stopień wyższy od przymiotnika: proporcjonalny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co proporcjonalne; cecha tych, którzy są proporcjonalni
(1.2) mat. zależność między dwiema wielkościami, w której przy powiększeniu lub pomniejszeniu wartości jednej z nich, wartość drugiej zwiększa się tyleż razy lub tyleż razy się zmniejsza
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. proporcja ż.
przym. proporcjonalny
przysł. proporcjonalnie
Wiktionary
(1.1) regularność, harmonijność
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) mający lub wyrażający określony stosunek do jakiejś wielkości
(1.2) o proporcjach zgodnych z kanonem piękna
Wiktionary
rzecz. proporcja ż., proporcjonalność ż.
przysł. proporcjonalnie
Wiktionary
(1.1) porównywalny, stosunkowy, współmierny
(1.2) harmonijny, idealny
Wiktionary
1. mały proporzec;
2. chorągiewka wciągana na maszt, świadcząca o przynależności statku do przedsiębiorstwa żeglugowego, klubu sportowego itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od: proporzec
(1.2) wojsk. hist. mały proporzec rozpoznawczy na lancy lub drzewcu;
(1.3) wojsk. naszywka rozpoznawcza noszona na kołnierzu munduru;
(1.4) flaga państwowa małych rozmiarów
(1.5) sport. pamiątkowa zawieszka z tkaniny w barwach klubu sportowego
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. proporzec m., proporczykowiec m.
Wiktionary
(1.2) chorągiewka
(1.3) chorągiewka
Wiktionary
gatunek ryby akwariowej z rzędu karpieńcokształtnych
SJP.pl
Nazwa zwyczajowa kilku gatunków ryb należące do kilku rodzajów:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) herald. niewielka chorągiew lub sztandar służący do celów reprezentacyjnych
(1.2) hist. chorągiewka przytwierdzona do drzewca lancy lub włóczni
Wiktionary
Wikipedia
rzecz.
:: zdrobn. proporczyk m.
przym. proporcowy, proporczykowy
Wiktionary
proporzyca marzymłódka - gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych
SJP.pl
1. wystąpienie z projektem;
2. to, co się komuś proponuje
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) coś, co się komuś proponuje
(1.2) w modelu debaty oksfordzkiej: grupa debatancka dążąca do udowodnienia prawdziwości tezy
Wiktionary
Propozycja – australijsko-brytyjski western z 2005 roku.
Wikipedia
(1.1) Tłumacz otrzymał ciekawą propozycję pracy.
(1.2) W skład drużyny Propozycji wchodzi czterech mówców.
Wiktionary
IPA: ˌprɔpɔˈzɨt͡sʲja, AS: propozycʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. proponowanie n., zaproponowanie n.
czas. proponować ndk., zaproponować dk.
Wiktionary
lek kardiologiczny stosowany m.in. w leczeniu nadciśnienia, choroby wieńcowej i zaburzeń rytmu serca
SJP.pl
Wikipedia
przychylny prezydentowi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fizj. zmysł orientacji ułożenia części własnego ciała
Wiktionary
Propriocepcja, kinestezja, zmysł kinestetyczny, czucie głębokie – zmysł orientacji ułożenia części własnego ciała. Receptory tego zmysłu (proprioreceptory) ulokowane są w mięśniach, ścięgnach i stawach. Dostarczają mózgowi informacji o tonusie mięśniowym. Dzięki temu zmysłowi mózg wie, jak ułożone są kończyny bez patrzenia na nie.
Wikipedia
IPA: ˌprɔprʲjɔˈt͡sɛpt͡sʲja, AS: proprʹi ̯ocepcʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. proprioceptor m.
przym. propriocepcyjny
Wiktionary
(1.1) kinestezja, zmysł kinestetyczny, czucie głębokie
Wiktionary
związany z propriocepcją
SJP.pl
receptor odczuwania głębokiego informujący organizm o aktualnej pozycji i ruchach poszczególnych części ciała
SJP.pl
poczucie położenia własnego ciała w przestrzeni bez kontroli wzroku, pozwalające zachować orientację w zmiennym środowisku
SJP.pl
Propriocepcja, kinestezja, zmysł kinestetyczny, czucie głębokie – zmysł orientacji ułożenia części własnego ciała. Receptory tego zmysłu (proprioreceptory) ulokowane są w mięśniach, ścięgnach i stawach. Dostarczają mózgowi informacji o tonusie mięśniowym. Dzięki temu zmysłowi mózg wie, jak ułożone są kończyny bez patrzenia na nie.
Wikipedia
receptor umiejscowiony w mięśniach, stawach, ścięgnach i okostnej, który odbiera bodźce pozwalające na określenie ruchu kończyn i ich położenia
SJP.pl
Proprioreceptor – receptor reagujący na procesy zachodzące wewnątrz organizmu, np. receptor czucia głębokiego informujący o pozycji ciała. Proprioreceptory występują w mięśniach szkieletowych, ścięgnach i stawach. Zalicza się do nich:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. część liturgii podlegająca zmianie zależnie od kalendarza liturgicznego;
Wiktionary
Proprium (łac. proprius znaczy własny) – w liturgii rzymskokatolickiej zbiorcze określenie tych jej części (tekstów), które – w odróżnieniu od ordinarium – z zasady podlegają zmianie w zależności od różnych okresów roku liturgicznego i okazji, dla których sprawowany jest obrzęd. Polskim odpowiednikiem tego łacińskiego terminu jest określenie części zmienne.
Wikipedia
(1.1) Dążność do uwydatnienia wyjaśniających szczegółów, dobór form klasycznych, woń stylu cyceroniańskiego, […] wszystkie te naleciałości aż nadto wiele śladów zostawiły w późniejszych propriach.
Wiktionary
(zwykle w liczbie mnogiej) potocznie: szacunek, uznanie; szacun
SJP.pl
potocznie: chwalić, wyrażać uznanie
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. spropsować)
(1.1) pot. środ. wyrażać uznanie dla kogoś lub czegoś
czasownik zwrotny niedokonany propsować się (dk. spropsować się)
(2.1) pot. środ. wyrażać uznanie dla samego siebie
(2.2) pot. środ. wyrażać uznanie dla siebie wzajemnie
Wiktionary
rzecz. propsowanie n., spropsowanie n.
czas. spropsować dk.
Wiktionary
(1.1) chwalić, doceniać
Wiktionary
wykrzyknik
(1.1) slang. gratulacje, szacunek
Wiktionary
popierający Władimira Putina, sprzyjający Władimirowi Putinowi
SJP.pl
grupa alkilowa wywodząca się z propanu
SJP.pl
Grupa propylowa (o przedrostku w nomenklaturze „propylo-”, „n-propylo-”) – liniowa trójwęglowa alkilowa grupa funkcyjna o wzorze chemicznym −C
3H
7. Jest podstawnikiem otrzymanym poprzez usunięcie jednego atomu wodoru przyłączonego do końcowego (pierwszorzędowego) atomu węgla cząsteczki propanu.
Wikipedia
monumentalna brama, portyk w starożytnej Grecji; propileje
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) archit. staroż. budynek hali wejściowej na planie prostokąta z kolumnami, zwykle do monumentalnych świątyń;
Wiktionary
Propyleje (gr. propylajon „przedsionek”, łac. propylaeum) – w architekturze starożytnej Grecji, monumentalna budowla, budynek bramy na planie prostokąta z kolumnami, prowadzący zwykle do wielkich świątyń, np. do temenosu – świętego miejsca.
Wikipedia
(1.1) Coraz bardziej robi się swojsko, coraz przyjaźniej spogląda wędrowiec na te rozległe linie Parthenonu, na biały Erechtejon i na leżące niżej Propyleje.
Wiktionary
(1.1) war. propileje
Wiktionary
alken mający 3 atomy węgla w cząsteczce; propen, propin
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. zob. propen.
Wiktionary
Propen (propylen), CH3CH=CH2 – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów nienasyconych, drugi po etenie w szeregu homologicznym alkenów. Otrzymywany z gazów krakingowych i w procesie pirolizy olefinowej.
Stosowany do produkcji polipropylenu i wielu materiałów z polipropylenu, kumenu (a z niego: acetonu i fenolu w metodzie kumenowej), propanolu, aldehydu masłowego (synteza okso), alkilowania benzyny, akrylonitrylu, epichlorohydryny.
Wikipedia
(1.1) Propylen jest stosowany do produkcji polipropylenu.
Wiktionary
IPA: prɔˈpɨlɛ̃n, AS: propylẽn
Wiktionary
(1.1) propen
Wiktionary
przymiotnik od: propyl
SJP.pl
organiczny związek chemiczny, węglowodór nienasycony, jeden z szeregu homologicznego alkinów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek organiczny z grupy alkinów, składnik gazu MAPP używanego w spawalnictwie;
Wiktionary
Propyn, C
3H
4 – organiczny związek chemiczny, węglowodór nienasycony z szeregu homologicznego alkinów.
Jest składnikiem gazu MAPP. W przeciwieństwie do acetylenu, propyn może być bezpiecznie sprężany.
Wikipedia
(1.1) Potencjalnym objawem inhalacji propynu jest utrata przytomności.
Wiktionary
IPA: ˈprɔpɨ̃n, AS: propỹn
Wiktionary
(1.1) metyloacetylen
Wiktionary
zastępca rektora wyższej uczelni
SJP.pl
Prorektor – pracownik uczelni pełniący funkcje administracyjno-reprezentacyjne jako zastępca rektora uczelni.
Duże uczelnie mają kilku prorektorów, np.:
Wikipedia
retinoid, najtańsza i najsłabiej działająca na skórę forma witaminy A
SJP.pl
sprzyjający, przychylny reżimowi
SJP.pl
przychylny reżymowi; proreżimowy
SJP.pl
związany z prorokiem, proroctwem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z prorokiem lub prorokami
Wiktionary
(1.1) W listach świętego Pawła pojawiają się nawiązania do ksiąg prorockich Starego Testamentu.
Wiktionary
IPA: prɔˈrɔt͡sʲci, AS: prorocʹḱi
Wiktionary
rzecz. prorok m., prorokini ż., proroctwo m., prorokowanie n.
czas. prorokować
przym. proroczy
Wiktionary
1. czyjeś słowa lub jakieś wydarzenia, które są interpretowane jako zapowiedź przyszłych zdarzeń; przepowiednia, prognostyk, omen;
2. przepowiednia z bożego natchnienia wygłoszona przez proroka; profecja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przepowiednia przyszłości, najczęściej wygłaszana przez proroka
Wiktionary
Termin „prorok” jest kalką greckiego προφήτης (prophḗtēs, „rzecznika”, „adwokata”) używanego w kontekście religijnym, które z kolei jest tłumaczeniem hebrajskiego słowa „nabi”, oznaczającego osobę przemawiającą w imieniu Boga. Wśród mów proroków pojawiały się m.in. zapowiedzi Sądu Ostatecznego, który poprzedzi seria wydarzeń. Z tego powodu słowo „prorok” zaczęło być z czasem utożsamiane z „przepowiadaczem przyszłości” i obecnie jest potocznie utożsamiane z „jasnowidzem” lub „wróżbitą”.
Wikipedia
(1.1) Kolejny raz proroctwo nie spełniło się.
Wiktionary
IPA: prɔˈrɔt͡stfɔ, AS: proroctfo
Wiktionary
rzecz. prorok m., prorokini ż., prorokowanie n.
czas. prorokować ndk.
przym. proroczy, prorocki
przysł. proroczo
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób proroczy
Wiktionary
rzecz. prorok m., proroctwo n., prorokowanie n., prorokini ż.
czas. prorokować
przym. proroczy
Wiktionary
mający w sobie proroctwo, przepowiednię; wieszczy, wróżebny, profetyczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który niesie w sobie proroctwo; jest proroctwem
Wiktionary
(1.1) Pewien juhas z Pęksowego Brzyzku • ujrzał przyszłość w proroczym błysku: • szumi piknie Dunajec, • a na mostku baca Kitajec • Jasinecka pierze po pysku.
Wiktionary
IPA: prɔˈrɔt͡ʃɨ, AS: proročy
Wiktionary
rzecz. proroctwo n., prorok m., prorokini ż., prorokowanie n.
czas. prorokować ndk.
przym. prorocki
przysł. proroczo
Wiktionary
sprzyjający rodzinie, mający na celu dobro rodziny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który sprzyja interesom rodziny
Wiktionary
(1.1) Nie wydaje się właściwe wprowadzenie prorodzinnych rozwiązań we wszystkich podatkach.
Wiktionary
rzecz. prorodzinność ż.
Wiktionary
dawniej: przedłużenie terminu; odroczenie, prolongata
SJP.pl
dawniej: przedłużać termin, odraczać; prolongować
SJP.pl
1. osoba przepowiadająca przyszłość w sposób teologiczny;
2. wódz religijny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. charyzmatyczny przywódca lub reformator religijny, któremu przypisuje się szczególne posłannictwo boże i zdolności wizjonerskie;
(1.2) pot. przen. żart. osoba przepowiadająca przyszłość, stawiająca prognozy
Wiktionary
Termin „prorok” jest kalką greckiego προφήτης (prophḗtēs, „rzecznika”, „adwokata”) używanego w kontekście religijnym, które z kolei jest tłumaczeniem hebrajskiego słowa „nabi”, oznaczającego osobę przemawiającą w imieniu Boga. Wśród mów proroków pojawiały się m.in. zapowiedzi Sądu Ostatecznego, który poprzedzi seria wydarzeń. Z tego powodu słowo „prorok” zaczęło być z czasem utożsamiane z „przepowiadaczem przyszłości” i obecnie jest potocznie utożsamiane z „jasnowidzem” lub „wróżbitą”.
Wikipedia
(1.1) Prorok Izajasz ostrzegał lud przed niebezpieczeństwem asyryjskim.
Wiktionary
IPA: ˈprɔrɔk, AS: prorok
Wiktionary
rzecz. proroctwo n., prorokowanie n., wyprorokowanie n., proroczość ż.
:: fż. prorokini ż.
czas. prorokować ndk., wyprorokować dk.
przym. prorocki, proroczy
przysł. proroczo
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
(1.1) Mahomet
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. proroctwo n., prorokowanie n., wyprorokowanie n., proroczość ż.
:: fż. prorokini ż.
czas. prorokować ndk., wyprorokować dk.
przym. prorocki, proroczy
przysł. proroczo
frazeologia.
co rok, to prorok • obym był złym prorokiem • obym był fałszywym prorokiem • przysłowia: chmury w lutym ku północy to są ciepła prorocy • nikt nie jest prorokiem we własnym kraju
etymologia. etym|prasł|*prorokъ. < etym|prasł|*prorekti. → przepowiedzieć
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) prophet, haruspex, Prophet
* arabski: (1.1) نبي m. (nabi), رسول m. (rasūl)
* baskijski: (1.1) profeta
* baszkirski: (1.1) пәйғәмбәр
* białoruski: (1.1) прарок m.; (1.2) прарок m.
* bośniacki: (1.1) prorok m.
* bułgarski: (1.1) пророк m.
* duński: (1.1) profet w.; (1.2) profet w.
* esperanto: (1.1) profeto
* francuski: (1.1) prophète
* hebrajski: (1.1) נביא m. (nawi)
* hiszpański: (1.1) profeta m.
* japoński: (1.1) 予言者 / 預言者 (よげんしゃ, yogensha)
* jidysz: (1.1) נבֿיא m. (nowi)
* karaimski: (1.1) нави
* kaszubski: (1.1) prorok m., przepòwiôdôcz m.
* kataloński: (1.1) profeta m.
* kazachski: (1.1) пайғамбар
* łaciński: (1.1) propheta m., vaticinator m., haruspex
* niemiecki: (1.1) Prophet m.
* norweski (bokmål): (1.1) profet m.; (1.2) profet m.
* norweski (nynorsk): (1.1) profet m.; (1.2) profet m.
* nowogrecki: (1.1) προφήτης m.
* perski: (1.1) پیامبر
* portugalski: (1.1) profeta m.
* rosyjski: (1.1) пророк m.
* slovio: (1.1) prorok (пророк), predvidnik (предвидник)
* słowacki: (1.1) prorok m.
* słoweński: (1.1) prorok m.
* staroegipski: (1.1) 15px|link=ḥm-nṯr (ḥm-nṯr)
* starogrecki: (1.1) προφήτης m.
* szwedzki: (1.1) profet w.
* tok pisin: (1.1) profet
* ukraiński: (1.1) пророк m.
* węgierski: (1.1) próféta
* wilamowski: (1.1) pruø̄ruøk m., priöeriöek m.
* włoski: (1.1) profeta m.
źródła.
== prorok (język bośniacki.) ==
ortografie.
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) rel. prorok
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. charyzmatyczna przywódczyni religijna, której przypisuje się szczególne posłannictwo boże i zdolność przepowiadania przyszłości
(1.2) książk. kobieta przepowiadająca przyszłość, dalszy bieg zdarzeń, często katastroficznych
Wiktionary
IPA: ˌprɔrɔˈcĩɲi, AS: proroḱĩńi
Wiktionary
rzecz. proroctwo n., prorokowanie n.
:: fm. prorok m.
czas. prorokować
przym. proroczy, prorocki
przysł. proroczo
Wiktionary
przepowiadać przyszłość lub przewidywać przyszłe wypadki
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) rel. mówić proroctwa
(1.2) przen. przewidywać przyszłe wydarzenia
Wiktionary
(1.1) Nie możesz pozostać przy życiu, bo głosisz kłamstwa w imię Pana. I ojciec z matką, jego rodzice, przebiją go, gdyby prorokował.
Wiktionary
IPA: ˌprɔrɔˈkɔvat͡ɕ, AS: prorokovać
Wiktionary
rzecz. prorokowanie n., prorok, prorokini, proroctwo
przym. prorocki, proroczy
przysł. proroczo
Wiktionary
(1.1) przepowiadać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przepowiadać przyszłe zdarzenia
(1.2) wygłaszanie proroctwa
Wiktionary
rzecz. proroctwo n., prorok m., prorokini ż.
czas. prorokować ndk.
przym. prorocki, proroczy
przysł. proroczo
Wiktionary
(1.1) wieszczenie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) sprzyjający Rosji lub Rosjanom, popierający Rosję i wszystko, co rosyjskie
Wiktionary
(1.1) Wiadomo, że Sembratowicz znany był z sympatii prorosyjskich, toteż Andrassy przeciwstawił się utworzeniu przez Kellersperga gabinetu.
Wiktionary
IPA: ˌprɔrɔˈsɨjsʲci, AS: prorosyi ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. rosyjski mrz., prorosyjskość ż.
przym. rosyjski
Wiktionary
wspierający równość
SJP.pl
sprzyjający rozwojowi
SJP.pl
zwolennik wolnego rynku
SJP.pl
sprzyjający rozwojowi handlowemu
SJP.pl
osoba przychylnie nastawiona do rządu - naczelnego organu wykonawczego w państwie
SJP.pl
popierający politykę rządu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) popierający politykę rządu
Wiktionary
(1.1) Kilkaset osób wzięło udział w pierwszej prorządowej manifestacji w Tunisie. Obok odbyła się demonstracja przeciwników rządu Mohammeda Ghannusziego
Wiktionary
IPA: ˌprɔʒɔ̃nˈdɔvɨ, AS: prožõndovy
Wiktionary
inaczej kaszak czyli podskórna grudka z białą zawartością
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. niewielki biały lub żółtawy guzek powstający pod silnie napiętym naskórkiem z powodu nagromadzenia łoju i martwych komórek naskórka w ujściu mieszka włosowego;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Niestety, nawet jeśli uda się pozbyć prosaków, trzeba być przygotowanym na to, że mogą pojawić się znowu już po pół roku od zabiegu usunięcia.
Wiktionary
popierający sanację, sprzyjający sanacji
SJP.pl
zwrócenie się do kogoś z jakąś sprawą, życzeniem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uprzejme zwrócenie się do kogoś w celu uzyskania czegoś; skierowanie do kogoś jakiegoś życzenia
Wiktionary
(1.1) Na moją prośbę o ciszę wszyscy zamilkli.
Wiktionary
IPA: ˈprɔʑba, AS: proźba
Wiktionary
czas. prosić
rzecz. dopraszanie n., doproszenie n.
Wiktionary
(1.1) proszenie, petycja
Wiktionary
część sceny wysunięta przed kurtynę; awanscena, przedscenie, proskenion
SJP.pl
Proscenium (gr. proskenion, fr. avant-scène), przedscenie – część sceny znajdująca się przed kurtyną w budynku teatralnym, wykorzystywana głównie w początkowej i końcowej części przedstawienia.
W starożytności określenie to stosowane było również w odniesieniu do podium (w teatrze greckim i rzymskim), na którym rozgrywała się akcja, tzw. proskeon.
Wikipedia
maszyna do prostowania wyrobów metalowych; prostownica, prostowarka
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: prosto
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Czechach, na Morawach, w kraju ołomunieckim;
Wiktionary
Prościejów (cz. Prostějov, wym. [ˈproscɛjof]; niem. Proßnitz in Mähren) – miasto w Czechach, na Morawach, w kraju ołomunieckim.
Wikipedia
przym. prościejowski
Wiktionary
dawniej: prostszy
SJP.pl
Prościeniec – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie żyrardowskim, w gminie Wiskitki. Ma status sołectwa.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.
Wikipedia
człowiek prosty, prymitywny; prostak
SJP.pl
cham, prostak;
1. człowiek ordynarny, bez manier, grubiański, nieokrzesany, niekulturalny; grubianin, gbur, prymityw;
2. dawniej: człowiek, który należy do niższej warstwy społecznej, zwłaszcza taki, który nie posiada szlachectwa; chłop, wieśniak, włościanin, plebejusz
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: prościuchno
SJP.pl
pieszczotliwie: prosty; prościutki
SJP.pl
zdrobnienie od: prosty
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: prosty
Wiktionary
(1.1) Wierzyć głęboko, prawym być - oto był prościusieńki sposób na uniknięcie nieszczęść.
Wiktionary
IPA: ˌprɔɕt͡ɕüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: prośćüśė̃ńḱi
Wiktionary
przym. prosty, prościuteńki, prościuśki, prościutki
Wiktionary
zdrobnienie od: prosty
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: prosty
Wiktionary
IPA: prɔɕˈt͡ɕüɕci, AS: prośćüśḱi
Wiktionary
przym. prosty, prościusieńki, prościuteńki, prościutki
Wiktionary
zdrobnienie od: prosty
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: prosty
Wiktionary
IPA: ˌprɔɕt͡ɕuˈtɛ̃ɲci, AS: prośćutẽńḱi
Wiktionary
przym. prosty, prościusieńki, prościuśki, prościutki
Wiktionary
zdrobnienie od: prosty
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zdrobn. od: prosty
Wiktionary
(1.1) Widzimy, jak nasi koledzy stają się nagle posłami, jak faceci, którzy niedawno robili w gacie ze strachu i nie chcieli rozklejać prościutkich ulotek, piszą sążniste artykulasy, nauczając ludzi, co mają sądzić o świecie i polityce.
Wiktionary
IPA: prɔɕˈt͡ɕutʲci, AS: prośćutʹḱi
Wiktionary
przym. prosty, prościusieńki, prościuteńki, prościuśki
rzecz. prostownica ż.
Wiktionary
(1.1) prościuśki
Wiktionary
[czytaj: proszutto] rodzaj suszonej surowej szynki włoskiej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kulin. surowa, suszona szynka włoska, podawana zwykle w postaci cienkich plasterastrów;
Wiktionary
(1.1) Kucharze przygotowali m.in. roladę z łososia i szynkę prosciutto z melonem w sosie miodowo-musztardowym.
Wiktionary
(1.1) szynka parmeńska
Wiktionary
potocznie: coś łatwego, banalnego; łatwizna, pestka, pryszcz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) enol. półwytrawne białe wino musujące produkowane w północno-wschodnich Włoszech;
Wiktionary
Prosecco – włoskie białe lub różowe wino musujące (spumante), rzadziej lekko musujące (frizzante) lub stołowe. Zazwyczaj wytrawne lub półwytrawne. Produkowane w regionach Wenecja Euganejska i Friuli-Wenecja Julijska. Popularność prosecco rozpoczęła się od produkowanego w XIX wieku Prosecco di Conegliano-Valdobbiadene.
Wikipedia
1. sprzyjający swobodzie zachowań seksualnych, traktujący współżycie seksualne jako moralnie dobre;
2. feminizm proseksualny - nurt w feminizmie akcentujący wyzwolenie seksualne kobiet
SJP.pl
pomieszczenie lub budynek, w którym wykonuje się sekcje zwłok
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) med. miejsce, w którym przeprowadza się sekcje zwłok;
Wiktionary
Prosektorium (z łac. proseco – „wycinać, odcinać, odrywać”) – oddział szpitala, uczelni medycznej lub weterynaryjnej albo instytutu badawczego (z dziedziny nauk biomedycznych), w którym dokonywane są sekcje zwłok zmarłych osób lub zwierząt, w celu diagnostyki pośmiertnej (tzw. sekcja naukowo-lekarska w celu ustalenia naturalnej przyczyny zgonu), badawczych, dydaktycznych (m.in. w celu nauki anatomii prawidłowej), bądź sądowo-lekarskich (w celu ustalenia lub wykluczenia przyczyny zgonu z winy osób trzecich).
Wikipedia
przym. prosektoryjny
Wiktionary
1. ściganie, przedstawianie oskarżenia;
2. dawniej: prześladowanie
SJP.pl
dawniej: prześladować kogoś, ścigać kogoś
SJP.pl
Proseminarium – zajęcia, w tym ćwiczenia, głównie w obrębie studiów wyższych, będące najczęściej formą przygotowującą słuchaczy do udziału w seminarium, w tym edukujące w zakresie samodzielnej pracy.
Podczas proseminarium realizuje się przede wszystkim następujące cele: zgłębienie metodologii studiowanej dyscypliny, określenie problemów badawczych, stawianie hipotez roboczych, a także ich weryfikacja w drodze analizy i interpretacji wyników z prowadzonych badań. Według Andrzeja Chodubskiego proseminarium w procesie dydaktycznym to wyższa forma ćwiczeń mająca na celu wdrożyć studentów do samodzielnej pracy badawczej. Najczęściej nauczyciel zadaje studentowi problem do rozpoznania, a uczeń wykazuje się umiejętnością gromadzenia źródeł (analiza krytyczna) i stosowania odpowiedniej metodologii badawczej. Musi się on ponadto wykazać umiejętnością stawiania pytań badawczych i hipotez.
Wikipedia
mit. rzym. bogini podziemia; Prozerpina
SJP.pl
Wikipedia
chleb używany w Kościele grecko-wschodnim jako komunia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) teol. chleb używany w Kościele wschodnim do konsekracji i komunii
Wiktionary
Prosfora (gr. προσφορά od προς blisko, ku; przed i φέρω nieść) – pieczywo wytwarzane z mąki, wody, soli i zakwasu, wykorzystywane w Kościele prawosławnym i Kościołach katolickich wschodnich w obrzędzie przeistoczenia. Do przystępowania do Eucharystii są używane jej konsekrowane cząstki, które są zanurzane w konsekrowanym winie. Reszta zostaje rozdana wiernym po liturgii, jest spożywana przez nich na miejscu lub zanoszona domownikom, którzy nie mogli wziąć udziału w nabożeństwie.
Wikipedia
zdrobnienie od: prosiak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zdrobn. od: prosiak
Wiktionary
Prosiaczek (ang. Piglet) – postać fikcyjna ze świata książek dla dzieci o Kubusiu Puchatku, mała świnka.
Spokojny, nieśmiały, pracowity i lękliwy. Mieszka w starym buku na południe od chatki Puchatka. W czasie zimy nosi biały szalik. Jego najlepszym przyjacielem jest Puchatek. Lubi żołędzie.
Wikipedia
(1.1) Małe prosiaczki leżały obok lochy.
(1.1) Otóż pewnego dnia Puchatek, Prosiaczek, Królik i Maleństwo grali w „Misie-patysie” (…)
Wiktionary
rzecz. prosiak mzw., prosię n., prosiątko n.
Wiktionary
rzadko:
1. podobny wyglądem do małego prosiaka;
2. niechlujny, zaniedbany
SJP.pl
prosię;
1. małe świni;
2. osoba niechlujna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. młoda świnia
(1.2) żegl. balast na statkach w postaci bryły z uchwytami;
(1.3) techn. obciążnik na linie wspomagający wyciąganie żerdzi z otworu wiertniczego
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Witek, wyjrzyj no, musiał prosiak wyleźć z chlewa i chodzi tam ano po sadzie.
Wiktionary
IPA: ˈprɔɕak, AS: prośak
Wiktionary
rzecz. prosię n., prosiątko n., prośność ż., prosienie n., wyprosienie n.
:: zdrobn. prosiaczek m.
czas. prosić się ndk., wyprosić się dk.
przym. prośny
Wiktionary
(1.1) prosię; gw-pl|Śląsk Cieszyński|babuć.
Wiktionary
1. roślina z rodziny traw, której ziarno przetwarzane jest na mąkę, kaszę, paszę; sorgo; gryża;
2. regionalnie: gąska zielona (smaczny, kapeluszowy grzyb jadalny); zielonka
SJP.pl
Wikipedia
pieszczotliwe zdrobnienie od: prosię
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zdrobn. od prosię
Wiktionary
(1.1) Dziedziczka przygarnęła pod swoje skrzydła małą wietnamską świnkę i ponoć prosiątko stało się jej oczkiem w głowie.
Wiktionary
rzecz. prosię n., prosiaczek m., prosiak mzw.
Wiktionary
1. zwracać się do kogoś z prośbą, np. o wykonanie czegoś;
2. zwracać się do kogoś w celu nakłonienia go do złożenia wizyty; zapraszać;
3. proponować coś;
4. prosić się:
a) uporczywie prosić;
b) rodzić młode (o maciorze)
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. poprosić)
(1.1) zwracać się uprzejmie do kogoś w celu uzyskania czegoś
(1.2) zwracać się do kogoś w celu nakłonienia go do złożenia wizyty; zapraszać
czasownik zwrotny niedokonany prosić się (dk. poprosić się)
(2.1) usilnie zwracać się do kogoś w celu uzyskania czegoś, mimo odmawiania
(2.2) o świni: rodzić prosięta
Wiktionary
(1.1) Czy mogę cię prosić o przyniesienie szklanki wody?
(1.2) Był proszony na wczorajsze przyjęcie.
Wiktionary
IPA: ˈprɔɕit͡ɕ, AS: prośić
Wiktionary
(1.1-2, 2.1)
:: rzecz. prośba ż., proszenie n., dopraszanie n., doproszenie n., napraszanie n., naproszenie n., naspraszanie n., odpraszanie n., odproszenie n., ponaspraszanie n., poproszenie n., pospraszanie n., powypraszanie n., pozapraszanie n., przepraszanie n., przeproszenie n., spraszanie n., sproszenie n., upraszanie n., uproszenie n., wproszenie n., wpraszanie n., wypraszanie n., wyproszenie n., zapraszanie n., zaproszenie n., zaprosiny nmos.
:: czas. dopraszać ndk., doprosić dk., napraszać się ndk., naprosić dk., naspraszać dk., odpraszać ndk., odprosić dk., ponaspraszać dk., poprosić dk., pospraszać dk., powypraszać dk., pozapraszać dk., przepraszać ndk., przeprosić dk., spraszać ndk., sprosić dk., upraszać ndk., uprosić dk., wpraszać się ndk., wprosić się dk., wypraszać ndk., wyprosić dk., zapraszać ndk., zaprosić dk.
:: wykrz. proszę
(2.2)
:: rzecz. prosię n., prosiak mzw., prosiaczek mzw., prosiątko n., proszenie n., oproszenie n.
:: czas. oprosić się dk.
Wiktionary
(1.1) apelować, błagać, dopraszać się, molestować, napraszać się, nudzić, odwoływać się, przymawiać się, ubłagiwać, upraszać, wołać, wybłagiwać, wypraszać, zaklinać; błagać na kolanach, błagać na wszystko na świecie, wnosić prośbę, wyciągać ręce, zwracać się z prośbą; reg. śl. pytać.
(1.2) inwitować, spraszać, ściągać, zwoływać; otwierać podwoje
Wiktionary
prosiak;
1. małe świni;
2. osoba niechlujna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zool. młoda świnia, do ok. 12 tygodnia życia (później: warchlak)
(1.2) hand. kulin. mięso młodej świni
(1.3) pot. obraź. o osobie niemoralnej
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) A równo z nimi jakaś dziewczyna gnała maciorę z prosiętami i śpiewała cienkim głosikiem (…)
(1.2) Kazik się szarpnął i zrobił nam prosię z rożna.
(1.3) To prosię wepchało się przed nami, a byliśmy już przy samej kasie!
Wiktionary
IPA: ˈprɔɕɛ, AS: prośe
Wiktionary
rzecz. prosiak mzw.
:: zdrobn. prosiaczek mzw., prosiątko n.
czas. prosić się ndk.
Wiktionary
(1.1) prosiak; reg. cycok, reg-pl|Śląsk|babuciek.
(1.2) prosiak
(1.3) prosiak, świnia
Wiktionary
mięso z młodej świni
SJP.pl
roślina zielna z rodziny złożonych
SJP.pl
Prosienicznik (Hypochaeris L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje ok. 64 gatunki. Centrum największego zróżnicowania rodzaju jest w Ameryce Południowej, poza tym przedstawiciele rodzaju występują w północnej Afryce, w Azji i w Europie. W Polsce rosną cztery gatunki z tego rodzaju.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Prosny, związany z Prosną
Wiktionary
(1.1) Przy prosieńskim kościele rósł stary kasztanowiec.
Wiktionary
rzecz. Prosna ż., prośnianin mos., prośnianka ż.
Wiktionary
dawne imię męskie
SJP.pl
Prosimir – staropolskie imię męskie, złożone z członów Prosi- ("prosić") i -mir ("pokój, spokój, dobro"). Być może oznaczało "tego, kto negocjuje pokój".
Prosimir imieniny obchodzi 1 lutego, 9 czerwca i 22 września.
Od tego imienia pochodzą liczne nazwy miejscowości, jak np. Proszkowo.
Wikipedia
Prosinko (niem. Neudorf) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie drawskim, w gminie Czaplinek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego. W roku 2007 wieś liczyła 130 mieszkańców.
Wieś wchodząca w skład sołectwa: Kuźnica Drawska.
Wieś królewska Nowa Wieś starostwa drahimskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie wałeckim województwa poznańskiego.
Wikipedia
Prosino (niem. Prössin) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie drawskim, w gminie Czaplinek.
Wieś królewska starostwa drahimskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie wałeckim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego. W roku 2007 wieś liczyła 50 mieszkańców.
Wikipedia
prosionek szorstki - gatunek lądowego skorupiaka z rzędu równonogów
SJP.pl
Prosionek szorstki (Porcellio scaber) – gatunek lądowego skorupiaka z rzędu równonogów i rodziny Porcellionidae.
Wikipedia
[czytaj: pros-it lub proz-it] wykrzyknienie zachęcającego do wypicia alkoholu, rodzaj prostego toastu; na zdrowie, najlepszego
SJP.pl
część sceny wysunięta przed kurtynę; awanscena, przedscenie, proscenium
SJP.pl
Proskenion (gr. προσκήνιου – miejsce przed skene) w teatrze greckim podest przed skene, odpowiednik współczesnej sceny, pojawił się na przełomie V i IV w. p.n.e., a upowszechnił się w II w. p.n.e.
Aktorzy wraz z rozwojem teatru odłączyli się od chóru i przenieśli na proskenion, gdzie rozgrywali właściwą akcję sztuki, podczas gdy chór pozostał na orchestrze. W epoce hellenistycznej, ze względu na większą liczbę statystów na scenie, powiększono powierzchnię proskenionu, cofając boczne paraskeniony. Podniesiono także wysokość podestu, tak że musiano wchodzić nań po schodach; wyraźniej oddzieliło to chór od aktorów, ale też stworzyło miejsce pomiędzy orchestrą a proskenionem na powstanie hyposkenionu (to tu pojawiali się aktorzy odgrywający duchy i bóstwa podziemne).
Wikipedia
dawniej: wyjmować spod prawa, skazywać na banicję
SJP.pl
1. w starożytnym Rzymie w okresach wojen domowych: wyjęcie spod ochrony prawa obywateli będących przeciwnikami partii rządzącej;
2. w dawnej Polsce: wygnanie z miasta lub kraju; banicja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) polit. ogłoszenie o wyjęciu spod prawa, karze śmierci lub objęciu przeciwników politycznych represjami
(1.2) hist. w starożytnym Rzymie: ogłoszenie listy osób wyjętych spod prawa z przyczyn politycznych
Wiktionary
Proskrypcja (łac. proscriptio) – w starożytności i od pełnego średniowiecza skazanie na banicję, pozbawienie praw, wyjęcie spod prawa; we wczesnośredniowiecznym prawie polskim – wywołanie (skazanie na fikcyjną śmierć).
Wikipedia
(1.2) Prawo rzymskie rozumiało proskrypcję jako pozbawienie praw obywatelskich oraz konfiskatę majątku. Stosowano ją głównie jako broń polityczną.
Wiktionary
przym. proskrypcyjny
czas. proskrybować ndk.
Wiktionary
związany z proskrypcją - wyjęciem spod ochrony prawa
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) polit. związany z proskrypcją
Wiktionary
(1.1) Jeżeli ktoś nie posiadał majątku w obrębie miasta, który można było skonfiskować, należało wprowadzić go w stan proskrypcyjny, dopóki nie ureguluje długu.
Wiktionary
rzecz. proskrypcja ż.
czas. proskrybować ndk.
Wiktionary
proskyneza;
1. dawniej: hołd oddawany na klęczkach władcy, monarsze, zwłaszcza w kulturze bizantyjskiej, wschodniej;
2. w sztuce bizantyńskiej: przedstawienie adorującej postaci, dotykającej w pokłonie czołem do ziemi
SJP.pl
Proskineza (z gr. proskynesis) – pokłon, przyklęknięcie bądź pochylenie głowy, będące częścią rytuału oddawania czci władcy lub bóstwu.
Występowały różne rodzaje proskinezy wobec władcy, w zależności m.in. od rodzaju hołdu, typu rytuału i rangi osoby oddającej cześć.
Wikipedia
proskynesis;
1. dawniej: hołd oddawany na klęczkach władcy, monarsze, zwłaszcza w kulturze bizantyjskiej, wschodniej;
2. w sztuce bizantyńskiej: przedstawienie adorującej postaci, dotykającej w pokłonie czołem do ziemi
SJP.pl
Proślice (niem. Proschlitz, 1936–1945 Angersdorf)– wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim, w gminie Byczyna.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
Wikipedia
rzeka w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w Polsce, lewy dopływ Warty;
(1.2) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce
Wiktionary
Prosna – rzeka w środkowej Polsce, w dorzeczu Odry, lewy dopływ Warty; długość: 216,8 km, powierzchnia dorzecza: 4924,7 km², różnica wysokości między źródłem a ujściem: ~190 m. Średni przepływ: 16,4 m³/s (1951-90, przy ujściu (Bogusław)).
Wikipedia
(1.1) Spaceruję nad brzegiem Prosny.
(1.2) Wyjechaliśmy z Prosny w 1946.
Wiktionary
(1.2)
rzecz. prośnianin mos., prośnianka ż.
przym. prosieński
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Prosny
Wiktionary
rzecz. Prosna ż.
:: fż. prośnianka ż.
przym. prosieński
Wiktionary
potocznie: gąska zielonka - gatunek grzybów z rodziny gąskowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Prosny
Wiktionary
Gąska zielonka (Tricholoma equestre (L.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny gąskowatych (Tricholomataceae).
Wikipedia
rzecz. Prosna ż.
:: fm. prośnianin mos.
przym. prosieński
Wiktionary
→ Prosna (rzeka w Polsce)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prosną, dotyczący Prosny
Wiktionary
rzecz. Prosna ż.
Wiktionary
pole po zebraniu rosnącego na nim prosa
SJP.pl
Prośno (niem. Pörschken) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Morąg.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wieś położona wśród lasów, nad jeziorem Pieszkowo.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prośne
Wiktionary
przym. prośny
rzecz. prosiak mzw.
Wiktionary
prośna - o samicy świni lub dzika: ciężarna, nosząca płód
SJP.pl
1. roślina zbożowa uprawiana ze względu na ziarno
2. nasiona tej rośliny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Panicum miliaceum|ref=tak., roślina zbożowa;
(1.2) spoż. ziarno prosa (1.1)
Wiktionary
Proso (Panicum L.) – rodzaj roślin jednorocznych lub bylin z rodziny wiechlinowatych. Należy do niego ok. 265–500 gatunków. Występują one w strefie międzyzwrotnikowej, dalej na północ sięgając strefy klimatu umiarkowanego w Ameryce Północnej i na Dalekim Wschodzie. Z tego rodzaju pochodzą jedne z najstarszych roślin zbożowych. Gatunkiem typowym jest Panicum miliaceum L.
Wikipedia
IPA: ˈprɔsɔ, AS: proso
Wiktionary
opowiadający się za socjalizmem
SJP.pl
przychylny świadczeniom społecznym
SJP.pl
Prosodion, prozodion (gr. προσοδιον) – jeden z gatunków melicznych w starożytnej Grecji, pieśń błagalna lub dziękczynna skierowana do bogów. Śpiewana była przez chór przy akompaniamencie aulosu, przy okazji procesji do świątyń bądź ołtarzy, stanowiąc wstęp do uroczystości.
Wikipedia
pierwsza tagma (segment) w ciele szczękoczułkowców, poprzedzająca opistosomę
SJP.pl
Prosoma − pierwsza tagma budująca ciało wielu szczękoczułkowców, poprzedzająca opistosomę. Określana bywa też jako głowotułów, jednak taka nazwa uznawana jest za niesłuszną.
Prosoma złożona jest ze zlanych ze sobą sześciu przednich segmentów ciała, widocznych wyłącznie na etapie rozwoju embrionalnego. Standardowo zawiera szczękoczułki, nogogłaszczki i 4 pary odnóży krocznych. Łączy się ona z opistosomą za pomocą siódmego, pregenitalnego segmentu, zwykle silnie zredukowanego. U pająków często między prosomą, a opistosomą znajduje się petiolus, będący przekształconym pierwszym segmentem tej drugiej.
Wikipedia
podrodzina roślin z rodziny traw; prosowe
SJP.pl
o cechach prosowatych (podrodzina roślin)
SJP.pl
→ proso
SJP.pl
Prosowe – podrodzina (Panicoideae Link) i plemię (Paniceae R. Br.) roślin należących do rodziny wiechlinowatych. Oba taksony noszą tę samą nazwę polską. Typem nomenklatorycznym jest proso (Panicum L.).
Wikipedia
omacnica prosowianka - gatunek motyla z rodziny wachlarzykowatych; przezierka prosowianka
SJP.pl
jedna z postaci gruźlicy charakteryzująca się powstawaniem w różnych narządach (płuca, mózg, śledziona) drobnych ognisk prątków przypominających wyglądem ziarenka prosa, spowodowana rozsiewem prątków poprzez układ krwionośny
SJP.pl
Wikipedia
Wikipedia
1. czynność poprzedzająca właściwe działanie, zwłaszcza wstępne badanie czegoś;
2. w geologii: poszukiwanie surowców naturalnych, rozpoznawanie ich złóż
SJP.pl
1. publikacja o niewielkiej liczbie stron, zawierająca tekst informacyjno-reklamowy;
2. element dekoracji umieszczony w głębi scen;
3. obraz, rysunek z widokiem miasta; weduta;
4. dawniej: panorama, perspektywa
SJP.pl
łac. prospectus – widok, widoczność
Wikipedia
działanie z myślą o przyszłości, nakierowane na przyszłość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prospektywne
Wiktionary
przym. prospektywny
Wiktionary
robiony lub projektowany z myślą o przyszłości
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Miejscowości w USA:
Gminy w USA:
Wikipedia
[czytaj: prosPEriti] okres pomyślności i dostatku, zwłaszcza dla przedsiębiorstwa lub gospodarki państwowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ekon. okres największej produkcji, zatrudnienia i cen
(1.2) moment szczytowy w rozwoju czegoś
Wiktionary
Gminy w USA:
Wikipedia
(1.1) Okres największej prosperity zahamował krach na giełdzie.
Wiktionary
(1.1) rozkwit
(1.2) rozkwit
Wiktionary
1. naturalny satelita Urana;
2. postać ze sztuki Williama Shakespeare'a "Burza"
SJP.pl
Wikipedia
Prosper z żoną; Prosperowie
SJP.pl
1. pomyślnie i szybko się rozwijać, przynosząc zysk;
2. działać z powodzeniem
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) dobrze, pomyślnie rozwijać się, kwitnąć; mieć szczęście w tworzeniu czegoś
Wiktionary
(1.1) Drogeria dobrze prosperowała, więc firmie zależało na utrzymaniu lokalu.
Wiktionary
IPA: ˌprɔspɛˈrɔvat͡ɕ, AS: prosperovać
Wiktionary
rzecz. prosperowanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prosperować.
Wiktionary
IPA: ˌprɔspɛrɔˈvãɲɛ, AS: prosperovãńe
Wiktionary
czas. prosperować
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Prospera lub z nim związany
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób prospołeczny
Wiktionary
przym. prospołeczny
Wiktionary
działanie nastawione na poprawę jakości życia społeczeństwa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prospołeczne; cecha tych, którzy są prospołeczni
Wiktionary
przym. prospołeczny
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który ma przynieść korzyść innej osobie lub społeczności
Wiktionary
przysł. prospołecznie
rzecz. prospołeczność ż.
Wiktionary
linia wyznaczona przez dwa punkty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geom. mat. nieposiadająca końców krzywa, która dla każdych dwóch swoich punktów zawiera w całości najkrótszą drogę pomiędzy nimi;
(1.2) część drogi bez zakrętów
forma przymiotnika.
(2.1) lp. ż. zob. prosty.
Wiktionary
Linia prosta lub prosta – jedno z podstawowych pojęć geometrii, szczególny przypadek nieograniczonej z obydwu stron krzywej o nieskończonym promieniu krzywizny w każdym punkcie.
W niektórych ujęciach, w tym w klasycznej geometrii euklidesowej, prosta jest tzw. pojęciem pierwotnym, niedefiniowanym formalnie w obrębie danej teorii. Można ją jednak interpretować za pomocą pojęć wykraczających poza geometrię, np. jako zbiór punktów o współrzędnych spełniających pewne równanie. Ten temat szerzej omówiony jest w artykule dotyczącym geometrii euklidesowej.
Wikipedia
(1.1) W geometrii euklidesowej prosta przecina okrąg w co najwyżej dwóch punktach.
(1.1) Prosta jest krzywą o nieskończonym promieniu krzywizny.
Wiktionary
IPA: ˈprɔsta, AS: prosta
Wiktionary
rzecz. prostaczka ż., prostak mos., prostowanie n., prostota ż.
czas. prostować ndk., upraszczać ndk.
przym. prosty
przysł. prosto
Wiktionary
(1.1) linia prosta
Wiktionary
odnoszący się do prostaka, należący do prostaka, właściwy prostakowi; nieokrzesany, ordynarny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) właściwy prostakowi
Wiktionary
IPA: prɔˈstat͡sʲci, AS: prostacʹḱi
Wiktionary
rzecz. prostak m., prostaczka ż., prostactwo n., prostaczek n., prostackość ż., prostownica ż.
przym. prosty
przysł. prostacko, prosto
czas. upraszczać
Wiktionary
(1.1) chamski, grubiański, nieokrzesany, ordynarny, prymitywny, wulgarny
Wiktionary
przysłówek sposobu
(1.1) niekulturalnie, bez ogłady
Wiktionary
(1.1) Daniel zachowuje się prostacko.
Wiktionary
rzecz. prostaczka ż., prostak mos., prostaczek mos., prostackość ż., prostactwo n., prostownica ż.
czas. upraszczać ndk., uprościć dk.
przym. prostacki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prostackie; cecha tych, którzy są prostaccy
Wiktionary
rzecz. prostak m., prostactwo n.
przym. prostacki
przysł. prostacko, po prostacku
Wiktionary
(1.1) prostactwo, przaśność, niewybredność, prymitywność, pospolitość, plebejskość, siermiężność, wulgarność, ordynarność, trywialność, niesmaczność; przest. gminność
Wiktionary
1. brak wychowania i ogłady; ordynarność, chamstwo;
2. zachowanie lub uczynek z tego wynikający;
3. ogół prostaków
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zespół cech właściwych prostakowi lub prostackiem zachowaniu
(1.2) prostackie zachowanie
(1.3) pogard. ogół prostaków
Wiktionary
(1.1) W okresie totalitarnym pisałem, że człowiek wszędzie idzie ze swoim prostactwem, albo że prostactwo idzie z człowiekiem. On sobie idzie, a prostactwo idzie razem z nim.
Wiktionary
rzecz. prostak m., prostaczek m., prostaczka ż., prostackość ż., prostota ż.
czas. prostować ndk., upraszczać ndk., uprościć dk.
przym. prostacki, prosty
przysł. prostacko, prosto
Wiktionary
(1.1) grubiaństwo, buractwo, chamstwo, neol. cebulactwo, przaśność, gburowatość
Wiktionary
Prostacyklina, jako lek także epoprostenol, PGI2 – organiczny związek chemiczny, hormon tkankowy z grupy prostaglandyn wytwarzany przez ściany naczyń krwionośnych głównie w śródbłonkach płuc z kwasu arachidonowego pod wpływem enzymów: syntazy prostaglandyny i syntazy prostacykliny. Hamuje zlepianie (agregację) płytek krwi, działa rozkurczowo na naczynia krwionośne i obniża ciśnienie krwi.
Wikipedia
zdrobnienie od: prostak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. ktoś niewykształcony, ubogi
(1.2) zdrobn. od: prostak
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Do komnaty papieskiej wprowadzono grupkę prostaczków, którzy prosili o posłuchanie.
(1.1) Wygnani od mędrków i króli, prostaczek nas przytuli.
Wiktionary
rzecz. prostaczka ż., prostak m., prostactwo n.
przym. prostacki
przysł. prostacko
Wiktionary
(1.1) maluczki
(1.2) prostak
Wiktionary
→ prostak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pejor. osoba płci żenskiej zachowująca się w sposób prymitywny, niekulturalny bądź chamski
Wiktionary
(1.1) Otrzymawszy ogładę damy z towarzystwa, stała się jednocześnie ofiarą społeczeństwa kastowego. (…) Dla młodych mężczyzn ze środowiska, które opuściła, była zbyt uczona, dla epuzerów ze środowiska, o którym marzyła, pozostała zbyt wielką prostaczką.
Wiktionary
rzecz. prostactwo n., prostaczek m.
:: fm. prostak m.
przym. prostacki, prosty
przysł. prostacko, prosto
czas. upraszczać
Wiktionary
charakterystyczny dla człowieka niewykształconego, zwykle naiwnego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prostacze; cecha tych, którzy są prostaczi
Wiktionary
przym. prostaczy
Wiktionary
dotyczący prostaka, właściwy prostakowi, niewykształcony; prostacki
SJP.pl
hormon tkankowy, pochodna kwasu arachidonowego, regulator wielu procesów fizjologicznych
SJP.pl
Prostaglandyny, PGs – grupa hormonów zwierzęcych, pochodnych kwasu arachidonowego należących tym samym do grupy eikozanoidów. Należą one do hormonów parakrynnych (działających miejscowo), są regulatorami procesów fizjologicznych, powstają wskutek pobudzenia nerwowego. Występują we wszystkich tkankach oraz płynach ustrojowych. Wykazują bardzo dużą aktywność biologiczną.
Wikipedia
cham, prościuch;
1. człowiek ordynarny, bez manier, grubiański, nieokrzesany, niekulturalny; grubianin, gbur, prymityw;
2. dawniej: człowiek, który należy do niższej warstwy społecznej, zwłaszcza taki, który nie posiada szlachectwa; chłop, wieśniak, włościanin, plebejusz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pejor. osoba płci męskiej zachowująca się w sposób prymitywny, niekulturalny bądź chamski
Wiktionary
(1.1) Przestań jeść palcami! Zachowujesz się jak prostak.
Wiktionary
IPA: ˈprɔstak, AS: prostak
Wiktionary
rzecz. prostactwo n., prosta ż., prostowanie n.
:: zdrobn. prostaczek m.
:: fż. prostaczka ż.
przym. prostacki, prosty
przysł. prostacko, prosto
czas. upraszczać
Wiktionary
(1.1) buc, burak, cham, chamidło, gbur, prymityw, wieśniak; gwara. grondol; książk. abderyta
Wiktionary
gruczoł u mężczyzn i samców ssaków wytwarzający wydzielinę wchodzącą w skład nasienia; gruczoł krokowy; stercz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) anat. gruczoł płciowy męski położony w miednicy mniejszej, wydzielający składniki nasienia;
Wiktionary
Gruczoł krokowy, stercz, prostata (łac. prostata, od starogreckiego προστάτης prostátēs, strażnik) – nieparzysty narząd mięśniowo-gruczołowy będący częścią męskiego układu płciowego. Wydzielina prostaty to mętna, biaława ciecz o charakterystycznym zapachu (to ona nadaje zapach spermie), stanowiąca nośnik plemników. Odczyn wydzieliny jest, w zależności od badań, podawany jako lekko kwasowy (pH 6,1- 6,5) albo lekko zasadowy (pH 7,31).
Wikipedia
(1.1) Zbadanie prostaty jest obowiązkiem i lekarza, i pacjenta.
Wiktionary
IPA: prɔˈstata, AS: prostata
Wiktionary
(1.1) gruczoł krokowy, gruczoł sterczowy, stercz
Wiktionary
wycięcie gruczołu krokowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. wycięcie gruczołu krokowego
Wiktionary
(1.1) Elementem radykalnej prostatektomii może być usunięcie niektórych grup węzłów chłonnych nazywane limfadenektomią.
Wiktionary
przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Prostek
Wiktionary
rzecz. Prostki nmos.
:: fż. prostczanka ż.
przym. prostecki
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Prostek
Wiktionary
rzecz. Prostki nmos.
:: fm. prostczanin m.
przym. prostecki
Wiktionary
→ Prostki; prostkowski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) od: Prostki
Wiktionary
rzecz. Prostki nmos., prostczanin m., prostczanka ż.
Wiktionary
grupa prostetyczna - niebiałkowy składnik białek złożonych
SJP.pl
krótki odcinek rury przymocowany na stałe do zbiornika, służący do przyłączenia przewodu rurowego; króciec
SJP.pl
krótki odcinek rury przymocowany na stałe do zbiornika, służący do przyłączenia przewodu rurowego; króciec
SJP.pl
Wikipedia
mieszkaniec Prostek (wsi w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Prostek (wsi w Polsce)
SJP.pl
końcowa, silnie umięśniona część jelita grubego u kręgowców, zakończona odbytem lub uchodząca do steku; jelito proste; odbytnica
SJP.pl
Odbytnica, prostnica (łac. rectum), jelito proste (łac. rectum intestinum), dawniej lub potocznie kiszka stolcowa – końcowa część jelita grubego ssaków łożyskowych. Od góry łączy się z esicą na granicy 2 i 3 kręgu krzyżowego, od dołu natomiast otwiera się do środowiska zewnętrznego odbytem. W warunkach prawidłowych nie zawiera kału, służąc wyłącznie do jego przejścia (defekacja).
Wikipedia
przysłówek
(1.1) w prostej linii
(1.2) łatwo, bez problemów
(1.3) w nieskomplikowany sposób
(1.4) równo pionowo, bez przekrzywień i pochylania się
Wiktionary
Prosto Sp. z o.o. (zapis stylizowany: PROSTO.) – polskie przedsiębiorstwo zajmujące się działalnością wydawniczą, utworzone w 2000 r. w Warszawie z inicjatywy Wojciecha „Sokoła” Sosnowskiego jako wytwórnia muzyczna związana z nurtem muzyki hip-hopowej.
Wikipedia
(1.1) Idź cały czas prosto i na trzecim skrzyżowaniu skręć w prawo.
(1.4) Gdy nauczyciel wszedł do klasy, uczniowie stali prosto, czekając na powitanie.
Wiktionary
IPA: ˈprɔstɔ, AS: prosto
Wiktionary
rzecz. prostactwo n., prostaczka ż., prostota, prostowanie, prosta, prostownica, prostownik, prostak, sprostowanie, wyprost
przym. prosty, prostowniczy, prostacki
czas. prostować, wyprostować, sprostować, upraszczać, wyprostowywać
przysł. prościusieńko, prościuteńko, prościutko, prościuśko
Wiktionary
zdrobn. prościutko, prościuteńko, prościuśko, prościusieńko
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prostobieżne
Wiktionary
przym. prostobieżny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: prostodusznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: prostoduszny
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha kogoś, kto odznacza się prostotą, szczerością i łatwowiernością
Wiktionary
przym. prostoduszny
przysł. prostodusznie
Wiktionary
(1.1) prostota, prostolinijność, szczerość, otwartość, naiwność, łatwowierność
Wiktionary
prosty, szczery i łatwowierny w połączeniu z naiwnością; prostolinijny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odznaczający się prostotą, szczerością i łatwowiernością; także.: świadczący o takich cechach
Wiktionary
(1.1) Taki jest Rzym, takie jest papiestwo, ty prostoduszny, podlaski Sarmato…
(1.1) Ogólnie mówiąc, jesteś prostoduszny, sympatyczny i wrażliwy.
Wiktionary
rzecz. prostoduszność ż.
przysł. prostodusznie
Wiktionary
(1.1) szczery, otwarty, naiwny, łatwowierny, prostolinijny
Wiktionary
zdrobnienie od: prostokąt
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od prostokąt
Wiktionary
IPA: ˌprɔstɔˈkɔ̃ɲt͡ɕik, AS: prostokõńćik
Wiktionary
rzecz. prostokąt m., kąt prosty m., prostokątność ż.
przym. prostokątny
przysł. prostokątnie
Wiktionary
płaska figura geometryczna posiadająca 2 pary równoległych boków tej samej długości i 4 kąty proste
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geom. czworokąt, który ma wszystkie wewnętrzne kąty proste;
Wiktionary
Prostokąt – czworokąt, który ma wszystkie wewnętrzne kąty proste (stąd również jego nazwa). Prostokąt jest szczególnym przypadkiem trapezu prostokątnego oraz równoległoboku. Szczególnym przypadkiem prostokąta (o wszystkich bokach tej samej długości) jest kwadrat.
Wikipedia
(1.1) Prostokąt jest trapezem, o wszystkich kątach prostych
Wiktionary
IPA: prɔˈstɔkɔ̃nt, AS: prostokõnt
Wiktionary
rzecz. kąt prosty m., prostokątność ż.
:: zdrobn. prostokącik
przym. prostokątny
przysł. prostokątnie
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prostokątne
Wiktionary
przym. prostokątny
rzecz. prostokącik m., prostokąt m.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) mający kształt prostokąta
(1.2) mający jeden kąt prosty lub wszystkie
Wiktionary
(1.1) Na prostokątnym placu przed ratuszem co sobotę odbywał się targ.
Wiktionary
IPA: ˌprɔstɔˈkɔ̃ntnɨ, AS: prostokõntny
Wiktionary
rzecz. prostokąt m., prostokącik m., kąt prosty m., prostokątność ż.
przysł. prostokątnie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób prostolinijny
Wiktionary
rzecz. prostolinijność ż., prostoliniowość ż.
przym. prostolinijny
Wiktionary
1. cecha kogoś otwartego, uczciwego, szczerego;
2. cecha czegoś świadczącego o czyjejś wartości, uczciwości, szczerości;
3. cecha czegoś biegnącego wzdłuż linii prostej; prostoliniowość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha kogoś, kto postępuje w sposób uczciwy, szczery i otwarty
Wiktionary
przym. prostolinijny
przysł. prostolinijnie
Wiktionary
(1.1) szczerość, otwartość, uczciwość, prostoduszność
Wiktionary
1. otwarty, uczciwy, szczery;
2. świadczący o czyjejś otwartości, uczciwości, szczerości, np. prostolinijna twarz;
3. biegnący wzdłuż linii prostej; prostoliniowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) postępujący w sposób uczciwy, szczery i otwarty; także.: świadczący o takich cechach
(1.2) fiz. poruszający się po linii prostej
Wiktionary
(1.1) Jesteś uczciwy, prostolinijny, romantyczny, niekiedy idealistyczny.
(1.1) Był bezkompromisowy i prostolinijny, do bólu szczery i konkretny.
Wiktionary
rzecz. prostolinijność ż., prostoliniowość ż.
przysł. prostolinijnie
Wiktionary
(1.1) szczery, otwarty, uczciwy, prostoduszny
Wiktionary
cecha czegoś biegnącego wzdłuż linii prostej; prostolinijność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geom. fiz. cecha czegoś, co przebiega po linii prostej
Wiktionary
przym. prostoliniowy, prostolinijny
przysł. prostoliniowo, prostolinijnie
Wiktionary
otwór prowadzący do prajelita (jamy gastruli), który u pragębowców w dalszych etapach rozwoju zarodkowego przekształca się w otwór gębowy, natomiast u wtórnogębowców funkcjonuje jako odbyt; pragęba, prausta, blastopor
SJP.pl
Pragęba, prausta, blastoporus, blastopor, prostoma – pierwotny otwór jelita embrionalnego, prowadzący z zewnątrz do prajelita u gastruli. To, czy pragęba przekształca się w otwór gębowy czy odbytowy, stanowi o różnicy między zwierzętami pierwoustymi i wtóroustymi.
Wikipedia
przysłówek sposobu
(1.1) tworząc z daną prostą lub płaszczyzną kąt prosty
Wiktionary
rzecz. prostopadła ż., prostopadłość ż.
przym. prostopadły
Wiktionary
prosta prostopadła
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prostopadłe
Wiktionary
Prostopadłość – wspólna nazwa różnych relacji matematycznych, zwłaszcza geometrycznych, między figurami. Może zachodzić między:
Wikipedia
rzecz. prostopadła ż.
przym. prostopadły
przysł. prostopadle
Wiktionary
bryła sześciościenna o podstawie prostokąta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geom. wielościan wypukły, którego wszystkie ściany są prostokątami;
(1.2) przedmiot przypominający prostopadłościan (1.1)
Wiktionary
Prostopadłościan – typ równoległościanu definiowany na dwa równoważne sposoby:
Ma on 12 krawędzi, 8 wierzchołków i 6 ścian.
Wikipedia
(1.1) Sześcian jest prostopadłościanem.
Wiktionary
IPA: ˌprɔstɔpadˈwɔɕt͡ɕãn, AS: prostopadu̯ośćãn
Wiktionary
przym. prostopadłościenny
Wiktionary
(1.1) graniastosłup czworokątny prosty
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) geom. tworzący z daną prostą albo płaszczyzną kąt prosty
Wiktionary
(1.1) Kierunek prostopadły do pionowego nazywamy poziomym.
Wiktionary
IPA: ˌprɔstɔˈpadwɨ, AS: prostopadu̯y
Wiktionary
rzecz. prostopadłość ż., prostopadła ż.
przysł. prostopadle
Wiktionary
(1.1) ortogonalny
Wiktionary
mający proste rogi
SJP.pl
rząd owadów wyposażonych w dwie pary skrzydeł: przednią twardą i tylną błoniastą oraz w gryzący narząd gębowy
SJP.pl
Prostoskrzydłe (Orthoptera) – rząd owadów uskrzydlonych w większości ciepło- i słońcolubnych (heliobiontów), rozpowszechnionych na całym świecie, głównie w strefie klimatu tropikalnego i subtropikalnego, potocznie nazywanych konikami polnymi. Charakteryzują się przeobrażeniem niezupełnym, dwiema parami niejednakowych skrzydeł i kryptycznym ubarwieniem. Należą do nich świerszcze, pasikoniki, reliktowe weta oraz – uznawane za jedne z najgroźniejszych szkodników upraw – szarańcze, stąd prostoskrzydłe są czasami nazywane szarańczakami.
Wikipedia
o cechach prostoskrzydłych (rodzina owadów)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ogół cech charakterystycznych dla czegoś nieskomplikowanego, niezawiłego
(1.2) przest. naturalność, bezpośredniość, skromność w obyciu
(1.3) daw. brak ogłady i wykształcenia, nieokrzesanie
(1.4) daw. prosty lud, gmin, pospólstwo
Wiktionary
(1.1) Przyczyna niezawodności tej pompy tkwi w prostocie jej konstrukcji.
(1.2) W zapale rozmowy stawała się coraz bardziej naturalna, pełna prostoty i wdzięku.
(1.3) Minęły czasy szczęśliwej prostoty. Trzeba się uczyć, upłynął wiek złoty!
(1.4) Biegają wieści między prostotą, lecz któż z nich prawdę odgadnie?
Wiktionary
IPA: prɔˈstɔta, AS: prostota
Wiktionary
rzecz. sprostowanie n., prosta ż., prostaczka ż., prostak m., prostactwo n., prostowanie n.
przym. prosty
przysł. prosto
czas. prostować, upraszczać ndk.
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. wyprostować)
(1.1) nadawać czemuś nierównemu kształt prosty
(1.2) nadawać prosty kierunek
(1.3) fiz. przekształcać ze zjawiska zmieniającego się w czasie w stałe
(1.4) środ. skłaniać do posłuszeństwa
czasownik przechodni niedokonany (dk. sprostować)
(2.1) dokonywać korekty; usuwać pomyłki, wady
czasownik zwrotny niedokonany prostować się (dk. wyprostować się)
(3.1) stawać się prostym
Wiktionary
rzecz. wyprostowanie n., sprostowanie n., prosta ż., prostota ż., prostowanie n., prostownik mrz., prostactwo n., prostownica ż.
czas. sprostować dk., wyprostować dk., wyprostowywać ndk.
przym. prostowniczy, prosty
przysł. prosto
przedr. prosto-
Wiktionary
(1.1) wyprostowywać, wygładzać, wyrównywać
(1.4) wychowywać
(2.1) korygować, poprawiać
(3.1) wyprężać się
Wiktionary
maszyna do prostowania wyrobów metalowych; prostownica, prościarka
SJP.pl
1. maszyna do prostowania wyrobów metalowych; prościarka, prostowarka;
2. urządzenie do prostowania włosów;
3. urządzenie do prostowania prądu elektrycznego; prostownik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. maszyna do prostowania wyrobów walcowanych – prętów, rur, kształtowników, taśm lub blach
(1.2) kosmet. urządzenie do prostowania włosów
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) Moje włosy bardzo się puszą, muszę używać prostownicy.
Wiktionary
czas. upraszczać ndk., uprościć dk., prostować ndk., wyprostować dk.
rzecz. prostowarka ż., prostownik m., prostak m., prostaczka ż.
przym. prosty, prościutki, prostacki, prostowniczy
przysł. prosto. prościutko, prostacko
Wiktionary
1. mięsień powodujący prostowanie się
2. urządzenie do przekształcania prądu zmiennego na prąd płynący w jednym tylko kierunku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, męskorzeczowy
(1.1) elektron. układ lub element elektroniczny zamieniający prąd przemienny na prąd o stałym kierunku (w idealnym przypadku prąd stały);
(1.2) anat. mięsień służący do prostowania kręgosłupa lub stawu w kończynie;
(1.3) mot. ładowarka akumulatora samochodowego zasilana z sieci elektrycznej
Wiktionary
Prostownik – element lub zestaw elementów elektronicznych służący do zamiany napięcia przemiennego na napięcie jednego znaku, które po dalszym odfiltrowaniu może być zmienione na napięcie stałe.
Wikipedia
czas. upraszczać, prostować ndk., wyprostować dk., naprostować dk.
przym. prosty
rzecz. prostownica ż., prostowanie n., wyprostowanie n., naprostowanie n.
przysł. prosto
Wiktionary
(1.2) rozginacz
Wiktionary
Prostowód — urządzenie mechaniczne służące do zamiany ruchu obrotowego na postępowy. Urządzenie to skonstruowane jest ze sztywnych prętów połączonych obrotowo w ten sposób, że część połączeń jest unieruchomiona, a pozostałe mogą się poruszać po ściśle określonych torach, przy czym co najmniej część - po linii prostej. Jeżeli osie obrotu wszystkich połączeń mają taki sam ściśle określony kierunek, wówczas ruch wszystkich elementów prostowodu odbywa się w jednej płaszczyźnie.
Wikipedia
mający proste, niekędzierzawe włosy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) daw. o prostych włosach
Wiktionary
skrajna forma wycieńczenia psychicznego, której następstwem najczęściej jest głęboka depresja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. stan skrajnego wyczerpania psychicznego
(1.2) rel. leżenie krzyżem albo padanie na twarz jako wyraz uniżenia i głębokiego szacunku wobec Boga
Wiktionary
Wikipedia
IPA: prɔˈstrat͡sʲja, AS: prostracʹi ̯a
Wiktionary
(1.1) wyczerpanie psychiczne, wycieńczenie
(1.2) leżenie krzyżem, padanie na twarz
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: prosty
SJP.pl
1. równy, niewykrzywiający się, nieskręcony w żadną stronę;
2. niewykształcony, nieoczytany, mało rozwinięty kulturalnie i intelektualnie;
3. łatwy, nieskomplikowany, oczywisty;
4. skromny, niewyróżniający się niczym, niewyszukany, niewykwintny;
5. zwykły, naturalny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) niemający zakrzywień, prowadzący w jednym kierunku
(1.2) równy
(1.3) łatwy, o niewielkiej trudności
(1.4) niewykształcony; zwykły
(1.5) nieskomplikowany, o niewielkiej złożoności
(1.6) nie garbaty
(1.7) nie ze stanu szlacheckiego
Wiktionary
(1.1) Ten mur nie jest dość prosty: tu skręca na pół metra.
(1.2) Podłoga nie była prosta i śrubokręt wtoczył się pod szafę.
(1.3) Nie pomogę ci w tym zadaniu, jest dla ciebie dość proste.
(1.3) To raczej nieskomplikowany dowód, choć może nie być prosty do zrozumienia dla laika.
(1.4) Szlachcica zatrzymał prosty chłop ubrany w proste szaty i prosił o pomoc.
(1.5) To raczej prosty dowód, choć może nie być łatwy do zrozumienia dla laika.
(1.6) Zobacz, Jurek ma proste plecy, a ty wciąż się garbisz!
(1.7) Prawo z r. 1505 postanowiło, że z matki stanu prostego, byle z ojca szlachcica, szlachcic się rodzi.
Wiktionary
IPA: ˈprɔstɨ, AS: prosty
Wiktionary
(1.1) rzecz. prosta ż.; przysł. prosto; przym. prościusieńki, prościuteńki, prościutki, prościuśki
(1.4) rzecz. prostak m., prostota ż.; czas. upraszczać; przym. prostacki
czas. prostować
Wiktionary
(1.1-2) równy
(1.3) łatwy
(1.4) pospolity
(1.5) nieskomplikowany
Wiktionary
typ małej świątyni greckiej, zbudowanej na planie prostokąta, z portykiem umieszczonym na krótszym boku; prostylos
SJP.pl
Świątynia grecka – budowla w starożytnej Grecji pełniąca funkcję „domu bóstwa”, mieszcząca posąg będący przedmiotem kultu.
Wikipedia
typ małej świątyni greckiej, zbudowanej na planie prostokąta, z portykiem umieszczonym na krótszym boku; prostyl
SJP.pl
Prostylos – budowla w starożytnej Grecji pełniąca funkcję „domu bóstwa”, mieszcząca posąg będący przedmiotem kultu.
Prostylos posiada kolumnadę od strony frontowej przed pronaosem (przedsionkiem), zwykle cztery kolumny.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
odbywanie stosunków płciowych w celach zarobkowych; nierząd
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) proceder sprzedaży usług seksualnych;
(1.2) przen. pot. sprzedajność i oportunizm
Wiktionary
Prostytucja (pot. nierząd) – świadczenie usług o charakterze seksualnym, polegające zwykle na odbywaniu stosunku płciowego w zamian za pieniądze lub inne korzyści. Prostytucja bywa opisywana jako świadczenie usług seksualnych lub seks komercyjny; określana bywa też jako najstarszy zawód świata.
Wikipedia
(1.1) W niektórych państwach prostytucja jest traktowana jak zawód.
(1.2) Schowali się po różnych mrocznych instytucjach -ucjach-ucjach-ucjach-ucjach-ucjach // Pożarła ich galopująca prostytucja -ucja-ucja-ucja-ucja-ucja…
Wiktionary
IPA: ˌprɔstɨˈtut͡sʲja, AS: prostytucʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. prostytutka ż., prostytuowanie n., sprostytuowanie n.
czas. prostytuować ndk., sprostytuować dk.
przym. prostytucyjny
Wiktionary
(1.1) nierząd, najstarszy zawód świata; wulg. kurewstwo
Wiktionary
1. zmuszać kogoś do uprawiania prostytucji;
2. hańbić coś dla pieniędzy lub innych korzyści
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prostytuować.
Wiktionary
czas. prostytuować ndk.
rzecz. prostytucja ż., prostytutka ż.
Wiktionary
kobieta uprawiająca prostytucję; przestarzale: nierządnica, jawnogrzesznica
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta świadcząca usługi seksualne
(1.2) przen. pejor. człowiek sprzedajny, który dla własnych korzyści zdradza innych lub postępuje niegodziwie i oportunistycznie
Wiktionary
Prostytucja (pot. nierząd) – świadczenie usług o charakterze seksualnym, polegające zwykle na odbywaniu stosunku płciowego w zamian za pieniądze lub inne korzyści. Prostytucja bywa opisywana jako świadczenie usług seksualnych lub seks komercyjny; określana bywa też jako najstarszy zawód świata.
Wikipedia
(1.1) Pod latarnią stała prostytutka.
(1.1) Nie są wyjątkami wypadki zaczepiania młodych dziewcząt w parkach lub wręcz na ulicy przez patrole MO z żądaniem, aby udowodniły, że nie są prostytutkami.
(1.2) Wszyscy artyści to prostytutki!
Wiktionary
IPA: ˌprɔstɨˈtutka, AS: prostytutka
Wiktionary
rzecz. prostytucja ż., prostytuowanie n., sprostytuowanie n.
czas. prostytuować ndk., sprostytuować dk.
przym. prostytucyjny
Wiktionary
(1.1) przest. nierządnica, ladacznica, rozpustnica, wszetecznica, ulicznica, kokota, dragonka, dziewica publiczna, narożnica; reg. bandoska; iron. książk. peryfr. córa Koryntu; eufem. kobieta lekkich obyczajów, kurtyzana, metresa, motyl brukowy, nocna ćma, panienka, wszetecznica babilońska, ssak leśny, profesjonalistka; posp. wyciruska, wywłoka, lafirynda; więz. ćma; wulg. dziwka, kurwa, suka, szmata, zdzira; środ. alejówka, bajzelówka, bramówka, burdelówa, byziówka, chawira, chodnikówka, cwajnoska, cyginciara, cynades, cyngwajsówka, dobrzedziałka, druciara, dupodajka, dzyndzelocha, dżunglara, kuna, latarnica, parówa, rogówka; daw. dorotka, duchna/duchniczka, dziewka wszeteczna, gamratka, jawnogrzesznica, kortezanka, małpa, mercha, pani duszka
(1.2) oportunista, konformista; wulg. kurwa
Wiktionary
1. odbiorca końcowy wytwarzający energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii;
2. konsument współtworzący i promujący produkty jakiejś firmy, zwykle przez internet
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ekon. konsument, który jest zaangażowany we współtworzenie i promowanie produktów ulubionej marki albo jednoczesną produkcję i konsumpcję dóbr lub usług;
Wiktionary
Prosument – zbitka wyrazów „producent” lub „profesjonalista” i „konsument”, przy czym chodzi tu o konsumenta zaangażowanego we współtworzenie i promowanie produktów ulubionej marki albo w jednoczesną produkcję i konsumpcję dóbr lub usług. Początkowo pojęcie „prosument” było jedynie połączeniem słów „producent” i „konsument”.
Często przez prosumenta rozumie się prosumenta energii odnawialnej, która to instytucja ma ważną rolę w transformacji energetycznej.
Wikipedia
(1.1) Bycie prosumentem niesie za sobą wiele dodatkowych korzyści. Oprócz niezależności energetycznej i gwarancji uniknięcia wysokich cen energii elektrycznej, dużym plusem jest działanie na rzecz środowiska naturalnego.
Wiktionary
konsumentka współtworząca i promująca produkty jakiejś firmy, zwykle przez internet
SJP.pl
produkcja na własny użytek, samodzielna wytwórczość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) socjol. ekon. idea oraz praktyka połączenia produkcji oraz konsumpcji, zaangażowania konsumentów w produkcję potrzebnych im dóbr, np. żywności
Wiktionary
Prosument – zbitka wyrazów „producent” lub „profesjonalista” i „konsument”, przy czym chodzi tu o konsumenta zaangażowanego we współtworzenie i promowanie produktów ulubionej marki albo w jednoczesną produkcję i konsumpcję dóbr lub usług. Początkowo pojęcie „prosument” było jedynie połączeniem słów „producent” i „konsument”.
Często przez prosumenta rozumie się prosumenta energii odnawialnej, która to instytucja ma ważną rolę w transformacji energetycznej.
Wikipedia
IPA: prɔˈsũmpt͡sʲja, AS: prosũmpcʹi ̯a
Wiktionary
rodzaj krzewów i roślin zielnych z rodziny ślazowatych; ketmia, hibiskus, poślubnik
SJP.pl
1. drobno pokruszone źdźbła siana;
2. technika nakładania farby przez rozpylanie
SJP.pl
wyrażający prośbę, naleganie; błagalny
SJP.pl
dawniej: związany z błagalnym proszeniem, żebraniem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przest. związany z proszeniem lub żebraniem
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) poznań. prosiak
Wiktionary
rzecz. prosiak m., prosię n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) kujawy. prosię
Wiktionary
1. zwracać się do kogoś z prośbą, np. o wykonanie czegoś;
2. zwracać się do kogoś w celu nakłonienia go do złożenia wizyty; zapraszać;
3. proponować coś;
4. prosić się:
a) uporczywie prosić;
b) rodzić młode (o maciorze)
SJP.pl
forma czasownika.
(1.1) 1. os. lp., ter. → zob. prosić.
zwrot grzecznościowy
(2.1) zwrot używany zamiast wołacza, wraz z rzeczownikiem w dopełniaczu przy skierowaniu wypowiedzi do kogoś
(2.2) zwrot używany zamiast trybu rozkazującego
(2.3) potwierdzenie wykonania prośby
(2.4) zapytanie, gdy się nie dosłyszało lub jakoby przesłyszało (prośba o powtórzenie)
wykrzyknik
(3.1) zaproszenie do czegoś lub podkreślenie ofiarowania czegoś
(3.2) zdziwienie lub westchnienie, że coś się sprawdziło czy stało lub stanie
Wiktionary
(2.1) Proszę pana/pani, czy mogę otworzyć okno? (zamiast: panie/pani/księże)
(2.2) Proszę przestać! Co pan robi?! (zamiast: przestań)
(2.3) (przy stole) – Przepraszam, może pan podać mi sałatkę? – Proszę. – Dziękuję.
Wiktionary
IPA: ˈprɔʃɛ, AS: proše
Wiktionary
czas. prosić
Wiktionary
(1.1) błagam
(2.1) przepraszam
(3.2) no proszę, jednak, o!
Wiktionary
zdrobnienie od: proch
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) substancja roztarta, rozkruszona, zmielona lub w inny sposób podzielona na wiele bardzo drobnych cząsteczek
(1.2) lekarstwo w formie proszku (1.1)
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Irena z odrazą odkryła kolonię robaków w paczce mleka w proszku.
(1.2) Helenka pomyliła proszki nasenne z cukrem pudrem.
Wiktionary
IPA: ˈprɔʃɛk, AS: prošek
Wiktionary
rzecz. proch m., proszkownia ż., proszkowanie n.
czas. sproszkować, proszkować
przym. proszkowy, sproszkowany
Wiktionary
(1.1) puder, pył
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prosić.
Wiktionary
Proszenie – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Wolbórz.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
W Proszeniu działa szkoła podstawowa, Ochotnicza Straż Pożarna i Koło Gospodyń Wiejskich. Prywatne przedsiębiorstwa to: tartak, dwa warsztaty samochodowe, dwa sklepy spożywcze.
Wikipedia
czas. prosić
rzecz. dopraszanie n., doproszenie n.
Wiktionary
kawałek tkaniny ze sproszkowanym węglem lub kredą, używany przy przenoszeniu rysunku na tło
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
Prószków (dodatkowa nazwa w niem. Proskau) – miasto w województwie opolskim, w powiecie opolskim, siedziba gminy, położone 8 km na południe od Opola, leżące na Górnym Śląsku. Prawa miejskie Prószków uzyskał w 1560, utracił je w 1915 i ponownie odzyskał w 2004.
Wikipedia
czasownik
(1.1) ścierać na proch
Wiktionary
rzecz. proszek m., proch mrz., prochy nmos.
Wiktionary
mający postać proszku
SJP.pl
mieszkaniec Prószkowa (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Prószkowa (miasta w Polsce)
SJP.pl
Proszkowice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Mietków.
Wikipedia
wytwórnia proszków
SJP.pl
przymiotnik od: proszek; mający postać proszku, będący proszkiem
SJP.pl
Proszkowo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mławskim, w gminie Szreńsk.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Wikipedia
przymiotnik od: Prószków
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prószkowem, dotyczący Prószkowa
Wiktionary
rzecz. Prószków mrz.
Wiktionary
przymiotnik od: proszek; mający postać proszku, będący proszkiem
SJP.pl
proszony obiad, proszona kolacja itp. - obiad, kolacja, na które ktoś został zaproszony
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, na który otrzymuje się zaproszenie
Wiktionary
(1.1) Ona nie miała zielonego pojęcia jak powinna się ubrać na proszony obiad do rodziców swojego chłopaka.
Wiktionary
IPA: prɔˈʃɔ̃nɨ, AS: prošõny
Wiktionary
czas. prosić
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
miasto w Polsce
SJP.pl
Proszowice – miasto powiatowe w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim, położone 18 km na północny wschód od granic administracyjnych Krakowa. Proszowice położone są na prawym brzegu rzeki Szreniawy na płaskowyżu proszowickim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Proszowice.
Wikipedia
przymiotnik od: Proszowice; proszowski (regionalnie)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Proszowicami, dotyczący Proszowic
Wiktionary
rzecz. Proszowice nmos.
Wiktionary
mieszkaniec Proszowic (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Proszowic (miasta w Polsce)
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
Proszówka (niem. Gräflich Neundorf) – wieś w południowo-zachodniej Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Gryfów Śląski.
Wieś położona jest na Pogórzu Izerskim, na południowo-zachodnim skraju Wzniesień Radoniowskich, nad Kotliną Mirską, na podrzędnym dziale wodnym, oddzielającym Kwisę od Młyńskiej Strugi.
Wikipedia
1. przymiotnik od: Proszowa, Proszów;
2. regionalnie: proszowicki (przymiotnik od: Proszowice)
SJP.pl
spadać drobno; sypać
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) o drobnym śniegu: padać
(1.2) o np. pyle, kurzu: sypać czymś drobnym
(1.3) rozpylać farbę, lakier na jakieś tło
Wiktionary
(1.1) W poniedziałek rano zaczął prószyć śnieg.
Wiktionary
rzecz. naprószenie n., oprószanie n., oprószenie n., poprószanie n., poprószenie n., prósz m., prószenie n., przeprószanie n., przeprószenie n., przyprószanie n., przyprószenie n., rozprószanie n., rozprószenie n., sprószanie n., sprószenie n., zaprószanie n., zaprószenie n.
czas. naprószyć dk., oprószać ndk., oprószyć dk., poprószać ndk., poprószyć dk., przeprószać ndk., przeprószyć dk., przyprószać ndk., przyprószyć dk., rozprószać ndk., rozprószyć dk., sprószać ndk., sprószyć dk., zaprószać ndk., zaprószyć dk.
przym. oprószony, przyprószony, sprószony, zaprószony
Wiktionary
(1.1) padać, popadywać, sypać, śnieżyć
(1.2) kurzyć, obsypywać, oprószać, opylać, pokrywać, posypywać, pylić, rozsypywać, sypać
(1.3) opylać, pylić, rozpraszać
Wiktionary
Proszyce – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie polkowickim, w gminie Grębocice.
Wikipedia
rodzaj grzyba workowego z klasy patyczniaków
SJP.pl
Bulgaria Fr. (prószyk) – rodzaj grzybów z rodziny Phacidiaceae.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) sprzyjający państwu słowackiemu lub Słowakom, popierający Słowację i wszystko, co słowackie
Wiktionary
izotop wodoru o liczbie atomowej 1, najbardziej rozpowszechniony w przyrodzie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Bratem świętego męczennika Hiacynta był Prot.
Wiktionary
przym. Protowy
Wiktionary
najwybitniejszy aktor w teatrze, odtwórca głównej roli
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) bojownik, przywódca, prowodyr w walce o jakąś sprawę
(1.2) najwybitniejszy aktor w zespole
(1.3) odtwórca głównej roli
(1.4) hist. teatr. w starożytnej Grecji: pierwszy aktor, prowadzący dialog z chórem, a w późniejszym okresie także z innymi aktorami
(1.5) liter. główna postać utworu literackiego, wokół której toczy się fabuła
Wiktionary
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) bojownik, przywódca, prowodyr
(1.5) główny bohater
antonimy.
(1.4) antagonista
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. protagonizm m.
:: fż. protagonistka ż.
przym. protagonistyczny
frazeologia.
etymologia.
etym|franc|protagoniste. < etym|gr|πρωταγωνιστής. (prōtagōnistḗs) → pierwszy aktor
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) protagonist; (1.2) protagonist; (1.3) protagonist; (1.4) protagonist
* białoruski: (1.2) пратаганіст m.; (1.3) пратаганіст m.; (1.4) пратаганіст m.
* francuski: (1.1) protagoniste m.; (1.2) protagoniste m.; (1.3) protagoniste m.; (1.4) protagoniste m.
* hiszpański: (1.1) protagonista m./ż.; (1.2) protagonista m./ż.; (1.3) protagonista m./ż.; (1.4) protagonista m./ż.
* niemiecki: (1.1) Protagonist m.; (1.2) Protagonist m.; (1.3) Protagonist m.; (1.4) Protagonist m.
* rosyjski: (1.3) протагонист m.; (1.4) протагонист m.
* włoski: (1.1) protagonista m.; (1.2) protagonista m.; (1.3) protagonista m.; (1.4) protagonista m.
źródła.
== protagonista (język baskijski.) ==
wymowa.
audio|LL-Q8752 (eus)-Aioramu-protagonista.wav.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) protagonista
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌprɔtaɡɔ̃ˈɲista, AS: protagõńista
Wiktionary
rzecz. protagonizm m.
:: fż. protagonistka ż.
przym. protagonistyczny
Wiktionary
(1.1) bojownik, przywódca, prowodyr
(1.5) główny bohater
Wiktionary
Protagoras (z Abdery) (ok. 480-410 p.n.e.), filozof grecki
SJP.pl
Protagoras z Abdery (gr. Πρωταγόρας ὁ Ἀβδηρίτης Protagoras ho Abderites, ur. ok. 480 p.n.e., zm. ok. 410 p.n.e.) – grecki filozof, zaliczany do sofistów.
Niewiele wiadomo o Protagorasie. Najważniejszym źródłem mówiącym o tym filozofie, które dotrwało do naszych czasów, jest dialog Platona Protagoras.
Wikipedia
pierwiastek chemiczny (aktynowiec) o symbolu Pa i liczbie atomowej 91
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Pa i liczbie atomowej 91;
Wiktionary
Protaktyn (Pa, łac. protactinium) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców o liczbie atomowej 91. Jest ciężkim srebrnoszarym metalem, łatwo reagującym z tlenem, parą wodną i kwasami nieorganicznymi. Tworzy związki chemiczne, w których jest zazwyczaj na V stopniu utlenienia, ale może także przyjmować II, III i IV stopień. Średnie stężenie protaktynu w skorupie ziemskiej jest zazwyczaj rzędu kilku ppt, ale może osiągać stężenia do kilku ppm w pewnych złożach rud uraninitowych. Ze względu na rzadkość, wysoką radioaktywność i toksyczność, metal ten obecnie nie posiada zastosowania poza badaniami naukowymi, do których pozyskiwany jest ze zużytego paliwa jądrowego.
Wikipedia
(1.1) Jakie właściwości chemiczne ma protaktyn?
Wiktionary
IPA: prɔˈtaktɨ̃n, AS: protaktỹn
Wiktionary
przym. protaktynowy
Wiktionary
(1.1) symbol. Pa
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący protaktynu
Wiktionary
rzecz. protaktyn m.
Wiktionary
stadium rozwojowe paprotników, w którym wytwarzane są organy rozrodcze żeńskie i męskie; przedrośle
SJP.pl
białko proste o charakterze silnie zasadowym i dużej zawartości azotu
SJP.pl
Wikipedia
1. u kwiatów obupłciowych: wcześniejsze dojrzewanie pręcików niż słupków, zapobiegające samozapyleniu rośliny; przedprątność;
2. u zwierząt obojnaczych: wcześniejsze dojrzewanie komórek rozrodczych męskich niż żeńskich, zapobiegające samozapłodnieniu
SJP.pl
Dichogamia, dychogamia – wytwarzanie przez jednego osobnika gamet męskich i żeńskich w różnym czasie. Jest to jeden z mechanizmów mający na celu zapobieganie niekorzystnemu samozapłodnieniu. Wyróżnia się dwa rodzaje dichogamii:
Wikipedia
niedowidzenie czerwonej barwy
SJP.pl
Wikipedia
ślepota na czerwoną barwę
SJP.pl
Protanopia – wada wzroku polegająca na nierozpoznawaniu barwy czerwonej (lub myleniu jej z barwą zieloną). Objawia się to obniżeniem percepcji jaskrawości barwy czerwonej, pomarańczowej i żółtej. Ponadto percepcja jaskrawości może być obniżona do stopnia, w którym czerwony staje się ciemnoszarym, wręcz czarnym kolorem. Brak jest również percepcji składowej czerwonej, co prowadzi do odbioru różu i fioletu jako niebieski.
Wikipedia
jedna z form pitekantropa
SJP.pl
sól białkowa srebra, pod postacią roztworu lub maści stosowana jest jako słaby środek antyseptyczny i do barwienia preparatów biologicznych
SJP.pl
Protargol (farm. Argentum proteinicum, Protargolum, Prorgolum) – organiczny kompleks srebra z białkiem, mający postać brunatnego lub żółtego proszku. Farmakopealny preparat jest łatwo rozpuszczalny w wodzie, tworząc roztwór koloidalny.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
pierwsza część dramatu starożytnego; introdukcja, wprowadzenie
SJP.pl
Protazy z żoną; Protazowie
SJP.pl
Protazy z żoną; Protazostwo
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Protazego lub z nim związany
SJP.pl
pierwsza część dramatu starożytnego; introdukcja, wprowadzenie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
Wiktionary
Protazy – imię męskie pochodzenia greckiego. Według części badaczy posiada ono grecką postać, Prōtās, która stanowi pierwotne zdrobnienie imion dwuczłonowych typu Prōtoarchos, Protagoras, Prōtogenēs itp. – pierwszy człon, prōtos, oznacza „pierwszy, przedni”; inni natomiast wywodzą to imię od gr. imienia Προτασιος (Prōtasios), pochodzącego od προτασσω – „umieszczam, stawiam na czele”. W Polsce notowane od średniowiecza, w formach Prothasius (od 1212 r.), Protazy (od 1438 r.), Protas(z) (wschodniosł., od 1471 r.).
Wikipedia
IPA: prɔˈtazɨ, AS: protazy
Wiktionary
enzym dokonujący rozbicia dowolnego wiązania peptydowego poprzez hydrolizę wiązań peptydowych
SJP.pl
Proteazy, peptydazy, enzymy proteolityczne (EC 3.4) – podklasa enzymów z klasy hydrolaz katalizujących proteolizę, czyli hydrolizę wiązań peptydowych.
Wikipedia
potocznie: protekcja, poparcie
SJP.pl
popierać, polecać kogoś, pomagać komuś
SJP.pl
kobieta korzystająca z czyjejś protekcji
SJP.pl
osoba korzystająca z czyjejś protekcji
SJP.pl
przestarzale: białko złożone
SJP.pl
roślina z rodziny odmieńcowatych
SJP.pl
przestarzale: białko złożone
SJP.pl
Białka złożone (proteidy) – związki białkowe zawierające w swojej strukturze oprócz podstawowego łańcucha białkowego (białko proste) także inne grupy, tzw. grupy prostetyczne.
Rodzaje białek złożonych:
Wikipedia
1. występujący we wszystkich żywych organizmach wielocząsteczkowy związek chemiczny zbudowany z co najmniej stu aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi; białko;
2. dawniej: białko proste, zbudowane wyłącznie z aminokwasów, niezawierające żadnych niebiałkowych składników (grup prostetycznych)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. zob. białko.
(1.2) daw. białko proste, zbudowane wyłącznie z aminokwasów
Wiktionary
Białka, proteiny – wielkocząsteczkowe biopolimery o masie cząsteczkowej od ok. 10 tys. do kilku mln Da, a właściwie biologiczne polikondensaty, zbudowane z aminokwasów połączonych ze sobą wiązaniami peptydowymi. Występują we wszystkich żywych organizmach oraz wirusach. Synteza białek w komórkach żywych odbywa się przy udziale specjalnych struktur komórkowych, zwanych rybosomami.
Wikipedia
(1.1) Jedna filiżanka pestek z dyni zawiera 78 gram protein. Produkty z soi również są bardzo bogate w proteiny.
Wiktionary
IPA: ˌprɔtɛˈjĩna, AS: protei ̯ĩna
Wiktionary
przym. proteinowy
Wiktionary
(1.1) białko
Wiktionary
enzym trawienny
SJP.pl
enzym trawienny
SJP.pl
Proteazy, peptydazy, enzymy proteolityczne (EC 3.4) – podklasa enzymów z klasy hydrolaz katalizujących proteolizę, czyli hydrolizę wiązań peptydowych.
Wikipedia
obecność ciał białkowych w moczu; albuminuria; białkomocz
SJP.pl
rzeczownik
(1.1) med. obecność protein w moczu
Wiktionary
Białkomocz (łac. proteinuria) – występowanie białka w moczu.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) białkomocz
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia. zapożyczenie z etym|łac.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.1) zobtłum|białkomocz.
źródła.
== proteinuria (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) med. białkomocz
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌprɔtɛjĩˈnurʲja, AS: protei ̯ĩnurʹi ̯a
Wiktionary
frazeologia.
etymologia. zapożyczenie z etym|łac.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.1) zobtłum|białkomocz.
źródła.
== proteinuria (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) med. białkomocz
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
Wiktionary
(1.1) białkomocz
Wiktionary
1. występujący we wszystkich żywych organizmach wielocząsteczkowy związek chemiczny zbudowany z co najmniej stu aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi; białko;
2. dawniej: białko proste, zbudowane wyłącznie z aminokwasów, niezawierające żadnych niebiałkowych składników (grup prostetycznych)
SJP.pl
Białka, proteiny – wielkocząsteczkowe biopolimery o masie cząsteczkowej od ok. 10 tys. do kilku mln Da, a właściwie biologiczne polikondensaty, zbudowane z aminokwasów połączonych ze sobą wiązaniami peptydowymi. Występują we wszystkich żywych organizmach oraz wirusach. Synteza białek w komórkach żywych odbywa się przy udziale specjalnych struktur komórkowych, zwanych rybosomami.
Wikipedia
ochrona, pomoc udzielana komuś przez wpływową osobę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ochrona i pomoc płynąca od wpływowej osoby
Wiktionary
Protekcja – ochrona, specjalne względy, okazywane komuś przez wpływową osobę. Słowo to nabrało znaczenia ujemnego i oznacza zwykle względy, okazywane komuś nie z racji jego charakteru lub zasług, lecz z tytułu łaski, do której się wkradł protegowany.
Wikipedia
rzecz. protektor mos./mrz., protekcjonalność ż., protekcjonizm m.
czas. protegować ndk.
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: protekcjonalnie
SJP.pl
traktowanie kogoś z góry, zadzieranie głowy do góry przy rozmowie z kimś kogo uważamy za gorszego od siebie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co protekcjonalne; cecha tych, którzy są protekcjonalni
Wiktionary
rzecz. protektor mos./mrz., protekcjonalizm m., protekcja ż., protekcyjność ż., protekcjonizm m., protekcjonistyczność ż., protekcjonista m., protekcjonistka ż.
przym. protekcjonalny, protekcyjny, protekcjonistyczny
przym. protekcjonalnie
Wiktionary
(1.1) protekcjonalizm
Wiktionary
traktujący innych z wyższością i pobłażliwą przychylnością
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) traktujący innych z wyższością
Wiktionary
rzecz. protektor mos./mrz., protekcjonalność ż.
Wiktionary
zwolennik protekcjonizmu gospodarczego
SJP.pl
dotyczący protekcjonizmu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) ekon. związany z protekcjonizmem; realizujący politykę protekcjonizmu
Wiktionary
rzecz. protekcjonalność ż., protekcjonizm mrz., protekcjonista mos., protekcjonistka ż.
Wiktionary
1. polityka ochrony produkcji i handlu krajowego, za pomocą wysokich ceł nakładanych na przywożone towary lub dopłat eksportowych;
2. załatwianie spraw poprzez protekcję
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ekon. polityka ochrony przemysłu i handlu krajowego przed konkurencją zagraniczną, głównie za pomocą ceł nakładanych na przywożone towary;
(1.2) pot. załatwianie spraw przez protekcję
Wiktionary
Protekcjonizm (z łac. protectio ‘opieka, ochrona’ i gr. ismos ‘wiedza’) – pogląd gospodarczy, którego celem jest ochrona produkcji i handlu krajowego przed konkurencją zagraniczną, głównie za pomocą ceł nakładanych na przywożone towary oraz koncesji i kwot importowych.
Wikipedia
IPA: ˌprɔtɛkˈt͡sʲjɔ̇̃ɲism̥, AS: protekcʹi ̯o̊̃ńism̦
Wiktionary
rzecz. protekcja ż., protekcjonista m., protekcjonistka ż., protekcjonalność ż.
przym. protekcjonistyczny
Wiktionary
(1.2) pot. kumoterstwo, kolesiostwo; książk. koteryjność, klikowość, poplecznictwo
Wiktionary
zdrobnienie od: protekcja
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: protekcyjnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: protekcyjny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co protekcyjne
Wiktionary
przym. protekcyjny
rzecz. protekcjonalność ż.
Wiktionary
związany z protekcją
SJP.pl
ten, kto popiera jakąś osobę lub sprawę; opiekun; obrońca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) człowiek wpływowy, który popiera kogoś
(1.2) polit. zwierzchnik, nadzorca protektoratu
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) med. substancja ochronna dla skóry, zabezpieczająca przed szkodliwym działaniem słońca
(2.2) obuw. rowkowana podeszwa chroniąca przed poślizgnięciem się
(2.3) mot. zewnętrzna warstwa opony z rowkami, która zabezpiecza pojazd przed ślizganiem się
(2.4) chem. techn. metal chroniący coś metalowego przed korozją
(2.5) telekom. urządzenie zabezpieczające wymaganą wierność przesyłanych danych
Wiktionary
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
(1.1) lord protektor
synonimy.
(1.1) obrońca, opiekun, patron
(2.1) filtr
(2.2) wibram
(2.3) bieżnik
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. protektorat m., protekcja ż., protekcjonalność ż., protegowany m., protegowana ż., protegowanie n.
czas. protegować ndk.
przym. protektorski, protektoratowy, protekcyjny, protekcjonalny
przysł. protekcyjnie, protekcjonalnie
frazeologia.
etymologia. etym|łac|protector.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) protector
* węgierski: (1.1) protektor
źródła.
== protektor (język węgierski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) protektor (osoba)
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz. protektorat m., protekcja ż., protekcjonalność ż., protegowany m., protegowana ż., protegowanie n.
czas. protegować ndk.
przym. protektorski, protektoratowy, protekcyjny, protekcjonalny
przysł. protekcyjnie, protekcjonalnie
Wiktionary
(1.1) obrońca, opiekun, patron
(2.1) filtr
(2.2) wibram
(2.3) bieżnik
Wiktionary
1. roztoczenie, sprawowanie opieki; patronat
2. uzależnienie państwa słabszego, mniej rozwiniętego od silniejszego, którego podłożem są najczęściej nierównoprawne umowy międzynarodowe
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) forma zależności politycznej, w której państwo posiadające własny ustrój uzależnione jest w swej polityce od państwa silniejszego (protektora);
Wiktionary
Protektorat (z łac. protectio – osłona) – jedna z form zależności politycznej, w której państwo posiadające własny ustrój uzależnione jest w swej polityce od państwa silniejszego (protektora). Protektorat zachowuje jako kraj niektóre swoje instytucje, rząd i administrację, ale znajduje się pod kontrolą obcego państwa, które prowadzi jego sprawy zewnętrzne, np. politykę zagraniczną i gospodarczą.
Wikipedia
składnia.
kolokacje.
(1.1) hist. Protektorat Czech i Moraw
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. protektor m.
przym. protektoratowy
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) protectorate
* baskijski: (1.1) protektoratu
* czeski: (1.1) protektorát m.
* hiszpański: (1.1) protectorado m.
* niemiecki: (1.1) Protektorat n.
* rosyjski: (1.1) протекторат m.
* słowacki: (1.1) protektorát m.
* słoweński: (1.1) protektorat m.
* węgierski: (1.1) protektorátus
źródła.
== protektorat (język słoweński.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) protektorat
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌprɔtɛkˈtɔrat, AS: protektorat
Wiktionary
rzecz. protektor m.
przym. protektoratowy
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. protektor m.
przym. protektoratowy
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) protectorate
* baskijski: (1.1) protektoratu
* czeski: (1.1) protektorát m.
* hiszpański: (1.1) protectorado m.
* niemiecki: (1.1) Protektorat n.
* rosyjski: (1.1) протекторат m.
* słowacki: (1.1) protektorát m.
* słoweński: (1.1) protektorat m.
* węgierski: (1.1) protektorátus
źródła.
== protektorat (język słoweński.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) protektorat
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z protektoratem, dotyczący protektoratu
Wiktionary
rzecz. protektorat m., protektor m.
Wiktionary
kobieta, która popiera jakąś osobę lub sprawę; opiekunka
SJP.pl
gatunek drapieżnego ssaka z rodziny hienowatych; hiena grzywiasta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zool. nazwa systematyczna|Proteles cristata|ref=tak., drapieżnik lądowy;
Wiktionary
Protel (Proteles) – rodzaj drapieżnych ssaków z podrodziny proteli (Protelinae) w obrębie rodziny hienowatych (Hyaenidae).
Wikipedia
w filozofii Edmunda Husserla (twórcy fenomenologii): szczególny rodzaj przewidywania tego, co właśnie ma nadejść, rzutowanie w przyszłość nabytej wcześniej wiedzy
SJP.pl
enzym proteolityczny - enzym rozkładający białko na elementy prostsze przez rozerwanie wiązania peptydowego
SJP.pl
hydroliza protein pod wpływem enzymów
SJP.pl
Proteoliza – hydrolityczny rozkład wiązania peptydowego za pomocą proteaz. Prowadzi do rozkładu białek na peptydy i aminokwasy.
Proteoliza jest procesem składowym trawienia oraz procesów rozpadu (degradacji) szkodliwych białek w komórce.
Wikipedia
zestaw białek występujących w danej chwili w komórce
SJP.pl
Proteom (z połączenia słów proteina i genom) – zestaw białek występujących w komórce w danym momencie, białkowy odpowiednik genomu. Termin ten wprowadził w swojej rozprawie doktorskiej australijski naukowiec Marc Wilkins, a został on rozpowszechniony w roku 1994 na konferencji w Sienie. Badaniem proteomów zajmuje się proteomika. W przeciwieństwie do genomów, proteomy nieustannie zmieniają się w odpowiedzi na różne czynniki.
Wikipedia
gałąź nauki zajmująca się badaniem białek
SJP.pl
Proteomika – gałąź nauki z pogranicza biochemii białek i biologii molekularnej, zajmująca się badaniem proteomów. Uważana także za gałąź genetyki, gdyż bada jakościowo i ilościowo ekspresję genów na poziomie działania białek w komórce w określonym czasie.
Wikipedia
proterogynia, protoginia, protogynia;
1. u kwiatów obupłciowych: wcześniejsze dojrzewanie słupków niż pręcików, zapobiegające samozapyleniu rośliny; przedsłupność;
2. u zwierząt obojnaczych: wcześniejsze dojrzewanie komórek rozrodczych żeńskich niż męskich, zapobiegające samozapłodnieniu
SJP.pl
Dichogamia, dychogamia – wytwarzanie przez jednego osobnika gamet męskich i żeńskich w różnym czasie. Jest to jeden z mechanizmów mający na celu zapobieganie niekorzystnemu samozapłodnieniu. Wyróżnia się dwa rodzaje dichogamii:
Wikipedia
proteroginia, protoginia, protogynia;
1. u kwiatów obupłciowych: wcześniejsze dojrzewanie słupków niż pręcików, zapobiegające samozapyleniu rośliny; przedsłupność;
2. u zwierząt obojnaczych: wcześniejsze dojrzewanie komórek rozrodczych żeńskich niż męskich, zapobiegające samozapłodnieniu
SJP.pl
Dichogamia, dychogamia – wytwarzanie przez jednego osobnika gamet męskich i żeńskich w różnym czasie. Jest to jeden z mechanizmów mający na celu zapobieganie niekorzystnemu samozapłodnieniu. Wyróżnia się dwa rodzaje dichogamii:
Wikipedia
druga era w dziejach Ziemi; eozoik, algonk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geol. najdłuższy eon geologicznej skali czasu Ziemi, trwający od pojawienia się tlenu w atmosferze do rozwoju złożonych organizmów
Wiktionary
Proterozoik (algonk, eozoik)
Wikipedia
drapieżny gad z grupy diapsydów
SJP.pl
Proterozuch (Proterosuchus) – drapieżny gad z grupy Archosauromorpha, żyjący około 250 milionów lat temu, we wczesnym triasie (od wczesnego indu po wczesny olenek). Być może występował już pod koniec permu. Należał do rodziny Proterosuchidae, obejmującej takie rodzaje jak chasmatozuch, kalizuch, czy tasmaniozaur.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od protest
Wiktionary
(1.1) To nie protest, lecz tylko mały proteścik.
Wiktionary
rzecz. protest m.
Wiktionary
Protesilaos – w mitologii greckiej syn Ifiklosa i Astyoche, jeden z zalotników Heleny, uczestnik wojny trojańskiej. W Troadzie jako pierwszy z Achajów postawił stopę na lądzie i natychmiast zginął z ręki Hektora (według innej wersji Achatesa).
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. archit. przybudówka, pomieszczenie przy prezbiterium cerkwi, zwykle po północnej (lewej) jego stronie, miejsce przygotowania darów ofiarnych
(1.2) rel. stół w protesis (1.1)
Wiktionary
(1.1-2) żerwiennik
Wiktionary
1. ostry, demonstracyjny sprzeciw wobec czegoś;
2. formalna odmowa zapłaty przez dłużnika sumy wymienionej na wekslu, czeku itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) demonstracyjny sprzeciw wobec czegoś
(1.2) demonstracja polityczna
(1.3) daw. pot. praw. weksel zaprotestowany
Wiktionary
Protest (od łac. protestari – zaświadczać) – przeciwstawienie się jakiemuś działaniu czy sytuacji, odbieranym przez osobę protestującą jako niesłuszne, na przykład ze względów politycznych, moralnych czy sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Protest może mieć różne formy, od masowych strajków czy demonstracji do zachowań bardziej indywidualnych i symbolicznych, jak noszenie określonych ubiorów czy odznak (przykładem mogą być żałobne suknie kobiet i czarna biżuteria po powstaniu styczniowym, oporniki w czasie stanu wojennego czy pomarańczowa odzież w okresie pomarańczowej rewolucji na Ukrainie).
Wikipedia
(1.2) Tym razem fala protestów zmusi rządy do przejścia od słów do czynów.
(1.3) A ja pana (sic) radzę, daj pan pokrycie – krzyknął wielkim głosem pan Kuba, dramatycznym ruchem wyciągając z kieszeni smokinga gruby plik weksli z ogonami protestów i paczki czeków.
Wiktionary
IPA: ˈprɔtɛst, AS: protest
Wiktionary
rzecz. protestant m., protestantka ż., protestantyzm m., oprotestowanie n., protestacja ż., proteścik mrz.
czas. protestować, zaprotestować, oprotestować
przym. protestowy, protestacyjny, protestancki
przysł. protestacyjnie
Wiktionary
(1.1) kontestacja, sprzeciw
Wiktionary
dawniej: wystąpienie przeciw czemuś; protest
SJP.pl
związany z protestacją
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wyrażający protest
Wiktionary
(1.1) Powstał już komitet protestacyjny, z którym spotkał się również pan burmistrz.
(1.1) Choć doniecki skandal wywołał oburzenie - nawet zachodnie ambasady wydały oświadczenia protestacyjne - trudno było je dostrzec w ukraińskich mediach posłusznych prezydenckiej administracji.
Wiktionary
IPA: ˌprɔtɛstaˈt͡sɨjnɨ, AS: protestacyi ̯ny
Wiktionary
rzecz. protest mrz.
Wiktionary
odnoszący się do protestanta lub protestantyzmu, właściwy protestantom; wyznający protestantyzm; złożony z protestantów
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) rel. związany z protestantami lub protestantyzmem
Wiktionary
(1.1) Owszem, biorą udział w obchodach zarówno kościół katolicki, jak i protestancki (…)
(1.1) Trafia jednak także do demokratycznych, lubiących porządek i karność spadkobierców systemu protestanckiej edukacji.
Wiktionary
IPA: ˌprɔtɛˈstãnt͡sʲci, AS: protestãncʹḱi
Wiktionary
rzecz. protest mrz., protestant mos., protestantka ż., protestantyzm mrz.
czas. protestować ndk.
Wiktionary
1. osoba wyznająca protestantyzm;
2. osoba uczestnicząca w proteście; protestowicz, protestator
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rel. człowiek wyznający protestantyzm, członek któregoś z kościołów protestanckich
(1.2) daw. uczestnik protestu
Wiktionary
Protestantyzm – jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na którą składają się wspólnoty religijne powstałe na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań protestanckich w kolejnych stuleciach.
Wikipedia
IPA: prɔˈtɛstãnt, AS: protestãnt
Wiktionary
rzecz. protest m., protestantyzm m.
:: fż. protestantka ż.
czas. protestować ndk.
przym. protestancki
Wiktionary
(1.1) przest. kacerz
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. kobieta, która wyznaje protestantyzm
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
(1.1) adwentystka, baptystka, kalwinistka, luteranka
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. protest m., protestantyzm m.
:: fm. protestant m.
czas. protestować ndk.
przym. protestancki
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
(1.1) zobtłum rodz|protestant.
* białoruski: (1.1) пратэстантка ż.
* czeski: (1.1) protestantka ż.
* hiszpański: (1.1) protestante ż.
* niemiecki: (1.1) Protestantin ż.
* nowogrecki: (1.1) προτεστάντισσα ż.
* rosyjski: (1.1) протестантка ż.
* słowacki: (1.1) protestantka ż.
źródła.
== protestantka (język słowacki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. protestantka
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˌprɔtɛˈstãntka, AS: protestãntka
Wiktionary
rzecz. protest m., protestantyzm m.
:: fm. protestant m.
czas. protestować ndk.
przym. protestancki
Wiktionary
ogół wyznań i ugrupowań chrześcijańskich powstałych w XVI w. w wyniku reformacji, uznających Biblię za jedyne źródło objawienia, odrzucających hierarchię kościelną i prymat papieża; współcześnie obejmuje ewangelicyzm (luteranizm, kalwinizm), anglikanizm oraz ugrupowania religijne utworzone w XVII-XVIII w. takie jak: baptystów, kwakrów, metodystów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rel. jeden z głównych kierunków chrześcijaństwa, składający się z wierzeń powstałych głównie na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych w XVI wieku;
Wiktionary
Protestantyzm – jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na którą składają się wspólnoty religijne powstałe na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań protestanckich w kolejnych stuleciach.
Wikipedia
IPA: ˌprɔtɛˈstãntɨsm̥, AS: protestãntysm̦
Wiktionary
rzecz. protest mrz., protestant mos., protestantka ż.
czas. protestować ndk.
przym. protestancki
Wiktionary
(1.1) ewangelicyzm; przest. kacerstwo
Wiktionary
osoba uczestnicząca w proteście; protestant, protestowicz
SJP.pl
w prawie: stwierdzać urzędowo niewykonanie zobowiązania wynikającego z dokumentu zbywalnego, np. weksla, czeku
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) wyrażać sprzeciw, pokazywać, że się z czymś nie zgadza
Wiktionary
(1.1) Ludzie w stolicy wyszli na ulice, by protestować przeciwko sfałszowanym według nich wyborom.
(1.1) — Zebranie uważam za zakończone. — Protestuję! Żądam uwzględnienia mojego wniosku o uznanie zarządu za nielegalny.
Wiktionary
IPA: ˌprɔtɛˈstɔvat͡ɕ, AS: protestovać
Wiktionary
rzecz. protest m., protestujący m., protestant m., protestantka ż., protestantyzm m., protestowanie n.
czas. oprotestować, zaprotestować ndk.
przym. protestowy, protestancki
Wiktionary
(1.1) przeciwstawiać się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|protestować.
Wiktionary
IPA: ˌprɔtɛstɔˈvãɲɛ, AS: protestovãńe
Wiktionary
czas. protestować, oprotestować
Wiktionary
osoba uczestnicząca w proteście; protestant, protestator
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z protestem, dotyczący protestu
Wiktionary
rzecz. protest m.
czas. protestować
Wiktionary
Pieśń protestu, także protest song (ang. protest song) lub piosenka protestacyjna – rodzaj piosenki z nurtu muzyki zaangażowanej, której wymowa jest manifestem skierowanym przeciw jakiemuś zjawisku społecznemu lub politycznemu, np. przeciw wojnie lub biedzie.
Wikipedia
1. ostry, demonstracyjny sprzeciw wobec czegoś;
2. formalna odmowa zapłaty przez dłużnika sumy wymienionej na wekslu, czeku itp.
SJP.pl
specjalistka wykonująca protezy ortopedyczne lub stomatologiczne
SJP.pl
1. dotyczący protetyki, wytwarzania protez;
2. w językoznawstwie: występujący jako element artykulacyjny poprzedzający artykulację samogłoski nagłosowej wyrazu, np. Ameryka->Hameryka, ogórek->łogórek
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. związany z protetyką lub robieniem protez
(1.2) jęz. mający cechy artykulujące w wymowie samogłoski nagłosowej wyrazu
Wiktionary
(1.1) Niezastosowanie takiego leczenia często prowadzi do utraty zęba, a wtedy koszty leczenia protetycznego są nieporównanie wyższe.
Wiktionary
rzecz. proteza ż., protetyk mos.
Wiktionary
specjalista wykonujący protezy ortopedyczne lub stomatologiczne
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) med. specjalista w dziedzinie protetyki
(1.2) technik wykonujący protezy
Wiktionary
IPA: prɔˈtɛtɨk, AS: protetyk
Wiktionary
rzecz. proteza ż., protetyka ż.
:: forma żeńska protetyczka ż.
czas. protezować
przym. protetyczny
Wiktionary
dział ortopedii i stomatologii zajmujący się wykonywaniem i uzupełnianiem brakujących zębów protezami stomatologicznymi oraz konstrukcją i stosowaniem protez ortopedycznych w celu korygowania zaburzeń narządu ruchu; wykonanie protez
SJP.pl
Protetyka – dziedzina wiedzy z pogranicza medycyny i techniki, zajmująca się uzupełnianiem ubytków tkankowych, narządowych lub czynnościowych przy pomocy sztucznego materiału zastępczego (protezy).
Ze względu na obszar zainteresowania, wyróżniamy:
Wikipedia
osoba często zmieniająca poglądy, niestała w uczuciach; proteusz
SJP.pl
Wikipedia
osoba często zmieniająca poglądy, niestała w uczuciach; proteus
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Proteusza lub z nim związany
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. sztuczna kończyna lub (rzadziej) inny sztuczny narząd ciała;
(1.2) przen. coś zastępczego, nie całkiem sprawnego
(1.3) jęz. element protetyczny w artykulacji wyrazu
Wiktionary
Proteza (gr. prósthesis „zamocowanie, przyłączenie, dodatek”) – w medycynie oznacza sztuczne uzupełnienie brakującej części ciała lub narządu. Dziedziną wiedzy zajmującą się zagadnieniami związanymi z wykonywaniem i stosowaniem protez jest protetyka. Jest to główny dział ortopedii, ale dotyczy również dziedzin takich jak stomatologia i biomechatronika (nauka dotycząca wykorzystywania urządzeń mechanicznych w organizmie człowieka w celu zastąpienia utraconych narządów). W dzisiejszych czasach protezy są powszechnie stosowane. Zastępują narządy obarczone wrodzoną niepełnosprawnością, jak i te, których pełna sprawność została utracona np. w wyniku wypadków lub chorób. Mogą dotyczyć narządów wewnętrznych np. sztuczna zastawka serca lub zewnętrznych jak np. powszechnie stosowana sztuczna szczęka.
Wikipedia
(1.1) Proszę pomóżcie! Straciłem nogę w wypadku i zbieram na protezę!
Wiktionary
IPA: prɔˈtɛza, AS: proteza
Wiktionary
rzecz. protetyk m., protetyczka ż., protetyka ż., protezowanie n.
:: zdrobn. protezka ż.
czas. protezować ndk.
przym. protezowy, protetyczny
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. protetyk m., protetyczka ż., protetyka ż., protezowanie n.
:: zdrobn. protezka ż.
czas. protezować ndk.
przym. protezowy, protetyczny
frazeologia.
etymologia.
etym|franc|prothèse.
uwagi.
(1.1) por|implant.
tłumaczenia.
* hiszpański: (1.1) prótesis ż.
* łotewski: (1.1) protēze ż.
* nowogrecki: (1.1) πρόθεση ż.
* rosyjski: (1.1) протез m.
* słoweński: (1.1) proteza ż.
* ukraiński: (1.1) протез m.
* węgierski: (1.1) protézis
źródła.
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
pracownia, w której wykonuje się protezy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. profesjonalna porada
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. tip m.
frazeologia.
etymologia.
etym|ang|protip. < etym|ang|pro-|tip.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) protip
źródła.
== protip (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) protip
odmiana.
(1.1) lp. protip; lm. protips
przykłady.
Wiktionary
rzecz. tip m.
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. tip m.
frazeologia.
etymologia.
etym|ang|protip. < etym|ang|pro-|tip.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) protip
źródła.
== protip (język angielski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) protip
odmiana.
(1.1) lp. protip; lm. protips
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
przedstawiciel jednego z pięciu królestw (obok zwierząt, roślin, grzybów i prokariontów) w klasyfikacji organizmów
SJP.pl
biolog badający pierwotniaki
SJP.pl
nauka zajmująca się badaniem pierwotniaków, a także bakterii, grzybów i gąbek; dawniej o protozoologii
SJP.pl
Protistologia (gr. protistos – najpierwszy; logos – słowo, nauka) – nauka o organizmach jednokomórkowych, głównie pierwotniakach. Rozwój protistologii przypadł na koniec XIX wieku, kiedy odkryto rolę niektórych pierwotniaków w powstawaniu chorób zakaźnych człowieka i zwierząt, a także gdy zrozumiano ogólnobiologiczne znaczenie badań protistologicznych. Czasem utożsamiana z protozoologią.
Wikipedia
przedstawiciel jednego z pięciu królestw (obok zwierząt, roślin, grzybów i prokariontów) w klasyfikacji organizmów
SJP.pl
Protisty (łac. Protista) – jedno z pięciu królestw, wyróżnianych w ostatnich hierarchicznych systemach klasyfikacji organizmów (np. w podziałach Whittakera i Margulis oraz Cavaliera-Smitha). Obejmuje wszystkie jądrowce, które pozostały po wyłączeniu organizmów zaliczonych do monofiletycznych kladów zwierząt, roślin i grzybów.
Wikipedia
przedrostek
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczający pierwszeństwo w czasie, kolejności, stanowisku itp. tego, o czym mówi drugi człon wyrazu
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
(1.1) protodiakon • protologia • protoplasta • protorenesans • prototyp
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
etym|gr|πρῶτος. (prṓtos), πρότερος (próteros) → „pierwszy”
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) proto-
* francuski: (1.1) proto-
* hiszpański: (1.1) proto-
* nowogrecki: (1.1) πρωτο-
* rosyjski: (1.1) прото-
* włoski: (1.1) proto-
źródła.
== proto- (język angielski.) ==
wymowa.
audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-proto-.wav.
znaczenia.
przedrostek
(1.1) proto-
odmiana.
(1.1) nieodm.
przykłady.
Wiktionary
IPA: ˈprɔtɔ, AS: proto
Wiktionary
określenie proroka Izajasza, który napisał większość rozdziałów Księgi Izajasza, nie licząc tych napisanych przez Deutero-Izajasza
SJP.pl
Izajasz (hebr. יְשַׁעְיָהוּ, Jeszajahu, Yesha'yahu oznaczającego „Jahwe jest zbawieniem”, ur. ok. 765, zm. do 701 p.n.e.) – jeden z największych proroków Starego Testamentu. Jego proroctwa przedstawia Księga Izajasza.
Wikipedia
Protoarchimandryta – tytuł, używany przez duchownych w chrześcijańskich Kościołach wschodnich. Przysługuje archimandrytom niektórych zespołów monasterów.
Wikipedia
typ podstawki u grzybów podstawczaków; fragmobazydium, heterobazydium
SJP.pl
język protobałtycki - język, z którego rozwinęły się języki bałtyckie i słowiańskie
SJP.pl
według wielu hipotez: pierwszy organizm, który pojawił się na Ziemi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) etn. hist. mężczyzna lub chłopiec z ludu koczowniczego zamieszkującego w V-VII w. tereny nadczarnomorskie, będącego przodkami współczesnych Bułgarów;
Wiktionary
rzecz.
:: fż. Protobułgarka ż.
przym. protobułgarski
Wiktionary
(1.1) Prabułgar
Wiktionary
dawne plemiona tureckie
SJP.pl
Protobułgarzy, również Prabułgarzy, Pierwsi Bułgarzy, Starożytni Bułgarzy, Huno-Bułgarzy (bułg. прабългари, протобългари, първобългари, древни българи, хуно-българи) – lud koczowniczy pochodzenia huńskiego, który pomiędzy V a VII wiekiem zamieszkiwał stepy nadczarnomorskie.
Wikipedia
rodzaj niewielkiego ceratopsa, który żył pod koniec kredy na terenach Azji
SJP.pl
Protoceratops – rodzaj niewielkiego ceratopsa z rodziny Protoceratopsidae. Występował pod koniec kredy na terenach Azji. Nazwa rodzajowa tego dinozaura składa się z greckich słów proto – pierwszy, cerat – róg i ops – twarz, a więc oznacza „pierwsze rogate oblicze”, natomiast nazwa gatunkowa gatunku typowego, andrewsi, honoruje Roya Chapmana Andrewsa – amerykańskiego paleontologa.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. antrop. cywilizacja, od której wywodzą się inne
Wiktionary
(1.1) Pierwsza połowa V tysiąclecia p.n.e. była okresem wielkiego wzrostu demograficznego w Europie południowo-wschodniej. Był to czas kształtowania się protocywilizacji eneolitycznych takich jak kultury Marica, Precucuteni i Boian, które stworzyły podstawy rozwoju kultur eneolitycznych z ceramiką malowaną.
Wiktionary
rzecz. cywilizacja ż.
Wiktionary
pierwszy wśród diakonów
SJP.pl
Protodiakon (gr. proto „pierwszy” + diákonos „diakon”) – kościelny tytuł honorowy, pierwszy wśród diakonów danej diecezji.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bibl. teol. fragment z trzeciego rozdziału „Księgi Rodzaju” zapowiadający narodziny Zbawiciela;
(1.2) bibl. rodzaj apokryfu biblijnego
Wiktionary
Protoewangelia (Rdz 3,15) – według chrześcijańskiej teologii pierwsza zapowiedź przyjścia Jezusa jako Zbawiciela świata. To fragment Księgi Rodzaju, który jest pierwszą zapowiedzią Mesjasza Odkupiciela, walki między wężem i Niewiastą oraz ostatecznego zwycięstwa jej potomka.
Wikipedia
(1.2) O podobnym zjawisku można przeczytać w apokryficznej „Protoewangelii Jakuba”, opisującej okoliczności narodzin Chrystusa.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) hist. zob. wczesnofeudalny.
Wiktionary
(1.1) Wykład dotyczył ustroju protofeudalnego państwa piastowskiego.
Wiktionary
przym. feudalny
Wiktionary
(1.1) wczesnofeudalny
Wiktionary
początkowe elementy floemu (łyka)
SJP.pl
gęsty obłok gazu (głównie wodoru i helu) na początku ewolucji Wszechświata, z którego formowały się galaktyki
SJP.pl
Protogalaktyka – rozległa masa gazu, stanowiąca galaktykę w początkowym stadium ewolucji, w którym proces tworzenia gwiazd dopiero się rozpoczyna.
Wikipedia
dawniej: ród pierwszych przodków, rodziny, najdawniejszych założycieli dynastii itp.; praprzodkowie, protoplaści
SJP.pl
protogynia, proterogynia, proteroginia;
1. u kwiatów obupłciowych: wcześniejsze dojrzewanie słupków niż pręcików, zapobiegające samozapyleniu rośliny; przedsłupność;
2. u zwierząt obojnaczych: wcześniejsze dojrzewanie komórek rozrodczych żeńskich niż męskich, zapobiegające samozapłodnieniu
SJP.pl
Dichogamia, dychogamia – wytwarzanie przez jednego osobnika gamet męskich i żeńskich w różnym czasie. Jest to jeden z mechanizmów mający na celu zapobieganie niekorzystnemu samozapłodnieniu. Wyróżnia się dwa rodzaje dichogamii:
Wikipedia
Protogwiazda – bardzo młoda gwiazda, zbierająca masę z obłoku molekularnego i zapadająca się na skutek grawitacji, zanim zacznie emitować światło. W jej wnętrzu nie zachodzą jeszcze reakcje termojądrowe. Emituje ona promieniowanie cieplne z zakresu mikrofal i podczerwieni na skutek kurczenia się.
Wikipedia
protoginia, proteroginia, proterogynia;
1. u kwiatów obupłciowych: wcześniejsze dojrzewanie słupków niż pręcików, zapobiegające samozapyleniu rośliny; przedsłupność;
2. u zwierząt obojnaczych: wcześniejsze dojrzewanie komórek rozrodczych żeńskich niż męskich, zapobiegające samozapłodnieniu
SJP.pl
Dichogamia, dychogamia – wytwarzanie przez jednego osobnika gamet męskich i żeńskich w różnym czasie. Jest to jeden z mechanizmów mający na celu zapobieganie niekorzystnemu samozapłodnieniu. Wyróżnia się dwa rodzaje dichogamii:
Wikipedia
ludność zamieszkująca centralną część Azji Mniejszej (III-II tysiąclecia p.n.e.), nieużywająca języka indoeuropejskiego
SJP.pl
Wikipedia
członek ludności zamieszkującej centralną część Azji Mniejszej (III-II tysiąclecia p.n.e.), nieużywającej języka indoeuropejskiego
SJP.pl
Protohistoria – termin określający dzieje społeczności, które nie stworzyły piśmiennictwa, lecz o których zachowały się informacje w źródłach innych kultur lub okres bezpośrednio poprzedzający okres historyczny, w którym ilość danych pisanych jest wciąż bardzo niewielka.
Wikipedia
proboszcz większej parafii lub przełożony kleru katedralnego w Kościele prawosławnym; protopop
SJP.pl
Protojerej (z stgr. πρωτοιερεύς, protohiereús – pierwszy kapłan) – w Cerkwi prawosławnej i części katolickich Kościołów wschodnich przełożony kleru katedralnego lub zwierzchnik większej parafii. Stanowisko protojereja odpowiada stanowisku dziekana kapitulnego – prałata kapituły katedralnej lub kolegiackiej.
Wikipedia
organizm zbudowany z komórek niezawierających jądra komórkowego; prokariont, bezjądrowiec, przedjądrowiec, prajądrowiec, organizm prokariotyczny
SJP.pl
powstające przed całkowitym zestaleniem magmy jej rozkruszenia i przemieszczenia
SJP.pl
osoba spisująca przebieg z rozprawy, posiedzenia, sesji; protokólant
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która sporządza protokół ze spotkania, rozprawy itp.
Wiktionary
IPA: ˌprɔtɔˈkɔlãnt, AS: protokolãnt
Wiktionary
rzecz. protokólant, protokolantka/protokólantka, protokół, protokołowanie/protokółowanie, protokolik/protokólik, protokolaryzm/protokólaryzm, protokolarność/protokólarność
przym. protokolarny/protokólarny
czas. protokołować/protokółować
Wiktionary
(1.1) protokólant
Wiktionary
kobieta spisująca przebieg rozprawy, posiedzenia, sesji; protokólantka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która sporządza protokół ze spotkania, rozprawy itp.
Wiktionary
(1.1) Protokolantka zapisała zeznania.
Wiktionary
IPA: ˌprɔtɔkɔˈlãntka, AS: protokolãntka
Wiktionary
rzecz. protokolant, protokólant, protokólantka, protokół, protokołowanie, protokółowanie, protokolik, protokólik, protokolaryzm, protokólaryzm, protokolarność, protokólarność
czas. protokołować, protokółować
przym. protokolarny, protokólarny
Wiktionary
(1.1) protokólantka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co protokólarne; cecha tych, którzy są protokólarni
Wiktionary
przym. protokólarny
rzecz. protokolant mos., protokolantka ż., protokół mrz.
Wiktionary
związany z protokołem
SJP.pl
zdrobnienie od: protokoł
SJP.pl
przestarzałe: osoba zapisująca przebieg rozprawy, posiedzenia itp.; protokolant
SJP.pl
współżycie dwóch gatunków czerpiących z niego korzyści, ale bez konieczności do przetrwania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) współżycie dwóch gatunków czerpiących korzyści ze swojej obecności, ale jednocześnie nie będących całkowicie od siebie uzależnionymi
Wiktionary
Protokooperacja – oddziaływanie międzygatunkowe w przyrodzie, polegające na współpracy dwóch populacji odnoszących wzajemne korzyści, lecz mogących żyć także samodzielnie. Protokooperacja jest rodzajem symbiozy przygodnej (nieprzymusowej). Często występuje okresowo.
Wikipedia
1. pisemne sprawozdanie z zebrania, posiedzenia itp.;
2. dokument będący sprawozdaniem z przebiegu czynności urzędowych;
3. lista reguł i zasad postępowania w określonych okolicznościach;
4. zasady współpracy programów i urządzeń komputerowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) sprawozdanie na piśmie z posiedzenia, konferencji, sesji, rozprawy sądowej itp. zawierające streszczenie przebiegu, zapis wniosków i uchwał;
(1.2) dokument będący sprawozdaniem z przebiegu czynności urzędowych
(1.3) dokument stanowiący podsumowanie negocjacji i zawierający wyliczenie problemów uzgodnionych albo nie uzgodnionych
(1.4) oficjalny standard postępowania w danych sytuacjach
(1.5) zob. protokół handlowy.
(1.6) zob. protokół sieciowy.
(1.7) hist. wstępna część dokumentu średniowiecznego
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Tylko część wypowiedzi z zebrania trafiła do protokołu.
(1.4) Protokół dyplomatyczny określa męski strój w najmniejszych szczegółach - od skarpetek po wzór krawata.
Wiktionary
IPA: prɔˈtɔkuw, AS: protokuu̯
Wiktionary
rzecz. protokolant m., protokólant m., protokolantka ż., protokólantka ż., protokołowanie n., protokółowanie n., protokolarność ż., protokólarność ż.
:: zdrobn. protokolik, protokólik
czas. protokołować, protokółować
przym. protokolarny, protokólarny
przysł. protokolarnie, protokólarnie
Wiktionary
wczesna forma pierwotnego drewna (ksylemu)
SJP.pl
Wikipedia
reakcja chemiczna polegająca na wymianie jonu wodorowego między substancjami reagującymi
SJP.pl
Protoliza – reakcja chemiczna polegająca na przeniesieniu jonu wodorowego H+ między substancjami reagującymi. Termin ten nie jest zalecany, gdyż człon "liza" mylnie sugeruje reakcję rozkładu przez jony wodorowe (tak jak np. hydroliza, fotoliza).
Wikipedia
dekoracja w postaci głowy lub popiersia zwierząt, rzadziej ludzi, stosowana w VII-VI wieku p.n.e. przez różne narody
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. szt. rzeźbiarski element dekoracyjny w formie głowy lub przedniej części ciała zwierzęcia;
Wiktionary
Protoma (gr. προτομή) – ozdoba w formie głowy lub popiersia zwierzęcego (niekiedy fantastycznego) bądź (rzadziej) ludzkiego. Stosowana od ok. VII wieku p.n.e. do VI w. p.n.e. w sztuce Scytów, ludów Azji Mniejszej, Mezopotamii, Grecji, Etrurii i Rzymu.
W architekturze starożytnej Persji występują głowice kolumn w kształcie protom.
Wikipedia
cząstka elementarna o dodatnim ładunku elektrycznym, będąca obok neutronu składnikiem jąder atomowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. cząstka złożona z dwóch kwarków górnych i jednego dolnego;
Wiktionary
Proton, p (z gr. πρῶτον – ‘pierwsze’) – trwała cząstka subatomowa z grupy barionów o ładunku +1 i masie spoczynkowej równej ok. 1 u. Jeden z podstawowych składników materii.
Promień protonu został oszacowany na 0,84184 ± 0,00067 fm.
Wikipedia
IPA: ˈprɔtɔ̃n, AS: protõn
Wiktionary
przym. protonowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) grupa etniczna, która dąży do uzyskania własnej suwerenności politycznej w postaci własnego państwa; naród bez państwa;
Wiktionary
Protonaród, inaczej naród bez państwa – typ grupy etnicznej, która dąży do uzyskania własnej suwerenności politycznej.
Tego typu grupy etniczne posiadają własne elity polityczne oraz własnych ideologów, którzy starają się generować ruch narodowy. Protonaród można uznać za fazę tworzenia się z grupy etnicznej narodu, co nie oznacza, że każdy protonaród musi stać się w przyszłości uznanym narodem i uzyskać własną niezależność polityczną w postaci państwa.
Wikipedia
układ wydalniczy typowy dla prymitywnych bezkręgowców (np. płazińców i niektórych obleńców), zbudowany z cienkich kanalików przenikających ciało i zakończonych komórkami płomykowymi
SJP.pl
Protonefrydium (l.mn. protonefrydia) – pierwotny, prymitywny narząd wydalniczy, zamknięty od strony ciała występujący u larw i dorosłych przedstawicieli płazińców (Platyhelminthes), kolczugowców (Loricifera) oraz u niektórych pierścienic (Annelida). Ma postać kanalików rozmieszczonych w parenchymie (pierwotnej tkance łącznej) zakończonych komórkami płomykowymi (nazwa od kształtu).
Wikipedia
stadium pokolenia płciowego mszaków, rozwijające się zwykle z zarodnika; splątek
SJP.pl
Wikipedia
okres w historii Ziemi poprzedzający bezpośrednio epokę neolitu
SJP.pl
Protonotariusz apostolski – w Kościele katolickim urzędnik w kurii rzymskiej (protonotariusz de numero) lub dawny tytuł honorowy (protonotariusz supra numerum) prezbiterów. W Polsce z powodu byłego przywileju noszenia szat i oznak pontyfikalnych (biskupich) protonotariuszy apostolskich nazywano infułatami (od infuły).
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z protonem, dotyczący protonu
Wiktionary
rzecz. proton m.
Wiktionary
związek pektynowy łączący błony sąsiadujących ze sobą komórek tkanki roślinnej, występujący głównie w niedojrzałych owocach
SJP.pl
wczesne stadium rozwoju planety
SJP.pl
Protoplaneta – obiekt astronomiczny, będący wczesnym stadium rozwoju planety, który jeszcze nie zakończył zasadniczego wzrostu masy i rozmiarów. Takie ciała tworzą się w początkowym okresie formowania układu planetarnego i przekształcają w planety, bądź zatrzymują w rozwoju stając się dużymi planetoidami.
Wikipedia
1. → protoplaneta;
2. dysk protoplanetarny - pierścień materii wokół młodej gwiazdy, powstały po gwałtownym skurczeniu się obłoku pyłowo-gazowego
SJP.pl
żywa materia stanowiąca podstawowy składnik komórek zwierzęcych i roślinnych; plazma, protoplazma
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) biol. aktywna metabolicznie część komórki: bakterii, grzyba, rośliny; w skład wchodzą: plazma, jądro komórkowe, plastyd;
Wiktionary
Protoplast – aktywna metabolicznie część komórki bakterii, grzyba lub rośliny, czyli część komórki bez ściany komórkowej. Protoplasty sztucznie uzyskiwane w wyniku trawienia ściany komórkowej enzymami mają kształt kulisty lub zbliżony i pozostają zdolne do życia i stanowią ważny obiekt badań cytologicznych. Protoplasty są zdolne do regeneracji ściany komórkowej i fuzji komórkowej, przy czym są w stanie tworzyć mieszańce somatyczne między gatunkami niespokrewnionymi (np. protoplast marchwi zwyczajnej z limfocytem ludzkim).
Wikipedia
(1.1) Bardzo ważną dla życia komórki częścią protoplastu jest okrągłe lub owalne jądro umieszczone w środku lub też przy jednej ze ścian komórki.
Wiktionary
IPA: ˌprɔtɔˈplast, AS: protoplast
Wiktionary
najstarszy znany przodek, od którego wywodzi się jakiś ród
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) najstarszy znany przodek z jakiegoś rodu
(1.2) rzecz, od której się coś wywodzi
(1.3) biol. gatunek, od którego wywodzą się inne gatunki
Wiktionary
(1.1) Jan jest moim protoplastą.
Wiktionary
IPA: ˌprɔtɔˈplasta, AS: protoplasta
Wiktionary
rzecz.
:: fż. protoplastka
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. kobieta protoplasta
Wiktionary
(1.1) Wówczas uproszono bawiącą w Trouville lady Stuart do przedstawienia swéj protoplastki.
(1.1) Mieszczanie ceniąc sobie te dobre z panami stósunki nie[ ]szczędzą podarków i traktowań przy uroczystości wyboru rajców lub innych okolicznościach: przepaść pomiędzy kupcem a możnym nie otwarła się jeszcze, a niejedna złotowłosa Gretchen mieszczańska rezyduje w starym dworcu pańskim, jako protoplastka rycerskich mężów XVI i XVII wieku, od[ ]przysięgających się potém, jak złego ducha wagi i pieprzu!
Wiktionary
IPA: ˌprɔtɔˈplastka, AS: protoplastka
Wiktionary
rzecz. protoplasta mos.
Wiktionary
żywa materia stanowiąca podstawowy składnik komórek zwierzęcych i roślinnych; plazma, protoplast
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mikrobiol. półpłynna część komórki otoczona błoną komórkową, składająca się z jądra komórkowego oraz cytoplazmy;
Wiktionary
Protoplazma – część komórki oddzielona od środowiska błoną komórkową. Wyróżnia się w niej jądro komórkowe i cytoplazmę.
Wikipedia
(1.1) Jednokomórkowce i niższe wielokomórkowce (gąbki) nie mają układu nerwowego, a bodźce ze środowiska zewnętrznego odbiera powierzchowna warstwa protoplazmy lub warstwa komórek ektodermy.
Wiktionary
rzecz. protoplazmatyka ż.
przym. protoplazmatyczny
Wiktionary
(1.1) daw. pierwoszcza, pierwoszcze, pierwoszcznia, zaródź
Wiktionary
proboszcz większej parafii lub przełożony kleru katedralnego w Kościele prawosławnym; protojerej
SJP.pl
Protopop (gr. protopapás) – dawne, wyszłe z użycia na początku XIX stulecia, określenie kapłana prawosławnego wyższego stopnia, sprawującego opiekę nad kilkoma parafiami. Protopop jest w Cerkwi prawosławnej odpowiednikiem dziekana kierującego dekanatem.
Niekiedy stanowisko to uważa się za równoważne ze stanowiskiem protojereja, chociaż to drugie odpowiada bardziej stanowisku dziekana kapitulnego – prałata kapituły katedralnej lub kolegiackiej.
Wikipedia
część organiczna hemu
SJP.pl
1. pierwszy wśród kardynałów prezbiterów w Kolegium Kardynalskim;
2. tytuł nadawany szczególnie zasłużonym księżom w Kościele greckokatolickim i prawosławnym;
3. w Wojsku Polskim II RP: tytuł duchownego wyznania prawosławnego, odpowiadający randze komandora
SJP.pl
Wikipedia
przedstawiciel rzędu pierwotnych paproci kopalnych ze środkowego dewonu; prapaprociowiec
SJP.pl
rząd pierwotnych paproci kopalnych ze środkowego dewonu; prapaprociowce
SJP.pl
będący zapowiedzią renesansu kierunek w średniowiecznej sztuce Włoch, południowej Francji i Niemiec, nawiązujący do form antycznych
SJP.pl
język protosemicki - zespół elementów językowych uważanych za wspólne semickiej rodzinie języków, będący punktem wyjścia przemian charakterystycznych dla poszczególnych języków semickich; język prasemicki
SJP.pl
warstwa atmosfery ziemskiej, część egzosfery znajdująca się na wysokości powyżej 1500 km, złożona głównie z protonów
SJP.pl
Protosfera – zewnętrzna, bardzo rozrzedzona i zjonizowana warstwa atmosfery ziemskiej, zawierająca protony, część egzosfery. Znajduje się powyżej 1500 km, stopniowo przechodzi w przestrzeń międzyplanetarną i trudno jest ustalić jej górną granice. Jest to ostatnia część ziemskiej atmosfery.
Wikipedia
Prot z żoną; Protowie
SJP.pl
Prototetyka – jeden z systemów Stanisława Leśniewskiego, będący podstawą dla pozostałych. Jest uogólnionym rachunkiem zdań, a więc rachunkiem zdań z kwantyfikatorami wiążącymi zmienne zdaniowe, funktory zdaniotwórcze od argumentów zdaniowych, funktory od argumentów funktorowych od argumentów zdaniowych itd.
Najkrótszy znany aksjomat prototetyki został podany przez Bolesława Sobocińskiego:
Wikipedia
1. pierwotny wzór czegoś, w oparciu o który wykonuje się coś nowszego; pierwowzór;
2. pierwszy egzemplarz czegoś, wykonany według przygotowanej dokumentacji, na którym dokonuje się prób i badań w celu sprawdzenia poprawności dokumentacji oraz jego funkcjonowania przed uruchomieniem produkcji seryjnej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. pierwszy działający egzemplarz maszyny lub urządzenia, wykonany według dokumentacji i stanowiący podstawę do dalszej produkcji;
(1.2) pierwowzór czegoś
(1.3) typowy, centralny element jakiejś kategorii pojęciowej
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Wiele prototypów nie wychodzi poza etap prób.
Wiktionary
IPA: prɔˈtɔtɨp, AS: prototyp
Wiktionary
rzecz. prototypownia ż., prototypowość ż., prototypowanie n.
czas. prototypować ndk.
przym. prototypowy
Wiktionary
tworzyć prototyp
SJP.pl
dział fabryki, w którym buduje się prototypy maszyn
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prototypowe
Wiktionary
przym. prototypowy
rzecz. prototyp mrz.
Wiktionary
→ prototyp
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący prototypu, stanowiący prototyp
Wiktionary
rzecz. prototyp m., prototypowość ż.
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
Protowo (niem. Prothen lub Prowothine) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Rychliki przy drodze wojewódzkiej nr 527.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Wikipedia
przymiotnik dzierżawczy - należący do Prota lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy
(1.1) przest. gwara. należący do Prota
Wiktionary
(1.1) Przed Protowym domem rosną dwa dęby.
Wiktionary
rzecz. Prot mos.
Wiktionary
pierwotniaki, jednokomórkowe organizmy zwierzęce
SJP.pl
Pierwotniaki (Protozoa) – takson o różnej randze – w zależności od systemu klasyfikacyjnego – obejmujący drobne organizmy, przeważnie heterotroficzne. Początkowo (do XX w.) zaliczane do królestwa zwierząt, w randze typu lub podkrólestwa. W nowszych systemach klasyfikacji włączane są do królestwa Protista jako sztuczny takson (dział) określany też jako protisty zwierzęce. Takson Protozoa jest ponownie wyróżniany w systemach dzielących Protista na organizmy generalnie fotosyntetyzujące – Chromista i niefotosyntetyzujące – Protozoa. Kryterium to jednak nie jest ścisłe, gdyż w niektórych liniach ewolucyjnych zdolność do fotosyntezy umożliwiona przez wtórną endosymbiozę została nabyta jedynie przez niektórych przedstawicieli, a w innych zanikła. Protozoa są uznawane za takson parafiletyczny, a pozostałe eukarionty są jego taksonami potomnymi.
Wikipedia
specjalista w zakresie protozoologii
SJP.pl
dziedzina zoologii zajmująca się badaniem pierwotniaków i chorobami przez nie wywoływanymi; protistologia (dawniej)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zool. dział zoologii zajmujący się pierwotniakami;
Wiktionary
Protozoologia – przestarzały termin dziedziny naukowej zajmującej się pierwotniakami, obecnie eukarionty.
Rozwój protozoologii został zapoczątkowany wraz z wynalezieniem mikroskopu, a do rozwoju tej nauki przyczyniło się jego udoskonalenie w 2. połowie XVII w. przez A. van Leeuwenhoeka, który też rozpoczął obserwację pierwotniaków.
Wikipedia
IPA: ˌprɔtɔzɔːˈlɔɟja, AS: protoz•oloǵi ̯a
Wiktionary
rzecz. protozoolog m.
przym. protozoologiczny
Wiktionary
dotyczący protozoologii, protozoologa
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) zool. związany z protozoologią, dotyczący protozoologii
Wiktionary
rzecz. protozoologia ż.
Wiktionary
przyrząd nawigacyjny do szybkiego oznaczenia pozycji statku na mapie; nakreślacz
SJP.pl
Wikipedia
gatunek literacki w starożytności w formie dialogu zachęcający do poznawania filozofii
SJP.pl
Protreptyk (gr. προτρεπτικός ‘zachęcający’) – rodzaj retoryki, który w starożytności obejmował literaturę o charakterze dydaktycznym. Gatunek ten obejmował mowy oraz dialogi, których treścią była zachęta do robienia postępów w moralności. Pobudzał także do rozwijania zdolności intelektualnych, szczególnie w studiowaniu filozofii.
Wikipedia
białko osocza uczestniczące w procesie krzepnięcia krwi, wytwarzane w wątrobie w obecności witaminy K
SJP.pl
Wikipedia
enzym proteolityczny występujący w tkankach oraz w płytkach krwi i osoczu, zapoczątkowujący proces krzepnięcia krwi; tromboplastyna, trombokinaza
SJP.pl
Protrombinaza – enzym katalizujący pierwszy etap krzepnięcia krwi, powstały w wyniku reakcji uwolnionego z obumarłej tkanki lipoproteidu tromboplastyny z jonami wapniowymi i kilkoma białkami osocza (proakceleryną i prokonwertyną).
Wikipedia
zw. w l.mn.: wielkie łuki i pętle płonącej materii podnoszące się z powierzchni Słońca i opadające na nie z powrotem, pojawiające się zazwyczaj w pobliżu plam słonecznych i związane z aktywnością pola magnetycznego Słońca; wyskoki słoneczne
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, lewy dopływ Oki
Wiktionary
[czytaj: pruDĄ albo pruDON] nazwisko, m.in. Pierre Joseph Proudhon (1809-1865) - socjalista francuski, jeden z twórców anarchizmu indywidualistycznego
SJP.pl
Pierre-Joseph Proudhon (ur. 15 stycznia 1809 w Besançon, zm. 19 stycznia 1865 w Passy) – francuski polityk, ekonomista, socjolog i dziennikarz. Uważany za ojca anarchizmu, jako pierwszy proponowany przez siebie system nazwał anarchią, a siebie samego anarchistą (Je suis anarchiste).
Wikipedia
sprzyjający, przychylny Ukrainie, Ukraińcom
SJP.pl
sprzyjający, przychylny Unii Europejskiej, popierający jej politykę
SJP.pl
[czytaj: prust] nazwisko, m.in. Marcel Proust (1871-1922) - pisarz francuski; Joseph Louis Proust (1754-1826) - chemik francuski
SJP.pl
Wikipedia
[czytaj: prustowski] taki jak u Marcela Prousta, charakterystyczny dla Marcela Prousta
SJP.pl
czerwony minerał, siarczek srebra i arsenu; prustyt
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. bardzo rzadki minerał z gromady siarkosoli, arsenowa sól srebra;
Wiktionary
Proustyt (prustyt) – minerał z gromady siarkosoli. Jest kruszcem srebra. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.
Nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego chemika Josepha Prousta (1754-1826).
Wikipedia
przym. proustytowy
Wiktionary
(1.1) prustyt
Wiktionary
łac. przysłowie, aforyzm
SJP.pl
[czytaj: PROwident lub proWIdent] firma pożyczkowa
SJP.pl
[czytaj: prowajder] dostawca oferujący dostęp do Internetu
SJP.pl
skrót
(1.1) = prowincja
Wiktionary
(1.1) Chińskie media poinformowały o niezidentyfikowanym obiekcie latającym nad morzem w okolicach Rizhao w prow. Szantung.
Wiktionary
element maszyny odpowiadający za kierunek jej poruszania się
SJP.pl
Prowadnica (techn.) – część mechanizmu mająca za zadanie przemieszczenie elementu ruchomego po zadanym torze. Prowadnice najczęściej realizują ruch prostoliniowy.
Prowadnice ze względu na rodzaj występującego w nich tarcia można podzielić na:
Wikipedia
przymiotnik od: prowadnica
SJP.pl
element urządzenia poruszający się po prowadnicy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prowadzać.
Wiktionary
rzecz. uprowadzanie n., zaprowadzanie n.
czas. zaprowadzać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prowadzić.
Wiktionary
IPA: ˌprɔvaˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: provaʒẽńe
Wiktionary
czas. prowadzić, zaprowadzać
rzecz. uprowadzanie n., zaprowadzanie n.
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) być czyimś przewodnikiem, kierować kogoś do jakiegoś miejsca
(1.2) kierować jakimś pojazdem (w domyśle: samochodem)
(1.3) choreogr. w tańcu: kierować partnerką
(1.4) tworzyć skutek czegoś
(1.5) kierować czymś, być inicjatorem, organizatorem czegoś; wykonywać coś
(1.6) sport. także przen. być pierwszym w trakcie wyścigu
(1.7) przen. wieść
czasownik zwrotny niedokonany prowadzić się
(2.1) iść trzymając jeden drugiego
(2.2) być prowadzonym (1.1)
(2.3) zachowywać się, sprawować się
Wiktionary
(1.1) Kelner długo prowadził nas do stolika.
(1.2) Nie piję alkoholu, bo prowadzę.
(1.2) Wczoraj prowadziłem po autostradzie ogromną ciężarówkę.
(1.3) Michał nie umie prowadzić, ciągle depcze mi po nogach, ale za to jest taki przystojny!
(1.4) Alkohol prowadzi do chorób wątroby.
(1.5) Profesor od lat prowadził badania nad napędem na wodę.
(1.6) Chociaż prowadził od samego startu, ostatecznie przybiegł drugi.
(1.7) Taki tryb życia prowadził przez około czterdzieści lat bez najmniejszego narzekania.
Wiktionary
IPA: prɔˈvad͡ʑit͡ɕ, AS: provaʒ́ić
Wiktionary
(1) rzecz. prowadzenie
(1.1) rzecz. prowadnica; czas. prowadzić się, doprowadzać/doprowadzić, naprowadzać/naprowadzić, oprowadzać/oprowadzić, przeprowadzać/przeprowadzić, przyprowadzać/przyprowadzić, wprowadzać/wprowadzić, wyprowadzać/wyprowadzić, zaprowadzać/zaprowadzić
Wiktionary
(1.1) kierować, przewodzić, reg. śl. kludzić.
(1.2) kierować, sterować
(1.4) skutkować, powodować
(1.5) przeprowadzać, kierować
(1.6) liderować (zob. uwagi)
(2.1) reg. śl. kludzić.
Wiktionary
w lotnictwie: pilot samolotu wykonujący rozkazy prowadzącego grupę bojową
SJP.pl
skrót od: prowansalski
SJP.pl
mieszkaniec Prowansji (krainy we Francji)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Prowansji
Wiktionary
rzecz. Prowansja ż.
:: fż. Prowansalka ż.
przym. prowansalski
Wiktionary
mieszkanka Prowansji (krainy we Francji)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Prowansji
Wiktionary
rzecz. Prowansja ż., prowansalski mrz.
:: fm. Prowansalczyk mos.
przym. prowansalski
Wiktionary
przymiotnik od: Prowansja (kraina historyczna we Francji)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prowansją, dotyczący Prowansji
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. jeden z dialektów języka oksytańskiego używany w południowo-wschodniej Francji;
Wiktionary
(1.1) Magda urządziła dom w stylu prowansalskim.
(1.1) Kupiliśmy na targu prowansalskie zioła.
(2.1) Jacek biegle posługuje się prowansalskim w mowie i piśmie.
Wiktionary
IPA: ˌprɔvãw̃ˈsalsʲci, AS: provãũ̯salsʹḱi
Wiktionary
rzecz. Prowansja ż., Prowansalczyk m., Prowansalka ż.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który posługuje się językiem prowansalskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem prowansalskim
(1.3) spisany, stworzony w języku prowansalskim
Wiktionary
IPA: ˌprɔvãw̃ˈsalskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: provãũ̯salskoi ̯ẽũ̯zyčny
Wiktionary
kraina historyczna we Francji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. kraina historyczna w południowo-wschodniej Francji;
Wiktionary
Prowansja (fr. Provence, prow. Provença lub Prouvènço) – kraina historyczna w południowo-wschodniej Francji, nad Morzem Śródziemnym, na wschód od dolnego biegu Rodanu. Nazwa wzięta od prowincji rzymskiej Galia Zaalpejska, którą Rzymianie nazywali także Provincia Nostra – „Nasza Prowincja”.
Wikipedia
(1.1) Jeden z tych ludzi był Anglikiem, drugi Francuzem; obydwaj szczupli, wysokiego wzrostu, jeden brunet, jako południowiec z Prowansji, drugi rudy jak prawdziwy gentleman z Lancashire.
Wiktionary
IPA: prɔˈvãw̃sʲja, AS: provãũ̯sʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. Prowansalczyk m., Prowansalka ż., prowansalski m.
przym. prowansalski, prowanski
Wiktionary
sprzyjający Watykanowi, popierający Watykan
SJP.pl
1. pochodzenie;
2. dawniej: dochód
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. pochodzenie (kogoś lub czegoś) i przejawianie charakterystycznych cech uwarunkowanych tym pochodzeniem
(1.2) daw. dochód
Wiktionary
(1.1) Wczesną fazę osadnictwa Burgundów na terenie Sabaudii, datowaną na połowę V w., reprezentują nieliczne znaleziska archeologiczne, mające wyraźną wschodniogermańską proweniencję.
Wiktionary
IPA: ˌprɔvɛ̃ˈɲɛ̃nt͡sʲja, AS: provẽńẽncʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. prowentowy mos., prowent
przym. proweniencyjny, prowentowy
Wiktionary
(1.1) pochodzenie
Wiktionary
związany z proweniencją
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z proweniencją, dotyczący proweniencji
Wiktionary
(1.1) Dzięki badaniom proweniencyjnym można prześledzić los dzieła – od momentu jego powstania do czasów obecnych.
Wiktionary
rzecz. prowentowy mos., proweniencja ż., prowent m.
przym. prowentowy
przysł. proweniencyjnie
Wiktionary
w dawnej Polsce dochód z gospodarstwa wiejskiego lub zakładu przemysłowego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zysk, przychód
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W tym roku prowent był wysoki.
Wiktionary
IPA: ˈprɔvɛ̃nt, AS: provẽnt
Wiktionary
rzecz. prowentowy mos., proweniencja ż.
przym. prowentowy, proweniencyjny
Wiktionary
pisarz prowentowy - w dawnej Polsce urzędnik trudniący się kontrolą dochodów (prowent) majątku ziemskiego
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący rejestracji zysków
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) człowiek prowadzący finanse
Wiktionary
IPA: ˌprɔvɛ̃nˈtɔvɨ, AS: provẽntovy
Wiktionary
rzecz. prowent m., proweniencja ż.
przym. proweniencyjny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od prowiant
Wiktionary
(1.1) To nie prowiant, lecz tylko mały prowiancik.
Wiktionary
rzecz. prowiant m.
Wiktionary
1. zapas żywności; wałówka (potocznie);
2. suchy prowiant - żywność w postaci gotowej do spożycia, zwłaszcza przygotowana na drogę, podróż
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) żywność, zapasy żywności
Wiktionary
Żywność, środek spożywczy – produkt przetworzony, częściowo przetworzony lub nieprzetworzony, przeznaczony lub nadający się do spożycia przez ludzi, w tym napoje, guma do żucia oraz wszelkie substancje dodawane do żywności w sposób zamierzony podczas wytwarzania, przygotowania lub obróbki.
Wikipedia
IPA: ˈprɔvʲjãnt, AS: provʹi ̯ãnt
Wiktionary
rzecz. prowiantowanie n., zaprowiantowanie n., prowiantura ż., prowiantowy m., prowiantowa ż., prowiancik mrz.
czas. prowiantować ndk., zaprowiantować dk.
przym. prowiantowy, prowiancki
Wiktionary
(1.1) żywność, pożywienie, wiktuały, daw. wiwenda, pot. wałówka
Wiktionary
w wojsku, na obozie harcerskim itp.: kobieta zajmująca się rozdzielaniem prowiantu
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) zaopatrywać w żywność
Wiktionary
IPA: ˌprɔvʲjãnˈtɔvat͡ɕ, AS: provʹi ̯ãntovać
Wiktionary
rzecz. prowiant m., prowiantowanie n., zaprowiantowanie n., prowiantura ż., prowiantowy m., prowiantowa ż.
czas. zaprowiantować dk.
przym. prowiantowy, prowiancki
Wiktionary
(1.1) aprowidować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prowiantować.
Wiktionary
rzecz. zaprowiantowanie n., prowiant m., prowiantura ż.
czas. prowiantować ndk., zaprowiantować dk.
przym. prowiantowy, prowiancki
Wiktionary
w wojsku, na obozie harcerskim itp.: osoba zajmująca się rozdzielaniem prowiantu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z prowiantem
Wiktionary
rzecz. prowiant mrz., prowiantowanie n., zaprowiantowanie n.
czas. prowiantować
Wiktionary
pogląd historiozoficzny, według którego losami jednostki, społeczeństwa i świata kieruje opatrzność
SJP.pl
Prowidencjalizm, także: prowidencjonizm (łac. providentia „opatrzność”) – pogląd historiozoficzny i filozoficzny uznający Opatrzność za siłę kierującą losami ludzi i świata (np. Bóg-Stwórca czy Bóg-Sędzia). Przekonanie o istnieniu Opatrzności, która czuwa nad światem i dziejami.
Wikipedia
1. część kraju oddalona od stolicy i większych miast;
2. lekceważąco: obszary opóźnione w rozwoju cywilizacyjnym i kulturalnym, mieszkańcy takich obszarów;
3. jednostka administracyjna w wielu państwach; część składowa federacji;
4. obszar kilku diecezji podległych metropolicie lub kilka klasztorów podległych prowincjałowi;
5. w starożytnym Rzymie: terytorium podbite przez Rzymian, rządzone przez prokonsula lub propretora
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obszar kraju oddalony od stolicy i większych miast
(1.2) adm. jednostka administracyjna w niektórych krajach
(1.3) kośc. praw. kościelna jednostka administracyjna pod zarządem metropolity lub arcybiskupa;
(1.4) kośc. praw. zakonna jednostka administracyjna pod jurysdykcją przełożonego prowincjalengo;
(1.5) górn. indywidualny obszar produkcji
(1.6) biol. obszar posiadający charakterystyczną florę i faunę
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Jest wiele agencji prasowych w Warszawie z siedzibami na prowincji.
(1.2) Kosowo, które formalnie pozostaje prowincją Serbii, od 1999 roku jest zarządzane przez ONZ.
(1.3) Katowice i Gliwice należą do tej samej prowincji kościelnej.
(1.4) Zbigniew wstąpił do prowincji franciszkanów.
Wiktionary
IPA: prɔˈvʲĩnt͡sʲja, AS: provʹĩncʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. prowincjonalizm m., prowincjonalność ż., prowincjusz m., prowincjuszka ż., prowincjał mos., prowincjałat mos., prowincjałka ż.
przym. prowincjonalny, prowincjalny
przysł. prowincjonalnie
Wiktionary
(1.1) peryferie; pot. pejor. zadupie, wygwizdów, tam gdzie wrony zawracają; wulg. tam gdzie psy dupami szczekają
(1.2) region
Wiktionary
wyraz lub zwrot językowy charakterystyczny dla pewnej okolicy (prowincji), nie używany w języku ogólnoliterackim; prowincjonalizm
SJP.pl
1. → prowincjał;
2. → prowincja (dawniej); prowincjonalny, prowincyjny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) adm. dotyczący prowincji (jednostki administracyjnej)
Wiktionary
IPA: ˌprɔvʲĩnˈt͡sʲjalnɨ, AS: provʹĩncʹi ̯alny
Wiktionary
rzecz. prowincjałat mos., prowincjał mos., prowincja ż., prowincjałka ż., prowincjonalność ż., prowincjusz mos., prowincjuszka ż.
przym. prowincjonalny
Wiktionary
zwierzchnik klasztorów jednej prowincji zakonnej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) kośc. adm. wyższy przełożony zakonny, zarządzający prowincją;
Wiktionary
Prowincjał, przełożony prowincjalny – zakonnik wybrany lub mianowany na wyższego przełożonego prowincji zakonu. Może nosić też inne nazwy.
Wikipedia
(1.1) Podczas nieobecności prowincjała rządy w prowincji spełniał komisarz prowincjalny.
Wiktionary
rzecz. prowincja ż., prowincjałat m., prowincjusz m., prowincjuszka ż., prowincjonalność ż., prowincjonalizm m., prowincjalizm m., prowincjonalizacja ż., prowincjonalizowanie n., sprowincjonalizowanie n.
:: fż. prowincjałka ż.
czas. prowincjonalizować ndk., sprowincjonalizować dk.
przym. prowincjalny, prowincjonalny
przysł. prowincjonalnie
Wiktionary
(1.1) przełożony prowincjalny, minister prowincjalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) adm. rel. urząd prowincjała
(1.2) adm. rel. czas trwania kadencji prowincjała
(1.3) adm. rel. siedziba prowincjała
Wiktionary
(1.1) Prowincjałat sprawił, że poznał lepiej prowincję, już nie mógł zasłaniać się nieznajomością braci.
(1.2) Za prowincjałatu ojca Szojdy nawiązano kontakty z prowincjami niemieckojęzycznymi.
(1.3) W archiwum i w prowincjałacie znów pojawiły się zacieki.
Wiktionary
rzecz. prowincja ż., prowincjusz m., prowincjuszka ż., prowincjał m., prowincjałka ż., prowincjonalizm m., prowincjonalność ż., prowincjalizm m., prowincjonalizacja ż., prowincjonalizowanie n., sprowincjonalizowanie n.
czas. prowincjonalizować ndk., sprowincjonalizować dk.
przym. prowincjalny, prowincjonalny
przysł. prowincjonalnie
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzad. kobieta z prowincji
Wiktionary
(1.1) Do przedziału weszła schludna prowincjałka z koszami grzybów.
Wiktionary
rzecz. prowincja ż., prowincjusz m., prowincjuszka ż., prowincjał mos., prowincjałat mrz.
przym. prowincjalny, prowincjonalny
Wiktionary
(1.1) prowincjuszka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. prowincjusz
Wiktionary
(1.1) Jestem zupełny prowincjonalista, nie wiem, co się dzieje na szerokim świecie.
(1.1) Jak za czasów wileńskich nie czuł się poeta w stosunku do Warszawy prowincjonalistą, tak też nigdy później.
(1.1) Jako prowincyonalista sic. [prowincjonalista], rozmiłowany w prowincyi sic. [prowincji], na której spędziłem większą część swojej służby, jestem zdecydowanym stronnikiem decentralizacyi sic. [decentralizacji].
(1.1) Wicek[,] w niezupełnie zrozumiałych dla prowincyonalisty sic. [prowincjonalisty] wyrażeniach, malował życie szkolne i rozkosze miasta.
Wiktionary
1. ogół negatywnych cech przypisywanych mieszkańcom obszarów opóźnionych w rozwoju cywilizacyjnym i kulturalnym; parafiańszczyzna, zaściankowość;
2. wyraz lub zwrot językowy charakterystyczny dla pewnej okolicy (prowincji), nie używany w języku ogólnoliterackim; prowincjalizm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) podtrzymywanie staromodnych postaw przez mieszkanców prowincji
Wiktionary
Regionalizm – element językowy, cecha językowa (cecha wymowy, wyraz, forma wyrazowa, konstrukcja składniowa itp.) o charakterze regionalnym, występująca na części obszaru danego języka.
Polskie regionalizmy są zwykle dobrze osadzone w tradycji regionu, używane od wielu dziesiątków lat i spotykają się z aprobatą normatywną. Zachowanie regionalizmów uchodzi za świadectwo bogactwa języka, sprzyjające jego różnorodności, a także za odzwierciedlenie historii i kultury danego regionu. Nawet w obliczu zaniku dialektów tradycyjnych (na korzyść języka ogólnego) wśród użytkowników polszczyzny utrzymują się cechy regionalne, zwłaszcza w zakresie leksyki. Najczęściej są to elementy języka potocznego, raczej niespotykane w formalnych wypowiedziach pisemnych.
Wikipedia
rzecz. prowincjusz mos., prowincjonalność ż., prowincjałat mrz., prowincjał mos., prowincja ż.
przym. prowincjonalny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: prowincjonalnie
SJP.pl
ogół negatywnych cech przypisywanych mieszkańcom obszarów opóźnionych w rozwoju cywilizacyjnym i kulturalnym; parafiańszczyzna, zaściankowość, prowincjonalizm
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prowincjonalne; cecha tych, którzy są prowincjonalni
Wiktionary
rzecz. prowincja ż., prowincjonalizm m., prowincjusz m., prowincjuszka ż., prowincjał m., prowincjałat m., prowincjonalnienie n.
czas. prowincjonalnieć
przym. prowincjonalny, prowincjalny
przysł. prowincjonalnie
Wiktionary
(1.1) prowincjonalizm, zaściankowość
Wiktionary
1. dotyczący prowincji - jednostki administracji w niektórych krajach, np. prowincjonalna stolica;
2. dotyczący prowincji - części kraju położonych poza wielkimi miastami, np. prowincjonalny hotel;
3. charakterystyczny dla ludzi mieszkających w części kraju poza wielkimi miastami, np. prowincjonalne myślenie;
4. dotyczący prowincji - jednostki administracyjnej w organizacji kościelnej, np. synod prowincjonalny;
5. pejoratywnie: mający niski poziom rozwoju cywilizacyjnego, ograniczony sposób myślenia; zacofany, zaściankowy, parafiański
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z prowincją, dotyczący prowincji
(1.2) położony na prowincji, z dala od metropolii
(1.3) rel. adm. związany z prowincją kościelną, dotyczący prowincji kościelnej, pochodzący z prowincji kościelnej
przymiotnik jakościowy
(2.1) o osobie charakteryzujący się brakiem ogłady towarzyskiej, szerszych horyzontów myślowych, skupiony wyłącznie na problemach najbliższego otoczenia, niechętny nowinkom
(2.2) świadczący o prowincjonalizmie
Wiktionary
(2.2) Internet jest obecnie przestrzenią kwitnącej aktywności artystycznej, przy której oblężony przez artystów Paryż przełomu XIX i XX w. wygląda jak prowincjonalny grajdoł.
Wiktionary
rzecz. prowincjonalność ż., prowincjonalizm m., prowincja ż., prowincjusz m., prowincjuszka ż., prowincjał mos., prowincjałka ż., prowincjałat mrz.
przym. prowincjalny, prowincjalny
przysł. prowincjonalnie
Wiktionary
(1.1) regionalny; przest. prowincjalny
(1.2) przest. prowincjalny
(2.1) zaściankowy, parafiański
(2.2) zaściankowy, parafiański
Wiktionary
zwierzchniczka klasztorów jednej prowincji zakonnej
SJP.pl
osoba z prowincji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) lekcew. człowiek mieszkający na prowincji, niemający wielkomiejskiej ogłady i obycia towarzyskiego
Wiktionary
Prowincjusz – powieść obyczajowa autorstwa Ryszarda Sadaja z 1979 (pierwsze wydanie - Wydawnictwo Literackie).
Jest trzecią książką i pierwszą powieścią autora. Ukazała się po dwu tomach opowiadań (Na polanie - 1976 i Zaklęcia - 1978). Powieść dotyczy problematyki kształtowania postaw młodych ludzi w obliczu dynamicznych przemian niewielkich miast polskiej prowincji w latach 70. XX wieku. Jest opowieścią o Andrzeju Morawcu - pracowniku PZU handlującym ubezpieczeniami, zamieszkałym w fikcyjnym miasteczku Tomaszów zlokalizowanym koło Tarnobrzega i posiadającym wiele cech tego miasta (W oddali, w pogodne dni można było dostrzec wieżę kościoła w Koprzywnicy). Mieszka w dzielnicy zwanej Złodziejówką, przy ul. Słonecznikowej 32. Czując się obco w Tomaszowie i nie mogąc znaleźć tu sobie miejsca (I z niedowierzaniem stwierdził, że jest intruzem w Tomaszowie, w swoim rodzinnym miasteczku!), pewnego dnia rzuca pracę akwizytora ubezpieczeniowego i uderzywszy w twarz swojego dyrektora (niejakiego Bodka) wyrusza w półroczną podróż po Polsce. Włóczy się bez celu napotykając przeróżne typy ludzkie i tęskniąc do swej tomaszowskiej miłości - Haliny. Odwiedza kolejno:
Wikipedia
(1.1) Na stacji stał jakiś prowincjusz z psem na smyczy.
Wiktionary
IPA: prɔˈvʲĩnt͡sʲjuʃ, AS: provʹĩncʹi ̯uš
Wiktionary
rzecz. prowincja ż., prowincjonalność ż., prowincjonalizm m., prowincjał m., prowincjałka ż.
:: fż. prowincjuszka ż.
przym. prowincjalny, prowincjonalny
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) lekcew. kobieta mieszkająca na prowincji, nie posiadająca wielkomiejskiej ogłady i obycia towarzyskiego
Wiktionary
(1.1) Za miastem do autobusu powsiadały prowincjuszki i zaparowało szyby.
Wiktionary
rzecz. prowincja ż., prowincjałka ż.
:: fm. prowincjusz m.
przym. prowincjalny, prowincjonalny
Wiktionary
(1.1) prowincjałka
Wiktionary
związek chemiczny przekształcający się w organizmie - pod wpływem energii słonecznej lub enzymów - w witaminę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) biochem. związek chemiczny, który przekształca się w organizmie w witaminę w wyniku reakcji chemicznych;
Wiktionary
Prowitamina – związek chemiczny, który w wyniku reakcji chemicznych (np. enzymatycznych lub fotochemicznych) w organizmie ulega przekształceniu w witaminę.
Tak np. prowitamina D2 (ergosterol) jest poprzez promieniowanie ultrafioletowe przetwarzana w skórze w witaminę D2 (ergokalcyferol).
Wikipedia
IPA: ˌprɔvʲitãˈmʲĩna, AS: provʹitãmʹĩna
Wiktionary
procentowe wynagrodzenie handlowego personelu przedsiębiorstwa, stanowiące zmienny element pensji, pobierane za pośrednictwo w dokonaniu transakcji handlowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zapłata, jaką otrzymuje się za pośredniczenie w transakcji handlowej
Wiktionary
Prowizja – forma wynagrodzenia podmiotu z tytułu dokonanej czynności prawnej. Może być wynagrodzeniem za pośrednictwo w zawieraniu danej umowy na polecenie lub w imieniu podmiotu zlecającego (np. osoby fizycznej lub prawnej) albo też wynagrodzeniem tegoż podmiotu za świadczone przez niego operacje i usługi.
Wikipedia
(1.1) Agent otrzymuje prowizję od każdej transakcji, w której pośredniczy.
Wiktionary
IPA: prɔˈvʲizʲja, AS: provʹizʹi ̯a
Wiktionary
przym. prowizyjny
przysł. prowizyjnie
Wiktionary
przestarzałe:
1. pomocnik aptekarza bez tytułu magistra;
2. rządca majątku, administrator
SJP.pl
1. stan chwilowy, tymczasowy;
2. prowizorium budżetowe - budżet uchwalony tymczasowo, na pewien czas przed budżetem rocznym
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. coś prowizorycznego, wykonanego z nietrwałych materiałów lub w nietrwały sposób
(1.2) pot. stan tymczasowości
Wiktionary
IPA: ˌprɔvʲiˈzɔrka, AS: provʹizorka
Wiktionary
rzecz. prowizoryczność ż., prowizorium n., prowizor m., prowizorstwo n.
przym. prowizoryczny
przysł. prowizorycznie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób prowizoryczny
Wiktionary
przym. prowizoryczny
rzecz. prowizoryczność ż., prowizorka ż.
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: prowizorycznie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prowizoryczne
Wiktionary
rzecz. prowizorka ż., prowizorium n., prowizor m., prowizorstwo n.
przym. prowizoryczny
przysł. prowizorycznie
Wiktionary
(1.1) prowizorium, prowizorka
Wiktionary
mający trwać tylko przez jakiś czas; niestały
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. niemający stałego charakteru; mający trwać tylko pewien czas
Wiktionary
(1.1) Łączność ze światem zapewniała prowizoryczna kładka, przerzucona nad rwącym potokiem.
Wiktionary
IPA: ˌprɔvʲizɔˈrɨt͡ʃnɨ, AS: provʹizoryčny
Wiktionary
rzecz. prowizorka ż., prowizorium n., prowizoryczność ż.
przysł. prowizorycznie
Wiktionary
(1.1) tymczasowy
Wiktionary
przymiotnik od: prowizja
SJP.pl
1. osoba przewodząca, stojąca na czele jakiejś grupy, inicjator, organizator jakichś zajść, wystąpień;
2. pogardliwie: przywódca bandy, sitwy;
3. dawniej: wodzirej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pogard. osoba wzniecająca zamieszki, bunty czy rozruchy, a następnie przewodząca im
(1.2) daw. wodzirej
(1.3) przest. przewodnik stada
Wiktionary
(1.1) Prowodyr pierwszy rzucił w szybę kamieniem i wskazał tłumowi uciekających.
Wiktionary
IPA: prɔˈvɔdɨr, AS: provodyr
Wiktionary
rzecz. prowodyrka ż.
Wiktionary
1. kobieta przewodząca, stojąca na czele jakiejś grupy, inicjatorka, organizatorka jakichś zajść, wystąpień;
2. pogardliwie: przywódczyni bandy, sitwy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta stawająca na czele, przewodząca grupie
Wiktionary
(1.1) To Żaneta była prowodyrką całego zajścia.
Wiktionary
rzecz. prowodyr mos.
Wiktionary
potocznie: prowokator;
1. osoba nakłaniająca inną osobę do popełnienia przestępstwa w celu skierowania wobec niej postępowania karnego; prowodyr, podjudzacz, podżegacz;
2. przenośnie: osoba, której działania mają na celu zaszokowanie, wywołanie emocji lub niekontrolowanych zachowań u innych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. środ. polit. prowokator
Wiktionary
rzecz. prowokator, prowokatorka, prowokowanie, sprowokowanie
czas. prowokować, sprowokować
Wiktionary
1. podstępne działanie mające na celu nakłonienie kogoś do popełnienia zgubnego dla niego czynu; podżeganie, podjudzanie, podburzanie;
2. przenośnie: zachowanie mające na celu zaszokowanie kogoś, wywołanie w kimś jakichś emocji lub zachowań, których na co dzień nie wykazuje;
3. w prawie: nakłanianie jakiejś osoby do popełnienia przestępstwa w celu doprowadzenia do wszczęcia przeciw niej postępowania karnego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) podstępne czyny, których celem jest nakłonienie kogoś do określonego działania
(1.2) podstępny czyn tajnych agentów, podszywających się pod członków jakiejś organizacji w celu wyrządzenia jej szkody
Wiktionary
Prowokacja – podstępne i celowe działanie osoby trzeciej mające na celu spowodowanie reakcji ofiary prowokacji, zazwyczaj szkodliwej dla niej i często dla osób z nią związanych lub organizacji, jak np. uzyskanie odpowiedzi, informacji, wywołanie silnych emocji, niekontrolowanego zachowania, złamanie prawa.
Wikipedia
(1.1) Wczoraj byłem poddany prowokacji.
Wiktionary
IPA: ˌprɔvɔˈkat͡sʲja, AS: provokacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. prowokacyjność ż., prowokatorstwo n., prowokator m., prowokatorka ż., prowokowanie n., sprowokowanie n.
czas. prowokować ndk., sprowokować dk.
przym. prowokacyjny, prowokatorski
przysł. prowokacyjnie, prowokatorsko, prowokująco
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób prowokacyjny
Wiktionary
rzecz. prowokacja ż., prowokator m., prowokatorka ż., sprowokowanie n., prowokacyjność ż., prowokowanie n.
przym. prowokacyjny
czas. sprowokować, prowokować
przysł. prowokująco
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: prowokacyjnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: prowokacyjny
SJP.pl
skłonność do zaczepnego, wyzywającego zachowania; zaczepność, napastliwość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prowokacyjne; cecha tych, którzy są prowokacyjni
Wiktionary
rzecz. prowokacja ż., prowokatorstwo n., prowokator m., prowokatorka ż., prowokowanie n., sprowokowanie n.
czas. prowokować ndk., sprowokować dk.
przym. prowokacyjny, prowokatorski
przysł. prowokacyjnie, prowokatorsko
Wiktionary
1. właściwy dla prowokacji, mający charakter prowokacji - podstępnego działania, np. działanie prowokacyjne;
2. mający prowokować, np. spojrzenie prowokacyjne; zaczepny, wyzywający, prowokujący;
3. lubiący prowokować, zachowujący się zaczepnie, np. kobieta prowokacyjna
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zaczepny, mający charakter prowokacji
Wiktionary
(1.1) Piłkarz po zdobyciu gola podbiegł do kibiców drużyny przeciwnej i, uśmiechając się szyderczo, wykonywał wobec nich prowokacyjne gesty.
Wiktionary
IPA: ˌprɔvɔkaˈt͡sɨjnɨ, AS: provokacyi ̯ny
Wiktionary
rzecz. prowokacja ż., prowokacyjność ż., prowokatorstwo n., prowokator m., prowokatorka ż., prowokowanie n., sprowokowanie n.
czas. prowokować ndk., sprowokować dk.
przym. prowokatorski
przysł. prowokacyjnie, prowokatorsko, prowokująco
Wiktionary
(1.1) prowokujący
Wiktionary
1. osoba nakłaniająca inną osobę do popełnienia przestępstwa w celu skierowania wobec niej postępowania karnego; prowodyr, podjudzacz, prowok, podżegacz;
2. przenośnie: osoba, której działania mają na celu zaszokowanie, wywołanie emocji lub niekontrolowanych zachowań u innych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba dokonująca prowokacji
(1.2) tajny agent działający w jakiejś organizacji, który jej szkodzi
Wiktionary
Prowokator – osoba, która nakłania inną osobę do popełnienia czynu zabronionego, nie po to, aby ten został popełniony, ale po to, by skierować postępowanie karne przeciwko nakłanianej osobie (art. 24 KK). Prowokacja jest zatem bardzo podobna do podżegania, lecz jest odrębną instytucją prawną. Prowokator ponosi odpowiedzialność karną, która przewidziana jest za dane przestępstwo, do którego nakłaniał inną osobę. Tak więc, jeśli prowokator nakłaniał drugą osobę do popełnienia np. zabójstwa, to zgodnie z obowiązującymi przepisami (Kodeks karny z 1997 roku) jego postępowanie będzie zagrożone sankcją kary pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 8 lat, karą 25 lat pozbawienia wolności albo karą dożywotniego pozbawienia wolności (patrz: art. 148 KK). Nie ma znaczenia, czy osoba, którą prowokował, w ogóle przystąpiła do popełnienia czynu.
Wikipedia
(1.1) Jan jest płatnym prowokatorem na usługach policji i pobiera za to regularne apanaże zupełnie bez skrupułów.
Wiktionary
IPA: ˌprɔvɔˈkatɔr, AS: provokator
Wiktionary
rzecz. prowokacja ż., prowokacyjność ż., prowokatorstwo n., prowokowanie n., sprowokowanie n.
:: fż. prowokatorka ż.
czas. prowokować ndk., sprowokować dk.
przym. prowokacyjny, prowokatorski
przysł. prowokacyjnie, prowokatorsko, prowokująco
Wiktionary
(1.1) podżegacz, podjudzacz, judziciel; przest. instygator
Wiktionary
1. kobieta nakłaniająca inną osobę do popełnienia przestępstwa w celu skierowania wobec niej postępowania karnego; prowodyrka, podżegaczka, judzicielka;
2. kobieta, której działania mają na celu zaszokowanie, wywołanie emocji lub niekontrolowanych zachowań u innych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która prowokuje; kobieta powodująca prowokację
Wiktionary
rzecz. prowokacja ż., prowokowanie n., sprowokowanie n., prowokacyjność ż.
:: fm. prowokator
:: zdrobn. prowokacyjka
czas. prowokować ndk., sprowokować dk.
przym. prowokacyjny
przysł. prowokacyjnie
Wiktionary
1. właściwy prowokatorowi - osobie zachęcającej kogoś podstępnie do popełnienia czynu, który będzie miał nieprzyjemne następstwa w przyszłości; podżegający;
2. właściwy prowokatorowi - osobie, której działania mają na celu zaszokowanie, wywołanie emocji lub niekontrolowanych zachowań u innych; szokujący, prowokujący
SJP.pl
1. działać na kogoś w taki sposób, by nakłonić go do zrobienia jakiejś czynności, zwykle na korzyść prowokatora; podjudzać, podżegać;
2. przenośnie: starać się wywołać u kogoś określoną reakcję, wzbudzać w kimś emocje, których normalnie nie okazuje, np. prowokować kłótnie;
3. przenośnie: pobudzać do podjęcia określonych działań, np. prowokować do myślenia
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. sprowokować)
(1.1) wywoływać
(1.2) podburzać do czegoś
Wiktionary
(1.1) U tego samego pacjenta mogą występować zarówno epizody prowokowane przez emocje, jak i przez długotrwałe nieruchome stanie.
(1.1) W przypadku połknięcia substancji absolutnie nie wolno prowokować wymiotów, aby nie dopuścić do wtórnego poparzenia drogi pokarmowej i jamy ustnej!
(1.2) Zostałem do tego sprowokowany.
(1.2) Prowokował mnie cały czas głupimi minami, aż nie wytrzymałem i mu przyłożyłem.
Wiktionary
IPA: ˌprɔvɔˈkɔvat͡ɕ, AS: provokovać
Wiktionary
rzecz. prowok mos., prowokacja ż., prowokacyjność ż., prowokatorstwo n., prowokator m., prowokatorka ż., prowokowanie n., sprowokowanie n.
czas. sprowokować dk.
przym. prowokacyjny, prowokatorski
przysł. prowokacyjnie, prowokatorsko
Wiktionary
(1.1) nakłaniać, perswadować, zachęcać
(1.2) podżegać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dokonywanie prowokacji
Wiktionary
IPA: ˌprɔvɔkɔˈvãɲɛ, AS: provokovãńe
Wiktionary
rzecz. prowok mos., prowokacja ż., prowokacyjność ż., prowokatorstwo n., prowokator m., prowokatorka ż., sprowokowanie n.
czas. prowokować ndk., sprowokować dk.
przym. prowokacyjny, prowokatorski
przysł. prowokacyjnie, prowokatorsko
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób prowokujący, prowokacyjny
Wiktionary
rzecz. prowokacja ż., prowokator m.
przym. prowokacyjny
przysł. prowokacyjnie
Wiktionary
(1.1) prowokacyjnie
Wiktionary
1. działać na kogoś w taki sposób, by nakłonić go do zrobienia jakiejś czynności, zwykle na korzyść prowokatora; podjudzać, podżegać;
2. przenośnie: starać się wywołać u kogoś określoną reakcję, wzbudzać w kimś emocje, których normalnie nie okazuje, np. prowokować kłótnie;
3. przenośnie: pobudzać do podjęcia określonych działań, np. prowokować do myślenia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) inform. komponent lub urządzenie pośredniczące w dostępie do innego obiektu;
Wiktionary
IPA: ˈprɔksɨ, AS: proksy
Wiktionary
(1.1) serwer pośredniczący
Wiktionary
1. mowa niewiązana występująca we wszystkich rodzajach literackich;
2. utwory pisane mową niewiązaną, np. powieści, nowele, opowiadania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. liter. mowa niewiązana, bez stałych jednostek rytmicznych ani podziału na wersy
(1.2) liter. ogół utworów pisanych mową niewiązaną
(1.3) liter. autorzy piszący teksty prozą (1.1)
(1.4) przen. sprawy codzienne, przyziemne
Wiktionary
Proza – pojęcie z zakresu teorii literatury, mające różne znaczenia:
Wikipedia
(1.2) Czesia lubuje się w prozie latynoskiej.
(1.4) Doświadczyliśmy na własnej skórze brazylijskiej prozy życia.
Wiktionary
IPA: ˈprɔza, AS: proza
Wiktionary
rzecz. proziak mrz., prozaiczność ż., prozaik mos., prozaiczka ż., prozaika ż.
przym. prozaiczny, prozatorski
Wiktionary
(1.2) beletrystyka
Wiktionary
lek stosowany głównie w leczeniu depresji; prozak, fluoksetyna
SJP.pl
Fluoksetyna – organiczny związek chemiczny stosowany jako lek przeciwdepresyjny, głównie w leczeniu zaburzeń depresyjnych oraz obsesyjno-kompulsyjnych. Ponadto znalazła zastosowanie w leczeniu bulimii, przedmiesiączkowych zaburzeń dysforycznych, zespołu lęku napadowego i depresji w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego (w połączeniu z olanzapiną). Należy do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI).
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) popierający Zachód
Wiktionary
(1.1) Diouf zdobył sobie opinię prozachodniego technokraty i męża stanu.
Wiktionary
autorka utworów literackich pisanych prozą
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta, która pisze utwory prozą
Wiktionary
(1.1) Bardzo długo nie widziałam siebie jako prozaiczki, zajmowałam się tylko poezją.
Wiktionary
rzecz. proza ż.
:: fm. prozaik m.
przym. prozaistyczny, prozatorski
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: prozaicznie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: prozaiczny
SJP.pl
pospolitość, powszechność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prozaiczne, przyziemne, powszednie
(1.2) cecha tego, co prozaiczne, niepoetyckie
Wiktionary
rzecz. proza ż., prozaizm m., prozaizacja ż., prozaista m., prozaik m., prozaiczka ż., prozatorstwo n., prozator m., prozatorka ż., prozaizacja ż., prozaizowanie n.
czas. prozaizować
przym. prozaiczny, prozatorski
przysł. prozaicznie
Wiktionary
(1.1) przyziemność, szarzyzna
(1.2) niepoetyckość
Wiktionary
1. zwykły, powszedni, uproszczony; pospolity, zwyczajowy, niepoetyczny;
2. pisany prozą; prozatorski
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zwyczajny, niewyszukany, mało interesujący
(1.2) liter. napisany prozą
Wiktionary
rzecz. proza ż., prozaik mos., prozaiczność ż.
przym. prozatorski
przysł. prozaicznie
Wiktionary
(1.1) przyziemny
(1.2) prozatorski
Wiktionary
autor utworów literackich pisanych prozą
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) liter. pisarz tworzący utwory prozą, najczęściej powieści i nowele
(1.2) przen. rzad. człowiek praktyczny, nie oddający się wyższym porywom
Wiktionary
Proza – pojęcie z zakresu teorii literatury, mające różne znaczenia:
Wikipedia
(1.1) Nie wiadomo z daleka, kto nadchodzi z głębi literackich czeluści. Poeta z Petersburga? Prozaik z Wiednia? Scenarzysta z Birmy? Bajkopisarka z Seulu? Maleńki liryk z Japonii? Tym razem jest to dramaturg z Botswany. – ((…)) – mówi.
Wiktionary
rzecz. proza ż., prozaiczność ż.
:: fż. prozaiczka ż.
przym. prozaiczny, prozatorski
przysł. prozaicznie
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. proza ż., prozaiczność ż.
:: fż. prozaiczka ż.
przym. prozaiczny, prozatorski
przysł. prozaicznie
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) prosaist
* baskijski: (1.1) prosalari
* białoruski: (1.1) празаік m.
* bułgarski: (1.1) прозаик m.
* czeski: (1.1) prozaik
* estoński: (1.1) proosakirjanik
* francuski: (1.1) prosateur
* hiszpański: (1.1) prosador
* interlingua: (1.1) prosator
* litewski: (1.1) prozininkas m., prozaikas m.
* łotewski: (1.1) prozaiķis m.
* macedoński: (1.1) прозаик, прозаист
* niemiecki: (1.1) Prosaist m., Prosaschriftsteller m.
* portugalski: (1.1) prosador m.
* słowacki: (1.1) prozaik
* szwedzki: (1.1) prosaförfattare
* ukraiński: (1.1) прозаїк
* węgierski: (1.1) prózaíró
* włoski: (1.1) prosatore
źródła.
== prozaik (język słowacki.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski żywotny
(1.1) liter. prozaik
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
nauka o artystycznej organizacji prozy
SJP.pl
1. czynienie czegoś zwykłym, pospolitym; nadawanie czemuś lub nabieranie przez coś cech prozaiczności, powszedniości;
2. nadawanie poezji cech prozy, wprowadzanie do utworu poetyckiego wyrazów i stylistyki spoza stylu poetyckiego
SJP.pl
element językowy użyty w wypowiedzi poetyckiej, pochodzący spoza stylu poetyckiego określonej epoki
SJP.pl
Prozaizm – element językowy pochodzący spoza stylu artystycznego (właściwy np. dla stylu obiegowego lub naukowego), w ujęciu funkcjonalnym: środek tego rodzaju zastosowany w wypowiedzi poetyckiej. Pojawienie się prozaizmu może wynikać z niedostatecznego warsztatu pisarskiego, częściej jednak jest zamierzonym zabiegiem i ma na celu nadanie wypowiedzi specyficznego nacechowania stylistycznego, np. w wierszu K.I. Gałczyńskiego:
Przeciwieństwem prozaizmów są poetyzmy.
Wikipedia
1. wprowadzać prozaizmy do utworu poetyckiego;
2. nadawać utworowi poetyckiemu cech prozaicznych
SJP.pl
lek przeciwdepresyjny stosowany również przy leczeniu bulimii i lęków napadowych; prozac, fluoksetyna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) farm. lek antydepresyjny zawierający fluoksetynę
Wiktionary
Fluoksetyna – organiczny związek chemiczny stosowany jako lek przeciwdepresyjny, głównie w leczeniu zaburzeń depresyjnych oraz obsesyjno-kompulsyjnych. Ponadto znalazła zastosowanie w leczeniu bulimii, przedmiesiączkowych zaburzeń dysforycznych, zespołu lęku napadowego i depresji w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego (w połączeniu z olanzapiną). Należy do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI).
Wikipedia
(1.1) Odtąd do wieczornego kubka naparu z lipy japońskiej wkładano jej dwie pastylki prozaku, po którym czuła się lepiej, nadal jednak zadawała sobie czasem pytanie: co ja tu właściwie robię?
Wiktionary
(1.1) prozac
Wiktionary
sprzyjający powstawaniu zapalenia
SJP.pl
dawniej: pochodzenie; ród, przodkowie, antenaci
SJP.pl
autor utworów literackich pisanych prozą
SJP.pl
autorka utworów literackich pisanych prozą
SJP.pl
1. odnoszący się do prozy lub prozatora (prozaika);
2. pisany prozą; prozaiczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) liter. napisany prozą
(1.2) liter. mający związek z prozą lub prozaikiem czy prozaiczką
Wiktionary
(1.1) Na język polski "Agnes" przetłumaczyła Barbara Grzegorzewska, wcześniej tłumaczka wielu utworów prozatorskich, m. dla dzieci serii o Mikołajkach.
Wiktionary
przym. prozaiczny
rzecz. proza ż., prozaik mos., prozaiczka ż., prozaika ż., prozator mos., prozaiczność ż.
Wiktionary
(1.1) prozaiczny
Wiktionary
sztuka pisania prozą; dictamen
SJP.pl
rodzaj późnokredowego dinozaura kaczodziobego z rodziny hadrozaurów
SJP.pl
Prozaurolof (Prosaurolophus) – rodzaj dinozaura kaczodziobego żyjącego w późnej kredzie w Ameryce Północnej. Odkrycia pozostałości co najmniej dwudziestu pięciu osobników należących do dwóch gatunków, w tym zarówno czaszek, jak i szkieletów. Pomimo tego nie należy do najlepiej znanych opinii publicznej dinozaurów. Skamieniałości tego liczącego 9 metrów długości stworzenia znaleziono w późnokampańskiej formacji Dinosaur Park w Albercie i prawie współczesnej jej montańskiej formacji Two Medicine, liczą one sobie około 75 milionów lat. Najbardziej charakterystyczna cecha zwierzęcia to niewielki, lecz masywny grzebieniem tworzony przez kości nosowe, sterczący przed oczami.
Wikipedia
dinozaur gadziomiedniczny żyjący podczas triasu i na początku jury
SJP.pl
Prozauropody (Prosauropoda) – grupa wczesnych roślinożernych dinozaurów żyjących podczas triasu i na początku jury.
Pozostaje przedmiotem sporów, czy należy uznać prozauropody wyłącznie za parafiletyczną grupę bazalnych zauropodomorfów, wyróżnianą jedynie nieformalnie, czy też można wyróżnić monofiletyczne prozauropody; w tym drugim wypadku nie jest zaś pewne, jakie dokładnie dinozaury można do tej grupy zaliczyć. Galton i Upchurch (2004) zdefiniowali prozauropody jako klad obejmujący plateozaura i wszystkie taksony bliżej spokrewnione z nim niż z zauropodami; zaliczyli do nich wszystkie rodzaje bazalnych zauropodomorfów nie należące do zauropodów. Inni naukowcy (m.in. Sereno, 2005) uważają jednak, że prozauropody obejmujące wszystkie te rodzaje z pewnością byłyby grupą parafiletyczną, gdyż należeliby do nich przodkowie zauropodów, lecz nie same zauropody. Stąd w ostatnich latach niektórzy naukowcy podjęli próby przedefiniowania prozauropodów, tak by wykluczyć z nich zarówno przodków zauropodów, jak i najbardziej prymitywne zauropodomorfy. Np. Yates i Kitching (2003) wykluczyli z prozauropodów bazalne rodzaje Thecodontosaurus i Saturnalia, a także - uznane przez nich za bazalne zauropody - anchizaura i melanorozaura. Yates (2007) poszedł jeszcze dalej, stwierdzając, że prozauropody takie jak riochazaur czy masospondyl są w rzeczywistości bliżej spokrewnione z zauropodami niż z plateozaurem.
Wikipedia
dinozaur gadziomiedniczny żyjący podczas triasu i na początku jury
SJP.pl
Prozauropody (Prosauropoda) – grupa wczesnych roślinożernych dinozaurów żyjących podczas triasu i na początku jury.
Pozostaje przedmiotem sporów, czy należy uznać prozauropody wyłącznie za parafiletyczną grupę bazalnych zauropodomorfów, wyróżnianą jedynie nieformalnie, czy też można wyróżnić monofiletyczne prozauropody; w tym drugim wypadku nie jest zaś pewne, jakie dokładnie dinozaury można do tej grupy zaliczyć. Galton i Upchurch (2004) zdefiniowali prozauropody jako klad obejmujący plateozaura i wszystkie taksony bliżej spokrewnione z nim niż z zauropodami; zaliczyli do nich wszystkie rodzaje bazalnych zauropodomorfów nie należące do zauropodów. Inni naukowcy (m.in. Sereno, 2005) uważają jednak, że prozauropody obejmujące wszystkie te rodzaje z pewnością byłyby grupą parafiletyczną, gdyż należeliby do nich przodkowie zauropodów, lecz nie same zauropody. Stąd w ostatnich latach niektórzy naukowcy podjęli próby przedefiniowania prozauropodów, tak by wykluczyć z nich zarówno przodków zauropodów, jak i najbardziej prymitywne zauropodomorfy. Np. Yates i Kitching (2003) wykluczyli z prozauropodów bazalne rodzaje Thecodontosaurus i Saturnalia, a także - uznane przez nich za bazalne zauropody - anchizaura i melanorozaura. Yates (2007) poszedł jeszcze dalej, stwierdzając, że prozauropody takie jak riochazaur czy masospondyl są w rzeczywistości bliżej spokrewnione z zauropodami niż z plateozaurem.
Wikipedia
zdrobnienie od: próg
SJP.pl
odnoszący się do prozelity lub prozelityzmu, właściwy prozelitom
SJP.pl
człowiek przyjmujący nowe wyznanie; neofita
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) neofita, nawrócony
Wiktionary
Prozelityzm (gr. προσήλυτος, prosēlytos „obcy, przybysz“ od προσ, pros „w stronę“ oraz ἐλεύσομαι, eleusomai czas przyszły od ἔρχομαι, érchomai „przybywać“) – nawracanie innych na swoją wiarę.
Wikipedia
(1.1) Filip Apostoł ochrzcił prozelitę etiopskiego, urzędnika królowej etiopskiej Kandaki.
Wiktionary
rzecz. prozelityzm mrz., prozelityczność ż., prozelickość ż.
przym. prozelicki, prozelityczny
przysł. prozelicko
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. prozelityzm mrz., prozelityczność ż., prozelickość ż.
przym. prozelicki, prozelityczny
przysł. prozelicko
frazeologia.
etymologia.
etym|łac|proselytus. < etym|gr|προσήλυτος.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) proselyte
* baskijski: (1.1) proselito
* bułgarski: (1.1) прозелит m.
* francuski: (1.1) prosélyte m.
* hiszpański: (1.1) prosélito m.
* łaciński: (1.1) proselytus m.
* węgierski: (1.1) prozelita
* włoski: (1.1) proselito m.
źródła.
== prozelita (język węgierski.) ==
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik
(1.1) prozelita
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
[prozelita}; neofitka
SJP.pl
dążenie do pozyskania wyznawców jakiejś religii lub idei
SJP.pl
Prozelityzm (gr. προσήλυτος, prosēlytos „obcy, przybysz“ od προσ, pros „w stronę“ oraz ἐλεύσομαι, eleusomai czas przyszły od ἔρχομαι, érchomai „przybywać“) – nawracanie innych na swoją wiarę.
Wikipedia
Plektenchyma – tkanka rzekoma, która powstaje z nitkowatych, początkowo oddzielonych plech poprzez ich splątanie się i złączenie. Występuje u grzybów i niektórych glonów. Nitki plechy łączą się z sobą poprzez ścisłe splątanie albo poprzez zlepienie śluzowatymi ścianami komórkowymi, tworząc twór podobny do tkanki roślin wyższych.
Wikipedia
w mitologii rzymskiej: bogini świata podziemnego; Proserpina
SJP.pl
Prozerpina (łac. Proserpĭna) – starorzymska bogini kiełkującego zboża, królowa świata podziemnego.
Uważana za małżonkę Dis Patera (Plutona), wraz z którym odbierała cześć podczas świąt znanych jako ludi Tarentini. Jej imię pochodzi od łac. proserpere – „zjawiać się”.
Bardzo wcześnie została utożsamiona z grecką Persefoną.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. niewielki placek z mąki pszennej, kwaśnej śmietany i jajek z dodatkiem sody oczyszczonej, pieczony na blasze; specjalność polskiej regionalnej kuchni podkarpackiej;
Wiktionary
rzecz. proza ż.
Wiktionary
(1.1) chleb sodowy, proziok
Wiktionary
1. mający o sobie przesadnie dobre zdanie, lubiący żeby go podziwiać i schlebiać mu;
2. niczym niewypełniony; pusty;
3. niedający oczekiwanych efektów; daremny, nieefektywny
SJP.pl
1. stan gazu będącego pod ciśnieniem mniejszym od ciśnienia atmosferycznego;
2. obszar wypełniony gazem o ciśnieniu mniejszym od ciśnienia atmosferycznego; wakuum; vacuum
3. w anatomii: płaszczyzna miednicy mniejszej, której wymiar prosty zawiera się między górnym brzegiem spojenia łonowego a wzgórkiem kości krzyżowej i której wymiar poprzeczny zawiera się pomiędzy najbardziej na boki oddalonymi punktami linii granicznych (znajdujących się na talerzach symetrycznych kości biodrowych)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) fiz. przestrzeń, w której nie ma cząsteczek obdarzonych masą (pomijając cząstki wirtualne);
(1.2) techn. stan bardzo niskiego ciśnienia
(1.3) pusta przestrzeń
(1.4) przen. stan braku lub niedoboru czegoś w jakiejś sferze życia i działalności człowieka
Wiktionary
Próżnia – w rozumieniu tradycyjnym pojęcie równoważne pojęciu pustej przestrzeni. We współczesnej fizyce, technice oraz rozumieniu potocznym pojęcie próżni ma zupełnie odmienne konotacje.
Wikipedia
(1.1) Astronauci wychodzą w próżnię w celu przeprowadzenia napraw lub zamontowania aparatury zbyt delikatnej, aby zadanie to mogły wykonać roboty.
(1.3) Poruszał się po ringu statycznie, często odbierał ciosy, a jego własne uderzenia zwykle trafiały w próżnię.
(1.4) Coraz więcej pacjentów uskarża się na poczucie bezsensu i życiowej próżni.
Wiktionary
IPA: ˈpruʒʲɲa, AS: pružʹńa
Wiktionary
rzecz. próżność ż., próżniak m., próżniaczka ż., próżniactwo n., próżnowanie n., opróżnianie n., opróżnienie n., wypróżnianie n., wypróżnienie n., próżnica ż.
czas. opróżniać ndk., opróżnić dk., wypróżniać ndk., wypróżnić dk., próżnować ndk.
przym. próżniowy, próżny, próżniacki, próżniaczy
przysł. próżniowo
Wiktionary
(1) vacuum
(1.3) pustka
(1.4) jałowizna, jałowość, pustka
Wiktionary
charakterystyczny dla próżniaka, oddający się próżnowaniu; próżniaczy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) właściwy dla próżniaka
Wiktionary
(1.1) Uciekł na wieś i tam wiedzie swój próżniacki żywot.
Wiktionary
czas. próżniaczyć ndk.
przym. próżniaczy, próżniowy
rzecz. próżniactwo n., próżnia ż., próżniak mos., próżniaczka ż.
przysł. próżniaczo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) lenistwo, niechęć do pracy, nieróbstwo
Wiktionary
(1.1) Jego próżniactwo doprowadzało ojca do szału.
Wiktionary
przym. próżniaczy, próżniacki, próżniowy
przysł. próżniaczo
rzecz. próżnowanie n., próżność ż., próżnia ż., próżniak mos., próżniaczka ż.
Wiktionary
(1.1) próżnowanie
Wiktionary
zdrobnienie od: próżniak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od próżniak
Wiktionary
rzecz. próżniak m., próżniaczka ż.
Wiktionary
zdrobnienie od: próżniak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. kobieta prowadząca bezczynne życie, próżnująca
Wiktionary
(1.1) Nie pomagaj tej próżniaczce.
Wiktionary
rzecz. próżnia ż., próżniaczek mos., próżność ż.
:: fm. próżniak m.
przym. próżniaczy, próżniowy, próżniacki
czas. próżnować ndk.
przysł. próżniaczo
Wiktionary
przysłówek
(1.1) pejor. bez obowiązków, bez zajęć; leniuchując, obijając się
Wiktionary
(1.1) Kamil wakacje zwykle spędza próżniaczo.
Wiktionary
rzecz. próżniaczość ż., próżniactwo n., próżniak mos., próżniaczka ż.
przym. próżniaczy, próżniacki, próżniowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest próżniacze; cecha tych, którzy są próżniaczy
Wiktionary
przym. próżniaczy, próżniowy
przysł. próżniaczo
rzecz. opróżnianie n.
Wiktionary
dotyczący próżniaka, właściwy próżniakowi, oddający się próżnowaniu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) właściwy dla próżniaka
Wiktionary
(1.1) Siedział na wsi, gdzie wiódł próżniaczy żywot.
Wiktionary
czas. próżnować, próżniaczyć ndk.
przym. próżniacki, próżniowy
rzecz. próżniaczość ż., próżniactwo n., próżnia ż., opróżnianie n., próżniak mos., próżniaczka ż.
przysł. próżniaczo
Wiktionary
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) przest. próżnować
czasownik zwrotny niedokonany próżniaczyć się
(2.1) przest. obijać się, lenić się
Wiktionary
(1.1) Przestań próżniaczyć i weź się do roboty.
(2.1) W sierpniu będziemy się próżniaczyć na Mazurach.
Wiktionary
przym. próżniaczy, próżniacki
Wiktionary
zgrubienie od: próżniak
SJP.pl
nierób; leń; leniuch
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) książk. człowiek prowadzący bezczynne życie, próżnujący
Wiktionary
rzecz. próżnia ż., próżność ż.
:: zdrobn. próżniaczek m.
:: fż. próżniaczka ż.
przym. próżniaczy, próżniowy, próżniacki
czas. próżnować ndk.
przysł. próżniaczo
Wiktionary
(1.1) bumelant, dekownik, leń, leniuch, leniuszek, leniwiec, leser, markierant, migacz, wałkoń, nierób
Wiktionary
dawniej: stan nieistnienia lub niedoboru czegoś w jakiejś sferze życia i działalności człowieka; pustka, próżnia
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: próżno
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: próżny; bardziej próżny
SJP.pl
przyrząd do pomiaru podciśnienia; wakuometr; wakumetr
SJP.pl
Próżniomierz, wakuometr – przyrząd do mierzenia ciśnień poniżej ciśnienia atmosferycznego.
Każdy typ próżniomierza działa w określonym zakresie ciśnień. Stosuje się podział próżniomierzy na dwie kategorie: próżniomierze do niskiej próżni oraz próżniomierze do wysokiej próżni, wśród których wydziela się próżniomierze do ultrawysokiej próżni.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. liter. statek kosmiczny
Wiktionary
(1.1) Lecz sił do buntu nie mając przeciw potomstwu oceanów, istoty metalowe uciekły, porwawszy próżniopławy ogromne; pierzchły na nich z domu niewoli w najodleglejsze archipelagi gwiezdne.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) szczelnie zamknięty w sposób pozwalający na utrzymanie próżni wewnątrz czegoś
Wiktionary
(1.1) Pierwsza wersja to zestaw nieruchomej kadzi z mieszalnikiem (ruchome są sklepienie z elektrodami oraz próżnioszczelna pokrywa współpracujące na przemian z kadzią).
Wiktionary
rzecz. próżnioszczelność ż.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z próżnią, dotyczący próżni
(1.2) taki, z którego wypompowano powietrze (w miarę możliwości)
Wiktionary
rzecz. próżnia ż., próżniak m., próżniaczka ż., próżniactwo n., próżnowanie n., opróżnianie n., opróżnienie n., wypróżnianie n., wypróżnienie n., próżność ż., próżniówka ż., próżnica ż., próżniaczość ż.
czas. próżnować ndk., opróżniać ndk., opróżnić dk., wypróżniać ndk., wypróżnić dk.
przym. próżniaczy, próżny, próżniacki
przysł. próżniowo, próżno, próżniaczo
Wiktionary
zdrobnienie od: próżny; próżniuteńki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: próżny
Wiktionary
IPA: ˌpruʒʲɲüˈɕɛ̇̃ɲci, AS: pružʹńüśė̃ńḱi
Wiktionary
zdrobnienie od: próżny; próżniusieńki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. zdrobn. od: próżny
Wiktionary
IPA: ˌpruʒʲɲuˈtɛ̃ɲci, AS: pružʹńutẽńḱi
Wiktionary
zdrobnienie od: próżny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zdrobn. od: próżny
Wiktionary
IPA: pruʒʲˈɲutʲci, AS: pružʹńutʹḱi
Wiktionary
bez oczekiwanego skutku; daremnie; niepotrzebnie; na darmo
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) książk. bez oczekiwanego skutku
(1.2) daw. pusto
Wiktionary
przym. próżny, próżniowy
rzecz. opróżnianie n.
Wiktionary
(1.1) nadaremnie, niepotrzebnie, zbytecznie, na darmo, na próżno
Wiktionary
→ próżny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha osoby, która jest próżna; charakteryzuje ją chęć imponowania innym lub małostkowe ambicje
(1.2) cecha tego, co próżne; cecha tych, którzy są próżni
Wiktionary
Próżność (łac. vana gloria lub inanis gloria) – rodzaj pychy przejawiająca się w chęci olśniewania innych, zwracania uwagi na rzeczy zewnętrzne.
Według Katechizmu Kościoła Katolickiego zarówno próżność, jak i samochwalstwo stanowią grzech przeciw prawdzie. Z próżności wypływa nieposłuszeństwo, chełpliwość, hipokryzja, spory, upór, kłótnie i pogoń za nowinkami.
Wikipedia
IPA: ˈpruʒnɔɕt͡ɕ, AS: pružność
Wiktionary
rzecz. próżnia ż., próżniactwo n., próżniak m., próżniaczka ż., opróżnianie n.
przym. próżny, próżniowy
Wiktionary
(1.1) bufonada, mania wielkości, megalomania, nieskromność, zadufanie, zarozumiałość
Wiktionary
lenić się, marnować czas
SJP.pl
czasownik
(1.1) książk. nic nie robić, nie zajmować się żadną pracą, marnować czas
Wiktionary
(1.1) Czy ten, kto przez 5 minut dziennie w czasie godzin pracy próżnuje, jest próżniakiem?
Wiktionary
IPA: pruʒˈnɔvat͡ɕ, AS: pružnovać
Wiktionary
rzecz. próżnowanie m., próżniak m., próżniaczka ż., próżnia ż.
przym. próżniaczy, próżniowy
Wiktionary
(1.1) bałamucić czas, chodzić z kąta w kąt, czekać z założonymi rękami / czekać z założonymi rękoma, leniuchować, próżniaczyć się, siedzieć z założonymi rękami / siedzieć z założonymi rękoma; pot. bomblować / bumblować, bumelować, leserować, leżeć do góry brzuchem, liczyć muchy na suficie, obcyndalać się, obijać się, ochrzaniać się, opierniczać się, opitalać się, pluć i łapać, wałkonić się, zbijać bąki; iron. nie hańbić się pracą; posp. opieprzać się; wulg. opierdalać się; przest. markierować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|próżnować.
Wiktionary
czas. próżnować ndk.
rzecz. próżniactwo n., próżniak m., próżniaczka ż., próżnia ż.
przym. próżny, próżniowy
Wiktionary
1. mający o sobie przesadnie dobre zdanie, lubiący żeby go podziwiać i schlebiać mu;
2. niczym niewypełniony; pusty;
3. niedający oczekiwanych efektów; daremny, nieefektywny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający o sobie przesadnie dobre zdanie, lubiący żeby go podziwiać i schlebiać mu
(1.2) niczym niewypełniony
(1.3) o wysiłku, staraniach: nie mający szans powodzenia, daremny
Wiktionary
(1.2) Pesymista widzi szklankę do połowy próżną, optymista do połowy pełną.
Wiktionary
IPA: ˈpruʒnɨ, AS: pružny
Wiktionary
rzecz. próżnowanie n., próżność ż., próżnia ż.
przym. próżniowy
przysł. próżno
Wiktionary
(1.2) niewypełniony, pusty
(1.3) daremny, bezcelowy, bezowocny, bezpłodny, bezproduktywny, bezskuteczny, książk. czczy, daremny, jałowy, nieefektywny, nieskuteczny, książk. płonny, syzyfowy
Wiktionary
1. nauka o budowie wiersza, zajmująca się zagadnieniami akcentu, iloczasu i intonacji
2. ogół brzmieniowych właściwości języka, które różnicują, postaciują i członują głoskowy, sylabiczny i wyrazowy strumień mowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. brzmieniowe właściwości mowy nakładające się na głoskowy, sylabiczny i wyrazowy ciąg wypowiedzi
(1.2) muz. właściwa relacja akcentów słownych i muzycznych, które powinny być zgodne
(1.3) liter. dyscyplina naukowa zajmująca się brzmieniowymi zjawiskami wiersza
(1.4) inform. intonacja syntezowanej mowy
(1.5) liter. zob. metrum.
Wiktionary
Prozodia (gr. προσωδία – pieśń z akompaniamentem, przyśpiew) – brzmieniowe właściwości mowy nakładające się na głoskowy, sylabiczny i wyrazowy ciąg wypowiedzi. Należą do nich akcent, intonacja i iloczas. Niekiedy w poezji pojęcie prozodii jest używane jako synonim metrum. Nadaje językowi znaczenie emocjonalne (prozodia afektywna) i odnosi się do znaczenia semantycznego (prozodia przyimkowa, np. „spóźniony na lot” a „spóźniony nalot”).
Wikipedia
IPA: prɔˈzɔdʲja, AS: prozodʹi ̯a
Wiktionary
przym. prozodyczny
Wiktionary
(1.5) metrum
Wiktionary
dotyczący prozodii, właściwy prozodii
SJP.pl
przymiotnik od: prozodia
SJP.pl
specjalista w zakresie prozodii
SJP.pl
osoba cierpiąca na prozopagnozję (zaburzenie percepcji wzrokowej)
SJP.pl
zaburzenie percepcji wzrokowej, charakteryzujące się brakiem umiejętności rozpoznawania twarzy znajomych lub widzianych już osób
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) psych. med. niezdolność do rozpoznawania twarzy;
Wiktionary
Prozopagnozja (z gr. πρόσωπον prósōpon = „twarz” + ἀγνωσία agnōsía = „niewiedza”) – zaburzenie percepcji wzrokowej, polegające na upośledzeniu zdolności rozpoznawania twarzy znajomych lub widzianych już osób, a w niektórych przypadkach także ich wyrazu emocjonalnego, przy niezaburzonej percepcji wzrokowej innych obiektów. Zaburzenie to jest jednym z rodzajów agnozji.
Wikipedia
IPA: ˌprɔzɔpaɡˈnɔzʲja, AS: prozopagnozʹi ̯a
Wiktionary
(1.1) ślepota twarzy
Wiktionary
rzadki minerał o białej barwie, zbudowany z glinu i fluorytu
SJP.pl
studia biografii zbiorowej
SJP.pl
Prozopografia – metoda badań historycznych polegająca na zbiorczej analizie danych dotyczących przedstawicieli określonej grupy (przede wszystkim elit politycznych i społecznych); nauka pomocnicza historii zajmująca się identyfikacją człowieka w społeczeństwie, śledzeniem jego związków rodzinnych, rodowych, towarzyskich i społecznych w aspekcie kariery, prowadzącej do posiadania i wykonywania władzy w tymże społeczeństwie.
Wikipedia
nauka zajmująca się rekonstrukcją części miękkich twarzy na podstawie zachowanych części kostnych
SJP.pl
styl poetycki, polegający na przenoszeniu cech i czynności ludzkich na zwierzęta i przedmioty; personifikacja
SJP.pl
Prozopopeja, fictio personae – odautorskie wprowadzenie w obręb wypowiedzi stanowiących pozorny cytat słów tych, którzy nie mogą rzeczywiście wypowiedzieć się w danej sprawie – zmarłych, nieobecnych, a nawet (poprzez personifikację) przedmiotów, zwierząt, zjawisk i pojęć.
Prozopopeja znana jest z klasycznych ujęć retoryki – jej funkcją w przemowie jest kreacja fikcyjnych oponentów i sprzymierzeńców mówcy, co ma ułatwić mu prowadzenie argumentacji.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) popierający związki zawodowe
Wiktionary
sprzyjający, przychylny zwierzętom
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) występujący w obronie zwierząt
Wiktionary
(1.1) […] dzięki akcjom z ukrytymi kamerami, których podejmoway się organizacje prozwierzęce, coraz więcej ludzi ma okazję dowiadywać się, co naprawdę dzieje się na fermach przemysowych.
Wiktionary
sprzyjający, przychylny Żydom
SJP.pl
zgrubienie od: próg (w znaczeniu: część futryny drzwiowej)
SJP.pl
potocznie: wykrzyknik, zawołanie na konia używane, gdy chcemy go zatrzymać
SJP.pl
wykrzyknik
(1.1) komenda dla konia, zwykle w zaprzęgu, żeby go zatrzymać
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) prrr
(1.1) pru
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) whoa, woah, whoa there
* czeski: (1.1) prr
* hiszpański: (1.1) so
* rosyjski: (1.1) тпру
źródła.
== prr (język wilamowski.) ==
ortografie.
pr̥r̥
wymowa.
znaczenia.
wykrzyknik
(1.1) prr
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) whoa, woah, whoa there
* czeski: (1.1) prr
* hiszpański: (1.1) so
* rosyjski: (1.1) тпру
źródła.
== prr (język wilamowski.) ==
ortografie.
pr̥r̥
wymowa.
znaczenia.
wykrzyknik
(1.1) prr
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
antonimy.
hiperonimy.
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
Wiktionary
(1.1) prrr
(1.1) pru
Wiktionary
wykrzyknik
(1.1) komenda dla konia zwykle w zaprzęgu do zatrzymania
Wiktionary
(1.1) – Prrr! – granatowy policjant z paskiem pod brodą złapał konia za uzdę.
Wiktionary
skrótowiec
(1.1) = Polski Rejestr Statków;
Wiktionary
(1.1) Zgodnie z klasyfikacją PRS, motorówka przeznaczona do celów rekreacyjnych jest uważana za jacht z napędem motorowym.
Wiktionary
IPA: pɛ‿ːr‿ˈɛs, AS: p•‿er‿es
Wiktionary
wykrzyknik
(1.1) zob. prr. (zawołanie na konia)
Wiktionary
1. rozcinać szwy; rozsnuwać dzianinę;
2. przenośnie: rozdzierać, rozrywać;
3. potocznie: jechać z dużą prędkością;
4. strzelać seriami
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) usuwać szwy; rozdzielać dwa materiały (tkaniny)
(1.2) odczepiać rzeczy przyszyte do materiału (tkaniny)
(1.3) wysnuwać nić z dzianiny
czasownik nieprzechodni niedokonany
(2.1) pot. jechać, płynąć czymś z dużą szybkością
Wiktionary
(1.1) Gdy skoczyłem popruły mi się spodnie w kroku.
(1.2) Odpruł mi się guzik. Będę musiał go przyszyć.
(1.3) Źle wzięłam miarę i musiałam pruć pół gotowego swetra.
(2.1) Widziałeś to auto. Kierowca pruł ze dwieście na godzinę.
Wiktionary
IPA: prut͡ɕ, AS: pruć
Wiktionary
rzecz. prucie n.
czas. wypruwać, wypruć, odpruwać, odpruć, spruć, spruwać, popruć
Wiktionary
drzeć, rozrywać, wyrywać
Wiktionary
przymiotnik od: Pruchna (wieś sołecka w Polsce); pruchniański
SJP.pl
wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Strumień
SJP.pl
Pruchna (cz. Pruchná, niem. Pruchnau) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Strumień. Wieś leży w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego, geograficznie zaś leży w regionie Dolina Górnej Wisły, będącej częścią Kotliny Oświęcimskiej. Powierzchnia sołectwa wynosi 1903 ha (19,03 km²), a liczba ludności 2438, co daje gęstość zaludnienia równą 128,1 os./km².
Wikipedia
przymiotnik od: Pruchna (wieś sołecka w Polsce); prucheński
SJP.pl
mieszkaniec Pruchnika (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Pruchnika (miasta w Polsce)
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
Pruchnik (dawniej również Próchnik) – miasto w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Pruchnik. Leży w historycznej ziemi przemyskiej.
Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto liczyło 3625 mieszkańców, będąc 35. najludniejszym miastem w województwie.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prutem, dotyczący Prutu
Wiktionary
(1.1) W czasie kampanii pruckiej znajdował się przy armii tureckiej, a wiosną 1712 roku raz jeszcze próbował przedrzeć się do Rzeczypospolitej, ale nie udało mu się na trwale zająć dziedzicznego Stanisławowa, choć w pierwszym impecie zajął miasto.
Wiktionary
rzecz. Prut mrz.
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) rzad. imię|polski|ż.
Wiktionary
rzecz. Prudencjusz m.
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię męskie
Wiktionary
Prudencjusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego, oznaczające "rozważny, roztropny". Było kilku świętych o tym imieniu; najbardziej znany jest św. Prudencjusz, biskup Troyes.
Prudencjusz imieniny obchodzi 6 kwietnia.
Żeński odpowiednik: Prudencja.
Wikipedia
rzecz. Prudencja ż.
Wiktionary
Prudencjusz z żoną; Prudencjuszowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Prudencjusza lub z nim związany
SJP.pl
udawana, fałszywa wstydliwość, okazywana głównie w tematach tabu, np. seksu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przesadna, udawana wstydliwość, szczególnie gorszenie się sprawami seksu
Wiktionary
Pruderia (fr. pruderie) – pochodzące z języka francuskiego określenie fałszywej skromności lub przesadnej i udawanej wstydliwości. Pruderia najczęściej dotyczy seksualności.
Max Scheler definiuje pruderię jako pewną formę wyrażania wstydu, która jest pusta pod względem [zawartości] uczucia wstydu i nie odpowiada już charakterowi rzeczywistego wyrazu wstydliwości.
Wikipedia
rzecz. pruderyjność ż.
przym. pruderyjny
przysł. pruderyjnie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób pruderyjny
Wiktionary
rzecz. pruderia ż., pruderyjność ż.
przym. pruderyjny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: pruderyjnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: pruderyjny
SJP.pl
przesadna i udawana wstydliwość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co pruderyjne; cecha tych, którzy są pruderyjni
Wiktionary
rzecz. pruderia ż.
przym. pruderyjny
przysł. pruderyjnie
Wiktionary
udający zgorszenie, wstydliwość, najczęściej sprawami seksu
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przesadnie wstydliwy
Wiktionary
(1.1) W związku z postawą radnego i niektórych rodaków nasz naród en bloc został zaprezentowany międzynarodowej opinii publicznej jako zacofany i pruderyjny (…)
(1.1) Choć zdarzają się pruderyjni mężczyźni, to jednak zdecydowanie bardziej pruderyjne są kobiety.
Wiktionary
rzecz. pruderia ż., pruderyjność ż.
przysł. pruderyjnie
Wiktionary
(1.1) świętoszkowaty
Wiktionary
przymiotnik od: Prudnik
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prudnikiem, dotyczący Prudnika
Wiktionary
IPA: prudʲˈɲit͡sʲci, AS: prudʹńicʹḱi
Wiktionary
rzecz. Prudnik mrz., prudniczanin m., prudniczanka ż.
przym. podprudnicki
Wiktionary
(1.1) hist. prądnicki
Wiktionary
mieszkaniec Prudnika
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Prudnika
Wiktionary
(1.1) Jestem rodowitym prudniczaninem.
Wiktionary
IPA: 'prudɲit͡ʃä̃ɲĩn, AS: prudńičãńin
Wiktionary
rzecz. Prudnik m.
:: fż. prudniczanka ż.
przym. prudnicki, podprudnicki
Wiktionary
mieszkanka Prudnika
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto na południu Polski;
(1.2) geogr. hydron. rzeka w województwie opolskim, lewy dopływ Osobłogi;
(1.3) geogr. adm. wieś w Rosji, w rejonie borowickim obwodu nowogrodzkiego;
(1.4) geogr. hydron. rzeka na Ukrainie, prawy dopływ Styru;
Wiktionary
Prudnik (dawn. Prądnik, Królewskie Miasto Prudnik, niem. Neustadt, Neustadt in Oberschlesien, cz. Prudník) – miasto w Polsce położone w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Prudnik i Euroregionu Pradziad. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej, na pograniczu Gór Opawskich i Obniżenia Prudnickiego, będącego częścią Niziny Śląskiej. Przepływają przez niego rzeki Prudnik i Złoty Potok.
Wikipedia
(1.1) Prudnik jest małym miastem.
(1.2) Największym dopływem Prudnika jest Złoty Potok.
Wiktionary
IPA: 'prudɲik, AS: prudńik
Wiktionary
rzecz. prudniczanin mos., prudniczanka ż.
przym. prudnicki, podprudnicki
Wiktionary
(1.1) hist. Prądnik
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
narzędzie krawieckie do przecinania nici i rozpruwania szwów
SJP.pl
potocznie: wypuszczać głośno nagromadzone w organizmie gazy jelitowe
SJP.pl
potoczne: wypuścić gazy trawienne z charakterystycznym odgłosem; pierdnąć, pryknąć, puścić bąka
SJP.pl
z niechęcią o niesympatycznej kobiecie, zwłaszcza starszej; baba, babsztyl, próchno
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) posp. obraź. kobieta niesympatyczna, szczególnie starsza
Wiktionary
IPA: ˈprukfa, AS: prukfa
Wiktionary
(1.1) babsztyl
Wiktionary
cienka, mocna tkanina jedwabna, używana np. na obicia mebli
SJP.pl
Wikipedia
1. damski pantofel z pruneli (cienka tkanina, używana m.in. do wyrobu obuwia tekstylnego, na obicia mebli itp.);
2. gatunek likieru śliwkowego
SJP.pl
wykonany z pruneli, cienkiej i mocnej tkaniny jedwabnej
SJP.pl
drzewo lub krzew z rodziny różowatych; śliwa
SJP.pl
Śliwa (Prunus L.) – rodzaj krzewów i drzew z rodziny różowatych (Rosaceae Juss). W obecnie dominującym, szerokim ujęciu obejmuje ponad 200 gatunków. Występują one w strefie umiarkowanej i ciepłej półkuli północnej, przy czym odmiany uprawne i ozdobne rozpowszechnione są na całym świecie. Do rodzaju tego należą gatunki określane zwyczajowymi nazwami jako: brzoskwinia, czeremcha, czereśnia, laurowiśnia, morela, wiśnia, śliwa.
Wikipedia
Bolesław Prus (właśc. Aleksander Głowacki) (1847-1912), pisarz i publicysta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mężczyzna z ludu bałtyckiego zamieszkującego w średniowieczu tereny między Pomorzem, Mazowszem, Litwą a Bałtykiem;
forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.
(2.1) D. lp. od: Prusy
Wiktionary
Osoby o nazwisku Prus:
Wikipedia
(1.1) Wymiana i handel nie były więc Prusom obce. Tradycje kontaktów wymiennych sięgały u nich odległej przeszłości, gdy w pierwszych wiekach naszej ery trafiali tu w poszukiwaniu bursztynu kupcy rzymscy i markomańscy.
Wiktionary
rzecz. Prusy nmos., Prusak m., Prusaczka ż., prusak m., pruski m.
przym. pruski, prusacki
Wiktionary
dotyczący Prusaków, właściwy Prusakom
SJP.pl
pogardliwie: Niemka; Szkopka (szkopka), Szwabka (szwabka)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hist. mieszkanka niemieckich Prus
Wiktionary
rzecz. Prusy nmos., Prus m., prusak m., prusaczka ż.
:: fm. Prusak m.
przym. prusacki, pruski
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
gatunek karalucha
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec niemieckich Prus
Wiktionary
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
(1.1) Prusacy chcieli go ukryć. Jednak z historią nie da się tak zrobić. Nawet jak jest ona ukryta, to po latach dowiadujemy się prawdy.
Wiktionary
rzecz. Prusy nmos., Prus m., prusak m., prusaczka ż.
:: fż. Prusaczka ż.
przym. prusacki, pruski
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Prusewo (kaszb. Prësewò, niem. Prüssau) – osada kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Krokowa na zachód od jeziora Żarnowieckiego.
Pierwszy dokument, w którym wymieniona jest wieś, pochodzi z 1342. Wieś królewska Prusowo położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie puckim województwa pomorskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Wikipedia
1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce;
3. wieś i gmina w Czechach
SJP.pl
Prusice (niem. Prausnitz) – miasto leżące na Dolnym Śląsku, w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Prusice. Lokalny ośrodek handlowo-usługowy regionu rolniczego.
Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto miało 2164 mieszkańców (619. miejsce w kraju).
Wikipedia
przymiotnik od: Prusice, miasto gminne w województwie dolnośląskim
SJP.pl
mieszkaniec Prusic (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Prusic (miasta w Polsce)
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Prusik (węzeł Prusika) – węzeł stosowany we wspinaczce. Jego nazwa pochodzi od wynalazcy, austriackiego alpinisty Karla Prusika. Węzeł stosowany m.in. do autoasekuracji podczas zjazdu na linie.Cechą charakterystyczną tego węzła jest to, że bez obciążenia łatwo przesuwa się po linie, natomiast pod obciążeniem zaciska się i blokuje, po zdjęciu obciążenia ponownie daje się łatwo przesuwać. Wiąże się go linkami cieńszymi (np. repsznurami) na linach grubszych.
Wikipedia
Prusinów – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie jarocińskim, w gminie Żerków.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kaliskiego.
Wikipedia
Wikipedia
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. przymiotnik od: Prusy
2. dotyczący Prusów (lud bałtycki), właściwy Prusom;
3. kwas pruski - związek nieorganiczny będący bardzo silną trucizną, mający postać bezbarwnej cieczy o intensywnym zapachu gorzkich migdałów, stosowany jako pestycyd i gaz bojowy; kwas cyjanowodorowy, cyjanowodór
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) hist. odnoszący się do Prus lub ich mieszkańców
(1.2) hist. odnoszący się do ludów bałtyjskich, które zamieszkiwały dawne Prusy
(1.3) związany ze wsią Pruska, dotyczący wsi Pruski
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) jęz. wymarły język bałtyjski;
Wiktionary
Pruski (niem. Prusken) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Iłowo-Osada.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Wikipedia
IPA: ˈprusʲci, AS: prusʹḱi
Wiktionary
rzecz. pruskość ż., Prusak mos., Prusy nmos., prusak m., Prus mos., Prusaczka ż.
przym. prusacki
Wiktionary
(1.1) prusacki
Wiktionary
1. przymiotnik od: Prusy
2. dotyczący Prusów (lud bałtycki), właściwy Prusom;
3. kwas pruski - związek nieorganiczny będący bardzo silną trucizną, mający postać bezbarwnej cieczy o intensywnym zapachu gorzkich migdałów, stosowany jako pestycyd i gaz bojowy; kwas cyjanowodorowy, cyjanowodór
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który posługiwał się językiem pruskim
(1.2) taki, którego mieszkańcy posługiwali się językiem pruskim
(1.3) spisany, stworzony w języku pruskim
Wiktionary
IPA: ˌpruskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: pruskoi ̯ẽũ̯zyčny
Wiktionary
→ pruski
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co pruskie; cecha tych, którzy są pruscy
Wiktionary
Cnoty pruskie (niem. Preußische Tugenden) – zespół cnót przypisywanych mieszkańcom Prus. Cnoty pruskie były częścią autostereotypu narodowego Prusaków.
Wikipedia
przym. pruski
rzecz. pruski mrz.
Wiktionary
Prusocin – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mławskim, w gminie Strzegowo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Wikipedia
zwolennik, sympatyk tego, co pruskie
SJP.pl
1. sympatia dla wszystkiego, co pruskie;
2. pogardliwie: sympatia dla Niemców i tego, co niemieckie
SJP.pl
osoba mająca wrogi stosunek do wszystkiego, co pruskie
SJP.pl
1. niechętny lub wrogi stosunek do wszystkiego, co pruskie;
2. niechętny lub wrogi stosunek do wszystkiego, co niemieckie; germanofobia
SJP.pl
lud bałtycki
SJP.pl
Prusowie – ludy bałtyckie zamieszkujące w średniowieczu tereny między Pomorzem, Mazowszem, Litwą, Bałtykiem, między dolną Wisłą a dolnym Niemnem oraz Niwą.
Obecnie ich terytorium zajmują: województwo warmińsko-mazurskie, wschodnia część województwa pomorskiego, północno-wschodnia część województwa kujawsko-pomorskiego oraz obwód królewiecki.
Wikipedia
taki jak u Prusa, charakterystyczny dla prozy Prusa
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) miner. zob. proustyt.
Wiktionary
przym. prustytowy
Wiktionary
kraina historyczna obejmująca ziemie między Pomorzem, Mazowszem, Litwą a Bałtykiem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) hist. państwo położone w Europie Środkowo-Wschodniej
(1.2) hist. kraina historyczna położona na dzisiejszej Warmii, Mazurach i na terenie obwodu królewieckiego
Wiktionary
Prusy – zbiorcze określenie dla szeregu państw istniejących kolejno na terenach historycznych Prus:
Wikipedia
(1.1) W 1701 roku zostało utworzone Królestwo Prus.
Wiktionary
IPA: ˈprusɨ, AS: prusy
Wiktionary
rzecz. Prus m., prusak m., pruski mrz., Prusak mos., Prusaczka ż.
przym. pruski, prusacki
Wiktionary
sól kwasu pruskiego, pochodna żelazocyjanku
SJP.pl
Prusydki – nazwa zwyczajowa soli kompleksowych, pochodnych żelazicyjanków, w których anionach jedna z sześciu grup cyjankowych związanych z centralnym żelazem jest zastąpiona innym podstawnikiem (ligandem).
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce
SJP.pl
Pruszcz (pot. Pruszcz Pomorski, niem. Prust, Gross Prust, 1942–1945 Prüst) – miasto w Polsce położone w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Pruszcz. Miasto jest siedzibą gminy Pruszcz.
Według spisu powszechnego z 2021 roku miasto liczyło 2721 mieszkańców. W latach 2002–2021 liczba mieszkańców wzrosła o 16,8%.
Wikipedia
1. mieszkaniec Pruszcza;
2. mieszkaniec Pruszcza Gdańskiego
SJP.pl
1. mieszkanka Pruszcza;
2. mieszkanka Pruszcza Gdańskiego
SJP.pl
→ Pruszcz, → Pruszcz Gdański; pruszczowski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Pruszczem, dotyczący Pruszcza, Pruszcza Gdańskiego
Wiktionary
rzecz. Pruszcz mrz.
Wiktionary
Pruszewiec – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Pobiedziska. Należy do sołectwa Stęszewko.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Wikipedia
Wikipedia
1. miasto w Polsce;
2. nazwa kilku wsi w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w województwie mazowieckim;
(1.2) geogr. adm. gmina miejska w województwie mazowieckim
(1.3) geogr. toponim, nazwa kilku wsi w Polsce
Wiktionary
Pruszków – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, siedziba powiatu pruszkowskiego, nad rzeką Utratą. Pruszków jest częścią aglomeracji warszawskiej.
Według danych GUS z 31 grudnia 2021 roku, Pruszków liczył 65 333 mieszkańców i był pod względem liczby ludności piątym (po Warszawie, Radomiu, Płocku oraz Siedlcach) miastem w województwie mazowieckim.
Wikipedia
IPA: ˈpruʂ.kuf, AS: pruškuf
Wiktionary
rzecz. pruszkowianin m., pruszkowianka ż., Pruszkowo n.
przym. pruszkowski, podpruszkowski
Wiktionary
mieszkaniec Pruszkowa
SJP.pl
mieszkanka Pruszkowa
SJP.pl
2 miejscowości w Polsce:
Zobacz też: Pruszków
Wikipedia
przymiotnik od: Pruszków
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) od: Pruszków
(1.2) od: Pruszkowo
Wiktionary
IPA: pruˈʃkɔfsʲci, AS: pruškofsʹḱi
Wiktionary
rzecz. Pruszków m., Pruszkowo n., pruszkowianin m., pruszkowianka ż.
Wiktionary
dekoracyjny gatunek krzewów zimozielonych z ciepłych obszarów Ameryki Północnej i Środkowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) bot. nazwa systematyczna|Ceanothus|ref=tak., gatunek krzewu ozdobnego z rodziny szakłakowatych
Wiktionary
Prusznik (Ceanothus L.) – rodzaj roślin z rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae). Obejmuje 58, 59 do 62 gatunków (różne liczby zaliczanych tu gatunków wynikają głównie z różnej liczby włączanych taksonów pochodzenia mieszańcowego powstających bardzo łatwo w obrębie tego rodzaju zarówno w naturze, jak i w uprawie). Zasięg rodzaju obejmuje niemal całą Amerykę Północną od Panamy do Kanady, brak tych roślin na Antylach, na Alasce, w północnych terytoriach i niektórych prowincjach Kanady (w tym m.in. na Nowej Fundlandii i Labradorze oraz w Nowej Szkocji). Centrum zróżnicowania stanowią Stany Zjednoczone, gdzie rośnie ich 51 gatunków, przy czym 42 to endemity kalifornijskiej prowincji florystycznej, a tylko trzy występują wyłącznie na wschód od Gór Skalistych.
Wikipedia
(1.1) Pruszniki posiadają zdolność wiązania azotu z powietrza.
Wiktionary
IPA: ˈpruʃʲɲik, AS: prušʹńik
Wiktionary
(1.1) daw. puzyrnik
Wiktionary
Pruszynek – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Siedlce. Ma status sołectwa. Leży 9 km na północny wschód od Siedlec.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Mikołaja w Pruszynie. W Pruszynku znajduje się Ochotnicza Straż Pożarna i świetlica.
Przez wieś przebiega droga powiatowa Pruszyn – Pruszyn-Pieńki.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
rzeka w Europie, lewy dopływ dolnego Dunaju
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka we wschodniej Europie, lewy dopływ Dunaju, rzeka graniczna pomiędzy Rumunią a Mołdawią;
(1.2) geogr. rzeka w Polsce, na Mazowszu, lewy dopływ Narwi;
(1.3) geogr. wieś na Ukrainie, w obwodzie czerniowieckim
Wiktionary
Prut (ukr. Прут Prut, rum. Prut, w starożytności łac. Pyretus) – rzeka w południowo-wschodniej Europie, lewy dopływ Dunaju, rzeka graniczna pomiędzy Rumunią a Mołdawią.
Wikipedia
(1.1) Sieć rzeczna jest dobrze rozwinięta, a główne rzeki to Dniestr z dopływami: Reut, Ikiel, Botna i Byk oraz Prut, należące do zlewiska Morza Czarnego.
Wiktionary
przym. prucki
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
przypiekać na ogniu w tłuszczu lub po zagotowaniu zapiekać w odpowiedniej ilości wody
SJP.pl
Prycanowo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie makowskim, w gminie Różan.
Od 1 kwietnia 1939 do 30 grudnia 1959 w granicach Różana.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Anny w Różanie.
Wikipedia
parskać;
1. gwałtownie wydmuchiwać powietrze nozdrzami lub wargami, wydając charakterystyczny odgłos;
2. potocznie o pojeździe, silniku, urządzeniu: wydawać charakterystyczny dźwięk przypominający odgłos, który towarzyszy wydmuchiwaniu powietrza nozdrzami lub wargami;
3. potocznie: mówić coś opryskliwie, ze złością; fukać
SJP.pl
czasownik
(1.1) gwałtownie wydmuchiwać powietrze (wargami lub nozdrzami), wydając specyficzny odgłos
(1.2) mówić opryskliwie
Wiktionary
(1.2) - Tyle, ile potrzeba - prycha, gdy słyszy niemądre (jego zdaniem) pytania.
Wiktionary
IPA: ˈprɨxat͡ɕ, AS: pryχać
Wiktionary
rzecz. prychanie n.
Wiktionary
(1.1) parskać
(1.2) burczeć, odburkiwać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prychać.
Wiktionary
czas. prychać ndk.
Wiktionary
parsknąć;
1. gwałtownie wydmuchać powietrze nozdrzami lub wargami, wydając charakterystyczny odgłos;
2. potocznie o pojeździe, silniku, urządzeniu: wydać charakterystyczny dźwięk przypominający odgłos, który towarzyszy wydmuchiwaniu powietrza nozdrzami lub wargami;
3. potocznie: powiedzieć coś opryskliwie, ze złością; fuknąć
SJP.pl
parsknąć;
1. gwałtownie wydmuchać powietrze nozdrzami lub wargami, wydając charakterystyczny odgłos;
2. potocznie o pojeździe, silniku, urządzeniu: wydać charakterystyczny dźwięk przypominający odgłos, który towarzyszy wydmuchiwaniu powietrza nozdrzami lub wargami;
3. potocznie: powiedzieć coś opryskliwie, ze złością; fuknąć
SJP.pl
prymitywne łóżko do spania; nary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) prymitywne drewniane lub metalowe łóżko, czasem piętrowe
Wiktionary
Prycza, dawniej nary – prymitywne łóżko zbudowane najczęściej z żerdzi lub desek. Używane jest np. w zakładach karnych, obozach pracy, obozach koncentracyjnych.
Ponieważ jest łatwa w budowie, jest stosowana również na obozach harcerskich lub w ośrodkach organizujących zielone szkoły. Jest wtedy wyplatana linką, dzięki czemu wygląda estetycznie i jest funkcjonalna.
Zobacz też: koja, łóżko polowe.
Wikipedia
(1.1) Trudno to nazwać łóżkiem, to raczej pryczą obszczaną przez poprzednich pacjentów.
Wiktionary
IPA: ˈprɨt͡ʃa, AS: pryča
Wiktionary
przymiotnik od: prycza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. przeor
Wiktionary
IPA: ˈprɨjɔr, AS: pryi ̯or
Wiktionary
pogardliwie: człowiek zniedołężniały, dziad, staruch
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pogard. lub żart. pot. człowiek stary, zniedołężniały
Wiktionary
(1.1) Zresztą teraz też nie bardzo wiem, jak o tym opowiadać, mimo że jestem już starym prykiem, otoczonym wspomnieniami, Pall Mallami i dorosłymi synami.
Wiktionary
IPA: prɨk, AS: pryk
Wiktionary
1. potocznie: wydalać gazy trawienne; prukać, pierdzieć, bździć;
2. dawniej: prychać
SJP.pl
żartobliwie: przykaz (nakaz, rozkaz); prikaz
SJP.pl
potoczne: wypuścić gazy trawienne z charakterystycznym odgłosem; pruknąć, pierdnąć, puścić bąka
SJP.pl
pierwsze miejsce, przewyższanie innych pod jakimś względem; pierwszeństwo, prowadzenie, przewaga, prymat, przodowanie, przodownictwo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pierwsze miejsce, pierwszeństwo
Wiktionary
(1.1) Jan wiedzie prym na salonach.
Wiktionary
IPA: prɨ̃m, AS: prỹm
Wiktionary
rzecz. prymula ż., prymulka ż.
Wiktionary
1. interwał prosty zawarty między dwoma dźwiękami leżącymi na tym samym stopniu skali muzycznej;
2. podstawowy dźwięk trójdźwięku;
3. część zbioru modlitw w liturgii łacińskiej, odmawiana pierwotnie o godzinie pierwszej (po wschodzie słońca)
SJP.pl
Wikipedia
dawniej: primabalerina, tancerka zespołu baletowego; prymabaleryna
SJP.pl
tancerka zespołu baletowego wykonująca główne partie w balecie; primabalerina, prymabalerina
SJP.pl
przestarzałe: ciesząca się rozgłosem śpiewaczka opery albo operetki; primadonna
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
prymaprylis; dawniej: prima aprilis;
1. pierwszy dzień kwietnia, w którym ludzie zgodnie z tradycją oszukują się dla żartu;
2. żart zrobiony w tym dniu
SJP.pl
prymaprilis; dawniej: prima aprilis;
1. pierwszy dzień kwietnia, w którym ludzie zgodnie z tradycją oszukują się dla żartu;
2. żart zrobiony w tym dniu
SJP.pl
pierwsza msza poranna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pierwsza msza poranna
Wiktionary
(1.1) Moja babcia idzie na prymarię.
Wiktionary
IPA: prɨ̃ˈmarʲja, AS: prỹmarʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. prymarnia ż.
Wiktionary
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. pierwsza klasa w szkole
Wiktionary
rzecz. prymaria ż.
przym. prymarny
przysł. prymarnie
Wiktionary
książkowo: nadrzędność, pierwszeństwo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prymarne; cecha tych, którzy są prymarni
Wiktionary
przym. prymarny
Wiktionary
podstawowy; elementarny; najważniejszy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) książk. podstawowy lub najważniejszy
Wiktionary
rzecz. prymarność ż., prymat mrz., prymarnia ż.
przysł. prymarnie
Wiktionary
1. arcybiskup będący zwierzchnikiem Kościoła katolickiego w jakimś kraju lub Kościoła anglikańskiego;
2. pierwszy skrzypek w kapelach ludowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) kośc. tytuł honorowy niektórych arcybiskupów katolickich oraz anglikańskich;
(1.2) muz. pierwszy skrzypek w kapeli, zwłaszcza cygańskiej
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Prymas odprawił mszę w podwarszawskim Pruszkowie.
(1.2) Prymas dzisiaj ładnie grał.
Wiktionary
IPA: ˈprɨ̃mas, AS: prỹmas
Wiktionary
rzecz. prymasostwo n., prymula ż., prymulka ż.
przym. prymasowski
Wiktionary
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) tytuł
(1.2) funkcja
hiponimy.
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. prymasostwo n., prymula ż., prymulka ż.
przym. prymasowski
frazeologia.
etymologia.
etym|płac|primas. < etym|łac|primus. → pierwszy
uwagi.
Nie mylić z prymus.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) primate
* białoruski: (1.1) прымас m.
* czeski: (1.1) primas m.
* duński: (1.1) primas w.; (1.2) primas w.
* francuski: (1.1) primat m.
* hiszpański: (1.1) primado m.
* łaciński: (1.1) primas m.
* niemiecki: (1.1) Primas m.
* nowogrecki: (1.1) πριμάτος m.
* słowacki: (1.1) prímas m.
* ukraiński: (1.1) примас m.
* włoski: (1.1) primate m.
źródła.
== prymas (język wilamowski.) ==
ortografie.
wymowa.
znaczenia.
rzeczownik, rodzaj męski
(1.1) prymas
odmiana.
przykłady.
składnia.
kolokacje.
synonimy.
Wiktionary
arcybiskupka będąca zwierzchnikiem Kościoła w niektórych odłamach protestantyzmu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) kośc. sprawowanie funkcji prymasa
Wiktionary
(1.1) Publikujemy treść przesłania papieża Franciszka na 600-lecie prymasostwa w Polsce.
Wiktionary
rzecz. prymas m.
przym. prymasowski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z prymasem, dotyczący prymasa
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do prymasa
Wiktionary
(1.1) Praga jest stolicą prymasowską.
Wiktionary
rzecz. prymas m., prymasostwo n.
Wiktionary
pierwszeństwo, pierwsze miejsce; prowadzenie, przewaga, prym, przodowanie, przodownictwo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pierwszeństwo, zwierzchność lub przewodzenie w czymś, posiadanie dominującej roli
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Prymat papieża w Kościele rzymskokatolickim.
(1.1) Niemcy i Francja rywalizują o prymat w europejskiej polityce.
(1.1) Walczyć o prymat w pracy.
Wiktionary
IPA: ˈprɨ̃mat, AS: prỹmat
Wiktionary
przym. prymarny
rzecz. prymula ż., prymulka ż.
Wiktionary
(1.1) pierwszeństwo, prym, dominacja
Wiktionary
specjalista w dziedzinie prymatologii (działu zoologii zajmującego się ssakami naczelnymi)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zool. zoolog - specjalista w dziedzinie prymatologii
rzeczownik, rodzaj żeński
(2.1) zool. specjalistka w dziedzinie prymatologii
Wiktionary
Prymatologia – dział zoologii zajmujący się ssakami naczelnymi. Tradycyjnie z prymatologii wyłącza się jednak zagadnienia związane z człowiekiem (Homo sapiens oraz jego bliskich antenatów), które są domeną antropologii. Kryterium to jest jednak nieostre, między innymi dlatego, że szympansy i goryle należą do hominidów.
Wikipedia
(1.1) Przedmiotem badań prymatologów są nie tylko małpy, ale też małpiatki, lemury i wyraki.
(2.1) Brytyjska prymatolog Jane Goodall jest jedną z najwybitniejszych na świecie badaczek dzikiej fauny.
Wiktionary
IPA: ˌprɨ̃maˈtɔlɔk, AS: prỹmatolok
Wiktionary
rzecz. prymatologia ż.
:: fż. prymatolożka ż.
przym. prymatologiczny
Wiktionary
(2.1) pot. prymatolożka
Wiktionary
dział zoologii zajmujący się ssakami naczelnymi; primatologia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) nauk. zool. dział zoologii zajmujący się badaniem zarówno współczesnych, jak też wymarłych ssaków naczelnych, oprócz człowieka;
Wiktionary
Prymatologia – dział zoologii zajmujący się ssakami naczelnymi. Tradycyjnie z prymatologii wyłącza się jednak zagadnienia związane z człowiekiem (Homo sapiens oraz jego bliskich antenatów), które są domeną antropologii. Kryterium to jest jednak nieostre, między innymi dlatego, że szympansy i goryle należą do hominidów.
Wikipedia
IPA: ˌprɨ̃matɔˈlɔɟja, AS: prỹmatoloǵi ̯a
Wiktionary
rzecz. prymatolog m., prymatolożka ż.
przym. prymatologiczny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) biol. związany z prymatologią, dotyczący prymatologii
Wiktionary
IPA: ˌprɨ̃matɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: prỹmatoloǵičny
Wiktionary
rzecz. prymatologia ż., prymatolog m.
Wiktionary
dodatek do frachtu morskiego, wypłacany przez właściciela towaru kapitanowi statku
SJP.pl
enzym biorący udział w replikacji DNA, odmiana polimerazy RNA zależnej od DNA
SJP.pl
Prymaza, primaza – enzym biorący udział w replikacji DNA, odmiana polimerazy RNA zależnej od DNA.
Prymaza jest aktywowana przez helikazę DNA i po aktywacji syntezuje na obu niciach DNA krótkie (11 +/-1 zasad) komplementarne odcinki starterowego RNA wykorzystywane przez polimerazę DNA do rozpoczęcia syntezy nowych nici DNA w procesie replikacji DNA. Do syntezy RNA nie potrzebuje, w odróżnieniu od polimeraz DNA, starterów z wolnym końcem 3'-OH. Po połączeniu się z helikazą tworzy kompleks enzymatyczny zwany prymosomem.
Wikipedia
1. pierwsza msza nowo wyświęconego kapłana;
2. dawniej (tylko w liczbie mnogiej): pierwociny, pierwsze plony
SJP.pl
Prymicja, także prymicje (od łac. primitiae, co oznacza pierwociny, pierwsze zbiory; niesłusznie wywodzi się niekiedy słowo „prymicje” od wyrażenia „prima missa”, czyli pierwsza msza) − w Kościele katolickim nazwa pierwszej mszy sprawowanej uroczyście przez nowo wyświęconego kapłana (neoprezbitera) z udziałem społeczności parafialnej, z której pochodzi. Prymicja jest sprawowana zazwyczaj dzień po święceniach kapłańskich dokonanych przez biskupa. W Polsce zwyczajowo mszę prymicyjną sprawuje się w kościele parafialnym. W zależności od regionu neoprezbiter celebruje liturgię samodzielnie (w asyście proboszcza) lub w koncelebrze. Na zakończenie udzielane jest specjalne błogosławieństwo prymicyjne o randze błogosławieństwa papieskiego. Papież Leon XIII w 1886 roku mszę prymicyjną wzbogacił możliwością uzyskania odpustu zupełnego pod zwykłymi warunkami.
Wikipedia
nowo wyświęcony kapłan odprawiający swoją pierwszą mszę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) neoprezbiter odbywający prymicje
Wiktionary
(1.1) Rodzice udzielili prymicjantowi błogosławieństwa.
(1.1) Zazwyczaj prymicjanci od razu zostają proboszczami.
Wiktionary
rzecz. prymicje lm nm., prymicja ż.
przym. prymicyjny
Wiktionary
(1.1) neoprezbiter
Wiktionary
1. pierwsza msza nowo wyświęconego kapłana;
2. dawniej (tylko w liczbie mnogiej): pierwociny, pierwsze plony
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) kult. rel. uroczystości i zwyczaje związane z pierwszą mszą odprawianą przez neoprezbitera;
(1.2) daw. pierwociny, pierwsze plony (tylko w liczbie mnogiej)
Wiktionary
(1.1) Czego życzy się księdzu na prymicjach?
(1.1) Po prymicjach neoprezbiter pojechał w Tatry z rodziną.
Wiktionary
rzecz. prymicjant m., prymicja ż.
przym. prymicyjny
Wiktionary
(1.2) pierwociny
Wiktionary
związany z prymicją
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z prymicjami
Wiktionary
(1.1) Ks. Popiełuszko był jego kaznodzieją prymicyjnym.
(1.1) Przyjęcie prymicyjne odbyło się w restauracji „Bliza”.
Wiktionary
rzecz. prymicje lm nm., prymicjant m., prymicja ż.
Wiktionary
muzyk w kapeli ludowej grający główną melodię
SJP.pl
1. niski poziom rozwoju cywilizacji, zacofanie; prymitywizm;
2. w sztuce: dzieło proste, niedoskonałe pod względem formy;
3. dzieło wykonane w początkowym okresie danego kierunku, nurtu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pogard. człowiek niekulturalny, ograniczony intelektualnie
(1.2) autor prymitywów (2.1)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) szt. rodzaj dzieła wykonanego w prosty sposób, prymitywnie, charakteryzujące się naiwnością, często stylizowane na sztukę ludów pierwotnych
(2.2) inform. rodzaj figur geometrycznych, z których buduje się inne, bardziej skomplikowane;
Wiktionary
Prymityw – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od słowa primitivus „pierworodny, pierwszy w swoim rodzaju”. Nosił je święty Prymityw, męczennik z Galicji w czasach rzymskich, towarzysz świętego Fakunda.
Prymityw obchodzi imieniny 18 lipca i 27 listopada.
Wikipedia
(1.1) Ale tu bałagan! Jakiś prymityw nie posprzątał po sobie!
(2.1) Patrzę na ten obraz i sam nie wiem, czy to obraz przedszkolaka, czy prymityw.
(2.2) W grafice komputerowej najczęściej jako prymitywów używa się trójkątów.
Wiktionary
IPA: prɨ̃ˈmʲitɨf, AS: prỹmʹityf
Wiktionary
rzecz. prymitywizm m., prymitywność ż., prymitywista m., prymitywizacja ż., prymitywizowanie n.
czas. prymitywizować ndk.
przym. prymitywny
przysł. prymitywnie
Wiktionary
(1.1) prostak, troglodyta
(1.2) prymitywista
Wiktionary
artysta, zwykle samouk, uprawiający sztukę prymitywną
SJP.pl
1. nadmierne upraszczanie czegoś; trywializacja, wulgaryzacja;
2. nadawanie czemuś form prymitywnych lub stawanie się prymitywnym;
3. nawiązywanie do prymitywizmu w sztuce
SJP.pl
1. niski stan rozwoju czegoś, niski poziom;
2. cecha sztuki ludów pierwotnych, także sztuki ludowej i dziecięcej polegająca na upraszczaniu i deformacji przedstawionych obiektów;
3. spontaniczna twórczość artystyczna samouków, charakteryzująca się naiwnym realizmem; sztuka naiwna
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prymitywizować.
Wiktionary
czas. prymitywizować ndk.
rzecz. prymityw m., prymitywność ż.
przym. prymitywny
Wiktionary
1. stawać się prymitywnym, prostackim;
2. stawać się mniej subtelnym i finezyjnym; pospolicieć
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: prymitywnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: prymitywny; bardziej prymitywny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prymitywne, pierwotne; cecha tych, którzy są prymitywni, pierwotni
(1.2) cecha tego, co prymitywne, prostackie; cecha tych, którzy są prymitywni, prostaccy
Wiktionary
rzecz. prymitywizm m., prymitywista m., prymitywistka ż., prymitywizacja ż., prymitywizowanie n., prymitywnienie n., prymityw m.
czas. prymitywizować, prymitywnieć
przym. prymitywny, prymitywistyczny
przym. prymitywnie, prymitywistycznie
Wiktionary
(1.1) pierwotność
(1.2) prostackość
Wiktionary
1. będący na niskim poziomie rozwoju, np. prymitywny człowiek; pierwotny;
2. świadczący o zacofaniu, niskim poziomie rozwoju, np. prymitywne narzędzie;
3. o człowieku: odznaczający się niską inteligencją, brakiem kultury; ograniczony, chamski, prostacki;
4. świadczący o niskiej inteligencji, braku kultury, np. prymitywny dowcip; prostacki, chamski, trywialny;
5. związany z prymitywizmem w sztuce
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający prostą, nieskomplikowaną formę lub budowę
(1.2) pejor. odznaczającym się niskim poziomem kultury
Wiktionary
(1.1) Bakterie są organizmami prymitywnymi.
(1.2) Mój były mąż był bardzo prymitywnym człowiekiem.
Wiktionary
IPA: ˌprɨ̃mʲiˈtɨvnɨ, AS: prỹmʹityvny
Wiktionary
rzecz. prymityw m., prymitywność ż., prymitywizm m., prymitywista m., prymitywistka ż., prymitywizowanie n.
czas. prymitywizować
przysł. prymitywnie
Wiktionary
(1.2) prostacki
Wiktionary
dawniej: porcja tytoniu do żucia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. porcja sprasowanego tytoniu przeznaczonego do żucia
Wiktionary
(1.1) Nim odpowiedział, szturman włożył sobie w usta następną prymkę.
(1.1) Tutaj, w dymie konduktorskich fajek, w czadzie tytoniu, prymki, papierosów tułały się echa opowieści.
(1.1) Dam ci funt prymki – zaskamłał pojednawczo – zaraz jak tylko ją wydostanę, dalibóg…
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
roślina o barwnych kwiatach, kwitnąca zwykle wiosną; pierwiosnek, pierwiosnka, prymulka, primula
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. pierwiosnek, zwłaszcza ogrodowy lub doniczkowy
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Na klombie posadziliśmy prymule i hiacynty.
Wiktionary
IPA: prɨ̃ˈmula, AS: prỹmula
Wiktionary
rzecz. prym m., prymus m., prymuska ż., prymas m., prymat m.
:: zdrobn. prymulka ż.
Wiktionary
(1.1) pierwiosnek, pierwiosnka, prymulka
Wiktionary
roślina o barwnych kwiatach, kwitnąca zwykle wiosną; pierwiosnek, pierwiosnka, prymula
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od: prymula
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Na klombie posadziliśmy prymulki i hiacynty.
Wiktionary
IPA: prɨ̃ˈmulka, AS: prỹmulka
Wiktionary
rzecz. prymula ż., prym m., prymus m., prymuska ż., prymas m., prymat m.
Wiktionary
(1.1) prymula, pierwiosnek, pierwiosnka
Wiktionary
1. najlepszy uczeń w szkole lub klasie;
2. uczeń mający bardzo dobre wyniki w nauce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) eduk. najlepszy uczeń
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) techn. typ naftowej maszynki do gotowania
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W klasie Waldka jest prymus.
(2.1) Zagotowałbyś wodę na prymusie i zaparzył mi ziółek.
Wiktionary
(1.1)
rzecz. prymusostwo
:: fż. prymuska ż.
(2.1)
rzecz.
:: zdrobn. prymusik
Wiktionary
zdrobnienie od: prymus (maszynka naftowa)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) zdrobn. od: prymus
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) zdrobn. od: prymus
(2.2) mały prymus (maszynka naftowa)
Wiktionary
(1.1) Siedzę za jednym prymusikiem, co to się cały czas zgłasza.
(2.2) Zrobił sobie jajecznicę na prymusiku, który pożyczył od żony sklepikarza.
Wiktionary
rzecz. prymus mrz.
Wiktionary
→ prymus
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) eduk. najlepsza uczennica
Wiktionary
(1.1) Do kółka teatralnego wcale nie należą same prymuski.
Wiktionary
rzecz. prymusostwo
:: fm. prymus m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) bycie prymusem lub prymuską
Wiktionary
(1.1) Ojcu nie pasowało jego prymusostwo, wolałby syna zawadiakę, klasowego osiłka.
Wiktionary
przysł. prymus m., prymuska
rzecz. prymuska ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hist. wojsk. żołnierz w rzymskim legionie republikańskim walczący w drugiej linii manipułów;
Wiktionary
(1.1) Jeżeli hastaci nie potrafili przepędzić nieprzyjaciela, cofali się drobnym krokiem w tył i pryncypowie brali ich w odstępy między swymi szeregami.
Wiktionary
dawniej: głównie, szczególnie
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: pryncypialnie
SJP.pl
dawny stopień wyższy od przymiotnika: pryncypalny
SJP.pl
podstawowy, najważniejszy, główny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przest. główny, naczelny
Wiktionary
(1.1) W godzinach szczytu trudno przejechać przez pryncypalne ulice.
Wiktionary
IPA: ˌprɨ̃nt͡sɨˈpalnɨ, AS: prỹncypalny
Wiktionary
rzecz. pryncypialność ż., pryncypał, pryncypat
przym. pryncypialny
Wiktionary
1. zasada władzy monarszej wprowadzona do Polski testamentowym postanowieniem Bolesława Krzywoustego w roku 1138 i trwająca do końca XII wieku, polegająca na zwierzchniej władzy najstarszego spośród książąt rodziny panującej;
2. forma władzy w okresie Cesarstwa Rzymskiego wprowadzona po 27 r. p.n.e. przez Oktawiana Augusta, w której cesarz skupiał w swych rękach pełnię władzy mimo istnienia republikańskich urzędów i instytucji
SJP.pl
Wikipedia
zwierzchnik; szef; kierownik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. przełożony
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(2.1) muz. podstawowy głos w organach
Wiktionary
(1.1) […] stary subiekt istotnie był jakiś niewyraźny i swemu pryncypałowi nie patrzył w oczy.
Wiktionary
IPA: prɨ̃nˈt͡sɨpaw, AS: prỹncypau̯
Wiktionary
rzecz. pryncypat, pryncypialista, pryncypializm, pryncypialność, pryncypium, pryncypałka, pryncypałowa
przym. pryncypałowy, pryncypialny, pryncypalny
przysł. pryncypialnie
Wiktionary
(1.1) zwierzchnik, szef
Wiktionary
małżonka pryncypała
SJP.pl
człowiek konsekwentnie przestrzegający wyznaczonych przez siebie zasad
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: pryncypialnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: pryncypialny
SJP.pl
kierowanie się pryncypiami; zasadniczość; nieugiętość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) postawa wierności wyznawanym zasadom
Wiktionary
rzecz. pryncypium n., pryncypializm m., pryncypialista m., pryncypialistka ż., pryncypał m.
przym. pryncypialny, pryncypalny
przysł. pryncypialnie
Wiktionary
(1.1) pryncypializm, rygorystyczność, sztywność, zasadniczość
Wiktionary
trzymający się zasad
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. kierunkujący się pryncypiami, wyznawanymi zasadami
Wiktionary
(1.1) Niezwykle mi się podobało, że był taki strasznie pryncypialny, a jednocześnie przesiąknięty poezją.
Wiktionary
IPA: ˌprɨ̃nt͡sɨˈpʲjalnɨ, AS: prỹncypʹi ̯alny
Wiktionary
rzecz. pryncypialność ż., pryncypium n., pryncypał m.
przysł. pryncypialnie
przym. pryncypalny
Wiktionary
(1.1) zasadniczy, rygorystyczny, surowy, bezkompromisowy, nonkonformistyczny
Wiktionary
zasada, prawidło; podwalina czegoś np. pryncypium teorii
SJP.pl
Prynowo (niem. Prinowen, 1938–1945 Primsdorf, 1945–1946 Nowiny) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Węgorzewo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Wikipedia
regionalnie: zachęcanie kogoś do jedzenia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. także reg-pl|Kresy. natarczywe zachęcanie gości do jedzenia i picia
(1.2) lwów. zachęta
Wiktionary
IPA: prɨ̃ˈnuka, AS: prỹnuka
Wiktionary
Pryor – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Montana, w hrabstwie Big Horn.
Wikipedia
1. rzeka na Białorusi i Ukrainie, prawy dopływ Dniepru;
2. opuszczone miasto w północnej Ukrainie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. hydron. rzeka na Ukrainie i Białorusi, prawy dopływ Dniepru;
(1.2) geogr. adm. miasto na Ukrainie, w obwodzie kijowskim, opuszczone po katastrofie w Czarnobylu;
(1.3) geogr. wieś na Ukrainie, w obwodzie wołyńskim;
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) Do dziś miasto Prypeć pozostaje wyludnione i przypomina apokaliptyczne wizje.
Wiktionary
przym. prypecki
Wiktionary
przymiotnik od: Prypeć (miasto na Ukrainie lub rzeka na Białorusi i Ukrainie)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Prypecią, dotyczący Prypeci (rzeki lub miasta)
Wiktionary
rzecz. Prypeć ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Pryska, Pryscylla – imię żeńskie pochodzące od łacińskich imion Prisca, Priscilla (łac. priscus – „starodawny; surowy, poważny”). W Polsce rzadko spotykane, choć zapisano je już w XV wieku. Jego patronką jest św. Pryska, męczennica.
Pryska imieniny obchodzi 18 stycznia.
Wikipedia
(1.1) Znalazł tam pewnego Żyda, imieniem Akwila, rodem z Pontu, który z żoną Pryscyllą przybył niedawno z Italii, ponieważ Klaudiusz wysiedlił z Rzymu wszystkich Żydów.
Wiktionary
(1.1) Pryska
Wiktionary
gwarowo: przysiad w tańcach ludowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) przysiady w rosyjskich i ukraińskich tańcach ludowych
Wiktionary
IPA: prɨˈɕudɨ, AS: pryśudy
Wiktionary
1. odgłos pryskania;
2. wykrzyknik używany na określenie szybkiej ucieczki (pryśnięcia)
SJP.pl
Prysk – miejscowość i gmina (obec) w Czechach, w kraju libereckim, w powiecie Česká Lípa. W 2022 roku liczyła 438 mieszkańców.
Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
Wiktionary
Pryska, Pryscylla – imię żeńskie pochodzące od łacińskich imion Prisca, Priscilla (łac. priscus – „starodawny; surowy, poważny”). W Polsce rzadko spotykane, choć zapisano je już w XV wieku. Jego patronką jest św. Pryska, męczennica.
Pryska imieniny obchodzi 18 stycznia.
Wikipedia
(1.1) Według legendy Pryskę poddano straszliwym torturom.
Wiktionary
(1.1) Pryscylla
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. prysnąć)
(1.1) wywoływać w powietrzu ruch kropel lub drobnych cząstek czegoś
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(2.1) pot. zraszać rośliny środkami chemicznymi
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. prysnąć)
(3.1) poruszać się w powietrzu w formie kropel lub drobnych cząstek
(3.2) pękać, rozpadać się na kawałki, niszczeć
(3.3) przen. o uczuciach, nastrojach: rozwiewać się, znikać, nagle przemijać
(3.4) pot. szybko uciekać
czasownik zwrotny niedokonany pryskać się (dk. prysnąć się)
(4.1) pryskać (1.1) czymś na samego siebie
(4.2) pryskać (1.1) czymś na siebie nawzajem
Wiktionary
(1.1) Wiem, że to śmigus-dyngus i należy hołdować tradycji, ale czy nie możesz zwyczajnie pryskać ludzi wodą z pistoletu, zamiast latać za nimi z wiadrem?
(1.1) Ciągle przejeżdżające tutaj samochody pryskają błotem na przechodniów.
(2.1) Każdego roku trzeba pryskać tę jabłonkę, by nie rozchorowała się bardziej przez te szkodniki.
(3.1) Przy smażeniu mięsa zawsze tłuszcz pryska mi na ręce i mnie parzy.
(3.2) Nie dawaj mu roboty przy szybach. Wszystko, co delikatne, pryska w jego dłoniach.
(3.2-3) W krajach ludzkości jeszcze noc głucha, / Żywioły chęci jeszcze są w wojnie… / Oto miłość ogniem zionie, / Wyjdzie z zamętu świat ducha, / Młodość go pocznie na swojem łonie, / A przyjaźń w wieczne skojarzy spojnie. / Pryskają nieczułe lody / I przesądy światło ćmiące. / Witaj, jutrzenko swobody, / Zbawienia za tobą słońce!…
(3.3) Weź się nie smuć! Cały wesoły nastrój pryska, gdy widzi się kogoś tak przygnębionego.
(3.4) Szybko! Pryskajmy zanim ktoś zauważy, że wybiliśmy szybę.
(4.1) Za obficie pryskasz się wodą kolońską. Czuć ją na kilometr.
(4.2) Dzieci pryskały się wodą w parku.
Wiktionary
IPA: ˈprɨskat͡ɕ, AS: pryskać
Wiktionary
rzecz. pryskanie n., pryśnięcie n., wyprysk m., pryszcz m., odprysk m., wytrysk m., pryszczyca ż., oprysk m.
czas. prysnąć dk., opryskiwać ndk., opryskać dk., rozpryskiwać ndk., rozprysnąć dk., wypryskiwać ndk., wyprysnąć dk., spryskiwać ndk., spryskać dk.
przym. pryskany, pryszczaty
Wiktionary
(1.1) rozpryskiwać, zraszać, opryskiwać
(2.1) rozpryskiwać się, bryzgać
(3.2) rozpadać się (na kawałki), niszczeć, kruszyć się, łamać się, pękać
(3.3) znikać, niknąć, przemijać (nagle, szybko), rozwiewać się, ulatywać
(3.4) zwiewać, uciekać, buchnąć, czmychać, dawać nogę, dawać drapaka, dawać dyla, drapać, zmykać, pierzchnąć, spadać, wulg. spieprzać, wulg. spierdalać, wulg. spierniczać, uchodzić, umykać, wiać, zjeżdżać, zmiatać
(4.1) opryskiwać się, zraszać się
(4.2) opryskiwać się, zraszać się
Wiktionary
smukleń pryskacz - ryba zaliczana do rodziny kąsaczowatych
SJP.pl
Strzelczyk indyjski, pryskacz, strzelczyk (Toxotes jaculatrix) – słodkowodna ryba z rodziny strzelczykowatych. Często hodowana jako ryba akwariowa.
Wikipedia
rodzina małych ryb okoniokształtnych; strzelczyki, strzelczykowate
SJP.pl
Strzelczykowate, strzelczyki, pryskaczowate (Toxotidae) – rodzina małych ryb okoniokształtnych.
Wikipedia
o cechach pryskaczowatych (rodzina ryb)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|pryskać.
Wiktionary
IPA: prɨˈskãɲɛ, AS: pryskãńe
Wiktionary
czas. pryskać
Wiktionary
o owocach, warzywach: zawierający środki chemiczne
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. pryskać)
(1.1) wywoływać w powietrzu ruch kropel lub drobnych cząstek czegoś
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. pryskać)
(2.1) wystrzelić w powietrze w formie kropel lub drobnych cząstek
(2.2) pęknąć, rozpaść się na kawałki
(2.3) przen. o uczuciach, nastrojach: rozwiać się, zniknąć, nagle przeminąć
(2.4) pot. szybko uciec
czasownik zwrotny dokonany prysnąć się (ndk. pryskać się)
(3.1) prysnąć (1.1) czymś na samego siebie
(3.2) prysnąć (1.1) czymś na siebie nawzajem
Wiktionary
IPA: ˈprɨsnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: prysnõńć
Wiktionary
czas. pryskać ndk.
Wiktionary
(2.4) uciec pierzchnąć, zrejterować; eufem. wycofać się na z góry upatrzone pozycje; pot. zwiać, szurnąć, dać dyla, dać drapaka, dać nogę, wziąć nogi za pas, pokazać pięty, pokazać plecy; posp. spieprzyć; reg. pozn. ućknąć.; stpol. dernąć
Wiktionary
gatunek rybki akwariowej z rodziny kąsaczowatych
SJP.pl
Prystelka (Pristella maxillaris) – gatunek ryby z rodziny kąsaczowatych (Characidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Pristella. Hodowana w akwariach.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
1. ropny wykwit na skórze w postaci pęcherzyka wypełnionego płynem surowiczym lub ropnym, powstający zwykle z gruczołów łojowych; krosta;
2. potocznie: coś łatwego lub nieistotnego, bez znaczenia; drobiazg, drobnostka, głupstwo;
3. wypukłość na powierzchni wyrobu ceramicznego; krosta
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) krosta
(1.2) przen. pot. coś bardzo łatwego lub niezbyt ważnego
Wiktionary
Trądzik młodzieńczy, trądzik pospolity (łac. acne vulgaris) – choroba skóry występująca w wieku pokwitania, gdy pod wpływem zmian hormonalnych (nadmiernej stymulacji androgenowej) dochodzi do nadmiernego pobudzenia czynności gruczołów łojowych (łojotoku).
Wikipedia
IPA: prɨʃt͡ʃ, AS: pryšč
Wiktionary
rzecz. wyprysk mrz., pryszczyca ż.
:: zdrobn. pryszczyk mrz.
przym. pryszczaty
czas. pryskać ndk.
Wiktionary
(1.1) krosta, wyprysk, syf, niedoskonałość, wykwit, krostka, dioda, trądzik, wysyp; gw-pl|Górny Śląsk|miteser.
(1.2) łatwizna, bułka z masłem, małe piwo, drobnostka, betka, pestka
Wiktionary
mający pryszcze, wypryski na skórze; pokryty pryszczami
SJP.pl
Pryszczaci, pokolenie „pryszczatych” – grupa młodych polskich pisarzy przełomu lat 40. i 50., radykalnych entuzjastów podporządkowania twórczości literackiej wymogom ideologii partii komunistycznej, wedle założeń tzw. realizmu socjalistycznego. Do najważniejszych reprezentantów tego środowiska należeli Tadeusz Borowski, Wiktor Woroszylski, Andrzej Braun, Wisława Szymborska, Tadeusz Konwicki, Witold Wirpsza, Andrzej Mandalian, Witold Zalewski, Tadeusz Kubiak.
Wikipedia
1. owad z rzędu muchówek, czyli dwuskrzydłych, występujący w ponad 4 tysiącach gatunkach;
2. pryszczarek heski - gatunek muchówki, której larwy żerują w pszenicy, życie i jęczmieniu; mucha heska
SJP.pl
1. owad z rzędu muchówek, czyli dwuskrzydłych, występujący w ponad 4 tysiącach gatunkach;
2. pryszczarek heski - gatunek muchówki, której larwy żerują w pszenicy, życie i jęczmieniu; mucha heska
SJP.pl
o cechach pryszczarkowatych (rodzina owadów)
SJP.pl
Pryszczarkowate, pryszczarki (Cecidomyiidae) – duża rodzina owadów z rzędu muchówek. Występują pospolicie we wszystkich środowiskach lądowych.
Są to niewielkie owady (1,5–3,5 mm długości) o delikatnej budowie, często z czerwonawym odwłokiem. Czułki długie, często pokryte szczecinkami. Skrzydła szerokie, o silnie zredukowanym użyłkowaniu, zwykle żółtym, pomarańczowym lub czerwonawym.
Wikipedia
o cechach pryszczarkowatych (rodzina owadów)
SJP.pl
mający pryszcze, wypryski na skórze; pokryty pryszczami
SJP.pl
mający pryszcze, wypryski na skórze; pokryty pryszczami
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający pryszcze
Wiktionary
(1.1) Przed drzwiami stał pryszczaty młodzieniec.
Wiktionary
rzecz. pryszcz mrz., wyprysk mrz.
czas. pryskać
Wiktionary
(1.1) krostowaty, krościaty
Wiktionary
dawniej: chrząszcz z rodziny oleicowatych (majkowatych), o zielonej metalicznej barwie i ciele długości od 12 do 22 mm, którego krew zawiera drażniącą substancję - kantarydynę, stosowaną dawniej w lecznictwie; kantaryda, pryszczel lekarski, majka lekarska, mucha hiszpańska
SJP.pl
1. rodzaj chrząszcza z rodziny oleicowatych, obejmujący jeden gatunek z dwoma podgatunkami;
2. pryszczel lekarski - gatunek chrząszcza z rodziny oleicowatych (majkowatych), o zielonej metalicznej barwie i ciele długości od 12 do 22 mm, którego krew zawiera drażniącą substancję - kantarydynę, stosowaną dawniej w lecznictwie; kantaryda, pryszczawka, majka lekarska, mucha hiszpańska
SJP.pl
Majka, pryszczel, kantaryda (Lytta) – rodzaj chrząszczy z rodziny oleicowatych i podrodziny Meloinae. Obejmuje około 110 opisanych gatunków.
Wikipedia
Jaskier ostry, pryszczeniec (Ranunculus acris L.) – rośliny z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Gatunek wybitnie kosmopolityczny, zasiedlający Europę, Afrykę Płn. i Azję, spotykany również w Ameryce Północnej (na Grenlandii i Alasce). W Polsce gatunek bardzo pospolity na całym obszarze.
Wikipedia
potocznie: duży pryszcz
SJP.pl
dawniej:
1. pokrywać, obsypywać pryszczami;
2. pryszczyć się - dostawać pryszczy, okrywać się pryszczami
SJP.pl
ostra, bardzo zaraźliwa choroba wirusowa zwierząt parzystokopytnych, charakteryzująca się tworzeniem bolesnych pęcherzyków na błonie śluzowej pyska, w okolicach racic i na wymieniu; zaraza pyska i racic
SJP.pl
Pryszczyca (afoza, zaraza pyska i racic; łac. Aphtae epizooticae; FMD, z ang. foot and mouth disease) – ostra, bardzo zaraźliwa wirusowa choroba zwierząt racicowych hodowlanych i dzikich. W Unii Europejskiej, w tym w Polsce, podlega notyfikacji oraz zwalczaniu z urzędu.
Wikipedia
1. zdrobnienie od: pryszcz; krostka, syfek;
2. ekspresywnie: coś nieistotnego; głupstwo, drobnostka, bagatela
SJP.pl
o cechach pryszczyrnicowatych (przypołudnikowatych; rodzina roślin); przypołudnikowaty
SJP.pl
Wikipedia
o cechach pryszczyrnicowatych (przypołudnikowatych; rodzina roślin); przypołudnikowaty
SJP.pl
natrysk;
1. urządzenie, w którym strumień wody rozpryskuje się, przepływając przez specjalne sito;
2. kąpiel pod takim urządzeniem; tusz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) aparat do kąpieli natryskowej, w którym woda przechodząca przez rury spada gęstym deszczem kropli;
(1.2) przen. kąpiel brana pod prysznicem (1.1)
Wiktionary
Prysznic lub natrysk – urządzenie służące do kąpieli, polegającej na polewaniu się wodą wypływającą z instalacji wodociągowej przez specjalne sitko, mające na celu rozbicie strumienia wody na drobne kropelki. Jednocześnie mianem tym określa się wydzieloną część pomieszczenia kąpielowego, zaopatrzoną w brodzik z odpływem, służącą do kąpieli natryskowej.
Wikipedia
(1.1) Hydraulik zamontował nam nowy prysznic i umywalkę.
(1.2) Miałem dziś ciężki dzień – idę wziąć prysznic.
Wiktionary
IPA: ˈprɨʃʲɲit͡s, AS: pryšʹńic
Wiktionary
przym. prysznicowy
Wiktionary
(1.1) natrysk, tusz; reg. śl. brauza.
(1.2) kąpiel
Wiktionary
1. oblewać strumieniem wody;
2. dawniej: prysznicować się - brać prysznic
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) od: prysznic
Wiktionary
(1.1) Sami gotują, mają własną kabinę prysznicową, wieczorami, jeśli pogoda dopisuje, siedzą do późna w noc przy lampach naftowych pod gwiazdami, słuchają głosów lasu.
Wiktionary
IPA: ˌprɨʃʲɲiˈt͡sɔvɨ, AS: pryšʹńicovy
Wiktionary
rzecz. prysznic
Wiktionary
w gwarze uczniowskiej: tanie, marne wino; alpaga, mózgotrzep, jabol, bełt, siara, wińsko
SJP.pl
w starożytnych Atenach: członek dziesiątej części Rady Pięciuset
SJP.pl
Prytan (gr. πρύτανις lm. πρυτάνεις być może od πρῶτος „pierwszy”) – wysoki urząd w wielu państwach starożytnej Grecji.
Urząd ten wywodził się z czasów królewskich, a spotykany był potem w wielu państwach. W Koryncie w królewskim rodzie Bakchiadów wybierano każdego roku najwyższego urzędnika zwanego prytanem; podobnie było na Korkyrze. W państwach demokratycznych było dwóch prytanów, na przykład na Rodos dwaj prytani zastąpili jednego wybieranego poprzednio z rodu Eratydów, będącego odgałęzieniem rodu Heraklidów; każdy z nich sprawował władzę przez 6 miesięcy. Prytani występowali na Tenedos, Kos, Astipalei, w Milecie, Efezie, Smyrnie, Teos. Byli często urzędnikami eponimami, np. w Mitylenie czy Pergamonie.
Wikipedia
w starożytnej Grecji: budynek, w którym prytanowie pełnili swoje funkcje
SJP.pl
Prytanejon – budynek publiczny w starożytnej Grecji dla najwyższych władz w greckich państwach-miastach, miejsce urzędowania prytanów.
Prytanejon był nie tylko centrum administracyjnym miasta, stanowił także jego centrum duchowe, gdzie znajdował się, symbolizujący wspólnotę obywateli, ołtarz Hestii i wieczny ogień.
Wikipedia
1. w starożytnych greckich miastach: budowla, gdzie zbierało się zgromadzenie prytanów;
2. dawniej: szkoła wojskowa we Francji
SJP.pl
w antycznej Grecji: okres sprawowania funkcji przez prytanów wynoszący 35 lub 36 dni (1/10 część roku)
SJP.pl
Prytaneja – okres sprawowania czynności przez ⅒ Rady w Atenach. Wynosił on ⅒ roku, tzn. 35 lub 36 dni, a w latach przestępnych 38 lub 39 dni.
Wikipedia
prywaciarka; potocznie:
1. właścicielka prywatnego przedsiębiorstwa, zakładu przemysłowego lub sklepu;
2. prowadzenie prywatnego przedsiębiorstwa, zakładu przemysłowego lub sklepu; prywaciarstwo, prywacizna;
3. przedsiębiorstwo, zakład przemysłowy lub sklep prowadzone przez prywatną osobę
SJP.pl
prywaciara; potocznie:
1. właścicielka prywatnego przedsiębiorstwa, zakładu przemysłowego lub sklepu;
2. prowadzenie prywatnego przedsiębiorstwa, zakładu przemysłowego lub sklepu; prywaciarstwo, prywacizna;
3. przedsiębiorstwo, zakład przemysłowy lub sklep prowadzone przez prywatną osobę
SJP.pl
przymiotnik od: prywaciarz
SJP.pl
prywacizna;
1. prowadzenie prywatnego przedsiębiorstwa, zakładu przemysłowego lub sklepu;
2. ogół ludzi prowadzących prywatną działalność gospodarczą;
3. produkty wykonane przez prywaciarza
SJP.pl
potocznie: właściciel prywatnego przedsiębiorstwa, prywatnego zakładu przemysłowego lub sklepu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. lekcew. lub pogard. w PRL prywatny przedsiębiorca, rzemieślnik lub kupiec
Wiktionary
IPA: prɨˈvat͡ɕaʃ, AS: pryvaćaš
Wiktionary
przym. prywaciarski, prywatny
rzecz. prywatka ż., prywata ż., prywatność ż.
przysł. prywatnie
Wiktionary
(1.1) przedsiębiorca
Wiktionary
prywaciarstwo;
1. prowadzenie prywatnego przedsiębiorstwa, zakładu przemysłowego lub sklepu;
2. ogół ludzi prowadzących prywatną działalność gospodarczą;
3. produkty wykonane przez prywaciarza
SJP.pl
dawniej: odmawianie sobie czegoś; wyrzeczenie
SJP.pl
troska o własne interesy kosztem dobra publicznego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dbałość o własne dobro i interesy kosztem dobra publicznego
Wiktionary
IPA: prɨˈvata, AS: pryvata
Wiktionary
rzecz. prywatność ż., prywaciarz m., prywatka ż.
przym. prywatny, prywaciarski
przysł. prywatnie
czas. prywatyzować, sprywatyzować
Wiktionary
impreza, zabawa organizowana w prywatnym mieszkaniu, zwykle przez młodzież
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. młodzieżowa zabawa urządzana w prywatnym domu
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Gdzie się podziały tamte prywatki niezapomniane…
Wiktionary
IPA: prɨˈvatka, AS: pryvatka
Wiktionary
rzecz. prywatność ż., prywaciarz m., prywata ż.
przym. prywatny, prywatkowy
przysł. prywatnie
Wiktionary
(1.1) domówka; pot. balanga, impreza
Wiktionary
potocznie:
1. osoba lubiąca chodzić na prywatki;
2. uczestnik prywatki
SJP.pl
potocznie: właściciel prywatnego sklepu, warsztatu lub zakładu przemysłowego; prywaciarz
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób prywatny
Wiktionary
(1.1) W październiku 1987 roku w Rzymie Stefan Kisielewski po raz pierwszy od dnia ingresu Karola Wojtyły spotkał się z papieżem prywatnie.
Wiktionary
IPA: prɨˈvatʲɲɛ, AS: pryvatʹńe
Wiktionary
rzecz. prywata ż., prywatka ż., prywaciarz mos., prywatność ż., prywatyzacja ż., prywatyzowanie n., sprywatyzowanie n.
czas. prywatyzować ndk., sprywatyzować dk.
przym. prywatny, prywatyzacyjny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: prywatnie
SJP.pl
dawny stopień wyższy od przymiotnika: prywatny (skromny)
SJP.pl
dotyczący prawa prywatnego (np. prywatnoprawne uregulowania prawa konsumenckiego)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prywatne; cecha tych, którzy są prywatni
(1.2) życie, sprawy prywatne, osobiste, prawo do życia intymnego, chronionego przed ingerencją obcych;
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. prywaciarz m., prywata ż., prywatka ż., prywatyzacja ż., prywatyzowanie n., sprywatyzowanie n.
czas. prywatyzować ndk., sprywatyzować dk.
przym. prywatny, prywaciarski, prywatyzacyjny
przysł. prywatnie
Wiktionary
(1.1) nieoficjalność, nieurzędowość
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) będący czyjąś osobistą własnością
(1.2) niebędący własnością skarbu państwa ani państwowej instytucji (lub przynajmniej państwo nie ma większości w akcjonariacie)
(1.3) dotyczący czyichś osobistych spraw
(1.4) wynajęty do osobistego użytku
(1.5) nie dla każdego dostępny
(1.6) niereprezentujący żadnej instytucji
(1.7) inform. o dostępie ograniczonym do metod z tej samej klasy
Wiktionary
(1.1) To mój prywatny laptop, a nie firmowy.
(1.2) Pensje w prywatnych spółkach nie są ograniczane przez ustawę kominową.
(1.3) Nie odpowiem na to pytanie. To moja prywatna sprawa.
(1.4) To nasz prywatny trener golfa.
(1.5) To prywatny klub, trzeba mieć zaproszenie.
(1.6) Jako prywatny człowiek zdziałasz mniej, niż mając do dyspozycji zasoby wielkiej organizacji.
(1.7) Metody prywatne nie są dziedziczone w klasach potomnych.
Wiktionary
IPA: prɨˈvatnɨ, AS: pryvatny
Wiktionary
rzecz. prywatność ż., prywaciarz m., prywata ż., prywatka ż., prywatyzacja ż.
przysł. prywatnie
czas. prywatyzować, sprywatyzować
przym. prywatyzacyjny
Wiktionary
(1.1) osobisty, własny
(1.2) niepubliczny
(1.3) osobisty, własny
(1.4) osobisty, własny
(1.5) elitarny, zamknięty
(1.6) niezależny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) filoz. posiadający zdolność pozbawiania, powodowania braku
Wiktionary
(1.1) Ten stan prywatywny koresponduje oczywiście z pełnią wirtualności: chodzi o brak sensu pełen wszelkich sensów.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ekon. przekazanie prywatnym właścicielom mienia państwowego lub komunalnego;
Wiktionary
Prywatyzacja – proces przekazywania majątku państwowego podmiotom prywatnym. Prywatyzacja może się odbywać poprzez sprzedaż lub transfer majątku państwowego.
Pierwszą masową prywatyzację państwowego majątku przeprowadzono w latach 1933–1937 w nazistowskich Niemczech.
Przeciwieństwem prywatyzacji jest nacjonalizacja.
Wikipedia
(1.1) W chwili obecnej, ze względu na zastrzeżenia Ministra Skarbu Państwa, trwa kontrola procesu prywatyzacji ww. spółek, prowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli oraz Departament Kontroli MSP.
Wiktionary
IPA: ˌprɨvatɨˈzat͡sʲja, AS: pryvatyzacʹi ̯a
Wiktionary
rzecz. reprywatyzacja ż., prywatyzowanie n., sprywatyzowanie n., reprywatyzowanie n., prywatność ż.
czas. prywatyzować ndk., sprywatyzować dk.
przym. prywatyzacyjny, prywatny
przysł. prywatnie
Wiktionary
(1.1) denacjonalizacja
Wiktionary
związany z prywatyzacją
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) ekon. praw. związany z prywatyzacją, dotyczący prywatyzacji
Wiktionary
rzecz. prywatyzacja ż., reprywatyzacja ż., prywatyzowanie n., sprywatyzowanie n., reprywatyzowanie n., prywatność ż.
czas. prywatyzować ndk., sprywatyzować dk.
przym. prywatny
przysł. prywatnie
Wiktionary
osoba dokonująca prywatyzacji
SJP.pl
czasownik przechodni
(1.1) ekon. przekazywać majątek państwowy podmiotom prywatnym
Wiktionary
rzecz. prywatyzacja ż.
przym. prywatny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prywatyzować.
Wiktionary
rzecz. prywatyzacja ż., prywatność ż., reprywatyzacja ż.
czas. prywatyzować ndk., sprywatyzować dk.
przym. prywatyzacyjny
przysł. prywatnie
Wiktionary
(1.1) denacjonalizowanie
Wiktionary
potocznie: nawyk, przyzwyczajenie
SJP.pl
własność nieprzyjaciela lub kontrabanda zdobyta podczas wojny na morzu
SJP.pl
Pryz (fr. prise 'zdobycie' z łac. prendere 'chwytać') – w prawie morza: zdobycz wojenna w postaci skonfiskowanej cywilnej jednostki, pływającej pod banderą państwa nieprzyjacielskiego, lub jednostki państwa neutralnego wiozącej niedozwolony ładunek (przemyt) do państwa, będącego drugą stroną w konflikcie zbrojnym. Łupem jest również ładunek jednostki. W przypadku, gdy mienie (statek lub ładunek) nie jest własnością państwa, lecz prywatną, po wojnie łup należy zwrócić właścicielowi lub zrównoważyć odszkodowaniem. W przypadku przemytu właściciel najczęściej traci nie tylko ładunek, ale i statek. O dopuszczalności przepadku orzeka sąd kaperski.
Wikipedia
1. gwarowo: bitka, wziątka;
2. statek wzięty do niewoli
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gwara. wziątka, bitka
(1.2) mors. statek wzięty do niewoli
Wiktionary
IPA: ˈprɨza, AS: pryza
Wiktionary
sześciościan, którego podstawami są prostokąty leżące w dwóch płaszczyznach równoległych, a przeciwległe ściany boczne są jednakowo nachylone do podstawy, ale po przedłużeniu nie przecinają się w jednym punkcie
SJP.pl
Pryzma, klin ścięty – wielościan o sześciu ścianach o następujących właściwościach:
Wikipedia
zdrobnienie od: pryzmat
SJP.pl
1. w geometrii: graniastosłup o podstawie trójkątnej;
2. bryła z przezroczystego materiału o takim kształcie, służąca do odbijania, załamywania lub rozszczepiania światła
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) fiz. opt. graniastosłup wykonany z przezroczystego materiału, często mający trójkątną podstawę, używany do załamywania, rozszczepiania i odbijania wiązek światła;
Wiktionary
Pryzmat – bryła z materiału przezroczystego o co najmniej dwóch ścianach płaskich nachylonych do siebie pod kątem \omega (tzw. kątem łamiącym pryzmatu).
Używany w optyce do zmiany kierunku biegu fal świetlnych, a poprzez to, że zmiana kierunku zależy od długości fali, jest używany do analizy widmowej światła. Zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia pozwala użyć pryzmatu jako elementu odbijającego światło.
Wikipedia
(1.1) Z doświadczenia Newtona z pryzmatem wiemy, że promień białego światła ulega rozszczepieniu, dając widmo składające się z najróżniejszych barw, zmieszanych w ściśle określonej proporcji.
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. pryzmacik m.
przym. pryzmatyczny
przysł. pryzmatycznie
Wiktionary
wielościan, którego wszystkie wierzchołki leżą na dwóch równoległych płaszczyznach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geom. wielościan, którego wszystkie wierzchołki leżą na dwóch równoległych płaszczyznach;
Wiktionary
Pryzmatoid to typ wielościanu, którego wszystkie wierzchołki leżą na dwóch równoległych płaszczyznach.
Przykładami pryzmatoidów są prostopadłościan, graniastosłup, antygraniastosłup, pryzma.
Wikipedia
1. przymiotnik od: pryzmat (w fizyce), np. lornetka pryzmatyczna;
2. przymiotnik od: pryzmat (w matematyce), np. pryzmatyczny kształt
SJP.pl
pryzmatoid mający płaskie boki i taką samą liczbę wierzchołków w obu równoległych płaszczyznach
SJP.pl
skrót od: Księga Przysłów - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Starego Testamentu
SJP.pl
skrót
(1.1) = rel. Księga Przysłów
Wiktionary
IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa ˈpʃɨswuf, AS: ḱśẽŋga pšysu̯uf
Wiktionary
czasownik
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. kochać
Wiktionary
(1.1) Jo ci przaja. → Kocham cię.
Wiktionary
rzecz. przyjaciel mos., przanie n.
czas. sprzyjać ndk.
Wiktionary
dawniej:
1. mężczyzna przędący, potrafiący prząść;
2. mężczyzna zatrudniony w przędzalni
SJP.pl
1. kobieta przędąca, potrafiąca prząść;
2. kobieta zatrudniona w przędzalni;
3. motyl nocny z rodziny prządkowatych, którego larwy są szkodnikami żerującymi na liściach drzew; prządkówka;
4. prządka pierścienica - motyl nocny z rodziny barczatkowatych, składający jaja w pierścieniowatych złożach
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta zajmująca się przędzeniem
(1.2) zool. nazwa systematyczna|Nephila pilipes|ref=tak., prządka olbrzymia, gatunek dużego pająka z rodziny prządkowatych, nazwa systematyczna|Nephilidae|ref=tak.
(1.3) ent. ogólna nazwa motyli z rodziny prządkowatych, nazwa systematyczna|Bombycidae|ref=tak., wytwarzających w stadium larwalnym przędzę
Wiktionary
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
IPA: ˈpʃɔ̃ntka, AS: pšõntka
Wiktionary
rzecz. przędzenie n., przędza ż., prządkowate nmos., przędzalnia ż., prząśnica ż., prząśniczka ż.
czas. prząść, uprząść
przym. przędzalniczy, prządkowaty
Wiktionary
1. kobieta przędąca, potrafiąca prząść;
2. kobieta zatrudniona w przędzalni;
3. motyl nocny z rodziny prządkowatych, którego larwy są szkodnikami żerującymi na liściach drzew; prządkówka;
4. prządka pierścienica - motyl nocny z rodziny barczatkowatych, składający jaja w pierścieniowatych złożach
SJP.pl
Zobacz też:
Wikipedia
1. rodzina niewielkich owadów z rzędu motyli; jedwabnikowate, prządki;
2. rodzina dużych pająków
SJP.pl
Wikipedia
o cechach prządkowatych (rodzina owadów; rodzina pająków)
SJP.pl
motyl nocny z rodziny prządkowatych, którego larwy są szkodnikami żerującymi na liściach drzew; prządka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przać.
Wiktionary
czas. przać ndk.
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Przanówka – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie brzezińskim, w gminie Brzeziny.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
Przanowscy – polska rodzina herbu Nowina.
osoby:
Wikipedia
1. przerabiać ręcznie włókno na nici, wysnuwać i skręcać nitkę z przędziwa, np. prząść kądziel, len na kołowrotku;
2. o pająku: wytwarzać pajęczynę
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. uprząść)
(1.1) włók. przerabiać kłąb włókna na przędzę
(1.2) o pająku, jedwabniku: wytwarzać pajęczynę, nitkę jedwabną
Wiktionary
rzecz. przędziorek mzw., przędza ż., przędzalnia ż., prząśnica ż., prząśniczka ż., prządka ż., przędzenie n., uprzędzenie n.
czas. uprząść dk.
przym. przędzalniczy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) część kołowrotka
Wiktionary
rzecz. prządka ż., przędza ż., przędzenie n., uprzędzenie n., przędzalnia ż.
:: zdrobn. prząśniczka ż.
czas. prząść ndk., uprząść dk.
przym. przędzalniczy
Wiktionary
zdrobnienie od: prząśnica (część kołowrotka)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. od prząśnica (część kołowrotka)
Wiktionary
Prząśniczka – pieśń skomponowana przez Stanisława Moniuszkę na głos i fortepian do słów Jana Czeczota. Obecnie często wykonywana jako utwór instrumentalny, na instrumentach dętych.Jej transkrypcję na fortepian wykonał polski kompozytor Henryk Melcer-Szczawiński. Popularne było wykonanie Prząśniczki przez duet fortepianowy „Marek i Wacek”. Utwór był wykorzystywany jako sygnał wywoławczy przez stacje radiowe i telewizyjne: Polskie Radio Białystok oraz Telewizję Łódź.
Wikipedia
rzecz. przędziorek mzw., prząśnica ż., prządka ż., przędza ż., przędzenie n., uprzędzenie n., przędzalnia ż.
czas. prząść ndk., uprząść dk.
przym. przędzalniczy
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: przaśnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przaśny
SJP.pl
maca;
1. cienki placek przygotowywany z ciasta bez soli i spożywany przez żydów w czasie święta Paschy;
2. pieczywo przypominające taki placek
SJP.pl
Wikipedia
maca;
1. cienki placek przygotowywany z ciasta bez soli i spożywany przez żydów w czasie święta Paschy;
2. pieczywo przypominające taki placek
SJP.pl
Wikipedia
1. cecha produktów, które nie były poddane fermentacji; niekwaśność;
2. brak wyraźnego smaku;
3. przenośnie: cecha przedmiotów odznaczających się prostotą; prostota, naturalność, surowość;
4. przenośnie: brak ogłady, kultury; grubiaństwo, prostactwo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przaśne, niekwaszone
(1.2) cecha tego, co przaśne, proste, zgrzebne; cecha tych, którzy są przaśni, prości, zgrzebni
(1.3) cecha tego, co przaśne, prymitywne, prostackie; cecha tych, którzy są przaśni, prymitywni, prostaccy
Wiktionary
rzecz. przaśnik m.
przym. przaśny
Wiktionary
(1.2) siermiężność, zgrzebność
(1.3) prostackość, prostactwo, prymitywność, pospolitość, plebejskość, siermiężność, wulgarność, ordynarność, trywialność; przest. gminność
Wiktionary
1. taki, który nie uległ fermentacji; niekwaśny;
2. bez wyraźnego smaku, niekwaśny, niesłony;
3. przenośnie: odznaczający się prostotą; prosty, naturalny, surowy;
4. przenośnie: pozbawiony ogłady, kultury; prymitywny, prostacki, grubiański
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który nie uległ fermentacji, niekwaśny
przymiotnik jakościowy
(2.1) prosty, surowy, naturalny
(2.2) świadczący o zacofaniu cywilizacyjnym, ubóstwie kulturalnym i umysłowym
Wiktionary
(2.2) Jego poczucie humoru nie robi na mnie wrażenia. To jest taki typowo polski, przaśny, siermiężny dowcip.
Wiktionary
IPA: ˈpʃaɕnɨ, AS: pšaśny
Wiktionary
rzecz. przaśność ż., przaśnik m.
przym. praśny
Wiktionary
(2.1) zgrzebny, siermiężny, prosty, surowy, nieefektowny
(2.2) siermiężny, pszenno-buraczany, prostacki, pospolity, plebejski, wulgarny, ordynarny, trywialny, prymitywny, niewybredny, niesmaczny
Wiktionary
przymiotnik od: Przasnysz
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Przasnyszem, dotyczący Przasnysza
Wiktionary
rzecz. Przasnysz mrz., przasnyszanin mos., przasnyszanka ż.
Wiktionary
przymiotnik od: Przasnysz
SJP.pl
miasto w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie przasnyskim;
Wiktionary
Przasnysz – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, w powiecie przasnyskim, nad rzeką Węgierką.
Miasto leżące na północnym Mazowszu ma połączenia drogowe z Warszawą, Olsztynem, Ostrołęką, Działdowem, Ciechanowem, Makowem Mazowieckim i Mławą. Przez Przasnysz przechodzą drogi: krajowa nr 57 i wojewódzkie nr 544 i nr 617. Na wschód od miasta znajduje się lądowisko Aeroklubu Północnego Mazowsza. Patronem miasta od 18 września 2014 r. jest św. Stanisław Kostka.
Wikipedia
(1.1) Wojska szwedzkie stacjonowały w Przasnyszu 11 dni.
Wiktionary
rzecz. przasnyszanin mos., przasnyszanka ż.
przym. przasnyski
Wiktionary
mieszkaniec Przasnysza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Przasnysza
(1.2) osoba pochodząca z Przasnysza, urodzona w Przasnyszu
Wiktionary
(1.1) Spora grupa przasnyszan zebrała się u wejścia do kościoła farnego.
Wiktionary
rzecz. Przasnysz mrz.
:: fż. przasnyszanka ż.
przym. przasnyski
Wiktionary
mieszkanka Przasnysza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Przasnysza
(1.2) kobieta pochodząca z Przasnysza, urodzona w Przasnyszu
Wiktionary
(1.1) Konkurs kulinarny ponownie wygrała przasnyszanka.
Wiktionary
rzecz. Przasnysz mrz.
:: fm. przasnyszanin mos.
przym. przasnyski
Wiktionary
gatunek pająka z rodziny koliściakowatych
SJP.pl
Przążewo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Ciechanów.
Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka DW616.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Wikipedia
przyimek
(1.1) stpol. przez
Wiktionary
IPA: pʃɛ, AS: pše
Wiktionary
przedrostek w wyrazach złożonych…
(1.1) …potęgujący znaczenie, nasilenie czegoś
(1.2) …sygnalizujący, że czynność lub stan doszły do etapu terminalnego, po którego osiągnięciu nie da się już tego zrobić bardziej
Wiktionary
(1.1) przeciekawy, przemiły
(1.2) przewiercić, przeważyć
Wiktionary
IPA: pʃɛ, AS: pše
Wiktionary
(1.1) arcy-
Wiktionary
adresować ponownie
SJP.pl
przestawić litery lub sylaby w wyrazie w taki sposób, by powstał nowy wyraz; anagramować
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. analizować)
(1.1) przeprowadzić analizę
Wiktionary
rzecz. analizator mos./mrz., analityk mos., analityczka ż., analiza ż., przeanalizowanie n.
czas. analizować ndk.
przym. analityczny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeanalizować.
Wiktionary
czas. analizować, przeanalizować dk.
rzecz. analityczka ż., analityk mos., analiza ż., analizator mrz., analizowanie n.
przym. analityczny
Wiktionary
ponownie zaaranżować
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) odpuszczać winy, wybaczać
Wiktionary
(1.1) Zdaje się, że za szybko i za łatwo przebaczyliśmy Niemcom. W historii są takie rzeczy, których się nie przebacza – nigdy, bo nie ma powodu, żeby przebaczać. (J. M. Rymkiewicz Kinderszenen)
Wiktionary
IPA: pʃɛˈbat͡ʃat͡ɕ, AS: pšebačać
Wiktionary
rzecz. przebaczenie n., przebaczanie n., przebaczalność ż.
czas. dk. przebaczyć
Wiktionary
(1.1) wybaczać, darować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przebaczalne
Wiktionary
rzecz. przebaczanie n., przebaczenie n.
czas. przebaczać ndk., przebaczyć dk.
przym. przebaczalny
Wiktionary
taki, który można przebaczyć; wybaczalny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przebaczać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛbaˈt͡ʃãɲɛ, AS: pšebačãńe
Wiktionary
czas. przebaczać
rzecz. przebaczenie n., przebaczalność ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odpuszczenie czyichś win
Wiktionary
(1.1) Najmniejszy znajdzie litościwe przebaczenie, / ale mocnych czeka mocna kara.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛbaˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pšebačẽńe
Wiktionary
rzecz. przebaczanie n., przebaczalność ż.
czas. przebaczać ndk., przebaczyć dk.
Wiktionary
(1.1) wybaczenie, odpuszczenie, darowanie, uniewinnienie
Wiktionary
wyzbyć się żalu, urazy, darować komuś winę
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przebaczać)
(1.1) dokonany od|przebaczać.
Wiktionary
(1.1) Wiele zostało wyjaśnione, przebaczone i puszczone w niepamięć.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈbat͡ʃɨt͡ɕ, AS: pšebačyć
Wiktionary
czas. przebaczać
rzecz. przebaczalność ż., przebaczenie n.
Wiktionary
balansując, kołysząc się, przechodzić
SJP.pl
1. spędzać pewien czas, bawiąc się na balu;
2. spędzać dużo czasu na zabawach, przyjęciach
SJP.pl
rzadko: przetrwaniać czas na baraszkowaniu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przebarwiać.
Wiktionary
czas. przebarwiać ndk.
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany
(1.1) wojsk. przenieść jednostkę wojskową z jednej bazy do innej
(1.2) inform. nanieść historię jednej gałęzi na inną w obrębie systemu kontroli wersji
Wiktionary
(1.2) Proszę przebazować swoje łaty na wierzchołek gałęzi głównej.
Wiktionary
czas. bazować
Wiktionary
regionalnie: spędzać czas na pogawędkach
SJP.pl
1. wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim;
2. osada w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim
SJP.pl
Wikipedia
wieś w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim
SJP.pl
Przebendów – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim, w gminie Wadowice Górne.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Wikipedia
czasownik przechodni dokonany (ndk. przebijać)
(1.1) uszkodzić ostrym przedmiotem coś, co było napompowane
(1.2) podczas licytacji lub gry: zaoferować więcej
(1.3) podczas negocjacji: przedstawić lepszą ofertę
Wiktionary
(1.1) Kula przebiła kamizelkę kuloodporną i poważnie raniła policjanta.
(1.2) Ponieważ trefle są atutami, to mogę dwójką trefl przebić asa pik.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛbʲit͡ɕ, AS: pšebʹić
Wiktionary
rzecz. bicie n., przebicie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) otwór wydrążony lub wykuty na wylot w czymś lub pod czymś
(1.2) elektr. przepływ prądu poza obwód wskutek uszkodzenia izolacji elektrycznej;
(1.3) pot. dodatkowy zysk na jakiejś transakcji
(1.4) pęknięcie ścianki narządu wewnętrznego
(1.5) odczasownikowy od|przebić.
Wiktionary
Przebicie elektryczne – nagły przepływ prądu przez izolator lub półprzewodnik. Napięcie, przy którym zachodzi to zjawisko, nosi nazwę napięcia przebicia. Polska norma PN-IEC 243-1 definiuje przebicie elektryczne jako: utrata, przynajmniej chwilowa, właściwości elektroizolacyjnych ośrodka pod wpływem natężenia pola elektrycznego.
Wikipedia
IPA: pʃɛˈbʲit͡ɕɛ, AS: pšebʹiće
Wiktionary
rzecz. bicie n.
czas. przebić dk., przebijać ndk.
Wiktionary
(1.1) odwiert
(1.4) perforacja
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przebiegać)
(1.1) dokonany od|przebiegać.
Wiktionary
rzecz. przebieganie n., przebiegnięcie n., przebieg mrz.
czas. przebiegać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) odbywanie się czegoś, rozwijanie się w czasie
(1.2) trasa, kierunek biegu czegoś, linia, wzdłuż której jest coś położone, przeprowadzone
(1.3) przebywanie pewnej trasy przez pojazd mechaniczny; przebyta trasa
(1.4) mot. liczba kilometrów przejechanych przez pojazd; stan licznika
(1.5) stpol. przebiegłość
Wiktionary
Szereg czasowy – ciąg uporządkowanych danych pochodzących z obserwacji lub eksperymentów dokonywanych w określonych jednostkach czasu. W modelowaniu statystycznym szereg czasowy jest traktowany jako realizacja procesu stochastycznego, którego dziedziną jest czas. Szeregi czasowe służą do wykrywania trendów statystycznych występujących w zebranych danych. Matematyczne modelowanie trendów i analiza statystyczna szeregów czasowych jest podstawą większości metod prognozowania statystycznego stosowanego w wielu dziedzinach od meteorologii po giełdową analizę techniczną.
Wikipedia
(1.1) Przebieg zjawisk fizycznych.
(1.2) Zmiana przebiegu ulicy.
(1.3) Przebieg dobowy parowozu.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛbʲjɛk, AS: pšebʹi ̯ek
Wiktionary
rzecz. przebiegnięcie n., przebieganie n., bieg mrz., bieganina ż.
czas. przebiegać ndk., przebiec dk.
przym. biegowy
Wiktionary
(1.1) tok, proces
(1.3) trasa
Wiktionary
potocznie: spędzić pewien czas na bieganiu
SJP.pl
czasownik niedokonany (dk. przebiec, przebiegnąć)
(1.1) przebywać daną drogę biegiem
(1.2) postępować, rozwijać się w czasie, odbywać się
(1.3) będąc w ruchu, biegiem przemieścić się z jednego punktu na drugi
(1.4) o linii, trasie: prowadzić przez coś, być wytyczonym gdzieś, ciągnąć się dokądś
Wiktionary
(1.1) Codziennie przebiegam dwa kilometry.
(1.2) Jak zazwyczaj przebiegają demonstracje górników?
(1.3) Nie powinieneś tak przebiegać przez ulicę, to niebezpieczne.
(1.4) Trasa przebiega przez malownicze zakątki Mazowsza.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈbʲjɛɡat͡ɕ, AS: pšebʹi ̯egać
Wiktionary
czas. przebiec, przebiegnąć
rzecz. przebieg m., przebieganie n., przebiegnięcie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przebiegać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛbʲjɛˈɡãɲɛ, AS: pšebʹi ̯egãńe
Wiktionary
czas. przebiegać ndk., przebiec dk., przebiegnąć dk.
rzecz. przebieg m., przebiegnięcie n.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób przebiegły, podstępnie
Wiktionary
(1.1) To nasz gospodarz. Łzawiące ze starości, kaprawe oczy skaczą po nas bystro i przebiegle, porachowały już nasze worki, zlustrowały ubranie.
Wiktionary
rzecz. przebiegłość ż.
przym. przebiegły
Wiktionary
(1.1) sprytnie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: przebiegle
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przebiegły
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przebiegnąć.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛbʲjɛ̇ɟˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: pšebʹi ̯ėǵńė̃ńće
Wiktionary
czas. przebiegać ndk., przebiec dk., przebiegnąć dk.
rzecz. przebieg m., przebieganie n.
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, kto jest przebiegły
Wiktionary
IPA: pʃɛˈbʲjɛɡwɔɕt͡ɕ, AS: pšebʹi ̯egu̯ość
Wiktionary
przym. przebiegły
przysł. przebiegle
Wiktionary
(1.1) podstępność
Wiktionary
umiejący wykorzystać sytuację dla swojej korzyści, niedający się oszukać ani wykorzystać; cwany
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) postępujący chytrze, przemyślnie
forma czasownika.
(2.1) 3 os., lm., ż. od: przebiec
Wiktionary
(1.1) Ten oszust był naprawdę przebiegły.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈbʲjɛɡwɨ, AS: pšebʹi ̯egu̯y
Wiktionary
rzecz. przebiegłość
przysł. przebiegle
Wiktionary
(1.1) chytry, przemyślny, szpakami karmiony
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przebrać)
(1.1) przerzucać, przekładać jakieś rzeczy
(1.2) poruszać ciągle nogami lub palcami
(1.3) wybrzydzać, grymasić, nie móc zdecydować się
(1.4) oczyszczać coś drobnego
(1.5) zmieniać komuś ubranie
(1.6) dobierać komuś kostium, przebranie
czasownik zwrotny niedokonany przebierać się (dk. przebrać się)
(2.1) zmieniać ubranie, zakładać inne ubranie
(2.2) zakładać kostium, przebranie
Wiktionary
(1.1) Przebierała w szafie pełnej ubrań w poszukiwaniu szalika.
(1.2) Dziecko leżące w łóżeczku przebierało nóżkami i rączkami.
(1.3) Nie przebierał w argumentach i wyraził się bardzo bezpośrednio.
(2.1) Dorota poszła do swojego pokoju żeby przebrać się w sukienkę.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈbʲjɛrat͡ɕ, AS: pšebʹi ̯erać
Wiktionary
rzecz. przebranie n., przebieranie n., przebieraniec m., przebieranka ż.
Wiktionary
robotnik w zakładzie kopalnianym, ręcznie wzbogacający urobek przez usuwanie okruchów skały płonnej
SJP.pl
kobieta pracująca w zakładzie kopalnianym, ręcznie wzbogacająca urobek przez usuwanie okruchów skały płonnej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) miejsce w którym można zmienić ubranie
Wiktionary
Przebieralnia – specjalnie wydzielone pomieszczenie, w którym można w odosobnieniu przebrać się w odpowiedni strój. Można je spotkać w miejscach wymagających zmiany ubrania, takich jak pływalnie czy plaże. Mogą być podzielone na damskie i męskie lub koedukacyjne.
Wikipedia
rzecz. przebieraniec mos.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) rzad. związany z przebieraniem się
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛbʲjɛrãj̃nˈt͡sɔvɨ, AS: pšebʹi ̯erãĩ ̯ncovy
Wiktionary
rzecz. przebieraniec, przebranie, przebieranka
czas. przebrać się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przebierać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛbʲjɛˈrãɲɛ, AS: pšebʹi ̯erãńe
Wiktionary
rzecz. przebieraniec
czas. przebierać
Wiktionary
potocznie: człowiek występujący w kostiumie, masce; człowiek przebrany za kogoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. osoba występująca w kostiumie upodabniającym ją do kogoś, czasem w masce
(1.2) pot. żart. o człowieku niestandardowo, śmiesznie ubranym
Wiktionary
(1.1) W drzwiach stanęli przebierańcy – diabeł i śmierć; okazało się, że to kolędnicy.
(1.2) Nasza córka chyba wpadła w nie najlepsze towarzystwo, widziałem ją na ulicy z jakimś dziwnym przebierańcem.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛbʲjɛˈrãɲɛt͡s, AS: pšebʹi ̯erãńec
Wiktionary
rzecz. przebranie n., przebieranie n., przebieralnia ż., przebieranka ż.
czas. przebierać ndk., przebrać dk.
przym. przebierańcowy
Wiktionary
potocznie: przebieranie się za kogoś, ubieranie się w stroje innej osoby
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zmiana stroju w celu przebrania się za kogoś
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛbʲjɛˈrãnka, AS: pšebʹi ̯erãnka
Wiktionary
rzecz. przebieraniec, przebranie
przym. przebierańcowy
czas. przebrać się, przebierać
Wiktionary
krótki bieg rozluźniający mięśnie, będący częścią treningu lub rozgrzewki
SJP.pl
dawniej: pobieżny
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przebić)
(1.1) robić otwór czymś ostrym; przeszywać na wylot
(1.2) robić przejście w jakiejś przeszkodzie
(1.3) przedostawać się przez grubą warstwę
(1.4) pokazywać lepsze walory, zdolności, umiejętności
(1.5) dawać wyższą korzyść od uprzednio oferowanej
(1.6) karc. bić kartę starszą od niej
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przebić)
(2.1) być widocznym przez jakąś przesłonę
(2.2) dawać się odbierać zmysłem, czuć w tle
(2.3) dawać się odczuć (jako emocja)
czasownik zwrotny niedokonany przebijać się (dk. przebić się)
(3.1) przebijać samego siebie
(3.2) przebijać jeden drugiego
(3.3) ulegać przebiciu
(3.4) przedostawać się, pokonując przeszkody
(3.5) robić przekop, otwór, aby dostać się gdzieś
(3.6) zdobywać karierę, popularność
Wiktionary
rzecz. przebijak mrz., przebijanie n., przebitka ż., bicie n., przebicie n.
czas. poprzebijać dk.
przym. przebitkowy
Wiktionary
(1.1) przekłuwać, przeszywać
(1.2) drążyć, przekłuwać, przekopywać
(1.4) przewyższać
(2.1) przeświecać, prześwitywać, przezierać, wychodzić, przebijać się, wyłaniać się
(3.1) przekłuwać się, przeszywać się
(3.2) przekłuwać się, przeszywać się
(3.3) przenikać
(3.4) przedzierać się
(3.6) wybijać się
Wiktionary
urządzenie do tworzenia otworów, np. dziurownik, perforator
SJP.pl
narzędzie kowalskie, blacharskie i murarskie do przebijania otworów
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
środowiskowo: przebranie się
SJP.pl
roślina cebulkowa należąca do rodziny amarylkowatych, o równowąskich liściach i mlecznobiałych kwiatach zakwitających wczesną wiosną, pochodząca z Europy; śnieżyczka przebiśnieg
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) bot. roślina z gatunku śnieżyczka przebiśnieg, nazwa systematyczna|Galanthus nivalis|L.|ref=tak.
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) W ogrodzie poprzez suche zeszłoroczne liście strzelały w górę zielone pędy przebiśniegów.
(1.1) Była połowa lutego, na pozór za wcześnie na cokolwiek z wyjątkiem przebiśniegów i chandry. Aha, i Walentynek. sic.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈbʲiɕɲɛk, AS: pšebʹiśńek
Wiktionary
przym. przebiśniegowy
rzecz. śnieżynka ż.
Wiktionary
(1.1) śnieżyczka, śnieżyczka przebiśnieg; daw. gładysz, gładyszek, śniegunka
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odnoszący się do przebiśniegów, wykonany z przebiśniegów
Wiktionary
(1.1) Po bardzo długim szukaniu znalazłam jeden pączek przebiśniegowy i jeden ciemiernika.
Wiktionary
rzecz. przebiśnieg m.
Wiktionary
1. cienki papier używany przy pisaniu przez kalkę;
2. kopia dokumentu, zwłaszcza zrobiona przez kalkę;
3. pobicie atutem karty innego koloru;
4. w górnictwie: przekop łączący dwa biegnące równolegle wyrobiska;
5. w filmie: krótkie ujęcie, najczęściej zbliżenie, wmontowane do ujęcia podstawowego;
6. potocznie: nadwyżka ponad cenę podstawową
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cienki papier dawniej używany do sporządzania kopii podczas pisania na maszynie
(1.2) kopia danego tekstu wykonana za pomocą odpowiedniego urządzenia
(1.3) pot. zysk wynikający ze sprzedaży towaru za wyższą cenę niż cena kupna
(1.4) pot. dodatkowe przejście pozwalające na komunikację między dwiema wydrążonymi w ziemi trasami
(1.5) pot. mały kolczyk umieszczany w pistolecie do przekłuwania uszu
(1.6) karc. pobicie karty już wcześniej pobitej
(1.7) film. krótkie ujęcie wmontowane do ujęcia podstawowego, pokazujące obraz na bliższym planie
(1.8) sport. w siatkówce: uderzenie w piłkę sprawiające, że piłka przelatuje nad siatką
(1.9) sport. w piłce nożnej: przejęcie od przeciwnika piłki lecącej w powietrzu w celu oddania gola
(1.10) daw. przetopienie monet i wybicie ich od nowa
Wiktionary
(1.1) Na blacie, wspartym od spodu na dwóch wysuwanych żerdziach, akurat stała otwarta maszyna do pisania z wkręconym przekładańcem papieru, przebitki i kalki.
(1.3) Za dwie kartki na czekoladę dostawaliśmy jedną tabliczkę czekolady i sprzedawaliśmy ją na tak zwanym czarnym rynku z kilkakrotną przebitką.
(1.9) Losy spotkania rozstrzygnęły się w 80 min, kiedy po dograniu z rogu Żurka i przebitce Bryły, głową do siatki trafił Gałuszka.
Wiktionary
czas. przebijać
Wiktionary
(1.2) odbitka
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
zadziałać na kogoś zbyt wieloma bodźcami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przebodźcować.
(1.2) uczucie obciążenia psychicznego spowodowane nadmiarem bodźców
Wiktionary
(1.1) Jej naturalną bronią przed przebodźcowaniem (a zatem i zmęczeniem) jest obniżanie aktywności w różnych sytuacjach życiowych i osiąganie w ten sposób optymalnego poziomu pobudzenia.
Wiktionary
rzecz. bodziec m.
czas. przebodźcować ndk.
Wiktionary
działać na kogoś zbyt wieloma bodźcami
SJP.pl
wykrzyknik wyrażający zachwyt, zdumienie
SJP.pl
wykrzyknik
(1.1) przest. …wyrażający zdziwienie, przerażenie, grozę itp.
Wiktionary
rzecz. Bóg mos., bóg mos., bożek m., bogini ż., boginka ż., bóstwo n., bożyszcze n., pobożność ż., spobożnienie n., reg. Bócek m.
czas. pobożnieć ndk., spobożnieć dk., wypobożnieć dk.
przym. boski, boży, pobożny
przysł. bosko, pobożnie
Wiktionary
(1.1) na Boga!
Wiktionary
arcybogaty;
1. bardzo bogaty, zamożny;
2. obfitujący w coś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) muz. telew. coś bardzo popularnego, szczególnie w odniesieniu do utworów muzycznych
(1.2) sport. raptowny i niespodziewany atak na bramkę rywala wykonany przez jednego zawodnika, zakończony strzałem
Wiktionary
Przebój, szlagier lub hit – popularny w określonym czasie utwór muzyczny lub piosenka. Określenie zazwyczaj odnosi się do muzyki rozrywkowej, lecz często znaczenie jego rozciąga się na muzykę poważną oraz na inne dziedziny sztuki, mówiąc na przykład o „przeboju filmowym” lub „kinowym”. Przebój muzyczny zwykle charakteryzuje się łatwo wpadającą w ucho melodią i jest wielokrotnie emitowany przez stacje radiowe, oraz osiąga wysoką sprzedaż. Choć istnieją ponadczasowe przeboje, których popularność zdaje się nie przemijać, to zasadniczo mamy tu do czynienia ze zjawiskiem okresowym.
Wikipedia
(1.1) Małgorzata wspaniale zagrała na gitarze kilka rockowych przebojów.
Wiktionary
przym. przebojowy
przysł. przebojowo
rzecz. przebojowość ż.
Wiktionary
(1.1) hit, szlagier, numer jeden; gw-pl|Górny Śląsk|szlager.
Wiktionary
potocznie:
1. problemy związane z czymś lub z kimś;
2. zaskakujący, zabawny splot zdarzeń; numer, heca
SJP.pl
zawodnik gier zespołowych dokonujący wielu przebojów w czasie gry, tzn. szybkich efektownych ataków na bramkę przeciwnika zakończonych strzałem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, kto jest przebojowy
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛbɔˈjɔvɔɕt͡ɕ, AS: pšeboi ̯ovość
Wiktionary
rzecz. przebój m.
przym. przebojowy
przysł. przebojowo
Wiktionary
(1.1) aktywność, dynamizm, dynamiczność, ekspansywność, energiczność, obrotność, operatywność, rzutkość, żywiołowość
Wiktionary
spędzić pewien czas na boksowaniu
SJP.pl
pogodzić się ze stratą
SJP.pl
pogodzić się ze stratą
SJP.pl
1. przezwyciężać ból, przestawać cierpieć;
2. dawniej: przeżywać pewien okres w bólu, cierpieniu
SJP.pl
[czytaj: przebukować] zmienić szczegóły rezerwacji miejsca w pociągu, samolocie, hotelu itp.; przebukować
SJP.pl
[czytaj: przebukowywać] zmieniać szczegóły rezerwacji miejsca w pociągu, samolocie, hotelu itp.; przebukowywać
SJP.pl
Przeborowo – wieś w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, w gminie Drezdenko.
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.
Wikipedia
borując, robić w czymś otwór na wylot
SJP.pl
1. o zwierzętach: przebić rogami;
2. przebić czymś ostrym; przekłuć, przeszyć;
3. spowodować nagłe nieprzyjemne odczucie; przeszyć;
4. przebóść się - przebić siebie samego czymś ostrym
SJP.pl
przemieniać w bóstwo
SJP.pl
przemienić w bóstwo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rel. nadanie komuś lub czemuś pierwiastka boskiego, osiągnięcie cech bóstwa
Wiktionary
Przebóstwienie (gr. theosis (θέωσης), theopoiesis) − pojęcie występujące zwłaszcza w prawosławnej teologii apofatycznej; określa dobrowolne dopuszczenie człowieka przez Boga do współudziału w Jego życiu i boskiej naturze drogą pewnego uczestnictwa przez podobieństwo.
Wikipedia
rzecz. bóg / Bóg m., bóstwo n., bogini ż., boginka ż., ubóstwianie n., ubóstwienie n., bożek m., bożątko n., bożnica ż., pobożność ż., boskość ż., bożość ż., zbożność ż., pobożnisia ż., pobożniś m., pobożnienie n., spobożnienie n., bezbożnik m., bezbożniczka ż., bezbożnica ż., bezbożność ż.
czas. przebóstwiać ndk., przebóstwić dk., ubóstwiać ndk., ubóstwić dk., pobożnieć ndk., spobożnieć dk.
przym. boski, boży, pobożny, bożnicowy, ubożuchny, zbożny, bezbożny, zbożowy
przysł. bosko, pobożnie, bezbożnie
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przebierać)
(1.1) dokonany od|przebierać.
czasownik zwrotny dokonany przebrać się (ndk. przebierać się)
(2.1) dokonany od|przebierać się.
Wiktionary
(2.1) I zaraz wokół domków campingowych zaroiło się od ludzi ubranych w kostiumy kąpielowe. Wszyscy śpieszyli do domków, aby się przebrać, bo do stołówki nie wolno było wchodzić w kostiumach, o czym informował napis na drzwiach.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛbrat͡ɕ, AS: pšebrać
Wiktionary
rzecz. przebranie n., przebieraniec mos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przebrać.
Wiktionary
czas. przebierać, przebrać dk.
rzecz. przebieranka ż., przebieraniec mos.
przym. przebierańcowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zmiana branży prowadzonej działalności
(1.2) środ. LGBT zmiana orientacji seksualnej
Wiktionary
(1.1) Zdecydowaliśmy się na przebranżowienie firmy, gdyż dotychczas prowadzona działalność przestała być opłacalna.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛbrãw̃ʒɔˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: pšebrãũ̯žovʹi ̯ė̃ńe
Wiktionary
czas. przebranżawiać (się) ndk., przebranżowić (się) dk.
Wiktionary
w żeglarstwie: zmieniać ustawienie żagli rejowych
SJP.pl
Przebrno (niem. Pröbbernau) – część miasta Krynica Morska, w województwie pomorskim, położona na Mierzei Wiślanej, nad Zalewem Wiślanym.
Wikipedia
1. spulchniać ziemię broną, bronować powtórnie;
2. spędzać pewien czas na bronowaniu
SJP.pl
przefrunąć z brzękiem
SJP.pl
1. budzący wstręt, niechęć; obrzydliwy, wstrętny, ohydny;
2. taki, który się znudził, znużył, obrzydł; obrzydły
SJP.pl
rzeczownik odczasownikowy, rodzaj żeński
(1.1) dokonywanie zmian w budowie danego obiektu
(1.2) zmiana w celu poprawy czegoś
Wiktionary
Przebudowa – wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji. W przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów technicznych i eksploatacyjnych w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego.
Wikipedia
rzecz. przebudowanie n., przebudowywanie n.
czas. przebudować dk., przebudowywać ndk.
Wiktionary
(1.1) przebudowanie, przebudowywanie
(1.2) restrukturyzacja, ulepszanie, ulepszenie
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przebudowywać)
(1.1) zmienić gruntownie budowlę
(1.2) przekształcić w nową postać
czasownik zwrotny dokonany przebudować się (ndk. przebudowywać się)
(2.1) zostać przebudowanym
(2.2) przebudować swoje lokum
Wiktionary
rzecz. budowniczy mos., przebudowa ż., przebudowanie n., przebudowywanie n.
czas. budować, przebudowywać ndk.
przysł. budująco
przym. budujący, budulcowy, budowniczy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przebudować.
Wiktionary
rzecz. przebudowywanie n., przebudowa ż., budowniczy mos., budowlany mos.
czas. przebudować dk., przebudowywać ndk.
przym. budowlany, budowniczy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przebudowywać.
Wiktionary
rzecz. przebudowanie n., przebudowa ż., budowniczy mos.
czas. przebudowywać ndk., przebudować dk.
przym. budowniczy
Wiktionary
zmienić szczegóły rezerwacji miejsca w pociągu, samolocie, hotelu itp.; przebookować
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany
(1.1) zmienić rezerwację
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛbuˈkɔvat͡ɕ, AS: pšebukovać
Wiktionary
czas. bukować, zabukować
rzecz. przebukowanie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zmiana rezerwacji
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛbukɔˈvãɲɛ, AS: pšebukovãńe
Wiktionary
czas. przebukować
Wiktionary
zmieniać szczegóły rezerwacji miejsca w pociągu, samolocie, hotelu itp.; przebookowywać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przebukowywać.
Wiktionary
czas. przebukowywać ndk.
Wiktionary
potocznie: spędzać pewien czas na bumblowaniu, próżnowaniu; przebalowywać, przebumelowywać
SJP.pl
potocznie: spędzać pewien czas na bumblowaniu, próżnowaniu; przebalowywać, przebumblowywać
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przebywać)
(1.1) dokonany od|przebywać.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛbɨt͡ɕ, AS: pšebyć
Wiktionary
rzecz. przebycie n.
Wiktionary
dawniej:
1. przebywanie, mieszkanie, zostawanie gdzieś przez pewien czas;
2. przejście, przeprawa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. przebywanie, mieszkanie, zostawanie gdzieś przez pewien czas
(1.2) stpol. przejście, przeprawa
Wiktionary
(1.1) A na świecie zbożny pobyt, / Po żywocie rajski przebyt. / Kyrieleison.
Wiktionary
(1.1) przebywanie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. mieszkanie
Wiktionary
IPA: pʃɛˈbɨtɛk, AS: pšebytek
Wiktionary
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) być gdzieś przez pewien czas; pozostawać gdzieś dłużej; spędzać gdzieś czas
czasownik przechodni niedokonany (dk. przebyć)
(2.1) pokonywać określoną trasę, drogę
Wiktionary
(1.1) Przebywająca na emigracji arystokracja urządzała bale i imprezy pomyślane jako narodowa manifestacja.
(2.1) Jadąc na klasową wycieczkę, część chłopców przebywała trasę rowerami.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈbɨvat͡ɕ, AS: pšebyvać
Wiktionary
rzecz. przebywanie n., przebycie n.
Wiktionary
(1.1) bawić, być, pozostawać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przebywać.
Wiktionary
(1.1) Przebywanie w twoim towarzystwie zawsze kończy się jakimiś kłopotami.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛbɨˈvãɲɛ, AS: pšebyvãńe
Wiktionary
czas. przebywać ndk.
rzecz. przebycie n.
Wiktionary
(1.1) stpol. przebyt
Wiktionary
spędzać czas na błądzeniu
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przebłagiwać)
(1.1) wyjednać przebaczenie błaganiem
Wiktionary
rzecz. przebłaganie n.
przym. przebłagany
czas. błagać, wybłagać, przebłagiwać
Wiktionary
wieko skrzyni Arki Przymierza
SJP.pl
mający na celu przebłaganie; przepraszający
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wyjednanie przebaczenia błaganiem
Wiktionary
(1.1) Ojcze Przedwieczny, ofiaruję Ci Ciało i Krew [...] Jezusa Chrystusa na przebłaganie za grzechy nasze i całego świata.
Wiktionary
czas. przebłagać, przebłagiwać, błagać
rzecz. przebłagiwanie
przym. przebłagany, przebłagiwany
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przebłagać)
(1.1) niedokonany od|przebłagać.
Wiktionary
rzecz. przebłagiwanie n., przebłaganie n.
przym. przebłagiwany, przebłagany
czas. przebłagać, błagać
Wiktionary
rzadko: przebłyskiwać;
1. stawać się widocznym na chwilę;
2. pojawiać się w czyjejś świadomości nagle i na krótko;
3. błyskać spod czegoś
SJP.pl
przebłyskać;
1. stawać się widocznym na chwilę;
2. pojawiać się w czyjejś świadomości nagle i na krótko;
3. błyskać spod czegoś
SJP.pl
1. stać się widocznym na chwilę;
2. zaistnieć w czyjejś świadomości nagle i na krótko;
3. błysnąć spod czegoś
SJP.pl
1. wywierać nacisk na coś
2. posuwać się, wznosić się w górę gwałtownie
3. wstrzymując oddech, napinać mięśnie brzucha, aby wywołać ucisk na odpowiednie narządy jamy brzusznej
4. przenośnie:
a) pobudzać do czegoś
b) usilnie dążyć do czegoś
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) posuwać się z wysiłkiem, gwałtownie naprzód lub w górę
(1.2) przen. usilnie do czegoś dążyć, forsować coś
(1.3) med. napinać mięśnie, wywołując ucisk na odpowiednie narządy jamy brzusznej, najczęściej podczas porodu
(1.4) stpol. zapierać się, nie przyznawać się do czegoś
Wiktionary
(1.1) Statek parł niestrudzenie naprzód, prując dziobem fale.
Wiktionary
IPA: pʃɛt͡ɕ, AS: pšeć
Wiktionary
czas. naprzeć, poprzeć, wyprzeć, zaprzeć, przyprzeć, wesprzeć, uprzeć się, podeprzeć, odeprzeć, opierać
rzecz. pierczyk mos., pierca mos., zapora ż., parcie
Wiktionary
gwarowo lub potocznie: przecież; dyć
SJP.pl
partykuła
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. przecież
Wiktionary
(1.1) Przeca mówie.
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|dyć.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przecedzać.
Wiktionary
czas. cedzić, przecedzać ndk.
rzecz. cedzak mrz.
Wiktionary
czasownik dokonany (ndk. przecedzać)
(1.1) przepuścić płyn przez sito, sączek itp. w celu oczyszczenia go lub oddzielenia części stałych
Wiktionary
(1.1) Mocne pragnienie najlepiej ukoisz następującym napojem: garść jęczmienia pogotuj z kwartą wody, przecedź, dolej cztery łyżki octu i dwie łyżki praśnego miodu.
Wiktionary
czas. przecedzać ndk., cedzić ndk.
rzecz. cedzak mrz.
Wiktionary
wprowadzenie niższej ceny niż poprzednia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hand. ekon. obniżenie ceny sprzedaży towaru
Wiktionary
Przecena (ang. discount) – obniżka ceny towaru lub usługi, który wcześniej był oferowany po wyższej cenie. Przecena może być skutkiem chęci szybszego pozbycia się towaru, który nie sprzedawał się dobrze po wyższej cenie, w celu uwolnienia miejsca w sklepie i magazynie na nowe towary lub z powodu stwierdzenia wad fabrycznych oferowanych produktów.
Wikipedia
rzecz. cena ż., przecenianie n., wycenianie n., wycena ż., wycenienie n., bezcenność ż., cenienie n., docenianie n., docenienie n., cenówka ż., ocena ndk., ocenka ż., ocenianie n., ocenienie n., niedocenianie n., niedocenienie n., cennik m., drogocenność ż.
:: zdrobn. przecenka ż.
czas. cenić ndk., wyceniać ndk., wycenić dk., przeceniać ndk., przecenić dk., oceniać ndk., ocenić dk., doceniać ndk., docenić dk., nie doceniać ndk., nie docenić dk.
przym. cenny, cenowy, przecenowy, ocenny, wycenowy, bezcenny, nieoceniony, cennikowy, drogocenny
przysł. bezcennie
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przecenić)
(1.1) obniżać cenę towaru
(1.2) zbyt wysoko oceniać, cenić sobie coś lub kogoś
Wiktionary
(1.2) Zofia zwykle przeceniała swoje możliwości i w rezultacie często przegrywała z kretesem.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡sɛ̃ɲät͡ɕ, AS: pšecẽńäć
Wiktionary
rzecz. przecenianie n., cennik mrz., przecena ż., cena ż.
czas. cenić
przym. cenowy
przysł. cenowo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeceniać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡sɛ̃ˈɲä̃ɲɛ, AS: pšecẽńä̃ńe
Wiktionary
czas. przeceniać
rzecz. przecena ż.
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeceniać)
(1.1) dokonany od|przeceniać.
Wiktionary
(1.1) Te próby drążenia przeszłości trudno przecenić, chociaż sądzę, że właściwie ocenione zostaną dopiero w przyszłości.
(1.1) Krótką suknię przeceniono aż o sto złotych, aktualnie kosztuje 298 zł.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡sɛ̃ɲit͡ɕ, AS: pšecẽńić
Wiktionary
rzecz. przecena ż., cena ż., cennik mrz.
przym. cenowy
przysł. cenowo
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z przeceną, dotyczący przeceny
Wiktionary
rzecz. przecena ż.
Wiktionary
środowiskowo: ustawić oś obrotu koła rowerowego przez naciąganie i luzowanie szprych
SJP.pl
środowiskowo: ustawiać oś obrotu koła rowerowego przez naciąganie i luzowanie szprych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) chodzenie dla relaksu, wypoczynku
Wiktionary
Przechadzka (ros. Прогулка, Progulka) – rosyjski melodramat z 2003 roku w reżyserii Aleksieja Uczitiela.
Wikipedia
(1.1) Pójdziesz z nami na przechadzkę po kolacji?
Wiktionary
rzecz. przechodni mos., przechodka ż., przejściówka ż., przejściowość ż., przechodniość ż., przechodzień m., przechodzenie n., przejście n.
czas. przejść dk., przechodzić ndk., przechadzać się ndk.
przym. przejściowy, przechodni
przysł. przejściowo
Wiktionary
(1.1) spacer, przejście się
Wiktionary
1. zmieniać komuś charakteryzację;
2. przecharakteryzowywać się - zmieniać sobie charakteryzację
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) śrpol. osłabiony, zmęczony
Wiktionary
dawniej: przeczyszczać, uprzątać
SJP.pl
1. człowiek chytry, przebiegły; spryciarz, krętacz, obłudnik;
2. człowiek lubiący się sprzeczać; przekora
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub żeński
(1.1) daw. krętacz, szachraj
(1.2) daw. kłótnik
Wiktionary
(1.1) Kruk z kawałem sera w dziobie / na gałęzi usiadł sobie; / a pod drzewem lis przechera / chciwie na gałąź spoziera.
Wiktionary
przym. przecherny
rzecz. przecherność ż., przecherstwo n.
Wiktionary
(1.1) oszust, szelma
Wiktionary
potocznie: kiepski, nieudany, np. przechlapany dzień
SJP.pl
potocznie: kiepski, nieudany, np. przechlapany dzień
SJP.pl
1. wydawać pieniądze na pijaństwo;
2. spędzać pewien czas na piciu alkoholu
SJP.pl
Wikipedia
wieś w Polsce
SJP.pl
Przechlewo (niem. Prechlau, kaszub. Przechlewò) – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Przechlewo, przy trasie linii kolejowej Miastko-Człuchów (obecnie zawieszonej). Siedziba gminy Przechlewo.
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Wieś królewska starostwa człuchowskiego w województwie pomorskim w drugiej połowie XVI wieku.
Wieś słynąca głównie z rozwiniętej bazy turystycznej.
Wikipedia
przymiotnik od: Przechlewo
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) archit. rzad. pot. przejście między kamienicami z jednej ulicy na drugą
(1.2) wulg. przest. prostytutka
Wiktionary
(1.1) Można było wejść do bramy z jednej ulicy poprzez podwórka, zaułki, korzystając z komórek, betonowych śmietników (wtedy nie było kubłów na śmieci), a wyjść na inną. Takich przechodek było mnóstwo
Wiktionary
rzecz. przechodni mos., przejście n., przechodzenie n., chodzenie n., chadzanie n., przechadzanie n., przechodzień m., przechodniość ż., chodnik m., chodak m., wychodzenie n., wychodek m., przechadzka ż., chodzony m.
czas. chodzić ndk., chadzać ndk., przechodzić ndk., przechadzać ndk., przejść dk., wychodzić ndk.
przym. przechodni, chodnikowy
Wiktionary
(1.1) gwara. ścionka, sionka
Wiktionary
osoba idąca ulicą, chodnikiem
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, przez który się przechodzi
(1.2) otrzymywany kolejno przez różne osoby
(1.3) mający nie trwać stale; taki, który się zakończy
(1.4) będący etapem pewnego procesu między jego początkiem a końcem
(1.5) wędrujący z jednego miejsca w inne, niemający stałego miejsca pobytu
(1.6) przest. mający przebywać tymczasowo w jakimś miejscu
(1.7) gram. o czasowniku: posiadający formy strony biernej
(1.8) mat. log. o relacji: taki, że jeśli zachodzi dla pary (x,y) oraz pary (y,z), to zachodzi również dla pary (x,z)
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) przest. osoba idąca chodnikiem lub ulicą
forma rzeczownika.
(3.1) D. i B. lm. od przechodzień
forma przymiotnika.
(4.1) M. i W. lm. mos. od przechodny
Wiktionary
(1.1) Pokój, owszem, jest, ale przechodni i wspólny z gospodarzami.
(1.2) Jak zapowiadają organizatorzy comiesięcznych rozgrywek w tenisie stołowym zwycięzcy poszczególnych turniejów otrzymają puchary, które będą miały charakter pucharów przechodnich.
(1.3) Od przewagi wiatrów jednych i drugich zależy przechodni stan pogody […]
(1.4) […] te łączenia się, jako z natury lub zamiaru przechodnie i przygotowawcze do doskonałego narodowego zlania się, nie przedstawiają dokładnego wzoru federacji we właściwym znaczeniu
(1.7) W języku angielskim niektóre czasowniki mogą być przechodnie lub nieprzechodnie – wszystko zależy od tego, co chcemy przekazać.
(1.8) Nie jest przechodni stosunek ojcostwa, bo jeśli Adam jest ojcem Bolesława, a Bolesław ojcem Czesława, to na pewno nieprawda, że Adam jest ojcem Czesława.
(2.1) Przed kościołem Ś. Jana w Warszawie siedziało dwóch żebraków; ich wiek i kalectwo wzbudzały litość w przechodnich.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈxɔdʲɲi, AS: pšeχodʹńi
Wiktionary
rzecz. przechodzenie n., przechodka ż., przechadzka ż., przechód ż., przechodniość ż., przejście n., przechodzień m.
czas. przechadzać się, przechodzić ndk., przejść dk.
Wiktionary
(1.3) przejściowy
(1.4) przejściowy
(1.6) neutr. wędrowny
(1.7) tranzytywny
(1.8) tranzytywny
(2.1) neutr. przechodzień
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przechodnie
(1.2) gram. cecha czasownika przechodniego;
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. przechodni mos., przechodka ż., przechodzień m., przejściowość ż., przejściówka ż., przechodzenie n., przejście n., przechadzka ż.
czas. przechadzać się, przechodzić ndk., przejść dk.
przym. przechodni, przejściowy
przysł. przejściowo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przechodzić.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛxɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: pšeχoʒẽńe
Wiktionary
rzecz. przechodni mos., przechodka ż., przejściówka ż., przejściowość ż., przechodniość ż., przechadzka ż., przechodzień m., przejście n.
czas. przejść dk., przechodzić ndk., przechadzać się ndk.
przym. przejściowy, przechodni
przysł. przejściowo
Wiktionary
spędzić pewien czas na chodzeniu
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przejść)
(1.1) przebywać jakąś drogę
(1.2) przekraczać coś w poprzek
(1.3) mijać określone obiekty
(1.4) minąć w czasie, stawać się przeszłością
(1.5) być przekazywanym, krążyć między obiektami lub osobami
(1.6) przeżywać coś
(1.7) przedostawać się, przenikać przez coś
(1.8) zmieniać system, w jakim się coś robi (zwykle w formie dokonanej)
(1.9) zmieniać stan
(1.10) o propozycji: zostać zatwierdzoną
(1.11) o linii, szosie, szlaku: znajdować się
Wiktionary
(1.1) Co dwa dni przechodzę dziesięć kilometrów.
(1.1) Burzowe chmury przechodzą nad miastem.
(1.2) Dzieci przechodzą przez jezdnię po pasach.
(1.3) Idąc do szkoły, przechodzę obok kawiarni i kwiaciarni.
(1.4) Powoli przechodzi mi przeziębienie.
(1.5) Mój zeszyt przechodził z rąk do rąk.
(1.6) Marcin przechodzi ciężką chorobę.
(1.7) Światło przechodzi przez szklaną elektrodę.
(1.8) Mieszkańcy ziem polskich przeszli od gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej do czynszowej w XIX wieku.
(1.8) Wczoraj przeszedłem na nowszą wersję oprogramowania.
(1.9) Woda pod wpływem ciepła przechodzi w postać pary wodnej.
(1.10) Ustawa przechodzi większością głosów.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈxɔd͡ʑit͡ɕ, AS: pšeχoʒ́ić
Wiktionary
rzecz. przechodni mos., przechodka ż., przejściówka ż., przejściowość ż., przechodniość ż., przechadzka ż., przechodzień m., przechodzenie n., przejście n.
czas. przejść dk., przechadzać się ndk.
przym. przejściowy, przechodni
przysł. przejściowo
partyk. przeszło
Wiktionary
(1.1) kursować, przejechać, przesunąć
(1.3) mijać, omijać
(1.4) upływać
Wiktionary
osoba idąca ulicą, chodnikiem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba idąca ulicą lub chodnikiem
Wiktionary
(1.1) Samochód potrącił przechodnia na przejściu dla pieszych.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈxɔd͡ʑɛ̇̃ɲ, AS: pšeχoʒ́ė̃ń
Wiktionary
rzecz. przechodni mos., przechodka ż., przechadzka ż., przechodniość ż., przechodzenie n., przejście n., przejściówka ż.
czas. przechodzić ndk., przejść dk., przechadzać się ndk.
przym. przechodzony, przechodni
Wiktionary
(1.1) przest. przechodni
Wiktionary
spędzić pewien czas na chodzeniu
SJP.pl
dawniej: przechowanie
SJP.pl
budynek lub pomieszczenie do przechowywania czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pomieszczenie służące do przechowywania przedmiotów, np. bagażów podróżujących
Wiktionary
Łódzka Piwnica Artystyczna „Przechowalnia” – scena artystyczna (m.in. kabaretowa) w Łodzi, założona w 1995 roku, była to wtedy jedyna scena kabaretu literackiego w Polsce, oprócz krakowskiej Piwnicy pod Baranami. Jest prowadzona przez małżeństwo Andrzeja Poniedzielskiego i Elżbietę Adamiak.
Comiesięczną scenę kabaretową prowadzi tam Artur Andrus.
Wikipedia
rzecz. przechowywanie n., przechowanie n.
czas. przechowywać ndk., przechować dk.
Wiktionary
dział przemysłu spożywczego zajmujący się przechowywaniem płodów rolnych
SJP.pl
Wikipedia
związany z przechowywaniem, dotyczący przechowalnictwa
SJP.pl
specjalista w zakresie przechowywania żywności
SJP.pl
okres, w ciągu którego żywność zachowuje określone właściwości
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przechowalne
Wiktionary
przym. przechowalny
Wiktionary
osoba przyjmująca coś na przechowanie
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przechować)
(1.1) chować coś przed zniknięciem, zginięciem lub zepsuciem w jakimś miejscu
(1.2) trzymać kogoś w ukryciu
(1.3) chronić coś przed zapomnieniem
Wiktionary
(1.1) W tej skrzyni należy przechowywać narzędzia.
(1.2) Muszę przechowywać ciebie na strychu.
(1.3) To zdjęcie będę przechowywać w albumie.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛxɔˈvɨvat͡ɕ, AS: pšeχovyvać
Wiktionary
czas. przechować, chować
przym. przechowywany, chowany
rzecz. przechowalnia ż., chowany mrz., przechowywanie, chowanie
Wiktionary
(1.1) magazynować, składować, przetrzymywać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przechowywać.
Wiktionary
Przechowywanie informacji jest jednym z trzech podstawowych procesów pamięciowych obok zapamiętywania i zapominania, rozróżnianych w klasycznym podejściu psychologicznym. Podział ten jest nieadekwatny do dzisiejszej wiedzy z zakresu psychologii poznawczej. Wyróżnia się więcej faz procesu pamięciowego, w których "przechowywanie informacji" nie ma ściśle sprecyzowanego znaczenia i może dotyczyć zarówno "kodowania informacji" jak ich "rekodowania" w pamięci, a także klasycznego przechowywania tych informacji. Niniejszy artykuł dotyczy tego ostatniego zjawiska.
Wikipedia
IPA: ˌpʃɛxɔvɨˈvãɲɛ, AS: pšeχovyvãńe
Wiktionary
czas. przechowywać ndk., przechować dk.
rzecz. przechowanie n., przechowalnia ż.
Wiktionary
dawniej o ochrypłym okrzyku: przebrzmiewać
SJP.pl
1. ochrzcić kogoś w nowym obrządku;
2. nadać czemuś inną nazwę, zmienić komuś imię lub nazwisko
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)
(1.1) pot. zmienić komuś lub czemuś imię lub nazwę
czasownik zwrotny dokonany przechrzcić się (ndk. brak)
(2.1) pot. zmienić swoje imię lub przydomek
(2.2) rel. zmienić swój obrządek / wyznanie
Wiktionary
rzecz. chrześnica ż., chrześniak mos., chrześniaczka ż., chrześcijaństwo n., chrzestny mos., przechrzczenie n., przechrzta m., ochrzczenie n., chrzciciel mos., chrzciny nmos., chrzczenie n., chrzest mrz., chrzestna ż.
czas. ochrzcić dk., chrzcić ndk.
przym. chrzcielny, chrzestny
Wiktionary
dawniej: mężczyzna, który zmienił wiarę, neofita
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) przest. ktoś, kto zmienił wyznanie, (zwł. na katolicyzm)
Wiktionary
(1.1) Chór Przechrztów odpowiada mu, iż jedynym ich Panem jest Jehowa, że nie ma dla nich innego Boga.
Wiktionary
rzecz. chrześnica ż., ochrzczenie n., chrzczenie n., chrzciciel m., chrzestny m., chrzestna ż., chrześniak m., chrześniaczka ż., chrześnica ż., chrzcielnica ż., chrzest m., chrzciny lm nm., chrześcijaństwo n.
czas. chrzcić ndk., ochrzcić dk., przechrzcić dk.
przym. chrzcielny, chrześcijański, chrzestny
Wiktionary
(1.1) konwertyta, wychrzta, marran, maran
Wiktionary
wulgarnie: ktoś wyjątkowo sprytny, wybitny, imponujący (używane ironicznie lub z przesadą)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) wulg. ktoś o zadziwiających umiejętnościach lub zadziwiający zachowaniem
Wiktionary
(1.1) O kurwa, przechuj! Widziałeś jak okiwał tych obrońców?
(1.1) Ten gość jest dla mnie totalnym przechujem, na polu minus dziesięć stopni, a ten dalej chodzi do szkoły bez kurtki i mówi, że go to pierdoli.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛxuj, AS: pšeχui ̯
Wiktionary
rzecz. chuj mzw./mos.
wykrz. chuj
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przechwalić)
(1.1) pot. chwalić przesadnie; wyolbrzymiać zalety
czasownik zwrotny niedokonany przechwalać się
(2.1) chwalić się przesadnie
Wiktionary
rzecz. przechwalanie n., przechwałka ż.
czas. chwalić
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przechwalać.
Wiktionary
rzecz. przechwałka ż.
czas. przechwalać ndk.
Wiktionary
dawniej: przechwałka
SJP.pl
1. w niektórych grach zespołowych: przechwycenie piłki zawodnikowi przeciwnej drużyny;
2. wykrycie nieprzyjacielskiego obiektu latającego w celu zaatakowania go i zniszczenia;
3. miara oddziaływania określonej elektrody X w stosunku do innej elektrody Y na pole elektryczne w pobliżu elektrody Z
SJP.pl
Przechwyt – w koszykówce jest zapisywany wtedy, gdy aktywna, agresywna postawa gracza / graczy obrony powoduje wejście w posiadanie żywej piłki przez zespół broniący. Przechwyt jest zawsze połączony ze stratą zespołu ataku. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy gracz zespołu wygrywa rzut sędziowski na początku pierwszej kwarty meczu. Zależność ta jest jednostronna, nie każda strata piłki musi się wiązać z przechwytem, są to tak zwane błędy niewymuszone.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przechwytywać.
Wiktionary
czas. przechwytywać ndk.
rzecz. schwytanie n.
Wiktionary
miejsce na zboczu góry; pochyłość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przechylić.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛxɨˈlɛ̃ɲɛ, AS: pšeχylẽńe
Wiktionary
czas. przechylić
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przechylać)
(1.1) dokonany od|przechylać.
czasownik zwrotny dokonany przechylić się (ndk. przechylać się)
(2.1) dokonany od|przechylać się.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈxɨlʲit͡ɕ, AS: pšeχylʹić
Wiktionary
rzecz. przechylenie n.
Wiktionary
odchylenie statku lub samolotu od położenia normalnego przy ruchu dookoła osi wzdłużnej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) odchylenie się budowli lub jej elementu
(1.2) odchylenie się pojazdu, statku, samolotu itp. od ich naturalnego położenia
(1.3) przesadne skłonienie się
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛxɨw, AS: pšeχyu̯
Wiktionary
przym. przechyłowy
Wiktionary
przechylenie toru do wewnątrz na odcinku łukowym przez ułożenie szyn toru zewnętrznego na nieco wyższym poziomie
SJP.pl
przyrząd do określania kąta przechyłu czegoś
SJP.pl
1. wielokrotnie uderzyć batem, rózgą;
2. środowiskowo: przejechać jakąś trasę w sposób szkodliwy dla samochodu
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przecinać)
(1.1) dokonany od|przecinać.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛt͡ɕɔ̇̃ɲt͡ɕ, AS: pšećo̊̃ńć
Wiktionary
czas. ciąć, przecinać
rzecz. przecinanie n., przecinak mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) strumień chłodnego powietrza powstały w pomieszczeniu z otwartymi lub nieszczelnymi drzwiami lub oknami
Wiktionary
(1.1) Pozamykaj okna, bo robi się straszny przeciąg.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛt͡ɕɔ̃ŋk, AS: pšećõŋk
Wiktionary
rzecz. przeciąganie n., przeciągnięcie n.
czas. przeciągać ndk., przeciągnąć dk.
Wiktionary
(1.1) pot. cug
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przeciągnąć)
(1.1) powodować za pomocą ciągnięcia, że coś przedostaje się, przechodzi przez coś na inną stronę
(1.2) zmieniać położenie czegoś, ciągnąc to
(1.3) przedłużać czas trwania czegoś
czasownik zwrotny niedokonany przeciągać się (dk. przeciągnąć się)
(2.1) wyciągać swoje członki w boki lub do góry
(2.2) trwać za długo
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕɔ̃ŋɡat͡ɕ, AS: pšećõŋgać
Wiktionary
rzecz. przeciąg m., przeciąganie n., przeciągnięcie n.
czas. ciągnąć ndk., przeciągnąć
przym. przeciągły
Wiktionary
(1.2) przenosić
(1.3) przedłużać
(2.1) gw-pl|Górny Śląsk|sztrekować.
(2.2) wlec się
Wiktionary
Wikipedia
narzędzie do przeciągania - obróbki plastycznej polegającej na zmianie kształtu lub wielkości poprzecznego przekroju przedmiotu przeciąganego przez otwór tego narzędzia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeciągać.
(1.2) rozciąganie swojego ciała w boki lub do góry w celu okazania senności
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) Czy może być coś bardziej przyjemnego, niż poranne, błogie przeciąganie się w łóżku?
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕɔ̃ŋˈɡãɲɛ, AS: pšećõŋgãńe
Wiktionary
czas. przeciągać, przeciągnąć
rzecz. przeciągnięcie n., przeciąg mrz.
Wiktionary
Wikipedia
stopień wyższy od przysłówka: przeciągle
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przeciągły
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeciągać)
(1.1) zob. przeciągać.
Wiktionary
(1.1) Odłożył derkę, raz jeszcze przeciągnął dłonią po belkowaniu dachu.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕɔ̃ŋɡnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšećõŋgnõńć
Wiktionary
rzecz. przeciągnięcie n., przeciąganie n., przeciąg mrz.
czas. ciągnąć, przeciągać ndk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeciągnąć.
Wiktionary
Przeciągnięcie – w aerodynamice lotniczej – zjawisko znacznego, gwałtownego spadku siły nośnej i gwałtownego przyrostu oporu aerodynamicznego, na skutek zbyt dużego kąta natarcia skrzydła – ściślej przekroczenia krytycznego kąta natarcia skrzydła. Towarzyszy temu na ogół wystąpienie chwilowej, częściowej lub całkowitej utraty sterowności.
Wikipedia
rzecz. przeciąganie n., przeciąg mrz.
czas. przeciągnąć dk., przeciągać ndk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeciągłe
Wiktionary
przym. przeciągły
Wiktionary
długo trwający, przewlekły
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) trwający dłuższy czas, zwykle dłużej niż to było przewidywane
Wiktionary
czas. przeciągać ndk.
rzecz. przeciągłość ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeciążalne
Wiktionary
przym. przeciążalny
Wiktionary
mogący zostać przeciążonym
SJP.pl
Przeciążenie, nadważkość – stan, w jakim znajduje się ciało poddane działaniu sił zewnętrznych innych niż siła grawitacji, których wypadkowa powoduje przyspieszenie inne niż wynikające z siły grawitacji. Przyjęto wyrażać przeciążenie jako wielokrotność standardowego przyspieszenia ziemskiego. Tak zdefiniowane przeciążenie jest wektorem, mającym kierunek i zwrot.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z przeciążeniem, dotyczący przeciążenia
Wiktionary
rzecz. przeciążenie n.
Wiktionary
czasownik przechodni
(1.1) dokonany od|przeciążać.
Wiktionary
rzecz. przeciążanie n., przeciążenie n., ciążenie n.
czas. przeciążać ndk.
Wiktionary
ekspresywnie: przecież; wszakże
SJP.pl
partykuła
(1.1) daw./przest. przecież
forma czasownika.
(2.1) 2. os. lm. oznajm. ter. od: przeć
Wiktionary
(1.1) Czemu panowie mnie zatrzymują? Przecie mówię, że nic nie zrobiłem.
Wiktionary
(1.1) przecież, gwara. przeca
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) czynność przecinania
(1.2) przecięte miejsce
(1.3) miejsce, w którym coś się z czymś krzyżuje
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: pšećė̃ńće
Wiktionary
rzecz. przecinanie n., przecinak mrz.
czas. przecinać
Wiktionary
taki, który przeciekł (przecieknął); przeciekły, przecieknięty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wypływ cieczy lub uchodzenie gazu z miejsca, w którym powstała nieszczelność
(1.2) miejsce, w którym następuje wypływ cieczy lub uchodzenie gazu
(1.3) przen. niekontrolowane, nielegalne przedostanie się poufnych informacji do mediów lub opinii publicznej
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛt͡ɕɛk, AS: pšećek
Wiktionary
rzecz. przeciekanie n., przecieknięcie n., ciek m.
czas. przeciekać, przeciec
przym. przeciekowy, ciekły
Wiktionary
(1.1) wyciek
(1.2) wyciek
Wiktionary
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przeciec, przecieknąć)
(1.1) przepuszczać ciecz z powodu nieszczelności
(1.2) cieknąc, przenikać przez coś
(1.3) wydostawać się mimo zakazu; być nieoficjalnie ujawnianym
Wiktionary
rzecz. przeciek mrz., przeciekanie n.
przym. ciekły
Wiktionary
(1.1) zaciekać
(1.2) ciec, zaciekać
(1.3) wyciekać
Wiktionary
potocznie: bardzo ciekawy
SJP.pl
taki, który przeciekł; przecieczony, przeciekły
SJP.pl
taki, który przeciekł; przecieczony, przecieknięty
SJP.pl
gęsta masa otrzymana z przetartych owoców, warzyw lub innego pożywienia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) spoż. gęsta, półpłynna masa uzyskana z roztartych produktów, np. warzyw, owoców, ziaren
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛt͡ɕɛr, AS: pšećer
Wiktionary
rzecz. przecieranie n., przetarcie n., przecierka ż.
:: zdrobn. przecierek m.
czas. przetrzeć, przecierać
przym. przecierowy
Wiktionary
(1.1) purée
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przetrzeć)
(1.1) ścierać z grubsza wierzchnią warstwę czegoś papierem ściernym
(1.2) usuwać zanieczyszczenia trąc szmatką
(1.3) robić przecier, rozcierając warzywa lub owoce
(1.4) ciąć kłodę na deski
czasownik zwrotny niedokonany przecierać się
(2.1) być przecieranym (1.3-4)
(2.2) o niebie: rozchmurzać się
Wiktionary
(1.2) Chłopak znalazł więc jakąś serwetkę, piorunem zwilżył ją wodą mineralną i zaczął przecierać sukienkę.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕɛrat͡ɕ, AS: pšećerać
Wiktionary
rzecz. przecier m., przecierka ż., przecieranie n., przetarcie n.
czas. przetrzeć dk., trzeć ndk.
Wiktionary
1. przyrząd z sitem, przez które przeciska się składniki spożywcze i surowce; przecierak;
2. narzędzie do usuwania brudu i wilgoci z lufy; przecierak;
3. osoba robiąca coś jako pierwsza, będąca pionierem w jakiejś dziedzinie, np. przecieracz szlaków;
4. model urządzenia będący wzorem dla następnych urządzeń;
5. środowiskowo: osoba, która przebywa trasę wyścigu jako pierwsza, by przygotować ją dla zawodników;
6. część kombajnu do usuwania z roślin nadmiaru ziemi
SJP.pl
1. narzędzie do przecierania owoców i warzyw w celu uzyskania jednolitej masy; przecieracz, przecierak;
2. narzędzie do wygładzania ścian, podłóg, sufitów itp.
SJP.pl
1. przyrząd z sitem, przez które przeciska się składniki spożywcze i surowce; przecieracz;
2. kluska ze startych ziemniaków, jaj i mąki;
3. stalowa listwa z ostrym brzegiem do zgarniania farby w procesie drukowania; ścierak, rakla, rakiel;
4. narzędzie do usuwania brudu i wilgoci z lufy; przecieracz;
5. środowiskowo: pojazd, którym jedzie się trasą wyścigu, by przygotować ją dla zawodników
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przecierać.
Wiktionary
czas. przecierać
rzecz. przecier mrz.
Wiktionary
przecierka;
1. potrawa w postaci półpłynnej masy powstałej z przetartych owoców lub warzyw;
2. ozdoba powstała poprzez pocieranie powierzchni danego przedmiotu w celu usunięcia jego wierzchniej warstwy
SJP.pl
1. potrawa w postaci półpłynnej masy powstałej z przetartych owoców lub warzyw; przecieranka;
2. ozdoba powstała poprzez pocieranie powierzchni danego przedmiotu w celu usunięcia jego wierzchniej warstwy; przecieranka;
3. usuwanie wierzchniej warstwy przedmiotów poprzez pocieranie;
4. uszkodzenie powierzchni w wyniku obtarcia o coś; obcierka, przycierka;
5. skutek uszkodzenia powierzchni w wyniku obtarcia o coś; obcierka, przycierka;
6. wyrównywanie powierzchni poprzez nałożenie cienkiej warstwy jakiejś substancji;
7. cienka warstwa substancji, którą wyrównano jakąś powierzchnię;
8. wcierka;
a) tworzenie szkicu przedmiotu poprzez położenie na nim kartki i zamazanie jej ołówkiem;
b) szkic przedmiotu utworzony w ten sposób
SJP.pl
1. potrawa w postaci półpłynnej masy powstałej z przetartych owoców lub warzyw; przecieranka;
2. ozdoba powstała poprzez pocieranie powierzchni danego przedmiotu w celu usunięcia jego wierzchniej warstwy; przecieranka;
3. usuwanie wierzchniej warstwy przedmiotów poprzez pocieranie;
4. uszkodzenie powierzchni w wyniku obtarcia o coś; obcierka, przycierka;
5. skutek uszkodzenia powierzchni w wyniku obtarcia o coś; obcierka, przycierka;
6. wyrównywanie powierzchni poprzez nałożenie cienkiej warstwy jakiejś substancji;
7. cienka warstwa substancji, którą wyrównano jakąś powierzchnię;
8. wcierka;
a) tworzenie szkicu przedmiotu poprzez położenie na nim kartki i zamazanie jej ołówkiem;
b) szkic przedmiotu utworzony w ten sposób
SJP.pl
Przecieszyn – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie oświęcimskim, w gminie Brzeszcze.
Wikipedia
1. niewyróżniający się, zwykły, typowy, pospolity;
2. w matematyce: o wartości średniej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. średnia arytmetyczna lub wartość oczekiwana;
Wiktionary
(1.1) Przeciętna prognoz analityków wyniosła 2,5 punkta procentowego.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕɛ̃ntna, AS: pšećẽntna
Wiktionary
rzecz. przeciętniak mos., przeciętniaczka ż., przeciętniactwo n., przeciętność ż.
przym. przeciętny
przysł. przeciętnie
Wiktionary
(1.1) średnia, średnia arytmetyczna, wartość oczekiwana
Wiktionary
człowiek przeciętny, niewyróżniający się niczym szczególnym; przeciętniak
SJP.pl
niewyróżnianie się, bycie zwykłym, pospolitym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pogard. pot. bycie przeciętnym, zwykłym, nieszczególnym
Wiktionary
rzecz. przeciętna ż., przeciętność ż., przeciętniak m., przeciętniaczek m., przeciętniaczka ż.
przym. przeciętny
przysł. przeciętnie
Wiktionary
zwykła, przeciętna kobieta, pracownica; średniaczka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pogard. pot. kobieta przeciętna
forma rzeczownika.
(2.1) D., B. lp. od: przeciętniaczek
Wiktionary
rzecz. przeciętna ż., przeciętność ż., przeciętniactwo n., przeciętniak m., przeciętniaczek m.
przym. przeciętny
przysł. przeciętnie
Wiktionary
potocznie: człowiek niezbyt interesujący
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. lekcew. albo pogard. osoba mało interesująca, przeciętna
Wiktionary
rzecz. przeciętna ż., przeciętność ż., przeciętniactwo n.
:: zdrobn. przeciętniaczek m.
:: fż. przeciętniaczka ż.
przym. przeciętny
przysł. przeciętnie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) tak jak zwykle, bez zaangażowania
Wiktionary
(1.1) Ubrałaś się raczej przeciętnie.
Wiktionary
rzecz. przeciętna ż., przeciętność ż., przeciętniactwo n., przeciętniak m., przeciętniaczka ż.
przym. przeciętny
Wiktionary
(1.1) zwyczajnie, średnio na jeża
Wiktionary
stawać się przeciętnym, typowym, pospolitym
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: przeciętnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przeciętny
SJP.pl
zdrobnienie od: przeciętny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zdrobn. od: przeciętny
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕɛ̃ntʲˈɲutʲci, AS: pšećẽntʹńutʹḱi
Wiktionary
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, kto jest przeciętny; cecha tego, co jest przeciętne
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕɛ̃ntnɔɕt͡ɕ, AS: pšećẽntność
Wiktionary
rzecz. przeciętniactwo n., przeciętniak m., przeciętniaczka ż., przeciętna ż.
przym. przeciętny, przeciętna
przysł. przeciętnie
Wiktionary
(1.1) pejor. tuzinkowość
Wiktionary
1. niewyróżniający się, zwykły, typowy, pospolity;
2. w matematyce: o wartości średniej
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) niczym się nie wyróżniający, zwykły, nie wykraczający poza przeciętną
(1.2) stat. reprezentatywny, typowy
(1.3) pot. banalny, nieskomplikowany, prosty
(1.4) mat. będący wynikiem średniej arytmetycznej, czyli podzielenia sumy wartości przez ich liczbę;
Wiktionary
(1.1) Ot, przeciętny miły facet, jakich wielu.
(1.2) Przeciętnej polskiej rodziny nie stać na kredyt.
(1.2) Jaką płeć miałby mieć „przeciętny Polak”?
(1.3) To był bardzo przeciętny film.
(1.4) Przeciętny wiek internauty to 36 lat.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕɛ̃ntnɨ, AS: pšećẽntny
Wiktionary
rzecz. przeciętniactwo n., przeciętniak mos., przeciętniaczka ż., przeciętna ż., przeciętność ż.
przysł. przeciętnie
Wiktionary
(1.1) niepozorny, nie rzucający się w oczy
(1.2) normalny, zwykły
(1.3) oklepany, pospolity, stereotypowy
(1.4) średni
Wiktionary
partykuła
(1.1) …mająca nawiązywać do danej sytuacji, wypowiedzi i podważyć jej prawdziwość, słuszność
Wiktionary
(1.1) Ale słyszę, naprawdę słyszę rytm, a rymy same do mnie przybiegają. Mama się dziwi: przecież takie niemuzykalne dziecko!
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛt͡ɕɛʃ, AS: pšećeš
Wiktionary
(1.1) daw./przest. przecie; gw-pl|Górny Śląsk|przeca., gw-pl|Śląsk Cieszyński|szak.
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przeciąć)
(1.1) dzielić na części ostrym narzędziem
(1.2) przerywać ciągłość jakiejś powierzchni
(1.3) o linii, drodze: przebiegać w poprzek
(1.4) gwałtownie kończyć (np. dyskusję, ciszę)
(1.5) uznawać zakład za zawarty, przez symboliczne "przecięcie" przez świadka połączonych dłoni osób zakładających się
czasownik zwrotny niedokonany przecinać się (dk. przeciąć się)
(2.1) o drogach, trasach, szlakach, liniach, itp.: krzyżować się
Wiktionary
(1.1) Błyskawicznie Matfiej przecina postronki, obaj z Prokopem odrąbują dyszel.
(1.3) Potok przecinał nam jeszcze dwukrotnie drogę, bo płynął zygzakiem.
Wiktionary
rzecz. przecinak m., przecinka ż., przecięcie n., przecinanie n., przecinek m.
czas. ciąć ndk., przeciąć dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. przyrząd kowalski uderzany młotem podczas kucia, służący do nacinania bądź rozcięcia rozgrzanego metalu
(1.2) techn. przyrząd ślusarski o utwardzonym ostrzu do kształtowania na zimno
(1.3) techn. odmiana noża tokarskiego używana do cięcia prętów
(1.4) bud. narzędzie do wykuwania zagłębień w murze i kruszenia litych materiałów budowlanych
Wiktionary
Przecinak – narzędzie w kształcie zaostrzonego jednostronnie, metalowego pręta, które służy do kucia bądź przecinania poprzez uderzenie młotkiem w jego tępy koniec.
Używany w ręcznej obróbce metalu, budownictwie, górnictwie oraz kamieniarstwie do łupania albo cięcia materiałów budowlanych lub drążenia otworów w skale. W zależności od przeznaczenia może mieć różne rozmiary oraz różny kształt ostrza. W przypadku małych przecinaków obsługiwanych jedną ręką stosuje się na tępym końcu gumowe lub wykonane z tworzywa zabezpieczenie dłoni przed uderzeniem ześlizgującego się z przecinaka młotka.
Wikipedia
IPA: pʃɛˈt͡ɕĩnak, AS: pšećĩnak
Wiktionary
rzecz. przecinek m., przecinka ż., przecinarka ż., przecinacz m., przecinalnia ż., przecinanie n., przecięcie n.
czas. przecinać ndk., przeciąć dk.
Wiktionary
(1.4) reg. pozn. majsel., kraków|majzel., gw-pl|Górny Śląsk|majzel.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przecinać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕĩˈnãɲɛ, AS: pšećĩnãńe
Wiktionary
czas. przecinać, przeciąć
rzecz. przecięcie n., przecinak mrz.
Wiktionary
",":
1. znak interpunkcyjny rozdzielający zdania, wyrażenia wtrącone, skostniałe zwroty, równoważniki zdań i człony zdania pojedynczego;
2. w ułamkach dziesiętnych: znak graficzny oddzielający całości od części dziesiętnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. znak interpunkcyjny służący do oddzielania pojęć przy ich wymienianiu lub do oddzielania zdań w zdaniu złożonym;
(1.2) w niektórych krajach: znak separatora dziesiętnego
(1.3) pot. przekleństwo, wulgaryzm
Wiktionary
Przecinek – jeden z najczęściej używanych znaków interpunkcyjnych. Jego nazwa pochodzi od tego, że „przecina” on zdanie, czyli je rozdziela.
Wikipedia
(1.1) Nie zawsze przed słowem „że” stawiamy przecinek.
(1.2) Dane były zebrane z dokładnością dwóch miejsc po przecinku.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕĩnɛk, AS: pšećĩnek
Wiktionary
czas. przecinać ndk.
rzecz. przecinak mrz.
Wiktionary
(1.1) ,
(1.2) kropka
Wiktionary
droga powstała w lesie poprzez wycięcie drzew
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) droga w lesie powstała wskutek wycięcia drzew i krzewów
Wiktionary
1. «wycięcie i usunięcie niektórych wschodzących młodych roślin, drzew w celu zapewnienia prawidłowego rozwoju pozostałym»
2. «ścieżka powstała na skutek wycięcia drzew i krzewów w gęstych drzewostanach»
3. «krótki chodnik poprzeczny łączący w kopalni dwa sąsiednie wyrobiska»
Wikipedia
rzecz. przecinak mrz.
czas. przecinać, ciąć
Wiktionary
stawiać przecinki, oddzielać przecinkami
SJP.pl
stawiać przecinki, oddzielać przecinkami
SJP.pl
podobny do przecinka, przypominający kształtem łukowo wygiętą kreskę
SJP.pl
owad z rodziny tarczników, szkodnik drzew i krzewów owocowych; skorupik jabłoniowy
SJP.pl
Przecinkowce (łac. Vibrio) – rodzaj bakterii Gram-ujemnych z rodziny Vibrionaceae. Są względnie beztlenowe, mają wygięty kształt (stąd ich nazwa). Niektóre gatunki są chorobotwórcze dla zwierząt (głównie dla ludzi i ryb), np. przecinkowiec cholery (Vibrio cholerae). Są ruchliwe, przeważnie mają jedną wić.
Wikipedia
stosowanie w pisanym tekście zbyt wielu przecinków
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. siostra pradziadka
Wiktionary
(1.1) starsza ciotka
Wiktionary
1. w budownictwie: wbicie rury w ziemię i oczyszczenie jej za pomocą sprężonego powietrza;
2. dawniej: przeciskanie, przeciśnięcie
SJP.pl
czasownik niedokonany
(1.1) przesuwać, przekładać coś poprzez coś innego (najczęściej ciasnego, zwartego)
czasownik zwrotny niedokonany przeciskać się
(2.1) z trudem przedostawać się przez jakieś wąskie miejsce
Wiktionary
(2.1) Zacząłem się przeciskać między fotelami.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕiskat͡ɕ, AS: pšećiskać
Wiktionary
czas. przecisnąć
rzecz. przeciskanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeciskać.
Wiktionary
czas. przeciskać ndk.
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeciskać)
(1.1) dokonany od|przeciskać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕisnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšećisnõńć
Wiktionary
czas. przeciskać
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
wieś w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Polsce w województwie małopolskim;
Wiktionary
Wikipedia
przymiotnik od: Przeciszów
SJP.pl
przyimek
(1.1) … używany do określenia celu czynności lub stanów związanych z walką lub grą z wyrażeniem stojącym za przyimkiem
(1.2) … używany do określenia celu działania czegoś
(1.3) … używany do wyrażenia poglądów lub stanowisk odmiennych wobec wyrażenia za przyimkiem
Wiktionary
(1.1) Walczyli przeciw najeźdźcom.
(1.1) Tenisista grał przeciw wielu znanym zawodnikom.
(1.2) Lekarz zalecił zastrzyk przeciw tężcowi.
(1.3) Jestem przeciw uznaniu pana wniosku.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛt͡ɕif, AS: pšećif
Wiktionary
przyim. naprzeciw
przym. przeciwny
rzecz. przeciwieństwo, przeciwnik, przeciwniczka, przeciwność, sprzeciw
przysł. naprzeciw
Wiktionary
(1) = przeciwko
(1.1) z
(1.2) na, wobec
Wiktionary
przedrostek
(1.1) …łączący się zwykle z rzeczownikami, przymiotnikami lub imiesłowami, tworzący wyrazy związane z walką z czymś lub cel działania, także wyrazy o cechach przeciwnych do wyrazu źródłowego
Wiktionary
(1.1) przeciwdziałać, przeciwdziedzina, przeciwlotniczy, przeciwpancerny, przeciwpożarowy, przeciwstawiać, przeciwtężcowy, przeciwwaga, przeciwzmarszczkowy
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛt͡ɕif, AS: pšećif
Wiktionary
(1.1) anty-
Wiktionary
nurt w badaniach historycznych skupiający się na opisywaniu mechanizmów historycznych z perspektywy zwykłego człowieka lub grup społecznych; przeciwhistoria
SJP.pl
[czytaj: przeciwejtsowy lub przeciwejcsowy] zwalczający AIDS; antyaidsowy
SJP.pl
wykorzystywany do tłumienia dźwięków; antyakustyczny, przeciwdźwiękowy, przeciwhałasowy, antyhałasowy
SJP.pl
zapobiegający alergii; antyalergiczny, antyuczuleniowy, przeciwuczuleniowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. przeciwdziałający alergii
Wiktionary
(1.1) Skończyły mi się leki przeciwalergiczne.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivalɛrʲˈɟit͡ʃnɨ, AS: pšećivalerʹǵičny
Wiktionary
przysł. przeciwalergicznie
Wiktionary
(1.1) antyalergiczny
Wiktionary
skierowany przeciw alkoholizmowi; antyalkoholowy
SJP.pl
stosowany w leczeniu anginy, zapobiegający anginie
SJP.pl
służący do walki z artylerią
SJP.pl
stosowany w leczeniu astmy oskrzelowej
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw astmie, stosowany przeciw astmie
Wiktionary
(1.1) W pokładowej apteczce są zarówno zwykłe aspiryny, jak i silne leki nasercowe, przeciwastmatyczne, cukrzycowe, a nawet odtrutki narkotyczne.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivastmaˈtɨt͡ʃnɨ, AS: pšećivastmatyčny
Wiktionary
w wojsku: przejście od walki obronnej do zaczepnej; kontratak, przeciwnatarcie, kontrnatarcie, przeciwuderzenie, kontruderzenie
SJP.pl
zabezpieczający przed bronią atomową; antyatomowy, antynuklearny, przeciwjądrowy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) chroniący przed niekorzystnym działaniem promieniotwórczości, zwłaszcza broni atomowej
Wiktionary
(1.1) […] w Pleasant Hills w USA zakończono budowę pierwszego domu ze schronem przeciwatomowym. Schron mógł mieścić 4 osoby, posiadał specjalną spiżarnię, toalety, liczniki Geigera, gaśnice, radio i zestaw pierwszej pomocy.
Wiktionary
przysł. przeciwatomowo
rzecz. przeciwatomowość ż.
Wiktionary
zapobiegający awarii, uszkodzeniu
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób zapobiegający rozwojowi bakterii
Wiktionary
przym. przeciwbakteryjny
Wiktionary
chroniący przed bakteriami, zwalczający bakterie; antybakteryjny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw bakteriom, używany przy leczeniu chorób powodowanych przez bakterie, zapobiegający bakteriom
Wiktionary
(1.1) Fenol był jednym z najwcześniej stosowanych środków przeciwbakteryjnych.
(1.1) Skrzyp polny jest rośliną o działaniu moczopędnym, przeciwkrwotocznym, przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i redukującym obrzęki.
(1.1) Mechanizm przeciwbakteryjnego działania parabenów nie został do końca wyjaśniony.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivbaktɛˈrɨjnɨ, AS: pšećivbakteryi ̯ny
Wiktionary
przysł. przeciwbakteryjnie
Wiktionary
(1.1) antybakteryjny, bakteriobójczy
Wiktionary
zapobiegający biegunce, leczący biegunkę
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw biegunce, używany przy leczeniu biegunki, zapobiegający biegunce
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivbʲjɛɡũŋˈkɔvɨ, AS: pšećivbʹi ̯egũŋkovy
Wiktionary
przysł. przeciwbiegunkowo
Wiktionary
1. poruszanie się w dwóch przeciwnych kierunkach;
2. przeciwstawność, sprzeczność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeciwbieżne
Wiktionary
przym. przeciwbieżny
Wiktionary
1. poruszający się w dwóch przeciwnych kierunkach; wykorzystujący taki ruch jako podstawę działania;
2. przeciwstawny, sprzeczny
SJP.pl
obszar światła zodiakalnego w punkcie ekliptyki leżącym naprzeciwko Słońca, o większej jasności powierzchniowej niż sąsiednie obszary
SJP.pl
Przeciwblask – obszar światła zodiakalnego w punkcie ekliptyki przeciwległym Słońcu, o jasności powierzchniowej większej niż jasność sąsiednich obszarów.
Wikipedia
antybodziec;
1. bodziec przeciwdziałający innemu bodźcowi;
2. czynnik o działaniu hamującym, powstrzymującym
SJP.pl
uśmierzający, łagodzący ból, pomocny w leczeniu bólu; analgetyczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zwalczający ból
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivbuˈlɔvɨ, AS: pšećivbulovy
Wiktionary
przysł. przeciwbólowo
przym. bólowy
Wiktionary
(1.1) analgetyczny
Wiktionary
chroniący przed burzą
SJP.pl
zapobiegający błonicy, leczący błonicę; przeciwdyfterytowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw błonicy, używany przy leczeniu błonicy, zapobiegający błonicy
Wiktionary
(1.1) Operatorom podano profilaktycznie, tuż przed zabiegiem, końską antytoksynę przeciwbłoniczą.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivbwɔ̃ˈɲit͡ʃɨ, AS: pšećivbu̯õńičy
Wiktionary
przysł. przeciwbłoniczo
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) występujący przeciwko carowi, sprzeciwiający się rządom cara
Wiktionary
(1.1) antycarski
Wiktionary
przeciwdziałający powstawaniu cellulitu, likwidujący cellulit; antycellulitowy, antycellulitisowy
SJP.pl
1. chroniący przed bronią chemiczną;
2. występujący przeciw wytwarzaniu lub używaniu broni chemicznej, np. protesty przeciwchemiczne
SJP.pl
zapobiegający cholerze, leczący cholerę
SJP.pl
zapobiegający nadmiarowi cholesterolu w tkankach; antycholesterolowy
SJP.pl
1. w lotnictwie: ciąg samolotu skierowany przeciwnie do kierunku ruchu w celu zmniejszenia jego prędkości;
2. w metalurgii: siła działająca przeciwnie do kierunku ciągnięcia obrabianego metalu
SJP.pl
zapobiegający zajściu w ciążę; antykoncepcyjny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. farm. zapobiegający zapłodnieniu
Wiktionary
przysł. przeciwciążowo
Wiktionary
białko osocza wytwarzane przez limfocyty, broniące organizm przed atakującymi drobnoustrojami chorobotwórczymi; immunoglobulina, antyciało
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) med. substancja znajdująca się w organizmach kręgowców lub wytwarzana w odpowiedzi na wprowadzenie antygenów, przed którymi broni organizm;
Wiktionary
Przeciwciało, antyciało (określenie bliskoznaczne: immunoglobulina) – rodzaj białka wydzielanego przez komórki plazmatyczne (czyli pobudzone limfocyty B) w przebiegu odpowiedzi odpornościowej typu humoralnego. Charakteryzuje się ono zdolnością do swoistego wiązania antygenów.
Wikipedia
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifʲˈt͡ɕawɔ, AS: pšećifʹćau̯o
Wiktionary
(1.1) immunoglobulina
Wiktionary
zapobiegający tarciu, powodujący zmniejszenie tarcia; antyfrykcyjny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) techn. mający ograniczyć lub zapobiec tarciu
Wiktionary
obciążnik równoważący jednostronne obciążenie; przeciwwaga
SJP.pl
mały obciążnik równoważący jednostronne obciążenie
SJP.pl
siła działająca w kierunku przeciwnym jakiemuś ciśnieniu
SJP.pl
zapobiegający cukrzycy, leczący cukrzycę
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw cukrzycy, używany przy leczeniu cukrzycy, zapobiegający cukrzycy
Wiktionary
(1.1) Lekarz zalecił podawanie leków przeciwcukrzycowych.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕift͡sukʃɨˈt͡sɔvɨ, AS: pšećifcukšycovy
Wiktionary
przysł. przeciwcukrzycowo
Wiktionary
przeznaczony do niszczenia czołgów
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający na celu zniszczenie lub unieszkodliwienie czołgu
Wiktionary
(1.1) Rakiety przeciwlotnicze i przeciwczołgowe, które produkujemy w Skarżysku, wytwarzane są tylko w kilku krajach.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕift͡ʃɔwˈɡɔvɨ, AS: pšećifčou̯govy
Wiktionary
przysł. przeciwczołgowo
Wiktionary
(1.1) przeciwpancerny
Wiktionary
stosowany przeciwko depresji, leczący depresję; antydepresyjny, psychodepresyjny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw depresji, używany przy leczeniu depresji, zapobiegający depresji
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivdɛprɛˈsɨjnɨ, AS: pšećivdepresyi ̯ny
Wiktionary
przysł. przeciwdepresyjnie
Wiktionary
(1.1) antydepresyjny
Wiktionary
stosowany przeciw wojskom desantowym
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) służący przeciwko desantowi, mający na celu zwalczanie desantu
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivdɛsãnˈtɔvɨ, AS: pšećivdesãntovy
Wiktionary
rzecz. desantowiec mos./mrz.
Wiktionary
chroniący przed deszczem, np. płaszcz przeciwdeszczowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) służący do ochrony przed deszczem
Wiktionary
(1.1) Idąc na całodniową wycieczkę w góry, zawsze zabieram ze sobą przeciwdeszczową kurtkę.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivdɛʃˈt͡ʃɔvɨ, AS: pšećivdeščovy
Wiktionary
przysł. przeciwdeszczowo
Wiktionary
dowód podważający domniemanie autentyczności lub zgodności z prawdą innego dowodu; kontrdowód
SJP.pl
zapobiegający drganiom
SJP.pl
zapobiegający drgawkom, leczący drgawki; antydrgawkowy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) działający przeciw drgawkom, używany przy leczeniu drgawek, zapobiegający drgawkom
Wiktionary
(1.1) Po trzecie, dziecko wyjechało z Wołomina wydolne krążeniowo i oddechowo, nie wymagało intubacji. Natomiast przed wyjazdem otrzymało leki przeciwdrgawkowe, które powodują zwiotczenie.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivdrɡafˈkɔvɨ, AS: pšećivdrgafkovy
Wiktionary
przysł. przeciwdrgawkowo
czas. drgać
Wiktionary
zabijający komórki drobnoustrojów, hamujący wzrost komórek drobnoustrojów
SJP.pl
zapobiegający tyfusowi, stosowany przeciw tyfusowi; przeciwtyfusowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. działający przeciw durowi, używany przy leczeniu duru, zapobiegający durowi
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivduˈrɔvɨ, AS: pšećivdurovy
Wiktionary
przysł. przeciwdurowo
Wiktionary
zapobiegający dyfterytowi, leczący dyfteryt; przeciwbłoniczy
SJP.pl
chroniący przed dymem, zmniejszający wydzielanie dymu
SJP.pl
służący do walki z dywersją, skierowany przeciw dywersji
SJP.pl
zapobiegać jakiemuś działaniu lub hamować jego rozwój
SJP.pl
czasownik
(1.1) przeciwstawiać jakieś działanie innemu działaniu
Wiktionary
(1.1) Endecja bardzo stanowczo przeciwdziałała strajkom rolnym, brała w obronę obszarników, natomiast głosiła, że wprowadzenie języka polskiego w gminie załagodzi od razu wszystkie bolączki wsi.
Wiktionary
rzecz. przeciwdziałanie n.
Wiktionary
siła wywierana przez dane ciało materialne na inne ciało zgodnie z trzecią zasadą dynamiki; reakcja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeciwdziałać.
Wiktionary
czas. przeciwdziałać ndk.
Wiktionary
w matematyce: zbiór wartości funkcji
SJP.pl
Przeciwdziedzina – dwuznaczne pojęcie matematyczne:
Wikipedia
wykorzystywany do tłumienia dźwięków; przeciwakustyczny, antyakustyczny, przeciwhałasowy, antyhałasowy
SJP.pl
przeciwdziałający epidemii
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zapobiegający, przeciwdziałający epidemiom
Wiktionary
zapobiegający epilepsji, leczący epilepsję; przeciwpadaczkowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw epilepsji, używany przy leczeniu epilepsji, zapobiegający epilepsji
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivɛpʲilɛpˈtɨt͡ʃnɨ, AS: pšećivepʹileptyčny
Wiktionary
przysł. przeciwepileptycznie
Wiktionary
(1.1) przeciwpadaczkowy
Wiktionary
1. zapobiegający erozji, chroniący przed erozją;
2. chroniący przed mechanicznym niszczeniem materiałów; antykorozyjny, przeciwkorozyjny, przeciwrdzewny
SJP.pl
zapobiegający erupcji, chroniący przed erupcją; przeciwwybuchowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) nastawiony na walkę z faszyzmem, zwalczający faszystów
Wiktionary
(1.1) antyfaszystowski
Wiktionary
przeciwciało wytwarzane przez organizm po wprowadzeniu do tkanek fermentu obcego gatunku
SJP.pl
zapobiegający fermentacji
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) skierowany przeciwko feudalizmowi i ukształtowanym przez niego stosunkom społecznym
Wiktionary
(1.1) antyfeudalny
Wiktionary
chroniący przed trującymi gazami
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) chroniący przed trującymi gazami
Wiktionary
przysł. przeciwgazowo
rzecz. gaz mrz.
Wiktionary
zapobiegający gnilcowi, leczący gnilec
SJP.pl
zapobiegający gniciu, chroniący przed gniciem
SJP.pl
zapobiegający gorączce, leczący gorączkę
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) farm. działający przeciw gorączce, używany przy leczeniu gorączki, zapobiegający gorączce
Wiktionary
(1.1) W szpitalu dziecku podano leki przeciwgorączkowe i okłady z lodu.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivɡɔrɔ̃n͇t͡ʃˈkɔvɨ, AS: pšećivgorõṇčkovy
Wiktionary
przysł. przeciwgorączkowo
Wiktionary
stosowany przeciw gośćcowi, leczący gościec; przeciwreumatyczny, antyreumatyczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw gośćcowi, używany przy leczeniu gośćca, zapobiegający gośćcowi
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivɡɔɕt͡ɕˈt͡sɔvɨ, AS: pšećivgośćcovy
Wiktionary
przysł. przeciwgośćcowo
Wiktionary
(1.1) przeciwreumatyczny
Wiktionary
1. zapobiegający gruźlicy, leczący gruźlicę;
2. taki, w którym leczy się gruźlicę; ftyzjatryczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. działający przeciw gruźlicy, używany przy leczeniu gruźlicy, zapobiegający gruźlicy
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivɡruʑˈlʲit͡ʃɨ, AS: pšećivgruźlʹičy
Wiktionary
przysł. przeciwgruźliczo
Wiktionary
zwalczający grypę, zapobiegający grypie (np. szczepionka przeciwgrypowa); antygrypowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw grypie, używany przy leczeniu grypy, zapobiegający grypie
Wiktionary
(1.1) W aptekach o kilkanaście procent wzrasta sprzedaż leków przeciwgrypowych i na przeziębienie.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivɡrɨˈpɔvɨ, AS: pšećivgrypovy
Wiktionary
przysł. przeciwgrypowo
Wiktionary
(1.1) antygrypowy
Wiktionary
zapobiegający grzybicy; przeciwgrzybiczy, antygrzybiczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. farm. zapobiegający grzybicy, przeciwdziałający objawom grzybicy, leczący grzybicę
Wiktionary
(1.1) Czosnek jest skutecznym lekiem przeciwszkorbutowym, robakobójczym, przeciwmalarycznym, przeciwgrzybicznym, żołądkowym i moczopędnym.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivɡʒɨˈbʲit͡ʃnɨ, AS: pšećivgžybʹičny
Wiktionary
przym. przeciwgrzybiczy, przeciwgrzybowy
przysł. przeciwgrzybiczo
Wiktionary
(1.1) przeciwgrzybiczy
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób skierowany przeciwko rozwojowi grzybicy
Wiktionary
(1.1) Ziele działa również przeciwgrzybiczo i chroni suchą skórę przed pękaniem.
Wiktionary
przym. przeciwgrzybiczy, przeciwgrzybiczny
Wiktionary
(1.1) przeciwgrzybicznie
Wiktionary
zapobiegający grzybicy; przeciwgrzybiczny, antygrzybiczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. farm. zapobiegający grzybicy, przeciwdziałający objawom grzybicy, leczący grzybicę
Wiktionary
(1.1) Sebum tworzy na skórze warstwę ochronną antybakteryjną i przeciwgrzybiczą.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivɡʒɨˈbʲit͡ʃɨ, AS: pšećivgžybʹičy
Wiktionary
przym. przeciwgrzybiczny, przeciwgrzybowy
przysł. przeciwgrzybiczo
Wiktionary
(1.1) przeciwgrzybiczny
Wiktionary
niszczący grzyby chorobotwórcze, zapobiegający ich występowaniu; grzybobójczy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który zabija grzyby i zapobiega ich rozwojowi oraz pojawieniu się
Wiktionary
(1.1) Winorośl zasilamy niewielkimi dawkami azotu, a preparaty przeciwgrzybowe stosujemy w czasie zauważenia choroby i profilaktycznie.
(1.1) W celu ochrony roślin przed chorobą cebule zaprawia się w preparatach przeciwgrzybowych.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivɡʒɨˈbɔvɨ, AS: pšećivgžybovy
Wiktionary
przysł. przeciwgrzybowo
przym. przeciwgrzybiczny, przeciwgrzybiczy
Wiktionary
(1.1) grzybobójczy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) skierowany przeciwko Habsburgom, wrogi Habsburgom
Wiktionary
(1.1) Wallenstein (…) szybko przejął inicjatywę strategiczną, pokonał koalicję przeciwhabsburską w kwietniu 1626 roku pod Dessau, a następnie prześladował przeciwnika aż do północnych Niemiec.
Wiktionary
antyhałasowy;
1. zmniejszający, likwidujący hałas; przeciwakustyczny, antyakustyczny, przeciwdźwiękowy;
2. mający na celu walkę z hałasem
SJP.pl
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób blokujący przedostawanie się histaminy z krwi do tkanek
Wiktionary
przym. przeciwhistaminowy
Wiktionary
zapobiegający przedostawaniu się histaminy z krwi do tkanek; antyhistaminowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. hamujący przedostawanie się histaminy z krwi do tkanek
Wiktionary
przysł. przeciwhistaminowo
Wiktionary
(1.1) antyhistaminowy
Wiktionary
nurt w badaniach historycznych skupiający się na opisywaniu mechanizmów historycznych z perspektywy zwykłego człowieka lub grup społecznych; przeciw-historia
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) sprzeciwiający się hitleryzmowi, stojący w opozycji do hitleryzmu
Wiktionary
przym. hitlerowski
Wiktionary
(1.1) antyhitlerowski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odwrotność (czegoś), odmienność w porównaniu z czymś innym
Wiktionary
(1.1) W najstarszym znaczeniu tego słowa, wolność jest przeciwieństwem niewolnictwa.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕiˈvʲjɛ̇̃j̃stfɔ, AS: pšećivʹi ̯ė̃ĩ ̯stfo
Wiktionary
przym. przeciwny
przysł. przeciwnie
czas. sprzeciwiać się
partyk. przeciwnie
przyim. przeciw
rzecz. przeciwnik mos.
Wiktionary
(1.1) zaprzeczenie
Wiktionary
zapobiegający infekcji, leczący infekcję
SJP.pl
przeciwdziałający, zapobiegający inflacji; antyinflacyjny
SJP.pl
służący do ochrony przed rozpryskującymi się iskrami
SJP.pl
substancja neutralizująca działanie toksyn, wytwarzana w organizmie po wpływem antygenów; antytoksyna
SJP.pl
neutralizujący działanie jadów; antytoksyczny
SJP.pl
skierowany przeciw wytwarzaniu i stosowaniu broni jądrowej; antyatomowy, przeciwatomowy, antyjądrowy, antynuklearny
SJP.pl
zapobiegający jaglicy, leczący jaglicę; przeciwjagliczy
SJP.pl
zapobiegający jaglicy, leczący jaglicę; przeciwjagliczny
SJP.pl
zapobiegający jaskrze, stosowany przeciw jaskrze
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw kamicy, używany przy leczeniu kamicy, zapobiegający kamicy
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifkãmʲiˈt͡sɔvɨ, AS: pšećifkãmʹicovy
Wiktionary
przeciwdziałający osadzaniu się kamienia
SJP.pl
kandydat strony przeciwnej; kontrkandydat
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rzad. wrogi wobec kapitalizmu
Wiktionary
(1.1) Najemnicy łączcie się! Organizujcie blok przeciwkapitalistyczny!
Wiktionary
(1.1) antykapitalistyczny
Wiktionary
zapobiegający kapotażowi, chroniący przed kapotażem
SJP.pl
zapobiegający kaszlowi, łagodzący kaszel
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw kaszlowi, używany przy leczeniu kaszlu, zapobiegający kaszlowi
Wiktionary
(1.1) Radziłbym zastosować w takim przypadku leki przeciwkaszlowe, w skład których wchodzi kodeina.
(1.1) W reklamie specyfiku przeciwkaszlowego słyszymy: „Badaliśmy kaszel w przeziębieniu i grypie”.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifkaʃˈlɔvɨ, AS: pšećifkašlovy
Wiktionary
przysł. przeciwkaszlowo
Wiktionary
zwalczający katar; przeciwkatarowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw katarowi, używany przy leczeniu kataru, zapobiegający katarowi
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifkataˈralnɨ, AS: pšećifkataralny
Wiktionary
przym. przeciwkatarowy
przysł. przeciwkataralnie, przeciwkatarowo
Wiktionary
(1.1) przeciwkatarowy
Wiktionary
zwalczający katar; przeciwkataralny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw katarowi, używany przy leczeniu kataru, zapobiegający katarowi
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifkataˈrɔvɨ, AS: pšećifkatarovy
Wiktionary
przym. przeciwkataralny
przysł. przeciwkataralnie, przeciwkatarowo
Wiktionary
(1.1) przeciwkataralny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) wrogi katolicyzmowi, działający na szkodę katolicyzmu
Wiktionary
(1.1) Jednak wypadki natury politycznej na terenie Kongresówki pokrzyżowały szerokie plany biskupa, a wzbierający na sile coraz ostrzejszy kurs przeciwpolski i przeciwkatolicki (…) nie rokował nadziei na szybką poprawę.
Wiktionary
(1.1) antykatolicki
Wiktionary
zapobiegający kile, leczący kiłę; przeciwsyfilisowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw kile, używany przy leczeniu kiły, zapobiegający kile
Wiktionary
(1.1) Właściwości przeciwkiłowe arsfenaminy odkryte zostały przez Sahachiro Hatę (…)
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifʲciˈwɔvɨ, AS: pšećifʹḱiu̯ovy
Wiktionary
przyimek
(1.1) zob. przeciw.
Wiktionary
(1.1) Trafiłam do Związku Radzieckiego akurat w okresie walk wewnątrzpartyjnych. Młodzież szalenie się w nie angażowała, występując przeciwko Stalinowi.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕifkɔ, AS: pšećifko
Wiktionary
zapobiegający kolizji pojazdów; antykolizyjny
SJP.pl
zapobiegający lub przeciwdziałający kolce; antykolkowy
SJP.pl
stosowany w celu odstraszania komarów
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rzad. skierowany przeciwko komunizmowi lub komunistom
Wiktionary
(1.1) Tokio. (ATE). Wszystkie partie japońskie podpisały się pod oświadczeniem, popierającym bez zastrzeżeń pakt przeciwkomunistyczny.
Wiktionary
(1.1) antykomunistyczny
Wiktionary
wymierzony przeciw konstytucji, dążący do obalenia konstytucji; antykonstytucyjny
SJP.pl
chroniący przed niszczeniem metali lub ich stopów pod wpływem otaczającego środowiska; antykorozyjny, przeciwerozyjny, przeciwrdzewny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) techn. mot. zapobiegający korozji, zabezpieczający przed korozją
Wiktionary
(1.1) antykorozyjny, przeciwrdzewny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) mający na celu przeciwdziałanie i zwalczanie korupcji
Wiktionary
(1.1) antykorupcyjny
Wiktionary
zwalczający, piętnujący prostactwo, ciasnotę umysłową i małostkowość; antykołtuński, antymieszczański
SJP.pl
potocznie: urządzenie zabezpieczające pojazd przed kradzieżą
SJP.pl
zapobiegający kradzieży, chroniący przed kradzieżą; antykradzieżowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) utrudniający lub uniemożliwiający kradzież przedmiotu
Wiktionary
zapobiegający krwotokowi, hamujący krwotok
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw krwotokom, używany przy leczeniu krwotoków, zapobiegający krwotokom
Wiktionary
(1.1) Skrzyp polny jest rośliną o działaniu moczopędnym, przeciwkrwotocznym, przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i redukującym obrzęki.
(1.1) Witamina K (filochinon) jest odpowiedzialna za prawidłową krzepliwość krwi - ma działanie przeciwkrwotoczne.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifkr̥fɔˈtɔt͡ʃnɨ, AS: pšećifkr̦fotočny
Wiktionary
przysł. przeciwkrwotocznie
Wiktionary
przeciwdziałający, zapobiegający kryzysowi; antykryzysowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający zapobiec kryzysowi, mający zlikwidować kryzys (np. gospodarczy, finansowy)
Wiktionary
(1.1) antykryzysowy
Wiktionary
cecha czegoś przeciwdziałającego, zapobiegającego krzepnięciu
SJP.pl
przeciwdziałający, zapobiegający krzepnięciu
SJP.pl
zapobiegający krzywicy, leczący krzywicę; przeciwkrzywiczny, przeciwkrzywiczy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw krzywicy, używany przy leczeniu krzywicy, zapobiegający krzywicy
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifkʃɨvʲiˈt͡sɔvɨ, AS: pšećifkšyvʹicovy
Wiktionary
przym. przeciwkrzywiczy, przeciwkrzywiczny
przysł. przeciwkrzywicowo, przeciwkrzywicznie, przeciwkrzywiczo
Wiktionary
(1.1) przeciwkrzywiczny, przeciwkrzywiczy
Wiktionary
zapobiegający krzywicy, leczący krzywicę; przeciwkrzywicowy, przeciwkrzywiczy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw krzywicy, używany przy leczeniu krzywicy, zapobiegający krzywicy
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifkʃɨˈvʲit͡ʃnɨ, AS: pšećifkšyvʹičny
Wiktionary
przym. przeciwkrzywiczy, przeciwkrzywicowy
przysł. przeciwkrzywicowo, przeciwkrzywicznie, przeciwkrzywiczo
Wiktionary
(1.1) przeciwkrzywicowy, przeciwkrzywiczy
Wiktionary
zapobiegający krzywicy, leczący krzywicę; przeciwkrzywiczny, przeciwkrzywicowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw krzywicy, używany przy leczeniu krzywicy, zapobiegający krzywicy
Wiktionary
(1.1) Tranem pojono dzieci w domach, a także w przedszkolach i szkołach, które prowadziły przeciwkrzywicze akcje profilaktyczne.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifkʃɨˈvʲit͡ʃɨ, AS: pšećifkšyvʹičy
Wiktionary
przym. przeciwkrzywicowy, przeciwkrzywiczny
przysł. przeciwkrzywicowo, przeciwkrzywicznie, przeciwkrzywiczo
rzecz. krzywica ż.
Wiktionary
(1.1) przeciwkrzywicowy, przeciwkrzywiczny
Wiktionary
zapobiegający kurczom, łagodzący kurcze; przeciwskurczowy, przeciwspastyczny, antyspastyczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. farm. zapobiegający kurczom, leczący kurcze
Wiktionary
(1.1) Brał środki przeciwkurczowe na zapalenie okrężnicy, a także przeciwbólowe: kodeinę, demerol i metadon.
Wiktionary
przysł. przeciwkurczowo
Wiktionary
chroniący przed kurzem, zapobiegający osadzaniu się kurzu
SJP.pl
zapobiegający lawinom śnieżnym, chroniący przed lawinami śnieżnymi
SJP.pl
cecha czegoś znajdującego się po przeciwnej stronie czegoś, naprzeciw czegoś; naprzeciwległość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeciwległe; cecha tych, którzy są przeciwległi
Wiktionary
przym. przeciwległy
Wiktionary
znajdujący się po przeciwnej stronie czegoś, naprzeciw czegoś; naprzeciwległy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) znajdujący się, leżący po przeciwnej stronie czegoś
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivˈlɛɡwɨ, AS: pšećivlegu̯y
Wiktionary
rzecz. przeciwległość ż.
przysł. przeciwlegle
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób przeciwlękowy
Wiktionary
(1.1) Benzodiazepiny działają przeciwlękowo, uspokajająco, przeciwdrgawkowo, wywołują ośrodkową relaksację mięśni i mają działanie amnestyczne (zaburzenia pamięci).
Wiktionary
przym. przeciwlękowy
Wiktionary
zmniejszający lub likwidujący lęk
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) o działaniu redukującym nasilenie lęku towarzyszącego różnym stanom chorobowym
Wiktionary
przysł. przeciwlękowo
Wiktionary
zapobiegający powstawaniu lodu, usuwający lód
SJP.pl
przeznaczony do niszczenia samolotów nieprzyjaciela lub obrony przed ich nalotami
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) służący do zwalczania statków powietrznych, mający za zadanie niszczenie statków powietrznych lub obronę przed nimi
Wiktionary
(1.1) Z tej baterii przeciwlotniczej zabili kanoniera i bombardiera.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivlɔtʲˈɲit͡ʃɨ, AS: pšećivlotʹńičy
Wiktionary
przysł. przeciwlotniczo
rzecz. przeciwlotnik mos.
Wiktionary
żołnierz oddziału artylerii przeciwlotniczej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) wojsk. żołnierz wojsk obrony przeciwlotniczej
Wiktionary
przym. przeciwlotniczy
przysł. przeciwlotniczo
Wiktionary
zapobiegający malarii, leczący malarię
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) działający przeciw malarii, używany przy leczeniu malarii, zapobiegający malarii
Wiktionary
(1.1) Pewną ochronę dają leki przeciwmalaryczne, które się podaje w czasie pobytu oraz po powrocie z kontynentów zagrożonych malarią.
(1.1) Pierwsze kroki skierowali do apteki, gdzie kupili tabletki przeciwmalaryczne.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivmalaˈrɨt͡ʃnɨ, AS: pšećivmalaryčny
Wiktionary
przysł. przeciwmalarycznie
Wiktionary
chroniący przed uderzeniami meteorytów
SJP.pl
umożliwiający, poprawiający widoczność w czasie mgły; przeciwmgłowy
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) zob. przeciwmgłowy.
Wiktionary
(1.1) Światła mogą być przeciwmgielne i przeciwmgłowe – obie formy są poprawne.
Wiktionary
przym. przeciwmgłowy
Wiktionary
umożliwiający, poprawiający widoczność w czasie mgły; przeciwmgielny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który umożliwia widoczność w czasie mgły
Wiktionary
(1.1) Światła mogą być przeciwmgielne i przeciwmgłowe – obie formy są poprawne.
(1.1) Należy używać świateł mijania lub przednich świateł przeciwmgłowych, albo obu tych świateł jednocześnie.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivˈmɡwɔvɨ, AS: pšećivmgu̯ovy
Wiktionary
przym. przeciwmgielny, zamglony
Wiktionary
(1.1) przeciwmgielny
Wiktionary
zapobiegający miażdżycy, leczący miażdżycę
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw miażdżycy, używany przy leczeniu miażdżycy, zapobiegający miażdżycy
Wiktionary
(1.1) Jajka, a głównie żółtka, zawierają dużo składników przeciwmiażdżycowych - nienasyconych kwasów tłuszczowych, siarki, choliny, jodu.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivmʲjaʒd͡ʒɨˈt͡sɔvɨ, AS: pšećivmʹi ̯ažǯycovy
Wiktionary
przysł. przeciwmiażdżycowo
Wiktionary
stosowany w leczeniu migreny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw migrenie, używany przy leczeniu migreny, zapobiegający migrenie
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivmʲiɡrɛ̃ˈnɔvɨ, AS: pšećivmʹigrẽnovy
Wiktionary
mina podziemna stosowana w obronie w celu zniszczenia min nieprzyjaciela; kontrmina
SJP.pl
Chodnik przeciwminowy, chodnik kontrminowy – chodnik (podziemny korytarz) wykonywany przez obrońców w kierunku oblegającego ich przeciwnika w celu wykrycia i zniszczenia chodników minowych wykonywanych przez oblegających.
System chodników przeciwminowych składał się z chodnika wejściowego, często będącego galerią przeciwstokową, chodników głównych, odchodzących od niej promieniście w kierunku przedpola i chodników bocznych, w których umieszczano posterunki nasłuchowe bądź kontrminy.
Wikipedia
chroniący przed minami, przeznaczony do niszczenia min
SJP.pl
chroniący przed molami, stosowany przeciwko molom; antymolowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) chroniący przed molami, zwalczający mole
Wiktionary
(1.1) antymolowy
Wiktionary
przeciwdziałający chorobie motyliczej (fascjolozie)
SJP.pl
zabezpieczający przed mrozem; przeciwmrozowy
SJP.pl
zabezpieczający przed mrozem; przeciwmroźny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który zwalcza muchy
Wiktionary
(1.1) Zwieziono do składu w Krakowie znaczne ilości cuprexu, proszków przeciwwszowych, mitigalu, świec siarkowych, środków przeciwmuchowych, jak: flit, lepy oraz około 1000 sztuk hydropultów.
Wiktionary
zapobiegający nadciśnieniu, leczący nadciśnienie
SJP.pl
zacisk nakrętki na śrubie, zabezpieczający nakrętkę mocującą przed odkręcaniem się
SJP.pl
zapobiegający napadom rabunkowym lub padaczkowym; antynapadowy
SJP.pl
rzadko: chroniący przed działaniem jakiegoś szkodliwego czynnika
SJP.pl
kontratak, kontrofensywa;
1. natarcie wojsk, do którego przechodzi się bezpośrednio po odparciu ataku nieprzyjaciela;
2. odpowiedź na czyjś atak, mająca na celu przejęcie inicjatywy
SJP.pl
Przeciwnatarcie (ang. strategic counter attack) – operacyjny (strategiczny) zwrot zaczepny wykonywany na włamującego się w głąb obrony przeciwnika; rodzaj natarcia przygotowywanego w toku działań obronnych, w czasie których broniący się wyczerpuje nacierającego, a jednocześnie gromadzi siły i w odpowiednim momencie uderza z zadaniem rozbicia głównego zgrupowania nacierających wojsk przeciwnika i przejęcia inicjatywy strategicznej, ewentualne przeniesienie działań na terytorium wroga. Jest przejawem aktywności w działaniach obronnych. Rodzaj strategicznej operacji zaczepnej prowadzonej z położenia obronnego, mającej na celu przejęcie inicjatywy i ewentualne przeniesienie działań na terytorium przeciwnika. To rodzaj natarcia, na wyższym szczeblu dowodzenia, do którego przechodzi się bezpośrednio z bitwy obronnej w celu ostatecznego rozbicia nieprzyjaciela, osłabionego w toku przeprowadzonego przez niego natarcia. Polega ono na przejściu do działań zaczepnych większości sił prowadzących dotychczas operację obronną. Przejście do przeciwnatarcia oznacza zmianę dotychczasowego charakteru prowadzonych działań.
Wikipedia
stosowany w leczeniu nerwicy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw nerwicy, używany przy leczeniu nerwicy, zapobiegający nerwicy
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivnɛrvʲiˈt͡sɔvɨ, AS: pšećivnervʹicovy
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Przeciwnica – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie obornickim, w gminie Oborniki.W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Wikipedia
1. rywalka w walce sportowej;
2. kobieta występująca przeciwko komuś lub czemuś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) forma żeńska od: przeciwnik
Wiktionary
(1.1) Chociaż na boisku były przeciwniczkami, to prywatnie bardzo się lubiły.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivʲˈɲit͡ʃka, AS: pšećivʹńička
Wiktionary
rzecz. przeciwnik
przym. przeciwny
przysł. przeciwnie
partyk. przeciwnie
przyim. przeciw
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób przeciwny, odwrotny
(1.2) w drugą stronę
partykuła
(2.1) nawiązuje do jakiejś sytuacji lub opinii wprowadzając sąd polemiczny lub zaprzeczający w stosunku do wypowiedzianego wcześniej
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕivʲɲɛ, AS: pšećivʹńe
Wiktionary
przym. przeciwny
rzecz. przeciwnik m., przeciwniczka ż., przeciwieństwo n., przeciwność n., sprzeciwnik mos.
czas. sprzeciwiać się ndk.
Wiktionary
(1.1) odwrotnie
(2.1) na odwrót, odwrotnie
Wiktionary
dawny stopień wyższy od przymiotnika: przeciwny
SJP.pl
przeciwny Niemcom; antyniemiecki
SJP.pl
przeciwny Niemcom; antyniemiecki
SJP.pl
1. rywal w walce sportowej;
2. ktoś występujący przeciwko komuś lub czemuś;
3. strona będąca w stanie wojny z kimś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) wojsk. sport. także przenośnie ten, przeciwko któremu się walczy lub rozgrywa grę
(1.2) ten, kto jest czemuś przeciwny
Wiktionary
Przeciwnik, wróg, nieprzyjaciel – osoba, grupa osób (zorganizowana lub niezorganizowana), wojska lub siły paramilitarne, elementy narodowe lub sojusznicze, które prowadzą w sposób zamierzony wrogie działania wymierzone przeciwko stronie przeciwnej i z którymi należy walczyć z użyciem, w razie konieczności, siły.
Wikipedia
(1.1) W tym meczu przeciwnicy strzelili nam pięć goli.
(1.2) Przeciwnicy wyścigu zbrojeń zablokowali całe miasto i wiele osób nie mogło dojechać do pracy.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕivʲɲik, AS: pšećivʹńik
Wiktionary
rzecz. sprzeciwnik mos., przeciwność ż., przeciwieństwo n.
:: fż. przeciwniczka ż.
przym. przeciwny
przysł. przeciwnie
partyk. przeciwnie
przyim. przeciw
Wiktionary
(1.1) rywal, oponent, adwersarz, nieprzyjaciel
Wiktionary
pomagający w walce z nałogiem palenia papierosów ze względu na szkodliwość nikotyny; antynikotynowy, przeciwtytoniowy, antytytoniowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zwalczający palenie tytoniu, przeznaczony do walki z nałogiem tytoniowym
Wiktionary
przysł. przeciwnikotynowo
Wiktionary
(1.1) antynikotynowy
Wiktionary
1. niepowodzenie, przeszkoda, trudność;
2. przestarzale: sprzeczność, kontrast, przeciwieństwo;
3. dawniej: sprzeciwianie się, opozycja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeciwne; cecha tych, którzy są przeciwni
Wiktionary
przym. przeciwny
przyim. przeciw
przysł. przeciwnie
partyk. przeciwnie
rzecz. przeciwnik mos.
Wiktionary
1. niepowodzenie, przeszkoda, trudność;
2. przestarzale: sprzeczność, kontrast, przeciwieństwo;
3. dawniej: sprzeciwianie się, opozycja
SJP.pl
zapobiegający nowotworom, stosowany przeciw nowotworom; antynowotworowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw nowotworom, używany przy leczeniu nowotworów, zapobiegający nowotworom
Wiktionary
(1.1) Ostatnio zwrócono uwagę na przeciwnowotworowe właściwości karotenoidów.
(1.1) Genetycznie modyfikowane szczepionki przeciwnowotworowe pobudzają układ odpornościowy pacjenta do rozpoznawania i niszczenia komórek nowotworowych, które normalnie pozostają bezkarne.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivnɔvɔtfɔˈrɔvɨ, AS: pšećivnovotforovy
Wiktionary
przysł. przeciwnowotworowo
przym. nowotworowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) znajdujący się naprzeciw czegoś
(1.2) skierowany w odwrotną stronę
(1.3) całkowicie różny
(1.4) niezgadzający się na coś
(1.5) mat. o znaku zmienionym z plus na minus lub odwrotnie;
(1.6) log. stwierdzający, że zaprzeczenie założenia danego twierdzenia pociąga za sobą zaprzeczenie jego tezy;
(1.7) stpol. przykry
(1.8) o sprzecznych z kimś celach
Wiktionary
(1.4) Polityk od początku był przeciwny wprowadzeniu tej ustawy.
(1.5) Liczbą przeciwną do pięć jest minus pięć.
(1.6) Twierdzeniem przeciwnym do twierdzenia jeśli A, to B jest zdanie jeśli nieprawda, że A, to nieprawda, że B.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ɕivnɨ, AS: pšećivny
Wiktionary
rzecz. przeciwnik m., przeciwniczka ż., przeciwieństwo n., przeciwność ż., sprzeciw m., sprzeciwnik mos.
czas. sprzeciwiać się ndk., sprzeciwić się dk.
przysł. przeciwnie
partyk. przeciwnie
przyim. przeciw
Wiktionary
(1.1) przeciwległy, przeciwstawny
(1.3) odwrotny, odmienny, inny
(1.4) nieprzychylny
Wiktionary
chroniący przed oblodzeniem
SJP.pl
zbiór wszystkich elementów dziedziny, które są odwzorowywane na elementy danego podzbioru przeciwdziedziny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mat. zbiór argumentów funkcji dla wartości z zadanego zbioru;
Wiktionary
Przeciwobraz zbioru – pojęcie matematyczne, konkretniej teorii mnogości, związane z dowolną funkcją lub inną relacją dwuargumentową. Przeciwobrazy definiuje się dla podzbiorów przeciwdziedziny – dla funkcji f\colon X\to Y przeciwobrazy dotyczą dowolnego zbioru B\subseteq Y. Przeciwobraz zbioru B to zbiór wszystkich elementów dziedziny, które są odwzorowane na elementy B.
Wikipedia
stosowany w leczeniu obrzęków
SJP.pl
cecha czegoś chroniącego oczy przed odblaskiem, zapobiegającego odblaskowi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeciwodblaskowe
Wiktionary
przym. przeciwodblaskowy
Wiktionary
chroniący oczy przed odblaskiem, zapobiegający odblaskowi
SJP.pl
zapobiegający odleżynom, leczący odleżyny; antyodleżynowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. zapobiegający powstawaniu odleżyn, używany podczas leczenia odleżyn
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivɔdlɛʒɨ̃ˈnɔvɨ, AS: pšećivodležỹnovy
Wiktionary
przysł. przeciwodleżynowo
Wiktionary
zapobiegający odmrożeniom, stosowany przeciw odmrożeniom
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw odmrożeniom, używany przy leczeniu odmrożeń, zapobiegający odmrożeniom
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivɔdmrɔʒɛ̃ˈɲɔvɨ, AS: pšećivodmrožẽńovy
Wiktionary
przysł. przeciwodmrożeniowo
Wiktionary
w szermierce: działanie zaczepne po odparciu odpowiedzi rywala
SJP.pl
eliminujący powstawanie odprysków; antyodpryskowy
SJP.pl
1. odporny na działanie wysokich temperatur; ogniotrwały, ognioodporny, żaroodporny;
2. zapobiegający rozprzestrzenianiu się ognia; przeciwpożarowy
SJP.pl
służący do niszczenia okrętów wojskowych; antyokrętowy
SJP.pl
1. chroniący przed wyciekiem lub zapaleniem się oleju;
2. zapobiegający skażeniu środowiska w przypadku wycieku oleju
SJP.pl
chroniący przed oślepieniem
SJP.pl
zapobiegający ospie, leczący ospę
SJP.pl
zapobiegający padaczce, leczący padaczkę; przeciwepileptyczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw padaczce, używany przy leczeniu padaczki, zapobiegający padaczce
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifpadat͡ʃˈkɔvɨ, AS: pšećifpadačkovy
Wiktionary
przysł. przeciwpadaczkowo
Wiktionary
(1.1) przeciwepileptyczny
Wiktionary
używany przeciw broni pancernej, przeznaczony do niszczenia opancerzonych celów
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) mający na celu zniszczenie lub unieszkodliwienie wszelkiego typu broni pancernej
(1.2) mający na celu zniszczenie lub unieszkodliwienie celu osłoniętego pancerzem
Wiktionary
(1.1) Wiosna wybucha nagle jak poniemiecka mina przeciwpancerna, ludzie zakładają odświętne ubrania przed pierwszomajowym pochodem.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifpãnˈt͡sɛrnɨ, AS: pšećifpãncerny
Wiktionary
przysł. przeciwpancernie
Wiktionary
(1.1) przeciwczołgowy, ppanc.
Wiktionary
skierowany przeciwko interesom państwa; antypaństwowy, antykrajowy, antyrządowy, przeciwrządowy
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który sprzeciwia się instytucji państwa i państwowości
(1.2) taki, który jest przejawem postawy przeciwpaństwowej (1.1)
Wiktionary
skierowany przeciwko papieżowi; antypapieski
SJP.pl
dawniej: para wpuszczana do cylindra parowego z odwrotnej strony tłoka w celu zahamowania jego ruchu; kontrpara
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. farm. zwalczający chorobę Parkinsona
Wiktionary
występujący przeciwko partyzantce, partyzantom; antypartyzancki
SJP.pl
działający przeciw pasożytom, stosowany przy leczeniu chorób powodowanych przez pasożyty
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) o działaniu skierowanym przeciwko powstawaniu i rozwojowi pasożytów
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifpasɔʒɨtʲˈɲit͡ʃɨ, AS: pšećifpasožytʹńičy
Wiktionary
używany do zwalczania pcheł
SJP.pl
zapobiegający pelagrze, leczący pelagrę
SJP.pl
zapobiegający pełzaniu - powolnemu zwiększaniu się odkształceń materiału poddanego długotrwałemu obciążeniu
SJP.pl
przeznaczony do walki z piechotą, skierowany przeciw piechocie
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wojsk. pomocny w walce z piechotą
Wiktionary
działający przeciw pierwotniakom, stosowany przy leczeniu chorób powodowanych przez pierwotniaki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw pierwotniakom, używany przy leczeniu chorób powodowanych przez pierwotniaki, zapobiegający pierwotniakom
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifpʲjɛrvɔtʲɲaˈkɔvɨ, AS: pšećifpʹi ̯ervotʹńakovy
Wiktionary
rzecz. pierwotniak m.
Wiktionary
pocisk przeznaczony do zwalczania pocisków nieprzyjaciela; antypocisk, antyrakieta, przeciwrakieta
SJP.pl
dawniej: przeciwdziałać czyjemuś poczynaniu
SJP.pl
podkop utworzony przez oblężonych przeciw podkopom oblegających; kontraprosza
SJP.pl
zapobiegający porażeniu, leczący porażenie
SJP.pl
zapobiegający poronieniu
SJP.pl
zapobiegający porastaniu, stosowany przeciw porastaniu, np. farby przeciwporostowe
SJP.pl
chroniący przed poślizgiem; antypoślizgowy, przeciwślizgowy
SJP.pl
reakcja na posunięcie rywala, wroga
SJP.pl
zapobiegający poceniu się; przeciwpotowy
SJP.pl
zapobiegający poceniu się; przeciwpotny
SJP.pl
chroniący przed powodzią
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) chroniący, zabezpieczający przed powodzią, zapobiegający powodzi i jej skutkom
(1.2) taki, który likwiduje powódź i jej skutki
Wiktionary
(1.1) Grupa gapiów zgromadziła się na wale przeciwpowodziowym, aby popatrzeć na wezbrane wody Wisły.
(1.1) Wojewoda ogłosił alarm przeciwpowodziowy dla ośmiu gmin położonych nad Wisłą.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifpɔvɔˈd͡ʑɔvɨ, AS: pšećifpovoʒ́ovy
Wiktionary
przysł. przeciwpowodziowo
Wiktionary
ogień wzniecony przed czołem pożaru, mający na celu jego zahamowanie
SJP.pl
zabezpieczający przed pożarem, służący do gaszenia pożarów
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) urz. techn. mający związek z przeciwdziałaniem lub gaszeniem pożaru, zabezpieczający przed rozprzestrzenianiem się ognia
Wiktionary
(1.1) Przede wszystkim należy przygotować odpowiednie zabezpieczenia przeciwpożarowe — czyli mieć pod ręką gaśnice, koce przeciwogniowe.
Wiktionary
przysł. przeciwpożarowo
rzecz. pożar mrz.
Wiktionary
(1.1) przeciwogniowy
Wiktionary
południk leżący po przeciwnej stronie kuli ziemskiej w stosunku do danego południka
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) fiz. dotyczący rodzaju układu przepływu płynów w urządzeniach przepływowych, m.in. wymiennikach ciepła, w którym płyny poruszają się równolegle do siebie w przeciwnym kierunku
Wiktionary
(1.1) Przeciwprądowe wymienniki ciepła cechują się większą wydajnością od współprądowych.
Wiktionary
rzecz. przeciwprąd
Wiktionary
służący do zwalczani prątków wywołujących gruźlicę; przeciwgruźliczy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw prątkom, używany przy leczeniu chorób powodowanych przez prątki, zapobiegający prątkom
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifprɔ̃ntˈkɔvɨ, AS: pšećifprõntkovy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeciwprężne
Wiktionary
przym. przeciwprężny
Wiktionary
chroniący przed próchnicą, zwalczający próchnicę; przeciwpróchniczy
SJP.pl
chroniący przed próchnicą, zwalczający próchnicę; przeciwpróchnicowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw próchnicy zębów, zapobiegający próchnicy zębów
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifpruxʲˈɲit͡ʃɨ, AS: pšećifpruχʹńičy
Wiktionary
(1.1) przeciwpróchnicowy
Wiktionary
chroniący przed szkodliwym promieniowaniem; przeciwradiacyjny
SJP.pl
bok w trójkącie prostokątnym leżący naprzeciwko kąta prostego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geom. najdłuższy bok w trójkącie prostokątnym, leżący naprzeciw kąta prostego
Wiktionary
Trójkąt prostokątny – trójkąt, którego jeden z kątów wewnętrznych jest prosty.
Dwa boki trójkąta wyznaczające ramiona kąta prostego nazywane są przyprostokątnymi, trzeci bok przeciwprostokątną.
Szczególnym rodzajem trójkąta prostokątnego jest trójkąt pitagorejski, tj. taki, w którym długości boków są liczbami naturalnymi. Najprostszy z nich to trójkąt egipski o stosunkach długości boków 3:4:5.
Wikipedia
cecha relacji, która nigdy nie zachodzi między X i Z, jeśli zachodzi między X i Y oraz Y i Z; atranzytywność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeciwprzechodnie
Wiktionary
Relacja przechodnia (tranzytywna) – relacja, która jeśli zachodzi dla pary (x,y) oraz pary (y,z), to zachodzi też dla pary (x,z).
Wikipedia
przym. przeciwprzechodniy
Wiktionary
1. zapobiegający przeciążeniu (nadważkości);
2. zapobiegający zbytniemu nagrzaniu się przewodów
SJP.pl
przeciwdziałający powstawaniu przepięć; antyprzepięciowy
SJP.pl
w górnictwie: przodek chodnika prowadzonego z przeciwległego kierunku
SJP.pl
w matematyce: przykład obalający daną hipotezę, przeczący twierdzeniu; kontrprzykład
SJP.pl
SJP.pl
przysłówek
(1.1) med. psych. w sposób charakteryzujący się działaniem przeciwpsychotycznym, w sposób leczący zaburzenia psychiczne, psychozy
Wiktionary
(1.1) Leki działają przeciwpsychotycznie, ale także osłabiają aktywność psychomotoryczną i działają nasennie.
Wiktionary
przysł. przeciwpsychotyczny
przym. przeciwpsychotyczny
Wiktionary
stosowany w leczeniu psychozy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. psych. farm. w leczeniu zaburzeń psychicznych, psychoz: mający działanie silnie uspokajające poprzez hamowanie aktywności komórek nerwowych gdy w przebiegu choroby występują urojenia, omamy, zaburzenia aktywności / uczuciowości / świadomości
Wiktionary
(1.1) Wieloletnie stosowanie leków przeciwpsychotycznych utrudnione jest przez fakt, że wywołują one nieprzyjemne skutki uboczne (dotyczy to również grupy atypowych neuroleptyków) (…).
Wiktionary
przysł. przeciwpsychotycznie
Wiktionary
(1.1) neuroleptyczny
Wiktionary
chroniący przed pylicą płuc, zwalczający pylicę płuc
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw pylicy, używany przy leczeniu pylicy, zapobiegający pylicy
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifpɨlʲiˈt͡sɔvɨ, AS: pšećifpylʹicovy
Wiktionary
stosowany przeciwko pyłkom, zapobiegający szkodliwemu działaniu pyłków
SJP.pl
chroniący przed pyłem, zapobiegający wydzielaniu się pyłu
SJP.pl
zmniejszający agregację płytek krwi i przeciwdziałający powstawaniu zakrzepów; antypłytkowy
SJP.pl
zakłócający działanie radaru, niszczący radar albo ostrzegający o obecności radaru; antyradarowy
SJP.pl
chroniący przed szkodliwym promieniowaniem; przeciwpromienny
SJP.pl
Przeciwradiolokacja jest to technika mająca na celu przeciwdziałanie wykorzystywaniu przez przeciwnika urządzeń i systemów radiolokacyjnych. W tym celu mogą być wykorzystywane:
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) zob. antyradziecki.
Wiktionary
rakieta służąca do zestrzeliwania innych rakiet; antyrakieta, przeciwpocisk, antypocisk
SJP.pl
zwalczający rakiety, chroniący przed rakietami nieprzyjaciela; antyrakietowy
SJP.pl
przeciwdziałający rozwojowi raka; antyrakowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw rakowi, używany przy leczeniu raka, zapobiegający rakowi
Wiktionary
(1.1) Chodzi tu o opracowanie przez niego metod syntezy grupy leków przeciwrakowych, takich jak cyklofosfamid.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivraˈkɔvɨ, AS: pšećivrakovy
Wiktionary
przysł. przeciwrakowo
Wiktionary
chroniący przed powstawaniem rdzy; przeciwkorozyjny, antykorozyjny, przeciwerozyjny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) techn. zapobiegający rdzewieniu, zabezpieczający przed rdzewieniem
Wiktionary
(1.1) antykorozyjny, przeciwkorozyjny
Wiktionary
rzadko: związany z kontrreformacją (prądem w Kościele katolickim); kontrreformacyjny
SJP.pl
stosowany przeciw reumatyzmowi, leczący reumatyzm; antyreumatyczny, przeciwgośćcowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw reumatyzmowi, używany przy leczeniu reumatyzmu, zapobiegający reumatyzmowi
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivrɛwmaˈtɨt͡ʃnɨ, AS: pšećivreu̯matyčny
Wiktionary
przysł. przeciwreumatycznie
Wiktionary
(1.1) przeciwgośćcowy
Wiktionary
stosowany przeciw pasożytom, usuwający pasożyty (robaki); przeciwpasożytniczy
SJP.pl
nastawiony negatywnie do rządu, przeciwny rządowi; antyrządowy, opozycyjny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) polit. skierowany przeciwko rządowi
Wiktionary
(1.1) antyrządowy
Wiktionary
skierowany przeciw satelitom szpiegowskim
SJP.pl
zapobiegający ścieraniu się; antyścierny
SJP.pl
powstrzymujący przed snem; pobudzający
SJP.pl
ziemna zapora przeciwczołgowa wykonana w terenie, ze spadkiem w kierunku wojsk własnych
SJP.pl
Przeciwskarpa to:
Wikipedia
zapobiegający sklerozie; antysklerotyczny
SJP.pl
Przeciwskręt – technika kierowania pojazdami jednośladowymi, w szczególności motocyklami, polegająca na chwilowym i stosunkowo nieznacznym skręceniu kierownicy w kierunku przeciwnym do zamierzonego skrętu. Powoduje to przechył w kierunku zamierzonego skrętu, w konsekwencji czego jednoślad skręca.
Wikipedia
zapobiegający skurczom mięśni, naczyń itp., łagodzący skurcze mięśni, naczyń itp.; przeciwkurczowy, przeciwspastyczny, antyspastyczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw skurczowi, używany przy leczeniu skurczu, zapobiegający skurczowi
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifskurˈt͡ʃɔvɨ, AS: pšećifskurčovy
Wiktionary
przysł. przeciwskurczowo
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) wywołujący skutki przeciwne do zamierzonych
Wiktionary
(1.1) kontrproduktywny
Wiktionary
stosowany do zwalczania ślimaków
SJP.pl
chroniący przed ślizganiem się; antypoślizgowy, przeciwpoślizgowy
SJP.pl
związany z przeciwdziałaniem smogowi; antysmogowy
SJP.pl
chroniący przed skutkami obfitych opadów śniegu; przeciwśnieżny
SJP.pl
chroniący przed skutkami obfitych opadów śniegu; przeciwśniegowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zob. antysowiecki.
Wiktionary
przeciwdziałający spazmom, łagodzący spazmy; antyspastyczny, przeciwkurczowy, przeciwskurczowy
SJP.pl
działający łagodząco na układ nerwowy, przeciwdziałający kurczom, drgawkom, konwulsjom; antyspazmatyczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wrogi społeczeństwu; działający na szkodę społeczeństwa
Wiktionary
(1.1) antyspołeczny
Wiktionary
narzędzie kontrolne do sprawdzania wymiarów sprawdzianów i do nastawiania potrzebnych wymiarów w przypadku sprawdzianów nastawnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) środek zaradczy
Wiktionary
rzecz. środek mrz.
Wiktionary
zapobiegający starzeniu się skóry związanym z wiekiem
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przeciwstawić)
(1.1) stawiać coś przeciwko czemuś innemu
czasownik zwrotny niedokonany przeciwstawiać się (dk. przeciwstawić się)
(2.1) być przeciwko czemuś
Wiktionary
(1.1) W ten sposób przeciwstawiasz silnych przeciwko słabym.
(2.1) Adam przeciwstawia się przemocy w swoim otoczeniu.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifˈstavʲjät͡ɕ, AS: pšećifstavʹi ̯äć
Wiktionary
czas. postawić, przeciwstawić dk.
rzecz. przeciwstawianie n., przeciwstawienie n., przeciwstawność ż.
przym. przeciwstawny
przysł. przeciwstawnie
Wiktionary
(1.1) tworzyć przeciwieństwa
(2.1) protestować, buntować się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeciwstawiać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifstaˈvʲjä̃ɲɛ, AS: pšećifstavʹi ̯ä̃ńe
Wiktionary
rzecz. przeciwstawienie n., przeciwstawność ż.
czas. postawić, przeciwstawiać ndk., przeciwstawić dk.
przym. przeciwstawny
przysł. przeciwstawnie
Wiktionary
czasownik przechodni
(1.1) dokonany od|przeciwstawiać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifˈstavʲit͡ɕ, AS: pšećifstavʹić
Wiktionary
czas. postawić, przeciwstawiać ndk.
rzecz. przeciwstawianie ndk., przeciwstawienie dk., przeciwstawność
przym. przeciwstawny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeciwstawić.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifstaˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: pšećifstavʹi ̯ė̃ńe
Wiktionary
rzecz. przeciwstawianie n., przeciwstawność ż.
czas. postawić, przeciwstawiać ndk., przeciwstawić dk.
przym. przeciwstawny
przysł. przeciwstawnie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób przeciwstawny
Wiktionary
rzecz. przeciwstawność ż., przeciwstawianie n., przeciwstawienie n.
przym. przeciwstawny
czas. przeciwstawiać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeciwstawne
Wiktionary
przym. przeciwstawny
rzecz. przeciwstawianie n., przeciwstawienie n.
czas. przeciwstawiać, przeciwstawić
przysł. przeciwstawnie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) stanowiący kontrast
(1.2) przeciwstawiający się czemuś lub komuś
Wiktionary
rzecz. przeciwstawność ż., przeciwstawianie n., przeciwstawienie n.
czas. przeciwstawiać ndk., przeciwstawić dk.
przysł. przeciwstawnie
Wiktionary
(1.1) antynomiczny, inny, kontradyktoryjny, kontrastowy, odmienny, odwrotny, przeciwbieżny, sprzeczny
(1.2) antagonistyczny, opozycyjny, przeciwny, wrogi
Wiktionary
pomocniczy ster opływowy, znajdujący się między śrubą i sterem, służący do usuwania prędkości obwodowych w strumieniu zaśrubowym, podwyższania sprawności śruby oraz do wytwarzania dodatkowego oporu; kontraster
SJP.pl
stosowany do zwalczania stonki ziemniaczanej - szkodnika ziemniaków
SJP.pl
przeciwdziałający stresowi, łagodzący stres; antystresowy, odprężający, relaksowy, relaksujący
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw stresowi, używany przy leczeniu stresu, zapobiegający stresowi
Wiktionary
(1.1) Jest on bowiem naturalnym środkiem przeciwstresowym i antydepresyjnym.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifstrɛˈsɔvɨ, AS: pšećifstresovy
Wiktionary
zapobiegający świądowi, leczący świąd
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw świądowi, używany przy leczeniu świądu, zapobiegający świądowi
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifʲɕfʲjɔ̃nˈdɔvɨ, AS: pšećifʹśfʹi ̯õndovy
Wiktionary
przysł. przeciwświądowo
rzecz. świąd mrz.
Wiktionary
zapobiegający syfilisowi, leczący syfilis; przeciwkiłowy
SJP.pl
zapobiegający szkorbutowi, leczący szkorbut
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw szkorbutowi, używany przy leczeniu szkorbutu, zapobiegający szkorbutowi
Wiktionary
(1.1) Czosnek jest skutecznym lekiem przeciwszkorbutowym, robakobójczym, przeciwmalarycznym, przeciwgrzybicznym, żołądkowym i moczopędnym.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifʃkɔrbuˈtɔvɨ, AS: pšećifškorbutovy
Wiktionary
chroniący przed sztormem
SJP.pl
chroniący przed działaniem promieni słonecznych
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) służący do ochrony przed nadmiernym działaniem promieni słonecznych
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕifswɔ̃ˈnɛt͡ʃnɨ, AS: pšećifsu̯õnečny
Wiktionary
przysł. przeciwsłonecznie
rzecz. słońce n., Słońce n.
Wiktionary
hamujący wytwarzanie hormonów tarczycy
SJP.pl
zapobiegający tężcowi, leczący tężec
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. działający przeciw tężcowi, używany przy leczeniu tężca, zapobiegający tężcowi
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕiftɛ̃w̃ʃˈt͡sɔvɨ, AS: pšećiftẽũ̯šcovy
Wiktionary
przysł. przeciwtężcowo
przym. tężcowy
Wiktionary
chroniący przed uderzeniem torpedy; antytorpedowy
SJP.pl
zapobiegający trądzikowi, leczący trądzik
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw trądzikowi, używany przy leczeniu trądziku, zapobiegający trądzikowi
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕiftrɔ̃ɲd͡ʑiˈkɔvɨ, AS: pšećiftrõńʒ́ikovy
Wiktionary
przysł. przeciwtrądzikowo
Wiktionary
zapobiegający tyfusowi, stosowany przeciw tyfusowi; przeciwdurowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw tyfusowi, używany przy leczeniu tyfusowi, zapobiegający tyfusowi
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕiftɨfuˈsɔvɨ, AS: pšećiftyfusovy
Wiktionary
przysł. przeciwtyfusowo
Wiktionary
zwalczający nałóg palenia tytoniu; antytytoniowy, antynikotynowy, przeciwnikotynowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zwalczający palenie tytoniu, przeznaczony do walki z nałogiem tytoniowym
Wiktionary
(1.1) antytytoniowy, antynikotynowy, przeciwnikotynowy
Wiktionary
zapobiegający uczuleniu, leczący uczulenie; antyuczuleniowy, przeciwalergiczny, antyalergiczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw uczuleniom, używany przy leczeniu uczuleń, zapobiegający uczuleniom
Wiktionary
(1.1) Niekorzystne jest również łączenie antybiotyków z lekami przeciwuczuleniowymi, bo może spowodować groźne zaburzenia rytmu serca.
(1.1) Może konieczne będzie podanie leków przeciwuczuleniowych, a czasami anatoksyny przeciwtężcowej?
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivut͡ʃulɛ̃ˈɲɔvɨ, AS: pšećivučulẽńovy
Wiktionary
przysł. przeciwuczuleniowo
Wiktionary
(1.1) przeciwalergiczny
Wiktionary
Przeciwuderzenie (ang. counter strike) – operacyjny (strategiczny) zwrot zaczepny wykonywany na włamującego się w głąb obrony przeciwnika. Całokształt czynności organizacyjnych, suma uderzeń związków taktycznych drugiego rzutu operacyjnego na nacierającego przeciwnika w celu odtworzenia pierwotnego położenia. Jest najwyższym przejawem aktywności w działaniach obronnych. Zwrot zaczepny w ramach operacji obronnej, mający na celu zmianę położenia broniących się wojsk i osiągnięcie pierwotnego lub nowego celu operacji. To natarcie na oddziały nieprzyjaciela wykonane przez wojska drugich rzutów, odwodów, albo przez wojska ściągnięte z odcinków nieatakowanych, w celu odzyskania utraconych pozycji. W sprzyjających warunkach uderzające wojska mogą przejść do przeciwnatarcia.
Wikipedia
substancja hamująca utlenianie, dodawana do rozmaitych wyrobów, np. w celu przedłużenia ich przydatności do spożycia; antyutleniacz, antyoksydant
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) chem. związek chemiczny chroniący przed utlenianiem inne związki albo pierwiastki;
Wiktionary
Przeciwutleniacze (antyoksydanty, antyutleniacze) – grupa związków chemicznych, które same występując w małych stężeniach (w porównaniu z substancją podlegającą utlenianiu), wstrzymują lub opóźniają proces utleniania danej substancji. Każdy przeciwutleniacz może występować w roli prooksydanta.
Wikipedia
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivuˈtlɛ̃ɲat͡ʃ, AS: pšećivutlẽńač
Wiktionary
przym. przeciwutleniaczowy, przeciwutleniający
Wiktionary
(1.1) antyoksydant, antyutleniacz
Wiktionary
zapobiegający utlenianiu związków chemicznych; antyutleniający
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący przeciwutleniacza, przeciwrodnikowy
(1.2) chem. zapobiegający utlenianiu
Wiktionary
(1.1) Potencjał przeciwutleniający produktów spożywczych jest 10 razy wyższy niż sądzono.
Wiktionary
rzecz. przeciwutleniacz m.
Wiktionary
proces usuwania aktywnych form tlenu i rozrywania reakcji łańcuchowych, odpowiadających za tworzenie się wolnych rodników
SJP.pl
1. obciążnik równoważący jednostronne obciążenie; przeciwciężar;
2. rzecz przeciwdziałająca czemuś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. ciężar zastosowany dla zrównoważenia innego;
(1.2) przen. zjawisko, instytucja lub działanie stanowiące zrównoważenie innego
Wiktionary
Przeciwwaga – w technice nazwa elementu konstrukcji, urządzenia bądź maszyny, którego jedyną funkcją jest zapewnienie stabilności, przeważnie poprzez obniżenie środka ciężkości układu. Najczęściej rolę przeciwwagi pełnią masywne odlewy stalowe, żeliwne lub bloki betonowe, mocowane jako element konstrukcyjny.
Wikipedia
(1.1) Machiny miotające działające na zasadzie dźwigni z przeciwwagą używane były wyłącznie w średniowieczu.
(1.2) W okresie gdy w kontynentalnej części Europy parlamenty były pojmowane jako przeciwwaga dla królewskiej administracji, w Anglii od dłuższego już czasu monarcha faktycznie przestał pełnić funkcję najwyższego zwierzchnika administracji.
Wiktionary
rzecz. waga ż.
Wiktionary
(1.1) przeciwciężar
Wiktionary
chroniący przed wiatrem, osłabiający siłę wiatru; przeciwwietrzny
SJP.pl
chroniący przed wiatrem, osłabiający siłę wiatru; przeciwwiatrowy
SJP.pl
chroniący przed wilgocią
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) chroniący przed wilgocią, zapobiegający wilgoci
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivvʲilɡɔˈt͡ɕɔvɨ, AS: pšećivvʹilgoćovy
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób, który zapobiega rozwojowi wirusów
Wiktionary
przym. przeciwwirusowy
Wiktionary
zwalczający wirusy, zapobiegający chorobom wirusowym; antywirusowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) farm. działający przeciw wirusom, używany przy leczeniu chorób wywoływanych przez wirusy, zapobiegający rozwojowi wirusów
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivvʲiruˈsɔvɨ, AS: pšećivvʹirusovy
Wiktionary
przysł. przeciwwirusowo
Wiktionary
(1.1) antywirusowy
Wiktionary
rzadko: nie polecić z powodu niekorzystnego działania na kogoś lub na coś
SJP.pl
okoliczność nakazująca rezygnację z jakiegoś lekarstwa lub metody leczenia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) okoliczność będąca przeszkodą w zrobieniu czegoś
Wiktionary
(1.1) Wystarczy podejść, wypełnić ankietę, poddać się podstawowemu badaniu i jeśli nie ma przeciwwskazań, można oddać krew.
Wiktionary
przym. przeciwwskazany
Wiktionary
rzadko: nie polecić z powodu niekorzystnego działania na kogoś lub na coś
SJP.pl
antywstrząsowy;
1. zabezpieczający przed wstrząsami;
2. odporny na negatywne skutki wstrząsów;
3. używany w celu wyprowadzenia pacjenta z szoku
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. stosowany przeciw wszom i wszawicy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który zwalcza wszy
Wiktionary
(1.1) Zwieziono do składu w Krakowie znaczne ilości cuprexu, proszków przeciwwszowych, mitigalu, świec siarkowych, środków przeciwmuchowych, jak: flit, lepy oraz około 1000 sztuk hydropultów.
Wiktionary
zabezpieczający przed wybuchem czegoś
SJP.pl
chroniący przed wyważeniem drzwi; antywyważeniowy
SJP.pl
chroniący przed włamaniem; antywłamaniowy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zapobiegający włamaniu, chroniący przed włamaniem
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivːwãmãˈɲɔvɨ, AS: pšeći•vu̯ãmãńovy
Wiktionary
przysł. przeciwwłamaniowo
Wiktionary
(1.1) antywłamaniowy
Wiktionary
chroniący przed zakażeniem, używany przeciwko zakażeniu
SJP.pl
stosowany przeciwko zakrzepom, zapobiegający tworzeniu się zakrzepów (np. lek przeciwzakrzepowy)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw zakrzepom, używany przy leczeniu zakrzepów, zapobiegający zakrzepom
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivzakʃɛˈpɔvɨ, AS: pšećivzakšepovy
Wiktionary
przysł. przeciwzakrzepowo
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób zapobiegający zapaleniu, zwalczający zapalenie
Wiktionary
(1.1) Azulen, otrzymywany z kwiatów rumianku oraz kwiat lipy działają przeciwzapalnie.
Wiktionary
przym. przeciwzapalny
Wiktionary
stosowany przeciw stanom zapalnym, zapobiegający powstawaniu stanów zapalnych; antyzapalny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. farm. działający przeciw zapaleniom, używany przy leczeniu zapaleń, zapobiegający zapaleniom
Wiktionary
(1.1) Podstawowymi lekami w leczeniu astmy są obecnie leki przeciwzapalne - steroidy podawane wziewnie.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivzaˈpalnɨ, AS: pšećivzapalny
Wiktionary
przysł. przeciwzapalnie
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób przeciwdziałający tworzeniu się zaskórników
Wiktionary
(1.1) Retinoidy (pochodne witaminy A: tretynoina, izotretynoina, dostępne na receptę) – działają bardzo przeciwzaskórnikowo, a także przeciwzapalnie.
Wiktionary
przym. przeciwzaskórnikowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) działający przeciw zawałom, używany przy leczeniu zawałów, zapobiegający zawałom
Wiktionary
(1.1) Posiadamy pełen asortyment leków przeciwzawałowych.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivzavaˈwɔvɨ, AS: pšećivzavau̯ovy
Wiktionary
przysł. przeciwzawałowo
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) działający przeciwko powstawaniu zmarszczek, wpływający na zmniejszenie lub likwidację już istniejących
Wiktionary
(1.1) Ciocia Jadzia bardzo chwaliła sobie nowy krem przeciwzmarszczkowy.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivzmarʃt͡ʃˈkɔvɨ, AS: pšećivzmarščkovy
Wiktionary
przysł. przeciwzmarszczkowo
rzecz. zmarszczka ż.
Wiktionary
zabezpieczający przewody prądu elektrycznego przed zwarciem; antyzwarciowy
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) techn. chroniący przed nastąpieniem zwarcia w obwodzie elektrycznym
Wiktionary
(1.1) Zamiast jednego wyłącznika spełniającego podwójne zadanie, a mianowicie zabezpieczenia przeciwzwarciowego i aparatu manewrowego, stosuje się dwa różne wyłączniki np. małoolejowy i próżniowy.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeciwzwrotne
Wiktionary
Relacja zwrotna – relacja dwuargumentowa (dwuczłonowa), w której każdy element zbioru jest w relacji sam z sobą.
Formalnie relację dwuczłonową \rho \subseteq X\times X nazywa się zwrotną, gdy dla każdego x\in X zachodzi warunek (x,x)\in \rho .
Wikipedia
przym. przeciwzwrotny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) zapobiegający powstawaniu żylaków
Wiktionary
(1.1) Babcia Honorata kupiła w Katowicach przeciwżylakowe podkolanówki.
Wiktionary
zapobiegający łojotokowi, leczący łojotok
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw łojotokom, używany przy leczeniu łojotoków, zapobiegający łojotokom
Wiktionary
(1.1) Jeśli skóra zaczyna być tłusta, należy rozpocząć pielęgnację przeciwłojotokową.
(1.1) Włosy myjmy dwa razy w tygodniu szamponem przeciwłojotokowym (…)
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivwɔjɔtɔˈkɔvɨ, AS: pšećivu̯oi ̯otokovy
Wiktionary
przysł. przeciwłojotokowo
Wiktionary
zapobiegający łupieżowi, leczący łupież
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) działający przeciw łupieżowi, używany przy leczeniu łupieżu, zapobiegający łupieżowi
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ɕivwupʲjɛˈʒɔvɨ, AS: pšećivu̯upʹi ̯ežovy
Wiktionary
przysł. przeciwłupieżowo
Wiktionary
przecknąć się - gwarowo: przebudzić się, ocknąć się
SJP.pl
Przećmino – wieś w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Kołobrzeg.
Przez miejscowość przebiega droga powiatowa nr 3306Z z Korzystna do drogi wojewódzkiej nr 102 w okolicy Błotnicy.
Wikipedia
potocznie: sprzedać coś i wydać uzyskane pieniądze na ćpanie
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: przecudnie
SJP.pl
przesłodzić, przecukrzyć;
1. dodać za dużo cukru;
2. potocznie: zrobić lub przedstawić coś w sposób zbyt miły, ładny, delikatny
SJP.pl
potocznie: robić lub przedstawiać coś w sposób zbyt miły, ładny, delikatny; przesładzać, przecukrzać
SJP.pl
potocznie: dodawać za dużo cukru; przesładzać
SJP.pl
potocznie: dodać za dużo cukru; przesłodzić, przecukrować
SJP.pl
1. o koniu: przebiegać cwałem;
2. przejeżdżać konno cwałem;
3. potocznie o ludziach: przebiegać bardzo szybko
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. cwelić)
(1.1) wulg. dokonać gwałtu homoseksualnego na więźniu, co skutkuje degradacją zgwałconego do najniższej kasty w subkulturze więziennej
Wiktionary
rzecz. cwelowanie n., przecwelowanie, cwel m.
czas. przecwelować dk., cwelować ndk., cwelić ndk.
przym. cwelowaty
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wulg. dokonanie gwałtu homoseksualnego na więźniu skutkujące degradacją zgwałconego do najniższej kasty w subkulturze więziennej
Wiktionary
rzecz. cwelowanie n., cwel m.
czas. przecwelować dk., cwelować ndk., cwelić ndk., przecwelić dk.
przym. cwelowaty
Wiktionary
(1.1) przestrzelenie
Wiktionary
1. ćwicząc, wprawiać się w wykonywaniu czegoś;
2. nadwerężać zbyt długimi lub intensywnymi ćwiczeniami
SJP.pl
nadmiernie ucywilizować
SJP.pl
dawniej: dlaczego
SJP.pl
forma czasownika.
(1.1) 2. os. lp., rozk. → zob. przeczyć.
zaimek
(2.1) stpol. dlaczego
Wiktionary
IPA: pʃɛt͡ʃ, AS: pšeč
Wiktionary
czas. zaprzecz, zaprzeczyć
rzecz. zaprzeczenie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeczekać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ʃɛˈkãɲɛ, AS: pšečekãńe
Wiktionary
czas. przeczekać
rzecz. odczekanie n., wyczekanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeczekiwać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ʃɛciˈvãɲɛ, AS: pšečeḱivãńe
Wiktionary
czas. przeczekiwać ndk.
rzecz. odczekanie n., wyczekanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wyraz lub zdanie przeczące
(1.2) partykuła przecząca (np. nie)
(1.3) odczasownikowy od|przeczyć.
Wiktionary
Przeczenie – luźna partykuła występująca również w postaci afiksu, która dodana do wypowiedzi lub wyrazu zaprzecza jego treści (negacja zdaniowa i wyrazowa) lub sama stanowi wypowiedź przeczącą (negacja absolutna np. nie).
Wikipedia
IPA: pʃɛˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pšečẽńe
Wiktionary
czas. przeczyć ndk., zaprzeczać
rzecz. zaprzeczenie
Wiktionary
(1.3) negacja
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) czesząc powodować lepsze ułożenie, wygląd włosów, zmniejszać ich skudlenie
(1.2) przen. penetrować okolicę w poszukiwaniu czegoś lub kogoś
Wiktionary
(1.2) Spanikowany kierowca w żółtym samochodzie z piskiem opon przeczesywał okolicę.
Wiktionary
rzecz. czesanie n., zaczeska ż.
czas. czesać
Wiktionary
dawniej:
1. część gruntu zaorana poprzecznie;
2. orka w poprzek;
3. główna część końskiej uzdy;
4. sprzeczka;
5. skrzyp (roślina zarodnikowa)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ulica przecinająca prostopadle jakąś inną ulicę
Wiktionary
Wikipedia
rana, nadżerka na skórze powstająca pod wpływem drapania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. powierzchniowy, linijny ubytek w skórze uprzednio niezmienionej powstały np. wskutek drapania;
Wiktionary
Przeczos (łac. excoriatio) – powierzchniowy, linijny ubytek w skórze uprzednio niezmienionej.
Przeczos powstaje w wyniku mechanicznych urazów, na przykład drapania. Przeczosy są charakterystyczne dla stanów chorobowych przebiegających z nasilonym świądem: nasilona żółtaczka, świerzb, wszawica, atopowe zapalenie skóry.
Wikipedia
IPA: ˈpʃɛt͡ʃɔs, AS: pšečos
Wiktionary
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeczołgać.
Wiktionary
rzecz. czołg m., czołgista m., czołganie n., czołgisko n.
czas. przeczołgać dk., czołgać ndk.
przym. czołgowy
Wiktionary
rzadko: przeczołgać
SJP.pl
spodziewanie się czegoś; przewidywanie oparte na intuicji
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeczuwać)
(1.1) zob. przeczuwać.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛt͡ʃut͡ɕ, AS: pšečuć
Wiktionary
rzecz. poczucie n., przeczucie n., czucie n., czuwak mrz.
czas. przeczuwać, poczuć, czuć
przym. czujny
Wiktionary
spodziewanie się czegoś; przewidywanie oparte na intuicji
SJP.pl
spodziewanie się czegoś; przewidywanie oparte na intuicji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przewidzenie w oparciu o uczucia lub intuicje, a nie w oparciu o przesłanki racjonalne
Wiktionary
Przeczucie (ang. Premonition) – amerykański film fabularny z 2007 roku w reżyserii Mennana Yapo.
Wikipedia
IPA: pʃɛˈt͡ʃut͡ɕɛ, AS: pšečuće
Wiktionary
czas. przeczuć, odczuwać, poczuć, czuć
rzecz. poczucie n., uczucie n., czucie n., czuwak mrz.
Wiktionary
przewrażliwiać;
1. czynić nadmiernie wrażliwym;
2. przeczulać się - stawać się nadmiernie wrażliwym
SJP.pl
nadwrażliwość, przewrażliwienie;
1. cecha kogoś nazbyt wrażliwego;
2. nadmierna wrażliwość na bodźce z zewnątrz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) nadmierna wrażliwość na coś
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ʃuˈlɛ̃ɲɛ, AS: pšečulẽńe
Wiktionary
przym. przeczulony
Wiktionary
(1.1) przewrażliwienie, nadwrażliwość
Wiktionary
przewrażliwić;
1. uczynić nadmiernie wrażliwym;
2. przeczulić się - stać się nadmiernie wrażliwym
SJP.pl
Przeczulica, hiperestezja (łac. hyperaesthesia) – stan w którym występuje nadmierna wrażliwość powierzchni ciała na bodźce, takie jak dotyk, dźwięk i inne.
Wikipedia
przewrażliwić;
1. uczynić nadmiernie wrażliwym;
2. przeczulić się - stać się nadmiernie wrażliwym
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) nadmiernie wrażliwy; przewrażliwiony
Wiktionary
(1.1) On jest przeczulony na punkcie swojego wzrostu.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ʃuˈlɔ̃nɨ, AS: pšečulõny
Wiktionary
rzecz. przeczulenie n.
Wiktionary
(1.1) przewrażliwiony
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przeczuć)
(1.1) mieć przeczucie
Wiktionary
(1.1) Przeczuwam pogorszenie, temperatura nie spada mimo antybiotyków.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ʃuvat͡ɕ, AS: pšečuvać
Wiktionary
aspekt dokonany przeczuć
czas. odczuwać, wyczuwać, czuły, poczuć, czuć
przym. czuły
rzecz. przeczuwanie n., czucie n., czuwak mrz.
Wiktionary
(1.1) odgadywać, domyślać się, przewidywać, przen. czuć pismo nosem
Wiktionary
taki, którego można przeczuć, domyślić się
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeczuwać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ʃuˈvãɲɛ, AS: pšečuvãńe
Wiktionary
czas. przeczuwać, czuć
rzecz. czuwak mrz.
Wiktionary
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) odrzucać dane twierdzenie
(1.2) być w sprzeczności z czymś, wykluczać się z czymś
Wiktionary
rzecz. zaprzeczenie n., przeczenie n.
czas. zaprzeczać ndk., zaprzeczyć dk.
przym. przeczący
Wiktionary
(1.1) negować
Wiktionary
Przeczyce – wieś w Polsce położona na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, w województwie śląskim, w powiecie będzińskim, w gminie Mierzęcice nad Czarną Przemszą i nad południowo-zachodnim brzegiem Zbiornika Przeczyce nazywanego czasami Zalewem Przeczycko-Siewierskim.
Wikipedia
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeczyszczać)
(1.1) dokonany od|przeczyszczać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ʃɨɕt͡ɕit͡ɕ, AS: pšečyśćić
Wiktionary
rzecz. czyściciel m.
czas. czyścić, oczyszczać, przeczyszczać
przym. czysty
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przest. stan bycia przeczystym
Wiktionary
przym. przeczysty
rzecz. czyściciel mos.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) książk. niezwykle czysty
(1.2) przen. obdarzony nieskazitelnością, niepokalanością
Wiktionary
rzecz. czyściciel mos., przeczystość ż.
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przeczyścić)
(1.1) czyszcząc, usuwać pobieżnie brud, zanieczyszczenia; przecierać, przemywać
(1.2) czyszcząc, usuwać dokładnie brud, osady z czegoś częściowo lub całkowicie zatkanego
(1.3) farm. posp. powodować rozwolnienie, biegunkę, zwłaszcza przy zaparciach, niestrawności
Wiktionary
rzecz. przeczyszczanie n., przeczyszczenie n., czyściciel mos.
czas. oczyszczać, przeczyścić dk.
ims. przeczyszczający
przym. przeczyszczający
Wiktionary
potocznie: coś powodującego wypróżnienie, rozwolnienie
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) farm. wywołujący biegunkę, powodujący przeczyszczenie
forma czasownika.
(2.1) ims. przymiotnikowy czynny od: przeczyszczać
Wiktionary
(1.1) Lek ma silne działanie przeczyszczające i wiatropędne.
Wiktionary
czas. przeczyszczać
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany
(1.1) zob. czytać.
Wiktionary
(1.1) - Ja jestem urzędnikiem państwowym, jeżeli pan mi pokaże swoje wystąpienie, to je przeczytam - odpowiedział bez cienia zachęty. (Nie pamiętam czy powiedział "chętnie przeczytam", gdyż nie stosowałem techniki operacyjnej).
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡ʃɨtat͡ɕ, AS: pšečytać
Wiktionary
rzecz. przeczytanie n., czytelnia ż., czytanka ż., czytelnik m., zaczytanie n., czytelniczka ż., czytnik mrz., czytelność ż., poczytność ż.
czas. czytać, zaczytać dk.
przym. oczytany
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeczytać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛt͡ʃɨˈtãɲɛ, AS: pšečytãńe
Wiktionary
rzecz. czytanie n., czytywanie n., czytelnia ż., czytelnictwo n., czytelnik m., czytelniczka ż., czytanka ż., czytelność ż., czytadło n., czytnik m., poczytność ż.
czas. przeczytać dk., czytać ndk.
przym. czytelny, czytelniany, czytelniczy, poczytny
przysł. czytelnie
Wiktionary
rzadko: człapiąc, przechodzić
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
Przecław – miasto w Polsce położone w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim, w gminie Przecław; siedziba gminy Przecław, na lewym brzegu Wisłoki. Przez miasto, pomiędzy wzgórzami na których stoi zamek i kościół parafialny, przepływa potok o nazwie Słowik wpadający do Wisłoki.
Wikipedia
imię żeńskie
SJP.pl
Przedsława, Przecława, Przecsława, Przesława – staropolskie imię żeńskie, złożone z członów Przed- („przed”, ale też „naj”, „przez” i wiele innych) i -sława („sława”). Mogło oznaczać „tę, która stawia sławę ponad inne rzeczy” lub „tę, której sława jest większa, niż innych”. Męskie odpowiedniki: Przedsław, Przecław, Przecsław, Przesław. W źródłach poświadczone jest jako Przecsława (1330) i Przedsława (XIII i XIV wiek).
Wikipedia
mieszkaniec Przecławia (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Przecławia (miasta w Polsce)
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Przecławy lub z nią związany
SJP.pl
Przecław z żoną; Przecławowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Przecława lub z nim związany
SJP.pl
przymiotnik od: Przecław
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) od Przecław (miejscowość)
Wiktionary
(1.1) Sukces kolęd, które gościły w przecławskich domach już podczas ubiegłorocznych Świąt Bożego Narodzenia zachęcił Leszka Matuszkiewicza do kolejnego artystycznego przedsięwzięcia.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈt͡swafsʲci, AS: pšecu̯afsʹḱi
Wiktionary
przyimek pełniący wiele funkcji w zdaniu, łączący się w narzędniku lub bierniku z rzeczownikiem bądź wyrazami o jego funkcji; * forma "przede" możliwa tylko w kilku tradycyjnych połączeniach (np. przede mną, przede wszystkim)
SJP.pl
przyimek
(1.1) …określający, że coś znajduje się bliżej punktu patrzenia niż wyrażenie za przyimkiem; znajduje się bliżej w kolejności
(1.2) …służący do opisania ruchu w kierunku miejsca znajdującego się przed (1.1) kimś lub czymś
(1.3) …służący do wyrażenia, że wydarzenie miało, ma lub będzie miało miejsce wcześniej niż wydarzenie opisane za przyimkiem
(1.4) …łączący się z niektórymi czasownikami, służący do wyrażenia przyczyny jakiegoś działania
Wiktionary
(1.1) Samochód stoi przed ratuszem.
(1.1) Ktoś czeka przed drzwiami.
(1.2) Samochód podjechał przed ratusz.
(1.3) Przed odwiedzeniem babci poszedłem/pójdę do sklepu.
(1.3) Przed wyjściem z domu sprawdzam, czy jest zamknięty gaz.
(1.4) Złodziej uciekał przed policjantami.
Wiktionary
IPA: pʃɛt, AS: pšet
Wiktionary
przym. przedni
Wiktionary
(1.1) pod
(1.2) pod, do
(1.3) zanim
Wiktionary
przyimek w funkcji tematu słowotwórczego
(1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych określający wcześniejsze zaistnienie od tego, co jest nazywane drugim członem
Wiktionary
(1.1) przedpotopowy, przedabrahamowy, przedmojżeszowy, przedpiastowski
Wiktionary
przym. przedni
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) hist. bibl. z czasów przed Abrahamem
Wiktionary
(1.1) Na Synaju pokazano nam pozostałości jakichś semickich tumulusów z czasów przedmojżeszowych, a może nawet przedabrahamowych.
Wiktionary
rzecz. Abraham m.
przym. abrahamowy, Abrahamowy
Wiktionary
dawniej:
1. sprzedać, spieniężyć;
2. przedać się - sprzedać się
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przedajny (dawniej: sprzedajny, przekupny)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przedajne; cecha tych, którzy są przedajni
Wiktionary
przym. przedajny
Wiktionary
dawniej: sprzedajny; przekupny
SJP.pl
poprzedzający akcesję, występujący, odbywający się przed akcesją
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) urz. mający miejsce / odbywający się / obowiązujący przed akcesją
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdakt͡sɛˈsɨjnɨ, AS: pšedakcesyi ̯ny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. film. część utworu fabularnego, która informuje o zdarzeniach poprzedzających rozpoczęcie akcji
Wiktionary
rzecz. akcja ż., akcyjka ż., akcjonariusz m., akcjonariuszka ż., akcyjność ż., postakcja ż., preakcja ż., reakcja ż.
przym. akcyjny, reakcyjny
przysł. akcyjnie, reakcyjnie
Wiktionary
(1.1) preakcja
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) geogr. znajdujący się na południe od Alp
Wiktionary
(1.1) cysalpejski, cysalpiński, południowoalpejski
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który miał miejsce przed pojawieniem się Arabów
Wiktionary
(1.1) (…) przedarabski trzon Afryki Północnej stanowili Berberowie. Nie wiadomo kim byli, ani skąd przyszli.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. Vorarlberg
Wiktionary
Vorarlberg (łac. Cisarulana, pol. dawniej Przedarulania) – najbardziej wysunięty na zachód kraj związkowy Austrii. Jego stolicą jest miasto Bregencja. Jako jedyny austriacki kraj związkowy należy w części do zlewiska Morza Północnego. Ustanowiony w 1923 herb kraju jest herbem hrabiów Montfort.
Wikipedia
przym. przedarulański, arulański
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) hist. związany z Przedarulanią, dotyczący Przedarulanii (współcz. Vorarlberg)
Wiktionary
rzecz. Przedarulania ż.
przym. arulański
Wiktionary
(1.1) vorarlberski
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) poprzedzający pojawienie się plemięemion aryjskich na terenach dzisiejszych Indii
Wiktionary
(1.1) Popularność kultu lingi związana jest z odwołaniem się do jeszcze przedaryjskich źródeł hinduizmu, do kultury Harappy i Mohendżo daro.
Wiktionary
czasownik
(1.1) przyjąć zbyt dużą dawkę jakiejś substancji
Wiktionary
rzecz. przedawkowanie n., dawka ż.
czas. dawkować
przysł. zdawkowo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zażycie zbyt dużej dawki, zazwyczaj w odniesieniu do leków lub narkotyków
Wiktionary
(1.1) Przedawkowanie w antybiotykoterapii może prowadzić do zachwiania równowagi biologicznej i pojawienia się różnego rodzaju grzybic, drożdżyc itp.
Wiktionary
czas. dawkować, przedawkować dk.
rzecz. dawka ż.
przysł. zdawkowo
Wiktionary
zażywać zbyt duże dawki czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przedawnialne
Wiktionary
przym. przedawnialny
Wiktionary
taki, który może się przedawnić
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przedawniać)
(1.1) dokonany od|przedawniać.
Wiktionary
IPA: pʃɛdˈavʲɲit͡ɕ, AS: pšedavʹńić
Wiktionary
Wikipedia
dawniej: pradawny, prastary
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z okresem przed powstaniem Biblii
Wiktionary
przym. biblijny
Wiktionary
bieg eliminacyjny decydujący o tym, którzy z zawodników mają brać udział w dalszych eliminacjach lub w finale
SJP.pl
odbywający się przed biegiem - konkurencją sportową
SJP.pl
poprzedzający bitwę
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wojsk. poprzedzający bitwę
Wiktionary
(1.1) Osłonięci jej pancerzami zobaczyli przez okular peryskopu cały przedbitewny krajobraz.
(1.1) Mimo przedbitewnych zapowiedzi Krzyżacy nie zdołali pokonać wojsk polskich na polach grunwaldzkich.
Wiktionary
fragment dzieła opublikowany w czasopiśmie przed wydaniem go w formie książkowej
SJP.pl
dawne imię męskie
SJP.pl
Przedbor, Przedwor – staropolskie imię męskie, złożone z członów Przed- („przed”, ale też „naj” i wiele innych znaczeń) i -bor („walczyć, zmagać się”). Imię to mogło oznaczać „stawiający wyżej walkę”.
Przedbor imieniny obchodzi 27 września.
Zobacz też:
Wikipedia
dawne imię męskie
SJP.pl
Przedborów (dawniej także Przedborowo) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Mikstat.
Wikipedia
Przedborowice (Prziedborowitze) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Pawłowiczki. W 2011 roku liczba ludności we wsi Przedborowice wynosiła 80.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
Wikipedia
przymiotnik od: Przedbórz
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Przedborzem, dotyczący Przedborza
Wiktionary
rzecz. Przedbórz mrz.
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
Przedbórz – miasto w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, położone na Wyżynie Przedborskiej nad rzeką Pilicą. Leży na pograniczu województw łódzkiego i świętokrzyskiego, w odległości 92 km od Łodzi, 75 km od Kielc i 73 km od Częstochowy. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Przedbórz.
Wikipedia
mieszkaniec Przedborza (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Przedborza (miasta w Polsce)
SJP.pl
dawne imię męskie
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) polit. taki, który miał miejsce przed opuszczeniem Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię
Wiktionary
(1.1) Okres przedbrexitowy pokazał, że nawet jeśli polscy przedsiębiorcy przygotowywali plan B, to i tak z brytyjskiego rynku nie rezygnowali.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) poprzedzający burzę
Wiktionary
(1.1) Wszystkich rozleniwiała przedburzowa parność.
Wiktionary
rzecz. burza ż.
przym. burzowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) poprzedzający chorobę
Wiktionary
rzecz. choroba ż., choróbsko n., chorobowe n.
czas. chorować ndk., zachorować dk.
przym. chorobowy, chorobliwy, chorowity, pochorobowy
przysł. chorobliwie, chorowicie
wykrz. choroba, do choroby
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odbywający się przed chrztem, poprzedzający chrzest
Wiktionary
(1.1) Nauki przedchrzcielne odbywają się w drugą sobotę miesiąca po mszy wieczornej.
Wiktionary
przym. chrzcielny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) poprzedzający chrześcijaństwo, następujący przed pojawieniem się chrześcijaństwa
Wiktionary
(1.1) Nasza przedchrześcijańska, słowiańska kultura jest identyczna z wedyjską, co jaskrawo uwidacznia się w mitologii wedyjskiej i słowiańskiej (…).
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtxʃɛɕt͡ɕiˈjä̃j̃sʲci, AS: pšetχšeśćii ̯ä̃ĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
mieszkaniec Przedcza (miasta w Polsce)
SJP.pl
mieszkanka Przedcza (miasta w Polsce)
SJP.pl
1. znajdujący się przed czołem;
2. kora przedczołowa – część płata czołowego odpowiedzialna za pamięć roboczą
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) geol. związany z okresem przed czwartorzędem, dotyczący okresu przed czwartorzędem
Wiktionary
(1.1) O zlodowaceniach przedczwartorzędowych, w prekambrze, karbonie i permie świadczą resztki utworów lodowcowych (np. tillity), zachowane w osadach w Afryce, Australii czy Ameryce Południowej.
Wiktionary
rzecz. czwartorzęd mrz.
przym. czwartorzędowy
Wiktionary
faza i poziom rozwoju człowieka, niczym nieróżniąca się od innych zwierząt
SJP.pl
Przedludzie albo Przedosoby (tyt. oryg. The Pre-persons) – opowiadanie Philipa K. Dicka opublikowane po raz pierwszy w czasopiśmie „Fantasy and Science Fiction” w październiku 1974 roku. W Polsce opowiadanie ukazało się m.in. w zbiorze Ostatni pan i władca w tłumaczeniu Lecha Jęczmyka.
Wikipedia
podrodzina ssaków naczelnych obejmująca wszystkie wymarłe gatunki uważane za przodków człowieka współczesnego; Homininae
SJP.pl
o cechach przedczłowiekowatych (podrodzina ssaków)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) poprzedzający opady deszczu
Wiktionary
(1.1) Przeddeszczowa pogoda w poniedziałkowy ranek 15 maja nie zniechęciła Józefa Jabłkowskiego do bardzo wczesnego wstania.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) ekon. rzad. poprzedzający dewaluację, sprzed dewaluacji
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) umowne określenie generacji okrętów liniowych (pancerników) budowanych na przełomie XIX i XX wieku;
Wiktionary
Przeddrednot, predrednot (z ang. pre-dreadnought) – umowne określenie generacji okrętów liniowych (pancerników) budowanych od lat 80. XIX wieku do I dekady XX wieku. Nazwa, nadana później, oznacza pancerniki poprzedzające generację drednotów.
Wikipedia
(1.1) Jednym z ostatnich przeddrednotów był brytyjski HMS „Agamemnon”.
Wiktionary
IPA: pʃɛdˈːrɛdnɔt, AS: pše•drednot
Wiktionary
rzecz. drednot mzw.
Wiktionary
(1.1) predrednot
Wiktionary
odnoszący się do czasów przed wynalezieniem druku
SJP.pl
występujący w okresie poprzedzającym dyluwium; przedpotopowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. praprababcia
Wiktionary
Przeddziedziniec, fr. avant-cour – plac, dziedziniec poprzedzający pałac, umieszczony przed dziedzińcem honorowym (fr. cour d'honneur). Do avant-cour przylegały oficyny, zabudowania gospodarcze. Forma rozwiązania przestrzennego w budownictwie pałacowym z okresu baroku i klasycyzmu.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) rzad. hist. okres historyczny sprzed wynalezienia pisma
Wiktionary
(1.1) Od lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku zamek w Sandomierzu przeszedł mnóstwo remontów i rewitalizacji. (…) Mieści się w nim siedziba Muzeum Okręgowego, w którym jest co oglądać! Są wystawy stałe dotyczące historii Sandomierza z przeddziejami włącznie (…)
Wiktionary
rzecz. dzieje nmos.
przym. przeddziejowy
Wiktionary
(1.1) prehistoria, prahistoria, pradzieje
Wiktionary
1. dzień poprzedzający inny dzień, o którym mowa;
2. okres poprzedzający wydarzenie, o którym mowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. dzień poprzedni, dzień poprzedzający
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛdʲd͡ʑɛ̇̃ɲ, AS: pšedʹʒ́ė̃ń
Wiktionary
(1.1) wigilia
Wiktionary
przyimek
(1.1) forma oboczna przyimka przed
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛdɛ, AS: pšede
Wiktionary
przymiotnik od: przedech
SJP.pl
przymiotnik od: Przedecz
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Przedczem, dotyczący Przedcza
Wiktionary
rzecz. Przedecz mrz., przedczanin m., przedczanka ż.
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
Przedecz (niem. Moosburg) – miasto w województwie wielkopolskim, powiecie kolskim, na Pojezierzu Kujawskim, nad Jeziorem Przedeckim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Przedecz. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa konińskiego.
Wikipedia
czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)
(1.1) określić, zdefiniować coś na nowo, przekształcić definicję czegoś
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdɛfʲĩˈɲɔvat͡ɕ, AS: pšedefʹĩńovać
Wiktionary
rzecz. przedefiniowanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przedefiniować.
(1.2) określenie czegoś na nowo, redefinicja
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdɛfʲĩɲɔˈvãɲɛ, AS: pšedefʹĩńovãńe
Wiktionary
czas. przedefiniować ndk.
Wiktionary
definiować ponownie
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odbywający się, występujący przed egzaminem
Wiktionary
(1.1) Wiem, wiem, że praca przedegzaminacyjna, dyplom itp., ale drogi mój, czy naprawdę nie masz ani chwileczki czasu?
(1.1) Kluczem do sukcesu jest przezwyciężenie przedegzaminacyjnego stresu.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdɛɡzãmʲĩnaˈt͡sɨjnɨ, AS: pšedegzãmʹĩnacyi ̯ny
Wiktionary
rzecz. egzamen mrz., egzamin mrz., egzaminator mos., egzaminatorka ż., egzaminatorskość ż., egzaminowanie n., przeegzaminowanie n., przeegzaminowywanie n.
czas. egzaminować ndk., przeegzaminować dk., przeegzaminowywać ndk.
przym. egzaminatorski, egzaminowy, przedegzaminowy, poegzaminowy, egzaminacyjny, poegzaminacyjny
przysł. egzaminacyjnie
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odbywający się, występujący przed egzaminem
Wiktionary
rzecz. egzamen mrz., egzamin mrz., egzaminator mos., egzaminatorka ż., egzaminatorskość ż., egzaminowanie n., przeegzaminowanie n., przeegzaminowywanie n.
czas. egzaminować ndk., przeegzaminować dk., przeegzaminowywać ndk.
przym. egzaminacyjny, egzaminatorski, egzaminowy, poegzaminacyjny, poegzaminowy, przedegzaminacyjny
przysł. egzaminacyjnie
Wiktionary
(1.1) przedegzaminacyjny
Wiktionary
1. deklamując, wypowiadać lub czytać coś od początku do końca;
2. rzadko: spędzać pewien czas na deklamowaniu, recytowaniu
SJP.pl
zmienić dekorację
SJP.pl
1. wysłać pracownika na określony czas gdzieś indziej, by tam pracował;
2. przekierować domenę internetową na zewnętrzny serwer; wydelegować
SJP.pl
1. wysyłać pracownika na określony czas gdzieś indziej, by tam pracował;
2. przekierowywać domenę internetową na zewnętrzny serwer; wydelegowywać
SJP.pl
odnoszący się do okresu przed rozwojem elektroniki
SJP.pl
poprzedzający odkrycie prądu elektrycznego
SJP.pl
przesadnie delikatny; przeczulony
SJP.pl
poprzedzający przejście na emeryturę
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) poprzedzający przejście na emeryturę
Wiktionary
(1.1) Obecnie świadczenie przedemerytalne wynosi 80% wymiaru emerytury, nie mniej niż 120% i nie więcej niż 200% zasiłku dla bezrobotnych.
(1.1) Obecnie ze świadczeń przedemerytalnych korzysta ponad pół miliona osób, corocznie przybywa 100 tys. następnych.
Wiktionary
przed niego
SJP.pl
forma ściągnięta
(1.1) książk. przed niego
Wiktionary
(1.1) Pomorzanie rozluźnili nieco pierwszy szereg i wyszedł przedeń słusznego wzrostu młodzian w niezwykłym hełmie o kształcie jakby muszli z ostro najeżonym na czubku smoczym grzebieniem.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛdɛ̃ɲ, AS: pšedẽń
Wiktionary
ścieżka wydeptana przez pieszych
SJP.pl
przysłówek
(1.1) daw. zob. przede wszystkim.
Wiktionary
(1.1) Cytatami łacińskiemi lubią się popisywać przedewszystkiem ci, co się nigdy łaciny nie uczyli.
Wiktionary
odnoszący się do okresu przed rozwojem fabryk
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) odbywający się, występujący przed festiwalem
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtfɛstʲivaˈlɔvɨ, AS: pšetfestʹivalovy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) poprzedzający feudalizm; sprzed pojawienia się feudalizmu
Wiktionary
rzecz. feudalizm mrz.
Wiktionary
płat przedgębowy - część ciała stawonogów
SJP.pl
związany z okresem przed nauką w gimnazjum
SJP.pl
w gorzelnictwie: lekki płyn tworzący się w pierwszej fazie destylacji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. chem. nienadająca się do spożycia frakcja destylatu alkoholowego, skraplająca się w niższej temperaturze i zawierająca poza etanolem domieszki aldehydu octowego, mrówczanu etylu, octanu etylu oraz metanolu
Wiktionary
rzecz. samogon m., pogon m., niedogon m., przegon m.
Wiktionary
(1.1) niedogon
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) geogr. znajdujący się przed łańcuchem górskim, będący w jego bliskości; znajdujący się u podnóża góry
Wiktionary
(1.1) Największym lodowcem przedgórskim jest Malaspina na Alasce (…).
Wiktionary
rzecz. przedgórze n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) geogr. geol. obszar wzdłuż łańcucha górskiego po przeciwnej stronie w stosunku do kierunku działania sił ruchów górotwórczych;
Wiktionary
Przedgórze – równinny, przeważnie lekko falisty obszar rozciągający się równolegle wzdłuż pasma górskiego. Przedgórze położone jest po przeciwnej stronie pasma górskiego w stosunku do kierunku działania sił ruchów górotwórczych, które spowodowały wypiętrzenie gór i pofałdowanie terenu przed pasmem górskim.
Wikipedia
(1.1) Na przedgórzach średnia roczna opadowa waha się od 400 do 700 mm.
Wiktionary
przym. przedgórski
Wiktionary
pochodzący z okresu poprzedzającego gotyk, występujący w tym okresie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) teren położony przed granicą
Wiktionary
(1.1) Moja babcia zamieszkuje niewielki domek na przedgraniczu.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) poprzedzający Gwiazdkę
Wiktionary
(1.1) W okresie przedgwiazdkowym znacznie wzrasta sprzedaż.
Wiktionary
przym. gwiazdkowy
rzecz. gwiazdka ż., Gwiazdka ż.
Wiktionary
Przedgłowie (łac. caput succedaneum) – niewielki obrzęk surowiczo-krwotoczny tkanek miękkich u noworodka, spowodowany uciskiem główki w kanale rodnym w trakcie akcji porodowej. Wylew krwawy wiąże się z zastojem żylnym i limfatycznym, wchłania się samoistnie w ciągu kilku dni po porodzie i w związku z tym nie wymaga leczenia. Obrzęk pojawia się bezpośrednio po urodzeniu oraz może przekraczać granice szwów czaszkowych, co pozwala na jego różnicowanie z krwiakiem podokostnowym.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z okresem prehistorii, dotyczący okresu prehistorii
Wiktionary
przym. historyczny
Wiktionary
(1.1) prahistoryczny, pierwotny, pradziejowy, prehistoryczny, przedpotopowy
Wiktionary
poprzedzający Homera (greckiego aojdę), pochodzący z czasów przed narodzinami Homera
SJP.pl
wyraz występujący przed rzeczownikiem lub po rzeczowniku, wskazujący na jego określoność lub nieokreśloność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) gram. wyraz stosowany w niektórych językach do oznaczenia, że następny wyraz jest rzeczownikiem;
Wiktionary
Przedimek (łac. articulus) – część mowy występująca przed rzeczownikiem (także przed konstrukcją rzeczownikową, a niekiedy również przed przymiotnikiem lub liczebnikiem użytym rzeczownikowo), wskazująca na jego kategorię określoności lub nieokreśloności.
Odmianą przedimka jest rodzajnik, który oprócz kategorii określoności lub nieokreśloności rozróżnia jeszcze kategorię rodzaju gramatycznego. Przedimka nie należy mylić z przyimkiem.
Wikipedia
(1.1) W języku angielskim używa się przedimków.
Wiktionary
IPA: pʃɛdʲˈĩmɛk, AS: pšedʹĩmek
Wiktionary
(1.1) imię
Wiktionary
(1.1) rodzajnik
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z okresem przed powstaniem państwa Inków
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z okresem przed wynalezieniem, względnie przed uzyskaniem dostępu do internetu
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który istniał przed nastaniem islamu
Wiktionary
rzecz. islam m., islamista m., islamskość ż., islamizowanie n., zislamizowanie n., islamizacja ż.
czas. islamizować ndk., zislamizować dk.
przym. islamski, islamizacyjny, postislamski
Wiktionary
(1.1) przedmuzułmański
Wiktionary
organizm zbudowany z komórek niezawierających jądra komórkowego; protokariont, prokariont, bezjądrowiec, prajądrowiec, organizm prokariotyczny
SJP.pl
Przedjądrze – jądro plemnika lub komórki jajowej podczas procesu zapłodnienia, po wniknięciu plemnika do komórki jajowej, ale zanim nastąpi fuzja przedjądrzy (kariogamia). Przedjądrza są haploidalne, po ich zespoleniu powstaje diploidalne jądro zygoty.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) dziejący się, odbywany, praktykowany lub powstały przed okresem panowania Jagiellonów
Wiktionary
(1.1) W czasach przedjagiellońskich cała kraina litewska przedstawiała jedną olbrzymią, rzekami tylko i pasmami jezior poprzecinaną puszczę.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdʲjäɟɛlˈːɔ̃j̃sʲci, AS: pšedʹi ̯äǵe•lõĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
rzecz. jagiellońskość ż., Jagiellonka ż., Jagiellon
przysł. jagiellońsko
Wiktionary
próg jazu
SJP.pl
poprzedzający jesień; podjesienny
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) taki, który występuje przed jesienią
Wiktionary
(1.1) Tylko w weekendy miasto ożywia się, aby potem znów zapaść w przedjesienny letarg.
Wiktionary
przym. jesienny
rzecz. jesieniara ż.
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) hist. bibl. z czasów przed Jezusem
Wiktionary
(1.1) Coś takiego jak chrześcijaństwo przedjezusowe po prostu nie istniało.
Wiktionary
rzecz. Jezus m.
przym. jezusowy, Jezusowy
wykrz. Jezus
Wiktionary
poprzedzający kapitalizm
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) poprzedzający kapitalizm; sprzed systemu kapitalistycznego
Wiktionary
rzecz. kapitalizm mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. region historyczny w dzisiejszej zachodniej Ukrainie
Wiktionary
przym. przedkarpacki
rzecz. Karpaty nmos.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z Przedkarpaciem, dotyczący Przedkarpacia
Wiktionary
rzecz. Przedkarpacie n.
przym. karpacki
Wiktionary
znajdujący się przed katedrą
SJP.pl
związany z Przedkaukaziem (Kaukazem Północnym)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Przedkaukaziem, dotyczący Przedkaukazia
Wiktionary
rzecz. Przedkaukazie n.
Wiktionary
region w południowej Rosji europejskiej, północna część Kaukazu; Kaukaz Północny, Podkaukazie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. północna część Kaukazu
Wiktionary
Kaukaz Północny (72), ros. Северный Кавказ − Siewiernyj Kawkaz − północna część Kaukazu. Położony w południowej Rosji europejskiej, na pograniczu Europy i Azji.
Wikipedia
(1.1) Zachodnia część Przedkaukazia jest nizinna, zajmuje ją Nizina Kubańska z deltą Kubania i Półwyspem Tamańskim.
Wiktionary
przym. przedkaukaski, kaukaski
rzecz. Kaukaz mrz.
Wiktionary
odnoszący się do Ameryki z czasów przed jej odkryciem przez Krzysztofa Kolumba (1492 r.); prekolumbijski
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do czasów przed odkryciem Ameryki przez Krzysztofa Kolumba
Wiktionary
(1.1) Sztukę Ameryki przedkolumbijskiej można podziwiać w pawilonie 7.
Wiktionary
(1.1) war. prekolumbijski
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z czasami przed wynalezieniem komputerów lub określonych technik komputerowych albo istniejący w tych czasach
Wiktionary
(1.1) Oznacza to, że kadra nowoczesnego studia prepress musi być odpowiednio wyszkolona, co dotyczy też osób wcześniej zaangażowanych w przedkomputerową poligrafię.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odbywający się, występujący przed koncertem
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtkɔ̃nt͡sɛrˈtɔvɨ, AS: pšetkõncertovy
Wiktionary
spotkanie mające miejsce bezpośrednio przed konferencją
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący czasów przed Mikołajem Kopernikiem, przed jego odkryciem
(1.2) przen. zacofany, konserwatywny, zamierzchły
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtkɔpɛrʲɲiˈkãj̃sʲci, AS: pšetkoperʹńikãĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) poprzedzający czasy przewrotu kopernikańskiego
Wiktionary
przym. kopernikowski
Wiktionary
Przedkowice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Żmigród.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.
We wsi była wąskotorowa stacja kolejowa Przedkowice.
Wikipedia
odnoszący się do czasów przed kształtowaniem się kultury
SJP.pl
1. dawać komuś coś do rozpatrzenia lub oceny;
2. uważać coś za ważniejsze od czegoś innego; preferować;
3. wyjaśniać coś komuś, przedstawiać swoje argumenty
SJP.pl
czasownik niedokonany (dk. przedłożyć)
(1.1) przedstawiać, proponować, dawać do rozpatrzenia
(1.2) wyjaśniać, tłumaczyć, wykładać argumenty
(1.3) woleć coś lub kogoś, stawiać wyżej, uznawać coś za ważniejsze, wybierać coś
Wiktionary
(1.3) Jednak radni jednogłośnie podjęli uchwałę, która przedkłada sprawy zdrowia mieszkańców nad inne inwestycje.
Wiktionary
IPA: pʃɛtˈkwadat͡ɕ, AS: pšetku̯adać
Wiktionary
rzecz. przedkładanie n., przedłożenie n.
czas. kłaść, przedłożyć dk.
Wiktionary
(1.1) przedstawiać
(1.3) woleć, wybierać, preferować, opowiadać się (za czymś); przest. przekładać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przedkładać.
Wiktionary
czas. przedkładać ndk.
Wiktionary
związany z okresem przed nauką w liceum
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) hist. geogr. nazwa używana na określenie cesarskiej części Austro-Węgier, zarządzanej bezpośrednio z Wiednia;
Wiktionary
Królestwa i Kraje w Radzie Państwa Reprezentowane (niem. Die im Reichsrat vertretenen Königreiche und Länder, od 1915 roku Österreichische Länder – Kraje austriackie), pot. Przedlitawia, Cislitawia (niem. Cisleithanien) – nazwy (oficjalna i potoczne) używane na określenie „austriackiej” i zarazem cesarskiej części Austro-Węgier. Jej stolicą był Wiedeń.
Wikipedia
rzecz. Litawa ż.
przym. przedlitawski
Wiktionary
(1.1) ofic. Królestwa i Kraje w Radzie Państwa Reprezentowane, ofic. Kraje austriackie (po 1915 roku)
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Przedlitawią, dotyczący Przedlitawii
Wiktionary
rzecz. Przedlitawia ż.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) istniejący/dziejący się przed nastaniem epoki lodowcowej lub pochodzący z tego okresu
Wiktionary
(1.1) Oznacza to bowiem, że jest reliktem, który ocalał, przeżytkiem jeszcze z epoki przedlodowcowej!
(1.1) Ze żwirowiska – przypadkiem – wyciągnął kieł niedźwiedzia z epoki przedlodowcowej sprzed 10 tysięcy lat!
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdlɔdɔfˈt͡sɔvɨ, AS: pšedlodofcovy
Wiktionary
(1.1) preglacjalny
Wiktionary
w psychologii: jeszcze nie poddany dyscyplinie logicznego myślenia, nie kierowany logiką; prelogiczny
SJP.pl
przypadający, odbywający się przed lotem (samolotu)
SJP.pl
skrót
(1.1) = przedmowa
Wiktionary
(1.1) wprow., przedsł.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) następujący przed maratonem
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdmaraˈtɔ̃j̃sʲci, AS: pšedmaratõĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) hist. polit. związany z okresem przed pojawieniem się marksizmu
Wiktionary
poprzedzający maturę
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zachodzący w okresie przed zdaniem matury
Wiktionary
(1.1) Zamiast się skupić na nauce, to w przedmaturalnym czasie tobie figle w głowie!
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) następujący (zawierany, odbywany, wykonywany) przed zawarciem małżeństwa
Wiktionary
(1.1) Znaczenie moralności w życiu ludzi to jeden z tematów nauk przedmałżeńskich.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdmawˈʒɛ̃j̃sʲci, AS: pšedmau̯žẽĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
(1.1) przedślubny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odbywający się, dziejący się przed meczem
Wiktionary
(1.1) Miniony sezon potwierdził, że nie zapomniałem o co chodzi w tej dyscyplinie sportu. Tyle że miałem dość stresów przedmeczowych, które były nie do zniesienia.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdmɛˈt͡ʃɔvɨ, AS: pšedmečovy
Wiktionary
rzecz. mecz m.
Wiktionary
(1.1) pomeczowy
Wiktionary
pierwszy etap kosztorysowania, wstępne zestawienie zasobów pracy i materiałów, niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia
SJP.pl
Przedmiar (dawniej: kosztorys nakładczy, kosztorys ślepy) – opracowanie określające rodzaj, sposób wykonania i ilość robót konkretnego zadania stworzone przed jego realizacją. Przedmiarowanie stosuje się jako pierwszy etap kosztorysowania w realizacji nowych zadań. Normowe zasady przedmiarowania określone są, dla wielu dziedzin takich jak np. budownictwo, górnictwo, hutnictwo czy melioracja, w zestawieniach nakładów rzeczowych stanowiących bazę normową dla kosztorysowania.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) związany z przedmieściem; położony na przedmieściu; pochodzący z przedmieścia
(1.2) związany z czasami sprzed powstania miasta, zmiany charakteru osiedla na miejskie
Wiktionary
rzecz. przedmieście n.
Wiktionary
(1.1) podmiejski
Wiktionary
Przedmieście, suburbia (łac. suburbium) – historycznie jednostka osadnicza związana funkcjonalnie z miastem, jednak leżąca poza obszarem jego jurysdykcji. Przedmieścia występują przy dużych miastach wysoko rozwiniętych krajów; za suburbia można uznać dzielnice wchodzące w skład miasta.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) urb. jednostka osadnicza tuż poza miastem;
Wiktionary
Przedmieście, suburbia (łac. suburbium) – historycznie jednostka osadnicza związana funkcjonalnie z miastem, jednak leżąca poza obszarem jego jurysdykcji. Przedmieścia występują przy dużych miastach wysoko rozwiniętych krajów; za suburbia można uznać dzielnice wchodzące w skład miasta.
Wikipedia
(1.1) Na przedmieściach Gdańska obecnie powstaje wiele budynków.
Wiktionary
IPA: pʃɛdˈmʲjɛ̇ɕt͡ɕɛ, AS: pšedmʹi ̯ėśće
Wiktionary
przym. przedmiejski
Wiktionary
(1.1) książk. suburbium
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) występujący przed miesiączką, menstruacją
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdmʲjɛ̇ɕɔ̃n͇t͡ʃˈkɔvɨ, AS: pšedmʹi ̯ėśõṇčkovy
Wiktionary
rzecz. miesiączka
przym. miesiączkowy
Wiktionary
w dawnej Polsce: obdarzony prawem miejskim mieszkaniec przedmieścia, zajmujący się rolnictwem, warzywnictwem i różnymi dorywczymi pracami
SJP.pl
wg praw dawnej Polski: mieszkanka przedmieścia obdarzona prawami miejskimi
SJP.pl
zdrobnienie od: przedmiot
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od przedmiot
Wiktionary
(1.1) To nie przedmiot, lecz tylko mały przedmiocik.
Wiktionary
rzecz. przedmiot m., przedmiotowość ż.
Wiktionary
1. element świata materialnego, zwłaszcza wykonany przez człowieka; rzecz;
2. jedna z dziedzin objęta programem nauczania w szkole lub na studiach wyższych; dyscyplina;
3. temat czegoś; treść, wątek, sprawa, zagadnienie;
4. rzecz lub osoba, na której skupiają się czyjeś działania, uczucia, uwaga;
5. w filozofii:
a) w ontologii: byt posiadający przynajmniej jedną cechę; obiekt;
b) w epistemologii: obiekt poznania przez podmiot świadomy;
6. przedmiot prawa - rzecz, umowa itp., objęta pewnymi normami prawnymi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rzecz, obiekt nieożywiony
(1.2) eduk. zajęcia edukacyjne w szkole, posiadające własną nazwę i opracowany program nauczania
(1.3) cel czynności, obiekt (rzadziej człowiek lub istota żywa), na którym jest wykonywana czynność; praw. rzecz, wobec której działania opisuje dane prawo
Wiktionary
Przedmiot, obiekt (łac. obiectum) – jedno z podstawowych pojęć ontologii, w języku potocznym określany jako „coś” lub „cokolwiek”. Nie należy go mylić z przedmiotem poznania.
Wikipedia
(1.1) Na strychu babcia trzyma stare przedmioty.
(1.2) Kazio miał słabe oceny z wszystkich przedmiotów.
(1.2) Każdy z przedmiotów dodatkowych jest obowiązkowy w określonych latach nauki, uczeń może jednak brać udział w zajęciach każdego z nich przez wszystkie lata nauki w szkole podstawowej.
(1.3) Dzisiejszym przedmiotem naszych badań są motyle.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛdmʲjɔt, AS: pšedmʹi ̯ot
Wiktionary
rzecz. przedmiotowość ż.
:: zdrobn. przedmiocik m.
przym. przedmiotowy
przysł. przedmiotowo
czas. uprzedmiotawiać
Wiktionary
(1.1) rzecz, grat
(1.2) nauka, zajęcia
(1.3) obiekt
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przedmiotowe; cecha tych, którzy są przedmiotowi
Wiktionary
rzecz. przedmiot m., przedmiocik m., przedmiotowiec m.
przym. przedmiotowy
przysł. przedmiotowo
Wiktionary
1. dotyczący rzeczy, elementów świata materialnego, zwłaszcza wytworów ludzkich;
2. odznaczający się instrumentalnym podejściem do kogoś lub czegoś;
3. w filozofii: niezależny od woli podmiotu świadomego; obiektywny, bezstronny;
4. dotyczący jednej z dziedzin objętych programem szkolnym lub akademickim;
5. objęty przepisami prawa, będący przedmiotem prawa;
6. szkiełko przedmiotowe - szkiełko, na którym umieszcza się preparat do obserwacji mikroskopowych; szkiełko podstawowe
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dotyczący przedmiotu, materialnego wytworu rzeczywistości
(1.2) odznaczający się rzeczowością, wynikający z obiektywizmu
(1.3) cechujący się instrumentalnym podejściem
(1.4) gram. odnoszący się do przedmiotu czynności, tj. dopełnienia
(1.5) praw. stanowiący przedmiot prawa
Wiktionary
rzecz. uprzedmiotowienie n., przedmiot mrz., przedmiotowość ż.
przysł. przedmiotowo
czas. uprzedmiotawiać
Wiktionary
(1.1) materialny, rzeczowy
(1.2) obiektywny, rzeczowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odbywający się przed modlitwą
Wiktionary
(1.1) Wierni dokonali przedmodlitewnej ablucji.
Wiktionary
przymiotnik jakościowy
(1.1) hist. bibl. z czasów przed Mojżeszem
Wiktionary
(1.1) Na Synaju pokazano nam pozostałości jakiejś świątyni semickiej z czasów przedmojżeszowych, a może nawet przedabrahamowych.
Wiktionary
rzecz. Mojżesz m.
przym. mojżeszowy, Mojżeszowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) wyprzedzający Moliera i okres jego twórczości
Wiktionary
(1.1) Zadaniem komedii przedmolierowskiej jest bawić; bawić mniej lub więcej wybrednie, ale zawsze tylko bawić.
Wiktionary
przym. molierowski, Molierowski
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) hist. poprzedzający konferencję w Monachium; mający kształt, postać sprzed tej konferencji (tj. przed 30 września 1938)
Wiktionary
rzecz. Monachium n.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący czasów przed najazdem Mongołów
Wiktionary
dotyczący okresu przed powstaniem monopoli
SJP.pl
specjalnie wyodrębniony obszar wodny przed wejściem do portu, o niewielkiej głębokości, osłonięty od silnych wiatrów i prądów, przeznaczony do kotwiczenia statków oczekujących na wprowadzenie do portu; reda, przedporcie, przedport, awanport, kotwicowisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mar. żegl. zob. reda.
Wiktionary
(1.1) Decyzją kapitanatu statek pozostał na przedmorzu dwa tygodnie.
Wiktionary
rzecz. morze n.
Wiktionary
(1.1) reda
Wiktionary
Wikipedia
1. wstęp do książki mający zapoznać czytelnika z charakterem dzieła lub historią jego powstania;
2. pierwsze słowa przemówienia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. wypowiedź zamieszczona przed głównym tekstem, stanowiąca autorską bądź redakcyjną dyskusję dotyczącą utworu
Wiktionary
Przedmowa – tekst zamieszczony przez autora, komentatora lub wydawcę na początku książki.
Zawiera informacje, które mogą być pomocne w zrozumieniu dzieła, takie jak okoliczności powstania, fragment życiorysu autora, rys historyczny, objaśnienia pojęć.
Wikipedia
rzecz. przedmówca m.
Wiktionary
(1.1) introdukcja, preambuła, prolegomena, prolog, przedsłowie, słowo wstępne, wprowadzenie, wstęp
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która przemiawiała bezpośrednio przed kimś
Wiktionary
(1.1) Jak słusznie zauważył mój przedmówca, problem zapewnienia bezpieczeństwa na stadionach jest znacznie bardziej skomplikowany.
Wiktionary
IPA: pʃɛdˈmuft͡sa, AS: pšedmufca
Wiktionary
rzecz. przedmowa ż., przedmówczyni ż., mówca mos.
Wiktionary
(1.1) reg. przedmowca
Wiktionary
kobieta, która przemawiała bezpośrednio przed kimś
SJP.pl
Przedmuchiwacz (odsysacz gazów prochowych) – urządzenie gazodynamiczne stosowane w działach zainstalowanych w zamkniętych przedziałach wozów bojowych.
Przeznaczone jest do usuwania z lufy pozostałości mieszaniny gazoprochowej (przy obniżeniu jej temperatury do tego stopnia, aby podczas zetknięcia z tlenem zawartym w powietrzu nie nastąpił samozapłon). Zapobiega również przedostaniu się gazów prochowych do przedziału bojowego po otwarciu zamka oraz służy do rozpraszania dymu wypływającego z lufy po wystrzale, a zasłaniającego pole widzenia celowniczemu.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) archit. niski mur stawiany przed murem obronnym
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. mur mrz., murek mrz., podmurowanie n., podmurówka ż.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) następujący przed przyjęciem islamu, dotyczący epoki przed przyjęciem islamu
Wiktionary
(1.1) Arabia przedmuzułmańska była politeistyczna, a w Kaabie i wokół niej czczono liczne podobizny pogańskich bożków.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdmuzuwˈmãj̃sʲci, AS: pšedmuzuu̯mãĩ ̯sʹḱi
Wiktionary
dotyczący okresu sprzed powstania danego narodu
SJP.pl
istota człekokształtna z plejstocenu, której budowa czaszki jest zbliżona do czaszki człowieka współczesnego
SJP.pl
parzysty narząd wydalniczy czynny w okresie zarodkowym u kręgowców, potem zanikający; nerka głowowa
SJP.pl
Przednercze, nerka głowowa (pronephros) – narząd występujący rozwoju embrionalnym człowieka, a także minogokształtnych, ryb i płazów.
Przednercze, tworzące się w przypadku człowieka w 4 tygodniu rozwoju wewnątrzmacicznego, zbudowane jest z kanalików uchodzących do wspólnego przewodu (przewód przednercza). Powstają one z pęcherzyków, które z kolei powstają z nefrotomów mezodermy pośredniej okolicy szyjnej. Zazwyczaj występują w liczbie od 7 do 10 par, przy czym w miarę rozwoju kolejnych starsze ulegają zanikowi.
Wikipedia
1. znajdujący się na przedzie;
2. znakomity, doskonały
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) znajdujący się na przodzie
(1.2) przest. idący lub stojący na przedzie
przymiotnik jakościowy
(2.1) przest. bardzo dobry
(2.2) przest. wyróżniający się, przodujący w czymś
Wiktionary
(1.1) Wicher zdruzgotał nam reje, poszarpał w szmaty wszystkie żagle, a na koniec strzaskał maszt przedni.
(1.1) Przednią lewą nogę podniósł, odwrócił śliczną głowę z rożkami i uważnie nasłuchiwał
(1.2) Niech przynajmniej przednia straż ma dowódcę.
(2.1) Otóż, można zeń przyrządzać przedni napój na pobudzenie witalności.
(2.2) Pan Zagłoba wpadł w humor przedni, nikogo do głosu nie dopuścił.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛdʲɲi, AS: pšedʹńi
Wiktionary
rzecz. przód m., przodeczek m., przodkini ż., przodek m., przodownictwo n., przodownik m., przodowniczka ż., przodownica ż., przodowanie n., przednik m., poprzedzanie n., poprzedzenie n., wyprzedzanie n., wyprzedzenie n., przedniość ż., uprzedzanie n., uprzedzenie n., poprzednik m., poprzedniczka ż., przodowy m.
czas. przodować ndk., poprzedzać ndk., poprzedzić dk., wyprzedzać ndk., wyprzedzić dk., uprzedzać ndk., uprzedzić dk.
przym. uprzedni, przodowy, przodkowy, przodowniczy, poprzedni
przysł. przednio, uprzednio, naprzód, wprzódy, nasamprzód
przyim. przed, przed-
temsłow. przed-, przede-, przodo-
wykrz. naprzód
Wiktionary
(1.1) frontowy
(2.1) wyborny, świetny
(2.2) wyjątkowy, świetny
Wiktionary
przedniak gniezdny: przedłużenie kolumny fokmasztu, służące do rozpinania górnych żagli skośnych; fokstenga
SJP.pl
1. znajdujący się na przedzie;
2. znakomity, doskonały
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przedni (będący w bardzo dobrym gatunku)
SJP.pl
1. starszy flisak;
2. dawniej, regionalnie:
a) pierwszy kosiarz;
b) pierwszy owczarz
SJP.pl
Przednik (690–900 m n.p.m.) – potok w południowo-zachodniej Polsce w Górach Bialskich w Sudetach Wschodnich.
Potok, dopływ cieku Kobylica, długości 2 km wypływa na wschodnim zboczu wzniesienia Gołogóra a ujście powyżej leśniczówki Kobylica. Ma dopływ Średnik.
Wikipedia
odnoszący się do przedniej (zachodniej) Azji
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) mot. o pojeździe: wyposażony w napęd na przednią oś
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Pomorzem Przednim, dotyczący Pomorza Przedniego
Wiktionary
rzecz. Pomorze Przednie n.
Wiktionary
przestarzale: pierwszeństwo, wyższość
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) poprzedzający noc
Wiktionary
(1.1) […] były to gniazda gołębi, które pomimo spóźnionej pory gruchały jeszcze od czasu do czasu przednocnym, sennym gruchaniem
Wiktionary
okres przed nowymi zbiorami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) okres przed nowymi zbiorami do pierwszych żniw
Wiktionary
Przednówek (przed nowymi zbiorami) – historyczne polskie, nieprecyzyjne określenie czasu liczonego na wsi pomiędzy okresem kończenia się zapasów żywności z poprzedniego roku w gospodarstwach, zwykle pod koniec zimy, a i pierwszych plonów i możliwych zbiorów w nowym roku okresem zazielenienia się łąk (w stopniu umożliwiającym rezygnację z karmienia bydła paszą zimową). W Polsce, w czasie przednówka większość chłopów zmuszona była do spożywania jednego posiłku dziennie, uzupełnianego komosą białą (lebiodą), perzem, pokrzywami i korą.
Wikipedia
(1.1) (…) albowiem pomierny urodzaj jakiego się spodziewać potrzeba, przyszły przednówek do wyżywienia bydła trudniejszym i kosztowniejszym uczyni.
(1.1) Często na przednówku wieśniacy, nie mając starego zboża, ziarna niedojrzałe kruszą.
Wiktionary
rzecz. nów mrz., przednowie
przym. przednówkowy
Wiktionary
(1.1) przedżniwek, przedżniwo
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z przednówkiem, dotyczący przednówka
Wiktionary
rzecz. przednówek m., nów mrz.
Wiktionary
przednia, zwykle pionowa powierzchnia stopnia schodów za wyjątkiem noska stopnia; podstopień
SJP.pl
w muzyce: ozdobnik w postaci dźwięku wykonywanego bardzo szybko w połączeniu z dźwiękiem głównym; appogiatura lub acciaccatura
SJP.pl
Wikipedia
o włóknie: nadający się do przędzenia; przędzalny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) włók. dający się prząść
(1.2) zool. wydzielający ciecz krzepnącą na powietrzu w cienkie nitki
Wiktionary
(1.2) Gruczoły przędne gąsienicy jedwabnika morwowego stanowią 40% jej ciała.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛ̃ndnɨ, AS: pšẽndny
Wiktionary
rzecz. przędność ż., przędza ż., przędzalnia ż., przędzalnictwo n., przędzalnik m., przędzarka ż., przędzarz m., przędzenie n., przędziarka ż., przędzina ż., przędziono n., przędziorek m., przędziwo n., przędź ż.
przym. przędzalny, przędzalniany, przędzalniczy, przędziony, przędzony
Wiktionary
(1.1) przędzalny
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) następujący, odbywający się przed obiadem
Wiktionary
(1.1) Pierwotnie w tym miejscu przy zwykłych niczym nie nakrytych stolikach śniadania i jakieś przedobiednie przekąski jadali architekci i konserwatorzy zabytków zatrudnieni w Pracowniach Konserwacji Zabytków.
Wiktionary
rzecz. obiad mrz., obiadek mrz.
czas. obiadować ndk.
przym. obiadowy
Wiktionary
(1.1) war. przedobiadowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. poprzedzający wystąpienie objawów choroby
Wiktionary
(1.1) Czym są przedobjawowe badania genetyczne?
Wiktionary
przysł. przedobjawowo
Wiktionary
dawniej: miejsce lub fortyfikacja obronna przed obozem
SJP.pl
rzadko: niezwykle, bardzo dobry; arcydobry, megadobry
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przedobrzyć.
Wiktionary
czas. przedobrzyć
rzecz. dobro n., dobry mrz., dobre n.
przym. dobry
wykrz. dobry
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przedobrzać)
(1.1) kierując się dobrymi intencjami, przesadzić w ulepszeniu czegoś
Wiktionary
(1.1) Dlatego trzeba je karmić dobrze i regularnie tajemnicą ludzkiej krwi, ale nie przedobrzyć, bo wtedy można wyhodować potwora lub karła z ogromną głową.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈdɔbʒɨt͡ɕ, AS: pšedobžyć
Wiktionary
czas. przedobrzać ndk.
przysł. dobrze
przym. dobry
rzecz. dobre n., dobry mrz., dobro n., dobrota ż., przedobrzenie n.
wykrz. dobry, dobrze
Wiktionary
czasownik
(1.1) stpol. pokonać
Wiktionary
IPA: pʃɛdˈɔbɨt͡ɕ, AS: pšedobyć
Wiktionary
znajdujący się pomiędzy oczodołem a nozdrzami zewnętrznymi, np. okno przedoczodołowe
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) poprzedzający odlot
Wiktionary
(1.1) Za to pasażerowie przechodzili drugą, dodatkową kontrolę ręczną tuż przed wejściem do autobusu (z uwagi na to, że poczekalnię przedodlotową dzielili z osobami nie podlegającymi obostrzeniom, które mogłyby im coś przekazać).
Wiktionary
dawniej: w dniu poprzedzającym dzień wczorajszy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. poprzedzający operację
Wiktionary
rzecz. operacja ż.
Wiktionary
drugi od końca
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) będący przed ostatnim elementem, drugi od końca
Wiktionary
(1.1) Pewny siebie mistrz kierownicy przyjechał przedostatni na metę.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdɔˈstatʲɲi, AS: pšedostatʹńi
Wiktionary
rzecz. ostatni mos., ostatek mrz., ostatki lm nm.
przym. ostatni, ostateczny
przysł. ostatnio, ostatecznie
Wiktionary
przedawkowywać;
1. zażywać zbyt dużą dozę czegoś, zwłaszcza leków;
2. przesadzać w stopniowaniu nasilenia czegoś
SJP.pl
poprzedzający pandemię, mający miejsce przed pandemią
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) istniejący w czasach przed powstanm państwa; dotyczący tego okresu
Wiktionary
(1.1) (…) nie ma uzasadnienia przywiązanie polskich mediewistów do takiej wizji okresu przedpaństwowego, która doszukuje się stabilnych, choć małych, organizacji terytorialnych.
Wiktionary
staropolskie imię męskie
SJP.pl
Przedpełk, Przedpołk – staropolskie imię męskie, złożone z członów Przed- („przed", ale też „naj”, „przez” i wiele innych) i -pełk, -połk („regiment wojska, pułk”). Mogło oznaczać „stawiający wyżej pułk, wojsko” lub też „ten, który dowodzi pułkiem” albo „ten, który jest lepszy od całego pułku”.
Wikipedia
nazwisko
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dziejący się, odbywany, praktykowany lub powstały przed okresem panowania Piastów
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtpʲjaˈstɔfsʲci, AS: pšetpʹi ̯astofsʹḱi
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przedsionek piekła
(1.2) miejsce odludne, położone na krańcach zamieszkanego terenu
(1.3) wydarzenie albo miejsce przysparzające cierpienia, będące zapowiedzią, wstępem do czegoś znacznie bardziej nieprzyjemnego
Wiktionary
(1.1) limbus
(1.2) tam, gdzie diabeł mówi dobranoc, zadupie
Wiktionary
część okopu, nasyp ziemny chroniący przed pociskami nieprzyjaciela, stanowiący również podparcie obsługiwanej broni; parapet
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) związany z okresem przed panowaniem Piotra I w Rosji;
Wiktionary
związany z okresem, w którym nie posługiwano się pismem; przedpiśmienny
SJP.pl
związany z okresem, w którym nie posługiwano się pismem; przedpisemny
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) poprzedzający plebiscyt
Wiktionary
(1.1) Komitety górnośląskie wspomagali w agitacji przedplebiscytowej studenci z Warszawy, Krakowa, Poznania i Lwowa.
(1.1) Na wiece przedplebiscytowe jeździł otwartym fordem w towarzystwie swojego kierowcy i ukochanego psa Moryca, wiernego owczarka niemieckiego, z którym się nie rozstawał.
Wiktionary
rzecz. plebiscyt mrz.
przym. plebiscytowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ent. część tułowia sześcionogów, fragment przedtułowia;
Wiktionary
Przedplecze (łac. pronotum, protergum) – część tułowia sześcionogów, stanowiąca zarazem grzbietową część przedtułowia (prothorax) i przednią część płytki grzbietowej (notum).
U pierwogonków przedplecze jest wyraźnie skrócone. U skorków spłaszczone i tarczkowate. U karaczanów przedplecze rozszerzone jest ku przodowi i niemal całkowicie przykrywa głowę. U pluskwiaków różnoskrzydłych ma różny kształt, często jest duże i szerokie (np. u tarczówkowatych).
Wikipedia
(1.1) Chrząszcze mają przedplecze zwykle dobrze, a u niektórych grup bardzo silnie rozwinięte.
Wiktionary
Przedplon – roślina, której uprawa poprzedza kolejną uprawianą na tym samym polu, zwaną rośliną następczą. Kolejność różnych roślin uprawianych jako przedplon i następcze w ramach ich zmianowania ma istotny wpływ na jakość stanowiska i ich plonowanie.
Wikipedia
przed poborem do wojska
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który następuje przed poborem
Wiktionary
przym. poborowy
rzecz. poborowy mos., pobory nmos., pobór mrz.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) odbywający się/dziejący się przed pogrzebem, związany z okresem przed pogrzebem
Wiktionary
(1.1) Kaplicę przedpogrzebową oraz samą nekropolię uroczyście poświęcił arcybiskup częstochowski Stanisław Nowak.
(1.1) Odpłatność za miejsca pod pochówek oraz zasady korzystania z domu przedpogrzebowego ustalą radni po zakończeniu inwestycji.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtpɔɡʒɛˈbɔvɨ, AS: pšetpogžebovy
Wiktionary
zdrobnienie od: przedpokój
SJP.pl
zdrobnienie od: przedpokój
SJP.pl
pomieszczenie znajdujące się bezpośrednio przed pokojem głównym (dziennym)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pomieszczenie w mieszkaniu, z którego można dostać się do pozostałych pomieszczeń
Wiktionary
Przedpokój – pomieszczenie z podstawową funkcją komunikacyjną (łączy pomieszczenia o odrębnych funkcjach) podobnie jak korytarz. Od korytarza różni się proporcjami: przedpokój powinien posiadać kształt kwadratu lub prostokąta, rzadziej nieregularny np. w kształcie litery „L”.
Wikipedia
(1.1) Jacku, zostaw buty w przedpokoju.
Wiktionary
IPA: pʃɛtˈpɔkuj, AS: pšetpokui ̯
Wiktionary
rzecz.
:: zdrobn. przedpokoik mrz.
przym. przedpokojowy
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|antrej, antryj., reg-pl|Poznań|antrejka, antryjka.
Wiktionary
dawniej: być dworzaninem, wysługiwać się komuś
SJP.pl
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z przedpokojem, dotyczący przedpokoju
Wiktionary
rzecz. przedpokój m.
Wiktionary
okres w rozwoju dziecka poprzedzający pokwitanie
SJP.pl
związany z okresem w rozwoju dziecka poprzedzającym pokwitanie
SJP.pl
1. teren znajdujący się w bezpośredniej bliskości czegoś;
2. w piłce nożnej: część boiska znajdująca się przed bramką;
3. teren leżący przed zajętymi przez wojska stanowiskami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) część boiska znajdująca się przed bramką
Wiktionary
Przedpole – teren znajdujący się przed pozycjami (z przodu, od strony nieprzyjaciela) zajmowanymi przez wojska (stanowiskami ogniowymi). Z przedpola zazwyczaj usuwa się zarośla, krzaki, zboże, drzewa i budynki, aby zwiększyć pole obserwacji i możliwość prowadzenia skutecznego ognia.
Wikipedia
specjalnie wyodrębniony obszar wodny przed wejściem do portu, o niewielkiej głębokości, osłonięty od silnych wiatrów i prądów, przeznaczony do kotwiczenia statków oczekujących na wprowadzenie do portu; reda, przedmorze, przedport, awanport, kotwicowisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) mar. żegl. basen przy wejściu do portu właściwego
Wiktionary
(1.1) Decyzją kapitanatu jednostka pozostawała na przedporciu dwa tygodnie.
Wiktionary
rzecz. port mrz., przedport mrz.
przym. portowy, przedportowy
Wiktionary
(1.1) awanport, przedport
Wiktionary
poprzedzający poród
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) fizj. med. wet. następujący przed porodem, poprzedzający poród
Wiktionary
(1.1) Przeprowadzając analizę wywiadu położniczego w badanych grupach kobiet uwzględniono przebyte porody, przebyte poronienia, makrosomię płodu w poprzedniej ciąży, wady wrodzone u poprzedniego dziecka i zgon przedporodowy płodu.
Wiktionary
rzecz. porodówka ż.
Wiktionary
(1.1) prenatalny
Wiktionary
specjalnie wyodrębniony obszar wodny przed wejściem do portu, o niewielkiej głębokości, osłonięty od silnych wiatrów i prądów, przeznaczony do kotwiczenia statków oczekujących na wprowadzenie do portu; reda, przedmorze, przedporcie, awanport, kotwicowisko
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z przedporciem, dotyczący przedporcia
Wiktionary
(1.1) Jednostka pozostawała tydzień w obszarze przedportowym, na tzw. redzie.
Wiktionary
rzecz. port mrz., przedporcie n.
przym. portowy
Wiktionary
okres bezpośrednio poprzedzający Wielki Post, trwający około trzy tygodnie
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest przedpotopowe; cecha tych, którzy są przedpotopowi
Wiktionary
przym. przedpotopowy
przysł. przedpotopowo
Wiktionary
1. pochodzący sprzed biblijnego potopu;
2. pochodzący sprzed bardzo dawna, z dawno minionej epoki;
3. potocznie: niemodny, przestarzały
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. pochodzący z bardzo odległej epoki
(1.2) żart. przestarzały, staroświecki
(1.3) pochodzący sprzed potopu, mający miejsce przed potopem
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtpɔtɔˈpɔvɨ, AS: pšetpotopovy
Wiktionary
przysł. przedpotopowo
rzecz. przedpotopowość ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) okres pomiędzy rankiem a południem
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtpɔˈwudʲɲɛ, AS: pšetpou̯udʹńe
Wiktionary
przym. przedpołudniowy
rzecz. południe
Wiktionary
odbywający się przed południem
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który następuje przed południem
Wiktionary
(1.1) Również w godzinach przedpołudniowych sarny wychodzą na żerowiska.
Wiktionary
rzecz. przedpołudnie n.
Wiktionary
u kwiatów obupłciowych: wcześniejsze dojrzewanie pręcików niż słupków, zapobiegające samozapyleniu rośliny; protandria
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. wcześniejsze dojrzewanie pręcików niż słupków w kwiatach niektórych roślin;
Wiktionary
Przedprątność, protandria – zjawisko występujące w kwiatach obupłciowych u niektórych gatunków roślin. Polega na wcześniejszym dojrzewaniu pręcików niż słupków. Jest to jeden z mechanizmów zapobiegających niekorzystnemu dla rośliny samozapyleniu, czyli zapyleniu się pyłkiem pochodzącym z tej samej rośliny. W kwiatach przedprątnych możliwe jest tylko zapylenie krzyżowe – pyłkiem pochodzącym z innej rośliny tego samego gatunku.
Wikipedia
przym. przedprątny
Wiktionary
(1.1) protandria
Wiktionary
Prapremiera − określenie odnoszące się do pierwszego pokazu filmowego, przedstawienia teatralnego bądź operowego lub wykonania innego utworu muzycznego po raz pierwszy w historii. Prapremiera danego dzieła jest tylko jedna.Prapremierą czasem określa się w teatrze także próbę generalną − czyli ostatnią próbę przed premierą danej inscenizacji. Jest ona z reguły (choć nie zawsze) otwarta dla wszystkich zainteresowanych − często nieodpłatnie, w przeciwieństwie do zwykłych przedstawień.
Wikipedia
poprzedzający premierę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) archit. taras poprzedzający wejście do budynku;
Wiktionary
Przedproże – parterowy taras poprzedzający wejście do budynku od strony ulicy, wysunięty przed jego fasadę i ogrodzony balustradą, zazwyczaj o szerokości takiej samej jak fasada
Wikipedia
(1.1) Przedproża to typowe elementy gdańskich kamienic.
Wiktionary
poprzedzający prywatyzację, występujący, odbywający się przed prywatyzacją
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) poprzedzający prywatyzację, sprzed prywatyzacji; występujący przed prywatyzacją
Wiktionary
przysłówek
(1.1) trzy dni przed dniem dzisiejszym
Wiktionary
dawniej: przyrząd do oddzielania grubszych cząstek wytworu mielenia od bardziej miałkich
SJP.pl
wnosić przedpłatę, wpłacać zaliczkę
SJP.pl
wnieść przedpłatę, wpłacić zaliczkę
SJP.pl
część ceny towaru wpłacona wcześniej z góry
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hand. forma płatności polegająca na dokonaniu zapłaty za towar lub usługę z góry, czyli przed ich dostarczeniem lub wykonaniem
Wiktionary
rzecz. przedpłatowicz mos.
Wiktionary
osoba, która dokonała przedpłaty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. osoba, która uiściła przedpłatę
Wiktionary
(1.1) Jednocześnie przedpłatowicze mają wciąż prawo do rekompensaty lub zakupu samochodu krajowej produkcji z bonifikatą.
(1.1) Przedpłatowiczom pozwolono handlować prawem do ulgi, zwalniano ich z cła przy imporcie samochodów (co znów doprowadziło do patologii) i niektórych podatków.
Wiktionary
rzecz. przedpłata ż.
Wiktionary
dodatkowy, mały korpus pługa, umieszczany przed głównym korpusem płużnym, stosowany zwykle przy głębokiej orce zwięzłych gleb
SJP.pl
Przedpłużek – mały korpus płużny montowany przed korpusem głównym, służący do podcinania górnej warstwy roli, wraz ze znajdującymi się na niej resztkami roślinnymi, i przemieszczania jej na dno sąsiedniej bruzdy.
Przedpłużek ułatwia przyorywanie obornika, słomy i nawozów zielonych. Zwiększa też intensywność kruszenia skiby i stosowany jest tylko przy orce głębokiej. Podobną funkcję jak przedpłużek może pełnić także ścinacz listwowy. Szerokość robocza przedpłużka w stosunku do szerokości roboczej korpusu wynosi 0,3–0,7, a głębokość 0,3–0,5. W przedpłużku odpowiednikiem słupicy jest trzonek, przymocowywany jarzmem do ramy pługa lub do specjalnej obsady na ramie.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) anat. odcinek kończyny piersiowej (przedniej, górnej) od stawu łokciowego do nadgarstka
Wiktionary
Przedramię (łac. antebrachium) – w anatomii człowieka część kończyny górnej, znajdująca się między ręką i ramieniem (dokładnie między nadgarstkiem i stawem łokciowym).
Część kostną przedramienia stanowią:
Wikipedia
(1.1) Dyżurny pielęgniarz zamarł ze zgrozy na widok blizn po samookaleczeniach na przedramionach pacjentki.
(1.1) Przedramiona miała purpurowe od licznych ukąszeń i ugryzień.
Wiktionary
IPA: pʃɛdˈrãmʲjɛ, AS: pšedrãmʹi ̯e
Wiktionary
rzecz. ramię n., przedramiennik m.
przym. przedramieniowy, ramieniowy, przedramienny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) przym. od przedramię
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdrãmʲjɛ̇̃ˈɲɔvɨ, AS: pšedrãmʹi ̯ė̃ńovy
Wiktionary
rzecz. przedramię n.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z przedramieniem, dotyczący przedramienia
Wiktionary
rzecz. przedramię n.
Wiktionary
drążąc, przedostać się na drugą stronę, przebić się przez coś
SJP.pl
dotyczący okresu poprzedzającego realizm
SJP.pl
poprzedzający referendum, występujący, odbywający się przed referendum
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) sprzed reformy, przed reformą
Wiktionary
przejść gdzieś małymi kroczkami
SJP.pl
rzadko: drepcząc, przechodzić
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) poprzedzający rewolucję, następujący przed rewolucją
Wiktionary
preromański;
1. poprzedzający cywilizację romańską;
2. poprzedzający styl romański
SJP.pl
poprzedzający romantyzm, powstały lub tworzący w tym okresie
SJP.pl
stadium rozwojowe paprotników, w którym wytwarzane są organy rozrodcze żeńskie i męskie; protalium
SJP.pl
Przedrośle (prothallium, prothallus – z łac. pro = wczesny i gr. θαλλος (thallos) = gałązka) – stadium rozwojowe u roślin, zawierające organy męskie, żeńskie lub oba jednocześnie.
Stanowiący przedrośle plechowaty gametofit paprotników u paprotników jednakozarodnikowych zwykle jest jednopienny (obupłciowy), dwupienny jest zazwyczaj u skrzypów. U paprotników różnozarodnikowych występują przedrośla dwupienne (żeńskie produkujące rodnie i męskie wytwarzające plemnie).
Wikipedia
cząstka wyrazu znajdująca się przed jego rdzeniem lub jedna z kilku cząstek poprzedzających rdzeń wyrazu; prefiks
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. element słowotwórczy umieszczany przed leksemem, np. morfem przed rdzeniem wyrazu;
Wiktionary
Przedrostek, prefiks (od łac. praefixus „przymocowany na przedzie”) – w językoznawstwie jest to fragment wyrazu (tzw. morfem) dodawany do początku słowa podstawowego lub jego rdzenia (czyli do podstawy słowotwórczej), służący tworzeniu wyrazów pochodnych. Wyraz może nie posiadać żadnego prefiksu, może posiadać jeden lub więcej prefiksów.
Wikipedia
(1.1) Przykładem przedrostka jest mili- w słowie milimetr.
Wiktionary
IPA: pʃɛdˈrɔstɛk, AS: pšedrostek
Wiktionary
przym. przedrostkowy
przysł. przedrostkowo
Wiktionary
(1.1) prefiks
Wiktionary
utworzony za pomocą prefiksu, zawierający prefiks; będący prefiksem, należący do prefiksu; prefiksalny
SJP.pl
poprzedzający rozbiory Polski; pochodzący z okresu poprzedzającego rozbiory Polski
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) hist. mający miejsce przed rozbiorami Polski, pochodzący z tego okresu
Wiktionary
(1.1) Ciągle wracano myślami do czasów przedrozbiorowych, kiedy Rzeczpospolita sięgała od morza do morza.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdrɔzbʲjɔˈrɔvɨ, AS: pšedrozbʹi ̯orovy
Wiktionary
konieczny warunek rozumienia w filozofii H. G. Gadamera
SJP.pl
ponowne wydanie dzieła literackiego, bez zmian w tekście
SJP.pl
Przedruk (ang. reprint) – dosłowne lub tylko nieznacznie zmienione, ponowne opublikowanie utworu.
Z reguły przedruk jest objętościowo większy niż cytat, i obejmuje cały utwór lub z niewielkimi skrótami. W formie przedruku publikowane są książki lub całe artykuły, także artykuły internetowe. Czasem przedruk artykułu polega na jego przetłumaczeniu i wydaniu w innym języku.
Wikipedia
a) w piłce noznej: minąć przeciwnika, prowadząc piłkę, zwłaszcza dzięki sprytnemu zagraniu; okiwać (potocznie);
b) w hokeju: minąć przeciwnika, prowadząc krążek, zwłaszcza dzięki sprytnemu zagraniu
SJP.pl
przewiercać na wylot
SJP.pl
spędzać pewien czas na drzemaniu
SJP.pl
1. ośmieszać kogoś, naśladując czyjeś gesty, mimikę, ruchy, sposób mówienia itp.;
2. przedrzeźniać się -
a) przedrzeźniać siebie nawzajem;
b) dawniej: przekomarzać się
SJP.pl
przymiotnik od: przedrzeźniacz
SJP.pl
osoba przedrzeźniająca, naśladująca kogoś, często w złośliwy sposób
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ktoś, kto naśmiewa się z kogoś naśladując jego zachowanie, gesty, sposób mówienia
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(2.1) ornit. nazwa systematyczna|Mimidae|ref=tak., północnoamerykański ptak z rzędu wróblowatych potrafiący naśladować usłyszane dźwięki;
Wiktionary
Przedrzeźniacze (Mimidae) – rodzina ptaków z podrzędu śpiewających (Oscines) w obrębie rzędu wróblowych (Passeriformes), obejmująca ponad trzydzieści gatunków.
Wikipedia
IPA: pʃɛˈḍʒɛʑɲat͡ʃ, AS: pšeḍžeźńač
Wiktionary
rzecz. przedrzeźnianie n., przedrzeźniactwo n.
czas. przedrzeźniać ndk.
przym. przedrzeźniacki
Wiktionary
1. ośmieszać kogoś, naśladując czyjeś gesty, mimikę, ruchy, sposób mówienia itp.;
2. przedrzeźniać się -
a) przedrzeźniać siebie nawzajem;
b) dawniej: przekomarzać się
SJP.pl
ośmieszyć kogoś, naśladując czyjeś gesty, mimikę, ruchy, sposób mówienia itp.
SJP.pl
dawniej: skopiować czyjeś gesty, mimikę, ruchy itp.; przedrzeźnić
SJP.pl
posiedzenie niejawne w Sądzie Najwyższym, na którym sędzia dokonuje wstępnej oceny skargi kasacyjnej
SJP.pl
przedsądowe wezwanie do zapłaty - dokument, który wierzyciel kieruje do dłużnika, żądając uregulowania należności
SJP.pl
dokonany przed popełnieniem samobójstwa
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) poprzedzający samobójstwo
Wiktionary
przym. samobójczy
rzecz. samobójstwo n.
Wiktionary
część sceny wysunięta przed kurtynę; awanscena, proscenium
SJP.pl
Proscenium (gr. proskenion, fr. avant-scène), przedscenie – część sceny znajdująca się przed kurtyną w budynku teatralnym, wykorzystywana głównie w początkowej i końcowej części przedstawienia.
W starożytności określenie to stosowane było również w odniesieniu do podium (w teatrze greckim i rzymskim), na którym rozgrywała się akcja, tzw. proskeon.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do okresu przed obradami sejmu
(1.2) znajdujący się przed siedzibą sejmu
Wiktionary
(1.1) Obradom sejmiku przedsejmowego przewodniczył marszałek wybierany z grona szlachty.
(1.2) Mężczyzna zemdlał na jednym z przedsejmowych trawników.
Wiktionary
rzecz. sejm mrz., Sejm mrz.
przym. sejmowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) poprzedzający sezon; mający miejsce, odbywający się przed sezonem
Wiktionary
spójnik
(1.1) daw. przecież
Wiktionary
(1.1) Święta przedtym ludzie czcili, a przedsię wszytko zrobili (…). (J. Kochanowski: Pieśń świętojańska o sobótce: Panna 1)
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛtʲɕɛ, AS: pšetʹśe
Wiktionary
osoba prowadząca własną działalność gospodarczą, właściciel przedsiębiorstwa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) ekon. praw. osoba prowadząca własną działalność gospodarczą, posiadająca własne przedsiębiorstwo;
Wiktionary
Przedsiębiorca (fr. entrepreneur) – w potocznym ujęciu to osoba podejmująca się przedsięwzięcia dla celów zarobkowych.
W polskim systemie prawa nie ma jednolitej definicji przedsiębiorcy. Funkcjonujące definicje sprowadza się do tego, że przedsiębiorcą jest podmiot prawa, który prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą (lub zawodową). W rozumieniu prawnym „przedsiębiorca” najczęściej nie jest synonimem przedsiębiorstwa, ani firmy.
Wikipedia
(1.1) Ten przedsiębiorca wyzyskuje pracowników.
(1.1) Przedsiębiorcą może być m.in. osoba fizyczna prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtʲɕɛ̃mˈbʲjɔrt͡sa, AS: pšetʹśẽmbʹi ̯orca
Wiktionary
rzecz. przedsiębiorstwo n., przedsiębiorczość ż.
:: fż. przedsiębiorczyni ż.
czas. przedsiębrać ndk., przedsięwziąć dk.
przym. przedsiębiorczy
przysł. przedsiębiorczo
Wiktionary
(1.1) ekon. biznesmen, człowiek interesu; pot. prywaciarz
Wiktionary
1. cecha kogoś wykazującego się inicjatywą i skutecznością w załatwianiu różnych spraw biznesowych; obrotność;
2. ogół przedsiębiorstw na danym terenie;
3. przedmiot szkolny obejmujący naukę o podstawowych mechanizmach gospodarki i wolnego rynku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zespół cech człowieka stanowiących o chęci i powodzeniu w załatwianiu różnych spraw (bycie przedsiębiorczym)
(1.2) nauka lub sztuka podejmowania ryzyka i innowacyjności w budowaniu biznesu
(1.3) ogół przedsiębiorców i przedsiębiorstw
Wiktionary
Przedsiębiorczość – cecha ludzkich działań polegająca na spekulacyjnej próbie określenia przyszłych stanów rynku i wykorzystania okazji do osiągnięcia zysku z powodu różnic pomiędzy cenami czynników produkcji a spodziewanymi przychodami ze sprzedaży jakiegoś dobra.
Wikipedia
(1.1) Przedsiębiorczości nie można mu odmówić, sam podjął się takiego wyzwania i to z jakim skutkiem!
(1.2) Ludzie w coraz młodszym wieku uczą się przedsiębiorczości.
(1.3) Rząd, wprowadzając ustawę, narzucił na drobną przedsiębiorczość kolejne ograniczenia.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtʲɕɛ̃mˈbʲjɔrt͡ʃɔɕt͡ɕ, AS: pšetʹśẽmbʹi ̯orčość
Wiktionary
rzecz. przedsiębiorca m., przedsiębiorstwo n., przedsiębranie n., przedsiębranie n., przedsiębiorczyni ż.
czas. przedsiębrać ndk.
przym. przedsiębiorczy
przysł. przedsiębiorczo
Wiktionary
(1.1) aktywność, obrotność, rzutkość, zaradność
(1.2) biznes
(1.3) firmy, przedsiębiorcy, przedsiębiorstwa
Wiktionary
wykazujący się inicjatywą i skutecznością w załatwianiu różnych spraw biznesowych; obrotny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zdolny do podejmowania kolejnych działań w sposób pomyślny
Wiktionary
rzecz. przedsiębiorczość ż., przedsiębiorca mos., przedsiębiorstwo n., przedsiębiorczyni ż.
przysł. przedsiębiorczo
Wiktionary
(1.1) inicjatywny, obrotny, pomysłowy, zaradny
Wiktionary
kobieta prowadząca własną działalność gospodarczą, właścicielka przedsiębiorstwa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ekon. kobieta prowadząca własną działalność gospodarczą, posiadająca własne przedsiębiorstwo
Wiktionary
Przedsiębiorca (fr. entrepreneur) – w potocznym ujęciu to osoba podejmująca się przedsięwzięcia dla celów zarobkowych.
W polskim systemie prawa nie ma jednolitej definicji przedsiębiorcy. Funkcjonujące definicje sprowadza się do tego, że przedsiębiorcą jest podmiot prawa, który prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą (lub zawodową). W rozumieniu prawnym „przedsiębiorca” najczęściej nie jest synonimem przedsiębiorstwa, ani firmy.
Wikipedia
(1.1) Polskie przedsiębiorczynie prowadzą także stosunkowo dużo firm zatrudniających powyżej 250 osób.
Wiktionary
rzecz. przedsiębiorstwo n., przedsiębiorczość ż.
:: fm. przedsiębiorca m.
czas. przedsiębrać ndk., przedsięwziąć dk.
przym. przedsiębiorczy
przysł. przedsiębiorczo
Wiktionary
podmiot zajmujący się produkcją dóbr i usług w celu maksymalizacji nadwyżki ekonomicznej (zysku)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) samodzielna jednostka prowadząca działalność gospodarczą, najczęściej w celu osiągnięcia zysku;
Wiktionary
Przedsiębiorstwo – wyodrębniona prawnie i ekonomicznie jednostka gospodarcza. Istotą działalności przedsiębiorstwa jest produkcja dóbr lub świadczenie usług. Najczęściej definiowanym celem działalności przedsiębiorstwa jest osiąganie zysku poprzez zaspokajanie potrzeb konsumentów. Z perspektywy finansowej celem przedsiębiorstwa jest wzrost jego wartości rynkowej w średnim i długim okresie z korzyścią dla jego właścicieli.
Wikipedia
(1.1) W naszym przedsiębiorstwie przestrzega się praw pracowników.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtʲɕɛ̃mˈbʲjɔrstfɔ, AS: pšetʹśẽmbʹi ̯orstfo
Wiktionary
rzecz. przedsiębiorczyni ż., przedsiębiorca m., przedsiębiorczość ż., mikroprzedsiębiorstwo n., przedsiębranie n.
czas. przedsiębrać
przym. przedsiębiorczy
przysł. przedsiębiorczo
Wiktionary
(1.1) podmiot gospodarczy; pot. firma
Wiktionary
decydować się na wykonanie czegoś
SJP.pl
czasownik niedokonany (dk. przedsięwziąć)
(1.1) podejmować jakieś działanie lub działalność
Wiktionary
(1.1) — Gdy dowiem się wreszcie, co zamierzacie tu przedsiębrać — odrzekła — powiem ci, Filippa, z czym się zgadzam.
Wiktionary
IPA: pʃɛtʲˈɕɛ̃mbrat͡ɕ, AS: pšetʹśẽmbrać
Wiktionary
rzecz. przedsiębiorczyni ż., przedsiębiorczość ż., przedsiębranie n., przedsiębiorca, przedsiębiorstwo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przedsiębrać.
Wiktionary
rzecz. przedsiębiorstwo n., przedsięwzięcie n., przedsiębiorczość ż.
czas. przedsiębrać ndk., przedsięwziąć dk.
Wiktionary
poprzedzający siew
SJP.pl
zdecydować się na wykonanie czegoś
SJP.pl
czasownik dokonany (ndk. przedsiębrać)
(1.1) podjąć jakieś działanie lub działalność
Wiktionary
IPA: pʃɛtʲˈɕɛ̃w̃vʲʑɔ̇̃ɲt͡ɕ, AS: pšetʹśẽũ̯vʹźo̊̃ńć
Wiktionary
rzecz. przedsiębiorczyni ż., przedsiębranie n., przedsiębiorca mos., przedsięwzięcie
Wiktionary
zdecydować się na wykonanie czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przedsięwziąć.
(1.2) zaplanowane działanie wykonane w jakimś celu, rzecz zamierzona i realizowana
(1.3) rzad. zamiar, postanowienie
(1.4) przest. przedsiębiorstwo, instytucja produkcyjna lub handlowa
Wiktionary
Przedsięwzięcie – ogólne określenie jakiegoś projektu lub działania podjętego w jakimś celu lub jakiegoś zamysłu, którego wynikiem są konkretne działania, np. działania inwestycyjne jako przedsięwzięcie inwestycyjne lub np. przedsięwzięcie termomodernizacyjne – jako opis działania mającego na celu osiągnięcie oszczędności energii w budynkach.
Wikipedia
(1.2) Od kiedy zostałem głową tego przedsięwzięcia, sprawy zaczęły iść lepiej.
(1.2) On uważa, że założenie własnej firmy w Polsce to zbyt ryzykowne przedsięwzięcie.
(1.2) Jurek jest dzieckiem szczęścia, udają mu się takie przedsięwzięcia, o jakich my możemy tylko pomarzyć.
(1.2) Leśnicy radzili z przyrodnikami na temat planowaćanowanych przedsięwzięć w Puszczy Białowieskiej.
(1.2) W ramach realizacji tej dyrektywy promowane są działania proefektywnościowe, w szczególności realizacja przedsięwzięć termomodernizacyjnych [...].
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtʲɕɛ̃w̃vʲˈʑɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: pšetʹśẽũ̯vʹźė̃ńće
Wiktionary
rzecz. przedsiębranie n.
czas. przedsięwziąć dk.
Wiktionary
(1.2) akcja
(1.4) daw. antrepryza
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archit. niewielkie pomieszczenie oddzielające wejście od wnętrza budynku
(1.2) mot. turyst. zadaszenie z materiału dostawiane przed wejściem do przyczepy kempingowej lub namiotu
(1.3) anat. zool. u kręgowców część serca oddzielona zastawką od komory;
(1.4) anat. część ucha wewnętrznego, w obrębie błędnika;
(1.5) anat. obszar organizmu znajdująca się przed jamą z organami wewnętrznymi
(1.6) przen. wstęp do czegoś, wczesne doświadczenie
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Daszek nad przedsionkiem został wsparty kolumną toskańską.
Wiktionary
rzecz. sień ż., sionka ż., sioneczka ż.
przym. przedsionkowy
Wiktionary
(1.1) wiatrołap, przybudówka
(1.6) przedsmak, przedśpiew, przedświt, zapowiedź
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) med. związany z przedsionkiem, dotyczący przedsionka
(1.2) bud. związany z przedsionkiem do pomieszczenia
Wiktionary
rzecz. przedsionek mrz.
Wiktionary
zawodnik niebiorący udziału w konkurencji narciarskiej, oddający skok przed zawodnikami
SJP.pl
Skoki narciarskie – zimowa dyscyplina sportowa rozgrywana na skoczniach narciarskich od połowy XIX wieku. Skoki narciarskie wraz z biegami narciarskimi oraz kombinacją norweską (połączenie biegów i skoków) należą do rodziny sportów narciarstwa klasycznego. Dyscyplina ta cieszy się popularnością głównie w Europie, szczególnie w krajach nordyckich (w Norwegii i Finlandii) i Europy Środkowej (w Austrii, Czechach, Niemczech, Polsce, Słowenii i Szwajcarii), a poza Europą dyscyplina ta jest popularna głównie w Japonii.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) następujący przed ślubem, poprzedzający ślub
Wiktionary
(1.1) Nie dla tego mówię to, iżbym chciał utrzymywać, iż miłość przedślubna mocniejszą być musi koniecznie od miłości poślubnej; wszakże mnogie mamy przykłady małżeństw kochających się stale, czule, aż do grobowej deski; niemniej przeto powtarzam, że czas ten przedślubnych marzeń dwojga kochanków, marzeń czystych, niewinnych (…) jest najcudniejszym niepowrotnym, nieodżałowanym epizodem życia ziemskiego.
Wiktionary
przym. ślubny
rzecz. ślubny mos.
Wiktionary
(1.1) przedmałżeński
Wiktionary
1. dawniej: uczucie smaku potrawy przed przystąpieniem do jej jedzenia;
2. próbka, zapowiedź czegoś, co ma nastąpić
SJP.pl
przysłówek
(1.1) tuż przed śmiercią
Wiktionary
przym. przedśmiertny
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który następuje przed śmiercią
Wiktionary
przysł. przedśmiertnie
Wiktionary
(1.1) przedagonalny
Wiktionary
w górnictwie: rozszerzenie przodka chodnika na szerokość chodnikową w każdą stronę
SJP.pl
poprzedzający sobór, występujący, odbywający się przed soborem
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) kośc. odnoszący się do Kościoła katolickiego i sytuacji w nim przed soborem watykańskim II
Wiktionary
(1.1) W głębi prezbiterium zostanie zachowany stary ołtarz przedsoborowy z nadstawą szafową, jednak relikwie będą przechowywane w specjalnym schowku w nowym ołtarzu.
(1.1) Dzisiaj przedsoborowy mszał jest stosowany już bardzo rzadko. W Polsce można się z nim zetknąć tylko w nielicznych kościołach.
Wiktionary
rzecz. sobór mrz., soborność ż.
przym. soborowy
Wiktionary
poprzedzający socjalizm
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) poprzedzający pojawienie się albo wprowadzenie socjalizmu
Wiktionary
rzecz. socjalizm mrz.
przysł. socjalistycznie
Wiktionary
poprzedzający Sokratesa (greckiego filozofa), pochodzący z czasów przed narodzinami Sokratesa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) hand. przedterminowe umożliwienie zakupu
Wiktionary
(1.1) Ruszyła przedsprzedaż biletów na koncert U2.
Wiktionary
czas. sprzedawać
Wiktionary
czasownik przechodni
(1.1) zapoznawać kogoś z kimś, prezentować komuś kogoś
(1.2) podawać co do wiadomości, dawać do obejrzenia, do wglądu
(1.3) opisywać, ukazywać coś zwykle w formie artystycznej
(1.4) być czymś dla kogoś, stanowić coś
czasownik zwrotny
(2.1) podawać swoje nazwisko podczas poznawania kogoś, spotkania z kimś
(2.2) prezentować się, wyglądać
Wiktionary
(1.1) Przedstawię cię pani domu.
(1.2) Na spotkaniu architekt przedstawił swój najnowszy projekt.
(1.3) W tym utworze autor przedstawia środowisko miejskie Polski przedwojennej.
(1.4) Ta książka przedstawia dla mnie niewyobrażalną wartość.
(2.1) Przedstawił się mojemu bratu.
(2.2) Sytuacja w firmie nie przedstawia się najlepiej, w ostatnim kwartale mieliśmy duże straty.
Wiktionary
IPA: pʃɛtˈstavʲjät͡ɕ, AS: pšetstavʹi ̯äć
Wiktionary
rzecz. przedstawicielka ż., przedstawianie n., przedstawienie n., przedstawiciel mos., przedstawicielstwo n.
czas. stawiać ndk., postawić dk.
Wiktionary
(1.2) okazywać, pokazywać, przedłożyć
(1.4) stanowić, reprezentować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przedstawiać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtstaˈvʲjä̃ɲɛ, AS: pšetstavʹi ̯ä̃ńe
Wiktionary
czas. przedstawiać, postawić
rzecz. przedstawiciel mos., przedstawienie n., przedstawicielka ż.
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przedstawiać)
(1.1) dokonany od|przedstawiać.
czasownik zwrotny przedstawić się
(2.1) zaprezentować się, zapoznać kogoś ze swoją osobą
Wiktionary
(1.1) Projekt posesji przedstawię oczywiście na zarządzie.
(2.1) Przedstawię się.
Wiktionary
IPA: pʃɛtˈstavʲit͡ɕ, AS: pšetstavʹić
Wiktionary
rzecz. przedstawiciel mos., przedstawienie n., przedstawicielka ż.
czas. postawić
Wiktionary
osoba występująca w czyimś imieniu, wyrażająca czyjeś poglądy, reprezentant jakiejś zbiorowości
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba działająca w imieniu kogoś lub czegoś
(1.2) typowy członek danej grupy, typowy okaz danej kategorii
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Jan Kowalski jest przedstawicielem firmy komputerowej.
(1.1) W piątek telewizja CNN, powołując się na dwóch przedstawicieli sektora obronności USA, poinformowała, że rosyjski myśliwiec Su-27 wykręcił beczkę nad amerykańskim samolotem zwiadowczym RC-135 w międzynarodowej przestrzeni powietrznej nad Morzem Bałtyckim.
(1.2) Pies domowy to przedstawiciel rodziny psowatych.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtstaˈvʲit͡ɕɛl, AS: pšetstavʹićel
Wiktionary
rzecz. przedstawicielstwo n., przedstawianie n., przedstawienie n.
:: fż. przedstawicielka ż.
czas. przedstawiać ndk., przedstawić dk.
przym. przedstawicielski
Wiktionary
(1.1) reprezentant, pełnomocnik, wysłannik, delegat, rzecznik
(1.2) przykład, egzemplarz
Wiktionary
kobieta występująca w czyimś imieniu, wyrażająca czyjeś poglądy, reprezentantka jakiejś zbiorowości
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta działająca w imieniu kogoś lub czegoś
(1.2) typowa członkini danej grupy, reprezentantka danej kategorii
Wiktionary
(1.1) Głos zabierze przedstawicielka KIK-u z Mławy.
(1.2) Czapla siwa jest typową przedstawicielką czaplowatych.
Wiktionary
rzecz. przedstawicielstwo n., przedstawianie n., przedstawienie n.
:: fm. przedstawiciel m.
czas. przedstawiać ndk., przedstawić dk.
przym. przedstawicielski
Wiktionary
(1.1) reprezentantka, pełnomocniczka, wysłanniczka, delegatka, rzeczniczka
(1.2) przykład, egzemplarz
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) hand. pełnomocnictwo wydane komuś przez przedsiębiorstwo handlowe do występowania w jego interesach
(1.2) występowanie w czyimś imieniu
(1.3) zespół ludzi wyłonionych spośród określonej grupy, instytucji, itp., upoważniony do reprezentowania jej interesów
(1.4) placówka reprezentująca za granicą rząd swego kraju
Wiktionary
Przedstawicielstwo – czynność prawna dokonywana przez osobę zwaną przedstawicielem, w imieniu osoby zwanej dalej reprezentowanym, pociągająca za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Przedstawicielstwo może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) lub na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo). Przykładowo: przedstawicielem ustawowym małoletnich dzieci są ich rodzice, natomiast prokurent jest pełnomocnikiem przedsiębiorcy podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców.
Wikipedia
czas. przedstawiać
rzecz. przedstawienie n., przedstawiciel mos., przedstawicielka ż.
Wiktionary
(1.1) pełnomocnictwo
(1.2) reprezentacja, reprezentowanie
(1.3) delegacja, deputacja, misja, reprezentacja
(1.4) konsulat, placówka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) występ wykonywany na scenie przed publicznością, widowisko
(1.2) prezentacja czegoś
(1.3) pot. nieodpowiednie zachowanie w miejscu publicznym
(1.4) odczasownikowy od|przedstawić.
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Zarządzenie zakazuje udostępniania nieruchomości należących do Poznania na potrzeby organizowania objazdowych przedstawień cyrkowych z udziałem zwierząt.
(1.2) Spotkanie z klientem zacząłem od przedstawienia oferty naszej firmy.
(1.2) Mam miesiąc na przygotowanie i przedstawienie planu dalszego rozwoju koncernu.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtstaˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: pšetstavʹi ̯ė̃ńe
Wiktionary
rzecz. przedstawicielstwo n., przedstawiciel m., przedstawicielka ż., przedstawianie n.
czas. postawić, przedstawiać ndk., przedstawić dk.
przym. przedstawicielski
Wiktionary
(1.1) inscenizacja, show, spektakl, widowisko
(1.3) scenka, szopka
Wiktionary
twórca opierający się w sztuce nie na abstrakcyjnych pojęciach a na przedstawieniach
SJP.pl
przednia część stopy
SJP.pl
typ bezkręgowych, morskich zwierząt wtóroustych; prastrunowiec, półstrunowce, strunogębe, szparoskrzelne
SJP.pl
Półstrunowce (Hemichordata, z gr. hemi – pół + chorda – struna), przedstrunowce (Protochordata), strunogębe (Stomochordata), szparoskrzelne (Branchiotremata) – typ bezkręgowych, morskich zwierząt wtóroustych o cechach morfologicznych zbliżonych do strunowców (stąd nazwa typu), natomiast w rozwoju zarodkowym wykazujących cechy wspólne ze szkarłupniami. Występują wyłącznie w wodach morskich, głównie pełnosłonych, najczęściej w strefie dennej. Są wśród nich organizmy wolno żyjące i osiadłe, często kolonijne, tylko nieliczne pływają. Żywią się detrytusem i drobnymi organizmami morskimi.
Wikipedia
przedstawiciel typu bezkręgowych, morskich zwierząt wtóroustych; prastrunowiec, półstrunowiec
SJP.pl
poprzedzający studniówkę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przedświadome
Wiktionary
Przedświadomość (niem. das Vorbewusste) – termin wprowadzony do psychoanalizy przez Sigmunda Freuda jako określenie granicznej sfery psychiki między świadomością a nieświadomością. Obejmuje ona treści niebędące obecnie w polu świadomości (treści stłumione – w przeciwieństwie do treści wypartych, należących do sfery nieświadomości), lecz które mogą być łatwo aktywizowane i powrócić do świadomości.
Wikipedia
przym. przedświadomy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) przypadający na okres tuż przed świętem, poprzedzający święto
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛtʲɕfʲjɔ̃nˈtɛt͡ʃnɨ, AS: pšetʹśfʹi ̯õntečny
Wiktionary
1. chwila poprzedzająca świt, brzask
2. przenośnie: zapowiedź
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pora nocy tuż przed świtem
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Tak śród przedświtów lepszego poranka • Marzył wygnaniec, marzyła wygnanka! sic.
Wiktionary
rzecz. świt mrz., świtanie n.
Wiktionary
przymiotnik od: przedświt
SJP.pl
poprzedzający sylwestra
SJP.pl
okop wysunięty przed główną linię umocnień; rawelin
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z okresem poprzedzającym szczepienie
Wiktionary
(1.1) Proszę o wypełnienie ankiety przedszczepiennej i oddanie jej asystentowi.
Wiktionary
przym. szczepienny
Wiktionary
zdrobnienie od: przedszkolak
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) zdrobn. od: przedszkolak
Wiktionary
rzecz. przedszkole n., przedszkolanin m., przedszkolanka ż., przedszkolak mos./mzw.
przym. przedszkolny
Wiktionary
zdrobnienie od: przedszkolak
SJP.pl
dziecko uczęszczające do przedszkola lub oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy
(1.1) dziecko chodzące do przedszkola, będące w wieku przedszkolnym
Wiktionary
IPA: pʃɛṭˈʃkɔlak, AS: pšeṭškolak
Wiktionary
rzecz. przedszkole n., przedszkolanka ż.
:: fż. przedszkolaczka ż.
:: zdrobn. przedszkolaczek m.
przym. przedszkolny
Wiktionary
1. wychowawczyni w przedszkolu;
2. potocznie: dziewczynka uczęszczająca do przedszkola; przedszkolaczka
SJP.pl
rzadko: wychowanek lub wychowawca przedszkola
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) rzad. przedszkolak
(1.2) rzad. żart. nauczyciel przedszkola, wychowawca przedszkolny
Wiktionary
rzecz. przedszkole n., przedszkolak m., przedszkolaczek m., przedszkolność ż., przedszkolackość ż.
:: fż. przedszkolanka ż.
przym. przedszkolny, przedszkolacki
przysł. przedszkolacko
Wiktionary
(1.1) przedszkolak
(1.2) ofic. nauczyciel przedszkola; wychowawca przedszkola, wychowawca przedszkolny, wychowawca w przedszkolu
Wiktionary
1. wychowawczyni w przedszkolu;
2. potocznie: dziewczynka uczęszczająca do przedszkola; przedszkolaczka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. nauczycielka przedszkola, wychowawczyni przedszkolna, wychowawczyni w przedszkolu
Wiktionary
(1.1) Przedszkolanka kazała dzieciom umyć twarze.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛṭʃkɔˈlãnka, AS: pšeṭškolãnka
Wiktionary
rzecz. przedszkole n., przedszkolak m., przedszkolaczek m.
:: fm. przedszkolanin m.
przym. przedszkolny, szkoleniowy
Wiktionary
(1.1) ofic. nauczycielka przedszkola; wychowawczyni przedszkola, wychowawczyni przedszkolna, wychowawczyni w przedszkolu
Wiktionary
placówka opiekuńczo-wychowawcza dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) eduk. dzienna placówka o charakterze opiekuńczo-wychowawczym, do której uczęszczają dzieci w wieku od trzech lat do chwili rozpoczęcia obowiązku szkolnego;
Wiktionary
Przedszkole – instytucja opiekuńczo-wychowawcza, do której uczęszczają dzieci w wieku od 3 lat (w Polsce – w szczególnych przypadkach od 2) do rozpoczęcia spełniania obowiązku szkolnego.
Wikipedia
(1.1) Nasza córka pójdzie w tym roku do przedszkola.
Wiktionary
IPA: pʃɛṭˈʃkɔlɛ, AS: pšeṭškole
Wiktionary
rzecz. przedszkółka ż., przedszkolak m., przedszkolaczek m., przedszkolanin m., przedszkolanka ż., przedszkolanek m.
przym. przedszkolny, wokółprzedszkolny, wewnątrzprzedszkolny, przyprzedszkolny
Wiktionary
(1.1) przest. ochronka
Wiktionary
1. → przedszkole;
2. poprzedzający okres szkolny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) poprzedzający lata nauki szkolnej, poprzedzający okres szkolny
(1.2) dotyczący przedszkola, właściwy przedszkolu, należący do przedszkola
Wiktionary
IPA: pʃɛṭˈʃkɔlnɨ, AS: pšeṭškolny
Wiktionary
rzecz. przedszkółka ż., przedszkole n., przedszkolak m., przedszkolaczek m., przedszkolanka ż., przedszkolanin mos.
przym. szkoleniowy, przyprzedszkolny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) gw-pl|Warmia. przedszkole
Wiktionary
rzecz. przedszkole n.
przym. przedszkolny
Wiktionary
skrót
(1.1) = przedsłowie
Wiktionary
(1.1) przedm., wprow.
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
Przedsław, Przecław, Przecsław, Przesław – staropolskie imię męskie, złożone z członów Przed- (pierwszy człon posiadał wiele różnych znaczeń, zależnych od znaczenia drugiego członu imienia) i -sław („sława”). Imię notowane w Polsce od 1153 roku. Mogło oznaczać „ten, który stawia sławę ponad inne rzeczy”, „stawiający wyżej sławę”. Możliwe staropolskie zdrobnienia to: Przech, Przechno, Przeczek, Przeczko, Przeczk, Przeczka (masc.), Przeczeń, Przeczno, Przesz, Przeszek, Przeszko.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) liter. daw. rozdział na początku książki zapoznający czytelnika z intencjami, historią, genezą powstania itp. utworu
Wiktionary
(1.1) W przedsłowiu autor chce unaocznić nam w jakich czasach zaczął pisać tę nowelę.
Wiktionary
(1.1) introdukcja, preambuła, prolegomena, prolog, słowo wstępne, wprowadzenie, wstęp
Wiktionary
u kwiatów obupłciowych: wcześniejsze dojrzewanie słupków niż pręcików, zapobiegające samozapyleniu rośliny; protogynia, protoginia, proterogynia, proteroginia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) bot. wcześniejsze dojrzewanie słupków niż pręcików w kwiatach niektórych roślin;
Wiktionary
Przedsłupność, protogynia – zjawisko występujące w kwiatach obupłciowych u niektórych gatunków roślin. Polega na wcześniejszym dojrzewaniu słupków niż pręcików. Jest to jeden z mechanizmów zapobiegających niekorzystnemu dla rośliny samozapyleniu, czyli zapyleniu się pyłkiem pochodzącym z tej samej rośliny.
Wikipedia
przym. przedsłupny
Wiktionary
(1.1) protogynia
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) liter. anakruza; sylaby nieakcentowane na początku wersu przed pierwszą sylabą akcentowaną
(1.2) muz. początkowe dźwięki melodii, poprzedzające dźwięk akcentowany na silnej części taktu
(1.3) muz. niepełny takt na początku utworu muzycznego
(1.4) przen. początek, wstęp do czegoś
Wiktionary
Przedtakt, inaczej anakrusis – niepełny takt lub pojedyncza nuta (zwana wówczas odbitką) otwierająca utwór muzyczny.
Przedtakt ma na celu podkreślenie tego, że utwór rozpoczyna się od słabej, nieakcentowanej części przebiegu rytmicznego i najczęściej powoduje skrócenie ostatniego taktu o odpowiadającą mu wartość, tak żeby zachowana była suma pełnych taktów w całym utworze.
Wikipedia
(1.4) preludium, przygrywka
Wiktionary
zaimek
(1.1) w czasie poprzedzającym jakieś wydarzenie; przed nastąpieniem czegoś
Wiktionary
(1.1) Przedtem mieszkała tu pani Zofia, teraz mieszkanie stoi puste.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛtːɛ̃m, AS: pše•tẽm
Wiktionary
(1.1) najpierw, zanim, poprzednio, wcześniej, dawniej
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stud. dodatkowy egzamin, pisany jeszcze przed rozpoczęciem sesji egzaminacyjnej
Wiktionary
(1.1) Wie ktoś kiedy jest przedtermin z tego przedmiotu? (z Internetu)
Wiktionary
IPA: pʃɛtˈːɛrmʲĩn, AS: pše•termʹĩn
Wiktionary
rzecz. przedterminowość ż.
przym. przedterminowy
Wiktionary
(1.1) zerówka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przedterminowe
Wiktionary
przym. przedterminowy
przym. przedterminowo
rzecz. przedtermin mrz.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) następujący przez terminem
Wiktionary
przysł. przedterminowo
rzecz. przedtermin mrz., przedterminowość ż.
Wiktionary
przedstawiciel podkrólestwa zwierząt, który nie wykształcił właściwych tkanek i organów; nietkankowiec, beztkankowiec, nibytkankowiec
SJP.pl
środowiskowo: suplement diety brany przed wysiłkiem fizycznym w celu podniesienie wydolności
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) sport. środ. suplement diety mający na celu chwilowe zwiększenie wydajności organizmu, spożywany zazwyczaj krótko przed treningiem, zwł. siłowym
Wiktionary
(1.1) Dzięki przedtreningówce można szybciej zbudować masę mięśniową.
Wiktionary
przym. przedtreningowy
Wiktionary
dotyczący czasu przed treningiem
SJP.pl
jeden z zębów występujących w uzębieniu ssaków; ząb przedtrzonowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) anat. rodzaj zęba położonego między kłami a trzonowcami;
Wiktionary
Ząb przedtrzonowy, przedtrzonowiec (łac. dens premolaris) – rodzaj zęba występującego u większości ssaków (zarówno w uzębieniu mlecznym, jak i stałym, z wyjątkiem przedtrzonowca pierwszego, który jest niewymienny), w tym człowieka (tylko w uzębieniu stałym, wśród zębów mlecznych nie występują przedtrzonowce). Dorosły człowiek ma osiem zębów przedtrzonowych.
Wikipedia
przym. przedtrzonowy
rzecz. trzonowiec mrz./mzw.
Wiktionary
określenie rodzaju zębów znajdujących się pomiędzy kłami a zębami trzonowymi
SJP.pl
przednia część ciała pajęczaków i niektórych skorupiaków; przedtułowie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ent. przedni, stale bezskrzydły pierścień tułowia owadów;
Wiktionary
Przedtułów (prothorax) – pierwszy (przedni) z trzech pierścieni tułowia owadów, stale bezskrzydły. Wykazuje tendencję do zaniku pleur. Płytka grzbietowa tego segmentu to przedplecze (pronotum, protergum) – nie ma akrotergitu i zatarczy, płytka brzuszna to przedpiersie (prosternum), boczna – propleuron.
Wikipedia
(1.1) Przedplecze stanowi płytkę grzbietową przedtułowia.
Wiktionary
rzecz. tułów mrz.
Wiktionary
przednia część ciała pajęczaków i niektórych skorupiaków; przedtułowie
SJP.pl
mający miejsce przed ubojem zwierząt
SJP.pl
Przedudzie, prefemur (łac.: praefemur, trochantellus) – człon odnóża niektórych stawonogów położony pomiędzy krętarzem a udem (występuje u pareczników i krocionogów) lub dosiebna część uda (np. u błonkówek).
U Spirostreptidae obecny na przedudziu pierwszej pary odnóży samców wyrostek processus praefemoralis ma istotne znaczenie taksonomiczne.
Wikipedia
poprzedzający ugodę, przypadający przed ugodą; preliminarny
SJP.pl
odnoszący się do okresu przed unią
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) położony przed Uralem (względem Europy)
Wiktionary
rzecz. Ural m.
Wiktionary
poprzedzający urodzenie; prenatalny
SJP.pl
mający miejsce przed wakacjami
SJP.pl
dawniej: szydzić, przedrwiwać, żartować
SJP.pl
przysłówek
(1.1) zbyt wcześnie, za wcześnie, przed właściwym czasem, przed określonym terminem
Wiktionary
(1.1) Jestem wcześniakiem, ponieważ urodziłem się przedwcześnie.
Wiktionary
IPA: pʃɛtˈft͡ʃɛɕɲɛ, AS: pšetfčeśńe
Wiktionary
rzecz. przedwczesność ż.
przym. przedwczesny
przysł. wcześniej
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przedwczesne
Wiktionary
przym. przedwczesny
przysł. przedwcześnie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) pojawiający się wcześniej niż powinien; będący za wcześnie
Wiktionary
(1.1) Duży talent poetycki, którego świetny rozwój tragicznie przerwała przedwczesna śmierć.
Wiktionary
IPA: pʃɛtˈft͡ʃɛsnɨ, AS: pšetfčesny
Wiktionary
rzecz. przedwczesność ż.
przysł. przedwcześnie, wcześniej
Wiktionary
onegdaj;
1. dzień poprzedzający dzień wczorajszy;
2. w dniu poprzedzającym dzień wczorajszy
SJP.pl
przysłówek
(1.1) dwa dni przed dniem dzisiejszym; dzień przed wczoraj
Wiktionary
(1.1) Przedwczoraj mój żółw obchodził swoje jedenaste urodziny.
Wiktionary
IPA: pʃɛtˈft͡ʃɔraj, AS: pšetfčorai ̯
Wiktionary
przym. przedwczorajszy
przysł. wczora
Wiktionary
(1.1) przest. onegdaj; kresy|pozawczoraj.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) mający miejsce przedwczoraj, związany z dniem poprzedzającym wczorajszy
przymiotnik jakościowy
(2.1) przen. dotyczący przeszłości, dawny, stary
Wiktionary
(1.1) Na szczęście po przedwczorajszym śniegu nie pozostanie już śladu, jedynie wierzchołkigór najwyższe i korony oszronione drzew samotnych na skalistych stokach będą połyskiwały srebrem wiecznego lodu.
Wiktionary
przysł. przedwczoraj, wczora
Wiktionary
poprzedzający wesele
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. brat babki
(1.2) daw. brat prababki
Wiktionary
(1.1) Dziadek wujeczny inaczej przedwieć to brat babki, natomiast dziadek stryjeczny czyli prastryj to brat dziadka.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛdvʲjɛ̇t͡ɕ, AS: pšedvʹi ̯ėć
Wiktionary
(1.1) stary wuj, dziadek wujeczny
(1.2) starszy wuj
Wiktionary
(r. męski) dawniej: pora przedwieczorna; przedwieczerze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. podwieczorek
Wiktionary
przym. przedwieczorny
Wiktionary
dawniej: pora przedwieczorna; przedwieczerz
SJP.pl
1. istniejący przed wiekami; odwieczny;
2. istniejący wiecznie, niemający początku ani końca
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bardzo stary; taki, który istniał już przed wiekami
Wiktionary
składnia.
kolokacje.
synonimy.
(1.1) prawieczny, prawiekowy, prastary, pradawny, pradziejowy, starodawny, wiekowy
antonimy.
hiperonimy.
(1.1) dawny
hiponimy.
(1.1) prahistoryczny / prehistoryczny
holonimy.
meronimy.
pokrewne.
rzecz. wieczność ż.
przym. wieczny
frazeologia.
etymologia.
uwagi.
tłumaczenia.
* angielski: (1.1) primeval, primaeval, everlasting
* białoruski: (1.1) першабытны (pieršabytny)
* chorwacki: (1.1) prastar
* czeski: (1.1) pravěký
* estoński: (1.1) iidne
* francuski: (1.1) primordial
* hiszpański: (1.1) prístino
* kaszubski: (1.1) przedwieczny, prastôri, stalatny
* łaciński: (1.1) primaevus
* łotewski: (1.1) pirmatnējs
* niemiecki: (1.1) urtümlich, urzeitlich
* nowogrecki: (1.1) πρωτόγονος (protógonos)
* słowacki: (1.1) praveký
* ukraiński: (1.1) первісний (pervisnyj)
* węgierski: (1.1) ősi
* włoski: (1.1) primordiale
źródła.
== przedwieczny (język kaszubski.) ==
wymowa.
znaczenia.
przymiotnik
(1.1) przedwieczny
odmiana.
przykłady.
Wiktionary
rzecz. wieczność ż.
przym. wieczny
Wiktionary
(1.1) prawieczny, prawiekowy, prastary, pradawny, pradziejowy, starodawny, wiekowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) odbywający się przed wieczorem, związany z późnym popołudniem
Wiktionary
(1.1) Nina lubiła przedwieczorne spacery z Atosem.
Wiktionary
rzecz. przedwieczerza ż.
Wiktionary
poprzedzający Wielkąnoc, występujący, odbywający się przed Wielkąnocą
SJP.pl
w górnictwie: wykonać w kopalni otwory badawcze na przedzie wydrążonych wyrobisk przy zbliżaniu się do zagrożonych miejsc
SJP.pl
poprzedzający Wigilię
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dziejący się w czasie poprzedzającym Wigilię
Wiktionary
występujący przed wiosną
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) taki, który poprzedza wiosnę, następuje przed nadejściem wiosny
Wiktionary
rzecz. przedwiośnie n., przedwiosenność ż., wiosna ż., wiosenka ż.
przysł. przedwiosennie, wiosennie
Wiktionary
pora roku stanowiąca okres przejściowy między zimą a wiosną, przypadająca na kwiecień i początki maja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) okres przejściowy między zimą a wiosną, zwiastujący nadejście wiosny
Wiktionary
Przedwiośnie – jedna z dwóch uzupełniających pór roku w przyrodzie, w strefie klimatu umiarkowanego (drugą uzupełniającą porą jest przedzimie).
Za przedwiośnie przyjmuje się okres roku na styku zimy i wiosny, w którym średnie temperatury powietrza wahają się pomiędzy 0 a 5 °C (z tendencją wzrostową). Opad atmosferyczny jest umiarkowany, zazwyczaj ciekły, a jeśli stały (zamarznięty), to zanikający. Natomiast osad atmosferyczny jest obfity i we wszystkich rodzajach. Dzienna pora dnia jest podobnej długości trwania do pory nocnej.
Wikipedia
(1.1) Jak tylko nadejdzie przedwiośnie, przesadzimy naszą choinkę z donicy do gruntu.
Wiktionary
IPA: pʃɛdˈvʲjɔ̇ɕɲɛ, AS: pšedvʹi ̯ȯśńe
Wiktionary
przym. przedwiosenny
rzecz. wiosna ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. prawnuczka
Wiktionary
staropolskie imię męskie
SJP.pl
Przedwoj – staropolskie imię męskie, złożone z dwóch członów: Przed- i -woj ("wojownik"). Imię to może znaczyć "stawiający wyżej wojowników" lub "ten, który idzie (zajmuje miejsce) przed innymi wojownikami".
Przedwoj imieniny obchodzi 23 listopada.
Wikipedia
pochodzący sprzed wojny; taki, który istniał przed wojną; odnoszący się do okresu przed II wojną światową
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pochodzący sprzed wojny; istniejący, mający miejsce przed wojną; poprzedzający wojnę; zazwyczaj w odniesieniu do II wojny światowej
Wiktionary
(1.1) W czasie drugiej wojny światowej produkcja broni powiększyła się kilkukrotnie w porównaniu z okresem przedwojennym.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdvɔˈjɛ̃nːɨ, AS: pšedvoi ̯ẽ•ny
Wiktionary
rzecz. przedwojnie
przym. wojowniczy
czas. wojować
Wiktionary
Przedwojewo – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Opinogóra Górna. Leży nad Soną dopyłwem Wkry.
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie ciechanowskim ziemi ciechanowskiej. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Wikipedia
czas poprzedzający wybuch wojny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) okres poprzedzający wojnę, okres przedwojenny
Wiktionary
IPA: pʃɛdˈvɔjɲɛ, AS: pšedvoi ̯ńe
Wiktionary
przym. przedwojenny
Wiktionary
staropolskie imię męskie
SJP.pl
Przedwojów (przed 1945 niem. Reichhennersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kamiennogórskim, w gminie Kamienna Góra przy drodze krajowej nr 5
Wikipedia
dawniej: zaszydzić, zadrwić, zażartować
SJP.pl
w wojsku: przednia część lawety armatniej ze skrzynią na amunicję; prockar
SJP.pl
zapoczątkowujący coś, poprzedzający właściwy wstęp do czegoś
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) dziejący się, odbywający się przed wyborami
Wiktionary
(1.1) Praktycznie bardzo niewiele zrealizowano z obietnic przedwyborczych, które nam proponowali.
(1.1) Najbardziej aktywni działacze stanu trzeciego zwoływali zebrania, rozpowszechniali materiały propagandowe i prowadzili czynną agitację przedwyborczą.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛdvɨˈbɔrt͡ʃɨ, AS: pšedvyborčy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) poprzedzający wyjazd, towarzyszący przygotowaniom do niego
Wiktionary
(1.1) W przedwyjazdowej gorączce łatwo zabrać najmniej potrzebne rzeczy i zapomnieć o najważniejszych.
Wiktionary
wzmacniacz odpowiadający za wstępne wzmocnienie sygnału dostarczanego ze źródła dźwięku
SJP.pl
Przedwzmacniacz (ang. preamplifier) – w elektroakustyce, wzmacniacz, którego zadaniem jest wzmocnienie wstępne sygnału elektroakustycznego przed jego skierowaniem do kolejnych stopni toru elektroakustycznego.
Przedwzmacniacz najczęściej jest zintegrowany wewnątrz większego urządzenia, takiego jak np. wzmacniacz elektroakustyczny, wzmacniacz instrumentalny, mikser, elektrofony.
Wikipedia
potocznie:
1. o mężczyźnie: odbyć stosunek seksualny; przelecieć;
2. spędzić pewien czas na ciężkiej pracy;
3. szybko przebyć jakąś trasę
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przedyskutowywać)
(1.1) rozważyć wnikliwie podczas dyskusji
Wiktionary
rzecz. dyskutantka ż., dyskutowanie n., dyskutant mos., przedyskutowanie n., przedyskutowywanie n., dyskusja ż.
czas. dyskutować, przedyskutowywać ndk.
przym. dyskusyjny
Wiktionary
(1.1) obgadać, omówić
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przeprowadzenie gruntownej dyskusji
(1.2) spędzenie czasu na dyskusjach
Wiktionary
rzecz. dyskutowanie n., dyskusja ż., dyskusyjność ż., dyskutant m., dyskutantka ż., dyskutowanie n., przedyskutowywanie n., podyskutowanie n.
czas. przedyskutować dk., przedyskutowywać, dyskutować ndk., podyskutować
przym. dyskusyjny
przysł. dyskusyjnie
Wiktionary
przedyskutowywać;
1. dyskutując, omawiać coś dokładnie;
2. spędzać pewien czas na dyskutowaniu
SJP.pl
przebyć pewien czas na dyżurze
SJP.pl
nitka z włókien do wytwarzania tkanin, sznurów itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) włók. wyrób włókienniczy skręcony z wełny, bawełny lub innego włókna wykonany w procesie przędzenia;
Wiktionary
Przędza – wyrób włókienniczy o strukturze walcowatej, ciągłej, powstający przez skręcenie pasma włókien w procesie przędzenia. Przędzenie może być wykonywane chałupniczo (ręcznie) lub przemysłowo w przędzalni (mechanicznie). Przędza jest półproduktem do produkcji tkanin, dzianin, koronek, plecionek, lin, nici itp.
Wikipedia
IPA: ˈpʃɛ̃nd͡za, AS: pšẽnʒa
Wiktionary
rzecz. prządka ż., prząśnica ż., prząśniczka ż., przędzalnia ż., przędzalnictwo n., przędzenie n., uprzędzenie n.
czas. prząść ndk., uprząść dk.
przym. przędzalniczy, przędny, przędzowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zakład lub dział fabryki, w którym przędza jest przerabiana na nici
Wiktionary
Przędzalnia – oddział zakładu włókienniczego zajmujący się przetwarzaniem włókna na przędzę. Oddział przędzalni składa się z działów:
Wikipedia
IPA: pʃɛ̃nˈd͡zalʲɲa, AS: pšẽnʒalʹńa
Wiktionary
rzecz. przędza ż., przędzenie n., uprzędzenie n., przędzarka ż., prządka ż., prząśnica ż., prząśniczka ż., przędzalnictwo n.
czas. prząść ndk., uprząść dk.
przym. przędzowy, przędzalniczy, przędzalniany, przędny
Wiktionary
dział włókiennictwa zajmujący się przerobem włókien na przędzę; technologia przędzenia
SJP.pl
związany z wyrobem przędzy
SJP.pl
specjalista w dziedzinie przędzalnictwa
SJP.pl
o włóknie: nadający się do przędzenia; przędny
SJP.pl
Przedzamcze – teren oraz zabudowania znajdujące się na terenie przylegającym do zamku.
Wikipedia
przymiotnik relacyjny
(1.1) anat. med. znajdujący się przed zatoką, dotyczącego tego co przed zatoką
Wiktionary
rzecz. zatoka ż.
przym. zatokowy
Wiktionary
[czytaj: przed-zawałowy] poprzedzający zawał, zwykle zawał serca
SJP.pl
Przedzeń – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim, w gminie Ceków-Kolonia.
Wieś położona jest 2 km od trasy Kalisz – Turek. Jest to miejscowość licząca 130 mieszkańców. Dopiero po parcelacji w 1864 roku Przedzeń zaludnił się i rozbudował. Obecnie miejscowość zajmuje powierzchnię 264 hektarów. Do dziś przetrwało kilka starych budowli. Jedną z nich jest sala OSP. Powstała ona w 1918 r. Mieszkańcy od razu postanowili kupić sprzęt strażacki, który z początku przechowywali w drewnianej szopie. W 1933 roku 35 mieszkańców w czynie społecznym wybudowało remizę. Przedzeń należy do parafii pod wezwaniem św. Wojciecha w Kościelcu Kaliskim. W ciągu roku odbywają się w niej trzy odpusty.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prząść.
Wiktionary
Przędzenie – ogół operacji wykonywanych na włóknie, prowadzących do utworzenia przędzy. Przędzenie może być wykonywane ręcznie (w rzemiośle lub wytwórstwie ludowym, przy użyciu prostych urządzeń: kądziel, wrzeciono, kołowrotek) lub mechanicznie.
Wikipedia
(1.1) Jeśli proces przędzenia odbywa się na mokro (stosowany w przędzalnictwie lnu), to tasiemka niedoprzędu zanurzana jest w korycie z wodą, następnie przechodzi przez zespół wałków rozciągających, zostaje skręcona i nawinięta na tzw. kopkę przędzalniczą.
Wiktionary
czas. prząść
rzecz. przędziorek mzw., przędzalnia ż., przędza ż., prząśniczka ż., prząśnica ż., prządka ż.
przym. przędny
Wiktionary
taki, który powstał lub zdarzył się krótko przed czyjąś śmiercią
SJP.pl
1. to, co odgradza coś od czegoś;
2. to, co zostało wyodrębnione przez podzielenie;
3. część skali jakiejś wielkości wyodrębniona w określonym celu przez wyznaczenie wartości granicznych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kolej. jedno z pomieszczeń dla pasażerów, na które podzielony jest wagon;
(1.2) mat. podzbiór zbioru liczb rzeczywistych, ograniczony z jednej lub z dwóch stron;
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) Argument funkcji arcus sinus musi zawierać się w przedziale od minus do plus jeden.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛd͡ʑaw, AS: pšeʒ́au̯
Wiktionary
rzecz. przedzielanie n., przedzielenie n.
:: zdrobn. przedziałek m.
czas. przedzielać ndk., przedzielić dk.
przym. przedziałowy, działkowy
Wiktionary
linia dzieląca włosy na głowie rozczesane na dwie strony
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od przedział
(1.2) linia oddzielająca włosy zaczesane na dwie strony
Wiktionary
IPA: pʃɛˈd͡ʑawɛk, AS: pšeʒ́au̯ek
Wiktionary
rzecz. przedział m., przedzielanie n., przedzielenie n., dzielenie n.
czas. przedzielać ndk., przedzielić dk., dzielić ndk.
przym. działkowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przedziałowe
Wiktionary
przym. przedziałowy
Wiktionary
przędzień gruszowy - błonkówka z rodziny osnujowatych
SJP.pl
przedzierzgiwać;
1. przemieniać, zamieniać kogoś w coś; przeobrażać, przekształcać
2.przedzierzgać się - przemieniać się, zamieniać się w coś, kogoś; przeobrażać się, przekształcać się
SJP.pl
przedzierżgiwać; rzadko: przedzierzgać;
1. przemieniać, zamieniać kogoś w coś; przeobrażać, przekształcać
2.przedzierzgać się - przemieniać się, zamieniać się w coś, kogoś; przeobrażać się, przekształcać się
SJP.pl
przedzierzgać;
1. przemienić, zamienić kogoś w coś; przeobrazić, przekształcić;
2.przedzierzgnąć się - przemienić się, zamienić się w coś, kogoś; przeobrazić się, przekształcić się
SJP.pl
dawniej: przebijać, przekłuwać na wylot; przeszywać
SJP.pl
1. jedna z pór roku wyróżnianych w ujęciu fenologicznym; szaruga jesienna, przedzimie;
2. piędzik przedzimek - szarobrązowy motyl z rodziny miernikowcowatych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) pora roku przejściowa między jesienią a zimą
Wiktionary
Przedzimie, szaruga jesienna – jedna z dwóch uzupełniających pór roku w przyrodzie, w strefie klimatu umiarkowanego (drugą uzupełniającą porą jest przedwiośnie).
Za przedzimie przyjmuje się okres roku na styku jesieni i zimy, w którym średnie dobowe temperatury powietrza wahają się pomiędzy 5 a 0 °C (z tendencją malejącą). Opad atmosferyczny jest z początku duży, później umiarkowany, zazwyczaj ciekły, a jeśli stały (zamarznięty), to zanikający. Natomiast osad atmosferyczny jest obfity i we wszystkich rodzajach. Dzienna pora dnia jest wyraźnie krótsza od pory nocnej. Przedzimie jest najbardziej zachmurzoną porą roku.
Wikipedia
(1.1) Na przedzimiu dzień jest najkrótszy w roku.
Wiktionary
IPA: pʃɛdʲˈʑĩmʲjɛ, AS: pšedʹźĩmʹi ̯e
Wiktionary
przym. przedzimowy, zimowy
rzecz. zimowlina ż.
przysł. zimą
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który występuje bądź ma miejsce przed zimą
Wiktionary
(1.1) U pani Lidzi już rozpoczęły się przedzimowe porządki.
Wiktionary
rzecz. przedzimie n., zima ż.
przym. zimowy
przysł. zimą, zimowo
Wiktionary
wyrób włókienniczy nietkany, powstający w wyniku przeszywania jednego lub dwóch układów nitek
SJP.pl
Przędzina – wyrób włókienniczy płaski wytwarzany z jednego lub kilku układów nitek. Najczęściej tworzona jest z dwóch układów nitek osnowy i wątku ułożonych jeden nad drugim. Nie splatają się jednak jak w tkaninie, ale są przeszywane przez trzeci układ nitek – osnowę przeszywającą. Przędziny mogą być produkowane jako gładkie oraz z okrywą runową lub pętelkową. W celu uzyskania barwnych wzorów przędziny gładkie poddawane są drukowaniu.
Wikipedia
drobny pajęczak mający gruczoły przędne umieszczone w głowotułowiu, pasożytujący na liściach roślin
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ogrod. arachn. roztocze o gruszkowatym korpusie z rodziny przędziorkowatych żerujące na roślinach
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Samice przędziorka zmieniają barwę w zależności od pory roku.
Wiktionary
rzecz. przędzina ż., przędziono n., przędziorkowate lm nm., przędź ż., prząsniczka ż., prząśniczka ż., przędzenie n., przędziwo n.
czas. prząść ndk., prząść się ndk., uprząść dk.
przym. przędny
Wiktionary
rodzina roztoczy
SJP.pl
Przędziorkowate (Tetranychidae) – rodzina roztoczy obejmująca 1305 gatunków. Roztocze z tej rodziny pasożytują na 3808 gatunkach roślin.
Wikipedia
o cechach przędziorkowatych (rodzina roztoczy)
SJP.pl
skulik przędziorkowiec - gatunek chrząszcza z rodziny biedronek
SJP.pl
1. robić w czymś dziurę
2. przedziurawiać się - robić się dziurawym
SJP.pl
1. zrobić w czymś dziurę
2. przedziurawić się - zostać przedziurawionym
SJP.pl
robić w czymś dziurkę lub dziurki
SJP.pl
dawniej: robić coś w sposób zbyt dziwaczny
SJP.pl
przysłówek sposobu
(1.1) w sposób przedziwny, bardzo dziwny, osobliwy
Wiktionary
rzecz. dziw mrz., dziwaczek mos./mrz.
przym. przedziwny
Wiktionary
(1.1) błazeńsko, cudacko, cudacznie, dziwacznie, dziwnie, egzotycznie, ekscentrycznie, ekstrawagancko, fantazyjnie, fikuśnie, frymuśnie, groteskowo, karykaturalnie, komicznie, kuriozalnie, nienormalnie, niezwyczajnie, niezwykle, osobliwie, prześmiesznie, przezabawnie, surrealistycznie, szokująco, śmiesznie, wymyślnie, zabawnie, zaskakująco
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: przedziwnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przedziwny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przedziwne; cecha tych, którzy są przedziwni
Wiktionary
przym. przedziwny
rzecz. dziwaczek mos./mrz.
Wiktionary
bardzo dziwny, niezwykły, osobliwy
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) bardzo dziwny
(1.2) mogący wprawić w zachwyt, podziw
Wiktionary
(1.1) Myśliwi upolowali przedziwny okaz pumy. Z jej głowy wyrastają… zęby!
Wiktionary
rzecz. dziwaczek mos./mrz., przedziwność ż., dziw mrz., dziwaczka ż.
przysł. przedziwnie
czas. dziwaczeć
Wiktionary
(1.1) arcydziwny; neutr. zadziwiający
Wiktionary
dawniej: okres poprzedzający żniwa
SJP.pl
przestawać dźwięczeć
SJP.pl
1. przenosić z trudem coś ciężkiego z jednego miejsca na drugie;
2. przedźwigiwać się - forsować się, przenosząc duży ciężar
SJP.pl
taki, który się przedźwignął
SJP.pl
potocznie: przekazać informację przez telefon
SJP.pl
1. uważać coś za ważniejsze od czegoś innego;
2. przekazać coś komuś do wglądu;
3. wyjaśnić coś komuś
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przedkładać)
(1.1) dokonany od|przedkładać.
Wiktionary
IPA: pʃɛdˈwɔʒɨt͡ɕ, AS: pšedu̯ožyć
Wiktionary
czas. przedkładać
Wiktionary
1. zwiększać długość czegoś; dorabiać coś wzdłuż;
2. odraczać termin czegoś; sprawiać, że coś trwa dłużej
SJP.pl
czasownik przechodni
(1.1) czynić coś dłuższym
czasownik zwrotny przedłużać się
(2.1) stawać się dłuższym, trwać dłużej
Wiktionary
rzecz. przedłużanie n., przedłużenie n., przedłużacz m., długość ż.
czas. przedłużyć dk.
przym. długi
przysł. długo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) elektr. wyposażone w długi kabel urządzenie zawierające jedno lub więcej gniazd elektrycznych, służące do przedłużania zasięgu między siecią elektryczną a czerpiącymi z niej urządzeniami;
(1.2) coś, co zwiększa zasięg lub trwałość czegoś
Wiktionary
Przedłużacz, kabel przedłużający – odcinek przewodu elektrycznego służący do zwiększenia zasięgu przewodu pomiędzy gniazdem sieci elektrycznej a urządzeniem pobierającym prąd.
Wikipedia
(1.1) Żaden zwykły przedłużacz nie ochroni nas przed możliwymi przepięciami.
(1.2) Działają tak przede wszystkim dania typu fast food i produkty przetworzone przemysłowo, zawierające przedłużacze świeżości.
Wiktionary
rzecz. przedłużanie n., przedłużenie n.
czas. przedłużać ndk., przedłużyć dk.
przym. długi
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przedłużać.
Wiktionary
czas. przedłużać ndk., przedłużyć dk.
rzecz. przedłużenie n., przedłużacz mrz.
Wiktionary
dodatkowa karta dołączona do weksla, przeznaczona do zamieszczenia indosu
SJP.pl
Przedłużek – kartka trwale połączona z wekslem i stanowiąca jego integralną część.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przedłużyć.
Wiktionary
czas. przedłużać ndk., przedłużyć dk.
rzecz. przedłużanie n., przedłużacz mrz.
Wiktionary
alonż; alonżka;
1. zaginana wkładka większa od kartek książki, zawierająca np. mapy;
2. pasek papieru doklejany do weksla w celu wpisania dodatkowych adnotacji;
3. potocznie: przedłużenie czegoś
SJP.pl
Alonż (nazywany też przedłużką) – element składowy książki w postaci zadrukowanego, zgiętego, połączonego z wkładem paska, który po rozłożeniu wystaje poza obrys tego wkładu.
Alonż wykorzystywany jest do umieszczania map, fotografii, rysunków, tablic, schematów.
Na alonżu znajdującym się na końcu książki drukuje się np. plany sytuacyjne czy mapy, dzięki czemu czytelnik może korzystać jednocześnie zarówno z tekstu głównego, jak i z ilustracji.
Wikipedia
czasownik przechodni dokonany (ndk. przedłużać)
(1.1) dokonany od|przedłużać.
Wiktionary
rzecz. przedłużanie n., przedłużenie n., przedłużacz m., długość ż.
czas. przedłużać ndk.
przym. długi
przysł. długo
Wiktionary
odnoszący się do kultury wczesnej epoki brązu, obejmującej tereny Łużyc, Śląska i Wielkopolski
SJP.pl
sprawdzić czyjeś wiadomości, umiejętności, zwykle na egzaminie
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeegzaminowywać)
(1.1) przeprowadzając egzamin sprawdzić zasób czyichś wiadomości i umiejętności (jednej lub wielu osób po kolei)
(1.2) pot. wypytać kogoś o coś szczegółowo
(1.3) daw. zbadać, poznać
Wiktionary
rzecz. przeegzaminowanie n., egzaminowanie n., egzaminatorskość ż., egzamin mrz., egzaminator mos., przeegzaminowywanie n., egzaminatorka ż.
czas. egzaminować ndk., przeegzaminowywać ndk.
przysł. egzaminacyjnie
przym. egzaminacyjny, egzaminatorski, egzaminowy, poegzaminacyjny, poegzaminowy, przedegzaminacyjny, przedegzaminowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przeprowadzenie egzaminu, sprawdzenie zasobu czyichś wiadomości i umiejętności (jednej lub wielu osób po kolei)
(1.2) pot. szczegółowe wypytanie kogoś o coś
(1.3) daw. zbadanie, poznanie czegoś
Wiktionary
rzecz. egzamen mrz., egzamin mrz., egzaminator mos., egzaminatorka ż., egzaminatorskość ż., egzaminowanie n., przeegzaminowywanie n.
czas. egzaminować ndk., przeegzaminować dk., przeegzaminowywać ndk.
przym. egzaminacyjny, egzaminatorski, egzaminowy, poegzaminacyjny, poegzaminowy, przedegzaminacyjny, przedegzaminowy
przysł. egzaminacyjnie
Wiktionary
1. egzaminując, sprawdzać zasób wiadomości kilku osób po kolei;
2. potocznie: wypytywać kogoś o coś szczegółowo
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przeegzaminować)
(1.1) niedokonany od|przeegzaminować.
Wiktionary
rzecz. egzaminatorskość ż., egzamin mrz., egzaminowanie n., przeegzaminowanie n., przeegzaminowywanie n., egzaminator mos., egzaminatorka ż.
czas. egzaminować ndk., przeegzaminować dk.
przysł. egzaminacyjnie
przym. egzaminacyjny, egzaminatorski, egzaminowy, poegzaminacyjny, poegzaminowy, przedegzaminacyjny, przedegzaminowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przeprowadzanie egzaminu, sprawdzanie zasobu czyichś wiadomości i umiejętności (jednej lub wielu osób po kolei)
(1.2) pot. szczegółowe wypytywanie kogoś o coś
(1.3) daw. badanie, poznawanie
Wiktionary
rzecz. przeegzaminowanie n., egzaminatorskość ż., egzamin mrz., egzaminowanie n., egzaminator mos., egzaminatorka ż.
czas. przeegzaminowywać, egzaminować ndk., przeegzaminować dk.
przysł. egzaminacyjnie
przym. egzaminacyjny, egzaminatorski, egzaminowy, poegzaminacyjny, poegzaminowy, przedegzaminacyjny, przedegzaminowy
Wiktionary
prześwietlać kliszę na skutek zbyt długiego naświetlania
SJP.pl
potocznie: bardzo dobry, ładny
SJP.pl
przesłać jakiś tekst, komunikat, dokument itp. faksem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przefaksować.
Wiktionary
rzecz. faks m., faksowanie n.
czas. faksować ndk., przefaksować dk.
przym. faksowy
Wiktionary
zmienić kolor przez nałożenie innej farby
SJP.pl
1. farbować coś ponownie, na inny kolor;
2. dawniej: zafarbować coś zbyt mocno;
3. przefarbowywać się - zmieniać kolor włosów
SJP.pl
przetrzeć przez sito lub cedzak gotowane jarzyny, owoce itp.
SJP.pl
czasownik dokonany (ndk. przefermentowywać)
(1.1) poddać coś fermentacji w celu uzyskania jakiegoś produktu spożywczego
(1.2) ulec fermentacji
Wiktionary
(1.1) Naukowy twierdzą, że swą leczniczą rolę herbata zawdzięcza polifenolom zawartym w nieprzefermentowanych liściach.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛfɛrmɛ̃nˈtɔvat͡ɕ, AS: pšefermẽntovać
Wiktionary
rzecz. fermentacja ż., ferment m., fermentator m., fermentowanie n., fermentownia ż.
czas. fermentować ndk., przefermentowywać ndk., sfermentować dk.
przym. fermentacyjny
ims. przefermentowany, sfermentowany
Wiktionary
potocznie:
1. marnować coś, zachowując się lekkomyślnie;
2. gwizdać przez pewien czas
SJP.pl
1. przesadzić flance;
2. potocznie: przenieść na inne stanowisko
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeflancować.
Wiktionary
czas. przeflancować dk.
Wiktionary
ponownie sformatować
SJP.pl
1. przeprowadzić coś, zdecydować o czymś mimo głosów sprzeciwu
2. zmusić kogoś lub coś do zbytniego wysiłku; przeciążyć
3. przeforsować się - przemęczyć się, przeciążyć się
SJP.pl
1. przeprowadzać coś, decydować o czymś mimo głosów sprzeciwu
2. zmuszać kogoś lub coś do zbytniego wysiłku; przeciążać
3. przeforsowywać się - przemęczać się, przeciążać się
SJP.pl
potocznie: przekazać dalej za pośrednictwem Internetu
SJP.pl
potocznie: spędzić pewien czas na fruwaniu
SJP.pl
1. spędzić pewien czas gadając (czasem przegapiając coś)
2. wygrać pojedynek słowny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przegadać.
Wiktionary
czas. gadać, przegadać dk.
Wiktionary
1. spędzić pewien czas gadając (czasem przegapiając coś)
2. wygrać pojedynek słowny
SJP.pl
1. gadać przez pewien czas (czasem przegapiając coś)
2. wygrywać pojedynek słowny, być bardziej wygadanym
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. o koniu: przemieszczać się, galopując;
2. przemieszczać się, jadąc konno galopem;
3. przemieszczać się, biegnąc lub jadąc bardzo szybko
SJP.pl
1. pozbywać się kogoś skądś; wyganiać
2. prześcigać jadąc, biegnąc itp.
3. przenośnie:
a) pędząc przesuwać, odpędzać (np. wiatr przegania chmury)
b) okazywać się lepszym w czymś
c) zmuszać kogoś do przebycia jakiejś trasy
SJP.pl
nie zauważać, nie wykorzystywać czegoś przez gapiostwo
SJP.pl
nie zauważyć, nie wykorzystać czegoś przez gapiostwo
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przegapiać)
(1.1) dokonany od|przegapiać.
Wiktionary
(1.1) W ostatnim dniu przed końcem świata Hrabia przygotował kanapki z jajkami na twardo, postawił krzesło na balkonie, owinął się w koc i usiadł, aby nie przegapić momentu, w którym świat się skończy.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɡapʲit͡ɕ, AS: pšegapʹić
Wiktionary
nasycać skórę garbnikiem, garbować dokładnie
SJP.pl
potocznie: szybkie i krótkotrwałe dodanie gazu w motocyklu, głównie przy redukcji biegów
SJP.pl
Międzygaz, zmiana biegu z międzygazem, potocznie przegazówka - technika stosowana podczas prowadzenia pojazdu silnikowego z manualną skrzynią biegów niewyposażoną w synchronizatory (np. motocykl). Międzygazu można użyć również, redukując bieg w warunkach skrajnie obniżonej przyczepności, np. na oblodzonej nawierzchni, celem zmniejszenia różnicy obrotów między silnikiem a kołami, która może doprowadzić do poślizgu. Ponadto umiejętne operowanie międzygazem pozwala na zmianę biegów bez użycia sprzęgła, np. w sytuacji awarii tego podzespołu.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. wieś w Polsce, w województwie śląskim, w gminie Czerwionka-Leszczyny;
Wiktionary
Przegędza (niem. Przegendza) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie rybnickim, w gminie Czerwionka-Leszczyny. Wieś leży na Górnym Śląsku. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 925.
Wikipedia
(1.1) W Przegędzy mieszka moja daleka rodzina.
(1.1) Na mapie zaznaczono Przegędzę jako miejscowość turystyczną.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest przegenialne; cecha tych, którzy są przegenialni
Wiktionary
rzecz. geniusz m., geniuszka ż., genialność ż.
przym. przegenialny, genialny
przysł. przegenialnie
Wiktionary
bardzo, niezwykle genialny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. świetny, wspaniały, super, bardzo fajny
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛɡɛ̃ˈɲalnɨ, AS: pšegẽńalny
Wiktionary
przysł. przegenialnie
przym. genialny
rzecz. przegenialność ż.
Wiktionary
1. przechylić coś, zgiąć
2. potocznie: przesadzić z czymś
3. przegiąć się:
a) przechylić się, zgiąć się
b) ulec przegięciu
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeginać)
(1.1) pochylić coś ku dołowi lub na bok
(1.2) zmienić kształt czegoś zginając
(1.3) pot. przen. przesadzić z czymś
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛɟɔ̇̃ɲt͡ɕ, AS: pšeǵo̊̃ńć
Wiktionary
rzecz. wygięcie n., odgiętka ż.
Wiktionary
(1.3) posp. przegiąć pałę; pot. pojechać po bandzie; neutralnie posunąć się za daleko, przebrać miarę, przeciągnąć strunę, przeholować, przeszarżować, zagalopować się, zapędzić się; zoblistę|przesadzić.
Wiktionary
1. przełęcz w Beskidzie Małym;
2. przełęcz w Beskidzie Żywieckim;
3. szczyt w Beskidzie Małym;
4. szczyt w Beskidzie Żywieckim
SJP.pl
Wikipedia
1. przechylić coś, zgiąć
2. potocznie: przesadzić z czymś
3. przegiąć się:
a) przechylić się, zgiąć się
b) ulec przegięciu
SJP.pl
1. przechylić coś, zgiąć
2. potocznie: przesadzić z czymś
3. przegiąć się:
a) przechylić się, zgiąć się
b) ulec przegięciu
SJP.pl
1. przechylać coś, zginać
2. potocznie: przesadzać z czymś
3. przeginać się:
a) przechylać się, zginać się
b) ulegać przegięciu
SJP.pl
1. wieś w Polsce;
2. polski herb szlachecki
SJP.pl
Wikipedia
potocznie: przesadzona sytuacja; przesada, przegięcie
SJP.pl
1. sprawdzanie czegoś dla dokonania oceny, kontroli itp.;
2. pewien ciąg prezentowanych informacji, zestawionych w całość (np. przegląd prasy krajowej, przegląd wydarzeń z zagranicy);
3. impreza poświęcona publicznej prezentacji jakichś dokonań
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) czynność przeglądania czegoś w celu dokonania oceny, kontroli itp.
(1.2) zestawienie i przedstawienie najważniejszych wiadomości, faktów, wydarzeń z jakiejś dziedziny
(1.3) impreza poświęcona publicznej prezentacji jakichś dokonań
(1.4) tytuł wielu czasopism, zwłaszcza specjalistycznych
(1.5) wojskowa ceremonia prezentacji pododdziałów
Wiktionary
Przegląd – tygodnik społeczno-polityczny wydawany od 20 grudnia 1999 w Warszawie.
Wikipedia
(1.1) Od lat jeżdżę hondą i innych oglądam w lusterku wstecznym, a warsztat odwiedzam podczas przeglądów.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛɡlɔ̃nt, AS: pšeglõnt
Wiktionary
rzecz. przeglądanie n., przeglądarka ż.
czas. przeglądać, przeglądnąć, oglądać, oglądnąć
przym. przeglądowy, przeglądarkowy
Wiktionary
(1.1) lustracja
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) oglądać coś jedno po drugim
(1.2) oglądać coś pobieżnie wertując
czasownik zwrotny niedokonany przeglądać się
(2.1) oglądać swoje odbicie, np. w lustrze, w wodzie
Wiktionary
(1.2) Wolfgang przeglądał zeszyt zapisany poematami – Nie gódź w ego bliźniego swego, znajdź do tego coś lepszego – przeczytał na głos.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɡlɔ̃ndat͡ɕ, AS: pšeglõndać
Wiktionary
rzecz. przegląd m., przeglądówka ż., przeglądarka ż., przeglądacz m., przeglądanie n., przeglądnięcie n., przejrzenie n.
czas. oglądać, przejrzeć dk., przeglądnąć dk.
przym. przeglądowy
przysł. przeglądowo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeglądać.
Wiktionary
(1.1) Przeglądanie słownika Edward rozpoczął od wyszukiwania wulgaryzmów.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛɡlɔ̃nˈdãɲɛ, AS: pšeglõndãńe
Wiktionary
czas. przejrzeć, przeglądać ndk.
rzecz. przeglądarka ż., przegląd
Wiktionary
1. urządzenie służące do oglądania przezroczy fotograficznych
2. program komputerowy służący do przeglądania stron www
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) urządzenie do przeglądania
(1.2) inform. program do wyświetlania treści
Wiktionary
Przeglądarka internetowa (ang. web browser) – program komputerowy służący do pobierania i wyświetlania stron internetowych udostępnianych przez serwery WWW, a także odtwarzania plików multimedialnych.
Wikipedia
IPA: ˌpʃɛɡlɔ̃nˈdarka, AS: pšeglõndarka
Wiktionary
rzecz. przegląd m., przeglądanie n., przeglądnięcie n., przeglądówka ż.
czas. przeglądać ndk., przeglądnąć dk., oglądać ndk., oglądnąć dk.
przym. przeglądowy, przeglądarkowy
przysł. przeglądowo
Wiktionary
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z przeglądarką, dotyczący przeglądarki
Wiktionary
rzecz. przegląd mrz., przeglądarka ż.
Wiktionary
1. praca naukowa będąca zbiorem ważniejszych, wcześniej już publikowanych informacji z jakiejś dziedziny;
2. katalog jakichś wyrobów, mody;
3. skrócona wersja filmu, zawierająca jego najważniejsze sceny
SJP.pl
przegonić;
1. pozbyć się kogoś skądś; wygonić, wygnać
2. prześcignąć jadąc, biegnąc itp.
3. przenośnie:
a) pędząc przesunąć, odpędzić (np. wiatr przegnał chmury)
b) okazać się lepszym w czymś
c) zmusić kogoś do przebycia jakiejś trasy
SJP.pl
zgnić całkowicie
SJP.pl
gnić całkowicie
SJP.pl
zgnić całkowicie
SJP.pl
1. przepędzanie bydła przez jakieś miejsce;
2. droga wyznaczona do przepędzania bydła;
3. dawniej: rów melioracyjny
SJP.pl
przegnać;
1. pozbyć się kogoś skądś; wygonić, wygnać
2. prześcignąć jadąc, biegnąc itp.
3. przenośnie:
a) pędząc przesunąć, odpędzić (np. wiatr przegonił chmury)
b) okazać się lepszym w czymś
c) zmusić kogoś do przebycia jakiejś trasy
SJP.pl
dawniej: przymusowe przesiedlanie kogoś z miejsca na miejsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pszcz. konstrukcja ulowa umożliwiająca przemieszczanie się pszczół między korpusami ula tylko w jednym kierunku
(1.2) przest. przymusowe przesiedlenie
Wiktionary
rzecz. przeganianie n., przegonienie n.
czas. przeganiać, przegonić
Wiktionary
przymiotnik od: Przegorzały (osiedle w Krakowie)
SJP.pl
bylina z rodziny astrowatych (złożonych), występująca w Eurazji i północnej Afryce
SJP.pl
Przegorzan (Echinops L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 216 gatunków. Rośliny te występują głównie w Eurazji (bez najbardziej północnej jej części oraz południowo-wschodniej Azji), nieliczne rosną także w Afryce, z wyjątkiem jej części południowej. Zasiedlają zwykle miejsca nasłonecznione, suche i skaliste. W strefie międzyzwrotnikowej rośliny te rosną w górach. Jako rośliny introdukowane występują w północnej Europie, w Ameryce Północnej oraz Australii. W Polsce rosną dwa gatunki introdukowane i już zadomowione: przegorzan kulisty E. sphaerocephalus i przegorzan węgierski E. exaltatus, inne są uprawiane (zwłaszcza przegorzan pospolity E. ritro, a poza tym: tauryjski E. banaticus, nastroszony E. orientalis, niski E. humilis i śnieżny E. niveus).
Wikipedia
dzielnica Krakowa
SJP.pl
Przegorzały – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy VII Zwierzyniec. Dawna wieś ulokowana między Wisłą a Przegorzalską Przełęczą, znajdującą się między Sikornikiem (297 m n.p.m.) a Pustelnikiem (352 m n.p.m.) w Lesie Wolskim. Od wschodu graniczy ze Zwierzyńcem, od północy z Wolą Justowską, a od zachodu zaś z Bielanami. Przyłączona do Krakowa w 1941 jako jego XXXI dzielnica.
Wikipedia
tyle co: zagotować (doprowadzić płyn do wrzenia)
SJP.pl
tyle co: gotować (doprowadzać płyn do wrzenia)
SJP.pl
1. okazać się słabszym, odnieść porażkę, doznać niepowodzenia;
2. grając, stracić coś;
3. nagrać coś na nowy nośnik z nośnika z zarejestrowanym wcześniej materiałem;
4. spędzić jakiś czas na graniu
SJP.pl
Przegra – pierwszy wylot młodych (w wieku 9 – 10 dni) pszczół robotnic z ula w celu wydalenia kału i orientacji w terenie. Młode robotnice krążą w powietrzu zwrócone głową w stronę przedniej ściany ula. Przegra odbywa się podczas ciepłej pogody w godzinach okołopołudniowych. Mianem tym określa się również pierwszy lot młodej matki na lot weselny.
Wikipedia
1. okazać się słabszym, odnieść porażkę, doznać niepowodzenia;
2. grając, stracić coś;
3. nagrać coś na nowy nośnik z nośnika z zarejestrowanym wcześniej materiałem;
4. spędzić jakiś czas na graniu
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przegrywać)
(1.1) dokonany od|przegrywać.
Wiktionary
(1.1) Polska reprezentacja dobrze grała w meczu z Birmą, ale przegrała.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛɡrat͡ɕ, AS: pšegrać
Wiktionary
rzecz. przegranie n., przegrany m., przegrana ż., przygrywka ż., przegryw mos.
czas. grać, przegrywać ndk.
przym. przegrany, growy
Wiktionary
stawiać przegrodę; oddzielać, przedzielać
SJP.pl
czasownik
(1.1) stawiać przegrodę między danymi obiektami; dzielić jakąś przestrzeń
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɡrad͡zat͡ɕ, AS: pšegraʒać
Wiktionary
czas. przegrodzić
rzecz. przegradzanie n., przegroda, przegródka
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przegradzać.
Wiktionary
czas. przegradzać ndk.
Wiktionary
1. porażka
2. kobieta, która przegrała
3. coś, co się przegrało
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) poniesiona porażka w grze, rywalizacji lub rozgrywce
(1.2) przegrane środki pieniężne lub przedmiot
(1.3) niepowodzenie w jakiejś dziedzinie życia lub w dążeniu do wyznaczonego celu
Wiktionary
(1.1) Klął przez całą drogę do domu, nie mogąc pogodzić się z przegraną swojej drużyny.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɡrãna, AS: pšegrãna
Wiktionary
rzecz. przegrany m., przegrywanie n., przegranie n., przegryw mos., przygrywka ż.
czas. grać, przegrywać ndk., przegrać dk.
przym. przegrany
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przegrać.
Wiktionary
czas. przegrywać, przegrać dk.
rzecz. przegrana ż., przegrany mos., przegryw mos.
przym. przegrany, growy
Wiktionary
przetwarzać coś w granulki, ziarenka
SJP.pl
człowiek, który przegrał w jakiejś grze
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) ulegający przeciwnikowi, doznający przegranej
(1.2) doznający niepowodzenia
(1.3) stanowiący porażkę
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) człowiek, który doznaje porażki
Wiktionary
Przegrany (niem. Der Untergeher) – powieść austriackiego pisarza Thomasa Bernharda z roku 1983. Jej tematem jest artystyczna kariera trzech początkujących pianistów koncertowych, z których jeden – Glenn Gould – jest postacią autentyczną, oraz ich nieustanne zmagania w dążeniu do najwyższej perfekcji w grze na fortepianie.
Wikipedia
rzecz. przegrana ż., przegranie n., przegrywanie n.
czas. przegrać dk., przegrywać ndk.
Wiktionary
(1.1) pokonany
(1.2) bezradny, skończony, stracony, ugotowany, załatwiony, zgubiony
(1.3) beznadziejny, stracony
(2.1) pokonany, utracjusz, zwyciężony
Wiktionary
1. coś, co przegradza, oddziela; ścianka, przepierzenie itp.
2. miejsce odgrodzone
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) coś co dzieli lub oddziela
(1.2) odgrodzone, wydzielone miejsce
Wiktionary
Przegroda jest elementem budowlanym, którego zadanie polega na oddzieleniu od siebie dwu przestrzeni użytkowych. Przegrodę mogą stanowić: mury ceglane lub kamienne, różnego rodzaju ściany i przepierzenia, a także meblościanki, itp.
Wikipedia
rzecz. przegródka ż.
przym. przegrodowy
czas. przegradzać
Wiktionary
(1.1) bariera, gródź, mur, ściana, wręga, zapora
(1.2) komora, miejsce, przedział
Wiktionary
zdrobnienie od: przegroda; mała, niewielka przegroda
SJP.pl
Przegródka między zbiorami A i B leżącymi w X – podzbiór L przestrzeni topologicznej taki, że istnieją otwarte zbiory U i W leżące w X takie, że: A\subset U,\quad B\subset W,\quad U\cap W=\emptyset ,\quad X\setminus L=U\cup W
Zastosowania: Pojęcie przegródki znajduje liczne zastosowania w topologii, w szczególności w teorii wymiaru.
Wikipedia
postawić przegrodę, oddzielić, przedzielić
SJP.pl
postawić przegrodę, oddzielić, przedzielić
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przegradzać)
(1.1) dokonany od|przegradzać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɡrɔd͡ʑit͡ɕ, AS: pšegroʒ́ić
Wiktionary
czas. przegradzać
Wiktionary
dawniej: zagrozić komuś
SJP.pl
zmienić układ czegoś, inaczej ugrupować
SJP.pl
zmienić układ czegoś, inaczej ugrupować
SJP.pl
Wikipedia
zmieniać układ czegoś, inaczej grupować
SJP.pl
potocznie: życiowy nieudacznik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) slang. nieudacznik, pechowiec
(1.2) slang. porażka
Wiktionary
(1.1) Ale z ciebie przegryw!
Wiktionary
rzecz. przegrana ż., przegrywanie n., przegranie n.
czas. przegrywać ndk., przegrać dk.
przym. growy
Wiktionary
1. okazywać się słabszym, odnosić porażkę, doznawać niepowodzenia;
2. grając, tracić coś;
3. nagrywać coś na nowy nośnik z nośnika z zarejestrowanym wcześniej materiałem
SJP.pl
czasownik przechodni
(1.1) okazywać się słabszym, odnosić porażkę, doznawać niepowodzenia, zostawać pokonanym w jakiejś rywalizacji
(1.2) grając w grze tracić coś, co było jej stawką
(1.3) nagrywać coś na nowy nośnik z nośnika z zarejestrowanym wcześniej materiałem
(1.4) środ. teatr. odgrywać swoją rolę z nienaturalną przesadą
(1.5) pot. spędzać jakiś czas grając na instrumencie muzycznym lub w jakąś grę
Wiktionary
(1.1) To pomaga uprzytomnić sobie, że z alkoholem zawsze się przegrywa.
(1.5) Często przegrywałem całe noce na kompie!
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɡrɨvat͡ɕ, AS: pšegryvać
Wiktionary
rzecz. gracz mos., gra ż., przegrany m., przegrana ż., przegranie n., przegrywanie n., przygrywka ż., przegryw mos.
czas. grać, przegrać dk.
przym. przegrany, growy, grywalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przegrywać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛɡrɨˈvãɲɛ, AS: pšegryvãńe
Wiktionary
czas. przegrywać
rzecz. przegrana ż., przegrany mos., przegryw mos.
przym. przegrany, growy
Wiktionary
urządzenie umożliwiające przegranie zarejestrowanego utworu muzycznego, filmu itp. na inny materiał rejestrujący
SJP.pl
1. gryząc, przebijać na wylot, rozrywać gryzieniem;
2. potocznie:
a) jeść coś niewielkiego;
b) o szkodliwych substancjach: uszkadzać, powodować korozję;
3. przegryzać się:
a) nabierać jednolitego smaku;
b) dawać sobie radę z kimś, czymś
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przegryźć)
(1.1) niedokonany od|przegryźć.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɡrɨzat͡ɕ, AS: pšegryzać
Wiktionary
rzecz. przegryzanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przegryzać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛɡrɨˈzãɲɛ, AS: pšegryzãńe
Wiktionary
czas. przegryzać
Wiktionary
1. gryząc, przebić na wylot, rozerwać gryzieniem;
2. potocznie:
a) zjeść coś niewielkiego;
b) o szkodliwych substancjach: uszkodzić, spowodować korozję;
3. przegryźć się:
a) nabrać jednolitego smaku;
b) dać sobie radę z kimś, czymś
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przegryzać)
(1.1) rozerwać, rozdzielić coś zębami
(1.2) pot. zjeść coś niewielkiego naprędce
(1.3) pot. o niektórych substancjach chemicznych: spowodować zniszczenie, korozję; uszkodzić
czasownik zwrotny dokonany przegryźć się (ndk. przegryzać się)
(2.1) o produktach żywnościowych i płynach: połączyć się, nabrać jednolitego smaku, nasiąknąć przyprawami
(2.2) o gryzoniach: przedostać się przez jakąś przeszkodę gryząc ją zębami
(2.3) przen. przedostać się z trudem przez jakąś twardą przeszkodę
(2.4) przen. zagłębić się w coś trudnego, skomplikowanego w celu zrozumienia tego
Wiktionary
(1.2) Głodny jestem, coś bym przegryzł.
(2.1) Wstaw sałatkę na dwie godziny do lodówki, niech się przegryzie.
(2.1) Nalewka powinna się przegryźć.
(2.2) Szczury przegryzły się przez drzwi do garażu.
(2.3) Wreszcie przegryzłem się przez ścianę, już myślałem, że złamię wiertło.
(2.4) Podobała mi się ta książka, chociaż przez pierwsze dwa rozdziały trudno mi było się przegryźć.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛɡrɨɕt͡ɕ, AS: pšegryść
Wiktionary
(1.2) przekąsić
(1.3) przeżreć
(2.1) przeżreć się
Wiktionary
potocznie: niewielki posiłek; przekąska
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przegrzewać)
(1.1) dokonany od|przegrzewać.
Wiktionary
(1.1) Powietrze w środku było przegrzane, a rośliny zasłaniały połowę okien.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛɡʒat͡ɕ, AS: pšegžać
Wiktionary
rzecz. przegrzanie n., przegrzewanie n.
czas. grzać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przegrzać.
(1.2) med. hipertermia
Wiktionary
Przegrzanie — podniesienie temperatury danej fazy, powyżej temperatury odpowiedniej przemiany fazowej. Przykładem może być podniesienie temperatury wody powyżej jej temperatury wrzenia. Mamy wtedy do czynienia z cieczą przegrzaną.
Wikipedia
(1.1) Jeśli wiatraczek słabo działa, to może nastąpić przegrzanie się procesora.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɡʒãɲɛ, AS: pšegžãńe
Wiktionary
czas. przegrzać dk., przegrzewać ndk.
rzecz. przegrzewanie
Wiktionary
małż morski
SJP.pl
Pecten – rodzaj małży morskich z rodziny przegrzebkowatych (Pectinidae) obejmujący około 20 współcześnie żyjących gatunków o żeberkowatej, okrągławej muszli, zaliczanych do najatrakcyjniejszych owoców morza. Niektóre osobniki przytwierdzają się do podłoża bisiorem, a inne poruszają się swobodnie poprzez gwałtowne ruchy otwierania i zamykania muszli.
Wikipedia
o cechach przegrzebkowatych (rodzina małży)
SJP.pl
Przegrzebkowate (Pectinidae) – kosmopolityczna rodzina małży nitkoskrzelnych o kolistych lub owalnych muszlach, promieniście żebrowanych, z dwoma charakterystycznymi skrzydełkami po bokach szczytów. Połówki muszli różnią się wielkością – dolna jest bardziej wypukła. Ich barwa, desenie i powierzchnia są bardzo zmienne. Rodzina obejmuje około 360 gatunków rozsiedlonych głównie w ciepłych morzach. Wiele gatunków z tej rodziny poławia się jako atrakcyjne owoce morza.
Wikipedia
o cechach przegrzebkowatych (rodzina małży)
SJP.pl
Przegrzewacz – część kotła parowego, przeważnie w postaci wiązki rur, służy do ogrzania pary nasyconej powyżej temperatury nasycenia i otrzymania pary przegrzanej. Wprowadzenie przegrzewaczy podniosło sprawność maszyn parowych tłokowych i umożliwiło zastosowanie turbin parowych. Ogólnie im wyższa temperatura pary, tym większa sprawność termiczna maszyny. Dlatego zadaniem przegrzewacza jest wytworzenie pary o możliwie wysokiej temperaturze.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przegrzewać.
Wiktionary
(1.1) Jeśli wiatraczek słabo działa, to następuje przegrzewanie się procesora.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛɡʒɛˈvãɲɛ, AS: pšegževãńe
Wiktionary
czas. przegrzewać ndk., przegrzać dk.
rzecz. przegrzanie
Wiktionary
kończyć grzmieć, huczeć; przesuwać się grzmotem, hukiem
SJP.pl
1. miejsce zgięcia ręki, nogi, palca, zwłaszcza nasady dłoni;
2. część statywu przeznaczona do obracania aparatem fotograficznym w różnych kierunkach;
3. urządzenie łączące dwie części konstrukcyjne tak, że mogą się obracać tylko względem siebie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) anat. pot. ruchome połączenie kości w kończynie, zwykle w odniesieniu do nadgarstka
(1.2) techn. ruchome połączenie dwóch części konstrukcyjnych pozwalające na ich obrót wokół osi
(1.3) geol. miejsce o największym przegięciu warstw sfałdowanych
(1.4) daw. skręt, załamanie, zgięcie
Wiktionary
Przegub – połączenie ruchowe dwóch członów mechanizmu. Człony te mogą wykonywać tylko względne obroty wokół jednej, dwóch lub trzech osi.
Występują trzy rodzaje przegubów:
Wikipedia
rzecz. przegubie n., przegubowiec mrz.
przym. przegubowy, przegubny
przysł. przegubowo
Wiktionary
(1.1) nadgarstek
(1.2) kolano
(1.4) przegubie
Wiktionary
potocznie: pojazd, np. tramwaj lub autobus, składający się z dwóch części połączonych elastycznym przegubem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy
(1.1) pot. mot. pojazd z częściami połączonymi przegubem;
Wiktionary
Autobus przegubowy (inaczej autobus członowy, pot. przegubowiec) – osobowy pojazd silnikowy, składający się z dwóch (lub więcej) sztywnych części jezdnych, połączonych ze sobą przegubowym łącznikiem, zginającym się podczas skręcania pojazdu.
Wikipedia
(1.1) Na Mikołowskiej przegubowiec potrącił staruszkę.
(1.1) Celina wsiadła do przegubowca na przystanku obok cmentarza.
Wiktionary
rzecz. przegub mrz.
przym. przegubowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) posiadający przegub
Wiktionary
(1.1) Podjechał trolejbus przegubowy, ale i tak nie udało nam się do niego wsiąść.
Wiktionary
rzecz. przegub mrz., przegubowiec mrz.
Wiktionary
1. nie dawać komuś jeść przez dłuższy czas
2. przegładzać się - nie jeść przez dłuższy czas, być na ścisłej diecie
SJP.pl
Przegłębienie (trym) – w żeglarstwie i żegludze określenie pochylenia statku w stronę dziobu lub rufy. Ze względu na małe wartości, wielkość przegłębienia podaje się najczęściej nie w stopniach, lecz jako różnicę zanurzenia na dziobie i rufie. Przegłębienie kontrolowane jest za pomocą systemu trymującego, w którym główną rolę pełnią zbiorniki trymujące.
Wikipedia
1. nie dać komuś jeść przez dłuższy czas
2. przegłodzić się - powstrzymać się od jedzenia przez dłuższy czas, pobyć na ścisłej diecie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) jęz. zmiana barwy samogłoski pod wpływem otoczenia fonetycznego zachodząca w językach indoeuropejskich;
Wiktionary
Przegłos, inaczej metafonia, apofonia (ablaut – z niem.) – uwarunkowana fonologicznie wymiana samogłosek w temacie (np. w języku niemieckim i praindoeuropejskim), powstała na skutek historycznych procesów fonetycznych, jak również proces fonetyczny, w wyniku którego pojawia się przegłos, np. przegłos lechicki. Apofonia dzieli się na jakościową, gdzie następuje alternacja całego dźwięku (np. łac. tego i toga) i ilościową, gdzie zmienia się długość samogłoski: lēgit – lĕgit.
Wikipedia
(1.1) Klasyczny przykład tzw. przegłosu polskiego, czyli procesu, który zaszedł tylko w naszym języku, polegał na przejściu „e” bądź w „o", bądź w „a” przed spółgłoskami szeregu t, d, s, z, n, r, ł.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛɡwɔs, AS: pšegu̯os
Wiktionary
przym. przegłosowy, głosowy
Wiktionary
(1.1) metafonia, umlaut
Wiktionary
1. zadecydować o czymś w głosowaniu
2. pokonać kogoś w głosowaniu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przegłosować.
Wiktionary
przym. głosowy, głośnikowy
Wiktionary
1. decydować o czymś w głosowaniu
2. pokonywać kogoś w głosowaniu
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przegłosować)
(1.1) decydować o czymś większością głosów
(1.2) pokonywać kogoś w głosowaniu
Wiktionary
rzecz. przegłosowywanie n.
czas. przegłosować dk.
przym. głosowy, głośnikowy
Wiktionary
środowiskowo: taki, który był bardzo wychwalany, promowany i nie spełnił oczekiwań
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przehalsować.
Wiktionary
czas. przehalsować dk.
Wiktionary
przemieścić przedmiot (najczęściej pojazd), holując go
SJP.pl
holując pojazd lub inny przedmiot, przeprowadzać go z jednego miejsca na drugie
SJP.pl
spędzić pewien czas na wydawaniu donośnych dźwięków
SJP.pl
1. bawiąc się, stracić, zmarnować pieniądze, majątek;
2. strawić jakiś czas hulając, bawiąc się
SJP.pl
hultając się, bawiąc się, tracić, marnować coś
SJP.pl
przedstawić kogoś lub coś w sposób zbyt idealny; wyidealizować
SJP.pl
przedstawiać kogoś lub coś jako zbyt idealne
SJP.pl
podporządkować coś wpływom jakiejś ideologii w takim stopniu, że zostało to zniekształcone
SJP.pl
1. przesadzić z lekkomyślnym postępowaniem i ponieść tego skutki;
2. dawniej: spędzić jakiś czas na igrze (zabawie)
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeinaczać)
(1.1) przedstawić niezgodnie z realiami
Wiktionary
roślina z rodziny astrowatych; felicja różnolistna
SJP.pl
nadmiernie obciążać informacjami
SJP.pl
w informatyce: ponownie zainstalować; zreinstalować
SJP.pl
dokonywać ponownej instalacji programu komputerowego
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)
(1.1) nadać czemuś zbyt intelektualny charakter
Wiktionary
(1.1) Wydaje mi się, że zbytnio przeintelektualizowałem swoją wczorajszą wypowiedź.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛjĩntɛlɛktuwalʲiˈzɔvat͡ɕ, AS: pšei ̯ĩntelektuu̯alʹizovać
Wiktionary
rzecz. przeintelektualizowanie n., intelekt mrz., intelektualista mos., intelektualistka ż., intelektualizm mrz., intelektualizacja ż., intelektualizowanie n., odintelektualizowanie n., odintelektualizowywanie n., zintelektualizowanie n.
czas. intelektualizować ndk., odintelektualizować dk., odintelektualizowywać ndk., zintelektualizować dk.
przym. intelektualny, intelektualistyczny
przysł. intelektualnie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) nadanie czemuś zbyt intelektualnego charakteru
Wiktionary
rzecz. intelekt mrz., intelektualista mos., intelektualistka ż., intelektualizm mrz., intelektualizacja ż., intelektualizowanie n., odintelektualizowanie n., odintelektualizowywanie n., zintelektualizowanie n.
czas. przeintelektualizować dk., intelektualizować ndk., odintelektualizować dk., odintelektualizowywać ndk., zintelektualizować dk.
przym. intelektualny, intelektualistyczny
przysł. intelektualnie
Wiktionary
inwestować w coś zbyt wiele
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeistaczać.
Wiktionary
rzecz. przeistoczenie n.
czas. przeistaczać ndk., przeistoczyć dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zmiana formy lub postaci
(1.2) rel. w chrześcijaństwie: przemiana chleba i wina w ciało i krew Pańską
(1.3) rel. ryt w trakcie eucharystii, podczas którego następuje przeistoczenie (1.2)
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) Którzy chrześcijanie nie wierzą w przeistoczenie chleba i wina.
(1.3) Po przeistoczeniu ministrant zadzwonił dzwonkami.
Wiktionary
rzecz. przeistaczacz m., przeistaczanie n.
czas. istnieć, przeistaczać ndk., przeistoczyć dk.
Wiktionary
(1.2) transsubstancjacja
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przejmować)
(1.1) dokonany od|przejmować.
czasownik zwrotny dokonany przejąć się (ndk. przejmować się)
(2.1) dokonany od|przejmować się.
Wiktionary
(1.1) Bo oni się oczywiście natychmiast przejęli, że USA będą zawracać głowę kolejnymi represjami.
(1.1) Kapitan polecił, aby pierwszy przejął dowodzenie.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛjɔ̇̃ɲt͡ɕ, AS: pšei ̯o̊̃ńć
Wiktionary
rzecz. przejmowanie n., przejęcie n.
czas. przejmować ndk.
przym. przejmujący
przysł. przejmująco
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przejadać.
Wiktionary
rzecz. przejedzenie n.
czas. przejadać ndk., przejeść dk.
Wiktionary
rzadko: wypowiadać, czytać coś na głos, jąkając się; odjękiwać, wybąkiwać
SJP.pl
młodzieżowo: mieć przejarane - znaleźć się w bardzo trudnej sytuacji; mieć przerąbane (przechlapane, przekichane, przepieprzone, przerypane, przesrane, przewalone)
SJP.pl
wycinać zbyt gęste gałęzie drzewa
SJP.pl
wycinać zbyt gęste gałęzie drzewa
SJP.pl
wyciąć zbyt gęste gałęzie drzewa
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przejaśniać)
(1.1) dokonany od|przejaśniać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈjäɕɲit͡ɕ, AS: pšei ̯äśńić
Wiktionary
wyciąć zbyt gęste gałęzie drzewa
SJP.pl
wyciąć zbyt gęste gałęzie drzewa
SJP.pl
zewnętrzny, dający się zauważyć znak czegoś; objaw, oznaka, wyraz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) oznaka czegoś, zewnętrzny znak
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛjaf, AS: pšei ̯af
Wiktionary
rzecz. przejawianie n., przejawienie n.
czas. przejawiać ndk., przejawić dk.
Wiktionary
(1.1) oznaka, znak, wyraz, symptom
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przejawić)
(1.1) niedokonany od|przejawić.
czasownik zwrotny niedokonany przejawiać się (dk. przejawić się)
(2.1) niedokonany od|przejawić się.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈjavʲjät͡ɕ, AS: pšei ̯avʹi ̯äć
Wiktionary
czas. przejawić dk.
rzecz. przejawianie n., przejaw mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przejawiać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛjaˈvʲjä̃ɲɛ, AS: pšei ̯avʹi ̯ä̃ńe
Wiktionary
rzecz. przejaw m.
czas. przejawiać, przejawić
Wiktionary
(1.1) pokazywanie, manifestowanie, demonstrowanie
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przejawiać)
(1.1) okazać na zewnątrz
czasownik zwrotny dokonany przejawić się (ndk. przejawiać się)
(2.1) wyjść na jaw
Wiktionary
IPA: pʃɛˈjavʲit͡ɕ, AS: pšei ̯avʹić
Wiktionary
rzecz. przejawianie n., przejaw mrz.
czas. przejawiać
Wiktionary
(1.1) objawić, okazać, pokazać, ujawnić, uzewnętrznić, wyrazić
Wiktionary
ujawnianie się w określony sposób
SJP.pl
1. przebywanie jakiejś drogi pojazdem;
2. miejsce, gdzie można przejechać w poprzek jakąś trasę, drogę, zwłaszcza tor kolejowy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. toponim, nazwa dwóch miejscowości w Polsce;
Wiktionary
przejazd:
Wikipedia
rzecz. przejazd m., przejazdówka ż., przejezdność ż., przejażdżka ż., przejechanie n., przejeżdżanie n., jazda ż., jezdnia ż., jezdny mos.
czas. przejeżdżać ndk., przejechać dk., jechać ndk., przyjechać dk.
przym. przejazdowy, jezdny
przysł. przejazdem
wykrz. jazda
Wiktionary
1. przebywanie jakiejś drogi pojazdem;
2. miejsce, gdzie można przejechać w poprzek jakąś trasę, drogę, zwłaszcza tor kolejowy
SJP.pl
Przejazdem – polski zespół muzyczny założony w 1992 roku przez Pawła Sochę. Charakterystyczne dla grupy jest wypracowanie nowego stylu: połączenia muzyki szantowej i country, który muzycy nazwali shantry.
Wikipedia
dawniej: przejażdżka
SJP.pl
Przejazdowo (niem. Quadendorf) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Pruszcz Gdański na obszarze Żuław Gdańskich.
Miejscowość jest lokalnym węzłem drogowym (skrzyżowanie drogi krajowej nr 7 (E77) z drogami wojewódzkimi nr 226 i 501 i graniczy bezpośrednio z Gdańskiem. Niegdyś przez wioskę przechodziła linia kolei wąskotorowej. Miejscowość posiada całodobowe połączenie komunikacją miejską z Gdańskiem liniami autobusowymi.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) krótka jazda, zwykle dla przyjemności, np. samochodem, konno
Wiktionary
IPA: pʃɛˈjaʃt͡ʃka, AS: pšei ̯aščka
Wiktionary
rzecz. jezdny mos., jazda ż., przejezdny mos., przejazd m., przejezdność ż., przejeżdżanie n., przejeżdżenie n., przejechanie n., Przejazd mrz.
czas. przejeżdżać ndk., przejeździć dk., przejechać dk.
przym. przejezdny
przysł. przejezdnie
wykrz. jazda
Wiktionary
przepierdolić; wulgaryzm o wielu znaczeniach, m.in.:
1. przegrać;
2. stracić coś w wyniku porażki;
3. przeciąć;
4. roztrwonić;
5. o mężczyźnie: odbyć stosunek płciowy
SJP.pl
przepierdalać; wulgaryzm o wielu znaczeniach, m.in.:
1. przegrywać;
2. tracić coś w wyniku porażki;
3. przecinać;
4. roztrwaniać
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany
(1.1) jadąc, przebyć jakiś odcinek drogi
(1.2) jadąc, przebyć lub pokonać jakąś trasę
(1.3) mot. potrącić kogoś, prowadząc pojazd
czasownik zwrotny przejechać się
(2.1) przen. zawieść się na kimś
Wiktionary
(1.1) Przejechałam już 50 kilometrów.
(1.3) Przechodzień nieoczekiwanie wtargnął na ulicę, więc nie miałem najmniejszych szans, by go nie przejechać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈjɛxat͡ɕ, AS: pšei ̯eχać
Wiktionary
rzecz. przejezdny mos., przejazd m., przejezdność ż., przejażdżka ż., przejeżdżanie n., przejeżdżenie n., przejechanie n., Przejazd mrz.
czas. jechać, przejeżdżać ndk., przejeździć dk.
przym. przejezdny
przysł. przejezdnie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przejechać.
Wiktionary
rzecz. przejezdny mos., przejazd m., przejezdność ż., przejażdżka ż., przejeżdżanie n., przejeżdżenie n., Przejazd mrz.
czas. przejeżdżać ndk., przejeździć dk., przejechać dk.
przym. przejezdny
przysł. przejezdnie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odprzymiotnikowy od|przejąć.
(1.2) niepokój, zaniepokojenie, poddenerwowanie
Wiktionary
Przejęcie przedsiębiorstwa – transakcja polegająca na przeniesieniu kontroli nad działalnością gospodarczą przedsiębiorstwa. Następuje zazwyczaj w wyniku wykupienia udziałów, za zgodą lub bez zgody zarządu przejmowanego przedsiębiorstwa (wrogie przejęcie).
Powodami przejęć przedsiębiorstw są m.in. chęć zwiększenia korzyści skali, uzyskania dostępu do kompetencji lub technologii, uzupełnienie portfolio produktów i wejście na rynek innego państwa.
Wikipedia
czas. przejąć dk., przejmować ndk.
rzecz. przejmowanie n.
Wiktionary
1. uzyskać czyjeś przebaczenie lub czyjąś zgodę na coś, zjednać sobie czyjąś przychylność; przebłagać, ułagodzić;
2. rzadko: przejednać się - dać się ułagodzić, przestać się gniewać; przebaczyć
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przejednywać)
(1.1) dokonany od|przejednywać.
Wiktionary
(1.1) Chciałem się z nim pokłócić, ale przejednał mnie zapewnieniem, że „pamięta jeszcze dobre, polskie czasy”.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈjɛdnat͡ɕ, AS: pšei ̯ednać
Wiktionary
rzecz. przejednanie n.
czas. jednać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przejednać.
Wiktionary
czas. jednać, przejednać dk.
Wiktionary
taki, który się przejadł (objadł się)
SJP.pl
dawniej: gwiżdżąc, przelatywać koło kogoś
SJP.pl
kobieta będąca gdzieś przejazdem; przejeżdżająca
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przejezdny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przejezdne
Wiktionary
rzecz. przejezdny mos., przejazd m., przejażdżka ż., przejeżdżanie n., przejeżdżenie n., przejechanie n., Przejazd mrz.
czas. przejeżdżać ndk., przejeździć dk., przejechać dk.
przym. przejezdny
przysł. przejezdnie
Wiktionary
1. taki, którym można przejechać, nadający się do przejechania; drożny;
2. taki, który gdzieś przejeżdża, będący przejazdem
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) będący przejazdem; zatrzymujący się na chwilę przed dalszą podróżą
(1.2) nadający się do przejazdu
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(2.1) osoba będąca przejazdem
Wiktionary
rzecz. przejeżdżanie n., przejezdność ż., przejechanie n., przejażdżka ż.
czas. przejechać, przejeżdżać
Wiktionary
czasownik przechodni
(1.1) przebywać jakąś drogę lądowym środkiem lokomocji
(1.2) o lądowym środku lokomocji: przebywać jakąś drogę
(1.3) dostawać się na drugą stronę czegoś jadąc, przekraczać coś w czasie jazdy
(1.4) ranić lub zabijać istotę żywą na skutek najechania na nią, lub potrącenia jej
czasownik nieprzechodni
(2.1) jadąc, mijać określone miejsce
(2.2) przesunąć coś po czymś innym
(2.3) zostać przesuniętym po czymś innym
czasownik zwrotny
(3.1) jechać dla własnej przyjemności
(3.2) pot. ostro wyśmiać lub skrytykować kogoś
(3.3) pot. zawieść się
(3.4) pot. umierać
Wiktionary
(1.1) Przejeżdżaliśmy tę trasę już wielokrotnie.
(1.2) W ramach testów każdy samochód przejeżdża pewien odcinek.
(1.3) Przejeżdżamy właśnie Wisłę.
(1.4) O Boże, na tym filmie ze wszystkich stron widać jak przejeżdżam człowieka!
(2.1) Ciągle ktoś przejeżdża ten zakazu wjazdu.
(2.2) Przejeżdżając metalem po szkle uzyskasz niezbyt miły dźwięk.
(2.3) Patrzyli z zapartym tchem, jak palec nauczyciela przejeżdża wzdłuż listy w dzienniku.
(3.1) […] najbardziej urocza uliczka Krakowa, po której zaczarowanymi dorożkami przejeżdżali się bohaterowie wiersza Gałczyńskiego. [http://bluephotos.blogspot.com/2007/12/moemy-na-chwil-powrci-do-krakowskiego.html Internet]
(3.2) Przejeżdżał się po nim nie raz i nie dwa.
(3.3) Przejeżdżałem się na kobietach wielokrotnie, ale ciągle łapię się w te same sidła.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈjɛʒd͡ʒat͡ɕ, AS: pšei ̯ežǯać
Wiktionary
rzecz. przejezdny mos., Przejazd mrz., przejezdność ż., przejechanie n., przejeżdżanie n., przejazd, przejażdżka
przym. przejezdny
czas. dojeżdżać, najeżdżać, nadjeżdżać, nazjeżdżać, objeżdżać, odjeżdżać, podjeżdżać, poodjeżdżać, poprzyjeżdżać, porozjeżdżać, powjeżdżać, powyjeżdżać, pozjeżdżać, przyjeżdżać, rozjeżdżać, ujeżdżać, wyjeżdżać, zajeżdżać, zjeżdżać, przejechać, jechać
Wiktionary
kobieta będąca gdzieś przejazdem; przejezdna
SJP.pl
osoba będąca gdzieś przejazdem; przejezdny
SJP.pl
cecha drogi nadającej się do przejazdu; przejezdność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przejeżdżalne
Wiktionary
przym. przejeżdżalny
Wiktionary
nadający się do przejazdu; przejezdny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przejeżdżać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛjɛʒˈd͡ʒãɲɛ, AS: pšei ̯ežǯãńe
Wiktionary
rzecz. przejezdny mos., przejazd m., przejezdność ż., przejażdżka ż., przejeżdżenie n., przejechanie n., Przejazd mrz.
czas. zjeżdżać, przejeżdżać ndk., przejeździć dk., przejechać dk.
przym. przejezdny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) jęz. mimowolny błąd językowy na poziomie wytwarzania wypowiedzi, np. w wyniku roztargnienia, przez nieuwagę;
Wiktionary
Przejęzyczenie (także przejęzyczenie się, omyłka słowna, lapsus językowy, pot. lapsus, z łac. lapsus – pomyłka) – rodzaj błędu popełnionego w wypowiedzi wskutek roztargnienia, przez nieuwagę lub niewiedzę. Polega na niewłaściwym doborze lub użyciu wyrazów bądź ich przekręceniu (zniekształceniu). Lapsus może dotyczyć wypowiedzi ustnej bądź pisemnej. Jego skutki mogą być banalne (rozbawienie słuchaczy i czytelników), jednakże w niektórych dziedzinach życia skutki mogą być doniosłe i z upływem czasu nieodwracalne (np. dyplomacja, orzecznictwo organów władzy publicznej, hierarchów kościelnych, dydaktyka). Natomiast nie jest właściwym przejęzyczeniem umyślne sformułowanie wypowiedzi w sposób błędny, czym jej autor zamierzał coś osiągnąć (np. dowcip).
Wikipedia
(1.1) Przejęzyczenie spikera, który podkreślił, że wcale nie było mowy o obecnym prezydencie, nie było zrobione przypadkowo. ([http://search.ruscorpora.ru/?mycorp=&req=%EE%E3%EE%E2%EE%F0%EA%E0&subcorpus=%CF%CA*&t=1000&text=lexform&q=990484107&p=1 z Korpusu])
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛjɛ̃w̃zɨˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pšei ̯ẽũ̯zyčẽńe
Wiktionary
rzecz. język m., języczek m., jęzor m., językowiec m., języcznik m.
czas. przejęzyczyć się dk.
przym. językowy
przysł. językowo
Wiktionary
poprzeczny element konstrukcyjny występujący w układzie co najmniej trzech elementów podłużnych; wymian
SJP.pl
Wikipedia
brać, przyjmować to, co wcześniej należało do kogoś innego, odbierać coś od kogoś, brać na swój rachunek, użytek, do dalszego wykorzystania, na swoją odpowiedzialność
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przejąć)
(1.1) brać coś po innym właścicielu czy zwierzchniku
(1.2) brać czyjeś zachowania jako własne
(1.3) zatrzymywać kogoś lub coś w drodze
(1.4) stawać się panującym stanem fizycznym lub psychicznym
czasownik zwrotny niedokonany przejmować się (dk. przejąć się)
(2.1) odczuwać strach o co lub wzruszenie
(2.2) traktować coś bardzo poważnie
Wiktionary
rzecz. przejmowanie n., przejęcie n.
czas. przejąć dk.
przym. przejmujący
przysł. przejmująco
Wiktionary
(1.1) brać, odbierać, przechwytywać, zabierać
(1.2) przyswajać, wzorować się, zapożyczać
(1.3) przechwytywać
(1.4) ogarniać, opanowywać, przenikać
(2.1) martwić się, niepokoić się, wzruszać się
(2.2) brać do serca
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przejmować.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛjmɔˈvãɲɛ, AS: pšei ̯movãńe
Wiktionary
czas. przejmować ndk., przejąć dk.
rzecz. przejęcie n.
Wiktionary
przenikliwy, przeraźliwy; wzruszający
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wywołujący głębokie odczucie lub uczucie
Wiktionary
(1.1) Jakiż przejmujący to był widok, rozdzierał serce!
Wiktionary
czas. przejąć dk., przejmować ndk.
przym. przejęty
przysł. przejmująco
Wiktionary
(1.1) przenikliwy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przejrzałe
Wiktionary
przym. przejrzały
Wiktionary
1. zbyt dojrzały;
2. taki, który lata świetności ma już za sobą
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) o roślinach i ich owocach: zbyt dojrzały, nadpsuty
(1.2) iron. o człowieku: w podeszłym wieku
Wiktionary
(1.2) A baby, zwłaszcza dojrzałe i przejrzałe, stanowią większość elektoratu.
Wiktionary
czas. przejrzeć dk.
rzecz. przejrzałość ż.
Wiktionary
1. przeniknąć wzrokiem, spojrzeć przez coś;
2. zobaczyć coś jedno po drugim; sprawdzić; przewertować;
3. zacząć widzieć; odzyskać wzrok; rozpoznać czyjeś zamiary, intencje;
4. przekroczyć okres szczytowej dojrzałości, stać się zbyt dojrzałym;
5. przejrzeć się - zobaczyć swoje odbicie w czymś
SJP.pl
czasownik
(1.1) obejrzeć coś dokładnie, sprawdzając stan tego i/lub jakość
(1.2) obejrzeć coś, na ogół pobieżnie, w celu zaznajomienia się z tym
(1.3) rozpoznać czyjeś prawdziwe zamiary, rozszyfrować kogoś, zobaczyć dokładnie jaki ktoś jest naprawdę
(1.4) stać się częściowo widocznym
(1.5) zacząć widzieć
(1.6) zrozumieć swój błąd, złe zrozumienie, niewiedzę
(1.7) przeniknąć coś wzrokiem
(1.8) roślinach i ich owocach: stać się zbyt dojrzałym
czasownik zwrotny
(2.1) przejrzeć się → obejrzeć swoje odbicie
Wiktionary
(1.2) Wystarczy obejrzeć telewizję, posłuchać radia lub przejrzeć gazetę.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛjʒɛt͡ɕ, AS: pšei ̯žeć
Wiktionary
rzecz. przejrzenie dk., przeglądanie ndk., przeglądnięcie dk., przejrzewanie ndk.
czas. przeglądać ndk., przeglądnąć dk.
przym. przejrzysty, przejrzały
Wiktionary
o owocach: stawać się zbyt dojrzałym
SJP.pl
przejrzynka skalica - gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówków: przejrzysto, przejrzyście
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przejrzyste; cecha tych, którzy są przejrzyści
Wiktionary
Przezroczystość – zdolność materiału, ośrodka do przewodzenia (transmitancji) światła.
Wikipedia
przym. przejrzysty
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: przejrzysty
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który przepuszcza promienie słoneczne
(1.2) łatwy do zrozumienia, o prostej i logicznej konstrukcji
(1.3) przen. publ. działający jawnie
Wiktionary
(1.1) Woda w rzece była przejrzysta i zimna.
(1.2) Nowa ustawa unormowała w sposób przejrzysty obowiązki ratownika medycznego.
Wiktionary
IPA: pʃɛjˈʒɨstɨ, AS: pšei ̯žysty
Wiktionary
rzecz. przejrzystość ż., przejrzenie n.
czas. przejrzeć dk.
przysł. przejrzyście
Wiktionary
(1.1) wyrazisty, przezroczysty, prześwitujący, czysty, jasny
(1.2) jasny, klarowny, zrozumiały, jednoznaczny, wyrazisty, logiczny
(1.3) jawny, transparentny
Wiktionary
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przechodzić)
(1.1) zob. przechodzić.
Wiktionary
IPA: pʃɛjɕt͡ɕ, AS: pšei ̯ść
Wiktionary
rzecz. przechodni mos., przechodka ż., przejście n., przejściówka ż., przejściowość ż., przechodniość ż., przechadzka ż., przechodzień m., przechodzenie n., przechadzanie n.
czas. przechodzić ndk., przechadzać się ndk.
przym. przejściowy, przechodni
przysł. przejściowo
partyk. przeszło
Wiktionary
Przejścia, transitiones, figura retoryczna polegająca na kierowaniu uwagi słuchacza (widza) na kolejne części wypowiedzi, ułatwiająca śledzenie toku wypowiedzi. Zwykle w postaci zapowiedzi lub zwrotów ustanawiających ramy narracji.
przykłady:
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przejść.
(1.2) miejsce, przez które można przejść
(1.3) książk. zwykle przykre zdarzenie, doświadczenie; także przeżycie spowodowane tym zdarzeniem
(1.4) książk. faza pośrednia między dwoma elementami, zjawiskami, okresami itp.
(1.5) muz. wstawka między dwiema częściami utworu
(1.6) sport. w siatkówce: zmiana ustawienia drużyny na boisku, po zdobyciu prawa do wykonywania zagrywki, polegająca na przesunięciu zawodników o jedną pozycję, zgodnie z ruchem wskazówek zegara
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Tym razem fala protestów musi zmusić rządy do przejścia od słów do czynów.
(1.2) Zróbcie przejście dla niepełnosprawnego.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛjɕt͡ɕɛ, AS: pšei ̯śće
Wiktionary
rzecz. przechodni mos., przechodka ż., przejściówka ż., przejściowość ż., przechodniość ż., przechadzka ż., przechodzień m., przechodzenie n.
czas. przejść dk., przechodzić ndk., przechadzać się ndk.
przym. przejściowy, przechodni
przysł. przejściowo, przechodnio
Wiktionary
(1.6) rotacja
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. okres przejściowy
(1.2) pot. coś tymczasowego, mającego charakter przejściowy, zwykle o mieszkaniu
(1.3) pot. element umożliwiający podłączenie urządzenia do innego gniazda niż przeznaczenie wtyczki
(1.4) pot. wierzchnie okrycie noszone w okresie jesiennym lub wiosennym
(1.5) hist. gwara. więz. przejściowa cela więzienna w czasach okupacji hitlerowskiej
(1.6) pot. bilet kolejowy umożliwiający podróżowanie między ostatnią stacją przed przejściem granicznym a pierwszą stacją po drugiej stronie granicy
(1.7) pot. mot. samochód osobowy marki Polonez w wersji MR'89
Wiktionary
Adapter (w języku angielskim także adaptor), potocznie przejściówka; element adaptujący tj. przystosowujący – element umożliwiający zastosowanie urządzenia do innych celów niż zostało to pierwotnie przewidziane.
Szerzej rzecz ujmując jest to element, lub zespół elementów, łączący dwa lub więcej zespołów jakiegoś urządzenia, lub jedno urządzenie z drugim, umożliwiający ich współpracę lub pełnienie określonej funkcji.
Wikipedia
(1.2) Mieszkamy w przejściówce, nawet nie rozpakowujemy rzeczy z kartonów.
(1.3) Rewelacyjna, poręczna, wygodna w użyciu przejściówka dysku twardego 2,5 cala na 3,5.
(1.7) Ale fajnego poloneza przejściówkę kupiłeś! Ja nadal marzę o kapitalnym remoncie mojego malucha.
Wiktionary
IPA: pʃɛjɕˈt͡ɕufka, AS: pšei ̯śćufka
Wiktionary
rzecz. przejściowość ż., przejście n., przechodniość ż., przechadzka ż., przechodzenie n., przechodzień mos.
przym. przejściowy
przysł. przejściowo
czas. przechadzać się, przechodzić, przejść
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób przejściowy, tymczasowo
Wiktionary
rzecz. przechodzenie n., przechodniość ż., przechadzka ż., przejście n., przejściówka ż.
przym. przejściowy
czas. przechadzać się, przechodzić, przejść
Wiktionary
(1.1) tymczasowo, chwilowo, czasowo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przejściowe; cecha tych, którzy są przejściowi
Wiktionary
przym. przejściowy
rzecz. przejściówka ż., przechodniość ż., przechadzka ż., przechodzenie n., przejście n.
czas. przechadzać się, przechodzić, przejść
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) mający charakter krótkotrwały; taki, który przeminie
(1.2) mający charakter tymczasowy, prowizoryczny
(1.3) stanowiący przejście
Wiktionary
(1.1) Mam w pracy przejściowe problemy związane z przyszłoroczną fuzją.
(1.1) Terror, akty przemocy są zjawiskami przejściowymi i tak też należy je traktować.
(1.2) Twoja poprawka w tym projekcie to jedynie przejściowe rozwiązanie.
(1.2) W Pomiechówku znajdował się kiedyś mały, przejściowy obóz koncentracyjny.
Wiktionary
rzecz. przejście n., przejściówka ż., przejściowość ż., przechodniość ż., przechadzka ż., przechodzenie n.
czas. przejść, przechadzać się, przechodzić
przysł. przejściowo
Wiktionary
(1.1) tymczasowy, krótkotrwały, nietrwały, przemijający, przelotny, chwilowy
(1.2) tymczasowy, prowizoryczny, niedopracowany, chwilowy
Wiktionary
potocznie: przekonywać kogoś do własnych interesów, wpływać na zmianę czyichś zapatrywań; wkupiać się w łaski, zaskarbiać zaufanie, przeciągać na swoją stronę
SJP.pl
potocznie: przekonać kogoś do własnych interesów, wpłynąć na zmianę czyichś zapatrywań; wkupić się w łaski, zaskarbić zaufanie, przeciągnąć na swoją stronę
SJP.pl
1. dawniej: przekazać jakąś informację za pomocą łączy telefonicznych; przedzwonić, przetelefonować;
2. potocznie: przekazać donos, oskarżenie, plotkę; nakablować, donieść
SJP.pl
1. dawniej: przekazywać jakąś informację za pomocą łączy telefonicznych; przedzwaniać;
2. potocznie: przekazywać donos, oskarżenie, plotkę; kablować, donosić
SJP.pl
czasownik
(1.1) stracić pieniądze lub czas na zabawę, tańce, karnawałowanie
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛkarnavaˈwɔvat͡ɕ, AS: pšekarnavau̯ovać
Wiktionary
rzecz. przekarnawałowanie n., karnawał, karnawałowicz
przym. karnawałowy
czas. karnawałować, nakarnawałować się, rozkarnawałować się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekarnawałować.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛkarnavawɔˈvãɲɛ, AS: pšekarnavau̯ovãńe
Wiktionary
czas. przekarnawałować
Wiktionary
1. przetasowywać;
2. dawniej: przekartkowywać
SJP.pl
ironia; szyderstwo; drwina
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. drwiąca uwaga
Wiktionary
rzecz. przekąska ż., przekąseczka ż.
czas. przekąsać ndk., przekąsić dk., przekąsywać ndk., przekąszać ndk.
przym. przekąskowy, przekąsny
Wiktionary
(1.1) drwina, ironia, szyderstwo, zjadliwość
Wiktionary
zdrobnienie od: przekąska
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przekąszać)
(1.1) zjeść nieco dla zaspokojenia głodu; pożywić się na szybko
Wiktionary
rzecz. przekąszenie n., przekąs mrz., przekąska ż.
Wiktionary
(1.1) podjeść, przegryźć
Wiktionary
zakąska, zagryzka;
1. jedzenie spożywane między regularnymi posiłkami; antypast, przystawka;
2. wędliny, ryby, marynaty itp. podawane do alkoholu; zagrycha
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) niewielka porcja jedzenia, spożywana między regularnymi posiłkami dla zaspokojenia głodu lub ze względów smakowych;
(1.2) wędliny, marynaty, sery itp. podawane przed głównym daniem lub do wódki
Wiktionary
Przekąska – rodzaj posiłku, który został zaprojektowany, w celu zaspokojenia tzw. małego głodu pomiędzy głównymi posiłkami (śniadaniem, obiadem, kolacją). Można wyróżnić przekąski: słodkie, słone oraz tłuste.
Typy konsumentów przekąsek:
Wikipedia
(1.1) Myślałem, że zjem obiad podczas konferencji, ale podano tylko przekąski.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkɔ̃w̃ska, AS: pšekõũ̯ska
Wiktionary
przym. przekąskowy
czas. przekąszać ndk., przekąsić dk.
rzecz. przekąs m.
Wiktionary
(1.1) przegryzka, małe co nieco
(1.2) zakąska, zagryzka, zagrycha
Wiktionary
spędzić określony czas na kaszleniu; przekasłać
SJP.pl
spędzić określony czas na kaszleniu; przekaszleć
SJP.pl
1. odcinek łączący dwa wierzchołki wieloboku nieleżące na tym samym boku;
2. ukośna linia na płaszczyźnie zbliżonej kształtem do wieloboku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) geom. odcinek łączący dwa wierzchołki wielokąta lub wielościanu, nieleżące na jego jednym boku lub ścianie i znajdujące się całkowicie wewnątrz tego wielokąta lub wielościanu
Wiktionary
Przekątna, dawniej przekątnia – pojęcie geometryczne o dwóch znaczeniach:
Wikipedia
(1.1) Równoległobok to czworokąt, w którym przekątne przecinają się nawzajem na połowy.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkɔ̃ntna, AS: pšekõntna
Wiktionary
(1.1) diagonalna
Wiktionary
Przekątna, dawniej przekątnia – pojęcie geometryczne o dwóch znaczeniach:
Wikipedia
rzadko: diagonalny, ukośny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) tekst, nagranie, film bądź w inny sposób zapisane informacje historyczne będące źródłem wiedzy o przeszłości; także przedmiot
(1.2) pieniądze wysłane poprzez pocztę lub bank
(1.3) wysłanie pieniędzy poprzez pocztę lub bank
(1.4) formularz wypełniany przy zlecaniu przesłania pieniędzy poprzez pocztę lub bank
(1.5) techn. przesył, przekazanie czegoś
(1.6) treść, pogląd, przekonanie, które artysta (pisarz, reżyser, muzyk) chce przekazać innym poprzez swoje dzieło
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛkas, AS: pšekas
Wiktionary
rzecz. przekazanie dk., przekazywanie ndk., przekaźnik
czas. przekazać dk., przekazywać ndk.
przym. przekazowy, przekaźnikowy
Wiktionary
(1.3) przelew
(1.5) transmisja, transfer
Wiktionary
1. powierzyć komuś coś;
2. powtórzyć komuś jakąś informację
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przekazywać)
(1.1) dokonany od|przekazywać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkazat͡ɕ, AS: pšekazać
Wiktionary
rzecz. przekazanie n., przekazywanie n., przekaz mrz., przekaźnik
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekazać.
Wiktionary
czas. przekazać dk., przekazywać ndk.
rzecz. przekazywanie n., przekaz mrz., przekaźnik mrz.
Wiktionary
dawniej: ten, kto przekazuje coś
SJP.pl
dawniej: ta, która przekazuje coś
SJP.pl
żartobliwie: środki masowego przekazu
SJP.pl
1. urządzenie stosowane np. w automatyce, odbierające jakieś sygnały, przetwarzające je i przesyłające dalej;
2. przekaźnik nerwowy - związek chemiczny biorący udział w przekazywaniu impulsów nerwowych z komórek do innych komórek (zarówno nerwowych jak i nienerwowych, np. mięśniowych); neuroprzekaźnik, mediator, neuromediator, neurotransmiter, transmiter
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) techn. urządzenie do zamiany sygnału o małej mocy na taki sam sygnał o większej mocy celem przesłania go dalej
(1.2) elektr. urządzenie do zamiany sygnału o pewnych parametrach lub do pomiaru jego niektórych cech na sygnał o innych parametrach do celów automatyki, pomiarów itp.;
Wiktionary
Przekaźnik – urządzenie elektryczne lub elektroniczne zaprojektowane do wywołania ustalonej nagłej zmiany stanu w jednym lub więcej obwodach wyjściowych przy spełnieniu odpowiednich warunków wejściowych. Przekaźnik reaguje na zmianę pewnej wejściowej wielkości fizycznej (na przykład napięcia, natężenia prądu, ciśnienia płynu, temperatury) w taki sposób, że po przekroczeniu pewnej jej wartości sygnał wyjściowy zmienia się skokowo (z reguły z włącz na wyłącz albo odwrotnie).
Wikipedia
(1.1) Koło mojego domu postawiono przekaźnik telefonii komórkowej.
(1.2) Dzięki przekaźnikom można opracowywać skomplikowane obwody automatyki.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkaʑɲik, AS: pšekaźńik
Wiktionary
rzecz. przekaźnikownia ż., przekaz m., przekazywanie n., przekazanie n.
czas. przekazywać ndk., przekazać dk.
przym. przekaźnikowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z przekaźnikiem, dotyczący przekaźnika
Wiktionary
rzecz. przekaźnik m., przekaz mrz.
Wiktionary
czasownik przechodni
(1.1) dawać komuś coś (jakiś przedmiot)
(1.2) dawać komuś uprawnienia do czegoś
(1.3) (o emocjach) wzbudzać w odbiorcy
(1.4) (o myślach, ideach) być odczytanym / zrozumianym przez odbiorcę
(1.5) powtarzać / przesyłać informację
(1.6) telekom. inform. przesyłać sygnał, informację
Wiktionary
(1.1) Towary przekazujemy natychmiast po otrzymaniu dowodu wpłaty.
(1.1) Prochy zmarłych przekazujemy rodzinom.
(1.2) Dyrektor zawsze przekazuje władzę zastępcy na czas swojej nieobecności.
(1.3) Niby nic nie robisz, a przekazujesz mi tyle radości!
(1.4) Ten artykuł nie przekazuje nam żadnej nowej koncepcji.
(1.5) Sekretarka przekazuje mi, że jest pan skłonny zaakceptować naszą ofertę.
(1.5) Reporter przekazuje, że z rozbitej cysterny ulotnił się chlor.
(1.6) Satelita przekazuje pierwszy sygnał dopiero osiem godzin po starcie.
(1.6) Ruter nie przekazuje pakietów. Chyba jest źle skonfigurowany.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛkaˈzɨvat͡ɕ, AS: pšekazyvać
Wiktionary
rzecz. przekaz m., przekaźnik m., przekazywanie n., przekazanie n.
Wiktionary
(1.1) dawać, oddawać, powierzać, wręczać
(1.2) dawać, powierzać
(1.5) podawać, ogłaszać
(1.6) wysyłać, emitować
Wiktionary
zdolność, możność przekazywania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przekazywalne
Wiktionary
przym. przekazywalny
Wiktionary
dający się przekazać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekazywać.
Wiktionary
czas. przekazywać ndk., przekazać dk.
rzecz. przekazanie n., przekaz m., przekaźnik mrz.
Wiktionary
potocznie: spędzić dłuższy czas tym samym miejscu
SJP.pl
przesiadywać w więzieniu przez pewien czas
SJP.pl
przenieść, skierować w inne miejsce
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przekierowywać)
(1.1) dokonany od|przekierowywać.
Wiktionary
(1.1) Przekierowała mi numery telefonów, aby połączenia trafiały na jej numer.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛcɛˈrɔvat͡ɕ, AS: pšeḱerovać
Wiktionary
rzecz. kierowca mos., przekierowanie n.
czas. kierować ndk.
Wiktionary
przenieść, skierować w inne miejsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekierować.
Wiktionary
czas. przekierować dk.
Wiktionary
przenosić, skierowywać w inne miejsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekierowywać.
Wiktionary
czas. przekierowywać ndk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekimać.
Wiktionary
czas. przekimać dk.
Wiktionary
1. rzucić na kogoś klątwę; wykląć;
2. potępić coś złorzecząc;
3. użyć przekleństwa, źle się wyrazić
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeklinać)
(1.1) dokonany od|przeklinać.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛklɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšeklõńć
Wiktionary
rzecz. przeklinanie n., przekleństwo n.
czas. przeklinać, wykląć
przym. przeklęty
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
nakleić w inne miejsce
SJP.pl
naklejać w inne miejsce
SJP.pl
1. obelżywy, wulgarny wyraz używany w stosunku do kogoś lub dla wyrażenia gniewu, złości;
2. klątwa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wulgaryzm lub obelga używana w celu wyrażenia gniewu lub obrażenia kogoś
(1.2) klątwa, życzenie komuś źle
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Młodzież rozmawiając między sobą używa dużo przekleństw.
(1.2) (…) dzieci, urodzone z tej miłości, przychodziły na świat ze stygmatem przekleństwa.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈklɛ̃j̃stfɔ, AS: pšeklẽĩ ̯stfo
Wiktionary
czas. przeklinać, przekląć, kląć, wykląć
przym. przeklęty
rzecz. przeklinanie n.
Wiktionary
(1.2) klątwa
Wiktionary
1. klepiąc, przebyć jakiś czas;
2. klepiąc, przebić na wylot;
3. przenośnie: szybko coś odmówić, np. wiersz, pacierz
SJP.pl
1. klepiąc, przebijać na wylot;
2. przenośnie: prędko odmawiać wiersz, pacierz itp.
SJP.pl
dawniej:
1. człowiek przeklęty, zasługujący na przekleństwo;
2. człowiek nałogowo przeklinający;
3. diabeł, bies
SJP.pl
1. rzucić na kogoś klątwę; wykląć;
2. potępić coś złorzecząc;
3. użyć przekleństwa, źle się wyrazić
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) tak trudny do zniesienia, że powodujący chęć przeklinania
forma czasownika.
(2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od przekląć
Wiktionary
Przeklęty (org. Thinner) – amerykański film grozy z 1996 roku.Film jest ekranizacją powieści Stephena Kinga pt. Chudszy (Thinner).
Wikipedia
(1.1) Zabiję tę przeklętą istotę.
Wiktionary
czas. przekląć, przeklinać
rzecz. przekleństwo n., przeklęcie n., przeklinanie n.
Wiktionary
(1.1) cholerny, okropny, straszny, wredny, wstrętny
Wiktionary
wielokrotnie kliknąć myszką komputerową, by dostać się do pożądanej treści
SJP.pl
1. rzucać na kogoś klątwę; wyklinać
2. potępiać coś złorzecząc, nie móc myśleć o czymś bez przekleństwa
3. używać przekleństw, kląć
SJP.pl
czasownik
(1.1) kląć, używać wulgarnego słownictwa
(1.2) rzucać klątwę, życzyć źle
Wiktionary
IPA: pʃɛˈklʲĩnat͡ɕ, AS: pšeklʹĩnać
Wiktionary
rzecz. przeklinanie n., przekleństwo
przym. przeklęty
czas. przekląć, kląć, wykląć
Wiktionary
(1.1) kląć, bluzgać, przen. wyrażać się
(1.2) bluźnić
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeklinać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛklʲĩˈnãɲɛ, AS: pšeklʹĩnãńe
Wiktionary
czas. przeklinać, przekląć, kląć, wykląć
rzecz. przekleństwo n.
przym. przeklęty
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. przeprowadzić
Wiktionary
czas. przekludzać się
Wiktionary
potocznie: przemyśliwać coś
SJP.pl
potocznie: przemyśleć coś
SJP.pl
potocznie:
1. spędzić jakiś czas na odbywaniu stosunku płciowego;
2. obyć długi i intensywny stosunek płciowy
SJP.pl
potocznie:
1. spędzić jakiś czas na odbywaniu stosunku płciowego;
2. obyć długi i intensywny stosunek płciowy
SJP.pl
zmienić kolor czegoś
SJP.pl
zmieniać kolory czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekoloryzować.
Wiktionary
czas. przekoloryzować dk.
Wiktionary
przekomarzać się - spierać się z kimś, bardziej dla żartu, niż obrony swoich racji, droczyć się
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekomarzać.
Wiktionary
(1.1) Z potocznie rozpoznawanych (Laura i Filon) wyznaczników gatunkowych idylli, właściwie niczego nie odnajdziemy, bo ani śladu przekomarzań kochanków, wymiany podarunków, rozstań o świcie, zapewnień o miłości (…)
Wiktionary
rzecz. nieprzekomarzanie n., komar mzw., komarek mzw., Komar mzw., komarowate nmos.
czas. przekomarzać ndk.
przym. komarzy, komarowy
Wiktionary
(1.1) droczenie
Wiktionary
żartobliwe przekomarzanie się z kimś
SJP.pl
potocznie: zrobić coś zbyt wymyślnie i nie osiągnąć zamierzonego rezultatu
SJP.pl
potocznie: robić coś zbyt wymyślnie, nie osiągając zamierzonego rezultatu
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przekomiczne; cecha tych, którzy są przekomiczni
Wiktionary
przym. przekomiczny
Wiktionary
1. zmienić czyjś stosunek do czegoś przez wykazanie pewnych racji, dowiedzenie słuszności
2. przekonać się:
a) zmienić swój stosunek do czegoś, dostrzegłszy słuszność, prawdziwość czegoś
b) przezwyciężyć w sobie niechęć do czegoś
SJP.pl
czasownik przechodni
(1.1) dokonany od|przekonywać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkɔ̃nat͡ɕ, AS: pšekõnać
Wiktionary
rzecz. przekonanie n., przekonywanie n.
przym. przekonany
Wiktionary
pewność co do słuszności czegoś, wyrobiony pogląd na coś; przeświadczenie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przeświadczenie o słuszności czegoś, sąd oparty na takim przeświadczeniu
(1.2) odczasownikowy od|przekonać.
Wiktionary
Przekonanie – sąd, zdanie oparte na przeświadczeniu o prawdziwości, słuszności czegoś.
Z pojęciem przekonania wiążą się następujące terminy:
Wikipedia
(1.1) Przekonanie o płaskości Ziemi wbrew pozorom w średniowieczu nie było powszechne.
(1.1) Jego przekonanie o własnej wyższości jest bardzo aroganckie.
(1.2) Przekonanie go do zmiany opinii może być trudne.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛkɔ̃ˈnãɲɛ, AS: pšekõnãńe
Wiktionary
rzecz. przekonywanie n.
czas. przekonywać ndk., przekonać dk.
przym. przekonany
Wiktionary
(1.1) przeświadczenie, wiara, zdanie, sąd, pogląd, opinia
(1.2) perswazja
Wiktionary
1. zmienić czyjś stosunek do czegoś przez wykazanie pewnych racji, dowiedzenie słuszności
2. przekonać się:
a) zmienić swój stosunek do czegoś, dostrzegłszy słuszność, prawdziwość czegoś
b) przezwyciężyć w sobie niechęć do czegoś
SJP.pl
forma czasownika.
(1.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od czasownika: przekonać
przymiotnik jakościowy
(2.1) pewny, całkowicie wierzący w słuszność jakiegoś stwierdzenia lub obserwacji
Wiktionary
(2.1) Birdie przeżyła właśnie upokarzające rozstanie z narzeczonym i była przekonana, że już nigdy nie wyjdzie za mąż.
Wiktionary
rzecz. przekonanie n.
czas. przekonać dk.
Wiktionary
zmienić konfigurację
SJP.pl
omawiać, przedyskutowywać coś w większym gronie
SJP.pl
trafiający do przekonania, mający moc przekonania o czymś; przekonywający, przekonywujący (słowo często oceniane jako niepoprawne)
SJP.pl
w informatyce: dokonać konwersji pliku
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekonwertować.
Wiktionary
czas. przekonwertować dk.
Wiktionary
w informatyce: dokonywać konwersji pliku
SJP.pl
1. zmieniać czyjś stosunek do czegoś przez wykazywanie pewnych racji, dowodzenie słuszności
2. przekonywać się:
a) zmieniać swój stosunek do czegoś, dostrzegając słuszność, prawdziwość czegoś
b) przezwyciężać w sobie niechęć do czegoś lub kogoś
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przekonać)
(1.1) zmieniać czyjś stosunek do czegoś przez wykazywanie pewnych racji, dowodzenie słuszności
czasownik zwrotny niedokonany przekonywać się (dk. przekonać się)
(2.1) zmieniać swój stosunek do czegoś, dostrzegając słuszność, prawdziwość czegoś
(2.2) przezwyciężać w sobie niechęć do czegoś lub kogoś
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛkɔ̃ˈnɨvat͡ɕ, AS: pšekõnyvać
Wiktionary
rzecz. przekonanie n., przekonywanie n.
Wiktionary
(1.1) perswadować, tłumaczyć, agitować, nakłaniać, nawoływać, urabiać, wpływać, namawiać
Wiktionary
trafiający do przekonania, mający moc przekonania o czymś; przekonujący, przekonywujący (słowo często oceniane jako niepoprawne)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekonywać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛkɔ̃nɨˈvãɲɛ, AS: pšekõnyvãńe
Wiktionary
czas. przekonywać ndk., przekonać dk.
rzecz. przekonanie n.
Wiktionary
(słowo często oceniane jako niepoprawne) trafiający do przekonania, mający moc przekonania o czymś; przekonujący, przekonywający
SJP.pl
1. rów łączący coś z czymś
2. rzadziej: tunel
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rów w ziemi wykopany celem połączenia jednego miejsca z innym
(1.2) górn. wyrobisko korytarzowe poziomo drążone
(1.3) hydrol. kanał hydrotechniczny;
forma czasownika.
(2.1) 2. os. lp. rozk. od: przekopać
Wiktionary
Wikipedia
czas. przekopać, przekopywać
rzecz. przekopa ż., przekopanie n., przekopnica ż., przekopywanie n., wykopki nmos.
Wiktionary
(1.1) kanał, przejście podziemne, rów, tunel
Wiktionary
1. przebić, przeprowadzić poprzez kopanie
2. kopiąc spulchnić, skopać pewien kawałek gruntu
3. przekopać się:
a) przebić się, przedostać się dzięki kopaniu
b) przedostać się z trudem przez coś sypkiego, zwykle przez śnieg
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przekopywać)
(1.1) dokonany od|przekopywać.
Wiktionary
(1.1) Kiedy już całe miasto było przekopane, przez owe dziury w murach i korytarze uliczne przedostali się do nas "nasi" ze zgrupowania Chrobry II.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkɔpat͡ɕ, AS: pšekopać
Wiktionary
rzecz. kopacz mzw./mos., wykopki nmos., przekop m., przekopa ż., przekopnica ż., przekopywanie n., przekopanie n.
czas. przekopywać ndk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekopać.
Wiktionary
rzecz. kopacz mzw./mos., wykopki nmos., przekop m., przekopa ż., przekopnica ż., przekopywanie n.
czas. przekopać dk., przekopywać ndk.
Wiktionary
skorupiak z rzędu liścionogów
SJP.pl
1. przebijać, przeprowadzać poprzez kopanie
2. kopiąc spulchniać, wzruszać pewien kawałek gruntu
3. przekopywać się:
a) przebijać się, przedostawać się dzięki kopaniu
b) przedostawać się z trudem przez coś sypkiego, zwykle przez śnieg
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekopywać.
Wiktionary
rzecz. kopacz mzw./mos., wykopki nmos., przekop m., przekopa ż., przekopnica ż., przekopanie n.
czas. przekopywać ndk., przekopać dk.
Wiktionary
dawniej: brak karności, nieuznawanie czyjejś władzy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. przekora
Wiktionary
(1.1) Łudzić się nie ma co; cała arystokracya przekorem stoi do Piemontu. sic.
Wiktionary
rzecz. przekora ż., przekorność ż.
przym. przekorny
przysł. przekornie
Wiktionary
1. bycie złośliwym, robienie komuś na złość; także: udawany sprzeciw, przekomarzanie się
2. (r. żeński) kobieta przekorna, robiąca na przekór; także o mężczyźnie, zwierzęciu, z silniejszym zabarwieniem ekspresywnym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) skłonność do postępowania odwrotnego, niezgodnego z oczekiwaniem innych
(1.2) osoba przekorna
Wiktionary
Przekora – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie poddębickim, w gminie Dalików.
W latach 1954-1961 wieś była siedzibą gromady Przekora, po jej zniesieniu w gromadzie Dalików. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.
Wikipedia
rzecz. przekorność ż., daw. przekór m.
przym. przekorny
przysł. przekornie, na przekór
przyim. na przekór
Wiktionary
(1.1) przekorność
Wiktionary
przysłówek
(1.1) na sposób celowo odwrotny do oczekiwań ogółu
Wiktionary
(1.1) Proszę pani — rzekł patrząc na jej przekornie uśmiechniętą twarzyczkę — tu nie jest żaden wychodek ani toaleta. Tu jest praca. Jak jeszcze raz panią zobaczę pudrującą się, to wydrę pani te fatałaszki i rzucę do śmieci!
Wiktionary
rzecz. przekora ż., przekorność ż., przekór m.
przym. przekorny
przyim. na przekór
przysł. na przekór
Wiktionary
(1.1) na przekór
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: przekornie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przekorny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przekorne; cecha tych, którzy są przekorni
Wiktionary
rzecz. przekór mrz., przekora ż.
przym. przekorny
przysł. przekornie, na przekór
przyim. na przekór
Wiktionary
(1.1) przekora
Wiktionary
1. robiący na przekór, umyślnie sprzeciwiający się czemuś
2. wyrażający przekorę, nacechowany przekorą
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) skłonny do sprzeciwiania się, robiący na przekór
Wiktionary
rzecz. przekora ż., przekór mrz., przekorność ż.
przyim. na przekór
przysł. na przekór, przekornie
Wiktionary
(1.1) oporny, niepokorny, niesforny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) stpol. urąganie
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛkɔˈʒɨzna, AS: pšekožyzna
Wiktionary
1. wywrócić koziołka kilka razy, przekręcić się parokrotnie w powietrzu
2. sprawić, że ktoś wywrócił koziołka, przewrócić coś
SJP.pl
czasownik nieprzechodni dokonany
(1.1) kilkakrotnie zrobić koziołki
czasownik przechodni dokonany
(2.1) przewrócić do góry dnem
czasownik zwrotny dokonany przekoziołkować się
(3.1) kilkakrotnie samemu zrobić koziołki
Wiktionary
rzecz. przekoziołkowanie n., kozioł m., koźlę n.
Wiktionary
(1.1) zrobić koziołki
(2.1) przewrócić
Wiktionary
przetaczać coś na kołach
SJP.pl
czasownik
(1.1) przechodzić, przedostawać się przez coś
(1.2) naruszać obowiązujące zasady, łamać prawo
(1.3) przewyższać
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkrat͡ʃat͡ɕ, AS: pšekračać
Wiktionary
czas. kroczyć, wykraczać, wykroczyć, przekroczyć dk.
rzecz. przekroczenie n., wykroczenie n., wykrok m., kroczek mzw./mrz.
Wiktionary
(1.3) pogwałcać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przekraczalne
Wiktionary
przym. przekraczalny
Wiktionary
dający się przekroczyć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekraczać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛkraˈt͡ʃãɲɛ, AS: pšekračãńe
Wiktionary
rzecz. wykrok mrz., kroczek mzw./mrz.
czas. kroczyć
Wiktionary
przekradać się - przechodzić po cichu, starając się być niezauważonym, przedostawać się ukradkiem
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany
(1.1) krojąc coś, dzielić na połowy
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkrajät͡ɕ, AS: pšekrai ̯äć
Wiktionary
rzecz. przekrój mrz., przekrajanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekrajać.
Wiktionary
czas. przekrajać ndk.
rzecz. przekrój mrz.
Wiktionary
o deszczu: padać z przerwami drobnymi kroplami; kropić
SJP.pl
przekraść się - przejść po cichu, nie będąc zauważonym, przedostać się ukradkiem, po kryjomu
SJP.pl
1. przedstawiciel nadrodziny chrząszczy z podrzędu wielożernych;
2. przekrasek mróweczka, przekrasek krasaneczka - gatunki chrząszcza z rodziny przekraskowatych
SJP.pl
nadrodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych
SJP.pl
Przekraski (Cleroidea) – nadrodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych i infrarzędu Cucujiformia.
Takson ten w klasyfikacji z pracy Patrice Bouchard i innych z 2011 roku obejmuje 11 rodzin. W 2015 roku James A. Robertson i współpracownicy, na podstawie wielkoskalowej analizy molekularnej całego infrarzędu Cucujiformia, redefiniowali nadrodzinę przekrasków, włączając do niej kistnikowate i Biphyllidae.
Wikipedia
o cechach przekraskowatych (rodzina chrząszczy)
SJP.pl
Przekraskowate (Cleridae) – rodzina owadów z rzędu chrząszczy obejmująca około 4000 gatunków.
Wikipedia
o cechach przekraskowatych (rodzina chrząszczy)
SJP.pl
1. dzielić coś krojąc; przecinać;
2. przekrawać się - ulegać przekrojeniu; przecinać się
SJP.pl
maszyna do krajania arkuszy papieru
SJP.pl
1. obracać coś
2. przechylać na bok, ustawiać ukośnie
3. przeinaczać
4. przekręcać się:
a) obracać się
b) być przekręcanym, ustawianym krzywo
c) potocznie: umierać
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przekręcić)
(1.1) wykonywać obrót czegoś, przechylać na bok
(1.2) przedstawiać niewłaściwie, niezgodnie z rzeczywistością
(1.3) kręcąc czym, psuć to
(1.4) pot. łączyć się telefonicznie
czasownik zwrotny niedokonany przekręcać się (dk. przekręcić się)
(2.1) być przekręcanym
(2.2) kręcąc się, zmieniać swoją pozycję
(2.3) pot. ulegać śmierci
Wiktionary
rzecz. przekręcanie n., przekręt mrz.
czas. przekręcić
Wiktionary
1. osoba przedstawiająca coś niezgodnie z prawdą;
2. osoba zmieniająca postać, brzmienie lub kolejność jakichś słów
SJP.pl
dający się kręcić wokół osi lub obracać na drugą stronę
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekręcać.
Wiktionary
rzecz. przekręcenie n., przekręt m., przekręcacz m.
czas. przekręcać ndk., przekręcić dk.
Wiktionary
1. obracać coś
2. przechylać na bok, ustawiać ukośnie
3. przeinaczać
4. przekręcać się:
a) obracać się
b) być przekręcanym, ustawianym krzywo
c) potocznie: umierać
SJP.pl
potocznie: kobieta przedstawiająca coś niezgodnie z prawdą, oszukująca innych; przekręciarka, szachrajka
SJP.pl
potocznie: kobieta przedstawiająca coś niezgodnie z prawdą, oszukująca innych; przekręciara, szachrajka
SJP.pl
potocznie: osoba przedstawiająca coś niezgodnie z prawdą, oszukująca innych; przekrętacz, przekrętas, szachraj, szwindlarz
SJP.pl
1. obrócić coś
2. przechylić na bok, ustawić ukośnie
3. przeinaczyć
4. przekręcić się:
a) obrócić się
b) zostać przekręconym, ustawionym krzywo
c) potocznie: umrzeć
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przekręcać)
(1.1) dokonany od|przekręcać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkrɛ̃ɲt͡ɕit͡ɕ, AS: pšekrẽńćić
Wiktionary
rzecz. przekręt m., przekręcenie n., przekręcanie m., przekręcacz m.
czas. przekręcać ndk.
Wiktionary
1. zdrobnienie od: przekręt;
2. przekręt na niewielką skalę
SJP.pl
1. wyrzucać z tekstu coś poprzez postawienie poziomej kreski, wykreślać, skreślać
2. przenośnie:
a) uznawać coś za niebyłe
b) niweczyć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekreślać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛkrɛɕˈlãɲɛ, AS: pšekreślãńe
Wiktionary
czas. przekreślać ndk., przekreślić dk.
rzecz. przekreślenie n., kreślarnia ż.
Wiktionary
to, co zostało przekreślone (wyraz, tekst)
SJP.pl
1. wyrzucić z tekstu coś poprzez postawienie poziomej kreski, wykreślić, skreślić
2. przenośnie:
a) uznać coś za niebyłe
b) zniweczyć
SJP.pl
czasownik przechodni
(1.1) dokonany od|przekreślać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkrɛɕlʲit͡ɕ, AS: pšekreślʹić
Wiktionary
rzecz. przekreślanie n., kreślarnia ż.
Wiktionary
potocznie: oszustwo lub nadużycie, zwłaszcza finansowe; przekrętka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. oszustwo lub nadużycie, zwłaszcza finansowe, które polega na naruszeniu prawa lub wykorzystaniu luk prawnych
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈpʃɛkrɛ̃nt, AS: pšekrẽnt
Wiktionary
rzecz. przekręcenie n., przekręcanie m., przekręcacz m.
czas. przekręcać ndk., przekręcić dk.
Wiktionary
(1.1) szwindel
Wiktionary
potocznie: osoba przedstawiająca coś niezgodnie z prawdą, oszukująca innych; przekrętas, przekręciarz, szachraj, szwindlarz
SJP.pl
potocznie: osoba przedstawiająca coś niezgodnie z prawdą, oszukująca innych; przekrętacz, przekręciarz, szachraj, szwindlarz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) pot. osoba dokonująca przekrętów, oszust
Wiktionary
potocznie: oszustwo lub nadużycie, zwłaszcza finansowe; przekręt
SJP.pl
rzadko: zbytnio krochmalić
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) złamanie obowiązującego przepisu, naruszenie norm
(1.2) odczasownikowy od|przekroczyć.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛkrɔˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pšekročẽńe
Wiktionary
czas. kroczyć, przekroczyć dk., przekraczać ndk.
rzecz. wykrok mrz., kroczek mzw./mrz.
Wiktionary
(1.1) wykroczenie, występek
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przekraczać)
(1.1) dokonany od|przekraczać.
Wiktionary
(1.1) Przez całe wakacje w Pieninach wzdychał, platonicznie, choć z wzajemnością, do wyidealizowanej Adeli, ale próg dorosłości seksualnej przekroczył, jak zwykle wtedy, w burdelu, za pieniądze.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkrɔt͡ʃɨt͡ɕ, AS: pšekročyć
Wiktionary
rzecz. przekroczenie n., wykrok mrz., wykroczenie n., kroczek mzw./mrz.
czas. przekraczać, kroczyć
Wiktionary
1. podzielić coś krojąc; przeciąć;
2. przekroić się - ulec przekrojeniu; przeciąć się
SJP.pl
1. podzielić coś krojąc; przeciąć;
2. przekroić się - ulec przekrojeniu; przeciąć się
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) widok przedmiotu powstały w wyniku przecięcia
(1.2) abstrakcyjny rysunek techniczny pokazujący przekrój (1.1) przedmiotu, urządzenia lub budowli według pewnej określonej płaszczyzny lub płaszczyzn
(1.3) przen. reprezentatywna grupa
forma czasownika.
(2.1) tryb rozk. 2 os. lp. od czas. przekroić
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˈpʃɛkruj, AS: pšekrui ̯
Wiktionary
rzecz. przekrajanie n., przekrojenie n., krojenie n.
czas. przekrajać, przekroić dk., kroić ndk.
przym. przekrojowy
przysł. przekrojowo
Wiktionary
o deszczu: spaść z przerwami drobnymi kroplami; okropić, pokropić
SJP.pl
obfitujący w deszcze i burze
SJP.pl
roślina z klasy prątników
SJP.pl
taki, który się przekrwawił
SJP.pl
przekrwiać się - o częściach ciała, organach: nadmiernie wypełniać się krwią na skutek rozszerzenia się naczyń krwionośnych
SJP.pl
Przekrwienie (łac. z gr. hyperaemia) - zwiększenie ilości krwi w narządzie wskutek zwiększonego dopływu krwi tętniczej (przekrwienie czynne) albo utrudnionego odpływu krwi żylnej (przekrwienie bierne). Przekrwienie mieszane łączy w sobie obydwa mechanizmy.
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) nadmiernie ukrwiony i intensywnie zaczerwieniony
Wiktionary
1. pokryć coś ponownie, np. dach papą;
2. nałożyć coś jedno na drugie;
3. przekryć się - nałożyć się (częściowo) na coś podobnego
SJP.pl
1. powierzchnia, wykończenie dachu;
2. lekkie zadaszenie;
3. konstrukcja podtrzymująca takie zadaszenie, np. przekrycie strukturalne;
4. nakładająca się część dwóch podobnych obiektów; część wspólna
SJP.pl
1. pokrywać coś ponownie, np. dach papą;
2. nakładać coś jedno na drugie;
3. przekrywać się - nakładać się (częściowo) na coś podobnego, nachodzić na siebie
SJP.pl
czasownik
(1.1) powodować, że coś będzie ułożone krzywo, na ukos lub bokiem
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkʃɨvʲjät͡ɕ, AS: pšekšyvʹi ̯äć
Wiktionary
rzecz. przekrzywianie n., przekrzywienie n.
czas. przekrzywić, krzywić
przysł. krzywo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekrzywiać.
Wiktionary
czas. przekrzywiać ndk.
przysł. krzywo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ułożenie nieznacznie krzywo
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛkʃɨˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: pšekšyvʹi ̯ė̃ńe
Wiktionary
czas. przekrzywiać
przysł. krzywo
rzecz. krzywaśnia ż.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) leżący ukośnie w stosunku do pionu lub poziomu
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) zmieniać coś w coś innego, nadawać czemuś inną formę
czasownik zwrotny niedokonany przekształcać się
(2.1) zmieniać się, zmieniać swoją formę
Wiktionary
(1.1) Drzewa są w stanie przekształcać energię negatywną w pozytywną.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkʃtawt͡sat͡ɕ, AS: pšekštau̯cać
Wiktionary
rzecz. kształt m., przekształcenie n., przekształcanie n.
czas. przekształcić dk.
przym. przekształcalny
Wiktionary
(1.1) modyfikować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przekształcalne; cecha tych, którzy są przekształcalni
Wiktionary
przym. przekształcalny
Wiktionary
dający się przekształcić, zmodyfikować
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) dający się przekształcić
Wiktionary
rzecz. przekształcenie n., przekształcanie n., kształt m., kszałtowanie n., kształcenie n., przekształcalność ż.
czas. przekształcić dk., przekształcać ndk., kształcić ndk., kształtować ndk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekształcać.
Wiktionary
czas. przekształcić, przekształcać ndk.
rzecz. przekształcenie n.
przym. przekształcalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekształcić.
(1.2) mat. funkcja, zwykle z interpretacją geometryczną, przekształcająca zbiór na niego samego
Wiktionary
Funkcja (łac. functio, -onis „odbywanie, wykonywanie, czynność”), odwzorowanie, przekształcenie, transformacja ze zbioru X do zbioru Y, która każdemu elementowi zbioru X przypisuje (odwzorowuje) dokładnie jeden element zbioru Y.
Wikipedia
IPA: ˌpʃɛkʃtawˈt͡sɛ̃ɲɛ, AS: pšekštau̯cẽńe
Wiktionary
czas. przekształcić dk., przekształcać ndk.
rzecz. przekształcanie n., kształcenie n.
przym. przekształcalny
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przekształcać)
(1.1) dokonany od|przekształcać.
Wiktionary
rzecz. przekształcanie n., przekształcenie n.
czas. przekształcać ndk.
przym. przekształcalny
Wiktionary
urządzenie przekształcające prąd stały na zmienny lub odwrotnie albo zmieniające jedną częstotliwość prądu na inną
SJP.pl
Przekształtnik (ang. converter) – w technice i inżynierii urządzenie lub system zmieniający lub dopasowujący parametry procesu technologicznego do określonych wymagań.
Przekształtniki można, w zależności od obszaru techniki i inżynierii, podzielić na:
Wikipedia
przetworzyć kując
SJP.pl
o kukułce: spędzać pewien czas na kukaniu
SJP.pl
potocznie: przetoczyć, przeturlać
SJP.pl
przekupka;
1. wychodzące z użycia: kobieta trudniąca się drobnym handlem;
2. przenośnie: kobieta kłótliwa, wrzaskliwa, pyskata
SJP.pl
skłonić kogoś ku czemuś w zamian za korzyść materialną
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przekupywać)
(1.1) dokonany od|przekupywać.
Wiktionary
(1.1) Hitler prosił, groził, zaklinał, usiłował przekupić oponentów.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkupʲit͡ɕ, AS: pšekupʹić
Wiktionary
rzecz. kupiec mos./mrz., przekupność ż., przekupstwo n., przekup m., przekupień m., przekupnik m., przekupa ż., przekupka ż., przekupywanie n., przekupienie n.
czas. przekupywać ndk.
przym. przekupny
Wiktionary
(1.1) skorumpować
Wiktionary
człowiek trudniący się drobnym handlem, zwykle obnośnym; kramarz; straganiarz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) uzyskanie jakiejś korzyści od innej osoby w zamian za łapówkę
Wiktionary
rzecz. przekupność ż., przekupstwo n., przekup m., przekupień m., przekupnik m., przekupa ż., przekupka ż., przekupywanie n.
czas. przekupywać ndk., przekupić dk.
przym. przekupny
Wiktionary
(1.1) skorumpowanie
Wiktionary
przekupa;
1. wychodzące z użycia: kobieta trudniąca się drobnym handlem;
2. przenośnie: kobieta kłótliwa, wrzaskliwa, pyskata
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. kobieta zajmująca się drobnym handlem
(1.2) pot. przen. głośna i kłótliwa kobieta
Wiktionary
(1.1) Przekupka głośno wykłócała się z klientem.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkupka, AS: pšekupka
Wiktionary
rzecz. przekup m., przekupstwo n., przekupność ż., przekupywanie n., przekupienie n.
:: fm. przekupień m., przekupnik m.
:: zgrub. przekupa ż.
czas. przekupywać ndk., przekupić dk.
przym. przekupny
Wiktionary
(1.1) handlarka, straganiarka
(1.2) kumoszka, szczekaczka
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: przekupny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przekupne; cecha tych, którzy są przekupni
Wiktionary
rzecz. przekupstwo n., przekup m., przekupień m., przekupnik m., przekupa ż., przekupka ż., przekupywanie n., przekupienie n., kupiec mos.
czas. przekupywać ndk., przekupić dk.
przym. przekupny
Wiktionary
(1.1) sprzedajność
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dający się przekupić
Wiktionary
(1.1) Traktują Boga jak przekupnego urzędnika, a modlitwę jak koniak dla lekarza, żeby uważnie przeciął czyrak na tyłku.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkupnɨ, AS: pšekupny
Wiktionary
rzecz. kupiec mos./mrz., przekupność ż., przekupstwo n., przekup m., przekupień m., przekupnik m., przekupa ż., przekupka ż., przekupywanie n., przekupienie n.
czas. przekupywać ndk., przekupić dk.
Wiktionary
(1.1) sprzedajny
Wiktionary
skłaniać kogoś ku czemuś w zamian za korzyść materialną, przekupywać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) uzyskiwanie korzyści poprzez przekazywanie komuś innej korzyści
Wiktionary
Łapownictwo – w prawie polskim przestępstwo polegające na wręczaniu, braniu lub żądaniu korzyści majątkowej lub osobistej (łapówki).
Łapownictwo klasyfikuje się na:
Wikipedia
rzecz. przekupienie n., przekupność ż., przekupywanie n., kupiec mos., przekupka ż.
czas. przekupić dk., przekupywać ndk.
przym. przekupny
Wiktionary
(1.1) przekupywanie, korupcja, łapownictwo, łapówkarstwo
Wiktionary
skłaniać kogoś ku czemuś w zamian za korzyść materialną, przekupować
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przekupić)
(1.1) zjednywać sobie kogo, dając mu coś wartościowego
Wiktionary
rzecz. przekupienie n., przekupień mos., przekupka ż., przekupność ż., przekupstwo n., przekupywanie n., kupiec mos.
czas. przekupić dk.
przym. przekupny
Wiktionary
kurząc lub kadząc, oczyścić, odświeżyć coś
SJP.pl
1. przebijać coś na wylot;
2. nadawać kawałkowi metalu lub przedmiotowi z metalu odpowiedni kształt;
3. podkuwać na nowo
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przekuć)
(1.1) kując, przekształcać przedmiot zrobiony z metalu na inny
(1.2) zmieniać podkowy u kopyt zwierzęcia
(1.3) kując, przebijać coś na wylot
(1.4) tworzyć coś (np. otwór), przebijając na wylot
(1.5) przen. używać w celu osiągnięcia jakiejś korzyści
czasownik zwrotny niedokonany przekuwać się (dk. przekuć się)
(2.1) kując, przebijać się przez coś na wylot
(2.2) przebiwszy coś na wylot, przedostawać się na jego drugą stronę
(2.3) przen. być używanym w celu osiągnięcia jakiejś korzyści
Wiktionary
(1.1) Naturalnie za przesuwającym się frontem Niemcy przekuwali linie szerokotorowe na prześwit normalny, aby móc zaopatrywać wojska własnym taborem [...]
(1.2) Konie powinno się przekuwać często, gdyż to poprawia róg, a w czasie ruchawki powinno się mieć parę dopasowanych podków w torbie specjalnej w siodle.
Wiktionary
czas. odkuć
Wiktionary
wychodzenie z użycia wskutek utraty atrakcyjności
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przekwitnąć)
(1.1) tracić kwiaty
(1.2) fizj. tracić żeńskie zdolności rozrodcze; przechodzić klimakterium
(1.3) przen. ulegać przemijaniu
Wiktionary
rzecz. przekwitanie n., kwiaciarz mos., kwiat mrz., kwietnik mzw./mrz.
przym. kwiatowy
Wiktionary
(1.3) przemijać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekwitać.
(1.2) fizj. okres, w którym czynności narządów rozrodczych kobiety stopniowo zanikają
Wiktionary
Wikipedia
czas. przekwitać ndk.
rzecz. kwietnik mrz./mzw.
Wiktionary
(1.2) klimakterium, menopauza
Wiktionary
czasownik dokonany (ndk. przekwitać)
(1.1) dokonany od|przekwitać.
Wiktionary
(1.1) W Indiana Dunes NL walczy się z nią ścinając i paląc pędy, zanim zdążą przekwitnąć.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkfʲitnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšekfʹitnõńć
Wiktionary
rzecz. kwietnik m., kwitnięcie n., rozkwit mrz., kwiat m.
czas. kwitnąć
przym. kwietniowy
przysł. kwiecisto
Wiktionary
skrót od: przekład
SJP.pl
skrót
(1.1) = przekład
Wiktionary
skr. przeł.
Wiktionary
(1.1) tłum.
Wiktionary
1. tłumaczenie jednego języka na drugi
2. dzieło, tekst przetłumaczony z jednego języka na drugi
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) proces tłumaczenia tekstu z jednego języka na inny
(1.2) liter. dzieło, tekst przetłumaczony z innego języka
Wiktionary
Tłumaczenie, inaczej przekład – wyrażenie w języku docelowym treści tekstu (w tym również wypowiedzi ustnej) stworzonego w języku źródłowym. Pod słowem „tłumaczenie” można rozumieć zarówno proces przekładu, jak i wynik tego procesu, czyli przetłumaczony na inny język tekst. W drugim znaczeniu tłumaczenie jest rozumiane jako wtórne wobec tekstu oryginalnego.
Wikipedia
(1.1) Przekład tego utworu zajął mu prawie rok.
Wiktionary
rzecz. przekładalność ż., przekładnia ż., przekładanka ż., przekładka ż., przekładaniec m., przekładacz m., przekładanie n., przełożenie n.
czas. przekładać ndk., przełożyć dk.
przym. przekładalny, przekładowy, przekładniowy
Wiktionary
(1.1) tłumaczenie
(1.2) tłumaczenie, nie oryginał, interpretacja
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przełożyć)
(1.1) kłaść w inne miejsce, przemieszczać coś z jednego miejsca na drugie
(1.2) umieszczać coś po drugiej stronie czegoś, przesuwając, przenosząc górą, ponad czymś
(1.3) wkładać coś pomiędzy warstwy czegoś innego
(1.4) karc. przesuwać potasowane karty w talii przed rozpoczęciem gry
(1.5) rozbierać i składać coś na nowo
(1.6) zmieniać termin na późniejszy
(1.7) jęz. tłumaczyć na inny język
(1.8) przedstawiać, wyrażać jakieś treści, obrazy, zjawiska za pomocą środków właściwych danej dziedzinie, wyrażać coś w innej formie
(1.9) przest. dawać pierwszeństwo komuś, czemuś
czasownik zwrotny niedokonany przekładać się (dk. przełożyć się)
(2.1) powodować jakieś skutki w innej dziedzinie
Wiktionary
(1.1) Roman pochylił się nad stołem i zaczął skwapliwie przekładać szklanki z jednej tacki na drugą.
(1.2) Kilkunastu Onych wchodziło na most. Jeden już stał, inny dopiero przekładał nogi przez liny.
(1.3) Zenaida Mojsiejewna niezwykle sprawnie pakowała szkło przekładając je sianem.
(1.4) […] po wymianie wstępnych uprzejmości milczeliśmy, patrząc jak przekłada karty.
(1.6) Mój brat musiał dwukrotnie przekładać termin egzaminu na prawo jazdy.
(1.7) Wszystkie oficjalne dokumenty są przekładane na języki narodowe.
(1.8) Ważne jest to, żeby nasze racje wyrażać w nowoczesnym języku, żeby przekładać nasze doświadczenia na język naszych partnerów na Zachodzie i na świecie.
(1.9) Na domiar taryfy zachęcają pasażerów, aby przekładali samochód nad pociąg.
(2.1) Czy jednak oglądanie przemocy na ekranie przekłada się na zachowanie dzieci?
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkwadat͡ɕ, AS: pšeku̯adać
Wiktionary
rzecz. przekład m., przekładnia ż., przekładaniec m., przekładanka ż., przekładka ż., przekładacz m., przekładalność ż., przekładanie n., przełożenie n., przekładnik mrz.
czas. kłaść, przełożyć dk.
przym. przekładniowy, przekładowy, przekładalny
Wiktionary
(1.5) przestawiać
(1.6) przesuwać
(1.7) tłumaczyć
(1.9) przedkładać
(2.1) skutkować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przekładalne
Wiktionary
rzecz. przekład m., przekładnia ż., przekładaniec m., przekładanka ż., przekładka ż., przekładacz m., przekładanie n., przełożenie n.
czas. przekładać ndk., przełożyć dk.
przym. przekładalny, przekładowy, przekładniowy
Wiktionary
(1.1) przetłumaczalność
Wiktionary
1. dający się przetłumaczyć na inny język; przetłumaczalny;
2. dający się przedstawić za pomocą środków właściwych innej dziedzinie
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który da się przełożyć
Wiktionary
rzecz. przełożenie n., przekładnia ż., przekładanie n., przekład mrz., przekładalność ż.
czas. przekładać, przełożyć
Wiktionary
(1.1) przetłumaczalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekładać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛkwaˈdãɲɛ, AS: pšeku̯adãńe
Wiktionary
rzecz. przekład m., przekładnia ż., przekładaniec m., przekładanka ż., przekładka ż., przekładacz m., przekładalność ż., przełożenie n., przekładnik mrz.
czas. przekładać ndk., przełożyć dk.
przym. przekładniowy, przekładowy, przekładalny
Wiktionary
1. placek przekładany masą o różnych smakach, konfiturami, makiem itp.
2. przenośnie o czymś wielowarstwowym, złożonym z różnych, następujących po sobie części
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) kulin. ciasto przekładane masą
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. przekład mrz., przekładalność ż., przekładanie n., przekładnia ż., przełożenie n.
czas. przekładać, przełożyć
Wiktionary
1. w jeździe na łyżwach, rolkach: figura polegająca na krzyżowaniu jednej nogi przed drugą;
2. krok skrzyżny wykonywany przy poruszaniu się bokiem w danym kierunku, stosowany jako ćwiczenie, a także np. przez miotaczy lub oszczepników przed wyrzutem
SJP.pl
Przekładanka (ang. Crossover) – jeden z elementów łyżwiarskich zaliczanych do sekwencji kroków. Jest to podstawowy krok łyżwiarski polegający na nabieraniu przez łyżwiarza prędkości przekładając nogi podczas jazdy po łuku lub kole. Przekładankę można wykonywać podczas jazdy do przodu (ang. forward) lub do tyłu (ang. backward) w kierunku zgodnym z ruchami zegara (ang. clockwise) lub w kierunku przeciwnym (ang. counterclockwise). Górna część ciała jest zwrócona przodem do wewnątrz łuku lub koła z wyciągniętymi rękoma, zaś wzrok łyżwiarza skierowany jest najczęściej (choć nie zawsze) w kierunku jazdy. Przekładanka jest podstawowym ruchem we wszystkich konkurencjach łyżwiarskich przed wykonaniem innych elementów.
Wikipedia
robotnik w kopalni, wyspecjalizowany w przekładaniu przenośników, torów itp.
SJP.pl
1. urządzenie przenoszące ruch obrotowy z jednego wału na drugi
2. rodzaj odstępstwa od zwykłego szyku w zdaniu, polegający na rozdzieleniu wyrazów tworzących związki składniowe z innymi wyrazami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. mechanizm lub maszyna służący do przenoszenia ruchu;
(1.2) jęz. inwersja przez rozdzielenie związków składniowych innymi słowami
Wiktionary
Przekładnia – mechanizm lub układ maszyn służący do przeniesienia ruchu z elementu czynnego (napędowego) na bierny (napędzany) z jednoczesną zmianą parametrów ruchu, czyli prędkości i siły lub momentu siły.
Przekładnia może zmieniać:
Wikipedia
IPA: pʃɛˈkwadʲɲa, AS: pšeku̯adʹńa
Wiktionary
rzecz. przekład m., przekładaniec m., przekładanka ż., przekładka ż., przekładacz m., przekładalność ż., przekładanie n., przełożenie n., przekładnik mrz.
czas. przekładać ndk., przełożyć dk.
przym. przekładniowy, przekładowy, przekładalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) elektr. transformator służący do zamiany poziomu napięcia (przekładnik napięciowy) lub prądu (przekładnik prądowy) elektrycznego do mniejszego poziomu, używany do celów automatyki, pomiarów, rozliczeń itp.
Wiktionary
Przekładnik – transformator przeznaczony do wytwarzania sygnału informacyjnego i przesyłania go do obwodu zewnętrznego, zawierającego urządzenia pomiarowe, zabezpieczeniowe lub sygnalizacyjne.
Termin przekładnik obejmuje także urządzenia działające na innej zasadzie, niż transformator, lecz mające to samo zastosowanie.
Wikipedia
(1.1) Jeżeli przekładnik prądowy jest nieużywany, to jego obwód wtórny powinien być zwarty.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkwadʲɲik, AS: pšeku̯adʹńik
Wiktionary
rzecz. przekładnia ż., przekładanie n., przełożenie n.
czas. przekładać ndk., przełożyć dk.
przym. przekładnikowy, przekładniowy
Wiktionary
(1.1) rzadko transformator
Wiktionary
środowiskowo: ćwiczenia przekładowe na studiach filologii obcej
SJP.pl
przymiotnik od: przekład (np. prace przekładowe, literatura przekładowa)
SJP.pl
osoba badająca podstawy teoretyczne i metodologiczne komunikacji międzyjęzykowej, realizowanej przy pomocy tłumacza
SJP.pl
związany z dyscypliną naukową badającą podstawy teoretyczne i metodologiczne komunikacji międzyjęzykowej, realizowanej przy pomocy tłumacza; translatoryczny
SJP.pl
kobieta badająca podstawy teoretyczne i metodologiczne komunikacji międzyjęzykowej, realizowanej przy pomocy tłumacza
SJP.pl
dyscyplina naukowa badająca podstawy teoretyczne i metodologiczne komunikacji międzyjęzykowej, realizowanej przy pomocy tłumacza; translatoryka
SJP.pl
Traduktologia, translatologia, translatoryka, przekładoznawstwo (ang. translation studies) – interdyscyplinarna nauka humanistyczna zajmująca się problemami tłumaczenia. Na temat przekładu wypowiadali się od wieków poeci, pisarze i uczeni wielu specjalności. Nowożytne studia nad przekładem również mają charakter interdyscyplinarny i oprócz językoznawstwa korzystają z dorobku takich dziedzin jak filologia, kulturoznawstwo, literaturoznawstwo, komparatystyka, filozofia, semiotyka, informatyka i wiele innych (np. w przypadku refleksji nad tłumaczeniem Biblii – biblistyka). Charakterystyczną cechą tej dziedziny jest wielość różnych ujęć tematu, a co za tym idzie wiele konkurujących ze sobą i uzupełniających się teorii tłumaczenia.
Wikipedia
1. nie oddać prawdy, zakłamać, przeinaczyć
2. o komputerze: zmienić w sposób niezamierzony wartość przetworzonych danych
SJP.pl
1. nie oddać prawdy, zakłamać, przeinaczyć
2. o komputerze: zmienić w sposób niezamierzony wartość przetworzonych danych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od| przekłamać.
(1.2) kłamstwo, nieprawda, celowe podawanie nieprawdy
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛkwãˈmãɲɛ, AS: pšeku̯ãmãńe
Wiktionary
rzecz. przekłamywanie n.
Wiktionary
1. nie oddać prawdy, zakłamać, przeinaczyć
2. o komputerze: zmienić w sposób niezamierzony wartość przetworzonych danych
SJP.pl
1. nie oddawać prawdy, zakłamywać, przeinaczać
2. o komputerze: zmieniać w sposób niezamierzony wartość przetworzonych danych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przekłamywać.
Wiktionary
rzecz. przekłamanie n.
czas. przekłamywać ndk., przekłamać dk.
Wiktionary
przedziurawić czymś ostrym, kłując, przeszyć na wylot
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przekłuwać)
(1.1) przebić poprzez ukłucie czymś ostrym
Wiktionary
(1.1) To był drugi taki wypadek w życiu doktor Ewy. Poprzednio przekłuła igłą gumową rękawiczkę.
Wiktionary
rzecz. kłucie n., przekłucie n., przekłuwanie n., przekłuwacz mrz.
czas. kłuć ndk., przekłuwać ndk.
Wiktionary
przedziurawić czymś ostrym, kłując, przeszyć na wylot
SJP.pl
1. o koniu: przebiegać kłusem;
2. przejeżdżać konno kłusem;
3. potocznie o ludziach: przebiegać bardzo szybko; przecwałowywać
SJP.pl
przedziurawiać czymś ostrym, kłując, przeszywać na wylot
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przekłuć)
(1.1) przebić poprzez ukłucie czymś ostrym
Wiktionary
(1.1) W dawnym Rzymie mściwe kobiety lepiły z wosku lub gliny figurkę rywalki albo niewiernego kochanka i przekłuwały ją szpilkami.
Wiktionary
rzecz. kłucie n., przekłucie n., przekłuwanie n., przekłuwacz mrz.
czas. kłuć ndk., przekłuć ndk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) archeol. paleolityczne narzędzie posiadające wyodrębniony wąski, lecz zaokrąglony wierzchołek powstały na skutek retuszu (obróbki) zwykle dwóch krawędzi bocznych, służący do przekłuwania;
Wiktionary
Przekłuwacz – narzędzie posiadające wyodrębniony wąski lecz zawsze zaokrąglony wierzchołek uformowany przez zastosowanie przeważnie stromego retuszu dwu krawędzi bocznych. Wierzchołek uformowany retuszem to żądło lub kolec, retuszem zwrotnym – wiertnik. Dzieli się je na zinkeny (grube wierzchołki) i dopelzinkeny (podwójne)
Wikipedia
(1.1) Przekłuwacze są jedną z najbardziej charakterystycznych grup narzędzi w kulturze magdaleńskiej i epimagdaleńskiej.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈkwuvat͡ʃ, AS: pšeku̯uvač
Wiktionary
przym. przekłuwać ndk., przekłuć dk.
rzecz. przekłuwanie, przekłucie
czas. przekłuwać, przekłuć
Wiktionary
(1.1) pazur
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przelewać)
(1.1) zob. przelewać.
czasownik zwrotny dokonany przelać się (ndk. przelewać się)
(2.1) zob. przelewać się.
Wiktionary
(1.1) Te pieniądze możesz przelać na swoje konto.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛlat͡ɕ, AS: pšelać
Wiktionary
rzecz. przelew m., przelewca m., przelewki nmos., przelewanie n., przelanie n.
czas. olać, przelewać ndk.
przym. przelewowy, przelewny
przysł. przelewnie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przelać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈlãɲɛ, AS: pšelãńe
Wiktionary
czas. olać, przelać dk., przelewać ndk.
rzecz. przelew m., przelewki nmos., przelewanie n.
przym. przelewowy
Wiktionary
młody dzik - starszy od warchlaka; dzik roczniak
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przelecieć)
(1.1) lecąc, przebywać jakąś drogę
(1.2) być przeniesionym w powietrzu
(1.3) lecąc, przedostawać się gdzieś
(1.4) przemieścić się prędko; minąć szybko kogoś lub coś
(1.5) meteorol. padać niedługo
(1.6) pojawiać się na chwilę i znikać
czasownik przechodni niedokonany (dk. przelecieć)
(2.1) lecąc, przebywać czymś jakąś drogę
(2.2) przedostawać się przez coś
(2.3) pot. niedbale zapoznawać się z czymś na szybko
(2.4) posp. odbywać stosunek płciowy
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przelatać)
(3.1) latać wielokrotnie, nawet za często
Wiktionary
rzecz. przelatywanie n., przelot mrz.
czas. latać
Wiktionary
(1.2) płynąć, unosić się
(1.4) przebiegać, przemykać
(2.4) bzykać, dmuchać, pukać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przelatywać.
Wiktionary
rzecz. przelecenie n., przelot m., przelotowość ż., przelotność ż., przelotowiec m., przelotnia ż., przelotka ż.
czas. przelatywać ndk., przelecieć dk.
przym. przelotowy, przelotny
przysł. przelotnie
Wiktionary
czasownik nieprzechodni dokonany
(1.1) o czasie lub przestrzeni: minąć, przebyć
czasownik przechodni dokonany
(2.1) przeczytać szybko i pobieżnie
(2.2) wulg. odbyć stosunek seksualny z kimś
Wiktionary
(2.1) [...] niech przeleci tekst, żeby wiedział, o czym jest, a potem czyta szczegóły.
(2.2) [...] jesteśmy sami, jest pięknie, romantycznie, a ty zamiast rzucić się na mnie i przelecieć tu na piachu, gapisz się na horyzont.
Wiktionary
rzecz. przelatywanie n., przelot mrz.
czas. latać, lecieć, dolecieć
Wiktionary
(1.1) minąć, przebyć, przemknąć
(2.2) pot. zaliczyć
Wiktionary
1. spędzać pewien czas na leżeniu;
2. o nasionach (lub jajach owadzich): leżeć w ziemi przez rok lub dłużej bez kiełkowania (bez wykluwania się owadów)
SJP.pl
dawniej: przerażenie, strach
SJP.pl
przelęknąć się - przestraszyć się, przerazić się; przeląc się
SJP.pl
przelęknąć się - przestraszyć się, przerazić się; przeląc się
SJP.pl
taki, który się przeląkł; przelękły, przelękniony
SJP.pl
taki, który się przeląkł; przelękły, przelęknięty
SJP.pl
taki, który się przeląkł; przelęknięty, przelękniony
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) praw. przeniesienie wierzytelności z majątku pierwotnego wierzyciela (zbywcy, cedenta) do majątku osoby trzeciej (nabywcy, cesjonariusza) na podstawie umowy zawartej między tymi osobami;
(1.2) wystąpienie z brzegów, przelanie
(1.3) otwór w urządzeniach sanitarnych zapobiegający wylaniu się wody
(1.4) bank. przeniesienie danej sumy środków pieniężnych z jednego rachunku (konta) na inny
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) Z powodu przelewu rzeki wystąpiła powódź.
(1.3) Obecnie produkuje się wanny z przelewem.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛlɛf, AS: pšelef
Wiktionary
rzecz. przelewka ż., przelewki nmos., przelewca m., przelewność ż., przelewanie n., przelanie n.
czas. lać, olać, przelewać ndk., przelać dk.
przym. przelewowy, przelewny
przysł. przelewnie
Wiktionary
(1.1) cesja
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przelać)
(1.1) umieszczać płyn w innym naczyniu
(1.2) bank. dokonywać przelewu, umieszczać pieniądze na koncie
czasownik zwrotny niedokonany przelewać się (dk. przelać się)
(2.1) tylko w 3. osobie lp.: pot. przen. o dobrej sytuacji materialnej, finansowej
(2.2) o cieczy: wylewać się, występować z brzegów
Wiktionary
(1.1) Przeleję herbatę ze szklanki do kubka.
(2.1) Jankowi się nie przelewa; oszczędza prawie na wszystkim i za każdym razem kontroluje swoje wydatki.
(2.1) – Pan rozumie, studiuję i nie przelewa się mi na co dzień. Szukam dobrze płatnego zajęcia.
(2.2) Zakręć szybko kurek, bo woda już przelewa się z wanny!
Wiktionary
IPA: pʃɛˈlɛvat͡ɕ, AS: pšelevać
Wiktionary
rzecz. przelew m., przelewca m., przelewki nmos., przelewanie n., przelanie n.
czas. olać, przelać dk.
przym. przelewowy, przelewny
przysł. przelewnie
Wiktionary
(1.1) nalewać
(1.2) wpłacić, przesłać
(2.1) powodzić się
(2.2) rozlewać się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przelewać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛlɛˈvãɲɛ, AS: pšelevãńe
Wiktionary
czas. olać, przelewać ndk., przelać dk.
rzecz. przelew m., przelewki nmos., przelanie n.
przym. przelewowy
Wiktionary
nazwa dwóch wsi w Polsce
SJP.pl
Wikipedia
przymiotnik od: Przelewice
SJP.pl
1. potocznie: przelewanie (się) cieczy;
2. część konstrukcji, przez którą przelewa się ciecz
SJP.pl
dawniej: rzecz błaha, łatwa do wykonania lub opanowania
SJP.pl
czasownik
(1.1) pot. przejść
Wiktionary
(1.1) Chłopiec przelazł przez siatkę.
Wiktionary
czas. doleźć, leźć
Wiktionary
1. o ludziach lub zwierzętach: spędzić jakiś czas na leżeniu;
2. przebyć, przeczekać coś, leżąc;
3. o przedmiotach: przetrwać do jakiegoś momentu w ukryciu, zapomnieniu
SJP.pl
czasownik
(1.1) daw. stracić lekkomyślnie majątek, przehulać, przepuścić, roztrwonić
(1.2) daw. oszukać w sprzedaży, dając kupującemu gorszy towar
Wiktionary
(1.1) Na targu nieznajomym towaru odbywa; ceni na poły darmo, a wziąwszy iściznę, mknie precz, przelichmaniwszy swą powołowczyznę.
Wiktionary
liczyć coś lub kogoś
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przeliczyć)
(1.1) uważnie coś policzyć
(1.2) obliczyć coś zmieniając jednostki miary
czasownik zwrotny niedokonany przeliczać się (dk. przeliczyć się)
(2.1) mylić się w swoich planach lub założeniach
Wiktionary
(1.1) Koniec pracy! - ziewnął zakrywając sobie twarz i wyciągając pieniądze. - Reszta i specjalna premia… - Mrugnął do niej przeliczając banknoty.
(1.2) W poniższych obliczeniach występuje również sytuacja, gdy stopa dochodu w okresie inwestowania przeliczana jest na okres roku.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈlʲit͡ʃat͡ɕ, AS: pšelʹičać
Wiktionary
rzecz. przeliczanie n., przeliczenie n., przelicznik m., przeliczalność ż.
czas. przeliczyć, liczyć
przym. przeliczalny, przeliczeniowy, przelicznikowy, liczny
Wiktionary
w teorii mnogości: równoliczność ze zbiorem liczb naturalnych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeliczalne; cecha tych, którzy są przeliczalni
Wiktionary
Zbiór przeliczalny – zbiór, którego elementy można ustawić w ciąg (skończony bądź nie), tzn. "wypisać je po kolei", "ponumerować". Istnieją dwie nierównoważne konwencje użycia terminu zbiór przeliczalny w matematyce:
Wikipedia
przym. przeliczalny
czas. przeliczać
Wiktionary
dający się przeliczyć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeliczać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛlʲiˈt͡ʃãɲɛ, AS: pšelʹičãńe
Wiktionary
czas. przeliczać ndk., przeliczyć dk.
rzecz. przeliczenie, przelicznik
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeliczyć.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛlʲiˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pšelʹičẽńe
Wiktionary
czas. przeliczyć dk., przeliczać ndk.
rzecz. przeliczanie, przelicznik
przym. liczny
Wiktionary
wskaźnik liczbowy umożliwiający wyrażenie jednostek w różnych systemach
SJP.pl
Przelicznik – maszyna licząca pozwalająca uzyskać i przetworzyć dane do wykorzystania w automatyce lub sterowaniu.
Np. przelicznik artyleryjski, na podstawie danych o ruchu celu i danych balistycznych amunicji, wyznacza położenie lufy, rozwiązując zadanie spotkania pocisku z celem.
Z połączenia funkcji i zalet uniwersalnego komputera i przelicznika powstała rodzina komputerów GEO.
Wikipedia
artylerzysta funkcyjny obsługi działa przeciwlotniczego małego kalibru, nadzorujący przelicznik (urządzenie do kierowania ogniem)
SJP.pl
policzyć coś lub kogoś
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeliczać)
(1.1) uważnie coś policzyć
(1.2) obliczyć coś, zmieniając jednostki miary
czasownik zwrotny dokonany przeliczyć się (ndk. przeliczać się)
(2.1) pomylić się w swoich planach lub założeniach
Wiktionary
(1.1) Pozostałą zawartość kontenerów komisyjnie rozładowaliśmy i przeliczyliśmy; odpowiednie władze powiadomione, dokumentacja zrobiona.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈlʲit͡ʃɨt͡ɕ, AS: pšelʹičyć
Wiktionary
czas. liczyć, przeliczać
rzecz. przeliczenie n., przeliczanie n.
przym. liczny
Wiktionary
dawniej:
1. grunt spod topniejącego lodu; golizna;
2. miejsce przetarte
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeliterować.
Wiktionary
czas. przeliterować dk.
rzecz. literiada ż.
Wiktionary
1. przelizać się - potocznie: pocałować się namiętnie, w sposób wyrażający wzajemne zainteresowanie seksualne;
2. liżąc, przesunąć językiem po powierzchni czegoś; polizać
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. lizać)
(1.1) stpol. liżąc przebić skórę (według ówczesnych wyobrażeń o skorpionie)
czasownik zwrotny dokonany przelizać się (ndk. lizać się)
(2.1) pot. całować się z kimś (z języczkiem)
Wiktionary
(2.1) Nie mogę uwierzyć, że Michał przelizał się z Patą! Przecież oni ledwo się znają…
Wiktionary
rzecz. lizusostwo n., lizak m., lizaczek m., lizawka ż., lizus m., lizanie n., liźnięcie n.
czas. polizać dk., zlizywać dk., liznąć dk., oblizać dk., wylizać dk., oblizywać ndk., wylizywać ndk., ulizywać ndk., przylizywać ndk., zlizać ndk., podlizywać się ndk.
Wiktionary
przerzucić nad przeciwnikiem piłkę lub lotkę wysokim łukiem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od przelot
Wiktionary
rzecz. przelot m.
Wiktionary
zmienić użytkownika w programie lub systemie komputerowym
SJP.pl
zmieniać użytkownika w programie lub systemie komputerowym
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przemieszczenie się drogą powietrzną
(1.2) bot. nazwa systematyczna|Anthyllis|L.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny bobowatych (nazwa systematyczna|Fabaceae|Lindl.|ref=tak.);
(1.3) bot. roślina z rodzaju przelot (1.2)
Wiktionary
Przelot (Anthyllis L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje 22 gatunki. Zasięg rodzaju obejmuje Europę, Azję południowo-zachodnią i północną Afrykę. Największe zróżnicowanie gatunków występuje w rejonie Morza Śródziemnego. W Polsce rosną dwa gatunki – przelot alpejski (A. alpestris) i przelot pospolity (A. vulneraria), przy czym pierwszy jest też uznawany za podgatunek drugiego.
Wikipedia
rzecz. lot m., przelatywanie n., przelotka ż., przelatywanie n., przelecenie n., wlot m., wylot m., odlot m., wzlot m., zlot m., przylot m., lotnik m., lotnisko n., przelocik mrz.
czas. przelatywać ndk., przelecieć dk., lecieć ndk.
przym. lotny, przelotowy, przelotny
przysł. przelotnie
Wiktionary
kółko wędkarskie do przewlekania żyłki wzdłuż wędziska
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wędk. oczko do przewlekania żyłki wzdłuż wędziska
Wiktionary
IPA: pʃɛˈlɔtka, AS: pšelotka
Wiktionary
rzecz. przelatywanie n., przelot mrz.
przym. przelotowy, przelotkowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z przelotką, dotyczący przelotki
Wiktionary
rzecz. przelotka ż.
Wiktionary
zbiornik przepuszczający parę z cylindra o wyższym ciśnieniu do cylindra o niższym ciśnieniu
SJP.pl
Przelotnia – element fortyfikacji. Krótkie, kryte przejście, stosowane przy wejściach do schronów, podwalniach itp., celem obrony przed ostrzałem lub odłamkami pocisków.
Wikipedia
ugorówka przelotnica - gatunek motyla z rodziny przelotnicowatych
SJP.pl
o cechach przelotnicowatych (rodzina motyli)
SJP.pl
o cechach przelotnicowatych (rodzina motyli)
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób przelotny
Wiktionary
(1.1) Igora Szewczenkę widziałem przelotnie po klęsce wrześniowej 1939 r., kiedy w zbombardowanej przez hitlerowców Warszawie sprzedawał z wózka książki.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈlɔtʲɲɛ, AS: pšelotʹńe
Wiktionary
przym. przelotny
rzecz. przelatywanie n., przelot mrz.
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: przelotnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przelotny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przelotne; cecha tych, którzy są przelotni
Wiktionary
przym. przelotny
rzecz. przelatywanie n.
Wiktionary
1. szybko przemijający; krótkotrwały, nietrwały, chwilowy;
2. pojawiający się gdzieś na chwilę;
3. o niektórych ptakach: odlatujący na zimę do cieplejszych krajów
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) szybko przemijający, nietrwały
(1.2) o ptaku wędrownym: gromadnie odlatujący na zimę do cieplejszych krajów
Wiktionary
(1.1) Zapewne kilku astronomów rzucało w obserwatoriach od czasu do czasu przelotne spojrzenie na kulę złota, która szybowała nad ich głowami, lecz odwracali się od niej szybko, by zająć się innymi problemami przestworzy.
Wiktionary
rzecz. przelotność ż., przelatywanie n., ulotka ż., przelot mrz.
przysł. przelotnie
Wiktionary
(1.1) ulotny, efemeryczny, przemijający, krótkotrwały, przejściowy, zmienny
(1.2) wędrowny
Wiktionary
pilot szybowcowy uprawiający szybownictwo wyczynowe
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przelotowe
Wiktionary
przym. przelotowy
rzecz. przelatywanie n.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z przelotem, dotyczący przelotu
(1.2) taki, przez który coś przelatuje, przepływa, przesuwa się, przejeżdża
Wiktionary
rzecz. przelotowość ż., przelatywanie n., przelot m., przelotka ż.
Wiktionary
1. nadmiernie zaludniać;
2. przeludniać się - ulegać przeludnieniu
SJP.pl
nadmiernie zaludnić
SJP.pl
nadmiernie zaludnić
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) sytuacja, w której liczba ludności przekracza znacząco pojemność środowiska
Wiktionary
Przeludnienie – występowanie nadmiernej liczby ludności, której środowisko naturalne nie jest w stanie utrzymać (pod względem pożywienia, wody pitnej, powietrza do oddychania itp.). W ujęciu bardziej naukowym, mamy do czynienia z przeludnieniem, gdy ślad ekologiczny ludności na danym obszarze geograficznym przekracza pojemność środowiska i szkodzi środowisku szybciej niż natura może je naprawić, co potencjalnie prowadzi do załamania ekologicznego i społecznego. Przeludnienie może dotyczyć ludności danego regionu lub całego świata.
Wikipedia
IPA: ˌpʃɛludʲˈɲɛ̇̃ɲɛ, AS: pšeludʹńė̃ńe
Wiktionary
1. dodać za dużo lukru, zbyt mocno polukrować;
2. potocznie: przedstawić w zbyt kolorowym świetle, z pewną przesadą; przejaskrawić, przecukrzyć, przesłodzić
SJP.pl
przylutować w innym miejscu
SJP.pl
przylutowywać w innym miejscu
SJP.pl
potocznie:
1. macając, przeszukać kogoś;
2. dokładnie sprawdzić sytuację lub stan czegoś;
3. dokładnie podotykać czyichś intymnych części ciała
SJP.pl
1. poddać coś działaniu płynu w celu zmiękczenia lub wywołania zmian chemicznych; wymacerować, zmacerować;
2. zmienić kogoś lub coś w znacznym stopniu pod wpływem działania pewnych czynników
SJP.pl
zmieniać kogoś lub coś w znacznym stopniu pod wpływem działania pewnych czynników
SJP.pl
rzadko: macając, przeszukiwać
SJP.pl
powodować, że coś nasiąka wodą, staje się mokre
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemaczać.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób przemądrzały
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃mɔ̃nˈḍʒalɛ, AS: pšẽmõnḍžale
Wiktionary
przym. przemądrzały
rzecz. mądrostka ż., przemądrzałość, przemądrzalec
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przemądrzałe; cecha tych, którzy są przemądrzałi
Wiktionary
przym. przemądrzały
przysł. przemądrzale
rzecz. mądrostka ż.
Wiktionary
rzadko: stać się osobą mającą wygórowane mniemanie o swojej wiedzy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pot. taki, który ma przesadnie wysokie mniemanie o posiadanej przez siebie wiedzy
(1.2) pot. świadczący o czyimś przesadnie wysokim mniemaniu o sobie, będący wynikiem wymądrzania się
Wiktionary
(1.1) Lubię kobiety mądre, lecz nie znoszę przemądrzałych.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃mɔ̃nˈḍʒawɨ, AS: pšẽmõnḍžau̯y
Wiktionary
rzecz. przemądrzałość ż., przemądrzalec m., mądrostka ż.
przysł. przemądrzale
Wiktionary
(1.1) pot. bubkowaty, dęty, mądraliński, nadęty; neutralnie bufoński, dumny, zarozumiały; książk. megalomański, napuszony, pyszałkowaty, pyszny, wyniosły, zadufany; iron. ważny; przest. dufny
Wiktionary
rzadko: stać się osobą mającą wygórowane mniemanie o swojej wiedzy
SJP.pl
1. dawać sobie z czymś radę, przezwyciężać stan, uniemożliwiający działanie;
2. o stanach, uczuciach itp.: brać górę, panować nad kimś, wpływać na coś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemaglować.
Wiktionary
czas. przemaglować dk.
Wiktionary
przepuszczać bieliznę przez magiel
SJP.pl
nasiąkać wodą, wilgocią, przepuszczać wodę do wewnątrz
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przemoknąć)
(1.1) mocno moknąć
(1.2) przepuszczać wilgoć; nasiąkać wodą
Wiktionary
rzecz. przemakanie n.
przym. przemakalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przemakalne; cecha tych, którzy są przemakalni
Wiktionary
przym. przemakalny
Wiktionary
przepuszczający wodę, deszcz; przesiąkliwy, przesiąkalny
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) przepuszczający wodę
Wiktionary
(1.1) Użyli złego, przemakalnego materiału i w czasie ulewy zaraz byliśmy cali mokrzy.
Wiktionary
rzecz. przemakalność ż., przemakanie n.
czas. przemakać ndk., przemoknąć dk.
przym. nieprzemakalny
Wiktionary
(1.1) przesiąkalny, przesiąkliwy
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany
(1.1) dokonany od|przemalowywać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃maˈlɔvat͡ɕ, AS: pšẽmalovać
Wiktionary
rzecz. malarstwo n., przemalowanie n.
czas. malować, pomalować, namalować
przym. malarski
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemalować.
Wiktionary
czas. przemalować dk.
przym. malarski
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przemalować)
(1.1) malować na nowo
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃malɔˈvɨvat͡ɕ, AS: pšẽmalovyvać
Wiktionary
przym. malarski
czas. malować, namalować, pomalować
rzecz. przemalowywanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemalowywać.
Wiktionary
czas. przemalowywać ndk.
przym. malarski
Wiktionary
przemalowanie czegoś, miejsce przemalowane
SJP.pl
1. wykonać manewr, ruch służący zajęciu zaplanowanej pozycji; zamanewrować;
2. spędzić jakiś czas na manewrowaniu
SJP.pl
dawniej: roztrwaniać, przepuszczać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przejście sporej liczby ludzi, np. wojska
(1.2) przejście marszowym krokiem
Wiktionary
czas. przemaszerować dk.
rzecz. marsz mzw./mrz.
Wiktionary
[czytaj: przemar-zać] ulegać uszkodzeniu na skutek mrozu
SJP.pl
czasownik niedokonany (dk. przemarznąć)
(1.1) niedokonany od|przemarznąć.
czasownik niedokonany (dk. przemarzyć)
(2.1) niedokonany od|przemarzyć.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmarzat͡ɕ, AS: pšẽmarzać
Wiktionary
[czytaj: przemar-znąć]
1. ulec uszkodzeniu na skutek mrozu
2. bardzo zmarznąć, zziębnąć
SJP.pl
czasownik dokonany (ndk. przemarzać)
(1.1) ulec uszkodzeniu lub zniszczeniu na skutek działania mrozu
(1.2) bardzo zziębnąć
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmarznɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšẽmarznõńć
Wiktionary
[czytaj: przemar-znięty] taki, który przemarznął (przemarzł); przemarzły, przemarźnięty
SJP.pl
1. rzadko: spędzić jakiś czas na myśleniu o czymś nierealnym; pomarzyć, pofantazjować, podumać;
2. dawniej: stworzyć lub przywołać w wyobraźni obraz czegoś
SJP.pl
czasownik dokonany (ndk. przemarzać)
(1.1) rzad. spędzić pewien czas na marzeniach
(1.2) przest. widzieć kogo/co w marzeniach
Wiktionary
[czytaj: przemar-zły] taki, który przemarzł (przemarznął); przemarznięty, przemarźnięty
SJP.pl
potocznie: starannie pomasować jakieś miejsce
SJP.pl
potocznie: starannie masować jakieś miejsce
SJP.pl
czasownik dokonany
(1.1) przebyć określoną drogę krokiem marszowym, maszerując
(1.2) przejść przed kimś w sposób zwracający na siebie uwagę
Wiktionary
rzecz. przemaszerowanie n., marsz m., maszerowanie n., przemarsz mrz.
czas. maszerować ndk.
przym. marszowy
Wiktionary
iść dokądś, maszerując
SJP.pl
1. wygłaszać mowę
2. przemawiać się - przestarzale: kłócić się
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przemówić)
(1.1) wygłaszać mowę do grupy ludzi
(1.2) odzyskiwać zdolność mówienia, mówić coś po okresie milczenia
(1.3) przest. ujmować się za kimś
(1.4) tylko w 3 os.: dowodzić czegoś, wskazywać na czyjąś rację lub pomyłkę
(1.5) przejawiać się w czymś
czasownik zwrotny niedokonany przemawiać się (dk. przemówić się)
(2.1) przest. kłócić się
Wiktionary
(1.3) Miałem już odłożyć słuchawkę, ale Marta w końcu do mnie przemówiła.
(1.4) Jego argumenty za niejedzeniem marchewki wcale do mnie nie przemawiały.
(1.5) Z jej gestów przemawiała dobroć.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmavʲjät͡ɕ, AS: pšẽmavʹi ̯äć
Wiktionary
rzecz. mowa ż., mówienie n., przemawianie n., przemówienie n.
czas. mółwić, mówić ndk., przemówić dk.
Wiktionary
1. wygłaszać mowę
2. przemawiać się - przestarzale: kłócić się
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemawiać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃maˈvʲjä̃ɲɛ, AS: pšẽmavʹi ̯ä̃ńe
Wiktionary
czas. przemawiać ndk.
Wiktionary
mieszkaniec Przemętu
SJP.pl
mieszkanka Przemętu
SJP.pl
przymiotnik od: Przemęt, wieś gminna w województwie wielkopolskim
SJP.pl
Przemęcki – polski herb szlachecki znany z jedynego wizerunku pieczętnego.
Wikipedia
czasownik przechodni dokonany (ndk. przemęczać)
(1.1) dokonany od|przemęczać.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmɛ̃n͇t͡ʃɨt͡ɕ, AS: pšẽmẽṇčyć
Wiktionary
przym. zmęczony
Wiktionary
zdrobnienie od: Przemysław (imię męskie); Przemuś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) imię|polski|m., zdrobn. od Przemysław, Przemysł
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛ̃mɛk, AS: pšẽmek
Wiktionary
rzecz. Przemysław mos.
Wiktionary
wieś w Polsce
SJP.pl
Przemęt (niem. Priment) – wieś (ok. 1311–1797 miasto) w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim. Jest siedzibą gminy Przemęt. Miejscowość leży na trasie Szlaku Cysterskiego, nad jeziorami: Przemęckim Dużym i Małym oraz Południowym Kanałem Obry.
Wikipedia
zmienić metkę przyczepioną do towaru
SJP.pl
zmiana na coś innego; stanie się innym niż wcześniej
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przejście w stan inny niż bieżący lub poprzedni
Wiktionary
Przemiana (niem. Die Verwandlung) – opowiadanie Franza Kafki napisane pomiędzy 17 listopada a 7 grudnia 1912.
Wikipedia
(1.1) Przemianę wewnętrzną bohatera możemy zobaczyć w literaturze romantycznej.
(1.1) Badacze twierdzą, że trwa kulturowa przemiana i że spadek spożycia mięsa stał się trwałym trendem.
(1.1) Pierwotnie zróżnicowana litologicznie seria skał osadowych (aleuryty, psamity, skały węglanowe, tufy, kwaśne wulkanoklastyki) uległa przemianom metamorficznym i być może też metasomatyczny.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmʲjãna, AS: pšẽmʹi ̯ãna
Wiktionary
czas. przemieniać ndk., przemienić dk.
Wiktionary
(1.1) metamorfoza, odmiana
Wiktionary
zdrobnienie od: przemiana
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przemianowywać)
(1.1) zmienić nazwę czegoś
Wiktionary
(1.1) W maju 1953 r. niemieckie Eisenhüttenstadt przemianowano na Stalinstadt.
Wiktionary
rzecz. przemianowanie n.
Wiktionary
zmiana nazwy czegoś; denominacja
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemianować.
Wiktionary
czas. przemianować dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemianowywać.
Wiktionary
czas. przemianowywać ndk.
Wiktionary
1. przerabianie czegoś na drobne cząsteczki, przemielanie czegoś
2. produkt otrzymany w wyniku tego przemielania
3. odsypisko powstałe w korycie rzeki, zazwyczaj w postaci ukośnego wału
SJP.pl
Wikipedia
tyle co: przemakać
SJP.pl
tyle co: przemoknąć
SJP.pl
rzadko: taki, który przemięknął (przemókł); przemiękły
SJP.pl
taki, który przemiękł (przemókł); przemięknięty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemielać.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemleć.
Wiktionary
mieląc, rozdrobnić; przemleć
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przemienić)
(1.1) zmieniać w co innego
czasownik zwrotny niedokonany przemieniać się (dk. przemienić się)
(2.1) zmieniać się w co innego
Wiktionary
rzecz. przemienienie n., przemiana ż., przemienianie n.
Wiktionary
(1.1) przeistaczać, przekształcać, przeobrażać, transfigurować, transformować, zmieniać
(2.1) przeistaczać się, przekształcać się, przeobrażać się, stawać się, transformować się, zmieniać się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemieniać.
Wiktionary
czas. przemieniać ndk.
rzecz. przemienienie n.
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przemieniać)
(1.1) dokonany od|przemieniać.
czasownik zwrotny dokonany przemienić się (ndk. przemieniać się)
(2.1) dokonany od|przemieniać się.
Wiktionary
(1.1) Potem przed mężem niesłusznie oczerniona, została ostatecznie przemieniona w wodnicę.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmʲjɛ̇̃ɲit͡ɕ, AS: pšẽmʹi ̯ė̃ńić
Wiktionary
rzecz. przemienienie n., przemiana ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) nadanie nowej funkcji lub przyjęcie odmiennej postaci
Wiktionary
Przemienienie Pańskie, łac. Transfiguratio Domini, gr. Μεταμόρφωση του Σωτήρος – wydarzenie z życia Jezusa, opisane w Biblii przez trzech ewangelistów synoptycznych. Obchodzone w liturgii chrześcijańskiej jako ważne święto.
Wikipedia
rzecz. przemienianie n.
czas. przemieniać ndk., przemienić dk.
przym. przemieniony
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) elektron. urządzenie retransmitujące sygnał radiowy
Wiktionary
Przemiennik amatorski (ang. repeater) – urządzenie nadawczo-odbiorcze pracujące w amatorskim zakresie fal VHF, UHF, SHF, a nawet KF (w paśmie 10 m), którego funkcjonalność polega na odbiorze słabych sygnałów i ich retransmisji, nierzadko z wyższą mocą oraz z dużej wysokości. Umożliwia to zwiększenie zasięgu łączności prowadzonej np. z radiostacji przenośnych czy zainstalowanych w samochodach (radiotelefonów).
Wikipedia
(1.1) Przemiennik ten przekształca trójfazowe, stałoczęstotliwościowe wejście 400 V na trójfazowe, zmiennoczęstotliwościowe wyjście 400 V, aby kontrolować prędkość standardowego silnika indukcyjnego prądu zmiennego.
Wiktionary
przymiotnik od: przemiennik
SJP.pl
aerodyna o przestawianych powierzchniach nośnych, mogąca startować i lądować pionowo, jak śmigłowiec, a wykonywać lot poziomy na tej samej zasadzie co samolot; zmiennopłat; konwertoplan
SJP.pl
Zmiennopłat (również przemiennopłat, konwertoplan) – samolot, mający zdolność zmiany położenia skrzydeł wraz z silnikami względem kadłuba.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mat. niezmienność działania po zamianie jego argumentów
Wiktionary
Przemienność, komutatywność – własność niektórych działań dwuargumentowych polegająca na niezależności wyniku od kolejności argumentów. Formalnie: niech \diamondsuit będzie działaniem dwuargumentowym w zbiorze X, czyli \diamondsuit :X^{2}\to X. Działanie to nazywa się przemiennym, jeśli dla każdej pary elementów x,y\in X zachodzi równość: x\diamondsuit y=y\diamondsuit x.
Wikipedia
przym. przemienny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) pojawiający się na przemian; systematycznie zmieniający się
Wiktionary
rzecz. przemienność ż.
czas. przemieniać się ndk., przemienić się dk.
przysł. przemiennie
Wiktionary
(1.1) przekształcalny
Wiktionary
1. pokonywać dużą przestrzeń, idąc lub jadąc czymś;
2. przebywać wielokrotnie jakąś przestrzeń; przechadzać się tam i z powrotem;
3. mierzyć coś, wymierzać dokładnie
SJP.pl
czasownik przechodni
(1.1) pokonywać znaczną przestrzeń
(1.2) przechodzić tam i z powrotem przez jakiś obszar lub przestrzeń
Wiktionary
(1.2) W beletrystyczno-publicystycznej formie ukazał bezpośredniość i bezceremonialność Amerykanów, szybko rosnące miasta, rozległe przestrzenie kontynentu, który przemierzał koleją, konno i pieszo, żyzne doliny, skalne pustkowia i dzikie zwierzęta.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmʲjɛʒat͡ɕ, AS: pšẽmʹi ̯ežać
Wiktionary
rzecz. przemierzanie n., przemierzenie n.
czas. przemierzyć dk.
Wiktionary
(1.1) błąkać się, tułać się, przewędrowywać, włóczyć się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemierzać.
Wiktionary
rzecz. przemierzenie n.
czas. przemierzać ndk., przemierzyć dk.
Wiktionary
o cechach przemierżlowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
Przemierżlowate (Olacaceae) – rodzina w szerokim ujęciu systematycznym obejmuje blisko 30 rodzajów roślin tropikalnych i subtropikalnych. Powiązania filogenetyczne, a tym samym i układ systematyczny w obrębie tej rodziny jest bardzo niejasny i jest przedmiotem badań i dyskusji. W systemie APG III z 2009 rodzina jest szeroko ujmowana. Należą tu głównie drzewa i krzewy, niektóre z nich są półpasożytami korzeniowymi.
Wikipedia
o cechach przemierżlowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
[czytaj: przemier-znąć] dawniej: obmierznąć, zbrzydnąć
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przemierzać)
(1.1) dokonany od|przemierzać.
Wiktionary
(1.1) Wzdłuż i wszerz stolicę Eufonii przemierzyłem, do każdego kiosku zaglądając.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmʲjɛʒɨt͡ɕ, AS: pšẽmʹi ̯ežyć
Wiktionary
rzecz. przemierzanie n., przemierzenie n.
czas. przemierzać ndk.
Wiktionary
nieprzyjemny
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przemieszczać)
(1.1) dokonany od|przemieszczać.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmʲjɛ̇ɕt͡ɕit͡ɕ, AS: pšẽmʹi ̯ėśćić
Wiktionary
rzecz. przemieszczenie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemieszać.
Wiktionary
czas. przemieszać, mieszać
rzecz. mieszanie n.
Wiktionary
czasownik przechodni
(1.1) zmieniać położenie jakiegoś przedmiotu
czasownik zwrotny przemieszczać się
(2.1) zmieniać swoje położenie
Wiktionary
(1.1) Wojska wroga przemieściły się na północ by ominąć jezioro.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmʲjɛʃt͡ʃat͡ɕ, AS: pšẽmʹi ̯eščać
Wiktionary
rzecz. przemieszczanie n.
Wiktionary
(1.1) przesuwać, przenosić
Wiktionary
dający się przemieścić; relokowalny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemieszczać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃mʲjɛʃˈt͡ʃãɲɛ, AS: pšẽmʹi ̯eščãńe
Wiktionary
czas. przemieszczać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemieścić.
Wiktionary
Wikipedia
czas. przemieścić
Wiktionary
rzadko: mieszając, przerabiać
SJP.pl
w informatyce: przenieść dane, serwer; zmigrować
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przeminąć)
(1.1) kończyć się bezpowrotnie
Wiktionary
(1.1) Świat zaś przemija, a z nim jego pożądliwość; kto zaś wypełnia wolę Bożą, ten trwa na wieki.
(1.1) Początkowe objawy stwardnienia rozsianego są zazwyczaj przemijające, łagodne i samoograniczające się.
Wiktionary
czas. przeminąć, omijać
rzecz. przemijalność ż., przemijanie n.
przym. przemijalny
Wiktionary
(1.1) kończyć się, mijać, niknąć, odchodzić, przechodzić, upływać, ustępować, wygasać
Wiktionary
trwający do pewnego czasu, krótkotrwały, nietrwały, chwilowy; dorywczy, przelotny, przemijalny, efemeryczny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przemijalne; cecha tych, którzy są przemijalni
Wiktionary
rzecz. przemijanie n., przeminięcie n.
czas. przemijać ndk., przeminąć dk.
przym. przemijalny
Wiktionary
nietrwały, przemijający; przelotny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) stopniowe zanikanie, przechodzenie w nieistnienie
Wiktionary
(1.1) Na nagrobku wyryty był jakiś tekst o przemijaniu i śmierci.
Wiktionary
rzecz. przeminięcie n., przemijalność ż.
czas. przemijać ndk., przeminąć dk.
przym. przemijalny
Wiktionary
1. przemieszać mikserem składniki jakiejś potrawy; zmiksować;
2. zmiksować za bardzo
SJP.pl
1. nie ujawniać prawdy
2. ignorować coś
3. nie odzywać się
SJP.pl
1. nie ujawnić prawdy
2. zignorować coś
3. nie odezwać się
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przemilczać)
(1.1) dokonany od|przemilczać.
Wiktionary
(1.1) Rzeczywiście, przemilczałem część informacji, ale, niech pan sobie przypomni, sugerowałem, by zaczął pan poszukiwania w warszawskim WDM-ie.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmʲilt͡ʃɛt͡ɕ, AS: pšẽmʹilčeć
Wiktionary
rzecz. domilczenie n., milczek mos., milczenie n., milkliwość ż., milknięcie n., namilczenie n., pomilczenie n., pomilknięcie n., przemilczenie n., przymilknąć n., umilknięcie n., zamilczenie n., zamilknięcie n., zmilczenie n., zmilknięcie n.
czas. domilczeć dk., milczeć ndk., milknąć ndk., namilczeć dk., pomilczeć dk., pomilknąć dk., przymilknąć dk., umilknąć dk., zamilczeć dk., zamilknąć dk., zmilczeć dk., zmilknąć dk.
przym. milczący, milczkowaty, milkliwy
przysł. milczkiem
Wiktionary
1. nie ujawnić prawdy
2. zignorować coś
3. nie odezwać się
SJP.pl
Przemilczenie – jedna z instytucji dawności. Jest jednym ze sposobów pierwotnego nabycia własności na skutek upływu czasu i ma na celu likwidację stanu polegającego na tym, że właściciel nie wykazuje zainteresowania swoją rzeczą. Przyczyna owego „niezainteresowania” nie jest istotna. Wystarczy określony przez ustawodawcę upływ czasu.
Wikipedia
przemilić się - dawniej: przymilić się
SJP.pl
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przemijać)
(1.1) przestać trwać
Wiktionary
rzecz. przemijanie n., przeminięcie n., przemijalność ż.
czas. przemijać
Wiktionary
(1.1) skończyć się
Wiktionary
niezwykle uprzejmy
SJP.pl
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przemykać)
(1.1) zob. przemykać.
czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)
(2.1) daw. uchylić, odemknąć, otworzyć w niewielkim stopniu
czasownik zwrotny dokonany przemknąć się (ndk. przemykać się)
(3.1) zob. przemykać się.
Wiktionary
(1.1) Przemknęły jemiołuszki stadkiem barwistym z drzewa na drzewo.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛ̃mknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšẽmknõńć
Wiktionary
rzecz. przemykanie n., przemknięcie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemknąć.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃mʲcˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: pšẽmʹḱńė̃ńće
Wiktionary
czas. przemknąć
rzecz. przemykanie n.
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Polsce, na Dolnym Śląsku;
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lm. od: Przemek
Wiktionary
Przemków (łac. Primislaw, niem. Primkenau) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie polkowickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Przemków. Położone jest na północnym krańcu Borów Dolnośląskich, przy drodze krajowej nr 12.
Wikipedia
IPA: ˈpʃɛ̃mkuf, AS: pšẽmkuf
Wiktionary
rzecz. przemkowianin, przemkowianka
przym. przemkowski
Wiktionary
mieszkaniec Przemkowa (miasta w Polsce)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Przemkowa
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃mkɔˈvʲjä̃ɲĩn, AS: pšẽmkovʹi ̯ä̃ńĩn
Wiktionary
rzecz. Przemków m.
:: fż. przemkowianka
przym. przemkowski
Wiktionary
mieszkanka Przemkowa (miasta w Polsce)
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Przemkowa
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃mkɔˈvʲjãnka, AS: pšẽmkovʹi ̯ãnka
Wiktionary
rzecz. Przemków m.
:: fm. przemkowianin
przym. przemkowski
Wiktionary
miasto w Polsce
SJP.pl
przymiotnik od: Przemków
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przym. od Przemków
Wiktionary
(1.1) Próby dzieci i młodzieży przeniesione zostały do jednej z przemkowskich szkół.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃mˈkɔfsʲci, AS: pšẽmkofsʹḱi
Wiktionary
rzecz. Przemków, przemkowianin, przemkowianka
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Przemka lub z nim związany
SJP.pl
mieląc, rozdrobnić; przemielić
SJP.pl
wpływanie na myślenie (przemoc psychiczna), zachowanie lub stan fizyczny (przemoc fizyczna) innej osoby
SJP.pl
czasownik
(1.1) przezwyciężyć trudność
Wiktionary
Przemoc – wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby pomimo braku przyzwolenia tej osoby na taki wpływ w celu uzyskania jakiegoś istotnego zasobu. W odróżnieniu od agresji cechuje się intencjonalnością, racjonalnością i jest działaniem przemyślanym, a często także grupowym. Stosowana jest zarówno przez ludzi, jak i inne zwierzęta społeczne o dużym mózgu.
Wikipedia
rzecz. przemożność ż.
Wiktionary
wpływanie na myślenie (przemoc psychiczna), zachowanie lub stan fizyczny (przemoc fizyczna) innej osoby
SJP.pl
przysłówek
(1.1) stosując przemoc
Wiktionary
(1.1) Żołnierze przemocą zabrali chłopu jedyną krowę.
Wiktionary
rzecz. przemoc ż.
Wiktionary
(1.1) brutalnie
Wiktionary
dawniej: bardzo mocny, nadzwyczaj silny
SJP.pl
osoba stosująca przemoc wobec swojego partnera życiowego lub członka rodziny
SJP.pl
1. przemyśleć coś w modlitwie;
2. dawniej: spędzić pewien czas na modlitwie
SJP.pl
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przemakać)
(1.1) dokonany od|przemakać.
Wiktionary
(1.1) – Spóźniłeś się pół godziny. Zupełnie przemokłam – rzekła Alina.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmɔknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšẽmoknõńć
Wiktionary
przym. przemakalny
Wiktionary
zbytnio zmotywować, przesadzić z motywowaniem
SJP.pl
czasownik dokonany (ndk. przemotywowywać)
(1.1) rzad. psych. zmotywować kogoś tak, że ma on chęć podjęcia się zadania ponad jego możliwości lub uzależnia od jego spełnienia samoocenę
Wiktionary
(1.1) Problemów z motywacją z oczywistych powodów nie mamy. Raczej trzeba uważać, by nie przemotywować drużyny – powiedział trener Polek Wojciech Basiuk.
Wiktionary
czas. przemotywowywać ndk., motyw mrz.
rzecz. motyw mrz., przemotywowanie n., motywacja ż.
przym. motywacyjny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) okolicznościowa, uroczysta wypowiedź przed zgromadzeniem
(1.2) pot. zbyt długa wypowiedź
Wiktionary
Mowa lub przemówienie, przemowa, niekiedy oracja (stgr. ῥήτρα, łac. oratio) – ustna wypowiedź, wygłaszana jako rzeczywisty i celowy komunikat językowy, wyrażający stanowisko, pogląd czy opinię mówcy lub osób, w imieniu których mówca przemawia. Mowa nie ma ograniczonej długości, jest wygłaszana przez jednego mówcę i posiada konkretnego słuchacza lub słuchaczy, a jej spajającym czynnikiem jest temat, zwany przedmiotem mowy. Teorią przemówienia zajmuje się retoryka.
Wikipedia
rzecz. mowa ż., przemówienie n.
czas. mółwić
Wiktionary
(1.1) przemówienie
(1.2) kazanie
Wiktionary
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przemawiać)
(1.1) dokonany od|przemawiać.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmuvʲit͡ɕ, AS: pšẽmuvʹić
Wiktionary
rzecz. przemówienie n.
czas. przemawiać, mółwić
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) oficjalna wypowiedź skierowana do jakiegoś gremium
(1.2) powiedzenie czegoś po dłuższym czasie milczenia
(1.3) odczasownikowy od|przemówić.
Wiktionary
Mowa lub przemówienie, przemowa, niekiedy oracja (stgr. ῥήτρα, łac. oratio) – ustna wypowiedź, wygłaszana jako rzeczywisty i celowy komunikat językowy, wyrażający stanowisko, pogląd czy opinię mówcy lub osób, w imieniu których mówca przemawia. Mowa nie ma ograniczonej długości, jest wygłaszana przez jednego mówcę i posiada konkretnego słuchacza lub słuchaczy, a jej spajającym czynnikiem jest temat, zwany przedmiotem mowy. Teorią przemówienia zajmuje się retoryka.
Wikipedia
(1.1) W swoim przemówieniu prezydent wspomniał ostatnie wydarzenia.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃muˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: pšẽmuvʹi ̯ė̃ńe
Wiktionary
rzecz. przemowa ż., mówienie n., mowa ż., mawianie n.
czas. mółwić, przemówić dk., przemawiać ndk., mówić ndk., mawiać ndk.
przym. przemowny, mowny
Wiktionary
(1.1) mowa, wystąpienie
(1.2) odzyskanie głosu
Wiktionary
przysłówek
(1.1) książk. w znaczny sposób
Wiktionary
przym. przemożny
Wiktionary
(1.1) bardzo, intensywnie, mocno, silnie, wielce, wyraźnie, znacznie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: przemożnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przemożny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) daw. siła
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmɔʒnɔɕt͡ɕ, AS: pšẽmožność
Wiktionary
czas. przemóc
przym. przemożny
Wiktionary
decydujący, wielki
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. bardzo intensywny
Wiktionary
przysł. przemożnie
rzecz. przemożność ż.
Wiktionary
(1.1) decydujący, silny, wielki
Wiktionary
przemrugać się - dawniej: porozumieć się za pomocą mrugnięcia
SJP.pl
1. dopływ górnej Wisły;
2. strumień na Wzgórzach Warszewskich
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) geogr. rzeka w południowej Polsce, lewy dopływ górnej Wisły;
(1.2) geogr. strumień na Wzgórzach Warszewskich, dopływ Siedliczki;
Wiktionary
Przemsza (niem. Przemsa; Premse) – rzeka w województwie śląskim i małopolskim w Polsce, lewy dopływ górnej Wisły. Płynie przez Wyżynę Śląską i Kotlinę Oświęcimską.
Powstaje – według tradycyjnej terminologii – z połączenia Czarnej Przemszy i Białej Przemszy. Długość rzeki w tradycyjnej klasyfikacji wynosi 23,8 km – a według nowej, czyli od źródeł Czarnej Przemszy, wynosi 88 km, uchodzi do Wisły w Oświęcimiu. Powierzchnia dorzecza wynosi 2 121 km².
Wikipedia
(1.1) U ujścia Przemszy, na Wiśle, rozpoczyna się żeglowna część Drogi Wodnej Górnej Wisły.
Wiktionary
przym. przemszański
Wiktionary
(1.1) reg. śl. Przymszo.
Wiktionary
przymiotnik od: Przemsza (rzeka)
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z Przemszą, dotyczący Przemszy
Wiktionary
rzecz. Przemsza ż.
Wiktionary
zdrobnienie od: Przemysław (imię męskie); Przemek
SJP.pl
odbywać z kimś musztrę, ćwiczyć w musztrze
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przemywać)
(1.1) dokonany od|przemywać.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛ̃mɨt͡ɕ, AS: pšẽmyć
Wiktionary
rzecz. przemywanie n.
czas. przemywać
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przemycić)
(1.1) nielegalnie przewozić (daw. wywozić) przez granicę państwa towary (w tym zakazane), dewizy bez poddania ich kontroli i ocleniu
Wiktionary
rzecz. przemytnictwo n., przemytnik mos., przemytniczka ż., przemyt m.
czas. przemycić dk.
przysł. przemytniczo
przym. przemytniczy
Wiktionary
(1.1) szmuglować
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przemycać)
(1.1) dokonany od|przemycać.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmɨt͡ɕit͡ɕ, AS: pšẽmyćić
Wiktionary
rzecz. przemytnictwo n., przemytnik mos., przemytniczka ż., przemyt m.
czas. przemycać
przysł. przemytniczo
przym. przemytniczy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od przemyt
Wiktionary
(1.1) To nie przemyt, lecz tylko mały przemycik.
Wiktionary
rzecz. przemyt m., przemytnictwo n.
przysł. przemytniczo
przym. przemytniczy
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemykać.
Wiktionary
rzecz. przemknięcie n., mknięcie n.
czas. przemykać ndk., przemknąć dk., mknąć ndk.
Wiktionary
nazwisko
SJP.pl
Przemyków – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim, w gminie Koszyce.
Wieś w latach 1869–1931 należała do gminy Filipowice, następnie do chwili obecnej do gminy Koszyce. W latach 1954–1972 była siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej Przemyków. W latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Integralne części miejscowości: Skałka, Szewski Dół, Zabrowarz.
Wikipedia
→ Przemyśl
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) odnoszący się do Przemyśla, związany z Przemyślem
Wiktionary
(1.1) W herbie przemyskim widnieje niedźwiedź i krzyż.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmɨsʲci, AS: pšẽmysʹḱi
Wiktionary
rzecz. Przemyskie n., Przemyśl mrz., przemyślanin mos., przemyślanka ż.
Wiktionary
→ Przemyśl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna
(1.1) geogr. region przemyski
Wiktionary
(1.1) W Przemyskiem nie zanotowano opadów.
Wiktionary
rzecz. Przemyśl mrz., przemyślanin mos., przemyślanka ż.
przym. przemyski
Wiktionary
1. zastanowić się nad czymś, rozważyć;
2. myśleć o czymś intensywnie przez jakiś czas
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. adm. miasto w południowo-wschodniej Polsce;
Wiktionary
Przemyśl (łac. Premislia, ukr. Перемишль, Peremyszl, jid. פשעמישל) – miasto na prawach powiatu w południowo-wschodniej Polsce, w województwie podkarpackim, położone nad Sanem przy ujściu Wiaru. Siedziba powiatu przemyskiego oraz gminy wiejskiej Przemyśl.
Wikipedia
(1.1) W czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Przemyślu mieściła się kasa szafarzy podatków dla Rusi.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛ̃mɨɕl̥, AS: pšẽmyśl̦
Wiktionary
rzecz. Przemyskie n., przemyślanin mos., przemyślanka ż.
przym. przemyski, podprzemyski
Wiktionary
długo nad czymś myśleć, rozważać coś, zastanawiać się; przemyśliwać
SJP.pl
mieszkaniec Przemyśla
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) mieszkaniec Przemyśla
(1.2) osoba pochodząca z Przemyśla, urodzona w Przemyślu
Wiktionary
(1.1) W małance uczestniczyła też spora grupa przemyślan narodowości polskiej.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃mɨɕˈlãɲĩn, AS: pšẽmyślãńĩn
Wiktionary
rzecz. Przemyśl m., Przemyskie n.
:: fż. przemyślanka ż.
przym. przemyski
Wiktionary
mieszkanka Przemyśla
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mieszkanka Przemyśla
(1.2) kobieta pochodząca z Przemyśla, urodzona w Przemyślu
Wiktionary
(1.1) Po drodze przyglądałem się zabytkowym, wybudowanym jeszcze przed wojną kamieniczkom oraz rzucałem dyskretne spojrzenia na mijane piękne przemyślanki.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃mɨɕˈlãnka, AS: pšẽmyślãnka
Wiktionary
rzecz. Przemyśl m., Przemyskie n.
:: fm. przemyślanin m.
przym. przemyski
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który powstał w wyniku rozważań
forma czasownika.
(2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od przemyślać oraz przemyśleć
Wiktionary
Przemyślany (ukr. Перемишляни/Peremyszlany) – miasto na Ukrainie, nad Gniłą Lipą, w obwodzie lwowskim, w rejonie lwowskim (do 2020 roku siedziba rejonu przemyślańskiego), 46 km na południowy wschód od Lwowa, do 1945 miasto powiatowe w województwie tarnopolskim, siedziba powiatu przemyślańskiego II Rzeczypospolitej.
Wikipedia
rzecz. przemyślanie n., przemyślenie n.
czas. przemyślać ndk., przemyśleć dk.
Wiktionary
(1.1) obmyślony, świadomy
Wiktionary
1. zastanowić się nad czymś, rozważyć;
2. myśleć o czymś intensywnie przez jakiś czas
SJP.pl
czasownik przechodni
(1.1) dokonany od|przemyśliwać.
czasownik nieprzechodni
(2.1) dokonany od|przemyśliwać.
Wiktionary
rzecz. przemyślenie n., myśliciel mos.
czas. myśleć
przym. przemyślany
Wiktionary
1. zastanowienie się nad czymś;
2. wniosek wynikający z myślenia nad czymś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemyśleć.
Wiktionary
czas. zmyślać, przemyśleć, przemyśliwać
przym. przemyślany
Wiktionary
członek dynastii czeskiej, panującej od przełomu VIII i IX wieku do 1306 roku
SJP.pl
dynastia czeska panująca od przełomu VIII i IX wieku do 1306 roku
SJP.pl
Przemyślidzi (cz. Přemyslovci) – czeska dynastia wywodzona od legendarnego Przemysła, męża Libuszy. Historycznie panowała w Księstwie i Królestwie Czech od Borzywoja, który ok. roku 871 przyjął chrzest. Główna linia wygasła w 1306 roku wraz ze śmiercią Wacława III. Boczna linia zapoczątkowana przez Mikołaja I (nieślubny syn Przemysła Ottokara II) panowała w księstwach śląskich (opawskim, karniowskim i raciborskim) między 1269 a 1521.
Wikipedia
długo nad czymś myśleć, rozważać coś, zastanawiać się; przemyślać
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przemyśleć)
(1.1) myśleć długo nad czym
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przemyśleć)
(2.1) myśleć intensywnie przez dość długi czas
Wiktionary
rzecz. przemyślenie n., przemyśliwanie n., przemyślność ż.
przym. przemyślny
przysł. przemyślnie
Wiktionary
(1.1) obmyślać, rozważać, zastanawiać się
(2.1) dumać, medytować
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: przemyślnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przemyślny
SJP.pl
pomysłowość, spryt
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) książk. cecha tego, co przemyślne; cecha tych, którzy są przemyślni
Wiktionary
przym. przemyślny
przysł. przemyślnie
czas. przemyśliwać
Wiktionary
(1.1) zmyślność, pomysłowość
Wiktionary
1. mający wiele sprytu, pomysłowy;
2. będący efektem czyjejś przemyślności
SJP.pl
imię książąt polskich
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) stpol. imię|polski|m.;
Wiktionary
Przemysł – dział produkcji materialnej, w którym wydobywanie zasobów przyrody i dostosowanie ich do potrzeb ludzi odbywa się na dużą skalę, na zasadzie podziału pracy i za pomocą maszyn.
Wikipedia
(1.1) Przemysł II zawarł z Władysławem Łokietkiem pakt antyczeski.
Wiktionary
rzecz. Przemyślida mos.
Wiktionary
imię męskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
(1.1) imię|polski|m.;
forma rzeczownika.
(2.1) D. lm. od: Przemysława
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Ulubionym kolorem Przemysława był chyba zielony.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmɨswaf, AS: pšẽmysu̯af
Wiktionary
rzecz. Przemysławów m., Przemysławowa ż., Przemysławówna ż., Przemysławostwo lm m., Przemka ż., Przema ż., przemysławka ż.
:: zdrobn. Przemek m., Przemuś m., Przemcio m.
:: zgrub. Przemo m.
:: fż. Przemysława ż.
Wiktionary
imię żeńskie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
(1.1) imię|polski|ż.;
forma rzeczownika.
(2.1) D. i B. lp. od: Przemysław
Wiktionary
Przemysława – żeński odpowiednik imienia Przemysław – formy staropolskiego imienia Przemysł, utworzonej, kiedy świadomość jego pochodzenia zatarła się i błędnie zostało ono uznane za imię kończące się członem -sław (zamiast -mysł). W źródłach poświadczone w XII wieku (1155–1156).
Wikipedia
IPA: ˌpʃɛ̃mɨˈswava, AS: pšẽmysu̯ava
Wiktionary
rzecz. Przemysław mos.
Wiktionary
przymiotnik dzierżawczy - należący do Przemysławy lub z nią związany
SJP.pl
Przemysław z żoną; Przemysławowie
SJP.pl
imię męskie
SJP.pl
przymiotnik dzierżawczy - należący do Przemysława lub z nim związany
SJP.pl
właściciel zakładu przemysłowego; fabrykant
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) właściciel zakładu przemysłowego
(1.2) daw. środ. polit. więzień aresztowany przy ulicy Przemysłowej
Wiktionary
Fabrykant (łac. fabricans, -ntis ‘tworzący’, od fabricare ‘tworzyć’), przemysłowiec – prywatny właściciel fabryki lub zakładu przemysłowego.
W XIX w. mianem tym określano także rzemieślnika, którego warsztat miał większą moc produkcyjną.
Wikipedia
(1.1) Do nowego miasta ściągali przemysłowcy i kupcy, urzędnicy, lekarze, ludzie wykształceni albo tylko obrotni.
Wiktionary
rzecz. przemysł m.
przym. przemysłowy, wewnątrzprzemysłowy
przysł. przemysłowo
Wiktionary
(1.1) fabrykant
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób przemysłowy
Wiktionary
Suplement
Wikipedia
(1.1) Takie sery wywołują mniej ostrą reakcję niż sery produkowane przemysłowo.
Wiktionary
rzecz. przemysł m., przemysłowiec m.
przym. przemysłowy, wewnątrzprzemysłowy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący przemysłu, będący efektem przemysłu, stosowany w przemyśle
Wiktionary
(1.1) Łódź jest miastem typowo przemysłowym.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃mɨˈswɔvɨ, AS: pšẽmysu̯ovy
Wiktionary
rzecz. przemysł mrz., przemysłowiec mos., odprzemysłowienie n., uprzemysłowienie n., przemysłówka ż.
czas. uprzemysławiać ndk., uprzemysłowić dk.
przysł. przemysłowo
Wiktionary
(1.1) industrialny, wytwórczy
Wiktionary
kontrabanda;
1. wwóz do jakiegoś kraju towarów bez dopełnienia obowiązków celnych, bez opłaty cła lub wwóz towarów zakazanych;
2. towary pochodzące z takiego procederu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) praw. krym. proceder przewozu przez granicę państwa zakazanych przedmiotów lub osób albo przewózu z pominięciem jego kontroli i opłat;
Wiktionary
Przemyt (kontrabanda, pot. szmugiel) – przemieszczenie towarów pomiędzy państwami z pominięciem opłat celnych, akcyzy, podatku VAT i innych należności wobec państwa, na którego terytorium wwieziono towar, lub też wwiezienie towaru, którym obrót jest w danym kraju zakazany przez prawo. Omija się również, rzadko co prawda występujące, opłaty i ograniczenia wywozowe.
Wikipedia
(1.1) Z raportu wynika, że grupy przestępcze zajmujące się dotychczas przestępczością kryminalną interesują się teraz przemytem i produkcją narkotyków, przemytem papierosów, handlem paliwami i wyłudzeniami VAT oraz unijnych dotacji.
Wiktionary
rzecz. przemytnictwo n., przemytnik m., przemytniczka ż., przemycanie n., przemycenie n., wmyt m., wymyt m.
:: zdrobn. przemycik m.
czas. przemycać ndk., przemycić dk.
przym. przemytniczy, przemytowy, antyprzemytniczy
przysł. przemytniczo
Wiktionary
(1.1) szmuglowanie, szmuglerka, szmugiel, kontrabanda
Wiktionary
działalność polegająca na przewożeniu lub przenoszeniu przez granicę państwa towarów bez poddaniu ich kontroli i ocleniu; przenoszenie lub przewożenie przez granicę państwa towarów niedozwolonych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) proceder nielegalnego przenoszenia lub przewożenia towarów przez granicę
Wiktionary
(1.1) Przy granicy od wieków kwitło przemytnictwo.
Wiktionary
rzecz. przemyt mrz., przemytnik mos., przemytniczka ż., przemycanie n., przemycenie n., przemycik mrz.
czas. przemycać ndk., przemycić dk.
przym. przemytniczy
przysł. przemytniczo
Wiktionary
(1.1) kontrabanda, przemycanie, przemyt, szmugiel
Wiktionary
kobieta nielegalnie przewożąca przez granicę kraju rzeczy lub ludzi; szmuglerka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) kobieta dokonująca przemytu, przemycająca coś przez granicę
Wiktionary
(1.1) Złapano przemytniczkę, która miała przy sobie dwadzieścia kartonów papierosów bez akcyzy.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃mɨtʲˈɲit͡ʃka, AS: pšẽmytʹńička
Wiktionary
rzecz. przemyt m., przemycanie n., przemycenie n., przemytnictwo n.
:: fm. przemytnik m.
czas. przemycać ndk., przemycić dk.
przym. przemytniczy
przysł. przemytniczo
Wiktionary
(1.1) szmuglerka, kontrabandzistka
Wiktionary
przysłówek
(1.1) na sposób przemytniczy
Wiktionary
rzecz. przemyt mrz., przemytnictwo n., przemytnik mos., przemytniczka ż., przemycanie n., przemycenie n., przemycik mrz.
czas. przemycać ndk., przemycić dk.
przym. przemytniczy
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z przemytem, dotyczący przemytu
Wiktionary
(1.1) Proceder przemytniczy rozkwitał w przygranicznych wioskach i miasteczkach.
Wiktionary
rzecz. przemyt mrz., przemytnictwo n., przemytnik mos., przemytniczka ż., przemycanie n., przemycenie n., przemycik mrz.
czas. przemycać ndk., przemycić dk.
przysł. przemytniczo
Wiktionary
(1.1) kontrabandowy, szmuglerski
Wiktionary
osoba nielegalnie przewożąca przez granicę kraju rzeczy lub ludzi; szmugler, kontrabandzista
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba zajmująca się nielegalnym przewozem lub przenoszeniem ludzi lub rzeczy między granicami państw
Wiktionary
Przemyt (kontrabanda, pot. szmugiel) – przemieszczenie towarów pomiędzy państwami z pominięciem opłat celnych, akcyzy, podatku VAT i innych należności wobec państwa, na którego terytorium wwieziono towar, lub też wwiezienie towaru, którym obrót jest w danym kraju zakazany przez prawo. Omija się również, rzadko co prawda występujące, opłaty i ograniczenia wywozowe.
Wikipedia
(1.1) O słynnych w całej Polsce białogardzkich przemytnikach papierosów znowu jest głośno.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmɨtʲɲik, AS: pšẽmytʹńik
Wiktionary
rzecz. przemyt m., przemycanie n., przemycenie n., przemytnictwo n.
:: fż. przemytniczka ż.
czas. przemycać ndk., przemycić dk.
przym. przemytniczy
przysł. przemytniczo
Wiktionary
(1.1) szmugler
Wiktionary
czasownik
(1.1) zwilżać, oczyszczać coś za pomocą płynu (np. środka dezynfekującego, wody); myć z wierzchu
Wiktionary
(1.1) Babcia robiła jej pranie, myła podłogę w kuchni i pastowała w pokojach oraz przemywała okna dwa razy do roku.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈmɨvat͡ɕ, AS: pšẽmyvać
Wiktionary
czas. dk. przemyć
rzecz. przemywanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przemywać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃mɨˈvãɲɛ, AS: pšẽmyvãńe
Wiktionary
czas. przemywać ndk., przemyć dk.
rzecz. przemycie n.
Wiktionary
skrót od: przenośny, przenośnie (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
wzmocniona forma stopnia najwyższego od: chwalebny
SJP.pl
wzmocniona forma stopnia najwyższego od: czysty
SJP.pl
wzmocniona forma stopnia najwyższego od: drogi
SJP.pl
wzmocniona forma stopnia najwyższego od: rozmaity
SJP.pl
wzmocniona forma stopnia najwyższego od: święty (przestarzała, zachowana w terminologii religijnej)
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) rel. najbardziej święty
Wiktionary
(1.1) Witam cię witam, przenajświętsze ciało! / Któreś na krzyżu sromotnie wisiało.
Wiktionary
wzmocniona forma stopnia najwyższego od: słodki
SJP.pl
wzmocniona forma stopnia najwyższego od: wysoki (przestarzała, zachowana w terminologii religijnej)
SJP.pl
wzmocniona forma stopnia najwyższego od: łaskawy (przestarzała, zachowana w terminologii religijnej)
SJP.pl
dawniej: narzucać cechy innego narodu; wynaradawiać
SJP.pl
dawniej: zmieniać czyjąś naturę; przeistaczać, odmieniać, przeobrażać
SJP.pl
rzadko: przenerwić się - stać się nadmiernie nerwowym; przewrażliwić się
SJP.pl
taki, który się przenerwił
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bot. posiadający przenęt
Wiktionary
rzecz. przenęt
Wiktionary
przeniela dwuplama - gatunek ważki
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przenosić)
(1.1) dokonany od|przenosić.
czasownik zwrotny dokonany przenieść się (ndk. przenosić się)
(2.1) dokonany od|przenosić się.
Wiktionary
(1.1) (u2026) po wypędzeniu najeźdźców rodowici faraonowie XVIII dynastii przenieśli stolicę do Teb.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛ̃ɲɛ̇ɕt͡ɕ, AS: pšẽńėść
Wiktionary
czas. nieść, przenosić
rzecz. przenoszenie n., nosze nmos., noszowy mos., nosiciel mos.
przym. przenośny, noszowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przenieść.
Wiktionary
Przeniesienie to
Wikipedia
rzecz. nosze nmos., przenoszenie n., noszowy mos.
przym. noszowy
Wiktionary
dawniej: osoba, która dopuściła się zdrady, zawiodła czyjeś zaufanie; renegat, zdrajca, sprzeniewierca
SJP.pl
przeniewierzać się - dawniej: nie dochowywać wierności; zdradzać, sprzeniewierzać się
SJP.pl
zaimek przysłowny przeczący
(1.1) absolutnie nigdy, zupełnie nigdy, wcale
Wiktionary
(1.1) Przenigdy tego nie zrobię, abym miał przed nimi uciekać.
Wiktionary
zaim. nigdy
Wiktionary
(1.1) wcale
Wiktionary
w telekomunikacji: nakładanie się sygnałów między torami transmisji; przesłuch, interferencja
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przeniknąć)
(1.1) przechodzić przez pewną barierę lub rozprzestrzeniać się w czym
czasownik zwrotny niedokonany przenikać się (dk. przeniknąć się)
(2.1) wpływać wzajemnie na siebie
Wiktionary
rzecz. przenikanie n.
przysł. przenikliwie
przym. przenikliwy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przenikalne; cecha tych, którzy są przenikalni
Wiktionary
Wikipedia
przym. przenikalny
Wiktionary
1. dający się przeniknąć;
2. mający zdolność przenikania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przenikać.
Wiktionary
Przenikanie (ang. infiltration) – forma manewru taktycznego (natarcia), w którym wojska wchodzą małymi zgrupowaniami w ugrupowanie obronne przeciwnika.
Wikipedia
rzecz. przeniknięcie n.
czas. przenikać, przeniknąć
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób przenikliwy
Wiktionary
(1.1) Wypowiadając ten ostatni wyraz, zrobił pauzę i spojrzał na Irka przenikliwie, jakby chciał sprawdzić, jakie wywołał wrażenie.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃ɲikˈlʲivʲjɛ, AS: pšẽńiklʹivʹi ̯e
Wiktionary
rzecz. przenikliwość ż.
przym. przenikliwy
czas. przenikać, przeniknąć
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: przenikliwie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przenikliwe; cecha tych, którzy są przenikliwi
Wiktionary
przym. przenikliwy
przysł. przenikliwie
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: przenikliwy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) intensywnie odczuwany, uderzający swoją mocą, intensywnością
(1.2) wnikliwy, wyostrzony
(1.3) o człowieku taki, który potrafi trafnie ujmować zjawiska, mający dobry zmysł obserwacji, wnikliwość
Wiktionary
(1.1) Rozbrzmiał przenikliwy dźwięk przypominający krzyk rajskiego ptaka.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛ̃ɲikˈlʲivɨ, AS: pšẽńiklʹivy
Wiktionary
rzecz. przenikliwość ż.
przysł. przenikliwie
czas. przenikać, przeniknąć
Wiktionary
(1.1) ostry
(1.3) wnikliwy, bystry
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przenikać)
(1.1) dokonany od|przenikać.
Wiktionary
(1.1) Wiadomość o audiencji przeniknęła do prasy dwa dni po wyjeździe z Włoch działaczy afrykańskich i odbiła się szerokim echem w świecie.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈɲiknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšẽńiknõńć
Wiktionary
przym. przenikliwy
przysł. przenikliwie
rzecz. przenikanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeniknąć.
Wiktionary
rzecz. przenikanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeniknione; cecha tych, którzy są przeniknioni
Wiktionary
przym. przenikniony
Wiktionary
ciągnąc, przesunąć przez mały otwór; przewlec
SJP.pl
przeciągać coś przez mały otwór; przewlekać
SJP.pl
1. udzielić noclegu, pozwolić zostać na noc;
2. zatrzymać się na nocleg, spędzić gdzieś noc
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przenocowywać, nocować)
(1.1) użyczyć komuś miejsca na nocleg
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. nocować)
(2.1) zatrzymać się gdzieś na nocleg
Wiktionary
rzecz. nocnik mos./mrz., nocka ż., przenocowanie n., noc ż.
przym. noclegowy
Wiktionary
1. przesunięcie wyprostowanych i obciążonych kończyn do położenia określonego w ćwiczeniu;
2. dawniej: przeniesienie
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przenieść)
(1.1) przemieszczać coś niosąc
(1.2) umieszczać coś lub kogoś w innym miejscu lub warunkach
(1.3) kopiować z jednego egzemplarza, lub nośnika na inny
(1.4) zmieniać wyznaczoną datę
(1.5) jęz. umieszczać część wyrazu w kolejnej linijce
(1.6) inform. kopiować, następnie usuwając z poprzedniej lokalizacji
(1.7) biol. rozszerzać obszar występowania danego gatunku, przemieszczając jego osobniki
(1.8) praw. udzielać komuś swoich praw, jednocześnie samemu je tracąc
(1.9) ekon. lokować środki w innym miejscu
(1.10) med. w odniesieniu do ciąży: być w niej dłużej niż wynikałoby z daty poczęcia
(1.11) med. w odniesieniu do dziecka: urodzić je później, niż wynikałoby z daty poczęcia
(1.12) fiz. w odniesieniu do oddziaływania: być kwantem jego pola
(1.13) fiz. posiadać określoną właściwość, podlegającą prawom zachowania
(1.14) elektron. przetwarzać, wzmacniać, lub odtwarzać dane pasmo częstotliwości
(1.15) chem. fiz. elektron. transportować przy udziale pewnego nośnika (substancji, fali nośnej, itp.).
(1.16) w odniesieniu do uczuć: zmieniać obiekt uczucia
(1.17) psych. rzutować nieuświadomione myśli, uczucia i wzorce zachowania na psychoterapeutę;
(1.18) w odniesieniu do rozumowania, schematu zachowania: stosować w nowym kontekście
(1.19) mat. stosować przy obliczaniu kolejnej cyfry wartość zapamiętaną przy obliczaniu cyfry poprzedniej (np. podczas dodawania lub odejmowania)
(1.20) mat. przekształcać równanie lub nierówność tak, aby określone wyrażenie znalazło się po drugiej stronie
(1.21) ekon. przemieszczać zapis księgowy do innej kolumny, strony, konta, lub księgi
(1.22) med. o chorobie: rozprzestrzeniać
(1.23) o wzroku, spojrzeniu: zmieniać obiekt, na który się patrzy
(1.24) daw. wywyższać
(1.25) daw. przekraczać (nadal jest używany w języku prawniczym)
(1.26) daw. preferować
(1.27) daw. przewyższać
(1.28) książk. skłaniać kogoś do wyobrażania sobie lub przypominania innych czasów lub miejsc
czasownik nieprzechodni niedokonany
(2.1) wojsk. łow. o pocisku: przelatywać dalej niż wyznaczony cel
(2.2) wojsk. łow. o broni lub strzelcu: strzelać dalej niż wyznaczony cel
czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)
(3.1) rzad. ponosić jakiś czas
czasownik zwrotny niedokonany przenosić się (dk. przenieść się)
(4.1) zmieniać miejsce pobytu
(4.2) zmieniać szkołę, pracę, lub inne miejsce, do którego regularnie się uczęszcza
(4.3) zostać umieszczonym w innym miejscu lub warunkach
(4.4) rozprzestrzeniać się
(4.5) biol. o gatunku: zmieniać obszar występowania
(4.6) elektron. o sygnale lub paśmie: być przetwarzanym, wzmacnianym lub odtwarzanym
(4.7) o uczuciach: zmieniać obiekt
(4.8) w odniesieniu do rozumowania, schematu zachowania: dawać się zastosować w innym kontekście
(4.9) o wzroku, spojrzeniu: zmieniać obiekt, na który jest skierowane
(4.10) daw. zmieniać pana
(4.11) książk. wyobrażać sobie lub przypominać inne czasy lub miejsca
czasownik zwrotny niedokonany przenosić się (dk. brak)
(5.1) daw. stawiać siebie wyżej od innych
Wiktionary
(1.1) Przenoście tę wazę ostrożnie, jest krucha i cenna.
(1.2) Przenoszę Mariusza do twojego zespołu, niech nie marnuje doświadczenia przy testach.
(1.3) Teraz będziemy przenosili rysunek ze szkicu na płótno.
(1.4) Przenosimy projekt na przyszły tydzień.
(1.5) Nie wolno przenosić słów, dzieląc sylabę na pół.
(1.6) Przenoszę aplikację na nowy serwer.
(1.7) To człowiek przenosił królika do Australii.
(1.8) O ile wiem, dzień przed śmiercią dziadek przenosił prawa do domu na wnuczka.
(1.9) Przenoszę oszczędności do innego banku.
(1.10) Magda przenosiła ciążę o dwa tygodnie.
(1.11) Noworodek przenoszony to noworodek urodzony po czternastu lub więcej dniach po przewidzianym terminie.
(1.12) Foton przenosi oddziaływanie elektromagnetyczne.
(1.13) Elektron przenosi ładunek ujemny.
(1.14) Ten wzmacniacz przenosi pasmo 80-12000 Hz.
(1.15) Cząstki katalizatora są przenoszone w strumieniu gazu.
(1.15) Do przeniesienia informacji wystarczy tylko jedna wstęga boczna, więc druga wstęga i fala nośna mogą zostać z sygnału usunięte, co spowoduje, że całość wypromieniowanej mocy przenosi sygnał.
(1.19) Dodając sześć i pięć przenosisz jeden do cyfry dziesiątek.
(1.20) Przenosząc zmieniamy znak wyrażenia.
(1.21) Przenoszę ten zapis do nowej księgi.
(1.22) Jeden chory przenosi chorobę na następnych.
(1.23) Przenosił wzrok między jednym a drugim, ciężko zdziwiony.
(1.24) Skutkiem tego powinno go się przenosić nad inne osoby, nad biskupa nawet.
(1.25) Jan Walezy, król francuski, założył kawaleryą, w roku 1352, których liczba nie powinna była przenosić nad pięćdziesiąt.
(1.25) … Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły.
(1.27) Dawny towarzysz pancerny o pół głowy go przenosił.
(1.28) Lektura przenosi czytelnika w magiczny świat dzieciństwa.
(2.1) Ech, zawsze jak widzę dorodnego odyńca, to mi breneka przenosi.
(2.2) Ta strzelba przenosi, trzeba brać poprawkę.
(4.1) Przenosimy się do własnego mieszkania!
(4.2) Przenoszę się do nowej firmy, będę tam kierownikiem.
(4.3) Mariusz przenosi się do mojego zespołu.
(4.4) Gdy jest około 3000 obr/min (trzech tysięcy obrotów na minutę) i więcej to wtedy te basy przenoszą się na całą karoserię.
(4.11) Ilekroć czuł zniechęcenie, przenosił się myślą do domu, do swej kochanej Anusi.
(5.1) Żadna nie przenosi się nad drugą, nie ma lekkomyślności, próżnowania, fałszu, obmowy, ale przeciwnie rządność, praca i inne cnoty są ich rozumem, urodą i posagiem.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈnɔɕit͡ɕ, AS: pšẽnośić
Wiktionary
rzecz. nosiciel mos., noszowy mos., nosze nmos., przenoszenie, przenosiny, przenośnia, nośnia, przenośnik, nośnik, nośna, przenośność, nośność
czas. przenieść, przenaszać, donosić, nanosić, naprzynosić, naznosić, nosić, obnosić, odnosić, podnosić, ponanosić, ponosić, poodnosić, popodnosić, poprzenosić, poprzynosić, poroznosić, powynosić, pozanosić, poznosić, przynosić, roznosić, unosić, wnosić, wynosić, wznosić, zanosić, znosić
przym. przenoszony, przenośny, przenoszeniowy, przeniesieniowy, noszowy
przysł. przenośnie
Wiktionary
(1.1) przestawiać, przemieszczać, dźwigać, reg. śl. kludzić.
(1.3) kopiować
(1.4) odkładać, odraczać, opóźniać, przeciągać, przesuwać, zwlekać
(1.5) dzielić
(1.7) rozprzestrzeniać, roznosić, introdukować
(1.15) transportować
(1.17) projektować, rzutować
(1.18) adaptować, uogólniać, generalizować
(1.22) rozprzestrzeniać
(1.24) wywyższać
(1.25) przekraczać, wynieść więcej
(1.26) preferować, woleć
(2.1-2) przestrzelać
(4.1) przeprowadzać się
(4.2-3) przechodzić
(4.4-5) rozprzestrzeniać się, roznosić się
(5.1) wywyższać się
Wiktionary
1. ktoś lub coś, co coś przenosi, powoduje przedostanie się czegoś z jednego miejsca na inne;
2. osobnik zdrowy mający w sobie zarazki choroby zakaźnej dla niego samego nieszkodliwe, lecz zakażające otoczenie; nosiciel;
3. produkt mający w sobie zarazki szkodliwe dla człowieka
SJP.pl
Przenoska (także: obnoska) – miejsce na szlaku kajakowym lub rzece niebędącej szlakiem, które jest niespływalne, tj. niemożliwe do przepłynięcia kajakiem żadnymi możliwymi technikami, w tym zwałkowymi. W skali WW oznaczana symbolem X, czyli niespływalne.
Wikipedia
figura stylistyczna polegająca na nietypowym połączeniu wyrazów, dzięki któremu przynajmniej jeden z nich uzyskuje nowe znaczenie; metafora
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) liter. figura stylistyczna oparta na skojarzeniu dwóch zjawisk, w której obce znaczeniowo wyrazy są zestawione ze sobą, tworząc nowe znaczenie, inne niż dosłowny sens poszczególnych wyrazów
Wiktionary
Metafora (gr. μεταφορά metaphorá), inaczej przenośnia – językowy środek stylistyczny, w którym obce znaczeniowo wyrazy są ze sobą składniowo zestawione, tworząc związek frazeologiczny o innym znaczeniu niż dosłowny sens wyrazów, np. „od ust sobie odejmę”, „podzielę się z wami wiadomością” lub „złote serce”.
Wikipedia
(1.1) Wyrażenia „sejmowa zamrażarka”, „topić smutki” czy „hiena cmentarna” to przenośnie.
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈnɔɕɲa, AS: pšẽnośńa
Wiktionary
przym. przenośny
przysł. przenośnie
czas. przenosić
Wiktionary
(1.1) metafora
Wiktionary
przysłówek
(1.1) niedosłownie, obrazowo
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈnɔɕɲɛ, AS: pšẽnośńe
Wiktionary
rzecz. nosiciel mos., przenośnia
czas. przenosić
przym. przenośny
Wiktionary
(1.1) metaforycznie
Wiktionary
urządzenie transportowe przenoszące ładunki w sposób ciągły na niewielka odległość
SJP.pl
Przenośnik – urządzenie transportu bliskiego, przeznaczone do przemieszczania materiałów sypkich lub określonych ładunków, po określonym torze.
Podział przenośników:
Wikipedia
inform. postulat inżynierii oprogramowania wyrażający dążenie do tworzenia programów możliwych do łatwego osadzenia w różnych środowiskach systemowych
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przenośne; cecha tych, którzy są przenośni
Wiktionary
Przenośność (ang. portability) może być związana z:
Wikipedia
przym. przenośny
czas. przenosić
rzecz. nosiciel mos.
Wiktionary
1. dający się przenosić z miejsca na miejsce; ruchomy;
2. wyrażony za pomocą przenośni; metaforyczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pozwalający się przenosić z miejsca na miejsce; ruchomy
(1.2) liter. jęz. wyrażony za pomocą metafory, będący przenośnią; niedosłowny
Wiktionary
(1.1) Kupiliśmy przenośny klimatyzator, na dzień ustawiamy go w pokoju wypoczynkowym, a na noc w sypialni.
(1.2) Jeżeli jeden ze składników wyrażenia lub zwrotu ma znaczenie przenośne, to całość uznajemy za przenośnię (…)
Wiktionary
IPA: pʃɛ̃ˈnɔɕnɨ, AS: pšẽnośny
Wiktionary
przysł. przenośnie
rzecz. nosiciel mos., przenośnia ż., przenoszenie n., przenośność ż.
czas. przenosić ndk., przenieść dk.
Wiktionary
(1.1) mobilny
(1.2) metaforyczny
Wiktionary
dający się przenosić
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przenosić.
Wiktionary
Droga szerzenia, inaczej droga zakażenia – sposób i mechanizm przenoszenia zakażenia.
Wikipedia
IPA: ˌpʃɛ̃nɔˈʃɛ̃ɲɛ, AS: pšẽnošẽńe
Wiktionary
czas. wznosić, przenosić ndk., przenieść dk.
rzecz. nosiciel mos., noszowy mos., nosze nmos., przeniesienie, przenosiny, przenośnik
przym. przenośny, noszowy
Wiktionary
1. spędzać jakiś czas na nuceniu;
2. śpiewać coś bez słów od początku do końca
SJP.pl
1. spędzić jakiś czas na nuceniu;
2. zaśpiewać coś bez słów od początku do końca
SJP.pl
potocznie:
1. spędzać pewien czasu na nudzeniu się;
2. męczyć kogoś nudzeniem; wynudzać
SJP.pl
potocznie:
1. spędzić pewien czas na nudzeniu się;
2. zmęczyć kogoś nudzeniem; wynudzić
SJP.pl
zmienić numerację
SJP.pl
zmieniać numerację
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeobfite
Wiktionary
przym. przeobfity
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przekształcenie formy, kształtu, postaci, charakteru czegoś w inny; całościowa zmiana
Wiktionary
Przeobrażenie, metamorfoza, metabolia albo rozwój pośredni – proces morfogenetyczny charakteryzujący się znacznymi zmianami w formie lub strukturze organizmu przechodzącego z jednego stadium rozwojowego do następnego. Terminy te są najczęściej używane dla określenia procesu zachodzącego w rozwoju postembrionalnym, podczas którego zwierzę przechodzi przez jedno lub kilka stadiów młodocianych zanim przeobrazi się w ostateczną, zdolną do reprodukcji postać dorosłą. Zachodzi u tych zwierząt, u których ostatnim etapem rozwoju zarodkowego jest wytworzenie wolno żyjącej formy młodocianej – larwy. Formy larwalne są charakterystyczne dla poszczególnych grup systematycznych.
Wikipedia
IPA: ˌpʃɛɔbraˈʒɛ̃ɲɛ, AS: pšeobražẽńe
Wiktionary
czas. przeobrazić
przym. przeobrażeniowy
rzecz. obraz mrz.
Wiktionary
(1.1) metamorfoza, przekształcenie, przerobienie, przemiana
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) niezauważenie czegoś, co powinno było zostać dostrzeżone
Wiktionary
czas. przeoczyć dk.
Wiktionary
przebrać;
1. ubrać w inną odzież;
2. zmienić jakąś część ubioru
SJP.pl
dawniej: przebierać
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bardzo duży, gigantyczny
Wiktionary
przełożony klasztoru
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) kośc. przełożony klasztoru (w niektórych zakonach męskich np. u dominikanów i bonifratrów)
(1.2) kośc. zastępca opata
Wiktionary
Przeor (łac. prior „przedni, naczelny”) – przełożony domu zakonnego lub wyższy duchowny, niebędący biskupem. Odpowiednikiem w zakonach i zgromadzeniach zakonnych żeńskich jest przeorysza.
Termin oznacza:
Wikipedia
rzecz. przeorat mrz., przeorstwo n.
:: fż. przeorysza ż.
przym. przeorski
Wiktionary
(1.1) stpol. pryjor
Wiktionary
1. orząc pługiem, przygotować do dalszej uprawy;
2. rozciąć coś głęboko, pozostawiając bruzdy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) daw. kośc. urząd przeora lub przeoryszy
(1.2) daw. kośc. teren podległy przeorowi lub przeoryszy
Wiktionary
(1.2) Każdego roku lubiński przeorat jest odwiedzany przez setki gości.
Wiktionary
rzecz. przeor m., przeorstwo n., przeorysza ż.
przym. przeorski
Wiktionary
związany z przełożonym klasztoru
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) związany z osobą lub tytułem przeora
przymiotnik dzierżawczy
(2.1) należący do przeora
Wiktionary
rzecz. przeor mos., przeorat mrz.
Wiktionary
przełożona klasztoru żeńskiego
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rel. przełożona klasztoru
Wiktionary
Przeor (łac. prior „przedni, naczelny”) – przełożony domu zakonnego lub wyższy duchowny, niebędący biskupem. Odpowiednikiem w zakonach i zgromadzeniach zakonnych żeńskich jest przeorysza.
Termin oznacza:
Wikipedia
(1.1) Zakonnice trochę się boją surowej przeoryszy.
(1.1) Przeorysza uwielbia opowiadać o życiu klasztoru.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛɔˈrɨʃa, AS: pšeoryša
Wiktionary
rzecz. przeor m., przeorat mrz.
Wiktionary
(1.1) opatka; przest. ksieni; daw. abatysa
Wiktionary
1. orząc pługiem, przygotowywać do dalszej uprawy;
2. rozcinać coś głęboko, pozostawiając bruzdy
SJP.pl
wysokie drzewo o jadalnych nasionach i twardym drewnie; hikora; orzesznik
SJP.pl
Orzesznik zwany także przeorzechem, hikorą i karią (Carya Nutt.) – rodzaj roślin z rodziny orzechowatych (Juglandaceae). Obejmuje 18 gatunków, choć w niektórych ujęciach wykazywanych jest ich od 17 do 25.
Największe zróżnicowanie gatunkowe orzeszników jest w południowej części Stanów Zjednoczonych i w północnym Meksyku, cztery gatunki rosną także we wschodniej części Ameryki Północnej, kilka w Ameryce Środkowej, 6 gatunków rośnie w Azji Południowo-Wschodniej, z czego trzy są endemitami Chin. W Polsce uprawiane najczęściej są orzesznik gorzki C. cordiformis i pięciolistkowy C. ovata, rzadziej orzesznik siedmiolistkowy Carya laciniosa. Pierwsze dwa gatunki mają status już zadomowionych antropofitów.
Wikipedia
czynić zbyt ostrym
SJP.pl
uczynić zbyt ostrym
SJP.pl
stracić owoce po ich wydaniu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepachnąć.
Wiktionary
o deszczu, gradzie, śniegu: padać przez jakiś czas; popadać
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przepaść)
(1.1) stawać się niełatwym do odnalezienia, niewidocznym
(1.2) ulegać marnowaniu
(1.3) nie osiągać celu
(1.4) nie dochodzić do skutku
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(2.1) bardzo lubić
Wiktionary
(2.1) Maciek nie przepada za filmami krótkometrażowymi.
Wiktionary
rzecz. przepadanie n., przepadek mrz., przepaść ż.
przym. przepadły, przepaścisty
czas. przepaść
Wiktionary
(1.1) ginąć, gubić się, zawieruszać się, znikać
(1.2) marnować się
(1.3) przegrywać
(1.4) nie udawać się
(2.1) kochać, szaleć (za), uwielbiać
Wiktionary
1. orzeczona sądownie konfiskata na rzecz skarbu państwa składników majątku skazanej osoby prywatnej;
2. konfiskata przedmiotów pochodzących z przestępstwa
SJP.pl
Przepadek – w Polsce instytucja prawa karnego sui generis (przed 1 lipca 2015 środek karny) o charakterze represyjno-prewencyjnym polegająca na przejściu własności określonych przedmiotów powiązanych w pewien sposób z popełnionym przestępstwem na Skarb Państwa z chwilą uprawomocnienia się wyroku. Przepadek jest ponadto środkiem karnym w prawie wykroczeń.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepaść.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpadʲˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: pšepadʹńė̃ńće
Wiktionary
czas. przepaść
rzecz. przepaść ż.
Wiktionary
o deszczu: padać od czasu do czasu
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zachłanny
Wiktionary
zaginąć bez śladu
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepakowywać)
(1.1) dokonany od|przepakowywać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpaˈkɔvat͡ɕ, AS: pšepakovać
Wiktionary
czas. pakować, rozpakowywać
rzecz. przepakowanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepakować.
Wiktionary
czas. przepakować dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepakowywać.
Wiktionary
czas. przepakowywać ndk.
Wiktionary
niszczyć coś wskutek poddawania tego działaniu ognia
SJP.pl
domowa wódka produkowana ze spirytusu z dodatkiem karmelu; karmelówka, alembik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) spoż. wódka wytwarzana domowym sposobem z rozcieńczonego spirytusu z dodatkiem karmelu
(1.2) pot. med. kauteryzacja zrostów powstałych w płucach na skutek choroby
Wiktionary
(1.1) 26-letni gospodarz na Górniaku zaopatrywał się w spirytus potrzebny do wyrobu przepalanki.
(1.2) Po odmie albo po przepalance zrobi się płyn. Płyn po pewnym czasie zamieni się w ropę, a jak już jest ropa, robi się przetoka, to jest dziura w oskrzelach.
Wiktionary
rzecz. przepalniczek m.
czas. palić, przepalać ndk., przepalić dk.
Wiktionary
(1.1) alembik, karmelówka
Wiktionary
zniszczyć coś wskutek poddania tego działaniu ognia
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepalać)
(1.1) dokonany od|przepalać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpalʲit͡ɕ, AS: pšepalʹić
Wiktionary
rzecz. przepał mrz., przepalanka ż.
czas. palić
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeparadować.
Wiktionary
czas. przeparadować dk.
Wiktionary
zmienić miejsce postoju pojazdu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeparkować.
Wiktionary
czas. przeparkować dk.
Wiktionary
zmieniać miejsce postoju pojazdu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeparkowywać.
Wiktionary
czas. przeparkowywać ndk.
Wiktionary
opasać;
1. owinąć czymś w pasie;
2. owinąć pasem, włożyć pas;
3. obwiązać czymś dookoła jak pasem;
4. przedzielić, przegrodzić coś czymś;
5. otoczyć coś
SJP.pl
1. miejsce miedzy stromymi ścianami górskimi, głęboka rozpadlina;
2. przenośnie: to, co dzieli, różni coś lub kogoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) obszar obok stromej ściany góry
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepadać)
(2.1) zob. przepadać.
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepasać)
(3.1) zob. przepasać.
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Ciągnie mnie Wituś na stare lata na górskich konikach po himalajskich przełęczach, a ja mam duszę na ramieniu ze strachu, że się zwalę w jaką przepaść.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛpaɕt͡ɕ, AS: pšepaść
Wiktionary
rzecz. przepadanie n., przepadnięcie n.
czas. przepadać ndk.
przym. przepastny, przepaścisty
przysł. przepastnie
Wiktionary
(1.1) czeluść, otchłań, urwisko
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: przepaścisty; bardziej przepaścisty
SJP.pl
bardzo głęboki, zdający się nie mieć dna; niezgłębiony, bezdenny, przepastny
SJP.pl
przymiotnik jakościowy
(1.1) odznaczający się dużą stromością
(1.2) bardzo głęboki
Wiktionary
(1.2) Niezbyt także dawno temu, po wielu miejscach nie było dróg dobrych, i w niektóre zakątki kraju trudno się było dostać po przepaścistych grzęzawiskach i wąwozach.
Wiktionary
rzecz. przepaść ż.
czas. przepadać ndk., przepaść dk.
przym. przepastny
Wiktionary
(1.1) stromy, urwisty
(1.2) przepastny, bezdenny, nieprzebyty, niezgłębiony, otchłanny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zob. przepaska biodrowa.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpaska, AS: pšepaska
Wiktionary
rzecz. pas m., przepasanie n., przepasywanie n.
czas. przepasać ndk., przepasywać dk.
przym. przepaskowy
Wiktionary
(1.1) przepaska biodrowa
Wiktionary
krasanka przepaskówka - gatunek pluskwiaka z rodziny krasankowatych
SJP.pl
przepaśnica górska - gatunek muchówki z rodziny bzygowatych
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: przepastnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przepastny
SJP.pl
bardzo głęboki, zdający się nie mieć dna; niezgłębiony, bezdenny, przepaścisty
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) pojemny, obszerny
Wiktionary
(1.1) Śpiew i muzyka Björk poniosły mnie w przepastne krainy imaginacji.
Wiktionary
rzecz. przepaść ż.
czas. przepaść
przym. przepaścisty
Wiktionary
przekarmić
SJP.pl
potocznie: obejrzeć kolejno jedno po drugim, przetrząsnąć miejsce po miejscu
SJP.pl
1. zużycie paliwa przez pojazd ponad ustaloną normę;
2. wapno wypalone w zbyt wysokiej temperaturze; wapno przepalone
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) mot. spalanie przez silnik paliwa w większej ilości, niż ustalona norma
(1.2) środ. fot. efekt przepalenia, prześwietlenia zdjęcia
(1.3) wapno, które zostało wypalone w zbyt wysokiej temperaturze; wapno przepalone
Wiktionary
(1.2) Odrzuciliśmy kilka ciekawych zdjęć ze względu na silne przepały.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛpaw, AS: pšepau̯
Wiktionary
czas. przepalić dk., przepalać ndk.
rzecz. przepalenie n.
Wiktionary
przebyć jakąś trasę, kręcąc pedałami roweru
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) skierowanie kogoś lub czegoś na inne miejsce
(1.2) zmuszenie kogoś, czegoś do oddalenia się
Wiktionary
rzecz. przepędzanie n.
czas. pędzić, przepędzić dk., przepędzać ndk.
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepędzać)
(1.1) spowodować przemieszczenie pędem czego lub kogo z miejsca na miejsce
(1.2) spowodować oddalenie czego lub kogo
Wiktionary
rzecz. przepędzenie n.
czas. pędzić
Wiktionary
(1.1) pognać, przegnać
(1.2) odpędzić, przegnać, wygonić
Wiktionary
czasownik
(1.1) poznań. obywać się bez czegoś
Wiktionary
rzecz. przepękanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepękać.
Wiktionary
czas. przepękać ndk.
Wiktionary
roślina z rodziny dyniowatych, pochodząca z tropikalnych i subtropikalnych terenów Afryki i Azji
SJP.pl
Przepękla (Momordica L.) – rodzaj roślin z rodziny dyniowatych. Obejmuje 50 gatunków występujących w Afryce subsaharyjskiej, południowej Azji i Australii.
Wikipedia
penetrując, badać coś gruntownie; przetrząsać, przeszukiwać
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepełniać)
(1.1) dokonany od|przepełniać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpɛwʲɲit͡ɕ, AS: pšepeu̯ʹńić
Wiktionary
przym. przepełniony
ims. przepełniony
Wiktionary
Nadmiar, nadmiar arytmetyczny (ang. overflow, arithmetic overflow) – sytuacja, w której wartość wyniku operacji arytmetycznej przekracza wielkość rejestru lub pamięci.
W większości komputerów rozróżniane są dwa warunki nadmiaru:
Wikipedia
przymiotnik
(1.1) wypełniony ludźmi ponad normę
(1.2) nadmiernie czymś wypełniony
(1.3) przen. ogarnięty pewnym silnym uczuciem
forma czasownika.
(2.1) ims. od przepełnić
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpɛwʲˈɲɔ̃nɨ, AS: pšepeu̯ʹńõny
Wiktionary
rzecz. przepełnienie n.
czas. przepełnić
przym. pełny
Wiktionary
(1.1) tłoczny, zatłoczony
(1.2) przeciążony
Wiktionary
1. o niektórych zwierzętach, np. wężach: pełzając, przebyć lub przebywać jakąś odległość;
2. o ludziach: pełzając, pokonać lub pokonywać jakąś odległość; przeczołgać lub przeczołgiwać się
SJP.pl
przepełzać;
1. o płazach, gadach, owadach itp.: pełzając, pełznąc przebyć jakąś przestrzeń, przedostać się gdzieś;
2. o ludziach: pełzając, poruszając się w pozycji na brzuchu lub na czworakach, pokonać jakąś przestrzeń, przedostać się gdzieś
SJP.pl
taki, który przez coś przepełznął; przepełźnięty, przepełzły
SJP.pl
przepełzać;
1. o płazach, gadach, owadach itp.: pełzając, pełznąc przebyć jakąś przestrzeń, przedostać się gdzieś;
2. o ludziach: pełzając, poruszając się w pozycji na brzuchu lub na czworakach, pokonać jakąś przestrzeń, przedostać się gdzieś
SJP.pl
potocznie:
1. przepuścić pieniądze na alkohol lub wyprzedać rzeczy w celu zdobycia nań środków;
2. pijąc alkohol, zwrócić się bezpośrednio do kogoś z toastem;
3. spędzić jakiś czas na piciu alkoholu lub popijać raz po raz między posiłkami lub daniami;
4. wypić więcej niż inni, nie popaść w alkoholowe zamroczenie wcześniej niż inni;
5. przepić się - wypić zbyt wiele alkoholu
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepijać)
(1.1) pot. wydawać pieniądze na picie
(1.2) pot. spędzić jakiś czas, pijąc alkohol
(1.3) pot. zwracać się do kogoś podczas picia, wznosząc kieliszek w jego kierunku
(1.4) pot. wygrać z kimś w piciufakt.
czasownik zwrotny dokonany przepić się (ndk. przepijać się)
(2.1) pot. wypić za dużo alkoholu
Wiktionary
(1.1) Wczoraj przepiłem całe pieniądze, jakie miałem przy sobie.
(1.2) Waldek przepił cały weekend.
(1.3) Wzniósł kieliszek i przepił do teścia.
(2.1) Przepiłem się wczoraj i dziś jestem ledwo żywy.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛpʲit͡ɕ, AS: pšepʹić
Wiktionary
rzecz. przepitka ż., przepita ż., przepicie n., przepijanie n.
czas. przepijać, pić
Wiktionary
(1.1) przehulać
Wiktionary
potocznie:
1. przepuścić pieniądze na alkohol lub wyprzedać rzeczy w celu zdobycia nań środków;
2. pijąc alkohol, zwrócić się bezpośrednio do kogoś z toastem;
3. spędzić jakiś czas na piciu alkoholu lub popijać raz po raz między posiłkami lub daniami;
4. wypić więcej niż inni, nie popaść w alkoholowe zamroczenie wcześniej niż inni;
5. przepić się - wypić zbyt wiele alkoholu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepić.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpʲit͡ɕɛ, AS: pšepʹiće
Wiktionary
czas. przepić, przepijać
rzecz. przepijanie n., przepitka ż., przepita ż.
Wiktionary
nadmiernie wypiec
SJP.pl
przysłówek
(1.1) w sposób przepiękny
Wiktionary
(1.1) Zosia wygląda przepięknie w rozpuszczonych włosach.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpʲjɛ̃ŋʲcɲɛ, AS: pšepʹi ̯ẽŋʹḱńe
Wiktionary
przym. przepiękny, piękny
rzecz. piękno n., piękność ż.
przysł. pięknie
Wiktionary
(1.1) cudownie, wspaniale, pięknie, ślicznie, prześlicznie, przecudnie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: przepięknie
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) niezwykle, wyjątkowo piękny
Wiktionary
(1.1) Zofia jest przepiękną dziewczyną o słodkim uśmiechu.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpʲjɛ̃ŋknɨ, AS: pšepʹi ̯ẽŋkny
Wiktionary
przym. piękny
przysł. pięknie, przepięknie
rzecz. piękno n., piękność ż.
czas. upiększać, upiększyć
Wiktionary
(1.1) prześliczny, piękny
Wiktionary
pieląc, przeczyszczać
SJP.pl
zniszczyć nadmiernym pielęgnowaniem
SJP.pl
pieląc, przeczyścić; przepleć
SJP.pl
potocznie: wzajemne wypieranie się, walka o pierwszeństwo
SJP.pl
wulgaryzm o bardzo wielu znaczeniach, m.in.:
1. przegrywać;
2. przecinać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepierdolić.
Wiktionary
czas. przepierdolić, pierdolić, zapierdalać
Wiktionary
przejebać; wulgaryzm o bardzo wielu znaczeniach, m.in.:
1. przegrać;
2. stracić coś w wyniku porażki;
3. przeciąć
SJP.pl
czasownik nieprzechodni
(1.1) wulg. dokonany od|przepierdalać.
czasownik przechodni
(2.1) wulg. przegrać, stracić
Wiktionary
(2.1) – Bo czym tak naprawdę są Słowianie? – kontynuował Taras. – Słowian już nie ma. […] Słowianie to kopalne resztki. To skansen. Kultura, która zdechła i już nie rodzi. Bo nie ma po co. Bo przepierdoliła w konkurencji. Słowiańskość jest czymś takim samym, jak azteckość. Albo, kurwa, totenhockość.
Wiktionary
rzecz. przepierdolenie n., przepierdalanie n.
czas. zapierdalać, pierdolić, przepierdalać ndk.
Wiktionary
(2.1) przejebać
Wiktionary
upranie czegoś naprędce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. drobne pranie, najczęściej ręczne
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpʲjɛrka, AS: pšepʹi ̯erka
Wiktionary
rzecz. pranie n.
czas. prać
Wiktionary
lekka ścianka dzieląca pokój na dwa mniejsze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) cienka ścianka przegradzająca jakieś pomieszczenie
Wiktionary
Przepierzenie
Wikipedia
przym. przepierzony
czas. przepierzać ndk., przepierzyć dk.
rzecz. pierzeja ż.
Wiktionary
podzielić pomieszczenie przepierzeniem
SJP.pl
1. wykończyć coś ze zbyt precyzyjną dbałością;
2. rzadko:
a) zbytnio wypieścić;
b) spędzić pewien czas na pieszczeniu
SJP.pl
1. wykańczać coś ze zbyt precyzyjną dbałością;
2. zbytnio wypieszczać
SJP.pl
potocznie:
1. przepuszczać pieniądze na alkohol lub wyprzedawać rzeczy w celu zdobycia nań środków;
2. pijąc alkohol, zwracać się bezpośrednio do kogoś z toastem;
3. spędzać jakiś czas na piciu alkoholu lub popijać raz po raz między posiłkami lub daniami;
4. wypijać więcej niż inni, nie popadać w alkoholowe zamroczenie wcześniej niż inni;
5. przepijać się - wypijać zbyt wiele alkoholu
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przepić)
(1.1) pot. zob. przepić. (pieniądze)
(1.2) pot. zob. przepić. (czas)
(1.3) pot. zob. przepić. (do kogoś)
czasownik zwrotny niedokonany przepijać się (dk. przepić się)
(2.1) pot. zob. przepić się.
Wiktionary
(1.1) Odkąd go pamiętam, wszystko przepijał.
(1.2) Zygmunt przepijał każde święto, każdy weekend.
(1.3) Trudno się dziwić, że się upił, skoro cały wieczór do wszystkich naokoło przepijał.
(2.1) Ostatnio często zdarzało się, że się przepijał i na drugi dzień nie szedł do pracy.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpʲijät͡ɕ, AS: pšepʹii ̯äć
Wiktionary
rzecz. przepitka ż., przepita ż., przepicie n., przepijanie n.
czas. przepić
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepijać. (popijać)
(1.2) odczasownikowy od|przepijać. (czas, pieniądze)
(1.3) odczasownikowy od|przepijać. (do kogoś)
Wiktionary
(1.1) Do przepijania wódki wolę używać soku niż coli.
(1.2) Przepijanie każdej premii to szczyt nieodpowiedzialności.
(1.3) Mam dość przepijania do wujka Mietka, idźmy potańczyć.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpʲiˈjä̃ɲɛ, AS: pšepʹii ̯ä̃ńe
Wiktionary
rzecz. przepitka ż., przepita ż., przepicie n.
czas. przepijać, przepić
Wiktionary
1. rozsadzić rzadziej młode roślinki;
2. przeszyć ściegiem w różnych kierunkach co najmniej dwie warstwy materiału; spikować
SJP.pl
w speleologii: pośredni punkt pozwalający uniknąć tarcia liny o skałę
SJP.pl
rodzaj ptaków z rodziny przepiórowatych
SJP.pl
rodzaj ptaków z rodziny przepiórowatych
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) charakterystyczny dla przepiórki; dotyczący, odnoszący się do przepiórki
Wiktionary
(1.1) Stój! - krzyknął jeden z rycerzy, młody i piegowaty jak przepiórcze jajo. - Stój, powiadam!
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpʲjurt͡ʃɨ, AS: pšepʹi ̯určy
Wiktionary
rzecz. przepiórka ż., przepióreczka ż.
Wiktionary
1. zdrobnienie od: przepiórka;
2. dawna zabawa dziecięca
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. zdrobn. od: przepiórka
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpʲjuˈrɛt͡ʃka, AS: pšepʹi ̯urečka
Wiktionary
rzecz. przepiórka ż.
przym. przepiórczy
Wiktionary
gatunek ptaka z rodziny kurowatych
SJP.pl
Przepiórecznik (Ophrysia superciliosa) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Ophrysia. Występuje w północnych Indiach. Brak pewnych stwierdzeń od 1876. Gatunek uznawany jest jednak za krytycznie zagrożonego, nie zaś wymarły, ze względu na brak badań terenowych w jego znanym zasięgu.
Wikipedia
1. mały ptak łowny z rodziny kurowatych;
2. regionalnie: przyozdobiona kwiatami wiązka zboża pozostawiana na polu, będąca oznaką zakończonych żniw;
3. dawniej: garść niezżętych kłosów żyta pozostawiona na polu w celu zapewnienia plonów na następny rok
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) ornit. nazwa systematyczna|Coturnix coturnix|ref=tak., średni ptak ze smugami na upierzeniu grzbietowej stronie ciała;
Wiktionary
Przepiórka (zwyczajna) (Coturnix coturnix) – gatunek średniego ptaka wędrownego z rodziny kurowatych (Phasianidae), zamieszkujący niemal całą Europę, Azję Środkową i Południową oraz Afrykę. Przeloty w V i VIII – IX (wyjątkowo do XI). Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i w Indiach.
Wikipedia
(1.1) Grały jej tedy do snu derkacze i przepiórki, migotały gwiazdy, gdy powiew poruszył gałęzie, brzęczały chrząszcze na dębowych liściach – i usnęła wreszcie.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpʲjurka, AS: pšepʹi ̯urka
Wiktionary
rzecz. przepiór m.
:: zdrobn. przepióreczka ż.
przym. przepiórczy
Wiktionary
1. mały ptak łowny z rodziny kurowatych;
2. regionalnie: przyozdobiona kwiatami wiązka zboża pozostawiana na polu, będąca oznaką zakończonych żniw;
3. dawniej: garść niezżętych kłosów żyta pozostawiona na polu w celu zapewnienia plonów na następny rok
SJP.pl
Przepiórki (niem. Piepersfelde), (potocznie Leśniczówka Mosty) – nieoficjalna część wsi Mosty w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Goleniów. Miejscowość położona przy drodze gminnej z Mostów do Mostów-Osiedle.
Wchodzi w skład sołectwa Mosty oraz posiada adresowanie do tej miejscowości.
Wikipedia
gatunek ptaka podobnego do przepiórki
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
(1.1) ornit. ptak z rodziny nazwa systematyczna|Turnicidae|ref=tak.;
Wiktionary
Przepiórnik (zwyczajny) (Turnix sylvaticus) – gatunek małego, podobnego do przepiórki ptaka z rodziny przepiórników (Turnicidae). Jest ptakiem lęgowym w południowej Hiszpanii, północno-zachodniej oraz subsaharyjskiej Afryce, w południowo-zachodniej części Półwyspu Arabskiego oraz w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej oraz w południowej części Azji Wschodniej.
Wikipedia
o cechach przepiórowatych (rodzina ptaków)
SJP.pl
Przepiórowate, przepióry (Odontophoridae) – rodzina ptaków z rzędu grzebiących (Galliformes).
Wikipedia
o cechach przepiórowatych (rodzina ptaków)
SJP.pl
wskazówka, zwykle w formie pisemnej, określająca sposób wykonania czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) tekst zawierający zbiór wiadomości potrzebnych do zrobienia czegoś, zwłaszcza przyrządzenia potrawy
(1.2) wypróbowany sposób na osiągnięcie określonego celu
(1.3) praw. element większego zestawu tekstów wytyczającego prawidłowy przebieg określonej dziedziny działalności ludzkiej
(1.4) med. dokument wystawiany przez lekarza dotyczący określonej terapii lub procedury medycznej
(1.5) środ. stud. wystawienie oceny końcowej z przedmiotu na podstawie oceny wystawionej z jednej formy zajęć
Wiktionary
przepis, dawniej: preskrypcja – to dokument normatywny ustalający obowiązujące reguły prawne, przyjęte przez organ władzy.
Wikipedia
(1.1) Francuską kaszkę kuskus w polskim opakowaniu i z przepisem na sałatkę będzie można kupić w kraju jeszcze w tym miesiącu.
(1.2) Dokładnego przepisu na szczęśliwe małżeństwo nie podał nikt, wszyscy jednak jednogłośnie twierdzili, że trzeba sobie ufać, umieć znajdować kompromisy, a przede wszystkim… kochać się.
(1.3) Rządowy projekt zmiany przepisów o darowiznach najprawdopodobniej powędrował do kosza.
(1.4) Na czterech lekarstwach widniała adnotacja, iż wydaje się je tylko z przepisu lekarza.
(1.5) Nam poszedł na rękę umożliwiając przepis z ćwiczeń od oceny co najmniej "4" […], a wszystkim osobom, które przyszły na egzamin postawił za darmo "3".
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛpʲis, AS: pšepʹis
Wiktionary
rzecz. przepisanie n., przepisywanie n.
:: zdrobn. przepisik m.
czas. przepisać dk., przepisywać dk.
przym. przepisowy
przysł. przepisowo
Wiktionary
(1.2) recepta
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepisywać)
(1.1) dokonany od|przepisywać.
czasownik zwrotny dokonany przepisać się (ndk. przepisywać się)
(2.1) dokonany od|przepisywać się.
Wiktionary
czas. pisać, przepisywać ndk.
rzecz. przepis mrz., przepisanie n., przepisywanie n., pismo n., pisanina ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepisać.
Wiktionary
rzecz. przepisywanie n., przepis m., pisanina ż.
czas. przepisać dk., przepisywać ndk.
przym. przepisowy
przysł. przepisowo
Wiktionary
zdrobnienie od: przepis
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od przepis
Wiktionary
(1.1) To nie przepis, lecz tylko mały przepisik.
Wiktionary
rzecz. przepis m.
Wiktionary
notatnik z przepisami kulinarnymi; przepisownik
SJP.pl
notatnik z przepisami kulinarnymi; przepiśnik
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przepisowe; cecha tych, którzy są przepisowi
Wiktionary
przym. przepisowy
rzecz. pisanina ż.
Wiktionary
wskazówka, zwykle w formie pisemnej, określająca sposób wykonania czegoś
SJP.pl
przepis, dawniej: preskrypcja – to dokument normatywny ustalający obowiązujące reguły prawne, przyjęte przez organ władzy.
Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. przepisać)
(1.1) pisać to samo powtórnie; sporządzać odpis
(1.2) o lekarzu zalecać do stosowania
(1.3) przekazywać na własność
(1.4) pot. o uczniu powtarzać niewłasną pracę domową, prezentując ją potem jako samodzielnie wykonaną
Wiktionary
(1.1) Nauczyciel dyktował notatkę, a uczniowie pilnie przepisywali jego słowa do swoich brudnopisów.
Wiktionary
czas. przepisać, pisać
rzecz. przepisanie n., przepisywacz m., przepisywanie n., pismo n., przepis mrz., pisanina ż.
Wiktionary
(1.1) kopiować, odwzorowywać
(1.2) ordynować, zalecać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepisywać.
Wiktionary
rzecz. przepisanie n., przepis m., pisanina ż.
czas. przepisać dk., przepisywać ndk.
przym. przepisowy
przysł. przepisowo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zgrub. od: przepitka
forma czasownika.
(2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny, ż. lp. od: przepić
(2.2) imiesłów przymiotnikowy bierny, ż. lp. od: przepić się
Wiktionary
(1.1) Mam flaszkę, wyjmij zagrychę i przepitę.
(2.1) Poszedł w tango i cała pensja przepita.
(2.2) Po dwóch dniach wesela jestem przepita.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpʲita, AS: pšepʹita
Wiktionary
rzecz. przepitka ż., przepicie n., przepijanie n.
czas. przepijać ndk., przepić dk.
Wiktionary
potocznie:
1. napój do popijania alkoholu; popitka, zapojka;
2. płyn do popicia czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. napój używany do przepijania wódki
Wiktionary
(1.1) Przyniosłem flaszkę. Masz jakąś przepitkę?
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpʲitka, AS: pšepʹitka
Wiktionary
rzecz. przepijanie n., przepicie n.
:: zgrub. przepita
czas. przepijać ndk., przepić dk.
Wiktionary
potocznie:
1. taki, który wypił zbyt dużo alkoholu; pijany, skacowany;
2. zniszczony wskutek nadużywania alkoholu
SJP.pl
czasownik przechodni
(1.1) dokonany od|przepiłowywać.
Wiktionary
(1.1) Z tyłu zachowały się ucięte bolce, które tkwiły w murze. Ktoś je przepiłował, żeby urwać herb.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpʲiˈwɔvat͡ɕ, AS: pšepʹiu̯ovać
Wiktionary
rzecz. przepiłowanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepiłować.
Wiktionary
czas. przepiłować dk.
Wiktionary
czasownik niedokonany (dk. przepiłować)
(1.1) piłując coś dzielić na dwie części
Wiktionary
rzecz. przepiłowywanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepiłowywać.
Wiktionary
czas. przepiłowywać ndk.
Wiktionary
czasownik
(1.1) układać rzeczy na przemian
Wiktionary
czas. pleść
Wiktionary
1. damska fryzura z dużymi lokami;
2. potocznie: ciasto w kształcie warkocza, np. warkocz drożdżowy
SJP.pl
1. wykonywanie dwóch czynności na zmianę;
2. przedmiot (figura) powstały w wyniku przeplatania
SJP.pl
motyl z rodziny rusałkowatych (południc)
SJP.pl
przetykać, przeplatać; potocznie:
1. łączyć różne elementy, wielokrotnie przekładając je przez siebie; splatać;
2. wielokrotnie przekładać przez coś; wplatać;
3. przedzielać jednorodny ciąg innymi elementami; splatać, wplatać;
4. pojawiać się naprzemienne z czymś innym; wplatać się
SJP.pl
pieląc, przeczyścić; przepielić
SJP.pl
część klatki filmowej
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) ent. przeobrażenie się larwy w poczwarkę
Wiktionary
Przepoczwarczenie, przepoczwarzenie – faza rozwoju złożonego u owadów, występująca u owadów z przeobrażeniem zupełnym. Proces przeobrażenia larwy w poczwarkę. Forma przepoczwarzenie bywa uznawana za błędną, gdyż słowo miałoby pochodzić od poczwary, a nie od poczwarki, jest jednak spotykana w literaturze entomologicznej, podobnie jak forma przepoczwarczenie. Następuje zazwyczaj w ukryciu, często w osłaniającym oprzędzie.
Wikipedia
(1.1) Entomolog obserwował przepoczwarczenia larw strzygoni choinówki.
Wiktionary
rzecz. przepoczwarczanie n.
czas. przepoczwarczać ndk., przepoczwarczać się ndk., przepoczwarczyć dk., przepoczwarczyć się dk.
Wiktionary
przepoczwarzyć się; przepoczwarczyć się -
1. u owadów: zmienić się w poczwarkę;
2. stać się kimś innym, zmienić swój charakter
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepoczwarzać.
Wiktionary
czas. przepoczwarzać ndk.
rzecz. poczwarka ż., poczwara ż.
Wiktionary
przepoczwarczyć się; przepoczwarzyć się -
1. u owadów: zmienić się w poczwarkę;
2. stać się kimś innym, zmienić swój charakter
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepajać)
(1.1) dokonany od|przepajać.
Wiktionary
(1.1) Kiedy zginął "Kazik", Aleksandra nie tając łez mówiła: "Wyście go prawie nie znali. To był dla was epizod i dlatego nie jesteście w stanie w pełni pojąć, co to za człowiek". Opowiadała długo o zabitym towarzyszu, pragnąc przekazać im część wielkiego żalu, jakim była przepojona, pragnąc, aby żarliwiej zapamiętali.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpɔjit͡ɕ, AS: pšepoi ̯ić
Wiktionary
rzecz. przepojenie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepoić.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpɔˈjɛ̇̃ɲɛ, AS: pšepoi ̯ė̃ńe
Wiktionary
czas. przepoić
Wiktionary
dawniej: przemagać, zdobywać się na coś
SJP.pl
urządzenie składające się z pomp przepompowujących różnego rodzaju płyny lub gazy
SJP.pl
duży mięsień w kształcie kopuły, oddzielający klatkę piersiową od niżej położonych narządów; diafragma
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) anat. duży mięsień w kształcie kopuły, oddzielający klatkę od niżej położonych narządów
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Przepona jest mięśniem używanym podczas oddychania.
(1.1) Na wszelkie smutki dobry jest uśmiech. Naukowcy dowiedli bowiem, że szczery, serdeczny śmiech wspaniale nas dotlenia – pobudza do pracy przeponę i płuca.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpɔ̃na, AS: pšepõna
Wiktionary
przym. przeponowy
Wiktionary
(1.1) rzad. diafragma
Wiktionary
płytka z materiału ogniotrwałego oddzielająca nadlew od odlewu
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) anat. związany z przeponą, dotyczący przepony
Wiktionary
rzecz. przepona ż.
Wiktionary
dawniej: obracać w popiół; spopielać
SJP.pl
dawniej: ponownie ściągać popręgiem, poprawiać popręg
SJP.pl
taki, który się przepościł
SJP.pl
rodzaj roślin z rodziny wilczomleczowatych
SJP.pl
bardzo potworny; arcypotworny
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przepowiedzieć)
(1.1) niedokonany od|przepowiedzieć. (przewidywać przyszłość, prorokować)
(1.2) pot. niedokonany od|przepowiedzieć. (powtarzać sobie)
(1.3) daw. niedokonany od|przepowiedzieć. (proklamować)
Wiktionary
(1.1) Pytia przepowiadała przyszłość.
(1.2) Antek kilkakrotnie przepowiadał sobie wczorajszą lekcję, bo wiedział, że będzie pytany.
(1.3) Lektor w stroju liturgicznym przepowiada słowo Boże.
Wiktionary
rzecz. przepowiednia ż., przepowiadanie n., przepowiedzenie n.
czas. powiedzieć, przepowiedzieć dk.
Wiktionary
(1.1) prorokować, wróżyć, wieścić
(1.3) głosić, rozgłaszać
Wiktionary
dający się przepowiedzieć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepowiadać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpɔvʲjaˈdãɲɛ, AS: pšepovʹi ̯adãńe
Wiktionary
czas. powiedzieć, przepowiedzieć, przepowiadać ndk.
rzecz. przepowiednia ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wypowiedź o wydarzeniach, które mają nastąpić, określająca ich szczegóły
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˌpʃɛpɔˈvʲjɛdʲɲa, AS: pšepovʹi ̯edʹńa
Wiktionary
czas. powiedzieć, przepowiadać ndk., przepowiedzieć dk.
rzecz. przepowiadanie n.
Wiktionary
(1.1) wieszczba, proroctwo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepowiedzieć.
Wiktionary
czas. przepowiedzieć, przepowiadać, powiedzieć
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepowiadać)
(1.1) przewidzieć przyszłe wydarzenia w nadnaturalny sposób, wyprorokować
(1.2) pot. powtórzyć sobie coś, odczytując lub recytując dla lepszego zapamiętania
(1.3) daw. wygłosić z mocą, proklamować
Wiktionary
(1.1) Wyrocznia przepowiedziała Edypowi, że zabije własnego ojca i poślubi swoją matkę.
(1.2) Antek przepowiedział sobie wczorajszą lekcję, bo wiedział, że będzie pytany.
(1.3) Lektor w stroju liturgicznym przepowiedział słowo Boże, a następnie odśpiewano pieśń.
Wiktionary
rzecz. przepowiednia ż., przepowiadanie n., przepowiedzenie n.
czas. powiedzieć, przepowiadać ndk.
przym. przepowiedni
Wiktionary
(1.1) wyprorokować, wywróżyć, obwieścić
(1.3) wygłosić, rozgłosić
Wiktionary
czasownik przechodni
(1.1) dokonany od|przepoławiać.
Wiktionary
rzecz. poła ż., przepoławianie n., przepołowienie n., połówka ż., połowa ż.
czas. przepoławiać ndk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) spędzenie jakiegoś czasu na pracy
(1.2) opracowanie czegoś na nowo
(1.3) zmęczenie spowodowane nadmierną pracą
Wiktionary
rzecz. praca ż., pracownik mos.
czas. pracować ndk., przepracować dk.
przym. zapracowany
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeprasowywać)
(1.1) wygładzić coś lekko, naprędce gorącym żelazkiem
(1.2) spędzić jakiś czas na prasowaniu
Wiktionary
(1.1) Przed wyjściem do pracy szybko przeprasowałem sobie błękitną koszulę.
Wiktionary
rzecz. prasówka ż., prasownictwo n., prasownia ż., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., prasa ż., prasowalnia ż., prasowalnica ż., prasowanie n., prasowanko n., prasowarka ż., prasownica ż., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n., prasowalność ż.
czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalny, prasowalniczy, prasowniczy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wygładzenie czegoś lekko, naprędce gorącym żelazkiem
(1.2) spędzenie jakiegoś czasu na prasowaniu
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przeprasować)
(1.1) niedokonany od|przeprasować.
Wiktionary
rzecz. prasówka ż., prasownictwo n., prasownia ż., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., prasa ż., prasowalnia ż., prasowalnica ż., prasowanie n., prasowanko n., prasowarka ż., prasownica ż., przeprasowanie n., przeprasowywanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n., prasowalność ż.
czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalny, prasowalniczy, prasowniczy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) wygładzanie czegoś lekko, naprędce gorącym żelazkiem
(1.2) spędzanie pewnego czasu na prasowaniu
Wiktionary
rzecz. prasowanie n., prasownica ż., prasownictwo n., prasowacz mos., prasowaczka ż., prasowalność ż., prasa ż., prasówka ż., prasowarka ż., prasowalnia ż., prasownia ż., prasowalnica ż., prasowanko n., doprasowanie n., doprasowywanie n., naprasowanie n., odprasowanie n., odprasowywanie n., poprasowanie n., przeprasowanie n., przyprasowanie n., przyprasowywanie n., rozprasowanie n., rozprasowywanie n., sprasowanie n., sprasowywanie n., uprasowanie n., wprasowanie n., wprasowywanie n., wyprasowanie n., wyprasowywanie n., zaprasowanie n., zaprasowywanie n.
czas. doprasować dk., doprasowywać ndk., naprasować dk., odprasować dk., odprasowywać ndk., poprasować dk., prasować ndk., przeprasować dk., przeprasowywać ndk., przyprasować dk., przyprasowywać ndk., rozprasować dk., rozprasowywać ndk., sprasować dk., sprasowywać ndk., uprasować dk., wprasować dk., wprasowywać ndk., wyprasować dk., wyprasowywać ndk., zaprasować dk., zaprasowywać ndk.
przym. prasowalniczy, prasowniczy, prasowalny
Wiktionary
poprosić o przebaczenie, tłumacząc się i usprawiedliwiając; prosić o darowanie winy
SJP.pl
czasownik
(1.1) wyrażać żal za wyrządzoną przez siebie krzywdę
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpraʃat͡ɕ, AS: pšeprašać
Wiktionary
zwrot grzecz. przepraszam
rzecz. przepraszanie n., dopraszanie n., przeproszenie n., doproszenie n., przeprosiny nmos.
przysł. przepraszająco
czas. przeprosić dk.
Wiktionary
przysłówek
(1.1) prosząc o przebaczenie
Wiktionary
(1.1) Uśmiechnął się przepraszająco.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpraʃaˈjɔ̃nt͡sɔ, AS: pšeprašai ̯õnco
Wiktionary
czas. przepraszać (się), przeprosić (się)
przym. przepraszający
Wiktionary
(1.1) pojednawczo, potulnie
Wiktionary
wyrażający chęć przeproszenia kogoś za coś
SJP.pl
poprosić o przebaczenie, tłumacząc się i usprawiedliwiając; prosić o darowanie winy
SJP.pl
wykrzyknik
(1.1) wyrażenie żalu, przeprosin za wyrządzoną przez siebie krzywdę, niezręczność
(1.2) uprzejme zwrócenie na siebie uwagi
forma czasownika.
(2.1) 1. os. lp. ter. → zob. przepraszać.
Wiktionary
(1.1) Och, przepraszam najmocniej! Straszna ze mnie niezdara, oblałam panu koszulę winem.
(1.2) Przepraszam, mógłby pan mi skasować bilet?
(1.2) Halo? Przepraszam? Jest tu kto?
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpraʃãm, AS: pšeprašãm
Wiktionary
czas. przepraszać
rzecz. przeprosiny nmos.
Wiktionary
(1.1) slang. sorry
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepraszać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpraˈʃãɲɛ, AS: pšeprašãńe
Wiktionary
czas. przepraszać
rzecz. dopraszanie n., przeproszenie n., doproszenie n., przeprosiny nmos.
Wiktionary
1. przedostanie się przez trudny do przebycia teren lub jakąś przeszkodę;
2. miejsce, w którym daje się przejść jakąś naturalną przeszkodę, np. przeprawa na rzece;
3. niemiłe zajście, nieporozumienie
SJP.pl
Przeprawa – przemieszczenie ludzi, dobytku na drugą stronę jakiejś przeszkody naturalnej np. rzeki, łańcuchów górskich, kanałów.
Uznaje się, iż nie jest łatwa, powoduje kłopoty i jest problemem do przezwyciężenia. Wyraz stosowany jest jako przenośnia i używa się go jako określenie trudnych, traumatycznych przeżyć, przez które ktoś szczęśliwie przebrnął.
Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. przeprawić)
(1.1) przechodzić, przenosić na przeciwną stronę przez rzekę, jezioro lub morze
(1.2) reg. poprawiając zmieniać coś na coś innego
czasownik zwrotny niedokonany przeprawiać się (dk. przeprawić się)
(2.1) przechodzić samemu przez rzekę, jezioro lub morze
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpravʲjät͡ɕ, AS: pšepravʹi ̯äć
Wiktionary
rzecz. przeprawa ż., przeprawianie n., przeprawienie n.
przym. przeprawowy
czas. przyprawiać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeprawiać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpraˈvʲjä̃ɲɛ, AS: pšepravʹi ̯ä̃ńe
Wiktionary
czas. przeprawiać, przeprawić
Wiktionary
przewieźć kogoś lub coś przez rzekę, jezioro itp.
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeprawiać)
(1.1) zob. przeprawiać.
czasownik zwrotny dokonany przeprawić się (ndk. przeprawiać się)
(2.1) zob. przeprawiać się.
Wiktionary
(2.1) - Droga do Rutengu przerwana - ojciec Zdzisław przyszedł po śniadaniu. - Ale spróbujemy się przeprawić.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpravʲit͡ɕ, AS: pšepravʹić
Wiktionary
rzecz. przeprawa ż., przeprawianie n., przeprawienie n.
przym. przeprawowy
czas. przyprawiać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeprawić.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpraˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: pšepravʹi ̯ė̃ńe
Wiktionary
czas. przeprawić, przeprawiać
Wiktionary
1. przeprowadzić realizację projektu;
2. potocznie: przeanalizować, rozważyć
SJP.pl
1. przeprowadzać realizację projektów;
2. potocznie: analizować, rozważać
SJP.pl
patron z nakłutym wzorem rysunku lub napisu, służący do przenoszenia wzoru przez prószenie proszku węglowego na podłoże, na którym wg tak otrzymanych zarysów wykonuje się właściwy rysunek; również otrzymany w ten sposób wzór; przeprócha
SJP.pl
Przeprócha, przepróch - sposób przenoszenia wzoru z kartonu (tzw. patronu) na płaszczyznę dekorowaną (ścianę, sufit), stosowany w technice fresku.
Kontur wzoru na kartonie dziurkuje się za pomocą igły lub zębatego kółka. Następnie karton umieszcza się na ścianie i nanosi się na niego barwnik, który przedostaje się przez dziurki na ścianę. W efekcie zarys wzoru odbija się na ścianie w formie małych kropek. Innym sposobem odwzorowania szkicu na ścianie jest uderzanie w nakłuty papier np. pończochą wypełnioną sadzą.
Wikipedia
patron z nakłutym wzorem rysunku lub napisu, służący do przenoszenia wzoru przez prószenie proszku węglowego na podłoże, na którym wg tak otrzymanych zarysów wykonuje się właściwy rysunek; również otrzymany w ten sposób wzór; przepróch
SJP.pl
Przeprócha, przepróch - sposób przenoszenia wzoru z kartonu (tzw. patronu) na płaszczyznę dekorowaną (ścianę, sufit), stosowany w technice fresku.
Kontur wzoru na kartonie dziurkuje się za pomocą igły lub zębatego kółka. Następnie karton umieszcza się na ścianie i nanosi się na niego barwnik, który przedostaje się przez dziurki na ścianę. W efekcie zarys wzoru odbija się na ścianie w formie małych kropek. Innym sposobem odwzorowania szkicu na ścianie jest uderzanie w nakłuty papier np. pończochą wypełnioną sadzą.
Wikipedia
zaprogramować od nowa jakieś urządzenie
SJP.pl
programować od nowa jakieś urządzenie
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepraszać)
(1.1) dokonany od|przepraszać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈprɔɕit͡ɕ, AS: pšeprośić
Wiktionary
przysł. przepraszająco
czas. przepraszać
rzecz. dopraszanie n., przeproszenie n., doproszenie n., przeprosiny nmos.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
(1.1) akt przeproszenia kogoś
Wiktionary
Przeprosiny – forma wyrażenia żalu za wyrządzoną krzywdę w celu zażegnania konfliktu.
Jest to akt mowy skierowanej do odbiorcy, dokonujący naprawienia wykroczenia za które mówca ponosi odpowiedzialność. Przeprosiny zatem mają przywrócić równowagę pomiędzy nadawcą i odbiorcą.
Wikipedia
rzecz. przepraszanie n., przeproszenie n.
czas. przepraszać ndk., przeprosić dk.
wykrz. przepraszam
Wiktionary
(1.1) przeproszenie
Wiktionary
w sporcie: nadmierny wyprost
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przeprowadzić)
(1.1) kierować kimś, wskazując mu drogę
(1.2) kierować czymś, wykonywać coś
(1.3) projektować lub budować coś długiego, np. szosę lub kanał
(1.4) dążyć do realizacji jakiejś idei
(1.5) pomagać w przeniesieniu się do nowej siedziby
czasownik zwrotny niedokonany przeprowadzać się (dk. przeprowadzić się)
(2.1) przenosić się do nowego miejsca (siedziby, mieszkania, domu); zmieniać adres (zamieszkania)
Wiktionary
(1.1) Przeprowadzał codziennie psa obok ich nowego domu i obserwował postępy budowy.
(1.1) Na tym obrazku widzimy, jak harcerz przeprowadza starszą kobietę przez ulicę.
(1.2) Przeprowadzano wiele eksperymentów, mających w założeniu potwierdzić to zjawisko.
(1.3) Jeśli naprawdę przeprowadzają nitkę autostrady przez środek parku narodowego, to jest to jeden wielki skandal.
(1.4) Próbują przeprowadzać ten pomysł za każdym razem, gdy głosowana jest nowa ustawa.
(1.5) Przeprowadzamy firmy i osoby prywatne, tanio i skutecznie.
(2.1) Przeprowadzamy się do własnego mieszkania na Ursynowie!
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛprɔˈvad͡zat͡ɕ, AS: pšeprovaʒać
Wiktionary
czas. przeprowadzić, prowadzać ndk., prowadzić, naprowadzać ndk., odprowadzać ndk., odprowadzać się ndk., sprowadzać ndk., sprowadzać się ndk., wyprowadzać ndk., wyprowadzać się ndk., zaprowadzać ndk., wprowadzać ndk.
rzecz. przeprowadzka ż., przeprowadzanie n., przeprowadzenie n.
Wiktionary
(1.1) kierować, towarzyszyć
(1.2) kierować, wykonywać
(1.3) projektować, budować
(1.4) forsować
(1.5) przenosić
(2.1) przenosić się
Wiktionary
osoba przeprowadzająca dzieci przez ulicę; agatka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeprowadzać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛprɔvaˈd͡zãɲɛ, AS: pšeprovaʒãńe
Wiktionary
rzecz. przeprowadzenie n., przeprowadzka ż.
czas. przeprowadzać ndk., przeprowadzić dk.
przym. przeprowadzkowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeprowadzić.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛprɔvaˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: pšeprovaʒẽńe
Wiktionary
rzecz. przeprowadzanie n., przeprowadzka ż.
czas. przeprowadzić dk., przeprowadzać ndk.
przym. przeprowadzkowy
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeprowadzać)
(1.1) zob. przeprowadzać.
czasownik zwrotny dokonany przeprowadzić się (ndk. przeprowadzać się)
(2.1) przenieść się na stałe lub na dłuższy okres czasu gdzie indziej, zamieszkać gdzie indziej, zmienić adres (zamieszkania)
Wiktionary
(1.1) Mój zespół opracowuje modele zwierzęce, na których można by przeprowadzić wcześniej omawiane eksperymenty.
(1.1) Sztab ma zamiar przeprowadzić ofensywną operację na linii całego frontu.
(2.1) Zamierzamy przeprowadzić się do Oslo, bo tam (jest) łatwiej o dobrą pracę.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛprɔˈvad͡ʑit͡ɕ, AS: pšeprovaʒ́ić
Wiktionary
rzecz. przeprowadzanie n., przeprowadzenie n., przeprowadzka ż.
czas. przeprowadzać ndk.
przym. przeprowadzkowy
Wiktionary
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk|przekludzić.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zmiana miejsca zamieszkania lub siedziby
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Dzisiaj mam wolne. Wziąłem wolny dzień na przeprowadzkę, możemy przez cały dzień nie wychodzić z łóżka.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛprɔˈvat͡ska, AS: pšeprovacka
Wiktionary
rzecz. przeprowadzanie n., przeprowadzenie n.
czas. przeprowadzać ndk., przeprowadzić dk.
rzecz. przeprowadzkowy
Wiktionary
(1.1) przenosiny
Wiktionary
dawniej:
1. psuć całkowicie;
2. przepsuwać się - ulegać całkowitemu zepsuciu; przegniwać
SJP.pl
patologiczne uwypuklenie zawartości jamy ciała (najczęściej jamy brzusznej) przez otwór w powłokach, w miejscu zwanym miejscem o obniżonej oporności; hernia; ruptura
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) med. patologiczne przemieszczenie się tkanki, części narządu poza naturalne umiejscowienie, wpuklając się w sąsiednią okolicę anatomiczną
Wiktionary
Przepuklina (łac. hernia) – patologiczne uwypuklenie zawartości jamy ciała (najczęściej jamy brzusznej) przez otwór w powłokach, w miejscu zwanym miejscem o obniżonej oporności (łac. locus minoris resistentiae).
Wikipedia
przym. przepuklinowy
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepuszczać)
(1.1) pozwolić komuś przejść lub przejechać przez jakiś punkt
(1.2) ustąpić komuś miejsca podczas przechodzenia lub przejeżdżania przez jakiś punkt, pozwolić mu iść / jechać jako pierwszemu
(1.3) spowodować przemieszczenie się czegoś przez coś (często wąskiego) w określonym celu
(1.4) pozwolić czemuś przenikać przez dany materiał
(1.5) pot. roztrwonić coś (najczęściej pieniądze), zmarnotrawić
(1.6) pot. przeoczyć coś, nie wykorzystać czegoś z powodu przeoczenia
(1.7) pot. darować komuś jego przewinienia, błędy, zachować się łagodnie w stosunku do kogoś, kto dopuścił się niedopatrzenia, przewinienia itp.
(1.8) pot. nie zaczepić kogoś, zrezygnować z okazji do nawiązania z kimś kontaktu (zazwyczaj o charakterze seksualnym)
(1.9) pot. poddać coś lub kogoś jakimś procedurom
Wiktionary
(1.5) Waldek przepuścił cały majątek rodziców i teraz klepie biedę.
(1.7) Szef przyłapał mnie na tym, że siedzę w Internecie, ale tym razem mi przepuścił.
(1.8) Jarek to taki casanova, nie przepuści żadnej dziewczynie.
(1.9) Zanim mnie zatrudnili, przepuścili mnie przez szereg badań.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpuɕt͡ɕit͡ɕ, AS: pšepuśćić
Wiktionary
czas. puszczać, przepuszczać ndk.
rzecz. przepuszczenie n., przepuszczanie n., przepustowość ż., przepust m., przepustka ż., przepuszczalność ż., przepustnica ż.
przym. przepustowy, przepuszczalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) zdrobn. od przepust
Wiktionary
(1.1) To nie przepust, lecz tylko mały przepuścik.
Wiktionary
rzecz. przepust m.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) rura przepuszczająca strumień lub wodę deszczową pod drogą, nasypem;
(1.2) urządzenie hydrotechniczne do regulacji przepływu lub poziomu wody
Wiktionary
Przepust – budowla stanowiąca element korpusu drogowego lub nasypu budowlanego o zamkniętym kształcie przekroju poprzecznego konstrukcji i następujących wymiarach minimalnych:
Wikipedia
IPA: ˈpʃɛpust, AS: pšepust
Wiktionary
rzecz. przepuszczanie n., przepuszczenie n., przepustka ż., przepustowość n., półprzepuszczalność ż., przepuszczalność n., nieprzepuszczalność n., przepustnica ż., przepuścik mrz.
czas. przepuścić dk., przepuszczać ndk.
przym. przepustowy, przepuszczalny, nieprzepuszczalny, półprzepuszczalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. adm. dokument zezwalający na wejście i przebywanie gdzieś lub wwiezienie czegoś;
(1.2) praw. adm. dokument zezwalający na wyjście skądś lub wywiezienie czegoś
(1.3) techn. ruchoma ściana w kanale, umożliwiająca regulowanie przepływu wody
(1.4) pot. przen. łatwa droga do zdobycia czegoś
Wiktionary
Przepustka – dokument uprawniający do przekroczenia punktu kontroli osób lub pojazdów. Współcześnie używany przy bramach wjazdowych na tereny zamknięte dla osób „obcych” – niezatrudnionych i niemających uzasadnionej potrzeby wstępu na teren zamknięty. Przepustki stosowane są przy bramach wejściowych i wjazdowych do dużych zakładów przemysłowych, niektórych biurowców, urzędów itp., a także na tereny militarne. System przepustek wprowadzany jest zarządzeniami wewnętrznymi kierownictwa firm, w których obowiązuje, ma za zadanie kontrolę ruchu osób zwłaszcza tam, gdzie zachodzi niebezpieczeństwo naruszenia zasad tajemnicy (służbowej, państwowej, wojskowej itp.), a także zagrożenie terroryzmem. Przepustki wydawane bywają jako stałe (o długich terminach ważności), np. dla pracowników chronionych instytucji, codziennie (lub co najmniej wielokrotnie) mających prawo przechodzenia przez punkt kontrolny, oraz jednorazowe, np. dla interesantów i gości odwiedzających te instytucje.
Wikipedia
(1.1) Kwatermistrz wydał przepustkę w związku z delegacją, ale zaznaczył, że zaopatrzeniowiec nie jest z tego powodu zwolniony z codziennych obowiązków.
Wiktionary
rzecz. przepust m., przepustkowicz m., przepustnica ż., przepustowość ż., przepuszczalność ż., przepuszczanie n., przepuszczenie n., puszczanie n., puszczenie n.
czas. przepuszczać ndk., przepuścić dk., puszczać ndk., puścić dk.
przym. przepustkowy, przepustowy, przepuszczalny
Wiktionary
więzień przebywający na przepustce
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. mot. w silniku tłokowym: urządzenie regulujące dopływ powietrza, mieszanki paliwowej, pary wodnej do cylindrów
(1.2) techn. kolej. w parowozie: urządzenie do otwierania i zamykania dopływu pary wodnej z kotła do silnika parowego
Wiktionary
Przepustnica (zawór motylkowy) – należy do rodziny ćwierćobrotowych zaworów ruchu obrotowego, które są stosowane w rurociągach do odcinania przepływu. Przepustnice kołnierzowe mogą służyć do regulacji przepływu, lecz nie jest to zalecane, gdyż w ten sposób można łatwo uszkodzić dysk przepustnicy. Są one stosowane w różnych gałęziach przemysłu, zwłaszcza w zaopatrzeniu w wodę, jej zbieraniu oraz przesyłaniu. Przepustnice mają prostą konstrukcję, zajmują niewiele miejsca w instalacji i osiągają większe prędkości uruchamiania.
Wikipedia
czas. przepuścić dk., przepuszczać ndk.
rzecz. przepuszczenie n., przepuszczanie n., przepustowość ż., przepust m., przepustka ż., przepuszczalność ż.
przym. przepustowy, przepuszczalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przepustowe
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Z powodu uszkodzenia światłowodów szkolne łącze straciło większą część przepustowości.
(1.1) Szacuje się, że zbudowany na przełomie XX i XXI wieku Most Sundzki, łączący do tej pory Kopenhagę z Malmö, osiągnie swoją maksymalną przepustowość za kilkanaście lat.
Wiktionary
przym. przepustowy
rzecz. przepust mrz., przepustnica ż., przepustka ż.
czas. przepuszczać, przepuścić
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przepuścić)
(1.1) zob. przepuścić. (pozwolić przejść)
(1.2) zob. przepuścić. (dać pierwszeństwo podczas przechodzenia)
(1.3) zob. przepuścić. (przez coś, np. maszynkę)
(1.4) pot. zob. przepuścić. (roztrwonić)
(1.5) pot. zob. przepuścić. (przeoczyć)
(1.6) pot. zob. przepuścić. (darować przewinienia)
(1.7) pot. zob. przepuścić. (nie zaczepić kogoś)
(1.8) pot. zob. przepuścić. (poddać procedurom)
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(2.1) umożliwić przenikanie czegoś, np. cieczy, promieni świetlnych
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpuʃt͡ʃat͡ɕ, AS: pšepuščać
Wiktionary
rzecz. przepust, przepuszczenie, przepuszczanie, przepustowość, przepustka, przepuszczalność, przepustnica
czas. przepuścić, puszczać
przym. przepustowy, przepuszczalny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przepuszczalne
Wiktionary
Przepuszczalność – zdolność danej substancji do przewodzenia substancji (np. płynów) lub promieniowania (np. światła).
Wikipedia
rzecz. przepust mrz., przepustnica ż., przepustka ż.
czas. przepuszczać, przepuścić
przym. przepuszczalny
Wiktionary
zdolny do przepuszczania przez siebie cieczy lub gazów; nieszczelny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepuszczać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpuʃˈt͡ʃãɲɛ, AS: pšepuščãńe
Wiktionary
czas. przepuszczać, przepuścić, puszczać
rzecz. przepust mrz., przepustnica ż., przepustka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepuścić.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpuʃˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pšepuščẽńe
Wiktionary
czas. przepuścić, przepuszczać, puszczać
rzecz. przepust mrz., przepustnica ż., przepustka ż.
Wiktionary
rzucające się w oczy bogactwo; wystawność; zbytek; okazałość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) ostentacyjne, widoczne bogactwo
(1.2) wielka ilość, różnorodność czegoś
Wiktionary
(1.2) Na scenie u góry paliły się dwie mocne lampy i podnosiły przepych dekoracji, stanowiącej tło dla wieczoru ku czci trzech wieszczów.
Wiktionary
(1.1) blask, glam, luksus, okazałość, pompa, pompatyczność, paradność, splendor, szyk, widowiskowość, wspaniałość, wystawność, zbytek
(1.2) bogactwo, megalomania, nadmiar, obfitość, przerost
Wiktionary
1. wieloostrzowe narzędzie skrawające; przeciągacz;
2. przepychacz sanitarny - prosty przyrząd należący do podstawowego wyposażenia gospodarstwa domowego, który odtyka oraz przywraca drożność urządzeniom sanitarnym, np. umywalce, wannie, zlewowi itp.
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) prosty przyrząd służący do mechanicznego przywracania drożności odpływom urządzeń sanitarnych;
(1.2) techn. narzędzie używane do obróbki wiórowej;
Wiktionary
Wikipedia
(1.2) Stosując przepychacze do obróbki otworów (zamiast przeciągaczy) łatwiej jest zautomatyzować proces technologiczny. (Wikipedia)
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpɨxat͡ʃ, AS: pšepyχač
Wiktionary
czas. przepychać
rzecz. przepychanie
Wiktionary
(1.1) przepychacz sanitarny
Wiktionary
potocznie: przyrząd przywracający drożność urządzeniom sanitarnym; przepychacz, przetykacz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepychać.
Wiktionary
rzecz. przepchnięcie n., przepychacz mrz.
czas. przepychać ndk., przepchnąć dk.
Wiktionary
1. potocznie: rywalizacja;
2. przepychanie się, szarpanina
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) pot. krótka, często impulsywna wymiana zdań, zazwyczaj bez głębszego sensu, oparta na emocjach lub chwilowym napięciu
(1.2) pot. próba siłowego dostania się gdzieś lub czasowego zajęcia jakiegoś miejsca, bijąc się o nie z kimś
Wiktionary
czas. przepychać ndk.
Wiktionary
(1.1) kłótnia, sprzeczka
(1.2) szarpanina
Wiktionary
drzewo lub krzew z rodziny szorstkolistnych; gardenia
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówka: przepysznie
SJP.pl
rzadki stopień wyższy od przymiotnika: przepyszny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) odprzym. cecha tego, co jest przepyszne
Wiktionary
przym. przepyszny
przysł. przepysznie
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) doskonały w smaku, wyjątkowo smaczny
(1.2) bardzo dobry, doskonały, świetnej jakości
(1.3) okazały, dekoracyjny, wyszukany
Wiktionary
przysł. przepysznie
rzecz. przepyszność ż.
Wiktionary
(1.1) wyborny, pyszny
(1.2) wspaniały
(1.3) bogaty
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przepłacić)
(1.1) płacić zbyt dużą sumę za coś
(1.2) przest. płacić za świadczenie nieformalnej lub nielegalnej usługi
Wiktionary
(1.2) Dyrektorzy szpitali z reguły przepłacają dostawców urządzeń i medykamentów.
Wiktionary
czas. przepłacić, płacić
rzecz. płatnik mos./mrz.
Wiktionary
(1.2) przekupywać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepłacać.
Wiktionary
czas. przepłacić
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepłacać)
(1.1) zapłacić zbyt dużą sumę za coś
(1.2) przest. zapłacić za świadczenie nieformalnej lub nielegalnej usługi
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpwat͡ɕit͡ɕ, AS: pšepu̯aćić
Wiktionary
rzecz. przepłacenie n., przepłacanie n., płatnik mos./mrz.
czas. przepłacać ndk.
Wiktionary
(1.2) przekupić
Wiktionary
1. przeprawiać przez wodę z jednego brzegu zbiornika wodnego na drugi;
2. przepławiać się - przeprawiając się przez wodę, przedostawać się z jednego brzegu zbiornika wodnego na drugi
SJP.pl
1. przeprawić przez wodę z jednego brzegu zbiornika wodnego na drugi;
2. przepławić się - przeprawiając się przez wodę, przedostać się z jednego brzegu zbiornika wodnego na drugi
SJP.pl
Przepławka – konstrukcja mająca za zadanie umożliwienie pokonania sztucznej bariery w rzece (zapory, jazu, progu itp.) przez migrujące ryby. Większość istniejących przepławek ma za zadanie umożliwienie migracji rybom w górę rzeki, rzadziej w dół rzeki. Przepławki, zwłaszcza przepławki techniczne, zwykle są mało efektywne i rozwiązują problem fragmentacji rzek tylko w niewielkim stopniu.
Wikipedia
czasownik przechodni dokonany (ndk. przepływać)
(1.1) dokonany od|przepływać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpwɨ̃nɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšepu̯ỹnõńć
Wiktionary
czas. przepływać, płynąć
przym. płynny, pływacki
rzecz. przepływ mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przemieszczanie się cieczy lub gazu z jednego miejsca do drugiego;
(1.2) przen. przemieszczanie się jednego miejsca do drugiego
(1.3) fiz. techn. ilość cieczy lub gazu przepływających przez przekrój poprzeczny cieku w jednostce czasu
(1.4) fiz. techn. ruch cząstek substancji lub ładunków elektrycznych z jednego miejsca w drugie
(1.5) hydrol. objętość wody płynącej przez przekrój poprzeczny koryta cieku
Wiktionary
Przepływ – ruch płynu, podstawowe pojęcie z zakresu kinematyki płynów. W ujęciu ogólnym przepływ można scharakteryzować tzw. metodą Eulera przez podanie pola prędkości płynu, czyli zależności prędkości od współrzędnych przestrzennych i czasu.
Wikipedia
IPA: ˈpʃɛpwɨf, AS: pšepu̯yf
Wiktionary
rzecz. przepływanie n.
czas. pływać, przepływać ndk., przepłynąć dk.
przym. przepływowy
Wiktionary
(1.3) przepustowość
Wiktionary
potocznie: spędzić pewien czas na pływaniu
SJP.pl
czasownik
(1.1) pokonywać, przez długość lub szerokość, ciek albo zbiornik wodny
(1.2) przemieszczanie się cieczy, gazu, energii czy czegoś abstrakcyjnego
Wiktionary
(1.1) Przepływamy już jedną trzecią Tanganiki i wciąż nie spotkaliśmy ani jednego hipopotama.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈpwɨvat͡ɕ, AS: pšepu̯yvać
Wiktionary
rzecz. przepływ m., przepływanie n. ndk., przepłynięcie n. dk., przepływność ż., pływanie n.
czas. przepłynąć dk., pływać
przym. przepływowy, przepływny
Wiktionary
(1.1) płynąć, pędzić, przemieszczać się, przesuwać się, żeglować
(1.2) przelewać się, przetaczać się
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przepływać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpwɨˈvãɲɛ, AS: pšepu̯yvãńe
Wiktionary
czas. przepływać
rzecz. przepływ mrz.
Wiktionary
1. → przepływny;
2. ilość informacji (np. bitów) transmitowanych w jednostce czasu (np. sekundzie) przez kanał komunikacyjny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przepływne
(1.2) inform. telekom. ilość bitów transmitowanych w jednostce czasu poprzez kanał komunikacyjny;
Wiktionary
Przepływność (ang. bit rate, bitrate) – ilość informacji (bitów) transmitowanych w jednostce czasu poprzez kanał komunikacyjny.
Mierzona jest w bitach na sekundę (b/s lub bps, od ang. bits per second) lub, rzadko, w bajtach na sekundę (B/s lub Bps) i ich wielokrotnościach: kb/s, Mb/s, Gb/s, kB/s, MB/s. W praktyce spotykane są zarówno prefiksy dziesiętne (k = 1000, M = 1 000 000), jak i binarne (K = 1024, M = 1 048 576). Nie są stosowane inne przedziały czasowe niż sekunda.
Wikipedia
przym. przepływny
czas. przepływać, pływać
Wiktionary
przyrząd samoczynnie mierzący natężenie przepływu lub ilość przepływającej cieczy albo gazu
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) hydrol. metrol. techn. urządzenie do pomiaru przepływu,
Wiktionary
Przepływomierz – przyrząd pomiarowy służący do pomiaru strumienia objętości lub masy materii poruszającej się przez daną powierzchnię prostopadłą do kierunku przepływu.
Wikipedia
(1.1) Na tym odcinku rury musimy zainstalować przepływomierz.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛpwɨˈvɔ̃mʲjɛʃ, AS: pšepu̯yvõmʹi ̯eš
Wiktionary
(1.1) rotametr, wodomierz
Wiktionary
1. rąbiąc, przeciąć coś na dwie części;
2. rąbiąc, wyciąć w czymś otwór; 2. rąbiąc, zrobić w czymś przejście, drogę;
3. rąbiąc, przerzedzić, przetrzebić
SJP.pl
Przerąb – wieś (dawniej miasto) w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Masłowice.
Przerąb uzyskał lokację miejską przed 1791 rokiem, zdegradowany przed 1830 rokiem. Do 1954 roku istniała gmina Przerąb. W latach 1954-1972 wieś była siedzibągromady Przerąb. W latach 1975–1998 miejscowość gminna, administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
Wikipedia
1. rąbiąc, przeciąć coś na dwie części;
2. rąbiąc, wyciąć w czymś otwór; 2. rąbiąc, zrobić w czymś przejście, drogę;
3. rąbiąc, przerzedzić, przetrzebić
SJP.pl
1. rąbiąc, przeciąć coś na dwie części;
2. rąbiąc, wyciąć w czymś otwór; 2. rąbiąc, zrobić w czymś przejście, drogę;
3. rąbiąc, przerzedzić, przetrzebić
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przerobić)
(1.1) dokonywać pewnych zmian w gotowym przedmiocie celem przystosowania go do określonej funkcji
(1.2) zmieniać jedną rzecz na inną
(1.3) stosować surowiec do otrzymania produktu lub półproduktu
(1.4) pot. zapoznawać się z pewną wiedzą zgodnie z wyznaczonym planem
(1.5) techn. przenosić oczka z jednego drutu lub szydełka na drugie, w ten sposób robiąc dzianinę
(1.6) techn. zdobić tkaninę poprzez przeplatanie jej czymś
Wiktionary
rzecz. przerabianie n., przerobienie n., robotnica ż.
czas. robić
Wiktionary
(1.1) adaptować, modyfikować
(1.2) przekształcać, przetwarzać
(1.3) przetwarzać
(1.4) przyswajać, studiować
(1.6) przeplatać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) dokonywanie modyfikacji czegoś w celu ulepszenia
(1.2) przekształcanie danej rzeczy w coś innego, o odmiennym przeznaczeniu
(1.3) wytwarzanie produktów z surowców
(1.4) przyswajanie jakiegoś wycinka wiedzy
Wiktionary
rzecz. przerobienie n., przerób m., przeróbka ż., robotnica ż.
czas. przerabiać ndk., przerobić dk.
przym. przerobowy
Wiktionary
(1.2) przekształcanie, przeobrażanie
(1.3) przetwarzanie
Wiktionary
przerębywać (rzadko);
1. rąbiąc, przecinać coś na dwie części;
2. rąbiąc, wycinać w czymś otwór; 2. rąbiąc, robić w czymś przejście, drogę;
3. rąbiąc, przerzedzać, przetrzebiać
SJP.pl
Przeradowo – wieś solecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie makowskim, w gminie Szelków. Leży nad rzeką Orzyc.
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie makowskim ziemi różańskiej. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Wojciecha w Zambskach Kościelnych.
Wikipedia
przesiać przez rafę (np. piasek, ziarna zbóż)
SJP.pl
ogół skutków stosowania zabiegów hodowlanych powodujących nadmierny, jednostronny rozwój cech użytkowych; przeszlachetnienie
SJP.pl
z niechęcią o psie rasowym: nadmiernie wysubtelniony, przedelikacony
SJP.pl
1. stawać się wyższym od kogoś lub czegoś, przewyższać wzrostem;
2. przewyższać kogoś lub coś pod jakimś względem, prześcigać kogoś w jakimś zakresie; górować, dominować;
3. nadmiernie wyrastać, rozrastać się ponad normę;
4. o narządach wewnętrznych: powiększać się z na skutek choroby; nabrzmiewać, pęcznieć;
5. rosnąc, przenikać przez coś, wnikać w coś
SJP.pl
duża ryba głębinowa z rzędu zrosłogłowych, żyjąca w Oceanie Atlantyckim i Morzu Śródziemnym; chimera
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) icht. zob. chimera.
Wiktionary
Chimera pospolita, chimera, przeraza (Chimaera monstrosa) – gatunek ryby chrzęstnoszkieletowej z rodziny chimerowatych (Chimaeridae). Bez większego znaczenia gospodarczego.
Wikipedia
IPA: pʃɛˈraza, AS: pšeraza
Wiktionary
wywoływać przerażenie lub mu ulegać; straszyć (się); bać się
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany
(1.1) wzbudzać wielki strach
Wiktionary
przym. przerażający, przeraźliwy
rzecz. przerażanie n., uraza ż.
przysł. przerażająco
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób przerażający
Wiktionary
rzecz. przerażenie n.
czas. przerażać ndk.
przym. przeraźliwy
Wiktionary
wywołujący przerażenie; straszny, okropny, zatrważający, wstrząsający
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który budzi grozę, strach
forma czasownika.
(2.1) imiesłów przymiotnikowy czynny od: przerażać
Wiktionary
rzecz. przerażanie n., przerażenie n.
czas. przerażać ndk., przerazić dk.
przym. przeraźliwy
Wiktionary
(1.1) straszny, koszmarny, zastraszający, okropny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przerażać.
Wiktionary
rzecz. przerażenie n.
czas. przerażać ndk., przerazić dk.
przym. przerażający, przeraźliwy
przysł. przeraźliwie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) nagły i silny strach
(1.2) odczasownikowy od|przerazić.
Wiktionary
Przerażenie (ang. Panic) – amerykański thriller z 2000 roku.
Wikipedia
(1.1) Kadet z przerażeniem patrzył na dziesiątki zegarów w kokpicie.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛraˈʒɛ̃ɲɛ, AS: pšeražẽńe
Wiktionary
czas. przerazić (się)
przym. przerażający, przerażony
przysł. przerażająco
Wiktionary
czasownik (ndk. przerażać)
(1.1) mocno przestraszyć
(1.2) stpol. przeniknąć coś
(1.3) stpol. przebić (np. nożem)
czasownik zwrotny przerazić się (ndk. przerażać się)
(2.1) mocno przestraszyć się
Wiktionary
(1.1) Przeraziło mnie jego spojrzenie.
(1.3) Naprzód pana zabił, potym sam siebie na obie stronie przeraził (Łukasz Górnicki).
Wiktionary
IPA: pʃɛˈraʑit͡ɕ, AS: pšeraźić
Wiktionary
rzecz. przerażanie n., uraza ż., raz, przerażenie
przym. przerażony, przeraźliwy, przerażający
liczgł. raz
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) górn. wąski, niski chodnik (w kopalni)
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób przeraźliwy
Wiktionary
rzecz. przerażenie n., przerażanie n.
przym. przeraźliwy
Wiktionary
(1.1) strasznie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: przeraźliwie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeraźliwe; cecha tych, którzy są przeraźliwi
Wiktionary
przym. przeraźliwy
Wiktionary
stopień wyższy od przymiotnika: przeraźliwy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) wzbudzający przerażenie
(1.2) o znacznej i niepokojącej intensywności
Wiktionary
rzecz. przeraźliwość ż., przerażenie n., przerażanie n., raz mrz.
czas. przerazić, przerażać
przym. przerażający, przerażony
przysł. przeraźliwie, przerażająco
licz. raz
Wiktionary
(1.1) brutalny, drastyczny, okropny, straszny, szokujący
(1.2) dokuczliwy, ekstremalny, gwałtowny, intensywny, natężony, ogromny, silny, straszliwy, straszny, znaczny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) bardzo przestraszony
Wiktionary
(1.1) Przerażony zając uciekł przed psem.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛraˈʒɔ̃nɨ, AS: pšeražõny
Wiktionary
rzecz. uraza ż., przerażenie
czas. przerazić
przym. przeraźliwy
Wiktionary
(1.1) zatrwożony
Wiktionary
otwór wyrąbany w zamarzniętej powierzchni akwenu (na jeziorze, stawie, rzece itp.); przerębla
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) otwór zrobiony w lodzie na jeziorze lub rzece
Wiktionary
(1.1) Gosta doszedł na ploso, wybił piesznią przerębel, siadł na skrzynce, rozmotał linkę z końskiego włosia przytwierdzoną do krótkiego modrzewiowego pręta, doczepił cynową rybkę z hakiem, zapuścił do wody. Pierwszy okoń, półłokciowy, capnął przynętę, zanim jeszcze opadła i napięła linkę.
Wiktionary
rzecz. przerębla ż., przerąbanie n., rąbanie n., rębacz m., rębajło m., poręba ż., Poręba ż.
czas. rąbać ndk., rąbnąć dk., porąbać dk., przerąbać dk.
przym. rębny, przedrębny
Wiktionary
(1.1) przerębla, daw. płonka
Wiktionary
otwór wyrąbany w zamarzniętej powierzchni akwenu (na jeziorze, stawie, rzece itp.); przerębel
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) dziura zrobiona w lodzie na jeziorze lub rzece
forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.
(2.1) D. lp. od: przerębel
Wiktionary
rzecz. przerębel ż., przerąbanie n., rąbanie n., rębacz m., rębajło m., poręba ż., Poręba ż.
czas. rąbać ndk., rąbnąć dk., porąbać dk., przerąbać dk.
przym. rębny, przedrębny
Wiktionary
(1.1) przerębel
Wiktionary
rzadko: przerąbywać;
1. rąbiąc, przecinać coś na dwie części;
2. rąbiąc, wycinać w czymś otwór; 2. rąbiąc, robić w czymś przejście, drogę;
3. rąbiąc, przerzedzać, przetrzebiać
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeredagowywać)
(1.1) zmienić treść czegoś, zredagowawszy ponownie
Wiktionary
(1.1) List – ze względu na jego objętość – musieliśmy przeredagować, dlatego niektóre jego tezy znalazły się w formie skróconej [...]
Wiktionary
rzecz. redaktor mos./ż., redakcja ż.
Wiktionary
1. ponownie wyregulować;
2. nadmiernie uregulować
SJP.pl
1. ponownie wyregulowywać;
2. nadmiernie regulować
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przerejestrować)
(1.1) ponownie wpisywać do rejestru, zmieniając dane czegoś
(1.2) umawiać pacjenta na wizytę u innego lekarza lub na inny termin
czasownik zwrotny niedokonany przerejestrowywać się (dk. przerejestrować się)
(2.1) ponownie wpisywać się do rejestru, zmieniając swoje dane
(2.2) umawiać się jako pacjent na wizytę u innego lekarza lub na inny termin
Wiktionary
(1.1) Argumentem koronnym miały być przykłady wycofywania się z działalności gospodarczej właścicieli firm transportowych, którzy przerejestrowują swoje firmy na Słowację.
(1.2) Pacjentów wciąż przerejestrowujemy, bo dział techniczny wciąż nam mówi, że naprawa tomografu jest kwestią kilku dni.
(2.1) Chcemy wyeliminować z KRUS tych, którzy przerejestrowywali się do kasy tylko po to, żeby płacić mniejszą składkę — twierdzi wiceminister rolnictwa Czesław Siekierski.
(2.2) Radny Ryszard Kulej stwierdził, że musi być bardzo wyraźny przekaz, że podstawowa opieka zdrowotna będzie funkcjonowała w szpitalu, gdyż pacjenci przerejestrowują się.
Wiktionary
czas. przerejestrować dk.
przym. rejestrowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) przeceniany, cieszący się opinią czegoś lub kogoś lepszego niż w rzeczywistości
Wiktionary
mówić o kimś lub o czyś więcej dobrego, niż na to zasługuje
SJP.pl
1. przerabianie surowca na produkt lub półprodukt
2. produkt otrzymany z przerobionego surowca
3. ilość produktów wykonanych w określonym czasie
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przerabiać)
(1.1) dokonany od|przerabiać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈrɔbʲit͡ɕ, AS: pšerobʹić
Wiktionary
czas. robić ndk.
rzecz. robotnica ż., przerabianie n., przerobienie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) techn. przetworzenie surowca na półprodukt lub na produkt ostateczny
(1.2) wprowadzenie określonych zmian celem ulepszenia czegoś
(1.3) coś opracowane na nowo, w innej formie
Wiktionary
Przeróbka (dawniej Zawiśle, Przerabka, Trojan, niem. Troyl, kaszub. Trél) – dzielnica administracyjna w Gdańsku o charakterze przemysłowo-mieszkaniowym, położona w północno-wschodniej części miasta na Wyspie Portowej.
Przeróbka posiada radę dzielnicy.
Wikipedia
rzecz. przerabianie n.
Wiktionary
(1.1) przerób
(1.2) modyfikacja, przerobienie
(1.3) adaptacja, przerobienie
Wiktionary
rzadko: przesiąknąć ropą
SJP.pl
przerosnąć;
1. stać się wyższym od kogoś lub czegoś, przewyższyć wzrostem;
2. przewyższyć kogoś lub coś pod jakimś względem, prześcignąć kogoś w jakimś zakresie; górować, dominować;
3. nadmiernie wyrosnąć, rozrosnąć się ponad normę;
4. o narządach wewnętrznych: powiększyć się z na skutek choroby; nabrzmieć, napęcznieć;
5. rosnąc, przeniknąć przez coś, wniknąć w coś
SJP.pl
przymiotnik od: Przerośl
SJP.pl
1. wieś w Polsce;
2. osada w Polsce;
3. wieś na Ukrainie
SJP.pl
Przerośl – wieś w Polsce położona na Pojezierzu Zachodniosuwalskim, w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim, w gminie Przerośl.
Przerośl leży na Suwalszczyźnie. Jest siedzibą gminy Przerośl. Dawniej miasto; uzyskała lokację miejską w 1576 roku, zdegradowana w 1870 roku. W końcu XVIII wieku jako miasto królewskie starostwa niegrodowego przeroskiego położone było w powiecie grodzieńskim województwa trockiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Wikipedia
mieszkaniec Przerośli
SJP.pl
mieszkanka Przerośli
SJP.pl
przeróść;
1. stać się wyższym od kogoś lub czegoś, przewyższyć wzrostem;
2. przewyższyć kogoś lub coś pod jakimś względem, prześcignąć kogoś w jakimś zakresie; górować, dominować;
3. nadmiernie wyrosnąć, rozrosnąć się ponad normę;
4. o narządach wewnętrznych: powiększyć się z na skutek choroby; nabrzmieć, napęcznieć;
5. rosnąc, przeniknąć przez coś, wniknąć w coś
SJP.pl
przeróść;
1. stać się wyższym od kogoś lub czegoś, przewyższyć wzrostem;
2. przewyższyć kogoś lub coś pod jakimś względem, prześcignąć kogoś w jakimś zakresie; górować, dominować;
3. nadmiernie wyrosnąć, rozrosnąć się ponad normę;
4. o narządach wewnętrznych: powiększyć się z na skutek choroby; nabrzmieć, napęcznieć;
5. rosnąc, przeniknąć przez coś, wniknąć w coś
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) zbyt duży, nadmiernie wyrośnięty
Wiktionary
(1.1) Najkorzystniej jest posadzić krzewy wyprodukowane w pojemnikach, zwracając uwagę, aby ich bryła korzeniowa była dobrze przerośnięta.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛrɔɕˈɲɛ̃ntɨ, AS: pšerośńẽnty
Wiktionary
czas. przerastać ndk., przerosnąć dk.
rzecz. przerośnięcie n., przerastanie n., przerost mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) nadmierne powiększenie rozmiarów; przesadne zwiększenie czegoś
(1.2) biol. med. powiększenie tkanki lub narządu wskutek powiększenia poszczególnych komórek
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. przerastanie n., przerośnięcie n.
czas. przerastać ndk., przerosnąć dk., przeróść dk.
przym. przerostowy, przerośnięty
Wiktionary
(1.1) hipertrofia
(1.2) hipertrofia
Wiktionary
przerośnięty;
1. zbyt duży w stosunku do oczekiwań, nadmiernie wyrośnięty;
2. przepleciony, przeniknięty czymś rosnącym;
3. o narządach wewnętrznych: powiększony na skutek choroby; rozrośnięty, nabrzmiały
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
(1.1) geogr. miasto w Czechach;
Wiktionary
Przerów (cz. Přerov, niem. Prerau) – miasto w Czechach, na Morawach, w kraju ołomunieckim. Według danych z 1 stycznia 2024 powierzchnia miasta wynosiła 5849 ha, a liczba jego mieszkańców 41 661 osób (26. miejsce w Czechach).
Wikipedia
IPA: ˈpʃɛruf, AS: pšeruf
Wiktionary
rzecz. przerowianin m., przerowianka ż.
przym. przerowski
Wiktionary
wyższy stopień od przysłówka: przeróżnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przeróżny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeróżne
Wiktionary
przym. przeróżny
Wiktionary
różnorodny, rozmaity
SJP.pl
1. czas w którym jakaś czynność chwilowo nie zachodzi, nie jest wykonywana;
2. wolny czas między lekcjami;
3. wolna przestrzeń
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) czas, w którym wykonywanie jakiejś czynności zostaje zaprzestane na pewien okres; zatrzymanie działania czegoś
(1.2) czas wolny między godzinami pracy, nauki w szkole
(1.3) wolna przestrzeń otoczona czymś
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Bez przerwy opowiadał o wczorajszym spotkaniu z Krystyną.
(1.2) Podczas przerwy między lekcjami paliłem papierosa w korytarzu.
(1.3) Nie przeskakuj! 100 metrów stąd jest przerwa w płocie.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛrva, AS: pšerva
Wiktionary
czas. przerwać (przerywać)
rzecz. przerwanie, przerywanie, przerywnik
Wiktionary
(1.1) pauza
(1.3) luka
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przerywać)
(1.1) dokonany od|przerywać.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛrvat͡ɕ, AS: pšervać
Wiktionary
rzecz. zrywka ż., przerwanie n., przerywanie n., przerwa ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) naruszenie fizycznej ciągłości czegoś
(1.2) przeszkodzenie komuś w jakiejś czynności, np. wypowiedzi
(1.3) wstrzymanie działania, procesu na pewien czas
(1.4) zaprzestanie wykonywania jakiejś czynności przed jej definitywnym zakończeniem
(1.5) ogrod. przerzedzenie rosnących zbyt gęsto roślin
(1.6) inform. sygnał powodujący zmianę przepływu sterowania
Wiktionary
Przerwanie, żądanie przerwania – sygnał powodujący zmianę przepływu sterowania, niezależnie od aktualnie wykonywanego programu. Pojawienie się przerwania powoduje wstrzymanie aktualnie wykonywanego programu i wykonanie przez procesor kodu procedury obsługi przerwania. Procedura ta wykonuje czynności związane z obsługą przerwania i na końcu wydaje instrukcję powrotu z przerwania, która powoduje powrót do programu realizowanego przed przerwaniem.
Wikipedia
(1.1) Miejsce przerwania w kablu można łatwo zlutować.
(1.2) Przerwanie nauczycielowi nie było przez niego dobrze przyjęte.
(1.3) Z powodu przerwania dostaw zapasy ropy uległy znacznej redukcji.
(1.6) Przerwania dzielimy na maskowalne i niemaskowalne.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈrvãɲɛ, AS: pšervãńe
Wiktionary
rzecz. zrywka ż., przerywanie n., przerwa ż., przerywnik m.
czas. przerwać, przerywać
Wiktionary
(1.1) rozerwanie
(1.3) wstrzymanie
(1.4) zaprzestanie
Wiktionary
ryjąc, przekopać, przejść
SJP.pl
potocznie:
1. przegrać, ponieść porażkę; przewalić, przerżnąć;
2. stracić w wyniku porażki; przerżnąć;
3. zaprzepaścić, zmarnować;
4. o mężczyźnie: odbyć stosunek płciowy; przerżnąć, zruchać, przedmuchać
SJP.pl
rodzaj kopii sporządzonej w formie rysunku, grafiki, malowidła lub przepisanego tekstu
SJP.pl
czasownik
(1.1) przesadnie akcentować
Wiktionary
rzecz. rysownik mos., rysowniczka ż., rysownica ż.
Wiktionary
rzadko w szachach: uzyskanie przewagi na szachownicy poprzez utworzenie wolnego piona lub otwarcie określonej linii bądź przekątnej; przełom
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany
(1.1) rwąc, dzielić coś
(1.2) przeszkadzać w jakiejś czynności
(1.3) wstrzymywać działanie, proces na pewien czas
Wiktionary
IPA: pʃɛˈrɨvat͡ɕ, AS: pšeryvać
Wiktionary
rzecz. zrywka ż., przerwa ż., przerywnik m., przerwanie n., przerywanie n.
czas. rwać
Wiktionary
(1.1) rwać, drzeć, dzielić
(1.2) przeszkadzać
(1.3) wstrzymać, zatrzymać
Wiktionary
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przerywalne
Wiktionary
przym. przerywalny
Wiktionary
dający się przerwać
SJP.pl
z przerwami, z przestankami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) rwanie czegoś ze skutkiem w postaci fizycznego podziału rzeczy
(1.2) przeszkadzanie w jakiejś czynności, np. wypowiedzi
(1.3) wstrzymywanie działania, procesu na pewien czas
(1.4) zaprzestawanie wykonywania jakiejś czynności przed jej definitywnym zakończeniem
(1.5) ogrod. leśn. przerzedzanie rosnących zbyt gęsto roślin
Wiktionary
(1.2) Przerywanie komuś w środku zdania jest niegrzeczne.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛrɨˈvãɲɛ, AS: pšeryvãńe
Wiktionary
rzecz. zrywka ż., przerwa ż., przerywnik m., przerwanie n.
czas. przerywać ndk., przerwać dk.
Wiktionary
(1.3) wstrzymywanie
Wiktionary
potocznie: zabieg przerwania ciąży; skrobanka
SJP.pl
mający przerwy; nieciągły
SJP.pl
1. krótki utwór muzyczny, literacki lub filmowy wstawiany do środka jakiejś większej całości;
2. mała ozdoba graficzna rozdzielająca części tekstu;
3. okres, w którym pojawia się coś odmiennego w życiu osoby
SJP.pl
dotyczący krótkiego fragmentu czyjegoś wystąpienia lub jakiegoś utworu
SJP.pl
Przerzeczyn-Zdrój (niem. Bad Dirsdorf) – wieś uzdrowiskowa w południowo-zachodniej Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim, w gminie Niemcza. Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego (2011), wieś liczyła 598 mieszkańców.
Wikipedia
przymiotnik od: Przerzeczyn-Zdrój
SJP.pl
taki, który przerzedniał
SJP.pl
1. czynić coś rzadszym przez częściowe wycięcie, wyrwanie czegoś; przetrzebiać;
2. zmniejszać ilościowo; uszczuplać;
3. przerzedzać się:
a) stawać się mniej gęstym; rzednieć, rzednąć;
b) maleć ilościowo; uszczuplać się, zmniejszać się
SJP.pl
1. uczynić coś rzadszym przez częściowe wycięcie, wyrwanie czegoś; przetrzebić;
2. zmniejszyć ilościowo; uszczuplić;
3. przerzedzić się:
a) stać się mniej gęstym; zrzednieć, zrzednąć;
b) zmaleć ilościowo; uszczuplić się, zmniejszyć się
SJP.pl
dawniej: przemawiać, odzywać się
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przerzynać)
(1.1) rżnąc, przeciąć coś na części
(1.2) rżnąc, przedzielić coś na pół
(1.3) przejść przez środek, w poprzek czegoś
(1.4) przedziurawić coś na wylot
(1.5) pot. przegrać w grach hazardowych
(1.6) wulg. odbyć z kimś stosunek
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛrʒnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšeržnõńć
Wiktionary
rzecz. dorżnięcie n., dorzynanie n., naderżnięcie n., nadrzynanie n., narżnięcie n., narzynacz mrz., narzynaczka ż., narzynanie n., naurzynanie n., nawyrzynanie n., oberżnięcie n., obrzyn mrz., obrzynanie n., obrzynarka ż., obrzynek mrz., oderżnięcie n., odrzynanie n., odrzynek mrz., orżnięcie n., orzynanie n., poderżnięcie n., podrzynacz mrz., podrzynaczka ż., podrzynanie n., poobrzynanie n., poprzerzynanie n., porozrzynanie n., porżnięcie n., pourzynanie n., powyrzynanie n., pozarzynanie n., pozrzynanie n., przerżnięcie n., przerzynanie n., przerzynarka ż., przerzynka ż., przyrżnięcie n., przyrzynanie n., przyrzynarka ż., rozerżnięcie n., rozrzynanie n., rżnięcie n., urżnięcie n., urzyn mrz., urzynanie n., urzynek mrz., werżnięcie n., wrzynanie n., wyrżnięcie n., wyrzynaczka ż., wyrzynanie n., wyrzynarka ż., wyrzynareczka ż., wyrzynek mrz., wyrzynka ż., zarżnięcie n., zarzynadło n., zarzynanie n., zerżnięcie n., zrzyn mrz., zrzynanie n., zrzynek mrz.
czas. dorżnąć dk., dorzynać ndk., naderżnąć dk., nadrzynać ndk., narżnąć dk., narzynać ndk., naurzynać ndk., nawyrzynać ndk., oberżnąć dk., obrzynać ndk., oderżnąć dk., odrzynać ndk., orżnąć dk., orzynać ndk., poderżnąć dk., podrzynać ndk., poobrzynać ndk., poprzerzynać ndk., porozrzynać ndk., porżnąć dk., pourzynać ndk., powyrzynać ndk., pozarzynać ndk., pozrzynać ndk., przerzynać ndk., przyrżnąć dk., przyrzynać ndk., rozerżnąć dk., rozrzynać ndk., rżnąć ndk., urżnąć dk., urzynać ndk., werżnąć dk., wrzynać ndk., wyrżnąć dk., wyrzynać ndk., zarżnąć dk., zarzynać ndk., zerżnąć dk., zrzynać ndk.
przym. rżnięty
Wiktionary
czasownik
(1.1) rzucać z jakiegoś miejsca na inne
(1.2) rzucać nad kimś lub nad czymś
(1.3) budując most, kładkę przekraczać dolinę lub rzekę
(1.4) kłaść coś tak, aby zwisało z czegoś
(1.5) przeprawiać nielegalnie towary lub ludzi przez granicę
(1.6) przeglądać coś pobieżnie
Wiktionary
(1.2) Tenisista zdobył punkt przerzucając piłkę nad przeciwnikiem.
(1.5) Polacy przerzucają uciekinierów z powrotem do Białorusi, Białorusini przerzucają ich do Polski, i tak w koło, bez litości, bez wyjścia, bez nadziei.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈʒut͡sat͡ɕ, AS: pšežucać
Wiktionary
rzecz. przerzucanie n., przerzutka ż., przerzut mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przerzucać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛʒuˈt͡sãɲɛ, AS: pšežucãńe
Wiktionary
czas. przerzucać
rzecz. przerzutka ż., przerzut mrz.
Wiktionary
okazjonalnie: przerzucanie się obraźliwymi słowami
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przerzucać)
(1.1) dokonany od|przerzucać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈʒut͡ɕit͡ɕ, AS: pšežućić
Wiktionary
rzecz. przerzutka ż., przerzut mrz.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. przewiezienie czegoś w inne miejsce
(1.2) pot. kontrabanda
(1.3) med. rozsiew nowotworu, metastaza;
(1.4) sport. podanie piłki na inną stronę boiska
(1.5) sport. przeniesienie rywala w sportach siłowych
(1.6) sport. szybki obrót ciała w gimnastyce i skokach do wody
(1.7) środ. więz. paczka żywnościowa
Wiktionary
Przerzut nowotworowy, nowotwór przerzutowy, rozsiew nowotworu, metastaza (łac. metastasis, gr. μετάσταση = zmiana miejsca, przesunięcie) – guz wtórny nowotworu złośliwego, powstały z komórek pochodzących z guza pierwotnego. Przerzuty odpowiadają za ponad 90% śmiertelności w chorobach nowotworowych.
Wikipedia
(1.3) Lekarze robili co mogli, ale już pojawiły się przerzuty.
Wiktionary
czas. przerzucać ndk., przerzucić dk.
przym. przerzutny, przerzutowy
przysł. przerzutowo
rzecz. przerzucanie n., przerzucenie n., przerzutność ż.
Wiktionary
(1.3) metastaza
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) mechanizm rowerowy umożliwiający zmianę biegu;
Wiktionary
Przerzutka rowerowa – część układu napędowego roweru odpowiedzialna za zmianę przełożeń, zamocowana na haku tylnego widelca ramy. Czasami przerzutką nazywa się też część odpowiedzialną za zmianę przełożeń zamocowaną przy supporcie, jednak tradycyjnie nazywa się ją raczej przekładnią lub zaznacza się, o którą przerzutkę chodzi (tylną czy przednią).
Wikipedia
rzecz. przerzucanie n.
czas. przerzucać, przerzucić
przym. przerzutkowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) dotyczący przerzutki
Wiktionary
rzecz. przerzutka ż.
Wiktionary
wyrazista rozbieżność między granicą wersu a granicą całostki składniowej, polegająca na dokończeniu w wierszu następnym zdania, członu lub zwrotu rozpoczętego w wierszu poprzednim; enjambement
SJP.pl
Przerzutnia, przeskocznia, zazębienie, zwarcie międzywersowe – niezgodność między porządkiem składniowo-intonacyjnym a wersyfikacyjnym w wersie; przeniesienie wyrazu lub części zdania do następnego wersu lub strofy np. w celu zaakcentowania wypowiedzi, zwiększenia dynamiki i pobudzenia wyobraźni osoby czytającej.
Wikipedia
układ charakteryzujący się istnieniem dwóch stanów wyróżnionych, zbudowany z elementów o działaniu przekaźnikowym lub ciągłym
SJP.pl
Wikipedia
1. taki, w którym występuje przerzut, np. zwis przerzutny;
2. dawniej: często zmieniający miejsce pobytu
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przerżnąć)
(1.1) niedokonany od|przerżnąć.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈʒɨ̃nat͡ɕ, AS: pšežỹnać
Wiktionary
rzecz. dorżnięcie n., dorzynanie n., naderżnięcie n., nadrzynanie n., narżnięcie n., narzynacz mrz., narzynaczka ż., narzynanie n., naurzynanie n., nawyrzynanie n., oberżnięcie n., obrzyn mrz., obrzynanie n., obrzynarka ż., obrzynek mrz., oderżnięcie n., odrzynanie n., odrzynek mrz., orżnięcie n., orzynanie n., poderżnięcie n., podrzynacz mrz., podrzynaczka ż., podrzynanie n., poobrzynanie n., poprzerzynanie n., porozrzynanie n., porżnięcie n., pourzynanie n., powyrzynanie n., pozarzynanie n., pozrzynanie n., przerżnięcie n., przerzynanie n., przerzynarka ż., przerzynka ż., przyrżnięcie n., przyrzynanie n., przyrzynarka ż., rozerżnięcie n., rozrzynanie n., rżnięcie n., urżnięcie n., urzyn mrz., urzynanie n., urzynek mrz., werżnięcie n., wrzynanie n., wyrżnięcie n., wyrzynaczka ż., wyrzynanie n., wyrzynarka ż., wyrzynareczka ż., wyrzynek mrz., wyrzynka ż., zarżnięcie n., zarzynadło n., zarzynanie n., zerżnięcie n., zrzyn mrz., zrzynanie n., zrzynek mrz.
czas. dorżnąć dk., dorzynać ndk., naderżnąć dk., nadrzynać ndk., narżnąć dk., narzynać ndk., naurzynać ndk., nawyrzynać ndk., oberżnąć dk., obrzynać ndk., oderżnąć dk., odrzynać ndk., orżnąć dk., orzynać ndk., poderżnąć dk., podrzynać ndk., poobrzynać ndk., poprzerzynać ndk., porozrzynać ndk., porżnąć dk., pourzynać ndk., powyrzynać ndk., pozarzynać ndk., pozrzynać ndk., przerżnąć dk., przyrżnąć dk., przyrzynać ndk., rozerżnąć dk., rozrzynać ndk., rżnąć ndk., urżnąć dk., urzynać ndk., werżnąć dk., wrzynać ndk., wyrżnąć dk., wyrzynać ndk., zarżnąć dk., zarzynać ndk., zerżnąć dk., zrzynać ndk.
przym. rżnięty
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przerzynać.
Wiktionary
czas. dorżnąć, rżnąć, przerżnąć, przerzynać ndk.
rzecz. dorżnięcie n., wyrzynarka ż.
Wiktionary
w leśnictwie: poprzeczne przepiłowywanie okrągłego pnia drewna
SJP.pl
część ciekła lub gazowa materiału filtracyjnego, uwolniona w procesie filtracji od cząstek ciał stałych; filtrat
SJP.pl
Filtracja (sączenie) – metoda oddzielania substancji stałych od cieczy i gazów, poprzez mechaniczne zatrzymanie jednego ciała stałego w przegrodach porowatych (filtrach) przy użyciu odpowiednich aparatów. Ciecz lub gaz otrzymywane po filtracji nazywa się filtratem. Filtracja jest najczęściej stosowanym sposobem oddzielania ciał stałych od cieczy.
Wikipedia
cecha czegoś dającego się przesączyć
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przesączalne
Wiktionary
przym. przesączalny
Wiktionary
dający się przesączyć
SJP.pl
płyn surowiczy przenikający z naczyń krwionośnych do jam ciała w następstwie ogólnej lub miejscowej zastoiny; przesięk
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) wiara w tajemnicze, nadprzyrodzone związki między zjawiskami, w fatalną moc słów, rzeczy i znaków;
(1.2) praktyki wynikające z przesądu (1.1)
(1.3) mocno zakorzenione, błędne przekonanie
Wiktionary
Przesąd, zabobon – przekonania, poglądy, wierzenia, praktyki niemające oparcia w panującym systemie uzasadnień, wierzeń i obrzędów.
Najczęściej przyjmuje się, że przesądy i zabobony wywodzą się lub nawiązują do dawnych wierzeń i rytuałów kultury magicznej.
Wikipedia
(1.1) Przesądem jest wiara w to, że spadające sztućce zwiastują głodnych gości.
(1.1) Przesądy mówią, że widząc kominiarza, należy jak najszybciej złapać się za guzik.
(1.1) W krajach ludzkości jeszcze noc głucha, / Żywioły chęci jeszcze są w wojnie… / Oto miłość ogniem zionie, / Wyjdzie z zamętu świat ducha, / Młodość go pocznie na swojem łonie, / A przyjaźń w wieczne skojarzy spojnie. / Pryskają nieczułe lody / I przesądy światło ćmiące. / Witaj, jutrzenko swobody, / Zbawienia za tobą słońce!…
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛsɔ̃nt, AS: pšesõnt
Wiktionary
rzecz. przesądność ż., nieprzesądność ż.
czas. przesądzić dk., przesądzać ndk.
przym. przesądny
przysł. przesądnie
Wiktionary
(1.1) zabobon
Wiktionary
wyolbrzymione przedstawianie czegoś, pojmowanie czegoś z nadmierną afektacją, nienaturalność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wyolbrzymione przedstawianie czegoś, pojmowanie czegoś z nadmierną afektacją, nienaturalność
Wiktionary
Hiperbola (stgr. ὑπερβολή, łac. superlatio, veri superiectio), także przesadnia lub przesada – trop retoryczny używany w wypowiedziach, polegający na zastąpieniu cech – przypisanych do faktów, osób czy pojęć – innymi, dowolnymi cechami. Cechą w hiperboli jest zmienna, która może przybrać dowolną wartość; natomiast fakt, osobę lub pojęcie oddaje nazwa, której treść byłaby niewłaściwa, jeżeli zostałaby użyta w całym swoim zakresie znaczeniowym. Dlatego hiperbola wykracza poza granice prawdy lub prawdopodobieństwa.
Wikipedia
IPA: pʃɛˈsada, AS: pšesada
Wiktionary
rzecz. przesadność ż., przesadzistość ż., przesadnia ż., przesadyzm m., przesadzanie n., przesadzenie n.
czas. przesadzać ndk., przesadzić dk.
przym. przesadny, przesadzisty
przysł. przesadnie, przesadziście
Wiktionary
(1.1) wyolbrzymienie; pot. przesadyzm; książk. przerysowanie; daw. egzageracja
Wiktionary
przenosić młodociany narybek do przesadek (systemu stawów)
SJP.pl
motyw stylistyczny polegający na celowej przesadzie w opisie czegoś, np. morze krwi; hiperbola
SJP.pl
Hiperbola (stgr. ὑπερβολή, łac. superlatio, veri superiectio), także przesadnia lub przesada – trop retoryczny używany w wypowiedziach, polegający na zastąpieniu cech – przypisanych do faktów, osób czy pojęć – innymi, dowolnymi cechami. Cechą w hiperboli jest zmienna, która może przybrać dowolną wartość; natomiast fakt, osobę lub pojęcie oddaje nazwa, której treść byłaby niewłaściwa, jeżeli zostałaby użyta w całym swoim zakresie znaczeniowym. Dlatego hiperbola wykracza poza granice prawdy lub prawdopodobieństwa.
Wikipedia
przysłówek
(1.1) w sposób przesadny; nadmiernie, zbytnio
Wiktionary
(1.1) Fobia społeczna to stan, w którym człowiek przesadnie boi się krytyki.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈsadʲɲɛ, AS: pšesadʹńe
Wiktionary
rzecz. przesada ż., przesadność ż., przesadzistość, przesadnia ż., przesadyzm m., przesadzanie n., przesadzenie n.
czas. przesadzać ndk., przesadzić dk.
przym. przesadny, przesadzisty
przysł. przesadziście
Wiktionary
(1.1) zanadto, za bardzo; daw. przesadziście
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: przesadnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przesądny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przesądne; cecha tych, którzy są przesądni
Wiktionary
(1.1) Nie cierpiała tej jego przesądności, wyprowadzała ją z równowagi.
Wiktionary
rzecz. przesąd mrz.
przym. przesądny
przysł. przesądnie
Wiktionary
(1.1) zabobonność
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) wierzący w przesądy; też: będący objawem przesądów
Wiktionary
(1.1) Twierdzisz, że nie jesteś przesądny? Dobry żart. A czy, gdy ktoś kichnie, nie mówisz „Na zdrowie”? To właśnie przesąd, który pochodzi ze średniowiecza, gdy wierzono, że słowa te mają odpędzić demony przynoszące chorobę.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈsɔ̃ndnɨ, AS: pšesõndny
Wiktionary
rzecz. nieprzesądność ż., przesąd m., przesądność ż.
przysł. przesądnie
czas. przesądzać
Wiktionary
(1.1) zabobonny
Wiktionary
skłonność do wyolbrzymiania, przesady
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) pot. żart. skłonność do wyolbrzymiania, przesady
Wiktionary
(1.1) Bez przesadyzmu! Skąd ten płacz? To tylko mała drzazga.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈsadɨsm̥, AS: pšesadysm̦
Wiktionary
rzecz. przesada ż., przesadność ż., przesadzistość, przesadnia ż., przesadzanie n., przesadzenie n.
czas. przesadzać ndk., przesadzić dk.
przym. przesadny, przesadzisty
przysł. przesadnie, przesadziście
Wiktionary
(1.1) przesada, przesadzanie
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przesądzić)
(1.1) osądzać z góry
(1.2) mieć decydujące znaczenie
(1.3) daw. wydawać ostateczny wyrok
Wiktionary
(1.2) Fakt, że generałowie zostali, a - co najważniejsze - zachowali kluczową pozycję w państwie, przesądzał o kierunku rozwoju republiki weimarskiej.
Wiktionary
czas. sądzić, dk. przesądzić
rzecz. przesąd m.
przym. przesądny
Wiktionary
(1.1) decydować, osądzać, rozstrzygać, wyrokować, zarządzać
(1.2) decydować, ustalać, wyznaczać
(1.3) osądzać, sądzić, skazywać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesadzać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛsaˈd͡zãɲɛ, AS: pšesaʒãńe
Wiktionary
rzecz. przesada ż., przesadność ż., przesadzistość, przesadnia ż., przesadyzm m., przesadzenie n.
czas. przesadzać ndk., przesadzić dk.
przym. przesadny, przesadzisty
przysł. przesadnie, przesadziście
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesadzić.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛsaˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: pšesaʒẽńe
Wiktionary
rzecz. przesada ż., przesadność ż., przesadzistość, przesadnia ż., przesadyzm m., przesadzanie n.
czas. przesadzać ndk., przesadzić dk.
przym. przesadny, przesadzisty
przysł. przesadnie, przesadziście
Wiktionary
1. przenieść roślinę w inne miejsce;
2. wykazać się nietaktem albo brakiem umiaru;
3. potocznie: przenieść się lub kogoś z obecnego miejsca siedzącego na inne;
4. przeskoczyć
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przesądzać)
(1.1) dokonany od|przesądzać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈsɔ̃ɲd͡ʑit͡ɕ, AS: pšesõńʒ́ić
Wiktionary
czas. sądzić, przesądzać
rzecz. przesąd mrz.
Wiktionary
1. przenieść roślinę w inne miejsce;
2. wykazać się nietaktem albo brakiem umiaru;
3. potocznie: przenieść się lub kogoś z obecnego miejsca siedzącego na inne;
4. przeskoczyć
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przesolić)
(1.1) dodawać do czegoś zbyt dużo soli
(1.2) pot. przesadzać, posuwać się z czymś za daleko
Wiktionary
(1.1) Tym razem, proszę, nie przesalaj już zupy!
Wiktionary
rzecz. sól ż., soliwka ż., solnica ż., solniczka ż., solanka ż., solenie n., solnictwo n., zasolenie n., solarka ż., dosolenie n., posolenie n., przesolenie n., przysolenie n.
czas. zasolić, solić ndk., dosolić dk., posolić dk., przesolić dk., przysolić dk.
przym. solny, solankowy, słony, słonawy, solarski
przysł. słono, słonawo
Wiktionary
taki, który przeschnął (częściowo wysechł); przeschły
SJP.pl
taki, który przesechł (częściowo wysechł); przeschnięty
SJP.pl
zdrobnienie od: prześcieradło
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) zdrobn. od prześcieradło
(1.2) niewielkie prześcieradło
Wiktionary
rzecz. prześcieradło n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) prostokątny płat materiału należący do bielizny pościelowej i służący do ścielenia łóżka jako pościel pod spód;
Wiktionary
Prześcieradło (dawniej prześcieładło – od prześciełać = poprawiać, układać pościel na łóżku) – typ pościeli, duży, prostokątny płat tkaniny rozścielany na łóżku, najczęściej o większych wymiarach niż łóżko, na którym jest rozścielany. Tradycyjnie prześcieradła były białe, obecnie spotyka się je wykonane z różnych materiałów i o różnych barwach, m.in. z bawełny, lnu, satyny lub frotté.
Wikipedia
(1.1) Od babci dostaniesz frotowe prześcieradła.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛɕt͡ɕɛˈradwɔ, AS: pšeśćeradu̯o
Wiktionary
rzecz. zdrobn. prześcieradełko
Wiktionary
(1.1) reg. śl. łoktusza., reg. śl. łochtusza.
Wiktionary
środowiskowo: brukowiec skupiający się na życiu intymnym znanych osób
SJP.pl
czasownik niedokonany (dk. prześcignąć)
(1.1) ścigając się wyprzedzać w biegu
(1.2) przen. przewyższać w czym, przyćmiewać, zostawiać w tyle
(2.2) przen. starać się nawzajem przewyższyć, przyćmić, ubiec w czym
Wiktionary
(1.1) [...] że tutaj nikt nie potrąca i nie prześciga drugich w pośpiechu; [...]
(1.1) Mimo[,] że jedziemy dobrze, prześciga nas kilka powozów, zaprzężonych kłusakami; panowie powożą sami, kłaniają się zręcznym ruchem bata.
(1.1) Potem, po pierwszym przejeździe półfinałowym[,] do wielkiej gwiazdy Isabelle Blanc traciła zaledwie 0,03 sekundy. Prawie nic. W drugim ją już prześcigała.
(1.1) Przejeżdżając przez wieś[,] zawsze mieliśmy zabawną eskortę małych chłopców, z największą satysfakcją i okrzykami radości, prześcigających nas na skrzypiących rowerach marki Ukraina.
(1.1) W sobotę panowała taka pogoda, że wioślarze prześcigali jachty biorące udział w regatach.
(1.1) Odznaczał się niespotykaną siłą i zręcznością. Podobno prześcigał w biegu najszybsze zwierzęta, brał udział w wielu zawodach[,] i prawie zawsze okazywał się zwycięzcą.
(1.2) Michał był dumny ze swoich ludzi. Dumny z wychowanków, którzy już prześcigali nauczyciela.
(1.2) Olśniony „Księciem Niezłomnym” [El príncipe constante], tłomaczysic. [tłumaczy] go poeta z zapałem, prześcigając w pięknie formy oryginał.
(1.2) Obserwując cały ten tłum, dostrzegłem, że kobiety, tak na[ ]pozór wątłe stworzenia, prześcigały mężczyzn w wytrwałości i sile.
(1.2) Teraz to jej prawdziwa pasja, a w szybkości i dokładności haftowania coraz częściej prześciga nauczyciela.
(1.2) Uważam, że film w wielu aspektach prześciga książkę, za co oberwałem już od fanów parę słownych kopniaków [...].
(1.2) Choć z roku na roku coraz więcej klientów ulega przedświątecznej gorączce, jeszcze daleko nam do Amerykanów, którzy w robieniu nadmiernych, często bezsensownych zakupów, prześcigają wszystkich — Łodzianie planowaćanują zakupy wcześniej, nie chcą ich robić na ostatnią chwilę, bo kilkanaście godzin przed wigilią wybór towarów może być mniejszy.
(1.2) Ismael zręcznością, odwagą prześcigał wszystkich rówieśników.
(1.2) Dlatego dokładał wszelkich starań, aby powierzchownością prześcigać szefa.
(2.1) Na rozkaz króla oddziały piechoty polskiej i węgierskiej, prześcigając się wzajem, porwały się do ataku.
(2.2) Kiedy dowiedział się, że firma Smith and Wesson wykupiła patent na bębenkowiec ładowany „odtylcowo” (a wtedy właśnie wojna secesyjna miała się w najlepsze i obie strony prześcigały się w zamówieniach), usiłował przejąć kontrakt.
(2.2) Nie ma potwierdzenia teza o prześciganiu się lub wrogości między hermetykami a chrześcijanami.
(2.2) Prześcigano się w oświadczeniach i spekulacjach.
(2.2) Przeciwnie[;] i żona[,] i dziesiątkowana duma bojarska prześcigała się w wyrazach lojalności i zachwytu nad mądrością szalonego monarchy.
(2.2) Obie grupy bardzo dobrze przygotowały się do tych zawodów i wręcz prześcigały się w kolejnych pomysłach.
(2.2) Dzienniki wszystkich narodów prześcigały się w podawaniu szczegółów o losach wyprawy.
(2.2) Po nocnym deszczu odżyły wszystkie rośliny, nabrały blasku i woni kwiaty polne, a skrzydlate śpiewaki polne i leśne prześcigały się w rozgłośnym i wesołym śpiewie.
(2.2) Odkryto pola diamentowe w Afryce, w Australii, bogate kobiety paryskich salonów prześcigały się tylko w tym, która ma większy diament, która wspanialsze szmaragdy.
(2.2) Wszyscy prześcigali się, za przykładem króla, w pochwałach dla rycerza.
(2.2) Hipermarkety prześcigają się w pomysłach, jak przyciągnąć klienta.
(2.2) Pod koniec lutego media prześcigały się w doniesieniach o przypadkowej kontuzji naszej najlepszej sztangistki — uraz kręgosłupa miał wykluczyć wychowankę Górala Żywiec nie tylko z walki o triumf na Starym Kontynencie, ale — jak głosili najwięksi pesymiści — nawet z listopadowych mistrzostw świata w Kanadzie.
(2.2) We wsi mieszkańcy prześcigają się w domysłach na temat przyczyny zdarzenia.
(2.2) Duże zainteresowanie kształceniem podyplomowym sprawia, że uczelnie prześcigają się w proponowaniu coraz to nowych kierunków, jakimi można uzupełnić edukację.
(2.2) Latem przybywa amatorów lodów. Aby zaspokoić ogromne apetyty, producenci podwajają produkcję[,] prześcigając się w pomysłach na nowe smaki, kształty i kolory.
Wiktionary
czas. ścigać
Wiktionary
(1.1) wyprzedzać
(1.2) przewyższać
(2.2) przelicytowywać się, licytować się
Wiktionary
roślina jednoliścienna z rodziny arekowatych (palm), występująca w Ameryce Południowej
SJP.pl
Prześcigla (Mauritia) – rodzaj palm z rodziny arekowatych, obejmujący dwa gatunki występujące w naturze w Ameryce Południowej. Na rozległych obszarach w północnej części kontynentu (na wschód od Andów) występuje Mauritia flexuosa, zaś zasięg Mauritia carana ogranicza się do środkowej i wschodniej Amazonii. Palmy te są okazałe, mają wysokie kłodziny w wyraźnie widocznymi pierścieniami, na międzywęźlach pokrytych kolcami. Liście wachlarzowate, z blaszką głęboko wcinaną. Owocem jest jagoda okryta twardymi łuskami. Palmy te rosną w lasach bagiennych oraz wzdłuż strumieni i rzek, zarówno w selwie, jak i na sawannach, zwykle w niższych położeniach (M. flexuosa na wschodnich stokach Andów sięga jednak do 900 m n.p.m.).
Wikipedia
[czytaj: przeskrolować] przewinąć wyświetlaną zawartość na urządzeniu elektronicznym; zescrollować
SJP.pl
segregując, dzielić powtórnie
SJP.pl
naprawić lub dokonać konserwacji sprzętu
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przesiewać)
(1.1) dokonany od|przesiewać.
Wiktionary
rzecz. przesiewanie n., przesianie n.
czas. zasiać, przesiewać ndk., siać ndk.
Wiktionary
zmieniać miejsce siedzenia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesiadać.
Wiktionary
rzecz. nieprzesiadanie n., siad mrz., przesiadka ż.
czas. wsiadać, siadać, przesiadać się, przesiadać ndk.
wykrz. siad
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) przesiadanie się z jednego środka transportu do drugiego
Wiktionary
rzecz. przesiadanie n.
czas. wsiadać, siedzieć, przesiadać się, przesiadać ndk.
Wiktionary
osoba, która w czasie podróży przesiada się z jednego środka lokomocji na drugi
SJP.pl
1. przebywać, pozostawać gdzieś długo i często;
2. siedzieć gdzieś przez pewien czas;
3. zajmować się czymś długo i często
SJP.pl
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. przesiedzieć)
(1.1) siedzieć lub przebywać gdzieś często i / albo długo
Wiktionary
rzecz. przesiadywanie n., siad mrz.
wykrz. siad
czas. siadać, siedzieć
Wiktionary
(1.1) wysiadywać
Wiktionary
Przesiadłów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Ujazd.
Podczas II wojny światowej, Niemcy utworzyli obóz pracy przymusowej dla Polaków i Żydów w miejscowym tartaku.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
Wikipedia
w fotografii: sposób obróbki materiału światłoczułego, umożliwiający bezpośrednie otrzymywanie pozytywu na materiale użytym do fotografowania
SJP.pl
przepuszczający ciecz, wilgoć; przesiąkliwy, przemakalny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesiąkać.
Wiktionary
czas. przesiąkać ndk.
rzecz. przesiąkliwość ż.
przym. przesiąkliwy
Wiktionary
przepuszczanie wilgoci, płynu; łatwość przesiąkania
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przesiąkliwe
(1.2) fiz. właściwość określająca zdolność materiału do przepuszczania jakiejś substancji pod wpływem wywieranego na niego ciśnienia;
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Z całkowitym, u źródła, odrzuceniem dogmatu o odseparowaniu wiąże się teza o „przesiąkliwości” (…) dyskursów.
(1.2) Bezpośrednio od nasiąkliwości zależy przesiąkliwość naczyń.
Wiktionary
rzecz. przesiąk m., przesiąkalność ż., przesiąkanie n.
czas. przesiąkać ndk., przesiąknąć dk.
przym. przesiąkliwy, przesiąkalny, przesiąkowy
Wiktionary
(1.1) przesiąkalność
Wiktionary
przepuszczający ciecz, wilgoć; przesiąkalny, przemakalny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) przepuszczający wodę lub inne płyny
Wiktionary
(1.1) Orka radłem wymagała gleb lekkich i przesiąkliwych, a jednocześnie na tyle urodzajnych, by plonów starczyło na wyżywienie i na przyszłoroczny siew.
(1.1) Nawet jeśli grunt kupionej właśnie działki wydaje się suchy, piaszczysty i łatwo przesiąkliwy dla deszczówki warto zlecić specjaliście wykonanie dokładnych pomiarów wilgotności.
Wiktionary
rzecz. przesiąk m., przesiąkliwość ż., przesiąkalność ż., przesiąkanie n.
czas. przesiąkać ndk., przesiąknąć dk.
przym. przesiąkalny, przesiąkowy
Wiktionary
(1.1) przesiąkalny, przemakalny
Wiktionary
1. wchłonąć dużą ilość wilgoci lub zacząć ją przepuszczać;
2. upodobnić się np. zachowaniem
SJP.pl
czasownik dokonany (ndk. przesiąkać)
(1.1) dokonany od|przesiąkać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɕɔ̃ŋknɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšeśõŋknõńć
Wiktionary
rzecz. przesiąkliwość ż.
przym. przesiąkliwy
Wiktionary
1. wchłonąć dużą ilość wilgoci lub zacząć ją przepuszczać;
2. upodobnić się np. zachowaniem
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesiać.
Wiktionary
czas. przesiewać, przesiać dk.
przym. przesiany
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) pot. (o dzianinie) taki, którego nitki się wytarły, zawierający w swojej strukturze charakterystyczne prześwity
forma czasownika.
(2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: przesiać
Wiktionary
(1.1) Moja skarpetka jest przesiana.
Wiktionary
rzecz. przesianie n.
Wiktionary
zmienić miejsce siedzenia
SJP.pl
1. przeciąć ostrym narzędziem na dwie części;
2. spowodować wiele obrażeń, strzelając z broni palnej
SJP.pl
przymiotnik od: Przesieka
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) akt przeniesienia miejsca zamieszkania kogoś, często przy użyciu przemocy
Wiktionary
rzecz. przesiedlanie n.
czas. przesiedlać ndk., przesiedlić dk., osiedlić dk., osiedlać ndk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, którą przesiedlono lub sama to uczyniła
Wiktionary
Przesiedleniec (niem. Aussiedler lub Spätaussiedler), potocznie także wypędzony (niem. Vertriebene) – według niemieckiego prawa przesiedleńczego (Bundesvertriebenengesetz) to osoba, która posiadała niemieckie obywatelstwo w okresie międzywojennym (według stanu na 31 grudnia 1937) oraz jej mąż bądź żona nieniemieckiego pochodzenia i ich potomkowie, lub (od 1993) jest niemieckiego pochodzenia i przybyła z zagranicy na pobyt stały do Niemiec. Przesiedleńcy przybywający do Niemiec po 1 stycznia 1993 nazywani są oficjalnie Spätaussiedler (późnymi przesiedleńcami).
Wikipedia
czas. osiedlać, osiedlić
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przesiedlać)
(1.1) dokonany od|przesiedlać.
Wiktionary
rzecz. przesiedlanie n., przesiedlenie n.
czas. osiedlić, osiedlać, przesiedlać ndk.
Wiktionary
przesieka; droga w lesie powstała przez wycięcie drzew
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. płyn surowiczy przenikający z naczyń krwionośnych do jam ciała w następstwie ogólnej lub miejscowej zastoiny, zwiększonej przepuszczalności naczyń krwionośnych lub zmian w składzie białek krwi;
Wiktionary
czas. przesięknąć dk.
przym. przesiękowy
Wiktionary
(1.1) przesączyna
Wiktionary
prosta droga w lesie powstała przez wycięcie drzew; linia ostępowa, tryba, dukt
SJP.pl
Wikipedia
1. przecinać ostrym narzędziem na dwie części;
2. powodować wiele obrażeń, strzelając z broni palnej
SJP.pl
czasownik
(1.1) przepuszczać przez sito
(1.2) przen. przez selekcję oddzielać pożądane jednostki od niepożądanych
Wiktionary
(1.2) Trzeba bowiem długo kompletować negatywne fakty, długo je selekcjonować i przesiewać, by ziarno nienawiści zakiełkowało.
(1.2) Znów zaczęli się zjeżdżać do nas goście, także przez mamę przesiewani, jedni na krótko wprowadzani do ojca, inni przyjmowani przez nią tylko.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɕɛvat͡ɕ, AS: pšeśevać
Wiktionary
rzecz. przesiewanie n., przesianie n., przesiew m.
czas. przesiać dk., odsiewać ndk., odsiać dk., siać ndk., zasiać dk.
przym. przesiewowy, siewny
Wiktionary
kubek do przesiewanie sypkich produktów, np. mąki, cukru; przesiewacz
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesiewać.
Wiktionary
Przesiewanie – proces separacji mechanicznej polegający na przechodzeniu przez sito ziaren, które są mniejsze niż otwory sita. Ziarna większe pozostają na sicie lub z niego spadają. Przesiewanie rozdziela nadawę na dwa lub więcej produktów różniących się rozmiarem ziarna. Produkt otrzymywany z ziaren przechodzących przez sito nazywa się produktem dolnym a pozostające na sicie produktem górnym. Przesiewanie jest często stosowaną metodą separacji. Jest stosowane w mineralurgii, rolnictwie i przetwórstwie rolno-spożywczym. Jest stosowane samodzielnie, na pojedynczym sicie jak i w układach sit, oraz w połączeniu z innymi metodami np. wianiem w czyszczalniach rolniczych i wialni.
Wikipedia
czas. przesiać, przesiewać ndk.
Wiktionary
badanie przesiewowe - badanie wykonywane wśród zdrowych osób, mające na celu wczesne wykrycie choroby w jej bezobjawowym stadium; screening, skryning
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesilać.
Wiktionary
czas. przesilać ndk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) astr. skrajny punkt odchylenia Słońca od równika;
(1.2) moment przełomowy
Wiktionary
Przesilenie, solstycjum (łac. solstitium – „przesilenie (letnie)”) w astronomii oznacza skrajny punkt odchylenia Słońca od równika. W ciągu roku na Ziemi pojawiają się dwa przesilenia:
Wikipedia
(1.1) Znalazłaś tę tabelę z datami i godzinami przesileń?
Wiktionary
czas. przesilić dk., przesilać ndk.
Wiktionary
(1.1) solstycjum, solstycja
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) pokonywać skokiem jakąś przeszkodę
(1.2) zmieniać co chwila położenie z miejsca na inne miejsce
(1.3) przen. co chwila zmieniać coś, np. temat rozmowy, kanały telewizyjne itp.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛskaˈcivat͡ɕ, AS: pšeskaḱivać
Wiktionary
rzecz. przeskok m., skok m., przeskakiwanie n., przeskoczenie n., skocznia ż.
czas. wskoczyć, przeskoczyć dk., skakać ndk., skoczyć dk., podskakiwać ndk., podskoczyć dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeskakiwać.
Wiktionary
czas. przeskakiwać ndk.
rzecz. skocznia ż., skok mrz.
Wiktionary
1. wprowadzić do komputera tekst, fotografię itp. przy pomocy skanera; zeskanować;
2. przejrzeć punkt po punkcie badany obiekt lub obszar w urządzeniu optycznym lub elektronicznym
SJP.pl
wznosić nad czymś sklepienie
SJP.pl
wznieść nad czymś sklepienie
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeskakiwać)
(1.1) skoczyć przez coś, z jednego miejsca na drugie
(1.2) przemieścić się szybko
(1.3) zmienić raptownie
(1.4) pot. nie zatrzymać się w odpowiednim miejscu
(1.5) pot. znaleźć sposób na coś lub na pokonanie kogoś
Wiktionary
(1.1) Pies przeskoczył przez płot i zaatakował wiewiórkę.
(1.2) Jeżeli dwie chmury naelektryzowane przeciwnie natkną się na siebie, przeskoczy między nimi dwoma iskra.
Wiktionary
rzecz. skok mrz., przeskoczenie n., przeskok mrz., skocznia ż.
czas. przeskakiwać, skoczyć
Wiktionary
Wyładowanie elektryczne – przepływ prądu elektrycznego w dielektryku (izolatorze) następujący pod wpływem pola elektrycznego. Warunkiem wystąpienia wyładowania elektrycznego jest obecność czynników jonizujących lub źródeł swobodnych elektronów.Może ono zachodzić w dielektrykach stałych, gazowych i ciekłych. W gazach obserwuje się błyski świetlne w postaci łuku elektrycznego lub piorunu oraz towarzyszące im efekty akustyczne.
Wikipedia
1. potocznie: zrobić coś niewłaściwego; spsocić, zbroić, zmajstrować, zmalować;
2. dawniej: skrobiąc, przedziurawić
SJP.pl
potocznie: popełniać drobne przewinienia
SJP.pl
rzadko: skubać wiele czegoś lub skubać coś na nowo
SJP.pl
potocznie o kimś bardzo żywym, śmiałym, odważnym; kozak nad kozakami
SJP.pl
1. materiał redakcyjny, drukarski złożony od nowa
2. ponowne składanie tekstu po dokonaniu w nim zmian
3. złożony, ale niewydrukowany materiał redakcyjny wskutek jego dezaktualizacji
SJP.pl
składać na nowo tekst po wcześniejszych zmianach
SJP.pl
krzew z rodziny gniotowatych; efedra
SJP.pl
Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) wyrządzać krzywdy, stale czynić przeszkody czy szykany
(1.2) nieustannie niepokoić
(1.3) nie pozwalać o sobie zapomnieć, być niemal stale obecnym
Wiktionary
(1.1) Czy można kogoś prześladować za jego własne pieniądze?
Wiktionary
rzecz. prześladowanie n., prześladowca m., prześladowczyni ż., ślad m.
przym. prześladowany, prześladowczy
Wiktionary
(1.1) gnębić, krzywdzić, represjonować, sekować, szykanować, ścigać, uciskać
(1.2) kłopotać, nagabywać, niepokoić, zadręczać
(1.3) dręczyć
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) powtarzające się przykrości, szykany przeciwko osobom o innych poglądach, wierze itp.
(1.2) odczasownikowy od|prześladować.
Wiktionary
Opresja społeczna (łac. oppressio – ucisk) – wykluczanie, marginalizowanie, a nawet unicestwianie danych grup społecznych głównie w celu podkreślenia wyższości opresora, uprzywilejowania go i utrzymania go u władzy.
Opresja społeczna nie potrzebuje formalnie ustanowionego wsparcia instytucjonalnego do uzyskania pożądanego efektu – może odbywać się w sposób nieformalny, na gruncie indywidualnym. Stanowi ona metodę wzmocnienia grupowej tożsamości opresora poprzez zdefiniowanie go jako lepszego, bardziej wartościowego i stojącego na wyższym poziomie od wykluczonej grupy (zob. Inny).
Wikipedia
(1.1) Reżim Czerwonych Khmerów aresztował i zgładził prawie wszystkich podejrzanych o koneksje z obcymi lub poprzednim rządem, jak również inteligencję i przedstawicieli wolnych zawodów. Obiektem prześladowań byli Wietnamczycy, Czamowie (muzułmanie), chrześcijanie oraz mnisi buddyjscy.
(1.1) (…) prześladowania wobec chrześcijan i muzułmanów są tam tak silne, że wielu jest zmuszonych do przejścia na buddyzm.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛɕladɔˈvãɲɛ, AS: pšeśladovãńe
Wiktionary
czas. prześladować
przym. prześladowczy
rzecz. prześladowca, prześladowczyni
Wiktionary
(1.1) szykanowanie, nękanie, ucisk, opresja
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która nieustannie sprawia komuś przykrość, robi krzywdę, nęka drugą osobę
(1.2) ktoś, kto nieustannie nagabuje o coś, niepokoi czymś
Wiktionary
Prześladowca (tytuł oryg. Joy Ride) – amerykański film fabularny (dreszczowiec) z 2001 roku, wyreżyserowany przez Johna Dahla.
Bohaterami filmu jest trójka młodych ludzi, którzy podczas podróży samochodowej zadzierają z psychopatycznym mordercą. Stają się obiektem jego terroru.
Wikipedia
(1.1) Prześladowca Janet Jackson otrzymał sądowy zakaz zbliżania się do piosenkarki.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛɕlaˈdɔft͡sa, AS: pšeśladofca
Wiktionary
rzecz. prześladowanie n., fż. prześladowczyni ż.
przym. prześladowczy
czas. prześladować ndk.
Wiktionary
(1.1) dręczyciel, gnębiciel
(1.2) grub. upierdliwiec
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) związany z prześladowaniem — stałym wyrządzaniem krzywd, szykanowaniem lub nieustannym nagabywaniem
Wiktionary
rzecz. prześladowanie n., prześladowca mos.
czas. prześladować ndk.
Wiktionary
kobieta prześladująca kogoś; dręczycielka; gnębicielka
SJP.pl
badać, śledzić coś, sprawdzać od początku do końca
SJP.pl
nie zauważać czegoś lub kogoś w odpowiedniej chwili
SJP.pl
nie zauważyć czegoś lub kogoś w odpowiedniej chwili
SJP.pl
część kołowrotka służąca do umocowywania kądzieli
SJP.pl
Wikipedia
Prześlice – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie sulęcińskim, w gminie Torzym.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Wikipedia
przysłówek
(1.1) przepięknie, niezwykle ślicznie
Wiktionary
(1.1) Jakże było miło! Czy pan widział kiedy tak piękne tańce? Prawda, że było prześlicznie? Panna Woodhouse i pan Frank Churchill, nigdy nie widziałam nic równego! — Prześlicznie, prześlicznie!
Wiktionary
przym. prześliczny
przysł. ślicznie
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: prześlicznie
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) bardzo piękny, wyjątkowo śliczny, uroczy
Wiktionary
(1.1) Emilka jest prześliczną dziewczyną o uroczym uśmiechu.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɕlʲit͡ʃnɨ, AS: pšeślʹičny
Wiktionary
przysł. prześlicznie
Wiktionary
(1.1) przepiękny, przecudny
Wiktionary
1. ciężarek obciążający wrzeciono, ułatwiający jego ruch obrotowy i zapobiegający zsuwaniu się nici z wrzeciona;
2. dawniej: kądziel
SJP.pl
Przęślik − ciężarek przymocowany do wrzeciona przy ręcznym wykonywaniu przędzy z lnu i wełny.
Przęśliki miały postać niewielkiego krążka z otworem. Miały za zadanie zwiększyć bezwładność wrzeciona i zapobiegać zsuwaniu się nici nawiniętych na wrzecionie. Wykonywano je z gliny, łatwo obrabialnych łupków, brązu, ołowiu, bursztynu, drewna.
Wikipedia
potocznie: prześlizgać się - spędzić pewien czas na ślizganiu się
SJP.pl
o cechach przęślowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
Wikipedia
o cechach przęślowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
rząd roślin nagonasiennych z dawnej klasy gniotowców
SJP.pl
przedstawiciel rzędu roślin nagonasiennych z dawnej klasy gniotowców
SJP.pl
potocznie: bardzo smaczny
SJP.pl
1. spędzić jakiś czas na śmianiu się; prześmiać się;
2. wyśmiać, wydrwić; obśmiać
SJP.pl
(zwykle w liczbie mnogiej) potocznie: ironia, kpina, drwina; prześmieszek, podśmiechujka
SJP.pl
(zwykle w liczbie mnogiej) potocznie: ironia, kpina, drwina; prześmiech, podśmiechujka
SJP.pl
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba wyśmiewająca coś
Wiktionary
przysł. prześmiewczo
rzecz. prześmiewczość ż.
przym. prześmiewczy
Wiktionary
przysłówek
(1.1) w sposób prześmiewczy
Wiktionary
czas. prześmiewać, prześmiewać się
rzecz. prześmiewanie n., prześmiewca m., prześmiewczyni ż., prześmiewisko n., prześmiewka ż., prześmiewczość ż., uśmiech mrz.
przym. prześmiewczy, prześmiewny
Wiktionary
(1.1) ironicznie, kpiarsko, kpiąco, satyrycznie, szyderczo, wyśmiewająco
Wiktionary
cecha osoby, filmu itp. wyrażających kpinę, szyderstwo, wyśmiewających się z kogoś lub z czegoś; szyderczość, cyniczność, złośliwość
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co prześmiewcze; cecha tych, którzy są prześmiewczy
Wiktionary
rzecz. prześmiewka ż., prześmiewca m., prześmiewanie n., śmianie n., uśmiech mrz.
czas. prześmiewać ndk., śmiać ndk.
przym. prześmiewczy, prześmiewny
przysł. prześmiewczo
Wiktionary
książkowo: wyrażający kpinę, szyderstwo, wyśmiewający się z kogoś; szyderczy, drwiący, cyniczny, sarkastyczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) książk. drwiący z kogoś lub czegoś; szyderczy
Wiktionary
(1.1) Mrożek zachował zatem skłonność do staroświeckości, odebrał jej natomiast prześmiewcze funkcje.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɕmʲjɛft͡ʃɨ, AS: pšeśmʹi ̯efčy
Wiktionary
rzecz. uśmiech mrz., prześmiewka ż., prześmiewca m., prześmiewczość ż., prześmiewanie n.
czas. prześmiewać się
przym. prześmiewny
przysł. prześmiewczo
Wiktionary
(1.1) szyderczy, kpiący, uszczypliwy, zjadliwy, mefistofelesowski, cięty, ironiczny, kąśliwy, sarkastyczny
Wiktionary
bardzo szybko przemieszczać się, przemykać
SJP.pl
bardzo szybko przemieścić się; przemknąć
SJP.pl
przepełniać smrodem
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
Osoby o tym nazwisku:
Wikipedia
1. wąskie, ciasne przejście między skałami, budynkami itp.; dróżka, ścieżyna;
2. wąski pas lądu między dwoma obszarami wód; istm, istmus, międzymorze;
3. wąski pas wody dzielący dwa lądy; cieśnina;
4. w łowiectwie: dróżka w leśnych zaroślach, którą zwykle chodzi zwierzyna
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) geogr. wąski pas lądu łączący dwa większe obszary lądowe;
(1.2) wąski pas wody rozdzielający dwa obszary lądowe
(1.3) ciasne, wąskie przejście między dwoma obiektami
(1.4) techn. przestrzeń między nitkami osnowy, przez którą przechodzi czółenko
(1.5) łow. ścieżka używana przez dziką zwierzynę
Wiktionary
Przesmyk (międzymorze, istm) – wąski pas lądu łączący dwa większe obszary lądowe, oddzielający od siebie dwa morza, oceany lub inne akweny. Przesmyki stanowią najkorzystniejsze miejsca do budowy kanałów dla żeglugi morskiej, np. Kanał Panamski zbudowany został na Przesmyku Panamskim, a Kanał Sueski na Przesmyku Sueskim.
W innym znaczeniu: wąskie, ciasne przejście między skałami, budynkami itp.
Wikipedia
(1.1) Przesmyki stanowią korzystne miejsca do budowy kanałów.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛsmɨk, AS: pšesmyk
Wiktionary
(1.1) międzymorze, istm
(1.2) cieśnina
Wiktionary
1. wąskie, ciasne przejście między skałami, budynkami itp.; dróżka, ścieżyna;
2. wąski pas lądu między dwoma obszarami wód; istm, istmus, międzymorze;
3. wąski pas wody dzielący dwa lądy; cieśnina;
4. w łowiectwie: dróżka w leśnych zaroślach, którą zwykle chodzi zwierzyna
SJP.pl
Przesmyki – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Przesmyki. Ma status sołectwa. Leży w odległości ok. 24 km od granic Siedlec. Miejscowość jest siedzibą gminy.
W latach 1954-1972 wieś była siedzibą gromady Przesmyki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Wikipedia
1. doznawać czegoś podczas snu;
2. przeżywać jakiś czas, śniąc
SJP.pl
rzadko: snując, przeciągać, przesuwać
SJP.pl
Przęsocin (do 1945 niem. Neuendorf) – wieś w Polsce położona na Płaskowzgórzu Przęsocińskim w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim w gminie Police przy granicy miasta Szczecin. Miejscowość jest usytuowana na Wzgórzach Warszewskich na skraju Puszczy Wkrzańskiej. W okolicy wsi płynie Przęsocińska Struga i Grzybnica.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesolić.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛsɔˈlɛ̃ɲɛ, AS: pšesolẽńe
Wiktionary
czas. przesalać, zasolić, solić, przesolić dk.
rzecz. solanka ż., sól ż.
przym. solankowy
Wiktionary
1. dosypać za dużo soli, posolić zbyt mocno;
2. potocznie: przesadzić z czymś, przebrać w czymś miarę; przeholować, zagalopować się
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przesalać)
(1.1) dokonany od|przesalać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈsɔlʲit͡ɕ, AS: pšesolʹić
Wiktionary
rzecz. zasolenie n., solanka ż., solniczka ż., sól ż., przesolenie n.
czas. solić, zasolić, przesalać
przym. zasolony, solankowy
przysł. słono
Wiktionary
sortując, dzielić coś według jakości
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przesypiać)
(1.1) spędzić czas na spaniu
(1.2) śpiąc, przeoczyć
(1.3) przen. przeoczyć
czasownik zwrotny dokonany przespać się
(2.1) eufem. odbyć stosunek płciowy z kimś
(2.2) przen. w zwrocie przespać się z czymś: zastanowić się nad czymś
Wiktionary
(1.1) Tak więc noc w Asuanie przespałem pod najprawdziwszą moskitierą.
(2.1) […] facet umierał ze strachu, że po ślubie nie będzie już mógł przespać się z żadną inną kobietą.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛspat͡ɕ, AS: pšespać
Wiktionary
przym. śpiący
rzecz. śpiący mos., przespanie n.
czas. zaspać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przespać.
Wiktionary
czas. przespać dk.
Wiktionary
spekulując na giełdzie, stracić, zmarnować
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przespekulować.
Wiktionary
czas. przespekulować dk.
rzecz. spekulowanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stpol. powodzenie
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛɕpʲjɛx, AS: pšeśpʹi ̯eχ
Wiktionary
dawniej: bezpieczny
SJP.pl
wulgarnie: przegrać, stracić coś w wyniku przegranej
SJP.pl
wulgarnie: przegrać, stracić coś w wyniku przegranej
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) daw. poet. rzad. bardzo srebrny, bardzo jasny
Wiktionary
(1.1) Zjawia się, święta miesięczna dziewica / Łąki mgłą śćmione … przesrebrna gwiaździca / Srebrną swą strzałą rani i przenika.
Wiktionary
wulgarnie: przegrywać, tracić coś w wyniku przegranej
SJP.pl
skrót od: przestępczy
SJP.pl
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przestawać)
(1.1) dokonany od|przestawać. (przerywać coś)
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛstat͡ɕ, AS: pšestać
Wiktionary
czas. przestawać, postawić, zaprzestać
rzecz. przestanie n.
Wiktionary
przestalać się - przechodzić ze stanu stałego w gazowy (z pominięciem stanu ciekłego); sublimować
SJP.pl
przestarzałe: chwilowe zaprzestanie robienia czegoś, przerwa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) przest. przerwa, zaprzestanie, ustanie czegoś; przerwa, pauza w czymś
(1.2) przest. miejsce, w którym ktoś lub coś staje, zatrzymuje się itp.
(1.3) przest. znak przestankowy w pisowni
Wiktionary
(1.1) Daje (…) krótkie nauki, jak należy czytać wiersze polskie, zaznaczając w nich mały przestanek i zawieszenie głosu.
(1.2) Drogę odbywaliśmy szybko, bo na wszystkich głównych przestankach czekały na nas rozstawne konie.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈstãnɛk, AS: pšestãnek
Wiktionary
rzecz. przestankowanie n.
czas. przestankować ndk.
przym. przestankowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przestać.
Wiktionary
czas. postawić, przestać dk.
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) dający pauzę, przerwę; oddzielający od siebie dane części
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛstãŋˈkɔvɨ, AS: pšestãŋkovy
Wiktionary
rzecz. przestanek mrz.
Wiktionary
skrót od: przestarzały, przestarzale (czytany jako cały, odmienny wyraz)
SJP.pl
archaiczność, niedopasowanie do współczesności
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przestarzałe
Wiktionary
przym. przestarzały
Wiktionary
przestarzeć (się) - stać się nieaktualnym, wyjść z użycia, z mody, ze zwyczaju
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który wyszedł z użycia, ze zwyczaju
Wiktionary
(1.1) W fabrykach znajduje się przestarzały sprzęt.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛstaˈʒawɨ, AS: pšestažau̯y
Wiktionary
rzecz. przestarzałość ż.
przysł. przestarzale
Wiktionary
(1.1) staroświecki, stary, starej daty, starodawny, staromodny, niemodny, nienowoczesny, przedpotopowy
Wiktionary
przestarzeć (się) - stać się nieaktualnym, wyjść z użycia, z mody, ze zwyczaju
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
czasownik
(1.1) przerywać jakąś czynność, nie robić czegoś dłużej
(1.2) przest. obcować z kimś
Wiktionary
IPA: pʃɛˈstavat͡ɕ, AS: pšestavać
Wiktionary
czas. zaprzestawać, zaprzestać, przestać, postawić
rzecz. przestawanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przestawać.
Wiktionary
czas. postawić, przestawać ndk.
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. przestawić)
(1.1) zmieniać położenie czegoś
(1.2) zmieniać kolejność czegoś
(1.3) zmieniać główny kierunek, założenia czegoś
(1.4) stawiać od nowa, w innym miejscu
czasownik zwrotny niedokonany przestawiać się (dk. przestawić się)
(2.1) zaczynać stosować inny styl życia w jakiejś dziedzinie
(2.2) ulegać przestawieniu
Wiktionary
rzecz. przestawianie n., przestawienie n., przestawność ż., przestawka ż., przestawnica ż., przestawnia ż.
czas. stawiać, postawić, przestawić dk.
przym. przestawny
Wiktionary
(1.1) przesuwać
(1.2) przekładać, zamieniać
(1.3) przeobrażać
(1.4) przebudowywać
Wiktionary
1. dający się przemieścić, ustawić w innym miejscu;
2. dający się przekształcić, inaczej ukierunkować
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przestawiać.
Wiktionary
rzecz. przestawienie n., przestawność ż., przestawka ż., przestawnica ż., przestawnia ż.
czas. postawić, przestawiać ndk., przestawić dk.
przym. przestawny
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przestawiać)
(1.1) zmienić położenie czego
(1.2) zmienić kolejność czego
(1.3) zmienić główny kierunek, założenia czegoś
(1.4) postawić od nowa, w innym miejscu
czasownik zwrotny dokonany przestawić się (ndk. przestawiać się)
(2.1) zacząć stosować inny styl życia w jakiejś dziedzinie
(2.2) ulec przestawieniu
Wiktionary
IPA: pʃɛˈstavʲit͡ɕ, AS: pšestavʹić
Wiktionary
rzecz. przestawianie n., przestawienie n., przestawność ż., przestawka ż., przestawnica ż., przestawnia ż.
czas. postawić, przestawiać ndk.
przym. przestawny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przestawić.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛstaˈvʲjɛ̇̃ɲɛ, AS: pšestavʹi ̯ė̃ńe
Wiktionary
rzecz. przestawianie n., przestawność ż., przestawka ż., przestawnica ż., przestawnia ż.
czas. postawić, przestawić dk., przestawiać ndk.
przym. przestawny
Wiktionary
przestawienie głosek w wyrazie; metateza
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) jęz. przestawienie głosek lub sylab w wyrazie;
Wiktionary
Przestawka, inaczej metateza (gr. μετάθεσις metáthesis) – jeden z podstawowych zależnych procesów fonetycznych, polegająca na zmianie kolejności sąsiednich głosek.
Na przykład staropolskie błcha, ps. blъxa (porównaj lit. blusà, słow. blcha) dało pol. pchła z przestawieniem ch i ł. Dzięki temu uniknięto normalnej asymilacji i zrównania z formą czasownika pcha (porównaj jabłko [japko]).
Wikipedia
(1.1) Nie ma więc sensu określać chronologii tego, co było wcześniej: przestawka, czy zanik jerów.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈstafka, AS: pšestafka
Wiktionary
rzecz. przestawianie ż., przestawienie n., przestawność ż., przestawnica ż., przestawnia ż.
czas. przestawiać ndk., przestawić dk.
przym. przestawny
Wiktionary
(1.1) metateza
Wiktionary
1. odstąpienie od naturalnego szyku wyrazów w zdaniu; inwersja, przekładnia, hyperbaton, szyk przestawny, metateza;
2. potocznie: zwrotnica (urządzenie kolejowe)
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przestawne
Wiktionary
rzecz. przestawianie n., przestawienie n., przestawka ż.
czas. przestawiać ndk., przestawić dk.
przym. przestawny
przysł. przestawnie
Wiktionary
przeszywać coś ściegiem tworzącym nieprzerwaną linię
SJP.pl
potocznie:
1. uskarżać się na dolegliwości;
2. czytać coś, stękając, dukając
SJP.pl
roślina zielna z dyniowatych, częsta w parkach
SJP.pl
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) osoba, która dopuściła się przestępstwa
Wiktionary
Przestępstwo – czyn zabroniony uznany za zasadniczo społecznie szkodliwy lub społecznie niebezpieczny, konkretnie zdefiniowany i zagrożony karą na mocy prawa karnego.
W większości krajów istnieją kodeksy karne, zawierające zbiory norm prawa karnego, lecz w niektórych krajach takiej kodyfikacji nie przeprowadzono.
Wikipedia
(1.1) Policja złapała groźnego przestępcę.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈstɛ̃mpt͡sa, AS: pšestẽmpca
Wiktionary
rzecz. przestępczość ż., przestępstwo n.
:: fż. przestępczyni ż.
przym. przestępczy
Wiktionary
(1.1) złoczyńca
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) krym. popełnianie przestępstw
(1.2) krym. ogół popełnionych przestępstw
Wiktionary
Przestępczość – zbiór czynów popełnionych na obszarze danej jednostki terytorialnej, które są zabronione ustawowo pod groźbą kary. Przestępczość jest zjawiskiem społecznym.
Wikipedia
IPA: pʃɛˈstɛ̃mpt͡ʃɔɕt͡ɕ, AS: pšestẽmpčość
Wiktionary
rzecz. przestępstwo n., przestępca m., przestępczyni ż.
przym. przestępczy
Wiktionary
1. dotyczący przestępcy, właściwy przestępcy;
2. będący przestępstwem, np. czyn przestępczy
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) związany z przestępczością i przestępcami; właściwy przestępcom
Wiktionary
(1.1) Jeden z tamtejszych wychowawców w liście do redakcji opisał malwersacje, jakich dopuszczała się dyrektorka wspólnie z kuratorem, pod osłoną wojewódzkich władz partyjnych. Tu mechanizm był podobny – ewidentna działalność przestępcza, tym razem wyjątkowo parszywa, bo polegająca na żerowaniu na dzieciach – sierotach i pełne krycie tej działalności przez kolesiów z władz wojewódzkich.
(1.1) Kontakt ten oznacza, że tradycje przestępcze mogą być i są przekazywane kolejnym generacjom w sposób podobny do sposobu przekazywania języka i innych wytworów społecznych.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈstɛ̃mpt͡ʃɨ, AS: pšestẽmpčy
Wiktionary
rzecz. przestępstwo n., przestępczość ż., przestępca m., przestępczyni ż.
przym. przestępny
Wiktionary
(1.1) kryminalny, przestępny, karalny
Wiktionary
kobieta, która popełniła przestępstwo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) praw. kobieta, która popełniła przestępstwo
Wiktionary
(1.1) Policja aresztowała groźną przestępczynię.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛstɛ̃mpˈt͡ʃɨ̃ɲi, AS: pšestẽmpčỹńi
Wiktionary
rzecz. przestępczość ż., przestępstwo n.
:: fm. przestępca m.
przym. przestępczy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przestępne
Wiktionary
przym. przestępny
Wiktionary
1. niezgodny z prawem, będący przestępstwem; przestępczy;
2. rok przestępny - rok, w którym jest 366 dni;
3. w matematyce: funkcja przestępna - funkcja niespełniająca żadnego równania algebraicznego, np. funkcja wykładnicza lub trygonometryczna; funkcja niealgebraiczna
SJP.pl
przymiotnik relacyjny
(1.1) praw. stanowiący przestępstwo
(1.2) astr. dodawany w celu synchronizacji odmierzanego czasu
Wiktionary
(1.1) Ale Dickson nie chciał występować z nimi wcześniej, aż nie zdobędzie dowodów jego przestępnej działalności na giełdzie.
Wiktionary
rzecz. przestąpienie n., przestępowanie n., przestępność ż.
czas. przestąpić dk., przestępować ndk.
przym. przestępczy
Wiktionary
(1.1) przestępczy, występny, zbrodniczy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) praw. czyn zabroniony pod groźbą kary jako zbrodnia lub występek, przez ustawę karną obowiązującą w czasie jego popełnienia, bezprawny, zawiniony, społecznie szkodliwy;
Wiktionary
Przestępstwo – czyn zabroniony uznany za zasadniczo społecznie szkodliwy lub społecznie niebezpieczny, konkretnie zdefiniowany i zagrożony karą na mocy prawa karnego.
W większości krajów istnieją kodeksy karne, zawierające zbiory norm prawa karnego, lecz w niektórych krajach takiej kodyfikacji nie przeprowadzono.
Wikipedia
(1.1) Kradzież z włamaniem jest przestępstwem ściganym z urzędu.
(1.1) Jak wynika z raportów Komendy Wojewódzkiej Policji (…), dynamika przestępczości na tych obszarach jest wysoka, szczególnie w niektórych typach przestępstw, co dotyczy przede wszystkim przemytu i handlu narkotykami bronią, materiałami rozszczepialnymi oraz papierosami (…)
Wiktionary
IPA: pʃɛˈstɛ̃mpstfɔ, AS: pšestẽmpstfo
Wiktionary
rzecz. przestępca m., przestępczyni ż., przestępczość ż.
przym. przestępczy
przysł. przestępczo
Wiktionary
efekt dźwiękowy w grze na gitarze
SJP.pl
Overdrive (potocznie „przester”) – efekt gitarowy, którego działanie polega na ścinaniu wierzchołków sygnału elektrycznego z gitary, dzięki czemu w obwiedni sygnału pojawia się płaski poziomy odcinek o stałej amplitudzie, czyli tzw. faza podtrzymania w sensie ADSR (od ang. wyrazów: attack – narastanie, decay – opadanie, sustain – podtrzymanie, release – zwolnienie). Ponieważ charakterystyki większości ograniczników amplitudy są asymptotyczne, więc formalnie faza podtrzymania jest początkowo bardzo płaską fazą opadania, ale ludzkie ucho nie jest w stanie wychwycić tak powolnego ubytku poziomu dźwięku.
Wikipedia
1. powodować zniekształcenia dźwięków w urządzeniach dźwiękowych przez zbyt silny sygnał;
2. oddziaływać na jakiś mechanizm celem wywołania zmian w jego pracy
SJP.pl
Wikipedia
o cechach przęstkowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
Wikipedia
o cechach przęstkowatych (rodzina roślin)
SJP.pl
1. nieplanowana przerwa w pracy, produkcji itp.;
2. postój środków transportowych ponad przewidziany czas;
3. w leśnictwie: drzewo niewycięte w czasie przewidzianym do wyrębu
SJP.pl
Przestój (ang. downtime) – przerwa w działaniu obiektu, wynikająca z przyczyn losowych.
Dotyczyć może np. maszyny, komputera, serwera lub dostępności usługi.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) psych. nagłe, silne uczucie strachu lub przerażenia
Wiktionary
(1.1) Zbladła z przestrachu, widząc cień za oknem.
Wiktionary
rzecz. strach mzw./mrz.
Wiktionary
wywoływać w kimś strach; wystraszać, nastraszać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przestraszyć.
Wiktionary
czas. przestraszyć
rzecz. strach mrz./mzw.
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który przestraszył się lub wyrażający przestrach
Wiktionary
czas. przestraszyć dk.
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany
(1.1) wzbudzić w kimś strach, wywołać w kimś przerażenie, obawę
czasownik zwrotny dokonany przestraszyć się
(2.1) poczuć strach, przerażenie
Wiktionary
(1.1) Ledwie tych słów domówiła, kiedy jakiś szelest ją przestraszył; z lękiem spojrzała ku oknu i cofnęła się do drzwi nasłuchując.
(2.1) Pies nie był na smyczy, a kiedy nieoczekiwanie rozległy się wystrzały ćwiczeń wojskowych, przestraszył się i uciekł.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈstraʃɨt͡ɕ, AS: pšestrašyć
Wiktionary
rzecz. strach mrz./mzw., straszenie
czas. straszyć, wystraszyć, nastraszyć
przym. straszny
przysł. strasznie
Wiktionary
(1.1) przerazić, zaniepokoić
(2.1) pot. przen. dostać cykora
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) uwaga ostrzegająca przed czymś
Wiktionary
(1.1) ostrzeżenie
Wiktionary
przestrojnik trawnik - motyl z rodziny rusałkowatych
SJP.pl
stopień wyższy od przysłówków: przestronno, przestronnie
SJP.pl
stopień wyższy od przymiotnika: przestronny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przestronne
Wiktionary
przym. przestronny
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który ma dużo wolnego miejsca, wolnej przestrzeni
Wiktionary
(1.1) Przestronny dziedziniec otaczały kolumny, parterowe portyki i piętrowe loggie.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈstrɔ̃nːɨ, AS: pšestrõ•ny
Wiktionary
rzecz. przestronność ż.
przysł. przestronnie
Wiktionary
(1.1) szeroki, obszerny
Wiktionary
przestrożnica żółtorożka - gatunek motyla z rodziny wycinkowatych
SJP.pl
dawniej:
1. potocznie: zrobić coś niewłaściwego; przeskrobać, spsocić, zbroić, zmajstrować, zmalować;
2. strugając, przedziurawić
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) daw. brat dziadka
Wiktionary
rzecz. prastryjostwo n., prastryj mos.
Wiktionary
(1.1) dziadek stryjeczny, dziad stryjeczny, daw. prastryj
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
(1.1) stpol. brat pradziadka
Wiktionary
(1.1) starszy wuj
Wiktionary
Przestrzał – polski herb szlachecki z nobilitacji, pochodzenia węgierskiego.
Wikipedia
1. związany z przebiciem czegoś na wylot;
2. potocznie: wychodzący z dwóch przeciwległych stron i przebiegający przez całą długość lub szerokość
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przestrzegać)
(1.1) dokonany od|przestrzegać. (w znaczeniu ostrzegać)
Wiktionary
(1.1) Od ambasadora USA dowiaduje się, że Rosjanie szykują tajną operację, wskutek której jego kraj utraci niezależność. Po namyśle dzwoni do ambasadora sowieckiego, by go przestrzec, że Amerykanie o wszystkim wiedzą.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛsṭʃɛt͡s, AS: pšesṭšec
Wiktionary
1. udzielać przestrogi; ostrzegać;
2. stosować się do czegoś
SJP.pl
czasownik przechodni
(1.1) ostrzegać kogoś przed czymś
(1.2) stosować się do czegoś, być w zgodzie z jakimś przepisem
Wiktionary
(1.1) Matka przestrzegała dzieci przed przechodzeniem na czerwonym świetle.
(1.2) Przepisów BHP należy bezwzględnie przestrzegać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈsṭʃɛɡat͡ɕ, AS: pšesṭšegać
Wiktionary
(1.1-2) rzecz. przestrzeganie; zob. ostrzegać./ostrzec
(1.1) rzecz. przestroga
Wiktionary
(1.1) ostrzegać (zob. uwagi)
(1.2) stosować, wypełniać, zachowywać, respektować
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przestrzegać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛsṭʃɛˈɡãɲɛ, AS: pšesṭšegãńe
Wiktionary
czas. przestrzegać
Wiktionary
strzelić, strzelać kilkakrotnie z broni palnej w celu jej wypróbowania; przestrzeliwać
SJP.pl
nazwisko
SJP.pl
1. nieograniczony trójwymiarowy obszar, w którym zachodzą zjawiska fizyczne;
2. zbiór wszystkich elementów danej teorii wraz ze strukturą umożliwiającą ich badanie;
3. rozległy obszar, bez widocznych granic;
4. odległość między czymś a czymś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) określony obszar – dwu- lub trójwymiarowy
(1.2) fiz. miejsce, w którym odbywają się zjawiska fizyczne;
(1.3) geom. nieograniczona co najmniej trójwymiarowa rozciągłość, jedno z podstawowych pojęć geometrii;
(1.4) mat. zbiór, na którym określono dodatkową strukturę;
Wiktionary
Przestrzeń – zbiór elementów, zwykle nazywanych punktami, z pewną dodatkową strukturą; definiuje zakres, czy ramy rozpatrywanych w niej zjawisk:
Wikipedia
(1.1) W beletrystyczno-publicystycznej formie ukazał bezpośredniość i bezceremonialność Amerykanów, szybko rosnące miasta, rozległe przestrzenie kontynentu, który przemierzał koleją, konno i pieszo, żyzne doliny, skalne pustkowia i dzikie zwierzęta.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛsṭʃɛ̃ɲ, AS: pšesṭšẽń
Wiktionary
rzecz. przestrzenność ż.
przym. przestrzenny
Wiktionary
stopień wyższy od przysłówka: przestrzennie
SJP.pl
przestrzenny i czasowy; czasowo-przestrzenny
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przestrzenne
Wiktionary
rzecz. przestrzeń ż.
przym. przestrzenny
przysł. przestrzennie
Wiktionary
przymiotnik relacyjny
(1.1) dotyczący przestrzeni
(1.2) mający trzy wymiary
przymiotnik jakościowy
(2.1) taki, który posiada dużą przestrzeń
Wiktionary
rzecz. przestrzeń ż., przestrzenność ż., rozprzestrzenianie n., rozprzestrzenienie n.
czas. rozprzestrzeniać ndk., rozprzestrzenić dk.
przym. przestrzeniowy
przysł. przestrzennie
Wiktionary
(1.1) rzad. przestrzeniowy
(1.2) trójwymiarowy, bryłowy
(2.1) przestronny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przestudiować.
Wiktionary
czas. przestudiować dk.
Wiktionary
rzadko: przekazywać coś za pomocą stukania
SJP.pl
książkowo: szeroka, rozległa przestrzeń lub rozciągająca się nad nią atmosfera; przestworze
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) książk. duża, szeroka i pusta przestrzeń
Wiktionary
(1.1) Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu. / Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛstfur, AS: pšestfur
Wiktionary
rzecz. przestworze n.
Wiktionary
(1.1) bezkres, przestworze, dal
Wiktionary
książkowo: szeroka, rozległa przestrzeń lub rozciągająca się nad nią atmosfera; przestworze
SJP.pl
książkowo: szeroka, rozległa przestrzeń lub rozciągająca się nad nią atmosfera; przestwór
SJP.pl
książkowo: szeroka, rozległa przestrzeń lub rozciągająca się nad nią atmosfera; przestwór
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) książk. rozległa, nieograniczona przestrzeń (zwykle w liczbie mnogiej)
Wiktionary
(1.1) …»Tryptolem się zowię, / W sławnych Atenach moi mieszkali przodkowie. / Ja nie pieszo przez lądy, nie w łodzi przez morze / Ale tu przez powietrzne przybyłem przestworze…«
Wiktionary
IPA: pʃɛˈstfɔʒɛ, AS: pšestfože
Wiktionary
rzecz. przestwór m.
Wiktionary
ostudzać się tak, że nie jest się jeszcze całkiem zimnym
SJP.pl
ostudzić się tak, że nie jest się jeszcze całkiem zimnym
SJP.pl
taki, który przestygnął; przestygły
SJP.pl
taki, który przestygł; przestygnięty
SJP.pl
przesadnie subtelny
SJP.pl
1. zmienić miejsce, położenie czegoś bez odrywania od podłoża;
2. przemieścić coś wzdłuż jakiejś powierzchni, lekko jej dotykając;
3. zmienić położenie części elementów jakiegoś urządzenia, mechanizmu lub zmienić sposób jego pracy;
4. zmienić kolejność, czas, termin czegoś;
5. przenieść kogoś na inne stanowisko, włączyć do innej grupy, kategorii
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przesuwać)
(1.1) dokonany od|przesuwać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈsũnɔ̃ɲt͡ɕ, AS: pšesũnõńć
Wiktionary
rzecz. przesunięcie n., suw mrz.
czas. sunąć, zasuwać, przesuwać
Wiktionary
1. zmienić miejsce, położenie czegoś bez odrywania od podłoża;
2. przemieścić coś wzdłuż jakiejś powierzchni, lekko jej dotykając;
3. zmienić położenie części elementów jakiegoś urządzenia, mechanizmu lub zmienić sposób jego pracy;
4. zmienić kolejność, czas, termin czegoś;
5. przenieść kogoś na inne stanowisko, włączyć do innej grupy, kategorii
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesunąć.
Wiktionary
Wikipedia
IPA: ˌpʃɛsũˈɲɛ̇̃ɲt͡ɕɛ, AS: pšesũńė̃ńće
Wiktionary
czas. zasuwać, przesunąć dk., przesuwać ndk., poprzesuwać dk., sunąć
rzecz. przesuwanie n., poprzesuwanie n., suw mrz.
Wiktionary
w technice: przemieszczanie, przesuwanie czegoś, np. taśmy filmowej, elementu maszyny, aparatu itp. w określonym kierunku
SJP.pl
1. zmieniać miejsce, położenie czegoś bez odrywania od podłoża;
2. przemieszczać coś wzdłuż jakiejś powierzchni, lekko jej dotykając;
3. zmieniać kolejność, czas, termin czegoś
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przesunąć)
(1.1) zmieniać położenie
(1.2) zmieniać termin
Wiktionary
(1.1) Może Ci się nie podoba, ale w ten oto sposób przesunęłam meble.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈsuvat͡ɕ, AS: pšesuvać
Wiktionary
rzecz. suw mrz., przesuw m., przesuwak m., przesuwka ż., przesuwność ż., przesuwalność ż., przesunięcie n., przesuwanie n.
czas. zasuwać, sunąć, przesunąć dk.
przym. przesuwny, przesuwalny
Wiktionary
(1.1) posuwać, suwać
(1.2) przekładać
Wiktionary
w technice: urządzenie lub przyrząd służący do przesuwania czegoś, zazwyczaj stanowiący element jakiegoś urządzenia; przesuwak, przesuwnik
SJP.pl
w technice:
1. w technice: urządzenie lub przyrząd służący do przesuwania czegoś, zazwyczaj stanowiący element jakiegoś urządzenia; przesuwacz, przesuwnik;
2. w maszynie do pisania: klawisz, którego naciśnięcie powoduje przesunięcie się wałka, bez względu na nastawione zastawki tabulatora
SJP.pl
w technice: miejsce, np. w kopalniach, w kolejowych zakładach naprawczych itp., w którym przesuwa się wagony kolejowe z jednego toru na drugi, równoległy do niego; przesuwnica
SJP.pl
zdolność do przesuwania się; ruchomość, mobilność
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przesuwalne
Wiktionary
przym. przesuwalny
czas. przesuwać
Wiktionary
taki, który daje się przesunąć; przesuwny, ruchomy
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesuwać.
Wiktionary
czas. zasuwać, przesuwać ndk.
rzecz. przesunięcie n., suw mrz.
Wiktionary
urządzenie ciągnikowe do przesuwania taśmociągów
SJP.pl
Przesuwarka taśmociągów - urządzenie ciągnikowe w konstrukcji bardzo podobne do układarki rur, wyposażone w wysięgnik i osprzęt hakowy z odpowiednią głowicą; wykorzystywane najczęściej w kopalniach odkrywkowych do przemieszczania taśmociągów.
Wikipedia
w geografii: taki, który powstał wskutek przesuwu warstw skalnych w poziomie, np. uskok przesuwczy
SJP.pl
1. w technice: element, który się przesuwa i za pomocą którego można zmieniać parametry jakiegoś urządzenia;
2. w językoznawstwie: szereg zmian opozycji fonologicznych zachodzących pomiędzy poszczególnymi klasami spółgłosek;
3. ruchoma część suwaka logarytmicznego
SJP.pl
Przesuwka, offset, ofsetka – środek stylistyczny polegający na wielokrotnym powtórzeniu (lub użyciu podobnego) członu wersu z częściowym przesunięciem pierwszego słowa na początku bądź na końcu linijki.
Wikipedia
1. taki, który dotyczy ruchomej części suwaka;
2. przymiar przesuwkowy - przyrząd służący do mierzenia długości i szerokości przedmiotów oraz średnic i głębokości otworów, składający się z suwaka przesuwanego po prowadnicy oraz ze szczęk obejmujących przedmiot w czasie pomiaru; suwmiarka
SJP.pl
w technice: miejsce, np. w kopalniach, w kolejowych zakładach naprawczych itp., w którym przesuwa się wagony kolejowe z jednego toru na drugi, równoległy do niego; przesuwalnia
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wózek z napędem elektrycznym poruszający się po szynach
Wiktionary
(1.1) Do wjazdu na przesuwnicę używa się co najmniej dwóch wózków.
Wiktionary
w technice:
1. urządzenie służące do zmiany położenia czegoś; przesuwak, przesuwacz;
2. urządzenie służące do zmiany charakterystyki czegoś, np. przebiegu prądu elektrycznego
SJP.pl
taki, którego elementem jest przesuwnik, np. podzielnia przesuwnikowa
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przesuwne
Wiktionary
przym. przesuwny
czas. przesuwać
Wiktionary
taki, który daje się przesunąć; przesuwalny, ruchomy
SJP.pl
przekonać o czymś, złożyć dowody czegoś
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) przekonanie na jakiś temat
Wiktionary
(1.1) Twoje przeświadczenie o pomocy wzajemnej jest naiwne.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛɕfʲjaṭˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: pšeśfʹi ̯aṭčẽńe
Wiktionary
(1.1) twierdzenie, wyobrażenie
Wiktionary
przekonać o czymś, złożyć dowody czegoś
SJP.pl
przekonać o czymś, złożyć dowody czegoś
SJP.pl
czasownik
(1.1) o świetle przenikać przez jakąś przeszkodę, przejrzysty przedmiot
(1.2) przepuszczać przez siebie światło
Wiktionary
(1.1) Promienie słoneczne przeświecają przez firanki.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɕfʲjɛt͡sat͡ɕ, AS: pšeśfʹi ̯ecać
Wiktionary
czas. świecić, przeświecić
rzecz. świeca ż., świecznik mrz./mzw.
Wiktionary
(1.1) przebijać, prześwitywać
Wiktionary
taki, który można przejrzeć na wylot, przez który można zobaczyć to, co jest po drugiej stronie; przezroczysty, przejrzysty
SJP.pl
rzadko: przeświecający, przezroczysty
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeświecać.
Wiktionary
rzecz. nieprzeświecanie n.
czas. przeświecać ndk.
Wiktionary
czasownik przechodni niedokonany (dk. prześwietlić)
(1.1) niedokonany od|prześwietlić.
Wiktionary
rzecz. prześwietlanie n., prześwietlenie n., światło n.
czas. prześwietlić dk.
przym. światły, świetlany
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od| prześwietlać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛɕfʲjɛˈtlãɲɛ, AS: pšeśfʹi ̯etlãńe
Wiktionary
czas. prześwietlać, prześwietlić
rzecz. światło n., prześwietlenie n.
przym. świetlany, światły
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) med. badanie polegające na przepuszczeniu przez określoną część ciała promieni rentgenowskich w celu uzyskania jej obrazu na ekranie fluoryzującym
(1.2) med. obraz uzyskany w wyniku prześwietlenia (1.1) na ekranie fluoryzującym lub na kliszy
(1.3) środ. więz. przesłuchanie
Wiktionary
Wikipedia
rzecz. prześwietlanie n.
czas. prześwietlić dk., prześwietlać ndk.
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. prześwietlać)
(1.1) med. przepuścić promieniowanie rentgenowskie przez badany część ciała w celu uzyskania jej obrazu na ekranie fluoryzującym
(1.2) świecąc, przeniknąć przez coś lub przez kogoś
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. prześwietlać)
(2.1) przest. przeświecić, przebłysnąć
(3.2) fot. o fotografii, materiałach fotograficznych, matrycy światłoczułej: zostać nadmiernie naświetlonym
Wiktionary
IPA: pʃɛˈɕfʲjɛtlʲit͡ɕ, AS: pšeśfʹi ̯etlʹić
Wiktionary
rzecz. prześwietlanie n., prześwietlenie n., światło n.
czas. prześwietlać ndk.
przym. światły, świetlany
Wiktionary
gatunek kilku pluskwiaków z rodziny prześwietlikowatych
SJP.pl
rodzina pluskwiaków
SJP.pl
np. o pocisku, wietrze: przelecieć ze świstem
SJP.pl
1. odstęp między elementami czegoś
2. otwór przepuszczający światło
3. przejście przez budynek o otwartym wlocie i wylocie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) odstęp między dwoma przedmiotami lub między elementami czegoś, odległość między dwoma płaszczyznami ograniczającymi otwór; także. otwór, wolne miejsce przepuszczające światło, odsłaniające jakiś widok
(1.2) archit. przejście lub przejazd przez budynek
Wiktionary
Prześwit
Wikipedia
IPA: ˈpʃɛɕfʲit, AS: pšeśfʹit
Wiktionary
rzecz. prześwitywanie n., prześwitanie n.
czas. prześwitywać ndk., prześwitać ndk.
przym. prześwitowy
przysł. prześwitowo
ims. prześwitujący
Wiktionary
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
(1.1) być widocznym przez coś
(1.2) (o cienkim materiale) przepuszczać częściowo światło
Wiktionary
(1.1) Spod zielonej farby lekko prześwituje czerwona.
(1.1) Przez grube zasłony słabo prześwituje słońce.
(1.2) Zobacz, czy mi bluzka nie prześwituje!
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛɕfʲiˈtɨvat͡ɕ, AS: pšeśfʹityvać
Wiktionary
przym. prześwitujący
rzecz. prześwitywanie n., prześwit mrz.
Wiktionary
(1.1-2) przebijać
(1.2) przeświecać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|prześwitywać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛɕfʲitɨˈvãɲɛ, AS: pšeśfʹityvãńe
Wiktionary
czas. prześwitywać
rzecz. prześwit mrz.
Wiktionary
cecha czegoś dającego się przesycić
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przesycalne
Wiktionary
przym. przesycalny
Wiktionary
dający się przesycać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesycać.
Wiktionary
Przesycanie – obróbka cieplna, której poddawana jest m.in. stal w celu stabilizacji austenitu. Uzyskanie stabilnego austenitu zwiększa odporność stali na korozję.
Polega na nagrzaniu stali do temperatury, w której nastąpi przemiana austenityczna, a następnie, tak jak w hartowaniu, szybkie schładzanie.
Wikipedia
czas. przesycać ndk.
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przesycać)
(1.1) dokonany od|przesycać.
Wiktionary
(1.1) Sposób odgrodzenia urzędnika od petenta, zastosowany przez prawicę w urzędach dzielnicowych i Urzędzie Miasta, to patologia przesycona absolutnym brakiem zaufania do wszystkich i wszystkiego.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈsɨt͡ɕit͡ɕ, AS: pšesyćić
Wiktionary
rzecz. przesyt mrz.
Wiktionary
bardzo sympatyczny, bardzo miły
SJP.pl
1. wąski, długi pas lądu, rodzaj piaszczystego wału naniesionego przez fale morskie i odcinającego zatokę lub zalew od morza
2. przenoszenie czegoś na inne miejsce za pomocą przesypywania
SJP.pl
Przesyp (łac. precep) — przypuszczalna nazwa daniny płaconej w naturze panującym przez solników za prawo do korzystania z salin kołobrzeskich w średniowieczu.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesypać.
Wiktionary
czas. przesypać dk.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesypiać.
Wiktionary
czas. zaspać, przesypiać ndk.
Wiktionary
czasownik
(1.1) wysypując coś, wsypać to do czegoś innego
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛsɨˈpɨvat͡ɕ, AS: pšesypyvać
Wiktionary
czas. wsypywać, przesypać dk.
rzecz. przesypywanie n.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesypywać.
Wiktionary
czas. przesypywać ndk.
Wiktionary
1. uczucie przepełnienia wskutek nadmiernego jedzenia lub picia;
2. uczucie znużenia, zniechęcenia, spowodowane nadmiarem doznań lub wrażeń; zblazowanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) stan odczuwania nieprzyjemności w wyniku nadmiernego spożycia jedzenia lub picia
(1.2) stan przykrego poczucia nadmiaru wrażeń
Wiktionary
(1.1) Mimo tych innowacji Jerzy Filar miał przesyt i nudności na myśl o tej piosence.
Wiktionary
rzecz. przesycenie n.
czas. przesycać ndk., przesycić dk.
przym. przesycony
Wiktionary
(1.1) przesycenie
(1.2) zniechęcenie, znużenie
Wiktionary
przesłanie, przesyłanie czegoś na duże odległości
SJP.pl
Przepustowość, pojemność kanału – rzeczywista szerokość pasma zmierzona o określonej porze dnia przy użyciu określonych tras sieciowych i podczas transmisji siecią określonych zbiorów danych.
Pojęcie to jest często stosowane jako synonim maksymalnej ilości informacji, jaka może być przesyłana przez dany kanał komunikacyjny w jednostce czasu. Czasami używane jest określenie „szybkość” (na przykład sieci komputerowej), które jest błędne, ponieważ przepustowość dotyczy liczby transmitowanych bitów, a nie zmiany fizycznego położenia jakiegoś obiektu, w jednostce czasu.
Wikipedia
czasownik przechodni niedokonany (dk. przesłać)
(1.1) niedokonany od|przesłać.
Wiktionary
(1.1) Informacja zebrana z sieci odpowiednio rozmieszczonych radarów, po przetworzeniu, jest przesyłana do centrum operacyjnego.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈsɨwat͡ɕ, AS: pšesyu̯ać
Wiktionary
rzecz. przesłanie n., przesyłanie n., przesył m., przesyłka ż., przesyłeczka ż.
czas. przysłać, przysyłać, wysyłać, przesłać dk., słać ndk.
przym. przesyłkowy
Wiktionary
cecha czegoś dającego się przesłać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przesyłalne
Wiktionary
przym. przesyłalny
Wiktionary
dający się przesyłać
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesyłać.
Wiktionary
czas. przesłać, przesyłać ndk.
rzecz. przesyłeczka ż., przesyłka ż.
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) zdrobn. przesyłka, także. mała przesyłka
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛsɨˈwɛt͡ʃka, AS: pšesyu̯ečka
Wiktionary
rzecz. przesyłka ż., przesłanie n., przesyłanie n.
czas. przesyłać ndk., przesłać dk., słać ndk.
przym. przesyłkowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) poczt. zapakowana rzecz przeznaczona do wysyłki i dostarczenia odbiorcy
Wiktionary
Wikipedia
IPA: pʃɛˈsɨwka, AS: pšesyu̯ka
Wiktionary
rzecz. przesłanie n., przesyłanie n.
:: zdrobn. przesyłeczka ż.
czas. przysłać dk., przysyłać ndk., przesyłać ndk., przesłać dk., słać ndk.
przym. przesyłkowy
Wiktionary
pospolicie: szachrując, sprzedawać coś
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeszacowywać)
(1.1) ocenić daną wartość lub wielkość zbyt wysoko, określając ją w przybliżeniu
(1.2) ponownie określić w przybliżeniu daną wartość lub wielkość
Wiktionary
(1.1) Poprzedni zarząd zdecydowanie przeszacował dochody ze sprzedaży mienia komunalnego.
(1.2) Nie zamyka to jednak centrum dominikańskiemu drogi do ponownego starania się o grant w październiku. Muszą jednak przeszacować koszty jego prowadzenia.
Wiktionary
rzecz. szacunek m., oszacowanie n., oszacowywanie n. przeszacowanie n., przeszacowywanie n., szacowanie n.
czas. szacować ndk., oszacować dk., oszacowywać ndk., przeszacowywać ndk.
przym. szacunkowy
przysł. szacunkowo
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeszacowywać.
Wiktionary
rzecz. nieprzeszacowywanie n.
czas. przeszacować, przeszacowywać ndk.
Wiktionary
dawniej o odzieży: zostać podniszczonym, wytrzeć się
SJP.pl
1. przesadzić w czymś; przeholować, zagalopować się, zapędzić się;
2. o aktorze: przesadzić w grze
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeszarżowywać)
(1.1) przesadzić w czymś; zwł. o aktorze: popaść w przesadne odgrywanie roli
Wiktionary
(1.1) Pan świetnie wie, że przeszarżował z tymi oskarżeniami wobec UOP. A teraz ma Pan problem, jak się z tego wycofać.
Wiktionary
rzecz. szarża ż., szarżerunek mrz., szarżowanie n.
czas. szarżować ndk., przeszarżowywać ndk.
przym. szarżowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) stpol. przejście
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛʃʲt͡ɕɛ, AS: pšešʹće
Wiktionary
środowiskowo: przesunąć na wyższe lub niższe stanowisko
SJP.pl
1. spędzić pewien czas na szczekaniu;
2. potocznie: przegadać kogoś
SJP.pl
1. przeszczepienie tkanki lub narządu;
2. tkanka, narząd lub proteza ze sztucznego tworzywa, przeszczepiona w celu zastąpienia nimi uszkodzonych lub brakujących tkanek lub narządów
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
(1.1) med. przeniesienie narządu w całości lub w części z jednego ciała do innego
(1.2) med. przen. przeszczepiana część ciała
forma czasownika.
(2.1) 2. os. lp. rozk. od: przeszczepić
Wiktionary
Przeszczepianie narządów, transplantacja (z łac. transplantare, czyli „szczepić”, od trans „poza czymś” i plantare, „sadzić”) – przeszczepienie narządu w całości lub części, tkanki lub komórek z jednego ciała na inne (lub w obrębie jednego ciała). Przeszczepianiem zajmuje się dziedzina medycyny zwana transplantologią.
Wikipedia
(1.1) Na podobną trudność natrafili obecnie badacze zajmujący się wyrafinowanymi hodowlami tkankowymi, zamierzający hodować z komórek pacjenta całe organy do przeszczepu.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛʃt͡ʃɛp, AS: pšeščep
Wiktionary
rzecz. przeszczepialność ż., przeszczepianie n., przeszczepienie n.
czas. przeszczepiać ndk., przeszczepić dk.
przym. przeszczepowy, przeszczepieniowy, przeszczepialny
Wiktionary
(1.1) transplantacja
(1.2) transplantat
Wiktionary
1. przenosić operacyjnie tkankę lub narząd w obrębie jednego organizmu lub z jednego organizmu do drugiego;
2. ulepszać, uszlachetniać roślinę przez zaszczepienie na niej pędu z rośliny wartościowszej;
3. przenosić jakieś zasady, zwyczaje, w nowe warunki, do nowego środowiska
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha tego, co przeszczepialne; cecha tych, którzy są przeszczepialni
(1.2) med. zdolność tkanek lub całych narządów do ich przeszczepiania
Wiktionary
(1.1) Niektórzy sądzą, że przeszczepialność idei zachodnich do świata muzułmańskiego jest praktycznie zerowa.
(1.2) Do tego czasu stosowano komórki nowotworowe trawione neuraminidazą w immunoterapii nowotworów spontanicznych i indukowanych karcynogenami chemicznymi, uzyskując często osłabioną przeszczepialność lub większą odporność ustroju na komórki traktowane enzymem, wyrażoną nawet regresją małych nowotworów.
(1.2) Istnieje duża różnica w przeszczepialnościach wątroby u osób młodych i tych w podeszłym wieku.
Wiktionary
rzecz. przeszczep m., przeszczepianie n., przeszczepienie n.
czas. przeszczepiać ndk., przeszczepić dk.
przym. przeszczepialny, przeszczepowy, przeszczepieniowy
Wiktionary
dający się przeszczepiać
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) med. możliwy do przeszczepienia
Wiktionary
rzecz. przeszczep n., przeszczepialność ż., przeszczepianie n., przeszczepienie n.
czas. przeszczepiać ndk., przeszczepić dk.
przym. przeszczepowy, przeszczepieniowy
Wiktionary
1. przenieść operacyjnie tkankę lub narząd w obrębie jednego organizmu lub z jednego organizmu do drugiego;
2. ulepszyć, uszlachetnić roślinę przez zaszczepienie na niej pędu z rośliny wartościowszej;
3. przenieść jakieś zasady, zwyczaje, w nowe warunki, do nowego środowiska
SJP.pl
potocznie: człowiek z przeszczepionym narządem
SJP.pl
bardzo szczęśliwy
SJP.pl
1. stawać się przeszkodą, zawadą; zawadzać;
2. utrudniać, uniemożliwiać, udaremniać coś
SJP.pl
czasownik nieprzechodni
(1.1) sprawiać, że ktoś nie może wykonywać poprawnie jakiejś czynności lub coś nie działa prawidłowo
Wiktionary
(1.1) Głośna muzyka zza ściany przeszkadzała mi w pracy.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈʃkad͡zat͡ɕ, AS: pšeškaʒać
Wiktionary
rzecz. przeszkadzanie n., przeszkodzenie n., przeszkoda
Wiktionary
potocznie: osoba lub rzecz przeszkadzająca w czymś
SJP.pl
1. potocznie: coś, co przeszkadza;
2. żartobliwie: instrument perkusyjny
SJP.pl
Perkusja (instrumenty perkusyjne, łac. percussio = uderzenie) – w klasyfikacji praktycznej grupa instrumentów, w których dźwięk powstaje przez uderzanie, potrząsanie i pocieranie membrany lub twardego przedmiotu w kształcie płyty, płytki, pręta lub sztabki. Perkusja grupuje w jeden zbiór membranofony i idiofony uderzane (czyli wg systematyki naukowej również potrząsane i skrobane). Komplet instrumentów perkusyjnych obsługiwany przez jednego perkusistę i potocznie nazywany perkusją nazywa się zestawem perkusyjnym.
Wikipedia
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeszkadzać.
Wiktionary
(1.1) Krzyś dostał w szkole uwagę za przeszkadzanie nauczycielowi w prowadzeniu lekcji.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛʃkaˈd͡zãɲɛ, AS: pšeškaʒãńe
Wiktionary
czas. przeszkadzać ndk., przeszkodzić dk.
rzecz. przeszkadzacz, przeszkadzajka, przeszkoda, przeszkodzenie
Wiktionary
czasownik niedokonany
(1.1) przekazywać wiedzę lub umiejętność podczas kursu
Wiktionary
rzecz. szkoła ż., szkolnictwo n., szkolarz m., szkoleniowiec m., wyszkolenie n., szkolenie n., przeszkolenie n.
:: zdrobn. szkółka ż.
czas. szkolić ndk., przeszkolić dk., wyszkolić dk.
przym. szkolny, wokółszkolny, przyszkolny, szkoleniowy, pozaszkolny
przysł. szkolnie
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeszkalać.
Wiktionary
rzecz. przeszkolenie n.
czas. przeszkalać ndk., przeszkolić dk.
przym. przeszkoleniowy
Wiktionary
przymiotnik
(1.1) taki, który ma dużą ilość szklanych powierzchni
Wiktionary
IPA: pʃɛˈʃklɔ̃nɨ, AS: pšešklõny
Wiktionary
rzecz. przeszklenie n., szkło n., szklanka ż., szklistka ż.
czas. przeszklić dk.
przym. szklisty
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) coś, co przeszkadza, utrudnia
(1.2) sport. płot, rów lub inne utrudnienie na trasie biegu
Wiktionary
Wikipedia
(1.1) Pracownik ma obowiązek stawić się w pracy i obowiązek ten pozostaje w mocy nawet, jeśli pojawią się ku temu przeszkody.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈʃkɔda, AS: pšeškoda
Wiktionary
czas. przeszkodzić (ndk. przeszkadzać)
rzecz. przeszkadzanie, przeszkodzenie
Wiktionary
(1.1) zawada, utrudnienie
(1.2) płotek
Wiktionary
biegacz uprawiający biegi z przeszkodami
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeszkodzić.
Wiktionary
(1.1) Izrael zaapelował do świata o przeszkodzenie irańskiemu planowi nuklearnemu.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛʃkɔˈd͡zɛ̃ɲɛ, AS: pšeškoʒẽńe
Wiktionary
czas. przeszkodzić dk., przeszkadzać ndk.
rzecz. przeszkadzacz, przeszkadzajka, przeszkoda, przeszkadzanie
Wiktionary
(1.1) utrudnienie
Wiktionary
1. stać się przeszkodą, zawadą; zawadzać;
2. utrudnić, uniemożliwić, udaremnić coś
SJP.pl
czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. przeszkadzać)
(1.1) dokonany od|przeszkadzać.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈʃkɔd͡ʑit͡ɕ, AS: pšeškoʒ́ić
Wiktionary
rzecz. przeszkadzanie n., przeszkodzenie n., szkoda ż., przeszkoda ż.
przym. szkodliwy
wykrz. szkoda
przysł. szkoda
czas. szkoda
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. przeszkalać)
(1.1) dokonany od|przeszkalać.
Wiktionary
rzecz. szkoła ż., szkolnictwo n., szkolarz m., szkoleniowiec m., wyszkolenie n., szkolenie n., przeszkolenie n.
:: zdrobn. szkółka ż.
czas. szkolić ndk., przeszkalać ndk., wyszkolić dk.
przym. szkolny, wokółszkolny, przyszkolny, szkoleniowy, pozaszkolny
przysł. szkolnie
Wiktionary
czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)
(1.1) środ. pogard. przegrać
Wiktionary
(1.1) Szkopy czyniły wszystko, by przeszkopić sprawę.
Wiktionary
rzecz. szkop m., Szkop m., przeszkopienie n.
przym. szkopski
Wiktionary
czasownik dokonany
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przekoziołkować
(1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zemrzeć
Wiktionary
czasownik dokonany
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przeskrobać
Wiktionary
ogół skutków stosowania zabiegów hodowlanych powodujących nadmierny, jednostronny rozwój cech użytkowych; przerasowanie
SJP.pl
1. poddawać jakąś rzecz szlifowaniu;
2. poddawać ponownemu szlifowaniu
SJP.pl
spędzać jakiś czas, szlochając
SJP.pl
1. przewiązywać, ściągać sznurem;
2. sznurować na nowo
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeszperać.
Wiktionary
czas. przeszperać dk.
Wiktionary
śledzenie, szpiegowanie, zwiady
SJP.pl
rzadko: szpiegując, przebadać, prześledzić; przeszpiclować
SJP.pl
czasownik
(1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zwariować
Wiktionary
czasownik dokonany
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przekreślić
Wiktionary
przesypywać, przemieszywać za pomocą szufli
SJP.pl
czasownik przechodni
(1.1) dokonany od|przeszukiwać.
Wiktionary
(1.1) Przeszukajcie piwnicę i strych, kąt po kącie!
Wiktionary
rzecz. poszukiwacz mos.
czas. szukać
Wiktionary
przeglądać, przetrząsać, rewidować, szukać
SJP.pl
czasownik przechodni niedokonany (dk. przeszukać)
(1.1) szukając, przeglądać dokładnie, zaglądać w wiele miejsc
Wiktionary
rzecz. przeszukiwanie n., poszukiwacz mos.
czas. szukać
Wiktionary
(1.1) obszukiwać, penetrować, przeczesywać, przeglądać, przekopywać, przeorywać, przeorywać się, przepatrywać, przerzucać, przetrząsać
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przeszukiwać.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛʃuciˈvãɲɛ, AS: pšešuḱivãńe
Wiktionary
czas. przeszukiwać ndk., szukać
rzecz. poszukiwacz mos.
Wiktionary
rzadko:
1. spędzać pewien czas na szulerstwie;
2. przegrywać, tracić coś w grze szulerskiej
SJP.pl
czasownik dokonany
(1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przemycić
Wiktionary
przenikający do głębi, bardzo silny, zwykle niemiło odczuwany; przejmujący, przenikliwy, rozdzierający
SJP.pl
gruby, pikowany kaftan średniowieczny, zakładany pod zbroję; gambeson, aketon
SJP.pl
Przeszywanica (aketon, gambeson) – gruby, pikowany kaftan zakładany pod zbroję w średniowieczu.
Przeszywanica wykonana była z wielu warstw płótna (lnianego lub jutowego) albo skóry, zszytych ze sobą (stąd nazwa). Najczęściej zakładano ją pod kolczugę, w celu pochłonięcia energii ciosu i ochrony ciała przed obrażeniami miażdżonymi, przed czym nie bronił giętki pancerz kolczy. Biedniejsi wojownicy (głównie piechota) często używali przeszywanicy jako jedynej ochrony tułowia. Także pod zbroje płytowe zakładano przeszywanicę, często wzmocnioną naszytą nań plecionką kolczą w miejscach niechronionych przez zbroję.
Wikipedia
partykuła
(1.1) …informująca o większej ilości czegoś, niż to zostaje określone przez wyraz po niej następujący
Wiktionary
(1.1) W Ugarit odnaleziono przeszło 20000 tabliczek z tekstami sumeryjskimi, egipskimi, akadyjskimi, huryckimi, hetyckimi i ugaryckimi.
(1.1) Pracuję tu przeszło 15 lat.
Wiktionary
czas. przejść dk., przechodzić ndk.
przedr. przeszło-
Wiktionary
(1.1) ponad
Wiktionary
mający miejsce w minionym miesiącu; zeszłomiesięczny
SJP.pl
mający miejsce minionej nocy
SJP.pl
w odniesieniu do drzew: taki, który przekroczył wiek przewidziany do wyrębu
SJP.pl
mający miejsce w minionym roku; zeszłoroczny; ubiegłoroczny
SJP.pl
wszystko, co przeszło, minęło; czas, który minął
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) wszystko to, co już się wydarzyło;
Wiktionary
Przeszłość – część linii czasu, która już się wydarzyła (w liniowej koncepcji czasu). Część czasoprzestrzeni, w której zawarte są wszystkie zdarzenia, które już miały miejsce.
W tym sensie przeszłości przeciwstawia się przyszłość (zbiór zdarzeń, które wydarzą się później) oraz teraźniejszość (zbiór zdarzeń, które właśnie się dzieją).
Wikipedia
(1.1) W przeszłości mieścił się w tym budynku zakon jezuitów.
(1.1) To wszystko to już przeszłość… Nie wracajmy do tego!
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛʃwɔɕt͡ɕ, AS: pšešu̯ość
Wiktionary
przym. przeszły, zaprzeszły
Wiktionary
(1.1) dzień wczorajszy, wczoraj
Wiktionary
mający miejsce w minionym tygodniu; zeszłotygodniowy; ubiegłotygodniowy
SJP.pl
mający miejsce w minionym wieku, pochodzący z minionego wieku; zeszłowieczny; ubiegłowieczny
SJP.pl
mający miejsce w minionym wieku, pochodzący z minionego wieku; przeszłowieczny; zeszłowieczny; ubiegłowieczny
SJP.pl
przymiotnik
(1.1) taki, który już minął
(1.2) przest. poprzedni, ubiegły
(1.3) gram. odnoszący się do czasu przeszłego
forma czasownika.
(2.1) 3. os. lm. przesz. nmos. od: przejść
(2.2) daw. imiesłów przymiotnikowy bierny od: przejść
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛʃwɨ, AS: pšešu̯y
Wiktionary
rzecz. przeszłość ż.
Wiktionary
posłać łóżko, tapczan na nowo, w inny sposób
SJP.pl
czasownik przechodni dokonany (ndk. przesyłać)
(1.1) posłać, wysłać coś dokądś
Wiktionary
(1.1) Po wysłuchaniu opinii tych znawców, przesłałem – niestety – meldunek teleksowy do generała Krügera, że należy przypuszczać, iż w getcie zginęli przywódcy całego podziemia warszawskiego.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛswat͡ɕ, AS: pšesu̯ać
Wiktionary
rzecz. przesyłka ż., przesłanie n., przesyłanie n.
:: zdrobn. przesyłeczka ż.
czas. przysłać, przysyłać, przesyłać ndk., słać ndk.
przym. przesyłkowy
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesładzać.
Wiktionary
czas. przesładzać ndk.
przym. słodziaśny
Wiktionary
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesłaniać.
(1.2) inform. sytuacja, w której obiekt lokalny przesłania obiekt globalny o tej samej nazwie;
Wiktionary
Przesłanianie w programowaniu, to właściwość występująca w językach programowania, polegająca na tym, iż deklarowany i definiowany w pewnym bloku (np. podprogramie, instrukcja blokowej itp.) obiekt lokalny (np. stała, zmienna, podprogram itp.), o nazwie (identyfikatorze) identycznym z pewnym obiektem zewnętrznym (globalnym), staje się w tym bloku widoczny i wszystkie odwołania występujące w kodzie źródłowym realizowane za pomocą wybranej nazwy w obrębie tego bloku, są kierowane do obiektu lokalnego (element przesłaniający), natomiast obiekt zewnętrzny staje się w danym bloku niewidoczny, tzn. nie można się do niego odwołać wprost, za pomocą jego nazwy (element przesłaniany). Można się do obiektu globalnego odwołać jedynie za pomocą innych konstrukcji językowych, o ile są w danym języku programowania dostępne, takich jak wskaźniki, selekcje, przemianowania, nakładanie zmiennych, itp. Nowo zdefiniowany obiekt lokalny przesłaniający element zewnętrzny, może mieć całkowicie inne znaczenie i atrybuty – jest całkowicie nowym obiektem programu istniejącym niezależnie i w sposób niezwiązany z wcześniej utworzonym obiektem zewnętrznym. Charakterystyczną cechą elementów przesłaniających jest to, że ich czas istnienia jest krótszy niż elementu przesłanianego (pewnym wyjątkiem są elementy statyczne, np. zmienna statyczna).
Wikipedia
(1.2) Pisząc skrypt, zapomniałem o przesłanianiu i otrzymywałem błędny wynik.
Wiktionary
IPA: ˌpʃɛswãˈɲä̃ɲɛ, AS: pšesu̯ãńä̃ńe
Wiktionary
czas. przesłaniać ndk., przesłonić dk.
Wiktionary
posłać łóżko, tapczan na nowo, w inny sposób
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) odczasownikowy od|przesłać.
(1.2) główna myśl zawarta w dziele literackim, dowolnym dziele artystycznym, albo w czyjejś wypowiedzi; przedmiot zamierzonej przez autora konstatacji lub refleksji u odbiorcy; sens wypowiedzi
Wiktionary
(1.1) Bank poprosił klienta o pilne przesłanie brakujących dokumentów.
(1.2) Książka ta niesie głębokie, humanistyczne przesłanie o potrzebie pomocy ubogim.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈswãɲɛ, AS: pšesu̯ãńe
Wiktionary
rzecz. przesyłka ż., przesłanka ż., przesyłeczka ż.
czas. przesyłać, przesłać, przysyłać, przysłać
Wiktionary
(1.1) wysyłka
(1.2) przekaz, sens, znaczenie, wydźwięk
Wiktionary
1. okoliczność mająca znaczenie dla postępowania sądowego;
2. wiadomość, na której może opierać się wnioskowanie
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) okoliczność sprzyjająca realizacji, urzeczywistnienia czegoś
(1.2) punkt wyjścia wnioskowania
Wiktionary
Przesłanka – zdanie logiczne, będące podstawowym elementem procesu poznania, oznaczające odniesienie, na podstawie którego uznaje się inne zdania za prawdziwe, w ramach rozpoczętego procesu wnioskowania. Termin ten określa także zdania prawdziwe, będące wynikiem procesu wnioskowania, zakończonego wnioskiem lub konkluzją. Przesłanki mogą być wyraźne lub jedynie entymematyczne, zatrzymane w umyśle (gr. en thymo). Wnioskowania nawiązują często do stosunku wynikania między zdaniami.
Wikipedia
(1.1) Położenie geopolityczne Bizancjum, stanowiącego bastion Europy przed ekspansją azjatycką, lecz atakowanego również od zachodu, zawierało wszystkie przesłanki późniejszej katastrofy.
Wiktionary
IPA: pʃɛˈswãnka, AS: pšesu̯ãnka
Wiktionary
rzecz. przesłanie n.
Wiktionary
(1.1) poszlaka
Wiktionary
Wikipedia
1. część konstrukcji między dwoma sąsiednimi podporami;
2. element sklepienia oddzielony żebrami lub gurtami;
3. w kolejnictwie: odcinek toru kolejowego między dwoma złączami szyn
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj nijaki
(1.1) bud. fragment konstrukcji zawierający się między dwoma sąsiednimi podporami;
(1.2) kolej. odcinek toru kolejowego między dwoma kolejnymi złączami szyn
(1.3) fragment płotu zawierający się między dwoma słupkami
Wiktionary
Przęsło – element budowlany o kilku zastosowaniach:
Wikipedia
(1.3) Głównie specjalizuję się w wykonywaniu bram wjazdowych oraz przęseł ogrodzeniowych.
Wiktionary
IPA: ˈpʃɛ̃w̃swɔ, AS: pšẽũ̯su̯o
Wiktionary
przym. przęsłowy
Wiktionary
1. bardzo słodki;
2. śliczny, ładnie wyglądający;
3. wdzięczny, przemiły
SJP.pl
czasownik
(1.1) dodać za dużo cukru
Wiktionary
przym. słodziaśny
rzecz. słodzik mrz.
Wiktionary
1. urządzenie nastawcze w obiektywie, które służy do regulowania ilości wpadającego światła do aparatu; przysłona, diafragma;
2. coś, co częściowo zasłania, odgradza;
3. w szachach:
a) wstawienie bierki (własnej lub przeciwnika) między figurę przeciwnika a bronioną przez nią bierkę lub pole;
b) bierka w takiej pozycji
SJP.pl
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) rzecz, która coś przesłania
(1.2) opt. fot. zob. przysłona.
Wiktionary
Przysłona fotograficzna – część obiektywu regulująca wielkość otworu na drodze strumienia światła. Stosowana najczęściej w obiektywach fotograficznych i obiektywach kamer filmowych. Zwykle ma postać nachodzących na siebie metalowych listków. Liczba listków przysłony i ich kształt oraz stopień otwarcia przysłony mają wpływ na kształt bokeh.
Wikipedia
(1.2) Istotą aparatu kompaktowego jest to, że do jego użycia nie jest potrzebna żadna wiedza o technice fotografii, w szczególności o naświetleniu i zależnościach między ilością światła, przesłoną a głębią ostrości.
Wiktionary
czas. przesłaniać ndk.
Wiktionary
(1.2) przysłona, diafragma, blenda
Wiktionary
rzadko: zbytnio nasłonecznić
SJP.pl
rzadko: zbytnio nasłonecznić
SJP.pl