skrót od:
1. Air Force;
2. Air France
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Poznań. gw-pl|Górny Śląsk. małpa
(1.2) gw-pl|Górny Śląsk. głupia mina
(1.3) gw-pl|Górny Śląsk. wulg. żeński narząd rozrodczy
Afa (kors. Afà) – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Korsyka, w departamencie Korsyka Południowa.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 1726 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 146 osób/km².
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. film. teatr. cecha utworu literackiego, filmowego, teatralnego, która polega na braku tradycyjnej fabuły
SJP.pl
Wiktionary
niemający fabuły, np. afabularne widowisko
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który nie ma fabuły
SJP.pl
Wiktionary
chorobliwa niemożność połykania
Afagia – niezdolność połykania zarówno posiłków, jak i płynów. Może być następstwem zmian chorobowych dotyczących przewodu pokarmowego, chorób układu nerwowego lub mięśni, niedrożności przełyku na skutek zabiegów medycznych. Stanowi najbardziej zaawansowany stopień dysfagii.
SJP.pl
Wikipedia
skrót od: As Far As I Know - z tego, co wiem; afaik, ZTCW (ztcw)
SJP.pl
skrót od: As Far As I Remember - o ile dobrze pamiętam; afair, OIDP
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
imię męskie
Atanazy – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „nieśmiertelny” (gr. Αθανάσιος).
Atanazy imieniny obchodzi: 2 maja, 15 maja, 23 czerwca, 4 lipca, 5 lipca, 15 lipca.
Atanazy w innych językach:
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) gwara. więz. strażnik więzienny
Wiktionary
język urzędowy Etiopii
Afar (amh. አፋር) – region administracyjny we wschodniej Etiopii, z siedzibą władz w mieście Asajta. Sąsiaduje z Erytreą na północnym wschodzie, Dżibuti na wschodzie, z regionami: Tigraj na północnym zachodzie, Amharą na zachodzie, Dyrie Daua na południowym wschodzie, Somali na południowym wschodzie i z Oromią na południu.
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) etn. geogr. dotyczący Afaru lub jego mieszkańców
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język używany w Afarze;
Wiktionary
kobieta dotknięta afazją
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta cierpiąca na afazję
SJP.pl
Wiktionary
odnoszący się do afazji, czyli utraty zdolności mowy
przymiotnik
(1.1) med. związany z afazją; cierpiący na afazję
SJP.pl
Wiktionary
w medycynie: osoba cierpiąca na afazję (zaburzenie mowy)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. osoba cierpiąca na afazję
SJP.pl
Wiktionary
zaburzenia mowy powstające wskutek uszkodzenia niektórych okolic mózgu (przy zachowaniu sprawności aparatu artykulacyjnego)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zaburzenia mowy lub rozumienia mowy na skutek uszkodzenia mózgu;
Afazja (gr. αφασία – niemota) – zaburzenie mowy powstałe w wyniku uszkodzenia mózgu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od afekt
Wiktionary
dawniej:
1. skłonność, afekt;
2. pobudzenie, podrażnienie;
3. chorobliwe zaatakowanie jakiegoś organu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. afekt, skłonność ku komu lub czemu
(1.2) daw. rozdrażnienie, nadpobudliwość
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) daw. pełen uczucia, wyrażający uczucie
Wiktionary
1. krótkotrwałe i silne podniecenie, wzburzenie;
2. ekspresja emocji pacjenta
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) psych. wszelkie poruszenie lub wzruszenie umysłu
(1.2) przest. namiętność, silne uczucie
Afekt (łac. affectus) – obserwowana przez badającego ekspresja emocji. Ekspresja ta nie zawsze współgra z opisem emocji podawanym w wywiadzie przez pacjenta.
Można wyróżnić:
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przesada, nienaturalność, zwłaszcza w wyrażaniu uczuć; egzaltacja
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przesada w okazywaniu uczuć, egzaltacja; wyrażanie uczuć (poprzez zachowywanie się, wypowiadanie się) w sposób przesadny, sztuczny, afektowany
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) książk. z afektacją, z przesadą
Wiktionary
→ afektacja; nienaturalny, przesadny, sztuczny
przymiotnik relacyjny
(1.1) nienaturalny, przesadny, afektowany
SJP.pl
Wiktionary
czułe przezwisko używane w sytuacjach szczególnych zażyłości między partnerami życiowymi, członkami rodziny, bliskimi przyjaciółmi itp.
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. wyraz lub zwrot stosowany w sytuacjach szczególnych zażyłości, np. „złotko”, „dziubdziuś”, „misio” itp.;
Afektonim – wyraz lub zwrot stosowany w sytuacjach szczególnych zażyłości, np. między małżonkami, narzeczonymi, kochankami. Przykładami afektonimów są zwroty: misiu, kochanie, kotku, żabko, złotko, słoneczko, wariacie, dziubuś, sroczko itp.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalista leczący przez oddziaływanie na stan emocjonalny pacjenta
SJP.pl
SJP.pl
SJP.pl
leczenie polegające na oddziaływaniu na stan emocjonalny pacjenta
SJP.pl
1. zachowywać się w sposób przesadny, nienaturalny; przesadzać;
2. wyrażać silne zainteresowanie, zachwyt lub uwielbienie;
3. przyciągać uwagę, budząc silne zainteresowanie, zachwyt lub uwielbienie
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) przesadzać, żądać, pragnąć
(1.2) zachowywać się w sposób nienaturalny
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|afektować.
przysłówek sposobu
(2.1) książk. w afektowany sposób
Wiktionary
egzaltowany;
1. nienaturalny, wyrażany w przesadny sposób;
2. mający skłonności do takiego wyrażania
przymiotnik
(1.1) przesadny, sztuczny
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: uczuciowy
przymiotnik
(1.1) daw. uczuciowy
(1.2) stpol. przesadny
(1.3) stpol. wykwintny
SJP.pl
Wiktionary
SJP.pl
związany z afektem, emocjonalny
przymiotnik
(1.1) psych. uczuciowy, emocjonalny
SJP.pl
Wiktionary
afelandra stercząca - ozdobna roślina doniczkowa z rodziny akantowatych
Afelandra (Aphelandra R. Br.) – rodzaj roślin zielnych lub krzewów z rodziny akantowatych (Acanthaceae). Należy do niego 199 gatunków pochodzących z tropikalnych obszarów Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej. Gatunkiem typowym jest Aphelandra pulcherrima (Jacq.) Kunth.
SJP.pl
Wikipedia
→ afelium
SJP.pl
najbardziej oddalony od Słońca punkt orbity okołosłonecznej ciała niebieskiego; aphelium
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) astr. zob. aphelium.
Aphelium (polska nazwa – punkt odsłoneczny; zlatynizowany wyraz pochodzenia greckiego, od gr. apo – „od” i helios – „słońce”) – punkt na orbicie ciała niebieskiego krążącego wokół Słońca, znajdujący się w miejscu największego oddalenia (apocentrum) tego ciała od Słońca. Aphelium posiadają orbity okołosłoneczne ciał poruszających się po orbitach eliptycznych (nie kołowych), jak planety, planetoidy czy komety.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. spoż. owoc pomarańczy
Wiktionary
utrata zdolności mówienia
SJP.pl
1. ogólnie znane wydarzenie, awantura;
2. nieuczciwe przedsięwzięcie
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wydarzenie, które wywołało skandal;
(1.2) pot. awantura
(1.3) gwara więzienna niesłuszne posądzenie o naruszenie zasad panujących wśród grypsujących
(1.4) gwara więzienna przestępstwo
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
aferalny charakter jakiegoś wydarzenia
SJP.pl
mający znamiona afery, zwłaszcza afery kryminalnej
przymiotnik
(1.1) związany z aferami, uczestniczący w aferach, mający znamiona afery
SJP.pl
Wiktionary
pejoratywnie: osoba zamieszana w afery kryminalne
SJP.pl
1. w językoznawstwie: zanik początkowej zgłoski w wyrazie;
2. zabieg uzyskiwania koncentratu płytek krwi lub koncentratu krwinek białych z krwi pełnej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zabieg uzyskiwania koncentratu płytek krwi lub białych krwinek;
(1.2) jęz. zanik głoski lub głosek w wyrazie;
Afereza – zabieg uzyskiwania koncentratu płytek krwi, białych krwinek lub krwinek czerwonych poprzez odseparowanie ich z krwi pełnej człowieka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
zdrobnienie od: afera; drobna afera
SJP.pl
sprzyjający powstawaniu afer
przymiotnik
(1.1) zob. aferotwórczy.
SJP.pl
Wiktionary
przesadne fascynowanie się aferami
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) powodujący, sprzyjający powstawaniu afery
(1.2) wymyślający, wytwarzający afery (np. na potrzeby artykułu w gazecie)
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) przest. zajmować czymś, niepokoić
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|aferować.
Wiktionary
człowiek zajmujący się aferami
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. człowiek zajmujący się aferami, znający się na sprawach
SJP.pl
Wiktionary
związany z aferą
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z aferą, dotyczący afery
SJP.pl
Wiktionary
mężczyzna szukający zysku w przedsięwzięciach nieuczciwych, zwykle niezgodnych z prawem
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek biorący udział w aferach kryminalnych
(1.2) pot. osoba wywołująca lub zamieszana w skandale, afery towarzyskie
(1.3) pot. osoba doszukująca się sensacji we wszystkim
Aferzysta (oryg. fr. Un homme d’affaires) – opowiadanie Honoriusza Balzaka z 1844, należące do Scen z życia paryskiego cyklu Komedia ludzka. W 1845 ukazała się jego zmieniona (zarówno przez wydawcę, jak i samego autora) wersja, zawierającą dedykację dla słynnego bankiera Rotszylda.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
kobieta szukająca zysku w przedsięwzięciach nieuczciwych, zwykle niezgodnych z prawem
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zamieszana w aferę kryminalną
(1.2) kobieta wywołująca lub zamieszana w skandale i afery obyczajowe
SJP.pl
Wiktionary
określenie wykonawcze: pogodnie, z wdziękiem
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
określenie wykonawcze: bez tchu, dysząc
SJP.pl
określenie wykonawcze: żałośnie, z przygnębieniem
SJP.pl
rasa psa z grupy pinczerów; pinczer małpi
Pinczer małpi, affenpinczer (Affenpinscher) – rasa psa zaliczana do grupy pinczerów, użytkowana jako pies pokojowy i do towarzystwa. Nie podlega próbom pracy.
Oryginalna nazwa Affenpinscherpochodzi z j. niem., z połączenia słów affe (małpa) i pinscher (terier), i nawiązuje do małpiego wyrazu pyska przedstawicieli tej rasy.
SJP.pl
Wikipedia
określenie wykonawcze: tkliwie, namiętnie, czule
SJP.pl
[czytaj: efidejwit] z angielskiego:
1. dobrowolne, pisemne oświadczenie złożone pod przysięgą;
2. deklaracja podatkowa składana pod przysięgą przez obcokrajowca
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) praw. dobrowolne, urzędowe, pisemne oświadczenie pod przysięgą
SJP.pl
Wiktionary
z łaciny: twierdząco
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kulin. włoski deser z gałki lodów oblanej gorącą kawą espresso
Wiktionary
określenie wykonawcze: przyspieszając
SJP.pl
[czytaj: afRÖ] biały najemnik na żołdzie kraju afrykańskiego
SJP.pl
skrót od: afgański
SJP.pl
1. rasa psa; chart afgański;
2. kobierzec z Azji Środkowej;
3. jednostka monetarna Afganistanu (1 afgan = 100 puli); afgani, afghani;
4. środowiskowo: mocna odmiana haszyszu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) środkowoazjatycki kobierzec o geometrycznych i roślinnych ornamentach, w których przeważają kolory: czerwony, granatowy i czarny
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) zool. chart afgański
(2.2) pot. haszysz pochodzący z Afganistanu
Afgan, także kobierzec afgański – rodzaj kobierca turkmeńskiego gęsto wiązanego i krótko strzyżonego cechującego się występowaniem powtarzającego się motywu ośmiobocznego medalionu.
Wytwarzany głównie przez plemię Ersari zamieszkujące obszary Turkmenii nad rzeką Amu-daria od początku XVII wieku. Pochodzenie nazwy tego kobierca Europejczycy zawdzięczają pośrednictwu Rosjan, którzy eksportowali ten towar na Zachód, po uprzednim zaopatrzeniu się w Kabulu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
obywatel Afganistanu; Afgan
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) obywatel Afganistanu
Afgańczyk (ang.The Afghan) – powieść sensacyjna brytyjskiego pisarza Fredericka Forsytha z roku 2006.
Fabuła dotyczy wspólnej akcji MI6, CIA oraz ISI przeciwko Al-Kaidzie. Główny bohater Mike Martin pojawił już się wcześniej w powieści Pięść Boga.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
jednostka monetarna Afganistanu (1 afgani = 100 puli); afghani, afgan
rzeczownik, rodzaj męski lub nijaki
(1.1) monet. waluta Afganistanu;
przymiotnik
(2.1) afgański
Afgani (Afghani) – jednostka monetarna Afganistanu. 1 afgani (Af) = 100 pul (p).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
lekceważąco o Afgańczyku, obywatelu Afganistanu; Afganiec
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zob. afganiec.
Afganiec – pustynny, gorący i suchy, południowo-zachodni lokalny wiatr, wiejący w środkowej Azji na pograniczu afgańsko-tadżyckim w górnym biegu Amu-darii. Latem często wywołuje burze piaskowe. Prędkość 17-25 m/s. W Termez wieje przez 40 do 70 dni w roku.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
państwo w Azji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. polit. państwo w Azji Środkowej ze stolicą w Kabulu;
Afganistan – śródlądowe państwo unitarne położone w Azji Południowej, ze stolicą w Kabulu. Graniczy pod względem długości granic kolejno z: Pakistanem, Iranem, Tadżykistanem, Turkmenistanem, Uzbekistanem i Chinami. Afganistan jest de facto kontrolowany przez talibów jako Islamski Emirat Afganistanu od 15 sierpnia 2021, czyli od upadku Islamskiej Republiki Afganistanu, uznawanej na arenie międzynarodowej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: Afganistan; afgański
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Afganistanu (państwa na Środkowym Wschodzie)
SJP.pl
Wiktionary
obywatelka Afganistanu
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obywatelka Afganistanu
SJP.pl
Wiktionary
1. przymiotnik od: Afganistan; afganistański;
2. przymiotnik od: Afgan, Afgańczyk
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do Afgańczyków lub Afganistanu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) pot. niepoprawna, potoczna nazwa języka paszto używanego przez Pasztunów w Pakistanie i Afganistanie
SJP.pl
Wiktionary
[czytaj: afgani] jednostka monetarna Afganistanu (1 afgani = 100 puli); afgani, afgan
rzeczownik, rodzaj męski lub nijaki
(1.1) monet. zob. afgani.
Afgani (Afghani) – jednostka monetarna Afganistanu. 1 afgani (Af) = 100 pul (p).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w medycynie: niedobór fibrynogenu, objawiający się krwawieniami i krwotokami
SJP.pl
[czytaj: afis-ionado] entuzjastyczny zwolennik czegoś, zapaleniec, miłośnik, amator
SJP.pl
środek owadobójczy do zwalczania mszyc
SJP.pl
taki, który nie ma wyraźnych granic
SJP.pl
cząstka słowotwórcza wyrazu występująca przed rdzeniem, po rdzeniu lub wewnątrz rdzenia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gram. morfem będący częścią składową wyrazu, różny od rdzenia, zrostek;
Formant, zrostek, afiks (od łac. affixum „element przyczepiony”) – słowotwórcza część wyrazu, dodana do jego rdzenia (podstawy słowotwórczej). Formant słowotwórczy modyfikuje wyraz podstawowy pod względem znaczeniowym lub funkcjonalnym.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
tworzenie wyrazów pochodnych przez dodawanie afiksów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. tworzenie nowych wyrazów z innych, już istniejących;
Derywacja (łac. derivatio) – proces słowotwórczy polegający na utworzeniu nowego wyrazu (wyraz pochodny, derywat, formacja lub konstrukcja słowotwórcza) na podstawie innego (podstawy lub bazy słowotwórczej) poprzez zmianę jego budowy morfologicznej.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. przyjęcie jakiejś osoby lub organizacji do działającego już stowarzyszenia;
2. powiązanie przez pośrednie związki;
3. nawiązywanie i utrzymywanie bliskich stosunków z innymi;
4. miejsce zatrudnienia autora pracy naukowej;
5. dawniej: przyjęcie do rodziny
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przyjęcie osoby lub organizacji do działającego już stowarzyszenia
(1.2) związek przez pośrednie ogniwa
Afiliacja (łac. affilatio – „usynowienie”, „włączenie do rodziny”) – zachowanie polegające na nawiązaniu i podtrzymaniu pozytywnych kontaktów i współpracy przez jednostkę lub grupę, organizację z innymi grupami i organizacjami.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik od: afiliacja (np. procedura afiliacyjna)
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z afiliacją, dotyczący afiliacji
SJP.pl
Wiktionary
1. utworzyć, tworzyć filię jakiejś instytucji albo przyłączyć, przyłączać jakąś instytucję jako filię;
2. rzadko: przyjąć, przyjmować osobę lub organizację do działającego stowarzyszenia
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) utworzyć filię jakiejś instytucji, przyjąć już istniejącą instytucję jako filię innej
(1.2) daw. dokonać afiliacji, przyłączyć do rodziny, herbu
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) tworzenie filii
(1.2) przekształcanie dotychczas samodzielnej instytucji w filię
Wiktionary
oczyszczanie substancji z domieszek
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chem. techn. oczyszczanie substancji z obcych domieszek
Afinacja (fr. affiner) – oczyszczanie substancji z domieszek. Proces stosowany głównie w cukrowniach do oczyszczania kryształów cukru z syropu cukrowego, a także do wydobywania z rudy metali szlachetnych.
Urządzenie do afinacji to afinator.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
w matematyce:
a) przekształcenie afiniczne - przekształcenie wzajemnie jednoznaczne zachowujące współliniowość punktów;
b) geometria afiniczna - dział geometrii obejmujący własności figur w przekształceniach afinicznych
przymiotnik
(1.1) mat. związany z przekształceniami afinicznymi, czyli wzajemnie jednoznacznymi przeształceniami geometrycznymi, odwzorowującymi proste na proste
SJP.pl
Wiktionary
w chemii: oczyszczać substancje z obcych domieszek
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) chem. oczyszczanie substancji z obcych domieszek
Wiktionary
1. zgoda na coś, potwierdzenie, uznanie czegoś za dobre; aprobata, akceptacja;
2. w filozofii:
a) pozytywny stosunek do życia mimo rozczarowań;
b) stwierdzenie prawdy, istnienia czegoś
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) potwierdzenie, utwierdzenie, akceptacja
(1.2) uznanie czegoś za dobre, słuszne
Afirmacja (łac. affirmare, potwierdzać, zapewniać) – zgoda na coś, uznanie czegoś za dobre.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pozytywny, przychylny; afirmatywny, aprobatywny
przymiotnik
(1.1) wyrażający zgodę, przyzwolenie, poparcie
SJP.pl
Wiktionary
osoba aprobująca, potwierdzająca lub uznająca coś
SJP.pl
osoba afirmująca coś, zgadzająca się na coś, popierająca coś
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rzad. ten, kto afirmuje, potwierdza coś, zgadza się na coś, popiera coś
SJP.pl
Wiktionary
dawniej: głos poparcia podczas głosowania
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. głos potwierdzający w głosowaniu
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób afirmatywny; twierdząco, potwierdzająco, aprobująco, pozytywnie
Wiktionary
aprobujący coś, potwierdzający, pozytywny
przymiotnik relacyjny
(1.1) książk. aprobujący coś
SJP.pl
Wiktionary
odnosić się do czegoś z uznaniem, wyrażać aprobatę
czasownik przechodni dwuaspektowy
(1.1) uznawać istnienie czegoś i akceptować to
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|afirmować.
Wiktionary
ogłoszenie, zwykle drukowane, umieszczane w miejscach widocznych, powiadamiające o imprezie publicznej lub mające charakter reklamowy; plakat
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) poligr. plakat informujący o jakiejś imprezie publicznej lub akcji, nawołujący do czegoś; ; Gloger.
Afisz – rodzaj wyrobu poligraficznego zaliczany do akcydensów informacyjnych. Druk jednostronny, raczej dużego formatu, o charakterze informacyjnym, propagandowym lub reklamowym, służący do umieszczania w stałych, publicznych miejscach (rozklejany, umieszczany w witrynach). Przekazuje informacje przy użyciu tekstu, unikając urozmaiceń artystycznych. Najpopularniejszy stał się afisz teatralny, który następnie stał się inspiracją do tworzenia plakatów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. roznosiciel, rozlepiacz afiszów
Wiktionary
1. rozgłaszać, ostentacyjnie ukazywać coś;
2. afiszować się - obnosić się z czymś przesadnie, zwracać powszechną uwagę na swoje cechy, koneksje itp.
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) ujawniać, pokazywać, ogłaszać coś w sposób ostentacyjny
czasownik zwrotny niedokonany afiszować się (dk. brak)
(2.1) zwracać na siebie uwagę otoczenia swoim zachowaniem; popisywać się; przesadnie coś ujawniać
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) publiczne eksponowanie swojego wyglądu, zachowania itp. w celu zwrócenia na siebie uwagi
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest afiszowe; cecha tych, którzy są afiszowi
Wiktionary
związany z afiszem
przymiotnik
(1.1) związany z afiszem; taki jak na afiszach
SJP.pl
Wiktionary
skrót od: Away From Keyboard - z dala od klawiatury; afk
Slang internetowy – slang tworzony i wykorzystywany przez użytkowników Internetu. Ułatwia i przyspiesza komunikację poprzez zmniejszanie liczby pisanych znaków.
W slangu internetowym stosuje się akronimy wyrażeń, przede wszystkim pochodzące z języka angielskiego (np. ASAP – as soon as possible – tak szybko jak możliwe; LOL – laughing out loud – śmieję się na głos; IMHO – in my humble opinion – moim skromnym zdaniem), emotikony, pisownię fonetyczną (np. CU/CYA – ang. see you – do zobaczenia), pseudoznaczniki języka HTML bądź BBCode (np. <ironia>...</ironia>), składnię języków programowania (głównie języka C) oraz hack-mowę (ang. leetspeak).
SJP.pl
Wikipedia
ozdobna figura na dziobie statku; galion
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żegl. galion
Galion, inaczej aflaston – charakterystyczna ozdoba dziobowa stosowana na dużych żaglowcach z minionych wieków, w postaci okazałej kunsztownej rzeźby umieszczonej przed forkasztelem, u szczytu stewy dziobowej. Była to rzeźba drewniana, często polichromowana. Zwykle przedstawiała postać ludzką, zwierzęcą lub fikcyjne stworzenie alegoryczne, i nawiązywała do nazwy jednostki.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rakotwórcza mikotoksyna syntetyzowana przez grzyby z gatunku Aspergillus flavus
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biol. chem. rakotwórcza toksyna wytwarzana przez grzyby z rodzaju nazwa systematyczna|Aspergillus|ref=tak.;
Aflatoksyny – grupa związków chemicznych zaliczanych do mykotoksyn. Są wytwarzane przez grzyby z rodzaju Aspergillus, głównie kropidlaka żółtego (A. flavus) i A. parasiticus. Grzyby te występują na fistaszkach (orzechach ziemnych), zbożu, migdałach w wilgotnych rejonach tropikalnych. W sprzyjających warunkach (wysoka temperatura oraz wilgotność) porastają także inne produkty żywnościowe, np. chleb.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
SJP.pl
o języku: nie mający fleksji, zwłaszcza fleksji końcówkowej
przymiotnik relacyjny
(1.1) jęz. o języku, który nie ma odmiany wyrazów, nie ma form fleksyjnych
SJP.pl
Wiktionary
w starożytnym teatrze greckim: zejście chóru ze sceny po zakończeniu dramatu; aphodos
SJP.pl
utrata dźwięczności głosu występująca najczęściej na skutek chorób krtani i strun głosowych; bezgłos
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. zaburzenie polegające na braku głosu;
Afonia (bezgłos) – utrata dźwięczności głosu. Przyczyną mogą być zaburzenia czynności krtani (porażenie nerwów krtaniowych lub zaburzenia nerwicowe), albo zniekształcenia fałdów głosowych spowodowane przez choroby zapalne lub nowotworowe krtani. Częściowa lub całkowita afonia jest częstym objawem nerwicy lękowej. Skrajny stopień histerycznej afonii z zupełną utratą mowy (nawet szeptanej) to apsityria.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
bezdźwięczny
przymiotnik relacyjny
(1.1) bezdźwięczny
SJP.pl
Wiktionary
Afordancje (ang. affordances) – sposobności oddziaływania na obiekty środowiska, związane z ich charakterystykami oraz zdolnościami percepcyjnymi, doświadczeniem i ogólnymi umiejętnościami działania danej jednostki. Termin ten jest używany w różnych dyscyplinach naukowych: psychologii poznawczej, psychologii percepcji, psychologii środowiskowej, wzornictwie przemysłowym, teorii interakcji człowieka z komputerem, projektowaniu interakcji, badaniach nad sztuczną inteligencją. W polskim piśmiennictwie słowo affordances pojawiło się najpierw jako dostarczanty (Dant 2007:175).
Wikipedia
ten, kto układa aforyzmy; twórca aforyzmów
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) twórca aforyzmów
Aforyzm (łac. aphorismus, gr. aphorismós), złota myśl, sentencja, maksyma, gnoma, apoftegmat – zwięzła, lapidarna, przeważnie jednozdaniowa wypowiedź, wyrażająca ogólną prawdę filozoficzną lub moralną, w sposób zaskakujący i błyskotliwy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
pisarka tworząca aforyzmy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) twórczyni aforyzmów
SJP.pl
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) od: aforystyczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co aforystyczne
SJP.pl
Wiktionary
mający cechy aforyzmu: zwięzły, błyskotliwy, ujmujący sedno sprawy (np. aforystyczny wstęp)
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący aforyzmów, związany z aforyzmami
SJP.pl
Wiktionary
pisanie aforyzmów; także: zbiór aforyzmów
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pisanie aforyzmów
(1.2) zbiór aforyzmów
SJP.pl
Wiktionary
maksyma, sentencja, złota myśl; zwięzła wypowiedź, formułująca w błyskotliwej formie ogólne spostrzeżenie, myśl filozoficzną, moralną
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zwięzła, lapidarna, przeważnie jednozdaniowa wypowiedź, wyrażająca ogólną prawdę filozoficzną lub moralną, w sposób zaskakujący i błyskotliwy;
Aforyzm (łac. aphorismus, gr. aphorismós), złota myśl, sentencja, maksyma, gnoma, apoftegmat – zwięzła, lapidarna, przeważnie jednozdaniowa wypowiedź, wyrażająca ogólną prawdę filozoficzną lub moralną, w sposób zaskakujący i błyskotliwy.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ aforyzm
przymiotnik relacyjny
(1.1) zob. aforystyczny.
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) pozbawiony światła, niewystarczająco oświetlony; bez dostępu światła
Wiktionary
[czytaj: a-ef-PE] skrót od:
a) Agence France Presse (oficjalna francuska agencja prasowa);
b) alfa-fetoproteina (białko płodowe)
skrótowiec
(1.1) = franc. Agence France-Presse → Francuska Agencja Prasowa
SJP.pl
Wiktionary
skrót od: afrykański
skrót
(1.1) = afrykański
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary oraz Wikipedia
flota statków wiosłowych starożytnej Grecji, mających postać galer z odkrytymi stanowiskami dla wioślarzy
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) staroż. grecki okręt poruszany za pomocą wioseł;
Afrakta (od gr. áphraktos – nieogrodzony) – dawny grecki okręt wiosłowy, używany w starożytności.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rodzaj bylin z rodziny imbirowatych
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Aframomum|K.Schum|ref=tak., rodzaj bylin z rodziny imbirowatych;
(1.2) bot. bylina z rodzaju aframon (1.1)
(1.3) spoż. aromatyczna przyprawa z ziaren niektórych aframonów (1.2), głównie aframonu madagaskarskiego
Aframon, aframonek (Aframomum K.Schum) – rodzaj bylin z rodziny imbirowatych. Liczy ok. 55 gatunków, rosnących dziko w tropikalnej sferze Afryki i na Madagaskarze.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
skrót od: afrikaans
Język afrikaans, język afrykanerski (afr. afrikaans, Afrikaanse taal) – indoeuropejski język należący do dolnosaksońskiej gałęzi języków zachodniogermańskich, będący językiem ojczystym Afrykanerów, Koloredów oraz Basterów. Powstał na styku kultur w Kolonii Przylądkowej z XVII-wiecznych dialektów niderlandzkich pod wpływem języka malajskiego i portugalskiego oraz miejscowych języków ludów hotentockich (Khoi, Khoikhoi). Niderlandzkim – językiem urzędowym holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (VOC) – mówili funkcjonariusze, żołnierze Kompanii oraz europejscy osadnicy, przybywający na tereny dzisiejszej Republiki Południowej Afryki od połowy XVII wieku, a pochodzący głównie z Holandii i Niemiec oraz w mniejszym stopniu z Francji i Skandynawii. Koloniści ci dali początek Burom, czyli przodkom dzisiejszych Afrykanerów. Językiem malajskim i portugalskim posługiwała się na Przylądku większość sprowadzanych niewolników. W ten sposób afrikaans ukształtował się na styku języków, kultur, ras i religii jako język codziennej komunikacji i aż do końca XIX wieku traktowany był pogardliwie jako mowa Hotentotów, Koloredów oraz niewykształconych farmerów z prowincji. Podstawowy zasób słownictwa w afrikaans, ok. 90%, pochodzi z języka niderlandzkiego, lecz wykazuje on także wpływy leksykalne malajskiego, portugalskiego, a od XIX wieku także elementy przejęte z języka angielskiego oraz miejscowych języków bantu.
SJP.pl
Wikipedia
południowoafrykańska odmiana języka holenderskiego, język Burów; jeden z języków urzędowych w RPA
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) jęz. język afrykanerski
Język afrikaans, język afrykanerski (afr. afrikaans, Afrikaanse taal) – indoeuropejski język należący do dolnosaksońskiej gałęzi języków zachodniogermańskich, będący językiem ojczystym Afrykanerów, Koloredów oraz Basterów. Powstał na styku kultur w Kolonii Przylądkowej z XVII-wiecznych dialektów niderlandzkich pod wpływem języka malajskiego i portugalskiego oraz miejscowych języków ludów hotentockich (Khoi, Khoikhoi). Niderlandzkim – językiem urzędowym holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (VOC) – mówili funkcjonariusze, żołnierze Kompanii oraz europejscy osadnicy, przybywający na tereny dzisiejszej Republiki Południowej Afryki od połowy XVII wieku, a pochodzący głównie z Holandii i Niemiec oraz w mniejszym stopniu z Francji i Skandynawii. Koloniści ci dali początek Burom, czyli przodkom dzisiejszych Afrykanerów. Językiem malajskim i portugalskim posługiwała się na Przylądku większość sprowadzanych niewolników. W ten sposób afrikaans ukształtował się na styku języków, kultur, ras i religii jako język codziennej komunikacji i aż do końca XIX wieku traktowany był pogardliwie jako mowa Hotentotów, Koloredów oraz niewykształconych farmerów z prowincji. Podstawowy zasób słownictwa w afrikaans, ok. 90%, pochodzi z języka niderlandzkiego, lecz wykazuje on także wpływy leksykalne malajskiego, portugalskiego, a od XIX wieku także elementy przejęte z języka angielskiego oraz miejscowych języków bantu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
1. fryzura, w której mocno skręcone, sterczące ku górze włosy tworzą kształt kuli;
2. potocznie o włosach: poskręcane i nastroszone;
3. gatunek muzyczno-taneczny nawiązujący do tradycyjnych rytmów afrykańskich
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rodzaj fryzury w formie kuli z napuszonych, drobno skręconych loczków;
(1.2) uczn. kręcone włosy
(1.3) uczn. niemodne uczesanie
przymiotnik
(2.1) kręcony (o włosach)
Afro – sposób ułożenia włosów. Są to włosy kręcone, ułożone stercząco – te z brzegu na boki, pośrodku ku górze tak, aby fryzura tworzyła kształt kuli. Nazwa pochodzi od amerykańskiego wyrażenia „Afro-Americans”, odnoszącego się do czarnoskórych Amerykanów.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przedrostek
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z Afryką
Wiktionary
[czytaj: afrobit] gatunek muzyczny łączący afrykańskie rytmy z funkiem i jazzem, powstały w połowie lat 60. XX wieku w Afryce; afrobeat
SJP.pl
mieszkaniec Stanów Zjednoczonych rasy czarnej
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) eufem. etn. czarnoskóry Amerykanin pochodzenia subsaharyjskiego
Afroamerykanie (ang. African Americans, również Afro-Americans, Black Americans) – czarnoskórzy Amerykanie pochodzenia subsaharyjskiego. W głównej mierze są potomkami Afrykanów, sprowadzanych od XVII do XIX wieku jako niewolnicza siła robocza, niektórzy wywodzą się z późniejszej imigracji z krajów Afryki oraz Karaibów i Ameryki Łacińskiej (gł. z Jamajki i Haiti).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkanka Stanów Zjednoczonych rasy czarnej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) eufem. etn. czarnoskóra Amerykanka pochodzenia subsaharyjskiego
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący Afroamerykanów, właściwy Afroamerykanom
przymiotnik
(1.1) dotyczący Afroamerykanów, czarnoskórych mieszkańców Stanów Zjednoczonych
SJP.pl
Wiktionary
dotyczący Afryki i Azji
SJP.pl
[czytaj: afrobit] gatunek muzyczny łączący afrykańskie rytmy z funkiem i jazzem, powstały w połowie lat 60. XX wieku w Afryce; afro-beat
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) muz. gatunek muzyczny, powstały w Afryce w połowie lat 60. XX wieku, łączący afrykańskie rytmy z funkiem i jazzem;
Afrobeat – gatunek muzyczny, powstały w Afryce w połowie lat 60. XX wieku, łączący afrykańskie rytmy i techniki wokalne oraz tradycyjną muzykę nigeryjskiego plemienia Joruba z funkiem i jazzem. Afrobeat pojawił się w latach 60. Jego korzenie sięgają muzyki Yoruba – pochodzącej z Nigerii, opartej na bębnach i mocno zakorzenionej w lokalnej tradycji. Motywy z Nigerii zostały szybko zaadaptowane przez artystów z Ameryki Łacińskiej – przede wszystkim z Karaibów. Stamtąd droga do czarnych dzielnic południa USA była już krótka. Epoka funku w latach siedemdziesiątych zakończyła ewolucję – narodził się afrobeat. Fela Kuti, na którego pomysłach opierają się współczesne zespoły, był najważniejszą postacią tego muzycznego zjawiska.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
→ afrobeat [czytaj: afrobitowy]
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Afrobrazylijczykami, dotyczący Afrobrazylijczyków
SJP.pl
Wiktionary
robak należący do wolno żyjących wieloszczetów
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) mitgr. bogini miłości;
(1.2) imię|polski|ż.;
Afrodyta (gr. Ἀφροδίτη Aphrodítē „wdzięk, urok”, łac. Venus) – w mitologii greckiej bogini miłości, piękna, kwiatów, pożądania i płodności. Najbardziej urodziwa z bogiń antycznych mitów.
Jej rzymską odpowiedniczką była Wenus (Wenera).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hist. starożytne miasto w południowo-zachodniej Anatolii, dawny ośrodek kultu Afrodyty;
(1.2) rzad. imię|polski|ż.;
Wiktionary oraz Wikipedia
roślina albo lek wzmagające popęd płciowy człowieka
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. środek (roślina, lek itp.) pobudzający popęd seksualny, wzmagający potencję lub doznania erotyczne;
Afrodyzjaki – substancje, co do których panuje opinia, że powodują one zwiększony popęd płciowy lub potencję. Zwykle działają bezpośrednio lub pośrednio na przewodnictwo dopaminergiczne lub modyfikują poziom hormonów płciowych. Często są to zwykłe pokarmy i napoje. Uważa się, że działanie takie ma szampan, kawa z dodatkiem imbiru, cynamonu i koziego mleka, owoce morza, morele zmiksowane z mleczkiem pszczelim. Jednym z najsilniejszych afrodyzjaków jest johimbina.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik
(1.1) med. związany z afrodyzjakiem; mający działanie afrodyzjaku; pobudzający
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z afrodyzjakiem, dotyczący afrodyzjaku
SJP.pl
Wiktionary
w starożytnej Grecji: święto ku czci Afrodyty (bogini miłości i piękna), obchodzone zwykle w wiosenną noc
Afrodyzje (gr. Ἀφροδίσια Aphrodísia, łac. Aphrodisia) – święto ustanowione ku czci bogini miłości Afrodyty. Najbardziej uroczyście było obchodzone w Pafos na Cyprze, niedaleko miejsca jej narodzin, gdzie wyłoniła się z piany morskiej.
SJP.pl
Wikipedia
czarnoskóry Europejczyk
SJP.pl
czarnoskóra Europejka
SJP.pl
afrojerzyk mysi - gatunek ptaka z rodziny jerzykowatych
SJP.pl
rodzaj ssaka z rodziny jeżowatych
Afrojeż (Atelerix) – rodzaj ssaków z podrodziny jeży (Erinaceinae) w obrębie rodziny jeżowatych (Erinaceidae).
SJP.pl
Wikipedia
w ekonomii: forma spłaty zadłużenia polegająca na jego zamianie na inwestycje w zadłużonym państwie afrykańskim
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. nazwa systematyczna|Poelagus|St. Leger|ref=tak., ssak z rodziny zającowatych występujący w Afryce
Wiktionary
dotyczący kultury kubańskiej wywodzącej się z Afryki
SJP.pl
rodzaj ptaków z podrodziny łuskaczy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. mężczyzna lub chłopiec, którego przodkowie pochodzą z Afryki i Ameryki Łacińskiej;
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Afrolatynosami, dotyczący Afrolatynosów
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) Afrykanin latający w kosmos, afrykański astronauta
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od afront
Wiktionary
obraźliwe zachowanie się wobec kogoś, wyrządzenie przykrości; zniewaga, obelga, dyshonor, despekt
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zniewaga, lekceważące zachowanie
Afront – łódzka grupa hip-hopowa w skład której wchodzi dwóch raperów – Janek i Kasina.
Początki ich wspólnej działalności muzycznej sięgają roku 1997 i stworzenia grupy LWC (Lirycznie Wysublimowane Chamy) z O.S.T.R.’em, Mussim (obecnie Tomila – Tabasko) i Ahmedem. Jednak formacja zaprzestała działalności po roku wydając jedyne zachowane do dziś demo Dwie strony historii. Przez kolejne trzy lata poszczególni członkowie LWC skoncentrowali się na solowych projektach. Z inicjatywy Janka i Kasina w roku 2001 powstał Afront. Nagrali razem pierwsze demo, a po roku działania Afront zajął drugie miejsce na wrocławskim przeglądzie młodych zespołów hip-hopowych. Janek i Kasina zawarli wtedy kontrakt z wytwórnią Blend Records i rozpoczęli prace nad debiutanckim albumem Już takich nie robią. Mimo że materiał na płytę był już gotowy, album nie został wydany.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
czynić komuś afront; znieważać, uchybiać
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) daw. czynić komuś afront, uchybiać, znieważać
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) daw. czynienie komuś afrontu
Wiktionary
duża, kopalna małpa człekokształtna z wczesnego miocenu, o masywnej czaszce i długim, wąskim pysku
SJP.pl
czarnoskóry Polak
SJP.pl
[czytaj: afrorok] odmiana muzyki rockowej, połączenie rocka z tradycyjną muzyką ludów afrykańskich
SJP.pl
rodzaj ptaków z rodziny trogonów
SJP.pl
rodzaj gryzoni z rodziny wiewiórkowatych
Afrowiórka (Xerus) – rodzaj ssaków z podrodziny afrowiórek (Xerinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) stpol. afrykański
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec miejscowości Afryka
(1.2) osoba pochodząca z miejscowości Afryka, urodzona w miejscowości Afryka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka miejscowości Afryka
(1.2) kobieta pochodząca z miejscowości Afryka, urodzona w miejscowości Afryka
Wiktionary
środowiskowo:
1. bieda, głód, ubóstwo;
2. egzotyka
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. trzeci pod względem wielkości kontynent na Ziemi;
(1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, w gminie Żarnów;
Afryka – drugi pod względem wielkości kontynent na Ziemi. Zajmuje 30,37 mln km², czyli ponad 20,3% ogólnej powierzchni lądowej Ziemi. Przechodzą przez nią: południk 0°, obydwa zwrotniki i równik.
Według danych z 2012 r. Afrykę zamieszkuje ponad miliard ludzi, co stanowi około 1/7 ludności świata. Afryka ma najwyższy na świecie przyrost naturalny (24‰ rocznie) i jest „najmłodszym” kontynentem na Ziemi – dzieci (0–14 lat) stanowią ok. 44% populacji. Afryka ma też najniższy PKB na 1 mieszkańca (895 dolarów USA), najniższą średnią długość życia (56 lat), a także największą liczbę zakażonych wirusem HIV (ok. 24,9 mln, czyli ok. 64,3% zakażonych na całym świecie).
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Afrykan – imię męskie pochodzenia łacińskiego, oznaczające "pochodzącego z Afryki". Wśród patronów tego imienia – św. Afrykan, wspominany razem ze św. Terencjuszem i św. Pompejuszem.
Wiktionary oraz Wikipedia
mieszkaniec Afryki; Afrykanin (częściej)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zob. Afrykanin.
SJP.pl
Wiktionary
biały mieszkaniec Afryki
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. biały mieszkaniec Republiki Południowej Afryki oraz Namibii, potomek holenderskich kolonizatorów;
SJP.pl
Wiktionary
biała mieszkanka Afryki Południowej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) etn. biała mieszkanka Republiki Południowej Afryki oraz Namibii, potomkini holenderskich kolonizatorów
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Afrykaner, afrykaner
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Afrykanerów
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. język z grupy germańskich, używany w południowej Afryce;
Język afrikaans, język afrykanerski (afr. afrikaans, Afrikaanse taal) – indoeuropejski język należący do dolnosaksońskiej gałęzi języków zachodniogermańskich, będący językiem ojczystym Afrykanerów, Koloredów oraz Basterów. Powstał na styku kultur w Kolonii Przylądkowej z XVII-wiecznych dialektów niderlandzkich pod wpływem języka malajskiego i portugalskiego oraz miejscowych języków ludów hotentockich (Khoi, Khoikhoi). Niderlandzkim – językiem urzędowym holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (VOC) – mówili funkcjonariusze, żołnierze Kompanii oraz europejscy osadnicy, przybywający na tereny dzisiejszej Republiki Południowej Afryki od połowy XVII wieku, a pochodzący głównie z Holandii i Niemiec oraz w mniejszym stopniu z Francji i Skandynawii. Koloniści ci dali początek Burom, czyli przodkom dzisiejszych Afrykanerów. Językiem malajskim i portugalskim posługiwała się na Przylądku większość sprowadzanych niewolników. W ten sposób afrikaans ukształtował się na styku języków, kultur, ras i religii jako język codziennej komunikacji i aż do końca XIX wieku traktowany był pogardliwie jako mowa Hotentotów, Koloredów oraz niewykształconych farmerów z prowincji. Podstawowy zasób słownictwa w afrikaans, ok. 90%, pochodzi z języka niderlandzkiego, lecz wykazuje on także wpływy leksykalne malajskiego, portugalskiego, a od XIX wieku także elementy przejęte z języka angielskiego oraz miejscowych języków bantu.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który posługuje się językiem afrykanerskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem afrykanerskim
(1.3) spisany, stworzony w języku afrykanerskim
Wiktionary
biały mieszkaniec Afryki
SJP.pl
Wikipedia
potocznie, pogardliwie: człowiek należący do rasy czarnej, Murzyn
SJP.pl
mieszkaniec Afryki; Afrykańczyk (rzadziej)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Afryki
SJP.pl
Wiktionary
specjalista w dziedzinie afrykanistyki (nauki o językach i kulturach afrykańskich)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) znawca, badacz języków, kultury i historii Afryki
SJP.pl
Wiktionary
specjalistka w dziedzinie afrykanistyki (nauki o językach i kulturach afrykańskich)
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) znawczyni, badaczka języków, kultury i historii Afryki
SJP.pl
Wiktionary
związany z afrykanistyką, afrykanistą lub afrykanistką (np. instytut afrykanistyczny, sekcja afrykanistyczna)
przymiotnik relacyjny
(1.1) mający za przedmiot badanie języków, kultury i historii ludów Afryki, obejmujący te badania, dotyczący tych badań
SJP.pl
Wiktionary
nauka zajmująca się badaniem języków, historii i kultury ludów Afryki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauka o językach i kulturach krajów afrykańskich;
Afrykanistyka – nauka zajmująca się badaniem języków, literatury, kultur, społeczeństw, historii, polityki i gospodarki krajów afrykańskich. Jedną z dziedzin afrykanistyki jest etiopistyka.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
proces opanowywania przez Afrykańczyków różnych dziedzin życia w Afryce i wypierania z nich białych, będący wynikiem budzenia się świadomości narodowej
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kult. polit. proces przejmowania przez rdzennych Afrykanów kontroli nad niektórymi obszarami Afryki i wypierania z nich białych
(1.2) nadawanie lub przywracanie czemuś afrykańskiego charakteru lub właściwości
SJP.pl
Wiktionary
element językowy lub kulturowy charakterystyczny dla języka afrykańskiego lub kultury afrykańskiej
SJP.pl
nadawać lub przywracać czemuś charakter afrykański
czasownik przechodni niedokonany (dk. zafrykanizować)
(1.1) kult. narzucać afrykańskość, przymuszać kogoś do zostania Afrykaninem, zmieniać coś na afrykańskie
czasownik zwrotny niedokonany afrykanizować się (dk. zafrykanizować się)
(2.1) stawać się Afrykaninem, nabierać cech afrykańskich
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) nadawanie czemuś afrykańskiego charakteru
(1.2) socjol. polit. usuwanie białych z różnych dziedzin życia przez czarnych
Wiktionary
rodzaj ptaków z podrodziny papug afrykańskich
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Afryki
Afrykanka (fr. L'Africaine) – opera w 5 aktach Giacoma Meyerbeera do libretta (w języku francuskim) Eugène’a Scribe’a. Choć prace nad utworem kompozytor rozpoczął już w 1837 r., z wielu względów – jak częste zmiany libretta – ukończył je dopiero w 1864 r. Premiera miała miejsce w Paryżu 28 kwietnia 1865 r.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
specjalista w zakresie afrykanologii
SJP.pl
nauka badająca język, dzieje i kulturę ludów Afryki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. afrykanistyka.
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z afrykanologią, dotyczący afrykanologii
SJP.pl
Wiktionary
przymiotnik od: Afryka
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Afryką, dotyczący Afryki, zamieszkujący Afrykę
SJP.pl
Wiktionary
zespół cech właściwych mieszkańcom Afryki
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co afrykańskie; afrykański charakter czegoś
SJP.pl
Wiktionary
oceanarium poświęcone faunie i florze afrykańskiej
Afrykarium – oceanarium prezentujące ekosystemy wodne (morskie i słodkowodne) oraz lądowe fauny Afryki na terenie Ogrodu Zoologicznego we Wrocławiu. Kompleks otwarto 26 października 2014 roku – jest pierwszym tego typu obiektem w Polsce.
Obiekt podzielono na część zewnętrzną prezentujące wybrzeże Namibii w postaci dwóch basenów z plażami dla kotików afrykańskich (3600 m³) oraz pingwinów przylądkowych (2460 m³), rozdzielonych od siebie budynkiem w kształcie statku, w którym ulokowano restauracje z tarasem widokowym oraz część wewnętrzną z budynkiem żelbetowym o długości 160,1 metrów, szerokości 53,9 metrów oraz wysokości 15-12 metrów, w którym prezentowane są ekspozycje czterech biotopów:
SJP.pl
Wikipedia
spółgłoska zwarto-szczelinowa typu: c, dz, ć, dź, cz, dż itd.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. spółgłoska zwarto-szczelinowa;
Spółgłoski zwarto-szczelinowe (afrykaty) powstają, gdy w pierwszej fazie artykulacji dochodzi do blokady przepływu przez jamę ustną i nosową (zwarcia), po czym tworzy się dostatecznie wąska szczelina, by powstał szum, tarcie.
Różnica między spółgłoską zwarto-szczelinową a sekwencją spółgłoski zwartej i szczelinowej polega na tym, że w spółgłosce zwarto-szczelinowej element szczelinowy całkowicie zastępuje plozję.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
proces, w wyniku którego dana spółgłoska staje się afrykatą - spółgłoską zwarto-szczelinową
SJP.pl
w arabskich wierzeniach ludowych: zły duch, upiór; efryt; ifryt
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) w arabskich wierzeniach ludowych: zły duch, upiór
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
(zwykle w liczbie mnogiej) małe, bolesne owrzodzenie powstające na błonie śluzowej jamy ustnej; zapalenie aftowe
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. mały bolesny pęcherzyk pokryty białawym włóknistym nalotem i otoczony czerwoną zapalną obwódką, powstający na błonie śluzowej jamy ustnej w wyniku zakażenia wirusowego;
Afta (łac. aphtosis) – otwarte owrzodzenie zlokalizowane na błonie śluzowej jamy ustnej, warg lub języka z wytworzeniem miejscowego stanu zapalnego. Może im towarzyszyć powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Często afty występują z nawrotami (nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej). Jeśli pojawiają się częściej niż raz w roku, należy rozważać dodatkowe badania celem stwierdzenia, czy nie towarzyszy im inne schorzenie. Aftoza nawrotowa występuje nieco częściej u kobiet.
SJP.pl
Wiktionary oraz Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. hafciarka
Wiktionary
potocznie: luźniejsza impreza po większym wydarzeniu; after party, afterparty, afterka, afterek
SJP.pl
Wikipedia
przesunięcie akcentu na dźwięk nieakcentowany; synkopa
SJP.pl
potocznie: luźniejsza impreza po większym wydarzeniu; after party, afterparty, afterka, after
SJP.pl
potocznie: luźniejsza impreza po większym wydarzeniu; after party, afterparty, afterka, after
SJP.pl
potocznie: uczestniczyć w luźniejszej imprezie po większym wydarzeniu
SJP.pl
potocznie: klub otwarty dłużej niż inne kluby
SJP.pl
[czytaj: afterparty lub afterparti] potocznie: luźniejsza impreza po większym wydarzeniu; after party, afterka, afterek, after
Afterparty (z ang. „impreza po”), after – impreza odbywająca się bezpośrednio po innym, większym wydarzeniu, np. koncercie, meczu, finale konkursu, premierze teatralnej lub filmowej.
Pojęcie pierwotnie kojarzone głównie z clubbingiem oznaczające imprezę, często organizowaną w domu lub małym lokalu, zazwyczaj po występie znanego DJ-a lub po koncercie gwiazdy w celu przedłużenie zabawy, przeznaczona dla uczestników odczuwających niedosyt lub pragnących przedłużyć „dobry klimat” towarzyszący wydarzeniu głównemu. W Polsce określenie modne głównie dzięki koncertom i imprezom muzyki techno oraz house, organizowane po koncercie znanego DJ lub po większym festiwalu.
SJP.pl
Wikipedia
wodoszczelna komora zderzeniowa na rufie statku; achterpik
Skrajnik rufowy, achterpik lub inaczej afterpik – pomieszczenie lub fragment wnętrza kadłuba zajmujące rufową część jednostki pływającej. Pojęcie to może oznaczać przedział kadłuba pomiędzy końcem rufy a najbliższym jej poprzecznym elementem konstrukcyjnym lub może to być pierwsze większe pomieszczenie od strony rufy lub też ostatni z trzech głównych obszarów wnętrza kadłuba. Skrajnik rufowy może być przykryty pokładem rufowym lub podłogą kokpitu.
SJP.pl
Wikipedia
lina stalowa biegnąca od topu masztu do rufy; achtersztag
SJP.pl
Wikipedia
rzadki minerał z gromady siarkosoli; tetraedryt
SJP.pl
imię męskie
Aftoniusz z Antiochii (łac. Aphthonius, gr. Ἀφθόνιος Afthonios) – grecki retor i sofista z IV wieku n.e. czynny we wschodnim cesarstwie rzymskim.
Według Gemistona Pletona działał w Antiochii. Był autorem zaginionego komentarza do dzieła Hermogenesa oraz powstałej przed 391 rokiem Progymnasmaty, która zachowała się do czasów współczesnych.
SJP.pl
Wikipedia
→ afta
przymiotnik
(1.1) dotyczący afty
SJP.pl
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) zob. afta.
Afta (łac. aphtosis) – otwarte owrzodzenie zlokalizowane na błonie śluzowej jamy ustnej, warg lub języka z wytworzeniem miejscowego stanu zapalnego. Może im towarzyszyć powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Często afty występują z nawrotami (nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej). Jeśli pojawiają się częściej niż raz w roku, należy rozważać dodatkowe badania celem stwierdzenia, czy nie towarzyszy im inne schorzenie. Aftoza nawrotowa występuje nieco częściej u kobiet.
Wiktionary oraz Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
sztuczne zakażenie wszystkich zwierząt w gospodarstwie zarazkiem pryszczycy, w celu skrócenia okresu kwarantanny
Aftyzacja – niestosowany obecnie zabieg polegający na sztucznym zakażaniu zwierząt domowych zarazkiem pryszczycy, celem wywołania równoczesnego zachorowania całego stada. Przyśpieszało to przebieg epizootii i samej choroby.
Aftyzację przeprowadzano pod nadzorem władz weterynaryjnych.
SJP.pl
Wikipedia