takcik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od takt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. takt m.

Wiktionary


takeda

Takeda (jap. 武田氏 Takeda shi) – jedna z rodzin daimyō (władców feudalnych i arystokracji wojskowej) w Japonii w okresie Sengoku. Jej znaczenie pochodzi prawie całkowicie od potęgi i sławy Shingena Takedy.

Wikipedia


takelunek

przestarzale: takielunek (omasztowanie, ożaglowanie i olinowanie statku)


SJP.pl


taker

zszywacz tapicerski


SJP.pl


taki

1. zaimek wskazujący pewną cechę; tego rodzaju, podobny
2. zaimek występujący przed pierwszym członem porównania (taki jak)
3. zaimek nawiązujący do zdania poprzedniego
4. zaimek wskazujący na wysoki stopień nasilenia czegoś; tak bardzo


SJP.pl

zaimek określony, używany…

 (1.1) …do wzmocnienia przymiotnika

 (1.2) …do zastąpienia przymiotnika znanego z kontekstu

 (1.3) …do podkreślenia zwrotu, który będzie omówiony w zdaniu podrzędnym

 (1.4) …podczas porównywania rzeczowników, do wyrażenia ich identyczności

spójnik

 (2.1) reg-pl|Kresy. jednak

Wiktionary

Taki (jap. 多気町 Taki-chō) – miasto w Japonii, na wyspie Honsiu, w prefekturze Mie. Według danych na rok 2020 miejscowość zamieszkiwało 14 021 mieszkańców, a gęstość zaludnienia wyniosła 136 os./km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Andrzej jest taki przystojny!

 (1.2) Ale jesteś skąpy! Nie wiedziałam, że taki jesteś!

 (1.3) Wczoraj widziałam takiego przystojniaka, że ciągle o nim myślę.

 (1.4) Nigdy nie miałem takiej dziewczyny, jak ty (= jaką ty jesteś).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtaci, AS: taḱi

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. tak

 wykrz. takiego

 partyk. tak

 zaim. takowy

 rzecz. przytakiwacz mos., przytakiwaczka ż.

 czas. przytaknąć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) identyczny, jednakowy

 (2.1) takoj

Wiktionary


takiego

potocznie: dopowiedzenie wyrażające odmowę


SJP.pl


takiel

lina służąca do podnoszenia, mocowania i napinania żagli na jachtach i okrętach żaglowych


SJP.pl


takielarnia

Takielunek (od niem. Takelung / Taklung) – termin żeglarski oznaczający tę część osprzętu żaglowego na statku wodnym o napędzie żaglowym, która jest aktualnie rozmieszczona na jednostce w celu użytkowania.

Wikipedia


takielarz

ktoś naprawiający takielunek (olinowanie) na jednostkach pływających; pracownik takielarni


SJP.pl

Takielunek (od niem. Takelung / Taklung) – termin żeglarski oznaczający tę część osprzętu żaglowego na statku wodnym o napędzie żaglowym, która jest aktualnie rozmieszczona na jednostce w celu użytkowania.

Wikipedia


takielaż

omasztowanie statku


SJP.pl


takielować

zaopatrywać statek w takielunek (maszty, liny, żagle); taklować


SJP.pl


takielunek

omasztowanie, ożaglowanie i olinowanie statku; takelunek (dawniej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) żegl. system lin na żaglowcu oraz ruchomy osprzęt służący do ich obsługi

 (1.2) żegl. wszystkie ruchome lub łatwo demontowalne przyrządy związane z napędem żaglowym

 (1.3) żegl. wszystko powyżej linii pokładu łącznie z masztami; określa typ jednostki

Wiktionary

Takielunek (od niem. Takelung / Taklung) – termin żeglarski oznaczający tę część osprzętu żaglowego na statku wodnym o napędzie żaglowym, która jest aktualnie rozmieszczona na jednostce w celu użytkowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nawet śladu nie zostało, jarlu. Ot, kawałeczki takielunku, szmatki jakieś… Więcej nic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. otaklowanie n., takielarz m., takielarnia ż.

 przym. otaklowany

 czas. otaklować, taklować, roztaklować

Wiktionary


takieta

poprzeczka stanowiąca część przeszkody na torze jeździeckim


SJP.pl


takifugu

tropikalna ryba oceaniczna o ciele pokrytym kolcami, nadymająca się w sytuacji zagrożenia, podawana jako przysmak w kuchni japońskiej pomimo swej toksyczności; rozdymka, fugu


SJP.pl

Takifugu – rodzaj głównie morskich ryb z rodziny rozdymkowatych.

Wikipedia


takin

zwierzę z rodziny krętorogich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Budorcas taxicolor|ref=tak., himalajski ssak z rodziny krętorogich;

Wiktionary

Takin (Budorcas) – rodzaj ssaków z podrodziny antylop (Antilopinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtacĩn, AS: taḱĩn

Wiktionary


takir

kotlina ilasta w obrębie pustyń piaszczystych w Azji Środkowej; takyr


SJP.pl


takiż

wzmocnione "taki"


SJP.pl


takka

bylina z rodziny krąpielowatych (Taccaceae), występująca w wielu gatunkach w strefie międzyzwrotnikowej; świńska rzepa, krąpiel


SJP.pl


takla

linka rybacka z haczykami do połowu ryb


SJP.pl

Nazwisko

  • Jussef Takla
  • Philippe Takla
  • Selim Takla

Inne

  • Takla Makan – pustynia w Chinach
  • takla – linka z hakami, używana do połowu ryb

Wikipedia


taklować

zaopatrywać statek w takielunek (maszty, liny, żagle); takielować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. otaklować)

 (1.1) żegl. przygotowanie statku do żeglugi poprzez zamocowanie całego niezbędnego wyposażenia (takielunku)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) „Ważnym jest, by wiedzieć, jak swój jacht otaklować, a reszta to tylko kwestia praktyki.”

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. otaklowanie, takielunek

 czas. otaklować, roztaklować

Wiktionary


taklowiec

rodzaj statku rybackiego do połowu za pomocą takli - długich sznurów z haczykami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj statku rybackiego, z którego połowy prowadzi się za pomocą takli

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W starej stoczni zwodowano taklowiec.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. takla ż.

Wiktionary


tako

jednostka monetarna Bangladeszu (1 taka = 100 pajs)


SJP.pl

Tako (jap. 多古町 Tako-machi) – miasto w Japonii, na wyspie Honsiu, w prefekturze Chiba. Według danych na rok 2020 miejscowość zamieszkiwało 13 735 mieszkańców, a gęstość zaludnienia wyniosła 188,7 os./km².

Wikipedia


takomski

Tacoma [czytaj: takomski]


SJP.pl


takowy

przestarzale: (właśnie) taki, ten, o którym mowa


SJP.pl

zaimek określony

 (1.1) daw. książk. taki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) James Cook opłynął Antarktykę i ostatecznie rozwiązał problem istnienia poszukiwanego kontynentu południowego, stwierdzając, że w szerokościach umiarkowanych takowy nie istnieje.

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. tak, taki

 rzecz. taka ż., przytakiwacz mos., przytakiwaczka ż.

 czas. przytaknąć

 przysł. tak

 partyk. tak

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) neutr. taki

Wiktionary


takowyż

wzmocnione "takowy"


SJP.pl


takoż

także (forma staropolska)


SJP.pl

zaimek przysłowny

 (1.1) daw. tak samo, też, również, także

Wiktionary


taks

rasa psa; jamnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) daw. kynol. łow. typ niskiego psa wykorzystywanego podczas polowania do norowania

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od taksa

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) norowiec

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) pies

hiponimy.

 (1.1) jamnik

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 (1.1)

:: rzecz. taksik mzw.

frazeologia.

etymologia. etym|niemiecki|Dachshund. → jamnik

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Rasy psów

tłumaczenia.

źródła.

== taks (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) szacować, taksować

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taks, AS: taks

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

:: rzecz. taksik mzw.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) norowiec

Wiktionary


taksa

stała opłata pobierana za jakieś usługi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stawka opłaty za jakąś usługę

 (1.2) pot. taksówka

forma rzeczownika|rodzaj=męskozwierzęcy.

 (2.1) D. i B. lp. od taks

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) taksa notarialna / ubezpieczeniowa • ustalać taksę

synonimy.

 (1.1) taryfa

 (1.2) taryfa

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. taksacja ż., taksiarz mos., taksiarka ż., taksówka ż., taksator mos., taksowanie n.

 czas. taksować ndk.

 przym. taksówkowy, taksiarski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.2) zobtłum|taksówka.

* rosyjski: (1.1) такса ż.

* wilamowski: (1.1) taks ż.

źródła.

== taksa (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) opłata

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtaksa, AS: taksa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taksacja ż., taksiarz mos., taksiarka ż., taksówka ż., taksator mos., taksowanie n.

 czas. taksować ndk.

 przym. taksówkowy, taksiarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taryfa

 (1.2) taryfa

Wiktionary


taksacja

1. ocena wartości czegoś; oszacowanie, wycena;
2. ustalenie taksy - opłaty pobieranej za pewne usługi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. oszacowanie wartości czegoś, ustalenie taksy

Wiktionary

  • taksacja leśna
  • taksacja nieruchomości - wycena nieruchomości do celów podatkowych
    • powszechna taksacja nieruchomości

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Problematykę powszechnej taksacji nieruchomości uregulowano w ustawie o gospodarce nieruchomościami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taksiarz mos., taksa ż.

 czas. taksować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wycena

Wiktionary


taksacyjny

taksacja, np. opis taksacyjny


SJP.pl


taksator

osoba zajmująca się wycenianiem czegoś, ustalaniem taksy; rzeczoznawca


SJP.pl

Taksator – rzeczoznawca taksujący (szacujący) przedmioty, oceniający ich wartość w celu ustalenia opłaty (taksy). Taksator leśny dokonuje szacunkowej wyceny (taksacji) drzewostanu, sporządza opisy taksacyjne. Podczas taksacji określa się strukturę, budowę, wiek, skład gatunkowy, runo, zasobność oraz przyrost drzewostanu.

Wikipedia


taksatywny

w prawie: tworzący zamkniętą listę, niepozwalający na dowolne poszerzanie i interpretację, jednoznacznie wyszczególniony


SJP.pl


taksflacja

zjawisko przesuwania dochodów w wyższe przedziały progresywnego podatku dochodowego, zachodzące w warunkach inflacji; pełzanie międzyprzedziałowe


SJP.pl

Taksflacja, także pełzanie przedziałowe – wzrost obciążenia dochodów podatników w warunkach inflacji i progresji podatkowej.

Wikipedia


taksi

samochód, zwykle osobowy, przeznaczony do przewożenia ludzi lub towarów za opłatą zgodną z ustaloną taryfą; taxi; taksówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. taksówka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wsiadł do taksi i odjechał.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtaksʲi, AS: taksʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taksiarz mos., taksówka ż., taksówkarka ż., taksówkarz mos., taxi n.

 przym. taksówkowy, taksiarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taksówka, pot. taryfa; war. taxi

Wiktionary


taksiarski

przymiotnik

 (1.1) taksówkarski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taxi n., taksówkarka ż., taksiarz mos., taksi n., taksa ż.

Wiktionary


taksiarz

potocznie: taksówkarz; taryfiarz, złotówa, złotówkarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. kierowca taksówki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taxi n., taksi n., taksa ż., taksacja ż., taksator m., taksówka ż., taksóweczka ż., taksówkarz m., taksówkarka ż., taksowanie n.

 czas. taksować ndk.

 przym. taksiarski, taksacyjny, taksatorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. taryfiarz, złotówa, reg. pozn. dryndziorz., warszawa|cierpiarz.; neutralnie taksówkarz

Wiktionary


taksik

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zdrobn. od taks

 (1.2) mały taks

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Zwykle zabierał swojego taksika na polowanie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taks mzw.

Wiktionary


taksja

reakcja ruchowa swobodnie poruszających się organizmów lub komórek (np. amebocytów, plemników) na kierunkowe bodźce docierające ze środowiska zewnętrznego (np. na światło, temperaturę), dodatnia w stronę źródła bodźca lub ujemna w stronę przeciwną; taktyzm


SJP.pl

Taksja, taktyzm – ukierunkowany ruch całego organizmu (np. bakterii, nicienia, glonu, pierwotniaka) lub komórki (np. plemnika) będący reakcją na kierunkowy bodziec. Ruch w kierunku bodźca to taksja dodatnia, w kierunku przeciwnym – taksja ujemna. Służy poszukiwaniu optymalnych warunków środowiskowych, np. źródła pokarmu, partnera seksualnego, unikaniu zagrożenia itp. Ruchy taktyczne zbliżone są do tropizmów (które jednak dotyczą tylko narządów, a nie całych organizmów) oraz do kinez (które są ruchami bezładnymi, modulowanymi przez natężenie bodźca, dającymi złudzenie ruchów kierunkowych).

Wikipedia


taksofon

rzadkie: aparat telefoniczny na żetony, monety lub karty telefoniczne


SJP.pl


taksol

związek chemiczny działający przeciwnowotworowo, występujący w korze cisa amerykańskiego


SJP.pl

Wikipedia


taksometr

w taksówce: licznik wskazujący wielkość opłaty za przejazd według danej taryfy; taksomierz


SJP.pl

Taksometr – w przeszłości mechaniczny, a obecnie elektroniczny przyrząd pomiarowy instalowany w pojazdach służących do usługowego prowadzenia działalności w zakresie przewozu osób i ładunków (taksówkach). Taksometry służą do obliczania (według ustalonych taryf) należności za długość drogi przebytej przez taksówkę lub za czas wynajęcia tej taksówki. Wyróżnia się dwa systemy naliczania opłaty za kurs: system S i system D.

Wikipedia


taksomierz

w taksówce: licznik wskazujący wielkość opłaty za przejazd według danej taryfy; taksometr


SJP.pl


takson

jednostka systematyczna żywych organizmów, np. gatunek, rodzaj, rodzina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. jednostka w systematyce biologicznej grupująca organizmy o określonym zestawie cech np.: pies domowy, róża, głowonogi

Wiktionary

Takson (z gr. τάξις táksis – „układ, porządek”) – grupa organizmów (populacja lub grupa populacji) zwykle uznawanych za filogenetycznie spokrewnione, wyróżniających się konkretną cechą różniącą je od innych jednostek taksonomicznych.

Takson obejmuje wszystkie zawarte w nim taksony niższego poziomu. Kryterium pokrewieństwa stosowane jest w systemach filogenetycznych, mimo że taksonem w zasadzie może być dowolna grupa organizmów. W taksonomiach ludowych kryteria wyróżniania mogą być inne. W naukowej taksonomii za podstawową kategorię uznaje się gatunek, podczas gdy w taksonomii ludowej uważa się, że jako najbardziej fundamentalna jest postrzegana różnica na poziomie rodzaju (nie zawsze ściśle odpowiadającego rodzajowi w naukowej taksonomii).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtaksɔ̃n, AS: taksõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taksonomia ż.

 przym. taksonomiczny

Wiktionary


taksonom

jednostka systematyczna żywych organizmów, np. gatunek, rodzaj, rodzina


SJP.pl

Taksonomia (gr. τάξις táksis „układ, porządek” + νόμος nómos „prawo”) – poddyscyplina systematyki organizmów, nauka o zasadach i metodach klasyfikowania, w szczególności o tworzeniu i opisywaniu jednostek systematycznych (taksonów) i włączaniu ich w układ kategorii taksonomicznych

Wikipedia


taksonomia

nauka o zasadach i metodach klasyfikowania, w szczególności o tworzeniu i opisywaniu jednostek systematycznych: taksonów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. poddyscyplina systematyki organizmów, nauka o zasadach klasyfikowania przy opisie gatunków;

Wiktionary

Taksonomia (gr. τάξις táksis „układ, porządek” + νόμος nómos „prawo”) – poddyscyplina systematyki organizmów, nauka o zasadach i metodach klasyfikowania, w szczególności o tworzeniu i opisywaniu jednostek systematycznych (taksonów) i włączaniu ich w układ kategorii taksonomicznych

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. takson m.

 przym. taksonomiczny

 przysł. taksonomicznie

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|τάξις. (táksis) → układ, porządek, szyk wojska

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) taxonomy

* azerski: (1.1) taksonomiya

* baskijski: (1.1) taxonomia

* białoruski: (1.1) таксаномія ż.

* bośniacki: (1.1) taksonomija ż.

* bułgarski: (1.1) таксономия ż.

* chorwacki: (1.1) taksonomija ż.

* czeski: (1.1) taxonomie ż.

* duński: (1.1) taksonomi

* estoński: (1.1) taksonoomia

* fiński: (1.1) taksonomia

* francuski: (1.1) taxinomie ż., taxonomie ż.

* hebrajski: (1.1) טקסונומיה

* hindi: (1.1) वर्गिकी ż. (vargikī)

* hiszpański: (1.1) taxonomía ż.

* indonezyjski: (1.1) taksonomi

* interlingua: (1.1) taxinomia

* japoński: (1.1) 分類体系 (bunrui taikei)

* kataloński: (1.1) taxonomia ż.

* niderlandzki: (1.1) taxonomie ż.

* niemiecki: (1.1) Taxonomie ż.

* nowogrecki: (1.1) ταξινομία ż.

* ormiański: (1.1) տաքսոնոմիա (tak'so'no'mia)

* portugalski: (1.1) taxinomia ż.

* rosyjski: (1.1) таксономия ż.

* słoweński: (1.1) taksonomija ż.

* tajski: (1.1) อนุกรมวิธาน (a.nùk.rom wí.taan)

* tamilski: (1.1) வகைபிரித்தல் (vakaipirittal)

* turecki: (1.1) taksonomi

* ukraiński: (1.1) таксономія ż.

* wenecki: (1.1) tasonomìa

* węgierski: (1.1) rendszertan

* włoski: (1.1) tassonomia ż.

źródła.

== taksonomia (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) taksonomia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. takson m.

 przym. taksonomiczny

 przysł. taksonomicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. takson m.

 przym. taksonomiczny

 przysł. taksonomicznie

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|τάξις. (táksis) → układ, porządek, szyk wojska

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) taxonomy

* azerski: (1.1) taksonomiya

* baskijski: (1.1) taxonomia

* białoruski: (1.1) таксаномія ż.

* bośniacki: (1.1) taksonomija ż.

* bułgarski: (1.1) таксономия ż.

* chorwacki: (1.1) taksonomija ż.

* czeski: (1.1) taxonomie ż.

* duński: (1.1) taksonomi

* estoński: (1.1) taksonoomia

* fiński: (1.1) taksonomia

* francuski: (1.1) taxinomie ż., taxonomie ż.

* hebrajski: (1.1) טקסונומיה

* hindi: (1.1) वर्गिकी ż. (vargikī)

* hiszpański: (1.1) taxonomía ż.

* indonezyjski: (1.1) taksonomi

* interlingua: (1.1) taxinomia

* japoński: (1.1) 分類体系 (bunrui taikei)

* kataloński: (1.1) taxonomia ż.

* niderlandzki: (1.1) taxonomie ż.

* niemiecki: (1.1) Taxonomie ż.

* nowogrecki: (1.1) ταξινομία ż.

* ormiański: (1.1) տաքսոնոմիա (tak'so'no'mia)

* portugalski: (1.1) taxinomia ż.

* rosyjski: (1.1) таксономия ż.

* słoweński: (1.1) taksonomija ż.

* tajski: (1.1) อนุกรมวิธาน (a.nùk.rom wí.taan)

* tamilski: (1.1) வகைபிரித்தல் (vakaipirittal)

* turecki: (1.1) taksonomi

* ukraiński: (1.1) таксономія ż.

* wenecki: (1.1) tasonomìa

* węgierski: (1.1) rendszertan

* włoski: (1.1) tassonomia ż.

źródła.

== taksonomia (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) taksonomia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


taksować

1. określać cenę; szacować
2. oceniać kogoś


SJP.pl


taksowaty

podobny do taksa (jamnika); jamnikowaty


SJP.pl


taksóweczka

zdrobnienie od: taksówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: taksówka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtaksuˈvɛt͡ʃka, AS: taksuvečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taksiarz mos.

Wiktionary


taksówka

samochód, zwykle osobowy, przeznaczony do przewożenia ludzi lub towarów za opłatą zgodną z ustaloną taryfą; taxi, taksi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) samochód, którym za pieniądze ktoś wozi innych ludzi tam, gdzie chcą;

Wiktionary

Taksówka – środek transportu miejskiego, licencjonowany samochód osobowy do wynajęcia wraz z kierowcą, niemający z góry określonych tras przejazdu.

Według polskiego prawa o ruchu drogowym jest to pojazd samochodowy, odpowiednio wyposażony i oznaczony, przeznaczony do przewozu osób w liczbie nie większej niż 9 (łącznie z kierowcą) oraz ich bagażu podręcznego za opłatą ustaloną na podstawie taksometru (lub zalegalizowanej aplikacji).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przez roztargnienie zostawiłam w taksówce komórkę, na szczęście taksówkarz potem mi ją przywiózł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈksufka, AS: taksufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taxi n., taksi n., taksówkarz m., taksówkarka ż., taksowanie n., taksiarz m., taksa ż.

 czas. taksować ndk.

 przym. taksówkarski, taksówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. taxi, posp. taryfa, daw. taksometr

Wiktionary


taksówkarka

kobieta prowadząca taksówkę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta kierująca taksówką lub właścicielka taksówki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtaksufˈkarka, AS: taksufkarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taksówka ż., taksi n., taxi n.

:: fm. taksówkarz m., pot. taksiarz m.

 przym. taksówkowy, taksiarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. taksiarka

Wiktionary


taksówkarski

taksówkarz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z osobą lub zawodem taksówkarza

Wiktionary

Patrz:

taksówkarz

Powiązane:

 rzecz. taksówkarz mos., taksówka ż.

Wiktionary


taksówkarstwo

zawód taksówkarza


SJP.pl


taksówkarz

właściciel, kierowca taksówki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) kierowca taksówki

Wiktionary

Taksówkarz – osoba kierująca pojazdem samochodowym przeznaczonym do wykonania usługi przewozu osób lub mienia, nazywanej powszechnie taksówką.

Określenie to, a także „taksa”, pochodzi od nazwiska Franza von Taxisa, który w 1490 roku był organizatorem przewozu cesarskiej poczty dla Maksymiliana II.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Był jeszcze jeden powód zdenerwowania Mocka: nie miał dziś w ustach nawet kropli alkoholu. Nic dziwnego, że w takim stanie ducha nie dał ani feniga napiwku małomównemu taksówkarzowi, który zatrzymał się przy Gartenstrasse […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈksufkaʃ, AS: taksufkaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taksówka ż., taksowanie n.

:: fż. taksówkarka ż.

 czas. taksować ndk.

 przym. taksówkarski, taksówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kierowca taksówki, reg. pozn. dryndziorz., warszawa|cierpiarz., pot. złotówa, taryfiarz, taksiarz

Wiktionary


taksówkowy

przymiotnik

 (1.1) związany z taksówką, wykorzystujący taksówki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taxi n., taksi n., taksa ż., taksówka ż., taksówkarka ż., taksówkarz mos.

Wiktionary


taksydermia

preparowanie i wypychanie zwierzęcych zwłok


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzemiosło, umiejętność preparowania i wypychania zwłok zwierzęcych;

Wiktionary

Taksydermia (z gr.: taxis przygotowywanie, układanie + derma skóra lub z łac.: taxi ruch + derm skóra) – sztuka montażu skóry i części kostnych zwierząt w sposób trwały i możliwie bliski ich naturalnej budowie. Wykorzystywana jest do celów edukacyjnych, wystawowych, w tym do ekspozycji np. trofeów myśliwskich.

Do preparowania eksponatów taksydermicznych niezbędna jest znajomość anatomii, autopsji, rzeźbienia, malarstwa oraz garbowania.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. taksydermista m.

 przym. taksydermiczny

Wiktionary


taksydermik

osoba zajmująca się preparowaniem i wypychaniem zwierzęcych zwłok; taksydermista


SJP.pl


taksydermista

osoba zajmująca się preparowaniem i wypychaniem zwierzęcych zwłok; taksydermik


SJP.pl


taksydermistka

kobieta zajmująca się preparowaniem i wypychaniem zwierzęcych zwłok


SJP.pl


takt

1. umiejętność zachowania się,
2. jednostka podziału metrycznego w utworze muzycznym,
3. część pracy silnika; suw


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wyczucie jak należy się zachowywać w danej sytuacji wymagającej opanowania i delikatności;

 (1.2) muz. najmniejszy odcinek tekstu muzycznego zawartego między dwiema kreskami, zwanymi kreskami taktowymi;

Wiktionary

  • takt (muzyka)
  • takt (obyczaje)
  • takt (transport)

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W miarę picia gospodyni traciła poczucie taktu.

 (1.2) Młodemu kompozytorowi natchnienia starczyło ledwie na klucz wiolinowy i trzy pierwsze takty na pięciolinii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: takt, AS: takt

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. taktowność ż.; przym. taktowny; przysł. taktownie

 (1.2) przym. taktowy

Wiktionary


taktometr

urządzenie wykorzystywane w muzyce do wybijania taktów z zadaną częstotliwością; metronom


SJP.pl


taktomierz

metronom, miaromierz;
1. urządzenie zegarowe do odmierzania tempa utworu muzycznego;
2. program komputerowy imitujący działanie takiego urządzenia


SJP.pl


taktownie

przysłówek

 (1.1) w sposób taktowny, z taktem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. takt m.

 przym. taktowny

Wiktionary


taktowniej

stopień wyższy od przysłówka: taktownie


SJP.pl


taktowniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: taktowny


SJP.pl


taktowność

takt, sposób zachowania się osoby taktownej


SJP.pl


taktowny

kulturalny, delikatny, subtelny;
1. o człowieku: odznaczający się umiejętnością zachowania się w kontaktach z ludźmi;
2. świadczący o czyimś takcie, np. taktowna uwaga, odmowa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odznaczający się taktem, uprzejmy, kulturalny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: takˈtɔvnɨ, AS: taktovny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. takt m.

 przysł. taktownie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) grzeczny, przest. polityczny, książk. stateczny, układny, uprzejmy

Wiktionary


taktowy

takt


SJP.pl

Patrz:

takt

taktyczka

taktyk


SJP.pl

Patrz:

taktyk

taktycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób taktyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taktyk m., taktyka ż.

 przym. taktyczny

Wiktionary


taktyczniej

stopień wyższy od przysłówka: taktycznie


SJP.pl


taktyczny

zgodny z taktyką, przemyślany


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wojsk. sport. związany z taktyką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Najczęstszym manewrem taktycznym jest rotacja jednostek tak w natarciu, jak i w obronie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: takˈtɨt͡ʃnɨ, AS: taktyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taktyka ż., taktyk m.

 przysł. taktycznie

Wiktionary


taktyk

1. teoretyk sztuki dowodzenia mniejszymi oddziałami wojska;
2. człowiek przebiegły, planujący z wyprzedzeniem swoje działania, postępujący zgodnie z obmyślonym wcześniej planem


SJP.pl


taktyka

1. sposób działania według przemyślanego planu
2. część sztuki wojennej dotycząca teoretycznych i praktycznych aspektów prowadzenia walki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. teoria i praktyka posługiwania się jednostkami wojskowymi dla osiągnięcia zamierzonego celu;

 (1.2) sposób działania według wcześniej przemyślanego planu

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: taktyk

Wiktionary

Taktyka (gr. taktiká) – teoria i praktyka posługiwania się oddziałami wojskowymi dla osiągnięcia zamierzonego celu. Taktyka jest najniższym poziomem sztuki wojennej; to specjalność obejmująca teorię i praktykę przygotowania i prowadzenia walki przez pododdziały, oddziały i związki taktyczne jednego lub kilku rodzajów wojsk, ze składu różnych rodzajów sił zbrojnych. Wyższymi szczeblami sztuki wojennej są: sztuka operacyjna i strategia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Taktyka dotyczy reguł użycia stosunkowo niewielkich jednostek wojskowych zwanych związkami taktycznymi.

 (1.1) Wyższymi poziomami sztuki wojennej od taktyki są: operacja i strategia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtaktɨka, AS: taktyka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taktyk m.

 przym. taktyczny

 przysł. taktycznie

Wiktionary


taktylny

przymiotnik

 (1.1) dotykowy, dotyczący wrażeń dotykowych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: takˈtɨlnɨ, AS: taktylny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taktyzm, taksja

Wiktionary


taktyzm

reakcja ruchowa swobodnie poruszających się organizmów lub komórek (np. amebocytów, plemników) na kierunkowe bodźce docierające ze środowiska zewnętrznego (np. na światło, temperaturę), dodatnia w stronę źródła bodźca lub ujemna w stronę przeciwną; taksja


SJP.pl

Taksja, taktyzm – ukierunkowany ruch całego organizmu (np. bakterii, nicienia, glonu, pierwotniaka) lub komórki (np. plemnika) będący reakcją na kierunkowy bodziec. Ruch w kierunku bodźca to taksja dodatnia, w kierunku przeciwnym – taksja ujemna. Służy poszukiwaniu optymalnych warunków środowiskowych, np. źródła pokarmu, partnera seksualnego, unikaniu zagrożenia itp. Ruchy taktyczne zbliżone są do tropizmów (które jednak dotyczą tylko narządów, a nie całych organizmów) oraz do kinez (które są ruchami bezładnymi, modulowanymi przez natężenie bodźca, dającymi złudzenie ruchów kierunkowych).

Wikipedia


takusieńki

zdrobnienie od: taki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: taki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtakuˈɕɛ̇̃ɲci, AS: takuśė̃ńḱi

Wiktionary


takuśki

zdrobnienie od: taki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) pot. zdrobn. od: taki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈkuɕci, AS: takuśḱi

Wiktionary


takuteńki

zdrobnienie od: taki


SJP.pl


takyr

kotlina ilasta w obrębie pustyń piaszczystych w Azji Środkowej; takir


SJP.pl

Playa (plaja), takyr, kewir – odsłonięte dno bezodpływowego okresowego jeziora w klimacie gorącym i suchym, którego powierzchnię pokrywa stwardniały, spękany ił lub muł, silnie zasolony, z wykwitami węglanu wapnia, gipsu i soli kamiennej.

Tylko wyjątkowo po incydentalnych deszczach zamienia się on w grząskie błoto lub dno chwilowego jeziora wypełnionego wodą.

Wikipedia


także

wyraz podkreślający, że dany stan rzeczy jest pod pewnymi względami podobny do innego stanu rzeczy, zwłaszcza do tego, o którym była mowa już wcześniej


SJP.pl

partykuła

 (1.1) …używana do wyrażenia, że orzeczenie nie dotyczy tylko jednego elementu, ale i innych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tego lata byłam w Rosji, Białorusi, a także na Ukrainie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtaɡʒɛ, AS: tagže

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) również, też

Wiktionary


tal

pierwiastek chemiczny o symbolu Tl


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Tl i liczbie atomowej 81; lekki, srebrzysty metal o dużej reaktywności i właściwościach toksycznych;

Wiktionary

Tal (Tl, łac. thallium) – pierwiastek chemiczny, metal występujący w bloku p układu okresowego. Nazwa pochodzi od greckiego słowa thallos, oznaczającego zieloną gałązkę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma tal?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tal, AS: tal

Wiktionary

Powiązane:

 przym. talowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Tl

Wiktionary


tala

waluta Samoa


SJP.pl

rzeczownik

 (1.1) monet. waluta Samoa;

 (1.2) muz. miara rytmiczna w muzyce indyjskiej;

 (1.3) muz. w średniowieczu schemat rytmiczny głosu tenorowego

 (1.4) włók. zob. talka.

Wiktionary

  • Tala – imię żeńskie pochodzenia greckiego
  • tala – jednostka monetarna Samoa
  • tala – motyw rytmiczny w klasycznej muzyce indyjskiej
  • tala (talea) – średniowieczny schemat rytmiczny głosu tenorowego

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.3) talea

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) tala

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtala, AS: tala

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) talea

Wiktionary


talaczyński

nazwisko


SJP.pl


talaga

nazwisko


SJP.pl


talak

termin muzułmańskiego prawa małżeńskiego oznaczający odtrącenie żony przez męża, forma rozwodu


SJP.pl

Talak (arab. ‏talaq‎ „opuszczenie, rozwód”) – formuła rozwodu w religii muzułmańskiej i opartym na niej prawie islamu. Mężczyzna przeprowadza rozwód wypowiadając trzykrotnie wobec żony słowa talak, talak, talak, tj. „rozwodzę się z tobą”.

Wikipedia


talapoin

rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny koczkodanów


SJP.pl

Talapoin (Miopithecus) – rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny koczkodanów (Cercopithecinae) w obrębie rodziny koczkodanowatych (Cercopithecidae).

Wikipedia


talar

duża moneta srebrna, początkowo stanowiąca równowartość złotego dukata, bita od XV w. w różnych krajach europejskich; w Polsce przetrwała w obiegu do drugiej połowy XIX w.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) monet. duża moneta srebrna, początkowo stanowiąca równowartość złotego dukata;

Wiktionary

Talar – gruba moneta srebrna (początkowo równowartość w srebrze złotego dukata), bita w Europie od końca XV wieku, będąca podstawową monetą w handlu międzynarodowym.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) półtalar • dwutalar

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tolar m.

:: zdrobn. talarek m.

 przym. talarowy

frazeologia.

etymologia.

 od etym|niem|Taler. < etym|niem|Joachimstaler.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) taler, thaler

* czeski: (1.1) tolar m.

* duński: (1.1) daler w.

* esperanto: (1.1) talero

* fiński: (1.1) taaleri

* łotewski: (1.1) dālderis

* niderlandzki: (1.1) daalder m.

* niemiecki: (1.1) Taler m.

* portugalski: (1.1) táler m.

* rosyjski: (1.1) талер m.

* słowacki: (1.1) toliar m.

* szwedzki: (1.1) daler w.

* węgierski: (1.1) tallér

* wilamowski: (1.1) tołer m., tōłer m.

* włoski: (1.1) tallero m.

źródła.

== talar (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) toga (sędziowska, profesorska itp.)

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtalar, AS: talar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tolar m.

:: zdrobn. talarek m.

 przym. talarowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tolar m.

:: zdrobn. talarek m.

 przym. talarowy

frazeologia.

etymologia.

 od etym|niem|Taler. < etym|niem|Joachimstaler.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) taler, thaler

* czeski: (1.1) tolar m.

* duński: (1.1) daler w.

* esperanto: (1.1) talero

* fiński: (1.1) taaleri

* łotewski: (1.1) dālderis

* niderlandzki: (1.1) daalder m.

* niemiecki: (1.1) Taler m.

* portugalski: (1.1) táler m.

* rosyjski: (1.1) талер m.

* słowacki: (1.1) toliar m.

* szwedzki: (1.1) daler w.

* węgierski: (1.1) tallér

* wilamowski: (1.1) tołer m., tōłer m.

* włoski: (1.1) tallero m.

źródła.

== talar (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) toga (sędziowska, profesorska itp.)

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


talarczyk

nazwisko


SJP.pl


talarek

1. plasterek, krążek;
2. zdrobnienie od: talar (moneta używana dawniej w różnych krajach europejskich)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: talar

 (1.2) okrągły plasterek jarzyny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈlarɛk, AS: talarek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. talar m.

Wiktionary


talarkowo

Talarkowo – kolonia w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Wierzbinek. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Racięcin.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa konińskiego.

Wikipedia


talarowski

nazwisko


SJP.pl


talarowy

przymiotnik od: talar


SJP.pl


talasemia

choroba dziedziczna, w której zaburzona synteza łańcuchów globiny w hemoglobinie prowadzi do niedokrwistości, uszkodzenia śledziony, a w ostrej postaci - do dziesiątego roku życia człowieka - do śmierci; thalasemia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba krwi polegająca na zaburzeniach syntezy hemoglobiny;

Wiktionary

Talasemia (niedokrwistość tarczowatokrwinkowa, łac. thalassaemia, ang. thalassemia) – ilościowe zaburzenia syntezy hemoglobiny, spowodowane wrodzonym defektem biosyntezy łańcuchów globiny. Najczęściej zaburzenia dotyczą ekspresji alfa-globiny (alfa-talasemia) lub beta-globiny (beta-talasemia), choć istnieją także talasemie związane z obniżoną syntezą innych globin np. delta-globiny, gamma-globiny. Zaburzenia w biosyntezie globin spowodowane są mutacjami w kodujących je genach lub ich elementach regulatorowych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) niedokrwistość tarczowatokrwinkowa

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* afrykanerski: (1.1) talassemie

* angielski: (1.1) thalassemia, Mediterranean anemia

* arabski: (1.1) ثلاسيميا

* baskijski: (1.1) talasemia

* fiński: (1.1) talassemia

* francuski: (1.1) thalassémie

* hiszpański: (1.1) talasemia ż.

* japoński: (1.1) サラセミア

* łaciński: (1.1) thalassaemia

* niderlandzki: (1.1) thalassemie

* nowogrecki: (1.1) θαλασσαιμία ż.

* rosyjski: (1.1) талассемия ż.

* turecki: (1.1) akdeniz anemisi, akdeniz kansızlığı, talasemi

* włoski: (1.1) talassemia ż.

źródła.

== talasemia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. talasemia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtalaˈsɛ̃mʲja, AS: talasmʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niedokrwistość tarczowatokrwinkowa

Wiktionary


talaśka

nazwisko


SJP.pl


talasoida

kolista depresja na powierzchni Księżyca


SJP.pl


talasokracja

Talassokracja (gr. Θαλασσα – morze; κρατία – władza) – państwo, które zdobywa i utrzymuje dominację za pomocą silnej floty. Cała potęga i polityczne znaczenie danej talassokracji dobiega końca w przypadku anihilacji sił morskich.

Wikipedia


talasoterapia

leczenie klimatyczne w miejscowościach nadmorskich; thalassoterapia


SJP.pl

Talasoterapia (gr. thalassa – morze) – forma terapii, wykorzystująca morski klimat, morską wodę, muł, glony, piasek, wodorosty, błoto, a także inne substancje pochodzące z morza jako czynnik terapeutyczny.

Ciepła woda morska oraz wyciąg z glonów morskich umożliwiają wnikanie do skóry ciała minerałów oraz witamin, co sprzyja odnowie komórek, zwiększa przepływ krwi oraz metabolizm. Sól morska jest lekiem na choroby skórne oraz zranienia, stosowana jest do leczenia chorób skóry, takich jak trądzik, egzema i łuszczyca. Wodorosty są bogate w sód i potas, wspomagają regulację poziomu wody w organizmie oraz zwalczające zatrzymywanie płynów. Talasoterapia zbawiennie wpływa na takie choroby jak: schorzenia dróg oddechowych, reumatyzm, grzybica, niedoczynność tarczycy, osteoporoza, bezsenność, niska odporność, bóle kręgosłupa, neurodermia i łuszczyca.

Wikipedia


talassa

Talassa (gr. Θαλασσα, łac. Thalassa) – w mitologii greckiej pierwotna bogini morza, jedna z Protogenoi. Była jedynie uosobieniem (personifikacją), a nie ciałem fizycznym morza. Talassa jest żeńskim odpowiednikiem Pontosa.

Uchodziła za córkę Etera (Światło) oraz Hemery (Dzień). Z Pontosem zrodziła dziewięciu Telchinów oraz Halię. Według Hezjoda Talassa zrodziła Afrodytę, kiedy odcięte genitalia Uranosa spadły do morza. Hygin pisze też, że potomstwem Talassy i Pontosa były ryby.

Wikipedia


talassokracja

dominacja państwa oparta na morskiej potędze


SJP.pl

Talassokracja (gr. Θαλασσα – morze; κρατία – władza) – państwo, które zdobywa i utrzymuje dominację za pomocą silnej floty. Cała potęga i polityczne znaczenie danej talassokracji dobiega końca w przypadku anihilacji sił morskich.

Wikipedia


talassokratyczny

talassokracja


SJP.pl

Patrz:

talassokracja

talaudzki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z wyspami Talaud, dotyczący wysp Talaud

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Talaud

Wiktionary


talbot

automatycznie wyładowujący się wagon do przewożenia węgla


SJP.pl

  • Talbot – dawny producent samochodów
  • Talbot – miasto w Australii

Gminy w USA:

  • Talbot (ang. Talbot Township) – gmina w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Bowman

Hrabstwa w USA:

  • hrabstwo Talbot (ang. Talbot County) – w stanie Georgia
  • hrabstwo Talbot (ang. Talbot County) – w stanie Maryland

Wikipedia


talbotypia

pierwsza negatywowo-pozytywowa metoda otrzymywania obrazów fotograficznych; kalotypia


SJP.pl

Kalotypia (z gr. καλός "piękny" i τύπος "odcisk", znana również jako talbotypia) – pierwsza fotograficzna technika negatywowa, opatentowana przez jej wynalazcę, Williama Foxa Talbota, w 1841 roku. Stosowana była w latach 40. i 50. XIX wieku. Papier pokryty światłoczułymi halogenkami srebra zostaje naświetlony w aparacie, a następnie wywoływany, dzięki czemu obraz utajony staje się widoczny. Z tak przygotowanego negatywu (kalotypu) wykonywane są odbitki – w XIX wieku w zasadzie wyłącznie były to odbitki na papierze solnym. Idea kalotypii – wykonywanie negatywu pozwalającego na otrzymanie wielu pozytywów (odbitek) – stała się podstawą dalszego rozwoju fotografii.

Wikipedia


talbotypiczny

talbotypia; kalotypowy, talbotypowy


SJP.pl


talbotypowy

talbotypia; kalotypowy, talbotypiczny


SJP.pl


talcyt

skupienie muskowitu o wyglądzie talku, odmiana talku


SJP.pl


talczyn

Talczyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Kock. Przez miejscowość przepływa rzeka Czarna, dopływ Tyśmienicy.

Wieś stanowi sołectwo gminy Kock. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 617 mieszkańców.

Wikipedia


talea

rzeczownik

 (1.1) muz. w średniowieczu schemat rytmiczny głosu tenorowego;

Wiktionary

Talea (tala), l.mn. taleae – w średniowieczu schemat rytmiczny głosu tenorowego (cantus firmus) powtarzany w motecie izorytmicznym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: taˈlɛa, AS: talea

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tala

Wiktionary


talencik

zdrobnienie od: talent


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od talent

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie talent, lecz tylko mały talencik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. talent m.

 przym. talentowy

Wiktionary


talent

1. uzdolnienie w jakimś kierunku, predyspozycje, zdolności;
2. człowiek utalentowany;
3. używana w starożytności (w Babilonii i Asyrii) jednostka wagowo-pieniężna;
4. w średniowieczu: pieniężna jednostka obrachunkowa równa 240 denarom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) starożytna jednostka masy; także jednostka monetarna;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) ponadprzeciętne uzdolnienie w jakimś kierunku

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) osoba obdarzona nadzwyczajnymi uzdolnieniami w jakiejś dziedzinie

Wiktionary

Geografia

Stany Zjednoczone

  • Talent – miasto w stanie Oregon

Szwajcaria

  • Talent – rzeka, dopływ Thielle

Muzyka

  • Billy Talent – kanadyjska grupa muzyczna
  • Billy Talent – pierwszy album rockowego zespołu Billy Talent
  • Billy Talent II – drugi album rockowego zespołu Billy Talent
  • Billy Talent III – czwarty album rockowego zespołu Billy Talent
  • Talent Zero – siódma płyta zespołu The Analogs

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Mimo talentu piosenkarka nie zdobyła popularności.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtalɛ̃nt, AS: talẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. talencik m.

 przym. talentowy, utalentowany

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) dar, genialność, geniusz, nerw, uzdolnienie, żyłka; iskra boża, lwi pazur; gw-pl|Górny Śląsk|grajfka.

Wiktionary


talentowy

talent


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rzad. związany z talentem

 (1.2) daw. ważący talent

Wiktionary

Patrz:

talent

Powiązane:

 rzecz. talent mrz., talencik mrz.

 przym. utalentowany

Wiktionary


talerz

1. naczynie stołowe; także zawartość tego naczynia;
2. biała plama na pośladkach jeleniowatych;
3. jedna z dwóch płyt czyneli (żeli), na której można grać; żel, czynel;
4. okrągłe ostrze narzędzi rolniczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) płaskie, okrągłe naczynie, z którego je się posiłki;

 (1.2) zawartość talerza (1.1)

 (1.3) muz. przypominający talerz (1.1), zrobiony z metalu element perkusji;

 (1.4) muz. przypominający talerz (1.1), zrobiony z metalu samodzielny instrument;

 (1.5) pot. zwierciadło anteny satelitarnej

 (1.6) inform. element dysku twardego komputera

 (1.7) łow. środkowa część zadu jeleniowatych wyróżniająca się jasną sierścią

Wiktionary

Talerz – okrągłe naczynie, na ogół mniej (talerze płytkie) lub bardziej (talerze głębokie) wgłębione, służące do podawania potraw. Talerze są wykonywane z różnych materiałów, najczęściej z ceramiki (porcelana, fajans), metalu, szkła, współcześnie także z tworzyw sztucznych.

Talerze bywają bogato zdobione i są niekiedy wykorzystywane jako dekoracja wnętrz.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Możesz pomóc mi rozkładać talerze na stole?

 (1.2) Jacek zjadł dwa talerze grochówki i jeszcze poprawił chlebem.

 (1.7) W chwili gdy miał paść strzał, byk raptem odwrócił się ukazując mu swój talerz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtalɛʃ, AS: taleš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. talerzówka ż., talerzowanie n.

:: zdrobn. talerzyk m.

 czas. talerzować ndk.

 przym. talerzowy, talerzowaty, talerzykowaty

 przysł. talerzykowato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|talyrz.

 (1.3-4) czynele, żele

 (1.7) lustro, serweta

Wiktionary


talerze

1. naczynie stołowe; także zawartość tego naczynia;
2. biała plama na pośladkach jeleniowatych;
3. jedna z dwóch płyt czyneli (żeli), na której można grać; żel, czynel;
4. okrągłe ostrze narzędzi rolniczych


SJP.pl

  • talerz – naczynie do podawania potraw
  • talerze perkusyjne – instrument
  • talerze orkiestrowe – instrument
  • talerze amputacyjne – narzędzia chirurgiczne
  • latające talerze – niezidentyfikowane obiekty latające
  • talerz antenowy – antena satelitarna

Wikipedia


talerzować

spulchniać wierzchnią warstwę gleby broną talerzową


SJP.pl


talerzowaty

przypominający talerz


SJP.pl


talerzówka

narzędzie rolnicze, zaliczane do bron, spulchniające płytko glebę; brona talerzowa


SJP.pl


talerzowy

przymiotnik od: talerz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z talerzem, dotyczący talerza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. talerz m., talerzyk mrz.

Wiktionary


talerzyk

zdrobnienie od: talerz; mały talerz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: talerz

 (1.2) mały talerz

Wiktionary

Cytidia Quél. (talerzyk) – rodzaj grzybów z rzędu powłocznikowców (Corticiales).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Rozłóż jeszcze talerzyki i filiżanki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. talerz mrz., talerzówka ż., talerzowanie n.

 czas. talerzować ndk.

 przym. talerzowy, talerzowaty, talerzykowaty

 przysł. talerzykowato

Wiktionary


talerzykowato

przysłówek

 (1.1) w kształcie talerzyka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stare owocniki czarki austriackiej mogą być talerzykowato rozpostarte.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. talerz mrz., talerzyk mrz.

 przym. talerzykowaty

Wiktionary


talerzykowaty

przypominający kształtem mały talerz


SJP.pl


tales

Tales z Miletu, starożytny filozof grecki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. filozof i uczony starożytnej Grecji z przełomu VII i VI w. p.n.e.;

Wiktionary

Tales z Miletu (gr. Θαλῆς ὁ Μιλήσιος Thales ho Milesios; VII/VI w. p.n.e.) – grecki uczony: filozof, matematyk i astronom okresu przedsokratejskiego, przedstawiciel jońskiej filozofii przyrody. Uznawany jest przez niektórych za pierwszego filozofa i matematyka cywilizacji zachodniej oraz za inicjatora badań nad przyrodą jako nauki. Należy do kanonu siedmiu mędrców. Talesa postrzega się jako pierwszego filozofa głównie dlatego, że zainicjował wyjaśnianie rzeczywistości przez odwoływanie się do natury i rozumu bardziej niż do mitologii i tradycji – Grecy widzieli w nim jednak raczej mędrca niż filozofa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwszym z wielkich filozofów szkoły milezyjskiej był Tales.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtalɛs, AS: tales

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tales z Miletu

Wiktionary


tali

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) drewn. egzotyczne drewno pozyskiwane w Afryce z drzew z gatunku nazwa systematyczna|Erythrophleum ivorense|ref=tak.

Wiktionary

Erythrophleum ivorense – gatunek drzewa z rodziny bobowatych występujący w lasach tropikalnej Afryki zachodniej.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) drewno

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== tali (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) talia

 (1.2) chem. tal

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtalʲi, AS: talʹi

Wiktionary


talia

1. komplet kart do gry
2. u kobiety: zwężająca się część tułowia między żebrami i biodrami; pas, stan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. muza komedii, jedna z towarzyszek Apolla; córka Zeusa i Mnemosyne;

Wiktionary

Imię

  • Talia – w mitologii greckiej muza komedii
  • Talia – w mitologii greckiej jedna z Charyt
  • Talia – w mitologii greckiej jedna z Nereid
  • Talia Shire – amerykańska aktorka filmowa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Talia i jej siostry uświetniały śpiewem biesiady bosko-ludzkie oraz uczty olimpijskie bogów.

 (1.1) Atrybutami Talii były: maska komiczna, wieniec z bluszczu i kij pasterski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtalʲja, AS: talʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Taleja

Wiktionary


talib

1. przedstawiciel afgańskiego, radykalnego odłamu islamu;
2. dosłownie: uczeń (religijny uczeń lub zwolennik, szczególnie w islamie);
3. lekceważąco: osoba rygorystycznie trzymająca się zasad religii; ortodoks, fundamentalista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. rel. członek fundamentalistycznego ugrupowania islamskiego, które powstało w 1994 w Afganistanie;

 (1.2) przen. fundamentalista, radykał, fanatyk, osoba zagorzała i nieuznająca żadnych ustępstw w jakiejś dziedzinie

Wiktionary

Talib – uczeń, najczęściej medresy lub szkoły koranicznej, zdobywający za pomocą nauki pamięciowej ogólną wiedzę na temat Koranu.

Edukacja zaczyna się już w wieku dziecięcym i trwa około 10 lat. Obecnie wzrost liczby uczniów kończących medresy jest spowodowany: bezpłatną nauką, zagwarantowanym wyżywieniem oraz mieszkaniem na czas nauki, co w biednych społeczeństwach islamskich jest propozycją bardzo kuszącą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Talibowie poinformowali, że zniszczyli już ponad połowę wszystkich figur Buddy w Afganistanie. Ich zdaniem, są one aktem bluźnierstwa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtalʲip, AS: talʹip

Wiktionary

Powiązane:

 przym. talibski

Wiktionary


taliban

  • Taliban – fundamentalistyczne ugrupowanie islamskie
  • Tehrik-i-Taliban Pakistan – talibańska organizacja zbrojna działająca w Pakistanie

Wikipedia


talibański

dotyczący talibów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) polit. talibski

Wiktionary

Powiązane:

 przym. talibski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) talibski

Wiktionary


talibizacja

wprowadzanie religii, pojęć i obyczajów talibskich


SJP.pl


talibka

talib


SJP.pl

Patrz:

talib

talibski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) polit. związany z talibami, dotyczący talibów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. talib mos.

 przym. talibański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) talibański

Wiktionary


talidomid

lek przeciwbólowy i uspokajający, zażywany przez kobiety ciężarne w latach sześćdziesiątych XX w., o skutkach ubocznych powodujących deformacje płodu; thalidomid


SJP.pl

Talidomid – organiczny związek chemiczny zbudowany z reszty ftalimidowej i glutarimidowej, stosowany jako lek o działaniu przeciwwymiotnym, przeciwbólowym, usypiającym i hipnotycznym. Talidomid został uzyskany przez chemików z Chemie Grünenthal z Republiki Federalnej Niemiec w 1953 roku.

Wikipedia


talidomidowy

talidomid


SJP.pl

Patrz:

talidomid

talijan

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Zaolzie. Włoch

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński|Italok.

Wiktionary


talijka

zdrobnienie od: talia


SJP.pl


talik

nazwisko


SJP.pl

Talik – warstwa gruntu, położona między warstwą wiecznej zmarzliny a gruntem świeżo zamarzającym, typowa dla strefy okołobiegunowej. Woda pozostająca w taliku przedostaje się przez spękania lodu i czasem tworzy naledź. Taliki są ważne dla miejscowej ludności, ze względu na możliwość pozyskiwania z nich wody.

Wikipedia


talion

1. kara równoznaczna szkodzie, jaką wyrządził winny, zgodna z zasadą "oko za oko, ząb za ząb" (np. śmierć za zabójstwo); prawo talionu, kara talionu - prawo oparte na stosowaniu tego typu kar;
2. w renonsie (grze w karty): karty odłożone i nakryte, zdobywane przez osobę, która wylicytuje najwyżej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. praw. prawo karania według zasady „oko za oko, ząb za ząb”; kara równa wyrządzonej krzywdzie;

 (1.2) karc. w niektórych grach: karty odłożone, które zdobywa osoba, która licytowała najwyżej

Wiktionary

Prawo talionu, kara talionu, talion, lex talionis (łac. talio „odwet”, od talis „taki sam”) – zasada prawa, wyrażająca jego sprawiedliwość, według której sankcja była identyczna ze skutkiem przestępstwa. Znana z obrazowej, starożytnej sentencji oko za oko, ząb za ząb.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. talionowy, retaliacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) prawo talionu, kara talionu, lex talionis

Wiktionary


taliować

1. zwężać ubranie w talii;
2. robić zwężenie w narcie lub desce snowboardowej


SJP.pl


taliowanie

1. zwężać ubranie w talii;
2. robić zwężenie w narcie lub desce snowboardowej


SJP.pl


talit

prostokątna chusta noszona przez żydów w czasie modliwy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. żydowska chusta modlitewna z frędzlami;

Wiktionary

Talit (hebr. ‏טַלִּית‎, talit) lub tałes (jid. ‏טלית‎, tales) – prostokątna chusta (szal modlitewny) nakładana przez żydów na głowę bądź ramiona podczas modlitwy.

Tałes wykonany jest zwykle z białego materiału (wełny, bawełny lub jedwabiu), ozdabiany jest poprzecznymi pasami w kolorze niebieskim lub czarnym. Pasy te tworzone są na pamiątkę barwienia w czasach biblijnych cycit (cyces) na kolor niebiesko-fioletowy. Cicit są najważniejszym elementem tałesu. Wiązanie frędzli na końcu szat nakazuje żydom Tora w Księdze Liczb (Bemidbar) 15,37–41. Na górną krawędź tałesu naszywa się także atarę (koronę).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kiedy Talit jest zakładany na głowę i całkowicie rozpostarty na plecyecach, osoba jest zanurzona w tym okryciu, z dwoma rogami z przodu i z tyłu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tałes

Wiktionary


talizman

magiczny przedmiot mający przynosić szczęście i chronić od złego; amulet, fetysz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ezot. przedmiot, któremu przypisuje się magiczną moc przynoszenia szczęścia jego posiadaczowi;

Wiktionary

Talizman (fr. talisman, hiszp. talismán; z arab. tilsam lub tilasm = „obraz magiczny z mistycznymi znakami przeciw czarom”; z gr. télesma = „konsekracja”) – przedmiot z przypisywanym mu działaniem magicznym (często drobny), mający przynosić jego posiadaczowi szczęście lub chronić przed nieszczęściami.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) amulet, fetysz

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) maskotka, mezuza

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) amulet - bliskoznacznik talizmanu oznacza rzecz, której przypisuje się wyłącznie właściwości ochronne, natomiast talizman ma rzekomo także przynosić szczęście i inne dobra swojemu nosicielowi

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) talisman

* arabski: (1.1) طلسم

* białoruski: (1.1) талісман m.

* bułgarski: (1.1) талисман m.

* czeski: (1.1) talisman m.

* esperanto: (1.1) talismano

* francuski: (1.1) talisman m.

* hiszpański: (1.1) talismán m.

* interlingua: (1.1) talisman

* niderlandzki: (1.1) talisman m.

* nowogrecki: (1.1) φυλαχτό n., φυλακτό n., posp. χαϊμαλί n.

* rosyjski: (1.1) талисман m.

* ukraiński: (1.1) талісман m.

* włoski: (1.1) talismano m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈlʲizmãn, AS: talʹizmãn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amulet, fetysz

Wiktionary


talizmanowy

talizman


SJP.pl

Patrz:

talizman

talk

1. minerał, uwodniony krzemian magnezu; łojek;
2. biały puder do pielęgnacji skóry, wytwarzany z talku - minerału;
3. [czytaj: tok] potocznie: talk show


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. miękki minerał z gromady krzemianów;

 (1.2) kosmet. med. biały puder mineralny używany jako kosmetyk do pielęgnacji skóry

Wiktionary

Talk – minerał z gromady krzemianów. Należy do grupy minerałów pospolitych.

Nazwa pochodzi od arabskiego słowa talk oznaczającego mikę i nawiązuje do podobieństwa tych minerałów. Z kolei po łacinie talcus to tłuszcz, stąd w dawnej polszczyźnie czasem używano nazwy łojek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kryształy talku są tak miękkie, że można zarysować je paznokciem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: talk, AS: talk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. talkowanie n., potalkowanie n.

 czas. talkować ndk., potalkować dk.

 przym. talkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. łojek

Wiktionary


talk-show

[czytaj: tok-szoł] program telewizyjny lub radiowy, gdzie prowadzi się rozmowy z zaproszonymi gośćmi, często przy udziale publiczności; talk show, tok szoł


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) telew. gatunek programu publicystycznego;

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== talk-show (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) telew. talk-show

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== talk-show (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) telew. talk-show

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) talk show

Wiktionary


talka

1. przyrząd do odmierzania i zwijania w motki nici, przędzy; motowidło;
2. motek nici przędzy zdjęty z motowidła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) włók. motowidło do motania przędzy

 (1.2) włók. motek nici zdjęty z motowidła

Wiktionary

Talka – wieś w Estonii, w prowincji Võru, w gminie Meremäe.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) tala, motowidło

Wiktionary


talkować

posypywać coś białym pudrem (talkiem)


SJP.pl


talkowski

nazwisko


SJP.pl


talkowszczyzna

wieś w Polsce


SJP.pl

Talkowszczyzna – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Szudziałowo.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 676 i przepływa Słoja.

Wikipedia


talkowy

1. talk;
2. [czytaj: tokowy] potocznie: związany z talk show


SJP.pl


tall

pagórek kryjący w sobie ruiny dawnych pojedynczych budowli lub całych zespołów architektonicznych; tell


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archeol. typ stanowiska archeologicznego w formie ściętego wzgórza utworzonego z nawarstwiających się, wskutek długotrwałego osadnictwa, pozostałości osad ludzkich;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy profesor przyglądał się tallowi z wysoka zauważył dziwną fałdę na stoku.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. tell

Wiktionary


tallboy

[czytaj: tolboj]
1. wysoka komoda składająca się z dwóch mniejszych kilkuszufladowych komód, ustawionych jedna na drugiej, lub komora na podwyższeniu z szufladami i wygiętymi nóżkami, charakterystyczna dla meblarstwa amerykańskiego i angielskiego w XVIII-XIX wieku; highboy;
2. w żeglarstwie: wysoki, wąski żagiel przedni, stosowany na jachtach regatowych, stawiany podczas żeglowania bajdewindem


SJP.pl

Tallboy (ang. wysoki chłopiec) – bomba lotnicza o masie 5340 kg używana w czasie II wojny światowej, mniejsza wersja najcięższej bomby lotniczej Grand Slam.

Wikipedia


talleyrand

[czytaj: talejRĄ, w odmianie: Talleyranda - czytaj: talejRANda itd.] nazwisko, m.in. Charles Talleyrand (1754-1838) - francuski mąż stanu


SJP.pl

Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord, znany jako Talleyrand (ur. 2 lutego 1754 w Paryżu, zm. 17 maja 1838 tamże) – francuski mąż stanu, polityk i dyplomata, minister spraw zagranicznych Francji, biskup diecezjalny Autun, książę Benewentu, zwolennik rewolucji francuskiej i sekularyzacji dóbr kościelnych, w 1791 ekskomunikowany.

Wikipedia


tallin

stolica Estonii; Tallinn


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Estonii;

Wiktionary

Tallinn (od 1219 do 1918 Rewel, niem. hist. Reval) – stolica i największe miasto Estonii, zlokalizowane na północy kraju, na brzegu Zatoki Tallińskiej. Tallinn zajmuje 7. miejsce na liście najbardziej inteligentnych miast świata. Wraz z fińskim Turku było Europejską Stolicą Kultury w 2011 roku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtallʲĩn, AS: tallʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tallińczyk m., tallinka ż.

 przym. talliński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) urz. Tallinn, hist. Rewel

Wiktionary


tallińczyk

mieszkaniec Tallina (Tallinna), stolicy Estonii; tallinnianin, tallinianin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tallinnu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: talˈlʲĩj̃n͇t͡ʃɨk, AS: tallʹĩĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tallin mrz., Tallinn mrz., tallinianin mos., tallinianka ż., tallinka ż.

 przym. talliński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tallinianin

Wiktionary


tallinianin

mieszkaniec Tallina (Tallinna), stolicy Estonii; tallinnianin, tallińczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tallinnu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtallʲĩˈɲä̃ɲĩn, AS: tallʹĩńä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tallinn mrz., tallińczyk mos., tallinianka ż., tallinka ż.

 przym. talliński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tallińczyk

Wiktionary


tallinianka

mieszkanka Tallina (Tallinna), stolicy Estonii; tallinnianka, tallinka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tallinna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtallʲĩˈɲãnka, AS: tallʹĩńãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tallinn mrz., tallinka ż.

:: fm. tallińczyk mos., tallinianin mos.

 przym. talliński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tallinka

Wiktionary


tallinka

mieszkanka Tallina (Tallinna), stolicy Estonii; tallinianka, tallinnianka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tallinna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: talˈlʲĩnka, AS: tallʹĩnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tallinn mrz., tallinianka ż.

:: fm. tallińczyk mos., tallinianin mos.

 przym. talliński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tallinianka

Wiktionary


tallinn

stolica Estonii; Tallin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Estonii;

Wiktionary

Tallinn (od 1219 do 1918 Rewel, niem. hist. Reval) – stolica i największe miasto Estonii, zlokalizowane na północy kraju, na brzegu Zatoki Tallińskiej. Tallinn zajmuje 7. miejsce na liście najbardziej inteligentnych miast świata. Wraz z fińskim Turku było Europejską Stolicą Kultury w 2011 roku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtallʲĩn, AS: tallʹĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tallinianin mos., tallinianka ż., tallińczyk mos., tallinka ż.

 przym. talliński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tallin, hist. Rewel

Wiktionary


tallinnianin

mieszkaniec Tallinna (Tallina), stolicy Estonii; tallinianin, tallińczyk


SJP.pl


tallinnianka

mieszkanka Tallinna (Tallina), stolicy Estonii; tallinianka, tallinka


SJP.pl


talliński

przymiotnik od: Tallin, stolica Estonii


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do miasta Tallinn

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na przykład akademik tallińskiej politechniki jest w centrum miasta, około 500 m od Starówki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: talˈlʲĩj̃sʲci, AS: tallʹĩĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tallin mrz., Tallinn m., tallińczyk m., tallinka ż., tallinianin m., tallinianka ż.

Wiktionary


talmi

dawniej: stop miedzi, cynku, cyny i żelaza, platerowany złotem, używany do wyrobu taniej biżuterii; talmigold; talmi-złoto


SJP.pl

Talmi (inaczej talmizłoto lub talmigold) – naśladujący złoto stop metali nieszlachetnych, wykorzystywany dawniej w jubilerstwie.

Był to aliaż miedzi, cynku i cyny z minimalną domieszką żelaza, platerowany złotem i efektownie imitujący autentyczną biżuterię. Ogólnie w jego skład wchodziło 90% miedzi i 10% cynku, lecz w produkcji zarówno proporcje, jak i skład wykazywały różnice (np. 86,4% miedzi, 12,2% cynku, 1,1% cyny i 0,3% żelaza). Zawartość złota rzadko przekraczała 1%, a przy tym platerowanie stwarzało większe korzyści niż zwykłe pozłacanie.

Wikipedia


talmi-złoto

dawniej: stop miedzi, cynku, cyny i żelaza, platerowany złotem, używany do wyrobu taniej biżuterii; talmigold; talmi


SJP.pl


talmigold

dawniej: stop miedzi, cynku, cyny i żelaza, platerowany złotem, używany do wyrobu taniej biżuterii; talmi; talmi-złoto


SJP.pl


talmud

egzemplarz Talmudu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) rel. zbiór przepisów judaistycznych;

 (1.2) przepisany lub wydrukowany egzemplarz Talmudu (1.1)

Wiktionary

Talmud (hebr. ‏תלמוד‎ talmud „nauka”) – jedna z podstawowych (choć nie jest uznawana za świętą) ksiąg judaizmu. Został napisany językiem judeo-aramejskim. Talmud jest komentarzem do biblijnej Tory, w którym wyjaśniono, jak przestrzegać prawa zawartego w Torze w warunkach, jakie zapanowały wśród Żydów wypędzonych z Palestyny w II wieku. Dla wyznawców tradycyjnego judaizmu Talmud stanowi rodzaj odpowiednika chrześcijańskiego katechizmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dla wyznawców tradycyjnego judaizmu Talmud stanowi rodzaj odpowiednika chrześcijańskiego katechizmu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. talmudyczność ż., talmudyzm mrz., talmudysta mos., talmudzista mos.

 przym. talmudowy, talmudyczny

 przysł. talmudycznie

Wiktionary


talmudyczny

1. odnoszący się do Talmudu (zbioru tradycyjnych, dopełniających Stary Testament praw judaizmu), związany z Talmudem;
2. ściśle przestrzegający praw, przepisów określonych w danej dziedzinie


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rel. związany z Talmudem, zawarty w Talmudzie

przymiotnik jakościowy

 (2.1) przen. pejor. trzymający się ściśle przepisów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Talmud mrz., talmudysta m.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) formalistyczny

Wiktionary


talmudysta

znawca Talmudu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) znawca Talmudu

Wiktionary

Powiązane:

 przym. talmudyczny

 rzecz. Talmud mrz.

Wiktionary


talmudystka

talmudysta


SJP.pl

Patrz:

talmudysta

talmudystyczny

talmudysta


SJP.pl

Patrz:

talmudysta

talmudyzm

1. ogół prawd i twierdzeń, opartych na Talmudzie;
2. rygorystyczne przestrzeganie praw zawartych w Talmudzie


SJP.pl


talo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. placek z mąki kukurydzianej pieczony na ogniu, specjalność baskijska

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtalɔ, AS: talo

Wiktionary


talon

dokument uprawniający do otrzymania towarów, pieniędzy lub usługi; bon; kupon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dokument uprawniający do nabycia reglamentowanego towaru lub zniżki cenowej

Wiktionary

  • Talon – pieniądz bezwalutowy,
  • Talon – miejscowość we Francji,
  • Talon – sposób smyczkowania w instrumencie smyczkowym,
  • Talon – przejściowa jednostka walutowa wprowadzona do obiegu przez Bank Litewski.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

 (1.1) talon na + D.

kolokacje.

 (1.1) talon na samochód / pralkę / węgiel / telewizor / …

synonimy.

 (1.1) bon; pot. kartka, kwit

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) dokument

hiponimy.

 (1.1) voucher, kupon

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. talonik mrz.

 przym. talonowy

frazeologia.

etymologia.

 etym|franc|talon.

uwagi.

tłumaczenia.

* esperanto: (1.1) talono

* hiszpański: (1.1) vale m.

* kaszubski: (1.1) talón m.

* rosyjski: (1.1) талон m.

* ukraiński: (1.1) талон m.

źródła.

== talon (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|ˈtælən.

 audioUS|En-us-talon.ogg.

znaczenia.

rzeczownik policzalny

 (1.1) szpon, pazur

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtalɔ̃n, AS: talõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. talonik mrz.

 przym. talonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bon; pot. kartka, kwit

Wiktionary


talonik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od talon

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. talon m.

Wiktionary


talonowicz

osoba kupująca coś na podstawie talonu


SJP.pl


talonowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący talonów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. talon mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bonowy

Wiktionary


talos

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. postać mitologiczna, olbrzym z brązu, strzegący Krety przed piratami i obcymi;

 (1.2) mitgr. postać mitologiczna, niezwykle zdolny uczeń Dedala, którego ten z zazdrości strącił ze szczytu wzgórza akropolu;

Wiktionary

  • Talos – planetoida o numerze katalogowym 5786
  • Talos – w mitologii greckiej olbrzym z brązu, strażnik Krety
  • Talos (Talus, Kalos, Perdiks) – w mitologii greckiej uczeń i siostrzeniec Dedala
  • Talos – rodzaj teropoda z rodziny Troodontidae
  • TALOS – Transportable Autonomous patrol for Land bOrder Surveillance

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtalɔs, AS: talos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Talus m.

 przym. Talusowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Talus

 (1.2) Talus, Perdiks, Kalos

Wiktionary


talowy

przymiotnik od: tal


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący talu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tal m.

Wiktionary


talrep

rodzaj ściągacza linowego służącego do zamocowania i naciągnięcia want


SJP.pl

Talrep – lina roślinna stosowana w ściągaczu talrepowym na dawnym żaglowcu. Potocznie nazywano talrepem również sam ściągacz. Dziś tego typu osprzęt występuje w replikach, lub żaglowcach stylizowanych na te z minionych epok.

Wikipedia


taltybios

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. herold i przyjaciel Agamemnona

Wiktionary

Taltybios (gr. Ταλθύβιος) – postać z mitologii greckiej, herold Agamemnona podczas wojny trojańskiej.

Miał towarzysza imieniem Eurybates, w późniejszych przekazach schodzącego na dalszy plan. Wzmiankowany jest kilkukrotnie w Iliadzie. To właśnie on miał odebrać Achillesowi Bryzejdę i posłować do Machaona oraz Kinyrasa. Miał też towarzyszyć Ifigenii w drodze do Aulidy, gdzie została złożona w ofierze. Eurypides uczynił Taltybiosa bohaterem swojej tragedii Trojanki.

Wikipedia


talus

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.;

 (1.2) mitgr. olbrzym z brązu strzegący Krety przed piratami i obcymi;

 (1.3) mitgr. niezwykle zdolny uczeń Dedala, którego ten z zazdrości strącił ze szczytu wzgórza akropolu;

Wiktionary

  • Talus – imię męskie
  • Talus – rodzaj stawonogów z wymarłej gromady trylobitów
  • Talus (Talos) – w mitologii greckiej olbrzym z brązu, strażnik Krety
  • Talus (Talos, Kalos, Perdiks) – w mitologii greckiej uczeń i siostrzeniec Dedala

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtalus, AS: talus

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Talos m.

:: fż. Tala ż.

 przym. Talosowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Talos

 (1.3) Talos, Perdiks, Kalos

Wiktionary


talweg

linia najgłębszego koryta będąca podstawą do wytyczenia linii granicznej na rzekach żeglownych


SJP.pl


talyrz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. talerz

Wiktionary


tam

1. zaimek wskazujący bliżej nieokreślone miejsce lub odnoszący się w kontekście do wcześniej określonego miejsca;
2. partykuła ekspresywna


SJP.pl

zaimek

 (1.1) …wskazujący miejsce inne od miejsca, w którym znajduje się mówiący

 (1.2) …wskazujący miejsce, do którego nawiązano już wcześniej

partykuła

 (2.1) …o charakterze wzmacniającym wypowiedź, deprecjonująca

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lm. od: tama

Wiktionary

Tam (zapis stylizowany: TAM) – dziewiąty album studyjny polskiej piosenkarki Natalii Przybysz. Wydawnictwo ukazało się 13 października 2023 nakładem wytwórni muzycznej Kayax w dystrybucji e-Muzyka.

Album jest utrzymany w stylu muzyki alternatywnej. Składa się z wersji standardowej (1 CD) i płyty analogowej (1 LP).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) „Jadalnia znajduje się tam.”

 (1.2) Byłam na drugiej półkuli, tam ludzie chodzą do góry nogami!

 (2.1) „Taka tam nauka, to w sumie nic nie daje…”

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãm, AS: tãm

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. stamtąd, tamtędy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. tamdotąd, gwara. tamój; gw-pl|Górny Śląsk|haj, hanej, hań.

Wiktionary


tam-tam

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. instrument perkusyjny z grupy idiofonów;

 (1.2) muz. azjatycki instrument perkusyjny o cienkiej, metalowej tarczy

Wiktionary

  • tam-tam – afrykański bęben szczelinowy używany do komunikacji
  • tam-tam – odmiana gongu
  • Tam-Tam – album piosenek Amandy Lear
  • #Tam tam – singel Moniki Lewczuk
  • Tam Tam Project, Tam Tam Music, Tam Tam Academy – zespół muzyczny i autorska szkoła perkusyjna Piotra Wolskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Zagrała orkiestra, złożona z dziwacznych instrumentów wschodnich: dutar, kobz, czibizgów, tam-tamów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tam-tamista mos.

Wiktionary


tam-tamista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rzad. muz. muzyk grający na tam-tamie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mieszkając obok tam-tamisty, często słyszę, gdy próbuje.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tam-tam mrz.

Wiktionary


tam-tamistka

tam-tamista


SJP.pl

Patrz:

tam-tamista

tama

1. wał wznoszony w celu regulacji rzeki;
2. zapora, przeszkoda, zawada;
3. budowla odgradzająca w kopalni dwie części wyrobiska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. budowla zatrzymująca i spiętrzająca wodę;

 (1.2) górn. konstrukcja odgradzająca w kopalni dwie przestrzenie;

 (1.3) przen. zablokowanie czegoś

Wiktionary

  • tama – rodzaj budowli stosowanej w hydrotechnice
  • zapora wodna
  • tama - w górnictwie podziemnym budowla odgradzająca w kopalni jedną część wyrobiska od drugiej
  • TAMA – producent instrumentów muzycznych
  • (1089) Tama – mała planetoida z pasa głównego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Bobry budują tamy jeszcze z innych powodów: ażeby woda była dostatecznie głęboka.

 (1.3) Powinniśmy położyć tamę takim zachowaniom!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtãma, AS: tãma

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tamowanie n., zatamowanie n.

:: zdrobn. tamka ż.

 czas. tamować ndk., zatamować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zapora

Wiktionary


tamada

gospodarz przyjęcia w Gruzji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mistrz ceremonii podczas supry (uczty) na Kaukazie, w szczególności w Gruzji; zwykle dojrzały mężczyzna, który cieszy się szacunkiem i potrafi wygłaszać oratorskie toasty

Wiktionary

Tamada – stolica historycznej diecezji w starożytnej prowincji rzymskiej Mauretania Caesariensis, znajdującej się w północno-zachodniej Afryce, jedno z katolickich biskupstw tytularnych, ustanowione w 1933.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przede mną siedział tamada, który według surowych reguł ceremoniału krajowego kierował uroczystością.

Wiktionary


tamagotchi

[czytaj: tamagoczi] elektroniczna zabawka w postaci małego urządzenia z ekranikiem, na którym pojawia się zwierzątko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) japońska zabawka elektroniczna, substytut zwierzęcia domowego, w postaci małego urządzenia z wyświetlaczem ciekłokrystalicznym, na którym ukazuje się postać zwierzątka, którym trzeba „opiekować się;”

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tamagotchi było popularne w połowie lat 90.

Wiktionary


tamagoyaki

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. japoński omlet, który powstaje poprzez zwijanie kilku warstw ubitych jajek smażonych na prostokątnej patelni, porcjowany przed podaniem

Wiktionary

Tamagoyaki (jap. 卵焼き lub 玉子焼き, „smażone jajko”) – rodzaj japońskiego omletu przygotowywanego poprzez zawinięcie kilku warstw smażonych ubitych jajek. Często przygotowuje się go na prostokątnej patelni do omletów zwanej makiyakinabe lub tamagoyaki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dodatkowo, kucharze zaserwują japońskie kiszonki, tempurę, omlet tamagoyaki i inne rzeczy, obok których nie można przejść z pustym brzuchem.

Wiktionary


tamajajo

potocznie, żartobliwie o tamagotchi; tamakurczak


SJP.pl


tamakurczak

potocznie, żartobliwie o tamagotchi; tamajajo


SJP.pl


tamal

danie meksykańskie z nadziewanego ciasta z mąki kukurydzianej owiniętego liściem z kolby kukurydzy


SJP.pl

Wikipedia


tamandua

zwierzę nadrzewne; żywi się termitami


SJP.pl

Tamandua (Tamandua) – rodzaj ssaków z rodziny mrówkojadowatych (Myrmecophagidae).

Wikipedia


tamanu

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Calophyllum inophyllum|ref=tak., rosnące powoli, najczęściej w dolinach, wiecznie zielone drzewo występujące w tropikalnych lasach Azji, Afryki i Oceanii o ciężkim i trwałym drewnie

 (1.2) kosmet. olej pozyskiwany poprzez wytłoczenie na zimno pestek owoców drzewa tamanu (1.1)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wśród przygotowanych darów można było podziwiać drewniane naczynia z drzewa tou (Cordia subcordata) i z tamanu (Callophyllum inophyllum) (…).

 (1.2) Olej tamanu zawiera także nienasycone kwasy tłuszczone – kwas linolowy i oleinowy.

Wiktionary


tamara

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) środ. kolej. lokomotywa spalinowa TEM2 (SM48)

Wiktionary

Tamara – współczesna forma żeńskiego imienia semickiego Tamar (aram. ‏ܬܡܪ‎palma daktylowa).

Tamara imieniny obchodzi: 25 marca, 1 maja i 3 czerwca.

W styczniu 2024 w upublicznionych danych rejestru PESEL widniało 12 931 kobiet o imieniu Tamara i 698 o imieniu Tamar nadanym jako imię pierwsze, a także 2636 kobiet noszących imię Tamara oraz 22 kobiety o imieniu Tamar jako imię drugie. Dla porównania, najczęściej nadane imię żeńskie – Anna – nosi 1 072 616 osób.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miała na imię Tamara i świetnie tańczyła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãˈmara, AS: tãmara

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tamar ż.

Wiktionary


tamarillo

1. roślina z rodziny psiankowatych, o owocach podobnych do pomidorów;
2. owoc tej rośliny


SJP.pl

Wikipedia


tamaryna

nadrzewna małpka z Ameryki Południowej


SJP.pl

Tamaryna (Saguinus) – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny pazurkowcowatych (Callitrichidae).

Wikipedia


tamarynd

tropikalne drzewo ze wschodniej Afryki; tamarynda, tamaryndus, tamaryndowiec


SJP.pl

Tamaryndowiec indyjski, tamarynd indyjski, powidlnik indyjski (Tamarindus indica L.) – gatunek tropikalnego drzewa, pochodzący ze wschodniej Afryki. Jedyny gatunek z rodzaju Tamarindus z podrodziny Detarioideae rodziny bobowatych.

Wikipedia


tamarynda

owoc tamaryndowca - tropikalnego drzewa afrykańskiego; tamarynd


SJP.pl


tamaryndowcowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tamaryndowcem, dotyczący tamaryndowcu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tamaryndowiec m.

Wiktionary


tamaryndowiec

tropikalne drzewo ze wschodniej Afryki; tamaryndus, tamarynd


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dendr. nazwa systematyczna|Tamarindus|ref=taj., monotypowy rodzaj drzew z rodziny bobowatych

 (1.2) dendr. drzewo z rodzaju tamaryndowców (1.1)

 (1.3) spoż. jadalny owoc tamaryndowca (1.2)

Wiktionary

Tamaryndowiec indyjski, tamarynd indyjski, powidlnik indyjski (Tamarindus indica L.) – gatunek tropikalnego drzewa, pochodzący ze wschodniej Afryki. Jedyny gatunek z rodzaju Tamarindus z podrodziny Detarioideae rodziny bobowatych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tamarynd m.

 przym. tamaryndowcowy, tamaryndowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tamarynd, powidlnik

Wiktionary


tamaryndowy

tamarynd (tamaryndus, tamaryndowiec)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tamaryndem, dotyczący tamaryndu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tamarynd m., tamaryndowiec mrz.

Wiktionary


tamaryndus

tropikalne drzewo ze wschodniej Afryki; tamaryndowiec, tamarynd


SJP.pl


tamaryszek

krzew lub drzewko z rodziny tamaryszkowatych


SJP.pl

Tamaryszek (Tamarix L.) – rodzaj krzewów lub małych drzew z rodziny tamaryszkowatych. Liczy około 60–90 gatunków, trudnych do delimitacji (baza taksonomiczna Plants of the World online wymienia 73 gatunki zweryfikowane). Rośliny te występują naturalnie w Eurazji i północnej Afryce na obszarze od Wysp Kanaryjskich poprzez basen Morza Śródziemnego i Azję, po Chiny na wschodzie. Jeden gatunek rośnie także w południowo-zachodniej Afryce. Tamaryszki zostały szeroko rozprzestrzenione jako rośliny ozdobne i wiatrochronne, mało wymagające i znoszące warunki pustynne. W wyniku introdukcji stały się inwazyjne w Australii i Nowej Zelandii, na Hawajach, w Ameryce Północnej i Południowej.

Wikipedia


tamaryszka

krzew lub drzewko z rodziny tamaryszkowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Acrocephalus melanopogon|ref=tak., ptak z rodziny trzciniaków;

Wiktionary

Wikipedia


tamaryszkowate

rodzina roślin z rzędu tamaryszkowców obejmująca drzewa i krzewy występujące głównie na obszarach podzwrotnikowych, o drobnych liściach zredukowanych w formie igieł lub łusek


SJP.pl

Tamaryszkowate (Tamaricaceae Link) – rodzina roślin okrytonasiennych. Zaliczanych jest tu 5 rodzajów roślin z 90 gatunkami o pędach drewniejących, z drobnymi liśćmi i kwiatami. Są one halofitami, kserofitami lub reofitami. Największe ich zróżnicowanie występuje na obszarze śródziemnomorskim i dalej na wschodzie, po Azję Środkową. Przedstawiciele występują na znacznej części Europy, Azji i północnej Afryki, gatunki zawleczone do Ameryki Północnej, Południowej i Australii zadomowiły się tam i stały się inwazyjne. W Europie środkowej występuje tylko września pobrzeżna (Myricaria germanica), uprawiane są rośliny z rodzaju tamaryszek (Tamarix).

Wikipedia


tamaryszkowaty

o cechach tamaryszkowatych (rodzina roślin)


SJP.pl


tamaryszkowce

rząd roślin okrytonasiennych z podklasy ukęślowych; Tamaricales


SJP.pl


tamaryszkowiec

przedstawiciel rzędu roślin okrytonasiennych z podklasy ukęślowych


SJP.pl


tamaryszkowy

1. tamaryszek;
2. suwak tamaryszkowy - gatunek ssaka z podrodziny myszoskoczków


SJP.pl


tamarzyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tamary lub z nią związany


SJP.pl


tamaszek

język z południowej gałęzi języków berberskich, używany w Afryce Północnej; język tuareski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) jęz. język berberyjski, używany w Afryce (na rozległych obszarach Mali, Nigru, Algierii, Libii i Burkina Faso), rozdzielający się na cztery dialekty;

Wiktionary

Język tamaszek (tamaszeq, także tuareg, tuareski) – język z południowej gałęzi języków berberskich, używany w Afryce na rozległych obszarach Mali, Nigru, Algierii, Libii i Burkina Faso. Rozpada się na cztery dialekty, przez SIL International uznawanych za osobne języki (mówi się wtedy o grupie języków tamaszek/tuareskich): tamahaq (Algieria, tamajaq (Niger), tamajeq (Niger) i tamasheq (Mali). Wywarł silny wpływ na nilo-saharyjskie języki songhaj. Obok języka tamazight jest jednym z dwóch najważniejszych języków Berberów, używanych jako wspólny, ponadregionalny środek komunikacji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tãˈmaʃɛk, AS: tãmašek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tamaszeq, tuareg, język tuareski

Wiktionary


tambala

1/100 kwachy, malawijskiej jednostki pieniężnej


SJP.pl

Wikipedia


tambor

1. osłona górnej części bocznych kół łopatkowych na statkach z napędem bocznokołowym;
2. urządzenie w formie wałka o średnicy zależnej od długości papiernicy, służącego do nawijania gotowego papieru schodzącego z maszyny;
3. dawniej: przyrząd służący do rozpinania na nim materiału w celu ułatwienia jego haftowania; tamborek


SJP.pl

Tambor – (hiszp. tambor - bęben) osłona górnej części (wystającej ponad powierzchnię wody) bocznych kół łopatkowych na statkach z napędem bocznokołowym. Tambory miały na celu głównie ochronę kół łopatkowych przed uszkodzeniem, kiedy statek stykał się z burtą innego statku lub innym obiektem.

Wikipedia


tamborek

przyrząd służący do rozpinania na nim materiału w celu ułatwienia jego haftowania; tambor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ułatwiający wyszywanie przyrząd w formie dwóch obręczy służących do napinania materiału lub kanwy do haftowania;

Wiktionary

Tamborek – przedmiot ułatwiający haftowanie, składający się z dwóch obręczy, które zaciska się na siebie napinając jednocześnie naciągnięty między nimi materiał.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tãmˈbɔrɛk, AS: tãmborek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tamburyn m., tamburyno n.

Wiktionary


tambormajor

tamburmajor;
1. dyrygent orkiestry w marszu
2. dowódca doboszów lub orkiestry wojskowej


SJP.pl


tambormajorski

tambormajor


SJP.pl

Patrz:

tambormajor

tamborski

nazwisko


SJP.pl


tambow

miasto w Federacji Rosyjskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) daw. lub rzad. geogr. Tambow (zapis spolszczony)

Wiktionary

Tambow (ros. Тамбов) – miasto obwodowe w środkowej części Rosji, na Nizinie Ocko-Dońskiej, nad Cną (dorzecze Wołgi), w latach 1796–1928 stolica guberni tambowskiej.

W latach 1944–1960 w Tambowie mieściła się Tambowska Suworowska Szkoła Wojskowa. W mieście znajduje się Teatr Dramatyczny.

Wikipedia


tambowski

Tambow


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Tambowem, dotyczący Tambowa

Wiktionary

Patrz:

Tambow

Powiązane:

 rzecz. Tambow m.

Wiktionary


tambur

1. wschodni instrument muzyczny, rodzaj bębna;
2. wieloboczna, eliptyczna lub cylindryczna podbudowa pod kopułą


SJP.pl

Bęben (tambur) – część budynku na rzucie koła, wieloboku lub elipsy, stanowiąca podbudowę pod kopułę lub hełm.

Często w ścianach bębna umieszczane były okna, będące głównym źródłem światła dziennego, które doświetlały przestrzeń pod kopułą. Bęben jest elementem architektonicznym charakterystycznym dla architektury wczesnochrześcijańskiej, bizantyjskiej (średniowiecznych budowli w Grecji i Armenii) oraz dla architektury renesansu, baroku i klasycyzmu.

Wikipedia


tambura

rodzaj lutni azjatyckiej


SJP.pl

  • Tambura (instrument) – instrument muzyczny z grupy chordofonów szarpanych
  • Tambura (Sudan Południowy) – południowosudańskie miasto w wilajecie Ekwatoria Zachodnia

Wikipedia


tamburek

dawniej: przyrząd służący do rozpinania na nim materiału w celu ułatwienia jego haftowania; tamborek, tambor


SJP.pl


tamburmajor

dawniej: tambormajor;
1. dyrygent orkiestry w marszu;
2. dowódca doboszów lub orkiestry wojskowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. dyrygent orkiestry marszowej

 (1.2) przest. wojsk. dowódca orkiestry wojskowej lub oddziału złożonego z doboszów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Osobą scalającą cały zespół jest tamburmajor – dyrygent w marszu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtãmburˈmajɔr, AS: tãmburmai ̯or

Wiktionary


tamburmajorka

tamburmajor


SJP.pl

Mażoretki – wyraz zapożyczony z jęz. francuskiego. Słowo majorette znaczy mniej więcej majorki. Oznacza dziewczyny ubrane w paradne stroje zawierające elementy umundurowania galowego różnych służb i formacji.

Mażoretki występują na pokazach estradowych i paradach ulicznych, prezentując choreograficzne układy taneczno-marszowe do muzyki orkiestr dętych, żonglując i podrzucając przy tym pałeczki mażoretkowe (tzw. batony). Mażoretki spełniają nie tylko funkcję widowiskowego dodatku, ale za pomocą wykonywanych gestów sygnalizują zbliżający się zakręt, zakończenie utworu, zmianę rytmu. Mażoretka maszerująca przed orkiestrą zwana jest tamburmajorką.

Wikipedia

Patrz:

tamburmajor

tamburowy

przymiotnik od: tambur


SJP.pl


tamburyn

instrument muzyczny, mały płaski bębenek na obręczy z brzęczącymi blaszkami; tamburyno


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. instrument perkusyjny w formie obręczy z naciągniętą membraną i blaszkami lub dzwoneczkami naokoło;

Wiktionary

Bębenek baskijski, tamburyn (wł. tamburino, tamburello basco lub tamburo basco, skrót: tmbno., tmb. basco) – instrument perkusyjny z grupy membranofonów o nieokreślonej wysokości dźwięku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Orszak weselny już oczekiwał pana młodego, z orkiestrą złożoną z skrzypiec, flecika i tamburyna…

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãmˈburɨ̃n, AS: tãmburỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tamburyno n., tamborek m., tamburynista m., tamburynistka ż.

 przym. tamburynowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bębenek baskijski, tamburyno

Wiktionary


tamburynista

muzyk grający na tamburynie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. muzyk, który gra na tamburynie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtãmburɨ̃ˈɲista, AS: tãmburỹńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tamburyn m., tamburyno n., tamburynek m.

:: fż. tamburynistka ż.

Wiktionary


tamburynistka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta, która gra na tamburynie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tamburynista mos., tamburyn mrz.

Wiktionary


tamburyno

instrument muzyczny, mały płaski bębenek na obręczy z brzęczącymi blaszkami; tamburyn


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. tamburyn

Wiktionary

Bębenek baskijski, tamburyn (wł. tamburino, tamburello basco lub tamburo basco, skrót: tmbno., tmb. basco) – instrument perkusyjny z grupy membranofonów o nieokreślonej wysokości dźwięku.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtãmbuˈrɨ̃nɔ, AS: tãmburno

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tamburynista mos., tamborek, tamburyn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bębenek baskijski, tamburyn

Wiktionary


tambylec

potocznie: bywalec


SJP.pl


tamdotąd

zaimek

 (1.1) poznań. - tam

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rozmiary piwnic miały być tak wielkie, że zaprząg czterokonny mógł tamdotąd zjechać. (K. Grzybowski)

Wiktionary


tameczny

dawniej: tamtejszy


SJP.pl


tamerlan

władca środkowoazjatycki; Timur, Timur Lenk, Timur Chromy


SJP.pl

Timur Chromy znany również jako Tamerlan i Timur Lenk (od Tīmūr-e Lang – Timur Kulawy) (ur. 9 kwietnia 1336 w Chodża Ilgar koło Keszu, zm. 18 lutego 1405 w Otrarze) – wódz mongolskiego plemienia Barłasów, założyciel dynastii Timurydów, panujący w latach 1370–1405, zdobywca większości Azji Środkowej, Iranu, Iraku i Zakaukazia.

Wikipedia


tamga

1. znak rodowy i własnościowy u dawnych ludów tureckich
2. znak na monetach tureckich i tatarskich z imieniem i tytułem sułtana lub chana; moneta z tymże znakiem


SJP.pl

Tamga (mong. tamag, tur. damga, tat. tamga „znak, piętno, pieczęć”) – znak władzy chańskiej. Pierwotnie znak plemienny, rodowy i własnościowy u dawnych ludów Wielkiego Stepu (scytyjskich, sarmackich i potem mongolskich, tureckich, irańskich i ugrofińskich), używany m.in. do oznaczania koni, bydła, sprzętów i uzbrojenia.

Wikipedia


tamiarz

1. robotnik w kopalni zatrudniony przy budowie i konserwacji różnego rodzaju tam
2. robotnik obsługujący tamy śluzowe na drogach przewozowych


SJP.pl


tamil

język tamilski będący językiem urzędowym w Singapurze, Sri Lance i w części Indii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. przedstawiciel narodu drawidyjskiego, posługującego się językiem tamilskim i zamieszkującego indyjski stan Tamil Nadu i północno-wschodnią część Sri Lanki

Wiktionary

Język tamilski (tamil), tamilski: தமிழ் (tamizh) – język z rodziny drawidyjskiej, jej grupy południowej. Drugi, obok języka telugu, pod względem liczby użytkowników język tej rodziny – posługuje się nim około 65 mln Tamilów. Zamieszkują oni głównie południowoindyjski stan Tamil Nadu (60 mln) oraz wyspę Cejlon (4 mln). Językiem tym posługuje się także ponad milion emigrantów tamilskich w Malezji i Singapurze. Język urzędowy Singapuru, Sri Lanki i stanu Tamil Nadu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtãmʲil, AS: tãmʹil

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tamilski m.

:: fż. Tamilka ż.

 przym. tamilski

Wiktionary


tamil.

skrót od: tamilski


SJP.pl


tamilka

członkini narodu zamieszkującego głównie południowe Indie i Sri Lankę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. przedstawicielka narodu drawidyjskiego, posługującego się językiem tamilskim i zamieszkującego indyjski stan Tamil Nadu i północno-wschodnią część Sri Lanki;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kobiety – Syngalezki i Tamilki – wyróżniały się błyszczącymi kolczykami i bransoletami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tamilski m.

:: fm. Tamil mos.

 przym. tamilski

Wiktionary


tamilnad

stan w Indiach; Tamilnadu


SJP.pl


tamilnadu

stan w Indiach; Tamilnad


SJP.pl

Tamilnadu (tamil. தமிழ்நாடு; ang. Tamil Nadu; hindi तमिल नाडु, trb.: Tamilnad, trl.: Tamiḻ Nāṭu) – jeden ze stanów Indii, położony w ich południowej części, zamieszkany głównie przez Tamilów, lud pochodzenia drawidyjskiego.

Stolicą stanu, a zarazem największym miastem jest Ćennaj.

Stan został utworzony 18 lipca 1967.

Wikipedia


tamilnadzki

Tamilnadu


SJP.pl

Patrz:

Tamilnadu

tamilowie

naród zamieszkujący głównie południowe Indie i Sri Lankę


SJP.pl

Tamilowie (tamil. தமிழர்கள், Tamiḻarkaḷ) – naród z grupy ludów drawidyjskich, posługujący się językiem tamilskim, 74 miliony osób według szacunków z 1997 roku. Zamieszkuje indyjski stan Tamil Nadu i północno-wschodnią część Sri Lanki, poza tym skupiska w Indonezji, Malezji, Singapurze i Mjanmie, a poza Azją w Południowej Afryce i Mauritiusie, emigracja do Europy, Stanach Zjednoczonych, Kanady i Australii.

Wikipedia


tamilski

dotyczący Tamilów, charakterystyczny dla Tamilów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. język z rodziny drawidyjskiej, którym posługują się Tamilowie zamieszkujący południowoindyjski stan Tamilnadu (60 mln) oraz wyspę Cejlon (4 mln);

przymiotnik

 (2.1) dotyczący Tamilów

Wiktionary

Język tamilski (tamil), tamilski: தமிழ் (tamizh) – język z rodziny drawidyjskiej, jej grupy południowej. Drugi, obok języka telugu, pod względem liczby użytkowników język tej rodziny – posługuje się nim około 65 mln Tamilów. Zamieszkują oni głównie południowoindyjski stan Tamil Nadu (60 mln) oraz wyspę Cejlon (4 mln). Językiem tym posługuje się także ponad milion emigrantów tamilskich w Malezji i Singapurze. Język urzędowy Singapuru, Sri Lanki i stanu Tamil Nadu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Tamil m., Tamilka ż.

Wiktionary


tamilskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem tamilskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem tamilskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku tamilskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãˈmʲilskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: tãmʹilskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


tamiza

rzeka w Wielkiej Brytanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w południowej Anglii;

Wiktionary

Tamiza (ang. Thames, wym. /tɛmz/; łac. Tamesis, Tamesa) – rzeka w południowej Anglii, nad którą położony jest Londyn. Jest drugą pod względem długości rzeką w Wielkiej Brytanii (po Severn), liczy 346 km.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mosty londyńskie położone są nad Tamizą.

 (1.1) Obszar Esseksu jest nizinny i rozciąga się pomiędzy estuarium Tamizy na południu a ujściem rzeki Stour na północy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãˈmʲiza, AS: tãmʹiza

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tamizański, nadtamizański

Wiktionary


tamizański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. związany z Tamizą (rzeką w Anglii)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powoli mijają nas statki, przeciągnęły popielatym dymem leniwe, tamizańskie popołudnie. Brzeg oddala się w nieokreślonej mgle (…)

 (1.1) Brutalski to był człowiek, tak jak wszyscy rybacy tamizańscy, a zwłaszcza ci, co w królestwie Kent mieszkają (…)

 (1.1) Natomiast Viola wychodząc od Olivii, czyli kierując się w głąb sceny a nie ku widowni, cytuje okrzyk przewoźników tamizańskich: „Then westward — ho!".

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tamiza ż.

 przym. nadtamizański

Wiktionary


tamizdat

Samizdat (ros. самиздат, od samodiejatielnoje izdatielstwo – wydawnictwo samodzielne) – określenie zwalczanej przez władze tzw. literatury drugiego obiegu, powstającej poza zasięgiem cenzury w ZSRR od końca lat 50. XX w.

Wikipedia


tamo

dawniej: tam


SJP.pl

Bodhidharma (skt बोधिधर्म; chiń Putidamo 菩提达摩; kor. Pori Dalma; jap. Bodai Daruma; wiet. Bồ-đề-đạt-ma) – na wpół legendarna postać buddyzmu mahajany. Był 28. patriarchą buddyzmu indyjskiego i pierwszym patriarchą buddyzmu chan. Za pierwszego patriarchę uważa go także buddyzm zen, będący kontynuacją chan. Tradycja mówi, że przybył z Indii do Chin, by przynieść przekaz Dharmy Buddy. Mimo że istnieją dokumenty chińskie, które wspominają mnicha buddyjskiego o takim imieniu, są też głosy negujące prawdziwość legendy.

Wikipedia


tamój

zaimek wskazujący

 (1.1) gwara. tam

Wiktionary


tamoksifen

organiczny związek chemiczny, lek blokujący estrogen, stosowany głównie w terapii raka sutka; tamoksyfen


SJP.pl

Tamoksyfen (tamoxifen) – organiczny związek chemiczny, należący do selektywnych modulatorów receptora estrogenowego (SERM), syntetyczny lek o działaniu antyestrogenowym, stosowany głównie w terapii raka sutka.

Wikipedia


tamoksyfen

organiczny związek chemiczny, lek blokujący estrogen, stosowany głównie w terapii raka sutka; tamoksifen


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. lek stosowany głównie w leczeniu i zapobieganiu rakowi piersi; selektywny modulator receptorów estrogenowych

Wiktionary

Tamoksyfen (tamoxifen) – organiczny związek chemiczny, należący do selektywnych modulatorów receptora estrogenowego (SERM), syntetyczny lek o działaniu antyestrogenowym, stosowany głównie w terapii raka sutka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Działania niepożądane tamoksyfenu mogą obejmować m.in. uderzenia gorąca, zmiany nastroju, bóle stawów, a także ryzyko zakrzepów.

Wiktionary


tamować

hamować, wstrzymywać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zatamować)

 (1.1) utrudniać swobodny ruch (zwykle przemieszczanie) lub działanie

 (1.2) powstrzymywać upływ krwi

 (1.3) powstrzymywać okazywanie uczuć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tamowanie n., tama ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) blokować, hamować, wstrzymywać, zatrzymywać

 (1.2) hamować, wstrzymywać, zatrzymywać

 (1.3) tłumić

Wiktionary


tamowy

przymiotnik od: tama


SJP.pl


tampa

miasto w USA


SJP.pl

Tampa – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Floryda, ośrodek administracyjny hrabstwa Hillsborough, położone na zachodnim wybrzeżu półwyspu Floryda, nad zatoką Tampa, nad ujściem rzeki Hillsborough. Jest to trzecie pod względem wielkości miasto na Florydzie, w 2020 roku liczyło 384 959 mieszkańców. Obszar metropolitalny Tampa–St. Petersburg–Clearwater, zamieszkany przez 3 175 275 osób (2020), jest drugą co do wielkości aglomeracją Florydy.

Wikipedia


tampax

tampon dopochwowy z aplikatorem


SJP.pl


tampere

miasto w Finlandii


SJP.pl

Wikipedia


tampon

1. zwitek materiału do tamowania krwawień, oczyszczania ran lub wprowadzania leków;
2. opatrunek higieniczny używany przez kobiety w okresie menstruacji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kosmet. med. rodzaj opatrunku będący zwitkiem gazy, waty itp. używany do wprowadzania leków do jam ciała lub ran oraz jako materiał opatrunkowy;

 (1.2) hig. specjalnie ukształtowany opatrunek ze sznurkiem stosowany wewnętrznie podczas menstruacji;

 (1.3) techn. kulka uformowana np. z waty, owinięta cienkim płótnem, flanelą itp., używana do nanoszenia substancji płynnych

Wiktionary

Tampon – zwitek (kłąb) chłonnego materiału (gąbki, waty), zwykle pochodzenia naturalnego (bawełna, wełna, celuloza), używany jako materiał opatrunkowy lub narzędzie do nanoszenia substancji płynnych (np. farb) na podłoże – tzw. tapowanie. Tampony wyposażone w sznureczki (tampony higieniczne) są również używane jako środki higieny osobistej podczas menstruacji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtãmpɔ̃n, AS: tãmpõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. tamponik

 czas. tamponować

Wiktionary


tamponada

1. wypełnianie jam ciała lub ran tamponami uciskającymi w celu opanowania krwawienia; seton
2. tamponada serca - gromadzenie się w worku osierdziowym, otaczającym mięsień serca, krwi lub płynu w ilości powodującej pogorszenie jego funkcji


SJP.pl

  • tamponada tylna nosa, tamponada przednia nosa – zatrzymanie krwawienia w wyniku ucisku zewnętrznej siły na naczynia krwionośne
  • tamponada serca – stan przedostania się krwi do jamy osierdziowej

Wikipedia


tampondruk

Tampondruk – technika druku pośredniego, zaliczana do pochodnych druku wklęsłego, polegająca na nakładaniu farby drukarskiej za pomocą miękkiego gładkiego stempla zwanego tamponem. Za pomocą tamponu o odpowiednim kształcie wykonywany jest nadruk na nierównych i nieregularnych powierzchniach. Przez dobranie odpowiedniej farby możliwe jest drukowanie na podłożach (zwanych kształtkami) takich jak tworzywa sztuczne, guma, szkło, metal itp.

Wikipedia


tamponik

mały tampon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od tampon

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tampon m.

Wiktionary


tamponować

1. oczyszczać ranę tamponem, tamować krew, wprowadzać leki za pomocą tamponu;
2. uszczelniać skały przez wypełnianie szczelin wodoszczelnym roztworem cementu


SJP.pl


tamponowy

tampon


SJP.pl

Patrz:

tampon

tamtędy

tamtą drogą, w tamtym kierunku


SJP.pl

zaimek

 (1.1) tamtą drogą (daleką od osoby wskazującej)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak pójdziesz tamtędy, zaoszczędzisz pięć minut.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãmˈtɛ̃ndɨ, AS: tãmtndy

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. tam

 partyk. tam

Wiktionary


tamtejszy

przymiotnik

 (1.1) znajdujący się we wcześniej wspomnianym miejscu (w którym rozmówcy się nie znajdują)

 (1.2) dotyczący wcześniej wspomnianego miejsca (w którym rozmówcy się nie znajdują)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy jesteś w Wiedniu, musisz odwiedzić tamtejsze muzeum sztuki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãmˈtɛjʃɨ, AS: tãmtei ̯šy

Wiktionary


tamten

znajdujący się tam, a nie tu; bardziej odległy w przestrzeni lub czasie niż ten, który jest bliżej (tu)


SJP.pl

zaimek przymiotny wskazujący

 (1.1) obiekt bardziej odległy w przestrzeni lub czasie niż ten, który jest bliżej (tu)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podaj mi tamten widelec.

 (1.1) Tamten egzamin był łatwiejszy od dzisiejszego.

 (1.1) Tamtego pamiętnego dnia Krzysztof był bardzo przygnębiony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtãmtɛ̃n, AS: tãmtẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tamta ż., tamto n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) inny, ten tam, nie ten, poprzedni

Wiktionary


tamto

zaimek przymiotny wskazujący, forma pochodna

 (1.1) odnosi się do obiektów lub okoliczności postrzeganych jako dalsze w sensie umiejscowienia lub wystąpienia w czasie; n. lp. od tamten

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Należałoby przywołać tamto skojarzenie pani Marioli o gonieniu króliczka.

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. tamten

Wiktionary


tamtoczasowy

dawniej: ówczesny; tamtoczesny


SJP.pl


tamtoczesny

dawniej: ówczesny; tamtoczasowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) daw. dotyczący czasów, o których była mowa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. ówczesny; daw. tegoczesny

Wiktionary


tamtoroczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który odbył się/zdarzył się w tamtym (wskazanym wcześniej) roku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poznaliśmy się w tamtoroczne wakacje, jeździmy do siebie co miesiąc na zmianę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtãmtɔˈrɔt͡ʃnɨ, AS: tãmtoročny

Wiktionary


tamure

taniec polinezyjski


SJP.pl


tamwors

brytyjska rasa świń; tamworth


SJP.pl


tamworth

[czytaj: tamłers] brytyjska rasa świń; tamwors


SJP.pl

Tamworth – miasto w środkowej Anglii (Wielka Brytania), w hrabstwie Staffordshire, w dystrykcie Tamworth, położone nad rzeką Tame, na północny wschód od Birmingham.

  • Liczba mieszkańców miasto w 2001 r: 71 650.
  • Rozwinięty przemysł maszynowy, włókienniczy, metalowy oraz spożywczy.
  • Zabytek miasta to: zamek normański.

Wikipedia


tamże

1. zaimek odnoszący się do miejsca, o którym była już mowa wcześniej;
2. w przypisach do tekstów naukowych: we wskazanym bezpośrednio wcześniej źródle; ibidem


SJP.pl

zaimek

 (1.1) … odnoszący się do miejsca, o którym była mowa, zob. tam.

Wiktionary


tan

przestarzałe: taniec; tany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. taniec

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) hist. tytuł arystokratyczny w średniowiecznej Anglii, odpowiednik barona

Wiktionary

  • Tangens - jedna z funkcji trygonometrycznych
  • Tan – album zespołu Kult
  • Tan (ang. thegn, thane) - tytuł arystokratyczny w średniowiecznej Anglii, odpowiednik barona

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 (1.1) rzecz. taniec mrz.

frazeologia. iść w tany • pójść w tany

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|taniec.

* angielski: (2.1) thegn, thane

* łaciński: (2.1) thainus m., thanus m.

źródła.

== tan (język angielski.) ==

kolor|#D2B48C|tan (2.1)|czcionka=black.

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-tan.wav.

znaczenia.

rzeczownik policzalny

 (1.1) opalenizna

rzeczownik niepoliczalny

 (2.1) kolor jasnobrązowy

czasownik

 (3.1) opalać się

 (3.2) garbować (surową skórę)

przymiotnik

 (4.1) jasnobrązowy

odmiana.

 (1) lp. tsn; lm. tans

 (2) lp. tan; blm.

 (3) tan, tanned, tanned, tans, tanning

 (4) stopn|tanner|tannest.

przykłady.

 (1.1) This girl could use some tan, she's so pale. → Ta dziewczyna mogłaby się trochę opalić, jest taka blada.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãn, AS: tãn

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. taniec mrz.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 (1.1) rzecz. taniec mrz.

frazeologia. iść w tany • pójść w tany

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|taniec.

* angielski: (2.1) thegn, thane

* łaciński: (2.1) thainus m., thanus m.

źródła.

== tan (język angielski.) ==

kolor|#D2B48C|tan (2.1)|czcionka=black.

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-tan.wav.

znaczenia.

rzeczownik policzalny

 (1.1) opalenizna

rzeczownik niepoliczalny

 (2.1) kolor jasnobrązowy

czasownik

 (3.1) opalać się

 (3.2) garbować (surową skórę)

przymiotnik

 (4.1) jasnobrązowy

odmiana.

 (1) lp. tsn; lm. tans

 (2) lp. tan; blm.

 (3) tan, tanned, tanned, tans, tanning

 (4) stopn|tanner|tannest.

przykłady.

 (1.1) This girl could use some tan, she's so pale. → Ta dziewczyna mogłaby się trochę opalić, jest taka blada.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tana

dawny tytuł szlachecki nadawany właścicielom ziemskim; osoba nosząca ten tytuł


SJP.pl

Rzeki i jeziora

  • Tana – rzeka w Finlandii i w Norwegii
  • Tana – rzeka w Kenii
  • Tana – jezioro w Etiopii

Lokalizacje

  • Tana lub Tanais – starożytne miasto bosporańskie w delcie Donu
  • Deatnu Tana – gmina w Norwegii
  • Tana bru – główna miejscowość gminy Deatnu Tana w Norwegii
  • (1641) Tana – planetoida z pasa głównego asteroid

Wikipedia


tanach

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. żyd. biblia hebrajska składająca się z 24 ksiąg, święta księga judaizmu;

Wiktionary

Tanach (hebr. תנ״ך) – akronim określający Biblię hebrajską, utworzony od początkowych liter trzech części Pisma: Tora („Prawo”), Newiim („Prorocy”), Ketuwim („Pisma”). Tanach jest świętą księgą judaizmu, która powstała z tekstów hebrajskich oraz – w niewielkiej części – aramejskich, pochodzących według różnych ocen z okresu od 1400 [1200] do 400 roku p.n.e. lub według innej koncepcji datacji z okresu od 900/800 do 165 roku p.n.e.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Był to bardzo wartościowy młodzieniec. Istne cacko. Biegły w nauce, doskonały znawca Tanachu. Prawdziwy brylant.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Stary Testament

Wiktionary


tanager

ptak z rzędu wróblowatych; tanagra, sierpotek


SJP.pl


tanagra

1. polichromowana figurka terakotowa przedstawiająca zwykle młodą kobietę, wyrabiana niegdyś w Beocji; figurka tanagryjska, tanagryjka, myrina;
2. ptak z rzędu wróblowatych; tanager, sierpotek


SJP.pl

Tanagra (stgr. Τάναγρα, Τανάγρη; ngr. Τανάγρα) – starożytne miasto greckie w Beocji położone nad rzeką Asopos, niedaleko Platejów i Teb, w pobliżu granicy z Attyką.

W starożytności silne polis rywalizujące z sąsiednimi Tebami, leżące na żyznej równinie sprzyjającej uprawom rolniczym. W V wieku p.n.e. mogło przejściowo przewodzić Związkowi Beockiemu. Według Tukidydesa zniszczone w 457 p.n.e. przez Ateńczyków po bitwie pod Ojnofyta (Wojna peloponeska I 108,3), później przez Tebańczyków w IV w. p.n.e. Odbudowane, nadal zajmowało ważne miejsce w regionie; Strabon w Geografii (IX 2,5) wymienia je z Tespiami jako jedyne istniejące wówczas miasta beockie. Według świadectwa Pliniusza miało w czasach rzymskich status civitas libera (Historia naturalna 4,26).

Wikipedia


tanagrowate

1. starzykowiec tanagrowaty - gatunek ptaka z rodziny kacykowatych;
2. o cechach tanagrowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl

Tanagrowate (Thraupidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), wcześniej klasyfikowana jako podrodzina trznadlowatych (Emberizidae). Do tanagrowatych zaliczanych jest obecnie około 380 gatunków ptaków występujących w strefie tropikalnej i subtropikalnej obu Ameryk – od Meksyku i skrajnego południa USA do Chile i Argentyny.

Wikipedia


tanagrowaty

1. starzykowiec tanagrowaty - gatunek ptaka z rodziny kacykowatych;
2. o cechach tanagrowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


tanagry

rodzina ptaków z rzędu wróblowatych


SJP.pl

Tanagry (Thraupinae) – podrodzina ptaków z rodziny tanagrowatych (Thraupidae).

Wikipedia


tanagryjski

przymiotnik od: Tanagra (miasto w Grecji)


SJP.pl


tanalbina

doustny lek przeciwbiegunkowy; białczan taniny


SJP.pl


tanana

1. miasto w USA, na Alasce;
2. rzeka w USA, lewy dopływ Jukonu


SJP.pl

Tanana (ang. Tanana River) – rzeka w Stanach Zjednoczonych, w środkowo-wschodniej części stanu Alaska, jeden z głównych dopływów Jukonu. Przepływa przez terytorium okręgów Yukon–Koyukuk, Fairbanks North Star oraz Southeast Fairbanks.

Wikipedia


tanaś

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Maciej Tanaś – polski pedagog
  • Ryszard Tanaś – polski fizyk

Wikipedia


tanatocenoza

nagromadzenie różnych gatunków kopalnych i ich szczątków, bez żadnego porządku i związku, zwykle naniesione w jedno miejsce; nekrocenoza, cmentarzysko


SJP.pl

Tanatocenoza – kopalny zespół organizmów obumarłych w jednym miejscu i czasie. Aby powstała tanatocenoza, organizmy ją budujące muszą zginąć gwałtownie, na skutek katastrofy (takiej jak klęska żywiołowa, epidemia). Z tego powodu jej skład przypomina skład biocenozy organizmów żywych, gdyż śmierci uległy wszystkie osobniki lub ich losowa reprezentacja (a nie tylko osobniki stare lub słabe).

Wikipedia


tanatofobia

chorobliwy lęk przed śmiercią


SJP.pl


tanatokosmetolog

osoba wykonująca zawodowo zabiegi kosmetyczne poprawiające wygląd zmarłego przed pogrzebem


SJP.pl


tanatokosmetyka

zabiegi kosmetyczne poprawiające wygląd zmarłego przed pogrzebem


SJP.pl


tanatolog

specjalista w zakresie tanatologii


SJP.pl


tanatologia

nauka badająca przyczyny śmierci, zmiany zachodzące w organizmie w procesie umierania i po śmierci


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. interdyscyplinarna nauka o śmierci i umieraniu

Wiktionary

Tanatologia (gr. thánatos – śmierć oraz lógos – nauka, Tanatos – bóg śmierci) – nauka o śmierci człowieka, w szczególności zajmuje się jakościowym opisem przyczyn śmierci oraz żalem jej towarzyszącym. Badania opierają się na założeniu, że życie jest na tyle istotną wartością, że może okazać się korzystnym poznanie procesu umierania i, jeśli to możliwe, sposobów wpływania na niego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tanatologia zajmuje się nie tylko biologicznym aspektem śmierci, ale także emocjami towarzyszącymi żałobie.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tanatologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. tanatologiczny

frazeologia.

etymologia. etym|gr|θάνατος|λόγος.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) thanatology

* baskijski: (1.1) tanatologia

* francuski: (1.1) thanatologie ż.

* łaciński: (1.1) thanatologia ż.

* portugalski: (1.1) tanatologia ż.

* włoski: (1.1) tanatologia ż.

źródła.

== tanatologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) tanatologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tanatologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z tanatologią, dotyczący tanatologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tanatos mos., tanatologia ż.

Wiktionary


tanatolożka

tanatolog


SJP.pl

Patrz:

tanatolog

tanatoplastyk

osoba zajmująca się zawodowo odtwarzaniem zniekształconego ciała zmarłego przed pogrzebem


SJP.pl


tanatoplastyka

osoba zajmująca się zawodowo odtwarzaniem zniekształconego ciała zmarłego przed pogrzebem


SJP.pl


tanatoprakser

osoba dokonująca tanatopraksji


SJP.pl


tanatopraksja

zabezpieczanie ciała zmarłego przed rozkładem i przygotowanie go do pochówku; tanatopraktyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zabieg przygotowujący ciało do pochówku polegający na zabezpieczeniu go przed rozkładem lub na usunięciu zmian pośmiertnych;

Wiktionary

Tanatopraksja (balsamowanie) – zabieg polegający na zabezpieczeniu ciała zmarłego przed rozkładem lub na usunięciu zmian pośmiertnych. Operacja polega na wstrzykiwaniu do tętnic soli eliminujących bakterie odpowiedzialne za procesy gnilne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nowoczesne balsamowanie, zwane przez specjalistów tanatopraksją, polega na wpompowaniu w żyły zmarłego chemicznych płynów infuzyjnych i nasycenia ciała środkami chemicznymi. Cały zabieg tanatopraksji trwa 4–5 godzin.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tanatopraktor m., tanatopraktorka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) balsamowanie n., balsamacja ż.

Wiktionary


tanatopraktor

osoba zabezpieczająca ciało zmarłego przed rozkładem i przygotowująca go do pochówku; tanatopraktyk


SJP.pl


tanatopraktyk

osoba zabezpieczająca ciało zmarłego przed rozkładem i przygotowująca go do pochówku; tanatopraktor


SJP.pl


tanatopraktyka

osoba zabezpieczająca ciało zmarłego przed rozkładem i przygotowująca go do pochówku; tanatopraktor


SJP.pl


tanatos

w mitologii greckiej: bóg i uosobienie śmierci


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bóg i uosobienie śmierci utożsamiany z rzymską Mors;

Wiktionary

  • Tanatos (gr. Thanatos) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie śmierci
  • Tanatos – popęd śmierci

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tanatos uchodził za syna Nyks i bliźniaczego brata Hypnosa.

 (1.1) W sztukach plastycznych Tanatos bywa przedstawiany jako uskrzydlony młodzieniec ze zgaszoną i w dół skierowaną pochodnią w ręce.

 (1.1) Atrybutem czarnoskrzydłego Tanatosa była zgaszona pochodnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãˈnatɔs, AS: tãnatos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tanatoza ż., tanatologia ż., tanatolog m., tanatolożka ż.

 przym. Tanatosowy, tanatologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Mors; rzad. Śmierć

Wiktionary


tanatoturysta

osoba zwiedzająca miejsca powiązane ze śmiercią, np. cmentarze, katastrofy itp.


SJP.pl


tanatoturystyka

zwiedzanie miejsc powiązanych ze śmiercią, np. cmentarzy, katastrof itp.; dark tourism


SJP.pl


tanatoza

reakcja obronna niektórych zwierząt, polegająca na przyjmowaniu w obliczu zagrożenia pozy charakterystycznej dla osobnika martwego, występująca głównie u owadów, np. pająków i niektórych chrząszczy; odruch zamierania


SJP.pl

Tanatoza (gr. thánatos = śmierć) – reakcja obronna organizmu przeciw drapieżnikom, w której potencjalna ofiara zastyga w bezruchu lub udaje śmierć. Drapieżnik, widząc „śmierć” ofiary, przeważnie zaprzestaje ataku. Przyczyna takiego zachowania nie jest pewna – prawdopodobnie występuje ono głównie u drapieżników polujących na żywą zdobycz. Jedyny znany przykład tanatozy występującej w doborze płciowym jest obecny u darowników przedziwnych: samce po przekazaniu samicy podarunku godowego udają martwe, by nie narazić się na atak z jej strony, a gdy samica rozpoczyna konsumpcję podarowanej jej zdobyczy, samiec przerywa tanatozę i kopuluje z samicą.

Wikipedia


tanatyczny

związany ze śmiercią


SJP.pl


tanbur

wschodni instrument muzyczny; tambur


SJP.pl

Tanbur – arabska nazwa bliskowschodnich instrumentów muzycznych z grupy lutni długoszyjkowych. Tanbury wykorzystywane są współcześnie w muzyce artystycznej i muzyce ludowej, a ich geneza sięga starożytności – na podobnych instrumentach grano w Babilonii i w Egipcie (patrz pandora).

Wikipedia


tancbuda

podrzędny lokal rozrywkowy z miejscem do tańczenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. pośledni, niskiej kategorii lokal, w którym tańczy się

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poznała go na zabawie w tancbudzie w Podgórzu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãnd͡zˈbuda, AS: tãnʒbuda

Wiktionary


tańce

zespół ruchów skoordynowanych z muzyką


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) impreza towarzyska z muzyką i tańcem

forma rzeczownika.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: taniec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jutro idę z Zochą na tańce do remizy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtãj̃nt͡sɛ, AS: tãĩ ̯nce

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) potańcówka

Wiktionary


tancereczka

zdrobnienie od: tancerka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: tancerka

 (1.2) tancerka-dziecko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tancerka ż.

Wiktionary


tancerka

tancerz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) choreogr. kobieta, której profesją jest taniec

 (1.2) kobieta, która potrafi tańczyć

 (1.3) sport. łyżwiarka, która uprawia jazdę figurową

Wiktionary

  • Tancerka – kobieta uprawiająca taniec
  • Tancerka – rzeźba w Poznaniu
  • Tancerka – rzeźba w Warszawie

Wikipedia

Patrz:

tancerz

Wymowa:

IPA: tãnˈt͡sɛrka, AS: tãncerka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taniec m., tańczenie n., tańcowanie n.

:: zdrobn. tancereczka ż.

:: fm. tancerz m.

 czas. tańczyć, zatańczyć, tańcować, odtańczyć

 przym. taneczny

 przysł. tanecznie

Wiktionary


tancerski

tancerz


SJP.pl

Patrz:

tancerz

tancerz

1. mężczyzna tańczący zawodowo;
2. partner w tańcu; danser;
3. pierwszy tancerz - najlepszy tancerz w zespole baletowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) choreogr. osoba, której zawód polega na tańczeniu

 (1.2) człowiek, który tańczy

 (1.3) sport. zawodnik jazdy figurowej na lodzie

Wiktionary

Taniec – układ rytmicznych ruchów ciała, powstających spontanicznie pod wpływem bodźców emocjonalnych lub świadomie wyrażających pewne stany psychiczne, skoordynowanych zazwyczaj ze zrytmizowaną muzyką lub tylko elementem rytmicznym. Ruchy te mają wartość estetyczną i symboliczną, i są w danej kulturze uznawane za taniec przez wykonawców i odbiorców. Tańce mogą być podzielone i opisane ze względu na rodzaj choreografii, rodzaj ruchów lub historyczne pochodzenie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zatrudniono go jako tancerza w teatrze muzycznym.

 (1.2) Na parkiecie roiło się od tancerzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtãnt͡sɛʃ, AS: tãnceš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taniec

:: fż. tancerka

 czas. tańczyć ndk., tańcować ndk., przetańczyć dk., zatańczyć dk., wytańczyć dk.

 przym. taneczny

 przysł. tanecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) danser

Wiktionary


tancmistrz

przestarzale:
1. nauczyciel tańca;
2. osoba kierująca zespołem tanecznym


SJP.pl


tancmistrzyni

przestarzale:
1. nauczycielka tańca;
2. kobieta kierująca zespołem tanecznym


SJP.pl


tańcować

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) przest. także pot. wykonywać taniec

 (1.2) książk. poruszać się szybko w jakimś rytmie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Weselnicy dzielnie tańcowali całą nockę.

 (1.2) Jasne plamkaamki zaczęły tańcować jej przed oczami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tancerz mos., tancerka ż., taniec mrz., tańcownica ż., tańcowanie n., tańcownik mos.

 przym. taneczny, tańcujący

 przysł. tanecznie

 czas. tańczyć

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tańczyć

 (1.2) tańczyć

Wiktionary


tańcowadło

gwarowo, żartobliwie o osobie tańczącej


SJP.pl


tańcowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tańcować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tańcować ndk.

 rzecz. tańcownik mos., tańcownica ż., tancerka ż.

Wiktionary


tańcówka

przestarzale: potańcówka - zabawa taneczna; potańc


SJP.pl


tańcownica

dawniej: tancerka; tanecznica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. także gwara. tańcząca kobieta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taniec mrz., tańcowanie n.

:: fm. tańcownik mos.

 czas. tańcować ndk.

 przym. taneczny

 przysł. tanecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tancerka; przest. tanecznica

Wiktionary


tańcownik

dawniej: tancerz; tanecznik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. osoba, która potrafi tańczyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W miarę też jak tańcownicy rozgrzewali się i podniecali, ruchy ich stawały się coraz zapamiętalsze, a nakoniec zaczęli uderzać się wzajemnie głowami z siłą, od której czaszki europejskie pękłyby jak łupiny orzechów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taniec mrz., tańcowanie n.

:: fż. tańcownica ż.

 czas. tańcować ndk.

 przym. taneczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tancerz; przest. tanecznik

Wiktionary


tańcowy

przestarzale: taneczny


SJP.pl


tańcujący

dawniej w odniesieniu do zabaw: z tańcami, taki, na którym odbywają się tańce


SJP.pl


tańczący

osoba, która tańczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przest. taki, na którym się tańczy

Wiktionary

Patrz:

tańczyć

Przykłady

 (1.1) — Karnawał się już kończy, a Malwinia na jednym dopiero była baliku: że zaś w niedzielę dajemy u siebie tańczącą zabawę, a w ostatni wtorek całe sąsiedztwo do hrabiego w Chwałkowie z kuligiem się wybiera, — byłoby mi więc bardzo miło, gdyby mama na dni kilka Malwini ze mną jechać pozwoliła.

 (1.1) Codziennie wieczory tańczące, nie z takim jak dawniej przepychem, wesołe jednak.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tańczący derwisz, tańczący derwisze

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taneczny

Wiktionary


tańczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tańczyć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãj̃n͇ˈt͡ʃɛ̃ɲɛ, AS: tãĩ ̯ṇčńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zatańczyć, tańczyć ndk.

 rzecz. taniec mrz., tancerka ż.

 przysł. tanecznie

Wiktionary


tańczyć

czasownik przechodni niedokonany (dk. zatańczyć)

 (1.1) choreogr. poruszać się rytmicznie w takt muzyki, wykonywać taniec

 (1.2) poruszać się szybko w jakimś rytmie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chadzam na dansingi, bo lubię tańczyć.

 (1.1) Powiedziano mi, żebym tańczyła, żebym zachowywała się tak, jakby nikt na mnie nie patrzył.

 (1.2) Przed oczami zaczęły tańczyć jej świetliste plamkaamki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtãj̃n͇t͡ʃɨt͡ɕ, AS: tãĩ ̯ṇčyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taniec mrz., tancerka ż., tancerz mos., tańczenie n.

 czas. tańcować ndk., obtańcować dk., przetańczyć dk., wytańczyć dk., zatańczyć dk.

 przym. taneczny

 przysł. tanecznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pląsać; przest. tańcować

 (1.2) przest. tańcować

Wiktionary


tańczyk

zdrobnienie od: taniec


SJP.pl


tandeciara

tandeciarz; tandeciarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta lub dziewczyna uważana za tandetną, m.in. z powodu kiczowatego ubioru, noszenia przesadnego makijażu, źle dobranego koloru włosów itp.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdzie nie spojrzeć, dookoła same tandeciary spalone na solarium i w jakichś kolorowych szmatach z rynku. (z Internetu)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtãndɛˈt͡ɕara, AS: tãndećara

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tandeta ż., tandeciarz m., tandetność ż.

 przym. tandetny

 przysł. tandetnie

Wiktionary


tandeciarka

tandeciarz; tandeciara


SJP.pl


tandeciarnia

przestarzałe: sklep z tandetą


SJP.pl


tandeciarski

1. przestarzałe: dotyczący tandety, tandeciarza;
2. wykonany tandetnie


SJP.pl


tandeciarstwo

1. dawniej: handel tandetą;
2. tandetne wykonanie


SJP.pl


tandeciarz

1. pogardliwie: handlarz przemiotami złej jakości;
2. potocznie: osoba lubiąca tandetę;
3. dawniej: handlarz starzyzną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pogard. ten, kto produkuje lub sprzedaje rzeczy złej jakości

 (1.2) daw. handlarz starzyzną

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãnˈdɛt͡ɕaʃ, AS: tãndećaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tandeta ż., tandeciara ż., tandetność ż.

 przym. tandetny

 przysł. tandetnie

Wiktionary


tandecki

nazwisko


SJP.pl


tandem

1. układ kilku współpracujących ze sobą elementów;
2. rower dwuosobowy;
3. zaprzęg koni lub psów;
4. para zawodników występujących w tych samych barwach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. rower dla dwóch osób

 (1.2) dwuosobowy zespół zawodników, pracowników, artystów itp.

 (1.3) układ w maszynach, pojazdach itp. złożony z dwóch pracujących jednocześnie elementów

Wiktionary

Tandem – rower przeznaczony dla dwóch lub więcej osób siedzących w układzie jedna za drugą. Typowy tandem ma, tak samo jak rower jednoosobowy, jedną ramę i dwa koła, za to każda z osób ma własne: kierownicę, siodełko i pedały.

Udział w napędzaniu roweru mają obie osoby, natomiast kieruje rowerem zazwyczaj osoba z przodu, aczkolwiek spotykane są rowery specjalistyczne, np. dla osoby dorosłej z dzieckiem lub dla osoby niepełnosprawnej z opiekunem, gdzie można przełączać kierowanie rowerem lub też tylko tylna osoba ma taką możliwość. W każdym z tych przypadków osoba niekierująca wykorzystuje wtedy swoją kierownicę tylko jako oparcie dla rąk. W podobny sposób mogą być również rozłączane lub przełączane układy napędu i hamowania.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) rower

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. tandemowy

 przysł. tandemowo

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tandem

* baskijski: (1.1) tandem; (1.2) tandem

* białoruski: (1.1) тандэм m.

* bułgarski: (1.1) тандем m.; (1.2) тандем m.

* duński: (1.1) tandem w.

* hiszpański: (1.1) tándem m.; (1.2) tándem m.; (1.3) tándem m.

* niemiecki: (1.1) Tandem n.

* nowogrecki: (1.1) τάντεμ n.; (1.2) δίδυμο n.

* rosyjski: (1.1) тандем m.; (1.2) тандем m.; (1.3) тандем m.

źródła.

== tandem (język angielski.) ==

thumb|tandem (1.1)

wymowa. audioUS|En-us-tandem.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) tandem

odmiana.

 (1.1) lp. tandem; lm. tandems

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtãndɛ̃m, AS: tãndẽm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tandemowy

 przysł. tandemowo

Wiktionary


tandemowy

tandem


SJP.pl

Patrz:

tandem

tandeta

1. potocznie: coś lichego, nietrwałego, niedbale wykonanego
2. dawniej: miejsce handlu rzeczami używanymi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rzecz źle wykonana, słabej jakości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jesteśmy zalewani bublami i tandetą, będzie jeszcze gorzej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãnˈdɛta, AS: tãndeta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tandeciara ż., tandeciarz m., tandetność ż.

 przym. tandetny

 przysł. tandetnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) badziew, barachło, szmelc, szajs, chłam, dziadostwo, bubel

Wiktionary


tandetnie

przysłówek

 (1.1) w sposób tandetny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tandeta ż., tandetnik m., tandetność ż., tandeciara ż., tandeciarz mos.

 przym. tandetny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) byle jak, niechlujnie, niedbale, podle

Wiktionary


tandetniej

stopień wyższy od przysłówka: tandetnie


SJP.pl


tandetniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: tandetny


SJP.pl


tandetnik

przestarzałe: handlarz starzyzną; tandeciarz


SJP.pl


tandetny

kiczowaty, niskiej jakości lub wykonany z niskiej jakości materiałów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o przedmiocie: kiepski, o niskiej wartości, wykonany z materiałów o niskiej jakości

 (1.2) pozbawiony wyższych wartości i dobrego smaku; kiczowaty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mam dosyć domokrążców zachwalających tandetne dywany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãnˈdɛtnɨ, AS: tãndetny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tandeta ż., tandeciarz m., tandeciara ż., tandetność ż.

 przysł. tandetnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) kiczowaty

Wiktionary


tandil

miasto w Argentynie


SJP.pl

Tandil – miasto w Argentynie, w prowincji Buenos Aires.

Liczba mieszkańców w 2013 roku wynosiła ok. 111 tys.

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy oraz samochodowy. W mieście znajduje się port lotniczy Tandil.

Wikipedia


tandoor

[czytaj: tandur] gliniany piec azjatycki w kształcie dzbana, różnorodny pod względem budowy i przeznaczenia; tandyr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gliniany piec w kształcie beczki;

Wiktionary

Tandoor lub tandyr (hind. tandūr, tannūr; pers. tanūr, arab. tannūr, uzb. tandir, ros. тандыр) – gliniany piec w kształcie dzbana używany w Indiach oraz innych regionach południowej Azji i Azji Środkowej, opalany węglem drzewnym, drewnem lub nawozem, zaś konserwowany liśćmi szpinaku. Temperatura pieczenia przekracza 480 °C.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. atanor m.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|arab|تنور. (tannūr) → piec

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== tandoor (język angielski.) ==

wymowa.

 audioAU|En-au-tandoor.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) tandoor

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. atanor m.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. atanor m.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|arab|تنور. (tannūr) → piec

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== tandoor (język angielski.) ==

wymowa.

 audioAU|En-au-tandoor.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) tandoor

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tandoori

[czytaj: tanduri] tradycyjna potrawa mięsna kuchni indyjskiej przygotowywana w specjalnym glinianym piecu po uprzednim zamarynowaniu mięsa w jogurcie i przyprawach, np. kurczak tandoori


SJP.pl

Tandoori – kolorowe i wonne potrawy kuchni indyjskiej przygotowywane w glinianym piecu typu tandoor. Przed włożeniem do pieca mięso marynuje się w jogurcie i przyprawach oraz barwi na czerwono kaszmirską chili lub na żółto szafranem. Ponieważ czas pieczenia jest krótki, kolor potrawy pozostaje bardzo intensywny, zaś mięso pieczone bezpośrednio nad gorącym paleniskiem nie wysycha i pozostaje miękkie.

Wikipedia


tandyr

gliniany piec azjatycki w kształcie dzbana, różnorodny pod względem budowy i przeznaczenia; tandoor


SJP.pl

Tandoor lub tandyr (hind. tandūr, tannūr; pers. tanūr, arab. tannūr, uzb. tandir, ros. тандыр) – gliniany piec w kształcie dzbana używany w Indiach oraz innych regionach południowej Azji i Azji Środkowej, opalany węglem drzewnym, drewnem lub nawozem, zaś konserwowany liśćmi szpinaku. Temperatura pieczenia przekracza 480 °C.

Wikipedia


tanecznia

w starożytnym teatrze greckim i rzymskim: miejsce między sceną a widownią, na którym występował chór; orchestra


SJP.pl


tanecznica

dawniej: tancerka; tańcownica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. choreogr. kobieta, której profesją jest taniec

 (1.2) przest. kobieta, która potrafi tańczyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Rózia, ich wychowanica, jako najlepsza we włości śpiewaczka i tanecznica, będzie tańcom przewodzić.

 (1.2) Jak mewy, białe morza tanecznice, / Na maszcie czasem zawisną znużone, / Tak okręt w porcie zarzucił kotwicę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taniec mrz.

:: fm. tanecznik mos.

 przym. taneczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tancerka, tańcownica

 (1.2) tancerka, tańcownica

Wiktionary


tanecznie

przysłówek

 (1.1) na sposób taneczny, tańcząc

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wory pereł dźwięczą po brukach Bagdadu, rumaki tanecznie stąpają po różach, baseny zielonkawe chluszczą, dotknięte przez stopy smagłe, zmąca się młodość.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tańcownica ż., taniec mrz., tancerka ż., tancerz mos., tańczenie n.

 czas. tańcować ndk., tańczyć ndk., obtańcować dk., przetańczyć dk., wytańczyć dk., zatańczyć dk.

 przym. taneczny

Wiktionary


tanecznik

dawniej: tancerz; tańcownik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. choreogr. mężczyzna, którego profesją jest taniec

 (1.2) przest. osoba, która potrafi tańczyć

Wiktionary

  • Tanecznik – struga
  • Tanecznik – szczyt w Grupie Pilska w Beskidzie Żywiecko-Orawskim

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Na Pokuciu był taniec ludowy, zwany arkan. Trzymają się w nim za pas jedno za drugiem, tworząc długi łańcuch pląsaćąsających taneczników.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taniec mrz.

:: fż. tanecznica ż.

 przym. taneczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tancerz, tańcownik

 (1.2) tancerz, tańcownik

Wiktionary


taneczny

dotyczący tańca


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z tańcem, dotyczący tańca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Taneczny beat, podlany sosem frywolnego i skocznego jazzu powoduje, iż wystukiwanie rytmu stopą staje się nieuniknione.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãˈnɛt͡ʃnɨ, AS: tãnečny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tańcownik mos., tańcownica ż., tanecznik mos., tanecznica ż., tancerka, tancerz, taneczność, taniec

 czas. tańczyć, tańcować, zatańczyć

 przysł. tanecznie

Wiktionary


tanek

forma poetycka w literaturze japońskiej, utwór nierymowany; uta


SJP.pl


tanew

rzeka w południowo-wschodniej Polsce (o długości 113 km), w dorzeczu Wisły


SJP.pl

Tanew – rzeka, prawostronny dopływ Sanu o długości 114,25 km i powierzchni zlewni 2.339 km².

Wikipedia


tanga

nastrojowy taniec towarzyski o wolnym tempie, w takcie 2/4 lub 4/4, wywodzący się z Argentyny; utwór muzyczny w takim takcie, przeznaczony do tańca tanga


SJP.pl

Tanga – miasto we wschodniej części Tanzanii, nad Oceanem Indyjskim; stolica regionu Tanga; 246 tys. mieszkańców (2006); przemysł spożywczy, włókienniczy, drzewny; port morski obsługujący ok. 30% obrotów towarowych kraju; wywóz głównie produktów rolnych; port lotniczy Tanga; połączenie kolejowe z Dar es Salaam i Arusza.

Wikipedia


tanganicki

przymiotnik od: Tanganika


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do jeziora Tanganika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tanganijczyk mos., Tanganijka ż., Tanganika ż.

 przym. tanganikański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tanganikański

Wiktionary


tanganijczyk

mieszkaniec Tanganiki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec (hist. obywatel) Tanganiki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tanganika ż.

:: fż. Tanganijka ż.

 przym. tanganicki, tanganikański, tanganijski

Wiktionary


tanganijka

mieszkanka Tanganiki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka (hist. obywatelka) Tanganiki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tanganika ż.

:: fm. Tanganijczyk mos.

 przym. tanganicki, tanganikański, tanganijski

Wiktionary


tanganijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tanganiką, dotyczący Tanganiki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tanganika ż., Tanganijczyk mos., Tanganijka ż.

Wiktionary


tanganika

1. kontynentalna część Tanzanii;
2. jezioro w Afryce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kontynentalna część Tanzanii, była kolonia Cesarstwa Niemieckiego, a między 1961 a 1964 niepodległe państwo;

 (1.2) geogr. adm. planowaćanowana prowincja w Demokratycznej Republice Konga;

 (1.3) geogr. jezioro w Afryce Wschodniej w strefie ryftu wschodnioafrykańskiego;

Wiktionary

  • Tanganika – nazwa kontynentalnej części Tanzanii
  • Tanganika – jezioro w Afryce
  • Tanganika – prowincja w Demokratycznej Republice Konga

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Listę gubernatorów Tanganiki przygotowałem na podstawie dostępnych publikacji.

 (1.3) Jezioro Tanganika należy do dorzecza Konga.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tanganijczyk mos., Tanganijka ż.

 przym. tanganicki, tanganikański, tanganijski

Wiktionary


tanganikański

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do jeziora Tanganika

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy tanganikańskie nabrzeże jest kamieniste, czy piaszczyste?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tanganijczyk mos., Tanganika ż., Tanganijka ż.

 przym. tanganicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tanganicki

Wiktionary


tangarka

rodzaj ptaków z podrodziny tanagr


SJP.pl


tangela

tangerynka;
1. zimozielone drzewo z rodziny rutowatych, powstałe ze skrzyżowania mandarynki z grejpfrutem;
2. owoc tego drzewa


SJP.pl


tangens

jedna z funkcji trygonometrycznych; stosunek długości przyprostokątnej leżącej naprzeciw danego kąta ostrego do długości drugiej przyprostokątnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mat. funkcja wyrażająca dla argumentów α z przedziału 0 ≤ α < π/2 stosunek długości przyprostokątnej naprzeciw danego kąta do długości przyprostokątnej przyległej do kąta;

Wiktionary

Funkcje trygonometryczne – funkcje matematyczne wyrażające między innymi stosunki długości boków trójkąta prostokątnego zależnie od miary jego kątów wewnętrznych. Funkcje te wywodzą się z geometrii, konkretniej planimetrii, ale są rozważane także w oderwaniu od niej, dla różnych argumentów rzeczywistych i zespolonych. To uogólnienie funkcji trygonometrycznych umożliwiła analiza matematyczna, w której opisano je szeregami potęgowymi. Powstały też inne definicje, oparte np. na równaniach różniczkowych, innych równaniach funkcyjnych, iloczynach nieskończonych oraz ułamkach łańcuchowych, podane w dalszych sekcjach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tangens to iloraz sinusa i cosinusa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtãŋɡɛ̃w̃s, AS: tãŋgẽũ̯s

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. cotangens mrz., tangensoida ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. tg

Wiktionary


tangensoida

linia krzywa przedstawiająca zmienność funkcji tangens


SJP.pl

Funkcje trygonometryczne – funkcje matematyczne wyrażające między innymi stosunki długości boków trójkąta prostokątnego zależnie od miary jego kątów wewnętrznych. Funkcje te wywodzą się z geometrii, konkretniej planimetrii, ale są rozważane także w oderwaniu od niej, dla różnych argumentów rzeczywistych i zespolonych. To uogólnienie funkcji trygonometrycznych umożliwiła analiza matematyczna, w której opisano je szeregami potęgowymi. Powstały też inne definicje, oparte np. na równaniach różniczkowych, innych równaniach funkcyjnych, iloczynach nieskończonych oraz ułamkach łańcuchowych, podane w dalszych sekcjach.

Wikipedia


tangent

Tangent – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Oregon, w hrabstwie Linn.

Wikipedia


tanger

miasto w Maroku


SJP.pl

Tanger (arab. طنجة, Ṭanǧa; marok. arab. Ṭanža) – miasto w północnym Maroku, port nad Cieśniną Gibraltarską, siedziba administracyjna regionu Tanger-Tetuan-Al-Husajma. W 2024 roku liczyło ok. 1,3 mln mieszkańców.

Od 1971 roku w mieście działa uniwersytet.

Wikipedia


tangerczyk

mieszkaniec Tangeru (miasta w Maroku)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tangeru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tanger mrz.

:: fż. tangerka ż.

 przym. tangerski

Wiktionary


tangerka

mieszkanka Tangeru (miasta w Maroku)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tangeru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tanger mrz.

:: fm. tangerczyk mos.

 przym. tangerski

Wiktionary


tangerski

przymiotnik od: Tanger (miasto w Maroku)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tangerem, dotyczący Tangeru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tangier mrz., Tanger mrz., tangerczyk mos., tangerka ż.

Wiktionary


tangerynka

tangela;
1. zimozielone drzewo z rodziny rutowatych, powstałe ze skrzyżowania mandarynki z grejpfrutem;
2. owoc tego drzewa


SJP.pl

Tangelo, tangerynka (Citrus × tangelo J. Ingram & H. Moore) – mieszaniec mandarynki (Citrus reticulata) i grejpfruta (Citrus paradisi). Może być uprawiane tylko w rejonach o ciepłym klimacie (strefy 9-11).

Wikipedia


tangier

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północno-zachodnim Maroku w Zatoce Tangerskiej, port nad Cieśniną Gibraltarską;

Wiktionary

  • Tangier – miasto w Stanach Zjednoczonych
  • Tangier – amerykański zespół muzyczny

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtãŋʲɟɛr, AS: tãŋʹǵer

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tangerski, tangierski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tanger

Wiktionary


tango

nastrojowy taniec towarzyski o wolnym tempie, w takcie 2/4 lub 4/4, wywodzący się z Argentyny; utwór muzyczny w takim takcie, przeznaczony do tańca tanga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) choreogr. taniec towarzyski pochodzący z Buenos Aires;

 (1.2) muz. forma muzyczna, na której opiera się taniec tango (1.1);

Wiktionary

  • tango argentyńskie
  • tango – taniec towarzyski
  • tango – forma muzyczna
  • Tango – dramat Sławomira Mrożka z 1963
  • Tango – film animowany Zbigniewa Rybczyńskiego z 1980
  • Tango – film fabularny Patrice’a Leconte’a z 1993
  • Tango – film fabularny Carlosa Saury z 1998
  • Tango – album Julio Iglesiasa
  • Tango – album zespołu Rasmentalism
  • ATC Tango – amerykańska barka desantowa
  • Tango – piłka do gry w piłkę nożną wyprodukowana na mundial w 1978

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) tańczyć tango • tango argentyńskie • tango milonga

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) taniec

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

 (1.1) krzyżyk

pokrewne.

frazeologia.

 do tanga trzeba dwojga • pójść w tango

etymologia.

 etym|hiszp|tango.

uwagi.

 wikicytaty|tango (taniec).

tłumaczenia.

* afrykanerski: (1.1) tango; (1.2) tango

* angielski: (1.1) tango

* arabski: (1.1) تانجو

* azerski: (1.1) tanqo

* baskijski: (1.1) tango; (1.2) tango

* białoruski: (1.1) танга n.; (1.2) танга n.

* bułgarski: (1.1) танго n. (tango)

* chiński standardowy: (1.1) 探戈舞 (tàngēwǔ)

* chorwacki: (1.1) tango m.

* czeski: (1.1) tango n.

* duński: (1.1) tango w.; (1.2) tango w.

* esperanto: (1.1) tango; (1.2) tango

* estoński: (1.1) tango

* fiński: (1.1) tango

* francuski: (1.1) tango m.

* gruziński: (1.1) ტანგო (t’ango)

* hiszpański: (1.1) tango m.; (1.2) tango m.

* indonezyjski: (1.1) tango

* japoński: (1.1) タンゴ, たんご; (1.2) タンゴ, たんご

* jidysz: (1.1) טאַנגאָ m. (tango); (1.2) טאַנגאָ m. (tango)

* kataloński: (1.1) tango m.

* koreański: (1.1) 탱고

* litewski: (1.1) tango m.

* łotewski: (1.1) tango m.

* niderlandzki: (1.1) tango m.

* niemiecki: (1.1) Tango m.

* norweski (bokmål): (1.1) tango m.

* nowogrecki: (1.1) τανγκό n.; (1.2) τανγκό n.

* portugalski: (1.1) tango m.

* rosyjski: (1.1) танго n.; (1.2) танго n.

* rumuński: (1.1) tango n.

* serbski: (1.1) танго (tango) m.

* słowacki: (1.1) tango n.

* słoweński: (1.1) tango m.

* szwedzki: (1.1) tango w.; (1.2) tango w.

* turecki: (1.1) tango

* ukraiński: (1.1) танго n.; (1.2) танго n.

* urdu: (1.1) ٹینگو

* węgierski: (1.1) tangó

* wietnamski: (1.1) tango

* włoski: (1.1) tango m.

źródła.

== tango (język afrykanerski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) choreogr. tango

 (1.2) muz. tango

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtãŋɡɔ, AS: tãŋgo

Wiktionary


tangram

rodzaj układanki mozaikowej pochodzenia chińskiego


SJP.pl

Tangram – chińska łamigłówka (układanka), znana od ok. 3000 lat. Składa się z siedmiu elementów w postaci figur geometrycznych (tan), powstałych przez rozcięcie kwadratu. Są nimi:

  • 2 jednakowe duże trójkąty prostokątne,
  • 1 średni trójkąt prostokątny,
  • 2 jednakowe małe trójkąty prostokątne,
  • 1 mały kwadrat,
  • 1 mały równoległobok.

Na identycznej idei oparty jest też starogrecki stomachion, zawierający 14 elementów.

Wikipedia


tangshan

[czytaj: TANKszan] miasto w Chinach; Tangszan


SJP.pl

Tangshan, Tangszan (chiń. 唐山; pinyin Tángshān) – miasto o statusie prefektury miejskiej w Chinach, we wschodniej części prowincji Hebei, około 145 km na wschód od Pekinu. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 1 627 819. Prefektura miejska w 1999 roku liczyła 11 022 165 mieszkańców.

Wikipedia


tangszan

miasto w Chinach; Tangshan


SJP.pl

Tangshan, Tangszan (chiń. 唐山; pinyin Tángshān) – miasto o statusie prefektury miejskiej w Chinach, we wschodniej części prowincji Hebei, około 145 km na wschód od Pekinu. W 2010 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 1 627 819. Prefektura miejska w 1999 roku liczyła 11 022 165 mieszkańców.

Wikipedia


tanguci

koczowniczy lud tybetański


SJP.pl

Tanguci – koczowniczy lud pochodzenia tybetańskiego, który przed X wiekiem przeniósł się na zachodnie tereny dzisiejszej prowincji Syczuan. Tanguci posługiwali się własnym językiem, który prawdopodobnie wymarł razem z nimi. Na ziemiach chińskich ulegli sinizacji.

Wikipedia


tangucki

1. Tanguci (wymarły lud tybetański);
2. powojnik tangucki - gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych


SJP.pl


tangut

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) etn. przedstawiciel koczowniczego plemięemienia pochodzenia tybetańskiego

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Tangut

* ujgurski: (1.1) تۆبۈت

źródła.

== Tangut (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) etn. Tangut

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtãŋɡut, AS: tãŋgut

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Tangut

* ujgurski: (1.1) تۆبۈت

źródła.

== Tangut (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) etn. Tangut

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tani

niedrogi


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający niską cenę, niewymagający dużych nakładów finansowych

 (1.2) oferujący towary po niskich cenach

 (1.3) niewiele wart

 (1.4) daw. niegodny większego szacunku

 (1.5) daw. taki, który spuścił z tonu, wycofał się; potulny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na promie między Danią a Szwecją zawsze można kupić tanie papierosy.

 (1.2) Kupiłam podroby w tanim sklepie za rogiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtãɲi, AS: tãńi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taniocha ż., tanizna ż., taniość ż., taniak mrz.

 czas. tanieć ndk.

 przym. taniutki, taniusieńki, taniuteńki

 przysł. tanio

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|toni.

Wiktionary


taniak

1. potocznie: produkt tani w porównaniu z innymi produktami tego rodzaju; budżetowiec, niskopółkowiec;
2. dawniej: tania jadłodajnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. rzad. tania jadłodajnia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taniość ż., taniocha ż., tanizna ż.

 czas. tanieć ndk.

 przym. tani

 przysł. tanio

Wiktionary


taniczny

garbnikowy, cierpki, ściągający usta ze względu na obecność tanin


SJP.pl


taniec

zespół ruchów skoordynowanych z muzyką


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. potanieć lub stanieć)

 (1.1) zmieniać swoją cenę na niższą

Wiktionary

Taniec – układ rytmicznych ruchów ciała, powstających spontanicznie pod wpływem bodźców emocjonalnych lub świadomie wyrażających pewne stany psychiczne, skoordynowanych zazwyczaj ze zrytmizowaną muzyką lub tylko elementem rytmicznym. Ruchy te mają wartość estetyczną i symboliczną, i są w danej kulturze uznawane za taniec przez wykonawców i odbiorców. Tańce mogą być podzielone i opisane ze względu na rodzaj choreografii, rodzaj ruchów lub historyczne pochodzenie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W zeszłym roku jesienią zboże taniało, teraz drożeje, jak na przednówku.

 (1.1) Komputery i inne cyfrowe urządzenia cały czas tanieją, a jednocześnie ich możliwości rosną.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taniak mrz., taniocha ż., taniość ż., tanizna ż.

 czas. potanieć dk., stanieć dk.

 przym. tani

 przysł. tanio

Wiktionary


taniej

stopień wyższy od przysłówka: tanio


SJP.pl


tanina

garbnik występujący w korze dębowej - garbnik z galasówek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. naturalny garbnik polifenolowy pochodzenia roślinnego;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. taninowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) E181

Wiktionary


tanio

przysłówek

 (1.1) w sposób tani; niedrogo, po okazjonalnej/niskiej cenie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtãɲɔ, AS: tãńo

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tanieć ndk., stanieć dk., potanieć dk.

 przym. tani, taniutki, taniusieńki, taniuteńki

 rzecz. taniocha ż., taniość ż., taniak mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niedrogo

Wiktionary


taniocha

potocznie: to, co jest tanie


SJP.pl


taniość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest tanie; cecha tych, którzy są tani

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tani, taniutki

 przysł. tanio

 rzecz. taniak mrz.

 czas. tanieć

Wiktionary


tanit

odmiana żelaza meteorycznego zawierająca nikiel; żelazo wstęgowe; tenit


SJP.pl

Tanit – fenicka bogini płodności, księżyca i wody, czczona przede wszystkim w Kartaginie jako opiekunka miasta.

Odpowiednik fenickiej Asztarte, której miejsce później przejęła w wierzeniach Fenicjan i Kartagińczyków. Mityczna małżonka Baal Hammona, boga nieba i wegetacji. Jej symbole – gołąb, owoc granatu, ryba, palma, podkreślające charakter bóstwa płodności, umieszczano na stelach i ołtarzach kamiennych. Do Tanit odnoszą się również wyobrażenia odwróconego w dół księżyca połączonego z dyskiem słonecznym, a także otwartej dłoni oraz tzw. „znak Tanit” – wizerunek betyla i przepołowionego dysku słonecznego (podobny do staroegipskiego znaku anch).

Wikipedia


taniuchny

zdrobnienie od: tani; taniusi, taniuśki, taniutki


SJP.pl


taniusi

zdrobnienie od: tani; taniutki, taniuśki, taniuchny


SJP.pl


taniusieńki

zdrobnienie od: taniuśki; taniuteńki


SJP.pl


taniuśki

zdrobnienie od: tani; taniusi, taniuśki, taniutki


SJP.pl


taniuteńki

zdrobnienie od: taniutki; taniusieńki


SJP.pl


taniutki

zdrobnienie od: tani; taniusi, taniuśki, taniuchny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zdrobn. od: tani

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãˈɲutʲci, AS: tãńutʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taniość

 przym. tani, taniusieńki, taniuteńki

 przysł. tanio

Wiktionary


tanizna

taniość, tandeta


SJP.pl


tanjug

[czytaj: TANjuk]
1. miasto w Indonezji;
2. dawna serbska agencja prasowa


SJP.pl

Wikipedia


tank

przestarzale:
1. duży zbiornik na ciecz lub gaz;
2. czołg


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. wojsk. czołg

 (1.2) przest. duży zbiornik na ciecz lub gaz

 (1.3) grykomp. klasa postaci cechująca się dużą ilością punktów życia oraz odpornością na obrażenia

Wiktionary

Czołg – gąsienicowy wóz bojowy, przeznaczony do walki z siłami przeciwnika na krótkich i średnich dystansach za pomocą ognia płaskotorowego. Ciężki pancerz i duża mobilność zapewniają czołgom przetrwanie na polu bitwy, a napęd gąsienicowy pozwala na przemieszczanie się z dużą prędkością w trudnym terenie. Czołg jest zasadniczym środkiem prowadzenia walki lądowej, zwłaszcza natarcia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przejeżdżali grubi Niemcy w grubym tanku. • (Uciekaj, uciekaj Ryfka!) • „Mama pod gruzami, tata w Majdanku…”

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãŋk|tãnk, AS: tãŋk|tãnk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tankietka ż., tankowiec m., tankowóz m., tankofermentor m., tankista m., tankownia ż., tankowanie n., zatankowanie n.

 przym. tankowy

 czas. tankować ndk., zatankować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) czołg

 (1.2) cysterna, zbiornik

Wiktionary


tanka

forma poetycka w literaturze japońskiej, utwór nierymowany; uta


SJP.pl

Tanka (jap. 短歌 tanka; ‘krótka pieśń’, ‘krótki wiersz’) – jedna z najstarszych form poezji japońskiej (pierwotnie jedna z odmian waka) powstała około VI wieku. Każda tanka składa się z 31 sylab ułożonych w pierwszej części wiersza (kami no ku) w wersy według schematu 5 + 7 + 5 sylab, a w drugiej części (shimo no ku) według schematu 7 + 7 sylab. Używa się terminów górna strofa tanki i dolna strofa tanki. Jest jedną z najżywotniejszych form poezji japońskiej, uprawianą również obecnie.

Wikipedia


tankietka

lekki pojazd pancerny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wojsk. mały, lekki czołg najczęściej bez wieży;

Wiktionary

Tankietka – mały, najczęściej bezwieżowy wóz bojowy z dwuosobową załogą. Czasami tankietkami nazywano także małe czołgi z wieżą obrotową.

Tankietki były uzbrojone w 1 lub 2 karabiny maszynowe, rzadziej stosowano działka kaliber 20 mm. Charakteryzowały się masą 1,5 - 3,5 t i niewielkimi wymiarami. Dzięki konstrukcji bezwieżowej wysokość mieściła się w granicach 1,4 m, długość - do 3 m. Prędkość wynosiła ok. 40-45 km/h.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Między Tygrysami, trochę z tyłu, za nimi, jeszcze zakryty dywanami, będzie ten mały czołg, ta mała tankietka – opancerzony wóz amunicyjny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tank mrz.

Wiktionary


tankini

damski strój kąpielowy złożony z koszulki oraz majtek lub szortów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) damski strój plażowy, składający się z fig i topu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tankini nie zabiera nam wolności, jaką daje dwuczęściowy kostium – koszulkę można np. podwinąć w celu opalenia brzucha czy plecyeców

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãŋʲˈcĩɲi, AS: tãŋʹḱĩńi

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|ang|tank top|bikini.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|bikini|burkini|camkini|mankini|monokini|tankini.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ubrania

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tankini

* kaszubski: (1.1) tankini

źródła.

== tankini (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Flame, not lame-tankini.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) tankini

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tankofermentator

kadź do fermentacji piwa; tankofermentor, fermentator, fermentor, kadź fermentacyjna, tank fermentacyjny


SJP.pl


tankofermentor

kadź do fermentacji piwa; tankofermentator, fermentator, fermentor, kadź fermentacyjna, tank fermentacyjny


SJP.pl

Wikipedia


tankomat

automat do sprzedaży paliwa


SJP.pl


tankować

1. napełniać zbiorniki materiałami pędnymi, wodą;
2. żartobliwie: pić alkohol


SJP.pl

czasownik

 (1.1) mot. lotn. napełniać bak paliwem

 (1.2) pot. pić alkohol

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãŋˈkɔvat͡ɕ, AS: tãŋkovać

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zatankować

 rzecz. tankowanie n., tank mrz., tankowiec mrz.

Wiktionary


tankowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tankować.

Wiktionary

Tankowanie – uzupełnianie zbiorników pojazdów mechanicznych paliwem i innymi materiałami pędnymi. Odbywa się to przy użyciu odpowiedniego sprzętu zależnego od rodzaju pojazdu, paliwa, czasu napełniania itp.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. tankować ndk.

 rzecz. tank mrz.

Wiktionary


tankowiec

statek wyposażony w zbiorniki, używany do przewozu ładunków płynnych; zbiornikowiec, cysternowiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pot. zbiornikowiec

Wiktionary

Zbiornikowiec (również tankowiec) – statek wodny, przeznaczony do transportowania produktów ciekłych luzem.

Zbiornikowce należą do największych statków handlowych. W przeciwieństwie do innych frachtowców nie posiadają ładowni, a zbiorniki ładunkowe – załadunek/wyładunek odbywa się za pośrednictwem systemu rurociągów i pomp. Mostek zbiornikowca najczęściej znajduje się w części rufowej jednostki.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tank mrz.

 czas. tankować, zatankować

Wiktionary


tankownia

pomieszczenie, w którym znajdują się zbiorniki


SJP.pl


tankowóz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pojazd przewożący paliwo i umożliwiający tankowanie poza stacją paliw

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tank mrz.

Wiktionary


tankred

Tankred z Hauteville, fr. Tancrède de Hauteville (ur. 1072, zm. 1112) – jeden z przywódców I krucjaty oraz regent Księstwa Antiochii, członek rodu Hauteville.

Był synem Odona „Dobrego Margrabiego” i Emmy, córki Roberta Guiscarda.

Siostrzeniec Boemunda, według źródeł zachodnich podczas przemarszu przez Bizancjum, jako jedyny z przywódców pierwszej krucjaty odmówił złożenia przysięgi cesarzowi Aleksemu I (według Anny Komneny miał ją złożyć jako ostatni). W 1097 dowodził oblężeniem Nicei (obecnie İznik w Turcji). Miasto zostało opanowane jednak przez Bizantyjczyków. Następnie również w 1097 zdobył Tars i kilka innych miast w Cylicji i uczestniczył w oblężeniu Antiochii w 1098, dowodząc warownią przy południowej bramie świętego Jerzego.

Wikipedia


tanksztela

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. stacja benzynowa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widza, że przi kożdym skrziżowaniu, abo rondzie, stoji jakoś tanksztela, abo jom stawiajom.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zob. stacja benzynowa.

Wiktionary


tanna

imię żeńskie


SJP.pl

Niemcy:

  • Tanna – dzielnica gminy Starkenberg, w kraju związkowym Turyngia, w powiecie Altenburger Land
  • Tanna – miasto w kraju związkowym Turyngia, w powiecie Saale-Orla

Vanuatu:

  • Tanna – wyspa

Wikipedia


tannenberg

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. daw. Stębark

Wiktionary

Niemcy

  • Tannenberg – dzielnica miasta Marburg
  • Tannenberg – gmina w kraju związkowym Saksonia, w powiecie Erzgebirgskreis

Polska

Dawne nazwy miejscowości:

  • Stębark
  • Tymbark

Wikipedia


tannenberski

Tannenberg


SJP.pl

Patrz:

Tannenberg

tanner

Miejscowości w USA:

  • Tanner – jednostka osadnicza w stanie Waszyngton, w hrabstwie King

Gminy w USA:

  • Tanner (ang. Tanner Township) – gmina w stanie Dakota Północna, w hrabstwie Kidder

Osoby o nazwisku Tanner:

  • Antwon Tanner – amerykański aktor
  • Joseph Tanner – amerykański astronauta
  • Joy Tanner – amerykańska aktorka
  • Jürg Tanner – szwajcarski curler
  • Roscoe Tanner – amerykański tenisista

Wikipedia


tanoreksja

chorobliwa potrzeba bycia opalonym, zwykle powiązana z uzależnieniem od solarium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. med. nałóg opalania się, często powiązany z uzależnieniem od solarium;

Wiktionary

Tanoreksja (z ang. 'to tan' – 'opalać się', ang. tanning dependence) – uzależnienie polegające na ciągłej chęci opalania się, najczęściej występujące u młodych kobiet.

W kulturze środkowoeuropejskiej opalenizna jest symbolem wysportowania, zdrowia i radości życia. Usługi związane z opalaniem się są w samych Stanach Zjednoczonych warte 5 miliardów dolarów na rok, 30 milionów Amerykanów korzysta z solariów przynajmniej raz na rok, a milion robi to codziennie. Liczba solariów w dużych amerykańskich miastach przekracza liczbę sklepów Starbucks i barów McDonalds.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwszy raz termin „tanoreksja" pojawił się w prasie brytyjskiej w 1996 roku wraz z alarmującymi informacjami na temat wzrastającej liczby osób uzależnionych od opalenizny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tanorektyk m., tanorektyczka ż.

 przym. tanorektyczny

Wiktionary


tanorektyczka

kobieta z obsesyjną potrzebą bycia opalonym, zwykle uzależniona od solarium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. med. kobieta cierpiąca na tanoreksję

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Podobnie jak anorektyczka, która myśli, że jest za gruba, tanorektyczka uważa, że jest za blada. Tymczasem przesadne opalanie prowadzi do nieodwracalnego zniszczenia naskórka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tanoreksja ż.

:: fm. tanorektyk

 przym. tanorektyczny

Wiktionary


tanorektyczny

tanoreksja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rzad. związany z tanoreksją

Wiktionary

Patrz:

tanoreksja

Powiązane:

 rzecz. tanoreksja ż., tanorektyk m., tanorektyczka ż.

Wiktionary


tanorektyk

osoba z obsesyjną potrzebą bycia opalonym, zwykle uzależniona od solarium


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna cierpiący na tanoreksję

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tanoreksja ż.

:: fż. tanorektyczka

 przym. tanorektyczny

Wiktionary


tanowo

Tanowo (niem. Falkenwalde) – wieś w Polsce w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Police. Jest położona na Równinie Polickiej w Puszczy Wkrzańskiej przy rozwidleniu dróg wojewódzkich nr 114 do Polic (8 km) i dalej przez Trzebież do Nowego Warpna oraz nr 115 do Dobieszczyna (13 km) i Szczecina.

Wikipedia


tański

nazwisko


SJP.pl

Osoby

  • Adam Tański (ur. 1946) – polityk
  • Czesław Tański (1862–1942) – malarz i wynalazca
  • Ignacy Tański (1761–1805) – pisarz i poeta
  • Janusz Tański (1864–1889) – polityk, socjalista
  • Józef Tański (1805–1888) – oficer wojsk polskich, publicysta francuski
  • Kazimierz Tański (1774–1853) – generał
  • Klementyna z Tańskich Hoffmanowa (1798–1845) – pisarka i tłumaczka
  • Paweł Tański (ur. 1974) – krytyk literacki
  • Tadeusz Tański (1892–1941) – inżynier mechanik, wynalazca

Wikipedia


tańszy

stopień wyższy od przymiotnika: tani


SJP.pl


tantal

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 73 i symbolu Ta, kowalny, stalowoszary metal, odporny na działanie kwasów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. syn Zeusa i Pluto, ojciec Niobe i Pelopsa, władca góry Sipylos w Lidii;

Wiktionary

  • tantal (łac. tantalum) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych (symbol Ta)
  • Tantal – w mitologii greckiej król góry Sipylos w Lidii, współbiesiadnik bogów, syn Zeusa
  • Tantal – w mitologii greckiej królewicz tebański, syn Amfiona i Niobe
  • Tantal – w mitologii greckiej król Amyklaj, syn Tiestesa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tantal został ukarany przez bogów w taki sposób, że nie mógł korzystać ze znajdujących się w pobliżu dóbr.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtãntal, AS: tãntal

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tantal mrz.

 przym. tantalowy, Tantalowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tantal mrz.

 przym. tantalowy, Tantalowy

frazeologia.

 męki Tantala

etymologia.

 etym|gr|Τάνταλος. (Tantalos)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Tantalus

* chorwacki: (1.1) Tantal

* esperanto: (1.1) Tantalo

* francuski: (1.1) Tantale m.

* hiszpański: (1.1) Tántalo m.

* łaciński: (1.1) Tantalus

* nowogrecki: (1.1) Τάνταλος m.

* portugalski: (1.1) Tântalo

* słowacki: (1.1) Tantalus m., Tantalos m.

* włoski: (1.1) Tantalo

źródła.

== Tantal (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) mit. Tantal

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tantalit

minerał, złożony tlenek żelaza, manganu, tantalu i niobu; kolumbit; niobit


SJP.pl


tantalos

w mitologii greckiej: król frygijski, syn Zeusa zdradzający ludziom sekrety bogów; Tantal, Tantalus


SJP.pl

  • Tantalos (Tantal) – w mitologii greckiej królewicz tebański, syn Amfiona i Niobe
  • Tantalos (Tantal) – w mitologii greckiej król Amyklaj, syn Tiestesa
  • Tantalos (Tantal) – w mitologii greckiej król góry Sipylos w Lidii, współbiesiadnik bogów, syn Zeusa

Wikipedia


tantalować

pokrywać powłoką tantalową


SJP.pl


tantalowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tantalować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nietantalowanie n.

 czas. tantalować ndk.

Wiktionary


tantalowy

przymiotnik od: tantal


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący tantalu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tantal m., Tantal mos.

Wiktionary


tantalus

w mitologii greckiej: król frygijski, syn Zeusa zdradzający ludziom sekrety bogów; Tantal, Tantalos


SJP.pl

  • Tantalus – planetoida o numerze katalogowym 2102
  • Tantalus (Tantal) – w mitologii greckiej król Amyklaj, syn Tiestesa
  • Tantalus (Tantal) – w mitologii greckiej król góry Sipylos w Lidii, współbiesiadnik bogów, syn Zeusa
  • Tantalus (Tantal) – w mitologii greckiej królewicz tebański, syn Amfiona i Niobe

Wikipedia


tantiema

umowna opłata licencyjna za korzystanie z utworów muzycznych (i innych, np. audialnych lub wizualnych) płacona przez użytkownika na rzecz właściciela praw majątkowych do dzieła (twórcy, producenta, Organizacji Zbiorowego Zarządzania)


SJP.pl

  • tantiema – wynagrodzenie autorskie, honorarium autorskie
  • tantiema – dodatkowe wynagrodzenie pracowników

Wikipedia


tantniś

tantniś krzyżowiaczek - motyl z rodziny tantnisiowatych (Plutella masculipennis) będący groźnym szkodnikiem roślin krzyżowych


SJP.pl


tantnisiowate

rodzina owadów z rzędu motyli, niewielkich rozmiarów (do 18 mm długości), o charakterystycznej budowie skrzydeł, z których przednia para jest wąska i wydłużona, tylna szersza i przeważnie krótsza


SJP.pl


tantnisiowaty

o cechach tantnisiowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


tanto

określenie wykonawcze (często używane w powiązaniu z innymi, np. non tanto = nie za wiele): tyle, tak wiele


SJP.pl

  • Tanto wł. tyle, tak wiele – określenie muzyczne (np. non tanto – nie za wiele)
  • Tantō – sztylet japoński
  • tanto – typ głowni noża, popularnej w nożach taktycznych i bojowych – odpornej na naprężenia poprzeczne
  • Tanto – jeden z liderów sesshin w buddyzmie zen, odpowiedzialny za naukę postawy medytacyjnej
  • Tanto – album Pabla Alborána
  • „Tanto” – singel Pabla Alborána

Wikipedia


tantra

1. religijny tekst łączący w sobie sentencje filozoficzne, powstały w kręgu hinduizmu, buddyzmu, dźinizmu i w mniejszym stopniu innych religii wschodu;
2. nurt religijno-filozoficzny oparty na takich tekstach; tantryzm


SJP.pl

Tantra – rodzaj dzieła, właściwy dla tantryzmu śaktyjskiego, dźinijskiego i buddyjskiego. Tantra to tekst ezoteryczny, może zawierać zarówno opisy doktryny jak i praktyk tantryzmu.

Wikipedia


tantrajana

kierunek buddyzmu, który wyodrębnił się w II wieku n.e. z tradycji mahajany i pielęgnował ideał bodhisattwy; wadżrajana; mantrajana; buddyzm tantryczny


SJP.pl

Wadżrajana – kierunek buddyzmu związany z praktyką tantr, który wyodrębnił się ok. II wieku n.e. w Indiach w ramach tradycji mahājāny. Praktycy uważają, że posiada metody bezpośredniego doświadczenia natury rzeczywistości, na temat której „wnioskuje się” według tzw. prawomocnego poznawania (sanskryt. pramana, ang. logic/valid cognition) w teoriach mahajany.

Wikipedia


tantryczka

tantryk


SJP.pl

Patrz:

tantryk

tantryczny

przymiotnik od: tantryzm, tantra; charakterystyczny, typowy dla tantryzmu, ogółu tekstów religijno-filozoficznych, powstałych głównie w kręgu hinduizmu, buddyzmu i dźinizmu (np. pogląd tantryczny), związany z nurtem opartym na takich tekstach


SJP.pl


tantryjski

tantra; tantryczny


SJP.pl


tantryk

wyznawca tantryzmu, indyjskiego ruchu religijnego


SJP.pl


tantryzm

nurt religijno-filozoficzny oparty na tekstach, powstałych w kręgu hinduizmu, buddyzmu, dźinizmu i w mniejszym stopniu innych religii wschodu; tantra


SJP.pl

Wikipedia


tantung

miasto w Chinach; Dandong


SJP.pl

Dandong (chiń. upr. 丹东; pinyin Dāndōng) – miasto o statusie prefektury miejskiej w północno-wschodnich Chinach, w prowincji Liaoning, port morski i śródlądowy nad rzeką Jalu, w pobliżu jej ujścia do Morza Żółtego, na granicy z Koreą Północną.

Wikipedia


tantuński

Tantung


SJP.pl

Patrz:

Tantung

tany

dawny tytuł szlachecki nadawany właścicielom ziemskim; osoba nosząca ten tytuł


SJP.pl


tanzańczyk

obywatel Tanzanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Tanzanii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy ludzie w Tanzanii mówią po tanzańsku? Nie, Tanzańczycy komunikują się w suahili.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãw̃ˈzãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: tãũ̯zãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tanzania ż.

:: fż. Tanzanka ż.

 przym. tanzański

Wiktionary


tanzania

Zjednoczona Republika Tanzanii; państwo w Afryce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. polit. państwo we wschodniej Afryce ze stolicą w Dodoma;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jacek przyjął obywatelstwo Tanzanii kilka lat temu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãw̃ˈzãɲja, AS: tãũ̯zãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tanzańczyk m., Tanzanka ż., tanzańskość ż.

 przym. tanzański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Zjednoczona Republika Tanzanii

Wiktionary


tanzanit

barwna odmiana zoizytu (minerału z szeregu epidotu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. odmiana zoisytu

Wiktionary

Tanzanit (Tanganit) – przezroczysta, niebieska w odcieniach do fioletowej gemmologiczna odmiana zoisytu. Nieprawidłowo nazywany „szafirem Meru” – pierwsi jego odkrywcy mylnie uznali go za szafir.

Nazwa pochodząca od Tanzanii, gdzie minerał ten został odkryty, została wprowadzona przez firmę jubilerską Tiffany z Nowego Jorku.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) tanganit

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) zoisyt (zoizyt)

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 Od nazwy państwa Tanzania.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tanzanite

* francuski: (1.1) tanzanite

* hiszpański: (1.1) tanzanita

* niemiecki: (1.1) Tansanit

* rosyjski: (1.1) танзанит

* słowacki: (1.1) tanzanit m.

* włoski: (1.1) tanzanite

źródła.

== tanzanit (język słowacki.) ==

thumb|tanzanit (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) miner. tanzanit

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãw̃ˈzãɲit, AS: tãũ̯zãńit

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tanganit

Wiktionary


tanzanitowy

tanzanit


SJP.pl

Patrz:

tanzanit

tanzanka

obywatelka Tanzanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Tanzanii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãw̃ˈzãŋka, AS: tãũ̯zãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tanzania ż.

:: fm. Tanzańczyk m.

 przym. tanzański

Wiktionary


tanzański

związany z Tanzanią


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do państwa Tanzania

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) - Najbardziej obawiałem się obsługi strony tanzańskiej - mówi Sławomir Bieniek, kierownik wyprawy. - Wcześniej zdarzały się przypadki, że alpinistom brakowało jedzenia i wody.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tãw̃ˈzãj̃sʲci, AS: tãũ̯zãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tanzania ż., Tanzańczyk m., Tanzanka ż.

Wiktionary


tanzimat

okres reform w Turcji w latach 1839-1870, zmierzających do utworzenia nowoczesnego państwa; tanzymat


SJP.pl

Tanzimat (osmańskotureckie تنظيمات) – okres reform w Imperium Osmańskim w latach 1839–1876. Termin ten w języku osmańskotureckim oznacza „reorganizację”.

Tanzimat rozpoczął się zarówno dzięki inicjatywie sułtanów Mahmuda II i Abdulmecida I, jak i za sprawą inicjatywy doświadczonych na europejskich placówkach dyplomatycznych doradców: Ali Paszy, Midhata Paszy, Fuada Paszy oraz Raszida Paszy. Doszli do wniosku, że stare religijne i wojskowe instytucje nie były w stanie sprostać potrzebom imperium we współczesnym świecie. Większość symbolicznych zmian, takich jak zmiana ubiorów, miała na celu zmianę mentalności i sposobu zarządzania imperium. Wiele reform zostało bezpośrednio zapożyczonych od europejskich mocarstw. Reformy przewidywały powszechny pobór do wojska, zmianę systemu nauczania oraz miały na celu ukrócenie korupcji.

Wikipedia


tanzymat

okres reform w Turcji w latach 1839-1870, zmierzających do utworzenia nowoczesnego państwa; tanzimat


SJP.pl


tao

wieloznaczne, różnie tłumaczone główne pojęcie taoizmu; dao


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) filoz. w taoizmie i ogólnie filozofii chińskiej: naturalna droga, którą podąża wszechświat

Wiktionary

  • Dao (Tao) – jedno z podstawowych pojęć w filozofii chińskiej
  • Tao (Yami) – jedna z grup Aborygenów tajwańskich, zamieszkująca wyspę Lan Yu
  • Tao – gmina w Mali, w regionie Sikasso, w okręgu Koutiala

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tao, które może być wysłowione, nie jest wiecznym tao.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtaɔ, AS: tao

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taoizm mrz., taoista mos., taoistka ż.

 przym. taoistyczny

 przysł. taoistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dao, Tao, Dao

Wiktionary


taoiseach

[czytaj: tiszech] w Irlandii: prezes rady ministrów, premier


SJP.pl

Taoiseach, An Taoiseach (wym. [ˈtˠ̪iːʃəx] lub [ˈtˠ̪iːʃəh], l.mn. Taoisigh, wym. [ˈtˠ̪iːʃiː] lub [ˈtˠ̪iːʃɪgʲ]; dosłownie z irl. – wódz, przywódca) – premier Irlandii.

Wikipedia


taoista

zwolennik taoizmu (daoizmu); daoista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. wyznawca taoizmu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtaɔˈjista, AS: taoi ̯ista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taoizm m., daoizm m.

:: fż. taoistka ż.

 przym. taoistyczny, daoistyczny

 przysł. taoistycznie

Wiktionary


taoistka

wyznawczyni taoizmu (daoizmu); daoistka


SJP.pl


taoistyczny

związany z taoizmem (daoizmem, chińskim kierunkiem filozoficzno-religijnym lub zbiorem praktyk magicznych), np. duchowni daoistyczni; daoistyczny (rzadziej)


SJP.pl


taoizm

chiński kierunek filozoficzno-religijny; przekształcony później w zbiór praktyk magicznych mających zapewnić nieśmiertelność lub długowieczność; daoizm (rzadziej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. rel. tradycyjny chiński system filozoficzny i religijny, podkreślający równowagę, prostotę i życie w harmonii z wszechświatem;

Wiktionary

Taoizm (czasem zapisywany jako daoizm) – tradycyjny chiński system filozoficzny i religijny. Stworzenie filozofii taoistycznej przypisuje się mędrcowi zwanemu Laozi w VI wieku p.n.e., taoizm religijny powstał w II i III wieku n.e. Za najważniejsze księgi taoizmu uważa się Daodejing oraz Zhuangzi.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: taˈɔjism̥, AS: taoi ̯ism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tao n., taoista m., taoistka ż., daoizm m.

 przym. taoistyczny, daoistyczny

 przysł. taoistycznie

Wiktionary


taon

cząstka elementarna należąca do grupy leptonów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. nietrwała cząstka elementarna należąca do leptonów, mająca ujemny ładunek elektryczny;

Wiktionary

Taon – cząstka elementarna z grupy leptonów obdarzona ładunkiem ujemnym, średnim czasem życia 3×10−13 sekundy i dużą masą wynoszącą 1777 MeV/c2 = 3,17×10−27 kg (dla porównania 939 MeV/c2 dla protonu i 0,511 MeV/c2 dla elektronu).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. taonowy

frazeologia.

etymologia.

 etym2n|pol|tau|ta(u)|elektron|(elektr)on.

 cząstka etymn|pol|tau. pochodzi od etym|gr|ταῦ. (taû) i jest pierwszą literą etym|gr|τρίτος. (trítos) → trzeci, jako że taon był trzecim leptonem, który odkryto

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tau, tauon

źródła.

== taon (język bislama.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) miasto, miasteczko

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. taonowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. taonowy

frazeologia.

etymologia.

 etym2n|pol|tau|ta(u)|elektron|(elektr)on.

 cząstka etymn|pol|tau. pochodzi od etym|gr|ταῦ. (taû) i jest pierwszą literą etym|gr|τρίτος. (trítos) → trzeci, jako że taon był trzecim leptonem, który odkryto

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tau, tauon

źródła.

== taon (język bislama.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) miasto, miasteczko

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


taonowy

taon


SJP.pl

Patrz:

taon

taormina

miejscowość i gmina we Włoszech


SJP.pl

Taormina (syc. Taurmina, grec. Tauromenion, łac. Tauromenium) – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Sycylia, w prowincji Mesyna.

Według danych na rok 2013 gminę zamieszkiwało 11 061 osób, 842,4 os./km².

Wikipedia


taormiński

przymiotnik od: Taormina (miasto we Włoszech)


SJP.pl


taotie

motyw zdobniczy w sztuce chińskiej, mający symbolizować demona odstraszającego złe duchy


SJP.pl

Tāotiè (chiń., 饕餮), Tōtetsu (jap. 饕餮) – nazwa mitologicznego potwora i motywu ornamentacyjnego, charakterystycznego dla chińskich naczyń z brązu z epok Shang i Zhou.

Ozdobne ornamenty (zwane maskami) naczyń ceremonialnych (ofiarnych) najczęściej przedstawiają pysk tego potwora, którego wizerunek miał odstraszać złodziei i tych, którzy zakłócają rytuały.

Wikipedia


tap

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w obwodzie tiumeńskim Rosji, prawy dopływ Tobołu

Wiktionary

Tap

  • Táp – wieś i gmina na Węgrzech
  • Tap (Gaap) – demon

TAP

  • Tajna Armia Polska – polska organizacja konspiracyjna
  • TAP Air Portugal – portugalskie narodowe linie lotnicze
  • TAP (gazociąg) – Trans Adriatic Pipe, z Azerbejdżanu, do krajów południowej Europy, konkurencyjny wobec niedoszłych projektów rosyjskich, aktualnie już realizowany.

Wikipedia


tap-dance

[czytaj: tap dens] taniec, podczas którego rytmicznie uderza się o podłogę butami z podkutymi piętami i obcasami; stepowanie, przytup


SJP.pl


tąpać

o skałach: pękać, np. na skutek eksploatacji złóż, wydając charakterystyczny odgłos


SJP.pl


tapas

przekąski podawane głównie do napojów w barach Hiszpanii, np. oliwki, owoce morza, katalońska kiełbasa


SJP.pl

Tapas (z hiszp. tapa – przykrywka, wieczko) – niewielkie przekąski podawane zazwyczaj do napojów w barach Hiszpanii. Mogą być podawane na ciepło lub na zimno i przyjmować różne formy – od prostych przekąsek po bardziej skomplikowane dania. Przyrządza się je z rozmaitych składników: warzyw, mięs, owoców morza, jajek itp. W Kraju Basków tapas nazywane są pintxos (od wbitych w przekąski wykałaczek).

Wikipedia


tapczan

mebel do spania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj łóżka w formie skrzyni, w którym część, na której się śpi (materac), stanowi jednocześnie wieko pojemnika na pościel;

Wiktionary

Tapczan – mebel przeznaczony do spania oraz odpoczynku w pozycji leżącej. Składa się z drewnianego pudła, w którym zazwyczaj trzyma się pościel, i materaca, który był położony początkowo na pasach lub sznurach, później na siatce lub sprężynach. Tapczan często był obity tkaniną dekoracyjną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na tapczanie siedzi leń, nic nie robi cały dzień.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtapt͡ʃãn, AS: tapčãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. tapczanik mrz.

 przym. tapczanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. tarczan

Wiktionary


tapczanik

mały tapczan


SJP.pl


tapczanisko

zgrubienie od: tapczan


SJP.pl


tapczanopółka

mebel łączący w sobie cechy tapczanu i półki


SJP.pl


tapczanowy

przymiotnik od: tapczan


SJP.pl


tapeciak

potocznie: nożyk z łamanym ostrzem


SJP.pl


tapeciara

pogardliwie: kobieta z dużą ilością makijażu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. obraź. o kobiecie przesadnie stosującej makijaż, szczególnie o nakładającej zbyt grubą warstwę fluidu lub pudru

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Większość "tapeciar" wiele by dała, by móc ładnie wyglądać bez makijażu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtapɛˈt͡ɕara, AS: tapećara

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tapeta ż.

Wiktionary


tapeciarka

1. kobieta trudniąca się wyklejaniem tapetą ścian;
2. przyrząd ułatwiający kładzenie tapety


SJP.pl


tapeciarski

związany z wyklejaniem ścian tapetą


SJP.pl


tapeciarstwo

zajęcie tapeciarza


SJP.pl


tapeciarz

osoba trudniąca się wyklejaniem tapetą ścian


SJP.pl


tapenada

prowansalska pasta ziołowa do przyprawiania potraw; tapenade


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. prowansalska pasta, której głównymi składnikami są oliwki, kapary i oliwa;

Wiktionary

Tapenada – pasta, której głównymi składnikami są oliwki i kapary oraz oliwa. Obok nich, w zależności od wersji, w składzie mogą znaleźć się np. czosnek, bakłażan, anchois i różne przyprawy. Wywodzi się z Prowansji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lubię tapenadę z grzankami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtapɛ̃ˈnada, AS: tapẽnada

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tapenade n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tapenade

Wiktionary


tapenade

prowansalska pasta ziołowa do przyprawiania potraw; tapenada


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. prowansalska pasta, której głównymi składnikami są oliwki, kapary i oliwa

Wiktionary

Tapenada – pasta, której głównymi składnikami są oliwki i kapary oraz oliwa. Obok nich, w zależności od wersji, w składzie mogą znaleźć się np. czosnek, bakłażan, anchois i różne przyprawy. Wywodzi się z Prowansji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Lubię tapenade z grzankami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tapenada ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tapenada

Wiktionary


taper

dawniej: pianista grający za zapłatą do tańca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) film. muz. pianista akompaniujący filmowi lub przygrywający w kawiarni

Wiktionary

Taper – w niemym kinie osoba grająca na pianinie lub organach teatralnych, improwizująca podkład muzyczny do wyświetlanych scen. Samo słowo wywodzi się z języka francuskiego taper i oznaczało między innymi: pisanie na maszynie, stukanie, stukanie w klawisze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Właściciel restauracji dał znak taperowi i tango urwało się w połowie taktu.

 (1.1) I nucąc polkę, od której spocił by się najostatniejszy taper, zaczyna biegać tam i z powrotem po pokoju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtapɛr, AS: taper

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. taperka ż.

Wiktionary


taperka

zajęcie, zawód tapera


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. muz. pianistka akompaniatorka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szkoła baletowa zatrudni trzy taperki na pół etatu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. taper mos.

Wiktionary


taperować

przygrywać na fortepianie


SJP.pl


taperski

taper


SJP.pl

Patrz:

taper

tapet

stół nakryty zielonym suknem, przy którym dawniej toczono obrady; dziś tylko w związkach frazeologicznych:
a) być, pojawić się, znaleźć się na tapecie - być omawianym, stać się tematem rozmów, dyskusji;
b) mieć coś na tapecie - właśnie coś omawiać, zajmować się czymś w danej chwili


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. stół, przy którym odbywają się obrady, przykryty suknem, zwykle w kolorze zielonym

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: tapeta

Wiktionary

Tapet – dawniej stół, przy którym odbywały się obrady, przykryty suknem, zwykle w kolorze zielonym.

Dziś głównie w powiedzeniu być/znaleźć się/mieć coś na tapecie pochodzącym od niemieckiego etwas aufs Tapet bringen, przy czym w języku niemieckim Tapet nie oznaczał stołu, lecz sukno do jego przykrywania. Czasem spotykana jest też zniekształcona wersja wziąć coś na tapetę (zamiast wziąć coś na tapet), powstała poprzez mylne skojarzenie ze słowem tapeta.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtapɛt, AS: tapet

Wiktionary


tapeta

1. wzorzysty lub jednobarwny papier (rzadziej tkanina lub tworzywo sztuczne) służący do wyklejania ścian;
2. obraz na wyświetlaczu telefonu komórkowego, na pulpicie monitora komputerowego;
3. potocznie: przesadzony, mocny makijaż


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bud. kolorowy lub wzorzysty papier, którym dekoruje się wewnętrzne ściany pomieszczeń;

 (1.2) inform. grafika umieszczona jako tło roboczego obszaru pulpitu komputera;

 (1.3) slang. przen. nadmierny, zbyt grubo nałożony makijaż

Wiktionary

  • tapeta – ozdobne wykończenie ściany wewnątrz budynku
  • tapeta – grafika ozdabiająca tło pulpitu systemu operacyjnego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tapety w pomieszczeniu były brudne, zatłuszczone i częściowo pozdzierane.

 (1.2) Jako tapetę na pulpicie mam zdjęcie Hani.

 (1.3) Zmyj z twarzy tę tapetę!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈpɛta, AS: tapeta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tapeciara ż., tapetowanie n., wytapetować n., tapeciarz m., tapeciarstwo n., otapetowanie n., tapetówka ż., tapetownica ż.

:: zdrobn. tapetka ż.

 czas. tapetować ndk., wytapetować dk., otapetować dk.

 przym. tapetowy, tapeciarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) tło

 (1.3) makijaż

Wiktionary


tapetnik

gryziel tapetnik - gatunek pająka z rodziny gryzielowatych


SJP.pl


tapetowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tapetować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tapeta ż.

 czas. tapetować ndk.

Wiktionary


tapetum

tkanka wyściełająca ścianę woreczków pyłkowych u nasiennych oraz ścianę zarodni paprotników i mszaków


SJP.pl

Tapetum (łac.), tkanka wyściełająca – tkanka roślinna, tworząca warstwę komórek otaczających tkankę zarodnikotwórczą (archespor) w zarodniach wielu paprotników oraz w woreczku pyłkowym roślin nasiennych.

U paprotników pełni funkcję tkanki odżywczej wyścielającej zarodnie. Składa się z dwóch warstw komórek, które rozkładają się w czasie rozwoju zarodników.

Wikipedia


tapety

1. wzorzysty lub jednobarwny papier (rzadziej tkanina lub tworzywo sztuczne) służący do wyklejania ścian;
2. obraz na wyświetlaczu telefonu komórkowego, na pulpicie monitora komputerowego;
3. potocznie: przesadzony, mocny makijaż


SJP.pl


tapicer

rzemieślnik wyściełający materiałem meble lub elementy wyposażenia samochodów; tapisjer (dawniej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zaw. rzem. rzemieślnik zajmujący się wykonywaniem obić, pokrywaniem tkaninami mebli, kanap, foteli samochodowych itp.

Wiktionary

Tapicerstwo – rodzaj rzemiosła lub dział przemysłu zajmujący się wyścielaniem i obijaniem tkaniną, skórą lub innym materiałem: mebli, siedzeń, wnętrz pojazdów itp.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tapicerka ż., tapicerstwo n.

 przym. tapicerski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. tapisjer

Wiktionary


tapicerka

1. to, czym są wyściełane meble lub elementy wyposażenia samochodów;
2. potocznie: tapicerstwo - rzemiosło tapicera


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) to, czym usłane są meble lub wyposażenie samochodu

 (1.2) pot. tapicerstwo

Wiktionary

Tapicerstwo – rodzaj rzemiosła lub dział przemysłu zajmujący się wyścielaniem i obijaniem tkaniną, skórą lub innym materiałem: mebli, siedzeń, wnętrz pojazdów itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) A jeżeli macie dobre ręce, to do rzemiosła! Rzemiosło, taka tapicerka, stolarka. Rzemieślnik zawsze znajdzie robotę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tapicer mos., tapicerstwo n.

 przym. tapicerski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obicie, pokrycie

Wiktionary


tapicernia

dział fabryki lub warsztat rzemieślniczy, w którym wykonuje się prace tapicerskie


SJP.pl


tapicerować

wyściełać określonym materiałem meble, ściany, drzwi lub elementy wyposażenia samochodów


SJP.pl


tapicerski

przymiotnik

 (1.1) dotyczący tapicerstwa lub tapicera

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tapicerstwo n., tapicer m., tapicerka ż.

Wiktionary


tapicerstwo

wyściełanie materiałem mebli lub elementów wyposażenia samochodów


SJP.pl

Tapicerstwo – rodzaj rzemiosła lub dział przemysłu zajmujący się wyścielaniem i obijaniem tkaniną, skórą lub innym materiałem: mebli, siedzeń, wnętrz pojazdów itp.

Wikipedia


tapiewo

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Gwardiejsk (obecnie także egzonim wariantowy);

Wiktionary

Gwardiejsk, Tapiewo (ros. Гвардейск; niem. Tapiau) – miasto w obwodzie królewieckim. Położone na prawym brzegu rzeki Pregoły, 38 km na wschód od Królewca.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tapiewski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Gwardiejsk, hist. war. Tapiawa

Wiktionary


tapiewski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tapiewem, dotyczący Tapiewa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tapiewo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gwardiejski

Wiktionary


tapin

  • Tapin – wieś w Polsce, w województwie podkarpackim
  • Tapin – kabupaten w Indonezji, w prowincji Borneo Południowe

Wikipedia


taping

test umożliwiający ocenę sprawności i prawidłowości wykonywania czynności motorycznych, sprawdzający precyzję, czas reakcji i tempo ruchów


SJP.pl

Plastrowanie (inaczej taping, nalepianie plastra) – metoda uważana za sposób leczenia poprzez aplikację na ciele nierozciągliwego lub elastycznego plastra. Nalepiony plaster ma być źródłem bodźców wyłącznie mechanicznych (nie jest nasączony żadnym lekiem) i w zależności od rodzaju, sposobu i miejsca aplikacji, ma mieć różne oddziaływanie lecznicze. Jedną z metod plastrowania jest plastrowanie dynamiczne.

Wikipedia


tapioka

kasza z bulw manioku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. mąka, białe granulki lub płatki skrobiowe otrzymane z manioku;

Wiktionary

Tapioka, skrobia tapiokowa – produkt skrobiowy otrzymany z manioku. Proces izolacji tapioki jest zbliżony do pozyskiwania skrobi ziemniaczanej i obejmuje: mycie oraz obieranie korzeni, rozdrabnianie, wymywanie skrobi, oddzielenie wody sokowej, oczyszczanie, odwadnianie i suszenie. Występuje w postaci perłowych kulek, płatków i mąki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tapioka jako produkt bezglutenowy zalecana jest osobom z celiakią i nietolerancją tego białka.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tapiokowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skrobia tapiokowa

Wiktionary


tapiokowy

przymiotnik

 (1.1) zrobiony z tapioki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tapioka ż.

Wiktionary


tapiolit

minerał o składzie tantalitu, należący jednak do układu tetragonalnego


SJP.pl


tapir

roślinożerny ssak zamieszkujący dżungle Ameryki Południowej i Azji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Tapirus|Brisson|ref=tak., ssak lasów tropikalnych, o niewielkiej trąbie wykształconej z nosa i wargi;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) pot. utapirowane włosy

Wiktionary

Tapir (Tapirus) – rodzaj ssaków z rodziny tapirowatych (Tapiridae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Winne były zwierzęta, i duże i małe, kojot, tapir, szlachar, zaskroniec i gągół.

 (2.1) Do lokalu weszła dziewczyna z ogromnym tapirem na głowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtapʲir, AS: tapʹir

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1)

 przym. tapirowy

 (2.1)

 rzecz. tapirowanie n., utapirowanie n.

 czas. tapirować ndk., utapirować dk.

Wiktionary


tapiranga

rodzaj ptaków z rodziny tanagrowatych


SJP.pl


tapirek

zdrobnienie od: tapir


SJP.pl


tapirować

stroszyć włosy, czesząc grzebieniem poszczególne pasma w kierunku do skóry, w celu stworzenia pewnego rodzaju podkładki pod wysoką fryzurę


SJP.pl


tapirowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tapirować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tapirować ndk.

Wiktionary


tapirowate

rodzina ssaków roślinożernych z rzędu nieparzystokopytnych, o wydłużonej głowie, mających nos i wargę przekształconą w ruchliwą trąbę, występujących w tropikach Ameryki, na Półwyspie Malajskim i na niektórych wyspach Indonezji; tapiry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Tapiridae|Gray|ref=tak., monotypowa rodzina ssaków kopytnych z rzędu nieparzystokopytnych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Koniowate, tapirowate i nosorożcowate zaliczamy do nieparzystokopytnych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tapir mzw.

Wiktionary


tapirowaty

o cechach tapirowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


tapirowy

tapir


SJP.pl

Patrz:

tapir

tapiseria

wielobarwna, jednostronna tkanina artystyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. jednostronna tkanina o różnorodnej dekoracji, służącą do dekoracji ścian;

Wiktionary

Tapiseria (z franc. tapisserie) – ogólna nazwa określająca jednostronną tkaninę o różnorodnej dekoracji: figuralnej (np. ze scenami mitologicznymi, biblijnymi), heraldycznej bądź zwierzęco-roślinnej (tzw. werdiura), służącą do dekoracji ścian. Potocznie termin „tapiseria” stosowany jest wymiennie z nazwami: gobelin i arras.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tapiserie wykonywano już w starożytnym Egipcie.

Wiktionary


tapiseriowy

tapiseria; tapiseryjny


SJP.pl


tapiseryjny

tapiseria; tapiseriowy


SJP.pl


tapisjer

dawniej: rzemieślnik wyściełający materiałem meble lub elementy wyposażenia samochodów; tapicer


SJP.pl


tąpkowice

Tąpkowice – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Ożarowice (w latach 1973–1996 gmina Tąpkowice z siedzibą w Ożarowicach). W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.

W roku 2021 we wsi mieszkało 1088 osób, z czego 50,7% mieszkańców stanowiły kobiety, a 49,3% mężczyźni.

Wikipedia


taplać

potocznie:
1. nurzać coś w wodzie, błocie;
2. taplać się - brnąć w wodzie lub błocie; pławić się


SJP.pl


tąpnąć

o skałach: pęknąć, np. na skutek eksploatacji złóż, wydając charakterystyczny odgłos


SJP.pl

czasownik przechodni

 (1.1) dokonany od|tąpać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tąpnięcie n.

 czas. tąpać ndk.

Wiktionary


tąpnięcie

o skałach: pęknąć, np. na skutek eksploatacji złóż, wydając charakterystyczny odgłos


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) górn. oberwanie się skał w kopalni, połączone z silnym wstrząsem;

Wiktionary

Tąpnięcie – wyrzucenie materiału skalnego do wyrobiska lub zniszczenie jego obudowy wywołane gwałtownym rozładowaniem energii potencjalnej sprężystości skał. Jest jednym z zagrożeń naturalnych występujących w górnictwie. Często błędnie utożsamiane z każdym wstrząsem sejsmicznym pochodzenia górniczego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Według oficjalnej definicji Wyższego Urzędu Górniczego tąpnięcie jest zjawiskiem spowodowanym wstrząsem górotworu, w wyniku którego wyrobisko lub jego odcinek ulega gwałtownemu zniszczeniu lub uszkodzeniu.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tąpnąć dk., tąpać ndk.

Wiktionary


tapsuj

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w syberyjskiej części Rosji, prawy dopływ Sośwy Północnej

Wiktionary


tar

żyjące w wysokich górach Azji zwierzę z rodziny krętorogich, z wyglądu podobne do kozy


SJP.pl

  • tar – komputerowy program do archiwizacji
  • tar – perski instrument muzyczny
  • tar – zwierzę z rodzaju Hemitragus w rodzinie krętorogich
  • Tar – miejscowość na Węgrzech
  • Tar – rzeka w Stanach Zjednoczonych, w stanie Karolina Północna
  • Tar – rzeka w Kirgistanie
  • Tar – singel zespołu Visage z 1979 roku
  • Tár – film Todda Fielda z 2022 r. z Cate Blanchett w roli głównej.

Wikipedia


tara

1. przyrząd do prania ręcznego;
2. waga opakowania (brutto - netto)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydrol. rzeka na pograniczu obwodów nowosybirskiego i omskiego w Rosji, prawy dopływ Irtysza;

Wiktionary

Postacie:

  • Tara – imię żeńskie
  • Tara – bogini w mitologii indyjskiej
  • Tara – bogini w mitologii polinezyjskiej
  • Tārā – żeński bodhisattwa w buddyzmie tybetańskim
  • Tara Patrick – aktorka pornograficzna

Toponimy:

  • Tara – wzgórze w Irlandii, siedziba arcykrólów
  • Tara – rzeka w Czarnogórze
  • Tara – rzeka w Rosji
  • Tara – miasto w Rosji
  • Tara – miasto w Australii
  • Tara – gaun wikas samiti w Nepalu w strefie Dhawalagiri w dystrykcie Baglung

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje rzeka|D=Tary|N=Tarą.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) rzeka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) Тара

* czeski: (1.1) Tara

* francuski: (1.1) Tara

* litewski: (1.1) Tara

* niemiecki: (1.1) Tara

* rosyjski: (1.1) Тара ż.

* ukraiński: (1.1) Тара ż.

* włoski: (1.1) Tara

źródła.

== Tara (język islandzki.) ==

wymowa.

 IPA|ˈtʰaːra.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|islandzki|ż.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtara, AS: tara

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) rzeka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) Тара

* czeski: (1.1) Tara

* francuski: (1.1) Tara

* litewski: (1.1) Tara

* niemiecki: (1.1) Tara

* rosyjski: (1.1) Тара ż.

* ukraiński: (1.1) Тара ż.

* włoski: (1.1) Tara

źródła.

== Tara (język islandzki.) ==

wymowa.

 IPA|ˈtʰaːra.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|islandzki|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


taraba

gatunek ptaka z rodziny chronkowatych


SJP.pl

  • Taraba (rzeka)
  • Taraba (stan)
  • Taraba (ptak)

Wikipedia


taraban

1. wielki bęben używany przez tureckie pułki janczarskie; baraban;
2. bęben o podłużnym kształcie używany w dawnym wojsku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. muz. wojsk. walcowaty bęben używany przez wojsko;

Wiktionary

Taraban lub tułumbas (tur. daraban) – duży, podłużny bęben kapeli janczarskich, używany także w dawnym wojsku polskim.

Tarabanów używano do nadawaniu taktu w marszu oraz w bitwach do przekazywania rozkazów. Takie zastosowanie miało miejsce m.in. w bitwie pod Carrhae. Taraban jest wspomniany w czwartej zwrotce polskiego hymnu:

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zaś co pewien czas maszerowały przez Rynek bojowe kolumny wojsk, wychodzących w pole przy grzmiącej muzyce trąb, piszczałek, suchym warkocie tarabanów i wrzasku pauprów i pospólstwa, wieszającego się po bokach.

 (1.1) Już tam ociec do swej Basi mówi zapłakany: „słuchaj jeno, pono nasi biją w tarabany.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈrabãn, AS: tarabãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarabanik mrz.

Wiktionary


tarabanić

1. bić w taraban, bębnić;
2. potocznie: uderzać w coś mocno, gwałtownie; walić, łomotać;
3. potocznie: dźwigać coś ciężkiego;
4. tarabanić się - potocznie:
a) poruszać się niezdarnie, z trudem;
b) wchodzić na coś niezgrabnie, z trudem; wtarabaniać się, gramolić się


SJP.pl


tarabanik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od taraban

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taraban m.

Wiktionary


taracha

nazwisko


SJP.pl


taradajka

bryczka, zwykle dwukołowa, bez resorów, używana w XVIII wieku; taradejka, taratajka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. niewielki, czterokołowy, odkryty pojazd konny o prostej konstrukcji, zwykle bez resorów, używany w Polsce w XVIII wieku;

 (1.2) przest. żart. osoba gadatliwa

Wiktionary

Taradajka (taradejka, taratajka) (od ukr. тарадайка, ros. таратайка) – lekka, odkryta, nieresorowana bryczka, na ogół dwukołowa, powożona najczęściej w zaprzęgu jednokonnym, używana na ziemiach polskich w XVIII wieku.

Była niewielkim pojazdem o prostej konstrukcji, który Gloger uważa za rodzaj zwykłej małej bryczki lub kolaski, jaka pojawiła się w Polsce w XVIII wieku. Później używana często jako podręczny wózek czterokołowy, w zaprzęgu dwukonnym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtaraˈdajka, AS: taradai ̯ka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taradejka

 (1.2) klekotka, trajkotka

Wiktionary


taradejka

bryczka, zwykle dwukołowa, bez resorów, używana w XVIII wieku; taradajka, taratajka


SJP.pl


tarahumara

lud zamieszkujący stan Chihuahua w Meksyku


SJP.pl

Tarahumara, Rarámuri – lud zamieszkujący stan Chihuahua w Meksyku, posługujący się językiem tarahumara z rodziny uto-azteckiej. Ich liczebność wynosi około 70 tysięcy osób. Słyną z niezwykłej wytrzymałości w biegu, którą wykorzystują w tzw. polowaniu uporczywym. Stąd pochodzi nazwa ludu – Rarámuri, która dosłownie znaczy „biegacze”. Biegi stanowią także element tradycyjnych zawodów sportowych.

Wikipedia


taraj

gatunek drapieżnego ssaka z rodziny kotowatych; kot cętkowany, kotek cętkowany


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Prionailurus viverrinus|ref=tak., kotek cętkowany

Wiktionary

Kotek cętkowany, taraj, kot cętkowany (Prionailurus viverrinus) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny kotów (Felinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae). Żyje wzdłuż brzegów rzek, w namorzynach, niedostępnych lasach tropikalnych i na trzęsawiskach Pakistanu, Indii, Sri Lanki, Indonezji. Gatunek ten jest chroniony przepisami konwencji waszyngtońskiej (CITES).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na terytorium taraja zawsze znajdują się jakieś cieki lub akweny.

 (1.1) Taraje mają na ogonie czarne pierścienie.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kotek cętkowany

Wiktionary


tarakan

reg.: karaluch


SJP.pl

Tarakan – miasto w Indonezji na wyspie Tarakan w prowincji Borneo Północne; powierzchnia 250,8 km²; ludność 147 030 (VI 2005); gęstość zaludnienia 586,2 osób/1 km².

Ośrodek wydobycia ropy naftowej; port wywozowy tego surowca; port lotniczy Juwata Airport.

Wikipedia


taramasalata

zakąska w postaci kremowej pasty rybnej z ikry zmieszanej z namoczoną bułką lub gotowanymi ziemniakami, cebulą i koperkiem; taramosalata


SJP.pl


taramosalata

zakąska w postaci kremowej pasty rybnej z ikry zmieszanej z namoczoną bułką lub gotowanymi ziemniakami, cebulą i koperkiem; taramasalata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. pasta z ikry, tradycyjna grecka potrawa wielkopostna;

Wiktionary

Taramosalata (ngr. ταραμοσαλάτα) – popularna grecka pasta z ikry, często podawana jako przystawka.

Jest też daniem tradycyjnie postnym przygotowywanym na tzw. Czysty Poniedziałek, czyli pierwszy dzień Wielkiego Postu; podawana wtedy do lagany (wielkich placków chlebowych wypiekanych na ten dzień).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W pierwszy dzień Wielkiego Postu, Grecy spożywają taramosalatę i laganę.

 (1.1) Kiedy jest okazja do świętowania, jak zdanie egzaminu czy ukończenie eseju, schodzą, żeby zjeść musakę, okrę, taramosalatę, łatę jagnięcą czy ośmiornicę przy drewnianych, lakierowanych stołach, które wyglądają, jakby przyniesiono je tu prosto ze starego żaglowca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtarãmɔsaˈlata, AS: tarãmosalata

Wiktionary


taran

1. belka zakończona żelazną głowicą służąca dawniej do burzenia bram i murów;
2. zaostrzona belka wystająca z dziobu okrętu albo ostro zakończony, wydłużony dziób, służące dawniej np. do przebijania burt wrogich okrętów;
3. potocznie: rozpędzony duży przedmiot uderzający w coś i niszczący to


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. wojsk. machina oblężnicza z ciężką kłodą do kruszenia murów i rozbijania bram;

 (1.2) hist. żegl. element konstrukcji okrętu, służący do zatapiania okrętów wroga przez uderzenie dziobem;

Wiktionary

  • taran (machina oblężnicza) – rodzaj machiny oblężniczej
  • taran (dziób okrętu) – element konstrukcji dawnych okrętów
  • taran (technika walki) – technika walki
  • taran hydrauliczny – urządzenie do pompowania wody
  • Taran – polski zespół blackmetalowy
  • Taran i magiczny kocioł – amerykański film animowany

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. taranowanie n., staranowanie n., taranik mrz.

 czas. taranować ndk., staranować dk.

Wiktionary


taranek

nazwisko


SJP.pl


taraniec

taraniec paskowany - gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych


SJP.pl


taranik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od taran

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taran m.

Wiktionary


taranować

czasownik przechodni niedokonany (dk. staranować)

 (1.1) hist. wojsk. żegl. rozbijać, niszczyć lub wyważać coś przy użyciu taranu

 (1.2) hist. wojsk. żegl. uderzyć własnym pojazdem, okrętem albo samolotem obiekt wroga w celu jego uszkodzenia albo zniszczenia;

 (1.3) najeżdżać lub uderzać w przeszkodę

 (1.4) pot. z impetem w coś lub kogoś wjechać popychając go

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Duże straty czołgów T-34 wynikały również z kompromitujących decyzji dowództwa ruskich tankistów, np. aby, w razie braku amunicji czołgowej, taranować ciężki sprzęt niemiecki.

 (1.3) Uderzony z boku pojazd odwrócił się o 180 stopni i taranując znak drogowy oraz przydrożne metalowe słupki wylądował na poboczu, naprzeciwko pobliskiego sklepu spożywczego.

 (1.4) Ten gwałtownie zjechał na lewy pas jezdni i ruszył w kierunku Zabrza, taranując policjanta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taran mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) taran

 (1.3) najeżdżać

 (1.4) tratować

Wiktionary


tarant

koń lub pies o maści białej w gniade, kare lub kasztanowate plamy


SJP.pl


tarantas

dawny powóz o nadwoziu w kształcie pudła osadzonego na drążkach zamiast resorów


SJP.pl

Tarantas (ros. тарантас) – podróżny czterokołowy pojazd zaprzęgowy wywodzący się z Rosji, rodzaj bryczki. Tarantas zaprzęgany był w jednego lub dwa konie.

Wydłużone pudło tego pojazdu, w tylnej części kryte półokrągłą, brezentową budą, osadzone było na długich (kilkumetrowych), elastycznych drągach pełniących rolę resorów. Uważany był za wygodny pojazd podróżny, ponieważ mieścił miejsca leżące i siedzące.

Tarantasy używano w XIX wieku i pocz. XX wieku, także w Polsce.

Wikipedia


tarantela

tarantella;
1. neapolitański taniec ludowy o bardzo szybkim tempie, w takcie 6/8 lub 3/8;
2. muzyka do tego tańca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) choreogr. folk. tradycyjny taniec neapolitański

 (1.2) muz. folk. muzyka towarzysząca taranteli (1.1)

Wiktionary

Tarantela (wł. tarantella) – włoski taniec ludowy, z Neapolu.

Charakteryzuje się ściśle ustaloną rytmiką, opartą na jednostajnym pochodzie drobnych wartości rytmicznych; tempo szybkie, najczęściej w metrum 6/8, jednak zdarzają się także wykonania w metrum 3/8.

Nazwa pochodzi prawdopodobnie od miasta Taranto lub nazwy pająka – tarantuli, według wierzeń ludowych taniec miał leczyć z jadowitego ukąszenia.

Od XIX wieku, w formie stylizowanej, pojawił się w muzyce poważnej.

Wikipedia


tarantella

tarantela;
1. neapolitański taniec ludowy o bardzo szybkim tempie, w takcie 6/8 lub 3/8;
2. muzyka do tego tańca


SJP.pl

Tarantela (wł. tarantella) – włoski taniec ludowy, z Neapolu.

Charakteryzuje się ściśle ustaloną rytmiką, opartą na jednostajnym pochodzie drobnych wartości rytmicznych; tempo szybkie, najczęściej w metrum 6/8, jednak zdarzają się także wykonania w metrum 3/8.

Nazwa pochodzi prawdopodobnie od miasta Taranto lub nazwy pająka – tarantuli, według wierzeń ludowych taniec miał leczyć z jadowitego ukąszenia.

Od XIX wieku, w formie stylizowanej, pojawił się w muzyce poważnej.

Wikipedia


tarantinowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z twórczością Quentina Tarantina

Wiktionary


tarantowaty

o maści konia: biały z niewielkimi plamami


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) hipol. o koniu: biały w plamaamy gniade, kare lub kasztanowate

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarant m.

Wiktionary


tarantula

1. duży pająk z rodziny pogońców, którego jad zagraża życiu owadów i małych ptaków, wywołuje u ludzi stany zapalne; występuje w kilku gatunkach, m.in. w południowych Włoszech i na obszarach stepowych wschodniej Azji i Europy; jej ukąszenie nie musi prowadzić do śmierci;
2. dawne narzędzie tortur służące do wyrywania kobietom piersi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Lycosa tarantula|ref=tak., drapieżny gatunek pająka;

Wiktionary

Tarantula – zwyczajowa nazwa nadawana kilku południowo- i środkowoeuropejskim rodzajom dużych pająków z rodziny pogońcowatych – Hogna, Lycosa i Geolycosa.

Zwyczajowo w kilku językach, m.in. w polskim, mianem „tarantuli” nazywa się niesłusznie wiele większych gatunków pająków, zwłaszcza ptaszników. Jednak w języku angielskim również oficjalnie nazwy wielu ptaszników zawierają słowo „tarantula”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Anastazy hoduje tarantule i skorpiony.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtarãnˈtula, AS: tarãntula

Wiktionary


tarantyzm

zbytnie uwielbienie tańca


SJP.pl

Wikipedia


tarapata

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. zob. tarapaty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarapaty nmos.

Wiktionary


tarapaty

potocznie: trudne, przykre sytuacje, niemiłe przygody; kłopoty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) pot. przykre lub niemiłe sytuacje

Wiktionary

Tarapaty – polski film familijno-przygodowy z 2017 roku w reżyserii Marty Karwowskiej, wyprodukowany przez Koi Studio.

Film został zakwalifikowany do konkursu Inne Spojrzenie na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.

Zdjęcia do filmu powstawały w Warszawie i okolicach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zuza wpadła w niezłe tarapaty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarapata ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) opały

Wiktionary


taras

powierzchnia umieszczona na wysokości parteru, piętra lub na dachu, czasami zadaszona


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archit. otwarta przestrzeń użytkowa budynku;

 (1.2) geol. podcięty i wyrównany teren na stoku góry lub wzniesienia

 (1.3) daw. grobla

 (1.4) stpol. gruz, żwir

Wiktionary

  • Taras – imię męskie
  • taras (architektura) – pozioma powierzchnia umieszczona na wysokości parteru, piętra lub na dachu
  • taras (geomorfologia) – forma ukształtowania ściany skalnej lub zbocza doliny (we wspinaczce i tatrologii)
  • taras (historia wojskowości) – drewniana ściana używana przez husytów do osłony dział
  • taras (ogrodnictwo) – w ogrodnictwie (ogrody tarasowe)
  • taras rolny
  • Taras – fikcyjna góra z Silmarillionu

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtaras, AS: taras

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. tarasik m.

 przym. tarasowy

 przysł. tarasowo

Wiktionary


tarasek

nazwisko


SJP.pl


tarasewicz

nazwisko


SJP.pl


tarasić

regionalnie: zgniatać coś, przechodząc lub przebiegając po czymś; deptać


SJP.pl


tarasiewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Iwan Tarasiewicz Gramotin − rosyjski polityk i dyplomata
  • Henryk Tarasiewicz − polski działacz opozycyjny
  • Janusz Tarasiewicz − polski żużlowiec
  • Jerzy Tarasiewicz – polski żeglarz i pisarz marynista
  • Konstanty Tarasiewicz − białoruski inżynier i działacz mniejszości polskiej
  • Kordian Tarasiewicz − polski przedsiębiorca
  • Małgorzata Tarasiewicz − polska działaczka społeczna i polityk
  • Michał Tarasiewicz − polski aktor, reżyser, kolekcjoner teatraliów
  • Paweł Tarasiewicz − polski filozof kultury i cywilizacji, prezbiter katolicki
  • Ryszard Tarasiewicz − polski piłkarz i trener
  • Stanisław Tarasiewicz − polski dziennikarz i działacz mniejszości polskiej

Wikipedia


tarasik

zdrobnienie od: taras


SJP.pl


tarasin

nazwisko


SJP.pl


tarasiuk

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Borys Tarasiuk – ukraiński politolog, dyplomata i polityk
  • Georgina Tarasiuk – polska piosenkarka
  • Stefan Tarasiuk – polski inżynier leśnik, profesor nauk leśnych
  • Siergiej Tarasiuk – radziecki funkcjonariusz służb specjalnych

Wikipedia


taraskowo

Taraskowo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Piątnica. W latach 1973–1995 w gminie Wizna.

Przez miejscowość przepływa niewielka rzeka Łojewek, dopływ Narwi.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Olszynach.

Wikipedia


taraśnica

rodzaj prymitywnej armaty, używanej w średniowieczu do obrony zamków


SJP.pl

Taraśnica (staropol. od czes. tarasnice) – rodzaj lekkiego długolufowego działa przeznaczonego do prowadzenia ognia bezpośredniego.

W XV w. stosowali je czescy husyci, znane było wówczas i w Polsce. Nazwa pochodzi od ruchomej drewnianej zasłony (taras) umieszczanej jako przegroda w lukach pomiędzy wozami szyku taborowego. W późniejszym czasie używano go (podobnie jak hakownic) w obronie murów i innych umocnień stałych.

Wikipedia


tarasować

blokować przejście lub przejazd w danym miejscu; zatarasowywać


SJP.pl

czasownik

 (1.1) blokować możliwość przejścia lub przejazdu stojąc lub stawiając coś na drodze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciężarówka leży na boku jak upolowany mamut. Tarasuje całe dwa pasma.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtaraˈsɔvat͡ɕ, AS: tarasovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarasowanie n.

 czas. zatarasować, zatarasowywać

Wiktionary


tarasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zastawianie drogi, przejścia, przejazdu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nietarasowanie n., zatarasowanie n., taras m.

 czas. tarasować ndk., zatarasować dk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) blokowanie, barykadowanie

Wiktionary


tarasowaty

przypominający taras


SJP.pl


tarasowy

taras


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który jest ułożony w formę tarasu

 (1.2) związany z tarasem, dotyczący tarasu

Wiktionary

Patrz:

taras

Powiązane:

 rzecz. taras m.

Wiktionary


taraszkiewicz

nazwisko


SJP.pl


taratajka

bryczka, zwykle dwukołowa, bez resorów, używana w XVIII wieku; taradejka, taradajka


SJP.pl


taratatka

dawniej: rodzaj krótkiej kapoty męskiej, ozdobionej naszywkami ze sznura (szamerunkiem), noszonej w dawnej Polsce na przełomie XVIII i XIX wieku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. rodzaj krótkiej męskiej kapoty sięgającej do kolan i obszytej szamerunkiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miał na sobie krótko, z huzarska zrobioną taratatkę, spodnie obcisłe i buty gospodarsko-myśliwskie.

 (1.1) I kazał sobie szyć bardzo bogato sznurami i pętlicami ozdobną taratatkę z jakimiś figlami.

Wiktionary


tarator

bułgarska zupa jogurtowo-ogórkowa z dodatkiem oliwy, czosnku oraz orzechów włoskich


SJP.pl

Tarator ogórkowy (bułg. таратор [tara’tor] с краставици) – rodzaj zupy-chłodnika; danie charakterystyczne dla kuchni bułgarskiej.

Wikipedia


tarawa

atol na Oceanie Spokojnym, w państwie Kiribati


SJP.pl

Tarawa – główny atol wyspiarskiego państwa Kiribati, położony w środkowej części Oceanu Spokojnego w archipelagu Wysp Gilberta. Znajduje się tu stolica kraju Bairiki. Atol jest zamieszkany przez 70 090 osób (2020), posługujących się na co dzień językiem angielskim oraz językiem kiribati. Powierzchnia laguny wynosi około 500 km². Atol ten jest też siedzibą władz jednego z sześciu dystryktów Kiribati, a także lokalnej rady wyspiarskiej, jednej z 21 w tym państwie (zobacz podział administracyjny Kiribati). Na tym atolu znajdują się m.in. osady Buariki i Bonriki. W południowej części atolu znajduje się jednostka administracyjna South Tarawa.

Wikipedia


tarbusz

czerwona czapka filcowa, noszona głównie przez muzułmanów zamieszkujących strefę śródziemnomorską


SJP.pl


tarchalice

Tarchalice – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminie Wołów.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Wikipedia


tarchalin

Tarchalin (pol. hist. Tarchalino) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie rawickim, w gminie Bojanowo.

Wikipedia


tarchomin

dzielnica w Warszawie


SJP.pl

Tarchomin – osiedle i obszar MSI znajdujący się w północnej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka.

Wikipedia


tarchomiński

związany z Tarchominem, dotyczący Tarchomina


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tarchominem, dotyczący Tarchomina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarchomin m.

Wiktionary


tarcica

produkt drzewny powstały w tartaku w wyniku wstępnej obróbki drzewa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) deski powstałe na skutek przecięcia gałęzi lub pnia piłą

Wiktionary

Tarcica – asortyment drzewny powstały w wyniku przetarcia drewna okrągłego w sposób indywidualny bądź grupowy (decyduje liczba równocześnie pracujących pił) na pilarkach: ramowych (trakach), taśmowych bądź tarczowych. Ze względu na stopień obróbki tarcice dzielą się na:

  • tarcicę nieobrzynaną – o obrobionych dwóch powierzchniach równoległych, krawędzie boczne są obłe (bez obróbki); otrzymywana jest przez przetarcie jednokrotne na trakach (piłach tartacznych),
  • tarcicę obrzynaną – o obrobionych czterech płaszczyznach i krawędziach czoła.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. natarcie n.

 czas. trzeć

Wiktionary


tarciczka

zdrobnienie od: tarcica


SJP.pl


tarcie

1. fizyka: zjawiska fizyczne towarzyszące przemieszczaniu się względem siebie dwóch ciał fizycznych lub elementów tego samego ciała;
2. technologia obróbki drewna polegająca na przerabianiu drewna okrągłego na tarcicę przy użyciu traka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|trzeć.

 (1.2) fiz. rozpraszanie energii wskutek dotykania się dwóch ciał podczas ich względnego ruchu

 (1.3) zwykle w liczbie mnogiej: sprzeczki, niesnaski, nieporozumienia

Wiktionary

  • tarcie (fizyka)
  • tarcie (technologia)

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtarʲt͡ɕɛ, AS: tarʹće

Wiktionary

Powiązane:

 czas. trzeć, potrzeć

 rzecz. natarcie n., ucieranie n., zacierka ż.

Wiktionary


tarciówka

obrabiarka do przepiłowywania drewna


SJP.pl


tarcza

1. obronna część uzbrojenia, używana przez piechotę i jazdę od czasów starożytnych do czasu wprowadzenia broni palnej, o różnych kształtach i rozmiarach;
2. tablica z koncentrycznymi kręgami, służąca jako cel do strzelania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) astr. jeden z gwiazdozbiorów nieba południowego;

Wiktionary

  • tarcza – rodzaj uzbrojenia ochronnego
  • tarcza – okrągły element urządzenia, zwykle z opisem na obwodzie, np. tarcza zegarowa, tarcza telefoniczna
  • tarcza – ogólne określenie okrągłej, płaskiej (lub sprawiającej takie wrażenie) powierzchni, np. tarcza słoneczna
  • tarcza konstrukcyjna – element konstrukcyjny
  • tarcza kontynentalna – geologia
  • tarcza hamulcowa – w hamulcach tarczowych
  • tarcza herbowa
  • Tarcza – zwany inaczej Tarczą Sobieskiego gwiazdozbiór nieba północnego.
  • tarcza numerowa
  • tarcza ochronna
  • tarcza ostrzegawcza – urządzenie sygnalizacyjne
  • tarcza szkolna
  • tarcza strzelecka
  • tarcza sterująca – element śmigłowca
  • tarcza sprzęgła – część sprzęgła
  • tarcza dociskowa – współpracuje ze sprzęgłem
  • tarcza szlifierska
  • tarcza – kolor w kartach wzoru szwajcarskiego

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtart͡ʃa, AS: tarča

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tarcza Sobieskiego, skr. Sct

Wiktionary


tarczenica

skorupiak wodny, pasożyt ryb i kijanek; splewka


SJP.pl


tarczennice

rząd lub podgromada skorupiaków z gromady Maxillopoda, pasożytujących na rybach, rzadziej na płazach; tarcznice


SJP.pl


tarczewski

nazwisko


SJP.pl


tarczka

1. w botanice: część zarodka nasienia, która przylega do bielma i spełnia w czasie kiełkowania ziarna istotne funkcje fizjologiczne;
2. w ogrodnictwie: kawałek kory ścięty razem z pączkiem z drzewa szlachetnego w celu przeszczepienia go na pęd dziczki;
3. w zoologii: niewielkiej grubości płytka kostna rogowa albo szeregi nachodzących na siebie płytek, które pokrywają ciało niektórych zwierząt;
4. w zoologii: tarczka zarodkowa - skupienie na powierzchni żółtka jaj komórek bogatych w żółtko, z których rozwija się zarobek;
5. w medycynie: tarczka woszczynowa - suchy, żółty strup, występujący przy chorobie skóry zwanej strupniem woszczynowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od tarcza

 (1.2) mała tarcza

 (1.3) zool. element pancerzyka owadów, wchodzący w skład grzbietowej części tułowia;

 (1.4) anat. spłaszczony twór stanowiący szkielet powieki i główny element osłony oka;

 (1.5) spłaszczona osłona rękojeści szpady;

Wiktionary

  • Tarczka (scutellum, mesoscutellum) – część tułowia owadów
  • Tarczka (tarsus) – część powieki kręgowców
  • Tarczka opachowa – element zbroi
  • Tarczka – element broni białej

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tarcza ż., tarcznik m., tarczówka ż., tarczyca ż., tarczowanie n.

 czas. tarczować ndk.

 przym. tarczowy, tarczkowy, tarczycowy

Wiktionary


tarczkonogi

podgromada drobnych mięczaków morskich z gromady bezpłytkowców; tarczkonogie, ogonoskrzelce


SJP.pl

Tarczonogie, tarczkonogi, ogonoskrzelce (Caudofoveata) – drobne, robakowate mięczaki morskie, pierwotnie pozbawione muszli. Mają wapienne łuski na powierzchni ciała, tarkę, rurkowate serce z przedsionkiem i komorą. Są rozdzielnopłciowe. Długość ciała od 2 do 140 mm. Występują w mule morskim, pospolicie, czasami licznie.

Wraz z bruzdobrzuchami tworzą klad bezpłytkowców (Aplacophora).

Wikipedia


tarczkonogie

podgromada drobnych mięczaków morskich z gromady bezpłytkowców; tarczkonogi, ogonoskrzelce


SJP.pl


tarczkowaty

mający kształt małej tarczy


SJP.pl


tarcznice

rząd lub podgromada skorupiaków z gromady Maxillopoda, pasożytujących na rybach, rzadziej na płazach; tarczennice


SJP.pl


tarcznik

owad z grupy czerwców, szkodnik domowych roślin doniczkowych


SJP.pl

Pluskwiaki z rodziny tarcznikowatych:

  • tarcznik gruszowiec
  • tarcznik kaktusowiec
  • tarcznik laurowiec
  • tarcznik niszczyciel
  • tarcznik oleandrowiec
  • tarcznik ostrygowiec
  • tarcznik przestrojnowiec
  • tarcznik różowiec
  • tarcznik wierzbinek, zaśnieżek wierzbinek

Wikipedia


tarczniki

rodzina owadów z rzędu pluskwiaków obejmująca około 2650 gatunków; tarcznikowate


SJP.pl

Tarcznikowate, tarczniki (Diaspididae) – rodzina owadów z rzędu pluskwiaków licząca około 2650 gatunków, w większości szkodników roślin uprawnych. Tarcznikowate pochodzą z Eurazji i Afryki Północnej, ale obecnie zostały zawleczone także na pozostałe kontynenty. Wiele z gatunków należących do rodziny ma duże znaczenie gospodarcze jako szkodniki roślin ozdobnych i szklarniowych.

Wikipedia


tarcznikowate

rodzina owadów z rzędu pluskwiaków obejmująca około 2650 gatunków; tarczniki


SJP.pl

Tarcznikowate, tarczniki (Diaspididae) – rodzina owadów z rzędu pluskwiaków licząca około 2650 gatunków, w większości szkodników roślin uprawnych. Tarcznikowate pochodzą z Eurazji i Afryki Północnej, ale obecnie zostały zawleczone także na pozostałe kontynenty. Wiele z gatunków należących do rodziny ma duże znaczenie gospodarcze jako szkodniki roślin ozdobnych i szklarniowych.

Wikipedia


tarcznikowaty

o cechach tarcznikowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


tarczogłowe

jedna z podgromad płazów


SJP.pl


tarczowaty

przypominający kształtem tarczę


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) przypominający kształtem tarczę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarcza ż.

 przym. tarczowy

 przysł. tarczowato

Wiktionary


tarczowce

wymarła gromada ryb, do której zalicza się zwierzęta żyjące w paleozoiku od syluru do dolnego karbonu; plakodermy, potocznie zwane rybami pancernymi


SJP.pl

Tarczowce może oznaczać:

  • ryby pancerne (Placodermi) – gromada kopalnych ryb
  • przekopnice (Notostraca) – rząd skorupiaków

Wikipedia


tarczowe

tarcza


SJP.pl

Patrz:

tarcza

tarczowiec

przedstawiciel gromady kręgowców należących do żuchwowców


SJP.pl


tarczówka

1. owad z rzędu pluskwiaków żywiący się sokami drzew;
2. obrabiarka do drewna; pilarka tarczowa


SJP.pl

  • tarczówka (Aleurodiscus) – rodzaj grzybów z rodziny skórnikowatych
  • tarczówka (Pentatoma) – rodzaj owadów z rodziny tarczówkowatych

Wikipedia


tarczówki

1. owad z rzędu pluskwiaków żywiący się sokami drzew;
2. obrabiarka do drewna; pilarka tarczowa


SJP.pl

Tarczówki (Pentatomoidea) – nadrodzina owadów z podrzędu pluskwiaków różnoskrzydłych i infrarzędu Pentatomomorpha.

Wikipedia


tarczówkowate

rodzina pluskwiaków różnoskrzydłych cechujących się silnie rozwiniętą tarczką na śródtułowiu; żywią się sokami roślin, niektóre wszystkożerne lub drapieżne; tarczówki


SJP.pl

Tarczówkowate (Pentatomidae) – rodzina owadów z podrzędu pluskwiaków różnoskrzydłych.

Wikipedia


tarczówkowaty

o cechach tarczówkowatych (tarczówek; rodzina pluskwiaków różnoskrzydłych)


SJP.pl


tarczówkowy

1. paśnica tarczówkowa - gatunek muchówki z rodziny rączycowatych;
2. wytrzeszczka tarczówkowa - gatunek błonkówki


SJP.pl


tarczownica

Tarczownica (Parmelia Ach.) – rodzaj grzybów z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae). Należy do porostów. W Polsce występuje 5 gatunków.

Wikipedia


tarczownicowate

rodzina porostów


SJP.pl

Tarczownicowate (Parmeliaceae Zenker) – rodzina grzybów z rzędu misecznicowatych (Lecanorales).

Wikipedia


tarczownicowaty

o cechach tarczownicowatych (rodzina porostów)


SJP.pl


tarczowniczka

tarczownik


SJP.pl

Wikipedia

Patrz:

tarczownik

tarczownik

dawniej: żołnierz pieszy uzbrojony w tarczę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) wojsk. hist. we wczesnej monarchii piastowskiej: podstawowy żołnierz piechoty, uzbrojony we włócznię, topór oraz tarczę

 (1.2) wojsk. hist. piechur osłaniający swą tarczą innych żołnierzy

 (1.3) daw. rzemieślnik, wyrabiający tarcze

Wiktionary

Tarczownik – średniowieczny żołnierz, którego głównym zadaniem było osłanianie innych żołnierzy (np. łuczników, kuszników) przed atakiem wroga za pomocą dużej tarczy.

We wczesnośredniowiecznej Polsce: podstawowa jednostka wojskowa, piechota słowiańska.

Słowiańscy tarczownicy wyposażeni byli we włócznie, topory oraz tarcze.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tarcza ż.

 przym. tarczowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) war. tarcznik

Wiktionary


tarczowy

tarcza


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tarczą, dotyczący tarczy

Wiktionary

Patrz:

tarcza

Przykłady

 (1.1) Rak rdzeniasty ma dobre rokowanie jeśli ogranicza się do gruczołu tarczowego, a jeśli pojawią się przerzuty poza gruczołem tarczowym, to rokowanie jest gorsze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarcza ż., tarczka ż., tarcznik mos., tarczownik mos.

 przym. tarczowaty

Wiktionary


tarczyca

gruczoł dokrewny znajdujący się w przedniej części szyi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. gruczoł kręgowców, wydzielający hormony mające ważną rolę w regulowaniu przemiany materii;

 (1.2) bot. roślina z rodziny jasnotowatych;

Wiktionary

Tarczyca, gruczoł tarczowy (łac. glandula thyroidea) – nieparzysty gruczoł wydzielania wewnętrznego występujący u kręgowców. Wytwarza hormony trójjodotyroninę (T3), tyroksynę (T4) i kalcytoninę, wpływając na metabolizm i gospodarkę wapniowo-fosforową organizmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jod gromadzi się w tarczycy, gdzie jest wykorzystywany do produkcji hormonów regulujących przemiany metaboliczne w organizmie. Niedobór jodu w pożywieniu przyczynia się do niedoczynności tarczycy.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tarczycowy

 rzecz. tarczka ż.

Wiktionary


tarczycowy

tarczyca


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) anat. dotyczący tarczycy

 (1.2) anat. wytwarzany przez tarczycę

Wiktionary

Patrz:

tarczyca

Powiązane:

 rzecz. tarczka ż., tarczyca ż.

Wiktionary


tarczyk

owad z rodziny czerwców, groźny szkodnik drzew owocowych; tarcznik


SJP.pl

  • tarczyk (Cassida) – rodzaj chrząszczy z rodziny stonkowatych
  • tarczyk (Clypeola) – rodzaj roślin z rodziny kapustowatych
  • tarczyk (Ctenobrycon spilurus) – gatunek ryby kąsaczokształtnej
  • tarczyk (Placopsis) – rodzaj porostów

Wikipedia


tarczykowate

o cechach tarczykowatych (rodzina chrząszczy)


SJP.pl


tarczykowaty

o cechach tarczykowatych (rodzina chrząszczy)


SJP.pl


tarczyn

1. miasto w Polsce;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Tarczyn – miasto w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Tarczyn. Do 1954 siedziba wiejskiej gminy Komorniki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego. Był miastem duchownym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Otrzymaliśmy informację, że w przetwórni owocowej w Tarczynie wystąpiła przerwa w dostawie prądu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtart͡ʃɨ̃n, AS: tarčỹn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarczynianin m., tarczynianka ż.

 przym. tarczyński

Wiktionary


tarczynianin

mieszkaniec Tarczyna (miasta w Polsce)


SJP.pl


tarczynianka

mieszkanka Tarczyna (miasta w Polsce)


SJP.pl


tarczyński

przymiotnik od: Tarczyn


SJP.pl

Tarczyński, Tarczyńska – polskie nazwisko, w Polsce nosi je ponad 2500 osób.

Osoby noszące to nazwisko:

  • Agata Tarczyńska (ur. 1988) – piłkarka
  • Antoni Tarczyński (ur. 1953) – polityk, samorządowiec, poseł na Sejm II kadencji
  • Dominik Tarczyński (ur. 1979) – działacz katolicki i publicysta, poseł na Sejm VIII kadencji
  • Marek Tarczyński (ur. 1938) – wojskowy i historyk
  • Piotr Tarczyński (ur. 1983) – pisarz, tłumacz z języka angielskiego, amerykanista, politolog
  • Tadeusz Alf-Tarczyński (1889–1985) – generał brygady Wojska Polskiego
  • Waldemar Tarczyński (ur. 1960) - ekonomista, profesor i wieloletni rektor Uniwersytetu Szczecińskiego

Wikipedia


tardamento

określenie wykonawcze: powoli, opieszale, zwalniając; tardando; tardo


SJP.pl


tardando

określenie wykonawcze: powoli, opieszale, zwalniając; tardamento; tardo


SJP.pl


tardis

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub żeński

 (1.1) sf. film. żyjący statek kosmiczny w formie niebieskiej budki policyjnej, poruszający się w czasie i przestrzeni, występujący w uniwersum filmowym Doktora Who;

 (1.2) astr. planetoida o numerze 3325 z pasa głównego asteroid;

Wiktionary


tardo

określenie wykonawcze: powoli, opieszale, zwalniając; tardando; tardamento


SJP.pl


tardżuman

tłumacz i pośrednik między cudzoziemcami a mieszkańcami Bliskiego Wschodu; dragoman


SJP.pl


tareczka

zdrobnienie od: tarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: tarka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈrɛt͡ʃka, AS: tarečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarka ż.

Wiktionary


tarecznik

rodzaj roślin z rodziny rutowatych; Flindersia


SJP.pl


tarencki

przymiotnik od: Tarent


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tarentem, dotyczący Tarentu, pochodzący z Tarentu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarentyńczyk mos., Tarent mrz., tarentczyk mos., tarentyjczyk mos., tarentyjka ż.

 przym. tarentyński

Wiktionary


tarent

miasto, gmina i prowincja we Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto i gmina w regionie Apulia, w prowincji Tarent (1.2), w południowych Włoszech;

 (1.2) geogr. adm. włoska prowincja położona na południu kraju, w regionie Apulia;

Wiktionary

Tarent (wł. Taranto [ˈtaranto], łac. Tarentum, w dialekcie tarenckim Tarde lub Tarande) – miasto i gmina w regionie Apulia, w prowincji Tarent, w południowych Włoszech. Ważny handlowy i wojenny port morski na Morzu Śródziemnym, ośrodek przemysłu stalowego, chemicznego i spożywczego. W mieście znajdują się stocznie wojenne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie ma chyba w Apulii miasta smutniejszego niż Tarent; w antyku miał trzysta tysięcy mieszkańców, teraz o sto tysięcy mniej. Jest też włoską stolicą dioksyn, a może nawet stolicą europejską (…).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtarɛ̃nt, AS: tarẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarentyjczyk mos., tarentyjka ż., tarentczyk mos., tarentyńczyk mos.

 przym. tarencki, tarentyński

Wiktionary


tarentczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tarentu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarent m., tarentyjczyk mos., tarentyńczyk mos.

:: fż. tarentyjka ż.

 przym. tarencki, tarentyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tarentyjczyk, tarentyńczyk

Wiktionary


tarentyjczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tarentu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarent m., tarentczyk mos., tarentyńczyk mos.

:: fż. tarentyjka ż.

 przym. tarencki, tarentyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tarentczyk, tarentyńczyk

Wiktionary


tarentyjka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tarentu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarent mrz.

:: fm. tarentyjczyk mos., tarentczyk mos., tarentyńczyk mos.

 przym. tarencki, tarentyński

Wiktionary


tarentyńczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tarentu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarent m., tarentyjczyk mos., tarentczyk mos.

:: fż. tarentyjka ż.

 przym. tarencki, tarentyński

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tarentyjczyk, tarentczyk

Wiktionary


tarentyński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) tarencki, związany z Tarentem, dotyczący Tarentu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarent mrz., tarentyjczyk mos., tarentyjka ż., tarentczyk mos., tarentyńczyk mos.

 przym. tarencki

Wiktionary


tarflen

polska nazwa handlowa policzterofluoroetylenu - tworzywa sztucznego o dużej odporności termicznej i chemicznej, powstałego w wyniku polimeryzacji czterofluoroetylenu; teflon


SJP.pl

Wikipedia


targ

1. spór o cenę towaru;
2. sprzedaż i kupno towarów w wydzielonym miejscu i ustalonym dniu tygodnia; miejsce, gdzie odbywa się sprzedaż i kupno towarów; bazar, jarmark


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kupno i sprzedaż towarów mająca miejsce w wydzielonym miejscu w określone dni tygodnia

 (1.2) miejsce, gdzie dokonuje się transakcji kupna i sprzedaży

 (1.3) spór między sprzedającym, któremu zależy na jak największym zysku, a kupującym, który chce uzyskać jak najniższą cenę

 (1.4) przen. spór, w którym obie strony przekonują się nawzajem do czegoś

 (1.5) zob. targi.hand. wystawa różnych produktów

Wiktionary

Targ – miejsce handlu, który odbywa się na wydzielonej przestrzeni, w określonym czasie. Często związany z pewną tradycją lub formalnymi zasadami handlowymi. Miejsce, gdzie odbywa się targ, nazywane jest targowiskiem, placem targowym lub targiem (Târg) albo bazarem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Poszedłem na targ po kartofle.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tark, AS: tark

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. targowe n., targowisko mrz., targi lm nm., targowanie n., wytargowanie n., utargowanie n., targowica ż., Targowica ż., targowiczanin mos., Targówek mrz.

 czas. targować ndk., wytargować dk., utargować dk.

 przym. targowy, targowiskowy, targowicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jarmark

 (1.2) rynek, bazar, targowisko, bazar

Wiktionary


targać

1. czochrać, wprowadzać nieład we włosach;
2. nieść coś lub wlec z wysiłkiem;
3. szarpać, pociągać


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. targnąć)

 (1.1) gwałtownie pociągać

 (1.2) fryzj. burzyć ułożenie

czasownik przechodni niedokonany (dk. potargać)

 (2.1) nieść z wysiłkiem

 (2.2) powodować splątanie się czegoś; burzyć porządek czegoś

 (2.3) drzeć na strzępy

 (2.4) powodować gwałtowne przeżycia, udrękę

 (2.5) włók. dokonywać początkowej obróbki bawełny (mieszanie, oczyszczanie, rozluźnianie beli)

czasownik zwrotny niedokonany targać się (dk. targnąć się)

 (3.1) gwałtownie pociągać siebie samego za coś

 (3.2) gwałtownie pociągać jeden drugiego za coś

 (3.3) pot. energicznie poruszać się

 (3.4) dokonywać zamachu; występować przeciwko

 (3.5) próbować wykonać coś trudnego

czasownik zwrotny niedokonany targać się (dk. potargać się)

 (4.1) ulegać potarganiu

 (4.2) wichrzyć sobie samemu włosy

 (4.3) wichrzyć jeden drugiemu włosy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. targanie n., starganie n., wytarganie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szarpać, tarmosić

 (1.2) burzyć, czochrać, mierzwić, rozwichrzać, wichrzyć, zmierzwiać, zwichrzać

 (2.1) dźwigać, taszczyć

 (2.2) czochrać, mierzwić, wichrzyć, zmierzwiać, zwichrzać

 (2.3) rozszarpywać, rwać

 (2.4) dręczyć, miotać, szarpać, rozdzierać, rozszarpywać

 (3.1) miotać się, szarpać się

 (3.2) bić się, szarpać się

 (3.5) odważać się

 (4.1) burzyć się, wzburzać się

 (4.2) mierzwić się

 (4.3) mierzwić się

Wiktionary


targalski

nazwisko


SJP.pl


targan

zwykle w l. mn.:
1. krótkie włókna lniane oddzielane od łodyg przy ręcznej lub mechanicznej obróbce lnu
2. nasmołowane pakuły, które używane są na statku do zatykania szczelin między klepkami poszycia burt i pokładu
3. gwarowo: zgrabki


SJP.pl


targanice

Targanice (do 1964 Targanica) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Andrychów.

Integralne części wsi Targanice: Bagna, Beskid, Chomlówka, Dział, Farówka, Francja, Gierkówka, Górka, Kamieniec, Koczurówka, Koło Gościńca, Lanckorona, Nowa Wieś, Pod Jawornicą, Pod Puszczą, Potok, Rysiówka, Targanice Dolne, Targanice Górne, Wawrzynówka.

Wikipedia


targanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|targać.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nietarganie n., starganie n., wytarganie n.

 czas. targać ndk.

Wiktionary


targaniec

część mechanizmu kosiarki, która uruchamia elementy tnące


SJP.pl


targanina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. ciągłe targanie, szarpanie; szarpanina

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kiedy czeladź idzie po słomę dla bydła, to jak się jej na chlewie lub w sąsieku snopek rozwiąże, to go nie weźmie, tylko chwyta za całki; a gdy się całkie snopki wybiorą, zostanie niemało targaniny. (…) gdym zobaczył ten nieporządek, kazałem chłopakowi ową targaninę z porozwiązywanych snopków powiązać.

Wiktionary


targanka

rodzaj pakuł uzyskiwanych wskutek szarpania podczas młocki słomy lnianej lub lnu trzepanego; słoma targana


SJP.pl


target

docelowa grupa odbiorców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środ. hand. grupa docelowa, np. klientów, odbiorców

 (1.2) techn. materiał odparowywany w trakcie fizycznego osadzania z fazy gazowej

 (1.3) środ. pracownicza norma do wyrobienia w miesiącu

Wiktionary

  • target – obiekt bombardowany w akceleratorze cząstek
  • target – żargonowa (skrótowa) nazwa grupy docelowej (ang. target group)
  • Target – miejscowość we Francji
  • Target S.A. – przedsiębiorstwo działające w branży ogrodniczej
  • Target Corporation – amerykańska sieć handlowa
  • TARGET – Transeuropejski Zautomatyzowany System Ekspresowego Transferu Płatności
  • target – materiał odparowywany w trakcie fizycznego osadzania z fazy gazowej
  • Target – singel grupy T-ara
  • Target – polska strzelanka pierwszoosobowa z 1998

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtarɡɛt, AS: target

Wiktionary

Powiązane:

 przym. targetowy

Wiktionary


targeting

targetować


SJP.pl

Targeting – koncepcja, przejawiająca się w polityce przemysłowej, polegająca na typowaniu pewnych dziedzin lub przedsięwzięć, którym na zasadzie selektywnej i często dyskryminacyjnej dla pozostałych, przyznawane są rządowe priorytety. Priorytety stosowane polityce przemysłowej to: priorytet podmiotowy (przedsiębiorstwo), przedmiotowy (produkt, grupa produktów), regionalny, własnościowy (forma własności), technologiczny, rynkowy (rynek w sensie demograficznym i geograficznym) oraz priorytet kierunku produkcji (sprzedaż w kraju, eksport).

Wikipedia

Patrz:

targetować

targetować

w marketingu: określać target (grupę docelową)


SJP.pl


targetowy

target


SJP.pl

Patrz:

target

targi

wystawa handlowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) hand. rodzaj ekspozycji towarów na arenie krajowej lub międzynarodowej, na której wystawiane są wytwory różnych dziedzin przemysłu, której celem jest zawieranie transakcji handlowych

forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.

 (2.1) M., B. i W. lm. od: targ

Wiktionary

Targi – tradycyjnie rodzaj wystawy, ekspozycji towarów na arenie międzynarodowej lub krajowej, połączonej ze sprzedażą. Obecnie pojmowane jako wydarzenia targowe – narzędzie marketingu bezpośredniego (twarzą w twarz), służące budowaniu relacji z dotychczasowymi i potencjalnymi kontrahentami. Ekspozycja targowa jest tylko jednym z elementów tworzących targi. Inne elementy wydarzenia targowego to m.in. eventy, matchmaking, konferencje i seminaria. Obserwuje się wysoką specjalizację wydarzeń targowych, koncentrację na określonych sektorach rynku. Coraz wyraźniej następuje także podział na targi typu business-to-business oraz business-to-customer.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tegoroczna edycja targów branży pogrzebowej zgromadziła ponad stu wystawców.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtarʲɟi, AS: tarʹǵi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. targ m., targowisko n., targowanie n., utargowanie n., Targówek m.

 czas. targować ndk., utargować dk.

 przym. targowy, targowiskowy

Wiktionary


targnąć

czasownik przechodni dokonany (ndk. targać)

 (1.1) gwałtownie pociągnąć

 (1.2) fryzj. zburzyć ułożenie

czasownik zwrotny dokonany targnąć się (ndk. targać się)

 (2.1) gwałtownie pociągnąć siebie samego za coś

 (2.2) gwałtownie pociągnąć jeden drugiego za coś

 (2.3) pot. energicznie poruszyć się

 (2.4) dokonać zamachu; wystąpić przeciwko

 (2.5) spróbować wykonać coś trudnego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. targnięcie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szarpnąć

 (1.2) zburzyć, zwichrzyć

Wiktionary


targocz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. taczka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|kara, tragocz.

Wiktionary


targoński

nazwisko


SJP.pl


targosz

nazwisko


SJP.pl


targoszyce

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 3, w tym 1 podstawowa
  • Targoszyce – kolonia wsi Jaroszówka w woj. dolnośląskim, w pow. legnickim, w gminie Chojnów
  • Targoszyce – część wsi Mierzęcice w woj. śląskim, w pow. będzińskim, w gminie Mierzęcice
  • Targoszyce – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. krotoszyńskim, w gminie Kobylin

Wikipedia


targoszyn

Targoszyn (niem. Bersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Mściwojów.

Wikipedia


targować

czasownik przechodni niedokonany (dk. wytargować)

 (1.1) hand. przeprowadzać pertraktacje handlowe; zawierać transakcje

 (1.2) hand. mieć utarg; osiągać zysk

czasownik zwrotny niedokonany targować się (dk. wytargować się)

 (2.1) hand. prowadzić pertraktacje handlowe w celu uzyskania najdogodniejszej ceny

 (2.2) pot. prowadzić spór

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. targ mrz., targowanie n., targi nmos., targowe n., targowisko n.

 przym. targowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) handlować

 (2.2) spierać się, wykłócać się

Wiktionary


targowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|targować.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. wytargowanie n., utargowanie n., targ m., targi nmos., targowe n., targowisko n., targowica ż., Targowica ż., targowiczanin m.

 czas. targować ndk., wytargować dk., utargować dk.

 przym. targowy, targowiskowy, targowicki

Wiktionary


targówczanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Targówka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wielu targówczan odwiedziło nową stację metra.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Targówek mrz.

:: fż. targówczanka ż.

Wiktionary


targówczanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Targówka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Targówek mrz.

:: fm. targówczanin mos.

Wiktionary


targowe

targ, targi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) hand. opłata targowa pobierana od handlujących

Wiktionary

Patrz:

targ, targi

Przykłady

 (1.1) Urzędnicy pobrali od handlarzy targowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. targ m., targowanie n.

 czas. targować ndk.

 przym. targowy

Wiktionary


targówek

prawobrzeżna dzielnica Warszawy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. prawobrzeżna dzielnica Warszawy;

Wiktionary

Targówek – dzielnica Warszawy położona w prawobrzeżnej części miasta. Jest jedną z 18 jednostek pomocniczych m.st. Warszawy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przykładem typowej zabudowy przedwojennego Targówka jest drewniana kamienica Paprockiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. targi lm nm., targ mrz., targówczanin mos., targówczanka ż.

 przym. targowy

Wiktionary


targowica

1. konfederacja zawiązana w Targowicy dla obalenia Konstytucji 3 maja; konfederacja targowicka;
2. dawniej: miejsce, gdzie odbywają się targi; targowisko;
3. przenośnie:
a) zdrada;
b) zdrajcy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. targowisko

 (1.2) zdrada

Wiktionary

Miejscowości

  • Targowica – miejscowość w województwie dolnośląskim
  • Targowica, Targowica Polna – wieś w obwodzie iwanofrankowskim, w rejonie kołomyjskim (hromada Horodenka)
  • Targowica (Торговиця) – wieś w obwodzie iwanofrankowskim, w rejonie kołomyjskim (hromada Ottynia)
  • Targowica – wieś w obwodzie kirowohradzkim, w rejonie nowoarchanhelskim Ukrainy, miejsce zawiązania konfederacji targowickiej
  • Targowica – wieś w obwodzie rówieńskim, w rejonie młynowskim, na Wołyniu

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. targ mrz., targowanie n., targowiczanin mos.

Wiktionary


targowicki

przymiotnik od: Targowica


SJP.pl


targowiczanin

1. mieszkaniec Targowicy;
2. uczestnik konfederacji targowickiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. członek konfederacji targowickiej, jej zwolennik

 (1.2) pejor. osoba, o której mówiący sądzi, że w porozumieniu z wrogami Polski działa przeciwko państwu i narodowi

 (1.3) mieszkaniec Targowicy lub Targowiska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tłum już szturmował więzienia i wywlekał oskarżonych. Bez zbędnych ceremonii zawiśli znani targowiczanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Targowica ż., targowica ż., targ mrz., targowanie n.

 przym. targowicki

Wiktionary


targowiczanka

1. mieszkanka Targowicy;
2. uczestniczka konfederacji targowickiej


SJP.pl


targowisko

1. miejsce, gdzie odbywają się targi;
2. handel towarami, zwłaszcza produktami rolnymi; plac targowy; ogół sprzedających i kupujących; targ


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) urb. hand. stałe miejsce targowe

 (1.2) hand. kupno i sprzedaż towarów mająca miejsce w wydzielonym miejscu w określone dni tygodnia

 (1.3) przen. stworzona okazja do nadużyć politycznych i korupcji

Wiktionary

Targowisko, inaczej: targ, bazar (pers. bāzār) – wydzielony teren przeznaczony do handlu, zazwyczaj na otwartej powierzchni (plac targowy).

Targowiska mogą mieć charakter spontaniczny lub zorganizowany. W tym drugim przypadku teren przeznaczony do handlu może mieć wyznaczone płatne stanowiska dla osób oferujących swoje towary. Targowiska umożliwiają swobodny, bezpośredni kontakt handlowca z klientem i bezpośrednie negocjowanie ceny. W pewnym sensie rozwinięciem idei targowiska są giełdy, które od targowisk różnią się w zasadzie tylko bardziej sformalizowanym stylem negocjowania cen.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po lewej stronie alei miniecie targowisko.

 (1.2) Zawsze w środy odbywa się tutaj targowisko.

 (1.3) Wiedeń to targowisko urzędów, honorów, / Gniazdo ideologów, ojczyzna Doktorów… sic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. targ m., targi nmos., targowanie n.

 czas. targować ndk.

 przym. targowy

Wiktionary


targowiskowy

dotyczący targowiska; odbywający się na targowisku


SJP.pl


targówka

prawobrzeżna dzielnica Warszawy


SJP.pl

Miejscowości w Polsce

WG TERYT jest ich 2
  • Targówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. mińskim, w gminie Mińsk Mazowiecki
  • Targówka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. tureckim, w gminie Malanów

Zobacz też

  • Targówek, Targowo

Wikipedia


targownica

Targownica – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Mogilno.

Wikipedia


targowo

Targowo (niem. Theerwisch) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wikipedia


targowski

nazwisko


SJP.pl



targum

przekład Biblii hebrajskiej na język aramejski, będący często parafrazą tekstu oryginalnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bibl. przekład Starego Testamentu lub jego fragmentów na język aramejski;

Wiktionary

Targum, Targumy (aram./hebr. תרגום – „tłumaczenie”; od hetyckiego tarkummaj – „proklamacja”, „wyjaśnienie”, „tłumaczenie”) – to wypowiadane parafrazy, wyjaśnienia i rozwinięcia żydowskiej Biblii (Tanachu), przekazywane przez rabina we wspólnym języku słuchaczy, którym początkowo był często aramejski. Stało się to konieczne pod koniec I wieku p.n.e, ponieważ wśród Żydów następowała wówczas zmiana używanego w mowie języka i hebrajski był już stosowany głównie do nauczania i kultu. Rzeczownik targum pochodzi od wczesnego czteroliterowego rdzenia semickiego t-r-g-m, zaś akadyjski termin targummanu odnosi się do „tłumacza”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ponadto targumy powstające w Palestynie były o wiele mniej dosłownymi tłumaczeniami, często stawały się faktycznie parafrazami oryginalnego tekstu.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. targumiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. targumiczny

frazeologia.

etymologia. etym|aramejski.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) targum

* niemiecki: (1.1) Targum m.

* portugalski: (1.1) targum m.

* włoski: (1.1) targum m.

źródła.

== targum (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik policzalny

 (1.1) bibl. targum

odmiana.

 (1.1) lp. targum; lm. targums / targumim

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


targumiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) bibl. związany z targumem, dotyczący targumu

przymiotnik jakościowy

 (2.1) bibl. charakterystyczny dla targumu, mający cechy targumu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wymownym przykładem związku tradycji targumicznej z Nowym Testamentem jest tekst z 2 Tm 3,8, gdzie w kontekście zapowiedzi wielkiego odstępstwa są wymienione dwa imiona czarowników egipskich, którzy wystąpili przeciw Mojżeszowi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. targum mrz.

Wiktionary


targus

Targus – przedsiębiorstwo założone w 1983 roku w Wielkiej Brytanii, zajmujące się produkcją akcesoriów do sprzętu mobilnego. Typowym przykładem produktów przedsiębiorstwa są torby do laptopów.

Wikipedia


tarik

Tarik ibn Zijad (ar. طارق بن زياد, Tāriq ibn Ziyād; zm. 720) – wódz berberski, który poczynając od 711 roku (bitwa nad rzeką Guadalete zwana też bitwą pod Jerez de la Frontera) podbił tereny dzisiejszej Hiszpanii i rozpoczął kilkusetletnie panowanie arabskie w tym kraju.

Od jego imienia pochodzi nazwa Gibraltar (arab. Dżabal Tarik — Góra Tarika).

Wikipedia


tarka

1. blaszana lub plastikowa płytka z ostrymi dziurkami służąca do tarcia owoców i warzyw;
2. owoc tarniny; tarnka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dawny przyrząd służący do prania ręcznego w formie pofałdowanej płyty

 (1.2) kulin. przyrząd kuchenny do ręcznego rozdrabniania surowców przez pocieranie

 (1.3) zool. chitynowy fałd na dnie gardzieli mięczaków pokryty rzędami ząbków służący do ścierania pokarmu;

 (1.4) muz. instrument perkusyjny zbudowany na wzór tarki (1.1)

Wiktionary

Sprzęt AGD:

  • tarka – przyrząd kuchenny
  • tarka – przyrząd do prania

Astronomia:

  • (1360) Tarka – planetoida z pasa głównego

Biologia:

  • tarka (radula) – w malakologii, chitynowy fałd na dnie gardzieli mięczaków
  • tarka (śliwa tarnina) – gatunek roślin z rodziny różowatych

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) tara

 (1.3) radula

 (1.4) tara

antonimy.

hiperonimy.

 (1.2) tarka elektryczna

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tara ż., tarkowanie n.

:: zdrobn. tareczka ż.

 czas. starkować, tarkować ndk.

 przym. tarkowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) washboard; (1.2) grater; (1.3) radula; (1.4) washboard

* arabski: (1.2) مبشرة ż.

* baskijski: (1.2) birringailu

* bułgarski: (1.2) ренде n.

* czeski: (1.1) valcha ż.

* duński: (1.1) vaskebræt n.; (1.2) rivejern n.; (1.4) vaskebræt n.

* fiński: (1.2) raastin

* hiszpański: (1.1) tabla ż. de lavar; (1.2) rallador m.

* jidysz: (1.2) ריב אייזן ż.

* kaszubski: (1.2) riwka ż.

* niemiecki: (1.1) Waschbrett n.; (1.2) Raspel, Reibe, Raffel

* nowogrecki: (1.1) σκαφίδι n. πλυσίματος

* rosyjski: (1.1) стиральная доска ż.; (1.2) тёрка ż.

* ukraiński: (1.1) тертка ż., терка ż.

* włoski: (1.1) asse m. per lavare

źródła.

== tarka (język maltański.) ==

thumb|tarka (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) tarcza

 (1.2) cel

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtarka, AS: tarka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tara ż., tarkowanie n.

:: zdrobn. tareczka ż.

 czas. starkować, tarkować ndk.

 przym. tarkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tara

 (1.3) radula

 (1.4) tara

Wiktionary


tarkawica

Tarkawica – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Ostrówek.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wikipedia


tarkowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tarkować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. starkować, tarkować ndk.

 rzecz. tarka ż.

Wiktionary


tarkówek

Tarkówek – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Przesmyki. Ma status sołectwa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wikipedia


tarkowski

nazwisko


SJP.pl

  • Andriej Arseniewicz Tarkowski – radziecki reżyser, scenarzysta i aktor filmowy
  • Andrzej Krzysztof Tarkowski – polski embriolog
  • Arsienij Tarkowski – radziecki poeta i tłumacz, ojciec Andrieja Tarkowskiego
  • Czesław Tarkowski - agronom
  • Michał Tarkowski – polski aktor, scenarzysta i reżyser
  • Roman Tarkowski – polski artysta rzeźbiarz, nauczyciel
  • Stanisław Tarkowski – postać fikcyjna, bohater powieści W pustyni i w puszczy, autorstwa Henryka Sienkiewicza
  • Szymon Tarkowski – polski kompozytor, muzyk, wokalista oraz basista

Wikipedia


tarkwinia

Tarquinia – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Lacjum, w prowincji Viterbo.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 14 859 osób, 53,3 os./km².

W starożytności miasto etruskie, którego nekropola Monterozzi została umieszczona na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

W miejscowości znajduje się stacja kolejowa Tarquinia.

Wikipedia


tarkwiniusz

  • Tarkwiniusz Stary – według tradycji piąty król Rzymu, panujący w latach 617-579 p.n.e
  • Tarkwiniusz Pyszny – według tradycji siódmy i ostatni król Rzymu, panujący w latach 535-509 p.n.e
  • Lucjusz Tarkwiniusz Kollatyn – krewny Tarkwiniusza Pysznego i jeden z przywódców buntu przeciw niemu, mąż Lukrecji; wraz z Brutusem powołany w 509 p.n.e. na pierwszego konsula
  • Sekstus Tarkwiniusz – syn Tarkwiniusza Pysznego; zgwałcił Lukrecję

Wikipedia


tarlak

ryba dojrzała płciowo; samica - ikrzak, samiec - mleczak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) icht. ryba zdolna do rozmnażania się

Wiktionary

Tarlak – ryba w fazie pełnej dojrzałości płciowej, zdolna do rozrodu (zob. tarło). Samica określana jest jako ikrzak (ikrzyca), samiec zaś jako mleczak. W gospodarce rybnej, w hodowli, na tarlaki wybiera się największe ryby z danego miotu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tarło przebiega bardzo hałaśliwie, w jego trakcie tarlaki bardzo często wyskakują ponad powierzchnię wody.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarlisko n., tarło n.

 przym. tarłowy

Wiktionary


tarlatan

sztywna tkanina bawełniana lub z włókien sztucznych


SJP.pl


tarlatanowy

przymiotnik od: tarlatan


SJP.pl


tarlecki

nazwisko


SJP.pl


tarlica

drewniany przyrząd z nożycowo skrzyżowanymi mieczami służący do łamania i zgniatania łodyg lnu lub konopi; cierlica


SJP.pl


tarlisko

miejsce odbywania tarła przez ryby


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) icht. miejsce tarła

 (1.2) zootechn. staw przygotowany na tarło i do wylęgu ryb

Wiktionary

Tarlisko – miejsce naturalnego tarła ryb. Odpowiednim tarliskiem np. dla ryb łososiowatych są rwące strumienie o żwirowatym dnie, dla ryb karpiowatych i szczupaka zarośnięte wody przybrzeżne rzek i jezior oraz zalane łąki, dla węgorza – toń wodna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Toń wodna jest doskonałym tarliskiem dla węgorzy.

 (1.2) W obrębie tarliska obowiązuje zawsze całkowity zakaz połowu ryb.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarlak mzw., tarło n.

 przym. tarliskowy

Wiktionary


tarliskowy

przymiotnik od: tarlisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) icht. związany z tarliskiem, dotyczący tarliska

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Rozmnażanie przeprowadza się w akwarium tarliskowym z dużą ilością roślin i miękką wodą, w temperaturze ok. 26 °C.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarlisko n.

Wiktionary


tarlon

nazwa handlowa polikaprolaktamu


SJP.pl


tarmosić

potocznie:
1. szarpać, targać;
2. tarmosić się:
a) tarmosić samego siebie za część ciała lub odzieży;
b) tarmosić siebie nawzajem


SJP.pl


tarmoszenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tarmosić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nietarmoszenie n.

 czas. tarmosić ndk.

Wiktionary


tarn

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w południowej Francji;

 (1.2) geogr. adm. departament położony w regionie Oksytania;

Wiktionary

  • Tarn – departament w regionie Midi-Pirenejów
  • Tarn – rzeka w południowej Francji

Wikipedia


tarnacki

nazwisko


SJP.pl


tarnawa

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 6, w tym 5 podstawowych
  • Tarnawa – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. świdnickim, w gminie Żarów
  • Tarnawa – wieś w woj. lubuskim, w pow. zielonogórskim, w gminie Zabór
  • Tarnawa – wieś w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Łapanów
  • Tarnawa – wieś w woj. małopolskim, w pow. olkuskim, w gminie Trzyciąż
  • Tarnawa – część wsi Przybynów w woj. śląskim, w pow. myszkowskim, w gminie Żarki
  • Tarnawa – wieś w woj. świętokrzyskim, w pow. jędrzejowskim, w gminie Sędziszów

Wikipedia


tarnawatecki

przymiotnik od: Tarnawatka


SJP.pl


tarnawatka

1. wieś w Polsce;
2. osada w Polsce


SJP.pl

Tarnawatka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Tarnawatka. Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 17.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem, siedzibą gminy Tarnawatka. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 941 mieszkańców.

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła.

Wikipedia


tarnawiec

Tarnawiec (do roku 1939 Dornbach) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leżajskim, w gminie Kuryłówka. Powstał w 1786 obok Tarnawca. Nazwy wsi Tarnawiec i Dornbach, sąsiadujących ze sobą, były bardzo często używane zamiennie w dokumentach urzędowych z tamtego czasu.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Wikipedia


tarnawski

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Aleksander Tarnawski – polski inżynier chemik, żołnierz, cichociemny
  • Aleksander Tarnawski – redaktor Polskiego Radia, twórca m.in. audycji Sygnały dnia i Lato z radiem
  • Anna i Jerzy Tarnawscy – polskie małżeństwo architektów
  • Antoni Tarnawski – polski nauczyciel i oficer
  • Apolinary Tarnawski – polski lekarz, pionier przyrodolecznictwa w Polsce
  • Eustachy Tarnawski – polski matematyk
  • Iłarion Tarnawski – ukraiński działacz społeczny i polityczny, poseł na Sejm
  • Józef Tarnawski – polski żołnierz podziemia
  • Julian Tarnawski (ujednoznacznienie)
  • Jurij Tarnawski – ukraińsko-angielski poeta, pisarz, tłumacz
  • Kazimierz Tarnawski – polski oficer
  • Krzysztof Tarnawski – polski oficer
  • Leonard Tarnawski – polski adwokat, działacz społeczny, polityk
  • Marian Tarnawski – polski oficer
  • Mieczysław Tarnawski – polski aktor
  • Mieczysław Tarnawski – rzymskokatolicki ksiądz, historyk Kościoła
  • Rafał Tarnawski – polski lekarz
  • Roman Tarnawski – polski biochemik
  • Roman Tarnawski – polski basista rockowy, producent designerskiej biżuterii
  • Rudolf Tarnawski – polski oficer
  • Stanisław Tarnawski – polski szlachcic i wojskowy
  • Stanisław Tarnawski – rzymskokatolicki ksiądz
  • Stefan Tarnawski – polski lekarz wojskowy, żołnierz podziemia
  • Tadeusz Tarnawski – polski inżynier, wykładowca akademicki i żołnierz podziemia
  • Tadeusz Tarnawski – polski pisarz, poeta, żołnierz podziemia i więzień polityczny
  • Vladimir Tarnawsky (ew. Wołodymyr Tarnawski) – argentyńsko-amerykański piłkarz pochodzenia ukraińskiego
  • Wit Tarnawski – polski pisarz, krytyk literacki
  • Władysław Tarnawski – polski profesor, filolog anglista

Wikipedia


tarnica

najwyższy szczyt górski w polskich Bieszczadach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. najwyższy szczyt polskich Bieszczadów oraz województwa podkarpackiego;

Wiktionary

Tarnica (1346 m) – najwyższy szczyt polskich Bieszczadów i województwa podkarpackiego, wznoszący się na krańcu pasma połonin, w grupie tzw. gniazda Tarnicy i Halicza. Należy do Korony Gór Polski.

Szczyt Tarnicy wznosi się ponad 500 m nad dolinę Wołosatki i wyróżnia się osobliwą sylwetką. Od sąsiedniego masywu Krzemienia grzbiet (faktycznie zwornikiem jest Tarniczka) oddzielony jest głęboką Przełęczą Goprowską, natomiast z Szerokim Wierchem łączy się charakterystyczną, ostro wciętą w grzbiet przełęczą o wysokości 1286 m, od której pochodzi nazwa góry (w języku rumuńskim słowo „tarnița” oznacza siodło, przełęcz). Wąski, ostry, nieco wydłużony grzbiet góry, z dwoma wyraźnymi wierzchołkami (1346 i 1339 m), wyścielają złomiska skał i zdobią bruzdy naturalnych zagłębień, a także resztki wojennych okopów. Z południowej strony opada w dół wysoka skalna ściana, a niżej rozścielają się wielkie pola kamiennego rumoszu. Na głównej kulminacji znajduje się punkt geodezyjny. W 1987 na szczycie ustawiono 7-metrowy krzyż, upamiętniający – wraz z wmurowaną tablicą – pobyt ks. Karola Wojtyły 5 sierpnia 1953. Po złamaniu się krzyża na wiosnę 2000, w dniu 2 września tego roku postawiono nowy stalowy krzyż (liczący ok. 8,5 metra, ważący ok. 500 kg; wyniesiony przez pielgrzymów na Tarnicę w częściach), który 16 września 2000 poświęcił bp Adam Dyczkowski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tarnica jest przez wielu uważana za najbardziej malowniczą górę polskich Bieszczad.

Wiktionary


tarnik

w technice: pilnik ślusarski o grubych nacięciach, używany do obróbki miękkich metali, drewna, mas plastycznych itp.; zdzierak, raszpla, raszpel


SJP.pl

Tarnik (pot. raszpel, raszpla od niem. Raspel) - narzędzie stolarskie, rodzaj pilnika z trójkątnymi zębami do obróbki drewna, rogów zwierzęcych i innych miękkich materiałów.

Tarnik usuwa większą ilość zbędnej materii kształtowanego przedmiotu niż inne pilniki z racji większych nacięć, jakie posiada.

Wikipedia


tarnikować

obrabiać tarnikiem


SJP.pl


tarnikowy

tarnik


SJP.pl

Patrz:

tarnik

tarnina

ciernisty krzew z rodziny różowatych; owoce tego krzewu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Prunus spinosa|L.|ref=tak., ciernisty krzew, dziki gatunek śliwy o drobnych, białych kwiatach i granatowych owocach;

 (1.2) kulin. owoc tarniny (1.1) o cierpkim smaku stosowany w ziołolecznictwie i używany na przetwory

Wiktionary

  • tarnina – gatunek śliwy
  • Tarnina – miejscowość w województwie zachodniopomorskim
  • Tarnina – powieść Jerzego Szczygła

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pagórek za naszym domem porastają krzaki tarniny i głogu.

 (1.1) Stała w polu tarnina, szronem liście okryła, / tam Najświętsza Panienka Jezusa położyła.

 (1.2) Przemarznięta tarnina nadaje się świetnie do wyrobu wina.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tarʲˈɲĩna, AS: tarʹńĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarninówka ż., tarniówka ż.

 przym. tarninowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tarka, tarń, śliwa tarnina; reg. śl. torka., reg. śl. czercio śliwka.

 (1.2) tarka; stpol. tarnka

Wiktionary


tarninaczek

licinek tarninaczek - motyl z rodziny namiotnikowców


SJP.pl


tarninowiec

ogończyk tarninowiec - motyl z rodziny modraszkowatych


SJP.pl


tarninówka

nalewka z tarniny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. nalewka z tarniny

Wiktionary

Tarninówka – wódka owocowa, wytwarzana ze spirytusu rektyfikowanego, alkoholowego wyciągu (nalewu) z owoców tarniny i śliwy domowej oraz domieszek aromatyczno-smakowych, cukru i wody. Płyn jest klarowny o barwie brązowej, owocowym zapachu i cierpkim smaku. Wódka w ofercie handlowej zawierała ok. 40% alkoholu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tarnina ż.

Wiktionary


tarniowy

tarń


SJP.pl

Patrz:

tarń

tarnka

owoc tarniny; tarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. kulin. tarnina

Wiktionary


tarnobrzeg

miasto w Polsce, w województwie podkarpackim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Tarnobrzeg – miasto w Polsce, na prawach powiatu, położone w województwie podkarpackim. Siedziba władz powiatu tarnobrzeskiego w latach 1867–1975 oraz od 1999. Siedziba władz województwa tarnobrzeskiego w latach 1975–1998. W latach 1973–1976 miasto było siedzibą gminy wiejskiej Tarnobrzeg. Do początku lat 90. XX wieku największy w Polsce ośrodek wydobycia i przetwórstwa siarki.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tarˈnɔbʒɛk, AS: tarnobžek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarnobrzeżanin mos., tarnobrzeżanka ż.

 przym. tarnobrzeski

Wiktionary


tarnobrzeski

przymiotnik od: Tarnobrzeg


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Tarnobrzega, związany z Tarnobrzegiem, pochodzący z Tarnobrzega

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtarnɔˈbʒɛsʲci, AS: tarnobžesʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarnobrzeg m., tarnobrzeżanin m., tarnobrzeżanka ż.

Wiktionary


tarnobrzeskie

przymiotnik od: Tarnobrzeg


SJP.pl


tarnobrzeżanin

mieszkaniec Tarnobrzega


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tarnobrzega

 (1.2) osoba pochodząca z Tarnobrzega, urodzona w Tarnobrzegu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtarnɔbʒɛˈʒãɲĩn, AS: tarnobžežãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarnobrzeg m., Tarnobrzeskie n.

:: fż. tarnobrzeżanka ż.

 przym. tarnobrzeski

Wiktionary


tarnobrzeżanka

mieszkanka Tarnobrzega


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tarnobrzega

 (1.2) kobieta pochodząca z Tarnobrzega, urodzona w Tarnobrzegu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtarnɔbʒɛˈʒãnka, AS: tarnobžežãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarnobrzeg m., Tarnobrzeskie n.

:: fm. tarnobrzeżanin m.

 przym. tarnobrzeski

Wiktionary


tarnogóra

  • Tarnogóra – wieś w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Izbica
  • Tarnogóra – wieś w województwie podkarpackim, w powiecie leżajskim, w gminie Nowa Sarzyna

Wikipedia


tarnogórski

przymiotnik od: Tarnowskie Góry


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Tarnowskich Gór, związany z Tarnowskimi Górami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 2017 tarnogórska Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarnowskie Góry lm nm., tarnogórzanin mos., tarnogórzanka ż.

Wiktionary


tarnogórzanin

mieszkaniec Tarnowskich Gór


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tarnowskich Gór

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tarnogórzanom udało się pokonać gliwiczan.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarnowskie Góry lm nm.

:: fż. tarnogórzanka ż.

 przym. tarnogórski

Wiktionary


tarnogórzanka

mieszkanka Tarnowskich Gór


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tarnowskich Gór

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bytomiankom nie udało się wygrać z tarnogórzankami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarnowskie Góry lm nm.

:: fm. tarnogórzanin mos.

 przym. tarnogórski

Wiktionary


tarnogród

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Tarnogród (ukr. Терногород, jid. ‏טאַרנעגראָד‎, ros. Тарногродъ) – miasto w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Tarnogród. Leży na Płaskowyżu Tarnogrodzkim, nad Nitką i Złotą Nitką. Według danych GUS z 2021 Tarnogród liczył 3304 mieszkańców.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tarˈnɔɡrut, AS: tarnogrut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarnogrodzianin m., tarnogrodzianka ż.

 przym. tarnogrodzki

Wiktionary


tarnogrodzianin

mieszkaniec Tarnogrodu (miasta w Polsce)


SJP.pl


tarnogrodzianka

mieszkanka Tarnogrodu (miasta w Polsce)


SJP.pl


tarnogrodzki

przymiotnik od: Tarnogród


SJP.pl


tarnopol

1. miasto na Ukrainie;
2. wieś w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na Ukrainie;

 (1.2) geogr. wieś we wschodniej Polsce;

Wiktionary

Tarnopol (ukr. Тернопіль, Ternopil; ros. Тернополь, Ternopol; niem. Tarnopol; jid. טערנאָפּיל, Ternopil) – miasto na Ukrainie, nad Seretem, siedziba administracyjna obwodu tarnopolskiego, rejonu tarnopolskiego i hromadzie Tarnopol. W 2022 roku liczyło 225 004 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W 1994 roku reaktywowano w Tarnopolu Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”.

 (1.2) Nazwę polskiego Tarnopola akcentujemy na ostatnią sylabę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarnopolanin mos., tarnopolanka ż., Tarnopolszczyzna ż.

 przym. tarnopolski

Wiktionary


tarnopolanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tarnopola

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żaden tarnopolanin nie wziął udziału w zawodach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarnopol mrz.

:: fż. tarnopolanka ż.

 przym. tarnopolski

Wiktionary


tarnopolanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tarnopola

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tylko jedna tarnopolanka wzięła udział w zawodach.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarnopol mrz.

:: fm. tarnopolanin m.

 przym. tarnopolski

Wiktionary


tarnopolski

1. Tarnopol;
2. obwód tarnopolski - jeden z 24 obwodów Ukrainy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Tarnopola, związany z Tarnopolem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarnopol mrz., tarnopolanin mos., tarnopolanka ż.

Wiktionary


tarnów

nazwa dwóch miast i kilku wsi w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w południowej Polsce;

Wiktionary

Tarnów (wymowa) – miasto na prawach powiatu w Polsce, w województwie małopolskim, siedziba powiatu tarnowskiego i gminy wiejskiej Tarnów. Leży przy ujściu Białej do Dunajca. Jest miastem centralnym aglomeracji tarnowskiej. Miasto lokowane przez Spycimira herbu Leliwa, na podstawie dokumentu wystawionego przez kancelarię króla Władysława Łokietka z 7 marca 1330 roku. Zachował się historyczny zespół architektoniczno-urbanistyczny miasta. Tarnów zajmuje powierzchnię 72,37 km², którą zamieszkuje 103 129 mieszkańców (1 stycznia 2024 r.).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mistrz gitary klasycznej, lutniowej i barokowej Józef Haluza wystąpi w niedzielę w Tarnowie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtarnuf, AS: tarnuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarnowianin mos., tarnowianka ż.

 przym. tarnowski, podtarnowski

Wiktionary


tarnówczyn

Tarnówczyn – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie złotowskim, w gminie Krajenka.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

Przez miejscowość przepływa Pankawa, rzeka dorzecza Warty.


Wikipedia


tarnówecki

przymiotnik od: Tarnówka


SJP.pl


tarnowianin

mieszkaniec Tarnowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tarnowa

 (1.2) osoba pochodząca z Tarnowa, urodzona w Tarnowie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtarnɔˈvʲjä̃ɲĩn, AS: tarnovʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarnów m.

:: fż. tarnowianka ż.

 przym. tarnowski

Wiktionary


tarnowianka

mieszkanka Tarnowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka miejscowości Tarnów

 (1.2) kobieta pochodząca z miejscowości Tarnów, urodzona w Tarnowie

 (1.3) mieszkanka miejscowości Tarnowo

 (1.4) kobieta pochodząca z miejscowości Tarnowo, urodzona w Tarnowie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtarnɔˈvʲjãnka, AS: tarnovʹi ̯ãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarnów m., Tarnowo n.

:: fm. tarnowianin m.

 przym. tarnowski

Wiktionary


tarnowicyt

minerał, odmiana aragonitu zawierającego domieszki węglanu ołowiu; występuje w Tarnowicach na Górnym Śląsku


SJP.pl

Tarnowicyt (Tarnowitzyt, Tarnowskit, Aragonit ołowiowy) – odmiana aragonitu, minerał z gromady węglanów.

Jest to odmiana aragonitu zawierająca izoformiczną domieszkę węglanu ołowiu, cerusytu PbCO3. Zawartość PbCO3 w minerale dochodzi od 9 do 15%.

Wikipedia


tarnowiec

nazwa kilku miejscowości i ich części w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 11, w tym 8 podstawowych
  • Tarnowiec – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. trzebnickim, w gminie Zawonia
  • Tarnowiec – wieś w woj. małopolskim, w pow. tarnowskim, w gminie Tarnów
  • Tarnowiec – wieś w woj. opolskim, w pow. brzeskim, w gminie Lubsza
  • Tarnowiec – wieś w woj. podkarpackim, w pow. jasielskim, w gminie Tarnowiec
  • Tarnowiec – część wsi Podleszany w woj. podkarpackim, w pow. mieleckim, w gminie Mielec
  • Tarnowiec – część wsi Skowierzyn w województwie podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, w gminie Zaleszany
  • Tarnowiec – osada leśna w woj. wielkopolskim, w pow. czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Połajewo
  • Tarnowiec – część wsi Kościelec w woj. wielkopolskim, pow. kolskim, w gminie Kościelec
  • Tarnowiec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. nowotomyskim, w gminie Lwówek
  • Tarnowiec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. złotowskim, w gminie Tarnówka
  • Tarnowiec – wieś w woj. zachodniopomorskim, w pow. goleniowskim, w gminie Goleniów

Wikipedia


tarnowiecki

przymiotnik od: Tarnowiec


SJP.pl


tarnówka

nazwa kilku miejscowości i ich części w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 15, w tym 8 podstawowych
  • Tarnówka – część miasta Myślenice
  • Tarnówka – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. radziejowskim, w gminie Radziejów
  • Tarnówka – kolonia w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Ruda-Huta
  • Tarnówka – wieś w woj. łódzkim, w pow. zduńskowolskim, w gminie Szadek
  • Tarnówka – część wsi Jawornik w woj. małopolskim, w pow. myślenickim, w gminie Myślenice
  • Tarnówka – część wsi Bydlin w woj. małopolskim, w pow. olkuskim, w gminie Klucze
  • Tarnówka – część wsi Trąbki w woj. małopolskim, w pow. wielickim, w gminie Biskupice
  • Tarnówka – część wsi Wola Batorska w woj. małopolskim, w pow. wielickim, w gminie Niepołomice
  • Tarnówka – część wsi Dusznica w woj. podlaskiem, w pow. sejneńskim, w gminie Sejny
  • Tarnówka – część wsi Piaseczno w woj. świętokrzyskim, w pow. sandomierskim, w gminie Łoniów
  • Tarnówka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Dąbie
  • Tarnówka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Grzegorzew
  • Tarnówka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kolskim, w gminie Kłodawa
  • Tarnówka – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. złotowskim, w gminie Tarnówka
  • Tarnówka – osada w woj. wielkopolskim, w pow. złotowskim, w gminie Tarnówka

Wikipedia


tarnowo

nazwa kilku wsi i osad w Polsce


SJP.pl

Miejscowości w Polsce
1. Miejscowości podstawowe
  • Tarnowo – wieś w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Kruszwica
  • Tarnowo – wieś w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Miastkowo
  • Tarnowo – wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie obornickim, w gminie Rogoźno
  • Tarnowo – wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie pilskim, w gminie Szydłowo
  • Tarnowo – wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Kostrzyn
  • Tarnowo – osada w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Maszewo
  • Tarnowo – wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Łobez
  • Tarnowo – osada w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Myślibórz
  • Tarnowo – wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Suchań

Wikipedia


tarnowski

przymiotnik od: Tarnów, Tarnów Opolski, Tarnowo Podgórne


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Tarnowa, związany z Tarnowem, pochodzący z Tarnowa

Wiktionary

Tarnowski (forma żeńska: Tarnowska; liczba mnoga: Tarnowscy) – polskie nazwisko. Na początku lat 90. XX wieku w Polsce nosiło je 8508 osób.

  • znane osoby noszące nazwisko Tarnowski:
    • Adam Tarnowski (1816–1890) – kompozytor
    • Adam Tarnowski (1866-1946) – dyplomata austro-węgierski (poseł w Bułgarii, ambasador w USA)
    • Adam Tarnowski (1892–1956) – dyplomata polski (ambasador, minister spraw zagranicznych)
    • Aleksander Tarnowski (1812-1867) – skrzypek i kompozytor
    • Aleksander Tarnowski (1822-1882) – tancerz
    • Alfred Tarnowski (1917–2003) – szachista
    • Andrew Tarnowski (ur. 1940) – brytyjski pisarz
    • Antoni Tarnowski (1822-1887) – tancerz
    • Artur Tarnowski (1903–1984) – polityk
    • Fryderyk Wilhelm Władysław Tarnowski (1811–1847) – pisarz i dziennikarz
    • Hieronim Tarnowski (1884–1945) – polityk, publicysta
    • Jacek Tarnowski (ur. 1964) – ekonomista, biznesmen i polityk
    • Jan Amor Tarnowski (1488–1561) – hetman wielki koronny
    • Jan Dzierżysław Tarnowski – marszałek Sejmu Krajowego
    • Jan Feliks Tarnowski (1417–1484?) – wojewoda lubelski
    • Jan Feliks Szram Tarnowski (1471–1507) – stolnik królewski wojewoda lubelski, sandomierski, krakowski
    • Jan Feliks Tarnowski (1777–1842) – historyk
    • Jan Tarnowski (zm. 1432/1433) – wojewoda krakowski
    • Jan Ciężki Tarnowski (zm. 1527) – kasztelan biecki
    • Jan Tarnowski (zm. 1409) – marszałek wielki koronny
    • Jan Tarnowski (1550–1605) – prymas Polski w latach 1604–1605
    • Jan Tarnowski (zm. 1669) – biskup lwowski w latach 1654–1669
    • Jan Tarnowski – podpułkownik AK ps. „Waligóra”
    • Jan Józef Tarnowski (1826-1898) – poseł do Sejmu Krajowego Galicji
    • Jan Stanisław Amor Tarnowski (1860–1928) – polityk, dyplomata
    • Juliusz Tarnowski (1840–1863) – powstaniec styczniowy
    • Juliusz Tarnowski (1864–1917) – działacz społeczny i gospodarczy, konserwatysta
    • Kazimierz Tarnowski (1915–1986) – hodowca psów
    • Karol Tarnowski – filozof
    • Leon Tarnowski (1775–1830) – żołnierz napoleoński, pułkownik, generalny audytor armii Królestwa Polskiego
    • Marceli Tarnowski (1899–ok. 1944) – polski literat, tłumacz, dziennikarz i księgarz
    • Marcin Amor Tarnowski (1778–1862) – powstaniec, żołnierz napoleoński
    • Marek Tarnowski – wokalista
    • Mieczysław Tarnowski (1945–1991) – polityk
    • Paweł Tarnowski (zm. 1640)- łowczy
    • Paweł Tarnowski (ur. 1994) – żeglarz
    • Paweł Tarnowski (ur. 1990) – piłkarz
    • Piotr Tarnowski (ur, 1968) – pedagog i urzędnik państwowy
    • Rafał Tarnowski (1741–1803) – generał
    • Sebastian Tarnowski (zm. 1603) – koniuszy nadworny królewski
    • Stanisław Tarnowski (zm. 1528/1530) – kasztelan sądecki i chełmski
    • Stanisław Tarnowski (1837–1917) – polski historyk literatury
    • Stanisław Tarnowski (1838-1909, zw. „Biały”) – poseł i malarz
    • Stanisław (Stanisław Spytek) Tarnowski (1514–1568) – podskarbi wielki koronny, wojewoda sandomierski
    • Władysław Tarnowski (1836–1878) – pianista,kompozytor i poeta
    • Zdzisław Tarnowski (1862–1937) – ziemianin, przemysłowiec, działacz gospodarczy, społeczny i kulturalny, polityk

    Wikipedia

    Przykłady

     (1.1) Na trzy miesiące trafił do aresztu czterdziestokilkuletni mężczyzna, mieszkaniec Dąbrowy Tarnowskiej.

    Wiktionary

    Wymowa:

    IPA: tarˈnɔfsʲci, AS: tarnofsʹḱi

    Wiktionary

    Powiązane:

     rzecz. Tarnów m., tarnowianin m., tarnowianka ż.

    Wiktionary


tarnowskie

przymiotnik od: Tarnów, Tarnów Opolski, Tarnowo Podgórne


SJP.pl


taro

jadalne bulwy kolokazji; po ugotowaniu są pożywieniem skrobiowym wielu ludów strefy tropikalnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spoż. bot. kulin. zob. kolokazja jadalna.;

forma rzeczownika.

 (2.1) W. lp. od tara

Wiktionary

  • Gerda Taro lub Gerta Pohorylle (1910–1937) − niemiecka fotografka;
  • kolokazja jadalna (taro) – roślina;
  • Taro – rzeka we Włoszech, dopływ Padu;
  • Taro – wyspa w archipelagu Wysp Salomona;
  • taro - moneta.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|kolokazja jadalna.

* tuvalu: (1.1) pulaka

źródła.

== taro (język angielski.) ==

wymowa.

 IPA|ˈtærəʊ.

 homofony|tarot.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Wodencafe-taro.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) bot. kolokazja jadalna, taro, nazwa systematyczna|Colocasia esculenta|ref=tak.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtarɔ, AS: taro

Wiktionary


tarocista

  • tarocista – osoba zajmująca się tarotem
  • „Tarocista” – polskie czasopismo, kwartalnik poświęcony kartomancji, ISSN 2080-6892

Wikipedia


tarocistka

tarocista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fż. od: tarocista

Wiktionary

Patrz:

tarocista

Wymowa:

IPA: ˌtarɔˈt͡ɕistka, AS: taroćistka

Wiktionary

Powiązane:

 zob. tarocista.

Wiktionary


tarok

tarot;
1. rodzaj wróżby opartej na talii specjalnych 78 kart;
2. dawna gra w karty


SJP.pl

Tarok lub tarot – gra karciana, do której używa się talii tarota złożonej zwykle z 54 lub 78 kart, w której główną rolę odgrywa 21 tzw. taroków, czyli atutów. Polega na braniu lew i zbieraniu punktów za karty. Różne jej odmiany popularne są w wielu krajach europejskich. W rozmaitych wariantach gra od trzech do sześciu osób.

Wikipedia


tarot

tarok;
1. rodzaj wróżby opartej na talii specjalnych 78 kart;
2. dawna gra w karty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) karc. hist. popularna dawniej gra karciana, polegająca na braniu lew i zbieraniu punktów za karty;

 (1.2) talia do gry w tarota (1.1)

 (1.3) ezot. wróżenie z tarota (1.2), opierające się na wierzeniu, że symbole na kartach posiadają mistyczne znaczenia

Wiktionary

Talia tarota, tarot - specjalna talia kart do gry licząca 78 kart składająca się z:

1) Czterech kolorów złożonych z króla, damy, rycerza, waleta i blotek od 1 do 10.
2) Dodatkowego, permanentnego koloru atutowego złożonego z kart ponumerowanych od 1 do 21.
3) Specjalnej karty głupca lub excuse przedstawiającej często postać podobną do jokera.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Weźmy taki przypadek: przychodzi zadbana pani zapytać o powodzenie w interesach. Tarot milczy na temat interesów, ale wskazuje na śmiertelne niebezpieczeństwo, zagrożenie życia.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) tarok

Wiktionary


tarotowy

tarot


SJP.pl

Patrz:

tarot

tarować

1. obciążać wagową szalę, by zrównoważyć wagę opakowania towaru;
2. regulować pracę wagi


SJP.pl


tarowy

tara


SJP.pl

Patrz:

tara

tarpan

1. mały dziki koń o burej sierści, jeden z przodków konia domowego, zamieszkujący stepy południowo-wschodniej Europy, wytępiony w XIX w.;
2. samochód marki Tarpan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Equus ferus ferus|ref=tak., wymarły gatunek dzikiego konia o szarym ubarwieniu z ciemną pręgą na grzbiecie oraz czarną, stojącą grzywą i czarnym ogonem, wytępiony w XIX wieku;

 (1.2) zool. koń z gatunku tarpan (1.1)

 (1.3) mot. samochód marki Tarpan

Wiktionary

Pojazdy
  • FSR Tarpan
  • PZL M4 Tarpan
  • Tarpan Honker − samochód terenowy
  • EKr1 Tarpan (ЕКр1 Тарпан) – ukraiński elektryczny zespół trakcyjny
Inne
  • tarpan (koń)
  • Tarpany – polski film z 1961 w reżyserii Kazimierza Kutza
  • Tarpany − zespół muzyczny Edwarda Hulewicza z lat 60. XX-wieku.
  • Tarpan Mrocza − Miejsko-Gminny Ludowy Klub Sportowy w Mroczy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Dzikimi przodkami koników polskich były tarpany.

 (1.3) Nie mam zamiaru jechać tarpanem do Cieszyna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtarpãn, AS: tarpãn

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tarpanowaty

Wiktionary


tarpanowaty

o koniu: mający czarną, stojącą grzywę, czarny ogon oraz ciemną pręgę na grzbiecie


SJP.pl


tarpolina

nieprzemakalne płótno smołowane, używane do wyrobu worków i do ochrony otworów (np. luków) na statkach


SJP.pl


tarpon

ryba wód tropikalnych


SJP.pl

  • tarpon – gatunek ryby z rodziny tarponowatych:
    • tarpon atlantycki albo tarpon
    • tarpon indyjski
  • Tarpon – synonim rodzaju Megalops

Wikipedia


tarquinia

[czytaj: tarKŁInia] miasto we Włoszech


SJP.pl

Tarquinia – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Lacjum, w prowincji Viterbo.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 14 859 osób, 53,3 os./km².

W starożytności miasto etruskie, którego nekropola Monterozzi została umieszczona na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

W miejscowości znajduje się stacja kolejowa Tarquinia.

Wikipedia


tarragona

miasto w Hiszpanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto we wschodniej Hiszpanii nad Morzem Śródziemnym, w południowej Katalonii;

Wiktionary

Tarragona (wym. katal. [tərəˈɣonə], wym. hiszp. [taraˈɣona]; łac. Tarraco) – miasto we wschodniej Hiszpanii nad Morzem Śródziemnym, w południowej Katalonii; stolica prowincji o tej samej nazwie i comarki Tarragonès. Miasto w 2022 liczyło 134 883 mieszkańców. Związek miejski Tarragony jest dwudziesty pod względem wielkości w Hiszpanii i liczy 348 921 mieszkańców. W Tarragonie znajduje się duży port morski. Miasto jest siedzibą uniwersytetu (Universitat Rovira i Virgili).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tarragoński

Wiktionary


tarragoński

Tarragona


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tarragoną, dotyczący Tarragony, pochodzący z Tarragony (miasta w Hiszpanii)

Wiktionary

Patrz:

Tarragona

Przykłady

 (1.1) Z wiadomości, jaką znalazłam w Madrycie, wynikało, że Rożański po wyjeździe z Eskurialu został kanonikiem w katedrze tarragońskiej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarragona ż.

Wiktionary


tars

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne miasto w południowej Azji Mniejszej, obecnie tureckie Tarsus;

Wiktionary

Tarsus (gr. Tarsos, łac. Tarsus ar. طرسوس trl. Ṭarsūs, trl. Tarsus), Tars – miasto w południowej Turcji, w Cylicji, nad rzeką Kydnos, w prowincji (il) Içel, 245 671 mieszkańców (2012).

Założony między X a IX w. p.n.e. Obok niego przebiegał ważny trakt handlowy zwany „Wrotami Cylickimi”. W VIII wieku p.n.e. podbity przez Asyrię, później pod panowaniem Persji. W 333 p.n.e. zdobyty przez Aleksandra III Wielkiego. Po jego śmierci pod panowaniem dynastii Seleucydów. Od 64 p.n.e. stolica rzymskiej prowincji Cylicji (Cilicia). Od VII w. pod panowaniem arabskim. W czasie wojen krzyżowych miasto weszło w skład Królestwa Małej Armenii. Od 1359 roku znalazło się pod zwierzchnictwem sułtanatu mameluckiego, będąc w tym czasie częścią emiratu Ramazan. Zdobyte ostatecznie przez Turków w roku 1516.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z miasta pochodzili: święty Paweł z Tarsu apostoł, Teodor z Tarsu i Diodor z Tarsu.

Wiktionary


tarsjusz

małpiatka nadrzewna z rodziny o tej samej nazwie (Tarsiidae); wyrak


SJP.pl

Wyrakowate, wyraki, tarsjusze (Tarsiidae) – rodzina drapieżnych ssaków naczelnych z infrarzędu wyrakokształtnych (Tarsiiformes) w podrzędzie wyższymi naczelnymi (Haplorrhini). Stanowią jedyną wśród ssaków naczelnych rodzinę o wyłącznie drapieżnym trybie życia.

Wikipedia


tarsjusze

małpiatka nadrzewna z rodziny o tej samej nazwie (Tarsiidae); wyrak


SJP.pl

Wyrakowate, wyraki, tarsjusze (Tarsiidae) – rodzina drapieżnych ssaków naczelnych z infrarzędu wyrakokształtnych (Tarsiiformes) w podrzędzie wyższymi naczelnymi (Haplorrhini). Stanowią jedyną wśród ssaków naczelnych rodzinę o wyłącznie drapieżnym trybie życia.

Wikipedia


tarski

nazwisko


SJP.pl

Wikipedia


tarsycjusz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Tarsycjusz, Tarzycjusz – imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od greckiego słowa Tarsisi, nazwy starożytnego greckiego miasta Tarsos. Nazwa ta była zhellenizowaną formą Tarsu. Możliwe jest także etruskie pochodzenie tego imienia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zaprosiliśmy Tarsycjusza i jego siostrę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Tarsycjuszek mos.

 przym. Tarsycjuszowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Tarsycjuszek

Wiktionary


tarsycjuszek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. Tarsycjusz

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wózek Tarsycjuszka zostawiłam w sieni.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarsycjusz mos.

 przym. Tarsycjuszowy

Wiktionary


tarsycjuszowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Tarsycjusza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czy to nie Tarsycjuszowe mitsubishi stało wczoraj przy magistracie?

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarsycjusz mos., Tarsycjuszek mos.

Wiktionary


tarta

kruche, cienkie ciasto pieczone w niskich formach, przekładane nadzieniem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. cuk. niewysokie ciasto na kruchym spodzie, na którym kładzie się nadzienie słodkie (owoce lub konfitury) lub słone (rybę, warzywa, wędlinę itp.);

forma przymiotnika.

 (2.1) forma przymiotnika. od: tarty; M. i W. lp., rodzaj żeński

forma czasownika.

 (3.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: trzeć; fż.

Wiktionary

Tarta (fr. tarte) – rodzaj wypieku, składającego się z ciasta kruchego, drożdżowego lub francuskiego oraz nadzienia, które może być zarówno słodkie (np. z owocami, kremami), jak i wytrawne (np. z warzywami, grzybami, twarogiem). Tarta jest jedną z najpopularniejszych potraw kuchni francuskiej, lecz obecne jest także w kuchni amerykańskiej w formie m.in. apple pie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najczęściej piekę słodką tartę jabłkową z cynamonem.

 (2.1) Tarta marchewka smakuje mi najbardziej z rodzynkami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtarta, AS: tarta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tartaletka ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) wypiek

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tartaletka ż.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|franc|tarte.

uwagi.

 (1.1) por|quiche.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Jedzenie

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tart

* francuski: (1.1) tarte ż.

* hiszpański: (1.1) tarta ż.

* niemiecki: (1.1) Tarte ż.

* portugalski: (1.1) tarte ż.

* ukraiński: (1.1) тарт m.

* włoski: (1.1) crostata ż., (słodka) torta ż.

źródła.

== tarta (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) ciasto

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tartaczek

zdrobnienie od: tartak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od tartak

Wiktionary

Tartaczek – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Belsk Duży.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tartak m.

Wiktionary


tartacznictwo

dział przemysłu drzewnego zajmujący się obróbką wstępną drewna


SJP.pl


tartacznik

pracownik tartaku


SJP.pl


tartaczny

tartak; tartakowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tartakiem, dotyczący tartaku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak zaznacza, rentowność netto przemysłu tartacznego po trzech kwartałach 2008 r. osiągnęła zaledwie 0,4%.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tartak mrz.

Wiktionary


tartaglia

[czytaj: tartalja] charakterystyczna dla neapolitańskiej komedii ludowej postać jąkały, okularnika, często notariusza; Tartaglia


SJP.pl

Osoby o nazwisku Tartaglia:

  • Niccolò Tartaglia (1499/1500-1557) – włoski matematyk
  • Antonio Tartaglia (1968-) – włoski bobsleista
  • Philip Tartaglia (1951-2021) – brytyjski duchowny katolicki
  • Angelo Tartaglia (1370?-1421) – włoski kondotier

Wikipedia


tartak

przedsiębiorstwo produkujące deski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zakład przerabiający drewno okrągłe na tarcicę

Wiktionary

Tartak (reg. troc) – zakład, w którym dokonuje się przerobu drewna okrągłego na tarcicę w procesie technologicznym tarcia (inaczej: przecierania), czyli rozpiłowywania za pomocą urządzenia zwanego trakiem. Tarcicę przerabia się na elementy drewniane określonego przeznaczenia (łaty giętarskie, części meblarskie, stolarkę budowlaną, a także fryzy posadzkowe).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tartaku można łatwo zdobyć pracę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtartak, AS: tartak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. tartaczek mrz.

 przym. tartaczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|zegewerk., gw-pl|Śląsk Cieszyński|piła.

Wiktionary


tartakowy

tartak; tartaczny


SJP.pl


tartaletka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. miniaturowa tarta wielkości kilku centymetrów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój krem do tartaletek jest aksamitny, gładki i gęsty.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarta ż.

Wiktionary


tartan

1. sztuczne tworzywo stosowane do wykładania nawierzchni stadionów sportowych;
2. potocznie: bieżnia pokryta tym tworzywem;
3. szkocka tkanina w różnokolorową kratę; także odzież z tej tkaniny;
4. wzór w kratę z pasów różnych kolorów i różnej szerokości, będący dawniej oznaką określonego klanu szkockiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) tradycyjny szkocki deseń w kratę;

 (1.2) tworzywo poliuretanowe na nawierzchnie sportowe;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) hist. tytuł dostojnika asyryjskiego, naczelnego dowódcy wojsk

Wiktionary

  • tartan klanowy – szkocki deseń w kratę
  • tartan – tworzywo sztuczne na nawierzchnie
  • tartan, turtanu – historyczny tytuł dostojników asyryjskich

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtartãn, AS: tartãn

Wiktionary


tartana

przybrzeżny statek śródziemnomorski o jednym maszcie


SJP.pl

Tartana (fr. tartane) - mały statek żaglowy używany do połowu ryb oraz przewozu towarów na Morzu Śródziemnym przez kilka stuleci do połowy XX wieku. Tartana posiadała jeden maszt i liczyła od 14 do 25 metrów długości oraz do 5 metrów szerokości. Obecnie używana jest tylko jedna tartana - La Flâneuse, która cumuje w porcie Prado w Marsylii.

Wikipedia


tartanowy

przymiotnik od: tartan


SJP.pl


tartar

1. mit. gr. przepaść pod Hadesem, miejsce strącenia Kronosa i Tytanów przez Zeusa;
2. w Nowym Testamencie: piekło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. najniższa część krainy podziemia;

 (1.2) bibl. piekło

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) mit. bóstwo personifikujące otchłanie podziemi, syn Gai i Etera;

Wiktionary

Tartar (gr. Τάρταρος Tártaros, łac. Tartarus) – w mitologii greckiej najmroczniejsza i najniższa część krainy podziemia, w której przebywały dusze skazanych na wieczne cierpienie.

Odległość Tartaru od Hadesu była równa odległości między niebem a ziemią. Hezjod pisze, że kowadło z brązu zrzucone z nieba osiągnie ziemię po dziewięciu nocach i dniach. Na męki w Tartarze skazani byli m.in.: Syzyf, Tantal, Iksjon, Tytios, Danaidy i Side.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na męki w Tartarze skazani byli m.in.: Syzyf, Tantal, Iksjon, Tytios i Danaidy.

 (2.1) Hades obalił potężnego Tartara.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ereb

Wiktionary


tartaria

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) hist. wielka azjatycka kraina lub imperium o niejasnej historii, oznaczane głównie na średniowiecznych i renesansowych mapach, które współcześnie stało się przedmiotem licznych nieoficjalnych lub spiskowych teorii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jechaliśmy przez rozległe stepy Tartarii aż do rzeki Dniepru, który oddziela Tartarią od Rusi i który w tém miejscu ma kilka mil szerokości. sic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tatar mos., tatar mzw./mrz., Tatarzątko n., Tatarstan mrz., tatarskość ż., tatarszczyzna ż., tatarski mrz.

 przym. tatarski, protatarski, antytatarski

Wiktionary


tartarin

tytułowa postać powieści fr. pisarza A. Daudet "Przygody Tartarena z Taraskonu"; typ sympatycznego pyszałka opowiadającego o swych niesamowitych czynach


SJP.pl


tartaruga

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. herp. masa rogowa ze skorupy żółwiej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tu, w szerszych miejscach, rozkładają przekupnie swoje stragany, napełnione „tartarugą“, wyrobami z małżowin i z oliwnego drzewa, koralami i delikatnymi filigranami ze srebra.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtartaˈruɡa, AS: tartaruga

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szylkret

Wiktionary


tartas

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w obwodzie nowosybirskim Rosji, prawy dopływ Omu;

Wiktionary

Tartas – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Nowa Akwitania, w departamencie Landy.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 2769 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 91 osób/km² (wśród 2290 gmin Akwitanii Tartas plasuje się na 158 miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 278).

Wikipedia


tarteletka

mała tarta; niewielkie, kruche ciastko z nadzieniem


SJP.pl


tartinka

niewielkich rozmiarów kanapka z cienkiego kawałka bułki lub chleba posmarowanego masłem, z dodatkiem np. wędliny, sera i warzyw; tartynka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. pojedyncza kanapka, na jednej kromce lub krakersie;

Wiktionary

Tartinka – rodzaj kanapki na jednej warstwie pieczywa (np. chleb, bułka, pieczywo chrupkie lub krakers), na której układa się dodatki, np. ser, wędlinę, jajka, warzywa, pastę rybną, jajeczną, majonez, ketchup. Tartinki z ozdobnie ułożonymi dodatkami podaje się na przyjęciach i bankietach, mniej skomplikowane zaś stanowią część codziennego jadłospisu, zwłaszcza w Polsce. Kanapki tego rodzaju jada się zwyczajowo także w Skandynawii.


Wikipedia

Powiązane:

 przym. tartinkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tartynka

Wiktionary


tartka

regionalnie: tarka


SJP.pl


tartrazyna

cytrynowożółty barwnik produkowany głównie do celów spożywczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. spoż. cytrynowożółty barwnik azowy używany głównie do celów spożywczych;

Wiktionary

Tartrazyna (żółcień spożywcza 5, E102) – organiczny związek chemiczny, cytrynowożółty barwnik azowy produkowany głównie do celów spożywczych. Należy do syntetycznych barwników kwasowych z grupy barwników pirazolowych (pirazolonowych). Jako pierwsi otrzymali ją J.H. Ziegler i M. Locher w 1884 roku i był to pierwszy uzyskany pigment pirazolonowy. Jest dopuszczona do użytku przez amerykańską agencję FDA (mimo tego jest zakazana w niektórych krajach), która wymaga umieszczenia na opakowaniach produktów zawierających ten związek adnotacji FD&C No. 5 (Stany Zjednoczone nie stosują symboli E).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Liczne zastrzeżenia budzą również niektóre syntetyczne barwniki, szczególnie azowe i nieazowe, w tym głównie tartrazyna, która jest szkodliwa dla astmatyków i alergików, a zwłaszcza dla uczulonych na aspirynę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtartraˈzɨ̃na, AS: tartrazna

Wiktionary


tartu

drugie pod względem wielkości miasto Estonii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Estonii;

 (1.2) geogr. adm. nazwa jednej z piętnastu prowincji w Estonii;

 (1.3) geogr. adm. nazwa gminy wiejskiej w Estonii;

Wiktionary

Tartu (hist. pol., niem. i szw. Dorpat, ros. Дерпт, Dierpt, dawn. ros. Юрьев, Jur´jew) – drugie co do wielkości miasto Estonii, uznawane za intelektualną i kulturalną stolicę kraju. Słynie z uniwersytetu, założonego w 1632 przez króla Szwecji Gustawa II Adolfa. Przez miasto przepływa rzeka Emajõgi, łącząca dwa największe jeziora Estonii (Võrtsjärv i Pejpus). Transport lotniczy obsługuje Port lotniczy Tartu. Tartu jest miastem, w którym znajduje się siedziba sądu najwyższego Estonii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na mocy układu z Tartu w skład Estonii wchodzą ziemie dzisiejszego rejonu peczorskiego (obwód pskowski) i Iwangorod (obwód leningradzki).

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tartuski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. hist. Tarpatu, Jurjew, Dorpat

Wiktionary


tartucha

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. mały kotlet z ziemniaków

 (1.2) gw-pl|Poznań. kulin. ciemna kluska z mąki tatarczanej

Wiktionary


tartufe

[czytaj: tartuf] rzadko: świętoszek, obłudnik, hipokryta; tartuffe (częściej)


SJP.pl


tartuffe

[czytaj: tartuf] świętoszek, obłudnik, hipokryta; tartufe (rzadziej)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) liter. teatr. tytułowa postać komedii Moliera „Świętoszek”

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) przen. świętoszek, obłudnik i hipokryta

Wiktionary

Świętoszek (fr. Le Tartuffe ou l’Imposteur) – komedia Moliera powstała w 1661 roku, zaś wystawiona po raz pierwszy w 1664 roku. Swój rozgłos zawdzięcza nie tylko walorom artystycznym, ale także skandalowi, jaki wywołało w XVII-wiecznej Francji wykpienie hipokryzji religijnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W „Świętoszku” Molier stworzył świetną ekspozycję, w zręczny sposób charakteryzując obie strony konfliktu: świętoszków, z Tartuffe'em na czele i sprzeciwiającej im się grupie, świadomej fałszywości Tartuffe'a.

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) tartuffe

Wiktionary


tartus

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto portowe w północno-zachodniej Syrii;

Wiktionary

Tartus (arab. ‏طرطوس‎) – miasto portowe w zachodniej Syrii nad Morzem Śródziemnym, siedziba muhafazy Tartus.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Muhafaza Hims graniczy od zachodu z muhafazą Tartus.

Wiktionary


tartuski

Tartu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z miastem Tartu

 (1.2) eduk. jęz. związany ze szkołą tarturską

Wiktionary

Patrz:

Tartu

Powiązane:

 rzecz. Tartu n.

Wiktionary


tarty

taki, który został starty, rozdrobniony (np. tarta rzodkiew)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) kulin. starty za pomocą tarki

 (1.2) kulin. cuk. wykonany za pomocą ucierania

forma czasownika.

 (2.1) imiesłów przymiotnikowy bierny od: trzeć

forma rzeczownika.

 (3.1) D. lp. i M., B., W. lm. od: tarta

Wiktionary

Powiązane:

 czas. trzeć ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) ucierany

Wiktionary


tartynka

niewielkich rozmiarów kanapka z cienkiego kawałka bułki lub chleba posmarowanego masłem, z dodatkiem np. wędliny, sera i warzyw; tartinka


SJP.pl


taruka

gatunek parzystokopytnego ssaka z rodziny jeleniowatych; huemal peruwiański


SJP.pl

Huemal peruwiański, taruka (Hippocamelus antisensis) – gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny jeleniowatych. Blisko spokrewniony z huemalem chilijskim.

Wikipedia


taryfa

1. oficjalny, urzędowy wykaz stawek cen lub opłat za określone usługi;
2. potocznie: taksówka;
3. taryfa ulgowa - łagodniejsze niż zazwyczaj traktowanie kogoś lub czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. oficjalny wykaz zawierający stawki różnego typu opłat, podatków lub cen produktów

 (1.2) pot. taksówka

Wiktionary

Taryfa – w XVIII w. taryffa, od wł. tariffa, łac. tarif|a, -ae, etymologia od arab. تعاريف trans. taʕārif – opłata należna:

  • taryfa celna – zasady obliczania należności celnych
  • taryfa TCV – taryfa stosowana przy międzynarodowych przejazdach koleją
  • taryfa malejąca – taryfa opłat telefonii komórkowej
  • taryfa ubezpieczeniowa – wykaz stawek stosowanych przy ubezpieczeniach
  • taryfa energii elektrycznej – sposób obliczania należności za używanie energii elektrycznej
  • taryfa (ewidencja nieruchomości) – wprowadzony w 1784 spis stawek podatku od nieruchomości, później spis nieruchomości na terenie Warszawy

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. taryfikacja ż., taryfikator m., taryfiarz m., taryfikowanie n.

 czas. taryfikować ndk.

 przym. taryfikacyjny, taryfowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) cennik, taryfikator

 (1.2) taxi, taksówka

Wiktionary


taryfiarz

potocznie: taksówkarz; taksiarz, złotówa, złotówkarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. kierowca taksówki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez taryfiarzy nie ma miejsca do parkowania

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taryfa ż., taryfikator m., taryfikacja ż., taryfowanie n.

 czas. taryfować ndk.

 przym. taryfowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. taksiarz, złotówa, reg. pozn. dryndziorz., warszawa|cierpiarz.; neutralnie taksówkarz

Wiktionary


taryfikacja

1. klasyfikacja czegoś według ustalonej taryfy;
2. porządkowanie czegoś zgodnie z odpowiednimi wykazami stawek cen lub opłat; sporządzanie taryfikatorów


SJP.pl


taryfikacyjny

taryfikacja


SJP.pl

Patrz:

taryfikacja

taryfikator

Taryfikator – licznik rozmów telefonicznych; programowalne urządzenie przeznaczone do określania opłaty za połączenie telefoniczne, montowane przy lub wbudowane w aparat telefoniczny (taryfikator abonencki) albo w centrali telefonicznej.

Taryfikator abonencki zlicza sygnały telezaliczania (teletaksy) – ciągi impulsów nadawane na częstotliwości 16 kHz (poza pasmem telefonicznym) lub innej, które są wysyłane z centrali telefonicznej synchronicznie z impulsami telefonicznymi podawanymi przez taryfikator zamontowany w centrali. Taka usługa jest oferowana przez wszystkie elektroniczne publiczne centrale. Stosowanie taryfikatorów ma sens wyłącznie w przypadku stosowania taryf opartych na jednostkach taryfikacyjnych.

Wikipedia


tarym

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w zachodnich Chinach, w bezodpływowej Kotlinie Kaszgarskiej;

Wiktionary

Tarym (chiń. upr. 塔里木河; pinyin Tǎlǐmù Hé, ujg. ‏تارىم دەرياسى‎, Tarim däryasi) – rzeka w zachodnich Chinach, w bezodpływowej Kotlinie Kaszgarskiej. Długość (z Jarkend-darią) – 2030 km, powierzchnia zlewni – 951,5 tys. km².

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tarymski

Wiktionary


tarymski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tarymem, dotyczący Tarymu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tarym mrz.

Wiktionary


tarzać

1. turlać;
2. toczyć po ziemi, w błocie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) ciągnąć coś po czymś, co brudzi lub pyli

czasownik zwrotny tarzać się

 (2.1) przewracać się z boku na bok w czymś, co brudzi lub pyli

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Spragnione szpaki nurkowały w deszcz kropel rozchyliwszy skrzydła z rozkoszy, tarzały się w mokrych trawach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtaʒat͡ɕ, AS: tažać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarzanie n.

 czas. wytarzać

Wiktionary


tarzan

1. potocznie: człowiek o dużej sile i zręczności, przypominający Tarzana;
2. potocznie: niesforne dziecko; urwis, łobuz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) postać literacka, bohater książek, filmów i komiksów; człowiek wychowany przez małpy;

Wiktionary

Tarzan (ur. jako John Clayton II, wicehrabia Greystoke) – postać fikcyjna. Wychowany jako dziecko w afrykańskiej dżungli przez małpy człekokształtne, styka się później z cywilizacją, by ją w końcu odrzucić i powrócić do dzikości jako bohaterski poszukiwacz przygód.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wtedy zauważył Tarzana, gdy chłopiec wyszedł spod drapiącego, potrącającego się tłumu małp, z tym owłosionym przedramieniem, trzymanym mocno przy jego ciele.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarzan mos.

Wiktionary


tarzanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tarzać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈʒãɲɛ, AS: tažãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tarzać

Wiktionary


tarzawisko

w łowiectwie: miejsce po bekowisku danieli


SJP.pl


tarło

okres godowy u ryb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) icht. okres godowy u ryb;

 (1.2) icht. akt płciowy u ryb: składanie ikry przez samice i zapładnianie ich mleczem przez samce

 (1.3) daw. gw-pl|Kraków. tarka

forma czasownika.

 (2.1) 3. os. n. przesz. od: trzeć

Wiktionary

Tarło – okres godowy u ryb jajorodnych, w czasie którego samica składa ikrę, a samiec uwalnia plemniki celem zapłodnienia jaj. Nazwa pochodzi od specyficznego zachowania się ryb w tym okresie. Ryby stają się niespokojne, ocierają się bokiem o dno, samce (tzw. mleczaki) ocierają się bokiem o samice (tzw. ikrzaki) polewając mleczem składaną ikrę. Ryby w tym okresie nazywa się tarlakami, a miejsce, gdzie tarło się odbywa – tarliskiem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Łososie płyną na tarło w górę rzek do miejsc, w których się wylęgły.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtarwɔ, AS: taru̯o

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarlisko n., tarlak m.

 czas. trzeć ndk., wytrzeć dk., zetrzeć dk.

 przym. tarłowy

Wiktionary


tarłów

wieś w Polsce


SJP.pl

Tarłów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim. Siedziba gminy Tarłów.

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Świętej Trójcy.

W latach 1550–1870 samodzielne miasto. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Tarłów. W latach 1975–1998 Tarłów położony był w województwie tarnobrzeskim.

Miejscowość leży na trasie zielonego szlaku rowerowego im. Witolda Gombrowicza oraz przy drodze krajowej nr 79.

Wikipedia


tarłowianin

mieszkaniec Tarłowa (wsi w Polsce)


SJP.pl


tarłowianka

mieszkanka Tarłowa (wsi w Polsce)


SJP.pl


tarłowski

Tarłów


SJP.pl

  • Józef Tarłowski (1931-2006), grafik
  • Kazimierz Tarłowski, tenisista

Wikipedia

Patrz:

Tarłów

tarłowy

dotyczący tarła, okresu godowego ryb


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) icht. związany z tarłem, dotyczący tarła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W 1997 stwierdzono w Drawie obecność gniazd tarłowych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tarlak mzw., tarło n.

 czas. trzeć

Wiktionary


tas

tylko w wyrażeniu: karty w tas - o tasowaniu kart


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) …naśladujący odgłos kaczek, używany w celu ich przywołania

Wiktionary

Tas, tasim (hebr. tarcza) – niewielkich rozmiarów metalowa, misternie zdobiona płytka, w kształcie tarczy, najczęściej platerowana złotem lub srebrem, którą zawiesza się na ubraną Torę.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) taś, taś

Wiktionary


tasaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od tasak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tasak m.

Wiktionary


tasak

narzędzie kuchenne w kształcie szerokiej siekierki z krótką rączką, służące do siekania jarzyn, mięsa itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) narzędzie kuchenne w kształcie płaskiej, prostokątnej siekierki z krótkim uchwytem, służące do siekania i rąbania;

 (1.2) hist. wojsk. dawna broń sieczna w kształcie krótkiego, szerokiego miecza lub szabli, używana od XVI do XIX wieku;

 (1.3) łow. dawny szeroki nóż myśliwski do patroszenia i ćwiartowania grubej zwierzyny

Wiktionary

  • tasak – narzędzie kuchenne: do siekania (rąbania) mięsa lub jarzyn
  • tasak – rodzaj broni siecznej o masywnej głowni
  • tasak – dawne określenie noża myśliwskiego o szerokiej głowni, przeznaczonego do oprawiania i patroszenia grubej zwierzyny

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) narzędzie

 (1.2) broń

 (1.3) nóż

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz.

:: zdrobn. tasaczek m.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-3) etym|czes|tesák.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) сатър m.

* kaszubski: (1.1) sekańc m.

* włoski: (1.1) mannaia ż.

źródła.

== tasak (język węgierski.) ==

wymowa. audio|Hu-tasak.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) torebka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. tasaczek m.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) narzędzie

 (1.2) broń

 (1.3) nóż

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz.

:: zdrobn. tasaczek m.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-3) etym|czes|tesák.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) сатър m.

* kaszubski: (1.1) sekańc m.

* włoski: (1.1) mannaia ż.

źródła.

== tasak (język węgierski.) ==

wymowa. audio|Hu-tasak.ogg.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) torebka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) zacskó

Wiktionary


tasarz

nazwisko


SJP.pl


taser

rodzaj paralizatora elektrycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj paralizatora o dużym zasięgu rażenia, wystrzeliwującego elektrody na odległość

wykrzyknik

 (2.1) …ostrzegający napastnika o możliwości użycia tasera (1.1) w przypadku niedostosowania się do poleceń służb porządkowych

Wiktionary

Taser (pełna nazwa: Thomas A. Swift’s electric rifle) – paralizator elektryczny produkowany przez firmę Taser International. Posiada zasięg rażenia do 5 metrów dzięki wystrzeliwanym z rękojeści elektrodom, które łączą się z nią za pomocą odwijanych przewodów. Generowane wysokie napięcie elektryczne przy niskim natężeniu powoduje silny ból oraz zakłócenie działania układu nerwowego, a w rezultacie chwilowy całkowity paraliż.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Polska policja dostanie nowe tasery z kamerami.

 (2.1) Stój, policja!, Odrzuć niebezpieczne narzędzie, bo użyję paralizatora! Taser! Taser! Taser!

Wiktionary


tasergal

gatunek morskiej ryby okoniokształtnej; lufar, skrzelołusk


SJP.pl

Lufar, skrzelołusk, tasergal (Pomatomus saltatrix) – gatunek morskiej ryby okoniokształtnej, jedyny przedstawiciel rodzaju Pomatomus oraz rodziny lufarowatych (Pomatomidae).

Wikipedia


tasia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. torba

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|tasza.

Wiktionary


tasiejewa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w azjatyckiej części Rosji, powstaje z połączenia Czuny i Biriusy, uchodzi do Angary;

Wiktionary

Tasiejewa – rzeka w azjatyckiej części Rosji, w Kraju Krasnojarskim, dopływ Angary. Powstaje z połączenia Czuny i Biriusy. Liczy 116  długości (1319 km od źródeł Czuny), a powierzchnia dorzecza wynosi 128 tys. km². Rzeka przepływa przez południową część Wyżyny Środkowosyberyjskiej. Rzeka ta jest wykorzystywana do żeglugi.

Wikipedia


tasiemce

cienka, wąska taśma


SJP.pl

Tasiemce (Cestoda) – gromada pasożytniczych płazińców (Platyhelminthes), obejmująca około 3000 gatunków. Dorosłe osobniki są pasożytami wewnętrznymi przewodu pokarmowego kręgowców (w tym człowieka), wywołują chorobę zwaną tasiemczycą (łac. tæniasis). Larwy pasożytują w jamie ciała lub tkankach zarówno kręgowców, jak i bezkręgowców (które są ich żywicielem pośrednim). Tasiemce są anaerobami (organizmami beztlenowymi) pobierającymi energię głównie z glikogenu, który (podobnie jak tłuszcze) pobierają bezpośrednio z treści pokarmowej znajdującej się w jelicie. Ich źródłem białka jest natomiast uszkadzana przez nie błona śluzowa jelita. Najdłużej żyjącymi tasiemcami (20–25 lat) są: bruzdogłowiec szeroki oraz tasiemiec uzbrojony i nieuzbrojony.

Wikipedia


tasiemcowaty

przypominający tasiemca, podobny do tasiemca


SJP.pl


tasiemcowo

tasiemcowy


SJP.pl

Patrz:

tasiemcowy

tasiemczyca

choroba pasożytnicza człowieka i zwierząt wywoływana przez tasiemce; cestodoza


SJP.pl

Tasiemczyca, tenioza (łac. tæniasis, Taenia ‘tasiemiec’) – pasożytnicza choroba odzwierzęca przewodu pokarmowego wywoływana przez tasiemca nieuzbrojonego (Taenia saginata) lub tasiemca uzbrojonego (T. solium). W przypadku tego drugiego gatunku pasożyta żywicielem ostatecznym, poza człowiekiem, mogą być również gibbony oraz pawiany.

Wikipedia


tasiemeczka

zdrobnienie od: tasiemka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: tasiemka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtaɕɛ̃ˈmɛt͡ʃka, AS: taśẽmečka

Wiktionary


tasiemiec

płaziniec o ciele pozbawionym przewodu pokarmowego oraz narządów zmysłów, pasożytujący w ciele kręgowców


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. med. płaziniec o ciele pozbawionym przewodu pokarmowego oraz narządów zmysłów, pasożytujący w ciele kręgowców;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) przen. o czymś bardzo długim, np. serialu telewizyjnym

Wiktionary

Tasiemce (Cestoda) – gromada pasożytniczych płazińców (Platyhelminthes), obejmująca około 3000 gatunków. Dorosłe osobniki są pasożytami wewnętrznymi przewodu pokarmowego kręgowców (w tym człowieka), wywołują chorobę zwaną tasiemczycą (łac. tæniasis). Larwy pasożytują w jamie ciała lub tkankach zarówno kręgowców, jak i bezkręgowców (które są ich żywicielem pośrednim). Tasiemce są anaerobami (organizmami beztlenowymi) pobierającymi energię głównie z glikogenu, który (podobnie jak tłuszcze) pobierają bezpośrednio z treści pokarmowej znajdującej się w jelicie. Ich źródłem białka jest natomiast uszkadzana przez nie błona śluzowa jelita. Najdłużej żyjącymi tasiemcami (20–25 lat) są: bruzdogłowiec szeroki oraz tasiemiec uzbrojony i nieuzbrojony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Wielkiej Brytanii młode dziewczęta używają tasiemca jako sposobu na szybkie schudnięcie.

 (2.1) W telewizji znowu nadają jakiś tasiemiec.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈɕɛ̃mʲjɛt͡s, AS: taśmʹi ̯ec

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taśma ż., tasiemce nmos., tasiemczyca ż., tasiemka ż.

 przym. tasiemcowy, taśmowy, tasiemkowy

 przysł. taśmowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) soliter

Wiktionary


tasiemka

cienka, wąska taśma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: taśma

 (1.2) cienka taśma

Wiktionary

Taśma to ogólne określenie wyrobów wykonanych z dowolnego elastycznego bądź sprężystego materiału, które mają charakterystyczny kształt – są cienkie i wąskie ale długie. Taśmę przechowuje się najczęściej w postaci zwiniętej na szpuli lub bębnie.

  • taśma nabojowa – w wojskowości – ruchomy pojemnik służący do przenoszenia naboi do donośnika broni
  • taśma izolacyjna – rodzaj taśmy klejącej służącej do izolowania przewodów elektrycznych i innych obiektów przewodzących prąd elektryczny
  • taśma magnetyczna – nośnik danych, najczęściej dźwięku, w postaci cienkiego paska taśmy
  • taśma filmowa (światłoczuła) – taśma z tworzywa sztucznego pokryta warstwą emulsji światłoczułej, służąca jako nośnik obrazu filmowego i dźwięku
  • taśma miernicza – przyrząd używany przez geodetów
  • taśma montażowa – sposób organizacji produkcji
  • taśma perforowana – nośnik danych, używany dawniej w komputerach i dalekopisach
  • taśma (taśmociąg) – główny element przenośników taśmowych
  • taśma (wyrób hutniczy) – rodzaj cienkiej blachy, na potrzeby transportu i magazynowania zwiniętej w cylindryczny krąg
  • tasiemka to materiał pasmanteryjny – wąska taśma.
  • taśma (glon) (Enteromorpha) – rodzaj glonów należących do klasy watkowych.
  • taśma klejąca – rodzaj taśmy z elastycznego tworzywa sztucznego o grubości dziesiętnych części milimetra pokryta warstwą kleju po jednej lub obu stronach
  • Taśma (wspinaczka) – odpowiednik liny lub repsznura o płaskim przekroju poprzecznym
  • w elektronice i elektrotechnice – przewód wstążkowy
  • w muzyce synonim muzyki na taśmę
  • w sporcie – wstęga na mecie konkurencji biegowej

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tasiemkowy

 rzecz. tasiemiec mzw./mrz.

Wiktionary


tasiemkowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tasiemką, dotyczący tasiemki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tasiemiec mzw./mrz., tasiemka ż.

Wiktionary


tasiemnica

podwodna bylina z rodziny rdestowatych, o długich, wstęgowatych liściach używanych jako surowiec tapicerski i opakunkowy, występująca w przybrzeżnym pasie mórz strefy umiarkowanej (w tym Morza Bałtyckiego); trawa morska, zostera


SJP.pl

  • tasiemnica (Zostera) – rodzaj roślin naczyniowych występujących w morzach
  • tasiemnica (Taeniolella) – rodzaj grzybów

Wikipedia


taśka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. torebka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|tasia, tasza.

Wiktionary


taskać

taszczyć, tachać


SJP.pl


taśma

1. pas z jakiegoś materiału o różnym zastosowaniu;
2. wstęga wisząca wzdłuż linii mety, przerywana przez zwycięzcę biegu;
3. ruchomy pas będący elementem przenośnika;
4. pas z nabojami umożliwiający strzelanie seriami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) długi pas z jakiegoś materiału, np. gumy, plastiku itp.

 (1.2) zespół przenośników przemysłowych

 (1.3) daw. środ. polit. szubienica

Wiktionary

Taśma to ogólne określenie wyrobów wykonanych z dowolnego elastycznego bądź sprężystego materiału, które mają charakterystyczny kształt – są cienkie i wąskie ale długie. Taśmę przechowuje się najczęściej w postaci zwiniętej na szpuli lub bębnie.

  • taśma nabojowa – w wojskowości – ruchomy pojemnik służący do przenoszenia naboi do donośnika broni
  • taśma izolacyjna – rodzaj taśmy klejącej służącej do izolowania przewodów elektrycznych i innych obiektów przewodzących prąd elektryczny
  • taśma magnetyczna – nośnik danych, najczęściej dźwięku, w postaci cienkiego paska taśmy
  • taśma filmowa (światłoczuła) – taśma z tworzywa sztucznego pokryta warstwą emulsji światłoczułej, służąca jako nośnik obrazu filmowego i dźwięku
  • taśma miernicza – przyrząd używany przez geodetów
  • taśma montażowa – sposób organizacji produkcji
  • taśma perforowana – nośnik danych, używany dawniej w komputerach i dalekopisach
  • taśma (taśmociąg) – główny element przenośników taśmowych
  • taśma (wyrób hutniczy) – rodzaj cienkiej blachy, na potrzeby transportu i magazynowania zwiniętej w cylindryczny krąg
  • tasiemka to materiał pasmanteryjny – wąska taśma.
  • taśma (glon) (Enteromorpha) – rodzaj glonów należących do klasy watkowych.
  • taśma klejąca – rodzaj taśmy z elastycznego tworzywa sztucznego o grubości dziesiętnych części milimetra pokryta warstwą kleju po jednej lub obu stronach
  • Taśma (wspinaczka) – odpowiednik liny lub repsznura o płaskim przekroju poprzecznym
  • w elektronice i elektrotechnice – przewód wstążkowy
  • w muzyce synonim muzyki na taśmę
  • w sporcie – wstęga na mecie konkurencji biegowej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Natenczas Wojski chwycił na taśmie przypięty swój róg bawoli, długi cętkowany, kręty (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtaɕma, AS: taśma

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tasiemiec m.

:: zdrobn. tasiemka ż.

 przym. taśmowy

 przysł. taśmowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wstęga

Wiktionary


tasmańczyk

mieszkaniec Tasmanii (wyspy i stanu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tasmanii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tasmania ż.

:: fż. Tasmanka ż.

 przym. tasmański

Wiktionary


tasmania

wyspa u wybrzeży kontynentu australijskiego, najmniejszy stan w Australii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa u wybrzeża Australii;

Wiktionary

Tasmania – wyspa u południowo-wschodnich wybrzeży kontynentu australijskiego, a zarazem najmniejszy stan Australii. W skład stanu Tasmania wchodzą też mniejsze wyspy w Cieśninie Bassa oraz wyspa Macquarie – pow. 128 km² (w południowej części Oceanu Spokojnego).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Występują w Australii, Tasmanii, Nowej Gwinei, Nowej Zelandii i okolicznych wyspach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tasˈmãɲja, AS: tasmãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tasmański

 rzecz. Tasmańczyk mos., Tasmanka ż.

Wiktionary


tasmanit

odmiana żywicy kopalnej zbliżona do bursztynu


SJP.pl


tasmanka

mieszkanka Tasmanii (wyspy i stanu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tasmanii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tasmania ż.

:: fm. Tasmańczyk mos.

 przym. tasmański

Wiktionary


tasmanowal

rodzaj walenia z rodziny zyfiowatych


SJP.pl


tasmański

przymiotnik od: Tasmania


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tasmanią, dotyczący Tasmanii, pochodzący z Tasmanii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tasmańczyk mos., Tasmanka ż., Tasmania ż.

Wiktionary


taśmiak

ryba z rodziny ślizgowatych


SJP.pl

Taśmiak długi, taśmiak (Lumpenus lampretaeformis) – gatunek ryby okoniokształtnej z rodziny stychejkowatych (Stichaeidae). W Polsce objęty częściową ochroną gatunkową.

Wikipedia


taśmociąg

maszyna przemysłowa służąca do przemieszczania surowców lub towarów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. układ przenośników taśmowych;

Wiktionary

Taśmociąg – układ połączonych szeregowo przenośników taśmowych. Często błędnie utożsamiany z przenośnikiem taśmowym.

Pojedynczy przenośnik może mieć długość nawet 20 kilometrów, a cały taśmociąg - setki kilometrów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: taɕˈmɔt͡ɕɔ̃ŋk, AS: taśmoćõŋk

Wiktionary

Powiązane:

 przym. taśmociągowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konwejer

Wiktionary


taśmoteka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) film. muz. zbiór nagrań utrwalonych na taśmach magnetycznych

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtaɕmɔˈtɛka, AS: taśmoteka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) fonoteka

Wiktionary


taśmować

1. umieszczać nasiona siewne w celulozowej taśmie;
2. dawniej: wkładać naboje do taśmy broni samoczynnej


SJP.pl


taśmowaty

przypominający taśmę, długi i wąski


SJP.pl


taśmownik

płaski, o grubości około pół centymetra, blok żelaza przeznaczony do dalszej obróbki


SJP.pl


taśmowy

1. taśma;
2. przenośnie: schematyczny, automatyczny, bez zaangażowania


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z taśmą, dotyczący taśmy

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) osoba obsługująca pas z nabojami

 (2.2) osoba pracująca przy taśmie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tasiemiec mzw./mrz., taśma ż.

Wiktionary


tasować

czasownik

 (1.1) karc. mieszać talię kart przed grą

 (1.2) przen. zmieniać układ czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W każdej partii gracze kolejno tasują i rozdają karty.

 (1.2) Partyjni bossowie wciąż arbitralnie tasują miejsca na listach wyborczych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈsɔvat͡ɕ, AS: tasovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tasowanie n., przetasowanie n., tas m.

 czas. potasować, przetasować

 ims. tasowany, potasowany

Wiktionary


tasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tasować.

Wiktionary

Tasowanie – procedura polegająca na wymieszaniu kart w talii, aby zapewnić element losowości w rozgrywce. Po tasowaniu często następuje przełożenie, które ma upewnić grających, że tasujący nie manipulował kolejnością kart.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtasɔˈvãɲɛ, AS: tasovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tasować, przetasować

Wiktionary


tass

agencja prasowa


SJP.pl

Tass – wieś i gmina w środkowej części Węgier, w pobliżu miasta Kunszentmiklós. Gmina liczy 2944 mieszkańców (styczeń 2011) i zajmuje obszar 74,72 km².

Wikipedia


tassiana

rzadko: wszystko, co dotyczy życia i twórczości Torquato Tassa, np. prace naukowe o nim, wydania jego dzieł


SJP.pl


tasso

  • Tasso (Taso) – władca Friuli
  • Tasso – miejscowość i gmina we Francji
  • Tasso Island – wyspa w Sierra Leone
  • Torquato Tasso – poeta włoski

Wikipedia


taśtać

czasownik

 (1.1) poznań. nieść

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) My mamy taśtać ze sobą te tornistry?! (z Internetu)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taśtanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dźwigać

Wiktionary


taśtanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|taśtać.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. taśtać ndk.

Wiktionary


taster

aparat służący do dziurkowania taśmy papierowej; składarka


SJP.pl

Taster (tasten „macać”; „dotykać”) – maszyna drukarska do dziurkowania taśmy papierowej, która steruje odlewarką monotypu. Posiada klawiaturę zespoloną z igłami, nakłuwającymi otwory na papierowej taśmie. Otwory służą jako matryce do odlewu liter przez odlewarkę.

Wikipedia


tastevin

dawne naczynie do degustacji wina


SJP.pl


tasto

we włoskiej nomenklaturze muzycznej: klawisz


SJP.pl


tastrować

dziurkować taśmę monotypową za pomocą tastra


SJP.pl


tasza

1. gatunek ryby skorpenokształtnej z rzędu okoniokształtnych o krępym, silnie wygrzbiecionym ciele; zając morski;
2. regionalnie: torba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. ryba morska poławiana w celach spożywczych;

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. torba

Wiktionary

Tasza, zając morski (Cyclopterus lumpus) – gatunek ryby skorpenokształtnej z rodziny taszowatych (Cyclopteridae), jedyny przedstawiciel rodzaju Cyclopterus. Poławiana jako ryba konsumpcyjna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Roz w robocie jedyn osioł, • Kanś se swoja tasza posioł. (…) (M. Szołtysek: Osioł bez taszy)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtaʃa, AS: taša

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taszka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zając morski

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk|tasia, taśka.

Wiktionary


taszczenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|taszczyć.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. taszczyć

Wiktionary


taszczyć

nieść albo ciągnąć coś ciężkiego; dźwigać coś z trudem


SJP.pl

czasownik

 (1.1) pot. nieść, ciągnąć z trudem coś (rzadziej kogoś), ciężkiego lub niewygodnego

czasownik zwrotny taszczyć się

 (2.1) pot. iść, wchodzić gdzieś powoli, z trudem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtaʃt͡ʃɨt͡ɕ, AS: taščyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taszczenie n., taskanie n.

 czas. taskać, przytaszczyć, przytaskać, wytaszczyć, wytaskać, odtaszczyć, odtaskać

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dźwigać; reg. śl. ciorać.

Wiktionary


taszczyn

taszczyn pszczeli - gatunek błonkówki z rodziny grzebaczowatych


SJP.pl

Taszczyn pszczeli, wilk pszczeli (Philanthus triangulum) – owad zaliczany do rodziny grzebaczowatych z rzędu błonkówek.

Wikipedia


taszewko

Taszewko – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Jeżewo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 127 mieszkańców. Jest czternastą co do wielkości miejscowością gminy Jeżewo.

Wikipedia


taszewo

Miejscowości w Polsce
  • Taszewo – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. świeckim, w gminie Jeżewo
  • Taszewo – osada leśna w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. świeckim, w gminie Jeżewo

Wikipedia


taszka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. torebka damska

Wiktionary

  • taszka – element broni białej chroniący wlot pochwy przed deszczem i zabrudzeniami
  • taszka – element zbroi w postaci metalowych płyt ochraniających uda (doczepianych do fartucha)

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tasza ż.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|tasza|-ka.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|torebka.

źródła.

== taszka (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) torebka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tasza ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tasza ż.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|tasza|-ka.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|torebka.

źródła.

== taszka (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) torebka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


taszkencki

przymiotnik od: Taszkent; taszkiencki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) od: Taszkent

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈʃkɛ̃nt͡sʲci, AS: taškncʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Taszkent mrz., Taszkient, taszkentczyk mos., taszkentka ż.

 przym. taszkiencki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taszkiencki

Wiktionary


taszkent

stolica Uzbekistanu; Taszkient


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Uzbekistanu;

Wiktionary

Taszkent (uzb. Toshkent; uzb. cyr. Тошкент; ros. Ташкент, Taszkient) – stolica i największe miasto Uzbekistanu. Położone jest nad rzeką Chirchiq na przedgórzu Tienszanu. Stanowi główny ośrodek przemysłowy i kulturalno-naukowy kraju oraz jedno z największych miast Azji Środkowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Taszkent jest jednym z największych miast Azji Środkowej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtaʃkɛ̃nt, AS: taškẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taszkentczyk m., taszkentka ż., taszkientczyk m., taszkientka ż.

 przym. taszkencki, taszkiencki

Wiktionary


taszkentczyk

mieszkaniec Taszkentu; taszkientczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Taszkentu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈʃkɛ̃nṭt͡ʃɨk, AS: tašknṭčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Taszkent mrz.

:: fż. taszkentka ż.

 przym. taszkencki

Wiktionary


taszkentka

mieszkanka Taszkentu; taszkientka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Taszkentu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈʃkɛ̃ntka, AS: taškntka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Taszkent mrz.

:: fm. taszkentczyk mos.

 przym. taszkencki

Wiktionary


taszkiencki

przymiotnik od: Taszkient (Taszkent) - stolica Uzbekistanu; taszkencki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) od: Taszkient

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gdy pociąg wtoczył się na taszkiencki dworzec, okazało się, że nikt nie miał zamiaru ich witać. Ani orkiestry, ani szwadronu, ani nic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Taszkient, Taszkent mrz.

 przym. taszkencki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taszkencki

Wiktionary


taszkient

stolica Uzbekistanu; Taszkent


SJP.pl

Taszkent (uzb. Toshkent; uzb. cyr. Тошкент; ros. Ташкент, Taszkient) – stolica i największe miasto Uzbekistanu. Położone jest nad rzeką Chirchiq na przedgórzu Tienszanu. Stanowi główny ośrodek przemysłowy i kulturalno-naukowy kraju oraz jedno z największych miast Azji Środkowej.

Wikipedia


taszkientczyk

mieszkaniec Taszkentu; taszkentczyk


SJP.pl


taszkientka

mieszkanka Taszkentu; taszkentka


SJP.pl


taszlampa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. latarka

Wiktionary


taszlich

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) etn. rel. żydowski obrzęd symbolicznego oczyszczenia z grzechów polegający na wyrzuceniu w nurt drobin wytrząśniętych z kieszeni i modlitwie;

Wiktionary

Taszlich (hebr. ‏תשליך‎ = „wyrzucisz”; jid. ‏תּשליך‎ taszlech) – w judaizmie obrzęd symbolicznego oczyszczenia z grzechów, wywodzony z Księgi Micheasza 7, 19 („Wyrzucisz wszystkie ich grzechy w głąb morza”). Polega on na wyrzuceniu w nurt rzeki, strumienia lub do morza drobin wytrząśniętych z kieszeni. Czynności tej towarzyszą stosowne modlitwy. Taszlichu dokonuje się w pierwszy dzień Rosz ha-Szana (jeśli jest to szabat, to w drugi dzień). Gdy nie jest możliwe wykonanie obrzędu nad brzegiem rzeki lub morza, odbywa się on przy sztucznym zbiorniku wodnym – nawet przy studni. W takiej formie zwyczaj jest praktykowany np. w Jerozolimie. Ortodoksyjni Żydzi nowojorscy odprawiają rytuał, korzystając z licznych mostów Brooklynu i Manhattanu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tradycji chasydów bracławskich noworocznym zwyczajem jest taszlich.

Wiktionary


tasznik

pospolity, trudny do wytępienia chwast, mający zastosowanie w zielarstwie


SJP.pl

Wikipedia


taszniki

pospolity, trudny do wytępienia chwast, mający zastosowanie w zielarstwie


SJP.pl


tasznikowate

rodzina owadów z rzędu pluskwiaków różnoskrzydłych, niewielkich rozmiarów (do 12 mm długości), o smukłym kształcie i delikatnej budowie, występujących kosmopolitycznie na wszystkich kontynentach


SJP.pl

Tasznikowate (Miridae syn. Capsidae) – największa rodzina pluskwiaków różnoskrzydłych licząca ponad 11 tys. gatunków zgrupowanych w około 1400 rodzajach. Każdego roku opisywane są nowe taksony głównie z terenów tropikalnych i subtropikalnych. Owady tej rodziny występują na większości kontynentów. W Polsce rodzina ta jest najliczniejsza w swoim podrzędzie, a liczbę wykazanych do tej pory gatunków szacuje się na ponad 260.

Wikipedia


tasznikowaty

o cechach tasznikowatych (rodzina owadów)


SJP.pl


taszów

Taszów (niem. Tassau) – przygraniczna wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lewin Kłodzki.

Wikipedia


taszowate

rodzina ryb z gromady promieniopłetwych, małej lub średniej wielkości, żyjących w wodach północnej części Oceanu Atlantyckiego i Oceanu Spokojnego


SJP.pl

Taszowate (Cyclopteridae) – rodzina morskich ryb skorpenokształtnych, blisko spokrewnionych z dennikowwatymi, z którymi wcześniej zaliczane były do jednej rodziny.

Wikipedia


taszowaty

o cechach taszowatych (rodzina ryb)


SJP.pl


taszycki

nazwisko


SJP.pl


taszyntuch

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. chusteczka do nosa

Wiktionary


taszysta

zwolennik taszyzmu, malarz tworzący według zasad taszyzmu


SJP.pl


taszystka

zwolenniczka taszyzmu, malarka tworząca według zasad taszyzmu


SJP.pl


taszystowski

dotyczący taszyzmu, taszystów


SJP.pl


taszystyczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z taszyzmem, dotyczący taszyzmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taszyzm m.

Wiktionary


taszyzm

kierunek w malarstwie, polegający na tworzeniu spontanicznych kompozycji ze swobodnych plam barwnych, uzyskanych przez rozlewanie i rozpryskiwanie farb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. kierunek w abstrakcjonizmie, w którym kompozycja jest tworzona spontanicznie przez przypadkowy układ barwnych, niegeometrycznych plamaam;

Wiktionary

Taszyzm (od franc. tache – plama) – kierunek w malarstwie abstrakcyjnym powstały w Europie w pierwszych latach po II wojnie światowej. Należy do nurtu abstrakcjonizmu niegeometrycznego i jest europejskim odpowiednikiem abstrakcyjnego ekspresjonizmu, rozwijającego się w Stanach Zjednoczonych.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. taszysta m., taszystka ż.

 czas. taszyzować ndk.

 przym. taszystyczny

Wiktionary


tat.

skrót od: tatarski


SJP.pl


tata

1. pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko;
2. pieszczotliwie: teść


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miejscowość i prowincja w południowym Maroku, w regione Sus-Massa

 (1.2) geogr. adm. miasto i powiat w północnych Węgrzech, w komitacie Komárom-Esztergom;

 (1.3) astr. planetoida o numerze 1109 w zewnętrznej części pasa głównego asteroid;

Wiktionary

  • tata – nazwa relacji rodzinnej
  • Tata – miejscowość na Węgrzech
  • Tata – powiat na Węgrzech
  • Tata – miejscowość w Maroku
  • Tata – prowincja w Maroku
  • Tata – skała w Polsce
  • (1109) Tata – planetoida okrążająca Słońce
  • Tata Power – indyjskie przedsiębiorstwo
  • Tata Motors – indyjskie przedsiębiorstwo motoryzacyjne
  • Tata Nano – samochód
  • Tata, a Marcin powiedział – serial telewizyjny
  • Tata Kazika, Tata 2 – albumy zespołu Kult
  • Super tata – film amerykański
  • Sekwencja TATA – sekwencja w promotorze genu wiążąca białko TBP
  • Tata – polski film

Wikipedia


tatami

tradycyjna japońska mata używana dawniej powszechnie jako pokrycie podłóg w pokojach mieszkalnych, obecnie rzadziej, stosowana jednak do uprawiania judo, karate i innych sportów walki


SJP.pl

Tatami (jap. ) – tradycyjna mata japońska, używana do pokrywania podłogi.

Część zasadnicza, wewnętrzna (tatami-toko) jest wykonana ze słomy ryżowej, a warstwa wierzchnia (tatami-omote) z podwójnej warstwy plecionej słomy trawy igusa (sit rozpierzchły, Juncus effusus L., ang. igusa rush grass). Brzegi obszywane są pasem barwnej tkaniny (tatami-heri). Tatami mają standardowe wymiary 90 × 180 cm i jednocześnie służą jako jednostka miary powierzchni wnętrz. Spotyka się również pół-tatami o wymiarach 90 × 90 cm.

Wikipedia


tatar

potocznie: befsztyk po tatarsku, befsztyk tatarski - surowe mięso wołowe, siekane albo mielone, odpowiednio przyprawione


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. mężczyzna lub chłopiec narodowości tatarskiej;

Wiktionary

  • Tatar – członek narodu tatarskiego
  • tatar – potrawa
  • Tatar – wieś w Macedonii Północnej, w gminie Debar
  • Tatar – część miasta Rawa Mazowiecka
  • Tatar – wieś w woj. łódzkim, w pow. bełchatowskim, w gminie Szczerców

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W trzynastym wieku najazd Tatarów spustoszył Nowogródek.

 (1.1) "Ludzie swawolni", jak ich określa dziejopis, chadzali i na Tatarów, i na Turków pod magnacką komendą, z Potockimi, Zbarskimi, Koreckimi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtatar, AS: tatar

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatar m., Tatarzątko n., Tatarstan m., tatarskość ż., tatarszczyzna ż., tatarski m.

:: fż. Tatarka ż.

 przym. tatarski, protatarski, antytatarski

Wiktionary


tatara

potocznie: befsztyk po tatarsku, befsztyk tatarski - surowe mięso wołowe, siekane albo mielone, odpowiednio przyprawione


SJP.pl

Tatara (jap. ) – tradycyjny japoński piec do wytapiania żelaza i stali. (Uwaga: słowo tatara oznacza w języku japońskim "miechy". Przyjęło się jednak nazywać tak całe urządzenie)

W piecach tatara z węgla sosnowego, czarnego piasku żelazowego oraz mineralnych rud żelaza wytapiana jest tamahagane (jap. 玉鋼), rodzaj bardzo czystej japońskiej stali wykorzystywanej głównie do tworzenia samurajskich mieczy nihon-tō (jap. 日本刀), znanych powszechnie jako katana (jap. ).

Wikipedia


tatarak

roślina z rodziny obrazkowatych, pospolita na brzegach wód; ajer


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Acorus|ref=tak., roślina z rodziny obrazkowatych (nazwa systematyczna|Araceae|ref=tak.), o mieczowatych, zaostrzonych liściach i kłączach zawierających olejki eteryczne, używane w przemyśle perfumeryjnym, spożywczym i w lecznictwie; rośnie na brzegach stawów i potoków;

Wiktionary

Tatarakowce (Acorales Reveal) – monotypowy rząd roślin zielnych zawierający jedną rodzinę – tatarakowate (Acoraceae) i jeden rodzaj – tatarak (Acorus). W obrębie rodzaju Acorus wyróżnia się w zależności od ujęcia taksonomicznego od 2 do 6 gatunków. Zasięg geograficzny obejmuje półkulę północną z wyjątkiem obszarów arktycznych i suchych, w tropikalnej Azji tataraki rosną w wyższych położeniach górskich. W Polsce jedynym przedstawicielem jest tatarak zwyczajny (Acorus calamus), będący tu częstym kenofitem.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) reg. ajer, lepiech

Wiktionary


tatarczany

1. zrobiony z tatarki, zwłaszcza z jej nasion; gryczany
2. przymiotnik od: tatarka


SJP.pl


tatarczuch

gwarowo: chleb lub placek z mąki tatarczanej


SJP.pl

Tatarczuch, chleb tatarczuch, tatarczak, chleb z tatarki, chleb hreczany, łazanek z mąki tatarczanej – odmiana tradycyjnego, ciemnego, słodkiego chleba wypiekanego z mąki gryczanej (zwanej też „mąką tatarczaną”), wytwarzanego w regionie Częstochowy. Tatarczuch bywa także określany jako placek.

Wikipedia


tatarczuk

nazwisko


SJP.pl


tatarczyk

nazwisko


SJP.pl


tatareczka

zdrobnienie od: tatarka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: tatarka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtataˈrɛt͡ʃka, AS: tatarečka

Wiktionary


tatarek

roślina pastewna z rodziny rdestowatych, gatunek gryki, z jej nasion wyrabia się kaszę i mąkę


SJP.pl


tataria

historyczny region w Azji


SJP.pl


tatarka

roślina pastewna z rodziny rdestowatych, gatunek gryki, z jej nasion wyrabia się kaszę i mąkę


SJP.pl

  • Tatarka – kobieta narodu tatarskiego
  • Tatarka – rzeka, dopływ Sony
  • Tatarka – gatunek gryki
  • Tatarka – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie werenowskim, w sielsowiecie Podhorodno
  • Tatarka – osiedle typu miejskiego na Białorusi w obwodzie mohylewskim, w rejonie osipowickim
  • Tatarka – wieś na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie wileńskim, w gminie Rudomino
  • Tatarka – stacja kolejowa na Białorusi, w obwodzie mohylewskim, w rejonie osipowickim

Wikipedia


tatarkiewicz

nazwisko


SJP.pl

  • Anna Tatarkiewicz (1921–2019) – tłumaczka literatury francuskojęzycznej, redaktor
  • Jakub Tatarkiewicz (1798-1854) – rzeźbiarz
  • Krzysztof Tatarkiewicz (1923-2011) – matematyk, historyk nauki
  • Ksawery Tatarkiewicz (1848-1903) – prawnik i publicysta
  • Marian Tatarkiewicz (1875-1929) – aktor
  • Władysław Tatarkiewicz (1886-1980) – historyk filozofii

Wikipedia


tatarski

1. dotyczący Tatara, Tatarów;
2. dotyczący Tatarstanu; tatarstański;
3. befsztyk tatarski - surowe mięso wołowe, siekane albo mielone, odpowiednio przyprawione; befsztyk po tatarsku, tatar;
4. sos tatarski - ostry sos przyrządzany z żółtek jaj, octu, oliwy, musztardy i ogórków kiszonych bądź korniszonów


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Tatarami

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) pot. jęz. język tatarski;

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Książę uczył się tatarskiego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈtarsʲci, AS: tatarsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tartaria ż., syberyjskotatarski mrz., krymskotatarski mrz., Tatar m., Tatarzyn m., Tatarka ż., tatar m., tatarka ż., Tatarstan m., Tatarzątko n.

 przym. krymskotatarski, syberyjskotatarski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Tartaria ż., syberyjskotatarski mrz., krymskotatarski mrz., Tatar m., Tatarzyn m., Tatarka ż., tatar m., tatarka ż., Tatarstan m., Tatarzątko n.

 przym. krymskotatarski, syberyjskotatarski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Tartar, Tatar, befsztyk, sos: tartare; (2.1) Tatar, Tartar

* arabski: (1.1) تترية (2.1) ;تتري

* baskijski: (2.1) tatarera

* białoruski: (1.1) татарскі

* bułgarski: (1.1) татарски

* czeski: (1.1) tatarský; (2.1) tatarština

* duński: (1.1) tatarisk

* esperanto: (1.1) tatara

* hiszpański: (1.1) tártaro; (2.1) tártaro

* niemiecki: (1.1) tatarisch; (2.1) Tatarisch n.

* nowogrecki: (1.1) ταταρικός; (2.1) ταταρικά

* rosyjski: (1.1) татарский

* słowacki: (1.1) tatársky; (2.1) tatárčina ż.

* szwedzki: (1.1) tatarisk; (2.1) tatariska

* turecki: (2.1) Tatarca

* ukraiński: (1.1) татарський

źródła.

== tatarski (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa. IPA3|tâtarskiː.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) tatarski

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tatarskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem tatarskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem tatarskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku tatarskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈtarskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: tatarskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


tatarskość

zespół cech typowych dla Tatarów


SJP.pl


tatarstan

autonomiczna republika w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (1.1) geogr. podmiot Federacji Rosyjskiej, republika autonomiczna ze stolicą w Kazaniu;

Wiktionary

Tatarstan, Republika Tatarstanu (ros. Респу́блика Татарста́н; tatar. Татарстан Республикасы) – podmiot (republika) Federacji Rosyjskiej wchodząca w skład Nadwołżańskiego Okręgu Federalnego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W tym tygodniu przyjeżdżają do nas aktorzy z Tatarstanu i wystawiają w naszym teatrze pantomimę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tartaria ż., tatarski mrz., Tatar

 przym. tatarski

Wiktionary


tatarstański

Tatarstan; tatarski


SJP.pl


tatarszczyzna

Tatarszczyzna – kolonia w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Sokółka.

Miejscowość Tatarszczyzna wchodzi w skład obrębu ewidencyjnego WALENKOWO (0052), gmina Sokółka.

Wikipedia


tatarynowicz

nazwisko


SJP.pl


tatarzątko

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) tatarskie dziecko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Lulaj, lulaj Tatarzątko • A moje wnuczątko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tartaria ż., Tatar m., Tatarka ż., Tatarzyn m., tatar m., tatarski mrz.

 przym. tatarski

Wiktionary


tatarzy

1. członek ludu tureckiego, wywodzącego się z dawnych plemion mongolskich, dziś żyjącego głównie na Powołżu, a także na Syberii, Krymie i Kaukazie;
2. dawniej: członek ludu zamieszkującego tereny imperium mongolskiego i Złotej Ordy, które w XIII wieku dokonywały podbojów w Azji i Europie


SJP.pl

Tatarzy (nazwa własna: tatarlar / татарлар) – ludy turkijskie w Europie wschodniej oraz północnej Azji używające nazwy „Tatarzy” do samookreślenia.

Nazwa „Tatarzy” po raz pierwszy pojawiła się wśród koczowniczych plemion turkijskojęzycznych z terenów północno-wschodniej Mongolii i rejonu Bajkału, prawdopodobnie spokrewnieni są z Połowcami i Kipczakami. Weszli w skład imperium Czyngis-chana i jako element wieloetnicznej armii mongolskiej brali udział w wyprawach na Europę, przez co Europejczycy zaczęli określać mongolskich najeźdźców „Tatarami”.

Wikipedia


tatarzyn

dawniej: Tatar (członek jednego z ludów zamieszkujących tereny imperium mongolskiego i Złotej Ordy)


SJP.pl

Wikipedia


tate

[czytaj: tejt] nazwisko obce


SJP.pl

  • Tate – sieć galerii sztuki w Wielkiej Brytanii

Gminy w USA:

  • Tate (ang. Tate Township) – gmina w stanie Arkansas, w hrabstwie Scott
  • Tate (ang. Tate Township) – gmina w stanie Illinois, w hrabstwie Saline
  • Tate (ang. Tate Township) – gmina w stanie Ohio, w hrabstwie Clermont

Hrabstwa w USA:

  • hrabstwo Tate (ang. Tate County) – w stanie Missisipi

Wikipedia


tatek

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tata, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. ekspr. tata

 (1.2) pot. ekspr. teść

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Parobek szeptał mu w samo ucho: / — Tatku, wójt chce się z wami rozmówić.

 (1.1) — Tatku! Tatku! proszę Tatki! / Stało się coś okropnego! / Staś otworzył do szufladki, / I zabrał moje okładki; / I powiada że to jego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tata mos., tato mos., tatulo mos., tatunio mos., tatuń mos., tatuńcio mos., tatuś mos.

 przym. tatusiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tata, tateczek, tato, tatka, tatko, ojczulek

Wiktionary


tateńko

pieszczotliwie: ojciec; ojczulek, tatka, tatko, tato, tatul, tatulek, tatulo, tatunio, tatuń, tatuńcio, tatusiek, tatuś, tatulinek, tatulka, tatulko, tatunia, tatuniek


SJP.pl


taternicki

dotyczący taternictwa, taterników


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) sport. związany z taternictwem, dotyczący taternictwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wandzia należała do klubu taternickiego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taternik m., taterniczka ż., Tatry nmos., taternictwo n.

 przym. taterniczy, tatrzański, tatrytowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taterniczy

Wiktionary


taternictwo

zdobywanie trudno dostępnych miejsc w Tatrach z wykorzystaniem techniki wspinaczkowej i specjalistycznego sprzętu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odmiana turystyki wyczynowej polegającej na pokonywaniu trudno dostępnych miejsc w Tatrach

 (1.2) zdobywanie trudnych partii w wysokich górach

Wiktionary

Taternictwo – wspinaczka uprawiana w Tatrach. Niegdyś termin ten oznaczał każdą działalność w Tatrach polegającą na wchodzeniu na ich szczyty. Obecnie obejmuje on wyłącznie wspinaczkę górską, prowadzoną poza wyznaczonymi szlakami turystycznymi. Termin powstał w podobny sposób jak alpinizm (który dziś często jest równoznaczny ze wspinaczką górską), himalaizm czy andynizm.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtatɛrʲˈɲit͡stfɔ, AS: taterʹńictfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tatry nmos., taternik m., taterniczka ż., tatrologia ż., tatroznawstwo n.

 przym. taterniczy, taternicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) alpinizm, wspinaczka górska

Wiktionary


taterniczka

taternik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. kobieta uprawiająca taternictwo;

Wiktionary

Patrz:

taternik

Przykłady

 (1.1) Młodzież zobaczy film dokumentalny o polskiej taterniczce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tatry nmos., taternictwo n.

:: fm. taternik m.

 przym. taternicki, taterniczy, tatrytowy

Wiktionary


taterniczy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) sport. związany z taternictwem, dotyczący taternictwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wandzia należała do związku taterniczego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taternictwo n., taternik m., taterniczka ż., Tatry nmos.

 przym. taternicki, tatrzański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taternicki

Wiktionary


taternik

człowiek uprawiający turystykę wysokogórską na trudno dostępnych szczytach Tatr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. osoba uprawiająca taternictwo;

Wiktionary

  • „Taternik” – magazyn informacyjny Polskiego Związku Alpinizmu, wydawany od 1907 roku
  • taternik – osoba uprawiająca taternictwo

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Marzeniem każdego początkującego taternika jest wejście na Mnicha.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈtɛrʲɲik, AS: taterʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tatry nmos., taternictwo n.

:: fż. taterniczka ż.

 przym. taternicki, taterniczy, tatrytowy

Wiktionary


tatersal

przestarzale: ujeżdżalnia koni oraz miejsce sprzedaży koni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. targowisko koni w miejscu zamkniętym (budynku); wydzielone publiczne miejsce handlu końmi, także powozami;

 (1.2) daw. miejska ujeżdżalnia koni

Wiktionary

Tatersal – dawniej zorganizowane targowisko koni w miejscu zamkniętym; także publiczna ujeżdżalnia lub szkoła jazdy konnej.

Określenie pochodzi od nazwy przedsiębiorstwa handlu końmi Tattersall’s, założonego w 1766 roku koło londyńskiego Hyde Park Corner przez Richarda Tattersalla (1724-1795), koniuszego księcia Kingston. Początkowo zajmowało się ono sprzedażą koni wyścigowych. Wnuk założyciela rozwinął je i w 1865 przeniósł na przestronniejszy teren Knightsbridge Green.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Młody Tabaksbaum, zapragnąwszy zdobyć wiedzę hippiczną, udał się do tatersalu i wpłaciwszy 60 groszy wziął udział w pierwszej lekcji.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) targ koński

 (1.2) maneż, szkoła hippiki

Wiktionary


tateł

słodki przysmak ze Wschodu


SJP.pl


tatiana

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Tacjana, Tacjanna – imię żeńskie pochodzenia rzymskiego; żeński odpowiednik męskiego imienia Tacjan utworzonego z rzymskiego przydomka Tatianus, który powstał z nazwy rzymskiego rodu Tatius (pol. Tacjusz) poprzez dodanie przyrostka -anus/ana oznaczającego przynależność, pochodzenie. Imię to było notowane w Polsce od średniowiecza na obszarze wschodniosłowiańskim, po raz pierwszy w 1411 roku, w formach Tacyjana, Tatyjana, Tetejana, Tetyjana, Tatyjanna, ze zdrobnieniami Tatja, Tac(z)a, Tańka = Tajka.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) Tacjana

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) Таццяна ż.

* rosyjski: (1.1) Татиана ż., Татьяна ż.

* słowacki: (1.1) Tatiana ż.

* węgierski: (1.1) Tatjána

źródła.

== Tatiana (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż., Tatiana

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈtʲjãna, AS: tatʹi ̯ãna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tacjana

Wiktionary


tatianiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Tatiany lub z nią związany


SJP.pl


tatka

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tata, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl


tatko

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tata, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. od: tata, tato

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój tatko jest kochany!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtatkɔ, AS: tatko

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tata m., tato m., tatka m., tatuś m., tusiek m., tatuńcio m., tatulek m., tatunio m., tatuń mos., tatulo mos.

 czas. tatusiować

 przym. statusiały, podtatusiały

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tatuś

Wiktionary


tatkowy

tatek, tatka, tatko


SJP.pl

Patrz:

tatek, tatka, tatko

tato

1. pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tata, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko;
2. pieszczotliwie: teść


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. ojciec

forma rzeczownika.

 (2.1) W. lp. od: tata

Wiktionary

  • tato – nazwa relacji rodzinnej
  • Tato – powieść Williama Whartona
  • Tato – film amerykański z 1989 roku na podstawie powieści Williama Whartona
  • Tato – film polski z 1995 roku, w reżyserii Macieja Ślesickiego
  • Tatomir – staropolskie imię

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sanki są w zimie, rower jest w lato, mama to nie jest to samo co tato.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtatɔ, AS: tato

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatko mos., tata mos., tatulo mos., tatuś mos., tatunio mos., tatuń mos., tatuńcio mos., tatek mos., tacierzyński mrz.

 przym. tatusiowy, tacierzyński, tatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tata, ojciec, tatulek, tatuś, ojczulek, tatko

Wiktionary


tatoń

nazwisko


SJP.pl


tatowość

żartobliwie: bycie tatą i powiązane z tym uczucia, przywileje i obowiązki; tacierzyństwo


SJP.pl


tatowy

tata, tato


SJP.pl

Patrz:

tata, tato

tatra

1. samochód marki Tatra;
2. tramwaj elektryczny;
3. piwo marki Tatra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mot. marka samochodu;

Wiktionary

  • Tatra – seria tramwajów elektrycznych produkowanych przez czechosłowackie przedsiębiorstwo ČKD
  • Tatra – czeskie (uprzednio czechosłowackie) przedsiębiorstwo branży motoryzacyjnej, producent samochodów osobowych i ciężarowych pod tą samą marką
  • Tatra – marka piwa
  • Tatra – władca Hunów
  • Tatra – rzeka w Estonii
  • Tatra – wieś w Estonii, w prowincji Tartu, w gminie Kambja
  • SMS Tátra – austro-węgierski niszczyciel
  • Tátra – typ niszczycieli w Austro-Węgierskiej Marynarce Wojennej

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasza kuzynka z Czechosłowacji kupiła samochód marki Tatra.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatra ż.

Wiktionary


tatrologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) termin określający całokształt wiedzy o Tatrach;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Znasz jakiegoś zasłużonego dla tatrologii popularyzatora turystyki górskiej?

 (1.1) Tatrologią parał się od lat młodzieńczych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatrolog m., taternictwo n.

 przym. tatrologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tatroznawstwo

Wiktionary


tatroznawstwo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) termin określający całokształt wiedzy o Tatrach;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Znacie jakąś zasłużoną dla tatroznawstwa popularyzatorkę turystyki górskiej?

 (1.1) Termin tatroznawstwo pojawia się w wydawnictwach poświęconych Tatrom.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatroznawca m., taternictwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tatrologia

Wiktionary


tatry

pasmo gór w łańcuchu Karpat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. góry w Polsce i Słowacji;

Wiktionary

Tatry (514.5, słow. Tatry, niem. Tatra, węg. Tátra) – najwyższe pasmo w łańcuchu Karpat, również najwyższe między Alpami a Uralem i Kaukazem. Są częścią Łańcucha Tatrzańskiego, w Centralnych Karpatach Zachodnich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na szczytach Tatr, w dolinach Tatr – / Mrok szary i ulewa.

 (1.1) Są oni jak halny wiatr w Tatrach, któremu dobrze jest na iglicach szczytów i dobrze w padołach niziny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtatrɨ, AS: tatry

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatrzańskość ż., tatrzanka ż., taternictwo n., taternik m., taterniczka ż., tatryt mrz., tatra ż.

 przym. tatrzański, taternicki, taterniczy, tatrytowy

 przysł. tatrzańsko

Wiktionary


tatryt

odmiana granitu, z którego zbudowane są Tatry


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. tatrzańska odmiana granitu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tatryt różni się od typowego granitu jaśniejszą barwą.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tatry nmos.

 przym. tatrytowy

Wiktionary


tatrytowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący tatrytu, wykonany z tatrytu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po lewej stronie potoku sterczał ogromny głaz tatrytowy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatryt m., Tatry nmos., taternik m., taterniczka ż.

 przym. tatrzański, taternicki

Wiktionary


tatrz.

skrót

 (1.1) = tatrzański

Wiktionary


tatrzanka

ciepły, zimowy but z cholewką, sznurowany lub zapinany na suwak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. tekstylny zimowy but z cholewką

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zdjęła tatrzanki i włożyła wełniane papucie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tatry lm nm.

 przym. tatrzański

 przysł. tatrzańsko

Wiktionary


tatrzańska

przymiotnik od: Tatry


SJP.pl


tatrzański

przymiotnik od: Tatry


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Tatr, związany z Tatrami, pochodzący z Tatr

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na tatrzańskim niebie pojawiło się jesienne słońce.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈṭʃãj̃sʲci, AS: taṭšãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tatry lm nm., tatrzańskość ż., tatrzanka ż.

 przym. taternicki, taterniczy, tatrytowy, podtatrzański

 przysł. tatrzańsko

Wiktionary


tatrzańsko

przysłówek

 (1.1) na sposób tatrzański

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatrzanka ż., Tatry lm nm.

 przym. tatrzański

Wiktionary


tatrzańskość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego co tatrzańskie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tatrzańskości polskiej sztucznie przeciwstawiano tatrzańskość czechosłowacką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tatry lm nm.

 przym. tatrzański

Wiktionary


tatuator

rzadko: osoba zajmująca się wykonywaniem tatuaży - rysunków lub napisów na ciele człowieka; tatuażysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) kult. osoba wykonująca tatuaże

Wiktionary

Tatuażysta, tatuator – osoba wykonująca tatuaże, zazwyczaj w przeznaczonych do tego miejscach np. studiach tatuażu.

Tatuażyści pobierają naukę zwykle u doświadczonych, utytułowanych artystów. Do wykonywania zawodu nie są konieczne zaświadczenia oraz specjalistyczne kursy. Wyjątek stanowią jedynie Stany Zjednoczone, gdzie w stanach Hawaje oraz Oregon wymagany jest egzamin z zakresu zdrowia oraz bezpieczeństwa podczas tatuowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ciekawe, ile zarabia taki tatuator w stolicy?

 (1.1) Julia chodzi z jednym tatuatorem z Załęża.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. tatuatorka ż.

 czas. tatuować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tatuażysta

Wiktionary


tatuatorka

rzadko: kobieta zajmująca się wykonywaniem tatuaży - rysunków lub napisów na ciele człowieka; tatuażystka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kult. kobieta wykonująca tatuaże

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Widziałam, jak tatuatorce wypadł przyrząd do tatuowania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. tatuator mos.

 czas. tatuować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tatuażystka

Wiktionary


tatuatorski

tatuator


SJP.pl

Patrz:

tatuator

tatuaż

trwały znak graficzny wykonany na skórze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) trwały napis, wzór lub rysunek wykonany na ciele poprzez wprowadzenie barwnika w skórę;

Wiktionary

Tatuaż – forma modyfikacji ciała polegająca na wprowadzeniu tuszu do skóry właściwej, aby zmienić pigment skóry. W krajach zachodnich ok. kilkanaście procent populacji ma tatuaż; częściej posiadają go mężczyźni i osoby młode.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zrobił sobie tatuaż na lewym ramieniu.

 (1.1) Nie chcę mieć tatuażu.

 (1.1) W tramwaju widziałem dziewczynę z tatuażem na plecyecach.

 (1.1) W przypadku, kiedy policjant posiada widoczny tatuaż, przełożony może nie dopuścić go do pełnienia służby lub może odsunąć od jej pełnienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈtuwaʃ, AS: tatu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatuażysta m., tatuażystka ż., tatuowanie n., wytatuowanie n.

:: zdrobn. tatuażyk m.

 czas. tatuować ndk., wytatuować dk.

 przym. tatuażowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. dziara

Wiktionary


tatuażyk

zdrobnienie od: tatuaż


SJP.pl


tatuażysta

osoba zajmująca się wykonywaniem tatuaży - rysunków lub napisów na ciele człowieka; tatuator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) kult. człowiek, który wykonuje tatuaże

Wiktionary

Tatuażysta, tatuator – osoba wykonująca tatuaże, zazwyczaj w przeznaczonych do tego miejscach np. studiach tatuażu.

Tatuażyści pobierają naukę zwykle u doświadczonych, utytułowanych artystów. Do wykonywania zawodu nie są konieczne zaświadczenia oraz specjalistyczne kursy. Wyjątek stanowią jedynie Stany Zjednoczone, gdzie w stanach Hawaje oraz Oregon wymagany jest egzamin z zakresu zdrowia oraz bezpieczeństwa podczas tatuowania.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poznałam w Ustce tatuażystę z Trójmiasta.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtatuwaˈʒɨsta, AS: tatuysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatuaż mrz., tatuowanie n., wytatuowanie n.

:: fż. tatuażystka ż.

:: zdrobn. tatuażyk mrz.

 czas. tatuować ndk., wytatuować dk.

 przym. tatuażowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tatuator

Wiktionary


tatuażystka

kobieta zajmująca się wykonywaniem tatuaży - rysunków lub napisów na ciele człowieka; tatuatorka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kult. kobieta, która wykonuje tatuaże

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zapłacę tej tatuażystce, gdy dostanę wypłatę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatuażysta mos., tatuaż mrz., tatuowanie n., wytatuowanie n.

:: zdrobn. tatuażyk mrz.

 czas. tatuować ndk., wytatuować dk.

 przym. tatuażowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tatuatorka

Wiktionary


tatul

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tata, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl

Tatul – wieś w Armenii, w prowincji Aragacotn. W 2011 roku liczyła 822 mieszkańców.

Wikipedia


tatula

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tata, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl

Tatula (pol. hist. Totoła) – rzeka na Litwie, w okręgu poniewieskim, w rejonach kupiszeckim, birżańskim i poswolskim. Prawy dopływ Muszy. Długość rzeki wynosi 65 kilometrów, a powierzchnia dorzecza 453 km².

Źródło rzeki znajduje się w lesie Salamiestis, 9 km na północny wschód od Wobolnik. Rzeka wpływa do Muszy 45 kilometrów od jej ujścia do Niemna.

Wikipedia


tatulek

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tata, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl


tatuleńko

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tata, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl


tatulinek

pieszczotliwie: ojciec; ojczulek, tatka, tatko, tato, tatul, tatulek, tatulo, tatunio, tatuń, tatuńcio, tatusiek, tatuś, tateńko, tatulka, tatulko, tatunia, tatuniek


SJP.pl


tatulka

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tata, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl


tatulko

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tata, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl


tatulkowy

tatulek, tatulka, tatulko


SJP.pl

Patrz:

tatulek, tatulka, tatulko

tatulo

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tata, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. pieszcz. ojciec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez długi czas Zbyszko słyszał tylko odgłos pocałunków i dwa wyrazy: „Tatulo! Jagula! Tatulo! Jagula!“ i jeszcze się obejmowali za szyję.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tata mos., tatko mos., tato mos., tatuś mos., tatunio mos., tatuń mos., tatek mos.

 przym. tatulowy, tatusiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tato, tatuś

Wiktionary


tatulowy

tatul, tatula, tatulo


SJP.pl

Patrz:

tatul, tatula, tatulo

tatuń

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tata, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. ekspr. ojciec

 (1.2) pot. ekspr. teść

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — Siwy tatuń! to darmo! bardzo godny człek, ale, bardzo siwy. / — Waćpanna tego nie wiesz, że są ludzie co w dwudziestu leciech siwieją — odparł podczaszy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tata mos., tatko mos., tato mos., tatulo mos., tatunio mos., tatuńcio mos., tatuś mos., tatek mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tata, tatko, tato, tatulo, tatunio, tatuś, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek

Wiktionary


tatuńcia

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tata, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl


tatuńcio

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tata, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) ekspr. ojciec

 (1.2) ekspr. teść

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie powiem, że jestem młody, ale mój tatuńcio na pewno by panią pamiętał.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tata mos., tatko mos., tato mos., tatunio mos., tatuś mos., tatuń mos., tatek mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tata, tatko, tato, tatunio, tatuś, tatuń, tatuńcia, tatuńka, tatuńko, tatusiek

Wiktionary


tatuńciowy

tatuńcia, tatuńcio


SJP.pl

Patrz:

tatuńcia, tatuńcio

tatunia

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tata, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl


tatuniek

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tata, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl


tatunio

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tata, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pieszcz. ojciec

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) — Ale, tatunio zawsze żartuje. Proszę do stołu... wszystko jest.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tata mos., tatko mos., tato mos., tatuńcio mos., tatuś mos., tatek mos., tatuń mos., tatulo mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tata, tatko, tato, tatuńcio, tatuś

Wiktionary


tatuniowy

tatuń, tatunia, tatunio


SJP.pl

Patrz:

tatuń, tatunia, tatunio

tatuńka

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tata, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl


tatuńko

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tata, tatusiek, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl


tatuńkowy

tatuńka, tatuńko


SJP.pl

Patrz:

tatuńka, tatuńko

tatuować

wykonywać tatuaż


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) wykonywać tatuaż

czasownik zwrotny niedokonany tatuować się (dk. brak)

 (2.1) wykonywać tatuaż samemu sobie

 (2.2) dawać sobie wykonywać tatuaż

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtatuˈwɔvat͡ɕ, AS: tatuovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatuatorka ż., tatuator mos., tatuaż m., tatuażysta m., tatuażystka ż., tatuowanie n., wytatuowanie n.

 czas. wytatuować dk.

 przym. tatuażowy

Wiktionary


tatuowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wykonywanie tatuażu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtatuwɔˈvãɲɛ, AS: tatuovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatuaż m., tatuażysta m., tatuażystka ż.

 czas. tatuować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. dzierganie

Wiktionary


tatuownica

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zootechn. urządzenie służące do znakowania zwierząt gospodarskich

Wiktionary


tatuś

1. pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tata, tatuśka, tatuśko;
2. pieszczotliwie: teść


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zdrobn. tata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój tatuś jest fizykiem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtatuɕ, AS: tatuś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatek mos., tatuńcio mos., tatulo mos., tatuń mos., tatunio mos., tata, tato, tatko

 przym. tatusiny, tatusiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ojczulek, staruszek

Wiktionary


tatusieć

żartobliwie o mężczyźnie: stawać się mało atrakcyjnym, nabierać cech charakterystycznych dla dużo starszego człowieka


SJP.pl


tatusiek

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tata, tatuś, tatuśka, tatuśko


SJP.pl


tatusiny

tatuś; tatusiowy


SJP.pl


tatusiowaty

potocznie:
1. przypominający zachowaniem stereotypowego ojca;
2. o mężczyźnie w średnim wieku: wyglądający na więcej lat, niż ma; podtatusiały


SJP.pl


tatusiowość

żartobliwie:
1. bycie czyimś tatusiem;
2. bycie podtatusiałym, wyglądanie na starszego niż w rzeczywistości


SJP.pl


tatusiowy

tatuś; tatusiny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący tatusia

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do tatusia

przymiotnik jakościowy

 (3.1) właściwy tatusiowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tatuś mos., tata mos., tato mos., tatulo mos., tatek mos.

Wiktionary


tatuśka

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tata, tatuśko


SJP.pl


tatuśko

pieszczotliwie: ojciec; tatek, tatka, tatko, tato, tatul, tatula, tatulek, tatuleńko, tatulka, tatulko, tatulo, tatunia, tatuniek, tatunio, tatuń, tatuńcia, tatuńcio, tatuńka, tatuńko, tatusiek, tatuś, tata, tatuśko


SJP.pl


tatuśkowy

tatuśka, tatuśko


SJP.pl

Patrz:

tatuśka, tatuśko

tatynek

rzadkie zdrobnienie od: tata; tatul, tatulek, tatulo, tatunio, tatuń, tatuńcio, tatusiek, tatuś


SJP.pl


tatła

słodki przysmak ze Wschodu


SJP.pl


tau

1. litera alfabetu greckiego i hebrajskiego;
2. gatunek ryby z rodziny batrachowatych;
3. cząstka tau - cząstka elementarna należąca do grupy leptonów; taon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. starogrecka nazwa dziewiętnastej litery alfabetu greckiego, τ;

 (1.2) icht. nazwa systematyczna|Opsanus tau|ref=tak., gatunek morskiej ryby batrachokształtnej

Wiktionary

Tau (taf, st.gr. ταῦ, nw.gr. ταυ, pisana Ττ) – dziewiętnasta litera alfabetu greckiego i dwudziesta druga, a zarazem ostatnia litera alfabetu hebrajskiego znana pod symbolem ת. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 300, a w hebrajskim liczbę 400.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: taw, AS: tau̯

Wiktionary


tauj

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka na Dalekim Wschodzie Rosji, uchodząca do Morza Ochockiego

Wiktionary

Powiązane:

 przym. taujski

Wiktionary


taujski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Taujem, dotyczący Tauja

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tauj mrz.

Wiktionary


taumatrop

kartkowany obrazek dający wrażenie śmiejącej się postaci


SJP.pl


taumaturg

osoba posiadająca dar czynienia cudów; cudotwórca


SJP.pl


taumaturgia

Taumaturgia (gr. θαῦμα thaûma – cud i ἔργον érgon – czyn, działanie, moc) – zdolność czynienia cudów, cudotwórstwo. Osoba posiadająca te zdolności nazywana jest taumaturgiem.

W religii chrześcijańskiej moc taumaturgiczną posiadali niektórzy święci, np. święty Bernard z Clairvaux. W ikonografii takie zdolności oznacza gwiazda nad głową świętego, np. na obrazie Francisca Goi Święty Bernard z Clairvaux.

Wikipedia


taumatyna

białko roślinne używane w przemyśle spożywczym


SJP.pl

Taumatyna – słodkie białko obecne jedynie w owocach rośliny Thaumatococcus daniellii, odkrytej przez brytyjskiego lekarza wojskowego W.F. Daniella w 1840 roku w Afryce Zachodniej. W 1972 roku zostało ono wyizolowane z owoców T. daniellii. Rośliny T. daniellii uprawiane poza strefą tropikalną zawiązują owoce partenokarpiczne, ale nie mają one smaku słodkiego.

Wikipedia


taunus

góry w Niemczech


SJP.pl

Taunus – stosunkowo niskie pasmo górskie w środkowych Niemczech w kraju związkowym Hesja w sąsiedztwie doliny Menu. Część Reńskich Gór Łupkowych. Najwyższym szczytem jest Grosser Feldberg o wysokości 881,5 m n.p.m. Centralna część gór Taunus jest płaska, a stoki (szczególnie południowe) strome.

Wikipedia


taurobolium

rytualne oczyszczenie w krwi byka ofiarnego; obrzęd związany z kultem Kybele i Attisa oraz irańskiej Mitry


SJP.pl

Taurobolium (ofiara z byka) – ofiara ekspiacyjna, inicjacyjna i oczyszczająca w starożytnym Rzymie, związana z kultem bóstw: Kybele, Attisa i Mitry.

W kulcie Kybele kapłan, zwany gallem, schodził do podziemnego pomieszczenia, nad którym zabijany był byk i w ten sposób krew zwierzęcia spływała w dół na kapłana w formie rytualnej kąpieli. Było to określane jako ofiara oczyszczająca lub jako inicjacja do kultu Attisa.

Wikipedia


taurogi

miasto na Litwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w zachodniej Litwie;

Wiktionary

Taurogi (lit. Tauragė wymowa, żmudz. Tauragie, niem. Tauroggen) – miasto na zachodniej Litwie. 31 tys. mieszkańców w 2001. Siedziba okręgu tauroskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) O Taurogach jest mowa w „Potopie” Sienkiewicza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taurożanin m., taurożanka ż.

 przym. tauroski, taurogieński, taurożański

Wiktionary


tauromachia

walka byków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) walka byków

Wiktionary

  • Tauromachia – minojski fresk z pałacu w Knossos
  • Tauromachia – cykl rycin Francisca Goi
  • La Tauromaquia – traktat o tauromachii z 1796 autorstwa José Delgado alias Pepe Hillo, zilustrowany przez Picassa w 1927

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) corrida

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* francuski: (1.1) tauromachie ż.

* hiszpański: (1.1) tauromaquia ż.

* interlingua: (1.1) tauromachia

* nowogrecki: (1.1) ταυρομαχία ż.

źródła.

== tauromachia (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) tauromachia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtawrɔ̃ˈmaxʲja, AS: tau̯rõmaχʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) corrida

Wiktionary


tauroski

Taurogi (miasto na Litwie)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący Taurogów, związany z Taurogami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Konwencja tauroska sprawiła (…), że Rosja stała się de facto nowym protektorem Prus.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Taurogi nmos., taurożanin m., taurożanka ż.

 przym. taurogieński, taurożański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taurogieński, taurożański

Wiktionary


taurowy

kwas taurowy - przestarzale: tauryna (aminokwas endogenny wchodzący w skład kwasów żółciowych)


SJP.pl


taurus

łańcuch górski w południowej Turcji


SJP.pl

Taurus to po łacinie „byk”, może oznaczać:
  • Taurus – gwiazdozbiór zodiakalny nieba północnego
  • Taurus – zodiakalny Byk
  • Taurus Poniatovii – nazwa konstelacji
  • Bos taurus – gatunek zwierząt z rodziny Bovidae, rzędu parzystokopytnych

Wikipedia


tauryda

starożytna nazwa Krymu, pochodząca od nazwy plemienia Taurów zamieszkujących kiedyś półwysep


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) książk. geogr. Krym

Wiktionary

Półwysep Krymski, Krym (ukr. Кримський півострів, Krymśkyj piwostriw; Крим; ros. Крымский полуостров, Krymskij połuostrow; Крым; krymskotat. Къырым ярымадасы, Qırım yarımadası; Къырым, Qırım) – półwysep pomiędzy częścią północną Morza Czarnego a częścią zachodnią Morza Azowskiego, zwany w starożytności Chersonezem Taurydzkim bądź Taurydą, połączony jest z lądem tylko wąskim Przesmykiem Perekopskim, pomiędzy morzami Czarnym i Azowskim, a na wschodzie oddzielony od lądu Cieśniną Kerczeńską. Powierzchnia ok. 27 tys. km².

Wikipedia

Powiązane:

 przym. taurydzki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Tauris, Krym

Wiktionary


taurydy

starożytna nazwa Krymu, pochodząca od nazwy plemienia Taurów zamieszkujących kiedyś półwysep


SJP.pl

  • Południowe Taurydy – rój meteorów oznaczony jako (STA)
  • Północne Taurydy – rój meteorów oznaczony jako (NTA)
  • Kompleks Taurydów – grupa 4 rojów pochodząca od Komety Enckego
  • Taurydy – strefa alpidów w Azji Mniejszej

Wikipedia


taurydzki

przymiotnik od: Tauryda


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. lub książk. związany z Taurydą (Krymem)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tauryda ż.

Wiktionary


tauryjski

1. Taurus (łańcuch górski w południowej Turcji);
2. suseł tauryjski - gatunek gryzonia z rodziny wiewiórkowatych


SJP.pl


tauryna

aminokwas endogenny wchodzący w skład kwasów żółciowych


SJP.pl

Tauryna, kwas 2-aminoetanosulfonowy – organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów biogennych. W przeciwieństwie do aminokwasów białkowych nie ma kwasowej grupy karboksylowej, lecz grupę sulfonową. Tauryna jest β-aminokwasem (grupa aminowa i sulfonowa są rozdzielone 2 atomami węgla). Nie zawiera atomów asymetrycznych, nie wykazuje więc aktywności optycznej.

Wikipedia


taurynowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) biochem. związany z tauryną, dotyczący tauryny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tauryna ż.

Wiktionary


tautacyzm

niemiły dla ucha zbieg sylab lub podobnie brzmiących słów


SJP.pl


tauto-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z tożsamością, powtarzalnością elementów

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) tautogram • tautologia • tautonim

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ταὐτό. (tautó) → to samo

uwagi.

tłumaczenia.

* włoski: (1.1) tauto-

źródła.

== tauto- (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|ˈtaw.to.

znaczenia.

temat słowotwórczy

 (1.1) tauto-

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtawtɔ, AS: tau̯to

Wiktionary


tautochrona

krzywa obrazująca miejsca, po których czas staczania się masy punktowej do punktu A pod wpływem stałej siły ciężkości jest jednakowy


SJP.pl

  • Tautochrona (fizyka)
  • Tautochrona (meteorologia)

Wikipedia


tautogram

utwór wierszowany, w którym każdy wers lub każdy wyraz zaczyna się od tej samej litery


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) liter. utwór literacki, często wierszowany, zbudowany na zasadzie aliteracji

Wiktionary

Tautogram – utwór literacki, często wierszowany, zbudowany na zasadzie aliteracji, w którym każdy wers lub wyraz rozpoczyna się od tej samej litery. Przykładem łacińskiego tautogramu jest zwrot veni, vidi, vici.

Tautogram występuje:

  • w połączeniach imienia (imion) i nazwiska (nazwisk): Anna Andriejewna Achmatowa, Grzegorz Gerwazy Gorczycki, Katarzyna Kuczyńska-Koschany, Kazimierz Krystian Kołodziej, Pier Paolo Pasolini, Zygmunt Zeydler-Zborowski, Abelardo Alvarado Alcántara, Arvid August Afzelius, Gian Gerolamo Grumelli, Jean Jules Jusserand, Margaret Manton Merrill, Monika Miazek-Męczyńska, Mamert Miż-Miszyn, Marta Malina Moraczewska, Manuel Martínez Murguía, Michał Marcin Mioduszewski, Gregorio Gutiérrez González, Rachel Renee Russell, Bogusława Bodzioch-Bryła, Margaret Munnerlyn Mitchell Marsh, Walery Wacław Wołodźko, Wolfgang Wilhelm Wittelsbach, Soraya Saenz de Santamaria, Frank Friday Fletcher, Václav Vilém Václavíček, David Douglas Duncan, Jacek Juliusz Jadacki
  • w nazwach i programach o charakterze państwowym: Polskie Państwo Podziemne, Program Powszechnej Prywatyzacji
  • w nazwach budowli: Golden Gate,
  • w tytułach dzieł literackich i filmowych: Love’s labour’s lost (William Szekspir), Sen srebrny Salomei (Juliusz Słowacki), Lato leśnych ludzi (Maria Rodziewiczówna), Smila's sense of snow (film w reżyserii Billego Augusta), Zwierzęca zajadłość. Z zapisków zniechęconego zoologa (Stanisław Barańczak), Constitutio Criminalis Carolina
  • w nazwach instytucji, firm i organizacji politycznych: Muzeum Morskie Malty (po maltańsku Mużew Marittimu ta' Malta), Zamojskie Zakłady Zbożowe, Polska Partia Przyjaciół Piwa, Polska Partia Pracy, Polska Partia Piratów, Polska Partia Postępowa
  • w hasłach i powiedzeniach: Pracuj Polaku powoli, Zakuć. Zdać. Zapomnieć. (studenckie).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|łac|tautogramma. < etym|gr|ταὐτό|γράμμα. (tauto + gramma)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tautogram

* esperanto: (1.1) taŭtogramo

* francuski: (1.1) tautogramme

* hiszpański: (1.1) tautograma

* niemiecki: (1.1) Tautogramm

* słowacki: (1.1) tautogram m.

* włoski: (1.1) tautogramma

źródła.

== tautogram (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) liter. tautogram

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|łac|tautogramma. < etym|gr|ταὐτό|γράμμα. (tauto + gramma)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tautogram

* esperanto: (1.1) taŭtogramo

* francuski: (1.1) tautogramme

* hiszpański: (1.1) tautograma

* niemiecki: (1.1) Tautogramm

* słowacki: (1.1) tautogram m.

* włoski: (1.1) tautogramma

źródła.

== tautogram (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) liter. tautogram

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tautologia

1. wyrażenie złożone z wyrazów o takim samym lub bardzo podobnym znaczeniu, zwykle oceniane jako błąd, np. cofać się w tył; pleonazm, tautologizm;
2. w logice: zdanie, którego prawdziwość wynika z jego struktury, np.: jutro będzie pogoda lub jutro nie będzie pogody


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. konstrukcja wyrazowa, w której jeden lub kilka wyrazów pokrywają się znaczeniowo, przez co część wyrazów jest zbędna;

 (1.2) log. zdanie, które jest zawsze prawdziwe;

Wiktionary

  • tautologia w językoznawstwie
  • tautologia w logice

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przykłady tautologii: „cofnąć się do tyłu” i „poprawa i polepszenie zdrowia”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtawtɔˈlɔɟja, AS: tau̯toloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tautologiczny

 przysł. tautologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pleonazm, pot. żart. masło maślane

Wiktionary


tautologiczny

przymiotnik od: tautologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) filoz. jęz. związany z tautologią, dotyczący tautologii

 (1.2) herald. tożsamy z godłem heraldycznym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jako że powtórzenie słowa na końcu wersu to epifora, rymy tautologiczne określa się również mianem rymów epiforycznych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tautologia ż.

Wiktionary


tautologizm

wyrażenie złożone z wyrazów o takim samym lub bardzo podobnym znaczeniu, zwykle oceniane jako błąd, np. cofać się w tył; tautologia, pleonazm


SJP.pl


tautomer

Tautomeria (zwana też dawniej desmotropią) – rodzaj przemiany izomerycznej, w której dany związek chemiczny występuje w dwóch formach (zwanych tautomerami) zawierających tę samą liczbę tych samych atomów w cząsteczce, ale inaczej z sobą połączonych, zgodnie z ogólnym schematem:

R–A–B=C ⇌ A=B–C–R

Wikipedia


tautomeria

Tautomeria (zwana też dawniej desmotropią) – rodzaj przemiany izomerycznej, w której dany związek chemiczny występuje w dwóch formach (zwanych tautomerami) zawierających tę samą liczbę tych samych atomów w cząsteczce, ale inaczej z sobą połączonych, zgodnie z ogólnym schematem:

R–A–B=C ⇌ A=B–C–R

Wikipedia


tautonim

1. każdy z wyrazów brzmiących w różnych językach podobnie, lecz mających odmienne znaczenie, np. rosyjski wyraz "diwán" (tapczan) i polski "dywan";
2. w systematyce: nazwa gatunkowa, w której obydwa człony (rodzajowy i gatunkowy) są identyczne; stosowane w nomenklaturze zoologicznej, niedozwolone w nomenklaturze botanicznej


SJP.pl

Tautonim (stgr. ταὐτός „ten sam”, ὄνυμα „imię”) – wyrazy mające podobne lub identyczne brzmienie albo pisownię w różnych (zwykle w dwóch) językach, ale odmienne znaczenie. Czasem zjawisko rozpatrywane na gruncie różnych odmian języka lub różnych systemów terminologii.

Wikipedia


tauzen

[czytaj: tałzen] potocznie: tysiąc złotych; tałzen


SJP.pl


tavria

ZAZ 1102 Tavria (ukr. Таврія; ros. Таврия, pol. Tawria) – subkompaktowy samochód osobowy produkowany przez przedsiębiorstwo AwtoZAZ w Zaporożu na terenie Związku Radzieckiego (1988-1991), a następnie Ukrainy (1991-2007). Konstrukcja Tavrii stała się podstawą do opracowania modeli pochodnych: ZAZ 1105 Dana, ZAZ 11055 Tavria Pick-up i ZAZ 1103 Slavuta. Produkcja ostatnich odmian zakończona została w lutym 2011 roku.

Wikipedia


tavrija

samochód marki Tavrija


SJP.pl


tawda

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w azjatyckiej części Rosji, w dorzeczu Obu, lewy dopływ rzeki Toboł;

Wiktionary

  • Tawda – miasto w Rosji
  • Tawda – rzeka w Rosji

Wikipedia


tawęcino

Tawęcino (kaszb. Tawãcëno lub też Tawùcëno, niem. Tauenzin) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie lęborskim, w gminie Nowa Wieś Lęborska na trasie linii kolejowej Lębork-Choczewo-Wejherowo (obecnie zawieszonej). Wieś jest siedzibą sołectwa Tawęcino w którego skład wchodzi również miejscowość Bąsewice.

Wikipedia


tawerenka

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od tawerna

Wiktionary


tawerna

knajpka portowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. knajpa portowa

Wiktionary

Tawerna (wł. taverna, z łac. taberna) – słowo to w podanych językach oznacza ubogie mieszkanie, ubogą karczmę lub szopę.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na ulicach było tłoczno, różnojęzyczna i różnoplemienna tłuszcza zaległa wieś całą, goszcząc się w tawernach i hazardując w domach gry.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: taˈvɛrna, AS: taverna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tawernowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bar, gospoda, przest. karczma, knajpa, lokal, przest. szynk

Wiktionary


tawernowy

przymiotnik od: tawerna (knajpa portowa)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tawerną, odnoszący się do tawerny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tawerna ż.

Wiktionary


tawgijski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tawgami, dotyczący Tawgów (Nganasanów)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język tawgijski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tawg mos., Tawgijka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nganasański

 (2.1) nganasański

Wiktionary


tawlina

tawlina jarzębolistna - krzew ozdobny z rodziny różowatych (Sorbaria sorbifolia) uprawiany w ogrodach i parkach; tawulec


SJP.pl

Wikipedia


tawrosz

rodzaj ryby chrzęstnoszkieletowej z rodziny tawroszowatych, rekin żywiący się głównie rybami, głowonogami i skorupiakami, występujący we wszystkich wodach ciepłych mórz


SJP.pl

Tawrosz piaskowy, tawrosz (Carcharias taurus) – gatunek ryby chrzęstnoszkieletowej z rodziny tawroszowatych (Carchariidae).

Wikipedia


taws

skrótowiec

 (1.1) lotn. techn. = ang. Terrain Awareness and Warning System → system ostrzegania przed zbyt niskim lotem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) TAWS nie mógł normalnie działać, bo nie miał dokładnych danych o ukształtowaniu terenu wokół lotniska.

Wiktionary


tawulec

krzew ozdobny z rodziny różowatych (Sorbaria sorbifolia) uprawiany w ogrodach i parkach; tawlina jarzębolistna


SJP.pl

  • zawisak tawulec (Sphinx ligustri) – gatunek motyla
  • neilia, tawulec (Neillia, syn. Stephanandra) – rodzaj roślin różowatych

Wikipedia


tawuła

krzew o małych, miododajnych kwiatach; spirea


SJP.pl

Tawuła (Spiraea L.) – rodzaj krzewów z rodziny różowatych. W jego skład wchodzi ok. 80–100 gatunków, według niektórych źródeł do ok. 120. Rośliny te występują na półkuli północnej w strefie chłodnej i umiarkowanej, na południe sięgając Meksyku, południowej Europy, Pakistanu, Mjanmy i Wietnamu. Najbardziej zróżnicowane są w Azji, gdzie tylko w samych Himalajach rośnie ok. 30 gatunków, a w Chinach – 70. W Ameryce Północnej rośnie 14 gatunków, w Europie – 8. W Polsce dwa gatunki występują jako rodzime – tawuła wierzbolistna S. salicifolia i tawuła średnia S. media. Bardzo liczne gatunki i mieszańce między nimi są szeroko rozpowszechnione w uprawie jako rośliny ozdobne. Wiele z nich dziczeje – w Polsce zadomowione są jako zdziczałe: tawuła biała S. alba, tawuła ożankolistna S. chamaedryfolia, tawuła nibywierzbolistna S. ×pseudosalicifolia, tawuła kutnerowata S. tomentosa.

Wikipedia


tawułka

roślina wieloletnia z rodziny skalnicowatych, pochodząca z Chin, Japonii i Półwyspu Koreańskiego; astilbe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Astilbe|ref=tak., bylina z rodziny skalnicowatych, uprawiana w celach ozdobnych;

Wiktionary

Tawułka, astilbe, zatawułka (Astilbe) – rodzaj roślin należący do rodziny skalnicowatych. Obejmuje 21 gatunków występujących we wschodniej Azji (od Himalajów po Japonię) oraz jeden gatunek (A. biternata) rosnący we wschodniej Ameryce Północnej w Appalachach. Wiele gatunków i mieszańców między nimi w licznych odmianach uprawianych jest jako rośliny ozdobne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rozległe kępy tawułek osiągają do półtora metra wysokości.

 (1.1) Podlaliście tawułki, które wczoraj posadziłam?

Wiktionary


tawułowe

podrodzina roślin dwuliściennych z rodziny różowatych; Spireoideae


SJP.pl

Różowate (Rosaceae Juss.) – rodzina roślin należąca do rzędu różowców. Jest szeroko rozprzestrzeniona na kuli ziemskiej. Należy do niej 90 rodzajów liczących ponad 2,5 tys. gatunków, spośród których dziko w Polsce występuje ok. 150. Rodzina o dużym znaczeniu gospodarczym. Należy do niej wiele uprawnych drzew i krzewów owocowych oraz roślin ozdobnych i leczniczych.

Wikipedia


tawułowiec

rodzaj roślin z rodziny różowatych


SJP.pl

Pęcherznica (Physocarpus) – rodzaj roślin należący do rodziny różowatych (Rosaceae). Obejmuje 7 gatunków, z których jeden (P. amurensis) występuje w północno-wschodniej Azji, a pozostałe w Ameryce Północnej (od północnego Meksyku po Alaskę i Quebec). Pęcherznica kalinolistna P. opulifolius jest popularnie uprawiana jako krzew ozdobny w Europie i Ameryce Północnej.

Wikipedia


tawułowy

o cechach tawułowych (podrodzina roślin)


SJP.pl


taxi

1. samochód przeznaczony do przewożenia ludzi lub towarów za opłatą zgodną z ustaloną taryfą; taksi; taksówka;
2. taxi girl: kobieta wynajmowana za opłatą jako partnerka do tańca w niektórych klubach rozrywkowych; fordanserka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. taksówka

Wiktionary

  • taksówka, taxi – środek transportu miejskiego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Plac Paryski był w tej chwili opustoszały, nawet taxi uciekły przed wilgocią.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtaksʲi, AS: taksʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. taksi n., taksiarz mos., taksówka ż., taksówkarka ż., taksówkarz mos.

 przym. taksówkowy, taksiarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) taksówka, pot. taryfa

Wiktionary


taxus

Cis (Taxus) – rodzaj roślin z rodziny cisowatych (Taxaceae).

Pojawił się na Ziemi w środkowym lub późnym dewonie, ok. 400-350 mln lat temu. Na początku trzeciorzędu, około 65 mln lat temu, występowało już 5 gatunków cisa. Dziś w jego obrębie wyróżnia się 7–9 mało zróżnicowanych gatunków, na tyle do siebie podobnych, że przez niektórych systematyków opisywane są jako podgatunki w ramach jednego gatunku – cisa pospolitego. Rośliny te występują w Europie, północnej, wschodniej i południowo-wschodniej Azji, północno-zachodniej Afryce oraz Ameryce Północnej (na południu sięgając po Salwador). W Polsce rośnie w naturze tylko jeden gatunek – cis pospolity (Taxus baccata).

Wikipedia


taylor

[czytaj: tajlor] nazwisko


SJP.pl

Artyści

  • Andy Taylor – brytyjski gitarzysta muzyki pop
  • Andrew Taylor – brytyjski pisarz
  • Barbara Taylor Bradford – angielska pisarka
  • Bert Taylor – amerykański publicysta, satyryk i poeta
  • Butch Taylor – kompozytor, pisarz i klawiszowiec
  • Cecil Taylor – amerykański pianista i poeta, jeden z twórców free jazzu
  • Chad Taylor – amerykański gitarzysta zespołu Live
  • Christine Taylor – amerykańska aktorka
  • Corey Taylor – amerykański pisarz, muzyk, wokalista, aktor oraz producent muzyczny
  • Dallas Taylor – amerykański muzyk, perkusista folkrockowej grupy Crosby, Stills and Nash
  • Dallas Taylor – amerykański muzyk, wokalista oraz założyciel metalcore’owej grupy Underoath
  • Dick Taylor – brytyjski muzyk
  • Don Taylor – amerykański reżyser i aktor filmowy
  • Edward Taylor – amerykański purytanin, poeta
  • Edward Taylor – brytyjski pisarz
  • Eliza Taylor-Cotter – australijska aktorka
  • Elizabeth Taylor – amerykańska aktorka
  • Emma Taylor-Isherwood – aktorka kanadyjska
  • Estelle Taylor − amerykańska aktorka filmowa i teatralna
  • Jayceon Terrell Taylor – amerykański raper
  • Hound Dog Taylor – amerykański wokalista i gitarzysta bluesowy
  • James Taylor – amerykański piosenkarz i gitarzysta rockowy
  • Jeannine Taylor – amerykańska aktorka filmowa, telewizyjna i estradowa
  • John Taylor – basista Duran Duran
  • June Taylor – amerykańska tancerka i choreograf
  • Kathrine Kressmann Taylor – amerykańska pisarka, autorka „Adresata nieznanego”
  • Kay Rebecca Taylor – angielska gwiazda filmów porno
  • Katrina Laverne Taylor – amerykańska raperka znana jako Trina
  • Koko Taylor – amerykańska piosenkarka bluesa
  • Lauren-Marie Taylor – amerykańska aktorka filmowa i telewizyjna
  • Laurette Taylor – amerykańska aktorka
  • Lili Taylor – amerykańska aktorka filmowa i telewizyjna
  • Mark Taylor – kanadyjski aktor
  • Margaret Taylor Rutherford − angielska aktorka filmowa i teatralna
  • Matthew G. Taylor – kanadyjski aktor filmowy i telewizyjny
  • Mick Taylor – angielski muzyk
  • Melvin Taylor – amerykański gitarzysta i wokalista bluesowy
  • Phil Taylor – brytyjski perkusista
  • Rachael Taylor − australijska aktorka filmowa i modelka
  • Richard Taylor – nowozelandzki filmowiec
  • Robert Taylor – amerykański aktor
  • Roger Taylor – perkusista Queen
  • Roger Taylor – perkusista Duran Duran
  • Rod Taylor – amerykański aktor filmowy pochodzenia australijskiego
  • Samuel Taylor Coleridge – angielski poeta
  • Scout Taylor-Compton – amerykańska aktorka
  • Tamara Taylor – kanadyjska aktorka telewizyjna
  • Taylor Cole – amerykańska aktorka i była modelka
  • Taylor Dayne – amerykańska piosenkarka
  • Taylor Hackford – amerykański reżyser filmowy
  • Taylor Handley – amerykański aktor
  • Taylor Hanson – amerykański wokalista
  • Taylor Hawkins – amerykański muzyk
  • Taylor Hicks – amerykański wokalista muzyki soul
  • Taylor Lautner – amerykański aktor i sportowiec
  • Taylor Mitchell – kanadyjska piosenkarka folkowa
  • Taylor Momsen – aktorka amerykańska i piosenkarka
  • Taylor Rain – amerykańska aktorka pornograficzna
  • Taylor Swift – amerykańska piosenkarka country i pop oraz autorka tekstów
  • Taylor Ware – amerykańska piosenkarka śpiewająca w country
  • Taylor York – amerykański muzyk
  • Trevor Taylor – wokalista, były członek grupy Bad Boys Blue

Wikipedia


tayloryzm

[czytaj: tejloryzm lub tajloryzm] system organizacji pracy stworzony na przełomie XIX i XX wieku przez Fredericka W. Taylora; tajloryzm


SJP.pl

Naukowe zarządzanie, tayloryzm – amerykańska metoda organizacji pracy stworzona przez Fredericka W. Taylora.

Wikipedia


tayuc

[czytaj: tajuk] indyjski instrument muzyczny z grupy chordofonów smyczkowych, o korpusie w kształcie pawia z osadzonymi na nim piórami z pawiego ogona, wyposażony w 4 struny melodyczne i 15 rezonansowych


SJP.pl


taz

skrót od: Die Tageszeitung [czytaj: di tagescajtung] - niemiecki dziennik wydawany od 1979 roku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, na zachodniej Syberii, uchodzi do Zatoki Tazowskiej;

Wiktionary

Geografia

  • Taz – rzeka w Rosji

Media

  • Die Tageszeitung, w skrócie taz – niemiecka gazeta
  • Taz – diabeł tasmański, postać z kreskówek (Zwariowane melodie)
  • Taz-Mania – amerykański serial animowany

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tazowski

Wiktionary


tażin

tadżin, tajin;
1. arabskie naczynie gliniane do przygotowywania dań na wolnym ogniu;
2. potrawa przygotowana w takim naczyniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) arabskie naczynie z gliny posiadające wysoką, stożkowatą pokrywę, służące do duszenia mięs nad rozżarzonym węglem lub drewnem, rozpowszechnione w kuchniach Maghrebu, zwłaszcza w Maroku;

 (1.2) kulin. tradycyjna marokańska potrawa przygotowana w takim naczyniu, zwykle składająca się z mięsa i warzyw, czasem samych warzyw

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mięso przygotowane w tażinie jest miękkie i rozpływa się w ustach.

 (1.2) Będąc w Maroku, trzeba koniecznie spróbować tażinu.

Wiktionary


tazobaktam

organiczny związek chemiczny, środek wspomagający antybiotykoterapię


SJP.pl

Tazobaktam – organiczny związek chemiczny, związek syntetyczny, sulfon pochodny kwasu penicylanowego, mający strukturę antybiotyku β-laktamowego. Należy do inhibitorów β-laktamaz, które mogą być podawane razem z antybiotykami β-laktamowymi, w celu uchronienia ich przed zniszczeniem przez bakteryjne β-Laktamazy.

Obecnie stosuje się połączenia tazobaktamu z piperacyliną (Tazocin).

Wikipedia


tazowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tazem, dotyczący Tazu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Taz mrz.

Wiktionary


tałaj

nazwisko


SJP.pl

  • Alina Tałaj
  • Marian Tałaj

Wikipedia


tałaski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tałasem, dotyczący Tałasu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tałas mrz.

Wiktionary


tałatajstwo

tałałajstwo; pogardliwie:
1. gromada ludzi nieokrzesanych, hałaśliwych; hołota, hałastra, motłoch;
2. duża ilość bezwartościowych rzeczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. pot. gromada nieokrzesanych, hałaśliwych ludzi

 (1.2) przest. pot. duża liczba mało wartych przedmiotów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Uskarżał się na mgłę wokół Orly, która zmusiła go do podróżowania w towarzystwie różnego tałatajstwa i zuchwałej swołoczy.

 (1.2) Co za straszne tałatajstwo!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtawaˈtajstfɔ, AS: tau̯atai ̯stfo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. tałałajstwo; bydło, dzicz, hołota, hałastra, hultajstwo, menelstwo, motłoch, swołocz

 (1.2) war. tałałajstwo; tandeta, chłam, badziewie, barachło; wulg. syf, szajs

Wiktionary


tałałajstwo

tałatajstwo; pogardliwie:
1. gromada ludzi nieokrzesanych, hałaśliwych; hołota, hałastra, motłoch;
2. duża ilość bezwartościowych rzeczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zob. tałatajstwo.

Wiktionary


tałes

uroczysta szata wierzchnia, używana przez Żydów w czasie porannej modlitwy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. tradycyjny żydowski szal modlitewny, biały w czarne lub niebieskie pasy, z frędzlami;

 (1.2) rel. część ubrania ortodoksyjnych Żydów, rodzaj kamizelki z dwóch kawałków białej tkaniny zakładanej przez głowę i wiązanej z boków, z czterema sznureczkami

Wiktionary

Talit (hebr. ‏טַלִּית‎, talit) lub tałes (jid. ‏טלית‎, tales) – prostokątna chusta (szal modlitewny) nakładana przez żydów na głowę bądź ramiona podczas modlitwy.

Tałes wykonany jest zwykle z białego materiału (wełny, bawełny lub jedwabiu), ozdabiany jest poprzecznymi pasami w kolorze niebieskim lub czarnym. Pasy te tworzone są na pamiątkę barwienia w czasach biblijnych cycit (cyces) na kolor niebiesko-fioletowy. Cicit są najważniejszym elementem tałesu. Wiązanie frędzli na końcu szat nakazuje żydom Tora w Księdze Liczb (Bemidbar) 15,37–41. Na górną krawędź tałesu naszywa się także atarę (koronę).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ojciec kołysał się w głośnej modlitwie z zarzuconą na czoło chustą. Chusta była szeroka, kaszmirowa, w pasy białe i czarne, to był ojca tałes, a czoło i lewe ramię skrępowane miał długim rzemieniem, i to się nazywało tefilin.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) talit

Wiktionary


tałtański

przymiotnik od: Tałty; tałteński (rzadziej)


SJP.pl


tałteński

przymiotnik od: Tałty; tałtański (częściej)


SJP.pl


tałty

jezioro w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki;

 (1.2) geogr. jezioro rynnowe w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, w dorzeczu Pisy;

Wiktionary

  • Tałty – wieś w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim
  • Tałty – mazurskie jezioro polodowcowe
  • Talty – miasto w USA, w stanie Teksas

Wikipedia


tałyski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tałyszami, dotyczący Tałyszów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język tałyski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tałyszowie lm m.

Wiktionary


tałzen

potocznie: tysiąc złotych; tauzen (częściej)


SJP.pl


tb

1. symbol terbu, pierwiastka chemicznego;
2. skrót od: Księga Tobiasza - jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład Starego Testamentu;
3. skrót od: terabit - jednostka równa 1 bln bitów


SJP.pl

symbol

 (1.1) chem. terb (pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 65)

skrót

 (2.1) = Księga Tobiasza

Wiktionary

Skrót Tb może oznaczać:

  • Terb – pierwiastek chemiczny
  • Terabit – jednostkę pojemności, używaną w informatyce
  • Księgę Tobiasza – jedną z ksiąg Starego Testamentu

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Terb jest pierwiastkiem chemicznym o symbolu Tb i liczbie atomowej 65.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ‿ˈbɛ, AS: te‿be

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi. BibliaPL.

tłumaczenia.

* angielski: (2.1) Tb, Tob

* esperanto: (2.1) Tob

* hiszpański: (2.1) Tob

* włoski: (2.1) Tb

źródła.

== Tb (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = bibl. Book of Tobit → Tb, Księga Tobiasza

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) Book of Tobit, Book of Tobias; skr. Tob

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi. BibliaPL.

tłumaczenia.

* angielski: (2.1) Tb, Tob

* esperanto: (2.1) Tob

* hiszpański: (2.1) Tob

* włoski: (2.1) Tb

źródła.

== Tb (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrót

 (1.1) = bibl. Book of Tobit → Tb, Księga Tobiasza

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) Book of Tobit, Book of Tobias; skr. Tob

Wiktionary


tbc

[czytaj: tebece lub tibis-i] ćwiczenia ruchowe mające na celu jednoczesne wzmocnienie wszystkich mięśni; tbc


SJP.pl


tbg

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = pot. Tarnobrzeg

Wiktionary


tbilisi

(w latach 1845-1936 Tyflis) stolica Gruzji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto, stolica Gruzji;

Wiktionary

Tbilisi (gruz. თბილისი, w latach 1845–1936 Tyflis) – stolica i największe miasto Gruzji położone nad rzeką Kurą, zamieszkane przez 1,15 mln osób (aglomeracja 1,5 mln mieszkańców, 2010). Jest głównym kulturalnym, naukowym (Tbiliski Uniwersytet Państwowy, Gruziński Państwowy Uniwersytet Teatru i Kina, Biblioteka Narodowa i liczne uczelnie) i przemysłowym (m.in. produkcja lokomotyw) ośrodkiem Gruzji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jestem w więzieniu w Tbilisi z przyczyny, której nie znam.

 (1.1) Co najmniej trzy osoby zginęły w wyniku potężnego wybuchu na przedmieściach Tbilisi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtbʲiˈlʲisʲi, AS: tbʹilʹisʹi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tbiliski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. Tyflis

Wiktionary


tbiliski

przymiotnik od: Tbilisi


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do miasta Tbilisi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed tbiliskim ratuszem stoi pozłacana kolumna świętego Jerzego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtbʲiˈlʲisʲci, AS: tbʹilʹisʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tbilisi n.

Wiktionary


tbs

skrót od: Towarzystwo Budownictwa Społecznego


SJP.pl


tc

symbol technetu, pierwiastka chemicznego


SJP.pl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) = elektr. transformator Tesli

Wiktionary

  • Tc – technet (pierwiastek chemiczny)
  • TC – temperatura Curie (powyżej której ferromagnetyk staje się paramagnetykiem)
  • TC – temperatura krytyczna (powyżej której niemożliwe jest skroplenie gazu)
  • TC – temperatura krytyczna nadprzewodnika (powyżej której nadprzewodnik przechodzi w stan normalnego przewodnictwa)
  • TC – Tri-Cities, aglomeracja miejska w USA
  • TC – Transformator Tesli (z ang. Tesla Coil)
  • Limfocyty Tc
  • TC – terakulomb – jednostka miary układu SI
  • TC – kod przypisany Turks i Caicos według standardu ISO 3166-1 alfa-2
    • .tc – domena internetowa przypisana Turks i Caicos

    Wikipedia


tchawica

środkowy odcinek dróg oddechowych, zaczynający się od krtani, a kończący się rozwidleniem na dwa oskrzela główne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. narząd układu oddechowego, sprężysta cewa stanowiąca przedłużenie krtani i zapewniająca dopływ powietrza do płuc;

Wiktionary

Tchawica (łac. trachea) – narząd układu oddechowego, sprężysta cewa stanowiąca przedłużenie krtani i zapewniająca dopływ powietrza do płuc. Kształt tchawicy na przekroju poprzecznym jest gatunkowo zmienny – okrągły u świni i mięsożernych, spłaszczony grzbietowo-brzusznie u konia, podkowiasty u kozy i spłaszczony bocznie u bydła i owcy.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tchawka ż., tchnienie n.

 czas. tchnąć

 przym. tchawicowy, tchawiczny, tchawkowy

frazeologia.

etymologia.

 Rzeczownik z przyrostkiem -awica od tematu czasownika tchnąć, kontynuującego etym|prasł|*dъchnǫti. → ‘wydawać tchnienie, dmuchać, wiać, chuchać; zionąć czymś, wydzielać woń’ i pozostającego w etymologicznym związku z czasownikiem dychać (< etym|prasł|*dychati. → ‘dąć, wiać, dmuchać (o wietrze); oddychać szybko, ciężko)’; dziś zwykle w formacjach przedrostkowych.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Części ciała

tłumaczenia.

* albański: (1.1) trake, gabzherr m.

* angielski: (1.1) trachea, windpipe

* arabski: (1.1) رغامى, قصبة

* baskijski: (1.1) trakea

* białoruski: (1.1) трахея ż. (trachieja)

* bośniacki: (1.1) dušnik m., traheja ż.

* bułgarski: (1.1) трахея ż., дихателна тръба ż.

* chiński standardowy: (1.1) ptrad. 氣管 / pupr. 气管 (qìguǎn)

* chorwacki: (1.1) dušnik m., traheja ż.

* czeski: (1.1) průdušnice ż., trachea ż.

* duński: (1.1) luftrør n.

* esperanto: (1.1) traĥeo, trakeo

* estoński: (1.1) hingetoru, trahhea

* fiński: (1.1) henkitorvi

* francuski: (1.1) trachée ż.

* galicyjski: (1.1) traquea ż.

* hebrajski: (1.1) קנה הנשימה

* hindi: (1.1) ट्रेकिआ (trekia)

* hiszpański: (1.1) tráquea ż.

* indonezyjski: (1.1) batang tenggorok, pembuluh kerongkongan

* irlandzki: (1.1) traicé ż.

* japoński: (1.1) furi|気管|きかん. kikan

* jidysz: (1.1) לופטרער

* kannada: (1.1) ಶ್ವಾಸನಾಳ

* kaszubski: (1.1) tchawica ż.

* kataloński: (1.1) tràquea ż.

* kazachski: (1.1) кеңірдек

* koreański: (1.1) 숨통 (sumtong)

* litewski: (1.1) trachėja ż.

* łaciński: (1.1) trachea ż.

* łotewski: (1.1) elpvads m., traheja ż.

* macedoński: (1.1) душник m. (dušnik)

* niderlandzki: (1.1) luchtpijp ż./m., trachea ż.

* niemiecki: (1.1) Luftröhre ż.

* norweski (bokmål): (1.1) luftrør n.

* norweski (nynorsk): (1.1) luftrøyr ż./n.

* nowogrecki: (1.1) τραχεία ż. (tracheía)

* ormiański: (1.1) շնչափող (šnčʿapʿoł)

* perski: (1.1) نای

* portugalski: (1.1) traqueia ż.

* rosyjski: (1.1) трахея ż.

* rumuński: (1.1) trahee ż.

* serbski: (1.1) душник m. (dušnik)

* słowacki: (1.1) priedušnica ż.

* słoweński: (1.1) sapnik m., traheja ż.

* sycylijski: (1.1) cannarozzu fàusu

* szkocki gaelicki: (1.1) sgòrnan m.

* szwedzki: (1.1) luftstrupe w.

* tajski: (1.1) หลอดลมคอ

* tamilski: (1.1) காற்றுக்குழல்

* turecki: (1.1) soluk borusu

* ukraiński: (1.1) трахея ż. (traheâ)

* volapük: (1.1) bron

* węgierski: (1.1) légcső

* wietnamski: (1.1) khí quản

* włoski: (1.1) trachea

źródła.

== tchawica (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. tchawica

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: txaˈvʲit͡sa, AS: tχavʹica

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tchawka ż., tchnienie n.

 czas. tchnąć

 przym. tchawicowy, tchawiczny, tchawkowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tchawka ż., tchnienie n.

 czas. tchnąć

 przym. tchawicowy, tchawiczny, tchawkowy

frazeologia.

etymologia.

 Rzeczownik z przyrostkiem -awica od tematu czasownika tchnąć, kontynuującego etym|prasł|*dъchnǫti. → ‘wydawać tchnienie, dmuchać, wiać, chuchać; zionąć czymś, wydzielać woń’ i pozostającego w etymologicznym związku z czasownikiem dychać (< etym|prasł|*dychati. → ‘dąć, wiać, dmuchać (o wietrze); oddychać szybko, ciężko)’; dziś zwykle w formacjach przedrostkowych.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Części ciała

tłumaczenia.

* albański: (1.1) trake, gabzherr m.

* angielski: (1.1) trachea, windpipe

* arabski: (1.1) رغامى, قصبة

* baskijski: (1.1) trakea

* białoruski: (1.1) трахея ż. (trachieja)

* bośniacki: (1.1) dušnik m., traheja ż.

* bułgarski: (1.1) трахея ż., дихателна тръба ż.

* chiński standardowy: (1.1) ptrad. 氣管 / pupr. 气管 (qìguǎn)

* chorwacki: (1.1) dušnik m., traheja ż.

* czeski: (1.1) průdušnice ż., trachea ż.

* duński: (1.1) luftrør n.

* esperanto: (1.1) traĥeo, trakeo

* estoński: (1.1) hingetoru, trahhea

* fiński: (1.1) henkitorvi

* francuski: (1.1) trachée ż.

* galicyjski: (1.1) traquea ż.

* hebrajski: (1.1) קנה הנשימה

* hindi: (1.1) ट्रेकिआ (trekia)

* hiszpański: (1.1) tráquea ż.

* indonezyjski: (1.1) batang tenggorok, pembuluh kerongkongan

* irlandzki: (1.1) traicé ż.

* japoński: (1.1) furi|気管|きかん. kikan

* jidysz: (1.1) לופטרער

* kannada: (1.1) ಶ್ವಾಸನಾಳ

* kaszubski: (1.1) tchawica ż.

* kataloński: (1.1) tràquea ż.

* kazachski: (1.1) кеңірдек

* koreański: (1.1) 숨통 (sumtong)

* litewski: (1.1) trachėja ż.

* łaciński: (1.1) trachea ż.

* łotewski: (1.1) elpvads m., traheja ż.

* macedoński: (1.1) душник m. (dušnik)

* niderlandzki: (1.1) luchtpijp ż./m., trachea ż.

* niemiecki: (1.1) Luftröhre ż.

* norweski (bokmål): (1.1) luftrør n.

* norweski (nynorsk): (1.1) luftrøyr ż./n.

* nowogrecki: (1.1) τραχεία ż. (tracheía)

* ormiański: (1.1) շնչափող (šnčʿapʿoł)

* perski: (1.1) نای

* portugalski: (1.1) traqueia ż.

* rosyjski: (1.1) трахея ż.

* rumuński: (1.1) trahee ż.

* serbski: (1.1) душник m. (dušnik)

* słowacki: (1.1) priedušnica ż.

* słoweński: (1.1) sapnik m., traheja ż.

* sycylijski: (1.1) cannarozzu fàusu

* szkocki gaelicki: (1.1) sgòrnan m.

* szwedzki: (1.1) luftstrupe w.

* tajski: (1.1) หลอดลมคอ

* tamilski: (1.1) காற்றுக்குழல்

* turecki: (1.1) soluk borusu

* ukraiński: (1.1) трахея ż. (traheâ)

* volapük: (1.1) bron

* węgierski: (1.1) légcső

* wietnamski: (1.1) khí quản

* włoski: (1.1) trachea

źródła.

== tchawica (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. tchawica

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tchawicowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tchawicą, dotyczący tchawicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tchnienie n., tchawica ż.

Wiktionary


tchawka

narząd, przez który oddycha stawonóg


SJP.pl

Tchawki – narząd oddechowy występujący u niektórych stawonogów (owady, pareczniki, dwuparce, niektóre roztocze i pająki).

Tchawki są wypukleniami ścian ciała. Cały system tworzy sieć rozgałęzionych rurek różnej grubości, od wewnątrz wzmocnionych chitynową spiralą umożliwiającą utrzymanie stałej drożności.

Wikipedia


tchawki

narząd, przez który oddycha stawonóg


SJP.pl

Tchawki – narząd oddechowy występujący u niektórych stawonogów (owady, pareczniki, dwuparce, niektóre roztocze i pająki).

Tchawki są wypukleniami ścian ciała. Cały system tworzy sieć rozgałęzionych rurek różnej grubości, od wewnątrz wzmocnionych chitynową spiralą umożliwiającą utrzymanie stałej drożności.

Wikipedia


tchawkodyszce

podtyp stawonogów; tchawkodyszne, tchawkowce


SJP.pl


tchawkodyszec

przedstawiciel podtypu stawonogów; tchawkowiec


SJP.pl


tchawkodyszne

podtyp stawonogów; tchawkodyszce, tchawkowce


SJP.pl

Tchawkowce, tchawkodyszne – największa grupa w typie stawonogów, jednostka systematyczna w różnych źródłach podnoszona do różnej rangi.

Podtyp tchawkowce (Tracheata) – jako synonimy funkcjonują nazwy i jednostki taksonomiczne: tchawkowce właściwe – Eutracheata, czułkowce – Antenata, wargowce – Labiata, jednogałęziowe – Uniramia. Różnice w poglądach systematycznych wynikają z nadawania poszczególnym cechom budowy różnego znaczenia w powiązaniu do cech innych stawonogów, na przykład akcentowania jednogałęzistych odnóży (Uniramia), występowania tchawek (Tracheata, Eutracheata), obecności czułków (Antenata). Różnice w ujęciach systematycznych wynikają także ze stanu wiedzy i poglądów na monofiletyczność lub polifiletyzm całego podtypu oraz poszczególnych gromad wśród tchawkowców.

Wikipedia


tchawkodyszny

o cechach tchawkodysznych (podtyp stawonogów)


SJP.pl


tchawkowce

podtyp stawonogów; tchawkodyszce, tchawkodyszne


SJP.pl

Tchawkowce, tchawkodyszne – największa grupa w typie stawonogów, jednostka systematyczna w różnych źródłach podnoszona do różnej rangi.

Podtyp tchawkowce (Tracheata) – jako synonimy funkcjonują nazwy i jednostki taksonomiczne: tchawkowce właściwe – Eutracheata, czułkowce – Antenata, wargowce – Labiata, jednogałęziowe – Uniramia. Różnice w poglądach systematycznych wynikają z nadawania poszczególnym cechom budowy różnego znaczenia w powiązaniu do cech innych stawonogów, na przykład akcentowania jednogałęzistych odnóży (Uniramia), występowania tchawek (Tracheata, Eutracheata), obecności czułków (Antenata). Różnice w ujęciach systematycznych wynikają także ze stanu wiedzy i poglądów na monofiletyczność lub polifiletyzm całego podtypu oraz poszczególnych gromad wśród tchawkowców.

Wikipedia


tchawkowiec

przedstawiciel podtypu stawonogów; tchawkodyszec


SJP.pl


tchibo

[czytaj: czibo] kawa marki Tchibo


SJP.pl

Tchibo GmbH – niemieckie przedsiębiorstwo oferujące zasadniczo produkty związane ze spożyciem kawy (samą kawę, sprzęt służący do jej przygotowywania itp.), ale także inne produkty powszechnego użytku (elektronikę, odzież, meble, akcesoria domowe itp.). Pod marką Tchibo prowadzone są także kawiarnie i sklepy.

Wikipedia


tchlina

dawniej: stęchlizna


SJP.pl


tchlinka

zdrobnienie od: tchlina (stęchlizna)


SJP.pl


tchnąć

podniośle, przenośnie: wywołać korzystną zmianę w kimś lub w czymś (np. Ten gest tchnął we mnie nadzieję.)


SJP.pl


tchnięcie

podniośle, przenośnie: wywołać korzystną zmianę w kimś lub w czymś (np. Ten gest tchnął we mnie nadzieję.)


SJP.pl


tchnienie

oddech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. oddech

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtxʲɲɛ̇̃ɲɛ, AS: tχʹńė̃ńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tchawka ż., tchawica ż.

 czas. tchnąć

 przym. tchawicowy, tchawiczny, tchawkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dech, oddech

Wiktionary


tchórz

1. ktoś strachliwy, łatwo ulegający uczuciu strachu; nieumiejący zapanować nad sobą gdy zachodzi potrzeba działania;
2. ssak drapieżny z rodziny kun, o pięknym kasztanowym futrze, gnieżdżący się w pobliżu zabudowań ludzkich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pejor. przen. człowiek bojaźliwy, strachliwy

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (2.1) zool. niewielki europejski ssak drapieżny;

Wiktionary

w biologii

wspólna nazwa określająca kilka gatunków drapieżnych ssaków z rodziny łasicowatych:

  • tchórz czarnołapy
  • tchórz marmurkowy
  • tchórz stepowy
  • tchórz zwyczajny
w geografii
  • Tchórz – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Bielsk

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Będziesz się ukrywał, jak tchórz!?

 (2.1) Można tu spotkać makaki, zagrożone wyginięciem lamparty, prowadzące nocne życie żenety oraz tchórze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: txuʃ, AS: tχuš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tchórzostwo n., tchórzliwość ż., tchórzenie n., stchórzenie n.

 czas. tchórzyć ndk., stchórzyć dk.

 przym. tchórzliwy, tchórzy

 przysł. tchórzliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bojaźliwiec, strachajło, cykor, panikarz, trusia, asekurant, ostrożniak, kapitulant, trzęsidupa, zajęcze serce, człowiek małego ducha; gw-pl|Mazowsze|ćchórz.

Wiktionary


tchórzenie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odstępowanie od czegoś pod wpływem strachu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tchórz m., tchórzostwo n., tchórzliwość ż., stchórzenie n.

 czas. tchórzyć ndk., stchórzyć dk.

 przym. tchórzliwy, tchórzy

 przysł. tchórzliwie

Wiktionary


tchórzewski

nazwisko


SJP.pl


tchórzliwie

przysłówek

 (1.1) w sposób tchórzliwy, właściwy tchórzowi; bez odwagi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Czesi, Rumuni, Węgrzy zachowali się bardziej tchórzliwie, i wykładali Łysenkę.

 (1.1) Niestety, nie mogłem namówić pana Macieja na energiczną akcję; było widoczne, że tchórzliwie chciał mieć już tę sprawę za sobą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: txuʒˈlʲivʲjɛ, AS: tχužlʹivʹi ̯e

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tchórz m., tchórzostwo n., tchórzliwość ż., stchórzenie n., tchórzenie n.

 czas. tchórzyć ndk., stchórzyć dk.

 przym. tchórzliwy, tchórzowski, tchórzy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bojaźliwie, lękliwie, strachliwie, trwożliwie

Wiktionary


tchórzliwiej

stopień wyższy od przysłówka: tchórzliwie


SJP.pl


tchórzliwość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lekcew. albo pogard. cecha tego, co tchórzliwe; cecha tych, którzy są tchórzliwi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tchórz m., tchórzostwo n., tchórzenie n., stchórzenie n.

 czas. tchórzyć ndk., stchórzyć dk.

 przym. tchórzliwy

 przysł. tchórzliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bojaźliwość, lękliwość, strachliwość, trwożliwość

Wiktionary


tchórzliwszy

stopień wyższy od przymiotnika: tchórzliwy


SJP.pl


tchórzliwy

zachowujący się jak tchórz


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki jak u tchórza; lękliwy, bojący się coś zrobić

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naród biedny, tchórzliwy, leniwy, niekarny, nietrwały i nierozsądny - będzie przy każdym ustroju narodem słabym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: txuʒˈlʲivɨ, AS: tχužlʹivy

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. tchórzliwie

 rzecz. tchórz m., tchórzostwo n., tchórzliwość ż., tchórzenie n., stchórzenie n.

 czas. tchórzyć ndk., stchórzyć dk.

 przym. tchórzowski, tchórzy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lękliwy, bojaźliwy, strachliwy, trwożliwy

Wiktionary


tchórzofretka

1. skrzyżowanie tchórza z fretką;
2. wyprawiona skóra z tego zwierzęcia


SJP.pl

Tchórzofretka, tchórz hodowlany – mieszaniec z rodziny łasicowatych, hodowlana odmiana tchórza zwyczajnego (Mustela putorius) pochodząca ze skrzyżowania z jego udomowioną formą albinotyczną – fretką domową (Mustela putorius f. furo).

Wikipedia


tchórzofretki

1. skrzyżowanie tchórza z fretką;
2. wyprawiona skóra z tego zwierzęcia


SJP.pl


tchórzostwo

postępowanie właściwe tchórzowi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) cecha właściwa tchórzowi; lękliwość, brak odwagi

 (1.2) tchórzliwy postępek

Wiktionary

Wymowa:

IPA: txuˈʒɔstfɔ, AS: tχužostfo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tchórz m., tchórzliwość ż., tchórzenie n., stchórzenie n.

 czas. tchórzyć ndk., stchórzyć dk.

 przym. tchórzliwy, tchórzowski, tchórzy

 przysł. tchórzliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tchórzliwość, bojaźliwość, trwożliwość, strachliwość, lękliwość

Wiktionary


tchórzowaty

rzadko: trochę tchórzliwy, bojaźliwy


SJP.pl


tchórzowski

Tchórzowski (Tchórzewski) – polski herb szlachecki.

Wikipedia


tchórzy

związany z tchórzem, dotyczący tchórza


SJP.pl


tchórzyć

postępować jak tchórz


SJP.pl

czasownik

 (1.1) nie wykazywać się odwagą, bać się wykonania czegoś

 (1.2) stpol. puszczać smród, śmierdzieć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie kochał nigdy nikogo, ale nie dlatego, że nie było po temu sposobności, tylko dlatego, że tchórzył. (Jarosław Iwaszkiewicz Panny z Wilka)

 (1.2) Piękny z pojźrzenia, ale sprośnie tchórzy. (Mateusz Cygański Myślistwo ptasze)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtxuʒɨt͡ɕ, AS: tχužyć

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tchórzenie n., tchórz, tchórzofretka, tchórzostwo, tchórzliwość

 czas. stchórzyć

 przym. tchórzliwy

 przysł. tchórzliwie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) być wiatrem podszytym, mieć pietra, bać się

 (1.2) pierdzieć, popierdywać, puszczać bąki, puszczać wiatry, smrodzić

Wiktionary


tcp

skrót od: Transmission (lub: Transport, Transfer) Control Protocol, strumieniowy protokół komunikacji i sterowania przesyłaniem danych między dwoma komputerami


SJP.pl


tczew

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w północnej Polsce, w województwie pomorskim, siedziba powiatu tczewskiego;

Wiktionary

Tczew wymowa (koc. Derszewo, kaszub. Dërszewò, niem. Dirschau, łac. Trsovia) – miasto w północnej Polsce, w województwie pomorskim, siedziba powiatu tczewskiego i gminy wiejskiej Tczew, należące do aglomeracji trójmiejskiej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa gdańskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oparciem polskości w Tczewie był Kościół katolicki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ṭt͡ʃɛf, AS: ṭčef

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tczewianin mos., tczewianka ż.

 przym. tczewski

Wiktionary


tczewianin

mieszkaniec Tczewa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tczewa

 (1.2) osoba pochodząca z Tczewa, urodzona w Tczewie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W sobotę tczewianom znowu udało się pokonać łebian.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tczew mrz.

:: fż. tczewianka ż.

 przym. tczewski

Wiktionary


tczewianka

mieszkanka Tczewa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tczewa

 (1.2) kobieta pochodząca z Tczewa, urodzona w Tczewie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tczew mrz.

:: fm. tczewianin mos.

 przym. tczewski

Wiktionary


tczewski

przymiotnik od: Tczew


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Tczewa, związany z Tczewem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W okresie dziesięciolecia istnienia tczewska „szkoła wilków morskich” wydała 140 absolwentom dyplomy oficerów nawigatorów i oficerów mechaników.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tczew mrz., tczewianin mos., tczewianka ż.

Wiktionary


tczów

wieś w Polsce


SJP.pl

Tczów (dawniej też Tczów Średni) – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie zwoleńskim, w gminie Tczów. Ma status sołectwa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Wikipedia


tczowski

przymiotnik od: Tczów


SJP.pl


tdp

Towarzystwo Demokratyczne Polskie


SJP.pl


tdt

skrótowiec

 (1.1) = Tranzytowy Dokument Towarzyszący

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ‿dɛ‿ˈtɛ, AS: te‿de‿te

Wiktionary


tdw

skrótowiec

 (1.1) = wojsk. teatr działań wojennych

 (1.2) = środ. tylko dla wtajemniczonych

Wiktionary


te

fonetyczna nazwa litery T


SJP.pl

zaimek przymiotny

 (1.1) nmos. lm. od: ta, to

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (2.1) nazwa litery t / T

 (2.2) filoz. rel. taoistyczna wewnętrzna natura przedmiotu, istota tej rzeczy, jej przeznaczenie, zdatność;

Wiktionary

  • Te – symbolem chemicznym pierwiastka Tellur
  • De (Te) – pojęcie taoistyczne
  • Trzecia Era – W dziełach J.R.R. Tolkiena, Trzecia Era – fikcyjny okres w dziejach Śródziemia.
  • TE – Type Enforcement
  • Te (łac. – ciebie) – zobacz: Te Deum
  • Tydzień Ewangelizacyjny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) A kto te oczy widział – zapomnieć nie może!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ, AS: te

Wiktionary

Synonimy:

 (2.2) de (transkrypcja pinyin)

Wiktionary


teak

[czytaj: tik] tek, teczyna;
1. rodzaj drzew z rodziny jasnotowatych; drzewo tekowe;
2. drewno tekowe


SJP.pl

Teczyna, drzewo tekowe (Tectona L.f.) – rodzaj drzew z rodziny jasnotowatych. Należą do niego trzy gatunki występujące naturalnie w południowej i południowo-wschodniej Azji, gdzie tworzą rozległe lasy monsunowe. Ich siedliskiem są obszary położone na rzędnych do 900 m n.p.m.

Wikipedia


teakowy

przymiotnik od: teak (tek, drzewo tekowe)


SJP.pl


tealight

[czytaj: tilajt] mała okrągła świeczka w cienkiej osłonce


SJP.pl


team

[czytaj: tim]
1. sprawnie działająca wspólnie, zgrana grupa ludzi;
2. drużyna sportowa; reprezentacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. zwykle drużyna sportowa, niekiedy inny zespół

Wiktionary

  • Team – słowacki zespół rockowy założony w 1980 roku
  • Team – debiutancki album zespołu Team, wydany w 1988 roku
  • „Team” – trzeci singel nowozelandzkiej piosenkarki Lorde

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Szef działu wyścigowego Kawasaki Motors Europe zapowiedział, że team będzie chciał ponownie walczyć o tytuł mistrzowski.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. teamowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drużyna, zespół

Wiktionary


teamowy

team [czytaj: timowy]


SJP.pl


teamspeak

[czytaj: tim spik] komunikator internetowy


SJP.pl


teandryczny

przymiotnik

 (1.1) związany z Bogiem i człowiekiem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Biblia uważana jest za dzieło teandryczne.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bosko-ludzki

Wiktionary


teanina

aminokwas niebiałkowy, pochodna glutaminy


SJP.pl

Teanina – organiczny związek chemiczny z grupy α-aminokwasów niebiałkowych, pochodna glutaminy, zawierająca podstawnik etylowy przy amidowym atomie azotu. Występuje naturalnie jako enancjomer o konfiguracji L (konfiguracja absolutna S) w liściach herbaty (kamelii) i przygotowywanej z nich zielonej herbacie. Łatwo pokonuje barierę krew-mózg i jest związkiem psychoaktywnym. Substancji przypisuje się działanie uspokajające, zmniejszające stres i niepokój, stabilizujące nastrój. Ma ona też zwiększać intensywność fal alfa w mózgu, co poprawia wydajność pracy i skuteczność nauki. Jest zaliczana do grupy nootropów.

Wikipedia


teaser

[czytaj: tizer]
1. fragmenty filmu, programu, gry komputerowej itp. emitowane jako zapowiedź; trailer, zwiastun;
2. krótka scenka poprzedzająca czołówkę filmu;
3. środowiskowo: reklama nieujawniająca firmy ani produktu, mająca zaciekawić odbiorcę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) reklama mająca na celu jedynie wzbudzenie zainteresowania;

Wiktionary

Teaser – potoczne, wywodzące się z języka angielskiego, określenie zwiastuna np. filmu czy gry komputerowej itp., a nawet mającej nastąpić kampanii reklamowej marki konsumenckiej, które w danej chwili nie są jeszcze dostępne publicznie (często jeszcze trwają nad nimi prace). Teasery zawierają informacje o tym, co będzie zawierał w sobie produkt po jego udostępnieniu.

Wikipedia


teaserowy

teaser [czytaj: tizerowy]


SJP.pl


teatox

[czytaj: titoks] detoks poprzez picie herbat ziołowych


SJP.pl


teatr

1. instytucja, organizacja zajmująca się wystawianiem utworów scenicznych; też: zespół ludzi pracujących w tej instytucji;
2. budynek, pomieszczenie przystosowane do wystawiania utworów scenicznych;
3. twórczość sceniczna danego autora, kraju, narodu, danej epoki;
4. wystawiane przedstawienie lub przedstawienia;
5. miejsce jakichś wydarzeń.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) teatr. dziedzina sztuki, w której utwory są przedstawiane publiczności przez aktorów odgrywających role według scenariusza (dramatu);

 (1.2) teatr. instytucja, która odgrywa (wystawia) takie przedstawienia; ogół osób (zwykle: aktorów) zatrudnionych w tej instytucji

 (1.3) archit. budynek teatru (1.2);

 (1.4) przen. sytuacja, w której ludzie zachowują się w dziwny, niespotykany, niecodzienny sposób

Wiktionary

Teatr – rodzaj sztuki widowiskowej, w której aktor lub grupa aktorów na żywo przedstawia sztukę dla zgromadzonej publiczności. Terminem teatr określa się też sam spektakl teatralny lub budynek, w którym odgrywane jest przedstawienie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Znany pisarz był miłośnikiem teatru i opery nie od wczoraj.

 (1.2) Do miasteczka przyjechał nowoczesny teatr.

 (1.3) Nad placem górowała klasycystyczna bryła teatru.

 (1.4) Ale teatr – samochód potrącił kobietę na przejściu, a ona pobiegła do kierowcy i obrzuciła go jajkami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛatr̥, AS: teatr̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teatralność ż.

:: zdrobn. teatrzyk m.

 przym. teatralny, przyteatralny

 przysł. teatralnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dramat; gw-pl|Górny Śląsk|tyjater.

 (1.2) scena; gw-pl|Górny Śląsk|tyjater.

 (1.3) przest. kinoteatr; gw-pl|Górny Śląsk|tyjater.

 (1.4) komedia, groteska

Wiktionary


teatr.

skrót od: teatralny, teatralnie, teatralność, teatrologia, teatrologiczny (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


teatralia

informacje, publikacje związane z pracą teatru


SJP.pl

„Teatralia” – ogólnopolski Internetowy Magazyn Teatralny działający od 1 października 2008 pod adresem http://www.teatralia.com.pl. Został założony z inicjatywy Magdy Raczek, obecnie redaktor naczelnej magazynu. Wyłonił się z grupy recenzentów, działającego przy „Dzienniku Teatralnym” Forum Młodych Krytyków. Funkcjonuje jako medium internetowe w formie dziennika. Zarejestrowany jako czasopismo pod numerem ISSN 1689-6696.

Wikipedia


teatralizować

1. przerabiać utwór niesceniczny na widowisko teatralne;
2. nadawać czemuś cechy teatralne


SJP.pl


teatralizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|teatralizować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. teatralizować ndk.

Wiktionary


teatralny

1. dotyczący teatru;
2. sztuczny, przesadny, patetyczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z teatrem, odnoszący się do teatru

przymiotnik jakościowy

 (2.1) obliczony na wywołanie efektu u obserwatora

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W każdą niedzielę dzieci będą mogły aktywnie spędzić czas ze swoimi najbliższymi oraz poznać różne ciekawe formy działalności teatralnej.

 (2.1) Piłkarz, chociaż ledwie dotknięty przez obrońcę, w teatralny sposób przewrócił się w polu karnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛaˈtralnɨ, AS: teatralny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teatr m., teatrzyk m., teatralność ż.

 przysł. teatralnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) sceniczny

Wiktionary


teatrofilia

zamiłowanie do teatru


SJP.pl


teatrofilka

teatrofil


SJP.pl

Patrz:

teatrofil

teatrolog

specjalista w zakresie wiedzy o teatrze; teatroznawca


SJP.pl

Teatrologia – nauka o teatrze, zapoczątkowana na początku XX wieku przez niemieckiego badacza Maxa Hermanna, jako osobna dziedzina studiów powstała pod wpływem zmian w teatrze, związanych z Wielką Reformą Teatru i haseł wzywających do „reteatralizacji” teatru. Działania te potrzebowały wsparcia teoretycznego w procesie odnawiania i ponownego definiowania sztuki teatralnej, wzmacniania autonomii teatru od innych dziedzin sztuki.

Wikipedia


teatrologia

nauka o teatrze; teatroznawstwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kierunek studiów obejmujący wiedzę o teatrze

Wiktionary

Teatrologia – nauka o teatrze, zapoczątkowana na początku XX wieku przez niemieckiego badacza Maxa Hermanna, jako osobna dziedzina studiów powstała pod wpływem zmian w teatrze, związanych z Wielką Reformą Teatru i haseł wzywających do „reteatralizacji” teatru. Działania te potrzebowały wsparcia teoretycznego w procesie odnawiania i ponownego definiowania sztuki teatralnej, wzmacniania autonomii teatru od innych dziedzin sztuki.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. teatrologiczny

Wiktionary


teatrologiczny

1. dotyczący nauki o teatrze; teatroznawczy;
2. dotyczący wydziału, kierunku teatrologii


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z teatrologią, dotyczący teatrologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teatrologia ż., teatrolog mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teatroznawczy

Wiktionary


teatrolożka

teatrolog


SJP.pl

Patrz:

teatrolog

teatroman

miłośnik teatru, zapalony bywalec teatralny; teatrofil


SJP.pl


teatromania

fascynacja teatrem, skłonność do chodzenia na przedstawienia teatralne


SJP.pl


teatromanka

kobieta o zamiłowaniu do teatru i przedstawień teatralnych


SJP.pl


teatroterapia

terapia za pomocą sztuki teatralnej


SJP.pl

Teatroterapia – technika terapeutyczna i metoda interwencji kryzysowej realizowana w oparciu o zajęcia teatralne i sceniczne.

Wikipedia


teatrować

teatrować się - potocznie:
1. oglądać przedstawienie teatralne;
2. brać udział w przedstawieniu teatralnym


SJP.pl


teatroznawca

specjalista w zakresie wiedzy o teatrze; teatrolog


SJP.pl


teatroznawczy

związany z nauką o teatrze; teatrologiczny


SJP.pl


teatroznawczyni

specjalista w zakresie wiedzy o teatrze


SJP.pl


teatroznawstwo

nauka o teatrze; teatrologia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kierunek studiów obejmujący wiedzę o teatrze

Wiktionary


teatrum

1. przestawienie teatralne lub sytuacja podobna do takiego przedstawienia; theatrum;
2. dawniej: teatr


SJP.pl


teatrzyk

zdrobnienie od: teatr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: teatr

 (1.2) przedstawienie lalkowe dla dzieci

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teatr m., teatralność ż.

 przym. teatralny

 przysł. teatralnie

Wiktionary


teatyn

członek zakonu opartego na regule św. Augustyna; teatyni - nazwa tego zakonu (założonego w XVI w. we Włoszech)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. zakonnik z katolickiego zgromadzenia opartego na regule św. Augustyna, założonego w XVI w. we włoskim Chieti;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wszyscy pamiętali ich z dzieciństwa i młodości jako chłopców nieco wyniosłych, bo kształconych u teatynów, noszących się prosto i dumnie.

Wiktionary


teatynka

członkini Zgromadzenia Sióstr Teatynek Niepokalanego Poczęcia


SJP.pl


tebaicki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Teb, związany z Tebami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Legion tebaicki został stracony z rozkazu cesarskiego urzędnika.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teby nmos., tebańczyk m., tebanka ż.

 przym. tebański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tebański

Wiktionary


tebaida

region w starożytnym Egipcie


SJP.pl

Tebaida (gr. Θηβαίς Thebais) – region w starożytnym Egipcie, do którego należało 13 najbardziej wysuniętych na południe nomów Górnego Egiptu – od Abydos do Asuanu. Nazwa pochodziła od starożytnej egipskiej stolicy – Teb.

Wikipedia


tebaidzki

Tebaida


SJP.pl

Patrz:

Tebaida

tebaina

związek organiczny, alkaloid występujący w opium


SJP.pl

Tebaina – organiczny związek chemiczny, eter dwumetylowy morfiny, alkaloid znajdujący się w opium w ilości około 1%.

W stanie czystym jest białą substancją stałą, nierozpuszczalną w wodzie, rozpuszczalną w eterze i alkoholu. Wykazuje słabe działanie narkotyczne, w przeciwieństwie do innych opiatów bardziej stymulujące niż depresyjne. Nie ma szerszego zastosowania w medycynie, lecz jest wykorzystywana do otrzymywania innych opioidów, m.in. kodeiny, buprenorfiny, etorfiny i naloksonu.

Wikipedia


tebańczyk

mieszkaniec Teb (miasta)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Teb

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Legion dzielnych tebańczyków wyruszył o świtaniu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teby nmos.

:: fż. tebanka ż.

 przym. tebański, tebaicki

Wiktionary


tebanka

mieszkanka Teb (miasta)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Teb

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gliniany czerpak wypadł z rąk starszej tebanki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teby nmos.

:: fm. tebańczyk m.

 przym. tebański, tebaicki

Wiktionary


tebański

przymiotnik od: Teby


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Teb, związany z Tebami (greckimi lub egipskimi)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Świątynie tebańskie zostały zamknięte, a wizerunki i imiona tebańskiego boga Amona skuwano ze ścian.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teby nmos., tebańczyk m., tebanka ż.

 przym. tebaicki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tebaicki

Wiktionary


tebenka

klapa z półtwardej skóry, będąca częścią siodła, dająca oparcie dla kolan jeźdźca; tabenka, tybinka, tebinka


SJP.pl


tebenki

dawniej: frędzle i ozdoby skórzane wiszące u siodła; tebinki, tabenki, tybinki


SJP.pl


teberda

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Rosji, w północnej części Wielkiego Kaukazu, lewy dopływ Kubania;

Wiktionary

Teberda (ros. Теберда) – miasto w Rosji, na północnych stokach Wielkiego Kaukazu, nad rzeką Teberdą (dopływem Kubania) w Karaczajo-Czerkiesji. Uzdrowisko, miejscowość wypoczynkowa i ważne centrum turystki górskiej. Centrum miejscowości leży na wysokości 1280 m n.p.m. Liczy około 8,65 tys. mieszkańców (2019).

Siedziba zarządu Teberdyński Park Narodowy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. teberdyński

Wiktionary


teberdyński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Teberdą, dotyczący Teberdy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teberda ż.

Wiktionary


tebinka

klapa z półtwardej skóry, będąca częścią siodła, dająca oparcie dla kolan jeźdźca; tebenka, tybinka, tabenka


SJP.pl


tebinki

1. dawniej: frędzle i ozdoby skórzane wiszące u siodła; tebenki, tabenki, tybinki;
2. dawniej, potocznie: pośladki


SJP.pl


tebriski

przymiotnik od: Tebriz (miasto w Iranie); tebryski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tebrizem, dotyczący Tebrizu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tebriz mrz.

Wiktionary


tebriz

miasto w Iranie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w północno-zachodnim Iranie;

Wiktionary

Tebriz (pers. ‏تبریز‎, Tabriz) – miasto w północno-zachodnim Iranie, nad rzeką Talche Rud (uchodzi do jeziora Urmia). Stolica ostanu Azerbejdżan Wschodni. Jest zamieszkane przez 1,4 mln ludzi.

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, metalowy, włókienniczy, skórzany, chemiczny, drzewny, szklarski oraz spożywczy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tebriski

Wiktionary


tebryski

przymiotnik od: Tebriz (miasto w Iranie); tebriski


SJP.pl


teby

1. starożytne miasto-państwo w Górnym Egipcie;
2. miasto w Grecji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. starożytne miasto w Górnym Egipcie, położone nad Nilem;

 (1.2) geogr. miasto w Grecji, w Beocji;

Wiktionary

  • Teby – starożytne miasto w Egipcie
  • Teby – miasto w Grecji
  • Teby – gmina w Grecji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pawła z Teb czczą mnisi z zakonu paulinów.

 (1.2) W 335 p.n.e. Teby próbowały odzyskać wolność.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tebańczyk mos., tebanka ż.

 przym. tebański, tebaicki

Wiktionary


tech.

skrót od: technik, technika, techniczny, technikum, technologia, technologiczny (czytany jako cały, odmienny wyraz); techn.


SJP.pl


techn.

skrót od: technik, technika, techniczny, technikum, technologia, technologiczny (czytany jako cały, odmienny wyraz); tech.


SJP.pl


technet

sztucznie otrzymany pierwiastek chemiczny o symbolu Tc


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Tc i liczbie atomowej 43;

Wiktionary

Technet (Tc, łac. technetium) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Jest pierwszym otrzymanym sztucznie pierwiastkiem. Nazwa wywodzi się od greckiego słowa τεχνητoς technetos – sztuczny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma technet?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛxnɛt, AS: teχnet

Wiktionary

Powiązane:

 przym. technetowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Tc

Wiktionary


technetowy

technet


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z technetem, dotyczący technetu

Wiktionary

Patrz:

technet

Powiązane:

 rzecz. technet m.

Wiktionary


techniawa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. muzyka techno

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Moim zdaniem najlepsza techniawa jest w klubie "Trendi" (z Internetu).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛxʲˈɲava, AS: teχʹńava

Wiktionary


technicolor

[czytaj: technikolor] system produkcji filmu kolorowego; technikolor


SJP.pl

Technicolor – wczesny proces obróbki materiału światłoczułego dający w efekcie naturalny obraz kolorowy, stosowany w hollywoodzkich filmach od 1922 roku przez około 30 lat. Technika ta zapoczątkowana została przez firmę Technicolor Motion Picture Corporation z Bostonu w roku 1914. Znany i doceniany za intensywność i nasycenie kolorów, wykorzystywany był głównie przy produkcji musicali (jak np. Deszczowa piosenka, Mężczyźni wolą blondynki czy Czarnoksiężnik z Oz), filmów kostiumowych (Przygody Robin Hooda) i animowanych (Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków).

Wikipedia


technics

[czytaj: tekniks] produkt marki Technics


SJP.pl

Wikipedia


technicystyczny

technicyzm


SJP.pl

Patrz:

technicyzm

technicyzacja

1. wprowadzanie urządzeń, usprawnień technicznych;
2. szerzenie wiedzy tchnicznej


SJP.pl


technicyzacyjny

dotyczący technicyzacji


SJP.pl


techniczka

technik


SJP.pl

Patrz:

technik

technicznie

przysłówek sposobu

 (1.1) w sposób odnoszący się do techniki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie są one trudne technicznie, wymagają jednak pewnej kondycji fizycznej ze względu na wyspowy charakter tych gór: spore wysokości względne pomiędzy dnami dolin a szczytami i głębokie przełęcze pomiędzy szczytami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technikum n., technika ż., technik mos., techniczność ż.

 przym. techniczny

Wiktionary


techniczno-typograficzny

związany z techniką i typografią


SJP.pl


technicznoprzemysłowy

dotyczący przemysłu technicznego


SJP.pl


techniczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest techniczne; cecha tych, którzy są techniczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technik m., technika ż.

 przym. techniczny

 przysł. technicznie

Wiktionary


techniczny

dotyczący techniki


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do techniki, związany z techniką

 (1.2) dotyczący techniki wykonywania jakichś czynności lub sposobu realizacji czegoś

 (1.3) taki, którego znaczenie mówiący chce pomniejszyć

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie lubię technicznych przedmiotów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛxʲˈɲit͡ʃnɨ, AS: teχʹńičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technika ż., technik m., techniczka ż., technikalia nmos., technikum n., techniczność ż.

 przysł. technicznie

Wiktionary


technik

specjalista w danej dziedzinie techniki; absolwent technikum; osoba o średnim wykształceniu technicznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pracownik średniego szczebla z wykształceniem technicznym

 (1.2) ten, kto osiągnął znaczną biegłość, sprawność w wykonywaniu czegoś

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: technika

Wiktionary

Technik (gr. technikos – „kunsztowny”) – tytuł zawodowy, specjalista w zakresie odpowiedniej dziedziny wiedzy technicznej, mający zwykle średnie zawodowe wykształcenie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jan jest technikiem z dużym stażem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛxʲɲik, AS: teχʹńik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technika ż., technikum n., technikalia nmos., technicyzacja ż.

:: fż. techniczka ż.

 przym. techniczny

 przysł. technicznie

Wiktionary


technika

1. sposób wykonywania prac w jakiejś dziedzinie; metoda;
2. całokształt środków i czynności wchodzących w zakres działalności ludzkiej związanej z wytwarzaniem dóbr materialnych, a także reguły posługiwania się nimi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sposób wytwarzania, produkcji

 (1.2) sposób wykonania jakiejś czynności

 (1.3) dziedzina działalności, obejmująca wytwarzanie zjawisk i przedmiotów nie występujących naturalnie w przyrodzie;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: technik

 (2.2) M., B. i W. lm. od: technikum

Wiktionary

Technika (stgr. τέχνη, technē „sztuka, rzemiosło, kunszt, umiejętność”) – wytwarzanie zjawisk i przedmiotów niewystępujących naturalnie w przyrodzie. Pojęcie techniki bywa potocznie utożsamiane z technologią, czyli wiedzą o wytwarzaniu za pomocą środków technicznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dopiero w 1543 w Anglii opanowano technikę odlewania dział z żelaza.

 (1.2) Ronaldinho ma świetną technikę gry.

 (1.3) Rząd znowu zmniejszył nakłady na naukę i technikę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛxʲɲika, AS: teχʹńika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technik m., techniczka ż., technikum n., technikalia nmos., technicyzacja ż., techniczność ż.

 przym. techniczny

 przysł. technicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) maniera

Wiktionary


technikalia

kwestie techniczne dotyczące jakiegoś zagadnienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) kwestie techniczne związane z jakimś zagadnieniem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niestety, nie znam się na komputerowych technikaliach, zawsze wołam fachowca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛxʲɲiˈkalʲja, AS: teχʹńikalʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technika ż., technik m.

 przym. techniczny

Wiktionary


technikalny

technikum


SJP.pl

Patrz:

technikum

technikolor

system produkcji filmu kolorowego; technicolor


SJP.pl

Technicolor – wczesny proces obróbki materiału światłoczułego dający w efekcie naturalny obraz kolorowy, stosowany w hollywoodzkich filmach od 1922 roku przez około 30 lat. Technika ta zapoczątkowana została przez firmę Technicolor Motion Picture Corporation z Bostonu w roku 1914. Znany i doceniany za intensywność i nasycenie kolorów, wykorzystywany był głównie przy produkcji musicali (jak np. Deszczowa piosenka, Mężczyźni wolą blondynki czy Czarnoksiężnik z Oz), filmów kostiumowych (Przygody Robin Hooda) i animowanych (Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków).

Wikipedia


technikum

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) eduk. średnia szkoła zawodowa

 (1.2) eduk. przest. politechnika

Wiktionary

Technikum – szkoła średniego szczebla o profilu technicznym utworzona w 1948 roku jako alternatywa dla liceum, a obecnie typ szkoły ponadpodstawowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Maciej chodzi do technikum samochodowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛxʲˈɲikũm, AS: teχʹńikũm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technik m., technika ż.

 przym. techniczny

 przysł. technicznie

Wiktionary


technizacyjny

dotyczący technizacji


SJP.pl


techno

1. styl we współczesnej muzyce rozrywkowej, charakteryzujący się silnym, jednostajnym rytmem i wykorzystaniem utworzonych elektronicznie dźwięków;
2. subkultura fanów tej muzyki;
3. mający cechy tego stylu muzycznego, np. utwór techno;
4. grający taką muzykę, np. zespół techno;
5. mający cechy subkultury techno, np. impreza techno


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. gatunek tanecznej muzyki elektronicznej;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|techno.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) techno

* arabski: (1.1) تكنو m.

* baskijski: (1.1) tekno

* bułgarski: (1.1) техно

* chiński standardowy: (1.1) 铁克诺音乐 (tiěkènuòyīnlè)

* fiński: (1.1) tekno

* gruziński: (1.1) ტექნო (t'ekno)

* japoński: (1.1) テクノ (tekuno)

* koreański: (1.1) 테크노 (t’ek’ŭno)

* perski: (1.1) تکنو

* rosyjski: (1.1) техно m.

* tajski: (1.1) เทคโน

* ukraiński: (1.1) техно

źródła.

== techno (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-techno.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. techno

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛxnɔ, AS: teχno

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|ang|techno.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) techno

* arabski: (1.1) تكنو m.

* baskijski: (1.1) tekno

* bułgarski: (1.1) техно

* chiński standardowy: (1.1) 铁克诺音乐 (tiěkènuòyīnlè)

* fiński: (1.1) tekno

* gruziński: (1.1) ტექნო (t'ekno)

* japoński: (1.1) テクノ (tekuno)

* koreański: (1.1) 테크노 (t’ek’ŭno)

* perski: (1.1) تکنو

* rosyjski: (1.1) техно m.

* tajski: (1.1) เทคโน

* ukraiński: (1.1) техно

źródła.

== techno (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-techno.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. techno

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


techno-

temat słowotwórczy

 (1.1) techn. pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z techniką

 (1.2) muz. pierwszy człon wyrazów złożonych mających związek znaczeniowy z muzyką techno

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛxnɔ, AS: teχno

Wiktionary


technobełkot

potocznie: tekst trudny do zrozumienia z powodu zbyt wielu specjalistycznych słów


SJP.pl


technofob

osoba odczuwająca lęk przed nowoczesnymi technologiami, niechęć do nowinek technicznych


SJP.pl


technofobia

lęk przed nowoczesnymi technologiami, niechęć do nowinek technicznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) strach przed złożonymi urządzeniami

Wiktionary


technofobiczny

technofob, technofobia


SJP.pl

Patrz:

technofob, technofobia

technofobka

kobieta odczuwająca lęk przed nowoczesnymi technologiami, niechęć do nowinek technicznych


SJP.pl


technogadżet

nowoczesne urządzenie elektroniczne niewielkich rozmiarów; elektrogadżet


SJP.pl


technoglobalizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekon. proces globalizacji technologii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛxnɔɡlɔˈbalʲism̥, AS: teχnoglobalʹism̦

Wiktionary


technoklimatolog

specjalista w dziedzinie technoklimatologii


SJP.pl


technoklimatologia

dziedzina nauki zajmująca się wpływem klimatu na urządzenia techniczne


SJP.pl


technoklub

lokal rozrywkowy, w którym tańczy się przy muzyce techno; techno klub, techno club


SJP.pl


technokracja

forma ustroju państwowego oparta na przekonaniu, iż postęp techniczny rozwiąże wszelkie konflikty i problemy społeczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. ustrój, w którym władzę pełnią specjaliści, technicy i organizatorzy;

 (1.2) polit. państwo, w którym panuje ustrój technokratyczny

Wiktionary

Technokracja („techno” od greckiego tekhne – umiejętność, „kracja” od greckiego kratos – „władza”) może odnosić się do:

  • Technokracja (polityka) – ustrój państwowy oparty na rządach specjalistów
  • Ruch Technokratyczny – ruch społeczny zapoczątkowany w USA w latach 20.
  • Technokracja (Mag: Wstąpienie) – organizacja w grze fabularnej Mag: Wstąpienie

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɛxnɔˈkrat͡sʲja, AS: teχnokracʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technokrata m., technokratka ż., technokratyzm m.

 przym. technokratyczny

Wiktionary


technokrata

zwolennik technokracji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik technokracji

Wiktionary

Technokracja („techno” od greckiego tekhne – umiejętność, „kracja” od greckiego kratos – „władza”) może odnosić się do:

  • Technokracja (polityka) – ustrój państwowy oparty na rządach specjalistów
  • Ruch Technokratyczny – ruch społeczny zapoczątkowany w USA w latach 20.
  • Technokracja (Mag: Wstąpienie) – organizacja w grze fabularnej Mag: Wstąpienie

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɛxnɔˈkrata, AS: teχnokrata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technokracja ż., technokratyzm n.

:: fż. technokratka ż.

 przym. technokratyczny

Wiktionary


technokratka

technokrata


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. zwolenniczka technokracji

Wiktionary

Patrz:

technokrata

Wymowa:

IPA: ˌtɛxnɔˈkratka, AS: teχnokratka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technokracja ż., technokrata mos.

 przym. technokratyczny

Wiktionary


technokratycznie

technokratyczny


SJP.pl

Patrz:

technokratyczny

technokratyczny

technokratyzm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) polit. związany z technokracją lub technokratą

Wiktionary

Patrz:

technokratyzm

Przykłady

 (1.1) Myślenie technokratyczne wysuwało na pierwszy plan wzrost produkcji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛxnɔkraˈtɨt͡ʃnɨ, AS: teχnokratyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technokracja ż., technokrata m., technokratka ż., technokratyzm m.

Wiktionary


technol.

skrót od: technologia, technologiczny


SJP.pl


technolog

specjalista w zakresie technologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista w zakresie technologii – procesu wytwarzania, obróbki, uprawy lub hodowli czegoś

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) specjalistka w zakresie technologii – procesu wytwarzania, obróbki, uprawy lub hodowli czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Michał jest dobrze wykształconym i doświadczonym technologiem produkcji szkła.

 (2.1) Pracę naszego działu nadzoruje technolog, pani Irena.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛxˈnɔlɔk, AS: teχnolok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technologia ż., technologiczność ż.

:: fż. rzad. technolożka ż.

 przym. technologiczny

 przysł. technologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) technolożka, pani technolog

Wiktionary


technologia

1. metoda przygotowania i prowadzenia procesu produkcyjnego lub przetwórczego;
2. proces techniczny z zastosowaniem takiej metody;
3. dziedzina nauk technicznych zajmująca się badaniem metod produkcji lub przetwarzania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) proces wytwarzania lub przetwarzania czegoś

 (1.2) dziedzina wiedzy zajmująca się procesami produkcji lub przetwarzania

Wiktionary

Technologia – metoda przygotowania i prowadzenia procesu wytworzenia lub przetwarzania jakiegoś dobra lub informacji. Technologia może oznaczać konkretny proces (np. technologia klejenia, technologia malowania). Można rozpatrywać produkty pod względem technologiczności, czyli optymalizacji konstrukcji dla danego procesu, tak by dany projekt nie sprawiał trudności wykonania daną metodą.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) technika

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. technolog m./ż., technolożka ż.

 przym. technologiczny

 przysł. technologicznie

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|τεχνολογία. < etym|gr|τέχνη|-λογία.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) technology; (1.2) engineering, technology

* arabski: (1.1) تكنولوجيا ż., تقنية ż.

* asturyjski: (1.1) teunoloxía

* azerski: (1.1) texnologiya

* baskijski: (1.?) teknologia

* białoruski: (1.1) тэхналогія ż.; (1.2) тэхналогія ż.

* bułgarski: (1.1) технология ż.; (1.2) технология ż.

* chorwacki: (1.?) tehnologija ż.

* czeski: (1.1) technologie ż.; (1.2) technologie ż.

* duński: (1.2) teknologi w.

* esperanto: (1.?) teĥnologio, teknologio

* estoński: (1.1) tehnoloogia; (1.2) tehnoloogia

* francuski: (1.2) technologie ż.

* galicyjski: (1.1) tecnoloxía ż.

* haitański: (1.?) teknoloji

* hiligaynon: (1.?) teknolohiya

* hindi: (1.?) विज्ञान

* hiszpański: (1.?) tecnología ż.

* japoński: (1.1) 科学技術

* jèrriais: (1.2) technologie ż.

* kataloński: (1.1) tecnologia ż.; (1.2) tecnologia ż.

* koreański: (1.?) 기술

* ladino: (1.?) טיקנולוג׳ײה

* macedoński: (1.?) технологија ż.

* maltański: (1.1) teknoloġija ż.

* minangkabau: (1.?) teknologi

* niderlandzki: (1.2) technologie ż.

* niemiecki: (1.1) Technologie ż.; (1.2) Technologie ż.

* portugalski: (1.?) tecnologia ż.

* rosyjski: (1.1) технология ż.; (1.2) технология ż.

* serbski: (1.?) технологија ż.

* słowacki: (1.?) technológia ż.

* słoweński: (1.?) tehnologija ż.

* sycylijski: (1.?) ticnoluggìa ż.

* szwedzki: (1.?) teknologi w.

* turecki: (1.2) teknoloji

* ukraiński: (1.1) технологія ż.; (1.2) технологія ż.

* węgierski: (1.1) technológia; (1.2) technológia

* wietnamski: (1.1) công nghệ

* wilamowski: (1.1) technologi ż.; (1.2) technologi ż.

* włoski: (1.?) tecnologia ż.

źródła.

== technologia (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) technologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛxnɔˈlɔɟja, AS: teχnoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technolog m./ż., technolożka ż.

 przym. technologiczny

 przysł. technologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) technika

Wiktionary


technologicznie

przysłówek sposobu

 (1.1) pod względem technologicznym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Powieść opowiada o wyprawie na biegun południowy przy pomocy technologicznie zaawansowanego balonu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technologia ż., technolog mos.

 przym. technologiczny

Wiktionary


technologiczność

Technologiczność konstrukcji – zespół cech konstrukcyjnych określonego przedmiotu umożliwiających łatwe wykonanie go w danych warunkach produkcyjnych.

O technologiczności konstrukcji decydują informacje przekazywane wytwórcy przez konstruktora, głównie za pomocą rysunku technicznego. Informacje te dotyczą materiałów wyjściowych, ich wymiarów, rodzaju zastosowanych półfabrykatów, kształtu i wymiarów gotowych przedmiotów oraz ich dokładności, jakości powierzchni, twardości itp. Konstruktor podając te informacje, powinien uwzględnić nie tylko wymagania wynikające z zadań, jakie ma spełnić konstruowany przedmiot (np. element maszyny, maszyna), ale również wymagania wynikające z warunku technologiczności konstrukcji. Dlatego więc należy przewidzieć optymalny w danym przypadku materiał i proces technologiczny, jaki będzie zastosowany przy wytwarzaniu konstruowanego przedmiotu.

Wikipedia


technologiczny

technologia


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z technologią, dotyczący technologii

Wiktionary

Patrz:

technologia

Wymowa:

IPA: ˌtɛxnɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: teχnoloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. technologia ż., technolog m.

 przysł. technologicznie

Wiktionary


technologizm

Determinizm technologiczny lub inaczej determinizm techniczny – kierunek myśli socjologicznej, przypisujący technice i technologii oraz zachodzącym w nich zmianom zasadniczą rolę w kształtowaniu rzeczywistości społecznej. Głównymi przedstawicielami tego nurtu są Thorstein Veblen i Wesley Clair Mitchell, którzy również byli zwolennikami technokratyzmu (Veblen był nawet członkiem Ruchu Technokratycznego).

Wikipedia


technolożka

technolog


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. specjalistka w zakresie technologii, specjalistka od procesu tworzenia czegoś lub obróbki jakiegoś surowca

Wiktionary

Patrz:

technolog

Powiązane:

 rzecz. technologia ż., technologiczność ż.

:: fm. technolog m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) technolog

Wiktionary


technoman

miłośnik muzyki techno; technowiec, technomaniak


SJP.pl


technomania

fascynacja współczesną technologią


SJP.pl


technomaniak

miłośnik muzyki techno; technowiec, technoman


SJP.pl


technomanka

miłośniczka muzyki techno


SJP.pl


technoparada

parada pojazdów wyposażonych w wielkie głośniki i wzmacniacze, grające muzykę techno


SJP.pl


technoparty

impreza, w czasie której tańczy się przy muzyce techno; techno party


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) impreza przy muzyce techno

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) techno party

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) techno party

* czeski: (1.1) technoparty

* niemiecki: (1.1) Technoparty ż.

źródła.

== technoparty (język czeski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) technoparty

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) techno party

Wiktionary


technopol

podporządkowanie kultury technice, władza technologii nad społeczeństwem


SJP.pl

Technopol – drugi pod względem wysokości budynek w Petržalce (jednej z dzielnic Bratysławy) i jeden z najwyższych budynków w Bratysławie.

Składa się z dwóch budynków o wysokości 90 m i znajduje się na ulicy Kutlíkovej 17, otaczając Chorvátske rameno przed placem Jana Pawła II (Rynkiem) i Kościołem św. Rodziny.

Technopol służy jako siedziba wielu firm, takich jak Technopol, a także jest siedzibą samorządu Petržalka.

Wikipedia


technopolia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) okręg, skupiający ośrodki działające w zakresie rozwoju najnowszej techniki, m.in. parki technologiczne i parki naukowe;

Wiktionary

Technopolia (również technopolis) – miasto, którego rozwój oparty jest na tworzeniu i sprzedaży zaawansowanych technologii.

Ich powstanie wiąże się z trzecią rewolucją przemysłową. Główna gałąź przemysłu to przemysł wysokich technologii – high-tech. Obejmuje dziedziny takie jak elektronika, lotnictwo (także przemysł pojazdów kosmicznych), przemysł chemiczny, farmaceutyczny, precyzyjny i optyczny. Czynniki lokalizacji high-tech to: wysoko wykwalifikowana kadra, dobra infrastruktura, sąsiedztwo placówek naukowo-badawczych oraz duże nakłady finansowe na badania innowacyjne. Najwięcej technopolii powstaje w Stanach Zjednoczonych. Sporo jest ich również w Europie, Azji Południowo-Wschodniej i Azji Wschodniej. W Afryce i Ameryce Południowej praktycznie nie występują.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Utworzenie technopolii pochłania znaczne środki finansowe, jednakże – jak wskazuje doświadczenie – w perspektywie opłaca się, bowiem niezwykle dynamizuje i przyśpiesza rozwój ośrodków miejskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛxnɔˈpɔlʲja, AS: teχnopolʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) technopolis

Wiktionary


technopolis

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) okręg, skupiający ośrodki działające w zakresie rozwoju najnowszej techniki, m.in. parki technologiczne i parki naukowe;

Wiktionary

Technopolia (również technopolis) – miasto, którego rozwój oparty jest na tworzeniu i sprzedaży zaawansowanych technologii.

Ich powstanie wiąże się z trzecią rewolucją przemysłową. Główna gałąź przemysłu to przemysł wysokich technologii – high-tech. Obejmuje dziedziny takie jak elektronika, lotnictwo (także przemysł pojazdów kosmicznych), przemysł chemiczny, farmaceutyczny, precyzyjny i optyczny. Czynniki lokalizacji high-tech to: wysoko wykwalifikowana kadra, dobra infrastruktura, sąsiedztwo placówek naukowo-badawczych oraz duże nakłady finansowe na badania innowacyjne. Najwięcej technopolii powstaje w Stanach Zjednoczonych. Sporo jest ich również w Europie, Azji Południowo-Wschodniej i Azji Wschodniej. W Afryce i Ameryce Południowej praktycznie nie występują.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) technopolia

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) technopolis

źródła.

== technopolis (język angielski.) ==

wymowa. IPA|tɛkˈnɒ.pɒ.lɪs.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) technopolis, technopolia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛxnɔˈpɔlʲis, AS: teχnopolʹis

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) technopolia

Wiktionary


technoratan

materiał syntetyczny imitujący ratan; technorattan


SJP.pl


technoratanowy

technoratan; technorattanowy


SJP.pl


technorati

Technorati – wyspecjalizowana wyszukiwarka internetowa do blogów. Od roku 2002 zaindeksowała ponad 133 miliony blogów. Jest uważana za jeden z typowych przykładów stron Web 2.0.

Technorati jest zablokowane w Chińskiej Republice Ludowej.

Wikipedia


technorattan

materiał syntetyczny imitujący rattan; technoratan


SJP.pl


technorattanowy

technorattan; technoratanowy


SJP.pl


technosfera

1. sfera działalności człowieka polegająca na rozprzestrzenieniu w środowisku naturalnym środków technicznych;
2. obszar objęty taką działalnością


SJP.pl

  • technosfera – ingerencja człowieka w przyrodę lub obszar dotknięty taką działalnością
  • TechnoSphere – internetowe środowisko wirtualne

Wikipedia


technostres

Technostres (także: stres cyfrowy) – negatywna reakcja psychologiczna wynikająca z interakcji między ludźmi a wprowadzaniem nowych technologii. Podczas gdy ergonomia bada fizyczne reakcje człowieka na maszyny oraz jego dostosowanie do nich, technostres wynika ze zmian w zachowaniach, które są wywołane użytkowaniem nowoczesnych technologii, zarówno w środowisku pracy, jak i domowym.

Wikipedia


technostruktura

grupa społeczna składająca się ze skupiających całą władzę ekonomiczną najemnych dyrektorów wielkich korporacji i urzędników administracji państwowej wysokiego szczebla


SJP.pl

Technostruktura – struktura organizacyjna, w której pracownicy starają się tworzyć standardy pracy, przestrzegają ich wykonywania, zajmują się utrzymywaniem systemów informacyjnych na określonym poziomie itp., a także dążą do standaryzacji, jednoznacznego określenia norm pracy. Jeśli uda się ustandaryzować normy pracy w organizacji, powstaje wówczas biurokracja maszynowa.

Wikipedia


technowiec

miłośnik muzyki techno; technoman, technomaniak


SJP.pl


techwig

TECHWIG – indeks giełdowy obejmujący spółki giełdowe zakwalifikowane do Segmentu Innowacyjnych Technologii SiTECH (z wyłączeniem funduszy inwestycyjnych), notowane na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych.

Najwyższa wartość TECHWIG-u wyniosła 2 559,90 pkt, 13 marca 2000, natomiast najniższa: 313,08 pkt, 1 października 2002.

23 czerwca 2008 roku GPW zaprzestała publikacji indeksu.

Wikipedia


tecia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. poufała forma żeńskiego imienia Tekla

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tekla ż.

Wiktionary


tecumseh

Wikipedia


tęcza

kolorowy łuk na niebie powstały wskutek załamania światła w kroplach deszczu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. zjawisko optyczne pod postacią kolorowego łuku z rozszczepionego światła;

 (1.2) przen. poet. o czymś wielobarwnym, przypominającym kolory tęczy (1.1)

 (1.3) archit. łuk zamykający otwór między nawą a prezbiterium

Wiktionary

Tęcza – zjawisko optyczne i meteorologiczne (fotometeor), charakterystyczny wielobarwny łuk o ciągłej zmianie kolorów od czerwonego na zewnątrz do fioletowego od wewnątrz, widziany naprzeciw słońca, występujący zazwyczaj tuż przed opadem deszczu lub po nim.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na niebie pojawiła się tęcza.

 (1.1) W wyobraźni wielu ludów tęcza symbolizuje rozmaitego rodzaju więzi między niebem a ziemią, bogami a ludźmi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃n͇t͡ʃa, AS: tṇča

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tęcznik m., tęczówka ż., tęczowanie n., tęczak m., tęczowość ż., tęczanka ż.

 czas. tęczować ndk.

 przym. tęczowy, tęczówkowy

 przysł. tęczowo; przest. tęczowie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) przest. gwara. pijawa

Wiktionary


tęczak

1. ptak z rodziny tyrankowatych;
2. gatunek ryby z rodziny wargaczowatych; korys;
3. wargacz tęczak - gatunek ryby z rodziny wargaczowatych;
4. potocznie: pstrąg tęczowy


SJP.pl

  • tęczak (ptak) (Tachuris rubrigastra) – ptak z rodziny tyrankowatych (Tyrannidae),
  • tęczak, inaczej korys doncela (Coris julis) – gatunek ryby z rodziny wargaczowatych (Labridae),
  • tęczak – potocznie pstrąg tęczowy,
  • wargacz tęczak (Labrus mixtus) – gatunek ryby z rodziny wargaczowatych (Labridae).

Wikipedia


tęczanka

rodzaj ryb z rodziny tęczankowatych


SJP.pl


tęczankowate

rodzina ryb z rzędu aterynokształtnych


SJP.pl

Tęczankowate (Melanotaeniidae) – rodzina ryb aterynokształtnych (Atheriniformes). Liczne gatunki są popularnymi rybami akwariowymi o dużym znaczeniu w akwarystyce. Wiele gatunków jest zagrożonych wyginięciem w wyniku szybkiej degradacji ich środowiska. Rodzajem typowym rodziny, a zarazem najliczniejszym w gatunki jest rodzaj Melanotaenia.

Wikipedia


teczka

1. rodzaj torby ze skóry lub innych tworzyw;
2. rodzaj okładki, zwykle tekturowej, do przechowywania dokumentów, rękopisów, nut, rysunków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) prostokątna torba z uchwytem

 (1.2) okładka z papieru, tektury lub tworzywa sztucznego służąca do przetrzymywania akt, dokumentów, nut, rysunków itp.

 (1.3) dokumenty przechowywane w teczce (1.2)

Wiktionary

  • teczka – rodzaj torby
  • teczka papierowa – papierowe opakowanie na dokumenty

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɛt͡ʃka, AS: tečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. teczuszka ż.

 przym. teczkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aktówka

Wiktionary


tęcznik

tęcznik liszkojad - duży chrząszcz z rodziny biegaczowatych; liszkarz


SJP.pl

Calosoma – rodzaj chrząszczy z rodziny biegaczowatych i plemienia Carabini. Zwyczajowo określany jako liszkarz lub tęcznik. Wszystkie gatunki z tego rodzaju podlegają w Polsce ochronie gatunkowej.

Wikipedia


tęczny

dawniej: dotyczący tęczy, taki jak tęcza, wielokolorowy; tęczowy


SJP.pl


tęczobarwny

mający barwy tęczy


SJP.pl


tęczodzioby

tukan tęczodzioby - gatunek ptaka z rodziny tukanowatych


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) taki, który ma dziób w tęczowych barwach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zrobiłam córce do przedszkola przebranie tęczodziobego ptaka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛ̃n͇t͡ʃɔˈd͡ʑɔbɨ, AS: tṇčoʒ́oby

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tęczowodzioby

Wiktionary


tęczować

1. dawniej: mienić się kolorami tęczy, różnobarwnie; jaśnieć, iskrzyć;
2. przenośnie: przeżywać coś w całej gamie uczuć, w bogactwie wrażeń, nastrojów; zachwycać się, egzaltować się;
3. rzadko: tęczować się - forma wzmocniona od czasownika "tęczować"


SJP.pl

czasownik

 (1.1) przest. mienić się różnobarwnie

czasownik zwrotny tęczować się

 (2.1) rzad. intensywnie tęczować (1.1)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tęcza ż., tęczowanie n., tęczówka ż., tęczowość ż.

 czas. roztęczować

 przym. tęczowy

Wiktionary


tęczowany

zwójka tęczowana - gatunek motyla z rodziny zawisakowatych


SJP.pl


tęczowiec

barwny motyl z rodziny południc; mieniak


SJP.pl

Tęczowiec (Xenopeltis unicolor) – gatunek węża z rodziny tęczowcowatych (Xenopeltidae).

Występuje w południowych Chinach i Azji Południowo-Wschodniej (od Mjanmy oraz należących do Indii Andamanów i Nikobarów na wschód po Filipiny i Indonezję).

Wikipedia


tęczówka

umięśniona przednia część błony naczyniowej w ścianie gałki ocznej otaczająca otwór zwany źrenicą, przez który do oka wpada światło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anat. element budowy oka, nieprzezroczysta tarczka stanowiąca przednią część błony naczyniówkowej, w centrum zawierająca źrenicę;

Wiktionary

Tęczówka (łac. iris) – element budowy oka, nieprzezroczysta tarczka stanowiąca przednią część błony naczyniowej. W centrum zawiera otwór zwany źrenicą (łac. pupilla). Na przedniej powierzchni widać regularnie ułożone wyniosłości (beleczki, trabeculae) oraz wgłębienia (zatoki, cryptae). Na jej tylnej powierzchni obecne są fałdy tęczówki (nieregularne zagłębienia i uwypuklenia).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛ̃n͇ˈt͡ʃufka, AS: tẽṇčufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tęcza ż., tęczowanie n., tęczowość ż.

 czas. tęczować ndk.

 przym. tęczowy, tęczówkowy

 przysł. tęczowo

Wiktionary


tęczówkowy

tęczówka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tęczówką, dotyczący tęczówki

Wiktionary

Patrz:

tęczówka

Powiązane:

 rzecz. tęczowość ż., tęcza ż., tęczówka ż.

Wiktionary


tęczowość

1. cecha czegoś związanego z tęczą;
2. różnokolorowość, wielobarwność


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest tęczowe; cecha tych, którzy są tęczowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tęcza ż., tęcznik m., tęczówka ż., tęczowanie n., tęczak m.

 czas. tęczować ndk.

 przym. tęczowy, tęczówkowy

 przysł. tęczowo

Wiktionary


tęczowy

1. związany z tęczą (łukiem na niebie lub we wnętrzu kościelnym);
2. różnokolorowy, wielobarwny;
3. przenośnie: optymistyczny, pozytywny, zachęcający


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który ma kolory tęczy

przymiotnik relacyjny

 (2.1) związany z tęczą, dotyczący tęczy

 (2.2) przen. związany z LGBT

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Światło wpadało tu tęczową smużką przez trójkątną szybkę z gotycką cyfrą 17.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ̃n͇ˈt͡ʃɔvɨ, AS: tẽṇčovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tęczowość ż., tęcza ż., tęczowanie n., tęczówka ż.

 czas. tęczować ndk.

 przysł. tęczowo

Wiktionary


teczuszka

zdrobnienie od: teczka


SJP.pl


teczyna

tek, teak;
1. rodzaj drzew z rodziny jasnotowatych; drzewo tekowe;
2. drewno tekowe


SJP.pl

Teczyna, drzewo tekowe (Tectona L.f.) – rodzaj drzew z rodziny jasnotowatych. Należą do niego trzy gatunki występujące naturalnie w południowej i południowo-wschodniej Azji, gdzie tworzą rozległe lasy monsunowe. Ich siedliskiem są obszary położone na rzędnych do 900 m n.p.m.

Wikipedia


tęczyński

nazwisko


SJP.pl


ted

imię męskie


SJP.pl

  • Ted (film)
  • Ted (linia lotnicza)
  • TED (konferencja)
  • TED Notepad
  • Ted (procesor tekstu)
  • Ted (muzyk)
  • MOS Technology TED

Wikipedia


tede

Telewizja Dolnośląska, regionalna stacja telewizyjna w Polsce


SJP.pl

Tede, również TDF, Fiodor, Jaca oraz DJ Buhh, właśc. Jacek Maciej Szymon Graniecki (ur. 24 lipca 1976 w Warszawie) – polski raper, autor tekstów, producent muzyczny, freestyle’owiec, przedsiębiorca, osobowość medialna, prezenter telewizyjny, bloger i aktor niezawodowy, członek licznych projektów muzycznych, jak Trzyha/Warszafski Deszcz, czy Gib Gibon Skład, prowadzi również solową działalność artystyczną. Właściciel wytwórni Wielkie Joł oraz przedsiębiorstw odzieżowych PLNY Textylia i Trykot TDK Sp. z o.o. Jego albumy rozeszły się w ponad 300 tysięcy egzemplarzy, zaś sam artysta został pięć razy nominowany do Fryderyka. Na początku kariery uważany bywał za najlepszego rapera w Polsce. Jako raper ustanowił rekord i wraz z Peją stał się artystą z największą liczbą albumów w historii, które zadebiutowały na Polskiej liście przebojów – OLiS.

Wikipedia


tedy

przestarzale: więc, przeto, zatem, wobec tego


SJP.pl

zaimek

 (1.1) tą drogą (bliską od osoby wskazującej)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jak pójdziesz tędy, zaoszczędzisz pięć minut.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃ndɨ, AS: tndy

Wiktionary


tedyby

archaiczny spójnik poprzedzający wniosek z poprzedniego zdania, tedy


SJP.pl


tedżen

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w południowym Turkmenistanie, w wilajecie achalskim;

Wiktionary

Tedżen (turkm. Tejen) – miasto w południowym Turkmenistanie, w wilajecie achalskim, na pustyni Kara-kum, nad rzeką Tejen, na wysokości 161 m n.p.m., siedziba etrapu. W 2022 roku liczyło ok. 67,5 tys. mieszkańców.

Miasto położone jest drodze samochodowej i linii kolejowej (kolej transkaspijska) z Mary do Aszchabadu. W latach 1990. otwarto połączenie kolejowe przez przejście kolejowe w Sarahsie do Meszhedu w Iranie.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. tedżeński

Wiktionary


tedżeński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tedżenem, dotyczący Tedżenu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tedżen mrz.

Wiktionary


tedzon

miasto w Korei Południowej


SJP.pl

Daejeon (kor. 대전) – miasto na prawach metropolii (gwangyeoksi) w środkowej części Korei Południowej, w regionie Hoseo (dawna prowincja Chungcheong), u podnóża gór Noriong, w dolinie rzeki Kum, piąte co do wielkości miasto Republiki Korei. Położone 167 km od Seulu, 294 km od Pusanu oraz 169 km od Gwangju.

Wikipedia


tedzoński

Tedzon


SJP.pl

Patrz:

Tedzon

tee

[czytaj: ti] w golfie:
1. podstawka przypominająca literę T, na której ustawia się piłkę podczas startu;
2. miejsce startu na każdym kolejnym dołku


SJP.pl

tee – uniksowe polecenie, wypisujące dane wejściowe na standardowe wyjście i do dowolnej liczby plików.

Wikipedia


teekanne

[czytaj: tikane lub tekane] herbata marki Teekanne


SJP.pl


teelka

potocznie: pociąg marki TLK (Twoje Linie Kolejowe)


SJP.pl


teenager

[czytaj: tinejdżer] nastolatek, kilkunastolatek


SJP.pl


tef

roślina zbożowa z rodziny wiechlinowatych; teff; trawa abisyńska; miłka abisyńska


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) dźwięk. rzad. onomatopeja imitująca warkot silnika motorówki

Wiktionary

Miłka abisyńska, tef, teff, trawa abisyńska (Eragrostis tef) – gatunek rośliny zbożowej z rodziny wiechlinowatych, naturalnie rosnący w północno-wschodniej Afryce.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) — Tef, tef, tef, tef! — nagły warkot przerywa ciszę na jeziorze. Motorówka.

Wiktionary


tefauenowiec

[czytaj: tefałenowiec] tefałenowiec, TVN-owiec; potocznie:
1. pracownik stacji TVN;
2. osoba oglądająca głównie programy stacji TVN


SJP.pl


tefałen

tefałeny; potocznie:
1. TVN (stacja telewizyjna);
2. kanał tej stacji


SJP.pl


tefałenowiec

TVN-owiec, tefauenowiec; potocznie:
1. pracownik stacji TVN;
2. osoba oglądająca głównie programy stacji TVN


SJP.pl


tefałenowski

potocznie: dotyczący telewizji TVN


SJP.pl


tefałeny

tefałen; potocznie:
1. TVN (stacja telewizyjna);
2. kanał tej stacji


SJP.pl


teff

roślina zbożowa z rodziny wiechlinowatych; tef; trawa abisyńska; miłka abisyńska


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub nijaki

 (1.1) bot. pot. nazwa systematyczna|Eragrostis tef|ref=tak., miłka abisyńska

 (1.2) spoż. mąka z ziaren teffu (1.1)

Wiktionary

Miłka abisyńska, tef, teff, trawa abisyńska (Eragrostis tef) – gatunek rośliny zbożowej z rodziny wiechlinowatych, naturalnie rosnący w północno-wschodniej Afryce.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛf, AS: tef

Wiktionary


tefila

przedmiot liturgiczny wyznawców judaizmu, składający się z dwóch skórzanych pudełeczek zawierających pergaminy z tekstami z Tory, przymocowywanych na czole i lewym ramieniu w czasie modlitwy; tefilim; tefilin


SJP.pl


tefilim

przedmiot liturgiczny wyznawców judaizmu, składający się z dwóch skórzanych pudełeczek zawierających pergaminy z tekstami z Tory, przymocowywanych na czole i lewym ramieniu w czasie modlitwy; tefilin; tefila


SJP.pl


tefilin

dwa pudełeczka z przymocowanymi rzemykami, zawierające zwitki pergaminowe z czterema cytatami z Biblii; filakterie, tefillin


SJP.pl

Tefilin, tfilin, filakterie (hebr. ‏תְּפִלִּין‎ lub ‏תפילין‎przedmioty modlitewne, z aramejskiego – ozdoby) – dwa czarne skórzane pudełeczka wykonane z jednego kawałka skóry koszernego zwierzęcia, w których znajdują się cztery ustępy Tory, ręcznie przepisane w języku hebrajskim przez sofera.

Wikipedia


tefillin

dwa pudełeczka z przymocowanymi rzemykami, zawierające zwitki pergaminowe z czterema cytatami z Biblii; filakterie, tefilin


SJP.pl


tefl

skrótowiec, rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) eduk. nauczanie języka angielskiego jako języka obcego;

Wiktionary


teflon

politetrafluoroetylen - tworzywo syntetyczne o niskiej przyczepności i bardzo wysokiej odporności termicznej, stosowane np. przy produkcji smarów i naczyń kuchennych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. rodzaj tworzywa sztucznego, syntetyczny fluoropolimer;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Właśnie maluję werandę farbą z dodatkiem teflonu.

 (1.1) Słyszałem, że teflon może być rakotwórczy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. teflonik mrz.

 przym. teflonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) PTFE, politetrafluoroetylen, tarflen, fluon

Wiktionary


teflonik

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od teflon

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teflon m.

Wiktionary


teflonowy

przymiotnik

 (1.1) wykonany z teflonu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stała przy kuchence z teflonową szumówką w ręce.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teflon m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) z teflonu

Wiktionary


tefra

ogół materiałów i skał piroklastycznych


SJP.pl

Tefra – utwór złożony z materiału piroklastycznego, będącego produktem erupcji wulkanicznej. Jest to zbiorcze określenie piroklastycznych utworów zlityfikowanych, czyli skał piroklastycznych, jak i niezlityfikowanych.

Tefra może składać się z samego popiołu wulkanicznego, jak też zawierać domieszki grubszych frakcji piroklastycznych: piasku wulkanicznego, lapilli, a nawet bomb wulkanicznych.

Wikipedia


tefryt

wylewna skała magmowa


SJP.pl

Tefryt – wylewna skała magmowa o wyglądzie bazaltu, występująca wśród młodych i współczesnych law. Składa się głównie z plagioklazu, nefelinu, piroksenu i amfibolu.

Mieści się wraz z bazanitem w polu 14 diagramu QAPF skał wulkanicznych.

W klasyfikacji TAS tefryt wraz z bazanitem zajmuje pole U1 (bazanity i tefryty).

Występuje w Polsce i Czechach w obrębie środkowoeuropejskiej prowincji bazaltowej.

Wikipedia


tęga

1. mający dużą tuszę, otyły, gruby,
2. wykonany z siłą, silnie odczuwany,
3. dobry w tym co robi, wartościowy, zdolny


SJP.pl


tęgawy

dość tęgi; otyły; korpulentny


SJP.pl


tegdy

zaimek przysłowny wskazujący

 (1.1) stpol. wówczas

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tegdy wziął Pan Bog człowieka i postawił ji w raju rozkoszy, aby działał a ostrzegał jego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛɡdɨ, AS: tegdy

Wiktionary


tegelen

dzielnica Venlo (miasta w Holandii)


SJP.pl

Tegelen – dzielnica Venlo w Holandii, do końca 2000 miasto i gmina. Do Tegelen należy wieś i klasztor Steyl. Od nazwy miejscowości pochodzi pojęcie "interglacjału tegeleńskiego".

Wikipedia


tegeleński

Tegelen (dzielnica Venlo - miasta w Holandii)


SJP.pl


teges

wyraz o bliżej nieokreślonym znaczeniu używany np. w potocznym powiedzeniu "teges majonez"


SJP.pl


tęgi

1. mający dużą tuszę, otyły, gruby,
2. wykonany z siłą, silnie odczuwany,
3. dobry w tym co robi, wartościowy, zdolny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dobrze zbudowany, postawny, otyły

 (1.2) biegły, zdolny w pewnej dziedzinie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jakkolwiek nie tęgie mieli konie nasi kawalerzyści, wyprzedzili jednak swą służbę i stanęli w Crèvecoeur.

 (1.2) Tęgi z niego był fechmistrz.

 (1.2) Od dziesięcioleci najtęższe mózgi z wywiadu głowią się jak uczynić działanie agentów niewidocznym dla obserwowanego obiektu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃ŋʲɟi, AS: tŋʹǵi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tęgość

 przysł. tęgo

Wiktionary


tego

zaimek wskazujący

 (1.1) D. od: ten

 (1.2) B. od: ten (dla rzeczowników żywotnych)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Od kiedy zostałem głową tego przedsięwzięcia, sprawy zaczęły iść lepiej.

 (1.2) Gdybym spotkał tego, kto to wymyślił to dałbym mu porządny wpierdol.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛɡɔ, AS: tego

Wiktionary


tęgobór

indywidualnie: gęsty bór


SJP.pl


tegoczesny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. dziejący się w teraźniejszości

 (1.2) daw. mający miejsce w minionych czasach, o których opowiada osoba mówiąca

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oda do chełpliwych tegoczesnych junaków

 (1.2) Przytaczamy te szczegóły jedynie dla tego, aby okazać, że błędy tegoczesnych myślicieli, jako coś nowego podawane, są powtórzeniem tylko z pewnemi modyfikacyjami dawniejszych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tegoczesność ż.

 przysł. tegocześnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. współczesny, teraźniejszy, dzisiejszy, obecny

 (1.2) współcz. ówczesny; daw. tamtoczesny

Wiktionary


tęgomir

dawne imię męskie


SJP.pl

Tęgomir – staropolskie imię męskie. Składa się z członu Tęgo- („mocny”) -mir („pokój, spokój, dobro”). Może zatem oznaczać „trwały, stabilny pokój”.

Tęgomir imieniny obchodzi 25 listopada. Imię to nosił książę Stodoran, Tęgomir.

Wikipedia


tęgopokrywe

jeden z najliczniejszych rzędów owadów; chrząszcze, tęgoskrzydłe


SJP.pl

Wikipedia


tegoroczny

przymiotnik

 (1.1) dotyczący bieżącego roku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wczoraj w Akademii Astronautyki – głos spikera telewizyjnego był wymodelowany i staranny – odbyła się promocja osiemdziesięciu tegorocznych absolwentów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛɡɔˈrɔt͡ʃnɨ, AS: tegoročny

Wiktionary


tęgoryjce

rodzaj nicieni pasożytujących na ludziach i zwierzętach


SJP.pl


tęgoryjec

przedstawiciel pasożytniczego nicienia


SJP.pl

Ancylostoma – rodzaj nicieni z rodziny Ancylostomidae. Obejmuje następujące gatunki:

  • Ancylostoma auratus
  • Ancylostoma brasiliensis – tęgoryjec brazylijski (pasożyt kotów)
  • Ancylostoma caninum – tęgoryjec psi (pasożyt psów)
  • Ancylostoma ceylanicum (pasożyt człowieka)
  • Ancylostoma duodenale – tęgoryjec dwunastnicy (pasożyt człowieka)
  • Ancylostoma pluridentatum (pasożyt kotów)
  • Ancylostoma tubaeforme (pasożyt kotów)

Wikipedia


tęgość

odznaczanie się dużą tuszą; otyłość


SJP.pl


tęgoskór

rodzaj grzybów z rzędu borowikowców


SJP.pl

Scleroderma Pers. (tęgoskór) – rodzaj grzybów z rodziny tęgoskórowatych (Sclerodermataceae).

Wikipedia


tęgoskórowate

rodzina grzybów z podgromady podstawczaków, do której należą między innymi tęgoskór pospolity i tęgoskór wielozarodnikowy


SJP.pl

Tęgoskórowate (Sclerodermataceae Corda) – rodzina grzybów z rzędu borowikowców (Boletales).

Wikipedia


tęgoskórowaty

o cechach tęgoskórowatych (rodzina grzybów)


SJP.pl


tęgoskórowce

rząd grzybów z podgromady podstawczaków; Sclerodermatales


SJP.pl


tęgoskórowiec

przedstawiciel rzędu grzybów z podgromady podstawczaków


SJP.pl


tęgoskórowy

borowikowiec tęgoskórowy - gatunek grzybów z rodziny borowikowatych


SJP.pl


tęgoskrzydłe

jeden z najliczniejszych rzędów owadów; chrząszcze, tęgopokrywe


SJP.pl


tęgoster

przedstawiciel jednego z gatunku ptaków występujących w obu Amerykach


SJP.pl


tęgosterowate

o cechach tęgosterowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl

Tęgosterowate (Dendrocolaptidae) – rodzina ptaków z podrzędu tyrankowców (Tyranni) w rzędzie wróblowych (Passeriformes), obejmująca ponad pięćdziesiąt gatunków ptaków. Tęgosterowate występują wyłącznie w krainie neotropikalnej.

Wikipedia


tęgosterowaty

o cechach tęgosterowatych (rodzina ptaków)


SJP.pl


tęgostery

przedstawiciel jednego z gatunku ptaków występujących w obu Amerykach


SJP.pl

Tęgostery (Dendrocolaptinae) – podrodzina ptaków z rodziny tęgosterowatych (Dendrocolaptidae).

Wikipedia


tęgosz

wieloletnia roślina zielna z rodziny liliowatych; len nowozelandzki


SJP.pl

Tęgosz (Phormium J.R. Forst. & G. Forst.) – rodzaj roślin z rodziny złotogłowowatych (Asphodelaceae), obejmujący dwa gatunki występujące naturalnie na Nowej Zelandii, Wyspach Antypodów, Wyspie Norfolk i Wyspie Chatham. Tęgosz mocny został introdukowany do Ameryki Środkowej i Europy, a tęgosz Cooka do Wielkiej Brytanii.

Wikipedia


tęgoszczecinowy

skrzydlik tęgoszczecinowy - gatunek mchu z rodziny skrzydlikowatych


SJP.pl


tegu

miasto w Korei Południowej


SJP.pl

Daegu ((kor. 대구광역시, Metropolia Daegu), w zależności od latynizacji koreańskiej nazwy: Taegu, Tegu lub Daegu) – położone nad rzeką Geumho czwarte co do wielkości miasto w Korei Południowej należące do miast metropolii oraz stolica prowincji Gyeongsang Północny. Siedziba rzymskokatolickiej archidiecezji Daegu.

Wikipedia


tegucigalpa

[czytaj: tegus-igalpa] stolica Hondurasu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Hondurasu;

Wiktionary

Tegucigalpa (Tegusyjgalpa) – stolica i największe miasto Hondurasu, zamieszkuje je 1,13 mln osób (2012). Położone jest w południowej części kraju, u stóp góry Picacho, w dolinie rzeki Choluteca na wysokości ok. 975 m n.p.m. Tegucigalpa jest również ośrodkiem administracyjnym departamentu Francisco Morazán.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oficjalnie Tegucigalpa to stolica jednego z najniebezpieczniejszych krajów na świecie.

Wiktionary


teheran

1. stolica Iranu;
2. ostan w Iranie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Iranu;

Wiktionary

Teheran (pers. ‏تهران‎ Tehran) – stolica i największe miasto Iranu, będące również centrum administracyjnym prowincji o tej samej nazwie. Teheran leży u stóp masywu górskiego Elburs i rozciąga się na wysokości od około 1100 m n.p.m. do 1800 m n.p.m., zajmując obszar 658 kilometrów kwadratowych. Teheran jest największym miastem Bliskiego Wschodu i liczy 12,2 mln mieszkańców (2012), zaś aglomeracja – 16,1 mln mieszkańców (2012). Posiada też gęstą sieć dróg i autostrad, znaczący dla kraju węzeł kolejowy oraz dwa porty lotnicze. Na terenie miasta ulokowane są liczne muzea, centra sztuki, kompleksy pałacowe i centra kulturalne, a w promieniu kilkudziesięciu kilometrów – znane ośrodki narciarskie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ponad połowa irańskiego przemysłu znajduje się w Teheranie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈxɛrãn, AS: teχerãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teherańczyk mos., teheranka ż.

 przym. teherański

Wiktionary


teherańczyk

mieszkaniec Teheranu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Teheranu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛxɛˈrãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: teχerãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teheran m.

:: fż. teheranka ż.

 przym. teherański

Wiktionary


teheranka

mieszkanka Teheranu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Teheranu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛxɛˈrãnka, AS: teχerãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teheran m.

:: fm. teherańczyk mos.

 przym. teherański

Wiktionary


teherański

przymiotnik od: Teheran (stolica Iranu)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Teheranu, miasta w Iranie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛxɛˈrãj̃sʲci, AS: teχerãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teheran mrz., teherańczyk mos., teheranka ż.

Wiktionary


tehinia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Bendery

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Tatarzy krymscy przekraczali Dniestr poniżej Tehinii i z Budziaku podążali pomiędzy Prutem i Dniestrem przez Mołdawię (…)

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tehiński

Wiktionary


tehiński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Tehinią, dotyczący Tehinii (dziś: Bendery)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tehinia ż.

Wiktionary


teichoskopia

relacja o wypadkach rozgrywających się właśnie poza sceną, rozwijana przez postać dramatu obserwującą je bezpośrednio


SJP.pl

Teichoskopia – z gr. widzenie z murów (poprzez ścianę) – określenie sceny z III księgi Iliady Homera (w której Helena opisuje Priamowi widzianych przez nią z murów Troi bohaterów i wodzów achajskich) i podobnych przedstawień w późniejszych utworach dramatycznych.

Wikipedia


teida

jaszczurka; waran amerykański


SJP.pl


teilhard

[czytaj: teJAR] nazwisko


SJP.pl

Wikipedia


teina

alkaloid występujący w ziarnach kawy i liściach herbaty; kofeina


SJP.pl

Kofeina (łac. coffeinum) – organiczny związek chemiczny, alkaloid purynowy znajdujący się w ziarnach kawy i wielu innych surowcach roślinnych. Może również być otrzymywana syntetycznie. Została odkryta przez niemieckiego chemika Friedricha Ferdinanda Rungego w 1819 roku. W zależności od źródła nazywana jest także teiną (gdy źródłem jest herbata), guaraniną (gdy pochodzi z guarany) i mateiną (gdy pochodzi z yerba mate).

Wikipedia


teinograf

urządzenie rejestrujące uderzenia pioruna w urządzenia elektryczne


SJP.pl


teinowy

teina


SJP.pl

Patrz:

teina

teista

wyznawca teizmu, osoba wierząca w istnienie Boga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba wyznająca teizm

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

 (1.1) ateista

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. teizm m.

:: fż. teistka ż.

 przym. teistyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) theist

* bułgarski: (1.1) теист m.

* chorwacki: (1.1) teist

* fiński: (1.1) teisti

* hiszpański: (1.1) teísta m.

* kataloński: (1.1) teista m.

* niemiecki: (1.1) Theist m.

* nowogrecki: (1.1) θεϊστής m.

* słowacki: (1.1) teista m.

* szwedzki: (1.1) teist w.

* ukraiński: (1.1) теїст m., монотеїст m.

* włoski: (1.1) teista m.

źródła.

== teista (język kataloński.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q7026 (cat)-Marvives-teista.wav.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski i żeński

 (1.1) teista

odmiana.

 (1.1) lp. teista; lm. teistes

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈjista, AS: tei ̯ista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teizm m.

:: fż. teistka ż.

 przym. teistyczny

Wiktionary


teistka

zwolenniczka teizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. filoz. kobieta wyznająca teizm

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. teizm m.

:: fm. teista m.

 przym. teistyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|teista.

* bułgarski: (1.1) теистка ż.

* hiszpański: (1.1) teísta ż.

* słowacki: (1.1) teistka ż.

* słoweński: (1.1) teistka ż.

źródła.

== teistka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teistka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teizm m.

:: fm. teista m.

 przym. teistyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. teizm m.

:: fm. teista m.

 przym. teistyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|teista.

* bułgarski: (1.1) теистка ż.

* hiszpański: (1.1) teísta ż.

* słowacki: (1.1) teistka ż.

* słoweński: (1.1) teistka ż.

źródła.

== teistka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teistka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


teistyczny

przymiotnik od: teizm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) filoz. rel. dotyczący teizmu, głoszący istnienie jedynego osobowego Boga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teizm m., teista m., teistka ż.

Wiktionary


teizm

wiara w istnienie Boga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) wiara w jednego Boga transcendentnego, osobowego stwórcę świata, stale wpływającego na jego losy;

Wiktionary

Teizm (gr. θεoς „bóg”) – wiara w istnienie Boga, bogów lub bogiń, którzy są osobami ingerującymi w losy świata, lub jest on ich dziełem, czuwającymi nad biegiem wydarzeń lub podtrzymującymi świat w istnieniu; pogląd filozoficzno-religijny głoszący, że tacy bogowie istnieją; wiara w Boga lub bogów bez odrzucania objawienia, co jest charakterystyczne dla deizmu.

Antonimem pojęcia "teizm" jest "ateizm", czyli zaprzeczenie istnienia Boga lub bogów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɛjism̥, AS: tei ̯ism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teista m., teistka ż.

 przym. teistyczny

Wiktionary


tej

zaimek pełniący w zdaniu różne funkcje


SJP.pl

zaimek osobowy

 (1.1) poznań. W. ty (charakterystyczna forma zwrotu do znajomych)

 (1.2) forma zaimka. → ta

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) gw-pl|Górny Śląsk. kulin. herbata

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wiara no tej, nie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛj, AS: tei ̯

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) gw-pl|Górny Śląsk|harbata, tyj.

Wiktionary


tejp

potocznie: sportowy plaster leczniczy


SJP.pl


tejpować

potocznie: przyklejać sportowy plaster leczniczy na skórę


SJP.pl


tejrezjasz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mitgr. wróżbita z rodu Spartów, syn nimfy Chariklo

Wiktionary

Tejrezjasz (Teiresias,Tyrezjasz, Terezjasz) – w mitologii greckiej wielki wróżbita tebański, żyjący przez siedem do dziewięciu pokoleń, od czasów Kadmosa do Eteoklesa i Polinejkesa. Potrafił przepowiadać przyszłość, rozumieć przeszłość oraz rozumiał język ptaków.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) war. Terezjasz, Tyrezjasz

Wiktionary


teju

jaszczurka z Ameryki Południowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) herp. duża, południowoamerykańska jaszczurka z rodziny tejowatych (nazwa systematyczna|Teiidae|ref=tak.)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tejowate nmos.

 przym. tejowaty

Wiktionary


tek

teak, teczyna;
1. rodzaj drzew z rodziny jasnotowatych; drzewo tekowe;
2. drewno tekowe


SJP.pl

rzeczownik

 (1.1) bot. tropikalne drzewo;

Wiktionary

Teczyna, drzewo tekowe (Tectona L.f.) – rodzaj drzew z rodziny jasnotowatych. Należą do niego trzy gatunki występujące naturalnie w południowej i południowo-wschodniej Azji, gdzie tworzą rozległe lasy monsunowe. Ich siedliskiem są obszary położone na rzędnych do 900 m n.p.m.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Teku używano dawniej do budowy statków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛk, AS: tek

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tekowy, teakowy

 rzecz. teczyna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) drzewo tekowe, teczyna, teak

Wiktionary


teka

1. duża teczka;
2. urząd ministra


SJP.pl

  • teka (theca) – różne struktury anatomiczne przypominające puszkę, z greckiego θήκη – 'schowek', 'grób', 'skład', przy czym w literaturze biologicznej słowo theca uznaje się za nowołacińskie, znacznie odbiegające od źródłosłowu, a odnoszące się do różnych struktur anatomicznych w postaci sztywnej osłony ciała;
  • teka – wydawnictwo o charakterze zbioru, np. Teka Melpomeny, Teka Stańczyka, czasem czasopismo naukowe, np. Teka Komisji Historycznej;
  • Teka – Grupa Teka, międzynarodowe przedsiębiorstwo specjalizujące się w produkcji i dystrybucji wyposażenia kuchennego;
  • Teka – właściwie Tomasz Kucharski, polski muzyk;
  • Teka – hiszpańska drużyna kolarska.

Wikipedia


tekakaefowski

przymiotnik od: TKKF (Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej); TKKF-owski


SJP.pl


tekameba

organizm z grupy pierwotniaków; ameba skorupkowa


SJP.pl


tekameby

kategoria organizmów z grupy pierwotniaków; ameby skorupkowe


SJP.pl


tekiela

nazwisko


SJP.pl


tekielak

nazwisko


SJP.pl


tekiński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tekińcami, dotyczący Tekińców

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tekiniec mos.

Wiktionary


tekke

w islamie budynek będący siedzibą muzułmańskiego bractwa religijnego; zawija


SJP.pl

Chanaka (pers. ‏خانقاه‎, ḵānaqāh, zawija, arab. ‏خانقاه‎ kąt, tur. tekke) – rodzaj klasztoru; budynek lub zespół budynków stanowiących siedzibę zakonu sufickiego. W skład zespołu wchodziły świątynia (meczet), szkoła (medresa), pomieszczenia dla członków bractwa oraz pielgrzymów; często pojawiało się tam także mauzoleum założyciela szkoły lub innego, wybitnego "świętego męża".

Wikipedia


tekla

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Tekla – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „sławiąca Boga” (gr. Θεός „Bóg” i κλέος „sława”).

Tekla imieniny obchodzi: 30 sierpnia, 23 września, 7 października i 15 października.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy byłaś mi wierną, najdroższa Teklo?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛkla, AS: tekla

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Tekleczka ż., Tela ż., Teklusia ż., Teklunia ż., Tecia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Tekleczka, Tela, Teklusia, Teklunia, Tecia

Wiktionary


teklanowo

Teklanowo – kolonia krajeńska w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie sępoleńskim, w gminie Sępólno Krajeńskie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Wikipedia


teklinów

Miejscowości i ich części w Polsce

Według TERYT jest ich 3, w tym 2 podstawowe
  • Teklinów – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieruszowskim, w gminie Wieruszów
  • Teklinów – przysiółek wsi Głęboka Droga w woj. mazowieckim, w pow. przysuskim, w gminie Przysucha
  • Teklinów – wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Kruszyna

Wikipedia


teknival

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. festiwal tekno, zwykle spontanicznie organizowany na otwartej przestrzeni

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) festiwal

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. tekno n.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|ang|teknival. < etym|ang|tekno|festival. → tekno + festiwal

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) teknival

* francuski: (1.1) teknival m.

źródła.

== teknival (język angielski.) ==

thumb|teknival (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. teknival

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tekno n.

Wiktionary


tekno

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. gatunek szybkiej, rytmicznej muzyki elektronicznej;

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) free tekno, hardtek

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. teknival m.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tekno, free tekno, hardtek

źródła.

== tekno (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) muz. techno

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teknival m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) free tekno, hardtek

Wiktionary


tekodont

prymitywny gad przypominający krokodyla, wymarły w późnym triasie


SJP.pl


tekodontozaur

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) zool. paleont. nazwa systematyczna|Thecodontosaurus|Morris|ref=tak., rodzaj prozauropoda z rodziny tekodontozaurów;

 (1.2) zool. zwierzę z rodzaju tekodontozaurów (1.1)

Wiktionary

Tekodontozaur (Thecodontosaurus) – rodzaj dinozaura będącego jednym z najbardziej bazalnych znanych przedstawicieli kladu Sauropodomorpha. Żył w późnym triasie (ok. 218–207 mln lat temu) na terenach Europy. Długość ciała ok. 2 m, masa ok. 40 kg. Jego szczątki znaleziono w Wielkiej Brytanii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W późnym triasie na terenach Europy występowały tekodontozaury.

Wiktionary


tekodonty

prymitywny gad przypominający krokodyla, wymarły w późnym triasie


SJP.pl

Tekodonty (Thecodontia) – parafiletyczna grupa wczesnych archozaurów (gadów naczelnych) o budowie pokrojowo przypominającej krokodyle, ale z bardziej prostymi nogami niż inne gady. Poza najprymitywniejszymi formami większość posiadała uzębienie tekodontyczne – zęby osadzone w zębodołach szczęki i żuchwy. Czaszka diapsydalna, zęby zwykle ostre i zakrzywione ku tyłowi.

Wikipedia


tekodontyzm

Tekodontyzm, tekodoncja, uzębienie tekodontyczne – rodzaj uzębienia polegający na osadzeniu zębów w zębodołach szczęki i żuchwy. Występuje u ssaków i krokodyli, a także u wielu wymarłych gatunków gadów.

Wikipedia


tekowy

drzewo tekowe - rodzaj drzew z rodziny jasnotowatych; tek, teak, teczyna


SJP.pl


teks

jednostka miary w systemie międzynarodowej numeracji włókien; tex


SJP.pl

Teks – jednostka gęstości liniowej stosowana w włókiennictwie oznaczana symbolem tex, dawniej stosowano również oznaczenie Tt. Używana jest do określania gęstości liniowej nici. W międzynarodowym układzie jednostek miar SI teks jest jednostką pozaukładową, dopuszczoną do stosowania tylko w określonych dziedzinach.

Wikipedia


teksańczyk

mieszkaniec Teksasu (stanu w USA)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Teksasu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Policja federalna rozgromiła gang Teksańczyków.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teksas m.

:: fż. Teksanka ż.

 przym. teksański, teksaski

 przysł. po teksańsku

Wiktionary


teksanka

mieszkanka Teksasu (stanu w USA)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Teksasu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prababka obecnego prezydenta Stanów Zjednoczonych była Teksanką.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teksas m.

:: fm. Teksańczyk m.

 przym. teksański, teksaski

 przysł. po teksańsku

Wiktionary


teksański

Teksas; teksaski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Teksasu, związany z Teksasem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W teksańskiej Romie mieszka ponad 9000 mieszkańców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teksas m., Teksańczyk m., Teksanka ż., teksas mrz., teksasy nmos.

 przym. teksaski

 przysł. po teksańsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teksaski

Wiktionary


teksas

gruba, sztywna tkanina bawełniana wykorzystywana najczęściej do szycia odzieży o kroju sportowym; texas


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. stan w Stanach Zjednoczonych;

Wiktionary

Teksas (ang. Texas, wymowa:/ˈtɛksəs/) – stan w południowej części Stanów Zjednoczonych, drugi pod względem powierzchni (po Alasce) i pod względem ludności (po Kalifornii).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wysłała mi list z Teksasu.

 (1.1) Miasto Houston w Teksasie słynie z kosmicznych technologii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛksas, AS: teksas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teksańczyk m., Teksanka ż., teksas mrz.

 przym. teksański, teksaski

 przysł. po teksańsku

Wiktionary


teksaski

Teksas; teksański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Teksasu, związany z Teksasem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W teksaskiej Romie mieszka ponad 9000 mieszkańców.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teksas m., Teksańczyk m., Teksanka ż., teksas mrz.

 przym. teksański

 przysł. po teksańsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teksański

Wiktionary


teksasowy

przymiotnik od: teksas


SJP.pl


teksasy

spodnie z teksasu (gruba, sztywna tkanina)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) odzież. spodnie z teksasu

forma rzeczownika|rodzaj=męskorzeczowy.

 (2.1) plural|teksas.

Wiktionary

Teksasy – polski zespół muzyczny, wykonujący muzykę bluesową, pochodzący z Lublina. Powstał w lubelskim Klubie Graffiti pod koniec lat 90. XX w. Twórczość formacji przenikają elementy bluesa, rocka, country czy texas shuffle.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Polsce dżinsy nazywało się teksasami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈksasɨ, AS: teksasy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teksas m.

 przym. teksański

 przysł. po teksańsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dżinsy, jeansy

Wiktionary


tekściara

tekściarz


SJP.pl

Patrz:

tekściarz

tekściarka

potocznie: kobieta zajmująca się zawodowo pisaniem tekstów, np. piosenek, skeczy, haseł reklamowych; autorka tekstów


SJP.pl


tekściarski

1. związany z tekściarstwiem - zajmowaniem się zawodowo pisaniem tekstów piosenek, skeczy, haseł reklamowych itp.;
2. związany z tekściarzem - osobą piszącą zawodowo takie teksty


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tekściarzem, tekściarzami; dotyczący pisania tekstów piosenek, utworów kabaretowych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tekściarz mos., tekściarka ż., tekst mrz.

Wiktionary


tekściarstwo

potocznie: zajmowanie się zawodowo pisaniem tekstów piosenek, skeczy, haseł reklamowych itp.


SJP.pl

Tekściarz – autor zajmujący się zawodowo pisaniem tekstów do muzyki (piosenek) lub utworów kabaretowych (skeczy, monologów).

Wikipedia


tekściarz

potocznie: osoba zajmująca się zawodowo pisaniem tekstów, np. piosenek, skeczy, haseł reklamowych; autor tekstów


SJP.pl

Tekściarz – autor zajmujący się zawodowo pisaniem tekstów do muzyki (piosenek) lub utworów kabaretowych (skeczy, monologów).

Wikipedia


tekścidło

pogardliwie: marny, bezwartościowy tekst; tekścina, kicz, szmira, ramota


SJP.pl


tekścik

zdrobnienie od: tekst


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od tekst

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie tekst, lecz tylko mały tekścik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tekst m.

 przym. tekstowy

Wiktionary


tekścina

pogardliwie: marny, bezwartościowy tekst; tekścidło, kicz, szmira, ramota


SJP.pl


teksel

bezroga owca holenderska; texel


SJP.pl

Wikipedia


teksle

holenderska rasa bezrogich owiec


SJP.pl


tekst

ciąg zapisanych słów i zdań tworzących pewną całość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ciąg słów i zdań wyrażający określoną treść

 (1.2) typogr. druk. w systemie miar typograficznych Didota: stopień czcionki odpowiadający dwudziestu punktom (7,518 mm)

Wiktionary

  • tekst w teorii literatury – wypowiedź stanowiąca zamkniętą całość z punktu widzenia treści, często utrwalona graficznie.
  • tekst w tekstologii – utrwalony (najczęściej w postaci pisemnej) ciąg znaków językowych, przyjmowany jako niezmienny i niemogący podlegać przemianom w procesie komunikacji językowej.
  • tekst w semiotyce – każdy wytwór kultury (tekst kultury) stanowiący całość uporządkowaną według określonych reguł, np. dzieło sztuki, ubiór, zachowanie realizujące jakiś utrwalony wzorzec kulturowy.
  • tekst w językoznawstwie strukturalistycznym – przedmiot konkretny służący do przekazywania informacji na bazie rozumianego abstrakcyjnie języka; także fizyczny wytwór sytuacji komunikacyjnej.
  • tekst w muzyce – słowa utworu muzycznego, np. piosenki lub arii.
  • tekst spójny – koherentna (np. pod względem semantycznym lub formalnym) struktura języka naturalnego.
  • Text - spółka akcyjna notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zajmuję się korektą tekstów publicystycznych.

 (1.1) Żołnierz recytował tekst przysięgi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛkst, AS: tekst

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tekściarz m.

:: zdrobn. tekścik m.

 przym. tekstowy, tekstualny, tekściarski

 przysł. tekstowo

 czas. tekstować

Wiktionary


tekster

osoba zajmująca się pisaniem sloganów i tekstów reklamowych; kopyrajter, copywriter


SJP.pl


tekstofon

1. rodzaj telefonu wyposażonego w niewielki wyświetlacz i pełną klawiaturę, umożliwiający prowadzenie konwersacji w postaci tekstów;
2. urządzenie dla osób niesłyszących, mające postać przystawki do telefonu


SJP.pl


tekstolit

laminatowa, kompozytowa masa plastyczna używana do wyrobu części maszyn, aparatów elektrotechnicznych i łożysk; rezotekst


SJP.pl

Tekstolit (laminat bawełniano-fenolowy TCF, rezoteks, turbax, nowotex, tufnol) – epoksydowy materiał kompozytowy zawierający 40% polimerów i 60% innych tworzyw sztucznych, wykorzystywany w przemyśle maszynowym i elektroenergetyce.

Tekstolit jest laminatem technicznym składającym się z nośnika – tkaniny bawełnianej i żywicy fenolowej (tworzywa duroplastyczne, chemo- lub termoutwardzalne). Tekstolit jest produkowany w postaci płyt, rur, prętów i wyprasek kształtowych. Może zawierać także inne nośniki, np. tkaninę szklaną, wówczas może być nazwany tekstolitem szklanym. Tekstolit ma zazwyczaj charakterystyczny brązowy kolor.

Wikipedia


tekstolog

specjalista w zakresie tekstologii


SJP.pl


tekstologia

1. dział nauki o literaturze, dążący do stwierdzenia pochodzenia danego tekstu, ustalenia autora oraz czasu powstania;
2. krytyczne opracowanie tekstu literackiego


SJP.pl

Tekstologia (łac. textus + gr. -logía – „nauka o tekście”) – pomocniczy dział nauki o literaturze zajmujący się zagadnieniami związanymi z badaniem i opisem tekstów konkretnych dzieł literackich pod kątem ustalania ich autentyczności, zmian wprowadzanych świadomie przez autora w procesie twórczym, zmian wprowadzanych bez jego wiedzy na skutek niezamierzonych błędów wydawniczych lub też świadomie przez użytkowników rękopisu lub maszynopisu.

Wikipedia


tekstotwórczy

1. tworzący tekst;
2. czynnik tekstotwórczy - czynnik łączący składniki w spójną całość


SJP.pl


tekstować

potocznie: pisać SMS-a; esemesować


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) neol. pot. transmitować dane w postaci tekstu poprzez komputer

 (1.2) muz. dodawać tekst do utworu instrumentalnego lub wykonywanego wcześniej jako wokaliza

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wolę tekstować niż rozmawiać przez telefon.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tekst mrz., tekstowanie n.

Wiktionary


tekstowość

cecha czegoś, co ma postać tekstu


SJP.pl


tekstowy

przymiotnik

 (1.1) związany z tekstem, będący w postaci tekstu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tekst m., tekściarz m., tekścik m.

Wiktionary


tekstra

zastrzeżona dla produktu polskiego nazwa handlowa włókien wiskozowych ciętych typu bawełnianego


SJP.pl


tekstualny

zgodny z tekstem; dosłowny, literalny


SJP.pl


tekstura

1. najstarsza odmiana drukarskiego pisma gotyckiego;
2. budowa wewnętrzna skały pod względem rozmieszczenia w niej składników mineralnych i stopnia wypełnienia przestrzeni skalnej przez te składniki;
3. siatka pęknięć na wyrobach z ceramiki;
4. w informatyce: powierzchnia ścian trójwymiarowych obiektów graficznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) szt. techn. charakterystyczne ukształtowanie powierzchni przedmiotu;

 (1.2) inform. powierzchnia ścian trójwymiarowych obiektów graficznych;

Wiktionary

  • tekstura gotycka (pismo)
  • tekstura krystaliczna (krystalografia)
  • tekstura planarna (krystalografia)
  • tekstura proceduralna (grafika komputerowa)
  • tekstura skały
  • tekstura żywności

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ten stół ma ciekawą teksturę. To dębina?

 (1.2) Tekstura nie została wyrenderowana poprawnie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teksturowanie n.

:: zdrobn. teksturka ż.

 czas. teksturować ndk.

 przym. teksturowy, teksturalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) faktura, układ, wzór

Wiktionary


teksturat

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) spoż. półprodukt spożywczy z surowców roślinnych (ziaren soi, grochu itp.) w procesie teksturacji, po której otrzymują fakturę podobną do mięsa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tekstura ż., teksturowanie n., teksturacja ż.

 czas. teksturować ndk.

Wiktionary


tekstylia

materiały włókiennicze


SJP.pl

Tekstylia (ang. textile) – we włókiennictwie ogół wyrobów (tkanin, dzianin itp.) otrzymywanych z przerobionych na przędzę surowców włókienniczych roślinnych, zwierzęcych lub chemicznych.

Wikipedia


tekstylna

1. związany z materiałami włókienniczymi;
2. stożek tekstylny - gatunek ślimaka z rodziny stożków


SJP.pl


tekstylność

tekstylny


SJP.pl


tekstylny

1. związany z materiałami włókienniczymi;
2. stożek tekstylny - gatunek ślimaka z rodziny stożków


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z tekstyliami, dotyczący tekstyliów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Urodził się w rodzinie zamożnego kupca tekstylnego, przybyłego z Niemiec.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛkˈstɨlnɨ, AS: tekstylny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tekstylia nmos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) włókienniczy

Wiktionary


tekszla

krzew, gatunek maliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Rubus arcticus|ref=tak., skandynawski gatunek malin;

Wiktionary

Malina tekszla, tekszla, jeżyna arktyczna (Rubus arcticus L.) – gatunek krzewu z rodziny różowatych występujący na północnych obszarach Azji, Europy i Ameryki Północnej.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɛkʃla, AS: tekšla

Wiktionary


tektogen

megastruktura tektoniczna o cechach ukształtowanych w ciągu jednej, intensywnej tektogenezy


SJP.pl


tektoniczny

przymiotnik

 (1.1) geol. związany z tektoniką, odnoszący się do tektoniki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skorupa ziemska składa się z kilkunastu wielkich płyt tektonicznych.

 (1.1) Trzęsienie ziemi może powstać wskutek zderzenia dwóch płyt tektonicznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛktɔ̃ˈɲit͡ʃnɨ, AS: tektõńičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tektonika ż.

Wiktionary


tektonik

specjalista w dziedzinie tektoniki


SJP.pl

Tektonik (Graueria vittata) – gatunek małego ptaka z rodziny trzciniaków (Acrocephalidae), zamieszkujący Afrykę.

Wikipedia


tektonika

specjalista w dziedzinie tektoniki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geol. nauka o budowie skorupy ziemskiej oraz o procesach wpływających na nią,

Wiktionary

  • tektonika − nauka o budowie skorupy ziemskiej oraz o procesach wpływających na nią
  • tektonika − sposób spiętrzenia mas w architekturze

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Uwzględniając przedmiot i metody badań, tektonikę można podzielić na geotektonikę, mikrotektonikę, tektonofizykę, geodynamikę, geologię strukturalną.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tektoniczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) geologia

meronimy.

 (1.1) geotektonika, mikrotektonika, geodynamika, geologia strukturalna

pokrewne.

 przym. tektoniczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) tektonika

* białoruski: (1.1) тэктоніка ż.

* bułgarski: (1.1) тектоника ż.

* czeski: (1.1) tektonika ż.

* hiszpański: (1.1) tectónica ż.

* niemiecki: (1.1) Tektonik ż.

* rosyjski: (1.1) тектоника ż.

* ukraiński: (1.1) тектоніка ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tektonit

skała magmowa


SJP.pl


tektura

gruby, jedno- lub wielowarstwowy produkt papierniczy otrzymywany najczęściej z makulatury


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. gruby materiał papierniczy uzyskany głównie z materiałów odpadkowych, przeznaczony do innych celów niż pisanie;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. tekturka ż.

 przym. tekturowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karton

Wiktionary


tekturka

zdrobnienie od: tektura


SJP.pl


tekturownia

dział fabryki papieru, w którym produkuje się tekturę


SJP.pl


tekturowy

zrobiony z tektury


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zrobiony z tektury

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Stare zabawki włożyłem do tekturowego pudełka i wyniosłem na strych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛktuˈrɔvɨ, AS: tekturovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tektura ż., tekturka ż.

Wiktionary


tektyt

minerał o niejasnym pochodzeniu, zawierający tlen, krzem, glin oraz żelazo


SJP.pl

Tektyty, empiryty – okruchy, bryłki, zasobnego w krzemionkę naturalnego szkliwa o niejasnym pochodzeniu, koloru zielonego, brązowego lub czarnego przyjmującego kształt kilkucentymetrowej kropli.

Nazwa pochodzi od gr. τηκτός, tektos = stopiony.

Wikipedia


tel.

skrót od: telefon (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl

skrót

 (1.1) = telefon

Wiktionary


tel.-rad.

skrót od: telewizyjno-radiowy


SJP.pl


tela

zaimek liczebny wskazujący

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk, Śląsk Cieszyński, Lwów. tyle

Wiktionary

Tela – miasto w północnym Hondurasie, w departamencie Atlántida. W 2006 roku miasto zamieszkiwało 32 800 mieszkańców. Stanowi ośrodek przemysłu spożywczego i włókienniczego. W mieście znajduje się port lotniczy Tela.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Głupia baba jesteś i tela!

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. teliczka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|tyla.

Wiktionary


telamon

podpora architektoniczna będąca posągiem muskularnego mężczyzny dźwigającego na ramionach lub na głowie element architektoniczny, np. balkon; atlant; atlas


SJP.pl

  • Telamon – w mitologii greckiej syn Ajakosa, ojciec Ajasa Wielkiego
  • telamon (atlant) – podpora w formie posągu mężczyzny dźwigającego element architektoniczny (np. balkon, belkowanie, gzyms)
  • telamon – tarcza macedońskiego falangisty
  • Telamon – planetoida o numerze katalogowym 1749

Wikipedia


telari

system obrotowy graniastosłupów, służący do szybkiej zmiany dekoracji, stosowany w teatrach antycznych, później zastąpiony przez kulisy; periaktoi, periakty


SJP.pl


telatyn

wieś w Polsce


SJP.pl

Telatyn – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Telatyn. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 852 .

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś jest siedzibą gminy Telatyn. Na terenie wsi utworzono trzy sołectwa: Telatyn , Telatyn-Kolonia Pierwsza i Telatyn-Kolonia Druga. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 953 mieszkańców.

Wikipedia


telatyński

przymiotnik od: Telatyn


SJP.pl


telawi

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto we wschodniej Gruzji, stolica regionu Kachetia;

Wiktionary

Telawi (gruz. თელავი) – miasto we wschodniej Gruzji, stolica regionu Kachetia, ulokowane na zboczu wzgórza Ciw-Gombori na wysokości 490 m nad poziomem morza. W roku 2014 liczyło 19 629 mieszkańców. W mieście rozwinął się przemysł spożywczy oraz jedwabniczy.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. telawski

Wiktionary


telawiwczyk

mieszkaniec Tel Awiwu-Jafy (miasta w Izraelu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Tel Awiwu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tłumy telawiwczyków wyległy na miejskie plażaaże.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tel Awiw mrz.

:: fż. telawiwka ż.

 przym. telawiwski

Wiktionary


telawiwka

mieszkanka Tel Awiwu-Jafy (miasta w Izraelu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Tel Awiwu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tel Awiw mrz.

:: fm. telawiwczyk mos.

 przym. telawiwski

Wiktionary


telawiwski

1. przymiotnik od: Tel Awiw;
2. przymiotnik od: Tel Awiw-Jafa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Tel Awiwu, związany z Tel Awiwem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W telawiwskim herbie widnieje latarnia morska.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Tel Awiw m., Tel Awiw-Jafa m., telawiwczyk mos., telawiwka ż.

Wiktionary


telawski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Telawi, dotyczący Telawi (miasta w Gruzji)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Telawi n.

Wiktionary


telazjoza

pasożytnicza choroba zakaźna narządu wzroku u zwierząt domowych i dzikich


SJP.pl

Telazjoza – pasożytnicza choroba zakaźna narządu wzroku u zwierząt domowych i dzikich wywoływana przez nicienie z rodzaju Thelazia.

Choroba występuje u bydła, zebu, żubrów, bizonów, bawołów, koni, osłów, psów, lisów, jenotów, kotów i królików. U bydła telazjozę diagnozuje się poprzez badanie mikroskopowe popłuczyn z worka spojówkowego oraz przewodów łzowych pod kątem wykrywania larw lub dojrzałych nicieni. W przypadku zwierząt dzikich jedyną przyżyciową metodą diagnostyczną jest obserwacja objawów klinicznych.

Wikipedia


telcz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Czechach, w kraju Wysoczyna;

Wiktionary

Telcz (cz. Telč, niem. Teltsch) – XIV-wieczne, zabytkowe miasto w południowo-zachodnich Morawach w Republice Czeskiej, w kraju Wysoczyna, w powiecie Igława. W 2022 roku liczyło 5140 mieszkańców. Historyczne centrum Telczy jest cennym, zabytkowym zespołem architektonicznym i jest wpisane na listę światowego dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Wikipedia


tele-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z działaniem na odległość

 (1.2) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z telewizją

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛlɛ, AS: tele

Wiktionary


tele-beam

[czytaj: telebim] rzadko: duży ekran dla licznej widowni, wykorzystywany najczęściej do przekazu bezpośredniej relacji z koncertu, meczu itp.; telebim, telebeam


SJP.pl


teleadresowy

zawierający numery telefonów i adresy osób lub organizacji


SJP.pl


teleanalityczny

teleanaliza


SJP.pl

Patrz:

teleanaliza

teleanaliza

określanie składu chemicznego obiektów niedostępnych bezpośredniej analizie


SJP.pl

Analiza zdalna zwana teleanalizą to analiza chemiczna badanych obiektów dokonywana na odległość - bez sprowadzania obiektów do laboratorium. Stosowana jest przede wszystkim do badania obiektów, których w normalnych warunkach laboratoryjnych nie można przebadać, m.in. do badania składu atmosfery, badania ciał niebieskich.

Do najczęściej stosowanych teleanaliz zaliczana jest analiza widmowa.

Wikipedia


teleangiektazja

grupa trwale rozszerzonych włosowatych naczyń krwionośnych


SJP.pl

Teleangiektazje – objaw polegający na obecności poszerzonych drobnych naczyń krwionośnych. W języku potocznym oznacza „pajączki naczyniowe”.

Termin „teleangiektazje” odnosi się do każdego naczynia (tętniczki, żyłki czy naczynia włosowatego) leżącego bezpośrednio pod skórą i przez nią prześwitującego, przyjmującego barwę czerwonawą (w przypadku unaczynienia tętniczego) lub sinoniebieskawą (w przypadku unaczynienia żylnego).

Wikipedia


teleankieter

pracownik przeprowadzający ankiety przez telefon; ankieter telefoniczny


SJP.pl


teleankieterka

teleankieter


SJP.pl

Patrz:

teleankieter

teleautograf

aparatura do odbioru i nadawania rysunków i pisma odręcznego składająca się z monitora wyposażonego w pióro świetlne; teleskryptor


SJP.pl

Teleautograf – analogowy prekursor współczesnego faksu, przekazuje obrazy i pisma przetwarzając je na impulsy elektryczne za pomocą potencjometru do stacji odbiorczej, w której mechanizm odbiorczy podłączony do pióra odtwarza oryginalny obraz lub zapis. Było to pierwsze urządzenie przekazujące obrazy i odwzorowujące je na kartce.

Wikipedia


telebanking

Bankowość telefoniczna – jeden z kanałów bankowości elektronicznej. Polega na przeprowadzaniu komunikacji i transakcji bankowych z wykorzystaniem telefonu.

Bankowość telefoniczna może być realizowana na kilka sposobów: z użyciem telefonu stacjonarnego lub komórkowego, poprzez kontakt z operatorem (call center) lub automatyczny serwis telefoniczny IVR oraz przy użyciu telefonu komórkowego za pomocą SMS lub technologii WAP.

Wikipedia


telebankingowy

telebanking


SJP.pl

Patrz:

telebanking

telebeam

[czytaj: telebim] duży ekran dla licznej widowni, wykorzystywany najczęściej do przekazu bezpośredniej relacji z koncertu, meczu itp.; telebim, tele-beam


SJP.pl


telebim

duży ekran dla licznej widowni, wykorzystywany najczęściej do przekazu bezpośredniej relacji z koncertu, meczu itp.; telebeam, tele-beam


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) duży ekran telewizyjny ustawiony w publicznym miejscu

Wiktionary

Telebim – ekran wizyjny, którego matryca składa się z diod LED. Jest to wyświetlacz diodowy, pełnokolorowy.

Telebim ma znaczącą przewagę nad projektorami lub wielkoformatowymi ekranami plazmowymi, gdyż nawet w dużym nasłonecznieniu prezentuje wyraźny i czytelny obraz. Wyrazistość tę uzyskuje się dzięki nawet kilkukrotnie większej jasności powierzchni telebimu w porównaniu do jasności ekranu plazmowego. Jasność wyrażana jest jednostkach nt (nit).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛˈlɛbʲĩm, AS: telebʹĩm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. telebimowy

Wiktionary


telebimowy

telebim; telebeamowy


SJP.pl


telebus

autobus, którego kurs można zamówić przez telefon


SJP.pl


telecentryczny

dający takie samo powiększenie niezależnie od odległości od obiektu lub jego położenia w polu widzenia


SJP.pl


teleceptor

receptor odbierający bodźce napływające z pewnej odległości, których źródło znajduje się w oddaleniu od narządu zmysłu, np. receptor wzroku, słuchu; telereceptor


SJP.pl


teleczołg

Czołg zdalnie sterowany – rodzaj czołgu specjalnego.

Jest to czołg bezzałogowy, zdalnie kierowany za pomocą radia lub linii przewodowej, przeznaczony głównie do rozpoznania ognia przeciwpancernego, rozpoznania i trałowania pól minowych oraz wytwarzania zasłon dymnych.

Wikipedia


teledacja

dział telekomunikacji obejmujący przekazywanie informacji pod postacią danych między urządzeniami służącymi do ich przetwarzania; transmisja danych


SJP.pl

Teledacja (również transmisja danych) – dział telekomunikacji zajmujący się przesyłaniem danych między urządzeniami je przetwarzającymi, np. komputerami pracującymi w sieci.

Wikipedia


teledacyjny

dotyczący teledacji


SJP.pl


teledamos

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. jeden z synów - bliźniaków ze związku Kasandry i Agamemnona

Wiktionary


teledetekcja

Wikipedia


teledetekcyjny

teledetekcja


SJP.pl

Patrz:

teledetekcja

teledurniej

lekceważąco: żenujący teleturniej


SJP.pl


teledyktafonowy

teledyktafon


SJP.pl

Patrz:

teledyktafon

teledysk

ilustracja filmowa piosenki; klip, wideoklip, clip


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. film. film ilustrujący pojedynczy utwór muzyczny

Wiktionary

Teledysk (również wideoklip) – forma sztuki filmowej w połączeniu z utworem muzycznym, inspirowana filmem reklamowym. Z reguły fabuła teledysku nawiązuje do tematu utworu. Rozpowszechniony od początku lat 80., m.in. za sprawą amerykańskiej telewizji muzycznej MTV.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kręceniem teledysków zajmują się nieraz znani reżyserzy wielkiego ekranu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klip, wideoklip

Wiktionary


teledyskowy

teledysk


SJP.pl

Patrz:

teledysk

teleecho

rzadko: reakcja odbiorców na programy stacji telewizyjnych


SJP.pl


teleedukacja

sposób nauczania przy pomocy środków komunikacji elektronicznej


SJP.pl

Teleedukacja – metoda prowadzenia procesu dydaktycznego w warunkach, gdy nauczyciel i uczniowie oddaleni są od siebie w przestrzeni, a nierzadko i w czasie. Wykorzystując możliwości, jakie daje zastosowanie telematyki w szkolnictwie, nauczyciel i uczeń mają dostęp do dowolnych zasobów wiedzy znajdujących się praktycznie w dowolnym miejscu naszej planety. Nowoczesne techniki społeczeństwa informacyjnego umożliwiają gromadzenie, przetwarzanie i przesyłanie materiałów audiowizualnych, tekstowych, danych komputerowych, a także umożliwiają bezpośredni kontakt w czasie rzeczywistym pomiędzy nauczycielem i uczniem za pomocą systemów audio- i wideokonferencji. Usługa zdalnej edukacji jest ważnym elementem nowoczesnego systemu edukacji.

Wikipedia


teleedukator

edukator kształcący na odległość, zwykle przez internet; teletutor


SJP.pl


teleekran

Teleekran (ang. telescreen) – fikcyjne urządzenie służące do wyświetlania obrazu i emisji dźwięku oraz do śledzenia osób znajdujących się w jego zasięgu, opisane w dystopii Rok 1984 autorstwa George’a Orwella, jedno z najpowszechniejszych urządzeń w powieściowym supermocarstwie Oceanii.

Wikipedia


teleelektryka

Wikipedia


teleenergetyczny

przeznaczony do przesyłania energii na odległość


SJP.pl


teleewangelista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) telew. rel. człowiek głoszący i komentujący ewangelię poprzez telewizję lub radio

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W telewizji leciało telekazanie wygłaszane przez znanego amerykańskiego teleewangelistę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teleewangelizacja ż., teleewangelizm m.

:: fż. teleewangelistka ż.

 przym. teleewangelizacyjny, teleewangeliczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kaznodzieja telewizyjny

Wiktionary


teleexpress

Teleexpress – polski program informacyjny nadawany codziennie na żywo o godzinie 17:00 na antenie TVP1, TVP Info oraz TVP Polonia (historycznie z odtworzenia o godzinie 17:30). Producentem programu jest Telewizyjna Agencja Informacyjna. Program można obejrzeć także w internecie.

W sierpniu 2024 roku Teleexpress był czwartym najchętniej oglądanym programem informacyjnym w Polsce (po trzech głównych dziennikach telewizyjnych) ze średnią widownią wynoszącą 1,14 mln osób.

Wikipedia


telef.

skrót od: telefoniczny, telefonicznie


SJP.pl


telefaks

faks, fax, telefax;
1. urządzenie przeznaczone do przekazywania i odbierania obrazów (głównie tekstów) za pomocą sieci telefonicznej;
2. obraz wysłany lub otrzymany za pośrednictwem urządzenia o tej samej nazwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) telekom. faks

Wiktionary

Telefaks, faks, fax – usługa symilograficzna dla abonentów, polegająca na przesyłaniu wiadomości w postaci obrazów nieruchomych pomiędzy aparatami symilograficznymi, nazywanymi telekopiarkami, telefaksami lub faksami, realizowana za pośrednictwem łączy telefonicznych z komutacją automatyczną. Początki rozwoju telefaksu przypadają na koniec lat 70. Istnieje kilka norm komunikacji pomiędzy telefaksami; najczęściej jest używana norma analogowa G3 (14400 bit/s), jest też norma cyfrowa G4 (64000 bit/s) dla łączy ISDN.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) war. telefax; faks, fax

Wiktionary


telefaksować

przekazywać coś za pomocą telefaksu


SJP.pl


telefaksowy

telefaks


SJP.pl

Patrz:

telefaks

telefan

rzadko:
1. osoba lubiąca oglądać telewizję; teleman, telemaniak, teleamator;
2. znawca historii telewizji


SJP.pl


telefax

faks, fax, telefaks;
1. urządzenie przeznaczone do przekazywania i odbierania obrazów (głównie tekstów) za pomocą sieci telefonicznej;
2. obraz wysłany lub otrzymany za pośrednictwem urządzenia o tej samej nazwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) przest. faks

Wiktionary

Telefaks, faks, fax – usługa symilograficzna dla abonentów, polegająca na przesyłaniu wiadomości w postaci obrazów nieruchomych pomiędzy aparatami symilograficznymi, nazywanymi telekopiarkami, telefaksami lub faksami, realizowana za pośrednictwem łączy telefonicznych z komutacją automatyczną. Początki rozwoju telefaksu przypadają na koniec lat 70. Istnieje kilka norm komunikacji pomiędzy telefaksami; najczęściej jest używana norma analogowa G3 (14400 bit/s), jest też norma cyfrowa G4 (64000 bit/s) dla łączy ISDN.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) faks, telefaks, fax

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) fax

źródła.

== telefax (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

 (1.1) telefaks, faks

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) faks, telefaks, fax

Wiktionary


teleferie

Teleferie – telewizyjny blok programowy dla młodych widzów, emitowany w TVP1 w okresie ferii zimowych, Wielkanocy i wakacji letnich.

Programy te – emitowane w ciągu tygodnia, w godzinach porannych o ok. 9:00 oraz popołudniowych o ok. godz. 16:00 – były często „letnią wersją” stałych programów z okresu roku szkolnego, takich jak „Tik-Tak” czy „Latający Holender” lub „Teleranek”. Towarzyszył im serial lub film.

Wikipedia


telefon

urządzenie, które służy do prowadzenia rozmów na odległość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) telekom. techn. aparat umożliwiający prowadzenie rozmów;

 (1.2) telekom. połączenie wykonane za pomocą telefonu (1.1)

 (1.3) pot. numer abonenta

 (1.4) daw. środ. med. żart. przyrząd do lewatywy

Wiktionary

Aparat telefoniczny (również telefon, z gr. τηλέ – „daleko” oraz φωνή – „dźwięk, głos”) – urządzenie końcowe dołączane do zakończenia łącza telefonicznego, służące do przesyłania na odległość i odbioru dźwięków.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kupiłem sobie nowy telefon. Jestem z niego bardzo zadowolony.

 (1.1) Moja żona zadzwoniła z mojego telefonu do swojej przyjaciółki i rozmawiały ponad godzinę.

 (1.2) Dostałem ważny telefon i muszę wyjść.

 (1.2) Magda przestała odpowiadać na moje telefony.

 (1.3) Możesz podać mi swój telefon kontaktowy?

 (1.3) Zgubiłem notatnik z ważnymi adresami i telefonami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈlɛfɔ̃n, AS: telefõn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telefonia ż., telefonista m., telefonistka ż., telefonowanie n.

:: zdrobn. telefonik m.

 czas. przetelefonować, telefonować ndk., zatelefonować dk.

 przym. telefoniczny

 przysł. telefonicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aparat telefoniczny

 (1.2) połączenie, rozmowa

 (1.3) numer telefoniczny

Wiktionary


telefonia

system odbioru i przesyłania na odległość dźwięków mowy za pomocą telefonów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) telekom. dział telekomunikacji, obejmujący zagadnienia dotyczące przekazywania dźwięków za pomocą telefonu

 (1.2) telekom. system odbioru i przesyłania na odległość dźwięków mowy za pomocą telefonów

Wiktionary

Telefonia – dział telekomunikacji obejmujący zagadnienia wykorzystania środków do łączności głosowej na odległość, w szczególności przez zestawianie połączeń pomiędzy telefonami.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.2) telefonia komórkowa

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. telefon m., telefonista m., telefonistka ż., telefonowanie n.

 czas. telefonować ndk., zatelefonować dk.

 przym. telefoniczny

 przysł. telefonicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.2) telephony

* białoruski: (1.1) тэлефанія ż.

* esperanto: (1.1) telefonio; (1.2) telefonio

* hiszpański: (1.1) telefonía ż.; (1.2) telefonía ż.

* nowogrecki: (1.1) τηλεφωνία ż.; (1.2) τηλεφωνία ż.

źródła.

== telefonia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) telefonia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛˈfɔ̃ɲja, AS: telefõńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telefon m., telefonista m., telefonistka ż., telefonowanie n.

 czas. telefonować ndk., zatelefonować dk.

 przym. telefoniczny

 przysł. telefonicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. telefon m., telefonista m., telefonistka ż., telefonowanie n.

 czas. telefonować ndk., zatelefonować dk.

 przym. telefoniczny

 przysł. telefonicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.2) telephony

* białoruski: (1.1) тэлефанія ż.

* esperanto: (1.1) telefonio; (1.2) telefonio

* hiszpański: (1.1) telefonía ż.; (1.2) telefonía ż.

* nowogrecki: (1.1) τηλεφωνία ż.; (1.2) τηλεφωνία ż.

źródła.

== telefonia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) telefonia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

 (1.1) telefonia mugikor → telefonia komórkowa

synonimy.

Wiktionary


telefoniarz

potocznie:
1. osoba prowadząca wiele jakichś działań przy użyciu telefonu;
2. pracownik instalujący linię telefoniczną;
3. notes z zapisanymi numerami telefonów


SJP.pl


telefonicznie

przysłówek

 (1.1) przez telefon

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jednak skoro pan młody sam sprawdził telefonicznie, czy posłaniec doręczył złotem drukowane zaproszenie, wypadało się pokazać.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛfɔ̃ˈɲit͡ʃʲɲɛ, AS: telefõńičʹńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telefon m., telefonik m., telefonia ż., telefonista m., telefonistka ż., telefonowanie n., zatelefonowanie n.

 czas. telefonować ndk., zatelefonować dk.

 przym. telefoniczny

Wiktionary


telefoniczny

przymiotnik od: telefon


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wykonany za pomocą lub pośrednictwem telefonu

 (1.2) charakterystyczny dla telefonu, związany tematycznie z telefonem, dotyczący telefonu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wieczorem Laura odbyła długą rozmowę telefoniczną.

 (1.2) Kabel telefoniczny był zniszczony, kupiliśmy więc nowy.

 (1.2) Gdzie jest książka telefoniczna?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛfɔ̃ˈɲit͡ʃnɨ, AS: telefõńičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telefon m., telefonik m., telefonia ż., telefonista m., telefonistka ż., telefonowanie n.

 czas. telefonować ndk., zatelefonować dk.

 przym. telefonowy

 przysł. telefonicznie

Wiktionary


telefonik

zdrobnienie od: telefon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od telefon

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telefon m., telefonizacja ż., telefonowanie n.

 czas. telefonować

 przysł. telefonicznie

 przym. telefoniczny

Wiktionary


telefonista

1. pracownik obsługujący centralę telefoniczną;
2. żołnierz zajmujący się obsługą wojskowej linii telefonicznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) urz. osoba obsługująca centralę telefoniczną

 (1.2) wojsk. żołnierz obsługujący wojskową linię telefoniczną

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. telefon m., telefonia ż.

:: fż. telefonistka ż.

 czas. telefonować ndk., zatelefonować dk.

 przym. telefoniczny

 przysł. telefonicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) telephone operator, telephonist

* baskijski: (1.1) telefonista, telefonozain

* białoruski: (1.1) тэлефаніст m.; (1.2) тэлефаніст m.

* bułgarski: (1.1) телефонист m.

* duński: (1.1) telefonist w.

* hiszpański: (1.1) telefonista m.

* litewski: (1.1) telefonistas m.

* rosyjski: (1.1) телефонист m.; (1.2) телефонист m.

* słowacki: (1.1) telefonista m.

* ukraiński: (1.1) телефоніст m.; (1.2) телефоніст m.

* włoski: (1.1) telefonista m., centralinista m.

źródła.

== telefonista (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) telefonista

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛfɔ̃ˈɲista, AS: telefõńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telefon m., telefonia ż.

:: fż. telefonistka ż.

 czas. telefonować ndk., zatelefonować dk.

 przym. telefoniczny

 przysł. telefonicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. telefon m., telefonia ż.

:: fż. telefonistka ż.

 czas. telefonować ndk., zatelefonować dk.

 przym. telefoniczny

 przysł. telefonicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) telephone operator, telephonist

* baskijski: (1.1) telefonista, telefonozain

* białoruski: (1.1) тэлефаніст m.; (1.2) тэлефаніст m.

* bułgarski: (1.1) телефонист m.

* duński: (1.1) telefonist w.

* hiszpański: (1.1) telefonista m.

* litewski: (1.1) telefonistas m.

* rosyjski: (1.1) телефонист m.; (1.2) телефонист m.

* słowacki: (1.1) telefonista m.

* ukraiński: (1.1) телефоніст m.; (1.2) телефоніст m.

* włoski: (1.1) telefonista m., centralinista m.

źródła.

== telefonista (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) telefonista

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) telefonozain

Wiktionary


telefonistka

kobieta obsługująca centralę telefoniczną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta obsługująca centralę telefoniczną

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛfɔ̃ˈɲistka, AS: telefõńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telefon m., telefonia ż., telefonowanie n.

:: fm. telefonista m.

 czas. telefonować ndk., zatelefonować dk.

 przym. telefoniczny

 przysł. telefonicznie

Wiktionary


telefonizacyjny

dotyczący telefonizacji


SJP.pl


telefonogram

rodzaj wiadomości tekstowej przesyłanej za pośrednictwem telefonu


SJP.pl


telefonować

czasownik nieprzechodni

 (1.1) rozmawiać z kimś przez telefon

 (1.2) nawiązywać połączenie telefoniczne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Już wczoraj telefonowałem do różnych firm w sprawie pracy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛfɔ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: telefõnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telefon m., telefonia ż., telefonowanie n., zatelefonowanie n., telefonista m., telefonistka ż., telefonik mrz.

 przym. telefoniczny

 przysł. telefonicznie

 czas. zatelefonować, przetelefonować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dzwonić

Wiktionary


telefonowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|telefonować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛfɔ̃nɔˈvãɲɛ, AS: telefõnovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telefon m., telefonik m., telefonia ż., telefonista m., telefonistka ż.

 czas. telefonować ndk., zatelefonować dk.

 przym. telefoniczny

 przysł. telefonicznie

Wiktionary


telefonoza

zbyt częste korzystanie z telefonu


SJP.pl


telefonozlecenie

zlecenie przekazane drogą telefoniczną


SJP.pl


telefoto

telefotografia;
1. przekazywanie na odległość nieruchomych obrazów za pomocą fototelegrafu; fototelegrafia;
2. fotografia wykonana za pomocą teleobiektywu


SJP.pl


telefotografia

telefoto;
1. przekazywanie na odległość nieruchomych obrazów za pomocą fototelegrafu; fototelegrafia;
2. fotografia wykonana za pomocą teleobiektywu


SJP.pl


telega

nazwisko


SJP.pl

Telega – wieś w Rumunii, w okręgu Prahova, w gminie Telega. W 2011 roku liczyła 3903 mieszkańców.

Wikipedia


telegazeta

tekst odbierany za pomocą telewizora, zawierający aktualizowane co pewien czas wiadomości, reklamy itp.; teletekst


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) telew. teletekst odbierany za pomocą telewizora;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czytałem w telegazecie o zbiórce dla rodzin w Aleppo.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. telegazetowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) teletekst

Wiktionary


telegazetowy

telegazeta


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) telew. związany z telegazetą, dotyczący telegazety

Wiktionary

Patrz:

telegazeta

Powiązane:

 rzecz. telegazeta ż.

Wiktionary


telegeniczny

przymiotnik jakościowy

 (1.1) wyglądający korzystnie lub interesująco na ekranie telewizyjnym

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Michael Stich jest przekonany, że telewizja daje za dużo transmisji i telegeniczny tenis został „zagłaskany”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telegeniczność ż.

 przym. telegenicznie

Wiktionary


telegość

żartobliwie: osoba, która odwiedza znajomych wyłącznie w celu oglądania telewizji


SJP.pl


telegr.

skrót od: telegrafia, telegraficzny (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


telegra

urządzenie do gier współpracujące bezpośrednio z telewizorem, wyparte przez konsole i gry komputerowe; gra telewizyjna


SJP.pl


telegraf

urządzenie do przekazywania informacji tekstowych na odległość za pomocą specjalnego kodu telegraficznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) telekom. techn. urządzenie do przekazywania informacji, przeważnie tekstowych, na odległość;

Wiktionary

Telegraf – urządzenie do przewodowego przekazywania informacji, przeważnie tekstowych, na odległość.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zbyt wiele wydarzyło się niepokojących wypadków, o których telegraf rozniósł wieść po całym świecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈlɛɡraf, AS: telegraf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telegrafia ż., telegrafista mos., telegrafistka ż., telegrafowanie n., zatelegrafowanie n.

 czas. telegrafować ndk., zatelegrafować dk.

 przym. telegraficzny

 przysł. telegraficznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. telegrafia ż., telegrafista mos., telegrafistka ż., telegrafowanie n., zatelegrafowanie n.

 czas. telegrafować ndk., zatelegrafować dk.

 przym. telegraficzny

 przysł. telegraficznie

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|tele-|-graf. < etymn|pol|τῆλε|-γράφος. (têle, -gráphos); por. etymn|ang|telegraph., etymn|franc|télégraphe., etymn|niem|Telegraph.

uwagi.

tłumaczenia.

* albański: (1.1) telegraf m.

* angielski: (1.1) telegraph

* białoruski: (1.1) тэлегра́ф m. (teljehráf)

* bułgarski: (1.1) телегра́ф m. (telegráf)

* chorwacki: (1.1) telegraf m.

* czeski: (1.1) telegraf m.

* duński: (1.1) telegraf

* esperanto: (1.1) telegrafo

* estoński: (1.1) telegraaf

* francuski: (1.1) télégraphe m.

* hiszpański: (1.1) telégrafo m.

* jidysz: (1.1) טעלעגראַף m. (telegraf)

* kataloński: (1.1) telègraf m.

* litewski: (1.1) telegrafas m.

* łaciński: (1.1) tēlegraphum n.

* łotewski: (1.1) telegrāfs m.

* niderlandzki: (1.1) telegraaf m.

* niemiecki: (1.1) Telegraf m.

* portugalski: (1.1) telégrafo m.

* rosyjski: (1.1) телегра́ф m (telegráf)

* rumuński: (1.1) telegraf n.

* słowacki: (1.1) telegraf m.

* słoweński: (1.1) telegraf m.

* szwedzki: (1.1) telegraf

* turecki: (1.1) telgraf

* ukraiński: (1.1) телегра́ф m. (telehráf)

* uzbecki: (1.1) telegraf

* węgierski: (1.1) távíró

* wilamowski: (1.1) telegraf m.

* włoski: (1.1) telegrafo m.

źródła.

== telegraf (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

 IPA|telěɡraf.

 dzielenie|te|le|graf.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) telegraf

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


telegrafia

dziedzina telekomunikacji zajmująca się odbiorem i przesyłaniem informacji tekstowych na odległość


SJP.pl

Telegrafia (gr. tḗle – daleko, gráphō – piszę) – dziedzina telekomunikacji zajmująca się przekazywaniem informacji w postaci znaków pisarskich przygotowanych do odbioru automatycznego albo bezpośrednio przez człowieka, za pomocą urządzenia zwanego telegrafem, zastąpionego następnie przez dalekopis.

W Polsce od 9 lutego 2007 r. usługi telegraficzne nie są już świadczone przez firmy telekomunikacyjne ze względu na erę internetową.

Wikipedia


telegraficzny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący telegrafu, związany z telegrafem

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla skrótowego stylu wypowiedzi przekazywanych przez telegraf

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) 16 marca nastąpiła wymiana telegraficznych not między rządem Tiso a führerem; na „prośbę” Tiso Hitler zgodził się na „opiekę nad słowackim państwem”.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛɡraˈfʲit͡ʃnɨ, AS: telegrafʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telegraf mrz., telegrafia ż., telegrafista m., telegrafistka ż., telegrafowanie n.

 czas. telegrafować ndk.

 przysł. telegraficznie

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) skrótowy, lakoniczny, lapidarny

Wiktionary


telegrafista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) urz. osoba obsługująca aparat telegraficzny, wysyłający depesze

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na stacji Chandra Unyńska / Gdzieś w mordobijskim powiecie, / Telegrafista Piotr Płaksin / Nie umiał grać na klarnecie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛɡraˈfʲista, AS: telegrafʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telegraf m., telegrafia ż.

:: fż. telegrafistka ż.

 przym. telegraficzny

 przysł. telegraficznie

 czas. telegrafować

Wiktionary


telegrafistka

telegrafista


SJP.pl

Patrz:

telegrafista

telegrafować

wysyłać telegram (depeszę); depeszować


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) telekom. wysyłać wiadomość przez telegraf

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przyjeżdżam – telegrafował Wells do Gorkiego, którego uważał za swojego przyjaciela […]

 (1.1) Na przełomie XIX i XX wieku Sienkiewicz podróżuje między Odessą a Ostendą, telegrafuje do Warszawy, do którego banku mają przysłać mu pieniądze […]

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telegraf m., telegrafia ż., telegrafista m., telegram m.

 przym. telegraficzny

Wiktionary


telegrafowy

telegraf


SJP.pl

Patrz:

telegraf

telegram

1. czcionka komputerowa;
2. komunikator internetowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) poczt. wiadomość przykazywana telegraficznie

Wiktionary

Telegram (gr. tele – „daleko” + grámma – „litera, pismo”) – tekst przesłany początkowo przez telegraf, później przez dalekopis, współcześnie przez telefon, faks, e-mail lub SMS. Usługę wysyłania telegramów świadczyły placówki pocztowe. Kiedyś telegram był przesyłany w postaci teleksu za pomocą dalekopisu. W placówkach pocztowych nieposiadających dalekopisu, telegram był przekazywany do urzędu nadrzędnego telefonicznie. Obecnie usługa jest świadczona głównie za pośrednictwem internetu, a jej dostępność jest różna w różnych państwach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛˈlɛɡrãm, AS: telegrãm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. telegramowy

 czas. telegrafować

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) depesza

Wiktionary


telehit

[czytaj: teleHIT] program, film albo serial telewizyjny mający bardzo dużą oglądalność, hit telewizyjny


SJP.pl


teleholik

osoba uzależniona od oglądania telewizji; teleman, telemaniak


SJP.pl


teleinformatyczny

dotyczący teleinformatyki


SJP.pl


teleinformatyk

dział informatyki zajmujący się teorią i technologią przetwarzania informacji na odległość oraz przesyłania informacji


SJP.pl


teleinformatyka

dział informatyki zajmujący się teorią i technologią przetwarzania informacji na odległość oraz przesyłania informacji


SJP.pl

Teleinformatyka – równoważna ściśle powiązanym: informatyce technicznej z telekomunikacją, jako specjalność w dyscyplinie nauk inżynieryjno-technicznych oraz kierunek studiów, obejmująca inżynierię komputerów i oprogramowania w projektowaniu i eksploatacji systemów teleinformatycznych funkcjonujących z wykorzystaniem sieci internetowej.

Wikipedia


telejus

gatunek motyla; modraszek


SJP.pl


telękać

o głuszcu: wydawać dźwięk w czasie toków


SJP.pl


telekarta

Telekarta – karta "zdrapka" z zasłoniętym kodem. Użytkownik, po zdrapaniu zasłony, podaje go za pomocą tzw. krótkiego kodu lub dzwoni pod ustalony przez operatora numer i tam jest proszony o podanie (najczęściej tonowo za pomocą klawiatury telefonu) kodu z karty. Następnie jego konto jest zasilane kwotą, podaną na telekarcie.

Wikipedia


telekazanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) telew. rel. kazanie przekazywane za pomocą telewizji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W telewizji leciało telekazanie wygłaszane przez znanego amerykańskiego telekaznodzieję.

Wiktionary


telekinetyczka

telekinetyk


SJP.pl

Patrz:

telekinetyk

telekinetyczny

telekineza


SJP.pl

Patrz:

telekineza

telekinetyk

osoba mająca zdolność telekinezy


SJP.pl


telekineza

przesuwanie przedmiotów za pomocą mocy psychicznych; daloporuszanie (dawniej)


SJP.pl

Anomalna perturbacja (ang. anomalous perturbation), psychokineza (ang. psychokinesis), telekineza (ang. telekinesis) – rzekomy wpływ na fizyczne otoczenie na odległość, mocą psychiczną, bez fizycznej ingerencji, która popularna jest w twórczości science-fiction i parapsychologii.

Wikipedia


telekino

urządzenie do nadawania filmów ze studia telewizyjnego


SJP.pl

Telekino (Telecine) – proces konwersji obrazu z taśmy filmowej na sygnał telewizyjny analogowy (PAL HDTV lub NTSC) bądź cyfrowy. Jest to także nazwa maszyny, służącej temu zadaniu.

Wikipedia


telekod

kod bezpieczeństwa stosowany w telefonicznych operacjach bankowych


SJP.pl


telekom

firma działająca w branży telefonii stacjonarnej, komórkowej, zajmująca się przede wszystkim świadczeniem usług telekomunikacyjnych


SJP.pl

Telekom, telecom:

  • pot. skrót od:
    • telekomunikacja
    • satelita telekomunikacyjny
  • w nazwie operatora telekomunikacyjnego:
    • Deutsche Telekom
    • France Télécom
    • Magyar Telekom
    • Manx Telecom
    • Telekom Austria
    • Telecom Italia Mobile

    Wikipedia


telekom.

skrót od: telekomunikacja, telekomunikacyjny (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


telekomunikacja

przekaz dźwięku i obrazu na odległość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. przesyłanie sygnałów dźwiękowych i obrazu na odległość

 (1.2) nauk. techn. nauka związana z przekazywaniem sygnałów na odległość

 (1.3) dział gospodarki związany z przekazywaniem sygnałów na odległość

Wiktionary

Telekomunikacja – dziedzina techniki i nauki, zajmująca się transmisją informacji na odległość przy użyciu środków łączności. Legalna definicja zawarta w polskim prawie telekomunikacyjnym określa telekomunikację jako:

„nadawanie, odbiór lub transmisję informacji, niezależnie od ich rodzaju, za pomocą przewodów, fal radiowych bądź optycznych lub innych środków wykorzystujących energię elektromagnetyczną”.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. telekomunikacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) łączność

Wiktionary


telekomunikacyjny

dotyczący telekomunikacji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z telekomunikacją, dotyczący telekomunikacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zewsząd otaczają nas maszty i przekaźniki telekomunikacyjne.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telekomunikacja ż.

Wiktionary


telekomunikowanie

rzadko: przesyłanie dźwięku i obrazu na odległość; telekomunikacja


SJP.pl


telekomutacja

1. dział telekomunikacji zajmujący się łączami telekomunikacyjnymi;
2. jedna z faz działania centrali telekomunikacyjnej; preselekcja


SJP.pl


telekomutacyjny

dotyczący telekomutacji


SJP.pl


telekonferencja

konferencja, w której osoby uczestniczące znajdują w oddalonych od siebie miejscach i kontaktują się za pomocą technik radiowych, telewizyjnych lub komputerowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj konferencji prowadzonej za pomocą urządzeń telekomunikacyjnych, w której uczestniczą minimum trzy osoby, a przynajmniej jedna z nich uczestniczy zdalnie (na odległość)

Wiktionary

Telekonferencja – usługa, która daje możliwość prowadzenia konwersacji telefonicznej nawet przez kilkudziesięciu rozmówców w jednym czasie. Mają oni do dyspozycji kilka różnych narzędzi, takich jak: telefony analogowe, cyfrowe, komórkowe, jak i różnego rodzaju połączenia telekomunikacyjne, w tym: połączenia radiowe, wizyjne i poprzez sieci komputerowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Choć najwyższe organy państwa i firmy przechodzą, na ile mogą, na telekonferencje i zdalną obsługę klientów, a część szkół prowadzi zajęcia przez internet za pomocą bezpłatnych narzędzi, to kłopotów jest sporo.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. telekonferencyjny

Wiktionary


telekonferencyjnie

telekonferencyjny


SJP.pl

Patrz:

telekonferencyjny

telekonferencyjny

dotyczący telekonferencji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z telekonferencją, dotyczący telekonferencji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telekonferencja ż.

Wiktionary


telekonkursowy

telekonkurs


SJP.pl

Patrz:

telekonkurs

telekonsultacja

zdalna konsultacja medyczna


SJP.pl


telekonwerter

zespół soczewek umieszczany na obiektywnie lub między obiektywem a aparatem fotograficznym, powiększający centralną część obrazu; telekonwertor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fot. zespół soczewek montowany przed lub za obiektywem aparatu fotograficznego, w celu powiększenia centrum kadru;

Wiktionary

Telekonwerter – zespół soczewek mocowany pomiędzy aparatem fotograficznym a obiektywem lub na obiektywie, w celu powiększenia centralnej części obrazu podawanego przez obiektyw fotograficzny. Zestawienie telekonwertera i obiektywu podstawowego ma działanie podobne do obiektywu długoogniskowego, od którego często jest tańsze i lżejsze, ale wprowadza dodatkowe aberracje optyczne, a czasem także winietowanie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dokładając telekonwerter ×2 otrzymywałem ogniskową ponad trzy tysiące – i to było już naprawdę coś!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telekonwersja ż.

Wiktionary


telekonwertor

zespół soczewek umieszczany na obiektywnie lub między obiektywem a aparatem fotograficznym, powiększający centralną część obrazu; telekonwerter


SJP.pl


teleks

telex;
1. sieć abonencka skupiająca komunikujących się za pomocą dalekopisów;
2. rodzaj aparatu telegraficznego, inaczej: dalekopis;
3. tekst wysłany przy użyciu urządzenia o tej samej nazwie; dalekopis


SJP.pl

Teleks (również telex; ang. Teleprinter Exchange Service) – usługa telegraficzna, polegająca na przesyłaniu wiadomości w postaci alfanumerycznej, z repertuarem znaków określonym alfabetem telegraficznym. Teleksami (TELegraph EXchange) były nazywane również urządzenia wykonujące najpierw wybieranie impulsowe, podobnie jak w telefonach tarczowych, w celu komutacji łączy, a następnie wysyłanie danych przy zastosowaniu kodowania ITA2.Usługi teleksowe są realizowane automatycznie w wyspecjalizowanej sieci telegraficznej o konfiguracji podobnej do sieci telefonicznej. Wyposażenie końcowe (terminal) abonentów tej usługi stanowi dalekopis. Numerem kierunkowym do Polski w tej sieci jest numer 63 (TDC=63, TNIC=PL).

Wikipedia


telemach

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitgr. postać z mitologii greckiej, syn Odyseusza i Penelopy;

 (1.2) imię męskie

Wiktionary

Telemach (gr. Τηλέμαχος Tēlémachos od τῆλε „daleko” i μαχος „walka”) – w mitologii greckiej syn Odyseusza i Penelopy.

Urodził się tuż przed rozpoczęciem wojny trojańskiej. Jeszcze jako dziecko wpadł do morza, uratowały go delfiny. Dlatego Odyseusz miał na tarczy delfina.Razem z matką czekał 20 lat na powrót ojca. W czasie nieobecności Odyseusza opiekował się nim zaufany przyjaciel ojca Mentor. Kiedy Telemach dorósł, postanowił wyruszyć w podróż, w poszukiwaniu informacji o ojcu. Zalotnicy jego matki wysłali okręt, który miał zniszczyć statek Telemacha. Telemach kazał popłynąć inną drogą, dzięki temu uratował siebie i całą załogę.
Odwiedził Menelaosa i Nestora.Podczas odwiedzin u Nestora przyjęła go Polykasta, córka Nestora. Istnieją przekazy, że miał z nią dwoje dzieci - Persepolisa i Homera.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. telemachia ż.

:: zdrobn. Telemaszek m.

 przym. Telemachowy

Wiktionary


teleman

osoba nałogowo oglądająca telewizję; telemaniak


SJP.pl


telemania

nadmierne oglądanie telewizji


SJP.pl


telemaniaczka

kobieta nałogowo oglądająca telewizję; telemanka


SJP.pl


telemaniak

osoba nałogowo oglądająca telewizję; teleman


SJP.pl

Telemaniak (ang. The Cable Guy) – amerykańska czarna komedia z 1996 roku w reżyserii Bena Stillera.

Wikipedia


telemanka

kobieta nałogowo oglądająca telewizję; telemaniaczka


SJP.pl


telemann

Georg Philipp Telemann (ur. 14 marca?/24 marca 1681 w Magdeburgu, zm. 25 czerwca 1767 w Hamburgu) – niemiecki kompozytor okresu baroku.

Georg Philipp Telemann urodził się 14 marca 1681 według obowiązującego wówczas w Magdeburgu kalendarza juliańskiego (kalendarz gregoriański został tam przyjęty dopiero w roku 1700). W 1685 zmarł jego ojciec. Muzyką zaczął się interesować w wieku 10 lat, a w wieku 12 lat napisał pierwszą operę. Jednak jego talent nie był akceptowany przez rodzinę, która chciała, by zdobył bardziej lukratywny zawód. Jego matka skonfiskowała mu wszystkie instrumenty i w 1693 wysłała do szkoły w Zellerfeld, gdzie uczył się do 1698. Superintendent tej szkoły zaakceptował talent muzyczny swego ucznia i Telemann nadal komponował muzykę i na własną rękę rozszerzał swe umiejętności muzyczne. W czasie, gdy kontynuował naukę w Gymnasium Andreanum w Hildesheim, był już multiinstrumentalistą, który niemal wyłącznie sam nauczył się gry na flecie prostym i flecie poprzecznym, szałamai, oboju, puzonie, organach i klawesynie, skrzypcach, violi da gamba i kontrabasie.

Wikipedia


telemark

styl lądowania w skokach narciarskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. sposób lądowania w skokach narciarskich, polegający na rozłożeniu rąk na boki i lekkim ugięciem kolan;

 (1.2) sport. technika jazdy zjazdowej na nartach polegająca na prowadzeniu pięty na narcie zewnętrznej płasko, natomiast piety na narcie wewnętrznej uniesionej i znajdującej się pod ciałem narciarza z wygiętym kolanem;

Wiktionary

  • Telemark – region administracyjny (fylke) w Norwegii
  • Telemark – pasmo górskie w Norwegii
  • telemark – styl lądowania w skokach narciarskich
  • narciarstwo telemarkowe
  • Batalion Telemark – norweska zmechanizowana jednostka szybkiego reagowania

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛˈlɛ̃mark, AS: telmark

Wiktionary


telemarketer

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hand. osoba oferująca sprzedaż czegoś poprzez środki telekomunikacji, najczęściej poprzez rozmowę telefoniczną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niełatwo pracuje się jako telemarketer.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. market mrz.

Wiktionary


telemarketerka

telemarketer


SJP.pl

Patrz:

telemarketer

telemarketerski

telemarketer


SJP.pl

Patrz:

telemarketer

telemarketing

działalność marketingowa prowadzona za pośrednictwem telefonu


SJP.pl

Telemarketing – jedno z narzędzi marketingu bezpośredniego, wykorzystujące komunikację telefoniczną z aktualnymi lub potencjalnymi klientami.

Dzieli się na telemarketing:

  • wychodzący i przychodzący.
  • aktywny (in-bound) / reaktywny (out-bound)
  • wewnętrzny / zewnętrzny
  • instytucjonalny / indywidualny.

Wikipedia


telematyczny

telematyka


SJP.pl

Patrz:

telematyka

telematyka

dziedzina techniki zajmująca się wykorzystaniem telekomunikacji w informatyce i informatyki w telekomunikacji; teleinformatyka


SJP.pl

Telematyka – rozwiązania telekomunikacyjne, informatyczne i informacyjne oraz rozwiązania automatycznego sterowania dostosowane do potrzeb obsługiwanych systemów fizycznych – wynikających z ich zadań, infrastruktury, organizacji, procesów utrzymania oraz zarządzania – i zintegrowane z tymi systemami.

Wikipedia


telemechanik

specjalista w zakresie telemechaniki


SJP.pl


telemechanika

specjalista w zakresie telemechaniki


SJP.pl

Telemechanika – dziedzina telekomunikacji zajmująca się przesyłaniem sygnałów sterujących na odległość. Telemechanika stanowi zespół urządzeń do zbierania niezbędnych informacji o stanie sieci, które jednocześnie umożliwiają zdalne sterowanie z centrum dyspozytorskiego określonego szczebla. Układy telemechaniki umożliwiają:

  • telepomiary,
  • telesygnalizację,
  • telesterowanie,
  • teleregulacja.

Wikipedia


telemedycyna

Telemedycyna (medycyna na odległość) – forma świadczenia usług medycznych i opieki zdrowotnej łącząca w sobie elementy telekomunikacji, informatyki oraz medycyny.

Wikipedia


telemedyczny

1. telemedycyna;
2. kiosk telemedyczny - stacjonarne stanowisko umożliwiające samodzielne wykonywanie podstawowych badań lekarskich


SJP.pl


telemetria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. technologia umożliwiająca zdalne zbieranie, przesyłanie i analizę danych pomiarowych pochodzących z różnych urządzeń lub systemów

Wiktionary

Telemetria (z gr. tēle 'daleko' i métron 'miara') – dziedzina telekomunikacji zajmująca się technikami przesyłu wartości pomiarowych na odległość. Polega ona zazwyczaj na umieszczaniu w terenie urządzeń, które dokonują pomiaru wybranej wielkości, oraz automatycznej transmisji zebranych danych, drogą przewodową lub bezprzewodową, do centrali. Do przesyłania wyników pomiarów używa się układów radiowych, modemów, Internetu oraz sieci telefonii komórkowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W ostatnich latach rozwój IoT (Internetu Rzeczy) znacznie poszerzył zakres telemetrii.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. telemetryczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. telemetryczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) telemetry

* duński: (1.1) telemetri w.

* interlingua: (1.1) telemetria

* norweski (bokmål): (1.1) telemetri m.

* norweski (nynorsk): (1.1) telemetri m.

* słowacki: (1.1) telemetria

* szwedzki: (1.1) telemetri w.

źródła.

== telemetria (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) telemetria

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


telemetryczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z telemetrią, dotyczący telemetrii, pomiarów dokonywanych zdalnie

 (1.2) związany z telemetrem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telemetria ż., telemetr mrz.

Wiktionary


telemost

bezpośrednia łączność przez satelitę


SJP.pl


telenaprawa

naprawa telewizorów i sprzętu telewizyjnego


SJP.pl


telenowela

kilkudziesięcio-, a czasem i kilkusetodcinkowy serial telewizyjny o tematyce obyczajowej; opera mydlana, soap opera


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wieloodcinkowy serial, którego akcja dzieje się wewnątrz jakiegoś środowiska;

Wiktionary

Telenowela (od hiszp. telenovela) – gatunek telewizyjny charakterystyczny dla Ameryki Południowej i Środkowej.

Pierwszą telenowelą wyświetlaną w Polsce była Niewolnica Isaura w 1985. Po wielkim sukcesie oglądalności zaczęto sprowadzać później wiele telenowel brazylijskich, argentyńskich, wenezuelskich czy meksykańskich.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛ̃nɔˈvɛla, AS: telẽnovela

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) serial, opera mydlana, tasiemiec, soap opera

Wiktionary


teleobiektyw

wąskokątny obiektyw aparatu fotograficznego umożliwiający, dzięki specjalnej budowie (długa ogniskowa), fotografowanie z dużej odległości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fot. techn. wąskokątny obiektyw fotograficzny o długiej ogniskowej przeznaczony do robienia zdjęć ze znacznej odległości lub z bliska, ale w dużym powiększeniu;

Wiktionary

Teleobiektyw – rodzaj wąskokątnego obiektywu fotograficznego, który ze względu na specjalną budowę optyczną ma odległość ogniskową znacząco większą niż długość jego obudowy.

Najprostsze teleobiektywy składają się z dwóch grup soczewek: pierwszej, skupiającej, znajdującej się w przedniej części obiektywu oraz drugiej, rozpraszającej, znajdującej się w jego tylnej części. Działanie drugiej z tych grup podobne jest do działania telekonwertera.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛɔˈbʲjɛktɨf, AS: teleobʹi ̯ektyf

Wiktionary


teleolog

specjalista w zakresie teleologii


SJP.pl


teleologia

zmierzanie zjawisk w przyrodzie i społeczeństwie do jakiegoś celu


SJP.pl

Teleologia (gr. télos – cel i logos – badanie) – teoria porządku celowego i pogląd, że porządek celowy zachodzi aktualnie w danej dziedzinie, zwłaszcza w całej rzeczywistości lub w całej rzeczywistości historycznej; dla tego drugiego znaczenia stosuje się także termin finalizm.

Wikipedia


teleologiczny

przymiotnik od: teleologia (np. koncepcja teleologiczna); książ. celowościowy, skierowany ku jakiemuś celowi


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) filoz. związany z teleologią, dotyczący teleologii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teleologia ż.

Wiktionary


teleologizm

pogląd, według którego rozwój świata przyrody i rzeczywistości społecznej zmierza do jakiegoś ostatecznego celu


SJP.pl


teleomorfa

u grzybów: płciowa postać rozwojowa (morfa)


SJP.pl

Teleomorfa – płciowa postać rozwojowa (morfa) u grzybów. U wielu grzybów należących do workowców występują dwie postacie rozwojowe; anamorfa rozmnażająca się bezpłciowo i teleomorfa rozmnażająca się płciowo. U podstawczaków zdarza się to bardzo rzadko.

Wikipedia


teleoperacja

1. działania, których sterowanie odbywające się na odległość dzięki specjalnej technologii;
2. operacja przeprowadzana zdalnie przy zastosowaniu zaawansowanego technologicznie sprzętu


SJP.pl

Teleoperacja, telechirurgia, zdalna chirurgia – rodzaj operacji, przeprowadzanej przy pomocy robota chirurgicznego, sterowanego przez chirurga zdalnie. Dziedzina ta jest specjalistyczną formą telemedycyny. Łączy w sobie elementy chirurgii, telekomunikacji, informatyki oraz robotyki. W odróżnieniu od chirurgii zrobotyzowanej, telechirurgia pozwala na przeprowadzenie operacji, w której fizyczna odległość między pacjentem a lekarzem przestaje być istotna.Zadania chirurgiczne są wykonywane bezpośrednio przez robota medycznego, wyposażonego w odpowiednie narzędzia chirurgiczne. Robotem za pomocą konsoli sterowania zawierającej manipulatory kieruje lekarz, znajdujący się w innej lokalizacji. Ruchy manipulatorów przesyłane są za pomocą bezpiecznego połączenia telekomunikacyjnego do urządzenia na sali operacyjnej, które zamienia je na precyzyjne akcje narzędzi chirurgicznych. Chirurg przez cały czas trwania operacji otrzymuje sygnał audiowizualny wraz z pomiarami czujników, w które wyposażony jest robot.

Wikipedia


teleoperator

firma świadcząca usługi telekomunikacyjne


SJP.pl


teleopieka

Teleopieka – dodatkowa usługa opiekuńcza, wykorzystująca nowoczesne technologie. Jej celem jest zwiększenie bezpieczeństwa osób starszych, niesprawnych, chorych i innych, pozostających samotnie w swoich domach.

Według definicji Telecare Services Association teleopieka obejmuje wszelkie świadczone na odległość usługi korzystające z technologii informacyjno-komunikacyjnych, sprzyjające zachowaniu niezależności we własnym środowisku zamieszkania osobom niesamodzielnym, starszym i niepełnosprawnym. Zastosowanie systemów teleopiekuńczych sprawia, że osoby te mogą pozostać we własnych domach, dzięki dostarczaniu im niezbędnych do życia usług, przy minimalizacji ryzyk i zagrożeń dla ich zdrowia i życia. Niemiecka specjalistka pracy socjalnej, Franziska Köck wskazała na wieloaspektowość teleopieki, która nie koncentruje się na usługach czysto medycznych, ale również uwzględnia kontekst społeczny życia osób niesamodzielnych (do rozwiązań teleopiekuńczych zalicza się m.in. zdalne czujniki dymu, moduły przypomnień sms-owych o zjedzeniu posiłku lub zażyciu leków, a także lokalizatory osób).

Wikipedia


telepajęczarka

telepajęczarz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. przestępczyni używająca odbiornika telewizyjnego bez uiszczenia odpowiedniej opłaty

Wiktionary

Patrz:

telepajęczarz

Przykłady

 (1.1) Powiedział naszej ciotce, że jest telepajęczarką i ma uiścić zaległą opłatę abonamentową.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telepajęczarstwo n.

:: fm. telepajęczarz mos.

 przym. telepajęczarski

Wiktionary


telepajęczarski

telepajęczarz


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z telepajęczarstwem, dotyczący telepajęczarstwa

Wiktionary

Patrz:

telepajęczarz

Przykłady

 (1.1) O ich telepajęczarskim procederze głośno było w całej rodzinie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telepajęczarstwo n., telepajęczarz mos., telepajęczarka ż.

Wiktionary


telepajęczarstwo

potocznie: korzystanie z aparatu telewizyjnego bez uiszczania opłat abonamentowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. używanie odbiornika telewizyjnego bez uiszczenia odpowiedniej opłaty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Oskarżyli dziadków o telepajęczarstwo i kazali zapłacić grzywnę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telepajęczarz m., telepajęczarka ż.

 przym. telepajęczarski

Wiktionary


telepajęczarz

potocznie: osoba dopuszczająca się telepajęczarstwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pot. przestępca używający odbiornika telewizyjnego bez uiszczenia odpowiedniej opłaty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Telepajęczarze przyczyniają się do upadku narodowych mediów.

 (1.1) W naszej klatce wykryto aż czterech telepajęczarzów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telepajęczarstwo n.

:: fż. telepajęczarka ż.

 przym. telepajęczarski

Wiktionary


telepata

osoba przewidująca przyszłość


SJP.pl


telepatia

przekazywanie myśli na odległość, bez udziału zmysłów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. rzekoma zdolność do porozumiewania się, przekazując myśli na odległość;

Wiktionary

Telepatia – ogólnie pojęta możliwość komunikacji pomiędzy formami życia bez użycia żadnych znanych człowiekowi zmysłów. Nazwa pochodzi od greckich słów tele (daleki) i patheia (uczucie). Podobnie jak w przypadku innych zjawisk parapsychologicznych istnieją liczne relacje świadków twierdzących, że zetknęli się z tym zjawiskiem lub potrafią je wywoływać, ale mimo wielu studiów, zjawisko nigdy nie przeszło pozytywnie testów naukowych w warunkach uniemożliwiających dokonywanie oszustw. Istnieje wiele proponowanych teorii na temat mechanizmu działania tego zjawiska, jednak żadna nie została jak na razie jednoznacznie potwierdzona.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) komunikacja, zjawisko paranormalne

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. telepata m., telepatka ż.

 przym. telepatyczny

 przysł. telepatycznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* albański: (1.1) telepatia ż.

* angielski: (1.1) telepathy

* baskijski: (1.1) telepatia

* białoruski: (1.1) тэлепатыя ż.

* bułgarski: (1.1) телепатия ż.

* chorwacki: (1.1) telepatija ż.

* czeski: (1.1) telepatie ż.

* duński: (1.1) telepati w.

* esperanto: (1.1) telepatio

* estoński: (1.1) telepaatia

* fiński: (1.1) telepatia

* francuski: (1.1) télépathie ż.

* hebrajski: (1.1) טלפתיה ż.

* hindi: (1.1) परचित्‍तज्ञान

* hiszpański: (1.1) telepatía ż.

* ido: (1.1) telepatio

* indonezyjski: (1.1) telepati

* karpatorusiński: (1.1) телепатія ż.

* kataloński: (1.1) telepatia ż.

* łaciński: (1.1) telepathia ż.

* macedoński: (1.1) телепатија ż.

* niderlandzki: (1.1) telepathie ż.

* niemiecki: (1.1) Telepathie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) telepati

* nowogrecki: (1.1) τηλεπάθεια ż.

* ormiański: (1.1) տելեպաթիա

* portugalski: (1.1) telepatia ż.

* rosyjski: (1.1) телепатия ż.

* rumuński: (1.1) telepatie ż.

* serbski: (1.1) телепатија ż.

* słowacki: (1.1) telepatia ż.

* słoweński: (1.1) telepatija ż.

* suahili: (1.1) telepathia

* szwedzki: (1.1) telepati w.

* turecki: (1.1) telepati

* ukraiński: (1.1) телепатія ż.

* węgierski: (1.1) telepátia, gondolatátvitel, távolbalátás

* włoski: (1.1) telepatia ż.

źródła.

== telepatia (język albański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. telepatia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛˈpatʲja, AS: telepatʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telepata m., telepatka ż.

 przym. telepatyczny

 przysł. telepatycznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) komunikacja, zjawisko paranormalne

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. telepata m., telepatka ż.

 przym. telepatyczny

 przysł. telepatycznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* albański: (1.1) telepatia ż.

* angielski: (1.1) telepathy

* baskijski: (1.1) telepatia

* białoruski: (1.1) тэлепатыя ż.

* bułgarski: (1.1) телепатия ż.

* chorwacki: (1.1) telepatija ż.

* czeski: (1.1) telepatie ż.

* duński: (1.1) telepati w.

* esperanto: (1.1) telepatio

* estoński: (1.1) telepaatia

* fiński: (1.1) telepatia

* francuski: (1.1) télépathie ż.

* hebrajski: (1.1) טלפתיה ż.

* hindi: (1.1) परचित्‍तज्ञान

* hiszpański: (1.1) telepatía ż.

* ido: (1.1) telepatio

* indonezyjski: (1.1) telepati

* karpatorusiński: (1.1) телепатія ż.

* kataloński: (1.1) telepatia ż.

* łaciński: (1.1) telepathia ż.

* macedoński: (1.1) телепатија ż.

* niderlandzki: (1.1) telepathie ż.

* niemiecki: (1.1) Telepathie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) telepati

* nowogrecki: (1.1) τηλεπάθεια ż.

* ormiański: (1.1) տելեպաթիա

* portugalski: (1.1) telepatia ż.

* rosyjski: (1.1) телепатия ż.

* rumuński: (1.1) telepatie ż.

* serbski: (1.1) телепатија ż.

* słowacki: (1.1) telepatia ż.

* słoweński: (1.1) telepatija ż.

* suahili: (1.1) telepathia

* szwedzki: (1.1) telepati w.

* turecki: (1.1) telepati

* ukraiński: (1.1) телепатія ż.

* węgierski: (1.1) telepátia, gondolatátvitel, távolbalátás

* włoski: (1.1) telepatia ż.

źródła.

== telepatia (język albański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ezot. telepatia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


telepatka

telepata


SJP.pl

Patrz:

telepata

telepatrzydło

potocznie o telewizorze; telepudło


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) żart. telewizor

Wiktionary


telepatycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób telepatyczny, za pomocą telepatii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telepatia ż.

 przym. telepatyczny

Wiktionary


telepatyczny

telepatia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z telepatią, dotyczący telepatii

Wiktionary

Patrz:

telepatia

Powiązane:

 rzecz. telepatia ż., telepatka ż.

 przysł. telepatycznie

Wiktionary


telepnąć

potocznie: zatrząść, potrząsnąć


SJP.pl


teleporada

środowiskowo: porada lekarska udzielona podczas rozmowy telefonicznej


SJP.pl


teleport

w fantastyce: urządzenie do przenoszenia w inne miejsce bez zachowania ciągłości istnienia w przestrzeni; teleporter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sf. urządzenie służące do teleportacji

Wiktionary

  • teleportacja
  • Teleport – konwent fantastyczno-kulturalny

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛˈlɛpɔrt, AS: teleport

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teleportacja ż.

 czas. teleportować ndk.

Wiktionary


teleportacja

przenoszenie obiektów z jednego miejsca w inne, bez zachowania ciągłości istnienia obiektu w przestrzeni; teletransportacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sf. przemieszczenie się między dwoma punktami przestrzeni bez fizycznego przebywania drogi między nimi;

Wiktionary

Teleportacja (z gr. τῆλε, tele "odległy" i łac. portare "nosić") – hipotetyczny w skali makroskopowej proces przenoszenia obiektów z jednego miejsca w inne, bez zachowania ciągłości istnienia obiektu w przestrzeni. Słowo teleportacja zostało po raz pierwszy użyte prawdopodobnie przez Charlesa Forta.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. teleportowanie n., teleportator m., teleport mrz.

 czas. teleportować ndk., przeteleportować dk.

Wiktionary


teleportacyjny

teleportacja


SJP.pl

Patrz:

teleportacja

teleporter

w fantastyce: urządzenie do przenoszenia w inne miejsce bez zachowania ciągłości istnienia w przestrzeni; teleport


SJP.pl

Teleportacja (z gr. τῆλε, tele "odległy" i łac. portare "nosić") – hipotetyczny w skali makroskopowej proces przenoszenia obiektów z jednego miejsca w inne, bez zachowania ciągłości istnienia obiektu w przestrzeni. Słowo teleportacja zostało po raz pierwszy użyte prawdopodobnie przez Charlesa Forta.

Wikipedia


teleportować

przenosić (przenieść) w inne miejsce bez zachowania ciągłości istnienia w przestrzeni


SJP.pl


telepraca

praca wykonywana poza siedzibą firmy z wykorzystaniem urządzeń telekomunikacyjnych i komputerów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) neol. forma organizacji pracy polegająca na świadczeniu pracy poza jednostką organizacyjną pracodawcy za pomocą środków komunikacji elektronicznej;

Wiktionary

Praca zdalna lub telepraca – forma organizacji pracy polegająca na świadczeniu pracy poza jednostką organizacyjną pracodawcy za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Telepraca jest wreszcie sposobem na tworzenie rozproszonych zespołów pracowników, którzy są zlokalizowani w różnych miejscach, ale faktycznie przebywają i pracują w tej samej przestrzeni wirtualnej […].

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) praca zdalna

Wiktionary


telepracownica

pracownia wykonująca swoją pracę poza firmą, łącząca się z siedzibą firmy za pośrednictwem komputerów i urządzeń telekomunikacyjnych


SJP.pl


telepracownik

pracownik wykonujący swoją pracę poza firmą, łączący się z siedzibą firmy za pośrednictwem komputerów i urządzeń telekomunikacyjnych


SJP.pl

Praca zdalna lub telepraca – forma organizacji pracy polegająca na świadczeniu pracy poza jednostką organizacyjną pracodawcy za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Wikipedia


teleprodukcja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) telew. program, film itp. powstały na zamówienie telewizji

Wiktionary


teleprompter

urządzenie stosowane w telewizji, zwykle w kształcie obracającego się bębna albo rolek z nawiniętym papierem, na którym dużymi literami jest napisany tekst dla osoby mówiącej, stojącej przed kamerą; prompter


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) telew. urządzenie do pokazywania lektorowi w studio tekstu do czytania;

Wiktionary

Prompter (także teleprompter, autocue) – urządzenie służące do wyświetlania wcześniej zapisanego tekstu, który jest czytany przez osobę stojącą przed kamerą.

Ekran promptera jest montowany w pozycji poziomej przed obiektywem kamery, a wytwarzany przez niego obraz jest odbijany przez lustra weneckie umieszczone na osi optycznej kamery. Osoba czytająca tekst z promptera może patrzeć wprost w obiektyw, co daje złudzenie naturalnego mówienia z pamięci.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) prompter

Wiktionary


telepudło

potocznie o telewizorze; telepatrzydło


SJP.pl


telepyla

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. mityczna kraina Lajstrygonów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛˈpɨla, AS: telepyla

Wiktionary


teleradiola

w gwarze środowiskowej: radioodbiornik i telewizor (czasem też i magnetofon) w jednej obudowie


SJP.pl


teleradioterapia

leczenie nowotworów złośliwych poprzez napromienianie ich ze źródła zewnętrznego (z dużej odległości) za pomocą aparatów rentgenowskich lub urządzeń kobaltowych czy cezowych; teleterapia


SJP.pl

Teleradioterapia – technika leczenia za pomocą promieniowania jonizującego (radioterapia), w metodzie tej źródło promieniowania umieszczone jest w pewnej odległości od tkanek. Polega na napromienianiu wiązkami zewnętrznymi określonej objętości tkanek, obejmującej guz nowotworowy z adekwatnym marginesem tkanek oraz, w razie potrzeby, regionalne węzły chłonne.

Wikipedia


teleran

system naziemnej radionawigacji lotniczej


SJP.pl


teleranek

poranny program telewizyjny dla dzieci


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) telew. program telewizyjny dla dzieci i młodzieży nadawany w niedzielne poranki

Wiktionary

Teleranek – telewizyjny program dla dzieci nadawany od września 1972 roku do grudnia 2009 roku i ponownie od 6 marca 2016 roku w TVP1, natomiast od 4 września 2016 w TVP ABC.

Od początku symbolem programu był kogut zaprojektowany przez Joannę Zacharzewską. Najpierw czarno-biały, a od roku 1974 w stworzonej przez Studio Miniatur Filmowych w Warszawie kolorowej czołówce. Animowana czołówka prezentowała biegnącego kogucika, który o godzinie 9:00 wskakiwał na płot i piał. Twórcami programu byli Maciej Zimiński oraz Joanna Koenig, a prowadzącym m.in. Tadeusz Broś. W programie występowały też dzieci, m.in. Joanna Jabłczyńska, Marcin Dobrowolski.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Program nosił nazwę „Teleranek”.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teleranek mrz.

Wiktionary


telereceptor

receptor odbierający bodźce napływające z pewnej odległości, których źródło znajduje się w oddaleniu od narządu zmysłu, np. receptor wzroku, słuchu; teleceptor


SJP.pl

Telereceptor – rodzaj eksteroreceptora, odbierający bodźce nie w bezpośrednim kontakcie, tylko za pośrednictwem jakiegoś nośnika. Nośnikiem tym może być np. światło, dźwięk (lub inna fala mechaniczna).

Do telereceptorów zalicza się receptory:

  • światła (fotoreceptory; u człowieka powiązane ze zmysłem wzroku – czopki i pręciki)
  • dźwięku (powiązane ze słuchem)
  • chemiczne (związane z węchem)

Wikipedia


telerecording

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. dawna metoda zapisu obrazu telewizyjnego na taśmie filmowej, wykorzystywana przed wynalezieniem magnetowidu;

 (1.2) techn. urządzenie do telerecordingu (1.1)

Wiktionary

Telerecording (znany w USA pod nazwą kinescoping) – metoda zapisu programów telewizyjnych na taśmie filmowej w celu ich zachowania, późniejszego wykorzystania bądź odsprzedaży. Mimo swojej niedoskonałości była to, do czasu wprowadzenia do użytku magnetowidów w roku 1956, jedyna metoda rejestracji programów telewizyjnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwsze polskie programy telewizyjne utrwalano telerecordingiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telerekording m.

 przym. telerecordingowy, telerekordingowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) telerekording

Wiktionary


telerekording

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. zob. telerecording.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pierwsze polskie programy telewizyjne utrwalano telerekordingiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telerecording m.

 przym. telerecordingowy, telerekordingowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) telerecording

Wiktionary


telesensacja

potocznie: sensacja telewizyjna


SJP.pl


telesfor

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Telesfor – imię męskie pochodzenia greckiego, gr. Τελεσφορος (Telesphóros), oznaczające „doprowadzony do końca, doprowadzony do doskonałości”.

Telesfor imieniny obchodzi 2 stycznia.

Imię to nosili:

  • papież Telesfor, święty
  • Telesfor Badetko
  • Telesfor Banaszkiewicz – polski piłkarz, lekkoatleta, ekonomista i ofiara zbrodni katyńskiej
  • Telesfor Mickiewicz
  • Telesfor Poźniak – slawista, historyk i badacz literatur wschodnio- i południowosłowiańskich
  • Telesphore Toppo – indyjski duchowny katolicki, arcybiskup Ranchi, kardynał
  • smok Telesfor, postać z programu telewizyjnego Pora na Telesfora

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pradziadkowi Telesforowi zaproponowano pracę w Sopocie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈlɛsfɔr, AS: telesfor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Telesfora ż.

Wiktionary


telesforostwo

Telesfor z małżonką; Telesforowie


SJP.pl


telesforowie

imię męskie


SJP.pl


telesforowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Telesfora lub z nim związany


SJP.pl


teleshop

[czytaj: teleSZOP] instytucja oferująca swoje produkty poprzez reklamy telewizyjne, sprzedająca wysyłkowo, przyjmująca zamówienia drogą telefoniczną; telesklep (częściej)


SJP.pl


telesklep

instytucja oferująca swoje produkty poprzez reklamy telewizyjne, sprzedająca wysyłkowo, przyjmująca zamówienia drogą telefoniczną; teleshop (rzadziej)


SJP.pl

Telesklep – gatunek programu telewizyjnego lub cały kanał telewizyjny poświęcony zakupom. Podczas programu produkty są szczegółowo omawiane i demonstrowane w użyciu. Prezenterzy wypowiadają na antenie charakterystyczny pitch sprzedażowy, po którym widzowie są instruowani, jak mogą zamówić produkt telefonicznie i otrzymać wysyłkę do swoich mieszkań. Telesklepy mogą skupiać się na mainstreamowym towarze, często produktach gospodarstwa domowego (mopy, roboty kuchenne), lub bardziej specjalistycznych kategoriach produktowych jak moda (futra), zestawy do ćwiczeń czy biżuteria. Termin telesklep może odnosić się także do kanałów, których ramówka składa się wyłącznie z reklam informacyjnych.

Wikipedia


teleskop

1. przyrząd astronomiczny służący do obserwacji gwiazd, planet, ogólnie: kosmosu
2. amortyzator złożony z dwóch rur, szerszej i węższej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) opt. astr. przyrząd astronomiczny używany do obserwacji nieba;

 (1.2) pot. techn. element konstrukcyjny, który składa się z rurek wsuwających się jedna w drugą

 (1.3) pot. mot. amortyzator teleskopowy

 (1.4) pot. fot. aparat fotograficzny z teleobiektywem

 (1.5) icht. odmiana złotej rybki o dużych, mocno wypukłych oczach;

Wiktionary

Teleskop (gr. tēle-skópos – daleko widzący) – narzędzie, które służy do obserwacji odległych obiektów poprzez zbieranie promieniowania elektromagnetycznego (np. światła widzialnego).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Astronom obserwował niebo przez teleskop.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈlɛskɔp, AS: teleskop

Wiktionary

Powiązane:

 przym. teleskopowy

 przysł. teleskopowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) luneta; daw. dalowid, daw. dalowidz, daw. dalowidnia

Wiktionary


teleskopowy

przymiotnik

 (1.1) techn. dotyczący teleskopu, związany z teleskopem

 (1.2) techn. zbudowany z zachodzących na siebie, rozsuwanych i wsuwanych rur lub walców

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Wyciąganie pałki teleskopowej w sytuacji zagrożenia tylko po to, aby przestraszyć napastnika – bez zdecydowania i umiejętności, by jej użyć, najprawdopodobniej skończy się odebraniem nam pałki i użyciem jej przeciw nam.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teleskop mrz.

 przysł. teleskopowo

Wiktionary


telesprzedawca

osoba zajmująca się telesprzedażą


SJP.pl


telesprzedawczyni

telesprzedawca


SJP.pl

Patrz:

telesprzedawca

telesprzedaż

sprzedaż z wykorzystaniem telewizji lub telefonu


SJP.pl

Telesprzedaż – przekaz handlowy zawierający bezpośrednią ofertę sprzedaży towarów lub odpłatnego świadczenia usług, w tym nieruchomości, praw i zobowiązań.

Wikipedia


telesprzedażowy

telesprzedaż


SJP.pl

Patrz:

telesprzedaż

telestacja

rzadko: stacja nadawcza emitująca program telewizyjny


SJP.pl


telesterować

rzadko: sterować pryz pomocy sygnałów elektrycznych przesyłach na duże odległości; sterować zdalnie


SJP.pl


telesterowanie

rzadko: sterować pryz pomocy sygnałów elektrycznych przesyłach na duże odległości; sterować zdalnie


SJP.pl

Zdalne sterowanie, telesterowanie (RC, ang. Remote Control) – funkcja urządzenia pozwalająca na przekazywanie komend z jednostki sterującej (lub sterująco-kontrolnej) do jednostki wykonawczej, z miejsca odległego fizycznie. Najczęściej transmisja realizowana jest jednokierunkowo, z nadajnika obsługiwanego przez operatora do odbiornika zintegrowanego z urządzeniem lub podłączonego do niego przy użyciu interfejsu.

Wikipedia


telestych

wiersz, w którym ostatnie litery poszczególnych wersów układają się w wyraz bądź układ wyrazów


SJP.pl


teleszyński

nazwisko


SJP.pl


telet

kosztowna tkanina jedwabna na suknie; telej; tylet


SJP.pl


teletechnik

specjalista w dziedzinie teletechniki


SJP.pl


teletechnika

specjalista w dziedzinie teletechniki


SJP.pl

Teletechnika – dziedzina techniki, zajmująca się praktycznym zastosowaniem telekomunikacji – dotyczy zagadnień związanych z produkcją, projektowaniem, wykonawstwem i utrzymaniem sieci, urządzeń i systemów teletechnicznych (telekomunikacyjnych).

Wikipedia


teletekst

1. system przesyłu informacji w sygnale telewizyjnym, odtwarzanych na ekranie telewizora z dekoderem;
2. tekst odbierany za pomocą telewizora, zawierający aktualizowane co pewien czas wiadomości, reklamy itp.; telegazeta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) telew. system opracowany przez BBC, przeznaczony do przesyłania informacji w formie tekstowej razem z sygnałem telewizyjnym, wymagający specjalnego dekodera w odbiorniku;

 (1.2) telew. transmitowane razem z sygnałem telewizyjnym treści systemu teletekstu (1.1)

Wiktionary

Teletekst – cyfrowy system przesyłania dodatkowych informacji nadawanych jednocześnie z programem telewizyjnym. Dodatkowe informacje w postaci tekstu i znaków graficznych można oglądać na ekranie telewizora zamiast nadawanego programu lub na tle programu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Telewizor wyposażony jest w dekoder teletekstu.

 (1.2) Ten program telewizyjny nadawany jest z teletekstem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈlɛtɛkst, AS: teletekst

Wiktionary

Powiązane:

 przym. teletekstowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) telegazeta, telestrony

Wiktionary


teleterapia

leczenie nowotworów złośliwych poprzez napromienianie ich ze źródła zewnętrznego (z dużej odległości) za pomocą aparatów rentgenowskich lub urządzeń kobaltowych czy cezowych; teleradioterapia


SJP.pl


teletermometr

termometr mogący przekazywać dane o temperaturze na odległość


SJP.pl


teletransmisja

Wikipedia


teletransportacja

rzadko: przenoszenie obiektów z jednego miejsca w inne, bez zachowania ciągłości istnienia obiektu w przestrzeni; teleportacja


SJP.pl


teletransportować

rzadko: przenosić w inne miejsce bez zachowania ciągłości istnienia w przestrzeni; teleportować


SJP.pl


teletubiś

bajkowa postać z popularnego brytyjskiego programu dla najmłodszych dzieci


SJP.pl

Teletubisie (ang. Teletubbies) – serial animowany przeznaczony dla najmłodszych dzieci, produkowany w latach 1997–2001 i 2015–2018 przez Ragdoll Productions, DHX Media (Wildbrain) na zamówienie stacji BBC.

Postacie teletubisiów zostały stworzone przez Anne Wood, dyrektora produkcji Ragdoll Productions, oraz psychologa Andrew Davenporta, który napisał scenariusz każdego z 365 odcinków.

Wikipedia


teletubisie

bajkowa postać z popularnego brytyjskiego programu dla najmłodszych dzieci


SJP.pl

Teletubisie (ang. Teletubbies) – serial animowany przeznaczony dla najmłodszych dzieci, produkowany w latach 1997–2001 i 2015–2018 przez Ragdoll Productions, DHX Media (Wildbrain) na zamówienie stacji BBC.

Postacie teletubisiów zostały stworzone przez Anne Wood, dyrektora produkcji Ragdoll Productions, oraz psychologa Andrew Davenporta, który napisał scenariusz każdego z 365 odcinków.

Wikipedia


teleturniej

audycja telewizyjna w formie konkursu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) konkurs odbywający się w studio telewizyjnym

Wiktionary

Teleturniej – specyficznie telewizyjny gatunek dziennikarski i typ telewizyjnego programu rozrywkowego. Polega na wykonywaniu przed kamerami przez uczestników (na ogół dobieranych na zasadzie otwartych eliminacji, choć czasem specjalnie zapraszanych do programu – wówczas są to z reguły osoby powszechnie znane) narzuconych im przez prowadzącego zadań, za co otrzymują – niekiedy bardzo wysokie – nagrody.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W teleturnieju wzięło udział pięciu zawodników.

 (1.1) Wygrałem w teleturnieju dużo pieniędzy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛˈturʲɲɛ̇j, AS: teleturʹńėi ̯

Wiktionary

Powiązane:

 przym. teleturniejowy

Wiktionary


teleturniejowicz

uczestnik teleturnieju


SJP.pl


teletutor

edukator kształcący na odległość, zwykle przez internet; teleedukator


SJP.pl


teletypistka

teletypista


SJP.pl

Patrz:

teletypista

teleutospor

dwukomórkowy, dikariotyczny zarodnik zimowy wytwarzany przez grzybnię najczęściej pod koniec okresu wegetatywnego; z teleutosporu wyrastają podstawki z zarodnikami (basidiosporami)


SJP.pl


televariétés

[czytaj: telewarieTE] z francuskiego: rodzaj rozrywkowego programu telewizyjnego


SJP.pl


telew.

skrót od: telewizja, telewizyjny (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


telewidowisko

widowisko realizowane i nadawane przez telewizję


SJP.pl


telewidz

ktoś, kto ogląda telewizję


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) widz programu telewizyjnego; oglądający telewizję

Wiktionary

Telewidz – utwór zespołu IRA pochodzący z szóstej płyty Ogrody. Kompozycja została zamieszczona na czwartym miejscu na krążku, trwa 3 minuty i 21 sekund i jest drugim utworem co do najkrótszych. Krótsze jest tylko Nie tracę wiary (2:57).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. telewidownia ż.

Wiktionary


telewidzka

kobieta oglądająca telewizję


SJP.pl


telewizja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) metoda przekazywania ruchomego obrazu oraz dźwięku na odległość;

 (1.2) instytucja będąca nadawcą sygnału telewizyjnego

Wiktionary

Telewizja (TV) – dziedzina telekomunikacji przekazująca ruchomy obraz oraz dźwięk na odległość. W jednym miejscu za pomocą kamery telewizyjnej i mikrofonu rejestruje się sygnał, który następnie jest transmitowany do dowolnego miejsca w zasięgu transmisji. Sygnał odbierany jest przez odbiornik telewizyjny i przetwarzany na obraz oraz dźwięk.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wszyscy oglądali noworoczne przemówienie prezydenta w telewizji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛˈvʲizʲja, AS: televʹizʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telewizor m., telewizorek m., telewizornia ż.

 przym. telewizyjny

 przysł. telewizyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) mały ekran, szklany ekran, jedenasta muzal; żart. telepatrzydło

Wiktionary


telewizjada

program telewizyjny poświęcony sportowi masowemu, masowym konkursom i turniejom


SJP.pl


telewizjoner

1. żartobliwie: telewidz;
2. żartobliwie: osoba propagująca w telewizji jakieś wizje, głosząca jakieś prognozy


SJP.pl


telewizjotyzm

bezmyślne, ogłupiające oglądanie telewizji


SJP.pl


telewizor

urządzenie przeznaczone do zdalnego odbioru ruchomego obrazu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) urządzenie wyposażone w ekran umożliwiające odbiór i oglądanie sygnału telewizyjnego;

Wiktionary

Telewizor, również odbiornik telewizyjny (od gr. tele „daleko” oraz łac. vīsus „widzenie”, „widok”) – urządzenie elektroniczne pozwalające na odbiór sygnału nadawanego przez telewizyjne stacje nadawcze oraz do przetwarzania ich na obraz odtwarzany na ekranie telewizyjnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój mąż bez przerwy gapi się w telewizor.

 (1.1) Jedyną rozrywką byli „Kiepscy” w telewizorze sprzed wieków.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛˈvʲizɔr, AS: televʹizor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telewizja ż.

:: zdrobn. telewizorek m.

 przym. telewizyjny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. telewizja ż.

:: zdrobn. telewizorek m.

 przym. telewizyjny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* albański: (1.1) televizor

* angielski: (1.1) TV, TV set

* arabski: (1.1) جهاز تلفزيون, تلفاز

* azerski: (1.1) televizor

* baskijski: (1.1) telebista

* białoruski: (1.1) тэлевізар m.

* bułgarski: (1.1) телевизор m.

* chiński standardowy: (1.1) 电视机 (diànshìjī)

* czeski: (1.1) televizor m., televize ż.

* dolnołużycki: (1.1) telewizor m.

* duński: (1.1) fjernsyn n.

* esperanto: (1.1) televidilo, televido

* estoński: (1.1) televiisor

* francuski: (1.1) téléviseur m., poste m. de télévision, télévision ż., télé ż.

* górnołużycki: (1.1) telewizor m.

* hindi: (1.1) टीवी ṭīvī m.

* hiszpański: (1.1) televisor m., televisión ż., tele ż.

* japoński: (1.1) テレビ

* jidysz: (1.1) טעלעוויזאָר m. (telewizor)

* kaszubski: (1.1) zdrzélnik m., telewizór m.

* kataloński: (1.1) televisor m.

* niemiecki: (1.1) Fernseher m.

* nowogrecki: (1.1) τηλεόραση ż.

* rosyjski: (1.1) телевизор m.

* tagalski: (1.1) telebisyon

* tajski: (1.1) ทีวี

* ukraiński: (1.1) телевізор m.

* węgierski: (1.1) televízió

* wilamowski: (1.1) telewizor m., ośoünkosta m., ośoükosta m.

* włoski: (1.1) televisore m.

źródła.

== telewizor (język dolnołużycki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) telewizor

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


telewizorek

1. mały telewizor;
2. popularna nazwa koszyczka zanętowego używanego przez wędkarzy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od: telewizor

 (1.2) mały telewizor lub monitor

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛvʲiˈzɔrɛk, AS: televʹizorek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telewizor mrz., telewizja ż., telewizornia ż.

 przym. telewizyjny

 przysł. telewizyjnie

Wiktionary


telewizornia

potocznie:
1. telewizja (instytucja lub program);
2. telewizor;
3. sala telewizyjna;
4. świetlica szkolna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. telewizja

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Chłopaki były wczoraj na stadionie, tylko ja jeden oglądałem mecz w telewizorni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛvʲiˈzɔrʲɲa, AS: televʹizorʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telewizja ż., telewizor mrz., telewizorek mrz.

 przym. telewizyjny

 przysł. telewizyjnie

Wiktionary


telewizorowy

przymiotnik od: telewizor


SJP.pl


telewizyjniak

środowiskowo: film telewizyjny, przedstawienie teatralne przygotowane dla telewizji


SJP.pl


telewizyjny

mający związek z telewizją, nadawany w telewizji


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z telewizją

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sprawdzałeś w dzisiejszym programie telewizyjnym?

 (1.1) Mówili o niej we wszystkich polskojęzycznych stacjach telewizyjnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlɛvʲiˈzɨjnɨ, AS: televʹizyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. telewizornia ż., telewizja ż., telewizor m., telewizorek m.

 przysł. telewizyjnie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. telewizornia ż., telewizja ż., telewizor m., telewizorek m.

 przysł. telewizyjnie

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|telewizja|-ny.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) television

* arabski: (1.1) تلفزيوني

* białoruski: (1.1) тэлевізійны

* bułgarski: (1.1) телевизионен

* czeski: (1.1) televizní

* esperanto: (1.1) televida, televizia

* hiszpański: (1.1) televisivo

* kaszubski: (1.1) telewizyjny

* niemiecki: (1.1) Fernseh-

* rosyjski: (1.1) телевизионный

* słowacki: (1.1) televízny

* ukraiński: (1.1) телевізійний

* włoski: (1.1) televisivo

źródła.

== telewizyjny (język kaszubski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) telew. telewizyjny

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

 (1.1) program telewizyjny → program telewizyjny

synonimy.

Wiktionary


telex

teleks;
1. sieć abonencka skupiająca komunikujących się za pomocą dalekopisów;
2. rodzaj aparatu telegraficznego, inaczej: dalekopis;
3. tekst wysłany przy użyciu urządzenia o tej samej nazwie; dalekopis


SJP.pl

Telex – belgijska grupa muzyczna założona w 1978 roku przez Marca Moulina, Dana Lacksmana i Michela Moersa. Zespół powstał z zamiaru „tworzenia czegoś naprawdę europejskiego, innego niż rock i bez gitary – tym pomysłem była muzyka elektroniczna”. Ich muzyka polegała na łączeniu w utworach estetyki disco, punku i eksperymentalnej elektroniki. Debiutancki album Looking for Saint Tropez zawierał hitowy singiel Moskow Diskow, który przyniósł zespołowi międzynarodową sławę.

Wikipedia


telezakupy

zakupy robione w telesklepie, telesklepach; pot. reklama telewizyjna prezentująca ofertę telesklepu


SJP.pl


telezegarynka

automat telefonicznie podający informacje o programach telewizyjnych


SJP.pl


teleżka

wózek dwukołowy z dyszlem


SJP.pl


telichowski

nazwisko


SJP.pl


teliczka

zaimek liczebny wskazujący

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. troszeczkę

Wiktionary

Powiązane:

 zaim. tela

Wiktionary


teliga

nazwisko


SJP.pl


telimena

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • Telimena – imię żeńskie
  • Telimena – postać z poematu Pan Tadeusz Adama Mickiewicza
  • Telimena – polski dom mody
  • Telimena – willa w Zakopanem

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Choć Hrabia Telimenę już dawniej widywał • W domu Sędziego, w którym dosyć często bywał, • Lecz mało ją uważał; zadziwił się zrazu, • Rozeznając w niej model swojego obrazu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛlʲĩˈmɛ̃na, AS: telʹĩmna

Wiktionary


telimeniny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Telimeny lub z nią związany


SJP.pl


teliszewski

nazwisko


SJP.pl


telko

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. telekonferencja

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) telekonferencja

Wiktionary


tell

pagórek kryjący w sobie ruiny dawnych pojedynczych budowli lub całych zespołów architektonicznych; tall


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) archeol. typ stanowiska archeologicznego w formie ściętego wzgórza utworzonego z nawarstwiających się, wskutek długotrwałego osadnictwa, pozostałości osad ludzkich;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W szeregu telli archeolodzy znajdywali podobną ceramikę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. tall

Wiktionary


tellur

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 52, srebrzystobiały półmetal, składnik wielu stopów (symbol Te)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 52; kruchy, srebrzystobiały półmetal o właściwościach trujących;

Wiktionary

Tellur (Te, łac. tellurium) – pierwiastek chemiczny, tlenowiec z grupy półmetali w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od łacińskiej nazwy Ziemi – tellus.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma tellur?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛlːur, AS: te•lur

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tellurowy, telluryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol. Te; daw. ziemian

Wiktionary


telluran

sól kwasu tellurowego


SJP.pl


tellurek

związek telluru


SJP.pl


tellurium

model Słońca, Ziemi i Księżyca wykorzystywany do celów dydaktycznych


SJP.pl

Tellurium – przyrząd będący modelem ruchów Ziemi i Księżyca względem Słońca, służący do pokazywania:

  • oświetlenia Ziemi w różnych porach dnia i roku,
  • faz Księżyca,
  • zaćmień Słońca i Księżyca.

Wikipedia


tellurometr

urządzenie do pomiaru odległości, wykorzystujące promieniowanie elektromagnetyczne


SJP.pl


tellurowy

przymiotnik od: tellur


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący telluru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tellur m.

Wiktionary


telluryczny

przymiotnik

 (1.1) książk. związany z Ziemią

 (1.2) chem. związany z tellurem

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tellur m., tellurium n.

Wiktionary


telnet

standard protokołu komunikacyjnego używanego w sieciach komputerowych do obsługi odległego terminala w architekturze klient-serwer


SJP.pl

Telnet – standard protokołu komunikacyjnego używanego w sieciach komputerowych do obsługi odległego terminala w architekturze klient-serwer.

Protokół obsługuje tylko terminale alfanumeryczne, co oznacza, że nie obsługuje myszy ani innych urządzeń wskazujących. Nie obsługuje także graficznych interfejsów użytkownika. Wszystkie polecenia muszą być wprowadzane w trybie znakowym w wierszu poleceń. Polecenia wydawane za pomocą komputera-klienta przysłane są poprzez sieć do serwera, na którym zainstalowane jest oprogramowanie serwera telnetu. W odpowiedzi serwer odsyła komunikaty, które następnie wyświetlane są na ekranie komputera-klienta.

Wikipedia


telofaza

ostatnia faza podziału jądra komórkowego


SJP.pl

Wikipedia


telogen

faza rośnięcia włosa charakteryzująca się jego powolnym obumieraniem


SJP.pl


telogenowy

telogen


SJP.pl

Patrz:

telogen

telom

końcowa część widlastego rozgałęzienia bezlistnych pędów kopalnych paprotników - psylofitów


SJP.pl

Telom – jednostka morfologiczna w budowie roślin. Pojedyncze odgałęzienie sporofitu zawierające wiązkę przewodzącą. Pojęcie zostało stworzone przez niemieckiego morfologa roślin Waltera Zimmermanna w roku 1930 na potrzeby hipotezy telomowej. Według tej hipotezy wszystkie organy roślin powstały z przekształcenia pierwotnych telomów. Spłaszczenie telomów według hipotezy telomowej stały się liśćmi. Od telomu wzięły nazwę rośliny telomowe (Telomophyta).

Wikipedia


telomer

sekwencja DNA znajdująca się na końcu chromosomu, niezbędna do utrzymania jego stabilności


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. element strukturalny chromosomu;

 (1.2) chem. polimer zdolny do dalszej polimeryzacji;

Wiktionary

  • telomer – element strukturalny chromosomu zapewniający mu stabilność. Każdy chromosom ma dwa telomery umiejscowione na jego końcach
  • telomer – w chemii polimerów to zazwyczaj krótki (ale czasami też dłuższy) polimer, posiadający na obu końcach aktywne grupy funkcyjne zdolne do dalszej polimeryzacji

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) telomere; (1.2) telomer

* kataloński: (1.1) telòmer m.

* słowacki: (1.1) teloméra ż.

* włoski: (1.1) telomero m.

źródła.

== telomer (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik policzalny

 (1.1) chem. telomer

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) telomere; (1.2) telomer

* kataloński: (1.1) telòmer m.

* słowacki: (1.1) teloméra ż.

* włoski: (1.1) telomero m.

źródła.

== telomer (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik policzalny

 (1.1) chem. telomer

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


telomeraza

enzym powodujący odtwarzanie się DNA telomeru


SJP.pl

Telomeraza – enzym rybonukleoproteinowy, którego zadaniem jest dobudowanie brakującego (w związku z tzw. problemem replikacji końca) 3'-końcowego odcinka nici DNA (tak zwanej nici opóźnionej). Telomeraza posługuje się w tym celu zintegrowaną z nią cząsteczką RNA. Cząsteczka ta ma odcinek bogaty w cytozynę, odgrywający rolę matrycy do wydłużenia końca 3′ DNA. Do nici tej dobudowywane są sekwencje telomerowe. Z kolei prymaza syntetyzuje RNA starterowy, którego obecność pobudza polimerazę do odtworzenia brakującego fragmentu nici opóźnionej DNA. Po replikacji starter jest usuwany. Powstaje nowy ubytek – tym razem jednak w obrębie telomeru, a nie obszaru kodującego.

Wikipedia


telomowy

telom


SJP.pl

Patrz:

telom

telos

z greckiego: cel


SJP.pl

Poniższa lista przedstawia fikcyjne ciała niebieskie ze świata Gwiezdnych wojen.


Wikipedia


telson

końcowy segment odwłoka u stawonogów


SJP.pl

Telson – ostatni segment odwłoka, występujący u niektórych stawonogów, mający kształt:

  • wydłużonej klinowatej płytki (np. niektóre skorupiaki, wije, pierwogonki);
  • wyraźnego kolca (staroraki);
  • wachlarzowaty, składający się z kilku płytek (niektóre pancerzowce)

Z telsonu wielu skorupiaków wyrastają widełkowate przydatki – furka. U innych (pancerzowców) zaś ostatnie odnóża odwłokowe (uropoda).

Wikipedia


telstar

seria amerykańskich satelitów telekomunikacyjnych


SJP.pl

  • Telstar – seria amerykańskich satelitów telekomunikacyjnych
    • Telstar 1
    • Telstar 2
    • Telstar 12
  • Telstar – seria piłek do gry w piłkę nożną
    • Adidas Telstar
    • Adidas Telstar Durlast
    • Adidas Telstar 18

    Wikipedia


telszański

Telsze (miasto na Litwie)


SJP.pl


telsze

miasto na Litwie


SJP.pl

Telsze (lit. Telšiai, żmudz. Telšē) – miasto na Wysoczyźnie Żmudzkiej w północno-zachodniej Litwie położone na zachód od Szawli. Siedziba władz okręgu telszańskiego. Miejsce urodzin Gabriela Narutowicza i Rolandasa Paksasa. W mieście rozwinął się przemysł skórzany oraz dziewiarski.

Wikipedia


telugu

1. język z grupy języków drawidyjskich, jeden z języków urzędowych Indii;
2. literatura indyjska tworzona w języku telugu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. język z grupy południowowschodniej rodziny języków drawidyjskich;

Wiktionary

Język telugu (telugu తెలుగు) – język z grupy południowo-wschodniej (według Ethnologue grupy centralno-południowej) rodziny języków drawidyjskich. Ma największą liczbę użytkowników pośród języków drawidyjskich. Posługuje się nim ponad 90 mln osób, zwłaszcza mieszkańców indyjskiego stanu Andhra Pradesh, gdzie objęty jest statusem języka urzędowego. W języku tym powstają też filmy powiązane z Tollywood.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Telugu

źródła.

== telugu (język baskijski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q8752 (eus)-Xabier Cañas-telugu.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. język telugu

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


teluk

nazwisko


SJP.pl


teluran

dawniej: sól kwasu telurnego (tellurowego); telluran


SJP.pl


tem

jednostka podziału administracyjnego w Cesarstwie Bizantyjskim


SJP.pl

  • TEM – Transmission electron microscopy – Elektronowy mikroskop transmisyjny
  • tem (historia) – bizantyński okręg militarny
  • TEM – Transverse ElectroMagnetic jeden z rodzaju modów – rozkładów pola elektromagnetycznego.
  • TEM – jeden z enzymów należących do beta-laktamaz
    • Klasyczne beta-laktamazy – TEM-1, TEM-2
    • ESBL – TEM-3 do TEM-11
  • TEM – oznaczenie radzieckich lokomotyw spalinowych:
    • TEM1
    • TEM2

Wikipedia


tema

rzeczownik, rodzaj żeński lub nijaki

 (1.1) daw. temat, wątek

Wiktionary

  • tema – historyczna jednostka podziału administracyjnego w Cesarstwie Bizantyjskim
  • Tema – miasto w Ghanie
  • Tema – oaza na Półwyspie Arabskim, w której znajdowała się świątynia boga Księżyca Sina

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|θέμα.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|temat.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃ma, AS: tma

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|θέμα.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|temat.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) seta

Wiktionary


temacik

zdrobnienie od: temat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od temat

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie jest poważny temat, lecz tylko błahy temacik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. temat m.

 przym. tematyczny

Wiktionary


temaki

odmiana sushi, w której wodorosty nori zwinięte są w rożek nadziewany ryżem, grzybami, warzywami i owocami morza


SJP.pl

Wikipedia


temat

zagadnienie lub zespół zagadnień stanowiących podstawową myśl


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) główna myśl lub przedmiot rozmowy, pracy lub dzieła

 (1.2) jęz. część wyrazu pozostająca po odrzuceniu końcówki

 (1.3) muz. wiodący motyw utworu muzycznego

 (1.4) szach. motyw, na którym jest oparte zadanie szachowe

Wiktionary

  • temat wyrazu
  • temat zdania
  • temat muzyczny
  • temat rytmiczny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nic mi na ten temat nie wiadomo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃mat, AS: tmat

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tematyka ż., temacik m., tematyczność ż.

 przym. tematyczny, tematowy

 przysł. tematycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) motyw

 (1.2) rdzeń

 (1.3) motyw

Wiktionary


tematolog

specjalista w dziedzinie tematologii


SJP.pl


tematologia

dziedzina nauki zajmująca się motywami i wątkami pisarskimi w różnych epokach


SJP.pl


tematologiczny

związany z tematologią (nauką o motywach i wątkach spotykanych u różnych pisarzy w różnych epokach)


SJP.pl


tematycznie

przysłówek

 (1.1) zgodnie z tematem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Książki miał na półkach tematycznie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. temat m., tematyka ż.

 przym. tematyczny

Wiktionary


tematyczny

temat; tematowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z tematem, tematyką, opierający się na temacie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jaki zakres tematyczny obejmuje ten sprawdzian?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛ̃maˈtɨt͡ʃnɨ, AS: tmatyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. temat, temacik, tematyka, tematyczność

 przym. tematowy

 przysł. tematycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzeczowy, merytoryczny

Wiktionary


tematyka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ogół zagadnień

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na zakończenie podstawówki pan Bartek zorganizował wraz z jeszcze jedną, bardzo zaangażowaną panią z pokoju nauczycielskiego, pożegnalny bal o tematyce filmowej.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. temat, tematyczność

 przym. tematyczny

 przysł. tematycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ogół problemów, zakres tematyczny, przedmiot (uwagi), problematyka

Wiktionary


tematyzacja

podporządkowanie czegoś (wypowiedzi, przestrzeni itp.) w całości głównemu tematowi


SJP.pl


tematyzować

podporządkowywać coś (wypowiedź, przestrzeń itp.) w całości głównemu tematowi


SJP.pl


temblaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od temblak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. temblak m.

Wiktionary


temblak

1. opaska lub trójkątna chusta zawieszona na karku chorego
2. pasek z chwaścikiem zawieszony przy rękojeści broni siecznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. opaska unieruchamiająca chorą rękę;

 (1.2) wojsk. opaska na przegubie zapobiegająca upuszczeniu broni siecznej;

Wiktionary

  • temblak – w medycynie do podwieszania i unieruchomienia zgiętej w łokciu chorej ręki
  • temblak – rzemień przy broni białej

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃mblak, AS: tmblak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. temblaczek m.

Wiktionary


tembr

barwa dźwięku charakterystyczna dla głosu ludzkiego lub instrumentów muzycznych; timbr; timbre


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. jakość brzmienia dźwięku lub głosu

Wiktionary

Barwa dźwięku, tembr – cecha dźwięku, która pozwala odróżnić brzmienia różnych instrumentów lub głosu. Uzależniona jest od ilości, rodzaju i natężenia tonów składowych, ponieważ jest związana ze spektrum harmonicznym. Barwa danego instrumentu może zmieniać się nieznacznie w zależności od:

  • sposobu wzbudzania drgań (pociągnięcie smyczkiem, szarpnięcie lub uderzenie),
  • siły wzbudzenia (zatem i głośności dźwięku),
  • częstotliwości (różne struny mogą wydawać dźwięki nieco różniące się barwą),
  • zmian w czasie (obwiednia dźwięku).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mogę śpiewać wieczorem. Nie wpłynie to na tembr głosu.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. timbre mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) barwa, ton, zabarwienie; rzad. timbre

Wiktionary


temelin

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Czechach, w kraju południowoczeskim; 2 km od Temelina znajduje się elektrownia jądrowa;

Wiktionary

Temelin (cz. Temelín) – wieś w Czechach, w kraju południowoczeskim, powiat Czeskie Budziejowice, siedziba gminy Temelin. W 2004 roku zamieszkiwana przez 776 mieszkańców.

Wikipedia


temenos

w starożytnej Grecji: obszar podarowany jakiejś osobie przez miasto w zamian za wyświadczone przysługi


SJP.pl

Temenos (gr. τέμενος) – w starożytnej Grecji wydzielony, nietykalny obszar poświęcony bóstwu albo przeznaczony do celów kultu (np. demonów, zmarłych przodków, muz, herosów). W okresie archaicznym Grecy zaczęli odchodzić od temenosów na rzecz stałych, budowanych początkowo z drewna, a potem z kamienia świątyń.

Wikipedia


temeski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Temeszem, dotyczący Temeszu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Temesz mrz.

Wiktionary


temesz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w południowo-zachodniej Rumunii i w północno-wschodniej Serbii, lewy dopływ Dunaju;

 (1.2) geogr. adm. okręg w zachodniej Rumunii;

Wiktionary

Temesz (łac. Tibiscus lub Tibisis, rum. Timiș, serb. Тамиш – Tamiš, niem. Temesch, węg. Temes) – rzeka w południowo-zachodniej Rumunii (Banat) i w północno-wschodniej Serbii (Wojwodina). Lewy dopływ Dunaju. Długość – 359 km (241 km w Rumunii, 118 km w Serbii), powierzchnia zlewni – 13 085 km² (8085 km² w Rumunii, 5000 km² w Serbii), średni przepływ u ujścia – 47 m³/s.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. temeski

Wiktionary


temeszów

Temeszów – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Dydnia, na drodze pomiędzy wsiami Krzemienna i Witryłów, w dolinie rzeki San (jedne z najpiękniejszych przełomów tej rzeki).

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Wikipedia


temeszwar

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. daw. Timișoara, miasto w zachodniej Rumunii

Wiktionary

Timișoara (daw. pol. Temeszwar, węg. Temesvár, niem. Temeswar, Temeschwar lub Temeschburg) – miasto w zachodniej Rumunii, ośrodek administracyjny okręgu Temesz, przemysł maszynowy, chemiczny, skórzany, włókienniczy, spożywczy. Ważny węzeł komunikacyjny, uniwersytet. Największe miasto i nieoficjalna stolica Banatu.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. temeszwarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Timiszoara

Wiktionary


temida

przenośnie:
1. wymiar sprawiedliwości; sądownictwo;
2. sprawiedliwość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini prawa i praworządności;

 (1.2) mitrzym. zob. Karmenta.

 (1.3) książk. przen. prawo, sprawiedliwość, sądownictwo, wymiar sprawiedliwości

 (1.4) rzad. imię|polski|ż.

Wiktionary

  • Temida – w mitologii greckiej jedna z tytanid, bogini prawa, praworządności, sprawiedliwości
  • Temida (Karmenta) – w mitologii rzymskiej nimfa arkadyjska, matka Ewandra
  • Temida – błędne odkrycie księżyca Saturna, które ogłosił w 1905 William Henry Pickering
  • Temida – polski serial telewizyjny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Atrybutami Temidy były: opaska na oczach, waga i miecz.

 (1.4) Miała na imię Temida i pochodziła z Krety.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ̃ˈmʲida, AS: tẽmʹida

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) Karmentis, Nikostrate, Temis, Telpusa, Timandra, Postuersa, Prorsa

Wiktionary


temistokles

ateński mąż stanu (ok. 525-ok. 460 p.n.e.), wybitny polityk i dyplomata, inicjator rozbudowy portu Pireusu, dowódca floty greckiej w bitwie pod Salaminą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. polityk i wódz ateński;

 (1.2) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

Temistokles (gr. Θεμιστοκλῆς, trl. Themistoklḗs; ur. ok. 524 p.n.e. w Atenach, zm. ok. 459 p.n.e. w Magnezji nad Meandrem) – polityk i wódz ateński, piastujący oficjalne stanowiska archonta i stratega, przywódca stronnictwa demokratycznego, twórca potęgi morskiej Aten w V wieku p.n.e.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na podstawie wątpliwych dowodów wrogowie Temistoklesa doprowadzili do zaocznego skazania go na śmierć.

 (1.2) Mam na imię Temistokles i jestem zecerem z Cieszyna.

Wiktionary


temnospondyle

Wikipedia


temp.

skrót od: temperatura


SJP.pl

skrót

 (1.1) = temperatura

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przez pierwsze 30 minut gęś pieczemy w temp. 200 stopni, a następnie obniżamy temperaturę do 160 stopni.

Wiktionary


tempalski

nazwisko


SJP.pl


tempczyk

nazwisko


SJP.pl


tempe

  • Tempe – wąwóz w greckiej prowincji Tesalia
  • Tempe – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Arizona

Wikipedia


tempeh

produkt z przefermentowanej soi, tradycyjny składnik kuchni indonezyjskiej


SJP.pl

Tempeh – tradycyjny składnik kuchni indonezyjskiej wytwarzany z ziaren soi poddawanych procesowi fermentacji. Ze względu na wysokie wartości odżywcze, a także charakterystyczną teksturę i smak, jest współcześnie szeroko stosowany w kuchni wegańskiej i wegetariańskiej jako zamiennik mięsa oraz nabiału.

Wikipedia


tempelhof

dzielnica Berlina


SJP.pl

Tempelhof, Berlin-Tempelhof – dzielnica (Ortsteil) Berlina w okręgu administracyjnym Tempelhof-Schöneberg. Od 1 października 1920 w granicach miasta.

Wikipedia


tempera

1. rodzaj farby emulsyjnej
2. technika malarska wykorzystująca tę farbę; również obraz namalowany tą techniką


SJP.pl

Malarstwo temperowe – technika malowania przy użyciu farb temperowych oraz dzieła malarskie powstałe w tej technice. Malarstwo to, znane od starożytności, było wiodącą techniką malowania w okresie średniowiecza.

Tempera, w której spoiwo barwników jest organiczne, to najczęstsza i najtrwalsza technika, obok woskowej.

Wikipedia


temperacja

w muzyce:
1. system podziału oktawy na półtony; system temperacji;
2. temperacja równomierna - dominujący od XVIII wieku system podziału oktawy na 12 równych półtonów, z wniesieniem poprawek do nierównomiernej temperacji naturalnej i pitagorejskiej


SJP.pl


temperamencik

zdrobnienie od: temperament


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od temperament

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ona to ma niezły temperamencik!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. temperament m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) charakterek

Wiktionary


temperament

1. zespół stałych cech psychicznych człowieka charakteryzujących jego sposób reagowania na bodźce zewnętrzne, stopień pobudliwości, życie emocjonalne; usposobienie;
2. duża pobudliwość fizyczna i psychiczna, żywe usposobienie, natura pełna energii;
3. wrodzona skłonność, uzdolnienie, pociąg do czegoś; predyspozycja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. charakter człowieka, jego usposobienie, stopień pobudliwości, sposób reagowania itp.

 (1.2) duża pobudliwość, żywotność, energiczność, werwa

 (1.3) predyspozycja, zdolność do czegoś

Wiktionary

Temperament (łac. temperamentum – mieszanina; termin wprowadzony przez Galena) – zespół cech osobowości, zdeterminowanych genetycznie i ujawniających się już w pierwszym roku życia człowieka. Tak rozumiany temperament stanowi podstawę kształtowania się i rozwoju osobowości (Buss i Plomin).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɛ̃mpɛˈrãmɛ̃nt, AS: tmperãmẽnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. temperamencik

 przym. temperamentowy, temperamentny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) charakter, przest. natura, osobowość, usposobienie

Wiktionary


temperamentalny

temperament; temperamentowy


SJP.pl


temperamentowy

temperament; temperamentalny


SJP.pl


temperatura

1. wielkość fizyczna określająca stopień ogrzania czegoś;
2. potocznie: gorączka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. miara nagrzania ciał;

 (1.2) wartość temperatury (1.1) w przyjętej skali

 (1.3) pot. gorączka

Wiktionary

Temperatura – jedna z podstawowych wielkości fizycznych (parametrów stanu) w termodynamice. Temperatura jest związana ze średnią energią kinetyczną ruchu i drgań wszystkich cząsteczek tworzących dany układ i jest miarą tej energii.

Temperaturę można ściśle zdefiniować tylko dla stanów równowagi termodynamicznej, bowiem z termodynamicznego punktu widzenia jest ona wielkością reprezentującą wspólną własność dwóch układów pozostających w równowadze ze sobą.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Równanie stanu gazu wiąże ze sobą jego temperaturę, ciśnienie i objętość.

 (1.1) Nie należy mylić ciepła z temperaturą. Ciepło tak się ma do temperatury, jak przepływ rzeki do wysokości nad poziomem morza.

 (1.2) Mieliśmy nieudany urlop: wiało, padało i była niska temperatura.

 (1.3) Synku! Masz temperaturę! Nie możesz iść dziś do szkoły!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛ̃mpɛraˈtura, AS: tmperatura

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. temperaturka ż.

 przym. temperaturowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) gorączka

Wiktionary


temperaturka

zdrobnienie od: temperatura


SJP.pl


temperaturowy

temperatura


SJP.pl

Patrz:

temperatura

temperować

1. ostrzyć ołówek lub kredkę;
2. studzić zapał, ograniczać


SJP.pl


temperowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|temperować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Temperowanie kredek zajęło ci pół godziny, a wykonanie rysunku pięć minut.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. temperówka

 czas. temperować ndk.

Wiktionary


temperówka

narzędzie do ostrzenia ołówków; ostrzałka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) oprawione ostrze, służące do temperowania ołówków;

Wiktionary

Temperówka – niewielki przyrząd służący do temperowania (ostrzenia) przyrządów kreślarskich, np. ołówków, kredek. Temperówki ręczne najczęściej mają niewielkie ostrze umieszczone w uchwycie ze stożkowym otworem. Włożenie ołówka do tego otworu i obracanie go w nim powoduje skrawanie cienkiego wióra z drewnianej oprawy ołówka z jednoczesnym kształtowaniem – ostrzeniem – jego grafitowego rdzenia. Istnieją także temperówki, w których ołówek obracany jest przy pomocy specjalnej przekładni napędzanej ręczną korbką lub niewielkim silniczkiem elektrycznym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Temperówka jest jednym z podstawowych przyborów szkolnych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛ̃mpɛˈrufka, AS: tmperufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. temperowanie n., zatemperowanie n.

 czas. temperować ndk., zatemperować dk.

 przym. temperówkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podstrugaczka, ostrzytka, ostrzynka; kraków|strugaczka.; gwara sądecka zastrugaczka; poł.-wsch. strugawka; reg. pozn. ostrzytko.; częstochowa|zastrużka.; reg. pozn. ostrzałka.

Wiktionary


tempestoso

określenie wykonawcze: burzliwie


SJP.pl


tempietto

1. mała świątynia zbudowana na planie koła
2. barokowy lub klasycystyczny budynek ogrodowy powstały na planie koła


SJP.pl

Wikipedia


templariusz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. kośc. członek średniowiecznego rycerskiego Zakonu Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona;

Wiktionary

Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona (łac. Fratres Militiae Templi, Pauperes Commilitones Christi Templique Salomonis; fr. Pauvres Chevaliers du Christ et du Temple de Salomon), potocznie: Templariusze (fr. Les Templiers) – średniowieczny katolicki zakon rycerski, działający od XII do XIV wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pani zapewne zna tego bałwana, tego… no, już nie wiem, jak go nazwać, który opublikował w gazecie wiadomość o skarbie templariuszy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ̃mˈplarʲjuʃ, AS: tẽmplarʹi ̯uš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. templariuszka ż.

 przym. templariuszowski, templarski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. świątynnik

Wiktionary


templariusze

Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona (łac. Fratres Militiae Templi, Pauperes Commilitones Christi Templique Salomonis; fr. Pauvres Chevaliers du Christ et du Temple de Salomon), potocznie: Templariusze (fr. Les Templiers) – średniowieczny katolicki zakon rycerski, działający od XII do XIV wieku.

Wikipedia


templariuszka

templariusz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kośc. kobieta należąca do zakonu templariuszy (OSMTJ)

Wiktionary

Patrz:

templariusz

Powiązane:

 rzecz.

:: fm. templariusz m.

 przym. templariuszowy, templarski

Wiktionary


templarski

przymiotnik

 (1.1) związany z templariuszami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) jeśli więc król angielski zechce pozostać w Palestynie, nie będzie miał innych posiłków nad małą garstkę ochotników, i nader wątpliwą pomoc Konrada z Montferratu, rycerzy templarskich i świętego Jana Jerozolimskiego.

 (1.1) (…) na Morawach do dzisiaj po templariuszach zostały wielkie piwnice, w których produkuje się słynne templarskie wino.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. templariusz mos., templarz mos., templariuszka ż.

 przym. templariuszowski

Wiktionary


templatka

potocznie: gotowy wzór lub szablon do czegoś


SJP.pl


temple

Francja:

  • Temple – miasto w regionie Akwitania
  • Temple – miasto w Regionie Centralnym

Stany Zjednoczone:

  • Temple – miasto w stanie Georgia, w hrabstwie Carroll
  • Temple – miejscowość w stanie Oklahoma, w hrabstwie Cotton
  • Temple – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Bell
  • Temple – miasto w stanie Maine, w hrabstwie Franklin
  • Temple – miasto w stanie New Hampshire, w hrabstwie Hillsborough
  • Temple – jednostka osadnicza w stanie Pensylwania, w hrabstwie Berks
  • Temple (ang. Temple Town) – gmina w stanie Maine, w hrabstwie Franklin
  • Temple (ang. Temple Town) – gmina w stanie New Hampshire, w hrabstwie Hillsborough

Wikipedia


templewo

Templewo (niem. Tempel) – wieś w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Bledzew.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Wikipedia


templum

świątynia antyczna


SJP.pl

Templum (łac.):

  • świątynia
  • budynek, w którym odbywały się obrady zgromadzeń ludowych (comitium) w Rzymie
  • obszar na ziemi lub niebie wyznaczony przez augurów (kapłanów-wróżbitów) dla prowadzenia np. obserwacji lotu ptaków związanych z wróżbami.

Wikipedia


tempo

1. szybkość wykonywania lub dziania się czegoś;
2. rytmiczność, miarowość;
3. szybkość wykonywania utworu muzycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) prędkość wykonywania jakiejś czynności, zwykle powtarzanej

 (1.2) muz. szybkość utworu muzycznego

Wiktionary

  • Tempo (gazeta) – dziennik sportowy
  • Tempo (tygodnik) – indonezyjski tygodnik
  • tempo (muzyka) – jeden z elementów dzieła muzycznego
  • tempo (szachy) – w terminologii szachowej: pojedyncze posunięcie
  • TEMPO (chemia) – związek chemiczny, stabilny rodnik nitroksylowy
  • Tempo – singel Chrisa Browna
  • Tempo – singel Exo
  • Tempo – singel Margaret
  • Tempo – singel Lizzo i Missy Elliot

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dyrektor zarządził zwiększenie tempa produkcji.

 (1.2) Ten utwór jest w tempie largo.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃mpɔ, AS: tmpo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szybkość, prędkość

Wiktionary


tempomat

automat do utrzymywania stałej prędkości pojazdu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. automatyczny system utrzymywania stałej prędkości samochodu na drodze

Wiktionary

Tempomat (CCS, z ang. Cruising Control System) – urządzenie utrzymujące stałą prędkość pojazdu niezależnie od tego, czy pojazd porusza się po płaskiej nawierzchni, czy też pochyłej (podjazdy, zjazdy). Kierowca nie musi naciskać pedału przyspieszenia, gdyż regulacja prędkości odbywa się automatycznie (w przypadku wyposażenia w skrzynię automatyczną również biegi są zmieniane automatycznie). Naciśnięcie pedału hamulca powoduje natychmiastowe wyłączenie tempomatu. W niektórych wersjach, po wciśnięciu jednego z przycisków, tempomat przywraca poprzednio ustaloną prędkość. Po wciśnięciu pedału przyspieszenia w trakcie pracy tempomatu – pojazd przyspiesza, a po jego zwolnieniu wraca do ustawionej prędkości.

Wikipedia


temponauta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. podróżnik w czasie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Trzej amerykańscy temponauci zostali wysłani o setki lat w przyszłość – prawie dwa razy dalej niż Sowieci w zeszłorocznej misji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛ̃mpɔ̃ˈnawta, AS: tmpõnau̯ta

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chrononauta

Wiktionary


temporalizacja

1. w psychologii: odnoszenie przeżycia aktualnego do wcześniejszego;
2. w językoznawstwie: osadzenie zdarzenia w czasie, zwykle za pomocą odpowiedniej formy czasownika


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. odniesienie aktualnego przeżycia do dawniejszego

 (1.2) jęz. osadzenie zdarzenia w określonym momencie lub odcinku czasu, najczęściej za pomocą właściwych form czasownika

Wiktionary

Powiązane:

 przym. temporalny

Wiktionary


temporalny

trwający przez krótki czas; chwilowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) czasowy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. temporalizacja ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chwilowy, czasowy, doraźny, efemeryczny, efemerydalny, krótki, krótkotrwały, niedługi, niestały, nietrwały, nikły, okresowy, prowizoryczny, przejściowy, przelotny, przemijający, przemijalny, tymczasowy, ulotny

Wiktionary


tempowiec

długodystansowiec utrzymujący szybkie tempo w czasie całego biegu


SJP.pl


tempówka

trening polegający na intensywnym wysiłku (np. bieganiu) przeplatanym z niskim wysiłkiem albo odpoczynkiem


SJP.pl


tempowy

w sporcie: mający pewne tempo, dokonywany w szybkim tempie


SJP.pl


tempra

samochód typu Fiat Tempra


SJP.pl


tempura

japońska potrawa z owoców morza, warzyw, ryb lub rzadziej mięsa, panierowanych i smażonych na głębokim oleju


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kulin. japońska potrawa z jarzyn, grzybów i owoców morza smażonych w cieście naleśnikowym, podawanych ze specjalnym sosem;

Wiktionary

Tempura (jap. 天ぷら, てんぷら, 天麩羅, 天婦羅 tenpura; wym. tempura) – potrawa kuchni japońskiej, pochodząca z Portugalii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Składniki tempury smaży się na głębokim oleju.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ̃mˈpura, AS: tẽmpura

Wiktionary


temu

zaimek pełniący w zdaniu różne funkcje


SJP.pl

forma zaimka.

 (1.1) C. zob. ten., to

poimek

 (2.1) …używana po określeniu czasu, oznaczająca, że jakieś wydarzenie odbyło się przed tym odstępem czasu

spójnik

 (3.1) gw-pl|Bukowina, Podlasie. dlatego

Wiktionary

  • Temu (sklep internetowy)
  • Temù

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) To zdarzyło się rok temu. → to zdarzyło się, minął rok i teraz o tym mówię

 (2.1) Rozmawialiśmy dwie godziny temu. → Rozmawialiśmy przed dwiema godzinami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃mu, AS: tmu

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) przed

Wiktionary


temudżyn

Wikipedia


ten

zaimek pełniący w zdaniu różne funkcje


SJP.pl

zaimek wskazujący, rodzaj męski

 (1.1) …na przedmiot, zwierzę, osobę lub pojęcie znajdujące się blisko mówiącego

Wiktionary

Płyty i albumy

  • Ten – album zespołu Astral Projection
  • Ten – album Gabrielli Cilmi z 2010
  • Ten – album zespołu Girls Aloud z 2012
  • Ten – album zespołu Kroke
  • Ten – album zespołu Pearl Jam
  • Ten Harlem – tytuł czwartej płyty rockowego zespołu Harlem
  • Ten Miles – singel promo duńskiej grupy muzycznej Infernal
  • Ten Thousand Fists – trzeci album hardrockowego zespołu Disturbed
  • Ten New Songs – dziesiąty album studyjny Leonarda Cohena
  • Ten on One (The Singles) – album niemieckiej piosenkarki Sandry
  • Ten Commandments – kompilacja przebojów Ozzy'ego Osbourne'a

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To ten kot mnie podrapał!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ̃n, AS: tẽn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ów; książk. tenże; przest. on; daw. si

Wiktionary


tenakiel

podstawka służąca do umocowania stronic składanego ręcznie rękopisu na kaszcie drukarskiej


SJP.pl


tenantozaur

rodzaj dinozaura z grupy iguanodonów; tenontozaur


SJP.pl

Tenontozaur, tenantozaur (Tenontosaurus) – dinozaur; prymitywny przedstawiciel grupy iguanodonów

Żył w epoce wczesnej kredy około 115 milionów lat temu na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej. Długość ciała do 7 m, wysokość do 2,2 m, masa ok. 1 t. Jego szczątki znaleziono w USA.

Wikipedia


tenardyt

minerał, siarczan sodu


SJP.pl

Tenardyt (thenardyt) – minerał z grupy siarczanów. Należy do minerałów bardzo rzadkich, występujących tylko w niektórych regionach ziemi.

Nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego chemika L.J. Thenarda (1777-1857).

Wikipedia


tencel

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) włók. tkanina z włókien otrzymywanych z masy celulozowej przy użyciu przędzenia na mokro, odporna na gniecenie

Wiktionary

Lyocell, tencel - forma sztucznego jedwabiu, wykonana z włókien otrzymywanych z masy celulozowej przy użyciu przędzenia na mokro. Został opracowany w 1972 r. przez zespół pracowników nieistniejącego już amerykańskiego zakładu włókien Enka w Karolinie Północnej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jedną z najważniejszych właściwości tencelu jest wyjątkowa zdolność do pochłaniania wody.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) lyocell

Wiktionary


tenczyn

Tenczyn – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Lubień.

W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego.

Wikipedia


tenczynek

Tenczynek – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Krzeszowice.

Wikipedia


tenczyński

Tenczyn, Tenczynek


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Tenczynkiem, dotyczący Tenczynka

Wiktionary

Patrz:

Tenczyn, Tenczynek

Powiązane:

 rzecz. Tenczynek m.

Wiktionary


tendencja

skłonność do czegoś; dyspozycja psychiczna; intencja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) skłonność do czegoś

 (1.2) trend, moda

 (1.3) stat. trend, jednostajność wzrostu lub spadku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) On ma tendencję do wygłaszania długich tyrad.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛ̃nˈdɛ̃nt͡sʲja, AS: tẽndncʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tendencyjność ż.

 przym. tendencyjny

 przysł. tendencyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dążność, inklinacja, skłonność

 (1.2) kierunek, pot. moda, trend

 (1.3) trend

Wiktionary


tendencyjka

zdrobnienie od: tendencja


SJP.pl


tendencyjniej

stopień wyższy od przysłówka: tendencyjnie


SJP.pl


tendencyjniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: tendencyjny


SJP.pl


tendencyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest tendencyjne; cecha tych, którzy są tendencyjni

Wiktionary

Tendencyjność – nieobiektywne i stronnicze prezentowanie rzeczywistości, najczęściej (np. w literaturze) w sposób podporządkowany wytycznym jakiejś idei. Przedstawienie takie jest z reguły niezgodnie z faktami i wyraża upodobania oraz punkt widzenia jakiejś osoby, czy grupy, np. w celu wsparcia danego celu politycznego.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tendencja ż.

 przym. tendencyjny

 przysł. tendencyjnie

Wiktionary


tendencyjny

odznaczający się pewną tendencją; stronniczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) stronniczy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ustalenia jej kontrolerów potwierdziły zarzuty Urzędu Marszałkowskiego. - Kasa Chorych została napuszczona przez Urząd Marszałkowski. Ustalenia są tendencyjne - mówi dyrektor, który odpiera wszystkie zarzuty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛ̃ndɛ̃nˈt͡sɨjnɨ, AS: tndẽncyi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tendencja ż., tendencyjność ż.

 przysł. tendencyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jednostronny, jednokierunkowy

Wiktionary


tender

1. pojazd połączony na stałe z parowozem, wyposażony w pomieszczenia na paliwo, zbiornik na wodę oraz narzędzia potrzebne do obsługi parowozu w drodze
2. statek pomocniczy do zaopatrywania innych statków w żywność, wodę itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kolej. wagon specjalnej konstrukcji połączony z parowozem do przewozu węgla;

 (1.2) mar. statek pomocniczy zaopatrujący inne jednostki pływające

Wiktionary

  • tender – w kolejnictwie, wagon specjalnej konstrukcji do przewozu węgla i wody dla parowozu
  • tender – w żegludze:
    • zasobnia węgla na dawnych parowcach
    • tender torpedowców
    • tender wodnosamolotów
  • Tender – polski zespół muzyczny, zobacz Tomasz Szwed
  • Tender – singel zespołu Blur z albumu 13

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na stacji stała lokomotywa z tendrem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃ndɛr, AS: tnder

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) węglarka

Wiktionary


tendomiopatia

choroba charakteryzująca się uporczywymi mięśniowo-stawowymi oraz występowaniem charakterystycznych punktów wrażliwych na ucisk; fibromialgia, reumatyzm tkanek miękkich


SJP.pl


tendrzak

parowóz tendrzak - parowóz bez tendra, mający zapas węgla i wody w specjalnych komorach po obu stronach kotła; parowóz kusy


SJP.pl

Tendrzak – parowóz przystosowany konstrukcyjnie do eksploatacji bez tendra, przewożący w odpowiednich zbiornikach i zasobnikach zapas wody kotłowej i opału (najczęściej węgla). Tendrzaki w systemie oznaczeń na PKP mają jako drugą dużą literę K.

Wikipedia


tenebrystyczny

tenebryzm


SJP.pl

Patrz:

tenebryzm

tenebryzm

styl w malarstwie polegający na stosowaniu ciemnego tła i wydobywaniu z niego postaci za pomocą ostrego światłocienia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. zastosowanie ciemnej tonacji barwnej w obrazie przy jednoczesnym ukazaniu postaci przy użyciu ostrego światłocienia;

Wiktionary

Tenebryzm (z łac. tenebrae – ciemności, mrok) – w dawnym malarstwie europejskim sposób kompozycji obrazu, polegający na użyciu ciemnej tonacji barwnej, z której ludzkie postacie i przedmioty wydobywano z mrocznego tła ostrym światłocieniem. W manierze tej umieszczane często w scenerii nocnej wyobrażenia umiejętnie kontrastowano z niezwykłymi efektami oświetlenia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W malarstwie północnowłoskim 2. poł. XVI w. stosowano tenebryzm.

Wiktionary


tenendo

określenie wykonawcze: wytrzymując (wartości rytmiczne dźwięków)


SJP.pl


teneramente

określenie wykonawcze: tkliwie, delikatnie


SJP.pl


tenere

określenie wykonawcze: trzymać, wytrzymać (wartości rytmiczne dźwięków)


SJP.pl

Ténéré – pustynny region w obrębie południowo-centralnej Sahary. Jest to rozległa piaszczysta równina o powierzchni ok. 400 tys. km², ciągnąca się od północno-wschodniego Nigru do zachodniego Czadu. Pustynia ograniczona jest górami Aïr na zachodzie, Ahaggar na północy, wyżyną Djado na północnym wschodzie, pasmem Tibesti na wschodzie i Kotliną Czadu na południu.

Wikipedia


tenerowicz

nazwisko


SJP.pl


teneryfa

rodzaj koronki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hiszpańska wyspa w archipelagu Wysp Kanaryjskich;

Wiktionary

Teneryfa (hiszp. Tenerife) – należąca do Hiszpanii wyspa na Oceanie Atlantyckim, będąca częścią archipelagu i regionu Wyspy Kanaryjskie. Zlokalizowana nieopodal północno-zachodnich wybrzeży Afryki, wraz z archipelagiem zaliczana jest do Makaronezji. Jest największą i najludniejszą wyspą w archipelagu i najludniejszą wyspą hiszpańską. Teneryfa, choć geograficznie leży na wodach oceanicznych u wybrzeży północnej Afryki, jest integralną częścią Hiszpanii i Unii Europejskiej. Obowiązuje waluta euro, a językiem urzędowym jest hiszpański. Z częścią mieszkańców można się też porozumieć po angielsku, w języku angielskim są też niektóre tablice informacyjne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Największymi wyspami w archipelagu Wysp Kanaryjskich są Teneryfa i Gran Canaria.

 (1.1) Kiedyś organizowano na Teneryfę wycieczki orbisowskie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teneryfczyk mos., Teneryfka ż.

 przym. teneryfski

Wiktionary


teneryfczyk

mieszkaniec Teneryfy (wyspy na Oceanie Atlantyckim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Teneryfy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teneryfa ż.

:: fż. Teneryfka ż.

 przym. teneryfski

Wiktionary


teneryfka

mieszkanka Teneryfy (wyspy na Oceanie Atlantyckim)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Teneryfy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teneryfa ż.

:: fm. Teneryfczyk mos.

 przym. teneryfski

Wiktionary


teneryfski

Teneryfa (wyspa na Oceanie Atlantyckim)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Teneryfą, dotyczący Teneryfy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teneryfa ż., Teneryfczyk mos., Teneryfka ż.

Wiktionary


tenes

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 117 (symbol Ts)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Ts i liczbie atomowej 117;

Wiktionary

Tenes (Ts, łac. tennessine) – syntetyczny pierwiastek chemiczny, transuranowiec o liczbie atomowej 117. Po raz pierwszy zsyntetyzowano go w drugiej połowie 2009 roku w laboratorium w Dubnej w Rosji.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) symbol. Ts, przest. ununseptium, przest. symbol. Uus

Wiktionary


tenge

1. jednostka monetarna Kazachstanu;
2. 1/100 manata, turkmeńskiej jednostki pieniężnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) monet. waluta Kazachstanu;

Wiktionary

Tenge (wym. tɛŋgɛ, kaz. теңге, kod ISO 4217: KZT) – wprowadzona 15 listopada 1993 waluta narodowa Kazachstanu.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) symbol.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* baskijski: (1.1) tenge

* kataloński: (1.1) tenge m.

* kazachski: (1.1) теңге

* rosyjski: (1.1) тенге m.

* ukraiński: (1.1) тенге

źródła.

== tenge (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) monet. tenge

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃ŋɡɛ, AS: tŋge

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) symbol.

Wiktionary


tengen

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) w go centralny punkt na gobanie;

Wiktionary

Niemcy:

  • Tengen – miasto w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, w powiecie Konstancja

Inne:

  • Tengen – punkt na planszy do gry w go
  • Tengen – jeden z tytułów zawodowego go w Japonii
  • Tengen – wydawca i developer gier wideo utworzony przez producenta gier zręcznościowych Atari Games
  • Tengen – okres w historii Japonii, trwający od 976 do 978 roku

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gry dość rzadko zaczynają się ruchem w tengen.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃ŋɡɛ̃n, AS: tŋgẽn

Wiktionary


teńgi

przymiotnik

 (1.1) lwów. olbrzymi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jesteś już teńgi.

Wiktionary


tengryzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. zespół wierzeń stepowych wyznawanych przez m.in. Mongołów, Madziarów, a także Protobułgarów, zawierający elementy szamanizmu, totemizmu i animizmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Współcześnie, zwłaszcza wśród ludów tureckich Azji Środkowej, Powołża i Syberii, istnieje ruch dążący do odrodzenie tengryzmu, który z istoty rzeczy skonfliktowany jest ze wzmacniającym swoją pozycję islamem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tengrysta mos., tengrystka ż.

 przym. tengrystyczny

Wiktionary


teniodont

przedstawiciel podrzędu wymarłych ssaków wyższych o silnie rozwiniętych kłach


SJP.pl


teniodonty

przedstawiciel podrzędu wymarłych ssaków wyższych o silnie rozwiniętych kłach


SJP.pl

Teniodonty (Taeniodonta) – klad wymarłych ssaków wyższych. Żyły w Ameryce Północnej od późnej kredy do środkowego eocenu. Teniodonty były pierwszymi ssakami, które po wymieraniu kredowym osiągnęły duże rozmiary, a także pierwszymi, u których powstało uzębienie hipsodontyczne. Cechowały się dużą różnorodnością pod względem biologii w porównaniu do innych współczesnych im grup ssaków, grupa ta obejmowała m.in. niewielkich owadożerców i dużych, kopiących roślinożerców.

Wikipedia


tenis

gra rozgrywana na korcie przez dwójkę przeciwników (gra pojedyncza) lub dwie rywalizujące pary (debel), przy użyciu odpowiednich rakiet, służących do przebijania piłeczki nad siatką na pole przeciwnika, przeciwników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) sport. gra rozgrywana na korcie, polegająca na odbijaniu rakietą piłki na pole przeciwnika;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) wełniana tkanina o splocie skośnym;

Wiktionary

Tenis, tenis ziemny – dyscyplina sportowa rozgrywana na korcie tenisowym, polegająca na przebijaniu rakietą tenisową piłki ponad lub obok siatki na pole przeciwnika, celem zdobycia punktu bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku błędu przeciwnika. Może być rozgrywana pojedynczo (tzw. singiel) lub w dwuosobowych zespołach zawodników jednej płci (debel) lub obu (mikst). Tenis należał do grona letnich dyscyplin olimpijskich w latach 1896–1924. Do ich programu powrócił w 1988.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Studentka matematyki, niezwykle piękna i niezwykle inteligentna, młodsza od niego o parę lat, znała kilka języków i świetnie grała w tenisa (…)

 (2.1) Do tej koszuli będą pasowały spodnie z tenisu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃ɲis, AS: tńis

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tenisista m., tenisistka ż., tenisówka ż.

 przym. tenisowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) biały sport

Wiktionary


tenisista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sport. ktoś, kto gra w tenisa ziemnego, sportowo lub rekreacyjnie

 (1.2) sport. ktoś, kto gra w tenisa stołowego, sportowo lub rekreacyjnie

Wiktionary

Tenis, tenis ziemny – dyscyplina sportowa rozgrywana na korcie tenisowym, polegająca na przebijaniu rakietą tenisową piłki ponad lub obok siatki na pole przeciwnika, celem zdobycia punktu bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku błędu przeciwnika. Może być rozgrywana pojedynczo (tzw. singiel) lub w dwuosobowych zespołach zawodników jednej płci (debel) lub obu (mikst). Tenis należał do grona letnich dyscyplin olimpijskich w latach 1896–1924. Do ich programu powrócił w 1988.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Marek jest najlepszym tenisistą na korcie.

 (1.2) By być dobrym tenisistą, musisz mieć dobrą paletkę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛ̃ɲiˈɕista, AS: tńiśista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tenisówka ż., tenis m.

:: fż. tenisistka ż.

 przym. tenisowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tenisista ziemny

 (1.2) pingpongista, tenisista stołowy

Wiktionary


tenisistka

tenisista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. zawodniczka grająca w tenisa; także kobieta amatorsko grająca w tenisa

Wiktionary

Tenis, tenis ziemny – dyscyplina sportowa rozgrywana na korcie tenisowym, polegająca na przebijaniu rakietą tenisową piłki ponad lub obok siatki na pole przeciwnika, celem zdobycia punktu bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku błędu przeciwnika. Może być rozgrywana pojedynczo (tzw. singiel) lub w dwuosobowych zespołach zawodników jednej płci (debel) lub obu (mikst). Tenis należał do grona letnich dyscyplin olimpijskich w latach 1896–1924. Do ich programu powrócił w 1988.

Wikipedia

Patrz:

tenisista

Wymowa:

IPA: ˌtɛ̃ɲiˈɕistka, AS: tńiśistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tenisista m., tenisówka ż., tenis m.

 przym. tenisowy

Wiktionary


tenisówka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obuw. lekki, sportowy but z tkaniny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛ̃ɲiˈsufka, AS: tńisufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tenis mrz., tenisista mos., tenisistka ż.

 przym. tenisowy

Wiktionary


tenisówki

Tenisówki – rodzaj płytkiego sportowego obuwia tekstylnego, na podeszwie z gumy. W odróżnieniu od pokrewnych im trampek, tenisówki posiadają bardzo niskie cholewki (nie zakrywające kostek) i poza podeszwą wykonane są zazwyczaj z jednorodnego materiału (z reguły nie posiadając gumowanych nosków).

Wikipedia


tenisowy

przymiotnik

 (1.1) związany z tenisem, dotyczący tenisa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛ̃ɲiˈsɔvɨ, AS: tńisovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tenis m., tenisista m., tenisistka ż., tenisówka ż.

Wiktionary


tenit

odmiana żelaza meteorycznego zawierająca nikiel; żelazo wstęgowe; tanit


SJP.pl


tennessee

[czytaj: teneS-I lub TEnes-i]
1. stan w USA;
2. rzeka w USA, lewy dopływ Ohio;
3. obce imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. stan na południowym wschodzie Stanów Zjednoczonych;

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (2.1) geogr. hydron. rzeka w Stanach Zjednoczonych, główny dopływ rzeki Ohio;

rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna

 (3.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Tennessee (wymowa: /tɛnɪˈsiː/) – stan na południowym wschodzie Stanów Zjednoczonych. Graniczy z ośmioma stanami, na północy z Kentucky i Wirginią, na wschodzie z Karoliną Północną, na południu z Georgią, Alabamą, Missisipi, a na zachodzie z Arkansas i Missouri.

Wikipedia

Przykłady

 (3.1) W rzeczywistości ojciec Tennessee'ego – Cornelius Williams – miał wiele cech Stanley'a Kowalskiego z „Tramwaju zwanego pożądaniem”.

Wiktionary


tenno

tytuł cesarza japońskiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) polit. cesarz japoński

Wiktionary

Tenno – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga, w prowincji Trydent.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwały 1732 osoby, 61,9 os./km².

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|jap|天皇. (tennō) = król nieba

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tenno

* włoski: (1.1) tenno m.

źródła.

== tenno (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Persent101-tenno.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) polit. tenno, cesarz japoński

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|jap|天皇. (tennō) = król nieba

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) tenno

* włoski: (1.1) tenno m.

źródła.

== tenno (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Persent101-tenno.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) polit. tenno, cesarz japoński

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


tennyson

Osoby noszące nazwisko Tennyson:

  • Alfred Tennyson – angielski poeta, przedstawiciel postromantyzmu wiktoriańskiego
  • Hallam Tennyson – brytyjski arystokrata i polityk, gubernator generalny Australii w latach 1903-1904

Miejscowości w USA:

  • Tennyson – miejscowość w stanie Indiana, w hrabstwie Warrick
  • Tennyson – wieś w stanie Wisconsin, w hrabstwie Grant

Wikipedia


tenontozaur

rodzaj dinozaura z grupy iguanodonów; tenantozaur


SJP.pl

Tenontozaur, tenantozaur (Tenontosaurus) – dinozaur; prymitywny przedstawiciel grupy iguanodonów

Żył w epoce wczesnej kredy około 115 milionów lat temu na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej. Długość ciała do 7 m, wysokość do 2,2 m, masa ok. 1 t. Jego szczątki znaleziono w USA.

Wikipedia


tenor

1. najwyższy głos męski
2. przestarzale: brzmienie lub treść jakiegoś pisma


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. najwyższy głos męski;

 (1.2) pot. instrument z taką barwą dźwięku

 (1.3) książk. wydźwięk, charakter czegoś

 (1.4) gw-pl|Warmia. trąbka

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) środ. mężczyzna o najwyższej skali głosu

Wiktionary

Tenor – jeden z czterech głównych rodzajów, klas głosu ludzkiego. Mianem tym określa się również osoby śpiewające tym głosem. Skala tenorów solistów obejmuje dźwięki od c do c'-d'', a skala tenorów chóralnych od c do g'-a’. Sytuuje się pomiędzy skalą barytonu a męskiego altu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃nɔr, AS: tnor

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) wydźwięk, wymowa, sens, treść, znaczenie

Wiktionary


tenorek

lekceważąco o tenorze - śpiewaku lub głosie


SJP.pl


tenorino

1. słaby głos tenorowy
2. głos kastrata


SJP.pl


tenorka

rodzaj piszczałki


SJP.pl


tenorki

rodzaj skrzypiec wielkości pośredniej między altówką a wiolonczelą; skrzypce tenorowe


SJP.pl


tenorowo-basowy

tenorowy i basowy, np. instrument tenorowo-basowy


SJP.pl


tenoryt

minerał, tlenek miedzi


SJP.pl

Tenoryt (melakonit) – minerał z gromady tlenków. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.

Nazwa pochodzi od nazwiska włoskiego botanika Michele Tenore (1780-1861).

Wikipedia


tenorzysta

śpiewak śpiewający tenorem; tenor


SJP.pl


tenrek

kolczaste zwierzę z Madagaskaru; kretojeż


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) zool. madagaskarski ssak przypominający jeża;

Wiktionary

Tenrek zwyczajny, kretojeż bezogonowy (Tenrec ecaudatus) – gatunek ssaka z podrodziny tenreków (Tenrecinae) w obrębie rodziny tenrekowatych (Tenrecidae).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃nrɛk, AS: tnrek

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kretojeż

Wiktionary


tenrekowate

o cechach tenrekowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl

Tenrekowate, kretojeże (Tenrecidae) – rodzina ssaków z podrzędu tenrekokształtnych (Tenrecomorpha) w obrębie rzędu afrosorkowców (Afrosoricida).

Wikipedia


tenrekowaty

o cechach tenrekowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


tenri

główna sekta religijna kultu Sinto w Japonii


SJP.pl

Tenri (jap. 天理市 Tenri-shi) – miasto w Japonii, na wyspie Honsiu, w prefekturze Nara.

W mieście znajduje się kwatera główna wspólnoty religijnej Tenri-kyō oraz inne obiekty należące do niej, w tym Uniwersytet Tenri (Tenri Daigaku), którego biblioteka posiada wartościowe zbiory dawnego piśmiennictwa japońskiego.

Wikipedia


tensja

siły działające w skorupie ziemskiej, powodujące powstawanie rowów tektonicznych; przeciwieństwo kompresji


SJP.pl

Tensja – w geologii oznacza siły rozciągające działające w skorupie ziemskiej (naprężenie), których skutkiem jest ekstensja: odkształcenie ośrodka mające charakter rozciągnięcia.

Skutkiem działania tensji jest powstawanie m.in. rowów tektonicznych, ryftów lub uskoków normalnych. Siły te działają przeciwnie do sił kompresji, wywołujących skrócenie ośrodka (np. fałdowanie).

Wikipedia


tensjometr

urządzenie do pomiaru zawartości w glebie wody łatwo dostępnej dla roślin


SJP.pl

Tensometr (łac. tensusnapięty, gr. metréômierzę) – miernik służący do pomiaru naprężenia. W praktyce mierzy się odkształcenie i oblicza naprężenie w oparciu o przyjęty związek fizyczny (np. prawo Hooke’a).

Tensometry wykorzystuje się także pośrednio do pomiaru innych wielkości nieelektrycznych (np. siły, ciśnienia, przyspieszenia, masy).

Wikipedia


tensometr

przyrząd służący do pomiaru odkształceń liniowych lub naprężeń ciała stałego zachodzących pod działaniem obciążeń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. techn. metrol. miernik naprężeń materiałów;

Wiktionary

Tensometr (łac. tensusnapięty, gr. metréômierzę) – miernik służący do pomiaru naprężenia. W praktyce mierzy się odkształcenie i oblicza naprężenie w oparciu o przyjęty związek fizyczny (np. prawo Hooke’a).

Tensometry wykorzystuje się także pośrednio do pomiaru innych wielkości nieelektrycznych (np. siły, ciśnienia, przyspieszenia, masy).

Wikipedia


tensometria

dział metrologii zajmujący się pomiarami sprężystych odkształceń materiałów poddanych działaniu obciążeń


SJP.pl

Wikipedia


tenson

poetycka forma literacka polegająca na prowadzeniu przez dwóch autorów dyskusji na dany temat


SJP.pl


tensor

uogólnienie wektora i skalara


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mat. obiekt geometryczny opisujący wieloliniowe zależności między zbiorami wektorów, niezmiennicze względem układu współrzędnych;

Wiktionary

Tensor – obiekt matematyczny będący uogólnieniem pojęcia wektora. Zbiór wszystkich tensorów wraz z działaniami dodawania i mnożenia przez skalar nazywa się przestrzenią tensorową. Tensory, podobnie jak wektory, mogą być swobodne i zaczepione. Rozważa się pola tensorowe (nazywane również w skrócie tensorami), czyli pola, które każdemu punktowi przestrzeni przypisują pewien tensor. Tensory, które zmieniają się przy zmianie skali, ściśle nazywa się gęstościami tensorowymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Obliczmy współrzędne tensora bezwładności ciała doskonale sztywnego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃w̃sɔr, AS: tũ̯sor

Wiktionary

Powiązane:

 przym. tensorowy

Wiktionary


tensorowy

rachunek tensorowy - dział matematyki dotyczący badania właściwości i zastosowań tensorów


SJP.pl


tensyd

związek chemiczny adsorbujący się na powierzchni układu i zmieniający jej energię swobodną; surfaktant, tenzyd


SJP.pl

Wikipedia


tent

brezent lub płótno żaglowe rozkładane nad pokładem statku w celu jego ochrony


SJP.pl

Tent - płótno lub brezent rozpinane nad pokładem statku, stanowiące dach chroniący przed słońcem lub deszczem.

Wikipedia


tentacja

dawniej:
1. kuszenie, nęcenie;
2. usiłowanie, próba


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. kuszenie

 (1.2) daw. próbowanie

Wiktionary


tentakulit

wymarły bezkręgowiec występujący w sylurze i dewonie


SJP.pl


tentator

dawniej: ten, kto zachęca, namawia do czegoś, zwłaszcza do czegoś złego; kusiciel


SJP.pl


tentatywny

środowiskowo: próbny, wstępny


SJP.pl


tentego

potocznie: wyraz zastępujący (często eufemistycznie) określenie jakiejś czynności, sytuacji, jakiegoś faktu, stanu itp., których nadawca nie chce lub nie umie określić


SJP.pl


tentegować

potocznie:
1. wykonywać jakąś czynność;
2. odbywać stosunek seksualny; tentegować się, bzykać się


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. wytentegować)

 (1.1) pot. czasownik, który może być określeniem dowolnej czynności

 (1.2) eufem. o mężczyźnie: odbywać stosunek seksualny

czasownik zwrotny niedokonany tentegować się

 (2.1) eufem. odbywać stosunek seksualny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛ̃ntɛˈɡɔvat͡ɕ, AS: tntegovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tentegowanie n.

Wiktionary


tentegowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|tentegować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. tentegować ndk.

Wiktionary


tentować

dawniej:
1. kusić, nęcić, pociągać do jakiegoś działania;
2. kusić się, starać się, zabiegać o coś


SJP.pl


tenues

w językoznawstwie: bezdźwięczne spółgłoski zwarte (w Polsce 'p', 't' i 'k')


SJP.pl


tenuta

przestarzale o dzierżawie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. ekon. czynsz dzierżawny

 (1.2) hist. królewszczyzna w użytkowaniu starosty niegrodowego

Wiktionary

Tenuta – (wł. 'posiadłość, majątek (ziemski); objętość; uniform' z łac. tenēre 'trzymać'). Ma dwa znaczenia: „tenuta dzierżawna” – czynsz dzierżawczy (renta dzierżawna), którą dzierżawca przekazuje właścicielowi ziemi.

W innym znaczeniu jest to dzierżawa dóbr królewskich lub książęcych. Dzierżawcę takich dóbr zwano grzecznościowo w Polsce w XVI i XVII w. starostą niegrodowym lub tenutariuszem.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. tenutariusz mos.

Wiktionary


tenutariusz

dawniej: dzierżawca dóbr królewskich; posiadacz starostwa bez jurysdykcji; starosta niegrodowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. dzierżawiący królewszczyznę

Wiktionary

Starosta niegrodowy, tenutariusz (łac. capitaneus sine iurisdictione) – użytkownik zamków lub dóbr królewskich z tzw. królewszczyzn na podstawie umowy dzierżawy lub zastawu, jednak bez praw starosty grodowego takich jak uprawnienia sądowe, policyjne i egzekucyjne. Starostwa niegrodowe były łac. panis bene merentium (chlebem dobrze zasłużonych), rozdawanym przez króla. Starostwa grodowe nadawały wyższą godność, ale za to starostwa niegrodowe były bardziej dochodowe. Starostowie niegrodowi od 1563 roku byli obowiązani płacić do skarbu państwa część czwartą dochodu, czyli tak zwaną kwartę, na utrzymanie wojska kwarcianego (od 1567 roku tylko 1/5). Prawo zwane Ius communicativum, pozwalało wdowie po staroście zatrzymać starostwo na dożywocie. Dla wykazania kwarty sporządzano bardzo szczegółowe i dokładne opisy starostw zwane lustracjami. Starostowie niegrodowi administrowali dobrami jak własnością cudzą i czasową, dlatego sejm w 1774 roku postanowił wydzierżawiać starostwa niegrodowe prawem emfiteutycznym na 50 lat w drodze przetargu. Wobec niekontrolowanej kumulacji tych starostw w jednym ręku, stały się one przyczyną wzrostu niejednej fortuny magnackiej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kilku tenutariuszy królewskich nie wpłaciło jeszcze należnej sumy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tenuta ż.

Wiktionary


tenutariuszka

tenutariusz


SJP.pl

Patrz:

tenutariusz

tenuto

określenie wykonawcze: wytrzymując


SJP.pl

Akcent muzyczny – wyraźniejsze, silniejsze podkreślenie jakiegoś dźwięku lub współbrzmienia. Akcent naturalny pojawia się w tzw. „mocnych” częściach taktu. Inne akcenty (melodyczny, harmoniczny) wynikają z linii melodycznej lub współbrzmienia i układu grup rytmicznych (np. w tańcach).

Wikipedia


tenże

książkowo: zaimek "ten" wzmocniony partykułą ekspresywną -że; ten sam, ten właśnie


SJP.pl

zaimek wskazujący

 (1.1) książk. …na przedmiot, zwierzę, osobę lub pojęcie znajdujące się blisko mówiącego, wzmocniony o partykułę ekspresywną -że; ten sam

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na stole leżał długi, stalowy nóż kuchenny. Oskarżony chwycił tenże nóż i dwukrotnie ugodził policjanta w brzuch.

 (1.1) Pracowała jako adiunkt w Katedrze Wiedzy o Mediach na Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej w tymże mieście.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈtɛ̃n͇ʒɛ, AS: tṇže

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ten, ta, to, ci, te

Wiktionary


tenzyd

związek chemiczny adsorbujący się na powierzchni układu i zmieniający jej energię swobodną; surfaktant, tensyd


SJP.pl

Wikipedia


teobald

imię męskie


SJP.pl

Teobald – imię męskie pochodzenia germańskiego, zapisywane w Polsce od średniowiecza. Pierwszy człon to germ. þeudo, stsas. thioda, stwniem. diot – „lud”; drugi to bald – „odważny, śmiały”. Można je tłumaczyć jako „sławny wśród ludzi”. Pierwszy człon tego imienia notował liczne odmiany, w tym w dawnej Polsce zapisano wariant tego imienia Tybald (tę formę imienia przyjęto w tłumaczeniu dla jednej z postaci „Romea i Julii” Szekspira), Dypołt, Dziepołt. Forma z początkowym Teo- < germ. Theudo- jest zhellenizowana z odniesieniem do gr. θεος (theos) – „bóg”; notowana w Polsce od 1265 roku (natomiast forma Dziepołt – Depoldus – od 1218 roku).

Wikipedia


teobromina

główny alkaloid nasion kakaowca, wykazujący silne działanie moczopędne i rozkurczające mięśnie gładkie


SJP.pl

Teobromina, 3,7-dimetyloksantyna – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów purynowych. Występuje naturalnie przede wszystkim w ziarnach kakao (ok. 1,8%). W roślinach towarzyszy jej często kofeina, np. w herbacie i yerba mate. Gorzka czekolada zawiera około 10 gramów teobrominy na kilogram, a mleczna – około 5 gramów.

Jest w stanie przedostawać się z osocza do śliny oraz do mleka matek karmiących.

Wikipedia


teocalli

[czytaj: teokali] starożytna świątynia w Meksyku


SJP.pl

Teocalli (nah. „Bóg-dom”) – mezoamerykańska piramida z umieszczoną na szczycie świątynią. Piramida tego typu zwieńczona jest tarasem; punktem centralnym był wizerunek bóstwa wraz z ołtarzem ofiarnym. Świątynia wieńcząca teocalli była miejscem celebracji wybranych najważniejszych rytuałów religijnych prekolumbijskiego Meksyku.

Wikipedia


teocentryczny

związany z teocentryzmem, wynikający z teocentryzmu (np. światopogląd teocentryczny, wizja teocentryczna)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z teocentryzmem, dotyczący teocentryzmu

przymiotnik jakościowy

 (2.1) charakterystyczny dla teocentryzmu

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Modlitwa ta miała charakter teocentryczny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teocentryzm m.

Wiktionary


teocentryzm

pogląd filozoficzny stawiający Boga w centrum wszechświata, uznający go za najwyższą wartość, za przyczynę i cel istnienia wszelkich bytów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) teol. pogląd uznający Boga za najwyższą wartość oraz przyczynę i cel wszystkiego, co istnieje;

Wiktionary

Teocentryzm (z gr. Θεός, theos – bóg i z łac. centrumśrodek) – pogląd uznający Boga/bogów za przyczynę i cel istnienia wszystkich bytów. Bóg (bogowie) uważany jest za byt zewnętrzny wobec wszechświata, działający stale, wzywający do życia duchowego w łączności ze swoją osobą i reagujący na aktywność ludzi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Prawo moralne było bowiem w kulturze nowożytnego teocentryzmu dziełem Boga, które człowiek mógł jedynie wypełniać.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. teocentryczny

 przysł. teocentrycznie

Wiktionary


teodolit

przyrząd geodezyjny do mierzenia kątów w płaszczyźnie pionowej i poziomej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geod. instrument geodezyjny do pomiaru kątów;

Wiktionary

Teodolit (ang. Theodolite) – instrument geodezyjny służący do pomiarów kątów poziomych oraz kątów pionowych. Można wyróżnić teodolity optyczne oraz elektroniczne. W teodolitach optycznych zastosowane jest szklane koło poziome (limbus) i koło pionowe z naniesionym podziałem kątowym stopniowym (kąt pełny – 360° stopni) lub gradowym (kąt pełny – 400° gradowych), z którego obserwator wykonuje odczyt kierunku. W teodolitach elektronicznych odczyt kierunku jest wykonywany automatycznie. W teodolicie dzięki wykorzystaniu warunków geometrycznych układu optycznego, możliwy jest również pomiar odległości, przy zastosowaniu specjalnej łaty pomiarowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Weź teodolit, idź mierzyć kąty.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛɔˈdɔlʲit, AS: teodolʹit

Wiktionary

Powiązane:

 przym. teodolitowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

 (1.1) spodarka, alidada, luneta, limbus, trójnóg

pokrewne.

 przym. teodolitowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) theodolite

* baskijski: (1.1) teodolito

* białoruski: (1.1) тэадаліт m.

* bułgarski: (1.1) теодолит m.

* chiński standardowy: (1.1) 经纬仪 (jīngwěiyí)

* chorwacki: (1.1) teodolit m.

* czeski: (1.1) teodolit m.

* estoński: (1.1) teodoliit

* fiński: (1.1) teodoliitti

* francuski: (1.1) théodolite m.

* hebrajski: (1.1) תאודוליט

* hiszpański: (1.1) teodolito m.

* ido: (1.1) teodolito

* kataloński: (1.1) teodolit m.

* macedoński: (1.1) теодолит m.

* niderlandzki: (1.1) theodoliet m.

* niemiecki: (1.1) Theodolit m.

* norweski (bokmål): (1.1) teodolitt

* nowogrecki: (1.1) θεοδόλιχος m.

* orija: (1.1) ଥିଓଡ଼ୋଲାଇଟ

* portugalski: (1.1) teodolito m.

* rosyjski: (1.1) теодолит m.

* rumuński: (1.1) teodolit m.

* serbski: (1.1) теодолит m.

* szwedzki: (1.1) teodolit w.

* tamilski: (1.1) தியோடலைட்டு

* turecki: (1.1) teodolit

* ukraiński: (1.1) теодоліт m.

* węgierski: (1.1) teodolit

* włoski: (1.1) teodolite m.

źródła.

== teodolit (język chorwacki.) ==

thumb|teodolit (1.1)

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) geod. teodolit

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


teodor

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. lm. od: Teodora

Wiktionary

Teodor (gr. θεός + δῶρον – bóg + dar, tj. „dar boży, darowany przez boga”) – imię męskie pochodzenia greckiego. Por. Diodor.

W Polsce nadawane co najmniej od XIII wieku i zapisywane m.in. w postaci: Tader, Chodor (wschsł.), Teodor, Todor, C(z)ader, C(z)eder. Odpowiednikiem znaczeniowym tego imienia wśród imion staropolskich jest Dadzbog, Bożydar, Bogdan, Bohdan.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Teodor i jestem sadownikiem spod Lublina.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈɔdɔr, AS: teodor

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teodorowicz m.

:: zdrobn. Teodorek m., Teoś m.

:: fż. Teodora ż.

 przym. Teodorowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. Tyjuś.

Wiktionary


teodora

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

forma rzeczownika.

 (2.1) D. i B. lp. od: Teodor

Wiktionary

  • Teodora – imię żeńskie
  • Teodora (zm. 304) – święta katolicka i prawosławna oraz męczennica z Aleksandrii
  • Flavia Maximiana Teodora – córka cesarza rzymskiego Maksymiliana
  • Teodora (500-548) – żona Justyniana I Wielkiego
  • Teodora (zm. 928) – żona Teofilakta, konsula Tusculum
  • św. Teodora (ok. 800-867) – żona cesarza bizantyjskiego Teofila, regentka Michała III, przeciwniczka ikonoklazmu, święta Kościoła katolickiego
  • Teodora (981-1056) – cesarzowa Bizancjum w 1042 i od 1055
  • Teodora Komnena (ur. ok. 1145) – królowa Jerozolimy, kochanka cesarza Andronika I Komnena
  • Teodora Wielka Komnena (przed 1253 – po 1285) – cesarzowa Trapezuntu
  • Teodora Angelina – wnuczka cesarza Aleksego III Angelosa
  • Teodora Lebenthal – polska lekarka pochodzenia żydowskiego, ukochana Bolesława Leśmiana.
  • Teodora Rouppertowa – działaczka społeczna, publicystka.
  • Teodora z Kosmowskich Krajewska – lekarka i nauczycielka.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje imię ż|D=Teodory|B=Teodorę|święta=tak.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Teodor m., Teodorowicz ż./mos.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) Тадора ż., Фядора ż., Хадора ż., Хвядора ż.

* francuski: (1.1) Théodora ż.

* rosyjski: (1.1) Феодора ż.

* szwedzki: (1.1) Teodora, Theodora

* węgierski: (1.1) Teodóra

* włoski: (1.1) Teodora ż.

źródła.

== Teodora (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|hiszpański|ż.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛɔˈdɔra, AS: teodora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teodor m., Teodorowicz ż./mos.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Teodor m., Teodorowicz ż./mos.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) Тадора ż., Фядора ż., Хадора ż., Хвядора ż.

* francuski: (1.1) Théodora ż.

* rosyjski: (1.1) Феодора ż.

* szwedzki: (1.1) Teodora, Theodora

* węgierski: (1.1) Teodóra

* włoski: (1.1) Teodora ż.

źródła.

== Teodora (język hiszpański.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|hiszpański|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


teodorczyk

nazwisko


SJP.pl


teodorek

zdrobnienie od: Teodor (imię męskie)


SJP.pl


teodorostwo

Teodor z małżonką; Teodorowie


SJP.pl


teodorowicz

nazwisko


SJP.pl

  • Artur Teodorowicz (ur. 1975) – piłkarz ukraiński
  • Ewa Teodorowicz-Hellman – szwedzka literaturoznawczyni polskiego pochodzenia
  • Feliks Teodorowicz – polski biolog
  • Helena Teodorowicz-Karpowska (1897–1944) – malarka, córka ks. Terencjusza
  • Iwan Teodorowicz (1875–1937)
  • Józef Teodorowicz (1864–1938) – arcybiskup obrządku ormiańskiego
  • Katarzyna Teodorowicz-Lisowska (ur. 1972) – tenisistka
  • Tadeusz Teodorowicz (1931–1965) – żużlowiec
  • Terencjusz Teodorowicz (1867–1939) – duchowny

Wikipedia


teodorowie

imię męskie


SJP.pl


teodorówka

wieś w Polsce


SJP.pl

  • Teodorówka – wieś na Ukrainie, w obwodzie rówieńskim

Wikipedia


teodorowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Teodora lub z nim związany


SJP.pl


teodoryk

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Teodoryk – imię męskie

Wikipedia


teodorzyny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Teodory lub z nią związany


SJP.pl


teodot

imię męskie


SJP.pl

Teodot – imię męskie pochodzenia greckiego, od gr. Θεόδοτος (Theodotos), które oznaczało „ofiarowany Bogu”, z gr. θεός (theos – "Bóg") i δοτος dotos — "dany". Jest to imię wielu świętych i męczenników.

Wikipedia


teodozewo

Teodozewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Poniec.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako kolonia Teodorowo należała do wsi mniejszych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej. Teodorowo należało do okręgu krobskiego tego powiatu i stanowiło część majątku Rokosowo, którego właścicielem był wówczas (1846) Józef Mycielski. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 58 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 8 dymów (domostw).

Wikipedia


teodozja

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) geogr. miasto na Ukrainie, na wybrzeżu Krymu;

 (1.3) geogr. hist. grecka polis w miejscu współczesnej Teodozji (1.2)

Wiktionary

  • Teodozja – miasto na Ukrainie
  • Teodozja – imię żeńskie
  • Teodozja (zm. ok. 823) – cesarzowa bizantyńska, żona Leona V Armeńczyka
  • Teodozja z Cezarei – męczennica chrześcijańska i święta Kościoła katolickiego i prawosławnego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) O świętej Teodozji wspomina w swym dziele Euzebiusz z Cezarei.

 (1.2) We wczesnym średniowieczu Teodozję opanowali Bizantyjczycy.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teodozjów mrz., Teodozy mos.

:: fm. Teodozjusz m.

 przym. teodozjański

Wiktionary


teodozjański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z osobą o imieniu Teodozjusz, jak np. cesarze rzymscy Teodozjusz I i Teodozjusz II

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teodozja ż., Teodozjusz m.

Wiktionary


teodozjów

2 miejscowości w Polsce:

  • Teodozjów – wieś w woj. łódzkim, w pow. rawskim, w gminie Biała Rawska
  • Teodozjów – wieś w woj. łódzkim, w pow. tomaszowskim, w gminie Czerniewice

Wikipedia


teodozjusz

1. Teodozjusz I Wielki (347-395), cesarz rzymski od 379;
2. Teodozjusz II (ok. 401-450), cesarz wschodniorzymski od 408, wnuk Teodozjusza I Wielkiego;
3. imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Teodozjusz, Teodozy – imię męskie pochodzenia greckiego. Ma znaczenie analogiczne do imienia Teodor, a oznacza "dany od Boga".

Żeński odpowiednik: Teodozja

Teodozy i Teodozjusz imieniny obchodzą: 11 stycznia, 14 lutego, 26 marca, 17 lipca i 25 października.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dziadkowi Teodozjuszowi zapodziały się binokle.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Teodozja ż.

 przym. teodozjański

Wiktionary


teodozjuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Teodozjusza lub z nim związany


SJP.pl


teodramatyczny

przymiotnik

 (1.1) teol. dotyczący teodramatu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta historia, skonstruowana w sposób prawdziwie teodramatyczny, kończy się dialogiem Jezusa z uzdrowionym.

 (1.1) Wydarzenie to przywołane zostało tutaj, gdyż ma głęboki sens teodramatyczny.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teodramat mrz., teodramatyka ż.

Wiktionary


teodycea

1. koncepcja filozoficzna, której zasadniczym celem jest usprawiedliwienie Boga z zarzutu istnienia zła i niesprawiedliwości na świecie;
2. dzieło przedstawiające taką koncepcję;
3. dział filozofii chrześcijańskiej zajmujący się rozumowym uzasadnieniem poznawalności i istnienia Boga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) filoz. teol. koncepcja dążąca do uzgodnienia sprzeczności pomiędzy wiarą w dobro i wszechmoc bożą a istnieniem zła i nieszczęść na świecie;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Teodyceę na gruncie chrześcijańskim rozwinął szeroko Augustyn.

 (1.1) (…) za antynatalizmem przemawiają te same argumenty, które są stosowane w rozważaniach o teodycei. To nie jest najlepszy ze światów.

Wiktionary


teofan

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|m.;

Wiktionary

Teofan – imię męskie pochodzenia greckiego (gr. Θεοφάνης), oznaczające „przejawienie się Boga” — złożone z gr. θεός (theos, „bóg”) i φανης (phanes, „objawić się, ukazać się”). Imię to notowane jest w źródłach polskich (na Śląsku, w Wielkopolsce i na Mazowszu) od XIV wieku, w formie Tyfan. Świętych, noszących to imię, było co najmniej sześciu.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: tɛˈɔfãn, AS: teofãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teofania ż.

Wiktionary


teofania

w religii: objawienie się bóstwa w widzialnej postaci


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Teofania (gr. Θεοφάνια od Θεός 'Bóg' i φαίνειν 'ukazać się') – w teologii pojedynczy akt objawienia się Boga. Teofanie mają umacniać wiarę ludzi, przypominać im o bliskości i dobroci Boga, a także o opiece, jaką ich darzy. Według Katechizmu Kościoła Katolickiego teofanie rozjaśniają treść obietnic dawanych ludziom przez Boga, można w nich zobaczyć i usłyszeć niewidzialnego Boga.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌtɛɔˈfãɲja, AS: teofãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Teofan m.

Wiktionary


teofil

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

forma rzeczownika|rodzaj=żeński.

 (2.1) D. lm. od: Teofila

Wiktionary

Teofil – imię pochodzenia greckiego. Oznacza „miły Bogu”. Istnieją liczni święci o tym imieniu. Święty Łukasz, autor jednej z Ewangelii oraz Dziejów Apostolskich tym imieniem (Łk 1,3) (Dz 1,1) zwraca się do swojego czytelnika rozpoczynając napisane przez siebie księgi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Postanowiłem więc i ja zbadać dokładnie wszystko od pierwszych chwil i opisać ci po kolei, dostojny Teofilu, abyś się mógł przekonać o całkowitej pewności nauk, których ci udzielono.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈɔfʲil, AS: teofʹil

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Teoś m.

:: fż. Teofila ż.

 przym. Teofilowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz.

:: zdrobn. Teoś m.

:: fż. Teofila ż.

 przym. Teofilowy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|Theophilus. < etym|gr|Θεόφιλος. < etym|gr|θεός|φιλῶ. → bóg + miłuję (kocham); dosł. „miłujący boga”; por. Amadeusz, Bogumił, Gottlieb

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Theophilus

* białoruski: (1.1) Тэафіл m., Феафіл m.

* czeski: (1.1) Teofil m.

* esperanto: (1.1) Teofilo

* francuski: (1.1) Théophile m.

* hiszpański: (1.1) Teófilo m.

* łaciński: (1.1) Theophilus m.

* niemiecki: (1.1) Theophilus m., Theophil m., Gottlieb m.

* nowogrecki: (1.1) Θεόφιλος m.

* portugalski: (1.1) Teófilo m.

* rosyjski: (1.1) Феофил m.

* starogrecki: (1.1) Θεόφιλος m.

* węgierski: (1.1) Teofil

* włoski: (1.1) Teofilo m.

źródła.

== Teofil (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|węgierski|m. Teofil

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


teofila

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

forma rzeczownika|rodzaj=męskoosobowy.

 (2.1) D. i B. lp. od: Teofil

Wiktionary

Teofila – żeński odpowiednik imienia Teofil. Oznacza „miłującą Boga”. Za odpowiedniki znaczeniowe uznaje się m.in. imiona Bogumiła i Amadea.

Teofila imieniny obchodzi 28 grudnia.

Znane osoby o tym imieniu:

  • święta Teofila z Nikomedii – męczennica, wspomnienie 28 grudnia;
  • Teofila Chmielecka – wojewodzina kijowska, „wilczyca kresowa”;
  • Teofila Działyńska;
  • Teofila Bogumiła Glińska – poetka;
  • Teofila Strzeżysława z Jabłonowskich Sapieha.
  • Teofila Żołopińska – aktorka i śpiewaczka

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pożyczyłem Teofili dwie bańki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Teosia ż.

:: fm. Teofil mos., Teoś mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Teosia

Wiktionary


teofilek

zdrobnienie od: Teofila (imię żeńskie)


SJP.pl


teofilina

alkaloid roślinny o działaniu zbliżonym do kofeiny


SJP.pl

Teofilina (1,3-dimetyloksantyna) – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów purynowych. Występuje naturalnie m.in. w ziarnach kakao (Theobroma cacao), w liściach herbaty (Camellia sinensis) i yerba mate (Ilex paraguariensis). Znajduje zastosowanie w leczeniu astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.

Wikipedia


teofiliny

alkaloid roślinny o działaniu zbliżonym do kofeiny


SJP.pl


teofilka

zdrobnienie od: Teofila (imię żeńskie)


SJP.pl


teofilostwo

Teofil z małżonką; Teofilowie


SJP.pl


teofilowie

imię męskie


SJP.pl


teofilówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Teofilówka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sokołowskim, w gminie Jabłonna Lacka. Ma status sołectwa. Leży w odległości około 5 km na północny wschód od Jabłonny Lackiej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wierni wyznania rzymskokatolickiego zamieszkali w miejscowości należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jabłonnie Lackiej.

Wikipedia


teofilowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Teofila lub z nim związany


SJP.pl


teoforyczny

przymiotnik

 (1.1) zawierający w sobie imię bóstwa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wśród biblijnych imion teoforycznych wymieniane jest także imię Jezus.

Wiktionary


teofrast

grecki uczony żyjący w latach ok. 370-287 p.n.e.


SJP.pl

Teofrast z Eresos (gr. Θεόφραστος, Theophrastos), (ok. 370–287 p.n.e.) – grecki uczony i filozof. Uczeń i przyjaciel Arystotelesa, w latach 322-287 p.n.e., jako jego następca, był scholarchą Lýkeionu w szkole perypatetyków. Był nauczycielem Demetriusza z Faleronu.

Wikipedia


teogonia

część doktryny religijnej lub mitologii, której przedmiotem badań jest pochodzenie bóstw


SJP.pl

Teogonia (gr. θεογονία theogonia) – część teologii lub mitologii zajmująca się kwestią pochodzenia bogów i herosów. Jest to najczęściej pieśń przedstawiająca narodziny bogów. Religioznawstwo współczesne traktuje kwestie teogonii symbolicznie, uznając opisywane przez nią zdarzenia jako wyraz wielu funkcji sfery sacrum. Przykładem teogoni jest Teogonia Hezjoda, opisująca powstanie i losy bogów greckiego panteonu, a także teogonie indyjskie zawarte w Puranach.

Wikipedia


teokracja

władza duchownych; także ustrój państwa z ich władzą


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. rel. ustrój państwowy, w którym najwyższa władza należy do duchowieństwa;

 (1.2) polit. państwo, w którym panuje teokracja (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. teokratyczność ż., teokrata m.

 przym. teokratyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. bogowładztwo; daw. rzad. bogorządztwo, bogowładność

 (1.2) daw. bogowładztwo; daw. rzad. bogorządztwo, bogowładność

Wiktionary


teokrata

zwolennik ustroju, w którym najwyższą władzę państwową sprawują duchowni; członek rządów teokratycznych


SJP.pl


teokratyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest teokratyczne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teokracja ż., teokrata m.

 przym. teokratyczny

 przysł. teokratycznie

Wiktionary


teokratyczny

teokracja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, w którym władzę sprawuje bóstwo lub jego kapłani

Wiktionary

Patrz:

teokracja

Powiązane:

 rzecz. teokratyczność ż., teokracja ż.

Wiktionary


teokratyzacja

wprowadzanie rządów kleru, władzy duchownych


SJP.pl


teokratyzm

władza duchownych; także ustrój państwa z ich władzą


SJP.pl

Wikipedia


teokryt

grecki poeta z Syrakuz (około 310 p.n.e. - około 250 p.n.e.)


SJP.pl

Teokryt (gr. Θεόκριτος Theokritos, około 310 p.n.e. – około 250 p.n.e.) – grecki poeta z Syrakuz, uważany za twórcę sielanki. Przebywał w Aleksandrii na dworze Ptolemeusza II Filadelfosa.

Część utworów Teokryta zachowała się do dzisiejszych czasów; prawdopodobnie nie wszystkie są autentyczne. Do najważniejszych należy zbiór sielanek, który Teokryt zatytułował Idyllami (tj. scenkami rodzajowymi), które obok utworów przedstawiających obrazki pasterskie zawierają także wiersze innego rodzaju: mimy (sceny miejskie), enkomia (panegiryki na cześć m.in. Ptolemeusza), hymn na cześć Dioskurów, epyllion pt. Mały Herakles, a także różne drobne utwory okolicznościowe. Z pewnością najważniejszy wpływ wywarły jego utwory sielankowe, nawiązujące do ludowych pieśni pasterskich (bukolik). Dotyczą one nierzadko miłosnych tęsknot bohaterów, którzy w wolnym od pracy czasie oddają się śpiewaniu pieśni. Takie ujęcie to po części wynik powstania w czasach Teokryta kultury wielkomiejskiej, która skłoniła go do poszukiwania przestrzeni alternatywnych dla miejskiego zgiełku. Odnalazł taką na ojczystej Sycylii, gdzie rozgrywa się akcja właściwych sielanek poety. Mimo to nie idealizuje on zanadto pasterskiego życia, uprawia – w odróżnieniu do jego rzymskiego następcy – sielankę realistyczną, którą na grunt polski przeniósł Szymon Szymonowic.

Wikipedia


teol.

skrót od: teologia, teologiczny


SJP.pl


teolatria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) oddawanie czci bogu, kult boga

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛɔˈlatrʲja, AS: teolatrʹi ̯a

Wiktionary


teolin

2 miejscowości w Polsce:

  • Teolin – wieś w woj. łódzkim, w pow. łódzki wschodnim, w gminie Nowosolna
  • Teolin – wieś w woj. podlaskim, w pow. sokólskim, w gminie Janów

2 miejscowości na Białorusi:

  • Teolin – wieś w obwodzie grodzieńskim, w rejonie wołkowyskim
  • Teolin – wieś w obwodzie witebskim, w rejonie dubrowieńskim

miejscowość na Ukrainie:

  • Teolin – wieś w obwodzie czerkaskim, w rejonie monastyryszczeńskim

Wikipedia


teolog

osoba badająca naturę Boga oraz jego relację do świata i ludzi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) filoz. rel. specjalista w dziedzinie teologii

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) filoz. rel. specjalistka w dziedzinie teologii

Wiktionary

Teolog – osoba zajmująca się systematycznym, opartym na metodach filozoficznych, historycznych i in., studium twierdzeń religijnych uznawanych za objawione dotyczących Boga oraz Jego relacji do świata, w myśl maksymy (łac.) fides quaerens intellectum - wiara szukająca zrozumienia. Najczęściej związana z chrześcijaństwem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Posiadamy kilka książek tego włoskiego teologa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teologia ż.

:: fż. teolożka ż.

 przym. teologiczny, teologalny

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) pot. teolożka

Wiktionary


teologia

nauka o Bogu lub bogach, interpretująca i uzasadniająca twierdzenia danej religii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teol. teoretyczna podbudowa jakiejś religii, zwłaszcza w odniesieniu do religii uznających istnienie Boga (bogów);

 (1.2) pot. wydział lub kierunek na uczelni obejmujący studia w dziedzinie teologii (1.1)

Wiktionary

Teologia (gr. θεος, theos, „Bóg”, + λογος, logos, „nauka”) lub sacra doctrina (święta nauka); bogoznawstwo – refleksja nad doktrynami religijnymi, wykraczająca poza religioznawstwo, które nie ocenia prawdziwości religii (w przeciwieństwie do teologii, która zakłada prawdziwość danego wyznania) oraz poza filozofię religii, która to nie opiera się na wierze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Interesuję się teologią rabinistyczną.

 (1.2) Bronek studiował teologię w Maceracie.

 (1.2) Biblioteka znajduje się w budynku teologii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛɔˈlɔɟja, AS: teoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teolog m., teolożka ż., teologizowanie n., teologowanie n., steologizowanie n., teologiczność ż.

 czas. teologizować ndk., teologować ndk., steologizować dk.

 przym. teologiczny, teologalny

 przysł. teologicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) wiara

 (1.2) wydział

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. teolog m., teolożka ż., teologizowanie n., teologowanie n., steologizowanie n., teologiczność ż.

 czas. teologizować ndk., teologować ndk., steologizować dk.

 przym. teologiczny, teologalny

 przysł. teologicznie

frazeologia.

etymologia.

 etym2|łac|theologia|theologĭa. < etym|gr|θεολογία. < etym|gr|θεολόγος. < etym|gr|θεός|λόγος. → bóg + słowo, mowa

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) theology; (1.2) theology

* arabski: (1.1) إلهيات

* baskijski: (1.1) teologia; (1.2) teologia

* białoruski: (1.1) тэалогія ż.; (1.2) тэалогія ż.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) тэалёгія ż.

* bośniacki: (1.1) teologija; (1.2) teologija

* bułgarski: (1.1) теология ż., богословие n.

* chorwacki: (1.1) teologija ż.; (1.2) teologija ż.

* czeski: (1.1) teologie ż.; (1.2) teologie ż.

* fiński: (1.1) teologia; (1.2) teologia

* francuski: (1.1) théologie ż.; (1.2) théologie ż.

* friulski: (1.1) teologjie; (1.2) teologjie

* hiszpański: (1.1) teología ż.; (1.2) teología ż.

* interlingua: (1.1) theologia

* islandzki: (1.1) guðfræði ż.; (1.2) guðfræði ż.

* japoński: (1.1) 神学; (1.2) 神学

* jidysz: (1.1) טעאָלאָגיע ż. (teologje)

* kannada: (1.1) ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರ n. (dharmaśāstra)

* kataloński: (1.1) teologia ż.; (1.2) teologia ż.

* łaciński: (1.1) theologia ż.; (1.2) theologia ż.

* łotewski: (1.1) teoloģija ż.

* nowogrecki: (1.1) θεολογία ż.; (1.2) θεολογία ż.

* rosyjski: (1.1) теология ż.; (1.2) теология ż.

* słowacki: (1.1) bohoslovie n., teológia ż., przest. bohoveda ż.

* sycylijski: (1.1) tiuluggìa; (1.2) tiuluggìa

* turecki: (1.1) tanrıbilim

* ukraiński: (1.1) теологія ż.; (1.2) теологія ż.

* wenecki: (1.1) teołogía; (1.2) teołogía

* węgierski: (1.1) teológia, hittudomány

* włoski: (1.1) teologia ż.; (1.2) teologia ż.

źródła.

== teologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) teologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


teologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) teol. związany z teologią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zapewniam panią, iż ta katechetka ma dobre przygotowanie teologiczne.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛɔlɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: teoloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teologia ż., teolog mos., teolożka ż.

 czas. teologizować ndk.

 przym. teologalny

Wiktionary


teolożka

teolog


SJP.pl

Patrz:

teolog

teonela

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Patronką tego imienia jest św. Teonilla (Teonela), zm. w 303 roku.

Wiktionary


teonilla

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Teonilla, Teonela – imię żeńskie pochodzenia greckiego, pierwotnie stanowiące zdrobniałą żeńską formę imienia Teonas. Patronką tego imienia jest św. Teonilla (Teonela), zm. w 303 roku.

Teonilla imieniny obchodzi 23 sierpnia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Patronką tego imienia jest św. Teonilla (Teonela), zm. w 303 roku.

Wiktionary


teonomizm

odmiana deontologizmu heteronomicznego, wg której normy moralne zostały podyktowane wprost przez Boga, a jego wolna decyzja jest źródłem i jedynym uzasadnieniem wszelkich wartości moralnych


SJP.pl


teor.

skrót od: teoretyczny; teoret.


SJP.pl


teorban

instrument strunowy szarpany, rodzaj lutni basowej


SJP.pl

Teorban (także teorba) – instrument muzyczny, w którym źródłem dźwięku są napięte struny szarpane palcami. Jeden z trzech typów arcylutni.

Ma owalny, wypukły korpus rezonansowy, podobny do korpusu lutni, oraz szeroką, długą szyjkę zakończoną podwójną skrzynką kołkową. Komora kołkowa strun melodycznych znajduje się na prostym (nie łamanym) przedłużeniu szyjki. Komora kołkowa strun burdonowych (basowych, niskobrzmiących) jest umieszczona ponad pierwszą i nieco z boku. Obydwie połączone są esowatą szyjką. Struny teorbanu były początkowo pojedyncze, a od XVIII wieku zdwajane; melodyczne są skracane palcami, a burdonowe nie – wydają tylko jeden dźwięk. Liczba strun waha się od 11 do 14. Dwie najniższe struny są zawsze pojedyncze, pozostałe podwójne.

Wikipedia


teorbanistka

teorbanista


SJP.pl

Patrz:

teorbanista

teoremat

twierdzenie należące do systemu dedukcyjnego, wyprowadzone za pomocą dedukcji z aksjomatów systemu, do którego należy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) log. twierdzenie pochodne, który występuje w obrębie systemu dedukcyjnego i jest wyprowadzone za pomocą wnioskowania dedukcyjnego z aksjomatów tego systemu

Wiktionary

  • Teoremat – w logice to twierdzenie pochodne, występujące w obrębie systemu dedukcyjnego
  • Teoremat – film Pier Paolo Pasoliniego z 1968 r.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. teorematyczny

Wiktionary


teorematyczny

teoremat


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący teorematu

Wiktionary

Patrz:

teoremat

Powiązane:

 rzecz. teoremat m.

Wiktionary


teoret.

skrót od: teoretyczny; teor.


SJP.pl


teoretyczka

teoretyk


SJP.pl

Patrz:

teoretyk

teoretycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób teoretyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teoretyczność ż., teoria ż., teoretyk mos.

 przym. teoretyczny

Wiktionary


teoretycznoliteracki

dotyczący teorii literatury


SJP.pl


teoretycznopoznawczy

dotyczący teorii poznania (epistemologii); teoriopoznawczy, epistemologiczny


SJP.pl


teoretyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest teoretyczne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teoria ż., teoretyk m.

 przym. teoretyczny

 przysł. teoretycznie

Wiktionary


teoretyczny

1. oparty na teorii naukowej, a nie na doświadczeniu;
2. hipotetyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) niesprawdzony w praktyce, oparty tylko na teorii

 (1.2) mało prawdopodobny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Różne teoretyczne metody szacowania wskaźników chłonności i pojemności turystycznej terenów rekreacyjnych w praktyce są trudne do wykorzystania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛɔrɛˈtɨt͡ʃnɨ, AS: teoretyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teoretyczność ż., teoria ż., teoretyk m., teoretyczka ż.

 czas. teoretyzować ndk.

 przysł. teoretycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) hipotetyczny

Wiktionary


teoretyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) naukowiec zajmujący się nauką teoretyczną

 (1.2) człowiek, który posiadł wiedzę ogólną w danej dziedzinie, ale nie potrafi wdrożyć ją w praktykę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teoretyczność ż., teoretyczka ż., teoria ż., teoryjka ż.

 czas. teoretyzować ndk.

 przym. teoretyczny

 przysł. teoretycznie

Wiktionary


teoretyzować

rozważać coś w sensie teoretycznym, w oderwaniu od praktyki


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) pot. wyrażać przypuszczenia nie wychodzące poza sferę teorii

 (1.2) nauk. opracowywać teorię

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pisząc swoją książkę, nie teoretyzowałem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teoretyzowanie n., teoretyk mos., teoria ż.

 przym. teoretyczny

Wiktionary


teoretyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) wyrażanie przypuszczeń

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Skończmy z teoretyzowaniem, z myśleniem, że Austria to będzie dla nas łatwiejszy rywal niż Holandia.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. teoretyzować ndk.

 rzecz. teoria ż.

Wiktionary


teoria

1. koncepcja oparta na poznaniu i zrozumieniu istotnych czynników kształtujących pewną sferę rzeczywistości;
2. gałąź nauki, sztuki, technologii itp. w przeciwieństwie do praktyki zajmująca się kwestiami ogólnymi, założeniami; metodologia;
3. teza mająca coś tłumaczyć, lecz niedająca się udowodnić naukowo lub w praktyce zweryfikować


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) system pojęć, definicji, aksjomatów, i twierdzeń, opisujący wybrany fragment świata fizycznego, świata kultury, bądź abstrakcyjnego obiektu;

 (1.2) log. zbiór wzajemnie niesprzecznych zdań logicznych;

 (1.3) pot. teza tłumacząca coś, ale nie udowodniona (w nauce takie użycie uważane jest za błąd, patrz uwagi)

 (1.4) pot. abstrakcja, nie mająca odniesienia do praktyki

 (1.5) pot. teoretyczna (w przeciwieństwie do praktycznej) część nauczania bądź egzaminu

Wiktionary

Teoria (z gr. theoría – oglądanie, rozważanie) – system pojęć, definicji, aksjomatów i twierdzeń, ustalających relacje między tymi pojęciami i aksjomatami, tworzący spójny system pojęciowy, opisujący jakąś wybraną dziedzinę fizyczną lub abstrakcyjną.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pewna całkowicie nieudokumentowana teoria dotycząca przyczyny upadku Cesarstwa Rzymskiego głosi, że Rzymianie zapadli na ołowicę, ponieważ ich wodociągi były wykonane z ołowiu.

 (1.2) Dział matematyki, który zajmuje się podzielnością liczb to teoria liczb.

 (1.3) W teorii tak to powinno działać, ale praktyka jest inna.

 (1.5) Teorię zdałam za pierwszym razem, a praktykę dopiero za czwartym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: tɛˈɔrʲja, AS: teorʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teoretyk mos., teoretyczność ż., teoretyzowanie n.

 czas. teoretyzować ndk.

 przym. teoretyczny

 przysł. teoretycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) hipoteza

Wiktionary


teorikon

ateński zasiłek dla ubogich obywateli na opłacenie ich wstępu na wydarzenia kulturalne pobierany w IV i V w. p.n.e.


SJP.pl

Teorikon (gr. theorikon) to zasiłek w wysokości dwóch oboli, wypłacany w Atenach od czasów Peryklesa ubogim obywatelom na opłacenie wstępu do teatru, a z czasem na wszelkie widowiska. Był jednym z charakterystycznych przejawów polityki kulturalnej państwa ateńskiego w V w. p.n.e.

Zniesiony na wniosek Demostenesa z przeznaczeniem na cele wojskowe.

Wikipedia


teoriografowy

dotyczący teorii grafów


SJP.pl


teorioinformacyjny

związany z teorią informacji (dyscypliną naukową)


SJP.pl


teorioliczbowy

dotyczący teorii liczb


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mat. wykorzystujący dorobek teorii liczb, opierający się na teorii liczb, dotyczący teorii liczb

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌtɛɔrʲjɔlʲid͡ʒˈbɔvɨ, AS: teorʹi ̯olʹiǯbovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. teoria liczb

Wiktionary


teoriomnogościowy

dotyczący teorii mnogości


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) mat. związany z teorią mnogości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niemożność rozwiązania tego problemu wraz z atmosferą niechęci i niezrozumienia, z jaką spotykały się jego prace teoriomnogościowe, były przyczyną załamania nerwowego […] i późniejszej choroby psychicznej, która dawała o sobie znać aż do końca życia.

Wiktionary


teoriomodelowy

dotyczący teorii modeli (semantyki logicznej)


SJP.pl


teoriopoznawczy

dotyczący teorii poznania (epistemologii); teoretycznopoznawczy, epistemologiczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) filoz. dotyczący teorii poznania

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gnoseologiczny

Wiktionary


teoryjka

zdrobnienie od: teoria


SJP.pl


teoś

zdrobnienie od: Teodor, Teofil (imiona męskie)


SJP.pl


teosin

Teosin – kolonia w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Dorohusk.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Kolonia wchodzi w skład sołectwa Teosin, Świerże-Kolonia. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 108 mieszkańców i była siedemnastą co do wielkości miejscowością gminy Dorohusk.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Nepomucena w Dorohusku.

Wikipedia


teówka

kształtownik o przekroju poprzecznym w kształcie litery T; teownik


SJP.pl