engine

[czytaj: endżin] w informatyce:
1. główna część kodu danej gry komputerowej, np. Unreal Engine, CryEngine; silnik gry;
2. silnik odpowiadający za przetwarzanie grafiki trójwymiarowej, np. Havok, PhysX; silnik graficzny, silnik 3D


SJP.pl

  • Silnik (informatyka)
  • Silnik gry
  • Silnik

Wikipedia


engineering

[czytaj: endżinirin(g)] zlecone działanie, polegające na opracowaniu całościowego projektu inwestycyjnego ze wstępnym kosztorysem


SJP.pl


englert

nazwisko


SJP.pl

  • Adam Englert – podpułkownik WP
  • Anna Englert – kostiumograf
  • Andrzej Englert – powstaniec warszawski
  • Jan Englert – aktor
  • Juliusz Englert – żołnierz Szarych Szeregów
  • Maciej Englert – aktor, reżyser
  • Sabine Englert – niemiecka piłkarka ręczna

Wikipedia


engram

trwały ślad, udrożnienie, zmiana powstała w korze mózgowej lub centrach podkorowych mózgu pod wpływem konkretnych przeżyć, określonych bodźców, stanowiąca podstawę pamięci; ślad pamięciowy, engrama


SJP.pl

Engram, ślad pamięciowy – zmiana pozostawiona w układzie nerwowym przez określone przeżycie lub bodziec, stanowiącą podstawę późniejszego odtwarzania. Ślady pamięciowe pozostawiają zmiany w biochemicznej strukturze pamięci długotrwałej.

Wikipedia


engrama

trwały ślad, udrożnienie, zmiana powstała w korze mózgowej lub centrach podkorowych mózgu pod wpływem konkretnych przeżyć, określonych bodźców, stanowiąca podstawę pamięci; ślad pamięciowy, engram


SJP.pl


enhancer

sekwencja w DNA wspomagająca transkrypcję informacji genetycznej


SJP.pl

Wzmacniacz transkrypcji, enhancer, sekwencja wzmacniająca – krótka (od 50 do 1500 par zasad) sekwencja w DNA eukariontów, wspomagająca i regulująca transkrypcję informacji genetycznej, zlokalizowana w dużej odległości od regulowanego promotora genu (zwykle około 1 miliona par zasad), w kierunku zgodnym z transkrypcją lub przeciwnym.

Wikipedia


enharm.

skrót od: enharmonia, enharmoniczny


SJP.pl


enharmonia

w muzykologii: możliwość zapisu dźwięku na różne sposoby, np. cis=des, występująca w systemie równomiernej temperacji


SJP.pl

Enharmonia – cecha systemu równomiernie temperowanego, polegająca na możliwości zapisania jednego dźwięku na kilka sposobów, np. dźwięk c może być zapisany jako deses lub his.

Dźwięki o różnej nazwie i pisowni, ale tym samym brzmieniu nazywa się dźwiękami enharmonicznymi lub enharmonicznie równymi.

Wikipedia


enharmoniczny

enharmonia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) muz. związany z enharmonią

Wiktionary

Patrz:

enharmonia

Powiązane:

 rzecz. enharmonia ż.

Wiktionary


eniecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Eńcami, dotyczący Eńców

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język eniecki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eńcy lm m.

Wiktionary


enigma

przestarzale: zagadka, tajemnica; enigmat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zagadka, tajemnica

 (1.2) hist. niemiecka maszyna szyfrująca z okresu drugiej wojny światowej;

Wiktionary

Enigma (z gr. αινιγμα „zagadka”) – niemiecka przenośna elektromechaniczna maszyna szyfrująca, oparta na mechanizmie obracających się wirników, skonstruowana przez Artura Scherbiusa. Była produkowana przez wytwórnię Scherbius & Ritter, założoną w 1918 z inicjatywy Scherbiusa oraz innego niemieckiego inżyniera Richarda Rittera, zajmującą się konstrukcją i produkcją urządzeń elektrotechnicznych, między innymi silników asynchronicznych. Scherbius odkupił prawa patentowe do innej wirnikowej maszyny szyfrującej, opracowanej przez holenderskiego inżyniera Hugona Kocha.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Po raz pierwszy szyfrogramy zakodowane przy pomocy Enigmy udało się rozszyfrować polskim kryptologom w grudniu 1932 roku w Pałacu Saskim w Warszawie, mieszczącym siedzibę Biura Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃ˈɲiɡma, AS: ẽńigma

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. enigmat mrz.

 przym. enigmatyczny

 przysł. enigmatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tajemnica, zagadka

Wiktionary


enigmat

przestarzale: coś tajemniczego, zagadkowego; enigma


SJP.pl

Wikipedia


enigmatycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób enigmatyczny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Basia poważnie kiwała głową i uśmiechała się enigmatycznie, widocznie aprobowała wszystkie uwagi Żorżika.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ̃ɲiɡmaˈtɨt͡ʃʲɲɛ, AS: ńigmatyčʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. enigma

 przym. enigmatyczny

Wiktionary


enigmatyczniej

stopień wyższy od przysłówka: enigmatycznie


SJP.pl


enigmatyczność

1. zagadkowość, tajemniczość,
2. niezrozumiałość


SJP.pl


enigmatyczny

zagadkowy, tajemniczy


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) zagadkowy, trudny do zrozumienia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na ścianie znajdowała się enigmatyczna inskrypcja w starożytnym języku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ̃ɲiɡmaˈtɨt͡ʃnɨ, AS: ńigmatyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. enigmatyczność ż., enigma ż.

 przysł. enigmatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zagadkowy, tajemniczy, niejasny

Wiktionary


enjambement

[czytaj: ążąmbmą] dokończenie w wierszu następnym zdania, członu lub zwrotu rozpoczętego w wierszu poprzednim; przerzutnia


SJP.pl


enjambeur

[czytaj: ążąBER] mechaniczne urządzenie do zbioru winogron


SJP.pl


enjana

typ chorału syryjskiego, pieśń śpiewana zwykle pomiędzy wersetami psalmu; kala


SJP.pl


enka

1. rodzaj pieśni japońskiej;
2. potocznie o nieobecności;
3. potocznie o nieprzygotowaniu do lekcji


SJP.pl

Enka (jap. 演歌) – rodzaj pieśni japońskiej o charakterze melancholijnej ballady śpiewanej w określonym stylu (genre). Uważany jest za stylistycznie podobny do tradycyjnej muzyki japońskiej. Współczesny gatunek enka jest jednak stosunkowo nową formą muzyczną, przyjmując w swoim wokalu bardziej tradycyjny styl muzyczny niż muzyka ryūkōka, popularna w latach przedwojennych.

Wikipedia


enkapsulacja

enkapsulacja może odnosić się do:

  • kapsułkowanie − termin odnoszący się do struktury protokołu komunikacyjnego.
  • hermetyzacja − jedno z założeń programowania obiektowego.

Wikipedia


enkausta

dzieło wykonane techniką enkaustyki


SJP.pl


enkaustyczny

enkaustyka


SJP.pl

Patrz:

enkaustyka

enkaustyka

antyczna technika malarska polegająca na stosowaniu jako spoiwa wosku pszczelego i nakładaniu farb na gorąco


SJP.pl

Enkaustyka – technika malarska, polegająca na stosowaniu farb w spoiwie z wosku pszczelego, czasem z dodatkiem olejów schnących dla zwiększenia płynności farby. Farby nakładano na podłoże w stanie płynnym, za pomocą podgrzewanych metalowych łopatek (cauterium). Znana była też metoda nanoszenia farb pędzlami, bardziej wygodna w wypadku malowania większych obrazów.

Wikipedia


enkawudowski

związany z NKWD, dotyczący NKWD; NKWD-owski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z NKWD, dotyczący NKWD

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Porucznik wykorzystywał enkawudowski sposób przesłuchiwania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. NKWD-zistka ż., NKWD-zista mos., NKWD n., enkawudzista mos., enkawudzistka ż.

 skr. NKWD

Wiktionary


enkawudysta

pracownik NKWD; enkawudzista, NKWD-zista


SJP.pl


enkawudzista

pracownik NKWD; enkawudysta, NKWD-zista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. funkcjonariusz NKWD

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żołnierze frontowi, widząc wytatuowany numer, chętnie podwozili mnie i moich oświęcimskich kolegów. Dopiero pod Warszawą enkawudzista oświadczył, że mnie rozstrzela, ponieważ nie miałem żadnego dokumentu. Nie przebierając w słowach, […] uspokoiłem go, żem nie szpion.

 (1.1) Na drugi dzień do wsi przyjechały dwa samochody osobowe, naładowane ludźmi. […] W polskich domach zaczęto szeptać, że są to enkawudziści i że będą zabierać, aresztować i wywozić Polaków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. NKWD n.

:: fż. enkawudzistka ż.

 przym. enkawudowski

 skr. NKWD

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. NKWD-zista

Wiktionary


enkawudzistka

enkawudzista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. funkcjonariuszka NKWD

Wiktionary

Patrz:

enkawudzista

Przykłady

 (1.1) Hotel prowadziła była enkawudzistka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. NKWD n.

:: fm. enkawudzista m.

 przym. enkawudowski

 skr. NKWD

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. NKWD-zistka

Wiktionary


enkefalina

peptyd opioidowy występujący w ośrodkowym układzie nerwowym, tłumiący czucie bólu


SJP.pl


enki

w mitologii sumeryjskiej: bóg słodkiej wody, mądrości i rzemiosł


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) mitsumer. jeden z głównych bogów stwórców, władca oceanu wód słodkich, bóstwo mądrości i magii, opiekun rzemiosł;

Wiktionary

Enki w mitologii sumeryjskiej (Ea w mitologii babilońskiej) – bóg słodkich wód, bóg mądrości, stwórca człowieka, czczony w Eridu, w którym była poświęcona mu świątynia E-abzu. Razem z bogiem nieba Anu i bogiem Enlilem tworzył wielką triadę głównych bóstw. Jego żoną była Damgalnuna – bogini ziemi, natomiast córka Ninkasi była boginią piwa.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) Ea

Wiktionary


enkiant

enkiant dzwonkowaty - krzew ozdobny z rodziny wrzosowatych


SJP.pl

Enkiant (Enkianthus) – rodzaj roślin należących do rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Tworzy klad bazalny w obrębie rodziny. Obejmuje w zależności od ujęcia od ok. 12 do 17 gatunków. Rośliny te występują w Azji Wschodniej na obszarze od Himalajów do Japonii i Półwyspu Indochińskiego. W Chinach rośnie 7 gatunków, w tym cztery endemity. W Japonii dziko występują trzy gatunki rodzime. Rosną w widnych lasach i na terenach skalistych. Ich kwiaty zapylane są przez owady.

Wikipedia


enklawa

terytorium państwa lub jego część ze wszystkich stron otoczone przez terytorium lądowe innego państwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. adm. geogr. terytorium państwa lub jego część otoczone ze wszystkich stron przez terytorium lądowe innego państwa;

 (1.2) teren otoczony ze wszystkich stron obszarem innego rodzaju

 (1.3) przen. miejsce dające poczucie bezpieczeństwa

Wiktionary

Enklawa – terytorium otoczone ze wszystkich stron terytorium lądowym innego państwa. Jeżeli stanowi ono część jakiegoś państwa, to jest ono jego eksklawą. Na przykład San Marino stanowi enklawę w terytorium Włoch, zaś gmina Campione stanowi enklawę w terytorium Szwajcarii i eksklawę Włoch. Terminów „enklawa/eksklawa” używa się także dla określenia tego typu terytoriów w skali subnarodowej. Terminu „enklawa” używa się także w przypadku, gdy teren jednego rodzaju jest otoczony terenem innego rodzaju, np. las liściasty na terenie porośniętym lasem iglastym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) San Marino jest enklawą na terytorium Włoch.

 (1.3) Pasieka była dla niego enklawą, której nikomu z członków rodziny nie było wolno naruszać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃ŋˈklava, AS: ẽŋklava

Wiktionary


enklawowy

enklawa


SJP.pl

Patrz:

enklawa

enklityczność

enklityczny


SJP.pl

Patrz:

enklityczny

enklityczny

enklityka


SJP.pl

Patrz:

enklityka

enklityka

wyraz niemający samodzielnego akcentu, np. wyraz "się" w zdaniu "Myję się rano."


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. wyraz niemający własnego akcentu i tworzący całość akcentową z wyrazem go poprzedzającym;

Wiktionary

Enklityka (z gr. enklínein – oprzeć) – wyraz nieposiadający własnego akcentu, lecz tworzący całość akcentową z wyrazem poprzedzającym.

W języku polskim enklitykami są:

  • jednosylabowe formy fleksyjne zaimków osobowych i zaimka zwrotnego
kochała go, uczył się
  • partykuły by, że, no
zrobiliby, podajże, dajcie no mi
  • człony -sta, -set w liczebnikach złożonych
czterysta, pięciuset
  • ruchome końcówki czasownika
robiliśmy, chodziliście.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mogą one poprzedzać taki wyraz (proklityki, np. do domu, u stóp), albo następować po nim (enklityki, por.: bij go, daj mi).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. enkliza ż.

Wiktionary


enkliza

połączenie się wyrazu niemającego akcentu z wyrazem poprzednim, akcentowanym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. połączenie prozodyczne wyrazu niemającego akcentu z wyrazem poprzednim

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. enklityka

 przym. enklityczny

Wiktionary


enkoder

1. urządzenie albo układ elektryczny używany do kodowania informacji; koder;
2. rodzaj przetwornika


SJP.pl

  • koder
  • przetwornik do ilościowego określania ruchu obrotowego lub liniowego i wyrażania go w postaci impulsów elektrycznych, np.:
    • enkoder liniowy
    • optyczny enkoder obrotowy
    • enkoder inkrementalny
    • enkoder absolutny

Wikipedia


enkoderowy

enkoder


SJP.pl

Patrz:

enkoder

enkolpion

Enkolpion (gr. εγκόλπιον en – na, kolpos – pierś) – relikwiarz noszony na piersiach przez chrześcijan, zawierający relikwie lub cytaty z Pisma Świętego. Enkolpion był niekiedy traktowany jak amulet.Przyjmuje się, że termin enkolpion pojawił się po raz pierwszy w liście Nicefora I, patriarchy Konstantynopola z roku 811 do papieża Leona III.

Wikipedia


enkomion

w starożytnej Grecji pieśń ku czci bohatera, wykonywana zazwyczaj podczas pochodu


SJP.pl

Enkomion (gr. enkómios - pochwalny) – w starożytnej Grecji pieśń pochwalna na cześć bohatera, np. zwycięzcy w zawodach sportowych, śpiewana podczas pochodu (w przeciwieństwie do epinikionu śpiewanego w czasie uczty lub uroczystości). Później również nazwa wiersza lub mowy pochwalnej.

Wikipedia


enkulturacja

proces nabywania kompetencji kulturowych poprzez uczestnictwo w jakiejś kulturze


SJP.pl

Enkulturacja to naturalny, bezbolesny proces ponadpokoleniowego, świadomego i nieświadomego nabywania kompetencji kulturowych, tworzących system wartości danej grupy społecznej, przez uczestnictwo w danej kulturze.

Pojęcie to jest bliskie pojęciu socjalizacji.

Wikipedia


enlil

w mitologii babilońskiej i sumeryjskiej: bóg ziemi i atmosfery


SJP.pl

Enlil (sum. 𒀭𒂗𒆤 den-lil2, tłum. „Pan Wiatru/Powietrza”) – w mitologii sumeryjskiej bóg stojący na czele panteonu sumeryjskiego, jako następca boga An; syn Ziemi (Ki) i Nieba (An), małżonek Ninlil, ojciec Nanny, Nergala, Ningirsu, Ninurty i Nisaby; głównym ośrodkiem jego kultu była świątynia E-kur w mieście Nippur; jeden z czwórki wielkich bogów-stworzycieli (obok boga An, boga Enki i bogini Ninhursag).

Wikipedia


enneagram

Enneagram to słowo wywodzące się z języka greckiego składające się z członów: ἐννέα (ennéa, „dziewięć”) i γραμμή (gramme – „linia”).

  • enneagram – gwiazda dziewięcioramienna
  • Enneagram Osobowości – system podziału osobowości, oparty na wykresie dziewięcioramiennej gwiazdy

Wikipedia


ennio

Enniusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego, od nazwy rodu Enniuszów.

Znane osoby noszące imię Enniusz:

  • Enniusz, Quintus Ennius, poeta rzymski
  • Ennio Antonelli, kardynał katolicki
  • Ennio Morricone, włoski kompozytor muzyki filmowej

Wikipedia


enniusz

Enniusz (239-169 p.n.e.), poeta rzymski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Enniusz, Quintus Ennius (urodzony 239 p.n.e. w Rudiae (Apulia), zmarł 169 p.n.e.) – poeta rzymski, uważany za ojca literatury rzymskiej.

Walczył na Sardynii w czasie drugiej wojny punickiej, gdzie poznał Katona Starszego, z którym przybył do Rzymu. Pracował tam jako nauczyciel i poeta. Za zasługi w dziedzinie literatury otrzymał obywatelstwo rzymskie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Był to pierwszy większy utwór łaciński napisany heksametrem daktylicznym, który to wiersz Enniusz wprowadził tym samym do poezji łacińskiej.

Wiktionary


enniuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Enniusza lub z nim związany


SJP.pl


eno-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z winem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) eno- + -logia = enologia

 (1.1) eno- + -fil = enofil

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛ̃nɔ, AS: no

Wiktionary


enoch

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Enoch (lub Henoch) – imię męskie pochodzenia biblijnego. Wywodzi się od hebrajskiego imienia Chanok, oznaczającego „pełny poświęcenia”.

Enoch imieniny obchodzi 3 stycznia.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje imię m.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|hebr|חנוך.

uwagi.

tłumaczenia.

* rosyjski: (1.1) Енох m.

źródła.

== Enoch (język angielski.) ==

wymowa.

 audioCA|En-ca-Enoch.ogg.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Justinrleung-Enoch.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) bibl. Henoch

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛ̃nɔx, AS: noχ

Wiktionary


enofil

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) miłośnik wina

Wiktionary


enoki

gatunek grzybów z rodziny obrzękowcowatych, popularny składnik kuchni azjatyckiej


SJP.pl

Płomiennica zimowa (Flammulina velutipes (Curtis) Singer) – gatunek grzybów z rodziny obrzękowcowatych (Physalacriaceae).

Wikipedia


enol

ogólna nazwa każdego związku chemicznego należącego do grupy związków organicznych, praktycznie niewystępujących samodzielnie, a jedynie w równowadze z odpowiednimi ketonami lub aldehydami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny, w którym grupa hydroksylowa połączona jest z jednym końcem wiązania węgiel–węgiel;

Wiktionary

Enole – związki organiczne, w których grupa hydroksylowa (–OH), występuje przy wiązaniu podwójnym węgiel–węgiel (HO–C=C).

Enole występują w równowadze z odpowiednimi ketonami lub aldehydami. Stan taki jest nazywany równowagą ketonowo–enolową, a sam proces przekształcania ketonu lub aldehydu w enol nazywa się enolizacją.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. enolaza ż., enolizacja ż.

 przym. enolowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) enol

źródła.

== enol (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik policzalny

 (1.1) chem. enol

odmiana.

 (1.1) lp. enol; lm. enols

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛ̃nɔl, AS: nol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. enolaza ż., enolizacja ż.

 przym. enolowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. enolaza ż., enolizacja ż.

 przym. enolowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) enol

źródła.

== enol (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik policzalny

 (1.1) chem. enol

odmiana.

 (1.1) lp. enol; lm. enols

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


enole

grupa związków organicznych, praktycznie niewystępujących samodzielnie, a jedynie w równowadze z odpowiednimi ketonami lub aldehydami


SJP.pl

Enole – związki organiczne, w których grupa hydroksylowa (–OH), występuje przy wiązaniu podwójnym węgiel–węgiel (HO–C=C).

Enole występują w równowadze z odpowiednimi ketonami lub aldehydami. Stan taki jest nazywany równowagą ketonowo–enolową, a sam proces przekształcania ketonu lub aldehydu w enol nazywa się enolizacją.

Wikipedia


enolog

specjalista w dziedzinie nauki o produkcji, pielęgnacji i rodzajach wina; ojnolog, winoznawca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w dziedzinie enologii

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. enologiczny

 rzecz. enologia ż.

frazeologia.

etymologia.

 zob. enologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) oenologist, enologist

* duński: (1.1) ønolog w.

* hiszpański: (1.1) enólogo m.

* nowogrecki: (1.1) οινολόγος m.

* szwedzki: (1.1) enolog w.

źródła.

== enolog (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

 (1.1) enolog

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃ˈnɔlɔk, AS: ẽnolok

Wiktionary

Powiązane:

 przym. enologiczny

 rzecz. enologia ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. enologiczny

 rzecz. enologia ż.

frazeologia.

etymologia.

 zob. enologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) oenologist, enologist

* duński: (1.1) ønolog w.

* hiszpański: (1.1) enólogo m.

* nowogrecki: (1.1) οινολόγος m.

* szwedzki: (1.1) enolog w.

źródła.

== enolog (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

 (1.1) enolog

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


enologia

nauka o produkcji, pielęgnacji i rodzajach wina; ojnologia, winoznawstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. wiedza o produkcji, pielęgnacji i rodzajach wina, obejmująca również zagadnienia jego chemii, mikrobiologii oraz analizy;

Wiktionary

Enologia (z gr. oínos = wino + lógos = nauka) – dział nauki zajmujący się kwestiami związanymi z produkcją wina; inaczej ojnologia lub winoznawstwo.

Dziedzinami pokrewnymi dla enologii są sommelierstwo, kiperstwo, winogrodnictwo czy ampelografia. W odróżnieniu od winogrodnictwa, skupiającego się na zagadnieniach uprawy winorośli, enologia zajmuje się zagadnieniami związanymi m.in. z:

  • przetwórstwem owoców winorośli;
  • sposobami określania składu poszczególnych gatunków wina;
  • procesami produkcji wina;
  • sposobami przechowywania wina;
  • zasadami degustacji.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) war. ojnologia; winoznawstwo

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. enologiczny

 rzecz. enolog m.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|eno-|-logia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) enology, oenology

* baskijski: (1.1) enologia

* duński: (1.1) ønologi w.

* esperanto: (1.1) vinscienco

* hiszpański: (1.1) enología ż.

* kataloński: (1.1) enologia ż.

* nowogrecki: (1.1) οινολογία

* szwedzki: (1.1) enologi w.

* włoski: (1.1) enologia ż.

źródła.

== enologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) enologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ̃nɔˈlɔɟja, AS: noloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. enologiczny

 rzecz. enolog m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. ojnologia; winoznawstwo

Wiktionary


enologiczny

związany z nauką o produkcji, pielęgnacji i rodzajach wina; ojnologiczny, winoznawczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący enologii, winoznawstwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moje enologiczne badania rozpoczynają się rankiem i trwają do wieczora.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. enologia ż., enolog m.

Wiktionary


enolowy

1. związany z enolami, organicznymi związkami chemicznymi z grupą OH przy podwójnym wiązaniu węglowym;
2. kwas enolowy - niesterydowy lek przeciwzapalny


SJP.pl


enolożka

enolog


SJP.pl

Patrz:

enolog

enometr

urządzenie do mierzenia mocy wina


SJP.pl


enosis

polityka: unia Cypru z Grecją


SJP.pl

Enosis (od greckiego słowa stgr. Ένωσις hénōsis, oznaczającego unię; związek; zjednoczenie) – ruch zjednoczeniowy na Cyprze, dawniej także na Krecie, na rzecz przyłączenia do Grecji terenów związanych z nią etnicznie i historycznie.

Wikipedia


enosz

imię męskie


SJP.pl

Enosz (hebr. אֱנוֹשׁ) – postać występująca w Księdze Rodzaju, oraz w dziele rabinicznym zaliczającym się do gatunku midrasz – Księdze Jubileuszów.

Księga Rodzaju (rozdział 5) podaje iż jego ojcem był Set (został ojcem w wieku 105 lat) a synem Kenan. Żył 905 lat.

Wikipedia


enotanina

substancja garbnikowa zawarta w nasionach owoców używanych do produkcji wina


SJP.pl


enoteka

sklep z winem, z możliwością ich spróbowania


SJP.pl


enoturysta

środowiskowo: osoba zwiedzająca miejsca powiązane z winem


SJP.pl


enoturystka

środowiskowo: kobieta zwiedzająca miejsca powiązane z winem


SJP.pl


enoturystyczny

enoturystyka


SJP.pl

Patrz:

enoturystyka

enoturystyka

środowiskowo: turystyka związana ze zwiedzaniem winnic, poznawaniem metod produkcji wina i jego degustacją


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) turyst. enol. aktywność polegająca na odwiedzaniu miejsc związanych z produkcją wina

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) turystyka winiarska

Wiktionary


enquist

[czytaj: IjenkWIST] nazwisko obce


SJP.pl


enrico

[czytaj: enriko] włoskie imię męskie


SJP.pl


enrique

Enrique – czwarty album hiszpańskiego wokalisty Enrique Iglesiasa. Został wydany w 1999 roku.

W Polsce nagrania uzyskały status dwukrotnej platynowej płyty.

Wikipedia


enron

Enron Corporation – amerykańskie przedsiębiorstwo energetyczne z siedzibą w Houston w Teksasie. Istniało w latach 1985–2001.

Pod koniec 2001 roku spółka ogłosiła bankructwo po skandalu związanym z fałszowaniem dokumentacji księgowej. Przed ogłoszeniem bankructwa Enron zatrudniał około 22 000 pracowników i był jednym z czołowych światowych przedsiębiorstw branży energetycznej.

Wikipedia


ens

byt, istnienie, jestestwo


SJP.pl

  • Ens – wieś i gmina we Francji
  • Ens – wieś w Holandii
  • ENS – École normale supérieure, francuska szkoła wyższa, jedna z tzw. wielkich szkół (Grandes écoles).
  • ENS, Enteric nervous system – jelitowy układ nerwowy

Zobacz też:

  • Enns

Wikipedia


ensalada

w poezji hiszpańskiej: utwór poetycki o nieokreślonej długości i liczbie wersów w strofie


SJP.pl


enschede

[czytaj: enszede] miasto we wschodniej Holandii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto we wschodniej Holandii, w prowincji Overijssel;

Wiktionary

Enschede – miasto we wschodniej Holandii, w prowincji Overijssel, przy granicy z Niemcami. Około 163 tys. mieszkańców.

W mieście znajduje się stacja kolejowa.

Enschede utrzymuje kontakty partnerskie z miastem Greifswald w Niemczech.

W mieście rozwinął się przemysł spożywczy oraz fotochemiczny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moi holenderscy przyjaciele mieszkają w Enschede.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: 'ɛnsxɛdɛ

Wiktionary


ensemble

ansambl;
1. scena zespołowa w utworze dramatycznym, operze, lub operetce
2. trupa teatralna, zespół artystyczny


SJP.pl


ensemblowy

związany z ensemblem (ansamblem); ansamblowy


SJP.pl


ensi

w starożytnym Sumerze: tytuł księcia-kapłana stojącego na czele państwa-miasta; osoba nosząca ten tytuł; później także urzędnik reprezentujący władzę królewską


SJP.pl

Wikipedia


enstatyt

minerał z grupy piroksenów


SJP.pl

Enstatyt – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy piroksenów. Minerał bardzo pospolity i szeroko rozpowszechniony.

Nazwa pochodzi od gr. enstates = przeciwnik (antagonista); nawiązuje do dużej odporności tego minerału na wysoką temperaturę.

Wikipedia


enstatytowy

1. enstatyt;
2. chondryt enstatytowy - najrzadszy meteoryt kamienny


SJP.pl


ent

postać fantasy o wyglądzie drzewa, stworzona przez J.R.R. Tolkiena w mitologii Śródziemia


SJP.pl

Wikipedia


ent.

skrót

 (1.1) = entomologia, entomologiczny

Wiktionary


entablatura

poziomy układ konstrukcyjny na kolumnach, złożony z architrawu, fryzu i gzymsu; belkowanie


SJP.pl

Belkowanie, entablatura (w architekturze klasycznej) – element konstrukcyjny leżący poziomo na kolumnach, półkolumnach i pilastrach. Składa się z trzech części: architrawu, fryzu i gzymsu.

Wikipedia


entaktogenny

entaktogen


SJP.pl

Patrz:

entaktogen

entalpia

termodynamiczna funkcja stanu; zawartość cieplna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. jedna z funkcji stanu, miara ilości energii zawartej w układzie pod stałym ciśnieniem;

Wiktionary

Entalpia (zawartość ciepła) – w termodynamice wielkość fizyczna będąca funkcją stanu mająca wymiar energii, będąca też potencjałem termodynamicznym, oznaczana przez H, h,I lub \chi , którą definiuje zależność:

H=U+pV

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Entalpia jest jedną z funkcji stanu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃nˈtalpʲja, AS: ẽntalpʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. entalpowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ciepło, energia

Wiktionary


entalpiczny

entalpia


SJP.pl

Patrz:

entalpia

entameba

pierwotniak z rzędu ameb pasożytujący najczęściej w przewodzie pokarmowym; entoameba


SJP.pl


entameboza

choroba zakaźna wywołana przez pierwotniaki z rzędu ameb; entoameboza


SJP.pl


entasis

wybrzuszenie trzonu kolumny doryckiej; entaza; entazis


SJP.pl

Wikipedia


entaza

wybrzuszenie trzonu kolumny doryckiej; entasis; entazis


SJP.pl


entazis

wybrzuszenie trzonu kolumny doryckiej; entaza; entasis


SJP.pl

Wikipedia


entelechia

Entelechia (stgr. εντελέχεια entelecheia od én télos échein – dosłownie ucelowienie) – termin Arystotelesa, oznaczający w jego filozofii wewnętrzny cel, który leży rzekomo u podstaw rozwoju materii i określa cały proces jej rozwoju.

Wikipedia


ententa

1. porozumienie Francji, Rosji i Wielkiej Brytanii utworzone w latach 1904-1907 jako przeciwwaga trójprzymierza państw centralnych: Niemiec, Austro-Węgier i Włoch; trójporozumienie;
2. w okresie I wojny światowej: koalicja 25 państw walczących z państwami centralnymi; alianci


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. porozumienie Francji, Rosji i Wielkiej Brytanii utworzone w latach 1904-1907;

 (1.2) hist. podczas pierwszej wojny światowej: państwa walczące z państwami centralnymi

Wiktionary

Ententa (czyt. ãnˈtãnta, z fr. entente – porozumienie, ang. Triple Entente, potrójna ententa, trójporozumienie) – sojusz pomiędzy Francją, Wielką Brytanią i Imperium Rosyjskim. Do jego powstania dochodziło stopniowo. Był odpowiedzią na zawarte w 1882 Trójprzymierze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Państwa ententy wygrały pierwszą wojnę światową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈtãnta, AS: ãntãnta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) trójporozumienie

 (1.2) alianci

Wiktionary


enteogen

substancja psychoaktywna wywołująca przeżycia mistyczne


SJP.pl

Wikipedia


enteogeniczny

przymiotnik

 (1.1) psychoaktywny i wywołujący mistyczne i duchowe doświadczenia; właściwy enteogenowi

Wiktionary


enteogenny

enteogen


SJP.pl

Patrz:

enteogen

enter

klawisz na klawiaturze komputera powodujący stworzenie nowego wiersza lub zatwierdzający wprowadzoną komendę; Enter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) klawisz „Enter” na klawiaturze komputera

 (1.2) strzałka na klawiszu (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɛ̃ntɛr, AS: nter

Wiktionary


enteroanastomoza

operacyjne wycięcie odcinka jelita


SJP.pl


enterobioza

choroba przewodu pokarmowego wywołana przez pasożyty zwane owsikami; owsica


SJP.pl

Owsica, enterobioza (łac. enterobiosis, oxyuriasis) – inwazyjna choroba pasożytnicza spowodowana przez drobnego nicienia – owsika ludzkiego (Enterobius vermicularis).

Wikipedia


enterocyt

komórka chłonna nabłonka jelita cienkiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) komórka nabłonka jelita cienkiego odpowiedzialna za trawienie i wchłanianie;

Wiktionary

Wikipedia


enterogastron

peptydowy hormon wydzielany przez błonę śluzową jelita cienkiego


SJP.pl

Enterogastron – hormon peptydowy przewodu pokarmowego. Wydzielany przez błonę śluzową jelita cienkiego, a dokładnie dwunastnicy pod wpływem zetknięcia się z nią tłuszczów pokarmowych. Hamuje wydzielanie soku żołądkowego (głównie kwasu solnego) i zwalnia perystaltykę żołądka, przyśpiesza i ułatwia gojenie się owrzodzeń przewodu pokarmowego.

Wikipedia


enterokinaza

enzym jelitowy uruchamiający działanie trypsynogenu


SJP.pl

Enteropeptydaza (enterokinaza) – enzym produkowany przez enterocyty początkowego odcinka jelita cienkiego. Jest katalizatorem reakcji zamiany trypsynogenu w trypsynę, czyli w aktywną postać tego enzymu. Enzym należy do klasy endopeptydaz i odcina sześć reszt aminokwasowych.

Wikipedia


enterokok

paciorkowiec żyjący w przewodzie pokarmowym


SJP.pl


enterokokowy

enterokok


SJP.pl

Patrz:

enterokok

enterolit

kamień tworzący się w jelitach


SJP.pl


enteropatia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. stan patologiczny w jelitach;

Wiktionary

Enteropatia – stan chorobowy polegający na zapaleniu jelita cienkiego, zmniejszeniu jego zdolności absorpcyjnej i zwiększeniu przepuszczalności.

Do enteropatii należą m.in.:

  • celiakia
  • enteropatia z utratą białek
  • enteropatia popromienna

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) enteropatia z utratą białek / popromienna

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) enteropathy

* francuski: (1.1) entéropathie ż.

* rosyjski: (1.1) энтеропатия ż.

* włoski: (1.1) enteropatia ż.

źródła.

== enteropatia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|en.te.ro.pa.ˈti.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. enteropatia

odmiana.

 (1.1) lp. enteropatia; lm. enteropatie

przykłady.

Wiktionary


enteropeptydaza

Enteropeptydaza (enterokinaza) – enzym produkowany przez enterocyty początkowego odcinka jelita cienkiego. Jest katalizatorem reakcji zamiany trypsynogenu w trypsynę, czyli w aktywną postać tego enzymu. Enzym należy do klasy endopeptydaz i odcina sześć reszt aminokwasowych.

Wikipedia


enteroptoza

Wikipedia


enteroseptol

handlowa nazwa kliochinolu, silnego środka odkażającego stosowanego w lecznictwie


SJP.pl


enterostomia

Stomia (z gr. στόμα – usta, otwór; inne używane nazwy: przetoka jelitowa, przetoka moczowa, sztuczny odbyt, anus, brzuszny odbyt) – celowo wytworzone połączenie światła narządu wewnętrznego ze skórą. W przypadku połączeń między narządami powstałych wskutek patologii lub powikłań, używa się słowa przetoka.

Wikipedia


enterotoksyna

substancja jadowa wydzielana przez bakterie będące pasożytami przewodu pokarmowego


SJP.pl

Enterotoksyny – rodzaj egzotoksyn wydzielanych przez niektóre gatunki bakterii chorobotwórczych. Powodują zatrucia pokarmowe. Często odporne na ciepło, rozpuszczalne w wodzie. Wpływają na wchłanianie wody w jelicie powodując biegunkę.

Przykłady organizmów wytwarzających enterotoksyny:

  • bakteryjne:
    • gronkowiec złocisty
    • pałeczka okrężnicy
    • przecinkowiec cholery
    • shigella
    • Clostridium perfringens

    Wikipedia


enterowirus

rodzaj wirusa żyjącego w przewodzie pokarmowym i wywołującego choroby u ssaków, w tym także u ludzi; wirus enterotropowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mikrobiol. rodzaj wirusa wywołującego choroby u ssaków, w tym u ludzi, najczęstszy czynnik sprawczy aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych;

Wiktionary

Enterowirusy – rodzaj wirusów ssRNA(+) wywołujących choroby u ssaków, w tym także u ludzi. Enterowirusy są najczęstszym czynnikiem sprawczym aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, którego przebieg może zagrażać życiu u noworodków i osób z immunosupresją.

Wikipedia


enterowirusowy

enterowirus


SJP.pl

Patrz:

enterowirus

entier

[czytaj: ąTIE] funkcja zaokrąglająca w dół liczby rzeczywiste do liczb całkowitych, np. Ent(7,5)=7; podłoga


SJP.pl

Podłoga i sufit (ang. floor and ceiling) – funkcje zaokrąglające liczby rzeczywiste do liczb całkowitych odpowiednio w dół i w górę.

Wikipedia


entlebucher

rasa niewielkich psów pasterskich pochodzących ze Szwajcarii


SJP.pl

Entlebucher – rasa psów należąca do grupy psów w typie pinczera i sznaucera, molosowatych, psów szwajcarskich pasterskich i ras innych. Zaklasyfikowana do sekcji szwajcarskich psów pasterskich. Nie podlega próbom pracy.

Wikipedia


entliczek

wyraz bez określonego znaczenia, używany w niektórych grach i zabawach dziecięcych przy liczeniu; zwykle w połączeniu z wyrazem 'pentliczek'


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) abstrakcyjny wyraz z dziecięcej wyliczanki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Entliczek-pentliczek, czerwony stoliczek, na kogo wypadnie, na tego bęc!

 (1.1) Entliczek-pentliczek / czerwony „Płomyczek”, / na kogo wypadnie, na tego bęc! / i do więzienia…

 (1.1) Entliczek-pentliczek / Co zrobi Piechniczek…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃nˈtlʲit͡ʃɛk, AS: ẽntlʹiček

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pentliczek m.

Wiktionary


ento-

temat słowotwórczy

 (1.1) wskazujący na wewnętrzne położenie czegoś

Wiktionary


entoameba

pierwotniak z rzędu ameb pasożytujący najczęściej w przewodzie pokarmowym; entameba


SJP.pl


entoameboza

choroba zakaźna wywołana przez pierwotniaki z rzędu ameb; entameboza


SJP.pl


entoderma

Wikipedia


entomo-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z owadami

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) entomofag • entomofauna • entomofilia • entomogamia • entomologia

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἔντομος.

uwagi.

tłumaczenia.

* rosyjski: (1.1) энтомо-

* włoski: (1.1) entomo-

źródła.

== entomo- (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

temat słowotwórczy

 (1.1) entomo-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃nˈtɔ̃mɔ, AS: ẽntõmo

Wiktionary


entomofag

organizm zwierzęcy lub roślinny odżywiający się żywymi owadami lub na nich pasożytujący, np. nietoperz, mrówkojad, rosiczka


SJP.pl

Entomofag (z grec. éntomon = owad i phageín = jeść), owadożerca – zwierzę lub rzadziej roślina odżywiające się owadami – zarówno larwami, poczwarkami, jak i dorosłymi owadami. Entomofagi dzieli się na pasożyty oraz drapieżniki.

Wikipedia


entomofagia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. sposób odżywiania się organizmów polegający na żywieniu się owadami

Wiktionary

Entomofag (z grec. éntomon = owad i phageín = jeść), owadożerca – zwierzę lub rzadziej roślina odżywiające się owadami – zarówno larwami, poczwarkami, jak i dorosłymi owadami. Entomofagi dzieli się na pasożyty oraz drapieżniki.

Wikipedia


entomofauna

ogół gatunków owadów występujących na danym obszarze geograficznym, w określonym środowisku lub w określonym okresie geologicznym


SJP.pl

Wikipedia


entomofilia

1. zapylanie kwiatów przez owady; owadopylność, entomogamia;
2. rzadko spotykana dewiacja seksualna, w której bodźcem prowadzącym do osiągania satysfakcji seksualnej są insekty i owady


SJP.pl

Owadopylność (entomogamia, entomofilia) – jeden z zoogamicznych sposobów zapylania oznaczający zapylanie kwiatów przez owady przenoszące pyłek.Owadopylność jest zależnością mutualistyczną, powstała na drodze koewolucji.

Wikipedia


entomofobia

chorobliwy lęk przed owadami


SJP.pl

Entomofobia (znana także jako insektofobia) – fobia specyficzna charakteryzująca się nadmiernym lub irracjonalnym strachem przed jedną, lub wieloma klasami insektów, zaklasyfikowana jako fobia przez DSM-5. Bardziej szczegółowe odmiany to m.in. apifobia (strach przed pszczołami), mirmekofobia (strach przed mrówkami), czy lepidopterofobia (strach przed motylami). Około 6% społeczeństwa Stanów Zjednoczonych posiada tę fobię.

Wikipedia


entomogam

kwiat zapylany za pośrednictwem owadów


SJP.pl


entomogamia

zapylanie kwiatów przez owady; owadopylność, entomofilia


SJP.pl

Owadopylność (entomogamia, entomofilia) – jeden z zoogamicznych sposobów zapylania oznaczający zapylanie kwiatów przez owady przenoszące pyłek.Owadopylność jest zależnością mutualistyczną, powstała na drodze koewolucji.

Wikipedia


entomolog

specjalista w dziedzinie zoologii badającej owady; owadoznawca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) naukowiec zajmujący się badaniami owadów

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) kobieta naukowiec zajmująca się badaniami owadów

Wiktionary

Entomolog – naukowiec lub hobbysta zajmujący się badaniami owadów, czyli entomologią.

Badania te mogą dotyczyć entomologii ogólnej (eksperymentalnej, np. anatomii lub fizjologii owadów), systematycznej (czyli klasyfikacji i filogenezy owadów) lub stosowanej (praktycznej, z punktu widzenia życia i gospodarki człowieka, np. ich szkodliwości dla upraw lub zdrowia człowieka oraz sposobów ich zwalczania). Wiedza entomologiczna jest wykorzystywana także w innych dziedzinach, m.in. w rolnictwie, leśnictwie, medycynie i weterynarii.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Janina jest entomologiem na Uniwersytecie Warszawskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ̃ntɔ̃ˈmɔlɔk, AS: ntõmolok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. entomologia ż.

:: fż. entomolożka ż.

 przym. entomologiczny

 przysł. entomologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) owadoznawca

 (2.1) owadoznawczyni; pot. entomolożka

Wiktionary


entomologia

dział zoologii, nauka o owadach; owadoznawstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. dział zoologii, nauka o owadach;

Wiktionary

Entomologia (z gr. entomon – insekt, owad i logos – wiedza, nauka) – dział zoologii zajmujący się owadami. Dawniej używano także terminu owadoznawstwo.

Entomologię można podzielić na:

  • entomologię ogólną, zajmującą się m.in. systematyką, anatomią, morfologią, fizjologią, ekologią, ewolucją owadów,
  • entomologię stosowaną, zajmującą się badaniem owadów wpływających na działalność ludzką (np. rolnictwo, przemysł drzewny, przechowalnictwo, medycyna, kryminalistyka), w tym tzw. szkodników,
    • entomologia rolnicza
    • entomologia leśna
    • entomologia lekarska
    • entomologia weterynaryjna
    • entomologia sądowa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Który ze znanych polityków zawodowo zajmuje się entomologią?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ̃ntɔ̃mɔˈlɔɟja, AS: ntõmoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. entomolog m., entomolożka ż.

 przym. entomologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) owadoznawstwo, skrót ent.

Wiktionary


entomologiczny

związany z dziedziną zoologii badającą owady; owadoznawczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. związany z entomologią, dotyczący entomologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zwiedzający mieli okazję obejrzeć filmy o tematyce entomologicznej, wziąć udział w konkursach na znajomość owadów oraz w kiermaszach pszczelarskim i ogrodniczym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ̃ntɔ̃mɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: ntõmoloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. entomologia ż., entomolog m., entomolożka ż.

Wiktionary


entomolożka

entomolog; owadoznawczyni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. badaczka owadów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja sąsiadka znała jedną entomolożkę, która badała komary.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. entomologia ż.

:: fm. entomolog m.

 przym. entomologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) owadoznawczyni

Wiktionary


entopasożyt

pasożyt żyjący wewnątrz organizmu swego żywiciela, np. motylica wątrobowa, tasiemiec; endopasożyt


SJP.pl


entourage

[czytaj: ątuRAŻ] otoczenie, środowisko; anturaż


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) otoczenie, środowisko

Wiktionary

  • Microsoft Entourage – klient pocztowy dla systemu Mac OS
  • Entourage (Ekipa) – amerykański serial telewizyjny
  • Entourage – południowokoreański serial telewizyjny

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) anturaż

Wiktionary


entrechat

[czytaj: ątrSZA] krok w balecie polegający na skrzyżowaniu nóg podczas podskoku


SJP.pl

Terminologia tańca klasycznego służy do opisu kombinacji kroków, pozycji, póz, ruchów ciała oraz wielu innych elementów z których składa się technika baletu klasycznego.

Znaczna część terminologii baletowej pochodzi z języka francuskiego.

Wikipedia


entrée

[czytaj: ąTRE]
1. występy komików cyrkowych będące oddzielnym elementem przedstawienia;
2. żartobliwe: efektowne wejście gdzieś;
3. przestarzałe:
a) uroczyste wejście na salę balową;
b) opłata za wstęp


SJP.pl


entremes

komiczne widowisko w średniowiecznym teatrze hiszpańskim


SJP.pl


entrepryza

dawne przedsiębiorstwo teatralne lub cyrkowe; antrepryza


SJP.pl


entresol

[czytaj: ątrSOL] z francuskiego: antresola


SJP.pl


entropia

1. chaos, bezład, zamęt, dezorganizacja;
2. w termodynamice: miara stopnia rozproszenia energii i nieuporządkowania układu;
3. w teorii informacji: miara nieokreśloności, stopnia nieuporządkowania elementów w zbiorze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. jedna z termodynamicznych funkcji stanu, jest miarą liczby sposobów, na jakie można ułożyć elementy układu bez zmiany jego parametrów makroskopowych;

 (1.2) inform. mat. średnia ilość informacji przypadająca na znak symbolizujący zajście zdarzenia z pewnego zbioru zdarzeń o danych prawdopodobieństwach;

 (1.3) pot. rozpad, chaos, nieporządek

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W każdym procesie odwracalnym zachodzącym w układzie adiabatycznym zmiana entropii jest równa zero.

 (1.2) Entropię można interpretować jako niepewność wystąpienia danego zdarzenia elementarnego w następnej chwili.

 (1.3) Tymczasem niezależnie od fin-de-ściekowych rozterek coraz więcej zastanawiam się nad opozycją życie – entropia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃nˈtrɔpʲja, AS: ẽntropʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. entropowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. entropowy

frazeologia.

etymologia. z gr. εν (przedrostek -zawartość) + τρέπειν (zmieniać)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) entropy; (1.2) entropy; (1.3) entropy

* arabski: (1.1) إنتروبيا ż.

* baskijski: (1.1) entropia

* białoruski: (1.1) энтрапія ż.

* bułgarski: (1.1) ентропия ż.

* czeski: (1.1) entropie

* duński: (1.1) entropi w.

* francuski: (1.1) entropie ż.

* hiszpański: (1.1) entropía

* japoński: (1.1) エントロピー entorupii

* kataloński: (1.1) entropia ż.

* litewski: (1.1) entropiju

* niderlandzki: (1.1) entropie

* niemiecki: (1.1) Entropie ż.

* nowogrecki: (1.1) εντροπία ż.; (1.2) εντροπία ż.

* perski: (1.1) آنتروپی

* rosyjski: (1.1) энтропия

* serbski: (1.1) ентропија

* słowacki: (1.1) entropia ż.; (1.2) entropia ż.

* ukraiński: (1.1) ентропія ż.; (1.2) ентропія ż.

* włoski: (1.1) entropia ż.

źródła.

== entropia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) fiz. entropia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


entropiczny

entropia; entropijny


SJP.pl


entropijny

entropia; entropiczny


SJP.pl


entropion

nieprawidłowe ustawienie krawędzi powieki, podwinięcie powieki


SJP.pl

Entropion, entropium – podwinięcie powieki. Występuje u ludzi, a także jako dziedziczna przypadłość dotykająca psy dużych ras, mogąca spowodować długotrwałe drażnienie rogówki, w wyniku czego może dojść do jej uszkodzenia. Podobnie skutki niesie przypadłość zwana ektropion.

Wikipedia


entuzjasta

książkowo: osoba ożywiona jakąś ideą, pełna zapału do działania, zapalony wielbiciel kogoś lub czegoś; zapaleniec, zagorzalec, pasjonat, miłośnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba pełna entuzjazmu, chęci i wiary w możliwość zrealizowania jakiejś idei; osoba żywo poruszona, pobudzona jakąś ideą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Było wielu entuzjastów wierzących w sukces ośrodka, ale byli też i sceptycy niewierzący w powodzenie tego przedsięwzięcia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ̃ntuˈzʲjasta, AS: ntuzʹi ̯asta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. entuzjazm m.

:: fż. entuzjastka ż.

 czas. rozentuzjazmować dk.

 przym. entuzjastyczny

 przysł. entuzjastycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) maniak, pasjonat, zapaleniec, żarliwiec

Wiktionary


entuzjastka

książkowo: kobieta ożywiona jakąś ideą, pełna zapału do działania, zapalona wielbicielka kogoś lub czegoś; pasjonatka, miłośniczka, fanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta pełna entuzjazmu, chęci i wiary w możliwość zrealizowania jakiejś idei; kobieta żywo poruszona, pobudzona jakąś ideą

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gabrysia jest entuzjastką skoków spadochronowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ̃ntuˈzʲjastka, AS: ntuzʹi ̯astka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. entuzjazm m.

:: fm. entuzjasta m.

 czas. rozentuzjazmować dk.

 przym. entuzjastyczny

 przysł. entuzjastycznie

Wiktionary


entuzjastki

dziewiętnastowieczne ugrupowanie polskich feministek


SJP.pl

Entuzjastki – pierwsza polska grupa feministyczna, działająca w Warszawie od końca lat 30. do końca lat 40. XIX w.

Wikipedia


entuzjastycznie

przysłówek

 (1.1) z entuzjazmem, w sposób entuzjastyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. entuzjazm m., entuzjasta m., entuzjastka ż.

 przym. entuzjastyczny

 czas. rozentuzjazmować

Wiktionary


entuzjastyczniej

stopień wyższy od przysłówka: entuzjastycznie


SJP.pl


entuzjastyczność

1. cecha kogoś będącego w stanie zachwytu, radosnego uniesienia, podniecenia; euforyczność, ekstatyczność;
2. cecha czegoś świadczącego o odczuwanym przez kogoś entuzjazmie


SJP.pl


entuzjastyczny

książkowo: będący w stanie zachwytu, radosnego uniesienia, podniecenia; euforyczny, ekstatyczny, frenetyczny, owacyjny


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) trwający w stanie zachwytu, emocjonalnie zaangażowany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jako entuzjastyczny ptasiarz Robert zawsze marzył o sfotografowaniu pięknej lazurki.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. entuzjastycznie

 rzecz. entuzjastka ż., entuzjasta, entuzjazm

 czas. rozentuzjazmować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pełen zachwytu, dziarski, natchniony, ożywiony, pełen werwy, porywający, euforyczny, ekstatyczny, frenetyczny, gorący, namiętny, owacyjny, zachwycony, zapalony

Wiktionary


entuzjazm

stan zachwytu, radosnego uniesienia, podniecenia; zapał, euforia, ferwor, ekstaza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stan zachwytu czymś; zapał, radość

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Cała sala z entuzjazmem biła brawo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ̃nˈtuzʲjasm̥, AS: ẽntuzʹi ̯asm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. entuzjasta m., entuzjastka ż.

 czas. rozentuzjazmować dk.

 przym. entuzjastyczny

 przysł. entuzjastycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zachwyt, uniesienie, zapał

Wiktionary


entuzjazmować

1. rzadko: wywoływać u kogoś entuzjazm - stan radosnego podniecenia, zapalać do działania; podniecać, pobudzać, emocjonować, ekscytować;
2. entuzjazmować się - zapalać się do czegoś, odnosić się do czegoś z entuzjazmem; ekscytować się, emocjonować się, egzaltować się


SJP.pl


enty

któryś z kolei, nieokreślony; n-ty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) któryś z kolei

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po raz enty przypominam wam o przyszłotygodniowym zadaniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛ̃ntɨ, AS: nty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) n-ty

Wiktionary


entymemat

wnioskowanie dedukcyjne, w którym przemilczano jakieś przesłanki ze względu na ich oczywistość


SJP.pl

Wnioskowanie entymematyczne, także entymemat lub entymem (z gr. ἐν θυμῶ – w umyśle) – takie wnioskowanie dedukcyjne, w którym została przemilczana któraś z przesłanek. We wnioskowaniu, w którym pominięto jakąś konieczną przesłankę, wniosek nie wynika logicznie z koniunkcji przesłanek przyjętych – mówi się wtedy jednak o wynikaniu entymematycznym. Sama pominięta przesłanka nazywa się przesłanką entymematyczną.

Wikipedia


entymematyczny

entymemat


SJP.pl

Patrz:

entymemat

entypia

odwrócenie kolejności ułożenia listków zarodkowych w czasie rozwoju zarodkowego gryzoni


SJP.pl

Entypia – proces zachodzący podczas embriogenezy gryzoni, polegający na odwróceniu kolejności ułożenia listków zarodkowych. Dzięki niemu u tej grupy zwierząt wytwarza się specjalny typ łożyska.

Wikipedia


enukleacja

operacja polegająca na usunięciu chorobowo zmienionego narządu lub części narządu; wyłuszczenie


SJP.pl

Enukleacja (łac. enucleatio) – jeden z ostatecznych zabiegów na gałce ocznej wykonywany w niektórych poważnych schorzeniach jak np. nowotwory; polega na wyłuszczeniu gałki ocznej lub jej szczątków. Pacjenci poddani enukleacji gałki ocznej mogą doświadczać wrażeń fantomowych (ang. phantom eye syndrome, PES), np. w postaci nieokreślonych odczuć wizualnych w enukleowanym oku.

Wikipedia


enumeracja

1. w literaturze: wymienienie w szeregu analogicznie zbudowanych zdań coraz to nowych elementów tej samej kategorii; wyliczenie;
2. wyszczególnienie


SJP.pl

Enumeracja

  • Enumeracja – środek stylistyczny
  • Enumeracja – enumeracja w Informatyce

Wikipedia


enumeracyjny

enumeracja; enumeratywny


SJP.pl


enumeratywność

cecha czegoś, w czym wymienione są kolejno jakieś elementy


SJP.pl


enumeratywny

taki, w ramach którego wyliczane są kolejno jakieś elementy, np. enumeratywny katalog; enumeracyjny


SJP.pl


enumerować

wyliczać, wymieniać kolejno


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) książk. wymieniać kolejno

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Art. 5 generalnie jest poświęcony równemu dostępowi do pracy zawodowej i w ust. 2 enumeruje się warunki tej równości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. enumeracja ż.

Wiktionary


enuncjacja

deklaracja, zwłaszcza rządowa; wypowiedź, oświadczenie, obwieszczenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. wypowiedź, ogłoszenie, oświadczenie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ̃nũnˈt͡sʲjat͡sʲja, AS: nũncʹi ̯acʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oświadczenie

Wiktionary


enuncjacyjny

związany z enuncjacją


SJP.pl


enuncjować

książkowo: deklarować coś oficjalnie; oświadczać, przedstawiać stanowisko


SJP.pl


enureza

chorobliwa skłonność do mimowolnego oddawania moczu podczas snu; enurezja


SJP.pl

Inkontynencja, nietrzymanie (łac. incontinens- „nie trzymając przy sobie”) – objaw polegający na niekontrolowanym wydalaniu moczu (łac. incontinentia urinae) lub kału (łac. incontinentia alvi).

Wikipedia


enurezja

chorobliwa skłonność do mimowolnego oddawania moczu podczas snu; enureza


SJP.pl


environment

[czytaj: inWAjrment lub ąwironMĄ]
1. przestrzeń otaczająca; otoczenie;
2. środowisko naturalne;
3. środowisko pracy programu komputerowego;
4. technika aranżacji przestrzeni plastycznej;
5. dzieło plastyczne wykorzystane do aranżacji przestrzeni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. typ działania artystycznego, w którym widz doznaje wrażeń z otaczającej go zmodyfikowanej przestrzeni;

Wiktionary

Environment (ang. otoczenie, środowisko) to jeden ze środków wypowiedzi jakimi posługuje się sztuka współczesna. Jest to sztucznie tworzona sytuacja przestrzenna przeznaczona dla osób pasywnie w niej uczestniczących. Może to być wnętrze, w którym ściany i sprzęty najeżone są ostrymi odłamkami szkła, albo pomalowana w pionowe pasy kabina z lustrzaną podłogą i sufitem – co na osobie znajdującej się wewnątrz robi wrażenie, że jest zawieszona w szybie ciągnącym się w nieskończoność. Istnieją również bardziej skomplikowane układy, działające na zasadzie wywołania szoku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Polsce po raz pierwszy environment zorganizowano w 1958 roku w Salonie Nowej Kultury w Warszawie.

Wiktionary


envoi

[czytaj: ąwuA] zakończenie utworu stanowiące dedykację bądź bezpośredni zwrot do określonej osoby; przesłanie


SJP.pl

Tornada – ostatnia, trzywersowa zwrotka sestyny lirycznej o układzie wyrazów AB/CD/EF. Inaczej: envoi.

Wikipedia


enwiromentalizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ideologia społeczna zajmujący się problemami ochrony środowiska

Wiktionary


enwironmentalizm

teoria socjologiczna powstała w XIX wieku, zakładająca, że położenie geograficzne i środowisko społeczne ma największy wpływ na charakter człowieka; determinizm środowiskowy


SJP.pl


enzootia

wieloletnie występowanie na określonym terenie choroby zakaźnej zwierząt


SJP.pl

Enzootia – występowanie zachorowań na daną chorobę zakaźną, wśród zwierząt na danym terenie, na stałym zwiększonym poziomie.

Analogiczne zjawisko w zbiorowiskach ludzkich nazywamy endemią.

Wikipedia


enzootyczny

enzootia


SJP.pl

Patrz:

enzootia

enzym

złożona cząstka białkowa pełniąca funkcje katalizatora reakcji wewnątrzustrojowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. chem. białko wytwarzane przez komórki żywe i działające jako katalizator w procesach chemicznych organizmów;

Wiktionary

Enzymy (z gr. ἔνζυμον, od ἔν en „w” i ζύμη dzýmē „zaczyn (za)kwas”) – wielkocząsteczkowe, w większości białkowe, katalizatory przyspieszające specyficzne reakcje chemiczne poprzez obniżenie ich energii aktywacji.

Niemal wszystkie reakcje chemiczne związane z funkcjonowaniem organizmów żywych (a także wirusów) wymagają współudziału enzymów, by osiągnąć wystarczającą wydajność. Enzymy są wysoce specyficzne wobec substratów i wobec tego dany enzym katalizuje zaledwie kilka reakcji spośród wielu możliwych dla danych substratów. W ten sposób enzymy determinują procesy metaboliczne i biochemiczne związane z funkcjonowaniem organizmów żywych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Enzymy wykorzystywane w nadnerczach to substancje chemiczne, które pomagają w przemianie cholesterolu w hormony kory nadnerczy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛ̃w̃zɨ̃m, AS: ũ̯zỹm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. enzymatyczny, enzymowy

 przysł. enzymatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. ferment

Wiktionary


enzymatyczny

1. odbywający się w wyniku działania enzymów, naturalnych katalizatorów organicznych;
2. zawierający enzymy, wykorzystujący enzymy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biochem. zachodzący z udziałem enzymów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. enzym m.

 przym. enzymowy

Wiktionary


enzymolog

specjalista w dziedzinie enzymologii


SJP.pl


enzymologia

nauka o enzymach


SJP.pl

Enzymologia – dział biochemii zajmujący się enzymami; ich strukturą, właściwościami, mechanizmami działania, przebiegiem katalizowanych przez nie reakcji, funkcjami, drogami biosyntezy oraz sposobami ich izolowania i oczyszczania.

Można wyróżnić w tym dziale enzymologię porównawczą która zajmuje się ustalaniem podobieństw i różnice między enzymami u różnych gatunków.

Rozwój tego działu rozpoczął się w XIX w. od badania aktywności katalitycznej materiałów biologicznych.

Wikipedia


enzymologiczny

dotyczący enzymologii


SJP.pl


enzymopatia

niedobór ilości lub aktywności niektórych enzymów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. niedobór lub zbyt niska aktywność niektórych enzymów

Wiktionary

Enzymopatia – genetyczny lub nabyty niedobór ilości lub aktywności niektórych enzymów, skutkujący patologiami i nieprawidłowościami w przebiegu różnych szlaków metabolicznych .

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) enzymopatia dziedziczna

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) enzymopathy

* łaciński: (1.1) enzymopathia ż.

* słowacki: (1.1) enzymopatia ż.

źródła.

== enzymopatia (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. enzymopatia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) enzymopathy

* łaciński: (1.1) enzymopathia ż.

* słowacki: (1.1) enzymopatia ż.

źródła.

== enzymopatia (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. enzymopatia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


enzymowy

związany z enzymem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z enzymem, enzymami, dotyczący enzymu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. enzym mrz., enzymologia ż., enzymolog mos.

 przym. enzymatyczny

Wiktionary


eo

naśladowanie sygnałów karetki, wozu policyjnego itp., używane najczęściej przez dzieci


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) onomatopeja imitująca syrenę samochodową

Wiktionary

  • IO (w dystrybucji międzynarodowej jako: EO) – film Jerzego Skolimowskiego
  • kod ISO esperanto
  • kod IATA Hewa Bora Airways

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Karetki robią „eo eo”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛɔ, AS: eo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esperanto n.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. esperanto n.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== eo (brithenig.) ==

wymowa.

znaczenia.

zaimek osobowy

 (1.1) ja

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


eoarchaik

najstarsza era archaiku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. jeden z okresów geologicznych;

Wiktionary

Eoarchaik (ang. Eoarchean)

  • w sensie geochronologicznym: najstarsza era archaiku, trwająca do 3,6 miliarda lat temu. Dolna granica czasowa eoarchaiku nie jest ustalona, ale pokrywa się z utworzeniem Ziemi i Układu Słonecznego (czyli około 4,6 mld lat temu),
  • w sensie chronostratygraficznym: najniższy eratem eonotemu archaicznego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛɔarˈxajik, AS: eoarχai ̯ik

Wiktionary


eobiont

hipotetyczny prekursor żywej komórki


SJP.pl


eocen

druga epoka trzeciorzędu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. środkowa epoka paleogenu

 (1.2) geol. środkowy oddział paleogenu

Wiktionary

Eocen (ang. Eocene)

  • w sensie geochronologicznym: środkowa epoka paleogenu, trwająca około 22 milionów lat (od 56,0 do 33,9 mln lat temu). Eocen jest młodszy od paleocenu a starszy od oligocenu. Eocen dzieli się na cztery wieki: iprez, lutet, barton i priabon.
  • w sensie chronostratygraficznym: środkowy oddział paleogenu, wyższy od paleocenu a niższy od oligocenu. Dzieli się na cztery piętra: iprez, lutet, barton i priabon.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) wczesny / późny eocen

 (1.2) dolny / górny eocen

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) epoka

 (1.2) oddział

hiponimy.

holonimy.

 (1.1-2) paleogen

meronimy.

pokrewne.

 przym. eoceński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Eocene

* białoruski: (1.1) эацэн m.; (1.2) эацэн m.

* bułgarski: (1.1) еоцен m.; (1.2) еоцен m.

* karpatorusiński: (1.1) еоцен m.; (1.2) еоцен m.

* kataloński: (1.1) Eocè m.; (1.2) Eocè m.

* rosyjski: (1.1) эоцен m.; (1.2) эоцен m.

* słowacki: (1.1) eocén m.

* ukraiński: (1.1) еоцен m.; (1.2) еоцен m.

* węgierski: (1.1) eocén

źródła.

== eocen (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) eoceński

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈɔt͡sɛ̃n, AS: eocẽn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. eoceński

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) epoka

 (1.2) oddział

hiponimy.

holonimy.

 (1.1-2) paleogen

meronimy.

pokrewne.

 przym. eoceński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Eocene

* białoruski: (1.1) эацэн m.; (1.2) эацэн m.

* bułgarski: (1.1) еоцен m.; (1.2) еоцен m.

* karpatorusiński: (1.1) еоцен m.; (1.2) еоцен m.

* kataloński: (1.1) Eocè m.; (1.2) Eocè m.

* rosyjski: (1.1) эоцен m.; (1.2) эоцен m.

* słowacki: (1.1) eocén m.

* ukraiński: (1.1) еоцен m.; (1.2) еоцен m.

* węgierski: (1.1) eocén

źródła.

== eocen (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) eoceński

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


eoceński

związany z eocenem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geol. dotyczący eocenu, związany z eocenem, występujący lub powstały w eocenie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eocen m.

Wiktionary


eofityczny

era eofityczna - druga era w historii flory na Ziemi


SJP.pl


eog

skrót od: elektrookulografia, elektrookulogram; eog.


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) polit. = Europejski Obszar Gospodarczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Islandia jest członkiem ONZ, NATO, EFTA, EOG i OECD, ale nie UE.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ‿ɔ‿ˈɟɛ, AS: e‿o‿ǵe

Wiktionary


eog.

skrót od: elektrookulografia, elektrookulogram; EOG


SJP.pl


eohippus

wymarły ssak nieparzystokopytny; hirakoterium


SJP.pl


eol

w mitologii greckiej i rzymskiej: władca wszystkich wiatrów; Ajolos


SJP.pl

  • Eol – w mitologii greckiej król Magnezji, syn Hellena
  • Eol – w mitologii greckiej władca wiatrów i wyspy Eolii, syn Hippotesa
  • EOL (End of Line) – koniec linii, znak lub sekwencja znaków oznaczająca zakończenie linii tekstu
  • EOL (End of Life) – termin określający zakończenie wsparcia dla danego produktu czy usługi. W kontekście technologicznym oznacza moment, w którym producent oficjalnie zaprzestaje wydawania aktualizacji, poprawek bezpieczeństwa czy też napraw dla danego sprzętu.
  • EOL (Expression Oriented Language) – język programowania
  • EOL (Encyclopedia of Life) – anglojęzyczna encyklopedia internetowa
  • Eöl – fikcyjna postać z uniwersum J.R.R. Tolkiena

Wikipedia


eolia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. skalista wyspa pływająca po morzu i otoczona wałem ze spiżu, identyfikowana ze Stromboli lub Lipari; siedziba władcy wiatrów, Eola;

 (1.2) mitgr. córka Amytaona;

 (1.3) geogr. hist. kraina historyczna na północno-zachodnim wybrzeżu Azji Mniejszej;

Wiktionary

  • Eolia – w mitologii greckiej córka Amytaona
  • Eolia – w mitologii greckiej wyspa, siedziba Eola
  • Eolia – kraina historyczna w Azji Mniejszej
  • Eolia – miejscowość w Stanach Zjednoczonych, w stanie Missouri

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mityczna wyspa Eolia jest identyfikowana ze Stromboli lub Lipari, które należą do Wysp Liparyjskich (Wysp Eolskich) na Morzu Tyrreńskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈɔlʲja, AS: eolʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eol mos., eoliczność ż.

 przym. eolski, eoliczny, eolowy, Eolowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ajolia

 (1.2) Ajolia

 (1.3) Eolida

Wiktionary


eoliczny

związany z działaniem wiatru na struktury skalne, np. eoliczny transport, eoliczny proces, eoliczny osad


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geol. związany z działalnością wiatru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wydma jest formą rzeźby powierzchni ziemi pochodzenia eolicznego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛɔˈlʲit͡ʃnɨ, AS: eolʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eol mos., Eolia ż.

 przym. eolski, eolowy, Eolowy

Wiktionary


eolit

pierwotne narzędzie z kamienia


SJP.pl

Eolit (gr. eós świt, jutrzenka, líthos kamień) – kamień o nieregularnych, obrobionych brzegach, który na skutek działania procesów geologicznych zyskał formę, przypominającą pierwotne narzędzia kamienne człowieka; również najprostsze narzędzie krzemienne z wczesnego paleolitu.

Wikipedia


eolityczny

eolit


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) archeol. związany z eolitami; związany z okresem, w którym powstawały eolity

Wiktionary

Patrz:

eolit

Powiązane:

 rzecz. eolit mrz.

Wiktionary


eolka

członkini starożytnego plemienia greckiego


SJP.pl


eologliptolit

odłamek litej skały o ostrych krawędziach i wygładzonych ścianach; wielograniec, wiatrowiec, graniak


SJP.pl


eolowie

starożytne plemię greckie


SJP.pl

Wikipedia


eolowy

rzadki przymiotnik od: Eol (grecki bóg wiatru); eolski


SJP.pl


eolozaur

rodzaj dinozaura z grupy tytanozaurów


SJP.pl

Eolozaur (Aeolosaurus) – rodzaj zauropoda z grupy tytanozaurów (Titanosauria); jego nazwa znaczy „jaszczur Eola”, „wietrzny jaszczur”.

Żył w późnej kredzie (kampan-mastrycht) na terenach współczesnej Ameryki Południowej. Jego szczątki znaleziono w Argentynie.

Wikipedia


eolski

1. przymiotnik od: Eol (grecki bóg wiatru); eolowy
2. dotyczący Eolów, charakterystyczny dla Eolów


SJP.pl


eon

istota pośrednicząca między bóstwem a stworzeniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wiek, era

 (1.2) geol. największa jednostka czasu w dziejach Ziemi, dzieląca się na ery

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) filoz. w gnostycyzmie: istota pośrednicząca pomiędzy stwórcą a stworzeniem

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɛɔ̃n, AS: eõn

Wiktionary


eonium

roślina z rodziny gruboszowatych, uprawiana jako doniczkowa


SJP.pl

Eonium, aeonium (Aeonium) – rodzaj roślin z rodziny gruboszowatych (Crassulaceae). Obejmuje 41 gatunków i liczne mieszańce. Rośliny te występują na wyspach Makaronezji (tu jest ich największe zróżnicowanie), w Maroku oraz we wschodniej Afryce i na południowym krańcu Półwyspu Arabskiego.

Wikipedia


eonizm

osiąganie satysfakcji emocjonalnej lub seksualnej w wyniku przebierania się w odzież osób płci odmiennej; transwestytyzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. transwestytyzm

Wiktionary

Transwestytyzm (od łac. trans „za, poza, z tamtej strony” i vestitus „odziany”, inaczej eonizm, metatropizm) – praktyka przyjmowania ubioru, sposobu bycia, a niekiedy także roli płciowej zazwyczaj kojarzonych z płcią przeciwną, jako forma autoekspresji lub też dla psychologicznej gratyfikacji. W niektórych kulturach transwestytyzm jest praktykowany z powodów religijnych, tradycyjnych lub ceremonialnych. Termin ten jest rzadko stosowany w odniesieniu do kobiet.

Wikipedia


eonotem

Eonotem – najwyższej rangi formalna jednostka chronostratygraficzna (skalna) odpowiadająca jednostce geochronologicznej o nazwie eon. Eonotem dzieli się na eratemy.

Wikipedia


eos

w mitologii greckiej: różanopalca bogini świtu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini i uosobienie zorzy porannej, brzasku oraz świtu, utożsamiana z rzymską Aurorą;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 221;

Wiktionary

  • Eos – w mitologii greckiej jedna z tytanid, bogini zorzy porannej
  • Eos – planetoida o numerze katalogowym 221
  • Eos – rodzaj ptaków z rodziny papugowatych
  • „Eos” – czasopismo z zakresu filologii klasycznej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zanim pojawi się na niebie wóz słońca, znad brzegów Oceanu wyjeżdża na lekkim rydwanie Eos, różanopalca bogini jutrzenki.

 (1.1) Różanopalca Eos, bogini jutrzenki, pierwsza rozpraszała mroki nocy.

 (1.1) Atrybutami Eos były: szata (peplos) szafranowej barwy, wielkie skrzydła u ramion, rydwan, kwiaty.

 (1.2) Eos porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛɔs, AS: eos

Wiktionary

Powiązane:

 temsłow. eo-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Aurora, Jutrzenka; rzad. Świt

Wiktionary


eospermatopterys

prapaproć z rzędu aneurofytonów (Eospermatopteris), znana ze szczątków pochodzących z górnego dewonu


SJP.pl


eot

skrót od:
1. End Of Topic - koniec tematu;
2. End Of Transmission - koniec transmisji


SJP.pl

Slang internetowy – slang tworzony i wykorzystywany przez użytkowników Internetu. Ułatwia i przyspiesza komunikację poprzez zmniejszanie liczby pisanych znaków.

W slangu internetowym stosuje się akronimy wyrażeń, przede wszystkim pochodzące z języka angielskiego (np. ASAPas soon as possible – tak szybko jak możliwe; LOLlaughing out loud – śmieję się na głos; IMHOin my humble opinion – moim skromnym zdaniem), emotikony, pisownię fonetyczną (np. CU/CYA – ang. see you – do zobaczenia), pseudoznaczniki języka HTML bądź BBCode (np. <ironia>...</ironia>), składnię języków programowania (głównie języka C) oraz hack-mowę (ang. leetspeak).

Wikipedia


eozoiczny

przymiotnik od: eozoik


SJP.pl


eozoik

druga era w dziejach Ziemi; proterozoik, algonk


SJP.pl


eozyna

syntetyczny czerwony barwnik z grupy barwników ksantenowych


SJP.pl

Eozyna – czerwony barwnik ksantenowy o charakterze kwasowym służący do wybarwiania struktur komórek o charakterze zasadowym, takich jak:

  • cytoplazma,
  • włókna kolagenowe,
  • większość ziaren wydzielniczych w komórkach.

Wikipedia


eozynocyt

ziarnistość w cytoplazmie granulocytu chłonąca barwniki kwasowe


SJP.pl


eozynofil

zwykle w liczbie mnogiej - granulocyty kwasochłonne stanowiące 1-4% liczby wszystkich białych krwinek (ich liczba wzrasta, gdy do organizmu dostanie się obce gatunkowo białko)


SJP.pl

Eozynofil, eozynocyt, granulocyt kwasochłonny, krwinka kwasochłonna, Eo – rodzaj krwinek białych zawierających w cytoplazmie ziarnistości, które przy barwieniu eozyną barwią się na kolor ceglastoczerwony. Granulocyty kwasochłonne należą do komórek układu odpornościowego, które odgrywają zasadniczą rolę w zwalczaniu pasożytów oraz reakcjach alergicznych.

Wikipedia


eozynofilia

Eozynofilia – zwiększenie liczby eozynofilów w rozmazie krwi powyżej 4% wszystkich leukocytów.

Ciężka eozynofilia (>1500/µl) określana jest nazwą hipereozynofilia.

Do eozynofilii może dochodzić w następujących chorobach:

  • choroby alergiczne:
    • astma oskrzelowa,
    • pokrzywka,
    • atopowe zapalenie skóry,
    • katar sienny,

    Wikipedia


eozynopenia

proces obniżania liczby granulocytów kwasochłonnych we krwi


SJP.pl

Eozynopenia – stan hematologiczny polegający na obniżeniu się liczby granulocytów kwasochłonnych poniżej 50/μl.

Leukocytoza w połączeniu z eozynopenią wskazuje na zakażenie bakteryjne.

Wikipedia


ep

1. skrót od: Episkopat Polski;
2. skrót od: Extended Play - oznaczenie płyt muzycznych będących czymś pośrednim między singlem a albumem długogrającym


SJP.pl

EP (od: extended play), minialbum, czwórka, pot. epka – nagranie muzyczne, które zawiera więcej utworów niż singel, ale zwykle nie kwalifikuje się jako album lub LP. Współczesne minialbumy zawierają zazwyczaj co najmniej trzy utwory, a maksymalnie sześć, i są uważane za „tańsze i mniej czasochłonne” dla artysty w produkcji w porównaniu do albumów. Określenie EP początkowo (po 1948) odnosiło się do typu płyt winylowych odtwarzanych z prędkością 45 obr./min (standardowa płyta [SP] 75, płyta długogrająca [LP] 33⅓ obr./min), współcześnie określenie jest stosowane również do średniej długości płyt CD/DVD i muzyki w formacie plików do pobrania.

Wikipedia


ep-ka

potocznie: album muzyczny dłuższy od singla i krótszy od albumu długogrającego; minialbum, epka


SJP.pl


ep.

skrót od: episcopus (z łaciny: biskup)


SJP.pl


epa

skrót od: European Pressphoto Agency, międzynarodowa agencja fotograficzna


SJP.pl


epachtozaur

rodzaj czworonożnego, roślinożernego dinozaura z grupy tytanozaurów


SJP.pl

Epachtozaur (Epachthosaurus sciuttoi) – czworonożny, roślinożerny zauropod z grupy tytanozaurów (Titanosauria), spokrewniony z saltazaurem.

Znaczenie jego nazwy – ciężki jaszczur.

Żył w epoce późnej kredy (ok. 75 mln lat temu) na terenach Ameryki Południowej. Długość ciała ok. 15-20 m, masa ok. 30 t. Jego szczątki znaleziono w Argentynie (Patagonia, prowincja Chubut, ranczo Laguna Palacios - 30 km na północ od miasta Buen Pasto).

Wikipedia


epafras

Epafras, św. Epafras z Kolosy, gr. Ἐπαφρᾶς (zm. w I wieku) – postać z Nowego Testamentu, założyciel i głowa Kościoła w Kolosach, uczeń św. Pawła z Tarsu, święty Kościoła katolickiego.

Wikipedia


epafrodyt

Epafrodyt – postać biblijna wymieniana w Nowym Testamencie, uczeń św. Pawła, święty Kościoła katolickiego i Cerkwi prawosławnej.

Wymieniony przez apostoła Pawła w napisanym między 56 a 57 rokiem w Efezie lub 61 a 63 r. w Rzymie Liście do Filipian (2,25-30 BT), chrześcijanin z Filippi. W czasie misji dostarczenia datków do Rzymu zachorował, a po powrocie do zdrowia wraz z Tymoteuszem z Efezu z polecenia apostoła został posłańcem do Filipian, dostarczając list z podziękowaniami.

Wikipedia


epakta

liczby określające fazę Księżyca przypadającą na pierwszy dzień roku


SJP.pl


epanadiploza

figura stylistyczna; powtórzenie tego samego wyrazu lub zwrotu na początku i na końcu jakiegoś segmentu wypowiedzi


SJP.pl


epanafora

rzad. anafora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. jęz. zob. anafora.

Wiktionary

Anafora (gr. ἀναφορά anaphorá „podniesienie”), także epanafora (gr. ἐπαναφορά epanaphorá) – celowe powtórzenie tego samego słowa lub zwrotu na początku kolejnych segmentów wypowiedzi. Stosowana jest w poezji i oratorstwie, szczególnie często w krótkich utworach

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛpãnaˈfɔra, AS: epãnafora

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anafora

Wiktionary


epanalepsa

Epanalepsa (gr. ἐπανάληψις epanálēpsis, łac. resumptio, pol. powtórzenie bezpośrednie) – figura retoryczna, powtórzenie na końcu wypowiedzi wyrazu lub grupy wyrazów, które znajdują się na jej początku, np. ang. The king is dead, long live the king.

Wikipedia


epanalepsis

figura stylistyczna polegająca na bezpośrednim powtórzeniu tego samego wyrazu w zdaniu


SJP.pl


epanastrofa

Anastrofa (gr. ἀναστροφή anastrophḗ „odwrócenie”), epanastrofa (gr. ἐπαναστροφή epanastrophḗ) – figura retoryczna polegająca na powtórzeniu wyrazów w odwróconym porządku. Np. zamiast „Witam was, lordowie”, „was witam, lordowie”. Często używana przez mistrza Yodę w filmie Gwiezdne wojny.

Wikipedia


epanodos

figura retoryczna, uzupełnienie tego, co wcześniej powiedziano w sensie ogólniejszym


SJP.pl

Epanodos (gr. ἐπάνοδος epánodos, forma zlatynizowana epanodus; łac. regressio) – figura retoryczna, uzupełnienie, zaakcentowanie czegoś, co zostało już wcześniej wyrażone lub też powrót do głównego tematu mowy po wprowadzeniu dygresji.

Wikipedia


eparch

zarządca eparchii; eparcha


SJP.pl

Eparchia (gr. ἐπαρχία 'prowincja' z ἐπι- 'nad-' i ἀρχός 'władca') – we wschodnim chrześcijaństwie terytorium podległe metropolicie, a od V wieku biskupowi, czyli odpowiednik zachodniej diecezji.

Termin wywodzi się od używanej we wschodniej części cesarstwa rzymskiego nazwy prowincji – eparchia, po reformie terytorialnej Dioklecjana wchodzącej w skład większej jednostki terytorialnej – diecezji.

Wikipedia


eparcha

zarządca eparchii; eparcha


SJP.pl

Wikipedia


eparchia

1. w starożytności: prowincja rzymska lub bizantyjska;
2. w Kościele wschodnim: nazwa diecezji


SJP.pl

Eparchia (gr. ἐπαρχία 'prowincja' z ἐπι- 'nad-' i ἀρχός 'władca') – we wschodnim chrześcijaństwie terytorium podległe metropolicie, a od V wieku biskupowi, czyli odpowiednik zachodniej diecezji.

Termin wywodzi się od używanej we wschodniej części cesarstwa rzymskiego nazwy prowincji – eparchia, po reformie terytorialnej Dioklecjana wchodzącej w skład większej jednostki terytorialnej – diecezji.

Wikipedia


epatować

wprawiać innych w zdumienie, osłupienie; zdumiewać, zadziwiać, szokować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) wywoływać duże wrażenie; szokować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) są już i tacy, którzy nie epatują swoim bogactwem i starają się robić z niego użytek także pro publico bono.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpaˈtɔvat͡ɕ, AS: epatovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epatowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zadziwiać, szokować, wstrząsać, elektryzować

Wiktionary


epatowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|epatować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpatɔˈvãɲɛ, AS: epatovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. epatować

Wiktionary


epdm

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. techn. tworzywo sztuczne, rodzaj elastomeru, terpolimer otrzymywany z monomerów etylenowo-propylenowo-dienowych;

Wiktionary


epe

skrótowiec

 (1.1) polit. = Europejska Polityka Energetyczna

Wiktionary

Epe – miasto w Nigerii, w stanie Lagos. Według danych szacunkowych na rok 2009 liczy 81 951 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛ‿pɛ‿ˈː, AS: e‿p•‿e

Wiktionary


epeisodion

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. partia dialogowa między partiami chóralnymi w dramacie antycznym;

Wiktionary

Epejsodion (gr. epeisódion) – fragment dramatu greckiego (tak tragedii jak i komedii), który obejmuje bezpośrednie wystąpienia postaci w wypowiedziach o charakterze dialogów lub monologów. Epeisodion stanowi pierwotną formę występujących w późniejszych utworach dramaturgicznych aktów. Poszczególne epejsodia, których było od trzech do pięciu (najczęściej trzy), oddzielane były od siebie pieśniami chóru − stasimonami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Historia greckiej tragedii ukazuje nam coraz silniejsze wysuwanie się na plan pierwszy owych epeisodiów kosztem chórów, które z wolna z dramatis personae utworu poczęły odgrywać rolę obserwatora i sędziego toczącej się akcji, by z czasem stać się tylko elementem kompozycyjnym.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) epizod

Wiktionary


epejroforeza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. poziome ruchy kontynentów skutkujące zmianami ich położenia względem siebie i względem biegunów;

Wiktionary

Wędrówka kontynentów, epejroforeza (od stgr. ἤπειρος ēpeiros – ‘ląd, kontynent’ oraz φόρησις phórēsis – ‘noszenie’) – ruch kontynentów powodujący zmianę ich położenia względem siebie oraz względem biegunów geograficznych i magnetycznych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛpɛjrɔfɔˈrɛza, AS: epei ̯roforeza

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wędrówka kontynentów, dryf kontynentów, dryft kontynentów

Wiktionary


epejrogenetyczny

epejrogeneza


SJP.pl

Patrz:

epejrogeneza

epejrogeneza

powolne, pionowe ruchy skorupy ziemskiej, powodujące podnoszenie się lub zapadanie pewnych obszarów ziemi; epirogeneza


SJP.pl

Epejrogeneza, ruchy lądotwórcze, ruchy epejrogeniczne (gr. ἤπειρος „ląd” i γένεσις „tworzenie”) – ruchy tektoniczne przebiegające spokojnie, w codziennym życiu niezauważalnie, powoli podnoszące lub obniżające znaczne obszary lądów, z prędkością rzędu mm lub cm na rok.

Nie powodują zmian w układzie warstw skalnych. Są to m.in. ruchy wywołane izostazją. Powodują m.in. transgresję morską i regresję.

Wikipedia


epejrokratyczny

w geologii: okres epejrokratyczny - okres w historii Ziemi charakteryzujący się niskim poziomem wód mórz i oceanów i znacznym zasięgiem lądów; okres geokratyczny


SJP.pl


epejsodion

część tragedii greckiej; epejzodion


SJP.pl

Epejsodion (gr. epeisódion) – fragment dramatu greckiego (tak tragedii jak i komedii), który obejmuje bezpośrednie wystąpienia postaci w wypowiedziach o charakterze dialogów lub monologów. Epeisodion stanowi pierwotną formę występujących w późniejszych utworach dramaturgicznych aktów. Poszczególne epejsodia, których było od trzech do pięciu (najczęściej trzy), oddzielane były od siebie pieśniami chóru − stasimonami.

Wikipedia


epejzodion

część tragedii greckiej; epejsodion


SJP.pl


ependyma

tkanka glejowa, nabłonek tworzący wyściółkę komór mózgu i kanału środkowego rdzenia kręgowego


SJP.pl

Wyściółka (łac. ependyma, ang. ependyma) – jednowarstwowy szereg komórek sześciennych wyściełających jamy ośrodkowego układu nerwowego: komór mózgu i wodociągu mózgu, a także kanału środkowego rdzenia kręgowego. Wywodzi się z nabłonka cewy nerwowej. Komórki wyściółki, inaczej ependymocyty, są typem komórek glejowych, posiadają liczne mikrokosmki na powierzchni zwróconej do światła komór. Na powierzchni podstawnej ependymocytów znajdują się liczne wgłobienia i wypustki, za pomocą których komórki te łączą się z astrocytami.

Wikipedia


ependymocyt

komórka wyścielająca komory mózgu i kanał rdzenia kręgowego, wnikająca w tkankę nerwową


SJP.pl


epeng

skrótowiec, rodzaj męski

 (1.1) Europejski program energetyczny na rzecz naprawy gospodarczej

Wiktionary


epentetyczny

epenteza


SJP.pl

Patrz:

epenteza

epenteza

w językoznawstwie: wtórne wytworzenie się elementu głoskowego wewnątrz wyrazu, wywołane głównie czynnikami fonetycznymi


SJP.pl

Wikipedia


epexegesis

z greki: wyjaśnienie; w literaturze: dodanie elementu wyjaśniającego lub uzupełniającego do zakończonego zdania


SJP.pl

Apozycja (łac. appositio) – użycie dwóch wyrazów (zwykle rzeczowników) w tej samej formie fleksyjnej, czyli w związku zgody. Drugie (najczęściej) słowo jest przydawką lub dopowiedzeniem pierwszego.

Przykłady apozycji: miasto Łódź, na rzece Wiśle, z prezesem Nowakiem.

Wikipedia


epi-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych, mający znaczenie: zewnętrzny, poprzedzający coś, następujący po czymś, położony nad czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) epi- + centrum = epicentrum

 (1.1) epi- + kontynentalny = epikontynentalny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛpʲi, AS: epʹi

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἐπι-. < etym|gr|ἐπί. (epí) → na

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) epi-

* francuski: (1.1) épi-

* hiszpański: (1.1) epi-

* niemiecki: (1.1) epi-

* nowogrecki: (1.1) επι- / επί-, επ- / έπ-, εφ- / έφ-

*portugalski: (1.1) epi-

* rosyjski: (1.1) эпи-

* włoski: (1.1) epi-

źródła.

== epi- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|e.pi.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) epi-

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἐπι-. < etym|gr|ἐπί. (epí) → na

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) epi-

* francuski: (1.1) épi-

* hiszpański: (1.1) epi-

* niemiecki: (1.1) epi-

* nowogrecki: (1.1) επι- / επί-, επ- / έπ-, εφ- / έφ-

*portugalski: (1.1) epi-

* rosyjski: (1.1) эпи-

* włoski: (1.1) epi-

źródła.

== epi- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|e.pi.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) epi-

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


epibazydium

właściwa podstawka grzybów złożonopodstawkowych


SJP.pl

Epibazydium (łac. epibasidium, l. mn. epibasidia) – część podstawek z grupy fragmobazydiów u grzybów. Pojęcie to wprowadził niemiecki mykolog Walther Neuhoff. Według niego fragmobazydia (które nazywał heterobazydiami) składają się z hipobasidium i epibasidium. Epibazydium znajduje się pomiędzy właściwą podstawką a sterygmą. Spolszczoną nazwę epibazydium podaje Słownik Języka Polskiego.

Wikipedia


epiblast

zewnętrzny listek zarodkowy


SJP.pl

Wikipedia


epiblema

powierzchniowa warstwa komórek w strefie włośnikowej korzenia, pełniąca funkcję okrywającą, chłonną i wydalniczą


SJP.pl

  • ryzoderma – tkanka okrywające młode korzenie
  • Epiblema – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych

Wikipedia


epibolia

typ gastrulacji polegający na obrastaniu jednej partii komórek przez inną


SJP.pl

Epibolia – typ ruchu gastrulacyjnego, polegający na rozrastaniu się warstwy komórkowej, co prowadzi do obrastania, czyli pokrywania innej warstwy. Najczęściej zachodzi w wyniku spłaszczania i dzielenia się lub tylko dzielenia komórek ułożonych w nabłonek, a także w wyniku interkalacji.

Epibolia występuje zwykle jako proces uzupełniający inne sposoby gastrulacji (np. u płazów). Jako jedyny proces gastrulacji występuje bardzo rzadko (np. u żebropławów).

Wikipedia


epicardium

[czytaj: epikardium] cienka, łącznotkankowa błona pokrywająca z zewnątrz mięsień sercowy, stanowiąca wewnętrzną blaszkę osierdzia; nasierdzie


SJP.pl

Nasierdzie (łac. epicardium) – błona surowicza stanowiąca wewnętrzną (trzewną) warstwę osierdzia. Składa się głównie z tkanki łącznej, która spełnia funkcję warstwy ochronnej.

Osierdzie trzewne produkuje płyn osierdziowy, który w cyklu pracy serca zmniejsza tarcie pomiędzy zewnętrzną i wewnętrzną blaszką osierdzia. Podczas skurczu komór fala depolaryzacji porusza się od wsierdzia do nasierdzia.

Wikipedia


epicedion

epicedium;
1. w greckiej liryce chóralnej: pieśń żałobna
2. mowa lub poemat na cześć osoby zmarłej


SJP.pl


epicedium

epicedion;
1. w greckiej liryce chóralnej: pieśń żałobna
2. mowa lub poemat na cześć osoby zmarłej


SJP.pl

Epicedium (gr. epikedeion) – literacki utwór żałobny, którego twórcą jest Symonides. Ma określony schemat retoryczny:

  • laudatio - pochwała zalet, zasług zmarłego
  • comploratio - opłakiwanie
  • consolatio - pocieszenie

Wikipedia


epicentralny

dotyczący miejsca na powierzchni Ziemi położonego najbliżej ogniska trzęsienia ziemi


SJP.pl


epicentrum

miejsce na powierzchni Ziemi położone najbliżej ogniska trzęsienia ziemi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) geofiz. obszar na powierzchni Ziemi, znajdujący się bezpośrednio nad ogniskiem trzęsienia ziemi

 (1.2) przen. punkt, w którym dane zjawisko występuje w nasilonym stopniu

Wiktionary

Epicentrum (z gr. ἐπι- „nad-” i łac. centrum „środek”) – punkt na powierzchni skorupy ziemskiej położony w najbliższej odległości, tj. pionowo nad ogniskiem trzęsienia ziemi, czyli hipocentrum. Obszar położony wokół epicentrum, zwany obszarem epicentralnym, jest miejscem największych zniszczeń.

Termin „epicentrum” jest bardzo często niepoprawnie stosowany na określenie hipocentrum, zwłaszcza gdy hipocentrum znajduje się pod dnem morza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Filipiny graniczą z Morzem Południowochińskim, które w ostatnich latach było epicentrum wielu napięć geopolitycznych.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. epicentralny

Wiktionary


epichejremat

Epichejremat (gr. ἐπιχείρημα 'dowód' od ἐπιχειρέω 'wziąć w rękę', ἐπι 'na' χείρ 'ręka') – schemat wnioskowania lub samo wnioskowanie według takiego schematu, stanowiący układ sylogizmów uporządkowanych tak, że przesłanki pierwszego sylogizmu są wnioskami dwu innych sylogizmów, zaś przesłanki tamtych sylogizmów są ewentualnie wnioskami innych.

Na przykład:




Wikipedia


epichlorohydryna

pochodna chloru, lotna, nietrwała, bardzo reaktywna ciecz o zapachu chloroformu


SJP.pl

Epichlorohydryna – organiczny związek chemiczny z grupy epoksydów zawierający boczną grupę chlorometylową.

W warunkach przemysłowych epichlorohydrynę uzyskuje się poprzez chlorowanie propylenu do chlorku allilu, a następnie epoksydację tego ostatniego.

Znajduje zastosowanie w wytwarzaniu żywic epoksydowych.

Wikipedia


epichloryt

niedokładnie poznany minerał


SJP.pl


epicki

1. charakterystyczny dla epiki;
2. opisowy, opowiadający;
3. potocznie: wspaniały, cudowny, fantastyczny; zacny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) liter. związany z epiką

 (1.2) slang. niebywały, najlepszy, bardzo dobry, wspaniały, wyjątkowy; także. imponujący, spektakularny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do reportażu wdzierał się epicki żywioł.

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. epicko

 rzecz. epika ż., epik mos., epickość ż.

Wiktionary


epicko

przysłówek

 (1.1) właściwie dla epiki, w sposób epicki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Epicko ujęte epizody układają się w dynamiczny obraz duchowej pustki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epik mos., epika ż., epickość ż.

 przym. epicki, epiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prozaicznie

Wiktionary


epickość

cecha tego, co jest właściwe epice, traktuje temat rozlegle; opisowość, narracyjność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co epickie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Koncerty zespołu charakteryzuje nastrojowość, epickość połączona z ciężkimi brzmieniami oraz efektami scenicznymi podkreślającymi zainteresowanie tematami okultystycznymi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epika ż., epik mos.

 przym. epicki, epiczny

 przysł. epicko

Wiktionary


epicondylitis

[czytaj: epikondyLItis] w medycynie: zapalenie ścięgna położonego bocznie w stosunku do stawu łokciowego; łokieć tenisisty


SJP.pl


epicykl

w geocentrycznej mechanice nieba: okrąg, po którym porusza się ciało niebieskie, sam poruszający się po większym okręgu zwanym deferensem


SJP.pl

Epicykl – okrąg, po którym porusza się dana planeta, którego środek z kolei krąży po deferencie. Wprowadzenie pojęcia epicyklu w teorii geocentrycznej miało na celu wyjaśnienie obserwowanego na niebie ruchu wstecznego planet zewnętrznych.

Wikipedia


epicykliczny

epicykl


SJP.pl

Patrz:

epicykl

epicykloida

krzywa płaska zakreślana przez ustalony punkt okręgu toczącego się zewnętrznie po drugim okręgu


SJP.pl

Epicykloida – krzywa, jaką zakreśla ustalony punkt okręgu toczącego się bez poślizgu na zewnątrz innego, nieruchomego okręgu. Epicykloida jest szczególnym przypadkiem epitrochoidy.

Kształt epicykloidy zależy od stosunku {\tfrac {R}{r}} promieni okręgów, nieruchomego do toczącego się. Gdy promienie są równe otrzymuje się krzywą sercową, z grecka zwaną kardioidą (sercowata od gr. καρδιά – serce).

Wikipedia


epiczka

epik


SJP.pl

Patrz:

epik

epiczny

należący do epiki; właściwy, charakterystyczny dla epiki, ujmujący rozlegle dany temat; epicki


SJP.pl


epid.

skrót od: epidemia, epidemiczny, epidemiologia, epidemiologiczny


SJP.pl


epidemia

1. nagłe pojawienie się wśród ludności (także zwierząt) na danym obszarze i w określonym czasie wzrostu liczby zachorowań na daną chorobę, najczęściej zakaźną
2. powszechne, nagminne występowanie czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. duża liczba zachorowań na tę samą chorobę, na tym samym obszarze i w tym samym czasie;

Wiktionary

Epidemia (z gr. επιδημία: επι: epi „na”, δήμος: demos „ludzie”) – występowanie w określonym czasie i na określonym terenie przypadków zachorowań lub innych zjawisk związanych ze zdrowiem w liczbie większej niż oczekiwana. Epidemie o niewielkiej liczbie przypadków zachorowań ograniczone do określonego obszaru i czasu określa się terminem ognisko epidemiczne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Epidemia groźnej śpiączki błyskawicznie się rozszerza, a władze przestrzegają przed histerią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲiˈdɛ̃mʲja, AS: epʹidmʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epidemiczność ż.

 przym. epidemiczny

 przysł. epidemicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mór, pomór, plaga, zaraza

Wiktionary


epidemicznie

przysłówek

 (1.1) jak podczas epidemii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epidemia ż., epidemiczność ż.

 przym. epidemiczny

Wiktionary


epidemiczność

1. cecha czegoś związanego z dużą liczbą zachorowań;
2. cecha czegoś związanego z częstym występowaniem czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan epidemii; posiadanie cech epidemii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ze względu na epidemiczność i chorobotwórczość gronkowców niezbędne są proste, łatwo dostępne i niedrogie metody szybkiej identyfikacji tych drobnoustrojów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epidemia ż.

 przym. epidemiczny

 przysł. epidemicznie

Wiktionary


epidemiczny

1. związany z dużą liczbą zachorowań; epidemijny;
2. związany z częstym występowaniem czegoś, np. epidemiczne rozmiary


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. wet. związany z epidemią, dotyczący epidemii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W warunkach epidemicznych altruistyczne postawy mają szczególne znaczenie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epidemiczność ż., epidemia ż.

 przysł. epidemicznie

Wiktionary


epidemijny

związany z dużą liczbą zachorowań; epidemiczny


SJP.pl


epidemiolog

specjalista w dziedzinie epidemiologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się zapobieganiem i zwalczaniem epidemii

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka specjalistka epidemiologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epidemiologia ż.

:: fż. epidemiolożka

 przym. epidemiologiczny

 przysł. epidemiologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) epidemiolożka

Wiktionary


epidemiologia

dział medycyny zajmujący się badaniem przyczyn powstania, rozwoju, rozprzestrzeniania się i leczeniem chorób zakaźnych oraz innych schorzeń niezakaźnych, masowo występujących w określonych populacjach ludzkich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. med. nauka zajmująca się czynników wpływających na powstawanie i szerzenie się epidemii, a także sposobami zwalczania i zapobiegania epidemiom;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Piotr postanowił studiować epidemiologię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲidɛ̃mʲjɔˈlɔɟja, AS: epʹidẽmʹi ̯oloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epidemiolog m., epidemiolożka ż.

 przym. epidemiologiczny

 przysł. epidemiologicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. epidemiolog m., epidemiolożka ż.

 przym. epidemiologiczny

 przysł. epidemiologicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) por|epizootiologia.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) epidemiology

* baskijski: (1.1) epidemiologia

* białoruski: (1.1) эпідэміялогія ż.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) эпідэміялёгія ż.

* bułgarski: (1.1) епидемиология ż.

* czeski: (1.1) epidemiologie ż.

* francuski: (1.1) épidémiologie ż.

* galicyjski: (1.1) epidemioloxía ż.

* hiszpański: (1.1) epidemiología ż.

* interlingua: (1.1) epidemiologia

* niemiecki: (1.1) Epidemiologie ż.

* nowogrecki: (1.1) επιδημιολογία ż.

* rosyjski: (1.1) эпидемиология ż.

* słowacki: (1.1) epidemiológia ż.

* szwedzki: (1.1) epidemiologi w.

* ukraiński: (1.1) епідеміологія ż.

* węgierski: (1.1) epidemiológia, járványtan

* włoski: (1.1) epidemiologia ż.

źródła.

== epidemiologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. epidemiologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


epidemiologicznie

przysłówek

 (1.1) med. w myśl zasad epidemiologii, zgodnie z epidemiologią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epidemiolożka ż., epidemiologia ż., epidemiolog mos.

 przym. epidemiologiczny

Wiktionary


epidemiologiczny

epidemiologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z epidemiologią, dotyczący epidemiologii

Wiktionary

Patrz:

epidemiologia

Przykłady

 (1.1) Analizy statystyczne są absolutnie niezbędną częścią zarówno epidemiologicznych, jak i biologicznych badań.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epidemiolożka ż., epidemiologia ż., epidemiolog mos.

 przysł. epidemiologicznie

Wiktionary


epidemiolożka

epidemiolog


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lekarka specjalistka zajmująca się zwalczaniem pandemii

Wiktionary

Patrz:

epidemiolog

Przykłady

 (1.1) Sprawę biorą w swoje ręce przedstawieni wcześniej nauczyciele, wspierani przez epidemiolożkę z Centrum Zapobiegania Kryzysom [...]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epidemiolog m., epidemiologia ż.

 przym. epidemiologiczny

 przysł. epidemiologicznie

Wiktionary


epiderma

inaczej: naskórek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. zewnętrzna warstwa komórek pokrywająca całą powierzchnię rośliny;

 (1.2) zool. jednowarstwowy nabłonek pokrywający ciało bezkręgowców

Wiktionary

Epiderma, skórka – w szerokim znaczeniu jest to tkanka roślinna okrywająca, obejmująca zarówno powierzchniową warstwę komórek pędu, jak i korzenia.

W ściślejszym znaczeniu epiderma definiowana jest jako skórka pędu roślin naczyniowych – powierzchniowa powłoka łodygi, liści i organów generatywnych, podczas gdy skórkę korzenia nazywa się ryzodermą (epiblemą).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲiˈdɛrma, AS: epʹiderma

Wiktionary


epidermalny

epiderma


SJP.pl

Patrz:

epiderma

epidian

nazwa handlowa produkowanych w Polsce żywic epoksydowych


SJP.pl

Wikipedia


epidiaskop

aparat projekcyjny do wyświetlania obrazów zarówno w świetle odbitym, jak i w przechodzącym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie projekcyjne będące połączeniem diaskopu i episkopu, służące do wyświetlania pojedynczych obrazów nieruchomych zarówno w świetle odbitym, jak i przechodzącym (przezroczy, folii, stron książki, fotografii itp.);

Wiktionary

Epidiaskop (gr. επι – na + διασκοπεω – patrzę przez) − urządzenie projekcyjne służące do wyświetlania obrazów statycznych (nieruchomych) na ścianie lub typowym białym ekranie projekcyjnym, będące połączeniem episkopu i diaskopu, czyli umożliwiające prezentację w powiększeniu materiałów oświetlonych światłem odbitym lub przechodzącym.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) projektor

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. epidiaskopowy

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|epi-|diaskop.

uwagi. por|diaskop|episkop|grafoskop.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) epidiascope

* białoruski: (1.1) эпідыяскоп m.

* hiszpański: (1.1) epidiascopio m., epidiáscopo m.

* nowogrecki: (1.1) επιδιασκόπιο n.

* rosyjski: (1.1) эпидиаскоп m.

* słowacki: (1.1) epidiaskop m.

* ukraiński: (1.1) епідіаскоп m.

* włoski: (1.1) epidiascopio m.

źródła.

== epidiaskop (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) techn. epidiaskop

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲiˈdʲjaskɔp, AS: epʹidʹi ̯askop

Wiktionary

Powiązane:

 przym. epidiaskopowy

Wiktionary


epidiaskopowy

związany z epidiaskopem


SJP.pl


epidot

minerał, zasadowy krzemian wapnia, glinu i żelaza o barwie zazwyczaj zielonej w różnych odcieniach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. pospolity minerał z grupy krzemianów o szeroko rozpowszechnionym zasięgu, kruchy, przezroczysty, w zależności od kierunku obserwacji zmienia swoją barwę od ciemnozielonej do żółtozielonej, Ca2(Fe,Al)Al2(SiO4)(Si2O7)O(OH);

Wiktionary

Epidot – pospolity minerał z grupy krzemianów o szeroko rozpowszechnionym zasięgu. Nazwa pochodzi od greckiego epidosis = dodatek, ponieważ przez długi czas był uważany za odmianę turmalinu i po wyodrębnieniu konieczne było uzupełnienie klasyfikacji.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|grec|ἐπίδοσις. (epidosis)

 Nazwa wprowadzona przez francuskiego mineraloga Renégo Just Haüya w 1801.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) epidote

* bułgarski: (1.1) епидот m.

* czeski: (1.1) epidot

* hiszpański: (1.1) epidota

* kataloński: (1.1) epidot

* litewski: (1.1) epidotas

* niderlandzki: (1.1) epidoot

* niemiecki: (1.1) Epidot

* nowogrecki: (1.1) επίδοτο

* portugalski: (1.1) epídoto

* rosyjski: (1.1) эпидот

* rumuński: (1.1) epidot

* słowacki: (1.1) epidot

* szwedzki: (1.1) epidot

* ukraiński: (1.1) епідот

* węgierski: (1.1) epidot

* włoski: (1.1) epidoto

źródła.

== epidot (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) miner. epidot

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


epifan

imię męskie


SJP.pl

Epifaniusz, Epifani – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „objawienie się, ukazanie się bóstwa”, „ten, który przyszedł na świat”. Jego żeński odpowiednik to Epifania.

W Polsce imię rzadkie. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 4 mężczyzn o imieniu Epifaniusz nadanym jako imię pierwsze oraz 6 mężczyzn noszących imię Epifaniusz jako imię drugie.

Wikipedia


epifani

imię męskie


SJP.pl

Epifaniusz, Epifani – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „objawienie się, ukazanie się bóstwa”, „ten, który przyszedł na świat”. Jego żeński odpowiednik to Epifania.

W Polsce imię rzadkie. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 4 mężczyzn o imieniu Epifaniusz nadanym jako imię pierwsze oraz 6 mężczyzn noszących imię Epifaniusz jako imię drugie.

Wikipedia


epifania

1. niezwykłe doznanie, olśnienie;
2. w religii: ukazanie się, objawienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. objawienie

 (1.2) książk. olśnienie, wyjątkowe doznanie

Wiktionary

  • Epifania – imię żeńskie
  • Epifania – święto chrześcijańskie
    • święta Epifanii
  • chór Epifania
  • Świecki Ruch Misyjny „Epifania”

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) szum w uszach i zawrót głowy zwiastował Anwaldtowi, że oto następuje epifania (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲiˈfãɲja, AS: epʹifãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Epifania ż., Epifaniusz m.

 przym. epifaniczny, epifanijny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) objawienie, ukazanie się

 (1.2) olśnienie, oświecienie

Wiktionary


epifaniczny

przymiotnik od: epifania


SJP.pl


epifanijny

przymiotnik od: epifania


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący epifanii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Epifaniusz mos., epifania ż.

 przym. epifaniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) epifaniczny

Wiktionary


epifaniusz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Epifaniusz, Epifani – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „objawienie się, ukazanie się bóstwa”, „ten, który przyszedł na świat”. Jego żeński odpowiednik to Epifania.

W Polsce imię rzadkie. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 4 mężczyzn o imieniu Epifaniusz nadanym jako imię pierwsze oraz 6 mężczyzn noszących imię Epifaniusz jako imię drugie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Epifaniusz i pochodzę z Krynicy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Epifani m., epifania ż.

:: fż. Epifania ż.

 przym. Epifaniuszowy, epifaniczny, epifanijny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Epifani

Wiktionary


epifauna

zwierzęta żyjące na dnie zbiorników wodnych


SJP.pl

Epifauna (epibentos) – zwierzęta bentosowe (stale przebywające w pobliżu dna) żyjące na powierzchni dna; organizmy te są albo przytwierdzone do powierzchni podłoża albo swobodnie poruszają się po nim. Te wodne gatunki zwierząt mogą być przyczepione do podłoża specjalnie ukształtowanymi wypustkami lub przyssawkami bądź bisiorem, zrośnięte z podłożem albo przebywające w wydrążonych otworach lub kanalikach. Jako podłoże wykorzystywane są dna zbiorników wodnych, skały, inne organizmy oraz kadłuby statków.

Wikipedia


epifenomen

zjawisko towarzyszące zjawisku podstawowemu, lecz nie mające wpływu na jego przebieg


SJP.pl

Epifenomen — w znaczeniu słownikowym zjawisko (fenomen) wtórne, współwystępujące ze zjawiskiem podstawowym, lecz nie wywierające istotnego wpływu na jego przebieg. Jako termin teoretyczny obecny początkowo głównie w medycynie, współcześnie posługuje się nim epifenomenalizm, stanowisko w filozofii umysłu.

Wikipedia


epifenomenalizm

teoria głosząca, że własność określonego zjawiska powstaje przez inne jego własności i nie ma mocy przyczynowej


SJP.pl

Epifenomenalizm – pogląd filozoficzny według którego myśli oraz uczucia są epifenomenami fizycznych stanów mózgu, a nie realnymi procesami.

Wikipedia


epifenomenizm

teoria mówiąca, że świadomość jest odbiciem zjawisk organicznych


SJP.pl


epifilum

roślina z rodziny kaktusowatych, rosnąca w międzyzwrotnikowej strefie Ameryki; filokaktus; zygokaktus


SJP.pl


epifit

roślina żerująca (nie pasożytująca) na innych roślinach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. roślina nie będąca pasożytem, która rośnie na innej roślinie służącej jej jako podpora;

Wiktionary

Epifit (gr. epi – na, phyton – roślina), porośle, aerofit – roślina rosnąca na innej roślinie, ale zwykle nie prowadząca pasożytniczego trybu życia. Korzysta z innego gatunku jako podpory, a odżywia się najczęściej samodzielnie. W ekosystemach lądowych wyrasta często w miejscach, gdzie gromadzi się martwa materia organiczna (np. w rozwidleniu pędu) lub osiedla się na pędach innych roślin pobierając składniki odżywcze i wodę z powietrza i niesionych przez nie pyłów, opadów i detrytusu. Nieliczne epifity wykształcają ssawki i wyzyskują w różnym zakresie swego żywiciela (np. jemiołowate i loganiowate). Epifityzm jest szczególnie częsty wśród drobnych organizmów wodnych, które jako peryfiton porastają organy makrofitów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) By ułatwić rozwój na podporze i nie ulec spłukaniu, diaspory epifitów cechują się zwykle szybkim rozwojem korzeni, ewentualnie posiadają urządzenia czepne lub wydzielają lepki śluz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈpʲifʲit, AS: epʹifʹit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. hemiepifit mrz., holoepifit mrz., semiepifit mrz.

 przym. epifityczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) porośle

Wiktionary


epifitia

masowe występowanie na określonym terenie i w określonym czasie zachorowań roślin na jakąś chorobę; epifitoza


SJP.pl


epifitoza

masowe występowanie na określonym terenie i w określonym czasie zachorowań roślin na jakąś chorobę; epifitia


SJP.pl

Epifitoza (gr. epi ‘na’, ‘przy’, ‘nad’, ‘zewnętrzny’, ‘tylny’, ‘poprzedni’, ‘poprzedzający’ (w czasie); fito ‘roślina’) – masowe występowanie zachorowań na jedną chorobę w danym czasie i miejscu wśród roślin. Analogicznym pojęciem u zwierząt jest epidemia.

Wikipedia


epifitycznie

epifityczny


SJP.pl

Patrz:

epifityczny

epifityczny

związany z epifitami, roślinami żyjącymi na innych roślinach, ale niebędącymi pasożytami (np. mchy, paprocie, storczyki, porosty)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z epifitem, odnoszący się do epifitu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Storczyki epifityczne, które często hodujemy (wbrew ich zwyczajom) w doniczkach, czasem cierpią z powodu nadmiernej wilgotności i braku możliwości przesychania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epifit mrz.

Wiktionary


epifiza

Epifiza (łac. epiphysis, l. mn. epiphyses) – element anatomiczny odnóży niektórych motyli.

Epifiza ma postać blaszkowatej ostrogi lub wyrostka. Położona jest na wewnętrznej powierzchni goleni przednich odnóży. Wyposażona jest w grupę gęstych, szczoteczkowatych szczecinek. Narząd ten to prawdopodobnie przekształcona szczecinka. Służy on do czyszczenia czułków. Motyl wkłada czułek za epifizę i przeciąga go czyszcząc w ten sposób.

Wikipedia


epifonem

Epifonem (gr. ἐπιφώνημα epiphṓnēma, łac. acclāmātiō) – figura retoryczna, wyrazista sentencja podsumowująca poprzednio wyrażone treści.

Wikipedia


epifora

figura stylistyczna polegająca na użyciu tego samego wyrazu lub grupy wyrazów na końcu kolejnych wersów; conversio; epistrofa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. jedna z figur stylistycznych polegająca na powtórzeniu słowa lub zwrotu na końcu kilku następujących po sobie wersów lub zdań

Wiktionary

Epifora (gr. ἐπιφορά epiphorá), także epistrofa (gr. ἐπιστροφή epistrophḗ), conversio – powtórzenie tego samego słowa lub zwrotu na końcu kolejnych segmentów wypowiedzi.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲiˈfɔra, AS: epʹifora

Wiktionary

Powiązane:

 przym. epiforyczny

Wiktionary


epiforyczny

epifora


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) liter. związany z epiforą, dotyczący epifory

Wiktionary

Patrz:

epifora

Przykłady

 (1.1) Jako że powtórzenie słowa na końcu wersu to epifora, rymy tautologiczne określa się również mianem rymów epiforycznych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epifora ż.

Wiktionary


epifraza

figura stylistyczna, dopowiedzenie uzupełniające już pozornie zakończoną całość składniową i myślową


SJP.pl

Epifraza (gr. ἐπιφράσις epiphrásis) – figura retoryczna polegająca na dopełnieniu skończonego zdania nowym, często zaskakującym, dowcipnym elementem, który zmienia sens całości, np:

Wikipedia


epigamia

w starożytnej Grecji: prawo wzajemne zawierania małżeństw między obywatelami różnych państw


SJP.pl


epigeiczny

kiełkowanie epigeiczne - kiełkowanie, w którym hipokotyl wydłuża się i powoduje wynoszenie liścieni ponad powierzchnię gleby; kiełkowanie nadziemne


SJP.pl


epigenetyczka

specjalistka zajmująca się badaniem zmian ekspresji genów, które nie są związane ze zmianami w DNA


SJP.pl


epigenetycznie

epigenetyczny


SJP.pl

Patrz:

epigenetyczny

epigenetyczny

epigeneza, epigenetyka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biol. med. związany z dziedzicznością pozagenową, dotyczący dziedziczności pozagenowej

Wiktionary

Patrz:

epigeneza, epigenetyka

Przykłady

 (1.1) Poza tymczasowymi zmianami w aktywności genów, wirus spowodował trwałe zmiany epigenetyczne (zmiany ekspresji genów).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigenetyka

Wiktionary


epigenetyk

specjalista zajmujący się badaniem zmian ekspresji genów, które nie są związane ze zmianami w DNA


SJP.pl


epigenetyka

nauka zajmująca się badaniem zmian ekspresji genów, które nie są związane ze zmianami w DNA


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. med. badanie dziedziczności pozagenowej;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Inne możliwe wpływy biologiczne obejmują ewolucję, genetykę, epigenetykę i hormony (zarówno w trakcie rozwoju, jak i w dorosłości).

Wiktionary

Powiązane:

 przym. epigenetyczny

Wiktionary


epigeneza

1. w biologii: teoria, według której rozwój zarodka polega na różnicowaniu się jednorodnych komórek powstałych z podziału zygoty, a następnie stopniowym wyodrębnianiu organów ciała;
2. w geologii: proces przeobrażania powstałej uprzednio skały pod wpływem nowych czynników zewnętrznych


SJP.pl

  • Epigeneza (biologia)
  • Epigeneza (geologia)

Wikipedia


epigenit

minerał zawierający siarczek miedzi, żelaza i arsenu


SJP.pl


epiglottis

w medycynie: płaska, ruchoma chrząstka zamykająca wejście do krtani w momencie połykania; nagłośnia


SJP.pl


epignoza

górna część fryzowego zakończenia rynny gotyckiej


SJP.pl


epigon

naśladowca wielkich, utalentowanych poprzedników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. pejor. nietwórczy, pozbawiony oryginalności naśladowca wielkich, utalentowanych poprzedników; kontynuator nieaktualnych idei, prądów, stylów

Wiktionary

  • epigon – jeden z synów wodzów poległych w mitycznej wyprawie przeciw Tebom
  • epigon – jeden z następców hellenistycznych diadochów
  • epigon – w kulturze i nauce niekreatywny naśladowca poprzedników, kontynuator przemijających kierunków

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Olga, którą jeszcze w roku 1909 zaliczano do grona młodych, dobrze zapowiadających się malarek (…), po dziesięciu raptem latach znalazła się nagle pośród malarzy XIX-wiecznych, epigonów stylu, któremu wojna nie dała w pełni zaznać powodzenia i któremu nowa, powojenna publiczność nie okazywała już dawnego zainteresowania.

 (1.1) Nie miał mistrzów, nie pozostawił ani uczniów, ani epigonów. W jego przypadku najbardziej trafnie sprawdza się stara chińska maksyma – być mistrzem to znaczy, być niepodobnym do nikogo.

 (1.1) Jaworski wydaje się dziś jednak epigonem Witkacego, chociaż to nieprawda.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigonka ż., epigonizm m., epigoństwo n.

 przym. epigoński

 przysł. epigońsko

Wiktionary


epigonizm

w filozofii, literaturze i sztuce: naśladowanie wybitnych poprzedników, kontynuowanie nieaktualnych koncepcji, idei; epigoństwo


SJP.pl

Epigonizm (z łac. epigonus „pogrobowiec”) – nietwórcze, bierne naśladowanie dawniejszych wzorców kulturalnych, intelektualnych i artystycznych, połączone z ich konwencjonalizacją – szczególnie w sytuacji, gdy wzorce te zostały zakwestionowane lub przezwyciężone. Epigonizm polega na imitowaniu wzorców dobrze poznanych i cenionych przez twórcę. Bywa spotykany w różnych dziedzinach kultury: w literaturze, sztuce i nauce. Występuje przede wszystkim na przełomie epok literackich, gdy zjawiska nowatorskie współistnieją z dawnymi.

Wikipedia


epigonka

bierna naśladowczyni wybitnych poprzedników


SJP.pl


epigoński

dotyczący epigona, epigonizmu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. taki jak epigon: wtórny, nieoryginalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigon mos.

Wiktionary


epigoństwo

w filozofii, literaturze i sztuce: naśladowanie wybitnych poprzedników, kontynuowanie nieaktualnych koncepcji, idei; epigonizm


SJP.pl


epigraf

motto, przysłowie lub krótki fragment jakiegoś utworu umieszczone przez autora na początku dzieła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. napis wykuty w kamieniu lub wycięty w drewnie, stanowiący element architektury, pomnika, nagrobka;

 (1.2) liter. cytat lub aforyzm przed tekstem utworu

Wiktionary

Epigraf, inskrypcja (łac. inscriptio = napis) – napis wyryty w twardym materiale (drewno, metal, kamień, ceramika). Występuje najczęściej na grobowcach, pomnikach, tablicach i monetach. Popularnym przykładem inskrypcji są inskrypcje nagrobne. Odczytywaniem i interpretacją epigrafów zajmuje się nauka pomocnicza historii – epigrafika.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈpʲiɡraf, AS: epʹigraf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigrafika ż., epigrafia ż., epigrafista m.

 przym. epigraficzny

 przysł. epigraficznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) inskrypcja, motto

 (1.2) motto, dewiza

Wiktionary


epigraficzka

epigrafik


SJP.pl

Patrz:

epigrafik

epigraficznie

przysłówek

 (1.1) na sposób epigraficzny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Okres panowania władców i dynastii, który został określony na podstawie Sumeryjskiej listy królów, poza kilkoma przypadkami potwierdzonymi epigraficznie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigraf mrz., epigraficzka ż., epigraficzność ż., epigrafik mos., epigrafika ż.

 przym. epigraficzny

Wiktionary


epigraficzny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z epigrafiką, odnoszący się do epigrafiki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Obok źródeł literackich mamy wiadomości o Trakach także ze źródeł epigraficznych i innych zabytków archeologicznych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigraf mrz., epigraficzka ż., epigraficzność ż., epigrafik mos., epigrafika ż.

 przysł. epigraficznie

Wiktionary


epigrafik

historyk specjalizujący się w badaniu napisów utworzonych na twardym materiale


SJP.pl


epigrafika

dziedzina historii zajmująca się badaniem dawnych napisów utworzonych na twardym materiale (kamieniu, metalu, drewnie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka badająca napisy wykonane na materiałach twardych;

Wiktionary

Epigrafika (gr. epigraphḗ = napis) – dyscyplina badawcza polegająca na zbieraniu, analizowaniu i publikowaniu napisów (epigrafów) wykonanych na materiale twardym (kamieniu, metalu, drewnie itp.). Bywa zaliczana do nauk pomocniczych historii. Jest dzielona według języków i typów pisma, za pomocą których napisy zostały wykonane. Epigrafika wspomaga badanie geografii dialektów, zmian językowych, ale także i stopnia znajomości pisma w danej populacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jego zainteresowania naukowe obejmują również papiestwo i zakony mendykanckie w XIV w. oraz paleografię łacińską, epigrafikę i kodykologię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigraf mrz., epigraficzka ż., epigraficzność ż., epigrafik mos.

 przym. epigraficzny

 przysł. epigraficznie

Wiktionary


epigram

epigramat;
1. krótki, satyryczny lub żartobliwy utwór poetycki;
2. wierszowany napis umieszczany na grobowcach i pomnikach w starożytności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. epigramat.

Wiktionary

Epigramat, epigram (stgr. ἐπίγραμμα epigramma „inskrypcja”) – krótki utwór poetycki w formie aforyzmu, wywodzący się z napisów informacyjnych w starożytnej Grecji zamieszczanych na grobach, pomnikach lub ofiarach wotywnych. Tekst inskrypcji krótki, przeważnie dwuwierszowy, pisany dystychem elegijnym.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. epigramat m., epigramatyk m., epigramatyczka ż.

 przym. epigramatyczny

 przysł. epigramatycznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 zobtłum|epigramat.

źródła.

== epigram (język angielski.) ==

wymowa.

 RP., amer.: IPA|ˈɛpɪɡɹæm., SAMPA|"EpIgr{m.

 audioUS|En-us-epigram.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) liter. epigramat

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈpʲiɡrãm, AS: epʹigrãm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigramat m., epigramatyk m., epigramatyczka ż.

 przym. epigramatyczny

 przysł. epigramatycznie

Wiktionary


epigramacik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od epigramat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie epigramat, lecz tylko mały epigramacik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigramat m.

Wiktionary


epigramat

epigram;
1. krótki, satyryczny lub żartobliwy utwór poetycki;
2. wierszowany napis umieszczany na grobowcach i pomnikach w starożytności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. krótki utwór poetycki mający charakter satyryczny bądź dydaktyczny;

 (1.2) hist. krótki wierszowany napis umieszczany na nagrobkach i pomnikach (zwłaszcza w starożytności)

Wiktionary

Epigramat, epigram (stgr. ἐπίγραμμα epigramma „inskrypcja”) – krótki utwór poetycki w formie aforyzmu, wywodzący się z napisów informacyjnych w starożytnej Grecji zamieszczanych na grobach, pomnikach lub ofiarach wotywnych. Tekst inskrypcji krótki, przeważnie dwuwierszowy, pisany dystychem elegijnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To nie epigramat, lecz tylko mały epigramacik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲiˈɡrãmat, AS: epʹigrãmat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigramatyk m., epigramatyczka ż., epigram m., epigramacik mrz.

 przym. epigramatyczny

 przysł. epigramatycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) epigram

Wiktionary


epigramatyczka

epigramatyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta pisząca epigramaty

Wiktionary

Patrz:

epigramatyk

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲiɡrãmaˈtɨt͡ʃka, AS: epʹigrãmatyčka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigramat m., epigram m.

:: fm. epigramatyk m.

 przym. epigramatyczny

 przysł. epigramatycznie

Wiktionary


epigramatycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) przysł. od epigramatyczny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲiɡrãmaˈtɨt͡ʃʲɲɛ, AS: epʹigrãmatyčʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigramat m., epigram m., epigramatyk m., epigramatyczka ż.

 przym. epigramatyczny

Wiktionary


epigramatyczność

cecha czegoś związanego z epigramatem - krótkim utworem poetyckim o treści satyrycznej


SJP.pl


epigramatyczny

epigramat (utwór); epigramowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od epigramat

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲiɡrãmaˈtɨt͡ʃnɨ, AS: epʹigrãmatyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigramat m., epigram m., epigramatyk m., epigramatyczka ż.

 przysł. epigramatycznie

Wiktionary


epigramatyk

autor epigramów, krótkich utwór poetyckich o dowcipnej treści i zaskakującej puencie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba pisząca epigramaty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲiɡrãˈmatɨk, AS: epʹigrãmatyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epigramat m., epigram m.

:: fż. epigramatyczka ż.

 przym. epigramatyczny

 przysł. epigramatycznie

Wiktionary


epigramowy

epigram (utwór); epigramatyczny


SJP.pl


epik

pisarz piszący prozą, autor utworów epickich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) liter. twórca epiki

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: epika

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zdaniem Hezjoda, greckiego epika, Kalipso urodziła Odyseuszowi dwójkę dzieci, Nausitusa i Nausinusa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epika ż., epickość ż.

 przym. epicki, epiczny

 przysł. epicko

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. epika ż., epickość ż.

 przym. epicki, epiczny

 przysł. epicko

frazeologia.

etymologia. etym|łac|epicus. < etym|gr|ἐπικός. < etym|gr|ἔπος. → słowo

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) epicist

* bułgarski: (1.1) епик m.

* fiński: (1.1) eepikko

* łaciński: (1.1) poeta epicus m.

* niemiecki: (1.1) Epiker m., Erzähler m.

* portugalski: (1.1) épico m.

* słowacki: (1.1) epik m.

* węgierski: (1.1) epikus

* włoski: (1.1) poeta epico m.

źródła.

== epik (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

 (1.1) liter. epik

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


epika

jeden z trzech rodzajów literackich obejmujący utwory, których dominującą formą wypowiedzi jest narracja i opis


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. rodzaj literacki;

 (1.2) rzad. opowiadanie, narracyjność

forma rzeczownika.

 (2.1) D., B. lp. od: epik

Wiktionary

Epika (gr. ἐπικός epikós „słowny”) – jeden z trzech rodzajów literackich (obok liryki i dramatu). Ukształtowała się z ustnych sag, podań, legend i mitów o przeszłości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Język hymnów Proklosa nie odbiega od słownictwa charakterystycznego dla epiki i hymnów orfickich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epickość ż., epik mos.

 przym. epicki, epiczny

 przysł. epicko

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. epickość ż., epik mos.

 przym. epicki, epiczny

 przysł. epicko

frazeologia.

etymologia. etym|łac|epicus. < etym|gr|ἐπικός. < etym|gr|ἔπος. → słowo

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) epika

* bułgarski: (1.1) епос m.

* hiszpański: (1.1) épica ż.

* niemiecki: (1.1) Epik ż.

* nowogrecki: (1.1) επική ποίηση ż.

* słowacki: (1.1) epika ż.

* węgierski: (1.1) epika

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


epikleza

modlitwa w liturgii chrześcijańskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. modlitwa liturgiczna odmawiana przez prezbitera podczas eucharystii, wzywająca Boga do uświęcenia darów chleba i wina oraz uczestników zgromadzenia;

Wiktionary

Epikleza (gr. wezwanie) – prośba skierowana do Boga, aby pobłogosławił lub uświęcił rzecz stworzoną (por. 1. List do Tymoteusza 4, 1-5). W anaforze kanonu mszalnego epikleza jest modlitwą błagalną, aby Duch Święty zstąpił na dary ofiarne i przemienił je w ciało i krew Jezusa Chrystusa dla duchowego pożytku tych, którzy je przyjmują.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) U łacinników epikleza odmawiana jest przed i po konsekracji.

Wiktionary


epikontynentalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest epikontynentalne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O epikontynentalności Bałtyku świadczy również jego płytkość.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. epikontynentalny

Wiktionary


epikontynentalny

przymiotnik

 (1.1) geol. położony nad kontynentem, na jego powierzchni

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na początku jury następuje transgresja morza, duże obszary współczesnej Europy pokrywa morze epikontynentalne; pod koniec jury morza zaczynają się wycofywać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epikontynentalność ż.

 przym. kontynentalny

Wiktionary


epikotyl

krótka górna część łodygi zarodka z wykształconymi na szczycie zawiązkami liści i pączkiem szczytowym


SJP.pl

Epikotyl (gr. epí – na, kotýle – czarka) – u zarodka roślin część łodygi znajdująca się pomiędzy liścieniami (lub liścieniem) a pąkiem szczytowym. Podczas kiełkowania nasiona epikotyl rośnie na długość. Wyróżniany jest do miejsca, w którym powstaje pierwszy węzeł z liśćmi młodocianymi.

Wikipedia


epikruza

jedna lub dwie sylaby nieakcentowane na końcu wersu w wierszu sylabotonicznym


SJP.pl


epikrytyczny

epikryza


SJP.pl

Patrz:

epikryza

epikryza

ostatni zapis w szpitalnej historii choroby, w którym podaje się ostateczną diagnozę, skrócony zapis przebiegu choroby, zastosowane leczenie i stan pacjenta w momencie wypisania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. podsumowanie danych z postępowania lekarskiego wraz z zaleceniami dalszego leczenia;

Wiktionary

Epikryza (gr. epicrisis) – nazwa medyczna, służąca do określenia analizy postępowania lekarskiego, wydawanego po zakończeniu całego postępowania z chorym na wszystkich etapach procesu diagnostyczno-leczniczego.Obejmuje więc zwięzłe podsumowanie danych z:

  • wywiadu lekarskiego,
  • badania przedmiotowego,
  • badań dodatkowych,
  • leczenia,
  • oraz zalecenia dalszego postępowania, dotyczące:
    • modyfikacji stylu życia (np. zalecenia dietetyczne),
    • dalszego postępowania medycznego (np. kontrolne badania lekarskie lub b. laboratoryjne),
    • dalszego leczenia.

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Lekarz nie zawarł w epikryzie zaleceń do dalszego leczenia.

    Wiktionary


epiktet

Epiktet z Hierapolis (ur. ok. 50 roku w Hierapolis – zm. w 135 roku) – grecko-rzymski filozof, jeden z reprezentantów (kontynuator) stoicyzmu. Uczeń stoika Muzoniusza Rufusa. Twórca szkoły w Nikopolis w Epirze (współczesna Grecja). Był wyzwoleńcem.

Wikipedia


epikur

Epikur (341-270 p.n.e.), filozof grecki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

 (1.2) hist. filoz. starożytny grecki filozof;

Wiktionary

Epikur (gr. Ἐπίκουρος Epikuros) (341 – 270 p.n.e. urodził się na wyspie Samos) – grecki filozof, twórca epikureizmu. Epikur był jednym z najważniejszych filozofów tzw. drugiej fazy greckiej filozofii klasycznej, w której dominowały zagadnienia filozofii życia – czyli rozważania na temat jak osiągnąć pełne szczęście (także stan ataraksji).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Mając 18 lat Epikur wstąpił do wojska.

Wiktionary

Powiązane:

 (1.2)

 rzecz. epikureizm mrz., epikurejczyk mos.

 przym. epikurejski

Wiktionary


epikureizm

1. kierunek filozoficzny zapoczątkowany przez Epikura, według którego przyjemność prowadzi do szczęścia, będącego celem życia;
2. postawa życiowa polegająca na nieskrępowanym korzystaniu z życia; wygodnictwo, sybarytyzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. jeden z kierunków filozoficznych;

Wiktionary

Epikureizm – kierunek filozoficzny zapoczątkowany w starożytności przez Epikura, ok. 306 r. p.n.e., kontynuowany także w czasach nowożytnych. Podobnie jak w większości kierunków filozoficznych hellenizmu dla epikurejczyków najważniejszą dziedziną filozofii była etyka – uważali oni, że podstawowym zagadnieniem filozoficznym jest szczęście, które upatrywali w przyjemności.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W czasach nowożytnych epikureizm był akceptowany przez wielu ludzi w jego części etycznej, z całkowitym odrzuceniem atomizmu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲikuˈrɛjism̥, AS: epʹikurei ̯ism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Epikur m., epikurejczyk m., epikurejka ż.

 przym. epikurejski, Epikurowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eudajmonizm

Wiktionary


epikurejczyk

1. zwolennik, kontynuator filozofii epikureizmu, według której przyjemność prowadzi do szczęścia, będącego celem życia;
2. osoba nieskrępowanie korzystająca z uciech życia; wygodniś, sybaryta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) filoz. zwolennik epikureizmu

 (1.2) książk. człowiek korzystający z życia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Epikur m., epikureizm m.

:: fż. epikurejka ż.

 przym. epikurejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) sybaryta, hedonista, wygodniś

Wiktionary


epikurejka

epikurejczyk


SJP.pl

Patrz:

epikurejczyk

epikurejski

wygodny, hedonistyczny, ceniący przyjemność życia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) filoz. związany z epikureizmem, dotyczący epikureizmu, poglądów Epikura

 (1.2) książk. dążący do własnej przyjemności, używający uciech

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Epikur mos., epikureizm mrz., epikurejczyk mos.. epikurejka ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Epicurean; (1.2) epicurean

* baskijski: (1.1) epikurotar

* bułgarski: (1.1) епикурейски

* czeski: (1.1) epikurejský

* francuski: (1.1) épicurien; (1.2) épicurien

* hiszpański: (1.1) epicúreo; (1.2) epicúreo

* islandzki: (1.1) epíkúrskur

* nowogrecki: (1.1) επικούρειος; (1.2) επικούρειος, ευδαιμονιστικός

* rosyjski: (1.1) эпикурейский

* słowacki: (1.1) epikurejský, epikurovský; (1.2) epikurejský

* słoweński: (1.1) epikurejski

* ukraiński: (1.1) епікурейський

źródła.

== epikurejski (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) filoz. epikurejski

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Epikur mos., epikureizm mrz., epikurejczyk mos.. epikurejka ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Epikur mos., epikureizm mrz., epikurejczyk mos.. epikurejka ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Epicurean; (1.2) epicurean

* baskijski: (1.1) epikurotar

* bułgarski: (1.1) епикурейски

* czeski: (1.1) epikurejský

* francuski: (1.1) épicurien; (1.2) épicurien

* hiszpański: (1.1) epicúreo; (1.2) epicúreo

* islandzki: (1.1) epíkúrskur

* nowogrecki: (1.1) επικούρειος; (1.2) επικούρειος, ευδαιμονιστικός

* rosyjski: (1.1) эпикурейский

* słowacki: (1.1) epikurejský, epikurovský; (1.2) epikurejský

* słoweński: (1.1) epikurejski

* ukraiński: (1.1) епікурейський

źródła.

== epikurejski (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) filoz. epikurejski

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


epikurios

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. mitgr. przydomek greckiego boga Apolla

Wiktionary


epikurowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Epikura lub z nim związany


SJP.pl


epilacja

depilacja;
1. usuwanie nadmiernego, niepożądanego owłosienia w celach leczniczych lub kosmetycznych;
2. mechaniczne usuwanie sztywnych włosów ze skór futerkowych w celu ich wykończenia i uszlachetnienia


SJP.pl

Epilacja – czasowe lub trwałe pozbawienie skóry owłosienia, co może być skutkiem celowego działania (np. zabiegu kosmetycznego) lub działania ubocznego (np. działania promieniowania jonizującego, chemikaliów, leków).

Wikipedia


epilacyjny

związany z epilacją


SJP.pl


epilator

urządzenie do usuwania włosów wraz z cebulkami


SJP.pl


epilenion

starożytna pieśń grecka wykonywana podczas winobrania i wytłaczania wina


SJP.pl


epilepsja

inaczej padaczka, choroba neurologiczna objawiająca się występowaniem napadów drgawkowych częściowych lub uogólnionych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zob. padaczka.

Wiktionary

Padaczka, epilepsja – grupa przewlekłych chorób neurologicznych charakteryzujących się napadami padaczkowymi. Napad padaczkowy jest wyrazem przejściowych zaburzeń czynności mózgu, polegających na nadmiernych i gwałtownych, samorzutnych wyładowaniach bioelektrycznych w komórkach nerwowych. Napady są epizodami o różnym nasileniu, od krótkich i prawie niezauważalnych, po długie, silne wstrząsy. Napady powtarzają się i nie mają bezpośredniej przyczyny, natomiast napady pojawiające się na skutek konkretnej przyczyny nie muszą wiązać się z tą chorobą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Psy wyczuwają zbliżający się atak epilepsji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲiˈlɛpsʲja, AS: epʹilepsʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epileptyk m., epileptyczka ż.

 przym. epileptyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) padaczka, kaduk

Wiktionary


epileptoid

osoba z cechami typowymi dla chorych na padaczkę


SJP.pl


epileptyczka

epileptyk


SJP.pl

Patrz:

epileptyk

epileptyczny

potocznie drgawkowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z padaczką (epilepsją), dotyczący padaczki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epilepsja ż., epileptyk mos., epileptyczka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) padaczkowy

Wiktionary


epileptyk

człowiek chorujący na padaczkę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. osoba cierpiąca na epilepsję

Wiktionary

Padaczka, epilepsja – grupa przewlekłych chorób neurologicznych charakteryzujących się napadami padaczkowymi. Napad padaczkowy jest wyrazem przejściowych zaburzeń czynności mózgu, polegających na nadmiernych i gwałtownych, samorzutnych wyładowaniach bioelektrycznych w komórkach nerwowych. Napady są epizodami o różnym nasileniu, od krótkich i prawie niezauważalnych, po długie, silne wstrząsy. Napady powtarzają się i nie mają bezpośredniej przyczyny, natomiast napady pojawiające się na skutek konkretnej przyczyny nie muszą wiązać się z tą chorobą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Kościele katolickim na 2 grudnia przypada wspomnienie św. Bibiany z Rzymu, patronki epileptyków i chorych umysłowo.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epilepsja ż.

:: fż. epileptyczka ż.

 przym. epileptyczny

Wiktionary


epilimnion

Epilimnion – warstwa górna wody w jeziorze.

W okresie letnim jest to warstwa o miąższości od kilku do kilkunastu metrów nagrzanej wody, której temperatura obniża się stopniowo wraz z głębokością. Odbywa się tu główny proces produkcji materii organicznej z substancji mineralnych przy współudziale promieni słonecznych. Producentami materii organicznej są glony. Tylko epilimnion ma zdolność przechwytywania i przerobu napływających z zewnątrz i z pozostałych części zbiornika substancji pokarmowych w materię organiczną. Ze strefy tej ma miejsce eksport (przemieszczanie się) materii organicznej do dolnych warstw wody. Natomiast w okresie zimowym, ze względu na zmianę gęstości wody (powstaje lód), jest to najzimniejsza część zbiornika.

Wikipedia


epilit

roślina żyjąca na skałach bez podkładu gleby (np. glon, porost, mech)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. litofit zasiedlający powierzchnię skał;

Wiktionary

Epilit, epilitofit, egzolitofit – roślina rosnąca na powierzchni skały, jeden z rodzajów litofitów. Nazwa pochodzi z języka greckiego: lithos – kamień, phyte – roślina. Do epilitów należą głównie porosty, mchy oraz w miejscach wilgotnych glony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Epility są roślinami pionierskimi.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) egzolitofit, epilitofit

Wiktionary


epilitofit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. litofit zasiedlający powierzchnię skał

Wiktionary

Epilit, epilitofit, egzolitofit – roślina rosnąca na powierzchni skały, jeden z rodzajów litofitów. Nazwa pochodzi z języka greckiego: lithos – kamień, phyte – roślina. Do epilitów należą głównie porosty, mchy oraz w miejscach wilgotnych glony.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) egzolitofit, epilit

Wiktionary


epilog

1. dodatkowa część dużego dzieła stanowiąca jego zakończenie;
2. zakończenie, zamknięcie sprawy, koniec czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. końcowa część utworu informująca o dalszych losach bohaterów już po zamknięciu akcji;

Wiktionary

  • epilog (literatura)
  • epilog (muzyka)
  • Epilog – album szwedzkiej grupy progresywnej Änglagård
  • Epilog – album polskiego piosenkarza Grzegorza Hyżego

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|epilogus. < etym|gr|ἐπίλογος. (epílogos)

uwagi.

 por|prolog.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) epilogue, epilog

* bułgarski: (1.1) епилог m. (epilog)

* chorwacki: (1.1) epilog m.

* czeski: (1.1) epilog m.

* duński: (1.1) epilog w.

* estoński: (1.1) epiloog

* fiński: (1.1) epilogi

* francuski: (1.1) épilogue m.

* hiszpański: (1.1) epílogo m.

* islandzki: (1.1) eftirmáli m.

* litewski: (1.1) epilogas m.

* łotewski: (1.1) epilogs m.

* macedoński: (1.1) епилог m. (epilog)

* niemiecki: (1.1) Epilog m.

* norweski (bokmål): (1.1) epilog m.

* norweski (nynorsk): (1.1) epilog m.

* norweski (riksmål): (1.1) epilog w.

* nowogrecki: (1.1) επίλογος m.

* portugalski: (1.1) epílogo m.

* rosyjski: (1.1) эпилог m. (epilog)

* rumuński: (1.1) epilog n.

* serbski: (1.1) епилог (epilog) m.

* słowacki: (1.1) epilóg m.

* słoweński: (1.1) epilog m.

* szwedzki: (1.1) epilog w.

* turecki: (1.1) son söz

* ukraiński: (1.1) епілог m.

* węgierski: (1.1) epilógus

* wietnamski: (1.1) phần kết

* włoski: (1.1) epilogo m.

źródła.

== epilog (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) liter. amer. epilog

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈpʲilɔk, AS: epʹilok

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|epilogus. < etym|gr|ἐπίλογος. (epílogos)

uwagi.

 por|prolog.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) epilogue, epilog

* bułgarski: (1.1) епилог m. (epilog)

* chorwacki: (1.1) epilog m.

* czeski: (1.1) epilog m.

* duński: (1.1) epilog w.

* estoński: (1.1) epiloog

* fiński: (1.1) epilogi

* francuski: (1.1) épilogue m.

* hiszpański: (1.1) epílogo m.

* islandzki: (1.1) eftirmáli m.

* litewski: (1.1) epilogas m.

* łotewski: (1.1) epilogs m.

* macedoński: (1.1) епилог m. (epilog)

* niemiecki: (1.1) Epilog m.

* norweski (bokmål): (1.1) epilog m.

* norweski (nynorsk): (1.1) epilog m.

* norweski (riksmål): (1.1) epilog w.

* nowogrecki: (1.1) επίλογος m.

* portugalski: (1.1) epílogo m.

* rosyjski: (1.1) эпилог m. (epilog)

* rumuński: (1.1) epilog n.

* serbski: (1.1) епилог (epilog) m.

* słowacki: (1.1) epilóg m.

* słoweński: (1.1) epilog m.

* szwedzki: (1.1) epilog w.

* turecki: (1.1) son söz

* ukraiński: (1.1) епілог m.

* węgierski: (1.1) epilógus

* wietnamski: (1.1) phần kết

* włoski: (1.1) epilogo m.

źródła.

== epilog (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) liter. amer. epilog

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) epilogue

Wiktionary


epilogowy

związany z epilogiem


SJP.pl


epiloia

choroba skóry i tkanki nerwowej


SJP.pl

Wikipedia


epilować

usuwać niepożądane owłosienie wraz z cebulkami


SJP.pl


epimach

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

Epimach – imię męskie pochodzenia greckiego, oznaczające "ten, kto pomaga w przeciwnościach losu". Patronem tego imienia jest m.in. św. Epimach, wspominany razem ze św. Gordianem.

Epimach imieniny obchodzi 10 maja i 12 grudnia.

Wikipedia


epimedium

rodzaj roślin z rodziny berberysowatych


SJP.pl

Epimedium (Epimedium L.) – rodzaj bylin z rodziny berberysowatych. Należy do niego ok. 65 gatunków, przy czym w znacznej części są to endemity występujące tylko w południowych Chinach. Pozostałe gatunki epimedium spotykane są w Azji centralnej, południowej i zachodniej, sięgając Europy. Gatunkiem typowym jest Epimedium alpinum L.

Wikipedia


epimer

izomer danego związku organicznego, różniący się konfiguracją przy jednym atomie węgla


SJP.pl

Epimery – diastereoizomery różniące się konfiguracją przy jednym i tylko jednym centrum chiralnym. W chemii węglowodanów pojęcie epimerów bywa zawężane do pary diastereoizomerycznych aldoz o przeciwnej konfiguracji przy atomie węgla 2 (tak zdefiniowane epimery w reakcji z fenylohydrazyną dają ten sam osazon).

Wikipedia


epimerit

narząd czepny z przodu ciała większości gregaryn (pasożytów jelita bezkręgowców)


SJP.pl


epimeryt

narząd czepny z przodu ciała większości gregaryn (pasożytów jelita)


SJP.pl


epimeryzacja

Epimeryzacja – zmiana konfiguracji podstawników (interkonwersja) przy wyłącznie jednym centrum stereogenicznym związku chemicznego tworzącego diastereoizomery. Jest stanem pośrednim przekształcania się np. epimerów heksoz mających identyczne ugrupowanie przestrzenne podstawników przy pozostałych chiralnych atomach węgla, np. D-glukozy i D-mannozy. W środowisku zasadowym cukry te pozostają w równowadze za pośrednictwem pośredniej formy endiolowej.

Wikipedia


epimeteusz

Epimeteusz (gr. Ἐπιμηθεύς Epimētheús, łac. Epimetheus „wstecz myślący”) – jeden z tytanów w mitologii greckiej.

Uchodził za syna Japeta i Klimene lub Azji, był bratem Atlasa, Prometeusza i Menojtiosa. Był ojcem Pyrry. Mimo ostrzeżeń Prometeusza poślubił Pandorę, która była zesłaną przez bogów pierwszą kobietą. Za jej namową otworzył jej puszkę i tym sprowadził na ludzkość wszelkie nieszczęścia.

Wikipedia


epimorfizm

Epimorfizm – w teorii kategorii, morfizm f\colon X\to Y mający prawostronną własność skracania, tj. dla wszystkich morfizmów g_{1},g_{2}\colon Y\to Z spełniony jest warunek:

g_{1}\circ f=g_{2}\circ f\Rightarrow g_{1}=g_{2}.

Wikipedia


epimorfoza

regeneracja kończyn, narządów w miejscu utraconych np. odnóża kijanki


SJP.pl

Epimorfoza – proces regeneracji utraconego narządu, zachodzący u niektórych zwierząt (np. rozgwiazdy potrafią zregenerować utracone ramię, natomiast kijanki – odnóża).

Wikipedia


epimythion

morał bajki umieszczony na końcu utworu


SJP.pl

Epimythion (z gr. epi – tylny; mythos – słowo) – morał w bajce pojawiający się na końcu utworu, który wynika z jego treści. Jego przeciwieństwem jest promythion.

Przykładem takiego dzieła są Bajki Ignacego Krasickiego, czy ludowe bajki zwierzęce.

Wikipedia


epinefryna

hormon zwierzęcy i neuroprzekaźnik; adrenalina


SJP.pl

Adrenalina, epinefryna – organiczny związek chemiczny, hormon zwierzęcy i neuroprzekaźnik katecholaminowy wytwarzany przez gruczoły dokrewne pochodzące z grzebienia nerwowego (rdzeń nadnerczy, ciałka przyzwojowe, komórki C tarczycy) i wydzielany na zakończeniach włókien współczulnego układu nerwowego.

Wikipedia


epineuston

Epineuston – zespół organizmów bytujących na zewnętrznej części błonki powierzchniowej wody, żyjące w warunkach powietrznych. Część neustonu.

Organizmy epineustonowe skaczą lub ślizgają się po uginającej się pod nimi błonce powierzchniowej, wykorzystując napięcie powierzchniowe wody. Organizmy epineustonowe muszą być przystosowane do silnego naświetlenia ponieważ promieniowanie słoneczne nie tylko pada na wodę, ale także odbija się od niej.

Wikipedia


épinglé

[czytaj: epęgLE] poprzecznie prążkowana tkanina, podobna do rypsu


SJP.pl


epinicjon

w starożytnej Grecji: uroczystość dla uczczenia zwycięstwa; epinicjum; epinikion


SJP.pl

Epinikion (z gr. epiníkion – "dotyczący zwycięstwa") – w greckiej liryce chóralnej odmiana ody. Epinikiony stanowiły triumfalne pieśni wykonywane przez chóry ku czci zwycięskich bohaterów (głównie igrzysk sportowych lub bitew), śpiewane w czasie uczty lub uroczystości. Gatunek ukształtował się w VII w. p.n.e.; za jego twórcę uważa się Symonidesa z Keos.

Wikipedia


epinicjum

w starożytnej Grecji: uroczystość dla uczczenia zwycięstwa; epinicjon; epinikion


SJP.pl

Epinikion (z gr. epiníkion – "dotyczący zwycięstwa") – w greckiej liryce chóralnej odmiana ody. Epinikiony stanowiły triumfalne pieśni wykonywane przez chóry ku czci zwycięskich bohaterów (głównie igrzysk sportowych lub bitew), śpiewane w czasie uczty lub uroczystości. Gatunek ukształtował się w VII w. p.n.e.; za jego twórcę uważa się Symonidesa z Keos.

Wikipedia


epinikion

w starożytnej Grecji: pieśń wykonywana podczas uroczystości dla uczczenia zwycięstwa; epinicjon; epinicjum


SJP.pl

Epinikion (z gr. epiníkion – "dotyczący zwycięstwa") – w greckiej liryce chóralnej odmiana ody. Epinikiony stanowiły triumfalne pieśni wykonywane przez chóry ku czci zwycięskich bohaterów (głównie igrzysk sportowych lub bitew), śpiewane w czasie uczty lub uroczystości. Gatunek ukształtował się w VII w. p.n.e.; za jego twórcę uważa się Symonidesa z Keos.

Wikipedia


epiornis

gatunek wymarłego nielotnego ptaka z rodziny mamutaków, prawdopodobnie największy ptak w historii; mamutak


SJP.pl

Mamutak, struś madagaskarski, epiornis, ptak-słoń (†Aepyornis maximus) – gatunek wymarłego nielotnego ptaka z rodziny mamutaków (Aepyornithidae).

Ten przedstawiciel megafauny mierzył 3 metry wysokości i ważył około 500 kg. Występował na moczarach Madagaskaru od plejstocenu do co najmniej 1000 roku. Nie wiadomo dokładnie, w którym stuleciu gatunek wyginął (przypuszczalnie między XIV a XVII wiekiem), wiadomo jednak, że mamutaki żyły współcześnie z ludźmi, a ich jaja były dla ludzi pokarmem. Jedynymi pozostałościami po tych ptakach są szkielety i resztki jaj. Opowieści o tych ptakach mogły mieć wpływ na Księgę tysiąca i jednej nocy, gdzie pojawiają się ruki, olbrzymie sępy zdolne pochwycić i unieść w powietrze słonia.

Wikipedia


epipaleolit

środkowa epoka kamienia; mezolit


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zob. mezolit.

Wiktionary

Mezolit (gr. mesos „średni” i lithos „kamień”), środkowa epoka kamienia, epipaleolit – środkowy okres epoki kamienia trwający od około 11000–7000 p.n.e. na Bliskim Wschodzie i około 8000–4800 p.n.e. na terenach Niżu Środkowoeuropejskiego, stanowiący stopniowe przejście od paleolitu do neolitu i związany z postępującymi przemianami klimatycznymi (schyłek zlodowacenia).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲipalɛˈɔlʲit, AS: epʹipaleolʹit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. epipaleolityczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. mezolit.

Wiktionary


epipaleolityczny

przymiotnik

 (1.1) zob. mezolityczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲipalɛɔlʲiˈtɨt͡ʃnɨ, AS: epʹipaleolʹityčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epipaleolit

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mezolityczny

Wiktionary


epiparodos

w teatrze greckim: ponowne wejście chóru podczas spektaklu


SJP.pl


epipelagial

powierzchniowe wody otwarte mórz, oceanów i jezior; eupelagial


SJP.pl


epipodit

rodzaj skrzeli, wyrostek odnóża skorupiaków pełniący funkcję narządu oddychania


SJP.pl

Epipodit – zewnętrzny płat (egzyt) koksopoditu odnóża niektórych stawonogów.

U skorupiaków epipodity występują na szczękonóżach i pereiopodiach pancerzowców oraz pozaszczękowych odnóżach tułowiowych skrzelonogów. Na odnóżach głowowych występują tylko jako oszczecinione płatki na I parze szczęk u małżoraczków z podgromady Myodocopa i II parze szczęk u widłonogów. Epipodity pozbawione są umięśnienia i zwykle zawiązują się wcześnie w rozwoju. Często pełnią funkcje oddechowe.

Wikipedia


epipremnum

roślina z rodziny obrazkowatych, uprawiana jako doniczkowa


SJP.pl

Wikipedia


epiproteza

częściowa proteza gałki ocznej


SJP.pl


epir

kraina historyczna w zachodniej Grecji, będąca obecnie regionem greckim, dawniej państwem-miastem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. górzysta kraina położona w północno-zachodniej części Grecji i południowej Albanii, nad Morzem Jońskim;

Wiktionary

Epir (grecki Ήπειρος – Ipiros, co oznacza kontynent lub wnętrze dużego lądu) – górzysta kraina położona w północno-zachodniej części Grecji, nad Morzem Jońskim, na północy graniczy z Albanią, na wschodzie z Tesalią, a na południu z Etolią i Akarnanią. Ponadto istnieje także Epir Północny, czyli zamieszkały przez Albańczykow, Greków i Wołochów obszar, położony po albańskiej stronie granicy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z powodu nieurodzajności ziemi produkcja rolna w Epirze zawsze była jedną z najniższych w Grecji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Epirota mos., Epirotka ż.

 przym. epirski, epirocki

Wiktionary


epirocki

przymiotnik od: Epir, kraina historyczna w zachodniej Grecji; epirski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Epirotami lub Epirem, dotyczący Epirotów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Epir mrz., Epirota mos., Epirotka ż.

 przym. epirski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) epirski

Wiktionary


epirogeneza

powolne, pionowe ruchy skorupy ziemskiej, powodujące podnoszenie się lub zapadanie pewnych obszarów ziemi; epejrogeneza


SJP.pl


epirota

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Epiru, mężczyzna z tej krainy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Według jednych poglądów Epiroci byli więc Hellenami. Inni przyjmują, że Epiroci nie byli Hellenami, byli Ilirami. Według innych wreszcie poglądów Epiroci byli barbarzyńcami, którzy dość wcześnie ulegli hellenizacji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Epir mrz.

:: fm. Epirotka mos.

 przym. epirski, epirocki

Wiktionary


epirotka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Epiru; kobieta z tej krainy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Już w starożytności krążyły różne wersje na temat sprawców, być może kryła się za mordercą żona Filipa, Epirotka Olimpiada, nie bez wiedzy Aleksandra.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Epir mrz.

:: fm. Epirota mos.

 przym. epirski, epirocki

Wiktionary


epirski

przymiotnik od: Epir, kraina historyczna w zachodniej Grecji; epirocki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Epirem, dotyczący Epiru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Epir mrz., Epirota mos., Epirotka ż.

 przym. epirocki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) epirocki

Wiktionary


episcopus

[czytaj: episkopus] z łaciny: biskup


SJP.pl


episiotomia

nacięcie krocza, zabieg ginekologiczny stosowany często podczas porodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zob. nacięcie krocza.

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|episiotomia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|nacięcie krocza.

źródła.

== episiotomia (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. episiotomia, nacięcie krocza

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|episiotomia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|nacięcie krocza.

źródła.

== episiotomia (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. episiotomia, nacięcie krocza

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


episjer

1. dawniej: właściciel sklepu kolonialno-spożywczego, kupiec korzenny
2. przenośnie: drobnomieszczanin, dorobkiewicz, ciułacz


SJP.pl


episkop

aparat projekcyjny do wyświetlania obrazów w świetle odbitym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie projekcyjne służące do wyświetlania na ekranie pojedynczych obrazów nieruchomych w świetle odbitym, co umożliwia prezentację w powiększeniu np. stron książki;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) rzad. kośc. biskup

Wiktionary

Episkop (gr. επι – na + σκοπεω – patrzę) – urządzenie umożliwiające rzutowanie (wyświetlanie) na ekran projekcyjny lub np. ścianę pomieszczenia obrazu powstającego poprzez odbicie od oświetlonego materiału do prezentacji, co umożliwia przedstawienie go w powiększeniu np. stron papierowych wydawnictw (gazet, książek itp.) lub specjalnie w tym celu wykonanych plansz.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. episkopowy

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|epi-|-skop.

uwagi. por|diaskop|epidiaskop|grafoskop.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) episcope

* białoruski: (1.1) эпіскоп m.

* hiszpański: (1.1) episcopio m., epidiascopio m.

* nowogrecki: (1.1) επιδιασκόπιο n.

* rosyjski: (1.1) эпископ m.

* ukraiński: (1.1) епіскоп m.

źródła.

== episkop (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) biskup

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈpʲiskɔp, AS: epʹiskop

Wiktionary

Powiązane:

 przym. episkopowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. episkopowy

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|epi-|-skop.

uwagi. por|diaskop|epidiaskop|grafoskop.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) episcope

* białoruski: (1.1) эпіскоп m.

* hiszpański: (1.1) episcopio m., epidiascopio m.

* nowogrecki: (1.1) επιδιασκόπιο n.

* rosyjski: (1.1) эпископ m.

* ukraiński: (1.1) епіскоп m.

źródła.

== episkop (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) biskup

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


episkopalizm

Kościół episkopalny – w szerszym znaczeniu wspólnota chrześcijańska, w której władza spoczywa w rękach biskupów (episkopatu); Kościół hierarchiczny. Taka definicja obejmuje także Kościół katolicki i Cerkiew prawosławną, które są Kościołami hierarchicznymi.

Wikipedia


episkopalny

protestancki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) kośc. biskupi, należący do biskupa

 (1.2) kośc. związany z Kościołem episkopalnym

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. episkopat mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biskupi

Wiktionary


episkopat

1. ogół biskupów danego kraju lub danej prowincji kościelnej;
2. godność, władza biskupa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kośc. ogół biskupów jakiegoś kraju lub prowincji kościelnej

 (1.2) kośc. tytuł, władza biskupa

Wiktionary

Konferencja episkopatu (potocznie episkopat) – w Kościele łacińskim instytucja zrzeszająca biskupów danego terytorium, najczęściej kraju, mająca na celu koordynację prac biskupów i współpracę w rozwiązywaniu wspólnych problemów. Konferencja episkopatu nie ma funkcji nadrzędnej nad jakimkolwiek biskupem. Wspólne posiedzenie biskupów konferencji episkopatu nazywa się sesją zebrania plenarnego. W katolickich Kościołach wschodnich istnienie podobnej instytucji (tzw. Zgromadzenie hierarchów) jest obowiązkowe i regulowane wewnętrznym prawem poszczególnych Kościołów sui iuris.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. episkopalny

Wiktionary


episkopowy

związany z episkopem


SJP.pl


episom

fragment sekwencji kwasu deoksyrybonukleinowego występujący poza jądrem komórkowym, wykorzystywany w inżynierii genetycznej do rekombinacji genowej szczepów bakteryjnych


SJP.pl

Episom − element genetyczny, plazmid będący autonomiczną cząsteczką DNA, mającą zdolność do samodzielnej replikacji lub integracji z genomem gospodarza oraz replikacji w tym samym czasie co chromosom bakteryjny. Zintegrowana forma plazmidu może przejść wiele podziałów komórkowych, zanim ponownie wytnie się z chromosomu. Przykładem episomu może być plazmid F, który zintegrowany z chromosomem może powodować przeniesienie całego chromosomu bakteryjnego do komórki biorcy.

Wikipedia


epistatyczny

epistaza


SJP.pl

Patrz:

epistaza

epistaza

tłumienie przejawiania się cechy warunkowanej przez odpowiedni gen wskutek działania genu należącego do innej pary


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. genet. jeden z rodzajów współdziałań pomiędzy genami polegający na ścisłym wpływie produktu genu epistatycznego na ekspresję produktów jednego lub więcej genów (zwanych hipostatycznymi);

Wiktionary

Epistaza (Epistasis, gr. „stojący na”) – w genetyce zjawisko oddziaływania produktów ekspresji jednych genów na inne geny niebędące względem nich allelami. Kilka różnych par alleli warunkuje wówczas pojedynczą cechę. Dzieje się tak w przypadku albinizmu, czyli gdy geny warunkują enzymy należące do jednego szlaku metabolicznego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. epistatyczny

Wiktionary


episteme

teoretyczna wiedza, mądrość w platońskiej filozofii poznania


SJP.pl

Episteme (stgr. ἐπιστήμη) – w filozofii starożytnej Grecji pojęcie oznaczające wiedzę naukową. Używane jest w dwóch zasadniczych kontekstach:

  • episteme oznaczająca wiedzę pewną, niepodważalną, uzasadnioną i przeciwstawianą opinii (doksa, stgr. δόξα) czy wiedzy niepewnej,
  • episteme oznaczające wiedzę teoretyczną, przeciwstawianą umiejętnościom praktycznym (techne stgr. τέχνη) i doświadczeniu (empeiria ).

Wikipedia


epistemia

imię żeńskie


SJP.pl


epistemiczny

poznawczy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) filoz. związany z poznawaniem, z wiedzą o czymś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epistemologia ż., epistemolog m., epistemolożka ż.

 przym. epistemologiczny

 przysł. epistemicznie, epistemologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poznawczy

Wiktionary


epistemolog

specjalista w dziedzinie epistemologii


SJP.pl


epistemologia

dział filozofii badający relacje pomiędzy poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością; gnozeologia, gnoseologia, teoria poznania, filozofia poznania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. dział filozofii zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) teoria poznania, gnoseologia

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. epistemologiczny, epistemiczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) epistemology

* baskijski: (1.1) epistemologia

* bułgarski: (1.1) епистемология ż.

* duński: (1.1) epistemologi w.

* fiński: (1.1) epistemologia

* galicyjski: (1.1) epistemoloxía ż.

* hiszpański: (1.1) epistemología ż.

* niemiecki: (1.1) Epistemologie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) epistemologi m.

* norweski (nynorsk): (1.1) epistemologi m.

* nowogrecki: (1.1) επιστημολογία ż.

* portugalski: (1.1) epistemologia ż.

* rosyjski: (1.1) эпистемология ż.

* szwedzki: (1.1) epistemologi w.

* węgierski: (1.1) episztemológia

* włoski: (1.1) epistemologia ż.

źródła.

== epistemologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) filoz. epistemologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. epistemologiczny, epistemiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teoria poznania, gnoseologia

Wiktionary


epistemologiczny

odnoszący się do epistemologii; teoriopoznawczy; gnozeologiczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z epistemologią, dotyczący epistemologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pozytywizm jest szczególnie typową postawą nowożytnego okresu. Ale nie tylko on. Nowożytny jest racjonalista Descartes z racji swej metody i apriorysta Kant z racji epistemologicznego nastawienia swej filozofii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epistemologia ż., epistemolog m., epistemolożka ż.

 przym. epistemiczny

 przysł. epistemicznie, epistemologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teoriopoznawczy, gnoseologiczny

Wiktionary


epistemolożka

epistemolog


SJP.pl

Patrz:

epistemolog

epistolarny

o charakterze listu, napisany w formie listu, np. powieść epistolarna


SJP.pl


epistolista

rzadkie: autor listów


SJP.pl


epistolograf

specjalista w dziedzinie epistolografii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. utwór literacki w konwencji listu lub zbioru listów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲistɔˈlɔɡraf, AS: epʹistolograf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epistolografia ż.

 przym. epistolograficzny

Wiktionary


epistolografia

1. sztuka pisania listów;
2. dział piśmiennictwa zajmujący się listami i ich zbiorami oraz utworami literackimi pisanymi w formie listów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sztuka pisania listów;

 (1.2) liter. dział literatury obejmujący epistolografy

Wiktionary

Epistolografia (łac. epistola < gr. epistolḗ ‘list’, gráphō ‘piszę’) – 1) sztuka pisania listów zgodna z obyczajami panującymi w danej epoce czy środowisku; 2) dział piśmiennictwa zajmujący się listami i ich zbiorami oraz utworami literackimi pisanymi w formie listów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. epistolograf m.

 przym. epistolograficzny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) epistolography

* hiszpański: (1.1) epistolografía ż.

* nowogrecki: (1.1) επιστολογραφία ż.

* włoski: (1.1) epistolografia ż.

źródła.

== epistolografia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|e.pi.sto.lo.gra.'fi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) epistolografia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲistɔlɔˈɡrafʲja, AS: epʹistolografʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epistolograf m.

 przym. epistolograficzny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. epistolograf m.

 przym. epistolograficzny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) epistolography

* hiszpański: (1.1) epistolografía ż.

* nowogrecki: (1.1) επιστολογραφία ż.

* włoski: (1.1) epistolografia ż.

źródła.

== epistolografia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|e.pi.sto.lo.gra.'fi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) epistolografia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


epistolograficzny

epistolografia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) liter. związany z epistolografią, dotyczący epistolografii

Wiktionary

Patrz:

epistolografia

Powiązane:

 rzecz. epistolografia ż., epistolograf mos.

Wiktionary


epistolografka

epistolograf


SJP.pl

Patrz:

epistolograf

epistoła

1. długi, nudny list
2. w liturgii rzymskiej: część mszy obejmująca głównie czytanie listów apostolskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. list

 (1.2) przen. żart. rozwlekły nudny tekst, zwłaszcza list

 (1.3) rel. czytanie Listów Apostolskich;

Wiktionary

Epistoła (z łac. epistula, gr. ἐπιστολή – list) – w liturgii chrześcijańskiej czytanie z listów Apostolskich. Jest ono składową częścią liturgii słowa, była odczytywana lub śpiewana po prawej stronie ołtarza. W rycie rzymskim jest umiejscowione po I czytaniu i psalmie responsoryjnym, a przed aklamacją Alleluja i Ewangelią.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) A jednak stało się! Powiedziałem tej bladolicej dziewczynie, że ją kocham, i jutro slę mego groma Leonarda na siwym rumaku do jej babki z epistołą błagającą, aby wstawiła się za mną do jej matki etc., etc., aby na koniec rączka panny Wacławy została własnością twego wiernego sługi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲiˈstɔwa, AS: epʹistou̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epistolista m.

 przym. epistolarny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) list

Wiktionary


epistrofa

figura stylistyczna polegająca na użyciu tego samego wyrazu lub grupy wyrazów na końcu kolejnych wersów; conversio; epifora


SJP.pl

Epifora (gr. ἐπιφορά epiphorá), także epistrofa (gr. ἐπιστροφή epistrophḗ), conversio – powtórzenie tego samego słowa lub zwrotu na końcu kolejnych segmentów wypowiedzi.

Wikipedia


epistyl

w architekturze antycznej: dolna część belkowania wsparta bezpośrednio na kolumnach; architraw; nadsłupie


SJP.pl

Wikipedia


epitaf

epitafium; dawniej:
1. krótki napis nagrobkowy;
2. utwór poetycki sławiący zmarłego, utrzymany w stylu takiego napisu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. epitafium

Wiktionary

Epitafium (z gr. ἐπιτάφιος epi-taphios, „nad grobem”, „na kamieniu nagrobnym”) – napis umieszczony na nagrobku lub pomniku, upamiętniający lub sławiący zmarłego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na podstawie innych epitafów dowiadujemy się, iż zamieszkiwali tutaj kapłani […].

 (1.1) Czego zatem możemy dowiedzieć się z treści epitafów o jaworznickiej społeczności żydowskiej, której przedstawiciele spoczywają na tutejszym kirkucie?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈpʲitaf, AS: epʹitaf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epitafium n.

 przym. epitafijny

Wiktionary


epitafijny

epitafium


SJP.pl

Patrz:

epitafium

epitafion

specjalna zasłona, którą w Wielki Piątek zakrywa się symboliczny grób Chrystusa w obrządku wschodnim


SJP.pl


epitafium

epitaf;
1. krótki napis nagrobkowy;
2. utwór poetycki sławiący zmarłego, utrzymany w stylu takiego napisu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) inskrypcja nagrobna;

 (1.2) archit. tablica poświęcona zmarłemu wmurowana w ścianę kościoła

 (1.3) liter. utwór literacki ku czci zmarłego

Wiktionary

Epitafium (z gr. ἐπιτάφιος epi-taphios, „nad grobem”, „na kamieniu nagrobnym”) – napis umieszczony na nagrobku lub pomniku, upamiętniający lub sławiący zmarłego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) W kościele warto zobaczyć płaskorzeźbione, barokowe epitafia umieszczone na północnej ścianie nawy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpʲiˈtafʲjũm, AS: epʹitafʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. epitafijny, epitafialny

 rzecz. epitaf mrz.

Wiktionary


epitaksja

proces wzrostu warstw kryształu na innym krystalicznym podłożu


SJP.pl

Epitaksja (gr. epi + taxis = na uporządkowanym) – technika półprzewodnikowa nakładania nowych warstw monokryształu na istniejące podłoże krystaliczne, która powiela układ istniejącej sieci krystalicznej podłoża. Opracował ją w 1957 roku N.N. Sheftal z zespołem. Pozwala ona kontrolować domieszkowanie warstwy epitaksjalnej (zarówno typu p, jak i n) i jest to niezależne od domieszkowania podłoża.

Wikipedia


epitalamium

pieśń weselna; utwór ku czci nowożeńców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) liter. panegiryk z okazji uroczystości weselnych

 (1.2) muz. grecka pieśń weselna

Wiktionary

Epitalamium (łac. z gr. Epithalámios – pieśń weselna, od epí– na oraz thálamos – sypialnia małżeńska) – gatunek liryki chóralnej, pieśń na cześć nowożeńców, pierwotnie wykonywana przez chór młodych kobiet lub mężczyzn pod komnatą panny młodej lub sypialnią nowożeńców; później również każdy utwór pochwalny napisany z okazji ślubu.

Wikipedia


epitasis

w tragedii antycznej: wzrost napięcia akcji, zarysowanie początków konfliktu, intrygi; epitaza


SJP.pl


epitaza

w tragedii antycznej: wzrost napięcia akcji, zarysowanie początków konfliktu, intrygi; epitasis


SJP.pl


epitem

luźna tkanka miękiszowa znajdująca się pod komorą zbierającą wodę


SJP.pl

Wikipedia


epiterm

epoksydowe tworzywo termoplastyczne, stosowane do produkcji folii, lakierów i elementów elektrotechnicznych


SJP.pl


epitet

1. wyraz określający rzeczownik, używany w celu podkreślenia jakiejś jego szczególnej cechy;
2. potocznie: obraźliwe słowo; obelga, wyzwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz określający rzeczownik;

 (1.2) pot. wyzwisko

Wiktionary

Epitet (gr. ἐπίθετον epítheton – „przydawka”) – wyraz (przymiotnik, rzeczownik lub imiesłów) określający rzeczownik, np. „brzydkie kaczątko”, „słodki cukierek”, „niebezpieczny bandyta”, „tętniące myśli”. Jest figurą retoryczną i środkiem stylistycznym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten rodzaj epitetu występował przede wszystkim w poezji antycznej i epopejach.

 (1.2) Nadepnij mu na odcisk i zaraz polecą epitety.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈpʲitɛt, AS: epʹitet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epitetowanie n.

 czas. epitetować ndk.

 przym. epitetowy

Wiktionary


epitetowy

związany z epitetem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z epitetem, dotyczący epitetu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epitet mrz., epitetowanie n.

 czas. epitetować ndk.

Wiktionary


epiteza

struktura protetyczna stosowana do rekonstrukcji utraconych elementów twarzy


SJP.pl


epithelium

tkanka zbudowane ze ściśle przylegających do siebie komórek, okrywająca skórę i wyściełająca jamy różnych narządów i przewodów; tkanka nabłonkowa, nabłonek


SJP.pl


epitlenek

organiczny związek chemiczny zawierający w swojej cząsteczce pierścień złożony z atomu tlenu i dwóch atomów węgla; epoksyd, oksiran


SJP.pl

Epoksydy, epitlenki, oksirany – klasa organicznych związków chemicznych zawierających trójczłonowy, nasycony pierścień złożony z atomu tlenu i dwóch atomów węgla. Są to więc formalnie pochodne oksiranu (najprostszego związku z tej klasy) i należą do związków epoksydowych (cyklicznych eterów).

Wikipedia


epitoma

wyciąg, skrót większego dzieła, w starożytności dokonywany przez ucznia autora lub gramatyka; epitome


SJP.pl


epitome

wyciąg, skrót większego dzieła, w starożytności dokonywany przez ucznia autora lub gramatyka; epitoma


SJP.pl

  • Epitome (literatura)
  • Epitome (zespół muzyczny)

Wikipedia


epitrachelion

szata liturgiczna w Kościele prawosławnym, będąca symbolem kapłaństwa


SJP.pl

Epitrachelion (gr. ἐπιτραχήλιον – wokół/na-szyjnik, cs. jepitrachił) – szata liturgiczna w obrządkach bizantyjskich oraz wielu innych obrządkach wschodnich, odpowiednik rzymskiej stuły, używana do sprawowania liturgii przez prezbiterów (księży) i biskupów.

Wikipedia


epitrochasmos

figura retoryczna stosowana w celu maksymalizacji i zdynamizowania zwięzłości wypowiedzi


SJP.pl


epitrochoida

Epitrochoida – krzywa zakreślona przez punkt pozostający w stałym położeniu względem koła toczącego się po pewnym nieruchomym okręgu.

Epitrochoidę najłatwiej opisać równaniami parametrycznymi:

x=(R+r)\cos t-h\cos \left({\frac {R+r}{r}}t\right),
y=(R+r)\sin t-h\sin \left({\frac {R+r}{r}}t\right),

Wikipedia


epitryt

stopa metryczna czterosylabowa, złożona z trzech sylab długich i jednej krótkiej


SJP.pl


epizacja

1. nadawanie utworowi cech epicznych
2. przekształcenie utworu innego rodzaju w utwór epicki


SJP.pl


epizjotomia

zabieg ginekologiczno-położniczy polegający na nacięciu nożyczkami krocza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chirurgiczne nacięcie w okolicy krocza stosowane u rodzących kobiet

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nacięcie krocza, episiotomia

Wiktionary


epizod

1. drobna rola, scena w sztuce lub filmie, luźno związana z głównymi wątkami;
2. zdarzenie bez większego znaczenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdarzenie, wydarzenie (zwykle mało istotne)

 (1.2) film. teatr. drobna rola, drobna scena

 (1.3) liter. wątek, odrębny fragment utworu powiązany z fabułą książki

Wiktionary

  • epizod – pojedynczy przypadek manii
  • epizod – pojedynczy przypadek depresji
  • epizod – pojedynczy przypadek psychozy
  • epizod – mała drugoplanowa rola w filmie lub serialu

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W kilku miejscowościach Sandomierszczyzny Ignacy Boerner z ramienia PPS usunął władze carskie i zaprowadził polski język urzędowania; nazwano ten epizod "republiką ostrowiecką".

 (1.2) Epicko ujęte epizody układają się w dynamiczny obraz duchowej pustki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈpʲizɔt, AS: epʹizot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epizodysta m., epizodzista m., epizodyczność ż.

:: zdrobn. epizodzik m.

 przym. epizodyczny

 przysł. epizodycznie

Wiktionary


epizodycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób epizodyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epizod m.

 przym. epizodyczny

Wiktionary


epizodyczność

epizodyczny


SJP.pl

Patrz:

epizodyczny

epizodyczny

przymiotnik

 (1.1) pojawiający się rzadko i nieregularnie

 (1.2) film. liter. szt. teatr. występujący w epizodach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epizod mrz., epizodyczność ż.

:: zdrobn. epizodzik mrz.

 przysł. epizodycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) okolicznościowy, przygodny

 (1.2) poboczny, podrzędny, uboczny

Wiktionary


epizodysta

aktor grający w epizodach; epizodzista


SJP.pl


epizodystka

epizodysta


SJP.pl

Patrz:

epizodysta

epizodzik

zdrobnienie od: epizod


SJP.pl


epizodzista

aktor grający w epizodach; epizodysta


SJP.pl


epizoocja

masowe występowanie na określonym terenie i w określonym czasie zachorowań zwierząt na chorobę zakaźną; epizootia


SJP.pl


epizootia

masowe występowanie na określonym terenie i w określonym czasie zachorowań zwierząt na chorobę zakaźną; epizoocja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wet. duża liczba jednoczesnych zachorowań na tę samą chorobę zakaźną pewnej populacji zwierząt na danym obszarze;

Wiktionary

Epizootia, epizoocja (pomór, zaraza) – występowanie zachorowań na jedną z chorób zakaźnych, wśród zwierząt domowych lub dzikich na danym terenie, w zdecydowanie większej liczbie niż w poprzednich latach rejestracji danych.

Analogiczne zjawisko w zbiorowiskach ludzkich nazywamy epidemią, a roślinnych epifitozą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Doszło do naszej wiadomości — pisał jakiś srogi urzędnik Zarządu Miejskiego — że partia indyków, którą pani przywiozła na sprzedaż, dotknięta jest niebezpieczną epizootią objawiającą się m.in. schorzeniem nóg.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. epizootyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. epizootyczny

frazeologia.

etymologia.

 internacjonalizm (por. etymn|ang|epizootic., etymn|franc|épizootie., etymn|niem|Epizootie.), utworzony wg etymn|pol|epidemia. z przedrostkiem zoo- od etym|gr|ζῷον. (zôion, → zwierzę)

uwagi.

 zoblistę|epidemia|epifitoza|epizootia.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) epizootic

* białoruski: (1.1) эпізао́тыя ż.

* francuski: (1.1) épizootie ż.

* hiszpański: (1.1) epizootia ż.

* kataloński: (1.1) epizoòtia ż.

* niemiecki: (1.1) Epizootie ż.

* portugalski: (1.1) epizoose ż., epizootia ż.

* rosyjski: (1.1) эпизоо́тия ż.

* ukraiński: (1.1) епізоо́тія ż.

* włoski: (1.1) epizoozia ż., epizootia ż.

źródła.

== epizootia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|e.pi.dzo.o.ˈti.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. epizoozia.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


epizootiolog

specjalista w zakresie epizootiologii


SJP.pl


epizootiologia

epidemiologia chorób zakaźnych zwierząt


SJP.pl

Choroby zakaźne, zakaźnictwo, infekcjologia – dziedzina nauki oraz priorytetowa dziedzina medycyny zajmująca się chorobami będącymi następstwem zakażenia ustroju czynnikiem zakaźnym i złamania sił odpornościowych organizmu (lub w odwrotnej kolejności) lub obecności w organizmie bioaktywnych toksyn (jadów) drobnoustrojów.

Wikipedia


epizootiologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z epizootiologią, dotyczący epizootiologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epizootiologia ż., epizootiolog mos. / ż.

Wiktionary


epizootyczny

dotyczący epizootii


SJP.pl


epizować

nadawać charakter epiczny


SJP.pl


epka

potocznie: album muzyczny dłuższy od singla i krótszy od albumu długogrającego; minialbum, EP-ka


SJP.pl


epl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki lub męskorzeczowy

 (1.1) = polit. Europejska Partia Ludowa;

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. EPO

Wiktionary


epo

skrót od: erytropoetyna - glikoproteinowy hormon peptydowy, powodujący zwiększenie produkcji erytrocytów przez szpik kostny, wykorzystywany również jako środek dopingujący


SJP.pl


epoche

powstrzymanie się od wypowiadania sądów, odmowa stwierdzenia czegoś lub zaprzeczenia czemuś


SJP.pl

Epoché (również redukcja fenomenologiczna) (stgr. ἐποχή) – termin filozoficzny wywodzący się z filozofii starożytnych sceptyków (Pyrron z Elidy). Oznacza wstrzymanie lub moment wstrzymania sądu metafizycznego (por. krytyka metafizyki) co do sposobu istnienia świata, czasowe wzięcie w nawias pewności co do przekonań i założeń.

Wikipedia


epod

w antycznej poezji greckiej: strofa, w której drugi wers jest krótszy od pierwszego; dośpiew, epod


SJP.pl


epoda

w antycznej poezji greckiej: strofa, w której drugi wers jest krótszy od pierwszego; dośpiew, epod


SJP.pl

Epoda (z gr. ἐπῳδός epōdós) – termin dotyczący starogreckiej poezji o trojakim znaczeniu:

  • rodzaj strofy, dystych jambiczny albo jambiczno-daktyliczny, o drugim wersie krótszym;
  • nazwa utworu złożonego z takich dystychów;
  • ostatnia zwrotka występująca po strofie i antystrofie w liryce chóralnej starożytnej Grecji.

Przykłady epody można znaleźć m.in. w wierszach Horacego.

Wikipedia


epoka

1. okres w dziejach ludzkości, który rozpoczyna się od ważniejszych wydarzeń historycznych;
2. ważne wydarzenie, będące przełomem w jakiejś dziedzinie lub w czyimś życiu;


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) punkt w czasie, dla którego określone są współrzędne astronomiczne lub parametry orbity;

 (1.2) geol. formalna jednostka geochronologiczna, mniejsza od okresu i dzieląca się na wieki;

 (1.3) zamknięty w określonych ramach czasowych fragment procesu rozwojowego sztuki (kultury)

Wiktionary

  • epoka – w astronomii moment stanowiący punkt odniesienia w rachubie czasu lub przy opisie liczbowym zjawiska astronomicznego (np. epoka, do której odnoszą się elementy orbity ciała niebieskiego)
  • epoka w geologii – formalna jednostka geochronologiczna, mniejsza od okresu i dzieląca się na wieki
  • epoka – zamknięty w określonych ramach czasowych fragment dziejów
    • epoka literacka
    • epoka w historii sztuki

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.2) Wielka Epoka Lodowcowa była okresem powracających, rozległych zlodowaceń.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ɛˈpɔka, AS: epoka

    Wiktionary

    Powiązane:

     przym. epokowy

    Wiktionary


epokowość

epokowy


SJP.pl

Patrz:

epokowy

epokowy

przymiotnik od: epoka; stanowiący ważne wydarzenie w dziejach ludzkości; pamiętny, znamienny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) książk. mający ogromne znaczenie z punktu widzenia następstw

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pielgrzymka papieska była epokowym wydarzeniem dla tego afrykańskiego kraju.

 (1.1) Rok 1945 był epokowy dla ziemi kłodzkiej, ponieważ znalazła się ona w granicach państwa polskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. epoka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rewolucyjny, przełomowy, znamienny, pamiętny

Wiktionary


epoksyd

organiczny związek chemiczny zawierający w swojej cząsteczce pierścień złożony z atomu tlenu i dwóch atomów węgla; epitlenek, oksiran


SJP.pl

Epoksydy, epitlenki, oksirany – klasa organicznych związków chemicznych zawierających trójczłonowy, nasycony pierścień złożony z atomu tlenu i dwóch atomów węgla. Są to więc formalnie pochodne oksiranu (najprostszego związku z tej klasy) i należą do związków epoksydowych (cyklicznych eterów).

Wikipedia


epoksydować

przeprowadzać reakcję prowadzącą do powstania epoksydu


SJP.pl


epolet

naramiennik wojskowy; szlifa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. naramiennik ozdobiony taśmą lub sznurem złotym lub srebrnym, często z frędzlami, w niektórych armiach z umieszczonymi oznakami stopnia wojskowego

Wiktionary

Naramiennik (także: pagon, dawniej: epolet, galon) – element odzieży (zwłaszcza mundurów), w postaci paska materiału umieszczonego na wysokości barku. Często wykorzystywany jako miejsce umieszczania oznaki stopnia wojskowego lub przynależności organizacyjnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zdegradowanemu oficerowi zerwano epolety.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈpɔlɛt, AS: epolet

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pagon, naramiennik

Wiktionary


epoletnik

rodzaj nietoperzy z rodziny rudawkowatych


SJP.pl

Epoletnik (Epomops) – rodzaj ssaków z podrodziny Rousettinae w obrębie rodziny rudawkowatych (Pteropodidae).

Wikipedia


epoletowy

epolet


SJP.pl

Patrz:

epolet

eponim

nazwa osoby, zwierzęcia lub przedmiotu, od których nazwano jakąś miejscowość lub grupę etniczną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. słowo utworzone od nazwy własnej;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) hist. w starożytności: wysoko postawiony urzędnik, od którego imienia nazwano jego kadencję

Wiktionary

Eponim (gr. ἐπώνυμος eponymos – „dawca imienia, nazwy”) – słowo utworzone od nazwy własnej, jak również osoba (historyczna lub fikcyjna, człowiek, bóg, heros), rzadziej zwierzę lub przedmiot, od którego wzięła się nazwa jakiejś innej rzeczy, zjawiska, miejsca, miejscowości.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈpɔ̃ɲĩm, AS: epõńĩm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. eponimiczny

Wiktionary


eponimiczny

utworzony od nazwy własnej


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od eponim

Wiktionary

Eponim (gr. ἐπώνυμος eponymos – „dawca imienia, nazwy”) – słowo utworzone od nazwy własnej, jak również osoba (historyczna lub fikcyjna, człowiek, bóg, heros), rzadziej zwierzę lub przedmiot, od którego wzięła się nazwa jakiejś innej rzeczy, zjawiska, miejsca, miejscowości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do tego momentu opowieść wydaje się klasyczną legendą eponimiczną opartą na tradycjach greckich, której celem jest przypisanie pewnego znaczenia nazwie miasta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛpɔ̃ɲĩˈmʲit͡ʃnɨ, AS: epõńĩmʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eponim

Wiktionary


epopeja

1. dłuższy poemat epicki, zwykle wierszowany, opiewający w podniosłej formie dzieje bohaterów narodowych na tle wydarzeń przełomowych dla danej społeczności; epos;
2. obszerna powieść lub cykl powieści obrazujący przełomowe momenty w dziejach narodu;
3. szereg wydarzeń o doniosłym znaczeniu; dzieje


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. dłuższy poemat epicki;

 (1.2) liter. dzieło literackie przedstawiające dzieje narodu w przełomowym dla niego momencie;

 (1.3) hist. ciąg ważnych wydarzeń stanowiących zamkniętą czasowo całość

 (1.4) przen. długa, przewlekła opowieść

Wiktionary

Epos (gr. έπος, epos „słowo”), także: ‘epopeja’, ‘poemat heroiczny’, czasem również ‘poemat epicki’ – jeden z głównych i najstarszych gatunków epiki. Tradycyjne eposy to dłuższe poematy narracyjne o specyficznej konstrukcji elementów świata przedstawionego, podporządkowanej funkcji parenetycznej i afirmującej etos społeczności, w której zostały napisane. Eposy charakteryzują również: typ bohatera (heros, początkowo król bądź rycerz, później także heros duchowy; postać programowo idealizowana), podniosły rejestr stylistyczny, koncepcja podmiotu twórczego (narracja trzecioosobowa) oraz tworzywo poetyckie (początkowo autorzy eposów sięgali najczęściej po zdarzenia mityczne bądź legendarne, do „czasu ojców”, później także po wydarzenia historyczne). Obejmuje utwory najczęściej poetyckie, np. Iliada, Odyseja, choć eposami (epopejami) nazywa się także powieści o rozmachu epickim, ukazujące dzieje życia legendarnych, częściowo lub całkiem historycznych bohaterów lub też opowieść o prapoczątkach jakiegoś narodu, a także omawia początki kultów religijnych. Często opowiadają nie tylko o postaciach ludzkich, ale też boskich, magicznych czy demonicznych (np. Ramajana). Najwcześniejsze eposy mają charakter zbioru opowieści mitycznych i wywodzą się często z czasów, w których grupa ich autorów nie znała pisma. Epos doby pisma wykształcił odmianę historyczną, ukazującą wydarzenia jeszcze nieprzebrzmiałe (np. poematy Samuela Twardowskiego, Transakcyja wojny chocimskiej Wacława Potockiego), a także biblijną, która za pomocą środków biblijnych przedstawia losy bohaterów Pisma św., zwłaszcza Chrystusa, ale też całą historię świętą (odmianę tę reprezentują np. Chrystiada Marca Girolama Vidy, Raj utracony Johna Miltona).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy wiesz, która epopeja została napisana heksametrem?

 (1.1) Stefan Żeromski napisał swoją epopeję „Powieść o Udałym Walgierzu” w roku 1905.

 (1.2) Typowymi epopejami narodowymi są: „Iliada”, „Odyseja”, „Pieśń o Rolandzie”, „Pieśń o Nibelungach” czy nasz rodzimy Mickiewiczowski „Pan Tadeusz”.

 (1.2) Może ktoś uznaje „Chłopów” Reymonta za epopeję?

 (1.3) Reżyserka nakręciła „Kampinoską epopeję” o zorganizowanym przez ludność polską ruchu oporu na terenie Puszczy Kampinoskiej podczas II wojny światowej.

 (1.3) Dla Francuzów czasy napoleońskie to także epopeja wielkich zwycięstw i glorii.

 (1.4) Wszyscy byli znudzeni tą jego epopeją, gadał o jakimś Zielińskim, co to był tajnym współpracownikiem, ale potem okazało się, że nim wcale nie był, żenada.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) epos

 (1.2) epos

 (1.3) historia

 (1.4) nudzenie

Wiktionary


epos

dłuższy utwór epicki (opowiadający) napisany wierszem lub rzadziej prozą, wychwalający dzieje prawdziwych lub legendarnych bohaterów narodowych; epopeja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. poemat epicki pisany wierszem lub rzadziej prozą, w którym dzieje legendarnych lub rzeczywistych bohaterów są przedstawione na tle wydarzeń historycznych

 (1.2) liter. dzieło literackie przedstawiające dzieje narodu w przełomowym dla niego momencie

Wiktionary

Epos (gr. έπος, epos „słowo”), także: ‘epopeja’, ‘poemat heroiczny’, czasem również ‘poemat epicki’ – jeden z głównych i najstarszych gatunków epiki. Tradycyjne eposy to dłuższe poematy narracyjne o specyficznej konstrukcji elementów świata przedstawionego, podporządkowanej funkcji parenetycznej i afirmującej etos społeczności, w której zostały napisane. Eposy charakteryzują również: typ bohatera (heros, początkowo król bądź rycerz, później także heros duchowy; postać programowo idealizowana), podniosły rejestr stylistyczny, koncepcja podmiotu twórczego (narracja trzecioosobowa) oraz tworzywo poetyckie (początkowo autorzy eposów sięgali najczęściej po zdarzenia mityczne bądź legendarne, do „czasu ojców”, później także po wydarzenia historyczne). Obejmuje utwory najczęściej poetyckie, np. Iliada, Odyseja, choć eposami (epopejami) nazywa się także powieści o rozmachu epickim, ukazujące dzieje życia legendarnych, częściowo lub całkiem historycznych bohaterów lub też opowieść o prapoczątkach jakiegoś narodu, a także omawia początki kultów religijnych. Często opowiadają nie tylko o postaciach ludzkich, ale też boskich, magicznych czy demonicznych (np. Ramajana). Najwcześniejsze eposy mają charakter zbioru opowieści mitycznych i wywodzą się często z czasów, w których grupa ich autorów nie znała pisma. Epos doby pisma wykształcił odmianę historyczną, ukazującą wydarzenia jeszcze nieprzebrzmiałe (np. poematy Samuela Twardowskiego, Transakcyja wojny chocimskiej Wacława Potockiego), a także biblijną, która za pomocą środków biblijnych przedstawia losy bohaterów Pisma św., zwłaszcza Chrystusa, ale też całą historię świętą (odmianę tę reprezentują np. Chrystiada Marca Girolama Vidy, Raj utracony Johna Miltona).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɛpɔs, AS: epos

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) epopeja

Wiktionary


eposowy

związany z eposem


SJP.pl


eprom

skrót od: erasable programmable read-only memory - rodzaj pamięci komputerowej


SJP.pl

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskorzeczowego

 (1.1) elektron. inform. kasowalna i programowalna pamięć komputerowa, pracująca w trybie tylko do odczytu;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛprɔ̃m, AS: eprõm

Wiktionary

Powiązane:

 skr. EEPROM, PROM, ROM, UV-EPROM

Wiktionary


epruwetka

przestarzale: probówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. probówka

Wiktionary


eps

Eps – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Hauts-de-France, w departamencie Pas-de-Calais.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 222 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 32 osób/km² (wśród 1549 gmin regionu Nord-Pas-de-Calais Eps plasuje się na 995. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 522.).

Wikipedia


epsilon

[czytaj: eps-ilon] litera alfabetu greckiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nazwa piątej litery alfabetu greckiego, ε;

Wiktionary

Epsilon (stgr. ἒ ψιλόν, pisana Εε lub ϵ϶) – piąta litera alfabetu greckiego. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 5. Epsilon pochodzi od litery alfabetu fenickiego he . Od epsilonu pochodzą łacińskie E i cyrylickie Е.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) epsylon

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|ἒ ψιλόν.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) epsilon

* arabski: (1.1) إبسيلون

* baskijski: (1.1) epsilon

* duński: (1.1) epsilon n.

* francuski: (1.1) epsilon

* hiszpański: (1.1) épsilon ż.

* interlingua: (1.1) epsilon, epsylon

* niemiecki: (1.1) Epsilon n.

* nowogrecki: (1.1) έψιλον n.

* rosyjski: (1.1) эпсилон m.

* starogrecki: (1.1) ἒ ψιλόν

* ukraiński: (1.1) е́псилон m.

źródła.

== epsilon (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|epsɪlɒn.

 audioUS|En-us-epsilon.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) litera grecka epsilon

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛpˈsʲilɔ̃n, AS: epsʹilõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) epsylon

Wiktionary


epsilonowy

epsilon


SJP.pl

Patrz:

epsilon

epsomit

minerał, uwodniony siarczan magnezu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. pospolity i szeroko rozpowszechniony minerał z gromady siarczanów, uwodniony siarczan magnezu, MgSO4·7H2O;

Wiktionary

Epsomit – minerał z gromady siarczanów o wzorze MgSO4•7H2O. Ten pospolity i szeroko rozpowszechniony minerał pod względem chemicznym to uwodniony siarczan magnezu.

Jego nazwa pochodzi stąd, że pierwotnie uzyskiwano go poprzez odparowywanie wód mineralnych mających źródła obok miejscowości Epsom w hrabstwie Surrey w środkowej Anglii.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. epsomitowy

Wiktionary


epson

produkt firmy Epson


SJP.pl

Seiko Epson Corporation (jap. セイコーエプソン株式会社 Seikō Epuson Kabushiki-gaisha; Epson) – japoński producent drukarek, skanerów, projektorów i innych urządzeń oraz akcesoriów związanych głównie z drukowaniem i wyświetlaniem obrazów z siedzibą w Suwie założony 18 maja 1942 roku.

Wikipedia


epstein

nazwisko, np. Brian Epstein (1934-1967), menedżer zespołu The Beatles


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Brian Epstein – brytyjski menadżer muzyczny
  • Henryk Epstein – polski malarz pochodzenia żydowskiego z École de Paris
  • Jeffrey Epstein – amerykański finansista
  • Józef Epstein – polski bankier, filantrop
  • Józef Epstein – francuski komunista i działacz ruchu oporu
  • Magdalena Maria Epstein – katolicka duchowna, pielęgniarka
  • Robert Epstein – amerykański psycholog

Wikipedia


epuracja

usuwanie osób szkodliwych lub wrogich z instytucji, urzędów, wojska; czystka


SJP.pl


epuzer

dawniej: kandydat do małżeństwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. kandydat do małżeństwa, konkurent

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dwie śliczne córki z góry skazane były na staropanieństwo, bo w całej Kowienszczyznie nie znalazłby się dostatecznie godny epuzer.

 (1.1) Otrzymawszy ogładę damy z towarzystwa, stała się jednocześnie ofiarą społeczeństwa kastowego. (…) Dla młodych mężczyzn ze środowiska, które opuściła, była zbyt uczona, dla epuzerów ze środowiska, o którym marzyła, pozostała zbyt wielką prostaczką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈpuzɛr, AS: epuzer

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konkurent, żart. absztyfikant

Wiktionary


epylion

wierszowany utwór epicki zawierający motywy mitologiczne i erotyczne, popularny w poezji aleksandryjskiej i rzymskiej; epyllion


SJP.pl

Epyllion (w gr. zdrobniała forma od epos) – w poezji greckiej i rzymskiej krótki utwór epicki pisany heksametrem lub dystychem elegijnym, poświęcony epizodowi mitologicznemu, związanemu z konkretnym bohaterem, często zawierający także wątek miłosny.

Wikipedia


epyllion

[czytaj: epylion] wierszowany utwór epicki zawierający motywy mitologiczne i erotyczne, popularny w poezji aleksandryjskiej i rzymskiej; epylion


SJP.pl

Epyllion (w gr. zdrobniała forma od epos) – w poezji greckiej i rzymskiej krótki utwór epicki pisany heksametrem lub dystychem elegijnym, poświęcony epizodowi mitologicznemu, związanemu z konkretnym bohaterem, często zawierający także wątek miłosny.

Wikipedia


epyllium

w literaturze starożytnej: niewielki utwór epicki charakterystyczny dla poezji hellenistycznej


SJP.pl


epz

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = polit. Europejska Partia Zielonych;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W prawyborach głosować mogliby nie tylko członkowie i członkinie partii zrzeszonych w EPZ, ale i osoby sympatyzujące z zieloną wizją świata.

Wiktionary


equale

[czytaj: ekwale] w muzyce: utwór napisany na kilka takich samych, równorzędnych instrumentów lub głosów (zwykle na cztery instrumenty dęte, np. puzony)


SJP.pl


equalizer

[czytaj: ikłalajzer]
1. urządzenie służące do zmiany wartości natężenia dźwięku dla poszczególnych częstotliwości;
2. korektor graficzny w zestawie stereofonicznym


SJP.pl

Korektor graficzny, equalizer – jeden z rodzaju korektorów, składający się z zestawu potencjometrów suwakowych pozwalających na podbijanie bądź tłumienie określonych pasm częstotliwości.

Korektor graficzny w popularnych zestawach hi-fi jest umieszczany pomiędzy źródłem sygnału (np. tunerem) a wzmacniaczem. W systemach hi-end nie stosuje się tego typu urządzeń ze względu na ogromne zmiany w torze sygnału, a co za tym idzie – wprowadzenie bardzo dużej ilości zniekształceń (szczególnie przesunięć fazowych) wynikających z niedoskonałości budowy filtrów.

Wikipedia


equilibre

1. francuska organizacja humanitarna pomagająca w latach 1984-1990 Polsce;
2. polska fundacja pomagająca społeczeństwu polskiemu, powstała po zaprzestaniu działalności na rzecz Polski przez francuską organizację o tej samej nazwie


SJP.pl

Fundacja EquiLibre – organizacja humanitarna zarejestrowana w 1989 roku przez Janinę Ochojską, Alain Michela, prof. Zbigniewa Chłapa i Bogdanę Pilichowską.

Organizacja wywodzi się z francuskiej organizacji humanitarnej EquiLibre, założonej w 1984 roku w Lyonie przez Alain Michela. Początkowo celem tej organizacji była pomoc polskiemu społeczeństwu poprzez wysyłanie do Polski konwojów. Pomoc EquiLibre przychodziła do Polski w latach 1984–1990. Od 1986 roku organizacja ta zaczęła wysyłać pomoc również do innych krajów (Nigeria, Armenia, Kurdystan, Bośnia, Rumunia i inne). Celem Fundacji było rozdzielanie w Polsce pomocy zagranicznej oraz propagowanie wzorów samopomocy i samoorganizacji społecznej. Polska Equilibre miała nadal za cel pomoc polskiemu społeczeństwu, ale w coraz większej mierze przy pomocy środków pozyskanych w Polsce.

Wikipedia


er

nazwa litery R


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nazwa litery r / R

Wiktionary

  • Er – postać biblijna, syn Judy
  • Er – symbol erbu, pierwiastka chemicznego z grupy lantanowców
  • eR – stacja radiowa
  • ang. endoplasmic retikulum – retikulum endoplazmatyczne
  • .er – domena internetowa przypisana do Erytrei

Zobacz też:

  • ER
  • Ér

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛr, AS: er

Wiktionary


era

1. okres w dziejach, zwykle zapoczątkowany jakimś doniosłym wydarzeniem;
2. w geologii: jeden z odcinków czasu, na jakie geologia dzieli historię Ziemi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. okres zapoczątkowany jakimś ważnym wydarzeniem - rzeczywistym lub legendarnym - który stanowi podstawę rachuby lat w kalendarzu.

 (1.2) geol. jednostka podziału dziejów Ziemi;

Wiktionary

Era
  • Era – jednostka geochronologiczna (czasowa)
  • Era – sieć telefonii komórkowej w Polsce działająca w latach 1996–2011, obecnie T-Mobile
  • Era – projekt muzyczny Erica Leviego
    • Era – album muzyczny grupy Era

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Era chrześcijańska zaczęła się w dniu narodzin Jezusa Chrystusa.

     (1.2) Paleoproterozoik to pierwsza z trzech er proterozoiku.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: ˈɛra, AS: era

    Wiktionary


eradykacja

całkowite usunięcie patogenu z organizmów ludzkich, zwierzęcych i innych elementów środowiska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. całkowite wyeliminowanie choroby zakaźnej na całym świecie

Wiktionary

Eradykacja choroby (z łac. eradicatio) – całkowite zwalczenie choroby zakaźnej na całym świecie i z niewystępowaniem wywołującego ją patogenu w organizmach ludzkich, zwierzęcych i innych elementach środowiska.

Dotychczas eradykację patogenu w populacji osiągnięto w przypadku dwóch chorób: ospy prawdziwej (w populacji człowieka), którą Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała za zwalczoną w 1980, oraz księgosuszu (w populacji przeżuwaczy), który Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) uznała za zwalczony w 2010. Ostatnie istniejące wirusy ospy prawdziwej są przechowywane w laboratoriach dla celów naukowych.

Wikipedia


eradykacyjny

eradykacja


SJP.pl

Patrz:

eradykacja

eradykować

całkowicie usunąć (usuwać) patogen z organizmów ludzkich, zwierzęcych i innych elementów środowiska


SJP.pl

czasownik

 (1.1) całkowicie usuwać choroby zakaźne na całym świecie

Wiktionary


eranos

udział; uczta składkowa; dar; uczynek miłosierny


SJP.pl


erasmus

program współpracy uczelni i wymiany studentów w Unii Europejskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) europejski program wymiany studentów i wykładowców uczelni wyższych;

Wiktionary

  • Erasmus – program Komisji Europejskiej dla szkolnictwa wyższego działający w latach 1987–1994
  • Erasmus+ – program Komisji Europejskiej na rzecz edukacji, szkoleń, młodzieży i sportu na okres 2014–2020
  • Erazm (łac. Erasmus) – imię męskie pochodzenia greckiego
  • Érasme/Erasmus – stacja końcowa metra w Brukseli, na linii 5
  • (7907) Erasmus – planetoida z pasa głównego asteroid

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. erasmusowy

frazeologia.

etymologia.

 od imienia Erazma z Rotterdamu

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Erasmus Programme

* hiszpański: (1.1) programa Erasmus m.

źródła.

== Erasmus (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|ɪˈræz məs.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hist. filoz. Erazm

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈrasmus, AS: erasmus

Wiktionary

Powiązane:

 przym. erasmusowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. erasmusowy

frazeologia.

etymologia.

 od imienia Erazma z Rotterdamu

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Erasmus Programme

* hiszpański: (1.1) programa Erasmus m.

źródła.

== Erasmus (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|ɪˈræz məs.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) hist. filoz. Erazm

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


erasmusowiec

[czytaj: erazmusowiec] osoba uczestnicząca w programie międzynarodowej wymiany studentów Erasmus


SJP.pl


erasmusowy

przymiotnik

 (1.1) środ. związany z programem Erasmus

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W ubiegłym roku polscy wnioskodawcy otrzymali na realizację erasmusowych projektów wsparcie finansowe w wysokości 102 mln euro.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erasmus mrz.

Wiktionary


erast

Erast – imię męskie pochodzenia biblijnego. Pochodzi od greckiego imienia Erastus oznaczającego "miły". Było imieniem pomocnika św. Pawła wymienionego w Dziejach Apostolskich Erasta z Koryntu.

Erast imieniny obchodzi 26 lipca.

Wikipedia


eratem

jednostka chronostratygraficzna utworów geologicznych


SJP.pl

Eratem – formalna jednostka chronostratygraficzna (skalna), odpowiadająca jednostce geochronologicznej (czasowej) o nazwie era. Jest częścią eonotemu, dzieli się na systemy.

Wikipedia


erato

w mitologii greckiej: muza poezji miłosnej, przedstawiana z małą lirą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. muza poezji miłosnej, jedna z towarzyszek Apolla; córka Zeusa i Mnemosyne;

 (1.2) mitgr. driada i wieszczka z Arkadii; kapłanka Pana;

 (1.3) astr. planetoida o numerze katalogowym 62, z pasa głównego planetoid, odkryta w 1860 r.;

Wiktionary

Astronomia

  • Erato – planetoida o numerze katalogowym 62

Biologia

  • Erato – rodzaj roślin z rodziny astrowatych
  • Erato – rodzaj ślimaków z rodziny triwii

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Erato i jej siostry uświetniały śpiewem biesiady bosko-ludzkie oraz uczty olimpijskie bogów.

 (1.1) Atrybutem Erato była kitara.

 (1.2) Erato miała dar wróżenia.

 (1.3) Erato porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈratɔ, AS: erato

Wiktionary


eratostenes

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) filoz. staroż. grecki matematyk, astronom, filozof, geograf i poeta;

Wiktionary

Eratostenes (stgr. Ἐρατοσθένης, Eratosthenes; ur. 276 p.n.e. w Cyrenie, zm. 194 p.n.e.) – starogrecki uczony: matematyk, astronom, geodeta i geograf. Jego najważniejsze osiągnięcia to:

  • sposób znajdowania liczb pierwszych – sito Eratostenesa;
  • wyznaczenie obwodu Ziemi (zob. opis eksperymentu);
  • oszacowanie odległości Ziemi od Słońca i Księżyca;
  • katalog 675 gwiazd;
  • konstrukcja mezolabium.

Wikipedia


eratyczny

przymiotnik od: eratyk


SJP.pl


eratyk

polodowcowy głaz narzutowy


SJP.pl

Głaz narzutowy, eratyk, narzutniak (z łac. errare – błądzić) – fragment skały litej, przyniesiony przez lądolód.

Wikipedia


erazm

imię męskie, np. Erazm z Rotterdamu (1466 lub 1467 - 1536), niderlandzki myśliciel i filozof


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Erazm – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „miły”, „uprzejmy”. W dawnych źródłach mazowieckich Erazm pojawia się jako zamiennik męskiego imienia słowiańskiego Niemierza.

W Polsce imię pozostaje imieniem rzadkim. W styczniu 2024 w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych, wykazano 114 mężczyzn o imieniu Erazm nadanym jako imię pierwsze oraz 175 mężczyzn noszących imię Erazm jako imię drugie. Dla porównania, najczęściej nadane jako męskie imię pierwsze – Piotr, nosi 689313 osób.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɛrasm̥, AS: erasm̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. erazmiański

Wiktionary


erazma

imię męskie, np. Erazm z Rotterdamu (1466 lub 1467 - 1536), niderlandzki myśliciel i filozof


SJP.pl

Erazma – imię żeńskie, żeński odpowiednik imienia Erazm, wywodzącego się od greckiego Erasmōs, co oznacza „godny miłości, miły”.

Patronką tego imienia w Kościele katolickim jest św. Erazma, wspominana razem ze św. Dorotą, Eufemią i Teklą.

Erazma imieniny obchodzi 3 września.

Wikipedia


erazmiański

przymiotnik

 (1.1) związany z Erazmem z Rotterdamu, jego dziełami i poglądami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Druga sprężyna myśli erazmiańskiej łączy praktykę życiową z językiem pisanym.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erazm mos.

Wiktionary


erazmowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Erazma lub z nim związany


SJP.pl


erb

pierwiastek chemiczny o symbolu Er


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Er i liczbie atomowej 68;

Wiktionary

Erb (Er, łac. erbium) – pierwiastek chemiczny, lantanowiec.

Jest to jeden z czterech pierwiastków, których nazwy zostały utworzone od szwedzkiej miejscowości Ytterby (są to: erb, itr, iterb, terb). Pierwiastek został odkryty w 1843 przez Carla Mosandera.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma erb?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛrp, AS: erp

Wiktionary

Powiązane:

 przym. erbowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Er

Wiktionary


erbel

nazwisko


SJP.pl

Osoby

  • Joanna Erbel (ur. 1984) – polska aktywistka miejska, działaczka polityczna, socjolog, feministka,
  • Józef Erbel (ur. 1899, zm. 1984) – nauczyciel i działacz państwowy,
  • Mirosław Erbel (ur. 1959) – polski oficer policji, komendant wojewódzki Policji w Chełmie w latach 1997–1999,
  • Stanisław Erbel (ur. 1928, zm. 2018) – polski specjalista w dziedzinie obróbki plastycznej i techniki wytwarzania.

Wikipedia


erbowy

erb


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący erbu

Wiktionary

Patrz:

erb

Powiązane:

 rzecz. erb m.

Wiktionary


erdogan

Recep Tayyip Erdoğan (wym. tur. [ˈɾɛdʒɛp ˈtɑːjip ˈɛɾdɔːɑn]; ur. 26 lutego 1954 w Stambule) – turecki ekonomista i polityk, przewodniczący Partii Sprawiedliwości i Rozwoju w latach 2001–2014 i ponownie od 2017, burmistrz Stambułu w latach 1994–1998, premier Turcji w latach 2003–2014, prezydent Turcji od 28 sierpnia 2014.

Wikipedia


erdosteina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. lek mukolityczny, pochodna metioniny zawierająca dwie zablokowane grupy sulfhydrylowe

Wiktionary

Erdosteina – organiczny związek chemiczny, lek o działaniu mukolitycznym stosowany w leczeniu przewlekłego zapalenia oskrzeli. Zawiera dwie grupy sulfhydrylowe, uwalniane w organizmie w wyniku metabolizmu pierwszego przejścia.

Jest dostępna w Polsce pod nazwą handlową Erdomed.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po erdosteinie lepiej mi się odkrztusza flegmę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazwa handlowa Erdomed

Wiktionary


ereb

mit. gr. najciemniejsze miejsce w Hadesie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóg i uosobienie ciemności świata podziemnego;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) mitgr. najciemniejsza część podziemnego świata zmarłych – Hadesu;

Wiktionary

Ereb (stgr. Ἔρεβος Érebos, łac. Erebus ‘mrok’) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie ciemności podziemnej; najciemniejszej części podziemnego świata zmarłych – Hadesu.

Należał do bóstw pierwotnych (Protogenoi). Niekiedy był utożsamiany z Tartarem. Uchodził za syna Chaosu lub Chronosa i Ananke. Z Nyks, która była jego siostrą, spłodził synów: Tanatosa (bóg śmierci), Momosa (bóg żartów) i Charona, i jedną córkę Hemerę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hemera uchodziła za córkę Ereba i Nyks oraz siostrę Etera, Charona i Nemezys.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛrɛp, AS: erep

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Erebowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. Ciemność

Wiktionary


erebus

wulkan na Wyspie Rossa (Antarktyda Wschodnia)


SJP.pl

Erebus – wulkan czynny u wybrzeża Antarktydy Wschodniej, na Wyspie Rossa (na Morzu Rossa) o wysokości 3794 m n.p.m. Jest to najaktywniejszy wulkan w Antarktyce; ostatnia jego erupcja miała miejsce w 2022 roku.

Wikipedia


erechteus

mit. gr. bohater ateński; Erechteusz


SJP.pl

Erechteusz (także Erechteus, gr. Ἐρεχθεύς Erechtheús, łac. Erechtheus) – w mitologii greckiej heros ateński i król Aten.

Uchodził za syna Pandiona i Zeuksippe (według innej wersji Erichtoniosa). Był mężem Praksitei, z którą miał córki: Prokris, Orejtyję, Chtonię i Kreuzę. Gdy na Ateny napadł Eumolpos, syn Posejdona, Erechteusz zwrócił się do wyroczni delfickiej o radę. Kapłanka przepowiedziała, że jedynym ratunkiem dla kraju jest złożenie jednej z córek w ofierze. Wówczas wszystkie córki dobrowolnie poniosły śmierć, najeźdźcy zostali pokonani, a Eumolpos zginął z ręki Erechteusza. Erechteusz zginął rażony piorunem Zeusa, który uległ prośbom Posejdona o śmierć dla zabójcy syna.

Wikipedia


erechteusz

mit. gr. bohater ateński; Erechteus


SJP.pl

Erechteusz (także Erechteus, gr. Ἐρεχθεύς Erechtheús, łac. Erechtheus) – w mitologii greckiej heros ateński i król Aten.

Uchodził za syna Pandiona i Zeuksippe (według innej wersji Erichtoniosa). Był mężem Praksitei, z którą miał córki: Prokris, Orejtyję, Chtonię i Kreuzę. Gdy na Ateny napadł Eumolpos, syn Posejdona, Erechteusz zwrócił się do wyroczni delfickiej o radę. Kapłanka przepowiedziała, że jedynym ratunkiem dla kraju jest złożenie jednej z córek w ofierze. Wówczas wszystkie córki dobrowolnie poniosły śmierć, najeźdźcy zostali pokonani, a Eumolpos zginął z ręki Erechteusza. Erechteusz zginął rażony piorunem Zeusa, który uległ prośbom Posejdona o śmierć dla zabójcy syna.

Wikipedia


ereciński

nazwisko


SJP.pl


erefenowiec

mieszkaniec RFN (Republiki Federalnej Niemiec); RFN-owiec


SJP.pl


erefenowski

przymiotnik od: RFN (Republika Federalna Niemiec); RFN-owski


SJP.pl


erekcja

1. wzniesienie czegoś, wystawienie jakiejś budowli, założenie lub ufundowanie np. kościoła lub miasta;
2. wzwód członka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. seks. usztywnienie i powiększenie się niektórych narządów (np. prącia, łechtaczki, sutka) w wyniku zwiększonego ciśnienia krwi;

 (1.2) książk. wzniesienie, zbudowanie lub ufundowanie jakiejś budowli

Wiktionary

  • erekcja – powiększenie się narządu zbudowanego z tkanek jamistych
  • erekcja pośmiertna – szczególny rodzaj priapizmu
  • akt erekcyjny – dokument rozpoczynający w uroczysty sposób budowę

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Często mam erekcję, gdy jestem w ciepłej wodzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈrɛkt͡sʲja, AS: erekcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 (1.2)

:: rzecz. erygowanie n.

:: czas. erygować ndk.

:: przym. erekcyjny

Wiktionary


erekcyjny

1. dotyczący erekcji - ufundowania i stworzenia jakiejś budowli lub instytucji, np. dokument erekcyjny; fundacyjny;
2. dotyczący erekcji - wzwodu prącia, np. dysfunkcja erekcyjna


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do erekcji, dotyczący erekcji (w znaczeniu: „wzniesienie, zbudowanie lub ufundowanie jakiejś budowli”)

 (1.2) odnoszący się do erekcji, dotyczący erekcji (w znaczeniu: „usztywnienie i powiększenie się niektórych narządów”)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erekcja ż., erygowanie n.

 czas. erygować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wzwodowy

Wiktionary


erem

klasztor, w którym zakonnicy mieszkają w odosobnieniu; pustelnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) klasztor;

 (1.2) przen. miejsce odosobnienia

Wiktionary

Erem, eremitorium, ermitaż (z łac. eremitorium), pustelnia (z ros. пустынь) – klasztor pustelniczy, miejsce zamieszkania eremitów, klasztor zakonników żyjących w odosobnieniu, klasztor mnichów prowadzących pustelnicze życie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To jeden z najpiękniejszych kamedulskich eremów w Polsce.

 (1.1) Pustelnik mieszkał w eremie od lat, żywiąc się wyłącznie znalezionymi w lesie owocami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eremita m., eremitorium n., eremitka ż.

 przym. eremicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pustelnia, eremitorium

 (1.2) odosobnienie

Wiktionary


eremicki

odnoszący się do eremity, należący do eremity


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z eremem, dotyczący eremu

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do eremu, będący jego własnością

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zakon ten należy do typowo eremickich.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eremitorium n., erem mrz., eremita mos., eremitka ż.

Wiktionary


eremita

zakonnik żyjący w odosobnieniu, ale zachowujący wspólną regułę zakonną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik żyjący w odosobnieniu;

 (1.2) człowiek żyjący w odosobnieniu szczególnie z pobudek religijnych

Wiktionary

Eremita lub pustelnik (gr. ἐρημίτης erēmítēs, żyjący na pustkowiu) – osoba, która z pobudek religijnych wycofuje się z życia w społeczeństwie i decyduje się na życie w izolacji i celibacie. Poświęca się modlitwie i życiu w ascezie. Utrzymuje się, jak to miało miejsce u zarania życia pustelniczego w Egipcie i Palestynie, z jałmużny lub rzemiosła.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na wyspie żył od trzydziestu lat eremita, który oddał się pokucie i modlitwie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɛ̃ˈmʲita, AS: erẽmʹita

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erem mrz., eremitorium n.

:: fż. eremitka ż.

 przym. eremicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pustelnik, anachoreta

Wiktionary


eremitka

zakonnica żyjąca w osamotnieniu; pustelnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. kobieta żyjąca w odosobnieniu z powodów religijnych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W pustelni na skraju boru mieszkała eremitka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erem mrz., eremitorium n.

:: fm. eremita m.

 przym. eremicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anachoretka, pustelnica, pustelniczka

Wiktionary


eremitorium

miejsce odosobnienia pustelnika lub miejsce pobytu zakonnika w zakonach pustelniczych; pustelnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) siedziba eremity;

 (1.2) archit. niewielki pawilon w ogrodzie lub parku przeznaczony do wypoczynku na uboczu;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odwiedzimy eremitorium, w którym obecnie przebywa brat pustelnik.

 (1.1) Wydał książkę o eremitoriach na terenie Włoch.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erem m., eremita m., eremitka ż.

 przym. eremicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) erem, pustelnia, samotnia

 (1.2) ermitaż, pustelnia

Wiktionary


eremityzm

pustelnictwo;
1. życie w odosobnieniu;
2. życie zakonnika wypełnione modlitwą, pokutą i kontemplacją


SJP.pl

Eremita lub pustelnik (gr. ἐρημίτης erēmítēs, żyjący na pustkowiu) – osoba, która z pobudek religijnych wycofuje się z życia w społeczeństwie i decyduje się na życie w izolacji i celibacie. Poświęca się modlitwie i życiu w ascezie. Utrzymuje się, jak to miało miejsce u zarania życia pustelniczego w Egipcie i Palestynie, z jałmużny lub rzemiosła.

Wikipedia


erentruda

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nazywam się Erentruda i pracuję w TPN.

Wiktionary


erepsyna

enzymy trawienne wytwarzane przez trzustkę i jelito cienkie


SJP.pl


eretria

starożytne miasto na Eubei, obecnie grecka Nea Psara


SJP.pl

Wikipedia


eretryjski

dotyczący Eretrii, miasta w Grecji


SJP.pl


eretyzm

nadmierna pobudliwość; nadwrażliwość, nadpobudliwość


SJP.pl


erewan

potoczna nazwa stolicy Armenii; Erewań


SJP.pl

Wikipedia


erewańczyk

mieszkaniec Erewanu; erywańczyk


SJP.pl


erewanka

mieszkanka Erewanu; erywanka


SJP.pl


erewański

przymiotnik od: Erewan (stolica Armenii); erywański


SJP.pl


erfurcki

przymiotnik od: Erfurt, miasto w Niemczech


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Erfurtem, dotyczący Erfurtu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erfurt m., erfurtczyk mos., erfurtka ż.

Wiktionary


erfurt

miasto w Niemczech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w centralnej części Niemiec, stolica Turyngii;

Wiktionary

Erfurt – miasto na prawach powiatu położone w centralnej części Niemiec, stolica kraju związkowego Turyngii. Liczy ponad 200 000 mieszkańców. Największe miasto kraju związkowego, siedziba Federalnego Sądu Pracy (Bundesarbeitsgericht), dwóch uczelni (w tym założony w 1392 r. uniwersytet) oraz katolickiej diecezji erfurckiej. Duży ośrodek przemysłowy, handlowy i ogrodniczy (uprawa bobu), siedziba targów, krajowy port lotniczy założony w 1956 r., ośrodek telewizji dla dzieci (Kika).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje miejscowość|D=Erfurtu|Ms=Erfurcie.

synonimy.

 (1.1) hist. Jarobród

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miasto

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. erfurtczyk mos., erfurtka ż., erfurtczanka ż.

 przym. erfurcki

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|niem|Erfurt.

uwagi.

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) Erfurt m.

* niemiecki: (1.1) Erfurt n.

* nowogrecki: (1.1) Έρφουρτ n.

* rosyjski: (1.1) Эрфурт m.

* słowacki: (1.1) Erfurt m.

* ukraiński: (1.1) Ерфурт m.

źródła.

== Erfurt (język czeski.) ==

thumb|Erfurt (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny, nazwa własna

 (1.1) geogr. Erfurt

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛrfurt, AS: erfurt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erfurtczyk mos., erfurtka ż., erfurtczanka ż.

 przym. erfurcki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Jarobród

Wiktionary


erfurtczanka

mieszkanka Erfurtu (miasta w Niemczech); erfurtka


SJP.pl


erfurtczyk

mieszkaniec Erfurtu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Erfurtu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erfurt mrz.

:: fż. erfurtka ż.

 przym. erfurcki

Wiktionary


erfurtka

mieszkanka Erfurtu (miasta w Niemczech); erfurtczanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Erfurtu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erfurt mrz.

:: fm. erfurtczyk mos.

 przym. erfurcki

Wiktionary


erg

jednostka pracy i energii w układzie CGS


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. dawna jednostka pracy i energii

 (1.2) geogr. pustynia piaszczysta z wyraźnie ukształtowanymi wydmami

Wiktionary

  • erg – jednostka pracy i energii w układzie CGS
  • erg – pustynia piaszczysta
  • erg (cecha) w czynnikowej teorii osobowości Raymonda Cattella
  • Erg SA – firma
  • ERG – elektroretinografia, rodzaj badania oka

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛrk, AS: erk

Wiktionary


ergasterion

warsztat rzemieślniczy w starożytnej Grecji


SJP.pl


ergastoplazma

Ergastoplazma (gr. ergazomai = praca; plazma pracująca) – bazofilne (zasadochłonne) obszary cytoplazmy wokół jądra komórkowego, charakteryzujące się nagromadzeniem ER-g (retikulum endoplazmatycznego granularnego, inaczej siateczki śródplazmatycznej szorstkiej), wraz z tym retikulum. Na siateczce znajdują się rybosomy, syntetyzujące białka (translacja) na podstawie kwasu mRNA, który nadaje środowisku wnętrza komórki odczyn kwaśny (zasadochłonność) przez obecność reszt fosforanowych.

Wikipedia


ergastulum

w starożytnym Rzymie: więzienie dla niewolników wykonujących najcięższe prace


SJP.pl


ergativus

w językoznawstwie: przypadek zależny, wyrażający najczęściej sprawcę bądź narzędzie czynności, występujący m.in. w językach kaukaskich; ergatiwus, ergatyw, agentivus


SJP.pl

Ergatyw (łac. ergativus) – przypadek w językach ergatywno-absolutywnych, określający podmiot czasownika przechodniego. Jest zbliżony znaczeniowo do polskiego narzędnika. Może oznaczać również narzędzie czynności. Częsty w językach kaukaskich, obecny też w baskijskim. Istnieje też w niektórych językach Indian w Ameryce Północnej.

Wikipedia


ergatiwus

w językoznawstwie: przypadek zależny, wyrażający najczęściej sprawcę bądź narzędzie czynności, występujący m.in. w językach kaukaskich; ergativus, ergatyw, agentivus


SJP.pl


ergatyw

w językoznawstwie: przypadek zależny, wyrażający najczęściej sprawcę bądź narzędzie czynności, występujący m.in. w językach kaukaskich; ergatiwus, ergativus, agentivus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. przypadek wyrażający sprawcę lub narzędzie czynności

Wiktionary

Ergatyw (łac. ergativus) – przypadek w językach ergatywno-absolutywnych, określający podmiot czasownika przechodniego. Jest zbliżony znaczeniowo do polskiego narzędnika. Może oznaczać również narzędzie czynności. Częsty w językach kaukaskich, obecny też w baskijskim. Istnieje też w niektórych językach Indian w Ameryce Północnej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛrˈgatɨf

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ergatywny

Wiktionary


ergatywny

przymiotnik

 (1.1) jęz. w odniesieniu do języka: używający specjalnego przypadku (ergatywu) do określenia sprawcy czynności w zdaniu przechodnim

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Językami ergatywnymi są m.in. język baskijski, berberyjski, kurdyjski, tybetański, większość języków kaukaskich, niektóre języki australijskie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɡaˈtɨvnɨ, AS: ergatyvny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ergatyw m.

Wiktionary


ergo

z łaciny: (a) zatem, (a) więc; przeto, toteż


SJP.pl

spójnik

 (1.1) książk. więc, a więc, zatem

Wiktionary

  • Ergo Group
  • Ergo Lebensversicherung
  • Ergo Pro
  • Ergo Hestia
  • Ergo Arena
  • Ergo (zespół muzyczny)
  • Kabaret Ergo

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|ergo.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ergo

* łaciński: (1.1) ergo

* niemiecki: (1.1) ergo

źródła.

== ergo (język angielski.) ==

wymowa.

 bryt. IPA|ˈɜː.ɡəʊ.

 amer. IPA|ˈer.ɡoʊ.

 audioAU|En-au-ergo.ogg.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) ofic. ergo

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛrɡɔ, AS: ergo

Wiktionary


ergocentryczny

rozpatrujący dzieło, czyjąś twórczość bez uwzględnienia innych aspektów, np. biografii autora


SJP.pl


ergodyczność

ergodyczny


SJP.pl

Proces ergodyczny (stacjonarny proces ergodyczny z gr. ἔργον „praca” i ὁδός „droga”) – proces stacjonarny, dla którego wartości parametrów statystycznych po zbiorze realizacji (czyli wartość średnia, wariancja i funkcja autokorelacji) są równe wartościom tych parametrów z jego dowolnej realizacji czasowej.

Wikipedia

Patrz:

ergodyczny

ergodyczny

w fizyce:
1. hipoteza ergodyczna - hipoteza mechaniki statystycznej, według której średnia stanów zespołu obiektów jest równa średniemu jednego obiektu w długim czasie;
2. proces ergodyczny - proces stochastyczny, w którym realizuje się ta hipoteza


SJP.pl


ergofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. fobia pracy, irracjonalny lęk przed pracą

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) ergazjofobia

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἔργον. (érgon) → praca + etym|gr|φόβος. (fobos) → strach

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ergophobia, ergasiophobia

* bułgarski: (1.1) ергофобия ż.

* chorwacki: (1.1) ergofobija ż.

* estoński: (1.1) ergofoobia

* francuski: (1.1) ergophobie ż.

* niemiecki: (1.1) Ergophobie ż.

* portugalski: (1.1) ergofobia ż., ergasiofobia ż.

* serbski: (1.1) ергофобија ż., ергасиофобија ż.

* słowacki: (1.1) ergofóbia ż.

* szwedzki: (1.1) ergofobi w.

* włoski: (1.1) ergofobia ż., ergasiofobia ż.

źródła.

== ergofobia (język portugalski.) ==

wymowa.

 dzielenie|er|go|fo|bi|a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. ergofobia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ergazjofobia

Wiktionary


ergograf

przyrząd do graficznego zapisu pracy mięśni


SJP.pl


ergogram

wykres przebiegu zmęczenia mięśni podczas wykonywania pracy


SJP.pl


ergokalcyferol

związek organiczny pochodzenia roślinnego, z grupy witamin D, stymulujący wchłanianie jonów wapnia z przewodu pokarmowego


SJP.pl

Ergokalcyferol (łac. ergocalciferolum), witamina D2 – organiczny związek chemiczny z grupy witamin D. Reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu, a także zapewnia właściwą mineralizację kości.

Niedobór witaminy D u dzieci jest przyczyną zahamowania wzrostu i krzywicy. Nadmiar ergokalcyferolu powoduje bóle głowy, nudności, zaburzenia widzenia i senność.

Wikipedia


ergolog

specjalista w zakresie ergologii


SJP.pl


ergologia

1. ogólny dział biologii zajmujący się czynnościami organizmów;
2. nauka zajmująca się materialnymi wytworami rąk ludzkich w kolejnych okresach kulturowych


SJP.pl


ergologiczny

dotyczący ergologii


SJP.pl


ergometr

przyrząd do pomiaru wielkości wykonywanej pracy


SJP.pl

Ergometr – rodzaj przyrządu pomiarowego, który służy do pomiaru ilości wykonywanej pracy przez mięśnie.

Najczęściej używane ergometry to:

  • ergometr rowerowy,
  • ergometr wioślarski,
  • ergometr kajakowy.

Wikipedia


ergometria

nauka o badaniach wydolności fizycznej człowieka


SJP.pl


ergometryczny

ergometria


SJP.pl

Patrz:

ergometria

ergometryna

alkaloid sporyszu, powodujący skurcz mięśni gładkich m.in. naczyń krwionośnych i macicy, stosowany w ginekologii oraz jako lek przeciwmigrenowy; ergobazyna; ergonowina


SJP.pl

Ergometryna (łac. ergometrinum), ergobazyna, ergonowina – organiczny związek chemiczny, psychodeliczna substancja psychoaktywna, pochodna ergoliny, zaliczana do lizergamidów. Ergometryna jest jednym z głównych alkaloidów sporyszu i nasion wilców. Substancja ta wykazuje wyraźne podobieństwo strukturalne do LSD.

Wikipedia


ergonometria

dział ergonomii zajmujący się pomiarami wydolności ludzkiego organizmu, w szczególności pomiarami sprawności ludzkich mięśni


SJP.pl


ergonomia

nauka o pracy (w znaczeniu sprawności i wydolności ludzkiego organizmu w zależności od różnych czynników zewnętrznych wpływających na ciało ludzkie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka zajmująca się dostosowaniem urządzeń, przedmiotów i narzędzi do anatomicznych i psychofizycznych potrzeb użytkowników;

Wiktionary

Ergonomia (gr. εργον, czyt. ergon – 'praca' i νομος, czyt. nomos– 'prawo') – nauka o pracy; dyscyplina naukowa zajmująca się przystosowaniem narzędzi, maszyn, środowiska oraz warunków pracy do anatomicznych i psychofizycznych możliwości człowieka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zamów broszurę o ergonomii, bo wibracje na tym stanowisku roboczym zdecydowanie przekraczają bezpieczną normę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɡɔ̃ˈnɔ̃mʲja, AS: ergõnõmʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ergonomika ż., ergonom mos., ergonomista mos., ergonomistka ż., ergonomiczność ż.

 przym. ergonomiczny

 przysł. ergonomicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ergonomika

Wiktionary


ergonomiczność

ergonomiczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ergonomiczne

Wiktionary

Patrz:

ergonomiczny

Powiązane:

 rzecz. ergonomia ż.

 przym. ergonomiczny

 przysł. ergonomicznie

Wiktionary


ergonomiczny

1. ergonomia;
2. ergonomika;
3. ergonom


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) oparty na ergonomii; dotyczący ergonomii

Wiktionary

Patrz:

ergonomia;
2. ergonomika;
3. ergonom

Powiązane:

 rzecz. ergonom mos., ergonomia ż., ergonomiczność ż., ergonomika ż., ergonomista mos.

 przysł. ergonomicznie

Wiktionary


ergonomista

specjalista w dziedzinie ergonomii, nauki o pracy ludzkiej z uwzględnieniem jej aspektów fizjologicznych i psychologicznych


SJP.pl

Wikipedia


ergonomistka

ergonomista


SJP.pl

Patrz:

ergonomista

ergoprojekt

projekt ergonomiczny


SJP.pl


ergoreceptor

znajdujące się w mięśniach receptory, które są pobudzane przez produkty metabolizmu mięśni; receptory metaboliczne


SJP.pl


ergosterol

Wikipedia


ergosteryna

związek chemiczny będący prowitaminą witaminy D2; ergosterol


SJP.pl


ergotamina

alkaloid sporyszu (przetrwalnika grzyba buławinki czerwonej) powodujący skurcz mięśni gładkich m.in. naczyń krwionośnych i macicy, stosowany w ginekologii oraz jako lek przeciwmigrenowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. alkaloid o wzorze sumarycznym wzór chemiczny|C33H35N5O5. wyodrębniany ze sporyszu, używany w medycynie m.in. do leczenia migreny ze względu na działanie powodujące skurcz naczyń krwionośnych;

Wiktionary

Ergotamina (łac. ergotaminum) – organiczny związek chemiczny, złożony amid kwasu lizergowego; alkaloid sporyszu. Wiąże się z receptorami noradrenaliny, serotoniny i dopaminy, powoduje skurcz mięśni gładkich macicy i naczyń krwionośnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tabletki przepisywane w leczeniu migreny mają w składzie najczęściej kofeinę i ergotaminę, które wchodzą w interakcję z substancjami obkurczającymi naczynia krwionośne.

Wiktionary


ergoterapeuta

psychoterapeuta leczący zaburzenia psychologiczne pracą fizyczną na przemian z odpoczynkiem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. terapeuta prowadzący terapię zajęciową w rodzaju ergoterapia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nowy ergoterapeuta rozpocznie prowadzenie terapii od czwartku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ergoterapia ż.

Wiktionary


ergoterapeutka

ergoterapeuta


SJP.pl

Patrz:

ergoterapeuta

ergoterapia

rodzaj psychoterapii, w której do leczenia zaburzeń psychologicznych stosuje się pracę fizyczną na przemian z odpoczynkiem


SJP.pl

Ergoterapia (gr. ergo – czynię, robię) – forma terapii wykorzystująca różne rodzaje aktywności i rekreacji jako środki terapeutyczne.

Zawód ergoterapeuty powstał w XX wieku w USA dzięki różnym grupom zawodowym, w tym lekarzy, pracowników socjalnych, pielęgniarek, rzemieślników i architektów.

Wikipedia


ergoteria

rzadko: prześladowanie, szykanowanie kogoś


SJP.pl


ergotyna

wyciąg ze sporyszu stosowany w lecznictwie; sporysznik


SJP.pl

Ergotyna − silny alkaloid ekstrahowany ze sporyszu jako brązowa, amorficzna, gorzka substancja. Jego działanie w ustroju powoduje skurcze macicy, stąd stosowanie jako środek poronny.

Wikipedia


ergotyzm

przestarzale: skłonność do sporów, kłótni


SJP.pl

Ergotyzm (łac. ignis sacer ‘święty ogień’) – efekt zatrucia alkaloidami sporyszu.

Przyczyną jest grzyb, buławinka czerwona (Claviceps purpurea), który infekuje ryż oraz inne zboża i trawy, pochodne jego alkaloidów znalazły zastosowanie w leczeniu migreny (ich stosowanie jest przyczyną niektórych zatruć). Ergotyzm jest także znany jako ogień świętego Antoniego.

Wikipedia


erhard

1. Ludwig Erhard (1897-1977), niemiecki polityk i ekonomista;
2. imię męskie


SJP.pl

Erhard – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od słów era - "honor", lub "respekt" i hard - "dzielny".

Patronem tego imienia jest w Kościele katolickim św. Erhard, biskup Ratyzbony (VII wiek).

Erhard imieniny obchodzi 8 stycznia.

Wikipedia


erhardostwo

Erhard z małżonką; Erhardowie


SJP.pl


erhardowie

Erhard z małżonką; Erhardostwo


SJP.pl


erhardowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Erharda lub z nim związany


SJP.pl


erhu

dwustrunny chiński instrument muzyczny przypominający skrzypce; er-hu; skrzypce chińskie


SJP.pl

Erhu (chiń. 二胡; pinyin èrhú) – chiński instrument smyczkowy, powstały w VII wieku, popularny głównie wśród mniejszości narodowych zamieszkujących północno-zachodnią część Chin, nazywany chińskimi skrzypcami.

Wikipedia


eric

[czytaj: erik] obce imię męskie


SJP.pl

Eric – wolne i darmowe zintegrowane środowisko programistyczne (IDE) do języka Python. Korzysta z biblioteki PyQt, która jest przeniesieniem do Pythona interfejsu graficznego Qt i wtyczki edytora QScintilla.

Wikipedia


erich

obce imię męskie


SJP.pl

Erich może dotyczyć:

  • Odpowiednik imienia Eryk, popularny w Niemczech, Austrii, Szwajcarii i znany na Śląsku
  • Erich – miasto w północnych Indiach w stanie Uttar Pradesh

Wikipedia


erichtonios

  • Erichtonios (gr. Erichthonios, łac. Erichthonius) – w mitologii greckiej syn Dardanosa, królewicz Dardanii
  • Erichtonios (gr. Erichthonios, łac. Erichthonius) – w mitologii greckiej syn Hefajstosa, król Aten

Wikipedia


erick

Erick – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Oklahoma, w hrabstwie Beckham.

Wikipedia


ericsson

[czytaj: eRIKson] produkt marki Ericsson


SJP.pl

Ericsson AB – szwedzkie przedsiębiorstwo o zasięgu globalnym, założone w 1876 roku w Sztokholmie przez Larsa Magnusa Ericssona. Ericsson jest dostawcą usług i infrastruktury dla operatorów telekomunikacyjnych. W skład produktów przedsiębiorstwa wchodzą: infrastruktura sieci stałych i mobilnych, internet szerokopasmowy oraz rozwiązania multimedialne. Firma Ericsson działa w 175 krajach. W 2008 roku ponad 75 000 pracowników wygenerowało dochód wysokości 32,2 miliarda USD (209 miliardów SEK). Firma jest obecna na giełdach OMX Nordic Exchange Stockholm i NASDAQ. Ericsson zarządza sieciami, które służą 195 milionom użytkowników. Ericsson posiada ok. 37 000 patentów. Ericsson posiada w Polsce biura w między innymi w Warszawie, Gdańsku i Poznaniu oraz dwa centra badawczo-rozwojowe w Łodzi i Krakowie, zatrudnia około 2300 inżynierów.

Wikipedia


eridu

Eridu (sum. eridu/eridug(NUN)ki, też eri.du10/dùgki, tłum. "dobre miasto"; akad. Eridu) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, położone 24 km na południowy zachód od Ur. Obecnie stanowisko archeologiczne Abu Szahrajn w prowincji Zi Kar w Iraku.

Wikipedia


erie

[czytaj: iri]
1. jezioro w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych;
2. miasto w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

Lokalizacje w Stanach Zjednoczonych

Miejscowości

  • Erie – miejscowość w stanie Kolorado, w hrabstwie Weld
  • Erie – wieś w stanie Illinois, w hrabstwie Whiteside
  • Erie – miasto w stanie Kansas, w hrabstwie Neosho
  • Erie – jednostka osadnicza w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Cass
  • Erie – miasto w stanie Pensylwania, w hrabstwie Erie

Wikipedia


erik

imię żeńskie


SJP.pl


erika

imię żeńskie


SJP.pl

Eryka – żeńska forma imienia Eryk, pochodzenia germańskiego.

W styczniu 2024 w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych, wykazano 4455 kobiet o imieniu Eryka nadanym jako imię pierwsze oraz 1996 kobiet noszących imię Eryka jako imię drugie. Dla porównania, najczęściej nadane jako żeńskie imię pierwsze – Anna, nosi 1072616 osób.

Eryka imieniny obchodzi razem z Erykiem: 9 lutego i 18 maja.

Wikipedia


eriksson

nazwisko


SJP.pl

  • Eriksson – nazwisko
  • Björn III Eriksson – półlegendarny król Szwecji
  • Eva Eriksson – szwedzka curlerka znana jako Eva Lund
  • Henry Eriksson – szwedzki lekkoatleta
  • Gunnar Eriksson – szwedzki narciarz
  • Jan Eriksson – szwedzki piłkarz
  • Jakob Eriksson – szwedzki mykolog i fitopatolog
  • John Eriksson – mykolog
  • Leif Eriksson – normański żeglarz, syn Eryka Rudego
  • Magnus II Eriksson – król Szwecji
  • Olof Eriksson – twórca herbów
  • Ove Erik Eriksson – szwedzki mykolog i lichenolog
  • Sven Eriksson – szwedzki skoczek narciarski
  • Sven-Göran Eriksson – szwedzki piłkarz i trener piłkarski

Wikipedia


eriometr

przyrząd służący do mierzenia grubości włosa wełny i tkaniny wełnianej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) opt. przyrząd do oznaczania grubości włókna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ejrometr

Wiktionary


erionit

minerał z grupy zeolitów


SJP.pl


eriops

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) paleont. zool. nazwa systematyczna|Eryops|ref=tak., rodzaj karbońskiego, dużego, mięsożernego płaza, żyjącego na ówczesnych moczarach

Wiktionary

Eriops (Eryops megacephalus) – wymarły wodno-lądowy, mięsożerny płaz należący do podgromady tarczogłowych i rzędu temnospondyli. Występował we wczesnym permie około 295 milionów lat temu. Znaleziony na terenie dzisiejszego Teksasu. Długość ok. 2 m. Był krępym płazem z czterema krótkimi, krzepkimi nogami, krótkim ogonem i szeroką, długą głową. Posiadał liczne ostre zęby przypominające kły. Prawdopodobnie był mięsożercą polującym na ryby, wije, ważki oraz mniejsze gady i płazy.

Dane:
Czas: 295 mln lat temu
Występowanie: Ameryka Północna
Długość ciała: 2 m

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chód eriopsa po lądzie był niezgrabny.

Wiktionary


eris

w mitologii greckiej: bogini niezgody, siostra Aresa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini i uosobienie niezgody, kłótni, sporu i rywalizacji oraz towarzyszka Aresa na polu bitwy, utożsamiana z rzymską Dyskordią;

 (1.2) astr. planeta karłowata o numerze katalogowym 136199;

Wiktionary

Eris (także Eryda; gr. Ἔρις Eris, łac. Discordia) – w mitologii greckiej uskrzydlona bogini niezgody, chaosu i nieporządku; córka Nyks (Nocy). Według innej wersji córka Zeusa i Hery, bliźniacza siostra Aresa. Utożsamiana z rzymską boginią Dyskordią. Matka Ate i Dysnomii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas wesela Peleusa i Tetydy zawistna i swarliwa Eris rzuciła między boginie jabłko niezgody, które stało się przyczyną sądu Parysa.

 (1.2) Eris porusza się w obszarze poza orbitą Neptuna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛrʲis, AS: erʹis

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erystyka ż., erysta mos., erystyk mos., erystka ż., erystyczność ż.

:: war. rzad. Eryda ż.

 przym. eryzyjski, erystyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. rzad. Eryda; rzad. Niezgoda; Dyskordia

 (1.2) symbol.

Wiktionary


erka

potocznie o reanimacyjnej karetce pogotowia


SJP.pl

Erka – filatelistyczna nazwa pocztowa, oznaczająca znak polecenia z literą R (fr. recommandé), czyli międzynarodowy znak polecenia pocztowego.

Po raz pierwszy erka została wykorzystana jako nalepka w 1870 przez Prusy dla Alzacji-Lotaryngii. Posiadała nazwę Recommandirt/Nr. Podczas kongresu UPU w Paryżu w 1880 nalepkę polecenia wprowadzono do międzynarodowego obrotu. Powszechnie używany wzór ustalono w 1883. Tylko w ZSRR używano innego znaku – Z (od zakaznoje).

Wikipedia


erkaem

ręczny karabin maszynowy; rkm


SJP.pl


erkaemista

żołnierz obsługujący ręczny karabin maszynowy


SJP.pl


erkaemistka

żołnierka obsługująca ręczny karabin maszynowy


SJP.pl


erl

symbol erlangu, jednostki fizycznej


SJP.pl

Austria:

  • Erl – gmina w kraju związkowym Tyrol, w powiecie Kufstein

Osoby:

  • Anton Erl – austriacki śpiewak operowy
  • Elli Erl – niemiecka piosenkarka
  • Kirsten Erl – niemiecka prawnik

Inne:

  • Erl-Bräu – niemiecki browar

Wikipedia


erlan

skała metamorficzna składająca się z krzemianów wapnia


SJP.pl

Erlan – skała metamorficzna wapienno-krzemianowa, zbudowana głównie z piroksenu i plagioklazu.

Barwa ciemnoszara, szarozielona, szaroniebieska lub różowa.Struktura masywna, drobnoblastyczna, granoblastyczna.Tekstura bezładna, czasami laminowana, zafałdowana.

Wikipedia


erlang

jednostka natężenia ruchu telefonicznego


SJP.pl

  • Agner Krarup Erlang – duński matematyk
  • Erlang (jednostka) – jednostka natężenia ruchu telekomunikacyjnego
  • Rozkład Erlanga – rozkład prawdopodobieństwa
  • Erlang (język programowania) – funkcyjny język programowania przystosowany do budowy oprogramowania rozproszonego i wielowątkowego.

Wikipedia


erlenmajerka

kolba laboratoryjna w kształcie lekko trójkątnym i dość szeroką szyjką; kolba stożkowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. środ. kolba stożkowa

Wiktionary

Kolba stożkowa, także kolba Erlenmeyera lub zwyczajowo erlenmajerka – naczynie szklane, element podstawowego wyposażenia laboratoryjnego ogólnego przeznaczenia. Płaskodenna kolba stojąca. Nazwa kolba Erlenmeyera pochodzi od nazwiska niemieckiego chemika Emila Erlenmeyera.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) kolba stożkowa, kolba Erlenmeyera

Wiktionary


erm

[czytaj: erm] skrót od:
1. Exchange Rate Mechanism (Mechanizm Kursów Walutowych);
2. Eucharystyczny Ruch Młodych - m-nar. ruch chrześcijański;
3. Enterprise Risk Management - metody aktywnego zarządzania ryzykiem w zakresie wszystkich rodzajów ryzyka zagrażających organizacji;
4. Enterprise Resource Management - metody zarządzania zasobami przedsiębiorstwa


SJP.pl


ermentruda

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|ż.;

Wiktionary

Ermentruda, Irmentruda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego, składające się z członów Ermen–, od germ. ermana ("wielki, wszechogarniający" — imię półboga germańskiego), oraz trut, od germ. thrūdi ("moc, siła") pomieszanego z drūda, stwniem. trūt, drūt ("ukochany, miły"). Pierwszy człon, ermana, występował w różnych imionach także w innych odmiankach, np. Ermina i Irmina (ta ostatnia wykształcona z poprzedniej, z podwyższoną artykulacją pierwszej samogłoski pod wpływem –i– w następnej sylabie).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Irmentruda ż.

Wiktionary


ermitaż

1. przestarzałe: siedziba pustelnika; erem; eremitorium; pustelnia; ustronie;
2. pomieszczenie na zbiory osobliwości;
3. ogrodowy pawilon o charakterze pustelni


SJP.pl

Ermitaż (ros. Эрмита́ж), Ermitaż Państwowy (ros. Госуда́рственный Эрмита́ж) – wielkie muzeum sztuki i rzemiosła artystycznego w Petersburgu, na Nabrzeżu Pałacowym, założone w 1764 przez Katarzynę II Wielką w Małym Ermitażu (stąd nazwa); państwowa instytucja kultury, największe muzeum w Rosji i jedno z największych na świecie.

Wikipedia


erna

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|ż. Ernestyna

Wiktionary

Erna – imię żeńskie. Skrócona forma imion Ernesta i Ernestyna.

Erna imieniny obchodzi 12 stycznia, 30 marca, 29 sierpnia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Babci Ernie spodobał się twój prezent.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛrna, AS: erna

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.2) miano

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* niemiecki: (1.1) Erna ż.

źródła.

== Erna (język farerski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|farerski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ernest

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Ernest – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego "powaga, zapał, walka". Patronem imienia jest Święty Ernest - opat i męczennik (zginął w 1148 roku).

Ernest imieniny obchodzi 12 stycznia, 13 marca, 27 marca, 13 lipca, 13 sierpnia i 7 listopada, 31 lipca.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miał na imię Ernest i pisywał do gazet.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛrnɛst, AS: ernest

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ernestyna ż., Erneścik mos.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Ernestyna ż., Erneścik mos.

frazeologia.

etymologia. etym|swn|ernust. → waleczny, surowy

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* czeski: (1.1) Arnošt m.

* esperanto: (1.1) Ernesto

* hiszpański: (1.1) Ernesto m.

* kataloński: (1.1) Ernest m.

* łaciński: (1.1) Ernestus m.

* łotewski: (1.1) Ernests m.

* rosyjski: (1.1) Эрнест m.

* słowacki: (1.1) Ernest m.

* szwedzki: (1.1) Ernst, Ernest

* włoski: (1.1) Ernesto m.

źródła.

== Ernest (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m. Ernest

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ernesta

imię żeńskie


SJP.pl

Ernesta – żeński odpowiednik imienia Ernest.

Ernesta imieniny obchodzi: 31 maja i 31 lipca.

Znane osoby noszące imię Ernesta:

  • Antonina Ernesta Amalia Sachsen-Coburg-Saalfeld — niemiecka księżniczka z dynastii Sachsen-Coburg-Saalfeld, księżna Saksonii.

Wikipedia


ernestostwo

Ernest z małżonką; Ernestowie


SJP.pl


ernestowie

Ernest z małżonką; Ernestostwo


SJP.pl


ernestowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ernesta (Ernesty) lub z nim (z nią) związany


SJP.pl


ernestyna

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Ernestyna – imię żeńskie, żeński odpowiednik imienia Ernest oznaczającego „poważny, stanowczy”. W Kościele katolickim istnieją dwie patronki tego imienia.

Innym żeńskim odpowiednikiem imienia Ernest jest Ernesta. Zdrobnienie: Ernestynka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie znam żadnej Ernestyny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ernest m., Erneścik m., Ernestynek m.

:: fm. Ernestyn m.

:: zdrobn. Ernestynka ż.

 przym. Ernestynowy

Wiktionary


ernestyniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ernesty lub z nią związany


SJP.pl


ernestynka

zdrobnienie od: Ernestyna (imię żeńskie)


SJP.pl


ernst

1. imię niemieckie;
2. nazwisko


SJP.pl

Austria:

  • Ernst – gmina

Niemcy:

  • Ernst – gmina w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, w powiecie Cochem-Zell

Osoby:

  • Cornelia Ernst – niemiecka polityk
  • Emil Ernst – niemiecki astronom
  • Fabian Ernst – niemiecki piłkarz
  • Heinrich Wilhelm Ernst – niemiecki kompozytor i skrzypek
  • Jan Ernst – polski geograf
  • Joachim Ernst – niemiecki skoczek narciarski
  • Josef Ernst – zbrodniarz nazistowski
  • Juliette Ernst – francuska filolog
  • Kajsa Ernst – szwedzka aktorka
  • Karl Ernst – niemiecki polityk
  • Krzysztof Ernst – polski fizyk
  • Marcin Ernst – polski astronom
  • Martina Ernst – szwajcarska wioślarka
  • Max Ernst – niemiecki malarz
  • Ole Ernst – duński aktor
  • Rainer Ernst – niemiecki piłkarz
  • Richard Ernst – szwajcarski chemik
  • Sipke Ernst – holenderski szachista
  • Thomas Ernst – szwedzki szachista

Wikipedia


eroakcent

podkreślenie erotycznego charakteru czegoś


SJP.pl


erodować

o lodowcu albo o płynącej wodzie: rozmywać, niszczyć zewnętrzne warstwy skorupy ziemskiej; powodować erozję


SJP.pl


erodowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|erodować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɔdɔˈvãɲɛ, AS: erodovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. erodować

 rzecz. erozja ż.

Wiktionary


erogenny

przymiotnik

 (1.1) w odniesieniu do okolicy ciała, której stymulacja powoduje podniecenie seksualne

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɔˈɡɛ̃nːɨ, AS: erog•ny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) erogeniczny

Wiktionary


eroica

[czytaj: eroika]
1. tytuł III Symfonii Ludwiga van Beethovena;
2. tytuł filmu Andrzeja Munka


SJP.pl

  • Eroica – symfonia Ludwiga van Beethovena
  • Eroica – film Andrzeja Munka
  • Eroica – powieść Andrzeja Kuśniewicza
  • Eroica (radio) – lampowy radioodbiornik wysokiej klasy produkowany przez Zakłady Radiowe im. Marcina Kasprzaka w Warszawie

Wikipedia


eroico

określenie wykonawcze: bohatersko


SJP.pl


eroides

motyl dzienny z rodziny modraszkowatych; modraszek eros


SJP.pl


eros

1. miłość fizyczna;
2. przenośnie: prezerwatywa;
3. w filozofii Platona: mistyczne dążenie do świata wiecznych idei;
4. modraszek eros - motyl dzienny z rodziny modraszkowatych; eroides


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóg i uosobienie miłości oraz namiętności cielesnej, utożsamiany z rzymskim Kupidynem (Amorem);

 (1.2) imię|polski|m.

 (1.3) marka kondomów

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. planetoida o numerze katalogowym 433;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (3.1) geogr. adm. miasto w USA w Luizjanie

 (3.2) geogr. nazwa miejscowości w USA w stanie Arkansas

Wiktionary

Mitologia

  • Eros – w mitologii greckiej bóg miłości i pożądania

Miasta

  • Eros – miejscowość w stanie Luizjana, w parafii Jackson

Astronomia i astronautyka

  • Eros – planetoida o numerze katalogowym 433
  • Eros – seria dwóch izraelskich satelitów obserwacyjnych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Postać Erosa najczęściej przedstawia się jako nagiego, uskrzydlonego chłopca z łukiem i strzałami.

 (2.1) W 2001 roku na powierzchni Erosa wylądowała amerykańska sonda kosmiczna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛrɔs, AS: eros

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erotyka ż., erotyzm mrz., homoerotyzm mrz., erotyczność ż., erotyk mrz., erota m., homoerota m., erotomania ż., erotomaństwo n., erotoman mos., erotomanka ż., autoerotyzm mrz., erotyzacja ż., panerotyzm mrz., erotofobia ż.

 czas. erotyzować ndk., oderotyzować dk.

 przym. erotyczny, erotematyczny, erotomański, erotofobiczny, rozerotyzowany, homoerotyczny

 przysł. erotycznie

 ims. rozerotyzowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Amor, Kupidyn, Kupido

Wiktionary


erot

motyw dekoracyjny przedstawiający małego, nagiego chłopca


SJP.pl


erotematyczny

w pedagogice: polegający na stawianiu naprowadzających pytań; erotetyczny


SJP.pl


erotetyczny

w pedagogice: polegający na stawianiu naprowadzających pytań; erotematyczny


SJP.pl


erotografoman

osoba z chorobliwą skłonnością do pisania utworów o tematyce erotycznej


SJP.pl


erotografomania

przesadna skłonność do pisania utworów o tematyce erotycznej


SJP.pl


erotografomanka

kobieta z chorobliwą skłonnością do pisania utworów o tematyce erotycznej


SJP.pl


erotoman

1. osoba przejawiająca wyjątkowo duże zainteresowania sferą seksu;
2. złośliwie: mężczyzna zajmujący się podrywaniem kobiet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) psych. ktoś cierpiący na erotomanię

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erotomania ż.

:: fż. erotomanka ż.

 przym. erotomański

 czas. oderotyzować

Wiktionary


erotomania

nadmiernie wysoki popęd płciowy, u kobiet określany mianem nimfomanii, u mężczyzn - satyriasis


SJP.pl

Erotomania – przypadłość, w której osoba chora posiada urojone przekonanie, że inna osoba, zwykle o wyższym statusie społecznym, jest w niej zakochana. Erotomania zwana jest także syndromem de Clerambaulta (francuski psychiatra Gaëtan Gatian de Clérambault opisał ją w 1921 roku w pracy Les Psychoses Passionelles).

Wikipedia


erotomanka

kobieta lubiąca seks i wszystko co z nim związane bardziej niż przeciętny człowiek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. kobieta cierpiąca na erotomanię

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. erotomania ż.

:: fm. erotoman mos.

 przym. erotomański

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|erotoman.

* białoruski: (1.1) эратаманка ż.

* francuski: (1.1) érotomane ż.

* rosyjski: (1.1) эротоманка ż.

* słowacki: (1.1) erotomanka ż.

* ukraiński: (1.1) еротоманка ż.

* włoski: (1.1) erotomane ż.

źródła.

== erotomanka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. erotomanka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erotomania ż.

:: fm. erotoman mos.

 przym. erotomański

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. erotomania ż.

:: fm. erotoman mos.

 przym. erotomański

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|erotoman.

* białoruski: (1.1) эратаманка ż.

* francuski: (1.1) érotomane ż.

* rosyjski: (1.1) эротоманка ż.

* słowacki: (1.1) erotomanka ż.

* ukraiński: (1.1) еротоманка ż.

* włoski: (1.1) erotomane ż.

źródła.

== erotomanka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. erotomanka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


erotomański

dotyczący erotomanii, erotomana


SJP.pl


erotyczność

sprawy i pojęcia związane z miłością, zmysłowością


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest erotyczne; cecha tych, którzy są erotyczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eros mzw./mos./mrz., eros m., erotyzm m., erotyka ż., erotyk m., erotyzacja ż., erotyzowanie n.

 czas. erotyzować

 przym. erotyczny

 przysł. erotycznie

Wiktionary


erotyczny

dotyczący seksu, miłosny, zmysłowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący erotyki, seksu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ona nie ma nic przeciwko czasopismom erotycznym, dopóki stoją na najwyższej półce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɔˈtɨt͡ʃnɨ, AS: erotyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erotyczność ż., erotyzm m., erotyka ż., erotyk m., Eros

 ims. rozerotyzowany

 czas. oderotyzować

 przym. rozerotyzowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miłosny, zmysłowy, seksualny

Wiktionary


erotyk

poetycki utwór liryczny o tematyce miłosnej


SJP.pl

Wikipedia


erotyka

1. miłość zmysłowa
2. tematyka miłosna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ogół tego, co erotyczne, związane z erotyzmem, tematyką miłosną

Wiktionary

  • erotyka – antycypacja lub stan podniecenia seksualnego
  • erotyka – przedstawienie miłości zmysłowej w sztuce

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈrɔtɨka, AS: erotyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eros m., erotyk m., erotyzm m., erotyczność ż.

 czas. oderotyzować

 przym. erotyczny

 przysł. erotycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) erotyczność, erotyzm, zmysłowość

Wiktionary


erotyzm

1. tematyka miłosna;
2. pobudliwość płciowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miłość zmysłowa, o znaczącym podłożu seksualnym

 (1.2) tematyka związana z miłością, fascynacją lub pociągiem zmysłowym, seksualnym, świadcząca o pobudliwości płciowej

Wiktionary

Erotyka (z gr. ἔρως, eros „pociąg miłosny”) – termin powszechnie rozumiany jako odnoszenie się do stanu lub antycypacji podniecenia seksualnego; natarczywy impuls seksualny, pożądanie lub myśl, a także filozoficzna kontemplacja dotycząca estetyki seksualnego pożądania, zmysłowości i miłości romantycznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Wcale przecież nie zalecam rozpasanego erotyzmu, odrzuca mnie to, ale ten zbyt układny język jest nie do zniesienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈrɔtɨsm̥, AS: erotysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eros, erotyka ż., erotyczność ż., erotyk m.

 przym. erotyczny, rozerotyzowany

 przysł. erotycznie

 ims. rozerotyzowany

 czas. rozerotyzować

Wiktionary

Synonimy:

 (1) zmysłowość

Wiktionary


erotyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|erotyzować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. oderotyzować, erotyzować ndk.

 rzecz. erotyczność ż.

Wiktionary


erozja

proces niszczenia powierzchni terenu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. proces niszczenia powierzchni terenu (gruntu, skał) przez różne czynniki – wodę, wiatr, słońce, grawitację czy działalność organizmów żywych;

 (1.2) fiz. techn. proces niszczenia materiałów

 (1.3) inform. operacja morfologiczna w grafice komputerowej powodująca zwężanie obrazu;

 (1.4) med. dekompozycja tkanki

 (1.5) mikrobiol. med. proces zmniejszania się puli genowej populacji;

 (1.6) socjol. społ. stopniowe niszczenie norm, wartości

 (1.7) przen. rozpad, niepokojąca przemiana

Wiktionary

Erozja – proces niszczenia powierzchni terenu przez wodę, wiatr, słońce, siłę grawitacji i działalność organizmów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do czynników sprzyjających erozji należą zbyt intensywny wypas zwierząt i wycinanie lasów.

 (1.2) Od dawna starano się ograniczyć erozję łożysk i hałas wytwarzany przez silniki.

 (1.3) Konsekwencją erozji jest zmniejszenie obiektu, zniknięcie wąskich gałęzi i małych obiektów, likwidacja szumu, rozszerzenie się „dziur” w niespójnym obszarze – przyjmują one kształt elementu strukturalnego.

 (1.7) Obecnie mamy do czynienia z erozją niemieckiej sceny politycznej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈrɔzʲja, AS: erozʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erodowanie n.

 czas. erodować ndk., zerodować dk.

 przym. erozyjny

Wiktionary


erozyjność

cecha czegoś, co jest związane z erozją


SJP.pl


erozyjny

erozja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geol. dotyczący erozji

Wiktionary

Patrz:

erozja

Powiązane:

 rzecz. erozja ż.

Wiktionary


erp

  • Erp – miejscowość i gmina we Francji
  • Erp – wieś w Holandii
  • Erp – wieś w Niemczech

Wikipedia


erpeg

potocznie: gra RPG lub cRPG


SJP.pl


erpegowiec

potocznie: osoba grająca w gry fabularne (RPG)


SJP.pl


err.

skrót

 (1.1) = errata

Wiktionary


errata

corrigenda; spis poprawek, sprostowanie omyłek w książce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) druk. spis oraz sprostowanie omyłek zauważonych w wydrukowanej już książce, dołączone do niej w postaci wkładki lub wklejki

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (2.1) druk. błędy drukarskie

Wiktionary

Errata (łac. errata, l.mn. od erratum „błąd”), rzadziej: corrigenda (łac. „wymagające poprawy”) – wykaz błędów w treści publikacji poligraficznej, które zostały zauważone dopiero po wydrukowaniu nakładu. Errata może być luźną kartką włożoną między karty publikacji lub (rzadziej) może zostać wydrukowana na ostatniej stronie ostatniej składki bądź na wyklejce (patrz: oprawa). Errata zawiera, oprócz błędów, także ich dokładne umiejscowienie oraz sprostowanie i posiada najczęściej układ tabelaryczny. Erraty stosuje się zwykle w książkach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛrˈːata, AS: e•rata

Wiktionary


error

środowiskowo: błąd w pracy systemu lub programu komputerowego


SJP.pl

  • Error – błąd w informatyce oraz w języku angielskim
  • Error – amerykański zespół muzyczny
  • Error – album zespołu Error
  • Error – album zespołu Alkatraz
  • Error – album zespołu The Warning
  • Error – singel Madeline Juno
  • Error – singel Natalii Nykiel
Zobacz też
  • Błąd (baseball)

Wikipedia


ersatz

[czytaj: er-zac] namiastka, surogat, substytut; erzac


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) namiastka jakiejś rzeczy lub podróbka, coś zastępczego, gorszej jakości

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Słowa jak sztuczny miód, / ersatz, cholera, nie życie, / miał być raj, miał być cud / i ćwiartka na popicie, / a to wszystko nie tak, nie tak, nie to.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) surogat, namiastka, substytut, podróbka

Wiktionary


ersted

w fizyce: jednostka natężenia pola magnetycznego w elektromagnetycznym układzie jednostek miar, opartym na układzie CGS (skrót: Oe)


SJP.pl

Ersted (symbol: Oe) – jednostka natężenia pola magnetycznego w układzie CGS.

Wikipedia


erud.

skrót od: erudycyjny


SJP.pl


erudycja

wszechstronna wiedza, rozległe wykształcenie; wiedza książkowa, oczytanie, uczoność, erudycyjność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rozległy zasób książkowej wiedzy; gruntowne wykształcenie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzięki swojej erudycji mógłby brać udział w dyskusjach praktycznie z dowolnym rozmówcą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛruˈdɨt͡sʲja, AS: erudycʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erudyta m., erudyt m., erudytka ż., erudycyjność ż.

 przym. erudycyjny

 przysł. erudycyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oczytanie, erudycyjność, uczoność

Wiktionary


erudycyjność

wszechstronna wiedza, rozległe wykształcenie; wiedza książkowa, oczytanie, uczoność, erudycja


SJP.pl


erudycyjny

związany z erudycją, oparty na erudycji - rozległej wiedzy; erudytywny, uczony, wszechstronny, encyklopedyczny


SJP.pl


erudyta

osoba o wszechstronnej wiedzy, rozległym wykształceniu, oczytaniu; chodząca encyklopedia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek posiadający szeroką wiedzę

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛruˈdɨta, AS: erudyta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erudycja ż., erudycyjność ż.

:: fż. erudytka ż.

 przym. erudycyjny

 przysł. erudycyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chodząca encyklopedia, człowiek renesansu, encyklopedysta, omnibus, polihistor; żart. uczony w piśmie

Wiktionary


erudytka

kobieta o wszechstronnej wiedzy, rozległym wykształceniu, oczytaniu; chodząca encyklopedia


SJP.pl


erudytywny

związany z erudycją, oparty na erudycji - rozległej wiedzy; erudycyjny, uczony, wszechstronny, encyklopedyczny


SJP.pl


erukowy

kwas erukowy - jednonienasycony kwas tłuszczowy występujący w niektórych odmianach rzepaku


SJP.pl


erupcja

wybuch wulkanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. wybuch wulkanu;

 (1.2) astr. wybuch gazu na Słońcu

Wiktionary

Erupcja wulkanu, wybuch wulkanu – zjawisko wydostawania się na powierzchnię Ziemi lub do atmosfery jakiegokolwiek materiału wulkanicznego (magmy, materiałów piroklastycznych, substancji lotnych: gazów, pary).

Ze względu na formę erupcji wyróżnia się:

  • erupcje centralne (erupcje punktowe) – najczęstszy obecnie typ erupcji, podczas której materiał wulkaniczny wydobywa się punktowo z krateru wulkanicznego lub jego najbliższego sąsiedztwa;
  • erupcje linearne (erupcje linijne, erupcje szczelinowe) – materiał wulkaniczny, głównie lawa bazaltowa wydobywa się wzdłuż szczelin w skorupie ziemskiej. W przeszłości geologicznej takie erupcje były powszechne, w ich wyniku powstały rozległe pokrywy lawowe (trapy);
  • erupcje podmorskie, które mają miejsce na dnie morskim, częstym ich produktem są lawy poduszkowe. W wyniku nagromadzenia materiałów wulkanicznych pochodzących z takich erupcji powstają wyspy wulkaniczne;
  • erupcje arealne – znane z przeszłości geologicznej, polegały na wydobywaniu się magmy nie kominem wulkanicznym, lecz na całej rozległej powierzchni, np. wskutek przetopienia skał nadkładu (nazwą erupcji arealnej określa się również wybuch wielu wulkanów na jakimś obszarze, zasilanych ze wspólnej komory wulkanicznej);
  • erupcje freatyczne (hydroerupcje) – spowodowane ciśnieniem pary wodnej powstałej w wyniku kontaktu wód powierzchniowych lub wód podziemnych z magmą lub rozgrzanymi przez nią skałami.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niespodziewana erupcja wulkanu spowodowała śmierć wielu ludzi.

 (1.2) Ostatnie obserwacje naukowców mogą pomóc lepiej zrozumieć erupcje słoneczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈrupt͡sʲja, AS: erupcʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. erupcyjny

 przysł. erupcyjnie

 rzecz. ruptura ż.

Wiktionary


erupcyjnie

przysłówek

 (1.1) w sposób właściwy erupcji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od przynajmniej 3000 lat obszar kaldery nie był aktywny erupcyjnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erupcja ż.

 przym. erupcyjny

Wiktionary


erupcyjny

związany z erupcją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geol. związany z erupcją, dotyczący erupcji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erupcja ż.

 przysł. erupcyjnie

Wiktionary


eruw

obrzęd w judaizmie pozwalający na wykonanie w czasie święta pewnych czynności zakazanych przez prawo żydowskie


SJP.pl

Eruw, ejruw (hebr. עירוב "zmieszanie") – zwyczaj występujący w judaizmie, mający na celu uchylenie zakazów obowiązujących żydów w szabat. Dokładne przepisy dotyczące eruwu zawarte są w Talmudzie w traktacie Eruwin. Występują m.in. takie rodzaje eruw jak:

  • עירוב חצרות (eruw chacerot czyli zmieszanie podwórek) – symboliczne połączenie kilku domostw w jedno, tak by można było swobodnie nosić rzeczy, choć w szabat nie wolno wynosić nic poza dom. Eruw stanowiły sznury lub druty, które oplatając słupy lub domy podczas szabasu łączyły je w jedno symboliczne podwórko, w obrębie którego prawo talmudyczne zezwala Żydom na dokonywanie najprostszych czynności. W soboty eruw ten stanowił częsty element towarzyszący zabudowie przedwojennych miasteczek żydowskich.
  • עירוב תחומין (eruw tchumin czyli zmieszanie granic) – umożliwia podróżowanie dalej niż zezwala prawo religijne
  • עירוב תבשילין (eruw tawszilin czyli zmieszanie pokarmów) – ominięcie zakazu gotowania przez przygotowanie posiłku poprzedniego dnia

Wikipedia


erwin

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Erwin – imię męskie pochodzenia germańskiego, powstałe z wyrazów heri – „drużyna wojenna” oraz wini – „przyjaciel”, oznaczające „ten, który chętnie wojuje”. Pojawia się również jako: Ermin, Hermin i Irmin.

Imię rzadko nadawane. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 4374 mężczyzn o imieniu Erwin nadanym jako imię pierwsze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Imię Erwin nosił polski piłkarz pochodzący z Katowic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛrvʲĩn, AS: ervʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Erwinek m.

:: fż. Erwina ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz.

:: zdrobn. Erwinek m.

:: fż. Erwina ż.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|niem|Erwin. < etym|swn|heri|wini. → drużyna wojenna + przyjaciel, a więc dosł. → chętnie wojujący

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Irwin, Irvin, Erwin

* litewski: (1.1) Ervins m.

* łotewski: (1.1) Ervīns m.

* niemiecki: (1.1) Erwin m.

* słowacki: (1.1) Ervín m.

* węgierski: (1.1) Ervin

źródła.

== Erwin (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|m. Erwin

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


erwina

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Erwin

Wiktionary

Erwina – żeński odpowiednik imienia Erwin.

Erwina imieniny obchodzi: 19 stycznia, 16 kwietnia, 24 kwietnia, 25 kwietnia, 26 kwietnia i 18 lipca.

Znane osoby noszące imię Erwina:

  • Erwina Ryś-Ferens

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mała Erwina była córeczką dozorcy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erwin mos.

:: zdrobn. Erwinka ż.

Wiktionary


erwininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Erwiny lub z nią związany


SJP.pl


erwinostwo

Erwin z małżonką; Erwinowie


SJP.pl


erwinowie

Erwin z małżonką; Erwinostwo


SJP.pl


erwinowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Erwina lub z nim związany


SJP.pl


eryczek

zdrobnienie od: Eryk (imię męskie)


SJP.pl


eryda

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. zob. Eris.

Wiktionary

Eris (także Eryda; gr. Ἔρις Eris, łac. Discordia) – w mitologii greckiej uskrzydlona bogini niezgody, chaosu i nieporządku; córka Nyks (Nocy). Według innej wersji córka Zeusa i Hery, bliźniacza siostra Aresa. Utożsamiana z rzymską boginią Dyskordią. Matka Ate i Dysnomii.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈrɨda, AS: eryda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eris ż.

Wiktionary


erydan

łac. Eridanus; gwiazdozbiór nieba południowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóg i uosobienie rzeki o tej samej nazwie; syn tytana Okeanosa i tytanidy Tetydy; jedno z bóstw wodnych;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (2.1) astr. gwiazdozbiór równikowy i nieba południowego; zawiera jasną gwiazdę – Achernara; w Polsce widoczny częściowo zimą; góruje o północy w listopadzie; jedna z największych konstelacji;

Wiktionary

  • Erydan (gr. Eridanos, łac. Eridanus) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie rzeki o tej samej nazwie
  • Erydan (Eridanus) – gwiazdozbiór równikowy i nieba południowego

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈrɨdãn, AS: erydãn

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) skr. Eri

Wiktionary


erygować

dawniej: ufundować lub fundować coś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) hist. kośc. wznosić, fundować

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 1992 roku papież Jan Paweł II erygował diecezję gliwicką, a kościół parafialny pod wezwaniem św. Apostołów Piotra i Pawła podniósł do godności kościoła katedralnego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɨˈɡɔvat͡ɕ, AS: erygovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erygowanie n.

 przym. erygowany, erekcyjny

Wiktionary


erygowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|erygować.

Wiktionary

Erygowanie (łac. erigo – wznoszę) – pojęcie z prawa kanonicznego Kościoła katolickiego odnoszące się do założenia lub ufundowania kaplicy, kościoła, klasztoru, parafii lub diecezji przez uroczysty dekret biskupa lub Stolicy Apostolskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zachowały się odpisy dokumentów potwierdzających erygowanie parafii w Czarnej w 1606 roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɨɡɔˈvãɲɛ, AS: erygovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. erygować

 rzecz. erekcja ż.

 przym. erekcyjny

Wiktionary


erygowany

przymiotnik

 (1.1) ufundowany

Wiktionary

Powiązane:

 czas. erygować

Wiktionary


eryk

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od: Eryka

Wiktionary

Eryk – imię męskie pochodzenia skandynawskiego. Nadawane wielu jarlom i królom szwedzkim i duńskim. Pochodzenie tego imienia podaje się ze staro-wysoko-niemieckiego, gdzie era znaczy: honor, cześć, oraz richi – bogaty. Całość zaś oznacza osobę zasobną w honor lub władcę, który zaszczytnie króluje. Jego popularność sięga czasów króla szwedzkiego Eryka zmarłego w 1160. Inne spotykane znaczenie to „wieczny władca” od ei(r) co oznacza w staronordyjskim „wieczny” i ríkr – w staronordyjskim „władca”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Idą w stronę bungalowu, przed którym na werandzie buja się w hamaku Eryk.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛrɨk, AS: eryk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Eryka ż.

Wiktionary


eryka

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od Eryk

Wiktionary

Eryka – żeńska forma imienia Eryk, pochodzenia germańskiego.

W styczniu 2024 w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych, wykazano 4455 kobiet o imieniu Eryka nadanym jako imię pierwsze oraz 1996 kobiet noszących imię Eryka jako imię drugie. Dla porównania, najczęściej nadane jako żeńskie imię pierwsze – Anna, nosi 1072616 osób.

Eryka imieniny obchodzi razem z Erykiem: 9 lutego i 18 maja.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈrɨka, AS: eryka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eryk m.

Wiktionary


erykostwo

Eryk z małżonką; Erykowie


SJP.pl


erykowie

Eryk z małżonką; Erykostwo


SJP.pl


erykowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Eryka (Eryki) lub z nim (z nią) związany


SJP.pl


erynia

każda z trzech bogiń zemsty, które prześladowały zdrajców, wiarołomców i przestępców; Eumenida, eumenida, Erynia


SJP.pl

  • erynia – każda z bogiń zemsty w mitologii greckiej
  • Erynia – rodzaj grzybów z rodziny Entomophthoraceae
  • Erynia (889 Erynia) – planetoida nr 889

Wikipedia


erysta

dyskutant prowadzący spory, stosujący zasady erystyki


SJP.pl


erystka

erysta


SJP.pl

Patrz:

erysta

erystyczny

taki, który odnosi się do erystyki - sztuki prowadzenia zaciętych sporów słownych, zwłaszcza z zastosowaniem nielojalnych i podstępnych środków


SJP.pl


erystyka

sztuka prowadzenia sporów, dyskutowania, obalania argumentów przeciwnika i przekonywania o słuszności własnych tez, zwłaszcza przy zastosowaniu nielojalnych, podchwytliwych środków językowych i pozajęzykowych, rozwinięta w starożytnej Grecji, głównie przez sofistów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sztuka prowadzenia sporów;

Wiktionary

Erystyka – sztuka doprowadzania sporów do korzystnego rozwiązania bez względu na prawdę materialną. Słowo pochodzi z klasycznego języka greckiego – eristikós, czyli kłótliwy, od éris oznaczający kłótnię, spór, walkę oraz imię bogini niezgody, córki Nocy, towarzyszki Aresa na polu bitwy, będącej uosobieniem waśni, niezgody i kłótni.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈrɨstɨka, AS: erystyka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. erystyczny

 rzecz. Eris ż.

Wiktionary


erytema

zaczerwienienie części skóry wywołane przekrwieniem; rumień


SJP.pl

Rumień – termin medyczny oznaczający miejscowe zaczerwienienie skóry.

Zaczerwienienie jest wynikiem rozszerzenia powierzchownych naczyń krwionośnych. Może wystąpić z przyczyn emocjonalnych, alergii, przegrzania, ale często jest oznaką stanów chorobowych.

Wikipedia


erytrea

państwo w Afryce ze stolicą w Asmarze; Erytreja, Państwo Erytrea


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo we wschodniej Afryce ze stolicą w Asmarze;

Wiktionary

Erytrea, oficjalnie Państwo Erytrea (tigrinia ኤርትራErtra, ሃግሬ ኤርትራHagere Ertra; arab. ‏إرتريا‎Iritrija, ‏دولة إرتريا‎Daulat Iritrija) – państwo w Afryce Wschodniej, położone nad Morzem Czerwonym. Graniczy z Etiopią (912 km), Dżibuti (109 km) i Sudanem (605 km). Erytrea liczy 121,1 tys. km² powierzchni. W 2013 roku w Erytrei mieszkało 5,7 mln mieszkańców. Gęstość zaludnienia wynosi 47 osób na kilometr kwadratowy. W państwie obowiązują dwa języki urzędowe: arabski oraz tigrinia. W użyciu jest także język angielski. Stolicą Erytrei jest Asmara. W kraju obowiązuje waluta nakfa. Państwo dzieli się na sześć regionów. Kraj uzyskał niepodległość od Etiopii 24 maja 1993 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Erytrea jest krajem afrykańskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɨˈtrɛa, AS: erytrea

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erytrejka ż., Erytrejczyk mos., erytrejskość ż.

 przym. erytrejski, proerytrejski, antyerytrejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Erytreja, Państwo Erytrea

Wiktionary


erytreja

państwo w Afryce ze stolicą w Asmarze; Erytrea, Państwo Erytrea


SJP.pl


erytrejczyk

obywatel Erytrei


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Erytrei

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɨˈtrɛjt͡ʃɨk, AS: erytrei ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erytrea ż.

:: fż. Erytrejka ż.

 przym. erytrejski

Wiktionary


erytrejka

obywatelka Erytrei


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Erytrei

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɨˈtrɛjka, AS: erytrei ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erytrea ż.

:: fm. Erytrejczyk mos.

 przym. erytrejski

Wiktionary


erytrejski

przymiotnik od: Erytrea


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Erytreą, dotyczący Erytrei

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Erytrejska flaga jest czerwona, zielona, żółta i niebieska.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɨˈtrɛjsʲci, AS: erytrei ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erytrejka ż., Erytrejczyk m., Erytrea ż., Erytreja ż., erytrejskość ż.

 przym. antyerytrejski, proerytrejski

Wiktionary


erytroafereza

Wikipedia


erytroblast

komórka macierzysta erytrocytu, występująca w szpiku kostnym


SJP.pl

Wikipedia


erytroblastoza

choroba hemolityczna noworodków


SJP.pl


erytroblastyczny

związany z erytroblastami, komórkami macierzystymi krwi, np. białaczka erytroblastyczna


SJP.pl


erytrocyt

czerwone ciałko krwi, krwinka czerwona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. składnik morfotyczny krwi;

Wiktionary

Erytrocyt (gr. erythros czerwony + kytos komórka), krwinka czerwona, czerwone ciałko krwi – morfotyczny składnik krwi, którego głównym zadaniem jest przenoszenie tlenu z płuc do pozostałych tkanek organizmu.

Po raz pierwszy erytrocyty zostały zaobserwowane i precyzyjnie opisane jako okrągłe spłaszczone w środku komórki przez Antonie van Leeuwenhoeka w XVII w.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛrɨˈtrɔt͡sɨt, AS: erytrocyt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) krwinka czerwona, czerwone ciałko krwi

Wiktionary


erytrocytoza

choroba polegająca na zwiększeniu liczby stałych składników krwi zwłaszcza erytrocytów, czerwienica prawdziwa, choroba Vaqeza


SJP.pl

Nadkrwistość, czerwienica, policytemia (łac. polycythemia) – zwiększenie masy krwinek czerwonych (RCM). Termin policytemia często jest stosowany zamiennie z terminem erytrocytemia, przy czym są to osobne pojęcia. W ścisłym znaczeniu policytemia jest zwiększeniem masy czy objętości erytrocytów niezależnie od innych elementów morfotycznych. Z kolei erytrocytemia jest wzrostem koncentracji erytrocytów, co laboratoryjnie może być mierzone jako wzrost liczby erytrocytów (RBC), wzrost hematokrytu (HCT) czy wzrost stężenia hemoglobiny (Hb), które zależą nie tylko od wzrostu masy krwinek czerwonych, ale również od spadku objętości osocza.

Wikipedia


erytrodemia

ogólny stan zapalny całej lub prawie całej powierzchni skóry


SJP.pl


erytrodermia

zajęcie ponad 90% powierzchni skóry przez chorobę, przejawiające się jej zaczerwienieniem i złuszczaniem


SJP.pl

Erytrodermia (łac. erythrodermia) – uogólnione zajęcie skóry przez chorobę, przejawiające się zaczerwienieniem i złuszczaniem na ponad 90% powierzchni skóry. Leczenie jest przyczynowe.

Wikipedia


erytrodermiczny

erytrodermia


SJP.pl

Patrz:

erytrodermia

erytrofor

czerwony barwnik występujący w chromatoforach, komórkach barwnych skóry


SJP.pl


erytrol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. spoż. organiczny związek chemiczny, alifatyczny alkohol czterowodorotlenowy z grupy cukroli stosowany jako substancja słodząca

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) erytrytol, E968

Wiktionary


erytromelalgia

zaburzenie naczyniowo-ruchowe: napadowe bóle kończyn dolnych, ich zaczerwienienie i obrzęk wskutek nagłego rozszerzenia tętniczek


SJP.pl

Bolesny rumień kończyn (łac. erythromelalgia) – rzadka choroba, przebiegająca z napadowym zaczerwienieniem i ociepleniem kończyn, głównie palców, z towarzyszącym silnym bólem o charakterze pieczenia. Występuje częściej w obrębie stóp niż dłoni.

Wikipedia


erytromycyna

antybiotyk o spektrum działania podobnym do penicyliny, skuteczny w zakażeniach gronkowcami i paciorkowcami


SJP.pl

Erytromycyna (łac. erythromycinum) – mieszanina organicznych związków chemicznych, antybiotyków z grupy makrolidów właściwych, wytwarzanych przez promieniowce Saccharopolyspora erythraea, której głównym składnikiem jest erytromycyna A, oraz erytromycyny B i C (nie więcej niż 5% każdej). Hamują syntezę białka poprzez wiązanie z podjednostką 50S rybosomu.

Wikipedia


erytropoetyczny

erytropoeza


SJP.pl

Patrz:

erytropoeza

erytropoetyna

glikoproteinowa substancja hormonalna, wytwarzana w nerkach, pobudzająca dzielenie się i dojrzewanie komórek szpiku w kierunku erytroblastów, z których powstają erytrocyty


SJP.pl

Erytropoetyna (skrót EPO, ATC: B 03 XA 01) – glikoproteinowy hormon peptydowy, którego główną funkcją jest stymulacja różnych etapów erytropoezy. Zwiększa liczbę erytrocytów, stężenie hemoglobiny i liczbę retikulocytów. Nie ma wpływu na powstawanie krwinek białych, nie działa cytotoksycznie na szpik kostny. Erytropoetyna jest wydalana z moczem.

Wikipedia


erytropoeza

proces powstawania w szpiku krwinek czerwonych, czyli erytrocytów


SJP.pl

Erytropoeza – proces namnażania i różnicowania erytrocytów w szpiku kostnym oraz różnych innych narządach (np. śledzionie), regulowany w głównej mierze przez erytropoetynę. Do jego prawidłowego przebiegu wymagana jest obecność wielu związków chemicznych (m.in. witaminy B12 i kwasu foliowego).

Wikipedia


erytrotoksyna

jad wytwarzany przez bakterie chorobotwórcze, niszczący krwinki czerwone


SJP.pl


erytroza

cukier prosty z grupy aldoz, składnik samoopalaczy


SJP.pl

Erytroza – organiczny związek chemiczny, cukier prosty z grupy aldoz o czterech atomach węgla (aldotetroza). Występuje w dwóch stereoizomerycznych formach D i L. Formą występującą w naturze jest D-erytroza. Epimerem erytrozy jest treoza.

Wikipedia


erytrozyna

organiczny związek chemiczny, barwnik spożywczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. wiśniowoczerwony smołowy barwnik dodawany do niektórych typów żywności (np. do owoców konserwowych, osłonek kiełbas oraz do herbatników), leków, tabletek, past do zębów, zakazany w niektórych krajach;

Wiktionary

Erytrozyna, sól sodowa tetrajodofluoresceiny, E127 – organiczny związek chemiczny, wiśniowoczerwony smołowy barwnik spożywczy.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛrɨtrɔˈzɨ̃na, AS: erytrozna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sól sodowa tetrajodofluoresceiny

Wiktionary


erytryn

różowoczerwony minerał, uwodniony arsenian kobaltu; kwiat kobaltowy


SJP.pl

Erytryn (kwiat kobaltowy) – minerał z gromady arsenianów. Należy do minerałów bardzo rzadkich.

Nazwa pochodzi od gr. erythros = czerwony, nawiązując do barwy minerału.

Wikipedia


erytryna

rodzaj roślin z rodziny bobowatych; koralodrzew


SJP.pl

Koralodrzew, erytryna (Erythrina L.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych. Obejmuje ok. 120 gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje całą strefę tropikalną i subtropikalną, przy czym największe zróżnicowanie jest w Ameryce Środkowej, gdzie rośnie 50 gatunków. W Ameryce Południowej jest ich ok. 20, 38 obecnych jest w Afryce z Madagaskarem, 12 występuje w Azji i Australii. Ze względu na znaczenie użytkowe wiele gatunków zostało szeroko rozprzestrzenionych poza swym pierwotnym zasięgiem. Są to drzewa i krzewy rosnące w lasach nizinnych i górskich zwykle na obszarach okresowo suchych, rzadziej na terenach podmokłych i w dolinach rzek, często też w formacjach zaroślowych i trawiastych. Kwiaty zapylane są przez ptaki, dla których w porze suchej, gdy kwitną, ich nektar jest istotnym źródłem węglowodanów i wody.

Wikipedia


erytryt

chemiczny związek organiczny w formie kryształków rozpuszczalnych w wodzie i trudno rozpuszczalnych w alkoholu, w smaku słodki


SJP.pl

Erytrytol – organiczny związek chemiczny, alifatyczny alkohol czterowodorotlenowy z grupy cukroli. Jest dodatkiem do żywności, stosowanym jako substancja słodząca (E968).

Erytrytol jest związkiem typu mezo i nie wykazuje aktywności optycznej (w przeciwieństwie do swojego diastereoizomeru, treitolu, występującego w formie prawo- i lewoskrętnej).

Czteroazotan erytrytu ma właściwości wybuchowe.

Wikipedia


erytrytol

organiczny związek chemiczny używany jako słodzik


SJP.pl

Erytrytol – organiczny związek chemiczny, alifatyczny alkohol czterowodorotlenowy z grupy cukroli. Jest dodatkiem do żywności, stosowanym jako substancja słodząca (E968).

Erytrytol jest związkiem typu mezo i nie wykazuje aktywności optycznej (w przeciwieństwie do swojego diastereoizomeru, treitolu, występującego w formie prawo- i lewoskrętnej).

Czteroazotan erytrytu ma właściwości wybuchowe.

Wikipedia


erywań

stolica Armenii; potocznie też: Erewań lub Erewan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Armenii;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Erywań jest stolicą i największym miastem Armenii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈrɨvãɲ, AS: eryvãń

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. erywańczyk mos., erywanka ż.

 przym. erywański

Wiktionary


erywańczyk

mieszkaniec Erywania; erewańczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Erywania

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɨˈvãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: eryvãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erywań mrz.

:: fż. erywanka ż.

 przym. erywański

Wiktionary


erywanka

mieszkanka Erywania; erewanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Erywania

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɨˈvãnka, AS: eryvãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erywań mrz.

:: fm. erywańczyk mos.

 przym. erywański

Wiktionary


erywański

przymiotnik od: Erywań; erewański


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Erywań

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛrɨˈvãj̃sʲci, AS: eryvãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erywań mrz., erywańczyk m., erywanka ż.

Wiktionary


erzac

[czytaj: er-zac] namiastka, surogat, substytut; ersatz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) namiastka, produkt zastępczy

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɛrzat͡s, AS: erzac

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ersatz, surogat, podróbka, namiastka

Wiktionary


erzherzog

[czytaj: erc-HERcog] tytuł niektórych panujących książąt niemieckich z arystokratycznych rodów w latach 1356 do 1918; arcyksiążę


SJP.pl

Arcyksiążę (niem. Erzherzog, łac. archidux), forma żeńska arcyksiężna (niem. Erzherzogin) – od 1356 do 1918 roku tytuł władców Arcyksięstwa Austriackiego. Od roku 1438 tytuł arystokratyczny książąt i księżniczek austriackich domu Habsburgów, od XVI wieku nadawany wszystkim członkom dynastii.

Wikipedia


erzjański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Erzjanami, dotyczący Erzjan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język (dialekt) erzjański;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Erzjanin mos., erzja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) erzja

Wiktionary


erzurum

[czytaj: Er-zurum]
1. jednostka administracyjna w Turcji, położona w regionie Wschodnia Anatolia;
2. miasto we wschodniej Turcji, ośrodek administracyjny i stolica prowincji Erzurum


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto we wschodniej Turcji;

Wiktionary

Erzurum (orm. Կարին – Karin, gr. Θεοδοσιούπολις – Theodosioupolis) – miasto we wschodniej Turcji, na Wyżynie Armeńskiej, ośrodek administracyjny i stolica prowincji Erzurum. Według ostatniego spisu ludności miasto jest zamieszkiwane przez około 361 tysięcy mieszkańców. W 2021 w aglomeracji mieszka 756 tys. osób. Miasto leży na płaskowyżu, na wysokości około 1950 m n.p.m. u podnóży Gór Pontyjskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Erzurum jest miastem w Anatolii wschodniej w Turcji.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Karin

Wiktionary


es

1. dźwięk e obniżony o pół tonu
2. nazwa litery S


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) nazwa litery ś/Ś

Wiktionary

  • .es – domena internetowa Hiszpanii.
  • ES – kod ISO 3166-1 Hiszpanii
  • ES – oznaczenie tablic rejestracyjnych Skierniewic.
  • ECMAScript (ES) – stworzona przez Ecma International specyfikacja języka programowania. W uproszczeniu to opis języka JavaScript.
  • Es – symbol chemiczny pierwiastka Einstein.
  • Es – niewielki wagon do przewozu węgla.
  • Es – nazwa dźwięku muzycznego.
  • es – część fagotu (rurka, do której wczepiany jest stroik).

Wikipedia


es-dur

w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali durowej, rozpoczynająca się od dźwięku es


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. gama lub tonacja durowa zaczynająca się od dźwięku es (w zapisie nutowym z trzema bemolami)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) muz. akord durowy oparty na tonice tonacji Es-dur (1.1)

Wiktionary


es-moll

w muzyce: gama lub tonacja muzyczna oparta na skali molowej, rozpoczynająca się od dźwięku es


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. gama lub tonacja molowa zaczynająca się od dźwięku es (w zapisie nutowym z sześcioma bemolami)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) muz. akord molowy oparty na tonice tonacji es-moll (1.1)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛs‿mɔl, AS: es‿mol

Wiktionary


esaltato

określenie wykonawcze: z egzaltacją, z podnieceniem


SJP.pl


esauł

stopień oficerski u Kozaków zaporoskich; asawuł(a), asauł(a)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. wojsk. stopień kawaleryjski w wojskach kozackich carskiej Rosji;

 (1.2) hist. wojsk. oficer noszący stopień esauła (1.1)

 (1.3) hist. wojsk. zastępca lub przyboczny atamana koszowego u Kozaków zaporoskich

Wiktionary

Esauł, asauł (z tur. jasauł) – stopień oficerski w wojskach kozackich carskiej Rosji.

Od 1576 r. w wojskach kozackich z okresu carskiego była to ranga (stopień) i zarazem stanowisko (esauł generalny, marszowy, staniczny, sotenny, pułkowy, artyleryjski itp.). W latach 1798-1800 zrównano go w kawalerii z rangą rotmistrza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Porządku między kurzeniami pilnowali esaułowie zbrojni w tęgie kije dębowe dla hamowania obradujących i w pistolety dla obrony własnego życia, które często bywało w niebezpieczeństwie.

 (1.2) Esauł okazał się domyślny. Rozwiązał zagadkę mego snu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) asauł, asauła, asawuła

Wiktionary


esbc

skrótowiec w funkcji rzeczownika rodzaju męskiego

 (1.1) = ekon. Europejski System Banków Centralnych;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do ESBC należą wszystkie banki centralne krajów UE.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ‿ːz‿bɛ‿ˈt͡sɛ, AS: ‿ez‿be‿ce

Wiktionary

Powiązane:

 skr. EBC

Wiktionary


esbecja

potocznie o Służbie Bezpieczeństwa, aparacie powołanym do ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego w PRL


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pogard. Służba Bezpieczeństwa, policja polityczna w PRL od 1956 roku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Milicja (…) zazdrościła esbecji luksusów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esbek m., esbeczka ż.

 przym. esbecki

 skr. SB

Wiktionary


esbecki

związany z SB (Służbą Bezpieczeństwa), charakterystyczny dla pracowników SB; esbowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z SB (Służbą Bezpieczeństwa), charakterystyczny dla pracowników SB

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Minął go jakiś mężczyzna o typowo esbeckim wyglądzie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esbecja ż., esbek m., esbeczka ż.

 skr. SB

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) esbowski

Wiktionary


esbeczka

potocznie: funkcjonariuszka Służby Bezpieczeństwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pogard. funkcjonariuszka Służby Bezpieczeństwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do celi weszła średniego wzrostu esbeczka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esbecja ż.

:: fm. esbek m.

 przym. esbecki

 skr. SB

Wiktionary


esbek

potocznie o funkcjonariuszu Służby Bezpieczeństwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. pogard. funkcjonariusz Służby Bezpieczeństwa

Wiktionary

Służba Bezpieczeństwa (SB, potocznie określana wraz ze swoim protoplastą jako bezpieka) – formacja powołana m.in. do zapewniania bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego kraju, działająca w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i strukturach podległych w latach 1956–1989, a także w pierwszym roku istnienia III RP, ostatecznie rozwiązana w 1990 r. W końcowej fazie swojego istnienia (sierpień 1989 r.) ta służba specjalna zatrudniała 24 300 funkcjonariuszy, którzy nadzorowali 90 tys. tajnych współpracowników (TW) w Polsce i wielu agentów wywiadu pośród obywateli obcych państw. Oznacza to, że na jednego funkcjonariusza przypadało statystycznie 1564 obywateli, a TW stanowili w przybliżeniu 0,2% ogółu ludności PRL.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. esbecja ż.

:: fż. esbeczka ż.

 przym. esbecki

 skr. SB

Wiktionary


esbol

pogardliwie o funkcjonariuszu Służby Bezpieczeństwa


SJP.pl


esbolski

pogardliwie: związany ze Służbą Bezpieczeństwa; esbecki, esbowski


SJP.pl


esbowiec

członek SB (Służby Bezpieczeństwa); esbek (potocznie), esbol (pogardliwie)


SJP.pl


esbowski

związany z SB (Służbą Bezpieczeństwa), charakterystyczny dla pracowników SB; esbecki


SJP.pl


esc

skrót od: Escape (czytany jako cały odmienny wyraz)


SJP.pl

Escape (Esc, z ang. ucieczka, opuść) – klawisz na klawiaturze komputerowej, znajdujący się w jej lewym górnym rogu, służący do generowania znaku escape o dziesiętnym kodzie ASCII 27. Przyjęty jako klawisz o funkcji anulowania lub zatrzymania bieżącego zadania. Zgodnie z ISO 9995 zdefiniowany jest jako okrąg ze strzałką (U+238B, ⎋).

Wikipedia


escape

[czytaj: eskejp] klawisz na klawiaturze komputerowej, umieszczony w lewym górnym rogu; Escape


SJP.pl

Escape – słowo pochodzenia angielskiego oznaczającego czynności uciekania, umykania, wymykania (się), wyrywania (się), czy unikania – również przenośnie; może mieć ono następujące znaczenia:

Informatyka
  • escape – klawisz na klawiaturze komputerów zgodnych z PC

Wikipedia


eschatokół

zakończenie w średniowiecznych dokumentach pergaminowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zakończenie dokumentu średniowiecznego zawierające podpisy, datę i miejsce wystawienia

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛsxaˈtɔkuw, AS: esχatokuu̯

Wiktionary


eschatolog

badacz losów pośmiertnych człowieka oraz celu i przeznaczeniu świata


SJP.pl


eschatologia

poglądy i wyobrażenia o losie człowieka po jego śmierci i po końcu świata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. filoz. dział teologii i filozofii dotyczący spraw ostatecznych: śmierci, końca świata, życia pozagrobowego, rodzajów sądu pośmiertnego, świata zmarłych itp.

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) eschatologia chrześcijańska / kosmograficzna / judaistyczna / grecka / …

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. eschaton m., eschatolog m.

 przym. eschatologiczny

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|έσχατος|λόγος. → ostateczny + przemowa, słowo

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) eschatology

* arabski: (1.1) إسخاتولوجيا ,علم الأخرويات

* baskijski: (1.1) eskatologia

* białoruski: (1.1) эсхаталогія ż.

* czeski: (1.1) eschatologie ż.

* duński: (1.1) eskatologi w.

* esperanto: (1.1) eskatologio

* estoński: (1.1) eshatoloogia

* francuski: (1.1) eschatologie ż.

* hiszpański: (1.1) escatología ż.

* ido: (1.1) eskatologio

* indonezyjski: (1.1) eskatologi

* interlingua: (1.1) eschatologia

* islandzki: (1.1) heimsslitafræði ż.

* kataloński: (1.1) escatologia ż.

* lingala: (1.1) ideeënleer

* niderlandzki: (1.1) eschatologie

* niemiecki: (1.1) Eschatologie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) eskatologi m.

* norweski (nynorsk): (1.1) eskatologi m.

* nowogrecki: (1.1) εσχατολογία ż.

* portugalski: (1.1) escatologia ż.

* rosyjski: (1.1) эсхатология ż.

* rumuński: (1.1) escatologie ż.

* słowacki: (1.1) eschatológia ż.

* słoweński: (1.1) eshatologija ż.

* szwedzki: (1.1) eskatologi w.

* turecki: (1.1) eskatoloji

* ukraiński: (1.1) есхатологія ż.

* węgierski: (1.1) eszkatológia

* włoski: (1.1) escatologia ż.

źródła.

== eschatologia (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rel. filoz. eschatologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛsxatɔˈlɔɟja, AS: esχatoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eschaton m., eschatolog m.

 przym. eschatologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. eschaton m., eschatolog m.

 przym. eschatologiczny

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|έσχατος|λόγος. → ostateczny + przemowa, słowo

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) eschatology

* arabski: (1.1) إسخاتولوجيا ,علم الأخرويات

* baskijski: (1.1) eskatologia

* białoruski: (1.1) эсхаталогія ż.

* czeski: (1.1) eschatologie ż.

* duński: (1.1) eskatologi w.

* esperanto: (1.1) eskatologio

* estoński: (1.1) eshatoloogia

* francuski: (1.1) eschatologie ż.

* hiszpański: (1.1) escatología ż.

* ido: (1.1) eskatologio

* indonezyjski: (1.1) eskatologi

* interlingua: (1.1) eschatologia

* islandzki: (1.1) heimsslitafræði ż.

* kataloński: (1.1) escatologia ż.

* lingala: (1.1) ideeënleer

* niderlandzki: (1.1) eschatologie

* niemiecki: (1.1) Eschatologie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) eskatologi m.

* norweski (nynorsk): (1.1) eskatologi m.

* nowogrecki: (1.1) εσχατολογία ż.

* portugalski: (1.1) escatologia ż.

* rosyjski: (1.1) эсхатология ż.

* rumuński: (1.1) escatologie ż.

* słowacki: (1.1) eschatológia ż.

* słoweński: (1.1) eshatologija ż.

* szwedzki: (1.1) eskatologi w.

* turecki: (1.1) eskatoloji

* ukraiński: (1.1) есхатологія ż.

* węgierski: (1.1) eszkatológia

* włoski: (1.1) escatologia ż.

źródła.

== eschatologia (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rel. filoz. eschatologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


eschatologiczny

przymiotnik od: eschatologia (teoria filozoficzna i religijna traktująca o życiu pośmiertnym i celu ostatecznym świata)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) książk. rel. związany z eschatologią, dotyczący eschatologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Modlitwa „Ojcze nasz” to eschatologiczne wołanie chrześcijan o nadejście końca świata.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eschaton mrz., eschatologia ż., eschatolog mos., eschatolożka ż.

 przysł. eschatologicznie

Wiktionary


eschaton

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. koniec wszystkiego, ostateczny kres i przeznaczenie świata;

Wiktionary

Eschaton – koniec wszystkiego, ostateczne przeznaczenie świata, przedmiot badań eschatologii. W teologii chrześcijańskiej eschatonem jest koniec obecnych czasów, czego kulminacją ma być powrót Chrystusa i zapanowanie nowego ładu, wraz z nowym niebem i ziemią.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. eschatologia ż., eschatolog m., eschatolożka ż.

 przym. eschatyczny, eschatologiczny

Wiktionary


eschenbach

nazwisko


SJP.pl

Niemcy:

  • Eschenbach – gmina w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, w powiecie Göppingen
  • Eschenbach in der Oberpfalz – miasto w kraju związkowym Bawaria, w powiecie Neustadt an der Waldnaab
  • Eschenbach in der Oberpfalz – wspólnota administracyjna w kraju związkowym Bawaria, w powiecie Neustadt an der Waldnaab
  • Wolframs-Eschenbach – miasto w kraju związkowym Bawaria, w powiecie Ansbach
  • Wolframs-Eschenbach – wspólnota administracyjna w kraju związkowym Bawaria, w powiecie Ansbach

Wikipedia


eschyl

przestarzale: Ajschylos


SJP.pl


escitalopram

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. lek stosowany do terapii depresji, zaburzeń lękowych i innych nerwic; silny, wybiórczy inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny; S-enancjomer citalopramu

Wiktionary

Escitalopram – organiczny związek chemiczny, S-enancjomer citalopramu, który jest dotychczas najbardziej selektywnym inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny, klasyfikowany jako allosteryczny inhibitor zwrotnego wychwytu serotoniny (ASRI). Wykazuje około dwukrotnie silniejsze działanie, w porównaniu do mieszaniny racemicznej. Wprowadzony do lecznictwa światowego w 2001 roku przez duńską firmę H. Lundbeck. Znalazł zastosowanie jako lek przeciwdepresyjny w leczeniu stanów o dużym nasileniu, przebiegających z lękiem, z agorafobią lub bez agorafobii. W porównaniu z citalopramem działanie escitalopramu jest silniejsze, a działania niepożądane pojawiają się rzadziej. W Polsce zarejestrowany jest do leczenia depresji, lęku napadowego (z agorafobią lub bez), lęku społecznego (fobii społecznej) oraz zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) nazwa systematyczna: (S)-1-[3-(dimetyloamino)propylo]-1-(4-fluorofenylo)-1,3-dihydroizobenzofurano-5-karbonitryl, wzór sumaryczny: C20H21FN2O

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 S-enancjomer citalopramu

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) escitalopram

* czeski: (1.1) escitalopram m.

* estoński: (1.1) estsitalopraam

* hiszpański: (1.1) escitalopram m.

* łaciński: (1.1) escitalopramum n.

* ukraiński: (1.1) есциталопрам m. (escytalopram)

źródła.

== escitalopram (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Naomi Persephone Amethyst (NaomiAmethyst)-escitalopram.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) farm. escitalopram

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazwa systematyczna: (S)-1-[3-(dimetyloamino)propylo]-1-(4-fluorofenylo)-1,3-dihydroizobenzofurano-5-karbonitryl, wzór sumaryczny: C20H21FN2O

Wiktionary


escobar

nazwisko


SJP.pl

Osoby o nazwisku Escobar:

  • Alexander Escobar – salwadorski piłkarz
  • Andrés Escobar – kolumbijski piłkarz
  • Antonio Escobar y Mendoza – hiszpański etyk
  • Enzo Escobar − chilijski piłkarz
  • Eusebio Escobar − kolumbijski piłkarz
  • Fabio Escobar – paragwajski piłkarz
  • Félix Escobar – argentyński lekkoatleta
  • Hil Yesenia Hernández Escobar − chilijska modelka
  • José Luis Escobar Alas − salwadorski biskup
  • José Escobar – ekwadorski lekkoatleta
  • Juan Andrés Naranjo Escobar – hiszpański polityk
  • Manolo Escobar – hiszpański piosenkarz
  • Marisol Escobar (1930–2016) – amerykańska rzeźbiarka
  • Pablo Escobar – kolumbijski baron narkotykowy
  • Pánfilo Escobar – paragwajski piłkarz
  • Patricio Escobar – paragwajski polityk
  • Pero de Escobar – portugalski odkrywca
  • Rolando Escobar – panamski piłkarz
  • Sergi Escobar – hiszpański kolarz

Wikipedia


escorial

miasto w Hiszpanii


SJP.pl

Escorial, Eskurial (hiszp. Real Monasterio de San Lorenzo de El Escorial) – monumentalny architektoniczny zespół pałacowo-klasztorno-biblioteczny w San Lorenzo de El Escorial, 45 kilometrów na północny zachód od Madrytu. Kompleks zbudowano z szarego granitu, w powściągliwym i surowym stylu późnego renesansu.

Wikipedia


escort

[czytaj: eskort] samochód typu Ford Escort


SJP.pl

Ford Escort – samochód osobowy klasy kompaktowej produkowany przez amerykańską markę Ford w latach 1967 – 2004.

Wikipedia


escudo

[czytaj: eskudo] eskudo;
1. jednostka monetarna Republiki Zielonego Przylądka (1 escudo = centavos);
2. do 2002 r. jednostka monetarna Portugalii (1 escudo = 100 centavos), zastąpiona przez euro;
3. złota moneta hiszpańska bita w XVI-XIX wieku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) monet. waluta państw portugalskojęzycznych;

Wiktionary

Escudo (port. i hiszp. tarcza), eskudo – nazwa dawnej bądź (w zależności od państwa) współczesnej jednostki monetarnej krajów portugalskojęzycznych, a także Chile (lata 1960–75, zastąpiona przez peso), Hiszpanii (złote escudo od 1566 do 1833 i srebrne escudo w latach 1864–69, zastąpione przez pesetę) oraz Zjednoczonych Prowincji Ameryki Środkowej. Eskudo zazwyczaj dzieli się na 100 centavos, a jego symbol to najczęściej cifrão (\mathrm {S} \!\!\!\Vert ). Przede wszystkim wyróżnia się:

  • Escudo angolskie (1914–28 i 1958–77, zastąpione przez kwanzę);
  • Escudo gwinejskie (1914–75, zastąpione przez peso);
  • Escudo Indii Portugalskich (1958–61, zastąpione przez rupię po wcieleniu posiadłości portugalskich do Indii);
  • Escudo mozambickie (1914–80, zastąpione przez metical);
  • Escudo portugalskie (1911–2002, kod PTE, zastąpione przez euro);
  • Escudo wschodniotimorskie (1959–76, kod TPE, zastąpione przez patakę);
  • Escudo Wysp Świętego Tomasza i Książęcej (1914–77, zastąpione przez dobrę);
  • Escudo zielonoprzylądkowe (w użyciu od 1914, kod CVE).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) symbol. PTE

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. escudowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) escudo

* esperanto: (1.1) eskudo

* francuski: (1.1) escudo ż.

* hiszpański: (1.1) escudo m.

* kataloński: (1.1) escut m.

źródła.

== escudo (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) monet. escudo

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈskudɔ, AS: eskudo

Wiktionary

Powiązane:

 przym. escudowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. PTE

Wiktionary


escyna

mieszanina saponin z nasion kasztanowca zwyczajnego


SJP.pl

Escyna – mieszanina saponin z nasion kasztanowca zwyczajnego (Aesculus hippocastanum L.). Lek działający przeciwzapalnie, łagodzi ból, zmniejsza obrzęki. Poprawia przepływ krwi, zmniejsza kruchość, przywraca elastyczność oraz właściwe napięcie naczyń krwionośnych. Zwiększa dotlenienie tkanek, przyspiesza rozpuszczanie zakrzepów krwi w podskórnych warstwach tkanek.

Wikipedia


esd

  • ESD (ang. Electronic Software Distribution) – elektroniczna dystrybucja oprogramowania
  • ESD (ang. Enlightened Sound Daemon) – serwer dźwięku w systemie operacyjnym Linux
  • ESD (ang. Emergency Shutdown System) – układ blokad w sterowaniu przemysłowym
  • ESD (ang. Electrostatic Discharge) – wyładowanie elektrostatyczne
  • ESD (ang. Electrostatic sensitive device) – urządzenie czułe na wyładowania elektrostatyczne
  • ESD (ang. Endoscopic Submucosal Dissection) – medycyna: endoskopowa dysekcja podśluzówkowa
  • ESD – polski film obyczajowy dla młodzieży

Wikipedia


esdecja

potocznie: Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy, działająca na przełomie XIX i XX wieku polska marksistowska partia polityczna


SJP.pl


esdecki

należący, odnoszący się do esdeków, do Socjal-Demokracji


SJP.pl


esdeczka

potocznie: socjaldemokratka


SJP.pl


esdek

potocznie: socjaldemokrata


SJP.pl


eseista

autor esejów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) literat, autor esejów, szkiców literackich

Wiktionary

Esej (ang. essay, z fr. essai „próba”) – forma literacka lub literacko-naukowa, prezentująca punkt widzenia autora. Esej może poruszać tematykę filozoficzną, społeczną lub artystyczną, być formą krytyki literackiej, manifestu politycznego, filozoficznego lub też dotyczyć innych refleksji autora.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛsɛˈjista, AS: esei ̯ista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esej m., eseistyka ż., eseistyczność ż.

:: fż. eseistka ż.

 przym. eseistyczny

Wiktionary


eseistka

autorka esejów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. literatka, autorka esejów, szkiców literackich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esej m.

:: fm. eseista m.

Wiktionary


eseistyczność

eseistyczny


SJP.pl

Patrz:

eseistyczny

eseistyczny

odnoszący się do eseistyki; napisany na wzór eseju, mający formę eseju


SJP.pl


eseistyka

publicystyka literacka, dział literatury obejmujący eseje


SJP.pl


eseizacja

nadawanie utworowi cech eseju, swobodnego i subiektywnego szkicu literackiego lub filozoficznego


SJP.pl

Wikipedia


eseizować

nadawać tekstom stylu eseju


SJP.pl


esej

szkic filozoficzny, naukowy, krytyczny, moralistyczny lub publicystyczny, w którym autor w sposób swobodny i kunsztowny rozwija interpretację jakiegoś zjawiska lub roztrząsa problem, nie maskując subiektywności przyjętego punktu widzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. forma literacka lub literacko-naukowa, prezentująca punkt widzenia autora;

Wiktionary

Esej (ang. essay, z fr. essai „próba”) – forma literacka lub literacko-naukowa, prezentująca punkt widzenia autora. Esej może poruszać tematykę filozoficzną, społeczną lub artystyczną, być formą krytyki literackiej, manifestu politycznego, filozoficznego lub też dotyczyć innych refleksji autora.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Napisał właśnie esej filozoficzny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛsɛj, AS: esei ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eseista m., eseistka ż., eseistyka ż., eseistyczność ż.

 przym. eseistyczny

 przysł. eseistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szkic, szkic literacki

Wiktionary


esek

potocznie:
1. ubranie o rozmiarze S;
2. SMS; es, esek, esemes;
3. droga ekspresowa;
4. środowiskowo: rodzaj blaszki wędkarskiej wygiętej w kształcie litery S, służącej do połowu metodą spinningową


SJP.pl


eseldowiec

członek SLD (Sojuszu Lewicy Demokratycznej); SLD-owiec


SJP.pl


eseldowski

SLD (Sojusz Lewicy Demokratycznej); SLD-owski


SJP.pl


eselowiec

członek SL (Stronnictwa Ludowego); SL-owiec


SJP.pl


eselowski

przymiotnik od: SL (Stronnictwo Ludowe); SL-owski


SJP.pl


esemes

krótka wiadomość tekstowa, SMS


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) telekom. inform. krótka wiadomość tekstowa wysyłana z telefonu komórkowego lub bramki internetowej

Wiktionary

SMS (ang. Short Message Service), krótka wiadomość tekstowa – usługa przesyłania krótkich wiadomości tekstowych (esemesów) w cyfrowych sieciach telefonii komórkowej. Usługa ta jest wprowadzana także do sieci telefonii stacjonarnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mirek nie odbiera komórki, wyślę mu esemesa.

 (1.1) Kordian sięgnął po telefon jako pierwszy i szybko przeczytał esemesa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈsɛ̃mɛs, AS: esmes

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esemesowanie n.

:: zdrobn. esemesek mrz.

 czas. esemesować ndk.

 przym. esemesowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) SMS, sms, es, esek, mes, esesman

Wiktionary


esemesek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: esemes

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy dojedziecie do Cieszyna przyślij mi esemeska, żebym się nie martwiła.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esemesowanie n., esemes mzw./mrz.

 czas. esemesować ndk.

 skr. esemes

Wiktionary


esemesować

wysyłać esemesy; SMS-ować


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. odesemesować)

 (1.1) pisać i wysyłać SMS-y

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nauczycielka zauważyła, gdy esemesowaliśmy pod ławką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esemesowanie n., esemes mzw./mrz.

 czas. odesemesować dk.

 skr. esemes m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) SMS-ować

Wiktionary


esemesowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) telekom. wysyłanie SMS-ów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W szkole zabroniono nam esemesowania podczas zajęć.

Wiktionary

Powiązane:

 skr. esemes m.

 czas. esemesować ndk.

 przym. esemesowy

 rzecz. esemesek mrz., esemes mzw./mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) SMS-owanie

Wiktionary


esemesowy

esemes (SMS), np. bramka esemesowa; SMS-owy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z esemesem

Wiktionary

Powiązane:

 skr. esemes m.

 rzecz. esemesowanie n., esemes mzw./mrz.

 czas. esemesować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) SMS-owy

Wiktionary


esencja

1. stężony napar herbaciany;
2. istota, sedno


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. stężony napar herbaciany

 (1.2) wyciąg, wywar

 (1.3) istota, sedno

 (1.4) filoz. istota rzeczy

Wiktionary

  • Esencja (chemia) – stężony roztwór jednego lub więcej związków chemicznych
  • Esencja = istota – pojęcie filozoficzne
  • Esencja – komiks z serii Przebiegłe dochodzenie Ottona i Watsona

Wikipedia

Powiązane:

 przym. esencjonalny

 rzecz. kwintesencja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ekstrakt, koncentrat, wyciąg

 (1.3) clou, istota, kwintesencja, meritum, sedno, sens, treść

Wiktionary


esencjalizm

pogląd filozoficzny przeciwstawny fenomenalizmowi, zakładający istnienie esencjalnej rzeczywistości pod powierzchnią obserwowalnych zjawisk


SJP.pl

Esencjalizm (łac. essentia – istota, treść) – pogląd filozoficzny:

  1. który w opozycji do fenomenalizmu twierdzi, że pod powierzchnią obserwowalnych zjawisk ukrywa się właściwa, esencjalna rzeczywistość;
  2. twierdzący, że dla każdego określonego bytu, przynajmniej teoretycznie, jest możliwe podanie skończonego zbioru cech (esencji) takich, że określony byt koniecznie musi posiadać wszystkie te cechy, by należeć do definiowanej w ten sposób grupy. Element takiej grupy może posiadać cechy spoza takiego zbioru cech, które nie są ani konieczne, ani wykluczające dla przynależności do definiowanej grupy.

Wikipedia


esencjalny

zawierający istotę rzeczy; esencjonalny


SJP.pl


esencjonalizm

pogląd, według którego cechy psychiczne człowieka są niezmiennie ukształtowane jego cechami genetycznymi, np. rasą, płcią


SJP.pl


esencjonalnie

przymiotnik

 (1.1) chem. kulin. bez rozcieńczania

 (1.2) przen. zawierając treść czego, istotę rzeczy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esencjonalność ż.

 przym. esencjonalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mocno, treściwie, wyraźnie

 (1.2) istotnie, treściwie, zwięźle

Wiktionary


esencjonalniej

stopień wyższy od przysłówka: esencjonalnie


SJP.pl


esencjonalniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: esencjonalny


SJP.pl


esencjonalność

esencjonalny


SJP.pl

Patrz:

esencjonalny

esencjonalny

1. zawierający istotę rzeczy; esencjalny;
2. nierozcieńczony, mocny


SJP.pl


eser

członek rosyjskiej Partii Socjalistów-Rewolucjonistów; eserowiec


SJP.pl


eserka

członkini rosyjskiej Partii Socjalistów-Rewolucjonistów


SJP.pl


eserowcy

rosyjska partia Socjalistów-Rewolucjonistów, założona w 1901 roku, zlikwidowana po rewolucji bolszewickiej; eserzy


SJP.pl

Partia Socjalistów-Rewolucjonistów (ros. Партія Соціалистовъ-Революціонеровъ, ПСР), in. eserowcy, eserzy (ros. эсеры, od skrótu nazwy: SR) – rosyjska socjalistyczna partia polityczna założona w 1901 przez rewolucjonistów wywodzących się z tzw. narodników. Do rewolucji lutowej i obalenia caratu była nielegalna; po przewrocie bolszewickim (rewolucji październikowej) została ponownie zdelegalizowana przez bolszewików.

Wikipedia


eserowiec

członek rosyjskiej Partii Socjalistów-Rewolucjonistów; eser


SJP.pl


eserowski

związany z rosyjską Partią Socjalistów-Rewolucjonistów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. polit. związany z eserami (eserowcami), dotyczący eserów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eser mos., eserowiec mos.

Wiktionary


eseryna

alkaloid występujący w nasionach bobotrutki kalabarskiej, stosowany w leczeniu jaskry; fizostygmina


SJP.pl

Fizostygmina, eseryna – organiczny związek chemiczny, alkaloid indolowy będący inhibitorem acetylocholinoesterazy. Pozyskiwana jest z Physostigma venenosum.

Wikipedia


eses

dźwięk e obniżony o cały ton


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. dźwięk e obniżony o cały ton;

Wiktionary

Eses – dźwięk, którego częstotliwość dla eses¹ wynosi około 293,7 Hz. Jest to obniżony za pomocą podwójnego bemola dźwięk e. Enharmonicznie dźwięki o tej samej wysokości to: cisis i d.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|eses|es|e|eis|eisis.

 (1.1) por|cisis|d.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) E double flat

* niemiecki: (1.1) Eses n.

źródła.

== eses (język kwama.) ==

wymowa.

znaczenia.

czasownik

 (1.1) szeptać

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛsɛs, AS: eses

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|eses|es|e|eis|eisis.

 (1.1) por|cisis|d.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) E double flat

* niemiecki: (1.1) Eses n.

źródła.

== eses (język kwama.) ==

wymowa.

znaczenia.

czasownik

 (1.1) szeptać

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|eses|es|e|eis|eisis.

 (1.1) por|cisis|d.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) E double flat

* niemiecki: (1.1) Eses n.

źródła.

== eses (język kwama.) ==

wymowa.

znaczenia.

czasownik

 (1.1) szeptać

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


esesman

członek SS, hitlerowskich partyjnych oddziałów szturmowych; esesowiec, SS-owiec, SS-man


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. członek SS, paramilitarnej elitarnej formacji hitlerowskich Niemiec

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) pot. środ. wiadomość SMS

Wiktionary

Schutzstaffel, w skrócie: SS (runami ᛋᛋ, niem. Die Schutzstaffel der NSDAP, pol. „oddział ochronny NSDAP”) – paramilitarna i początkowo elitarna niemiecka formacja nazistowska, podległa Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP), w 1946 zdelegalizowana i uznana za organizację zbrodniczą.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈsɛsmãn, AS: esesmãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. esesmanka ż.

 przym. esesmański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) esesowiec

 (2.1) SMS, esemes, esek, es

Wiktionary


esesmanka

członkini SS, hitlerowskich partyjnych oddziałów szturmowych; SS-manka


SJP.pl


esesmański

przymiotnik od: esesman


SJP.pl


esesowiec

członek SS, hitlerowskich partyjnych oddziałów szturmowych; SS-owiec, esesman, SS-man


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. członek SS

Wiktionary

Powiązane:

 przym. esesowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) esesman, SS-man

Wiktionary


esesowski

przymiotnik od: SS (formacja zbrojna niemieckiej partii hitlerowskiej); SS-owski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z esesowcami (SS), dotyczący esesowców

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esesowiec mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) esesmański

Wiktionary


esgiek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pejor. pogard. funkcjonariusz straży granicznej

Wiktionary


eshaelka

motocykl marki SHL


SJP.pl


ęsi

1. okrzyk dziecka zawiadamiający o potrzebie naturalnej; ee;
2. potrzeba naturalna (u dziecka)


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) infant. okrzyk dziecka zawiadamiający o naturalnej potrzebie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛ̃w̃ɕi, AS: ũ̯śi

Wiktionary


esica

esowato wygięta część jelita grubego


SJP.pl

Okrężnica esowata, esica (łac. colon sigmoideum) – w anatomii człowieka część okrężnicy rozpoczynająca się jako przedłużenie okrężnicy zstępującej. Nazwa pochodzi od jej kształtu, przypominającego literę „S”. Jest skierowana początkowo łukiem wypukłym ku stronie prawej, a następnie zakręca w dół przechodząc w odbytnicę. Jej długość jest bardzo zmiennia osobniczo, może wynosić od 15 do 90 cm, przeciętnie około 40 cm. Zawieszona jest na krezce otrzewnej.

Wikipedia


esidrex

syntetyczny preparat farmaceutyczny o właściwościach moczopędnych, stosowany głównie w obrzękach pochodzenia sercowego i nerkowego; hydrochlorotiazyd


SJP.pl


esik

zdrobnienie od: es (zawijas)


SJP.pl


esk.

skrót od:
1. eskadra;
2. eskimoski


SJP.pl


eska

potocznie:
1. ubranie o rozmiarze S;
2. SMS; es, esek, esemes;
3. droga ekspresowa;
4. środowiskowo: rodzaj blaszki wędkarskiej wygiętej w kształcie litery S, służącej do połowu metodą spinningową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. ubranie w rozmiarze S, małym

Wiktionary

Rozgłośnie radiowe

  • Eska Nord – była prywatną stacją radiową o zasięgu lokalnym, z siedzibą w Sopocie
  • Eska Rock – rozgłośnia radiowa działająca w ramach Grupy Radiowej Time
  • Radio Eska – ogólnopolska sieć rozgłośni radiowych
  • Eska Trójmiasto – nazwa trójmiejskiej rozgłośni sieci Radia Eska
  • Eska Starachowice – nazwa starachowickiej rozgłośni sieci Radia Eska
  • Radio Eska Leszno – stacja radiowa należąca do sieci Radio Eska
  • Radio Eska Łódź – stacja radiowa należąca do sieci Radio Eska
  • Radio Eska Śląsk – stacja radiowa należąca do sieci Radio Eska
  • Radio Eska Warszawa – stacja radiowa należąca do sieci Radio Eska
  • Radio Eska Wrocław – stacja radiowa należąca do sieci Radio Eska

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiesz, chciałam kupić koszulę nocną z gazetki, ale esek już nie było.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛska, AS: eska

Wiktionary

Powiązane:

 przym. esowaty

Wiktionary


eskadra

1. jednostka lotnictwa wojskowego składająca się z kilku lub kilkunastu samolotów;
2. jednostka marynarki wojennej złożona z kilku dużych okrętów oraz sił pomocniczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. lotn. jednostka organizacyjna lotnictwa wojskowego, składająca się z kilku lub kilkunastu, rzadziej kilkudziesięciu samolotów;

 (1.2) wojsk. mors. zespół okrętów jednego lub zbliżonego rodzaju dowodzony przez jednego dowódcę;

Wiktionary

  • eskadra – jednostka organizacyjna wojska (pododdział)
    • eskadra (lotnictwo)
    • eskadra (marynarka wojenna)
    • odpowiedniki w innych rodzajach wojsk: kompania, bateria, szwadron
  • Eskadra - Zespół Estradowy Wojsk Lotniczych w Warszawie (1960–1972) i Poznaniu (1972–1994)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zbliżała się do nas eskadra niemieckich dwupłatów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskadron m.

 przym. eskadrowy

Wiktionary


eskadron

przestarzałe: oddział kawalerii, jednostka taktyczna odpowiadająca kompanii; szwadron


SJP.pl


eskadrowy

eskadra


SJP.pl

Patrz:

eskadra

eskaer

spółdzielnia kółek rolniczych; SKR


SJP.pl


eskaerowski

przymiotnik od: SKR (Spółdzielnia Kółek Rolniczych); SKR-owski


SJP.pl


eskalacja

stopniowe potęgowanie się czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stopniowe zwiększanie, potęgowanie się czegoś

Wiktionary

  • Eskalacja uprawnień
  • Eskalacja konfliktu

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Eskalacja napięcia na Krymie. Rosjanie szykują się do szturmu?

Wiktionary

Powiązane:

 czas. eskalować ndk., eskalowanie n.

 przym. eskalacyjny

 rzecz. eskalowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) potęgowanie się, zwiększanie się, narastanie, spirala

Wiktionary


eskalacyjny

eskalacja


SJP.pl

Patrz:

eskalacja

eskalada

zdobywanie zamkowych murów za pomocą drabin


SJP.pl


eskalator

ruchome schody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzad. techn. schody ruchome

Wiktionary

Schody ruchome, eskalator – urządzenie transportowe zaliczane do grupy przenośników i służące do przewozu osób pomiędzy kondygnacjami budynku. Składają się z konstrukcji nośnej, stopni zamocowanych do specjalnego łańcucha i poręczy, napędzanych przez zespół napędowy z silnikiem elektrycznym i najczęściej z przekładnią. Obecnie produkowane schody ruchome posiadają szereg zabezpieczeń m.in. przy wlotach poręczy, w płytach grzebieniowych przy zejściach ze schodów, czujnik pęknięcia łańcucha stopni, czujnik braku stopnia oraz kontroli prędkości stopni i poręczy. Najnowsze rozwiązania umożliwiają zmniejszenie prędkości lub całkowite zatrzymanie schodów, gdy są one puste; zbliżenie się pasażera jest wykrywanie przez odpowiednie czujniki i schody zwiększają prędkość aż do nominalnej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛskaˈlatɔr, AS: eskalator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskalowanie n.

Wiktionary


eskalonia

1. rodzaj roślin z rodziny Escalloniaceae;
2. eskalonia czerwona - rzadki, zimozielony krzew ozdobny z Japonii


SJP.pl

Twardziczka, eskalonia, szkarłatnik, żywistka (Escallonia) – rodzaj roślin z rodziny twardziczkowatych Escalloniaceae. Obejmuje 41 gatunków. Rośliny te występują w Ameryce Południowej i Środkowej – na obszarach górskich od Kostaryki po Ziemię Ognistą, poza tym w północnej Argentynie, Urugwaju, Paragwaju i południowej Brazylii. Najbardziej zróżnicowane są w Chile, gdzie występuje ok. 25 gatunków. Zasiedlają różne siedliska, rosnąc w zaroślach, na urwiskach skalnych i łagodnych stokach oraz nad strumieniami.

Wikipedia


eskalop

rodzaj kotleta z mięsa lub ryby; eskalopek, eskalopka


SJP.pl


eskalopek

rodzaj kotleta z mięsa lub ryby; eskalopka, eskalop


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) płaski, rozbity kotlecik z mięsa lub ryby

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy tylko usiedli, wuj zamówił eskalopki cielęce w białym winie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛskaˈlɔpɛk, AS: eskalopek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskalop m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eskalopka, eskalop

Wiktionary


eskalopka

rodzaj kotleta z mięsa lub ryby; eskalopek, eskalop


SJP.pl

Eskalopka (także eskalop lub eskalopek, od fr. escalope) – mięso (głównie cielęcina) w postaci niewielkiego plastra, lekko rozbite i usmażone w tłuszczu.

Do przyrządzenia może być wykorzystane również mięso z ryb. Wskutek nieznacznej wielkości potrawa zwykle bywa serwowana w większej liczbie (w menu wymieniane na ogół jako «eskalopki»).

Wikipedia


eskalopki

rodzaj kotleta z mięsa lub ryby; eskalopek, eskalop


SJP.pl


eskalować

stopniowo zwiększać, potęgować


SJP.pl


eskalowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sukcesywne zwiększanie, potęgowanie i nasilanie czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskalacja ż., eskalator m., eskalada ż.

 czas. eskalować ndk.

 przym. eskalacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) intensyfikowanie, nasilanie, potęgowanie, wzmaganie

Wiktionary


eskamotować

przestarzale: zręcznie coś sprzątnąć (sprzątać), ukryć (ukrywać), zwłaszcza za pomocą sztuczki kuglarskiej


SJP.pl


eskapada

wycieczka, wyprawa, często ryzykowna, lekkomyślna; wypad


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. niebezpieczna, wesoła, swawolna, lekkomyślna wyprawa; wycieczka z przygodami

Wiktionary

Eskapada (ang. Angel) – amerykański melodramat z 1937 roku w reżyserii Ernsta Lubitscha.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na dłuższą metę jego eskapady odbiją się na naszym związku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛskaˈpada, AS: eskapada

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wypad

Wiktionary


eskapadka

zdrobnienie od: eskapada


SJP.pl


eskapista

osoba uciekająca od rzeczywistości i problemów z nią związanych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba charakteryzująca się eskapizmem, osoba uprawiająca eskapizm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskapizm m.

:: fż. eskapistka

 przym. eskapistyczny

 przysł. eskapistycznie

Wiktionary


eskapistka

eskapista


SJP.pl

Patrz:

eskapista

eskapistycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób eskapistyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskapizm m., eskapista m., eskapistka ż.

 przym. eskapistyczny

Wiktionary


eskapistyczny

oderwany od rzeczywistości i związanych z nią problemów


SJP.pl


eskapizm

ucieczka, oderwanie się od rzeczywistości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. ucieczka od problemów codzienności i życia społecznego

Wiktionary

Eskapizm (ang. escapism od escape – „ucieczka”) – oznacza ucieczkę od problemów związanych z życiem społecznym, codziennością i rzeczywistością w świat iluzji i fantazji. W literaturze jest to oderwanie tekstu dzieła od realiów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. eskapista m., eskapistka ż.

 przym. eskapistyczny

 przysł. eskapistycznie

Wiktionary


eskariol

odmiana endywii uprawiana ze względu na jadalne liście; eskariola


SJP.pl


eskariola

odmiana endywii uprawiana ze względu na jadalne liście; eskariol


SJP.pl


esker

wąski wał zbudowany z piasków i żwirów naniesionych przez wody płynące szczelinami wewnątrzlodowcowymi; oz


SJP.pl


eskimolog

specjalista w dziedzinie języka i kultury Eskimosów


SJP.pl


eskimolożka

eskimolog


SJP.pl

Patrz:

eskimolog

eskimos

przedstawiciel rdzennej ludności zamieszkującej obszary Grenlandii, Kanady, Alaski i Syberii; Innuita, Inuita


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. przedstawiciel rdzennych ludów żyjących na rubieżach półkuli północnej Ziemi (Grenlandia, Ameryka Północna oraz skrawek wschodniej Syberii)

Wiktionary

Inuici (nazwa własna i ang. Inuit, według hasła w encyklopedii PWN nieodmienna nazwa własna Innuit) – grupa rdzennych ludów obszarów arktycznych i subarktycznych Grenlandii, Kanady, Alaski i Syberii. Ludy eskimo-aleuckie należą do rodziny ludów pochodzenia azjatyckiego oraz dzielą się na dwie główne grupy: Jugytów (używających języków yupik) oraz Inuitów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Eskimoska ż.

 przym. eskimoski

Wiktionary


eskimosi

rdzenna ludność zamieszkująca obszary Grenlandii, Kanady, Alaski i Syberii; Innuici, Inuici


SJP.pl

Inuici (nazwa własna i ang. Inuit, według hasła w encyklopedii PWN nieodmienna nazwa własna Innuit) – grupa rdzennych ludów obszarów arktycznych i subarktycznych Grenlandii, Kanady, Alaski i Syberii. Ludy eskimo-aleuckie należą do rodziny ludów pochodzenia azjatyckiego oraz dzielą się na dwie główne grupy: Jugytów (używających języków yupik) oraz Inuitów.

Wikipedia


eskimoska

obrót kajaka wzdłuż osi podłużnej o kąt 360 stopni


SJP.pl

Eskimoska (przewrotna eskimoska) – technika powrotu do pozycji pionowej w kajaku bez wysiadania z niego. Nazwa wywodzi się od Eskimosów, którzy jako pierwsi ją stosowali. Nauka eskimosek zazwyczaj odbywa się i daje najlepsze efekty na basenie.

Wikipedia

Patrz:

Eskimos

eskimoski

Eskimos; innuicki, inuicki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Eskimosami, dotyczący Eskimosów

Wiktionary

Patrz:

Eskimos

Wymowa:

IPA: ˌɛsʲcĩˈmɔsʲci, AS: esʹḱĩmosʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eskimos m., Eskimoska ż., eskimoska ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) inuicki

Wiktionary


eskont

termin handlowy oznaczający "potrącenie z sumy wypłaconej przed terminem płatności"


SJP.pl


eskonto

termin handlowy oznaczający "potrącenie z sumy wypłaconej przed terminem płatności"


SJP.pl


eskopeta

dawna, ręczna broń palna używana w walce na niewielką odległość


SJP.pl


eskort

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) chłopak do homoseksualnego towarzystwa

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) żigolak

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. eskorta ż., eskortowanie n., odeskortowanie n.

 czas. eskortować ndk., odeskortować dk.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== eskort (język szwedzki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj wspólny

 (1.1) eskorta

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛskɔrt, AS: eskort

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskorta ż., eskortowanie n., odeskortowanie n.

 czas. eskortować ndk., odeskortować dk.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) żigolak

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. eskorta ż., eskortowanie n., odeskortowanie n.

 czas. eskortować ndk., odeskortować dk.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== eskort (język szwedzki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj wspólny

 (1.1) eskorta

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


eskorta

ochrona, straż towarzysząca komuś lub czemuś w drodze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) oddział zbrojny, grupa okrętów lub pojazdów, towarzyszący komuś lub czemuś w drodze jako ochrona lub honorowa asysta

 (1.2) przen. osoba lub kilka osób towarzyszące komuś po to, żeby się nim opiekować lub mieć nad nim kontrolę

Wiktionary

Eskorta – oddział składający się z dowódcy (oficera lub podoficera) i szeregowych żołnierzy (żandarmów, policjantów) mający za zadanie odprowadzanie w określone miejsce jeńców wojennych, aresztantów, dezerterów, rannych i chorych. Po wykonaniu zadania oddział powraca do macierzystej jednostki.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈskɔrta, AS: eskorta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskortowiec m., eskorter m., eskortant m., eskortowanie n., eskortka ż., eskort m.

 czas. eskortować ndk., odeskortować dk.

 przym. eskortowy

Wiktionary


eskortant

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba towarzysząca w czasie transportu w celu ochrony

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskorta ż.

Wiktionary


eskorter

okręt wojenny przeznaczony do osłony konwojów morskich; eskortowiec


SJP.pl


eskortka

kobieta świadcząca usługi towarzyskie na wysokim poziomie, w tym usługi seksualne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) neol. luksusowa dziewczyna do towarzystwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W celebryckim światku pomówienia o zarabianie na byciu eskortką (…) pojawiają się często (…). Dziewczyny chętnie chwalą się luksusowymi wakacjami (często na jachtach i egzotycznych wyspach) i najdroższymi modelami torebek od Louis Vuitton, ale zapytane o pieniądze udzielają wymijających odpowiedzi w stylu „chodzę po wybiegu w Paryżu”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskorta ż., eskortowanie n.

 czas. eskortować ndk.

Wiktionary


eskortować

konwojować;
1. prowadzić kogoś (np. więźnia, jeńca) pod strażą;
2. towarzyszyć w drodze komuś lub czemuś jako ochrona lub straż honorowa


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. przeeskortować)

 (1.1) prowadzić pod ochroną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jej mąż wszędzie ją eskortował.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskortowiec mzw./mrz., eskortka ż., eskort mos., eskorta ż., eskortowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konwojować

Wiktionary


eskortowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynność polegająca na towarzyszeniu komuś podczas podróży w celu ochrony

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskortowiec mzw./mrz., eskortka ż., eskort mos., eskorta ż.

 czas. eskortować

Wiktionary


eskortowiec

okręt wojenny przeznaczony do osłony konwojów morskich; eskorter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. mors. niejednolita klasa okrętów eskortowych małej lub średniej wielkości;

Wiktionary

Okręt eskortowy – zbiorcze określenie klas, a także klasa okrętów bojowych (eskortowiec), których podstawowym przeznaczeniem jest eskortowanie konwojów statków oraz innych cennych okrętów – ich ochrona przed atakami sił wroga, przede wszystkim okrętów podwodnych i lotnictwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najczęściej jako eskortowce określa się w polskiej terminologii okręty brytyjskiej klasy slupów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛskɔrˈtɔvʲjɛt͡s, AS: eskortovʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskorta ż., eskortowanie n.

 czas. eskortować ndk.

 przym. eskortowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eskorter

Wiktionary


eskortowy

związany z eskortą


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z eskortowaniem, dotyczący eskortowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W naszej stoczni zbudowano już trzy korwety eskortowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskorta ż., eskortowanie n., eskortowiec m.

 czas. eskortować ndk.

Wiktionary


eskudo

escudo;
1. jednostka monetarna Republiki Zielonego Przylądka (1 eskudo = centavos);
2. do 2002 r. jednostka monetarna Portugalii (1 eskudo = 100 centavos), zastąpiona przez euro;
3. złota moneta hiszpańska bita w XVI-XIX wieku


SJP.pl


eskulap

żartobliwie: lekarz; doktorek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. zob. Asklepios.

Wiktionary

Asklepios, Eskulap (gr. Ἀσκληπιός Asklēpiós, Asclepius, łac. Aesculapius) – w mitologii greckiej bóg sztuki lekarskiej (medycyny); jeden z herosów.

Jego rzymskim odpowiednikiem był Eskulap. Za jedną z postaci Asklepiosa uważany był też fenicki boski uzdrowiciel Eszmun (Jasumunu).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈskulap, AS: eskulap

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskulap mos., eskulapskość ż.

 przym. Eskulapowy, eskulapski

 przysł. eskulapsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Asklepios

Wiktionary


eskulapski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) przest. żart. związany z eskulapem, dotyczący eskulapa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eskulap mos., Eskulap mos.

Wiktionary


eskwilin

wzgórze będące dzielnicą mieszkalną w starożytnym Rzymie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wzgórze w Rzymie;

Wiktionary

Eskwilin (łac. Esquilinus mons, wł. Esquilino) – jedno z siedmiu wzgórz rzymskich, położone w środkowo-wschodniej części miasta pomiędzy wzgórzami Wiminał i Celius.

W starożytności znajdowały się na nim osady latyńskie. Później, w okresie republiki był zamieszkany przez ubogą ludność rzymską. Na początku okresu cesarstwa Eskwilin włączono w obręb miasta. Wtedy powstały ogrody Mecenasa. Wybudowano wiele budowli: Portyk Liwii, Złoty Dom Nerona, termy, łuk, akwedukty.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ludności zaczęło przybywać i zasiedlono Eskwilin i Kapitol.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. eskwiliński

Wiktionary


eskwiliński

przymiotnik od: Eskwilin (wzgórze w Rzymie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Eskwilinem, dotyczący Eskwilinu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przede wszystkim jednak w zupełnie nowym świetle ukazują się związki między społecznością grzebiącą zmarłych w nekropoli eskwilińskiej a tą, która używała w tym celu nekropoli kwirynalskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eskwilin m.

Wiktionary


esman

rzadko, skrótowo: esesman - członek SS, hitlerowskich partyjnych oddziałów szturmowych; esesowiec, SS-owiec, SS-man


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zob. esesman.

Wiktionary

  • Józef Esman (1814–1873), młynarz, działacz demokratyczny i niepodległościowy
  • Maryan Esman, francuski oficer wojskowy, działacz piłkarski
  • Tadeusz Esman (1903–1987), historyk, archiwista

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɛsmãn, AS: esmãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esesman m.

Wiktionary


esmanka

rzadko, skrótowo: esesmanka - członkini SS, hitlerowskich partyjnych oddziałów szturmowych; SS-manka


SJP.pl


esmański

esman


SJP.pl

Patrz:

esman

esmeralda

  • Esmeralda – imię żeńskie
  • Esmeralda – miasto i gmina w Brazylii
  • Esmeralda – miasto na Kubie
  • Esmeralda – miasto w Chile
  • Esmeralda – miasto w Wenezueli
  • Esmeraldas – miasto w Ekwadorze
  • Esmeralda – balet z muzyką Cesare Pugniego i librettem Jules'a Perrot
  • Esmeralda – opera z muzyką Aleksandra Dargomyżskiego i librettem według powieści Wiktora Hugo
  • Esmeralda – postać literacka z powieści Wiktora Hugo pt. Dzwonnik z Notre-Dame
  • „Esmeralda” – nazwa noszona przez 6 okrętów chilijskiej marynarki wojennej
    • Esmeralda (1855) – chilijska korweta, drugi okręt o tej nazwie
    • Esmeralda (1883) – krążownik wybudowany w Wielkiej Brytanii dla marynarki wojennej Chile
    • Esmeralda (1896) – krążownik pancerny zbudowany w Wielkiej Brytanii dla marynarki wojennej Chile

    Wikipedia


esować

kreślić linie w kształcie litery "s"


SJP.pl


esowaty

mający kształt litery S


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma kształt litery S

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podstawowym elementem rysunku była linia, długa, płynna, kapryśna, falista, esowata, o rytmie niespokojnym, zdająca się być w ustawicznym ruchu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛsɔˈvatɨ, AS: esovaty

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. es n./mzw., esica ż., esowatość ż., esownica ż., esownik m., eska ż.

 przysł. esowato

Wiktionary


esówka

1. narzędzie do formowania w kształcie litery S;
2. dachówka o przekroju w kształcie litery S; dachówka holenderska


SJP.pl

Dachówka holenderka (esówka) – ceramiczna dachówka ciągniona, prostokątna, której przekrój poprzeczny ma kształt litery „S”.

Dachówki tego typu układa się tak, by zachodziły na siebie.
Była stosowana od XV wieku we Flandrii.

Wikipedia


esownica

motyw ornamentalny o kształcie przypominającym literę S ze spiralami na obu końcach


SJP.pl

Wikipedia


esownik

w architekturze: profil w kształcie litery S; cyma, sima, esownica


SJP.pl


esowy

mający kształt litery S


SJP.pl


esp

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) finans. ewidencja środków pieniężnych

Wiktionary


esp.

skrót od: esperanto; esper.


SJP.pl

skrót

 (1.1) jęz. = esperanto

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) eo, esper.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. esperanto n.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== esp. (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót w funkcji przysłówka

 (1.1) = especially → szczególnie

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛspɛˈrãntɔ, AS: esperãnto

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esperanto n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eo, esper.

Wiktionary


espace

[czytaj: esPAS] samochód typu Renault Espace


SJP.pl

  • Espace – model Renault
  • Espace 2 – szwajcarska stacja radiowa
  • Espace Léopold – kompleks budynków w Brukseli
  • Espace Media Groupe – szwajcarskie przedsiębiorstwo

Zobacz też:

  • Cité de l’espace
  • Radio Espace

Wikipedia


espada

główny uczestnik korridy, zadający bykowi zabójczy cios szpadą; matador, toreador (torreador), torero (torrero)


SJP.pl


espadon

duży, dwuręczny miecz, używany ongiś przez niemieckich lancknechtów i szwajcarską piechotę


SJP.pl

  • espadon – miecz dwuręczny
  • „Espadon” – francuski okręt podwodny z okresu I wojny światowej
  • „Espadon” – francuski okręt podwodny z okresu międzywojennego i II wojny światowej
  • „Espadon” – francuski okręt podwodny z okresu „zimnej wojny”

Wikipedia


espadryl

(zwykle w liczbie mnogiej) lekki pantofel na sznurkowej podeszwie; espadryla


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) obuw. lekki, miękki płócienny pantofel na sznurkowej podeszwie;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chyba nie pójdziesz w góry w espadrylach?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. espadryla ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) espadryla

Wiktionary


espadryla

(zwykle w l.m.) lekki pantofel na sznurkowej podeszwie; espadryl


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obuw. lekki, miękki płócienny pantofel na sznurkowej podeszwie;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. espadryl mrz.

Wiktionary


espagnolette

[czytaj: espanioLET] reliefowy motyw dekoracyjny, przedstawiający przystrojoną główkę kobiecą


SJP.pl

Wikipedia


esparceta

roślina z rodziny bobowatych; sparceta


SJP.pl

Wikipedia


esparto

śródziemnomorski gatunek ostnicy; halfa; alfa


SJP.pl

Esparto – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kalifornia, w hrabstwie Yolo.

Wikipedia


espelecja

roślina zielna z astrowatych


SJP.pl


esper.

skrót od: esperanto; esp.


SJP.pl

skrót

 (1.1) jęz. = esperanto

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛspɛˈrãntɔ, AS: esperãnto

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esperanto n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eo, esp.

Wiktionary


esperal

związek organiczny zaburzający metabolizm alkoholu etylowego w organizmie, stosowany w leczeniu alkoholizmu; anticol; antabus; disulfiram


SJP.pl

Disulfiram – organiczny związek chemiczny, lek stosowany w leczeniu alkoholizmu, którego działanie polega na wpływie na metabolizm alkoholu etylowego.

Wikipedia


esperanca

obce imię żeńskie


SJP.pl


esperancja

w rachunku prawdopodobieństwa: wartość oczekiwana zmiennej losowej


SJP.pl


esperancki

dotyczący esperanta


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. dotyczący esperanta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moja klawiatura nie zawiera esperanckich liter.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛspɛˈrãnt͡sʲci, AS: esperãncʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esperanto n., esperantysta m., esperantystka ż.

Wiktionary


esperanto

sztuczny język międzynarodowy, oparty głównie na językach romańskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. sztuczny język międzynarodowy, opracowany przez Ludwika Łazarza Zamenhofa w 1887 r.;

Wiktionary

Esperanto (esperanto: osoba mająca nadzieję, pierwotnie Lingvo Internacia, w tłum. język międzynarodowy) – najbardziej rozpowszechniony na świecie międzynarodowy język pomocniczy. Jego nazwa pochodzi od pseudonimu „Dr. Esperanto” (doktor mający nadzieję), pod którym Ludwik Zamenhof opublikował w 1887 podstawy języka w książce Język międzynarodowy. Przedmowa i podręcznik kompletny. Jego celem było stworzenie neutralnego i łatwego do nauki języka, przydatnego do międzynarodowej komunikacji, nie zastępującego jednak innych języków narodowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Esperanto jest najpopularniejszym językiem sztucznym na świecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛspɛˈrãntɔ, AS: esperãnto

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esperantysta mos., esperantystka ż.

 przym. esperancki

 skr. eo, esp., esper.

 wykrz. eo

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) język

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. esperantysta mos., esperantystka ż.

 przym. esperancki

 skr. eo, esp., esper.

 wykrz. eo

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) od pseudonimu twórcy, od etym|eo|Esperanto.

uwagi.

 wikicytaty.

tłumaczenia.

* afrykanerski: (1.1) esperanto

* angielski: (1.1) Esperanto

* arabski: (1.1) إِسْبَرَانْتُو m. (ʔisbarantū)

* asturyjski: (1.1) esperantu m.

* białoruski: (1.1) эспера́нта n. (espjeránta)

* bułgarski: (1.1) еспера̀нто n. (esperànto)

* czeski: (1.1) esperanto n.

* duński: (1.1) esperanto n.

* esperanto: (1.1) Esperanto

* francuski: (1.1) espéranto m.

* hiszpański: (1.1) esperanto m.

* interlingua: (1.1) esperanto

* inuktitut: (1.1) ᐃᓯᐱᕋᓐᑐ (isipiranto)

* islandzki: (1.1) esperantó n.

* japoński: (1.1) エスペラント (Esuperanto)

* jidysz: (1.1) עספּעראַנטאָ n. (esperanto)

* kataloński: (1.1) esperanto m.

* litewski: (1.1) esperanto m.

* łaciński: (1.1) Lingua Esperantica ż., Lingua Zamenhofiana ż.

* łotewski: (1.1) esperanto m.

* niemiecki: (1.1) Esperanto n.

* nowogrecki: (1.1) εσπεράντο ż.

* ormiański: (1.1) էսպերանտո (ēsperanto)

* rosyjski: (1.1) эспера́нто n. (esperánto)

* słowacki: (1.1) esperanto n.

* szwedzki: (1.1) esperanto w.

* węgierski: (1.1) eszperantó

* włoski: (1.1) esperànto m.

źródła.

== esperanto (język asturyjski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) jęz. esperanto

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


esperantysta

człowiek propagujący język esperanto lub mówiący językiem esperanto


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba mówiąca językiem esperanto lub propagująca go

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy twój mąż też jest esperantystą?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛspɛrãnˈtɨsta, AS: esperãntysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esperanto n.

:: fż. esperantystka ż.

 przym. esperancki

Wiktionary


esperantystka

kobieta propagująca język esperanto lub mówiąca językiem esperanto


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta mówiąca językiem esperanto lub propagująca go

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛspɛrãnˈtɨstka, AS: esperãntystka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esperanto n.

:: fm. esperantysta m.

 przym. esperancki

Wiktionary


espero

samochód typu Daewoo Espero


SJP.pl

  • La Espero – pieśń, hymn esperanto
  • „Espero” – nazwa włoskich okrętów
    • „Espero” – niszczyciel typu Nembo z początku XX wieku i I wojny światowej
    • „Espero” – niszczyciel typu Turbine z okresu międzywojennego i II wojny światowej
    • „Espero” – fregata rakietowa typu Maestrale z lat 80. XX wieku
  • Daewoo Espero – południowokoreański samochód osobowy

Wikipedia


espingola

1. dawna, krótka ręczna broń palna z podpórką
2. małokalibrowe działo okrętowe używane do połowy XIX w.


SJP.pl


esplanada

1. szeroka ulica z alejami spacerowymi pośrodku
2. niezabudowana przestrzeń przed fortyfikacjami


SJP.pl

Esplanada – szeroka ulica z aleją spacerową, promenada. Pierwotnie była to niezabudowana przestrzeń przed fortyfikacjami, najczęściej pas pomiędzy miastem a twierdzą, dający doskonałą widoczność i możliwość prowadzenia ostrzału.

Wikipedia


espressivo

określenie wykonawcze: z ekspresją, z uczuciem


SJP.pl


espresso

bardzo mocna kawa podawana w małych filiżankach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. włoska mocna kawa z ekspresu ciśnieniowego, przygotowana z małej, około 30 ml, ilości wody;

Wiktionary

Espresso – nazwa sposobu przygotowywania kawy w specjalnym ekspresie, przez przepuszczenie 25-35 ml gorącej (90,5-96 °C) wody pod ciśnieniem 8,5-9,5 bara przez bardzo drobno zmielone i ubite ziarna kawowca. Również nazwa uzyskanego w ten sposób napoju.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wypiłam espresso i zaraz poczułam się lepiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛsˈprɛsːɔ, AS: espre•so

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ekspres mrz.

 przym. ekspresowy

Wiktionary


espringola

średniowieczna machina oblężnicza; arkabalista, arkbalista


SJP.pl

Wikipedia


esprit

[czytaj: espRI] bystrość, polot, inteligencja


SJP.pl

Esprit – marka odzieżowa, sprzedająca odzież damską, męską, dziecięcą, a także obuwie, zegarki oraz akcesoria. Firma została założona przez Susie Tompkins Buell i Douglasa Tompkinsa.

Ma sieć butików w 40 państwach świata. Sieć ma także swoje sklepy w Polsce. W 2024 roku marka złożyła wnioski o upadłość.

Wikipedia


esq

esquire


SJP.pl


esquire

brytyjski tytuł grzecznościowy (skrót: Esq.); dawniej: tytuł szlachciców najniższej rangi


SJP.pl

Esquire – amerykański magazyn dla mężczyzn ukazujący się od 1933 roku. Redaktorem naczelnym jest David M. Granger.

Założycielem pisma był Arnold Gingrich.

Publikowali m.in. w: Ernest Hemingway, William Faulkner, Truman Capote czy John Steinbeck.

Pismo ma blisko 30 edycji lokalnych, m.in. brytyjską, japońską (od 1987), chińską, niemiecką czy bliskowschodnią.

Wikipedia


essa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość i gmina w Kanadzie, w prowincji Ontario, w hrabstwie Simcoe;

Wiktionary

Essa – gmina (ang. township) w Kanadzie, w prowincji Ontario, w hrabstwie Simcoe.

Powierzchnia Essa to 279,55 km².Według danych spisu powszechnego z roku 2001 Essa liczy 16 808 mieszkańców (60,13 os./km²).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Essa

źródła.

== Essa (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. Essa

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Essa

źródła.

== Essa (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. Essa

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Essa

źródła.

== Essa (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. Essa

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


esseksyt

skała magmowa, głębinowa, zasadowa, zaliczana do gabroidów foidowych


SJP.pl


essen

dieta laktowegetariańska praktykowana przez członków sekty wyznającej, że Jezus był wegetarianinem odżywiającym się surowiznami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w zachodnich Niemczech, położone w środku Zagłębia Ruhry;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. esseńczyk mos., essenka ż.

 przym. esseński

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|Essen.

uwagi.

 Nazw mieszkańców i przymiotnika zwykle nie tworzy się i zastępuje formami opisowymi.

tłumaczenia.

* łaciński: (1.1) Assindia, Essendia

* niemiecki: (1.1) Essen n.

źródła.

== Essen (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. Essen

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛsɛ̃n, AS: esẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. esseńczyk mos., essenka ż.

 przym. esseński

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. esseńczyk mos., essenka ż.

 przym. esseński

frazeologia.

etymologia.

 etym|niem|Essen.

uwagi.

 Nazw mieszkańców i przymiotnika zwykle nie tworzy się i zastępuje formami opisowymi.

tłumaczenia.

* łaciński: (1.1) Assindia, Essendia

* niemiecki: (1.1) Essen n.

źródła.

== Essen (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. Essen

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


esseńczyk

[czytaj: eseńczyk]
1. mieszkaniec Essen;
2. członek żydowskiego stronnictwa religijnego w dawnej Judei


SJP.pl


essenka

[czytaj: esenka] mieszkanka Essen


SJP.pl


esseński

[czytaj: eseński] przymiotnik od: Essen


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Essen (miastem w Niemczech)

 (1.2) hist. rel. związany z sektą esseńczyków

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 rzecz. Essen n.

Wiktionary


essex

[czytaj: Es-iks] nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hrabstwo ceremonialne i niemetropolitalne we wschodniej Anglii;

 (1.2) geogr. nazwa wielu hrabstw, miejscowości, gmin oraz innych toponimów w krajach anglojęzycznych;

 (1.3) hist. średniowieczne królestwo istniejące we wschodniej Anglii w latach 527–825;

Wiktionary

Essex – hrabstwo administracyjne (niemetropolitalne), ceremonialne i historyczne we wschodniej Anglii, w regionie East of England, położone na północny wschód od Londynu, nad Morzem Północnym, zaliczane do tzw. Home Counties. Nazwa hrabstwa pochodzi od istniejącego we wczesnym średniowieczu anglosaskiego Królestwa Esseksu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obszar Esseksu jest nizinny i rozciąga się pomiędzy estuarium Tamizy na południu a ujściem rzeki Stour na północy.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. essekski

Wiktionary


est

skrót od: Księga Estery - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Starego Testamentu


SJP.pl

skrót

 (1.1) = bibl. Księga Estery

Wiktionary

  • EST - Empire State Building
  • Est – region w Burkina Faso
  • EST - strefa czasowa UTC -5:00
  • Est - skrót starotestamentowej Księgi Estery

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈcɕɛ̃ŋɡa ɛˈstɛrɨ, AS: ḱśŋga estery

Wiktionary


est.

skrót od: estoński


SJP.pl

skrót

 (1.1) = estoński

Wiktionary

Język estoński (est. eesti keel, wym. [eːs.ti ˈkeːl]) – język należący do podgrupy języków bałtycko-fińskich, w grupie fińskiej zaliczanej do podrodziny ugrofińskiej w rodzinie uralskiej.

Wikipedia


establishment

[czytaj: eSTAbliszment lub iSTAbliszment] osoby, instytucje mające władzę w danym państwie, wywierające wpływ na życie publiczne, często oceniane negatywnie z powodu swojej niechęci do zmian; elita władzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pejor. określenie grupy osób sprawujących władzę w Wielkiej Brytanii, uważanych za ekskluzywną i uprzywilejowaną społeczność

 (1.2) pejor. w szerszym znaczeniu: elita władzy w każdym kraju

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Manifestanci oskarżali establishment o niepowodzenie reform.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. establishmentowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) oligarchia, możni tego świata, wielcy tego świata, socjeta, kamaryla, koteria, klika

Wiktionary


establishmentowy

establishment [czytaj: istabliszmentowy]


SJP.pl


estakada

rodzaj pomostu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj mostu przenoszącego drogę lub linię kolejową nad terenem zabudowanym albo obniżeniem terenu;

Wiktionary

Wikipedia


estampa

odbitka z płyty metalowej, zwłaszcza miedzioryt


SJP.pl


estampaż

odbitka wykonana z kamienia niegraficznego, np. z inskrypcji nagrobkowej


SJP.pl

Estampaż (fr. estampage) – technika wykonywania odbitek płaskorzeźb i napisów z kamienia lub z brązu za pomocą papieru. Estampaż został wynaleziony w Chinach w czasach dynastii Tang (618-907).

W Chinach od III w. p.n.e. ogłaszano cesarskie edykty m.in. za pomocą kamiennych stel, od II wieku p.n.e. ryto w kamieniu religijne teksty buddyjskie, konfucjańskie i taoistyczne. Dzięki estampażowi ze stel w świątyniach masowo wykonywano odbitki ważnych tekstów na użytek wiernych lub uczonych. Z czasem w ten sposób zaczęto także utrwalać słynne dzieła kaligraficzne.

Wikipedia


ester

związek organiczny będący pochodną kwasów i alkoholi lub fenoli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. organiczny związek chemiczny powstający w wyniku działania kwasu na alkohol lub fenol;

Wiktionary

Estry (od niem. Essigäther – octan etylu, Essig – ocet i Äther – eter) – grupa organicznych związków chemicznych będących produktami kondensacji kwasów i alkoholi lub fenoli. Komponentami kwasowymi mogą być zarówno kwasy karboksylowe, jak i kwasy nieorganiczne.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɛstɛr, AS: ester

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. estryfikacja ż., estryfikowanie n., poliester m., transestryfikacja ż.

 czas. estryfikować dk.

 przym. estrowy, poliestrowy

Wiktionary


estera

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Estera − imię żeńskie
  • Estera − postać biblijna
  • Estera − film biblijny z 1999

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakiś czas temu Esterze wyszła ryba po żydowsku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈstɛra, AS: estera

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Esterka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Esterka

Wiktionary


esteraza

enzym z klasy hydrolaz katalizujący rozkład wiązania estrowego


SJP.pl

Esterazy (EC 3.1) – grupa enzymów z klasy hydrolaz rozkładających wiązania estrowe na kwasy i alkohole. Klasyfikacja esteraz:

  • EC 3.1.1: hydrolizujące estry kwasów karboksylowych, np. lipazy
  • EC 3.1.2: hydrolizujące tioestry
  • EC 3.1.3: fosfatazy, hydrolizujące monoestry kwasu fosforowego
  • EC 3.1.4: fosfodiesterazy, hydrolizujące diestry kwasu fosforowego
  • EC 3.1.5: hydrolizujące wiązanie estrowe w trifosforanach, np. GTP + H2O ⇌ guanozyna + [P3O10]5−
  • EC 3.1.6: sulfatazy, hydrolizujące estry kwasu siarkowego
  • EC 3.1.7: hydrolizujące wiązanie estrowe w difosforanach
  • EC 3.1.8: fosfotriesterazy, hydrolizujące triestry kwasu fosforowego
  • EC 3.1.11–16: egzonukleazy, hydrolizujące wiązanie internukleotydowe na końcach nici kwasów nukleinowych (z wytworzeniem mononukleotydów)
  • EC 3.1.21–31: endonukleazy, hydrolizujące wiązanie internukleotydowe wewnątrz nici kwasów nukleinowych

Wikipedia


esterhazy

[czytaj: ESterhazi] nazwisko węgierskie


SJP.pl

Esterházy (węg. Eszterházy [ˈɛstɛrhaːzi], słow. Esterházi) – węgierski ród możnowładczy. W XVII w. stali się największymi posiadaczami ziemskimi w Królestwie Węgier. Przedstawiciele tej rodziny byli konsekwentnie lojalni wobec panujących Habsburgów. W 1626 otrzymali tytuł rodowy hrabiów, następnie w 1687 książąt Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego.

Wikipedia


esterka

1. Esterka Małach, legendarna lub prawdziwa kochanka Kazimierza Wielkiego;
2. zdrobnienie od Estera (imię żeńskie)


SJP.pl

Esterka, Esterka Małach (XIV wiek) – słynąca z urody Żydówka, według kronikarza Jana Długosza ukochana (kochanka) króla Kazimierza Wielkiego. Była wnuczką szanowanego kupca i lekarza z Opoczna i znała wiele tajemnic medycznych. Według Jana Długosza miała z królem dwóch synów: Niemira (Niemierzę) i Pełkę, co współcześni historycy podają w wątpliwość.

Wikipedia


esterkowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Esterki lub z nim związany


SJP.pl


esterzyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Estery lub z nią związany


SJP.pl


esteta

człowiek wrażliwy na piękno, znawca piękna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek wrażliwy na piękno, znawca piękna

Wiktionary

Estetyka (gr. aisthetikos – dosł. dotyczący poznania zmysłowego, ale też wrażliwy) – dziedzina filozofii zajmująca się pięknem i innymi wartościami estetycznymi.

Sama definicja estetyki podlega różnym ujęciom, mówiących o estetyce jako:

  • nauce ekspresji (wyrażania)
  • związku estetyki z ontologią (związek pojęcia piękna z pojęciem bytu)
  • pluralizmie estetyki (uwzględnienie różnych zjawisk)
  • metafizyki (jako wyrażanie idei w materii)

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. estetyka ż., estetyzacja ż., estetyzm mrz., estetyk mos., estetyczność ż.

:: fż. estetka ż.

 czas. estetyzować ndk.

 przym. estetyczny, estetyzacyjny

 przysł. estetycznie

frazeologia.

etymologia. etym|gr|αἰσθητής. (aisthētēs)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) amer. esthete, bryt. aesthete

* baskijski: (1.1) esteta

* białoruski: (1.1) эстэт m.

* czeski: (1.1) estét m.

* duński: (1.1) æstet w.

* francuski: (1.1) esthète m./ż.

* hiszpański: (1.1) esteta m./ż.

* litewski: (1.1) estetas m.

* niemiecki: (1.1) Ästhet m.

* nowogrecki: (1.1) εστέτ m./ż.

* rosyjski: (1.1) эстет m.

* słoweński: (1.1) estet m.

* szwedzki: (1.1) estet w.

* ukraiński: (1.1) естет m.

* węgierski: (1.1) esztéta

* włoski: (1.1) esteta m./ż.

źródła.

== esteta (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) esteta

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈstɛta, AS: esteta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. estetyka ż., estetyzacja ż., estetyzm mrz., estetyk mos., estetyczność ż.

:: fż. estetka ż.

 czas. estetyzować ndk.

 przym. estetyczny, estetyzacyjny

 przysł. estetycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. estetyka ż., estetyzacja ż., estetyzm mrz., estetyk mos., estetyczność ż.

:: fż. estetka ż.

 czas. estetyzować ndk.

 przym. estetyczny, estetyzacyjny

 przysł. estetycznie

frazeologia.

etymologia. etym|gr|αἰσθητής. (aisthētēs)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) amer. esthete, bryt. aesthete

* baskijski: (1.1) esteta

* białoruski: (1.1) эстэт m.

* czeski: (1.1) estét m.

* duński: (1.1) æstet w.

* francuski: (1.1) esthète m./ż.

* hiszpański: (1.1) esteta m./ż.

* litewski: (1.1) estetas m.

* niemiecki: (1.1) Ästhet m.

* nowogrecki: (1.1) εστέτ m./ż.

* rosyjski: (1.1) эстет m.

* słoweński: (1.1) estet m.

* szwedzki: (1.1) estet w.

* ukraiński: (1.1) естет m.

* węgierski: (1.1) esztéta

* włoski: (1.1) esteta m./ż.

źródła.

== esteta (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) esteta

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


estetka

kobieta wrażliwa na piękno, znawczyni piękna


SJP.pl


estety

narządy dotykowe mięczaków z gromady chitonów, występujące w postaci brodawkowatych skupisk komórek zmysłowych


SJP.pl


estetyczka

estetyk


SJP.pl

Patrz:

estetyk

estetycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób estetyczny, staranny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛstɛˈtɨt͡ʃʲɲɛ, AS: estetyčʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. estetyczność ż., estetyka ż., estetyzm m., estetyk m., esteta m., estetka ż., estetyzacja ż.

 czas. estetyzować ndk.

 przym. estetyczny

Wiktionary


estetyczniej

stopień wyższy od przysłówka: estetycznie


SJP.pl


estetyczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: estetyczny


SJP.pl


estetyczność

estetyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest estetyczne; cecha tych, którzy są estetyczni

Wiktionary

Patrz:

estetyka

Powiązane:

 rzecz. estetyka ż., esteta m., estetka ż.

 przym. estetyczny

 przysł. estetycznie

Wiktionary


estetyczny

estetyka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zgodny z wymaganiami estetyki, dotyczący zmysłu piękna

 (1.2) związany z estetyką jako nauką

Wiktionary

Patrz:

estetyka

Przykłady

 (1.1) Teksty mszalne prezentowały oczywiście zróżnicowane założenia estetyczne i poziom artystyczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛstɛˈtɨt͡ʃnɨ, AS: estetyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. estetyczność ż., estetyka ż., estetyzm m., estetyk m., esteta m., estetka ż., estetyzacja ż.

 czas. estetyzować ndk.

 przysł. estetycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gustowny

Wiktionary


estetyk

ten, kto zajmuje się estetyką jako nauką o sztuce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) teoretyk estetyki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈstɛtɨk, AS: estetyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. estetyka ż., estetyzm m., esteta m., estetka ż., estetyzowanie n.

 czas. estetyzować ndk.

 przym. estetyczny

 przysł. estetycznie

Wiktionary


estetyka

1. piękny, elegancki, schludny wygląd czegoś;
2. nauka o sztuce, dotycząca określania jej walorów i kryteriów oceny, związana z istotą tworzenia, jej związkiem z rzeczywistością oraz z metodami artystycznego wyrazu;
3. filozofia: dziedzina zajmująca się zagadnieniem piękna i harmonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ładny, gustowny wygląd czegoś

 (1.2) subiektywne kryteria piękna

 (1.3) filoz. szt. nauka o pięknie;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: estetyk

Wiktionary

Estetyka (gr. aisthetikos – dosł. dotyczący poznania zmysłowego, ale też wrażliwy) – dziedzina filozofii zajmująca się pięknem i innymi wartościami estetycznymi.

Sama definicja estetyki podlega różnym ujęciom, mówiących o estetyce jako:

  • nauce ekspresji (wyrażania)
  • związku estetyki z ontologią (związek pojęcia piękna z pojęciem bytu)
  • pluralizmie estetyki (uwzględnienie różnych zjawisk)
  • metafizyki (jako wyrażanie idei w materii)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To estetyka tego urządzenia, a nie jego funkcjonalność, zadecydowała o jego wysokiej sprzedaży.

 (1.2) Język tej powieści nie mieści się w mojej estetyce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈstɛtɨka, AS: estetyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. estetyk m., esteta m., estetyczność ż.

 przym. estetyczny

 przysł. estetycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) estetyczność, gustowność

Wiktionary


estetyzacja

nadanie czemuś urody, estetyki, piękna; upiększenie


SJP.pl


estetyzacyjny

estetyzacja


SJP.pl

Patrz:

estetyzacja

estetyzm

pogląd przyznający wartościom estetycznym naczelne miejsce; ocenianie dzieł sztuki bez względu na ich wartość społeczną; lubowanie się w sztuce i ocenianie wszystkiego tylko ze względu na wartość estetyczną


SJP.pl

Estetyzm – ruch intelektualny i artystyczny, powstały pod wpływem francuskim u schyłku XIX wieku w Wielkiej Brytanii, oparty na filozofii „sztuka dla sztuki”, akcentujący wyjątkową wartość sztuki i przyjemności znajdowanej w odkrywaniu rzeczy pięknych. Był kompilacją złożoną z wielu stylów. Główne źródła jego inspiracji to klasycyzm i sztuka japońska. Był popularny w latach 1870–1900.

Wikipedia


estetyzować

1. nadawać treści walory estetyczne;
2. sprawiać, że coś wygląda ładniej; upiększać, upiękniać


SJP.pl


estezja

wrażenie, czucie


SJP.pl


estezjologia

Estezjologia – dział biologii zajmujący się anatomią (budową) i fizjologią (czynnościami) narządów zmysłów oraz odbieranych przez nie bodźców.

Wikipedia


estezjometr

przyrząd służący do mierzenia wrażliwości skóry na dotknięcie


SJP.pl

Estezjometr (gr. aísthesis „odczuwanie zmysłami” + metreín „mierzyć”) − przyrząd do badania wrażliwości skóry na bodźce mechaniczne (dotknięcie).

Wikipedia


estinguendo

określenie wykonawcze: gasnąco, zamierająco; estinto


SJP.pl


estinto

określenie wykonawcze: gasnąco, zamierająco; estinguendo


SJP.pl


estokada

w szermierce: cios szpadą


SJP.pl


estończyk

obywatel Estonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. człowiek narodowości estońskiej, obywatel Estonii, mieszkaniec Estonii

Wiktionary

Estończycy (est. eestlased) – naród ugrofiński zamieszkujący Estonię, posługujący się językiem estońskim. Estończycy najbliżej spokrewnieni są z Finami. W kulturze silne są też wpływy skandynawskie i niemieckie. Wierzący Estończycy wyznają głównie protestantyzm (luteranizm), zdecydowana większość jest zaś bezwyznaniowa.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈstɔ̃j̃n͇t͡ʃɨk, AS: estõĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. estoński m., Estonia ż.

:: fż. Estonka ż.

 przym. estoński

 przysł. po estońsku

Wiktionary


estonia

państwo w Europie ze stolicą w Tallinie; Republika Estońska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Europie;

Wiktionary

Estonia (est. Eesti), Republika Estońska (est. Eesti Vabariik) – państwo unitarne w Europie Północnej, nad Morzem Bałtyckim, nad Zatoką Fińską, nad którą leży Tallinn, stolica i największe miasto kraju, i Zatoką Ryską. Powstało po I wojnie światowej. Członek Unii Europejskiej i NATO. Graniczy z Łotwą od południa i z Rosją od wschodu oraz z Finlandią przez Zatokę Fińską. Jedno z najbardziej zinformatyzowanych państw świata.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Estonia jest krajem europejskim.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈstɔ̃ɲja, AS: estõńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. estoński

 rzecz. Estończyk m., Estonka ż., estoński m.

 przysł. po estońsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Republika Estońska

Wiktionary


estonka

obywatelka Estonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta lub dziewczyna narodowości estońskiej, obywatelka Estonii

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Estonia ż., estoński mrz.

:: fm. Estończyk mos.

 przym. estoński

 przysł. po estońsku

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Estończyk.

* arabski: (1.1) إستونية ż. (istūnīyya)

* białoruski: (1.1) эстонка ż.

* bułgarski: (1.1) естонка ż.

* czeski: (1.1) Estonka

* esperanto: (1.1) estonino

* francuski: (1.1) Estonienne ż.

* kataloński: (1.1) estoniana ż.

* litewski: (1.1) estė ż.

* łotewski: (1.1) igauniete ż.

* niemiecki: (1.1) Estin ż.

* nowogrecki: (1.1) Εσθονή ż.

* rosyjski: (1.1) эстонка ż.

* słowacki: (1.1) Estónka ż.

* szwedzki: (1.1) estniska w.

* ukraiński: (1.1) естонка ż.

* włoski: (1.1) estone m. ż.

źródła.

== Estonka (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Estonka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈstɔ̃ŋka, AS: estõŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Estonia ż., estoński mrz.

:: fm. Estończyk mos.

 przym. estoński

 przysł. po estońsku

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Estonia ż., estoński mrz.

:: fm. Estończyk mos.

 przym. estoński

 przysł. po estońsku

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|Estończyk.

* arabski: (1.1) إستونية ż. (istūnīyya)

* białoruski: (1.1) эстонка ż.

* bułgarski: (1.1) естонка ż.

* czeski: (1.1) Estonka

* esperanto: (1.1) estonino

* francuski: (1.1) Estonienne ż.

* kataloński: (1.1) estoniana ż.

* litewski: (1.1) estė ż.

* łotewski: (1.1) igauniete ż.

* niemiecki: (1.1) Estin ż.

* nowogrecki: (1.1) Εσθονή ż.

* rosyjski: (1.1) эстонка ż.

* słowacki: (1.1) Estónka ż.

* szwedzki: (1.1) estniska w.

* ukraiński: (1.1) естонка ż.

* włoski: (1.1) estone m. ż.

źródła.

== Estonka (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) Estonka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


estoński

przymiotnik od: Estonia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Estonii lub Estończyków

 (1.2) odnoszący się do języka estońskiego (2.1)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język urzędowy Estonii;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Parlament estoński ogromną większością głosów ratyfikował europejską konstytucję.

 (2.1) Czy niezbyt przystojny, skrajnie introwertyczny, niemający w Estonii żadnego źródła utrzymania i niemówiący nawet po estońsku bohater ma jakieś szanse na szczęśliwe zakończenie swojej wyprawy?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈstɔ̃j̃sʲci, AS: estõĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Estonia ż., Estończyk mos., Estonka ż.

 przysł. po estońsku

Wiktionary


estońskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem estońskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem estońskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku estońskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈstɔ̃j̃skɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: estõĩ ̯skoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


estońskość

estoński


SJP.pl

Patrz:

estoński

estopel

zasada, zgodnie z którą państwo nie może zanegować istnienia faktów lub praw, jeśli uprzednio wyciągnęło z nich korzyści


SJP.pl


estrada

1. podwyższenie przystosowane do występów artystycznych;
2. potocznie: działalność rozrywkowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) podwyższenie do występów rozrywkowych – muzycznych i kabaretowych

 (1.2) przen. muzyczny i kabaretowy przemysł rozrywkowy

Wiktionary

  • inaczej: scena

Osoby o tym nazwisku:

  • Andrés Estrada (ur. 1967) – piłkarz kolumbijski
  • Armando Estrada (ur. 1978) – palestyńsko-amerykański wrestler
  • Carlos Estrada (ur. 1961) – kolumbijski piłkarz
  • Daniel Estrada (ur. 1987) – piłkarz hiszpański
  • Eduardo Estrada (ur. 1921) – meksykański zapaśnik
  • Erik Estrada (ur. 1949) – amerykański aktor telewizyjny i filmowy
  • Jorge Iván Estrada (ur. 1983) – meksykański piłkarz
  • Joseph Estrada (ur. 1937) – polityk i aktor filipiński
  • Juan Estrada (1912-1989) – piłkarz argentyński
  • Juan José Estrada (1963-2015) – meksykański bokser
  • Lian Sem Estrada Jova (ur. 1982) – kubański siatkarz
  • Luis Estrada (ur. 2000) – kubański siatkarz
  • Luis del Castillo Estrada – rzymskokatolicki duchowny
  • Manuel Estrada Cabrera (1857-1924) – gwatemalski polityk i prawnik, prezydent Gwatemali
  • Marco Estrada (ur. 1983) – piłkarz chilijski
  • Michael Estrada (ur. 1996) – ekwadorski piłkarz
  • Tomás Estrada Palma (1832-1908) – prezydent Kuby
  • Víctor Estrada (ur. 1971) – meksykański zawodnik taekwondo
  • Yunior Estrada (ur. 1986) – kubański zapaśnik

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) scena muzyczna

 (1.2) show biznes

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. estradowiec m.

 przym. estradowy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|estrade. → wzniesienie, estrada < etym|łac|stratum. → posłanie, łoże < etym2|łac|sterno|sternere. → rozpościerać

uwagi.

tłumaczenia.

* kaszubski: (1.1) bina ż.

źródła.

== estrada (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) droga

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈstrada, AS: estrada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. estradowiec m.

 przym. estradowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) scena muzyczna

 (1.2) show biznes

Wiktionary


estradiol

naturalny hormon płciowy żeński należący do estrogenów, odpowiednik męskiego testosteronu, syntetyzowany głównie w jajnikach, wpływa na powstawanie drugorzędowych cech płciowych oraz reguluje cykl płciowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. jeden z podstawowych estrogenów, naturalny hormon steroidowy, wytwarzany głównie w jajnikach, odpowiedzialny za rozwój i utrzymanie żeńskich cech płciowych oraz cykl miesiączkowy

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Estradiol jest sterydem zbudowanym z czterech pierścieni węglowych.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazwa systematyczna (IUPAC): (1S,3aS,3bR,9bS,11aS)-11a-metylo-1,2,3,3a,3b,4,5,9b,10,11-dekahydrocyklopenta-𝑎-fenantren-1,3-diol; symbol E2; wzór chemiczny: C₁₈H₂₄O₂

Wiktionary


estradka

zdrobnienie od: estrada (podwyższenie przystosowane do występów artystycznych)


SJP.pl


estradkowy

żartobliwie lub lekceważąco: estradowy


SJP.pl


estradowiec

artysta występujący na estradzie


SJP.pl


estradowy

1. związany z estradą;
2. potocznie: rozrywkowy, zabawowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z estradą, dotyczący estrady

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. estrada ż., estradowiec m.

 przysł. estradowo

Wiktionary


estragon

draganek;
1. gatunek bylicy, roślina zielna z rodziny astrowatych;
2. przyprawa z ziela tej rośliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. pot. zob. bylica draganek.

 (1.2) spoż. aromatyczna przyprawa z suchego lub świeżego ziela estragonu (1.1)

Wiktionary

Bylica draganek, bylica estragon, estragon zwyczajny (Artemisia dracunculus L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Występuje jako gatunek rodzimy w dużej części Azji, w południowo-wschodniej i południowo-zachodniej Europie oraz na rozległych obszarach Ameryki Północnej. Jako gatunek introdukowany rośnie w Europie Środkowej i Zachodniej. Wykorzystywany jest jako przyprawa i w wielu krajach jest uprawiany. Status gatunku we florze Polski: gatunek uprawiany, kenofit i efemerofit.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈstraɡɔ̃n, AS: estragõn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. estragonowy

 rzecz. estragonik mrz.

Wiktionary


estragonik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od estragon

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. estragon m.

Wiktionary


estragonowy

przymiotnik od: estragon


SJP.pl


estreicher

nazwisko, np. Karol Estreicher młodszy (1906-1984)


SJP.pl

  • Alojzy Rafał Estreicher (1786–1852) – polski botanik i entomolog, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego
  • Antoni Estreicher (1826–1906) – syn Alojzego, polski lekarz i społecznik
  • Karol Estreicher starszy (1827–1908) – syn Alojzego, polski historyk literatury i teatru, bibliograf, dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej
  • Stanisław Estreicher (1869–1939) – syn Karola starszego, polski historyk prawa, bibliograf, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego
  • Tadeusz Estreicher (1871–1952) – syn Karola starszego, polski chemik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego
  • Maria Estreicherówna (1876–1966) – córka Karola starszego, polska nauczycielka, pisarka i tłumaczka
  • Karol Estreicher młodszy (1906–1984) – syn Stanisława, polski historyk sztuki, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor Muzeum UJ, rewindykator polskich dzieł sztuki zagrabionych w czasie II wojny światowej
  • Teresa Estreicher (1905–1974) – żona Karola młodszego, żołnierz AK
  • Zygmunt Estreicher (1917–1993) – syn Tadeusza, etnomuzykolog

Wikipedia


estremadura

1. hiszpański region autonomiczny i kraina historyczna;
2. Estremadura Portugalska - kraina historyczna w Portugalii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. jedna ze wspólnot autonomicznych w Hiszpanii ze stolicą w Méridzie;

 (1.2) geogr. hist. kraina historyczna i dawna prowincja w zachodniej części Portugalii;

Wiktionary

  • Estremadura (Hiszpania)
  • Estremadura (Portugalia)

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) wspólnota autonomiczna

 (1.2) kraina

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) Hiszpania

 (1.2) Portugalia

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Estremadurczyk mos., Estremadurka ż., estremadurski m.

 przym. estremadurski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Extremadura; (1.2) Estremadura

* baskijski: (1.1) Extremadura; (1.2) Estremadura

* hiszpański: (1.1) Extremadura ż.; (1.2) Estremadura ż.

* łotewski: (1.1) Estremadura ż.

* niemiecki: (1.1) Extremadura ż.; (1.2) Estremadura ż.

* nowogrecki: (1.1) Εξτρεμαδούρα ż.

* portugalski: (1.1) Estremadura ż.; (1.2) Estremadura ż.

* słowacki: (1.1) Estremadura ż.

* węgierski: (1.1) Extremadura; (1.2) Estremadura

źródła.

== Estremadura (język łotewski.) ==

thumb|Estremadura (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. Estremadura

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Estremadurczyk mos., Estremadurka ż., estremadurski m.

 przym. estremadurski

Wiktionary


estremadurczyk

1. mieszkaniec Estremadury;
2. mieszkaniec Estremadury Portugalskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Estremadury

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zamieszkujący te obszary Leończycy, Estremadurczycy, a w szczególności Kastylijczycy, zbliżają się bardzo ku sobie pod względem swych zwyczajów, poczucia solidarności (…) oraz cech charakteru.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Estremadura ż.

:: fż. Estremadurka ż.

 przym. estremadurski

Wiktionary


estremadurka

1. mieszkanka Estremadury;
2. mieszkanka Estremadury Portugalskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Estremadury

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Estremadura ż.

:: fm. Estremadurczyk mos.

 przym. estremadurski

Wiktionary


estremadurski

przymiotnik od: Estremadura


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Estremadurą (krainą w Hiszpanii)

 (1.2) związany z Estremadurą (krainą w Portugalii)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Estremadura ż., Estremadurczyk mos., Estremadurka ż.

Wiktionary


estrichgips

spoiwo otrzymywane przez wypalanie kamienia gipsowego


SJP.pl


estriol

żeński hormon płciowy o działaniu i strukturze chemicznej podobnej do estradiolu


SJP.pl

Estriol, E3 (łac. estriolum) – organiczny związek chemiczny, pochodna estranu. Jest ludzkim hormonem steroidowym. Wzrost jego syntezy następuje w ciąży. Większość krążącego estriolu w trzecim trymestrze ciąży jest produktem płodu i łożyska. Jego prekursor jest syntetyzowany w gruczołach nadnerczowych płodu, a następnie przekształcany przez wątrobę i łożysko. Po przejściu przez łożysko estriol jest natychmiast metabolizowany, przede wszystkim w wątrobie matki do form związanych glukoroidów i siarczanów estriolu.W wyniku tych przemian estriol wolny (ang. free estriol, fE3; unconjugated estriol, uE3) stanowi tylko 9% estriolu całkowitego.

Wikipedia


estrogen

steroidowy hormon płciowy wytwarzany przez korę nadnerczy i jajniki lub jądra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fizj. żeński hormon płciowy;

Wiktionary

Estrogeny – grupa hormonów płciowych, do których zalicza się trzy główne postacie estrogenu naturalnie występujące u kobiet estron (E1), estradiol (E2) i estriol (E3), a także estrogen wytwarzany tylko w czasie ciąży estetrol (E4).

Estrogeny nazywane są hormonami żeńskimi i najważniejszą rolę odgrywają w organizmie kobiet, ale są też niezbędne dla mężczyzn – ich niedobór w jądrach może powodować bezpłodność.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiemy, że ekspozycja na estrogen powoduje tycie, głównie przez hamowanie tarczycy i modulację działania podwzgórza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈstrɔɡɛ̃n, AS: estrogẽn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. estrogenowy, noestrogenny

Wiktionary


estrogenizacja

nadmierne wydzielanie się estrogenów w organizmie


SJP.pl


estrogenny

estrogen; estrogenowy


SJP.pl


estrogenowy

estrogen; estrogenny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biochem. dotyczący estrogenu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. estrogen m.

Wiktionary


estrogeny

steroidowy hormon płciowy wytwarzany przez korę nadnerczy i jajniki lub jądra


SJP.pl

Estrogeny – grupa hormonów płciowych, do których zalicza się trzy główne postacie estrogenu naturalnie występujące u kobiet estron (E1), estradiol (E2) i estriol (E3), a także estrogen wytwarzany tylko w czasie ciąży estetrol (E4).

Estrogeny nazywane są hormonami żeńskimi i najważniejszą rolę odgrywają w organizmie kobiet, ale są też niezbędne dla mężczyzn – ich niedobór w jądrach może powodować bezpłodność.

Wikipedia


estron

żeński hormon płciowy; folikulina


SJP.pl

Estron (łac. estronum) – organiczny związek chemiczny, ketonowo – hydroksylowa pochodna estranu. Jest steroidowym estrogenem o działaniu podobnym do estradiolu.

Jest to pierwszy żeński hormon płciowy, odkryty w 1929 przez późniejszego profesora Politechniki Gdańskiej Adolfa Butenandta. Za prace nad hormonami płciowymi Butenandt został uhonorowany w 1939 Nagrodą Nobla.

Wikipedia


estrowy

związany z estrem


SJP.pl


estrus

faza cyklu płciowego u samic ssaków, w której jest możliwe zapłodnienie jaja; ruja


SJP.pl

Wikipedia


estry

związek organiczny będący pochodną kwasów i alkoholi lub fenoli


SJP.pl

Estry (od niem. Essigäther – octan etylu, Essig – ocet i Äther – eter) – grupa organicznych związków chemicznych będących produktami kondensacji kwasów i alkoholi lub fenoli. Komponentami kwasowymi mogą być zarówno kwasy karboksylowe, jak i kwasy nieorganiczne.

Wikipedia


estryfikacja

reakcja otrzymywania estrów z kwasów i alkoholi lub fenoli


SJP.pl

Estryfikacja – reakcja chemiczna, w wyniku której powstają estry. Najczęściej zachodzi ona pomiędzy kwasami (głównie karboksylowymi) i alkoholami (szerzej: związkami zawierającymi grupę hydroksylową), niemniej możliwe i często stosowane są inne metody syntezy estrów np. z bezwodników czy chlorków kwasowych.

Wikipedia


estryfikować

poddawać reakcji otrzymywania estru z alkoholu lub fenolu i kwasu


SJP.pl


estuarium

lejkowate ujście rzeczne rozszerzające się ku morzu, powstałe wskutek erozyjnego działania fali przypływowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) geogr. poszerzone, lejkowate ujście rzeki, powstałe w wyniku działania pływów morskich;

Wiktionary

Estuarium (z łac. aestuarium „droga morska”) – poszerzone, lejkowate ujście rzeki, powstałe w wyniku działania pływów morskich.

Przypływy i odpływy działają erozyjnie, wydzierając w stronę morza akumulowany przez rzekę materiał, i w związku z tym poszerzają ujście rzeki, jednocześnie uniemożliwiając utworzenie się delty z materiału akumulowanego z biegiem rzeki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Roślinność wodna tego estuarium jest bardzo bogata.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛstuˈwarʲjũm, AS: estuarʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. estuariowy

Wiktionary


estusia

zdrobnienie od: Estera (imię żeńskie)


SJP.pl


estyma

książkowo: duże uznanie, szacunek, poważanie; respekt, mir, rewerencja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szacunek, poważanie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oboje wielką estymą darzyli mojego dziadka, tytułowali go panem profesorem i często zapraszali na herbatę i domowe ciasto, które piekła ich gosposia.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szacunek, poważanie

Wiktionary


estymacja

1. określanie przybliżonej wartości; szacowanie, przybliżanie;
2. w statystyce: określanie parametrów całej populacji na podstawie badania jej próby


SJP.pl

Estymacja (łac. aestimatio 'oszacowanie') – dział wnioskowania statystycznego będący zbiorem metod pozwalających na uogólnianie wyników badania próby losowej na nieznaną postać i parametry rozkładu zmiennej losowej całej populacji oraz szacowanie błędów wynikających z tego uogólnienia. Wyrażenie nieznana postać jest kluczem do odróżnienia estymacji od drugiego działu wnioskowania statystycznego, jakim jest weryfikacja hipotez statystycznych, w którym najpierw stawiamy przypuszczenia na temat rozkładu, a następnie sprawdzamy ich poprawność.

Wikipedia


estymacyjny

estymacja


SJP.pl

Patrz:

estymacja

estymator

w statystyce: funkcja służąca do oszacowania parametru rozkładu całej populacji na podstawie badania jej części


SJP.pl

Estymator – statystyka służąca do szacowania wartości parametru {\widehat {\theta }} rozkładu cechy w populacji, tj. pewnego rozkładu prawdopodobieństwa pod założeniem, że rozkład ten (opisujący, na przykład pewne doświadczenie) należy do rodziny rozkładów \{\mathbb {P} _{\theta }\colon \theta \in \Theta \} dla pewnego zbioru \Theta .

Wikipedia


estymować

1. w matematyce: szacować, określać w przybliżeniu;
2. dawniej: szanować, poważać


SJP.pl


estywacja

1. stan odrętwienia, spowolnienie funkcji życiowych, odpoczynek letni u zwierząt, będące objawem ich przystosowania się do warunków życia;
2. sposób rozmieszczenia względem siebie liści w pączku


SJP.pl

Estywacja (łac. aestivatio), sen letni – diapauza letnia, występujące u niektórych zwierząt w lecie spowolnienie procesów życiowych o charakterze przystosowawczym, zwiększające tolerancję organizmów wobec niesprzyjających warunków środowiskowych. W stanie estywacji następuje zanik aktywności i obniżenie metabolizmu, ułatwiające zwierzętom przetrwanie okresu niedoboru wody lub pokarmu. Do zwierząt zapadających w sen letni należy większość gatunków pustynnych i stepowych oraz wiele gatunków zasiedlających regiony klimatu tropikalnego.

Wikipedia


esw

skrótowiec

 (1.1) = Europejski System Walutowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak dotychczas, większość interwencji walutowych w ESW były to interwencje intramarginalne przy użyciu głównie dolara amerykańskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛ‿ːz‿ˈvu, AS: •‿ez‿vu

Wiktionary


eswatini

niewielkie państwo w południowej Afryce ze stolicą w Lobambie; dawniej Suazi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Afryce ze stolicą w Mbabane

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na tereny obecnego Eswatini prawdopodobnie w I tysiącleciu przed naszą erą przybyli Buszmeni.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Królestwo Eswatini; daw. Suazi

Wiktionary


esy-floresy

wzór w kształcie zawiłych, krętych linii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, liczba mnoga

 (1.1) zawiłe rysunki

 (1.2) kręte linie tworzące wymyślne ornamenty lub bazgroły

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wydaje mi się, że z tym sędziowaniem i obliczaniem odbywa się jakaś wielka mistyfikacja; sędziowie nic nie liczą, po prostu siedzą sobie i rysują na arkuszach papieru zajączki i esy-floresy, a potem podają na chybił trafił jakieś cyfry, które im akurat przychodzą do głowy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zawijas, wywijas

Wiktionary


eszelon

jednostka w transporcie wojskowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wojsk. jednostka przewozowa

 (1.2) daw. część zgrupowania wojskowego

Wiktionary

  • Formacja eszelonowa – formacja lotu ptaków migrujących, walki powietrznej, sposobu toczenia walki czołgów, statków.
  • Eszelon – wojskowa jednostka przewozowa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pociąg był zapchany jak ostatni eszelon z Prus Wschodnich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈʃɛlɔ̃n, AS: ešelõn

Wiktionary


eszelonować

dawniej: ustawiać wojsko w eszelonie (rodzaj szyku bojowego)


SJP.pl


eszeweria

roślina ozdobna z rodziny gruboszowatych; eczeweria


SJP.pl

Eszeweria (Echeveria DC.) – rodzaj roślin należący do rodziny gruboszowatych. Obejmuje 199 gatunków. Rośliny te występują w południowej części Ameryki Północnej (od Teksasu po Panamę) oraz w zachodniej części Ameryki Południowej (od Wenezueli po północną Argentynę. Rodzaj najbardziej zróżnicowany jest w Meksyku. Liczne gatunki i mieszańce uprawiane są jako rośliny ozdobne.

Wikipedia


eszolcja

rodzaj roślin z rodziny makowatych; pozłotka, maczek


SJP.pl

Wikipedia


esztaol

Esztaol (hbr: אֶשְׁתָּאוֹל) co znaczy Błaganie, miejscowość występująca w Piśmie Świętym Starego Testamentu, jako graniczna dla plemienia Judy (Joz 15:33) i Dana (Joz 19:41). W Biblii występuje wraz z sąsiednim Sorea. Powiązana z działalnością i miejscem pochówku Samsona. To w tej okolicy obozowali Danici (Sdz 13:25) i stąd wyruszyli na poszukiwania innego miejsca niż to, które przydzielił im Pan (Sdz r. 18). O późniejszych jej losach nie ma już w Biblii wzmianki.

Wikipedia


esztergom

miasto na Węgrzech


SJP.pl

Ostrzyhom (węg. Esztergom, czyt.: Estergom, niem. Gran, słow. Ostrihom, tur. Estergon, łac. Strigonium) – miasto na Węgrzech, w komitacie Komárom-Esztergom. Leży nad Dunajem. W 2011 roku liczyło 30,86 tys. mieszkańców.

Wikipedia


esztergomski

przymiotnik od: Esztergom (miasto na Węgrzech)


SJP.pl


et

1. wykrzyknik wyrażający zniechęcenie, lekceważenie itp.;
2. znak pisarski &; etka


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) wykrzyknik wyrażający lekceważenie

Wiktionary

Et (ang. ampersand, niem. Kaufmanns-Und), & – znak pisarski będący daleko przetworzonym symbolem łacińskiego spójnika „et”, polskiego „i” – stąd potoczna polska nazwa tego znaku – „etka”. Norma PN-I-06000 określa ten znak jako „handlowe i” (dosł. z niem.). „Et” jest popularnym znakiem samodzielnym, choć można potraktować go jako nietypową ligaturę.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) ot

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== et (język albański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pragnienie

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛt, AS: et

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== et (język albański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pragnienie

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ot

Wiktionary


eta

1. litera grecka;
2. japońska kasta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński (rzad. nijaki)

 (1.1) polit. organizacja terrorystyczna walcząca o niepodległość Kraju Basków

Wiktionary

Eta (stgr. ἦτα, pisana Ηη) – siódma litera alfabetu greckiego oznaczająca w języku starogreckim długą „ē” (długie „e”). W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 8.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poprzednie marsze przeciwko ETA w 1997 roku zmusiły organizację do ogłoszenia zawieszenia broni

 (1.1) Od 1968 do 2008 roku w wyniku działań ETA zginęło 825 ludzi: 482 ofiary to wojskowi i policjanci, a 343 to cywile.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛta, AS: eta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Eta

Wiktionary


etablować

1. umieszczać, ustanawiać, osiedlać;
2. etablować się - umieszczać się, osiedlać się


SJP.pl


etacik

zdrobnienie od: etat


SJP.pl


etalaż

wystawa przed sklepem


SJP.pl


etalon

niezwykle starannie wykonany wzorzec jednostki miary, służący jako wzór do sprawdzania podobnych, będących w użyciu wzorców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wzorzec, wzór jednostki miary przeznaczony do zachowania lub odtworzenia jednostki miary;

Wiktionary

Etalon (fr. wzorzec) – termin odnosi się do różnych pojęć:

  • etalon – wzorzec jednostki miary
  • etalon – rodzaj interferometru Fabry’ego-Perota
  • Étalon – miejscowość we Francji
  • Etalon – rodzina rosyjskich satelitów geodezyjnych

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈtalɔ̃n, AS: etalõn

Wiktionary


etamaż

pokrywanie cyną


SJP.pl


etamina

przezroczysta tkanina o splocie płóciennym z prześwitami


SJP.pl

Wikipedia


etaminowy

związany z etaminą


SJP.pl


etamsylat

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. lek hemostatyczny z grupy sulfonianów;

Wiktionary

Etamsylat (łac. etamsylatum) – organiczny związek chemiczny z grupy sulfonianów, lek o działaniu hemostatycznym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zapobiegawczo na te siniaki przyjmowałam do trzech tabletek etamsylatu dziennie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛtãmˈsɨlat, AS: etãmsylat

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cyklonamina

 nazwy handlowe: Cyclonamide, Cyclonamine, Dicynone

 wzór sumaryczny: C10H17NO5S

Wiktionary


etan

węglowodór nasycony o dwóch atomach węgla w cząsteczce, składnik gazu ziemnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny z grupy alkanów, jeden ze składników gazu ziemnego;

Wiktionary

Etan (C2H6) – organiczny związek chemiczny z grupy alkanów. Występuje w przyrodzie jako jeden ze składników gazu ziemnego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W wyniku katalitycznego odwodornienia etanu otrzymuje się eten.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛtãn, AS: etãn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. etanowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. etanowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

* nazwa systematyczna: etan; wzór sumaryczny: wzór chemiczny|C2H6.

* zoblistę|etan|eten|etyn.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ethane

* baskijski: (1.1) etano

* białoruski: (1.1) этан m.

* czeski: (1.1) ethan

* francuski: (1.1) éthane m.

* hiszpański: (1.1) etano m.

* łaciński: (1.1) ethanum n.

* rosyjski: (1.1) этан m.

* słowacki: (1.1) etán m.

* szwedzki: (1.1) etan n./w.

* ukraiński: (1.1) етан m.

* węgierski: (1.1) etán

* włoski: (1.1) etano m.

źródła.

== etan (język staroangielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

czasownik

 (1.1) jeść

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


etanal

aldehyd octowy, acetaldehyd


SJP.pl

Aldehyd octowy, acetaldehyd, CH
3
CHO
– organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów.

Wikipedia


etanol

alkohol etylowy; lotna, bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny z grupy alkoholi o wzorze wzór chemiczny|C2H5OH.;

Wiktionary

Etanol, alkohol etylowy, C
2
H
5
OH
– organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) alkohol etylowy, daw. wyskok

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) ciecz

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ethanol

* arabski: (1.1) إيثانول

* baskijski: (1.1) etanol

* esperanto: (1.1) etanolo, etitalkoholo

* francuski: (1.1) éthanol

* hiszpański: (1.1) etanol m.

* kataloński: (1.1) etanol m.

* niemiecki: (1.1) Ethanol n., Äthanol n.

* nowogrecki: (1.1) αιθανόλη ż.

* perski: (1.1) اتانول

* rosyjski: (1.1) этанол m.

* słowacki: (1.1) etanol

* szwedzki: (1.1) etanol w.

* ukraiński: (1.1) етанол m.

* węgierski: (1.1) etanol

* włoski: (1.1) etanolo m.

źródła.

== etanol (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chem. etanol

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtãnɔl, AS: etãnol

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alkohol etylowy, daw. wyskok

Wiktionary


etanoloamina

najprostszy aminoalkohol, ciecz o zapachu amoniaku; ma silne właściwości zasadowe; kolamina


SJP.pl

Etanoloamina, kolamina (z gr. kólla, klej, + amina), aminoetanol – organiczny związek chemiczny z grupy aminoalkoholi. Należy do grupy amin biogennych.

Wikipedia


etanolowy

etanol


SJP.pl

Patrz:

etanol

etanowy

związany z etanem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z etanem, dotyczący etanu; zawierający etan

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etan mrz.

Wiktionary


etap

1. część przebywanej drogi, odległość między dwoma postojami;
2. okres rozwoju; stadium procesu; faza;
3. miejsce postoju;
4. dawniej: transport więźniów lub zesłańców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) odcinek czasu wykonania danej czynności, po którym lub przed którym wystąpiła inna część działania

 (1.2) część, fragment, odcinek pokonywanej drogi

 (1.3) hist. miejsce postoju przemieszczanych więźniów albo zesłańców

 (1.4) daw. transport wojska lub aresztantów pod eskortą, także sama ich eskorta

Wiktionary

  • ogólnie etap – część pewnej całości rozciągnięta w czasie
  • etap operacji w wojskowości
  • etapy projektowania badania w metodologii nauki
  • Etap (zsyłka) – termin odnoszący się do transportu zesłańców w Rosji Carskiej
  • Etap – drukowane polskie pismo o tematyce LGBT
  • Etap – dawne pojęcie wojskowe

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na jakim etapie remontu jest wasze mieszkanie?

 (1.2) Musimy dotrzeć do źródła rzeki Brdy, żeby ukończyć pierwszy etap wyprawy.

 (1.2) Więc choć na dworze było nieraz i słotno, i błotno, i zimno, chwile wędrówki od etapu do etapu były dla nas rozkosznym wypoczynkiem.

 (1.3) Etap stał zwykle na skraju wsi, był otoczony ostrokołem, dookoła którego chodziły warty. Pośrod podwórza wznosił się duży drewniany budynek piernikowego koloru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛtap, AS: etap

Wiktionary

Powiązane:

 przym. etapowy

 przysł. etapowo

 rzecz. etapowość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) faza, okres, stadium, stopień, szczebel

 (1.2) kawałek, odcinek

Wiktionary


etapować

przestarzałe: przebywać na etapie, to jest w miejscu postoju w czasie podróży


SJP.pl


etapówka

środowiskowo: wieloetapowy wyścig kolarski


SJP.pl


etapowość

etapowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest etapowe

Wiktionary

Patrz:

etapowy

Powiązane:

 rzecz. etap m.

 przym. etapowy

 przysł. etapowo

Wiktionary


etapowy

związany z etapem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z etapem, dotyczący etapu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W latach 2004–2008 trwała etapowa modernizacja całej linii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etap mrz., etapizacja ż., etapowanie n., etapowość ż., etapówka ż.

 czas. etapować ndk., etapować się ndk.

 przysł. etapowo

Wiktionary


etat

1. stała posada z określoną płacą;
2. ściśle określona liczba żołnierzy i ilość zaopatrzenia w danej jednostce wojskowej;
3. w leśnictwie: etat rębny - ilość drewna przeznaczona do wyrębu w określonym czasie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stanowisko pracy ze stałym wynagrodzeniem i w pełnym wymiarze godzin

 (1.2) liczba godzin pracy przewidziana jako pełny wymiar dla osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę

 (1.3) wojsk. określona liczba żołnierzy i środków materiałowych w jednostce wojskowej

Wiktionary

  • etat (praca) – stała posada
  • etat (wojsko) – dokument określający liczbę żołnierzy i środków materiałowych w danej jednostce wojskowej
  • etat (leśnictwo) – wysokość pozyskania drewna dla danego gospodarstwa leśnego
Zobacz też
  • etatyzacja
  • ETAT, Chemins de Fer de l'État – kolej państwowa we Francji 1878–1938
  • szkoła etatowa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mąż Oli pracuje na etacie, więc nie musi się przejmować opłacaniem składek.

 (1.2) W tej firmie etat wynosi 35 godzin tygodniowo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛtat, AS: etat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etatowiec m.

:: zdrobn. etacik

 przym. etatowy

 przysł. etatowo

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.2) pensum

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. etatowiec m.

:: zdrobn. etacik

 przym. etatowy

 przysł. etatowo

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) day job

* białoruski: (1.1) пасада ż.

źródła.

== etat (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) zestawienie, wykaz (także: wykaz pracowników firmy)

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


etatowiec

potocznie: osoba zatrudniona na etacie


SJP.pl


etatowość

etatowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest etatowe; cecha tych, którzy są etatowi

Wiktionary

Patrz:

etatowy

Powiązane:

 rzecz. etat m., etacik m., etatyzacja ż.

 przym. etatowy

 przysł. etatowo

Wiktionary


etatowy

związany z etatem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z etatem, dotyczący etatu

 (1.2) taki, który jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, czyli posiadający etat

 (1.3) przen. stale występujący w jakiejś roli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etat m., etacik m., etatowiec m., etatówka ż., etatowość ż., etatyzm m., etatysta m., etatystka ż.

 przym. etatystyczny

 przysł. etatowo, etatystycznie

Wiktionary


etatysta

zwolennik możliwie najszerszej kontroli państwa nad gospodarką


SJP.pl


etatystka

etatysta


SJP.pl

Patrz:

etatysta

etatystyczny

związany z etatyzmem, kierunkiem politycznym propagującym szeroki udział przedsiębiorstw państwowych w gospodarce i wpływy administracji państwowej na ekonomię


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z etatyzmem, dotyczący etatyzmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etatyzm m.

 przym. etatowy

Wiktionary


etatyzacja

Etatyzacja (etat – fr. état „państwo”) – pojęcie ekonomiczne i socjologiczne określające działanie polegające na ustaleniu liczby zatrudnienia w danej instytucji, wraz z wysokością budżetu przeznaczoną na ich wynagrodzenia.

Wikipedia


etatyzm

prowadzenie przez państwo kapitalistyczne działalności gospodarczej przy pomocy przedsiębiorstw państwowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) polit. doktryna polityczna promująca wizję silnego państwa angażującego się oraz ingerującego w gospodarkę

Wiktionary

Etatyzm (fr. l’État „państwo”) – koncepcja zakładająca podporządkowanie jednostkowych i grupowych interesów społeczeństwa interesowi państwa.

Etatyzm oznacza ingerencję państwa w różne dziedziny życia gospodarczego, społecznego, kulturalnego, w życie samorządów, stowarzyszeń, małych grup i jednostek i przejęcie odpowiedzialności za wiele sfer aktywności społecznej; w znaczeniu gospodarczym etatyzm jest odmianą interwencjonizmu państwowego i oznacza przejmowanie przez państwo funkcji podmiotu gospodarczego: Państwo jest inwestorem, pracodawcą, producentem, nabywcą i sprzedawcą określonych surowców, półproduktów, wyrobów gotowych, usług i technologii, eksporterem i importerem, kredytodawcą lub pożyczkodawcą, organizatorem procesów gospodarczych, zarządcą, dysponentem i właścicielem przedsiębiorstw. Historycznie etatyzm jest przeciwieństwem anarchizmu, dziś jednak rozumiany jest raczej jako alternatywa dla wolnorynkowej gospodarki kapitalistycznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) XX wiek to rozwój etatyzmu; nie tylko socjalizmu i faszyzmu, ale też socjalliberalnych państw opiekuńczych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etat m., etacik m., etatowiec m.

 przym. etatowy, etatystyczny

Wiktionary


etaż

dawniej: kondygnacja (piętro lub parter budynku)


SJP.pl


etażerka

mały, lekki mebel składający się z kilku otwartych półek, stawiany na podłodze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) otwarta półka na książki, gazety czy bibeloty;

Wiktionary

Etażerka (z franc. étagère, od étage – piętro) – lekki, otwarty mebel stojący na podłodze, składający się z kilku półek, umieszczonych jedna nad drugą. Pojawił się w końcu XVIII wieku we Francji wraz z rozwojem czytelnictwa i nasilającą się modą na kolekcjonowanie drobnych przedmiotów.
W języku polskim rozróżnia się etażerkę i regał. W języku francuskim étagère to etażerka, ale także regał.

Wikipedia


etażowa

przymiotnik od: etaż (dawniej: kondygnacja)


SJP.pl


etażowy

przymiotnik od: etaż (dawniej: kondygnacja)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) kondygnacyjny (w ramach jednej kondygnacji), centralny (w ramach jednego budynku)

Wiktionary


etc.

skrót od: et cetera (i tak dalej)


SJP.pl

skrót w funkcji przysłówka

 (1.1) = łac. et cetera → itd., itp., i tak dalej, i temu podobne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W sklepie były owoce, warzywa, słodycze etc.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛt t͡sɛˈtɛra, AS: et cetera

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) itd., i in. (i inne), itp.

Wiktionary


etefon

fosforoorganiczny związek chemiczny z grupy kwasów fosfonowych, regulator wzrostu roślin


SJP.pl

Etefon (kwas 2-chloroetylofosfonowy), ClCH2CH2PO3H2 – fosforoorganiczny związek chemiczny z grupy kwasów fosfonowych, regulator wzrostu i rozwoju roślin.

Jest stosowany w rolnictwie do regulacji rozwoju roślin w rozmaitych fazach oraz do przyspieszania dojrzewania owoców i warzyw. W sadownictwie, przy obfitym zawiązywaniu się owoców, do przerzedzania zawiązków w gatunkach ziarnkowych etefon stosowany jest w formie oprysku.

Wikipedia


eten

związek organiczny, najprostszy węglowodór nienasycony; etylen


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny, najprostszy alken, bezbarwny i łatwopalny gaz o słodkawym zapachu, fitohormon;

Wiktionary

Eten, etylen, C2H4 – organiczny związek chemiczny, najprostszy możliwy alken (węglowodór nienasycony).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Eten tworzy z powietrzem mieszaninę wybuchową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛtɛ̃n, AS: etẽn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. etenowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) etylen

Wiktionary


eteokles

Eteokles (gr. Ἐτεοκλῆς „prawdziwie wsławiony”) – w mitologii greckiej syn Edypa i Jokasty. Prowadził z bratem, Polinikiem, spór o tron Teb. Wygnał z miasta brata i mianował się królem. Gdy Polinik próbował odzyskać tron zbrojnie w wyprawie siedmiu przeciw Tebom, Eteokles zginął w obronie miasta podczas pojedynku z bratem.

Kreon nakazał uczcić Eteoklesa pogrzebem, zabronił zaś pochowania Polinika jako zdrajcy, zakaz ten złamała siostra poległych Antygona.

Wikipedia


eter

1. przestrzeń, w której rozchodzą się fale radiowe;
2. związek organiczny, pochodna alkoholu lub fenolu, stosowana głównie w lecznictwie i jako rozpuszczalnik;
3. jeden z najstarszych środków znieczulających; oczyszczony eter dietylowy;
4. według wierzeń filozofów starogreckich: substancja wypełniająca wszechświat; pierwotna materia;
5. według poglądów z XIX wieku: hipotetyczna substancja wypełniająca wszechświat, zdolna do przenoszenia światła;
6. poetycko: powietrze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóg jasnego światła, uosobienie wyższych rejonów niebieskich; górne powietrze;

Wiktionary

  • Eter – imię męskie
  • eter – potoczna nazwa eteru dietylowego, najczęściej stosowanego związku z grupy eterów
  • eter naftowy – mieszanina węglowodorów (nie eterów), głównie pentanu, heksanu i heptanu
  • eter, eter kosmiczny – w filozofii, hipotetyczna substancja wypełniająca cały Wszechświat
  • eter, eter kosmiczny – w fizyce, sfalsyfikowana hipoteza ośrodka, w którym miały się rozchodzić fale elektromagnetyczne
  • Eter – w mitologii greckiej uosobienie wyższych rejonów niebieskich, syn Ereba
  • Eter – film w reżyserii Krzysztofa Zanussiego z 2018 roku
  • Eter – album zespołu Hemp Gru

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hemera uchodziła za córkę Ereba i Nyks oraz siostrę Etera, Charona i Nemezys.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛtɛr, AS: eter

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eter mrz., eteryczność ż., eterowość ż.

 przym. eteryczny, eterowy

 przysł. eterycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ajter

Wiktionary


eternalny

rzadko: odwieczny, wieczysty, wiekuisty


SJP.pl


eternit

materiał budowlany prasowany z masy cementowej z dodatkiem włókien azbestowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bud. cementowo-azbestowy materiał budowlany stosowany dawniej na pokrycie dachów oraz do wyrobu rur;

Wiktionary

Eternit (z łac. aeternum – wieczność), azbestocement – azbestowo-cementowy materiał budowlany, opracowany przez austriackiego wynalazcę Ludwiga Hatscheka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ze względu na stwierdzoną szkodliwość włókien azbestu odkładających się w płucach, stosowanie eternitu zostało zakazane w większości rozwiniętych państw świata, a istniejące pokrycia eternitowe są usuwane.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtɛrʲɲit, AS: eterʹńit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. eternitowy

Wiktionary


eternitowy

związany z eternitem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z eternitem; wykonany z eternitu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eternit mrz.

Wiktionary


eterofon

elektroniczny instrument muzyczny skonstruowany w 1920 roku przez Lwa Termena; termenvox, theremin


SJP.pl

Theremin (eterofon, termenvox) – instrument muzyczny z grupy elektrofonów elektronicznych skonstruowany przez rosyjskiego fizyka i wynalazcę Lwa Termena. Dźwięki emitowane przez theremin są ubogie harmonicznie i przypominają w swym brzmieniu wycie, jęk, kobiecy głos, gwizd, piłę, flet, skrzypce lub inne instrumenty.

Wikipedia


eteromania

nałóg wąchania lub picia eteru w celu osiągnięcia stanu upojenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. nałóg wąchania lub picia eteru dietylowego;

Wiktionary

Eteromania (narkomania eteryczna) – uzależnienie od wąchania lub picia eteru dietylowego, zwanego potocznie po prostu „eterem”.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) narkomania eteryczna

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. eteroman m., eteromanka ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* portugalski: (1.1) eteromania ż.

* ukraiński: (1.1) ефіроманія ż.

* włoski: (1.1) eteromania ż.

źródła.

== eteromania (język portugalski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. eteromania

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛtɛrɔ̃ˈmãɲja, AS: eterõmãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eteroman m., eteromanka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) narkomania eteryczna

Wiktionary


eterowy

przymiotnik od: eter


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący eteru, związany z eterem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eter m., Eter mos.

Wiktionary


etery

grupa związków organicznych będących pochodnymi alkoholi lub fenoli, wykorzystywanych np. jako rozpuszczalniki, zagęszczacze farb drukarskich, składniki kompozycji zapachowych


SJP.pl

Etery – organiczne związki chemiczne, w których występują wiązania COC, przy czym żaden z atomów węgla nie jest związany z więcej niż jednym atomem tlenu.

Wikipedia


eterycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób eteryczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eter mos., eter m., eteryczność ż.

 przym. eteryczny

Wiktionary


eteryczniej

stopień wyższy od przysłówka: eterycznie


SJP.pl


eteryczniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: eteryczny


SJP.pl


eteryczność

zwiewność, ulotność


SJP.pl


eteryczny

1. dotyczący eteru - związku organicznego; posiadający cechy tegoż związku organicznego
2. delikatny, subtelny; niematerialny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. związany z eterami, bliski ich właściwościom

 (1.2) książk. delikatny, subtelny

 (1.3) książk. niematerialny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛtɛˈrɨt͡ʃnɨ, AS: eteryčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eter m., Eter mos.

 przysł. eterycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eterowy, lotny

 (1.2) delikatny, subtelny

 (1.3) niematerialny

Wiktionary


eteryfikacja

reakcja doprowadzająca do powstania eterów


SJP.pl

Eteryfikacja – reakcja chemiczna, w wyniku której z alkoholu tworzy się eter. Typową reakcją eteryfikacji jest reakcja alkoholu z chlorkiem alkilu, np. w celu otrzymania eteru koronowego.

Eteryfikacja może być także wykorzystana do wprowadzenia grupy ochronnej zabezpieczającej grupę hydroksylową związku wielofunkcyjnego podczas dalszych transformacji związku. Przykładowe eterowe grupy ochronne to grupa benzylowa lub trytylowa.

Wikipedia


etezja

gorący suchy wiatr śródziemnomorski wiejący w ciepłej porze roku głównie nad Morzem Egejskim


SJP.pl

Etezje (etezja, wiatry etezyjskie, meltemi) z gr. etos 'rok', etesios 'sezonowy, coroczny' – łagodne, suche wiatry wiejące regularnie każdego roku w porze ciepłej (od maja/czerwca do października) we wschodniej części Morza Śródziemnego - głównie nad Morzem Egejskim. Wieją przeważnie z kierunków północnych lub północno-wschodnich. Etezje w Grecji nazywane są także (μελτέμι meltemi), a w Turcji meltem.

Wikipedia


ethernet

standard używany przy budowie lokalnych sieci komputerowych


SJP.pl

Ethernet – technika, w której zawarte są standardy wykorzystywane w budowie głównie lokalnych sieci komputerowych. Obejmuje ona specyfikację przewodów oraz przesyłanych nimi sygnałów. Ethernet opisuje również format ramek i protokoły z dwóch najniższych warstw Modelu OSI. Jego pierwotna specyfikacja została podana w standardzie IEEE 802.3.

Wikipedia


ethernetowy

Ethernet [czytaj: iternetowy]


SJP.pl


ethos

[czytaj: etos] zbiór norm moralnych i obyczajowych, kodeks zachowań pewnej zbiorowości; etos


SJP.pl


etin

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. błędna nazwa etynu

Wiktionary

Etyn, acetylen, C
2
H
2
– organiczny związek chemiczny, najprostszy węglowodór nienasycony z szeregu homologicznego alkinów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Etin jest bezbarwnym i bezwonnym gazem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛtʲĩn, AS: etʹĩn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) acetylen, etyn, narcylen

Wiktionary


etiolacja

ogół zmian w budowie i czynnościach rośliny wyrosłej w ciemnościach; wypłonienie


SJP.pl

Wikipedia


etiolina

żółty pigment w roślinach uprawianych bez wystarczającego światła; prekursor chlorofilu


SJP.pl


etiolog

specjalista badający przyczyny zjawisk, procesów, faktów, zwłaszcza przyczyny przestępczości albo przyczyny chorób


SJP.pl


etiologia

1. zespół przyczyn składających się na powstanie czegoś;
2. nauka badająca przyczyny zjawisk, procesów, faktów, zwłaszcza przyczyny przestępczości i chorób; ajtiologia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. przyczyny choroby

 (1.2) badanie przyczyny zjawisk, procesów i faktów;

Wiktionary

Etiologia (średniowieczna łac. aetiologia – stwierdzenie przyczyny albo powodu; z gr. aitiología – badanie przyczyn od aitía „przyczyna” i logia „zbiór, kolekta”) – nauka badająca przyczyny zjawisk, procesów i faktów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. etiologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|étiologie.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) etiology; (1.2) etiology

* bułgarski: (1.1) етиология ż.

* duński: (1.1) ætiologi w.

* hiszpański: (1.1) etiología ż.; (1.2) etiología ż.

* rosyjski: (1.1) этиоло́гия ż.; (1.2) этиоло́гия ż.

* węgierski: (1.1) etiológia

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. etiologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. etiologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|étiologie.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) etiology; (1.2) etiology

* bułgarski: (1.1) етиология ż.

* duński: (1.1) ætiologi w.

* hiszpański: (1.1) etiología ż.; (1.2) etiología ż.

* rosyjski: (1.1) этиоло́гия ż.; (1.2) этиоло́гия ż.

* węgierski: (1.1) etiológia

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


etiologiczny

dotyczący etiologii, odnoszący się etiologii


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z etiologią, dotyczący etiologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etiologia ż.

Wiktionary


etiop

rzadko: obywatel Etiopii; Etiopczyk


SJP.pl


etiop.

skrót od: etiopski


SJP.pl


etiopczyk

obywatel Etiopii; Etiop


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Etiopii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wspominałem, że przed wejściem do świątyni Etiopczycy zzuwają obuwie, aby "strząsnąć pył świata doczesnego".

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtʲjɔpt͡ʃɨk, AS: etʹi ̯opčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Etiopia ż.

:: fż. Etiopka ż.

 przym. etiopski

Wiktionary


etiopia

państwo w Afryce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w północno-wschodniej Afryce;

Wiktionary

Etiopia (amh. ኢትዮጵያ, trl. Ityopp’ya), oficjalnie Federalna Demokratyczna Republika Etiopii (amh. የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ, trl. yeʾĪtiyoṗṗya Fēdēralawī Dēmokirasīyawī Rīpebilīk), dawniej Abisynia – państwo położone we wschodniej Afryce. Od południa graniczy z Kenią, na zachodzie z Sudanem i Sudanem Południowym, na wschodzie z Dżibuti i Somalią, a na północnym wschodzie z Erytreą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Etiopia graniczy od zachodu z Sudanem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtʲjɔpʲja, AS: etʹi ̯opʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Etiopka ż., Etiopczyk mos., etiopskość ż.

 przym. etiopski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. urz. Federalna Demokratyczna Republika Etiopii; daw. Abisynia

Wiktionary


etiopista

specjalista w zakresie etiopistyki


SJP.pl


etiopistka

specjalistka w zakresie etiopistyki


SJP.pl


etiopistyczny

dotyczący etiopistyki


SJP.pl


etiopistyka

nauka badająca kulturę, historię i język Etiopii


SJP.pl

Etiopistyka, inaczej abisynistyka – dziedzina orientalistyki zajmująca się badaniem języków, kultur i historii Etiopii, w mniejszym stopniu również Erytrei.

Wikipedia


etiopka

1. gatunek etiopskiego ptaka z podrodziny kaczek;
2. etiopka jednopręga, etiopka trójpręga - afrykańskie gatunki ryb z gromady promieniopłetwych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Etiopii

Wiktionary

Etiopka (Cyanochen cyanoptera) – gatunek endemicznego dla Etiopii ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛˈtʲjɔpka, AS: etʹi ̯opka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Etiopia ż.

:: fm. Etiopczyk mos.

 przym. etiopski

Wiktionary


etiopski

związany z Etiopią


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Etiopii lub do Etiopczyków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielu etiopskich lekkoatletów to specjaliści w biegach długodystansowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtʲjɔpsʲci, AS: etʹi ̯opsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Etiopia ż., Etiopczyk m., Etiopka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. abisyński

Wiktionary


etiuda

1. rodzaj utworu muzycznego, zwykle przeznaczony do celów dydaktycznych;
2. krótki film


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) krótki utwór w sztuce, mający na celu doskonalenie stylu literackiego, gry aktorskiej, techniki malarskiej itp.;

 (1.2) muz. forma muzyczna, zwykle na instrument solowy;

Wiktionary

Etiuda – krótki utwór w sztuce, mający na celu doskonalenie stylu literackiego, gry aktorskiej, techniki malarskiej itp. W niektórych rodzajach dzieł (np. w utworach muzycznych) etiudą często nazywa się pełnowartościowe dzieło, kiedy etiuda jest utworem ćwiczącym walory techniczne pianisty, jak również dziełem popisowym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przygotowałem na egzamin teatralny etiudę, w której odgrywam śniętą rybę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtʲjuda, AS: etʹi ̯uda

Wiktionary


etka

potocznie: znak pisarski &; et


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poligr. znak „&”

Wiktionary

Et (ang. ampersand, niem. Kaufmanns-Und), & – znak pisarski będący daleko przetworzonym symbolem łacińskiego spójnika „et”, polskiego „i” – stąd potoczna polska nazwa tego znaku – „etka”. Norma PN-I-06000 określa ten znak jako „handlowe i” (dosł. z niem.). „Et” jest popularnym znakiem samodzielnym, choć można potraktować go jako nietypową ligaturę.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) et, ampersand

Wiktionary


etmolit

masa skalna utworzona z magmy zakrzepłej w głębi Ziemi; zwężający się lejkowato ku dołowi lakkolit


SJP.pl


etn.

etnogr.; skrót od:
1. etnografia;
2. etnograficzny; etnograf.


SJP.pl


etna

wulkan we Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. czynny wulkan położony na Sycylii, we Włoszech;

Wiktionary

Etna (łac. Aetna; scn. Mungibeddu, Muntagna lub Mongibello) – czynny stratowulkan we Włoszech, na wschodnim wybrzeżu Sycylii. Najwyższy i największy w Europie stożek wulkaniczny.

Etna zajmuje powierzchnię co najmniej 1250 km². Wulkan zaczął powstawać ok. 500 tys. lat temu. Pierwsze wzmianki o erupcjach pochodzą z ok. 1500 roku p.n.e. Szacuje się, że od tamtego czasu było ponad 200 wybuchów. Aktualna wysokość to ok. 3357 m n.p.m. (aktywność wulkanu powoduje zmiany wysokości ).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przejechał całą Sycylię, chłonąc wyspę z pociągu i autobusu, od greckich ruin w Dolinie Świątyń nieopodal Agrigento do pokrytej czapą śniegu Etny (…)

Wiktionary


etnarcha

tytuł naczelników okręgów autonomicznych we wschodnich prowincjach imperium rzymskiego


SJP.pl

Etnarcha (gr. ἐθνάρχης – władca ludu) – używany w hellenistycznym kręgu kulturowym tytuł, określający monarchę o niższej pozycji od króla.

Wikipedia


etnarchia

system rządów w cesarstwie rzymskim, polegający na podziale terytorium między etnarchów


SJP.pl


etneński

Etna (wulkan we Włoszech)


SJP.pl


etnia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) antrop. grupa osób mających wspólnych przodków, własną tożsamość kulturową i swoją ojczyznę;

Wiktionary

Etnia – wspólnota mająca wspólne mity pochodzeniowe, własną tożsamość kulturową, w tym nazwę, oraz związek z ziemią ojczystą. W ujęciu Anthony’ego Smitha etnie przyczyniły się do powstania ideologii etnicznych i nacjonalizmów, a chociaż narody i ruchy etniczne kształtować się zaczęły w społeczeństwie nowoczesnym, to można mówić o ciągłości kulturowej. Koncepcja ta pomija to, że wytwory kultury, w tym symbole narodowe, w nowoczesnych społeczeństwach nabierają nowych znaczeń.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. etniczny

 przysł. etnicznie

 temsłow. etno-

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) etnia

* hiszpański: (1.1) etnia ż.

* włoski: (1.1) etnia ż.

źródła.

== etnia (język asturyjski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) grupa etniczna

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛtʲɲa, AS: etʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 przym. etniczny

 przysł. etnicznie

 temsłow. etno-

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. etniczny

 przysł. etnicznie

 temsłow. etno-

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) etnia

* hiszpański: (1.1) etnia ż.

* włoski: (1.1) etnia ż.

źródła.

== etnia (język asturyjski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) grupa etniczna

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


etnicznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób etniczny, dotyczący etniczności

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛtʲˈɲit͡ʃʲɲɛ, AS: etʹńičʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etniczność ż., etnia ż.

 przym. etniczny

Wiktionary


etniczność

etniczny


SJP.pl

Etniczność (ang. ethnicity, fr. ethnicité) – termin, pochodzący od gr. ethnos, wywodzącego się z kolei od ethnikos – „barbarzyńca”, „poganin”. Żelazny, opisując genezę pojęcia etniczność, wychodzi od greckiego podziału na polis (państwa-miasta) i ethne (l. poj. ethnos). Społeczeństwa, które znajdowały się poza greckimi polis, rządzone były zdaniem Greków przez tyranów i charakteryzowały się tym, że nie potrafiły wykształcić demokratycznych struktur. Słowo ethnos było używane także przez Aleksandryjskich Żydów w odniesieniu do wszystkich innych ludów niż Izraelici.

Wikipedia

Patrz:

etniczny

etniczny

związany z przynależnością do danego narodu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z przynależnością do grupy narodowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ziemię Majów zamieszkują także inne ciekawe grupy etniczne, jak choćby Garifuni — mieszańcy Murzynów i Indian (od Murzynów wzięli wygląd i temperament, a od Indian zapożyczyli język).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛtʲˈɲit͡ʃnɨ, AS: etʹńičny

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. etnicznie

 rzecz. etniczność ż., etnia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wernakularny

Wiktionary


etno

1. gatunek muzyczny nawiązujący do tradycyjnej muzyki etnicznej;
2. potocznie: etniczny, np. festiwal etno, styl etno


SJP.pl

World music (z ang. „muzyka świata”) – szerokie pojęcie obejmujące swym zakresem głównie muzykę ludową, bądź muzykę nią inspirowaną, ale również muzykę zbliżoną stylistycznie do popularnej muzyki rozrywkowej, niezależnie od miejsca jej tworzenia.

Wikipedia


etno-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z ludem, narodem, społeczeństwem lub grupą społeczną

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) etnobotanika • etnocentryzm • etnogeneza • etnografia • etnohistoria • etnolingwistyka • etnologia • etnomedycyna • etnometodologia • etnomuzykologia • etnonim • etnopsychiatria • etnopsychologia

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. etnia ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἔθνος. → naród, rasa

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) етно-

* czeski: (1.1) etno-

* duński: (1.1) etno-

* hiszpański: (1.1) etno-

* norweski (bokmål): (1.1) etno-

* norweski (nynorsk): (1.1) etno-

* rosyjski: (1.1) этно-

* słowacki: (1.1) etno-

* słoweński: (1.1) etno-

* włoski: (1.1) etno-

źródła.

== etno- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|et.no.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) etno-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛtnɔ, AS: etno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etnia ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. etnia ż.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἔθνος. → naród, rasa

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) етно-

* czeski: (1.1) etno-

* duński: (1.1) etno-

* hiszpański: (1.1) etno-

* norweski (bokmål): (1.1) etno-

* norweski (nynorsk): (1.1) etno-

* rosyjski: (1.1) этно-

* słowacki: (1.1) etno-

* słoweński: (1.1) etno-

* włoski: (1.1) etno-

źródła.

== etno- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|et.no.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) etno-

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

 (1.1) etnocentrismo • etnografía

synonimy.

Wiktionary


etnoarcheologia

dyscyplina naukowa wykorzystująca studia nad żyjącymi społecznościami do rekonstrukcji starożytnych kultur; archeoetnografia, etnografia archeologiczna


SJP.pl

Wikipedia


etnobotaniczka

specjalistka badająca związki między roślinami i kulturą społeczności


SJP.pl


etnobotanik

nauka, której przedmiotem badań i poznania są związki między roślinami i kulturą społeczności


SJP.pl


etnobotanika

nauka, której przedmiotem badań i poznania są związki między roślinami i kulturą społeczności


SJP.pl

Wikipedia


etnocentryczny

etnocentryzm


SJP.pl

Patrz:

etnocentryzm

etnocentryzm

postawa wyrażająca się w przekonaniu, że kultura własnej grupy społecznej, jako wyższa od innych, jest dla pozostałych kultur punktem odniesienia i kryterium wartościowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przekonanie o wyższości jednej grupy etnicznej i jej kultury nad innymi i związana z tym pogarda wobec innych kultur i ich tradycji;

Wiktionary

Etnocentryzm – postawa ujawniająca się przy zetknięciu z innymi kulturami, polegająca na uznawaniu własnego narodu lub grupy etnicznej za szczególnie wartościową oraz na wywyższaniu własnej kultury, którą traktuje się jako miernik w ocenianiu innych grup, co prowadzi często do postaw niechęci, a nawet wrogości.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przywiązanie do tradycji, kultywowanie obyczajów, swoisty etnocentryzm mają oczywiście głęboką motywację historyczną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛtnɔˈt͡sɛ̃ntrɨsm̥, AS: etnocntrysm̦

Wiktionary


etnogenetyczny

etnogeneza


SJP.pl

Patrz:

etnogeneza

etnogeneza

proces wyodrębniania się, różnicowania i kształtowania grup etnicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. proces kształtowania się grup etnicznych;

Wiktionary

Etnogeneza – proces kształtowania się etnosu grup etnicznych, a według niektórych badaczy także samej grupy etnicznej. Badaniem etnogenezy zajmuje się historia, etnologia, archeologia, antropologia kulturowa, socjologia i językoznawstwo. Termin wywodzi się od neologizmu ethnogenesis użytego pierwszy raz w połowie XIX wieku przez Henry`ego Timroda. Następnie pojęcie przejął świat XX-wiecznych antropologów - akademików.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ich etnogenezie pewien udział mogli również mieć Trakowie i wiele innych nacji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etnogenia ż.

Wiktionary


etnogenia

nauka o tworzeniu się narodów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. etn. nauka o powstawaniu narodów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etnogeneza ż.

Wiktionary


etnogonia

nauka o pochodzeniu ludów


SJP.pl


etnogr.

skrót od: etnografia, etnograficzny; etn.


SJP.pl


etnograf

specjalista nauki o powstawaniu, rozwoju i zróżnicowaniu kultur różnych ludów; ludoznawca, kulturoznawca, kulturolog


SJP.pl

Etnografia – dyscyplina naukowa zajmująca się całościowym opisem i analizą kultur ludowych różnych społeczności i grup etnicznych. Jej zakres obejmuje teorię kultury ludowej, jak i badanie poszczególnych jej dziedzin i wytworów materialnych. W zależności od tradycji naukowej, pod pojęciem etnografia rozumie się wszystkie nauki etnologiczne bądź też jedną z nich.

Wikipedia


etnograf.

skrót od: etnograficzny; etn.


SJP.pl


etnografia

1. nauka zajmująca się badaniem powstawania, rozwoju i zróżnicowania kultur różnych ludów; ludoznawstwo, kulturoznawstwo, kulturologia;
2. kierunek studiów zajmujący się tą nauką;
3. wydział wyższej uczelni, w którym wykłada się taki kierunek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. nauka o kulturze ludowej danej społeczności;

Wiktionary

Etnografia – dyscyplina naukowa zajmująca się całościowym opisem i analizą kultur ludowych różnych społeczności i grup etnicznych. Jej zakres obejmuje teorię kultury ludowej, jak i badanie poszczególnych jej dziedzin i wytworów materialnych. W zależności od tradycji naukowej, pod pojęciem etnografia rozumie się wszystkie nauki etnologiczne bądź też jedną z nich.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) etnografia muzyczna

synonimy.

 (1.1) skr. etn., etnogr.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. etnograf mos.

 przym. etnograficzny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|etno-|-grafia. < etym|gr|ἔθνος|γράφω.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ethnography

* baskijski: (1.1) etnografia

* czeski: (1.1) etnografie ż.

* duński: (1.1) etnografi w.

* esperanto: (1.1) etnografio

* hiszpański: (1.1) etnografía ż.

* jidysz: (1.1) עטנאָגראַפֿיע ż. (etnografye)

* norweski (bokmål): (1.1) etnografi m.

* norweski (nynorsk): (1.1) etnografi m.

* nowogrecki: (1.1) εθνογραφία ż.

* słowacki: (1.1) etnografia ż.

* szwedzki: (1.1) etnografi w.

* turecki: (1.1) etnografya

* węgierski: (1.1) etnográfia, néprajz

* włoski: (1.1) etnografia ż.

źródła.

== etnografia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) etnografia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etnograf mos.

 przym. etnograficzny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. etn., etnogr.

Wiktionary


etnograficzny

dotyczący nauki o powstawaniu, rozwoju i zróżnicowaniu kultur różnych ludów; ludoznawczy, kulturoznawczy, kulturologiczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z etnografią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj nasza klasa idzie na wycieczkę do muzeum etnograficznego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etnografia ż., etnograf mos.

Wiktionary


etnografka

specjalistka w dziedzinie nauki o powstawaniu, rozwoju i zróżnicowaniu kultur różnych ludów; ludoznawczyni, kulturoznawczyni, kobieta kulturolog


SJP.pl


etnolekt

odmiana językowa charakterystyczna dla danej grupy etnicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) etn. jęz. język, dialekt lub gwara używana przez wyodrębnioną grupę etniczną;

Wiktionary

Etnolekt – odmiana językowa (lekt) właściwa dla jakiejś wyodrębnionej grupy etnicznej, postrzegana jako wyznacznik jej tożsamości. W ścisłej klasyfikacji lingwistycznej etnolekt może odpowiadać takim jednostkom, jak: gwara (poddialekt), dialekt, zespół dialektów, język czy też kompleks językowy. Etnolekt można rozumieć jako zbiór bardzo zbliżonych do siebie idiolektów (odmian indywidualnych).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez niektórych językoznawców za etnolekt może zostać uznany śląski.

Wiktionary


etnolingwista

osoba zajmująca się etnolingwistyką, badaniem związków między językiem a kulturą


SJP.pl


etnolingwistka

etnolingwista


SJP.pl

Patrz:

etnolingwista

etnolingwistyczny

etnolingwistyka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. związany z etnolingwistyką, dotyczący etnolingwistyki

Wiktionary

Patrz:

etnolingwistyka

Powiązane:

 rzecz. etnolingwistyka ż., etnolingwista mos., etnolingwistka ż.

Wiktionary


etnolingwistyka

dział lingwistyki badający związki między językiem a kulturą


SJP.pl

Etnolingwistyka – dziedzina badań lingwistycznych, której przedmiotem są wzajemne związki między językami, myśleniem, zachowaniem się człowieka i rzeczywistością, to znaczy między formalną strukturą języka panującą powszechnie a resztą kultury społeczności posługującej się danym językiem.

Wikipedia


etnolog

specjalista w dziedzinie etnologii


SJP.pl

Wikipedia


etnologia

1. nauka o człowieku w jego środowisku kulturowym; nauka pokrewna antropologii kulturowej;
2. kierunek studiów na wyższej uczelni obejmujący studia w tym zakresie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) antrop. nauka zajmująca się klasyfikacją i opisem ludów oraz kultur

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. etnos mrz., etnolog mos., etnolożka ż.

 przym. etnologiczny

 przysł. etnologicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ethnology

* bułgarski: (1.1) етнология ż.

* węgierski: (1.1) etnológia

źródła.

== etnologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) etnologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etnos mrz., etnolog mos., etnolożka ż.

 przym. etnologiczny

 przysł. etnologicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. etnos mrz., etnolog mos., etnolożka ż.

 przym. etnologiczny

 przysł. etnologicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ethnology

* bułgarski: (1.1) етнология ż.

* węgierski: (1.1) etnológia

źródła.

== etnologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) etnologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


etnologiczny

etnologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z etnologią, dotyczący etnologii

Wiktionary

Patrz:

etnologia

Przykłady

 (1.1) Instytut sorabistyki zajmuje się językami górno- i dolnołużyckim i ich wariantami, literaturą i kulturą Łużyczan, jak też kulturalno-historycznymi i etnologicznymi kwestiami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etnologia ż., etnolog mos., etnolożka ż.

Wiktionary


etnolożka

etnolog


SJP.pl

Patrz:

etnolog

etnometodolog

socjolog badający codzienne interakcje, w trakcie których ludzie interpretują wzajemne zachowania oraz konstruują poczucie sensu i realności porządku społecznego


SJP.pl


etnometodologia

nauka badająca potoczne metody, za pomocą których ludzie wytwarzają przeświadczenie o istnieniu porządku społecznego


SJP.pl

Wikipedia


etnomuzykolog

specjalista w dziedzinie etnomuzykologii


SJP.pl


etnomuzykologia

dział muzykologii, badający muzykę ludu jako grupy etnicznej; etnografia muzyczna, folklorystyka muzyczna


SJP.pl

Etnografia muzyczna (etnomuzykologia) – dziedzina nauki zajmująca się badaniami nad muzyką tradycyjną, oraz muzyką cywilizacji pozaeuropejskich. Głównymi zadaniami etnomuzykologii są badania struktury muzycznej utworów oraz kontekstów, w których utwory są wykonywane. Etnomuzykologia jest dziedziną pośrednią pomiędzy muzykologią a etnologią.

Wikipedia


etnomuzykologiczny

etnomuzykologia


SJP.pl

Patrz:

etnomuzykologia

etnomuzykolożka

etnomuzykolog


SJP.pl

Patrz:

etnomuzykolog

etnonim

nazwa własna narodu, plemienia lub grupy etnicznej, np. Polak, Kaszub, Łemko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. nazwa ludu, rodu, klanu, plemięemienia, szczepu, narodu;

Wiktionary

Etnonim (gr. Έθνος, etnos „lud, naród” i ὄνυμα „nazwa”) – nazwa danego narodu, plemienia, grupy etnicznej, np. Francuzi, Japończycy, Nawahowie.

Wyróżnia się dwa rodzaje etnonimów:

  • endoetnonim – nazwa własna używana przez przedstawicieli danego ludu, np. „Inuici”.
  • egzoetnonim – nazwa nadana przez przedstawicieli obcej grupy, np. „Eskimosi”.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛtˈnɔ̃ɲĩm, AS: etnõńĩm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etnonimia ż.

Wiktionary


etnonimia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. nauka o nazwach plemięemion i narodów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛtnɔ̃ˈɲĩmʲja, AS: etnõńĩmʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etnonim m.

Wiktionary


etnopsychiatria

dział medycyny zajmujący się leczeniem chorób umysłowych w związku z przynależnością chorego do danej grupy etnicznej


SJP.pl


etnopsycholog

specjalista w zakresie etnopsychologii


SJP.pl


etnopsychologia

nauka zajmująca się psychologiczną charakterystyką ludów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psychologia ludów, poddyscyplina antropologii kulturowej;

Wiktionary

Etnopsychologia – inaczej psychologia ludów, poddyscyplina antropologii kulturowej. Etnopsychologia została zapoczątkowana przez Wilhelma Wundta.

Zajmuje się psychologiczną charakterystyką zbiorowości ludzkich. Bada wybrane wytwory z życia psychicznego, przejawiające się: w: mowie, religii, prawie, sztuce, polityce, a także poszukuje i analizuje skutki oddziaływania na siebie kultur różnych ludów lub narodów.

Wikipedia


etnos

1. grupa ludzi o wspólnym pochodzeniu i kulturze odczuwająca więź grupową; grupa etniczna;
2. zespół cech kultury danej grupy etnicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) antrop. socjol. grupa etniczna;

 (1.2) zespół cech charakteryzujących grupę etniczną

Wiktionary

Grupa etniczna – grupa ludzi, identyfikujących się ze sobą w oparciu o wspólne doświadczenia społeczne, kulturowe, narodowe oraz historyczne. Przynależność do grupy etnicznej najczęściej wiąże się jednym lub kilkoma wspólnymi elementami: dziedzictwem kulturowym, językiem, strukturą społeczną, wierzeniami, rytuałami, kuchnią, ubiorem czy wyglądem zewnętrznym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na terenie płaskowyżu rozwijały się etnosy mocno spokrewnione ze sobą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etnologia ż.

Wiktionary


etnosocjolog

specjalista w zakresie etnosocjologii


SJP.pl


etnosocjologia

Etnosocjologia – poddyscyplina antropologii kulturowej. Wykorzystuje metodę badań porównawczych, analizuje różne zjawiska, a także instytucje społeczne i organizacje społeczno-kulturowe związane z procesami etnicznymi. Analizuje także procesy zmiany społeczeństwa zachodzące w obrębie grup etnicznych.

Wikipedia


etnosocjologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z etnosocjologią, dotyczący etnosocjologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etnosocjologia ż., etnosocjolog mos. / ż.

Wiktionary


etognozja

nauka o zwyczajach i obyczajach ludów


SJP.pl


etogram

Wikipedia


etoksylowanie

reakcja wprowadzania grupy etoksylowej do związku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|etoksylować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. etoksylować

 przym. etoksylowany

Wiktionary


etoksylowany

przymiotnik

 (1.1) chem. poddany procesowi etoksylowania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Etoksylowane alkohole tłuszczowe mogą stanowić cenny kompozyt praktycznie każdej chemii użytkowej. Wiele związków wywodzących się z tej grupy zalicza się do doskonałych surfaktantów, emulgatorów oraz środków dyspergujących.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etoksylan m., etoksylowanie n., etoksylacja ż.

 czas. etoksylować ndk.

 przym. etoksylanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oksyetylenowany

Wiktionary


etoksylowy

grupa etoksylowa - grupa zawierająca atom tlenu przyłączony do etylu


SJP.pl


etol

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Etolii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Etolczyk mos., Etolia ż., Etolka ż.

 przym. etolski

Wiktionary


etola

kobiecy szal lub pelerynka z futra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj szala lub krótkiej pelerynki, zwykle z miękkiego futra; narzutka futrzana na ramiona noszona do sukien wieczorowych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niecały rok temu można było podziwiać jej ciało okryte tylko futrzaną etolą na niezwykle zmysłowych zdjęciach w niemieckim „Sternie”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtɔla, AS: etola

Wiktionary

Powiązane:

 przym. etolowy

Wiktionary


etolczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Etolii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Etol mos., Etolia ż., Etolka ż.

 przym. etolski

Wiktionary


etolia

kraina historyczna w środkowej Grecji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina w starożytnej Grecji

Wiktionary

Etolia – górzysta kraina w starożytnej Grecji, od południa ograniczona Zatoką Patraską i Koryncką, zamieszkana przez Etolów. Największe znaczenie miała w III wieku p.n.e., w czasach istnienia Związku Etolskiego.

Obecnie terytorium Etolii wraz z historyczną Akarnanią wchodzi w skład jednostki administracyjnej Etolia-Akarnania w regionie Grecja Zachodnia.


Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Etolia odegrała istotną rolę w trzecim wieku p.n.e..

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtɔlʲja, AS: etolʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Etolczyk m., Etol mos., Etolka ż.

 przym. etolski

Wiktionary


etolka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Etolii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Etolia ż.

:: fm. Etol mos., Etolczyk mos.

 przym. etolski

Wiktionary


etolog

specjalista w dziedzinie etologii


SJP.pl

Etologia (gr. ήθος – obyczaj) – dział zoologii badający zachowania zwierząt, zarówno dziedziczone, jak i nabyte, ich aspekt przystosowawczy, społeczny, rozwój osobniczy, orientację przestrzenną.

Twórcą nowoczesnej etologii jest Konrad Lorenz. Porównując zachowania (np. drapanie się) różnych gatunków, stwierdził on, że mogą one pomóc w poznaniu ewolucji, a na podstawie badań kaczek doszedł do wniosku, że zachowania zależą w prosty sposób od genów.

Wikipedia


etologia

1. nauka zajmująca się badaniem zachowań i obyczajów ludzi, powiązanych z ich funkcjonowaniem w społeczeństwie;
2. nauka o zachowaniu się zwierząt


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nauka o zachowaniu się zwierząt;

 (1.2) filoz. nauka badająca powstawanie charakteru i sposobu zachowania się człowieka

Wiktionary

Etologia (gr. ήθος – obyczaj) – dział zoologii badający zachowania zwierząt, zarówno dziedziczone, jak i nabyte, ich aspekt przystosowawczy, społeczny, rozwój osobniczy, orientację przestrzenną.

Twórcą nowoczesnej etologii jest Konrad Lorenz. Porównując zachowania (np. drapanie się) różnych gatunków, stwierdził on, że mogą one pomóc w poznaniu ewolucji, a na podstawie badań kaczek doszedł do wniosku, że zachowania zależą w prosty sposób od genów.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) nauka

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) zoologia

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. etolog m.

 przym. etologiczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ethology

* arabski: (1.1) إيثولوجيا, علم السلوك الحيواني

* baskijski: (1.1) etologia

* białoruski: (1.1) эталогія ż.

* bułgarski: (1.1) етология ż.

* czeski: (1.1) etologie

* estoński: (1.1) etoloogia

* francuski: (1.1) éthologie

* hiszpański: (1.1) etología ż.; (1.2) etología ż.

* ido: (1.1) etologio

* kataloński: (1.1) etologia

* niemiecki: (1.1) Ethologie ż.

* nowogrecki: (1.1) ηθολογία ż.; (1.2) ηθολογία ż.

* rosyjski: (1.1) этология ż.

* słowacki: (1.1) etológia ż.

* turecki: (1.1) etoloji

* turkmeński: (1.1) etologiýa

* ukraiński: (1.1) етологія ż.

* węgierski: (1.1) etológia

źródła.

== etologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) zool. etologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛtɔˈlɔɟja, AS: etoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etolog m.

 przym. etologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) nauka

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) zoologia

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. etolog m.

 przym. etologiczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ethology

* arabski: (1.1) إيثولوجيا, علم السلوك الحيواني

* baskijski: (1.1) etologia

* białoruski: (1.1) эталогія ż.

* bułgarski: (1.1) етология ż.

* czeski: (1.1) etologie

* estoński: (1.1) etoloogia

* francuski: (1.1) éthologie

* hiszpański: (1.1) etología ż.; (1.2) etología ż.

* ido: (1.1) etologio

* kataloński: (1.1) etologia

* niemiecki: (1.1) Ethologie ż.

* nowogrecki: (1.1) ηθολογία ż.; (1.2) ηθολογία ż.

* rosyjski: (1.1) этология ż.

* słowacki: (1.1) etológia ż.

* turecki: (1.1) etoloji

* turkmeński: (1.1) etologiýa

* ukraiński: (1.1) етологія ż.

* węgierski: (1.1) etológia

źródła.

== etologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) zool. etologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


etologiczny

etologia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. związany z etologią, dotyczący etologii

 (1.2) filoz. związany z etologią, dotyczący etologii

Wiktionary

Patrz:

etologia

Wymowa:

IPA: ˌɛtɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: etoloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etologia ż., etolog m.

Wiktionary


etolożka

etolog


SJP.pl

Patrz:

etolog

etolski

przymiotnik od: Etolia (kraina starożytnej Grecji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Etolią, dotyczący Etolii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Artefakty z inskrypcjami w dialekcie etolskim trafiają się niezwykle rzadko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Etol mos., Etolczyk mos., Etolia ż., Etolka ż.

Wiktionary


etopozyd

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. półsyntetyczna pochodna podofilotoksyny o działaniu cytostatycznym;

Wiktionary

Etopozyd (łac. Etoposidum) – półsyntetyczna pochodna podofilotoksyny o działaniu cytostatycznym. Należy do leków fazowo-specyficznych (działa w interfazie). Jego mechanizm działania nie jest do końca poznany. Wiadomo, że działanie etopozydu opiera się na następujących mechanizmach: zrywanie jednoniciowego i dwuniciowego DNA, hamowanie topoizomerazy II, tworzenie wolnych rodników oraz hamowanie wbudowywania tymidyny do DNA.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Raka drobnokomórkowego można leczyć etopozydem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛtɔˈpɔzɨt, AS: etopozyt

Wiktionary


etos

zbiór norm moralnych i obyczajowych, kodeks zachowań pewnej zbiorowości; ethos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zespół norm, wartości, kryteria charakteryzujące określone środowisko, grupę ludzi;

Wiktionary

Etos (z gr. εθος zwyczaj lub ηθος usposobienie) – realizowany i obowiązujący w grupie społecznej, społeczności czy kategorii społecznej zbiór idealnych wzorów kulturowych (ideałów), jasno określonych. Dzięki zaangażowaniu w realizację tych wzorów zachowań uwidaczniają się wartości danej grupy oraz kształtuje się obraz wyidealizowanego stylu życia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W okresie powojennym, wielu powstańców starało się dotrzeć do młodzieży, aby przekazać jej etos Powstania, by zrozumiała o co walczyliśmy (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛtɔs, AS: etos

Wiktionary


etosiarz

etosowiec; pejoratywnie:
1. członek opozycji antykomunistycznej w latach 70. i 80., odwołujący się wówczas do etosu "Solidarności", a dziś robiący karierę wbrew temu etosowi;
2. człowiek wierzący w jakiś etos


SJP.pl


etosowiec

etosiarz; pejoratywnie:
1. członek opozycji antykomunistycznej w latach 70. i 80., odwołujący się wówczas do etosu "Solidarności", a dziś robiący karierę wbrew temu etosowi;
2. człowiek wierzący w jakiś etos


SJP.pl


etosowy

etos


SJP.pl

Patrz:

etos

etpc

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub nijaki

 (1.1) = praw. Europejski Trybunał Praw Człowieka;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) ETPC nakazał Polsce zapewnić migrantom na granicy żywność, ubrania, opiekę medyczną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛ‿tɛ‿pɛ‿ˈt͡sɛ, AS: e‿te‿pe‿ce

Wiktionary


etr.

skrót od: etruski; etrus.


SJP.pl


etranżer

przestarzale, żartobliwie: cudzoziemiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. żart. cudzoziemiec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W naszym przedsiębiorstwie zatrudniamy chętnie etranżerów.

 (1.1) Ale co im powiedzieć? — Może pan powiedzieć, że musi pan przyjąć jakiegoś etranżera.

 (1.1) Uspokojony dyrektor policji pożegnał się z podwładnymi, ponieważ jak wyjaśnił, ma ważnego etranżera, i przekazał prowadzenie dalszych obrad swemu zastępcy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cudzoziemiec

Wiktionary


etranżerka

etranżer; cudzoziemka


SJP.pl


etrog

owoc cytrusowy przypominający cytrynę, symbol radości, szczególnie podczas obchodów żydowskiego święta Sukkot


SJP.pl

Cytron, cedrat (Citrus medica L.) – gatunek roślin wieloletnich z rodziny rutowatych (Rutaceae Juss.). Prawdopodobnie pochodzi z podnóża Himalajów (północno-wschodnie Indie, północna Mjanma). Rozprzestrzeniony już w starożytności do Chin i Europy (tu dotarł jako pierwszy z owoców cytrusowych ok. 300 r. p.n.e.). Jest prawdopodobnie jednym z trzech gatunków rodzicielskich (obok pomarańczy olbrzymiej i mandarynki) większości form uprawnych cytrusów.

Wikipedia


etruria

1. starożytna kraina znajdująca się w środkowej Italii, obejmująca obszar dzisiejszej Toskanii;
2. królestwo utworzone z Wielkiego Księstwa Toskanii przez Napoleona I


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) staroż. geogr. starożytna kraina w środkowej Italii nad Morzem Tyrreńskim, zasiedlona przez Etrusków w I tys. p.n.e., podbita przez Rzymian w III w. p.n.e.;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Niewielka Republika Lukki, dotykająca morza nadbrzeżem Viareggia, licząca około 120000 mieszkańców, rządzonych przez szlachtę i kler, była mocno niezadowolona z wcielenia jej ostatnim traktatem do Królestwa Etrurii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtrurʲja, AS: etrurʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Etrusk m., Etruska ż., etruski mrz.

 przym. etruski, etruryjski

Wiktionary


etrus.

skrót od: etruski; etr.


SJP.pl


etrusk

członek starożytnego ludu, mieszkającego w Etrurii, krainie w środkowej Italii; Tyrren


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. etn. przedstawiciel starożytnego ludu zamieszkującego Etrurię w środkowej Italii, wykształconego między XI a IX wiekiem p.n.e.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wśród Etrusków kobiety cieszyły się większą swobodą od Greczynek czy Rzymianek, czego przykładem może być to, że mogły brać udział w ucztach u boku mężów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛtrusk, AS: etrusk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Etruria ż., etruski mrz.

:: fż. Etruska ż.

 przym. etruski

Wiktionary


etruska

przymiotnik od: Etruria


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. etn. przedstawicielka starożytnego ludu zamieszkującego Etrurię w środkowej Italii, wykształconego między XI a IX wiekiem p.n.e.

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Etrusk

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Etruski cieszyły się większą swobodą od kobiet w Grecji czy Rzymie, czego przykładem jest prawo uczestniczenia w ucztach u boku mężów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtruska, AS: etruska

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Etruria ż.

:: fm. Etrusk m.

 przym. etruski

Wiktionary


etruski

przymiotnik od: Etruria


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Etrurii lub Etrusków

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język Etrusków;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do arcydzieł sztuki etruskiej należą sarkofagi z Caere przedstawiające małżonków.

 (2.1) Etruski był językiem nieindoeuropejskim, o tajemniczym pochodzeniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtrusʲci, AS: etrusʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Etruria ż., Etrusk m., Etruska ż.

Wiktionary


etruskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługiwał się językiem etruskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługiwali się językiem etruskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku etruskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtruskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: etruskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


etruskolog

specjalista w dziedzinie etruskologii


SJP.pl


etruskologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka zajmująca się kulturą, historią i językiem Etrusków;

Wiktionary

Etruskologia – historyczna nauka interdyscyplinarna, dział filologii klasycznej, której przedmiotem zainteresowań i badań jest starożytna cywilizacja Etrusków, wchłonięta przez Rzym w czasach republiki.

Za prekursora etruskologii można uznać szkockiego historyka, Thomasa Dempstera, który z polecenia Wielkiego Księcia Toskanii Kosmy II napisał dzieło pt. De Etruria Regali Libri Septem.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛtruskɔˈlɔɟja, AS: etruskoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etruskolog m., etruskolożka ż.

 przym. etruskologiczny

Wiktionary


etruskologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) archeol. związany z etruskologią, dotyczący etruskologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etruskologia ż., etruskolog mos.

Wiktionary


etruskolożka

etruskolog


SJP.pl

Patrz:

etruskolog

etruskowie

starożytny lud mieszkający w Etrurii, krainie w środkowej Italii; Tyrrenowie


SJP.pl

Wikipedia


ettringit

minerał, uwodniony krzemian wapnia


SJP.pl

Ettringit – bardzo rzadki minerał, będący uwodnionym siarczanem wapnia i glinu.

Nazwa pochodzi od jego typowej lokalizacji – Ettringen w Niemczech.

Wikipedia


etui

futerał, puzderko do przechowywania drobiazgów, pokrowiec na okulary


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hand. książk. futerał, pudełko lub kasetka do przechowania ważnych lub delikatnych przedmiotów;

Wiktionary

Etui (fr. étui, wym. etṻi) – niewielki usztywniony pojemnik chroniący różne przedmioty użytkowe i wartościowe.

Może mieć postać jednoczęściowego rozkładanego pudełka, zamykanego pokrowca (futerału) albo prostej pochewki (otwartej lub z klapką zamykającą). Bywa wykonane z rozmaitych materiałów: metalu, skóry, tworzyw sztucznych, tkaniny, a nawet kartonu czy folii. Istotną cechą jest wykonanie z materiału dostatecznie sztywnego lub z wypełnieniem usztywniającym, często z odpowiednimi przegródkami bądź miękką wykładziną wewnętrzną. W tej postaci służy do przechowywania przedmiotów drobnych, łatwych do zgubienia względnie posiadających szczególną wartość.

Wikipedia


etulia

rodzaj roślin z rodziny astrowatych


SJP.pl


etwesz

jednostka geofizyczna


SJP.pl

Eötvös, etwesz (E) – do 5 czerwca 1970 jednostka zmiany siły ciężkości między różnymi warstwami geologicznymi lub w różnych geograficznych miejscach używana była w geofizyce i pochodzi od nazwiska węgierskiego geofizyka Loránda Eötvösa.

1 E = 10-9 gal/cm = 10-9 s-2

Wikipedia


etyczka

kobieta zajmująca się etyką


SJP.pl


etycznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób zgodny z etyką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kopciuszka uważa się za kobietę etycznie doskonałą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etyczność ż., etyk mos., etyka ż.

 przym. etyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) moralnie

Wiktionary


etyczniej

stopień wyższy od przysłówka: etycznie


SJP.pl


etyczność

postępowanie zgodnie z przyjętymi zasadami moralnymi, bycie etycznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co etyczne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etyka ż., etyk mos.

 przym. etyczny

 przysł. etycznie

Wiktionary


etyczny

przymiotnik od: etyka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z etyką, dotyczący etyki

 (1.2) zgodny z zasadami etyki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nadeszły czasy wyboru – wyboru wszystkiego: religii, ustroju, języka, obyczaju, wzorców osobowych, wartości estetycznych i etycznych.

 (1.2) Dla wielu weganizm to wybór etyczny i kwestia szacunku do zwierząt jako czujących stworzeń.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtɨt͡ʃnɨ, AS: etyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etyka ż., etyk m., etyczność ż.

 przysł. etycznie

 przym. bezetyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) moralny

Wiktionary


etyk

autor rozpraw o etyce, pisarz poruszający zagadnienia etyki; wykładowca etyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) eduk. filoz. specjalista w zakresie etyki

 (1.2) rzad. autor tekstów o etyce lub dotyczących etyki

Wiktionary

Etyka (z stgr. ἦθος, ēthos – stałe miejsce zamieszkania, obyczaj, zwyczaj) – dział filozofii dotyczący powinności moralnej: moralnego dobra lub zła. Etyka wyznacza jej szczegółową treść, czyli słuszności, a także szuka ostatecznych wyjaśnień norm, genezy zła i sposobów jego przezwyciężenia.

Etykę odróżnia się od moralności i innych badających ją dyscyplin jak psychologia moralności, socjologia moralności, etologia czy teologia moralna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wykładu nie będzie, bo etyk się rozchorował.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etyka ż., etyczność ż.

 przym. etyczny

 przysł. etycznie

Wiktionary


etyka

1. moralność; ogół ocen i norm moralnych przyjętych w danej epoce i zbiorowości społecznej
2. nauka o moralności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. dział filozofii zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne;

 (1.2) kult. ogół zasad i norm postępowania przyjętych w danej epoce i środowisku

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: etyk

Wiktionary

Etyka (z stgr. ἦθος, ēthos – stałe miejsce zamieszkania, obyczaj, zwyczaj) – dział filozofii dotyczący powinności moralnej: moralnego dobra lub zła. Etyka wyznacza jej szczegółową treść, czyli słuszności, a także szuka ostatecznych wyjaśnień norm, genezy zła i sposobów jego przezwyciężenia.

Etykę odróżnia się od moralności i innych badających ją dyscyplin jak psychologia moralności, socjologia moralności, etologia czy teologia moralna.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɛtɨka, AS: etyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etyk m., etyczka ż., etyczność ż.

 przym. etyczny

 przysł. etycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) moralność

Wiktionary


etykieciarka

urządzenie do nanoszenia etykiet


SJP.pl

Etykieciarka – urządzenie mechaniczne służące do nanoszenia etykiet na wyrób. Etykieciarki zaopatrzone są w zespoły: napędowy, detekcji etykiet, detekcji opakowania, pozycjonowania produktu. Najczęściej stosowane do oklejania wyrobów są etykiety samoprzylepne drukowane na papierze lub folii, sztancowane i po oddzieleniu zbędnego ażuru pozostające na silikonowym papierze podkładowym. Etykiety bez kleju wymagają oddzielnych aplikatorów kleju, natomiast etykiety z klejem bez podkładu (typu liner less) ze względu na trudności techniczne w ich podawaniu nie znalazły szerszego zastosowania.

Wikipedia


etykieta

1. obowiązujący sposób zachowania się w jakimś środowisku; formy towarzyskie, konwenans;
2. nalepka na towarze lub opakowaniu z informacjami o nim;
3. tabliczka z nazwą i opisem eksponatu;
4. ogólna, powierzchowna opinia o kimś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zbiór norm i zasad panujących w określonej grupie społecznej lub środowisku;

 (1.2) nalepka na produkcie zawierająca jego nazwę, zawartość, cenę itp.

Wiktionary

  • etykieta, kurtuazja – zbiór norm zachowania, zwyczajów i form towarzyskich (savoir-vivre) obowiązujący w określonej grupie społecznej lub środowisku (np. etykieta dworska – ceremoniał dworski, różny na dworach różnych monarchów). Etykieta może być formalnie ustalona i spisana albo nieformalna, przekazywana ustnie. Etykieta była też częścią obszerniejszych kodeksów (np. kodeks etyczny, etos rycerski, kodeks bushidō), które poza regułami zachowania określały też obowiązującą członka danej społeczności postawę moralną, dążenia czy sposób myślenia.
  • etykieta dworska – grzecznościowe zasady zachowania przyjęte na dworach
  • etykieta dyplomatyczna – protokół dyplomatyczny
  • netykieta – etykieta obowiązująca użytkowników Internetu
  • etykieta – informacja umieszczana bezpośrednio na produkcie lub jego opakowaniu informująca sprzedawcę i kupującego o cechach produktu, producencie, dacie ważności, cenie itp. też metka
  • etykieta zastępcza
  • etykieta instrukcji (informatyka)
  • etykietowanie, stygmatyzacja – termin z zakresu psychologii i psychiatrii
  • Etykieta – widżet

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Na każdym towarze w sklepie wymagana jest etykieta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛtɨˈcɛta, AS: etyḱeta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etykietowanie n.

:: zdrobn. etykietka ż.

 czas. etykietować

 przym. etykietalny

 przysł. etykietalnie

Wiktionary


etykietalniej

stopień wyższy od przysłówka: etykietalnie


SJP.pl


etykietalny

zgodny z etykietą, ceremonialny, oficjalny


SJP.pl


etykietka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: etykieta

 (1.2) mała etykieta, nalepka

 (1.3) opinia o kimś, często powierzchowna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛtɨˈcɛtka, AS: etyḱetka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etykieta ż., etykietowanie n.

 czas. etykietować ndk.

 przym. etykietowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) łatka

Wiktionary


etykietować

1. oceniać kogoś powierzchownie, klasyfikować według uproszczonych schematów;
2. umieszczać etykietę na towarze


SJP.pl


etykietowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|etykietować.

Wiktionary

Stygmatyzacja, naznaczanie – proces nadawania określeń dotyczących zachowania jednostkom, grupom społecznym lub kategoriom społecznym, w wyniku czego przyjmują one nadane im cechy i zaczynają działać zgodnie z przypisanymi im etykietami.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. etykietować ndk.

 rzecz. etykieta ż., etykietka ż.

Wiktionary


etykietowy

etykieta; etykietalny


SJP.pl


etyl

rodnik alkilowy wywodzący się od węglowodoru etanu


SJP.pl

Grupa alkilowa, potocznie alkil – fragment organicznego związku chemicznego, jednowartościowa grupa utworzona formalnie przez oderwanie jednego atomu wodoru od cząsteczki alkanu. Oznacza się ją często literą R (symbol „R”, od ang. residue, nie jest jednak dla niej zarezerwowany i może symbolizować dowolną grupę funkcyjną), a jej wzór ogólny to CnH2n+1.

Wikipedia


etylen

1. związek organiczny, najprostszy węglowodór nienasycony; eten;
2. dwuwartościowa grupa organiczna wywodząca się z etanu; grupa etylenowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. zob. eten.

Wiktionary

  • etylen (węglowodór)
  • etylen (grupa funkcyjna)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Etylen jest hormonem roślinnym, stymulującym opadanie liści, dojrzewanie owoców, starzenie się roślin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtɨlɛ̃n, AS: etylẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etylenizacja ż.

 przym. etylenowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eten

Wiktionary


etylenizacja

przyspieszenie procesu dojrzewania owoców lub warzyw przez oddziaływanie na nie gazowym etylenem


SJP.pl


etylenodiamina

zasada organiczna, lotna ciecz o zapachu amoniaku; stosowana jako przyspieszacz wulkanizacji kauczuku


SJP.pl

Etylenodiamina, skr. en – organiczny związek chemiczny z grupy amin. W warunkach normalnych jest bezbarwną cieczą o charakterystycznym zapachu podobnym do amoniaku. Jest umiarkowanie mocną zasadą aminową. Szeroko stosowana w przemyśle chemicznym jako składnik wielu syntez chemicznych. Roczna produkcja światowa w roku 1998 wyniosła ok. 500 tys. ton.

Wikipedia


etylenowy

związany z etylenem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) chem. dotyczący etylenu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etylen mrz.

Wiktionary


etylina

rodzaj benzyny o wyższej liczbie oktanowej uzyskanej poprzez zmieszanie jej z płynem etylowym


SJP.pl

Etylina – nazwa handlowa benzyny silnikowej, sprzedawanej przez Centralę Produktów Naftowych, w której jako środek przeciwstukowy stosowany był tetraetyloołów, PbEt4. Z czasem zaniechano używania etyliny w pojazdach lądowych i w maszynach, na rzecz benzyny bezołowiowej, czyli takiej, w której liczbę oktanową podnoszą związki niezawierające ołowiu, np. eter tert-butylowo-metylowy (ang. MTBE).

Wikipedia


etylinowy

etylina


SJP.pl

Patrz:

etylina

etylizować

wprowadzać rodnik etylowy do cząsteczki związku organicznego na miejsce atomu; etylować


SJP.pl


etyloamina

organiczny związek chemiczny, bezbarwna ciecz wykorzystywana w syntezie chemicznej i przy produkcji leków


SJP.pl

Etyloamina, etanoamina, CH
3
CH
2
NH
2
– organiczny związek chemiczny z grupy amin. Poniżej temperatury wrzenia (16,6 °C) jest bezbarwną cieczą o słonym smaku i zapachu przypominającym amoniak lub ryby. Dobrze miesza się z wodą, etanolem i eterem dietylowym. Jest wykorzystywana w syntezie chemicznej, w przetwórstwie ropy naftowej, przy produkcji leków, pestycydów, surfaktantów, inhibitorów korozji czy barwników.

Wikipedia


etylobenzen

pochodna benzenu posiadająca grupę etylową przyłączoną do pierścienia aromatycznego


SJP.pl

Etylobenzen – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów aromatycznych, pochodna benzenu. Otrzymywany w procesie alkilacji benzenu etenem w obecności katalizatora (np. chlorku glinu). Jest stosowany jako półprodukt do syntezy styrenu, polistyrenu, kauczuków syntetycznych oraz jako rozpuszczalnik.

Wikipedia


etylolit

metaloorganiczny związek litu i etylu


SJP.pl


etylować

wprowadzać rodnik etylowy do cząsteczki związku organicznego na miejsce atomu; etylizować


SJP.pl


etylowanilina

organiczny związek chemiczny o zapachu przypominającym wanilię, stosowany w przemyśle spożywczym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. substancja aromatyczna dodawana do żywności, silniejsza od waniliny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛtɨlɔvãɲiˈlʲĩna, AS: etylovãńilʹĩna

Wiktionary


etylowy

związany z etylem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z etylem, dotyczący etylu; zawierający etyl

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etyl mrz.

Wiktionary


etym.

skrót od: etymologia, etymologiczny


SJP.pl

skrót

 (1.1) = etymologia, etymologiczny

Wiktionary

Etymologia – dział językoznawstwa badający pochodzenie wyrazów, zmiany ich znaczenia i formy w miarę upływu czasu.

Ponadto terminem „etymologia” określa się również pochodzenie danego wyrazu. W tym sensie używane jest też określenie „źródłosłów”.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. etymologia ż.

 przym. etymologiczny

Wiktionary


etymolog

specjalista w dziedzinie etymologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) jęz. naukowiec badający pochodzenie wyrazów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tajemnicy pochodzenia tej nazwy nie rozgryźli jeszcze etymologowie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etymologia ż., etymon mrz., etymologizowanie n., zetymologizowanie n.

:: fż. etymolożka ż.

 czas. etymologizować ndk., zetymologizować dk.

 przym. etymologiczny

 przysł. etymologicznie

Wiktionary


etymologia

1. dział językoznawstwa badający pochodzenie i pierwotne znaczenie wyrazów
2. źródłosłów, pochodzenie wyrazu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. nauka zajmująca się pochodzeniem wyrazów;

 (1.2) jęz. pochodzenie danego wyrazu; informacja o tym pochodzeniu

Wiktionary

Etymologia – dział językoznawstwa badający pochodzenie wyrazów, zmiany ich znaczenia i formy w miarę upływu czasu.

Ponadto terminem „etymologia” określa się również pochodzenie danego wyrazu. W tym sensie używane jest też określenie „źródłosłów”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Etymologia, będąca działem językoznawstwa historycznego, zaczęła się rozwijać w sposób naukowy w XIX wieku.

 (1.2) Jaka jest etymologia wyrazu „komputer”?

 (1.2) W wielu hasłach Wikisłownika, obok znaczenia i przykładów użycia danego słowa, znaleźć można także jego etymologię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛtɨ̃mɔˈlɔɟja, AS: etỹmoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etymolog mos., etymolożka ż., etymon mrz., etymologizowanie n., zetymologizowanie n.

 czas. etymologizować ndk., zetymologizować dk.

 przym. etymologiczny

 przysł. etymologicznie

 skr. etym.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skr. etym.

 (1.2) źródłosłów

Wiktionary


etymologicznie

przysłówek

 (1.1) jęz. w myśl zasad etymologii, zgodnie z etymologią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Etymologicznie nazwa Medziugorie oznacza miejscowość położoną między górami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etymologia ż., etymolog mos., etymolożka ż., etymon mrz., etymologizowanie n., zetymologizowanie n.

 czas. etymologizować ndk., zetymologizować dk.

 przym. etymologiczny

Wiktionary


etymologiczny

1. związany z pochodzeniem wyrazu;
2. związany z etymologią lub etymologiem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jęz. związany lub odnoszący się do etymologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jeżeli jakiś wyraz sprawia nam kłopoty gramatyczne, etymologiczne, ortograficzne, stylistyczne, frazeologiczne, wystarczy sięgnąć po Miodka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etymologia ż., etymolog mos., etymolożka ż., etymon mrz., etymologizowanie n., zetymologizowanie n.

 czas. etymologizować ndk., zetymologizować dk.

 przysł. etymologicznie

 skr. etym.

Wiktionary


etymologizować

badać pochodzenie wyrazów


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zetymologizować)

 (1.1) jęz. dochodzić źródła danego wyrazu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etymologia ż., etymolog m., etymolożka ż., etymologizowanie n., zetymologizowanie n.

 czas. zetymologizować dk.

 przym. etymologiczny

 przysł. etymologicznie

Wiktionary


etymolożka

etymolog


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. kobieta naukowiec badająca pochodzenie wyrazów

Wiktionary

Patrz:

etymolog

Przykłady

 (1.1) Na ten temat wypowiedziała się znana polska etymolożka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etymologia ż., etymon mrz., etymologizowanie n., zetymologizowanie n.

:: fm. etymolog mos.

 czas. etymologizować ndk., zetymologizować dk.

 przym. etymologiczny

 przysł. etymologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) etymolog

Wiktionary


etymon

wyraz lub rdzeń uważany za podstawę etymologiczną danego wyrazu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. podstawa etymologiczna wyrazu lub związku wyrazowego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przeprowadziłam analizę podanych wyrazów i ustaliłam ich etymony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛˈtɨ̃mɔ̃n, AS: etmõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. etymolożka ż., etymolog m., etymologia ż.

 przym. etymologiczny

 przysł. etymologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) źródłosłów

Wiktionary


etyn

najprostszy węglowodór nienasycony należący do szeregu homologicznego alkinów, bezbarwny gaz o słabym, eterycznym zapachu, wykorzystywany m.in. w spawalnictwie; acetylen (nazwa zwyczajowa)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. najprostszy węglowodór nienasycony z szeregu homologicznego alkinów, bezbarwny gaz;

Wiktionary

Etyn, acetylen, C
2
H
2
– organiczny związek chemiczny, najprostszy węglowodór nienasycony z szeregu homologicznego alkinów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nieprzyjemny zapach etynu pochodzi od zawartych w nim zanieczyszczeń.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛtɨ̃n, AS: etỹn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) acetylen, etin, narcylen

Wiktionary


eu

symbol europu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

  • Unia Europejska (ang. European Union, EU) – gospodarczo-polityczny związek 27 demokratycznych państw europejskich
  • .eu – domena internetowa Unii Europejskiej
  • eu – kod ISO 639-1 języka baskijskiego
  • eu – dwuznak
  • Eu – symbol europu, pierwiastka chemicznego
  • Eu – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Górna Normandia, w departamencie Sekwana Nadmorska
  • EU – akronim od nazwy gier komputerowych z serii Europa Universalis
  • EU – elektrowóz uniwersalny

Wikipedia


euancjum

hipoteza euancjum - jedna z hipotez wyjaśniających pochodzenie kwiatu roślin okrytozalążkowych


SJP.pl


eubakteria

takson obejmujący wszystkie prokarionty niebędące archeanami; bakterie właściwe


SJP.pl


eubea

wyspa na Morzu Egejskim stanowiąca terytorium Grecji; Eubeja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. zob. Eubeja.

Wiktionary

Eubea (gr. Εύβοια – nowogr. Ewia; dawna, włoska nazwa Negroponte pojawia się jeszcze czasami w pracach historycznych) – przybrzeżna wyspa grecka w zachodniej części Morza Egejskiego, druga co do wielkości wyspa Grecji po Krecie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Polscy strażacy na Eubei gaszą pożary.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eubejczyk mos., Eubejka ż.

Wiktionary


eubeja

wyspa na Morzu Egejskim stanowiąca terytorium Grecji; Eubea


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. przybrzeżna wyspa grecka w zachodniej części Morza Egejskiego;

Wiktionary

Eubea (gr. Εύβοια – nowogr. Ewia; dawna, włoska nazwa Negroponte pojawia się jeszcze czasami w pracach historycznych) – przybrzeżna wyspa grecka w zachodniej części Morza Egejskiego, druga co do wielkości wyspa Grecji po Krecie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Polscy strażacy na Eubei gaszą pożary.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eubejczyk mos., Eubejka ż.

 przym. eubejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ewia, war. Eubea, hist. Negroponte

Wiktionary


eubejczyk

mieszkaniec Eubei (wyspy na Morzu Egejskim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Eubei

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eubea ż., Eubeja ż.

:: fż. Eubejka ż.

 przym. eubejski

Wiktionary


eubejka

mieszkanka Eubei (wyspy na Morzu Egejskim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Eubei

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eubea ż., Eubeja ż.

:: fm. Eubejczyk mos.

 przym. eubejski

Wiktionary


eubejski

przymiotnik od: Eubea (Eubeja), wyspa grecka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Eubeą, dotyczący Eubei

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eubeja ż., Eubejczyk mos., Eubejka ż.

Wiktionary


eubiotyka

nauka zajmująca się racjonalnym stylem życia ułatwiającym rekonwalescencję


SJP.pl


eublefar

rodzaj jaszczurek z rzędu łuskonośnych


SJP.pl


eucardin

preparat leczniczy rozszerzający naczynia wieńcowe serca i nieznacznie obniżający ciśnienie tętnicze krwi, stosowany w chorobie wieńcowej i w nadciśnieniu tętniczym


SJP.pl


euceryna

mieszanina wazeliny, alkoholu etylowego i cholesterolu, stosowana do wyrobu maści i kremów


SJP.pl

Euceryna (łac. Eucerinum, euceryna bezwodna – Eucerinum anhydricum, euceryna apteczna, maść eucerynowa – Unguentum Eucerini) – preparat galenowy do użytku zewnętrznego, sporządzany według przepisu farmakopealnego. W Polsce pierwsza monografia szczegółowa tej maści pojawiła się w Farmakopei Polskiej suplemecie FP IX (2013). Obecnie (2024) znajduje się w Farmakopei Polskiej XIII. Klasyfikowana jest jako bezwodne, farmaceutyczne podłoże maściowe o właściwościach absorpcyjnych i lipofilowych. Liczba wodna euceryny jest wysoka; dla farmakopealnych preparatów nie może być mniejsza niż 300. Stosowana w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz w recepturze aptecznej jako podstawa maści bezwodnych, maści emulsyjnych oraz kremów. Może być użyta także samodzielnie per se, jako natłuszczająca maść obojętna o działaniu ochronnym.

Wikipedia


eucharistikon

w literaturze starożytnej: retoryczny wiersz dziękczynny


SJP.pl


euchariusz

imię męskie


SJP.pl

Euchariusz, Eucheriusz (Eucharius) – imię męskie pochodzenia greckiego. Oznacza „przyjazny”. Patronem imienia jest św. Euchariusz, który był pierwszym biskupem Trewiru pod koniec III wieku.

Forma oboczna: Euchary

Euchariusz imieniny obchodzi:

  • 20 lutego, jako wspomnienie św. Eucheriusza z Orleanu,
  • 16 listopada, jako wspomnienie św. Eucheriusza z Lyonu,
  • 8 grudnia, jako wspomnienie św. Euchariusza z Trewiru.

Wikipedia


eucharysta

członek zakonu Ojców od Najświętszego Sakramentu


SJP.pl


eucharystia

1. sakrament chrześcijański;
2. hostia spożywana w czasie aktu przyjęcia tego sakramentu;
3. msza w kościele katolickim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. jeden z sakramentów w chrześcijaństwie;

 (1.2) rel. postacie eucharystyczne, konsekrowana hostia i wino;

 (1.3) rel. porządek celebracji liturgicznej w chrześcijaństwie, inaczej msza;

Wiktionary

  • Eucharystia – sakrament (Komunia)
  • Msza – celebracja liturgiczna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najświętsza Eucharystia dopełnia wtajemniczenie chrześcijańskie.

 (1.2) Pogłębiając wiarę w rzeczywistą obecność Chrystusa w Eucharystii, Kościół uświadomił sobie sens milczącej adoracji Chrystusa obecnego pod postaciami eucharystycznymi.

 (1.3) Tylko kapłani ważnie wyświęceni mogą przewodniczyć Eucharystii i konsekrować chleb i wino, aby stały się Ciałem i Krwią Pana.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛw.xa.rɨˈsti.a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. eucharystyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) komunia

 (1.2) komunia, hostia, ciało Pańskie, krew Pańska, Boże Ciało, Najświętszy Sakrament

 (1.3) komunia, msza, celebracja eucharystyczna, zgromadzenie eucharystyczne, celebra, koncelebra, koncelebrowanie

Wiktionary


eucharystka

członkini katolickiego zakonu żeńskiego: Zgromadzenie Sióstr Służebnic Jezusa w Eucharystii


SJP.pl


eucharystyczny

eucharystia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rel. odnoszący się do eucharystii, związany z eucharystią

Wiktionary

Patrz:

eucharystia

Przykłady

 (1.1) O. Witosław wziął udział w kongresie eucharystycznym w Wiedniu.

 (1.1) Panie z sodalicji mariańskiej poszły na adorację eucharystyczną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwxarɨˈstɨt͡ʃnɨ, AS: eu̯χarystyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eucharystia ż.

Wiktionary


eucheriusz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.

Wiktionary

Euchariusz, Eucheriusz (Eucharius) – imię męskie pochodzenia greckiego. Oznacza „przyjazny”. Patronem imienia jest św. Euchariusz, który był pierwszym biskupem Trewiru pod koniec III wieku.

Forma oboczna: Euchary

Euchariusz imieniny obchodzi:

  • 20 lutego, jako wspomnienie św. Eucheriusza z Orleanu,
  • 16 listopada, jako wspomnienie św. Eucheriusza z Lyonu,
  • 8 grudnia, jako wspomnienie św. Euchariusza z Trewiru.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Liturgia wspomina św. Eucheriusza, biskupa Lyonu, 16 listopada.

Wiktionary


euchologion

prawosławna księga liturgiczna dla kapłanów i diakonów


SJP.pl

Euchologion (gr. euche „modlitwa”, lego „zbieram”) – prawosławna księga liturgiczna przeznaczona dla kapłanów i diakonów, zawierająca porządek liturgii, sakramentów i poświęceń (wielki euchologion) lub tylko sakramentów i poświęceń (mały euchologion); odpowiednik Rytuału Rzymskiego.

Wikipedia


euchromatyna

luźno zespiralizowana chromosomowa chromatyna


SJP.pl

Euchromatyna – rozluźniona forma chromatyny. Może ulegać całkowitej dekondensacji, gdyż luźny jej stan jest jednym z warunków koniecznych do procesu transkrypcji. Najważniejszym składnikiem euchromatyny jest DNA. Euchromatyna zawiera głównie geny aktywne transkrypcyjnie. W wyniku kondensacji euchromatyny dochodzi do powstania chromatyny zwartej (heterochromatyny), która w okresach wzmożonej aktywności transkrypcyjnej może ponownie przekształcać się (dekondensować) w chromatynę luźną.

Wikipedia


eucrasia

[czytaj: eukrasja] w medycynie starożytnych Greków: właściwy, normalny skład cieczy (soków) w ustroju


SJP.pl


eudajmonia

w starożytnej etyce: pełnia osobistego szczęścia, poczucie spełnienia wynikające z godnego życia; eudemonia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. w starożytnej Grecji: stan zadowolenia i satysfakcji z życia, rozumiany różnie przez różnych filozofów;

Wiktionary

Eudajmonia (gr. εὐδαιμονία) – termin filozoficzny stosowany powszechnie w filozofii życia starożytnej Grecji. Eudajmonia, która w najprostszy sposób może być rozumiana jako szczęście, nie miała nigdy ściśle określonej definicji i rozmaici greccy filozofowie, w zależności od szkoły filozoficznej, do której należeli, rozumieli ten termin w różny sposób. W najbardziej ogólnym sensie jest to stan pełnego, racjonalnie uzasadnionego zadowolenia i satysfakcji z własnego życia, inaczej, spełnione życie, którego osiągnięcie było podstawowym celem każdego rozsądnego człowieka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szczęście w tym ujęciu było jedyną rzeczą, która sama przez się posiada wartość. Jest ono stanem ducha wynikającym z jakichś działań, lub im towarzyszącym, chociaż Arystoteles raczej uważa, że eudajmonią jest sama akcja, zgodna z cnotą, bo tylko realizacja cnót może być szczęściem lub przynosić szczęście.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eudajmonizm m., eudajmonista m., eudajmonistka ż.

Wiktionary


eudajmonista

człowiek dążący do szczęścia osobistego, uważający je za życiowy cel; eudemonista


SJP.pl


eudajmonistyczny

eudajmonizm; eudemonistyczny


SJP.pl


eudajmonizm

pogląd etyczny, widzący w dążeniu do szczęścia osobistego najwyższe dobro; eudemonizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. stanowisko etyczne głoszące, że szczęście jest najwyższą wartością i celem życia człowieka

Wiktionary

Eudajmonizm (z gr. εὐδαίμων eudaimon – "szczęśliwy", dosł. "mający dobrego ducha") – stanowisko etyczne głoszące, że szczęście (eudaimonia) jest najwyższą wartością i celem życia ludzkiego. Eudajmonizm występuje prawie wyłącznie w teoriach etycznych hellenizmu oraz w buddyjskim opisie motywu i celu działania istot żywych. Eudajmonista rozumie szczęście inaczej, niż zazwyczaj rozumie się je współcześnie: nie jako subiektywne zadowolenie, ale jako pewien stan zachodzący na skutek właściwego postępowania, np. apatheię, ataraksję czy eutymię.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. eudemonizm m., eudajmonia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eudemonizm

Wiktionary


eudajmonologia

nauka o celu i szczęściu człowieka


SJP.pl


eudemonia

w starożytnej etyce: pełnia osobistego szczęścia, poczucie spełnienia wynikające z godnego życia; eudajmonia


SJP.pl


eudemonista

człowiek dążący do szczęścia osobistego, uważający je za życiowy cel; eudajmonista


SJP.pl


eudemonistyczny

eudemonizm; eudajmonistyczny


SJP.pl


eudemonizm

pogląd etyczny, widzący w dążeniu do szczęścia osobistego najwyższe dobro; eudajmonizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zob. eudajmonizm.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eudajmonizm m.

Wiktionary


eudemonologia

w koncepcji filozoficznej Schopenhauera: umiejętność szczęścia, sztuka bycia szczęśliwym


SJP.pl


eudialit

minerał, krzemian sodu, wapnia, żelaza i cyrkonu


SJP.pl

Eudialit – minerał zaliczany do gromady krzemianów. Jest krzemianem pierścieniowym. Nazwa minerału pochodzi od złożenia dwóch greckich słów eu = dobrze i dialitos = rozkładalny, co nawiązuje do łatwości rozpuszczenia tego minerału w kwasach. Potocznie eudialit nazywa się krwią północy.

Wikipedia


eudimorfodon

rodzaj zauropsyda z rzędu pterozaurów


SJP.pl

Eudimorfodon (Eudimorphodon) – pterozaur z rodziny Campylognathoididae

Żył w okresie późnego triasu (noryk), ok. 216-203 mln lat temu, na terenach obecnej Europy. Długość ciała ok. 70-100 cm, wysokość ok. 20 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 1-1,2 m, masa ok. 2 kg. Jego szczątki znaleziono we Włoszech, w okolicach miasta Bergamo.Jego nazwa oznacza "zęby naprawdę dwóch rodzajów", ponieważ posiadał 2 rodzaje zębów – cienkie i szpiczaste z przodu szczęki oraz szerokie z tyłu szczęki. Żywił się rybami.

Wikipedia


eudiometr

aparat do zbierania i pomiaru objętości gazów


SJP.pl

Eudiometr – urządzenie służące do pomiaru różnicy objętości mieszaniny gazów powstających na skutek rozmaitych procesów chemicznych np. spalania, absorpcji itp.
Może mieć postać cylindra miarowego odwróconego do góry dnem znajdującego się na górze podczas gdy dolna część urządzenia jest zanurzona w wodzie albo w rtęci. Czasami stosuje się też w tym celu biurety odwrócone kranikiem do góry. Płyn znajdujący się w eudiometrze jest z niego wypychany aby zrównoważyć różnicę ciśnień na skutek zwiększania się objętości gazu w całym układzie pomiarowym, co pozwala na pomiar jego objętości.

Przykład: Pomiar objętości wodoru w reakcji metalicznego cynku z kwasem solnym
Zn + 2HCl → ZnCl2 + H2

Wikipedia


eudocja

imię żeńskie


SJP.pl


eudokia

imię żeńskie


SJP.pl

Eudokia, Eudocja, Flavia Eudocia (439–474?) – starsza córka cesarza Walentyniana III, żona Palladiusza, syna cesarza Petroniusza Maksymusa, a także Huneryka, syna króla Wandalów Genzeryka. Jej młodszą siostrą była Placydia, żona cesarza Olibriusza.

Wikipedia


eudokim

imię męskie


SJP.pl


eudoksja

rodzaj roślin z rodziny goryczkowatych


SJP.pl

  • Eudoksja – imię żeńskie
  • eudoksja – stadium rozwojowe rurkopławów

Wikipedia


eudoksjusz

imię męskie


SJP.pl

Eudoksjusz, Eudoksy – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego "sława".

Żeński odpowiednik: Eudoksja.

Eudoksjusz imieniny obchodzi 2 listopada.

Wikipedia


euergetes

starożytnej Grecji:
1. tytuł przyznawany osobie obcego pochodzenia, która zasłużyła się dla polis; dobroczyńca;
2. osoba nosząca ten tytuł


SJP.pl


euf.

skrót od: eufemizm


SJP.pl


eufazja

przedstawiciel rzędu eufazji (Euphasia), niewielki morski skorupiak


SJP.pl


eufazje

rząd morskich pancerzowców; szczętki


SJP.pl

Szczętki (l. poj.: szczętka), eufauzje, eufazje (Euphausiacea), popularnie zwane krylem – rząd morskich pancerzowców liczący 86 gatunków. W odróżnieniu od innych skorupiaków szczętki mają skrzela zewnętrzne.

Szczętki występują we wszystkich oceanach świata, gdzie stanowią kluczowe, dolne ogniwo w łańcuchu pokarmowym. Odżywiają się fitoplanktonem oraz w mniejszym stopniu zooplanktonem, same zaś są zjadane przez wiele gatunków większych zwierząt, dla których kryl jest najważniejszym elementem diety, np. fiszbinowców, mant, rekinów wielorybich, krabojadów oraz innych płetwonogich, a także kilku gatunków ptaków morskich. Szacuje się, że w Oceanie Południowym organizmy z gatunku kryla antarktycznego (Euphausia superba) mają biomasę 500 milionów ton – dwa razy więcej niż ogólna biomasa ludzi. Połowa tego zjadana jest corocznie przez wieloryby, płetwonogie, pingwiny, kałamarnice i ryby. W poszukiwaniu pokarmu wiele gatunków szczętek odbywa pionową migrację, stanowiąc w nocy pokarm dla drapieżników żerujących przy powierzchni wody, a w dzień – w głębinach.

Wikipedia


eufem.

skrót od: eufemistyczny


SJP.pl


eufemia

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Eufemia – imię żeńskie
Osoby
  • Eufemia (zm. ok. 524) – cesarzowa bizantyńska, żona Justyna I
  • święta Eufemia – męczennica chrześcijańska, święta Kościoła katolickiego, ormiańskiego, koptyjskiego i prawosławnego
  • Eufemia – księżniczka morawska, córka Ottona II Czarnego i Zofii z Bergu
  • Eufemia – księżniczka ziębicka, władczyni księstwa ziębickiego, córka Bolka III i Eufemii bytomskiej
  • Eufemia (żona Siemowita III) (ok. 1319–1359/62) – żona Siemowita III
  • Eufemia Giedyminówna (zm. 1342) – żona Bolesława Jerzego II, księżna halicka
  • Eufemia głogowska (przed 1253 – przed 1275) córka Konrada I, księcia głogowskiego
  • Eufemia (Eufeme, gr. Euphemia) – w mitologii greckiej uosobienie elokwencji
  • Eufemia de Ross – królowa Szkocji, córka Aodha, earla Ross, i Małgorzaty Graham
  • Eufemia kujawska – księżniczka kujawska, księżna halicka i włodzimierska, córka Kazimierza I i Eufrozyny
  • Eufemia Odonicówna – księżniczka wielkopolska, księżna opolsko-raciborska, córka Władysława Odonica i Jadwigi
  • Eufemia pomorska (duń. Euphemia af Pommern) – królowa Danii, córka Bogusława IV i Małgorzaty rugijskiej
  • Eufemia Przemysłówna – księżniczka wielkopolska, klaryska wrocławska, córka Przemysła I i Elżbiety
  • Eufemia raciborska – księżniczka raciborska, dominikanka, córka Przemysława i Anny
  • Eufemia Radziwiłłówna – benedyktynka, córka Stanisława Radziwiłła i Marianny Myszczanki
  • Eufemia Samborówna – księżniczka polska, córka Sambora II i Matyldy
  • Eufemia Teichmann – polska ekonomistka, wykładowczyni
  • Eufemia węgierska – królewna węgierska, księżna morawska, córka Andrzeja I i Anastazji
  • Eufemia von Adlersfeld-Ballestrem – hrabina, pisarka, córka Aleksandra von Ballestrema
  • Aelia Eufemia – cesarzowa rzymska, córka Marcjana
  • Eufemia mazowiecka – strona ujednoznaczniająca

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pani Eufemio, proszę nas kiedyś odwiedzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈfɛ̃mʲja, AS: eu̯fmʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eufemiusz mos.

:: zdrobn. Ofka ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Eufemiusz mos.

:: zdrobn. Ofka ż.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etymn|łac|Euphemia. < etymn|gr|Εὐφημία. (Euphēmía) < etymn|gr|εὖ|φημί. → dobro + mówić

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Euphemia

* francuski: (1.1) Eufémie ż.

* hiszpański: (1.1) Eufemia ż.

* łaciński: (1.1) Euphemia ż.

* niemiecki: (1.1) Euphemia ż.

* nowogrecki: (1.1) Ευφημία ż.

* portugalski: (1.1) Eufêmia ż.

* rosyjski: (1.1) Евфимия ż.

* starogrecki: (1.1) Εὐφημία ż.

* włoski: (1.1) Eufemia ż.

źródła.

== Eufemia (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|hiszpański|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


eufemian

imię męskie


SJP.pl


eufemianostwo

Eufemian z małżonką; Eufemianowie


SJP.pl


eufemianowie

Eufemian z małżonką; Eufemianostwo


SJP.pl


eufemianowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Eufemiana lub z nim związany


SJP.pl


eufemiczny

niewyrażający wprost, niedosłowny, zwykle w celu zmniejszenia drastyczności lub dosadności; eufemistyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zob. eufemistyczny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eufemizm ż., eufemizacja ż., eufemizowanie n.

 czas. eufemizować ndk.

 przym. eufemistyczny

 przysł. eufemistycznie, eufemicznie

Wiktionary


eufeminów

Eufeminów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie brzezińskim, w gminie Brzeziny.

Powstała w roku 1830, założona przez Jana Sucheckiego herbu Poraj, nazwa wsi powstała od imienia jego żony Eufemii z Chwalibogów herbu Strzemię. Wieś została wydzielona z majątku Bedoń. W zachowanym w Archiwum Państwowym w Łodzi akcie notarialnym (notariusz Janicki w Zgierzu 181/1830) można przeczytać: Jan Suchecki, mając na celu powiększenie dochodów dóbr wsi Bedonia, założył kolonię w tychże dobrach Bedoń Eufeminów zwaną...

Wikipedia


eufeminy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Eufemii lub z nią związany


SJP.pl


eufemistyczny

niewyrażający wprost, niedosłowny, zwykle w celu zmniejszenia drastyczności lub dosadności; eufemiczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) unikający użycia drażliwych słów poprzez zastąpienie ich wyrażeniami delikatniejszymi lub wymijającymi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eufemizm ż., eufemizacja ż., eufemizowanie n.

 czas. eufemizować ndk.

 przym. eufemiczny

 przysł. eufemistycznie, eufemicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eufemiczny

Wiktionary


eufemiusz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Eufemiusz, Eufemian – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „pomyślnie wróżący”, „przychylny”.

Spotykane jeszcze w XIX wieku. W styczniu 2024 w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, nie wykazano mężczyzn o imieniu Eufemiusz/Eufemian nadanym jako imię pierwsze.

Eufemian, Eufemiusz imieniny obchodzi 20 marca i 16 września.

Żeński odpowiednik: Eufemia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Eufemia ż.

Wiktionary


eufemizacja

złagodzenie wypowiedzi przez zastąpienie wyrażeń drażliwych, nieprzyzwoitych lub drastycznych bardziej oględnymi, delikatniejszymi


SJP.pl


eufemizm

złagodzenie;
1. wyraz, wyrażenie lub zwrot używany zamiast innego, którego chce się uniknąć ze względów obyczajowych, politycznych, religijnych itp., np. "zasnąć na wieki" zamiast "umrzeć"; określenie peryfrastyczne;
2. w filmoznawstwie: przedstawienie scen drastycznych za pomocą łagodniejszych obrazów filmowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. oględne, delikatne słowo lub ostrożne bądź aluzyjne wyrażenie zastępujące inne, zbyt drastyczne, dosadne lub nieprzyzwoite;

Wiktionary

Eufemizm (z gr. ευφημισμός euphēmismós, od eu „dobrze”, phemi „mówić”), także meliorativum (melioratyw) – słowo lub połączenie wyrazowe zastępujące określenia, które nie mogą lub nie powinny być używane ze względu na: tabu kulturowe, religijne, zabobon, cenzurę, autocenzurę (polityczną lub obyczajową), normy towarzyskie, pruderię, współczucie (empatię), poprawność polityczną, delikatność, uprzejmość czy dobre wychowanie mówiącego/piszącego. Eufemizm powinien mieć przynajmniej jedną cechę wspólną ze słowem, które zamienia. Powinien także wywoływać pozytywne lub neutralne skojarzenia, co jest niejednokrotnie jedynym kryterium odróżniającym go od dysfemizmu i wulgaryzmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) O seksie mówi się najczęściej nie wprost, używając eufemizmów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈfɛ̃mʲism̥, AS: eu̯fmʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eufemizacja ż., eufemizowanie n.

 czas. eufemizować ndk.

 przym. eufemistyczny, eufemiczny

 przysł. eufemistycznie, eufemicznie

Wiktionary


eufemizować

używać eufemizmu dla określenia czegoś


SJP.pl


eufilina

pochodna alkaloidu teofiliny; lek stosowany w schorzeniach naczyń wieńcowych serca oraz środek moczopędny


SJP.pl


eufonia

1. unikanie połączeń fonetycznych odczuwanych jako trudne przez wstawianie w nie nowych głosek, ułatwiających wymowę; harmonijne brzmienie głosek w wyrazie
2. dział poetyki zawierający teoretyczną wiedzę o harmonijnym doborze głosek; eufonologia


SJP.pl

Eufonia (stgr. εὐφωνία euphonia „piękne brzmienie”) – nazwa zbiorcza dla wszystkich typów organizacji naddanej tekstu w jego warstwie brzmieniowej, które w jakimś okresie uważane są za estetycznie dodatnie. Eufonia to przyjemny brzmieniowo ton wypowiedzi, harmonijny dobór dźwięków.Można osiągnąć ten efekt np. poprzez eliminowanie z wiersza głosek syczących lub szumiących, opieranie się na głoskach sonornych i samogłoskach, a także o unikanie hiatusu.Przeciwieństwem eufonii jest kakofonia.

Wikipedia


eufoniczność

cecha czegoś związanego z eufonią


SJP.pl


eufoniczny

dotyczący eufonii


SJP.pl


eufonium

aerofon ustnikowy, barytonowa odmiana tuby


SJP.pl

Eufonium (gr. εὖ „dobrze” i φωνή phōnḗ „dźwięk” – „o miłym dźwięku”) – instrument dęty blaszany o niskim dźwięku, inaczej tuba barytonowa, baryton, zaliczany do rodziny buglehornów, podobnie jak skrzydłówka, sakshorn tenorowy i tuba.

Wikipedia


eufonolog

specjalista w dziedzinie eufonologii


SJP.pl


eufonologia

dział poetyki zawierający teoretyczną wiedzę o harmonijnym doborze głosek; eufonia


SJP.pl

Eufonologia – nauka o brzmieniowym ukształtowaniu tekstu literackiego, nazywana również fonetyką poetycką, fonostylistyką lub fonoestetyką. Niekiedy używa się też nazwy eufonia, które jest dwuznaczne, ponieważ oznacza również przedmiot badania tej nauki. W kręgu zainteresowania eufonologii znajdują się różne odmiany instrumentacji głoskowej i wpływ stosowania fonetycznych środków stylistycznych na znaczenie utworu.

Wikipedia


euforbia

roślina zielna lub drzewiasta z rodziny wilczomleczowatych, zawierająca w pędach sok mleczny, uprawiana w celach ozdobnych; wilczomlecz, ostromlecz


SJP.pl

Wilczomlecz (Euphorbia L.) – rodzaj roślin z rodziny wilczomleczowatych, liczący około 2000 gatunków. Jest to jeden z najbardziej zróżnicowanych rodzajów w obrębie okrytonasiennych, zarówno jeśli idzie o liczbę gatunków, jak i różnorodność budowy roślin. Rośliny te rozpowszechnione są na całym świecie, w bardzo różnorodnych siedliskach, ale najbardziej zróżnicowane są na suchych obszarach w strefie międzyzwrotnikowej, zwłaszcza w Afryce. W Europie występuje dziko 105 gatunków, w Polsce ponad 20.

Wikipedia


euforia

1. stan zadowolenia, uniesienia i radosnego podniecenia;
2. chorobliwy stan nieuzasadnionej wesołości, pozornie dobrego samopoczucia i nienaturalnego podniecenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stan dużego zadowolenia, błogostan, stan radosnego podniecenia

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wejście wokalisty na scenę wywołało euforię wśród widzów koncertu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈfɔrʲja, AS: eu̯forʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. euforyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) entuzjazm, uniesienie, zachwyt

Wiktionary


euforyczka

euforyk


SJP.pl

Patrz:

euforyk

euforyczniej

stopień wyższy od przysłówka: euforycznie


SJP.pl


euforyczność

1. cecha czegoś, co jest charakterystyczne dla euforii;
2. cecha czegoś wyrażającego euforię;
3. cecha kogoś skłonnego do euforii


SJP.pl


euforyczny

wywołany euforią, świadczący o euforii, odnoszący się do euforii - stanu zachwytu, radosnego uniesienia, podniecenia; entuzjastyczny, ekstatyczny, frenetyczny, owacyjny


SJP.pl


euforyk

człowiek łatwo popadający w euforię, radosne podniecenie, stany uniesienia i wesołości


SJP.pl


euforyzować

doprowadzać do euforii


SJP.pl


eufracki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Eufratem, dotyczący Eufratu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 1867 roku problem szybkiego połączenia z Indiami pojawił się w związku z powstaniem sipajów. Powstał wówczas projekt tzw. kolei eufrackiej przewidujący budowę linii między Aleksandrettą nad Morzem Śródziemnym a Basrą.

 (1.1) Ojciec zagłębiał się w rozmyślaniach, a ja przypatrywałam się topolom eufrackim rosnącym w rejonie Himsu.

 (1.1) Zdaniem historyków religii eufrackich, główną formą rytuału pogrzebowego była lamentacja religijna, której wzorem były gorzkie żale śpiewane nad Tamuzem, bogiem rolnictwa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eufrat mrz.

 przym. eufratowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eufratowy

Wiktionary


eufrat

rzeka w Turcji, Syrii i Iraku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Azji, przepływa przez Turcję, Syrię i Irak;

Wiktionary

Eufrat (stgr. Εὐφράτης Eufrates; także Firat, arab. ‏الفرات‎, Nahr al-Furat, kurd. Ferat) – obok Tygrysu jedna z dwóch największych rzek Mezopotamii. Nazwa „Eufrat” ma korzenie w języku akadyjskim, w którym określano ją mianem Purattu, w perskiej wersji Ufrattu, co oznaczało „dobro”, a z kolei z perskiej formy pochodzi nazwa grecka Euphrates.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W dorzeczu Eufratu i Tygrysu rozwijały się starożytne cywilizacje.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛwfrat, AS: eu̯frat

Wiktionary

Powiązane:

 przym. eufracki, eufratowy

Wiktionary


eufratowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Eufratem, dotyczący Eufratu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miasto Nippur leży w południowej Chaldei, nie tak znowu daleko od Ur, z którego wyszedł niegdyś Abraham. Leży na południe od Babilonu, nad rzeką, a właściwie kanałem eufratowym Chebar.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eufrat mrz.

 przym. eufracki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eufracki

Wiktionary


eufrazy

imię męskie


SJP.pl


eufrosyne

w mitologii greckiej: jedna z charyt, duch natury z orszaku Afrodyty, uosabiający bujność przyrody, wcielenie piękna i miłosnego powabu


SJP.pl

Greckie Charyty (gr. Χάριτες Chárites, l.poj. Χάρις Cháris), rzymskie Gracje (łac. Gratiae, l.poj. Gratia) – boginie wdzięku, piękna i radości. Lubiły zabawy, muzykę i taniec, opiekowały się szczególnie piękną młodzieżą. Uważano je także za patronki sztuk pięknych i rękodzieła.

Wikipedia


eufrozyna

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) mit. jedna z mitologicznych Charyt;

Wiktionary

Eufrozyna – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa euphrosýne oznaczającego radość. Eufrosyne była jedną z mitologicznych Gracji, bogiń wdzięku i radości.

Występowanie potwierdzone w Polsce od 1220 r., spotykane do XIX wieku. Imię rzadkie, w styczniu 2024 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 141 kobiet o imieniu Eufrozyna nadanym jako imię pierwsze.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛwfrɔˈzɨ̃na, AS: eu̯frozna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Eufrosyne

Wiktionary


eufrozyniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Eufrozyny lub z nią związany


SJP.pl


eufuizm

styl w literaturze angielskiej wczesnego baroku, charakteryzujący się bogactwem efektów retorycznych, przesadną wytwornością


SJP.pl


eug

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) = ekon. polit. Euroazjatycka Unia Gospodarcza;

Wiktionary


euganejski

nazwisko


SJP.pl


eugenia

niskie drzewo lub krzew z rodziny mirtowatych; drzewo goździkowe, goździkowiec, jambłusznik goździkowy, eugenka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 45;

Wiktionary

Eugenia – imię pochodzenia greckiego, żeńska forma męskiego imienia Eugeniusz.

Eugenia imieniny obchodzi: 7 lutego, 6 marca, 10 marca, 6 września, 13 września, 16 września i 25 grudnia (jako wspomnienie męczennicy św. Eugenii Rzymskiej).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Eugenia kupiła dwie puszki karmy dla kotów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈɡɛ̃ɲja, AS: eu̯gńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Genia ż., Genka ż.

:: fm. Eugeniusz mos.

 przym. Eugenin

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Genia, Genka

Wiktionary


eugeniczka

specjalistka w dziedzinie eugeniki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zwolenniczka eugeniki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwɡɛ̃ˈɲit͡ʃka, AS: eu̯gẽńička

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eugenika

:: forma męska eugenik

 przym. eugeniczny

Wiktionary


eugeniczny

eugenika


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. związany z eugeniką, dotyczący eugeniki

 (1.2) biol. rzad. związany z dziedzicznością, dotyczący dziedziczności

Wiktionary

Patrz:

eugenika

Przykłady

 (1.1) Zwolennicy eutanazji opierają się na argumentach utylitarnych, eugenicznych czy terapeutycznych i na zasadzie podporządkowania jednostki społeczeństwu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwɡɛ̃ˈɲit͡ʃnɨ, AS: eu̯gẽńičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eugenika ż., eugenik mos., eugeniczka ż.

Wiktionary


eugenik

osoba popierająca teorię głoszącą doskonalenie ludzi i zwierząt poprzez zmiany genetyczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik eugeniki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈɡɛ̃ɲik, AS: eu̯gńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eugenika ż.

:: fż. eugeniczka ż.

 przym. eugeniczny

Wiktionary


eugenika

teoria głosząca doskonalenie ludzi i zwierząt poprzez selektywne rozmnażanie i zaniechanie reprodukcji osobników mniej wartościowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. system poglądów dotyczących możliwości selektywnego rozmnażania zwierząt lub ludzi w celu ulepszenia gatunków w oparciu o cechy dziedziczone;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) D., B. lp. od: eugenik

Wiktionary

Eugenika (stgr. εὐγενής, eugenes „dobrze urodzony”) – pojęcie wprowadzone w 1869 przez Francisa Galtona, kuzyna Karola Darwina, które dotyczyło selektywnego rozmnażania zwierząt, aby ulepszać gatunki z pokolenia na pokolenie, szczególnie jeśli chodzi o cechy dziedziczone. W ciągu następnych lat Galton poprawił swoją definicję, aby uwzględnić specyfikę eugeniki pozytywnej, zachęcającej do częstszego reprodukowania się najlepszych osobników oraz eugeniki negatywnej, zniechęcającej do reprodukcji osobników mniej wartościowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zakres eugeniki wchodzą m.in. poradnictwo genetyczne i świadome rodzicielstwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈɡɛ̃ɲika, AS: eu̯gńika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eugenik m., eugeniczka ż.

 przym. eugeniczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) pseudonauka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. eugenik m., eugeniczka ż.

 przym. eugeniczny

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|eugénique.

uwagi.

 Liczba mnoga w tabeli odmiany została podana za Słownikiem gramatycznym języka polskiego. Inne słowniki (np.: Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, Uniwersalny słownik języka polskiego) odnotowują, że rzeczownik ten nie tworzy liczby mnogiej.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) eugenics

* baskijski: (1.1) eugenesia

* białoruski: (1.1) еўгеніка ż.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) еўґеніка ż.

* bułgarski: (1.1) евгеника ż.

* duński: (1.1) eugenik w., arvehygiejne w.

* galicyjski: (1.1) euxenesia ż.

* hiszpański: (1.1) eugenesia ż.

* ido: (1.1) eugeniko

* niemiecki: (1.1) Eugenik ż.

* nowogrecki: (1.1) ευγονική ż.

* rosyjski: (1.1) евгеника ż.

* słowacki: (1.1) eugenika ż.

* ukraiński: (1.1) євгеніка ż.

źródła.

== eugenika (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. eugenika

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


eugeniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Eugenii lub z nią związany


SJP.pl


eugeniusz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Eugeniusz – imię męskie pochodzenia greckiego. Oznacza „zacny“ lub „szlachetnie urodzony”. Jego żeńskim odpowiednikiem jest Eugenia.

W populacji Polaków imię to zajmowało w 2017 r. 70. miejsce (82 921 nadań).

Eugeniusz imieniny obchodzi 4 stycznia, 4 marca, 2 czerwca, 8 lipca, 13 lipca, 18 lipca, 29 lipca, 6 września, 13 listopada, 13 grudnia, 20 grudnia i 30 grudnia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Generał Eugeniusz Kuszko w imieniu naczelnego dowódcy WP odczytał rozkaz o odznaczeniu pośmiertnym czołowych bohaterów powstania w getcie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈɡɛ̃ɲuʃ, AS: eu̯gńuš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eugeniuszowa ż., Gienia ż.

:: fż. Eugenia ż.

:: zdrobn. Gienek m., Gienio m.

Wiktionary


eugeniuszostwo

Eugeniusz z małżonką; Eugeniuszowie


SJP.pl


eugeniuszowie

Eugeniusz z małżonką; Eugeniuszostwo


SJP.pl


eugeniuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Eugeniusza lub z nim związany


SJP.pl


eugenizm

czystość rasy


SJP.pl


eugenka

niskie drzewo lub krzew z rodziny mirtowatych; drzewo goździkowe, goździkowiec, jambłusznik goździkowy, eugenia


SJP.pl


eugenol

bezbarwny związek organiczny, oleista ciecz będąca głównym składnikiem olejku goździkowego; stosowany w stomatologii jako środek odkażający


SJP.pl

Eugenol – organiczny związek chemiczny z grupy fenoli. Jest para-allilową pochodną gwajakolu. Utleniając eugenol można otrzymać wanilinę, co jest jedną z podstawowych metod jej otrzymywania w przemyśle.

Jest związkiem zapachowym, będącym podstawowym składnikiem olejku z goździków (72–90%). Występuje też w cynamonie. Jest to bezbarwna, oleista ciecz o przyjemnym ostrym zapachu kojarzącym się z goździkami. Ma także właściwości antyseptyczne (odkażające) i znieczulające, dzięki czemu jest wykorzystywany w dentystyce do odkażania kanałów zębowych oraz w mieszaninie z tlenkiem cynku jako cement dentystyczny. Jest także stosowany jako plastyfikator niektórych tworzyw sztucznych.

Wikipedia


euglena

słodkowodny pierwotniak; klejnotka


SJP.pl

Euglena, klejnotka (Euglena Ehr. 1830) – rodzaj jednokomórkowych euglenin z rodziny Euglenaceae. Gatunkiem typowym jest euglena zielona (E. viridis). W dawnych systemach taksonomicznych uwzględniających jedynie podział na rośliny i zwierzęta wraz z innymi przedstawicielami tej grupy umieszczana w obu tych królestwach jako glon lub pierwotniak.

Wikipedia


eugleny

takson glonów zaliczany do wiciowców; klejnotki


SJP.pl


euhelop

rodzaj dinozaura z infrarzędu zauropodów


SJP.pl

Euhelop (Euhelopus) – rodzaj zauropoda z rodziny Euhelopodidae żyjącego we wczesnej kredzie na obecnych terenach Azji. Został opisany w 1929 roku przez Carla Wimana na podstawie skamieniałości odkrytych w chińskiej prowincji Szantung pod nazwą Helopus zdanskyi jako pierwszy dinozaur z Chin. Nazwa Helopus – oznaczająca „bagienna stopa” – jest jednak zajęta przez rodzaj ptaka, dlatego zauropod został w 1956 roku przemianowany przez Alfreda Romera na Euhelopus. Izolowane zęby przypisywane do przedstawicieli tego rodzaju odnaleziono również w formacji Yixian w prowincji Liaoning. Euhelopus był zauropodem średnich rozmiarów – osiągał około 10,5 m długości przy masie 3800 kg. Miał bardzo długą szyję, mierzącą około 4,5 m długości, a ważącą wraz z głową około 210 kg. Analizy biomechaniczne dowodzą, że Euhelopus żerował z szyją wyprostowaną ku górze, posturą przypominając nieco żyrafę, mimo iż taka pozycja szyi pochłaniała więcej wydatków energii.

Wikipedia


euhelopy

rodzaj dinozaura z infrarzędu zauropodów


SJP.pl

Euhelopy (łac. Euhelopodidae) – rodzina zauropodów z grupy Titanosauriformes.

Żyły we wczesnej kredzie i być może także w późnej kredzie (między cenomanem a santonem, przy założeniu, że do tej rodziny należał rodzaj Erketu) na obecnych terenach wschodniej Azji. Ich szczątki znajdowano na terenie Chin, a być może także Mongolii, Laosu i Tajlandii.

Wikipedia


euhemer

Euhemer z Messeny lub Akragas (stgr. Εὐήμερος Euhémeros, IV/III p.n.e.) – filozof i podróżnik grecki. Autor zachowanego we fragmentach opisu podróży Ἱερὰ ἀναγραφή Hiera anagraphe (Święte Pismo), w którym mówi o swoich podróżach po Oceanie Indyjskim na fikcyjną wyspę Panchai, gdzie istniało idealne państwo Panchajów (zob. utopia).

Wikipedia


euhemerystyczny

euhemeryzm


SJP.pl

Patrz:

euhemeryzm

euhemeryzm

Euhemeryzm – teoria, zgodnie z którą wyobrażenia bogów powstały w wyniku deifikacji wybitnych ludzi z przeszłości, np. władców, herosów.

Termin wywodzi się od Euhemera z Messany, autora poematu opisującego podróż po Oceanie Indyjskim, w trakcie której miał odkryć grobowce Zeusa i jego braci. W nowożytności odnowicielem tego poglądu był angielski religioznawca Herbert Spencer.

Wikipedia


eukajryt

minerał, selenek miedzi i srebra


SJP.pl


eukaliptol

bezbarwna ciecz o zapachu kamfory występująca w olejku z eukaliptusa


SJP.pl

Cyneol, eukaliptol – organiczny związek chemiczny z grupy terpenów, bezbarwna ciecz o zapachu kamfory, występująca w olejku eterycznym otrzymywanym z eukaliptusa, piołunu, bądź rozmarynu. Wykorzystywany głównie jako składnik kompozycji zapachowych oraz środków pielęgnacyjnych.

Wikipedia


eukaliptus

1. Eucalyptus, drzewo lub krzew z rodziny mirtowatych, o wiecznie zielonych, skórzastych liściach oraz najczęściej białych kwiatach;
2. farm. olejek eteryczny otrzymywany z liści drzewa o tej samej nazwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dendr. nazwa systematyczna|Eucalyptus|L'Hér.|ref=tak., drzewo lub krzew o wiecznie zielonych liściach rosnące w Australii;

Wiktionary

Eukaliptus (Eucalyptus L'Hér.) – rodzaj drzew i krzewów należący do rodziny mirtowatych. Należy do niego ponad 700 gatunków. Występują one naturalnie w Australii, Nowej Gwinei, południowo-wschodniej Indonezji i na Filipinach. Jako rośliny introdukowane rozpowszechniły się w strefie międzyzwrotnikowej i na obszarach pod wpływem ciepłego klimatu umiarkowanego, liczne gatunki po introdukcji okazały się inwazyjne. Skamieniałości odkryte w Argentynie dowodzą, że w eocenie przedstawiciele rodzaju występowali również w Ameryce Południowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szerokie doliny leżące między łagodnymi pagórkami porośnięte były skrubem, to jest krzaczastą, kłującą gęstwiną wiecznie zielonych skarłowaciałych akacji i eukaliptusów.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. eukaliptusowy

Wiktionary


eukaliptusowy

przymiotnik od: eukaliptus


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z eukaliptusem, dotyczący eukaliptusa

 (1.2) wykonany z drewna lub innej części eukaliptusa

 (1.3) będący częścią eukaliptusa

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Komary nie znoszą zapachu olejku kamforowego, goździkowego, eukaliptusowego, anyżowego i kwiatu dzikiego bzu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwkalʲiptuˈsɔvɨ, AS: eu̯kalʹiptusovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eukaliptus m.

Wiktionary


eukariont

organizm żywy zbudowany z komórek eukariotycznych tj. posiadających jądra komórkowe; jądrowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) biol. organizm zbudowany z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami

 (1.2) biol. syst. organizm należący do królestwa eukariontów

Wiktionary

Eukarionty, eukariota, eukarioty, organizmy eukariotyczne (Eukaryota, Eukarya), określane też jako jądrowce, jądrowe, organizmy jądrowe, karioty, kariota (Karyobionta) – organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami, co jest jednym z elementów odróżniających je od prokariontów. Jądro komórkowe odgraniczone jest od cytoplazmy podwójną błoną białkowo-lipidową. Nazwa naukowa pochodzi od greckich słów εὖ (eu, „dobrze”) i κάρυον (karyon, „orzech”, „jądro”).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. eukarionty lm. nmos.

 przym. eukariotyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jądrowiec

 (1.2) jądrowiec

Wiktionary


eukarionty

organizm żywy zbudowany z komórek eukariotycznych tj. posiadających jądra komórkowe; jądrowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. biol. nazwa systematyczna|Eucaryota|Whittaker|ref=tak., domena obejmująca organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami;

Wiktionary

Eukarionty, eukariota, eukarioty, organizmy eukariotyczne (Eukaryota, Eukarya), określane też jako jądrowce, jądrowe, organizmy jądrowe, karioty, kariota (Karyobionta) – organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami, co jest jednym z elementów odróżniających je od prokariontów. Jądro komórkowe odgraniczone jest od cytoplazmy podwójną błoną białkowo-lipidową. Nazwa naukowa pochodzi od greckich słów εὖ (eu, „dobrze”) i κάρυον (karyon, „orzech”, „jądro”).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do eukariontów zalicza się wszystkie organizmy komórkowe, z wyjątkiem bakterii i archeowców, a więc prokariontów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eukariont mzw.

 przym. eukariotyczny

Wiktionary


eukariota

domena obejmująca organizmy żywe zbudowane z komórek mających jądra komórkowe; organizmy jądrowe (eukariotyczne), jądrowce, jądrowe, eukarionty, karionty, karioty


SJP.pl

Eukarionty, eukariota, eukarioty, organizmy eukariotyczne (Eukaryota, Eukarya), określane też jako jądrowce, jądrowe, organizmy jądrowe, karioty, kariota (Karyobionta) – organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami, co jest jednym z elementów odróżniających je od prokariontów. Jądro komórkowe odgraniczone jest od cytoplazmy podwójną błoną białkowo-lipidową. Nazwa naukowa pochodzi od greckich słów εὖ (eu, „dobrze”) i κάρυον (karyon, „orzech”, „jądro”).

Wikipedia


eukariotyczny

o komórce: posiadająca jądro komórkowe z chromosomami, błoną jądrową i mitochondriami; o organizmie: zbudowany z takich komórek


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. posiadający w komórce jądro z chromosomami

 (1.2) biol. należący do eukariontów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Komórki eukariotyczne są z zasady znacznie większe od prokariotycznych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eukariont mzw., eukarionty lm. nmos.

Wiktionary


euker

gra karciana


SJP.pl

Juker (Euker, ang. Euchre) – gra karciana dla 4 osób grających w parach podobna do Ecarté. Polega na braniu lew. Wymyślili ją przybywający do Stanów niemieccy emigranci. Prawdopodobnie gra jest matką jokera z 2 powodów: podobna wymowa i drugi ważniejszy – wcześniej jokerem była biała karta zastępcza, z czasem pojawiał się na niej obrazek.

Wikipedia


euklaz

minerał, berylokrzemian glinu


SJP.pl

Euklaz – rzadki i szlachetny minerał klasy krzemianów wyspowych.

Euklaz został po raz pierwszy zgłoszony z okręgu Orenburg na rosyjskim Uralu, gdzie występuje z innymi materiałami szlachetnymi i złotem w żwirach strumieniowych. Jego typową lokalizacją jest Ouro Preto w stanie Minas Gerais w Brazylii.

Wikipedia


euklides

(IV/III w. p.n.e.) matematyk grecki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) grecki matematyk;

Wiktionary

Euklides z Aleksandrii (stgr. Εὐκλείδης, Eukleides, ur. ok. 365 p.n.e., zm. ok. 270 p.n.e.) – grecki matematyk przez większość życia działający w Aleksandrii, autor Elementów (stgr. Στοιχεῖα, Stoicheia), jednego z najsłynniejszych dzieł matematycznych w historii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W jednym pierścieniu Euklidesa może istnieć wiele różnych norm.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈklʲidɛs, AS: eu̯klʹides

Wiktionary

Powiązane:

 przym. euklidesowy, Euklidesowy, nieeuklidesowy

Wiktionary


euklidesowy

odnoszący się do Euklidesa, np. geometria euklidesowa


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) należący do Euklidesa, będący jego własnością

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Euklides m.

 przym. euklidesowy

Wiktionary


euknemezaur

rodzaj dinozaura z podrzędu zauropodomorfów


SJP.pl

Euknenezaur (Eucnemesaurus) – dinozaur z grupy zauropodomorfów.

Dinozaur ten został nazwany ze względu na budowę kości piszczelowej – Eucnemesaurus znaczy "jaszczur z prawdziwą kością piszczelową" (gr. eu – "dobry, prawdziwy" + gr. kneme – "kość piszczelowa, kończyna dolna" + gr. sauros – "jaszczurka"). Odnaleziony materiał to kręgi, część kości łonowej, kość udowa i dwa piszczele.

Wikipedia


eukomia

drzewo pochodzące z Chin; wyciąg z kory i gałązek ma właściwości lecznicze


SJP.pl

Eukomia wiązowata, eukomia wiązolistna, eukomia chińska (Eucommia ulmoides Oliver) – gatunek drzewa lub wysokiego krzewu z monotypowej rodziny eukomiowatych (Eucommiaceae) i jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju eukomia. Gatunek jest od dawna uprawiany w wielu miejscach na rozległym obszarze Chin (zwłaszcza w zachodnich częściach Hubei i Syczuanu). Ponieważ łatwo dziczeje trudno stwierdzić czy gdziekolwiek rośnie na stanowiskach pierwotnych, prawdopodobnie wszystkie współczesne stanowiska są wtórne. Ślady kopalne gatunku zachowane w węglu brunatnym pochodzącym sprzed 10–35 milionów lat, świadczą o dawnym szerokim rozprzestrzenieniu tych roślin (znajdowane są w Europie, Ameryce Północnej, Afryce i zachodniej Azji).

Wikipedia


eukomiowate

rodzina drzew i krzewów okrytonasiennych


SJP.pl

Eukomia wiązowata, eukomia wiązolistna, eukomia chińska (Eucommia ulmoides Oliver) – gatunek drzewa lub wysokiego krzewu z monotypowej rodziny eukomiowatych (Eucommiaceae) i jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju eukomia. Gatunek jest od dawna uprawiany w wielu miejscach na rozległym obszarze Chin (zwłaszcza w zachodnich częściach Hubei i Syczuanu). Ponieważ łatwo dziczeje trudno stwierdzić czy gdziekolwiek rośnie na stanowiskach pierwotnych, prawdopodobnie wszystkie współczesne stanowiska są wtórne. Ślady kopalne gatunku zachowane w węglu brunatnym pochodzącym sprzed 10–35 milionów lat, świadczą o dawnym szerokim rozprzestrzenieniu tych roślin (znajdowane są w Europie, Ameryce Północnej, Afryce i zachodniej Azji).

Wikipedia


eukomiowaty

o cechach eukomiowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


eukomiowce

rząd roślin okrytonasiennych z klasy dereniowych; Eucommiales


SJP.pl


eukomiowiec

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych z klasy dereniowych


SJP.pl


eukomis

rodzaj roślin z rodziny szparagowatych; warkocznica


SJP.pl

Warkocznica, eukomis (Eucomis L'Hér) – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych. Obejmuje 12 gatunków. Rośliny te rosną w stanie dzikim w południowej Afryce. Niektóre gatunki, także w Europie Środkowej, uprawiane są jako rośliny ozdobne.

Wikipedia


eukryt

rodzaj meteorytu pochodzącego z wierzchniej warstwy planetoid


SJP.pl

Wikipedia


euksenit

minerał, tlenek ziem rzadkich


SJP.pl

Euksenit – minerał z gromady tlenków. Nazwa pochodzi z języka greckiego i znaczy "przyjazny dla obcych", gdyż w jego strukturze może występować zamiennie wiele różnych pierwiastków chemicznych.

Wikipedia


eulajos

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. rzeka w Iranie, obecnie nazywana Karun

Wiktionary

Karun, starożytne Eulajos – rzeka w południowo-zachodnim Iranie długość około 860–890 km. Największa rzeka Iranu. Źródła w górach Zagros. Tworzy dwie odnogi, jedna uchodzi do Szatt al-Arab i z nią wpada do Zatoki Perskiej, druga wpada do niej płynąc dalej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Usiedli nad Eulajosem i zaczęli podziwiać zachód słońca.

Wiktionary


eulalia

imię żeńskie


SJP.pl

Eulalia – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się ze złożenia słów εὐ („dobrze”) i λαλεῖν („mówić”), oznaczającego „dobrze mówiąca” lub „elokwentna”.

Imię rzadkie w Polsce. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 1230 kobiet o imieniu Eulalia nadanym jako imię pierwsze

Eulalia imieniny obchodzi 12 lutego i 10 grudnia.

Wikipedia


eulaliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Eulalii lub z nią związany


SJP.pl


eulaliusz

imię męskie


SJP.pl

Eulaliusz (zm. w 423 w Kampanii) – antypapież w okresie od 27 grudnia 418 do 3 kwietnia 419.

Wikipedia


eulaliuszostwo

Eulaliusz z małżonką; Eulaliuszowie


SJP.pl


eulaliuszowie

Eulaliusz z małżonką; Eulaliuszostwo


SJP.pl


eulaliuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Eulaliusza lub z nim związany


SJP.pl


euler

rodzaj skoku w łyżwiarstwie figurowym wykonywany z wyskoku tyłem i z lądowaniem na lewej nodze


SJP.pl

  • Leonhard Euler – szwajcarski matematyk
    • liczba Eulera – stała matematyczna
  • Hans von Euler-Chelpin – szwedzki chemik organik, biochemik, laureat Nagrody Nobla z chemii 1929
  • Ulf von Euler – szwedzki fizjolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny 1970
  • (2002) Euler – planetoida
  • „Euler” – francuski okręt podwodny z okresu I wojny światowej
  • Euler – skok wykonywany w łyżwiarstwie figurowym

Wikipedia


eulogia

chleb błogosławiony, opłatek


SJP.pl

Eulogia (gr. „dobre słowo” od εὐ- „dobry” + λόγος „słowo”) – błogosławieństwo we wczesnym chrześcijaństwie. Wierni w pierwszych wiekach po Chrystusie przynosili do świątyni chleby i przed mszą kładli je na ołtarzu. Część z przyniesionych chlebów biskup - zgodnie z wiarą Kościoła - mocą Jezusa przemieniał w Ciało Pańskie, a pozostałą część błogosławił po mszy. To była eulogia – chleb błogosławiony. Spożywali go ci, którzy nie przystąpili do komunii. Pozostałe pobłogosławione chleby wierni obecni na mszy zanosili do domów tym, którzy nie mogli przyjść do świątyni.

Wikipedia


eulogiusz

imię męskie


SJP.pl

Eulogiusz – imię męskie pochodzenia greckiego. Wśród patronów – św. Eulogiusz, diakon Tarragony, spalony na stosie w 259, św. Eulogiusz, biskup Edessy (zm. w 383), św. Eulogiusz z Kordoby, męczennik, ścięty w 859, a także św. Eulogiusz Aleksandryjski, patriarcha Aleksandrii zm. w 608.

Eulogiusz imieniny obchodzi 13 lutego, 11 marca, 25 czerwca.

Żeński odpowiednik: Eulogia.

Wikipedia


eumenida

każda z trzech bogiń zemsty, które prześladowały zdrajców, wiarołomców i przestępców; Eumenida, Erynia, erynia


SJP.pl

Erynie (także Eumenidy; gr. Ἐρινύες Erinýes, gr. Εὐμενίδες Eumenídes, „życzliwe”, łac. Furiae, Dirae) – w mitologii greckiej boginie i uosobienia zemsty (kary, gniewu) za wszelką nieprawość oraz wyrzutów sumienia.

Wikipedia


eumolpos

Eumolpos – w mitologii greckiej syn Posejdona i Chione (w innej wersji potomek Hermesa i Aglaulus). Był ponoć znakomitym muzykiem i śpiewakiem. Grał na aulosie i lirze. Miał zapoczątkować misteria eleuzyńskie.

Chione ze strachu przed ojcem wrzuciła go do morza. Uratował go Posejdon, który oddał go na wychowanie swej córce Bentesikyme, w Etiopii. Gdy dorósł mąż Bentesikyme dał mu za żonę jedną ze swych córek. Eumolpos usiłował zgwałcić jedną z jej sióstr i został wygnany. Wraz ze swym synem Ismarosem udał się wówczas do Tracji, do króla Tegyriosa. Ten dał mu za żonę swą córkę, Eumpolos wziął jednak udział w spisku przeciw królowi, a gdy sprawa się wydała uciekł do Eleusis. W Eleusis został życzliwie przyjęty. Według niektórych tradycji uchodzi za twórcę misteriów eleuzyńskich. Po śmierci Ismarosa pogodził się z Tegyriosem i został po jego śmierci jego następcą. Za jego panowania wybuchła wojna pomiędzy Atenami a Eleusis. Eumolpos wyruszył na pomoc przyjaciołom. Poniósł jednak klęskę i zginął w bitwie. Posejdon pomścił śmierć syna. Na jego prośbę Zeus raził wodza ateńskiego, Erechteusa, piorunem.

Wikipedia


eunice

Eunice – przekształcenie imienia żeńskiego Eunika.

Eunice – fikcyjna postać powieści Quo Vadis Henryka Sienkiewicza. Zakochana w Petroniuszu, była jego niewolnicą. Gdy chciał on oddać ją w prezencie Markowi Winicjuszowi, ubłagała by zostawił ją sobie. Razem z nim popełniła samobójstwo, ponieważ miał on zostać stracony przez Nerona. Zrobili to podczas hucznej, pożegnalnej kolacji w domu Petroniusza.

Wikipedia


eunika

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Eunika – imię żeńskie pochodzenia greckiego, składające się ze słów eu „dobrze” i níke „zwycięstwo”. Imię rozsławił Henryk Sienkiewicz, który nadał je w powieści Quo vadis Eunice, ukochanej Petroniusza.

Imię występuje również w Biblii. Nosiła je matka Tymoteusza, wzmiankowana w 2. Liście do Tymoteusza (2 Tm 1, 5).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛwʲˈɲika, AS: eu̯ʹńika

Wiktionary


eunomia

1. metoda zarządzania, w której informacje o działaniach firmy są dostępne dla wszystkich zainteresowanych stron, w szczególności dla pracowników; jawność, transparentność;
2. dostojka eunomia - gatunek motyla z rodziny rusałkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Taksonomia

  • eunomia – polska nazwa gatunkowa, np. Dostojka eunomia
  • eunomia – łacińska nazwa gatunkowa, np. Boloria eunomia

Inne

  • Eunomia – planetoida o numerze katalogowym 15
  • Eunomia – imię żeńskie
  • Eunomia – w mitologii greckiej jedna z Hor
  • Eunomia – świadome uczestnictwo w przedsięwzięciu (jedna z zasad poprawnego motywowania pracownika do działania)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Babka Eunomia zwiedziła Rzym.

Wiktionary


eunuch

mężczyzna pozbawiony jąder; kastrat; rzezaniec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna z wyciętymi jądrami;

 (1.2) daw. sługa dworski, pokojowiec

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) I przyszły służące Estery i jej eunuchowie, i opowiedzieli jej o tym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛwnux, AS: eu̯nuχ

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eunuchoid m., eunuchoidyzm m.

 przym. eunuszy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kastrat, rzezaniec, trzebieniec

Wiktionary


eunuchoid

mężczyzna dotknięty eunuchoidyzmem, czyli niedoczynnością hormonalną jąder, która zaistniała po okresie pokwitania; impotent


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. psych. osobnik mający cechy eunucha

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. eunuch m., eunuchoidyzm m.

 przym. eunuszy

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|eunuch. + etym|gr|εἶδος. → kształt, wygląd

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) eunuchoid

źródła.

== eunuchoid (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik policzalny

 (1.1) med. psych. eunuchoid

odmiana.

 (1) lp. eunuchoid; lm. eunuchoids

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eunuch m., eunuchoidyzm m.

 przym. eunuszy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. eunuch m., eunuchoidyzm m.

 przym. eunuszy

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|eunuch. + etym|gr|εἶδος. → kształt, wygląd

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) eunuchoid

źródła.

== eunuchoid (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik policzalny

 (1.1) med. psych. eunuchoid

odmiana.

 (1) lp. eunuchoid; lm. eunuchoids

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


eunuchoidalny

eunuchoid


SJP.pl

Patrz:

eunuchoid

eunuchoidyzm

niedoczynność jąder skutkująca niedorozwojem fizycznych i psychicznych cech męskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. psych. zaburzenie hormonalne spowodowane niedoczynnością jąder;

Wiktionary

Eunuchoidyzm – zaburzenie hormonalne występujące u osobników męskich, rozwijające się wskutek trwającej dłuższy czas niedoczynności hormonalnej jąder. Może być wrodzone (na przykład wskutek wrodzonego braku jąder – anorchii), bądź nabyte – wskutek kastracji, przebytego zapalenia jąder (na przykład z powodu świnki) lub skrętu jądra.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. eunuchoid m., eunuch mos.

Wiktionary


eunuchowatość

potocznie: brak zdecydowania i wyrazistości; bezpłciowość, nijakość


SJP.pl


eunuszy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z eunuchem, dotyczący eunucha

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eunuch m., eunuchoid mos.

Wiktionary


euoplocefal

rodzaj dinozaura z rodziny ankylozaurów; stereocefal, skolozaur


SJP.pl

Euoplocefal (Euoplocephalus) – rodzaj wymarłych gadów z rodziny ankylozaurów .

Dinozaur zamieszkujący tereny dzisiejszej Ameryki Północnej, USA (Montana) i Kanady (Alberta).
Obejmuje 1 znany nam gatunek i 1 prawdopodobny:

  • Euoplocephalus tutus - Lambe, 1910
  • Euoplocephalus acutosquameus? - ?, ?

Wikipedia


euparkeria

rodzaj niewielkiego gada z podgromady diapsydów


SJP.pl

Euparkeria – rodzaj niewielkiego archozauromorfa z grupy Archosauriformes. Żył we wczesnym triasie, około 248 milionów lat temu. Jego szczątki odkryto tylko na jednym stanowisku w regionie Karoo. Znane są skamieniałości zaledwie kilku osobników. Nazwa Euparkeria nawiązuje do nazwiska W. K. Parkera.

Euparkeria była drapieżnikiem. Prawdopodobnie polowała na drobne bezkręgowce, jak owady.

Wikipedia


eupatoria

miasto na Ukrainie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na Krymie, port nad Morzem Czarnym;

Wiktionary

Eupatoria (ukr. ЄвпаторіяJewpatorija, krymskotat. Kezlev (Gezlev), ros. ЕвпаторияJewpatorija, gr. Ευπατορία, Κερκινίτις, ΚερκινίτιδαEfpatoria, Kerkinitis, Kerkinitida, dawniej po polsku Kozłów, orm. ԵվպատորիաJewpatoria) – miasto ukraińskie na Krymie, od 2014 okupowane przez Rosję, port nad Morzem Czarnym. Około 107 tys. mieszkańców (2014).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. eupatoryjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. Kozłów

Wiktionary


eupatoryjski

Eupatoria (miasto na Ukrainie)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Eupatorią, dotyczący Eupatorii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eupatoria ż.

Wiktionary


eupatryda

członek rodu arystokratycznego w starożytnych Atenach


SJP.pl


eupatrydzi

członek rodu arystokratycznego w starożytnych Atenach


SJP.pl

Eupatrydzi (gr. εὐπατρίδαι, eupatridai w l.p. εὐπατρίδης, eupatrídēs „z dobrego ojca” od εὖ, eu „dobry”, πατήρ, pater „ojciec” i -ίδης, -ides przyrostek oznaczający bycie synem) – ateńska arystokracja rodowa, szlachta, warstwa wielkich posiadaczy ziemskich.

Wikipedia


eupelagial

powierzchniowe wody otwarte mórz, oceanów i jezior; epipelagial


SJP.pl


euphrasia

Świetlik (Euphrasia L.) – rodzaj roślin z rodziny zarazowatych. Obejmuje ok. 210–350 gatunków. Duża różnica w liczbie gatunków wynika stąd, że w obrębie rodzaju wyróżniane są (lub nie) liczne mikrogatunki. Rodzaj jest szeroko rozprzestrzeniony strefach umiarkowanych, zwłaszcza półkuli północnej, poza tym na obszarach górskich w strefie międzyzwrotnikowej. W Polsce występuje 12 gatunków.

Wikipedia


eur

euro (skrót stosowany przede wszystkim przy podawaniu kursu tej waluty)


SJP.pl

Belgia:

  • Eur-li-Romin – walońska nazwa miejscowości Heure-le-Romain
  • Eur-li-Tîxhe – walońska nazwa miejscowości Diets-Heur

Zobacz też:

  • EUR

Wikipedia


eur.

skrót od: europejski


SJP.pl


eurak

potocznie: euro


SJP.pl


euras

potocznie: euro


SJP.pl


eurasier

[czytaj: ojrazjer lub jurejzjer] rasa psów o bujnym owłosieniu i wyglądzie szpica, pochodząca z Niemiec


SJP.pl

Eurasier – rasa psów, należąca do grupy szpiców i psów pierwotnych, zaklasyfikowana do sekcji szpiców azjatyckich i ras pokrewnych. Typ lisowaty. Nie podlega próbom pracy.

Wikipedia


euratom

ang. European Atomic Energy Community, Europejska Wspólnota Energii Atomowej, międzynarodowa organizacja zajmująca się wieloma sprawami dotyczącymi wykorzystywania energii atomowej


SJP.pl

Europejska Wspólnota Energii Atomowej (EAEC, także Euratom) – jedna z trzech Wspólnot Europejskich, powstała na mocy traktatów rzymskich 25 marca 1957 r. (Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej). Decyzja o powstaniu Euratomu zapadła podczas obrad konferencji mesyńskiej w 1955 roku.

Wikipedia


eurazja

kontynent obejmujący Europę i Azję


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. największy kontynent na Ziemi, podzielony umownie na Europę i Azję;

Wiktionary

Eurazja (nienormatywna forma: Euroazja) – zbiorcze określenie na obszary Europy i Azji, obejmujące powierzchnię około 55 mln km², zamieszkane przez 4,918 mld ludzi, co stanowi 70,65% ludności świata (z czego 60,25% zamieszkuje Azję). Kontynent eurazjatycki dzieli się umownie na Europę i Azję, określane tradycyjnie mianem kontynentów (Europa, tak samo jak Półwysep Indyjski, jest raczej subkontynentem Eurazji). Termin Eurazja wprowadzono w XIX wieku w celu podkreślenia ścisłego połączenia Azji z Europą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Eurazja, spośród wszystkich lądów Ziemi, wyróżnia się dużymi kontrastami ukształtowania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈrazʲja, AS: eu̯razʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. eurazjatycki

Wiktionary


eurazjat.

skrót od: eurazjatycki


SJP.pl


eurazjatycki

związany z Eurazją, dotyczący Eurazji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany Eurazją, dotyczący Eurazji, pochodzący z Eurazji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Park Narodowy jest usytuowany na Wielkiej Nizinie Węgierskiej, będącej najbardziej na zachód wysuniętym krańcem stepu eurazjatyckiego, zwanego tutaj pusztą.

 (1.1) Wskazywano na Indie jako istotny filar nowego systemu bezpieczeństwa eurazjatyckiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrazʲjaˈtɨt͡sʲci, AS: eu̯razʹi ̯atycʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eurazja ż.

Wiktionary


eurazjatyzm

ruch polityczny powstały na początku lat 20. XX wieku w środowisku białej emigracji, zakładający, że cywilizacja rosyjska nie stanowi europejskiej części cywilizacji zachodniej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) polit. jedna z ważniejszych szkół w tradycji rosyjskiej geopolityki;

Wiktionary

Eurazjatyzm (ros. евразийство, jewrazijstwo) – ruch polityczny powstały na początku XX wieku w środowisku rosyjskiej „białej emigracji“. Współcześnie do takich poglądów nawiązuje Aleksandr Dugin.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. eurazjanizm m.

 przym. eurazjański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eurazjanizm

Wiktionary


eureka

heureka, okrzyk radości po dokonaniu jakiegoś odkrycia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. toponim, nazwa kilkudziesięciu miejscowości i gmin oraz jednego hrabstwa w USA, Kanadzie, Australii i Nowej Zelandii

 (1.2) astr. planetoida o numerze 5261, jeden z trojańczyków Marsa;

Wiktionary

  • Eureka (znalazłem) – okrzyk rzekomo wydany przez Archimedesa
  • (5261) Eureka – jedna z planetoid trojańskich Marsa
  • Eureka – program popularnonaukowy, nadawany w Telewizji Polskiej w latach 1957–1975
  • Eureka – film
  • Eureka – amerykański serial science fiction

Wikipedia


eureko

przenośnie: odkrycie, coś odkrywczego; heureka


SJP.pl


euretyka

umiejętność dokonywania wynalazków; wynalazczość


SJP.pl


euriale

w mitologii greckiej: jedna z trzech gorgon; Euryale


SJP.pl

Euriale (Euryale, gr. Εὐρυάλη Euryálē, łac. Euryale) – w mitologii greckiej jedna z trzech gorgon.

Wikipedia


eurinozaur

gatunek dolnojurajskiego ichtiozaura o mocno wydłużonej górnej szczęce


SJP.pl

Eurinozaur (Eurhinosaurus longirostris) – ichtiozaur z rodziny Leptonectidae; jego nazwa znaczy "jaszczur z ładnym nosem".

Żył w okresie wczesnej jury na terenach obecnej Europy. Długość ciała ok. 2 m. Jego szczątki znaleziono w Niemczech.

Posiadał nieproporcjonalnie długi pysk w stosunku do rozmiarów ciała. Kształtem przypominał miecz, podobnie jak u ryby-piły.

Wikipedia


euro

waluta szesnastu krajów Unii Europejskiej (Austrii, Belgii, Cypru, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Luksemburga, Malty, Niemiec, Portugalii, Słowenii, Włoch, Słowacji), a także Andory, Czarnogóry, Kosowa, Monako, San Marino i Watykanu (1 euro = 100 eurocentów)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sport. nazwa mistrzostw Europy w niektórych dyscyplinach sportowych

Wiktionary

Euro (znak: , kod ISO 4217: EUR; bułg. евро, trb. ewro; gr. ευρώ; łot. eiro; lit. euras; malt. ewro; słoweń. evro; węg. euró) – nazwa waluty wprowadzonej w większości państw Unii Europejskiej, a także innych, w miejsce walut krajowych. W formie gotówkowej walutę euro wprowadzono do obiegu dnia 1 stycznia 2002 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas Euro 2012 mieliśmy nadzieję, że Polska wyjdzie z grupy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛwrɔ, AS: eu̯ro

Wiktionary


euro-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z Europą, Europejczykami lub Unią Europejską

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) Euroazja • eurobiurokrata • eurocentryk • eurocentryzm • EuroCity • euroczek • eurodeputowany • eurodeputowana • eurodolar • euroentuzjasta • euroentuzjazm • eurokarta • eurokonto • eurokorpus • eurokrata • Euroland • EuroNight • europarlament • europarlamentarzysta • europarlamentarzystka • europocentryk • europocentryzm • europoseł • eurorakieta • eurorealista • eurorealistka • euroregion • eurorynek • eurosceptycyzm • eurosceptyk • eurosierota • eurowaluta • Eurowizja • eurowybory • eurozłącze

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Europejczyk mos., Europa ż., euro n., europ mrz.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|Europa.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Euro-

* esperanto: (1.1) eŭrop-, daw. eŭro-

* francuski: (1.1) euro-

* hiszpański: (1.1) euro-

* rosyjski: (1.1) евро-

* słowacki: (1.1) euro-

* szwedzki: (1.1) euro-

* włoski: (1.1) euro-

źródła.

== euro- (język francuski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) euro-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛwrɔ, AS: eu̯ro

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Europejczyk mos., Europa ż., euro n., europ mrz.

Wiktionary


euroamerykanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) eufem. etn. białoskóry Amerykanin pochodzenia europejskiego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛwrɔãmɛrɨˈkãɲĩn, AS: eu̯roãmerykãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Euroamerykanka ż.

 przym. euroamerykański

Wiktionary


euroamerykański

dotyczący Europy i Ameryki Północnej, związany ze społeczeństwem zachodnim i jego wartościami; euro-amerykański, euroatlantycki


SJP.pl


euroatlantycki

dotyczący Europy i Ameryki Północnej, związany ze społeczeństwem zachodnim i jego wartościami; euroamerykański


SJP.pl


euroazjatycki

dotyczący Europy i Azji, np. szczyt euroazjatycki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Europy i Azji, dziejący się w Europie i Azji

Wiktionary


eurobank

Euro Bank SA (zapis stylizowany eurobank, d. Bank Społem SA) – utworzony w 1990 roku jako Bank Społem SA bank komercyjny oferujący usługi finansowe wyłącznie osobom fizycznym, specjalizujący się w kredytach konsumpcyjnych i hipotecznych oraz kartach kredytowych. Istniał w latach 1990–2019. Nigdy nie oferował i nie świadczył usług osobom prawnym. Zakończył działalność 1 października 2019 roku, kiedy to w wyniku fuzji prawnej jego następcą prawnym stał się Bank Millennium SA.

Wikipedia


eurobarometr

ośrodek badań opinii publicznej


SJP.pl

Wikipedia


eurobiedota

pogardliwie: biedniejsze państwa należące do Unii Europejskiej


SJP.pl


eurobiskup

potocznie: biskup o poglądach proeuropejskich


SJP.pl


eurobiurokracja

eurokracja;
1. system zarządzania, w którym decyzje podejmowane są przez urzędników Unii Europejskiej;
2. wysocy urzędnicy Unii Europejskiej, przestrzegający z nadmiernym formalizmem obowiązujących w niej reguł urzędowych i przedkładający interesy tej organizacji nad interesy poszczególnych państw


SJP.pl


eurobiurokrata

urzędnik Unii Europejskiej, pracujący w Brukseli, słabo zorientowany w rzeczywistych problemach mieszkańców Europy; eurokrata


SJP.pl


eurobiurokratka

eurobiurokrata


SJP.pl

Patrz:

eurobiurokrata

eurobiurokratyczny

eurobiurokracja; eurokratyczny


SJP.pl


eurobiznes

interes europejski, biznes europejski


SJP.pl

Eurobusiness – polska gra planszowa wzorowana na Monopoly, produkowana od 1983 przez firmę Labo (obecnie Labo Market Sp. z o.o.).

Wikipedia


eurobungee

[czytaj: euroBANdżi] trampolina ze specjalnym stelażem linowym do wykonywania akrobacji w powietrzu


SJP.pl


eurobusiness

[czytaj: ełrobiznes] ekonomiczna gra planszowa


SJP.pl

Eurobusiness – polska gra planszowa wzorowana na Monopoly, produkowana od 1983 przez firmę Labo (obecnie Labo Market Sp. z o.o.).

Wikipedia


eurocent

moneta Unii Europejskiej równa 1/100 euro


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. monet. moneta zdawkowa o wartości jednej setnej (1/100) euro

 (1.2) ekon. jedna setna eurodolara

Wiktionary

Cent (z łac. centum = „sto”) – jednostka monetarna wielu państw świata. Jej nazwa wywodzi się od części setnej. Bywa oznaczany symbolem ¢.

Jako monetę centa po raz pierwszy wybito w stanie Massachusetts w 1787 r. Poza systemem monetarnym Stanów Zjednoczonych cent jako 1/100 lokalnego dolara występuje, bądź występował, między innymi w (na):

  • Liberii (od 1847 r.)
  • Kanadzie (od 1888 r.)
  • Wyspach Kokosowych (1913, 1968 i 1977 r.)
  • Australii (od 1966 r.)
  • Trynidadzie i Tobago (od 1966 r.)
  • Gujanie (od 1967 r.)
  • Nowej Zelandii (od 1967 r.)
  • Singapurze (od 1967 r.)
  • Fidżi (od 1969 r.)
  • Jamajce (od 1969 r.)
  • Kajmanach (od 1972 r.)
  • Barbadosie (od 1973 r.)
  • Wyspach Bahama (od 1974 r.)
  • Belize (od 1974 r.)
  • Rodezji (w latach 1970–1977).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Daj mi dziesięć eurocentów, brakuje mi na piwo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈrɔt͡sɛ̃nt, AS: eu̯rocẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cent m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cent

Wiktionary


eurocentryczka

eurocentryk


SJP.pl

Patrz:

eurocentryk

eurocentryczność

eurocentryczny


SJP.pl

Patrz:

eurocentryczny

eurocentryczny

eurocentryzm


SJP.pl

Patrz:

eurocentryzm

eurocentryk

Europejczyk oceniający kultury innych regionów świata wyłącznie z europejskiego punktu widzenia; europocentryk


SJP.pl


eurocentryzm

rodzaj etnocentryzmu, postawa niektórych Europejczyków polegająca na ocenianiu innych regionów świata wyłącznie z europejskiego punktu widzenia; europocentryzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. socjol. ocenianie innych kultur wyłącznie z punktu widzenia Europejczyków

Wiktionary

Eurocentryzm (też: Europocentryzm) – praktyka i postawa cechujące świadome lub nieświadome stawianie europejskich (i generalnie zachodnich) rozwiązań, problemów, kultury czy wartości wyżej niż te z innych kręgów kulturowych. Eurocentryzm jest odmianą etnocentryzmu, wyjątkowo wpływową z powodu jej forsowania na podstawie bieżącej i minionej siły politycznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Europejczycy z ich eurocentryzmem najchętniej ulokowaliby wszystkie agencje NATO w Europie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eurocentryk mos.

 przym. eurocentryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) europocentryzm

Wiktionary


eurocity

[czytaj: euro-s-ity] typ połączeń kolejowych o wysokim standardzie realizowanych pomiędzy miastami polskimi a miastami innych krajów europejskich


SJP.pl

EuroCity (skrót EC) – międzynarodowa kategoria pociągów utworzona 31 maja 1987 r. przez zarządy kolejowe państw EWG oraz Szwajcarii i Austrii.

Pociągi EC są następcami Trans-Europ-Express (TEE), który kursował między 1957 i 1987 r. Podstawową różnicą między TEE i EC jest to, że TEE miał tylko pierwszą klasę, a EC ma też drugą.

Wikipedia


euroczek

czek na okaziciela, akceptowany jako środek płatniczy w wielu punktach handlowych i usługowych Europy


SJP.pl


euroczekowy

związany z euroczekiem


SJP.pl


eurodance

[czytaj: ełrodens] gatunek elektronicznej muzyki klubowej popularny w latach 90. XX wieku, będący podgatunkiem muzyki dance


SJP.pl

Eurodance – gatunek elektronicznej muzyki tanecznej (klubowej) popularny w latach 90. XX wieku, będący podgatunkiem muzyki dance.

Wikipedia


eurodeputowana

eurodeputowany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. deputowana do Parlamentu Europejskiego

Wiktionary

Patrz:

eurodeputowany

Przykłady

 (1.1) Naszej eurodeputowanej brakowało w czasie głosowania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. eurodeputowany m.

Wiktionary


eurodeputowany

członek Parlamentu Europejskiego; europarlamentarzysta, europoseł


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. poseł do Parlamentu Europejskiego;

Wiktionary

Poseł do Parlamentu Europejskiego (ang. Member of the European Parliament, skr. MEP) – członek Parlamentu Europejskiego, wybierany na pięcioletnią kadencję. W Polsce w stosunku do członków PE używa się potocznie określenia „europarlamentarzysta”, „eurodeputowany” lub „europoseł”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mandat eurodeputowanego trwa pięć lat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔdɛputɔˈvãnɨ, AS: eu̯rodeputovãny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eurodeputowana ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) europarlamentarzysta, europoseł

Wiktionary


eurodolar

amerykańska waluta znajdująca się w formie depozytu w bankach europejskich, gwarantowana przez te banki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ekon. dolar amerykański w formie znajdującego się poza Stanami Zjednoczonymi depozytu bankowego lub pożyczki udzielonej innemu państwu;

Wiktionary

Eurodolar – dolar amerykański przechowywany jako depozyt bankowy poza Stanami Zjednoczonymi.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔˈdɔlar, AS: eu̯rodolar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. dolar m.

 przym. eurodolarowy

Wiktionary


eurodolarowy

związany z eurodolarem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od eurodolar

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Doszło do tego, że państwa EWG zaczęto nazywać strefą eurodolarową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔdɔlaˈrɔvɨ, AS: eu̯rodolarovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eurodolar

Wiktionary


euroentuzjasta

osoba będąca zwolennikiem integracji w ramach Unii Europejskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) neol. gorący zwolennik integracji z Unią Europejską.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mają nauczyciela euroentuzjastę, ciągle przynosi do szkoły jakieś broszurki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔɛ̃ntuˈzʲjasta, AS: eu̯roẽntuzʹi ̯asta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. euroentuzjazm m.

:: fż. euroentuzjastka ż.

 przym. euroentuzjastyczny

Wiktionary


euroentuzjastka

euroentuzjasta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: euroentuzjasta

Wiktionary

Patrz:

euroentuzjasta

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔɛ̃ntuˈzʲjastka, AS: eu̯roẽntuzʹi ̯astka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. euroentuzjasta.

Wiktionary


euroentuzjastyczny

nastawiony entuzjastycznie wobec integracji w ramach Unii Europejskiej


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) pełen entuzjazmu w stosunku do Unii Europejskiej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie można powiedzieć, że nastroju wśród stoczniowców były euroentuzjastyczne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. euroentuzjasta mos., euroentuzjastka ż., euroentuzjazm mrz.

Wiktionary


euroentuzjazm

1. entuzjazm wobec Unii Europejskiej;
2. entuzjazm wobec integracji w ramach Unii Europejskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) postawa pełna zapału wobec integracji z Unią Europejską

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Europie oficjalnie panuje euroentuzjazm.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔɛ̃nˈtuzʲjasm̥, AS: eu̯roẽntuzʹi ̯asm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. euroentuzjasta m., euroentuzjastka

 przym. euroentuzjastyczny

Wiktionary


eurofarmer

rolnik europejski objęty systemem Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej


SJP.pl


eurofob

osoba przejawiająca silną niechęć do Unii Europejskiej


SJP.pl


eurofobia

silna niechęć do Unii Europejskiej


SJP.pl


eurofundusz

fundusz w ramach budżetu Unii Europejskiej, wydzielony do realizacji jednego z jej programów


SJP.pl


eurogrupa

nieformalna struktura decyzyjna w Unii Europejskiej, składająca się z przedstawicieli krajów strefy euro


SJP.pl

Eurogrupa (ang. Eurogroup, Euro Group, znana także jako Euro-X-council) – utworzony w 1997 roku nieformalny element struktury decyzyjnej w Unii Gospodarczej i Walutowej. W jej skład wchodzą ministrowie finansów z państw strefy euro. Przyjęty wraz z traktatem lizbońskim Protokół w sprawie Eurogrupy dokonuje jej instytucjonalizacji.

Wikipedia


eurointegracja

proces przyłączania do Unii Europejskiej lub zacieśnianie z nią współpracy


SJP.pl


euroinwestycja

inwestycja współfinansowane z funduszy Unii Europejskiej


SJP.pl


euroizacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. wprowadzenie euro do obrotu jako urzędową walutę w państwie nienależącym do Unii Europejskiej;

Wiktionary

Euroizacja – przyjęcie euro przez państwo niebędące członkiem Unii Gospodarczej i Walutowej. Jednostronna euroizacja oznacza de facto zgodę na rezygnację z wpływu na politykę monetarną, gdyż nie wiąże się z wprowadzeniem przedstawicieli tego państwa do organów funkcjonujących w ramach Europejskiego Systemu Banków Centralnych. Europejski Bank Centralny stoi na stanowisku, że wejście do strefy euro powinno być zwieńczeniem procesu konwergencji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔjiˈzat͡sʲja, AS: eu̯roi ̯izacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. euroizowanie n.

 czas. euroizować ndk.

Wiktionary


euroizować

czasownik niedokonany

 (1.1) ekon. wprowadzać euro do obrotu jako urzędową walutę w państwie nienależącym do Unii Europejskiej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔjiˈzɔvat͡ɕ, AS: eu̯roi ̯izovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. euroizowanie n., euroizacja, euro

Wiktionary


euroizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|euroizować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔjizɔˈvãɲɛ, AS: eu̯roi ̯izovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. euroizować

 rzecz. euroizacja, euro

Wiktionary


eurojapoński

przymiotnik

 (1.1) związany z Europą i Japonią

Wiktionary


eurojen

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. jen japoński w formie znajdującego się poza Japonią depozytu bankowego lub pożyczki udzielonej innemu państwu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈrɔjɛ̃n, AS: eu̯roi ̯ẽn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. eurojenowy

Wiktionary


eurojenowy

przymiotnik

 (1.1) przym. od eurojen

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔjɛ̃ˈnɔvɨ, AS: eu̯roi ̯ẽnovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eurojen

Wiktionary


eurokampania

kampania wyborcza do Parlamentu Europejskiego


SJP.pl


eurokarta

międzynarodowa karta płatnicza


SJP.pl


eurokibic

potocznie: kibic mistrzostw Europy w piłce nożnej


SJP.pl


eurokompromis

kompromis osiągnięty w jakiejś kwestii przez przywódców krajów Unii Europejskiej


SJP.pl


eurokomunista

zwolennik eurokomunizmu, zwłaszcza członek jednej z partii komunistycznych działających na zachodzie Europy


SJP.pl


eurokomunistyczny

eurokomunizm


SJP.pl

Patrz:

eurokomunizm

eurokomunizm

powstały w latach siedemdziesiątych XX wieku w Europie Zachodniej nurt komunizmu, alternatywny wobec wersji komunizmu krajów bloku radzieckiego


SJP.pl

Eurokomunizm – nurt ideowo-programowy przyjęty w połowie lat 70. XX w. przez część Partii Komunistycznych Europy Zachodniej (z Hiszpanii, Grecji, Włoch, Belgii, Wielkiej Brytanii, w mniejszym stopniu Francji), a także przez partie spoza starego kontynentu, m.in. z Japonii i Meksyku. Samo pojęcie stworzył w 1967 włoski dziennikarz F. Barbieri na określenie strategii politycznej stosowanej przez Włoską Partię Komunistyczną. W 1975 r. partie francuskie i włoskie wydały tzw. Manifest eurokomunizmu. Jego założenia zostały przedstawione w pracy przywódcy KPH Santiago Carrillo Eurocomunismo y estado (Eurokomunizm a państwo) (1977). Głównymi teoretykami eurokomunizmu byli także Enrico Berlinguer i Georges Marchais, w Polsce zaś prof. Adam Schaff. W 1980 eurokomunizm został uznany na XV zjeździe Włoskiej Partii Komunistycznej za koncepcję strategiczną tej partii. Nurt ten reprezentowała w Polsce Polska Partia Komunistyczna.

Wikipedia


eurokonstytucja

Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy (Wspólnoty Europejskiej) (TKE, Konstytucja dla Europy) – umowa międzynarodowa podpisana przez państwa członkowskie Unii Europejskiej 29 października 2004 w Rzymie. W związku z brakiem ratyfikacji przez wszystkie strony umowa nie weszła w życie.

Wikipedia


eurokorpus

Wikipedia


eurokołchoz

pogardliwie: Unia Europejska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) neol. polit. pogard. Unia Europejska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) rozpocznie kampanię propagandową rządu komunistycznego, mającą zamienić Polskę w kraj podbity, rządzony przez tę samą formację, co wtedy w 1945 r., ale tym razem w imię brukselskiej doktryny socjaldemokratyczno-liberalnej. Doktryny zakładającej likwidację państw narodowych i zamianę naszego kontynentu w gigantyczny eurokołchoz.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. eurokołchozowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Unia Europejska

Wiktionary


eurokołchozowy

eurokołchoz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) neol. polit. pogard. związany z eurokołchozem, Unią Europejską

Wiktionary

Patrz:

eurokołchoz

Przykłady

 (1.1) Protesty rolników, podżeganie do wojny, zielony, czyli w istocie czerwony ład eurokołchozowy, to, co na nas jedzie. Ten Sejm się do tego nie odnosi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eurokołchoz

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. unijny

Wiktionary


eurokracja

eurobiurokracja;
1. system zarządzania, w którym decyzje podejmowane są przez urzędników Unii Europejskiej;
2. wysocy urzędnicy Unii Europejskiej, przestrzegający z nadmiernym formalizmem obowiązujących w niej reguł urzędowych i przedkładający interesy tej organizacji nad interesy poszczególnych państw


SJP.pl


eurokrata

urzędnik Unii Europejskiej, pracujący w Brukseli, słabo zorientowany w rzeczywistych problemach mieszkańców Europy; eurobiurokrata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pejor. żart. wysoko postawiony urzędnik Unii Europejskiej, cechujący się nadmiernym biurokratyzmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Hiszpanie i Włosi ostro zaprotestowali, kiedy unijne biuro rekrutacji personelu chciało dla oszczędności zorganizować egzaminy pisemne i ustne na eurokratów z nowych państw członkowskich wyłącznie po angielsku, francusku i niemiecku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eurokracja ż.

:: fż. eurokratka ż.

 przym. eurokratyczny

 przysł. eurokratycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. eurokracja ż.

:: fż. eurokratka ż.

 przym. eurokratyczny

 przysł. eurokratycznie

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|eurocrat. < etym|gr|κράτος. (krácia)

uwagi.

 (1.1) zob. biurokrata.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) eurocrat

* baskijski: (1.1) eurokrata

* duński: (1.1) eurokrat w.

* esperanto: (1.1) eŭropokrato

* francuski: (1.1) eurocrate m.

* hiszpański: (1.1) eurócrata m.

* nowogrecki: (1.1) ευρωκράτης m.

* włoski: (1.1) eurocrate m.

źródła.

== eurokrata (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) eurokrata

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


eurokratka

eurokrata


SJP.pl

Patrz:

eurokrata

eurokratyczny

eurokracja; eurobiurokratyczny


SJP.pl


eurokrytyczny

1. krytyczny wobec integracji Unii Europejskiej i powiększenia jej o nowe państwa;
2. krytyczny wobec wejścia swojego kraju do Unii Europejskiej


SJP.pl


euroksiądz

potocznie: ksiądz o poglądach proeuropejskich


SJP.pl


eurokuchnia

sposób wyposażenia kuchni upowszechniony w wielu krajach zachodniej Europy na przełomie lat 80. i 90.


SJP.pl


euroland

grupa krajów członkowskich Unii Europejskiej, posługujących się wspólną walutą euro; Euroland


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) określenie krajów europejskich posługujących się wspólną walutą euro

Wiktionary

Strefa euro, potocznie euroland (ang. euro area, EA; potocznie: eurozone, EZ) – grupa państw, których wspólną walutą jest euro. Do strefy euro należy 20 państw członkowskich Unii Europejskiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szefowie państw i rządów Eurolandu zebrali się w niedzielę tuż po godz. 17.00 w Paryżu, by naradzić się nad drogami wyjścia z kryzysu finansowego i bankowego. (z Internetu)

 (1.1) Polska oddala się od Eurolandu. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈrɔlãnt, AS: eu̯rolãnt

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obszar euro, strefa euro

Wiktionary


euroliga

liga europejska


SJP.pl

EuroLiga (ang. EuroLeague) – międzynarodowe, klubowe rozgrywki koszykarskie, przeznaczone dla najlepszych oraz najbogatszych męskich drużyn Europy i zachodniej Azji (tj. zajmujących najwyższe miejsca w czołowych ligach krajowych), organizowane i zarządzane przez Euroleague Basketball Company, a wcześniej przez FIBA Europa.

Wikipedia


euroligowy

euroliga


SJP.pl

Patrz:

euroliga

euromandat

pełnomocnictwo do pełnienia urzędu europosła


SJP.pl


euromarket

środowiskowo: supermarket lub hipermarket występujący w wielu krajach europejskich


SJP.pl


euronaiwny

wiążący przesadne nadzieje z wejściem do Unii Europejskiej


SJP.pl


euroobligacja

1. obligacja denominowana w walucie krajowej, która jest przedmiotem obrotu finansowego w innych krajach;
2. obligacja emitowana w euro przez Europejski Bank Centralny


SJP.pl

Euroobligacja (ang. Eurobond) – średnio- lub długoterminowy dłużny papier wartościowy na okaziciela, w którym – podobnie jak w przypadku klasycznej obligacji – emitent zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia (tj. do zapłaty posiadaczowi euroobligacji należności głównej wraz z odsetkami w określonych odstępach czasu aż do upływu terminu jej wykupu). Charakterystyczną cechą euroobligacji jest to, że jest ona nominowana w walucie innej niż waluta państwa, na terenie którego jest ona plasowana. Najczęściej euroobligacje są nominowane w euro i USD.

Wikipedia


europ

pierwiastek chemiczny, metal o symbolu Eu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu "Eu" i liczbie atomowej 63;

Wiktionary

Europ (Eu, łac. europium) – pierwiastek chemiczny, lantanowiec, srebrzystobiały metal. Nazwa pochodzi od nazwy kontynentu – Europy. W technice jądrowej uważany za truciznę reaktorową, z uwagi na duży przekrój czynny na pochłanianie neutronów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma europ?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈɛwrɔp, AS: eu̯rop

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Europa ż., Europejczyk mos., Europejka ż., europejskość ż., europeizacja ż., europeistyka ż., euro n.

 czas. europeizować dk.

 przym. europejski, europowy

 przysł. europejsko

 temsłow. eur-, euro-, europo-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Eu

Wiktionary


europ.

skrót od: europejski, europejskość (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = europejski

Wiktionary


europa

[czytaj: ełropa] środowiskowo: szklane opakowanie o pojemności 0,5 litra, w kształcie butelek, przystosowane do przechowywania napojów, głównie piwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. królewna tyryjska i królowa kreteńska, córka Agenora i kochanka Zeusa oraz matka Minosa, Radamantysa i Sarpedona;

 (1.2) geogr. część świata położona na półkuli północnej, stanowiąca razem z Azją kontynent zwany Eurazją;

 (1.3) astr. jeden z księżyców Jowisza;

 (1.4) astr. planetoida o numerze katalogowym 52;

 (1.5) geogr. wyspa na południu Afryki;

Wiktionary

Europa – część świata leżąca na półkuli północnej, na pograniczu półkuli wschodniej i zachodniej. Jest uznawana za kontynent albo za część świata tworzącą wraz z Azją kontynent Eurazję.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zeus pod postacią byka uprowadził Europę na Kretę.

 (1.2) Nie wszystkie państwa w Europie należą do Unii Europejskiej.

 (1.4) Europa porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza, czyli w pasie głównym planetoid.

 (1.5) Czy wiesz, że Europa to wyspa Afryki?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈrɔpa, AS: eu̯ropa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Europejczyk m., Europejka ż., europejskość ż., europeizacja ż., europeistyka ż., euro n., europ m., europeista mos., europeistka ż.

 czas. europeizować

 przym. europejski, nieeuropejski, wewnątrzeuropejski

 przysł. europejsko

 temsłow. eur-, euro-, europo-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. Europe

 (1.2) peryfr. Stary Kontynent; gw-pl|Górny Śląsk|Ojropa.

Wiktionary


europaleta

potocznie: uniwersalny typ palety (drewnianej platformy na towary), pasujący do każdego wózka widłowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) paleta o wymiarach 80 cm na 120 cm i wysokości 14,4 cm

Wiktionary

Paleta – podniesiona platforma, przeznaczona do przenoszenia i składowania towarów. Palety są zazwyczaj zrobione z drewna i mają standardowe wymiary: 1000 × 1200 mm (ISO) oraz 800 × 1200 mm (CEN).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔpaˈlɛta, AS: eu̯ropaleta

Wiktionary


europarlament

wybierany w wyborach bezpośrednich Parlament Unii Europejskiej, mający siedziby w Brukseli i Sztrasburgu


SJP.pl

Wikipedia


europarlamentarny

europarlament


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Parlamentu Europejskiego, charakterystyczny dla Parlamentu Europejskiego

Wiktionary

Patrz:

europarlament

Przykłady

 (1.1) I już po bólu. Jedna piąta obywateli Rzeczypospolitej wybrała narodową kadrę europarlamentarną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔparlãmɛ̃nˈtarnɨ, AS: eu̯roparlãmẽntarny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Parlament Europejski

Wiktionary


europarlamentarzysta

członek Parlamentu Europejskiego; eurodeputowany, europoseł


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) poseł do Parlamentu Europejskiego;

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔparlãmɛ̃ntaˈʒɨsta, AS: eu̯roparlãmẽntažysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. europarlament m.

:: fż. europarlamentarzystka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eurodeputowany, europoseł

Wiktionary


europarlamentarzystka

europarlamentarzysta


SJP.pl

Patrz:

europarlamentarzysta

europe

  • Europe – łacińska forma słowa Europa
  • Europe – szwedzka grupa muzyczna
    • Europe – debiutancki album szwedzkiej grupy o tej samej nazwie
  • Europe – stacja metra w Paryżu

Wikipedia


europeidalny

rasa europeidalna - jeden z fenotypów człowieka jako gatunku biologicznego; rasa kaukazoidalna, rasa biała


SJP.pl


europeista

specjalista w dziedzinie europeistyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) neol. specjalista w dziedzinie europeistyki

Wiktionary

Europeistyka – obszar badań naukowych zajmujących się Europą jako złożonym zjawiskiem społeczno-kulturowym oraz kierunek studiów w szkołach wyższych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do europeistów należą również czołowi biurokraci, posiadający ogromną władzę nad politykami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. europeistyka ż., Europa ż.

:: fż. europeistka ż.

 przym. europejski

Wiktionary


europeistka

europeista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) neol. specjalistka w dziedzinie europeistyki

Wiktionary

Patrz:

europeista

Przykłady

 (1.1) Studenci europeistyki zaprosili na spotkanie tę wybitną europeistkę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. europeistyka ż., Europa ż.

:: fm. europeista m.

 przym. europejski

Wiktionary


europeistyczny

europeizm, europeistyka


SJP.pl

Patrz:

europeizm, europeistyka

europeistyka

1. nauka zajmująca się badaniem kultury, prawa i gospodarki europejskiej oraz europejskich stosunków międzynarodowych;
2. wydział lub kierunek w szkole wyższej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. dyscyplina humanistyczna zajmująca się całokształtem zagadnień związanych z Unią Europejską

 (1.2) pot. studia obejmujące europeistykę (1.1) na wyższej uczelni

Wiktionary

Europeistyka – obszar badań naukowych zajmujących się Europą jako złożonym zjawiskiem społeczno-kulturowym oraz kierunek studiów w szkołach wyższych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Honorata ukończyła europeistykę w Katowicach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. europeista m., europeistka ż., Europa ż., europ mrz.

 przym. europejski

Wiktionary


europeizacja

1. wprowadzanie lub przyswajanie sobie cywilizacji europejskiej;
2. globalizacja ograniczona do Europy lub krajów Unii Europejskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) czynienie czegoś europejskim, nadawanie cech europejskich;

 (1.2) zyskiwanie cech europejskich

Wiktionary

Europeizacja – wielopłaszczyznowy rozwijający się w czasie proces polegający na złożonej interakcyjności zmiennych, skutkujący zróżnicowanymi, współzależnymi, a nawet sprzecznymi efektami, występujący w wielu dziedzinach życia i odmiennie interpretowany w ujęciu poszczególnych dziedzin i dyscyplin naukowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miejscowa ludność uległa europeizacji w XIX wieku.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. europeizowanie n., europ mrz., Europa ż.

 czas. europeizować ndk., zeuropeizować dk.

 przym. europejski

Wiktionary


europeizacyjny

europeizacja


SJP.pl

Patrz:

europeizacja

europeizm

1. zespół cech świadczących o przynależności do kultury europejskiej; europejskość;
2. wyraz, zwrot lub konstrukcja gramatyczna występująca w kilku językach europejskich


SJP.pl


europeizować

1. nadawać czemuś cechy typowe dla cywilizacji europejskiej;
2. europeizować się - przyswajać cywilizację europejską


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zeuropeizować)

 (1.1) czynić coś europejskim

czasownik zwrotny niedokonany europeizować się (dk. zeuropeizować się)

 (2.1) zyskiwać cechy europejskie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Misjonarze mimowolnie europeizowali całe szczepy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Europejczyk mos., Europa ż., europ mrz., europeizacja ż., europeizowanie n.

 przym. europejski

 czas. zeuropeizować

Wiktionary


europeizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) czynienie czegoś europejskim, nadawanie cech europejskich

 (1.2) zyskiwanie cech europejskich

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Autochtoni zbyt łatwo ulegali europeizowaniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. europeizacja ż.

 czas. europeizować ndk., zeuropeizować dk.

Wiktionary


europejczyk

przenośnie: osoba związana z kulturą europejską


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Europy

Wiktionary

Europa – część świata leżąca na półkuli północnej, na pograniczu półkuli wschodniej i zachodniej. Jest uznawana za kontynent albo za część świata tworzącą wraz z Azją kontynent Eurazję.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krzysztof Kolumb był pierwszym Europejczykiem, który dotarł do wybrzeży Ameryki.

 (1.1) Można mieć zastrzeżenia wobec Europejczyka, który nicuje na piśmie kulturę kraju podporządkowanego i eksploatowanego przez jego rodaków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔˈpɛjt͡ʃɨk, AS: eu̯ropei ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Europa ż., euro n., europ mrz.

:: fż. Europejka ż.

 czas. europeizować ndk., zeuropeizować dk.

 przym. europejski

 przysł. europejsko

 temsłow. eur-, euro-, europo-

Wiktionary


europejka

przenośnie: kobieta związana z kulturą europejską, będąca pod jej silnym wpływem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Europy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kłótnia zaczęła się od pytania: „Czy czujesz się Polką czy Europejką?”

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔˈpɛjka, AS: eu̯ropei ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Europa ż.

:: fm. Europejczyk

 przym. europejski

Wiktionary


europejski

przymiotnik od: Europa (kontynent)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Europy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aby zwiedzić cały Manhattan, potrzeba co najmniej dwóch tygodni – zważywszy, że zajmuje on prawie 60 kilometrów kwadratowych powierzchni, czyli więcej, niż niektóre małe europejskie państewka.

 (1.1) Czy zamierzasz głosować w wyborach do Parlamentu Europejskiego?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔˈpɛjsʲci, AS: eu̯ropei ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Europejczyk mos., Europejka ż., Europa ż., europeizacja ż., europeistyka ż., euro n., europ mrz., europeista mos., europeistka ż., europejskość ż.

 przysł. europejsko

 czas. europeizować ndk.

 przym. pozaeuropejski, nieeuropejski

Wiktionary


europejsko

przysłówek

 (1.1) na sposób europejski, po europejsku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W tym afrykańskim mieście odnaleźliśmy europejsko wyglądającą dzielnicę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. euro n., Europejczyk mos., europ mrz., Europa ż., europejskość ż.

 przym. europejski

Wiktionary


europejskość

europejski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest europejskie; cecha tych, którzy są europejscy

Wiktionary

Patrz:

europejski

Powiązane:

 przym. europejski

 przysł. europejsko

 rzecz. Europa ż., euro n., europ mrz.

Wiktionary


europejszczyzna

wszystko to, co jest charakterystyczne dla Europy, dla kultury i cywilizacji europejskiej


SJP.pl


europida

człowiek należący do białej odmiany


SJP.pl


europocentryczność

europocentryczny


SJP.pl

Patrz:

europocentryczny

europocentryczny

europocentryzm


SJP.pl

Patrz:

europocentryzm

europocentryk

Europejczyk oceniający kultury innych regionów świata wyłącznie z europejskiego punktu widzenia; eurocentryk


SJP.pl


europocentryzm

rodzaj etnocentryzmu, postawa niektórych Europejczyków polegająca na ocenianiu innych regionów świata wyłącznie z europejskiego punktu widzenia; eurocentryzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. socjol. ocenianie innych kultur wyłącznie z punktu widzenia Europejczyków

Wiktionary

Eurocentryzm (też: Europocentryzm) – praktyka i postawa cechujące świadome lub nieświadome stawianie europejskich (i generalnie zachodnich) rozwiązań, problemów, kultury czy wartości wyżej niż te z innych kręgów kulturowych. Eurocentryzm jest odmianą etnocentryzmu, wyjątkowo wpływową z powodu jej forsowania na podstawie bieżącej i minionej siły politycznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Europejczycy z ich europocentryzmem najchętniej ulokowaliby wszystkie agencje NATO w Europie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. europocentryk mos.

 przym. europocentryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eurocentryzm

Wiktionary


europol

agencja Unii Europejskiej pełniąca funkcje policyjne i koordynująca działania policyjne krajów członkowskich; europolicja


SJP.pl

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) Europejski Urząd Policji, agencja policyjna z siedzibą w Hadze;

Wiktionary

Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania, czyli Europol (ang. European Union Agency for Law Enforcement Cooperation, dawniej Europejskie Biuro Policji) – policyjna agencja Unii Europejskiej z siedzibą w Hadze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) […] według Europolu w latach 2007-2010, na 1890 wydarzeń zakwalifikowanych jako „akty terrorystyczne” jedynie 6 przypisywanych jest islamskim radykałom.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈrɔpɔl, AS: eu̯ropol

Wiktionary


europolicja

agencja Unii Europejskiej pełniąca funkcje policyjne i koordynująca działania policyjne krajów członkowskich; Europol


SJP.pl


europoselski

europoseł


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z europosłem, europosłanką, dotyczący europosłów

Wiktionary

Patrz:

europoseł

Powiązane:

 rzecz. europoseł mos., europosłanka ż.

Wiktionary


europoseł

członek Parlamentu Europejskiego; eurodeputowany, europarlamentarzysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. publ. poseł do Parlamentu Europejskiego;

Wiktionary

Poseł do Parlamentu Europejskiego (ang. Member of the European Parliament, skr. MEP) – członek Parlamentu Europejskiego, wybierany na pięcioletnią kadencję. W Polsce w stosunku do członków PE używa się potocznie określenia „europarlamentarzysta”, „eurodeputowany” lub „europoseł”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zebrani zadawali wiele pytań, na każde kandydat na europosła wyczerpująco odpowiadał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔˈpɔsɛw, AS: eu̯roposeu̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. europosłanka ż.

 przym. europoselski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eurodeputowany, europarlamentarzysta

Wiktionary


europosłanka

europoseł


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. publ. posłanka do Parlamentu Europejskiego;

Wiktionary

Patrz:

europoseł

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔpɔˈswãnka, AS: eu̯roposu̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. europoseł m.

 przym. europoselski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eurodeputowana, europarlamentarzystka

Wiktionary


europowy

europ


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący europu

Wiktionary

Patrz:

europ

Powiązane:

 rzecz. europ m.

Wiktionary


europrzychylny

1. chętny do większej integracji Unii Europejskiej i powiększenia jej o nowe państwa;
2. przychylny wobec wejścia swojego kraju do Unii Europejskiej


SJP.pl


eurorealista

realista w zakresie integracji z Unią Europejską


SJP.pl


eurorealistka

eurorealista


SJP.pl

Patrz:

eurorealista

euroregion

wydzielona jednostka na terytorium dwóch lub więcej państw Unii Europejskiej, będąca obszarem współpracy tych państw


SJP.pl

Euroregion – jednostka na obszarze dwóch lub więcej państw, forma współpracy pomiędzy regionami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw kandydujących oraz regionami ich sąsiadów. W tworzeniu euroregionu uczestniczą przedstawiciele lokalnych i regionalnych władz samorządowych, a niekiedy także inni posłowie społeczni i ekonomiczni regionów przygranicznych.

Wikipedia


euroregionalny

euroregion


SJP.pl

Patrz:

euroregion

eurorynek

sieć zagranicznych filii banków, działająca na terenie całej Europy


SJP.pl


euros

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóg i uosobienie wiatru południowo-wschodniego, utożsamiany z rzymskim Wulturnusem;

Wiktionary

Euros (gr. Εὖρος Euros ‘ten, który pali’, łac. Eurus ‘wiatr południowo-wschodni’, Vulturnus ‘wiatr południowo-wschodni’) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie wiatru południowo-wschodniego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈɛwrɔs, AS: eu̯ros

Wiktionary

Powiązane:

 przym. Eurosowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Wulturnus, Eurus

Wiktionary


eurosceptycyzm

niechęć do Unii Europejskiej, poszerzania jej o nowe kraje i zwiększania kompetencji jej władz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) publ. negatywne nastawienie do integracji z Unią Europejską;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Strach przed Europą bez Boga jest cechą szczególną polskiego eurosceptycyzmu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔst͡sɛpˈtɨt͡sɨsm̥, AS: eu̯rosceptycysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eurosceptyk m., eurosceptyczka ż.

 przym. eurosceptyczny

 przysł. eurosceptycznie

Wiktionary


eurosceptyczka

eurosceptyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta przeciwna integracji z Unią Europejską

Wiktionary

Patrz:

eurosceptyk

Przykłady

 (1.1) Dyrektorka naszej szkoły ogłosiła się eurosceptyczką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eurosceptycyzm m.

:: fm. eurosceptyk m.

 przym. eurosceptyczny

Wiktionary


eurosceptyczny

niechętny wobec Unii Europejskiej, poszerzania jej o nowe kraje i zwiększania kompetencji jej władz


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przeciwny Unii Europejskiej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eurosceptyk m., eurosceptyczka ż., eurosceptycyzm n.

Wiktionary


eurosceptyk

osoba niechętna Unii Europejskiej, poszerzaniu jej o nowe kraje i zwiększaniu kompetencji jej władz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba przeciwna integracji z Unią Europejską

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wójt wyzwał proboszcza od eurosceptyków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔˈst͡sɛptɨk, AS: eu̯rosceptyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eurosceptycyzm m.

:: fż. eurosceptyczka ż.

 przym. eurosceptyczny

Wiktionary


eurosieroctwo

stan dziecka, którego rodzice wyjechali za granicę, zwykle w celu podjęcia pracy zarobkowej


SJP.pl

Wikipedia


eurosierota

dziecko, którego rodzice wyjechali za granicę, zwykle w celu podjęcia pracy zarobkowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub żeński

 (1.1) publ. dziecko, którego jedno lub oboje rodziców wyjechało za granicę w celach zarobkowych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Psychologowie są zgodni – eurosieroty częściej mają problemy z nauką, popadają w uzależnienia, są agresywne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔɕɛˈrɔta, AS: eu̯rośerota

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eurosieroctwo

Wiktionary


euroskrzynka

skrzynka pocztowa odpowiadająca normom Unii Europejskiej


SJP.pl


eurosondaż

sondaż dotyczący wyborów partii politycznych do Parlamentu Europejskiego


SJP.pl


eurosport

francuski kanał telewizyjny, jeden z najpopularniejszych kanałów sportowych


SJP.pl

Eurosport – spółka zależna od Warner Bros. Discovery. W Europie Eurosport wystartował 5 lutego 1989 roku. Działa kilka stacji telewizyjnych z naciskiem na sport. W 1999 uruchomił w Internecie portal informacyjny, który od samego początku należy do najchętniej odwiedzanych przez Internautów w Europie. W 2000 roku uruchomiony został ogólnoświatowy kanał informacyjny Eurosport News, natomiast 10 stycznia 2005 roku wystartował Eurosport 2, który poszerzył ofertę programową. W maju 2008 roku uruchomiono kanał o wysokiej rozdzielczości Eurosport HD.

Wikipedia


eurostar

kolej dużych prędkości pomiędzy Londynem, Paryżem i Brukselą


SJP.pl

Eurostar – przewoźnik kolejowy obsługujący połączenia dużych prędkości pomiędzy Wielką Brytanią, Francją, Belgią i Holandią.

Eurostar obsługuje głównie połączenia St Pancras International – Bruksela Midi/Zuid i St Pancras International – Paryż Gare du Nord (stacje pośrednie dla wybranych połączeń: Lille-Europe, Ashford International, Calais-Fréthun, Ebbsfleet International).

Wikipedia


eurostat

urząd statystyczny Unii Europejskiej, z siedzibą w Luksemburgu


SJP.pl

Europejski Urząd Statystyczny (ang. European Statistical Office), Eurostat – urząd Komisji Europejskiej z siedzibą w Luksemburgu, powstał w 1972 roku.

Eurostat zastąpił wcześniejsze Statistical Office of the European Community (SOEC), które funkcjonowało od 1959 r. Wcześniej funkcje statystyczne pełniły: Statistical Division (lata 1954-1959), a od 1952 do 1954 European Community of Steel and Coal Statistical services.

Wikipedia


eurotunel

kolejowy tunel pod kanałem La Manche łączący Calais we Francji z Folkestone w Wielkiej Brytanii


SJP.pl

Eurotunel (fr. Tunnel sous la Manche, ang. Channel Tunnel, także Eurotunnel) – tunel kolejowy pod Cieśniną Kaletańską – najwęższą częścią kanału La Manche. Długi na ok. 50 km. Łączy Calais we Francji z Folkestone w Wielkiej Brytanii. Został wybudowany i jest obsługiwany przez brytyjsko-francuskie, prywatne konsorcjum Eurotunnel plc. Koszt budowy wyniósł (w cenach z 1985) 4,65 miliarda £. Oddany do użytku w 1994 r.

Wikipedia


eurowaluta

waluta, w której utrzymywane są depozyty i udzielane kredyty poza krajem jej pochodzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. waluta danego kraju w formie znajdującego się poza tym krajem depozytu bankowego lub pożyczki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Każda wymienialna waluta może funkcjonować w formie eurowaluty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔvaˈluta, AS: eu̯rovaluta

Wiktionary

Powiązane:

 przym. eurowalutowy

Wiktionary


eurowalutowy

związany z eurowalutą


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przym. od eurowaluta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) [...] rynek eurowalutowy obejmuje eurodolary, eurojeny, oraz inne waluty, które są deponowane poza własnym krajowym rynkiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔvaluˈtɔvɨ, AS: eu̯rovalutovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eurowaluta

Wiktionary


eurowicz

potocznie: osoba, która wzięła kredyt w euro


SJP.pl


eurowizja

organizacja wymieniająca programy telewizyjne krajów należących do Europejskiej Unii Radiofonii


SJP.pl

Konkurs Piosenki Eurowizji (ang. Eurovision Song Contest, w skrócie ESC, fr. Concours Eurovision de la chanson, potocznie Eurowizja) – telewizyjne widowisko muzyczne organizowane od 1956, składające się z prezentacji „na żywo” utworów wykonywanych przez przedstawicieli publicznych stacji telewizyjnych zrzeszonych w Europejskiej Unii Nadawców (EBU) oraz następującego po nim głosowania, które jest zwieńczone wręczeniem pamiątkowej statuetki wykonawcy zwycięskiej piosenki i występem laureata.

Wikipedia


eurowizyjny

przymiotnik od: Eurowizja


SJP.pl


eurowpierdol

wulgarnie: kompromitująca porażka polskiego zespołu w rozgrywkach międzynarodowych


SJP.pl


eurowyborca

osoba uprawniona do udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego


SJP.pl


eurowyborczy

związany z wyborami do instytucji Unii Europejskiej


SJP.pl


eurowybory

wybory do Parlamentu Europejskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) wybory do Parlamentu Europejskiego

Wiktionary

Wybory do Parlamentu Europejskiego – akt wyboru, w drodze głosowania, przez obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej swych przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego (posłów).

Pod względem osób uprawnionych do głosowania są drugimi (po wyborach do parlamentu Indii) największymi demokratycznymi wyborami na świecie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy wziąłeś udział w eurowyborach w 2009 roku?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌɛwrɔvɨˈbɔrɨ, AS: eu̯rovybory

Wiktionary


eurozona

miejsca, w których obowiązuje waluta euro


SJP.pl


eurozłącze

złącze służące do przesyłania sygnału analogowego w zestawach audio-video; scart


SJP.pl

SCART (fr. Syndicat des Constructeurs d'Appareils Radiorécepteurs et Téléviseurs), potocznie eurozłącze – złącze służące do łączenia elementów zestawów AV (audio-video) oraz przesyłania sygnału analogowego.

W złącze tego typu wyposażonych jest wiele urządzeń AV: odbiorniki telewizyjne, odtwarzacze DVD, magnetowidy, tunery satelitarne, dekodery telewizji cyfrowej, konsole do gier itp. Do złącza doprowadzane są sygnały composite (RGB lub YPbPr), audio (mono lub stereo) oraz S-Video. Dzięki możliwości oddzielnego sterowania wzmacniaczy chrominancji pozwala uzyskać wysokiej jakości obraz.Standard opublikowany w 1988 roku (IEC 933-1 oraz EN 50049-1:1989).

Wikipedia


eurus

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. zob. Wulturnus.

Wiktionary

Eurus (także Wulturnus, łac. Eurus, Vulturnus, gr. Εὖρος Eúros) – w mitologii rzymskiej bóg i uosobienie wiatru wschodniego (lub południowo-wschodniego albo północno-wschodniego) i wschodniej strony świata.

Uosabiał silny, burzliwy wiatr. Był utożsamiany z greckim Eurosem.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. Eurusowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Wulturnus, Euros

Wiktionary


eury-

przedrostek

 (1.1) ekol. pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na szeroki zakres tolerancji na dany czynnik

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) eury- + termiczny = eurytermiczny

 (1.1) eury- + -biont = eurybiont

Wiktionary


euryale

w mitologii greckiej: jedna z trzech gorgon; Euriale


SJP.pl

Euriale (Euryale, gr. Εὐρυάλη Euryálē, łac. Euryale) – w mitologii greckiej jedna z trzech gorgon.

Wikipedia


eurybiont

organizm o szerokiej tolerancji wobec czynników środowiska, np. wróbel domowy; eurytop


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ekol. gatunek o szerokim zakresie tolerancji w stosunku do czynników środowiskowych;

Wiktionary

Eurybiont, eurytop (gr.: eurýs – szeroki) – organizm cechujący się szeroką tolerancją wobec czynników środowiskowych. Eurybionty mogą żyć w bardzo zróżnicowanych warunkach, osiedlając się na znacznych obszarach Ziemi. Przykładem może być wróbel domowy, trzcina pospolita i orlica, które spotyka się niemalże na całym świecie. W takim wypadku jest do czynienia z zasięgiem globalnym bądź kosmopolitycznym.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) eurytop

Wiktionary


eurybiotyzm

zjawisko dostosowywania się organizmu do życia w różnych warunkach


SJP.pl


eurydyka

w mitologii greckiej: żona Orfeusza


SJP.pl

  • Eurydyka – imię żeńskie
  • Eurydyka – druga żona Ptolemeusza I Sotera
  • w mitologii greckiej:
    • Eurydyka – jedna z driad, żona Orfeusza
    • Eurydyka – królewna z Argos, córka Adrasta
    • Eurydyka – królewna spartańska, córka Lakedajmona
    • Eurydyka – królowa Teb, żona Kreona
  • Eurydike – planetoida o numerze katalogowym 75
  • Sieć Eurydice – sieć wymiany informacji i analiz na temat systemów edukacji w Europie

Wikipedia


euryfag

organizm o dużym zakresie tolerancji na rodzaj przyjmowanego pokarmu; zwierzę wielożerne, polifag


SJP.pl

Polifagizm (gr. πολύ – wiele, φαΐ – jedzenie), wielożerność – brak specjalizacji pokarmowej, wykorzystywanie jako pokarmu różnych gatunków organizmów. Polifagi (łac. polyphaga, pleophaga), nazywane też organizmami wielożernymi, nie wykazują wybiórczości pokarmowej. Przykładami polifagów są człowiek i dzik.

Organizmy o dużym zakresie tolerancji w odniesieniu do pobieranych pokarmów nazywane są euryfagami (euryphaga).

Wikipedia


euryfagiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekol. cechujący się dużą tolerancją w stosunku do rodzaju spożywanego pożywienia

Wiktionary


euryfot

organizm zdolny do życia w różnych warunkach świetlnych


SJP.pl


euryfotyzm

zjawisko dobrego znoszenia dużych różnic w sile oświetlenia swojego otoczenia przez organizm


SJP.pl


euryhalin

organizm wytrzymujący duże wahania zasolenia wody


SJP.pl


euryhalinowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekol. cechujący się dużą tolerancją w stosunku do różnych wielkości zasolenia

Wiktionary


euryhigryczny

dobrze znoszący duże wahania wilgotności; euryhydryczny


SJP.pl


euryhydryczny

dobrze znoszący duże wahania wilgotności; euryhigryczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekol. cechujący się dużą tolerancją w stosunku do wahań wilgotności

Wiktionary


eurypides

(ok. 485-406 p.n.e.), grecki tragediopisarz


SJP.pl

Eurypides (gr. Εὐριπίδης Euripídēs, ur. około 480 p.n.e., zm. 406 p.n.e.) – jeden z najwybitniejszych dramaturgów starożytnej Grecji.

Wikipedia


eurypidesowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Eurypidesa lub z nim związany


SJP.pl


euryterm

organizm znoszący duże wahania temperatury otoczenia


SJP.pl


eurytermiczność

wytrzymałość na zmiany temperatury w rozległej skali


SJP.pl


eurytermiczny

zdolny do życia w różnych warunkach cieplnych, o szerokiej tolerancji ekologicznej na temperaturę


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) ekol. cechujący się dużą tolerancją w stosunku do zmian temperatury

Wiktionary


eurytermizm

zjawisko dobrego znoszenia dużych wahań temperatury otoczenia przez organizm


SJP.pl


eurythmics

Eurythmics – brytyjski duet muzyczny, założony w 1980 przez Annie Lennox i Davida Stewarta, tworzący muzykę synthpopową, a w późniejszym okresie swojej działalności także pop-rockową. Duet zdobył światową sławę dzięki singlowi „Sweet Dreams (Are Made of This)” w 1983. Do największych przebojów grupy zalicza się także „Love Is a Stranger”, „Who’s That Girl?”, „Here Comes the Rain Again”, „There Must Be an Angel” i „The Miracle of Love”.

Wikipedia


eurytmia

1. zgodność ruchów tanecznych z rytmem muzycznym
2. dział poetyki, zajmujący się harmonicznym układem rytmu w poezji i prozie


SJP.pl

Eurytmia (gr. – dosł. "dobre poruszanie się") − opracowana przez Rudolfa Steinera w roku 1911, inspirowana antropozofią sztuka poruszania się przy muzyce i odpowiednich tekstach (przypomina formą taniec). Stanowi przedmiot w szkołach waldorfskich. Istnieje eurytmia artystyczna, wykonywana scenicznie, eurytmia pedagogiczna jako przedmiot nauczania w szkołach waldorfskich, eurytmia lecznicza i terapeutyczna.Studia eurytmii trwają 4 lata. Eurytmię leczniczą można studiować po zakończeniu 4-letnich studiów.

Wikipedia


eurytmiczny

eurytmia


SJP.pl

Patrz:

eurytmia

eurytop

organizm o szerokiej tolerancji wobec czynników środowiska, np. wróbel domowy; eurybiont


SJP.pl

Eurybiont, eurytop (gr.: eurýs – szeroki) – organizm cechujący się szeroką tolerancją wobec czynników środowiskowych. Eurybionty mogą żyć w bardzo zróżnicowanych warunkach, osiedlając się na znacznych obszarach Ziemi. Przykładem może być wróbel domowy, trzcina pospolita i orlica, które spotyka się niemalże na całym świecie. W takim wypadku jest do czynienia z zasięgiem globalnym bądź kosmopolitycznym.

Wikipedia


eurytopizm

przystosowanie się organizmów do znacznych wahań czynników środowiskowych


SJP.pl


eurytopowy

gatunek eurytopowy - gatunek cechujący się szeroką tolerancją wobec czynników środowiska; eurytop, eurybiont


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) ekol. charakteryzujący się szerokim zakresem tolerancji, mogący żyć i rozwijać się w środowisku o zróżnicowanych warunkach i dużych wahaniach czynników zewnętrznych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. eurytop m.

 przysł. eurytopowo

Wiktionary


euskara

język Basków


SJP.pl

Język baskijski (nazwy własne, zależnie od dialektu: euskara, euskera, eskuara, üskara) – język Basków, zamieszkujących kilka prowincji i departamentów na pograniczu Hiszpanii i Francji. Posługuje się nim dzisiaj ponad milion osób, z których ok. 90% mieszka w Hiszpanii.

Wikipedia


euskelozaur

rodzaj dinozaura z rodziny plateozaurów


SJP.pl

Euskelozaur (Euskelosaurus browni) – należy do rodziny plateozaurów (Plateosauridae). Prozauropod pokrewny plateozaurowi.

Gatunek E. browni został po raz pierwszy opisany przez Thomasa Henry’ego Huxleya w 1866 roku. Jego nazwa znaczy: jaszczur o dobrych nogach. Młodsze synonimy: Gigantoscelus, Orinosaurus.

Wikipedia


eustachia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Eustachia – imię pochodzenia greckiego, żeński odpowiednik imion Eustachy i Eustachiusz.

Eustachia obchodzi imieniny 4 lutego, 20 lutego, 29 marca, 16 lipca, 8 września, 20 września, 3 października, 12 października, 10 grudnia.

Znane osoby noszące imię Eustachia:

  • Eustachia Julia (368–419) – rzymska ascetka, córka Pauli Rzymianki, święta
  • Eustachia (ur. 1102) – córka Filipa I, króla Francji i Bertrady z Montfort
  • Eustachia Calafato (1434–1491) – włoska klaryska, święta
  • Eustachia z Padwy (1444–1469) – włoska benedyktynka, błogosławiona

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W którym roku pani Eustachia poślubiła pana Spirydiona?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eustachiusz mos., Eustachy mos.

Wiktionary


eustachiusz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Eustachiusz – imię męskie
  • Eustachiusz – anatom włoski
  • Eustachy Rzymski – święty katolicki i prawosławny
  • Trąbka Eustachiusza, inaczej przewód Eustachiusza

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Eustachia ż., Eustachy mos.

Wiktionary


eustachiuszostwo

Eustachiusz z małżonką; Eustachiuszowie


SJP.pl


eustachiuszowie

Eustachiusz z małżonką; Eustachiuszostwo


SJP.pl


eustachiuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Eustachiusza lub z nim związany


SJP.pl


eustachostwo

Eustachy z małżonką; Eustachowie


SJP.pl


eustachowie

Eustachy z małżonką; Eustachostwo


SJP.pl


eustachowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Eustachego lub z nim związany


SJP.pl


eustachy

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Eustachy – imię męskie pochodzenia greckiego, którego znaczenie można objaśnić jako „kwitnący”, „płodny”. Imię to nosił męczennik Eustachy Rzymski, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego.

Jego oboczną formą jest imię Eustachiusz, żeńską formą imienia Eustachia.

Eustachy imieniny obchodzi: 4 lutego, 20 lutego, 8 września, 20 września, 3 października, 12 października, 20 listopada, 28 listopada i 10 grudnia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miał na imię Eustachy i pochodził z Neapolu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ɛwˈstaxɨ, AS: eu̯staχy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Eustachia ż., Eustachiusz mos.

Wiktionary


eustatyczny

eustatyczny ruch mórz - ruchy mas wody na całej kuli ziemskiej zwiększające lub zmniejszające ogólny poziom oceanu światowego, wynikające z czynników globalnych


SJP.pl


eustazy

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Eustazy, Eustazjusz – imię męskie pochodzenia greckiego, którego pierwszym członem jest eu- ("dobrze"), a drugim – stás(is) ("staranie, trwanie, wytrwałość").

Żeńskim odpowiednikiem jest Eustazja.

Eustazy, Eustazjusz imieniny obchodzi 16 lipca i 29 marca.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ɛwˈstazɨ, AS: eu̯stazy

Wiktionary


eustenopteron

rodzaj kopalnych ryb z gromady mięśniopłetwych z okresu dewonu; eusthenopteron


SJP.pl

Eustenopteron (łac. Eusthenopteron) – rodzaj kopalnych ryb mięśniopłetwych (Sarcopterygii).

Żyły w okresie dewonu (ok. 385 mln lat temu) w jeziorach i rzekach. Stanowią jedno z ogniw pośrednich w ewolucji kręgowców od ryb do płazów. Były spokrewnione z rodzajem Hyneria. Badania paleontologiczne zespołu Grzegorza Niedźwiedzkiego w Górach Świętokrzyskich dowiodły, że Eusthenopteron był boczną gałęzią ewolucyjną, gdyż odkryto tropy bardziej zaawansowanego ewolucyjnie zwierzęcia, żyjącego 18–20 mln lat wcześniej.

Wikipedia


eusthenopteron

[czytaj: eustenopteron] rodzaj kopalnych ryb z gromady mięśniopłetwych z okresu dewonu; eustenopteron


SJP.pl

Eustenopteron (łac. Eusthenopteron) – rodzaj kopalnych ryb mięśniopłetwych (Sarcopterygii).

Żyły w okresie dewonu (ok. 385 mln lat temu) w jeziorach i rzekach. Stanowią jedno z ogniw pośrednich w ewolucji kręgowców od ryb do płazów. Były spokrewnione z rodzajem Hyneria. Badania paleontologiczne zespołu Grzegorza Niedźwiedzkiego w Górach Świętokrzyskich dowiodły, że Eusthenopteron był boczną gałęzią ewolucyjną, gdyż odkryto tropy bardziej zaawansowanego ewolucyjnie zwierzęcia, żyjącego 18–20 mln lat wcześniej.

Wikipedia


eustoma

rodzaj roślin zielnych z rodziny goryczkowatych


SJP.pl

Wikipedia