nazwisko
Osoby:
Inne:
Zobacz też:
SJP.pl
Wikipedia
klauzula w umowach handlowych (z angielskiego: free on board; sprzedawca zobowiązany jest dostarczyć towar na pokład statku); FOB
SJP.pl
strach, lęk przed czymś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. chorobliwy, paniczny (często nieuzasadniony i uporczywy) lęk przed kimś lub przed czymś;
(1.2) pot. niechęć, antypatia, uprzedzenie
Fobia (nowołac. phobia z stgr. φόβος phóbos „strach, lęk”) – zaburzenie nerwicowe, którego objawem osiowym jest uporczywy lęk przed określonymi sytuacjami, zjawiskami lub przedmiotami, związany z unikaniem przyczyn go wywołujących i utrudniający funkcjonowanie w społeczeństwie. Fobie wywoływane są przez pewne sytuacje lub obiekty zewnętrzne wobec osoby przeżywającej lęk, które w praktyce nie są niebezpieczne. Zasadniczy obraz fobii to przesadne reakcje zaniepokojenia i trwogi, pomimo świadomości o irracjonalności własnego lęku oraz zapewnień, że obiekt strachu nie stanowi realnego zagrożenia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ fobia
SJP.pl
1. satelita Marsa; Phobos;
2. w mitologii greckiej: bóg i uosobienie strachu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) mitgr. bóg i uosobienie strachu, towarzysz Aresa na polu bitwy;
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
(2.1) astr. większy i bliższy z dwóch księżyców Marsa;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: foKAczia lub foKAczja] włoskie pieczywo w postaci płaskiego placka, serwowane zwykle jako przystawka oraz jako dodatek do innych potraw
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kulin. włoski płaski chleb, doprawiony olejem lub innymi składnikami, pieczony w piekarniku;
Focaccia [fokˈat͡ʃːa] – potrawa kuchni włoskiej; rodzaj pieczywa, będącego podstawą pizzy. Każdy region Włoch może się pochwalić inną odmianą focaccii, od suchego, z solą, ziołami (rozmaryn, szałwia) polanego oliwą ciasta, do pulchnego, z suszonymi pomidorami i oliwkami. Zazwyczaj podawane na ciepło.
Focaccia serwowana jest jako przystawka oraz jako dodatek do innych potraw.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: obrażenie się; zwykle w wyrażeniu "strzelić focha" - obrazić się
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) pot. dąs
(1.2) daw. figiel
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
potocznie: fochować się - obrażać się; foszyć się
SJP.pl
potocznie: niezadowolony lub obrażający się zbyt często; humorzasty, fosiasty
SJP.pl
zachowanie wyrażające niezadowolenie; kaprysy, grymasy, dąsy
SJP.pl
potocznie: fotografia, zdjęcie; fota, fotka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. żart. fotografia, zdjęcie
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: robić zdjęcia, fotografować
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) pot. fotografować, robić zdjęcia
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) taki, który należy do Focjusza
Wiktionary
[czytaj: fokozo] określenie wykonawcze: ogniście, płomiennie
SJP.pl
[czytaj: fokus]
1. punkt, w którym zbiegają się po przejściu przez układ optyczny padające nań promienie równoległe; fokus; ognisko
2. w socjologii: zogniskowany wywiad grupowy; fokus
SJP.pl
Wikipedia
→ focus [czytaj: fokusowy]; fokusowy
SJP.pl
starożytna kraina w środkowej Grecji, nad Zatoką Koryncką; Fokida
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. zob. Fokida.
Fokida lub Focyda (nowogr. Φωκίδα, starogr. Φωκίς) – kraina w środkowej Grecji nad Zatoką Koryncką, w której wznoszą się góry Parnas i Kirfis. Kraina należała w starożytności do Związku Etolskiego. Głównymi miastami były Elateja i ośrodek religijny Delfy. Według mitologii w tej krainie Prometeusz ulepił człowieka, a Edyp zabił swojego ojca, Lajosa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
młode foki; foczę
SJP.pl
młode foki
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zool. młode foki
SJP.pl
Wiktionary
mała foka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: foka
(1.2) mała lub młoda foka
(1.3) młodz. dziewczyna atrakcyjna fizycznie
Foczka mała, foka Rossa (Ommatophoca rossii) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny fokowatych (Phocidae), najrzadsza z antarktycznych fok.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. należący do foki, mający związek z foką, odnoszący się do foki, np. focze dzieci;
2. zrobiony z futra foki; fokowy
przymiotnik
(1.1) związany z foką, dotyczący foki
(1.2) charakterystyczny dla foki, podobny do foki
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zgrub. od: foka
Wiktionary
organowy głos pryncypałowo-smyczkowy; fugara
SJP.pl
przymiotnik od: Fogarasz (miasto w Rumunii)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Fogaraszem, dotyczący Fogaraszu
SJP.pl
Wiktionary
miasto w Rumunii
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w środkowej Rumunii, w okręgu Braszów;
Fogarasz (rum. Făgăraș, węg. Fogaras, niem. Fugreschmarkt) – miasto w środkowej Rumunii, w okręgu Braszów, nad rzeką Alutą u podnóża północnych stoków Gór Fogaraskich. Około 40,1 tys. mieszkańców.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) poznań. wesołe miasteczko, plac zabaw
Wiktionary
Wikipedia
[czytaj: fodżja] miasto we Włoszech
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto i gmina w południowych Włoszech, w Apulii; stolica prowincji Foggia (1.2);
(1.2) geogr. adm. włoska prowincja położona w Apulii;
Foggia – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Apulia, w prowincji Foggia.
Leży na nizinie Tavoliere.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwały 156 072 osoby, 288,1 os./km².
28 sierpnia 1867 urodził się tutaj kompozytor Umberto Giordano.
W miejscowości znajduje się stacja kolejowa Foggia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) rzad. związany z Foggią, dotyczący Foggii
Wiktionary
Fogiel (nazwisko)
Fogiel:
Wikipedia
Foglar – ród Foglarów znany jest od końca XV w.
Jako swoją rodową siedzibę podawał w języku czeskim Studene Vode (w niemieckim Kaltwasser, a w polskim Zimna Woda). Podana miejscowość jest identyfikowana ze Studzienną (teraz jest dzielnicą Raciborza), której stara nazwa czeska to Studena Voda.
Wikipedia
małe działo odtylcowe na kule z ołowiu
Foglerz (foglar, foglarz) (z fr. veuglaire, od aveugler – zaślepiać, zatykać otwór) – lekkie działo odtylcowe używane w końcu XV i w XVI wieku.
Strzelało kulami ołowianymi i używano go przede wszystkim do obrony zamków i murów miejskich. Jego specyficzną cechą było zastosowanie 4-5 prochownic (wymiennych komór z ładunkami prochowymi), które przed odpaleniem kolejno umieszczano w specjalnym wyżłobieniu w tylnej dennej części lufy. Zaletą foglerza była zwiększona szybkostrzelność w porównaniu z innymi ówczesnymi działami. Poważną wadę stanowiło natomiast nieszczelne dopasowanie prochownicy, powodujące uchodzenie gazów prochowych, a w konsekwencji – istotne zmniejszenie siły wyrzutu (prędkości początkowej) pocisku.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj; Fojt] nazwisko
SJP.pl
magmowa skała głębinowa, odmiana sjenitu; sjenit nefelinowy
Fojait – zasadowa skała magmowa o pochodzeniu wulkanicznym lub subwulkanicznym. Odpowiednik głębinowego foidowego syenitu (foidowego sjenitu). Fojait zaliczany jest do skał jawnokrystalicznych. Najczęściej barwy szarej lub ciemnoszarej. Zawiera 10–60% foidów (skaleniowców). W zależności od rodzaju występujących skaleniowców tworzy się lokalną nazwę skały. Na diagramie klasyfikacyjnym QAPF fojait zajmuje pole 11.
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) gw-pl|Poznań. ogień
(1.2) gw-pl|Poznań. pożar
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zapalniczka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zapalniczka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. bosak
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. strażak
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. straż pożarna
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. wójt
Wiktionary
główny żagiel na przednim maszcie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. jeden z żagli pierwszego masztu;
(1.2) pot. żegl. fokmaszt
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: foka
Fok – żagiel i jeden z podstawowych elementów ożaglowania występujący w formie sztaksla przedniego bądź żagla przymasztowego.
Jako sztaksel wieszany jest na sztagu umiejscowionym najbliżej przedniego masztu. W przypadku większej liczby sztaksli przednich fok występuje jako ostatni, najbliżej masztu (w kolejności za lataczem, kliwrem i bomkliwrem). W odróżnieniu od genui kryje grota w nieznacznym stopniu bądź też wcale.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
ssak wodny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. pot. morski ssak drapieżny;
(1.2) daw. uczn. stud. gw-pl|Radom. ocena niedostateczna
forma rzeczownika.
(2.1) D. lp. od: fok
Foka (Phoca) – rodzaj dużych, morskich ssaków z podrodziny Phocinae w obrębie rodziny fokowatych (Phocidae).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w filmoznawstwie: zabieg operatorski polegający na skoncentrowaniu światła na danym obiekcie lub ograniczeniu pola widzenia kamery
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zootechn. ośrodek badawczy, w którym obserwuje się i hoduje foki
(1.2) zootechn. pawilon lub wybieg z fokami w ogrodzie zoologicznym
Fokarium – ośrodek badawczy, którego celem jest odtworzenie zagrożonych gatunków fok.
Przeważnie fokarium składa się z budynków laboratoryjnych i szpitaliku, kilku dużych basenów z wodą morską, kilku małych basenów, które służą dla młodych lub chorych fok i specjalnych izolatek.
W Polsce funkcjonuje fokarium Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego – Fokarium w Helu.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. skórzane lub aksamitne pasy podpinane pod narty dla ułatwienia wejścia na strome zbocze;
2. futro ze skór fok lub kotików
SJP.pl
Wikipedia
starożytna kraina w środkowej Grecji, nad Zatoką Koryncką; Focyda
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. niewielka kraina w środkowej Grecji, na terenie której znajdowały się słynne z wyroczni Delfy i góra Parnas;
(1.2) adm. nomos w środkowej Grecji
Fokida lub Focyda (nowogr. Φωκίδα, starogr. Φωκίς) – kraina w środkowej Grecji nad Zatoką Koryncką, w której wznoszą się góry Parnas i Kirfis. Kraina należała w starożytności do Związku Etolskiego. Głównymi miastami były Elateja i ośrodek religijny Delfy. Według mitologii w tej krainie Prometeusz ulepił człowieka, a Edyp zabił swojego ojca, Lajosa.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Fokida (kraina w środkowej Grecji)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
samolot marki Fokker
Fokker – holenderskie przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją samolotów, założone 22 lutego 1912 roku przez Antona Fokkera.
SJP.pl
Wikipedia
bocianie gniazdo na fokmaszcie
SJP.pl
środkowy żagiel pierwszego masztu żaglowca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. pierwszy maszt od strony dziobu jednostek pływających, które posiadają co najmniej dwa maszty;
Fokmaszt – pierwszy maszt od strony dziobu znajdujący się na większości jednostek pływających o napędzie żaglowym, posiadających co najmniej dwa maszty. Wyjątkiem są tylko jednostki dwumasztowe, posiadające pierwszy maszt wyższy od drugiego – w tym wypadku pierwszy maszt nazywany jest grotmasztem (a drugi bezanmasztem).
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
fokowąs brodaty - gatunek największej foki arktycznej; foka wąsata, foka brodata
Fokowąs brodaty, foka wąsata, foka brodata (Erignathus barbatus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny fokowatych (Phocidae). Największa foka żyjąca w niewielkich stadach na terenie Arktyki. Znaczenie gospodarcze foki wąsatej jest nieduże. Poławiana głównie przez Inuitów.
SJP.pl
Wikipedia
rodzina drapieżnych ssaków morskich z grupy płetwonogich
SJP.pl
Wikipedia
1. podobny do foki;
2. o cechach fokowatych (rodzina ssaków)
SJP.pl
zrobiony z futra foki; foczy
SJP.pl
pierwsza od dołu reja na fokmaszcie żaglowca
SJP.pl
skrótowa forma od:
1. foksterier;
2. fokstrot;
3. folksdojcz
SJP.pl
dawniej: dworzec kolejowy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. ogród podmiejski będący miejscem rozrywki
(1.2) daw. dworzec kolejowy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: foks (pies)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przedłużenie kolumny fokmasztu, służące do rozpinania górnych żagli skośnych; przedniak gniezdny
SJP.pl
angielska rasa psów używanych do polowań na lisy i dziki
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: foksterier (rasa psa myśliwskiego)
SJP.pl
zdrobnienie od: foksterier (rasa psa myśliwskiego)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od fokstrot
Wiktionary
1. taniec towarzyski pochodzenia amerykańskiego;
2. muzyka do tego tańca
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) choreogr. taniec towarzyski w rytmie 4/4 (cztery czwarte);
Fokstrot, foxtrot – amerykański taniec towarzyski, dotarł do Europy ok. 1918 roku; metrum parzyste, rytm synkopowany, tempo szybkie. Słowo „foxtrot” oznacza kłus lisa – pochodzi od nazwiska aktora Harry'ego Foxa, który wprowadził do tego tańca kroki kłusujące. Foxtrot uważany jest za jeden z najtrudniejszych tańców i nazywany „najtrudniejszym spacerem świata”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z fokstrotem, dotyczący fokstrota; mający cechy fokstrota
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Fokszanami, dotyczący Fokszan
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Rumunii, w historycznej Mołdawii;
Fokszany (rum. Focșani, niem. Fokschan) – stołeczne miasto okręgu Vrancea w Rumunii. Leży nad rzeką Milcov. W 2021 roku miasto liczyło 65 052 mieszkańców. W 1789 r. miała tu miejsce bitwa wojsk tureckich z wojskami rosyjsko-austriackimi, w której Turcy ponieśli klęskę.
W mieście tym swoją siedzibę ma klub piłkarski CSM Fokszany.
W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, meblarski oraz odzieżowy.
Wiktionary oraz Wikipedia
trójkątny żagiel na szkunerze; sztafok
Sztafok – jeden z żagli zaliczanych do sztaksli przednich, trójkątny żagiel, ostatni od strony dziobu, położony najbliżej fokmasztu, występujący na dużych żaglowcach. W zależności od typu ożaglowania zamiast sztafok może nosić nazwę foksztaksla.
SJP.pl
Wikipedia
górny, skośny żagiel na przednim maszcie statku; fortopsel
SJP.pl
1. punkt, w którym zbiegają się po przejściu przez układ optyczny padające nań promienie równoległe; focus; ognisko
2. w socjologii: zogniskowany wywiad grupowy; focus
Fokus, właśc. Wojciech Alszer (ur. 13 marca 1980 w Katowicach) – polski raper, autor tekstów i producent muzyczny znany przede wszystkim z działalności w zespole Paktofonika, a także Pijani Powietrzem i Pokahontaz. Współlaureat nagrody Fryderyka z Paktofoniką.
SJP.pl
Wikipedia
środowiskowo: fokusować się - skupiać się na czymś
SJP.pl
→ fokus; focusowy
SJP.pl
1. skrzynia drewniana używana do gaszenia wapna palonego
2. w budownictwie: część muru
3. rodzaj sieci rybackiej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. kwas foliowy.
Kwas foliowy (folacyna, witamina B9) – organiczny związek chemiczny z grupy witamin B. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa folium, oznaczającego liść.
W organizmie człowieka jest syntezowany przez bakterie jelitowe, a jego biologicznie aktywną formą jest kwas lewomefoliowy (5-MTHF).
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: folarz
SJP.pl
rzemieślnik zajmujący się folowaniem (zagęszczaniem) tkanin; pilśniarz
SJP.pl
rasowy koń pełnej krwi angielskiej
Koń pełnej krwi angielskiej – jedna z podstawowych ras koni gorącokrwistych pochodząca z Anglii. Potocznie nazywany „folblutem“ (z niem. Vollblüter – pełnej krwi) lub „anglikiem“. Obecnie są to najszybsze konie na świecie, a rasa rozpowszechniła się na całym globie, wywierając wielki wpływ na niemalże wszystkie rasy obecnie hodowanych koni sportowych. Konie te hodowane są głównie w Anglii, Irlandii, USA, Japonii i Francji
.
SJP.pl
Wikipedia
1. druk reklamowy, propagandowy, informacyjny, zawierający zwykle opisy, zdjęcia, mapki lub dane dotyczące oferowanego towaru, usługi;
2. uporządkowany zbiór plików komputerowych; katalog
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. zob. katalog.
(1.2) rodzaj druku reklamowego lub informacyjnego;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ folder
SJP.pl
przestarzale: ulga, odpoczynek, pobłażanie, luz
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. ulga, wytchnienie, odpoczynek
(1.2) przest. pobłażanie
(1.4) stpol. wojsk. rzemień ze sprzążką do kolby karabinka kawaleryjskiego; Gloger.
(1.5) stpol. posłuch
(1.6) gw-pl|Bukowina. drążek
Folga – kolonia wsi Mierzawa w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Wodzisław.
W latach 1975–1998 kolonia należała administracyjnie do województwa kieleckiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. przestawać powściągać swoje skłonności, pozwolić im panować nad sobą;
2. pozwalać komuś na większą swobodę; łagodzić rygory i ograniczenia
czasownik
(1.1) przest. dawać upust czemuś, pozwalać sobie
(1.2) przest. zmniejszać siłę, intensywność oddziaływania, spowalniać tempo
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|folgować.
Wiktionary
1. cienka, delikatna blacha wyrabiana przez walcowanie;
2. cienki arkusz tworzywa sztucznego;
3. dawny taniec portugalski
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cienkie tworzywo w arkuszach lub rolkach;
Folia – materiał wykonany najczęściej z metalu nieżelaznego lub z tworzywa sztucznego, o grubości do 2 mm (do wyrobu np. opakowań).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. numeracja kart w rękopiśmiennictwie;
2. warstwowe ułożenie materiałów blaszkowatych łupków krystalicznych lub ilastych
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od foliak
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. ogrod. tunel ogrodowy, namiot lub inspekt z przezroczystej folii z tworzywa sztucznego
Wiktionary
sól kwasu foliowego
Kwas foliowy (folacyna, witamina B9) – organiczny związek chemiczny z grupy witamin B. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa folium, oznaczającego liść.
W organizmie człowieka jest syntezowany przez bakterie jelitowe, a jego biologicznie aktywną formą jest kwas lewomefoliowy (5-MTHF).
SJP.pl
Wikipedia
foliał;
1. wielka, gruba księga;
2. książka w formacie folio
SJP.pl
→ foliarz
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. pejor. kobieta wierząca w teorie spiskowe
SJP.pl
Wiktionary
maszyna do foliowania
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) urządzenie do foliowania
SJP.pl
Wiktionary
1. → folia, np. wyroby foliarskie;
2. → foliarz, np. foliarskie teorie
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z foliarzami lub foliarstwem, dotyczący foliarzy lub foliarstwa
przymiotnik jakościowy
(2.1) posiadający cechy foliarzy lub foliarstwa
SJP.pl
Wiktionary
potocznie:
1. wiara w teorie spiskowe, pseudonaukowe, zjawiska paranormalne itp.;
2. ogół ludzi wierzących w teorie spiskowe, pseudonaukowe, zjawiska paranormalne itp.
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wiara w teorie spiskowe
SJP.pl
Wiktionary
pejoratywnie: osoba wierząca w teorie spiskowe, pseudonaukowe, zjawiska paranormalne itp.; szurofoliarz, szur, szurysta
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. pejor. osoba, która wierzy w teorie spiskowe, zjawiska paranormalne, pseudonaukowe teorie itp.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
foliant;
1. ogromna, gruba księga;
2. książka w formacie folio
SJP.pl
przymiotnik od: foliał
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w środkowych Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Perugia;
(1.2) geogr. adm. gmina z siedzibą władz w mieście Foligno (1.1)
Foligno (łac.: Fulginiae lub Fulginium) – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Perugia. Leży nad rzeką Topino.
Według danych na rok 2007 gminę zamieszkiwały 53 818 osoby, 274,7 os./km².
Wiktionary oraz Wikipedia
mała folia do ochrony ekranu urządzenia elektronicznego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od folia
SJP.pl
Wiktionary
follikularny;
1. mający budowę pęcherzykową;
2. związany z tworzeniem (się) pęcherzyków
SJP.pl
żeński hormon płciowy; estron
Estron (łac. estronum) – organiczny związek chemiczny, ketonowo – hydroksylowa pochodna estranu. Jest steroidowym estrogenem o działaniu podobnym do estradiolu.
Jest to pierwszy żeński hormon płciowy, odkryty w 1929 przez późniejszego profesora Politechniki Gdańskiej Adolfa Butenandta. Za prace nad hormonami płciowymi Butenandt został uhonorowany w 1939 Nagrodą Nobla.
SJP.pl
Wikipedia
hormon produkowany przez przysadkę mózgową; folikulotropina, hormon folikulotropowy, FSH
SJP.pl
hormon produkowany przez przysadkę mózgową; folikulostymulina, hormon folikulotropowy, FSH
Hormon folikulotropowy, folikulotropina, FSH (od ang. follicle-stimulating hormone) – hormon tropowy, o budowie peptydowej, wydzielany przez przedni płat przysadki mózgowej. Działając wspólnie z hormonem luteinizującym, u kobiet pobudza dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych i produkcję estrogenów, zaś u mężczyzn kontroluje czynność jąder.
SJP.pl
Wikipedia
hormon folikulotropowy - hormon produkowany przez przysadkę mózgową; folikulostymulina, folikulotropina, FSH
SJP.pl
format wielkości arkusza raz złożonego na pół
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) arkusz papieru jednokrotnie złożony, który tworzy dwie karty i cztery stronice;
forma rzeczownika.
(2.1) W. lp. od: folia
Format bibliograficzny – określenie formatu książki, pochodzące od liczby złożeń arkuszy papieru tworzących jej składkę, stosowane do opisu druków wydawanych od końca XV do końca XVIII wieku. Ze względu na nieustandaryzowane wymiary produkowanego wówczas papieru powstające z niego książki miały zróżnicowane wysokości, których nie używano do klasyfikacji formatu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
urządzenie służące do nanoszenia na przezroczysta folię obrazów lub tekstów, w celu rzutowania ich później na ekran
SJP.pl
karta przezroczystej folii z tekstem, obrazami, wykresami lub rysunkami
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) folia z odbitym na niej materiałem tekstowym i graficznym, którą za pomocą rzutnika (grafoskopu) wyświetla się na ekranie
SJP.pl
Wiktionary
foliowa koperta kurierska
SJP.pl
pisak do pisania po folii i plastiku
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. zafoliować)
(1.1) opakowywać w folię
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|foliować.
Foliowanie – rodzaj poligraficznego laminowania.
Polega na pokryciu powierzchni druku folią z tworzyw sztucznych. Dzięki foliowaniu zadrukowana powierzchnia uzyskuje dodatkowe walory estetyczne, zostaje też usztywniona i zabezpieczona przed działaniem mechanicznym, chemicznym, promieniowaniem UV, czy wilgocią.
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. foliówka
Wiktionary
potocznie: torba foliowa; reklamówka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. jednorazowa torba foliowa
(1.2) pot. tunel foliowy
Foliówka to określenie potoczne odnoszące się do:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. wykonany z folii, bardzo cienkiej blachy lub błony z tworzywa sztucznego;
2. kwas foliowy - organiczny związek chemiczny występujący głównie w warzywach liściastych; witamina B11
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z folią, dotyczący folii
(1.2) wykonany z folii
(1.3) druk. w formacie folio, związany z formatem folio
(1.4) biochem. zob. kwas foliowy.
SJP.pl
Wiktionary
hormon wytwarzany przez przysadkę mózgową
Hormon folikulotropowy, folikulotropina, FSH (od ang. follicle-stimulating hormone) – hormon tropowy, o budowie peptydowej, wydzielany przez przedni płat przysadki mózgowej. Działając wspólnie z hormonem luteinizującym, u kobiet pobudza dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych i produkcję estrogenów, zaś u mężczyzn kontroluje czynność jąder.
SJP.pl
Wikipedia
z łaciny: liść; określenie spotykane głównie na receptach
SJP.pl
gatunek muzyki rozrywkowej wywodzący się z muzyki ludowej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. gatunek muzyki popularnej wywodzący się z muzyki ludowej;
Muzyka folkowa – gatunek muzyki popularnej wywodzący się z muzyki ludowej. Często muzykę folkową określa się mianem europejskiej muzyki ludowej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Izba Ludowa; (1849-1953) izba niższa parlamentu duńskiego
Folketing, duń. Folketinget – duński parlament. W latach 1849–1953 Folketinget był izbą niższą duńskiego parlamentu. Od 1953, po zmianach w konstytucji, parlament jest jednoizbowy.
W parlamencie zasiada 179 członków (w tym po dwóch z Wysp Owczych i z Grenlandii) wybieranych w 17 okręgach co cztery lata.
Siedzibą Folketingu jest dawny zamek królewski Christiansborg w Kopenhadze.
SJP.pl
Wikipedia
twórczość ludowa
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) etn. ogół ludowej kultury i twórczości artystycznej, jak baśnie, pieśni, obrzędy, stroje, architektura, kuchnia itp.
Folklor (ang. folk-lore „wiedza ludu”) – symboliczno-artystyczna dziedzina kultury ludowej, mająca charakter wieloskładnikowy, niejednolity i synkretyczny.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ folklor
SJP.pl
badacz ludowej twórczości artystycznej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. osoba specjalizująca się w folklorystyce, badacz folkloru
Folklorystyka – dyscyplina humanistyczna, obejmująca badania folkloru, mechanizmu jego funkcjonowania w kulturze oraz relacji zachodzących między folklorem a literaturą i kulturą masową. Czasem uznawana za jedną z dziedzin etnografii i antropologii kulturowej, jako że folklor jest elementem kultury ludowej, a ta przedmiotem badań etnografii.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. kobieta specjalizująca się w folklorystyce, badaczka folkloru
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób folklorystyczny
Wiktionary
1. związany z ludową twórczością artystyczną;
2. związany z nauką badającą sztukę i kulturę ludową
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do folkloru lub folklorystyki, związany z folklorem lub folklorystyką
SJP.pl
Wiktionary
nauka zajmująca się badaniem kultury ludowej, folkloru
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. szt. nauka badająca folklor;
Folklorystyka – dyscyplina humanistyczna, obejmująca badania folkloru, mechanizmu jego funkcjonowania w kulturze oraz relacji zachodzących między folklorem a literaturą i kulturą masową. Czasem uznawana za jedną z dziedzin etnografii i antropologii kulturowej, jako że folklor jest elementem kultury ludowej, a ta przedmiotem badań etnografii.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wykorzystywanie elementów sztuki ludowej w twórczości artystycznej, nawiązywanie do folkloru
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. szt. nawiązywanie w sztuce i literaturze do elementów folklorystycznych;
Folkloryzm – wybieranie elementów pochodzących z folkloru ludowego i cytowanie ich w oderwanym od pierwotnych znaczeń kontekście. Jako jeden z pierwszych termin ten zaproponował Józef Burszta w celu oddzielenia kategorii folkloru od folkloryzmu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wykonawca lub fan folka
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) na sposób folkowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest folkowe; cecha tych, którzy są folkowi
Wiktionary
związany z muzyką rozrywkową wywodzącą się z muzyki ludowej
przymiotnik
(1.1) muz. związany z folkiem, dotyczący folku
SJP.pl
Wiktionary
w okresie okupacji hitlerowskiej: mężczyzna znajdujący się na liście ludzi pochodzenia niemieckiego (często rzekomego), na której obecność gwarantowała wiele przywilejów w stosunku do pozostałej ludności polskiej; volksdeutsch
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. w okresie II wojny światowej w krajach okupowanych przez III Rzeszę: osoba narodowości niemieckiej lub pochodzenia niemieckiego wpisana na folkslistę;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ folksdojcz; volksdeutschka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. w okresie okupacji hitlerowskiej kobieta wpisana na folkslistę
SJP.pl
Wiktionary
lista obywateli pochodzenia niemieckiego w okupowanym przez Niemcy kraju w okresie okupacji hitlerowskiej, którzy zadeklarowali przynależność do narodowości niemieckiej; volkslista
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. w okresie okupacji hitlerowskiej: niemiecka lista narodowa, na którą wpisywano ludność pochodzenia niemieckiego krajów okupowanych;
SJP.pl
Wiktionary
Follett – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Teksas, w hrabstwie Lipscomb.
Wikipedia
folikularny;
1. mający budowę pęcherzykową;
2. związany z tworzeniem (się) pęcherzyków
SJP.pl
[czytaj: falołers] użytkownik śledzący na bieżąco czyjś profil w serwisie społecznościowym
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) subskrybent serwisu społecznościowego lub agregatora treści
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: faloł-ap] w hip-hopie: nawiązanie do utworu lub wersu przez przytoczenie lub sparafrazowanie go w tekście piosenki
SJP.pl
powierzchniowo spilśniać tkaninę, zwykle zgrzebną, przez gniecenie, wałkowanie itp.; foluszować
SJP.pl
Miejscowości w USA:
Wikipedia
przymiotnik od: Folsom
SJP.pl
nazwisko
Folta:
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący Folusza
Wiktionary
maszyna służąca do folowania tkanin; pilśniarka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. włók. urządzenie do folowania sukna;
(1.2) budynek lub pomieszczenie mieszczące urządzenie do folowania;
11 miejscowości w Polsce:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Folusza
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Folusza
Wiktionary
zawód folusznika
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rzem. dział rzemiosła związany z wytwarzaniem sukna, profesja folusznika;
Folusznictwo – gałąź rzemieślniczej i manufakturowej produkcji sukienniczej, zajmująca się folowaniem sukna, procesem mającym na celu oczyszczenie sukna z tłuszczów i kleju tkackiego, nadanie tkaninie puszystości i jej zagęszczenie (spilśnienie).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) włók. związany z folusznictwem, dotyczący folusznictwa
Wiktionary
rzemieślnik trudniący się folowaniem; pilśniarz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rzem. rzemieślnik wstępnie przygotowujący i czyszczący z tłuszczów i klejów tkaniny wełniane;
Folusznik – rzemieślnik trudniący się przygotowywaniem tkanin i czyszczeniem ubrań.
Miejscem pracy folusznika był folusz. Folusznik folował sukno w celu zagęszczenia tkaniny i oczyszczenia jej z tłuszczów i klejów.
W polskim tłumaczeniu Nowego Testamentu greckie gnapheus, występujące w 9. rozdziale Ewangelii Marka, tłumaczone jest jako folusznik (Mk 9,3). Pojęcie to występuje również w Starym Testamencie (2 Krl 18,17; Iz 7,3 oraz 36,2; Mal 3,2).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
powierzchniowo spilśniać tkaninę, zwykle zgrzebną, przez gniecenie, wałkowanie itp.; folować
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) włók. poddawać tkaniny obróbce wstępnej, spilśniać ich powierzchnię
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) włók. poddawanie tkaniny obróbce wstępnej, spilśnianie jej powierzchni
Wiktionary
związany z foluszem
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z foluszem, dotyczący folusza
SJP.pl
Wiktionary
zdrobnienie od: folwark
SJP.pl
1. należący do folwarku, dotyczący folwarku;
2. przenośnie: grubiański, wulgarny
przymiotnik
(1.1) dotyczący folwarku, związany z folwarkiem
SJP.pl
Wiktionary
gospodarstwo rolne, część większego majątku
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. duże, samodzielne gospodarstwo rolne wraz z kompleksem budynków gospodarczych i mieszkalnych, a należące do dworu lub do właściciela ziemskiego;
(1.2) przen. własność wspólna lub sfera publiczna traktowana przez kogoś jak prywatna
(1.3) daw. dom mieszkalny, w którym mieszka właściciel wioski lub czeladź
(1.4) pot. na dużym przyjęciu dodatkowy stół dla dzieci
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ folwark; folwarczny
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Fomalhaut (Alfa Piscis Austrini, α PsA) – najjaśniejsza gwiazda w konstelacji Ryby Południowej i jednocześnie jedna z najjaśniejszych gwiazd półkuli południowej. Jest osiemnastą co do jasności gwiazdą na nocnym niebie. Od Słońca dzieli ją 25 lat świetlnych. Krąży wokół niej dysk pyłowy; zaobserwowano także obiekt, który mógł być planetą, jednak w toku dalszych obserwacji uznano go raczej za pozostałość po kolizji mniejszych ciał.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mitcelt. istota nadprzyrodzona, najczęściej przedstawiana jako gigant, mająca zamieszkiwać Irlandię przed przybyciem Galów;
Wiktionary
choroba roślin z rodziny krzyżowych, wywoływana przez pasożytnicze grzyby
SJP.pl
jednostka poziomu głośności dźwięku
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. jednostka poziomu głośności
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: fonetyka, fonetyczny; fonet.
SJP.pl
wydawanie dźwięku przez człowieka, zwłaszcza wymawianie głosek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. w foniatrii: emisja głosu
Dźwięczność (fonacja) – jedna z cech artykulacji głosek związana z pracą więzadeł głosowych. Głoski wymawiane z wymuszeniem drgań więzadeł przy produkcji dźwięku nazywane są głoskami dźwięcznymi, natomiast wymawiane bez ich drgania nazywane są głoskami bezdźwięcznymi.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: fonacja
SJP.pl
zaburzenie wymowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od font
Wiktionary
Miejscowości w USA:
Wikipedia
delikatna, słodka plastyczna masa do dekorowania tortów; glazura, pomada
Masa cukrowa (inaczej fondant lub lukier plastyczny) – stosowana w cukiernictwie masa wykonana głównie z cukru pudru oraz żelatyny, używana do powlekania gotowych ciast i wykonywania dekoracji.
Znajduje zastosowanie, podobnie jak masa marcepanowa, przede wszystkim przy produkcji tortów w stylu angielskim, a także amerykańskich cupcakes.
SJP.pl
Wikipedia
→ fondant
SJP.pl
[czytaj: fąDU] potrawa ze stopionej masy serowej (zwykle z dodatkiem białego wina), w której zanurza się kawałki pieczywa
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kulin. szwajcarska i francuska potrawa z roztopionego sera i białego wina podawanego na gorąco, w którym macza się kawałki pieczywa lub warzyw;
(1.2) kulin. potrawa z kawałków mięsa lub warzyw, które umieszcza się na długim widelcu i zanurza we wrzącym tłuszczu
Fondue (od fr. fondre – „roztapiać się”) – potrawa (rodzaj zupy serowej) przygotowana z gorącego sera i białego wina. Uważana za narodową potrawę kuchni szwajcarskiej, lecz bardzo popularna we Francji i Włoszech.
Jej specyficzna cecha to przyrządzanie na bieżąco przy stole z podgrzewanego garnka. Zależnie od regionu powstały różne przepisy odnoszące się do przypraw i dodatków. Podstawowe składniki fondue au fromage stanowią zawsze sery, co najmniej w dwóch gatunkach (najczęściej gruyère i ementaler lub appenzeller), białe wytrawne wino i kieliszek kirszu. Dodatek niewielkiej ilości mąki ziemniaczanej ułatwia zemulgowanie serowo-winnej masy i zapobiega jej rozwarstwieniu (zwarzeniu). Typowymi przyprawami do fondue są: pieprz biały, gałka muszkatołowa i czosnek.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
jednostka fonetyczna języka; głoska
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. najmniejsza jednostka mowy rozróżnialna dla użytkowników danego języka;
Fonem – podstawowa jednostka struktury fonologicznej mowy. Jest różnorodnie definiowany, ale zwykle o jego wyróżnianiu ma decydować rozróżnianie dzięki niemu znaczenia wyrazów. Fonem jest pojęciem abstrakcyjnym, realizowanym w rzeczywistej mowie przez głoski. Różne głoski będące realizacjami jednego fonemu to alofony.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ fonem
SJP.pl
→ fonemika
SJP.pl
nauka o systemach dźwiękowych języków; fonematyka
SJP.pl
związany z fonemem, dotyczący fonemu
SJP.pl
słuchawka lekarska służąca do osłuchiwania narządów wewnętrznych, zakończona membraną z lejkiem; stetoskop
Stetoskop (z gr. στήθος, stēthos – „pierś” i σκοπή, skopé – „obserwacja, ogląd”), inna nazwa to fonendoskop – przyrząd diagnostyczny stosowany w medycynie, służący do osłuchiwania pacjenta, głównie jego klatki piersiowej, serca i jamy brzusznej.
SJP.pl
Wikipedia
skrót od: fonetyka, fonetyczny; fon.
SJP.pl
specjalistka zajmująca się fonetyką
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zajmująca się fonetyką
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) tak, jak się wymawia; zgodnie z wymową
Wiktionary
1. związany z wymową; dźwiękowy, głosowy;
2. pisownia fonetyczna - pisanie wyrazów zgodne z ich wymową
przymiotnik
(1.1) jęz. związany z fonetyką, dotyczący fonetyki
SJP.pl
Wiktionary
językoznawca zajmujący się fonetyką
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) językoznawca zajmujący się fonetyką
SJP.pl
Wiktionary
artykulacja głosek właściwa danemu językowi
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. nauka zajmująca się opisywaniem głosek danego języka;
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: fonetyk
Fonetyka (dawniej głosownia) – jeden z działów lingwistyki, zajmujący się badaniem dźwięków mowy ludzkiej (zwanych głoskami) od strony ich artykulacji (tj. sposobu wytwarzania za pomocą narządów mowy – fonetyka artykulacyjna), ich cech fizycznych (dokładniej: akustycznych – fonetyka akustyczna), ich odbierania (fonetyka audytywna).Fonetyka jako dziedzina badań jest starsza od fonologii, która opiera się w swojej praktyce na wiedzy z zakresu fonetyki. Mówi się często, że fonetyka koncentruje się na stronie materialnej aktów mowy, fonologia zaś na funkcji językowej fonicznych jednostek języka. Nie istnieje jednak ostra granica między tymi dyscyplinami badawczymi, ponieważ fonologia musi być oparta na fonetyce, zaś analiza fonologiczna jest warunkiem uprawiania fonetyki.Granice pomiędzy fonetyką a fonologią dobrze ilustruje następujący przykład: w języku polskim istnieje spółgłoska nosowa dziąsłowa (np. w wyrazie nos [n̪ɔs̪]) oraz spółgłoska nosowa miękkopodniebienna (np. w wyrazie bank ['bãŋk]). Obie głoski różnią się miejscem artykulacji w takim samym stopniu jak głoski [t] i [k] (pierwsza jest dziąsłowa, druga tylnojęzykowa). O ile jednak w tym drugim wypadku opisywana różnica w artykulacji służy do odróżniania form (np. kot : kok), o tyle w wypadku spółgłosek nosowych ta sama różnica miejsca artykulacji roli tej nie spełnia (np. nie ma słowa *['bãnk] obok ['bãŋk]). Na gruncie fonetyki opisuje się różnice w artykulacji obu spółgłosek nosowych bez wnikania w ich funkcje w języku, zaś na gruncie fonologii oba dźwięki uznaje się za uwarunkowane kontekstem warianty tego samego fonemu /n/. Co więcej, z punktu widzenia fonologii języka angielskiego ta sama różnica służy do odróżniania form (np. thin [θɪn] „cienki”: thing [θɪŋ] „rzecz”), czyli jest fonologicznie relewantna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przystosowywanie pisowni do wymowy;
Fonetyzacja – proces polegający na przystosowywaniu, najczęściej pisowni, do wymowy, w metodyce szybkiego czytania nazywany także subwokalizacją.
Jeżeli w procesie czytania fonetyzacja zachodzi na poziomie myśli, możemy mówić o fonetyzacji wewnętrznej. W szczególnych przypadkach udział w czytaniu może brać dodatkowo aparat mowy - mówimy wtedy o fonetyzacji zewnętrznej, czyli artykulacji.
Wiktionary oraz Wikipedia
w telewizji i radiofonii: ogół sygnałów dźwiękowych zawartych w pasmie akustycznym, przesyłanych od nadajnika do odbiorników
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rad. telew. sygnał dźwiękowy przesyłany z nadajnika do odbiornika radiowego, telewizyjnego itp., za pomocą fali elektromagnetycznej
(1.2) akust. reprodukowany dźwięk docierający do ucha słuchającego przy odtwarzaniu nagrania, projekcji filmu itp. w postaci fali akustycznej
(1.3) med. w foniatrii: emisja głosu
SJP.pl
Wiktionary
osoba specjalizująca się w zakresie foniatrii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się rozpoznawaniem i leczeniem zaburzeń głosu, mowy i języka
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) med. lekarka specjalistka foniatrii
SJP.pl
Wiktionary
dział medycyny zajmujący się fizjologią i patologią głosu oraz leczeniem zaburzeń i wad wymowy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. med. dział medycyny zajmujący się leczeniem i zaburzeniami wydawania głosu (przez człowieka);
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. związany z foniatrią, dotyczący foniatrii
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: fonika] produkt marki Fonica
Łódzkie Zakłady Radiowe Fonica (ZWAT, ŁZR Fonica, T-4) – łódzkie przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją urządzeń i podzespołów telekomunikacyjnych i elektronicznych. Wchodziło w skład Zjednoczenia Przemysłu Elektronicznego i Teletechnicznego Unitra, a od 1978 r. Zjednoczenia Przemysłu Elektronicznego Unitra-Dom.
SJP.pl
Wikipedia
dotyczący dźwięku, głosu; dźwiękowy, głosowy, akustyczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) udźwiękowiony komiks; rodzaj animacji, filmu, w którym do klatek komiksu dołączony jest dźwięk
Wiktionary
technika będąca połączeniem fotografii z grafiką
SJP.pl
taki, który odtwarzany jest na sprzęcie audialnym; związany z techniką zapisu dźwięku (np. biblioteka fono i wideo); audio
SJP.pl
człowiek zajmujący się amatorsko nagrywaniem, odtwarzaniem utworów muzycznych, produkcji dźwiękowej itp.
SJP.pl
SJP.pl
Fonochemia, sonochemia – dział chemii fizycznej obejmujący całokształt zagadnień dotyczących zastosowania ultradźwięków (i ewentualnie krótszych fal głosowych) w chemii.Fonochemia opisuje reakcje chemiczne inicjowane, katalizowane lub modyfikowane ultradźwiękami i efekty mechaniczne działania tych fal na środowisko. Nauka ta obejmuje również niezwykle ważne dla badań struktury zagadnienie zależności niektórych właściwości ultradźwięków od fizykochemicznych własności środowiska.
Wikipedia
wprowadzenie leku do skóry za pomocą ultradźwięków, stosowane w fizykoterapii
SJP.pl
szczególnie korzystna dyspozycja głosu do odtwarzania w filmach lub rozgłośniach radiowych
SJP.pl
charakteryzujący się szczególnie korzystną dyspozycją głosu do odtwarzania w filmach lub rozgłośniach radiowych
przymiotnik
(1.1) o dźwięku: taki, który nadaje się do utrwalania na płycie lub taśmie i odtwarzania
SJP.pl
Wiktionary
urządzenie do zapisu i odtwarzania dźwięku, prototyp gramofonu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. techn. dawne urządzenie nagrywające i odtwarzające dźwięk, zwykle z zastosowaniem na woskowych płyt lub wałków;
(1.2) hist. techn. dawny, prymitywny gramofon do płyt
Fonograf (z gr. φωνή fonē, głos, oraz γραφή grafē, pisanie) – jedno z pierwszych urządzeń służących do zapisu i odtwarzania dźwięku, poprzednik gramofonu .
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. utrwalanie dźwięku na nośniku magnetycznym lub optycznym, np. płycie kompaktowej, winylowej;
2. wydawanie płyt lub kaset z nagranymi dźwiękami;
3. zbiór płyt danego zespołu lub wykonawcy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zapisywanie dźwięków na nośnikach danych np. płytach kompaktowych albo kasetach mangetofonowych
(1.2) działalność polegająca na wydawaniu nagrań muzycznych
(1.3) dorobek nagrań artysty lub zespołu muzycznego
Fonografia (z gr. „zapis dźwięku”) – technika lub dział przemysłu zajmujący się zapisywaniem (i odtwarzaniem) dźwięku i muzyki.
Mianem fonografii określa się również dorobek nagrań artysty lub zespołu muzycznego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) techn. związany z fonografem, dotyczący fonografu
(1.2) związany z fonografią, dotyczący fonografii
Wiktionary
1. zapis dźwięku dokonany za pomocą fonografu, prototypu gramofonu;
2. nośnik, na którym zostały utrwalono utwory muzyczne;
3. znak graficzny odzwierciedlający dźwięk języka w niektórych systemach pisma
Fonogram (z gr. phōnē, phōnēma 'dźwięk, głos' i gráphein 'skrobać, rytować, rysować, pisać'):
SJP.pl
Wikipedia
kobieta uzależniona od telefonu komórkowego; maniaczka telefoniczna
SJP.pl
SJP.pl
osoba uzależniona od telefonu komórkowego; maniak telefoniczny
SJP.pl
uzależnienie od telefonów komórkowych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) neol. uzależnienie od telefonów komórkowych, smartfonów
SJP.pl
Wiktionary
znak dodany do ideogramu w celu wyrażenia elementów gramatycznych; dopełnienie fonetyczne
SJP.pl
aparat do badania serca
SJP.pl
metoda obrazowania odgłosów pracy serca, stosowana w diagnostyce niektórych jego chorób
Fonokardiografia - diagnostyczna metoda badania serca, polegająca na graficznym zapisie dźwiękowej pracy tego narządu. Zapisu tego dokonuje się łącznie z zapisem EKG. Fonokardiografy pozwalają na bardzo dokładną charakterystykę szmerów sercowych i dźwięków nadliczbowych, tzw. cwałów. Informacje te są jednak mało praktyczne i dlatego fonokardiografia jest najrzadziej stosowaną obecnie metodą diagnostyki kardiologicznej. Tylko niektóre wady wrodzone lub nabyte dają charakterystyczny fonokardiogram.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
graficzny zapis dźwięków serca, stosowany w diagnostyce medycznej
SJP.pl
aparat rejestrujący szmery naczyniowe czaszki
SJP.pl
skrót od: fonologia, fonologiczny
SJP.pl
instrument muzyczny
Fonola – mechaniczny instrument muzyczny z grupy idiofonów języczkowych. Ma formę skrzynki z wystającą korbą. Wewnątrz umieszczona jest wiatrownica, metalowe języczki (elementy dźwiękotwórcze), mieszki i wałki z perforowaną taśmą. Kręcąc korbą wprowadza się w ruch wałki oraz taśmę, której otwory przemieszczają się wzdłuż mechanizmu sterującego wentylami. Te z kolei otwierają drogę strumieniowi powietrza do języczków.
Fonola wynaleziona była około połowy XIX wieku do użytku domowego.
SJP.pl
Wikipedia
magmowa skała wylewna o składzie mineralnym identycznym jak w fojaicie; dźwiękowiec
Fonolit (echodolit) – wylewna, zasadowa, skała magmowa, niedosycona krzemionką, złożona głównie ze skaleni potasowych i skaleniowców. W składzie mineralnym nie zawiera wolnej krzemionki SiO2 w postaci kwarcu, krystobalitu lub trydymitu. SiO2 występuje jedynie jako składnik innych minerałów, od 44 do 52% w stosunku wagowym.
SJP.pl
Wikipedia
specjalista w zakresie fonologii
SJP.pl
dział językoznawstwa zajmujący się nauką o fonemach
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. nauka o fonemach i relacjach między nimi;
Fonologia (dawniej głosownia) – nauka o systemach dźwiękowych języków. Stanowi jeden z działów językoznawstwa (lingwistyki). Fonemika czy fonematyka, podawane jako nazwy synonimiczne, odnoszą się tylko do jednej z teorii fonologicznych i nie mogą być traktowane jako pełny zamiennik nazwy „fonologia”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) jęz. związany z fonologią, dotyczący fonologii
Wiktionary
przyrząd do pomiaru natężenia dźwięku; składa się z mikrofonu i układu pomiarowego wskazującego lub rejestrującego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) akust. przyrząd do mierzenia natężenia dźwięku
Fonometr – przyrząd pomiarowy służący do pomiaru natężenia dźwięku. Fonometr jest złożony z mikrofonu oraz z wskazującego bądź rejestrującego układu pomiarowego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z fonometrią lub fonometrem, dotyczący fonometrii lub fonometru
Wiktionary
kwazicząstka stanowiąca kwant energii drgań sieci krystalicznych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. kwant energii drgań sieci krystalicznej
Fonon (z gr. φωνή phonē, „dźwięk”) – kwazicząstka, kwant energii drgań sieci krystalicznej o bozonowych własnościach.
Fonony są wersją kwantową specjalnych typów drgań wibracyjnych nazywanych modami normalnymi mechaniki klasycznej. Znaczenie tego typu drgań polega na tym, że każde drganie sieci krystalicznej jest superpozycją drgań normalnych. Drgania normalne w mechanice klasycznej mają charakter falowy.W mechanice kwantowej mogą być opisywane korpuskularnie – są bozonowymi wzbudzeniami układu fermionów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z fononem
SJP.pl
aparat rejestrujący szmery w płucach
SJP.pl
dźwięki, które są wynikiem ekspresji głosowej człowieka
SJP.pl
przyrząd do pomiaru i prezentacji obrazu fal dźwiękowych
SJP.pl
Fonoskopia (z gr. phone – dźwięk, skopeo – patrzę) – technika śledcza mająca na celu zbadanie autentyczności nagrania, odtworzenie i spisanie treści rozmowy, identyfikację mówcy na podstawie analizy mowy. Do jej zadań należy także korekcja nagrań, mająca na celu poprawienie wyrazistości i zrozumiałości mowy. W Polsce stosowana od początku lat 60. Pierwsza pracownia fonoskopii powstała w Zakładzie Kryminalistyki Komendy Głównej MO. Pierwsze publikacje z fonoskopii w Problemach Kryminalistyki, mające praktyczne znaczenie w uprawianiu tej dziedziny kryminalistyki, wyszły spod pióra Stanisława Błasikiewicza i Wiesława Bednarczyka, ekspertów ZK KGMO.
Wikipedia
SJP.pl
przymiotnik od: fonoskop
SJP.pl
reakcja ruchowa zwierząt zachodząca pod wpływem zewnętrznych bodźców dźwiękowych, dodatnia w kierunku źródła dźwięku lub ujemna w kierunku przeciwnym, występująca np. u owadów
Fonotaksja (gr. phōnḗ ‘dźwięk’; táxis ‘układ’) – jedna z taksji, będąca reakcją ruchową (przejawiającą się ustawieniem ciała bądź przemieszczaniem się) zwierzęcia w określonym kierunku, pod względem bodźca dźwiękowego. Wyróżnia się dwa rodzaje fonotaksji:
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
metodologia badań językowych
Fonotaktyka – dział fonologii zajmujący się analizą systemów fonologicznych pod względem właściwości syntagmatycznych. Celem fonotaktycznego opisu języka jest ustalenie ograniczeń dystrybucji (łączliwości) segmentów fonologicznych w tym języku, czyli określenie, jakie typy złożonych tekstowych struktur fonologicznych (typy fonologicznej struktury sylaby czy wyrazu fonologicznego) są w nim dopuszczalne.
SJP.pl
Wikipedia
archiwum dźwiękowe, zbiór taśm magnetofonowych, płyt gramofonowych i innych nośników dźwięku z nagranymi utworami muzycznymi, audycjami, efektami akustycznymi itp.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) miejsce przechowywania nagrań dźwiękowych
SJP.pl
Wiktionary
kolekcjoner kart telefonicznych
SJP.pl
SJP.pl
SJP.pl
zbieractwo kart telefonicznych
Fonotelistyka (fonokartystyka, filostyka) – kolekcjonowanie kart telefonicznych. Ten rodzaj kolekcjonerstwa rozwinął się w Polsce wraz z pojawieniem się aparatów na karty magnetyczne (Urmet – 1990 r.) i aparatów na karty z układami elektronicznymi (Centertel – 1995 r. i TP SA – 1996 r.).
SJP.pl
Wikipedia
metoda lecznicza wykorzystująca ultradźwięki do miejscowego oddziaływania na głębsze warstwy skóry; sonoterapia
SJP.pl
Wikipedia
zdrobnienie od: Alfons, Ildefons (imiona męskie)
SJP.pl
zdrobnienie od: Ildefons (imię męskie)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) zdrobn. infant. imię męskie, poufała forma imienia Alfons
SJP.pl
Wiktionary
zestaw znaków pisarskich dla danego urządzenia lub programu; czcionka, krój
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rodzaj pisma dla komputera lub drukarki
Font (ang., z łac. fons „źródło”) – komputerowy nośnik pisma, znaki zaprojektowane w formie wektorów lub bitmapy, zestaw krojów pisma o określonych wspólnych cechach zapisany w postaci elektronicznej, zazwyczaj w jednym pliku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytak: fątenBLO]
1. miasto we Francji;
2. szkoła Fontainebleau, kierunek artystyczny we Francji w XVI w.
Fontainebleau – miasto i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, w departamencie Sekwana i Marna, 60 km na południowy wschód od Paryża, nad Sekwaną.
Według danych na rok 1999 gminę zamieszkiwały 15 942 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 93 osób/km². Wśród 1287 gmin regionu Île-de-France Fontainebleau plasuje się na 185. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 1.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
urządzenie składające się ze zbiornika (w formie basenu, czaszy lub misy) i trzonu z dyszą, z której tryska woda doprowadzona pod ciśnieniem; wodotrysk
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dekoracyjny element architektoniczny złożony ze zbiornika z wodą oraz otworu, przez który woda wpada do zbiornika;
(1.2) przen. pot. zwykle w lm.: fontanny: wzburzony strumień wody
Fontanna (wodotrysk) – urządzenie wodne, najczęściej ozdobne, wyrzucające pod ciśnieniem wodę z dysz lub dyszy. Jest jednym z elementów tzw. małej architektury.
Jedna z konstrukcji składa się z basenu z przelewem i trzonu z dyszą. Do trzonu doprowadzona jest pod ciśnieniem woda, która tryska z jednej lub kilku dysz. Opadająca woda gromadzona jest w basenie. Basen może być złożony z jednej lub kilku mis różnej wielkości i różnego kształtu. Ilość wody w basenach regulowana jest za pomocą przelewów. Innym rodzajem fontann są takie, w których woda spływa w formie kaskad. Najbardziej znanym jej przykładem jest Fontanna di Trevi w Rzymie, która zasilana jest grawitacyjnie, wodą spływającą do niej akweduktem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ fontanna
SJP.pl
przyrząd do nieinwazyjnego pomiaru ciśnienia płynu otaczającego mózg niemowlęcia
SJP.pl
1. fantazyjna kokarda noszona zamiast krawata w dawnej Francji;
2. ozdobny węzeł przy częściach ubioru;
3. czepek kobiecy noszony na przełomie XVII i XVIII w.
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) frędzla (frędzel) przy czepku
(1.2) fantazyjna kokarda noszona zamiast klasycznego krawata
(1.3) fryzj. hist. ozdoba kobiecej fryzury z koronek i wstążek wysoko upiętych nad czołem
(1.4) rodzaj miotełki z piór
SJP.pl
Wiktionary
łagodny włoski ser owczy, żółty, o maleńkich oczkach i jasnobrązowej skórce
Fontina lub fr. Fontine – rodzaj włoskiego sera, który jest produkowany z krowiego mleka. Ser ten jest zaliczany do serów podpuszczkowych, dojrzewających oraz półtwardych. Smak sera Fontina jest bardzo delikatny. Po dwumiesięcznym dojrzewaniu ser nadaje się do starcia na tarce. Ser Fontina jest wykorzystywany jako przyprawa do wielu różnych potraw.
SJP.pl
Wikipedia
→ font
SJP.pl
[czytaj: fudbuk] przedstawienie w internecie wszystkich dań zjedzonych w ciągu jednego dnia; food book
SJP.pl
[czytaj: FUdi] osoba kosztująca wiele nowych potraw, mająca obszerną wiedzę kulinarną
SJP.pl
[czytaj: fudis] osoba spożywająca zdrową żywność
SJP.pl
[czytaj: FUDpering] w gastronomii: łączenie rozmaitych składników w celu uzyskania nowego smaku
SJP.pl
→ foodpairing [czytaj: fudperingowy]
SJP.pl
[czytaj: fudporn] jedzenie przedstawione w zmysłowy sposób; food porn
SJP.pl
[czytaj: fudpornowy] związany z jedzeniem przedstawionym w zmysłowy sposób; food pornowy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z food truckiem, dotyczący food trucka
Wiktionary
[czytaj: fulpruf] prosty w obsłudze
SJP.pl
[czytaj: fut] miara długości, inaczej stopa (30.5 cm)
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: futbeg] gra w podbijanie nogami małej piłeczki wypełnionej piaskiem; gra w zośkę
Footbag – nazwa zbiorcza pokrewnych dyscyplin sportu i przyrządu, który jest w nich wykorzystywany. Footbag w Polsce jest często nazywany grą w zośkę.
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: futbol] popularny sport oparty na rywalizacji dwóch zespołów mających za zadanie skierować piłkę do bramki przeciwnika bez możliwości dotykania piłki ręką (z wyjątkiem bramkarza); futbol; piłka nożna
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: futing] treningowy bieg kondycyjny
SJP.pl
[czytaj: futi] gra drużynowa rozgrywana przez dwa 18-osobowe zespoły na boisku krykietowym przy użyciu piłki podobnej do tej używanej w rugby, sport o specyficznych zasadach łączący cechy piłki nożnej i rugby, bardzo popularny w Australii; futbol australijski
SJP.pl
1. (zwykle w liczbie mnogiej) w niektórych grach pewna liczba punktów lub ruchów figur przyznawana słabszemu graczowi
2. w piłce nożnej: płaskie podanie do wybiegającego partnera; podanie prostopadłe
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) przest. fory
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. dawniej: okrzyk wywołujący aktora zza kulis na scenę;
2. przestarzałe: okrzyk wyrażający żądanie natychmiastowego opuszczenia przez kogoś jakiegoś miejsca; precz; dziś tylko w związku frazeologicznym: fora ze dwora - wynocha, wynoś się
forma rzeczownika|rodzaj=niemęskoosobowy.
(1.1) lm. M. od forum
(1.2) lm. B. od forum
(1.3) lm. W. od forum
wykrzyknik
(2.1) daw. precz!
(2.2) przest. bis!
Niemcy:
Inne:
Zobacz też:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: forps]
1. nazwisko;
2. obce imię męskie
Forbes – amerykański dwutygodnik o tematyce biznesowej, założony w 1917 przez Bertiego Forbesa i Waltera Dreya.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej, dziś gwarowo: koronki
SJP.pl
zdrobnienie od: fort
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od fort
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: fors-ing] metoda dowodzenia niesprzeczności i niezależności zdań teorii mnogości; forsing
Forsing (forcing) – metoda dowodzenia niesprzeczności i niezależności zdań teorii mnogości względem aksjomatów Zermela-Fraenkla. Forsing to jedna z metod używanych w matematyce do ścisłego udowodnienia, że pewnych stwierdzeń nie można ani udowodnić, ani obalić (ten ostatni termin oznacza udowodnienie zaprzeczenia).
SJP.pl
Wikipedia
samochód marki Ford
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) mot. samochód marki Ford
Ford Motor Company – amerykański koncern, producent samochodów osobowych, dostawczych i ciężarowych, z siedzibą w Dearborn, działający od 1903 roku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzadko: płatny partner do tańca; żigolo, gigolo, fordanser, fortancerz
SJP.pl
rzadko: kobieta wynajmowana za opłatą jako partnerka do tańca; fordanserka, fortancerka
SJP.pl
→ fordancer; fordanserski
SJP.pl
płatny partner do tańca; żigolo, gigolo, fordancer, fortancerz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) płatny partner do tańca
SJP.pl
Wiktionary
kobieta wynajmowana za opłatą jako partnerka do tańca; fordancerka, fortancerka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) płatna partnerka do tańca
SJP.pl
Wiktionary
→ fordanser; fordancerski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. pokład dziobowy;
Fordek, pokład dziobowy – powierzchnia pokładu statku w dziobowej części jednostki, znajdująca się nad forpikiem. Na żaglowcu fordek rozciąga się od dziobu do pierwszego masztu.
Wiktionary oraz Wikipedia
1. wiatr wiejący od strony rufy; pełny wiatr;
2. kurs statku zgodny z kierunkiem tego wiatru
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) mar. nazwa jednego z wiatrów pozornych, wiejącego z tyłu
(1.2) żegl. kurs z kierunku, z którego wieje wiatr rzeczywisty;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przemysłowo-mieszkaniowa dzielnica Bydgoszczy
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
specjalna metoda organizacji pracy i zarządzania wielkim przedsiębiorstwem kapitalistycznym
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: samochód marki Ford
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
[czytaj: forhend] forhend, forhand;
1. w tenisie, badmintonie itp.: uderzenie od strony ręki, która trzyma się rakietę lub rakietkę;
2. w hokeju: uderzenie z lewej strony kijem trzymanym niżej lewą ręką i na odwrót
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zob. forhend.
Forhend (od ang. forehand, dłoń [ręki]) – w tenisie ziemnym, tenisie stołowym, badmintonie i speed-ballu uderzenie z prawej strony wewnętrzną stroną rakiety lub rakietki trzymanej w prawej ręce lub uderzenie z lewej strony rakietą trzymaną w lewej ręce. W hokeju nazwą tą określa się uderzenie kijem z prawej strony.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ forehand [czytaj: forhendowy]; forhendowy, forhandowy
SJP.pl
→ forex (rynek wymiany walut)
SJP.pl
zdrobnienie od: forma, foremka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: foremka
SJP.pl
Wiktionary
1. niewielka forma do pieczenia ciasta;
2. zabawka do robienia babek z piasku
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: forma
(1.2) odpowiednio ukształtowany przedmiot do nadawania kształtu ciastu, glinie itp.
(1.3) zabawka do robienia babek z piasku
(1.4) kształtka do wykrawania ciastek
SJP.pl
Wiktionary
→ foremka
przymiotnik
(1.1) związany z foremką, dotyczący foremki
(1.2) wyprodukowany w foremce
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: foremnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: foremny
SJP.pl
narzędzie do nadawania odpowiednich kształtów odkuwkom
SJP.pl
związany z foremnikiem, dotyczący foremnika
SJP.pl
→ foremny
SJP.pl
1. mający prawidłowy kształt; zgrabny;
2. wielokąt foremny - figura płaska, której wszystkie boki i kąty są równe;
3. wielościan foremny - bryła, której wszystkie powierzchnie są wielokątami foremnymi
przymiotnik
(1.1) książk. o prawidłowym, regularnym kształcie; kształtny, zgrabny
(1.2) geom. dla wielokątów: taki, którego wszystkie kąty wewnętrzne są równe, a boki równej długości;
(1.3) geom. dla wielościanów: ograniczony jednakowymi wielokątami foremnymi (1.1), którego wszystkie kąty dwuścienne są równe;
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: forsajt] metoda prognozowania koncentrująca się na formułowaniu scenariuszy przyszłości i przygotowaniu do zmian
SJP.pl
Wikipedia
anglosaskie imię męskie
SJP.pl
Wikipedia
samochód typu Subaru Forester
SJP.pl
międzynarodowy, pozagiełdowy rynek walutowy
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) finans. międzynarodowy rynek walutowy;
Forex, FX (ang. Foreign Exchange) – pozagiełdowy rynek walutowy w ramach którego banki, wielkie korporacje międzynarodowe, rządy, banki centralne oraz inwestorzy instytucjonalni z całego świata przeprowadzają operacje wymiany walut 24 godziny na dobę przy wykorzystaniu sieci telefonicznych, łączy informatycznych oraz systemów informacyjnych (np. Agencja Reutera).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
instytucja prowadząca forfaiting, wykupująca od eksportera z dyskontem weksle, którymi zapłacili zagraniczni klienci, i ściągająca od nich pieniądze we właściwym czasie
SJP.pl
usługa finansowa, skup wierzytelności, szczególnie wekslowych, powstających w transakcjach handlowych
Umowa forfaitingu (franc. Forfaitage, niem. Forfaitierung) – umowa pośrednictwa w obrocie gospodarczym. Jej charakter na gruncie polskiego systemu prawa najpełniej obrazuje konstrukcja prawna polegająca na bezregresowym wykupie przez forfaitera, najczęściej jest nim bank lub wyspecjalizowana instytucja, wierzytelności terminowych, powstałych wskutek realizacji kontraktu.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: forfaiting
SJP.pl
pióropusz, zwykle ze strusich piór, na szyszakach rycerskich oraz zdobiący łby końskie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) śrpol. kita, pióropusz
(1.2) śrpol. przen. pukiel, lok
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: forhend] forhend, forehand;
1. w tenisie, badmintonie itp.: uderzenie od strony ręki, która trzyma się rakietę lub rakietkę;
2. w hokeju: uderzenie z lewej strony kijem trzymanym niżej lewą ręką i na odwrót
SJP.pl
→ forhand; forhendowy, forehandowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zasłona
Wiktionary
forehand, forhand;
1. w tenisie, badmintonie itp.: uderzenie od strony ręki, która trzyma się rakietę lub rakietkę;
2. w hokeju: uderzenie z lewej strony kijem trzymanym niżej lewą ręką i na odwrót
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sport. (w tenisie ziemnym, tenisie stołowym, badmintonie i speed-ballu) odbicie z prawej strony rakietą trzymaną w prawej ręce;
Forhend (od ang. forehand, dłoń [ręki]) – w tenisie ziemnym, tenisie stołowym, badmintonie i speed-ballu uderzenie z prawej strony wewnętrzną stroną rakiety lub rakietki trzymanej w prawej ręce lub uderzenie z lewej strony rakietą trzymaną w lewej ręce. W hokeju nazwą tą określa się uderzenie kijem z prawej strony.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ forhend; forehandowy, forhandowy
SJP.pl
[czytaj: foricenium] określenie stosowne przez J.Kochanowskiego dla tworzonych przez siebie krótkich lekkich utworów opisujących życie dworskie
SJP.pl
jednostka monetarna Węgier równa 100 fillerom; forynt
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) monet. oficjalna waluta Węgier;
Forint (węg. magyar forint) – oficjalna waluta Węgier. Kod walutowy ISO 4217: HUF.
Po raz pierwszy forint pojawił się na Węgrzech w XIII wieku. Od 1868 do 1892 był węgierskim odpowiednikiem austriackich guldenów (w ramach monarchii austro-węgierskiej) i dzielił się na 100 krajcarów. W 1892 w jego miejsce pojawiła się korona węgierska (równa 100 fillérom), w 1926 zastąpiona pengő.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ forint
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) rozwidlenie, odgałęzienie linii projektowej
Fork (po ang. rozwidlenie) – sytuacja, w której rozwój projektu nie prowadzi już jedną drogą, ale rozwidla się na dwie lub więcej gałęzi.
Podział forków ze względu na powód, dla którego powstały:
Wiktionary oraz Wikipedia
dziobowa nadbudówka na żaglowcu, przeznaczona dla załogi
Forkasztel - na dawnych żaglowcach, głównie średniowiecznych, było to pomieszczenie mieszkalne w postaci nadbudówki zbudowanej na pokładzie w dziobowej części jednostki. Zajmowane było przez załogę.
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
widełki używane przez piechotę w XVI i XVII wieku, służące do opierania na nich arkebuzów, muszkietów i hakownic
Forkiet (staropol. soszka, kozia noga, widelec) – przyrząd w formie długiej tyczki zwieńczonej metalowymi widełkami służący do podpierania lufy przy strzelaniu z hakownicy lub muszkietu. W roli forkietu wykorzystywano również skrócone berdysze.
SJP.pl
Wikipedia
Forkos (także Forkis, Forkys; gr. Φόρκος Phórkos, Φόρκυς Phórkys, łac. Phorcys) – w mitologii greckiej bóstwo morskie będące synem Gai i Pontosa. Jego żoną była jedna z jego sióstr – Keto. Wedle Teogonii Hezjoda z tego związku urodziły się trzy Forkidy zwane Grajami, dwa potwory morskie zwane Ketosami, trzy gorgony, Echidna i smok hesperyjski zwany Ladonem. Apollodoros w Bibliotece natomiast jako potomstwo Forkosa wymienia Skyllę.
Wikipedia
Forkos (także Forkis, Forkys; gr. Φόρκος Phórkos, Φόρκυς Phórkys, łac. Phorcys) – w mitologii greckiej bóstwo morskie będące synem Gai i Pontosa. Jego żoną była jedna z jego sióstr – Keto. Wedle Teogonii Hezjoda z tego związku urodziły się trzy Forkidy zwane Grajami, dwa potwory morskie zwane Ketosami, trzy gorgony, Echidna i smok hesperyjski zwany Ladonem. Apollodoros w Bibliotece natomiast jako potomstwo Forkosa wymienia Skyllę.
Wikipedia
włoski taniec zalotny w szybkim tempie i takcie 6/4 albo 6/8, modny zwłaszcza na początku XVII wieku; furlana
Forlana – żywy taniec włoski w rytmie na 6/8 lub na 6/4, modny na początku XVII wieku w Wenecji, potem wprowadzony do Francji, gdzie jego rytmy i melodie wyzyskali kompozytorzy oper i baletów
SJP.pl
Wikipedia
przedni luk na statku
SJP.pl
1. wygląd, zewnętrzny kształt czegoś;
2. układ jakichś elementów; budowa, struktura;
3. model, szablon, wzór;
4. w filozofii: wyraz wewnętrznej struktury rzeczy;
5. sposób zachowania; konwenans, etykieta;
6. naczynie do pieczenia;
7. naczynie do wykonywania odlewów w określonych kształtach;
8. sprawność fizyczna (lub psychiczna) człowieka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zewnętrzny kształt
(1.2) kondycja fizyczna osoby
(1.3) cuk. naczynie do pieczenia ciast
(1.4) sposób robienia (mówienia, wyrażania) czegoś
(1.5) jęz. konstrukcja wyrazu;
(1.6) rodzaj naczynia do formowania jakiejś plastycznyastycznej masy
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od format
Wiktionary
1. budowa czegoś, kształt, forma;
2. ugrupowanie polityczne;
3. ludzie żyjący w tej samej epoce i mający podobne wykształcenie i poglądy;
4. zespół muzyczny; kapela, band;
5. formacja roślinna - ekologicznie uwarunkowane zbiorowisko roślin o podobnych cechach;
6. według marksizmu: stopień rozwoju społecznego;
7. w geologii: zespół skał powstałych jednym okresie geologicznym;
8. wyraz mający określoną budowę słowotwórczą;
9. samodzielny oddział wojska;
10. rodzaj broni;
11. kształcenie zakonne, edukacja religijna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) grupa ludzi, których łączą określone poglądy
(1.2) wojsk. samodzielny oddział wojskowy
(1.3) geol. jednostka podstawowa w litostratygrafii
(1.4) formowanie
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: formacja
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący formacji, związany z formacją
(1.2) taki, który uformował coś lub kogoś w istotny sposób, np. dziedzinę nauki, nurt sztuki, czyjś światopogląd
(1.3) rel. związany z formowaniem kogoś w wierze, jako katolika
SJP.pl
Wiktionary
blok kamienia łupanego o kształcie i wymiarach zbliżonych do kształtu i wymiarów przyszłego wyrobu lub będący jego wielokrotnością
Formak – blok skalny łupany z przeznaczeniem na konkretny wyrób (lub jego krotność) tak, aby zminimalizować naddatek na dalszą obróbkę.
SJP.pl
Wikipedia
związek organiczny, najprostszy aldehyd alifatyczny; aldehyd mrówkowy, metanal
Aldehyd mrówkowy, formaldehyd, E240 (nazwa systematyczna: metanal), HCHO – organiczny związek chemiczny, pierwszy w szeregu homologicznym aldehydów. Został odkryty przez rosyjskiego chemika Aleksandra Butlerowa w 1859 roku. W handlu najczęściej spotyka się jego 35–40% roztwór w wodzie, zwany formaliną. Produktem polimeryzacji formaldehydu jest polioksymetylen (zwany także paraformaldehydem).
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: formaldehyd
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. związany z formaldehydem, dotyczący formaldehydu
SJP.pl
Wiktionary
wodny roztwór aldehydu mrówkowego, mający zastosowanie jako środek dezynfekcyjny lub konserwujący oraz służący do wyrobu tworzyw sztucznych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. roztwór wodny formaldehydu, stosowany jako środek odkażający i konserwujący;
Formalina – nasycony (35–40%) roztwór wodny formaldehydu (aldehydu mrówkowego), bezbarwna ciecz o drażniącym ostrym zapachu i smaku, silnie toksyczna i bakteriobójcza (ścina białka zarówno strukturalne, jak i enzymatyczne).
Jako środek wygodniejszy w użyciu zastępuje sam formaldehyd, który w warunkach normalnych jest gazem. Miesza się z etanolem, służącym do jej stabilizowania (czysta formalina ma tendencję do polimeryzacji do trioksanu lub polioksymetylenu).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z formaliną, dotyczący formaliny; zawierający formalinę
Wiktionary
osoba przypisująca formie wielkie znaczenie, stosująca się ściśle do obowiązujących przepisów; pedant
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek zbytnio przywiązujący wagę do formalności, zewnętrznych form działania
SJP.pl
Wiktionary
kobieta przypisująca formie wielkie znaczenie, stosująca się ściśle do obowiązujących przepisów; pedantka
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zbytnio przywiązująca wagę do formalności, zewnętrznych form działania
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób formalistyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest formalistyczne; cecha tych, którzy są formalistyczni
SJP.pl
Wiktionary
1. przywiązujący nadmierną wagę do ustalonych form i przepisów;
2. wyrażający taką postawę
przymiotnik
(1.1) charakteryzujący się formalizmem
SJP.pl
Wiktionary
ścisłe, nadmiernie skrupulatne przestrzeganie ustalonych form i przepisów
SJP.pl
1. nadanie czemuś właściwych kształtów, doskonalenie formy czegoś;
2. procedura prowadząca nadania czemuś postaci sformalizowanej lub formalnego statusu prawnego
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) procedura, której celem jest przedstawienie danej teorii lub systemu w sformalizowanej postaci
(1.2) nadawanie nieformalnej organizacji statusu prawnego
SJP.pl
Wiktionary
1. przywiązywanie nadmiernej wagi do ustalonych form i przepisów;
2. stanowisko w filozofii, sztuce, według którego wartość dzieła wynika w zasadniczym stopniu z jego formy;
3. w nauce: matematyczne sformułowanie zagadnienia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ścisłe trzymanie się litery przepisów w danym działaniu
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. nadawać czemuś dobrze określoną, ścisłą formę;
2. robiąc coś, przywiązywać nadmierną wagę do ustalonych form i przepisów;
3. formalizować się:
a) stawać się formalnym;
b) przybierać ścisłą formę
czasownik
(1.1) nadawać określone reguły lub formę
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|formalizować.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) zgodnie z przepisami
(1.2) uwzględniając formę
(1.3) pot. po prostu
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: formalnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: formalny
SJP.pl
związany z gramatyką formalną (sposobem opisu języka formalnego)
SJP.pl
1. czynność wykonywana urzędowo, zgodnie z procedurą;
2. prosta czynność, konieczna dla zachowania ustalonych reguł postępowania
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) czynność wykonywana według przepisów, urzędowo
(1.2) czynność konieczna, ale nieistotna albo bardzo prosta
SJP.pl
Wiktionary
1. czynność wykonywana urzędowo, zgodnie z procedurą;
2. prosta czynność, konieczna dla zachowania ustalonych reguł postępowania
SJP.pl
związany z formalnością, dotyczący formalności
SJP.pl
1. odnoszący się do formy czegoś, a nie treści, istoty rzeczy;
2. wynikający z przepisów lub obowiązujących zasad;
3. potocznie: rzeczywisty, autentyczny, kompletny
przymiotnik
(1.1) zgodny z pewnymi normami i przepisami, wymagany do utrzymania porządku
(1.2) dotyczący formy
(1.3) nieszczery, wymuszony
(1.4) pot. ścisły, prawdziwy, rzeczywisty
SJP.pl
Wiktionary
amid kwasów karboksylowych
Formamid – organiczny związek chemiczny z grupy amidów, pochodzący od kwasu mrówkowego i będący najprostszym przedstawicielem tej klasy związków. Stosowany jest w syntezie organicznej jako rozpuszczalnik oraz plastyfikator.
SJP.pl
Wikipedia
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
Osoby o nazwisku Forman:
Wikipedia
1. grupa składowych widma dźwięku nadających mu swoistą barwę;
2. element, za pomocą którego dany wyraz został utworzony od swej podstawy słowotwórczej
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. składnik dźwięku nadający mu swoistą barwę
(1.2) jęz. element słowotwórczy formujący, kształtujący wyraz pochodny od podstawowego
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. zob. formanta metryczna.
Wiktionary
związany z formantem, dotyczący formantu
SJP.pl
1. rozmiary książki, arkusza papieru, zdjęcia itp.
2. ogół cech ocenianych wysoko lub nisko
3. struktura pliku związana z określonym sposobem zapisu i odczytywania informacji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rozmiar arkusza papieru, książki itp.
(1.2) inform. rodzaj pliku związany z odpowiednim sposobem zapisu i odczytu
(1.3) ogół cech ocenianych wysoko lub nisko
Format to, w ogólnym znaczeniu, reguły określające strukturę fizyczną, sposób rozmieszczenia, zapisu informacji danego typu. Inaczej: wzorzec, szablon.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. kilka kawałków forniru, które tworzą arkusz o wymaganych wymiarach
(1.2) poligr. strona tekstu przygotowana do powielenia techniką małej poligrafii
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z formatką, dotyczący formatki
Wiktionary
mechanizm do nastawienia formatu na maszynie poligraficznej
SJP.pl
polityk wyznaczony przez głowę państwa (prezydenta, króla) do tworzenia większościowej koalicji parlamentarnej i rządu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba trudniąca się pomocą w jakimkolwiek rozwoju osobowości człowieka
(1.2) polit. polityk wybrany przez głowę państwa do sformowania rządu koalicyjnego, po wyborach parlamentarnych lub upadku poprzedniego gabinetu;
Formator lub formateur – polityk wybrany przez głowę państwa do sformowania rządu koalicyjnego, po wyborach parlamentarnych lub upadku poprzedniego gabinetu. Rola formatora jest szczególnie ważna na scenie politycznej Belgii, Holandii, Luksemburga, Izraela oraz Czech. W tych krajach władza wykonawcza wybierana jest przez władzę ustawodawczą, zaś ordynacja proporcjonalna oraz system wielopartyjny powodują, że koalicje są częstym zjawiskiem.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
edukatorka wspierająca rozwój osobisty i duchowy człowieka
SJP.pl
czasownik przechodni
(1.1) druk. poligr. inform. nadawać czemuś jakiś format, kształt
(1.2) inform. przystosowywać nośnik danych do pracy przez odpowiednie ustalenie jego systemu plików
(1.3) inform. pot. kasować zawartość dysku
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|formatować.
Wiktionary oraz Wikipedia
część formy typograficznej
SJP.pl
związany z formatem
przymiotnik
(1.1) związany z formatem, dotyczący formatu
SJP.pl
Wiktionary
w językoznawstwie: najmniejszy element w strukturze powierzchniowej generatywnego opisu zdania
SJP.pl
mający związek z procesem formowania się czegoś; kształtujący
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który coś formuje, ma wpływ na formowanie się czegoś
(1.2) taki, który powoduje, że coś się formuje
(1.3) taki, w czasie którego coś się formuje
SJP.pl
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Formentera – druga co do wielkości wyspa wchodząca w skład Pitiuzów. Leży na południe od Ibizy. Czwarta co do wielkości wyspa Balearów. Stolicą i głównym miastem jest Sant Francesc de Formentera.
Wikipedia
roślina z rodziny liliowatych; len nowozelandzki
Formia – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Lacjum, w prowincji Latina.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 35 758 osób, 489,8 os./km².
W miejscowości znajduje się stacja kolejowa Formia.
SJP.pl
Wikipedia
formierka;
1. maszyna do wykonywania form odlewniczych;
2. maszyna, w której obracający się ślimak wytłacza materiał plastyczny
SJP.pl
dział odlewni, w którym wyrabia się formy odlewnicze; formiernia
SJP.pl
osoba wykonująca formy do kształtowania materiałów przez odlewanie; formierz, giser
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
formiarka;
1. maszyna do wykonywania form odlewniczych;
2. maszyna, w której obracający się ślimak wytłacza materiał plastyczny
SJP.pl
dział odlewni, w którym wyrabia się formy odlewnicze; formiarnia
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z formierstwem, dotyczący formierstwa
Wiktionary
osoba wykonująca formy do kształtowania materiałów przez odlewanie; formiarz, giser
SJP.pl
oszklone, sztuczne mrowisko, służące do badań biologii mrówek
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ent. sztuczne mrowisko;
Formikarium (łac. formica – mrówka) – rodzaj insektarium, sztuczne mrowisko przeznaczone do hodowli mrówek i obserwacji żyjących w nim mrówek. Dziedzina zoologii zajmująca się badaniem mrówek to myrmekologia.
W zależności od zastosowanego materiału wyróżnia się formikaria:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
starogrecki instrument muzyczny, chordofon szarpany; kitara
Forminga (stgr. φόρμιγξ phórminks) – starogrecki instrument strunowy szarpany, bez gryfu, odmiana liry albo kitary.
Od liry i kitary odróżniał się większą liczbą strun. Podobnie jak kitara miał korpus rezonansowy w postaci drewnianego pudła, z wewnętrznie pustymi ramionami połączonymi poprzeczką zwaną jarzmem. Struny z włókien roślinnych, nawinięte z jednej strony na jarzmie, a z drugiej umocowane u dołu rezonatora, szarpane były plektronem, którego grający używał prawą ręką; lewa ręka skracała struny.
SJP.pl
Wikipedia
artysta tworzący zgodnie z zasadami formizmu, traktujący formę jako nadrzędną w stosunku do treści
SJP.pl
→ formista
SJP.pl
→ formizm
SJP.pl
krakowski ruch artystyczny z początku XX wieku, pokrewny kubizmowi, głoszący nadrzędną rolę formy w sztuce
Formizm – polski awangardowy ruch literacko-artystyczny rozwijający się w latach 1917–1922, czerpiący inspirację z dokonań kubizmu, ekspresjonizmu i futuryzmu oraz sztuki ludowej; był jedną z dwóch, obok unizmu, oryginalnie polskich formacji awangardowych.
SJP.pl
Wikipedia
lakier żywiczny używany do wymalowań zewnętrznych i wewnętrznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. organiczny związek chemiczny stosowany jako lek przeciwastmatyczny;
Formoterol (łac. Formoterolum) – organiczny związek chemiczny, lek rozszerzający oskrzela, będący długodziałającym (>12 h) β2-mimetykiem (LABA). Formoterol ma wydłużony czas działania (do 12 godzin) w porównaniu z krótko działającymi β2 agonistami, takimi jak salbutamol (albuterol), które są skuteczne przez 4 godziny do 6 godzin. Formoterol ma stosunkowo szybki początek działania w porównaniu do innych LABA i jest skuteczny w ciągu 2-3 minut. W raporcie Global Initiative for Asthma z 2022 r. zaleca się skojarzenie formoterolu i wziewnego kortykosteroidu wziewnego w leczeniu zarówno zapobiegawczym, jak i łagodzącym objawy astmy u dorosłych. U dzieci nadal zaleca się stosowanie krótko działającego agonisty receptorów β2-adrenergicznych (np. salbutamolu). Podawany drogą wziewną zapobiega skurczowi oskrzeli. W Polsce występuje pod nazwami handlowymi: Atimos, Diffumax Easyhaler, Foradil, Forastmin, Oxis Turbuhaler, Oxodil, Zafiron jako preparat prosty oraz jako preparat złożony – Symbicort Turbuhaler z budezonidem, oraz Fostex z beklometazonem.
Wiktionary oraz Wikipedia
kształtujący formę
SJP.pl
nadawać kształt, formę; kształtować
czasownik
(1.1) nadawać czemuś określoną formę, kształt
(1.2) o grupie ludzi: ustawiać się w pewnym porządku
(1.3) wyrabiać w kimś określone cechy lub postawy
(1.4) organizować coś powołując do życia
SJP.pl
Wiktionary
dający się formować, możliwy do formowania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|formować.
(1.2) techn. proces przygotowania nowych akumulatorów do pracy
Formowanie może mieć następujące znaczenia szczegółowe:
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
instrument stomatologiczny wykorzystywany podczas zakładania plomby do ubytku na powierzchni stycznej zęba
SJP.pl
1. dział wytwórni, w którym wyrabia się formy;
2. pomieszczenie, w którym nadaje się ostateczne kształty wyrabianym w wytwórni przedmiotom
SJP.pl
związany z formą (naczyniem)
SJP.pl
przestarzale: Tajwan
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. dawna nazwa wyspy Tajwan
(1.2) pot. Jednostka Wojskowa Formoza
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w prawie rzymskim: dokument z roszczeniami powoda i zarzutami pozwanego, skierowany do prywatnego sędziego przez pretora; formuła
SJP.pl
forma użytkowa środka ochrony roślin, np. emulsja, proszek, granulat
SJP.pl
blankiet jakiegoś dokumentu do wypełnienia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) blankiet jakiegoś dokumentu do wypełnienia
(1.4) daw. zbiór formuł, księga informacyjna
Formularz – wzór dokumentu z rubrykami do wypełnienia.
Aby dokument mógł być dowodem, musi spełniać określone wymagania formalne i merytoryczne. Wymagania te winny być wyszczególnione w instrukcji. Ta zwykle nie jest dostępna w chwili wystawiania dokumentu lub nie jest w ogóle znana wystawcy. Rozwiązaniem jest formularz – blankiet dokumentu z nadrukowanymi rubrykami i objaśnieniami dotyczącymi sposobu ich wypełnienia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
szablonowy, schematyczny
SJP.pl
1. stały tekst wypowiadany w pewnych okolicznościach;
2. ustalony sposób postępowania lub działania czegoś; prawidło;
3. symboliczny zapis zdania matematycznego lub skład związku chemicznego;
4. zasada organizacji i charakter jakiejś imprezy, partii politycznej; forma organizacyjna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przepis na daną czynność, sposób funkcjonowania czegoś
(1.2) kategoria wyścigów samochodowych
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. zdawkowy, stały tekst wypowiadany w pewnych okolicznościach;
2. wzór matematyczny lub fizyczny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od formuła
SJP.pl
Wiktionary
związany z formułką, dotyczący formułki
SJP.pl
wyrażać jakąś myśl, nadawać jej ściśle określoną formę słowną, precyzować, określać coś
czasownik przechodni niedokonany (dk. sformułować)
(1.1) określać coś jasno i treściwie, ujmować w ścisłe wyrażenie
(1.2) wyrażać opinię, życzenia słowami
czasownik zwrotny niedokonany formułować się (dk. sformułować się)
(2.1) być formułowanym (1.1)
SJP.pl
Wiktionary
reszta acylowa kwasu mrówkowego; grupa formylowa
Grupa aldehydowa – jednowartościowa grupa funkcyjna o wzorze −CHO, zbudowana z grupy karbonylowej, której atom węgla jest bezpośrednio związany z atomem wodoru. Grupa ta jest charakterystyczną grupą aldehydów i aldoz.
Jest to grupa silnie polarna, przy czym częściowy ładunek ujemny znajduje się na atomie tlenu, zaś dodatni na węglu. Powoduje to dużą reaktywność aldehydów w reakcji addycji nukleofilowej. Grupa aldehydowa jest płaska (trygonalna), co zwiększa podatność na atak nukleofila. Przyłączenie nukleofila do karbonylowego atomu węgla powoduje przejście z płaskiego układu trygonalnego do układu tetraedrycznego. Aldehydy są bardziej reaktywne od ketonów w analogicznej reakcji ze względu na mniejszą zawadę przestrzenną reaktywnego węgla.
SJP.pl
Wikipedia
wprowadzanie do cząsteczki związku organicznego grupy formylowej
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|formylować.
Formylowanie (formylacja) – reakcja chemiczna polegająca na wprowadzeniu do związku chemicznego grupy formylowej (aldehydowej), –CHO.
Przykładową reakcją formylowania jest reakcja Vilsmeiera-Haacka, np.:
Formylowanie jest reakcją o dużym znaczeniu biologicznym. M.in. biosynteza białka inicjowana jest przez N-formylometioninę, powstającą w wyniku formylacji metioniny przez formylową pochodną kwasu tetrahydrofoliowego:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
grupa formylowa - reszta acylowa kwasu mrówkowego; formyl
SJP.pl
dawniej robotnik folwarczny pracujący przy koniach
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) hist. zaw. najemny robotnik rolny z folwarku, obsługujący konie robocze i wykonujący nimi prace gospodarskie w majątkach ziemskich;
(1.2) daw. gwara. hak zaczepowy na końcu dyszla
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
przestarzałe:
1. zaprzęg przydzielany fornalowi do pracy;
2. klacz wchodząca w skład zaprzęgu przydzielanego fornalowi do pracy;
3. furmanka, wóz, fura;
4. zajęcie fornala
SJP.pl
→ fornal
Fornalski (forma żeńska: Fornalska, w liczbie mnogiej: Fornalscy) – polskie nazwisko typu patronimicznego. Pochodzi od rzeczownika fornal, oznaczającego woźnicę. W Polsce nazwiskiem tym posługuje się około 1000 osób, najwięcej w województwie świętokrzyskim.
Pierwszy podpis tym nazwiskiem pochodzi z roku 1653.
Pierwszy podpis nazwiskiem Fornal (Fornayl) pochodzi z 1423 r.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. fornir
Wiktionary
zakład, w którym wyrabiane są forniry
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) przest. fornirować
Wiktionary
1. cienkie arkusze dobrego drewna, którymi okleja się wyroby z gorszego drewna; okleina;
2. cienkie płaty drewna, z których tworzy się sklejkę
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) cienkie płaty drewna uzyskiwane przez skrawanie;
Fornir (z niem.) – cienkie płaty drewna uzyskiwane przez skrawanie płaskie (styczne – w kierunku prostopadłym do włókien) lub obwodowe (łuszczenie). Płaty te mają grubość od 0,1 do 5,0 mm. Forniry dzielą się ze względu na zastosowanie na okleiny i obłogi. Fornir w zależności od efektowności rysunku (od gatunku drzewa) może być przeznaczony na sklejkę, okleinę (fornirowanie) lub drewno warstwowe prasowane.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pokrywać drewno fornirem
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) techn. okładać wyroby stolarskie fornirem
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|fornirować.
Fornirowanie – pokrywanie materiału, najczęściej drewnianego lub drewnopodobnego, warstwą drewna o wyższej jakości – forniru, dzięki czemu przy obniżonym koszcie można zbudować dany produkt (np. front mebli, drzwi), tak aby wyglądał jak zbudowany z litego i cenniejszego drewna.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: fornir
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z fornirem; wykonany z forniru
SJP.pl
Wiktionary
→ fornir; fornirowy
SJP.pl
typ morskich bezkręgowców; kryzelnice
SJP.pl
urządzenie do badania refrakcji i zaburzeń widzenia obuocznego
Foropter – urządzenie stosowane w okulistyce i optometrii służące do ustalenia wady wzroku. Zawiera wewnątrz soczewki sferyczne i cylindryczne, pryzmaty, różne filtry optyczne, cylinder skrzyżowany, otwór stenopeiczny i inne przybory.
SJP.pl
Wikipedia
wymarły nielotny ptak występujący w miocenie na terenie Patagonii
Fororak (Phorusrhacos) – rodzaj wielkich, wymarłych nielotnych ptaków z rodziny Phorusrhacidae, występujących w miocenie na terenie Patagonii, 20–14 milionów lat temu. Obejmuje jeden gatunek – Phorusrhacos longissimus.
SJP.pl
Wikipedia
stawiać kogoś w uprzywilejowanej sytuacji, dawać fory
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) dawać pierwszeństwo
SJP.pl
Wiktionary
uczestnik internetowego forum dyskusyjnego; forumowicz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) użytkownik forum (internetowego)
SJP.pl
Wiktionary
kobieta wypowiadająca się na forum internetowym; forumowiczka
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z forum (internetowym)
Wiktionary
wodoszczelny przedział na dziobie lub rufie statku, zabezpieczający go przed zatopieniem w razie uszkodzenia; skrajnik
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. schowek pod pokładem dziobowym (fordekiem)
Skrajnik dziobowy, forpik – pomieszczenie lub fragment wnętrza kadłuba zajmujące dziobową część jednostki pływającej. Pojęcie to może oznaczać pierwszy przedział kadłuba od dziobu do najbliższego poprzecznego elementu konstrukcyjnego, lub pierwsze większe pomieszczenie, lub też pierwszy z trzech głównych obszarów wnętrza kadłuba. Skrajnik dziobowy jest przykryty pokładem dziobowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
posterunek lub oddział zwiadowczy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. przest. wysunięte stanowisko posterunkowe
(1.2) wojsk. wywiadowcza grupa wojskowa
(1.3) przen. książk. osoba lub zjawisko, które wyprzedza swoją epokę
Awangarda (z fr. avant garde „straż przednia”) – oddział, pododdział maszerujący przed siłami głównymi związku taktycznego (oddziału). Stanowi element ubezpieczenia ugrupowania marszowego w marszu dofrontowym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
Hrabstwa w USA:
Wikipedia
pot. pieniądze; kasa
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. pieniądze
SJP.pl
Wiktionary
potocznie: mający dużo pieniędzy, bogaty; kasiasty
SJP.pl
[czytaj: fors-ing] metoda dowodzenia niesprzeczności i niezależności zdań teorii mnogości; forcing
Forsing (forcing) – metoda dowodzenia niesprzeczności i niezależności zdań teorii mnogości względem aksjomatów Zermela-Fraenkla. Forsing to jedna z metod używanych w matematyce do ścisłego udowodnienia, że pewnych stwierdzeń nie można ani udowodnić, ani obalić (ten ostatni termin oznacza udowodnienie zaprzeczenia).
SJP.pl
Wikipedia
substancja czynna występująca w korzeniach pokrzywy indyjskiej, wykorzystywana leczniczo
Forskolina – substancja zwiększająca stężenie cyklicznego AMP (cAMP) w komórkach.
SJP.pl
Wikipedia
1. przeprowadzać coś siłą, narzucać coś komuś;
2. męczyć, przeciążać, nadwyrężać nadmiernym wysiłkiem;
3. pokonywać przeszkody terenowe, posuwać się z trudem po ciężkim do przebycia terenie
czasownik niedokonany
(1.1) popierać lub wprowadzać coś albo kogoś, naciskając, często przeciwko przeciwnym głosom
(1.2) męczyć, wysilać
(1.3) posuwać się z wysiłkiem, pokonując trudny teren
(1.4) przełamywać zabezpieczenia, przedostawać się przez struktury obronne
(1.5) utrzymywać płyny w warunkach, sprzyjających fermentacji
czasownik zwrotny niedokonany forsować się
(2.1) wysilać się, nadmiernie zużywać siły
SJP.pl
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: forsownie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: forsowny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest forsowne
Wiktionary
wykonywany z dużym nakładem sił, z wysiłkiem; męczący, intensywny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. gw-pl|Kresy. woźnica
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
minerał, krzemian magnezu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jubil. miner. minerał z gromady krzemianów;
Forsteryt – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy oliwinów. Forsteryt należy do grupy minerałów rzadkich. Forsteryt znaleziony został w meteorytach żelaznych i w próbkach pyłu kosmicznego z sondy Stardust.
Nazwa pochodzi od nazwiska angielskiego handlowca i kolekcjonera minerałów Adolariusa Jacoba Forstera (1739–1806).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z forsterytem, dotyczący forsterytu
SJP.pl
ozdobny krzew ogrodowy, kwitnący na wiosnę, o licznych żółtych kwiatach rozwijających się przed liśćmi
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Forsythia|Vahl|ref=tak., kwitnący wiosną krzew ozdobny o żółtych kwiatach;
Forsycja (Forsythia Vahl) – rodzaj krzewów należący do rodziny oliwkowatych. Obejmuje 11 gatunków. Jeden gatunek (forsycja europejska F. europaea) występuje w południowo-wschodniej Europie, pozostałe we wschodniej Azji (w Chinach, Korei i Japonii). W naturze krzewy te rosną w suchych formacjach zaroślowych. Ich kwiaty zapylane są przez owady.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: forsajt] nazwisko obce
Miejscowości w USA:
SJP.pl
Wikipedia
część cielęciny lub baraniny z nerką
SJP.pl
potrawa z różnych składników, np. z ugotowanych ziemniaków, pieczonego lub gotowanego mięsa, śmietany i utartego sera, albo z cebuli, śledzi, zapiekana lub podawana na zimno jako przystawka lub danie główne
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. wieloskładnikowe mięsno-warzywne ragoût z dodatkiem sosu pomidorowego podawane na ciepło jako przystawka;
Forszmak (od niem. Vorschmack, Vorgeschmack) – przystawka, najczęściej do głównego dania.
W zależności od miejsca i czasu może to być np. zapiekanka przygotowywana z ugotowanych ziemniaków, mielonego lub usiekanego mięsa (np. pieczonej cielęciny), siekanych śledzi, tartych jabłek, jaj, z dodatkiem śmietany, masła, tartej cebuli, doprawiona solą, pieprzem i zielem angielskim.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wstrząs poprzedzający główne trzęsienie ziemi
SJP.pl
przestarzałe:
1. krótkometrażowy film reklamowy, zmontowany z najciekawszych scen zapowiadanego filmu; zwiastun, trailer, teaser;
2. podwoda
Forszpan (niem. Vorspann) – w programach informacyjnych: kilkudziesięciosekundowy skrót najważniejszych informacji zawartych w danym serwisie, emitowany na początku serwisu; składa się zwykle z dwóch lub trzech, rzadziej czterech ujęć dla każdego newsa i jednego zdania wprowadzającego każdy materiał. Najczęściej z elementami oprawy graficznej charakterystycznej dla danej stacji. Nadawany również w radiu.
SJP.pl
Wikipedia
lina łącząca na staku przedni maszt z bukszprytem lub dziobnicą; więź przednia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. lina biegnąca od topu do dziobu;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. umacniać grubymi deskami ściany wykopu, pokrywać deskami ściany lub strop budynku; szalować;
2. przegradzać pomieszczenie drewnianą ścianką
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. pierwszy rzut do pieca w piekarni
(1.2) gw-pl|Łódź. środ. normalna ilość wypiekanego chleba
Wiktionary
przestarzale: zaliczka, zadatek
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. księg. kwota wypłacana z góry na rachunek całkowitej zapłaty za pracę wykonaną lub samo jej zamówienie
SJP.pl
Wiktionary
budowla obronna w systemie umocnień stałych; w XVII i XVIII w. przystosowana do samodzielnej obrony okrężnej, w XIX i XX w. - element twierdzy
przysłówek sposobu
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ciągle
Fort (wł.) – budowla obronna przystosowana do obrony okrężnej stanowiąca element większego zespołu fortyfikacyjnego (np. twierdzy).
Forty wznoszono od XVII do początków XX w. zasadniczo grupowano je w zespoły zwane twierdzami fortowymi, choć w szczególnych wypadkach budowano również forty wydzielone (tzw. detaszowane) jako budowle samodzielne.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
[czytaj: for de frans] stolica Martyniki
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. stolica i największe miasto Martyniki, francuskiego departamentu zamorskiego położonego na Karaibach;
SJP.pl
Wiktionary
skrót od: fortepian, fortepianowy
SJP.pl
karta w grze (np. w brydżu) biorąca lewę jako jedna z ostatnich kart tego samego koloru
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) środ. mocna karta biorąca lewę
(1.2) przest. brama, furta
Forta – powieść science-fiction polskiego pisarza Michała Cholewy z 2014 roku. W 2015 roku została nagrodzona Nagrodą im. Janusza A. Zajdla. Jest trzecim tomem cyklu Algorytm Wojny. Należy do nurtu militarnej SF.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
miasto w Brazylii
Fortaleza – miasto w północno-wschodniej Brazylii, port nad Oceanem Atlantyckim; stolica stanu Ceará; aglomeracja liczy 4 miliony mieszkańców.
W mieście rozwinął się przemysł włókienniczy, spożywczy, rafineryjny oraz rzemieślniczy.
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: mała wartownia znajdująca się na kresach państwa dla obrony granic
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. mała wartownia znajdująca się na kresach państwa dla obrony granic
Fortalicja (łac. fortalicium) – ogólna nazwa niewielkiej budowli posiadającej cechy obronne, określanej także jako turris. Nazwa ta przyjęta jest również dla tzw. dworów na kopcu i często strażnic. Były to obiekty przeważnie drewniane i wielu przypadkach stanowiły formę przejściową pomiędzy wieżą mieszkalną a dworem obronnym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzale: kobieta wynajmowana za opłatą jako partnerka do tańca; fordanserka, fordancerka
SJP.pl
przestarzale: płatny partner do tańca; żigolo, gigolo, fordancer, fordanser
SJP.pl
1. określenie wykonawcze: silnie, głośno;
2. fragment utworu muzycznego wykonywanego w sposób głośny
przysłówek
(1.1) muz. głośno, silnie, mocno
SJP.pl
Wiktionary
określenie wykonawcze: szybkie przejście między grą głośną a cichą; fortepiano, fp
SJP.pl
1. umocniony obiekt wojskowy, silnie broniony i trudny do zdobycia obiekt, np. część miasta, zamek, fort;
2. w przenośni: coś dobrze zabezpieczonego przed dostępem osób niepowołanych
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. wojsk. fortyfikacja obronna, na którą składają się forty i umocnienia;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: forteca
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: forteca
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: forteca
SJP.pl
gwarowo: fortepian
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) lwów. fortepian
SJP.pl
Wiktionary
sprytna metoda pokonania trudności, osiągnięcia czegoś; podstęp, wybieg
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sprytne oszustwo, podstęp
SJP.pl
Wiktionary
a) instrument strunowo-klawiszowy większy od pianina;
b) potocznie: lekcja gry na tym instrumencie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. klawiszowy instrument muzyczny, z poziomo umieszczonym pudłem rezonansowym;
Fortepian (wł. pianoforte, skrót: pf. lub pfte.) – strunowy (chordofon), młoteczkowy, klawiszowy instrument muzyczny, zaliczany do rodziny cytr. Współczesny fortepian ma skalę od A2 (czasami najlepsze koncertowe od F2; instrumenty z początku XIX wieku od C1) do c5 (88 dźwięków/klawiszy). Typowy zakres częstotliwości dźwięków (przy stroju 440 Hz): od A2 = 27,50 Hz do c5 = ok. 4186,01 Hz.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: fortepian
SJP.pl
dawniej:
1. osoba grająca na fortepianie; pianista;
2. wytwórca lub stroiciel fortepianów
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) muz. przest. muzyk grający na fortepianie
(1.2) przest. wytwórca fortepianów
(1.3) przest. stroiciel fortepianów
SJP.pl
Wiktionary
1. określenie wykonawcze: szybkie przejście między grą głośną a cichą; forte-piano, fp;
2. dawniej: fortepian
przymiotnik
(1.1) muz. akcentując dźwięk, po czym nagle ściszając
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: fortepian
przymiotnik
(1.1) muz. związany z fortepianem
SJP.pl
Wiktionary
bank belgijski przejęty przez bank BNP Paribas
SJP.pl
[czytaj: forTISs-imo] określenie wykonawcze: bardzo silnie, bardzo mocno
przymiotnik
(1.1) muz. bardzo głośny, bardzo mocny
przysłówek
(2.1) muz. bardzo głośno, bardzo mocno
SJP.pl
Wiktionary
górny, skośny żagiel na przednim maszcie statku; foktopsel
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. topsel na fokmaszcie
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: fort
SJP.pl
język programowania stworzony w latach 50. i nadal rozwijany; FORTRAN
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) inform. jeden z pierwszych języków programowania, przeznaczony do obliczeń numerycznych;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
stelaż z kilku obręczy podszyty płótnem lub taftą, nadający nakładanej na niego spódnicy kształt stożka lub dzwonu; modny element stroju kobiecego w XVI-XVII wieku
Fortugał (hiszp. verdugado, franc. vertugadin, ang. farthingale) – stelaż stosowany w ubiorze kobiecym od końca XV do XVII wieku w Europie, poszerzający biodra i nadający nakładanej na niego spódnicy kształt stożka lub dzwonu. Fortugałowi w jego najbardziej rozwiniętej formie towarzyszyła usztywniona góra sukni, spłaszczająca piersi i brzuch. Szyję zaś otaczała kryza. Wszystkie te elementy nadawały kobiecej sylwetce kształt krzyża.
SJP.pl
Wikipedia
1. los, zwłaszcza dobry;
2. mienie, dobytek
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitrzym. bogini ludzkich losów, szczęścia i nieszczęścia;
(1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 19;
Fortuna – w mitologii rzymskiej bogini kierująca ludzkimi losami jako bóstwo zarazem szczęścia i nieszczęścia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Fortunaty lub z nią związany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. osoba sprzedająca losy na loterię.
Wiktionary
przestarzale: człowiek bogaty, zamożny; bogacz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: Fortunata
Fortunat – imię męskie pochodzenia łacińskiego.
Oznacza „mającego szczęście” lub „tego, któremu los sprzyja”. W innych językach spotykane zazwyczaj jako Fortunat lub Fortunatus; w litewskim – Fortūnas (Fortūnatas), w węgierskim – Szerencsés.
Imieniny obchodzi: 21 lutego, 23 kwietnia, 1 czerwca, 11 czerwca, 26 sierpnia, 28 sierpnia i 14 października.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przestarzale: człowiek bogaty, zamożny; bogacz
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Fortunata – żeński odpowiednik łacińskiego imienia Fortunat, oznacza „uszczęśliwona”.
Odnotowano dwie święte patronki tego imienia.
Fortunata imieniny obchodzi 14 października i 20 listopada.
Znane osoby noszące to imię:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Fortunat z małżonką; Fortunatowie
SJP.pl
Fortunat z małżonką; Fortunatostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Fortunata (Fortunaty) lub z nim (z nią) związany
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) daw. darzyć, sprzyjać.
czasownik zwrotny niedokonany fortunić się
(2.1) daw. szczęścić się, powodzić się
Wiktionary
zdrobnienie od: fortuna; majątek, kapitalik
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od fortuna
(1.2) żart. majątek
(1.3) przest. dziecięca ruletka
Fortunki (ang. fortunes, znaczenie pierwotne: wróżby) – zbiory cytatów popularne na Uniksie.Do czytania ich służy program fortune, który wybiera losowo jedną fortunkę (można ograniczyć zakres, np. tylko do krótkich fortunek lub fortunek na jakiś konkretny temat).
Zestawy fortunek tworzą często informatyczne kanały na IRC-u.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) zaznając szczęścia, z powodzeniem
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: fortunnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: fortunny
SJP.pl
→ fortunny
SJP.pl
pomyślny, udany, szczęśliwy
przymiotnik
(1.1) szczęśliwy, pomyślny
(1.2) taki, któremu się wiedzie
(1.3) daw. dotyczący fortuny, losu
(1.4) daw. dotyczący majątku, posiadłości, tego co jest fortuną
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) daw. rodzaj tańca
SJP.pl
Wiktionary
umocnienie, budowla obronna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) umocnienie, budowla obronna
(1.2) budowanie umocnień, obwarowań
(1.3) dział inżynierii wojskowej zajmujący się przygotowywaniem umocnień
Fortyfikacja (z łac. fortificatio – umocnienie, a to od czasownika fortifico „wzmacniam, umacniam”) – zespół obiektów wojskowych w postaci odpowiednich budowli i urządzeń, przeznaczonych do prowadzenia działań obronnych.
Ponadto jest to dziedzina inżynierii wojskowej, która zajmuje się przygotowywaniem terenu do walki przez opracowanie, zaprojektowanie i zorganizowanie prac mających na celu wykonanie obiektów i zespołów fortyfikacyjnych służących do osłony wojsk i obszaru terytorium podczas działań bojowych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: fortyfikacja
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z fortyfikacją, fortyfikowaniem, dotyczący fortyfikacji
SJP.pl
Wiktionary
1. umacniać coś konstrukcjami obronnymi; obwarowywać;
2. fortyfikować się - umacniać się na stanowisku obronnym przez budowę odpowiednich konstrukcji warownych
czasownik przechodni niedokonany (dk. ufortyfikować)
(1.1) bud. wojsk. budować fortyfikacje; stawiać umocnienia obronne
czasownik zwrotny niedokonany fortyfikować się (dk. ufortyfikować się)
(2.1) bud. wojsk. być fortyfikowanym
SJP.pl
Wiktionary
Fortinbras – imię dwóch postaci fikcyjnych z tragedii Williama Shakespeare’a pod tytułem Hamlet.
Wikipedia
1. spotkanie (lub miejsce spotkania) poświęcone otwartej dyskusji na ważne tematy publiczne;
2. ogół członków takiego spotkania;
3. miejsce publicznych wystąpień, przemówień;
4. w starożytnym Rzymie: miejsce zebrań, sądów i targów;
5. w dawnej Polsce: sąd właściwy dla rozstrzygania danej sprawy;
6. w informatyce: forma grup dyskusyjnych w Internecie, służąca do wymiany informacji i poglądów między użytkownikami sieci przy użyciu przeglądarki internetowej
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) hist. urb. rynek handlowy, główny plac w miastach starożytnego Rzymu;
(1.2) miejsce spotkań, publicznych wystąpień, dyskusji
(1.3) spotkanie poświęcone dyskusji na dany temat
(1.4) inform. zob. forum dyskusyjne.;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta poświęcająca chorobliwie dużo czasu na dyskusje na forach internetowych
SJP.pl
osoba poświęcająca chorobliwie dużo czasu na dyskusje na forach internetowych
SJP.pl
poświęcanie chorobliwie dużo czasu na dyskusje na forach internetowych
SJP.pl
uczestnik internetowego forum dyskusyjnego; forowicz
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. środ. użytkownik forum (internetowego)
SJP.pl
Wiktionary
kobieta wypowiadająca się na forum internetowym; forowiczka
SJP.pl
związany z forum (grupą dyskusyjną w Internecie), dotyczący forum, np. spotkanie forumowe
przymiotnik
(1.1) pot. związany z forum (internetowym)
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: FORłerd]
1. w ekonomii: kontrakt, transakcja forward - transakcja przewidująca realizację towaru w późniejszym terminie, ale po uzgodnionej cenie;
2. w ekonomii: rynek obrotu towarowego, charakteryzujący się tym, że płatność za towar następuje wcześniej niż jego odbiór; rynek o przedłużonym terminie dostawy;
3. linia ataku w wielu grach sportowych
Gminy w USA:
SJP.pl
Wikipedia
ciągnik do zrywki drewna
Forwarder – wykorzystywany w leśnictwie ciągnik do nasiębiernej zrywki drewna krótkiego (kłód i wałków).
Są to maszyny samojezdne, których zadaniem jest załadunek, rozładunek drewna oraz przemieszczanie się w terenie leśnym.
Umożliwiają one:
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: forłerdować] środowiskowo: przesyłać dalej za pomocą internetu
SJP.pl
względy u kogoś, protekcja, łaska, ulgowe traktowanie
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) dobrowolne ograniczenie własnej przewagi nad przeciwnikiem, np. by skłonić go do rywalizacji
(1.2) szczególne względy u kogoś
(1.3) protekcja, plecy
SJP.pl
Wiktionary
jednostka monetarna Węgier równa 100 fillerom; forint
SJP.pl
1. pomocnik woźnicy;
2. woźnica;
3. konny ordynans oficera w dawnym wojsku polskim
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. konny sługa z trąbką lub światłem poprzedzający karetę;
(1.2) daw. pomocnik stangreta
Foryś (zdrobn. od forytarz, z niem. Vorreiter – dosł. „konny poprzedzający”) – dawniej u możnej szlachty konny pachołek z trąbką (w nocy ze światłem) poprzedzający karetę dla rozpoznania drogi.
W innej roli występował jako pomocnik stangreta powożącego wielokonnym zaprzęgiem. Zwykle jechał na koniu z przedniej pary w poczwórnym lub poszóstnym zaprzęgu.
W dawnym wojsku polskim foryś był konnym ordynansem oficera.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik
(1.1) daw. cudzoziemiec
Wiktionary
dawniej: wyróżniać, faworyzować
czasownik
(1.1) przest. protegować, faworyzować
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|forytować.
Wiktionary
[czytaj: for-zac] arkusz papieru wielkości dwóch stron książki, którego jedna połowa jest przyklejona do wewnętrznej strony okładki; wyklejka
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: forcando] określenie wykonawcze: wzmacniając, akcentując; sforzato; sforzando; forzato
przysłówek
(1.1) muz. nagle akcentując
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: forcato] określenie wykonawcze: wzmacniając, akcentując; forzando; sforzato; sforzando
przysłówek
(1.1) muz. nagle akcentując
SJP.pl
Wiktionary
1. głęboki rów napełniony wodą, utworzony dla ochrony twierdzy, miasta itp.;
2. rów przy drogach, zwykle napełniony wodą
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wojsk. hist. zapora w postaci rowu otaczającego umocnienia;
Fosa, rów forteczny (łac. fossa – rów, kanał) – Zapora fortyfikacyjna w postaci rowu otaczającego całość lub część umocnienia. Rowy (fosy) mogły być wypełnione wodą (mokre) bądź nie (suche). Aby dostać się legalnie do takiej twierdzy, należało opuścić zwodzony most. Fosa to duże utrudnienie dla najeźdźców, gdyż zdecydowanie komplikuje zdobycie obiektu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
bogaty w energię ester fosforowy
Fosfokreatyna – związek gromadzący energię w wiązaniach wysokoenergetycznych, występujący w tkance mięśniowej. Bierze udział w syntezie ATP, przekształcając się pod wpływem kinazy kreatynowej w kreatynę.
Stosowany jest jako lek w chorobach serca.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: fosfagen
SJP.pl
nazwa systematyczna fosforowodoru
Fosforowodór, fosforiak, fosfina, PH
3 – nieorganiczny związek chemiczny, którego cząsteczka zbudowana jest z fosforu i wodoru. Jest to bezbarwny, palny i bardzo toksyczny gaz.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: fosfan
SJP.pl
nawóz fosforowy
Fosforany (nazwa systematyczna: tetraoksydofosforany(3−); w systemie Stocka: ortofosforany(V)) – związki chemiczne, pochodne kwasu fosforowego. Nazwa obejmuje zarówno sole, jak i estry kwasu fosforowego. W ogólniejszym ujęciu nazwa "fosforany" może dotyczyć także pochodnych innych kwasów fosforowych, m.in. metafosforanów i pirofosforanów.
SJP.pl
Wikipedia
enzym roślinny i zwierzęcy regulujący zawartość fosforu w komórce
Fosfatazy – grupa enzymów należących do hydrolaz, które hydrolizują wiązania fosfodiestrowe, usuwając z różnych cząsteczek (np. białek, kwasów nukleinowych, fosfolipidów) reszty fosforanowe, biorąc tym samym udział w procesach fosforylacji i defosforylacji. Mają szerokie spektrum aktywności (w przeciwieństwie do większości enzymów). W zależności od pH środowiska (5–8), w którym wykazują aktywność, dzielą się na:
SJP.pl
Wikipedia
wzmożone wydalanie fosforanów z moczem
SJP.pl
związany z fosfatydem
SJP.pl
organiczny związek chemiczny, fosfolipid występujący głównie w substancji mózgowej; kefalina
SJP.pl
tłuszcz złożony zawierający serynę
SJP.pl
wytwarzać powłokę ochronną w postaci warstwy fosforanów na powierzchni metali, zabezpieczając ją w ten sposób przed uszkodzeniami mechanicznymi lub tworząc powłokę zmniejszającą tarcie i będącą dobrym podkładem pod farby i lakiery; fosforanować, bonderyzować, parkeryzować
SJP.pl
związek chemiczny
Fosforowodór, fosforiak, fosfina, PH
3 – nieorganiczny związek chemiczny, którego cząsteczka zbudowana jest z fosforu i wodoru. Jest to bezbarwny, palny i bardzo toksyczny gaz.
SJP.pl
Wikipedia
→ fosfina
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. enzym rozkładający diestry fosforowe
Wiktionary
mieszanka fosforu i gipsu
Fosfogips (fosforogips) – odpad będący produktem ubocznym otrzymywania kwasu fosforowego z fosforytów metodą ekstrakcji kwasem siarkowym:
Oprócz siarczanu wapnia, fosfogips zawiera także nierozłożone pozostałości surowca.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
fosfolipid; ester kwasu fosfatydowego występujący w komórkach organizmów żywych
SJP.pl
związek występujący w tkance mięśniowej, stanowi jedno ze źródeł energii dla skurczu mięśnia
Fosfokreatyna – związek gromadzący energię w wiązaniach wysokoenergetycznych, występujący w tkance mięśniowej. Bierze udział w syntezie ATP, przekształcając się pod wpływem kinazy kreatynowej w kreatynę.
Stosowany jest jako lek w chorobach serca.
SJP.pl
Wikipedia
enzym
Fosfolipazy – grupa enzymów hydrolizujących fosfolipidy. Występują we wszystkich ludzkich tkankach oraz soku trzustkowym, należą do egzotoksyn bakteryjnych oraz wchodzą w skład śliny węży.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biochem. organiczny związek chemiczny stanowiący istotny składnik budowy błony komórkowej;
Fosfolipidy (inaczej fosfatydy lub fosfotłuszczowce; skrót: PL, z ang. phospholipid) – grupa organicznych związków chemicznych, lipidy, które oprócz reszt glicerolu i wyższych kwasów tłuszczowych zawierają resztę kwasu fosforowego związanego z zasadą azotową, np. choliną.
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z fosfolipidem, dotyczący fosfolipidu
SJP.pl
proces rozpadu zachodzący w komórkach
SJP.pl
substancja toksyczna dla roślin, stosowana jako roztwór wodny do oprysków, działająca różnie na rośliny w zależności od dawki
SJP.pl
przymiotnik od: fosfon
SJP.pl
białko złożone (proteid), zawierające grupy fosforowe
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. białko, które zawiera grupy fosforanowe (PO₄³⁻) przyłączone do reszt aminokwasów, zazwyczaj seryny, treoniny lub tyrozyny, w wyniku procesu zwanego fosforylacją
Fosfoproteiny – grupa białek złożonych o charakterze kwasowym, w których grupy hydroksylowe reszt seryny i treoniny są zestryfikowane kwasem fosforowym. Mają zdolność wiązania jonów wapnia (Ca2+), przez co odgrywają istotną rolę w procesach gojenia się złamań kości.
Przykładami fosfoprotein są m.in.: kazeina w mleku, witelina i fosfityna w żółtku jaj, ichtulina w ikrze ryb, a także osteopontyna i sialoproteiny.
Wiktionary oraz Wikipedia
pierwiastek chemiczny o symbolu P
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu P i liczbie atomowej 15;
Fosfor (P, stgr. φωσφόρος phōsphóros ‘niosący światło’, łac. phosphorus) – pierwiastek chemiczny, niemetal. Jedynym stabilnym izotopem fosforu jest 31
P.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
sól kwasu fosforowego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pochodna kwasu fosforowego;
Fosforany (nazwa systematyczna: tetraoksydofosforany(3−); w systemie Stocka: ortofosforany(V)) – związki chemiczne, pochodne kwasu fosforowego. Nazwa obejmuje zarówno sole, jak i estry kwasu fosforowego. W ogólniejszym ujęciu nazwa "fosforany" może dotyczyć także pochodnych innych kwasów fosforowych, m.in. metafosforanów i pirofosforanów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
wytwarzać powłokę ochronną w postaci warstwy fosforanów na powierzchni metali, zabezpieczając ją w ten sposób przed uszkodzeniami mechanicznymi lub tworząc powłokę zmniejszającą tarcie i będącą dobrym podkładem pod farby i lakiery; fosfatyzować, bonderyzować, parkeryzować
SJP.pl
związany z fosforanem, dotyczący fosforanu
przymiotnik relacyjny
(1.1) chem. związany z fosforanem, dotyczący fosforanów
SJP.pl
Wiktionary
sól kwasu fosforowego
Fosforany (nazwa systematyczna: tetraoksydofosforany(3−); w systemie Stocka: ortofosforany(V)) – związki chemiczne, pochodne kwasu fosforowego. Nazwa obejmuje zarówno sole, jak i estry kwasu fosforowego. W ogólniejszym ujęciu nazwa "fosforany" może dotyczyć także pochodnych innych kwasów fosforowych, m.in. metafosforanów i pirofosforanów.
SJP.pl
Wikipedia
związek fosforu
SJP.pl
długotrwałe świecenie przedmiotów po uprzednim ich naświetleniu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. świecenie ciał wywołane uprzednim naświetlaniem i trwające po jego ustaniu;
Fosforescencja – rodzaj fotoluminescencji, zjawisko świecenia niektórych substancji światłem własnym, wywołane uprzednim naświetleniem (lub napromieniowaniem pokrewnego rodzaju) z zewnątrz. Czas trwania fosforescencji jest relatywnie długi – od stosunkowo dużych części sekundy do wielu godzin, a mierzalny może być nawet po wielu miesiącach.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
związek fosforu z wodorem, trujący, bezbarwny gaz o zapachu zgniłych ryb, pod względem właściwości chemicznych przypominający amoniak; fosforowodór
Fosforowodór, fosforiak, fosfina, PH
3 – nieorganiczny związek chemiczny, którego cząsteczka zbudowana jest z fosforu i wodoru. Jest to bezbarwny, palny i bardzo toksyczny gaz.
SJP.pl
Wikipedia
związek fosforu
Fosforki są związkami chemicznymi fosforu z mniej elektroujemnym pierwiastkiem lub pierwiastkami. Związki dwuskładnikowe są tworzone z większością pierwiastków o niższej elektroujemności, z wyjątkiem Hg, Pb, Sb, Bi, Te i Po. Zazwyczaj istnieje pewien zakres stechiometrii dla połączeń z danym pierwiastkiem; na przykład, potas posiada 9 fosforków: (K
3P, K
4P
3, K
5P
4, KP, K
4P
6 K
3P
7, K
3P
11, KP
10.3, KP
15), a nikiel ma ich osiem (Ni
3P, Ni
5P
2, Ni
12P
5, NiP
2, Ni
5P
4, NiP, NiP
2, NiP
3).
SJP.pl
Wikipedia
nawóz bakteryjny używany do zakażania nasion roślin uprawnych
SJP.pl
Fosfobrąz (fosforobrąz) – stop miedzi i cyny z dodatkiem czerwonego fosforu, np. fosforobrąz CuSn10P (Polsce oznaczany jako B101) zawiera oprócz miedzi 10% cyny i 1% fosforu. Jest bardzo odporny na ścieranie i zgniatanie. Przykładowe zastosowanie to panewki w łożyskach ślizgowych o dużych wymaganiach materiałowych.
Wikipedia
enzymatyczne, odwracalne rozszczepienie wiązania glikozydowego przy udziale kwasu fosforowego
SJP.pl
obfitujący w fosfor; dostarczający fosforu; zawierający fosfor
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) chem. o związku organicznym: zawierający fosfor;
Wiktionary
przyrząd do obserwacji procesu fosforescencji; fosfoskop
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. przyrząd do mierzenia zmian natężenia fosforescencji
SJP.pl
Wiktionary
tworzyć fosforanową warstwę ochronną (antykorozyjną) na powierzchni stalowych przedmiotów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|fosforować.
Wiktionary
związek fosforu z wodorem, trujący, bezbarwny gaz o zapachu zgniłych ryb, pod względem właściwości chemicznych przypominający amoniak; fosforiak
Fosforowodór, fosforiak, fosfina, PH
3 – nieorganiczny związek chemiczny, którego cząsteczka zbudowana jest z fosforu i wodoru. Jest to bezbarwny, palny i bardzo toksyczny gaz.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: fosfor
przymiotnik
(1.1) chem. dotyczący fosforu; zawierający fosfor
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
świecący bladym blaskiem na skutek wcześniejszego naświetlenia
SJP.pl
Fosforylacja – reakcja przyłączenia reszty fosforanowej do nukleofilowego atomu dowolnego związku chemicznego. Zazwyczaj fosforylowane są grupy hydroksylowe (estryfikacja alkoholi) lub aminowe (tworzenie amidów). Przeciwieństwem fosforylacji jest defosforylacja.
Wikipedia
Fosforyny, nazwa Stocka: fosforany(III) – grupa organicznych związków chemicznych, pochodych kwasu fosfonowego (kwasu fosforawego). Z uwagi na tautomerię kwasu fosfonowego i znacznie większą trwałość formy H-fosfonianowej (HPO(OH)
2) względem formy fosforynowej (P(OH)
3), fosforyny występują przede wszystkim jako triestry o wzorze ogólnym P(OR)
3. Sole tego kwasu mają postać H-fosfonianów – zawierających aniony HPO2−
3 lub HP(OH)O−
2 – podobnie jak monoestry (HPO(OH)OR) i diestry (HPO(OR)
2).
Wikipedia
Fosforyny, nazwa Stocka: fosforany(III) – grupa organicznych związków chemicznych, pochodych kwasu fosfonowego (kwasu fosforawego). Z uwagi na tautomerię kwasu fosfonowego i znacznie większą trwałość formy H-fosfonianowej (HPO(OH)
2) względem formy fosforynowej (P(OH)
3), fosforyny występują przede wszystkim jako triestry o wzorze ogólnym P(OR)
3. Sole tego kwasu mają postać H-fosfonianów – zawierających aniony HPO2−
3 lub HP(OH)O−
2 – podobnie jak monoestry (HPO(OH)OR) i diestry (HPO(OR)
2).
Wikipedia
skała o dużej koncentracji fosforanów
Fosforyty – skały osadowe o chemicznym lub organicznym pochodzeniu.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: fosforyt
SJP.pl
wypieranie w osadach węglanu wapnia przez fosforan
Fosforytyzacja – długotrwały proces geologiczny polegający na wypieraniu w osadach węglanu wapnia (kalcytu) przez fosforan wapnia.
SJP.pl
Wikipedia
1. zjawisko świecenia ciał bladym światłem przez jakiś czas po ich uprzednim naświetleniu; fosforescencja;
2. w chemii: reakcja przyłączenia grupy fosforowej do cząsteczki organicznej; fosforylacja
SJP.pl
1. odznaczać się fosforescencją, świecić w ciemności po uprzednim naświetleniu;
2. potocznie: błyszczeć, świecić zielonkawym światłem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|fosforyzować.
Wiktionary
1. odznaczać się fosforescencją, świecić w ciemności po uprzednim naświetleniu;
2. potocznie: błyszczeć, świecić zielonkawym światłem
SJP.pl
przyrząd do obserwacji procesu fosforescencji; fosforoskop
SJP.pl
związek nieorganiczny, bezbarwny, silnie trujący gaz o duszącej woni, bardzo aktywny chemicznie
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. wojsk. związek organiczny z grupy chlorków kwasowych, bezbarwny gaz o zapachu świeżo skoszonej trawy lub zgniłych owoców, stosowany jako bojowy środek trujący z grupy duszących w czasie I wojny światowej;
Fosgen, COCl2 – organiczny związek chemiczny z grupy chlorków kwasowych. Jest to bezbarwny gaz, silnie trujący i duszący, o zapachu świeżo skoszonej trawy lub zgniłych owoców.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
minerał, chlorowęglan ołowiu
SJP.pl
potocznie: niezadowolony lub obrażający się zbyt często; humorzasty, fochowaty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) geogr. dzielnica miasta Kolonowskie, w województwie opolskim, dawniej samodzielna miejscowość;
Fosowskie (niem. Vossowska) – dzielnica miasta Kolonowskie w województwie opolskim, powiat strzelecki, nad rzeką Mała Panew. Niegdyś samodzielna osada, od końca XVIII wieku ośrodek hutnictwa, a w XIX wieku także ważny węzeł kolejowy.
Wiktionary oraz Wikipedia
zwierzę drapieżne z rodziny Eupleridae, żyjące wyłącznie na Madagaskarze
Miejscowości
Zwierzęta
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: fos] nazwisko; m.in. Bob Fosse (1927-1987) - amerykański reżyser, aktor filmowy i choreograf
Belgia:
SJP.pl
Wikipedia
Ludzie:
Przedsiębiorstwa:
Wikipedia
zachowane w skałach szczątki oraz ślady działalności organizmów zwierzęcych i roślinnych z minionych epok geologicznych; skamieniałości; skamieliny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geol. ogół procesów prowadzących do utrwalenia w osadzie organizmów roślinnych i zwierzęcych, bądź też śladów ich działalności życiowej;
(1.2) jęz. zjawisko zatrzymania procesu uczenia się języka obcego ze względu na osiągnięcie satysfakcjonującego poziomu jego znajomości;
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: fosylizacja
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z fosylizacją, dotyczący fosylizacji
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) pot. mający skłonność do łatwego obrażania się
Wiktionary
zdrobnienie od: foch
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gwara. przest. deska, zwykle surowa, gruba
Wiktionary
potocznie: foszyć się - obrażać się; fochować się
SJP.pl
w fizyce: jednostka natężenia oświetlenia równa natężeniu oświetlenia powierzchni 1 cm^2, na którą pada równomiernie rozłożony strumień świetlny 1 lumena; jeden fot to natężenie światła równe 10^4 luksom (skrót: ph)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miar. fiz. jednostka natężenia światła w układzie CGS, równa jednemu lumenowi na centymetr kwadratowy i równoważna 10 000 luksów;
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od fota
Fot (ph) – fotometryczna jednostka natężenia światła, lub strumienia świetlnego przechodzącego przez dany obszar. Nie należy on do Układu SI, stosowany w systemie CGS. Nazwę wprowadził André Blondel w 1921 roku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: fotografia, fotografika, fotograficzny (czytany jako cały, odmienny wyraz); fotogr.
skrót
(1.1) = fotografował
(1.2) = fotograf
(1.3) = fotografia
SJP.pl
Wiktionary
w fizyce: jednostka natężenia oświetlenia równa natężeniu oświetlenia powierzchni 1 cm^2, na którą pada równomiernie rozłożony strumień świetlny 1 lumena; jeden fot to natężenie światła równe 10^4 luksom (skrót: ph)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) slang. posp. fotografia, zdjęcie
Fota (gr. Φώττα, tur. Dağyolu) – wieś na Cyprze, w dystrykcie Kirenia.
W wyniku inwazji tureckiej w 1974 obszar, w którym znajduje się miejscowość kontrolowany jest przez nieuznawaną na arenie międzynarodowej, proklamowaną w 1983 Turecką Republikę Cypru Północnego. Republika Cypryjska rości sobie prawa do tych terenów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
miejsce do zbiorowych naświetlań zastępczych lampą kwarcową
SJP.pl
zdrobnienie od: fotka
SJP.pl
1. szeroki, wygodny mebel do siedzenia, najczęściej wyściełany, mający poręcze;
2. siedzenie w pojeździe albo na sali widowiskowej (np. w kinie);
3. przenośnie: stanowisko, godność
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rodzaj siedziska z oparciem na plecy i podłokietnikami;
(1.2) przen. stanowisko, urząd
Fotel – rodzaj siedziska z oparciem na plecy wraz z podłokietnikami.Siedzisko fotela jest zwykle usytuowane niżej niż siedzisko krzesła (36–45 cm) i jest również od niego zdecydowanie szersze (50–55 cm). Podłokietniki montowane z boków siedziska dla wygody użytkownika są rozstawione w odległości ok. 55 cm od siebie i 60 cm od podłoża, zwykle tapicerowane.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mały fotel
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od fotel
SJP.pl
Wiktionary
związany z fotelem
przymiotnik
(1.1) dotyczący fotela
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ojciec
Wiktionary
krzew z rodziny oczarowatych
Fotergilla (Fothergilla L.) – rodzaj roślin należący do rodziny oczarowatych (Hamamelidaceae R. Br. in Abel). Obejmuje dwa gatunki występujące naturalnie we wschodniej części Ameryki Północnej.
Fotergilla Gardena rośnie na mokradłach wzdłuż wschodniego wybrzeża USA, a fotergilla większa wzdłuż dolin rzecznych, w suchych lasach i na terenach skalistych, zwykle w krajobrazie wyżynnym i górskim. Kwiaty tych roślin zapylane są przez owady.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zdrobn. od: foter
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m., współczesna forma imienia Focjusz
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) taki, który należy do Fotisa
Wiktionary
potocznie: fotografia, zdjęcie; fota, focia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. fotografia, zdjęcie
Fotka.com (dawniej Fotka.pl) – polski serwis społecznościowy uruchomiony 14 lutego 2001. Właścicielem serwisu jest firma Fotka Sp. z o.o. Sp. k., założona przez Rafała Agnieszczaka i Andrzeja Ciesielskiego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. pot.: fotografia,
2. związany z fotografowaniem, np. zakład foto
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) środ. pot. fotografia, zdjęcie
FOTO – polski miesięcznik poświęcony fotografii (amatorskiej oraz profesjonalnej), wydawany od stycznia 1975 do roku 2013.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedrostek
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy ze światłem
(1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z fotografią
Wiktionary
album na zdjęcia
SJP.pl
uczulenie skóry na światło, zwłaszcza ultrafioletowe, zwykle wywoływane innymi alergenami
SJP.pl
dotyczący fotoalergii, spowodowany fotoalergią, cierpiący na fotoalergię
SJP.pl
człowiek cierpiący na fotoalergię, uczulony na światło ultrafioletowe
SJP.pl
miłośnik fotografii, zajmujący się nią niezawodowo
Fotoamator – polski film dokumentalny z roku 1998 w reżyserii Dariusza Jabłońskiego. Obraz pokazuje życie łódzkiego getta z dwóch perspektyw – Arnolda Mostowicza, lekarza żydowskiego pochodzenia więzionego w getcie i Waltera Geneweina, Austriaka, głównego księgowego getta.
SJP.pl
Wikipedia
miłośniczka fotografii, zajmująca się nią niezawodowo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. chem. materiał pracujący jako oświetlana anoda w ogniwie fotoelektrochemicznym
Wiktionary
rzadko: aparat fotograficzny
SJP.pl
organizm samożywny (autotrof) posiadający zdolność wytwarzania materii organicznej ze związków nieorganicznych przy użyciu energii słonecznej
Fotoautotrofy – autotroficzne organizmy pozyskujące pożywienie na drodze fotosyntezy. Zalicza się je do roślin, protistów i sinic. Dawniej wszystkie organizmy wyposażone w chlorofil zaliczano do jednego królestwa – roślin. Dopiero stosunkowo niedawno wykazano niezbicie, że zdolność do fotosyntezy nie jest dobrym kryterium oceny związków filogenetycznych. Jednakże i dziś jeszcze wielu naukowców posługuje się tym kryterium. Nowa klasyfikacja naukowa organizmów, przyjęta również w Polsce, zakłada jednak, że fotoautotrofy można znaleźć w aż trzech królestwach.
SJP.pl
Wikipedia
specjalista badający zjawiska biologiczne zależne od działania światła
SJP.pl
Fotobiologia (z gr. φως, phōs – światło, βίος, bíos – życie, λόγος, lógos – nauka) – nauka interdyscyplinarna zajmująca się rolą promieniowania niejonizującego w biosferze, w tym jego korzystnym i niekorzystnym oddziaływaniem na żywe organizmy roślinne i zwierzęce oraz ich zbiorowiska (np. ekosystemy), jak również wykorzystywaniem promieniowania do przekazu informacji między organizmami.
Wikipedia
SJP.pl
środowiskowo: blog ilustrowany zdjęciami lub składający się z samych zdjęć
Fotoblog jest rodzajem internetowego pamiętnika, którego podstawową treść stanowią zdjęcia.
SJP.pl
Wikipedia
środowiskowo: internauta prowadzący fotoblog
SJP.pl
SJP.pl
fotografia, na której znalazła się nieoczekiwana osoba, rzadziej zwierzę lub rzecz
SJP.pl
kabina wyposażona w automat do robienia i wywoływania zdjęć; fotokabina
Fotobudka (ang. photo booth) – zautomatyzowane urządzenie, które wykonuje zdjęcia i od razu je drukuje. Wykorzystywane głównie do wykonywania fotografii paszportowych, legitymacyjnych itp., także do celów rozrywkowych jako atrakcja podczas imprez, wesel itp.
SJP.pl
Wikipedia
1. substancja w proszku dająca bardzo jasny błysk podczas spalania; magnezja;
2. krótki i bardzo jasny impuls świetlny uzyskany podczas spalania magnezji
Proszek błyskowy (też magnezja lub fotobłysk) – proszek składający się z pyłu aluminiowego lub magnezowego lub pyłu stopu aluminium z magnezem i substancji utleniającej (na przykład chloranu potasu), podczas spalania, której uzyskuje się bardzo jasny błysk światła. Służy do wytworzenia światła magnezowego. Używany w pirotechnice do uzyskania efektów świetlnych w fajerwerkach oraz akustycznych w petardach.
SJP.pl
Wikipedia
jeden z działów chemii zajmujący się reakcjami chemicznymi, które zachodzą wskutek działania światła na materiały światłoczułe
Fotochemia – dział chemii badający reakcje fotochemiczne, czyli zachodzące pod wpływem promieniowania elektromagnetycznego.
Promieniowanie elektromagnetyczne oddziałuje na układ reakcyjny na różne sposoby. W szczególności może ono prowadzić do:
SJP.pl
Wikipedia
1. proces przygotowania form drukowych metodą fotochemiczną;
2. dział drukarni wykonujący formy drukowe tą metodą
Fotochemigrafia to rodzaj chemigrafii, w której wykorzystywane są techniki fotograficzne, tj. światłoczuła warstwa płyty metalowej naświetlana jest np. przez kliszę fotograficzną, a następnie wywoływana. Dzięki temu powierzchnia płyty jest maskowana emulsją pozostałą po wywoływaniu. Pozwala to na wierne odzwierciedlenie projektu. W następnym etapie powierzchnia płyty poddawana jest chemicznej obróbce.
SJP.pl
Wikipedia
metoda leczenia chorób skóry poprzez naświetlanie promieniowaniem ultrafioletowym
SJP.pl
rodzaj szkła; szkło fotochromowe
SJP.pl
przyciemniający się pod wpływem światła; fotochromowy, fotochromiczny
SJP.pl
Wikipedia
przyciemniający się pod wpływem światła; fotochromatyczny, fotochromowy
SJP.pl
zjawisko odwracalnej przemiany struktury związku chemicznego pod wpływem naświetlania; fotochromatyczność, fotochromia
SJP.pl
Wikipedia
przyciemniający się pod wpływem światła; fotochromatyczny, fotochromiczny
SJP.pl
okulary ze szkłami fotochromowymi
SJP.pl
reagujący na światło; światłoczuły
SJP.pl
ulegający fotodegradacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kosmet. depilacja za pomocą silnej wiązki światła, np. lasera
Wiktionary
choroba skóry, która występuje przy fotosensybilizacji
Fotodermatoza – choroba skóry spowodowana ekspozycją na światło słoneczne, związana z nadwrażliwością na promieniowanie UV, zależna od mechanizmów immunologicznych lub czynników egzogennych.
Nadwrażliwość mogą spowodować niektóre substancje znajdujące się w pożywieniu lub stosowane jako leki bądź kosmetyki, wykazujące tzw. działanie fototoksyczne. Do substancji tych należą niektóre środki spożywcze, barwniki, dziegcie, substancje roślinne. Gdy nadwrażliwość na promieniowanie wynika z zakłóceń układu odpornościowego, mówi się o fotoalergiach albo fotouczuleniach. Najczęstszym z nich jest tzw. polimorficzna osutka świetlna (ang. polymorphous light eruption, PLE), dotycząca 10-20% populacji.
SJP.pl
Wikipedia
Fotodetektor – czujnik reagujący na światło. Fotodetektory przetwarzają światło na inne sygnały, w tym na sygnały elektryczne.
Wikipedia
lampa elektronowa lub element półprzewodnikowy, w których wartość płynącego przez nie prądu można kontrolować poprzez zmianę natężenia promieniowania
SJP.pl
Wikipedia
technika druku płaskiego; odbitka wykonana tą techniką; fototypia, fototypografia, heliografia, światłodruk
SJP.pl
Fotodysocjacja – reakcja chemiczna polegająca na rozpadzie na jony cząsteczek dowolnego związku chemicznego pod wpływem bombardowania go strumieniem fotonów. Inaczej jest to dysocjacja elektrolityczna inicjowana promieniowaniem elektromagnetycznym, np. światłem.
Wikipedia
grafik zajmujący się wyborem i przygotowywaniem zdjęć do druku, zwykle w gazetach codziennych i magazynach
SJP.pl
SJP.pl
w fizyce: zjawisko emisji elektronów pod wpływem światła; efekt fotoelektryczny
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. zob. efekt fotoelektryczny.
Efekt fotoelektryczny (zjawisko fotoelektryczne, fotoefekt, fotoemisja) – zjawisko fizyczne polegające na emisji elektronów z powierzchni przedmiotu, zwane również precyzyjniej zjawiskiem fotoelektrycznym zewnętrznym – dla odróżnienia od wewnętrznego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
elektron wyzwolony z substancji przez foton wskutek działania promieniowania elektromagnetycznego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. elektron wyemitowany z powierzchni pewnego materiału na skutek działania promieniowania elektromagnetycznego
Efekt fotoelektryczny (zjawisko fotoelektryczne, fotoefekt, fotoemisja) – zjawisko fizyczne polegające na emisji elektronów z powierzchni przedmiotu, zwane również precyzyjniej zjawiskiem fotoelektrycznym zewnętrznym – dla odróżnienia od wewnętrznego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z fotoelektronem, dotyczący fotoelektronu
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z fotoelektronem, dotyczący fotoelektronu
SJP.pl
Wiktionary
zjawisko indukowania prądu elektrycznego w metalach lub półprzewodnikach pod wpływem padającego promieniowania świetlnego
Efekt fotoelektryczny (zjawisko fotoelektryczne, fotoefekt, fotoemisja) – zjawisko fizyczne polegające na emisji elektronów z powierzchni przedmiotu, zwane również precyzyjniej zjawiskiem fotoelektrycznym zewnętrznym – dla odróżnienia od wewnętrznego.
SJP.pl
Wikipedia
Fotoelement, element światłoczuły – element obwodu elektrycznego zmieniający swoje właściwości (najczęściej rezystancję) pod wpływem padającego na niego światła.
Do fotoelementów należą, między innymi, fotorezystory, fotodiody i fototranzystory.
Wikipedia
inaczej zjawisko fotoelektryczne
Efekt fotoelektryczny (zjawisko fotoelektryczne, fotoefekt, fotoemisja) – zjawisko fizyczne polegające na emisji elektronów z powierzchni przedmiotu, zwane również precyzyjniej zjawiskiem fotoelektrycznym zewnętrznym – dla odróżnienia od wewnętrznego.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: fotoemisja
SJP.pl
związany z przetwarzaniem promieniowania świetlnego na energię elektryczną
SJP.pl
etui z nadrukowanym zdjęciem
SJP.pl
organizm światłolubny
SJP.pl
urządzenie na linii mety do weryfikacji kolejności zawodników
SJP.pl
organizm cieniolubny
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba odczuwająca dyskomfortu lub ból podczas ekspozycji oczu na światło
SJP.pl
Wiktionary
chorobliwy lęk przed światłem
SJP.pl
Wikipedia
przyrząd służący do przenoszenia dźwięków na znaczne odległości za pomocą promieni świetlnych
SJP.pl
świecący narząd u niektórych gatunków zwierząt, np. form głębinowych
Narząd świetlny, fotofor – emitujący światło narząd występujący w skórze niektórych gatunków ryb, spotykane również u głowonogów. Fotofory różnych gatunków mają różny stopień skomplikowania budowy – od stosunkowo prostych do złożonych na wzór budowy oka.
SJP.pl
Wikipedia
forum internetowe poświęcone tematyce fotograficznej lub portal do prezentacji zdjęć
SJP.pl
Fosforylacja fotosyntetyczna, fotofosforylacja – proces zachodzący w fazie jasnej fotosyntezy w chloroplastach. Polega na wytworzeniu ATP z ADP i fosforanu nieorganicznego przy użyciu energii światła.
Wikipedia
gadżet z nadrukowanym zdjęciem
SJP.pl
galeria fotografii
SJP.pl
gazeta z dużą liczbą fotografii i tekstem zredukowanym do minimum
SJP.pl
przysłówek
(1.1) korzystnie wyglądając na zdjęciach
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: fotogeniczny
SJP.pl
korzystny wygląd na zdjęciach
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co fotogeniczne; cecha tych, którzy są fotogeniczni
SJP.pl
Wiktionary
dobrze wyglądający na fotografii, nadający się do fotografowania
przymiotnik jakościowy
(1.1) korzystnie wyglądający na zdjęciach
SJP.pl
Wiktionary
skrót od: fotografia, fotografika, fotograficzny (czytany jako cały, odmienny wyraz); fot.
SJP.pl
osoba zajmująca się robieniem zdjęć
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zajmująca się wykonywaniem fotografii, najczęściej zawodowo;
SJP.pl
Wiktionary
1. technika tworzenia trwałych obrazów przedmiotów za pomocą klisz lub błon światłoczułych, na które działają promienie świetlne odbite od danych przedmiotów;
2. obraz przedmiotu otrzymywany w ten sposób; zdjęcie;
3. przenośnie: wierne odtworzenie, odbicie czegoś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nieruchomy obraz rzeczywistości utrwalony aparatem fotograficznym
(1.2) sztuka wykonywania fotografii (1.1);
Fotografia (ang. photography) – zbiór wielu różnych technik, których celem jest zarejestrowanie trwałego, pojedynczego obrazu za pomocą światła. Potoczne znaczenie zakłada wykorzystanie układu optycznego, choć nie jest to konieczne np. przy rayografii.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta fotografik, artystka fotograf
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób fotograficzny
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z fotografią, fotografowaniem, robieniem zdjęć
Wiktionary
zdrobnienie od: fotografia
SJP.pl
artysta fotograf wykonujący fotografie mające walory dzieł sztuki; określenie zastrzeżone dla członków Związku Polskich Artystów Fotografików
Fotografika – termin utworzony przez Jana Bułhaka w latach 20. XX wieku w celu odróżnienia fotografów-artystów (fotografików) od rzemieślników (fotografów). Powstał przez połączenie słów fotografia i grafika. Jako dział grafiki nobilitował fotografię Bułhak podkreślając, że „fotografia jest sztuką plastyczną, jako nowa gałąź grafiki”.
SJP.pl
Wikipedia
technika graficzna tworzenia obrazów bez użycia aparatu fotograficznego, wykorzystująca światłoczułe materiały fotograficzne
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fot. sztuka fotografii
(1.2) fot. technika wykonywania fotografii bez aparatu fotograficznego
Fotografika – termin utworzony przez Jana Bułhaka w latach 20. XX wieku w celu odróżnienia fotografów-artystów (fotografików) od rzemieślników (fotografów). Powstał przez połączenie słów fotografia i grafika. Jako dział grafiki nobilitował fotografię Bułhak podkreślając, że „fotografia jest sztuką plastyczną, jako nowa gałąź grafiki”.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
dawniej: fotograf
SJP.pl
dawniej: kobieta fotograf (fotografka)
SJP.pl
kobieta zajmująca się robieniem zdjęć
SJP.pl
wykonywać fotografie, zdjęcia
czasownik przechodni niedokonany (dk. sfotografować)
(1.1) robić zdjęcie, robić fotografię
czasownik zwrotny niedokonany fotografować się (dk. sfotografować się)
(2.1) robić sobie zdjęcie, pozwalać na zrobienie sobie zdjęć
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) czynność wykonywania fotografii
Wiktionary
1. artystyczne zdjęcie fotograficzne;
2. fotografia otrzymana metodą luksografii, bez użycia aparatu fotograficznego;
3. zdjęcie fotogrametryczne, służące do pomiaru sfotografowanych obiektów, stosowane w geodezji i kartografii;
4. dawniej: każde zdjęcie, fotografia
SJP.pl
Wikipedia
osoba zajmująca się fotogrametrią
SJP.pl
dział geodezji zajmujący się pomiarem terenów i obiektów przestrzennych, a także opracowywaniem map i planów geodezyjnych
Fotogrametria – dziedzina nauki i techniki zajmująca się odtwarzaniem kształtów, rozmiarów i wzajemnego położenia obiektów w terenie na podstawie zdjęć fotogrametrycznych (fotogramów).
Praktycznym zastosowaniem fotogrametrii jest jej wykorzystanie jako źródła podczas tworzenia map. W geodezji służy jako pomoc przy pomiarach dużych obszarów i odległości. Jest też jedną z metod wyznaczania wysokości obiektów.
SJP.pl
Wikipedia
związany z fotogrametrią
przymiotnik
(1.1) związany z fotogrametrią
SJP.pl
Wiktionary
specjalista w dziedzinie fotogrametrii
SJP.pl
heliograwiura, heliografia;
1. metoda drukowania wklęsłego, w której formę drukową sporządzano przeprowadzając kopiowanie diapozytywu oryginału na papier pigmentowy;
2. odbitka zrobiona taką metodą
Heliograwiura (fotograwiura) (gr. helio + grawiura) – rodzaj techniki druku wklęsłego, zbliżony do akwatinty, polegający na fotograficznym przenoszeniu obrazu na płytę metalową (najczęściej miedzianą) i wytrawienie za pomocą emulsji światłoczułej w ten sposób, by miejsca najjaśniejsze stworzyły najpłytsze zagłębienia. Wynaleziona w 1879 przez Karela Klíča.
SJP.pl
Wikipedia
aparat do fotografowania Słońca
SJP.pl
kobieta odczuwająca nieustanną potrzebę robienia zdjęć
SJP.pl
osoba odczuwająca nieustanną potrzebę robienia zdjęć
SJP.pl
odczuwanie nieustannej potrzeby robienia zdjęć
SJP.pl
jonizacja pod wpływem promieniowania elektromagnetycznego, przeważnie świetlnego
Efekt fotoelektryczny (zjawisko fotoelektryczne, fotoefekt, fotoemisja) – zjawisko fizyczne polegające na emisji elektronów z powierzchni przedmiotu, zwane również precyzyjniej zjawiskiem fotoelektrycznym zewnętrznym – dla odróżnienia od wewnętrznego.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
kabina wyposażona w automat do robienia i wywoływania zdjęć; fotobudka
SJP.pl
urządzenie do treningu strzeleckiego w lotnictwie wojskowym, aparat fotograficzny umieszczony w miejscu karabinu lub działka pokładowego
Fotokarabin – aparat fotograficzny lub kamera filmowa wycelowana i sprzężona z kierunkiem strzału lotniczego karabinu maszynowego. Fotokarabin ma zastosowanie głównie w lotnictwie, służy do treningu jak i rejestracji skuteczności ostrzału. Pierwsze fotokarabiny montowano w samolotach pod koniec I wojny światowej i mają zastosowanie do czasów obecnych.
SJP.pl
Wikipedia
przyśpieszenie, bądź umożliwienie zajścia reakcji pod wpływem światła
Fotokataliza – zmiana szybkości reakcji chemicznej lub jej inicjacji w wyniku działania promieniowania UV, promieniowania widzialnego lub podczerwieni, w obecności substancji (fotokatalizatora), która absorbuje światło i jest zaangażowana w przemiany chemiczne reagentów. W procesie wykorzystywane są najczęściej tlenki metali z grupy półprzewodników typu, takie jak tlenek cynku (ZnO), tlenek wolframu(VI) (WO
3), tlenek tytanu(IV) (TiO
2), tytanian strontu (SrTiO
3), wanadan bizmutu (BiVO
4), jak również siarczki (CdS, ZnS), a także związki węgla, np. grafitowy azotek węgla (g-C
3N
4) lub związki metaloorganiczne.
SJP.pl
Wikipedia
katoda w której pod wpływem fotonów następuje emisja elektronów
Fotokatoda to katoda wysyłająca elektrony pod wpływem światła. Fotokatoda jest podłączana do ujemnego bieguna napięcia zasilającego i stanowi ważny element wielu detektorów promieniowania zawierających lampy próżniowe, np. fotopowielacz.
Konstrukcja fotokatody opiera się na cienkiej warstwie materiału naniesionej na powierzchnię nośną. Warstwa ta może być nieprzeźroczysta, a wtedy emisja elektronów następuje z tej samej strony, z której pada światło. Fotokatody nieprzeźroczyste stosuje się w fotodiodach próżniowych, gdzie elektrody te mają kształt walca lub kuli otaczającej anodę. Fotokatody umieszczone są wewnątrz lampy.
SJP.pl
Wikipedia
reakcja ruchowa zwierząt wywołana bodźcami świetlnymi
SJP.pl
med. metoda zabiegowa polegająca na usuwaniu chorych tkanek przy użyciu lasera
SJP.pl
kod odczytywany z użyciem aparatu cyfrowego telefonu komórkowego; kod QR
Kody 2D, kody dwuwymiarowe (ang. 2D bar codes DataMatrix, QR Code, MaxiCode, Aztec Code) to dwuwymiarowa macierz binarna.
Jest to forma graficznego zapisu informacji w postaci dwuwymiarowych obrazków złożonych z czarno-białych kwadratów. Można zastosować je wszędzie tam, gdzie mała ilość miejsca nie pozwala na umieszczenie długiego tekstu. Ułatwiają również szybkie zapisywanie i przenoszenie informacji. Fotokody można zeskanować przy użyciu telefonu komórkowego z aparatem cyfrowym wyposażonego w aplikację do odczytywania fotokodów.
SJP.pl
Wikipedia
rodzaj przyrządu pomiarowego służący m.in. do oznaczania stężeń cieczy barwnych
SJP.pl
metoda określania stężenia roztworu na podstawie jego barwy
SJP.pl
urządzenie, którego zasadniczą częścią jest fotoelement; stosowane m.in. w urządzeniach alarmowych, optycznych przyrządach pomiarowych, w układach automatyki przemysłowej itp.; komórka fotoelektryczna
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) elektron. urządzenie służące do pomiaru światła, przetwarzające sygnały optyczne na elektryczne
Fotokomórka – element urządzeń elektronicznych służący do pomiaru światła wykonany jako fotodioda próżniowa lub półprzewodnikowa, fototranzystor, fotorezystor i innych elementów elektronicznych wrażliwych na padające na nie promieniowanie.
Fotokomórka próżniowa została wynaleziona w 1895 przez fizyków niemieckich Hansa Geitela i Juliusa Elstera. Odkryli oni, że promienie katodowe mogą być emitowane z katody po oświetleniu jej dowolnym światłem, a natężenie tych promieni jest wprost proporcjonalne do natężenia padającego światła.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: fotokomórka
SJP.pl
kopia wykonana metodą fotograficzną
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biur. kopia dokumentu, druku, rękopisu itp. uzyskana techniką fotograficzną
SJP.pl
Wiktionary
Kserokopiarka – urządzenie umożliwiające tworzenie kopii dokumentów i dwuwymiarowych elementów graficznych.
Wikipedia
SJP.pl
wykonywać kopię czegoś techniką fotograficzną
SJP.pl
album zdjęciowy oprawiony w formie książki
Fotoksiążka – książka wydrukowana w technologii cyfrowej, zaprojektowana przez indywidualnego autora z wybranych przez niego zdjęć i opisów. Może mieć różny format, zawartość i oprawę.
Przed wprowadzeniem na rynek fotoksiążek drukowanych w technologii cyfrowej, określenie to dotyczyło zazwyczaj drukowanej książki związanej z fotografią. Były to zbiory fotografii, książki techniczne traktujące o fotograficznych zasadach kompozycji, książki o sprzęcie fotograficznym lub publikacje z pokrewnej tematyki.
SJP.pl
Wikipedia
kubek z nadrukowanym zdjęciem
SJP.pl
pracownia, w której dokonuje się całościowej obróbki zdjęć fotograficznych; fotolaboratorium
SJP.pl
pracownia, w której dokonuje się całościowej obróbki zdjęć fotograficznych; fotolab
SJP.pl
1. metoda wykonywania form drukowych stosowanych w technice drukowania offsetowego;
2. metoda otrzymywania odpowiednich struktur na podłożu półprzewodnikowym
Fotolitografia – proces pochodzący z technologii półprzewodnikowej polegający na odtworzeniu wzorów np. fotomasek na podłożu np. półprzewodnikowym. Celem wykonywania fotolitografii jest wykonanie jakiegoś rodzaju struktury o określonym wzorze. Zasada działania fotolitografii jest podobna do litografii w poligrafii.
SJP.pl
Wikipedia
→ fotoliza
SJP.pl
rozkład cząsteczek pod wpływem światła
Fotoliza – reakcja fotochemiczna, której wynikiem jest rozkład cząsteczek związków chemicznych pod wpływem działania światła, np. na rodniki:
Innym przykładem fotolizy jest rozkład fotochemiczny jodku srebra w emulsji światłoczułej:
SJP.pl
Wikipedia
świecenie nienagrzanego ciała pod wpływem działania na nie promieniowaniem widzialnym lub nadfioletowym, np. fluoryzacja, fosforyzacja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. emisja fal elektromagnetycznych przez ciało w wyniku pochłonięcia fotonu;
Fotoluminescencja – rodzaj luminescencji, emisja promieniowania elektromagnetycznego przez atomy, cząsteczki lub ciała stałe w wyniku pochłonięcia przez nie energii świetlnej z obszaru widzialnego, ultrafioletu lub podczerwieni.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: fotomontaż
SJP.pl
zestaw zdjęć lotniczych jakiegoś obszaru odpowiednio przetworzonych, ułożonych i naklejonych na planszy; fotoplan
Ortofotomapa, mapa fotograficzna – mapa, której treść przedstawiona jest obrazem aerofotograficznym (zwykle zdjęcia lotnicze lub satelitarne powierzchni ziemskiej) przetworzonym metodą różniczkową oraz przedstawiona w nawiązaniu do układu współrzędnych przyjętego odwzorowania kartograficznego. Inaczej zespół przetworzonych zdjęć lotniczych, dopasowanych do jednolitej skali i wpasowanych na punkty osnowy geodezyjnej (fotogrametrycznej).
SJP.pl
Wikipedia
urządzenie fotograficzne w kabinie wykonujące serię zdjęć portretowych bez pomocy fotografa
SJP.pl
przyrząd do pomiaru natężenia źródeł światła
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. przyrząd służący do pomiaru natężenia oświetlenia i innych parametrów światła;
Fotometr – przyrząd pomiarowy do pomiaru natężenia oświetlenia i innych parametrów światła. Stosowany m.in. w fotometrii, spektrofotometrii, technikach oświetleniowych i fotografii (światłomierz, eksponometr, luksomierz). W fotometrii płomieniowej służy do analizy spektralnej płomienia.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) fiz. związany z fotometrią, dotyczący fotometrii
Wiktionary
Fotopowielacz – rodzaj lampy próżniowej, detektor światła, stanowi rozwinięcie fotodiody próżniowej o powielacz elektronowy. Podobnie jak fotodioda zawiera fotokatodę i anodę, jednak pomiędzy nimi znajduje się powielacz elektronów zawierający co najmniej jeden stopień wzmacniający w postaci katody wtórnej nazywanej w powielaczach dynodą. Elektron wyemitowany z fotokatody pada najpierw na dynodę, gdzie wybija elektrony wtórne, które są następnie przyciągane przez anodę lub następną dynodę. W typowych lampach jedna dynoda daje trzy lub czterokrotne powielenie, a ilość stopni powielających wynosi od kilku do kilkunastu. Łącznie dając wzmocnienie rzędu 10 milionów razy.
Wikipedia
model pozujący do zdjęć fotograficznych
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) model pozujący do zdjęć
SJP.pl
Wiktionary
czynności powiązane z zawodem fotomodela lub fotomodelki, np. pozowanie do zdjęć fotograficznych itp.
SJP.pl
modelka pozująca do zdjęć
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) modelka pozująca do zdjęć
Model (mężczyzna), modelka (kobieta) – osoba zawodowo zajmująca się pozowaniem artyście (fotografowi, malarzowi, rzeźbiarzowi) lub demonstrowaniem strojów podczas pokazów mody.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. obraz uzyskany poprzez zmontowanie kilku fotografii, ich wycinków lub innych elementów graficznych
2. metoda tworzenia takich obrazów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fot. obraz fotograficzny powstały przez manipulację lub skomponowanie kilku obrazów;
(1.2) fot. metoda tworzenia fotomontaży (1.1)
Fotomontaż – obraz fotograficzny powstały z zestawienia, kombinacji i połączenia kilku (lub kilkunastu) fotografii – łączenie odbitek fotograficznych, technika powiększalnikowa w ciemni fotograficznej, wielokrotna ekspozycja, nakładanie zdjęć w komputerowych programach fotograficznych.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z fotomontażem, dotyczący fotomontażu
SJP.pl
robić fotomontaż
SJP.pl
elementarna jednostka promieniowania elektromagnetycznego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. cząstka elementarna o zerowej masie spoczynkowej i ładunku, kwant oddziaływania elektromagnetycznego;
Foton (gr. φῶς – światło, w dopełniaczu – φωτός, nazwa stworzona przez Gilberta N. Lewisa) – cząstka elementarna z grupy bozonów, będąca nośnikiem oddziaływań elektromagnetycznych (bozon cechowania). Nie posiada ładunku elektrycznego ani momentu magnetycznego, jego masa spoczynkowa jest zerowa (m0 = 0), a liczba spinowa s ma wartość 1. Wykazuje dualizm korpuskularno-falowy, więc równocześnie ma cechy cząstki i fali elektromagnetycznej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwa firmowa (Bydgoskich Zakładów Fotochemicznych Foton) roztworu obniżającego napięcie powierzchniowe wody, stosowanego do końcowego płukania błon fotograficznych
Fotonal – środek do płukania negatywu w fotografii tradycyjnej (kąpiel płucząco-zmiękczająca do negatywów czarno-białych). Fotonal zawiera środki powierzchniowo czynne wspomagające proces suszenia negatywu po obróbce.
SJP.pl
Wikipedia
wzrost rośliny w kierunku światła
Fotonastia – reakcja ruchowa, rodzaj nastii, spotykana u wielu roślin, będąca reakcją na zmianę intensywności oświetlenia niezależną od kierunku padania światła (w odróżnieniu od fototropizmu). Mechanizm ruchu może polegać na nierównomiernym wzroście, podobnie jak w przypadku tropizmów lub odwracalnych zmianach turgoru.
SJP.pl
Wikipedia
Naświetlarka, fotonaświetlarka – urządzenie wykorzystywane w poligrafii do nanoszenia metodą optyczną obrazu drukowego bezpośrednio na formę drukową lub na formę kopiową służącą później do wykonania formy drukowej.
Wyróżnia się kilka typów naświetlarek.
Wikipedia
neutron emitowany podczas reakcji fotojądrowej
SJP.pl
→ fotonika
SJP.pl
dziedzina nauki i techniki łącząca w sobie elementy optyki, elektroniki i informatyki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. dziedzina nauki zajmująca się badaniem zastosowań właściwości korpuskularnych światła w przesyłaniu informacji;
Fotonika – interdyscyplinarna dziedzina nauki i techniki, łącząca dokonania optyki, elektroniki i informatyki w celu opracowywania technik i urządzeń wykorzystujących promieniowanie elektromagnetyczne (oprócz radiowego) do przenoszenia i przetwarzania informacji.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
technika fotograficzna polegająca na znacznej ingerencji w obraz
SJP.pl
komórka fotoelektryczna, w której światło powoduje emisję elektronową z fotokatody; komórka fotoelektryczna emisyjna
SJP.pl
przymiotnik od: foton (np. silnik fotonowy, napęd fotonowy, energia fotonowa)
przymiotnik relacyjny
(1.1) fiz. związany z fotonem, dotyczący fotonów
SJP.pl
Wiktionary
wysokiej jakości nadruk na płótnie malarskim przypominający obraz
SJP.pl
proces zachodzący w obecności światła, polegający na pobieraniu tlenu i wydzielaniu dwutlenku węgla przez komórki niektórych roślin; fotorespiracja
Fotooddychanie, fotorespiracja – proces biochemiczny zachodzący na świetle w komórkach roślinnych, objawiający się pobieraniem tlenu i wydzielaniem dwutlenku węgla na drodze innej niż oddychanie komórkowe.
Biochemicznie proces fotooddychania związany jest z dwufunkcyjnością enzymu karboksylazy/oksygenazy rybulozo-1-5-bisfosforanu (RuBisCO), odpowiedzialnego zarówno za przyłączenie do rybulozo-1,5-bisfoforanu (RuBP) cząsteczki CO2, jak i cząsteczki O2 w chloroplastach podczas oświetlania. CO2 i O2 konkurują o miejsce katalityczne Rubisco. W wyniku przyłączenia tlenu do rybulozo-1-5-bisfosforanu powstaje jedna cząsteczka kwasu fosfoglicerynowego (jak w fazie ciemnej fotosyntezy) oraz jedna cząsteczka fosfoglikolanu, pierwszego (dwuwęglowego; C2) produktu fotooddychania. Stąd pochodzi inna nazwa fotooddychania – cykl C2.
SJP.pl
Wikipedia
laserowy zabieg kosmetyczny wygładzający skórę i usuwający skórne przebarwienia
SJP.pl
metoda wykonywania form drukarskich dla druku płaskiego za pomocą fotografii reprodukcyjnej
SJP.pl
dotyczący fotooffsetu
SJP.pl
element baterii słonecznej, w którym energia promieniowania słonecznego zamieniana jest w energię elektryczną
Ogniwo słoneczne, ogniwo fotowoltaiczne, ogniwo fotoelektryczne, fotoogniwo – przyrząd półprzewodnikowy, w którym następuje przemiana (konwersja) energii promieniowania słonecznego (światła) w energię elektryczną w wyniku zjawiska fotowoltaicznego. Poprzez wykorzystanie półprzewodnikowego złącza typu p-n, w którym pod wpływem fotonów o energii większej niż szerokość przerwy energetycznej półprzewodnika, elektrony przemieszczają się do obszaru n, a dziury (zob. nośniki ładunku) do obszaru p. Takie przemieszczenie ładunków elektrycznych powoduje pojawienie się różnicy potencjałów, czyli napięcia elektrycznego.
SJP.pl
Wikipedia
element elektroniczny zmieniający oporność pod wpływem światła
Fotorezystor (ang. Photoresistor), fotoopornik, opornik fotoelektryczny – przyrząd półprzewodnikowy, którego rezystancja ulega zmianie pod wpływem padającego na jego powierzchnię promieniowania elektromagnetycznego na przykład promieniowania widzialnego lub podczerwieni. Rezystancja elementu zależy od natężenia oświetlenia fotorezystora, jego rezystancja w ciemności jest bardzo duża i może osiągnąć wartość rzędu megaomów, przy silnym oświetleniu może zmaleć do kilku omów.
SJP.pl
Wikipedia
powtarzająca się zmienność długości dnia i nocy (długi dzień i krótka noc lub odwrotnie)
SJP.pl
Wikipedia
zjawisko zależności rozwoju zwierząt i roślin od długości okresów światła i ciemności w ciągu doby
SJP.pl
Wikipedia
zestaw zdjęć lotniczych jakiegoś obszaru odpowiednio przetworzonych, ułożonych i naklejonych na planszy; fotomapa
SJP.pl
fotoplastykon; urządzenie do jednoczesnego oglądania wielu zdjęć stereoskopowych; lokal z takimi przyrządami
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. techn. zob. fotoplastykon.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
fotoplastikon; urządzenie do jednoczesnego oglądania wielu zdjęć stereoskopowych; lokal z takimi przyrządami
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. techn. automat do prezentacji pojedynczych fotografii (przeźroczy) stereoskopowych, którego mechanizm przesuwczy co kilka sekund podawał nowe fotografie przed wizjer;
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
poduszka z nadrukowanym zdjęciem
SJP.pl
polimer, którego właściwości są modyfikowane za pomocą światła, materiał stosowany m.in. w fotografii i przemyśle drukarskim
SJP.pl
Fotopolimeryzacja – proces polegający na polimeryzacji monomerów w obecności fotoinicjatora, który pod wypływem światła ultrafioletowego (UV) lub widzialnego (VIS) ulega rozpadowi z wytworzeniem centrów aktywnych (wolnych rodników, jonów), inicjujących reakcję polimeryzacji.
Wikipedia
poszewka z nadrukowanym zdjęciem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. techn. urządzenie przetwarzające sygnał świetlny na elektryczny oraz wzmacniające ten sygnał;
Fotopowielacz – rodzaj lampy próżniowej, detektor światła, stanowi rozwinięcie fotodiody próżniowej o powielacz elektronowy. Podobnie jak fotodioda zawiera fotokatodę i anodę, jednak pomiędzy nimi znajduje się powielacz elektronów zawierający co najmniej jeden stopień wzmacniający w postaci katody wtórnej nazywanej w powielaczach dynodą. Elektron wyemitowany z fotokatody pada najpierw na dynodę, gdzie wybija elektrony wtórne, które są następnie przyciągane przez anodę lub następną dynodę. W typowych lampach jedna dynoda daje trzy lub czterokrotne powielenie, a ilość stopni powielających wynosi od kilku do kilkunastu. Łącznie dając wzmocnienie rzędu 10 milionów razy.
Wiktionary oraz Wikipedia
związany z fotopowielaczem, dotyczący fotopowielacza
SJP.pl
widzenie fotopowe - praca oka przy wystarczającej ilości światła
SJP.pl
prąd elektryczny wywołany zjawiskiem fotoelektrycznym; prąd fotoelektryczny
W telekomunikacji fotoprąd występuje, gdy przepływa przez światłoczułe urządzenia, takie jak fotodiody, w wyniku czego wypromieniowuje moc.
Fotoprąd może wystąpić w wyniku efektów fotoelektrycznego, fotoelektronowego lub być skutkiem efektu fotowoltaicznego.
Fotoprąd może być wzmocniony przez wewnętrzny zysk spowodowany przez interakcje jonów i fotonów pod wpływem stosowanego pola, takiego jak występuje w spadku zbocza fotodiody (APD).
SJP.pl
Wikipedia
prezent z nadrukowanym zdjęciem
SJP.pl
ochrona skóry przed promieniowaniem słonecznym
SJP.pl
zależność przewodnictwa elektrycznego półprzewodnika (lub nieprzewodnika) od pochłanianych przez niego fotonów
SJP.pl
Wikipedia
postrzeganie błysków światła bodźcem innym niż światło
Fotopsja – objaw polegający na postrzeganiu błysków światła powstających w oczach lub w układzie nerwowym oraz na skutek pobudzenia siatkówki lub nerwu wzrokowego bodźcem innym niż światło. Najczęściej wiąże się z tylnym odwarstwieniem ciała szklistego, migreną z aurą, aurą migrenową bez bólów głowy, odwarstwieniem siatkówki, zawałem płata potylicznego i deprywacją sensoryczną (tzw. halucynacje oftalmopatyczne).
SJP.pl
Wikipedia
cyfrowy aparat fotograficzny lub kamera, wyposażone w czujnik ruchu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) urządzenie wyposażone w kamerę i czujnik ruchu, rejestrujące obraz w momencie wykrycia ruchu w pobliżu;
Fotopułapka – urządzenie wyzwalane przez jakąś aktywność w otoczeniu samoczynnie (bez bezpośredniego udziału człowieka) i rejestrujące ją w postaci filmu lub zdjęć. Komercyjne kompaktowe fotopułapki znane są również pod nazwami kamera leśna i (rzadziej) kamera obserwacyjna.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mobilna metoda płacenia rachunków przy pomocy kodu QR; fotowpłata
SJP.pl
urządzenie automatycznie fotografujące pojazdy przekraczające dopuszczalną prędkość
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) urządzenie rejestrujące przekroczenie dopuszczalnej prędkości pojazdów, uwieczniające ten fakt na fotografii;
Fotoradar – urządzenie służące do rejestrowania przekroczenia dopuszczalnej prędkości pojazdów. Jest montowane na statywie i może być zasilane z akumulatora albo umieszczone w obudowie na specjalnym słupie i wówczas zasilane z sieci miejskiej lub akumulatora. Fotoradar fotografuje pojazdy, które przekraczają określoną w danym miejscu prędkość. W zależności od sposobu umieszczenia może mierzyć prędkość pojazdu zbliżającego się lub oddalającego od obiektywu. Wtedy jednak nie może zarejestrować twarzy kierowcy, co może być ważne jeśli pojazd został pożyczony. W starszych urządzeniach zdjęcia są zapisywane na kliszy fotograficznej, w nowszych na elektronicznym nośniku danych lub przesyłane na bieżąco do centrali systemu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szt. sposób malowania obrazów, mających sprawiać wrażenie, że są fotografiami; malarstwo charakteryzujące się fotograficzną dokładnością;
Wiktionary oraz Wikipedia
przyrząd geodezyjny służący do aktualizowania map, przy wykorzystaniu zdjęć lotniczych
SJP.pl
komórka ciała reagująca na światło
Fotoreceptory – receptory (białka lub specyficzne komórki) pochłaniające światło i uruchamiające określoną reakcję fizjologiczną w organizmie. Występują w organizmach roślinnych (fotoreceptory roślin) i zwierzęcych, w tym u człowieka.
Receptory wzrokowe stanowią wyspecjalizowane neurony siatkówki oka:
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
relacja w postaci zdjęć fotograficznych lub filmowy i krótkiego komentarza; relacja fotograficzna
SJP.pl
rodzaj reportażu zawierającego zdjęcia i krótki tekst
Fotoreportaż (foto (fotografia); łac. reportare: odnosić, zawiadamiać; fr. reportage: opowiadać) – „reportaż składający się z szeregu zdjęć fotograficznych lub filmowych i krótkiego tekstu wiążącego”. W tej formie reportażu fotografia przejmuje część roli tekstu informując o bieżących wydarzeniach. Zdjęcia do fotoreportażu są robione „na żywo”, „na gorąco”, tak, że odbiorca ma mieć wrażenie, że autor był dokładnie na miejscu, był uczestnikiem przedstawionych wydarzeń. Należy jednak zaznaczyć subiektywny charakter tego typu publikacji. „Wybrany moment wydarzenia powinien je zreasumować, niemniej może koloryzować reportaż wybierając co, kiedy i gdzie fotografujesz.” Zgodnie z intencją autora materiał ma wywołać u odbiorcy określone reakcje, np. fotografując protest od strony policji pilnującej porządku lub protestujących walczących o swoje racje może zostać pokazany zupełnie różny obraz sytuacji.
SJP.pl
Wikipedia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna wykonujący zdjęcia na zlecenie redakcji lub agencji prasowej
Fotoreporter – fotograf specjalizujący się w robieniu zdjęć bieżących wydarzeń (politycznych, społecznych, kulturalnych, sportowych itd.).
Odbiorcą efektów jego pracy są czasopisma oraz portale internetowe, organizatorzy wydarzeń, a także osoby uwiecznione na zdjęciach. Fotoreporterzy bywają delegowani przez zatrudniające ich redakcje lub agencje fotograficzne. Otrzymują też jednorazowe zlecenia na dokumentację konkretnej imprezy czy wydarzenia od organizatorów lub uczestników. Wielu fotoreporterów działa na własną rękę szukając później zbytu na swoje zdjęcia.
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: fotoreporter
przymiotnik
(1.1) związany z osobą lub pracą fotoreportera
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: fotoreprodukcja
SJP.pl
proces zachodzący w obecności światła, polegający na pobieraniu tlenu i wydzielaniu dwutlenku węgla przez komórki niektórych roślin; fotooddychanie
Fotooddychanie, fotorespiracja – proces biochemiczny zachodzący na świetle w komórkach roślinnych, objawiający się pobieraniem tlenu i wydzielaniem dwutlenku węgla na drodze innej niż oddychanie komórkowe.
Biochemicznie proces fotooddychania związany jest z dwufunkcyjnością enzymu karboksylazy/oksygenazy rybulozo-1-5-bisfosforanu (RuBisCO), odpowiedzialnego zarówno za przyłączenie do rybulozo-1,5-bisfoforanu (RuBP) cząsteczki CO2, jak i cząsteczki O2 w chloroplastach podczas oświetlania. CO2 i O2 konkurują o miejsce katalityczne Rubisco. W wyniku przyłączenia tlenu do rybulozo-1-5-bisfosforanu powstaje jedna cząsteczka kwasu fosfoglicerynowego (jak w fazie ciemnej fotosyntezy) oraz jedna cząsteczka fosfoglikolanu, pierwszego (dwuwęglowego; C2) produktu fotooddychania. Stąd pochodzi inna nazwa fotooddychania – cykl C2.
SJP.pl
Wikipedia
Fotorezystor (ang. Photoresistor), fotoopornik, opornik fotoelektryczny – przyrząd półprzewodnikowy, którego rezystancja ulega zmianie pod wpływem padającego na jego powierzchnię promieniowania elektromagnetycznego na przykład promieniowania widzialnego lub podczerwieni. Rezystancja elementu zależy od natężenia oświetlenia fotorezystora, jego rezystancja w ciemności jest bardzo duża i może osiągnąć wartość rzędu megaomów, przy silnym oświetleniu może zmaleć do kilku omów.
Wikipedia
odpowiednio przygotowane zdjęcie fotograficzne modelu projektowanego obiektu przemysłowego z podaniem wymiarów, zastępujące rysunek w dokumentacji projektowej
SJP.pl
zdjęcie reklamowe, np. kadr z filmu, zdjęcie aktora
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fotografia przedstawiająca aktora lub scenę teatralną albo filmową, wykorzystywana później do celów reklamowych;
Fotos – fotografia, zdjęcie z filmu lub sztuki zwykle przedstawiające aktora lub scenę z filmu. Fotosy mogą być wykonywane na planie zdjęciowym, podczas kręcenia zdjęć, przez fotosistę. Służą do późniejszej reklamy, np. przez produkcję plakatów, ogłoszeń internetowych itp. Fotosy wykorzystywane są też do dokumentacji filmu lub sztuki, późniejszych opracowań i jako pamiątki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
jednostka naświetlenia; naświetlenie równoważne jednemu dżulowi energii świetlnej padającej na 1cm^2 oświetlanej powierzchni
SJP.pl
zwiększanie się wrażliwości skóry na promieniowanie ultrafioletowe, np. jako wynik ubocznego działania leków
SJP.pl
czynnik uczulający skórę na promienie ultrafioletowe
SJP.pl
Fotosfera – widzialna, powierzchniowa warstwa gwiazdy (np. Słońca), emitująca na zewnątrz gwiazdy fale elektromagnetyczne w postaci światła widzialnego. Typ widmowy gwiazdy określony jest przez rozkład energii w widmie ciągłym fotosfery.
Postrzeganie fotosfery jako powierzchni gwiazdy wynika ze zmian optycznej przezroczystości materii dla głębszych warstw gwiazdy. Fotosfera to najbardziej wewnętrzna część atmosfery gwiazdy. Dla atmosfery słonecznej ma grubość kilkuset kilometrów. Jej temperaturę określa się na podstawie maksimum widma, przyrównując je do widma ciała doskonale czarnego. Dla Słońca temperatura ta wynosi ok. 6000 K.
Wikipedia
SJP.pl
1. skład wykonany na materiale światłoczułym;
2. technika wykonywania składu metodą fotoskładową
Fotoskład – sposób i miejsce przygotowania materiałów do druku, chronologicznie umiejscowione pomiędzy tradycyjną zecernią (patrz: zecerstwo) a współczesnym studiem DTP. Dziś jest to tradycyjna, wychodząca z użycia nazwa studia DTP.
Fotoskład był miejscem, gdzie materiały na potrzeby drukarni (tekst i obrazy) były formowane w obrazy kolumn metodą układania zadrukowanych kartek i przeźroczy na stole podświetlanym, gdzie następnie reprodukowano wszystko metodą fotograficzną. Klisze były przekazywane do drukarni w celu kopiowania na docelowe formy drukowe – blachy offsetowe.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: fotoskład
SJP.pl
efekt fotosprężysty - efekt wykorzystywany w pomiarach właściwości światłowodów
SJP.pl
rodzaj komiksu ze zdjęciami zamiast rysunków
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z fotosyntezą, dotyczący fotosyntezy
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
proces zachodzący w zielonych częściach roślin oraz w komórkach niektórych bakterii i sinic, polegający na wytwarzaniu związków organicznych z dwutlenku węgla i wody przy udziale energii świetlnej i chlorofilu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. bot. proces wytwarzania przez rośliny zielone i niektóre bakterie związków organicznych z dwutlenku węgla i wody przy udziale światła;
Fotosynteza (stgr. φῶς – światło, σύνθεσις – łączenie) – proces wytwarzania związków organicznych z materii nieorganicznej zachodzący w komórkach zawierających chlorofil lub bakteriochlorofil, przy udziale światła. Jest to jedna z najważniejszych przemian biochemicznych na Ziemi. Proces ten utrzymuje wysoki poziom tlenu w atmosferze oraz przyczynia się do wzrostu ilości węgla organicznego w puli węgla, zwiększając masę materii organicznej kosztem materii nieorganicznej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
obrabiać zdjęcie lub film w programie graficznym; photoshopować
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) pot. fot. inform. korygować zdjęcie w programie graficznym, żeby wyglądało korzystniej
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pot. fot. inform. korygowanie zdjęcia w programie graficznym tak, żeby wyglądało korzystniej
Wiktionary
reakcja ruchowa całych organizmów (np. niektórych bakterii, glonów) uwarunkowana bodźcem świetlnym, dodatnia w jego kierunku lub ujemna w kierunku przeciwnym
Fototaksja – jedna z taksji, jest to zjawisko reakcji na świetlne bodźce:
Zjawisko fototaksji u roślin następuje w chloroplastach.
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) tapeta na ścianę w formie wielkoformatowej fotografii
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
specjalista w dziedzinie fototechniki
SJP.pl
specjalista w dziedzinie fototechniki
SJP.pl
skatalogowany zbiór fotografii
Fototeka – zbiór fotografii, w szerszym znaczeniu także miejsce jego przechowywania lub placówka pełniąca nad nim pieczę, np.:
SJP.pl
Wikipedia
aparat do przesyłania obrazów metodą fototelegrafii
SJP.pl
przekazywanie na odległość nieruchomych obrazów za pomocą fototelegrafu; telefotografia
Fototelegrafia – rodzaj symilografii, w której stosuje się metody fotograficzne w procesie odbioru i utrwalania wiadomości. Przesyłanie obrazów na odległość za pośrednictwem prądu elektrycznego. Pierwsze doświadczenia z tej dziedziny przeprowadzał na początku XIX wieku H. Davy, któremu udało się odtwarzać proste znaki na płytce pokrytej jodkiem srebra, ulegającym rozkładowi pod wpływem prądu.
SJP.pl
Wikipedia
przyrząd składający się z teodolitu i sprzęgniętej z nim kamery fotograficznej
SJP.pl
leczenie za pomocą promieni słonecznych lub ze sztucznych źródeł światła; światłolecznictwo, światłoterapia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zob. światłolecznictwo.
Fototerapia (światłoterapia), czyli światłolecznictwo, helioterapia – nazwa określająca różne działania mające u podstawy leczenie światłem.
W fototerapii wykorzystuje się naturalne źródła światła (helioterapia) oraz źródła sztuczne (aktynoterapia).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) elektron. element optoelektroniczny złożony z trzech warstw półprzewodnika o kolejno zmieniających się typach przewodnictwa;
Fototranzystor – element optoelektroniczny złożony z trzech warstw półprzewodnika o kolejno zmieniających się typach przewodnictwa (n-p-n lub p-n-p). Łączy on w sobie właściwości fotodiody i wzmacniające działanie tranzystora.
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
ruch części organizmu (zwłaszcza rośliny) w kierunku do źródła światła lub od niego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. zwrócenie się rośliny w kierunku źródła światła lub w przeciwną stronę;
Fototropizm – typ wzrostu (tropizm), w którym kierunek wzrostu wyznaczany jest przez kierunek padającego światła. Fototropizm najczęściej obserwujemy w roślinach, ale może występować także w innych organizmach, takich jak grzyby. Wzrost w kierunku światła to fototropizm dodatni, wzrost w kierunku przeciwnym to fototropizm ujemny. Większość pędów roślin, potrzebujących światła do fotosyntezy, wykazuje fototropizm dodatni. Natomiast korzenie wykazują zazwyczaj fototropizm ujemny, chociaż w ich zachowaniu dominującą rolę odgrywać może geotropizm. Pędy niektórych winorośli wykazują fototropizm ujemny, co pozwala im na wzrost w kierunku ciemnych obiektów i wspieranie się na nich.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
technika druku płaskiego; odbitka wykonana tą techniką; fototypografia, fotodruk, heliografia, światłodruk
SJP.pl
technika druku płaskiego; odbitka wykonana tą techniką; fototypia, fotodruk, heliografia, światłodruk
SJP.pl
związany z fototypem, dotyczący fototypu
SJP.pl
półprzewodnikowy przyrząd fotoelektryczny dwustanowy, przełączany ze stanu załączenia do stanu wyłączenia (i odwrotnie) za pomocą promieniowania elektromagnetycznego
Fototyrystor, LASCR (gr. phōtós – światło + tyrystor, ang. Light Activated Semiconductor Controlled Rectifier) – element optoelektroniczny, rodzaj tyrystora wyzwalanego promieniowaniem elektromagnetycznym.
SJP.pl
Wikipedia
zmieniający energię promieniowania słonecznego na energię elektryczną
przymiotnik relacyjny
(1.1) przym. związany z przetwarzaniem światła słonecznego na energię elektryczną
SJP.pl
Wiktionary
dziedzina nauki i techniki zajmująca się przetwarzaniem światła słonecznego na energię elektryczną
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. elektr. dziedzina nauki i techniki zajmująca się przetwarzaniem światła energii słonecznego na energię elektryczną;
(1.2) pot. ogniwo fotowoltaiczne; urządzenie służące do przetwarzania energii światła słonecznego na energię elektryczną
Fotowoltaika (PV) – dziedzina nauki i techniki zajmująca się przetwarzaniem światła słonecznego na energię elektryczną, czyli inaczej wytwarzanie prądu elektrycznego z promieniowania słonecznego przy wykorzystaniu zjawiska fotowoltaicznego.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mobilna metoda płacenia rachunków przy pomocy kodu QR; fotopłatność
SJP.pl
1. związany ze światłem;
2. strefa fotyczna - górna warstwa wód do głębokości około 1700 m, do której dociera światło słoneczne i mogą się w niej rozwijać organizmy roślinne
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
złudne wrażenia świetlne lub barwne, powstające jako reakcja na podrażnienia receptorów wzrokowych
SJP.pl
[czytaj: fuKO, w odmianie fukolda, fukoldem itp] nazwisko francuskie
SJP.pl
[czytaj: fuKO] nazwisko, m.in. Jean Bernard Léon Foucault (1819-1868) - fizyk francuski
Osoby:
Astronomia:
Technika:
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: fałl] rzadko: faul - naruszenie przepisów gry, np. przez niedozwolony chwyt przeszkadzający przeciwnikowi w grze
SJP.pl
[czytaj: fałl] rzadko: faul - naruszenie przepisów gry, np. przez niedozwolony chwyt przeszkadzający przeciwnikowi w grze
Belgia:
Osoby:
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: fuLE] w jeździectwie: krok koński w galopie
SJP.pl
[czytaj: furjE lub furjer] Jean Baptiste Joseph Fourier (1768-1830), baron, fr. matematyk i egiptolog, jeden z prekursorów fizyki mat.; pierwszy zastosował szeregi trygonometryczne do rozwiązania problemu przewodnictwa cieplnego (transformacja Fouriera)
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: furierowski] oparty o dokonania matematyczne Fouriera, zwłaszcza związany z rozkładem zjawisk okresowych na szereg trygonometryczny; furierowski
SJP.pl
[czytaj: fusek] czeski fousek - rasa psów myśliwskich z grupy wyżłów
SJP.pl
zwolennik fowizmu
SJP.pl
→ fowista
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest fowistyczne; cecha tych, którzy są fowistyczni
Wiktionary
→ fowizm
przymiotnik relacyjny
(1.1) szt. związany z fowizmem, dotyczący fowizmu
przymiotnik jakościowy
(2.1) mający cechy fowizmu
SJP.pl
Wiktionary
kierunek w malarstwie francuskim początku XX wieku
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) szt. kierunek w malarstwie francuskim początku XX wieku o bardzo żywej kolorystyce dzieł;
Fowizm (fr. Les Fauves – dzikie zwierzęta, drapieżniki) – kierunek w malarstwie francuskim początku XX wieku, charakteryzujący się bardzo żywą i oderwaną od rzeczywistości kolorystyką dzieł.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
Wikipedia
Foxconn Group – tajwański międzynarodowy producent podzespołów i komponentów elektronicznych, dostarczający je na zlecenie globalnych wielobranżowych koncernów produkujących m.in. smartfony, komputery, samochody czy konsole do gier. Marka handlowa firmy Hon Hai Precision Industry Co. Ltd., działającej od 1974 roku z siedzibą w Tajpej.
Wikipedia
Wikipedia
[czytaj: fuaJE] sala lub korytarz obok sali teatralnej, koncertowej, konferencyjnej itp.
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) książk. teatr. sala lub hol obok sali teatralnej, koncertowej, konferencyjnej itp., gdzie przebywa publiczność lub uczestnicy konferencji w czasie przerw, antraktów;
Foyer (wym. fuaje) – duże i rozległe pomieszczenie (lub zespół pomieszczeń) w budynku teatru, opery, filharmonii, hali widowiskowej, kina itp., przylegające do widowni sali widowiskowej lub koncertowej, przeznaczone dla widzów do odpoczynku oraz spotkań towarzyskich, wykorzystywane przed rozpoczęciem spektaklu oraz w trakcie jego antraktów (przerw), ale bywa również miejscem uroczystości po zakończeniu spektaklu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: Fundusz Obsługi Zadłużenia Zagranicznego, państwowy fundusz celowy, powołany w Polsce na mocy ustawy z 15 lutego 1989 roku
SJP.pl
czasownik
(1.1) stpol. oczerniać, oskarżać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) stpol. skarga sądowa
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl