allopurinol

związek chemiczny zmniejszający wytwarzanie kwasu moczowego w organizmie; allopurynol


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. med. lek, inhibitor oksydazy ksantynowej;

Wiktionary

Allopurynol, allopurinol (łac. allopurinolum) – organiczny związek chemiczny, izomer hipoksantyny. Stosowany jako lek. Jest inhibitorem oksydazy ksantynowej, zmniejsza wytwarzanie ksantyn i kwasu moczowego.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje lek|D=allopurinolu|B=allopurinol|N=allopurinolem.

synonimy.

 (1.1) allopurynol

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) allopurinol

* niemiecki: (1.1) Allopurinol

* rosyjski: (1.1) аллопуринол m.

* węgierski: (1.1) allopurinol

* włoski: (1.1) allopurinolo m.

źródła.

== allopurinol (język angielski.) ==

thumb|allopurinol (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) farm. allopurinol

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalːɔpuˈrʲĩnɔl, AS: a•lopurʹĩnol

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) allopurynol

Wiktionary


allopurynol

związek chemiczny zmniejszający wytwarzanie kwasu moczowego w organizmie; allopurinol


SJP.pl

Allopurynol, allopurinol (łac. allopurinolum) – organiczny związek chemiczny, izomer hipoksantyny. Stosowany jako lek. Jest inhibitorem oksydazy ksantynowej, zmniejsza wytwarzanie ksantyn i kwasu moczowego.

Wikipedia


alloseksualizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) seks. neol. rzad. odczuwanie pociągu seksualnego

Wiktionary

Alloseksualność, alloseksualizm (także: zedseksualność, zedseksualizm) – termin oznaczający przeciwieństwo aseksualności, oznaczający regularne odczuwanie pociągu seksualnego. Nie określa on, w stosunku do kogo jednostka odczuwa pociąg – sygnalizuje jedynie jego odczuwanie. Analogicznym zjawiskiem do alloseksualności, lecz dotyczącym pociągu romantycznego, jest alloromantyczność (alloromantyzm).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. alloseksualista mos., alloseksualistka ż., alloseksualność ż.

 przym. alloseskualny

Wiktionary


allosom

chromosom, który odpowiada za wykształcanie się płci; alosom, heterosom, heterochromosom


SJP.pl

Chromosomy płci, heterochromosomy, allosomy – chromosomy determinujące płeć u rozdzielnopłciowych organizmów eukariotycznych. Płeć osobnika determinuje ich obecność lub ich liczba w stosunku do liczby autosomów.

U człowieka występują 22 pary chromosomów autosomalnych i jedna para chromosomów płci, która odpowiada za determinację płci. Łącznie kariotyp człowieka tworzą 23 pary chromosomów. Osobnik posiadający chromosomy XX jest płci żeńskiej, natomiast osobnik z jednym chromosomem X i jednym chromosomem Y – będzie płci męskiej.X jest większy od Y i zawiera więcej genów. Y zawiera gen SRY determinujący płeć męską. Płeć determinowana jest zatem przez chromosom otrzymany od ojca. W tej sytuacji samce są płcią heterogametyczną, bo mogą wytwarzać dwa rodzaje gamet, a samice płcią homogametyczną. Gen SRY powoduje tworzenie się jąder, a one testosteronu, który z kolei warunkuje drugorzędowe cechy płciowe: prącie, nasieniowody i inne.

Wikipedia


allosomowy

związany z allosomem, dotyczący allosomu


SJP.pl


allotransplantacja

przeszczepianie narządów, tkanek lub ich części pochodzących od tego samego osobnika; homotransplantacja, alotransplantacja


SJP.pl

Allotransplantacja, alotransplantacja (gr. ἄλλος allos, inny) – przeszczepienie narządu, komórek lub tkanek pochodzących od innego przedstawiciela tego samego gatunku (najczęściej o podobnym genotypie).

Przykładem allotransplantacji jest przeszczepienie narządu w obrębie rodzeństwa niebędącego bliźniakami jednojajowymi.

Wikipedia


allotropia

występowanie tego samego pierwiastka w odmianach różniących się od siebie budową wewnętrzną; alotropia, polimorfizm


SJP.pl


allotropijny

allotropia; allotropowy, alotropowy, alotropijny


SJP.pl


allotropowy

allotropia; allotropijny, alotropowy, alotropijny


SJP.pl


allotyp

antygen swoisty dla każdego organizmu; u człowieka jest ich 27


SJP.pl

Allotyp (gr. ἄλλος „inny”) – różnice antygenowe immunoglobulin u osobników tego samego gatunku zdeterminowane przez allel kodujący stałą część łańcucha immunoglobulin.

Allotypy są ważne w powikłaniach po przetaczaniu krwi oraz w badaniach sądowolekarskich (na przykład przy dochodzeniu ojcostwa). U człowieka wykazano 27 allotypów.

Wikipedia


allozaur

dwunożny karnozaur z okresu jurajskiego; alosaur; alozaur


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) paleont. zool. nazwa systematyczna|Allosaurus|ref=tak., rodzaj dużego, jurajskiego teropoda z rodziny allozaurów;

Wiktionary

Allozaur (Allosaurus) – rodzaj dużego teropoda z rodziny allozaurów (Allosauridae) należącej do karnozaurów (Carnosauria). żyjącego w późnej jurze, 155–145 mln lat temu. Nazwa Allosaurus, oznaczająca „inny jaszczur”, pochodzi od greckich słów αλλος/allos („inny”, „dziwny”) oraz σαυρος/sauros („jaszczur”). Pierwsze szczątki z pewnością należące do przedstawicieli tego rodzaju zostały opisane w 1877 roku przez Othniela Charlesa Marsha. Jako jeden z pierwszych dobrze poznanych teropodów przez długi czas wzbudzał zainteresowanie kręgów pozapaleontologicznych i był dinozaurem często pojawiającym się w filmach fabularnych i dokumentalnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mamusiu, kup tę figurkę allozaura, właśnie brakuje mi do kolekcji.

Wiktionary


allport

Allport może odnosić się do:

Wikipedia


allure

[czytaj: aLÜR] dawniej: sposób zachowania się, wygląd


SJP.pl

Wikipedia


alma

Geografia

Belgia

  • Almå – walońska nazwa miejscowości Halma

Izrael

  • Alma – moszaw

Kanada

  • Alma – miasto w prowincji Quebec

Wikipedia


almanach

zbiór informacji różnego rodzaju; rocznik, który zawiera dane, artykuły z określonej dziedziny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj publikacji;

 (1.2) stpol. kalendarz

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jest on także wydawcą pofestiwalowych almanachów, w których zamieszczane są literackie próbki uczestników imprezy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈmãnax, AS: almãnaχ

Wiktionary

Powiązane:

 przym. almanachowy

Wiktionary


almanachowy

związany z almanachem


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z almanachem; taki jak w almanachach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. almanach m.

Wiktionary


almand

dawny taniec dworski o umiarkowanym tempie wywodzący się z Niemiec; almanda, allemande


SJP.pl


almanda

dawny taniec dworski o umiarkowanym tempie wywodzący się z Niemiec; almand, allemande


SJP.pl


almandyn

1.minerał z grupy granatów, kamień półszlachetny wykorzystywany w jubilerstwie; jego ciemnoczerwona odmiana nazywana jest karbunkułem;
2.fioletowa odmiana spinelu rubinowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał, granat o czerwonym kolorze, także z odcieniem niebieskawym, wykorzystywany w jubilerstwie, o składzie chemicznym: Fe3Al2(SiO4)3

Wiktionary

Almandyn – minerał z grupy granatu, z gromady krzemianów. Należy do grupy minerałów pospolitych, szeroko rozpowszechnionych.

Nazwa pochodzi od Alabanda, starożytnego miasta w Turcji, skąd został po raz pierwszy opisany i gdzie szlifowano najpiękniejsze okazy tych kamieni.

Jest uznawany za oficjalny minerał stanowy Connecticut.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Był to klejnot prosty w zamyśle, a przez to niesłychanie elegancki, złota plecionka o kształcie zbliżonym do trójkąta, zdobiona emalią, wysokości 11,5 cm, wysadzana opalami i czerwonawymi almandynami.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. almandynowy

Wiktionary


almanzor

najwyższa góra łańcucha Sierra de Gredos w Hiszpanii


SJP.pl

Abu Aamir Muhammad Ibn Abdullah Ibn Abi Aamir, Al-Hadżib Al-Mansur, w Europie znany jako Almanzor, أبو عامر محمد بن عبد الله بن أبي عامر الحاجب المنصور (ur. ok. 938, zm. 8 sierpnia 1002) – faktyczny władca Al-Andalus w drugiej połowie X wieku. Za jego rządów, muzułmańska Hiszpania przeżyła swój złoty wiek.

Wikipedia


almaria

w starożytności i średniowieczu: schowek w murze, szafa lub skrzynia do przechowywania broni i innych cennych przedmiotów: książek, dokumentów itp.; armaria


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. mebel do przechowywania szat lub sprzętów

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. armaria; stpol. almaryja, almarya, olmarya, wolmarya; gw-pl|Górny Śląsk|almaryja, almaryjo, odmaryj.

Wiktionary


almarya

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. mebel do przechowywania sukien

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. stpol. olmarya, wolmarya

Wiktionary


almaryja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. mebel do przechowywania szat lub sprzętów

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. szafa

 (1.3) gw-pl|Górny Śląsk. skrzynia

 (1.4) gw-pl|Górny Śląsk. szafka kuchenna

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. almaria, armaria; stpol. almarya, olmarya, wolmarya; gw-pl|Górny Śląsk|almaryjo, odmaryj.

 (1.2) war. gw-pl|Górny Śląsk|almaryjo, odmaryj, olmaryj, olmaryja, olmaryjo.

Wiktionary


almaryjo

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. szafa

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szrank

Wiktionary


almawiwa

męski płaszcz o kroju kolistym, bez rękawów; peleryna


SJP.pl


almeja

hinduska tancerka kultowa, pełniąca służbę przy świątyni Buddy; bajadera


SJP.pl


almemar

podwyższenie na środku bóżnicy (podium z pulpitem); almemor; bima


SJP.pl


almemor

podwyższenie na środku bóżnicy (podium z pulpitem); bima; almemar


SJP.pl


almera

samochód typu Nissan Almera


SJP.pl


almeria

Almería (wym. /almeˈɾia/) – miasto w południowej Hiszpanii, w regionie Andaluzja, stolica prowincji Almería, 411 km od Madrytu. Liczy 194 203 mieszkańców (2015) i posiada 296,32 km² powierzchni. Obecna nazwa pochodzi od arabskiego słowa Al-Mariyya, oznaczającego wieżę obserwacyjną.

Wikipedia


almerski

przymiotnik od: Almeria (miasto w Hiszpanii)


SJP.pl


almik

niewielki ssak owadożerny; myszoryjek


SJP.pl

Almik (Solenodon) – rodzaj ssaków z rodziny almikowatych (Solenodontidae).

Wikipedia


almikowate

o cechach almikowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl

Wikipedia


almikowaty

o cechach almikowatych (rodzina ssaków)


SJP.pl


almodóvar

nazwisko


SJP.pl

  • Almodôvar, miejscowość i gmina w Portugalii
  • Almodóvar del Campo, miejscowość w Hiszpanii
  • Pedro Almodóvar, hiszpański reżyser

Wikipedia


almorawidzi

dynastia berberska


SJP.pl

Almorawidzi (arab. المرابطون al-Murabitun) – ruch religijny, później dynastia berberyjska z Sahary. Nazwa al-Murabitun oznacza mieszkańcy klasztoru (ribat – klasztor).

Wikipedia


almucja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. kraw. futrzana peleryna noszona dawniej przez osoby duchowne

Wiktionary

Almucja (in.almuzja) – część składowa uroczystego ubioru kanoników niektórych katedr i kolegiat; pierwotnie nakrycie głowy zbliżone do kaptura; od XIV element ten przekształcił się w pelerynkę z kapturem wykonanym z futra. W końcu przybrała formę futrzanego pasa, noszonego z lewego ramienia, jako znak godności kanonicznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dawne almucje okrywały głowę i plecy.

Wiktionary


almugowy

drzewo almugowe - wiecznie zielone drzewo z rzędu sandałowców; drzewo sandałowe, sandałowiec


SJP.pl


almukantar

okrąg na sklepieniu niebieskim równoległy do horyzontu; almukantarat


SJP.pl

Almukantarat – koło małe na sferze niebieskiej, którego płaszczyzna jest równoległa do płaszczyzny horyzontu astronomicznego. Almukantaraty przechodzą przez punkty o stałej wysokości nad horyzontem. Występują w horyzontalnym układzie współrzędnych.

Wikipedia


almukantarat

okrąg na sklepieniu niebieskim równoległy do horyzontu; almukantar


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) astr. mały okrąg na sklepieniu niebieskim łączący punkty o tej samej wysokości nad horyzontem;

Wiktionary

Almukantarat – koło małe na sferze niebieskiej, którego płaszczyzna jest równoległa do płaszczyzny horyzontu astronomicznego. Almukantaraty przechodzą przez punkty o stałej wysokości nad horyzontem. Występują w horyzontalnym układzie współrzędnych.

Wikipedia


alni

stop lub spiek proszków aluminium, niklu, kobaltu z żelazem i domieszką miedzi; alniko, alnico


SJP.pl

Wikipedia


alnico

[czytaj: alniko] stop lub spiek proszków aluminium, niklu, kobaltu z żelazem i domieszką miedzi; alniko, alni


SJP.pl

Wikipedia


alniko

stop lub spiek proszków aluminium, niklu, kobaltu z żelazem i domieszką miedzi; alni, alnico


SJP.pl

Wikipedia


alocentryzm

atrybut osobowości powiązany z kolektywizmem, w którym ludzie skupiają uwagę i działania na innych osobach, a nie na sobie; allocentryzm


SJP.pl


alochoria

rozprzestrzenianie diaspor (np. zarodników, nasion, owoców) z udziałem czynników zewnętrznych, np. wody, wiatru, zwierząt lub człowieka; allochoria


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. rozprzestrzenianie diaspor przy pomocy czynników zewnętrznych

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. allochoria, obcosiewność

Wiktionary


alochromatyczny

alochromatyzm; allochromatyczny


SJP.pl


alochton

w socjologii: osoba niebędąca rdzennym mieszkańcem danego obszaru; allochton


SJP.pl


alochtoniczny

będący alochtonem, składający się z alochtonów (np. ludność alochtoniczna, skały alochtoniczne); allochtoniczny


SJP.pl


alod

w ustroju feudalnym: ziemia wolna od lenna; alodium


SJP.pl


alodia

w ustroju feudalnym: ziemia wolna od lenna; alod


SJP.pl

Termin Alodia może oznaczać m.in.:

  • Alodia, chrześcijańskie państwo w Nubii
  • Alodia, imię żeńskie pochodzenia frankońskiego

Wikipedia


alodialny

dotyczący alodium, dziedziczny, a nie lenny


SJP.pl


alodium

w ustroju feudalnym: ziemia wolna od lenna; alod


SJP.pl

Alodium (łac. allodium) – funkcjonująca w średniowiecznym systemie prawa feudalnego forma własności nieruchomości. Była to ziemia stanowiąca nieograniczoną własność, wolną od zobowiązań i ciężarów feudalnych, czym różniła się od lenna. Nazywana również własnością bezwarunkową oraz własnością dziedziczną.

Wikipedia


alodynowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. met. wytwarzanie warstwy fosforanów na powierzchni przedmiotów z aluminium, poprzez zanurzanie ich w wodnym roztworze zawierającym tlenek chromu, kwas ortofosforowy i fluorek sodu;

Wiktionary

Alodynowanie jest procesem powierzchniowej obróbki aluminium, polegającym na wytworzeniu na powierzchni metalu warstwy tlenku glinu. W przeciwieństwie do procesu anodowania aluminium, przy alodynowaniu nie używa się prądu.Obróbka polega na zanurzeniu przedmiotu kolejno w kąpieli utleniającej, a następnie w kąpieli uszczelniającej. W efekcie powstaje żółtozielona powłoka tlenkowa.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. alodynować

Wiktionary


aloe

wysuszony sok z liści różnych gatunków aloesu, działający przeczyszczająco; alona


SJP.pl

Aloes (Aloe L.) – rodzaj jednoliściennych sukulentów liściowych. Liczy ok. 590 gatunków (różnice zależą od ujęcia systematycznego taksonów). Należą do niego formy drzewiaste, krzewiaste, byliny, niekiedy liany. Zasięg występowania roślin z tego rodzaju obejmuje Półwysep Arabski, Afrykę i Madagaskar. Gatunkiem typowym jest Aloe perfoliata L.

W Polsce uprawia się go w doniczkach.

Wikipedia


aloes

bylina z rodziny liliowatych o mięsistych liściach zakończonych kolcami


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Aloë|L.|ref=tak., rodzaj sukulentów liściowych;

 (1.2) farm. wyciąg z aloesu (1.1)

Wiktionary

Aloes (Aloe L.) – rodzaj jednoliściennych sukulentów liściowych. Liczy ok. 590 gatunków (różnice zależą od ujęcia systematycznego taksonów). Należą do niego formy drzewiaste, krzewiaste, byliny, niekiedy liany. Zasięg występowania roślin z tego rodzaju obejmuje Półwysep Arabski, Afrykę i Madagaskar. Gatunkiem typowym jest Aloe perfoliata L.

W Polsce uprawia się go w doniczkach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Był to ozdobny ogródek, w którym hodowano aloesy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɔɛs, AS: aloes

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aloesowy

Wiktionary


aloesna

roślina z rodziny liliowatych, o mięsistych, tworzących różyczki liściach, często pokrytych brodawkami


SJP.pl


aloesowaty

osoka aloesowata - roślina z żabiściekowatych, o dużych białych kwiatach, rosnąca w wodach słodkich Eurazji


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. o cechach roślin z rodziny aloesowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aloesowate nmos.

Wiktionary


aloesowo-ziołowy

zrobiony z aloesu i ziół, zawierający aloes i zioła (np. napój aloesowo-ziołowy)


SJP.pl


aloesowy

przymiotnik od: aloes


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący aloesu, zrobiony z aloesu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɔɛˈsɔvɨ, AS: aloesovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aloes m.

Wiktionary


alofan

pozornie bezpostaciowa mieszanina różnych minerałów ilastych; allofan


SJP.pl


alofi

stolica Niue


SJP.pl

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Niue;

Wiktionary

Alofi – stolica Niue, państwa stowarzyszonego z Nową Zelandią. Miasto położone jest na zachodnim wybrzeżu wyspy Niue, nad zatoką Alofi, w miejscu, gdzie znajduje się jedyna przerwa w rafie koralowej otaczającej wyspę. Alofi w 2006 roku liczyło 627 mieszkańców. Alofi jest drugą najmniejszą stolicą na świecie, pod względem liczby ludności (zaraz po Ngerulmud, stolicy Palau).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje miejscowość|D=Alofi|Ms=Alofi.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. alofijczyk mos., alofijka ż.

 przym. alofijski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== Alofi (język szwedzki.) ==

thumb|Alofi (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. Alofi

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɔfʲi, AS: alofʹi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alofijczyk mos., alofijka ż.

 przym. alofijski

Wiktionary


alofijczyk

mieszkaniec Alofi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Alofi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɔˈfʲijt͡ʃɨk, AS: alofʹii ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alofi n.

:: fż. alofijka ż.

 przym. alofijski

Wiktionary


alofijka

mieszkanka Alofi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Alofi

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɔˈfʲijka, AS: alofʹii ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alofi n.

:: fm. alofijczyk mos.

 przym. alofijski

Wiktionary


alofijski

Alofi (stolica Niue)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Alofi, dotyczący Alofi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alofi n., alofijczyk mos., alofijka ż.

Wiktionary


alofon

głoska różniąca się od innej głoski tylko cechą fonetyczną, a nie funkcją; wariant fonetyczny fonemu; allofon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wariant fonemu, inaczej: alofony to głoski reprezentujące ten sam fonem

Wiktionary

Alofon (allofon, z gr. ἄλλος állos „inny” i φωνή phōnē „dźwięk”) – realizacja fonemu zawierająca oprócz cech fonologicznie relewantnych również szereg cech nierelewantnych w zależności od pozycji głoski (w stosunku do innych) i mówiącego. Przykładowo w języku polskim [ɲ̟] i [j̃] są alofonami fonemu /ɲ/. Dźwięk [j̃] pojawia się na przykład w wyrazie państwo ([ˈpäj̃s̪t̪fɔ]), gdyż fonem /ɲ/ przed spółgłoskami szczelinowymi realizowany jest jako [j̃] (tzw. rozsunięcie artykulacyjne). W innych kontekstach fonetycznych, na przykład w wyrazie sanie ([ˈs̪äɲ̟ɛ]) będzie on realizowany jako [ɲ̟].. Alofony zapisywane są w transkrypcji fonetycznej, nie są zapisywane w transkrypcji fonologicznej.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi. spotykana jest też pisownia allofon

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) allophone

* baskijski: (1.1) alofono

* białoruski: (1.1) алафон m.

* esperanto: (1.1) alofono

* francuski: (1.1) allophone m.

* hiszpański: (1.1) alófono m.

* niemiecki: (1.1) Allophon n.

* nowogrecki: (1.1) αλλόφωνο n.

* rosyjski: (1.1) аллофон m.

źródła.

== alofon (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) alofon

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɔfɔ̃n, AS: alofõn

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi. spotykana jest też pisownia allofon

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) allophone

* baskijski: (1.1) alofono

* białoruski: (1.1) алафон m.

* esperanto: (1.1) alofono

* francuski: (1.1) allophone m.

* hiszpański: (1.1) alófono m.

* niemiecki: (1.1) Allophon n.

* nowogrecki: (1.1) αλλόφωνο n.

* rosyjski: (1.1) аллофон m.

źródła.

== alofon (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) alofon

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alofoniczny

przymiotnik od: alofon


SJP.pl


alogamia

właściwość roślin polegająca na zapylaniu się kwiatu pyłkiem pochodzącym z innego kwiatu; allogamia, obcopylność


SJP.pl

Zapłodnienie krzyżowe, alogamia – rodzaj zapłodnienia polegający na zlaniu się gamet pochodzących od różnych osobników tego samego gatunku. Występuje u roślin dwupiennych oraz zwierząt rozdzielnopłciowych, a także u niektórych gatunków hermafrodytycznych. Podczas tego procesu dochodzi do rekombinacji pomiędzy materiałem genetycznym obu osobników, co zwiększa zróżnicowanie w populacji, zapewniając jej tym samym lepsze przystosowanie do zmian zachodzących w środowisku.

Wikipedia


alogamiczny

o roślinach: zapylany pyłkiem pochodzącym z innych kwiatów (np. krzewy alogamiczne); allogamiczny, obcopylny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) bot. związany z alogamią, dotyczący alogamii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alogamia ż.

Wiktionary


alogeneza

rozwój gatunków; allogeneza


SJP.pl


alogeniczny

składniki alogeniczne - podstawowe składniki okruchowych skał osadowych; składniki allogeniczne


SJP.pl


alogenny

wywołujący coś obcego, jakiś rodzaj obcości itp.


SJP.pl


alogiczność

brak logiki w postępowaniu, twierdzeniach, dowodach, itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co alogiczne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alogiczny

 przysł. alogicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nielogiczność

Wiktionary


alogiczny

nielogiczny; sprzeczny z zasadami logiki


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) stanowiący skutek błędnego rozumowania

 (1.2) niewyprowadzający z faktów prawidłowych wniosków

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alogiczność ż., alogizm m.

 przysł. alogicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nielogiczny

 (1.2) nielogiczny

Wiktionary


alogizm

1. nielogiczność;
2. pogląd filozoficzny negujący możliwość poznania rzeczywistości za pomocą logicznego myślenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) brak logiki w czymś

 (1.2) filoz. pogląd, który neguje możliwość poznania rzeczywistości za pomocą logiki

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alogiczny

 przysł. alogicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nielogiczność

Wiktionary


alograf

graficzna odmiana litery; allograf


SJP.pl


alograficzny

alograf; allograficzny


SJP.pl


aloha

hawajska formuła powitania i pożegnania


SJP.pl

Aloha to:

  • słowo w języku hawajskim oznaczające m.in. pożegnanie i powitanie
  • jeden z algorytmów dostępu wielokrotnego do kanału
  • jednostka osadnicza w USA, w stanie Oregon
  • gmina w USA, w stanie Michigan

Wikipedia


aloi

[czytaj: aluA] zawartość kruszcu w monetach; próba


SJP.pl


alois

obce imię męskie


SJP.pl


alojz

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|m. Alojzy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|Lojz, Lojzik, Lojzek.

Wiktionary


alojza

imię żeńskie


SJP.pl

Alojza, Alojzja – imię żeńskie pochodzenia germańskiego.

Wikipedia


alojzeczek

zdrobnienie od: Alojzy


SJP.pl


alojzek

zdrobnienie od: Alojzy


SJP.pl


alojzik

zdrobnienie od: Alojzy (imię męskie)


SJP.pl


alojzostwo

Alojzy z małżonką; Alojzowie


SJP.pl


alojzów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Polsce;

Wiktionary

Miejscowość na Litwie
  • Alojzów (Litwa)
W Polsce
  • Alojzów – wieś w woj. lubelskim, w pow. chełmskim, w gminie Leśniowice
  • Alojzów – wieś w woj. lubelskim, w pow. hrubieszowskim, w gminie Werbkowice
  • Alojzów – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Iłża
  • Alojzów – gromada

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈlɔjzuf, AS: aloi ̯zuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alojzowianin m., alojzowianka ż.

 przym. alojzowski

Wiktionary


alojzowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Alojzowa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɔjzɔˈvʲjä̃ɲĩn, AS: aloi ̯zovʹi ̯ä̃ńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alojzów m.

:: fż. alojzowianka ż.

 przym. alojzowski

Wiktionary


alojzowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Alojzowa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɔjzɔˈvʲjãŋka, AS: aloi ̯zovʹi ̯ãŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alojzów, alojzowianin

 przym. alojzowski

Wiktionary


alojzowie

Alojzy z małżonką; Alojzostwo


SJP.pl


alojzowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Alojzowa, związany z Alojzowem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɔjˈzɔfsʲci, AS: aloi ̯zofsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alojzów m., alojzowianin m., alojzowianka ż.

Wiktionary


alojzowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Alojzego lub z nim związany


SJP.pl


alojzy

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Alojzy – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od słowa alwisi oznaczającego „mądry”. Popularne od XVII wieku. Na gruncie francuskim imię to zidentyfikowało się z imieniem Ludwik (Chlodowich, Chlodwich) i przyjęło formę Louis, a w języku włoskim Luigi (również Aloisio).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Będąc we Wschowie, odwiedziliśmy wuja Alojzego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɔjzɨ, AS: aloi ̯zy

Wiktionary


alokacja

1. w ekonomii: przyporządkowanie środków (budżetowych, produkcji, materiałowych) do poszczególnych gałęzi produkcji, przedsiębiorstw;
2. w księgowości: uznanie dopisanej pozycji w rachunku;
3. przemieszczenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) planowyanowe rozdysponowanie czegoś;

 (1.2) ekon. rozdzielenie środków produkcyjnych lub pieniędzy na różne cele, inne niż dotychczasowe

 (1.3) księg. uznanie dopisanej pozycji w rachunku

Wiktionary

Alokacja zasobów – przypisywanie zasobów do możliwości ich użycia. Zakres możliwości alokacyjnych jest zależny od stanu techniki i wielkości zasobów w gospodarce.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Przyczynę bezrobocia stanowi błędna alokacja kapitału i związane z tym niewłaściwe postępowanie przedsiębiorstw.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɔˈkat͡sʲja, AS: alokacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alokowanie n., dyslokacja ż., lokowanie n., lokum n., realokacja ż.

 czas. alokować, lokować, ulokować, dyslokować

 przym. alokacyjny, alokowany

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dystrybucja, rozdział, przydzielanie

Wiktionary


alokacyjny

dotyczący alokacji (np. ryzyko alokacyjne, decyzje alokacyjne)


SJP.pl


alokazja

rodzaj roślin z rodziny obrazkowatych; zakleśń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Alocasia|(Schott) G. Don|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny obrazkowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju alokazji (1.1)

Wiktionary

Alokazja, zakleśń (Alocasia (Schott) G. Don) – rodzaj roślin z rodziny obrazkowatych, liczący 79 gatunków, pochodzących z obszaru od wschodnich Himalajów, przez tropikalne i subtropikalne regiony Azji, do tropikalnych rejonów zachodniego Pacyfiku i wschodniej Australii. Niektóre gatunki są endemitami.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. alokazjowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zakleśń

Wiktionary


alokować

rozdzielać (rozdzielić) środki na różne cele


SJP.pl


alokowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ekon. dokonywanie podziału środków na poszczególne cele

Wiktionary

Powiązane:

 czas. alokować

 rzecz. alokacja ż.

Wiktionary


aloksyt

tlenek aluminium topiony elektrycznie, używany jako materiał ścierny


SJP.pl


alokucja

przestarzale: uroczyste przemówienie lub uroczysty zwrot rozpoczynający przemówienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) uroczysta przemowa;

 (1.2) zwrot rozpoczynający uroczystą przemowę

Wiktionary

Alokucja (łac. allocutio) – w starożytnym Rzymie mowa wygłaszana przed bitwą przez wodza do żołnierzy, później również uroczysta przemowa napominająca lub zachęcająca do dobrych czynów. Współcześnie to pojęcie oznacza uroczyste przemówienie papieża do określonej kategorii osób, np. sędziów Roty Rzymskiej lub kardynałów na konsystorzu (allokucja konsystorialna). Allokucje są publikowane w dzienniku urzędowym Stolicy Apostolskiej – Acta Apostolice Sedis.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przed bitwą rzymski wódz wygłaszał alokucję do żołnierzy.

 (1.1) Papież Franciszek wygłosił alokucję do kolegium kardynalskiego.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) oracja

Wiktionary


alokucyjny

związany z alokucją


SJP.pl


alomancja

wróżenie za pomocą kryształków soli


SJP.pl

Alomancja (także: halomancja) – starożytna metoda wróżbiarstwa, w której do wróżenia wykorzystuje się sól. Polega na odczytywaniu przypadkowych wzorów, które tworzy sól, rozsypana, rzucona w powietrze albo w ogień.

Ze starożytnej sztuki wróżenia za pomocą soli wywodzą się przesądy z nią związane, między innymi zwyczaj rzucania soli przez lewe ramię lub wiara w to, że rozsypanie soli przynosi pecha.

Wikipedia


alometria

zjawisko nierównomiernego rozwoju danego narządu w stosunku do innych organów lub całego ciała, powodujące zmianę proporcji ciała; allometria


SJP.pl


alometryczny

alometria; allometryczny


SJP.pl


alomorf

w językoznawstwie: funkcjonalnie obojętny wariant morfemu; allomorf


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. odmiana morfemu, która ma inną postać fonologiczną, ale wyraża tę samą funkcję lub znaczenie

Wiktionary


alona

wysuszony sok z liści różnych gatunków aloesu, działający przeczyszczająco; aloe


SJP.pl

  • Alona – miejscowość na Cyprze
  • Alona – rodzaj skorupiaków z gromady skrzelonogów

Wikipedia


alonim

pseudonim literacki będący nazwiskiem innej osoby, zwykle żyjącej współcześnie z osobą używającą tego pseudonimu; allonim


SJP.pl


alonso

1. hiszpańskie imię męskie;
2. nazwisko, m.in. Dámaso Alonso (1898-1990) - hiszpański poeta, filolog i krytyk literacki


SJP.pl


alonż

alonżka;
1. zaginana i rozkładana wkładka większa od kartek książki, zawierająca tablice, mapy itp.;
2. dodatek do czeku lub weksla na dodatkowe informacje


SJP.pl

  • alonż – pojęcie z zakresu ekonomii
  • alonż – pojęcie z zakresu poligrafii
  • alonż – rodzaj sprzętu laboratoryjnego

Wikipedia


alonżka

alonż;
1. zaginana i rozkładana wkładka większa od kartek książki, zawierająca tablice, mapy itp.;
2. dodatek do czeku lub weksla na dodatkowe informacje


SJP.pl


alopata

allopata;
1. lekarz stosujący alopatię;
2. zwolennik alopatii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz stosujący alopatię

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɔˈpata, AS: alopata

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alopatia ż.

 przym. alopatyczny

Wiktionary


alopatia

metoda leczenia polegająca na stosowaniu środków wywołujących w organizmie chorego objawy przeciwne objawom choroby; allopatia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. metoda leczenia za pomocą środków wywołujących efekty przeciwne niż choroba;

Wiktionary

Alopatia, allopatia (gr. ảλλος, allos – odmienny, inny i πάθος, pathos – cierpienie) – nazwa metod leczenia zgodnych z zasadą „przeciwne leczy się przeciwnym”, po łacinie Contraria contrariis curantur. Termin został wprowadzony przez Samuela Hahnemanna w roku 1807 w celu odróżnienia opracowanej przez niego metody leczenia, którą nazwał homeopatią. Do ówczesnej alopatii Hahnemann zaliczył na przykład: upuszczanie krwi z żył, terapie z użyciem pijawek, przykładanie do skóry rozgrzanych do czerwoności elementów stalowych, podawanie doustne lub doodbytnicze soli metali ciężkich takich jak kalomel i arszenik by wywołać wymioty lub purgację jelit, lewatywy z dymu tytoniowego, kąpiele we wrzątku czy podtapianie. W opracowaniu z 1807 Hahnemann do aloterapii zaliczany jest również jedyny powszechnie znany wówczas lek Laudanum (bazujący na opium), zioła (na przykład preparaty zawierające driakiew) lub wydzieliny zwierzęce zawierające kantarydynę, a także złożone mieszanki składników zwierzęcych, roślinnych i mineralnych jak teriak.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Hahnemann zaproponował coś jako alternatywę. Skoro, jak widział, alopatia nie działa za dobrze, czas stworzyć coś odwrotnego.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alopata m., alopatka ż.

 przym. alopatyczny

 przysł. alopatycznie

Wiktionary


alopatka

allopatka;
1. lekarka stosująca alopatię;
2. zwolenniczka alopatii


SJP.pl


alopatycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób alopatyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alopatia ż.

Wiktionary


alopatyczny

alopatia; allopatyczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z alopatią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alopatia ż., alopata mos.

Wiktionary


alopecja

łysienie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. łysienie

Wiktionary

Wikipedia


aloplastyczny

przymiotnik od: aloplastyka (np. operacja aloplastyczna, wkładki aloplastyczne)


SJP.pl


aloplastyka

zastępowanie uszkodzonych tkanek ludzkich sztucznymi, stosowane wobec wielu ofiar wypadków


SJP.pl


aloploid

organizm zawierający w jądrach komórek somatycznych więcej niż dwa niehomologiczne, diploidalne zespoły chromosomów; alloploid


SJP.pl


aloploidalność

połączenie się genomów różnych gatunków; alloploidalność


SJP.pl


alopoliploidalność

zwielokrotnienie zespołów chromosomów u osobnika powstałego już ze zmieszania gatunków (połączenie genomów różnych gatunków), np. tetraploid AABB


SJP.pl


alosaur

dwunożny karnozaur z okresu jurajskiego; alozaur; allozaur


SJP.pl


alosom

chromosom, który odpowiada za wykształcanie się płci; allosom, heterosom, heterochromosom


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) genet. chromosom, który decyduje o płci organizmu

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alosomowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chromosom płciowy, war. allosom

Wiktionary


alosomowy

związany z alosomem


SJP.pl


alosza

imię żeńskie


SJP.pl

Alosza (ukr. Aльоша; ros. Алёша), właśc. Ołena Ołeksandriwna Topola (ukr. Олена Олександрівна Топол; ros. Алёна Александровна Тополя, Alona Aleksandrowna Topola), z d. Kuczer (ukr. i ros. Кучер) (ur. 14 maja 1986 w Zaporożu) – ukraińska piosenkarka i kompozytorka. Reprezentantka Ukrainy w 55. Konkursie Piosenki Eurowizji (2010).

Wikipedia


alotransplant

narząd, tkanka lub jej część pobierana od jednego osobnika i wszczepiana innemu tego samego gatunku


SJP.pl


alotransplantacja

przeszczepianie narządów, tkanek lub ich części pochodzących od tego samego osobnika; homotransplantacja, allotransplantacja


SJP.pl

Allotransplantacja, alotransplantacja (gr. ἄλλος allos, inny) – przeszczepienie narządu, komórek lub tkanek pochodzących od innego przedstawiciela tego samego gatunku (najczęściej o podobnym genotypie).

Przykładem allotransplantacji jest przeszczepienie narządu w obrębie rodzeństwa niebędącego bliźniakami jednojajowymi.

Wikipedia


alotrop

jedna z dwóch lub więcej postaci jakiejś substancji, zwłaszcza pierwiastka


SJP.pl

Alotropia – zjawisko występowania w tym samym stanie skupienia różnych odmian tego samego pierwiastka chemicznego, różniących się właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Odmiany alotropowe pierwiastka mogą różnić się między sobą strukturą krystaliczną lub liczbą atomów w cząsteczce.

Wikipedia


alotropia

występowanie tego samego pierwiastka w odmianach różniących się od siebie budową wewnętrzną; allotropia, polimorfizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. fiz. zjawisko występowania, w tym samym stanie skupienia, różnych odmian tego samego pierwiastka chemicznego różniących się właściwościami fizycznymi i chemicznymi;

Wiktionary

Alotropia – zjawisko występowania w tym samym stanie skupienia różnych odmian tego samego pierwiastka chemicznego, różniących się właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Odmiany alotropowe pierwiastka mogą różnić się między sobą strukturą krystaliczną lub liczbą atomów w cząsteczce.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Alotropia jest szczególnym przypadkiem polimorfizmu, czyli różnopostaciowości substancji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalɔˈtrɔpʲja, AS: alotropʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alotropowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. alotropowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) allotropy

* baskijski: (1.1) alotropia

* białoruski: (1.1) алатропія ż.

* bułgarski: (1.1) алотропия ż.

* czeski: (1.1) alotropie

* francuski: (1.1) allotropie ż.

* hiszpański: (1.1) alotropía ż.

* niderlandzki: (1.1) allotropie

* niemiecki: (1.1) Allotropie ż.

* nowogrecki: (1.1) αλλοτροπία

* portugalski: (1.1) alotropia ż.

* rosyjski: (1.1) аллотропия ż.

* rumuński: (1.1) alotropie ż.

* słowacki: (1.1) alotropia ż.

* słoweński: (1.1) alotropija

* ukraiński: (1.1) алотропія ż.

* węgierski: (1.1) allotrópia

* włoski: (1.1) allotropia ż.

źródła.

== alotropia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chem. fiz. alotropia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alotropijny

alotropia; allotropowy, allotropijny, alotropowy


SJP.pl


alotropowy

alotropia; allotropowy, allotropijny, alotropijny


SJP.pl


alowiec

członek AL (Armii Ludowej); aelowiec; AL-owiec


SJP.pl


alowski

przymiotnik od: AL (Armia Ludowa); AL-owski, aelowski


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z AL (Armią Ludową)

Wiktionary

Powiązane:

 skr. AL

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aelowski, AL-owski

Wiktionary


aloza

1. gatunek ryby z rodziny śledziowatych;
2. aloza parposz - gatunek ryby z rodziny śledziowatych; parposz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) icht. nazwa systematyczna|Alosa alosa|ref=tak., planktonożernyanktonożerna ryba na tarło wędrująca z mórz lub Atlantyku do rzek;

Wiktionary

Aloza, aloza finta (Alosa alosa) – gatunek anadromicznej ryby z rodziny śledziowatych (Clupeidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Alozy odżywiają się głównie zooplanktonem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈlɔza, AS: aloza

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aloza finta

Wiktionary


alozaur

dwunożny karnozaur z okresu jurajskiego; alosaur; allozaur


SJP.pl

Allozaur (Allosaurus) – rodzaj dużego teropoda z rodziny allozaurów (Allosauridae) należącej do karnozaurów (Carnosauria). żyjącego w późnej jurze, 155–145 mln lat temu. Nazwa Allosaurus, oznaczająca „inny jaszczur”, pochodzi od greckich słów αλλος/allos („inny”, „dziwny”) oraz σαυρος/sauros („jaszczur”). Pierwsze szczątki z pewnością należące do przedstawicieli tego rodzaju zostały opisane w 1877 roku przez Othniela Charlesa Marsha. Jako jeden z pierwszych dobrze poznanych teropodów przez długi czas wzbudzał zainteresowanie kręgów pozapaleontologicznych i był dinozaurem często pojawiającym się w filmach fabularnych i dokumentalnych.

Wikipedia


alozaury

rodzina dinozaurów gadziomiednicznych


SJP.pl


alp

1. w mitologii germańskiej: istota pośrednia między bogiem a człowiekiem; alb
2. demoniczna istota płci męskiej utożsamiana z wampirem lub inkubusem (jej żeński odpowiednik to mara)


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = adm. leśn. Administracja Lasów Państwowych

Wiktionary

  • Alp, hiszpańska gmina w Pirenejach
  • Alp (Alpsee), jezioro w Niemczech
  • Alp (potwór)
  • AlP, związek chemiczny
  • Zobacz też: ALP, Alpy

Wikipedia


alpaga

1. gładka i błyszcząca tkanina z wełny peruwiańskich lam; alpaka;
2. w gwarze uczniowskiej: tanie, marne wino; bełt, jabol, pryta, siara, wińsko, mózgotrzep


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. jabol.

Wiktionary

Jabol (także: alpaga, bełt, jabcok, mamrot, pryta, siara, wino marki wino, wino patykiem pisane, żur i in.) – potoczne określenie taniego wina owocowego niskiej jakości, najczęściej jabłkowego lub wiśniowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Złożyliśmy się na alpagę i obaliliśmy ją w parku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈpaɡa, AS: alpaga

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alpagowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jabol, bełt, siara, tanie wino

Wiktionary


alpagowy

związany z alpagą, dotyczący alpagi


SJP.pl


alpaka

1. zwierzę domowe z rodziny wielbłądowatych; wełna z alpaki
2. gładka i błyszcząca tkanina; alpaga
3. stop miedzi z niklem i cynkiem; nowe srebro; argentan


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Vicugna pacos|ref=tak., południowoamerykański, udomowiony gatunek lamy;

 (1.2) wełna z lamy (1.1)

 (1.3) gładka, wełniana tkanina w pasy;

 (1.4) chem. stop miedzi, cynku i niklu o białym kolorze; nowe srebro;

Wiktionary

  • alpaka – stop metali, odmiana mosiądzu
  • alpaka – wełniana tkanina
  • alpaka (Vicugna pacos) – ssak parzystokopytny z rodziny wielbłądowatych

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Cyrk Arena nie ukrywa: będą wielbłądy, konie, lamy, alpaki, słoń, osioł, psy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈpaka, AS: alpaka

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alpakowy

Wiktionary


alpakarnia

pomieszczenie dla alpak


SJP.pl


alpakoterapeuta

terapeuta leczący z pomocą alpaki


SJP.pl


alpakoterapeutyczny

dotyczący terapii z udziałem alpaki


SJP.pl


alpakoterapia

terapia z udziałem alpaki


SJP.pl


alpakowy

związany z alpaką, dotyczący alpaki


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wykonany z alpaki (stopu)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alpaka ż.

Wiktionary


alpaks

popularny w przemyśle motoryzacyjnym i lotniczym, odporny na korozję stop odlewniczy; silumin


SJP.pl

Silumin, alpaks, Al-Si – odlewniczy stop aluminium z krzemem o stężeniu 2–30%, najczęściej 5–13,5% oraz innymi (o mniejszym udziale procentowym) dodatkami, takimi jak miedź, magnez, mangan, nikiel i tytan. Jest odporny na korozję, o dobrej lejności, małym skurczu i małą skłonnością do pękania na gorąco. Stosowany głównie w przemyśle motoryzacyjnym (żarowytrzymałość), lotniczym (stopy lekkie), okrętowym (odporność na wodę morską) i konstrukcyjnym (możliwość wykonania złożonych kształtów).

Wikipedia


alpejczyk

1. sportowiec uprawiający narciarstwo alpejskie, specjalizujący się w biegu zjazdowym lub slalomie;
2. rzadko: mieszkaniec Alp;
3. alpejczyk gończy krótkonożny - rasa psa gończego średniej wielkości;
4. pies tej rasy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec obszaru Alp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alpy nmos., alpejczyk mos., alpejka ż.

:: fż. Alpejka ż.

 przym. alpejski

Wiktionary


alpejka

zawodniczka uprawiająca narciarstwo alpejskie, specjalizująca się w biegu zjazdowym lub slalomie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka obszaru Alp

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alpy nmos., alpejczyk mos., alpejka ż.

:: fm. Alpejczyk mos.

 przym. alpejski

Wiktionary


alpejski

przymiotnik od: Alpy; alpijski (rzadko)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Alpami, dotyczący Alp

 (1.2) związany z orogenezą alpejską

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zawody w narciarstwie alpejskim rozgrywane były na każdych zimowych igrzyskach olimpijskich od olimpiady w 1936 w Garmisch-Partenkirchen, Niemcy.

 (1.1) Karpaty powstały w wyniku orogenezy alpejskiej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈpɛjsʲci, AS: alpei ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alpejka ż., Alpejczyk mos., Alpy nmos., alpejczyk mos., alpejka ż., alpinista mos., alpinistka ż., alpinistyka ż., alpinarium n., alpidy nmos.

 przym. podalpejski, alpinistyczny

Wiktionary


alpenhorn

drewniany ludowy instrument dęty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. zob. róg alpejski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈpɛ̃nxɔrn, AS: alpnχorn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) róg alpejski

Wiktionary


alpensztok

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) turyst. żerdź o długości od 1,5 do ponad 2,5 metra, zaopatrzona z jednej strony w grot, używana przez turystów wędrujących po górach;

Wiktionary

Alpensztok (niem. Alpenstock – „alpejska laska”) – pierwotnie leszczynowa żerdź (bogatsi zaopatrywali się w trwalsze, ale droższe kije bambusowe) długości od 1,5 do nawet ponad 2,5 metra, używana przez turystów wędrujących po górach – tak po Alpach, jak i na przykład na ziemiach polskich, na przykład po Tatrach. Na jednym końcu kija znajduje się zazwyczaj ostry metalowy grot, po przeciwnej stronie kij przystosowany jest do wygodnego i pewnego uchwytu, nawet poprzez rękawicę. Niegdyś koniec ten często po prostu owijano na przykład rzemieniem; dodatkowo zaopatrywano go w pętlę przeznaczoną na nadgarstek, zapobiegającą zgubieniu alpensztoka, który jako sprzęt wspomagający alpinistów jest – tak jak ciupaga – poprzednikiem współcześnie używanych czekanów. Jako sprzęt turystyczny nadal bywa wykorzystywany, zazwyczaj jednak współczesne alpensztoki wykonuje się z lżejszych od drewna lub bambusa materiałów (aluminium, tworzywa sztuczne), są też na ogół nieco krótsze lub mają regulowaną długość.

Wikipedia


alperm

materiał magnetyczny


SJP.pl

Alperm – materiał magnetyczny, stop żelaza i aluminium. Nazwa pochodzi od słowa aluminium oraz łac. ferrum ‘żelazo’. Zawiera od 10 do 17% wagowych glinu, najczęściej spotykanym składem jest 16% Al, reszta Fe. Inne nazwy to alfenol i alfer.

Wikipedia


alphonse

Alphonse – składający się tylko z jednej wyspy zamieszkałej przez mniej niż 300 osób, atol w archipelagu Alphonse, zaliczony do jednej z pięciu grup Wysp Zewnętrznych na Seszelach. Powierzchnia wyspy wynosi 1,74 km². Całkowity obszar atolu o średnicy ponad 3 km, składający się z płaskiej rafy i laguny wynosi około 8 km². Wyspa została odkryta 28 stycznia 1730 przez kawalera Alphonse de Pontevez, dowodzącego francuską fregatą Le Lys.

Wikipedia


alpianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. bot. tocja karpacka

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. tocja karpacka, tocja alpejska

Wiktionary


alpidowy

mający cechy typowe dla fałdowych łańcuchów górskich powstałych wskutek orogenezy alpejskiej


SJP.pl


alpidy

łańcuchy górskie powstałe w czasie orogenezy alpejskiej, odznaczające się ostrymi kształtami i dużymi wysokościami, np. Alpy, Apeniny, Himalaje, Karpaty, Kaukaz


SJP.pl

Alpidy – orogeny wypiętrzone w trakcie orogenezy alpejskiej.

Są to najwyższe i najmłodsze góry na Ziemi. Należą do nich między innymi: Himalaje, Alpy, Pireneje, Karpaty, Andy, Apeniny, Góry Betyckie, Góry Dynarskie, Kordyliery.
W Polsce alpidy obejmują Karpaty, w tym Tatry i Pieniny.

Wikipedia


alpijski

rzadko: alpejski (przymiotnik od: Alpy)


SJP.pl


alpinarium

część ogrodu botanicznego, na którym uprawiane są rośliny górskie; ogród skalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) ogrod. ogród skalny roślin wysokogórskich;

Wiktionary

Alpinarium – ogród zbudowany ze skał, kamieni i ziemi, w którym odtwarzane jest górskie środowisko naturalne z roślinami wysokogórskimi, czasem także arktycznymi, które mają podobne wymagania. Alpinaria stanowią działy ekologiczne wielu ogrodów botanicznych i różnią się od ogrodów skalnych tym, że naśladują warunkami siedliskowymi i składem gatunkowym odpowiednio górskie lub arktyczne układy roślinności. W ogrodach skalnych uprawia się w celach dekoracyjnych różnorodne rośliny ozdobne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W pobliżu starej oranżerii, w miejscu dawnego labiryntu, utworzył on około 1910 alpinarium i sprowadził do Oliwy szereg alpejskich roślin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalpʲĩˈnarʲjũm, AS: alpʹĩnarʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alpinista mos., alpinistka ż.

 przym. alpejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) skalniak

Wiktionary


alpinia

roślina z rodziny imbirowatych, mająca zastosowanie w lecznictwie


SJP.pl

  • alpinia (Alpinia) – rodzaj roślin
  • Alpinia – rodzaj owadów z rzędu chrząszczy

Wikipedia


alpiniada

rajd szlakami górskimi


SJP.pl


alpinian

imię męskie


SJP.pl

Alpinian – imię męskie pochodzenia łacińskiego.

Zachował się przekaz, że Alpinian towarzyszył świętemu Marcjalisowi; grób Alpiniana ma znajdować się obok grobu wymienionego świętego.

W Polsce imię bardzo rzadko spotykane, np. w XIX wieku wystąpiło na Wołyniu. W styczniu 2025 w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, nie było informacji o wystąpieniu tego imienia jako pierwszego lub drugiego.

Wikipedia


alpinista

wyczynowiec uprawiający alpinistykę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba uprawiająca alpinizm;

 (1.2) badacz, znawca Alp

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po dwóch dniach wyprawa alpinistów osiągnęła szczyt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalpʲĩˈɲista, AS: alpʹĩńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alpejka ż., Alpy, alpiniada ż., alpinistyka ż., alpinizm m., alpinarium n.

:: fż. alpinistka ż.

 przym. alpinistyczny, alpejski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) wspinacz

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. alpejka ż., Alpy, alpiniada ż., alpinistyka ż., alpinizm m., alpinarium n.

:: fż. alpinistka ż.

 przym. alpinistyczny, alpejski

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|alpinus. → alpejski

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alpinistka

alpinista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta uprawiająca alpinizm

Wiktionary

Patrz:

alpinista

Wymowa:

IPA: ˌalpʲĩˈɲistka, AS: alpʹĩńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alpejka ż., Alpy, alpiniada ż., alpinistyka ż., alpinizm m., alpinarium n.

:: fm. alpinista m.

 przym. alpinistyczny, alpejski

Wiktionary



alpinistyka

forma turystyki wysokogórskiej uprawianej przez osoby o dużych umiejętnościach wspinaczki i stosujących specjalny sprzęt; alpinizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) sport. dosł. uprawiana w Alpach wspinaczka górska

 (1.2) sport. szerzej: wspinaczka wysokogórska

 (1.3) wspinaczka górska z użyciem specjalistycznego sprzętu

Wiktionary

Alpinizm, wspinaczka górska – wielowyciągowa wspinaczka uprawiana w terenie górskim wymagająca specjalistycznego sprzętu wspinaczkowego (lina, uprząż, haki itp.), jak też umiejętności niezbędnych do wspinania i korzystania ze sprzętu to cechy wyróżniające wspinaczkę górską. Do jej szczególnych przypadków należy taternictwo i himalaizm.

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) W panelu po wykładzie o alpinistyce przemysłowej wzięli udział studenci UŚ-u.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alpinista m., alpinistka ż., Alpy nmos., alpinizm m.

 przym. alpinistyczny, alpejski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alpinizm

 (1.2) alpinizm

 (1.3) alpinizm

Wiktionary


alpinizm

forma turystyki wysokogórskiej uprawianej przez osoby o dużych umiejętnościach wspinaczki i stosujących specjalny sprzęt; alpinistyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dosł. uprawiana w Alpach wspinaczka górska

 (1.2) szerzej: wspinaczka wysokogórska

 (1.3) wspinaczka górska z użyciem specjalistycznego sprzętu

Wiktionary

Alpinizm, wspinaczka górska – wielowyciągowa wspinaczka uprawiana w terenie górskim wymagająca specjalistycznego sprzętu wspinaczkowego (lina, uprząż, haki itp.), jak też umiejętności niezbędnych do wspinania i korzystania ze sprzętu to cechy wyróżniające wspinaczkę górską. Do jej szczególnych przypadków należy taternictwo i himalaizm.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od sześciu lat uprawiam alpinizm w Szwajcarii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈpʲĩɲism̥, AS: alpʹĩńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alpejka ż., alpinista m., alpinistka ż., Alpy nmos., alpinistyka ż.

 przym. alpinistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alpinistyka

 (1.2) alpinistyka

 (1.3) alpinistyka, wspinaczka górska, taternictwo, himalaizm, andynizm, pireneizm

Wiktionary


alpinus

produkt firmy Alpinus


SJP.pl

Alpinus – polskie przedsiębiorstwo, a zarazem marka, założone w 1990 r. z inicjatywy polskich himalaistów – Artura Hajzera, Janusza Majera oraz Ryszarda Wareckiego. Specjalizowała się w produkcji i dystrybucji specjalistycznej odzieży i sprzętu do różnych aktywności outdoorowych od turystyki i wspinaczki górskiej, przez rower, aż po bieganie i żeglarstwo.

Wikipedia


alprazolam

lek psychotropowy wykazujący silne, krótkotrwałe działanie przeciwlękowe, uspokajające i przeciwdrgawkowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. anksjolityk z grupy benzodiazepin o szybkim, krótkotrwałym działaniu;

Wiktionary

Alprazolam (łac. alprazolamum) – organiczny związek chemiczny, triazolowa pochodna benzo-1,4-diazepiny. Stosowany jako lek anksjolityczny, w szczególności w leczeniu zespołu lęku napadowego i zespole lęku uogólnionego. Wykazuje szybkie i silne, lecz krótkotrwałe działanie przeciwlękowe, uspokajające, miorelaksacyjne, przeciwdrgawkowe oraz amnestyczne poprzez wpływ na receptor GABA. Praktycznie nie podlega efektowi pierwszego przejścia przez wątrobę (biodostępność przy podaniu doustnym osiąga ponad 90%).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Skutki uboczne alprazolamu, w związku z podobnym mechanizmem działania, są zasadniczo podobne do innych benzodiazepin.

Wiktionary


alpuhara

kraina w Hiszpanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. górzysta kraina w południowej Hiszpanii, stanowiąca część Andaluzji, odizolowana pasmami górskimi od reszty Półwyspu Iberyjskiego;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. alpuharski

Wiktionary


alpuharski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Alpuharą, dotyczący Alpuhary

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W Paryżu natomiast Ksawery Branicki przygotowywał w swej Alhambrze ogromne święcone, na którym miano podać szynki z alpuharskich prosiąt karmionych żmijami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alpuhara ż.

Wiktionary


alpy

1. w mitologii germańskiej: istota pośrednia między bogiem a człowiekiem; alb
2. demoniczna istota płci męskiej utożsamiana z wampirem lub inkubusem (jej żeński odpowiednik to mara)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. najwyższy łańcuch górski Europy, ciągnący się łukiem od wybrzeża Morza Śródziemnego po dolinę Dunaju w okolicach Wiednia;

Wiktionary

Alpy (fr. Alpes, niem. Alpen, wł. Alpi, słoweń. Alpe, ret. Alps, łac. Alpes) – najwyższy łańcuch górski Europy, ciągnący się łukiem od wybrzeża Morza Śródziemnego w okolicy Savony po dolinę Dunaju w okolicach Wiednia. Łańcuch ma długość około 1200 km, szerokość od 150 do 250 km i zajmuje powierzchnię około 220 tys. km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Najwyższym szczytem Alp jest Mont Blanc.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalpɨ, AS: alpy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alpejka ż., Alpejka ż., Alpejczyk mos., alpinista m., alpinistka ż., alpinistyka ż., alpinizm m.

 przym. alpejski, alpinistyczny

Wiktionary


alrauna

korzeń mandragory, któremu przypisywano właściwości magiczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. przypominający człowieka korzeń mandragory, któremu przypisywano właściwości magiczne;

Wiktionary

Alrauna (z niem.) – korzeń mandragory lekarskiej (Mandragora officinarum), któremu w średniowieczu przypisywano właściwości magiczne.

Silnie zgrubiały, rozgałęziony korzeń mandragory uważany był za środek magiczny. Magiczne właściwości miał jedynie korzeń o humanoidalnych kształtach. Najczęściej szukano go pod szubienicą, skąd odpadające części ciała wisielca miały zapewniać mandragorze doskonałą pożywkę. Według niektórych podań mandragora wyrastała z nasienia skazańca, wytryskającego tuż przed jego śmiercią.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Alraune.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) mandrake root

* niemiecki: (1.1) Alraune ż.

źródła.

== alrauna (język serbsko-chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. mandragora

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈrawna, AS: alrau̯na

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Alraune.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) mandrake root

* niemiecki: (1.1) Alraune ż.

źródła.

== alrauna (język serbsko-chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. mandragora

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alright

[czytaj: olRAJT] w porządku; all right


SJP.pl


alsifer

stop żelaza, aluminium i krzemu, stosowany do wyrobu elektromagnesów


SJP.pl

Alsifer – stop aluminium (w nazwie al od łac. aluminium 'glin'), krzemu (si od łac. silicium) oraz żelaza (fer od łac. ferrum).

Stop ten jest magnetycznie miękki. Wykorzystuje się go (w postaci odlewów) w charakterze osłon magnetycznych, a także przy produkcji kadłubów przyrządów oraz maszyn elektrycznych.

Wikipedia


alstom

światowy koncern energetyczny i transportowy


SJP.pl

Alstom – międzynarodowy koncern działający w sektorze niskoemisyjnego, zrównoważonego transportu. Jeden z globalnych prekursorów kolei dużych prędkości, a obecnie m.in. pociągów zasilanych wodorem oraz pociągów autonomicznych (ATO – ang. automatic train operation). Aktualne portfolio produktów Alstom obejmuje m.in. koleje dużych prędkości, pociągi metra, pociągi jednoszynowe oraz tramwaje, a także zintegrowane systemy i usługi w zakresie sterowania ruchem kolejowym (ang. signalling) oraz rozwiązania w zakresie mobilności cyfrowej. Na całym świecie w użyciu znajduje się obecnie około 150 tys. pojazdów Alstom.

Wikipedia


alstremeria

rodzaj roślin jednoliściennych z rodziny krasnolicowatych; alstromeria


SJP.pl

Alstremeria, alstromeria, krasnolica (Alstroemeria L.) – rodzaj roślin jednoliściennych liczący ok. 65 gatunków. Zasięg tego rodzaju obejmuje środkową część Ameryki Południowej – od Chile po Ekwador na zachodzie i do Argentyny i środkowej Brazylii na wschodzie. Wiele gatunków oraz odmian uprawianych jest z powodu oryginalnych i trwałych kwiatów w celach ozdobnych jako rośliny ogrodowe lub na kwiaty cięte.

Wikipedia


alstromeria

rodzaj roślin jednoliściennych z rodziny krasnolicowatych; alstremeria


SJP.pl


alt

1. niski głos kobiecy lub chłopięcy;
2. partia utworu śpiewana tym głosem;
3. środowiskowo o instrumencie muzycznym o skali zbliżonej do głosu altowego


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = med. biochem. ang. alanine transaminase / alanine aminotransferase → aminotransferaza alaninowa

Wiktionary

Chemia

  • aminotransferaza alaninowa

Geografia

  • Alt – w niemieckich nazwach geograficznych znaczy stary, np. w nazwach stacji berlińskich Alt-Tegel, Alt-Tempelhof, Alt-Mariendorf
  • Alt – w katalońskich nazwach geograficznych oznacza górny, por. hiszp. Alto, np. Alt Empordà

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ALT, ALAT

źródła.

== ALT (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

skrótowiec

 (1.1) = med. biochem. alanine transaminase / alanine aminotransferase → aminotransferaza alaninowa

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


altair

  • Altair – miasto i gmina w Brazylii
  • Altair – gwiazda w konstelacji Orła
  • Altair – lądownik księżycowy w odwołanym programie Constellation
  • Altair 8800 – komputer osobisty
  • Altair 1 – amerykański człon rakiet nośnych
  • Altair 1A – amerykański człon rakiet nośnych rodziny Scout
  • „Altair” – nazwa okrętów
  • USS „Altair” – okręty US Navy

Wikipedia


altambas

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. złotogłów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈtãmbas, AS: altãmbas

Wiktionary


altamira

1. miasto w Brazylii;
2. miasto w Meksyku;
3. miasto w Kolumbii;
4. jaskinia w Hiszpanii


SJP.pl

  • Altamira – jaskinia krasowa w Hiszpanii
  • Altamira – miasto w Brazylii
  • Altamira – miasto w Meksyku
  • Altamira – miasto w Kolumbii
  • Altamira do Paraná – miasto i gmina w Brazylii, w stanie Parana
  • Mikroregion Altamira – mikroregion w brazylijskim stanie Pará
  • Altamira FC – meksykański klub piłkarski z siedzibą w mieście Altamira, w stanie Tamaulipas
  • Estadio Altamira – stadion piłkarski w meksykańskim mieście Altamira, w stanie Tamaulipas
  • Port lotniczy Altamira – port lotniczy położony w Altamirze, w stanie Pará, w Brazylii
  • Hrabina Altamira z córką – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi
  • Portret hrabiego de Altamira – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi
  • Rafael Altamira y Crevea – hiszpański historyk i prawnik, sędzia Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej
  • (7742) Altamira – planetoida z pasa głównego asteroid

Wikipedia


altana

budowla ogrodowa o niewielkich rozmiarach, służąca do wypoczynku i chroniąca przed deszczem lub słońcem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lekki, niewielki ogrodowy budynek;

 (1.2) uczn. samochód

Wiktionary

Altana (chłodnik, ciennik) – lekka budowla, często ażurowa, stawiana w ogrodzie, nierzadko ozdobna, również niewielki plac zacieniony przez krąg drzew. Ma za zadanie chronić przed deszczem i słońcem. Miejsce spotkań i odpoczynku. Zazwyczaj stawiana w punktach widokowych lub jako akcent na zakończeniu osi kompozycyjnych ogrodu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Sprzeczamy się, która altana w naszym ogrodzie piękniejsza: różana czy chmielowa?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈtãna, AS: altãna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. altannik m.

:: zdrobn. altanka ż.

 przym. altanowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) altanka, pawilon ogrodowy, daw. kiosk; przest. chłodnik, ciennik; reg. śl. lauba.

Wiktionary


altanka

niewielka altana; budowla ogrodowa o lekkiej konstrukcji, służąca do wypoczynku i chroniąca przed deszczem lub słońcem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: altana

 (1.2) ogrod. mały, letni domek, zwłaszcza na ogrodzie działkowym

Wiktionary

Altanka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sochaczewskim, w gminie Sochaczew. Ma status sołectwa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) W naszym ogrodzie różanym nie ma altanki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈtãnka, AS: altãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. altana ż., altannik m.

 przym. altanowy

Wiktionary


altankowy

przymiotnik od: altanka


SJP.pl


altannik

ptak z rzędu wróblowatych; budnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. ptak z rodziny nazwa systematyczna|Ptilonorhynchidae|ref=tak.;

Wiktionary

Altanniki (Ptilonorhynchidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), najbliżej spokrewniona z korołazami (Climacteridae). Występują w Australii, na Nowej Gwinei i kilku sąsiednich wyspach.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. altana ż., altanka ż.

Wiktionary


altanniki

ptak z rzędu wróblowatych; budnik


SJP.pl

Altanniki (Ptilonorhynchidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), najbliżej spokrewniona z korołazami (Climacteridae). Występują w Australii, na Nowej Gwinei i kilku sąsiednich wyspach.

Wikipedia


altanowy

altana


SJP.pl

Patrz:

altana

altaria

fundacja powstała na mocy zapisu testamentowego lub darowizny, związana z określonym ołtarzem jakiegoś kościoła


SJP.pl

Altaria (z łac. altare – ołtarz, fundusz albo zapis na utrzymanie ołtarza lub kaplicy w kościele) – rodzaj fundacji (prebendy) kościelnej, której celem jest sprawowanie kultu przez altarystę przy wyznaczonym specjalnie do tego celu ołtarzu. Uposażenie altarii było związane z ołtarzem w kościele kolegiackim lub parafialnym, rzadziej innym.


Wikipedia


altaryjny

związany z altarią


SJP.pl


altarysta

dawniej: duchowny katolicki opiekujący się ołtarzem; altarzysta


SJP.pl

Wikipedia


altarzysta

kapłan posiadający prawo do dochodów ustalonych w akcie fundacyjnym altarii


SJP.pl


altavista

Altavista – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Wirginia, w hrabstwie Campbell.

Wikipedia


altazymut

przenośny przyrząd, używany do wyznaczania współrzędnych geograficznych, czasu i azymutu


SJP.pl

Altazymut (łac. alt(itudo) - wysokość + azymut) – przyrząd do pomiarów astronomiczno-geodezyjnych używany w XVIII i XIX w. Urządzenie to miało za zadanie pomiar wysokości azymutów ciał niebieskich.

Wikipedia


altea

samochód typu Seat Altea


SJP.pl

  • Altea – w mitologii greckiej królowa Kalidonu, córka Testiosa
  • Altea – miasto w Hiszpanii, we wspólnocie autonomicznej Walencja

Wikipedia


altembas

ciężka, przetykana złotymi nićmi tkanina, bardzo kosztowna, używana w dawnej Polsce na ubiory i stroje kościelne; złotogłów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) włók. daw. ciężka błyszcząca tkanina jedwabna przetykana złotą nicią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Między altembasem i złotogłowiem ta była różnica, że w altembasie osnowa jedwabna a wątek złoty, w złotogłowiu zaś wątek jedwabny a osnowa złota.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈtɛ̃mbas, AS: altmbas

Wiktionary

Powiązane:

 przym. altembasowy

Wiktionary


altembasowy

związany z altembasem


SJP.pl


altenberg

miasto w Saksonii


SJP.pl

Austria

  • Altenberg bei Linz – gmina targowa w kraju związkowym Górna Austria, w powiecie Urfahr-Umgebung

Niemcy

  • Altenberg – dzielnica Ilshofen
  • Altenberg – dzielnica Oberasbach
  • Altenberg – dzielnica gminy Odenthal w powiecie Rheinisch-Bergischer Kreis w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia
  • Altenberg – miasto w kraju związkowym Saksonia, w powiecie Sächsische Schweiz-Osterzgebirge
  • Altenberg – wspólnota administracyjna w kraju związkowym Saksonia, w powiecie Sächsische Schweiz-Osterzgebirge
  • Altenberg – klasztor koło Wetzlar

Polska

Wikipedia


altenmarkt

miasto w Niemczech


SJP.pl

Lokalizacje

Austria

  • Altenmarkt an der Triesting – gmina targowa w kraju związkowym Dolna Austria, w powiecie Baden
  • Altenmarkt bei Sankt Gallen – gmina targowa w kraju związkowym Styria, w powiecie Liezen
  • Altenmarkt im Pongau – gmina targowa w kraju związkowym Salzburg, w powiecie St. Johann im Pongau

Wikipedia


alteracja

chromatyczne podwyższenie lub obniżenie dźwięku skali


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. irytacja, niepokój, zdenerwowanie

 (1.2) daw. sfałszowanie aktu prawnego

 (1.3) muz. podwyższenie lub obniżenie dźwięku należącego do skali lub akordu

Wiktionary

  • Alteracja – pojęcie z zakresu teorii muzyki
  • Alteracja – wieś na Litwie
  • Alteracja – powieść Kingsleya Amisa

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aż nareszcie, kiedy już panią Madejową zupełna miała chwycić alteracja, drzwi stuknęły ociężale, do gospody wszedł Dziurbacki.

 (1.1) O mościwi mi panowie! W istnej błąka alteracji moich wdzięków przedsięwzięcie, że was tylu w tym momencie rzuca splendor na mój domek!

Wiktionary


altercatio

[czytaj: alterkatio] z łaciny: sprzeczka;
1. figura retoryczna oratorstwa antycznego;
2. literacka odmiana dialogu złożonego z krótkich pytań i odpowiedzi


SJP.pl


alterglobalista

członek ruchu antyglobalistycznego; antyglobalista


SJP.pl

Ruch alterglobalistyczny – ruch społeczno-polityczny aktywny w większości państw świata, różnorodny ideowo i niejednolity organizacyjnie. Za cel stawia sobie radykalną zmianę obecnych stosunków ekonomicznych, ekologicznych i społecznych, m.in. poprzez budowanie globalnego społeczeństwa obywatelskiego.

Wikipedia


alterglobalistka

alterglobalista


SJP.pl

Patrz:

alterglobalista

alterglobalistyczny

przeciwny globalizacji, mający na celu jej zahamowanie; antyglobalistyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący alterglobalizmu i alterglobalistów

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaltɛrɡlɔbalʲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: alterglobalʹistyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alterglobalizm m., alterglobalista m.

Wiktionary


alterglobalizm

ruch społeczno-polityczny sprzeciwiający się korzyściom płynącym z procesów globalizacji; antyglobalizm


SJP.pl

Ruch alterglobalistyczny – ruch społeczno-polityczny aktywny w większości państw świata, różnorodny ideowo i niejednolity organizacyjnie. Za cel stawia sobie radykalną zmianę obecnych stosunków ekonomicznych, ekologicznych i społecznych, m.in. poprzez budowanie globalnego społeczeństwa obywatelskiego.

Wikipedia


alterkacyja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) śrpol. nieporozumienie, spór, sprzeczka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaltɛrkaˈt͡sɨja, AS: alterkacyi ̯a

Wiktionary


alternacja

1. występowanie wymienne; wymiana, oboczność
2. występowanie na przemian co najmniej dwu różnych elementów
3. oboczność głosek występująca w tematach i rdzeniach wyrazów


SJP.pl

  • alternacja (socjologia) – proces przyswajania idei sprzecznych z systemem wartości jednostki
  • alternacja (językoznawstwo) – występowanie oboczności głosek
  • alternacja heraldyczna – jedna z zasad tworzenia herbów
  • alternacja (architektura) – pojęcie z dziedzin sztuki i architektury
  • alternacja w budownictwie – przemienność podpór

Wikipedia


alternacyjność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest alternacyjne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alternacyjny

 przysł. alternacyjnie

Wiktionary


alternacyjny

dotyczący alternacji; wymienny (np. języki alternacyjne)


SJP.pl


alternarioza

Alternarioza – grzybowa choroba roślin wywołana przez gatunki z rodzaju Alternaria. Do ważniejszych alternarioz należą:

  • alternarioza agrestu (Alternaria alternata)
  • alternarioza buraka Alternaria alternata
  • alternarioza cebuli (Alternaria porri, Alternaria alternata)
  • alternarioza chryzantemy (Alternaria chrysanthemi)
  • alternarioza cynii (Alternaria zinniae, Alternaria alternata)
  • alternarioza cynerarii (Alternaria senecionis)
  • alternarioza dyni oleistej (Alternaria alternata)
  • alternarioza dyniowatych (Alternaria cucumerina, Ulocladium sp.)
  • alternarioza drzew ziarnkowych (Alternaria alternata)
  • alternarioza goździka (Alternaria sp.)
  • alternarioza konopi (Alternaria alternata)
  • alternarioza lewkonii (Alternaria raphani)
  • alternarioza naci marchwi (Alternaria dauci)
  • alternarioza papryki (Alternaria solani)
  • alternarioza pietruszki (Alternaria petroselini)
  • alternarioza pomidora (Alternaria solani)
  • alternarioza tytoniu (Alternaria sp.)
  • alternarioza ziemniaka zwana też suchą plamistością liści ziemniaka (Alternaria solani, Alternaria alternata)
  • czarna plamistość maku (Alternaria alternata, Pleospora herbarum, Stemphylium herbarum)
  • czerń krzyżowych (Alternaria brassicae, Alternaria brassicola i Alternaria alternata).

Wikipedia


alternat

w językoznawstwie: głoska lub inny element języka podlegający alternacji


SJP.pl

Wikipedia


alternator

1. układ zero-jedynkowy, w którym bodziec czynny na jednym tylko dowolnym wejściu wywołuje reakcję czynną jedynego wyjścia;
2. prądnica prądu przemiennego, często trójfazowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mot. prądnica prądu przemiennego;

 (1.2) slang. chłopak, którego cechuje alternatywny ubiór i słuchanie niekonwencjonalnej muzyki

Wiktionary

Alternator (łac. alterno ‘wymieniam’, ‘przemieniam’) – prądnica prądu przemiennego, często trójfazowa. Służy do zmiany energii mechanicznej w prąd przemienny. Stosowany jest powszechnie jako źródło prądu w pojazdach mechanicznych. W alternatorze prąd jest wytwarzany w nieruchomych uzwojeniach stojana przez wielobiegunowe, wirujące pole magnetyczne wirnika. Pierwszy alternator skonstruował Nikola Tesla w 1891 i opatentował go w USA pod numerem 447921.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jerzy kupił był już samochód, kiedy odkrył, że ma on niesprawny alternator.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaltɛrˈnatɔr, AS: alternator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alternatywka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) alternatyw, fż. alternatywka

Wiktionary


alternatyw

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) slang. chłopak, którego cechuje alternatywny ubiór i słuchanie niekonwencjonalnej muzyki

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alternatywka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alternator, fż. alternatywka

Wiktionary


alternatywa

1. dwie wykluczające się możliwości, np. mieć alternatywę;
2. sytuacja wymagająca wyboru między dwiema wykluczającymi się możliwościami, np. stanąć przed alternatywą;
3. potocznie: inna możliwość, inne rozwiązanie, np. alternatywa dla planu gospodarczego;
4. w logice: zdanie złożone współrzędnie (połączonych spójnikiem "lub" lub "albo"), prawdziwe wówczas, gdy choćby jedno ze zdań składowych jest prawdziwe; suma logiczna; wyraz często używany w błędnym znaczeniu "jedna z możliwości", np.: Miał dwie alternatywy. (poprawnie: Miał dwie możliwości.)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) log. suma logiczna; zdanie złożone współrzędnie, prawdziwe, gdy jedno ze zdań składowych jest prawdziwe;

 (1.2) pot. sytuacja konieczności wyboru między dwiema wykluczającymi się możliwościami

Wiktionary

Alternatywa, suma logiczna, alternatywa zwykła, alternatywa nierozłączna, alternatywa łączna – zdanie logiczne o postaci p lub q, gdzie p, q są zdaniami. W logice matematycznej alternatywę zapisuje się p\,\lor \,q. Alternatywa p lub q jest zdaniem prawdziwym, gdy co najmniej jedno z jej zdań składowych p, q jest prawdziwe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przykładem alternatywy logicznej jest fraza: „Prawda lub fałsz to prawda”.

 (1.2) Mam alternatywę: albo studia, albo w kamasze.

 (1.2) Najgorsze jest to, że nie mam żadnej sensownej alternatywy!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaltɛrnaˈtɨva, AS: alternatyva

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alternatywka ż.

 przym. alternatywny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) suma logiczna, dysjunkcja

 (1.2) możliwość, opcja, wybór, dylemat

Wiktionary


alternatywek

potocznie: chłopak o alternatywnych upodobaniach i zachowaniach


SJP.pl


alternatywka

potocznie: chłopak o alternatywnych upodobaniach i zachowaniach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) neol. uczn. dziewczyna, którą cechuje alternatywny ubiór i słuchanie niekonwencjonalnej muzyki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Alternatywki już nie są alternatywne, bo obecnie jest tyle alternatywek, że bardziej wyróżniają się z tłumu dziewczyny, które nie są alternatywkami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alternatywa ż.

:: fm. alternator, alternatyw

 przym. alternatywny

Wiktionary


alternatywność

1. cecha tego, co dopuszcza jedną z dwóch możliwości, np. alternatywność oferty;
2. rzadko: przeciwstawianie się temu, co tradycyjne i oficjalnie uznane, bycie w opozycji do nurtu oficjalnego


SJP.pl

W algebrze o grupoidzie G mówi się, że jest lewostronnie alternatywny, jeśli (xx)y=x(xy) dla każdego x i y w G oraz prawostronnie alternatywny, jeśli y(xx)=(yx)x dla każdego x i y w G. O grupoidzie będącym zarazem lewo- jak i prawostronnie alternatywnym mówi się krótko, iż jest alternatywny.

Wikipedia


alternatywny

1. dopuszczający jedną z dwóch możliwości, np. oferta alternatywna;
2. dotyczący jednej z dwóch możliwości, np. wyjście alternatywne;
3. przeciwstawiający się temu, co tradycyjne i oficjalnie uznane, stojący w opozycji do nurtu oficjalnego, np. medycyna alternatywna;
4. rządy alternatywne - gabinety zmieniające się w zależności od tego, która partia zyska w wyborach większość parlamentarną


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który daje możność wyboru jednej z dwóch wykluczających się możliwości

przymiotnik jakościowy

 (2.1) taki, który przeciwstawia się temu, co tradycyjne i oficjalnie uznawane

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie musisz jednak uprawiać seksu bez zabezpieczenia ani poddać się całkowitej abstynencji. Dla takich kobiet jak ty wymyślono kondomy z alternatywnego tworzywa.

 (2.1) Alternatywki już nie są alternatywne, bo obecnie jest tyle alternatywek, że bardziej wyróżniają się z tłumu dziewczyny, które nie są alternatywkami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alternatywa ż., alternatywka ż., alternatywność ż.

 przysł. alternatywnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wariantywny

Wiktionary


alternować

1. w językoznawstwie, o głoskach lub innych elementach języka: ulegać wymianie, występować obocznie;
2. w architekturze: występować naprzemiennie;
3. rzadko: występować wymiennie


SJP.pl


alternowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jęz. o morfemach lub fonemach etymologicznie pokrewnych, ale różniących się fonetycznie: występowanie w sposób oboczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alternacja ż.

 czas. alternować

Wiktionary


alterocentrycznie

przysłówek

 (1.1) książk. poświęcając się dla innych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alterocentryczność ż., alterocentryzm mrz.

 przym. alterocentryczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) altruistycznie

Wiktionary


alterocentryczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest alterocentryczne; cecha tych, którzy są alterocentryczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alterocentryzm mrz.

 przym. alterocentryczny

 przysł. alterocentrycznie

Wiktionary


alterocentryczny

książkowo: dotyczący alterocentryzmu, wynikający z alterocentryzmu - postawy bezinteresownej troski o dobro innych, gotowości do poświęceń, np. altruistyczna pomoc, altruistyczne zasady; bezinteresowny, altruistyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. poświęcający się dla innych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alterocentryczność ż., alterocentryzm mrz.

 przysł. alterocentrycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) altruistyczny

Wiktionary


alterocentryzm

książkowo: postawa bezinteresownej troski o dobro innych, gotowość do poświęceń, przeciwieństwo egoizmu; altruizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) poświęcanie się dla innych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alterocentryczność ż.

 przym. alterocentryczny

 przysł. alterocentrycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) altruizm

Wiktionary


alterować

1. dawniej: unosić się gniewem
2. podwyższać lub obniżać dźwięk składowy akordu lub skali diatoniczej


SJP.pl


alterowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|alterować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. alterować

 rzecz. zalterowanie n.

Wiktionary


altima

samochód typu Nissan Altima


SJP.pl


altimetr

lotniczy przyrząd pokładowy służący do pomiaru wysokości lotu; altymetr


SJP.pl

Wysokościomierz – przyrząd pokładowy stosowany na praktycznie wszystkich rodzajach statków powietrznych, a także w sportach uprawianych w urozmaiconym terenie. Jest to czuły barometr wskazujący wysokość dzięki pomiarowi ciśnienia powietrza i wyskalowany w metrach, stopach lub kilometrach. Ciśnienie odniesienia może być podane w hPa (QNH) w większości krajów świata, calach słupka rtęci (inHg) w Ameryce Północnej, zaś w krajach byłego ZSRR w mmHg.

Wikipedia


altimetria

jedna z metod geodezji satelitarnej stosowana do wyznaczania geoidy i parametrów pola grawitacyjnego Ziemi na obszarze mórz i oceanów; altymetria


SJP.pl


altiplano

śródgórski płaskowyż w Andach Środkowych; Wyżyna Boliwijska


SJP.pl

Altiplano – płaskowyż śródgórski w Andach Środkowych, w Boliwii (Park Narodowy Sajama), Peru i północnym Chile (Park Narodowy Lauca).

Znajduje się na wysokości 3300–3800 m n.p.m. Występują kotliny bezodpływowe. Znajdują się jeziora (m.in. Titicaca, Poopó), a także solniska (Salar de Uyuni). Występuje roślinność półpustynna (puna) oraz największe na świecie złoża rudy cyny.

Wikipedia


altjeringa

Czas snu (także alczeringa, alcziranga lub altjeringa; (ang. Dreamtime, w językach aborygeńskich malchera, alcheringa, mura-mura, Tjukurrpa i inne) – mitologia australijskich Aborygenów.

Wikipedia


altman

nazwisko


SJP.pl


alto

samochód typu Suzuki Alto


SJP.pl

Angola:

  • Alto Hama – miasto
  • Alto-Zaza – miasto

Argentyna:

  • Alto Alegre

Brazylia:

  • Alto Alegre do Pindaré – gmina
  • Alto Araguaia – miasto
  • Alto Bela Vista – miasto
  • Alto Boa Vista – miasto
  • Alto Caparaó – miasto
  • Alto Feliz – miasto
  • Alto Garças – miasto
  • Alto Jequitibá – miasto
  • Alto Paraguai – miasto
  • Alto Piquiri – miasto
  • Alto Rio Doce – miasto
  • Alto Taquari – miasto

Wikipedia


altocumulus

[czytaj: altokumulus] chmura w postaci białej lub szarej ławicy; chmura średnia kłębiasta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) meteorol. kłębiasta chmura średniego piętra;

Wiktionary

Altocumulus [łac.] (Ac), chmury średnie kłębiaste – rodzaj chmur piętra średniego złożonych z białych lub szarych drobnych członów, małych obłoków, a niekiedy przylegających do siebie i tworzących warstwę.

W odróżnieniu od chmur pierzastych kłębiastych (Cirrocumulus) człony są większe niż koniec palca wyciągniętej w ich stronę ręki. Chmury średnie kłębiaste składają się z kropel wody, ale nie są to chmury opadowe. Występują w klimacie Polski w przedziale wysokości od około 2000 do 5000 m, niekiedy od około 2400 do 6100 m. Chmury tego rodzaju mają grubość od 200 do 700 m. Utrzymują się stosunkowo krótko.

Wikipedia


altocumulusowy

altocumulus [czytaj: altokumulusowy]


SJP.pl


altostratus

chmura średnia warstwowa


SJP.pl

Altostratus [łac.] (As – chmura średnia warstwowa) – chmura w postaci grubej i gęstej, niebieskiej albo szarej warstwy, przez którą słońce lub księżyc przeświecają jak przez szkło matowe. Składa się z kropel wody oraz kryształków lodu. Często pokrywa całe niebo, a czasem towarzyszy jej opad drobnego deszczu lub śniegu. Występuje na wysokości od 2 do 5 km.

Symbol, którym oznacza się chmury typu altostratus:


Wikipedia


altostratusowy

przymiotnik od: altostratus


SJP.pl


altowiolinista

muzyk płci męskiej grający na altówce; alcista; altowiolista; altysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. człowiek grający na altówce

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaltɔvʲjɔlʲĩˈɲista, AS: altovʹi ̯olʹĩńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. altowiolista m., altowiolistka ż.

:: fż. altowiolinistka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) altowiolista, alcista, altysta

Wiktionary


altowiolinistka

muzyk płci żeńskiej grający na altówce; alcistka; altowiolistka; altystka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma żeńska od: altowiolinista

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Altowiolinistka zagrała piękny koncert.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaltɔvʲjɔlʲĩˈɲistka, AS: altovʹi ̯olʹĩńistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. altowiolinista m., altowiolista m., altowiolistka ż.

Wiktionary


altowiolista

muzyk płci męskiej grający na altówce; alcista; altowiolinista; altysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) muz. muzyk, który gra na altówce

Wiktionary

Altówka (wł. viola, skrót: vla.) – muzyczny instrument strunowy z grupy chordofonów smyczkowych. Altówka jest nieco większa od skrzypiec, ma niższy, głębszy i łagodniejszy ton. Pomimo większych rozmiarów altówkę trzyma się podczas gry tak samo jak skrzypce, opierając ją na ramieniu (po stronie o słabszej lateralizacji). Składa się z podłużnego pudła rezonansowego (w razie potrzeby zaopatrzonego w żeberko) z dwoma otworami w kształcie stylizowanej litery f, gryfu z bezprogową podstrunnicą, zakończonego główką w charakterystycznym kształcie ślimaka. Struny, podparte na mostku (podstawku), napinane są za pomocą stożkowatych naciągów (kołków).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Altowiolista zagrał piękny koncert.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaltɔvʲjɔˈlʲista, AS: altovʹi ̯olʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. altowiolinista mos.

:: fż. altowiolistka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) altowiolinista, alcista, altysta

Wiktionary


altowiolistka

muzyk płci żeńskiej grający na altówce; alcistka; altowiolinistka; altystka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. kobieta, która gra na altówce

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Altowiolistka zagrała piękny koncert.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaltɔvʲjɔˈlʲistka, AS: altovʹi ̯olʹistka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. altowiolinista m., altowiolinistka ż.

:: fm. altowiolista m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) altowiolinistka, alcistka, altystka

Wiktionary


altówka

instrument smyczkowy o 4 strunach, strojony o kwintę niżej od skrzypiec; viola; wiola


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) muz. smyczkowy instrument muzyczny;

Wiktionary

Altówka (wł. viola, skrót: vla.) – muzyczny instrument strunowy z grupy chordofonów smyczkowych. Altówka jest nieco większa od skrzypiec, ma niższy, głębszy i łagodniejszy ton. Pomimo większych rozmiarów altówkę trzyma się podczas gry tak samo jak skrzypce, opierając ją na ramieniu (po stronie o słabszej lateralizacji). Składa się z podłużnego pudła rezonansowego (w razie potrzeby zaopatrzonego w żeberko) z dwoma otworami w kształcie stylizowanej litery f, gryfu z bezprogową podstrunnicą, zakończonego główką w charakterystycznym kształcie ślimaka. Struny, podparte na mostku (podstawku), napinane są za pomocą stożkowatych naciągów (kołków).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dopiero współcześnie, wraz z rozwojem sztuki instrumentacji, zaczęto traktować altówkę jako samodzielny instrument, nadając mu ważniejszą rolę w orkiestrze symfonicznej.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈtufka, AS: altufka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alcista mos., alt

 przym. altowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wiola

Wiktionary


altówkowy

związany z altówką


SJP.pl


altowy

przymiotnik od: alt (np. głos altowy, saksofon altowy)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) muz. dotyczący altu, określający alt

przymiotnik jakościowy

 (2.1) muz. charakterystyczny dla altu, mający cechy altu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alt mrz., kontralt mrz., alcistka ż., alcista mos., altówka ż., altysta mos., altystka ż., alcik mrz.

Wiktionary


altrajch

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. geogr. Zagłębie Dąbrowskie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pojadymy banom do Altrajchu.

Wiktionary


altruista

człowiek uczynny, gotowy do poświęceń, stawiający dobro innych ponad własne interesy; idealista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba bezinteresownie służąca innym, poświęcająca się ich sprawom

Wiktionary

Altruizm (fr. altruisme, od łacińskiego rdzenia alter – inny, drugi) – działanie na korzyść innych; dobrowolne ponoszenie pewnych kosztów przez jednostkę na rzecz innej jednostki lub grupy; zachowanie przeciwstawne egoizmowi. Altruizm może występować zarówno wśród ludzi, jak i innych gatunków, np. owadów. Jest to podstawowe pojęcie socjobiologii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Doktor Judym z „Ludzi bezdomnych” był altruistą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaltruˈjista, AS: altrui ̯ista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. altruizm m.

:: fż. altruistka ż.

 przym. altruistyczny

 przysł. altruistycznie

Wiktionary


altruistka

książkowo: kobieta uczynna, stawiająca dobro innych ponad własne interesy; idealistka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta bezinteresownie służąca innym, poświęcająca się ich sprawom

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaltruˈjistka, AS: altrui ̯istka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. altruizm m.

:: fm. altruista m.

 przym. altruistyczny

 przysł. altruistycznie

Wiktionary


altruistycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób altruistyczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. altruitka ż., altruizm m., altruista m., altruistka ż., altruistyczność ż.

 przym. altruistyczny

Wiktionary


altruistyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest altruistyczne; cecha tych, którzy są altruistyczni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. altruitka ż., altruizm m., altruista m., altruistka ż.

 przym. altruistyczny

 przysł. altruistycznie

Wiktionary


altruistyczny

książkowo: dotyczący altruizmu, wynikający z altruizmu - postawy bezinteresownej troski o dobro innych, gotowości do poświęceń, np. altruistyczna pomoc, altruistyczne zasady; bezinteresowny, alterocentryczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) właściwy altruizmowi lub altruiście – osobie pomagającej, myślącej o innych; przeciwny wobec egoizmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) […] człowiek niewierzący może być heroiczny, altruistyczny, wieść życie moralne i być – w potocznym rozumieniu tego słowa – święty, i to świętszy od bardzo wielu chrześcijan.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaltrujiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: altrui ̯istyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. altruitka ż., altruizm m., altruistyczność ż., altruista m., altruistka ż.

 przysł. altruistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) książk. alterocentryczny

Wiktionary


altruitka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. żartobliwa forma poetycka w formie apelatywnego dwuwiersza nakłaniającego do altruistycznych zachowań

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. altruizm m., altruista m., altruistka ż., altruistyczność ż.

 przym. altruistyczny

 przysł. altruistycznie

Wiktionary


altruizm

bezinteresowna troska o dobro innych, gotowość do poświęceń, przeciwieństwo egoizmu; alterocentryzm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bezinteresowna chęć służenia innym ludziom, poświęcenia się ich sprawom;

Wiktionary

Altruizm (fr. altruisme, od łacińskiego rdzenia alter – inny, drugi) – działanie na korzyść innych; dobrowolne ponoszenie pewnych kosztów przez jednostkę na rzecz innej jednostki lub grupy; zachowanie przeciwstawne egoizmowi. Altruizm może występować zarówno wśród ludzi, jak i innych gatunków, np. owadów. Jest to podstawowe pojęcie socjobiologii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Doktor Judym z „Ludzi bezdomnych” charakteryzuje się altruizmem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈtrujism̥, AS: altrui ̯ism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. altruitka ż., altruistyczność ż., altruista m., altruistka ż.

 przym. altruistyczny

 przysł. altruistycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alterocentryzm

Wiktionary


altsaksofonistka

altsaksofonista


SJP.pl

Patrz:

altsaksofonista

altsteirer

[czytaj: alctajrer] austriacka rasa kur


SJP.pl

Wikipedia


altymetr

przyrząd pokładowy używany w samolotach do pomiaru wysokości; altimetr


SJP.pl

Wysokościomierz – przyrząd pokładowy stosowany na praktycznie wszystkich rodzajach statków powietrznych, a także w sportach uprawianych w urozmaiconym terenie. Jest to czuły barometr wskazujący wysokość dzięki pomiarowi ciśnienia powietrza i wyskalowany w metrach, stopach lub kilometrach. Ciśnienie odniesienia może być podane w hPa (QNH) w większości krajów świata, calach słupka rtęci (inHg) w Ameryce Północnej, zaś w krajach byłego ZSRR w mmHg.

Wikipedia


altymetria

jedna z metod geodezji satelitarnej stosowana do wyznaczania geoidy i parametrów pola grawitacyjnego Ziemi na obszarze mórz i oceanów; altimetria


SJP.pl

Altymetria (łac. altus – wysoki, gr. metréō – mierzę) – technika pomiarów zmian wysokości powierzchni oceanu i pomiarów wysokości nad powierzchnią ziemi.

Wikipedia


altysta

1. muzyk grający na altówce; altowiolinista; altowiolista; alcista;
2. osoba śpiewająca altem; alcista, alt;
3. muzyk grający na instrumencie o skali zbliżonej do skali głosu altowego (np. na saksofonie altowym); alcista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zob. alcista.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈtɨsta, AS: altysta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alcista, alcistka, altystka, alt

 przym. altowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alcista

Wiktionary


altystka

1. muzyk płci żeńskiej grający na altówce; alcistka; altowiolistka; altowiolinistka;
2. kobieta śpiewająca altem


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zob. alcistka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈtɨstka, AS: altystka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alcistka, alcista, altysta, alt

 przym. altowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alcistka

Wiktionary


alu-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z aluminium (glinem)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalu, AS: alu

Wiktionary


alucynk

1. stop aluminium i cynku z dodatkiem krzemu;
2. blacha obustronnie pokryta takim stopem


SJP.pl


alucynkowy

alucynk (stop aluminium i cynku)


SJP.pl


aludel

używany dawniej w laboratoriach chemicznych gliniany garnuszek w kształcie gruszki


SJP.pl


aludur

stop aluminium, manganu i krzemu o bardzo wysokiej odporności na korozję


SJP.pl

Aludur – stop aluminium z krzemem i manganem. Cechuje się wysoką odpornością na korozję. W związku z tym wykorzystuje się go przy produkcji przewodów linii wysokiego napięcia i innych elementów konstrukcyjnych, które bywają narażone na złe warunki eksploatacji.

Wikipedia


alufelga

potocznie: felga z aluminium; alus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mot. felga z aluminium

Wiktionary

Felga – metalowa część koła, na którą nakładana jest opona.

We współczesnych samochodach felga ma za zadanie wentylować elementy układu hamulcowego (tarczę/bęben, przewody hamulcowe, zacisk). Felgi najczęściej są wykonywane ze stopu aluminium lub stali, a felgi wyczynowe z lekkiego i wytrzymałego magnezu lub włókna węglowego.

Felgi dzieli się na kilka typów:

  • stalowe hybrydowe
  • stalowe strukturalne
  • stalowe klasyczne
  • aluminiowe

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌaluˈfɛlɡa, AS: alufelga

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alus, felga aluminiowa

Wiktionary


alufolia

potocznie: folia aluminiowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. folia aluminiowa

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌaluˈfɔlʲja, AS: alufolʹi ̯a

Wiktionary


alum

aluminiowa felga; alufelga, alus


SJP.pl


alumatol

materiał wybuchowy kruszący, będący mieszaniną azotanu amonowego, trójnitrotoluenu i metalicznego glinu; stosowany gł. do wybuchów podwodnych oraz do robót skalnych; amonal


SJP.pl

Amonal – kruszący materiał wybuchowy, rodzaj amonitu. Są to mieszaniny wybuchowe złożone z azotanu amonu, aluminium i trotylu lub innego silnego materiału wybuchowego, np. DNT lub RDX. Mają wysoką temperaturę produktów wybuchu, ze względu na silnie egzotermiczną reakcję utleniania glinu, która w amonalach przebiega głównie zgodnie z równaniem:

2Al + 3CO
2
→ Al
2
O
3
+ 3CO
     ΔE = −180,7 kcal

Wikipedia


alumel

stop niklu wykorzystywany do budowy termoelementów, zawiera 2% manganu, 2,2% aluminium, 1,4% krzemu


SJP.pl

Alumel – stop niklu zawierający 0,8–2% manganu, 1,8–2,5% aluminium, 0,8–2% krzemu i domieszki żelaza i kobaltu.

Oporność elektryczna właściwa ok. 0,32×10−7 Ω. Wrażliwy na działanie siarki i węgla. Wykorzystywany przy wyrobie termoogniw, przewodów kompensacyjnych i oporników o długim czasie pracy w temperaturze do 1000 °C.

Wikipedia


alumetowanie

w technice: natryskiwanie aluminium na stal i wyżarzanie do powstania zgorzeliny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) met. powlekanie wyrobów metalowych powłoką ochronną z aluminium

Wiktionary

Powiązane:

 czas. alumetować ndk.

Wiktionary


alumian

zasadowy siarczan glinu


SJP.pl


aluminiować

pokrywać coś warstwą aluminium


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zaaluminiować)

 (1.1) nakładać warstwę aluminium na inne materiały w celu nadania im pożądanych właściwości, takich jak odporność na korozję, estetyka czy przewodność elektryczna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Firma aluminiuje blachy, aby poprawić ich właściwości odpornościowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aluminiowanie n., aluminium n.

 przym. aluminiowy

Wiktionary


aluminiowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. pokrywanie czegoś warstwą aluminium

Wiktionary

Kaloryzowanie, naglinowywanie, aluminiowanie dyfuzyjne – rodzaj obróbki cieplnej polegającej na nasycaniu przypowierzchniowej warstwy przedmiotu glinem. Są trzy podstawowe sposoby kaloryzowania, które w zależności od ośrodka, w którym się je przeprowadza, można podzielić na:

  • gazowe (w temp. 900–1000 °C),
  • w ośrodku stałym (w temp. 900–1000 °C),
  • w ośrodku ciekłym – tzw. kąpieli aluminiowej (w temp. 750–800 °C).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. aluminium n.

 czas. aluminiować ndk.

 przym. aluminiowy

Wiktionary


aluminiowo-szklany

zrobiony ze szkła oraz aluminium


SJP.pl


aluminiowy

wykonany z aluminium, zawierający aluminium (np. stop aluminiowy, folia aluminiowa)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) wykonany z aluminium

 (1.2) związany z aluminium, dotyczący aluminium

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Maszt jest słupem drewnianym, aluminiowym lub z innego materiału.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalũmʲĩˈɲɔvɨ, AS: alũmʹĩńovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aluminium n., aluminiowanie n.

 czas. aluminiować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) glinowy

Wiktionary


aluminit

minerał, uwodniony siarczan glinu


SJP.pl


aluminium

pierwiastek chemiczny o symbolu Al i liczbie atomowej 13, lekki srebrzystobiały metal, kruchy i łamliwy, jako składnik stopów wykorzystywany do produkcji wielu produktów, np. puszek do napojów; glin


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. glin

Wiktionary

Aluminium – glin o czystości technicznej, zawierający różne ilości zanieczyszczeń, zależnie od metody otrzymywania. W wyniku rafinacji elektrolitycznej otrzymuje się aluminium zawierające 99,950–99,955% Al. Aluminium hutnicze, otrzymywane przez elektrolizę tlenku glinu w stopionym kriolicie, zawiera 99,0–99,8% Al.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aluminium jest bardzo lekkim metalem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌalũˈmʲĩɲũm, AS: alũmʹĩńũm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aluminon m., aluminiowanie n.

 czas. aluminiować ndk.

 przym. aluminiowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chem. glin; symbol. Al

Wiktionary


aluminografia

Algrafia, aluminografia (z niem. Algraphie) — jedna z pierwszych technik druku płaskiego, wynaleziona w 1892 roku. Po raz pierwszy zastosowana przez Josefa Scholza w Moguncji. W technice tej formą drukową jest cienka płyta aluminiowa, szlifowana, następnie ziarnowana i pokrywana materiałem światłoczułym. Na tej powłoce nanoszony jest negatyw rysunku.

Wikipedia


aluminograficzny

przymiotnik od: aluminografia


SJP.pl


aluminotermia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hutn. met. proces metalurgiczny, będący egzotermiczną reakcją chemiczną, w której glin (aluminium) reaguje z tlenkiem metalu, redukując ten tlenek do metalu i tworząc przy tym tlenek glinu (Al₂O₃) oraz wydzielając duże ilości ciepła

Wiktionary

Aluminotermia – proces metalurgiczny otrzymywania metali poprzez redukcję ich tlenków sproszkowanym lub zgranulowanym glinem. Substraty tworzą mieszankę termitową, która reaguje z wydzieleniem dużych ilości ciepła, na skutek czego jej temperatura dochodzi do 3773 K (3500oC), jest to wyższa temperatura niż ta podczas palenia magnezu (3100oC)

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|aluminium|-o-|-termia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aluminothermy, aluminothermic process

* hiszpański: (1.1) aluminotermia ż.

* słowacki: (1.1) aluminotermia ż.

* włoski: (1.1) alluminotermia ż.

źródła.

== aluminotermia (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|a.lu.mĩ.no.ˈteɾ.mja.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) met. chem. aluminotermia

odmiana.

 (1) lm. aluminotermias

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|aluminium|-o-|-termia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aluminothermy, aluminothermic process

* hiszpański: (1.1) aluminotermia ż.

* słowacki: (1.1) aluminotermia ż.

* włoski: (1.1) alluminotermia ż.

źródła.

== aluminotermia (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|a.lu.mĩ.no.ˈteɾ.mja.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) met. chem. aluminotermia

odmiana.

 (1) lm. aluminotermias

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aluminotermiczny

przymiotnik od: aluminotermia


SJP.pl


alumn

1. słuchacz seminarium duchownego; kleryk;
2. absolwent w wyższych uczelniach anglosaskich;
3. w dawnej Polsce: uczeń kształcony i utrzymywany przez jakąś szkołę


SJP.pl

  • alumn – student seminarium duchownego
  • alumn – dawniej uczeń, wychowanek
  • alumn – w krajach anglosaskich absolwent szkoły wyższej

Wikipedia


alumnat

zakład, w którym uczniowie otrzymywali bezpłatnie naukę i utrzymanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. zakład zapewniający bezpłatnie mieszkanie, opiekę i naukę; Gloger.

 (1.2) daw. dom dla inwalidów wojennych; Gloger.

Wiktionary

Alumnat – Zakład Dla Inwalidów Wojennych w Tykocinie – wzniesiony w latach 1633–1647 jako przytułek i szpital dla żołnierzy weteranów pochodzenia szlacheckiego i wyznania katolickiego. Trzeci tego typu obiekt w Polsce (po alumnatach przy kaplicy św. Trójcy na ul. Długiej w Warszawie i przy Monasterze Zarubskim w Trechtymirowie) i jedyny tego typu zachowany do dzisiejszych czasów, zaliczający się do najstarszych w Europie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈlũmnat, AS: alũmnat

Wiktionary


alumożel

żel glinowy, uwodniony tlenek glinu


SJP.pl


alund

krystaliczny tlenek glinu, stosowany do wyrobu krążków szlifierskich i tygli ogniotrwałych


SJP.pl


alundowy

związany z alundem


SJP.pl


alunia

zdrobnienie od: Alina (imię żeńskie)


SJP.pl


aluprof

polska firma, dostawca systemów zewnętrznych rolet aluminiowych oraz rolowanych bram garażowych i przemysłowych


SJP.pl

Aluprof SA – spółka powołana w 2006 r. przez Grupę Kapitałową Kęty, którą utworzono na bazie dwóch już istniejących spółek zależnych:

  • Aluprof sp. z o.o. z siedzibą w Bielsku-Białej (polska spółka założona w 1997 przez Tadeusza Selzera (w latach 2005, 2006, 2007 na liście 100 najbogatszych Polaków według „Wprost”), de facto przejmując część profilu działalności przedsiębiorstwa Selt, będącego dostawcą systemów zewnętrznych rolet aluminiowych oraz rolowanych bram garażowych i przemysłowych oraz krat zwijanych; w latach 2001–2007 pięciokrotnie umieszczony w rankingu „Gazeli Biznesu”);
  • Zakłady Elementów Wyposażenia Budownictwa Metalplast-Bielsko SA w Bielsku-Białej, zajmujący się produkcją kompleksowych, aluminiowych systemów budowlanych.

Wikipedia


alus

środowiskowo: felga z aluminium; alufelga


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) środ. mot. alufelga

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|alufelga.

źródła.

== alus (język fiński.) ==

wymowa.

 IPA|ˈɑlus., IPA3|ˈɑ̝lus̠.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) statek

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈalus, AS: alus

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|alufelga.

źródła.

== alus (język fiński.) ==

wymowa.

 IPA|ˈɑlus., IPA3|ˈɑ̝lus̠.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) statek

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


alusal

handlowa nazwa leku neutralizującego kwas solny, stosowanego w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy; algeldrat


SJP.pl


alusia

zdrobnienie od: Alicja (imię żeńskie)


SJP.pl


aluta

rzeka w Rumunii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Rumunii, lewy dopływ Dunaju;

 (1.2) geogr. okręg w południowo-wschodniej Rumunii

Wiktionary

Aluta (rum. Olt) – rzeka w Rumunii, lewy dopływ Dunaju o długości 615 km i powierzchni dorzecza 24 050 km².

Rzeka wypływa ze źródeł na południe od przełęczy Bicaz w górach Hășmaș, płynie przez Karpaty Wschodnie i Karpaty Południowe, między Górami Fogaraskimi i Górami Sybińskimi tworzy głęboki Przełom Czerwonej Wieży, przecina przedpole Karpat i Nizinę Wołoską, a do Dunaju uchodzi naprzeciw bułgarskiej miejscowości Čerkovica, w pobliżu Islaz.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. alucki

Wiktionary


alutorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Alutorami, dotyczący Alutorów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język alutorski;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alutorowie lm m.

Wiktionary


aluwialny

naniesiony przez rzeki (np. osady aluwialne, aluwialne złoża złota)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geol. pochodzący z aluwiów

 (1.2) geol. przest. odnoszący się do współczesnego nam okresu geologicznego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Równina aluwialna Nilu od tysięcy lat jest źródłem żyznych gleb wykorzystywanych w rolnictwie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aluwia nmos., aluwium n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napływowy, osadowy

 (1.2) holoceński

Wiktionary


aluwium

1. osad nagromadzony przez wody na dnie koryta rzeki;
2. młodsza epoka polodowcowa czwartorzędu; epoka holoceńska, holocen


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) geol. osady powstające w procesie akumulacji na skutek działalności wód płynących;

 (1.2) daw. geol. najmłodsza epoka geologiczna, holocen;

Wiktionary

Aluwium (l. mn. aluwia, od łac. alluere – obmywać, oblewać) – osady powstające w procesie akumulacji na skutek działalności wód płynących.

Aluwia wypełniają większość dolin rzecznych i w przypadku osadów deponowanych bezpośrednio przez działalność rzeki odnosi się do nich węższe określenie „osady fluwialne”. W wąskich dolinach górskich strumieni osady aluwialne ograniczone są praktycznie tylko do bezpośredniego sąsiedztwa koryta. W przypadku szerokich dolin dużych rzek budują rozległe płaskie dna z terasami. Na tarasie zalewowym, po którym wody płyną wolniej, osadza się materiał drobniejszy, zwykle zawierający dużo substancji organicznej. Stąd bardzo urodzajna żyzność gleb aluwialnych – mad.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: aˈluvʲjũm, AS: aluvʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. aluwialny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) holocen

Wiktionary


aluzja

niewyraźna przymówka odwołująca się do czegoś, o czym nie można powiedzieć wprost; napomknienie; podtekst


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wzmianka mająca wywołać skojarzenie z czymś, o czym się nie chce lub o czym nie można powiedzieć wprost

Wiktionary

Aluzja (łac. allusio) – nawiązanie do czegoś, kogoś; przywołanie nie wprost danej sprawy. Z reguły aluzje są łatwe do odgadnięcia przez odbiorcę wypowiedzi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spektakl „Czwarta siostra” został nazwany przez recenzentów ironiczną aluzją do Czechowa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: aˈluzʲja, AS: aluzʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aluzyjność ż.

 przym. aluzyjny

 przysł. aluzyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napomknienie, podpowiedź, sugestia, wskazówka

Wiktionary


aluzyjka

zdrobnienie od: aluzja


SJP.pl


aluzyjność

sztuka używania domysłów, niewyraźnie i nie bezpośrednio mówienie o pewnych rzeczach tak, aby wzbudzić skojarzenia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. cecha tego, co jest aluzyjne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aluzja ż., aluzyjka ż.

 przym. aluzyjny

 przysł. aluzyjnie

Wiktionary


aluzyjny

dotyczący aluzji, wynikający z aluzji, pełen aluzji (np. aluzyjna wypowiedź, aluzyjny charakter wiersza)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z aluzją; zawierający aluzje lub posługujący się aluzjami; będący aluzją

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aluzja ż., aluzyjność ż.

:: zdrobn. aluzyjka ż.

 przysł. aluzyjnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) napomykający

Wiktionary


alva

W Portugalii
  • Alva – parafia (freguesia) w gminie Castro Daire
  • Alva – rzeka w Portugalii, dopływ Mondego
Miejscowości w USA
  • Alva – jednostka osadnicza w stanie Floryda, w hrabstwie Lee
  • Alva – miasto w stanie Oklahoma, w hrabstwie Woods
Miejscowości w Szkocji
  • Alva – miasto w Szkocji

Wikipedia


alvaro

potocznie: bardzo atrakcyjny, modny mężczyzna, mający powodzenie u kobiet


SJP.pl

Alwar – imię męskie pochodzenia germańskiego, oznaczające „strażnik wszystkiego/wszystkich”.

Alwar imieniny obchodzi 19 lutego, jako wspomnienie bł. Alwareza (Alwara) z Kordoby.

Znane osoby noszące imię Alwar:

  • bł. Alwar z Kordoby
  • bł. Alwar Sanjuán Canet
  • bł. Álvaro del Portillo
  • Álvaro Vázquez
  • Alvar Aalto
  • Álvaro Arbeloa
  • Álvaro de Luna
  • Álvaro Magaña
  • Álvaro Mejía
  • Álvaro Morata
  • Álvaro Negredo
  • Álvaro del Portillo
  • Álvaro Recoba
  • Álvaro Siza
  • Álvaro Soler
  • Álvaro Uribe

Wikipedia


alves

[czytaj: alwesz] nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Bruno Alves (ur. 1981) – portugalski piłkarz
  • Breno Alves – brazylijski judoka
  • Dani Alves (ur. 1983) – brazylijski piłkarz
  • Maria Alves – brazylijska piłkarka
  • Tiago Alves (ur. 1993) – brazylijski piłkarz
  • Tiago Alves (ur. 1996) – portugalski piłkarz
  • Thiago Alves – brazylijski tenisista
  • Thiago Alves – brazylijski siatkarz
  • Thiago Alves – brazylijski zawodnik MMA

Wikipedia


alvit

preparat do ochrony nasion przed larwami much


SJP.pl


alwar

wędrowny poeta-mistyk związany z tradycją bhakti, śpiewający w świątyniach hymny na cześć boga Wisznu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Alwar – imię męskie pochodzenia germańskiego, oznaczające „strażnik wszystkiego/wszystkich”.

Alwar imieniny obchodzi 19 lutego, jako wspomnienie bł. Alwareza (Alwara) z Kordoby.

Znane osoby noszące imię Alwar:

  • bł. Alwar z Kordoby
  • bł. Alwar Sanjuán Canet
  • bł. Álvaro del Portillo
  • Álvaro Vázquez
  • Alvar Aalto
  • Álvaro Arbeloa
  • Álvaro de Luna
  • Álvaro Magaña
  • Álvaro Mejía
  • Álvaro Morata
  • Álvaro Negredo
  • Álvaro del Portillo
  • Álvaro Recoba
  • Álvaro Siza
  • Álvaro Soler
  • Álvaro Uribe

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Alwar i pochodzę z Salamanki.

Wiktionary


alwarez

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Alwar – imię męskie pochodzenia germańskiego, oznaczające „strażnik wszystkiego/wszystkich”.

Alwar imieniny obchodzi 19 lutego, jako wspomnienie bł. Alwareza (Alwara) z Kordoby.

Znane osoby noszące imię Alwar:

  • bł. Alwar z Kordoby
  • bł. Alwar Sanjuán Canet
  • bł. Álvaro del Portillo
  • Álvaro Vázquez
  • Alvar Aalto
  • Álvaro Arbeloa
  • Álvaro de Luna
  • Álvaro Magaña
  • Álvaro Mejía
  • Álvaro Morata
  • Álvaro Negredo
  • Álvaro del Portillo
  • Álvaro Recoba
  • Álvaro Siza
  • Álvaro Soler
  • Álvaro Uribe

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Alwarez i pochodzę z Santiago.

Wiktionary


alwaro

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) slang. mężczyzna, który obnosi się przed wszystkimi swoimi partnerkami; lovelas

 (1.2) slang. ktoś wystylizowany, przylizany

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten koleś to skończony alwaro; codziennie wstawia na fejsa samojebki z panienkami i jakieś chore pedalskie zdjęcia.

 (1.2) – Widziałaś tego kolesia w różowej koszulce? – No, niezły z niego alwaro.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alwarro m., alvaro m., alwar m., alwarzysta mos.

 przym. alwarowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) alwarro, alvaro

Wiktionary


alwarowy

przymiotnik od: alwar


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. pot. związany z alwarem, dotyczący alwara

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alwar mzw., alwaro mos., alwarro mos., alwarzysta mos.

Wiktionary


alwarro

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) slang. alwaro

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) – Te, widziałeś tego gościa? Ma chłopak branie. – Noo, niezły z niego alwarro.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alwaro m., alvaro m., alwar m., alwarzysta mos.

 przym. alwarowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) alwaro, alvaro

Wiktionary


alweola

zagłębienie w owocnikach grzybów, np. smardza


SJP.pl


alweolarność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest alweolarne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. alweolarny

 przysł. alweolarnie

Wiktionary


alweolarny

spółgłoska alweolarna - spółgłoska, której miejscem artykulacji są dziąsła, np. sz, ż, cz, dż; spółgłoska dziąsłowa


SJP.pl


alweole

zagłębienie w owocnikach grzybów, np. smardza


SJP.pl


alwernia

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Alwernia – miasto w południowej Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie chrzanowskim, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Alwernia.

Według danych GUS z 30 czerwca 2024 r. miasto miało 3232 mieszkańców.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) kolokacje miejscowość|D=Alwerni|Ms=Alwerni. • herb Alwerni

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. alwernianin mos., alwernianka ż.

 przym. alwernijski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Alwernia

* niemiecki: (1.1) Alwernia n.

* rosyjski: (1.1) Альверня

źródła.

== Alwernia (język angielski.) ==

thumb|city hall in Alwernia (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) geogr. Alwernia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈvɛrʲɲa, AS: alverʹńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. alwernianin mos., alwernianka ż.

 przym. alwernijski

Wiktionary


alwernianin

mieszkaniec Alwerni (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Alwerni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alwernia ż.

:: fż. alwernianka ż.

 przym. alwernijski

Wiktionary


alwernianka

mieszkanka Alwerni (miasta w Polsce)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Alwerni

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alwernia ż.

:: fm. alwernianin mos.

 przym. alwernijski

Wiktionary


alwerniański

Alwernia; alwernijski


SJP.pl


alwernijski

Alwernia; alwerniański


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) geogr. związany z miastem Alwernia, dotyczący miasta Alwernia

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alwernia ż., alwernianin mos., alwernianka ż.

Wiktionary


alzacja

region administracyjny i kraina historyczna we wschodniej Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraina historyczna Francji, położony w północno-wschodniej części kraju nad Renem;

 (1.2) hist. geogr. adm. region administracyjny we Francji zajmujący historyczną Alzację (1.1) (zniesiony w 2015 roku)

Wiktionary

Alzacja (fr. Alsace, al. Elsàss, niem. Elsass) – kraina historyczna w północno-wschodniej Francji, nad Renem, w regionie administracyjnym Grand Est, w departamentach Dolny Ren na północy i Górny Ren na południu. Historyczna Alzacja obejmowała jeszcze niewielki obszar wokół miasta Belfort, który obecnie tworzy departament Territoire de Belfort. Od 1982 roku do 31 grudnia 2015 roku odrębny region administracyjny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: alˈzat͡sʲja, AS: alzacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alzatczyk mos., Alzatka ż.

 przym. alzacki

Wiktionary


alzacki

Alzacja


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Alzacją

Wiktionary

Patrz:

Alzacja

Przykłady

 (1.1) Strasburg w średniowieczu był centrum reformacji, mieszkał tam alzacki reformator Martin Butzer.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈzat͡sʲci, AS: alzacʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alzacja ż., Alzatczyk m., Alzatka ż.

Wiktionary


alzacko-lotaryński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Alzacją-Lotaryngią, dotyczący Alzacji-Lotaryngii (prowincji Cesarstwa Niemieckiego)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alzacja-Lotaryngia ż.

Wiktionary


alzatczyk

mieszkaniec Alzacji (regionu administracyjnego i krainy historycznej we wschodniej Francji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mieszkaniec Alzacji lub osoba płci męskiej pochodząca z tego regionu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈzaṭt͡ʃɨk, AS: alzaṭčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alzacja ż.

:: fż. Alzatka ż.

 przym. alzacki

Wiktionary


alzatka

mieszkanka Alzacji (regionu administracyjnego i krainy historycznej we wschodniej Francji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Alzacji lub osoba płci żeńskiej pochodząca z tego regionu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: alˈzatka, AS: alzatka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Alzacja ż.

:: fm. Alzatczyk m.

 przym. alzacki

Wiktionary


alzheimer

[czytaj: alc-hajmer] potocznie: choroba Alzheimera (choroba ośrodkowego układu nerwowego o takich objawach jak: otępienie, problemy z pamięcią, orientacją przestrzenną, myśleniem)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) med. pot. zob. choroba Alzheimera.

Wiktionary

  • Alzheimer – potoczne określenie choroby Alzheimera
  • Alois Alzheimer – niemiecki psychiatra i neuropatolog

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po szczepionkach ludzie głupieją, można zapaść na autyzm, alzheimera, astmę, katar sienny – przekonują antyszczepionkowcy.

Wiktionary


am

wyraz, zwykle powtórzony, zachęcający do jedzenia, używany zwykle w odniesieniu do dzieci


SJP.pl

skrótowiec

 (1.1) = eduk. akademia medyczna

 (1.2) = eduk. akademia morska

 (1.3) = eduk. akademia muzyczna

Wiktionary

Wymowa:

IPA: a‿ˈɛ̃m, AS: a‿m

Wiktionary


amabile

[czytaj: aMAbile] określenie wykonawcze: wdzięcznie, mile


SJP.pl


amadeita

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. rel. członek odłamu franciszkanów zapoczątkowanego we Włoszech;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Założycielem amadeitów był reformator franciszkański Portugalczyk Amadeusz Silva.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amadeusz m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) franciszkanin, minoryta, brat mniejszy, bernardyn, obserwant, alkantaryn, dyskalceata

Wiktionary


amadeusz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

  • Amadeusz – imię męskie
  • Amadeusz – książę Belgii
  • Amadeusz – sztuka teatralna z 1979 r. autorstwa Petera Shaffera o Wolfgangu Amadeuszu Mozarcie
  • Amadeusz – amerykański film biograficzny z 1984 r. w reżyserii Milosa Formana o Wolfgangu Amadeuszu Mozarcie, filmowa adaptacja sztuki teatralnej
  • Amadeus – jezioro w Australii
  • Amadeus – orkiestra kameralna Polskiego Radia

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poczynania Amadeusza wynosiły go ponad przeciętność.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmaˈdɛwuʃ, AS: ãmade

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amadeita mos.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. amadeita mos.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) amor + deus

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) Амадэй m.

* czeski: (1.1) Amadeus

* francuski: (1.1) Amadeus

* hiszpański: (1.1) Amadeo

* kataloński: (1.1) Amadeu m.

* łaciński: (1.1) Amadeus

* niemiecki: (1.1) Amadeus m.

* rosyjski: (1.1) Амадей m.

* słowacki: (1.1) Amadej

* szwedzki: (1.1) Amadeus

* węgierski: (1.1) Amadeusz, Amadé

* włoski: (1.1) Amedeo

źródła.

== Amadeusz (język węgierski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|węgierski|m. Amadeusz

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


amadeuszostwo

Amadeusz z małżonką; Amadeuszowie


SJP.pl


amadeuszowie

Amadeusz z małżonką; Amadeuszostwo


SJP.pl


amadeuszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Amadeusza lub z nim związany


SJP.pl


amadis

tytułowy bohater romansu rycerskiego z XIII-XIV w.


SJP.pl


amado

Amado – jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Arizona, w hrabstwie Santa Cruz.

Wikipedia


amadyna

gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych, np. amadyna obrożna


SJP.pl


amadyniec

gatunek ptaka z rodziny astryldowatych; amadyna wspaniała


SJP.pl

Amadyniec, potocznie amadyna wspaniała (Chloebia gouldiae) – gatunek ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae). Występuje w północnej Australii. Ze względu na swój wygląd jest chętnie hodowany w klatkach. Wskutek importu tego ptaka z naturalnego środowiska jego liczebność malała, jednak obecnie w Australii handel tymi ptakami jest zakazany. IUCN uznaje amadyńca za gatunek najmniejszej troski.

Wikipedia


amadynka

rodzaj ptaków z rodziny astryldowatych


SJP.pl


amagasaki

miasto w Japonii


SJP.pl

Amagasaki (jap. 尼崎市 Amagasaki-shi) – miasto w Japonii, na wyspie Honsiu, w prefekturze Hyōgo.

W mieście rozwinął się przemysł stoczniowy, elektrotechniczny, maszynowy, chemiczny, materiałów budowlanych oraz włókienniczy.

Wikipedia


amagnetyczny

nieposiadający właściwości magnetycznych, niereagujący na pole magnetyczne


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) nie reagujący na działanie magnesu

Wiktionary


amajza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. ent. mrówka

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zaś mie bajsła amajza.

Wiktionary


amaksofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. med. zaburzenie lękowe polegające na obawie przed jazdą samochodem;

Wiktionary

Amaksofobia − panika, lęk i obawa przed jazdą samochodem, rodzaj zaburzenia lękowego z grupy fobii. Amaksofobia spotykana jest rzadko, znacznie częściej spotykane są jednak jej odmiany obejmujące np. lęk przed dużą prędkością, lęk przed jazdą samochodem w roli pasażera, lęk przed skręcaniem w lewo czy parkowaniem między dwoma samochodami.

Wikipedia


amal

libańska partia polityczna


SJP.pl

  • AMAL – brytyjska marka gaźników motocyklowych
  • Ruch Amal – milicja szyicka
  • Amal – film

Wikipedia


amalaka

żłobkowany element, zwieńczający wieżę w indyjskich budowlach sakralnych


SJP.pl

Amalaka – element architektoniczny o kształcie pierścieniowym ze żłobkowanymi ścianami bocznymi, który wieńczy wieżową część śikhary.

Amalaka kształtem przypomina zgnieciony indyjski owoc o nazwie amalaka (Liściokwiat garbnikowy - Mirobalanus embilica).

Wikipedia


amalekici

koczownicze plemię semickie lub związek plemion opisane w Biblii


SJP.pl

Wikipedia


amalekicki

Amalekita, Amalekici


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Amalekitą, dotyczący Amalekity

Wiktionary

Patrz:

Amalekita, Amalekici

Powiązane:

 rzecz. Amalekita m.

Wiktionary


amalekita

członek koczowniczego plemienia semickiego lub związku plemion opisanego w Biblii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) etn. hist. bibl. członek koczowniczego semickiego plemięemienia, które zamieszkiwało północną część półwyspu Synaj oraz Negeb, opisywanego w Starym Testamencie jako wrogie Żydom;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. Amalekitka ż.

 przym. amalekicki

Wiktionary


amalfi

miasto w południowych Włoszech


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. miejscowość i gmina we Włoszech, w Kampanii; ważny średniowieczny ośrodek handlowy;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Joannici (szpitalnicy). Ten najstarszy z zakonów rycerskich wziął początek od założonego przez kupców włoskich z Amalfi ok. 1050 r. w Jerozolimie szpitala przy kościele św. Jana Chrzciciela.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amalfitanin mos., amalfitańczyk mos.

 przym. amalfitański

Wiktionary


amalfitańczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Amalfi, osoba z tego miasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zmusił amalfitańczyków do wydania mu mumii świętej Trifonemy (…)

 (1.1) Szczególną rolę dla amalfitańczyków odgrywał handel z muzułmanami, którym dostarczano wielkie ilości drewna - głównie na budowę statków i żelaza.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amalfi n., amalfitanin m.

 przym. amalfitański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amalfitanin

Wiktionary


amalfitanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Amalfi, osoba z tego miasta

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odtąd Amalfitanie puszczają się na dalsze wyprawy do miast włoskich, do Konstantynopola i do Afryki (…)

 (1.1) Amalfitanie wystawiwszy szpital przy kościele świętego Jana w Jerozolimie dla podróżnych swego narodu uposażyli go hojnie funduszami corocznie z Europy nadsyłanymi uwsp..

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amalfi n., amalfitańczyk mos.

 przym. amalfitański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amalfitańczyk

Wiktionary


amalfitański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z miastem Amalfi

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W efekcie pod koniec dziesiątego wieku weneckie i amalfitańskie żagle były stale obecne na wodach Złotego Rogu, zatoki w Konstantynopolu.

 (1.1) A może jednak założyciel joannitów pochodził z Amalfi? Przemawiałaby za tym duża aktywność kupców amalfitańskich w Ziemi Świętej w połowie XI wieku oraz ich szczodrość przy fundowaniu szpitala i kościoła.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amalfi n., amalfitanin mos., amalfitańczyk mos.

Wiktionary


amalgam

stop jakiegoś metalu z rtęcią; amalgamat, ortęć


SJP.pl


amalgamacja

1. uzyskanie danego metalu przez odparowanie rtęci z ich stopu (amalgamatu);
2. pokrywanie powierzchni czegoś amalgamatem


SJP.pl

Amalgamat (ortęć) – ogólna nazwa stopów metali, w których jednym z podstawowych składników jest rtęć. Tworzy się poprzez rozpuszczenie innych metali w rtęci w warunkach otoczenia. Stopy te można również uważać za roztwory, przy czym mogą to być roztwory o ciekłym lub stałym stanie skupienia. Amalgamaty tworzy większość metali. Do wyjątków należy żelazo, które może być wykorzystywane do produkcji naczyń do przechowywania amalgamatów. Po ogrzaniu rtęć wyparowuje całkowicie z amalgamatów, co wykorzystywane jest podczas ekstrakcji srebra lub złota z rudy za pomocą rtęci.

Wikipedia


amalgamat

1. stop jakiegoś metalu z rtęcią; ortęć, amalgam;
2. przenośnie: mieszanina przeróżnych elementów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) met. stop rtęci z innym metalem;

 (1.2) przen. mieszanina różnych elementów

Wiktionary

Amalgamat (ortęć) – ogólna nazwa stopów metali, w których jednym z podstawowych składników jest rtęć. Tworzy się poprzez rozpuszczenie innych metali w rtęci w warunkach otoczenia. Stopy te można również uważać za roztwory, przy czym mogą to być roztwory o ciekłym lub stałym stanie skupienia. Amalgamaty tworzy większość metali. Do wyjątków należy żelazo, które może być wykorzystywane do produkcji naczyń do przechowywania amalgamatów. Po ogrzaniu rtęć wyparowuje całkowicie z amalgamatów, co wykorzystywane jest podczas ekstrakcji srebra lub złota z rudy za pomocą rtęci.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. amalgam m., amalgamacja ż., amalgamator m., amalgama ż., amalgamowanie n.

 czas. amalgamować

 przym. amalgamatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amalgam, ortęć; przest. amalgama

 (1.2) amalgam, mieszanina, zlepek; przest. amalgama

Wiktionary


amalgamator

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mieszalnik

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. amalgamat, amalgam, amalgamacja

 czas. amalgamować

 przym. amalgamatowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* interlingua: (1.1) amalgamator

źródła.

== amalgamator (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) amalgamator

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmalɡãˈmatɔr, AS: ãmalgãmator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amalgamat, amalgam, amalgamacja

 czas. amalgamować

 przym. amalgamatowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. amalgamat, amalgam, amalgamacja

 czas. amalgamować

 przym. amalgamatowy

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* interlingua: (1.1) amalgamator

źródła.

== amalgamator (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) amalgamator

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


amalgamatowy

dotyczący amalgamatu


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z amalgamatem; wykonany z amalgamatu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amalgamat mrz., amalgam mrz., amalgamator mrz., amalgamowanie n.

 przym. amalgamować ndk.

Wiktionary


amalgamować

1. uzyskiwać dany metal przez odparowywanie rtęci z ich stopu (amalgamatu); także: tworzyć stopy rtęci z metalami (amalgamaty);
2. pokrywać powierzchnię czegoś amalgamatem


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zamalgamować)

 (1.1) chem. tworzyć amalgamaty, rozpuszczać metale w rtęci

 (1.2) techn. pokrywać amalgamatem

 (1.3) met. wydobywać czysty metal z kruszcu za pomocą rtęci

 (1.4) łączyć różne, odmienne elementy w jedną całość, w jednolitą strukturę

czasownik zwrotny niedokonany amalgamować się (dk. zamalgamować się)

 (2.1) być amalgamowanym

 (2.2) stawać się jednością

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) łączyć, mieszać, scalać, zlewać

 (2.2) łączyć się, mieszać się, scalać się, zlewać się

Wiktionary


amalgamowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. met. pozyskiwanie metali szlachetnych z rud za pomocą rtęci

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amalgamacja ż., amalgamat m.

 czas. amalgamować

 przym. amalgamatowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amalgamacja

Wiktionary


amalgamowy

dotyczący amalgamatu; amalgamatowy


SJP.pl


amalia

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 284, z pasa głównego planetoid, odkryta w 1889 r.;

Wiktionary

Amalia, Amelia – imię pochodzące od starogermańskiego słowa amel/amal – 'pracowity', 'niezmordowany', od którego wyprowadza się imiona Amelberga i Amalberga. Kilkakrotnie w historii zdobywało dużą popularność. W Polsce pojawiło się już w XIV wieku. Często spotykane było w epoce romantyzmu. Od kilku lat znowu należy do popularnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Amalia porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈmalʲja, AS: ãmalʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Amalka ż.

:: war. Amelia ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Amelia; zdrobn. Amalka

Wiktionary


amaliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Amalii lub z nią związany


SJP.pl


amalrik

Osoby o tym nazwisku:

  • Andriej Amalrik – radziecki pisarz
  • Leonid Amalrik – radziecki reżyser filmów animowanych
  • Mathieu Amalric – francuski aktor i reżyser filmowy
  • Amalryk z Bène – francuski filozof i teolog
  • Arnald Amalryk – legat papieski

Wikipedia


amalryk

król Jerozolimy


SJP.pl

Emeryk, Amalaryk, Amalryk – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się ze starogermańskiego imienia Amalaryk, oznaczającego „władca Amalów” (Amalowie według gockiej legendy to ród królewski pochodzenia boskiego). Człon amal może także oznaczać „gorliwy” lub „dzielny, aktywny”. Emeryk może wywodzić się również z saksońskiego Emmerich, oznaczającego „zawsze bogaty”.

Wikipedia


amaltea

1. w mitologii greckiej: koza (w niektórych przekazach - nimfa), karmicielka małego Zeusa; Amalteja;
2. róg Amaltei - róg obfitości (symbol dobrobytu)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) astr. największy z wewnętrznych księżyców Jowisza;

Wiktionary

  • Amaltea – księżyc Jowisza
  • Amaltea (Amalteja; gr. Amaltheia, łac. Amalthea) – w mitologii greckiej piastunka Zeusa (nimfa lub koza)
  • Amaltea (Sybilla Kumańska, Amalteja, Demofile, Herofile; gr. Amaltheia, łac. Amalthea) – wieszczka italska

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Księżyc Jowisza Amaltea to zlepek lodowego gruzu o gęstości mniejszej, niż gęstość wody.

Wiktionary


amalteja

1. w mitologii greckiej: koza (w niektórych przekazach - nimfa), karmicielka małego Zeusa; Amaltea;
2. róg Amaltei - róg obfitości (symbol dobrobytu)


SJP.pl

Amalteja (także Amaltea; gr. Ἀμάλθεια Amáltheia, łac. Amalthea) – w mitologii greckiej jedna z nimf; opiekunka Zeusa w dzieciństwie.

Uchodziła za córkę króla Krety. Opiekowała się Zeusem w czasie jego ukrycia w grocie na Krecie. Według innej wersji była to koza, która karmiła Zeusa, a jej złamany róg miał moc ciągłego napełniania się jedzeniem (tak zwany róg obfitości lub róg Amaltei). Ze skóry kozy Zeus sporządził egidę.

Wikipedia


aman

gwarancja bezpieczeństwa wydawana przez władców muzułmańskich w celu ochrony życia i mienia wyznawców religii innej niż islam


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) wojsk. izraelska agencja wywiadu wojskowego;

 (1.2) liter. fikcyjny kontynent z mitologii Śródziemia w powieściowym cyklu J.R.R. Tolkiena;

Wiktionary

  • Aman – jeden z kontynentów ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia
  • Aman – Agencja Wywiadu Wojskowego Izraela

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mosad ma faktyczny monopol na zbieranie materiałów wywiadowczych za granicą, z wyjątkiem pewnych zadań wojskowych w miejscach zwykle niezbyt odległych od granic Izraela – w które może angażować się Aman.

Wiktionary


amancik

zdrobnienie od: amant


SJP.pl


amanda

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 725, z pasa głównego planetoid, odkryta w 1911 r.;

Wiktionary

Amanda – imię żeńskie, podstawowe znaczenie słowa

Pozostałe znaczenia:

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Polsce coraz częściej spotyka się oryginalne imiona, jak na przykład Amanda.

 (1.2) Amanda porusza się w obszarze między orbitami Marsa i Jowisza.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈmãnda, AS: ãmãnda

Wiktionary


amandawa

gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych; bengalik czerwony (pospolity, tygrysi)


SJP.pl

Bengalik czerwony, bengalik pospolity, amandawa, bengalik tygrysi (Amandava amandava) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae), zamieszkujący południową i południowo-wschodnią Azję – od Pakistanu i Indii po Półwysep Indochiński oraz wyspy: Hajnan, Jawa i Małe Wyspy Sundajskie. Introdukowany w wielu rejonach świata. Popularny ptak hodowlany.

Wikipedia


amandów

wieś w województwie śląskim


SJP.pl

Amandów (niem. Amandhof) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Pietrowice Wielkie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Wikipedia


amanityna

substancja trująca zawarta w muchomorze sromotnikowym


SJP.pl

α-Amanityna – organiczny związek chemiczny, cykliczny oligopeptyd z grupy amanitotoksyn. Występuje m.in. w muchomorze sromotnikowym i muchomorze jadowitym; dużą zawartość amanityny stwierdzono również w hełmówce obrzeżonej. Amanityna jest cyklicznym oktapeptydem zawierającym kilka nietypowych aminokwasów.

Wikipedia


amanohashidate

Ama-no-hashidate (jap. 天橋立; lit. „most do nieba”) – wąska mierzeja o długości ok. 3,3 km, porośnięta około 8 tys. sosen, spinająca brzegi zatoki Miyazu.

Jest to jeden z „trzech słynnych pejzaży” w Japonii (jap. Nihon-sankei), w pobliżu miasta Miyazu, nad zatoką Miyazu (Morze Japońskie), w prefekturze Kioto.

Wikipedia


amanowicz

nazwisko


SJP.pl


amant

1. żartobliwie: kochanek, wielbiciel, adorator; kochaś, utrzymanek, uwodziciel;
2. aktor odtwarzający role kochanków, adoratorów lub uwodzicieli, głównie ze względu na odpowiednie warunki fizyczne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) teatr. film. aktor specjalizujący się w rolach kochanków, uwodzicieli

 (1.2) pot. żart. lub iron. kochanek lub adorator

 (1.3) pot. uczn. przystojny chłopak

Wiktionary

Amant (fr. amant) – aktor obsadzany w roli kochanka bądź uwodziciela, wyróżniający się urodą i wdziękiem; jego żeńskim odpowiednikiem jest amantka. Znanymi amantami filmowymi byli m.in.: Rudolph Valentino, Gérard Philipe, Jean Gabin, Eugeniusz Bodo, Aleksander Żabczyński, Clark Gable, Cary Grant, Gregory Peck, Paul Newman, Robert Redford, Antonio Banderas i Ralph Fiennes, a amantkami filmowymi m.in.: Audrey Hepburn, Greta Garbo, Ingrid Bergman, Marlene Dietrich, Pola Negri, Jadwiga Smosarska i Catherine Deneuve.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Co ze mnie za amant? Amantami można było nazywać przedwojennych aktorów.

 (1.2) Widziałam tego jej amanta, jak szedł do niej wczoraj.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmãnt, AS: ãmãnt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: fż. amantka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) adorator, absztyfikant, konkurent, uwodziciel, wielbiciel, pot. bawidamek, kochaś, lowelas

Wiktionary


amantadyna

organiczny związek chemiczny stosowany jako lek przeciwwirusowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. farm. organiczny związek chemiczny z grupy amin, pochodna adamantanu;

Wiktionary

Amantadyna, 1-aminoadamantan – organiczny związek chemiczny z grupy amin, pochodna adamantanu.

Stosowana jest jako lek, głównie na grypę typu A. Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, wydalana jest w formie niezmienionej przez nerki z moczem. Należy zachować szczególną ostrożność przy podawaniu tego leku pacjentom z miażdżycą naczyń mózgowych i padaczką. Nie należy stosować w ciąży i niedługo planując zapłodnienie oraz w okresie laktacji.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Oprócz opisanych wyżej antymetabolitów zasad pirymidynowych i purynowych używane są od dawna jako środki przeciwwirusowe pochodne adamantanu: amantadyna i rimantadyna.

Wiktionary


amantka

1. żartobliwie: kochanka, wielbicielka, adoratorka; miłośnica, kochanica, uwodzicielka;
2. aktorka odtwarzająca role kochanek, adoratorek lub uwodzicielek, głównie ze względu na odpowiednie warunki fizyczne


SJP.pl

Amant (fr. amant) – aktor obsadzany w roli kochanka bądź uwodziciela, wyróżniający się urodą i wdziękiem; jego żeńskim odpowiednikiem jest amantka. Znanymi amantami filmowymi byli m.in.: Rudolph Valentino, Gérard Philipe, Jean Gabin, Eugeniusz Bodo, Aleksander Żabczyński, Clark Gable, Cary Grant, Gregory Peck, Paul Newman, Robert Redford, Antonio Banderas i Ralph Fiennes, a amantkami filmowymi m.in.: Audrey Hepburn, Greta Garbo, Ingrid Bergman, Marlene Dietrich, Pola Negri, Jadwiga Smosarska i Catherine Deneuve.

Wikipedia


amarant

1. kolor różowoczerwony z odcieniem fioletowym;
2. roślina zielna z rodziny szarłatowatych, uprawiana jako roślina ozdobna lub ze względu na jadalne liście; szarłat, amarantus


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kolor, jeden z odcieni czerwieni;

 (1.2) bot. roślina z rodziny szarłatowatych;

Wiktionary

  • Szarłat spożywczy (amaranthus) – roślina
  • Amarant (chemia) – dodatek do żywności
  • Amarant – gatunek drewna
  • Amarant – kolor różowoczerwony z odcieniem fioletu

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miał na sobie pomarańczową koszulę sięgającą kolan, która w półmroku natychmiast zmieniła barwę i zaświeciła mocnym amarantem, obcisłe, białe spodnie i sandały z rzemykami oplatającymi łydki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈmarãnt, AS: ãmarãnt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amarantowy, amarantowaty

 rzecz. amarantka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) szarłat

Wiktionary


amarantka

rodzaj ptaków z rodziny astryldowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ornit. niewielki ptak z rodzaju nazwa systematyczna|Lagonosticta|ref=tak.

Wiktionary

Amarantka czerwonodzioba, amarantka senegalska (Lagonosticta senegala) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae), występujący w Afryce Subsaharyjskiej. Zamieszkuje stepy i sawanny, aż do granic pustyń: na północy Sahary, na południu Kalahari. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ubarwienie amarantki wzbudza zachwyt.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amarant mrz., amarantowate lm nm.

 czas. amarantowieć ndk.

 przym. amarantowy, amarantowaty

 przysł. amarantowo

Wiktionary


amarantowate

rodzina roślin z rzędu goździkowców, licząca około 900 gatunków występujących głównie na obszarach o klimacie tropikalnym, rosnących jednak obecnie na całym świecie jako chwasty i rośliny ruderalne; szarłatowate


SJP.pl


amarantowaty

1. o odcieniu amarantowym;
2. o cechach amarantowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) o odcieniu amarantowym

 (1.2) bot. o cechach roślin z rodziny amarantowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amarant m., amarantus m., amarantowate nmos., Amarant m., Amaranta ż., amarantowienie n., amarantka ż.

 czas. amarantowieć ndk.

 przym. amarantowy

 przysł. amarantowo

Wiktionary


amarantowo-biały

amarantowy i biały


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) taki, który ma dwa kolory: amarantowy i biały

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Amarantowo-biały, Lechitów / wolny znak, ja wolny znak. / Królewskich wieńców chwały, / wolności biały ptak.

Wiktionary


amarantowofioletowy

przymiotnik jakościowy

 (1.1) mający jasny kolor fioletowy, przechodzący w amarant

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Józia schowała kredki do swojego amarantowofioletowego tornistra.

 (1.1) W biskupim ogrodzie suszy się amarantowofioletowa sutanna.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) różowofioletowy

Wiktionary


amarantowy

różowoczerwony z odcieniem fioletowym (np. amarantowe róże)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący amarantu, związany z amarantem

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający kolor różowoczerwony o odcieniu fioletowym, taki jak kolor kwiatu amarantu

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Suknię miała amarantową, obfitymi draperiami obwieszoną, a z tyłu w ogromną turniurę zaopatrzoną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmarãnˈtɔvɨ, AS: ãmarãntovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amarant m., amarantus m., amarantowate nmos., Amarant m., Amaranta ż., amarantowienie n., amarantka ż.

 czas. amarantowieć ndk.

 przym. amarantowaty

 przysł. amarantowo

Wiktionary


amarantus

roślina zielna z rodziny szarłatowatych, uprawiana jako roślina ozdobna lub ze względu na jadalne liście; szarłat, amarant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Amaranthus cruentus|ref=tak., zob. szarłat wyniosły. (szarłat wiechowaty)

Wiktionary

Szarłat (Amaranthus) – rodzaj roślin należących do rodziny szarłatowatych. Obejmuje ok. 70–94 gatunków. Rodzaj jest współcześnie kosmopolityczny, przy czym najwięcej gatunków występuje w strefie międzyzwrotnikowej, zwłaszcza w tropikalnej i subtropikalnej Azji i Ameryce. Wiele gatunków zostało szeroko rozprzestrzenionych i występują jako gatunki inwazyjne poza swym pierwotnym zasięgiem. W Polsce wszystkie gatunki są obce, 5 jest zadomowionych, a 9 przejściowo dziczejących.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãmaˈrãntus, AS: ãmarãntus

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amarantowy, amarantowaty

Wiktionary


amarantusowy

amarantus; amarantowy


SJP.pl


amarel

gatunek ryby z rodziny prażmowatych


SJP.pl

Amarel (Diplodus vulgaris) – gatunek ryby z rodziny prażmowatych (Sparidae).

Wikipedia


amarelka

rodzaj wiśni o jasnej, przezroczystej skórce


SJP.pl


amarena

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Prunus cerasus var. amarena., odmiana wiśni pospolitej

 (1.2) bot. drzewo odmiany amarena (1.1)

 (1.3) pot. spoż. tani wiśniowy napój alkoholowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmaˈrɛ̃na, AS: ãmarna

Wiktionary


amarettini

rzeczownik

 (1.1) kulin. ciastka (bezy, makaroniki) migdałowe

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmarɛtˈtʲĩɲi, AS: ãmarettʹĩńi

Wiktionary


amaretto

1. ciasteczko z gorzkimi migdałami
2. włoski likier o smaku migdałowym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) spoż. likier o smaku migdałowym;

 (1.2) kulin. kruche ciastko z migdałami

Wiktionary

Amaretto [a.maˈret.to] – napój alkoholowy wywodzący się z Włoch, o słodkim, lekko gorzkawym smaku. Jest to czerwonobursztynowy likier wytwarzany z użyciem migdałów lub czasem z pestek moreli, brzoskwiń, wiśni i innych. Czasami wykorzystuje się także zioła lub aromat waniliowy. Zawartość alkoholu wynosi zazwyczaj kilkanaście do trzydziestu procent objętościowych. Nazwa likieru wywodzi się z Włoch, lecz na świecie znane są likiery o tej nazwie produkowane we Francji, Holandii lub w Niemczech.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãmaˈrɛtːɔ, AS: ãmare•to

Wiktionary


amarneński

przymiotnik

 (1.1) staroż. związany z okresem panowania faraona Echnatona i jego bezpośrednich następców lub ze stanowiskiem archeologicznym Tell el-Amarna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Za dwa dni egzamin, a ja nie odróżniam okresu wczesnodynastycznego od amarneńskiego.

Wiktionary


amarok

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. mot. jeden z modeli samochodu marki Volkswagen

Wiktionary

  • Amarok – wilk w mitologii inuickiej
  • Amarok – Album Mike’a Oldfielda
  • Amarok – Album Nargaroth'a
  • Amarok – program komputerowy do odtwarzania muzyki dla środowiska KDE
  • Amarok – polska grupa muzyczna grająca muzykę instrumentalną oraz rock progresywny.
  • Amarok – hiszpańska grupa muzyczna
  • Amarok – pick-up marki Volkswagen

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podjechał pod urząd nowym amarokiem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amarok m.

Wiktionary


amarykować

czasownik

 (1.1) daw. utyskiwać, żalić się

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmarɨˈkɔvat͡ɕ, AS: ãmarykovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amarykowanie n.

Wiktionary


amarykowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|amarykować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. amarykować ndk.

Wiktionary


amarylek

ozdobna bylina cebulowa z rodziny amarylkowatych; amarylis; amaryllis; amarylka


SJP.pl


amarylis

ozdobna bylina cebulowa z rodziny amarylkowatych; amaryllis; amarylek; amarylka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Amaryllis|L.|ref=Amaryllis (Amaryllidaceae)., monotypowy rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych;

Wiktionary

Amarylis (Amaryllis L.) – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych, obejmujący dwa gatunki pochodzące z Afryki Południowej. Gatunek amarylis nadobny występuje endemicznie w Cape Floralw Prowincji Przylądkowej Zachodniej. Z uwagi na rozpowszechnienie tego gatunku w uprawie jako rośliny ozdobnej, został introdukowany do Ameryki Północnej, Ameryki Środkowej, Europy, Australii i Nowej Zelandii. W 1998 r. populacja amarylisów występujących endemicznie na półkach skalnych na pustyni Richtersveld w Prowincji Przylądkowej Północnej została po badaniach uznana za odrębny gatunek amarylisa: Amaryllis paradisicola, różniący się od amarylisa nadobnego głównie dużo szerszymi i krótszymi, owłosionymi liśćmi oraz tworzeniem większej liczby kwiatów, o nieco innej budowie.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãmaˈrɨlʲis, AS: ãmarylʹis

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amarylisowaty

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amarylek

Wiktionary


amarylisowaty

przypominający amarylis, mający niektóre cechy amarylisu (rośliny cebulowej)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. przypominający amarylis, mający cechy amarylisu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amarylis mrz.

Wiktionary


amarylka

ozdobna bylina cebulowa z rodziny amarylkowatych; amarylis; amaryllis; amarylek


SJP.pl


amarylkowate

rodzina roślin jednoliściennych, rozpowszechnionych w okolicach zwrotnikowych i podzwrotnikowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) syst. bot. nazwa systematyczna|Amaryllidaceae|J. St.-Hil.|ref=tak., rodzina bylin jednoliściennych z rzędu szparagowców;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Między listkami a pręcikowiem amarylkowatych występują przydatki.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amarylkowaty

Wiktionary


amarylkowaty

o cechach amarylkowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. o cechach roślin z rodziny amarylkowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amarylkowate nmos.

Wiktionary


amarylkowce

rząd roślin z klasy jednoliściennych


SJP.pl

Amarylkowce (Amaryllidales Bromhead) – rząd roślin należący do klasy jednoliściennych.

Wikipedia


amaryllis

ozdobna bylina cebulowa z rodziny amarylkowatych; amarylis; amarylek; amarylka


SJP.pl

Amarylis nadobny (Amaryllis belladonna L.) – gatunek rośliny z rodzaju amarylis z rodziny amarylkowatych, pochodzący z Afryki Południowej, introdukowany do Ameryki Północnej, Ameryki Środkowej, Europy, Australii i Nowej Zelandii.

Wikipedia


amastia

wada rozwojowa polegająca na wrodzonym braku zawiązka gruczołu sutkowego


SJP.pl


amaterasu

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitjap. bogini słońca w mitologii japońskiej;

Wiktionary

Wikipedia


amati

Amati – rodzina włoskich lutników działających w XVI i XVII w. w Cremonie. Oprócz skrzypiec budowali altówki i wiolonczele. Instrumenty te dzięki swemu szlachetnemu brzmieniu mają obecnie bezcenną wartość.

Wikipedia


amatofobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. chorobliwy lęk przed kurzem

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἄμαθος. → kurz + etymn|pol|-fobia.

uwagi.

tłumaczenia.

* włoski: (1.1) amatofobia ż.

źródła.

== amatofobia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|a.ma.to.fo.ˈbi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. amatofobia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmatɔˈfɔbʲja, AS: ãmatofobʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἄμαθος. → kurz + etymn|pol|-fobia.

uwagi.

tłumaczenia.

* włoski: (1.1) amatofobia ż.

źródła.

== amatofobia (język włoski.) ==

wymowa.

 IPA|a.ma.to.fo.ˈbi.a.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. amatofobia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


amatoksyna

substancja trująca zawarta w muchomorze sromotnikowym


SJP.pl


amatol

mieszanina azotanu amonu z trotylem


SJP.pl

Amatole (saletroty) – grupa kruszących materiałów wybuchowych, których głównymi składnikami są azotan amonu (saletra amonowa) i trotyl. Stanowią podgrupę materiałów amonowo-saletrzanych i mają zastosowanie zarówno cywilne (jako górnicze materiały wybuchowe), jak i wojskowe. Podobnymi mieszaninami są sznajderyt (azotan amonu i dinitronaftalen) oraz amonale (azotan amonu i aluminium, także z trotylem).

Wikipedia


amator

1. osoba zajmująca się czymś nieprofesjonalnie, niemająca doświadczenia w danej dziedzinie;
2. miłośnik czegoś, osoba znajdująca w czymś przyjemność; człowiek zajmujący się czymś hobbistycznie;
3. osoba mająca upodobanie w czymś, lubiąca coś;
4. osoba chętna do nabycia czegoś, zainteresowana czymś; reflektant (odmiana "amatorowie" przestarzała)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) miłośnik, ktoś oddany czemuś

 (1.2) osoba, która oddaje się czemuś hobbistycznie, niezawodowo

 (1.3) ktoś, kto wykonuje coś kiepsko i niefachowo

Wiktionary

  • Amator – amerykańsko-brytyjsko-francuski film z 1994 roku, komedia kryminalna w reżyserii Hala Hartleya
  • Amator – kanadyjski dreszczowiec filmowy z 1981 roku w reżyserii Charlesa Jarrotta
  • Amator – polski film psychologiczny z 1979 roku w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego
  • Amator – stereofoniczny radioodbiornik polskiej produkcji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jacek jest amatorem sportu.

 (1.2) Jacek jest sportowcem amatorem.

 (1.3) W kierowaniu samochodem, Jacek to tylko amator.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈmatɔr, AS: ãmator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amatorstwo n., amatorszczyzna ż.

:: fż. amatorka ż.

 przym. amatorski

 przysł. amatorsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) miłośnik, wielbiciel, pasjonat

 (1.2) hobbysta

 (1.3) dyletant, laik

Wiktionary


amatorka

niezawodowiec, miłośniczka, wielbicielka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta-amator

 (1.2) pot. amatorszczyzna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amatorski

 przysł. amatorsko

 rzecz. amatorszczyzna ż.

:: fm. amator mos.

Wiktionary


amatorski

związany z amatorem (np. amatorski sport, amatorskie próby)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) wykonany, uprawiany przez amatora

 (1.2) taki, który jest nieudolny, niefachowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ona jest amatorskim fotografem.

 (1.2) To tłumaczenie na duński jest niestety zupełnie amatorskie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amator m., amatorka ż., amatorszczyzna ż., amatorskość ż.

 przysł. amatorsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-2) nieprofesjonalny

Wiktionary


amatorsko

przysłówek

 (1.1) w sposób amatorski

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amatorszczyzna ż., amator mos., amatorka ż.

 przym. amatorski

Wiktionary


amatorskość

amatorski


SJP.pl

Patrz:

amatorski

amatorstwo

1. hobby, zamiłowanie do czegoś
2. nieprofesjonalne uprawianie sportu
3. brak fachowości, znajomości rzeczy; amatorszczyzna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) brak fachowości

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amator mos., amatorszczyzna ż.

Wiktionary


amatorszczyzna

brak fachowości, znajomości rzeczy; amatorstwo, dyletanctwo, niefachowość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pogard. działanie lub twórczość wykonywana w sposób amatorski, zwykle bez odpowiedniego przygotowania, umiejętności czy profesjonalizmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ten projekt wygląda jak czysta amatorszczyzna – brakuje w nim precyzji i dopracowania.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amator m., amatorka ż., amatorstwo n.

 przym. amatorski

 przysł. amatorsko

Wiktionary


amazake

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. tradycyjny słodki japoński napój, niskoalkoholowy lub bezalkoholowy, wytwarzany ze sfermentowanego ryżu

Wiktionary


amazjasz

  • Amazjasz – kapłan w Betel, który doniósł na proroka Amosa
  • Amazjasz – król Judy

Wikipedia


amazon

amerykańska firma specjalizująca się w handlu internetowym


SJP.pl

Amazon.com, Inc. (wym. [ˈæməzɒn]) – amerykańskie przedsiębiorstwo handlowe, spółka akcyjna założona w 1994 w Seattle. Zajmuje się handlem elektronicznym (e-handlem) B2C i prowadzi największy na świecie sklep internetowy.

Wikipedia


amazonetka

gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych


SJP.pl

Amazonetka (Amazonetta brasiliensis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący Amerykę Południową. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia


amazonia

region w Ameryce Południowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. dorzecze Amazonki i tropikalny las tego dorzecza;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Brazylii, w dżungli Amazonii odkryto nieznane do tej pory plemię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmaˈzɔ̃ɲja, AS: ãmazõńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amazonka ż., amazonit m., amazonka ż.

 przym. amazoński

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Amazonka ż., amazonit m., amazonka ż.

 przym. amazoński

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Amazonia

* asturyjski: (1.1) Amazonia

* bośniacki: (1.1) Amazonija

* esperanto: (1.1) Amazonio

* estoński: (1.1) Amasoonia

* rosyjski: (1.1) Амазо́ния ż.

* słowacki: (1.1) Amazónia ż.

* ukraiński: (1.1) Амазонія ż.

* włoski: (1.1) Amazzonia ż.

źródła.

== Amazonia (język asturyjski.) ==

thumb|Amazonia (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. Amazonia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


amazonit

minerał z grupy skaleni, odmiana zielonego mikroklinu (glinokrzemianu potasu); wykorzystywany w jubilerstwie; kamień amazoński


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał w kolorze zielonym, występujący głównie w skałach magmowych, używany w jubilerstwie jako kamień ozdobny;

 (1.2) daw. miner. zielony jadelit

Wiktionary

Amazonit (synonim: kamień amazoński) – minerał z gromady krzemianów. Minerał, jest zieloną lub niebieskozieloną odmianą skalenia zwanego mikroklinem; kamień półszlachetny. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Choć nazwa jego pochodzi od rzeki Amazonki, w prawdziwej Amazonii ten minerał nie występuje lub papug z rodzaju Amazona, gdzie zielona barwa przypomina kolor ich skrzydeł. Pierwotnie tą nazwą określano zielone jadeity.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Teresa miała na sobie przepiękny naszyjnik z amazonitów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmaˈzɔ̃ɲit, AS: ãmazõńit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amazonka ż., Amazonia ż., amazonka ż.

 przym. amazoński

Wiktionary


amazonka

1. kobieta jeżdżąca konno;
2. damski strój do konnej jazdy;
3. żartobliwie: kobieta waleczna;
4. kobieta, której amputowano pierś z powodu nowotworu;
5. tępoogonowa papuga średniej wielkości; papuga zielona;
6. gatunek mrówki o rudym ubarwieniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Ameryce Południowej;

 (1.2) mitgr. członkini plemięemienia wojowniczych kobiet;

Wiktionary

Amazonka (port. Rio Amazonas, hiszp. Río Amazonas) – rzeka Ameryki Południowej o największym średnim przepływie na Ziemi. Jej długość jest sprawą kontrowersyjną, najczęściej podawana jest wartość 6400 km, jednak według innych źródeł jest to pierwsza rzeka na świecie pod względem długości (7040 km), o 390 km dłuższa od Nilu. Amazonka ma największe na świecie dorzecze (o powierzchni ok. 7 mln km²) i największe zasoby wodne, w jej dorzeczu wyrastają największe lasy tropikalne. Nazwa najprawdopodobniej pochodzi od błędnie tłumaczonej nazwy amacunu – „niedźwiedź wodnych chmur”, którą rozpropagował w Europie, po roku 1540 Hiszpan, Francisco de Orellana, który jako pierwszy przepłynął rzekę z Andów do ujścia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Amazonka jest najdłuższą rzeką na Ziemi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmaˈzɔ̃nka, AS: ãmazõnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amazonia ż., amazonit m., amazonka ż.

 przym. amazoński

Wiktionary


amazonki

1. kobieta jeżdżąca konno;
2. damski strój do konnej jazdy;
3. żartobliwie: kobieta waleczna;
4. kobieta, której amputowano pierś z powodu nowotworu;
5. tępoogonowa papuga średniej wielkości; papuga zielona;
6. gatunek mrówki o rudym ubarwieniu


SJP.pl

  • Amazonki – w mitologii greckiej plemię wojowniczych kobiet
  • Amazonki – polski zespół muzyczny
  • Amazonki – reality show
  • Amazonki – chiński film z 2011 roku

Wikipedia


amazonomachia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mitgr. walka Amazonek z Grekami;

Wiktionary

Amazonomachia (gr. Ἀμαζονομαχία Amazonomachía, od Ἀμαζών Amazṓn ‘Amazonka’ i μάχη máchē ‘walka’, ‘bitwa’) – w mitologii greckiej walka Amazonek z Grekami.

Z Amazonkami walczyli m.in. Achilles, Bellerofont, Dionizos, Herakles, Tezeusz.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãmazɔ̃nɔ̃ˈmaxʲja, AS: ãmazõnõmaχʹi ̯a

Wiktionary


amazonowski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z firmą Amazon

Wiktionary


amazoński

Amazonia (kraina), Amazonka (rzeka)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) geogr. związany z Amazonią

 (1.2) mitgr. związany z Amazonkami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Świat dżungli amazońskiej zamieszkuje wiele ciekawych gatunków zwierząt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmaˈzɔ̃j̃sʲci, AS: ãmazõĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amazonia ż., Amazonka ż., amazonka ż., amazonit mrz.

Wiktionary


amb.

skrót od:
1. ambasada;
2. ambasador


SJP.pl

skrót

 (1.1) = ambasador

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Amb. Cichocki i Konsul Generalny RP w Charkowie Janusz Jabłoński odwiedzili we wtorek i środę najdalej na wschód Ukrainy aktywne polskie stowarzyszenia w Siewierodoniecku i w Kramatorsku.

Wiktionary


amba

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. upicie się, stan wskazujący na spożycie alkoholu

 (1.2) pot. trudna sytuacja

Wiktionary

  • Amba Mariam – wieś w centralnej Etiopii
  • język amba – język z rodziny bantu
  • język amba – język rodziny utupua (austronezyjskie)
  • Amba – rzeka w rosyjskim Kraju Nadmorskim
  • AMBA – Association of MBAs
  • bitwa pod Amba Alagi – dwie bitwy pod szczytem w Etiopii
  • Amba (potrawa) – sos typowy dla kuchni Bliskiego Wschodu
  • Advanced Microcontroller Bus Architecture

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stary, więcej nie piję. Wczoraj taka amba, że zapomnij.

 (1.2) Chłopie, niezła amba, trzy lufy z majzy na czysto, a jutro wywiadówka. Starą chyba pokręci!

 (1.3) Nie jedź przez Świecko, bo tam celnicy dostają amby, zwłaszcza latem. Lepiej przez Słubice.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmba, AS: ãmba

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bomba, lufa, śruba, faza, dym

 (1.3) palma

 (1.4) amba z przerzutami, amba z przerzutą, amba z przerzutką

Wiktionary


ambaje

dawniej: brednie, androny, mrzonki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) daw. brednie, niedorzeczności, androny, przywidzenia, mrzonki

Wiktionary


ambalaż

1. w sztuce współczesnej: opakowywanie różnych obiektów, np. budowli lub fragmentów naturalnego krajobrazu; emballage, empaquetage;
2. w handlu:
a) opakowanie;
b) koszty opakowania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) nurt w sztuce współczesnej wykorzystujący opakowania codziennego użytku do celów artystycznych

Wiktionary

Ambalaż (fr. emballage – opakowanie) – działalność w sztuce współczesnej, która jest związana z opakowywaniem, zasłanianiem, okrywaniem przedmiotów, fragmentów architektury, natury. Największe ambalaże tworzył Christo (opakowania budynków, wybrzeży, wąwozów oraz wysp). W Polsce ambalaże stosował Tadeusz Kantor.

Wikipedia


ambalowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) techn. testowanie silnika poprzez kolejne zwiększenia i zmniejszenia jego obrotów

Wiktionary


ambaras

dawniej:
1. kłopot sprawiany przez jakąś osobę lub rzecz;
2. trudna, przykra sytuacja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. trudna, kłopotliwa sytuacja

Wiktionary

Ambaras (stylizowany zapis Ambara$) – trzeci album polskiego duetu Małach/Rufuz, którego premiera odbyła się 8 kwietnia 2016. Wydawnictwo ukazało się nakładem wytwórni Prosto.Gościnnie na albumie usłyszymy: Bonusa RPK, Jano z Polskiej Wersji, HDS-a, TPS-a oraz francuskiego rapera Sacrifice. Za skrecze i cuty odpowiada związany z grupą DJ Grubaz.

Single promujące album: „Korytarz“ oraz „Butlipan“.

Płyta uplasowała się na 3. miejscu polskiej listy sprzedaży OLiS.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z tym największy jest ambaras, żeby dwoje chciało naraz.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈbaras, AS: ãmbaras

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambarasowanie n.

 czas. ambarasować ndk., zaambarasować dk.

Wiktionary


ambarasować

przestarzałe: sprawiać kłopoty, przysparzać trudności, niepokoić; wprawiać w zakłopotanie


SJP.pl


ambarasowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) przest. sprawianie kłopotów, przysparzanie trudności, zmartwień, wprawianie w zakłopotanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambaras m., ambarasowność ż.

 czas. ambarasować

 przym. ambarasowny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zawstydzanie

Wiktionary


ambarasujący

przestarzałe: sprawiać kłopoty, przysparzać trudności, niepokoić; wprawiać w zakłopotanie


SJP.pl

Patrz:

ambarasować

ambarcumian

[czytaj: ambarkuMIAN albo ambarKUmian] nazwisko


SJP.pl


ambarkacja

dawniej: wsiadanie, załadowywanie się na statek


SJP.pl


ambarkować

załadowywać coś na statek lub wsiadać na statek


SJP.pl


ambasada

przedstawicielstwo dyplomatyczne najwyższej rangi, reprezentujące interesy państwa w państwie goszczącym; także: budynek tego przedstawicielstwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stała instytucja (misja dyplomatyczna) o najwyższej randze, utrzymywana przez państwo w innym kraju lub przy organizacji międzynarodowej;

 (1.2) wydzielony budynek lub teren, gdzie mieści się ambasada (1.1)

 (1.3) gwara więzienna brzuch, żołądek

Wiktionary

Ambasada – stała misja dyplomatyczna, którą kieruje szef misji pierwszej klasy (ambasador). Tą nazwą określany jest także budynek lub lokal zajmowany przez misję. Jest zasadą, iż ambasada znajduje się w stolicy państwa, z którym utrzymywane są stosunki dyplomatyczne.W dyplomacji watykańskiej odpowiednikiem ambasady jest nuncjatura apostolska. W przypadku krajów członkowskich Wspólnoty Narodów, które wymieniają wysokich komisarzy, odpowiednikiem ambasady jest wysoka komisja, natomiast w przypadku Unii Europejskiej odpowiednik ambasady prowadzony w krajach trzecich to Delegatura Unii Europejskiej. Odpowiednikiem ambasady w relacjach z organizacją międzynarodową jest stałe przedstawicielstwo.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Minister Spraw Zagranicznych skierował do ambasad na całym świecie instrukcje postępowania podczas aktualnego kryzysu.

 (1.2) Grupa ekstremistów podpaliła ambasadę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmbaˈsada, AS: ãmbasada

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. ambasador m., ambasadorka ż., ambasadorstwo n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1) nuncjatura; konsulat

 (1.3) gwara więzienna bandzioch, bebech, samara

Wiktionary


ambasador

najwyższy rangą przedstawiciel dyplomatyczny jakiegoś państwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) adm. urz. przedstawiciel dyplomatyczny państwa lub organizacji międzynarodowej

 (1.2) przen. rzecznik, obrońca danej sprawy, interesu

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) wysokiej jakości tkanina wełniana

Wiktionary

Ambasador – szef misji dyplomatycznej pierwszej klasy, reprezentujący państwo wysyłające wobec władz innego państwa lub organizacji międzynarodowej.

Państwo może akredytować szefa misji w więcej niż jednym państwie, jednak tylko po poinformowaniu o tym państw przyjmujących. Wymogiem tego jest brak sprzeciwu ze strony państw przyjmujących. Stolica Apostolska nie zgadza się natomiast, aby akredytowany przy niej ambasador pełnił jednocześnie misję przy Republice Włoskiej. Istnieje także różnica w nazewnictwie szefa papieskiej misji dyplomatycznej, którego zwyczajowo nazywa się nuncjuszem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas bankietu, attaché dyskretnie zalecał się do córki ambasadora.

 (2.1) Kaśka kupiła przepiękny płaszcz z ambasadora.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmbaˈsadɔr, AS: ãmbasador

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambasadorowa ż., ambasadorostwo n., ambasada ż., ambasadorówna ż.

:: fż. ambasadorka ż.

 przym. ambasadorski, ambasadowy, ambasadzki

 czas. ambasadorować

Wiktionary


ambasadorka

1. najwyższa rangą przedstawicielka dyplomatyczna państwa;
2. rzeczniczka czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) adm. urz. przedstawicielka dyplomatyczna państwa lub organizacji międzynarodowej

 (1.2) przen. rzeczniczka, obrończyni danej sprawy, interesu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambasador mos./mrz.

Wiktionary


ambasadorostwo

ambasador z żoną


SJP.pl


ambasadorowa

żona ambasadora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. żona ambasadora

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tomasz wyleciał z hukiem z placówkaacówki, bo wyszedł na jaw jego romans z ambasadorową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmbasadɔˈrɔva, AS: ãmbasadorova

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambasadorstwo n., ambasadorowanie n., ambasador m., ambasadorka ż., ambasadorostwo n., ambasada ż., ambasadorówna ż.

 przym. ambasadorski, ambasadowy, ambasadzki

 czas. ambasadorować

Wiktionary


ambasadorować

potocznie: sprawować urząd ambasadora


SJP.pl

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

 (1.1) pot. pełnić urząd ambasadora

 (1.2) przen. być przedstawicielem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pan doktor przed laty ambasadorował w Pradze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambasador mrz., ambasadorowa ż., ambasadorka ż., ambasadorowanie n., ambasadorstwo n.

Wiktionary


ambasadorowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sprawowanie funkcji ambasadora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambasada ż., ambasador m., ambasadorka ż., ambasadorowa ż., ambasadorostwo n., ambasadorstwo n.

 czas. ambasadorować

 przym. ambasadorski, ambasadzki

Wiktionary


ambasadorowy

ambasador (dawniej); ambasadorski


SJP.pl


ambasadorski

ambasador


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ambasadorem, dotyczący ambasadora

przymiotnik dzierżawczy

 (2.1) należący do ambasadora

Wiktionary

Patrz:

ambasador

Powiązane:

 rzecz. ambasadorowanie n., ambasador mos., ambasadorka ż., ambasadorowa ż., ambasadorostwo n., ambasada ż., ambasadorówna ż.

 przym. ambasadowy, ambasadzki

Wiktionary


ambasadorstwo

urząd, godność ambasadora; ambasadorostwo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) urząd, godność ambasadora

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Profesor objął ambasadorstwo na Cyprze.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambasadorowanie n., ambasador mrz., ambasadorowa ż., ambasadorka ż.

 czas. ambasadorować ndk.

 przym. ambasadzki, ambasadowy

Wiktionary


ambasadowy

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ambasadą, dotyczący ambasady

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambasadorowa ż., ambasada ż., ambasador mos., ambasadorka ż., ambasadorstwo n.

 przym. ambasadorski

Wiktionary


ambasadzki

ambasada


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) pot. związany z ambasadą, odnoszący się do ambasady

Wiktionary

Patrz:

ambasada

Przykłady

 (1.1) Pracownikom ambasadzkim pozwolono na wcześniejsze opuszczenie ambasady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambasadorowa ż., ambasadorowanie n., ambasada ż., ambasador mos., ambasadorstwo n.

 przym. ambasadorski

Wiktionary


amber

polskie wydawnictwo literackie


SJP.pl

Geografia

Indie

  • Amber – część miasta Jaipur

Luksemburg

  • Amber – luksemburska nazwa wsi Imbringen

Stany Zjednoczone

  • Amber – miejscowość w stanie Oklahoma, w hrabstwie Grady
  • Amber (ang. Amber Township) – miejscowość w stanie Michigan, w hrabstwie Mason

Wikipedia


ambi-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na dwoistość tego, co jest nazwane drugim członem

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) ambigram • ambiwalencja

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|ambo. → oba

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ambi-

* włoski: (1.1) ambi-

źródła.

== ambi- (język włoski.) ==

wymowa.

znaczenia.

temat słowotwórczy

 (1.1) ambi-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmbʲi, AS: ãmbʹi

Wiktionary


ambicja

1. poczucie godności osobistej;
2. dążność do wybicia się, pragnienie twórczych osiągnięć, sukcesów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pragnienie osiągnięcia czegoś trudnego

 (1.2) trudny cel życiowy, który chce się osiągnąć

Wiktionary

Ambicja (łac. ambitio – żądza sławy, czci, uznania; staranie się, szlachetna duma, poczucie własnej godności) – postawa człowieka, cecha charakteru polegająca na silnym poczuciu godności osobistej oparta na stawianiu sobie trudnych celów i dążeniu do ich realizacji (człowiek ambitny), także nieuporządkowane dążenie do sławy i zaszczytów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ambicja nie pozwalała jej zrezygnować.

 (1.2) Jego ambicją był doktorat na Harvardzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈbʲit͡sʲja, AS: ãmbʹicʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 czas. ambicjonować ndk.

 przym. ambitny, ambicyjny, ambicjonalny

 rzecz. ambicjant m., ambicyjka ż., ambicjusz m., ambicjonerstwo n.

 przysł. ambicyjnie, ambicjonalnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pragnienie, aspiracja; reg. śl. ambit.

Wiktionary


ambicjant

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. człowiek o dużych ambicjach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambicja ż.

Wiktionary


ambicjonalność

ambicjonalny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ambicjonalne; cecha tych, którzy są ambicjonalni

Wiktionary

Patrz:

ambicjonalny

Powiązane:

 przym. ambicjonalny

 przysł. ambicjonalnie

Wiktionary


ambicjonalny

wynikający z ambicji, poczucia godności osobistej, potrzeby osiągnięć


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) spowodowany ambicją

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Działał w sposób ambicjonalny, aby zdobyć pozycję lidera.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambicyjka ż., ambicjonalność ż., ambicja ż.

Wiktionary


ambicjoner

osoba o przerośniętej, wybujałej ambicji, żądna uznania i zaszczytów; ambicjusz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) człowiek o dużych ambicjach

Wiktionary


ambicjonerski

ambicjonerstwo


SJP.pl

Patrz:

ambicjonerstwo

ambicjonerstwo

w znaczeniu ujemnym: dążność do wybicia się, uznania; żądza władzy, zaszczytów


SJP.pl


ambicjusz

przestarzale: osoba o przerośniętej, wybujałej ambicji, żądna uznania i zaszczytów, ambicjoner


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) pejor. człowiek o dużych ambicjach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambicja ż.

Wiktionary


ambicyjka

zdrobnienie od: ambicja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) iron. zdrobn. od ambicja

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmbʲiˈt͡sɨjka, AS: ãmbʹicyi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambicja

 przym. ambitny, ambicjonalny

Wiktionary


ambicyjki

zdrobnienie od: ambicja


SJP.pl


ambicyjny

ambicja


SJP.pl

Patrz:

ambicja

ambient

wolna, refleksyjna muzyka elektroniczna


SJP.pl

Ambient – gatunek eksperymentalnej muzyki elektronicznej, cechujący się odejściem od linearnie rozwijanej linii melodycznej, charakterystycznej dla klasycznej muzyki elektronicznej (Vangelis, Kitarō), na rzecz luźnej kompozycji „plam dźwiękowych”. Zazwyczaj poszczególne plamy są powiązane stale powtarzaną frazą elektronicznej perkusji, która organizuje utwór pod względem rytmicznym. O ile w innych rodzajach muzyki – od poważnej po punk rocka – osią konstrukcyjną utworu jest przebieg harmoniczny, to w muzyce ambient utwór rozwija się głównie przez operowanie barwą dźwięku. Drugą podstawową techniką kompozytorską jest stosowanie stałego powtarzania krótkiej frazy melodycznej, która przy każdej repetycji jest minimalnie modyfikowana bądź wzbogacana (zobacz minimalizm).

Wikipedia


ambientowy

ambient


SJP.pl

Patrz:

ambient

ambigram

grafika przedstawiająca tekst, wykonana w taki sposób, że po jej obróceniu o 180 stopni można odczytać taki sam lub inny tekst


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) grafika utworzona kaligraficznie lub obrazowo w taki sposób, że po obróceniu całości o 180° można odczytać ten sam tekst;

Wiktionary

Ambigram (łac. ambo oba + gr. grámma zapis) – grafika utworzona kaligraficznie lub obrazowo w taki sposób, że po obróceniu całości można odczytać ten sam lub inny tekst. W alfabecie łacińskim jedynymi „naturalnie ambigramowymi” (czyli środkowo symetrycznymi) literami są „H”, „I”, „N”, „O”, „S”, „X” oraz „Z”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nie mogli wykorzystać ambigramów ani symboli naukowych, gdyż byłoby to zbyt oczywiste.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈbʲiɡrãm, AS: ãmbʹigrãm

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|łac|ambo. → oba + etym|gr|γράμμα. (grámma) → zapis

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ambigram

źródła.

== ambigram (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) jęz. ambigram

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ambilogia

wyrażenie dwuznaczne, dwuznacznik


SJP.pl


ambiofonia

elektroakustyczna metoda korygowania akustyki i nagłaśniania pomieszczeń przez wprowadzanie sztucznego pogłosu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) techn. technika reprodukcji dźwięku polegająca na tworzeniu efektu przestrzenności i otoczenia słuchacza przez dźwięki dochodzące z różnych kierunków

Wiktionary

Ambiofonia – technika sztucznej regulacji pogłosu w salach koncertowych, operowych, studiach radiowych i telewizyjnych, za pomocą elektroakustycznych torów i układów nagłaśniających.

Jest jednym z elementów reżyserii dźwięku, umożliwiając poprawę pełni jego brzmienia i uzyskania efektów dźwiękowych dobranych do produkowanych utworów muzycznych.

Wikipedia


ambiofoniczny

umożliwiający uzyskanie odpowiedniego nagłośnienia przez wprowadzenie sztucznego pogłosu


SJP.pl


ambiopia

podwójne widzenie spowodowane niesprawnością mięśni zewnętrznych gałki ocznej; diplopia


SJP.pl


ambiplazma

Wikipedia


ambirz

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. imbir

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmbʲiʃ, AS: ãmbʹiš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. imbir m.

Wiktionary


ambiseksualizm

zespół zachowań zawartych pomiędzy repertuarem męskich a kobiecych zachowań płciowych


SJP.pl

LGBT (z ang. Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender) – skrótowiec odnoszący się do lesbijek, gejów, osób biseksualnych i transpłciowych.

Skrótowiec LGBT ma na celu podkreślenie różnorodności cechującej będące w mniejszości grupy społeczne, tworzone w oparciu o tożsamość seksualną lub płciową. Określa się nim ogół osób, które mają odmienną od heteroseksualnej orientację seksualną lub inną niż cispłciową tożsamość płciową. Skrótowiec ma zatem charakter włączający i może być stosowany w odniesieniu do każdego, kto jest nieheteroseksualny lub niecisgenderowy, w tym do osób niebinarnych, nie zaś wyłącznie do osób homoseksualnych, biseksualnych czy transpłciowych.

Wikipedia


ambisentencja

psychiatria: wypowiedź składająca się z wzajemnie wykluczających się opinii, które dla wypowiadający je uważa za prawdziwe


SJP.pl

Ambisentencja (łac. ambisententia od ambo "obaj" i sententia "myśl, opinia, osąd, pogląd, zdanie") – głoszenie całkowicie sprzecznych stwierdzeń, z których każde jest uważane za prawdziwe. Świadczy o ambiwalencji intelektualnej lub myślenia. Stanowi jeden z objawów dezintegracji psychicznej w schizofrenii.

Wikipedia


ambit

1. przejście wokół prezbiterium za ołtarzem, charakterystyczne dla kościołów romańskich i gotyckich;
2. krużganek wokół klasztornego dziedzińca;
3. dawniej: ambicja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. krużganek

 (1.2) stpol. obwód

 (1.3) gw-pl|Śląsk Cieszyński. ambicja

 (1.4) archit. przejście w kościele na przedłużeniu naw bocznych otaczające prezbiterium

Wiktionary

Ambit (także obręb, obejście, łac. ambitus – obieg, obwód) – przejście powstałe z przedłużenia naw bocznych i poprowadzenia ich wokół prezbiterium za ołtarzem głównym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.4) Prezbiterium otoczone jest ambitem i wieńcem kaplic.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmbʲit, AS: ãmbʹit

Wiktionary

Synonimy:

 (1.4) obejście

Wiktionary


ambitendencja

w psychologii: współistnienie wzajemnie wykluczających się pragnień i dążeń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. skłonność do występowania sprzecznych lub przeciwstawnych zachowań, sprzeczność dążeń;

Wiktionary

Ambitendencja (łac. ambo „obaj” i tendentia „skłonność” od tendere „ciągnąć, rozciągać”) – sprzeczność dążeń, równoczesne występowanie sprzecznych ze sobą dążeń.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Do ambiwalencji dołącza się często ambitendencja, która zachodzi tam, gdzie dwoistość dotyczy sfery dążeń. Jeśli ta dwoistość dotyczy sfery sądów, mówimy o ambisentencji.

Wiktionary


ambitniej

stopień wyższy od przysłówka: ambitnie


SJP.pl


ambitniejszy

stopień wyższy od przymiotnika: ambitny; bardziej ambitny


SJP.pl


ambitnik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. człowiek o dużych ambicjach

Wiktionary


ambitność

ambitny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ambitne; cecha tych, którzy są ambitni

Wiktionary

Patrz:

ambitny

Powiązane:

 przym. ambitny

 przysł. ambitnie

Wiktionary


ambitny

1. mający poczucie własnej wartości i godności oraz szacunek dla samego siebie; honorowy, dumny;
2. dążący do sukcesu w jakiejś dziedzinie, mający wysokie aspiracje;
3. stanowiący wyzwanie, wymagający wysiłku;
4. o dziele sztuki: mający dużą wartość artystyczną


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) taki, który w swoim działaniu kieruje się ambicją

 (1.2) wynikający z ambicji; świadczący o ambicji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Galileusz był jednak zbyt ambitny, by zgodzić się na takie umniejszenie wartości swojej pracy.

 (1.2) Chłopiec miał ambitny plan napisania powieści o zwierzętach podczas wojny.

 (1.2) Ten mało ambitny film jest skierowany do niezbyt wymagającej widowni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈbʲitnɨ, AS: ãmbʹitny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambitność ż., ambicja ż., ambicyjka ż.

 przysł. ambitnie

Wiktionary


ambitus

rozpiętość melodii, czyli obszar pomiędzy jej najwyższym a najniższym dźwiękiem


SJP.pl

Ambitus – (z łac. obwód, obręb) to szerokość, rozpiętość interwałów między najwyższym a najniższym dźwiękiem danej melodii.

W chorale gregoriańskim najmniejszy ambitus wynosił kwartę i występował w psalmach. W innych śpiewach (np. alleluja) sięgał oktawy, a w niektórych przypadkach nony. Są też utwory osiągające duodecymę, jak na przykład sekwencja o Bożym Ciele Lauda Sion Salvatorem autorstwa Tomasza z Akwinu.

Wikipedia


ambiwalencja

1. przeżywanie sprzecznych pragnień, doznawanie przeciwstawnych uczuć;
2. współwystępowanie przeciwstawnych elementów w zachowaniu, postępowaniu, ocenie itp.; dwojakość, dwuwartościowość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) współistnienie sprzecznych uczuć, postaw lub opinii

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãmbʲivaˈlɛ̃nt͡sʲja, AS: ãmbʹivalncʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambiwalentność ż.

 przym. ambiwalentny

 przysł. ambiwalentnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niejednoznaczność, schizofrenia, rozdwojenie jaźni

Wiktionary


ambiwalentnie

przysłówek

 (1.1) w sposób ambiwalentny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niekiedy nie potrafimy dokonać oceny globalnej i wtedy oceniamy dany stan rzeczy ambiwalentnie: jako zły i dobry zarazem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambiwalencja ż., ambiwalentność ż.

 przym. ambiwalentny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dwojako, dwoiście

Wiktionary


ambiwalentniej

stopień wyższy od przysłówka: ambiwalentnie


SJP.pl


ambiwalentność

jednoczesne przebywanie w dwóch przeciwstawnych stanach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest ambiwalentne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambiwalencja ż.

 przym. ambiwalentny

 przysł. ambiwalentnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ambiwalencja, niejednoznaczność, dwuznaczność

Wiktionary


ambiwalentny

1. zawierający sprzeczne uczucia, chęci; przeciwstawny;
2. dwuznaczny, niejasny; niejednoznaczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) charakteryzujący się sprzecznymi uczuciami, postawami lub opiniami

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Żywię do niego ambiwalentne uczucia – mieszaninę strachu i ciekawości.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmbʲivaˈlɛ̃ntnɨ, AS: ãmbʹivalntny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambiwalencja ż., ambiwalentność ż.

 przysł. ambiwalentnie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dwojaki, przeciwstawny, wewnętrznie sprzeczny

Wiktionary


ambiwertyczka

ambiwertyk


SJP.pl

Patrz:

ambiwertyk

ambiwertyk

w psychologii: osoba, u której występuje równowaga cech introwertywnych i ekstrawertywnych


SJP.pl

Introwersja i ekstrawersja (łac. introversus – zwrócony do środka, łac. extraversus – zwrócony na zewnątrz) – przeciwstawiane sobie cechy osobowości związane z kontaktami międzyludzkimi, różnie definiowane u różnych autorów. Pojęcia te zostały wprowadzone przez Carla Gustava Junga (na podstawie teorii temperamentów fizjologicznych Kretschmera) w pracy Psychologische Typen (Typy psychologiczne, 1921), a zmodyfikowane przez Eysencka w teorii temperamentu PEN oraz Costę i McCrae w modelu Wielkiej Piątki.

Wikipedia


ambligonit

minerał, fluorofosforan litu i glinu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. zob. amblygonit.

Wiktionary

Amblygonit (Ambligonit) – minerał z grupy fosforanów. Należy do grupy minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi. Został odkryty i oznaczony przez Augusta Breithaupta w 1817 w Saksonii. Nazwa pochodzi od greckich słów amblys = tępy i goni = kąt (stępione kąty), nawiązuje do kątów między ścianami tego minerału.

Wikipedia


ambliopia

upośledzenie wzroku w następstwie zmniejszenia przejrzystości układu optycznego oka, wad wzroku (zez) lub zmian w siatkówce i nerwie wzrokowym; niedowidzenie


SJP.pl

Amblyopia, ambliopia, tzw. leniwe oko — osłabienie zdolności widzenia w jednym oku. Powstaje w następstwie zeza lub znacznych różnic mocy optycznej oczu. W tym ostatnim wypadku oko przekazujące lepszy obraz do mózgu staje się okiem dominującym.

Wikipedia


amblipod

przedstawiciel rzędu wymarłych ssaków kopytnych, żyjących w trzeciorzędzie od paleocenu do oligocenu


SJP.pl


amblipody

rząd wymarłych ssaków kopytnych, żyjących w trzeciorzędzie od paleocenu do oligocenu


SJP.pl


amblygonit

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z grupy fosforanów, kruchy, przezroczysty, trudno rozpuszcza się w kwasach;

Wiktionary

Amblygonit (Ambligonit) – minerał z grupy fosforanów. Należy do grupy minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi. Został odkryty i oznaczony przez Augusta Breithaupta w 1817 w Saksonii. Nazwa pochodzi od greckich słów amblys = tępy i goni = kąt (stępione kąty), nawiązuje do kątów między ścianami tego minerału.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. amblygonitowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. ambligonit

Wiktionary


amblypygi

rząd stawonogów z gromady pajęczaków; spawęki pająkokształtne, tępoodwłokowce


SJP.pl

Tępoodwłokowce (Amblypygi) – rząd pajęczaków występujących w klimacie równikowym (tropikalnym). Są nocnymi drapieżnikami o długości ciała do 5 cm.

Wikipedia


ambo

kombinacja dwóch numerów w grach liczbowych


SJP.pl

  • Ambo – miasto w Etiopii
  • Ambo – miasto w Peru
  • Ambo – miejscowość w Kiribati
  • Ambo (Owambo) – lud afrykański

Wikipedia


amboceptor

przeciwciało o 2 grupach chwytnych; dwuchwytnik


SJP.pl

Dwuchwytnik (amboceptor) – przeciwciało obecne w surowicy, powstające pod wpływem immunizacji obcogatunkowym białkiem, składające się z dwóch grup receptorowych: rozpoznającej antygen oraz składniki dopełniacza.

Wikipedia


ambona

1. przyścienna mównica w kościołach chrześcijańskich, służąca do wygłaszania kazań; kazalnica;
2. platforma nadziemna, stosowana podczas polowań do obserwacji zwierzyny;
3. obudowa dziobu jachtu, zapewniająca bezpieczną pracę załogi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. rel. miejsce służące kapłanom do czytania tekstów liturgicznych, głoszenia kazań; kościelna mównica; ; Gloger.

 (1.2) łow. stanowisko myśliwskie w kształcie wieżyczki, stałe lub przenośne, służące do polowań na zwierzynę;

 (1.3) środ. geogr. geol. skała o nieregularnych kształtach, odstająca od grzbietu lub zbocza

Wiktionary

  • ambona (architektura)
  • ambona (myślistwo)
  • ambona skalna
  • Ambona – skała w Dolinie Będkowskiej na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej
  • Ambona – skały w Rudawach Janowickich
  • Ambona – skała w Masywie Śnieżnika na stoku wzniesienia Bogoryja
  • Ambona – występ skalny na Wyspie Króla Jerzego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ambony są często bogato zdobione.

 (1.2) Ambony ustawiane są na granicy lub w głębi lasu w miejscach, gdzie istnieje duże prawdopodobieństwo napotkania zwierzyny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈbɔ̃na, AS: ãmbõna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zdrobn. ambonka

 przym. ambonowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) kazalnica

Wiktionary


ambonka

1. zdrobnienie od: ambona;
2. platforma obserwacyjna na maszcie żaglowca; bocianie gniazdo;
3. rodzaj sprzętu rehabilitacyjnego; balkonik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. mała ambona

 (1.2) rodzaj dawnego wózka dwukołowego o wysokiej skrzyni

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈbɔ̃ŋka, AS: ãmbõŋka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambona

Wiktionary


ambonowy

ambona


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z amboną, dotyczący ambony; mający ambonę

Wiktionary

Patrz:

ambona

Powiązane:

 rzecz. ambona ż.

Wiktionary


ambos

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. techn. kowadło

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Amboß.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|kowadło.

źródła.

== ambos (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) kowadło

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Amboß.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|kowadło.

źródła.

== ambos (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) kowadło

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ambra

1. wydzielina przewodu pokarmowego kaszalota;
2. perfumy zawierające tę wydzielinę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) woskowata substancja będąca wydzieliną z przewodu pokarmowego kaszalota powstałą prawdopodobnie w wyniku niestrawności lub zaparcia, stosowana w przemyśle perfumeryjnym;

 (1.2) daw. wonna żywica kopalna

Wiktionary

Ambra (Ambergris Tincture) – wydzielina z przewodu pokarmowego kaszalota (Physeter macrocephalus), która jest prawdopodobnie wynikiem niestrawności lub zaparcia wieloryba.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Nad obu orszakami: tym, którego wozy i konie stały jak w ziemię wryte, i tym, który, w barwistych strojach, jak łan ściętych kwiatów na pozłacanej ziemi leżał, świeciło w górze, jasne, ale łagodne słońce i z woniami ambry, sandału, cynamonu, piżma, aloesu, przeciągały obłoki kadzidłowego dymu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmbra, AS: ãmbra

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambreina ż., ambriol m.

 przym. ambrowy

Wiktionary


ambrazura

1. otwór strzelniczy w umocnieniu, umożliwiający prowadzenie ognia i obserwacji
2. dawniej: framuga okna lub drzwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) otwór strzelniczy w miejscu umocnionym, obwarowanym lub opancerzonym;

Wiktionary

Ambrazura (fr. embrasure) – otwór strzelniczy, przez który wystawia się lufę karabinu lub działa podczas prowadzenia ognia. Termin ten stosuje się w odniesieniu do fortyfikacji lądowych oraz uzbrojonych jednostek pływających.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nad ambrazurą znajduje się zwykle system wentylacyjny dla odprowadzania dymu i spalin.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmbraˈzura, AS: ãmbrazura

Wiktionary


ambrosiewicz

nazwisko


SJP.pl


ambrotypia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jedna z dawniejszych, stosowanych od 1852 roku, pozytywowych technik fotograficznych, pozwalająca uzyskać jeden unikatowy obraz

Wiktionary

Ambrotypia – jedna z dawniejszych, stosowanych od 1851 roku, pozytywowych technik fotograficznych, pozwalająca uzyskać jeden unikatowy (czyli bez możności wykonania odbitek) obraz. Ambrotypia opiera się na technice mokrej płyty kolodionowej, przy czym negatyw na szklanej płycie jest specjalnie lekko niedoświetlony, a następnie umieszczany na czarnym podkładzie, przez co uzyskuje on wygląd pozytywu. Obrazy tego rodzaju były często kolorowane.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãmbrɔˈtɨpʲja, AS: ãmbrotypʹi ̯a

Wiktionary


ambrowiec

gatunek drzewa pochodzący z Ameryki Północnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (1.1) syst. dendr. rodzaj drzew z rodziny altyngiowatych rosnących w Azji i Ameryce Północnej

 (1.2) dendr. drzewo z rodzaju ambrowiec (1.1)

Wiktionary

Ambrowiec (Liquidambar L.) – rodzaj roślin należący do rodziny altyngiowatych (Altingiaceae). Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego albo ok. 5 gatunków albo w szerokim ujęciu włączane są tu gatunki z rodzajów altyngia Altingia i Semiliquidambar zwiększając ich łączną liczbę do ok. 15.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ãmˈbrɔvʲjɛt͡s, AS: ãmbrovʹi ̯ec

Wiktionary


ambrowy

przymiotnik od: ambra


SJP.pl


ambrożek

zdrobnienie od: Ambroży


SJP.pl


ambrożewicz

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) polski herb szlachecki, odmiana herbu Bajbuza;

Wiktionary

Ambrożewicz (Wąż) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Bajbuza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasza rodzina od pokoleń pieczętuje się Ambrożewiczem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ambroży m.

 przym. Ambrożewiczowy

Wiktionary


ambroziak

nazwisko


SJP.pl

  • Ambroziak – polskie nazwisko.

Wikipedia


ambroziewicz

nazwisko


SJP.pl


ambrozik

1. zdrobnienie od: Ambroży (imię męskie);
2. nazwisko


SJP.pl


ambrozja

1. w mitologii greckiej: pokarm bogów zapewniający im wieczną młodość i nieśmiertelność;
2. przenośnie o szczególnie smacznym napoju, rzadziej potrawie;
3. odmiana kopru


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) rzad. imię|polski|ż.;

Wiktionary

  • ambrozja – w mitologii greckiej pokarm bogów;
  • Ambrozja – w mitologii greckiej jedna z Hiad;
  • Ambrozja – w mitologii greckiej jedna z menad (bachantek);
  • Ambrozja – imię żeńskie;
  • ambrozja – rodzaj roślin z rodziny astrowatych;
  • ambrozja – rodzaj współżycia zwierząt, roślin i grzybów.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ãmˈbrɔzʲja, AS: ãmbrozʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambrozja ż., ambrozjańskość ż., ambrozyjskość ż.

:: fm. Ambroży mos.

 przym. Ambrozjin, Ambrozjowy, ambrozjański, ambrozyjski

 przysł. ambrozjańsko, ambrozyjsko

 zob. Ambroży.

Wiktionary


ambrozjański

śpiew ambrozjański - w liturgii katolickiej: śpiew kościelny, wprowadzony przez św. Ambrożego, oparty na elementach wschodnich, greckich i włoskich, mający wiele cech wspólnych z powstałym po nim śpiewem gregoriańskim


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) rel. dotyczący życia i twórczości Ambrożego z Mediolanu, charakterystyczny, typowy dla Ambrożego z Mediolanu lub jego twórczości, taki jak u Ambrożego z Mediolanu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ryt ambrozjański nazywany też bywa rytem mediolańskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ambroży m., Ambrozja ż.

 przym. Ambrożowy

Wiktionary


ambrożkiewicz

nazwisko


SJP.pl


ambrożostwo

Ambroży z małżonką; Ambrożowie


SJP.pl


ambrożowie

Ambroży z małżonką; Ambrożostwo


SJP.pl


ambrożowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ambrożego lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, którego właścicielem, autorem, twórcą jest Ambroży

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sad sąsiadował z Urbanową zagrodą z jednej strony i z Ambrożowym polem z drugiej.

 (1.1) Obok Ambrożowej pasieki stoi przydrożna figura św. Ambrożego.

 (1.1) Ambrożowi synowie wyrośli na dorodnych mężczyzn.

 (1.1) Gdy przeszukiwałem wczoraj strych, wpadły mi w ręce Ambrożowe limeryki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ambroży m., ambrozja ż.

 przym. ambrozjański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ambrożego (D. lp.po rzecz.)

Wiktionary


ambroży

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Ambroży (gr. ambrósios – boski, nieśmiertelny, święty od (am)brotós – (nie)śmiertelny) – imię męskie pochodzenia greckiego.

Chrześcijańskim patronem tego imienia jest późnorzymski biskup św. Ambroży.

Imieniny obchodzi: 17 marca, 20 marca, 4 kwietnia, 19 lipca, 16 sierpnia, 16 października, 18 października, 2 listopada i 7 grudnia.

Żeńskim odpowiednikiem jest Ambrozja.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Ambroży, z zawodu jestem pszczelarzem, z zamiłowania gołębiarzem i poetą.

 (1.1) Ambroży Grabowski, księgarz i antykwariusz oraz historyk Krakowa, uchodził za autora pierwszego przewodnika po Krakowie.

 (1.1) W Kościele katolickim na 7 grudnia przypada wspomnienie św. Ambrożego z Mediolanu, patrona pszczelarzy.

 (1.1) Ambrożowie dzień swego patrona, czyli imieniny, obchodzą 7 grudnia, a także 20 marca, 4 kwietnia, 19 lipca, 16 sierpnia oraz 16 i 18 października.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈbrɔʒɨ, AS: ãmbrožy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ambrożowa ż., Ambrożówna ż., Ambrożostwo lm m., Ambrozjusz mos., ambrozja ż., ambrozjańskość ż., ambrozyjskość ż.

:: zdrobn. Ambrożek mos., Ambrozik mos., Brożek mos., Ambroś mos.

:: przest. Ambroż mos.

:: gwara. Jambroży mos.

:: fż. Ambrozja ż.

 przym. Ambrożowy, Ambrożkowy, Ambrozikowy, Ambrosiowy, Brożkowy, ambrozjański, ambrozyjski

 przysł. ambrozjańsko, ambrozyjsko

 zob. Ambrozja, Jambroży.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Ambrożek, Ambrozik, Brożek, Ambroś; przest. Ambroż; gwara. Jambroży

Wiktionary


ambrozyjski

rozkoszny, cudny, boski


SJP.pl


ambu

ambu worek - aparat do prowadzenia sztucznego oddychania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) pot. worek samorozprężalny, przyrząd służący do przeprowadzania sztucznego oddychania

Wiktionary

Worek samorozprężalny, resuscytator ręczny – przyrząd wykorzystywany w resuscytacji pacjenta nieoddychającego lub oddychającego w sposób nieefektywny, umożliwiający wentylację wysokimi stężeniami tlenu. Wchodzi w skład standardowego wyposażenia zespołu ratunkowego; w żargonie zawodowym ratowników medycznych często nazywany workiem ambu (od firmy Ambu, producenta jednego z pierwszych tego typu urządzeń).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) resuscytator

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== ambu (język pali.) ==

thumb|ambu (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) woda

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) resuscytator

Wiktionary


ambulakr

1. krużganek kościelny
2. dawniej: miejsce na spacery w ogrodzie
3. zwykle w lm: pola (pasma) ambulakralne ciągnące się od otworu gębowego do odbytu jeżowca i usiane nóżkami ambulakralnymi


SJP.pl


ambulakralny

układ ambulakralny, układ wodny - swoisty dla szkarłupni system kanałów, wypełniony gł. wodą morską; do u. a. należą: pierścień okołoprzełykowy i 5 kanałów promienistych oraz kanały boczne, opatrzone nóżkami ambulakralnymi lub czułkami


SJP.pl


ambulans

specjalnie wyposażony (m.in. w zestaw urządzeń do ratowania życia) samochód przystosowany do przewozu chorych; karetka pogotowia; dawniej także: pojazd będący ruchomą placówką jakiejś instytucji, głównie poczty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) środek transportu przeznaczony do przewozu chorych lub rannych;

 (1.2) ruchoma placówka jakiejś instytucji umieszczona w odpowiednio przystosowanym pojeździe

Wiktionary

Ambulans (fr. ambulance), karetka pogotowia ratunkowego, in. sanitarka – środek transportu dysponowany na miejsce nagłego zachorowania albo wypadku, przeznaczony do udzielania pomocy, przewozu chorych lub rannych z miejsca zdarzenia do szpitala, a często również służący do transportów medycznych i międzyszpitalnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chorych przewieziono do innych szpitali ambulansami.

 (1.2) Ambulans pocztowy przejeżdżał przez wieś we wtorki i piątki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈbulãw̃s, AS: ãmbulãũ̯s

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ambulansowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) karetka pogotowia, erka

Wiktionary


ambulansowy

przymiotnik od: ambulans


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ambulansem, dotyczący ambulansu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambulans mrz.

Wiktionary


ambulatorium

przychodnia lekarska, w której wykonuje się drobne zabiegi, zwykle umiejscowiona przy szpitalu, sanatorium itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. miejsce lekarskiej pomocy doraźnej przy szpitalu, sanatorium lub w zakładzie pracy;

Wiktionary

Ambulatorium – miejsce pomocy doraźnej. Ambulatoria mogą znajdować się przy izbach przyjęć szpitali, w pogotowiu ratunkowym czy przychodniach / poradniach lekarskich.

Ambulatoria zaopatrują pacjentów (urazowo-ortopedycznie, internistycznie, pediatrycznie) lub kierują do szpitala w przypadkach cięższych, niemożliwych do zdiagnozowania w pomocy doraźnej. W zależności od macierzystego przeznaczenia placówki służby zdrowia ambulatoria mogą być całodobowe (np. całodobowy szpital czy pogotowie ratunkowe) lub czynne w określonych godzinach (np. od 16 do 7 rano, w czasie gdy przychodnie są zamknięte, dla pacjentów wymagających iniekcji).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãmbulaˈtɔrʲjũm, AS: ãmbulatorʹi ̯ũm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. ambulatoryjny

 przysł. ambulatoryjnie

Wiktionary


ambulatoryjny

związany z ambulatorium, wykonywany w ambulatorium (np. zabiegi ambulatoryjne, pomoc ambulatoryjna)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. wykonywany w ambulatorium lub dla ambulatorium przeznaczony

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nasza przychodnia zapewnia opiekę ambulatoryjną.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmbulatɔˈrɨjnɨ, AS: ãmbulatoryi ̯ny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ambulatorium n.

 przysł. ambulatoryjnie

Wiktionary


ambus

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stpol. kowadło

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmbus, AS: ãmbus

Wiktionary


ambystoma

płaz z rodziny poprzecznozębnych, żyjący w Ameryce Północnej


SJP.pl

Ambystoma – rodzaj płazów ogoniastych z rodziny ambystomowatych (Ambystomatidae).

Wikipedia


ambystomowate

rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych; ambystomy, poprzecznozębne


SJP.pl

Ambystomowate, ambystomy, poprzecznozębne (Ambystomatidae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata), obejmująca ponad 30 gatunków o zębach ułożonych w rzędy poprzeczne względem długiej osi ciała. W zapisie kopalnym znane z dolnego oligocenu.

Wikipedia


ambystomowaty

o cechach ambystomowatych (rodzina płazów)


SJP.pl


ambystomy

płaz z rodziny poprzecznozębnych, żyjący w Ameryce Północnej


SJP.pl

Ambystomowate, ambystomy, poprzecznozębne (Ambystomatidae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata), obejmująca ponad 30 gatunków o zębach ułożonych w rzędy poprzeczne względem długiej osi ciała. W zapisie kopalnym znane z dolnego oligocenu.

Wikipedia


amchur

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) kulin. sproszkowane mango

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 ang. amchur < hin. अमचूर

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) amchur

źródła.

== amchur (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik niepoliczalny

 (1.1) kulin. amchur

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 ang. amchur < hin. अमचूर

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) amchur

źródła.

== amchur (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik niepoliczalny

 (1.1) kulin. amchur

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


amd

  • Advanced Micro Devices – producent procesorów i kart graficznych
  • Zwyrodnienie plamki żółtej – z ang. Age-related Macular Degeneration
  • Dram – jednostka monetarna używana w Armenii i Karabachu – kod ISO 4217: AMD

Zobacz też:

  • Ämd

Wikipedia


amdg

z łaciny: ad maiorem Dei gloriam - ku większej chwale bożej (dewiza zakonu jezuitów); A.M.D.G.


SJP.pl


ameba

gatunek z podgromady korzenionóżek, należący do najprostszego rzędu pierwotniaków o zmiennym kształcie ciała; pełzak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. pierwotniak posiadający zmienny kształt, poruszający się poprzez wysuwanie nibynóżek;

 (1.2) pot. głupia dziewczyna lub kobieta

Wiktionary

  • Ameba – zbiór związany z wielomianem jednej lub wielu zmiennych zespolonych
  • Ameba – dwuczęściowy polski film dokumentalny, popularnonaukowy, przyrodniczy przeznaczony dla dzieci
  • Ameba – pierwotniak, zwany też pełzakiem

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wiele ameb prowadzi pasożytniczy tryb życia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈmɛba, AS: ãmeba

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amebocyt mrz., ameboza ż.

 przym. amebowy, ameboidalny, amebowaty

 przysł. amebowato

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pełzak

Wiktionary


amebiaza

zakaźna choroba pasożytnicza, wywołana przez pierwotniaka - pełzaka (amebę); pełzakowica; czerwonka pełzakowata; ameboza; amebioza


SJP.pl

Wikipedia


amebocyt

komórka bezkręgowców poruszająca się ruchami pełzakowatymi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zool. komórka zwierzęca niektórych bezkręgowców podobna amebie - zdolna do ruchów pełzakowatych

Wiktionary

Amebocyt (gr. ameíbō ‘zmiana’, kýtos ‘komórka’), komórka ameboidalna, komórka pełzakowata – komórka zdolna do ruchów pełzakowatych, występująca w wielu grupach organizmów, pełniąca różne funkcje, np. ochrona przed drobnoustrojami (fagocytoza), gromadzenie zbędnych produktów przemiany materii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Na dzisiejszych zajęciach zobaczymy amebocyty gąbek i mięczaków.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) komórka ameboidalna, komórka pełzakowata

Wiktionary


ameboidalny

pochodzący od ameby; pełzakowaty


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) podobny do ameby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ameba ż.

 przym. amebowy, amebowaty

Wiktionary


amebowato

przysłówek

 (1.1) na sposób właściwy amebom lub przypominający amebę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Niestety, salon Gwiazdy nie miał kształtu czworoboku, tylko ciągnął się amebowato i dekorator musiał sam ustalić granice, wstawiając snopki w nieistniejące rogi pokoju.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ameba ż.

 przym. amebowaty

Wiktionary


amebowaty

podobny do ameby


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. podobny do ameby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ameba ż., amebocyt mrz., ameboza ż.

 przym. amebowy, ameboidalny

 przysł. amebowato

Wiktionary


amebowy

związany z amebą


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zool. związany z amebą

 (1.2) przen. pot. przypominający amebę

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ameba ż.

Wiktionary


ameboza

choroba pasożytnicza, o przebiegu przewlekłym, wywoływana przez amebę; amebiaza; pełzakowica; czerwonka pełzakowa; amebioza


SJP.pl

Wikipedia


amedeo

włoskie imię męskie


SJP.pl


amedeusz

imię męskie


SJP.pl

Amadeusz lub Amedeusz – imię męskie pochodzące od łacińskiego imienia Amadeus, powstałego w kręgach zakonnych. Wywodzi się od słów amare (kochać), oraz Deus (Bóg), co oznacza „kochający Boga”.

Żeńskim odpowiednikiem jest Amadea.

Wikipedia


ameka

ameka wspaniała - gatunek ryby akwariowej


SJP.pl

Ameka wspaniała (Ameca splendens) – endemiczny gatunek słodkowodnej ryby karpieńcokształtnej, jedyny przedstawiciel rodzaju Ameca. Spotykana w hodowlach akwariowych.

Nazwa rodzajowa Ameca pochodzi od nazwy rzeki, w której ryba została odkryta, splendens oznacza błyszczący, połyskujący.

Wikipedia


amelia

wrodzony brak kończyn


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

 (1.2) geogr. miasto we Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Terni;

 (1.3) geogr. gmina we Włoszech z siedzibą władz w Amelii (1.2)

Wiktionary

  • Amelia – imię żeńskie
  • święta Amelia – święta katolicka
  • Amelia – francuski film fabularny z 2001 roku
  • amelia – wada rozwojowa płodu

Miejsca:

  • Amelia – miejscowość i gmina we Włoszech

Miejscowości w USA:

  • Amelia – jednostka osadnicza w stanie Luizjana, w parafii St. Mary
  • Amelia – wieś w stanie Ohio, w hrabstwie Clermont

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Amelia i jestem twoją daleką krewną ze strony ojca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈmɛlʲja, AS: ãmelʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amalia ż.

:: zdrobn. Amelka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Amelka

Wiktionary


amelin

przymiotnik dzierżawczy - należący do Amelii lub z nią związany


SJP.pl

  • Amelin – wieś w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Kamionka
  • Amelin – wieś w województwie lubelskim, w powiecie parczewskim, w gminie Siemień
  • Amelin – wieś w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Radomsko
  • Amelin – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie makowskim, w gminie Krasnosielc
  • Amelin – osiedle w Białej Podlaskiej
  • Amelin – gromada

Wikipedia


amelinianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Amelina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amelin m.

:: fż. amelinianka ż.

 przym. ameliński

Wiktionary


amelinianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Amelina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amelin m.

:: fm. amelinianin m.

 przym. ameliński

Wiktionary


ameliński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Amelina

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amelin m., amelinianin m., amelinianka ż.

Wiktionary


ameliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Amelii lub z nią związany


SJP.pl


amelioracja

dawniej: poprawianie czegoś, czynienie lepszym; ulepszanie


SJP.pl


amelioracyjny

związany z amelioracją


SJP.pl


amelka

zdrobnienie od: Amalia, Amelia (imiona żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) poufała forma żeńskiego imienia Amelia

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zabrałem Amelkę na łódki.

 (1.1) Rysiu wspomniał Amelce o twoich urodzinach.

 (1.1) W październiku skoczymy z Amelką do Wenecji.

 (1.1) Gondolier uśmiechał się do Amelki przez całą godzinę.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amelia ż.

Wiktionary


ameloblast

komórka pochodzenia nabłonkowego, wytwarzająca u kręgowców szkliwo podczas rozwoju zębów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biol. komórka nabłonkowa wytwarzająca szkliwo podczas rozwoju zęba;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pierwsza warstewka każdego pryzmatu szkliwa tworzy się u podstawy ameloblastu.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) adamantoblast, enameloblast, komórka szkliwotwórcza

Wiktionary


amen

1. wyraz stanowiący zakończenie modlitwy lub roty przysięgi;
2. wyraz oznaczający potwierdzenie;
3. fraz. na pewno, z całą pewnością;
4. ostateczne zakończenie czegoś, koniec


SJP.pl

wykrzyknik

 (1.1) rel. …używany na zakończenie chrześcijańskiej modlitwy

Wiktionary

Amen (z hebr. אמן amen – „niech się stanie”, „wierność”, od rdzenia amint – był mocny) – judaistyczna, chrześcijańska i muzułmańska uroczysta formuła kończąca i zarazem potwierdzająca modlitwę lub hymn, także w tekstach biblijnych. Słowo „amen” jest także używane jako zwrot w rodzaju „niech tak będzie”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) …i nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego. Amen.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmɛ̃n, AS: ãmẽn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk|amyn., gw-pl|Górny Śląsk|amynt.

Wiktionary


amencja

zespół splątania, jeden z zespołów psychotycznych w psychiatrii


SJP.pl

Wikipedia


amenhotep

imię faraonów


SJP.pl

Amenhotep – imię faraonów z XVIII dynastii.

  • Amenhotep I
  • Amenhotep II – ojciec Totmesa IV
  • Amenhotep III – syn Totmesa IV i królowej Mutemuje
  • Amenhotep IV (Echnaton) – syn Amenhotepa III
  • Amenhotep – architekt Amenhotepa III

Imię Amenhotep znaczy "Amon jest rad"

Wikipedia


amenorrhea

choroba kobiet objawiająca się zanikiem cyklu miesiączkowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. brak miesiączki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) U kobiet dotkniętych tą dolegliwością częsty jest brak miesiączki (amenorrhea). Obecnie wiemy, że wszystkie te objawy są skutkiem nadmiernego wytwarzania kortyzolu przez gruczoły nadnerczy.

Wiktionary


amensalizm

oddziaływanie ujemne polegające na hamowaniu rozwoju populacji jednego gatunku przez drugą populację, nieczerpiącą z tego procesu żadnych korzyści


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ekol. typ oddziaływania, w którym populacja jednego gatunku hamuje rozwój drugiej populacji, nie ponosząc strat i nie czerpiąc z tego żadnych korzyści

Wiktionary

Amensalizm – jedna z antagonistycznych zależności międzygatunkowych, w której obecność i czynności życiowe jednego gatunku lub populacji wpływają niekorzystnie na drugi gatunek lub populację, przy czym jest to relacja jednostronna, tj. obecność tego drugiego gatunku dla pierwszego jest obojętna.

Wikipedia


amentywny

przymiotnik od: amencja


SJP.pl


ameo

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) pot. mot. jeden z modeli samochodu marki Volkswagen

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Swoim ameo mknął ulicami Bombaju.

Wiktionary


amer.

skrót od: amerykański


SJP.pl


american

[czytaj: amerikan] krój czcionki


SJP.pl

  • American – rzeka w USA, w stanie Kalifornia, dopływ Sacramento
  • American – rzeka w USA, w stanie Waszyngton, dopływ Bumping
  • American – rzeka w USA, w stanie Alaska, dopływ Agiapuk

Wikipedia


americano

[czytaj: amerikano] kawa espresso z dużym dodatkiem wody; czarna kawa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. spoż. kawa espresso rozcieńczona wodą

Wiktionary

  • americano – kawa
  • Americano – francuski film z 2011
  • Americano FC – brazylijski klub piłkarski

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Poproszę dwa americano, szarlotkę i serniczek.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɛrʲiˈkãnɔ, AS: ãmerʹikãno

Wiktionary


amerigo

Emeryk, Amalaryk, Amalryk – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się ze starogermańskiego imienia Amalaryk, oznaczającego „władca Amalów” (Amalowie według gockiej legendy to ród królewski pochodzenia boskiego). Człon amal może także oznaczać „gorliwy” lub „dzielny, aktywny”. Emeryk może wywodzić się również z saksońskiego Emmerich, oznaczającego „zawsze bogaty”.

Wikipedia


ameryk

promieniotwórczy pierwiastek chemiczny o symbolu Am, otrzymywany sztucznie z plutonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu Am i liczbie atomowej 95;

Wiktionary

Ameryk (Am, łac. americium) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców. Otrzymał go Glenn Seaborg ze współpracownikami w 1944 roku, bombardując uran-238 przyspieszonymi cząstkami α: {}^{238}\mathrm {U} (\alpha ,n){}^{241}\mathrm {Pu} . Powstały pluton-241 ulega spontanicznemu rozpadowi promieniotwórczemu β, w wyniku którego powstaje ameryk-241. Został nazwany na cześć Ameryki. Jest miękkim, srebrzystobiałym metalem. Wszystkie jego izotopy są promieniotwórcze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma ameryk?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈmɛrɨk, AS: ãmeryk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ameryka ż., Amerykanin m., Amerykaniec m., amerykaniec m., amerykan m., Amerykanka ż., Amerykaneczka ż., amerykanka ż., amerykaneczka ż., amerykanizm m., amerykanistyka ż., amerykanista m., amerykanistka ż., amerykańszczyzna ż., amerykańskość ż., amerykanizacja ż., amerykanizowanie n., zamerykanizowanie n.

 czas. amerykański, amerykanizować ndk., zamerykanizować dk.

 przym. amerykanizacyjny, amerykanistyczny, amerykański, amerykowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Am

Wiktionary


ameryka

1. część świata składająca się z 2 kontynentów: Ameryki Północnej i Ameryki Południowej
2. pot. USA


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. kontynent na półkuli zachodniej;

 (1.2) pot. geogr. Stany Zjednoczone Ameryki

 (1.3) geogr. nazwa kilku miejscowości w Polsce

Wiktionary

Ameryka – część świata położona na zachodniej półkuli Ziemi, w skład której wchodzą dwa kontynenty: Ameryka Północna i Ameryka Południowa. Rozciąga się na długości ponad 15 tysięcy km od Archipelagu Arktycznego po Ziemię Ognistą. Niekiedy na oznaczenie obu Ameryk używa się także określeń „Nowy Świat” lub „półkula zachodnia”.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W XIX w. (= dziewiętnastym wieku) wielu emigrantów wyjeżdżało do Ameryki.

 (1.2) Długa kolejka stoi po wizę do Ameryki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈmɛrɨka, AS: ãmeryka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amerykanin mos., Amerykaniec mos., amerykaniec mos./mzw., amerykan mrz., Amerykanka ż., Amerykaneczka ż., amerykanka ż., amerykaneczka ż., ameryk mrz., amerykanistyka ż., amerykanista mos., amerykanistka ż., amerykańszczyzna ż., amerykańskość ż., amerykanizm mrz., amerykanizacja ż., amerykanizowanie n., zamerykanizowanie n.

 czas. amerykanizować ndk., zamerykanizować dk.

 przym. amerykański, amerykanistyczny, amerykanizacyjny

 przysł. amerykańsko

Wiktionary


amerykan

1. czterokołowy pojazd konny na resorach, używany w pierwszej połowie XX wieku; amerykanka;
2. wczesny ziemniak


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. czterokołowy lub dwukołowy resorowany pojazd konny o odkrytym nadwoziu

 (1.2) sport. odmiana bilarda

Wiktionary

Amerykan (niem. Schreibersdorfer Mühle) – uroczysko-dawna miejscowość w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Strzeleczki. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego. Do 1957 w powiecie prudnickim.

W miejscowości znajdują się zabudowania kompleksu młyńskiego „Amerykan” z XIX wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Po drugiej stronie dworca czekał nas amerykan, zaprzężony w dwa rosłe konie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ameryka ż., Amerykanin m., Amerykaniec m., amerykaniec m., Amerykanka ż., amerykanka ż., amerykanistyka ż., amerykanista m., amerykanistka ż., ameryk m., amerykańszczyzna ż., amerykanizm m., amerykanizacja ż., amerykanizowanie n.

 czas. amerykanizować

 przym. amerykański, amerykanizacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amerykanka

 (1.5) amerykanka

Wiktionary


amerykaneczka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: Amerykanka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amerykanka ż., amerykanka ż., amerykaneczka ż., Ameryka ż., Amerykanin m., Amerykaniec m., amerykaniec m., amerykanistyka ż., amerykanista m., amerykanistka ż., amerykańszczyzna ż., amerykanizm m., ameryk m., amerykańskość ż., amerykanizacja ż., amerykanizowanie n., zamerykanizowanie n.

 czas. amerykanizować ndk., zamerykanizować dk.

 przym. amerykański, amerykanizacyjny

Wiktionary


amerykaniec

lekceważąco o obywatelu USA; Amerykaniec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) war. lekcew. mieszkaniec Ameryki, zwłaszcza Stanów Zjednoczonych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ameryka ż., Amerykanin m., Amerykanka ż., ameryk mrz., amerykan mrz., amerykaneczka ż., amerykaniec mos./mzw.

 przym. amerykański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Amerykanin

Wiktionary


amerykanin

1. obywatel Stanów Zjednoczonych Ameryki;
2. mieszkaniec Ameryki Północnej lub Południowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ameryki – kontynentu

 (1.2) mieszkaniec Stanów Zjednoczonych

Wiktionary

Amerykanie (ang. Americans) – pluralistyczna wspólnota narodowo-państwowa pochodzenia imigracyjnego, kształtująca się w Stanach Zjednoczonych, licząca w 2010 roku około 308,7 mln osób. W związku ze specyficzną, migracyjną historią swojego powstania, posiada pochodzenie mieszane, przede wszystkim europejskie. Mniejszość stanowią osoby pochodzenia afrykańskiego, azjatyckiego, rdzenni Amerykanie – Indianie Ameryki Północnej oraz osoby pochodzenia hawajskiego i pacyficznego. Skutkiem tradycyjnej wieloetniczności Stanów Zjednoczonych jest fakt, że wielu Amerykanów identyfikuje się zarówno ze Stanami Zjednoczonymi, jak i – raczej sentymentalnie – z krajem pochodzenia swoich przodków (np. Amerykanie niemieckiego, włoskiego czy irlandzkiego pochodzenia – German Americans, Italian Americans, Irish Americans).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Po kilku latach pobytu w Stanach Zjednoczonych przyzwyczaiłam się do sposobu bycia Amerykanów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɛrɨˈkãɲĩn, AS: ãmerykãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ameryka ż., amerykaniec mos., Amerykaniec mos., amerykanistyka ż., amerykanista mos., amerykanistka ż., ameryk mrz., amerykan mrz., amerykanka ż., amerykańszczyzna ż., amerykanizm mrz., amerykanizacja ż., amerykanizowanie n.

:: fż. Amerykanka ż.

 czas. amerykanizować ndk.

 przym. amerykański, amerykanizacyjny

 przysł. amerykańsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) pot. amerykaniec, Amerykaniec; pogard. jankes, Jankes, hamburger; gw-pl|Górny Śląsk|Amerykon.

Wiktionary


amerykanista

specjalista w dziedzinie amerykanistyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista z dziedziny amerykanistyki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɛrɨkãˈɲista, AS: ãmerykãńista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amerykanistyka ż., amerykanizm m., Ameryka ż., Amerykanin m., Amerykanka ż.

:: fż. amerykanistka ż.

 przym. amerykanistyczny, amerykański, amerykanizacyjny

 czas. amerykanizować

Wiktionary


amerykanistka

amerykanista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) specjalistka z dziedziny amerykanistyki, znawczyni Ameryki

Wiktionary

Patrz:

amerykanista

Powiązane:

 rzecz. amerykanistyka ż., amerykanizm m., Ameryka ż., ameryk m., amerykanizowanie n., zamerykanizowanie n., Amerykanin m., Amerykanka ż., amerykanka ż.

:: fm. amerykanista m.

 czas. amerykanizować ndk., zamerykanizować dk.

 przym. amerykanistyczny, amerykański, amerykanizacyjny

Wiktionary


amerykanistyczny

przymiotnik od: amerykanistyka


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący amerykanistyki

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Bez względu na to, czy profil studiów amerykanistycznych jest bardziej kulturoznawczy czy politologiczny, każdy student powinien zacząć poznawanie Ameryki od lektury Konstytucji Stanów Zjednoczonych.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amerykanistyka ż., amerykanista m., amerykanistka ż., ameryk mrz., Ameryka ż., amerykanizowanie n., amerykańszczyzna ż., amerykanizacja ż., amerykanizm mrz., Amerykanka ż.

 przym. amerykański, amerykanizacyjny

Wiktionary


amerykanistyka

dział literaturoznawstwa zajmujący się literaturą amerykańską


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. interdyscyplinarna dziedzina nauki badająca m.in. historię, kulturę, literaturę i sztukę Stanów Zjednoczonych, jak i odmianę języka angielskiego używaną w USA

 (1.2) eduk. kierunek studiów na uczelni wyższej, którego przedmiotem jest kultura, literatura i sztuka Stanów Zjednoczonych

Wiktionary

Amerykanistyka (ang. American studies) – dziedzina nauki badająca historię, kulturę, literaturę i społeczeństwo Stanów Zjednoczonych Ameryki, a także angielszczyznę amerykańską. Amerykanistyka to również kierunek studiów w szkole wyższej, którego przedmiotem dydaktyki i badań są wymienione dziedziny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Mam na imię Hilaria i studiuję amerykanistykę na Uniwersytecie Gdańskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amerykanista m., amerykanistka ż., Ameryka ż., Amerykanin m., Amerykaniec m., amerykaniec m., Amerykanka ż., Amerykaneczka ż., amerykanka ż., amerykaneczka ż., amerykańszczyzna ż., amerykanizacja ż., amerykanizowanie n., ameryk mrz., amerykanizm mrz., amerykan m.

 czas. amerykanizować dk.

 przym. amerykański, amerykanistyczny, amerykanizacyjny

Wiktionary


amerykanizacja

poddawanie wpływom amerykańskim, nadawanie czemuś cech typowo amerykańskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wprowadzanie lub naśladowanie stylu życia, zwyczajów panujących w Stanach Zjednoczonych;

Wiktionary

Amerykanizacja – charakterystyczny dla drugiej połowy XX i XXI wieku, ogólnoświatowy proces transferu kulturowego, którego obiektem są instytucje, normy, wartości, zwyczaje, zachowania, techniki, symbole czy obrazy, które (faktycznie lub rzekomo) są kojarzone ze Stanami Zjednoczonymi. Wpływ kultury amerykańskiej na inne kultury łączony jest z mocarstwową pozycją Stanów Zjednoczonych i najczęściej traktowany jest jako zjawisko negatywne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Amerykanizacja języka korporacyjnego bardzo irytowała menedżera działu outsourcingu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɛrɨkãɲiˈzat͡sʲja, AS: ãmerykãńizacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ameryka ż., Amerykanin m., Amerykaniec m., amerykaniec m., amerykan m., Amerykanka ż., Amerykaneczka ż., amerykanka ż., amerykaneczka ż., ameryk m., amerykanistyka ż., amerykanista m., amerykanistka ż., amerykańszczyzna ż., amerykanizm m., amerykańskość ż., amerykanizowanie n., zamerykanizowanie n.

 czas. amerykanizować ndk., zamerykanizować dk.

 przym. amerykanizacyjny, amerykański, amerykanistyczny

Wiktionary


amerykanizacyjny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z amerykanizacją, dotyczący amerykanizacji, przyjmowania lub narzucania amerykańskich zwyczajów, kultury, cywilizacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amerykanizacja ż., Ameryka ż., Amerykanin mos., Amerykaniec m., amerykaniec m., amerykan m., Amerykanka ż., Amerykaneczka ż., amerykanka ż., amerykaneczka ż., ameryk m., amerykanistyka ż., amerykanista m., amerykanistka ż., amerykańszczyzna ż., amerykanizm m., amerykańskość ż., amerykanizowanie n., zamerykanizowanie n.

 czas. amerykanizować ndk., zamerykanizować dk.

 przym. amerykański, amerykanistyczny

Wiktionary


amerykanizm

1. wyraz, zwrot charakterystyczny dla języka angielskiego lub hiszpańskiego na terenie Ameryki;
2. zespół cech kultury amerykańskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) cechy charakterystyczne dla kultury Stanów Zjednoczonych Ameryki

 (1.2) jęz. wyraz, zwrot, forma gramatyczna zapożyczona do jakiegoś języka z języka amerykańskiego angielskiego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɛrɨˈkãɲism̥, AS: ãmerykãńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ameryka ż., Amerykanin m., Amerykaniec m., amerykaniec m., Amerykanka ż., amerykanka ż., amerykan m., ameryk m., amerykanistyka ż., amerykanista m., amerykanistka ż., amerykańszczyzna ż., amerykańskość ż., amerykanizacja ż., amerykanizowanie n., zamerykanizowanie n., Amerykaneczka ż., amerykaneczka ż.

 czas. amerykanizować ndk., zamerykanizować dk.

 przym. amerykański, amerykanizacyjny, amerykanistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amerykańszczyzna

Wiktionary


amerykanizować

poddawać wpływom amerykańskim, rozszerzać wpływy amerykańskie, nadawać czemuś cechy typowo amerykańskie


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zamerykanizować)

 (1.1) kult. narzucać kulturę amerykańską, przeprowadzać amerykanizację

czasownik zwrotny niedokonany amerykanizować się (dk. zamerykanizować się)

 (2.1) stawać się Amerykaninem, nabierać cech amerykańskich

Wiktionary

Przykłady

 (2.1) Czesi amerykanizują się bardzo szybko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amerykanizacja ż., Ameryka ż., amerykanistyka ż., amerykanista mos., ameryk mrz., amerykan mrz., amerykaneczka ż., amerykaniec mos./mzw., amerykanizacja ż., amerykanizowanie n.

 przym. amerykański

Wiktionary


amerykanizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kult. narzucanie kultury amerykańskiej, przeprowadzanie amerykanizacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gubernator wspierał amerykanizowanie autochtonów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. nieamerykanizowanie n., Ameryka ż., Amerykanin mos., Amerykaniec mos., amerykaniec mos., amerykan mrz., Amerykanka ż., Amerykaneczka ż., amerykanka ż., amerykaneczka ż., ameryk mrz., amerykanistyka ż., amerykanista mos., amerykanistka ż., amerykańszczyzna ż., amerykanizacja ż., zamerykanizowanie n., amerykanizm mrz.

 czas. amerykanizować ndk., zamerykanizować dk.

 przym. amerykański, amerykanistyczny, amerykanizacyjny

 przysł. amerykańsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amerykanizacja

Wiktionary


amerykanka

1. duży fotel do siedzenia, rozkładany;
2. czterokołowy pojazd konny na resorach, używany w pierwszej połowie XX wieku; amerykan;
3. wolna amerykanka:
a) walka zapaśnicza, w której wszystkie chwyty są dozwolone; wolnoamerykanka;
b) postępowanie bez przestrzegania jakichkolwiek norm; wolnoamerykanka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Stanów Zjednoczonych

 (1.2) mieszkanka kontynentu amerykańskiego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ciastko było o wiele za słodkie, ale otyła Amerykanka i tak je zjadła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɛrɨˈkãnka, AS: ãmerykãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ameryka ż., Amerykaniec m., amerykaniec m., amerykanka ż., ameryk m., amerykanistyka ż., amerykanista m., amerykanistka ż., amerykańszczyzna ż., amerykańskość ż., amerykanizm m., amerykanizacja ż., amerykanizowanie n., zamerykanizowanie n.

:: fm. Amerykanin m.

 czas. amerykanizować ndk., zamerykanizować dk.

 przym. amerykański, amerykanistyczny, amerykanizacyjny

 przysł. amerykańsko

Wiktionary


amerykański

1. związany z Ameryką (kontynentem)
2. związany ze Stanami Zjednoczonymi


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Ameryki (kontynentu)

 (1.2) dotyczący Stanów Zjednoczonych Ameryki

 (1.3) dotyczący Ameryki (miejscowości w Polsce)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Szczególnie interesowała go amerykańska fauna.

 (1.2) Prezydent powitał amerykańskiego ambasadora.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɛrɨˈkãj̃sʲci, AS: ãmerykãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ameryka ż., Amerykanin m., Amerykaniec m., amerykaniec m., amerykan m., Amerykanka ż., Amerykaneczka ż., amerykanka ż., amerykaneczka ż., amerykanizm m., amerykanistyka ż., amerykanista m., amerykanistka ż., ameryk m., amerykańszczyzna ż., amerykańskość ż., amerykanizacja ż., amerykanizowanie n., zamerykanizowanie n.

 czas. amerykanizować ndk., zamerykanizować dk.

 przym. amerykanizacyjny, amerykanistyczny

 przysł. amerykańsko

Wiktionary


amerykańsko

przysłówek

 (1.1) na sposób amerykański, po amerykańsku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na wystawie wisiały same amerykańsko wyglądające koszule.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. amerykanizować ndk.

 rzecz. amerykanizowanie n., Ameryka ż., Amerykanin mos., Amerykanka ż.

 przym. amerykański

Wiktionary


amerykańsko-polski

dotyczący Ameryki i Polski; w części amerykański, w części polski


SJP.pl


amerykańskość

zespół cech właściwych życiu i kulturze Amerykanów ze Stanów Zjednoczonych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co amerykańskie; amerykański charakter czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O amerykańskości hotelu świadczą m.in. charakterystyczne muszle klozetowe specjalnie sprowadzone z Ameryki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amerykanka ż., Amerykaneczka ż., amerykańszczyzna ż., amerykanka ż., amerykanizm mrz., amerykanizacja ż., amerykaneczka ż., ameryk mrz., Ameryka ż.

 przym. amerykański, amerykanizacyjny

Wiktionary


amerykańszczyzna

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. amerykańska odmiana języka angielskiego

 (1.2) pot. pejor. wszystko co jest charakterystyczne dla kultury Stanów Zjednoczonych Ameryki

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɛrɨkãj̃ˈʃt͡ʃɨzna, AS: ãmerykãĩ ̯ščyzna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Ameryka ż., Amerykanin m., Amerykaniec m., amerykaniec m., amerykan m., Amerykanka ż., Amerykaneczka ż., amerykanka ż., amerykaneczka ż., amerykanistyka ż., amerykanista m., amerykanistka ż., amerykanizm m., amerykańskość ż., amerykanizacja ż., amerykanizowanie n., ameryk mrz.

 czas. amerykanizować ndk., zamerykanizować dk.

 przym. amerykański, amerykanistyczny, amerykanizacyjny

Wiktionary


amerykany

gatunek ziemniaków


SJP.pl


amerykocentryzm

skupianie się głównie na Stanach Zjednoczonych i ocenianie innych regionów świata wyłącznie z amerykańskiego punktu widzenia


SJP.pl


amerykon

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. Amerykanin

Wiktionary


amerykowy

ameryk


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący ameryku

Wiktionary

Patrz:

ameryk

Powiązane:

 rzecz. ameryk m.

Wiktionary


ames

Osoby o nazwisku Ames
  • Adrienne Ames (1907–1947) – amerykańska aktorka filmowa
  • Aldrich Ames (ur. 1941) – oficer Central Intelligence Agency, aresztowany w roku 1994 za szpiegostwo na rzecz ZSRR
  • Fisher Ames (1758–1808) – amerykański prawnik i polityk z Massachusetts
  • Leon Ames, Leon Waycoff (1902–1993) – amerykański aktor

Wikipedia


ametabolia

rozwój prosty, bez kolejnych stadiów i przekształceń, spotykany u niektórych owadów bezskrzydłych, np. u skoczogonków i wszy; ametabolizm


SJP.pl

Rozwój prosty, rozwój wprost, rozwój bezpośredni, postembriogeneza bezpośrednia, ametamorfoza, ametabolia (łac. ametamorphosis, ametabolia) – rozwój pozazarodkowy (postembriogeneza), w którym forma młodociana różni się od dorosłej jedynie mniejszymi rozmiarami i niezdolnością do rozrodu.

Wikipedia


ametaboliczny

związany z ametabolizmem


SJP.pl


ametabolizm

rozwój prosty, bez kolejnych stadiów i przekształceń, spotykany u niektórych owadów bezskrzydłych, np. u skoczogonków i wszy; ametabolia


SJP.pl

Rozwój prosty, rozwój wprost, rozwój bezpośredni, postembriogeneza bezpośrednia, ametamorfoza, ametabolia (łac. ametamorphosis, ametabolia) – rozwój pozazarodkowy (postembriogeneza), w którym forma młodociana różni się od dorosłej jedynie mniejszymi rozmiarami i niezdolnością do rozrodu.

Wikipedia


ametamorficzny

związany z brakiem możliwości przeobrażenia


SJP.pl


ametamorfoza

brak możliwości przeobrażenia


SJP.pl

Rozwój prosty, rozwój wprost, rozwój bezpośredni, postembriogeneza bezpośrednia, ametamorfoza, ametabolia (łac. ametamorphosis, ametabolia) – rozwój pozazarodkowy (postembriogeneza), w którym forma młodociana różni się od dorosłej jedynie mniejszymi rozmiarami i niezdolnością do rozrodu.

Wikipedia


ametodyczny

przymiotnik

 (1.1) bez obranej metody; bez jasnego porządku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niezorganizowany, przypadkowy

Wiktionary


ametropia

wada wzroku spowodowana nieprawidłowym stosunkiem zdolności skupiającej soczewki oka do długości gałki ocznej; niemiarowość oka, ammetropia


SJP.pl

Ametropia, niemiarowość oka – wada wzroku charakteryzująca się nieprawidłowym stosunkiem zdolności skupiającej układu optycznego oka do długości gałki ocznej, w wyniku czego promienie świetlne nie są ogniskowane na siatkówce. Prowadzi to do powstania takich zaburzeń jak:

  • krótkowzroczność (myopia)
  • nadwzroczność (hyperopia)
  • niezborność (astigmatismus)

Przeciwieństwem ametropii jest emmetropia.

Wikipedia


ametryn

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. dwubarwna, fioletowo-żółta odmiana kwarcu, będąca jednocześnie ametystem i cytrynem

Wiktionary

Ametryn – dwubarwna, fioletowo-żółta odmiana kwarcu, będąca jednocześnie ametystem i cytrynem (sztucznie ametryn wytwarza się ze stopów tych dwóch minerałów). Granica między tymi dwiema barwnymi odmianami jest zazwyczaj nieostra (stopniowa).

Jedyne złoża o znaczeniu gospodarczym znajdują się w Boliwii i Brazylii.

W 1994 roku na rynku pojawił się ametryn syntetyczny.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ãˈmɛtrɨ̃n, AS: ãmetrỹn

Wiktionary


ametyścik

rodzaj ptaków z podrodziny kolibrów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od ametyst

Wiktionary

Ametyścik cienkodzioby, ametyścik (Eugenes fulgens) – gatunek małego ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae). Nie jest zagrożony.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) To nie ametyst, lecz tylko mały ametyścik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ametyst m., ametyszczak mzw.

 przym. ametystowy

 przysł. ametystowo

Wiktionary


ametyst

przezroczysta fioletowa odmiana kwarcu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał, kamień półszlachetny, fioletowa lub purpurowa, przezroczysta odmiana krzemionki SiO2;

 (1.2) jubil. kamień jubilerski z ametystu (1.1)

 (1.3) kolor fioletowy taki jak w ametyście (1.1)

Wiktionary

Ametyst – minerał, fioletowa i przezroczysta do przeświecającej odmiana kwarcu. Kamień półszlachetny, używany w jubilerstwie. Jego nazwa pochodzi z języka greckiego i oznacza „trzeźwy” (ἀ- a – ‘nie’, μέθυστος méthystos – ‘pijany’), gdyż według greckich wierzeń, picie wina z czar ametystowych zabezpieczało pijącego przed upiciem się.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Naszyjnik mojej żony został wykonany z ametystów fasetowanych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈmɛtɨst, AS: ãmetyst

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ametyszczak mzw.

:: zdrobn. ametyścik mrz.

 przym. ametystowy

 przysł. ametystowo

Wiktionary


ametystowo

przysłówek sposobu

 (1.1) z użyciem barwy ametystowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na rynnie usiadł ametystowo ubarwiony ptaszek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ametyst mrz., ametyszczak mzw., ametyścik mrz.

 przym. ametystowy

Wiktionary


ametystowy

związany z ametystem, dotyczący ametystu


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) jubil. miner. dotyczący ametystu, wykonany z ametystu, związany z ametystem, ozdobiony ametystem

przymiotnik jakościowy

 (2.1) mający kolor fioletowy, taki jak kolor ametystu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na smukłej szyi kobiety połyskiwał ametystowy naszyjnik.

 (1.1) Rękojeść karabeli bywała z kamienia: jaspisowa, agatowa, ametystowa, złotymi lub szmelcowanymi gwoździkami spajana.

 (2.1) Przybrany był w białą tunikę i w ametystową togę, która rzucała sinawy blask na jego oblicze.

 (2.1) Na stole lśniły bursztynowe i ametystowe kieliszki.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɛtɨˈstɔvɨ, AS: ãmetystovy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ametyszczak mzw., ametyst mrz., ametyścik mrz., ametystowość ż.

 przysł. ametystowo

Wiktionary


ametyszczak

gatunek małego ptaka z rodziny szpakowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. ornit. nazwa systematyczna|Cinnyricinclus leucogaster|Boddaert|ref=tak., mały ptak występujący w Afryce z mocno niebieski połyskiem upierzenia górnych partii ciała u samców;

Wiktionary

Ametyszczak (Cinnyricinclus leucogaster) – gatunek małego ptaka z rodziny szpakowatych (Sturnidae). W trzech podgatunkach występuje na południowo-zachodnim Półwyspie Arabskim oraz w Afryce Subsaharyjskiej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Upierzenie samic ametyszczaków jest pozbawione opalizacji.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ametyst mrz., ametyścik mrz.

 przym. ametystowy

 przysł. ametystowo

Wiktionary


amezyt

minerał, glinokrzemian magnezu


SJP.pl


amfa

potocznie: amfetamina; proszek, biel, szur, szuwaks


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot., uczn. amfetamina

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãw̃fa, AS: ãũ̯fa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amfetamina ż.

Wiktionary


amfetamina

środek pobudzający aktywność psychomotoryczną, likwidujący m.in. objawy zmęczenia i zwiększający zdolność koncentracji, łatwo uzależniający; psychedryna, benzedryna, potocznie: amfa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. farm. organiczny związek chemiczny o silnym działaniu psychotropowym i pobudzającym ośrodkowy układ nerwowy;

Wiktionary

Amfetamina, pot. speed lub feta – organiczny związek chemiczny, pochodna 2-fenyloetyloaminy, stymulant wykorzystywany w leczeniu ADHD, narkolepsji i otyłości. Odkryta w 1887, występuje w dwóch enancjomerach, którymi są lewoamfetamina i dekstroamfetamina. Nazwa amfetamina odnosi się zaś do racemicznej wolnej zasady, a więc składającej się z równomolowej mieszaniny czystych enancjomerów. Niemniej termin ten jest często używany nieformalnie do dowolnej mieszaniny enancjomerów, a nawet do czystych enancjomerów. Historycznie wykorzystywano ją do leczenia obrzęku nosa i zaburzeń depresyjnych. Stosuje się ją jako środek dopingujący oraz substancję nootropową, a także rekreacyjnie jako afrodyzjak i związek euforyzujący. Posiadanie i dystrybucja są ściśle kontrolowane w wielu krajach, z powodu znacznego ryzyka zdrowotnego, związanego z użyciem rekreacyjnym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Policja z Siemianowic Śląskich zatrzymała dwóch nastolatków, którzy mieli przy sobie ponad 70 dekagramów amfetaminy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãw̃fɛtãˈmʲĩna, AS: ãũ̯fetãmʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. metamfetamina ż., amfa ż.

:: zdrobn. amfetaminka ż.

 przym. amfetaminowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chem. benzedryna, psychedryna, perwityna; slang. amfa, białko, doktor, feta, no sleep, proch, proszek, speed, śnieg

Wiktionary


amfetaminista

osoba uzależniona od amfetaminy


SJP.pl


amfetaministka

amfetaminista


SJP.pl

Patrz:

amfetaminista

amfetaminowy

związany z amfetaminą, dotyczący amfetaminy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) farm. med. związany z amfetaminą, dotyczący amfetaminy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amfetamina ż., amfetaminista m., amfetaministka ż.

Wiktionary


amfi-

przedrostek

 (1.1) obustronnie; obu rodzajów, obu-; wokół, naokoło

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) amfibia, amfibologia, amfibrach, amfiprostylos, amfiteatr

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãw̃fʲi, AS: ãũ̯fʹi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obu-, ambi-

Wiktionary


amfiaraos

Amfiaraos – wieszczek i tłumacz snów w mitologii greckiej. Był synem Ojklesa i Hypermnestry oraz ojcem Eurydyki, Amfilochosa i Alkmeona. Według niektórych podań jego synami byli także Tiburtus, Koras i Katillus. Był ulubieńcem Zeusa i Apolla.

Wikipedia


amfibia

1. pojazd mechaniczny przystosowany do poruszania się zarówno po lądzie, jak i po wodzie;
2. samolot przystosowany do lądowania i wodowania;
3. zwierzę mogące żyć zarówno na lądzie, jak i w wodzie; zwierzę ziemnowodne


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mot. pojazd lądowo-wodny, stosowany głównie przez wojsko lub służby ratownicze

 (1.2) lotn. pojazd wodno-powietrzny

 (1.3) zwykle w lm.: amfibiezool. inaczej płazy

 (1.4) uczn. stary samochód

Wiktionary

  • amfibia – pojazd lądowo-wodny, stosowany głównie przez wojsko lub służby ratownicze.
  • amfibia – statek powietrzny mogący operować z wody lub lądu (wodnosamolot-amfibia, śmigłowiec-amfibia).
  • amfibia (Amphibia) – inaczej płazy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1-2) Amerykański konstruktor planowaćanuje wprowadzić masową produkcję amfibii, które sam zaprojektował.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãw̃ˈfʲibʲja, AS: ãũ̯fʹibʹi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) wodnopłat, wodnopłatowiec, hydroplan, wodnosamolot

Wiktionary


amfibijny

amfibia


SJP.pl

Patrz:

amfibia

amfibiotyczny

przystosowany do życia zarówno na lądzie, jak i w wodzie


SJP.pl


amfiblastula

wolno pływająca w toni wodnej larwa gąbek wapiennych, zbudowana z dwóch rodzajów komórek: większych makromerów i mniejszych, orzęsionych mikromerów, odpowiadająca rozwojowo stadium blastuli innych zwierząt


SJP.pl

Wikipedia


amfibol

krzemian magnezu, żelaza, wapnia lub sodu, minerał skałotwórczy


SJP.pl

Amfibole (z stgr. ἀμφίβολος amphibolos – "nieokreślony", ze względu na różnorodność koloru i formy) – duża grupa minerałów skałotwórczych, krzemianów, czasami też glinokrzemianów.

Wikipedia


amfibole

krzemian magnezu, żelaza, wapnia lub sodu, minerał skałotwórczy


SJP.pl

Amfibole (z stgr. ἀμφίβολος amphibolos – "nieokreślony", ze względu na różnorodność koloru i formy) – duża grupa minerałów skałotwórczych, krzemianów, czasami też glinokrzemianów.

Wikipedia


amfibolia

dwuznaczność lub niejasność wypowiedzi wynikła z zamącenia budowy składniowej, w poezji współczesnej bywa wprowadzana celowo; amfibologia


SJP.pl

Amfibolia (gr. ἀμφιβολία – atak z dwóch stron), amfibologia (gr. „dwuznaczność” z amphibállein „rozrzucać, wątpić” od amphí „z obu stron” i bállein „rzucać, ciskać”) – błąd logiczny, wypowiedź wieloznaczna (tzw. wieloznaczność kontekstu). Inna nazwa tego błędu to „wieloznaczność składniowa”. Amfibolia to wypowiedź, która może być rozumiana na co najmniej dwa sposoby, powstająca na skutek wady składni. Na przykład:

Tabliczka: Stały nadzór kamer.
Nie wiadomo, czy kamery nadzorują, czy są nadzorowane.
Zaginął piesek z zakręconym ogonkiem, do którego była bardzo przywiązana jego właścicielka.
Ze składni zdania wynikać może, że właścicielka była przywiązana do ogonka, choć chodzi o przywiązanie do psa.
Poszukiwanie źródeł zakazu zabijania może wytłumaczyć, na czym polega jego zło.
Słowo „jego” odnosić się może w tym zdaniu do „poszukiwania”, „zakazu” oraz zabijania – powinno zaś jednoznacznie odnosić się do słowa „zabijanie”.

Wikipedia


amfiboliczny

działający na dwa sposoby, występujący w dwóch stanach, pełniący dwie przeciwstawne funkcje; dwojaki, niejednoznaczny


SJP.pl


amfibolit

skała metamorficzna składająca się głównie z amfibolu i plagioklazu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. skała metamorficzna barwy ciemnozielonej lub ciemnoszarej, masywna i bardzo zwięzła;

Wiktionary

Amfibolit – skała metamorficzna barwy ciemnozielonej lub ciemnoszarej, masywna i bardzo zwięzła.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. amfibolitowy

Wiktionary


amfibolitowy

związany z amfibolitem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z amfibolitem, dotyczący amfibolitu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amfibolit mrz.

Wiktionary


amfibologia

dwuznaczność lub niejasność wypowiedzi wynikła z zamącenia budowy składniowej, w poezji współczesnej bywa wprowadzana celowo; amfibolia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) log. wypowiedź dwuznaczna z powodu niejednoznacznej składni

Wiktionary

Amfibolia (gr. ἀμφιβολία – atak z dwóch stron), amfibologia (gr. „dwuznaczność” z amphibállein „rozrzucać, wątpić” od amphí „z obu stron” i bállein „rzucać, ciskać”) – błąd logiczny, wypowiedź wieloznaczna (tzw. wieloznaczność kontekstu). Inna nazwa tego błędu to „wieloznaczność składniowa”. Amfibolia to wypowiedź, która może być rozumiana na co najmniej dwa sposoby, powstająca na skutek wady składni. Na przykład:

Tabliczka: Stały nadzór kamer.
Nie wiadomo, czy kamery nadzorują, czy są nadzorowane.
Zaginął piesek z zakręconym ogonkiem, do którego była bardzo przywiązana jego właścicielka.
Ze składni zdania wynikać może, że właścicielka była przywiązana do ogonka, choć chodzi o przywiązanie do psa.
Poszukiwanie źródeł zakazu zabijania może wytłumaczyć, na czym polega jego zło.
Słowo „jego” odnosić się może w tym zdaniu do „poszukiwania”, „zakazu” oraz zabijania – powinno zaś jednoznacznie odnosić się do słowa „zabijanie”.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. amfibolia ż.

 przym. amfiboliczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amfibolia, dwuznaczność składniowa

Wiktionary


amfibologiczny

przymiotnik od: amfibologia


SJP.pl


amfibolowy

związany z amfibolem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) miner. związany z amfibolami, dotyczący amfibolów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amfibol mrz.

Wiktionary


amfibrach

stopa wierszowa złożona z trzech sylab: krótkiej, długiej i krótkiej w metryce antycznej, bądź z nieakcentowanej, akcentowanej i nieakcentowanej w wierszu sylabotonicznym


SJP.pl

Amfibrach (gr. amphíbrachys, dosł. z obu stron krótki) w metryce iloczasowej – stopa metryczna składająca się z trzech sylab: jednej długiej między dwiema krótkimi.

W polskich wierszach odpowiednikiem jest sekwencja składająca się z jednej sylaby akcentowanej między dwiema nieakcentowanymi. W języku polskim występuje bardzo często, prawie każdy trzysylabowy wyraz jest amfibrachem (np. kolega), łatwo też układać z amfibrachów wiersze sylabotoniczne, np.

Wikipedia


amfibrachiczny

amfibrach


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) liter. związany z amfibrachem, dotyczący amfibrachu

Wiktionary

Patrz:

amfibrach

Powiązane:

 rzecz. amfibrach mrz.

 przysł. amfibrachicznie

Wiktionary


amficjony

Amficjony (Amphicyonidae) – wymarła rodzina ssaków drapieżnych żyjących od późnego eocenu do późnego miocenu 37-9 milionów lat temu (MLT). Z jęz. angielskiego nazywane niedźwiedziopsami. Wcześniej zaliczane były w randze podrodziny Amphicyoninae do psowatych.

Wikipedia


amfid

unerwiony narząd zmysłu chemicznego występujący u nicieni


SJP.pl


amfidiploidalność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest amfidiploidalne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amfidiploidalny

 przysł. amfidiploidalnie

Wiktionary


amfifil

związek chemiczny, którego cząsteczka ma na jednym końcu grupę rozpuszczalną w jednym rozpuszczalniku, a na drugim - grupę rozpuszczalną w innym; związek amfifilowy


SJP.pl

Amfifilowość, amfipatyczność – właściwość niektórych związków chemicznych, polegająca na jednoczesnym wykazywaniu właściwości hydrofilowych (liofilowych) i hydrofobowych (liofobowych).

Związki amfifilowe są zwykle długimi cząsteczkami, które na jednym końcu posiadają grupy rozpuszczalne w jednym rozpuszczalniku, a na drugim grupy rozpuszczalne w drugim rozpuszczalniku. Powoduje to, że na granicy faz (w punkcie styku tych dwóch rozpuszczalników lub na powierzchni jednego z nich) cząsteczki takie samorzutnie tworzą monowarstwy, a w obrębie objętości jednego z rozpuszczalników tworzą sferyczne agregaty, w których jeden koniec cząsteczek (ten rozpuszczalny) jest skierowany na zewnątrz, a drugi do środka sfery. Agregaty te nazywają się micelami.

Wikipedia


amfifilowość

Amfifilowość, amfipatyczność – właściwość niektórych związków chemicznych, polegająca na jednoczesnym wykazywaniu właściwości hydrofilowych (liofilowych) i hydrofobowych (liofobowych).

Związki amfifilowe są zwykle długimi cząsteczkami, które na jednym końcu posiadają grupy rozpuszczalne w jednym rozpuszczalniku, a na drugim grupy rozpuszczalne w drugim rozpuszczalniku. Powoduje to, że na granicy faz (w punkcie styku tych dwóch rozpuszczalników lub na powierzchni jednego z nich) cząsteczki takie samorzutnie tworzą monowarstwy, a w obrębie objętości jednego z rozpuszczalników tworzą sferyczne agregaty, w których jeden koniec cząsteczek (ten rozpuszczalny) jest skierowany na zewnątrz, a drugi do środka sfery. Agregaty te nazywają się micelami.

Wikipedia


amfifilowy

cząsteczki amfifilowe - cząsteczki chemiczne zawierające na jednym końcu grupy hydrofilowe, a na drugim - hydrofobowe


SJP.pl


amfigonia

rozmnażanie się płciowe za pomocą jaj i plemników


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. typ rozmnażania płciowego, w którym dochodzi do zapłodnienia poprzez zlanie się gamet pochodzących od dwóch różnych osobników

Wiktionary


amfijon

jon obdarzony dodatnim i ujemnym ładunkiem


SJP.pl

Jon obojnaczy, amfijon, zwitterjon, jon dwubiegunowy, związek dipolarny – cząsteczka zawierająca równą liczbę grup zjonizowanych o przeciwnych ładunkach, w związku z czym sama nie jest naładowana dodatnio ani ujemnie.

Przykładami związków mogących przechodzić w stan jonów obojnaczych są aminokwasy, między innymi glicyna i alanina.

Wikipedia


amfiktionia

związki państw skupionych wokół świątyni szczególnie czczonego bóstwa, w starożytnej Grecji


SJP.pl

Amfiktionia (stgr. ἀμφικτυονία od ἀμφι-κτίονες „mieszkający dokoła”) – w starożytnej Grecji związek poleis greckich zawarty dla ochrony określonego miejsca kultu religijnego.

Do zadań amfiktionii należała opieka nad sanktuarium i jego majątkiem, regulowanie kwestii religijnych i kultowych, także organizowanie igrzysk związanych z miejscem kultu. Były to organizacje o charakterze prywatno-kultowym. Ich członkowie płacili składki na cele ochrony świątyni wspólnego bóstwa oraz na organizację uroczystości religijnych. Spotykali się na regularnych zjazdach, podczas których omawiano sprawy pozostające w kręgu wspólnych zainteresowań. Cykliczność takich spotkań doprowadziła z czasem do wykształcenia się swoistego międzyrządowego zgromadzenia plenarnego, zbierającego się na regularnych konferencjach.

Wikipedia


amfilada

układ wnętrz połączonych wejściami na jednej osi; pokój w takim układzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) archit. ciąg pomieszczeń ułożonych jedno za drugim, połączonych przejściami umieszczonymi w jednej linii;

Wiktionary

Amfilada (fr. enfilade) – szereg pomieszczeń (pokoi, sal) połączonych ze sobą drzwiami umieszczonymi w jednej linii.

Takie ustawienie wewnątrz budynku, przy otwartych drzwiach, stwarza perspektywę widokową. Na krańcach traktu pokoi reprezentacyjnych umieszczano często dodatkowo okna.
Efektowne rozwiązanie stosowane w okresie renesansu, baroku, klasycyzmu w kształtowaniu wnętrz pałacowych oraz dworów. W Polsce stosowana od XVII wieku. W okresie XIX i początków XX w. rozwiązanie to stosowano także przy budowie miejskich kamienic.
Regułę amfiladowego łączenia pokoi sformułował Andrea Palladio w połowie XVI wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W naszym mieszkaniu są trzy pokoje w amfiladzie, dlatego trudno je sprzedać.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amfiladowy

Wiktionary


amfiladowy

związany z amfiladą, tworzący amfiladę (np. komnaty amfiladowe)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) archit. związany z amfiladą; wykorzystujący układ przestrzenny taki jak w amfiladzie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amfilada ż.

Wiktionary


amfilina

pasożytniczy gatunek płazińca, o ciele nieczłonowatym, kształtu liściastego


SJP.pl

Wikipedia


amfimacer

kretyk, amfimakr;
1. w poezji antycznej: stopa składająca się z trzech sylab, dwóch długich i krótkiej między nimi;
2. w wersyfikacji nowożytnej: stopa posiadająca nieakcentowaną zgłoskę między dwoma akcentowanymi


SJP.pl

Amfimakr, amfimacer (gr. amphímakros, z obu stron długi), kretyk (gr. κρητικός, wers kreteński) – w wersyfikacji iloczasowej stopa metryczna złożona z trzech sylab: jednej krótkiej między dwiema długimi.

W wierszach polskich jej odpowiednikiem jest sekwencja składająca się z jednej sylaby nieakcentowanej między dwiema akcentowanymi. W polszczyźnie nie ma wyrazów będących naturalnymi amfimakrami; stopa ta występuje też rzadko w metryce polskiej, na przykład:

Nagle – gwizd!
Nagle – świst!
Para – buch!
Koła – w ruch! (Lokomotywa Juliana Tuwima).

Wikipedia


amfimakr

amfimacer, kretyk;
1. w poezji antycznej: stopa składająca się z trzech sylab, dwóch długich i krótkiej między nimi;
2. w wersyfikacji nowożytnej: stopa posiadająca nieakcentowaną zgłoskę między dwoma akcentowanymi


SJP.pl

Amfimakr, amfimacer (gr. amphímakros, z obu stron długi), kretyk (gr. κρητικός, wers kreteński) – w wersyfikacji iloczasowej stopa metryczna złożona z trzech sylab: jednej krótkiej między dwiema długimi.

W wierszach polskich jej odpowiednikiem jest sekwencja składająca się z jednej sylaby nieakcentowanej między dwiema akcentowanymi. W polszczyźnie nie ma wyrazów będących naturalnymi amfimakrami; stopa ta występuje też rzadko w metryce polskiej, na przykład:

Nagle – gwizd!
Nagle – świst!
Para – buch!
Koła – w ruch! (Lokomotywa Juliana Tuwima).

Wikipedia


amfion

w mitologii greckiej: syn Zeusa i Antiopy


SJP.pl

Amfion (gr. Ἀμφίων) i Zetos (Ζῆθος) – w mitologii greckiej bliźniacy, synowie Zeusa i tebańskiej królewny Antiopy.

W dzieciństwie skrzywdzeni przez stryja Likosa, potem wychowywani przez pasterzy w górach. Gdy dorośli, stanęli w obronie Antiopy, dręczonej przez żonę Likosa, Dirke, i uwięzionej przez stryja, i pomścili jej krzywdę. Likosa zabili, a jego żonę przywiązali do rogów byka, który ją stratował (scenę tę przedstawia grupa rzeźbiarska Byk Farnezyjski, kopia rzymska dzieła Apolloniosa i Tauriskosa z Tralles z III w.).

Wikipedia


amfipatyczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. właściwość związku chemicznego wynikająca z budowy polarnej, tj. zdolność utrzymywania się na granicy wodnej i lipidowej dzięki obecności w jego cząsteczce bieguna hydrofilowego oraz hydrofobowego

Wiktionary

Amfifilowość, amfipatyczność – właściwość niektórych związków chemicznych, polegająca na jednoczesnym wykazywaniu właściwości hydrofilowych (liofilowych) i hydrofobowych (liofobowych).

Związki amfifilowe są zwykle długimi cząsteczkami, które na jednym końcu posiadają grupy rozpuszczalne w jednym rozpuszczalniku, a na drugim grupy rozpuszczalne w drugim rozpuszczalniku. Powoduje to, że na granicy faz (w punkcie styku tych dwóch rozpuszczalników lub na powierzchni jednego z nich) cząsteczki takie samorzutnie tworzą monowarstwy, a w obrębie objętości jednego z rozpuszczalników tworzą sferyczne agregaty, w których jeden koniec cząsteczek (ten rozpuszczalny) jest skierowany na zewnątrz, a drugi do środka sfery. Agregaty te nazywają się micelami.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãw̃fʲipaˈtɨt͡ʃnɔɕt͡ɕ, AS: ãũ̯fʹipatyčność

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amfipatyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amfifilowość, amfifilność

Wiktionary


amfiploidalny

związany z organizmem roślinnym powstałym ze skrzyżowania różnych gatunków diploidalnych


SJP.pl


amfiprion

gatunek morskiej ryby z rodziny garbikowatych; błazenek, ryba ukwiałowa


SJP.pl

Amfiprion, ryba ukwiałowa, błazenek (Amphiprion percula) – gatunek morskiej ryby z rodziny garbikowatych (Pomacentridae).

Wikipedia


amfiprostylos

typ świątyni greckiej z portykiem kolumnowym w fasadzie głównej i tylnej


SJP.pl

Prostylos – budowla w starożytnej Grecji pełniąca funkcję „domu bóstwa”, mieszcząca posąg będący przedmiotem kultu.

Prostylos posiada kolumnadę od strony frontowej przed pronaosem (przedsionkiem), zwykle cztery kolumny.

Wikipedia


amfisben

przedstawiciel podrzędu gadów łuskonośnych, prowadzących podziemny tryb życia; zwitnik, obrączkowiec, amfisbena


SJP.pl


amfisbena

przedstawiciel podrzędu gadów łuskonośnych, prowadzących podziemny tryb życia; zwitnik, obrączkowiec, amfisben


SJP.pl

  • Amfisbena – legendarne zwierzę, obiekt badań kryptozoologii
  • amfisbeny – gady łuskonośne

Wikipedia


amfisbeny

przedstawiciel podrzędu gadów łuskonośnych, prowadzących podziemny tryb życia; zwitnik, obrączkowiec, amfisben


SJP.pl

Amfisbeny, obrączkowce, zwitniki (Amphisbaenia) – klad gadów łuskonośnych (klasyfikowany niekiedy w randze podrzędu), prowadzących podziemny tryb życia.

Wikipedia


amfiteatr

1. wznosząca się półkoliście widownia teatru, cyrku, sali wykładowej itp.;
2. w starożytnej Grecji: widownia rozłożona półkoliście na wzniesieniach otaczających scenę teatru;
3. w starożytnym Rzymie: odkryta budowla służąca przedstawianiu widowisk, z kolistą widownią wznoszącą się ku górze


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) hist. archit. odkryta budowla o kształcie elipsy lub koła z areną lub sceną pośrodku i wznoszącą się wokół niej schodkową widownią; ; Gloger.

 (1.2) książk. w teatrze, sali koncertowej itp.: część widowni wznosząca się koliście lub półkoliście ku górze

Wiktionary

Amfiteatr (łac. amphiteatrum, z gr. ἀμφιθέατρον 'podwójna widownia, w kształcie koła; połączenie dwóch teatrów półkolistych w jeden') – odkryta arena o kształcie elipsy lub koła, otoczona – najczęściej wznoszącymi się schodkowo – rzędami siedzeń dla widzów i przeznaczona do publicznych pokazów m.in. walk gladiatorów, walk z dzikimi zwierzętami, naumachii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zanim Flawiusze wznieśli Koloseum, amfiteatry w Rzymie budowano przeważnie z drzewa, toteż wszystkie niemal spłonęły w czasie pożaru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãw̃fʲiˈtɛatr̥, AS: ãũ̯fʹiteatr̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amfiteatralny

 przysł. amfiteatralnie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. amfiteatralny

 przysł. amfiteatralnie

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|łac|amphitheatrum. < etym|gr|άμφιθέατρον.

uwagi. zob. odeon.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) amphitheatre, amphitheater

* arabski: (1.1) مدرج مسرحي, مدرج

* baskijski: (1.1) anfiteatro

* białoruski: (1.1) амфітэатр m.

* bułgarski: (1.1) амфитеатър m.; (1.2) амфитеатър m.

* esperanto: (1.1) amfiteatro

* francuski: (1.1) amphitéatre

* hiszpański: (1.1) anfiteatro m.

* ido: (1.1) amfiteatro

* interlingua: (1.1) amphitheatro

* kaszubski: (1.1) amfiteater m.; (1.2) amfiteater m.

* nowogrecki: (1.1) αμφιθέατρο n.

* słowacki: (1.1) amfiteáter m.

* starogrecki: (1.1) άμφιθέατρον n.

* szwedzki: (1.1) amfiteater w.

* ukraiński: (1.1) амфітеатр m.

* uzbecki: (1.1) amfiteatr

* węgierski: (1.1) amfiteátrum

* włoski: (1.1) anfiteatro

źródła.

== amfiteatr (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) amfiteatr, amfiteatralny

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


amfiteatralny

przymiotnik od: amfiteatr


SJP.pl


amfitka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poznań. daw. balkon w teatrze

Wiktionary


amfitrion

osoba podejmująca gości; gospodarz bardzo szczodry dla swoich gości; fundator


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) przest. przen. człowiek hojnie podejmujący gości; fundator przyjęcia;

Wiktionary

Amfitrion (gr. Ἀμφιτρύων Amphitrýōn, łac. Amphitryon) – w mitologii greckiej królewicz oraz król Tyrynsu i Teb.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Rzucił serwetę na stół i nie żegnając swego amfitriona, wyszedł.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãw̃ˈfʲitrʲjɔ̃n, AS: ãũ̯fʹitrʹi ̯õn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amfitrion mos.

 przym. Amfitrionowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gospodarz

Wiktionary


amfitryta

gatunek drapieżnego ssaka morskiego z rodziny fokowatych


SJP.pl

Amfitryta (stgr. Ἀμφιτρίτη Amphitrítē, łac. Amphitrite, Salacia ‘otaczająca świat’) – w mitologii greckiej jedna z najbardziej znanych nereid (lub okeanid); (królowa Morza), utożsamiana z rzymską Salacją.

Wikipedia


amfiuma

rodzaj płazów ogoniastych z rodziny amfiumowatych


SJP.pl


amfiumowate

o cechach amfiumowatych (rodzina płazów)


SJP.pl

Amfiumowate, amfiumy (Amphiumidae) – rodzina płazów z rzędu płazów ogoniastych (Caudata).

Wikipedia


amfiumowaty

o cechach amfiumowatych (rodzina płazów)


SJP.pl


amfolit

związek zawierający w cząsteczce grupy kwasowe i zasadowe


SJP.pl

Amfolity, substancje amfiprotyczne, elektrolity amfoteryczne – związki chemiczne, których cząsteczki zawierają zarówno grupy kwasowe, jak i zasadowe. Uogólniając, zgodnie z teorią Brønsteda, amfolitami są substancje, które w reakcjach w roztworze mogą przyłączać bądź odłączać protony. Amfolity w zależności od pH środowiska w którym się znajdują mogą występować w postaci:

  • amfijonów (jonów obojnaczych, zwitterjonów) – środowisko obojętne
  • kationów – środowisko kwasowe
  • anionów – środowisko zasadowe

Wikipedia


amfolityczny

amfolit


SJP.pl

Patrz:

amfolit

amfora

greckie naczynie stołowe do przechowywania płynów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) wysokie, smukłe naczynie gliniane o wydłużonym brzuścu z dwoma umieszczonymi symetrycznie po bokach uchwytami;

 (1.2) przest. staroż. jednostka miary równa 26,20 litra

Wiktionary

Amfora (łac. amphǒră, gr. ἀμφορεύς amphoreús) – naczynie z wypalanej gliny o wydłużonym jajowatym brzuścu na niskiej podstawie (stopce), przewężonej szyi z rozchylonym brzegiem (wylewem) i z dwoma bocznymi, umieszczonymi symetrycznie, pionowymi uchwytami (imadłami). Różnej wielkości, często dekorowane, jedno z naczyń najbardziej charakterystycznych dla starożytności.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Amfory panatejskie były naczyniami zdobionymi wyłącznie techniką czarnofigurową, przeznaczonymi na opakowanie nagrody (wysokiej klasy oliwy) dla zwycięzców igrzysk panatejskich.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãw̃ˈfɔra, AS: ãũ̯fora

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amforowy, amforyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) quadrantal

Wiktionary


amforiskos

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) staroż. ceram. w Starożytnej Grecji: rodzaj ceramicznego naczynia na olejki wonne;

Wiktionary

Amforiskos (stgr. αμφορισκος, pol. mała amfora) – rodzaj starożytnego greckiego naczynia ceramicznego na wonne olejki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Logo muzeum stanowi wizerunek amforiskosa znalezionego w Jaskini Gorhama.

Wiktionary


amforka

zdrobnienie od: amfora


SJP.pl


amforyczny

przymiotnik

 (1.1) związany z amforą; w kształcie amfory

 (1.2) med. przypominający dźwięk powstający podczas dmuchania w szyjkę szklanej butelki, wskazujący na istnienie jamy w płucach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amfora ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) dzbanowy

Wiktionary


amfoteryczność

dwoista właściwość niektórych pierwiastków i związków chemicznych polegająca na wykazywaniu przez nie charakteru kwasowego jak i zasadowego


SJP.pl

Amfoteryczność – zdolność związku chemicznego do reakcji z kwasami i zarazem zasadami. Inaczej, jest to zdolność związków chemicznych do bycia w jednych reakcjach kwasami, a w innych zasadami.

Wikipedia


amfoteryczny

zdolny do reakcji z kwasami oraz z zasadami


SJP.pl


amg

[czytaj: a-em-GIE]
1. skrót od: Akademia Medyczna w Gdańsku;
2. firma należąca do grupy DaimlerChrysler, zajmująca się tuningiem samochodów osobowych


SJP.pl


amga

1. rzeka w Rosji;
2. wieś na Syberii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w Rosji, w Jakucji; lewy dopływ Ałdanu;

Wiktionary

Amga (ros. Амга) – rzeka w Rosji (Jakucja); lewy (i zarazem najdłuższy) dopływ Ałdanu; długość 1462 km; powierzchnia dorzecza 69 300 km²; średni roczny przepływ u ujścia 190 m³/s.

Źródła w Górach Ałdańskich; płynie w kierunku północno-wschodnim, w górnym biegu w wąskiej, głębokiej dolinie; w środkowym i dolnym biegu po wschodniej części Płaskowyżu Nadleńskiego. Dopływy stosunkowo krótkie. Żeglowna na odcinku 472 km od ujścia.

Wikipedia


amguń

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka we wschodniej Rosji, na terenie Kraju Chabarowskiego, lewostronny dopływ Amuru;

Wiktionary

Amguń (ros. Амгунь) – rzeka we wschodniej Rosji, na terenie Kraju Chabarowskiego, lewostronny dopływ Amuru.

Rzeka bierze swój początek u zbiegu rzek Ajakit i Suduk, na zboczu Gór Burejskich. Jej długość wynosi 723 km, a powierzchnia dorzecza – 55 500 km². Jej głównym dopływem jest rzeka Nimielen.

Wikipedia


amhara

członek ludu zamieszkującego tereny Etiopii


SJP.pl

Amhara (amh. አማራ) – jeden z dziewięciu regionów administracyjnych (tzw. kilochów) Etiopii, główna siedziba ludu Amharów.

Amhara położona jest w północno-zachodniej i środkowej części Etiopii, sąsiaduje z regionami: Tigraj na północy, Afar na wschodzie, Oromia na południu, Beniszengul-Gumaz na południowym zachodzie i z Sudanem na zachodzie. Zajmuje powierzchnię 170 752 km². Stolicą regionu jest Bahyr Dar.

Wikipedia


amharka

mieszkanka Amhary (regionu administracyjnego Etiopii)


SJP.pl


amharowie

lud zamieszkujący tereny Etiopii


SJP.pl

Amharowie (nazwa własna: አማራ Amhara) – lud afrykański, wyróżniany na podstawie kryteriów językowych oraz etnicznych. Zamieszkuje on centralne wyżyny Etiopii. Przez długie lata byli dominującą grupą i stanowili 1/3 mieszkańców kraju. Amharowie są potomkami starożytnych Semitów, którzy wędrując na południe podbili pierwotnych mieszkańców tego obszaru, należących do ludów kuszyckich. Posługują się językiem amharskim.

Wikipedia


amharski

Amhara (mieszkaniec Etiopii mówiący po amharsku)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Amharami, dotyczący Amharów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język semicki będący językiem oficjalnym Etiopii;

Wiktionary

Język amharski (አማርኛ, ’ämarəña, amhara) – język semicki z grupy etiopskiej, rodziny języków afroazjatyckich (chamito-semickich) z silnym wpływem substratu kuszyckiego. Jako język ojczysty używany jest przez około 18 mln osób, pełni także rolę języka urzędowego Etiopii, dzięki czemu na terenie kraju faktyczna liczba jego użytkowników jest większa. Językiem amharskim posługuje się także ok. 2,7 mln etiopskich emigrantów, głównie w Egipcie, Izraelu i Szwecji. Jest roboczym językiem rządu etiopskiego, etiopskiej armii oraz Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego.

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Współcześnie do najważniejszych języków rodziny semickiej zaliczają się: język amharski, arabski, hebrajski, maltański i tigrinia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈxarsʲci, AS: ãmχarsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amhara mos.

Wiktionary


amharskojęzyczny

przymiotnik

 (1.1) taki, który posługuje się językiem amharskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem amharskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku amharskim

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈxarskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: ãmχarskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


ami

rzeczownik, rodzaj męski i żeński, nazwa własna

 (1.1) rdzenna grupa etniczna zamieszkująca Tajwan;

 (1.2) członek grupy etnicznej Ami (1.1) – mężczyzna lub kobieta

 (1.3) zoonim, imię dla psa lub suki

Wiktionary

  • Ami – aparat fotograficzny
  • Ami – demon i upadły anioł
  • Ami – japońskie imię żeńskie
  • Ami – miasto w Japonii, na wyspie Honsiu
  • Ami – grupa etniczna Aborygenów tajwańskich
  • AMI (ur. 1989) – rumuńska piosenkarka, autorka tekstów i kompozytorka

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈãmʲi, AS: ãmʹi

Wiktionary


amia

drapieżna ryba słodkowodna z rodziny amiowatych; miękławka, mękławka


SJP.pl

  • Amia Linnaeus, 1766 – rodzaj ryb z rodziny amiowatych
  • Amia Gronow, 1763 – synonim rodzaju Apogon
  • Amia Browne, 1789 – synonim rodzaju Megalops
  • amia, miękławka (Amia calva) – gatunek ryby amiokształtnej
  • amia, lichia długopyska (Lichia amia) – gatunek ryby okoniokształtnej

Wikipedia


amiant

minerał należący do grupy amfiboli, włóknista odmiana aktynolitu; azbest amfibolowy


SJP.pl

Amiant, amiantus Discordites (azbest amiantowy, azbest aktynolitowy) — handlowa, szlachetna odmiana azbestu aktynolitowego.

Jest amfibolem - włóknista odmiana aktynolitu.
Czasami jest też określany nazwą byssolit (amiant i byssolit należą do szeregu hornblendy; oba nadają się do tkania i przeróbki na tekturę).

Wikipedia


amiantowy

związany z amiantem, dotyczący amiantu


SJP.pl


amica

[czytaj: amika] produkt (urządzenie) marki Amica


SJP.pl

Amica SA – największy polski producent przemysłu elektromaszynowego, głównie sprzętu AGD, założony w 1945 roku we Wronkach. Od 1997 spółka jest notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

Wikipedia


amicis

[czytaj: amiczis] nazwisko włoskie


SJP.pl


amicycja

dawniej: przyjaźń; amicyja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) daw. przyjaźń

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) O ile sojusz nasz z Rumunją zawarty tylko przeciw bolszewickiej Rosji, to zaprawdę amicycję naszą z Wołoszą mocno zwałaszono.

Wiktionary


amicyja

dawniej: przyjaźń; amicycja


SJP.pl


amid

pochodna amoniaku, związek organiczny mający w swej budowie grupę amidową, stosowany m.in. w lecznictwie i wyrobie włókien sztucznych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. pochodna kwasu organicznego, w której grupa hydroksylowa została zastąpiona grupą aminową;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kwasu nikotynowego i amidu tego kwasu nie należy mylić ze szkodliwą nikotyną, która znajduje się w tytoniu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmʲit, AS: ãmʹit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amidaza ż.

 przym. amidowy

Wiktionary


amida

modlitwa odmawiana po cichu w czasie każdego nabożeństwa, stanowiąca jego kulminację, powtarzana w czasie modlitwy porannej i wieczornej na głos przez kantora


SJP.pl

  • Amida – w języku japońskim aspekt buddy Amitabhy
  • Amida – miasto w Turcji (dzisiejsze Diyarbakır)
  • Amida – modlitwa żydowska
  • Amida – rodzaj chrząszczy z rodziny biedronkowatych

Wikipedia


amidaza

substancja chemiczna należąca do grupy hydrolaz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. enzym hydrolityczny, który rozkłada wiązania amidowe w związkach chemicznych na kwasy karboksylowe i aminy

Wiktionary


amidazy

substancja chemiczna należąca do grupy hydrolaz


SJP.pl

Amidazy – grupa enzymów roślinnych i zwierzęcych, zaliczanych do hydrolaz, uczestniczących w metabolizmie białek. Katalizują odwracalne odszczepienie amoniaku lub mocznika od amidów.

Wikipedia


amidek

pochodna amoniaku, w której jedno wiązanie z wodorem zostało zastąpione wiązaniem z metalem


SJP.pl

Amidki – grupa nieorganicznych związków chemicznych o wzorze ogólnym MINH2. Są to sole, w których jeden z atomów wodoru został zastąpiony atomem metalu. Mają budowę jonową (kation: M+, anion: NH2), rolę reszty kwasowej pełni grupa -NH2 wywodząca się od amoniaku. Są bardzo silnymi zasadami. Istnieją także amidki organiczne, w których zamiast jednego lub dwóch atomów wodoru występują grupy organiczne.

Wikipedia


amidol

bezbarwny kryształ rozpuszczany w kwasach i zasadach; stosowany do produkcji barwników i jako wywoływacz fotograficzny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. nietrwała substancja krystaliczna stosowana w wywoływaczach fotograficznych;

Wiktionary

Amidol, 2,4-diaminofenol – organiczny związek chemiczny z grupy fenoli i amin aromatycznych. Ma właściwości redukujące. W postaci dichlorowodorku (C
6
H
3
(NH
2
)
2
OH·2HCl
) stosowany jest w szeregu wywoływaczy fotograficznych, zarówno w fotografii czarno-białej, jak i barwnej (proces C-41).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|niem|Amidol. (nazwa firmowa)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) amidol

* słowacki: (1.1) amidol m.

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈmʲidɔl, AS: ãmʹidol

Wiktionary


amidolowy

przymiotnik od: amidol


SJP.pl


amidowy

przymiotnik od: amida, amid


SJP.pl


amidy

pochodna amoniaku, związek organiczny mający w swej budowie grupę amidową, stosowany m.in. w lecznictwie i wyrobie włókien sztucznych


SJP.pl

Wikipedia


amidystyczny

amidyzm


SJP.pl

Patrz:

amidyzm

amidyzm

buddyjski nurt religijny w Japonii, kult Amidy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. jeden z najważniejszych nurtów buddyzmu japońskiego, którego podstawę stanowi wiara w nieograniczone miłosierdzie Buddy Amidy (Amitabha)

Wiktionary

Amidyzm (od Amida, japońskiego imienia buddy Amitabhy) – japońskie odgałęzienie Szkoły Czystej Krainy i jeden z najważniejszych nurtów japońskiego buddyzmu. Czasami nazwy amidyzm używa się na określenie kultu Amitabhy jako takiego, również w buddyzmie innym niż japoński.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Amida m., Amitabha m.

 przym. amidystyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Szkoła Czystej Krainy, Szkoła Czystej Ziemi

Wiktionary


amielia

niewykształcenie się rdzenia kręgowego


SJP.pl


amiens

[czytaj: amJĘ] miasto we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w północnej Francji, nad Sommą; ośrodek administracyjny regionu Pikardia i departamentu Somma;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. amieński

Wiktionary


amieński

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rzad. związany z Amiens, dotyczący Amiens

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Umysły, trzeźwiej zapatrujące się na rzeczy, uważały pokój amieński jedynie za zawieszenie broni.

 (1.1) Dla pomieszczenia tych relikwii w 1244 r. rozpoczęła się budowa paryskiej Sainte-Chapelle. Wraz z rozpoczęciem jej budowy w paryskim stylu dworskim nastąpiła reorientacja z form reimskich ku amieńskim.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amiens n.

Wiktionary


amiga

marka komputerów


SJP.pl

Amiga (hiszp. amiga – przyjaciółka) – marka komputerów produkowanych od 1985 r. przez firmę Commodore, popularna w XX wieku. Po bankructwie Commodore marka została przejęta przez firmę Escom, a następnie przez Gateway. W końcu wyłoniła się samodzielna firma Amiga INC, która po bankructwie sprzedała wszelkie prawa firmie KMOS. Z kolei KMOS zmienił nazwę na Amiga Inc.

Wikipedia


amigdalina

związek organiczny zawierający cyjanowodór, występujący w nasionach owoców pestkowych, nadający im gorzki smak i aromat, błędnie nazywany witaminą B17


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. glikozyd cyjanogenny naturalnie występujący w niektórych nasionach roślin z rodziny różowatych

Wiktionary

Amigdalina (z łac. amygdalum – migdał, z gr. αμυγδάλη – migdał) – organiczny związek chemiczny z grupy glikozydów cyjanogennych (syn. nitrylozydów), występujący w nasionach wielu roślin z rodziny różowatych (Rosaceae), głównie migdałowca zwyczajnego (Amygdalus communis), a także pigwy pospolitej (Cydonia oblonga), czeremchy (Padus) i innych drzew owocowych (np. moreli, wiśni, śliw, brzoskwiń). Nadaje nasionom wspomnianych gatunków gorzki smak i specyficzny aromat, zwany w gastronomii migdałowym. W organizmie rozkłada się na glukozę, aldehyd benzoesowy i cyjanowodór. Amigdalinę po raz pierwszy wyodrębnili z gorzkich migdałów w 1830 roku francuscy chemicy Pierre Jean Robiquet i Antoine François Boutron-Charlard. Amigdalinę można wyizolować z nasion migdałów używając rozpuszczalników organicznych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W organizmie amigdalina może ulec rozkładowi (zwłaszcza przez bakterie jelitowe) i uwolnić cyjanowodór.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wzór chemiczny: C₂₀H₂₇NO₁₁

Wiktionary


amikoszoneria

przesadna, nadmierna poufałość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zbytnie, przesadne spoufalenie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmʲikɔʃɔ̃ˈnɛrʲja, AS: ãmʹikošõnerʹi ̯a

Wiktionary


amikron

bardzo drobna cząstka niewykrywalna w ultramikroskopie


SJP.pl


amikus

dawniej: przyjaciel


SJP.pl

Fiqri (Fiqiri) Llagami (ur. 1913 w Tiranie, zm. 17 grudnia 1978) – albański publicysta i krytyk literacki.

Jako publicysta używał pseudonimów, jak Fllami, F. Ll., Tiranasi i Shok Tiranasi.

Wikipedia


amilkar

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Hamilkar lub Amilkar – imię męskie, wywodzi się od fenickiego imienia Abd-Melkart, oznaczającego „sługa Melkarta” (boga Tyru). Imię pospolite w punickiej kulturze, panujące rodziny starożytnej Kartaginy często nadawały członkom swego rodu to właśnie imię.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ãˈmʲilkar, AS: ãmʹilkar

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Hamilkar

Wiktionary


amimia

zaburzenie polegające na upośledzeniu niektórych mięśni twarzy


SJP.pl

Amimia – zaburzenia lub całkowita utrata mimiki (tzw. „maskowatość twarzy”) wskutek upośledzenia ruchów mięśni mimicznych twarzy, będącego następstwem pozapiramidowego uszkodzenia motoryki. Występuje w chorobie Parkinsona. Często towarzyszy także akinezji oraz afazji.

Wikipedia


amina

ogólna nazwa każdego związku organicznego z pewnej grupy związków chemicznych, będących pochodnymi amoniaku, stosowanych m.in. w przemyśle farmaceutycznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. związek organiczny zawierający w budowie jedną lub więcej grup aminowych;

Wiktionary

Aminy – organiczne związki chemiczne zawierające w swojej budowie grupę aminową, będącą organiczną pochodną amoniaku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jedzenie konserwowane aminami czy saletrą wpływa niekorzystnie na funkcje trzustki i może wywoływać jej schorzenia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aminowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. aminowanie n.

frazeologia.

etymologia.

 internacjonalizm naukowy, końcowo z etym2|nłac|ammoniacum|ammōniacum.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) amine

* baskijski: (1.1) amina

* duński: (1.1) amin w./n.

* hiszpański: (1.1) amina ż.

* niemiecki: (1.1) Amin n.

* norweski (bokmål): (1.1) amin n.

* norweski (nynorsk): (1.1) amin n.

* portugalski: (1.1) amina ż.

* rosyjski: (1.1) ами́н m.

* rumuński: (1.1) amină ż.

* ukraiński: (1.1) амі́н m.

* węgierski: (1.1) amin

* włoski: (1.1) ammina ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aminaza

w enzymologii: aminaza adeninowa - enzym katalizujący z grupy hydrolaz; aminohydrolaza adeniny


SJP.pl


aminek

roślina zielna z rodziny baldaszkowatych, rosnąca w basenie Morza Śródziemnego


SJP.pl

Aminek (Ammi L.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. W tradycyjnym, szerokim ujęciu rodzaj obejmuje 6 gatunków. Analizy filogenetyczne wykazały jednak, że zaliczano tu dwie bardzo odlegle spokrewnione grupy gatunków, w efekcie wyodrębniono rodzaj Visnaga. Niezależnie od ujęcia zaliczane tu gatunki występują w basenie Morza Śródziemnego i w południowo-zachodniej Azji.

Wikipedia


aminoacylowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. reakcja przyłączenia grupy aminoacylowej do cząsteczki związku chemicznego

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Reakcja aminoacylowania zachodzi dwuetapowo w trakcie procesu translacji i polega na przyłączeniu cząsteczki aminokwasu do tRNA.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. aminoacylować ndk.

 ims. aminoacylowany

 rzecz. aminoacyl mrz.

 przym. aminoacylowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aminoacylacja

Wiktionary


aminoalkohol

alkohol mający w strukturze cząsteczki grupę aminową


SJP.pl

Aminoalkohole, hydroksyaminy, alkoholoaminy, alkaminy – związki chemiczne zawierające grupę hydroksylową (-OH) oraz grupę aminową (-NH2, -NHR lub -NR2, gdzie R jest grupą alkilową lub arylową).

Najprostszym aminoalkoholem jest hydroksyloamina, HO-NH2.

Do ważniejszych aminoalkoholi należą cholina, etanoloamina i adrenalina. Inne to propanoloamina (aminopropanol), metyloaminoetanol, dimetyloaminoetanol.

Wikipedia


aminoalkohole

grupa związków zawierających grupę hydroksylową i aminową


SJP.pl

Aminoalkohole, hydroksyaminy, alkoholoaminy, alkaminy – związki chemiczne zawierające grupę hydroksylową (-OH) oraz grupę aminową (-NH2, -NHR lub -NR2, gdzie R jest grupą alkilową lub arylową).

Najprostszym aminoalkoholem jest hydroksyloamina, HO-NH2.

Do ważniejszych aminoalkoholi należą cholina, etanoloamina i adrenalina. Inne to propanoloamina (aminopropanol), metyloaminoetanol, dimetyloaminoetanol.

Wikipedia


aminobenzen

oleista ciecz służąca do wyrobu barwników syntetycznych, leków i innych związków; fenyloamina; anilina


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. związek organiczny o wzorze C₆H₅NH₂, złożony z pierścienia benzenowego (C₆H₆) połączonego z grupą aminową (NH₂)

Wiktionary

Anilina – organiczny związek chemiczny, najprostsza amina aromatyczna.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) anilina, wzór chemiczny: C₆H₅NH₂

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|amino-|benzen.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aminobenzene

* francuski: (1.1) aminobenzène m.

* rumuński: (1.1) aminobenzen m.

źródła.

== aminobenzen (język rumuński.) ==

wymowa.

 IPA3|a.mi.no.ben'zen.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) chem. aminobenzen

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anilina, wzór chemiczny: C₆H₅NH₂

Wiktionary


aminocukier

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. związek chemiczny należący do grupy cukrów, w którym jedna z grup hydroksylowych (–OH) została zastąpiona grupą aminową (–NH₂) albo jej pochodną (np. –NHAc);

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Aminocukry pełnią ważne funkcje w strukturach błon komórkowych, chrząstek, ścian komórkowych.

Wiktionary


aminocukry

Aminocukry – pochodne cukrów, które zawierają jedną lub rzadziej kilka grup aminowych (–NH2) w miejscu występowania grupy hydroksylowej. Aminocukry występujące w przyrodzie, mogą mieć grupę aminową zarówno przy C2, jak i pozycjach 3, 4, 5 lub 6 cukru. Mogą łączyć się w poliaminocukry, czego przykładem jest chityna, której monomerem jest 2-deoksy-2-amino-D-glukopiranoza zwana też glukozaminą lub glukozoaminą.

Wikipedia


aminofenazon

lek o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym, pochodna pirazolonu, wycofany z użycia ze względu na toksyczne działanie na szpik kostny; piramidon


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. niesteroidowy lek przeciwzapalny o wzorze sumarycznym wzór chemiczny|C13H17N3O., mający toksyczne działanie m.in. na wątrobę i szpik kostny;

Wiktionary

Aminofenazon, amidopiryna – organiczny związek chemiczny, niesteroidowy lek przeciwzapalny z grupy pochodnych pirazolonów o budowie chemicznej zbliżonej do metamizolu, wprowadzony do lecznictwa w 1896. Po raz pierwszy zsyntetyzowany przez Friedricha Stolza w 1893. Ostatnia polska monografia surowca farmaceutycznego znajduje się w Farmakopei Polskiej IV.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Celem sprawdzenia, czy powstają produkty rozkładu aminofenazonu, wykonane czopki poddano analizie chromatograficznej.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amidopiryna, piramidon

Wiktionary


aminofenol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. krystaliczny organiczny związek chemiczny o właściwościach redukcyjnych, zawierający pierścień benzenowy z jednocześnie podstawionymi grupami: aminową (–NH₂) i hydroksylową (–OH); amina aromatyczna i fenol zarazem

Wiktionary

  • 2-aminofenol (o-aminofenol)
  • 3-aminofenol (m-aminofenol)
  • 4-aminofenol (p-aminofenol)

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) wzór sumaryczny: C₆H₇NO

Wiktionary


aminofilina

pochodna alkaloidu - teofiliny, działa rozkurczająco na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych obniżając ciśnienie krwi, rozszerza oskrzela, stosowana w leczeniu astmy oskrzelowej


SJP.pl

Aminofilina (łac. Aminophyllinum) – lek składający się z mieszaniny 2 składników – teofiliny, która jest substancją czynną, oraz etylenodwuaminy, która jest rozpuszczalnikiem, ok. 20-krotnie zwiększającym rozpuszczalność (objętościowo w stosunku 2:1, wagowo teofilina to około 85%). Za działanie terapeutyczne odpowiada teofilina, choć niektórzy autorzy twierdzą, iż etylenodiamina wzmacnia działanie teofiliny. Aminofilinę można podawać zarówno dożylnie, jak i domięśniowo. Stężenie terapeutyczne aminofiliny w surowicy krwi wynosi 10–20 μg/ml.

Wikipedia


aminofosfonian

substancja chemiczna, inhibitor metabolizmu proliny


SJP.pl


aminofosfoniany

substancja chemiczna, inhibitor metabolizmu proliny


SJP.pl


aminoglikozyd

bakteriobójczy antybiotyk zwalczający zakażenia wywołane bakteriami Gram-ujemnymi; antybiotyk aminoglikozydowy


SJP.pl


aminokwas

związek organiczny rozpuszczalny w wodzie, będący podstawową jednostką budulcową wszystkich białek, wykorzystywany m.in. jako surowiec w syntezie leków


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. związek organiczny, materiał budulcowy białek;

Wiktionary

Aminokwasy, kwasy aminowe (skrót aa lub AA, od ang. amino acids) – grupa organicznych związków chemicznych zawierających zasadową grupę aminową oraz grupę karboksylową COOH lub, w ogólniejszym ujęciu, dowolną grupę kwasową.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Azot jest podstawowym składnikiem aminokwasów.

 (1.1) Natomiast człowiek oraz zwierzęta monogastryczne nie wytwarzają pewnych aminokwasów i muszą otrzymywać je z zewnątrz w formie pożywienia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmʲĩˈnɔkfas, AS: ãmʹĩnokfas

Wiktionary


aminokwasowy

przymiotnik od: aminokwas


SJP.pl


aminokwasy

związek organiczny rozpuszczalny w wodzie, będący podstawową jednostką budulcową wszystkich białek, wykorzystywany m.in. jako surowiec w syntezie leków


SJP.pl

Aminokwasy, kwasy aminowe (skrót aa lub AA, od ang. amino acids) – grupa organicznych związków chemicznych zawierających zasadową grupę aminową oraz grupę karboksylową COOH lub, w ogólniejszym ujęciu, dowolną grupę kwasową.

Wikipedia


aminoliza

reakcja chemiczna aminy z innym związkiem chemicznym, np. estrem


SJP.pl

Aminoliza – reakcja chemiczna pomiędzy związkami chemicznymi różnego typu i aminą. W chemii organicznej jest to często reakcja pochodnych kwasów karboksylowych z aminą, przebiegająca według mechanizmu substytucji nukleofilowej. Aminy drugorzędowe, zwłaszcza o dużej zawadzie przestrzennej, są w reakcjach tego typu znacznie mniej reaktywne od amin pierwszorzędowych. Produktami aminolizy są zazwyczaj amidy.

Wikipedia


aminooctowy

kwas aminooctowy - najprostszy aminokwas wchodzący w skład wszystkich białek


SJP.pl


aminopeptydaza

enzym trawienny jelita cienkiego, należący do egzopeptydaz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. enzym proteolityczny odcinający pojedyncze aminokwasy z końca aminowego (N-końca) peptydu lub białka

Wiktionary

Aminopeptydazy, aminoacylopeptydohydrolazy – enzymy proteolityczne, egzopeptydazy, które uwalniają aminokwasy z aminowego końca łańcucha polipeptydowego. Biorą udział w końcowych etapach trawienia białek w jelicie cienkim.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aminopeptydaza odgrywa ważną rolę w trawieniu białek, przetwarzaniu antygenów i regulacji peptydów biologicznych.

Wiktionary


aminoplast

produkt kondensacji związków chemicznych zawierających grupy aminowe i aldehydów; używany do produkcji klejów, farb i lakierów


SJP.pl

Aminoplasty - to grupa syntetycznych tworzyw termoutwardzalnych, otrzymywanych w reakcji polikondensacji związków aminowych (zawierających grupy aminowe) (-NH2) np. mocznik, melamina, anilina, dicyjanodiamid głównie z formaldehydem (aldehydem mrówkowym). Powstają na bazie żywic mocznikowych i melaminowych. Cząsteczki aminoplastów połączone są mostkami metylenowymi (-NH-CH2-NH-) i dimetylenoeterowymi (-NH-CH2-O-CH2-NH-). Kondensację prowadzi się na ogół w obecności katalizatorów kwaśnych, jak kwasy mineralne, kwas szczawiowy, kwas winowy itp. Aminoplasty można dokładnie odbarwić.

Wikipedia


aminoplasty

produkt kondensacji związków chemicznych zawierających grupy aminowe i aldehydów; używany do produkcji klejów, farb i lakierów


SJP.pl

Aminoplasty - to grupa syntetycznych tworzyw termoutwardzalnych, otrzymywanych w reakcji polikondensacji związków aminowych (zawierających grupy aminowe) (-NH2) np. mocznik, melamina, anilina, dicyjanodiamid głównie z formaldehydem (aldehydem mrówkowym). Powstają na bazie żywic mocznikowych i melaminowych. Cząsteczki aminoplastów połączone są mostkami metylenowymi (-NH-CH2-NH-) i dimetylenoeterowymi (-NH-CH2-O-CH2-NH-). Kondensację prowadzi się na ogół w obecności katalizatorów kwaśnych, jak kwasy mineralne, kwas szczawiowy, kwas winowy itp. Aminoplasty można dokładnie odbarwić.

Wikipedia


aminosacharydy

Aminocukry – pochodne cukrów, które zawierają jedną lub rzadziej kilka grup aminowych (–NH2) w miejscu występowania grupy hydroksylowej. Aminocukry występujące w przyrodzie, mogą mieć grupę aminową zarówno przy C2, jak i pozycjach 3, 4, 5 lub 6 cukru. Mogą łączyć się w poliaminocukry, czego przykładem jest chityna, której monomerem jest 2-deoksy-2-amino-D-glukopiranoza zwana też glukozaminą lub glukozoaminą.

Wikipedia


aminotoluen

amin aromatyczny stosowany w syntezie białek; toluidyna


SJP.pl

Wikipedia


aminotransferaza

transaminza; enzym biorący udział w przemianach aminokwasów, np. AspAT, AlAt


SJP.pl

Aminotransferazy, transaminazy – enzymy zaliczane do grupy transferaz, uczestniczące w metabolizmie aminokwasów u zwierząt. Katalizują transaminację grup α-aminowych z α-aminokwasów na α-ketokwasy (α-ketoglutaran), umożliwiając tym samym syntetyzowanie aminokwasów z ketokwasów karboksylowych. Biorą również udział w usuwaniu nadmiaru azotu z organizmu.

Wikipedia


aminować

dodawać grupy aminowe do cząsteczek


SJP.pl


aminowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. reakcja wprowadzania grupy aminowej (–NH2) lub podstawionych grup aminowych (–NHR i –NR2) do cząsteczek związków organicznych;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amina ż.

 czas. aminować

 przym. aminowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aminoliza

Wiktionary


aminowy

związany z aminami, zawierający aminy (np. grupa aminowa, związki aminowe)


SJP.pl


aminy

ogólna nazwa każdego związku organicznego z pewnej grupy związków chemicznych, będących pochodnymi amoniaku, stosowanych m.in. w przemyśle farmaceutycznym


SJP.pl

Aminy – organiczne związki chemiczne zawierające w swojej budowie grupę aminową, będącą organiczną pochodną amoniaku.

Wikipedia


amiodaron

lek stosowany przeciwko arytmii


SJP.pl

Amiodaron – organiczny związek chemiczny, lek zwiększający czas trwania potencjału błonowego. Należy do III grupy leków antyarytmicznych zgodnie z podziałem według Vaughana Williamsa.

Wikipedia


amiokształtne

rząd drapieżnych ryb promieniopłetwych; mękławkokształtne


SJP.pl

Amiokształtne, mękławkokształtne (Amiiformes) – rząd słodkowodnych, drapieżnych ryb z gromady ryb promieniopłetwych (Actinopterygii) obejmujący gatunki o prymitywnych cechach budowy. Wraz z niszczukokształtnymi są zaliczane do przejściowców (Holostei).

Wikipedia


amiokształtny

o cechach amiokształtnych (rząd ryb)


SJP.pl


amiotrofia

zanik mięśni


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) utrata masy mięśniowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Złe odżywianie i brak ćwiczeń może wywołać amiotrofię.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) atrofia mięśniowa, zanik mięśni

Wiktionary


amiowate

rodzina słodkowodnych ryb z rzędu amiokształtnych; miękławkowate


SJP.pl

Amiowate, miękławkowate (Amiidae) – rodzina słodkowodnych ryb promieniopłetwych z rzędu amiokształtnych (Amiiformes).

Wikipedia


amiowaty

o cechach amiowatych (rodzina ryb)


SJP.pl


amiranty

wyspy na Oceanie Indyjskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. należący do Seszeli, archipelag wysp koralowych na Oceanie Indyjskim, na północny wschód od Madagaskaru;

Wiktionary

Amiranty (ang. Amirante Islands) – archipelag ok. 150 wysp koralowych na Oceanie Indyjskim, na północny wschód od Madagaskaru, należący do Seszeli. Wchodzi w skład Wysp Zewnętrznych.

Powierzchnia – 10,3 km², ludność około 200 mieszkańców na początku lat 70. XX w., także około 200 w roku 2000. Obejmuje pomniejsze grupy wysp, jak na przykład African Islands, Poivre, Saint Joseph Islands oraz samotne wyspy: Boudeuse Cay, D’Arros, Remire, Desroches, Marie Louise.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. amirancki

Wiktionary


amiski

przymiotnik

 (1.1) związany z amiszami, dotyczący amiszów

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amisz m., amiszka ż., amiszek m.

Wiktionary


amisz

członek protestanckiej wspólnoty religijnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. członek chrześcijańskiej wspólnoty protestanckiej w USA, wywodzącej się ze Szwajcarii;

Wiktionary

Amisze – chrześcijańska wspólnota protestancka wywodząca się ze Szwajcarii, konserwatywny odłam anabaptystów.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. amiszek m.

:: fż. amiszka ż.

 przym. amiski

Wiktionary


amiszka

amisz


SJP.pl

Patrz:

amisz

amitabha

Budda Nieograniczonego Światła (skt. Amitābha (अमिताभ), tyb. Opame འོད་དཔག་མེད (Wylie 'od dpag med); chin. upr. 阿弥陀佛; chin. trad. 阿彌陀佛, pinyin Ēmítuó Fó; kor. Amit’abul 아미타불; jap. Amida Nyorai 阿弥陀如来; wiet. A Di Đà Phât) – najbardziej czczony z tzw. buddów medytacyjnych (skt. Dhyāni-buddha), a więc niehistorycznych. Jego nazwa określa go jako źródło życia i światła. Jest władcą Zachodniego Raju – Sukhawati (skt. Sukhāvatī; chiń. Xīfāng jílè shìjiè 西方極樂世界; jap. Saihō Goraku Sekai). W buddyzmie Diamentowej Drogi jest jednym z Pięciu Dhjanibuddów.

Wikipedia


amitotyczny

1. związany z amitozą;
2. powstały na drodze amitozy


SJP.pl


amitoza

bezpośredni podział jądra komórkowego, przebiegający bez wyodrębniania się chromosomów


SJP.pl

Amitoza (gr. a- ‘nie’ + mítos ‘nić’, ‘tkanka’) – rzadko występujący bezpośredni podział jądra komórkowego przez przewężenie i utworzenie dwóch części, zawierających niejednakową, przypadkowo rozdzieloną ilość chromatyny. W podziale tym chromosomy są niewidoczne i wrzeciono podziałowe się nie wykształca, a cytoplazma nie ulega podziałowi, co prowadzi do powstania komórki dwujądrowej.

Wikipedia


amitraza

organiczny związek chemiczny stosowany jako akarycyd i pestycyd


SJP.pl

Amitraza – organiczny związek chemiczny stosowany jako akarycyd i pestycyd.

Wikipedia


amizol

lek psychotropowy zawierający amitryptylinę


SJP.pl


amlodypina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) lek z grupy blokerów kanału wapniowego;

Wiktionary

Amlodypina (łac. amlodipinum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny z grupy pirydyn, lek stosowany w terapii nadciśnienia tętniczego, o działaniu blokującym kanały wapniowe, a więc zaliczający się do antagonistów kanału wapniowego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Amlodypina ma długi okres półtrwania w organizmie człowieka.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmlɔdɨˈpʲĩna, AS: ãmlodypʹĩna

Wiktionary


amman

stolica Jordanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. stolica Jordanii;

 (1.2) geogr. rzeka w Walii przepływająca przez Ammanford

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (2.1) rel. zob. Mariamman.

Wiktionary

Amman (arab. ‏عمان‎, hist. Rabbat Ammon, Rabba, Filadelfia) – stolica Jordanii, położona na płaskowyżu w północnej części kraju na wysokości około 850 m n.p.m., na wschód od Rowu Jordanu. Ośrodek administracyjny muhafazy Amman. Ludność: 2 367 000 mieszkańców (2010), w tym duża liczba uchodźców palestyńskich.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Ammanie mieszka wielu uchodźców z Palestyny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmːãn, AS: ã•mãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ammańczyk mos., ammanka ż.

 przym. ammański

Wiktionary

Synonimy:

 (2.1) Mariamman

Wiktionary


ammańczyk

mieszkaniec Ammanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Ammanu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈːãj̃n͇t͡ʃɨk, AS: ã•mãĩ ̯ṇčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amman mrz.

:: fż. ammanka ż.

 przym. ammański

Wiktionary


ammanka

mieszkanka Ammanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Ammanu; kobieta z tego miasta

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈːãnka, AS: ã•mãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amman mrz.

:: fm. ammańczyk mos.

 przym. ammański

Wiktionary


ammann

[czytaj: aman] nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Joachim Ammann – szwajcarski duchowny rzymskokatolicki
  • Lukas Ammann – szwajcarski aktor filmowy i telewizyjny
  • Simon Ammann – szwajcarski skoczek narciarski

Wikipedia


ammański

Amman


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Ammanu (stolicy Jordanii)

Wiktionary

Patrz:

Amman

Wymowa:

IPA: ãmˈːãj̃sʲci, AS: ã•mãĩ ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amman mrz., ammanka ż., ammańczyk mos.

Wiktionary


ammetropia

wada wzroku spowodowana nieprawidłowym stosunkiem zdolności skupiającej soczewki oka do długości gałki ocznej; niemiarowość oka, ametropia


SJP.pl


ammon

imię męskie


SJP.pl

  • Ammon – miasto w Stanach Zjednoczonych
  • Ammon – terytorium zamieszkane przez plemię Ammonitów
  • Ammon – imię mormońskie

Osoby o tym nazwisku:

  • Otto Ammon – niemiecki antropolog
  • Samuel Ammon – gdański medalier
  • Ulrich Ammon – niemiecki językoznawca

Wikipedia


ammonici

Ammonici – starożytne plemię aramejskie, które w XII w. p.n.e. osiedliło się na terytorium Zajordania, na północny wschód od Moabu, między lewym dopływem Jordanu (Jabbokiem) i rzeką Arnon na południu. Kraj Ammonitów zwany był Ammonem.

Według Biblii plemię wywodzące się od Ben-Ammiego, syna młodszej córki Lota, który po ucieczce z Sodomy ukrył się wraz ze swoimi dwiema córkami w górach. Córki postanowiły upić ojca, a z kazirodczego stosunku zrodzili się protoplaści Ammonitów i Moabitów (Rdz 19,30-38).

Wikipedia


ammonicki

Ammonici


SJP.pl

Patrz:

Ammonici

ammozaur

rodzaj dinozaura z rodziny anchizaurów


SJP.pl

Ammozaur (Ammosaurus major) – zauropodomorf z rodziny anchizaurów (Anchisauridae); jego nazwa znaczy "piaskowy jaszczur".

Żył w okresie wczesnej jury (ok. 195-176 mln lat temu) na terenach Ameryki Północnej. Długość ciała ok. 2,5-4 m, wysokość ok. 60 cm, masa ok. 50 kg. Jego szczątki znaleziono w USA (Connecticut i Arizona) i w Kanadzie (Nowa Szkocja).

Początkowo ammozaura traktowano jako jeden z gatunków anchizaura. Ammozaur mógł poruszać się na 2 i na 4 kończynach.

Wikipedia


amnestia

1. darowanie lub złagodzenie kary za pewne przestępstwa lub wykroczenia; ułaskawienie;
2. akt prawny o darowaniu lub złagodzeniu tych kar


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) praw. darowanie lub złagodzenie kar dla niektórych skazanych;

 (1.2) pot. uczn. koniec pracy, koniec lekcji

Wiktionary

Amnestia (gr. ἀμνηστία amnēstía „zapomnienie” por. amnezja) – jednorazowe darowanie lub złagodzenie prawomocnie orzeczonych kar lub środków karnych za popełnione przestępstwa lub wykroczenia określonego rodzaju poprzez wydanie aktu prawnego.

W odróżnieniu od ułaskawienia amnestia ma charakter zbiorowy, co wynika z istoty ustawy jako aktu generalnego i abstrakcyjnego. Amnestia zazwyczaj łączy się z abolicją.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Latem 1986 r. ogłoszona została w Polsce amnestia obejmująca wszystkich więźniów politycznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈnɛstʲja, AS: ãmnestʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amnestionowanie n., amnestiowanie n.

 czas. amnestionować, amnestiować

 przym. amnestyjny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) przebaczenie

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. amnestionowanie n., amnestiowanie n.

 czas. amnestionować, amnestiować

 przym. amnestyjny

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|ἀμνηστία. (a-mnēstía) - „niepamięć”

uwagi.

 zob. ułaskawienie.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) amnesty

* arabski: (1.1) عفو عام, عفو

* baskijski: (1.1) amnistia

* białoruski: (1.1) амністыя ż.

* bułgarski: (1.1) амнистия ż.

* duński: (1.1) amnesti w./n.

* esperanto: (1.1) amnestio

* francuski: (1.1) amnistie ż.

* hiszpański: (1.1) amnistía ż.

* indonezyjski: (1.1) ampunan, pengampunan

* interlingua: (1.1) amnestia

* jidysz: (1.1) אַמנעסטיע ż. (amnestje)

* karpatorusiński: (1.1) амнестія ż.

* kataloński: (1.1) amnistia ż.

* litewski: (1.1) amnestija

* niemiecki: (1.1) Amnestie ż.

* nowogrecki: (1.1) αμνηστία ż.

* portugalski: (1.1) eurport|amnistia. ż., brazport|anistia. ż.

* rosyjski: (1.1) амнистия ż.

* serbski: (1.1) амнестија ż.

* słowacki: (1.1) amnestia ż.

* szwedzki: (1.1) amnesti w.

* ukraiński: (1.1) амністія ż.

* węgierski: (1.1) amnesztia

* włoski: (1.1) amnistia ż.

źródła.

== amnestia (język fiński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) praw. amnestia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


amnestionować

udzielić lub udzielać amnestii; amnestiować


SJP.pl

czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) udzielać / udzielić amnestii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmnɛstʲjɔ̃ˈnɔvat͡ɕ, AS: ãmnestʹi ̯õnovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amnestia ż., amnestionowanie n., amnestiowanie n.

 czas. amnestiować

 przym. amnestyjny

Wiktionary


amnestionowana

kobieta, której złagodzono karę lub całkowicie darowano na mocy amnestii


SJP.pl


amnestionowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) udzielanie amnestii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amnestia ż., amnestiowanie n.

 czas. amnestionować, amnestiować

 przym. amnestyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amnestiowanie

Wiktionary


amnestionowany

człowiek, któremu darowano lub złagodzono karę na mocy amnestii


SJP.pl


amnestiować

udzielić lub udzielać amnestii; amnestionować


SJP.pl


amnestiowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) udzielanie lub udzielenie amnestii

Wiktionary

Powiązane:

 czas. amnestiować, amnestionować

 rzecz. amnestia ż., amnestionowanie n.

 przym. amnestyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amnestionowanie

Wiktionary


amnestyczny

związany z amnezją, będący wynikiem amnezji (np. amnestyczne luki w pamięci); amnezyjny


SJP.pl


amnestyja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. amnestia, ułaskawienie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmnɛˈstɨja, AS: ãmnestyi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amnistyja

Wiktionary


amnestyjny

dotyczący amnestii (np. dekret amnestyjny)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) praw. związany z amnestią

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amnestia ż., amnestionowanie n., amnestiowanie n.

 czas. amnestionować, amnestiować

Wiktionary


amnezja

osłabienie lub utrata pamięci, zwłaszcza po urazach głowy, przebytych chorobach, zatruciach; niepamięć


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zanik pamięci

Wiktionary

  • Amnezja organiczna – organiczny zanik pamięci
  • Amnezja dysocjacyjna – dysocjacyjne zaburzenie nerwicowe wywołujące zanik pamięci
  • Amnezja – amerykański film z 2004 roku
  • Amnezja – amerykański film z 1996 roku
  • Amnezja – piosenka warszawskiej grupy Kult

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Całkowitą lub przejściową amnezję może spowodować mocne uderzenie w głowę. Amnezja (ostra, nieodwracalna) występuje również w chorobie Alzheimera.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈnɛzʲja, AS: ãmnezʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amnezyjny, amnestyczny

Wiktionary


amnezjak

potocznie: człowiek cierpiący na amnezję


SJP.pl


amnezyjny

związany z amnezją, będący wynikiem amnezji (np. amnezyjne luki w pamięci); amnestyczny


SJP.pl


amniocenteza

zabieg polegający na nakłuciu igłą punkcyjną jamy owodniowej przez powłoki brzuszne i pobraniu płynu owodniowego do badania; amniopunkcja


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. pobranie próbek płynu owodniowego pod kontrolą USG, przez nakłucie jamy owodni w macicy ciężarnej

Wiktionary

Amniopunkcja (amniocenteza) – inwazyjna metoda diagnostyczna polegająca na nakłuciu igłą jamy owodni. Z reguły wykonywana jest pod kontrolą ultrasonografii. Wykonuje się amniopunkcję późną (między 15. a 20. tygodniem) i amniopunkcję wczesną (przed ukończonym 14. tygodniem).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) amniopunkcja

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) amniocentesis, amniotic fluid test, pot. amnio

* baskijski: (1.1) amniozentesi

* czeski: (1.1) amniocentéza ż.

* francuski: (1.1) amniocentèse ż.

* kataloński: (1.1) amniocentesi ż.

* serbski: (1.1) амниоцентеза ż.

* słoweński: (1.1) amniocenteza ż.

źródła.

== amniocenteza (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. amniocenteza

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amniopunkcja

Wiktionary


amnion

wewnętrzny płat błony otaczającej płód u kręgowców; owodnia


SJP.pl


amniopunkcja

zabieg polegający na nakłuciu igłą punkcyjną jamy owodniowej przez powłoki brzuszne i pobraniu płynu owodniowego do badania; amniocenteza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. inwazyjne badanie prenatalne, diagnostyczny zabieg medyczny polegający na nakłuciu pęcherza płodowego (owodni) w celu pobrania próbki płynu owodniowego

Wiktionary

Amniopunkcja (amniocenteza) – inwazyjna metoda diagnostyczna polegająca na nakłuciu igłą jamy owodni. Z reguły wykonywana jest pod kontrolą ultrasonografii. Wykonuje się amniopunkcję późną (między 15. a 20. tygodniem) i amniopunkcję wczesną (przed ukończonym 14. tygodniem).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zabieg amnipunkcji wykonuje się pod kontrolą USG.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amniocenteza, punkcja owodniowa

Wiktionary


amnioskopia

wzrokowa ocena dolnego bieguna pęcherza płodowego


SJP.pl

Amnioskopia – badanie polegające na ocenie wzrokowej dolnego bieguna pęcherza płodowego przy pomocy wziernika nazywanego amnioskopem. Wziernik wprowadzany jest przez pochwę do szyjki macicy. W amnioskopii można stwierdzić barwę i ilość płynu owodniowego i ocenić stan błon płodowych.

Wikipedia


amnistyja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) stpol. amnestia, ułaskawienie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmʲɲiˈstɨja, AS: ãmʹńistyi ̯a

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amnestyja

Wiktionary


amnon

Amnon (hebr. אַמְנוֹן), (ur. po 1010 p.n.e. w Hebronie, zm. przed 970 p.n.e. w Baal-Chasor) – królewicz izraelski, najstarszy syn króla Dawida. Zgwałcił swoją przyrodnią siostrę Tamar. Został zamordowany przez jej rodzonego brata Absaloma.

Wikipedia


amobarbital

organiczny związek chemiczny, środek psychotropowy i uspokajający


SJP.pl

Amobarbital – organiczny związek chemiczny stosowany jako lek z grupy barbituranów. Jest objęty Konwencją o substancjach psychotropowych z 1971 roku (wykaz III). W Polsce jest w grupie III-P Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Używany w teście Wady determinującym dominację jednej z półkul mózgu nad drugą. W czasie angiografii wlewu kroplowego do każdej z tętnic szyjnych wewnętrznych amobarbital szybko przerywa mowę w przypadku wstrzyknięcia go po stronie półkuli dominującej.

Wikipedia


amobium

rodzaj roślin z rodziny astrowatych; złociszek


SJP.pl


amofos

fosforan azotowy, nawóz mineralny


SJP.pl

Amofos (amofosfat) – dwuskładnikowy nawóz mineralny typu NP. Jest mieszaniną fosforanów amonu. Wszystkie składniki mineralne są przyswajalne przez rośliny.

Wikipedia


amofoska

sztuczny nawóz mineralny, zawierający fosfor, potas, azot, stosowany pod zboża ozime


SJP.pl

Nawozy NPK – wieloskładnikowe nawozy mineralne zawierające azot (N), fosfor (P) i potas (K) w postaci przyswajalnej przez rośliny.

Przyswajalnymi związkami azotu w nawozach NPK są azotany (najczęściej saletra potasowa) lub sole amonowe (zwykle amofos, nawóz typu NP), czasem także amidy. Ilość azotu podaje się w procentach wolnego azotu (N).

Wikipedia


amok

1. gwałtowna żądza mordowania będąca następstwem depresji, obserwowana wśród ludności tubylczej na Malajach;
2. potocznie: atak szału;
3. potocznie: silne podniecenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) psych. stan niekontrolowanej agresji;

 (1.2) stan silnego podniecenia, euforii lub agresji

 (1.3) pot. zapamiętanie w czymś

Wiktionary

Amok – szał, stan niekontrolowanej emocji połączonej z żądzą mordu. Określenie to pochodzi od malajskiego słowa amuk, oznaczającego „oszalały z gniewu”.

Słowo to było używane także w Indiach, w czasach panowania Imperium Brytyjskiego. Określano nim zachowanie słonia oddzielonego od swojego stada. Gdy wpadał w szał, pędził na oślep niszcząc wszystko na swojej drodze. Określenie to zyskało popularność dzięki opowiadaniom Rudyarda Kiplinga o czasach kolonialnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) (…) jakaś kobieta rozpoznała Valentina i wykrzynęła jego nazwisko. W przeciągu zaledwie kilku sekund wyzwoliło to zbiorowy amok, a wszystkie przedstawicielki płci pięknej znajdujące się w zasięgu słuchu puściły się pędem w jego kierunku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmɔk, AS: ãmok

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) atak szału, furia, pasja, szewska pasja, biała gorączka

 (1.2) szał, szaleństwo

 (1.3) mania, trans

Wiktionary


amoksycylina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. antybiotyk będący półsyntetyczną pochodną penicyliny (z grupy aminopenicylin)

Wiktionary

Amoksycylina (niepoprawne: amoksycyklina) – organiczny związek chemiczny, półsyntetyczny antybiotyk β-laktamowy o działaniu bakteriobójczym, należący do grupy aminopenicylin, wrażliwy na działanie β-laktamazy.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przyjmując amoksycylinę rzadko miewa się działania niepożądane.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nazwy handlowe: Amotaks, Duomox, Hiconcil, Novamox, Ospamox; wzór sumaryczny: C16H19N3O5S

Wiktionary


amol

preparat ziołowy o szerokim zastosowaniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. uniwersalny preparat ziołowy marki Amol

Wiktionary

Amol, Āmol (pers. آمل) – miasto w północnym Iranie, w ostanie Mazandaran, u północnego podnóża gór Elburs. Położone jest 19 km od ujścia rzeki Haraz do Morza Kaspijskiego. W VIII wieku było popularnym ośrodkiem handlowym i naukowym. W przeszłości miasto wielokrotnie było nawiedzane przez trzęsienia ziemi i powodzie.

Wikipedia


amolet

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. gw-pl|Śląsk Cieszyński. naleśnik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amoleta ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amoleta

Wiktionary


amoleta

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. kulin. naleśnik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amolet m.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amolet

Wiktionary


amolok

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. cukierek miętowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój upa na trzi lata przed śmiyrciom przeciypnou siy ze cygaretów na amoloki.

Wiktionary


amon

kation soli amonowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

 (1.2) bóg egipski;

 (1.3) siódmy duch Goecji;

Wiktionary

  • Amon – imię męskie
  • amon – kation amonowy, NH4+
  • Amon – bóg egipski
  • Amon – demon, siódmy duch Goecji
  • Amon Amarth – szwedzka grupa muzyczna
  • Amon Düül – niemiecka komuna hippisowska oraz grupy rockowe z nią związane
  • Amon – zespół wyścigowy Formuły 1

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Świątynie tebańskie zostały zamknięte, a wizerunki i imiona tebańskiego boga Amona skuwano ze ścian.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmɔ̃n, AS: ãmõn

Wiktionary


amonal

materiał wybuchowy kruszący, będący mieszaniną azotanu amonowego, trójnitrotoluenu i metalicznego glinu; stosowany gł. do wybuchów podwodnych oraz do robót skalnych; alumatol


SJP.pl

Amonal – kruszący materiał wybuchowy, rodzaj amonitu. Są to mieszaniny wybuchowe złożone z azotanu amonu, aluminium i trotylu lub innego silnego materiału wybuchowego, np. DNT lub RDX. Mają wysoką temperaturę produktów wybuchu, ze względu na silnie egzotermiczną reakcję utleniania glinu, która w amonalach przebiega głównie zgodnie z równaniem:

2Al + 3CO
2
→ Al
2
O
3
+ 3CO
     ΔE = −180,7 kcal

Wikipedia


amoniaczek

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od amoniak

 (1.2) kulin. ciasto z dodatkiem amoniaku w roli spulchniacza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amoniak m.

Wiktionary


amoniak

związek azotu z wodorem, nieprzyjemnie pachnący związek chemiczny zawarty m.in. w moczu niektórych organizmów, znajdujący zastosowanie w wielu dziedzinach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. nieorganiczny związek chemiczny, związek azotu z wodorem, bezbarwny gaz o ostrym zapachu;

Wiktionary

Amoniak (nazwy systematyczne: azan, trihydrydoazot), NH
3
– nieorganiczny związek chemiczny azotu i wodoru.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jednym z produktów gnicia białek jest amoniak.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈmɔ̃ɲak, AS: ãmõńak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amoniakalnia ż., amoniakat m., amoniakownia ż., amonifikacja ż., amoniakowanie n.

:: zdrobn. amoniaczek m.

 czas. amoniakować ndk.

 przym. amoniakalny, amoniakowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) azan, trihydrydoazot, wodorek azotu (III)

Wiktionary


amoniakalnia

dział koksowni gdzie odbywa się wymywanie amoniaku z gazu koksowniczego


SJP.pl


amoniakalny

zawierający amoniak (np. woda amoniakalna)


SJP.pl


amoniakowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) chem. roln. dodawanie do pasz amoniaku w celu ich wzbogacania w azot

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amoniak m.

 czas. amoniakować

 przym. amoniakowy, amoniakalny

Wiktionary


amoniakowy

związany z amoniakiem, dotyczący amoniaku


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z amoniakem; zawierający amoniak

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amoniak mrz., amoniakowanie n.

Wiktionary


amonicki

przymiotnik

 (1.1) związany z Ammonem lub Ammonitami

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język amonicki (ammonicki);

Wiktionary


amonifikacja

proces biochemiczny powstawania amoniaku z azotowych związków organicznych


SJP.pl

Amonifikacja (łac. ammoniacum ‘amoniak’, facio ‘czynię’) – proces przemiany azotu zawartego w związkach organicznych (głównie w białkach, kwasach nukleinowych, moczniku i kwasie moczowym), pochodzącego ze szczątków roślinnych i zwierzęcych, do amoniaku, zachodzący przy udziale mikroorganizmów (zwłaszcza bakterii amonifikacyjnych). Jest jednym z ogniw cyklu azotowego (obiegu azotu w przyrodzie), dzięki niemu organiczny azot staje się przyswajalny dla roślin. Fakt ten wykorzystywany jest w rolnictwie (stosowanie nawozów organicznych).

Wikipedia


amonioteliczny

wytwarzający amoniak jako produkt uboczny przemiany materii


SJP.pl


amonit

kopalny głowonóg, przeważnie o spiralnie skręconej muszli o średnicy od 1 centymetra do 2 metrów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) paleont. kopalny głowonóg z podgromady nazwa systematyczna|Ammonoidea|ref=tak., amonitowatych o płaskiej spiralnej skorupie o średnicy od 1 cm do 3 m, żyjący w okresie od dewonu do kredy;

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) chem. techn. materiał wybuchowy będący mieszaniną azotanu amonu z trotylem i innymi dodatkami, używany głównie w górnictwie;

Wiktionary

  • amonity – grupa wymarłych głowonogów
  • amonit – materiał wybuchowy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W wapienną ścianę domu wkomponowano kilka zastygłych amonitów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈmɔ̃ɲit, AS: ãmõńit

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amonitowate nmos.

 przym. amonitowy, amonitowaty

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) głowonóg

 (2.1) materiał wybuchowy

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. amonitowate nmos.

 przym. amonitowy, amonitowaty

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zwykle w lm.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) amonito

* białoruski: (1.1) аманіт m.; (2.1) аманіт m.

* esperanto: (1.1) amonito, amonit

* hiszpański: (1.1) amonites m., amonita ż.; (2.1) amonita ż.

* interlingua: (1.1) ammonite

* niemiecki: (2.1) Ammoniumnitrat n., Ammonit

* nowogrecki: (1.1) αμμωνίτης m.; (2.1) αμμωνίτης m.

* rosyjski: (1.1) аммонит m.; (2.1) аммонит m.

* słowacki: (2.1) amonit m.

* ukraiński: (1.1) амоніт m.; (2.1) амоніт m.

źródła.

== amonit (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) amonit, amonitowy

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


amonitowate

podgromada wymarłych głowonogów; amonity


SJP.pl


amonitowy

przymiotnik od: amonit


SJP.pl


amonity

kopalny głowonóg, przeważnie o spiralnie skręconej muszli o średnicy od 1 centymetra do 2 metrów


SJP.pl

Wikipedia


amonować

dodawać związki amonu do paszy w celu podniesienia jej wartości odżywczej


SJP.pl


amonowanie

dodawać związki amonu do paszy w celu podniesienia jej wartości odżywczej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) roln. dodawanie soli amonowych do paszy w celu poprawy jej właściwości odżywczych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amon m., amonium n., amonizacja ż., amonifikacja ż.

 czas. amonować ndk.

 przym. amonowy, amoniowy

Wiktionary


amonowy

dotyczący amonu, zawierający amon (np. saletra amonowa)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) chem. związany z amonem, dotyczący amonu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wodorowęglany dysocjują w wodzie na kationy metali lub kation amonowy oraz na aniony wodorowęglanowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amon mrz., amonowanie n.

Wiktionary


amontillado

gatunek jerezu ciemniejszy od fino


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odmiana wytrawnego, białego jerezu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɔ̃ntʲilˈːadɔ, AS: ãmõntʹi•lado

Wiktionary


amor

1. wyobrażenie w sztuce rzymskiego bożka miłości; amorek;
2. przenośnie: miłość;
3. potocznie: amortyzator; amorek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mitrzym. bóg i uosobienie miłości oraz namiętności cielesnej, utożsamiany z greckim Erosem;

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna

 (2.1) astr. planetoida o numerze katalogowym 1221;

Wiktionary

  • Amor (Kupidyn) – w mitologii rzymskiej bóg miłości
  • Amor – planetoida o numerze katalogowym 1221
  • Amor – film reż. Thomasa Wangsma

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. amor mos./mzw., amorek mos./mzw., amorka ż., amory lm nm.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Eros, Kupidyn, Kupido

Wiktionary


amoralista

zwolennik amoralizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna odrzucający normy moralne i etyczne

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Amoralistami społecznymi byli filozofowie, których etyka zaprzeczała obowiązującym w danym czasie normom (…). Amoraliści absolutni (…) odrzucają już samą możliwość istnienia i tworzenia zasad etycznych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɔraˈlʲista, AS: ãmoralʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amoralizm m.

:: fż. amoralistka ż.

 przym. moralny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) immoralista, libertyn, farmazon

Wiktionary


amoralistka

amoralista


SJP.pl

Patrz:

amoralista

amoralizm

zachowanie charakteryzujące się brakiem wszelkich hamulców moralnych; także: zespół poglądów uzasadniających takie zachowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) pogląd odrzucający normy moralne i etyczne

Wiktionary

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãmɔˈralʲism̥, AS: ãmoralʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amoralista m., amoralistka ż.

 przym. moralny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) immoralizm, libertynizm

Wiktionary


amoralnie

przysłówek

 (1.1) w sposób amoralny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amoralność ż.

 przym. amoralny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niemoralnie

Wiktionary


amoralność

odrzucenie norm, ocen, wzorów postępowania obowiązujących w określonym środowisku i czasie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest amoralne; cecha tych, którzy są amoralni

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amoralny, moralny

 przysł. amoralnie

Wiktionary


amoralny

niestosujący zasad moralnych, przeciwny im, sprzeczny z nimi (np. amoralne postępowanie, amoralna osoba)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) niezgodny z zasadami postrzeganymi w danej społeczności za dobre i słuszne

 (1.2) niewidzący różnicy między dobrem a złem

Wiktionary

Powiązane:

 przysł. amoralnie

 rzecz. amoralność ż.

 przym. moralny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niemoralny, nieetyczny

Wiktionary


amorejski

Amorejczyk; emorejski, amorycki


SJP.pl


amorek

1. wyobrażenie w sztuce rzymskiego bożka miłości; amor;
2. motyw dekoracyjny, postać nagiego chłopczyka ze skrzydłami; kupidyn, kupido, putto;
3. potocznie: amortyzator; amor


SJP.pl

Kupidyn (także Kupido, Amor, łac. Cupido ‘pragnienie’, ‘pożądanie’, Amor ‘miłość’, gr. Ἔρως Érōs) – w mitologii rzymskiej bóg i uosobienie miłości.

Uchodził za syna bogini Wenus (Wenery) i boga Marsa.

Wikipedia


amorevole

określenie wykonawcze: tkliwie, z miłością; amoroso


SJP.pl


amorfa

mało znany w Polsce krzew ozdobny z Ameryki Północnej


SJP.pl

Amorfa (Amorpha L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje 15 gatunków. Rośliny te występują na obszarze od południowej Kanady po północny Meksyk, przy czym najbardziej zróżnicowane są w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Jako gatunek introdukowany amorfa krzewiasta A. fruticosa rośnie w Europie i Azji (bez północnych części tych kontynentów) oraz w Ameryce Południowej. Gatunki z tego rodzaju występują w formacjach leśnych, zaroślowych i trawiastych, często na piaskach, ale też wzdłuż strumieni i na terenach podmokłych.

Wikipedia


amorfia

bezpostaciowość


SJP.pl


amorficzność

nieposiadanie żadnego określonego kształtu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co jest amorficzne; cecha tych, którzy są amorficzni

Wiktionary

Ciało amorficzne, ciało bezpostaciowe (od gr. ἀ „bez-” + μορφή „kształt”) – stan skupienia materii charakteryzujący się własnościami reologicznymi zbliżonymi do ciała krystalicznego, w którym nie występuje uporządkowanie dalekiego zasięgu. Ciało będące w stanie amorficznym jest ciałem stałym, ale tworzące je cząsteczki są ułożone w sposób dość chaotyczny, bardziej zbliżony do spotykanego w cieczach. Z tego powodu ciało takie często, choć błędnie, nazywa się stałą cieczą przechłodzoną. Jednak ciecz, w tym także ciecz przechłodzona, może płynąć, a ciało stałe utrzymuje swój kształt.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. amorfizm m.

 przym. amorficzny

 przysł. amorficznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezkształtność, bezpostaciowość

Wiktionary


amorficzny

1. bezpostaciowy, o nieokreślonych kształtach;
2. o języku: o słabo rozwiniętej strukturze morfemów gramatycznych;
3. w fizyce: niemający uporządkowanej struktury cząsteczek


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bezkształtny, niemający określonej budowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Popularnym materiałem amorficznym jest szkło.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɔrˈfʲit͡ʃnɨ, AS: ãmorfʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amorficzność ż., amorfizm m.

Wiktionary


amorfik

człowiek o spokojnym usposobieniu i stonowanym okazywaniu emocji, łatwo ulegający wpływom otoczenia, skłonny do lenistwa i niedbałości, rzadko wykazujący inicjatywę do podjęcia działań


SJP.pl

Ciało amorficzne, ciało bezpostaciowe (od gr. ἀ „bez-” + μορφή „kształt”) – stan skupienia materii charakteryzujący się własnościami reologicznymi zbliżonymi do ciała krystalicznego, w którym nie występuje uporządkowanie dalekiego zasięgu. Ciało będące w stanie amorficznym jest ciałem stałym, ale tworzące je cząsteczki są ułożone w sposób dość chaotyczny, bardziej zbliżony do spotykanego w cieczach. Z tego powodu ciało takie często, choć błędnie, nazywa się stałą cieczą przechłodzoną. Jednak ciecz, w tym także ciecz przechłodzona, może płynąć, a ciało stałe utrzymuje swój kształt.

Wikipedia


amorfizm

1. bezpostaciowość, brak uporządkowanej budowy;
2. w literaturze: określenie zespołu cech literatury nowatorskiej, rezygnującej z klasycznych układów kompozycyjnych;
3. w fizyce: brak budowy krystalicznej w ciele stałym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. bezpostaciowość, brak właściwej formy

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. amorficzność ż.

 przym. amorficzny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amorficzność, bezpostaciowość, bezkształtność

Wiktionary


amorfofalus

roślina z rodziny obrazkowatych; dziwidło


SJP.pl


amorgos

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wyspa na Morzu Egejskim, w archipelagu Cyklady, położona na wschód od Naksos;

 (1.2) geogr. miejscowość, stolica wyspy Amorgos (1.1)

 (1.3) geogr. adm. dimos w Grecji obejmujący wyspę Amorgos (1.1) i kilka mniejszych

Wiktionary

Amorgós (gr. Αμoργός) – wyspa na Morzu Egejskim, w archipelagu Cyklady, pow. 127 km² położona na wschód od Naksos.

Leży w administracji zdecentralizowanej Wyspy Egejskie, w regionie Wyspy Egejskie Południowe, w jednostce regionalnej Naksos, w gminie Amorgos.

Wikipedia


amorka

strunowy instrument muzyczny; wildamora, altówka miłosna, viola d'amore


SJP.pl

Viola d’amore (wł. viola, amore „miłość”) – dawny instrument, chordofon smyczkowy z rodziny viol, posiadająca 5–7 strun melodycznych, i ok. 7–14 burdonowych (rezonansowych), biegnących pod gryfem i podstawkiem. Pojawiła się w 2 poł. XVII w., pod koniec XVIII wieku wyszła z użycia. W Polsce nazywana jest altówką miłosną lub amorką.


Wikipedia


amoroso

[czytaj: amorozo] określenie wykonawcze: czule, tkliwie, pieszczotliwie


SJP.pl

przysłówek sposobu

 (1.1) muz. pieszczotliwie, tkliwie, z uczuciem, miłością

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|wł|amoroso.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== amoroso (język galicyjski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) kochający

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɔˈrɔzɔ, AS: ãmorozo

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|wł|amoroso.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== amoroso (język galicyjski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) kochający

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


amorowy

potocznie: miłosny, erotyczny


SJP.pl


amortyzacja

1. wyrażony w pieniądzu koszt utraty wartości wskutek zużycia (moralnego, technicznego) składnika majątku trwałego przedsiębiorstwa (np. budynku, maszyny, urządzenia);
2. łagodzenie w różny sposób przy pomocy specjalnych urządzeń wstrząsów i uderzeń w pojazdach, maszynach itp.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ekon. stopniowa utrata wartości środków trwałych wskutek ich zużywania się oraz koszt związany ze stopniowym zużywaniem się środków trwałych

 (1.2) techn. łagodzenie uderzeń, wstrząsów w maszynach, pojazdach za pomocą specjalnych urządzeń

Wiktionary

Amortyzacja – w prawie bilansowym i podatkowym oznacza koszt związany ze stopniowym zużywaniem się środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Amortyzacja jest kosztem, który nie wiąże się z wypływem środków pieniężnych. Z amortyzacją łączy się pojęcie umorzenia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. amortyzator mrz., amortyzowanie n.

 czas. amortyzować

 przym. amortyzacyjny

Wiktionary


amortyzacyjny

1. pokrywający straty;
2. łagodzący wstrząsy


SJP.pl


amortyzator

specjalne urządzenie różnego typu łagodzące wstrząsy i uderzenia w pojazdach, maszynach itp.; resor


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie służące do łagodzenia skutków wstrząsów, uderzeń, drgań, natężenia dźwięku w pojazdach lub maszynach;

Wiktionary

Amortyzator, łagodnik – mechanizm, którego zadaniem jest przechwycić i rozproszyć nadmiar energii w układzie mechanicznym. Używany jest w celu zabezpieczenia urządzenia lub operatora przed negatywnym oddziaływaniem drgań i zwiększenia komfortu eksploatacji.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãmɔrtɨˈzatɔr, AS: ãmortyzator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amortyzacja ż., amortyzowanie n., zamortyzowanie n.

:: zdrobn. amortyzatorek m.

 czas. amortyzować ndk., zamortyzować dk.

 przym. amortyzacyjny

Wiktionary


amortyzować

1. dokonywać odpisów amortyzacyjnych (wyrażających zużycie) w ciężar kosztów;
2. łagodzić w różny sposób i za pomocą różnych urządzeń wstrząsy i uderzenia w pojazdach, maszynach itp.


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) ekon. zaliczać do kosztów danego okresu część kosztu środka trwałego odpowiadającą stosunkowi tego okresu do planowaćanowanej długości okresu użytkowania tego środka

 (1.2) techn. łagodzić w różny sposób i za pomocą różnych urządzeń wstrząsy i uderzenia w pojazdach, maszynach itp.

 (1.3) książk. łagodzić niekorzystne skutki czegoś

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɔrtɨˈzɔvat͡ɕ, AS: ãmortyzovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amortyzacja ż., amortyzowanie n., amortyzator m.

 przym. amortyzacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dokonywać odpisu amortyzacyjnego

 (1.2) łagodzić, osłabiać, tłumić, zmniejszać

Wiktionary


amortyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|amortyzować.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmɔrtɨzɔˈvãɲɛ, AS: ãmortyzovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 czas. amortyzować, zamortyzować

 rzecz. zamortyzowanie n., amortyzator m., amortyzacja ż.

 przym. amortyzacyjny

Wiktionary


amory

potocznie: zabiegi mające na celu pozyskanie względów osoby płci odmiennej, starania o czyjąś rękę; umizgi, umizg (dawniej), flirt, konkury, zaloty, zalecanki


SJP.pl

Amory – miasto w stanie Missisipi, w Stanach Zjednoczonych.

Wikipedia


amoryci

lud semicki pokrewny Kananejczykom


SJP.pl

Amoryci (sum. MAR.TU, akad. Amurru) – lud semicki, pokrewny Kananejczykom, który na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanował większość Mezopotamii i rozległe obszary Syrii. Spowodowali oni upadek sumero-akadyjskiego państwa III dynastii z Ur, tworząc na jego gruzach szereg zwalczających się małych państw, z których ostatecznie zwycięzcą okazał się Babilon Hammurabiego. Amoryci przejęli kulturę sumero-akadyjską i stworzyli podstawy państw babilońskiego i asyryjskiego.

Wikipedia


amorycki

Amoryci


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) hist. związany z Amorytami, dotyczący Amorytów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język amorycki;

Wiktionary

Patrz:

Amoryci

Powiązane:

 rzecz. Amoryta mos., Amorytka ż.

Wiktionary


amoryczny

erotyczny, miłosny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rzad. erotyczny, miłosny

Wiktionary


amoryta

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. przedstawiciel zachodniosemickiego plemięemienia, które na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanowało większość Mezopotamii;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z biegiem czasu (…) powstaje jedno wielkie państwo babilońskie, którego główną postacią jest Amoryta Hammurabi, wielki prawodawca.

 (1.1) Tak mówi Pan Bóg do Jerozolimy: Z pochodzenia swego i urodzenia swego jesteś z ziemi Kanaan. Ojciec twój był Amorytą, a matka twoja - Chetytką (= Hetytką).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amorycki mrz.

:: fż. Amorytka ż.

 przym. amorycki

Wiktionary


amorytka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. etn. przedstawicielka zachodniosemickiego plemięemienia, które na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanowało większość Mezopotamii;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Artaxerxesa nie urzekła postać boga z groźnym piorunem ani świętym bykiem – tylko urodziwa córka arcykapłana Amela, śniadoskóra Amorytka o ognistych oczach (…).

 (1.1) Kochał (…) małe, delikatne Amorytki, giętkie, nieskazitelnej budowy — ich wierność i oddanie w miłości stały się przysłowiowe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amorycki mrz.

:: fm. Amoryta mos.

 przym. amorycki

Wiktionary


amos

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) bibl. postać biblijna, prorok;

 (1.2) imię|polski|m.

Wiktionary

Amos – imię męskie pochodzenia biblijnego. Wywodzi się od hebr. עמוס amos – „mocny, dźwigający ciężary”. Patronem tego imienia jest Amos, jeden z dwunastu proroków mniejszych, którego imieniem nazwana jest jedna z ksiąg biblijnych – Księga Amosa. Obchodzi imieniny 31 marca.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Liturgiczne wspomnienie proroka Amosa obchodzone było 31 marca.

 (1.2) Jeden z proroków biblijnych nosił imię Amos.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmɔs, AS: ãmos

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. Amosek mos.

 przym. Amosowy

Wiktionary


amosek

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m. zdrobn. od: Amos

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zabrali Amoska razem z innymi dziećmi do getta.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amos mos.

 przym. Amosowy

Wiktionary


amosowy

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. taki, który należy do Amosa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Proroctwo Amosowe dotyczyło m.in. Damaszku i Tyru.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amos mos., Amosek mos.

Wiktionary


amp.

skrót

 (1.1) = farm. ampułka

Wiktionary


amp.-strz.

skrót

 (1.1) = med. ampułkostrzykawka

Wiktionary


ampeks

ampex;
1. sposób zapisu obrazu i dźwięku programu telewizyjnego na taśmie magnetycznej;
2. urządzenie do dokonywania takiego zapisu i jego odtwarzania


SJP.pl


ampeksowy

ampeks; ampexowy


SJP.pl


ampelografia

całokształt wiedzy o winorośli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) dział botaniki oraz enologii zajmujący się opisem, klasyfikacją i rozróżnianiem odmian winorośli

Wiktionary

Ampelografia (gr. ámpelos = winna latorośl) – nauka o winoroślach (Vitis spp.), zajmująca się opisywaniem i klasyfikowaniem tych roślin. Dawniej główną metodą była obserwacja i porównywanie kształtu i barwy owoców i liści winorośli. Współcześnie nauka ta zrewolucjonizowana została za sprawą badań molekularnych DNA.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. ampelograf mos.

frazeologia.

etymologia. etym|gr|ἄμπελος|γράφω.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) ampelography

* esperanto: (1.1) ampelografio

* francuski: (1.1) ampélographie ż.

* hiszpański: (1.1) ampelografía ż.

* łaciński: (1.1) ampelographia ż.

* niemiecki: (1.1) Ampelographie ż.

* słowacki: (1.1) ampelografia ż.

* ukraiński: (1.1) ампелографія ż.

* włoski: (1.1) ampelografia ż.

źródła.

== ampelografia (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ampelografia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ampelograf mos.

Wiktionary


ampelograficzny

przymiotnik od: ampelografia


SJP.pl


ampelologiczny

przymiotnik

 (1.1) bot. związany z ampelologią, dotyczący ampelologii, uprawy winorośli

Wiktionary


amper

podstawowa jednostka natężenia prądu elektrycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. elektr. podstawowa jednostka natężenia prądu elektrycznego w układzie SI, oznaczana symbolem A;

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. wiadro

Wiktionary

Amper – jednostka natężenia prądu elektrycznego (nazywane też po prostu prądem elektrycznym). Jest jednostką podstawową w układzie SI i układzie MKSA oznaczaną w obu układach symbolem A.

Nazwa amper pochodzi od nazwiska francuskiego fizyka André Marie Ampère’a.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wymiarem natężenia prądu jest amper, a wymiarem długości jest metr.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmpɛr, AS: ãmper

Wiktionary

Powiązane:

 (1.1) rzecz. amperaż mrz.

 (1.2) przym. amperowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 (1.1) rzecz. amperaż mrz.

 (1.2) przym. amperowy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) od nazwiska André Marie Ampère'a

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.2) zobtłum|wiadro.

* angielski: (1.1) ampere

* arabski: (1.1) أمبير

* baskijski: (1.1) ampere

* białoruski: (1.1) ампер m.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) ампэр m.

* bułgarski: (1.1) ампер m.

* chiński standardowy: (1.1) 安培

* duński: (1.1) ampere w.

* esperanto: (1.1) ampero

* francuski: (1.1) ampère m.

* hiszpański: (1.1) amperio m.

* japoński: (1.1) アンペア

* kataloński: (1.1) ampere m.

* niemiecki: (1.1) Ampere n.

* nowogrecki: (1.1) αμπέρ n.

* rosyjski: (1.1) ампер m.

* słowacki: (1.1) ampér m.

* szwedzki: (1.1) ampere w.

* turecki: (1.1) amper

* ukraiński: (1.1) ампер m.

* węgierski: (1.1) amper

* włoski: (1.1) ampere m.

źródła.

== amper (język afrykanerski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q14196 (afr)-Oesjaar-amper.wav.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) prawie

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


amperaż

wartość natężenia prądu elektrycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elektr. natężenie prądu elektrycznego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amper mrz., amperozwój mrz.

Wiktionary


amperogodzina

jednostka ilości elektryczności (ładunku elektrycznego) odpowiadająca przepływowi prądu o natężeniu 1 ampera przez przekrój poprzeczny danego przewodnika w ciągu 1 godziny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) elektr. jednostka pojemności elektrycznej, równa ilości energii jaką w ciągu godziny przenosi prąd elektryczny o natężeniu 1 ampera;

Wiktionary

Amperogodzina [Ah] – miara pojemności ogniw galwanicznych, w tym akumulatorów elektrycznych. Określa ona zdolność do zasilania przez ten akumulator obwodu elektrycznego prądem o danym natężeniu przez określony czas.

Amperogodzinę można zdefiniować, bazując na wzorze na ładunek, jaki wypływa z ogniwa w czasie t, gdy natężenie wypływającego prądu wynosi I

Q=It,
\mathrm {Ah} =\mathrm {A} \cdot \mathrm {h} ,

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ta wielkość jest wyrażona w amperogodzinach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈpɛrɔɡɔˈd͡ʑĩna, AS: ãmperogoʒ́ĩna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amperogodzinowy

Wiktionary


amperometr

przyrząd do pomiaru natężenia prądu w obwodzie elektrycznym, podający wynik w amperach; amperomierz


SJP.pl


amperometria

dział fizyki zajmujący się pomiarami natężenia prądu


SJP.pl

Amperometria – technika analityczna, bazująca na pomiarze zależności natężenia prądu od stężenia substancji elektroaktywnej przy stałym potencjale. Stosuje się układ elektrody pracującej i odniesienia zanurzonych w badanym roztworze składającym się z elektrolitu i badanej substancji.

Wikipedia


amperometryczny

amperometria


SJP.pl

Patrz:

amperometria

amperomierz

przyrząd do pomiaru natężenia prądu w obwodzie elektrycznym, podający wynik w amperach; amperometr


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) metrol. elektr. przyrząd do pomiaru natężenia prądu elektrycznego;

Wiktionary

Amperomierz – przyrząd pomiarowy służący do pomiaru natężenia prądu elektrycznego. W zależności od zakresu amperomierza używane są też nazwy: kiloamperomierz, miliamperomierz, mikroamperomierz.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pożycz mi amperomierz albo jakiś miernik uniwersalny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmpɛˈrɔ̃mʲjɛʃ, AS: ãmperõmʹi ̯eš

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amperometr

Wiktionary


amperosekunda

jednostka ilości elektryczności (ładunku elektrycznego) odpowiadająca przepływowi prądu o natężeniu 1 ampera przez przekrój poprzeczny danego przewodnika w ciągu 1 sekundy; kulomb


SJP.pl

Kulomb (C) – jednostka ładunku elektrycznego w układzie SI (jednostka pochodna układu SI). Nazwa kulomb pochodzi od nazwiska francuskiego uczonego Charles Coulomb.

Wikipedia


amperowoltomierz

miernik napięcia i/lub natężenia prądu


SJP.pl


amperowy

amper


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) fiz. związany z amperem (jednostką natężenia prądu)

Wiktionary

Patrz:

amper

Powiązane:

 rzecz. amper mrz.

Wiktionary


amperozwój

dawna jednostka siły magnetomotorycznej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miar. fiz. jednostka siły magnetomotorycznej w układzie MKS równa przepływowi jednego ampera prądu stałego przez jeden zwój solenoidu;

Wiktionary

Amperozwój (Az) – pozaukładowa (MKS) jednostka siły magnetomotorycznej o wymiarze ampera, równa przepływowi jednego ampera prądu stałego przez pojedynczy zamknięty zwój solenoidu.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. amper m., amperaż m.

Wiktionary


ampersand

znak "&", znajdujący się na standardowej amerykańskiej klawiaturze nad cyfrą 7


SJP.pl

Et (ang. ampersand, niem. Kaufmanns-Und), & – znak pisarski będący daleko przetworzonym symbolem łacińskiego spójnika „et”, polskiego „i” – stąd potoczna polska nazwa tego znaku – „etka”. Norma PN-I-06000 określa ten znak jako „handlowe i” (dosł. z niem.). „Et” jest popularnym znakiem samodzielnym, choć można potraktować go jako nietypową ligaturę.

Wikipedia


ampex

ampeks;
1. sposób zapisu obrazu i dźwięku programu telewizyjnego na taśmie magnetycznej;
2. urządzenie do dokonywania takiego zapisu i jego odtwarzania


SJP.pl


ampexowy

ampex; ampeksowy


SJP.pl


ampfutbol

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) sport. rodzaj piłki nożnej, której graczami są osoby po amputacji kończyny

Wiktionary

Amp futbol (ang. Amputee Football, amer. Amp Soccer) – rodzaj piłki nożnej rozgrywanej przez zawodników po jednostronnej amputacji kończyny dolnej - w przypadku graczy z pola, lub kończyny górnej u bramkarzy. W drugiej dekadzie XXI wieku uprawiana w ponad 40 państwach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zdobyliśmy brąz w ampfutbolu!

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ampfutbolista mos., ampfutbolistka ż.

 przym. ampfutbolowy

Wiktionary


ampfutbolista

zawodnik grający w amp futbol


SJP.pl


ampfutbolistka

ampfutbolista


SJP.pl

Patrz:

ampfutbolista

ampfutbolowy

ampfutbol


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z amp futbolem, dotyczący amp futbolu

Wiktionary

Patrz:

ampfutbol

Powiązane:

 rzecz. amp futbol m., ampfutbol m., ampfutbolista m., ampfutbolistka ż.

Wiktionary


ampicylina

półsyntetyczny antybiotyk z grupy penicylin charakteryzujący się szerokim spektrum działania


SJP.pl

Wikipedia


ampla

lampa wisząca lub klosz kierujący światło ku górze


SJP.pl


amplatz

[czytaj: amplac] nazwisko


SJP.pl


amplatzer

[czytaj: amplacer] zatyczka stosowana do zamykania ubytku w komorze serca; zapinka Amplatza


SJP.pl


ampleksus

odruch płciowy u płazów bezogonowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) herp. pozycja godowa płazów głównie bezogonowych, w której samiec trzyma samicę za przednie odnóża

Wiktionary

Ampleksus (łac. amplexus – „uścisk”) – odruch płciowy występujący u płazów bezogonowych. Jest to pozycja niezbędna do złożenia jaj przez samicę i wyrzucenia nasienia do wody przez samca. Ponadto występuje u niektórych płazów ogoniastych, np. u salamandry plamistej.

Wikipedia


amplidyna

prądnica prądu stałego o dwustopniowym wzmocnieniu


SJP.pl

Amplidyna – rodzaj prądnicy prądu stałego. Posiada 4 bieguny w stojanie, ale strumień magnetyczny podłużny Φd wywołany prądem magnesującym magnesuje dwa z nich, np. 1 i 2 w jednym kierunku, a, pozostałe dwa, np. 3 i 4, w drugim kierunku. Jest to więc w rzeczywistości maszyna dwubiegunowa i jej twornik jest uzwojony na dwa bieguny. W osi poprzecznej q względem strumienia Φd są ustawione szczotki poprzeczne a-b. Przy zwartych szczotkach a-b przez uzwojenie twornika płynie prąd, który wywołuje strumień poprzeczny Φq skierowany tak, jak strumień reakcji poprzecznej twornika. Napięcie na szczotkach a-b od strumienia Φq jest równe zeru, natomiast strumień poprzeczny Φq indukuje napięcie na szczotkach A-B ustawionych w osi podłużnej.

Wikipedia


amplifikacja

1. rozbudowanie jakiegoś tematu lub motywu służące głębszemu jego ukazaniu, polegające na wzbogacaniu i dopełnianiu go w kolejnych zdaniach tekstu;
2. w genetyce: zwielokrotnienie liczby genów;
3. wzmocnienie, zwielokrotnienie jakiejś wielkości


SJP.pl

  • amplifikacja (biologia)
  • amplifikacja (psychologia)
  • amplifikacja (retoryka): środek stylistyczny poszerzający wypowiedź
  • amplifikacja (literatura): wyrazy bliskoznaczne, powtórzenia, peryfrazy
  • Amplifikacja (album): album polskiego rapera o pseudonimie Rahim
  • wzmacnianie (prądu, napięcia, mocy itp.)
    zobacz: amplifikator, amplituner

Wikipedia


amplifikacyjny

amplifikacja


SJP.pl

Patrz:

amplifikacja

amplifikator

dawniej: wzmacniacz elektryczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) elektr. wzmacniacz elektryczny

Wiktionary

Wzmacniacz sygnałów elektrycznych – rodzaj wzmacniacza, którego zadaniem jest wytworzenie na wyjściu wzmocnionego wejściowego sygnału elektrycznego, kosztem energii pobieranej ze źródła zasilania.

Wzmacniacz zbudowany jest w oparciu o elementy elektroniczne czynne i bierne i zwykle posiada obwód ujemnego sprzężenia zwrotnego.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãmplʲifʲiˈkatɔr, AS: ãmplʹifʹikator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amplifikowanie n.

Wiktionary


amplifikatorka

przestarzałe: kobieta opowiadająca z przesadą, wyolbrzymiająca fakty


SJP.pl


amplifikatornia

zespół urządzeń do wzmacniania prądów o częstotliwości akustycznej


SJP.pl


amplifikować

wzmacniać, wyolbrzymiać


SJP.pl


amplifikowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. ubarwianie, uwznioślanie lub nadmierne rozszerzanie motywu, tematu, treści czegoś

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amplifikacja ż., amplifikator m., amplifikatorka ż., amplifikatornia ż.

 czas. amplifikować

Wiktionary


amplistat

rodzaj transformatorowego wzmacniacza magnetycznego


SJP.pl

Amplistat wzbudzenia – specjalny transformatorowy wzmacniacz magnetyczny umożliwiający bezstykową, bezstopniową i bezoporową regulację natężenia prądu w obwodach elektrycznych.

Wikipedia


amplitron

szerokopasmowa, wzmacniająca lampa mikrofalowa


SJP.pl

Wikipedia


amplituda

1. najwyższe odchylenie danych wartości od średniej;
2. w fizyce: zakres wahania - największe odchylenie ciała drgającego lub wahającego się od średniej lub spoczynkowej pozycji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. największe wychylenie cechy, funkcji, charakterystyki okresowo zmiennej;

 (1.2) fiz. połowa różnicy między wartością maksymalną i minimalną

 (1.3) pot. zakres

Wiktionary

Amplituda – wspólna nazwa kilku blisko powiązanych pojęć matematycznych, stosowanych głównie w fizyce, naukach technicznych i naukach o Ziemi. We wszystkich tych przypadkach amplituda to pewna liczba rzeczywista charakteryzująca pewną funkcję rzeczywistą, na przykład:

  • funkcję okresową opisującą drgania;
  • ciąg wyników pomiarów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Amplituda funkcji sinus wynosi 1.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmplʲiˈtuda, AS: ãmplʹituda

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amplitudowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) skala

Wiktionary


amplitudowy

amplituda


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) fiz. związany z amplitudą

Wiktionary

Patrz:

amplituda

Powiązane:

 rzecz. amplituda ż.

Wiktionary


amplituner

[czytaj: ampliTIUner lub ampliTUner] wzmacniacz (amplifikator) i odbiornik radiowy (tuner) we wspólnej obudowie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. połączenie odbiornika radiowego i wzmacniacza;

Wiktionary

Amplituner – połączenie wzmacniacza elektroakustycznego (ang. amplifier) i odbiornika radiowego (ang. tuner) we wspólnej obudowie i zazwyczaj o wspólnym zasilaczu.

W amplitunerze wyodrębnia się następujące elementy składowe:

  1. tuner (na ogół analogowy)
    • część odbiorcza wysokiej częstotliwości (wzmacniacz częstotliwości), ze stopniem przemiany
    • wzmacniacz pośredniej częstotliwości
    • dekoder stereofoniczny
  2. wejścia/wyjścia
    • analogowe wejścia RCA
    • cyfrowe wejścia SPDIF
    • gniazdo antenowe
    • wyjścia głośnikowe
  3. dekodery audio
    • Dolby ProLogic I/II/IIx
    • DTS Neo:6
    • Dolby Digital i DTS
    • ewentualny procesor dźwięku (DSP)
  4. wzmacniacz
    • przedwzmacniacz napięciowy z regulacją głośności i barwy dźwięku oraz z gniazdami wejściowymi i wyjściowymi dla sygnałów innych źródeł dźwięku.
    • opcjonalnie korektor graficzny (equalizer)
    • wzmacniacz mocy (końcowy) z zabezpieczeniami i gniazdami wyjściowymi dla zestawów głośnikowych
  5. zespół zasilaczy
    • stabilizowanych dla tunera i przedwzmacniacza
    • niestabilizowanych dla wzmacniacza mocy

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wbudowany w amplituner procesor dźwięku (DSP) pozwala na wybór jednego z wirtualnie generowanych środowisk przestrzennych […].

 (1.1) Gdy dysponujemy nieco większą gotówką, warto rozważyć inwestycję w zestaw kina domowego, a więc odtwarzacz, amplituner i komplet głośników zapewniający wrażenia takie jak w kinie wyposażonym w system Dolby Surround.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmplʲiˈtʲjũnɛr, AS: ãmplʹitʹi ̯ũner

Wiktionary


ampula

w starożytnym Rzymie: naczyńko w kształcie spłaszczonego dzbanka bez uchwytów; ampulla


SJP.pl


ampulla

w starożytnym Rzymie: naczyńko w kształcie spłaszczonego dzbanka bez uchwytów; ampula


SJP.pl


ampulowy

klucz ampulowy - rodzaj wkrętaka o przekroju sześciokąta foremnego; klucz inbusowy, klucz imbusowy, imbus, inbus


SJP.pl


amputacja

operacyjne, częściowe lub całkowite usunięcie jakiejś części ciała, organu; odjęcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. operacyjne lub wypadkowe usunięcie części lub całego narządu, zwykle kończyny;

Wiktionary

Amputacja (łac. amputatio) – zabieg operacyjny polegający na usunięciu narządu lub jego części. Najczęściej zdarzają się amputacje kończyn spowodowane zaawansowanym niedokrwieniem (wywołanym np. postępującym stwardnieniem zarostowym tętnic) lub znacznym uszkodzeniem urazowym. Amputacja może być zabiegiem ratującym życie w przypadku złośliwego nowotworu (np. kości, tkanek miękkich), poważnego zakażenia, cukrzycy (stopa cukrzycowa), zgorzeli oraz miażdżycy. Innym przykładem jest amputacja oskrzela, polegająca na jego odcięciu podczas resekcji płuca. W przypadku złośliwych nowotworów sutka zdarzają się natomiast amputacje sutka.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Podczas pracy z piłą omal nie doszło do amputacji palca.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmpuˈtat͡sʲja, AS: ãmputacʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amputowanie n.

 czas. amputować

 przym. amputacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obcięcie

Wiktionary


amputacyjny

związany z amputacją, służący do amputacji (np. zabieg amputacyjny, narzędzia amputacyjne)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. związany z amputacją; służący do amputacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amputacja ż., amputowanie n.

Wiktionary


amputant

osoba, której operacyjnie usunięto kończynę lub narząd


SJP.pl


amputować

1, dokonać, dokonywać amputacji (operacyjnego usunięcia kończyny lub innego narządu);
2. przenośnie: pozbawić, pozbawiać czegoś ważnego


SJP.pl

czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) dokonywać amputacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po wypadku amputowano mu lewą stopę.

 (1.1) Żydzi i muzułmanie nie amputują napletka z powodów medycznych, ale ze względu na religię, tradycję i kulturę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmpuˈtɔvat͡ɕ, AS: ãmputovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amputacja ż., amputowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) obcinać, odjąć

Wiktionary


amputowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) med. wykonywanie amputacji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Do szpitala przywieziono pacjenta z zaawansowaną gangreną i jedynym ratunkiem okazało się amputowanie nogi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmputɔˈvãɲɛ, AS: ãmputovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amputacja ż.

 czas. amputować

 przym. amputacyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) amputacja

Wiktionary


ampuła

absolutnie szczelne naczynie laboratoryjne, szklane lub tworzywowe, służące do długotrwałego przechowywania ciekłych i rzadziej stałych substancji chemicznych


SJP.pl

Ampuła – rodzaj komórki konidiotwórczej u grzybów. Jest to końcowa strzępka, na której wytwarzane są bezpłciowo zarodniki zwane konidiami.Ampuła swoim kształtem przypomina napęczniałą główkę z krótkimi wyrostkami zwanymi sterygmami. Na sterygmach tych poprzez pączkowanie powstają konidia – u niektórych gatunków powstaje równocześnie kilka konidiów na każdej sterygmie, u innych kolejno po jednym. Ampuła ma tyle punktów zarodnikowania, ile jest na niej sterygm, czyli jest poliblastyczna.

Wikipedia


ampułczarnia

dział wytwórni leków, w którym napełnia się ampułki lekiem; ampułkarnia


SJP.pl


ampułeczka

zdrobnienie od: ampułka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. zdrobn. od: ampułka

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmpuˈwɛt͡ʃka, AS: ãmpuu̯ečka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ampułka

Wiktionary


ampułka

1. małe naczynie szklane, fiolka;
2. u starożytnych Rzymian: naczynie do przechowywania płynów;
3. małe naczynie do wina lub wody używane przy mszy lub chrzcie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. kosmet. med. szklany hermetycznie zamknięty pojemnik z jednorazową dawką leku;

 (1.2) rel. mały dzbanek do podawania wina i wody kapłanowi; ; Gloger.

 (1.3) hist. szklane naczynie na leki i substancje zapachowe

 (1.4) uczn. mężczyzna, który przyjmuje sterydy

 (1.5) daw. zool. nazwa systematyczna|Bulla ampulla|L..

Wiktionary

  • Ampułka (farmacja) – pojemnik do przechowywania leków do wstrzykiwań
  • Ampułka (religia) – naczynie liturgiczne do przechowywania wina lub wody
  • Ampułka (historia) – naczynie na leki i substancje zapachowe

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Producent specyfiku ostrzegł w komunikacie prasowym, że w ampułkach tego leku mogą być kawałki szkła.

 (1.2) Jeden z nich niesie ampułki, drugi mszał ogromny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈpuwka, AS: ãmpuu̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ampuła ż., ampułczarnia ż., ampułkarnia ż.

:: zdrobn. ampułeczka ż.

 przym. ampułkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.3) ampla

Wiktionary


ampułkarnia

dział wytwórni leków, w którym napełnia się ampułki lekiem; ampułczarnia


SJP.pl


ampułkostrzykawka

rodzaj strzykawki, która dodatkowo pełni funkcję ampułki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. strzykawka pełniąca dodatkowo rolę ampułki;

Wiktionary

Ampułkostrzykawka, ampułka-strzykawka, strzykawkoampułka – połączenie ampułki z lekiem i strzykawki, gotowe do natychmiastowego wstrzyknięcia leku. Jej odmianą jest strzykawka automatyczna (autostrzykawka), czyli strzykawka z mechanizmem (zwykle sprężynowym) wypychającym zawartą w niej ciecz. Ampułkostrzykawki są (z definicji) jednorazowego użytku, natomiast strzykawki automatyczne mogą być jednorazowe lub wielorazowe. Szczególnym rodzajem autostrzykawki jest pen insulinowy.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) skr. amp.-strz.

Wiktionary


ampułkowy

ampułka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z ampułką, dotyczący ampułki

Wiktionary

Patrz:

ampułka

Powiązane:

 rzecz. ampułka ż.

Wiktionary


amrita

w hinduizmie: mityczny napój bogów, nektar nieśmiertelności; amryta


SJP.pl

Amryta (dewanagari अमृत, pali amata; tyb. dutsi; jap. kanro, ang. amrita) – w hinduizmie boski napój dający pijącemu nieśmiertelność; indyjski odpowiednik greckiego nektaru. Termin pojawiający się często w Wedach oraz tekstach buddyjskich. Niebiański napój dewów i dewi dający nieśmiertelność lub inne moce oraz usuwający cierpienie.

Wikipedia


amritsar

miasto w Indiach


SJP.pl

Amritsar (pendż. ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, Sadzawka Nektaru Nieśmiertelności, hindi अमृतसर) – miasto w północno-zachodnich Indiach, w stanie Pendżab, w pobliżu granicy z Pakistanem. Około 1,1 mln mieszkańców. W mieście tym znajduje się najważniejszy obiekt kultu sikhów – Złota Świątynia zwana Darbar Sahib (pol. Dwór Pana) lub Harmandir (pol. Świątynia Boża), w której przechowywany jest oryginał świętej księgi sikhów „Sri Guru Granth Sahib”.

Wikipedia


amritsarski

Amritsar


SJP.pl

Patrz:

Amritsar

amrock

[czytaj: amrok] amerykańska rasa kur; amrok


SJP.pl


amrok

amerykańska rasa kur; amrock


SJP.pl


amryta

w hinduizmie: mityczny napój bogów, nektar nieśmiertelności; amrita


SJP.pl

Amryta (dewanagari अमृत, pali amata; tyb. dutsi; jap. kanro, ang. amrita) – w hinduizmie boski napój dający pijącemu nieśmiertelność; indyjski odpowiednik greckiego nektaru. Termin pojawiający się często w Wedach oraz tekstach buddyjskich. Niebiański napój dewów i dewi dający nieśmiertelność lub inne moce oraz usuwający cierpienie.

Wikipedia


amsonia

rodzaj roślin z rodziny toinowatych


SJP.pl

Wikipedia


amstaf

ras psa z grupy terierów; amstaff


SJP.pl

Amerykański Staffordshire terrier (amstaff – skrót od American Staffordshire) – jedna z ras psów, należąca do grupy terierów, zaklasyfikowana do sekcji terierów w typie bull. Nie podlega próbom pracy.

Wikipedia


amstaff

[czytaj: amstaf] ras psa z grupy terierów; amstaf


SJP.pl

Amerykański Staffordshire terrier (amstaff – skrót od American Staffordshire) – jedna z ras psów, należąca do grupy terierów, zaklasyfikowana do sekcji terierów w typie bull. Nie podlega próbom pracy.

Wikipedia


amstaffka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kynol. suka rasy amerykański staffordshire terier, samica amstaffa

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Piękna, błękitna amstaffka 25 stycznia trafiła do naszego schroniska.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amstaff m., amstaf m.

:: fm. amstaff

Wiktionary


amsterdam

miasto w Holandii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto, stolica Holandii;

 (1.2) astr. planetoida o numerze katalogowym 11945;

 (1.3) geogr. francuska wyspa w południowej części Oceanu Indyjskiego;

Wiktionary

Amsterdam – miasto i stolica konstytucyjna Holandii, w prowincji Holandia Północna.

Większość instytucji rządowych oraz przedstawicielstw obcych państw znajduje się w Hadze.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Amsterdam jest konstytucyjną stolicą Holandii, natomiast władza urzęduje w Hadze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãmˈstɛrdãm, AS: ãmsterdãm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amsterdamczyk mos., amsterdamka ż.

 przym. amsterdamski, podamsterdamski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) peryfr. holenderska Wenecja

Wiktionary


amsterdamczyk

mieszkaniec Amsterdamu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Amsterdamu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Myślę, że amsterdamczycy nie lubią, gdy się tak o nich mówi.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmstɛrˈdãmt͡ʃɨk, AS: ãmsterdãmčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amsterdam mrz.

:: fż. amsterdamka ż.

 przym. amsterdamski

Wiktionary


amsterdamianka

mieszkanka Amsterdamu; amsterdamka (częściej)


SJP.pl


amsterdamka

mieszkanka Amsterdamu; amsterdamianka (rzadko)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Amsterdamu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmstɛrˈdãmka, AS: ãmsterdãmka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amsterdam mrz.

:: fm. amsterdamczyk mos.

 przym. amsterdamski

Wiktionary


amsterdamski

Amsterdam


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Amsterdamu (miasta w Holandii)

Wiktionary

Patrz:

Amsterdam

Wymowa:

IPA: ˌãmstɛrˈdãmsʲci, AS: ãmsterdãmsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amsterdam mrz., amsterdamczyk mos., amsterdamka ż.

Wiktionary


amstrad

produkt marki Amstrad


SJP.pl

Amstrad – brytyjskie przedsiębiorstwo elektroniczne. Siedziba przedsiębiorstwa, założonego w 1968 roku przez Alana Sugara, mieści się w Brentwood w hrabstwie Essex. Nazwa Amstrad jest skrótem od Alan Michael Sugar Trading.

Wikipedia


amtować

czasownik nieprzechodni niedokonany

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. urzędować gdzieś, rządzić, siedzieć

Wiktionary


amu-daria

rzeka w Azji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Azji Środkowej, powstaje z połączenia rzek Wachsz i Pandż, uchodzi do Jeziora Aralskiego;

Wiktionary

Amu-daria (w starożytności stgr. Ὦξος, łac. Oxus, Transoxana, Transoksjana; arab. Dżajahun) – rzeka w Uzbekistanie, Turkmenistanie i Afganistanie, jej odcinek stanowi także granicę Tadżykistanu (na całej swej długości stanowi odcinki granicy afgańsko-tadżyckiej, afgańsko-uzbeckiej, afgańsko-turkmeńskiej oraz turkmeńsko-uzbeckiej). Długość 1425 km, powierzchnia dorzecza 465,5 tys. km².

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Amu-daria jest rzeką o długości 1425 kilometrów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmu‿ˈdarʲja, AS: ãmu‿darʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amudaryjski

Wiktionary


amudaryjski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Amu-darią, dotyczący Amu-darii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Amu-daria ż.

Wiktionary


amulecik

zdrobnienie od: amulet


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od amulet

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie amulet, lecz tylko mały amulecik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amulet m.

Wiktionary


amulet

przedmiot, najczęściej drobnych rozmiarów, który ma chronić posiadacza przed nieszczęściami, chorobami, czarami etc.


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ezot. przedmiot, który ma w magiczny sposób chronić swojego właściciela przed czarami, nieszczęściami lub złem;

Wiktionary

Amulet (łac. amuletum) – osobisty przedmiot o charakterze magicznym, z przypisywanym mu działaniem ochronnym, posiadający różny kształt i formę, nawiązujący do symboliki lub bóstwa, części ludzkiego ciała, motywu roślinnego, czy zwierzęcego. Także w formie tabliczki z napisem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Amulet ma dawną tradycję, znany jest na całym świecie oraz przybiera różne formy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈmulɛt, AS: ãmulet

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz.

:: zdrobn. amulecik mrz.

 przym. amuletowy

Wiktionary


amuletowy

amulet


SJP.pl

Patrz:

amulet

amuliusz

Wikipedia


amundsen

nazwisko


SJP.pl

  • Roald Amundsen (1872-1928) – norweski badacz polarny, pierwszy zdobywca bieguna południowego
    • Amundsen-Scott – amerykańska stacja naukowo-badawcza w Antarktydzie Wschodniej, na biegunie geograficznym
    • Amundsen Coast – fragment wybrzeża Antarktydy
    • Lodowiec Amundsena – lodowiec w Górach Transantarktycznych, na Antarktydzie Wschodniej
    • Morze Amundsena – przybrzeżne morze szelfowe, część Oceanu Spokojnego u wybrzeży Antarktydy
    • Zatoka Amundsena – zatoka, która znajduje się na Morzu Beauforta (Ocean Arktyczny)
    • Zatoka Amundsena – zatoka u wybrzeży Ziemi Enderby'ego

    Wikipedia


amundsenka

rodzaj czapki z grubej wełny, noszonej przez sportowców


SJP.pl


amunicja

naboje broni palnej i ich części składowe


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) pot. naboje do broni palnej

 (1.2) wojsk. ogół rakiet, nabojów artyleryjskich, min, bomb lotniczych, torped, bomb głębinowych, granatów ręcznych oraz naboi do broni strzeleckiej;

Wiktionary

Amunicja – ogół nabojów, granatów, rakiet, min, bomb i torped.

W ujęciu wojskowym amunicja służy do niszczenia (lub obezwładniania) siły żywej, punktów ogniowych, sprzętu, umocnień a także do szkoleń i treningów. W ujęciu cywilnym amunicja strzelecka wykorzystywana jest również w sporcie i myślistwie.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Żołnierz załadował amunicję do swojej broni.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãmũˈɲit͡sʲja, AS: ãmũńicʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. amunicyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) strzeliwo

Wiktionary


amunicyjny

związany z amunicją


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z amunicją, dotyczący amunicji

Wiktionary

Amunicyjny – żołnierz odpowiedzialny za opiekę nad amunicją do broni wymagającej obsługi przez więcej niż jedną osobę.

  • W artylerii: żołnierz wchodzący w skład obsługi pojedynczego artyleryjskiego środka walki (działonu). Do jego zadań należy: przygotowanie amunicji do strzelania (wyjmowanie nabojów ze skrzyń oraz ich ewentualne smarowanie i/lub spinanie w łódki), donoszenie i podawanie nabojów ladowniczemu. W skład obsługi jednego działa może wchodzić kilku amunicyjnych.
  • W piechocie: żołnierz wchodzący w skład obsługi zespołowej broni strzeleckiej (np. karabinu maszynowego), pełniący analogiczną funkcję jak w artylerii, dodatkowo zajmujący się transportem amunicji oraz niekiedy pełniąc równolegle funkcję ładowniczego (asystując celowniczemu przy obsłudze broni).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. amunicja ż.

Wiktionary


amur

ryba z rodziny karpiowatych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka we wschodniej Azji;

 (1.2) geogr. zob. Środkowy Amur.

Wiktionary

  • Amur – rzeka we wschodniej Azji
  • amur – ryba z rodziny karpiowatych
    • amur biały (Ctenopharyngodon idella)
    • amur czarny (Mylopharyngodon piceus)
  • Amur Błagowieszczeńsk – rosyjski klub piłkarski
  • Amur Chabarowsk – rosyjski klub hokejowy
  • Amur – repozytorium wydawnictw naukowych
  • Amur – typ rosyjskich okrętów – stawiaczy min i dwa okręty o tej nazwie
  • A-135 Amur - system antybalistyczny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Większa część wschodniej granicy Chin i Rosji leży na Amurze.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãmur, AS: ãmur

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. amur m., Amursk mrz.

 przym. amurski

Wiktionary


amurowy

amur


SJP.pl

Patrz:

amur

amursk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, położone w Kraju Chabarowskim, nad Amurem;

Wiktionary

Amursk (ros. Амурск) – miasto w Rosji, położone w Kraju Chabarowskim, nad Amurem, 45 km na północ odKomsomolska.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. amurski

 rzecz. Amur mrz.

Wiktionary


amurski

Amur


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Amurem, dotyczący Amuru

 (1.2) związany z Amurskiem, dotyczący Amurska

Wiktionary

Patrz:

Amur

Powiązane:

 rzecz. Amur m., Amursk m.

Wiktionary


amuzja

nieumiejętność rozpoznawania melodii wskutek uszkodzenia kory mózgowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. niezdolność do rozpoznawania i do odtwarzania melodii spowodowana uszkodzeniem mózgu;

Wiktionary

Amuzja (łac. amusia) – głuchota wybiórcza w stosunku do tonów muzycznych. Często towarzyszy afazji. Lokalizację jej łączy się z uszkodzeniem zwojów skroniowych poprzecznych po stronie lewej. Rozróżniać należy amuzję czuciową sensoryczną (wyrażającą się w utracie wyobrażeń muzycznych) i amuzję ruchową lub konstruktywną (motoryczną).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ãˈmuzʲja, AS: ãmuzʹi ̯a

Wiktionary


amw

[czytaj: a-em-WU]
1. skrót: Agencja Mienia Wojskowego;
2. skrót od: Akademia Marynarki Wojennej;
3. skrót od: Archiwum Marynarki Wojennej


SJP.pl


amway

[czytaj: AMłej] amerykańskie przedsiębiorstwo handlowe


SJP.pl

Amway – międzynarodowa firma zajmująca się sprzedażą bezpośrednią. Markami firmy Amway są: Nutrilite (suplementy diety), Amway Home (środki czystości), Artistry (kosmetyki), eSpring (systemy do oczyszczania wody), XS (suplementy sportowe, napoje energetyczne), Glister (higieny jamy ustnej), iCook (naczynia kuchenne i akcesoria), Satinique (pielęgnacja włosów, G&H (pielęgnacji ciała) oraz Atmosphere Sky(systemy oczyszczania powietrza). Produkty Amway są dostępne na licznych rynkach na całym świecie, a według danych firmy współpracuje z nią blisko milion niezależnych partnerów biznesowych, którzy dystrybuują jej produkty.

Wikipedia


amy

1. [czytaj: ejmi] obce imię żeńskie;
2. [czytaj: aMI] nazwisko francuskie


SJP.pl

Amy – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Hauts-de-France, w departamencie Oise.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwały 342 osoby, a gęstość zaludnienia wynosiła 27 osób/km² (wśród 2293 gmin Pikardii Amy plasuje się na 658. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 291.).

Wikipedia


amygdalina

związek chemiczny występujący w nasionach niektórych krzewów i drzew (m.in. migdałowca), czasem utożsamiany z witaminą B17


SJP.pl

Amigdalina (z łac. amygdalum – migdał, z gr. αμυγδάλη – migdał) – organiczny związek chemiczny z grupy glikozydów cyjanogennych (syn. nitrylozydów), występujący w nasionach wielu roślin z rodziny różowatych (Rosaceae), głównie migdałowca zwyczajnego (Amygdalus communis), a także pigwy pospolitej (Cydonia oblonga), czeremchy (Padus) i innych drzew owocowych (np. moreli, wiśni, śliw, brzoskwiń). Nadaje nasionom wspomnianych gatunków gorzki smak i specyficzny aromat, zwany w gastronomii migdałowym. W organizmie rozkłada się na glukozę, aldehyd benzoesowy i cyjanowodór. Amigdalinę po raz pierwszy wyodrębnili z gorzkich migdałów w 1830 roku francuscy chemicy Pierre Jean Robiquet i Antoine François Boutron-Charlard. Amigdalinę można wyizolować z nasion migdałów używając rozpuszczalników organicznych.

Wikipedia


amyl

1. grupa alkilowa o pięciu atomach węgla; pentyl;
2. azotyn amylu - związek organiczny (ciecz), stosowany m.in. jako lek w dławicy piersiowej; azotyn pentylu, pentylu azotan(III)


SJP.pl


amylaza

enzym rozkładający wielocukry na cukry o mniejszych cząsteczkach; diastaza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. enzym rozkładający cukry złożone;

Wiktionary

Amylazy, diastazy, enzymy amylolityczne (EC 3.2.1) – grupa enzymów zaliczanych do hydrolaz, rozkładających skrobię i inne polisacharydy. α-amylaza występuje m.in. w soku trzustkowym (amylaza trzustkowa) i w ślinie (amylaza ślinowa). Amylazy są także syntezowane w owocach wielu roślin podczas dojrzewania (powoduje to, że stają się one słodsze) oraz podczas kiełkowania ziaren zbóż. Amylaza z ziaren ma istotne znaczenie przy produkcji słodu.

Wikipedia


amylen

węglowodór nienasycony występujący w czterech odmianach izomerycznych; penten


SJP.pl


amylina

hormon peptydowy zbudowany z 37 aminokwasów wytwarzany w trzustce


SJP.pl

Amylina (IAPP - z ang. Islet Amyloid Polypeptide) – hormon peptydowy zbudowany z 37 aminokwasów, który jest wytwarzany przez komórki beta wysp Langerhansa trzustki.

Amylina jest wydzielana do krwiobiegu wraz z wydzielaniem podstawowym insuliny, a także w odpowiedzi na bodziec pokarmowy (spożycie posiłku zwiększa jej uwalnianie). Jej działanie polega na kontroli wchłaniania pokarmów, spowolnieniu opróżnianiu żołądka i wchłaniania glukozy z jelita cienkiego. Hamuje także wydzielanie glukagonu i insuliny. Jest czasem nazywany hormonem anorektycznym, gdyż poprzez blokowanie neuronów w area postrema hamuje pojawianie się uczucia głodu. Ma też działanie przeciw osteoporotyczne poprzez hamowanie aktywności osteoklastów. Poza tym hamuje syntezę glikogenu w mięśniach oraz ma działanie rozszerzające na naczynia.

Wikipedia


amylodekstryna

produkt pośredni hydrolizy skrobi mający zastosowanie w przemyśle


SJP.pl


amylograf

Amylograf – (grek. amylum – krochmal + -graf), aparat służący do pomiaru wartości wypiekowej mąki żytniej, oraz do pomiaru zdolności skrobi do kleikowania.

Wikipedia


amyloid

1. węglowodan znajdujący się w roślinach
2. substancja białkowa o charakterze patologicznym, gromadząca się w różnych tkankach organizmu przy przewlekłych stanach chorobowych


SJP.pl

Amyloid – szkodliwe, nieprawidłowe białko przypominające skrobię, powstające w organizmie w wyniku długiego przebiegu wyniszczających chorób, gromadzące się między naczyniami włosowatymi a tkankami niektórych narządów. Powoduje to ucisk i utrudnienie (lub uniemożliwienie) wymiany substancji między krwią i komórkami. Schorzenie to nazywane jest amyloidozą (skrobiawicą).

Wikipedia


amyloidoza

Amyloidoza, inaczej skrobiawica lub betafibryloza – schorzenie polegające na pozakomórkowym odkładaniu różnych rodzajów biologicznie nieaktywnego białka o budowie nierozgałęzionej i konfiguracji β-pliku, dającego charakterystyczny obraz w krystalografii rentgenowskiej, uogólnione lub zlokalizowane narządowo, najczęściej w nerkach, wątrobie, śledzionie, sercu i tarczycy.

Wikipedia


amylopektyna

wielocukier wchodzący w skład skrobi


SJP.pl

Amylopektyna – organiczny związek chemiczny, mocno rozgałęziony wielocukier. Jest głównym składnikiem skrobi, stanowi otoczkę jej ziarenek (ok. 80% masy). Odpowiada za efekt pęcznienia skrobi i jej zdolności do tworzenia zoli. Ma bardzo dużą masę cząsteczkową (kilka milionów u). Jej cząsteczkę tworzą rozgałęzione łańcuchy zbudowane z około 1000 reszt glukozy.

Wikipedia


amyloplast

bezbarwne ciałko komórki roślinnej syntetyzujące skrobię zapasową i magazynujące ją w postaci ziaren skrobi


SJP.pl

Amyloplast – rodzaj leukoplastu wytwarzający i magazynujący skrobię. Powstają one bezpośrednio z proplastydów. Pod wpływem światła przekształcają się w chloroplasty.

Występują w komórkach organów spichrzowych, w komórkach czapeczki korzenia i w komórkach merystematycznych w postaci jednego dużego ziarna (np. ziemniak, żyto, pszenica) lub wielu drobnych (np. owies, ryż).

Wikipedia


amylowy

1. amyl;
2. alkohol amylowy - główny składnik oleju fuzlowego, ubocznego produktu w przemyśle spirytusowym


SJP.pl


amyloza

składnik skrobi zbudowany z glukozy


SJP.pl

Amyloza – organiczny związek chemiczny, złożony wielocukier, jeden ze składników skrobi. Jest zbudowana z nierozgałęzionych, skręconych śrubowo łańcuchów glukozy, połączonych wiązaniami α-glikozydowymi. Jej masa cząsteczkowa wynosi 10000–60000 u. Zawartość amylozy w skrobi według różnych źródeł literaturowych wynosi: 10–35%, 14–27%, 10–20%, pozostałość stanowi amylopektyna. Udział amylozy w skrobiach z najpopularniejszych surowców wynosi: ziemniaczana – 21%, kukurydziana – 28%, kukurydziana woskowa – 0%, pszenna – 28%, tapiokowa – 17%.

Wikipedia


amyn

wykrzyknik

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk. rel. amen

Wiktionary


amynt

wykrzyknik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rel. …używany na zakończenie chrześcijańskiej modlitwy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk|amyn.

Wiktionary


amzonia

roślina z rodziny toinowatych, występująca w około 30 gatunkach we wschodnich rejonach Azji i w Ameryce Północnej


SJP.pl

Wikipedia


an

skrót od: Antonow (typ samolotu); An


SJP.pl

forma ściągnięta

 (1.1) stpol. i on

 (1.2) stpol. a on, ale on

 (1.3) stpol. jak on

Wiktionary

  • AN – oznaczenie kodowe Antyli Holenderskich według ISO 3166-1
  • An (Anu) – bóstwo sumeryjskie (bóg nieba)
  • An – oznaczenie radzieckich samolotów Antonow
  • An – wspólny symbol aktynowców
  • an – przedimek nieokreślony w języku angielskim
  • an – litera alfabetu gruzińskiego, przybierająca postać litery ა
  • an – kod języka aragońskiego według ISO 639
  • .an – krajowa domena internetowa Antyli Holenderskich

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ãn, AS: ãn

Wiktionary


an-

przedrostek

 (1.1) a- w złożeniach przed samogłoską

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀν-. (an-)

uwagi.

tłumaczenia.

* hiszpański: (1.1) a-, an-

źródła.

== an- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|ãn.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) a-, an-, bez-

odmiana.

 (1) przed spółgłoskami a-

przykłady.

 (1.1) an- + -uro > anurobez- + ogon + -owy > bezogonowy

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãn, AS: ãn

Wiktionary


ań-cwaj

partykuła

 (1.1) gw-pl|Śląsk Cieszyński. zaraz, szybko

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jo bydym ań-cwaj nazodź.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaroz, zarozki

Wiktionary


an-nadżaf

fraza rzeczownikowa, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w środkowym Iraku, w pobliżu rzeki Eufrat;

Wiktionary

An-Nadżaf dawniej Nedżef – miasto w środkowym Iraku, w pobliżu rzeki Eufrat, 144 km na południe od Bagdadu, zamieszkany przez ok. 0,5 mln mieszkańców.

Meczet z grobem zmarłego w 661 roku kalifa Alego Ibn Abi Taliba, kuzyna i zięcia Mahometa, jest ośrodkiem kultu religijnego i celem pielgrzymek szyitów. Przez dłuższy czas miejsce pochówku Alego jego współwyznawcy utrzymywali w tajemnicy w obawie przed zbezczeszczeniem go przez Umajjadów. Grób odkryty został przypadkowo przez kalifa Haruna ar-Raszida, który zbudował w 791 roku pierwszy meczet nad grobem Alego i założył An-Nadżaf. Sam grobowiec Alego powstał w 977 roku. Dwukrotnie ulegał zniszczeniu, po raz pierwszy po pożarze w 1086 roku, następnie około roku 1500. W obu przypadkach był odbudowywany. W mieście leży też największy islamski cmentarz, liczący około dwóch milionów grobów.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. nadżafski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) daw. Nedżef

Wiktionary


ana

napis na receptach - "po równo"


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|ż., forma imienia Anna

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|ż., forma imienia Joanna

Wiktionary

Ana (arab. ‏عانة‎) – miasto w Iraku, w Al-Anbar. W 2009 roku liczyło 17 025 mieszkańców.

Jest położone w zachodniej części kraju, nad Eufratem.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) Anna, Ania; gw-pl|Górny Śląsk|Andzia, Ańcia.

 (1.2) Joanna

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Hanna ż., Anna ż., Ania ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1-2) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|Anna.

 (1.2) zobtłum|Joanna.

źródła.

== Ana (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

 audio|Hr-Ana.oga.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|chorwacki|ż.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Hanna ż., Anna ż., Ania ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Anna, Ania; gw-pl|Górny Śląsk|Andzia, Ańcia.

 (1.2) Joanna

Wiktionary


anabaptyści

członek protestanckiej grupy wyznaniowej praktykującej chrzest osób dorosłych, a nie dzieci


SJP.pl

Wikipedia


anabaptysta

członek protestanckiej grupy wyznaniowej praktykującej chrzest osób dorosłych, a nie dzieci


SJP.pl


anabaptystka

anabaptysta


SJP.pl

Patrz:

anabaptysta

anabaptystyczny

anabaptysta


SJP.pl

Patrz:

anabaptysta

anabaptyzm

Wikipedia


anabar

rzeka w Azji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hydron. rzeka w Rosji, w Jakucji, uchodząca w postaci estuarium do Zatoki Anabarskiej na Morzu Łaptiewów;

Wiktionary

Anabar – rzeka w Rosji (Jakucja). Płynie na zachód od Leny. Uchodzi w postaci estuarium do Zatoki Anabarskiej na Morzu Łaptiewów.

Rzeka ma długość 939 km oraz powierzchnię dorzecza 81600. Rejon dorzecza rzeki Anabar obfituje w złoża diamentów.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. anabarski

Wiktionary


anabarski

Anabar (rzeka w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Anabarem, dotyczący Anabaru

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anabar mrz.

Wiktionary


anabazyna

alkaloid z grupy nikotyny, występujący w liściach niektórych gatunków tytoniu


SJP.pl

Anabazyna (neonikotyna) – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów pirydynowych, jeden z głównych nikotynoidów występujący w tytoniu obok nikotyny i nornikotyny. Zbudowana jest z pierścienia pirydynowego połączonego bezpośrednio z pierścieniem piperydynowym. Jest związkiem chiralnym, z jednym asymetrycznym atomem węgla, który w związku pochodzenia naturalnego ma konfigurację S. Czysta anabazyna jest higroskopijną, bezbarwną cieczą, która ciemnieje na powietrzu. Występuje również w Nicotiana glauca w ilości około 1%. Z wodą miesza się w każdym stosunki dając roztwory o odczynie zasadowym. Anabazyna łatwo wchłania się przez skórę, a przy tym jest silnie trująca dla ludzi i zwierząt – LD50 p.o. dla szczura wynosi 105 mg/kg masy ciała.

Wikipedia


anabella

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Anabella — imię utworzone wtórnie na gruncie anglosaskim spopularyzowane w literaturze i mediach. Imię to pochodzi od złożenia dwóch innych: Anny, z hebrajskiego hannah – pełna łaski i Izabeli – hiszpańskiej wersji imienia Isabel - (Jezabel) pochodzącej od hebrajskiego Eliszebeth od którego pochodzi także Elżbieta. W Polsce imię to pojawiło się razem z wpływami francuskimi (Izabelle) - belle po francusku znaczy piękna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Imieniny Anabelli są 26 lipca i 16 marca.

Wiktionary

Powiązane:

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== Anabella (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== Anabella (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|angielski|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


anabena

rodzaj glonu należącego do sinic, wchodzącego w skład planktonu, zwłaszcza występującego w wodach słodkich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. nazwa systematyczna|Anabaena|ref=tak., słodkowodna sinica tworząca nitkowate kolonie;

Wiktionary

Anabaena – rodzaj sinic nitkowatych z rodziny Nostocales. Występuje jako endofit na wilgotnej powierzchni gleby i mchów, w komorach powietrznych paproci Azolla jako symbiont, w planktonie oraz pod korą w bulwach korzeniowych sagowców. Sinice z tego rodzaju są zdolne do wiązania azotu atmosferycznego. W żyznych wodach tworzą zakwity.

Wikipedia


anabiotyczny

związany z anabiozą (np. organizmy anabiotyczne, stan anabiotyczny)


SJP.pl


anabioza

odwracalny stan pozornej śmierci u zwierząt niższych i roślin; u człowieka spowodowany przez sztuczną hibernację, stosowaną przy ciężkich operacjach chirurgicznych; życie utajone


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. odwracalny stan pozornej śmierci, krańcowego obniżenia aktywności życiowej organizmu;

Wiktionary

Anabioza (gr. anabíosis ‘ożywianie’), życie utajone – odwracalny, przejściowy stan skrajnego obniżenia aktywności życiowej (tzw. pozornej śmierci) organizmu, będący odpowiedzią na niekorzystne warunki środowiska naturalnego (np. zbyt niska temperatura, niedostatek wody).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. anabiotyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) życie utajone

Wiktionary


anabol

potocznie: środek anaboliczny


SJP.pl


anabolia

proces zmian w przebiegu morfogenezy odpowiedzialny za pojawianie się u osobnika cech gatunkowych lub nieobecnych u przodków


SJP.pl

Anabolia – rodzaj owada z rzędu chruścików (Insecta:Trichoptera) z rodziny Limnephilidae. Larwy budują domki z piasku i fragmentów roślin lub detrytusu. W Polsce najpospolitsza jest Anabolia laevis - żyje w rzekach i jeziorach. Rzadsza jest Anabolia furcata, zasiedlająca głównie wody płynące, oraz Anabolia nervosa - występująca w rzekach i jeziorach głównie zachodniej Polski. Larwy są bardzo trudne do rozróżnienia. W jeziorach i rzekach występują przy brzegu zadrzewionym, czasami masowo.Anabolia brevipennis zasiedla drobne, śródleśne zbiorniki, czasem spotykana w niewielkich, wolno płynących, śródleśnych strumieniach nizinnych. Larwy tego gatunku wyraźnie różnią się od trzech pozostałych.

Wikipedia


anaboliczność

anaboliczny


SJP.pl

Patrz:

anaboliczny

anaboliczny

wspomagający, przyspieszający budowę i przekształcanie związków złożonych (np. leki anaboliczne)


SJP.pl


anabolik

środek zwiększający syntezę białek w organizmie oraz wytwarzanie mukopolisacharydów, zatrzymujący również w organizmie jony wapnia, potasu, fosforanów i kreatyninę, stosowany nielegalnie jako środek dopingujący; środek anaboliczny, steryd anaboliczny


SJP.pl

Steroidy anaboliczno-androgenne (SAA) – grupa steroidów pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, która ma silne działanie anaboliczne tzn. powodujące przyspieszenie dzielenia się komórek tworzących określone tkanki organizmu zwierząt i ludzi. Są to pochodne testosteronu lub 19-nortestosteronu.

Wikipedia


anabolizm

rodzaj przemian metabolicznych polegający na syntezie złożonych związków organicznych ze związków prostych, w wyniku których gromadzona jest energia, substancje zapasowe oraz tworzone składniki komórek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fizj. część procesów metabolicznych w organizmie, które polegają na syntezie złożonych związków chemicznych z prostszych, z towarzyszącym zużyciem energii

Wiktionary

Anabolizm (z gr. ἀναβολή od ἁνά 'w górę' i βάλλειν 'rzut') – grupa reakcji chemicznych, w wyniku których z prostych substratów powstają związki złożone, gromadzące energię. Jest to ta część metabolizmu, która związana jest ze wzrostem tkanek organizmu (forma metabolizmu komórkowego). Często procesy metaboliczne dzieli się na anaboliczne (wzrostowe) i kataboliczne (związane z rozkładem i zanikaniem materii organicznej).

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

 (1.1) katabolizm

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) metabolizm

meronimy.

pokrewne.

 przym. anaboliczny

 przysł. anabolicznie

frazeologia.

etymologia. etym|gr|ᾰ̓νᾰ-|βάλλω|-ισμός.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) anabolism

* niemiecki: (1.1) Anabolismus m.

* uzbecki: (1.1) anabolizm

źródła.

== anabolizm (język uzbecki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) anabolizm

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anaboliczny

 przysł. anabolicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) katabolizm

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) metabolizm

meronimy.

pokrewne.

 przym. anaboliczny

 przysł. anabolicznie

frazeologia.

etymologia. etym|gr|ᾰ̓νᾰ-|βάλλω|-ισμός.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) anabolism

* niemiecki: (1.1) Anabolismus m.

* uzbecki: (1.1) anabolizm

źródła.

== anabolizm (język uzbecki.) ==

ortografie.

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) anabolizm

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


anachorecki

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rel. związany z anachoretą, dotyczący anachorety lub anachoretyzmu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anachoreta mos., anachoretka ż., anachoretyzm mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pustelniczy

Wiktionary


anachoreta

człowiek prowadzący ascetyczne życie poświęcone modlitwom i kontemplacji; pustelnik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. człowiek pędzący życie w odosobnieniu, w ascezie, oddający się modlitwie i rozmyślaniom

 (1.2) przen. osoba żyjąca samotnie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nigdy nie myślałem o życiu anachorety.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnaxɔˈrɛta, AS: ãnaχoreta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anachoretyzm m.

:: fż. anachoretka ż.

 przym. anachorecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pustelnik, eremita

 (1.2) odludek, samotnik

Wiktionary


anachoretka

anachoreta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. kobieta żyjąca w odosobnieniu z powodów religijnych

Wiktionary

Patrz:

anachoreta

Przykłady

 (1.1) Na wyspie żyła od dwudziestu lat anachoretka, która oddała się pokucie i modlitwie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anachoretyzm mrz.

:: fm. anachoreta m.

 przym. anachorecki

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) eremitka, pustelnica, pustelniczka

Wiktionary


anachoretyzm

w historii: życie na pustyni jako wyraz skrajnej ascezy (prowadzone np. przez mnichów w Egipcie i Syrii w pierwszych wiekach chrześcijaństwa)


SJP.pl

Anachoretyzm (z stgr. ἀναχωρέω anachoreo – „oddalam się, odchodzę w górę” tzn. odchodzę z doliny Nilu na pustynię) – forma religijności znana w chrześcijaństwie, judaizmie, hinduizmie, buddyzmie oraz islamie. Anachoreta udaje się w odosobnienie, by pędzić ascetyczne życie w samotności, modląc się, umartwiając i kontemplując.

Wikipedia


anachroniczność

niezgodność z epoką, w której dana rzecz, osoba lub pojęcie występuje; przeżytek; niewspółczesność


SJP.pl


anachroniczny

1. przestarzały, nie na czasie, będący przeżytkiem (np. anachroniczne poglądy);
2. błędny z powodu umieszczenia w czasie, w którym nie występował lub nie występuje (np. anachroniczne porównania)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) niezgodny z duchem czasu lub obecnym stanem wiedzy

 (1.2) błędny chronologicznie, przypisujący zjawiska, fakty i ludzi do niewłaściwych czasów i epok historycznych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anachroniczność ż., anachronizm m.

 przysł. anachronicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) staroświecki, przestarzały, nieaktualny

 (1.2) ahistoryczny

Wiktionary


anachronizm

1. to, co jest niezgodne z duchem czasu; przestarzała rzecz, przeżytek
2. błąd chronologiczny
3. element świata przedstawionego niedopasowany do opisywanego w utworze czasu historycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) coś niezgodnego z duchem czasów i stanem wiedzy, przestarzałego (np. pogląd, rzecz)

 (1.2) błąd chronologiczny, polegający na umiejscawianiu w dziele przedmiotu, zjawiska, zachowania itp., które miało miejsce w innym czasie: po lub przed;

Wiktionary

Anachronizm (stgr. ἀναχρονισμός anachronismós, czyli „niezgodny w czasie”) – sposób wysłowienia niedopasowany do opisywanego w utworze czasu historycznego. Jest to też pojawienie się w tekście przedmiotów, osób, nienależących do opisywanej przez autora epoki lub czasów. Anachronizm wprowadzony nieświadomie przez autora jest błędem, ale często bywa stosowany celowo jako chwyt literacki. Może pełnić wówczas rolę aluzji lub żartu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stary profesor używał tak wielu anachronizmów językowych, że jego wykłady były kompletnie niezrozumiałe.

 (1.2) Znalazłem w filmie o imperium rzymskim kilka anachronizmów, na przykład pokazano jeźdźców używających strzemion.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnaxˈrɔ̃ɲism̥, AS: ãnaχrõńism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anachroniczność ż.

 przym. anachroniczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) archaizm, przeżytek, nienowoczesność

Wiktionary


anadema

zdobiona opaska na włosy w antycznej Grecji


SJP.pl


anadiploza

figura stylistyczna polegająca na rozpoczynaniu nowego wersu wyrazem, który znajdował się na końcu wersu poprzedniego; conduplicatio


SJP.pl

Anadiploza (gr. ἀναδίπλωσις anadíplōsis), inaczej palilogia (gr. παλιλογία palilogía), podwojenie (łac. geminātiō, condūplicātiō) – figura retoryczna polegająca na rozpoczynaniu wersu lub zdania wyrazem z poprzedzającego wersu lub zdania lub też na dwukrotnym powtórzeniu słowa na początku lub w środku wypowiedzi.

Wikipedia


anadromiczny

anadromiczne ryby - ryby wpływające w górę rzeki w celu odbycia tarła


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) icht. taki, który odbywa wędrówkę w górę rzeki

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anadromowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anadromowy

Wiktionary


anadyr

1. miasto w Rosji;
2. rzeka w Rosji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej, stolica Czukockiego Okręgu Autonomicznego;

 (1.2) geogr. rzeka na Czukotce;

Wiktionary

  • Anadyr – rzeka w Rosji (Czukotka)
  • Anadyr – miasto w Rosji

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Największym miastem, a zarazem stolicą Czukockiego Okręgu Autonomicznego jest portowe miasto Anadyr, leżące nad Morzem Beringa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnadɨr, AS: ãnadyr

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anadyrski

Wiktionary


anadyrski

Anadyr (rzeka lub miasto w Rosji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Anadyrem, dotyczący Anadyru (miasta lub rzeki)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anadyr mrz.

Wiktionary


anaerob

organizm rozwijający się w środowisku czasowo lub trwale pozbawionym wolnego tlenu; beztlenowiec, anaerobiont, anoksybiont


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) biol. organizm, który nie potrzebuje tlenu do życia i może rozwijać się w środowisku beztlenowym

Wiktionary

Anaerob (gr. an – przedrostek oznaczający przeczenie; aer – powietrze; bio – żyję), beztlenowiec, anaerobiont, anoksybiont – organizm rozwijający się w warunkach beztlenowych.

Wyróżnia się:

  • anaeroby obligatoryjne (beztlenowce bezwzględne), żyjące jedynie w warunkach pozbawionych tlenu, który jest dla nich toksyczny
  • anaeroby fakultatywne (beztlenowce względne), rozwijające się zarówno w obecności tlenu, jak i w warunkach beztlenowych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Anaeroby żyją w glebie, jelitach, na dnie jezior beztlenowych.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anaerobowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) beztlenowiec

Wiktionary


anaerobiczność

anaerobiczny


SJP.pl

Patrz:

anaerobiczny

anaerobiczny

dotyczący anaerobiczności


SJP.pl


anaerobiont

organizm rozwijający się w środowisku czasowo lub trwale pozbawionym wolnego tlenu; beztlenowiec, anaerob, anoksybiont


SJP.pl

Anaerob (gr. an – przedrostek oznaczający przeczenie; aer – powietrze; bio – żyję), beztlenowiec, anaerobiont, anoksybiont – organizm rozwijający się w warunkach beztlenowych.

Wyróżnia się:

  • anaeroby obligatoryjne (beztlenowce bezwzględne), żyjące jedynie w warunkach pozbawionych tlenu, który jest dla nich toksyczny
  • anaeroby fakultatywne (beztlenowce względne), rozwijające się zarówno w obecności tlenu, jak i w warunkach beztlenowych.

Wikipedia


anaerobiotyczność

anaerobiotyczny


SJP.pl

Patrz:

anaerobiotyczny

anaerobioza

anoksybioza; życie w środowisku pozbawionym tlenu


SJP.pl


anaerobowy

związany z anaerobem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) niewymagający obecności tlenu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anaerob m., aerob m., anaerobowość ż., aerobowość ż.

 przym. aerobowy

 przysł. anaerobowo, aerobowo

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) beztlenowy

Wiktionary


anafalis

anafalis perłowy - roślina z rodziny astrowatych


SJP.pl

Wikipedia


anafaza

jedna z faz podziału jądra komórkowego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. trzecia faza podziału komórkowego

Wiktionary

Anafaza – trzecia faza podziału komórki występująca po metafazie, a przed telofazą. Występuje zarówno w mitozie jak i w mejozie, przy czym w tym drugim podziale występuje dwukrotnie i oznaczana jest mianem "anafaza I" (podczas mejozy I) i "anafaza II" (podczas mejozy II).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Anafaza dotyczy zarówno mitozy, jak i mejozy.

Wiktionary


anafi

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. grecka wyspa na Morzu Egejskim, w południowej części archipelagu Cyklad;

 (1.2) geogr. adm. gmina w Grecji, w regionie Wyspy Egejskie Południowe, obejmująca wyspę Anafi (1.1) i kilka mniejszych w sąsiedztwie;

Wiktionary

Anafi (gr. Ανάφη) – grecka wyspa na Morzu Egejskim, należy do archipelagu Cyklad. Populacja wyspy wynosi 273 mieszkańców natomiast powierzchnia 40,4 km². Anafi leży na wschód od innej wyspy Santorini.

Leży w administracji zdecentralizowanej Wyspy Egejskie, w regionie Wyspy Egejskie Południowe, w jednostce regionalnej Thira, w gminie Anafi.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Anafiotika ż.

Wiktionary


anafilaksja

rodzaj ogólnoustrojowej, silnej reakcji alergicznej typu natychmiastowego, która następuje po ekspozycji na alergen; reakcja anafilaktyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. rodzaj ogólnoustrojowej reakcji alergicznej typu natychmiastowego, która ma miejsce po ekspozycji na alergen;

Wiktionary

Anafilaksja, wstrząs anafilaktyczny (łac. anaphylaxia, commotus anaphylaciticus; ang. anaphylaxis, anaphylactic shock) – rodzaj nagłej, ciężkiej reakcji alergicznej lub niealergicznej, która może być przyczyną zgonu (zob. wstrząs). Anafilaksja ma charakter reakcji ogólnoustrojowej. Jej objawy zazwyczaj obejmują równoczesne wystąpienie kilku objawów, m.in.: swędzącej wysypki, obrzęku górnych dróg oddechowych oraz znaczny spadek ciśnienia tętniczego krwi. Częstymi przyczynami wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego są: ukąszenia owadów, alergeny w pożywieniu i leki.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy anafilaksję ciężko wyleczyć?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnafʲiˈlaksʲja, AS: ãnafʹilaksʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. pseudoanafilaksja ż.

 przym. anafilaktyczny, anafilaktoidalny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wstrząs anafilaktyczny

Wiktionary


anafilaktyczny

anafilaksja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z anafilaksją, dotyczący anafilaksji

Wiktionary

Patrz:

anafilaksja

Powiązane:

 rzecz. anafilaksja ż.

Wiktionary


anafora

figura stylistyczna polegająca na rozpoczynaniu kolejnych wersów od tego samego wyrazu lub grupy wyrazów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. odwołanie się w wypowiedzi do czegoś, co wcześniej zostało już wspomniane

 (1.2) liter. figura stylistyczna polegająca na powtórzeniu tego samego słowa lub zwrotu na początku kolejnych wersów, zdań lub fraz, co służy wzmocnieniu wyrazu emocjonalnego lub rytmicznego

Wiktionary

  • anafora – pojęcie z zakresu literatury
  • anafora – pojęcie z zakresu liturgii chrześcijańskiej

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

 (1.1) katafora

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|gr|ἀναφορά.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) anaphora, anaphor

źródła.

== anafora (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) liter. anafora

 (1.2) rel. anafora

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) katafora

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|gr|ἀναφορά.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) anaphora, anaphor

źródła.

== anafora (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) liter. anafora

 (1.2) rel. anafora

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


anaforetyczny

anaforeza


SJP.pl

Patrz:

anaforeza

anaforeza

wędrówka ujemnie naładowanych cząstek w kierunku elektrody dodatniej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fiz. elektr. zjawisko zachodzące w płynach pod wpływem pola elektrycznego, polegające na ruchu ujemnie naładowanych cząstek w kierunku anody

Wiktionary

Elektroforeza – zjawisko elektrokinetyczne polegające na ruchu cząstek fazy rozproszonej w nieruchomej fazie rozpraszającej, pod wpływem pola elektrycznego. Ruch w kierunku anody nazywany jest anaforezą, a w kierunku katody – kataforezą.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. anaforetyczny

Wiktionary


anaforyczny

1. w utworze literackim, poezji: wykorzystujący anaforę jako środek stylistyczny;
2. zaimek anaforyczny - zaimek używany w celu nawiązania do zdania wcześniejszego, zastępuje powtórne użycie tego samego rzeczownika, zwykle ostatniego rzeczownika z poprzedniego zdania, np. "on" odnoszący się do kociego ogona w zdaniach: "Kot miał sterczący ogon. Był on rudy."


SJP.pl


anafrodyzja

brak chęci współżycia seksualnego


SJP.pl


anafrodyzjak

środek obniżający pobudliwość i sprawność seksualną


SJP.pl

Anafrodyzjak – substancja zmniejszająca pobudliwość seksualną. Anafrodyzjaki podaje się, między innymi, osobom popełniającym przestępstwa seksualne. Substancja ta obniża popęd płciowy lub nawet powoduje uwolnienie się od presji potrzeby seksualnej.

Nie istnieją anafrodyzjaki, które tłumiłyby libido bez powodowania istotniejszych skutków ubocznych w organizmie.

Wikipedia


anagen

aktywna faza wzrostu włosa


SJP.pl


anageneza

stopniowy rozwój ewolucyjny organizmów powodujący przekształcenie się jednego gatunku w inny; ewolucja filetyczna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. ewolucyjny proces przekształcania się jednego gatunku w inny bez rozgałęzienia drzewa rodowego, czyli bez powstawania nowych, bocznych linii ewolucyjnych

Wiktionary

Anageneza, transformacja filetyczna – ewolucyjna zmiana cech całej populacji danego gatunku doprowadzająca do tak istotnej różnicy w porównaniu z populacją wyjściową (początkową), że nowa populacja może być uznana za nowy gatunek biologiczny, a populacja początkowa – za gatunek wymarły. W transformacji anagenetycznej nie powstaje żadna grupa siostrzana dla nowego gatunku.


Wikipedia


anagenowy

anagen


SJP.pl

Patrz:

anagen

anaglif

1. gra świateł i cieni dająca wrażenie reliefu;
2. dwa wydrukowane obrazy jednego przedmiotu, dające wrażenie widzenia stereoskopowego przy oglądaniu przez odpowiednie okulary


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jeden z typów rysunku lub fotografii stereoskopowej, dający złudzenie trójwymiaru podczas oglądania za pomocą specjalnych, najczęściej czerwono-niebieskich, okularów;

 (1.2) szt. ryta, kuta lub odlewana płaskorzeźba, stanowiąca zwykle dekorację naczyń

 (1.3) gra świateł i cieni dająca wrażenie reliefu

Wiktionary

Anaglif – jeden z typów rysunku lub fotografii stereoskopowej, dający złudzenie trójwymiaru podczas oglądania za pomocą specjalnych, najczęściej czerwono-cyjanowych (turkusowych), okularów. Sporządzenie anaglifów polega na nałożeniu na siebie dwóch zdjęć, wykonanych z lekkim poziomym przesunięciem, odpowiadającym obrazom dla lewego i prawego oka. Zdjęcia takie można uzyskać używając szyny nakładanej na statyw lub specjalnych aparatów fotograficznych o dwóch obiektywach. Do połączenia dwóch zdjęć stosuje się specjalistyczne oprogramowanie komputerowe. Anaglify rysunków wykorzystywane są przy geometrii przestrzennej. Do zalet tego typu grafiki należy łatwa technika jej wykonania i niska cena okularów filtrujących. Wadami są zaś przebarwienia występujące przy oglądaniu (spowodowane przez kolorowe szkiełka) i nieodwzorowanie przestrzennych szczegółów – obiekty na anaglifach wprawdzie są posegregowane na plany, ale często sprawiają wrażenie jakby były wycięte z kartonu i ustawione w przestrzeni.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Anaglify tworzy się przez nakładanie na siebie, ale z lekkim przesunięciem, dwóch obrazów tego samego przedmiotu, wydrukowanych w różnych kolorach.

 (1.2) Na świątyniach egipskich jest wiele anaglifów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnaɡlʲif, AS: ãnaglʹif

Wiktionary


anaglificzny

dotyczący anaglifu


SJP.pl


anagnoryzm

zabieg kompozycyjny, scena nagłego rozpoznania przez bohatera w nieznanej osobie kogoś bliskiego, stosowany w utworach literackich, np. Odyseja, Oresteja, Skąpiec


SJP.pl

Wikipedia


anagogiczny

podnoszący na duchu, wzniosły


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) teol. chrzesc. podnoszący na duchu, wzniosły

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Sens duchowy z kolei dzielił się na sens alegoryczny, odsłaniający prawdy wiary, moralny, zawierający normy postępowania w życiu, i anagogiczny, odnoszący się do życia po śmierci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnaɡɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: ãnagoǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anagogia

Wiktionary


anagram

wyraz (wyrażenie, zdanie) utworzony przez przestawienie liter lub sylab innego wyrazu (wyrażenia, zdania); anagramat


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz lub zespół wyrazów, powstały przez zmianę kolejności liter innego wyrazu lub zespołu wyrazów;

Wiktionary

Anagram – nazwa wywodząca się od słów greckich: ana- (nad) oraz grámma (litera), oznacza wyraz, wyrażenie lub całe zdanie powstałe przez przestawienie liter bądź sylab innego wyrazu lub zdania, wykorzystujące wszystkie litery (głoski bądź sylaby) materiału wyjściowego. W czasopismach szaradziarskich pojawiają się zadania polegające na odgadnięciu wykreskowanego anagramu na podstawie wierszowanego komentarza, a także anagramy rysunkowe polegające na ułożeniu hasła z wszystkich liter właściwego określenia rysunku. Formami spokrewnionymi z anagramem są stenoanagram, egzoanagram i endoanagram.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Salvador Dalí otrzymał od Francuza przezwisko będące anagramem jego pseudonimu: Avida Dollars (franc. chciwy dolarów).

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnaɡrãm, AS: ãnagrãm

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anagramowanie n.

Wiktionary


anagramat

dawniej: wyraz (wyrażenie, zdanie) utworzony przez przestawienie liter lub sylab innego wyrazu (wyrażenia, zdania); anagram


SJP.pl


anagramator

program do wyszukiwania wyrazów z podanego zestawu liter


SJP.pl


anagramatyczny

związany z anagramatem (anagramem), polegający na przestawieniu liter (np. odczytane w sposób anagramatyczny); anagramowy


SJP.pl


anagramować

przestawić, przestawiać litery lub sylaby w wyrazie w taki sposób, by powstał nowy wyraz


SJP.pl


anagramowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) książk. przestawianie liter w wyrazie w celu utworzenia nowego słowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anagram m.

 czas. anagramować

Wiktionary


anagramówka

rzadko, potocznie: zagadka oparta na anagramie, polegająca na przestawieniu liter lub sylab wyrazów, wyrażeń, zdań


SJP.pl

Anagramówka – rodzaj diagramowego zadania szaradziarskiego polegającego na wpisywaniu do diagramu wyrazów będących anagramami zdefiniowanych lub podanych wyrazów lub zwrotów.

Wikipedia


anagramowy

związany z anagramem, polegający na przestawieniu liter (np. odczytane w sposób anagramowy, rebus anagramowy); anagramatyczny


SJP.pl


anaheim

[czytaj: Anahajm] miasto w USA


SJP.pl

Anaheim – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kalifornia. Miasto zostało założone w 1857 przez imigrantów niemieckich. Prawa miejskie otrzymało w 1915 r.

Wikipedia


anahit

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mit. ormiańska bogini płodności, uzdrawiania, mądrości i wody, we wcześniejszych mitach również bogini wojny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Tiridates III, pierwszy chrześcijański władca, początkowo składał ofiary bogini Anahit.

Wiktionary


anahita

Anahita (آناهیتا, awest. Aredwi Sura Anahita "Wilgotna Jaśniejąca Nietykalna", npers. Nahid) – w dawnej religii irańskiej bogini, później jazata, słodkiej wody i płodności oraz porządku społecznego, zwana też Naną (Piastunką). Imię Anahita wzięła od mitycznej rzeki.

Wikipedia


anaklet

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) hist. imię|polski|m.

Wiktionary

Anaklet (łac. Anacleto, także Ankletus, Anankletus, Kletus; ur. w I wieku zm. ok. 91 w Rzymie) – męczennik i święty Kościoła katolickiego, 3. papież w okresie od ok. 79 do 91 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W konsekwencji Anaklet II został ekskomunikowany przez Innocentego II.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Klet m.

Wiktionary


anakolut

niepoprawna konstrukcja składniowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. zdanie niepoprawne pod względem składniowym

Wiktionary

Anakolut (gr. ἀνακόλουθον anakólouthon „pozbawiony związku, nielogiczny” od ἀν- an- „bez” i ἀκόλουθος akólouthos „następujący”) – błąd składniowy zniekształcający budowę zdania w taki sposób, że zanika związek logiczny między jego członami. Inaczej mówiąc, jest to wypowiedź zorganizowana składniowo tak, że jej poszczególne człony kłócą się z porządkiem logicznym zdania i są niepoprawne pod względem gramatycznym.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) „Idąc do szkoły, wykoleił się tramwaj” to przykład anakolutu.

Wiktionary


anakolutowy

przymiotnik od: anakolut


SJP.pl


anakolutyczny

anakolut


SJP.pl

Patrz:

anakolut

anakonda

wąż z rodziny dusicieli


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) herp. ziemnowodny wąż zamieszkujący lasy tropikalne, największy dusiciel;

 (1.2) uczn. penis

Wiktionary

Eunectes (także jako Anakonda) – rodzaj węży z podrodziny boa (Boinae) w rodzinie dusicielowatych (Boidae), zamieszkujących bagna, mokradła i rzeki w gęstych lasach tropikalnych Ameryki Południowej. Węże ziemnowodne.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Polująca anakonda leży zanurzona w wodzie, wystawiając czubek głowy i czekając na ofiarę, którą dusi swoimi splotami. (Wikipedia)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnaˈkɔ̃nda, AS: ãnakõnda

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anakondowy

Wiktionary


anakondowy

przymiotnik od: anakonda


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z anakondą, dotyczący anakondy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anakonda ż.

 przym. anakondzi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) rzad. anakondzi

Wiktionary


anakondzi

przymiotnik

 (1.1) rzad. związany z anakondą, dotyczący anakondy

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anakondowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anakondowy

Wiktionary


anakreont

Anakreont (ok. 570-ok. 485 p.n.e.), poeta grecki


SJP.pl

Anakreont z Teos, stgr. Ἀνακρέων Anakreon, łac. Anacreon (ur. ok. 570 p.n.e., zm. ok. 485 p.n.e.) – grecki poeta liryczny pochodzący z jońskiego miasta Teos.

Wikipedia


anakreontowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Anakreonta lub z nim związany


SJP.pl


anakreontyczny

anakreontyk


SJP.pl

Patrz:

anakreontyk

anakreontyk

utwór poetycki, nawiązujący do formy stworzonej przez Anakreonta, sławiący uroki życia, wino, śpiew, biesiadę


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. wiersz o tematyce biesiadnej, wesołej lub rubasznej;

Wiktionary

Anakreontyk – wierszowany utwór literacki o tematyce biesiadnej, wesołej lub rubasznej, sławiący uroki życia, opowiadający o miłości w sposób żartobliwy. Nazwa gatunku pochodzi od greckiego poety Anakreonta z Teos (VI w. p.n.e.), który ukształtował styl i miarę wierszową wiersza anakreontejskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Anakreontyki antyczne zniekształciły ponadto wizerunek poety, kreśląc jego portret jako pijaka i rozpustnika […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnakrɛˈɔ̃ntɨk, AS: ãnakreõntyk

Wiktionary


anakruza

w muzyce inaczej przedtakt


SJP.pl

Anakruza, przedtakt (gr. ανακρουσις) – nieakcentowana sylaba (jedna lub dwie), która znajduje się przed pierwszą zgłoską akcentowaną w danym wersie sylabotonicznym. Anakruza charakteryzuje się tym, że tych sylab nie wlicza się do danego rachunku stóp metrycznych. Termin anakruza został przyjęty w poezji na początku XIX w. z teorii muzyki.

Wikipedia


anaksagoras

Anaksagoras z Kladzomen (ok. 500 p.n.e. - ok. 428 p.n.e.), grecki filozof


SJP.pl

Anaksagoras z Kladzomen (stgr. Ἀναξαγόρας; ur. ok. 500 p.n.e., zm. ok. 428 p.n.e.) – grecki filozof.

Wikipedia


anaksymander

Anaksymander z Miletu (ok. 610-546 p.n.e.) - jeden z pierwszych jońskich filozofów przyrody


SJP.pl

Wikipedia


anaksymandrowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Anaksymandra lub z nim związany


SJP.pl


anaksymenes

Anaksymenes z Miletu (ok. 585 - 525 p.n.e.), filozof grecki


SJP.pl

Anaksymenes z Miletu (gr. Άναξιμένης, ur. ok. 585 p.n.e., zm. ok. 525 p.n.e.) – presokratejski joński filozof przyrody, uczeń Anaksymandra, należący do szkoły milezyjskiej.

Wikipedia


anaksymenesowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Anaksymenesa lub z nim związany


SJP.pl


anal

wulgarnie: penetracja odbytu partnera seksualnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) seks. pot. seksualny stosunek analny

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãnal, AS: ãnal

Wiktionary

Powiązane:

 przym. analny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) stosunek analny, seks analny

Wiktionary


analcym

minerał skałotwórczy, uwodniony glinokrzemian sodu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. pospolity minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy zeolitów;

Wiktionary

Analcym – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy zeolitów (oraz ze względu na wiele cech wspólnych także do grupy skaleniowców). Jest minerałem bardzo pospolitym, jego prawidłowe kryształy należą jednak do rzadkości.

Nazwa pochodzi od gr. analkis = słaby, bezsilny; nawiązuje do słabych możliwości naelektryzowania się tego minerału podczas pocierania.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. analcymowy

Wiktionary


analekta

zbiór fragmentów dzieł lub całych dzieł, przeznaczony do celów dydaktycznych lub naukowych; wypisy


SJP.pl

Analekta, analecta (stgr. ἀνάλεκτα, análekta – rzeczy wybrane) – zbiór niewielkich dzieł lub fragmentów większych utworów, jednego lub kilku autorów, opatrzony przypisami źródłowymi, przeznaczony zwykle do celów naukowo-dydaktycznych.

Wikipedia


analemmatyczny

zegar analemmatyczny - zegar słoneczny wskazujący godzinę cieniem rzucanym przez pręt znajdujący się w środku tarczy


SJP.pl


analeptyczny

analeptyk


SJP.pl

Patrz:

analeptyk

analeptyk

lek pobudzający krótkotrwale ośrodkowy układ nerwowy i główny ośrodek oddechowy


SJP.pl

Analeptyki (gr. analēptikós ‘przywracający siły’), analeptica, środki cucące – leki pobudzające ośrodkowy układ nerwowy, zwłaszcza ośrodek oddechowy i ośrodek naczynioruchowy (krążeniowy) oraz odruchy, a w większych dawkach również inne obszary. Obecnie są stosowane bardzo rzadko, zazwyczaj w celach pobudzenia oddychania (np. przy zatruciu). Mogą bowiem wywoływać pobudzenie psychoruchowe oraz drgawki. Częściej używa się ich w neurofarmakologii doświadczalnej.

Wikipedia


analfabeta

1. dorosła osoba nieumiejąca czytać i pisać;
2. przenośnie: osoba niemająca zupełnie wiedzy w danej dziedzinie; ignorant


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) eduk. człowiek dorosły nieumiejący czytać ani pisać, czyli nieznający alfabetu

 (1.2) przen. pot. pejor. ktoś zupełnie nieznający się na czymś

Wiktionary

Analfabetyzm (gr. ἀναλφάβητος nieznający liter) – w rozumieniu popularnym brak umiejętności pisania i czytania oraz wykonywania czterech podstawowych działań matematycznych u osób dorosłych, tj. według kryteriów UNESCO – powyżej 15. roku życia. Osoby nieposiadające takich umiejętności nazywane są „analfabetami”.

Procesem zmniejszającym analfabetyzm poprzez nauczanie analfabetów posługiwania się pismem oraz drukiem jako środkami komunikacji jest alfabetyzacja.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Duża liczba ludzi w Afryce to analfabeci.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnalfaˈbɛta, AS: ãnalfabeta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analfabetyzm m.

:: fż. analfabetka ż.

 przym. analfabetyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niepiśmienny, niegramotny, nieczytaty i niepisaty

 (1.2) ciemniak, ignorant, laik, niekumaty, nieuk, profan

Wiktionary


analfabetka

kobieta nie umiejąca czytać i pisać


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. osoba płci żeńskiej niepotrafiąca pisać i czytać

 (1.2) przen. pot. pejor. / eufem. osoba płci żeńskiej zupełnie nieznająca się na czymś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ona jest kompletną analfabetką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnalfaˈbɛtka, AS: ãnalfabetka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analfabetyzm m.

:: fm. analfabeta m.

 przym. analfabetyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

 (1.1) niepiśmienna, półanalfabetka

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. analfabetyzm m.

:: fm. analfabeta m.

 przym. analfabetyczny

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|analfabeta.

* hiszpański: (1.1) analfabeta ż.

* niemiecki: (1.1) Analphabetin ż.

* rosyjski: (1.1) безграмотная ż.; (1.2) безграмотная ż.

* słowacki: (1.1) analfabetka ż.

* włoski: (1.1) analfabeta ż.

źródła.

== analfabetka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. analfabetka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


analfabetyzm

1. brak umiejętności czytania i pisania u dorosłych osób;
2. przenośnie: zupełny brak wiedzy w jakiejś dziedzinie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) eduk. brak umiejętności czytania i / lub pisania;

Wiktionary

Analfabetyzm (gr. ἀναλφάβητος nieznający liter) – w rozumieniu popularnym brak umiejętności pisania i czytania oraz wykonywania czterech podstawowych działań matematycznych u osób dorosłych, tj. według kryteriów UNESCO – powyżej 15. roku życia. Osoby nieposiadające takich umiejętności nazywane są „analfabetami”.

Procesem zmniejszającym analfabetyzm poprzez nauczanie analfabetów posługiwania się pismem oraz drukiem jako środkami komunikacji jest alfabetyzacja.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. analfabeta m., analfabetka ż.

 przym. analfabetyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. niegramotność

Wiktionary


analgan

środek przeciwbólowy, przeciwreumatyczny


SJP.pl


analgetyczny

1. uśmierzający, łagodzący ból, pomocny w leczeniu bólu; przeciwbólowy;
2. niewrażliwy na ból


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. nieczuły na ból

 (1.2) med. zmniejszający ból

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnalɡɛˈtɨt͡ʃnɨ, AS: ãnalgetyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analgetyk m., analgezja ż.

 przym. analgezowy

 temsłow. algo-, algi-, alge-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) przeciwbólowy

Wiktionary


analgetyk

lek znieczulający, przeciwbólowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. środek przeciwbólowy, lek przeciwbólowy;

Wiktionary

Analgetyki, leki przeciwbólowe, środki przeciwbólowe – substancje chemiczne powodujące analgezję, czyli zniesienie czucia bólu. Należą do nich związki o różnej budowie oraz sile i mechanizmie działania. Zgodnie z drabiną analgetyczną dzielą się na leki opioidowe oraz nieopioidowe.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. analgezja ż.

 przym. analgetyczny

Wiktionary


analgezja

zniesienie czucia bólu z zachowaniem innych rodzajów czucia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. niewrażliwość na ból z zachowaniem innych rodzajów czucia;

Wiktionary

Analgezja, znieczulenie – zjawisko zniesienia czucia bólu; również znieczulenie w hipnozie. Dotyczy bólu powstałego wskutek działania czynników fizycznych (na przykład uderzenia) lub chemicznych (na przykład oparzenia kwasem).

W celu zniesienia czucia bólu stosowane są:

  1. metody farmakologiczne:
    • niesteroidowe leki przeciwzapalne
    • opioidy
    • trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
    • leki przeciwpadaczkowe
    • leki uspokajające
    • leki przeciwpsychotyczne
    • klonidyna
    • ketamina
    • blokady z użyciem środków znieczulających miejscowo

    Wikipedia

    Powiązane:

     przym. analgetyczny

     rzecz. analgetyk mrz.

    Wiktionary


analit

składnik próbki analitycznej podlegający oznaczaniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) chem. składnik próbki, który podlega oznaczaniu

Wiktionary

Analit – składnik próbki badanej metodami analizy chemicznej, który podlega wykryciu lub oznaczeniu. Analit może być składnikiem roztworu, mieszaniny gazów albo ciała stałego. Przykładem mogą być odpowiednio jony chlorkowe oznaczane w roztworze soli kuchennej, tlen w powietrzu, czy żelazo w stali.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przykładem analitu może być tlen oznaczany w powietrzu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnalʲit, AS: ãnalʹit

Wiktionary


analityczka

1. kobieta bardzo dobrze radząca sobie z analizą różnych problemów;
2. kobieta dokonująca analiz w określonej dziedzinie wiedzy lub nauki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rodzaj żeński od rzeczownika → analityk (specjalista zajmujący się analizą danych i prognozowaniem)

 (1.2) rodzaj żeński od rzeczownika → analityk (chemik, naukowiec badający budowę chemiczną substancji)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnalʲiˈtɨt͡ʃka, AS: ãnalʹityčka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analiza ż., analityka ż., analityczność ż., analizator m., analizowanie n., przeanalizowanie n.

:: fm. analityk m.

 czas. analizować ndk., przeanalizować dk.

 przym. analityczny

 przysł. analitycznie

Wiktionary


analityczno-badawczy

związany z analizą i badaniami (np. aparatura analityczno-badawcza)


SJP.pl


analityczność

analityczny


SJP.pl

Patrz:

analityczny

analityczny

związany z analizą (np. analityczne myślenie, metody analityczne)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z analizą

 (1.2) dający się rozłożyć na składowefakt.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Jung stał się twórcą podstaw psychologii analitycznej - opracował teorię o zbiorowej podświadomości, ustalił zasady podziału ludzi na ekstrawertywnych i introwertywnych, podział na cztery funkcje: myśli, intuicji, odczucia i wrażeń, i wielu innych nowych założeń.

 (1.1) – Cóż… dysponuję skąpym materiałem analitycznym – rzekł skromnie Oberek, podchodząc do stołu i starannie składając na nim swe włóczkowe rękawiczki – ale sądzić należy, że funkcje psychosomatyczne tych ludzi są znacznie rozwinięte, a ich progresja postępuje wraz z każdym ciężkim przeżyciem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnalʲiˈtɨt͡ʃnɨ, AS: ãnalʹityčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analiza ż., analityka ż., analityczność ż., analizator m., analityk m., analityczka ż., analizowanie n., przeanalizowanie n.

 czas. analizować ndk., przeanalizować dk.

 przysł. analitycznie

Wiktionary


analityk

1. osoba bardzo dobrze radząca sobie z analizą różnych problemów;
2. osoba dokonująca analiz w określonej dziedzinie wiedzy lub nauki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) specjalista zajmujący się analizą danych i wysuwaniem prognoz w obrębie konkretnej dziedziny wiedzy

 (1.2) naukowiec lub specjalista badający budowę chemiczną substancji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To przedsiębiorstwo zarabia mniej niż spodziewali się analitycy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnaˈlʲitɨk, AS: ãnalʹityk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analiza ż., analityka ż., analityczność ż., analizator m., analizowanie n., przeanalizowanie n.

:: fż. analityczka ż.

 czas. analizować ndk., przeanalizować dk.

 przym. analityczny

 przysł. analitycznie

Wiktionary


analityka

nauka o rozbiorze pojęć i myśli


SJP.pl


analiza

1. operacja myślowa polegająca na dokładnym rozważeniu problemu;
2. odpowiednie zestawienie i opracowanie danych przez porównanie i wyciągnięcie wniosków na temat istoty zjawiska, jego rozwoju w przyszłości itp.; także: dokument, raport itp. z tego opracowania;
3. określanie składu czegoś za pomocą metod laboratoryjnych; także: dokument z opisem takiego badania


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) badanie danych cech, części, elementów, struktury jakiegoś przedmiotu, pojęcia, zjawiska;

 (1.2) określanie składu ilościowego, składników lub struktury badanego związku chemicznego;

Wiktionary

Analiza (łac. analysis, od stgr. ἀνάλυσις z ἀνά „w górę” i λύω „rozwiązywać”) – rozkład na składniki (czynniki), zarówno w znaczeniu materialnym, jak i niematerialnym. Wyodrębnienie cech, właściwości, składników badanego przedmiotu lub zjawiska. Przeciwieństwem analizy jest synteza.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jego rozważania opierają się o zdroworozsądkową analizę pojęć.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnaˈlʲiza, AS: ãnalʹiza

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analityka ż., analityczność ż., analizator m., analityk m., analityczka ż., analizowanie n., przeanalizowanie n.

 czas. analizować ndk., przeanalizować dk.

 przym. analityczny

 przysł. analitycznie

Wiktionary


analizator

osoba analizująca coś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. urządzenie, które wykonuje analizy

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (2.1) ten, kto coś analizuje, bada, czegoś docieka

Wiktionary

Pojęcia:

  • Analizator (fizjologia)

Przyrządy:

  • Analizator amplitudy
  • Analizator widma
  • Analizator elektrostatyczny
  • Analizator polowy
  • Analizator cyklotronowego rezonansu jonów
  • Analizator cyklotronowego rezonansu jonów z fourierowską transformacją wyników
  • Analizator masy
  • Analizator czasowy
  • Analizator czasu przelotu
  • Analizator gazu alfa-jonizujący
  • Analizator pola
  • Analizator spalin
  • Analizator światła spolaryzowanego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mikronizowany materiał poddawany jest badaniu wielkości cząstek z wykorzystaniem analizatora laserowego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnalʲiˈzatɔr, AS: ãnalʹizator

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analiza ż., analityka ż., analityczność ż., analityk m., analityczka ż., analizowanie n., przeanalizowanie n.

 czas. analizować ndk., przeanalizować dk.

 przym. analityczny, analizatorski

 przysł. analitycznie

Wiktionary


analizatorka

analizator


SJP.pl

Patrz:

analizator

analizatorski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z analizatorem, dotyczący analizatora, właściwy analizatorowi (temu kto analizuje)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analizator mos.

Wiktionary


analizm

osiąganie satysfakcji seksualnej przez stymulację odbytu; seks analny


SJP.pl


analizować

1. dokonywać operacji myślowej polegającej na dokładnym rozważeniu problemu, wyodrębnieniu pewnych jego cech;
2. odpowiednio zestawiać i opracowywać dane, przez porównywanie i wyciąganie wniosków na temat istoty zjawiska, jego rozwoju w przyszłości itp.;
3. określać skład czegoś za pomocą metod laboratoryjnych


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany

 (1.1) przeprowadzać proces analizy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Analizując listę sponsorów wszystkich małych i dużych akcji charytatywnych, szybko doszliśmy do schematu przepływu kapitału i jego znikania w szarej strefie.

 (1.1) Wielu krytyków i eseistów, u nas i w świecie, dostrzega i analizuje stan kryzysowy współczesnej literatury.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnalʲiˈzɔvat͡ɕ, AS: ãnalʹizovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analiza ż., analityka ż., analityczność ż., analityk m., analityczka ż., analizator m., analizowanie n., przeanalizowanie n.

 czas. przeanalizować dk.

 przym. analityczny

 przysł. analitycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) badać, brać pod lupę

Wiktionary


analizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|analizować.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Firma zajmuje się monitorowaniem i analizowaniem wyników finansowych spółek giełdowych.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnalʲizɔˈvãɲɛ, AS: ãnalʹizovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analiza ż., analityka ż., analityczność ż., analizator m., analityk m., analityczka ż., przeanalizowanie n.

 czas. analizować ndk., przeanalizować dk.

 przym. analityczny

 przym. analitycznie

Wiktionary


analno-pochwowy

związany z odbytem i pochwą (np. wibrator analno-pochwowy)


SJP.pl


analność

analny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co analne

Wiktionary

Patrz:

analny

Powiązane:

 przym. analny

Wiktionary


analny

związany z odbytem (np. seks analny); odbytowy, odbytniczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) książk. odbytniczy, odbytowy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wasz kolega marzy o seksie analnym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnalnɨ, AS: ãnalny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anal m., analność ż.

 przysł. analnie

Wiktionary


analog

specjalista od maszyn analogowych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rzecz lub pojęcie będące odpowiednikiem innego

 (1.2) chem. pierwiastek z szeregu pierwiastków o analogicznej budowie elektronowej

 (1.3) chem. związek chemiczny o takiej samej budowie ale o zastąpiąnym co najmniej jednym atomie w stosunku do związku wyjściowego;

 (1.4) pot. płyta analogowa

Wiktionary

  • analog – związek chemiczny podobny do innego związku
  • analog – potoczne określenie płyty gramofonowej oraz urządzeń opartych na sygnale analogowym
  • Analog – polska grupa muzyczna
  • FSO Polonez Analog – prototyp polskiego samochodu terenowego
  • Analog Science Fiction and Fact – amerykańskie czasopismo

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. analogia ż., analogion m., analogówka ż., analogiczność ż., analogizowanie n., analogizm m.

 czas. analogizować ndk.

 przym. analogowy

 przysł. analogicznie

Wiktionary


analogat

w logice: część składowa pojęcia analogii


SJP.pl


analogia

1. podobieństwo, zgodność pod pewnym względem;
2. przedmiot, pojęcie, zjawisko pełniące taką samą funkcję lub podobne do innego; odpowiednik


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) podobieństwo danych rzeczy, sytuacji, zjawisk pod jakichś względem;

Wiktionary

Analogia (gr. ἀναλογία – odpowiedniość, podobieństwo) – oznacza orzekanie o pewnych cechach (właściwościach) jednego przedmiotu (rzeczy, osoby, zjawiska, pojęcia itp.) na zasadzie jego podobieństwa do innego przedmiotu (którego odpowiednie cechy są określone i znane) lub równoległości występujących pomiędzy nimi innych cech. Do analogii zwykło się sięgać w filozofii, prawie, teologii, polityce, retoryce, matematyce, fizyce, biologii (np. narządy analogiczne), statystyce itp.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pojęcie analogii jest szeroko stosowane w filozofii, prawie, matematyce itd.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnaˈlɔɟja, AS: ãnaloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analog mrz., analogiczność ż., analogizm m.

 przym. analogiczny

 przysł. analogicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) analogiczność, podobieństwo, pokrewieństwo, powinowactwo, zbieżność, zgodność

Wiktionary


analogicznie

przysłówek

 (1.1) w sposób analogiczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analog mrz., analogia ż.

 przym. analogiczny

Wiktionary


analogiczność

znaczne podobieństwo dwóch rzeczy, ich właściwości, cech itp.; także: sytuacja, zjawisko, rzecz zbieżne z czymś lub bardzo do czegoś podobne; analogia


SJP.pl


analogiczny

bardzo podobny do czegoś, mający zbieżne cechy z czymś (np. analogiczne poglądy, analogiczne zachowania); zbieżny, tożsamy, podobny, odpowiedni


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) podobny do czegoś

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przypadek ten był analogiczny do sprawy sądowej z 1981 roku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnalɔˈɟit͡ʃnɨ, AS: ãnaloǵičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analogia ż., analogiczność ż., analogizm m., analogizowanie n.

 czas. analogizować ndk.

 przysł. analogicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) podobny, zbliżony, bliski; książk. paralelny, izomorficzny

Wiktionary


analogizm

wnioskowanie na podstawie podobieństw


SJP.pl


analogon

przypadek, przedmiot podobny, zbieżny, odpowiadający innemu; odpowiednik; analog


SJP.pl


analogowość

1. cecha czegoś wykorzystującego technikę analogową;
2. żartobliwie: cecha kogoś lub czegoś niezdominowanego przez technikę cyfrową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest analogowe

Wiktionary

Powiązane:

 przym. analogowy

 przysł. analogowo

Wiktionary


analogowy

działający w oparciu o technikę analogową (służącą wytwarzaniu, przesyłaniu i przetwarzaniu sygnałów ciągłych, a nie "skokowych", jak np. w technice cyfrowej), np. urządzenia analogowe, telefon analogowy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) techn. wykorzystujący technikę analogową

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. analog mrz., analogowość ż.

 przysł. analogowo

Wiktionary


analyton

figura retoryczna polegająca na rozbicie naturalnego toku wypowiedzi i umieszczeniu z dala od siebie wyrazów, które powinny stać blisko siebie


SJP.pl


anamnestyczny

anamneza


SJP.pl

Patrz:

anamneza

anamnetyczny

anamneza


SJP.pl

Patrz:

anamneza

anamneza

1. wywiad lekarski
2. w filozofii sposób poznania przez przypominanie, niezależny od empirycznego doświadczenia
3. modlitwa mszalna następująca bezpośrednio po Przeistoczeniu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. wywiad lekarski na temat m.in. historii choroby,

 (1.2) rel. modlitwa, część liturgii eucharystycznej,

 (1.3) filoz. sposób poznania przez przypominanie, niezależny od doświadczenia zmysłowego,

Wiktionary

  • anamneza (medycyna)
  • anamneza (filozofia)
  • anamneza (liturgia)

Wikipedia

Przykłady

 (1.3) Na architrawie świątyni delfickiej starożytni napisali: "Poznaj samego siebie", i za Platonem sądzili, że prawda jest przypomnieniem, anamnezą.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnãmˈnɛza, AS: ãnãmneza

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anamnestyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. anamnestyczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀνάμνησις. → wspomnienie

uwagi.

 zwykle w liczbie pojedynczej

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) anamnesis

* bułgarski: (1.1) анамнеза ż.

* duński: (1.1) anamnese w.

* esperanto: (1.1) anamnezo

* francuski: (1.1) anamnèse ż.

* hiszpański: (1.1) anamnesis ż.

* łotewski: (1.1) anamnēze ż.

* niemiecki: (1.1) Anamnese ż.

* nowogrecki: (1.1) ιστορικό n. (της νόσου)

* rosyjski: (1.1) анамнез m.

* słowacki: (1.1) anamnéza ż., predchorobie n.; (1.2) anamnéza ż.; (1.3) anamnéza ż.

* słoweński: (1.1) anamneza ż.

* szwedzki: (1.1) anamnes w.

* ukraiński: (1.1) анамнез m.

* węgierski: (1.1) anamnézis

* włoski: (1.1) anamnesi ż.; (1.2) anamnesi ż.; (1.3) anamnesi ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


anamorfa

u grzybów: bezpłciowa postać rozwojowa (morfa)


SJP.pl

Anamorfa – bezpłciowa postać rozwojowa (morfa) u grzybów. U wielu grzybów należących do workowców występują dwie postacie rozwojowe; anamorfa rozmnażająca się bezpłciowo i teleomorfa rozmnażająca się płciowo. U podstawczaków zdarza się to bardzo rzadko.

Wikipedia


anamorficzny

przymiotnik od: anamorfoza


SJP.pl


anamorfotyczny

anamorfoza


SJP.pl

Patrz:

anamorfoza

anamorfoza

1. liniowe zwężenie lub rozszerzenie obrazu w jednym kierunku, stosowane w technice filmu panoramicznego
2. takie odwracalne przekształcenie płaszczyzny, które zamienia dany nomogram w nomogram równoważny zbudowany z samych linii prostych


SJP.pl

Anamorfoza (gr. anamórphōsis – przekształcenie) – celowa deformacja obrazu, która może pokazać obraz niezdeformowany poprzez np. odbicie jej w zwierciadle wypukłym, ściśnięcie lub rozciągnięcie obrazu zdeformowanego. Anamorfoza w malarstwie może ukazać oryginał, jeśli na płótno malarskie spojrzy się pod odpowiednim kątem.

Wikipedia


anamorfozowy

przymiotnik od: anamorfoza


SJP.pl


anan

nazwisko


SJP.pl

  • Anan – miejscowość we Francji
  • Anan – miejscowość w Japonii (Prefektura Tokushima)

Wikipedia


ananas

1. tropikalna bylina uprawna z rodziny ananasowatych;
2. w przenośni: łobuz, nicpoń


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Ananas|Mill.|ref=tak., rodzaj roślin z rodziny bromeliowatych;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju ananasów (1.1)

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

 (2.1) kulin. owocostan rośliny z rodzaju ananasów (1.1)

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (3.1) pot. o niegrzecznym dziecku

Wiktionary

Ananas (Ananas Mill.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae). Obejmuje w zależności od ujęcia jeden do ok. 7 gatunków. Rośliny te w stanie naturalnym rosną w Ameryce Południowej. Już w okresie przedkolumbijskim rozpowszechniona w uprawie została beznasienna odmiana ananasa jadalnego o soczystym owocostanie. Nazwa rodzajowa utworzona została od nazwy tych roślin w językach tupi (nana).

Wikipedia

Przykłady

 (2.1) Ciocia Basia robi dobre ciasto z ananasami.

 (3.1) Z tego Michała to niezły ananas: wyjadł pani dyrektor wszystkie cukierki, kiedy nie patrzyła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnãnas, AS: ãnãnas

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ananasarnia ż., ananasowiec mrz., ananasowate lm nm., ananasówka ż.

:: zdrobn. ananasek mrz., ananasik mrz.

 przym. ananasowy, ananasowaty

 przysł. ananasowo

Wiktionary

Synonimy:

 (3.1) ancymon, ziółko, wiśnia, gagatek

Wiktionary


ananasarnia

szklarnia służąca do hodowli ananasów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) ogrod. budynek przeznaczony do hodowli ananasów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poza dziedzińcem teatralnym, a także wzdłuż parku, na granicy z ogrodem użytkowym, ustawiono jeszcze kilka budynków: ananasarnie, figarnie itp..

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ananas mos./mrz.

Wiktionary


ananasek

zdrobnienie od: ananas


SJP.pl


ananasik

mały ananas


SJP.pl


ananasowate

rodzina roślin jednoliściennych licząca około 2000 gatunków, głównie z wilgotnych lasów Ameryki Południowej i Północnej; bromeliowate, zapylcowate


SJP.pl

Bromeliowate, ananasowate, zapylcowate (Bromeliaceae Juss.) – rodzina roślin jednoliściennych. Należy tu około 1,7 tys. gatunków skupionych w 55–57 rodzajów. Niemal wszystkie, z jednym tylko wyjątkiem (Pitcairnia feliciana – endemit wyżyny Futa Dżalon w Gwinei w zachodniej Afryce), występują w Ameryce Południowej i Północnej, głównie w strefie tropikalnej. Najdalej na północy bromeliowate sięgają do Wirginii i Teksasu, najdalej na południu rosną w środkowej Argentynie i Chile.

Wikipedia


ananasowaty

1. o cechach podobnych do ananasa;
2. o cechach ananasowatych (rodzina roślin)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) bot. przypominający owoc ananasa

 (1.2) bot. o cechach roślin z rodziny ananasowatych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ananas mrz., ananasek mrz., ananasowiec mrz., ananasowate nmos.

 przym. ananasowy

 przysł. ananasowo

Wiktionary


ananasowiec

przedstawiciel rzędu roślin jednoliściennych; bromeliowiec, zapylcowiec


SJP.pl


ananasówka

1. odmiana gruszki
2. wódka ananasowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. nalewka na ananasie

 (1.2) ogrod. odmiana gruszy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Naleję ci trochę ananasówki.

 (1.2) W ogrodzie Julii rośnie ananasówka i dwie bery.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ananas mrz.

 przym. ananasowy

Wiktionary


ananasowo-cytrynowy

zrobiony z ananasów i cytryn, mający smak zarówno ananasowy, jak i cytrynowy itp. (np. sok ananasowo-cytrynowy)


SJP.pl


ananasowo-kokosowy

zrobiony z ananasów i kokosów, mający smak zarówno ananasowy, jak i kokosowy (np. ciasto ananasowo-kokosowe)


SJP.pl


ananasowy

o smaku ananasa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący ananasów, związany z ananasami

 (1.2) przyrządzony z ananasów, z dodatkiem ananasów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Drzewka ananasowe rosną bardzo powoli.

 (1.2) Mogę ci zaproponować sok ananasowy albo wodę mineralną.

 (1.2) Do przygotowania koktajlu bananowo-ananasowego wystarczą dwa banany i cztery plasterekasterki ananasa.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ananas mrz., ananasarnia ż., ananasik mrz., ananasówka ż.

 przym. ananasowaty

Wiktionary


ananda

w hinduizmie: stan szczęścia, rozkoszy


SJP.pl

  • Ananda – stan szczęścia niezależnego od warunków zewnętrznych w hinduizmie
  • Ānanda – ulubiony uczeń Buddy

Wikipedia


anandamid

organiczny związek chemiczny występujący w organizmach żywych, neuroprzekaźnik wydzielający się podczas snu i relaksu


SJP.pl

Anandamid (AEA) – organiczny związek chemiczny z grupy psychoaktywnych kannabinoidów występujący w organizmach żywych. Wchodzi w skład układu endokannabinoidowego. Jest neuroprzekaźnikiem wydzielającym się podczas snu i relaksu. Działa zarówno ośrodkowo jak i obwodowo. Anandamid jest alkaloidem kakaowca.

Wikipedia


ananiasz

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Ananiasz – imię męskie pochodzenia biblijnego. Grecka forma hebrajskiego Hananiah – „Jahwe jest łaskawy”. Jednym z patronów tego imienia jest św. Ananiasz z Damaszku.

Ananiasz imieniny obchodzi 25 stycznia, 1 grudnia i 16 grudnia.

Ananiasz w innych językach:

  • rosyjski – Анания, Ананий.
  • łaciński – Ananias
  • angielski – Annas, Ananias
  • francuski – Ananie
  • włoski – Anania

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W Biblii Ananiasz był arcykapłanem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnãɲaʃ, AS: ãnãńaš

Wiktionary


ananiaszostwo

Ananiasz z małżonką; Ananiaszowie


SJP.pl


ananiaszowie

Ananiasz z małżonką; Ananiaszostwo


SJP.pl


ananiaszowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Ananiasza lub z nim związany


SJP.pl


ananim

pseudonim utworzony z liter nazwiska autora


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rodzaj pseudonimu; nazwisko autora zapisane w szyku odwróconym;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Przykładem ananimu może być Iksmoreż – Żeromski.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnãɲĩm, AS: ãnãńĩm

Wiktionary


ananimowy

przymiotnik od: ananim


SJP.pl


ananiński

kultura ananińska - kultura schyłku epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, przypisywana przodkom ludów ugrofińskich dorzecza Wołgi; stworzyła silny ośrodek metalurgiczny


SJP.pl


anankastyczny

1. związany z wewnętrznym przymusem;
2. zespół anankastyczny - zespół natręctw


SJP.pl


anankastyk

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) psych. osoba charakteryzująca się osobowością anankastyczną, mająca bardzo uporządkowane życie i maniakalnie dążąca do perfekcji kosztem relacji z innymi

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anankastyczny

Wiktionary


anankazm

natręctwo w postaci przymusu zastanawiania się nad zagadnieniami nonsensownymi; występuje głównie w schizofrenii


SJP.pl

Anankazm – rodzaj obsesji polegający na przymusie zastanawiania się nad niemającymi sensu zagadnieniami lub problemami niemożliwymi do rozwiązania. Termin wprowadził do psychiatrii Karl Jaspers.

Wikipedia


ananke

przenośnie: przeznaczenie, fatum


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. bogini i uosobienie konieczności, bezwzględnego przymusu, nieuchronności i siły zniewalającej do podporządkowania się wyrokowi przeznaczenia, utożsamiana z rzymską Necessitas;

 (1.2) astr. jeden z księżyców Jowisza;

Wiktionary

  • Ananke – w mitologii greckiej bogini i uosobienie konieczności, bezwzględnego przymusu
  • Ananke – księżyc Jowisza
  • Ananke – zespół muzyczny

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W teogonii orfickiej Ananke uchodziła za córkę Hydrosa i Gai oraz matkę Mojr i Adrastei.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnãŋkɛ, AS: ãnãŋke

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. ananke ż., anankazm mrz.

 przym. anankastyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Necessitas; rzad. Konieczność

Wiktionary


anansi

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) mit. bóg-pająk z legend Afryki Zachodniej;

Wiktionary

Anansi (Pan Pająk) – postać mitologiczna z legend Afryki Zachodniej, bóg trickster – wielki oszust.

Pierwotnie uważany był za stwórcę świata, później – dawcę kultury. Wyczyny Anansiego są tematem ludowych opowiadań, które występują również w Indiach Zachodnich.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) trickster, bóg

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Anansi

* białoruski: (1.1) Анансі m.

* bułgarski: (1.1) Ананси m.

* francuski: (1.1) Anansi m.

* islandzki: (1.1) Anansí m.

* niemiecki: (1.1) Anansi m.

* portugalski: (1.1) Anansi m.

* rosyjski: (1.1) Ананси m.

* ukraiński: (1.1) Анансі m.

źródła.

== Anansi (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) mit. Anansi

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) trickster, bóg

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Anansi

* białoruski: (1.1) Анансі m.

* bułgarski: (1.1) Ананси m.

* francuski: (1.1) Anansi m.

* islandzki: (1.1) Anansí m.

* niemiecki: (1.1) Anansi m.

* portugalski: (1.1) Anansi m.

* rosyjski: (1.1) Ананси m.

* ukraiński: (1.1) Анансі m.

źródła.

== Anansi (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) mit. Anansi

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


anantasana

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jedna z asan; pozycja leżąca na boku, w której zewnętrzna noga jest uniesiona do góry, a dłoń zewnętrznej ręki chwyta paluch uniesionej stopy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pozycja śpiącego Wisznu

Wiktionary


anapa

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji, w Kraju Krasnodarskim, port nad Morzem Czarnym;

Wiktionary

Anapa (ros. Анапа) – miasto w Rosji, w Kraju Krasnodarskim, port nad Morzem Czarnym. Około 94 tys. mieszkańców (2021). Jest uzdrowiskiem morskim (wody mineralne, kąpiele błotne). Są tam tereny upraw winnej latorośli.

W mieście rozwinął się przemysł spożywczy i materiałów budowlanych.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. anapski

Wiktionary


anapest

wierszowa stopa złożona z trzech sylab: dwóch krótkich i długiej w metryce antycznej, bądź z dwóch nieakcentowanych i akcentowanej w wierszu sylabotonicznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) liter. w wierszach stopa metryczna złożona z dwóch sylab krótkich i jednej długiej;

Wiktionary

Anapest (gr. anápaiston – odwrócony; dosł. odbity (daktyl),) w metryce iloczasowej to stopa metryczna składająca się z trzech sylab: dwóch krótkich i jednej długiej.

W wierszach polskich odpowiednikiem anapestu jest sekwencja składająca się z dwóch sylab nieakcentowanych i jednej akcentowanej. W polszczyźnie niemalże nie ma wyrazów będących naturalnymi anapestami (jednym z kilku wyjątków jest arcymistrz), bardzo nieliczne są też zestroje akcentowe o anapestycznym układzie sylab (np. i do dna), więc stopę tę tworzy się dzięki odpowiedniemu łączeniu wyrazów w szyku zdania, jak w pierwszym wersie wiersza Leśmiana Zielona godzina (I):

Rozechwiały się szumne gałęzi wahadła.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Od limeryków angielskich wymaga się w zasadzie, by były pisane anapestem (ewentualnie z hiperkataleksą), ale jest to stopa trudna do utrzymania w polszczyźnie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnapɛst, AS: ãnapest

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anapestyczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) stopa

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. anapestyczny

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|anapaestum. < etym|gr|ἀνάπαιστον. (anápaiston) , etym|gr|ἀνάπαιστος. (anápaistos) → odwrócony, dosł. odbity

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) анапест m.

* białoruski (taraszkiewica): (1.1) анапэст m.

* bułgarski: (1.1) анапест m.

* esperanto: (1.1) anapesto

* hiszpański: (1.1) anapesto m.

* nowogrecki: (1.1) ανάπαιστος m.

* rosyjski: (1.1) анапест m.

* ukraiński: (1.1) анапест m.

* węgierski: (1.1) anapesztus

* włoski: (1.1) anapesto m.

źródła.

== anapest (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) anapest

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


anapestyczny

anapest


SJP.pl

Patrz:

anapest

anaplazja

stan rozrostu komórek występujący w nowotworach złośliwych


SJP.pl

Anaplazja – brak zróżnicowania lub zatrzymanie różnicowania lub proces odróżnicowania się komórek, powstawanie z komórek zróżnicowanych nowych pokoleń komórek o coraz to mniejszym stopniu zróżnicowania albo też zatrzymanie różnicowania (dojrzewania) komórki wraz z zachowaną zdolnością do mnożenia się. Charakterystyczna cecha nowotworów złośliwych. Obecnie uważa się, że w procesie nowotworzenia nie dochodzi do odróżnicowania, a raczej do zablokowania różnicowania.

Wikipedia


anaplazmoza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. choroba wywołana przez bakterie Anaplasma przenoszone przez kleszcze z rodzaju Ixodes, które namnażają się w granulocytach

Wiktionary

Anaplazmoza (łac. anaplasmosis), ludzka anaplazmoza granulocytarna (ang. human granulocytic anaplasmosis, HGA), dawniej określana jako ludzka granulocytarna ehrlichioza (ang. human granulocytic ehrlichiosis, HGE), odkleszczowa choroba zakaźna wywoływana przez bakterie Gram-ujemne Anaplasma phagocytophilum.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) ludzka anaplazmoza granulocytarna

Wiktionary


anapodoton

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) brak koordynacji pomiędzy częściami zdania złożonego; odmiana anakolutu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Anapodoton poważnie zawęża swoje znaczenie w stosunku do szerszego pojęcia anakolutu, ale możemy go uznać za jeden z rodzajów anakolutu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnapɔˈdɔtɔ̃n, AS: ãnapodotõn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anantapodoton

Wiktionary


anapski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Anapą, dotyczący Anapy

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) (…) w rejonach mniejszościowych wielkoruscy brutalnie dusili poczucie narodowe przedstawicieli mniejszości (np. w jednej ze stanic rejonu anapskiego na Kubaniu uwięziono studenta Taranuchę za deklamowanie wierszy klasyka poezji ukraińskiej, Tarasa Szewczenki).

 (1.1) Krajowy Komitet WKP(b) powziął 3 września specjalną uchwałę utworzenia partyzanckich zgrupowań: krasnodarskiego, sławiańskiego, noworosyjskiego, anapskiego, nieftiegorskiego, majkopskiego, armawirskiego i soczyńskiego, które zjednoczyły 87 oddziałów partyzanckich, liczących ogółem ponad 5500 ludzi.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anapa ż.

Wiktionary


anapsyd

przedstawiciel podgromady zauropsydów


SJP.pl


anapsydy

przedstawiciel podgromady zauropsydów


SJP.pl

Anapsydy (Anapsida) – podgromada zauropsydów o prymitywnej budowie, siostrzana do kladu Eureptilia, obejmującego diapsydy oraz rodziny Captorhinidae i Protorothyrididae. Ich nazwa nawiązuje do braku otworów skroniowych w czaszce, który uważano za charakterystyczną cechę członków tej grupy; związany z tym swoisty układ mięśni w czaszce ogranicza sprawność ruchów żuchwy. Obecnie wiadomo, że część anapsydów miała otwory skroniowe (m.in. Acleistorhinus czy Candelaria; być może także Mesosaurus, choć obecność otworów skroniowych w jego wypadku jest kwestionowana). Obecność dolnego otworu skroniowego u bazalnych przedstawicieli grupy, takich jak mezozaury czy przedstawiciele Lanthanosuchoidea, sugeruje nawet, że anapsydy mogły wyewoluować z owodniowców mających dolny otwór skroniowy.

Wikipedia


anarch

pogardliwie: anarchista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. środ. polit. anarchista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anarchia, anarchista, anarchistka

Wiktionary


anarchia

1. sytuacja, w której władze państwowe utraciły kontrolę nad sytuacją w kraju; bezrząd, bezprawie;
2. potocznie: nieprzestrzeganie lub brak obowiązujących zasad; bezład, samowola, chaos;
3. ustrój polityczno-społeczny bez władz państwowych, w którym nie obowiązują przepisy prawa;
4. środowiskowo: duże A wpisane w okrąg; znak anarchistów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) forma struktury społeczno-politycznej, w której nie ma żadnej ukonstytuowanej władzy;

 (1.2) pot. chaos organizacyjny w instytucji, organizacji lub społeczności

Wiktionary

Anarchia (stgr. ἀναρχία – „bez władcy”) – forma struktury społeczno-politycznej, w której nie ma żadnej ukonstytuowanej władzy, ani nie obowiązują żadne normy prawne.

W rozumieniu politycznym (w anarchizmie) to taka struktura, w której państwo zostaje zastąpione przez nieprzymusową i niescentralizowaną organizację społeczeństwa (np. federację autonomicznych miejscowości).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Ingerencje Wietnamu w sprawy wewnętrzne kraju w XV w. oraz zakończone klęską wojny z Birmą w XVI w. (…) doprowadziły Laos do anarchii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnarxʲja, AS: ãnarχʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anarch mos., anarchizm m., anarchista m., anarchistka ż., anarchizowanie n.

 przym. anarchiczny, anarchistyczny, anarchistowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) bezrząd, bezprawie

 (1.2) rozprężenie, rozprzężenie; pot. bezhołowie, wolna amerykanka

Wiktionary


anarchiczność

stan chaosu i nieporządku w państwie; anarchia


SJP.pl


anarchiczny

związany z anarchią, wynikający z anarchii, właściwy anarchii (np. anarchiczne zachowanie, anarchiczny charakter)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z anarchią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Gorący i żywy temperament włoski, podniecony teoryą anarchiczną, rwał się do czynów, a że stosunki rolnicze w niektórych częściach Włoch są okropne, wybuchły więc tu i ówdzie poruszenia agrarne, a nawet większe ruchy powstańcze, z których najważniejsze były: w r. 1874 w Bolonii i w 1876 w Benevencie. Gorączka ta jednak anarchiczna zaczęła rychło przechodzić.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anarchiczność ż., anarchia ż., anarchista mos., anarchistka ż., anarchizacja ż., anarchizowanie n.

 czas. anarchizować ndk.

 przym. anarchistowski, anarchistyczny

Wiktionary


anarchista

1. osoba będąca zwolennikiem anarchizmu (ideologii i ruchu);
2. potocznie: zwolennik braku dyscypliny, anarchii w życiu publicznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zwolennik anarchizmu

 (1.2) zwolennik kompletnego rozprężenia (anarchii) w życiu publicznym

Wiktionary

Anarchizm – doktryna polityczna i ruch społeczny, które cechują się niechęcią wobec władzy oraz odrzuceniem własności prywatnej i wszelkich przymusowych form hierarchii. Anarchizm wzywa do zniesienia państwa, które uważa za niepotrzebne i szkodliwe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) W Święto Niepodległości znowu naparzali się narodowcy z anarchistami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnarˈxʲista, AS: ãnarχʹista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anarchizm m., anarchia ż., anarchizacja ż., anarchizowanie n.

:: fż. anarchistka ż.

 czas. anarchizować ndk.

 przym. anarchiczny, anarchistyczny, anarchistowski

 przysł. anarchistycznie

Wiktionary


anarchistka

anarchista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zwolenniczka anarchizmu

Wiktionary

Patrz:

anarchista

Powiązane:

 rzecz. anarchia ż.

:: fm. anarchista mos.

 przym. anarchistyczny, anarchistowski, anarchiczny

 przysł. anarchistycznie

Wiktionary


anarchistowski

przymiotnik od: anarchista


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z anarchistą, dotyczący anarchisty, właściwy anarchiście

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anarchista mos., anarchistka ż., anarchizm m., anarchia ż., anarchizacja ż., anarchizowanie n.

 czas. anarchizować ndk.

 przym. anarchiczny, anarchistyczny

 przysł. anarchistycznie

Wiktionary


anarchistyczny

związany z anarchizmem, właściwy anarchizmowi (np. anarchistyczna polityka, anarchistyczni działacze)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z anarchizmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ruch anarchistyczny odznaczał się całkowitą negacją istniejącego porządku społecznego.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnarxʲiˈstɨt͡ʃnɨ, AS: ãnarχʹistyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anarchista m., anarchistka ż., anarchia ż., anarchizm m., anarchizowanie n.

 przym. anarchiczny, anarchistowski

Wiktionary


anarchizacja

doprowadzanie do anarchii


SJP.pl


anarchizm

1. ideologia i ruch społeczny głoszące zbędność państwa i wszelkich jego organów, uznające nieograniczoną wolność jednostki za wartość nadrzędną, postulujące oparcie życia społecznego na związkach wolnych gmin;
2. potocznie: propagowanie chaosu i braku dyscypliny w życiu publicznym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) ruch społeczny i ideologia głosząca likwidację państwa oraz postulująca nieograniczoną wolność za nadrzędną wartość;

Wiktionary

Anarchizm – doktryna polityczna i ruch społeczny, które cechują się niechęcią wobec władzy oraz odrzuceniem własności prywatnej i wszelkich przymusowych form hierarchii. Anarchizm wzywa do zniesienia państwa, które uważa za niepotrzebne i szkodliwe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Krytyka wszechpotężnej monarchii, ośmieszanie jej instytucji i czeskiego życia, rewolucyjność i przez pewien czas nawet anarchizm Haška sprawił, że miał on ciągle konflikty z policją i ówczesnymi przepisami.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnarxʲism̥, AS: ãnarχʹism̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anarchia ż., anarchista mos., anarchistka ż., anarchizowanie n.

 przym. anarchistyczny, anarchistowski

Wiktionary


anarchizować

doprowadzać do zamętu, chaosu, wywoływać anarchię


SJP.pl


anarchizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) polit. sympatyzowanie z anarchizmem

 (1.2) wprowadzanie anarchii, chaosu, zamętu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anarchia ż., anarchizm m., anarchista m., anarchistka ż.

 czas. anarchizować

 przym. anarchiczny, anarchistyczny, anarchistowski

Wiktionary


anarcho-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z anarchizmem

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) anarchokolektywizm

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== anarcho- (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) anarcho-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== anarcho- (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) anarcho-

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

 (1.1) anarcho-syndicalism

synonimy.

Wiktionary


anarchoindywidualistyczny

anarchoindywidualizm, np. pogląd anarchoindywidualistyczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z anarchoindywidualizmem, właściwy anarchoindywidualizmowi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anarchoindywidualizm m.

Wiktionary


anarchoindywidualizm

kierunek anarchizmu negujący wszelką władzę państwową, funkcjonowanie instytucji społecznych i prawnych, postulujący niezbędność zachowania w ustroju bezpaństwowym drobnej własności prywatnej równych właścicieli zrzeszonych w wolne gminy; anarchizm indywidualistyczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) socjol. polit. skrajna forma indywidualizmu, doktryna społeczno-polityczna występująca przeciwko państwu, społeczeństwu, narodowi i rodzinie jako źródłom przymusu i zniewolenia jednostki;

Wiktionary

Anarchizm indywidualistyczny – nurt polityczny powstały w XIX wieku. Podstawowym postulatem anarchoindywidualizmu jest sprzeciw wobec poddawania nieinwazyjnej jednostki zewnętrznej woli. Do takiej inwazji zaliczali anarchiści indywidualistyczni stosowanie przemocy zaczepnej oraz naruszanie czyjejś słusznie nabytej własności. Nie zawsze jednak agresja była precyzyjnie definiowana, czasem uważano, że ścisła definicja agresji (dokładnie: definicji odróżniającej ją od wolności) nie jest pożądana i proponowano pewien rodzaj definicji niepełnej, otwartej na zmiany następujące wraz z rozwojem społeczeństwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Problematyka amerykańskiego anarchoindywidualizmu, nieobecna w literaturze polskojęzycznej, została omówiona w wielu opracowaniach anglojęzycznych (…)

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anarchoindywidualistyczny

Wiktionary


anarchokapitalista

zwolennik ideologii głoszącej, że należy zlikwidować system państwowy i zastąpić go systemem, w którym istnieje wyłącznie własność prywatna i wolny rynek


SJP.pl


anarchokapitalizm

ideologia głosząca, że należy zlikwidować system państwowy i zastąpić go systemem, w którym istnieje wyłącznie własność prywatna i wolny rynek; akap, ankap


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. teoretyczny ustrój polityczny oparty na braku państwa, wymianie własności prywatnej i wolnym rynku

 (1.2) polit. ideologia propagująca anarchokapitalizm (1.1)

Wiktionary

Anarchokapitalizm (znany również jako „akap” lub „ankap”) – libertariański i indywidualistyczny system polityczny, który opowiada się za eliminacją monopolu usług państwa na rzecz prywatnych agencji ochrony na wolnym rynku. Twórcą tego terminu jest amerykański ekonomista, historyk i teoretyk polityczny Murray Rothbard. W społeczeństwie anarchokapitalistycznym egzekwowanie prawa, sądy i wszystkie inne usługi bezpieczeństwa byłyby zapewniane przez prywatne podmioty gospodarcze, takie jak prywatne agencje ochrony. Pomimo swojej nazwy, anarchokapitalizm przeważnie nie jest uznawany za formę anarchizmu.

Wikipedia


anarchokolektywistyczny

anarchokolektywizm, np. pogląd anarchokolektywistyczny


SJP.pl


anarchokolektywizm

kierunek anarchizmu postulujący stworzenie w drodze rewolucji ustroju bezpaństwowego oraz likwidację własności prywatnej i oddanie jej do dyspozycji swobodnie stworzonych kolektywów (wspólnot produkcyjnych); anarchizm kolektywistyczny


SJP.pl

Anarchizm kolektywistyczny (anarchokolektywizm) – anarchistyczna doktryna polityczna i ekonomiczna, której twórcą był Michaił Bakunin i która zastąpiła mutualizm Proudhona jako czołowy nurt w dziewiętnastowiecznym ruchu anarchistycznym.

Wikipedia


anarchokomunistyczny

anarchokomunizm, np. manifest anarchokomunistyczny, doktryna anarchokomunistyczna


SJP.pl


anarchokomunizm

ideologia głosząca absolutną wolność jednostki, nieuznająca przy tym własności prywatnej, a jedynie wspólną; połączenie anarchizmu z komunizmem; komunizm anarchistyczny


SJP.pl

Anarchizm komunistyczny, anarchokomunizm, komunizm wolnościowy – jeden z nurtów anarchizmu i komunizmu; doktryna polityczna zakładająca, że po likwidacji kapitalizmu i państwa ludzie powinni połączyć się w komunistyczne wspólnoty, kooperujące ze sobą na zasadach federacji, równocześnie nie pozbawiające jednostek wolności osobistej i działające na zasadach demokracji bezpośredniej.

Wikipedia


anarchopacyfizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. nurt anarchizmu całkowicie odrzucający używanie przemocy, niezależnie od jej formy i celów

Wiktionary

Chrześcijański anarchizm – ruch w teologii politycznej, który twierdzi, że anarchizm jest nieodłącznym elementem chrześcijaństwa i Ewangelii.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) anarchizm pacyfistyczny

Wiktionary


anarchosyndykalistyczny

anarchosyndykalizm


SJP.pl

Patrz:

anarchosyndykalizm

anarchosyndykalizm

1. ideologia głosząca konieczność tworzenia syndykatów robotniczych związków zawodowych, a negująca potrzebę istnienia państwa robotniczego i rządzącej nim partii komunistycznej; połączenie syndykalizmu i anarchizmu;
2. pogląd przypisywany w Polsce opozycji lat 80. przez władze komunistyczne, głoszący nadrzędność związków zawodowych nad partią komunistyczną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) polit. ideologia społeczno-polityczna łącząca anarchizm z syndykalizmem; kierunek anarchizmu głoszący, że związki zawodowe (syndykaty) są podstawowym narzędziem walki klasowej oraz przyszłą podstawą organizacji społeczeństwa, opartego na dobrowolnej federacji wolnych zrzeszeń pracowniczych;

Wiktionary

Anarchizm syndykalistyczny (anarchosyndykalizm) – doktryna polityczna i ekonomiczna powstała pod koniec XIX w. z inicjatywy Fernanda Pelloutiera i Georges’a Sorela, będąca syntezą anarchizmu, wolnościowego socjalizmu i komunizmu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spróbujcie porównać anarchosyndykalizm z innymi odmianami anarchizmu.

Wiktionary


anartria

zaburzenie artykulacji wywołane przez porażenie mięśni języka i jamy ustnej


SJP.pl

Anartria – zaburzenie mowy polegające na niemożności tworzenia artykułowanych dźwięków. Przy bardzo dużym nasileniu praktycznie uniemożliwia mówienie. Jej przyczyną jest najczęściej uszkodzenie aparatu wykonawczego mowy (mięśnie języka, podniebienia miękkiego, krtani, warg) lub nerwów zaopatrujących te mięśnie (nerwy czaszkowe: nerw błędny, nerw podjęzykowy, nerw twarzowy) bądź też uszkodzeniem jąder powyższych nerwów znajdujących się w OUN.

Wikipedia


anastasis

[czytaj: anastas-is] w ikonografii: scena zejścia Jezusa do otchłani, występująca w sztuce bizantyjskiej w II-XIII wieku i europejskiej od X wieku; Anastasis


SJP.pl

  • anastasis – zmartwychwstanie (rezurekcja)
  • Anastasis (motyw w sztuce) – scena zejścia Chrystusa do otchłani
  • Anastasis (kościół) – budowla wzniesiona w Jerozolimie przez Konstantyna I
  • Anastasis – polski zespół muzyczny
  • Anastasis – album grupy Dead Can Dance

Wikipedia


anastatyczny

określenie druku otrzymanego metodą chemiczną bez nowego składu


SJP.pl


anastatyka

gatunek rośliny rocznej z rodziny kapustowatych (krzyżowych); zmartwychwstanka, róża jerychońska, ręka Maryi


SJP.pl


anastazja

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Anastazja – żeński odpowiednik imienia Anastazy. Oznacza „zmartwychwstała, wskrzeszona”.

Wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Anastazja w 2017 roku zajmowała 41. miejsce w grupie imion żeńskich. W roku 2022 imię Anastazja nosiło w Polsce 22 020 kobiet, co oznacza 128. pozycję na liście najczęściej występujących w kraju imion.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Miała na imię Anastazja i pochodziła z Dalmacji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnaˈstazʲja, AS: ãnastazʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anastazy mos.

:: zdrobn. Nastka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zdrobn. Nastka

Wiktionary


anastazy

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Anastazy – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa oznaczającego „wskrzeszenie”, „zmartwychwstanie”. Jego żeńskim odpowiednikiem jest Anastazja.

Anastazy imieniny obchodzi 11 stycznia, 22 stycznia, 21 kwietnia, 27 kwietnia, 20 maja, 30 maja, 11 czerwca, 14 czerwca, 17 sierpnia, 21 sierpnia, 16 października, 5 grudnia, 19 grudnia i 21 grudnia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wyszedłem z domu za Anastazym, żeby sprawdzić, gdzie idzie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnaˈstazɨ, AS: ãnastazy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anastazja ż.

Wiktionary


anastomoza

Anastomoza (zespolenie, z gr. ἀναστόμωσις) – połączenie (naturalne lub wykonane sztucznie) między dwoma ciągłymi elementami, najczęściej w formie naczyń lub włókien, których komunikacja zostaje zachowana. Pojęcie jest używane najczęściej do określenia relacji zachodzących w naukach medycznych (anatomii i chirurgii), biologii (mykologii czy biologii ewolucyjnej) oraz geografii (geologii i hydrologii).

  • anastomoza (medycyna)
  • anastomoza (grzyby)
  • anastomoza (skały) – niskie kanały na poziomych szczelinach skał

Wikipedia


anastrofa

powtórzenie wyrazów w szyku odwróconym


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) liter. figura stylistyczna, która polega na odwróceniu zwykłej kolejności wyrazów w zdaniu lub wersie (w celu nadania wypowiedzi tonu bardziej poetyckiego albo dramatycznego)

Wiktionary

Anastrofa (gr. ἀναστροφή anastrophḗ „odwrócenie”), epanastrofa (gr. ἐπαναστροφή epanastrophḗ) – figura retoryczna polegająca na powtórzeniu wyrazów w odwróconym porządku. Np. zamiast „Witam was, lordowie”, „was witam, lordowie”. Często używana przez mistrza Yodę w filmie Gwiezdne wojny.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W anastrofie słowa lub frazy są ustawiane w sposób nietypowy.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) szyk przestawny

Wiktionary


anastygmat

obiektyw nie wykazujący astygmatyzmu, jak również i innych wad optycznych dzięki zastosowaniu odpowiednich soczewek


SJP.pl

Anastygmat – obiektyw fotograficzny ze skorygowaną aberracją sferyczną, komą i astygmatyzmem.

Pierwszym obiektywem tego typu był powstały około 1866 r. koncentryczny obiektyw Rossa. Bardziej znanym, jaśniejszym i udanym rozwiązaniem były zaprojektowane w latach 1890–1893, przez Paula Rudolpha z zakładów Zeissa, obiektywy serii początkowo znanej jako Anastigmaty (później przemianowane na Protary). Praktycznie wszystkie współczesne obiektywy fotograficzne są anastygmatami.

Wikipedia


anastygmatyczny

anastygmat


SJP.pl

Patrz:

anastygmat

anastyloza

przywrócenie określonemu zabytkowi lub zespołowi architektonicznemu właściwych mu cech i walorów kompozycyjnych; rekompozycja


SJP.pl

Wikipedia


anat

bogini w mitologii kananejskiej


SJP.pl

Wikipedia


anat.

skrót od: anatomia, anatomiczny (czytany jako cały, odmienny wyraz)


SJP.pl


anatana

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zool. nazwa systematyczna|Anathana|ref=tak., rodzaj ssaka z rodziny tupajowatych

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Anatany prowadzą samotniczy tryb życia.

Wiktionary


anataz

minerał, odmiana dwutlenku tytanu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. odmiana polimorficzna dwutlenku tytanu;

Wiktionary

Anataz (Oktaedryt) – minerał, odmiana polimorficzna dwutlenku tytanu. Według ustaleń Louisa Nicolasa Vauquelina jego właściwości są analogiczne do rutylu. Pierwszy raz o tym minerale pisano w roku 1738. Nazwa wywodzi się z greckiego słowa anatasis, oznaczającego wydłużenie (rozciągnięcie), co nawiązuje do pokroju minerału.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. anatazowy

Wiktionary


anateksis

proces zachodzący w głębi skorupy ziemskiej prowadzący do nagromadzenia wtórnej magmy; palingeneza


SJP.pl

Anateksis – proces zachodzący w głębi skorupy ziemskiej, polegający na stopniowym upłynnianiu składników dużych kompleksów skał wskutek wzrostu temperatury. Poszczególne składniki skały wytapiane są według kolejności określanej ich temperaturą topnienia. Produkty anateksis mogą zostać w skale macierzystej lub pod wpływem ciśnienia wyciskane są pomiędzy składniki nieupłynnione i gromadzą się w zdolnej do tworzenia intruzji masie wtórnej magmy.

Wikipedia


anatema

1. klątwa kościelna; ekskomunika;
2. przenośnie: surowa krytyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kośc. klątwa kościelna, wyklęcie, wykluczenie ze społeczności; potępienie poglądów heretyckich;

 (1.2) daw. kośc. osoba, przedmiot lub nauka dotknięta klątwą kościelną

 (1.3) przen. nagana, potępienie

Wiktionary

Ekskomunika (z łac. excommunicatio – poza wspólnotą, wyłączenie ze wspólnoty, pot. klątwa, wyklęcie i anatema) – w chrześcijaństwie najwyższa kara kościelna, polegająca na wykluczeniu z życia Kościoła.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãnaˈtɛ̃ma, AS: ãnatma

Wiktionary

Powiązane:

 czas. anatematyzować ndk.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) klątwa kościelna, ekskomunika

Wiktionary


anatidaefobia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) żart. lęk przed byciem obserwowanym przez kaczkę

Wiktionary

The Far Side – seria jednopanelowych komiksów publikowanych między 1980 a 1995 przez Gary’ego Larsona. Ich surrealistyczny humor opierał się często na niezręczności sytuacji społecznych, niespotykanych zbiegach okoliczności i nieuniknionych wypadkach, absurdalnej antropomorfizacji otoczenia, czy zaskakujących błędach rozumowania. Unikatowy styl łączący delikatny, dziecięcy styl rysowania z ponurymi i groteskowymi tematami zyskał znaczne uznanie wśród krytyków, i stał się inspiracją dla wielu późniejszych prac, w tym internetowych komiksów Doctor Fun oraz The Perry Bible Fellowship.

Wikipedia


anatman

zasada buddyjska, zgodnie z którą dusza jest nietrwała i śmiertelna; przeciwstawna zasadzie reinkarnacji; anatta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) buddyjska doktryna (godzona na różne sposoby z reinkarnacją), zgodnie z którą nie istnieje trwała dusza (atman), ani w ogóle nic trwałego;

Wiktionary

Anatman (skr. nie-ja, w języku pali anatta) – podstawowa doktryna buddyjska, według której nie istnieje nic takiego jak atman (dusza).

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ãˈnatmãn, AS: ãnatmãn

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) inna pisownia: anatta

Wiktionary


anatocyzm

zasada pobierania odsetek od odsetek; procent składany


SJP.pl

Anatocyzm (z gr. ανατοκισμός, trb. anatokismós, procent składany, kapitalizacja odsetek) – naliczanie odsetek od zaległych odsetek.

Prawo rzymskie nazywało je usurae usurarum. Były one zakazane.

W polskim prawie obowiązuje zakaz anatocyzmu. Jego celem jest ochrona dłużnika przed nadmiernymi obciążeniami z tytułu odsetek.

Wikipedia


anatoksyna

fragmenty bakterii lub całe bakterie, które pozbawiono zdolności chorobotwórczych, mogące stymulować układ odpornościowy organizmu do produkcji przeciwciał


SJP.pl

  • anatoksyna (toksoid) – toksyna bakteryjna pozbawiona właściwości toksycznych
  • anatoksyna – neurotoksyna wytwarzana przez sinice (Cyanobacteria)

Wikipedia


anatol

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Anatol, Anatoliusz (gr. ἀνατολικός – pochodzący ze Wschodu; analogiczne pochodzenie ma nazwa Anatolii, krainy w Azji Mniejszej) – męskie imię pochodzenia greckiego.

Żeńskie odpowiedniki tego imienia: Anatolia, Anatola.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Anatol wrócił do Prefektury z paszportem i tu grubas konstatuje, że i w paszporcie rok 1918 jest wydrapany i zamieniony na 1919.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnatɔl, AS: ãnatol

Wiktionary


anatola

imię żeńskie


SJP.pl

Anatolia, Anatola – imię żeńskie pochodzenia greckiego, oznaczające "pochodząca ze wschodu, wschodnia".

Męskim odpowiednikiem jest Anatol.

Anatolia i Anatola imieniny obchodzą:

  • 9 lipca, jako wspomnienie św. Anatolii, męczennicy oraz towarzyszki św. Wiktorii i św. Audaksa,
  • 23 grudnia, jako wspomnienie św. Wiktorii z Sabiny, towarzyszki wymienionej św. Anatolii (obecnie wspominane wspólnie 10 lipca).

Wikipedia


anatolek

zdrobnienie od: Anatol (imię męskie)


SJP.pl


anatolia

kraina w Turcji pokrywająca się z półwyspem Azja Mniejsza


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna i region współczesnej Turcji obejmujący półwysep Azji Mniejszej;

 (1.2) rzad. imię|polski|ż.;

Wiktionary

Anatolia (tur. Anadolu) – kraina historyczna w Turcji. Obejmuje cały półwysep Azji Mniejszej oraz część terenów na wschód od niego. Jej powierzchnia stanowi w zaokrągleniu 2/3 powierzchni całego państwa.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Erzurum jest miastem w Anatolii wschodniej w Turcji.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnaˈtɔlʲja, AS: ãnatolʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anatolijczyk m., Anatolijka ż., anatolian mzw.

 przym. anatolijski, anatolski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Azja Mniejsza

 (1.2) Anatola

Wiktionary


anatolian

rasa psów z grupy molosów wyhodowana w Turcji; anatolijski pies pasterski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) kynol. rasa psów z grupy molosów;

Wiktionary

Anatolijski pies pasterski (oryginalna nazwa anadolu çoban köpeği) – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie górskim, wyhodowana w Anatolii (Turcja) jako pies pasterski do pilnowania owiec. W języku polskim używane są jeszcze nazwy owczarek anatolijski i anatolijski pies pasterski. Nie podlega próbom pracy.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) owczarek anatolijski

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Anatolia ż., Anatolijczyk ż., Anatolijka ż.

 przym. anatolijski, anatolski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Rasy psów

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Anatolian shepherd dog

* francuski: (1.1) berger d'Anatolie

* niderlandzki: (1.1) Anatolische herder

* szwedzki: (1.1) anatolisk herdehund w.

* włoski: (1.1) pastore dell'Anatolia m.

źródła.

== anatolian (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) anatolijski

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnaˈtɔlʲjãn, AS: ãnatolʹi ̯ãn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anatolia ż., Anatolijczyk ż., Anatolijka ż.

 przym. anatolijski, anatolski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) owczarek anatolijski

Wiktionary


anatolij

rosyjskie imię męskie


SJP.pl


anatolijczyk

mieszkaniec Anatolii (krainy w Turcji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Anatolii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnatɔˈlʲijt͡ʃɨk, AS: ãnatolʹii ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anatolia ż.

:: fż. Anatolijka ż.

 przym. anatolijski, anatolski

Wiktionary


anatolijka

mieszkanka Anatolii (krainy w Turcji)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Anatolii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnatɔˈlʲijka, AS: ãnatolʹii ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anatolia ż.

:: fm. Anatolijczyk m.

 przym. anatolijski, anatolski

Wiktionary


anatolijski

Anatolia (kraina w Turcji)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Anatolii, związany z Anatolią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Kapadocja to kraina położona na Wyżynie Anatolijskiej, między Morzem Czarnym a górami Taurus.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnatɔˈlʲijsʲci, AS: ãnatolʹii ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anatolia ż., Anatolijczyk mos., Anatolijka ż., anatolian mzw.

 przym. anatolski

Wiktionary


anatoliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Anatoli lub z nią związany


SJP.pl


anatolostwo

Anatol z małżonką; Anatolowie


SJP.pl


anatolowie

Anatol z małżonką; Anatolostwo


SJP.pl


anatolowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Anatola lub z nim związany


SJP.pl


anatolski

1. Anatolia (kraina historyczna w Turcji);
2. alaktaga anatolska - gatunek gryzonia z rodziny skoczkowatych


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. związany z Anatolią, dotyczący Anatolii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anatolia ż., Anatolijczyk m., Anatolijka ż., anatolian mzw.

 przym. anatolijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) współcz. anatolijski

Wiktionary


anatom

specjalista w dziedzinie anatomii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) uczony lub lekarz zajmujący się anatomią

Wiktionary

Anatomia (z gr. anatomē „sekcja (zwłok), krajanie” od anatémnein „pociąć”) – dział biologii, nauka zajmująca się badaniem budowy organizmów. Przedmiotem zainteresowania różnych działów anatomii jest badanie położenia, kształtu, składu oraz ewolucji narządów, tkanek i komórek.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ãˈnatɔ̃m, AS: ãnatõm

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anatomiczny, anatomopatologiczny

 przysł. anatomicznie

 rzecz. anatomia ż., anatomopatolog m., anatomik m.

Wiktionary


anatomia

1. dział biologii zajmujący się badaniem budowy i kształtu ciała żywych organizmów;
2. budowa ciała organizmów żywych;
3. przenośnie: dokładny opis i analiza czegoś


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biol. budowa organizmów żywych

 (1.2) biol. nauka o anatomii (1.1);

 (1.3) książk. przen. szczegóły działania lub funkcjonowania czegoś

 (1.4) pot. lekcja, zajęcia z anatomii (1.2)

Wiktionary

Anatomia (z gr. anatomē „sekcja (zwłok), krajanie” od anatémnein „pociąć”) – dział biologii, nauka zajmująca się badaniem budowy organizmów. Przedmiotem zainteresowania różnych działów anatomii jest badanie położenia, kształtu, składu oraz ewolucji narządów, tkanek i komórek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Anatomię żaby przerabialiśmy w piątej klasie.

 (1.2) Na uczelniach wyższych uczy się anatomii człowieka.

 (1.3) Trzeba poznać anatomię tej maszyny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnaˈtɔ̃mʲja, AS: ãnatõmʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anatom m., anatomik m., anatomista m., anatomizowanie n.

 czas. anatomizować

 przym. anatomiczny

 przysł. anatomicznie

Wiktionary

Synonimy:

skr. anat.

Wiktionary


anatomicznie

przysłówek sposobu

 (1.1) zgodnie z anatomią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Anatomicznie serce nie leży idealnie po lewej stronie, lecz bardziej centralnie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anatom mos., anatomia ż.

 przym. anatomiczny

Wiktionary


anatomiczno-morfologiczny

dotyczący anatomii i morfologii (np. cechy anatomiczno-morfologiczne)


SJP.pl


anatomiczny

1. związany z anatomią, nauką o budowie organizmów żywych;
2. związany z budową organizmu żywego, nawiązujący do jego budowy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z anatomią, dotyczący anatomii

przymiotnik jakościowy

 (2.1) przystosowany do budowy ciała ludzkiego

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnatɔ̃ˈmʲit͡ʃnɨ, AS: ãnatõmʹičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anatomia ż., anatom m., anatomik m., anatomiczka ż., anatomiczność ż.

 przysł. anatomicznie

Wiktionary


anatomik

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. anatom

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. anatom m., anatomia ż.

 przym. anatomiczny

 przysł. anatomicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|anatom.

źródła.

== anatomik (język turecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) anatomiczny

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnaˈtɔ̃mʲik, AS: ãnatõmʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anatom m., anatomia ż.

 przym. anatomiczny

 przysł. anatomicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. anatom m., anatomia ż.

 przym. anatomiczny

 przysł. anatomicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

współczesna.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|anatom.

źródła.

== anatomik (język turecki.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) anatomiczny

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


anatomizować

przeprowadzać analizę budowy ciała


SJP.pl


anatomopatolog

specjalista, naukowiec zajmujący się badaniem zmian w budowie tkanek i narządów wywołanych chorobą; patomorfolog


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. specjalista badający patologie w narządach, tkankach i komórkach

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anatom mos.

 przym. anatomopatologiczny

Wiktionary


anatomopatologia

dział anatomii zajmujący się badaniem zmian w budowie tkanek i narządów wywołanych chorobą; anatomia patologiczna, patomorfologia


SJP.pl


anatomopatologiczny

przymiotnik od: anatomopatologia; charakterystyczny dla anatomopatologii, działu anatomii zajmującego się badaniem zmian w budowie tkanek i narządów wywołanych chorobą (np. badania anatomopatologiczne), związany z tym działem; patomorfologiczny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z anatomią patologiczną, dotyczący anatomii patologicznej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anatom mos., anatomia patologiczna ż., anatomopatolog mos.

Wiktionary


anatta

zasada buddyjska, zgodnie z którą dusza jest nietrwała i śmiertelna; przeciwstawna zasadzie reinkarnacji; anatman


SJP.pl

Anatman (skr. nie-ja, w języku pali anatta) – podstawowa doktryna buddyjska, według której nie istnieje nic takiego jak atman (dusza).

Wikipedia


anc

skrót od: African National Congress (Afrykański Kongres Narodowy) - centrolewicowa partia polityczna rządząca RPA od 1994 roku


SJP.pl


anceps

w metryce antycznej: ostatnia sylaba wersu o nieustalonej postaci iloczasowej


SJP.pl

Anceps (z łac. syllaba anceps) – w greckiej i rzymskiej poezji opartej na iloczasie sylaba obojętna dla metrum pod względem długości.

Wyróżnia się dwa typy ancepsów:

anceps w arsie (inaczej anceps akcentowany, ) – niezależnie od długości sylaby na nią pada akcent wierszowy
anceps w tezie ( lub ) – sylaba krótka albo długa, na którą nie pada akcent wierszowy

Wikipedia


ancestralny

bardzo stary, właściwy przodkom


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) dotyczący przodków

Wiktionary


anch

krzyż egipski, talizman powszechny w starożytnym Egipcie; ankh


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) staroż. rel. egipski hieroglif symbolizujący życie;

Wiktionary

Anch, ankh, krzyż egipski (łac. crux ansata) – w mitologii egipskiej hieroglif oznaczający życie. Anch w starożytnym Egipcie. Był symbolem życia i dlatego miał zapewniać dostatnie oraz wieczne życie. Był znakiem-amuletem ochraniającym zarówno w życiu doczesnym, jak i życiu pozagrobowym. Współcześnie nadaje mu się mistyczne oraz magiczne znaczenie.

Wikipedia

Synonimy:

 (1.1) ankh, krzyż egipski

Wiktionary


anchizaur

rodzaj roślinożernego dinozaura z podrzędu zauropodomorfów


SJP.pl

Anchizaur (Anchisaurus) – roślinożerny zauropodomorf z rodziny anchizaurów (Anchisauridae).

Wikipedia


anchizaury

klad dinozaurów z podrzędu zauropodomorfów


SJP.pl

Anchizaury (Anchisauria) – klad dinozaurów z grupy zauropodomorfów. Zdefiniowany przez Petera Galtona i Paula Upchurcha (2004) jako klad obejmujący rodzaje Anchisaurus i Melanorosaurus, ich ostatniego wspólnego przodka oraz wszystkich jego potomków; autorzy zaliczyli do Anchisauria rodzinę Anchisauridae z rodzajami Anchisaurus i Ammosaurus, oraz rodzinę Melanorosauridae z rodzajami Riojasaurus, Melanorosaurus, Camelotia i Lessemsaurus. Inne analizy kladystyczne sugerują, że melanorozaur nie był blisko spokrewniony z innymi rodzajami zaliczonymi przez Galtona i Upchurcha do rodziny Melanorosauridae, być może z wyjątkiem rodzaju Camelotia. Z analiz kladystycznych wynika też, że melanorozaur był bliżej spokrewniony z zauropodami niż z anchizaurem; oznacza to, że zgodnie z definicją filogenetyczną Anchisauria, aby były one taksonem monofiletycznym, muszą obejmować także zauropody. Pierwotnie Yates i Kitching (2003) zaliczyli anchizaura i melanorozaura do zauropodów. Jednak według późniejszej analizy kladystycznej Yatesa (2007) większość zauropodomorfów tradycyjnie zaliczanych do prozauropodów - nie tylko Anchisaurus i Melanorosaurus, ale i takie rodzaje jak Riojasaurus czy Massospondylus - była bliżej spokrewniona z zauropodami niż z plateozaurem; w związku z tym stosowanie definicji filogenetycznej zauropodów zaproponowanej przez Wilsona i Sereno (1998) (tj. klad obejmujący rodzaj Saltasaurus i wszystkie zauropodomorfy bliżej spokrewnione z nim niż z rodzajem Plateosaurus) doprowadziłoby do zaliczenia do zauropodów szeregu rodzajów tradycyjnie wyłączanych z tej grupy. Aby tego uniknąć, Yates zaproponował nową definicję filogenetyczną zauropodów (najszerszy klad obejmujący Saltasaurus loricatus, ale nie obejmujący Melanorosaurus readi), wyłączając tym samym anchizaura i melanorozaura z zauropodów; na określenie kladu obejmującego m.in. anchizaura, melanorozaura i zauropody Yates wykorzystał zaproponowaną przez Galtona i Upchurcha nazwę Anchisauria. Tak definiowane Anchisauria żyły od późnego triasu do późnej kredy; znane ze wszystkich kontynentów włącznie z Antarktydą. Z analizy kladystycznej przeprowadzonej przez Upchurcha, Barretta i Galtona (2007) wynika z kolei, że o ile melanorozaur był bliżej spokrewniony z zauropodami niż z plateozaurem, o tyle anchizaur był bliżej spokrewniony z plateozaurem niż z zauropodami; tym samym według autorów do Anchisauria sensu Galton i Upchurch, 2004 należą wszystkie zauropodomorfy poza bazalnymi rodzajami Saturnalia, Thecodontosaurus, Mussaurus i Efraasia.

Wikipedia


anchizes

mityczny król Dardanos, syn Kapysa i Temiste


SJP.pl

Wikipedia


anchois

[czytaj: anszuA lub ąszuA] konserwa z solonych sardeli, zwykle ostro przyprawiona; anchovy, anchovies


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) kulin. określenie przetworów z solonych sardeli europejskiej, zwykle intensywnych, ostrych w smaku, w postaci fileta, koreczka lub pasty, niekiedy podfermentowanych;

Wiktionary

Anchois (z hiszp. anchoa, ang. anchovy, wym. pol. ãszuạ) – francuskie określenie przetworów z sardeli europejskiej – niedużej, bardzo tłustej ryby o ostrym zapachu i smaku.

W różnych krajach jest różnie podawana: świeża, surowa, wędzona, suszona i solona, w postaci przetworów: filetów, koreczków lub pasty, często konserwowana z dodatkami. Spożywana bezpośrednio lub dodawana do farszów mięsnych, rybnych, past, oliwek, pizzy i sałatek. W Hiszpanii dodawana do oliwek.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jedliśmy sałatkę z anchois.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãw̃ʃuˈwa, AS: ãũ̯šua

Wiktionary


anchorage

[czytaj: ANkeridż] miasto w Stanach Zjednoczonych


SJP.pl

Anchorage (oficjalnie Municipality of Anchorage) – skonsolidowane miasto-okręg (ang. consolidated city-borough) w Stanach Zjednoczonych położony w stanie Alaska nad Zatoką Cooka (Ocean Spokojny). Obecny status miasto uzyskało w 1975 roku. Miasto zamieszkuje 279 671 osób (2007), czyli ponad 40% wszystkich mieszkańców Alaski. W roku 2023 liczba mieszkańców wzrosła do 286 075 osób, a gęstość zaludnienia do 56,3 osoby/km².

Wikipedia


anchovy

[czytaj: änczewi] rybka, sardela, zwłaszcza w konserwach, ostro przyprawiona


SJP.pl

Anchovy – miasto na Jamajce wchodzące w skład regionu Saint James. Według spisu ludności z 1991 roku miasto zamieszkiwało 3 633 osoby. Według szacowanych danych na rok 2010 w miejscowości mieszka 4 269 osób.

W mieście znajduje się stacja kolejowa.

Wikipedia


anchusina

naturalny barwnik czerwony występujący w korzeniach alkanny i farbownika; alkanina


SJP.pl

Alkanina, anchusina – organiczny związek chemiczny, naturalny, czerwony barwnik, otrzymywany z korzeni alkanny barwierskiej (Alkanna tinctoria) oraz farbownika lekarskiego (Anchusa officinalis). Pochodna naftochinonu. Alkaniny używano jako barwnika zaprawowego, natomiast obecnie wykorzystuje się ją w przemyśle kosmetycznym, w mikroskopii oraz w analizie chemicznej.

Wikipedia


ańcia

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|ż., forma imienia Anna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) reg. śl. Ana., reg. śl. Andzia.

Wiktionary


ancora

[czytaj: ankora] określenie wykonawcze: jeszcze; często występuje w powiązaniu z innymi określeniami


SJP.pl


ancug

gwarowo: ubranie męskie, garnitur męski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) reg-pl|Górny Śląsk. gw-pl|Śląsk Cieszyński. gw-pl|Bukowina. garnitur

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. ubranie (komplet)

 (1.3) uczn. wyjściowe, odświętne ubranie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Mój fater łaziłby w tym ancugu durś, bez niedziela i bez tydzień.

 (1.1) O, zaraz, mam tu piękny ancug z westką i do tego jeszcze elegancki kapelinder, w sam raz wszystko dla pana, jakby było specjalnie uszyte na miarę.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gangol, reg-pl|Poznań|ańcug., reg-pl|Poznań|anzug.

Wiktionary


ancykrys

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sącz. urwis, ktoś uciążliwy

 (1.2) sącz. ancykryst

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nale z njygo ancykrys!

Wiktionary


ancykryst

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rel. antychryst, diabeł

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. rel. bezbożnik, niewierzący

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) jancykryst

 (1.2) jancykryst

Wiktionary


ancylopod

przedstawiciel podrzędu wymarłych ssaków nieparzystokopytnych


SJP.pl


ancylopody

podrząd wymarłych ssaków nieparzystokopytnych


SJP.pl

Ancylopody (Ancylopoda) – podrząd wymarłych ssaków nieparzystokopytnych.

Ancylopody występowały od wczesnego eocenu po plejstocen półkuli północnej, a jeden rodzaj — w miocenie na kontynencie afrykańskim. Odkryto formy ancylopodów, u których zamiast kopyt występowały pazury.

Wikipedia


ancylostomatoza

pasożytnicza choroba człowieka i zwierząt wywoływana przez nicienie tęgoryjce, objawiająca się m.in. niedokrwistością; ankylostomiaza; anemia górników


SJP.pl

Ankylostomatoza (ang. ancylostomiasis) – choroba pasożytnicza układu pokarmowego, która jest wywołana przez nicienie z rodzaju Ancylostoma. Choroba ta występuje głównie w klimacie ciepłym oraz wilgotnym. U człowieka pasożytuje w jelicie cienkim tęgoryjec dwunastniczy, którego larwy znajdują się w ziemi. Ankylostomatoza występuje także u zwierząt. Do zarażenia dochodzi głównie poprzez skórę.

Wikipedia


ancylostomiaza

choroba wywołana przez tęgoryjca dwunastniczego; ancylostomoza, "choroba górnicza"


SJP.pl


ancymon

łobuz, urwis, rozrabiaka; ancymonek


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) urwis udający niewiniątko

Wiktionary


ancymonek

łobuz, urwis, rozrabiaka, ancymon


SJP.pl


and.

skrót od: andante


SJP.pl


anda

imię żeńskie


SJP.pl

Andrzeja, Ondrzeja, Anda – polskie imię żeńskie pochodzące od imienia męskiego Andrzej. Dzisiaj raczej rzadko spotykane (według materiałów Instytutu Języka Polskiego PAN w roku 1998 imię to nosiło 78 mieszkanek Polski). Imię było bardziej popularne w średniowieczu.

Wikipedia


andabata

gladiator rzymski walczący na ślepo w hełmie zakrywającym oczy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. rzymski gladiator walczący w hełmie zakrywającym oczy;

Wiktionary

Andabata (andabates) (od gr. ἀναβάτης anabatès) – konny gladiator walczący ślepo w hełmie pozbawionym otworów na oczy.

Ta kategoria gladiatorów popularna była za czasów Cycerona.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Kto padł, podnosił palce do góry, błagając tym znakiem litości, lecz na początku widowiska lud zwykle domagał się śmierci ranionych, zwłaszcza gdy chodziło o andabatów, którzy mając twarze zakryte, pozostawali mu nieznani.

Wiktionary


andaluski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) daw. lub rzad. związany z Andaluzją

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andaluzyjski mrz., Andaluzja ż.

 przym. andaluzyjski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) andaluzyjski

Wiktionary


andaluzja

1. kraina historyczna w Hiszpanii;
2. region autonomiczny w Hiszpanii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraina w południowej Hiszpanii

 (1.2) geogr. adm. wspólnota autonomiczna położona w południowej Hiszpanii;

Wiktionary

Andaluzja (hiszp. Andalucía, z arab. Al-Andalus, pierwotna nazwa nawiązywała do Wandalów) – najludniejsza i druga pod względem powierzchni wspólnota autonomiczna położona w południowej Hiszpanii, obejmuje większą część regionu historycznego o tej samej nazwie oraz pasmo górskie na północy Sierra Morena. Graniczy na północy z Estremadurą i Kastylią-La Manchą, na wschodzie Murcją, a na zachodzie z Portugalią.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Głównym miastem Andaluzji jest Sewilla.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãndaˈluzʲja, AS: ãndaluzʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andaluzyjski mrz., Andaluzyjczyk mos., Andaluzyjka ż., andaluzyt mrz., andaluz mzw.

 przym. andaluzyjski, andaluski, andaluzytowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. al-Andalus, Al-Andalus

Wiktionary


andaluzyjczyk

mieszkaniec Andaluzji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Andaluzji

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pablo pochodzi z Sewilli, więc jest Andaluzyjczykiem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãndaluˈzɨjt͡ʃɨk, AS: ãndaluzyi ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andaluzja ż.

:: fż. Andaluzyjka ż.

 przym. andaluzyjski

Wiktionary


andaluzyjka

mieszkanka Andaluzji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Andaluzji

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãndaluˈzɨjka, AS: ãndaluzyi ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andaluzja ż., andaluzyt m.

:: fm. Andaluzyjczyk m.

 przym. andaluzyjski, andaluzytowy

Wiktionary


andaluzyjski

Andaluzja


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Andaluzją, wywodzący się z Andaluzji

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. dialekt andaluzyjski języka hiszpańskiego

Wiktionary

Patrz:

Andaluzja

Wymowa:

IPA: ˌãndaluˈzɨjsʲci, AS: ãndaluzyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andaluzja ż., Andaluzyjczyk mos., Andaluzyjka ż., andaluzyt m.

 przym. andaluzytowy, andaluski

Wiktionary


andaluzyt

minerał, odmiana polimorficzna krzemianu glinu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. rzadki minerał należący do grupy krzemianów;

Wiktionary

Andaluzyt – rzadki minerał należący do grupy krzemianów. Jego nazwa pochodzi od Andaluzji (Hiszpania), gdzie po raz pierwszy minerał ten znaleziono (Delamétherie 1798 r.).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czy andaluzyt zalicza się do glinokrzemianów?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãndaˈluzɨt, AS: ãndaluzyt

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andaluzyjski mrz., Andaluzja ż., Andaluzyjczyk mos., Andaluzyjka ż.

 przym. andaluzytowy, andaluzyjski

Wiktionary


andaluzytowy

związany z andaluzytem


SJP.pl


andaman

część nazw wielu wysp w archipelagu Andamany, m.in. Andaman Środkowy, Mały Andaman


SJP.pl


andamanin

mieszkaniec Andamanów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) etn. rdzenny mieszkaniec Andamanów;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andamany nmos.

:: fż. Andamanka ż.

 przym. andamański

Wiktionary


andamanka

mieszkanka Andamanów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) etn. rdzenna mieszkanka wysp Andamanów;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andamany nmos.

:: fm. Andamanin mos.

 przym. andamański

Wiktionary


andamański

Andamany


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Andamanami, dotyczący Andamanów

Wiktionary

Patrz:

Andamany

Powiązane:

 rzecz. Andamany nmos., Andamanin mos., Andamanka ż.

Wiktionary


andamany

archipelag leżący na Oceanie Indyjskim pomiędzy Zatoką Bengalską a Morzem Andamańskim


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. archipelag leżący na Oceanie Indyjskim pomiędzy Zatoką Bengalską a Morzem Andamańskim;

Wiktionary

Andamany – archipelag leżący na Oceanie Indyjskim pomiędzy Zatoką Bengalską a Morzem Andamańskim. Wchodzi w skład indyjskiego terytorium związkowego Andamany i Nikobary.

Archipelag, długości 352 km i szerokości do 51 km, składa się z 576 wysp, z których 26 jest zamieszkanych. Od Nikobarów oddziela je Kanał Dziesiątego Stopnia. Andamany zajmują powierzchnię 6408 km² i zamieszkuje je 314 239 mieszkańców (2001). Stolicą i głównym ośrodkiem jest Port Blair.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) geogr. adm. Andamany i Nikobary

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

 (1.1) Mały Andaman • Andaman Południowy • Andaman Północny • Andaman Środkowy

pokrewne.

 rzecz. Andamanin mos., Andamanka ż.

 przym. andamański

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* słowacki: (1.1) Andamany

źródła.

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andamanin mos., Andamanka ż.

 przym. andamański

Wiktionary


andante

określenie wykonawcze: umiarkowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. umiarkowanie wolno wykonana część utworu, szybsza niż adadżio

 (1.2) muz. utwór wykonany w umiarkowanie wolnym tempie

przymiotnik

 (2.1) muz. umiarkowanie wolny

przysłówek

 (3.1) muz. umiarkowanie wolno

Wiktionary

Tempo (agogika) – jeden z elementów dzieła muzycznego, oznaczający, jak szybko utwór ma być wykonany.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ãnˈdãntɛ, AS: ãndãnte

Wiktionary


andantino

określenie wykonawcze: nieco szybciej niż andante


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) muz. część utworu nieco szybsza niż andante

 (1.2) muz. utwór wykonany nieco szybciej niż andante

przymiotnik

 (2.1) muz. nieco szybszy niż andante

przysłówek

 (3.1) muz. nieco szybciej niż andante

Wiktionary

Tempo (agogika) – jeden z elementów dzieła muzycznego, oznaczający, jak szybko utwór ma być wykonany.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|wł|andantino.

uwagi.

tłumaczenia.

źródła.

== andantino (język niemiecki.) ==

wymowa.

 audio|De-andantino.ogg.

znaczenia.

przysłówek

 (1.1) muz. andantino

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãndãnˈtʲĩnɔ, AS: ãndãntʹĩno

Wiktionary


andegawen

członek dynastii wywodzącej się od hrabiów i książąt andegaweńskich


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. monarcha wywodzący się z dynastii andegaweńskiej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ta linia Andegawenów wygasła na Karolu IV z Maine, tytularnym królu Neapolu w 1481

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andegaweńczyk mos., Andegawenia ż.

:: fż. Andegawenka ż.

 przym. andegaweński

Wiktionary


andegaweńczyk

mieszkaniec Andegawenii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Andegawenii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andegawenia ż.

:: fż. Andegawenka ż.

 przym. andegaweński

Wiktionary


andegaweni

dynastia wywodząca się od hrabiów i książąt andegaweńskich; Andegawenowie


SJP.pl

Andegawenowie (fr. d’Anjou) – nazwą tą określa się kilka rodów rządzących w Hrabstwie Andegawenii (fr. Anjou), krainie w zachodniej Francji. Pierwsi Andegawenowie byli hrabiami Andegawenii od czasów karolińskich, zwie się ich także Ingelgerami od protoplasty rodu – Ingelgera. Druga dynastia andegaweńska była spokrewniona z pierwszą, ale zwana jest także od pewnego momentu Plantagenetami. Pozostałe rody andegaweńskie były młodszymi liniami królewskiego rodu Francji – Kapetyngów.

Wikipedia


andegawenia

kraina historyczna we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna w zachodniej Francji, w dorzeczu dolnej Loary;

Wiktionary

Andegawenia (fr. Anjou, łac. Andegavia) – kraina historyczna w zachodniej Francji, w dorzeczu dolnej Loary.

W okresie rzymskim była zamieszkiwana przez galijskie plemiona Andekawów. W X wieku była hrabstwem francuskim. W 1154 przeszła w posiadanie Plantagenetów. W 1205 została odzyskana dla Francji przez Filipa II Augusta. Od 1360 znajdowała się jako księstwo w rękach dynastii Andegawenów neapolitańskich. W 1487 została ostatecznie włączona do Francji.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Andegawen mos., Andegaweńczyk mos., Andegawenka ż., Andegaw mrz.

 przym. andegaweński, andegawski

Wiktionary


andegawenka

mieszkanka Andegawenii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Andegawenii

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andegawenia ż.

:: fm. Andegaweńczyk mos.

 przym. andegaweński

Wiktionary


andegawenowie

dynastia wywodząca się od hrabiów i książąt andegaweńskich; Andegaweni


SJP.pl

Andegawenowie (fr. d’Anjou) – nazwą tą określa się kilka rodów rządzących w Hrabstwie Andegawenii (fr. Anjou), krainie w zachodniej Francji. Pierwsi Andegawenowie byli hrabiami Andegawenii od czasów karolińskich, zwie się ich także Ingelgerami od protoplasty rodu – Ingelgera. Druga dynastia andegaweńska była spokrewniona z pierwszą, ale zwana jest także od pewnego momentu Plantagenetami. Pozostałe rody andegaweńskie były młodszymi liniami królewskiego rodu Francji – Kapetyngów.

Wikipedia


andegaweński

przymiotnik od: Andegawenia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Andegawenią, dotyczący Andegawenii

 (1.2) związany z Andegawenami (dynastią)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Termin wina z Doliny Loary mówi więc niewiele i lepiej rzecz uściślać: wina nantejskie, andegaweńskie, tureńskie, orleańskie czy wreszcie wina znad środkowej Loary.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andegawen mos., Andegaweńczyk mos., Andegawenia ż., Andegawenka ż.

Wiktionary


anderlecht

miasto w Belgii


SJP.pl

Anderlecht – miasto i gmina w Belgii, jedna z 19 w dwujęzycznym Regionie Stołecznym Brukseli, w Okręgu Stołecznym Brukseli, połączona z resztą Brukseli 5. linią metra.

W miejscowości jest kilka historycznie i architektonicznie wyodrębnionych dzielnic, jedną z najciekawszych jest dzielnica zwana La Roue (Het Rad). Inne dzielnice w mieście: Veeweyde (Veeweide), Cureghem (Kuregem), Scheut, Neerpede. Do miasta należy również wieś Moortebeek.

Wikipedia


anderman

nazwisko


SJP.pl


anders

nazwisko


SJP.pl

  • Anders – polski projekt bojowego wozu piechoty
  • Anders – polski projekt czołgu podstawowego
  • Anna Maria Anders (ur. 1950) – polska polityk i działaczka polonijna. Córka gen. Władysława Andersa
  • Günther Anders (1902-1992) – niemiecki filozof
  • Henryk Anders (1913-1993) – polski muzykolog
  • Irena Renata Anders (1920-2010) – polska artystka, działaczka polonijna. Druga żona gen. Władysława Andersa
  • Karol Anders (1893-1971) – dowborczyk, pułkownik kawalerii Wojska Polskiego
  • Peter Anders (1908-1954) – niemiecki śpiewak operowy
  • Tadeusz Anders (1902-1995) – oficer artylerii w służbie stałej Wojska Polskiego, pułkownik w Polskich Siłach Zbrojnych.
  • Thomas Anders (ur. 1963) – niemiecki piosenkarz, kompozytor i producent muzyczny, członek duetu Modern Talking
  • Władysław Anders (1892-1970) – generał broni Wojska Polskiego, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych w latach 1944-1945

Wikipedia


andersen

nazwisko


SJP.pl

Piąte pod względem popularności duńskie nazwisko:

  • Alf Andersen (1906–1975) – norweski skoczek narciarski, mistrz olimpijski
  • Arild Andersen (1945–) – norweski muzyk jazzowy
  • Astrid Hjertenæs Andersen (1915–1985) – norweska poetka i tłumaczka
  • Benny Andersen – pisarz duński
  • Brian Andersen (1971–) – duński żużlowiec
  • Dorothy Hansine Andersen (1901–1963) – amerykańska pediatra
  • Elmer Andersen (1909–2004) – polityk USA
  • Flemming Andersen (1968–) – duński rysownik
  • Geir Andersen – skoczek narciarski
  • Hans Christian Andersen (1805–1875) – baśniopisarz duński
  • Hans Niklas Andersen (1980–) – duński żużlowiec
  • Henrik Andersen (1965–) – były duński piłkarz
  • Jon Andersen (1972–) – amerykański sportowiec
  • Lale Andersen, właściwie Liselotte Bunnenberg lub Liese-Lotte Helene Berta Bunnenberg (1905–1972) – niemiecka piosenkarka kabaretowa
  • Martin Andersen Nexø, właściwie Martin Andersen (1869–1954) – pisarz duński
  • Michael Andersen (1974–) – duński koszykarz
  • Ole Krogh Andersen – chemik
  • Reidar Andersen – rekordzista wielkiej krokwi
  • Stephan Andersen – piłkarz klubu Charlton Athletic
  • Trond Andersen (1975–) – piłkarz norweski
  • Tryggve Andersen (1866–1920) – pisarz norweski
  • Vita Andersen (1944–) – pisarka duńska

Wikipedia


andersenowski

taki jak u Andersena, charakterystyczny dla Andersena


SJP.pl


anderson

nazwisko


SJP.pl

  • Anderson – szkocki klan nizinny
  • Anderson – polski herb szlachecki z indygenatu

Miejscowości w USA:

  • Anderson – miejscowość w stanie Alabama, w hrabstwie Lauderdale
  • Anderson – miasto w stanie Alaska, w okręgu Denali
  • Anderson – jednostka osadnicza w stanie Dakota Południowa, w hrabstwie Minnehaha
  • Anderson – miasto w stanie Kalifornia, w hrabstwie Shasta
  • Anderson – miasto w stanie Indiana, w hrabstwie Madison
  • Anderson – miasto w stanie Missouri, w hrabstwie McDonald
  • Anderson – jednostka osadnicza w stanie New Jersey, w hrabstwie Warren
  • Anderson – miasto w stanie Karolina Południowa, w hrabstwie Anderson
  • Anderson – miasto w stanie Teksas, w hrabstwie Grimes
  • Anderson – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Burnett
  • Anderson – miasto w stanie Wisconsin, w hrabstwie Iron

Wikipedia


andersowiec

potocznie: żołnierz Armii Polskiej utworzonej w ZSRR pod dowództwem generała Władysława Andersa


SJP.pl


andersson

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Benny Andersson – szwedzki kompozytor i aranżer
  • Björn Andersson – szwedzki piłkarz
  • Björn Andersson – szwedzki żużlowiec
  • Christoffer Andersson – szwedzki piłkarz
  • Johan Gunnar Andersson – szwedzki geolog, archeolog, sinolog
  • Karin Dreijer Andersson – szwedzka wokalistka
  • Karl Johan Andersson – szwedzki podróżnik i badacz Afryki
  • Li Andersson – fińska polityk
  • Magdalena Andersson – szwedzka ekonomistka i polityk
  • Sven Andersson – szwedzki piłkarz i trener
  • Sven Andersson – szwedzki piłkarz
  • Sven Andersson – szwedzki inżynier i kierowca wyścigowy
  • Sven Andersson – szwedzki żużlowiec
  • Ulf Andersson – szwedzki szachista

Wikipedia


andezaur

roślinożerny dinozaur z infrarzędu zauropodów


SJP.pl

Andezaur (Andesaurus delgadoi) jaszczur andyjski – roślinożerny, czworonożny zauropod z rodziny andezaurów (Andesauridae), spokrewniony z saltazaurem.

Żył w epoce kredy (ok. 110-95 mln lat temu) na terenach Ameryki Południowej. Długość ciała ok. 15-18 m, masa 7-10 t. Jego szczątki znaleziono w Argentynie (w prowincji Neuquén).

Wikipedia


andezyn

minerał z grupy plagioklazów, glinokrzemian sodu i wapnia


SJP.pl

Andezyn – minerał z gromady krzemianów zaliczany do plagioklazów. Należy do grupy minerałów pospolitych.

Nazwa pochodzi od Andów, gdzie pospolicie występuje.

Wikipedia


andezyt

drobnoziarnista wulkaniczna skała wylewna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. obojętna skała magmowa wylewna lub subwulkaniczna;

Wiktionary

Andezyt – obojętna skała wulkaniczna lub subwulkaniczna o strukturze porfirowej.

W skład andezytu wchodzą: plagioklazy, biotyt, pirokseny i amfibole. Andezyt ma barwę szarą, brunatną, zieloną lub czarną. Andezyty pienińskie mają barwy białe do jasnoszarych, z czarnymi kryształkami amfiboli.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. andezytowy

Wiktionary


andezytowy

związany z andezytem


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) miner. związany z andezytem, dotyczący andezytu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andezyt mrz.

Wiktionary


andiżan

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto we wschodnim Uzbekistanie, w Kotlinie Fergańskiej, przy granicy z Kirgistanem, siedziba administracyjna wilajetu;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 przym. andiżański

Wiktionary


andiżański

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Andiżanem, dotyczący Andiżanu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andiżan mrz.

Wiktionary


andoma

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w obwodzie wołogodzkim Rosji, uchodząca do jeziora Onega

Wiktionary

Powiązane:

 przym. andomski

Wiktionary


andomski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Andomą, dotyczący Andomy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andoma ż.

Wiktionary


andoniedźwiedź

andoniedźwiedź okularowy - gatunek niedźwiedzia; niedźwiedź andyjski, niedźwiedź okularowy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) syst. zool. nazwa systematyczna|Tremarctos|Gervais|ref=tak., rodzaj drapieżnych ssaków z rodziny niedźwiedziowatych występujących w Ameryce Południowej;

 (1.2) zool. niedźwiedź z rodzaju andoniedźwiedzi (1.1)

Wiktionary

Andoniedźwiedź (Tremarctos) – rodzaj ssaków z rodziny niedźwiedziowatych (Ursidae).

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Zdjęcia andoniedźwiedzia zrobił w Kolumbii.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. niedźwiedź mzw.

Wiktionary


andonik

imię męskie


SJP.pl

Andronik – imię męskie pochodzenia greckiego. Pochodzi od starogreckiego imienia Andronikos (gr. Ανδρόνικος) wywodzącego się od słów andros (człowiek) i nike (zwycięstwo), które w złożeniu znaczą „zwycięzca”.

Andronik imieniny obchodzi 30 maja i 11 października.

Andronik w innych językach:

  • rosyjski — Андроник, Андрон, Ондрон.

Wikipedia


andora

państwo w Europie i stolica tegoż państwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. niewielkie państwo w Europie między Francją a Hiszpanią;

 (1.2) geogr. stolica państwa Andora (1.1);

 (1.3) geogr. miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Liguria, w prowincji Savona;

Wiktionary

Andora, Księstwo Andory (kat. Principat d’Andorra [prinsiˈpat dənˈdorə]), nazwa historyczna (tradycyjna): Doliny Andory (kat. Les Valls d’Andorra) – małe państwo w południowo-zachodniej Europie, bez dostępu do morza. Leży w Pirenejach, granicząc od północy z Francją, a od południa z Hiszpanią.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Czemu przegraliśmy z Andorą?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈdɔra, AS: ãndora

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andorka ż., Andorczyk mos., andorczyk mos., andorka ż.

 przym. andorski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) urz. Księstwo Andory

Wiktionary


andorczyk

mieszkaniec Andory (miasta)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Andory

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈdɔrt͡ʃɨk, AS: ãndorčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andora ż., andorczyk mos., andorka ż.

:: fż. Andorka ż.

 przym. andorski

Wiktionary


andorka

mieszkanka Andory (miasta)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Andory

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈdɔrka, AS: ãndorka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andora ż., andorczyk mos., andorka ż.

:: fm. Andorczyk mos.

 przym. andorski

Wiktionary


andorski

Andora


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Andory (państwa)

 (1.2) odnoszący się do Andory (miasta)

Wiktionary

Patrz:

Andora

Przykłady

 (1.1) Granicę hiszpańsko-francuską czy też andorską można przejść w górach bez problemu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈdɔrsʲci, AS: ãndorsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andora ż., Andorczyk mos., Andorka ż., andorczyk mos., andorka ż.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Andora ż., Andorczyk mos., Andorka ż., andorczyk mos., andorka ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Andorran

* asturyjski: (1.1) andorranu

* baskijski: (1.1) andorratar

* białoruski: (1.1) андорскі

* bułgarski: (1.1) андорски

* chorwacki: (1.1) andorski

* czeski: (1.1) andorrský

* duński: (1.1) andorransk

* esperanto: (1.1) andora

* farerski: (1.1) andorskur

* fiński: (1.1) andorralainen

* francuski: (1.1) andorran

* galicyjski: (1.1) andorrano

* hiszpański: (1.1) andorrano

* interlingua: andorran

* kataloński: (1.1) andorrà; (1.2) andorrà

* litewski: (1.1) andorietiškas

* niderlandzki: (1.1) Andorrees

* niemiecki: (1.1) andorranisch

* rosyjski: (1.1) андорранский, андоррский

* słowacki: (1.1) andorrský

* słoweński: (1.1) andorski

* szwedzki: (1.1) andorransk

* ukraiński: (1.1) андоррський

* węgierski: (1.1) andorrai

* włoski: (1.1) andorrano

źródła.

== andorski (język chorwacki.) ==

ortografie.

wymowa.

 dzielenie|an|dor|ski.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) andorski

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


andoryt

minerał, siarczek ołowiu, srebra i antymonu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał z grupy siarczków, zawiera antymon, ołów, srebro i siarkę;

Wiktionary

Andoryt – minerał klasy siarczków.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. andorytowy

Wiktionary


andotukan

rodzaj ptaków z podrodziny tukanów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) ornit. nazwa systematyczna|Andigena|Gould|ref=tak., ptak z podrodziny tukanów występujący w Ameryce Południowej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Samice andotukanów mają krótsze dzioby.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. tukan mzw.

Wiktionary


andowiak

rodzaj gryzoni z rodziny chomikowatych


SJP.pl

Andowiak (Thomasomys) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Wikipedia


andradyt

minerał, krzemian wapnia i żelaza, z grupy granatów; jego odmiany barwne to m.in. demantoid (zielona) i melanit (brunatnoczarna)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. miner. minerał z gromady krzemianów, odmiana granatu;

Wiktionary

Andradyt – minerał z gromady krzemianów, odmiana granatu. Należy do grupy minerałów stosunkowo rzadkich.

Nazwę nadał mu w 1868 r. James Dwight Dana, na cześć brazylijskiego mineraloga Joségo Bonifáciego de Andrady, który po raz pierwszy opisał ten kamień w 1800 r. Okaz o wartości jubilerskiej został znaleziony po raz pierwszy w 1978 r.

Wikipedia


andragog

osoba zajmująca się andragogiką


SJP.pl

Andragog – osoba, która planuje, organizuje i prowadzi działalność dydaktyczno-wychowawczą lub terapeutyczną dorosłych w różnych placówkach i instytucjach.

Wikipedia


andragogiczny

andragogika


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z andragogiką, dotyczący andragogiki

Wiktionary

Patrz:

andragogika

Powiązane:

 rzecz. andragogika ż., andragog mos.

Wiktionary


andragogika

pedagogika osób dorosłych; w szerszym znaczeniu: dział pedagogiki zajmujący się młodzieżą pracującą i ludźmi dorosłymi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) eduk. dział pedagogiki zajmujący się kształceniem dorosłych;

Wiktionary

Andragogika (gr. ανηρ, ανδρος – mężczyzna + αγω – prowadzę) – subdyscyplina pedagogiki zajmująca się kształceniem dorosłych. Jest to także nazwa przedmiotu na studiach pedagogicznych, opracowanego przez Radę Główną Nauki i Szkolnictwa oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dlatego też większość metod uczenia się postulowanych przez andragogikę to techniki bazujące na doświadczeniu osób uczących się.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãndraˈɡɔɟika, AS: ãndragoǵika

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andragog mos., andragożka ż.

 przym. andragogiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pedagogika dorosłych

Wiktionary


andraszak

nazwisko


SJP.pl


andraszek

roślina z rodziny wilczomleczowatych, pochodząca z krain śródziemnomorskich i z Bliskiego Wschodu


SJP.pl


andré

[czytaj: ądRE] francuskie imię męskie


SJP.pl

Osoby:

  • André – brazylijski piłkarz
  • António André – portugalski piłkarz
  • Arnim André – niemiecki aktor
  • Carole André – francuska aktorka
  • Johann André – niemiecki kompozytor i wydawca
  • Johann Anton André – niemiecki kompozytor i wydawca
  • Louis André – francuski kompozytor
  • Maurice André – francuski trębac

Wikipedia


andrea

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. w kilku językach;

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (2.1) imię|polski|m.

Wiktionary

Andrea – żeńska forma łacińskiego imienia Andreas, które w języku polskim rozwinęło się w imię Andrzej. Polskim odpowiednikiem tego imienia jest Andrzeja (a także Ondrzeja).

Z greckiego Andréas - męski, taki jak mężczyzna. O ile podstawą męskiego imienia Andrzej jest grecki wyraz "aner", który może być tłumaczony jako "męski", "przynależny mężczyźnie" (ang.: "manly") to tę formę imienia niektóre angielkojęzyczne źródła próbują tłumaczyć jako "żeński", "przynależny kobiecie" (ang.: "womenly"). Jest to "tłumaczenie" niemające wiele wspólnego z rzeczywistością i wynikające raczej ze zbieżności angielskich wyrazów: "man" (człowiek, mężczyzna) z "woman" (kobieta) niż z oryginalnym źródłosłowem tego imienia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Andrea to rzadko spotykane imię.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈdrɛa, AS: ãndrea

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrzej mos., Andrzeja ż.

 przym. Andrzejowy

Wiktionary


andrearczyk

nazwisko


SJP.pl


andreas

obce imię męskie


SJP.pl

Andreas – bohater mikropowieści Ireneusza Iredyńskiego Manipulacja; postać niezwykle ważna dla rozwoju akcji utworu.

Jest to młody Szwajcar polskiego pochodzenia. To jedyna osoba, z którą Stefan Pękała miał możliwość nawiązać bliższy kontakt w Zurychu, posługując się językiem polskim.

Andreas należy do organizacji anarchistyczno-terrorystycznej. Posługując się manipulacją, wplątuje Stefana w kryminalną aferę.

Wikipedia


andrej

obce imię męskie


SJP.pl


andrejczuk

nazwisko


SJP.pl


andrespol

wieś w województwie łódzkim, w powiecie łódzkim wschodnim


SJP.pl

Andrespol – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie łódzkim wschodnim, siedziba gminy Andrespol.

Wikipedia


andrespolanin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Andrespola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrespol m.

:: fż. andrespolanka ż.

 przym. andrespolski

Wiktionary


andrespolanka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Andrespola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrespol m.

:: fm. andrespolanin m.

 przym. andrespolski

Wiktionary


andrespolski

przymiotnik od: Andrespol (wieś w województwie łódzkim)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Andrespola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrespol m., andrespolanin m., andrespolanka ż.

Wiktionary


andrew

[czytaj: endrju] obce imię męskie


SJP.pl

Miejscowości w USA:

  • Andrew – miasto w stanie Iowa, w hrabstwie Jackson

Hrabstwa w USA:

  • hrabstwo Andrew (ang. Andrew County) – w stanie Missouri

Inne:

  • angielski odpowiednik imienia Andrzej
  • Andrew – singel Julii Marcell


Wikipedia


andrić

  • Dragan Andrić (ur. 1962) – jugosłowiański piłkarz wodny, dwukrotny mistrz olimpijski
  • Ivo Andrić (1892–1975) – jugosłowiański powieściopisarz, nowelista i poeta, laureat Nagrody Nobla
  • Lukša Andrić (ur. 1985) – chorwacki koszykarz
  • Nikola Andrić (1867–1942) – chorwacki pisarz, tłumacz i filozof
  • Sawa, Dragoslav Andrić (1939–1993) – serbski biskup prawosławny
  • Srđan Andrić (ur. 1980) – chorwacki piłkarz
  • Vicko Andrić (1793–1866) – chorwacki architekt

Wikipedia


andriej

obce imię męskie


SJP.pl


andriejew

nazwisko


SJP.pl


andrij

ukraińskie imię męskie


SJP.pl


andriolli

Michał Elwiro (1836-93), polski rysownik, ilustrator i malarz


SJP.pl

  • Francesco Andriolli (1794, Brentonico – 1861, Wilno) – polski artysta, malarz, rzeźbiarz włoskiego pochodzenia, ojciec Michała Elwira
  • Michał Elwiro Andriolli (1836, Wilno – 1893, Nałęczów) – polski rysownik, ilustrator i malarz, przedstawiciel romantyzmu, syn Francesca

Wikipedia


andro-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z człowiekiem, zwłaszcza z mężczyzną lub z cechami męskimi

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) andragogika • androfobia • androgynia • android • androkefalizm • andrologia • andropauza

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 temsłow. antropo-

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀνήρ., ἀνδρός → mężczyzna

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) andro-

* hiszpański: (1.1) andro-

* nowogrecki: (1.1) ανδρο-

* rosyjski: (1.1) андро-

* włoski: (1.1) andro-

źródła.

== andro- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|ˈãn̦.dɾo.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) andro-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãndrɔ, AS: ãndro

Wiktionary

Powiązane:

 temsłow. antropo-

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 temsłow. antropo-

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀνήρ., ἀνδρός → mężczyzna

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) andro-

* hiszpański: (1.1) andro-

* nowogrecki: (1.1) ανδρο-

* rosyjski: (1.1) андро-

* włoski: (1.1) andro-

źródła.

== andro- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|ˈãn̦.dɾo.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) andro-

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


androcentryzm

ocenianie świata z męskiego punktu widzenia, zdominowanie kultury i życia codziennego przez mężczyzn


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) stawianie pierwiastka męskiego w centrum uwagi;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) (…) Emil Luca opisuje nowy model miłości, opartej w przeciwieństwie do polarnego stosunku płci nie na androcentryzmie i eksponowaniu różnicy, lecz na pełnym partnerstwie i braterstwie kobiety i mężczyzny (…)

Wiktionary


androdiecja

w biologii: zjawisko występowania u pewnych gatunków roślin osobników z kwiatami męskimi, zawierającymi tylko pręciki, obok osobników z kwiatami obupłciowymi, zawierającymi zarówno pręciki, jak i słupki; androdioecja


SJP.pl


androdioecja

w biologii: zjawisko występowania u pewnych gatunków roślin osobników z kwiatami męskimi, zawierającymi tylko pręciki, obok osobników z kwiatami obupłciowymi, zawierającymi zarówno pręciki, jak i słupki; androdiecja


SJP.pl


androfag

człowiek, zwykle członek pierwotnego plemienia, jedzący ludzkie mięso; kanibal, ludożerca, ludojad, antropofag


SJP.pl


androfobia

chorobliwy lęk przed mężczyznami, wstręt do mężczyzn odczuwany przez kobiety; mizoandryzm, mizoandria, mizandria


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. irracjonalny, chorobliwy lęk przed mężczyznami

Wiktionary

Androfobia – stan anormalnego, irracjonalnego i długotrwałego lęku przed mężczyznami.

Zaburzenie może mieć źródło w traumatycznym wydarzeniu z przeszłości. Może powstać wskutek obserwacji rodzica cierpiącego na androfobię lub za sprawą kilku powiązanych ze sobą czynników.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) androphobia

* arabski: (1.1) رهاب الذكور m.

* asturyjski: (1.1) androfobia ż.

* bułgarski: (1.1) андрофобия ż.

* chiński standardowy: (1.1) 男性恐懼症 (nánxìngkǒngjùzhèng)

* czeski: (1.1) androfobie ż.

* francuski: (1.1) androphobie ż.

* gruziński: (1.1) ანდროფობია (andropobia)

* hiszpański: (1.1) androfobia ż.

* japoński: (1.1) furi|男性恐怖症|だんせいきょうふしょう.

* koreański: (1.1) 남성공포증 (namsŏnggomgp’ojŭng)

* niemiecki: (1.1) Androphobie ż.

* ormiański: (1.1) անդրոֆոբիա (andro'fo'bia)

* perski: (1.1) مردهراسی

* portugalski: (1.1) androfobia ż.

* rosyjski: (1.1) андрофобия ż.

* słowacki: (1.1) androfóbia ż.

* ukraiński: (1.1) андрофобія ż.

* włoski: (1.1) androfobia ż.

źródła.

== androfobia (język asturyjski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. androfobia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) androphobia

* arabski: (1.1) رهاب الذكور m.

* asturyjski: (1.1) androfobia ż.

* bułgarski: (1.1) андрофобия ż.

* chiński standardowy: (1.1) 男性恐懼症 (nánxìngkǒngjùzhèng)

* czeski: (1.1) androfobie ż.

* francuski: (1.1) androphobie ż.

* gruziński: (1.1) ანდროფობია (andropobia)

* hiszpański: (1.1) androfobia ż.

* japoński: (1.1) furi|男性恐怖症|だんせいきょうふしょう.

* koreański: (1.1) 남성공포증 (namsŏnggomgp’ojŭng)

* niemiecki: (1.1) Androphobie ż.

* ormiański: (1.1) անդրոֆոբիա (andro'fo'bia)

* perski: (1.1) مردهراسی

* portugalski: (1.1) androfobia ż.

* rosyjski: (1.1) андрофобия ż.

* słowacki: (1.1) androfóbia ż.

* ukraiński: (1.1) андрофобія ż.

* włoski: (1.1) androfobia ż.

źródła.

== androfobia (język asturyjski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) psych. androfobia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


androfobiczny

przymiotnik od: androfobia


SJP.pl


androgen

męski hormon płciowy, od którego zależą rozwój i czynności narządów rozrodczych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fizj. hormon płciowy o działaniu maskulinizującym, fizjologicznie występujący u mężczyzn i w małych stężeniach u kobiet;

Wiktionary

  • Androgeny – hormony płciowe
  • Androgen, androgyn – symbol jedności przeciwieństw

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nadmierny łojotok występuje w okresie pokwitania, przy zaburzeniach czynności hormonalnych, przy stosowaniu niektórych leków hormonalnych, w tym androgenów i testosteronu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈdrɔɡɛ̃n, AS: ãndrogẽn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. antyandrogen m.

 przym. androgeniczny, androgenowy, androgenny, antyandrogenny

Wiktionary


androgeneza

rozwój nowej rośliny z męskiego gametofitu


SJP.pl

Wikipedia


androgeniczny

androgen; androgenny, androgenowy


SJP.pl


androgenny

androgen; androgeniczny, androgenowy


SJP.pl


androgenowy

androgen; androgeniczny, androgenny


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z androgenem, dotyczący androgenu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. androgen m.

Wiktionary


androginia

androgynia;
1. w biologii:
a) upodobnienie się u ludzi i zwierząt zewnętrznych męskich narządów płciowych do żeńskich; obojnactwo rzekome męskie;
b) występowanie kwiatów męskich i żeńskich na jednej roślinie;
2. dwupłciowość (połączenie cech męskich i żeńskich) będąca atrybutem bóstw w wielu religiach i mitologiach; androgynizm


SJP.pl

Androginia, androgynia – połączenie cech męskich i żeńskich:

  • androgynia – w biologii, występowanie u osobników danego gatunku zarówno męskich, jak i żeńskich organów rozrodczych; obupłciowość u roślin, hermafrodytyzm u zwierząt
  • androgynia – w medycynie, obojnactwo rzekome męskie
  • androgynia – w psychologii, występowanie u danej osoby cech psychicznych charakterystycznych zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn
  • androgynia – w kulturze, umyślne zacieranie różnic kulturowych między kobietami a mężczyznami
  • androgynia – w filozofii, termin filozoficzny epoki romantyzmu
  • androgynia – w religii,– atrybut bogów i postaci mitycznych, u których występuje połączenie przeciwieństw, w tym przeciwstawnych płci.

Wikipedia


androginiczność

androginiczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest androginiczne; cecha tych, którzy są androginiczni

Wiktionary

Patrz:

androginiczny

Powiązane:

 przym. androginiczny

 przysł. androginicznie

 rzecz. androgyne mos./ż.

Wiktionary


androginiczny

posiadający równocześnie cechy męskie i kobiece (np. bóstwa androginiczne); androgyniczny


SJP.pl


androginizm

Androginia, androgynia – połączenie cech męskich i żeńskich:

  • androgynia – w biologii, występowanie u osobników danego gatunku zarówno męskich, jak i żeńskich organów rozrodczych; obupłciowość u roślin, hermafrodytyzm u zwierząt
  • androgynia – w medycynie, obojnactwo rzekome męskie
  • androgynia – w psychologii, występowanie u danej osoby cech psychicznych charakterystycznych zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn
  • androgynia – w kulturze, umyślne zacieranie różnic kulturowych między kobietami a mężczyznami
  • androgynia – w filozofii, termin filozoficzny epoki romantyzmu
  • androgynia – w religii,– atrybut bogów i postaci mitycznych, u których występuje połączenie przeciwieństw, w tym przeciwstawnych płci.

Wikipedia


androgyn

zjawisko dwupłciowości postaci boskich i ludzkich występujące w wielu religiach; hermafrodytyzm, obojnactwo, androginia


SJP.pl


androgyna

zjawisko dwupłciowości postaci boskich i ludzkich występujące w wielu religiach; hermafrodytyzm, obojnactwo, androginia


SJP.pl


androgyne

występująca w wielu starożytnych mitologiach postać dwupłciowego bóstwa, protoplasty rodzaju ludzkiego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub żeński

 (1.1) seks. osoba o cechach płciowych mężczyzny i kobiety

 (1.2) mit. postać dwupłciowego bóstwa, protoplasty rodzaju ludzkiego

Wiktionary

Androgyne – postać dwupłciowego bóstwa, protoplasty rodzaju ludzkiego, występująca w wielu starożytnych mitologiach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãndrɔˈɡɨ̃nɛ, AS: ãndrogne

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. androginiczność ż., androgynizm m., androgynia ż., androginia ż.

 przym. androgyniczny, androginiczny

 przysł. androgynicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hermafrodyta

Wiktionary


androgynia

androginia;
1. w biologii:
a) upodobnienie się u ludzi i zwierząt zewnętrznych męskich narządów płciowych do żeńskich; obojnactwo rzekome męskie;
b) występowanie kwiatów męskich i żeńskich na jednej roślinie;
2. dwupłciowość (połączenie cech męskich i żeńskich) będąca atrybutem bóstw w wielu religiach i mitologiach; androgynizm


SJP.pl

Androgynia (z gr. andros „mężczyzna”, gyne „kobieta”) – występowanie u danej osoby cech psychicznych charakterystycznych zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn.

Wikipedia


androgyniczny

posiadający równocześnie cechy męskie i kobiece (np. bóstwa androgyniczne); androginiczny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) biol. psych. posiadający cechy zarówno męskie, jak i żeńskie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Zbigniew Lew-Starowicz na podstawie przeprowadzonych przez siebie badań twierdzi, że 44 proc. lesbijek reprezentuje typ androgyniczny, 30 proc. - typ męski, a 22 proc. typ kobiecy

 (1.1) Włoska aktorka Rosalinda Celantano, która wciela się w postać Szatana, pokazana jest jako istota androgyniczna, która może przybierać różne formy.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãndrɔɡɨ̃ˈɲit͡ʃnɨ, AS: ãndrogỹńičny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. androginia ż., androgynia ż., androgyne mos./ż.

 przym. androginiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dwupłciowy, hermafrodytyczny, obupłciowy

Wiktionary


androgynizm

dwupłciowość (połączenie cech męskich i żeńskich) będąca atrybutem bóstw w wielu religiach i mitologiach; androgynia


SJP.pl

Androginia, androgynia – połączenie cech męskich i żeńskich:

  • androgynia – w biologii, występowanie u osobników danego gatunku zarówno męskich, jak i żeńskich organów rozrodczych; obupłciowość u roślin, hermafrodytyzm u zwierząt
  • androgynia – w medycynie, obojnactwo rzekome męskie
  • androgynia – w psychologii, występowanie u danej osoby cech psychicznych charakterystycznych zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn
  • androgynia – w kulturze, umyślne zacieranie różnic kulturowych między kobietami a mężczyznami
  • androgynia – w filozofii, termin filozoficzny epoki romantyzmu
  • androgynia – w religii,– atrybut bogów i postaci mitycznych, u których występuje połączenie przeciwieństw, w tym przeciwstawnych płci.

Wikipedia


android

maszyna o ludzkiej postaci, mogąca wykonywać pewne czynności charakterystyczne dla człowieka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

 (1.1) robot mający postać człowieka;

Wiktionary

  • android – humanoidalny robot
  • Android – system operacyjny na urządzenia mobilne
  • Android-x86 – system operacyjny na komputery PC
  • Android SDK – pakiet programistyczny
  • Android: Netrunner – gra karciana z 2012
  • Android – singel TVXQ

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ãnˈdrɔjit, AS: ãndroi ̯it

Wiktionary


androidalny

1. przypominający człowieka, o wyglądzie przypominającym ludzki, np. robot androidalny;
2. przypominający mężczyznę, o męskich cechach, np. androidalna sylwetka kobiety, androidalny typ otyłości


SJP.pl


androidka

android


SJP.pl

Patrz:

android

androidowy

przymiotnik

 (1.1) inform. związany z systemem operacyjnym Android, dotyczący tego systemu operacyjnego, z zainstalowanym systemem operacyjnym Android

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãndrɔjiˈdɔvɨ, AS: ãndroi ̯idovy

Wiktionary


androkefalizm

przedstawienie postaci zwierzęcej z ludzką głową


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męski

 (1.1) szt. przedstawienie postaci zwierzęcej z ludzką głową

Wiktionary

Androkefalizm (gr. anḗr, andrós ‘mężczyzna’, ‘człowiek’, kephalḗ ‘głowa’) – przedstawienie postaci zwierzęcej z głową ludzką.

Występował w sztuce starożytnego Egiptu (sfinks), asyryjskiej i perskiej (np. Lamassu), starożytnej Grecji (harpia), Indii i Chin, a także w sztuce koptyjskiej i średniowiecznej Europy.

Wikipedia


androlog

specjalista w dziedzinie andrologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz, specjalista andrologii

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka, specjalistka andrologii

Wiktionary

Andrologia – dziedzina urologii, endokrynologii zajmująca się fizjologią, fizjopatologią oraz badaniem, diagnozowaniem i leczeniem męskiego układu płciowego ze schorzeń (np. zapalenia, zaburzenia funkcji, ograniczona płodność, nowotwory), wad patologicznych w aspekcie endokrynologicznym, naczyniowym, operacyjnym, a także psychologicznym. W szczególności andrologia skupia się na zaburzeniach rozrodczych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Jeśli masz jakieś problemy z erekcją, musisz iść z wizytą do androloga, urologa albo seksuologa.

 (2.1) Poczułem się trochę dziwnie, kiedy moja androlog zaczęła mi robić badanie per rectum.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈdrɔlɔk, AS: ãndrolok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andrologia ż.

 przym. andrologiczny

 przysł. andrologicznie

Wiktionary


andrologia

dział medycyny zajmujący się badaniem budowy męskich narządów płciowych oraz chorób ich dotykających


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. specjalność medyczna zajmująca się profilaktyką, rozpoznawaniem i leczeniem chorób męskiego układu płciowego;

Wiktionary

Andrologia – dziedzina urologii, endokrynologii zajmująca się fizjologią, fizjopatologią oraz badaniem, diagnozowaniem i leczeniem męskiego układu płciowego ze schorzeń (np. zapalenia, zaburzenia funkcji, ograniczona płodność, nowotwory), wad patologicznych w aspekcie endokrynologicznym, naczyniowym, operacyjnym, a także psychologicznym. W szczególności andrologia skupia się na zaburzeniach rozrodczych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

 (1.1) ginekologia

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. androlog m.

 przym. andrologiczny

 przysł. andrologicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) andrology

* baskijski: (1.1) andrologia

* bułgarski: (1.1) андрология ż.

* czeski: (1.1) andrologie

* duński: (1.1) andrologi

* estoński: (1.1) androloogia

* fiński: (1.1) andrologia

* francuski: (1.1) andrologie ż.

* hiszpański: (1.1) andrología ż.

* niderlandzki: (1.1) andrologie

* niemiecki: (1.1) Andrologie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) andrologi

* nowogrecki: (1.1) ανδρολογία ż.

* perski: (1.1) آندرولوژی

* portugalski: (1.1) andrologia ż.

* rosyjski: (1.1) андрология

* szkocki gaelicki: (1.1) lèigheòlas fhir m.

* szwedzki: (1.1) andrologi

* turecki: (1.1) androloji

* ukraiński: (1.1) андрологія

* włoski: (1.1) andrologia ż.

źródła.

== andrologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. andrologia

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãndrɔˈlɔɟja, AS: ãndroloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. androlog m.

 przym. andrologiczny

 przysł. andrologicznie

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

 (1.1) ginekologia

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. androlog m.

 przym. andrologiczny

 przysł. andrologicznie

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) andrology

* baskijski: (1.1) andrologia

* bułgarski: (1.1) андрология ż.

* czeski: (1.1) andrologie

* duński: (1.1) andrologi

* estoński: (1.1) androloogia

* fiński: (1.1) andrologia

* francuski: (1.1) andrologie ż.

* hiszpański: (1.1) andrología ż.

* niderlandzki: (1.1) andrologie

* niemiecki: (1.1) Andrologie ż.

* norweski (bokmål): (1.1) andrologi

* nowogrecki: (1.1) ανδρολογία ż.

* perski: (1.1) آندرولوژی

* portugalski: (1.1) andrologia ż.

* rosyjski: (1.1) андрология

* szkocki gaelicki: (1.1) lèigheòlas fhir m.

* szwedzki: (1.1) andrologi

* turecki: (1.1) androloji

* ukraiński: (1.1) андрологія

* włoski: (1.1) andrologia ż.

źródła.

== andrologia (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. andrologia

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


andrologiczny

związany z andrologią (np. badanie andrologiczne)


SJP.pl


andromacha

w mitologii greckiej: córka króla Teb w Troadzie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. postać z mitów i literatury starogreckiej, córka króla Eetiona, żona Hektora, matka Astyanaksa; archetyp matki i żony cierpiącej jako ofiara wojny;

Wiktionary

Andromacha (gr. Ἀνδρομάχη Andromáchē „mężna w boju”) – w mitologii greckiej córka Eetiona, króla Tebe w Cylicji, żona Hektora. Miała z nim syna Astyanaksa. Po upadku Troi stała się niewolnicą syna Achillesa – Neoptolemosa. Urodziła mu trzech synów: Pergamosa, Pielosa i Molossosa. Wzbudziło to zazdrość żony Neoptolemosa, Hermiony, która zgładziła Molossosa i pozbyła się Andromachy. Historia ta stała się tematem tragedii Eurypidesa Andromacha.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Gdy przeszedłszy przez miasto, był pod Skajską Bramą • I w pole trzeba było iść drogą tąż samą, • Tam bogato posażna zabiega mu żona, • Andromacha, wielkiego córa Etijona, • Który dziedziczył Teby lasami okryte, • Nad Kiliki trzymając berło znakomite. sic.

Wiktionary


andromeda

trująca krzewinka z rodziny wrzosowatych o skórzastych, zimotrwałych liściach, dzbaneczkowatych, bladoróżowych kwiatach i drobnych, różowych owocach; modrzewnica


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) mitgr. królewna etiopska, córka Cefeusza i Kasjopei oraz żona Perseusza, po śmierci przeniesiona na firmament jako gwiazdozbiór Andromedy (1.3);

 (1.2) imię|polski|ż.;

 (1.3) astr. gwiazdozbiór nieba północnego, w Polsce widoczny latem, jesienią i zimą;

 (1.4) astr. zob. Galaktyka Andromedy, Wielka Mgławica Andromedy, Wielka Mgławica w Andromedzie.

Wiktionary

  • Andromeda (gr. Andromede) – w mitologii greckiej królewna etiopska, córka Cefeusza
  • Andromeda – gwiazdozbiór nieba północnego
  • Andromeda (Galaktyka Andromedy) – galaktyka M31
  • Andromeda – imię żeńskie
  • Andromeda (modrzewnica) – rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych
  • Andromeda – dramat Pierre’a Corneille’a wystawiony w sezonie 1649/1650
  • Andromeda – opera włoskiego kompozytora barokowego, Claudia Monteverdiego
  • Andromeda – polski jacht żaglowy
  • Andromeda – serial telewizyjny science-fiction
  • Andromeda – brytyjska grupa muzyczna
  • Andromeda – szwedzka grupa muzyczna
  • Andromeda – przeglądarka internetowa
  • Andromeda – singel Donatana i Edyty Górniak
  • Andromeda – singel Elodie
  • „Andromeda” – nazwy okrętów

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Wyrocznia egipskiego Ammona oznajmiła, że dla odwrócenia klęski należy poświęcić piękną córkę Kefeusa, Andromedę, na żer dla potwora. Poddani zmusili króla, by przywiązał ją nagą do nadmorskiej skały.

 (1.1) Perseusz zdobył głowę Meduzy, pokonał potwora morskiego i uwolnił Andromedę.

 (1.3) Andromeda widnieje na niebie niedaleko konstelacji, które są z nią mitologicznie powiązane.

 (1.4) Choćby nawet statki kosmiczne pędziły z prędkością światła (300 tys. km/s), wyprawa do najbliższej nam gwiazdy – Proximy Centauri – trwałaby ponad cztery lata, a do położonej po sąsiedzku galaktyki Andromedy mknęlibyśmy wraz ze światłem aż 2,2 mln lat.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãndrɔ̃ˈmɛda, AS: ãndrõmeda

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andromeda ż., Andromedydy nmos.

:: zdrobn. Andromedka ż., Andromedzia ż., Andromedeczka ż., Andromedunia ż., Andromedusia ż.

:: przym. Andromedzin

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Cefeida

 (1.2) zdrobn. Andromedka, Andromedzia, Andromedeczka, Andromedunia, Andromedusia

 (1.3) skr. And

 (1.4) Galaktyka Andromedy, Wielka Mgławica Andromedy, Wielka Mgławica w Andromedzie, M31, NGC 224

Wiktionary


andromedianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) sf. przedstawiciel rzekomej cywilizacji pozaziemskiej pochodzącej z Andromedy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andromeda ż.

Wiktionary


andromimeza

występujące u kobiet niezadowolenie z posiadanej płci, upodabnianie się do osoby płci męskiej przez strój, uczesanie, sposób bycia, jednak bez chirurgicznej zmiany narządów płciowych


SJP.pl


andronikus

nazwisko


SJP.pl

Andronik – imię męskie pochodzenia greckiego. Pochodzi od starogreckiego imienia Andronikos (gr. Ανδρόνικος) wywodzącego się od słów andros (człowiek) i nike (zwycięstwo), które w złożeniu znaczą „zwycięzca”.

Andronik imieniny obchodzi 30 maja i 11 października.

Andronik w innych językach:

  • rosyjski — Андроник, Андрон, Ондрон.

Wikipedia


andronowski

kultura andronowska - kultura archeologiczna epoki brązu


SJP.pl

Andronowski (Syrokomla XV) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Syrokomla.

Wikipedia


androny

przestarzale: słowa nieprawdziwe, niewiarygodne albo pozbawione sensu; głupstwa, brednie, banialuki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) przest. brednie; Gloger.;

Wiktionary

Androny – w jęz. polskim: brednie, głupstwa, opowieści wyssane z palca, bzdury. Używane także jako idiom: pleść androny – opowiadać głupstwa. Pochodzenie tego rzeczownika nie jest pewne.

W starożytnej Grecji andronitis (także ksenon, ksenones lub oikos) było pomieszczeniem dla mężczyzn, bogato udekorowanym i umeblowanym, gdzie spożywano posiłki i przyjmowano gości. Wchodziło się do niego z dziedzińca, lecz położone było zwykle w izolowanej części domu blisko drzwi wychodzących na ulicę. Pomieszczenie to było przeciwieństwem bardzo prostego pomieszczenia dla kobiet – gynaikonitis, gynaikon.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) – Androny! – zawołał Benedykt – te wszystkie cuda, tajemniczości, zagadki za grosz sensu nie mają!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈdrɔ̃nɨ, AS: ãndrõny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brednie, banialuki, farmazony, głupstwa, duby smalone, koszałki-opałki, trele-morele; reg. koszyczki-opałeczki, przest. kipki-opałki, przest. koszały-opały

Wiktionary


andropauza

okres w życiu mężczyzny wywołany wygasaniem czynności hormonalnej jąder; występuje zwykle między 50 a 60 rokiem życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. proces biologiczny u mężczyzn, analogiczny do menopauzy u kobiet, związany z obniżeniem poziomu testosteronu, co może prowadzić do zmian fizycznych, emocjonalnych i seksualnych

Wiktionary

Andropauza (gr. andros „mężczyzna, człowiek”; gr. pausis, łac. pausa „przerwa”) – okres w życiu mężczyzny (najczęściej po 50. roku życia), zapowiadający zbliżające się wejście w okres starości z początkiem wystąpienia szeregu dolegliwości w różnych sferach funkcjonowania jednostki, zarówno somatycznej, psychologicznej, jak i seksualnej o podłożu wielonarządowych zmian w organizmie, w tym zmian hormonalnych, wywołanych starzeniem się.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Andropauza jest mniej gwałtowna i bardziej złożona niż menopauza.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|andro-|pauza. < etym|gr|ἀνδρός|παῦσις.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) andropause

* baskijski: (1.1) andropausia

* esperanto: (1.1) andropaŭzo

* fiński: (1.1) andropaussi

* hiszpański: (1.1) andropausia ż.

* łaciński: (1.1) andropausis ż.

* słowacki: (1.1) andropauza ż.

* ukraiński: (1.1) андропауза ż.

* włoski: (1.1) andropausa ż.

źródła.

== andropauza (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) andropauza

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


andropauzalny

andropauza


SJP.pl

Patrz:

andropauza

androstendion

hormon steroidowy powstający w korze nadnerczy i/lub gonadach; najważniejszy prekursor testosteronu i estronu


SJP.pl


androsteron

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) biochem. męski hormon płciowy

Wiktionary

Androsteron, ADT – organiczny związek chemiczny, męski hormon płciowy należący do androgenów. Jest to produkt przemiany testosteronu, o podobnym, lecz słabszym działaniu fizjologicznym.

Androsteron był pierwszym męskim hormonem płciowym wyodrębnionym w stanie czystym i scharakteryzowanym. Dokonał tego w 1931 r. Adolf Butenandt, uzyskując 1,4 mg czystego związku z 200 l moczu mężczyzn.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) androsterone

* esperanto: (1.1) androsterono

* fiński: (1.1) androsteroni

* francuski: (1.1) androstérone ż.

* kataloński: (1.1) androsterona ż.

* niderlandzki: (1.1) androsteron n.

* niemiecki: (1.1) Androsteron n.

* rosyjski: (1.1) андростерон m.

* rumuński: (1.1) androsteron m.

* serbsko-chorwacki: (1.1) androsteron (андростерон) m.

* włoski: (1.1) androsterone m.

źródła.

== androsteron (język niderlandzki.) ==

wymowa.

 dzielenie|an|dros|te|ron.

 audio|Nl-androsteron.ogg.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) biochem. androsteron

odmiana.

przykłady.

Wiktionary


andruchowycz

nazwisko


SJP.pl


andrucik

zdrobnienie od: andrut


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od andrut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andrut m.

Wiktionary


andrukiewicz

nazwisko


SJP.pl


andrulewicz

nazwisko


SJP.pl


andrus

1. żartobliwie: łobuz, psotnik, urwis; łobuziak, nicpoń, ananas;
2. przestarzale: ulicznik; gawrosz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) daw. dziś gw-pl|Kraków, Warszawa. łobuziak, psotnik, ulicznik

 (1.2) gw-pl|Śląsk Cieszyński. przybłęda, włóczęga

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andrusiak mos.

 przym. andrusowski, andrusowaty

Wiktionary


andrusiak

łobuziak, ulicznik, andrus


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Iwan Andrusiak – ukraiński poeta, pisarz dziecięcy, krytyk literacki i tłumacz
  • Mikołaj Andrusiak – ukraiński i polski historyk, badacz dziejów nowożytnych
  • Wasyl Andrusiak – ukraiński dowódca wojskowy

Wikipedia


andrusiewicz

nazwisko


SJP.pl

Osoby o tym nazwisku:

  • Ferdynand Andrusiewicz – polski architekt, oficer
  • Kazimierz Andrusiewicz – polski oficer

Wikipedia


andrusowaty

mający cechy andrusa


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) majacy cechy andrusa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andrus mos., andrusiak mos.

 przym. andrusowski

Wiktionary


andrusowski

andrus


SJP.pl

Patrz:

andrus

andruszczak

nazwisko


SJP.pl


andruszkiewicz

nazwisko


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) polski herb szlachecki, odmiana herbu Mogiła;

Wiktionary

  • Andruszkiewicz – herb szlachecki

Osoby o nazwisku Andruszkiewicz:

  • Adam Andruszkiewicz (ur. 1990) – polski polityk, prezes Młodzieży Wszechpolskiej, poseł na Sejm VIII i IX kadencji
  • Ewa Andruszkiewicz (ur. 1977) – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna
  • Piotr Andruszkiewicz (1893-1969) – polski oficer
  • Witold Andruszkiewicz (1917-2014) – polski ekonomista, profesor w dziedzinie ekonomiki portów morskich i żeglugi
  • Zbigniew Andruszkiewicz (ur. 1959) – polski wioślarz, olimpijczyk z Moskwy
  • Zenon Andruszkiewicz (1877-1953) – działacz lewicowy, uczestnik rewolucji lutowej i październikowej i wojny domowej w Rosji, komisarz Armii Czerwonej;

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nasza rodzina od pokoleń pieczętuje się Andruszkiewiczem.

Wiktionary


andruszko

nazwisko


SJP.pl


andruszów

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Andruszowo

Wiktionary

Andruszowo (ros. Андрусово, Andrusowo) – wieś (ros. деревня, trb. dieriewnia) w zachodniej Rosji, w obwodzie smoleńskim, w rejonie monastyrszczinskim.

W 1667 w Andruszowie zawarto rozejm andruszowski, kończący wojnę polsko-rosyjską (1654–1667).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. andruszowski

Wiktionary


andruszówka

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto na Ukrainie w obwodzie żytomierskim, siedziba władz rejonu andruszowskiego;

Wiktionary

Andruszówka (ukr. Андрушівка) – miasto na Ukrainie w obwodzie żytomierskim, siedziba władz rejonu andruszowskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 przym. andruszowski

Wiktionary


andruszowo

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. wieś w Rosji, w obwodzie smoleńskim, znana z podpisanego w niej w 1667 roku rozejmu;

Wiktionary

Andruszowo (ros. Андрусово, Andrusowo) – wieś (ros. деревня, trb. dieriewnia) w zachodniej Rosji, w obwodzie smoleńskim, w rejonie monastyrszczinskim.

W 1667 w Andruszowie zawarto rozejm andruszowski, kończący wojnę polsko-rosyjską (1654–1667).

Wikipedia

Powiązane:

 przym. andruszowski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) hist. war. Andruszów

Wiktionary


andruszowski

rozejm andruszowski - rozejm zawarty 30 stycznia 1667 roku w Andruszowie (obecnie wieś w obwodzie smoleńskim w Federacji Rosyjskiej) pomiędzy Rzeczpospolitą a Rosją na 13 i pół roku


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Andruszowem, dotyczący Andruszowa (hist. Andruszów, współcz. Andruszowo)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andruszowo n., Andruszów mrz., Andruszówka ż.

Wiktionary


andrut

wafel, delikatne ciasto w formie bardzo cienkiego płata; służy do sporządzania tzw. przekładańców; zwijany w rurki służy do napełniania masą cukierniczą lub bitą śmietaną


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) kulin. zob. wafel.

 (1.2) kulin. wafle przekładane masą, zwykle śmietankową lub kakaową

Wiktionary

Wafel – rodzaj pieczywa cukierniczego trwałego, wyrób ciastkarski w postaci cienkiego, łamliwego płata – zależnie od przeznaczenia, w formie blatu, rożka, rurki itp. Andruty są to cienkie wafle o kratkowanej fakturze, wypiekane w specjalnych formach. Oblaty to cienkie, okrągłe wafle z wody, mąki pszennej i oleju, wypiekane w specjalnych formach. W szerszym znaczeniu, definicja wafli obejmuje gofry.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Moje ulubione to andruty śmietankowe.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãndrut, AS: ãndrut

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andrucik mrz.

 przym. andrutowy

Wiktionary


andrutowy

andrut


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z andrutem, dotyczący andruta

Wiktionary

Patrz:

andrut

Powiązane:

 rzecz. andrut m.

Wiktionary


andrychów

miasto w Polsce


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. miasto w Polsce;

Wiktionary

Andrychów (dawniej też Jędr(z)ychów, łac. Andrichovia) – miasto w południowej Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, nad rzeką Wieprzówką, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Andrychów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Andrychów leży nad rzeką Wieprzówką.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈdrɨxuf, AS: ãndryχuf

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andrychowianin mos., andrychowianka ż.

 przym. andrychowski

Wiktionary


andrychowianin

mieszkaniec Andrychowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Andrychowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrychów mrz.

:: fż. andrychowianka ż.

 przym. andrychowski

Wiktionary


andrychowianka

mieszkanka Andrychowa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Andrychowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrychów mrz.

:: fm. andrychowianin mos.

 przym. andrychowski

Wiktionary


andrychowski

przymiotnik od miasta: Andrychów


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Andrychowem, dotyczący Andrychowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrychów mrz., andrychowianin mos., andrychowianka ż.

Wiktionary


andrycz

nazwisko


SJP.pl


andrysiak

nazwisko


SJP.pl


andryszczak

nazwisko


SJP.pl


andryszczyk

nazwisko


SJP.pl


andryszkiewicz

nazwisko


SJP.pl


andrzej

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Andrzej – imię męskie pochodzenia greckiego. Pochodzi od greckiego imienia Andréas, którego rdzeń andr- nawiązuje do znaczenia: „człowiek, mężczyzna, taki jak mężczyzna” (inne źródło tłumaczy go jako „dzielny, mężny”). To greckie imię Andréas nosił jeden z apostołów, brat Szymona Piotra. Imię występuje także w Biblii. W języku polskim przybrał formę Andrzej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Andrzej i jestem kolejarzem z podtarnowskiej miejscowości.

 (1.1) W Kościele katolickim na 30 listopada przypada wspomnienie św. Andrzeja Apostoła, patrona małżeństw, rybaków, woziwodów, rzeźników i zakochanych oraz wspomagającego w sprawach matrymonialnych.

 (1.1) Andrzejowie dzień swego patrona, czyli imieniny, obchodzą 30 listopada, a także 6 i 19 stycznia, 12 i 27 kwietnia, 13 i 16 maja, 12 i 21 lipca, 10 listopada oraz 10 grudnia.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãnḍʒɛj, AS: ãnḍžei ̯

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrzejowa ż., Andrzejówna ż., Andrzejostwo lm m., andrzejki nmos., Andrzejów mrz., Andrzejówka ż., Andrzejki nmos., Andrzejowice nmos., andrzejowskia ż.

:: zdrobn. Andrzejek mos., Andrzejeczek mos., Andrek mos., Andruś mos.

:: fż. Andrzeja ż., Andrea ż.

 przym. Andrzejowy, Andrzejkowy, Andrekowy, Andrusiowy, andrzejski, andrzejkowy

 przysł. andrzejkowo

 zob. Jędrzej, Ondrasz, Andrzeja, Andrea.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Jędrzej; rzad. war. Ondrasz; zdrobn. Andrzejek, Andrzejeczek, Andrek, Andruś, Jędrzejek, Jędrek, Jędruś, Jędrunio

Wiktionary


andrzeja

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Andrzeja, Ondrzeja, Anda – polskie imię żeńskie pochodzące od imienia męskiego Andrzej. Dzisiaj raczej rzadko spotykane (według materiałów Instytutu Języka Polskiego PAN w roku 1998 imię to nosiło 78 mieszkanek Polski). Imię było bardziej popularne w średniowieczu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mam na imię Andrzeja i jestem kolejarką z Tarnowskich Gór.

 (1.1) 4 lutego przypadają imieniny Andrzei i Andrzeja.

 (1.1) Pani Andrzejo, proszę nas jutro odwiedzić.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈḍʒɛja, AS: ãnḍžei ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andrzejki nmos., Andrzejki nmos., Andrzejów mrz., Andrzejówka ż., Andrzejowice nmos.

:: war. Ondrzeja ż., Andrea ż.

:: zdrobn. Andrzejka ż., Andzia ż., Jędrzejka ż., Jędrusia ż.

:: fm. Andrzej mos., Jędrzej mos.

 przym. andrzejkowy

:: gwara. przest. Andrzejowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Ondrzeja, Andrea; zdrobn. Andrzejka, Andzia, Jędrzejka, Jędrusia

Wiktionary


andrzejak

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzejak – polskie nazwisko.

Wikipedia


andrzejczak

nazwisko


SJP.pl

  • Andrzejczak – polskie nazwisko

Wikipedia


andrzejczuk

nazwisko


SJP.pl


andrzejczyk

nazwisko


SJP.pl


andrzejek

1. wieczór 29 listopada poprzedzający dzień św. Andrzeja, kiedy tradycyjnie urządza się zabawy;
2. wieczorna zabawa w wigilię św. Andrzeja (29 listopada), połączona z wykonywaniem wróżb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. Andrzej

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Załóż Andrzejkowi czapeczkę, bo słonko praży.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrzej m., andrzejki lm.

 przym. Andrzejowy, andrzejkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Andrek, Andruś, Jędrzejek, Jędrek, Jędruś

Wiktionary


andrzejewianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Andrzejewa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrzejewo n.

:: fż. andrzejewianka ż.

 przym. andrzejewski

Wiktionary


andrzejewianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Andrzejewa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrzejewo n.

:: fm. andrzejewianin m.

 przym. andrzejewski

Wiktionary


andrzejewicz

nazwisko


SJP.pl

Andrzejewicz (Andrejewicz), polski herb szlachecki, odmiana herbu Giejsz.

Wikipedia


andrzejewo

1. nazwa kilku wsi w Polsce;
2. miasteczko na Litwie


SJP.pl

  • Andrzejewo – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim, w gminie Andrzejewo
  • Andrzejewo – osada leśna w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Sztabin
  • Andrzejewo – kolonia w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Sidra
  • Andrzejewo – wieś w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim, w gminie Szypliszki
  • Andrzejewo – miasteczko na Litwie
  • Andrzejewo – dawny folwark na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie oszmiańskim, w sielsowiecie Holszany.
  • Andrzejewo – gmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim
  • Andrzejewo – dawna gmina wiejska
  • Andrzejewo – dawna gromada z siedzibą w Andrzejewie

Wikipedia


andrzejewski

Andrzejewo


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Andrzejewa

Wiktionary

  • Andrzejewski – polskie nazwisko

Wikipedia

Patrz:

Andrzejewo

Powiązane:

 rzecz. Andrzejewo n., andrzejewianin m., andrzejewianka ż.

Wiktionary


andrzejki

1. wieczór 29 listopada poprzedzający dzień św. Andrzeja, kiedy tradycyjnie urządza się zabawy;
2. wieczorna zabawa w wigilię św. Andrzeja (29 listopada), połączona z wykonywaniem wróżb


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) wieczór 29 listopada, w wigilię dnia św. Andrzeja

 (1.2) etn. ezot. tradycyjna zabawa połączona z wróżbami odbywająca się w wieczór andrzejkowy, w której dawniej brały udział tylko panny;

Wiktionary

Andrzejki – wieczór wróżb odprawianych w nocy z 29 na 30 listopada, w wigilię świętego Andrzeja, patrona Szkocji, Grecji i Rosji. Pierwsza polska wzmianka literacka o nim pojawiła się w 1557 roku za sprawą Marcina Bielskiego.

Dzień ten przypada na końcu lub na początku roku liturgicznego. Andrzejki są specjalną okazją do zorganizowania ostatnich hucznych zabaw przed rozpoczynającym się adwentem.

W Szkocji obchodzony 30 listopada dzień świętego Andrzeja jest świętem narodowym.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ãnˈḍʒɛjci, AS: ãnḍžei ̯ḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrzejek mos., Andrzej mos., Andrzeja ż.

 przym. andrzejkowy, Andrzejowy

Wiktionary


andrzejkować

potocznie: uczestniczyć w andrzejkach


SJP.pl


andrzejkowie

Andrzejek z małżonką


SJP.pl


andrzejkowy

dotyczący andrzejek (wieczoru w przeddzień imienin Andrzeja)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z andrzejkami, dotyczący andrzejek

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrzejek mos., andrzejki nmos., Andrzej mos., Andrzeja ż.

 przym. Andrzejowy

Wiktionary


andrzejostwo

Andrzej z małżonką; Andrzejowie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga

 (1.1) rzad. Andrzej z żoną

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Andrzejostwo przychodzą do nas co niedzielę.

Wiktionary

Powiązane:

 zob. Andrzej.

Wiktionary


andrzejowianin

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Andrzejowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrzejów m.

:: fż. andrzejowianka ż.

 przym. andrzejowski

Wiktionary


andrzejowianka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Andrzejowa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrzejów m.

:: fm. andrzejowianin m.

 przym. andrzejowski

Wiktionary


andrzejowie

Andrzej z małżonką; Andrzejostwo


SJP.pl


andrzejówka

wieś w Polsce


SJP.pl

Miejscowości i ich części w Polsce

Wg TERYT jest ich 7, w tym 4 podstawowe
  • Andrzejówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. biłgorajskim, w gminie Biłgoraj
  • Andrzejówka – wieś w woj. lubelskim, w pow. hrubieszowskim, w gminie Mircze
  • Andrzejówka – część wsi Gronówek w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim, w gminie Złoczew
  • Andrzejówka – wieś w woj. małopolskim, w pow. nowosądeckim, w gminie Muszyna
  • Andrzejówka – część wsi Łukówiec w woj. mazowieckim, pow. garwolińskim, w gminie Parysów
  • Andrzejówka – wieś w woj. mazowieckim, w pow. zwoleńskim, w gminie Policzna
  • Andrzejówka – przysiółek wsi Ciecierze w woj. świętokrzyskim, pow. kieleckim, w gminie Chmielnik

Wikipedia


andrzejowski

nazwisko


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dotyczący Andrzejowa

Wiktionary

Andrzejowski (Prus I odmiana Andrzejowski, Andrzejewski) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Prus.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Andrzejów m., andrzejowianin m., andrzejowianka ż.

Wiktionary


andrzejowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Andrzeja lub z nim związany


SJP.pl

przymiotnik dzierżawczy

 (1.1) przest. gwara. należący do Andrzeja

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Przed Andrzejowym domem rosną dwa rosochate orzechy.

 (1.1) Andrzejowi synowie wyrośli na dorodnych mężczyzn.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrzej mos., Andrzejek mos., Andrzejowa ż., Andrzeja ż., Andrzejka ż., andrzejki nmos., Andrzejki nmos., Andrzejów mrz., Andrzejówka ż., Andrzejowice nmos., Andrek mos., Andruś mos., Jędrzej mos., Jędrzejek mos., Jędrek mos., Jędruś mos., Andreas mos., Andrea ż.

 przym. Andrzejkowy, Andrusiowy, Jędrzejowy, Jędrzejkowy, Jędrusiowy, andrzejkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Jędrzejowy

Wiktionary


andrzejuk

nazwisko


SJP.pl


andy

góry w Ameryce Południowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

 (1.1) geogr. góry w Ameryce Południowej;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Aconcagua jest najwyższym szczytem Andów.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãndɨ, AS: ãndy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. andynista mos., andynizm mrz.

 przym. andyjski, andynistyczny

Wiktionary


andyjski

Andy


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Andami, dotyczący Andów

Wiktionary

Patrz:

Andy

Przykłady

 (1.1) Aconcagua to najwyższy andyjski szczyt.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈdɨjsʲci, AS: ãndyi ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andy lm nm., andynista m., andynistka ż., andynizm m.

 przym. andynistyczny, transandyjski, podandyjski

Wiktionary


andynista

osoba uprawiająca wspinaczkę wysokogórską w Andach


SJP.pl


andynistka

andynista


SJP.pl

Patrz:

andynista

andynizm

uprawianie wspinaczki wysokogórskiej w Andach


SJP.pl


andżelika

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Angelika – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego, w języku łacińskim oznacza „anielica”, „posłanka”.

W ostatnich czasach zapis imienia Angelika bywa spolszczany i występuje w formie Andżelika lub nawet Andrzelika. Ta ostatnia pisownia jest niepoprawna i ma negatywną opinię Rady Języka Polskiego.

Wikipedia


andżelina

imię żeńskie


SJP.pl

Angelina – forma pochodna imion Aniela, Angela.

W Polsce do lat 20. XX wieku imię Angelina nadano 8 razy. Imię zyskało popularność od lat 80. XX wieku pod wpływem filmu i telewizji. W 1994 zarejestrowano 1581 kobiet o tym imieniu. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 4508 kobiet o imieniu Angelina nadanym jako imię pierwsze, 404 zarejestrowane jako Andżelina a także 88 zapisywanych jako Andrzelina.

Wikipedia


andzia

zdrobnienie od imienia żeńskiego Anna


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. poufała forma imienia Anna

Wiktionary

Andzia (oryg. Antje, 2001) – polsko-niemiecki serial animowany, emitowany od 3 września 2008 roku w Wieczorynce. Zawiera 26 odcinków. Od 1 lipca 2015 emitowany w paśmie Bajkowa TVS na antenie TVS, a od 6 lipca 2015 także na kanale Stopklatka TV.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pojechałyśmy z Andzią tramwajem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Andrzeja ż., Ania ż., Anka ż., Aneczka ż., Anna ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Ania, Anka, Aneczka, Anula, Anusia

Wiktionary


andziak

nazwisko


SJP.pl


andziny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Andzi lub z nią związany


SJP.pl


anecin

przymiotnik dzierżawczy - należący do Anety lub z nią związany


SJP.pl

Anecin – osiedle w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka.

Osiedle położone jest na terenie, którego centrum stanowi skrzyżowanie ulicy Modlińskiej i Mehoffera (większa część leży po zachodzie Modlińskiej). Miejski System Informacji nie uwzględnia jednak istnienia tego osiedla i jego teren rozdzielony jest osiami ww. ulic na 4 części i włączony w teren osiedli: Nowodwory, Tarchomin, Dąbrówka Szlachecka i Henryków. Natomiast podział na osiedla (i Rady Osiedli) według Urzędu Dzielnicy Białołęka uwzględnia istnienie tego osiedla jednak identyfikuje pod tą nazwą jedynie tereny Anecina leżące na zachód od ul. Modlińskiej. Na terenie osiedla znajduje się m.in. placówka Domu Opieki Społecznej oraz Sala Królestwa dwóch zborów Świadków Jehowy (Warszawa–Tarchomin i Warszawa–Nowodwory).

Wikipedia


aneciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Anety lub z nią związany


SJP.pl


aneczka

zdrobnienie od: Anka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) zdrobn. poufała forma imienia Anna

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Pani Aneczka szczyci się być Kociewianką z dziada pradziada.

 (1.1) Kupię Aneczce bukiecik niezapominajek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anuś ż., Anusia ż., Anulka ż., Andzia ż., Anna ż., Anka ż.

Wiktionary


anegdociarka

anegdociarz


SJP.pl

Patrz:

anegdociarz

anegdociarski

mający postać anegdoty, polegający na anegdocie


SJP.pl


anegdociarstwo

skłonność do opowiadania anegdot


SJP.pl


anegdociarz

1. amator anegdot;
2. człowiek lubiacy opowiadać anegdoty


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba umiejąca opowiadać anegdoty

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Z Marka był niezły anegdociarz, słuchało się go z zainteresowaniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnɛɡˈdɔt͡ɕaʃ, AS: ãnegdoćaš

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anegdota ż., anegdotka ż., anegdoteczka ż., anegdotyzm m., anegdotyczność ż., anegdociarstwo n., anegdocista m., anegdotczyk m., anegdotarium n.

 przym. anegdotyczny, anegdociarski

 przysł. anegdotycznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anegdocista

Wiktionary


anegdocista

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba opowiadająca anegdoty

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnɛɡdɔˈt͡ɕista, AS: ãnegdoćista

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anegdota ż., anegdotka ż., anegdoteczka ż., anegdotyzm m., anegdotyczność ż., anegdociarstwo n., anegdociarz m., anegdotczyk m., anegdotarium n.

 przym. anegdotyczny, anegdociarski

 przysł. anegdotycznie

Wiktionary


anegdota

1. krótkie, zabawne opowiadanie o wydarzeniu z czyjegoś życia
2. gatunek prozy narracyjnej w literaturze pisanej, a także ustnej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) krótkie, zabawne opowiadanie o prawdziwym wydarzeniu z czyjegoś życia

 (1.2) liter. gatunek prozy narracyjnej w literaturze pisanej, a także ustnej

Wiktionary

Anegdota (gr. τὸ ἀνέκδοτоν, to anekdoton „nieopublikowane” od ἀν-, an- „nie-” i ἔκδοτος, ékdotos „opublikowane”, z ἐκ-, ek- „na zewnątrz” i δίδωμι, dídōmi „daję”) – krótka forma literacka, zawierająca prawdziwe lub zmyślone opowiadanie o zdarzeniu z życia znanej postaci, żyjącej albo historycznej, lub z życia określonego środowiska czy grupy społecznej.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Spróbuj rozbawić towarzystwo, opowiedz parę anegdot!

 (1.1) W ubiegłowiecznej anegdocie proboszcz pomstuje z ambony na tych, którzy nie chodzą do kościoła.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnɛɡˈdɔta, AS: ãnegdota

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anegdociarz m., anegdocista m., anegdotyzm m.

 przym. anegdotyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) dowcip

Wiktionary


anegdoteczka

zdrobnienie od: anegdotka


SJP.pl


anegdotka

zdrobnienie od: anegdota


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zdrobn. od: anegdota

Wiktionary


anegdoty

1. krótkie, zabawne opowiadanie o wydarzeniu z czyjegoś życia
2. gatunek prozy narracyjnej w literaturze pisanej, a także ustnej


SJP.pl


anegdotycznie

przysłówek

 (1.1) w sposób anegdotyczny

Wiktionary


anegdotyczność

anegdotyczny


SJP.pl

Patrz:

anegdotyczny

anegdotyczny

anegdota


SJP.pl

przymiotnik jakościowy

 (1.1) posiadający cechy anegdoty

Wiktionary

Patrz:

anegdota

Wymowa:

IPA: ˌãnɛɡdɔˈtɨt͡ʃnɨ, AS: ãnegdotyčny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anegdota ż., anegdotka ż., anegdotyzm m., anegdociarz m., anegdocista m.

 przysł. anegdotycznie

Wiktionary


anegdotyzm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. pojmowanie dzieła od strony anegnotycznej

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnɛɡˈdɔtɨsm̥, AS: ãnegdotysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anegdociarz m., anegdocista m., anegdota ż.

 przym. anegdotyczny

Wiktionary


anejakulacja

Anejakulacja – zaburzenie czynności płciowych polegające na braku wytrysku nasienia u osobników płci męskiej.

Wikipedia


anekdota

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) przest. anegdota

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|ἀνέκδοτος.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|anegdota.

źródła.

== anekdota (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) anegdota

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnɛɡˈdɔta, AS: ãnegdota

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 (1.1) etym|gr|ἀνέκδοτος.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|anegdota.

źródła.

== anekdota (język baskijski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) anegdota

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


aneks

1. dodatek, uzupełnienie, załącznik, który stanowi integralną część dzieła lub pisma;
2. wydzielona część pomieszczenia, wnęka lub małe pomieszczenie przylegające do większego; przybudówka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) dodatek do publikacji

 (1.2) przylegające do pomieszczenia lub wydzielone z niego mniejsze pomieszczenie

 (1.3) bud. część budynku przylegająca do głównej jego części

Wiktionary

  • Aneks – załącznik do określonego dokumentu (np. umowy, aktu, pisma) zawierający związane z nim dodatkowe informacje
  • Aneks – czasopismo
  • Aneks – wydawnictwo książkowe założone 1975 w Londynie
  • Zespół Filmowy Aneks

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) O tym, że zależało mu na tym, aby traktat ten odebrany został jako poważna rozprawa naukowa świadczą zarówno liczne przypisy, w których podawał on uściślenia, wyjaśnienia i źródła swoich informacji, jak i dołączone do niego w formie aneksów różnego rodzaju dokumenty i listy (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãnɛks, AS: ãneks

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aneksowanie n., aneksik mrz.

 czas. aneksować

 przym. aneksowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) załącznik

Wiktionary


aneksik

zrobniale: aneks


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) zdrobn. od aneks

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) To nie aneks, lecz tylko mały aneksik.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aneks m.

Wiktionary


aneksja

przyłączenie siłą przez państwo części lub całości innego państwa


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) polit. zagarnięcie, włączenie siłą do swojego państwa terytorium innego państwa lub jego części;

Wiktionary

Aneksja (łac. annexio – przyłączenie) – zagarnięcie, przyłączenie przez jedno państwo aktem jednostronnym całości lub części terytorium innego państwa, bez zgody tego państwa, najczęściej przy użyciu siły lub w wyniku wygranej wojny. Współcześnie zakazana przez prawo międzynarodowe.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Duża część muzułmanów poparła próbę aneksji bogatego Kuwejtu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnɛksʲja, AS: ãneksʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aneksjonizm m., aneksjonista m., aneksjonistka ż., anektowanie n., zaanektowanie n.

 czas. anektować ndk., zaanektować dk.

 przym. aneksyjny, aneksjonistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anektowanie, zabór, zajęcie, zagarnięcie, debellacja

Wiktionary


aneksjonistka

aneksjonista


SJP.pl

Patrz:

aneksjonista

aneksjonistyczny

związany z aneksją, wynikający z aneksji (np. polityka aneksjonistyczna, tendencje aneksjonistyczne)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) polit. związany z aneksjonizmem, aneksjonistami, siłowym powiększaniem obszaru państwa kosztem terytoriów ościennych

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aneksja ż., aneksjonizm mrz., aneksjonista mos., anektowanie n., zaanektowanie n.

 czas. anektować ndk., zaanektować dk.

 przym. aneksyjny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) zaborczy

Wiktionary


aneksjonizm

polityka powiększania swojego państwa przez zagarnianie siłą obcych terytoriów; polityka zaborów


SJP.pl


aneksować

dołączać, dołączyć aneks (załącznik, dodatek) do jakiegoś dokumentu


SJP.pl


aneksowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) sporządzanie aneksu do jakiegoś dokumentu

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aneks m.

 czas. aneksować

 przym. aneksowy

Wiktionary


aneksowy

aneks


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z aneksem, dotyczący aneksu

Wiktionary

Patrz:

aneks

Powiązane:

 rzecz. aneks m., aneksowanie n.

Wiktionary


aneksyjny

zaborczy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) polit. związany z aneksją, zaborem ziem innego państwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaanektowanie n., aneksja ż., anektowanie n.

 czas. anektować, zaanektować

 przym. aneksjonistyczny

Wiktionary


aneksyna

białko odwracalnie wiążące jony wapniowe oraz fosfolipidy błony plazmatycznej


SJP.pl


anektować

1. dokonywać (dokonać) aneksji, przyłączać (przyłączyć) siłą obce terytoria do własnego państwa;
2. książkowo: zajmować (zająć) coś, zabierać (zabrać) zwykle bez zgody dotychczasowych użytkowników, np. anektować dom


SJP.pl

czasownik przechodni dwuaspektowy

 (1.1) polit. zagarniać terytorium innego państwa; dokonywać aneksji

 (1.2) książk. zajmować coś, często bez zgody właściciela lub dotychczasowych użytkowników; zagarniać dla siebie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Besarabia to część Mołdawii, którą anektowali Rosjanie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnɛkˈtɔvat͡ɕ, AS: ãnektovać

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aneksja ż., aneksjonizm m., aneksjonista m., aneksjonistka ż., anektowanie n., zaanektowanie n.

 czas. zaanektować dk.

 przym. aneksyjny, aneksjonistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) zajmować

Wiktionary


anektowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) polit. dokonywanie aneksji terytorium innego państwa

 (1.2) samowolne zajmowanie czegoś, zwykle pomieszczeń, lokali, budynków

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Anglia i Francja wyraziły zgodę na anektowanie przez Niemcy Czechosłowacji dla ratowania siebie.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnɛktɔˈvãɲɛ, AS: ãnektovãńe

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. zaanektowanie n., aneksja ż., aneksjonizm m., aneksjonista m.

 czas. anektować ndk., zaanektować dk.

 przym. aneksyjny, aneksjonistyczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aneksja

 (1.2) zajmowanie, zagarnianie, zabieranie

Wiktionary


anekumena

obszar niezamieszkany na stałe przez człowieka i niewykorzystany gospodarczo


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) geogr. obszar nie zamieszkany na stałe i nie wykorzystywany gospodarczo przez człowieka

Wiktionary

Anekumena (z stgr. ἀν- an- „nie, bez” + οἰκουμένη oikoumene „świat zaludniony”) – obszar na kuli ziemskiej trwale i całkowicie niezamieszkany przez człowieka i niewykorzystywany gospodarczo, w przeciwieństwie do ekumeny, czyli terenów stale zamieszkanych i subekumeny – terenów zamieszkanych czasowo.

Do anekumeny można zaliczyć np. obszary pustynne, obszary polarne oraz szczytowe partie wysokich pasm górskich.

Wikipedia


anemia

chorobowy niedobór czerwonych krwinek i hemoglobiny; niedokrwistość


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zob. niedokrwistość.;

 (1.2) uczn. ktoś powolny

Wiktionary

Niedokrwistość, anemia (łac. anaemia) – zaburzenie spowodowane przez:

  1. spadek całkowitej liczby czerwonych krwinek (erytropenia) albo
  2. spadek poziomu hemoglobiny w porównaniu do normy przyjętej dla danego wieku i płci albo
  3. spadek zdolności krwi do przenoszenia tlenu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Nel pozbyła się tu nie tylko febry, ale i anemii, Stasia nie zabolała nawet nigdy głowa […]

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnɛ̃mʲja, AS: ãnmʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anemiczka ż., anemik m.

 przym. anemiczny

 przysł. anemicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niedokrwistość

Wiktionary


anemiczka

kobieta, dziewczyna chora na anemię


SJP.pl


anemicznie

przysłówek

 (1.1) w sposób anemiczny

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anemiczność ż., anemia ż., anemik m., anemiczka ż.

 przym. anemiczny

Wiktionary


anemiczniej

stopień wyższy od przysłówka: anemicznie


SJP.pl


anemiczność

anemiczny


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest anemiczne; cecha tych, którzy są anemiczni

Wiktionary

Patrz:

anemiczny

Powiązane:

 przym. anemiczny

 przysł. anemicznie

Wiktionary


anemiczny

1. związany z anemią, cierpiący na anemię (np. anemiczne dziecko);
2. przenośnie: słaby i niepozorny (np. W kącie ogrodu rosły anemiczne krzaczki.)


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. dotyczący anemii, właściwy anemii

przymiotnik jakościowy

 (2.1) przen. niemrawy, słaby, działający powoli, niezdecydowanie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anemia ż., anemiczność ż.

 przysł. anemicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) niedokrwisty

 (2.1) flegmatyczny, powolny, słaby, słabowity, wątły

Wiktionary


anemik

osoba chora na anemię


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. człowiek chorujący na anemię

 (1.2) pot. uczn. człowiek słaby fizycznie

 (1.3) uczn. ktoś powolny

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na oddziale przebywało czterech anemików.

 (1.2) Był słaby jak anemik.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnɛ̃mʲik, AS: ãnmʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anemia

 przysł. anemicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) słabeusz m.

Wiktionary


anemizacja

1. pojawienie się niedokrwistości;
2. zmniejszenie dopływu krwi do tkanki, niedokrwienie


SJP.pl


anemo-

przedrostek

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z wiatrem

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnɛ̃mɔ, AS: ãnmo

Wiktionary


anemochoria

rozprzestrzenianie nasion, roślin i owoców za pomocą wiatru; wiatrosiewność


SJP.pl

Anemochoria (wiatrosiewność) – jeden ze sposobów rozprzestrzeniania zarodników grzybów oraz zarodników, nasion i owoców u roślin, polegający na roznoszeniu ich przez ruchy powietrza. Wiatrosiewność jest bardzo rozpowszechnionym sposobem rozsiewania, szczególnie wśród roślin rosnących w górach, na stepach, pustyniach, na sawannie i na wyspach. Umożliwia rozprzestrzenianie się grzybów i roślin na duże odległości, nawet setek kilometrów. Odległość na jaką przenoszone są zarodniki i nasiona zależy m.in. od ich ciężaru i stopnia przystosowania do wiatrosiewności.

Wikipedia


anemogam

kwiat zapylany za pośrednictwem wiatru


SJP.pl


anemogamia

zapylanie roślin przez wiatr; wiatropylność


SJP.pl

Anemogamia, wiatropylność – zapylenie kwiatów poprzez wiatr przenoszący pyłki. Przykładami roślin zapylanych w ten sposób jest wiele drzew, np. leszczyna, topola, sosny, a także na przykład trawy. U traw pręciki na długich nitkach pręcikowych wystają na zewnątrz kłosa. U wielu roślin wiatropylnych, w tym u większości drzew, kwiaty rozwijają się wcześniej niż liście (proanthia), co zwiększa szanse na zapylenie.

Wikipedia


anemogamiczny

podatny na zapylanie przez wiatr


SJP.pl


anemograf

przyrząd do mierzenia kierunku i prędkości wiatru z urządzeniem samopiszącym


SJP.pl

Anemograf – elektryczny przyrząd samopiszący służący do ciągłego pomiaru oraz zapisu kierunku i prędkości wiatru.

Jest połączeniem anemometru i samopisu.

Wikipedia


anemologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. nauka o wiatrach

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. anemologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|anemo-|-logia. < (etym|grec|ἄνεμος. → wiatr) + (etym|gr|-λογία. < etym|gr|λόγος. → mowa, rozprawa, traktat)

 Pojęcie pojawiło się w nauce w łacińskiej formie anemologia przed końcem XVI wieku. W języku polskim w encyklopedii S. Orgelbranda z 1859 wyraz podano w formie anemologija, w słowniku warszawskim z 1900 w formie anemologja.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) anemology

* francuski: (1.1) anémologie ż.

* hiszpański: (1.1) anemología

* łaciński: (1.1) anemologia

* niemiecki: (1.1) Anemologie ż.

* portugalski: (1.1) anemologia ż.

* włoski: (1.1) anemologia ż.

źródła.

== anemologia (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) anemologia, nauka o wiatrach

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnɛ̃mɔˈlɔɟja, AS: ãnẽmoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anemologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. anemologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|anemo-|-logia. < (etym|grec|ἄνεμος. → wiatr) + (etym|gr|-λογία. < etym|gr|λόγος. → mowa, rozprawa, traktat)

 Pojęcie pojawiło się w nauce w łacińskiej formie anemologia przed końcem XVI wieku. W języku polskim w encyklopedii S. Orgelbranda z 1859 wyraz podano w formie anemologija, w słowniku warszawskim z 1900 w formie anemologja.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) anemology

* francuski: (1.1) anémologie ż.

* hiszpański: (1.1) anemología

* łaciński: (1.1) anemologia

* niemiecki: (1.1) Anemologie ż.

* portugalski: (1.1) anemologia ż.

* włoski: (1.1) anemologia ż.

źródła.

== anemologia (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) anemologia, nauka o wiatrach

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


anemometr

1. przyrząd do pomiaru prędkości ruchu gazów i cieczy;
2. przyrząd do pomiaru siły i kierunku wiatru; wiatromierz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. meteorol. przyrząd do pomiaru prędkości gazów

Wiktionary

Anemometr – przyrząd służący do mierzenia prędkości ruchu gazów i cieczy. Niektóre anemometry wskazują również kierunek ruchu. Anemometr mierzący prędkość wiatru to wiatromierz.

Anemometr, który rejestruje graficznie prędkość lub kierunek wiatru, nazywa się anemografem. Obecnie anemografy są coraz częściej wspierane przez komputerowy zapis danych.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) anemometr czaszowy

synonimy.

 (1.1) wiatromierz

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. anemometryczny

 rzecz. anemometria ż.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* afrykanerski: (1.1) anemometer

* angielski: (1.1) anemometer

* arabski: (1.1) مرياح

* bułgarski: (1.1) анемометър m.

* duński: (1.1) anemometer n.

* esperanto: (1.1) anemometro

* francuski: (1.1) anémomètre

* hiszpański: (1.1) anemómetro m.

* ido: (1.1) anemometro

* niemiecki: (1.1) Anemometer n.

* nowogrecki: (1.1) ανεμόμετρο n.

* włoski: (1.1) anemometro m.

źródła.

== anemometr (esperanto (morfem).) ==

wymowa.

znaczenia.

morfem|eo.

 (1.1) anemometr

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnɛ̃ˈmɔ̃mɛtr̥, AS: ãnẽmõmetr̦

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anemometryczny

 rzecz. anemometria ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wiatromierz

Wiktionary


anemometria

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) meteorol. pomiar kierunku i prędkości wiatru

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) wiatromiernictwo

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. anemometr mrz.

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|anemo-|-metria. < etym|grec|ἄνεμος. → wiatr + (etym|gr|-μετρία. < etym|gr|μέτρον. (metron) → miara)

 W literaturze naukowej termin ten pojawia się w wersji łacińskiej anemometria i francuskiej anémométrie odpowiednio pod koniec XVII i w XVIII wieku, kiedy to jest notowany przez francuskie słowniki. W formie anemometryja pojawia się w słowniku Łukaszewskiego z 1847 roku.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) anemometry

* czeski: (1.1) anemometrie ż.

* francuski: (1.1) anémométrie ż.

* hiszpański: (1.1) anemometría ż.

* interlingua: (1.1) anemometria

* łaciński: (1.1) anemometria

* niderlandzki: (1.1) anemometrie

* niemiecki: (1.1) Windmessung ż., Anemometrie

* nowogrecki: (1.1) ανεμομετρία ż.

* portugalski: (1.1) anemometria ż.

* rumuński: (1.1) anemometrie

* włoski: (1.1) anemometria ż.

źródła.

== anemometria (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) anemometria, mierzenie wiatru

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnɛ̃mɔ̃ˈmɛtrʲja, AS: ãnẽmõmetrʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anemometr mrz.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wiatromiernictwo

Wiktionary


anemometryczny

anemometria


SJP.pl

Patrz:

anemometria

anemon

roślina zielna o białych lub żółtych kwiatach; zawilec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Anemone|L.|ref=tak., zawilec;

 (1.2) bot. roślina z rodzaju anemonów (1.1)

 (1.3) pot. kwiat rośliny z rodzaju anemonów (1.1)

 (1.4) zool. nazwa systematyczna|Actiniaria|ref=tak., ukwiał;

Wiktionary

Zawilec (Anemone L.) – rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych. Jego klasyfikacja jest problematyczna i w zależności od ujęcia obejmuje ok. 64 gatunki lub ok. 150 gatunków. Niezależnie od ujęcia systematycznego rodzaj jest szeroko rozprzestrzeniony niemal na całym świecie, głównie w strefie klimatu chłodnego i arktycznego półkuli północnej, w strefie międzyzwrotnikowej na obszarach górskich. Rośliny te zasiedlają różne siedliska – lasy, zarośla, łąki górskie i suche murawy. W wąskim ujęciu systematycznym rodzaj ten nie ma przedstawicieli we florze Polski (poza uprawianym zawilcem wieńcowym). W szerszym, tradycyjnym, obejmuje cztery gatunki dziko rosnące w Polsce: zawilec gajowy A. nemorosa, narcyzowy A. narcissiflora, wielkokwiatowy A. sylvestris i żółty A. ranunculoides.

Wikipedia

Przykłady

 (1.2) Uprawiali w milczeniu warzywa i białe kwiaty. Tylko białe - lilie, przebiśniegi, anemony, białe piwonie i georginie.

 (1.3) Złociste jaskry, purpurowe anemony, tulipany, ostróżki, maki powiewały unoszącymi się nad nimi rojnie motylkami.

 (1.4) Istnieją w końcu nieśmiertelne gatunki zwierząt (np. anemony czy słodkowodne hydry) niewykazujące żadnych objawów starzenia się, a niektóre wielkie żółwie dożywają 180 lat.

 (1.4) W środku groty rozpościera się fascynujący widok na wielobarwne, falujące w płytkiej wodzie anemony i wodorosty.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1-3) zawilec

 (1.4) ukwiał

Wiktionary


anemonina

trująca substancja występująca w anemonach i jaskrach


SJP.pl

Anemonina – organiczny związek chemiczny z grupy laktonów. Została wyizolowana z jaskra ostrego. Występuje w sasance zwyczajnej (Anemone pulsatilla) i innych jaskrowatych. Ma właściwości drażniące.

Wikipedia


anemonowy

związany z anemonem


SJP.pl


anemoplankton

zespół drobnych organizmów roślinnych i zwierzęcych unoszących się biernie w powietrzu; aeroplankton


SJP.pl

Aeroplankton, anemoplankton, plankton powietrzny, plankton eoliczny (gr. aer „powietrze”, planktós „błąkający się”) – ogół organizmów unoszonych ruchami powietrza w atmosferze. Do organizmów takich zaliczane są bakterie, zarodniki grzybów, drobne pajęczaki, owady i inne drobinki organiczne.

Wikipedia


anemoskop

przyrząd służący do określania kierunku wiatru, używany w nawigacji; wiatrowskaz


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) meteorol. przyrząd wskazujący kierunek wiatru

Wiktionary

Wiatrowskaz, anemoskop – proste mechaniczne urządzenie do wskazywania kierunku wiatru:

  • w ogródkach meteorologicznych – w postaci masztu lub wysięgnika z metalową chorągiewką ustawioną w pionie;
  • na lotniskach i przy obiektach przemysłowych – w postaci pasiastego rękawa długości 1,2-5,0 m założonego na obrotową obręcz na maszcie;
  • na budowlach – dekoracyjny element architektoniczny, wykonany z blachy np. w kształcie koguta, chorągiewki, żaglówki lub lecącego ptaka, umieszczony na szczycie hełmu (wieży kościelnej lub ratuszowej) lub dachu budynku jako ruchoma chorągiewka obracająca się na wietrze;
  • w przydomowych ogrodach – jako zabawka-samolot z wirującym na wietrze śmigłem.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Instytut zakupił radziecki anemoskop do ogródka meteorologicznego.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) wiatrowskaz

Wiktionary


anemoskopowy

przymiotnik od: anemoskop


SJP.pl


anemostat

Anemostat – element nawiewny (nawiewnik) lub wywiewny (wywiewnik) do montowania w suficie, jest to zakończenie sieci wentylacyjnej mechanicznej, umożliwiające kształtowanie strugi powietrza nawiewanego w pożądany sposób.

W zależności od kierunku przepływu powietrza rozróżniamy:

  • anemostaty nawiewne – doprowadzające świeże powietrze do pomieszczenia,
  • anemostaty wywiewne – usuwające powietrze wraz z zanieczyszczeniami (np. zyskami ciepła, wilgoci, nadmiarem CO2).

Wikipedia


anencefalia

wada wrodzona, polegająca na niewykształceniu się mózgu u płodu; bezmózgowie


SJP.pl

Bezmózgowie (łac. anencephalia) – letalna (śmiertelna) wada wrodzona o charakterze malformacji, polegająca na braku lub na szczątkowym rozwoju mózgowia, zwykle przebiegającym łącznie z bezczaszkowiem (acrania) czyli niewykształceniem struktur mózgoczaszki. Należy do tzw. dysrafii.

Wikipedia


anencefaliczny

przymiotnik od: anencefalia


SJP.pl


anepigraf

dzieło sztuki bez tytułu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) książk. dzieło nieposiadające tytułu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnɛˈpʲiɡraf, AS: ãnepʹigraf

Wiktionary


anergia

(medycyna)
1. utrata albo znaczne osłabienie zdolności odpornościowej organizmu, który staje się niezdolny do obrony przed czynnikami chorobotwórczymi;
2. w psychiatrii: brak inicjatywy, energii życiowej występujący w depresjach psychicznych, nerwicach


SJP.pl

Wikipedia


anergiczny

przymiotnik od: anergia


SJP.pl


aneroid

czujnik ciśnieniomierza, np. barometru, w postaci puszki próżniowej, odkształcającej się pod wpływem ciśnienia atmosferycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) techn. sprężynowy barometr próżniowy do pomiaru ciśnienia atmosferycznego

Wiktionary

Aneroid – barometr metalowy. Przyrząd wykorzystywany do pomiaru ciśnienia atmosferycznego, zastępujący barometr rtęciowy.

Zasadniczą częścią aneroidów jest hermetycznie zamknięta, lekko pofałdowana, metalowa puszka membranowa (w kształcie walca), w której panuje obniżone ciśnienie (tzw. puszka Vidiego). Ciśnienie atmosferyczne próbując zgnieść metalową puszkę, zbliża do siebie jego podstawy (wykonane z elastycznego materiału). Dlatego obie podstawy są przytrzymywane za pomocą umieszczonej na zewnątrz puszki sprężyny równoważącej ciśnienie atmosferyczne. Odkształcenia sprężyny – spowodowane zmiennością ciśnienia atmosferycznego – są przenoszone za pomocą układu dźwigni mechanicznych na wskazówkę.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãnɛˈrɔjit, AS: ãneroi ̯it

Wiktionary


aneroidowy

związany z aneroidem


SJP.pl


anestetyczka

anestetyk; anestezjolożka


SJP.pl


anestetyczny

dotyczący anestezji, powodujący anestezję (np. środki anestetyczne)


SJP.pl


anestetyk

środek znieczulający


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) farm. med. środek do znieczulenia ogólnego lub miejscowego;

Wiktionary

Anestetyki, środki znieczulające – leki do znieczulenia ogólnego lub miejscowego. Ich działanie polega na odwracalnym hamowaniu przewodnictwa nerwowego, a w przypadku znieczulenia ogólnego także zmniejszaniu aktywności siatkowo-korowej. Stosowane są wziewnie lub dożylnie podczas operacji, w celu zniesienia bólu, świadomości, odruchów, a także wywołania niepamięci.

Dziedzina medycyny zajmująca się anestetykami to anestezjologia.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. anestetyka ż., anestetysta m., anestezyna ż., anestezja ż.

 przym. anestezyjny, anestetyczny

Wiktionary


anestetyka

dział medycyny zajmujący się metodami znieczulenia i reanimacji, opieką nad chorym przed, w trakcie i po operacji; anestezjologia


SJP.pl


anestetysta

specjalista w dziedzinie anestetyki; anestezjolog


SJP.pl


anestezja

znieczulenie; utrata czucia w całym ciele lub jego części spowodowana podaniem narkozy lub środków znieczulających


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. znieczulenie

Wiktionary

Znieczulenie, anestezja (gr. αν- an- “bez” + αἲσθησις aisthesis “zmysłu”) – zjawisko przerwania przewodzenia impulsów nerwowych aferentnych z komórek receptorowych oraz eferentnych do komórek efektorowych pozwalający na bezpieczne i bezbolesne przeprowadzenie pacjenta przez czas operacji lub innego, potencjalnie bolesnego lub nieprzyjemnego zabiegu medycznego. W przeciwieństwie do analgezji blokuje przewodzenie wszystkich impulsów w obie strony.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãnɛˈstɛzʲja, AS: ãnestezʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anestetyk m., anestetysta m., anestezyna ż.

 przym. anestetyczny, anestezyjny

Wiktionary


anestezjolog

lekarz specjalizujący się w podawaniu znieczulenia; anestetysta


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalizujący się w anestezjologii;

 (1.2) med. pot. lekarz wykonujący i kontrolujący znieczulenie

Wiktionary

Anestezjolog – lekarz posiadający specjalizację z anestezjologii i intensywnej terapii. Do obowiązków lekarza anestezjologa należą: znieczulanie pacjentów wymagających operacji, leczenie pacjentów oddziału intensywnej terapii, leczenie bólu ostrego i przewlekłego oraz resuscytacja.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Proietti był głównym anestezjologiem w czasie zabiegu tracheotomii u papieża.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãnɛstɛˈzʲjɔlɔk, AS: ãnestezʹi ̯olok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anestezjologia ż.

:: fż. anestezjolożka ż.

 przym. anestezjologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anestetysta

Wiktionary


anestezjologia

dział medycyny zajmujący się metodami znieczulania i reanimacji, opieką nad chorym w czasie i po operacji; anestetyka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. dział medycyny zajmujący się przygotowaniem chorego do operacji, przeprowadzaniem i kontrolą znieczulenia;

Wiktionary

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. anestezjolog mos., anestezjolożka ż.

 przym. anestezjologiczny

Wiktionary


anestezjologiczny

anestezjologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z anestezjologią lub anestezjologami

Wiktionary

Patrz:

anestezjologia

Powiązane:

 rzecz. anestezjolog mos., anestezjologia ż.

Wiktionary


anestezjolożka

anestezjolog


SJP.pl

Patrz:

anestezjolog

anestezyjny

1. znieczulający;
2. pozbawiony czucia, znieczulony


SJP.pl


anestezyna

syntetyczny środek znieczulający o działaniu miejscowym, stosowany tylko zewnętrznie w formie maści, olejków; benzokaina


SJP.pl

Benzokaina, anestezyna (łac. Benzocainum, Anaesthesinum) – organiczny związek chemiczny, ester kwasu p-aminobenzoesowego (PABA) i etanolu stosowany jako środek znieczulający o działaniu miejscowym.

Wikipedia


anestrus

brak aktywności płciowej u samic ssaków między okresami rui


SJP.pl


aneta

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Aneta, Anetta – forma pochodna imienia Anna, powstała jako przeniesienie francuskiego zdrobnienia tego imienia, Anette, do języka polskiego. Pochodzi z języka hebrajskiego. Imię dotarło do Polski w XIX w., wcześniej używano tylko imienia Anna.

Aneta imieniny obchodzi: 13 czerwca, 16 czerwca, 17 lipca i 26 lipca.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pojechaliśmy z Anetą na oazę do Murzasichla.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnɛta, AS: ãneta

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anetta ż.

:: zdrobn. Anetka ż.

 przym. przest. gwara. Anecin

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Anetta; zdrobn. Anetka

Wiktionary


anetka

zdrobnienie od: Aneta (imię żeńskie)


SJP.pl


aneto

Pico de Aneto; najwyższy szczyt Pirenejów w Hiszpanii (3404 m)


SJP.pl

Pico de Aneto lub po prostu Aneto (kat. Pic d’Aneto) – najwyższy szczyt Pirenejów w masywie Maladeta o wysokości 3404 m n.p.m. Znajduje się w Hiszpanii, w prowincji Huesca na północy Aragonii. Ze względu na położenie szczytu jego francuska nazwa – Néthou – wyszła z użycia.

Wikipedia


anetol

eter nienasycony, biała, krystaliczna substancja o zapachu anyżu, otrzymywana z olejków eterycznych; stosowany do aromatyzowania produktów spożywczych, preparatów kosmetycznych, środków leczniczych i napojów alkoholowych


SJP.pl

Anetol, p-metoksypropenylobenzen – organiczny związek chemiczny zbudowany z reszty anizolu podstawionego w pozycji para grupą propylenową; zawiera szkielet styrenu (PhCH=CH
2
). Występuje naturalnie w niektórych roślinach, otrzymywany z olejków eterycznych anyżu i kopru.

Wikipedia


anetta

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Miała na imię Anetta i chodziła z nami na lodowisko.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aneta ż.

:: zdrobn. Anettka ż.

Wiktionary


aneuploid

organizm lub komórka o nieprawidłowej liczbie chromosomów


SJP.pl

Wikipedia


aneuploidalność

występowanie zmiany liczby chromosomów (brak jednego lub pojawienie się dodatkowego)


SJP.pl

Wikipedia


aneuploidalny

o komórce: mający zmienioną liczbę chromosomów


SJP.pl


aneuploidia

brak albo nadmiar jednego lub kilku chromosomów w stosunku do liczby podstawowej dla danego gatunku


SJP.pl

Wikipedia


aneurofyton

przedstawiciel rzędu roślin nasiennych z gromady pranagozalążkowych


SJP.pl


aneurofytonowiec

przedstawiciel rzędu roślin z podgromady pranagozalążkowych


SJP.pl


aneurofytony

rząd roślin nasiennych z gromady pranagozalążkowych; Aneurophytales


SJP.pl


aneuryna

tiamina


SJP.pl

Wikipedia


aneuryzma

chorobowe uwypuklenie ściany tętnicy, mające często postać tętniącego guza wypełnionego krwią lub skrzepliną; anewryzm; tętniak


SJP.pl

Wikipedia


anewryzm

tętniak, miejscowe rozszerzenie tętnicy


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) med. przest. zob. tętniak.

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mówili doktorzy, że człowiek ten umarł na anewryzm.

 (1.1) (…) wpadł w taki stan, że lada chwila oczekiwałem ataku apopleksji lub anewryzmu (…)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈnɛvrɨsm̥, AS: ãnevrysm̦

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) tętniak; przest. aneuryzma

Wiktionary


ańfachowy

przymiotnik

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. zwykły

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. pogard. kiepski, byle jaki

Wiktionary


ańfart

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. bud. wjazd na teren oficyny

Wiktionary


anfelcja

krasnorost dostarczający agaru, występuje w przybrzeżnej strefie Morza Białego i koło Sachalinu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) bot. nazwa systematyczna|Ahnfeltia|ref=tak., rodzaj krasnorostów rzędu nazwa systematyczna|Gigartinales|ref=tak., mających rozgałęzioną plechaechę przyczepioną do podłoża, występujących na piaszczystym dnie chłodnych mórz północnych; gatunkiem typowym jest anfelcja złożona;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Na Dalekim Wschodzie anfelcje są zbierane w celu pozyskania agaru.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈfɛlt͡sʲja, AS: ãnfelcʹi ̯a

Wiktionary


anfinsen

nazwisko


SJP.pl


ang.

skrót od: angielski


SJP.pl

skrót

 (1.1) = angielski

Wiktionary

Język angielski, angielszczyzna (ang. English language /'ɪŋglɪʃ 'læŋgwɪʤ/, English) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich, powszechnie używany w Wielkiej Brytanii, jej terytoriach zależnych oraz w wielu byłych koloniach i dominiach, m.in. Stanach Zjednoczonych, Irlandii, Kanadzie, RPA, Australii i Nowej Zelandii. Pełni funkcję języka oficjalnego bądź półoficjalnego w ponad 60 państwach.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ãŋʲˈɟɛlsʲci, AS: ãŋʹǵelsʹḱi

Wiktionary


ang.-am.

skrót od: anglo-amerykański; ang.-amer.


SJP.pl


ang.-amer.

skrót od: anglo-amerykański; ang.-am.


SJP.pl


angara

rzeka w Azji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. rzeka w azjatyckiej części Rosji, prawy dopływ Jeniseju, wypływa z jeziora Bajkał;

Wiktionary

Angara (ros. Ангара) – rzeka w azjatyckiej części Rosji, prawy dopływ Jeniseju. Jej długość wynosi 1779 km, a powierzchnia dorzecza 1040 tys. km². Wypływa z jeziora Bajkał, przepływa przez południową część Wyżyny Środkowosyberyjskiej. W środkowym i dolnym biegu tworzy liczne progi. Angara jest jedyną rzeką, która wypływa z Bajkału.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) Górna Angara • kolokacje rzeka|D=Angary|N=Angarą.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) rzeka

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Angarsk mrz.

 przym. angarski, nadangarski

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) Ангара ż.

* bułgarski: (1.1) Ангара ż.

* czeski: (1.1) Angara ż.

* francuski: (1.1) Angara

* kataloński: (1.1) Angarà

* litewski: (1.1) Angara

* niemiecki: (1.1) Angara

* rosyjski: (1.1) Ангара ż.

* słowacki: (1.1) Angara ż.

* ukraiński: (1.1) Ангара ż.

* włoski: (1.1) Angara

źródła.

== Angara (język słowacki.) ==

thumb|Angara (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. Angara

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Angarsk mrz.

 przym. angarski, nadangarski

Wiktionary


angaria

rekwizycja obcych statków dla celów publicznych - stosowano ją w czasie wojny


SJP.pl

Angaria (łac.; gr.: ἀγγαρεία, angareía) była rodzajem systemu pocztowego zaadaptowana przez Rzymian od starożytnych Persów. Według Ksenofonta system perski został ustanowiony przez Cyrusa Wielkiego. Kurierzy konni zostali rozmieszczeni na niektórych etapach wzdłuż głównych dróg imperium, aby przesyłać królewskie depesze nocą i dniem przy każdej pogodzie. System rzymski wziął swoją nazwę od greckiej formy babilońskiego słowa przyjętego w języku perskim na określenie konnych kurierów. W systemie rzymskim zaopatrzenie w konie i ich utrzymanie było obowiązkiem prowincjonalnej ludności. Z wypełnienia takiego obowiązku jedynie cesarz mógł udzielić zwolnienia.

Wikipedia


angarsk

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w Rosji w obwodzie irkuckim, nad Angarą;

Wiktionary

Angarsk (ros. Ангaрск) – miasto w Rosji w obwodzie irkuckim, nad Angarą, położone w odległości 5150 km na wschód odMoskwy.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Angara ż.

 przym. angarski

Wiktionary


angarski

Angara (dopływ Jeniseju)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z Angarą (rzeką w Rosji)

 (1.2) związany z Angarskiem (miastem w Rosji)

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Angara ż., Angarsk mrz.

 przym. nadangarski

Wiktionary


angaż

umowa o pracę; zatrudnienie


SJP.pl

Angaż (fr. engager – zobowiązywać się do czegoś) – określenie dla umowy o pracę, zwłaszcza aktorów.

Wikipedia


angażant

długi mankiet z koronek, modny od połowy XVII wieku


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) daw. rodzaj mankietu przy kobiecej sukni

Wiktionary

Angażanty (fr. engageantes) – dwu- lub trójwarstwowe mankiety, wykonane z muślinu, gazy lub koronki, występujące we francuskiej modzie kobiecej pod koniec XVII i w ciągu XVIII wieku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Zaroił się tedy (…) dwór od barwnych kontuszów, od szabel, od golonych łbów, i pełno w nim było łaciny, niewieściego szczebiotania, lamówek, robronów i rozmaitych „angażantów“.

Wiktionary


angażować

1. zatrudniać kogoś;
2. zajmować kogoś czymś, nakłaniać do czegoś, wciągać go w to;
3. poświęcać na coś czas, siły, pieniądze;
4. angażować się:
a) włączać się w coś, zajmować się czymś z zapałem;
b) zatrudniać się gdzieś


SJP.pl

czasownik przechodni niedokonany (dk. zaangażować)

 (1.1) włączać do uczestnictwa

 (1.2) przyjmować do pracy

 (1.3) zajmować czymś, wymuszać uwagę

czasownik zwrotny niedokonany angażować się (dk. zaangażować się)

 (2.1) włączać się w coś

 (2.2) przyjmować pracę

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Robotnicy angażowali się w działalność rewolucyjną.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. zaangażować

 rzecz. angaż m., angażowanie n., gaża ż., zaangażowanie n.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) poświęcać

 (1.2) zatrudniać

 (1.3) absorbować, pochłaniać, wciągać

 (2.1) poświęcać się, wciągać się, włączać się, zajmować się

 (2.2) zatrudniać się

Wiktionary


angażowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|angażować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. angażować

 rzecz. zaangażowanie n., angaż m.

Wiktionary


angel

[czytaj: Andżel] obce imię męskie


SJP.pl

  • Angel – imię męskie
  • Angel – wodospad
  • angel – złota moneta angielska, początkowo (XV w.) o wartości 1/3 funta (6 szylingów i 8 pensów)
  • The Angel – dawny pub i hotel w Londynie
  • Angel – dzielnica Londynu
  • Angel – stacja metra londyńskiego
  • Jewgienij Piotrowicz Angel – ukraiński dowódca partyzancki okresu wojny domowej w Rosji

Wikipedia


angela

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. imię|polski|ż. Aniela

Wiktionary

Angela – imię pochodzi od łacińskiego imienia Angel, które powstało od greckiego słowa ángelos "posłaniec". Imię to też zostało przyswojone w postaci Aniela, od niego powstały też imiona Angelika i Angelina. Jest żeńskim odpowiednikiem imienia Anioł (Angel). W ostatnich czasach zapis imienia Angela bywa spolszczany i występuje w formie Andżela lub nawet Andrzela (część osób błędnie wywodzi jej źródłosłów od imienia męskiego Andrzej). Ta druga wersja jest niepoprawna.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Anioł mos./ż., Aniela ż.

Wiktionary


angeliczny

1. pełen duchowego piękna;
2. nawiązujący do aniołów


SJP.pl


angelika

1. gatunek rośliny z rodziny selerowatych; litwor, dzięgiel litwor, arcydzięgiel litwor, dzięgiel lekarski;
2. odmiana lutni o siedemnastu strunach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Angelika – imię żeńskie pochodzenia łacińskiego, w języku łacińskim oznacza „anielica”, „posłanka”.

W ostatnich czasach zapis imienia Angelika bywa spolszczany i występuje w formie Andżelika lub nawet Andrzelika. Ta ostatnia pisownia jest niepoprawna i ma negatywną opinię Rady Języka Polskiego.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) — Jak się nazywa ta kobieta? — Ona się nazywa Angelika.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aniela ż., Anioł mos.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Aniela ż., Anioł mos.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

 wikicytaty.

 (1.1) zoblistę|Indeks:Polski - Imiona.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Angelica

* białoruski: (1.1) Анжэліка ż.

* duński: (1.1) Angelica

* francuski: (1.1) Angélique ż.

* hiszpański: (1.1) Angélica ż.

* islandzki: (1.1) Angelíka

* łotewski: (1.1) Anželika ż.

* niemiecki: (1.1) Angelika

* norweski: (1.1) Angelica, Angelika

* nowogrecki: (1.1) Αγγελική ż.

* rosyjski: (1.1) Ангелика ż., Анжелика ż.

* serbski: (1.1) Ангелика

* słowacki: (1.1) Angelika ż.

* szwedzki: (1.1) Angelica, Angelika

* ukraiński: (1.1) Анжеліка ż.

* węgierski: (1.1) Angyalka, Angelika

* włoski: (1.1) Angelica

źródła.

== Angelika (język estoński.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) imię|estoński|ż.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


angelina

imię żeńskie


SJP.pl

Angelina – forma pochodna imion Aniela, Angela.

W Polsce do lat 20. XX wieku imię Angelina nadano 8 razy. Imię zyskało popularność od lat 80. XX wieku pod wpływem filmu i telewizji. W 1994 zarejestrowano 1581 kobiet o tym imieniu. W styczniu 2025 r. w rejestrze PESEL, wśród publicznie dostępnych danych dotyczących osób żyjących, wykazano 4508 kobiet o imieniu Angelina nadanym jako imię pierwsze, 404 zarejestrowane jako Andżelina a także 88 zapisywanych jako Andrzelina.

Wikipedia


angelininy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Angeliny lub z nią związany


SJP.pl


angelizm

1. pragnienie niepokalanej czystości;
2. postawa, która przejawia się w braku akceptacji przykrej rzeczywistości


SJP.pl


angelolog

specjalista w dziedzinie angelologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) teol. rel. teolog lub religioznawca zajmujący się angeologią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ksiądz profesor zaprosił kilku znanych angelologów.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. angelologia ż., angeologia ż., angeolożka ż.

:: fż. angelolożka ż.

 przym. angelologiczny, angeologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) angeolog

Wiktionary


angelologia

1. dział teologii obejmujący naukę o aniołach;
2. dział demonologii dotyczący dobrych duchów;
3. ironicznie: pogrążanie się w marzeniach


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teol. w teologii chrześcijańskiej: nauka o aniołach;

 (1.2) rel. w religioznawstwie: nauka o duchach dobrych, dział demonologii

 (1.3) rel. ogół wierzeń, także ludowych, dotyczących aniołów i ich wpływu na rzeczywistość

 (1.4) żart. rub. bujanie w obłokach

Wiktionary

Angelologia a. Angeologia (gr. αγγελος angelos – posłaniec, anioł oraz λόγος logos – słowo, nauka).

  • w teologii chrześcijańskiej część dogmatyki zajmująca się bytami duchowymi, jakimi są anioły. Za twórcę angelologii uważany jest Pseudo-Dionizy Areopagita.
  • w religioznawstwie dział demonologii zajmujący się duchami dobrymi.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Diakoni zdali wczoraj angelologię.

 (1.2) Kupiłem sobie książkę o angelologii.

 (1.3) Profesor zajmował się ludową angelologią ludów Kaukazu.

 (1.4) To jego gadanie o warunkach jakie mają to istna angelologia.

 (1.4) Sam nie rozumiem, skąd to mi się bierze, • że jestem mitologiczne zwierzę, • ni to świnio-byk ni to koto-pies, • w ogóle z moich stron: liryka, liryka, • tkliwa dynamika, • angelologia • i dal.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. angeologia ż., angelolog m., angeolog m., angelolożka ż., angeolożka ż.

 przym. angelologiczny, angeologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) angeologia

 (1.2) angeologia

 (1.3) angeologia

 (1.4) angeologia

Wiktionary


angelologiczny

przymiotnik od: angelologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rel. teol. związany z angelologią, dotyczący angelologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ojciec Efraim wrócił z kongresu angelologicznego w Turynie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. aniołeczek mzw., anielątko n., anielstwo n., anielskość ż., anielica ż., angelologia ż., angelolog m., angeologia ż., angeolog mos.

 przym. angeologiczny, aniołkowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) angeologiczny

Wiktionary


angelus

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk. rel. anioł

Wiktionary

  • Angelus – imię męskie
  • Angelus – tytuł polskiego filmu z 2001 roku w reżyserii Lecha Majewskiego
  • Angelus Silesius – śląski poeta religijny doby baroku
  • Angelus de Stargardia – kronikarz i lektor klasztoru w Stargardzie
  • Literacka Nagroda Europy Środkowej „Angelus” – nagroda ufundowana przez miasto Wrocław
  • Angelus Lubelski – nagroda przyznawana w Lublinie
  • Angelus – magazyn religijno-publicystyczny Polsat News
  • Anioł Pański
  • Angelus – kantata na sopran, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną autorstwa Wojciecha Kilara

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|aniół, anniół.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia. etym|łac|angelus.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum|anioł.

źródła.

== angelus (język angielski.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) rel. Anioł Pański

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) gw-pl|Górny Śląsk|aniół, anniół.

Wiktionary


angeolog

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) teol. rel. teolog lub religioznawca zajmujący się angeologią

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Odbierz z lotniska tego angeologa i zawieź go do Gliwic.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. angelologia ż., angeologia ż., angelolożka ż.

:: fż. angeolożka ż.

 przym. angeologiczny, angelologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) angelolog

Wiktionary


angeologia

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) teol. w teologii chrześcijańskiej: nauka o aniołach;

 (1.2) rel. w religioznawstwie: nauka o duchach dobrych, dział demonologii

 (1.3) rel. ogół wierzeń, także ludowych, dotyczących aniołów i ich wpływu na rzeczywistość

 (1.4) żart. rub. bujanie w obłokach

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Diakoni zdali w sobotę angeologię.

 (1.2) Kupiłem sobie książkę o angeologii.

 (1.3) Profesor zajmował się ludową angeologią ludów Ameryki Południowej.

 (1.4) To jego gadanie o warunkach jakie mają to istna angeologia.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. angelologia ż., angelolog m., angeolog m., angelolożka ż., angeolożka ż., anioł mos./mzw.

 przym. angelologiczny, angeologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) angelologia

 (1.2) angelologia

 (1.3) angelologia

 (1.4) angelologia

Wiktionary


angeologiczny

przymiotnik relacyjny

 (1.1) rel. teol. związany z angeologią, dotyczący angeologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Ojciec Wit wziął udział w kongresie angeologicznego w Loreto.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. angelologia ż., angelolog m., angeologia ż., angeolog mos., anioł mos./mzw.

 przym. angelologiczny

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) angelologiczny

Wiktionary


angers

[czytaj: ążER] miasto we Francji


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) geogr. adm. miasto w zachodniej Francji leżące w Kraju Loary;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z tych okolic docierały do nas z ukrytego radia czy podziemnej gazetki wieści o „naszej wojnie"; przychodziły z Angers, siedziby rządu polskiego.

Wiktionary

Powiązane:

 przym. angerski

Wiktionary


angerski

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Angers, dotyczący Angers

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Angers n.

Wiktionary


angielczyk

koń rasy angielskiej; anglik, anglez


SJP.pl


angielka

1. klacz z rasy koni angielskich pełnej krwi;
2. rodzaj bułki;
3. szklaneczka do wódki;
4. potocznie: partia angielska (rozpoczęcie partii szachów ruchem
1. c4)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) kobieta narodowości angielskiej

Wiktionary

Bułka paryska (francuska) – rodzaj pieczywa, długa, bułka pszenna o długości około 30 cm, kształtem i wielkością zbliżona do bochenka chleba. W skład produktu tego typu wchodzą: mąka pszenna, mleko i woda, olej, drożdże piekarnicze, niewielkie ilości soli i cukru. Na skalę przemysłową zamiennikiem mleka bywa serwatka w proszku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja żona jest Angielką i nie rozumie jeszcze zbyt dobrze po polsku.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãŋʲˈɟɛlka, AS: ãŋʹǵelka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anglia ż., Angol m., angol m., angielski m., anglikanizm m., anglikanin m., anglikanka ż., anglicyzm m., anglistyka ż.

:: fm. Anglik m.

 czas. anglizować, anglicyzować, zangielszczyć, angielszczyć

 przym. angielski, anglikański, anglistyczny

 przysł. po angielsku

Wiktionary


angielki

1. klacz z rasy koni angielskich pełnej krwi;
2. rodzaj bułki;
3. szklaneczka do wódki;
4. potocznie: partia angielska (rozpoczęcie partii szachów ruchem
1. c4)


SJP.pl


angielski

związany z Anglią


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) odnoszący się do Anglii; związany z Anglią, z Anglikami

 (1.2) stpol. anielski

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (2.1) jęz. język używany w Wielkiej Brytanii i wielu innych krajach;

 (2.2) pot. jeden z przedmiotów szkolnych

Wiktionary

Język angielski, angielszczyzna (ang. English language /'ɪŋglɪʃ 'læŋgwɪʤ/, English) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich, powszechnie używany w Wielkiej Brytanii, jej terytoriach zależnych oraz w wielu byłych koloniach i dominiach, m.in. Stanach Zjednoczonych, Irlandii, Kanadzie, RPA, Australii i Nowej Zelandii. Pełni funkcję języka oficjalnego bądź półoficjalnego w ponad 60 państwach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Angielskie samochody mają kierownicę po prawej stronie.

 (2.1) Znam zaledwie kilka słów po angielsku, a korepetycje u pani Agnieszki już za chwilę.

 (2.2) Umiesz słówka na angielski?

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãŋʲˈɟɛlsʲci, AS: ãŋʹǵelsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglistyka ż., Anglia ż., Anglik m., Angielka ż., Angol m., angol m., anglistka ż., anglista m., anglicyzm m., Angl mos., Anglijka ż., angielskość ż.

 przysł. angielsko, po angielsku

 czas. anglizować, angielszczyć

 temsłow. anglo-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) brytyjski

 (2.1) angielszczyzna

 (2.2) pot. uczn. angol, anglik

Wiktionary


angielsko-polski

dotyczący Anglii i Polski


SJP.pl


angielskojęzyczny

anglojęzyczny;
1. posługujący się językiem angielskim;
2. napisany w języku angielskim;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się językiem angielskim


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) zob. anglojęzyczny.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋʲɟɛlskɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: ãŋʹǵelskoi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


angielskość

zespół cech charakterystycznych dla Anglii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest angielskie; cecha tych, którzy są angielscy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anglia ż., Anglik m., Angielka ż., anglik m., angielski m., anglista m., anglistka ż., anglicyzm m.

 przym. angielski

 przysł. angielskie

Wiktionary


angielszczyć

poddawać wpływom angielskim, nadawać cechy angielskie; anglicyzować, anglizować, zangielszczać


SJP.pl


angielszczyzna

język angielski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) jęz. język angielski

Wiktionary

Język angielski, angielszczyzna (ang. English language /'ɪŋglɪʃ 'læŋgwɪʤ/, English) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich, powszechnie używany w Wielkiej Brytanii, jej terytoriach zależnych oraz w wielu byłych koloniach i dominiach, m.in. Stanach Zjednoczonych, Irlandii, Kanadzie, RPA, Australii i Nowej Zelandii. Pełni funkcję języka oficjalnego bądź półoficjalnego w ponad 60 państwach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Napisałem, zrobiłem rysunki, a ponieważ nie byłem pewien swojej angielszczyzny, poprosiłem prof. Skrobańskiego o doszlifowanie tekstu i oddanie do redakcji.

Wiktionary


angina

ostre zapalenie migdałków podniebiennych i błony śluzowej gardła wywołane przez paciorkowca ropnego (Streptococcus pyogenes)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. ostre zapalenie migdałków podniebiennych i błony śluzowej gardła;

 (1.2) med. bolesność, bolesny ucisk o różnej etiologii i umiejscowieniu

Wiktionary

Angina (łac. angina, zapalenie gardła) – w najczęstszym rozumieniu ostre zapalenie migdałków podniebiennych i błony śluzowej gardła, wywołane przez bakterie paciorkowce β-hemolizujące z grupy A. Jest chorobą zakaźną przenoszoną drogą kropelkową.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Moja córka znowu ma anginę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãŋʲˈɟĩna, AS: ãŋʹǵĩna

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anginka ż.

 przym. anginowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. anginka ż.

 przym. anginowy

frazeologia.

etymologia.

 (1.1-2) etym|łac|angina.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) throat infection, tonsilitis, pot. strep throat

* arabski: (1.1) التهاب اللوزتين

* azerski: (1.1) angina

* baskijski: (1.1) angina

* białoruski: (1.1) ангіна ż.

* bułgarski: (1.1) ангина ż.

* chorwacki: (1.1) tonzilitis

* francuski: (1.1) angine ż., tonsillite ż.

* hiszpański: (1.1) amigdalitis

* japoński: (1.1) furi|扁桃炎|へんとうえん.

* koreański: (1.1) 편도염

* łaciński: (1.1) angina ż.

* łotewski: (1.1) angīna ż.

* niemiecki: (1.1) Angina ż.

* romániço: (1.1) ángino

* rosyjski: (1.1) ангина ż.

* słowacki: (1.1) angína ż.

* szwedzki: (1.1) angina w.

* ukraiński: (1.1) ангіна ż.

* włoski: (1.1) tonsillite ż.

źródła.

== angina (język angielski.) ==

wymowa.

 audio|LL-Q1860 (eng)-Vininn126-angina.wav. audio|LL-Q1860 (eng)-Wodencafe-angina.wav.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) med. angina

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


anginka

1. gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych; anginowiec, pelargonia pachnąca, ruzyndla, geranium, gerania;
2. zdrobnienie od: angina (choroba)


SJP.pl

Wikipedia


anginowiec

gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych; anginka, pelargonia pachnąca, ruzyndla, geranium, gerania


SJP.pl


anginowy

angina


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) med. związany z anginą, spowodowany anginą

Wiktionary

Patrz:

angina

Powiązane:

 rzecz. angina ż.

Wiktionary


angio-

przedrostek

 (1.1) med. pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z układem naczyniowym

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) angioblast • angiochirurgia • angioencefalografia • angiogeneza • angiografia • angiogram • angiokardiografia • angiologia • angioplastyka • angiostenoza • angiotensyna • angiotonina

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀγγεῖον. (angeíon) → naczynie

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) ангио-

* duński: (1.1) angio-

* hiszpański: (1.1) angio-

* interlingua: (1.1) angio-

* niemiecki: (1.1) angio-

* rosyjski: (1.1) ангио-

* włoski: (1.1) angio-

źródła.

== angio- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|aŋ.xjo.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) angio-

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãŋʲɟɔ, AS: ãŋʹǵo

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

 etym|gr|ἀγγεῖον. (angeíon) → naczynie

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) ангио-

* duński: (1.1) angio-

* hiszpański: (1.1) angio-

* interlingua: (1.1) angio-

* niemiecki: (1.1) angio-

* rosyjski: (1.1) ангио-

* włoski: (1.1) angio-

źródła.

== angio- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|aŋ.xjo.

znaczenia.

przedrostek

 (1.1) angio-

odmiana.

 (1.1) nieodm.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


angiochirurg

specjalista w dziedzinie angiochirurgii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. zob. chirurg naczyniowy.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka - specjalistka w zakresie angiochirurgii

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋʲɟɔˈxʲirurk, AS: ãŋʹǵoχʹirurk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. angiochirurgia ż.

:: fż. angiochirurżka ż.

 przym. angiochirurgiczny

 przysł. angiochirurgicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) chirurg naczyniowy, pot. naczyniowiec

 (2.1) chirurg naczyniowa

Wiktionary


angiochirurgia

Chirurgia naczyniowa, angiochirurgia – dział chirurgii zajmujący się zabiegami operacyjnymi naczyń krwionośnych (tętnic i żył) oraz limfatycznych. Zakres tej specjalizacji obejmuje leczenie operacyjne, wewnątrznaczyniowe i zachowawcze układu naczyniowego, w tym: trombektomię, skleroterapię żył, pomostowanie tętnic, udrożnianie tętnic, sympatektomię, angioplastykę, implantację stentów, embolizację naczyń, leczenie trombolityczne, leczenie stopy cukrzycowej, leczenie obrzęku chłonnego, amputacje u chorych z niedokrwieniem kończyn dolnych, wytwarzanie dostępu naczyniowego dla celów hemodializy.

Wikipedia


angiochirurgiczny

przymiotnik od: angiochirurgia


SJP.pl


angioencefalograficzny

przymiotnik od: angioencefalografia


SJP.pl


angiogeneza

tworzenie się naczyń włosowatych w czasie rozwoju embrionalnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) fizj. proces powstawania nowych naczyń włosowatych w czasie życia osobniczego po urodzeniu

Wiktionary

Angiogeneza (gr. angeion = naczynie + genesis = pochodzenie, powstawanie) – proces tworzenia się naczyń włosowatych.

Zachodzi w rozwoju embrionalnym, może także występować w życiu pozapłodowym (zarówno jako proces fizjologiczny, jak i patologiczny).

Angiogenezę można zaobserwować podczas:

  • rozwoju zmiany nowotworowej
  • gojenia się rany
  • agregacji płytek krwi
  • regeneracji endometrium
  • regulacji metabolizmu jonów.

Wikipedia


angiograf

urządzenie do badań obrazowych z wykorzystaniem promieni rentgenowskich i kontrastu


SJP.pl


angiografia

metoda badania naczyń krwionośnych polegająca na uwidocznieniu ich na obrazie rentgenowskim poprzez wprowadzenie do ich światła środka kontrastującego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. rentgenografia fragmentu układu krwionośnego;

Wiktionary

Angiografia lub arteriografia (gr. angeion – naczynie i graphein – zapisać) jest techniką obrazowania medycznego wykorzystywaną do wizualizacji wnętrza naczyń krwionośnych oraz organów ciała, zwracającą szczególną uwagę na tętnice, żyły oraz komory serca. Standardową metodą przeprowadzania badania angiograficznego jest wstrzyknięcie nieprzepuszczalnego dla promieni rentgenowskich środka kontrastowego, a następnie przeprowadzenia obrazowania przy użyciu technik opartych na promieniowaniu rentgenowskim takich jak fluoroskopia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Pacjenci zarejestrowani od dwóch miesięcy na angiografię dowiedzieli się, że badania zostały wstrzymane z powodu awarii sprzętu.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋʲɟɔˈɡrafʲja, AS: ãŋʹǵografʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. angiograf m.

 przym. angiograficzny

Wiktionary


angiograficzny

angiografia


SJP.pl

Patrz:

angiografia

angiogram

zdjęcie rentgenowskie układu wieńcowego


SJP.pl


angiokardiograficzny

przymiotnik od: angiokardiografia, np. badanie angiokardiograficzne


SJP.pl


angiolog

specjalista w dziedzinie angiologii


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) med. lekarz specjalista zajmujący się profilaktyką, rozpoznawaniem i leczeniem chorób układu naczyniowego i limfatycznego

rzeczownik, rodzaj żeński

 (2.1) med. lekarka specjalistka angiologii

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W badaniu USG radiolog wykrył coś w rodzaju tętniaka, skierował więc mnie do angiologa.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãŋʲˈɟɔlɔk, AS: ãŋʹǵolok

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. angiologia ż.

 przym. angiologiczny

 przysł. angiologicznie

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pot. naczyniowiec

Wiktionary


angiologia

dział medycyny zajmujący się schorzeniami układu naczyniowego: krwionośnego i limfatycznego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. nauka o naczyniach krwionośnych;

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Chirurgia wieńcowa jest obszarem chirurgii i nie należy do angiologii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋʲɟɔˈlɔɟja, AS: ãŋʹǵoloǵi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. angiolog mos./ż.

 przym. angiologiczny

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) nauka

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) medycyna

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. angiolog mos./ż.

 przym. angiologiczny

frazeologia.

etymologia.

 etymn|pol|angio-|-logia. < etym|gr|ἀγγεῖον|-λογία. (angeîon + -logíā) → naczynie + -logia

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) angiology

* arabski: (1.1) طب الأوعية الدموية

* baskijski: (1.1) angiologia

* bułgarski: (1.1) ангиология ż.

* czeski: (1.1) angiologie ż.

* francuski: (1.1) angiologie ż.

* hiszpański: (1.1) angiología ż.

* interlingua: (1.1) angiologia

* niemiecki: (1.1) Angiologie ż.

* nowogrecki: (1.1) αγγειολογία n.

* portugalski: (1.1) angiologia ż.

* rosyjski: (1.1) ангиология ż.

* słowacki: (1.1) angiológia ż.

* ukraiński: (1.1) ангіологія ż.

* włoski: (1.1) angiologia ż.

źródła.

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


angiologiczny

angiologia


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) med. związany z angiologią

Wiktionary

Patrz:

angiologia

Powiązane:

 rzecz. angiologia ż., angiolog m.

Wiktionary


angioneuroza

nerwica polegająca na rozstroju czynności układu współczulnego; neuroza naczyniowa


SJP.pl


angioplastyka

zabieg leczniczy mający na celu udrożnienie i poszerzenie naczynia krwionośnego; balonikowanie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. chirurgiczny zabieg leczniczy polegający na poszerzeniu naczyń krwionośnych;

Wiktionary

Angioplastyka – zabieg przezskórny polegający na poszerzeniu naczyń krwionośnych, które zostały zwężone lub zamknięte w wyniku choroby (najczęściej miażdżycy). Wykonuje się angioplastykę tętnic wieńcowych, szyjnych, kończyn, narządów wewnętrznych, czasami również naczyń żylnych.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) W naszej klinice wykonujemy angioplastykę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋʲɟɔˈplastɨka, AS: ãŋʹǵoplastyka

Wiktionary


angioscyntygrafia

rodzaj diagnostycznego badania obrazowego, polegającego na dożylnym wstrzyknięciu radiofarmaceutyku oraz analizie jego przepływu w określonych obszarach


SJP.pl


angiostenoza

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. zwężenie naczyń krwionośnych w wyniku zakrzepu lub zapalenia

Wiktionary


angiotensyna

hormon tkankowy występujący w osoczu krwi, powodujący uogólniony skurcz naczyń i podwyższenie ciśnienia krwi


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) biochem. fizj. hormon peptydowy, który odgrywa kluczową rolę w regulacji ciśnienia krwi i gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu

Wiktionary

Angiotensyna – hormon peptydowy wchodzący w skład układu hormonalnego RAA, którego zadaniem jest kontrola stężenia jonów sodowych i potasowych w organizmie. Angiotensyny stymulują wydzielanie mineralokortykosteroidu aldosteronu.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Angiotensyna powstaje z angiotensynogenu pod wpływem enzymu reniny.

Wiktionary


angiotensynogen

białko wydzielane przez wątrobę; hipertensynogen


SJP.pl

Angiotensynogen – białko wydzielane przez wątrobę, będące prohormonem angiotensyny. Jego biosynteza odbywa się głównie w hepatocytach (w wątrobie), ale także w adipocytach, mózgu, sercu, ścianach naczyń krwionośnych, nerkach i nadnerczach. Kortykosteroidy, estrogeny oraz hormony tarczycy zwiększają jego produkcję w wątrobie. Każdy z narządów produkujących angiotensynogen ma ponadto własny mechanizm regulujący wydzielanie.

Wikipedia


angiotomia

badanie krwi i naczyń limfatycznych ciała ludzkiego


SJP.pl


angiotonina

Angiotensyna – hormon peptydowy wchodzący w skład układu hormonalnego RAA, którego zadaniem jest kontrola stężenia jonów sodowych i potasowych w organizmie. Angiotensyny stymulują wydzielanie mineralokortykosteroidu aldosteronu.

Wikipedia


angklung

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) muz. tradycyjny indonezyjski instrument muzyczny, złożony z pewnej liczby bambusowych rurek przytwierdzonych do bambusowej ramy;

Wiktionary

Angklung – tradycyjny instrument indonezyjski, idiofon bambusowy, używany w obrzędach rytualnych ku czci bogini ryżu i płodności Dewi Sri, związanych z sadzeniem ryżu i żniwami, a także podczas uroczystości związanych z obrzezaniem. Popularny instrument do nauki muzyki w szkołach indonezyjskich.

W 2010 roku angklung został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.

Wikipedia


angkor

ruiny stolicy państwa Khmerów


SJP.pl

Angkor – współczesna nazwa stosowana do państwa Khmerów istniejącego w okresie od 802 do 1432 roku, nazywanego również Imperium Angkoru lub Imperium Khmerskim. Nazwa Angkor pochodzi od sanskryckiego słowa nagara – miasto (nagara>nokor>angkor).

Wikipedia


angl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) hist. etn. członek plemięemienia germańskiego zamieszkującego od V do VI wieku Brytanię;

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Prawdę mówiąc, plemięemiona germańskie na terytorium Brytanii zatracały swój pierwotny charakter – kondotierzy sascy czy jutyjscy wstępowali na służbę wybranego wodza, przy którym była sława zwycięzcy, bez różnicy czy był on Sasem, czy Anglem.

 (1.1) W 441 r. rozpoczął się trwały podbój Brytanii przez Germanów. Obok Sasów z Holsztynu z półwyspu duńskiego zaczęli emigrować w poszukiwaniu lepszych ziem uprawnych Anglowie i Jutowie.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anglia ż.

:: fż. Anglijka ż.

 przym. angielski

Wiktionary


anglaise

[czytaj: anglEZ] taniec w takcie parzystym, pochodzący z Anglii; muzyka do tego tańca; anglez


SJP.pl


angledozer

typ spychacza z ukośnie ustawionym pługiem


SJP.pl


angler

nizinna mleczna rasa bydła, wyhodowana na półwyspie Angeln w Niemczech


SJP.pl


anglez

dawniej: długi surdut; również długi pukiel włosów


SJP.pl

Anglez - (ang. anglaise angielczyk) to nazwa tańców w takcie parzystym lub czasem trójdzielnym powstałych około XVII-XIX w., rodzaj kontredansa.


Wikipedia


anglezować

1. unosić się rytmicznie w siodle podczas jazdy kłusem w celu złagodzenia wstrząsów
2. przycinać ogon i grzywę konia na sposób angielski; anglizować


SJP.pl


anglezowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) jeźdz. rytmiczne unoszenie się w siodle podczas jazdy kłusem, aby złagodzić wstrząsy

 (1.2) sposób krótkiego przycinania koniowi ogona i grzywy

Wiktionary

Anglezowanie – rytmiczne unoszenie się jeźdźca z siodła podczas jazdy kłusem na koniu, w takt jego ruchu, w celu zamortyzowania wstrząsów i odciążenia grzbietu końskiego.

Wikipedia

Powiązane:

 czas. anglezować

Wiktionary


anglezyt

minerał krystaliczny, siarczan ołowiu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) geol. miner. minerał krystaliczny z grupy siarczanów, kruchy i przezroczysty; siarczan ołowiu wzór chemiczny|PbSO4.

Wiktionary

Anglezyt – rzadki minerał z grupy siarczanów, barytu. Po raz pierwszy znaleziony w kopalni miedzi na wyspie Anglesey, położonej u wybrzeży Walii, stąd nazwa. Wcześniej był znany jako efekt rozkładu galeny. Przeobraża się w cerusyt.

Wikipedia


anglezytowy

związany z anglezytem


SJP.pl


anglia

1. część Wielkiej Brytanii;
2. Nowa Anglia, rejon historyczno-geograficzny w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. kraina geograficzno-historyczna w Wielkiej Brytanii

 (1.2) pot. geogr. polit. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej;

Wiktionary

Anglia (ang. England) – część składowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. W przeszłości była niezależnym królestwem. Ma granice lądowe z Walią na zachodzie i Szkocją na północy. Kraj jest oblewany przez Morze Celtyckie i Morze Irlandzkie. Od kontynentalnej części Europy oddzielony jest kanałem La Manche i Morzem Północnym. Stolicą Anglii jest Londyn. Panuje w niej król brytyjski Karol III. Populacja kraju to ponad 56 milionów osób (2019), większość z nich mieszka w stolicy i innych aglomeracjach.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Anglia jest krainą historyczną Wielkiej Brytanii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãŋɡlʲja, AS: ãŋglʹi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglistyka ż., anglistka ż., anglista m., Angol m., Anglik m., Angielka ż., anglicyzm m., angielski mrz., Angl mos., Anglijka ż., angielskość ż.

 przym. angielski

 przysł. angielsko, po angielsku

 temsłow. anglo-

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Albion

Wiktionary


anglicki

dawniej: angielski


SJP.pl


anglicyzacja

poddawanie wpływom angielskim, nadawanie czemuś cech typowo angielskich


SJP.pl


anglicyzm

wyraz, zwrot lub konstrukcja składniowa wzorowane na języku angielskim albo z niego przejęte


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. wyraz, zwrot, forma gramatyczna zapożyczona do jakiegoś języka z języka angielskiego;

Wiktionary

Anglicyzm – element językowy zapożyczony z języka angielskiego lub na nim wzorowany.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Załoga nic nie zrozumiała z rojącej się od anglicyzmów przemowy kierownika działu kadr.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãŋˈɡlʲit͡sɨsm̥, AS: ãŋglʹicysm̦

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglik mzw., Anglia ż., Anglik mos., Angielka ż., anglistyka ż., anglista mos., anglistka ż., angielski mrz., angielskość ż., anglicyzowanie n.

 przym. anglistyczny, angielski

 czas. anglizować

Wiktionary


anglicyzować

poddawać wpływom angielskim, nadawać cechy angielskie; angielszczyć, anglizować, zangielszczać


SJP.pl


anglicyzowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) stosowanie anglicyzmów

 (1.2) uleganie wpływom języka i kultury angielskiej

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglicyzm m., zanglicyzowanie n.

 czas. anglicyzować ndk., zanglicyzować ndk.

Wiktionary


anglijka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) hist. członkini plemięemienia germańskiego zamieszkującego od V do VI wieku Brytanię;

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anglia ż.

:: fm. Angl m.

 przym. angielski

 przysł. po angielsku

Wiktionary


anglik

1. angielski koń pełnej krwi;
2. w gwarze uczniowskiej: lekcja języka angielskiego;
3. potocznie: samochód z kierownicą po prawej stronie, przystosowany do ruchu lewostronnego


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mężczyzna narodowości angielskiej

 (1.2) pot. Brytyjczyk

Wiktionary

Anglicy (ang. English people) – naród germański zamieszkujący głównie Wielką Brytanię, zwłaszcza Anglię (ok. 45 mln), posługujący się językiem angielskim z grupy języków germańskich. Poza Zjednoczonym Królestwem mieszkają głównie w Republice Południowej Afryki, Związku Australijskim, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. Anglicy wyznają głównie anglikanizm.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Anglicy i Szkoci mają tę samą królową.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãŋɡlʲik, AS: ãŋglʹik

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglicyzm m., Anglia ż., Angol m., angol m., angielskość ż.

:: fż. Angielka ż.

 przym. angielski

 przysł. angielsko, po angielsku

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) pejor. Angol, angol

Wiktionary


anglikanie

wyznawca anglikanizmu


SJP.pl

Anglikanizm – jedna z gałęzi chrześcijaństwa, która powstała w okresie reformacji w Anglii w XVI wieku. Anglikanizm uznawany jest za drogę pośrednią pomiędzy tradycją protestancką a katolicką.

Wikipedia


anglikanin

wyznawca anglikanizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) rel. wyznawca anglikanizmu

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋɡlʲiˈkãɲĩn, AS: ãŋglʹikãńĩn

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglikanizm m., anglikańskość ż.

:: fż. anglikanka ż.

 przym. anglikański

 przysł. anglikańsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konformista

Wiktionary


anglikanizm

wyznanie chrześcijańskie uznające króla za głowę Kościoła, rozpowszechnione w Anglii; konformizm


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) rel. gałąź chrześcijaństwa łącząca tradycję protestancką z katolicką, powstała w Anglii w XVI w., uznająca króla za zwierzchnika Kościoła;

Wiktionary

Anglikanizm – jedna z gałęzi chrześcijaństwa, która powstała w okresie reformacji w Anglii w XVI wieku. Anglikanizm uznawany jest za drogę pośrednią pomiędzy tradycją protestancką a katolicką.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. Angielka ż., anglikanin mos., anglikanka

 przym. anglikański

Wiktionary


anglikanka

wyznawczyni anglikanizmu


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. wyznawczyni anglikanizmu

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Po śmierci monarchy dwie jego córki katoliczka Maria i anglikanka Elżbieta rozpoczęły rywalizować o koronę.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋɡlʲiˈkãnka, AS: ãŋglʹikãnka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglikanizm m., anglikańskość ż.

:: fm. anglikanin m.

 przym. anglikański

 przysł. anglikańsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) konformistka

Wiktionary


anglikański

związany z anglikanizmem (np. wyznanie anglikańskie, liturgia anglikańska)


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rel. związany z anglikanizmem

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) W niektórych kościołach katolickich i w anglikańskim "High Church" komunia z reguły jest przyjmowana na klęcząco.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglikanin mos., anglikanizm mrz., Angielka ż., anglikanka ż.

Wiktionary


anglista

znawca anglistyki


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) zaw. jęz. znawca języka, literatury i kultury angielskiej

 (1.2) pot. eduk. nauczyciel języka angielskiego

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. angielskość ż., angielski mrz., anglicyzm mrz., Anglia, Anglik, Angielka, anglistyka, anglistka

 przym. angielski, anglistyczny

Wiktionary


anglistka

anglista


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauk. eduk. jęz. znawczyni języka, literatury i kultury angielskiej

 (1.2) eduk. nauczycielka języka angielskiego

Wiktionary

Patrz:

anglista

Przykłady

 (1.2) Nasza anglistka ma hopla na punkcie systematyczności i na każdej lekcji sprawdza słowniczki.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anglia ż., Anglik mos., Angielka ż., angielski mrz., anglicyzm mrz., anglistyka ż.

:: fm. anglista mos.

 przym. angielski, anglistyczny

Wiktionary


anglistyczny

anglistyka


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z anglistyką, dotyczący anglistyki

Wiktionary

Patrz:

anglistyka

Powiązane:

 rzecz. anglistka ż., anglista mos., anglicyzm mrz., Angielka ż., anglistyka ż.

Wiktionary


anglistyka

nauka o języku angielskim, literaturze angielskiej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nauka o języku i literaturze angielskiej

 (1.2) wydział lub kierunek uniwersytecki obejmujący studia w zakresie anglistyki (1.1)

Wiktionary

Filologia angielska (ang. English studies), in. anglistyka (niem. Anglistik, z fr. anglistique) – filologia języka angielskiego; nauka o języku, literaturze i kulturze krajów angielskiego obszaru językowego; kierunek studiów uniwersyteckich.

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. anglicyzm mrz., angielski mrz., Angielka ż., anglista m., anglistka ż., Anglia ż.

 przym. angielski, anglistyczny

Wiktionary


anglizować

1. poddawać wpływom angielskim, nadawać cechy angielskie; angielszczyć, anglicyzować, zangielszczać;
2. przycinać ogon i grzywę konia na sposób angielski; anglezować


SJP.pl

czasownik

 (1.1) nadawanie komuś lub czemuś cech angielskich

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglizowanie n., anglicyzm mrz., angielski mrz., Angielka ż.

 przym. angielski

Wiktionary


anglizowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) odczasownikowy od|anglizować.

Wiktionary

Powiązane:

 czas. anglizować

Wiktionary


anglo-

temat słowotwórczy

 (1.1) pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z Anglią lub językiem angielskim

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

 (1.1) anglofobia • anglokatolicyzm • anglojęzyczny • anglosaski

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Anglia ż., angielski mrz.

 przym. angielski

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|Anglus.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) англо-

* hiszpański: (1.1) anglo-

* nowogrecki: (1.1) αγγλο-, αγγλό-

* rosyjski: (1.1) англо-

* włoski: (1.1) anglo-

źródła.

== anglo- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|ãŋ.glo.

znaczenia.

temat słowotwórczy

 (1.1) anglo-

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãŋɡlɔ, AS: ãŋglo

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anglia ż., angielski mrz.

 przym. angielski

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. Anglia ż., angielski mrz.

 przym. angielski

frazeologia.

etymologia.

 etym|łac|Anglus.

uwagi.

tłumaczenia.

* bułgarski: (1.1) англо-

* hiszpański: (1.1) anglo-

* nowogrecki: (1.1) αγγλο-, αγγλό-

* rosyjski: (1.1) англо-

* włoski: (1.1) anglo-

źródła.

== anglo- (język hiszpański.) ==

wymowa. IPA3|ãŋ.glo.

znaczenia.

temat słowotwórczy

 (1.1) anglo-

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


angloarab

koń wyhodowany z krzyżówki konia angielskiego z koniem czystej krwi arabskiej


SJP.pl

Koń angloarabski (Angloarab) – jedna z ras koni gorącokrwistych, pochodząca od konia angielskiego skrzyżowanego z koniem arabskim. W przypadkach idealnych zachowują pozytywne cechy obu ras. Cechuje je gorący temperament i inteligencja. Konie tej rasy odnoszą ogromne sukcesy w sporcie jeździeckim, ale sprawdzają się także w jeździe rekreacyjnej.

Symboliczne oznaczenie rasy: „xxoo” („xx” – pełna krew angielska, „oo” – czysta krew arabska).

Wikipedia


anglofil

sympatyk tego, co angielskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. miłośnik albo wielbiciel Anglii, Anglików lub angielskości

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) angloman

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. anglofilstwo n., anglofilskość ż.

:: fż. anglofilka ż.

 przym. anglofilski

 przysł. anglofilsko

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Anglophile, anglophile

* białoruski: (1.1) англафіл m.

* bułgarski: (1.1) англофил m.

* duński: (1.1) anglofil w.

* francuski: (1.1) anglophile m.

* interlingua: (1.1) anglophile, anglophilo

* rosyjski: (1.1) англофил m.

* słowacki: (1.1) anglofil m.

* ukraiński: (1.1) англофіл m.

* węgierski: (1.1) angolbarát

źródła.

== anglofil (język duński.) ==

wymowa.

 Dania|ɑŋloˈfiˀl.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj wspólny

 (1.1) anglofil

przymiotnik

 (2.1) anglofilski

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglofilstwo n., anglofilskość ż.

:: fż. anglofilka ż.

 przym. anglofilski

 przysł. anglofilsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) angloman

Wiktionary


anglofilia

sympatia dla wszystkiego, co angielskie; anglofilizm, anglofilstwo


SJP.pl


anglofilizm

sympatia dla wszystkiego, co angielskie; anglofilstwo, anglofilia


SJP.pl


anglofilka

sympatyczka tego, co angielskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) książk. miłośniczka albo wielbicielka Anglii, Anglików lub angielskości

Wiktionary

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. anglofilstwo n., anglofilskość ż.

:: fm. anglofil mos.

 przym. anglofilski

 przysł. anglofilsko

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|anglofil|-ka.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|anglofil.

* słowacki: (1.1) anglofilka ż.

źródła.

== anglofilka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anglofilka

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglofilstwo n., anglofilskość ż.

:: fm. anglofil mos.

 przym. anglofilski

 przysł. anglofilsko

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. anglofilstwo n., anglofilskość ż.

:: fm. anglofil mos.

 przym. anglofilski

 przysł. anglofilsko

frazeologia.

etymologia. etymn|pol|anglofil|-ka.

uwagi.

tłumaczenia.

 (1.1) zobtłum rodz|anglofil.

* słowacki: (1.1) anglofilka ż.

źródła.

== anglofilka (język słowacki.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) anglofilka

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


anglofilski

anglofilstwo, anglofilizm


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) związany z anglofilami lub anglofilią, dotyczący anglofilów lub anglofilii

Wiktionary

Patrz:

anglofilstwo, anglofilizm

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. anglofilstwo n., anglofil mos., anglofilka ż., anglofilia ż., anglofilskość ż.

 przysł. anglofilsko

frazeologia.

etymologia.

 etymn|anglofil|-ski.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Anglophilic, anglophilic

* białoruski: (1.1) англафільскі

* bułgarski: (1.1) англофилски

* duński: (1.1) anglofil

* francuski: (1.1) anglophile

* hiszpański: (1.1) anglófilo

* kataloński: (1.1) anglòfil

* rosyjski: (1.1) англофильский

* słowacki: (1.1) anglofilský, anglofilný

* słoweński: (1.1) anglofilski

* ukraiński: (1.1) англофільський

źródła.

== anglofilski (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) anglofilski

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglofilstwo n., anglofil mos., anglofilka ż., anglofilia ż., anglofilskość ż.

 przysł. anglofilsko

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. anglofilstwo n., anglofil mos., anglofilka ż., anglofilia ż., anglofilskość ż.

 przysł. anglofilsko

frazeologia.

etymologia.

 etymn|anglofil|-ski.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Anglophilic, anglophilic

* białoruski: (1.1) англафільскі

* bułgarski: (1.1) англофилски

* duński: (1.1) anglofil

* francuski: (1.1) anglophile

* hiszpański: (1.1) anglófilo

* kataloński: (1.1) anglòfil

* rosyjski: (1.1) англофильский

* słowacki: (1.1) anglofilský, anglofilný

* słoweński: (1.1) anglofilski

* ukraiński: (1.1) англофільський

źródła.

== anglofilski (język słoweński.) ==

wymowa.

znaczenia.

przymiotnik

 (1.1) anglofilski

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


anglofilsko

przysłówek

 (1.1) z nastawieniem anglofilskim, w duchu anglofilstwa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglofil mos., anglofilka ż., anglofilskość ż., anglofilstwo n.

 przym. anglofilski

Wiktionary


anglofilskość

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) cecha tego, co anglofilskie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglofil mos., anglofilka ż., anglofilstwo n.

 przym. anglofilski

 przysł. anglofilsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anglofilstwo

Wiktionary


anglofilstwo

sympatia dla wszystkiego, co angielskie; anglofilizm, anglofilia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zamiłowanie i sprzyjanie Anglii, Anglikom lub wszelkim przejawom angielskości

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nie znosił jej anglofilstwa, tych popołudniowych herbatek i ciasteczek.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglofil mos., anglofilka ż., anglofilskość ż.

 przym. anglofilski

 przysł. anglofilsko

Wiktionary


anglofob

ktoś mający wrogi stosunek do wszystkiego, co angielskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) osoba niechętna do wszystkiego co angielskie

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Osiemnastowieczni Francuzi byli anglofobami.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglofobia ż.

 przym. anglofobijny

Wiktionary


anglofobia

niechętny lub wrogi stosunek do wszystkiego, co angielskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) niechęć do Anglików i wszystkiego co angielskie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglofob mos., anglofobka ż.

Wiktionary


anglofobka

kobieta mająca wrogi stosunek do wszystkiego, co angielskie


SJP.pl


anglofon

człowiek, którego językiem ojczystym jest angielski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) książk. osoba mówiąca po angielsku

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Poszukajcie jakiegoś anglofona, by to zostało przeczytane z odpowiednim akcentem.

Wiktionary


anglofonka

anglofon


SJP.pl

Patrz:

anglofon

anglojęzyczny

angielskojęzyczny;
1. posługujący się językiem angielskim;
2. napisany w języku angielskim;
3. o jakimś terenie: zamieszkany przez ludność posługującą się językiem angielskim


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) posługujący się językiem angielskim

 (1.2) taki, którego mieszkańcy posługują się językiem angielskim

 (1.3) spisany, stworzony w języku angielskim

Wiktionary

Przykłady

 (1.3) Niezmodyfikowany tekst jego noty biograficznej wciąż dostępny jest m.in. w anglojęzycznej Wikipedii.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋɡlɔjɛ̃w̃ˈzɨt͡ʃnɨ, AS: ãŋgloi ̯ẽũ̯zyčny

Wiktionary


anglokatolicki

anglokatolik


SJP.pl

Patrz:

anglokatolik

anglokatolicyzm

prokatolicki prąd w Kościele anglikańskim


SJP.pl

Anglokatolicyzm – prąd wewnątrz Kościoła anglikańskiego, zainicjowany przez L. Andrewsa. Skłania się on ku zmienianiu stosunków z Kościołem katolickim poprzez ponowne przyjęcie:

  • pewnych dogmatów;
  • nauczania teologicznego;
  • określonych, właściwych dla Kościoła katolickiego elementów liturgii.

Wikipedia


anglokatoliczka

anglokatolik


SJP.pl

Patrz:

anglokatolik

anglokatolik

wyznawca anglokatolicyzmu


SJP.pl


angloman

wielbiciel wszystkiego, co angielskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) miłośnik i naśladowca wszystkiego, co angielskie

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglomania ż.

:: fż. anglomanka ż.

 przym. anglomański

Wiktionary


anglomania

przesadna sympatia do wszystkiego, co angielskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) nadmierna i bezkrytyczna sympatia do osób, przedmiotów, zjawisk związanych z Anglią;

Wiktionary

Anglomania (anglomanie) – objawiająca się w bezgranicznym uwielbieniu wszystkiego co angielskie, zwłaszcza angielskiego ustroju. Była to częsta postawa wśród francuskich les philosophes XVIII wieku. Prym wśród anglomaniaków wiódł Voltaire. Louis de Jaucourt – dobrze znający anglików członek Royal Society był bardziej sceptyczny i nieraz krytykował tą niepatriotyczną postawę.Zjawiskiem tym zajmują się francuscy historycy Claude Bruneteau i Bernard Cottret.

Wikipedia

Przykłady

składnia.

kolokacje.

synonimy.

 (1.1) anglofilstwo, anglofilizm

antonimy.

 (1.1) anglofobia

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 rzecz. angloman mos., anglomanka ż.

 przym. anglomański

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* białoruski: (1.1) англаманія ż.

* bułgarski: (1.1) англомания ż.

* duński: (1.1) anglomani w.

* interlingua: (1.1) anglomania

* rosyjski: (1.1) англомания ż.

* słowacki: (1.1) anglomania ż.

* ukraiński: (1.1) англоманія ż.

* węgierski: (1.1) anglománia

* włoski: (1.1) anglomania ż.

źródła.

== anglomania (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) anglomania

odmiana.

przykłady.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋɡlɔ̃ˈmãɲja, AS: ãŋglõmãńi ̯a

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. angloman mos., anglomanka ż.

 przym. anglomański

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anglofilstwo, anglofilizm

Wiktionary


anglomanka

angloman


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) miłośniczka i naśladowniczka wszystkiego, co angielskie

Wiktionary

Patrz:

angloman

Powiązane:

 rzecz. anglomania ż.

:: fm. angloman mos.

 przym. anglomański

Wiktionary


anglonubijski

koza anglonubijska - brytyjska rasa kóz domowych


SJP.pl


anglosaksoński

dawniej: anglosaski


SJP.pl


anglosas

1. potomek germańskich plemion Anglów, Sasów i Jutów, które w VI wieku podbiły południową część Wielkiej Brytanii;
2. Brytyjczyk lub Amerykanin brytyjskiego pochodzenia;
3. przedstawiciel kultury i tradycji brytyjskiej, przeciwstawianej zwykle kontynentalnej tradycji europejskiej


SJP.pl

Anglosasi (łac. Anglosaxones, ang. Anglo-Saxons) – w historiografii plemiona wywodzące się z terenu obecnych Niemiec i Skandynawii, takie jak Anglowie, Sasi i Jutowie, które (począwszy od V wieku) zasiedliły większą część Wysp Brytyjskich. Anglosasami nazywa się także społeczeństwa wywodzące się od tych plemion. Współczesny język angielski pochodzi od języków, którymi te plemiona posługiwały się 1500 lat temu.

Wikipedia


anglosasi

1. germańskie plemiona Anglów, Sasów i Jutów, które w VI wieku podbiły południową część Wielkiej Brytanii;
2. Anglicy i inne narody angielskiego pochodzenia, zwłaszcza Amerykanie


SJP.pl

Anglosasi (łac. Anglosaxones, ang. Anglo-Saxons) – w historiografii plemiona wywodzące się z terenu obecnych Niemiec i Skandynawii, takie jak Anglowie, Sasi i Jutowie, które (począwszy od V wieku) zasiedliły większą część Wysp Brytyjskich. Anglosasami nazywa się także społeczeństwa wywodzące się od tych plemion. Współczesny język angielski pochodzi od języków, którymi te plemiona posługiwały się 1500 lat temu.

Wikipedia


anglosaska

dotyczący Anglosasów, charakterystyczny dla Anglasosasów


SJP.pl


anglosaski

dotyczący Anglosasów, charakterystyczny dla Anglasosasów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) jęz. poprzednik nowoczesnego języka angielskiego;

przymiotnik

 (2.1) związany z językiem anglosaskim (1.1)

 (2.2) związany z krajami, gdzie mówi się po angielsku (zazwyczaj dotyczy Wielkiej Brytanii, USA, Kanady i Australii)

Wiktionary

Przykłady

 (2.2) „PM” jest anglosaskim określeniem pory doby.

 (2.2) Wzorem uniwersytetów anglosaskich uczelnia przewiduje szeroki program stypendialny, który pozwoli zwolnić wybitnych studentów z jakichkolwiek opłat związanych ze studiowaniem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋɡlɔˈsasʲci, AS: ãŋglosasʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglosaskość ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) staroangielski

 (2.1) staroangielski

Wiktionary


anglosaskość

anglosaski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest anglosaskie; cecha tych, którzy są anglosascy

Wiktionary

Patrz:

anglosaski

Powiązane:

 przym. anglosaski

 przysł. anglosasko

 rzecz. anglosaski mrz.

Wiktionary


anglówa

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) poznań. daw. kopnięcie piłki przednią, zewnętrzną częścią stopy

Wiktionary


anglowie

Anglowie (łac. Angli) – lud pochodzenia germańskiego, który w V wieku n.e. najechał wraz z Sasami i Jutami Brytanię.

Od nich nazwę wzięła Anglia. Po raz pierwszy wspomina o nich Tacyt (II wiek n.e.), mówiąc jako o wyznawcach bogini Nerthus. Według Bedy Czcigodnego pochodzili z prowincji Angeln w Szlezwiku. W wiekach od V do VI zamieszkiwali obszar Nortumbrii, Mercji i wschodnią oraz środkową Anglię.

Wikipedia


angoba

polewa ze szlachetnej glinki używana w garncarstwie


SJP.pl

Angoba (fr. engobe), polewa, pobiałka, engoba – delikatna powłoka z białej lub barwionej glinki nakładana na wyrób przed wypaleniem dla uzyskania powierzchni matowej lub lśniącej.

Uszlachetniona, płynna glinka, którą cienkowarstwowo pokrywa się powierzchnię (czerep) ceramicznego naczynia z gorszego surowca (np. z gliny zanieczyszczonej, gruboziarnistej). Wygładza jego powierzchnię, zmniejsza przesączalność i nadaje jasny koloryt. Zasadniczo nakładane dla ozdoby, angoby najczęściej są żółte, czerwonawe i matowe białe (nazywane pobiałką). Bywają dodatkowo zdobione polichromią lub ryciem (sgraffito), także techniką barbotine lub szkliwione. Angobowanie, znane od czasów przedhistorycznych, występuje we wszystkich kręgach kulturowych.

Wikipedia


angobować

nakładać angobę na powierzchnię wyrobów ceramicznych


SJP.pl


angobowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) szt. pokrywanie naczynia warstwą angoby

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. angoba ż.

 czas. angobować

Wiktionary


angofrazja

wada wysławiania się, polegająca na przerywaniu mowy samogłoskami lub dźwiękami nosowymi


SJP.pl


angoisse

[czytaj: angłAS] stałe uczucie lęku związane z odpowiedzialnością za własne decyzje


SJP.pl

Angoisse – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Nowa Akwitania, w departamencie Dordogne.

Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 559 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 24 osób/km² (wśród 2290 gmin Akwitanii Angoisse plasuje się na 670. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 421.).

Wikipedia


angol

lekceważąco o Angliku; Angol


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) lekcew. Anglik

Wiktionary

Angol (tytuł oryg. The Limey) – amerykański film kryminalny z 1999 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Mój chłopak jest Angolem.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãŋɡɔl, AS: ãŋgol

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anglik mzw., Anglia ż., Angielka ż., Anglik mos., angielski mrz.

 przym. angielski

Wiktionary


angola

lekceważąco o Angliku; Angol


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. państwo w Afryce;

Wiktionary

Angola, Republika Angoli (port. República de Angola) – państwo w południowo-zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim, członek Unii Afrykańskiej. Sąsiaduje z Demokratyczną Republiką Konga, Namibią, Kongiem oraz Zambią. W przeszłości była kolonią portugalską. Posiada znaczne zasoby surowców naturalnych, w tym ropy naftowej i diamentów.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Stolicą Angoli jest Luanda.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãŋˈɡɔla, AS: ãŋgola

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Angolijczyk mos., Angolijka ż., Angolczyk mos., Angolka ż.

 przym. angolski, angolijski, proangolski, antyangolski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ofic. Republika Angoli

Wiktionary


angolański

1. Angola; angolski, angolijski;
2. talapoin angolański - gatunek ssaka naczelnego z podrodziny koczkodanów


SJP.pl


angolczyk

obywatel Angoli; Angolijczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Angoli

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãŋˈɡɔlt͡ʃɨk, AS: ãŋgolčyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Angola ż., Angolijczyk m.

:: fż. Angolka ż., Angolijka ż.

 przym. angolski, angolijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Angolijczyk

Wiktionary


angolijczyk

obywatel Angoli; Angolczyk


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) obywatel Angoli

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋɡɔˈlʲijt͡ʃɨk, AS: ãŋgolʹii ̯čyk

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Angola ż., Angolczyk m.

:: fż. Angolka ż., Angolijka ż.

 przym. angolski, angolijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Angolczyk

Wiktionary


angolijka

obywatelka Angoli; Angolka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Angoli

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋɡɔˈlʲijka, AS: ãŋgolʹii ̯ka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Angola ż., Angolka ż.

:: fm. Angolijczyk mos., Angolczyk mos.

 przym. angolski, angolijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Angolka

Wiktionary


angolijski

przymiotnik od: Angola; angolski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Angoli (państwa w Afryce)

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãŋɡɔˈlʲijsʲci, AS: ãŋgolʹii ̯sʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Angola ż., Angolka ż., Angolijka ż., Angolijczyk mos., Angolczyk mos.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) angolski

Wiktionary


angolka

lekceważąco: Angielka; Angolka


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) obywatelka Angoli

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãŋˈɡɔlka, AS: ãŋgolka

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Angola ż., Angolijka ż.

:: fm. Angolczyk mos., Angolijczyk mos.

 przym. angolski, angolijski

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Angolijka

Wiktionary


angolski

przymiotnik od: Angola; angolijski


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) odnoszący się do Angoli (państwa w Afryce)

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Angolska flaga jest czerwona, żółta i czarna.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãŋˈɡɔlsʲci, AS: ãŋgolsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Angola ż., Angolczyk mos., Angolka ż., Angolijczyk mos., Angolijka ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) angolijski

Wiktionary


angor

wełna ze zwierząt angorskich


SJP.pl


angora

wełna ze zwierząt angorskich


SJP.pl

  • „Angora” – polski tygodnik
  • Angora – dawna nazwa Ankary
  • Angora – rasa królika
    • Angora – tkanina uzyskiwana z wełny (sierści) królików rasy Angora
  • Angora – rasa kota

Wikipedia


angorowy

związany z angorą


SJP.pl


angorski

1. odnoszący się do angory (rasy zwierząt), zrobiony z sierści tych zwierząt (np. królik angorski, wełna angorska);
2. przymiotnik od: Angora


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) dosł. hist. związany z Angorą, dotyczący Angory (współcz. Ankara)

 (1.2) związany z angorą, dotyczący angory

Wiktionary

Przykłady

 (1.2) Podobnie jak zwierzęta innych gatunków mające długą okrywę, również świnki angorskie wymagają szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych – czesania, pudrowania itp. – i są w hodowli najbardziej kłopotliwe.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Angora ż., angora ż.

 przym. angorowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) angorowy

Wiktionary


angoryzm

cecha dziedziczna uzyskiwana przez dobór hodowlany, wyrażająca się wzmożeniem wzrostu owłosienia niektórych zwierząt


SJP.pl


angosciamente

[czytaj: angosczamente] określenie wykonawcze: lękliwie, niespokojnie


SJP.pl


angostura

gorzka i aromatyczna kora południowo-amerykańskiego drzewa, używana dawniej jako lek przeciwszkorbutowy; dziś stosowana głównie do wyrobu gorzkich wódek o tejże nazwie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) spoż. gorzka, aromatyczna wódka o ciemnoczerwonej lub pomarańczowej barwie produkowana w Trynidadzie i Tobago, używana również jako dodatek do drinków i przyprawa do potraw;

 (1.2) bot. farm. kora z rośliny nazwa systematyczna|Angostura trifoliata|ref=tak. wykorzystywana jako lek przy tropikalnych zaburzeniach żołądkowych i szkorbucie

Wiktionary

  • Angostura – gatunek wódki z Trynidadu i Tobago
  • Angostura – miasto w Meksyku
  • Angostura – miasto w Kolumbii

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Dzisiaj było na bogato – tofu marynowane w angosturze z sokiem pomarańczy, smażone z kasztanami wodnymi i białymi grzybami chińskimi z dodatkiem świeżego imbiru i chili.

Wiktionary


angowski

nazwisko


SJP.pl


angria

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. kraina historyczna w Niemczech, środkowa część wczesnośredniowiecznego księstwa Saksonii, położona między Ostfalią a Westfalią;

Wiktionary

Wikipedia


angrosista

przestarzałe: kupiec zajmujący się handlem hurtowym; hurtownik


SJP.pl


angryst

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) gw-pl|Poznań. agrest

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk. agrest

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) gw-pl|Górny Śląsk|sztachloki, wieprzki.

Wiktionary


angst

stan umysłu wynikający z braku sensu lub celu życia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) filoz. stan umysłu świadomego bezcelowości i bezsensu życia

Wiktionary

Muzyka

  • Angst – album muzyczny zespołu Lacrimosa
  • Angst – album niemieckiego zespołu industrialnego KMFDM
  • Angst – album Klausa Schulzego

Kinematografia

  • Angst – film z 1983 roku
  • Angst – film z 2000 roku
  • Angst – anglojęzyczna nazwa filmu La Paura

Inne

  • Angst – rumuńska sieć supermarketów

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ãŋkst, AS: ãŋkst

Wiktionary


angstrem

jednostka długości, 10^(-10) metra


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) fiz. jednostka długości równa jednej dziesięciomiliardowej części metra;

Wiktionary

Angstrem (Å) – jednostka długości równa 10−10 m. Angstrem nie jest w Polsce legalną jednostką miar; nie jest jednostką układu SI.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Długość fali często podaje się w angstremach.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãŋkstrɛ̃m, AS: ãŋkstrẽm

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) 10^{-10}m; symbol. Å

Wiktionary


anguilczyk

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

 (1.1) mieszkaniec Anguilli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anguilla ż.

:: fż. Anguilka ż.

 przym. anguilski

Wiktionary


anguilka

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) mieszkanka Anguilli

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anguilla ż.

:: fm. Anguilczyk m.

 przym. anguilski

Wiktionary


anguilla

terytorium zależne Wielkiej Brytanii w Ameryce Środkowej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) geogr. polit. terytorium zależne Wielkiej Brytanii na Morzu Karaibskim;

Wiktionary

Anguilla [æŋˈɡwɪlə] – terytorium zamorskie Wielkiej Brytanii na Morzu Karaibskim w archipelagu Wysp Nawietrznych (Małe Antyle). Składa się z wysp Anguilla (88 km²), Sombero (5 km²) oraz kilku mniejszych. Najbliższym obcym terytorium jest oddalona o około 7 km na południe wyspa Sint Maarten/Saint-Martin należąca po części do Francji i Holandii.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) The Valley to stolica wyspy Anguilli.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anguilczyk m., Anguilka ż.

 przym. anguilski, antyanguilski

Wiktionary


anguilski

Anguilla


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Anguillą, dotyczący Anguilli

Wiktionary

Patrz:

Anguilla

Powiązane:

 rzecz. Anguilla ż., Anguilczyk mos., Anguilka ż.

Wiktionary


anguria

rodzaj ogórka, ogórek antylski


SJP.pl


angus

szkocka rasa bydła domowego hodowana dla mięsa


SJP.pl

Angus (gael. Aonghas) – jednostka administracyjna (council area) oraz historyczne hrabstwo w Szkocji. Zajmuje powierzchnię 2182 km², a zamieszkana jest przez 116 200 osób (2011). Ośrodkiem administracyjnym jest miasto Forfar.

Wikipedia


angwantibo

zachodnioafrykańska małpa z rodziny lorisowatych


SJP.pl

Angwantibo (Arctocebus) – rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny Perodicticinae w obrębie rodziny lorisowatych (Lorisidae).

Wikipedia


anhalcki

Anhalt


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z Anhaltem, dotyczący Anhaltu (krainy w Niemczech)

Wiktionary

Patrz:

Anhalt

Powiązane:

 rzecz. Anhalt mrz.

Wiktionary


anhalt

kraina historyczna w środkowej części Niemiec


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

 (1.1) hist. geogr. kraina historyczna w środkowej części Niemiec, część dzisiejszego kraju związkowego Saksonia-Anhalt;

Wiktionary

Anhalt – kraina historyczna w środkowej części Niemiec, część dzisiejszego kraju związkowego Saksonia-Anhalt. Obejmuje ziemie po obu stronach środkowej Łaby oraz wschodnie pogórza gór Harz. Głównym miastem jest Dessau-Roßlau (d. Dessau). Od czasów średniowiecza do 1918 r. pod władzą przedstawicieli dynastii askańskiej – potomków Albrechta Niedźwiedzia.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˈanˌhalt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anhalcki

Wiktionary


anhedonia

niezdolność odczuwania przyjemności i radości


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) med. psych. niezdolność do przeżywania przyjemnych uczuć;

Wiktionary

Anhedonia (fr. anhédonie) – brak lub utrata zdolności odczuwania przyjemności (zarówno zmysłowej, cielesnej, jak i emocjonalnej, intelektualnej czy duchowej) i radości. W tym drugim przypadku chodzić może o bardzo zróżnicowane sytuacje takie jak radość wynikająca ze spotkania z bliskimi, wykonywania ulubionych do tej pory czynności czy ogólną radość życia. Jest jednym z kluczowych objawów pomocnych przy diagnozowaniu depresji. Występuje również (jako objaw negatywny) w przypadku schizofrenii oraz niektórych innych zaburzeń psychicznych.

Wikipedia

Wymowa:

IPA: ˌãnxɛˈdɔ̃ɲja, AS: ãnχedõńi ̯a

Wiktionary


anheliczny

taki jak Anhelli (tytułowy bohater poematu Juliusza Słowackiego), odznaczający się najwyższymi wartościami moralnymi; anhelliczny


SJP.pl


anhelizm

zespół cech właściwych Anhellemu (bohaterowi poematu Juliusza Słowackiego): łagodne usposobienie, spolegliwość, altruizm, gotowość do poświęceń itp.; anhellizm


SJP.pl


anhelli

poemat Juliusza Słowackiego


SJP.pl

Anhelli – poemat Juliusza Słowackiego będący pesymistyczną prognozą przyszłości polskiej emigracji i jej walki o niepodległość Polski. Utwór uznaje się za poetycką replikę na Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego Adama Mickiewicza, do których nawiązuje stylizacją na prozę biblijną.

Wikipedia


anhelliczność

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzym. cecha tego, co jest anhelliczne

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anhelliczny

 przysł. anhellicznie

Wiktionary


anhelliczny

taki jak Anhelli (tytułowy bohater poematu Juliusza Słowackiego), odznaczający się najwyższymi wartościami moralnymi; anheliczny


SJP.pl


anhellizm

zespół cech właściwych Anhellemu (bohaterowi poematu Juliusza Słowackiego): łagodne usposobienie, spolegliwość, altruizm, gotowość do poświęceń itp.; anhelizm


SJP.pl


anhuej

prowincja w Chinach; Anhui


SJP.pl

Wikipedia


anhui

prowincja w Chinach; Anhuej


SJP.pl

Wikipedia


anhydraza

enzym zawierający jon cynku skoordynowany z grupami imidazolowymi trzech reszt histydyny


SJP.pl


anhydrobioza

obniżenie aktywności życiowej organizmu wywołane brakiem odpowiedniej ilości wody


SJP.pl

Anabioza (gr. anabíosis ‘ożywianie’), życie utajone – odwracalny, przejściowy stan skrajnego obniżenia aktywności życiowej (tzw. pozornej śmierci) organizmu, będący odpowiedzią na niekorzystne warunki środowiska naturalnego (np. zbyt niska temperatura, niedostatek wody).

Wikipedia


anhydron

nadchloran magnezu


SJP.pl

Nadchloran magnezu, Mg(ClO4)2 (nazwy handlowe: Anhydron, Dehydryt) – nieorganiczny związek chemiczny, sól magnezowa kwasu nadchlorowego. Występuje w postaci kilku hydratów, z których stabilny jest heksahydrat tworzący białe romboedryczne kryształy o współczynniku załamania równym 1,482.

Stosowany jest głównie jako środek suszący.

Wikipedia


anhydronowy

przymiotnik od: anhydron


SJP.pl


anhydroza

brak lub ograniczenie zdolności pocenia się


SJP.pl

Anhydroza (łac. anhidrosis) – znacznie zmniejszone lub całkowicie zanikłe wydzielanie potu. Przeciwnym objawem jest hyperhidrosis. Łagodniejsza forma jest określana jako hypohidrosis.

Anhidrosis jest zwykle ograniczona i symptomatyczna (wskazuje na występowanie choroby). Gruczoły potowe posiadają unerwienie sympatyczne. Możliwe przyczyny anhydrozy to:

  • zmiany skórne,
  • choroby skóry (poradiacyjne zapalenie skóry, sklerodermia),
  • uszkodzenia nerwów układu sympatycznego (uszkodzenia rdzenia kręgowego, sympathectomia, blokada zwojów sympatycznych; zespół Hornera),
  • cukrzyca,
  • choroby dziedziczne (zespół Fabry’ego, hipohydrotyczna dysplazja ektodermalna, wrodzona obojętność na ból z anhydrozą),
  • choroby psychiczne (histeria).

Wikipedia


anhydryt

minerał, bezwodny siarczan wapnia


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) miner. minerał, siarczan wapnia (wzór chemiczny|CaSO4.);

 (1.2) geol. monomineralna skała osadowa, zbudowana niemal wyłącznie z anhydrytu (1.1)

Wiktionary

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Anhydryt krystalizuje w układzie rombowym.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãnˈxɨdrɨt, AS: ãnχydryt

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anhydrytowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.2) anhydrytyt

Wiktionary


anhydrytowy

związany z anhydrytem, dotyczący anhydrytu


SJP.pl


ani

spójnik lub partykuła


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. stanowisko archeologiczne i ruiny w miejscu dawnego ormiańskiego miasta na wschodzie obecnej Turcji przy granicy z Armenią;

Wiktionary

  • ani – spójnik
  • państwo Ani
  • miasto Ani
  • Ani – osada rzymska
  • papirus Ani
    • Aa-ma-cheru
  • ANI – plik kursora animowanego

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Założone ponad 1,6 tys. lat temu Ani leżało niegdyś na kilku ważnych szlakach handlowych.

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

 (1.1) miasto

hiponimy.

holonimy.

 (1.1) Kars, Anatolia

meronimy.

pokrewne.

frazeologia.

etymologia.

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) Ani

* gruziński: (1.1) ანისი

* łaciński: (1.1) Abnicum n.

* nowogrecki: (1.1) Ανί n.

* ormiański: (1.1) Անի

* portugalski: (1.1) Ani ż.

* staroormiański: (1.1) Անի

* turecki: (1.1) Ani

źródła.

== Ani (język angielski.) ==

thumb|Ani (1.1)

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik, nazwa własna

 (1.1) geogr. hist. Ani

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


ani-ani

związek frazeologiczny

 (1.1) zupełnie nic, zupełnie nie

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãɲi‿ˈãɲi, AS: ãńi‿ãńi

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) ani trochę, ni w ząb, ni chu chu

Wiktionary


ania

zdrobnienie od: Anna (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż. zdrobn. Anna

Wiktionary

  • zdrobnienie imienia kobiecego Anna
  • ania – rodzaj z rodziny storczykowatych
  • Ania – polski serial i film dokumentalny z 2022 roku, reż. Krystian Kuczkowski i Michał Bandurski

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Ania ma kota. To kot Ani.

 (1.1) Kupiłem Ani bukiecik fiołków.

 (1.1) Nie chciałam jednak, Aniu, aby mię uważał za trzpiotkę.

 (1.1) One wszystkie mają na drugie imię Ania.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˈãɲa, AS: ãńa

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Anuś ż., Anusia ż., Anulka ż., Anula ż., Andzia ż., Ana ż., Anna ż., Anka ż., Nula ż.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) Anna, Anusia, Anula, Anulka, Anuś

Wiktionary


aniana

imię żeńskie


SJP.pl


anianiny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Aniany lub z nią związany


SJP.pl


aniby

1. nawet by nie
2. ani by nie


SJP.pl


aniceciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Anicety lub z nią związany


SJP.pl


anicet

imię męskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|m.;

Wiktionary

Anicet – imię męskie pochodzące od Anicetus, zlatynizowanej formy greckiego imienia Aniketos. Wywodzi się ono od słowa oznaczającego „niezwyciężony, niepokonany”. Nosił je jeden z wczesnych papieży, św. Anicet.

Anicet imieniny obchodzi 23 stycznia, 17 kwietnia i 12 sierpnia.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Za pontyfikatu papieża Aniceta do Rzymu przybył święty Polikarp.

Wiktionary


aniceta

imię żeńskie


SJP.pl

Aniceta – żeński odpowiednik imienia Anicet, które z kolei jest zlatynizowaną formą greckiego imienia Aniketos (Ἀνίκητος) oznaczającego „niepokonany”. Jego patronem jest m.in. jeden z wczesnych papieży, św. Anicet.

W innych językach:

  • łacina – Aniceta
  • bułgarski – Aniceta
  • litewski – Ancė.

Wikipedia


anicetostwo

Anicet z małżonką; Anicetowie


SJP.pl


anicetowie

Anicet z małżonką; Anicetostwo


SJP.pl


anicetowy

przymiotnik dzierżawczy - należący do Aniceta lub z nim związany


SJP.pl


aniciny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Anity lub z nią związany


SJP.pl


anidulafungina

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) farm. organiczny związek chemiczny, antybiotyk stosowany w leczeniu grzybic;

Wiktionary

Anidulafungina (łac. anidulafunginum) – organiczny związek chemiczny, antybiotyk przeciwgrzybiczy z nowej grupy echinokandyn, stosowany w leczeniu grzybic układowych.

Wikipedia


aniela

imię żeńskie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) imię|polski|ż.;

Wiktionary

Aniela – imię żeńskie, które jest spolszczoną formą łacińskiego imienia Angela, pochodzącego od greckiego słowa ángelos „posłaniec”. Imię trafiło do Polski z Włoch prawdopodobnie w XVIII wieku. W świecie chrześcijańskim upowszechniło się jako nawiązanie do aniołów i Anioła Stróża. Jest żeńskim odpowiednikiem imienia Anioł (Angel).

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Główna bohaterka tragifarsy kołtuńskiej „Moralność pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej ma na imię Aniela.

 (1.1) W Kościele katolickim na 4 stycznia przypada wspomnienie św. Anieli z Foligno, mistyczki, pokutnicy i pustelnicy.

 (1.1) Aniele dzień swej patronki, czyli imieniny, obchodzą 4 stycznia, a także 27 stycznia, 28 i 30 marca, 1 i 31 maja, 10 i 21 lipca, 7 października, 18, 20 i 30 listopada.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈɲɛla, AS: ãńela

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anioł mos./mzw., aniołek mos./mrz., aniołeczek mos./mzw., anielątko n., anielica ż., anielenie n., rozanielenie n., anielość ż., anielskość ż., anielstwo n., aniołowość ż., aniołkowość ż., aniołkowatość ż., aniołowate nmos.

:: zdrobn. Anielka ż., Anielcia ż., Nela ż.

::: gwara. Janielcia ż.

:: gwara. Janiela ż.

:: fm. Anioł mos.

 czas. anielić ndk., anielić się ndk., anieleć ndk., rozanielać ndk., rozanielać się ndk., rozanielić dk., rozanielić się dk.

 przym. Anielin, Anielowy, Anielczyn, Anielkowy, Anielcin, Anielciowy, anieli, anielski, aniołowy, aniołkowy, aniołowaty, aniołkowaty, angeliczny

 przysł. anielsko

 zob. Angela, Angelika, Angelina, Janiela, Anioł.

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) war. Angela, Angelika, Angelina; zdrobn. Anielka, Anielcia, Nela; gwara. Janiela; zdrobn. gwara. Janielcia

Wiktionary


anielak

nazwisko


SJP.pl


anielątko

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) zdrobn. od: anioł

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Nad betlejką umieścili anielątka.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anioł mos./mzw., aniołek mos./mrz.

 przym. anieli, anielski, aniołowy, aniołkowy, aniołowaty, aniołkowaty, angeliczny, angelologiczny

 przysł. anielsko

 czas. anieleć ndk., rozanielić się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) aniołek m., aniołeczek m., aniołeczek m.

Wiktionary


anielcia

zdrobnienie od: Aniela (imię żeńskie)


SJP.pl


anieleć

stawać się podobnym do anioła; szlachetnieć; łagodnieć


SJP.pl


anielewicz

nazwisko, np. Mordechaj Anielewicz (pseudonimy: Marian, Malachi) (1919-43), żydowski działacz konspiracyjny podczas II wojny światowej


SJP.pl


anieli

przymiotnik

 (1.1) związany z aniołami

 (1.2) na wzór anioła

Wiktionary

Anieli – polski synth popowy zespół muzyczny, działający od 2020 roku. Tworzą go wokalistka Joanna Prykowska i multiinstrumentalista Paweł Krawczyk. W 2022 duet wydał swój debiutancki album studyjny, Blask.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Z daleka dolatywał anieli śpiew.

 (1.2) Jej anieli wygląd wprowadzał go w stan błogości.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anioł mos./mzw., aniołek mos./mrz., aniołeczek mos./mrz., anielątko n., anielskość ż., anielstwo n.

 przym. anielski, aniołowy, aniołkowy, aniołowaty, aniołkowaty, angeliczny

 przysł. anielsko

 czas. anieleć ndk., rozanielić się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anielski

Wiktionary


anielica

o kobiecie łagodnej, dobrej


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) rel. wyimaginowana żeńska forma anioła

 (1.2) przen. kobieta o cechach anioła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Fruwały nad nim anielice.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anioł mos./mzw., aniołek mos./mrz., aniołeczek mos./mrz., anielątko n.

 przym. anieli, anielski, aniołowy, aniołkowy, aniołowaty, aniołkowaty, angeliczny, angelologiczny

 przysł. anielsko

 czas. anieleć ndk., rozanielić się

Wiktionary


anielicowaty

podobny do anielicy


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) mający cechy anielicy

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anielica ż.

Wiktionary


anielin

przymiotnik dzierżawczy - należący do Anieli lub z nią związany


SJP.pl

W Polsce
  • Anielin – część miasta Karczew
  • Anielin – część miasta Otwock
  • Anielin – osada wsi Strzelewo w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Sicienko
  • Anielin – wieś w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. włocławskim, w gminie Boniewo
  • Anielin – wieś w woj. lubelskim, w pow. kraśnickim, w gminie Annopol
  • Anielin – część wsi Kożuchówka w woj. lubelskim, w pow. łukowskim, w gminie Krzywda
  • Anielin – wieś w woj. lubelskim, w pow. puławskim, w gminie Puławy
  • Anielin – wieś w woj. łódzkim, w pow. kutnowskim, w gminie Łanięta
  • Anielin – wieś w woj. łódzkim, w pow. łaskim, w gminie Łask
  • Anielin – wieś w woj. łódzkim, w pow. opoczyńskim, w gminie Poświętne
  • Anielin – wieś w woj. łódzkim, w pow. radomszczańskim, w gminie Wielgomłyny
  • Anielin – wieś w woj. łódzkim, w pow. wieluńskim, w gminie Konopnica
  • Anielin – wieś w woj. łódzkim, w pow. zgierskim, w gminie Stryków
  • Anielin – kolonia w woj. mazowieckim, w pow. ciechanowskim, w gminie Gołymin-Ośrodek
  • Anielin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. gostynińskim, w gminie Gostynin
  • Anielin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. grójeckim, w gminie Belsk Duży
  • Anielin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Garbatka-Letnisko
  • Anielin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. kozienickim, w gminie Magnuszew
  • Anielin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. płońskim, w gminie Nowe Miasto
  • Anielin – wieś w woj. mazowieckim, w pow. radomskim, w gminie Skaryszew
  • Anielin – osada w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. kętrzyńskim, w gminie Barciany
  • Anielin – część wsi Pępowo w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Pępowo
  • Anielin – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. kaliskim, w gminie Żelazków
  • Anielin – kolonia w woj. wielkopolskim, w pow. złotowskim, w gminie Okonek

Wikipedia


anieliny

przymiotnik dzierżawczy - należący do Anieli lub z nią związany


SJP.pl

Anieliny – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Sadki.

Anieliny znajdują się w odległości 8,2 km od Sadek (siedziba gminy).Okupację niemiecką Anielin zakończyło 27 stycznia 1945 roku zajęcie miejscowości przez wojska 47 Armii 1 Frontu Białoruskiego Armii Czerwonej.W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Wikipedia


anielka

zdrobnienie od: Aniela (imię żeńskie)


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna

 (1.1) poufała forma żeńskiego imienia Aniela

Wiktionary

Anielka – powieść Bolesława Prusa. Powieść ta po raz pierwszy ukazała się w odcinkach w „Kurierze Warszawskim” (17 IV - 8 VII 1880) pod tytułem Chybiona powieść. Wydanie książkowe w trochę zmienionej wersji ukazało się w 1885 roku.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Powiedziałam ciotce Anielce, że przyjedziecie wieczorem.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. Aniela ż., anioł mos./mzw.

Wiktionary


anielski

1. odnoszący się do anioła;
2. przenośnie: doskonały, dobry, łagodny


SJP.pl

przymiotnik

 (1.1) rel. związany z aniołami

 (1.2) przen. na wzór anioła

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Wtem zstąpił obłok wielki, a z niego słychać było głośny śpiew anielski.

 (1.2) Oj, jakżebym posłuchał znów Twego anielskiego głosu, skarbie!

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ãˈɲɛlsʲci, AS: ãńelsʹḱi

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anielskość ż., anioł m., aniołek m., Aniela ż., Anioł m., aniołeczek mzw., anielica ż., anielstwo n., anielątko n.

 przysł. anielsko

 przym. anieli, aniołkowaty, aniołkowy, aniołowy

Wiktionary

Synonimy:

 daw. anjelski, jenielski, angelski, angielski

 (1.1) anieli, cherubinowy, niebiański, rajski, seraficzny

 (1.2) dobry, doskonały, łagodny, piękny, czysty, idealny, błogi, szlachetny, zniewalający

Wiktionary


anielsko

przysłówek

 (1.1) odprzym. → anielski

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Barbara wydała mu się anielsko piękna.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anielskość ż., anioł m., aniołek m., Aniela ż., Anioł m., aniołeczek mzw., anielica ż., anielstwo n., anielątko n.

 przym. anielski, anieli, aniołkowaty, aniołkowy, aniołowy

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) nieziemsko

Wiktionary


anielskość

anielski


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) odprzymiotnikowy od|anielski.

Wiktionary

Patrz:

anielski

Przykłady

 (1.1) Już mnie więcej nie nabierze na tę swoją anielskość.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anioł mos./mzw., aniołek mos./mrz., aniołeczek mos./mrz., anielątko n., anielstwo n.

 czas. anieleć ndk., rozanielić dk.

 przym. anieli, anielski, aniołowy, aniołkowy, aniołowaty, aniołkowaty, angeliczny, angelologiczny

 przysł. anielsko

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anielstwo

Wiktionary


anielstwo

1. wielka dobroć, nieskazitelność (typowa aniołom)
2. ogół aniołów


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) bycie jak anioł, dobrym i pięknym

 (1.2) rub. grupa aniołów

Wiktionary

Przykłady

 (1.1) Co się tak naprawdę kryje za tym jego anielstwem?

 (1.2) Anielstwo rozsiadło się na obłokach i patrzy z góry na tę polską ziemię.

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anioł mos./mzw., aniołek mos./mrz., aniołeczek mos./mrz., anielątko n., anielskość ż.

 przym. anieli, anielski, aniołowy, aniołkowy, aniołowaty, aniołkowaty, angeliczny, angelologiczny

 przysł. anielsko

 czas. anieleć ndk., rozanielić się

Wiktionary

Synonimy:

 (1.1) anielskość ż.

Wiktionary


anihilacja

1. w fizyce: unicestwianie się cząstek i antycząstek przy spotkaniu;
2. całkowite zniszczenie


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) zniszczenie, unicestwienie

 (1.2) fiz. proces w którym cząstki i anty-cząstki, podlegają unicestwieniu;

Wiktionary

Anihilacja (z łac. annihilatio – unicestwienie, od nihil – nic) – proces prowadzący do całkowitej destrukcji materii posiadającej masę. W fizyce anihilacją nazywa się oddziaływanie cząstki z odpowiadającą jej antycząstką, podczas którego cząstka i antycząstka zostają zamienione na fotony (zasada zachowania pędu nie dopuszcza możliwości powstania jednego fotonu – zawsze powstają co najmniej dwa) o sumarycznej energii równoważnej masom cząstki i antycząstki, zgodnie ze wzorem Einsteina: E=mc² (zobacz: Szczególna teoria względności).

Wikipedia

Powiązane:

 rzecz. anihilowanie n., anihilator mrz.

 czas. anihilować ndk.

Wiktionary


anihilacyjny

związany z anihilacją


SJP.pl


anihilator

1. w kwantowej teorii pola: operator usuwający stan kwantowy;
2. w literaturze fantastycznej, grach komputerowych: broń unicestwiająca


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) mat. istniejący dla wybranego elementu x zbiór elementów pewnego pierścienia, które dają zero w wyniku przemnożenia przez element x

 (1.2) sf. futurystyczna broń zdolna do unicestwiania celów

Wiktionary

  • anihilator – operator anihilacji w mechanice kwantowej
  • anihilator (teoria pierścieni)
  • Annihilator – kanadyjska grupa muzyczna

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Grupę addytywną i obustronny anihilator pierścienia R oznaczamy odpowiednio przez R^+ oraz \mathfrak{a}(R).

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anihilacja ż.

 czas. anihilować ndk.

 przym. anihilacyjny

Wiktionary


anihilować

unicestwiać, poddawać całkowitej destrukcji


SJP.pl


anihilowanie

rzeczownik, rodzaj nijaki

 (1.1) fiz. uleganie procesowi anihilacji

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anihilacja ż., anihilator m.

 czas. anihilować ndk.

 przym. anihilacyjny

Wiktionary


anika

imię żeńskie


SJP.pl

Anika – imię żeńskie, jedna ze zdrobniałych form imienia Anna m.in. w jęz. duńskim i holenderskim.

Anika imieniny obchodzi razem z Anną, m.in. 26 lipca.

Wikipedia


anikoniczny

unikający wyobrażeń istot żywych z przyczyn religijnych; aikoniczny


SJP.pl


anikonizm

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

 (1.1) szt. powstrzymywanie się od tworzenia sztuki figuratywnej – ludzi i zwierząt

Wiktionary


anilacja

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) proces zmiany właściwości materiału poprzez podgrzanie;

Wiktionary

Anilacja – proces zmiany właściwości materiału poprzez podgrzanie. Anilację stosuje się w:

  • metalurgii – w celu zmian własności stopów i metali
  • obróbce szkła – w celu usunięcia naprężeń
  • dozymetrii – w celu usunięcia zmian spowodowanych uszkodzeniami radiacyjnymi, np. w detektorach termoluminescencyjnych

Wikipedia


anilana

sztuczne włókno wełnopodobne; także włóczka lub materiał z tego włókna


SJP.pl

Anilana – polska nazwa włókien akrylowych; syntetyczne włókno wełnopodobne z poliakrylonitrylu (90%); używane, często w połączeniu z wełną, do wyrobu dzianin i tkanin.

Wikipedia


anilanowy

związany z anilaną


SJP.pl

przymiotnik relacyjny

 (1.1) związany z anilaną, dotyczący anilany

 (1.2) wykonany z anilany

Wiktionary

Powiązane:

 rzecz. anilana ż.

Wiktionary


anilina

oleista ciecz służąca do wyrobu barwników syntetycznych, leków i innych związków; fenyloamina; aminobenzen


SJP.pl

rzeczownik, rodzaj żeński

 (1.1) chem. oleista ciecz trująca;

Wiktionary

Anilina – organiczny związek chemiczny, najprostsza amina aromatyczna.

Wikipedia

Przykłady

 (1.1) Badania nad chemicznymi własnościami aniliny odegrały dużą rolę w rozwoju syntez organicznych, zwłaszcza w dziedzinie barwników.

Wiktionary

Wymowa:

IPA: ˌãɲiˈlʲĩna, AS: ãńilʹĩna

Wiktionary

Powiązane:

 przym. anilinowy

Wiktionary

Synonimy:

antonimy.

hiperonimy.

hiponimy.

holonimy.

meronimy.

pokrewne.

 przym. anilinowy

frazeologia.

etymologia. etym|franc|aniline., od etym|franc|anil|indygo., port., etym|arab|النيل. (an-nīl)

uwagi.

tłumaczenia.

* angielski: (1.1) aniline

* białoruski: (1.1) анілін m.

* bułgarski: (1.1) анилин m.

* duński: (1.1) anilin w./n.

* esperanto: (1.1) anilino

* francuski: (1.1) aniline ż.

* hiszpański: (1.1) anilina

* interlingua: (1.1) anilina

* niemiecki: (1.1) Anilin ż.

* nowogrecki: (1.1) ανιλίνη ż.

* rosyjski: (1.1) анилин m.

* słowacki: (1.1) anilín m.

* ukraiński: (1.1) анілін m.

* węgierski: (1.1) anilin

źródła.

== anilina (interlingua.) ==

wymowa.

znaczenia.

rzeczownik

 (1.1) chem. anilina

przymiotnik

 (2.1) anilinowy

odmiana.

przykłady.

składnia.

kolokacje.

synonimy.

Wiktionary


anilinowy

związany z aniliną


SJP.pl