizm) – dyskryminacja ze względu na wiek. Najczęściej, choć nie zawsze, dotyczy problemów na rynku pracy (tak z jej znalezieniem, jak i utrzymaniem). Widoczny jest także w lekceważącym traktowaniu osób starszych oraz braku oferty rozrywkowej i rekreacyjnej.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: ejdżysta] osoba dyskryminująca ludzi ze względu na ich wiek
SJP.pl
→ ageista [czytaj: ejdżystka]
SJP.pl
→ ageista [czytaj: ejdżystowski]; ageistyczny
SJP.pl
→ ageizm [czytaj: ejdżystyczny]; ageistowski
SJP.pl
[czytaj: ejdżyzm] dyskryminacja ze względu na wiek; wiekizm, ageism
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) socjol. niechęć, prześladowanie lub dyskryminacja kogoś z powodu jego wieku;
Ageizm (ang. agism i ageism, od age „wiek”, wym. ejdżyzm; także: wiekizm) – dyskryminacja ze względu na wiek. Najczęściej, choć nie zawsze, dotyczy problemów na rynku pracy (tak z jej znalezieniem, jak i utrzymaniem). Widoczny jest także w lekceważącym traktowaniu osób starszych oraz braku oferty rozrywkowej i rekreacyjnej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
człowiek bez poczucia humoru, nieumiejący szczerze się śmiać ani uśmiechać
Agelasta – rodzaj chrząszczy z rodziny kózkowatych i podrodziny zgrzypikowych.
SJP.pl
Wikipedia
doborowa gwardia przyboczna w starożytnej Grecji
Agema (stgr. ἄγημα ágēma) – w starożytnej Grecji doborowy oddział wojska.
W Sparcie (jako hoplici w liczbie 300) oddziały te pełniły rolę straży przybocznej króla.
W wojsku macedońskim stanowili osobistą gwardię królewską, liczącą od 150 do 1000 ludzi, w większości złożoną z jeźdźców. Według W. Tarna mieli powstać przez wydzielenie najliczniejszego (300 konnych) spośród 8 szwadronów (ila) hetajrów. N.G.L. Hammond przedstawia natomiast pogląd, że w armii Aleksandra Wielkiego byli już wyodrębnieni z korpusu hypaspistów. Powstanie ich odnosi jednak do czasów Filipa II, gdy jako gwardia piesza stanowili pierwszy z trzech „pułków” hypaspistów, dowodzony przez samego króla. Dla wyróżnienia lica ich tarcz były przypuszczalnie zdobione malowanymi lub repusowanymi wzorami (brązowanymi bądź złoconymi).
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: agent
SJP.pl
lekceważąco: marny, lichy agent
SJP.pl
1. przedstawicielstwo jakiejś instytucji, jakiegoś przedsiębiorstwa czy urzędu, np. agencja handlowa, pocztowa;
2. instytucja upowszechniająca informacje zebrane przez dziennikarzy, korespondentów i współpracowników;
3. agencja towarzyska - eufemistyczne określenie na burdel
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) firma świadcząca różne usługi
(1.2) instytucja gromadząca informacje dla prasy, radia i telewizji, zebrane przez dziennikarzy, korespondentów i współpracowników
(1.3) przedstawicielstwo jakiejś instytucji, jakiegoś przedsiębiorstwa, urzędu lub państwa
(1.4) eufem. zob. agencja towarzyska.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) rzad. dotyczący agenta, związany z agentem
Wiktionary
zdrobnienie od: agencja
SJP.pl
związany z wynagrodzeniem należnym według umowy agencyjnej oraz prowizją od wykonanych usług
SJP.pl
dotyczący agencji (np. biuro agencyjne, depesza agencyjna)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agencją, dotyczący agencji
SJP.pl
Wiktionary
1. oddział jakiejś instytucji, filia;
2. książkowo: plan, rozkład
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) filia urzędu lub instytucji
(1.2) terminarz
(1.3) ustalony spis spraw, które będą przedmiotem działania danej osoby lub instytucji w określonym czasie
(1.4) chrześcijańska księga liturgiczna
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: agenda
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: agenda
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: agenda
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agendą, dotyczący agendy
SJP.pl
Wiktionary
wrodzone, niezupełne ukształtowanie się narządu; hipoplazja
Agenezja (łac. agenesia, z gr. a- + génesis = powstanie) – zaburzenie rozwojowe polegające na niewykształceniu się zawiązka narządu, a w konsekwencji tegoż narządu.
Do częstszych patologii należą:
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
SJP.pl
Wikipedia
w językoznawstwie: wykonawca czynności wyrażonej w orzeczeniu; podmiot czynny
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy
(1.1) wykonawca czynności określonej czasownikiem
Agens (podmiot czynny) w językoznawstwie – rola semantyczna wykonawcy czynności określonej czasownikiem. W zdaniu w stronie czynnej zasadniczo jest kodowany przez mianownik i składniowo pełni funkcję podmiotu: Jan czyścił meble.Natomiast w stronie biernej agens jest umieszczany we frazie przyimkowej z przyimkiem „przez”: Meble były czyszczone przez Jana. Tak jest w językach nominatywno-akuzatywnych. W językach ergatywnych agens jest kodowany przez ergatyw.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agensem, dotyczący agensa
Wiktionary
1. detektyw, tajny funkcjonariusz policji, wywiadowca;
2. tajny współpracownik obcych służb wywiadowczych, szpieg;
3. ajent, osoba pośrednicząca w zawieraniu umów przez zleceniodawcę
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przedstawiciel jakiejś firmy
(1.2) pracownik wywiadu
(1.3) tajny pracownik policji lub służb specjalnych
(1.4) uczn. kolega
(1.5) uczn. żartowniś
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) inform. program komputerowy, autonomiczna jednostka wykorzystywana w programowaniu agentowym;
(2.2) czynnik w jakiejś reakcji lub procesie (anglicyzm językowy)
Słowo agent ma m.in. poniższe znaczenia:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w językoznawstwie: przypadek zależny, wyrażający najczęściej sprawcę bądź narzędzie czynności, występujący m.in. w językach kaukaskich; ergativus, ergatiwus, ergatyw
SJP.pl
1. kobieta detektyw, tajna funkcjonariuszka policji, wywiadowczyni;
2. tajna współpracowniczka obcych służb wywiadowczych, szpieg;
3. ajentka, osoba pośrednicząca w zawieraniu umów przez zleceniodawcę;
4. potocznie: zwariowana osoba; aparatka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fż. od: agent
(1.2) uczn. dziewczyna atrakcyjna fizycznie
(1.3) uczn. dziewczyna, która ma niecodzienne pomysły
Agentka (ang. Spy) – amerykański film akcji z elementami komedii z 2015 roku. Reżyserią i scenariuszem obrazu zajął się Paul Feig, a w rolach głównych wystąpili Melissa McCarthy, Jason Statham, Rose Byrne, Miranda Hart, Bobby Cannavale, Allison Janney oraz Jude Law.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ agent (w informatyce)
SJP.pl
1. biuro agenta handlowego;
2. przedstawicielstwo jakiegoś przedsiębiorstwa, urzędu;
3. grupa szpiegów i dywersantów na usługach obcego państwa lub wrogiej organizacji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) część wywiadu złożona z kilku agentów na terytorium innego państwa;
(1.2) przedstawicielstwo rządu, organizacji lub przedsiębiorstwa na obcym terenie, poza siedzibą
Słowo agentura oznacza:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
powiązany z agenturą, dotyczący agentów lub agentury; agenturowy, szpiegowski (np. agenturalna przeszłość)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agenturą, dotyczący agentury
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: agentura
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: agentura
SJP.pl
Wiktionary
1. → agentura (grupa szpiegów); agenturalny, szpiegowski;
2. → agentura (przedstawicielstwo jakiegoś przedsiębiorstwa); agencyjny
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agenturą, dotyczący agentury
SJP.pl
Wiktionary
w językoznawstwie: wskazujący na wykonawcę czynności
SJP.pl
rodzaj rośliny zielnej lub krzewu z rodziny astrowatych, pochodzących z Meksyku, rosnących przeważnie w Ameryce zwrotnikowej; żeniszek
Żeniszek (Ageratum L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Należy do niego 38 gatunków. Rośliny te występują na obu kontynentach amerykańskich na obszarze od południowych Stanów Zjednoczonych, poprzez Amerykę Środkową do Boliwii i środkowej Brazylii.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) hist. imię|polski|m.
Imię królów Sparty
Wiktionary oraz Wikipedia
imię męskie
Aggeusz – imię męskie, biblijne, z hebrajskiego Haggai, 'urodzony w święto', zatem odpowiadałoby to łacińskiemu Dominicus czy greckiemu Kyriakós (świąteczny lub urodzony w święto). Imię to nosił jeden z proroków mniejszych w Biblii.
SJP.pl
Wikipedia
utrata zmysłu smaku
Ageuzja – objaw chorobowy polegający na utracie odczuwania smaku, zdarzający się jednak rzadziej niż dysgeuzja polegająca na zniekształceniu lub obniżeniu jakościowym i ilościowym doznań smakowych.
W dysgeuzji można wyróżnić m.in.:
SJP.pl
Wikipedia
bohater dramatu Juliusza Słowackiego "Agezylausz"; Agezylausz
Imię królów Sparty
SJP.pl
Wikipedia
bohater dramatu Juliusza Słowackiego "Agezylausz"; Agezylaus
SJP.pl
produkt firmy Agfa
Agfa-Gevaert N.V. (Agfa, znana także jako AGFA) – producent materiałów i urządzeń używanych w poligrafii oraz diagnostyce medycznej. Firma została założona w 1867 nieopodal Berlina jako fabryka barwników sztucznych pod nazwą Aktiengesellschaft für Anilinfabrikation. Obecnie jej centrala znajduje się w Mortsel w Belgii. Spółka akcyjna, notowana na platformie Euronext poprzez giełdę w Brukseli oraz na giełdzie we Frankfurcie.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
(1.2) bibl. Księga Aggeusza;
Aggeusz, Chaggaj(hebr. Chag - święto, uroczystość), (łac.) Aggaeus (od hebrajskiego חַגַּי Haggai, (gr.) Kyriakos) – jest dziesiątym z tzw. proroków mniejszych, a pierwszym z trzech działających po powrocie z niewoli babilońskiej. Autor Księgi Aggeusza.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. taki, który należy do Aggeusza
Wiktionary
wyrażona procentowo nadwyżka kursu dewiz, papierów wartościowych powyżej ich wartości nominalnej; ażio; agio
SJP.pl
[czytaj: adżdżornamento lub adżiornamento]
1. odłożenie czegoś na inny termin;
2. uwspółcześnienie, modernizacja;
3. określenie na odnowę Kościoła rzymskokatolickiego po Soborze Watykańskim II
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. hist. polityka Kościoła rzymskokatolickiego polegająca na unowocześnieniu i modernizacji doktryn oraz instytucji kościelnych, będąca jednym z dążeń II Soboru Watykańskiego;
Aggiornamento (z wł. uwspółcześnienie, aktualizacja, dostosowanie do dzisiejszego dnia; dosł. udzisiejszenie, od: giorno; dzień) – we współczesnej teologii katolickiej i publicystyce termin odnoszący się do zadań duszpasterskich Soboru watykańskiego II w zakresie odnowy liturgii, organizacji (prawa kanonicznego), relacji ekumenicznych, relacji z innymi religiami i relacji ze współczesną cywilizacją.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Akademia Górniczo-Hutnicza
skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju nijakiego
(1.1) = eduk. Akademia Górniczo-Hutnicza;
SJP.pl
Wiktionary
samochód typu Opel Agila
SJP.pl
określenie wykonawcze: zwinnie, ruchliwie, żywo; agilmente
Programowanie zwinne (ang. agile software development) – grupa metod zarządzania procesem produkcji oprogramowania opartego na programowaniu iteracyjno-przyrostowym. Najważniejszym założeniem metodyk zwinnych jest obserwacja, że wymagania odbiorcy (klienta) często ewoluują podczas trwania procesu produkcyjnego. Oprogramowanie wytwarzane jest przy współpracy samozarządzalnych zespołów, których celem jest przeprowadzanie procesów wytwarzania oprogramowania. Pojęcie zwinnego programowania zostało zaproponowane w 2001 w Manifeście agile.
SJP.pl
Wikipedia
określenie wykonawcze: zwinnie, ruchliwie, żywo; agile
SJP.pl
[czytaj: agęKUR] miasto we Francji
Agincourt – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Grand Est, w departamencie Meurthe i Mozela.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 412 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 99 osób/km² (wśród 2335 gmin Lotaryngii Agincourt plasuje się na 653. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 1083.).
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Aginskim, dotyczący Aginskiego
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. osiedle typu miejskiego w azjatyckiej części Rosji, w Kraju Zabajkalskim;
Aginskoje (ros. Агинское) – osiedle typu miejskiego w azjatyckiej części Rosji, stolica dawnego Agińsko-Buriackiego Okręgu Autonomicznego, włączonego 1 marca 2008 roku w skład Kraju Zabajkalskiego.
Założone w 1811 roku, zamieszkuje je obecnie 12,6 tys. mieszkańców (dane z 2005 roku).
Wiktionary oraz Wikipedia
wyrażona procentowo nadwyżka kursu dewiz, papierów wartościowych powyżej ich wartości nominalnej; ażio; aggio
Ażio (także we włoskiej pisowni aggio lub francuskiej agio, archaiczne ażjo lub ażyo) – pojęcie z dziedziny ekonomii, oznaczające wyższy kurs posiadanych dewiz lub papierów wartościowych niż ich wartość nominalna.
W znaczeniu pierwotnym (używana była także nazwa "mienne" albo "przydawanie") różnica wartości towarów jednego ponad drugi, potem różnica wartości monety bankowej ponad obiegową (lub na odwrót), nadpłata, przewyżka ceny targowej, pieniędzy lub papierów publicznych ponad ich nominalną wartość. Stosunek przeciwny, czyli spadek ceny poniżej wartości nominalnej nazywany jest disażio, natomiast równość ceny z wartością nominalną nazywana bywa pari.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
zjednywanie zwolenników dla jakiejś sprawy, idei; propagowanie jakichś haseł, ideologii
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) działalność prowadząca do zjednania zwolenników dla pewnej sprawy, idei, poglądów; propagowanie haseł albo ideologii;
Agitacja – działalność prowadząca do zjednania sprawy, idei, poglądów; propagowanie haseł albo ideologii.
Jako forma propagandy ma służyć osiągnięciu doraźnego, konkretnego celu. Sposobami prowadzenia agitacji są: reklamy, ulotki, słowa, plakaty i przemówienia wiecowe (najstarsza forma).
W Polsce prowadzona (i prawnie dozwolona) jest m.in. agitacja związkowa na terenie zakładów pracy, co zagwarantowane jest w Konstytucji jako wolność zrzeszania się pracowników.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
dotyczący agitacji lub agitatora (np. działalność agitacyjna); agitatorski
przymiotnik relacyjny
(1.1) służący agitacji, pozyskaniu nowych zwolenników dla sprawy czy idei
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: adżitato] określenie wykonawcze: burzliwie, gwałtownie
SJP.pl
osoba przeprowadzająca agitację
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba prowadząca agitację
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) chem. cylindryczny, stalowy reaktor wyłożony ołowiem; najczęściej używany do rafinacji ropy naftowej
SJP.pl
Wiktionary
kobieta przeprowadzająca agitację
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fż. od: agitator
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący agitacji lub agitatora (np. działalność agitatorska); agitacyjny
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agitatorem, dotyczący agitatora
(1.2) należący do agitatora
SJP.pl
Wiktionary
rzadziej: agitowanie, propagowanie czegoś, szukanie zwolenników
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zajęcie agitatora, czynność agitowania
SJP.pl
Wiktionary
ulotka, proklamacja, utwór o treści agitacyjnej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. krótki utwór, ulotka, przemówienie itp. o charakterze propagandowym, agitacyjnym
Agitka (ros. агитка - agitacja, z łac. agitatio – pobudzanie, poganianie) – krótki utwór wierszowany lub prozatorski o charakterze propagandowym, adresowany do szerokiego grona odbiorców (stanowiących część konkretnej grupy lub społeczności), mający na celu skłonienie odbiorcy do popierania określonych haseł czy dążeń politycznych za pomocą bardzo prostych i wyrazistych środków literackich i odnoszący się do aktualnej, bieżącej tematyki. Może korzystać z innych form literackich np. pamfletu lub pieśni.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zjednywać zwolenników dla jakiejś sprawy, idei; propagować jakąś ideę
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) zjednywać zwolenników dla jakiejś sprawy, idei
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) prowadzenie agitacji
Wiktionary
środowiskowo: lewicowa agitacja i propaganda w postaci zorganizowanej
Agitprop – skrót od słów: agitacja i propaganda, dotyczący Wydziału Agitacji i Propagandy (ros. отдел агитации и пропаганды, trb. otdjel agitatsii i propagandy), założonego w 1920 roku w ramach sekretariatu Komitetu Centralnego KPZR.
SJP.pl
Wikipedia
w mitologii greckiej: jedna z charyt, duch natury z orszaku Afrodyty, uosabiający bujność przyrody, wcielenie piękna i miłosnego powabu
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. jedna z Charyt;
(1.2) mitgr. córka Mantineosa, żona Abasa, matka Akrizjosa i Projtosa
(1.3) mitgr. jedna z nimf, matka Nireusa
(1.4) rzad. imię|polski|ż.
(1.5) astr. planetoida o numerze katalogowym 47;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj roślin zielnych z rodziny obrazkowatych, pochodzący z Azji Południowo-Wschodniej; aglonema
Aglaonema (Aglaonema Schott) – rodzaj roślin zielnych z rodziny obrazkowatych (Araceae), obejmujący 24 gatunki, pochodzące z tropikalnych rejonów południowo-wschodniej Azji, od północno-wschodnich Indii do Papui-Nowej Gwinei. Nazwa naukowa rodzaju wywodzi się z greckich słów – αγλαός (aglaos – jasny, piękny) i νήμα (nema – nić) i odnosi się do budowy kwiatów męskich.
SJP.pl
Wikipedia
skuwka na końcach sznurówki
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. skuwka na końcu sznurowadła
Skuwka – niewielka plastikowa lub metalowa osłona występująca zwykle na zakończeniu sznurowadła, a czasem także liny bądź sznurka, chroniąca je przed strzępieniem. Jej twardość i zwartość ułatwiają również przeciskanie ich przez dziurki bądź inne wąskie szczeliny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
niecukrowy składnik glikozydów
Aglikon, genina – niecukrowy składnik glikozydów, podstawnik połączony z cukrem wiązaniem glikozydowym. Aglikonami może być wiele związków występujących w przyrodzie (np. alkohole, kwasy karboksylowe, fenole).
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bud. sztuczny kamień, składający się w 95% z marmuru naturalnego (tzw. grysu marmurowego) i 5% z żywicy poliestrowej
Wiktionary
1. nagromadzenie, skupienie czegoś; to, co zostało skupione; skupisko;
2. w urbanistyce: skupienie ludności i zabudowy na stosunkowo niewielkim terenie; działanie dążące do zurbanizowania jakiegoś obszaru;
3. w hutnictwie: spiekanie rud
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) urb. zespół miast i osiedli, skupionych na względnie małym obszarze, zazwyczaj wokół dużego miasta lub ośrodka przemysłowego;
(1.2) nagromadzenie, skupienie czegoś; także. to, co zostało zgromadzone
(1.3) hutn. proces spiekania pyłów, miałkich rud i koncentratów, celem uzyskania właściwości i kształtu potrzebnych dla dalszych etapów obróbki hutniczej
Aglomeracja miejska (z łac. agglomeratio „nagromadzenie”) – jednostka morfologiczna tworząca spójny zespół wzajemnie powiązanych jednostek osadniczych, powstały w wyniku koncentracji zabudowy i zagospodarowania.
W skład aglomeracji może wchodzić także obszar zurbanizowany należący do jednostek administracyjnych przyległych do granic administracyjnych ośrodka miejskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. dotyczący aglomeracji (np. tendencje aglomeracyjne);
2. dotyczący aglomeratu, zwłaszcza w znaczeniu geologicznym (np. skały aglomeracyjne)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z aglomeracją, gromadzeniem czegoś
(1.2) urb. związany z aglomeracją, dotyczący aglomeracji
(1.3) hutn. chem. związany z aglomeracją, dotyczący aglomeracji
SJP.pl
Wiktionary
1. książkowo: zlepek, skupisko czegoś;
2. produkt powstały na skutek aglomeracji;
3. grubookruchowa skała piroklastyczna
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hutn. spiek
SJP.pl
Wiktionary
1. książkowo: skupiać, zespalać coś;
2. w technice: przeprowadzać proces aglomeracji
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) techn. skupiać mechanicznie mniejsze kawałki, ziarna w większe kawałki, bryły, np. w procesie brykietowania węgla albo przeróbki rud
(1.2) książk. skupiać, spajać, zespalać coś
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) książk. skupianie, zespalanie czegoś
(1.2) techn. mechaniczne skupianie mniejszych kawałków w większe, np. brykietowaniu węgla albo przeróbce rud
Aglomerowanie – łączenie drobnych cząstek ciał sypkich (sproszkowanych) w większe części.
Drobne cząstki ciała połączone w większe przybierają nową formę struktury, charakteryzującą się indywidualnymi właściwościami, innymi niż cząstki pierwotnie. (np. cukier puder zaglomerowany nabiera lepszych właściwości jeżeli chodzi o pylistość, tzn. nie rozpyla się).
Wiktionary oraz Wikipedia
piec, w którym aglomeruje się rudę; spiekalnia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hutn. spiekalnia
SJP.pl
Wiktionary
łączyć mniejsze kawałki, ziarna w większe części; aglomerować
SJP.pl
rodzaj roślin zielnych z rodziny obrazkowatych, pochodzący z Azji Południowo-Wschodniej; aglaonema
SJP.pl
silnie porowaty materiał budowlany, otrzymywany przez wypalanie niektórych odmian skał ilastych; rodzaj ceramicznego kruszywa lekkiego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. silnie porowaty materiał budowlany, otrzymywany przez wypalanie niektórych odmian skał ilastych, rodzaj ceramicznego kruszywa lekkiego
SJP.pl
Wiktionary
aglutynacyjność;
1. zjawisko polegające na skupianiu i zlepianiu się rozproszonych w płynie komórek lub organizmów;
2. zjawisko morfologiczne polegające na dołączaniu afiksów do rdzenia wyrazu w celu utworzenia określonej formy gramatycznej, przy czym każdy afiks ma tylko jedną funkcję gramatyczną (np. w "jestem" końcówka -em wskazuje na pierwszą osobę)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zlepianie się rozproszonych w płynie komórek
(1.2) jęz. tworzenie form gramatycznych przez dołączanie do rdzenia afiksów
Aglutynacja – jeden z odczynów immunologicznych, polegający na zlepianiu antygenów upostaciowanych (np. bakterii lub krwinek) pod wpływem swoistej surowicy krwi oraz znajdujących się w niej specyficznych przeciwciał – aglutynin. Proces ten przebiega dwuetapowo: na początku następuje swoiste związanie antygenu z przeciwciałem, a następnie nieswoiste wykłaczanie, zachodzące pod wpływem elektrolitów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
aglutynacja;
1. zjawisko polegające na skupianiu i zlepianiu się rozproszonych w płynie komórek lub organizmów;
2. zjawisko morfologiczne polegające na dołączaniu afiksów do rdzenia wyrazu w celu utworzenia określonej formy gramatycznej, przy czym każdy afiks ma tylko jedną funkcję gramatyczną (np. w "jestem" końcówka -em wskazuje na pierwszą osobę)
SJP.pl
Wikipedia
związany z aglutynacją:
a) biologiczną (np. testy aglutynacyjne);
b) językową (np. język aglutynacyjny)
przymiotnik relacyjny
(1.1) jęz. taki, który tworzy wyrazy pochodne przez zlepianie słów, a nie na drodze odmiany
(1.2) biol. med. związany ze zjawiskiem aglutynacji
SJP.pl
Wiktionary
w językoznawstwie: cząstka osobowo-liczbowa form przemijających (preterytywnych), np. fleksem zawierający formy typu -em, -śmy
SJP.pl
w biologii: ciałko białkowe (przeciwciało) znajdujące się w osoczu krwi, które powoduje aglutynację (zlepianie się) krwinek, bakterii itp. w grudki; zlepnik
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fizj. przeciwciało biorące udział w zlepianiu aglutynogenów podczas aglutynacji;
Aglutynina – substancja powodująca zlepianie aglutynogenów podczas aglutynacji. Mogą być to przeciwciała obecne w surowicy krwi albo dowolna inna substancja jak np. lektyny.
Ze względu na działanie wyróżnia się przeciwciała:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ aglutynina, np. testy aglutyninowe
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fizj. antygen znajdujący się na powierzchni krwinek czerwonych, który może wywołać reakcję aglutynacji, czyli zlepiania się komórek, w obecności odpowiednich przeciwciał (aglutynin)
Aglutynogeny – antygeny (zwykle glikoproteiny) występujące w błonie komórkowej krwinek czerwonych, zlepiane podczas aglutynacji przez aglutyniny. 250 opisanych aglutynogenów pozwala na rozróżnienie układów grupowych krwi.
Wiktionary oraz Wikipedia
w biologii: powodować aglutynację
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) zlepiać, sklejać
czasownik zwrotny niedokonany aglutynować się (dk. brak)
(2.1) zlepiać się, sklejać się
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) biol. zachodzenie zjawiska aglutynacji
Wiktionary
SJP.pl
1. książkowo: pokrewieństwo w linii męskiej, obejmujące także osoby wchodzące do rodziny przez adopcję lub małżeństwo;
2. w starożytnym Rzymie: pokrewieństwo oparte na stosunku prawnym, wynikającym z podporządkowania władzy ojcowskiej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pokrewieństwo w linii męskiej
(1.2) w starożytnym Rzymie: pokrewieństwo oparte na stosunku prawnym wynikającym z podporządkowania władzy ojca
Agnacja (łac. agnatio, od agnatus, natus: urodzony) – rodzaj pokrewieństwa w rzymskim prawie rodzinnym wynikającego ze wspólnego podlegania patriae potestatis (władzy ojcowskiej), w przeciwieństwie do kognacji, która opierała się na (wszystkich) więzach krwi. Pod władzę zwierzchnika rodziny wchodziło się w sposób naturalny (przez urodzenie) albo na podstawie aktu prawnego (przysposobienie dziecka, arrogację, wejście żony pod władzę męża, legitymacja dziecka). Agnatio powstawała wyłącznie w linii męskiej, ale do agnatów zaliczano zarówno mężczyzn, jak i kobiety.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: agnat
przymiotnik relacyjny
(1.1) od: agnat
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co agnackie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest agnacyjne
Wiktionary
dotyczący agnacji
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agnacją, dotyczący agnacji
SJP.pl
Wiktionary
1. krewny w linii męskiej (ze strony ojca);
2. w prawie rzymskim: członek rodziny niepowiązany więzami krwi, którego pokrewieństwo oparte było na stosunku prawnym
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. krewny w linii męskiej
(1.2) hist. praw. w starożytnym Rzymie: członek rodziny przez wspólną władzę ojca, a nie przez więzy krwi
Agnat – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Owernia-Rodan-Alpy, w departamencie Górna Loara.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 222 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 11 osób/km² (wśród 1310 gmin Owernii Agnat plasuje się na 628. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 447.).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
krewna w linii męskiej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) krewna w linii męskiej
SJP.pl
Wiktionary
pokrewieństwo w linii męskiej, obejmujące również osoby wchodzące do rodziny poprzez adopcję lub małżeństwo; agnacja
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. agnacja.
SJP.pl
Wiktionary
Wikipedia
obce imię żeńskie
SJP.pl
Wikipedia
w mitologii indyjskiej: wedyjski bóg ognia
Agni (dewanagari अग्नि, trl. agni, ogień) – w religii wedyjskiej bóg ognia (często identyfikowany z samym ogniem, wiązany także z „ogniem niebiańskim” – słońcem, błyskawicą), jedno z najważniejszych bóstw panteonu wedyjskiego.
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: Agnieszka (imię żeńskie)
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Agnieszka
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
(1.2) pot. żart. higienistka
Agnieszka – imię żeńskie, jedno z najpopularniejszych w Polsce, gdzie pojawiło się wraz z chrześcijaństwem. Pochodzi od gr. Αγνή – „czysta”, „dziewicza”, „nieskalana”. Może również pochodzić od łac. agnus – „baranek” (to jednocześnie rodzaj męski greckiej „h-agne”). Do Czech imię to dotarło w formie łac. Agnes, następnie zostało zaadaptowane do języka polskiego w obecnej formie. Imię to symbolizuje ideę początku, zaczynania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wedyjski rytuał ofiarny
Agnihotra (dewanagari अग्निहोत्र) – ofiara ogniowa w hinduizmie, spełniana przy specjalnych okazjach, jak np. narodziny dziecka, ślub, pogrzeb, konsekracja świątyni. Jej niezbędnym elementem jest kunda, w której rozpala się ogień. W czasie agnihotry intonuje się mantry wedyjskie oraz wrzuca do ognia ziarno (np. ryż).Ogień agnihotry symbolizuje Wisznu, a spalane ziarno – popełnione grzechy.
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: Agnieszka (imię żeńskie)
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Agnieszka
SJP.pl
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) przest. poznać, rozpoznać; stwierdzić niewątpliwość czegoś
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przest. poznawanie, rozpoznawanie
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób agnostycystyczny, właściwy agnostycyzmowi, agnostykom
Wiktionary
→ agnostycyzm; agnostyczny
przymiotnik relacyjny
(1.1) filoz. zob. agnostyczny.
SJP.pl
Wiktionary
filozoficzny pogląd zakładający niemożność obiektywnego poznania świata i praw nim rządzących
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. filoz. pogląd negujący całkowicie lub częściowo możliwość poznania bytu;
Agnostycyzm (stgr. ἄγνωστος α- a-, bez + γνώσις gnōsis, wiedzy; od gnostycyzmu) – pogląd filozoficzny, według którego obecnie niemożliwe jest całkowite poznanie rzeczywistości. W kontekście religijnym agnostycyzm oznacza niemożliwość dowiedzenia się, czy Bóg lub bogowie istnieją, czy też nie. Osobą, która wprowadziła termin agnostycyzm, jest Thomas Henry Huxley. Agnostycyzm przybiera różne formy, i tak agnostyk może być ateistą, teistą albo żadnym z nich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zwolenniczka agnostycyzmu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) filoz. zwolenniczka agnostycyzmu, kobieta uważająca, że nie da się udowodnić istnienia lub nieistnienia boga
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób agnostyczny, właściwy agnostycyzmowi, agnostykom
Wiktionary
odnoszący się agnostycyzmu (np. postawa agnostyczna)
przymiotnik relacyjny
(1.1) filoz. związany z agnostycyzmem lub agnostykami
(1.2) inform. niezależny od platformaatformy, na której jest uruchomiony
SJP.pl
Wiktionary
zwolennik agnostycyzmu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) filoz. rel. zwolennik agnostycyzmu
Agnostycyzm (stgr. ἄγνωστος α- a-, bez + γνώσις gnōsis, wiedzy; od gnostycyzmu) – pogląd filozoficzny, według którego obecnie niemożliwe jest całkowite poznanie rzeczywistości. W kontekście religijnym agnostycyzm oznacza niemożliwość dowiedzenia się, czy Bóg lub bogowie istnieją, czy też nie. Osobą, która wprowadziła termin agnostycyzm, jest Thomas Henry Huxley. Agnostycyzm przybiera różne formy, i tak agnostyk może być ateistą, teistą albo żadnym z nich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w medycynie: patologiczny brak rozpoznawania bodźców
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. psych. upośledzenie lub utrata zdolności rozpoznawania bodźców oddziałujących na narządy zmysłów, przy zachowaniu podstawowych funkcji tych narządów;
Agnozja (gr. ἀγνωσία agnōsía – "nieświadomość, nieznajomość, niewiedza") – stan zaburzonej zdolności rozpoznania znanych elementów otoczenia, przy braku zaburzenia części odbiorczej. Termin wprowadzony przez Sigmunda Freuda w 1891 roku.
Z uwagi na różne rodzaje modalności wyróżnia się:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agnozją, dotyczący agnozji
Wiktionary
medalionik z wosku z odciskiem baranka; agnusek
Astroscopus – rodzaj morskich ryb okoniokształtnych z rodziny skaberowatych (Uranoscopidae).
Występują w wodach u wybrzeży obu Ameryk. Dorastają do 60 cm długości.
SJP.pl
Wikipedia
medalionik z wosku z odciskiem baranka; agnus
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) daw. medalionik z białego wosku z wypukłym odciskiem Baranka Bożego na jednej stronie, a na drugiej – Jana Chrzciciela, poświęcony osobnym ceremoniałem przez papieża; Gloger.;
(1.2) gwara. wielkanocny baranek wykonany z cukru, wyszyty lub namalowany
Baranek Boży (łac. Agnus Dei) – tytuł, którego w Nowym Testamencie używał wobec Jezusa Chrystusa Jan Chrzciciel (J 1, 29). Jest to odwołanie do nauki starotestamentowej, w której baranek jest ofiarą składaną Bogu i ważnym elementem celebracji święta Paschy (Wj 12, 1-11). Baranek Boży symbolizuje ofiarę Jezusa na krzyżu, którą złożył dla odkupienia ludzkości (Iz 53, 7).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Agnieszka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Agnieszka
Wiktionary
związany ze zmianami rytmu oraz tempa interpretowanego utworu muzycznego
przymiotnik relacyjny
(1.1) muz. związany z agogiką, dotyczący agogiki
SJP.pl
Wiktionary
1. nauka o tempie muzycznym;
2. zmiany w tempie utworu w czasie jego interpretacji
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) muz. niewielkie odchylenia i zmiany w tempie i rytmie wykonywanego utworu muzycznego, uzasadnione interpretacją muzyczną wykonawcy
Tempo (agogika) – jeden z elementów dzieła muzycznego, oznaczający, jak szybko utwór ma być wykonany.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
instrument afrykański wykorzystywany w capoeirze
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) muz. instrument perkusyjny pochodzenia afrykańskiego zbudowany co najmniej z dwóch dzwonków połączonych zakrzywionym uchwytem;
Agogo (port. agogô) – instrument muzyczny podobny do krowiego dzwonka rozpowszechniony wśród ludów Joruba, Igala i Edo zamieszujących Nigerię oraz w Brazylii. Występuje w formie pojedynczego kielicha, lub dwóch kielichów połączonych zagiętym prętem. W Brazylii może również składać się z trzech lub czterech kielichów. Nie ma serca – dźwięki wydaje się uderzając w korpus metalową lub drewnianą pałką.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w starożytnej Grecji: szlachetna rywalizacja w zawodach sportowych, konkursie muzycznym lub literackim
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zawody sportowe, muzyczne oraz turnieje poetów w starożytnej Grecji
(1.2) część komedii staroattyckiej
Agon (stgr. ἀγών – zawody, zebranie)
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
linia łącząca na mapie geograficznej miejsca o odchyleniu magnetycznym równym zeru; izogona zerowa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kartogr. linia na mapie łącząca punkty wykazujące zerową wartość deklinacji magnetycznej;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wrodzony brak gonad (jąder lub jajników)
SJP.pl
przymiotnik od: agonia (stan poprzedzający zgon), np. stan agonalny, drgawki agonalne
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agonią, stanem poprzedzającym zgon
SJP.pl
Wiktionary
1. stan poprzedzający zgon; konanie;
2. przenośnie: chylenie się ku upadkowi, dogorywanie, koniec (np. agonia komunizmu)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stan bezpośrednio poprzedzający zgon;
(1.2) przen. pogorszenie się stanu czegoś prowadzące do upadku
Agonia – proces umierania poprzedzający śmierć, czyli okres poprzedzający ustanie funkcji życiowych organizmu. Polega na stopniowym zanikaniu czynności życiowych, prowadzący do śmierci klinicznej, a następnie biologicznej. Agonia nie zawsze kończy się zgonem. Zastosowanie reanimacji może odwrócić jej proces.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. przymiotnik od: agon;
2. przymiotnik od: agona
przymiotnik relacyjny
(1.1) kartogr. związany z agoną, dotyczący agony
SJP.pl
Wiktionary
czynnik współdziałający lub o podobnym działaniu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. czynnik współdziałający, o podobnym działaniu do czegoś;
Agonista (l.m. agonisty) – substancja łącząca się z receptorem i powodująca reakcję w komórce. Jest przeciwieństwem antagonisty, który łącząc się z receptorem, blokuje go bez wywoływania reakcji. Antagonista blokuje receptor także przed aktywowaniem go przez agonistę.
Znane jest również pojęcie częściowego agonisty, który powoduje reakcję receptora, jednak nie tak silną jak pełny agonista. Agonisty to substancje naturalne (hormony, neurotransmitery) lub sztuczne (narkotyki, leki).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. dotyczący walki lub rywalizacji; kompetytywny, kompetycyjny;
2. w medycynie: wzmacniający działanie jakiejś substancji, współdziałający z nią lub mający działanie podobne; kompetytywny, kompetycyjny;
3. w zoologii: zachowanie agonistyczne - każde instynktowne zachowanie zwierzęcia w konfrontacji z innym zwierzęciem
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agonistyką, walką, rywalizacją
(1.2) med. chem. współdziałający, mający podobne działanie
SJP.pl
Wiktionary
w starożytnej Grecji: zasada szlachetnej rywalizacji w zawodach sportowych, konkursach literackich i muzycznych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. w starożytnej Grecji: współzawodnictwo w agonach
Agonistyka – w antycznej Grecji wszelka rywalizacja w agonach teatralnych lub sportowych. Pochodzi od greckiego słowa agonistikós (zapaśniczy).
W prakseologii i teorii organizacji to także nauka o walce. Przykładem szczególnym agonistyki, jako nauki jest machologia, Emanuela Laskera, który w swoich książkach filozoficznych tworzy naukę walki, w której streszcza zasady szachów i przenosi je do innych sfer życia. Przykładem agonistyki na polskim gruncie naukowym, jest teoria walki Tadeusza Kotarbińskiego (agonologia), którą sformułował w swoim dziele Z ogólnej teorii walki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
w starożytnej Grecji:
1. zgromadzenie ludowe (obywateli państwa-miasta);
2. plac otoczony budynkami publicznymi, będący centrum życia społecznego, politycznego itp., rynek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. urb. główny plac greckiego miasta-państwa;
(1.2) hist. polit. podejmujące najważniejsze decyzje zgromadzenie zwoływane w greckich miastach-państwach
(1.3) urb. plac targowy lub hala targowa we współczesnej Grecji
(1.4) przen. miejsce nieskrępowanych rozmów, forum publicznych dyskusji i prezentacji poglądów
(1.5) monet. moneta zdawkowa w Izraelu o wartości 0,01 szekla;
Agora (gr. ἀγορά, dosł. miejsce zgromadzeń) – główny plac, rynek w miastach starożytnej Grecji. Centrum wokół którego toczyło się życie polityczne, religijne, a czasami także handlowe.
We wczesnym etapie rozwoju polis agorą nazywano samo zgromadzenie obywateli uprawnionych do głosowania.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lęk przed otwartą przestrzenią
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed przebywaniem samemu w miejscach publicznych;
Agorafobia (stgr. αγοράφόβος: agora ‘plac’ ‘rynek’, phobos ‘strach’ ‘lęk’) – irracjonalny lęk przed przebywaniem na otwartej przestrzeni, wyjściem z domu, wejściem do sklepu, tłumem, miejscami publicznymi, samotnym podróżowaniem, wywołany obawą przed napadem paniki i brakiem pomocy. Częstą cechą epizodu jest występowanie napadów paniki, podczas których występują palpitacje (kołatanie serca), drżenie, uczucie duszenia się, zawroty głowy oraz nadmierne pocenie się. W oczekiwaniu na sytuację, które budzą strach, może pojawiać się lęk antycypacyjny, prowadzący do ciągłych obaw o potencjalne przyszłe wydarzenia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
zwolennik agoryzmu - anarchistycznej doktryny politycznej, lewicowej odmiany anarchizmu
SJP.pl
→ agorysta
SJP.pl
anarchistyczna doktryna polityczna, lewicowa odmiana anarchizmu
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) bojkot państwa; zwłaszcza motywowany libertarianizmem lewoskrętnym i dążący do anarchistycznej rewolucji
Agoryzm – anarchistyczna doktryna polityczna sformułowana przez Samuela Edwarda Konkina III i uważana za filozofię lewicowo-libertariańską. Głównym celem agorystów jest utworzenie wolnego społeczeństwa, w którym „wszystkie związki międzyludzkie są dobrowolne”. Nazwa „agoryzm” pochodzi od greckiego słowa „agora”, oznaczającego „otwarty rynek”. Jako rodzaj anarchizmu rynkowego, jest zaliczany do anarchokapitalizmu (od którego wyróżnia go odmienna teoria klas społecznych) lub anarchoindywidualizmu. Sam Konkin natomiast scharakteryzował agoryzm jako formę antykapitalistycznego lewicowego libertarianizmu będącego gałęzią lewicowego anarchizmu rynkowego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót z angielskiego: Accelerated Graphics Port; złącze w komputerach klasy PC przystosowane do obsługi kart graficznych
SJP.pl
skrót od: agrotechnika, agrotechniczny
SJP.pl
miasto w północnych Indiach
Agra (hindi: आगरा) – miasto w Indiach w stanie Uttar Pradesh nad Jamuną.
Populacja miasta w 2001 roku wynosiła 1 259 979 mieszkańców.
Siedziba rzymskokatolickiej archidiecezji Agra.
W mieście rozwinięty jest przemysł obuwniczy i włókienniczy oraz rzemiosło. Ośrodek turystyczny. Agra jest ważnym węzłem komunikacyjnym, znajduje się tam również uniwersytet.
SJP.pl
Wikipedia
nagromadzenie się osadu powodujące podniesienie się dna zbiornika wodnego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. stopniowe wyrównywanie dna doliny lub innej wklęsłej formy terenu wskutek gromadzenia się osadów rzecznych
Akumulacja, agradacja, depozycja, nakładanie, namywanie, nanoszenie – geologiczny proces gromadzenia się osadów (okruchów mineralnych, skał, cząstek roślin i zwierząt, lodu) na dnie zagłębień terenu.
Zachodzi w wyniku działania:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) geol. związany z agradacją, dotyczący agradacji
SJP.pl
Wiktionary
1. rodzaj ozdobnej zapinki;
2. architektoniczny motyw dekoracyjny w kształcie ozdobnej klamry
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) duża agrafka
(1.2) ozdobna zapinka służąca do spinania części ubrania lub jako broszka
(1.3) archit. motyw dekoracyjny w formie klamry spinający element konstrukcyjny;
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(2.1) termin odnoszący się do słów Jezusa, niezapisanych w Nowym Testamencie;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: agrafka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: agrafka
SJP.pl
Wiktionary
w medycynie: utrata zdolności pisania
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. częściowa lub całkowita utrata umiejętności pisania; zob. dysgrafia.
Dysgrafia, agrafia (gr. α – nie, γραφο – piszę) – częściowa lub całkowita utrata umiejętności pisania, spowodowana mikrouszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego lub zaburzeniami ośrodkowych funkcji wzrokowych i słuchowych. Występuje w przypadkach uszkodzenia tylnych części drugiego lub trzeciego zakrętu czołowego półkuli lewej lub zakrętu nadbrzeżnego. Pismo dysgrafika jest nieestetyczne i nieczytelne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba, która utraciła zdolność pisania
SJP.pl
metalowa zapinka zrobiona z wygiętego, sprężystego drutu, z jednej strony ostro zakończona, posiadająca zaczep
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rodzaj zapinki wykonanej z drutu, której jeden koniec zahacza się o zagięcie znajdujące się na drugim końcu;
Agrafka (fr. agrafe: „spinka, klamra, zapinka, przypinacz”) – rodzaj zapinki wykonanej z drutu, której jeden koniec zahacza się za zagięcie znajdujące się na drugim końcu. Służy do szybkiego łączenia dwóch elementów tkaniny lub, w przypadku agrafki wędkarskiej, sztucznej przynęty z żyłką.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ agrafka
SJP.pl
słowa i poglądy przypisywane Jezusowi, zamieszczane w apokryfach; agrafa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bibl. myśl lub pogląd przypisywane Jezusowi Chrystusowi, nie utrwalone w ewangeliach kanonicznych, przekazane w pozostałych księgach nowotestamentalnych lub apokryfach;
Agrafa (gr. "niezapisane", l.m. od ἄγραφον ágraphon, a- przedrostek przeczący, gráphein "skrobać, rytować, rysować, pisać"), liczba pojedyczna agrafon – termin z dziedziny biblistyki oznaczający słowa Jezusa niezapisane w Ewangeliach kanonicznych, które jednak znajdują się w innych księgach Nowego Testamentu, w pismach takich jak apokryfy i w dziełach Ojców Kościoła. Wypowiedzi znajdujące się co prawda w Ewangeliach, lecz zaznaczone jedynie w odosobnionych sekcjach mało ważnych kodeksów (np. w Kodeksie D) również nazywa się tym terminem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pozbawiony związków gramatycznych
przymiotnik relacyjny
(1.1) jęz. pozbawiony związków gramatycznych
SJP.pl
Wiktionary
błędne budowanie zdań, niezdolność tworzenia prawidłowych form gramatycznych, naturalna u dzieci, zaś u dorosłych będąca objawem zaburzeń neurologicznych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. med. rodzaj afazji, niezdolność do prawidłowego łączenia wyrazów w zdania;
Agramatyzm – rodzaj afazji ruchowej objawiający się zaburzeniami mowy polegającymi na naruszaniu formy gramatycznej wypowiadanych słów.
Pojęcie agramatyzmu zaproponowane zostało przez Adolfa Kussmaula w 1887 roku: miało ono służyć wyjaśnieniu stanu niemożności formułowania gramatycznych zdań. Obecnie agramatyzm uważany jest za jeden z objawów afazji Broki (zob. Paul Broca).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
leukocyt niezawierający ziarnistości w cytoplazmie
Agranulocyty, krwinki białe bezziarniste – komórki krwi, należące do grupy leukocytów. W przeciwieństwie do granulocytów nie zawierają w cytoplazmie granul, czyli ziarnistości. Wyróżnia się dwa rodzaje agranulocytów: monocyty i limfocyty.
SJP.pl
Wikipedia
choroba polegająca na gwałtownym zmniejszaniu się we krwi liczby białych krwinek ziarnistych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. choroba polegająca na gwałtownym zmniejszeniu liczby granulocytów, zwłaszcza neutrofili, we krwi;
Agranulocytoza (gr. a – nie, łac. granulum – ziarnko, gr. kýtos – komórka) – ostry stan związany z ciężkim, zagrażającym życiu spadkiem liczby neutrofili we krwi, które są podstawowymi obronnymi komórkami organizmu. Ich brak stwarza ryzyko rozwoju poważnych infekcji mogących doprowadzić do posocznicy i śmierci.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. właściciel dużego majątku ziemskiego; dziedzic, ziemianin, obszarnik;
2. członek stronnictwa politycznego w Niemczech w XIX w., popierającego interesy wielkich posiadaczy ziemskich
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) właściciel wielkich majątków ziemskich
(1.2) członek stronnictwa politycznego popierającego interesy agrariuszy (1.1)
Agrariusz – obrońca interesów rolnictwa i rolników, szczególnie większych właścicieli ziemskich. W tym znaczeniu – członek zawodowych związków i stowarzyszeń rolników i ziemian.
W niektórych krajach agrariusze występują jako zorganizowane stronnictwo polityczne, mające na celu obronę interesów, ekonomiczne wzmocnienie i przez to powiększenie wpływów politycznych warstwy rolniczo-ziemiańskiej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rolniczy, rolny
przymiotnik relacyjny
(1.1) rolniczy, rolny
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) daw. agrarny
Wiktionary
zwolennik agraryzmu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ekon. zwolennik agraryzmu
SJP.pl
Wiktionary
zwolenniczka agraryzmu
SJP.pl
dotyczący agraryzmu (np. agrarystyczne poglądy)
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. socjol. polit. związany z agraryzmem
SJP.pl
Wiktionary
doktryna społeczna głosząca, iż podstawą gospodarki jest rolnictwo, a chłopi są podstawową warstwą społeczną; ruch społeczno-polityczny oparty na tej doktrynie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekon. doktryna społeczna powstała w drugiej połowie XIX w., uznająca rolnictwo za podstawę gospodarki, zaś rolników za najważniejszą gospodarczo klasę społeczeństwa;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przesadne wyolbrzymianie objawów choroby
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. wyolbrzymianie objawów chorobowych;
Agrawacja (łac. aggravatio) – wyolbrzymianie (świadomie lub nie) objawów chorobowych, mające na celu osiągnięcie przez pacjenta subiektywnej korzyści. Odróżnia to agrawację od symulacji, gdzie dochodzi do celowego pozorowania objawów zupełnie u danej osoby niewystępujących.
Do agrawacji dochodzi najczęściej w sytuacjach związanych z odszkodowaniem, przyznawaniem renty oraz odpowiedzialnością karną pacjenta.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wyolbrzymiony, pogłębiony, nadmiernie obciążony
SJP.pl
wyolbrzymiać, przejaskrawiać istniejące objawy choroby przez pacjenta
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) med. przejaskrawiać, wyolbrzymiać w celach symulacyjnych objawy istotnej choroby
(1.2) daw. obciążać, pogarszać
(1.3) daw. uciskać, uciemiężać, ciemiężyć
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|agrawować.
Wiktionary
[czytaj: egriment] kontrakt, umowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od agregat
Wiktionary
proces łączenia się elementów w całość
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) łączenie się elementów w całość
(1.2) sposób, stan skupienia elementów
Agregacja oznacza proces łączenia części w większą całość.
Ten termin jest stosowany w:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
potocznie: osoba sprytna, zaskakująca zachowaniem i pomysłami; agent, aparat
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. fiz. skupienie cząsteczek, produkt agregacji
(1.2) log. zbiór
(1.3) techn. zespół różnych maszyn połączonych ze sobą na stałe w celu wykonywania określonej pracy, stanowiących przez to jedno nowe urządzenie robocze
(1.4) ekon. suma wartości jednostkowych
(1.5) informacja (najczęściej pojedyncza liczba) podsumowująca pewien zbiór danych jednego rodzaju
(1.6) więz. grzałka do gotowania wody
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) pot. kawalarz
(2.2) środ. więz. cwaniak
(2.3) środ. uczn. głupek
Agregat – całość powstała przez połączenie niejednorodnych części (przez agregację).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie o kobiecie sprytnej, zaskakującej zachowaniem i pomysłami; agentka, aparatka
SJP.pl
w informatyce: aplikacja ukazująca skonsolidowane informacje zebrane z różnych źródeł zewnętrznych
Agregat prądotwórczy (inaczej generator prądotwórczy) – urządzenie elektroenergetyczne stanowiące samodzielne źródło prądu składające się z prądnicy synchronicznej (z magnesami stałymi lub elektromagnesami), silnika spalinowego, rozdzielnicy elektrycznej oraz urządzeń kontrolno-pomiarowych i pomocniczych umieszczanych na wspólnej konstrukcji metalowej. Agregaty są więc autonomicznymi zespołami do wytwarzania energii elektrycznej.
SJP.pl
Wikipedia
pomieszczenie, w którym znajdują się agregaty
SJP.pl
środowiskowo: łączyć w agregat urządzenia techniczne
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) techn. środ. łączyć urządzenia w agregat, zastępować agregatami pojedyncze urządzenia
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) środ. techn. łączenie urządzeń w agregat
Wiktionary
pomieszczenie, w którym znajduję się agregat prądotwórczy, będący zazwyczaj rezerwowym źródłem zasilania na wypadek awarii sieci elektrycznej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. pomieszczenie, gdzie znajdują się agregaty
SJP.pl
Wiktionary
związany z agregatem
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agregatem, dotyczący agregatu
SJP.pl
Wiktionary
łączyć elementy w całość
czasownik przechodni niedokonany (dk. zagregować)
(1.1) rzad. gromadzić coś, łączyć coś w całość
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) łączenie różnych elementów w jedną całość, w celu uzyskania bardziej ogólnego obrazu, łatwiejszej analizy lub lepszej funkcjonalności
Agregacja oznacza proces łączenia części w większą całość.
Ten termin jest stosowany w:
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. psych. odmiana voyeuryzmu polegająca na podsłuchiwaniu kontaktów seksualnych innych osób
Oglądactwo, voyeuryzm, voyeryzm, voyeurism, wojeryzm, skopofilia, skoptofilia – zaburzenie zachowania z grupy zaburzeń preferencji seksualnych charakteryzujące się skłonnością do oglądania innych ludzi podczas zachowań seksualnych.
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: agreMĄ]
1. w dyplomacji: zgoda państwa goszczącego na mianowanie danej osoby przedstawicielem dyplomatycznym kraju wysyłającego;
2. zwrot ornamentacyjny, ozdobnik muzyczny używany na początku przez kompozytorów w XVII-wiecznej Francji, a następnie w całej Europie
Agrément (fr. 'zgoda, aprobata, przyjęcie' z łac. grātus 'miły, przyjemny, atrakcyjny') – w prawie dyplomatycznym wstępna zgoda państwa na przyjęcie określonej osoby w charakterze szefa misji dyplomatycznej obcego państwa. Przed wysłaniem szefa misji państwo wysyłające musi się upewnić, czy zostanie on zaakceptowany przez państwo przyjmujące. W drodze poufnej stosowna prośba o udzielenie agrément (demande d'agréation) jest przekazywana wraz z krótkim życiorysem kandydata do ministerstwa spraw zagranicznych państwa, w którym ta osoba ma być akredytowana. Państwo przyjmujące ma swobodę udzielenia bądź odmowy udzielenia agrément, co więcej – w przypadku odmowy, nie ma obowiązku jej uzasadnienia, choć z reguły to czyni, aby wyjaśnić motywy swej decyzji. Poufność tej procedury ma zapewniać nieskrępowanie państw oraz ochronę prestiżu samego kandydata, w przypadku gdyby spotkał się z odmową udzielenia agrément.
SJP.pl
Wikipedia
motyl z rodziny miernikowców
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. nazwa systematyczna|Abraxas grossulariata|ref=tak., owad łuskoskrzydły z rodziny miernikowcowatych;
Plamiec agreściak (Abraxas grossulariata, A. grossulariatus) – motyl nocny z rodziny miernikowcowatych (Geometridae).
Rozpiętość skrzydeł 4–5 cm, różnorodne ubarwienie, najczęściej białe skrzydła pokryte brązowymi i żółtymi plamami. Jako jeden z nielicznych posiada zęby, dzięki którym rozdrabnia pokarm. Biało-żółta gąsienica żeruje na pączkach i liściach. Larwy podobne są kształtem i kolorem do gałązek.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od agrest
Wiktionary
1. napastliwe zachowanie, szukanie możliwości wyładowania się, okazania swej złości;
2. napaść jednego państwa na inne
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. zbrojny najazd jednego państwa na inne;
(1.2) psych. zachowanie, którego celem jest wyładowanie gniewu, wyrządzenie szkody;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zarośle agrestu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zarośla agrestu
SJP.pl
Wiktionary
ktoś atakujący, napastnik (często: państwo napadające na inne)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto dopuszcza się agresji
(1.2) państwo działające lub posługujące się metodami agresji
Agresor (łac. aggressor od ad 'do', gradior 'iść' i -(t)or 'sprawca czynności') – napastnik; państwo działające lub posługujące się metodami agresji. Z punktu widzenia prawa międzynarodowego agresorem jest państwo, które pierwsze:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ agresor
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący agresora lub agresorów; będący agresorem, napastnikiem
Wiktionary
krzew z rodziny skalnicowatych, którego owoce są jadalne
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Ribes uva-crispa|ref=tak., krzew owocowy z gatunku porzeczka agrest, wydający kwaskowate, zielonkawe owoce typu jagody;
(1.2) spoż. owoc agrestu (1.1)
(1.3) stpol. enol. kwaśne wino z niedojrzałych winogron
Porzeczka agrest (Ribes uva-crispa L.), zwyczajowo nazywana agrestem – gatunek krzewu z rodziny agrestowatych (Grossulariaceae DC.). Występuje w stanie dzikim w Europie, Azji, Afryce. W Polsce roślina uprawiana, dość często dziczejąca (kenofit, agriofit).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. kamień, odmiana granatu o zielonkawej barwie
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zool. zob. agreściak.
Wiktionary
o cechach agrestowatych (rodzina roślin)
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Grossulariaceae|DC.|ref=tak., rodzina roślin należąca do rzędu skalnicowców;
Porzeczka (Ribes L.) – rodzaj krzewów z monotypowej rodziny agrestowatych Grossulariaceae. Należy tu co najmniej 191 gatunków. Występują one na obszarach o klimacie umiarkowanym i subpolarnym na półkuli północnej oraz w strefie międzyzwrotnikowej na obszarach górskich. W Polsce rośnie dziko 6 gatunków. Porzeczki to krzewy rosnące w różnych siedliskach – od mokradeł poprzez lasy różnego typu i tereny skaliste na obszarach o suchym klimacie i w górach. Rzadko rosną też jako epifity.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
o cechach agrestowatych (rodzina roślin)
przymiotnik
(1.1) bot. o cechach roślin z rodziny agrestowatych
SJP.pl
Wiktionary
brzęczak agrestowiec - gatunek błonkówki z rodziny pilarzowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) spoż. nalewka na owocach agrestu
Wiktionary
związany z agrestem, dotyczący agrestu
przymiotnik
(1.1) dotyczący wzrostu, uprawy, zbioru agrestu
(1.2) zrobiony z agrestu, mający jego smak
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: agresja
przymiotnik relacyjny
(1.1) od: agresja
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób agresywny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: agresywnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: agresywny; bardziej agresywny
SJP.pl
bycie agresywnym
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co agresywne; cecha tych, którzy są agresywni
Agresja (łac. aggresio – napaść) – w psychologii określenie zachowania intencjonalnego ukierunkowanego na zewnątrz lub do wewnątrz, mającego na celu spowodowanie szkody fizycznej lub psychicznej.
Wyróżniana jest m.in.:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. stosujący przemoc, agresję, dokonujący napaści;
2. zachowujący się w sposób napastliwy, wrogi do innych;
3.
a) o substancjach: mający właściwości niszczące (np. gaz agresywny);
b) o roślinach: mający zdolność zdobywania jakiegoś terenu
przymiotnik
(1.1) zachowujący się wrogo, napastliwie
(1.2) pełen agresji
(1.3) stosujący przemoc
(1.4) pełen ekspresji, dynamiki
(1.5) o kolorze jaskrawy, ostry
(1.6) chem. bardzo aktywny chemicznie
(1.7) finans. stosujący ryzykowną strategię lub złożony z ryzykownych aktywów
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto we Włoszech, położone na południowym wybrzeżu Sycylii;
Agrigento – miasto na południowym wybrzeżu Sycylii, w prowincji Agrigento. Ośrodek handlowy i turystyczny, według danych ze stycznia 2010 zamieszkuje go 59,2 tys. mieszkańców.
Wiktionary oraz Wikipedia
pojęcie używane przy geograficzno-historycznej analizie flory, oznaczające gatunek roślin obcego pochodzenia z grupy kenofitów (czyli gatunków zadomowionych u nas w ostatnich czasach), który zdołał trwale zadomowić się w naturalnych i półnaturalnych siedliskach
Holoagriofit – roślina obcego pochodzenia (antropofit), która zdołała trwale się zadomowić na siedliskach naturalnych. Holoagriofity są jedną z trzech grup metafitów (pozostałe to epekofity i hemiagriofity). Czasami holoagriofity nazywane są agriofitami.
SJP.pl
Wikipedia
przedrostek
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z rolnictwem
Wiktionary
zespół organizmów roślinnych i zwierzęcych oddziałujących na siebie, ukształtowany w wyniku działalności rolniczej człowieka; biocenoza rolnicza, agroekosystem, agrocenoza
SJP.pl
specjalista w dziedzinie agrobiologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista w dziedzinie agrobiologii
SJP.pl
Wiktionary
dziedzina biologii zajmująca się teoretycznymi podstawami nauk rolniczych z zakresu uprawy roślin i hodowli zwierząt
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka o ogólnych prawach biologicznych stanowiących podstawę uprawy roślin i hodowli zwierząt;
Agrobiologia – dziedzina biologii obejmująca badania zjawisk biologicznych w zakresie uprawy roślin i hodowli zwierząt w rolnictwie.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) roln. biol. związany z agrobiologią lub agrobiologami
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka o zastosowaniu biotechnologii w rolnictwie
Wiktionary
sfera gospodarki oparta na rolnictwie, obejmująca m.in. przemysł i handel rolny, przetwórstwo rolne
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wszystkie sfery gospodarki oparte na rolnictwie;
(1.2) przemysł i handel rolny, przetwórstwo rolne
(1.3) środ. uczn. lekcja geografii
Agrobiznes (również agrobusiness) – działania człowieka mające na celu wytwarzanie finalnych produktów żywnościowych, począwszy od pozyskania surowców pierwotnych, a na gotowej żywności na stole konsumenta skończywszy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba zajmująca się produkcją rolniczą, przetwórstwem i handlem rolnym
SJP.pl
związany ze sferą gospodarki opartą na rolnictwie, obejmującą m.in. przemysł i handel rolny, przetwórstwo rolne
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agrobiznesem, dotyczący agrobiznesu
SJP.pl
Wiktionary
zespół organizmów roślinnych i zwierzęcych oddziałujących na siebie, ukształtowany w wyniku działalności rolniczej człowieka; biocenoza rolnicza, agroekosystem, agrobiocenoza
Agrocenoza, agrobiocenoza, biocenoza uprawna – specyficzny typ biocenozy wytworzony na terenach użytkowanych rolniczo (pola, łąki, sady), charakteryzujący się z reguły znacznym uproszczeniem pod względem składu gatunkowego w porównaniu z biocenozą naturalną oraz osłabionymi możliwościami samoregulacji, z czego wynika podatność na choroby i inwazje szkodników.
SJP.pl
Wikipedia
nauka obejmująca zagadnienia zastosowania chemii w rolnictwie; chemia rolna, chemia rolnicza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. dział chemii powiązany z rolnictwem, bada działanie substancji na środowisko naturalne, szukając sposobów na zwiększenie plonów i poprawę jakości produktów rolnych;
Agrochemia, chemia rolna (gr. agros = pole, rola) – nauka zajmująca się oddziaływaniem związków chemicznych na przebieg procesów chemicznych i biologicznych, zachodzących w glebie i roślinach oraz w hodowli zwierząt.
Agrochemia ma na celu zwiększenia urodzajności gleby, zwiększenie plonów i poprawy jakości produktów rolnych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z agrochemią (np. środki agrochemiczne, poradnik agrochemiczny)
przymiotnik
(1.1) chem. roln. związany z agrochemią
SJP.pl
Wiktionary
specjalista w dziedzinie agrochemii (nauki obejmującej zagadnienia zastosowania chemii w rolnictwie)
SJP.pl
chemikalia stosowane w rolnictwie, zwłaszcza nawozy sztuczne i pestycydy
Agrochemikalia, chemikalia rolnicze – środki i substancje chemiczne stosowane w rolnictwie. Zaliczane są do nich m.in.:
SJP.pl
Wikipedia
specjalista w dziedzinie agroekologii
SJP.pl
dział ekologii zajmujący się badaniem stosunków i wzajemnych zależności pomiędzy żywymi organizmami pól uprawnych a wpływem czynników zewnętrznych na te stosunki; ekologia rolnicza
Agroekologia, ekologia rolnicza – nauka badająca współzależności między żywymi organizmami pól uprawnych oraz wpływ na te współzależności zmian siedliska wskutek zabiegów melioracyjnych, agrotechnicznych, emisji przemysłowych i skażeń komunalnych.
SJP.pl
Wikipedia
związany z agroekologią (np. charakterystyka agroekologiczna)
SJP.pl
nauka pomocnicza ekonomii rolnictwa, wykorzystująca narzędzia matematyki, ekonomii matematycznej, statystyki, fizyki ekonomicznej oraz informatyki do badania ilościowych związków zachodzących między zjawiskami ekonomicznymi
SJP.pl
przymiotnik od: agroekonometria
SJP.pl
osoba zajmująca się agroekonometrią
SJP.pl
ekonomika rolnictwa
SJP.pl
zespół organizmów roślinnych i zwierzęcych oddziałujących na siebie, ukształtowany w wyniku działalności rolniczej człowieka; biocenoza rolnicza, agrocenoza
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekol. sztuczny ekosystem powstały w wyniku działalności człowieka, wykorzystywany do produkcji rolnej
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Agroenergetyka – dział inżynierii rolniczej, zajmujący się technologią produkcji biopaliw i wykorzystaniem innych odnawialnych źródeł energii w rolnictwie.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) biol. roln. patogen, szkodnik lub chwast żywiący się roślinami uprawnymi i obniżający plony;
Agrofagi – niepożądane organizmy szkodliwe dla roślin uprawnych, płodów rolnych i zwierząt gospodarskich. Zaliczają się do nich:
Wiktionary oraz Wikipedia
fenologia rolnicza, nauka zajmująca się oceną warunków klimatycznych dla potrzeb rolnictwa, badaniem związków między rozwojem i plonowaniem roślin, pogodą oraz zabiegami agrotechnicznymi, a także określaniem terminów pojawiania się poszczególnych stadiów rozwojowych szkodnika w powiązaniu z fazami rozwojowymi roślin wskaźnikowych; badająca też związki między terminami wykonywania różnych zabiegów agrotechnicznych i fazami rozwoju roślin
Agrofenologia – nauka badająca wpływ czynników klimatycznych na prace wykonywane w rolnictwie.
Ocenia zależność terminu wykonywania prac uprawowych a fazą rozwojową rośliny uprawnej lub dzikiej. Analizuje także wpływ pogody na skuteczność zabiegów agrotechnicznych wykonywanych w różnych fazach rozwojowych rośliny na plon
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: agrofizyka
przymiotnik relacyjny
(1.1) roln. dotyczący agrofizyki
SJP.pl
Wiktionary
nauka z pogranicza fizyki i agronomii, której obiektem badawczym jest ekosystem i obiekt biologiczny kształtowane poprzez działalność człowieka, badane i opisywane metodami nauk ścisłych, w szczególności fizyki
SJP.pl
nauka z pogranicza fizyki i agronomii, której obiektem badawczym jest ekosystem i obiekt biologiczny kształtowane poprzez działalność człowieka, badane i opisywane metodami nauk ścisłych, w szczególności fizyki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. nauka z pogranicza agronomii i fizyki, której obiektem badawczym jest ekosystem ukształtowany poprzez działalność człowieka, badany i opisywany metodami nauk ścisłych – w szczególności fizyki;
Agrofizyka – nauka z pogranicza agronomii i fizyki, której obiektami badawczymi są elementy agroekosystemu, badane i opisywane metodami nauk ścisłych – w szczególności fizyki.
Ze względu na metodę i obiekt badawczy związek agrofizyki z biofizyką jest bardzo ścisły, lecz w przypadku agrofizyki ograniczony jest do środowiska rolniczego, tzn. gleby, roślin i zwierząt związanych z produkcją rolniczą. Konieczność uwzględnienia specyficznych cech obiektu badawczego i znajomość technologii rolniczych, a obecnie biotechnologii, na które osiągnięcia tej nauki mają lub będą miały wpływ, odróżnia ją od biofizyki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
łatwopalny gaz powstający podczas beztlenowej fermentacji substancji organicznych, np. świeżego obornika; biogaz
Biogaz – mieszanina gazów będąca produktem beztlenowego rozkładu materii organicznej (np. ścieki, organiczne odpady komunalne, odchody zwierzęce, odpady przemysłu rolno-spożywczego, materiał roślinny) a częściowo także ich rozpadu gnilnego.
Biogaz wytwarzany w procesie fermentacji metanowej przez mikroorganizmy anaerobowe, składa się głównie z metanu i dwutlenku węgla, może zawierać niewielkie ilości siarkowodoru, wodoru, wody, tlenku węgla oraz siloksanów. Metan, wodór oraz tlenek węgla mogą ulec spaleniu lub utlenieniu wydzielając energię, co pozwala na wykorzystanie biogazu jako paliwa. Może być wykorzystywany do ogrzewania, także do gotowania oraz w generatorach prądu.
SJP.pl
Wikipedia
specjalista w dziedzinie agrogeologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista w zakresie agrogeologii
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dział geologii badający typy gleb i procesy ich powstawania;
Agrogeologia – dział geologii zajmujący się powierzchniowymi tworami skorupy ziemskiej. W zakres agrogeologii wchodzą badania typów gleb i procesów ich powstawania, w szczególności zaś możliwości przeciwdziałania niszczeniu gleby.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) geol. związany z agrogeologią, dotyczący agrogeologii
Wiktionary
środowiskowo: forma geometryczna na polu uprawnym utworzona przez wycięcie lub zgniecenie roślinności; krąg zbożowy
SJP.pl
specjalista w zakresie agroklimatologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista w zakresie agroklimatologii
SJP.pl
Wiktionary
dział klimatologii zajmujący się badaniem wpływu klimatu na rośliny uprawne; klimatologia rolnicza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dział klimatologii badający oddziaływanie warunków klimatycznych na uprawę roślin;
Agroklimatologia, także klimatologia rolnicza – gałąź klimatologii analizująca oddziaływanie warunków klimatycznych na uprawy rolnicze.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: agroklimatologia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agroklimatologią, dotyczący agroklimatologii
SJP.pl
Wiktionary
kultura; w rolnictwie:
1. uprawa roli poprzez stosowanie różnych zabiegów agrotechnicznych;
2. hodowla i uprawa roślin
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. nauk. uprawa roli
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: agrokultura
SJP.pl
lobby rolnicze
SJP.pl
zastosowanie samolotów w rolnictwie
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dział lotnictwa wykorzystujący samoloty, śmigłowce i motolotnie w zakresie ochrony roślin, agrotechniki, zwalczania szkodników leśnych i pożarów lasów;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
związany z agrolotnictwem (zastosowaniem samolotów w rolnictwie)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z agrolotnictwem, dotyczący agrolotnictwa
SJP.pl
Wiktionary
lotnik świadczący usługi dla rolnictwa
SJP.pl
melioracja mająca na celu polepszenie żyzności gleby
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) roln. zabiegi melioracyjne mające na celu poprawę urodzajności gleby
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący agromelioracji
przymiotnik relacyjny
(1.1) roln. związany z agromelioracją, dotyczący agromelioracji
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista w zakresie agromelioracji
Agromeliorant – specjalista w zakresie melioracji rolnych i użytków zielonych pracujący na terenie gromady (gminy) z zadaniem pomagania rolnikom w utrzymaniu właściwych stosunków wodnych, stanu urządzeń melioracyjnych oraz gospodarowania na łąkach i pastwiskach.
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
specjalista w dziedzinie agrometeorologii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista w zakresie agrometeorologii
SJP.pl
Wiktionary
dział meteorologii badający wpływ warunków atmosferycznych na uprawę roślin; meteorologia rolnicza
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dział meteorologii badający wpływ zjawisk meteorologicznych na uprawę roślin, produkcję rolniczą i leśną oraz vice versa;
Agrometeorologia, meteorologia rolnicza (gr. agrós – rola, metéōros – unoszący się w powietrzu, lógos – słowo, nauka, opinia, dowód) – nauka zajmująca się badaniem powiązań pomiędzy produkcją rolniczą i leśną a środowiskiem klimatycznym. Przedmiotem badań tej dziedziny jest gleba (znajdują się w niej korzenie roślin), przygruntowa warstwa powietrza (siedlisko roślin i zwierząt), atmosfera, a także m.in. takie zagadnienia jak: transport diaspor i migracje owadów, którymi zajmuje się aerobiologia. W agrometeorologii wykorzystywane są metody badawcze jak m.in. obserwacja, eksperyment, analiza statystyczna i analiza fizyczno-matematyczna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dotyczący agrometeorologii lub agrometeorologa (np. biuletyn agrometeorologiczny, prognoza agrometeorologiczna)
przymiotnik relacyjny
(1.1) roln. meteorol. związany z agrometeorologią
SJP.pl
Wiktionary
linijka z podziałką, służy do obliczania powierzchni według planu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) linijka z podziałką, służąca do obliczania powierzchni według planu
SJP.pl
Wiktionary
Agromiasteczko (ros. aгрогородок, agrogorodok; biał. aграгарадок, ahraharadok) – osiedle rolnicze wybudowane na terenach wiejskich na podstawie rozplanowania miejskiego, stanowiące centrum mieszkaniowo-administracyjno-gospodarczo-usługowe, w którym stworzono infrastrukturę produkcyjną i społeczną zapewniającą ludności odpowiedni poziom życia.
Wikipedia
w ZSRR w latach 50.: projektowany wielki zespół produkcji rolnej; idea agromiast nie została ostatecznie wprowadzona w życie
SJP.pl
elementarne wymogi dotyczące zabiegów agrotechnicznych i hodowlanych
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) podstawowe warunki dotyczące zabiegów, prac rolniczych, warunkujące racjonalną gospodarkę
Agrominimum – pojęcie z zakresu rolnictwa, w ramach którego zalecano wprowadzano we wszystkich indywidualnych gospodarstwach rolnych określonych zabiegów agrotechnicznych i zootechnicznych, w celu podniesienia kultury rolnej i wykorzystania rezerw produkcyjnych tkwiących w rolnictwie.
Regulacje prawne dotyczące programu agrominimum funkcjonowały w latach 1963–1972.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
osoba specjalizująca się w agronomii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) specjalista zajmujący się agronomią;
Agronom (gr. agronomos „wiejski rządca, włodarz”) – rolnik, specjalista w dziedzinie agronomii, teoretycznej i praktycznej nauki o gospodarstwie rolnym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. nauka o zasadach prowadzenia gospodarstwa rolnego;
2. nauka o produkcji roślinnej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) roln. teoretyczna i praktyczna wiedza o rolnictwie i zarządzaniu produkcją żywności roślinnej;
(1.2) roln. daw. teoretyczna i praktyczna wiedza o rolnictwie i zarządzaniu majątkiem rolnym
Agronomia (z gr. agronomos – zarządzający majątkiem) – nauka o rolnictwie. Wraz z rozwojem nauk rolniczych zakres agronomii uległ zawężeniu do uprawy roli i roślin.
Pierwszą polską uczelnią rolniczą był Instytut Agronomiczny w Marymoncie, stanowiącym obecnie część Warszawy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z agronomią, agronomem lub agronomką (np. instytut agronomiczny, literatura agronomiczna)
przymiotnik
(1.1) związany z agronomią, dotyczący agronomii
SJP.pl
Wiktionary
kobieta specjalizująca się w agronomii (nauce o rolnictwie)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta agronom
SJP.pl
Wiktionary
budynek na terenie byłej gromady, zwykle z działką ziemi, wyposażony w małe laboratorium i pomoce dydaktyczne
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. dom agronoma; teren jego pracy demonstracyjno-doświadczalnej
Agronomówka – powszechna nazwa siedziby agronoma gromadzkiego, zlokalizowana na terenie gromady, stanowiąca miejsce zamieszkania służby rolnej, zwykle z działką ziemi, wyposażoną w małe laboratorium i pomoce dydaktyczne.
Przykładowo siedzibę dla służby melioracyjnej określano jako wodomistrzówka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zakład produkujący paliwo roślinne, głównie z rzepaku
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. zakład przemysłowy produkujący biopaliwo na bazie olejów roślinnych;
Agrorafineria – zakład specjalizujący się w przetwarzaniu oleju rzepakowego na biopaliwa. Otrzymuje się również produkty uboczne, m.in. wytłoki (np. gliceryna) uzyskiwane w trakcie wytłaczania oleju na zimno, które są wartościową paszą dla zwierząt.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
→ agrotechnika, np. biuletyn agrotechniczny, usługi agrotechniczne
przymiotnik relacyjny
(1.1) roln. związany z agrotechniką, dotyczący agrotechniki
SJP.pl
Wiktionary
specjalista w dziedzinie agrotechniki
SJP.pl
1. całość zabiegów technicznych stosowanych w rolnictwie mających na celu zwiększenie plonów;
2. grupa dyscyplin naukowych związanych z uprawą roślin
Agrotechnika – w rolnictwie terminem tym określany jest zespół metod i działań stosowanych przy uprawie gleby i roślin w celu zapewnienia wysokich i dobrej jakości plonów. Agrotechnika to też dziedzina nauki zajmująca się opracowywaniem i doskonaleniem tych zabiegów.
SJP.pl
Wikipedia
tkanina wykorzystywana do ściółkowania
SJP.pl
SJP.pl
zastosowanie systemów automatycznego sterowania pracą maszyn i urządzeń; mechatronika rolnicza
Agromechatronika (mechatronika rolnicza, agrotronika) – zastosowanie systemów automatycznego sterowania pracą maszyn i urządzeń w rolnictwie.
Współczesne maszyny i pojazdy rolnicze korzystają z wielu rozwiązań mechatronicznych, które są stosowane już z powodzeniem w przemyśle motoryzacyjnym, lotniczym, aparaturze medycznej czy rehabilitacyjnej. Wymaga to nowego podejścia do ich eksploatacji, co oznacza konieczność dalszego kształcenia w zakresie nie tylko budowy i eksploatacji, ale także sensoryki, aktoryki czy telematyki. Mechatronika bowiem to integracja rozwiązań mechanicznych z elektroniką i informatyką. Jako inżynierskie połączenie i współdziałanie podstawowych nauk technicznych wydzieliła się w latach osiemdziesiątych XX wieku w celu wytworzenia wielofunkcyjnych obiektów technicznych pracujących autonomicznie.
SJP.pl
Wikipedia
środowiskowo: amatorski, niezbyt udany tuning samochodu
SJP.pl
SJP.pl
wczasowicz wypoczywający w gospodarstwie chłopskim, zwykle wyspecjalizowanym w tym celu, często uczestniczący w pracach tego gospodarstwa
SJP.pl
wczasowiczka wypoczywająca w gospodarstwie chłopskim, zwykle wyspecjalizowanym w tym celu, często uczestnicząca w pracach tego gospodarstwa
SJP.pl
→ agroturystyka, np. gospodarstwo agroturystyczne
przymiotnik
(1.1) związany z agroturystyką, dotyczący agroturystyki
SJP.pl
Wiktionary
agroturyzm;
1. wypoczynek spędzany w chłopskim gospodarstwie, zwykle wyspecjalizowanym w tym celu, zwykle połączony z uczestniczeniem w życiu tego gospodarstwa;
2. organizowanie takiego wypoczynku
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) roln. turyst. wypoczynek spędzany w chłopskim gospodarstwie, może być połączony z pracą w gospodarstwie;
Agroturystyka – forma wypoczynku w warunkach zbliżonych do wiejskich, jedna z form turystyki wiejskiej i turystyki alternatywnej. Może być połączona z pracą u osoby zapewniającej nocleg. Alternatywne do rolnictwa źródło dochodu mieszkańców wsi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
agroturystyka;
1. wypoczynek spędzany w chłopskim gospodarstwie, zwykle wyspecjalizowanym w tym celu, zwykle połączony z uczestniczeniem w życiu tego gospodarstwa;
2. organizowanie takiego wypoczynku
SJP.pl
osoba przebywająca na wczasach w ośrodku agroturystycznym
SJP.pl
kobieta przebywająca na wczasach w ośrodku agroturystycznym
SJP.pl
wczasy w odpowiednio przygotowanym gospodarstwie wiejskim
SJP.pl
włóknina chroniąca rośliny przed niekorzystnymi czynnikami, używana najczęściej w rolnictwie i ogrodnictwie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nietkany materiał z tworzywa sztucznego służący do przykrywania gleby, pod którą nie rosną bezpośrednio rośliny w celu zabezpieczenia tychże przed chwastami;
SJP.pl
Wiktionary
mieszkaniec Agry (miasta w Indiach)
SJP.pl
mieszkanka Agry (miasta w Indiach)
SJP.pl
→ Agra
SJP.pl
imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(2.1) jedna z ulic śródmieścia Warszawy;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kultura, agrokultura; rzadko:
1. ogół czynności zmierzających do ulepszenia techniki uprawy roli;
2. hodowla i uprawa roślin
SJP.pl
imię męskie
Agrypin – imię męskie pochodzenia greckiego, oznaczające "należącego do Agryppy, pochodzącego od Agryppy".
Żeński odpowiednik: Agrypina
Agrypin imieniny obchodzi: 3 marca i 9 listopada.
SJP.pl
Wikipedia
imię żeńskie
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Agrypina (gr. Αγριππίνα) – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Żeńska forma imienia Agrypin. Wśród świętych m.in. św. Agrypina, męczennica, z III wieku.
Agrypina imieniny obchodzi: 23 czerwca i 6 lipca.
Znane osoby noszący imię Agrypina:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Agrypiny lub z nią związany
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Agrypina lub z nim związany
SJP.pl
obce imię męskie
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto rejonowe w Rosji, w Tatarstanie, na brzegu rzeki Iż;
Agryz (ros. Агрыз; tat. Әгерҗе, Ägerce) – miasto w Rosji, w Tatarstanie, u podnóża Wzniesienia Sarapulskiego, na brzegu rzeki Iż, siedziba administracyjna rejonu agryzskiego. W 2015 roku liczyło ok. 19,7 tys. mieszkańców.
Założone w 1915 roku, od 1928 roku osiedle typu miejskiego. W 1938 roku otrzymało prawa miejskie.
W mieście znajduje się węzeł kolejowy.
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót w funkcji przymiotnika
(1.1) = jęz. anglosaski
Wiktionary
[czytaj: agłaskalJENtes]
1. stan w Meksyku;
2. miasto w Meksyku
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
Osoby:
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj ptaków z podrodziny jastrzębi
Aguja wielka, aguja (Geranoaetus melanoleucus) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkujący Amerykę Południową. Nie jest zagrożony wyginięciem.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Agulami, dotyczący Agulów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język agulski;
Wiktionary
zdrobnienie od: Agnieszka (imię żeńskie)
Kelloggella – rodzaj ryb z rodziny babkowatych.
SJP.pl
Wikipedia
gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych; lis pampasowy, nibylis pampasowy, lisoszakal, lis Azary
SJP.pl
zdrobnienie od: Agata (imię żeńskie)
SJP.pl
zdrobnienie od: Agnieszka, Agata (imiona żeńskie)
SJP.pl
gryzoń roślinożerny żyjący w Ameryce Południowej i Środkowej
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub nijaki
(1.1) zool. nazwa systematyczna|Dasyprocta|ref=tak., roślinożerny gryzoń południowoamerykański, introdukowany również w Indiach;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
o cechach agutiowatych (rodzina gryzoni)
Agutiowate (Dasyproctidae) – rodzina ssaków z infrarzędu jeżozwierzokształtnych (Hystrignathi) w obrębie rzędu gryzoni (Rodentia). Obejmuje 2 współcześnie żyjące rodzaje z 13 gatunkami znanych pod nazwami aguti i akuczi. Kopalne formy znalezione i znane od okresu oligocenu.
SJP.pl
Wikipedia
o cechach agutiowatych (rodzina gryzoni)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś na Łotwie, w Łatgalii, w gminie Agłona;
Agłona (łot. Aglona, łatg. Aglyuna) – wieś na Łotwie, w Łatgalii, w novadsie Preiļi, położona 40 km na północny wschód od Dyneburga; ośrodek maryjny z bazyliką, znajdujący się w otoczeniu jezior Cirišs (Ciriszu) i Egles. Nazwę otrzymała od jodłowego lasu (aglojs, aglenia, agalne w języku łatgalskim oznacza las jodłowy).
Wiktionary oraz Wikipedia