Cy-Jang

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cyathium

[czytaj: kjatjum] kwiatostan z bezokwiatowych kwiatów męskich i żeńskich; cjatjum


Źródła:

SJP.pl

Cyba

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cybancik

zdrobnienie od: cybant


Źródła:

SJP.pl

Cybant

śruba w kształcie litery U zakończona z obu stron gwintem


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środ. zacisk na rury do regulacji przepływu;


Cybant (z niem. Ziehband) – obejma zaciskowa na rurę, służąca np. do mocowania elementów na masztach i rurach, także jako zacisk ograniczający przepływ płynu przez przewód.

Podstawowe dane techniczne:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cybaty

mający długie nogi


Źródła:

SJP.pl

Cybeb

gatunek rodzynka o wydłużonym kształcie; cybeba


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. ciemnobrązowy, wydłużony rodzynek, mający nasiona


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cybeba

gatunek rodzynka o wydłużonym kształcie; cybeba


Źródła:

SJP.pl

Cyber-

przedrostek

 (1.1) nauk. pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy ze sterowaniem, kontrolą

 (1.2) publ., wojsk. pierwszy człon wyrazów złożonych mających związek znaczeniowy z „cyberprzestrzenią” (Internetem)


Źródła:

Wiktionary

Cyberagresja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zachowanie, którego celem jest wyładowanie gniewu, wyrządzenie szkody w Internecie


Źródła:

Wiktionary

Cyberaktywista

osoba angażująca się w działalność społeczno-polityczną przez internet


Źródła:

SJP.pl

Cyberaktywizm

działalność społeczno-polityczna przez internet


Źródła:

SJP.pl

Cyberataczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od cyberatak


Źródła:

Wiktionary

Cyberatak

ofensywne działanie w internecie, którego celem mogą być systemy informatyczne, sieci komputerowe lub urządzenia osobiste


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) krym. atak dokonywany za pośrednictwem internetu


Cyberatak – złośliwy incydent związany z ICT wywołany przez próbę zniszczenia, ujawnienia, zmiany, dezaktywacji, kradzieży lub uzyskania nieuprawnionego dostępu do składnika aktywów (jak np. systemów komputerowych, sieci, programów) lub jego nieuprawnionego wykorzystania przez jakiegokolwiek agresora.

Jego celem jest przejęcie kontroli nad stronami internetowymi, zawartością skrzynek pocztowych lub baz danych jakiejś instytucji, grupy itp.; często stanowi akt cyberterroryzmu.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyberatleta

osoba rywalizująca w sporcie elektronicznym (e-sporcie); e-sportowiec


Źródła:

SJP.pl

Cyberbezpieczeństwo

Cyberbezpieczeństwo (ang. cybersecurity) – odporność systemów informacyjnych na działania naruszające poufność, integralność, dostępność i autentyczność przetwarzanych danych lub związanych z nimi usług oferowanych przez te systemy. Stanowi również zespół zagadnień związanych z zapewnianiem ochrony w obszarze cyberprzestrzeni. Z pojęciem cyberbezpieczeństwa związana jest między innymi ochrona przestrzeni przetwarzania informacji oraz zachodzących interakcji w sieciach teleinformatycznych.


Źródła:

Wikipedia

Cyberbullying

[czytaj: cyberbuling] znęcanie się nad kimś w internecie; cyberprzemoc, cybermobbing


Źródła:

SJP.pl

Cyberbumelanctwo

wykorzystywanie służbowego komputera do celów prywatnych w godzinach pracy; cyberlenistwo, cyberpróżniactwo, cyberslacking


Źródła:

SJP.pl

Cybercafé

[czytaj: cyberkaFE] kawiarnia, w której goście mają do dyspozycji komputery lub terminale podłączone do internetu i mogą korzystać z sieci; kafejka internetowa, kawiarenka internetowa


Źródła:

SJP.pl

Cybercenzura

cenzura w internecie


Źródła:

SJP.pl

Cyberchondria

przesadne zamartwianie się o własne zdrowie wywołane znalezionymi w internecie informacjami


Cyberchondria – nieuzasadnione, wzmożone martwienie się normalnymi objawami spowodowane przeglądaniem wyników wyszukiwania lub piśmiennictwa w Internecie. Termin cyberchondria jest neologizmem pochodzącym od terminów cyber- i hipochondria. Może ona być traktowana jako zaburzenie neurotyczne lub odmiana hipochondrii.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyberchondryk

osoba przesadnie zamartwiająca się o własne zdrowie za sprawą znalezionych w internecie informacji


Źródła:

SJP.pl

Cyberdemencja

obniżenie sprawności umysłowej wskutek nadmiernego korzystania z mediów cyfrowych; demencja cyfrowa


Źródła:

SJP.pl

Cyberdżihad

działania przeciwko niewierzącym i wyznawcom innych religii, prowadzone w internecie przez islamskich fundamentalistów


Źródła:

SJP.pl

Cyberdżihadysta

islamski fundamentalista działający w internecie przeciwko niewierzącym i wyznawcom innych religii


Źródła:

SJP.pl

Cyberfeministyczny

cyberfeminizm


Patrz:cyberfeminizm

Źródła:

SJP.pl

Cyberfeminizm

Cyberfeminizm – zróżnicowany awangardowy ruch polityczny i artystyczny, inspirowany badaniami nad problematyką tożsamości, techniki i ciała, a zwłaszcza złożonej relacji między kobietami i maszynami. Brak ścisłej definicji terminu wiąże się z faktem, że pierwsze cyberfeministki celowo unikały sztywnej kategoryzacji.


Źródła:

Wikipedia

Cyberfobia

chorobliwy lęk przed komputerami lub pracowaniem na nich


Źródła:

SJP.pl

Cybergang

grupa cyberprzestępców; cybermafia


Źródła:

SJP.pl

Cybergracz

gracz komputerowy


Źródła:

SJP.pl

Cyberholiczka

kobieta poświęcająca zbyt dużo czasu na korzystanie z internetu; internetoholiczka, netoholiczka, siecioholiczka


Źródła:

SJP.pl

Cyberholik

osoba poświęcająca zbyt dużo czasu na korzystanie z internetu; internetoholik, netoholik, siecioholik


Źródła:

SJP.pl

Cyberholizm

uzależnienie od internetu; netoholizm, siecioholizm, internetoholizm, dataholizm


Źródła:

SJP.pl

Cyberincydent

przestępstwo z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej; cyberprzestępstwo


Źródła:

SJP.pl

Cyberkalifat

grupa hakerów działająca w imieniu Państwa Islamskiego, salafickiej organizacji terrorystycznej


Źródła:

SJP.pl

Cyberkultura

kultura związana ze światem komputerów, Internetu itp.


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) neol. kultura wieku informacji, ogół działań związanych ze światem komputerów, Internetu, multimediów itp.;


Cyberkultura – kultura wieku informacji, ogół działań o charakterze twórczym związanych ze światem komputerów, Internetu, multimediów itp.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyberlenistwo

wykorzystywanie służbowego komputera do celów prywatnych w godzinach pracy; cyberbumelanctwo, cyberpróżniactwo, cyberslacking


Źródła:

SJP.pl

Cybermafia

grupa cyberprzestępców; cybergang


Źródła:

SJP.pl

Cybermałż

rzadko: małż używany do monitoringu czystości wody


Źródła:

SJP.pl

Cybermobbing

[czytaj: cybermobing] znęcanie się nad kimś w internecie; cyberprzemoc, cyberbullying


Cyberprzemoc (cybermobbing, cyberbullying, agresja elektroniczna, elektroniczna przemoc rówieśnicza) – stosowanie przemocy poprzez: prześladowanie, zastraszanie, nękanie, wyśmiewanie innych osób z wykorzystaniem Internetu i narzędzi typu elektronicznego takich jak: SMS, e-mail, witryny internetowe, fora dyskusyjne w internecie, portale społecznościowe i inne. Osobę dopuszczającą się takich czynów określa się stalkerem.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cybern.

skrót od: cybernetyka, cybernetyczny (czytany jako cały, odmienny wyraz)


Źródła:

SJP.pl

Cybernauta

rzadko: osoba korzystająca z Internetu, surfująca po Internecie; internauta


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) futurystyczny podróżnik po cyberprzestrzeni


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cybernautka

cybernauta


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) futurystyczna podróżniczka po cyberprzestrzeni


Patrz:cybernauta

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cybernękanie

uporczywe nękanie przy pomocy środków komunikacji elektronicznej; cyberstalking


Źródła:

SJP.pl

Cybernetyczka

cybernetyk


Patrz:cybernetyk

Źródła:

SJP.pl

Cybernetyczny

cybernetyka


przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do cybernetyki, związany z cybernetyką

 (1.2) mający związek z informatyką, zwłaszcza z Internetem


Patrz:cybernetyka

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cybernetyk

uczony zajmujący się cybernetyką, procesami sterowania oraz związanymi z tym procesami przekazywania i przetwarzania informacji


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w dziedzinie cybernetyki


Cybernetyka (gr. κυβερνήτης kybernetes ‘sternik; zarządca’ od κυβερνᾶν kybernán, ‘sterować, kontrolować’) – transdyscyplinarne podejście do systemów sterowania oraz związanego z tym przekazywania informacji (komunikacja) w człowieku i maszynie. Za twórcę cybernetyki uważa się amerykańskiego matematyka pochodzenia żydowskiego Norberta Wienera.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cybernetyka

nauka o procesach sterowania oraz przekazywania i przekształcania informacji w systemach takich jak maszyna, organizm żywy, społeczeństwo


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. nauka o procesach sterowania oraz przekazywania i przekształcania informacji w systemach;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: cybernetyk


Cybernetyka (gr. κυβερνήτης kybernetes ‘sternik; zarządca’ od κυβερνᾶν kybernán, ‘sterować, kontrolować’) – transdyscyplinarne podejście do systemów sterowania oraz związanego z tym przekazywania informacji (komunikacja) w człowieku i maszynie. Za twórcę cybernetyki uważa się amerykańskiego matematyka pochodzenia żydowskiego Norberta Wienera.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cybernetyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cybernetyzować.


Źródła:

Wiktionary

Cyberniania

oprogramowanie do kontroli rodzicielskiej


Źródła:

SJP.pl

Cyberoko

środowiskowo: system informatyczny umożliwiający m.in. śledzenie miejsca na ekranie monitora, na które patrzy użytkownik


Źródła:

SJP.pl

Cyberpoezja

sztuka łącząca literaturę z wykorzystaniem internetu i animacji; poezja cyfrowa


Źródła:

SJP.pl

Cyberpolicja

wyspecjalizowana jednostka policji zajmująca się przestępczością w Internecie


Źródła:

SJP.pl

Cyberponiedziałek

poniedziałek następujący po Święcie Dziękczynienia, w którym pojawiają się internetowe promocje i wyprzedaże


Cyberponiedziałek, cybernetyczny poniedziałek, cyfrowy poniedziałek – pierwszy poniedziałek po amerykańskim Święcie Dziękczynienia, który słynie z licznych wyprzedaży i promocji oferowanych przez sklepy internetowe.

Koncepcja ta narodziła się w Stanach Zjednoczonych, a określenia Cyber Monday po raz pierwszy użyto w roku 2005. W kolejnych latach zwiększoną sprzedaż w sklepach internetowych zaobserwowano także w krajach Ameryki Południowej, Europy Zachodniej oraz w Japonii. Tego dnia w 2006 Amerykanie wydali 610 milionów dolarów, w 2010 było to 1,4 miliarda, a w roku 2013 już ponad 2 miliardy dolarów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyberporn

treści erotyczne i pornograficzne rozpowszechniane w Internecie


Źródła:

SJP.pl

Cyberpróżniactwo

wykorzystywanie służbowego komputera do celów prywatnych w godzinach pracy; cyberlenistwo, cyberbumelanctwo, cyberslacking


Źródła:

SJP.pl

Cyberprzemoc

przemoc z użyciem internetu i narzędzi elektronicznych; agresja elektroniczna, cyberbullying, cybermobbing


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. inform. prześladowanie, obrażanie, nękanie, wyśmiewanie kogoś z wykorzystaniem Internetu lub telefonu komórkowego;


Cyberprzemoc (cybermobbing, cyberbullying, agresja elektroniczna, elektroniczna przemoc rówieśnicza) – stosowanie przemocy poprzez: prześladowanie, zastraszanie, nękanie, wyśmiewanie innych osób z wykorzystaniem Internetu i narzędzi typu elektronicznego takich jak: SMS, e-mail, witryny internetowe, fora dyskusyjne w internecie, portale społecznościowe i inne. Osobę dopuszczającą się takich czynów określa się stalkerem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyberprzestępca

osoba dokonująca przestępstw z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) inform. krym. przestępca łamiący prawo w Internecie


Cyberbully – telewizyjny film USA, którego premiera odbyła się 17 lipca 2011 roku.

Film opowiada historię 17-letniej Taylor Hillridge (Emily Osment), która dostaje od mamy (Kelly Rowan) w prezencie urodzinowym swój wymarzony komputer. Nastolatka jest podekscytowana niezależnością jaka płynie z posiadania Internetu. Jednak już wkrótce staje się ofiarą cyberprzemocy na jednym z portali społecznościowych. Zaczyna bać się kontaktów ze swoimi szkolnymi znajomymi. Nie potrafiąc się z tym uporać postanawia odebrać sobie życie w związku z czym trafia do szpitala. Jak się później okazuje nie tylko ona boryka się z problemem przemocy w sieci. Gdy matka Taylor dowiaduje się o całym incydencie postanawia stworzyć w szkole system, który ma na celu ochronę młodych osób przed podobnymi doświadczeniami


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyberprzestępczość

popełnianie przestępstw z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) krym. popełnianie przestępstw przy użyciu systemów komputerowych

 (1.2) krym. ogół popełnionych przestępstw przy użyciu systemów komputerowych


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyberprzestępczy

dotyczący przestępstw z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej


Źródła:

SJP.pl

Cyberprzestępstwo

przestępstwo z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej; cyberincydent


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przestępstwo dokonane z wykorzystaniem internetu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyberprzestrzeń

1. wirtualna przestrzeń, w której komunikują się komputery i inne urządzenia cyfrowe, np. telefony komórkowe; cyberspace;
2. potocznie: internet


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. rzekoma przestrzeń, w której komunikują się komputery


Cyberprzestrzeń (również wirtualny świat, ang. cyberspace, hybryda będąca skrótem od cybernetics space „przestrzeń cybernetyczna”) – iluzja świata rzeczywistego stworzona za pomocą metod teleinformatycznych. Ułatwia wymianę, gromadzenie i udostępnianie informacji za pośrednictwem komputerów oraz komunikację między człowiekiem i komputerem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyberpsychologia

nauka o ludzkim umyśle i zachowaniu w kontekście interakcji człowieka z technologią


Cyberpsychologiadział psychologii obejmujący wszystkie zagadnienia psychologiczne związane lub będące pod wpływem pojawiającej się technologii. Cyberpsychologia to nauka o ludzkim umyśle i zachowaniu w kontekście interakcji człowieka z technologią. Główny nurt badań z tego zakresu koncentruje się na wpływie Internetu i cyberprzestrzeni na psychikę jednostek i grup. Najpopularniejsze tematy dotyczą: zarządzania tożsamością online, typów osobowości w cyberprzestrzeni, reakcja przeniesieniowa w stosunku do komputerów, uzależnienie od komputera i Internetu, zachowania regresywnego w cyberprzestrzeni, zmian płci w sieci itd.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyberpunk

[czytaj: cyberpank] odmiana fantastyki naukowej, skupiająca się na życiu ludzi w otoczeniu zaawansowanej technologii komputerowej i informacyjnej


Cyberpunk – odmiana fantastyki naukowej, skupiająca się na negatywnych konsekwencjach funkcjonowania ludzi w otoczeniu zaawansowanej technologii komputerowej i informacyjnej.

Słowo „cyberpunk” pojawiło się jako tytuł opowiadania Bruce’a Bethke wydanego w 1983 roku w ramach antologii „Amazing Stories”, jednak jako nazwy na określenie nowego nurtu literackiego po raz pierwszy użył go pisarz i wydawca fantastyki Gardner Dozois.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyberpunkowość

cyberpunkowy


Patrz:cyberpunkowy

Źródła:

SJP.pl

Cyberpunkowy

przymiotnik od: cyberpunk


przymiotnik

 (1.1) dotyczący cyberpunka


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyberrandka

randka za pośrednictwem internetu


Źródła:

SJP.pl

Cyberreklama

reklama w przestrzeni wirtualnej, zwłaszcza w Internecie


Źródła:

SJP.pl

Cybersamobójstwo

samobójstwo transmitowane przez internet


Źródła:

SJP.pl

Cyberseks

wirtualna relacja seksualna oparta na wysyłaniu do siebie pobudzających seksualnie komunikatów; cybersex


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wirtualny stosunek seksualny odbywany za pośrednictwem komputera połączonego z Internetem, podczas którego strony wysyłają do siebie pobudzające seksualnie komunikaty, często jednocześnie masturbując się;


Cyberseks lub seks komputerowy (ang. cybersex, potocznie cybering) – wirtualny stosunek seksualny, w trakcie którego dwie lub więcej osób łączą się zdalnie poprzez sieć komputerową i wysyłają do siebie pobudzające seksualnie komunikaty. Może, ale nie musi, się to wiązać z masturbacją.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cybersex

wirtualna relacja seksualna oparta na wysyłaniu do siebie pobudzających seksualnie komunikatów; cyberseks


Źródła:

SJP.pl

Cybersklep

sklep internetowy, w którym transakcje dokonywane są zdalnie, a towar dostarczany jest przez kuriera


Źródła:

SJP.pl

Cyberslacking

wykorzystywanie służbowego komputera do celów prywatnych w godzinach pracy; cyberlenistwo, cyberpróżniactwo, cyberbumelanctwo


Źródła:

SJP.pl

Cyberspace

[czytaj: sajberspejs]
1. wirtualna przestrzeń, w której komunikują się komputery i inne urządzenia cyfrowe, np. telefony komórkowe; cyberprzestrzeń;
2. potocznie: internet


Cyberprzestrzeń (również wirtualny świat, ang. cyberspace, hybryda będąca skrótem od cybernetics space „przestrzeń cybernetyczna”) – iluzja świata rzeczywistego stworzona za pomocą metod teleinformatycznych. Ułatwia wymianę, gromadzenie i udostępnianie informacji za pośrednictwem komputerów oraz komunikację między człowiekiem i komputerem.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cybersport

rywalizacja sportowa w grach komputerowych; e-sport, sport elektroniczny


ESL (poprzednio jako Electronic Sports League) – międzynarodowa liga gier komputerowych, która powstała w 2000 roku w Niemczech. Rozgrywki ligi ESL organizowane są obecnie w blisko 30 krajach świata – poza Europą także w Chinach, Rosji, Brazylii, Korei Południowej i Stanach Zjednoczonych. Portal internetowy organizacji skupia blisko milion zarejestrowanych użytkowników, którzy każdego dnia rozgrywają pomiędzy sobą prawie 6000 meczów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyberspołeczeństwo

społeczeństwo korzystające z internetu


Źródła:

SJP.pl

Cyberstalker

[czytaj: cyberstalker lub cyberstoker] osoba uporczywie nękająca inną osobę przy pomocy środków komunikacji elektronicznej


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) inform. krym. osoba prześladująca swoją ofiarę poprzez śledzenie jej i utrudnianie życia używając środków komunikacji elektronicznej


Cyberstalking – neologizm określający zjawisko używania Internetu i innych mediów elektronicznych do nękania.

Zjawisko to jest definiowane jako cyberprzemoc popełniana przez stalkera. Sprawca jako narzędzia używa technologii informacyjnej, w szczególności Internetu, by dręczyć pojedynczą osobę, grupę osób lub całą organizację.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyberstalking

[czytaj: cyberstalking lub cyberstoking] uporczywe nękanie przy pomocy środków komunikacji elektronicznej; cybernękanie


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) inform. krym. prześladowanie osób poprzez śledzenie i utrudnianie życia przy użyciu środków komunikacji elektronicznej


Cyberstalking – neologizm określający zjawisko używania Internetu i innych mediów elektronicznych do nękania.

Zjawisko to jest definiowane jako cyberprzemoc popełniana przez stalkera. Sprawca jako narzędzia używa technologii informacyjnej, w szczególności Internetu, by dręczyć pojedynczą osobę, grupę osób lub całą organizację.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyberświat

ogół zagadnień związanych z funkcjonowaniem człowieka w Internecie i mediach cyfrowych


Źródła:

SJP.pl

Cybertariat

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) socjol. klasa społeczna wykonująca niskopłatną, niewymagającą kwalifikacji pracę związaną z przestrzenią wirtualną


Źródła:

Wiktionary

Cyberteolog

osoba szerząca wiarę chrześcijańską za pośrednictwem internetu


Źródła:

SJP.pl

Cyberteologia

szerzenie wiary chrześcijańskiej lub rozważania na temat chrześcijaństwa za pośrednictwem internetu


Źródła:

SJP.pl

Cyberterrorysta

osoba dokonująca aktu przemocy przy zastosowaniu środków komunikacji elektronicznej; e-terrorysta


Źródła:

SJP.pl

Cyberterrorystyczny

związany z aktami przemocy przy zastosowaniu środków komunikacji elektronicznej


Źródła:

SJP.pl

Cyberterroryzm

akt przemocy przy zastosowaniu środków komunikacji elektronicznej, którego celem jest zniszczenie infrastruktury informacyjnej atakowanego kraju; e-terroryzm


Cyberterroryzm – neologizm opisujący dokonywanie aktów terroru przy pomocy zdobyczy technologii informacyjnej. Ma na celu wyrządzenie szkody z pobudek politycznych lub ideologicznych, zwłaszcza w odniesieniu do infrastruktury o istotnym znaczeniu dla gospodarki lub obronności atakowanego kraju. Polega na celowym zakłóceniu interaktywnego, zorganizowanego obiegu informacji w cyberprzestrzeni. Do tego typu działań można też zaliczyć działania hakerskie i inne działania z wykorzystaniem cyberprzestrzeni mające na celu wywołanie strachu, demonstrację władzy czy szantaż społeczeństwa, organizacji lub rządów. Zdaniem amerykańskich agencji rządowych takich jak FBI czy CIA tego typu działania przestępcze są dziełem m.in. grup terrorystycznych, które dążą do wykrycia potencjalnych luk w systemach bezpieczeństwa.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyberwojna

wojna przy użyciu środków komunikacji elektronicznej


Wojna cybernetyczna, cyberwojna (ang. cyberwarfare) – wykorzystanie komputerów, internetu i innych środków przechowywania lub rozprzestrzeniania informacji w celu przeprowadzania ataków na systemy informatyczne przeciwnika.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyberwydział

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wydział zajmujący się cyberprzestępczością


Źródła:

Wiktionary

Cyberzagrożenie

[czytaj: cyber-zagrożenie] zagrożenie mające związek z korzystaniem ze środków komunikacji elektronicznej, głównie internetu


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zagrożenie mające związek z systemami komputerowymi, zwłaszcza korzystaniem z internetu


Cyberzagrożenie – wszelkie potencjalne okoliczności, zdarzenie lub działanie, które mogą wyrządzić szkodę, spowodować zakłócenia lub w inny sposób niekorzystnie wpłynąć w przypadku sieci i systemów informatycznych, użytkowników takich systemów oraz innych osób.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyberzwierzątko

rodzaj zabawki, robot o złożonych funkcjach przypominający domowe zwierzę lub wirtualna istota o zachowaniach symulujących zwierzęce


Źródła:

SJP.pl

Cyberzłodziej

[czytaj: cyber-złodziej] osoba kradnąca pieniądze lub informacje za pomocą środków komunikacji elektronicznej, zwłaszcza internetu


Źródła:

SJP.pl

Cybet

żółtobrązowa substancja pochodzenia zwierzęcego, będąca wydzieliną gruczołów cybety (cywety) - drapieżnika z rodziny łasz, stosowana w przemyśle perfumeryjnym w postaci nalewki alkoholowej utrwalającej zapach


Cywet (Cybet) (Viverra Civetta Extract) – ekstrakt z wysuszonych gruczołów okołoodbytniczych, wydzielających feromony, pochodzących od kilku ssaków z podrodziny wiwerowatych, nazywanych cywetami lub cybetami (np. cyweta afrykańska, Viverra civetta, Viverra zibetha). Zwierzęta zamieszkują obszar Abisynii, Gwinei, Senegalu i Indii. Istnieje możliwość operacyjnego usunięcia tego gruczołu, co uchroniłoby zwierzę przed śmiercią, jednak wysoka cena tego produktu sprawia, że zwierzęta są specjalnie do tego celu hodowane i zabijane. Istnieje jeszcze druga metoda otrzymywania cywetu, ale jest ona niezwykle okrutna i bolesna dla cywet. Zwierzęta hoduje się w bardzo ciasnych klatkach i, aby zwiększyć ilość wydzieliny gruczołowej, nieustannie się je drażni. Cywet wydzielają samce i samice. W ciągu roku można od jednego osobnika uzyskać około 250 g cywetu. Jest to substancja o żółtej barwie i o konsystencji masła. Zwykle otrzymuje się tinkturę przez kilkumiesięczną macerację rozdrobnionego wysuszonego gruczołu zimnym alkoholem etylowym lub na gorąco. Konkret i absolut wytwarza się przez ekstrakcję eterem naftowym i etanolem. Mimo okrutnych metod pozyskiwania tej substancji zapachowej obecnie w niektórych krajach Azji i Afryki nadal jest ona sprzedawana, a powodem ciągłego zainteresowania tym produktem jest brak możliwości zastąpienia go substancjami pochodzenia roślinnego czy syntetycznego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cybeta

ssak zaliczany do rodziny łasz z rzędu drapieżnych, zwierzę wielkości lisa mające szare futro w brązowe cętki; cyweta


Źródła:

SJP.pl

Cybetowy

cybet; cywetowy


Źródła:

SJP.pl

Cybety

futro ze skór cybet; cywety


Źródła:

SJP.pl

Cybinczanin

mieszkaniec Cybinki (miasta w Polsce); cybinianin


Źródła:

SJP.pl

Cybinczanka

mieszkanka Cybinki (miasta w Polsce); cybinianka


Źródła:

SJP.pl

Cybinecki

przymiotnik od: Cybinka


Źródła:

SJP.pl

Cybinianin

mieszkaniec Cybinki (miasta w Polsce); cybinczanin


Źródła:

SJP.pl

Cybinianka

mieszkanka Cybinki (miasta w Polsce); cybinczanka


Źródła:

SJP.pl

Cybinka

miasto w Polsce


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;


Cybinka (niem. Ziebingen, dolnołuż. Zebinki) – miasto w Polsce w województwie lubuskim, w powiecie słubickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Cybinka. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa zielonogórskiego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cybis

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cyborg

1. sztuczny człowiek, futurologiczna forma człowieka, w którego ciele funkcje organiczne są pełnione przez systemy i układy cybernetyczne;
2. potocznie: osoba niepokonana, odporna na ciosy


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

 (1.1) organizm, którego procesy życiowe są realizowane lub wspomagane przez urządzenia techniczne;


Cyborg (od ang. cybernetic organism – organizm cybernetyczny) – organizm, którego procesy życiowe realizowane są lub wspomagane przez urządzenia techniczne.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyborgiczny

cyborg


Patrz:cyborg

Źródła:

SJP.pl

Cyborgizacja

zastępowanie narządów człowieka albo zwierzęcia sterowanymi elektronicznie urządzeniami mechanicznymi


Źródła:

SJP.pl

Cyborium

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kośc. puszka, naczynie do przechowywania hostii oraz komunikantów;

 (1.2) hist. niewielkie naczynie;

 (1.3) archit. obudowa ołtarza w kształcie baldachimu opartego na czterech kolumnach;



Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cybuch

rurka fajki, przez którą przechodzi dym


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) część fajki, rurka łącząca główkę z ustnikiem, służąca do ciągnięcia dymu

 (1.2) daw. gwara. więz. noga


Cybuch (z tureckiego czubuk) – podłużna, rurkowata część fajki łącząca główkę z ustnikiem.

W zależności od typu fajki cybuch może być łączony z główką, lub stanowić z nią monolit (np. w klasycznych fajkach wrzoścowych).Ustnik może być przymocowany do cybucha (na sztywno lub elastycznie) lub stanowić jego specjalnie ukształtowane zakończenie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cybula

nazwisko



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cybulak

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cybulin

2 miejscowości w Polsce:


Źródła:

Wikipedia

Cybulino

2 miejscowości w Polsce:


Źródła:

Wikipedia

Cybulski

nazwisko



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cybuszek

część fajki (cybuch)


Źródła:

SJP.pl

Cyc

potocznie: pierś kobiety, sutek; cycek


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) grub. pierś kobieca, rzadziej zwierzęca

 (1.2) daw. włók. rodzaj wzorzystej tkaniny bawełnianej, odmiana perkalu

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) reg. człowiek wyzyskujący innych, skąpiec, pieczeniarz


Cyc (wymowa ˈsaɪk) – projekt z dziedziny sztucznej inteligencji (AI), mający na celu stworzenie kompletnej bazy wiedzy, tak zwanego zdrowego rozsądku. Ma to stanowić podstawę, która umożliwi programom AI, przeprowadzanie rozumowania podobnego do ludzkiego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cycasty

cycaty; potoczne:
1. o zwierzęciu (np. o krowie) - mający pokaźne wymiona;
2. o człowieku - mogący poszczycić się pokaźnym biustem


Źródła:

SJP.pl

Cycatka

potocznie: kobieta z dużym biustem


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wulg. kobieta mająca duży biust


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cycaty

cycasty; potoczne:
1. o zwierzęciu (np. o krowie) - mający pokaźne wymiona;
2. o człowieku - mogący poszczycić się pokaźnym biustem


przymiotnik

 (1.1) o człowieku: taki, który ma wydatny biust

 (1.2) o zwierzęciu: taki, który ma wydatne wymiona


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cycek

1. potocznie: pierś kobiety, sutek; cyc;
2. sutek samicy zwierzęcia


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) posp. kobieca pierś

 (1.2) posp. sutek zwierzęcia

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) gwara. przestępcza młodociany przestępca


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cycero

cicero;
1. stopień pisma o wielkości 12 punktów typograficznych;
2. jednostka długości w układzie wielkości drukarskich wynosząca 12 punktów typograficznych


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) typogr. druk. w systemie miar typograficznych Didota stopień czcionki odpowiadający dwunastu punktom (4,5108 mm)

 (1.2) druk. poligr. miara długości stosowana w poligrafii i drukarstwie, równa jednej czwartej kwadratu;


Cycero – jednostka długości używana w poligrafii. 1 cycero = 12 punktów typograficznych = 1/4 kwadratu = 4,511278... mm

1 cycero = 12/2660 m ≈ 4,51 mm

Uwaga: powyższe przeliczenie dotyczy systemu Didota, tradycyjnie w Polsce stosowanego systemu oznaczania wielkości punktu typograficznego. Systemy Pica i PostScript przyjmują inne przeliczenia punktu typograficznego (i cycero) na milimetry (zob. art. punkt typograficzny).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyceron

Marcus Tullius Cicero , rzymski mówca, teoretyk mowy, filozof i pisarz; Cicero, Cycero


Marek Tulliusz Cyceron (łac. Marcus Tullius Cicero), inaczej Marek Tulliusz Cycero (ur. 3 stycznia 106 p.n.e., zm. 7 grudnia 43 p.n.e.) – pisarz, polityk, dowódca wojskowy, filozof, mówca sądowy i kapłan rzymski. Jako polityk i wódz stojący na czele stronnictwa broniącego republiki rzymskiej przeciw Cezarowi, Antoniuszowi i Oktawianowi, poniósł klęskę. Jako mówca i pisarz, podziwiany nawet przez wrogów, już za życia odniósł wielki sukces. Współcześnie uważany za jedną z najważniejszych postaci w dziejach światowej literatury. Podkreślał, że większa jest trwałość dowcipu niż siły, więc chętnie oddałby dwa militarne triumfy za dobrze ułożoną mowę. Zajmując się literackimi i filozoficznymi studiami, miał poczucie, że tworzy dzieła daleko ważniejsze, niż gdy siedział w krześle kurulnym.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyceronianizm

odmiana stylu retorycznego, wzorowana na dziełach Cycerona (I w. p.n.e.) uważanych, zwłaszcza w epoce renesansu, za najdoskonalsze urzeczywistnienie ideału klasycznego oratorstwa


Cyceronianizm (ang. ciceronianism, fr. cicéronianisme, niem. Ciceronianismus) – odmiana stylu retorycznego wzorowana na dziełach Cycerona uważanych, zwłaszcza w okresie renesansu, za najdoskonalsze urzeczywistnienie klasycznego stylu oratorskiego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyceroniański

właściwy Cyceronowi, taki jak u Cycerona; cyceronowski; cyceroński


Źródła:

SJP.pl

Cyceronowski

właściwy Cyceronowi, taki jak u Cycerona; cyceroniański; cyceroński


Źródła:

SJP.pl

Cyceroński

właściwy Cyceronowi, taki jak u Cycerona; cyceroniański; cyceronowski


przymiotnik

 (1.1) związany z rzymskim mówcą i politykiem Cyceronem; taki jak w jego dziełach


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cycerowy

przymiotnik

 (1.1) druk. poligr. związany z cycerem (stopniem wielkości pisma)


Źródła:

Wiktionary

Cyces

ozdobny frędzel na tałesie


Cicit lub cyces (hebr.: צִיצִית) – element rytualnego stroju żydowskiego.

  1. Frędzle, przywiązane do czterech rogów talitu (tałesu), zakładanego przez żydów na głowę i ramiona w czasie modlitwy
  2. Rodzaj koszuli (prostokątna chusta z otworem na głowę) z frędzlami (cicit) noszonej przez religijnych żydów na co dzień, zwanej też talit katan/tałes kutn.

Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cychalter

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. biustonosz


Źródła:

Wiktionary

Cycka

cycek (częściej);
1.
a) pierś kobiety;
b) kobiecy sutek;
2. sutek zwierzęcia


Źródła:

SJP.pl

Cyckać

gwarowo:
1. ssać, siorbać;
2. lizać;
3. cyckać się - pieścić się


czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) gwara. ssać, siorbać


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyckanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cyckać.


Źródła:

Wiktionary

Cyckoman

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wulg. mężczyzna który najbardziej fascynuje się kobiecymi piersiami


Źródła:

Wiktionary

Cyckonosz

potocznie o biustonoszu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. grub. biustonosz


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyclocross

[czytaj: cyklokros] rodzaj kolarstwa uprawianego na trudnych trasach terenowych; cyklokros, kolarstwo przełajowe


Źródła:

SJP.pl

Cycnik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. biustonosz


Źródła:

Wiktionary

Cycor

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowyfakt.

 (1.1) posp. duża kobieca pierś


Źródła:

Wiktionary

Cyców

tkanina bawełniana, drukowana w barwne wzory


Cyców (przejściowo Wiszniewice) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łęczyńskim, w gminie Cyców. Obok miejscowości przepływa niewielka rzeka Świnka, dopływ Wieprza.

W latach 1867–1954 wieś była siedzibą gminy Wiszniewice. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cyców, od 1973 gminy Cyców.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cycować

czasownik przechodni niedokonany (dk. wycycować)

 (1.1) neol. pot. karmić piersią


Źródła:

Wiktionary

Cycowianin

mieszkaniec Cycowa


Źródła:

SJP.pl

Cycowianka

mieszkanka Cycowa


Źródła:

SJP.pl

Cycowski

przymiotnik od: Cyców


Źródła:

SJP.pl

Cycowy

przymiotnik od: cyc - tkanina


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cycem, dotyczący cyca


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cycuch

potocznie:
1. zgrubienie od: cyc; sut;
2. kobieta mający duży biust


Źródła:

SJP.pl

Cycuń

zdrobnienie od: cyc; cycek, cycuszek, cycuś, cycunio


Źródła:

SJP.pl

Cycunio

zdrobnienie od: cyc; cycek, cycuś, cycuń, cycuszek


Źródła:

SJP.pl

Cycuś

zdrobnienie od: cyc; cycek, cycuszek, cycuń, cycunio


rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zdrobn. od cyc

 (1.2) łódź. gw-pl|Poznań. coś nadzwyczajnego


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cycuszek

zdrobnienie od: cyc; cycek, cycuś, cycuń, cycunio


Źródła:

SJP.pl

Cyd

właściwie: Rodrigo Díaz de Vivar, kastylijski rycerz


Rodrigo (Ruy) Díaz de Vivar (ur. ok. 1043 w Vivar del Cid w prowincji Burgos, zm. 10 lipca 1099 w Walencji), zwany Cydem Walecznym (hiszp. El Cid Campeador), Mój Cyd (Mio Cid) lub po prostu Cyd (El Cid, z arab. ‏سيد‎ sīd – Pan) – hiszpański bohater narodowy czasów rekonkwisty, kastylijski rycerz (hidalgo), zdobywca i późniejszy zarządca miasta Walencja.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cydonia

krzew lub drzewko z rodziny różowatych; pigwa



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cydoński

przymiotnik

 (1.1) związany z Cydonią, dotyczący Cydonii


Źródła:

Wiktionary

Cydr

napój niskoalkoholowy o słodko-kwaśnym smaku, przefermentowany sok z dojrzałych jabłek; jabłecznik


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. niskoalkoholowy napój jabłkowy ze sfermentowanego, niesłodzonego moszczu;

 (1.2) hand. butelka, puszka lub szklanka cydru (1.1)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cydrować

potocznie: pić cydr


Źródła:

SJP.pl

Cydrowy

cydr


Patrz:cydr

Źródła:

SJP.pl

Cydzik

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cydzok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. durszlak


Źródła:

Wiktionary

Cydzyński

przymiotnik od: Cydzyna (miejscowość na Pomorzu Zachodnim; Cedynia)


Źródła:

SJP.pl

Cyferblacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od cyferblat


Źródła:

Wiktionary

Cyferblat

tarcza zegara


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) tarcza zegara

 (1.2) gw-pl|Lwów, Warszawa. twarz


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyferka

zdrobnienie od: cyfra


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od cyfra


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyferkowy

przymiotnik od: cyferka


Źródła:

SJP.pl

Cyfomandra

wiecznie zielone drzewko z rodziny psiankowatych; pomidor drzewiasty


Źródła:

SJP.pl

Cyfra

znak służący do zapisywania liczb


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. abstrakcyjny obiekt matematyczny, stanowiący element ciągu, reprezentującego liczbę w danym systemie liczbowym

 (1.2) symboliczna reprezentacja cyfry (1.1)

 (1.3) pot. znak pisarski symbolizujący cyfrę (1.1) systemu dziesiętnego: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9

 (1.4) pot. aparat cyfrowy

 (1.5) etn. ornament, wzór, deseń

 (1.6) daw. monogram, inicjały imienia i nazwiska

 (1.8) daw. (dosł. i przen.) zero


Cyfra – umowny znak pisarski służący do zapisywania liczb.

Już w trzecim tysiącleciu p.n.e. używano w Egipcie hieroglifów do oznaczania jednostek, dziesiątek i tak dalej, aż do 10.000.000. Innych cyfr używano w Babilonii (tzw. babiloński system liczbowy), jeszcze innych w starożytnych Grecji i Rzymie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyfrak

potocznie: cyfrowy aparat fotograficzny; cyfrzak, cyfrówka


Źródła:

SJP.pl

Cyfromaniak

żartobliwie: osoba mająca manię na punkcie cyfr, liczb


Źródła:

SJP.pl

Cyfronik

osoba zajmująca się projektowaniem i konstrukcją urządzeń cyfrowych, układów komputerowych


Źródła:

SJP.pl

Cyfronika

dział techniki dotyczący konstruowania elementów do układów i urządzeń komputerowych


Źródła:

SJP.pl

Cyfrować

ozdabiać haftem (portki góralskie)


Źródła:

SJP.pl

Cyfrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cyfrować.


Cyfrowanie – ozdabianie stroju cyfrą, czyli haftem (np. parzenice na portkach w stroju góralskim) lub tłoczonym wzorem (np. podczas ozdabiania kierpców góralskich), jak również ozdabianie wzorem elementów konstrukcyjnych chaty góralskiej (np. sosrębu) i góralskich siekierek – ciupag.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cyfrówka

potocznie:
1. cyfrowy aparat fotograficzny; cyfrak, cyfrzak;
2. telewizja cyfrowa;
3. element budowy telewizorów cyfrowych;
4. przestarzale: maszyna cyfrowa


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. fot. cyfrowy aparat fotograficzny, aparat cyfrowy

 (1.2) daw. środ. maszyna cyfrowa


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyfrowo-Literowy

złożony z cyfr i liter


Źródła:

SJP.pl

Cyfrowość

cecha czegoś, co związane jest z techniką wytwarzania, przesyłania i przetwarzania sygnałów zapisanych w systemie binarnym (zero-jedynkowym)


Źródła:

SJP.pl

Cyfrowy

1. związany z cyframi;
2. wykorzystujący technikę cyfrową; digitalny, dygitalny;
3. gramofon cyfrowy - przyrząd do odtwarzania dźwięku z płyt kompaktowych; odtwarzacz CD, gramofon laserowy, dyskofon;
4. maszyna cyfrowa - dawna nazwa komputera; maszyna matematyczna, maszyna elektroniczna


przymiotnik

 (1.1) związany z cyframi

 (1.2) wykorzystujący technikę cyfrową


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyfroza

zbyt częste korzystanie z urządzeń elektronicznych


Źródła:

SJP.pl

Cyfryzacja

digitalizacja, dygitalizacja;
1. nadawanie postaci cyfrowej różnego rodzaju danym; digityzacja;
2. upowszechnienie się umiejętności korzystania z techniki cyfrowej w różnych dziedzinach życia


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. dygitalizacja.


Cyfryzacja (inaczej digitalizacja) – proces przekształcania informacji analogowej do postaci cyfrowej (tj. czytelny dla komputerów i urządzeń cyfrowych).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyfryzacyjny

cyfryzacja


Patrz:cyfryzacja

Źródła:

SJP.pl

Cyfryzować

nadawać czemuś (muzyce, obrazowi, danym) postać cyfrową; dygitalizować, digitalizować


Źródła:

SJP.pl

Cyfrzaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od cyfrzak


Źródła:

Wiktionary

Cyfrzak

potocznie: cyfrowy aparat fotograficzny; cyfrówka, cyfrak


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) slang. aparat cyfrowy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyga

zabawka dla dzieci; fryga, bąk


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. wirująca zabawka

 (1.2) gw-pl|Poznań. koza


Fryga – zabawka dziecięca, rodzaj bąka na sznurku, dawniej nazywana cygą. Od tradycyjnego bąka różni się sposobem wprawiania w ruch obrotowy. Fryga ma rączkę do trzymania do której przymocowany jest element wirujący (bąk). Jest wprawiana w ruch obrotowy za pomocą sznurka nawiniętego na wystający element w kształcie cienkiego i wydłużonego walca.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cygaj

owca maści białej, hodowana głównie na podgórzu


Źródła:

SJP.pl

Cygaje

rasa owiec o wszechstronnej użytkowości


Źródła:

SJP.pl

Cygan

1. przenośnie: osoba prowadząca beztroski lub wędrowny tryb życia;
2. potocznie: kłamca, oszust;
3. członek cyganerii


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. osoba narodowości cygańskiej (romskiej);

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) geogr. gajówka w Polsce leżąca w gminie Lubochnia, w województwie łódzkim;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyganeczka

potocznie: dziewczynka śniada, ciemnowłosa; czarnulka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: cyganka


Cyganeczka (hiszp. La gitanilla) – nowela Miguela Cervantesa, opublikowana w zbiorku Nowele przykładne w 1613 roku.

Utwór przedstawia życie Cyganów w konwencji utopii, przedstawiając ich jako społeczność żyjącą zgodnie z prawami natury, dumnych, wolnych, dyskretnych i dotrzymujących obietnic. Chociaż autor rysuje również wady bohaterów (np. skłonność do kradzieży), to jednak przedstawione są one dyskretnie, a na plan pierwszy wysuwają się zalety. Z kolei życie ówczesnych Hiszpanów przedstawione jest negatywnie – urzędnicy są przekupni, a wymiar sprawiedliwości – nieskuteczny.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyganek

potocznie: śniady, ciemnowłosy chłopiec


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od: cygan

 (1.2) pot. ciemnowłosy chłopiec o śniadej karnacji

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) rodzaj kozika


Cyganek (niem. Tiegenhagen) – osada w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie nowodworskim, w gminie Nowy Dwór Gdański na obszarze Żuław Wiślanych przy drodze wojewódzkiej nr 502. Wieś wchodzi w skład sołectwa Żelichowo.

W miejscowości przez kilka stuleci istniała gmina mennonicka.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Na terenie wsi znajduje się przystanek Żuławskiej Kolei Dojazdowej o nazwie Cyganek.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyganeria

grupa artystów żyjąca według własnych zasad; bohema


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środowisko artystów prowadzących swobodny, ekscentryczny tryb życia



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyganeryjny

przymiotnik od: cyganeria


Źródła:

SJP.pl

Cyganiak

potocznie:
1. śniade, ciemnowłose dziecko;
2. urwis, złodziejaszek


Źródła:

SJP.pl

Cyganiątko

potocznie: ciemnowłose dziecko o śniadej cerze


Źródła:

SJP.pl

Cyganić

potocznie: oszukiwać, kłamać


Źródła:

SJP.pl

Cyganicha

żartobliwie:
1. śniada, ciemnowłosa kobieta;
2. krętaczka, oszustka


Cyganicha – dawny zaścianek. Tereny, na których był położony, leżą obecnie na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie oszmiańskim, w sielsowiecie Holszany.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyganie

1. przenośnie: osoba prowadząca beztroski lub wędrowny tryb życia;
2. potocznie: kłamca, oszust;
3. członek cyganerii


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyganik

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cyganka

1. potocznie: kobieta śniada, ciemnowłosa;
2. potocznie: oszustka, kłamczucha


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. kobieta narodowości cygańskiej

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (2.1) geogr. toponim, nazwa części Łodzi i kilku miejscowości w Polsce;

 (2.2) geogr. toponim, nazwa kilku wzniesień i turni w Polsce


W Polsce

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cygankiewicz

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cyganolog

specjalista w dziedzinie cyganologii


Źródła:

SJP.pl

Cyganologia

nauka o kulturze, języku i życiu Cyganów


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. nauka o Cyganach/Romach;


Romologia (cyganologia), romistyka (cz. Romistika, niem. Tsiganologie, ang. Romani studies) – dział etnologii oraz językoznawstwa zajmujący się badaniem dziejów, kultury i języka Romów (Cyganów).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyganologiczny

cyganologia


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cyganologią, dotyczący cyganologii


Patrz:cyganologia

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyganówka

wieś w Polsce


Miejscowości w Polsce i ich integralne części

Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cygański

1. należący do Cygana, Cyganów, charakterystyczny dla Cygana, Cyganów;
2. dotyczący cygana (osoby prowadzącej wędrowny tryb życia); dotyczący cyganerii


przymiotnik

 (1.1) dotyczący Cyganów, charakterystyczny dla Cyganów

 (1.2) pot. dotyczący cygana, włóczęgi, osoby prowadzącej nieustabilizowany tryb życia

 (1.3) pot. dotyczący cygana - człowieka mającego śniadą cerę i ciemne włosy

 (1.4) posp. dotyczący cygana – krętacza, kłamcy, oszusta

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) pot. jęz. język romski


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cygańsko

przysłówek

 (1.1) po cygańsku, na sposób cygański


Źródła:

Wiktionary

Cygańskość

cygański


Patrz:cygański

Źródła:

SJP.pl

Cygaństwo

oszustwo, szachrajstwo; kłamstwo


Źródła:

SJP.pl

Cygańszczyzna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ogół tego, co cygańskie, związane z kulturą i obyczajowością Cyganów


Źródła:

Wiktionary

Cygareta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Bydgoszcz. papieros


Źródła:

Wiktionary

Cygaretka

1. cienkie cygaro; minicygaro;
2. dawniej: papieros


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cienkie cygaro;

 (1.2) daw. papieros


Cygaretka – wyrób tytoniowy podobny w budowie do małego cygara ze względu na wykorzystanie na warstwę zewnętrzną kawałka liścia tytoniu. Cygaretki często wyposażone są w ustnik (tekturowy, plastikowy lub z delikatnego drewna – np. brzozowego) albo filtr.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cygaretki

przestarzałe: paczka cygaretek


Źródła:

SJP.pl

Cygarko

zdrobnienie od: cygaro


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: cygaro


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cygarnica

1. pudełko na cygara lub papierosy; papierośnica;
2. rurka do palenia papierosów bez ustnika; lufka, fifka, cygarniczka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. przenośne, eleganckie opakowanie na cygara lub papierosy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cygarniczka

rurka do palenia papierosów bez ustnika, może być szklana, metalowa, z tworzywa; prosta lub fantazyjnie wygięta; fifka, lufka


Lufka, fifka (rzadziej cygarniczka lub dulawka, niegdyś także munsztuczek) – w najprostszym wykonaniu rurka kilkumilimetrowej średnicy i kilku- lub kilkunastocentymetrowej długości; na jednym z końców mocowany jest papieros (zazwyczaj w tym miejscu rurka jest nieco rozszerzona, dzięki czemu można do niej włożyć koniec papierosa), a drugi służy palaczowi za ustnik (bywa w tym miejscu często nieco spłaszczona i zaopatrzona w niewielkie zgrubienie ułatwiające trzymanie lufki w zębach).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cygaro

suche, zawinięte w rulon liście tytoniu, przeznaczone do palenia


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) suche, zawinięte w rulon liście tytoniu, przeznaczone do palenia


Cygaro (hiszp. puro) – ułożone rurkowato, spreparowane i sklejone zwinięte liście tytoniu używane do palenia. Dzisiejsze określenie „cygaro” (ang. cigar – cygaro, cigarette – papierosy) prawdopodobnie pochodzi z języka Majów od słowa „sik'ar”, określającego właśnie palenie tytoniu.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cygarowiec

tutkarz cygarowiec - chrząszcz, szkodnik drzew i krzewów liściastych; zdobnik


Źródła:

SJP.pl

Cygarowy

przymiotnik od: cygaro


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cygarem, dotyczący cygar


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyginciara

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) prostytutka


Źródła:

Wiktionary

Cygnarowski

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cygona

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zgrub. cygonka


Źródła:

Wiktionary

Cygonka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. cyganka


Źródła:

Wiktionary

Cygoństwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. oszustwo


Źródła:

Wiktionary

Cygów

Cygów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, w gminie Poświętne. Ma status sołectwa.

Na terenie wsi utworzono dwa sołectwa: Cygów i Jadwiniew.

W okresie Królestwa Polskiego istniała gmina Cygów.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Chrzciciela i św. Wojciecha Biskupa Męczennika w Poświętnem.


Źródła:

Wikipedia

Cyja

w gwarze śląskiej: akordeon


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. muz. akordeon


Akordeon (fr. accordéon) – instrument muzyczny zaliczany do grupy aerofonów bądź idiofonów dętych (patrz niżej). Jest rodzajem harmonii, opartym na stroikach przelotowych. Prąd powietrza wytworzony przez ręcznie poruszany miech, wprawiając w drganie stroik wywołuje dźwięk. Początkowo działał przy użyciu miechów nożnych, które z czasem zostały zastąpione przez miech ręczny. Instrument ten z prawej strony ma klawiaturę klawiszową (lub guziki w przypadku akordeonu guzikowego), a z lewej guziki (dźwięki basowe, akordy) oraz – choć nie zawsze – manuał melodyczny zwany barytonem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyjan

1. związek węgla z azotem, bezbarwny, trujący gaz o charakterystycznym zapachu gorzkich migdałów; dicyjan, dwucyjan;
2. kolor jasnoniebieski o szarym odcieniu;
3. barwnik, pigment w kolorze cyjanu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. jednowartościowy rodnik złożony z atomów węgla i azotu

 (1.2) chem. bezbarwny, silnie trujący gaz o ostrym zapachu migdałowym

 (1.3) blady, spłowiały odcień koloru niebieskiego



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyjanamid

Cyjanamid, H2N−CN lub CN2H2 – organiczny związek chemiczny, amid cyjanu, pochodna cyjanu, (CN)2. Z formalnego punktu widzenia jest to kwas, jednak o tak małej mocy, że jego roztwory wodne wykazują odczyn niemal obojętny.


Źródła:

Wikipedia

Cyjanazyna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. roln. herbicyd z grupy triazyn pod postacią białego, krystalicznego proszku


Źródła:

Wiktionary

Cyjanek

sól kwasu cyjanowodorowego


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. sól kwasu cyjanowodorowego, substancja trująca;

 (1.2) pot. chem. cyjanek potasu;


Cyjanki – związki chemiczne, sole kwasu cyjanowodorowego, które zawierają anion cyjankowy (CN
). Związki organiczne zawierające grupę CN nazywane są nitrylami.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyjanian

sól kwasu cyjanowego


Cyjaniany – grupa związków chemicznych, soli lub estrów kwasu cyjanowego, zawierające ugrupowanie −O−C≡N, w którym atomem wiążącym jest atom tlenu.

Cyjaniany (sole) zawierają jon [OCN]
, o strukturze [NCO]
. Są tautomerami izocyjanianów zawierających jon [O=C=N]
. W normalnych warunkach występują jedynie izocyjaniany, które często nazywa się potocznie cyjanianami.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyjaniany

sól kwasu cyjanowego


Cyjaniany – grupa związków chemicznych, soli lub estrów kwasu cyjanowego, zawierające ugrupowanie −O−C≡N, w którym atomem wiążącym jest atom tlenu.

Cyjaniany (sole) zawierają jon [OCN]
, o strukturze [NCO]
. Są tautomerami izocyjanianów zawierających jon [O=C=N]
. W normalnych warunkach występują jedynie izocyjaniany, które często nazywa się potocznie cyjanianami.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyjanid

bardzo słaby kwas, silnie trująca ciecz lotna o zapachu gorzkich migdałów, używana do zwalczania szkodników, do dezynfekcji oraz w syntezie organicznej; cyjanowodór, kwas cyjanowodorowy, kwas pruski


Cyjanki – związki chemiczne, sole kwasu cyjanowodorowego, które zawierają anion cyjankowy (CN
). Związki organiczne zawierające grupę CN nazywane są nitrylami.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyjanidyna

Cyjanidyna – organiczny związek chemiczny z grupy antocyjanidynów; występuje naturalnie jako barwnik roślinny, między innymi w czerwonych owocach roślin takich jak głóg, bez, euterpa, jagodach czy kwiatach hibiskusa. Może być znaleziona także w jabłkach, śliwkach, czerwonej kapuście i czerwonej cebuli. Największe jej stężenie występuje w skórce. Ma charakterystyczną pomarańczowo-czerwoną barwę, która może zmieniać się wraz z pH: roztwory o pH < 3 przybierają barwę czerwoną, fioletową przy pH = 7–8, a niebieską przy pH > 11. Stosowana jako czerwony barwnik do żywności o numerze E163a.


Źródła:

Wikipedia

Cyjanina

barwnik naturalny otrzymywany z róży i dalii


Źródła:

SJP.pl

Cyjaninowy

przymiotnik od: cyjanina


Źródła:

SJP.pl

Cyjanit

dysten; minerał, odmiana krzemianu glinu


Kyanit (cyjanit, dysten) – polimorficzna odmiana krzemianu glinu (Al
2
O
3
·SiO
2
), minerał z grupy krzemianów wyspowych zaliczany do glinokrzemianów.

Nazwa cyjanit pochodzi od gr. kyanos = niebieski; nazwa dysten od gr. dis = dwukrotnie, podwójnie oraz sthenos = siła, moc i nawiązuje do zmiennej twardości tego minerału.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyjanizować

wyodrębniać metale z rud za pomocą wodnych roztworów cyjanków


Źródła:

SJP.pl

Cyjanizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cyjanizować.


Źródła:

Wiktionary

Cyjankali

potocznie: cyjanek potasowy


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. pot. przest. cyjanek potasu, silnie trujący


Cyjanek potasu (pot. cyjanek), KCN – nieorganiczny związek chemiczny z grupy cyjanków, sól potasowa kwasu cyjanowodorowego. Jest silną trucizną.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyjankowy

przymiotnik od: cyjanek


przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z cyjankiem, dotyczący cyjanków


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyjanoakrylan

rodzaj szybko działających klejów


Źródła:

SJP.pl

Cyjanobakteria

bakteria występująca w środowisku wodnym lub wilgotnym, wydzielająca trujące dla człowieka substancje przy spożyciu; cyjanofit, sinica


Źródła:

SJP.pl

Cyjanobakterie

bakteria występująca w środowisku wodnym lub wilgotnym, wydzielająca trujące dla człowieka substancje przy spożyciu; cyjanofit, sinica


Sinice, cyjanofity, cyjanobakterie, cyjanoprokariota (Cyanobacteria) – gromada samożywnych bakterii, dawniej uznawanych za rośliny.

Nazwa tradycyjna Cyanophyta (końcówka -phyta – roślina), stosowana w taksonomii dawniejszej, kładzie nacisk na podobieństwa sinic z roślinami – zdolności fotosyntezy tlenowej oraz obecności chlorofilu. Chloroplasty roślinne w istocie powstały z sinic w drodze endosymbiozy.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyjanofit

bakteria występująca w środowisku wodnym lub wilgotnym, wydzielająca trujące dla człowieka substancje przy spożyciu; cyjanobakteria, sinica


Źródła:

SJP.pl

Cyjanohydryna

związek mający przy jednym atomie węgla zarówno grupę nitrylową jak i hydroksylową


Cyjanohydryny, α-hydroksynitryle – grupa organicznych związków chemicznych, które zawierają dwie grupy funkcyjne: nitrylową i hydroksylową przy tym samym atomie węgla.

Cyjanohydryny są związkami nietrwałymi. Mogą wykazywać aktywność optyczną, jeśli dwa podstawniki znajdujące się przy węglu z grupami nitrylową i hydroksylową nie są identyczne.

Powstają m.in. w wyniku reakcji odwracalnego przyłączenia cyjanowodoru do grupy karbonylowej.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyjanokobalamina

metaloorganiczny związek chemiczny zaliczany do witamin z grupy B (wit. B12)


Cyjanokobalamina – organiczny związek chemiczny, jedna z form witaminy B12. Stosowana w leczeniu i profilaktyce niedoboru witaminy B12 (z wyjątkiem przypadków zatrucia cyjankiem potasu). Niedobór witaminy B12 może wystąpić w przypadku niedokrwistości złośliwej, po chirurgicznym usunięciu żołądka, przy difylobotriozie lub w wyniku raka jelita grubego. Cyjanokobalaminę podaje się doustnie, zastrzykiem domięśniowym lub w postaci aerozolu do nosa.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyjanometr

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. hist. dawny, prosty przyrząd do określania odcieni barwy nieba


Źródła:

Wiktionary

Cyjanoptyche

rodzaj glonów występujących na liściach roślin wodnych, żyjących w symbiozie z sinicami nadającymi im niebieskawy kolor


Źródła:

SJP.pl

Cyjanotypia

żelazowa metoda fotograficzna, obecnie stosowana do powielania rysunków


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyjanowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cyjanować.


Węgloazotowanie (cyjanowanie) – jeden z procesów obróbki cieplno-chemicznej żelaza polegający na nasyceniu powierzchni przedmiotów stalowych jednocześnie węglem i azotem w temperaturze 500–950 °C. Po zahartowaniu i odpuszczeniu zyskuje się twardą i odporną na ścieranie warstwę powierzchniową. W zależności od rodzaju ośrodka wydzielającego węgiel i azot rozróżnia się procesy węgloazotowania kąpielowego (cyjanowania) lub gazowego (wprowadza się amoniak). Bardziej szczegółowy podział uwzględnia:


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cyjanowodór

związek nieorganiczny będący bardzo silną trucizną, mający postać bezbarwnej cieczy o intensywnym zapachu gorzkich migdałów, stosowany jako pestycyd i gaz bojowy; kwas cyjanowodorowy, kwas pruski


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek nieorganiczny o wzorze HCN, bezbarwna, silnie trująca, lotna ciecz o zapachu gorzkich migdałów;


Cyjanowodór, HCN – nieorganiczny związek chemiczny zbudowany z wodoru, węgla i azotu, będący bezbarwną, lotną i silnie trującą cieczą o zapachu gorzkich migdałów (który może być jednak niewyczuwalny dla niektórych osób). Z wodą tworzy słaby kwas cyjanowodorowy (kwas pruski), którego sole noszą nazwę cyjanków. Znalazł zastosowanie w syntezie i analizie chemicznej oraz jako pestycyd. W czasie II wojny światowej był stosowany pod nazwą Cyklon B do zabijania więźniów w niemieckich obozach zagłady. Zalicza się go do ogólnotrujących bojowych środków trujących i jest wpisany do wykazu 3. Konwencji o zakazie broni chemicznej.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyjanowodorowy

cyjanowodór


przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z cyjanowodorem, dotyczący cyjanowodoru


Patrz:cyjanowodór

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyjanowy

przymiotnik od: cyjan


Źródła:

SJP.pl

Cyjanoza

sinoniebieskie zabarwienie skóry wywołane niedotlenieniem; sinica


Sinica, cyjanoza (łac. cyanosis) – objaw charakteryzujący się sinym, niebieskawym zabarwieniem skóry i błon śluzowych ciała z powodu zwiększonej ilości hemoglobiny odtlenowanej we krwi włośniczkowej (>5 g/dl) lub obecnością hemoglobiny patologicznej, najczęściej methemoglobiny (>0,5 g/dl). Wyróżnia się sinicę centralną i obwodową, które można różnicować za pomocą objawu Lewisa. W celu wykluczenia hipoksemii należy wykonać gazometrię lub pulsoksymetrię.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyjanożelazin

trójwodny żelazocyjanek


Źródła:

SJP.pl

Cyjna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. karc. dziesiątka


Źródła:

Wiktionary

Cyjon

drapieżnik z rodziny psowatych


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Cuon alpinus|ref=tak., azjatycki drapieżnik przypominający lisa i psa, zmieniający na zimę kolor sierści;


Cyjon (Cuon) – rodzaj drapieżnych ssaków z rodziny psowatych (Canidae).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyk

potocznie: wykrzyknik naśladujący chodzenie zegarka lub odgłosy koników polnych, świerszczy itp.; często w związkach frazeologicznych:
a) No to cyk! - słowa wypowiadane przy podnoszeniu kieliszka, zachęcające do wypicia alkoholu;
b) być na cyku - być w stanie nietrzeźwym


wykrzyknik

 (1.1) imituje jeden z wielu powtarzających się miarowo dźwięków zegarka

 (1.2) imituje jeden z wielu charakterystycznych dźwięków wydawanych przez owady, np. świerszcze



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cykać

1. np. o zegarze: wydawać cyknięcia; tykać;
2. o owadach takich jak świerszcz, konik polny: wydawać charakterystyczne szmery;
3. potocznie: dawać po trochu, małymi dawkami;
4. pić po trochu;
5. cykać się - bać się


czasownik przechodni niedokonany (dk. cyknąć)

 (1.1) wydawać ciche, trzeszczące, powtarzające się dźwięki

 (1.2) pot. wykonywać fotografię, strzelając spustem migawki

 (1.3) pot. wydzielać małymi porcjami

 (1.4) pot. pić powoli

czasownik zwrotny niedokonany cykać się

 (2.1) slang. bać się


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cykada

przedstawiciel rodziny owadów, których samce wydają donośne dźwięki za pomocą odwłokowego narządu dźwiękowego; piewik


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ent. nazwa systematyczna|Lyristes plebejus|ref=tak., tropikalny owad wydający głośne dźwięki;


Piewikowate, cykadowate, cykady (Cicadidae) – rodzina pluskwiaków z podrzędu cykadokształtnych. Obejmuje około 2900 gatunków, głównie tropikalnych i subtropikalnych. Larwy mają przednie odnóża grzebne i żyją pod ziemią, żywiąc się sokami wysysanymi z korzeni. Ich rozwój trwa od 2 do 17 lat. Dorosłe samce wydają głośne dźwięki celem przywabienia samic.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cykadojad

rodzaj ptaków z podrodziny jastrzębi


Źródła:

SJP.pl

Cykania

1. np. o zegarze: wydawać cyknięcia; tykać;
2. o owadach takich jak świerszcz, konik polny: wydawać charakterystyczne szmery;
3. potocznie: dawać po trochu, małymi dawkami;
4. pić po trochu;
5. cykać się - bać się


Źródła:

SJP.pl

Cykanie

1. odgłos wydawany przez chodzący zegar lub inny mechanizm; tykanie;
2. suchy, trzeszczący szmer wydawany przez niektóre owady, np. świerszcze


rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cykać.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cykas

Cycas revoluta, roślina z rodziny sagowcowatych, o sztywnych, kłujących, pierzastych liściach podobnych z kształtu do liści palmy; sagowiec; drzewo sagowe


rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) bot. zob. sagowiec.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cykasowate

rodzina tropikalnych roślin nagozalążkowych


Źródła:

SJP.pl

Cykasowaty

o cechach cykasowatych (rodzina roślin)


Źródła:

SJP.pl

Cykata

kandyzowane skórki owoców


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. cuk. oryginalnie, kandyzowana skórka owocu cytronu stosowana jako dodatek cukierniczy do ciast i deserów

 (1.2) spoż. cuk. kandyzowana skórka innego owocu: pomarańczy, cytryny, melona, arbuza lub łodygi tataraku


Cykata – kandyzowane skórki owocowe, najczęściej z cytrusów, wykorzystywane do wyrobów cukierniczych.

Słowo to pochodzi najprawdopodobniej z języka włoskiego, według niektórych źródeł od succada (wł. succo – sok), ale przypuszcza się, że należy je jednak wiązać z włoskim zuccata (wł. zucca – dynia). Początkowo nazwą cykata określano przede wszystkim kandyzowane skórki cytronu, jednego z najstarszych znanych owoców cytrusowych, charakteryzującego się bardzo grubą skórką. Obecnie najczęściej spotykana jest cykata ze skórek pomarańczy lub cytryny, choć przygotowuje się ją również między innymi ze skórek arbuzów, melonów, dyni, a także na przykład liści tataraku.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cykatowy

przymiotnik od: cykata


Źródła:

SJP.pl

Cykl

1. szereg czynności lub zjawisk tworzących zamkniętą całość rozwojową, powtarzającą się okresowo;
2. szereg audycji, utworów literackich, muzycznych itp. powiązanych ze sobą treściowo, tworzących pewną całość


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szereg czynności lub zjawisk tworzących zamkniętą całość rozwojową, powtarzającą się okresowo

 (1.2) szereg audycji, utworów literackich, muzycznych itp. powiązanych ze sobą treściowo, tworzących pewną całość

 (1.3) zespół zjawisk, czynności, będących w związku i stanowiących jednorazową całość

 (1.4) mat. zamknięta droga z krawędzi grafu

 (1.5) daw. rower



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyklady

archipelag na Morzu Egejskim


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. archipelag znajdujący się w południowo-zachodniej części Morza Egejskiego, u południowo-wschodnich wybrzeży Grecji;


Cyklady (gr. Κυκλάδες, Kikládes) – archipelag znajdujący się w południowo-zachodniej części Morza Egejskiego, u południowo-wschodnich wybrzeży Grecji. W skład archipelagu wchodzi około 220 wysp o łącznej powierzchni 2572 km². Do końca 2010 roku były jedną z prefektur (nomosów) w regionie administracyjnym Wyspy Egejskie Południowe, ze stolicą w Ermupolis na wyspie Síros.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cykladyjczyk

mieszkaniec Cyklad (archipelagu na Morzu Egejskim)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Cyklad


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cykladyjka

mieszkanka Cyklad (archipelagu na Morzu Egejskim)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Cyklad


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cykladzki

1. przymiotnik od: Cyklady;
2. kultura cykladzka - kultura epoki brązu, która rozwijała się w III i II tysiącleciu p.n.e. na Cykladach


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Cykladami, dotyczący Cyklad


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyklamat

chemiczny związek organiczny stosowany w przemyśle spożywczym jako sztuczny środek słodzący, kilkadziesiąt razy słodszy od tradycyjnego cukru


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pot. cyklaminian (w znaczeniu środka słodzącego)


Cyklaminany (cykloheksylosulfaminiany; numer CAS: 100-88-9) – grupa organicznych związków chemicznych – soli i estrów kwasu cyklaminowego (kwasu cykloheksylosulfaminowego). Zazwyczaj jednak nazwa ta odnosi się jedynie do cyklaminianu sodu i cyklaminianu wapnia, które są stosowane jako sztuczne środki słodzące w żywności i oznaczane symbolem E952.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyklamen

1. fiołek alpejski; gduła, gdula;
2. kolor różowy lub czerwony o odcieniu fioletowym


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Cyclamen|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny pierwiosnkowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju cyklamenów (1.1)

 (1.3) pot. kolor różowy z odcieniem fioletowym


Cyklamen (Cyclamen L.) – rodzaj roślin z rodziny pierwiosnkowatych. Należy do niego 20 gatunków. Występują one w basenie Morza Śródziemnego, zwłaszcza w jego wschodniej części, poza tym w południowo-zachodniej Azji (po północny Iran). Jeden gatunek odkryty został w północno-wschodniej Somalii. W Polsce rośnie dziko jeden gatunek – cyklamen purpurowy C. purpurascens, ale jego status we florze jest niepewny.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyklamenowy

przymiotnik od: cyklamen


przymiotnik jakościowy

 (1.1) koloru cyklamenu: różowego o odcieniu fioletowym


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyklamina

trujący glikozyd


Źródła:

SJP.pl

Cyklaminian

sól sodowa kwasu cyklaminowego stosowana jako substancja słodząca, 30 razy słodsza od sacharozy


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny, sól lub ester kwasu cyklaminowego;

 (1.2) chem. pot. cyklaminian (1.1) sodu lub wapnia (ewentualnie także potasu) stosowany jako sztuczny środek słodzący


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyklara

rodzaj ptaków z rodziny wireonków


Źródła:

SJP.pl

Cyklaza

enzym biorący udział w tworzeniu cząsteczek cyklicznych


Źródła:

SJP.pl

Cykler

urządzenie służące do automatycznej dializy otrzewnowej (np. w chorobie nerek)


Źródła:

SJP.pl

Cyklicznie

przysłówek

 (1.1) w sposób cykliczny


Źródła:

Wiktionary

Cykliczność

cykliczny


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha czegoś, co przebiega lub powtarza się w regularnych odstępach czasu, zgodnie z określonym cyklem


Cykl (z gr. kykloskoło, krąg, obrót, ale w sensie filozoficznym (Arystoteles) raczej periodos) – odstęp czasu, w którym dane zjawiska powtarzają się w tym samym porządku.

Pojęcia cyklu i cykliczności miały znaczenie dla filozofii historii i filozofii natury. W kulturze greckiej występowała idea wiecznego powrotu, filozoficznie najwyraźniej opracowana przez stoików. Cyklicznością, stałym powtarzaniem się zjawisk, wyjaśniała kosmologia starożytna ich naturę. Później poglądy takie głosił przede wszystkim Friedrich Nietzsche.


Patrz:cykliczny

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cykliczny

1. występujący w regularnych odstępach czasu;
2. depresja cykliczna - depresja, podczas której chory doznaje lęków, przeżywa urojenia winy i ma zahamowania czynności ruchowych;
3. poeta cykliczny - autor utworów epickich tworzących cykle tematyczne, piszący w VII-VI wieku p.n.e.; cyklik


przymiotnik

 (1.1) dotyczący cyklu, należący do cyklu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyklik

autor utworów epickich tworzących cykle tematyczne, piszący w VII-VI wieku p.n.e.


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) poeta tworzący cykle tematyczne wzorowane na homerowskich


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyklina

w technice: narzędzie do polerowania drewna lub zdzierania z niego wierzchniej warstwy; gładzica


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. płytka o ostrych krawędziach do wygładzania drewna;


Cyklina – ręczne narzędzie stolarskie służące do wygładzania powierzchni drewna. Nazywana również gładzicą. Używane obecnie m.in. do wygładzania niedostępnych dla cykliniarki mechanicznej fragmentów podłóg drewnianych.

Występuje w formie stalowej płytki (prostokątnej lub zaokrąglonej - "łabędzia szyja") o grubości od 0,4 do 1,2 mm. Krawędzie płytki wstępnie oszlifowane pod kątem prostym muszą być zawinięte (zaciągnięte) stalką aby mogły właściwie cyklinować powierzchnię.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cykliniarka

przyrząd do polerowania podłóg parkietowych


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. rodzaj szlifierki, służący do cyklinowania;


Cykliniarka — rodzaj szlifierki, służący do cyklinowania. Jest to urządzenie elektryczne składające się z silnika elektrycznego, połączonego z bębnem, na którym znajduje się papier ścierny.

Cykliniarka to nazwa potoczna. Prawidłowa nazwa tego narzędzia to szlifierka taśmowa. Występuje w dwóch wersjach:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cykliniarski

dotyczący cykliniarza, cyklinowania


Źródła:

SJP.pl

Cykliniarstwo

ręczne polerowanie drewna cykliną


Źródła:

SJP.pl

Cykliniarz

osoba, która wygładza powierzchnię drewna za pomocą cykliniarki lub cykliny


Źródła:

SJP.pl

Cyklinować

wyrównywać, wygładzać powierzchnię drewna za pomocą cykliny lub cykliniarki


czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) techn. oczyszczać i wygładzać parkiet poprzez zdzieranie jego wierzchniej warstwy cyklinarką lub cykliną


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyklinowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. wygładzanie powierzchni drewna przy pomocy cykliniarki lub cykliny


Cyklinowanie – szlifowanie parkietu, najczęściej wykonywane maszyną szlifującą, czyli cykliniarką. Ma na celu zdarcie wierzchniej, zniszczonej w wyniku użytkowania warstwy drewna.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cyklista

osoba lubująca się w jeździe na rowerze


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. ktoś, kto jeździ na rowerze, uprawia kolarstwo


Rowerzysta, rzadziej cyklista – osoba przemieszczająca się za pomocą roweru. W XIX w. w Polsce osoby jeżdżące na rowerach nazywano cyklistami, bicyklistami, kołowcami, kołownikami lub kolarzami. Słowo rowerzysta pojawiło się w okresie międzywojennym, pochodzi od słowa rower, a pośrednio od nazwy brytyjskiej firmy „Rover”.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyklistka

cyklista


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: cyklista


Patrz:cyklista

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyklistówka

okrągła czapka sportowa z daszkiem


Źródła:

SJP.pl

Cyklistowski

cyklista


Patrz:cyklista

Źródła:

SJP.pl

Cyklistyka

dawniej: kolarstwo


Źródła:

SJP.pl

Cyklizacja

Cyklizacja – reakcja chemiczna, w wyniku której związek acykliczny (łańcuchowy) przekształca się w związek cykliczny. Procesowi towarzyszy wytworzenie nowego wiązania chemicznego. Reakcje tego typu zachodzą najłatwiej, jeśli produktami są pierścienie 5-, 6- i 7-członowe. Cyklizacja zwykle dotyczy związków organicznych, a jej produktami mogą być m.in. związki aromatyczne, związki heterocykliczne, cykliczne imidy, laktony, laktamy i wiele innych.


Źródła:

Wikipedia

Cyklizować

przemieniać związki organiczne o budowie łańcuchowej (związki acykliczne) w związki o budowie pierścieniowej (związki cykliczne)


Źródła:

SJP.pl

Cykloaddycja

rodzaj reakcji chemicznej


Cykloaddycja – grupa reakcji chemicznych zaliczanych do tzw. procesów pericyklicznych, tzn. takich, w których utworzenie cząsteczki produktu następuje w konsekwencji kołowego przesunięcia p-elektronów w obrębie umownego lub realnego fragmentu cyklicznego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cykloalkan

alkan o budowie pierścieniowej (cyklicznej)


Cykloalkany, cykloparafiny, nafteny, polimetyleny – grupa organicznych związków chemicznych zbudowanych z nasyconego łańcucha węglowodorowego tworzącego pierścień. Mogą zawierać łańcuchy boczne. Należą do grupy węglowodorów alicyklicznych. Ogólny wzór sumaryczny niepodstawionych cykloalkanów to C
n
H
2n
.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cykloalken

nienasycony węglowodór posiadający w cząsteczce pierścień węglowy z jednym wiązaniem podwójnym; cykloolefina


Cykloalkeny – grupa alkenów o zamkniętym pierścieniu węglowym niemającym charakteru aromatycznego.

Cykloalkeny o małych pierścieniach (cyklopropen i cyklobuten) są związkami wysoce nietrwałymi, ulegającymi w temperaturze pokojowej samorzutnej, wybuchowej polimeryzacji rodnikowej. Cykloheksen i wyższe cykloalkeny wykazują typowe własności alkenów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyklobutan

węglowodór cykliczny o czterech atomach węgla


Cyklobutan – organiczny związek chemiczny z grupy cyklicznych węglowodorów. Ma podobne właściwości jak cyklopropan. Ulega addycji z rozpadem łańcucha, wiązania C−C tworzą ostre kąty. Pomimo dużych naprężeń, występuje naturalnie m.in. w postaci kwasu pentacykloanammoksowego u bakterii przeprowadzających proces anammox.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyklodrom

tor kolarski


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. tor do wyścigów w kolarstwie torowym


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cykloergometr

stacjonarny rower służący do badania sprawności fizycznej i do ćwiczeń treningowych


Źródła:

SJP.pl

Cyklofosfamid

organiczny związek chemiczny używany w chemioterapii


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. med. związek organiczny, pochodna iperytu azotowego, lek alkilujący stosowany w leczeniu nowotworów;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyklofrenia

choroba psychiczna objawiająca się okresowymi zmianami nastrojów, napadowym występowaniem stanów maniakalnych i depresji; psychoza maniakalno-depresyjna


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. choroba psychiczna z występowaniem okresowych stanów maniakalnych i depresji;


Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD), zaburzenie maniakalno-depresyjne, cyklofrenia – grupa zaburzeń nastroju, w przebiegu których występują stany depresyjne i maniakalne lub hipomaniakalne, rozdzielone (lub nie) okresami bez objawów.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyklofreniczny

dotyczący cyklofrenii


Źródła:

SJP.pl

Cyklogeneza

Cyklogeneza – procesy prowadzące do powstania niżu barycznego. Czynnikami wpływającymi na cyklogenezę mogą być: ukształtowanie powierzchni, wilgotność powietrza i powstawanie kontrastów termicznych pod wpływem adwekcji ciepłego lub chłodnego powietrza z innych obszarów.


Źródła:

Wikipedia

Cyklogram

wykres przedstawiający przebieg kolejnych czynności procesu technicznego


rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) wykres, który pokazuje przebieg kolejnych czynności procesu technicznego


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cykloheksan

węglowodór o budowie cyklicznej (pierścieniowej) o 6 atomach węgla w cząsteczce


Cykloheksan – organiczny związek chemiczny, nasycony węglowodór alicykliczny zawierający sześć atomów węgla.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cykloheksanol

alkohol cykliczny pochodna heksanu


Cykloheksanol – cykliczny, nasycony alkohol drugorzędowy o wzorze C6H11OH będący pochodną cykloheksanu. Bezbarwna substancja stała lub ciecz. Stosowany głównie jako półprodukt przy produkcji nylonu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cykloheksen

szósty w szeregu nienasyconych węglowodorów o budowie pierścieniowej zawierających jedno wiązanie podwójne


Cykloheksen – organiczny związek chemiczny z grupy cykloalkenów. Łatwopalna ciecz nierozpuszczalna w wodzie, rozpuszczalna w większości rozpuszczalników organicznych. Wytwarzany jest przemysłowo przez częściowe uwodornienie benzenu. Powstaje także w wyniku katalizowanej przez kwasy dehydratacji cykloheksanolu:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cykloid

człowiek o spotęgowanym usposobieniu cyklotymicznym, czyli takim, które charakteryzuje się zmiennością nastrojów, występowaniem na zmianę okresów depresji i wzmożonej aktywności; cyklotymik


Cykloida – krzywa, jaką zakreśla punkt leżący na obwodzie koła, które toczy się bez poślizgu po prostej. Cykloidę można narysować za pomocą cykloidografu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cykloida

krzywa płaska, którą zakreśla punkt położony na okręgu toczącym się bez poślizgu po prostej


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mat. krzywa, jaką opisuje tor punktu, leżącego na obwodzie koła, które toczy się bez poślizgu po prostej;


Cykloida – krzywa, jaką zakreśla punkt leżący na obwodzie koła, które toczy się bez poślizgu po prostej. Cykloidę można narysować za pomocą cykloidografu.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cykloidalny

cykloida


Patrz:cykloida

Źródła:

SJP.pl

Cykloidograf

przyrząd do kreślenia cykloid - krzywych płaskich zakreślanych przez punkt okręgu toczącego się bez poślizgu po prostej


Źródła:

SJP.pl

Cykloidowy

przymiotnik od: cykloida


Źródła:

SJP.pl

Cyklokauczuk

termoplastyczny produkt reakcji cyklizacji kauczuku; kauczuk cyklizowany


Źródła:

SJP.pl

Cyklokros

rodzaj kolarstwa uprawianego na trudnych trasach terenowych; cyclocross, kolarstwo przełajowe


Źródła:

SJP.pl

Cyklolekt

odmiana języka charakterystyczna dla rowerzystów


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyklometr

przyrząd do mierzenia łuku koła


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. geom. przyrząd do pomiaru łuku koła

 (1.2) mot. przyrząd do rejestracji obrotów koła pojazdu

 (1.3) sport. = cykloergometr


Cyklometr (z greckiego: κύκλος (cyclos) 'cykle' oraz μέτρον (metron) 'mierzyć') – urządzenie wynalezione przez polskiego matematyka i kryptologa Mariana Rejewskiego, służące do wyliczania cyklicznych permutacji szyfrogramów niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyklomorfoza

Cyklomorfoza (gr. kýklos koło, morphē kształt), polimorfizm sezonowy – sezonowa zmienność wielkości i kształtu ciała drobnych organizmów (bezkręgowców oraz glonów planktonowych) w kolejnych pokoleniach w ciągu roku. Powszechna u planktonowych skorupiaków, zwłaszcza wioślarek.


Źródła:

Wikipedia

Cyklomotor

rower z niewielkim silnikiem spalinowym lub elektrycznym


Źródła:

SJP.pl

Cyklon

rodzaj cyrkulacji atmosferycznej typowej dla niżów barycznych


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) meteorol. wirujący układ atmosferyczny w ośrodku niskiego ciśnienia;

 (1.2) chem. nazwa dwóch trujących środków chemicznych; zob. cyklon A., zob. cyklon B.

 (1.3) techn. urządzenie do odpylania gazów metodą wirową;

 (1.4) pot. huragan, trąba powietrzna


Cyklon − rodzaj cyrkulacji atmosferycznej typowej dla niżów barycznych; wirowy układ wiatru w obrębie niżu (przemieszczają się po liniach spiralnych od zewnątrz do środka). Na półkuli północnej kierunek obrotu przeciwny do kierunku ruchu wskazówek zegara, zaś na południowej zgodny z kierunkiem wskazówek zegara (zob. efekt Coriolisa).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyklonalny

cyklon (wir powietrzny); cykloniczny


przymiotnik

 (1.1) meteorol. związany z cyklonem, dotyczący cyklonu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyklonet

urządzenie mechaniczne do oddzielania ropy naftowej od wody


Źródła:

SJP.pl

Cykloniczny

cyklon (wir powietrzny); cyklonalny


przymiotnik relacyjny

 (1.1) meteorol. związany z cyklonem, dotyczący cyklonu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyklonit

materiał wybuchowy kruszący; heksogen


Heksogen (cyklonit, T4, Hx, RDX – od ang. royal demolition explosive lub research department explosive) – organiczny związek chemiczny, jedna z nitroamin heterocyklicznych, stosowana jako materiał wybuchowy.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyklonowy

cyklon (urządzenie do oczyszczania gazu lub pary)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) techn. związany z cyklonem, dotyczący cyklonu

 (1.2) meteorol. związany z cyklonem, dotyczący cyklonu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cykloolefina

nienasycony węglowodór posiadający w cząsteczce pierścień węglowy z jednym wiązaniem podwójnym; cykloalken


Źródła:

SJP.pl

Cyklop

olbrzym z jednym okiem umieszczonym po środku czoła


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mitgr. olbrzym z jednym okiem pośrodku czoła;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) biol. mały jednooki skorupiak, będący istotnym składnikiem zooplanktonu;


Cyklopi (także Kiklopi; gr. Κύκλωπες Kýklōpes, łac. Cyclopes ‘okrągłoocy’) – w mitologii greckiej olbrzymy z jednym okiem pośrodku czoła, zajmujące się pasterstwem i budową ogromnych murów (cyklopowe mury). Pracowali też u Hefajstosa w kuźni i kuli pioruny dla Zeusa.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyklopentadien

związek chemiczny posiadający pięć atomów węgla połączonych w pierścień oraz dwa wiązania podwójne


Cyklopentadien (cyklopenta-1,3-dien) – organiczny związek chemiczny, cykliczny węglowodór nienasycony zawierający w cząsteczce dwa wiązania podwójne (cyklodien).

W temperaturze pokojowej jest cieczą o charakterystycznym zapachu, nie rozpuszcza się w wodzie, ale jest rozpuszczalny w etanolu i eterze dietylowym. Jest otrzymywany ze smoły pogazowej. Stosuje się go jako monomer przy produkcji poliolefin metodą polimeryzacji z otwarciem pierścienia.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyklopentan

związek chemiczny z grupy cykloalkanów mający pięć atomów węgla w cząsteczce


Cyklopentan, C5H10 – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów cyklicznych. Jest stosowany jako rozpuszczalnik, do produkcji żywic polimerowych i klejów, a także jako porofor przy produkcji pianek poliuretanowych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyklopentanowy

cyklopentan


Patrz:cyklopentan

Źródła:

SJP.pl

Cyklopi

cyklopowy;
1. właściwy cyklopowi, cyklopom;
2. wykonany na miarę cyklopów, gigantyczny


przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. właściwy cyklopowi


Cyklopi (także Kiklopi; gr. Κύκλωπες Kýklōpes, łac. Cyclopes ‘okrągłoocy’) – w mitologii greckiej olbrzymy z jednym okiem pośrodku czoła, zajmujące się pasterstwem i budową ogromnych murów (cyklopowe mury). Pracowali też u Hefajstosa w kuźni i kuli pioruny dla Zeusa.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyklopia

cyklopowy;
1. właściwy cyklopowi, cyklopom;
2. wykonany na miarę cyklopów, gigantyczny


Cyklopia, jednoocze (łac. cyclopia) – wada rozwojowa polegająca na połączeniu dwóch oczodołów zawierających jedną gałkę oczną. Główną przyczyną cyklopii jest holoprozencefalia.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyklopka

cyklop


Patrz:cyklop

Źródła:

SJP.pl

Cyklopowy

cyklopi;
1. właściwy cyklopowi, cyklopom;
2. wykonany na miarę cyklopów, gigantyczny


przymiotnik

 (1.1) właściwy cyklopowi


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyklopropan

związek chemiczny z grupy cykloalkanów mający trzy atomy węgla w cząsteczce


Cyklopropan, C
3
H
6
– organiczny związek chemiczny, najprostszy cykloalkan. W warunkach normalnych jest to bezbarwny, cięższy od powietrza gaz o słodkawym zapachu. Jest bardzo łatwopalny, w kontakcie z tlenem tworzy silną mieszankę wybuchową.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyklopy

rodzina skorupiaków z rzędu widłonogów; oczliki


Źródła:

SJP.pl

Cyklorama

1. rodzaj dawnego fotoplastykonu;
2. namalowany na płótnie obraz, nawinięty na walce, które obracając się umożliwiają obejrzenie całej panoramy


Źródła:

SJP.pl

Cykloseryna

antybiotyk stosowany w leczeniu gruźlicy


Cykloseryna (łac. cycloserinum) – organiczny związek chemiczny, antybiotyk stosowany w leczeniu gruźlicy. Hamuje wbudowywanie D-alaniny w strukturę ściany i błony komórkowej w komórkach bakterii. Działa na bakterie Gram-ujemne i Gram-dodatnie oraz na prątki gruźlicy. Działaniem niepożądanym jest oddziaływanie na ośrodkowy układ nerwowy – może powodować psychozy, drgawki itp.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyklosport

sport rowerowy; kolarstwo


Źródła:

SJP.pl

Cyklosporyna

silny lek o działaniu immunosupresyjnym


Cyklosporyna, Cyklosporyna A (łac. Ciclosporinum, ATC L04, ATC S01) – występujący w naturze organiczny związek chemiczny, wykorzystywany jako lek o działaniu immunosupresyjnym. Cyklosporyna jest cyklicznym peptydem złożonym z 11 aminokwasów (undekapeptyd).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyklotrial

konkurencja kolarska, jazda po specjalnie przygotowanym, bardzo skomplikowanym torze; trial rowerowy


Trial rowerowy – konkurencja sportowa uchodząca za najbardziej widowiskową ze wszystkich konkurencji kolarskich, w której najważniejsza jest pełna kontrola nad rowerem oraz równowaga.

Zawody trialu rowerowego polegają na pokonaniu trasy, na której ustawione są „odcinki”. Odcinki są torami przeszkód o długości około 60 metrów i szerokości minimum metra. Zawodnicy mają za zadanie przejechać dany „odcinek”, nie przekraczając zadanego czasu. Odcinek składa się szeregu numerowanych bramek oznaczonych naklejkami, przez które zawodnik musi przejechać w odpowiedniej kolejności. Podczas przejazdu kontakt z podłożem i przeszkodami, w zależności od federacji która organizuje zawody, mogą mieć jedynie opony, korba, pedały i osłona łańcucha. W przypadku podparcia się nogą lub inną częścią roweru naliczane są punkty karne. Zawody wygrywa zawodnik, który po pokonaniu całej trasy będzie miał na swoim koncie najmniejszą liczbę punktów karnych. W przypadku takiej samej liczby punktów karnych wygrywa ten zawodnik, który posiada większą liczbę przejazdów czystych (bez punktów karnych) lub niżej punktowanych niż jego rywal.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyklotron

rodzaj cyklicznego akceleratora cząstek


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. najprostsza forma akceleratora cyklicznego naładowanych cząstek elementarnych;


Cyklotron – najprostsza i pierwsza historycznie forma akceleratora cyklicznego cząstek obdarzonych ładunkiem elektrycznym.

W akceleratorach cyklicznych, także w cyklotronie, przyspieszane cząstki poruszają się po torach zbliżonych do kołowych, przebiegając wielokrotnie przez obszar, w którym są przyspieszane.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyklotronowy

przymiotnik od: cyklotron


przymiotnik relacyjny

 (1.1) fiz. związany z cyklotronem, dotyczący cyklotronu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cykloturysta

osoba podróżująca rowerem w celach turystycznych


Źródła:

SJP.pl

Cyklotymia

zaburzenie psychiczne, lekka postać psychozy maniakalno-depresyjnej


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. zaburzenie polegające na utrzymujących się wahaniach nastroju w postaci łagodnych epizodów subdepresji i hipomanii;


Cyklotymia (z gr. κύκλος „krąg” i θυμός „duch, nastrój, gniew”) – zaburzenie afektywne polegające na utrzymujących się stale wahaniach nastroju i aktywności w postaci łagodnych epizodów subdepresji i hipomanii, które występują zamiennie zwykle bez związku z wydarzeniami życiowymi. Najczęściej nie stanowi przyczyny zgłaszania się do specjalisty, choć subdepresja jest odczuwana jako bardzo przykra. Hipomania jest przez chorego odbierana jako stan znakomitego zdrowia. Otoczenie najczęściej nie dostrzega choroby.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyklotymiczka

cyklotymik


Patrz:cyklotymik

Źródła:

SJP.pl

Cyklotymiczny

dotyczący cyklotymii


przymiotnik

 (1.1) psych. med. związany z cyklotymią


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyklotymik

człowiek o spotęgowanym usposobieniu cyklotymicznym, czyli takim, które charakteryzuje się zmiennością nastrojów, występowaniem na zmianę okresów depresji i wzmożonej aktywności; cykloid


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) psych. osoba cierpiąca na cyklotymię


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyklowy

przymiotnik od: cykl


Źródła:

SJP.pl

Cykloza

okrężny ruch cytoplazmy wokół centralnej wodniczki pokarmowej, występujący u niektórych cudzożywnych pierwotniaków


Źródła:

SJP.pl

Cyknąć

1. np. o zegarze: wydać charakterystyczny odgłos, cyknięcie; tyknąć;
2. o owadach takich jak świerszcz, konik polny: wydać charakterystyczny szmer;
3. potocznie: dać czegoś trochę;
4. rzadkie: napić się trochę


Źródła:

SJP.pl

Cyknięcie

1. np. o zegarze: wydać charakterystyczny odgłos, cyknięcie; tyknąć;
2. o owadach takich jak świerszcz, konik polny: wydać charakterystyczny szmer;
3. potocznie: dać czegoś trochę;
4. rzadkie: napić się trochę


Źródła:

SJP.pl

Cykor

potocznie:
1. strach, obawa, lęk;
2. osoba bojąca się czegoś, ostrożna do przesady; tchórz


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. strach

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pot. osoba strachliwa, tchórz


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cykoria

1. roślina warzywna o jadalnych liściach;
2. substancja o gorzkim smaku, stosowana przy produkcji kawy zbożowej


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Cichorium|L.|ref=tak., rodzaj roślin zielnych z rodziny astrowatych

 (1.2) bot. roślina z rodzaju cykoria (1.1)

 (1.3) kulin. jarzyna z pędów uprawnych odmian cykorii podróżnik

 (1.4) uczn. strach przed sprawdzianem

 (1.5) uczn. strachliwa dziewczyna


Cykoria (Cichorium L.) – rodzaj roślin zielnych, należący do rodziny astrowatych. Liczy 7–8 gatunków. Rośliny te występują naturalnie w basenie Morza Śródziemnego i w pozostałej części Europy, zachodniej Azji, a poza tym w Etiopii. Cykoria podróżnik C. intybus jest gatunkiem introdukowanym i zdziczałym w Ameryce Północnej i Południowej, w południowej Afryce, wschodniej Azji, Australii i Oceanii. W Polsce rośnie cykoria podróżnik jako zadomowiony antropofit oraz cykoria endywia C. endivia w uprawie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cykoriowy

przymiotnik od: cykoria


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cykorią; zawierający cykorię


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cykorowaty

potocznie: łatwo ulegający strachowi; strachliwy, bojaźliwy


Źródła:

SJP.pl

Cykorzyć

potocznie: bać się, tchórzyć; cykać się, strachać się, dygać się, peniać


Źródła:

SJP.pl

Cykot

odgłos zegara; cykotanie; cykanie


Źródła:

SJP.pl

Cykotać

o zegarze: wydawać dźwięki przypominające "cyk"


Źródła:

SJP.pl

Cykotanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cykotać.


Źródła:

Wiktionary

Cykowiak

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cykowo

W Polsce
W Rosji

Źródła:

Wikipedia

Cykuta

1. pospolita bylina o białych kwiatach, silnie trująca; szalej (pospolity);
2. trucizna wytwarzana z korzenia rośliny o tej samej nazwie


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. szalej;

 (1.2) toksykol. trucizna otrzymywana z soku korzenia szaleju


Cykuta – śmiertelna trucizna będąca wyciągiem z różnych roślin, stosowana w starożytności i średniowieczu. Zawierała alkaloidy m.in. z takich gatunków jak szczwół plamisty (Conium maculatum) i szalej jadowity (Cicuta virosa). Zarówno koniina, pochodząca ze szczwołu, jak i cykutoksyna oraz cykutol z szaleju porażają ośrodek oddechowy w rdzeniu przedłużonym.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cykutyna

silnie trujący alkaloid z korzennego soku cykuty


Źródła:

SJP.pl

Cyla

zdrobnienie od: Cecylia


Źródła:

SJP.pl

Cylicja

kraina historyczna w Azji Mniejszej


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. historyczna kraina w południowo-wschodniej Azji Mniejszej nad Morzem Śródziemnym;


Cylicja (arab. ‏قيليقيا‎ Kilikija lub niegdyś ‏الثغور الشامية‎ trb. As-Sghur asz-Szmija trl. āṯ-ṯḡūr āš-šāmīť, fr. Cilicie, gr. Κιλικία, Kilikia, łac. Cilicia, orm. Կիլիկիա, Kilikia tur. Kilikya (Çukurova)) – kraina historyczna na pograniczu Azji Mniejszej i Syropalestyny. W centralnym punkcie równinna i żyzna, jednak otoczona zewsząd górami. Obecnie w całości leży na terytorium Turcji (prowincje: Mersin, Adana, Osmaniye). W czasach rzymskich Cylicja dzieliła się na dwie części: Cilicia Trachea i Cilicia Pedias. Cilicia Trachea (asyryjskie Khillaku, od którego pochodzi nazwa Cylicji) była surowym rejonem górskim uformowanym przez góry Taurus. Od południa graniczy z Morzem Śródziemnym (które odziela ją od Cypru), od zachodu – z górami Taurus, od wschodu zaś – z górami Amanus (oddzielającymi ją od właściwej Syrii).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cylicyjczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. mieszkaniec Cylicji


Źródła:

Wiktionary

Cylicyjski

związany z Cylicją, dotyczący Cylicji


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Cylicją, dotyczący Cylicji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cylicyjum

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stpol. włosienica


Źródła:

Wiktionary

Cylinder

1. rodzaj męskiego kapelusza
2. część maszyny tłokowej
3. przyrząd, naczynie walcowatego kształtu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mat. techn. każdy walec, zwłaszcza gdy pusty wewnątrz

 (1.2) chem. naczynie walcowate służące do pomiaru objętości cieczy;

 (1.3) odzież. sztywny, zwykle wysoki kapelusz męski z wąskim rondem i walcowatą główką;

 (1.4) techn. część maszyny tłokowej, w której porusza się tłok;

 (1.5) techn. magazynek w kolcie

 (1.6) inform. grupa ścieżek o tym samym numerze, znajdujących się na wszystkich talerzach dysku twardego



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cylinderek

mały cylinder


Źródła:

SJP.pl

Cylindrowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cylindrować.


Źródła:

Wiktionary

Cylindrowiec

cylindrowiec koralowy - południowoamerykański wąż o podziemnym trybie życia


Henningsomyces Kuntze (cylindrowiec) – rodzaj grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cylindrowy

przymiotnik od: cylinder


Źródła:

SJP.pl

Cylindryczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest cylindryczne, walcowate


Źródła:

Wiktionary

Cylindryczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma kształt cylindra

 (1.2) związany z cylindrem, dotyczący cylindra


Źródła:

Wiktionary

Cylka

zdrobnienie od: Cecylia


Źródła:

SJP.pl

Cylma

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Republice Komi i obwodzie archangielskim Rosji, lewy dopływ Peczory


Źródła:

Wiktionary

Cylnonć

czasownik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. trafić


Źródła:

Wiktionary

Cylwik

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cym

wyraz zastępujący słowa w niektórych piosenkach (typu: rym, cym, cym)


wykrzyknik

 (1.1) jako przyśpiewka zastępuje słowa w niektórych piosenkach


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyma

1. w architekturze: profil w kształcie litery S; sima, esownik
2. zegarek marki CYMA


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) w architekturze: profil w kształcie litery S


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cymański

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cymbalaria

rodzaj bylin, półkrzewów i krzewów z rodziny babkowatych


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cymbalisko

zgrubienie od: cymbał (głupiec)


Źródła:

SJP.pl

Cymbalista

muzyk grający na cymbałach


rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) muzyk, który gra na cymbałach


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cymbalistka

cymbalista


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta, która gra na cymbałach


Patrz:cymbalista

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cymbał

potocznie, lekceważąco: człowiek ograniczony, niezaradny życiowo; gamoń, głupiec, tuman


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. głos w organach

 (1.2) daw. muz. dzwon zegarowy

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) pogard. głupiec


Klawesyn (wł. cembalo, clavicembalo, skrót: cemb.; fr. clavecin; ang. harpsichord) – instrument strunowy szarpany, wyposażony w klawiaturę, zaliczany do rodziny cytr. Znany powszechnie w Europie od XV wieku.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cymbała

potocznie, lekceważąco: człowiek ograniczony, niezaradny życiowo; gamoń, głupiec, tuman


Źródła:

SJP.pl

Cymbałek

zdrobnienie od: cymbał


Źródła:

SJP.pl

Cymbałki

popularny instrument dziecięcy zawierający luźno umocowane płytki metalowe na drewnianej ramie, w które uderza się pałeczkami


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) pot. muz. dzwonki używane jako instrument dziecięcy;

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: cymbałek


Dzwonki (orkiestrowe) (wł. campanelli, skrót: cmpl.) – instrument muzyczny z rodziny idiofonów, znany również jako Glockenspiel (z niem. "gra dzwonków").

Dzwonki bywają mylnie nazywane cymbałkami (cymbały to instrument strunowy, a nie idiofon).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cymbałowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) muz. związany z cymbałami, dotyczący cymbałów


Źródła:

Wiktionary

Cymbały

instrument o stalowych strunach różnej długości, w które uderza się drewnianymi pałeczkami


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) muz. uderzany instrument strunowy;


Cymbały – strunowy instrument muzyczny z grupy chordofonów, uderzany pałeczkami. Klasyfikacja uwzględnia podgrupę chordofonów prostych lub cytr (dalej – cytr płytowych i rzeczywistych). Należą do instrumentów strunowych uderzanych.

Według Klasyfikacji Hornbostela-Sachsa cymbały oznaczone są numerem 314.122.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cymbergaj

popularna w XX wieku gra szkolna lub podwórkowa polegająca na odbijaniu po blacie monet za pomocą grzebienia lub linijki


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) środ. gra szkolna polegająca na przesuwaniu grzebieniem po ławce większej monety tak, aby uderzała w mniejszą, którą należało trafić w bramkę przeciwnika


Cymbergaj – towarzyska gra zręcznościowa, polegająca na odbijaniu monet na płaskiej powierzchni, przy użyciu linijki bądź grzebienia. Jest znana od wielu lat i posiada różnorakie warianty.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cymbospondylus

drapieżny ichtiozaur z rodziny szastazaurów


Cymbospondyl (Cymbospondylus) – drapieżny ichtiozaur z rodziny Shastasauridae.

Żył w okresie środkowego triasu (ok. 220 mln lat temu) w okolicach Ameryki Północnej i obecnej Europy. Długość ciała ok. 6-10 m, masa ok. 1 tony. Jego szczątki znaleziono w Niemczech i w USA (Nevada).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cymbr

członek dawnego ludu wywodzącego się z krainy Himmerland na północy Półwyspu Jutlandzkiego


Źródła:

SJP.pl

Cymbra

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. środ. górn. drewniana obudowa ścian kopalnianych


Źródła:

Wiktionary

Cymbrować

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. cembrować

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. środ. górn. wznosić drewniane obudowy ścian kopalnianych


Źródła:

Wiktionary

Cymbrowie

dawny lud wywodzący się z krainy Himmerland na północy Półwyspu Jutlandzkiego


Cymbrowie (łac. Cimbri) – lud pochodzenia prawdopodobnie germańskiego, wywodzący się z krainy Himmerland na północy Półwyspu Jutlandzkiego. Pochodzenie Cymbrów nie jest jednoznacznie ustalone, ponieważ imiona ich wodzów noszą celtyckie brzmienie: Boiorix, Lugins, Claodicus, Ceasorix.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cymbrowocz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. środ. górn. górnik wznoszący obudowy ścian kopalnianych


Źródła:

Wiktionary

Cymelium

bardzo rzadki i cenny druk lub rękopis, w bibliotece przechowywany zwykle w specjalnych warunkach i nie udostępniany powszechnie; cimelium


Źródła:

SJP.pl

Cymen

bezbarwna ciecz o dość miłym zapachu


p-Cymen – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów aromatycznych, pochodna benzenu. Występuje w olejkach eterycznych.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cymerman

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cymes

1. słodki pudding (kuchnia żydowska);
2. potocznie: przysmak; coś najlepszego


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. wspólna nazwa kilku potraw żydowskich, najczęściej rodzaj deseru z marchewki ze słodkimi dodatkami;

 (1.2) przen. coś bardzo smacznego


Cymes (jid. צימעס, z niem. zum essen – do jedzenia, lub z śr.-g.-niem. zuomüese – przystawka) – złożona z warzyw i owoców potrawa kuchni żydowskiej.

Składa się głównie z marchwi, suszonych śliwek i jabłek, ale może występować także w wersji z ziemniakami, innymi warzywami, mięsem oraz różnymi suszonymi owocami. Składniki są duszone lub pieczone; podawana jest na słodko. Jest zwykle zaliczana do grupy potraw deserowych lub serwowanych na ciepło dań owocowo-warzywnych. W tradycyjnej wersji kuchni żydowskiej ma postać leguminy podawanej w ramach uroczystych, świątecznych posiłków. Tradycyjnie wchodzi w skład menu wieczerzy rozpoczynającej szabat.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cymlańsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Rosji, w obwodzie rostowskim;


Cymlańsk (ros. Цимлянск) – miasto (od 1961) w Rosji, administracyjne centrum rejonu cymlańskiego w obwodzie rostowskim, 14731 mieszkańców (2021).

Miasto jest położone we wschodniej części obwodu rostowskiego, na zachodnim brzegu Zbiornika Cymlańskiego na rzece Don, 20 km od Wołgodońska i 236 kilometrów od Rostowa.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cymlański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Cymlańskiem, dotyczący Cymlańska

 (1.2) związany z Cymłą, dotyczący Cymły


Źródła:

Wiktionary

Cymofan

minerał, odmiana chryzoberylu


Cymofan (cymofanit, kocie oko, chryzoberylowe kocie oko) – przezroczysta lub przeświecająca odmiana chryzoberylu wykazująca efekt kociego oka. Nazwa pochodzi od greckich słów kyma = fala i fainio = pokazuję (faliste refleksy świetlne przy obrocie kamienia).

Nazwa „kocie oko” wskazuje na podobieństwo kamienia do kociego oka.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cymon

młody szlachcic z obrazu "Cymon and Iphigenia" Frederica Leightona


Źródła:

SJP.pl

Cymper

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gwara. zabawy zapustne


Źródła:

Wiktionary

Cymric

[czytaj: kamrik] rasa kota, długowłosa odmiana manksa


Cymric (inna nazwa: długowłosy Manx) – rasa kota powstała w Kanadzie lub USA. Istnienie długowłosych Manksów nie od razu zostało zaakceptowane.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cymła

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w obwodzie rostowskim i wołgogradzkim Rosji, prawy dopływ Donu;


Cymła (ros. Цимла) – rzeka w obwodzie rostowskim i wołgogradzkim Rosji, prawy dopływ Donu. Dolna część przebiegu została zalana w związku z budową Zbiornika Cymlańskiego. Długość rzeki wynosi 186 km (do czasu zbudowania zbiornika – 207 km), z czego 168 km w obwodzie wołgogradzkim, a 18 km w rostowskim. Powierzchnia zlewni 1650 km² (do wybudowania zbiornika 3023 km²). Największy dopływ – rzeka Rossoszka. Ogólny spadek – 120 m.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cyna

pierwiastek chemiczny o symbolu Sn


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. szary metal, pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 50, oznaczany symbolem Sn;

 (1.2) pot. naczynia i inne wyroby z cyny (1.1); Gloger.

 (1.3) pot. elektron. łatwotopliwy stop cyny (1.1) z ołowiem i antymonem, używany do lutowania niskotemperaturowego


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cynaderka

zdrobnienie od: cynadra (nerka zwierzęca)


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. cynadra (nerka zwierzęca)

 (1.2) kulin. lm. cynaderki potrawy z cynaderek (1.1)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cynaderki

potrawa z nerek zwierzęcych; cynadry


Źródła:

SJP.pl

Cynades

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) prostytutka


Źródła:

Wiktionary

Cynadra

zwierzęca nerka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. zool. nerka zwierzęca

 (1.2) kulin. lm. cynadry potrawy z cynader (1.1)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cynadry

(bardzo rzadko również w lp) potrawa z nerek zwierzęcych; cynaderki


Źródła:

SJP.pl

Cynamon

suszona kora gałązek cynamonowca, używana jako przyprawa


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) suszona kora cynamonowca, używana jako przyprawa;


Cynamon – przyprawa kuchenna otrzymywana z wysuszonej kory cynamonowca.

Występuje w dwóch postaciach: starty na proszek lub w niewielkich kawałkach zwiniętych w rulonik. Cynamon ma kolor rdzawy, a dzięki wysokiej zawartości aldehydu cynamonowego i innych lotnych związków organicznych ma charakterystyczny, słodkawo-korzenny, lekko piekący smak i silny aromat.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cynamonek

1. bułeczka z cynamonem;
2. nalewka cynamonowa;
3. gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych


Źródła:

SJP.pl

Cynamonka

1. bułeczka z cynamonem;
2. nalewka cynamonowa;
3. gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych


Cynamonka (Spatula cyanoptera) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cynamonowiec

wiecznie zielone drzewo lub wysoki krzew z rodziny wawrzynowatych, występujące na tropikalnych obszarach Azji i Australii, cenione dla drewna i kory, z której otrzymuje się przyprawę kuchenną cynamon, oraz olejku cynamonowego i kamforowego


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Cinnamomum|Scheffer|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny wawrzynowatych;

 (1.2) kulin. ciasto z cynamonem


Cynamonowiec (Cinnamomum Scheffer) – rodzaj roślin z rodziny wawrzynowatych. Obejmuje ok. 250 gatunków, które pierwotnie występowały tylko we wschodniej i południowo-wschodniej Azji. Obecnie są uprawiane i jako dziczejące spotykane w całej strefie klimatu subtropikalnego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cynamonowy

przymiotnik od: cynamon


przymiotnik

 (1.1) farm. kulin. dotyczący cynamonu, związany z cynamonem, zrobiony z cynamonu, zawierający cynamon, otrzymywany z cynamonu

 (1.2) mający kolor rdzawobrązowy, taki jak kolor cynamonu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cynar

rodzaj tańca lub zabawy w średniowiecznej Polsce; cenar


rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zob. cenar.


Cynar (czyt. czi'nar) – aperitif pochodzenia włoskiego o zawartości alkoholu 16%. Nazwa napoju pochodzi od łacińskiego określenia Cynara Scolymus, co znaczy karczoch. Alkohol jest produkowany od początku lat 50. XX w. W jego skład wchodzą ekstrakty z roślin i alkoholu oraz sok z karczocha.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cynarski

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cynaryna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. związek czynny występujący w karczochach


Źródła:

Wiktionary

Cynawy

związek cynawy, związek chem. cyny


Źródła:

SJP.pl

Cynchonina

związek chemiczny z grupy alkaloidów


Źródła:

SJP.pl

Cyndalin

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. rodzaj tkaniny jedwabnej


Źródła:

Wiktionary

Cynek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. nacięcie


Źródła:

Wiktionary

Cyneol

związek organiczny; eukaliptol


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny, bezbarwna ciecz o zapachu kamfory, występująca w olejku eterycznym z eukaliptusa, piołunu, bądź rozmarynu;


Cyneol, eukaliptol – organiczny związek chemiczny z grupy terpenów, bezbarwna ciecz o zapachu kamfory, występująca w olejku eterycznym otrzymywanym z eukaliptusa, piołunu, bądź rozmarynu. Wykorzystywany głównie jako składnik kompozycji zapachowych oraz środków pielęgnacyjnych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyneraria

kwitnąca roślina doniczkowa, jednoroczna


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. mieszaniec roślin z rodziny astrowatych;


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cynestetyczny

cynestezja; cenestetyczny


Źródła:

SJP.pl

Cynestezja

w psychologii: poczucie swego ciała, ogół uczuć organicznych doznawanych w danej chwili; cenestezja


Źródła:

SJP.pl

Cynfolia

cienka, miękka blaszka imitująca złoto, używana głównie do pakowania artykułów spożywczych; staniol; pozłotka; pozłotko


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cienki, cynowy arkusz


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cynfoliowy

cynfolia; staniolowy


Źródła:

SJP.pl

Cynga

choroba wywołana niedoborem witaminy C, objawiająca się m.in. owrzodzeniem dziąseł i błony śluzowej oraz wypadaniem zębów; gnilec, szkorbut


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. med. szkorbut, odmiana awitaminozy o ciężkich objawach fizycznych i psychicznych, występująca w sowieckich łagrach na Syberii


Szkorbut (łac. scorbutus), gnilec, cynga, dzięgna – choroba wielonarządowa, wywołana niedoborem kwasu askorbinowego (witaminy C) w pożywieniu.

Główne objawy dotyczą tkanki łącznej, ponieważ kwas askorbinowy jest koenzymem hydroksylazy prolinowej i lizynowej, które katalizują powstanie poprzecznych wiązań kowalencyjnych między cząstkami tropokolagenu. Brak kwasu askorbinowego oznacza brak aktywności tych enzymów, a co za tym idzie, brak dojrzewania kolagenu.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyngiel

1. metalowy języczek w ręcznej broni palnej;
2. ryba z rodziny okoniokształtnych, o ciele wydłużonym, wrzecionowatym


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) język spustu w broni palnej

 (1.2) środ. w lm. cyngle: okulary

 (1.3) lwów. szkolna ocena niedostateczna

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) icht. długa ryba z rodzaju nazwa systematyczna|Zingel|ref=tak., z rodziny okoniowatych;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) przen. zabójca w mafii, w tajnej organizacji


Spust – element mechanizmu spustowego broni palnej, służący do zwalniania tego mechanizmu przez strzelca w celu oddania strzału. Najczęściej ma formę języka, rzadziej szyny spustowej lub przycisku.

Broń posiada najczęściej jeden spust, rzadziej dwa, do ognia pojedynczego i seriami, lub odpalające naboje w różnych lufach broni dwulufowej np. dubeltówce.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyngle

1. metalowy języczek w ręcznej broni palnej;
2. ryba z rodziny okoniokształtnych, o ciele wydłużonym, wrzecionowatym


Źródła:

SJP.pl

Cyngwajsówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) prostytutka


Źródła:

Wiktionary

Cynia

roślina z rodziny astrowatych o szorstkich liściach, pochodząca z Ameryki Płn. i Meksyku; cynka; jakobinka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Zinnia|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny astrowatych;

 (1.2) bot. ogrod. roślina z rodzaju cynii (1.1), m.in. uprawiana dla ozdobnych kwiatów

 (1.3) pot. kwiat cynii (1.2)


Cynia, jakobinka (Zinnia L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Należą do niego 23 gatunki. Rośliny te występują w Ameryce Północnej i Południowej od południowej części Stanów Zjednoczonych po Argentynę. Występują w siedliskach nasłonecznionych i suchych.

Różne gatunki w wielu odmianach o intensywnie zabarwionych, pełnych i wielobarwnych kwiatach są uprawiane jako ozdobne. Nazwa rodzajowa upamiętnia Johanna Gottfrieda Zinna (1727–1759), niemieckiego lekarza i botanika.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cynian

sól kwasu cynowego


Źródła:

SJP.pl

Cyniany

sól kwasu cynowego


Źródła:

SJP.pl

Cynicki

związany ze szkołą cyników, cynicyzmem lub cynizmem


Źródła:

SJP.pl

Cynicyzm

zespół poglądów głoszonych przez grecką grupę cyników


Filozofia cynicka – zespół poglądów właściwych grupie filozofów antycznej Grecji, powstały w V wieku p.n.e., a gasnący dopiero pod koniec starożytności. Trudno rozstrzygnąć, czy filozofia cyników była sposobem życia, czy właściwą szkołą filozoficzną (do ostatniego poglądu przychyla się Diogenes z Synopy zwany także Psem Mądrości).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyniczeć

stawać się cynikiem; cynicznieć


Źródła:

SJP.pl

Cyniczka

cynik


Patrz:cynik

Źródła:

SJP.pl

Cynicznie

przysłówek

 (1.1) w sposób cyniczny


Źródła:

Wiktionary

Cynicznieć

stawać się cynicznym; cyniczeć


Źródła:

SJP.pl

Cyniczniej

stawać się cynicznym; cyniczeć


Źródła:

SJP.pl

Cyniczność

postawa życiowa charakteryzująca się nieuznawaniem obowiązujących zasad etycznych i lekceważącym odnoszeniu się do ogólnie szanowanych pojęć, praw, osób; cynizm, złośliwość, zgryźliwość


Źródła:

SJP.pl

Cyniczny

1. o postawie, sposobie myślenia - nie wierzący w uczciwość i szczerość innych ludzi, zarzucający innym złe intencje i wolę;
2. postępujący niezgodnie z zasadami społecznymi, nieuczciwie, bez skrupułów;
3. związany z cynizmem - kierunkiem filozoficznym


przymiotnik jakościowy

 (1.1) lekceważąco odnoszący się do ogólnie uznawanych autorytetów i zasad etycznych

przymiotnik relacyjny

 (2.1) filoz. związany z cynizmem filozoficznym


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cynik

1. człowiek cyniczny;
2. filoz. wyznawca cynizmu, kierunku filozoficznego


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) filoz. przedstawiciel szkoły filozoficznej Antystenesa

 (1.2) pejor. człowiek lekceważący autorytety i przyjęte zasady


Cynizm – postawa etyczna, charakteryzująca się nieuznawaniem i podważaniem wartości i norm obowiązujących w danym środowisku.

Cynizm wiąże się z negatywnym poglądem na naturę ludzką. Zgodnie z tym uznaje, że jednostki dążą do realizacji swoich interesów i wątpią w autentyczność altruistycznych motywów działań. Według cyników nie istnieją „wyższe wartości”, „wzniosłe cele” czy ideały. Są one jedynie słowami, za pomocą których jednostki oszukują same siebie lub które służą jednym do manipulacji drugimi. Tym samym podając je w wątpliwość, obnaża się ludzkie zakłamanie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyniowy

przymiotnik od: cynia


Źródła:

SJP.pl

Cynizm

1. postawa życiowa charakteryzująca się nieuznawaniem obowiązujących zasad etycznych i lekceważącym odnoszeniu się do ogólnie szanowanych pojęć, praw, osób; cyniczność, złośliwość, zgryźliwość;
2. w filozofii: zespół poglądów greckiej szkoły filozoficznej Antystenesa, który głosił, że dobro polega na ograniczaniu potrzeb materialnych, a życie zgodne z naturą jest najwyższą cnotą


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wyzywające i lekceważące odnoszenie się do wartości moralnych, nieliczenie się z uczuciami i odczuciami innych

 (1.2) filoz. zespół poglądów greckiej szkoły filozoficznej Antystenesa;


Cynizm – postawa etyczna, charakteryzująca się nieuznawaniem i podważaniem wartości i norm obowiązujących w danym środowisku.

Cynizm wiąże się z negatywnym poglądem na naturę ludzką. Zgodnie z tym uznaje, że jednostki dążą do realizacji swoich interesów i wątpią w autentyczność altruistycznych motywów działań. Według cyników nie istnieją „wyższe wartości”, „wzniosłe cele” czy ideały. Są one jedynie słowami, za pomocą których jednostki oszukują same siebie lub które służą jednym do manipulacji drugimi. Tym samym podając je w wątpliwość, obnaża się ludzkie zakłamanie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cynk

1. pierwiastek chemiczny o symbolu Zn, metal o liczbie atomowej 30, stosowany m.in. jako składnik stopów, mikroelement będący składnikiem enzymów i hormonów;
2. pospolicie: poufna informacja, wskazówka; w gwarze więziennej: tajnie przekazana wiadomość;
3. dawny instrument dęty drewniany o kształcie prostego lub zakrzywionego rogu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Zn i liczbie atomowej 30;

 (1.2) pot. informacja, zazwyczaj poufna

 (1.3) muz. daw. dęty instrument drewniany;


Cynk (Zn, łac. zincum) – pierwiastek chemiczny, metal przejściowy z grupy cynkowców w układzie okresowym (grupa 12).

Odkryto 30 izotopów cynku z przedziału mas 54–83, z czego trwałe są izotopy 64Zn, 66Zn, 67Zn, 68Zn i 70Zn.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cynka

roślina z rodziny astrowatych o szorstkich liściach, pochodząca z Ameryki Płn. i Meksyku; cynia; jakobinka


Źródła:

SJP.pl

Cynkarka

obrabiarka do wykonywania stalowych wczepów; wczepiarka


Źródła:

SJP.pl

Cynkarz

środowiskowo: osoba, która donosi na innych; donosiciel


Źródła:

SJP.pl

Cynkit

minerał, tlenek cynku


Cynkit – minerał z gromady tlenków. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.

Nazwa nawiązuje do składu chemicznego minerału, którego głównym składnikiem jest cynk. (W. Haidinger, 1845 r.).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cynkografia

1. technika graficzna druku płaskiego;
2. technika przygotowywania klisz do druku wypukłego;
3. chemigrafia; cynkotypia


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cynkolit

mieszanina siarczku cynku z siarczanem baru, używana jako biała farba; biel Griffitha


Źródła:

SJP.pl

Cynkonośny

obfitujący w cynk; dostarczający cynku; zawierający cynk


Źródła:

SJP.pl

Cynkoryt

technika druku wypukłego, która łączy w sobie technikę akwaforty i litografii, czasami także elementy fotografii


Źródła:

SJP.pl

Cynkotyp

rysunek utrwalony na płycie cynkowej


Źródła:

SJP.pl

Cynkotypia

1. technika graficzna druku płaskiego;
2. technika przygotowywania klisz do druku wypukłego;
3. chemigrafia; cynkografia


Źródła:

SJP.pl

Cynkować

pokrywać przedmioty metalowe warstwą cynku; ocynkowywać


Źródła:

SJP.pl

Cynkowacz

rzadko: osoba zatrudniona przy cynkowaniu blachy; ocynkowywacz


Źródła:

SJP.pl

Cynkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) met. pokrywanie powierzchni warstwą cynku


Cynkowanie – ogół operacji mający na celu pokrycie powierzchni przedmiotów stalowych cienką, silnie przylegającą powłoką cynku w celu ochrony przed korozją powodowaną działaniem powietrza i wody. Cynkowanie jest stosowane powszechnie w wielu gałęziach gospodarki, m.in. w przemyśle samochodowym, budowlanym, lotniczym.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cynkowce

pierwiastki z 12 (II B) grupy układu okresowego: cynk, kadm, rtęć, ununbium


Cynkowce – pierwiastki chemiczne należące do 12 (daw. IIB lub II pobocznej) grupy układu okresowego. Do cynkowców należą następujące metale: cynk (Zn), kadm (Cd), rtęć (Hg) i kopernik (Cn). Na powłoce walencyjnej cynkowców znajdują się dwa elektrony walencyjne.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cynkowiec

pierwiastek należący do dwunastej grupy układu okresowego pierwiastków; kadmowiec


Źródła:

SJP.pl

Cynkówka

1. pomocnik złodzieja kieszonkowego stojący na obserwacji;
2. potocznie: urządzenie alarmowe;
3. krótka kurtka skórzana


Źródła:

SJP.pl

Cynkownia

huta wytapiająca cynk


Źródła:

SJP.pl

Cynkowy

przymiotnik od: cynk


przymiotnik

 (1.1) dotyczący cynku


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cynkwais

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gwara więzienna wytatuowana kropka nad lewym okiem, znak rozpoznawczy gitów


Źródła:

Wiktionary

Cynna

Lucius Cornelius Cinna (130-84 p.n.e.) - rzymski wódz i polityk


Cornelii Cinna – gałąź rzymskiego rodu patrycjuszowskiego Korneliuszy (por. Korneliusz).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cynober

siarczek rtęciowy używany jako farba koloru czerwonego


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jeden z odcieni koloru czerwonego;

 (1.2) miner. minerał stosowany jako czerwony barwnik w malarstwie;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cynobrówka

roślina ozdobna z rodziny kosaćcowatych; montbrecja, krokosmia


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. pot. krokosomia


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cynobrowy

przymiotnik od: cynober


przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający kolor czerwony o brunatnym odcieniu, taki jak kolor cynobru

 (1.2) miner. dotyczący cynobru, związany z cynobrem


Cynober (chińska czerwień, vermilion) – odcień koloru czerwonego wpadający nieznacznie w kolor pomarańczowy. Pigment o tym odcieniu pozyskiwano z cynobru, minerału z zawartością siarczku rtęci, stąd nazwa. Jest to (w przybliżeniu) kolor dojrzałego pomidora.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cynocefal

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) mit. fantastyczna istota o ludzkim ciele i psiej głowie;


Cynocefal lub Psiogłowy (gr. κῠνοκέφᾰλοι) – termin oznaczający „psią-głowę”, stosowany do określenia mitologicznych stworzeń o korpusie człowieka i głowie psa.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cynodon

cynodon palczasty - gatunek trawy z rodziny wiechlinowatych; trawa bermudzka



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cynodont

gad ssakokształtny, wymarły częściowo pod koniec triasu, a całkowicie w połowie jury, prawdopodobnie praprzodek ssaków


Źródła:

SJP.pl

Cynognatus

ssakokształtny, wymarły gad drapieżny


Źródła:

SJP.pl

Cynować

pokrywać przedmioty cyną w celu zabezpieczenia ich przed korozją; pobielać


czasownik

 (1.1) pokrywać cyną


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cynowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) met. pokrywanie powierzchni przedmiotów cyną


Cynowanie (bielenie) – pokrywanie powierzchni metalowych (gł. stopów żelaza lub miedzi) ochronną powłoką cyny.

Metody cynowania:


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cynownia

1. urządzenie do cynowania;
2. huta, w której wytapia się lub przetapia cynę


Źródła:

SJP.pl

Cynowobiały

biały o cynowym odcieniu


Źródła:

SJP.pl

Cynowy

1. cyna;
2. dżuma cynowa - wada wyrobów cynowych skutkująca pojawianiem się łatwo wykruszających się wybrzuszeń na ich powierzchni; zaraza cynowa


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cyną, dotyczący cyny

 (1.2) zrobiony z cyny


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cynthia

Cyntia – imię żeńskie pochodzenia greckiego, oznaczające "kobieta z góry Kynthos". Na tej górze według mitologii narodzić się miała wraz ze swoim bratem Apollinem bogini Artemida.

Cyntia imieniny obchodzi 30 stycznia.

Znane osoby o imieniu Cyntia:


Źródła:

Wikipedia

Cyntia

imię żeńskie


Cyntia – imię żeńskie pochodzenia greckiego, oznaczające "kobieta z góry Kynthos". Na tej górze według mitologii narodzić się miała wraz ze swoim bratem Apollinem bogini Artemida.

Cyntia imieniny obchodzi 30 stycznia.

Znane osoby o imieniu Cyntia:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cynwaldyt

minerał z grupy łyszczyków, glinokrzemian potasu, litu i żelaza


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. zielona, brunatna lub czarna mika potasowa;


Cynwaldyt minerał skałotwórczy z grupy łyszczyków.

Glinokrzemian potasu zawierający lit i żelazo. Występuje w skałach Dolnego Śląska. Posiada szklisty połysk, w barwach od ciemnozielonej po czarną. Wykorzystywany jest na materiały elektroizolacyjne.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cypek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od: Cyprian


Źródła:

Wiktionary

Cypel

1. wysunięta w morze, jezioro lub rzekę wąska część lądu;
2. wysunięta wąska część czegoś


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geogr. ląd mocno wysunięty w morze lub inny zbiornik wodny

 (1.2) geogr. wybiegnięcia terytorium państwa w głąb innych państw sąsiednich

 (1.3) przen. coś wystającego



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cypelek

zdrobnienie od: cypel


Źródła:

SJP.pl

Cypisek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) liter. imię|polski|m., postać z serii powieści Václava Čtvrtka o rozbójniku Rumcajsie; synek tytułowego bohatera


Źródła:

Wiktionary

Cyplowato

cyplowaty


Patrz:cyplowaty

Źródła:

SJP.pl

Cyplowaty

w kształcie cypla


Źródła:

SJP.pl

Cyplowy

cypel


Patrz:cypel

Źródła:

SJP.pl

Cypr

1. wyspa na Morzu Śródziemnym;
2. państwo w Azji ze stolicą w Nikozji; Republika Cypryjska


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. duża wyspa położona we wschodniej części Morza Śródziemnego;

 (1.2) geogr. europejskie państwo na wyspie Cypr (1.1), ze stolicą w Nikozji;

 (1.3) geogr. polit. zob. Cypr Północny.


Cypr, Republika Cypryjska (gr. Κύπρος Kýpros, tur. Kıbrıs) – państwo położone na wyspie Cypr leżącej we wschodniej części Morza Śródziemnego. Poprzez wody terytorialne graniczy z oddaloną o 70 km na północ Turcją. Jest członkiem Unii Europejskiej, ma wprowadzoną walutę euro. Największymi miastami kraju są: Limassol oraz Nikozja (stolica).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cypresz

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) stpol. cyprys


Źródła:

Wiktionary

Cyprian

imię męskie


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;


Cyprian – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Imię to zostało utworzone od nazwy wyspy Cypr przyrostkiem -ianus i oznaczające „pochodzący z Cypru, Cypryjczyk” (przyrostek -ianus często używano do tworzenia nazw osobowych wyzwoleńców). W Polsce imię to notowane jest od 1193 roku, w formie łac. Cyprianus, a także (Cypryjan) i – wschodniosłowiańskiej – Kupryjan, ze zdrobnieniem Cyprek (?).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyprianostwo

Cyprian z małżonką; Cyprianowie


Źródła:

SJP.pl

Cyprianowie

Cyprian z małżonką; Cyprianostwo


Źródła:

SJP.pl

Cyprianowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Cypriana lub z nim związany


Źródła:

SJP.pl

Cyprina

cyprina islandzka - głębinowy małż atlantycki, najbardziej długowieczne zwierzę niekolonijne, mogące żyć nawet kilkaset lat


Źródła:

SJP.pl

Cyprofloksacyna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. farm. chemioterapeutyk z grupy fluorochinolonów, pochodna kwasu nalidyksowego;


Cyprofloksacyna, ciprofloksacyna – organiczny związek chemiczny, chemioterapeutyk z grupy chinolonów II generacji (fluorochinolonów), o działaniu bakteriobójczym, wykazujący swoje działanie poprzez hamowanie bakteryjnej topoizomerazy DNA i gyrazy DNA. Jest najsilniej działającym lekiem wśród fluorochinolonów. Wydalana głównie w postaci niezmienionej z moczem i częściowo z kałem, osiągając w nich duże stężenia.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cypryański

nazwisko


Osoby o tym nazwisku:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyprydofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed chorobami wenerycznymi i aktywnością seksualną


Źródła:

Wiktionary

Cypryjczyk

obywatel Cypru


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Cypru (Republiki Cypryjskiej)

 (1.2) mieszkaniec Cypru


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cypryjka

obywatelka Cypru


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) obywatelka Cypru (Republiki Cypryjskiej)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cypryjski

związany z Cyprem


przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Cypr

 (1.2) odnoszący się do wyspy Cypr


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyprys

drzewo iglaste o wysmukłej, stożkowatej koronie


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dendr. nazwa systematyczna|Cupressus|L.|ref=tak., wysmukłe drzewo iglaste z rodziny cyprysowatych;

 (1.2) więz. choroba weneryczna


Cyprys (Cupressus L.) – rodzaj drzew i krzewów iglastych z rodziny cyprysowatych. Obejmuje ok. 17–19 gatunków, występujących w Ameryce Środkowej, w Azji od południowo-zachodnich Chin, poprzez rejon Himalajów po południowo-zachodnią Azję i północną Afrykę. Często rosną w suchym i gorącym klimacie. Wiele gatunków to rośliny ozdobne. Pochodzący z Azji południowo-zachodniej cyprys wiecznie zielony jest popularnie sadzony jako ozdobny w całym obszarze śródziemnomorskim.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyprysik

1. zdrobnienie od: cyprys;
2. zimozielone drzewo iglaste z rodziny cyprysowatych, o łuskowatych igłach i drobnych szyszkach, występujące w Ameryce Północnej i wschodniej Azji; w Polsce często sadzone w parkach jako drzewo ozdobne


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) syst. dendr. nazwa systematyczna|Chamaecyparis|Spach|ref=tak., rodzaj roślin drzewiastych lub krzewiastych z rodziny cyprysowatych, o łuskowatych liściach;

 (1.2) bot. drzewo lub krzew z rodzaju cyprysików (1.1)

 (1.3) zdrobn. od: cyprys

 (1.4) mały lub młody cyprys


Cyprysik (Chamaecyparis) – rodzaj roślin należący do rodziny cyprysowatych. W zależności od ujęcia systematycznego zaliczanych jest tu od 5 do 8 gatunków. Zasięg geograficzny tych roślin obejmuje Amerykę Północną oraz wschodnią Azję (Japonię i Tajwan). W naturze rosną zwykle w wilgotnym klimacie z deszczowym latem.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyprysikowaty

santolina cyprysikowata - zimozielony półkrzew pochodzący z Ameryki Południowej


Źródła:

SJP.pl

Cyprysikowy

przymiotnik

 (1.1) składający się z cyprysika

 (1.2) wykonany z drewna lub innej części cyprysika

 (1.3) będący częścią cyprysika


Źródła:

Wiktionary

Cypryśnik

wysokie, długowieczne drzewo iglaste z rodziny cypryśnikowatych


Cypryśnik (Taxodium Rich.) – rodzaj drzew iglastych z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Obejmuje dwa gatunki występujące w południowo-wschodniej części USA oraz w Meksyku i Gwatemali. Zasiedlają siedliska podmokłe i wilgotne, przy czym rosnąc w miejscach z wysokim poziomem wody zwykle wytwarzają pneumatofory. Do tego rodzaju należy tzw. drzewo z Tule o największym obwodzie wśród współczesnych drzew na Ziemi.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cypryśnikowate

rodzina drzew iglastych strefy subtropikalnej, reliktowe formy z okresu trzeciorzędu


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cypryśnikowaty

o cechach cypryśnikowatych (rodzina roślin)


Źródła:

SJP.pl

Cyprysowate

rodzina roślin iglastych, o liściach w postaci łusek lub igieł ułożonych okółkowo


rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Cupressaceae|Bartlett|ref=tak., rodzina żywicznych drzew i krzewów nagonasiennych;

forma przymiotnika.

 (2.1) M., B. i W. n. lp.; M., B. i W. lm nm. od: cyprysowaty


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyprysowaty

o cechach cyprysowatych (rodzina roślin)


przymiotnik

 (1.1) bot. przypominający cyprys


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyprysowy

przymiotnik od: cyprys


przymiotnik

 (1.1) składający się z cyprysa

 (1.2) wykonany z drewna lub innej części cyprysa

 (1.3) będący częścią cyprysa


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyprzanów

Cyprzanów – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Pietrowice Wielkie, na lewym, północnym brzegu Psiny.


Źródła:

Wikipedia

Cyprzyk

cyprzyk czteroklapowy - drzewo iglaste z rodziny cyprysowatych; żywiczlin; sandarak


Cyprzyk czteroklapowy (Tetraclinis articulata) – gatunek wieczniezielonych i jednopiennych krzewów i niewielkich drzew z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Reprezentuje monotypowy rodzaj cyprzyk (Tetraclinis). Występuje licznie w Maroku, Algierii i Tunezji na wysokościach od 500 do 1800 m n.p.m. Ma poza tym posiada reliktowe stanowiska na Malcie i w południowej Hiszpanii w okolicy Kartageny. Rzadko uprawiany jest w kolekcjach ogrodów botanicznych i arboretów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyprzyn

drzewo lub krzew z rodziny szorstkolistnych


Źródła:

SJP.pl

Cyra

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. ozdobny koronkowy haft, cera


Cyra, Kira – żeński odpowiednik męskiego imienia Cyrus. Patronką tego imienia jest św. Cyra z V wieku.

Cyra, Kira imieniny obchodzi oraz jako wspomnienie św. Cyry 3 sierpnia.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrać

czasownik

 (1.1) gw-pl|Poznań. cucić, ożywiać


Źródła:

Wiktionary

Cyran

nazwisko


Osoby o tym nazwisku:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyraneczka

1. zdrobnienie od: cyranka;
2. gatunek wodnych ptaków z rodziny kaczek, żyjących na wodach w strefie zimnej i umiarkowanej Europy i Azji; w Polsce ptak przelotny


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Anas crecca|ref=tak., gatunek średniego, wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych;

 (1.2) ornit. ptak z gatunku cyraneczek (1.1)

 (1.3) zdrobn. od: cyranka


Cyraneczka zwyczajna, cyraneczka (Anas crecca) – gatunek wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Przeloty w marcu–kwietniu oraz sierpniu–październiku.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyranie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cyrać.


Źródła:

Wiktionary

Cyranka

ptak wodny z rodziny kaczek


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Anas querquedula|ref=tak., wodny ptak eurazjatycki;


Cyranka zwyczajna (Spatula querquedula) – gatunek wędrownego ptaka wodnego średniej wielkości, z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Mimo wielkiego zasięgu występowania nie wyróżnia się podgatunków.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrankiewicz

nazwisko



Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyrankowski

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cyrański

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cyrce

[czytaj: kyrke] Kirke, Circe;
1. w mitologii greckiej: córka Heliosa, czarodziejka z wyspy Ajaja;
2. przenośnie: czarodziejka, uwodzicielka, femme fatale


Mitologia grecka

Osoby o nazwisku Kirke


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyrek

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cyrena

starożytne miasto w północnej Libii


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne miasto położone w północnej Libii, w prowincji Cyrenajka; współcześnie stanowisko archeologiczne;


Cyrena (gr. Κυρήνη Kyrēnē) – starożytne miasto położone w północnej Libii, w prowincji Cyrenajka, ok. 16 km od Morza Śródziemnego na płaskowyżu o wysokości 550 m n.p.m. Niedaleko miasta znajdował się port Apollonia, początkowo również samodzielne miasto, od końca VII wieku p.n.e. traktowane jako port Cyreny. Apollonię z Cyreną łączyła tzw. droga królewska, zbudowana przez legionistów rzymskich ok. 100 n.e., w miejscu której dziś biegnie nowoczesna droga asfaltowa.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrenaik

wyznawca, zwolennik cyrenaizmu


Źródła:

SJP.pl

Cyrenaizm

doktryna greckiej szkoły filozoficznej, głosząca względność wszelkiej wiedzy


Cyrenaicy – szkoła filozoficzna w Starożytnej Grecji założona przez Arystypa z Cyreny.

Cyrenaicy uważali, że sprawy praktyczne są ważniejsze od teoretycznych. Wiedza jest dostarczana tylko przez zmysły. Poznajemy własne stany a nie rzeczy, które je wywołują. Przyjemność jest jedynym dobrem, bo o nią zabiegamy, a przykrość jest złem. Przyjemność jest stanem przelotnym, chwilowym, trwającym tylko, póki działa bodziec. Ta częściowa przyjemność jest celem życia, szczęście tylko zespołem częściowych przyjemności. Należy chwytać każdą jaka się nadarza. Przyjemność jest natury cielesnej, jest stanem pozytywnym (hedonizm).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyrenajczyk

mieszkaniec Cyrenajki (krainy w Libii)


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Cyrenajki


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyrenajka

kraina historyczna w północno-wschodniej Libii


rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna w północno-wschodniej Libii na wybrzeżu Morza Śródziemnego;


Cyrenajka (Barka, Barqah) – kraina historyczna w północno-wschodniej Libii na wybrzeżu Morza Śródziemnego. Jej nazwa pochodziła od założonego przez Greków w 631 roku p.n.e. miasta Cyrena (gr. Kyrēnē), które do III w. n.e. było stolicą prowincji. Później jej najważniejszym miastem i portem, a jednocześnie stolicą było Bengazi. Synonimem nazwy Cyrenajka było określenie Pentapolis – od pięciu najważniejszych miast regionu: Cyreny (obecnie obok współczesnej wsi Shahat) z portem Apollonia (obecnie Marsa Susa), Teucheira (obecnie Tocra), Euesperides lub Bernice (obecnie obok Bengazi), Balagrae (obecnie Al-Bajda), Ptolemaida (obecnie Tolmeita) i Barce (obecnie Al-Mardż).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrenajski

Cyrenajka (kraina historyczna)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Cyrenajką, dotyczący Cyrenajki


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyrene

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) astr. planetoida o numerze 133 z pasa głównego asteroid;


Labiobarbus – rodzaj słodkowodnych ryb z rodziny karpiowatych (Cyprinidae).


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrenejczyk

Szymon Cyrenejczyk, Szymon z Cyreny: przypadkowy przechodzień, którego żołnierze rzymscy zmusili do pomocy Jezusowi w niesieniu krzyża


Źródła:

SJP.pl

Cyrenejski

Cyrena (starożytne miasto na terenie dzisiejszej Libii)


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Cyreną, dotyczący Cyreny


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyrhla

Zobacz też

Źródła:

Wikipedia

Cyriak

nazwisko


Cyriak – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa kyriakós od rzeczownika kýrios oznaczającego "pan", "władca". Istnieje kilku świętych o tym imieniu.

Odpowiednikiem żeńskim jest Cyriaka.

Odpowiedniki w innych językach:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyriaka

nazwisko


Cyriaka – żeński odpowiednik imienia Cyriak. Wśród patronek tego imienia – św. Cyriaka, zm. w 307 roku w Nikomedii.

Cyriaka imieniny obchodzi: 20 marca, 19 maja, 15 lipca i 21 sierpnia.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyrix

firma produkująca mikroprocesory


Cyrix – nazwa firmy założonej w 1988 roku produkującej mikroprocesory. 11 listopada 1997 roku została przeprowadzona fuzja z National Semiconductor, a w 1999 roku firmę wykupiła VIA. Firma rozpoczynała od produkcji uznawanych za najszybsze na świecie koprocesorów matematycznych dla procesorów z serii 80286 i 80386. Po wprowadzeniu przez firmę Intel serii Pentium, firma Cyrix zaprojektowała swój własny model procesora nazwany 5x86. Procesor przeważał wydajnością nad produktami Intela i AMD, było to jednak w czasach w których procesory były wykorzystywane głównie do obliczeń stałoprzecinkowych. Kolejnym produktem był model 6x86, który produkowany był we współpracy z IBM i SGS Thompson, jednakże wykonane były w technologii 0,65 μm, podczas gdy Intel już stosował technologię 0,50 μm. Dopiero 6x86L został wytworzony w technologii 0,35 μm, co umożliwiło wykorzystanie niższego napięcia.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyrk

1. namiot lub budynek z areną, na której odbywają się występy prestidigitatorów, klaunów, akrobatów, tresowanych zwierząt itp.;
2. widowisko cyrkowe;
3. potocznie o śmiesznej, absurdalnej sytuacji;
4. (geol.) cyrk lodowcowy - kar


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miejsce, w którym pokazuje się występy akrobatyczne;

 (1.2) hist. w starożytnym Rzymie: budynek, w którym znajdował się hipodrom, na którym odbywały się wyścigi kwadryg;

 (1.3) przen. pot. dziwne, śmieszne lub uciążliwe zdarzenie, które zwraca na siebie uwagę

 (1.4) geol. zob. cyrk lodowcowy.

 (1.5) geol. zob. cyrk dolinny.

 (1.6) stpol. splot włosów

 (1.7) daw. gw-pl|Warszawa. areszt policyjny



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrk.

skrót od: cyrkowy


Źródła:

SJP.pl

Cyrkiel

1. przyrząd kreślarski i pomiarowy;
2. dolny brzeg sukienki, płaszcza


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów na niebie południowym;


Cyrkiel (łac. circulus) – przyrząd kreślarski służący do kreślenia okręgów i odmierzania odcinków. Stosuje się go do rysowania na papierze, brystolu czy kalce technicznej, a także do trasowania na półwyrobach. Do wyposażenia tzw. cyrkli uniwersalnych, czyli używanych do kreślenia rysunków, należały:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrklować

potocznie:
1. odmierzać określoną ilość czegoś; obliczać, kalkulować;
2. starać się przybyć gdzieś o określonej porze;
3. środowiskowo: wyrównywać dolny brzeg ubrania


Źródła:

SJP.pl

Cyrklowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cyrklować.


Źródła:

Wiktionary

Cyrklowy

przymiotnik od: cyrkiel


Źródła:

SJP.pl

Cyrkon

1. pierwiastek chemiczny o symbolu Zr
2. minerał, krzemian cyrkonu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Zr i liczbie atomowej 40;

 (1.2) miner. pospolity minerał z gromady krzemianów;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrkonia

syntetyczny kamień ozdobny stosowany w jubilerstwie jako imitacja diamentu


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jubil. syntetyczny kamień ozdobny;


Cyrkonia – bezbarwny syntetyczny kamień ozdobny nieposiadający swojego wzorca w przyrodzie. Jest to stabilizowana, regularna modyfikacja dwutlenku cyrkonu.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrkonówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) elektr. żarówka z żarnikiem z cyrkonu


Źródła:

Wiktionary

Cyrkonowy

przymiotnik od: cyrkon


przymiotnik

 (1.1) dotyczący cyrkonu (pierwiastka)

 (1.2) dotyczący cyrkonu (minerału)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyrkóweczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: cyrkówka


Źródła:

Wiktionary

Cyrkowiec

człowiek występujący w cyrku


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) artysta występujący w cyrku


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyrkówka

artystka cyrkowa


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) artystka występująca w cyrku


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyrkowość

1. cecha czegoś, co wymaga dużej sprawności fizycznej; karkołomność;
2. śmieszność, karykaturalność sytuacji


Źródła:

SJP.pl

Cyrkowy

związany z cyrkiem (zwykle o miejscu występów artystów)


przymiotnik

 (1.1) związany z cyrkiem, dotyczący cyrku


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyrkulacja

obieg, przepływ, krążenie


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obieg zamknięty


Cyrkulacja (krążenie) – operator wprowadzony początkowo w dynamice płynów następnie uogólniony na wszystkie pola wektorowe, dla danego pola definiuje wielkość skalarną. Cyrkulacja oznaczana jest zwyczajowo przez \mathbf {\Gamma } .


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrkulacyjny

przymiotnik od: cyrkulacja


Źródła:

SJP.pl

Cyrkularka

rodzaj obrotowej piły elektrycznej


Źródła:

SJP.pl

Cyrkularność

cyrkularny


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) idea wykorzystywania czegoś wielokrotnie w obiegu zamkniętym


Patrz:cyrkularny

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyrkularny

1. mający kształt lub przekrój koła;
2. odbywający się w obiegu zamkniętym;
3. związany z cyrkułem - terytorium; cyrkułowy;
4. dawniej: związany z cyrkularzem - pismem urzędowym


Źródła:

SJP.pl

Cyrkularz

1. ogłoszenie z informacjami na temat jakiejś konferencji, skierowane do określonej społeczności;
2. dawniej: pismo urzędowe z określonymi instrukcjami i wskazówkami, wydawane przez organ administracyjny podległym mu jednostkom; kurenda, okólnik


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. pismo okólne, okólnik


Kurenda, okólnik, cyrkularz, pismo okólne – rodzaj urzędowego pisma obiegowego, które wysyłane jest do wszystkich zainteresowanych stron. Zawiera ogólne wskazówki bądź zalecenia wydawane odgórnie do podległych mu organów państwowych.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrkulator

urządzenie zapewniające stały ruch powietrza w pomieszczeniu


Cyrkulator – urządzenie stosowane w technice mikrofalowej, zazwyczaj trójwrotnik. Charakteryzuje się macierzą rozproszenia (w przypadku idealnym):

S={\begin{vmatrix}0&0&1\\1&0&0\\0&1&0\end{vmatrix}}


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyrkulować

1. być w obiegu;
2. krążyć, obiegać;
3. potocznie: poruszać się po określonym obszarze


Źródła:

SJP.pl

Cyrkulowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) krążenie czegoś w jakimś obiegu


Źródła:

Wiktionary

Cyrkumferencja

1. przestarzałe, żartobliwie: obwód w pasie osoby tęgiej;
2. dawniej: objętość, obwód


Źródła:

SJP.pl

Cyrkumfiks

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. zob. okołorostek.


Okołorostek (cyrkumfiks z łac. cirkumfixus od circum „dookoła” i fixus „umocowany”) – w językoznawstwie jest to każda cząstka wyrazu (jego morfem), o ile otacza rdzeń (podstawę słowotwórczą), a jego składniki nie występują samodzielnie. Cyrkumfiks należy do zrostków. Cyrkumfiks ma znaczenie tylko jako całość.


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrkumfleks

1. w językach starożytnych: akcent padający na samogłoski długie;
2. znak graficzny w postaci wężyka lub daszka, oznaczający ten akcent


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. w niektórych językach: akcent długiej samogłoski o intonacji opadającej od tonu wyższego do niższego;

 (1.2) jęz. znak diakrytyczny pierwotnie używany w celu zaznaczania cyrkumfleksu (1.1)


Akcent przeciągły (cyrkumfleks, łac. circumflexus, gr. περισπωμένος / perispomenos), często nazywany daszkiem, to znak diakrytyczny używany w językach: esperanto, francuskim, greckim, rumuńskim, słowackim, portugalskim, kaszubskim i innych. Jest też używany w statystyce, gdzie na ogół oznacza wynik estymacji.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrkumfleksowy

związany z cyrkumfleksem


Źródła:

SJP.pl

Cyrkumskrypcja

dawniej: omówienie


Źródła:

SJP.pl

Cyrkumstancja

dawniej: zdarzenie, okoliczność


Źródła:

SJP.pl

Cyrkumwalacja

zewnętrzne umocnienia (przede wszystkim w postaci wału) służące oblegającym twierdzę jako ochrona przed ewentualną odsieczą (od łac. "circumvallo" - otaczam wkoło wałem)


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyrkumwalacyjny

dawniej: otaczający coś murami, biegnący wzdłuż murów otaczających coś


przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. otaczający coś murami

 (1.2) daw. przebiegający wzdłuż murów otaczających coś


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyrkuł

1. komisariat policji w zaborze rosyjskim;
2. jednostka podziału terytorialnego (dzielnica, okręg);
3. zarząd dzielnicy, okręgu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) adm. przest. jednostka podziału terytorialnego kraju lub miasta

 (1.2) daw. komisariat policji, zwłaszcza w byłym zaborze rosyjskim


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrkułowy

przymiotnik od: cyrkuł


Źródła:

SJP.pl

Cyrkwny

przymiotnik

 (1.1) stpol. kościelny


Źródła:

Wiktionary

Cyrla

regionalnie: polana górska powstała po wykarczowaniu lasu


Cyrla (też cerla, cyrhla) – polana górska powstała po kontrolowanym wypaleniu (cyrhleniu) lasu


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyrograf

1. dawniej: własnoręcznie podpisany dokument, zwłaszcza zobowiązanie;
2. w baśniach i podaniach: pakt zawarty z diabłem


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. praw. średniowieczny, odręcznie sporządzony dokument związany z działalnością prywatno-prawną;

 (1.2) kośc. praw. dekret papieski, którego obieg, w przeciwieństwie do encykliki, ogranicza się tylko do kurii rzymskiej

 (1.3) kośc. mit. liter. rzekomy pakt z diabłem, w którym ktoś zrzeka się prawa do duszy po śmierci w zamian za doczesne korzyści

 (1.4) przen. umowa skrajnie niekorzystna dla jednej ze stron


Cyrograf – zapożyczona z gr. nazwa dokumentu rękopiśmiennego (τό χειρόγραφον, cheirógraphon od χειρ – „ręka” i γράφειν – „pisać”) używana głównie w średniowieczu (łac. chirographum). Określało się tym mianem przeważnie dokumenty związane z działalnością prawno-prywatną jak umowy, kwity, zobowiązania czy rewersy (skrypty dłużne).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrograficzny

cyrograf


Patrz:cyrograf

Źródła:

SJP.pl

Cyrulicki

cyrulik


Patrz:cyrulik

Źródła:

SJP.pl

Cyruliczka

cyrulik


Patrz:cyrulik

Źródła:

SJP.pl

Cyruliczy

cyrulik


Patrz:cyrulik

Źródła:

SJP.pl

Cyrulik

dawniej: fryzjer wykonujący także zabiegi felczerskie; balbierz, balwierz, barbierz


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. fryzjer wykonujący również proste zabiegi medyczne;


Cyrulik, balwierz, chirurg, felczer (łac. barbarius) – osoba, która dawniej zajmowała się zawodowo między innymi goleniem, kąpaniem, rwaniem zębów, nastawianiem złamań, puszczaniem krwi, a także nieskomplikowanymi operacjami i leczeniem lekkich chorób. Bardziej skomplikowanymi chorobami zajmowali się wykształceni na uniwersytetach medycy, natomiast balwierze wykorzystywali wiedzę ludową i doświadczenie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrulikowy

cyrulik (dawniej); cyrulicki


Źródła:

SJP.pl

Cyrus

imię męskie


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;


Cyrus – imię męskie pochodzenia perskiego od słowa khuru, „tron, stolica”, z gr. kύρος (kyros), „moc, władza, panowanie, autorytet” lub hebr. kôresh, hhâras, „słońce”. Jest sześciu świętych o tym imieniu, m.in. św. Cyrus, męczennik aleksandryjski z IV wieku n.e.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrusostwo

Cyrus z małżonką; Cyrusowie


Źródła:

SJP.pl

Cyrusowie

Cyrus z małżonką; Cyrusostwo


Źródła:

SJP.pl

Cyrusowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Cyrusa lub z nim związany


Źródła:

SJP.pl

Cyryl

imię męskie


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;


Cyryl – imię męskie pochodzące z języka greckiego. Wywodzi się ze słowa κύριος znaczącego „pan”, „władca”. W Polsce używane było rzadko, częściej natomiast na Rusi Czerwonej.

Rosyjskim odpowiednikiem tego imienia jest Kiriłł (ros. Кирилл).

Cyryl imieniny obchodzi: 9 lutego, 14 lutego, 18 marca, 29 marca, 27 czerwca, 30 czerwca, 7 lipca i 8 sierpnia.

Żeński odpowiednik: Cyryla.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyryla

imię żeńskie


Cyryla – imię żeńskie pochodzenia greckiego; żeński odpowiednik imienia Cyryl. Wywodzi się ze słowa kyrios znaczącego „pan”, „władca”, a na gruncie greckim oznaczało osobę, która należy do Boga.

Imię jest imieniem używanym rzadko w XXI wieku. W styczniu 2024 r. w rejestrze PESEL wykazano 375 kobiet o imieniu Cyryla nadanym jako imię pierwsze oraz 190 kobiety noszące imię Cyryla jako imię drugie. Dla porównania, Annę, najczęściej nadawaną jako imię pierwsze, nosi 1 072 616 osób.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyrylica

starosłowiański alfabet utworzony przez jednego z uczniów św. Cyryla


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. alfabet używany do zapisu niektórych języków słowiańskich;


Cyrylica – pismo alfabetyczne służące do zapisu języków wschodniosłowiańskich, większości południowosłowiańskich i innych. Nazwa nawiązuje do „apostoła Słowian“ – św. Cyryla, który wspólnie ze św. Metodym, prowadząc misję wielkomorawską wśród Słowian, zapisał i wprowadził do liturgii język słowiański. Do zapisu tego języka zostały stworzone dwa alfabety – najpierw głagolica, z której zostały później zapożyczone niektóre litery cyrylicy, a potem cyrylica.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cyrylicki

związany z cyrylicą


przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. napisany cyrylicą, związany z cyrylicą


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyryliczny

dawniej: cyrylicki - związany z cyrylicą


Źródła:

SJP.pl

Cyrylijski

przymiotnik

 (1.1) związany z Cyrylem


Źródła:

Wiktionary

Cyryliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Cyryli lub z nią związany


Źródła:

SJP.pl

Cyrylo-Metodejski

przymiotnik

 (1.1) zob. cyrylo-metodiański.


Źródła:

Wiktionary

Cyrylo-Metodiański

przymiotnik

 (1.1) związany z Cyrylem i Metodym, dotyczący Cyryla i Metodego


Źródła:

Wiktionary

Cyrylo-Metodyjski

przymiotnik

 (1.1) zob. cyrylo-metodiański.


Źródła:

Wiktionary

Cyrylostwo

Cyryl z małżonką; Cyrylowie


Źródła:

SJP.pl

Cyrylowie

Cyryl z małżonką; Cyrylostwo


Źródła:

SJP.pl

Cyrylowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Cyryla lub z nim związany


Źródła:

SJP.pl

Cyrym

wykrzyknik zastępujący słowa przy śpiewaniu melodii, naśladujący brzmienie instrumentów, zwłaszcza perkusyjnych lub będący przyśpiewką w piosenkach ludowych; zwykle w wyrażeniu "cym, cyrym, cym"


Źródła:

SJP.pl

Cysalpejski

położony na południe od Alp; cisalpejski, cisalpiński, cysalpiński


przymiotnik

 (1.1) położony na południe od Alp


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cysalpiński

położony na południe od Alp; cisalpiński, cisalpejski, cysalpejski


przymiotnik

 (1.1) położony na południe od Alp


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cysewski

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cysiać

czasownik niedokonany

 (1.1) daw. ssać


Źródła:

Wiktionary

Cysoida

typ krzywej płaskiej tworzonej na podstawie dwóch innych krzywych


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geom. typ krzywej płaskiej;


Cysoida – typ krzywej płaskiej.

Tworzona jest na podstawie dwóch innych krzywych. Jeśli mają one w układzie współrzędnych biegunowych równania

r=f_{1}(\theta )
r=f_{2}(\theta )

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cysorstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. Austro-Węgry


Źródła:

Wiktionary

Cysorz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gwara. cesarz


Źródła:

Wiktionary

Cysta

1. chorobowy, woreczkowaty guz wypełniony płynem, rzadziej - galaretowatą substancją; torbiel;
2. otoczka wytwarzana przez niektóre organizmy (np. pierwotniaki), umożliwiająca im przetrwanie w niesprzyjających życiu warunkach środowiska


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. patologiczna przestrzeń w ciele wypełniona płynem, stanowiąca miękki guz w kształcie błoniastego woreczka

 (1.2) mikrobiol. przetrwalnik dla niektórych pierwotniaków i prokariotów;



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cysteina

aminokwas endogenny zawierający grupę tiolową


Cysteina (skrót: Cys lub C) – organiczny związek chemiczny z grupy endogennych aminokwasów kodowanych, wchodzi w skład wielu białek. Wraz z homocysteiną i metioniną tworzy grupę aminokwasów siarkowych (cysteina jest najprostszym z nich).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cysteinowy

przymiotnik od: cysteina


Źródła:

SJP.pl

Cystektomia

w medycynie: wycięcie pęcherza moczowego


Źródła:

SJP.pl

Cysterka

członkini zakonu żeńskiego reguły cystersów


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. zakonnica z zakonu cysterskiego


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cysterki

żeński katolicki zakon monastyczny oparty na regule św. Benedykta


Zakon Cysterski (łac. Ordo Cisterciensis, skrót OCist. lub OCSO (Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae) dla trapistów) – katolicki zakon monastyczny reformowany, posługujący się regułą benedyktyńską, założony w 1098 przez św. Roberta z Molesme, pierwszego opata z Cîteaux we Francji (łac. Cistercium; obecnie Saint-Nicolas-lès-Cîteaux). Pierwsze klasztory powstały w La Ferté (1113), Pontigny (1114), Clairvaux (1115) i Morimond (1115). Do Polski cystersi przybyli w połowie XII w.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cysterna

1. duży zbiornik do przechowywania lub przewozu cieczy albo gazów;
2. pojazd z takim zbiornikiem


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. zamknięty zbiornik do magazynowania wody

 (1.2) duży pojemnik do magazynowania wody

 (1.3) mot. pojazd do przewożenia płynów


Cysterna (z łac. cisterna, od cista paka; gr. kistê, kosz) – zbiornik do gromadzenia i przechowywania cieczy, zwykle wody. Najczęściej cysterny służyły do gromadzenia deszczówki. Ich wielkość i pojemność zależała od potrzeb mieszkańców (od kilkunastu litrów do tysięcy metrów sześciennych – rezerwuary).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cysternowiec

statek wyposażony w cysterny, używany do przewozu ładunków płynnych; tankowiec, zbiornikowiec


Źródła:

SJP.pl

Cysternowy

przymiotnik od: cysterna


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cysterną, dotyczący cysterny


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cysters

członek zakonu cysterskiego


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik z zakonu założonego przez św. Roberta z Molesme;


Zakon Cysterski (łac. Ordo Cisterciensis, skrót OCist. lub OCSO (Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae) dla trapistów) – katolicki zakon monastyczny reformowany, posługujący się regułą benedyktyńską, założony w 1098 przez św. Roberta z Molesme, pierwszego opata z Cîteaux we Francji (łac. Cistercium; obecnie Saint-Nicolas-lès-Cîteaux). Pierwsze klasztory powstały w La Ferté (1113), Pontigny (1114), Clairvaux (1115) i Morimond (1115). Do Polski cystersi przybyli w połowie XII w.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cystersi

zakon założony w XI wieku w Citeaux we Francji; zakon cysterski


Zakon Cysterski (łac. Ordo Cisterciensis, skrót OCist. lub OCSO (Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae) dla trapistów) – katolicki zakon monastyczny reformowany, posługujący się regułą benedyktyńską, założony w 1098 przez św. Roberta z Molesme, pierwszego opata z Cîteaux we Francji (łac. Cistercium; obecnie Saint-Nicolas-lès-Cîteaux). Pierwsze klasztory powstały w La Ferté (1113), Pontigny (1114), Clairvaux (1115) i Morimond (1115). Do Polski cystersi przybyli w połowie XII w.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cysterski

cysters


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cystersami, dotyczący cystersów

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do cystersów, będący ich własnością


Patrz:cysters

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cysticerkoza

choroba pasożytnicza zwierząt i człowieka wywołana przez pęcherzykowatą larwalną postać niektórych tasiemców, zwaną wągrem; cystycerkoza; wągrzyca


Wągrzyca, cysticerkoza (łac. cysticercosis) – pasożytnicza choroba odzwierzęca przewodu pokarmowego, wywoływana przez larwę tasiemca uzbrojonego (Taenia solium) – onkosferę, która w organizmie człowieka przekształca się wągra (cysticerkus, łac. cysticercus).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cysticerkus

pęcherzykowata postać larwalna niektórych gatunków tasiemca wywołująca niebezpieczną chorobę - wągrzycę; wągier; wągr


Cysticerkus, bąblowiec prosty, finna, wągier – jedna z form drugiego stadium larwalnego niektórych tasiemców. Powstaje z onkosfery. Ma postać pęcherzyka, wewnątrz którego znajduje się płyn i, osadzony na wewnętrznej ścianie, wpuklony zawiązek główki tasiemca. Cysticerkus jest larwą ocystowaną, ale bez wyodrębnionego cerkomeru. Jego skoleks jest wciągnięty w rejon szyjki. Jama pierwotna otaczająca rejon szyjki tworzy duży pęcherz wypełniony płynem. Ten typ larwy wykazuje dużą różnorodność budowy. W odpowiednich warunkach główka wynicowuje się i rozwija się strobila.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cystogastrostomia

chirurgiczne połączenie między żołądkiem a torbielą jakiegoś narządu organizmu


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. operacyjne połączenie między żołądkiem a torbielą jakiegoś narządu organizmu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cystografia

radiologiczne badanie pęcherza moczowego


Cystografia - badanie radiologiczne pęcherza moczowego wypełnionego środkiem cieniującym. Cystografię zstępującą wykonuje się na zakończenie urografii, a wstępującą (cystouretrografia mikcyjna) po wypełnieniu pęcherza środkiem cieniującym przez cewnik.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cystograficzny

dotyczący cystografii


Źródła:

SJP.pl

Cystoid

kopalny szkarłupień; pęcherzowiec


Źródła:

SJP.pl

Cystoidy

gromada wymarłych szkarłupni; pęcherzowce


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cystolit

wyrostek celulozowy na ścianie komórki roślinnej


Cystolity – kryształy węglanu wapnia będące wytworami ściany komórkowej występujące w komórkach niektórych roślin. Znajdują się one po wewnętrznej stronie błony komórkowej i tworzą różnych kształtów wyrostki.

Składają się one z celulozy inkrustowanej dużymi ilościami węglanu wapnia. Czasami cystolity wypełniają większą część komórki. Komórki zawierające cystolity zwykle różnią się kształtem i rozmiarem od innych, sąsiednich komórek tej samej tkanki (na ogół są większe). Czasami cystolity mogą w komórkach samoistnie zanikać.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cystoskop

wziernik służący do przeprowadzenia badania zwanego cystoskopią, polegającego na wprowadzeniu wziernika przez cewkę moczową do pęcherza moczowego


Cystoskop – wziernik, który służy do przeprowadzenia badania zwanego cystoskopią, polegającego na bezpośrednim wprowadzeniu wziernika przez cewkę moczową do pęcherza moczowego.

Cystoskop jest metalową rurą zaopatrzoną w światłowodowy układ optyczny, który umożliwia wzrokową ocenę śluzówki pęcherza moczowego. Dodatkowo zaopatrzony jest w oprzyrządowanie umożliwiające pobieranie materiałów do badań, przepłukanie pęcherza lub odessanie jego zawartości.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cystoskopia

badanie diagnostyczne stosowane w urologii polegające na wprowadzeniu cystoskopu poprzez cewkę moczową do pęcherza moczowego


Cystoskopia (gr. kystis - pęcherz, woreczek i skopeín - oglądać) - badanie diagnostyczne stosowane w urologii, czasem połączone z działaniem terapeutycznym, które polega na wprowadzeniu przyrządu zwanego cystoskopem (wziernikiem) poprzez cewkę moczową do pęcherza moczowego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cystostomia

cewnikowanie pęcherza moczowego przez skórę


Cystostomia – rodzaj urostomii. Jest to przetoka przez powłoki brzuszne do pęcherza moczowego ponad spojeniem łonowym. Dren zakładany jest operacyjnie i mocowany jest słabym szyciem tak, aby mógł być usunięty bezoperacyjnie lekkim szarpnięciem.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cystotomia

w medycynie: przecięcie ścianki pęcherza moczowego


Źródła:

SJP.pl

Cystozyra

krzaczkowaty glon z rzędu morszczynowców, brunatnica występująca w ciepłych morzach


Źródła:

SJP.pl

Cystycerkoza

choroba pasożytnicza zwierząt i człowieka wywołana przez pęcherzykowatą larwalną postać niektórych tasiemców, zwaną wągrem; cysticerkoza; wągrzyca


Źródła:

SJP.pl

Cystycerkozy

choroba pasożytnicza zwierząt i człowieka wywołana przez pęcherzykowatą larwalną postać niektórych tasiemców, zwaną wągrem; cysticerkoza; wągrzyca


Źródła:

SJP.pl

Cystyda

komórka niewytwarzająca zarodników, występująca u grzybów podstawczaków; rozwierka


Cystyda, rozwierka (łac. cystidium) – płonna komórka, która wraz z elementami rozrodczymi – podstawkami (basidium) – tworzy hymenium grzybów. Cystydy rozdzielają podstawki od siebie i stąd pochodzi ich polska nazwa – rozwierki. Czasami cystydy występują pod hymenium (w warstwie subhymenium). Zazwyczaj cystydy są większe od podstawek i wystają ponad hymenium. Ich rola nie jest dokładnie znana, przypuszcza się, że mają za zadanie mechanicznie oddzielać podstawki od siebie, by nie dochodziło do ich zlepiania się, mogą pomagać w utrzymaniu wilgotności, działając jak pułapki powietrzne, mogą pełnić funkcje obronne przed drapieżnikami, takimi jak skoczogonki. Przypuszcza się także, że intensywny metabolizm cystyd może prowadzić do nagrzania otoczenia, co pomaga wyzwolić się zarodnikom.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cystyna

białko proste, składnik albuminy


Cystyna – aminokwas powstały w wyniku połączenia dwóch cząsteczek cysteiny poprzez mostek dwusiarczkowy (jest to więc dimer).

Cystyna uczestniczy w tworzeniu mostków dwusiarczkowych w białkach. Wraz z wiązaniami wodorowymi, siłami van der Waalsa stabilizuje trzeciorzędową strukturę białka.

Cystyna ulega katabolizmowi wraz z cysteiną. Przekształcanie cystyny do cysteiny katalizuje reduktaza cystynowa.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cystynowy

przymiotnik od: cystyna


Źródła:

SJP.pl

Cystynoza

wrodzone zaburzenie przemiany materii polegające na gromadzeniu się cystyny w lizosomach


Cystynoza (ang. cystinosis) – rzadka, uwarunkowana genetycznie choroba metaboliczna zaliczana do lizosomalnych chorób spichrzeniowych, w której przebiegu w lizosomach gromadzi się aminokwas cystyna. Dziedziczenie choroby jest autosomalne recesywne. Cystynoza związana jest z mutacjami genu kodującego białko enzymu cystynozyny. Częstość schorzenia szacuje się na 1:100 000-1:200 000 urodzeń.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cystynuria

występowanie w moczu wzmożonej ilości cystyny


Cystynuria (ang. i łac. Cystinuria) – wrodzona, genetycznie uwarunkowana choroba metaboliczna o dziedziczeniu autosomalnym recesywnym, która charakteryzuje się wydalaniem zwiększonej ilości cystyny (a także określonych innych aminokwasów) z moczem oraz upośledzeniem absorpcji z przewodu pokarmowego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyt

wykrzyknik nakazujący zachowanie ciszy


wykrzyknik

 (1.1) używany jako wezwanie do zachowania ciszy


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytacik

zdrobniale: cytat


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od cytat


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytacja

dawniej:
a) cytat (dosłowne przytoczenie w tekście czyichś słów);
b) pozew, wezwanie do stawienia się przed władzą, zwłaszcza sądową


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. dosłowne przytoczenie w mowie lub tekście cudzych słów

 (1.2) przest. pozew, wezwanie do stawienia się przed władzą sądową lub administracyjną


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytadela

samodzielna obronna twierdza służąca głównie do obrony miasta


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. w starszych fortyfikacjach: samodzielna twierdza dominująca nad miastem lub prowincją;


Cytadela (wł. cittadella) – samodzielna, dominująca nad miastem lub prowincją twierdza. Na terytorium własnym zadaniem cytadeli była ochrona mieszkańców w przypadku najazdu wroga. Na terytoriach podbitych cytadele budowano w celu utrzymania w posłuszeństwie mieszkańców (taką rolę miała np. cytadela Aleksandrowska w Warszawie).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytadelowy

przymiotnik od: cytadela


Źródła:

SJP.pl

Cytara

dawny instrument strunowy szarpany, o gruszkowatym korpusie i długiej szyjce


Cytara – dawny, strunowy, szarpany, instrument muzyczny z płaskim korpusem o gruszkowatym zarysie, długą szyjką z podstrunnicą i metalowymi progami, oraz kilkoma zdwojonymi, drucianymi strunami, które zarywa się palcami. Znana od późnego średniowiecza; najbardziej popularna w okresie renesansu i wczesnego baroku; wyparta przez gitarę. Używana głównie do akompaniowania śpiewowi, również do gry solowej.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytarzysta

osoba grająca na cytrze; cytrzysta


Źródła:

SJP.pl

Cytat

dosłowne przytoczenie w tekście czyichś słów; cytata


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przytoczona wypowiedź, fragment innego tekstu;


Cytat, cytata (łac. citatio, niem. Zitat) – dosłowne przytoczenie cudzych słów. Cytat w literaturze jest formą ekspresji artystycznej. Może mieć charakter jawny, w postaci wyraźnie wyróżnionego tekstu, lub niejawny, stanowiąc rodzaj aluzji.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytata

dosłowne przytoczenie w tekście czyichś słów; cytat


Źródła:

SJP.pl

Cytatolog

specjalista w dziedzinie cytatologii


Źródła:

SJP.pl

Cytatologia

żartobliwe określenie sposobu komponowania wypowiedzi, w której autor nadużywa cytatów


Źródła:

SJP.pl

Cytatomania

nadmierne używanie cytatów


Źródła:

SJP.pl

Cytatowy

przymiotnik od: cytat


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cytatem, dotyczący cytatu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytaza

enzym powstający podczas kiełkowania ziaren jęczmienia w słodowni, rozpuszczający hemicelulozę błon komórkowych


Źródła:

SJP.pl

Cyto-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z komórką zwierzęcą lub roślinną


Źródła:

Wiktionary

Cytoarchitektoniczny

dotyczący działu anatomii zajmującego się badaniem rozmieszczenia przestrzennego różnych komórek w większych strukturach


Źródła:

SJP.pl

Cytoarchitektonika

1. dział anatomii zajmujący się badaniem rozmieszczenia przestrzennego różnych komórek w większych strukturach;
2. struktura komórek jakiejś części organizmu; cytoarchitektura


Cytoarchitektonika (ang. cytoarchitectonics, z gr. κύτος = komórka + αρχιτεκτονική = architektura) – nauka zajmująca się organizacją komórek organizmu. Odnosi się przede wszystkim do budowy ośrodkowego układu nerwowego: mózgowia i rdzenia kręgowego. Komplementarna dziedzina badań nad układem włókien mielinowych to mieloarchitektonika (ang. myeloarchitectonics, z gr. μυελός = szpik + αρχιτεκτονική). Pola mieloarchitektoniczne w pewnym stopniu pokrywają się z cytoarchitektonicznymi.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytoarchitektura

struktura komórek jakiejś części organizmu; cytoarchitektonika


Źródła:

SJP.pl

Cytoautoradiografia

autoradiografia wykorzystywana do badań nad strukturą i funkcjonowaniem komórki


Źródła:

SJP.pl

Cytoblast

jądro komórkowe


Źródła:

SJP.pl

Cytoblastyczny

cytoblast


Patrz:cytoblast

Źródła:

SJP.pl

Cytochemia

Cytochemia – dział biochemii, który się zajmuje składem chemicznym komórki oraz procesami chemicznymi zachodzącymi w komórce. Pozwala na zlokalizowanie związków chemicznych w komórce z wykorzystaniem technik takich jak mikrospalanie, mikrospektrofotometria, autoradiografia, kriomikroskopia elektronowa, mikroanaliza rentgenograficzna i immunohistochemia.


Źródła:

Wikipedia

Cytochemiczka

specjalistka w dziedzinie cytochemii


Źródła:

SJP.pl

Cytochemiczny

dotyczący cytochemii


Źródła:

SJP.pl

Cytochemik

specjalista w dziedzinie cytochemii


Źródła:

SJP.pl

Cytochrom

białkowa struktura odpowiedzialna za transport elektronów i uzyskiwanie energii w wyniku redukcji tlenu, występująca u wszystkich organizmów aerobowych


rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) biol. białko uczestniczące w transporcie elektronów w procesie fosforylacji oksydacyjnej;


Cytochromy – grupa białek uczestniczących w transporcie elektronów w procesie fosforylacji oksydacyjnej. W mikrosomach cytochrom P450 uczestniczy w procesie metabolizmu ksenobiotyków.

W cytochromach funkcję grupy prostetycznej pełni hem lub jego analogi.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytochromowy

przymiotnik od: cytochrom


Źródła:

SJP.pl

Cytodiagnostyczny

cytodiagnostyka


Patrz:cytodiagnostyka

Źródła:

SJP.pl

Cytodiagnostyka

metoda diagnostyczna polegająca na mikroskopowych badaniu komórek złuszczonych z błon śluzowych lub pobranych z jam ciała


Źródła:

SJP.pl

Cytofizjolog

biolog zajmujący się procesami fizjologicznym zachodzącymi na poziomie komórek


Źródła:

SJP.pl

Cytofizjologia

nauka zajmująca się procesami fizjologicznym zachodzącymi na poziomie komórki


Fizjologia komórek, cytofizjologia, nauka zajmująca się procesami fizjologicznym zachodzącymi na poziomie komórki.Fizjologia komórek mięśniowych i nerwowych: pobudliwość i przewodnictwo synaptyczne.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytofizjologiczny

przymiotnik od: cytofizjologia


Źródła:

SJP.pl

Cytogenetyczka

cytogenetyk


Patrz:cytogenetyk

Źródła:

SJP.pl

Cytogenetyczny

cytogenetyka


przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z cytogenetyką


Patrz:cytogenetyka

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytogenetyk

osoba zajmująca się cytogenetyką


Źródła:

SJP.pl

Cytogenetyka

nauka zajmująca się zagadnieniami genetycznymi zachodzącymi na poziomie komórki


Cytogenetyka – dział genetyki zajmujący się badaniem chromosomów. Cytogenetyka koncentruje się zarówno na kształcie jak i liczbie chromosomów, jak również na ich dziedziczeniu. W ostatnich latach rozwinęła się cytogenetyka molekularna, umożliwiająca badanie materiału genetycznego w stadium interfazy, bez uformowanych chromosomów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytogeneza

w biologii: tworzenie się nowych komórek


Źródła:

SJP.pl

Cytohormonalny

związany ze zmianami w komórkach kobiecych dróg rodnych w trakcie cyklu hormonalnego, pozwalający określić fazę tego cyklu, np. badanie cytohormonalne, wymaz cytohormonalny


Źródła:

SJP.pl

Cytokina

substancja hormonopodobna wytwarzana głównie przez komórki układu odpornościowego i oddziałująca na aktywność biologiczną sąsiadujących z nią komórek


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. białko związane z procesem zapalnym


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytokinetyczny

cytokineza


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cytokinezą, dotyczący cytokinezy


Patrz:cytokineza

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytokineza

końcowa faza podziału komórki


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) podział cytoplazmy w czasie podziału komórki


Cytokineza – podział cytoplazmy w procesie podziału komórki, zachodzący po kariokinezie (podziale jądra komórkowego), zwykle pod koniec anafazy lub na początku telofazy.

W komórkach zwierzęcych cytokineza wygląda następująco: w płaszczyźnie równikowej dzielącej się komórki tworzy się pierścień kurczliwy (zbudowany z cząsteczek białek – miozyny i aktyny). W wyniku zaciskania się tego pierścienia powstaje bruzda podziałowa. Pod nią zlokalizowane są pęcherzyki siateczki wewnątrzplazmatycznej, które łączą się i pomagają rozdzielić cytoplazmę oraz odtworzyć błonę komórkową. Ostatecznie prowadzi to do rozdzielenia cytoplazmy pomiędzy dwie komórki potomne.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytokinina

hormon roślinny syntetyzowany i występujący w młodych pędach i korzeniu, aktywujący niektóre enzymy, białka


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hormon wzrostu roślin


Cytokininy, CK – grupa regulatorów wzrostu i rozwoju roślin, wśród których znajdują się hormony roślinne oraz substancje o działaniu podobnym do hormonów roślinnych jednak nie występujące naturalnie w roślinach. Pierwszy związek zaliczany do cytokinin, kinetyna, został wyizolowany przez Folkego Skooga w latach 50. XX wieku. Cytokininami są m.in.:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytokininowy

przymiotnik od: cytokinina


Źródła:

SJP.pl

Cytokinowy

cytokina


Patrz:cytokina

Źródła:

SJP.pl

Cytolog

1. specjalista w dziedzinie cytologii;
2. osoba wykonująca diagnostyczne badanie mikroskopowe komórek pobranych ze śluzówki pochwy, dróg oddechowych itp.


Cytologia (gr. kytos ‘komórka’, logos ‘nauka’), biologia komórki – dział biologii badający komórki, m.in. ich budowę (morfologię) oraz działanie (fizjologię). Jej dziedzinami są: cytofizjologia, cytopatologia, cytogenetyka i cytochemia. Cytologię można podzielić na cytologię zwierzęcą oraz roślinną.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytologia

1. nauka zajmująca się budową, funkcjami, rozwojem i podziałem komórek organizmów;
2. w diagnostyce medycznej: mikroskopowe badanie komórek pobranych z błon śluzowych


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. nauka o komórce;

 (1.2) pot. med. mikroskopowe badanie komórek pochwowej części szyjki macicy, pobranych drogą wymazu i opracowanej jako utrwalony rozmaz na szkiełku laboratoryjnym


Cytologia (gr. kytos ‘komórka’, logos ‘nauka’), biologia komórki – dział biologii badający komórki, m.in. ich budowę (morfologię) oraz działanie (fizjologię). Jej dziedzinami są: cytofizjologia, cytopatologia, cytogenetyka i cytochemia. Cytologię można podzielić na cytologię zwierzęcą oraz roślinną.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytologicznie

cytologiczny


Patrz:cytologiczny

Źródła:

SJP.pl

Cytologiczny

cytologia


przymiotnik

 (1.1) biol. związany z cytologią, dotyczący cytologii

 (1.2) med. związany z cytologią (badaniem pobranych komórek)


Patrz:cytologia

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytomammobus

autobus przystosowany do badań cytologicznych i mammograficznych


Źródła:

SJP.pl

Cytomegalia

wirusowa choroba zakaźna


Cytomegalia (Cytomegalic inclusion body disease CIBD) – ogólnoustrojowa choroba, głównie wieku niemowlęcego, wywołana przez wirusa z rodziny Herpesviridae, betaherpeswirusa typu 5 (HCMV, ludzki cytomegalowirus, HHV-5), zaliczanego do cytomegalowirusów.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytomegalowirus

herpeswirus atakujący gruczoły ślinowe


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytomegalowirusowy

cytomegalowirus


Patrz:cytomegalowirus

Źródła:

SJP.pl

Cytomembrana

błoniasta, sieciowa struktura w ramach cytoplazmy komórkowej


Źródła:

SJP.pl

Cytometria

technika pomiarowa używana do analizy właściwości komórek


Źródła:

SJP.pl

Cytomorfolog

specjalista w dziedzinie cytomorfologii


Źródła:

SJP.pl

Cytomorfologia

jedna z dziedzin mających zastosowanie w diagnostyce laboratoryjnej


Źródła:

SJP.pl

Cytoplast

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. oocyt pozbawiony jądra


Źródła:

Wiktionary

Cytoplazma

część zawartości komórki nie obejmująca jądra, zawiera zarówno składniki stałe, jak i formę bezpostaciową


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. półpłynne wnętrze komórki, z wyłączeniem jądra komórkowego (jeśli komórka je zawiera), a obejmujące także: cytozol, organella, pęcherzyki i cytoszkielet;


Cytoplazma – część protoplazmy komórki eukariotycznej pozostająca poza jądrem komórkowym, a w przypadku, z definicji nie posiadających jądra, komórek prokariotycznych – cała protoplazma.

Dzieli się ją na:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytoplazmatyczny

cytoplazma; cytoplazmowy


przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z cytoplazmą


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytoplazmowy

cytoplazma; cytoplazmatyczny


Źródła:

SJP.pl

Cytopyge

u protistów: otwór, przez który są wydalane niestrawione resztki pokarmu; nibyodbyt


Cytopyge – komórkowy otwór wydalniczy (odbytowy) występujący u większości orzęsków, przez który na drodze egzocytozy wydalane są niestrawione części pokarmu. Jest jednym z dwóch obszarów błony komórkowej orzęska, na którym nie występują rzęski. Tylko w jego obrębie opróżniane są wodniczki.

Konieczność występowania cytopyge u orzęsków wynika z bardzo złożonej budowy ich pellikuli, uniemożliwiającej tworzenie się i opróżnianie wodniczek w dowolnym miejscu.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytoredukcja

Cytoredukcja – leczenie ukierunkowane na zmniejszenie liczby komórek nowotworu i jego masy, za pomocą operacji lub radioterapii, stosowane między innymi w raku jajnika.

Pojęcie cytoredukcji zwykle używane jest w odniesieniu do leczenia paliatywnego lub objawowego, gdy zaawansowanie kliniczne choroby uniemożliwia doszczętne usunięcie guza. Zmniejszenie masy guza (przez usunięcie wszystkich widocznych ognisk) ma wówczas przedłużyć przeżycie lub zmniejszyć objawy, na przykład ucisk na naczynia krwionośne lub nerwy.


Źródła:

Wikipedia

Cytoredukcyjny

cytoredukcja


Patrz:cytoredukcja

Źródła:

SJP.pl

Cytosol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. zob. cytozol.


Źródła:

Wiktionary

Cytosolowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. zob. cytozolowy.


Źródła:

Wiktionary

Cytostatyczny

taki, który powoduje wstrzymanie procesów podziału komórek i ich namnażania


Źródła:

SJP.pl

Cytostatyk

lek hamujący podział komórek, używany głównie w leczeniu chorób nowotworowych; antymitotyk, lek antymitotyczny, lek cytostatyczny, lek onkostatyczny


Leki cytostatyczne, cytostatyki, leki przeciwnowotworowe, leki cytotoksyczne – grupa substancji naturalnych i syntetycznych używanych w chemioterapii nowotworów, działająca toksycznie na komórki nowotworowe charakteryzujące się szybkimi podziałami. Leki te uszkadzają jednak także inne szybko dzielące się, zdrowe komórki (szpik kostny, błony śluzowe, komórki włosów), stąd częste są działania niepożądane takie jak: anemia, nudności i wymioty, łysienie. Cytostatyki mają wąski indeks terapeutyczny.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytostom

jama gębowa u orzęsek (pierwotniaki)


Cytostom – jeden z dwóch obszarów błony komórkowej orzęska, na którym nie występują rzęski. Tylko w jego obrębie tworzą się wodniczki pokarmowe i tylko w jego obrębie zachodzi endocytoza. Konieczność występowania cytostomów u orzęsków wynika z bardzo złożonej budowy ich pellikuli, uniemożliwiającej tworzenie się i opróżnianie wodniczek (patrz też: cytopyge) w dowolnym miejscu.

Cytostom posiadają również niektóre wiciowce.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytoszkielet

zespół włóknistych struktur białkowych w komórce eukariotycznej


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. system białkowych struktur komórki nadający jej kształt, zapewniający organizację jej cytoplazmy oraz uczestniczący w jej ruchu;


Cytoszkielet – sieć włóknistych struktur białkowych w komórce eukariotycznej, dzięki którym organella i substancje nie pływają swobodnie w cytozolu, ale zajmują pewne przypisane sobie miejsca.

Cytoszkielet tworzą włókienka (filamenty) aktynowe, czyli mikrofilamenty, mikrotubule zbudowane z innego białka, a mianowicie tubuliny oraz filamenty pośrednie.

Szkielet komórki jest elastyczny – potrafi się szybko przebudowywać zgodnie z potrzebami komórki.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytoszkieletowy

cytoszkielet


przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z cytoszkieletem


Patrz:cytoszkielet

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytotaksonomia

dział taksonomii grupujący organizmy na podstawie badań cytologicznych


Źródła:

SJP.pl

Cytotoksyczność

toksyczność względem komórek w danym organizmie


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co cytotoksyczne


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytotoksyczny

toksyczny względem komórek w danym organizmie


Źródła:

SJP.pl

Cytotoksyna

toksyna działająca na określone kategorie komórek organizmu


Cytotoksyny (gr. kytos ‘komórka’) – toksyny działające na określone komórki organizmu.

W zależności od narządu lub tkanki, wobec których są toksyczne, wyróżnia się m.in.:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytować

dokładnie przytaczać w swojej wypowiedzi lub tekście słowa innej wypowiedzi lub fragmentu tekstu


czasownik przechodni niedokonany (dk. zacytować)

 (1.1) dokładnie przytaczać w swojej wypowiedzi lub tekście słowa innej wypowiedzi lub fragmentu tekstu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytowalność

zbadana statystycznie liczba cytowań jakiegoś tekstu (tekstów)


Źródła:

SJP.pl

Cytowalny

dający się cytować


Źródła:

SJP.pl

Cytowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cytować.


Cytowanie piśmiennictwa – przytaczanie w tekście cudzych wywodów, powoływanie się na fakty naukowe, informacje zawarte w innych publikacjach. W naukach humanistycznych cytowanie bywa czasem określane mianem „powołania”.Cytowanie polega na:


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cytoza

liczba komórek w jednym mikrolitrze badanej laboratoryjnie próbki płynu, pobranej z wnętrza ciała


Źródła:

SJP.pl

Cytozol

płynna faza cytoplazmy (bez organelli i cytoszkieletu)


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. płynna część cytoplazmy wypełniająca przestrzenie między elementami cytoszkieletu a organellami;


Cytozol, cytoplazma podstawowa, matriks cytoplazmy, płyn wewnątrzkomórkowy – płynny składnik cytoplazmy, w którym znajdują się organelle. W tym układzie koloidalnym znajdują się składniki odżywcze, jony, białka, enzymy oraz produkty odpadowe metabolizmu, z których część jest rozpuszczona w wodzie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytozolowy

cytozol


przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. związany z cytozolem


Patrz:cytozol

Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytozyna

azotowa zasada organiczna wchodząca w skład kwasów nukleinowych


Cytozyna (skróty: Cyt, C) – organiczny związek chemiczny z grupy pirymidyn, jedna z pięciu zasad azotowych, wchodzących w skład podstawowych nukleotydów kwasów nukleinowych (DNA i RNA). W dwuniciowych kwasach nukleinowych cytozyna tworzy parę komplementarną z guaniną za pomocą trzech wiązań wodorowych:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytozynowy

przymiotnik od: cytozyna


Źródła:

SJP.pl

Cytra

instrument muzyczny o płaskim pudle rezonansowym, na którym rozpięte są struny strojone w dwojaki sposób


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. instrument strunowy o płaskim pudle;


Cytra (z gr. kitara, z lac. Cithara) – instrument muzyczny z grupy chordofonów szarpanych. Współczesna odmiana cytry pochodzi z terenów Niemiec i Austrii. Jej nazwa wskazuje na pokrewieństwo ze starogrecką kitarą, podobnie jak nazwa gitara.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytral

bezbarwna ciecz o zapachu cytryny otrzymywana z olejku cytrynowego i lemongrasowego


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytranga

mieszaniec pomarańczy słodkiej z pomarańczą trójlistkową


Cytranga – mieszaniec roślin z rodzaju cytrus.

Stosowana jako podkładka nie zapobiega suchej zgniliźnie korzeni ani chorobie Citrus exocortis.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytrian

minerał; cytryn


Źródła:

SJP.pl

Cytrok

kadź garbarska, zaopatrzona w mieszadło skrzydłowe, napędzane mechanicznie, używana do moczenia skór


Źródła:

SJP.pl

Cytron

1. gatunek drzewa o wiecznie zielonych liściach;
2. owoc tego drzewa


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Citrus medica|ref=tak., gatunek roślin wieloletnich z rodziny rutowatych;


Cytron, cedrat (Citrus medica L.) – gatunek roślin wieloletnich z rodziny rutowatych (Rutaceae Juss.). Prawdopodobnie pochodzi z podnóża Himalajów (północno-wschodnie Indie, północna Mjanma). Rozprzestrzeniony już w starożytności do Chin i Europy (tu dotarł jako pierwszy z owoców cytrusowych ok. 300 r. p.n.e.). Jest prawdopodobnie jednym z trzech gatunków rodzicielskich (obok pomarańczy olbrzymiej i mandarynki) większości form uprawnych cytrusów.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytronada

cytrynada, cytroneta;
1. chłodzący napój z soku cytrynowego, cukru i wody, najczęściej gazowany i aromatyzowany;
2. niegazowany napój cytrynowy, sprzedawany w okresie Polski Ludowej w woreczkach foliowych


Cytronada – niegazowany napój cytrynowy, produkowany i sprzedawany w Polsce w latach 80. XX wieku w foliowych woreczkach, które należało przebić słomką (często sprzedawaną w komplecie z woreczkiem).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytronela

roślina z rodziny traw, uprawiana głównie w Afryce i na terenach krajów euroazjatyckich ze względu na zawartość olejków eterycznych; palczatka


Źródła:

SJP.pl

Cytronelal

Cytronelal (rodinal) – organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów terpenowych, monoterpenoid będący głównym składnikiem mieszaniny terpenoidów nadającej olejkowi cytronelowemu specyficzny cytrynowy zapach.

Cytronelal jest głównym składnikiem olejków destylowanych z roślin z rodziny Cymbopogon oraz gatunków Corymbia citriodora i Leptospermum petersonii oraz Melissa officinalis.


Źródła:

Wikipedia

Cytronelol

Cytronelol – organiczny związek chemiczny z grupy nienasyconych alkoholi alifatycznych zaliczany do monoterpenów, o intensywnym, przyjemnym zapachu, bardzo trudno krystalizuje.

Posiada jedno centrum chiralności i dlatego występuje w formie dwóch enancjomerów. Intensywny zapach posiada tylko jeden z enancjomerów (z konfiguracją absolutną S (+)). Forma lewoskrętna nazywa się rodinolem. Przy małych stężeniach jego zapach kojarzy się z różami i melisą, a przy większych – bardziej przypomina intensywny zapach cytrusowy.


Źródła:

Wikipedia

Cytronelowy

przymiotnik od: cytronela


Źródła:

SJP.pl

Cytroneta

cytrynada, cytronada;
1. chłodzący napój z soku cytrynowego, cukru i wody, najczęściej gazowany i aromatyzowany;
2. niegazowany napój cytrynowy, sprzedawany w okresie Polski Ludowej w woreczkach foliowych


Cytroneta – cytrynowy napój gazowany, sprzedawany od lat 70. do początku lat 90. XX wieku w szklanych butelkach 0,33 litra, a także w foliowych woreczkach (niegazowana).


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytronowy

związany z cytronem


Źródła:

SJP.pl

Cytrulina

aminokwas biorący udział w cyklu mocznikowym


Cytrulina – organiczny związek chemiczny z grupy α-aminokwasów, pochodna ornityny. Po raz pierwszy wyizolowano ją z arbuza. Bierze udział w cyklu mocznikowym, w którym powstaje z ornityny i karbamoilofosforanu w mitochondrium (reakcja katalizowana przez transkarbamoilazę ornitynową), a następnie jest wydzielana do cytozolu i przekształcana do kwasu argininobursztynowego z udziałem syntetazy argininobursztynowej.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytrulinowy

cytrulina


Patrz:cytrulina

Źródła:

SJP.pl

Cytrus

1. egzotyczne drzewo lub krzew o soczystych owocach;
2. owoc drzewa lub krzewu, uprawianego w ciepłym klimacie


rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Citrus|L.|ref=tak., tropikalne drzewo lub krzew o soczystych owocach;

 (1.2) spoż. owoc cytrusa (1.1)


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytrusowość

cytrusowy smak lub posmak, zwykle piwa


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cytrusowy smak


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytrusowy

związany z cytrusem


przymiotnik

 (1.1) związany z cytrusem


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytryn

minerał przezroczysty o barwie żółtej, odmiana kwarcu


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. odmiana kwarcu o żółtej barwie z cytrynowym odcieniem, kamień szlachetny


Cytryn (kwarc żółty) – odmiana kwarcu. Należy do minerałów rzadkich. Nazwa pochodzi od: starofrancuskiego słowa citrin – żółty; gr. kitros = cytryna; łac. citrus = drzewo cytrusowe. Inne nazwy (niedopuszczalne w handlu) to: topaz czeski, topaz złoty, topaz fałszywy, topaz Madeira.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytryna

1. roślina z rodziny rutowatych, niewysokie drzewo lub krzew o wiecznie zielonych liściach, białych kwiatach i żółtych owocach; cytrynowiec, drzewo cytrynowe;
2. owoc rośliny o tej samej nazwie, mięsisty, o soczystym, kwaśnym miąższu i żółtej skórce


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. kwaśny owoc o żółtej skórce

 (1.2) dendr. roślina z rodzaju nazwa systematyczna|Citrus|ref=tak., drzewo rodzące kwaśne owoce;

 (1.3) środ. mot. citroën

 (1.4) uczn. dziewczyna



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytrynada

cytronada, cytroneta;
1. chłodzący napój z soku cytrynowego, cukru i wody, najczęściej gazowany i aromatyzowany;
2. niegazowany napój cytrynowy, sprzedawany w okresie Polski Ludowej w woreczkach foliowych


Źródła:

SJP.pl

Cytrynat

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. cytryna


Źródła:

Wiktionary

Cytryńcowate

o cechach cytryńcowatych (rodzina roślin)


rzeczownik, rodzaj nijaki, liczba mnoga

 (1.1) bot. rodzina roślin okrytonasiennych;


Cytryńcowate (Schisandraceae Blume) – rodzina należąca do jednej z najstarszych linii rozwojowych roślin okrytonasiennych – rzędu Austrobaileyales. Obejmuje trzy rodzaje z 92 gatunkami, ewentualnie dwa z 50 gatunkami w ujęciu wyodrębniającym rodzaj badian Illicium w osobną rodzinę Illiciaceae (takie ujęcie było np. opcjonalne w systemie APG II z 2003). Rodzina ma dysjunktywny zasięg obejmujący południowo-wschodnią część Stanów Zjednoczonych, Meksyk i Antyle oraz wschodnią i południowo-wschodnią Azję (od rosyjskiego Dalekiego Wschodu po Sri Lankę i Celebes). Jej przedstawiciele występowali jednak na pozostałym obszarze Azji i Europy jeszcze w trzeciorzędzie.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytryńcowaty

o cechach cytryńcowatych (rodzina roślin)


Źródła:

SJP.pl

Cytrynek

pospolity w Polsce motyl dzienny z rodziny bielinków; listkowiec cytrynek


Źródła:

SJP.pl

Cytrynian

sól kwasu cytrynowego otrzymana przez działanie na niego odpowiednim wodorotlenkiem


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. sól lub ester kwasu cytrynowego;


Cytryniany – organiczne związki chemiczne, sole i estry kwasu cytrynowego.

Cytryniany odgrywają znaczną rolę w organizmach żywych. Powstają one w trakcie cyklu Krebsa, w wyniku kondensacji aldolowej estrów kwasu szczawiowego i octowego z acetylo-CoA katalizowanej przez enzym syntazę cytrynianową. W dalszych etapach cyklu cytrynian ulega izomeryzacji do mniej trwałego termodynamicznie izocytrynianu przy udziale enzymu akonitazy:


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytryniec

mrozoodporne pnącza z Ameryki Północnej i Azji Wschodniej o wonnych kwiatach i jagodowych owocach


Cytryniec (Schisandra Michx.) – rodzaj roślin z rodziny cytryńcowatych (Schisandraceae). Do rodzaju należy 26 gatunków występujących głównie w Azji wschodniej i południowo-wschodniej (zwłaszcza w Chinach i Japonii). Tylko jeden gatunek – Schisandra glabra rośnie poza Azją – w południowo-wschodniej części Ameryki Północnej. Rośliny te rosną w zaroślach i lasach, zwykle nad strumieniami.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cytrynka

mała cytryna


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: cytryna

 (1.2) więz. miotacz gazu



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytrynóweczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: cytrynówka


Źródła:

Wiktionary

Cytrynowiec

roślina z rodziny rutowatych, niewysokie drzewo lub krzew o wiecznie zielonych liściach, białych kwiatach i żółtych owocach; cytryna, drzewo cytrynowe


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. ciasto z warstwą biszkoptu, budyniu i kremem cytrynowym

 (1.2) bot. pot. drzewo cytrynowe

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zob. tarcznik cytrynowiec.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytrynówka

1. nalewka na skórkach cytrynowych;
2. roślina z rodziny rutowatych; miłonia


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Limonia|L.|ref=Limonia (Rutaceae)., roślina z rodziny rutowatych

 (1.2) spoż. nalewka na cytrynach


Cytrynówka – rodzaj likieru smakowego o smaku i zapachu cytryny. Napój pozyskiwany z mieszkanki skórki cytrynowej, syropu cukrowego, wody i alkoholu o stężeniu minimum 40% przyrządzonej w odpowiednich proporcjach.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytrynowopomarańczowy

pomarańczowy o odcieniu cytrynowym


Źródła:

SJP.pl

Cytrynowożółty

żółty o odcieniu cytrynowym


przymiotnik

 (1.1) żółty o odcieniu cytrynowym


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytrynowozłoty

złoty o odcieniu cytrynowym


Źródła:

SJP.pl

Cytrynowy

1. dotyczący cytryny (drzewa lub krzewu) np. gaj cytrynowy;
2. zrobiony z owoców cytryny, mający smak cytryn, zapach cytryn;
3. mający kolor dojrzałych owoców cytryny


przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cytryną, dotyczący cytryny

 (1.2) taki, który jest wykonany z dodatkiem cytryny

przymiotnik jakościowy

 (2.1) taki, który ma kolor owocu cytryny

 (2.2) przypominający cytrynę w smaku lub zapachu


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytrzysta

muzyk grający na cytrze


Źródła:

SJP.pl

Cytrzystka

kobieta grająca na cytrze


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta, która gra na cytrze


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cytwar

roślina stepowa z rodziny astrowatych; rupnik


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. szarozielony krzew azjatycki;

 (1.2) lek z wysuszonego kwiatostanu cytwaru (1.1)



Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cytwarowy

cytwar


Patrz:cytwar

Źródła:

SJP.pl

Cytyzyna

organiczny związek chemiczny, jasnożółty proszek o silnych własnościach toksycznych, występujący we wszystkich częściach złotokapu zwyczajnego


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. organiczny związek chemiczny, alkaloid występujący we wszystkich częściach złotokapu zwyczajnego;


Cytyzyna – organiczny związek chemiczny, alkaloid chinolizydynowy o silnych własnościach toksycznych. Występujące we wszystkich częściach złotokapu zwyczajnego (Laburnum anagyroides).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cywa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. cewa, cewka, rurka

 (1.2) przest. szpulka


Źródła:

Wiktionary

Cywać

czasownik niedokonany

 (1.1) gwara. przysypiać, trwać w półśnie, najczęściej na skutek upojenia alkoholowego lub zmęczenia.


Źródła:

Wiktionary

Cywet

substancja pochodzenia zwierzęcego, będąca wydzieliną gruczołów cywety; cybet


Cywet (Cybet) (Viverra Civetta Extract) – ekstrakt z wysuszonych gruczołów okołoodbytniczych, wydzielających feromony, pochodzących od kilku ssaków z podrodziny wiwerowatych, nazywanych cywetami lub cybetami (np. cyweta afrykańska, Viverra civetta, Viverra zibetha). Zwierzęta zamieszkują obszar Abisynii, Gwinei, Senegalu i Indii. Istnieje możliwość operacyjnego usunięcia tego gruczołu, co uchroniłoby zwierzę przed śmiercią, jednak wysoka cena tego produktu sprawia, że zwierzęta są specjalnie do tego celu hodowane i zabijane. Istnieje jeszcze druga metoda otrzymywania cywetu, ale jest ona niezwykle okrutna i bolesna dla cywet. Zwierzęta hoduje się w bardzo ciasnych klatkach i, aby zwiększyć ilość wydzieliny gruczołowej, nieustannie się je drażni. Cywet wydzielają samce i samice. W ciągu roku można od jednego osobnika uzyskać około 250 g cywetu. Jest to substancja o żółtej barwie i o konsystencji masła. Zwykle otrzymuje się tinkturę przez kilkumiesięczną macerację rozdrobnionego wysuszonego gruczołu zimnym alkoholem etylowym lub na gorąco. Konkret i absolut wytwarza się przez ekstrakcję eterem naftowym i etanolem. Mimo okrutnych metod pozyskiwania tej substancji zapachowej obecnie w niektórych krajach Azji i Afryki nadal jest ona sprzedawana, a powodem ciągłego zainteresowania tym produktem jest brak możliwości zastąpienia go substancjami pochodzenia roślinnego czy syntetycznego.


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyweta

ssak zaliczany do rodziny łasz z rzędu drapieżnych, zwierzę wielkości lisa mające szare futro w brązowe cętki; cybeta


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Civettictis|Pocock|ref=tak., rodzaj drapieżnego ssaka z rodziny wiwerowatych;

 (1.2) pot. łaskun palmowy


Cyweta (Civettictis) – rodzaj ssaków z podrodziny wiwer (Viverrinae) w obrębie rodziny wiwerowatych (Viverridae).


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cywetowy

cywet; cybetowy


Źródła:

SJP.pl

Cywil

1. osoba nienależąca do sił zbrojnych (również policji); osoba cywilna;
2. potocznie: życie pozawojskowe


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. ktoś niebędący w czynnej służbie wojskowej;


Cywil, osoba cywilna (łac. civilis, obywatelski) – określenie osoby niebędącej w czynnej służbie wojskowej, przeciwieństwo żołnierza.

W mowie potocznej termin ten jest również używany w szerszym znaczeniu i odnosi się do osób niebędących członkami innych formacji mundurowych zorganizowanych na wzór wojskowy, powołanych do ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cywilbanda

potocznie: cywile w odróżnieniu od żołnierzy


Źródła:

SJP.pl

Cywilista

specjalista w zakresie cywilistyki - nauki dotyczącej prawa cywilnego


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) praw. specjalista prawniczy, znawca prawa cywilnego


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cywilistka

cywilista


Patrz:cywilista

Źródła:

SJP.pl

Cywilistyczny

związany z cywilistyką lub cywilistą (np. umowa cywilistyczna, studia cywilistyczne)


Źródła:

SJP.pl

Cywilistyka

nauka dotycząca prawa cywilnego


Źródła:

SJP.pl

Cywilizacja

1. stan rozwoju społeczeństwa, zwłaszcza jego kultury materialnej;
2. ogół dóbr materialnych i kulturowych jakiegoś społeczeństwa


rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poziom rozwoju społeczeństwa w danym okresie historycznym, któremu właściwy jest określony dorobek w postaci kultury materialnej i nagromadzenie instytucji społecznych uwarunkowane stopniem opanowania środowiska naturalnego;

 (1.2) ogół dóbr materialnych i umiejętności osiągnięty przez społeczeństwo w określonej epoce


Cywilizacja – poziom rozwoju społeczeństwa w danym okresie historycznym, który charakteryzuje się określonym poziomem kultury materialnej, stopniem opanowania środowiska naturalnego i nagromadzeniem instytucji społecznych. Stanowi ona najwyższy poziom organizacji społeczeństw, z którymi jednostki identyfikują się. W skład cywilizacji wchodzą mniejsze jednostki, np.: narody, wspólnoty pierwotne czy inne zbiorowości.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia

Cywilizacyjny

przymiotnik od: cywilizacja


przymiotnik

 (1.1) związany z cywilizacją


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cywilizator

osoba, która szerzy cywilizację, cywilizuje


rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) ktoś, kto szerzy cywilizację


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cywilizatorka

kobieta, która szerzy cywilizację, cywilizuje


Źródła:

SJP.pl

Cywilizatorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z cywilizatorami, cywilizowaniem, zaprowadzaniem cywilizacji


Źródła:

Wiktionary

Cywilizować

1. krzewić, wprowadzać cywilizację;
2. cywilizować się - stawać się cywilizowanym


czasownik niedokonany

 (1.1) szerzyć cywilizację


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cywilizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) szerzenie cywilizacji


Źródła:

Wiktionary

Cywilizowany

1. krzewić, wprowadzać cywilizację;
2. cywilizować się - stawać się cywilizowanym


przymiotnik

 (1.1) korzystający ze zdobyczy cywilizacji


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cywilka

cywil


Patrz:cywil

Źródła:

SJP.pl

Cywilniak

potocznie: funkcjonariusz policji lub innych służb specjalnych nienoszący munduru


Źródła:

SJP.pl

Cywilnie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób cywilny lub w kontekście życia cywilnego, w przeciwieństwie do spraw związanych z wojskiem, służbami mundurowymi czy sytuacjami wojennymi


Źródła:

Wiktionary

Cywilnoprawny

dotyczący prawa cywilnego, oparty na prawie cywilnym


Źródła:

SJP.pl

Cywilność

dawniej: władza cywilna


Źródła:

SJP.pl

Cywilny

1. nie odnoszący się do wojska, nie będący wojskowym, niewojskowy (np. ludność cywilna);
2. związany ze stroną prawną stosunków osobistych, rodzinnych i majątkowych obywateli (np. sprawa cywilna, ślub cywilny);
3. przestarzałe: obywatelski, osobisty


przymiotnik

 (1.1) nie należący do wojska

 (1.2) praw. taki, który odnosi się do strony prawnej relacji osobistych, majątkowych oraz rodzinnych między obywatelami


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cywiński

nazwisko


Osoby o tym nazwisku:


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cywka

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cywun

szlachecki urzędnik ziemski w dawnej Polsce i na Litwie; ciwun


Źródła:

SJP.pl

Cyzalpejski

położony na południe od Alp; cisalpejski, cyzalpiński


Źródła:

SJP.pl

Cyzalpiński

położony na południe od Alp; cisalpiński, cyzalpejski


Źródła:

SJP.pl

Cyzapryd

związek chemiczny stosowany jako lek zwiększający motorykę przewodu pokarmowego; cisaprid


Źródła:

SJP.pl
Wikipedia

Cyzelator

człowiek rzeźbiący w metalu; cyzeler


Źródła:

SJP.pl

Cyzelatorka

kobieta rzeźbiąca w metalu


Źródła:

SJP.pl

Cyzelatorski

cyzelator


Patrz:cyzelator

Źródła:

SJP.pl

Cyzelatorstwo

1. sztuka wykańczania, obrabiania przedmiotów kutych w metalu lub metalowych odlewów odpowiednimi narzędziami; grawerstwo, cyzelerstwo;
2. przenośnie: drobiazgowe, dokładne wykańczanie lub poprawianie czegoś; cyzelatura, wygładzanie


Źródła:

SJP.pl

Cyzelatura

zajęcie cyzelatora; wynik pracy cyzelatora


Źródła:

SJP.pl

Cyzeler

człowiek rzeźbiący w metalu; cyzelator


rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzem. rzemieślnik wykańczający metalowe rzeżby i przedmioty rzemiosła artystycznego


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyzelerka

kobieta zajmująca się cyzelowaniem, rzeźbiąca w metalu


Źródła:

SJP.pl

Cyzelernia

1. dział fabryki zajmujący się cyzelowaniem;
2. warsztat cyzelatora


Źródła:

SJP.pl

Cyzelerski

cyzeler


Patrz:cyzeler

Źródła:

SJP.pl

Cyzelerstwo

sztuka wykańczania, obrabiania przedmiotów kutych w metalu lub metalowych odlewów odpowiednimi narzędziami; grawerstwo, cyzelatorstwo


Źródła:

SJP.pl

Cyzelować

1. obrabiać, wygładzać metalowe przedmioty rzemiosła artystycznego
2. przenośnie: drobiazgowo, pedantycznie coś wykańczać


czasownik

 (1.1) rzem. szt. wykańczać, wygładzać przedmioty rzemiosła artystycznego i rzeźby odlewane w metalu

 (1.2) przen. bardzo starannie, z pieczołowitą dokładnością, coś wykańczać, opracowywać


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary

Cyzelowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|cyzelować.


Cyzelowanie – rodzaj artystycznej obróbki plastycznej metalowych rzeźb i wyrobów rzemiosła artystycznego, wykutych, odlanych, tłoczonych lub wyoblanych.

Metoda ta ma zastosowanie do:


Źródła:

Wiktionary oraz Wikipedia

Cyzelunek

zajęcie cyzelatora


Źródła:

SJP.pl

Cyzio

nazwisko


Źródła:

SJP.pl

Cyzjojan

wierszowany kalendarz kościelny, używany od XII wieku; cizjojanus; cisiojanus


rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. średniowieczny wierszowany kalendarz o charakterze mnemotechnicznym;


Cyzjojan (łac. Cisiojanus) – średniowieczny wierszowany kalendarz o charakterze mnemotechnicznym.

Cyzjojany zbudowane były w ten sposób, że każdy miesiąc opisywały dwa wersy. W każdym dwuwersie poszczególne sylaby informowały o świętach stałych oraz o dniach, w których wspominało się świętego. Wersy liczyły tyle sylab, ile dni posiadał dany miesiąc. Aby zachować przyjęty układ, słowa skracano do jednej sylaby lub incipitu.


Źródła:

SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia